Putin os³abiony

Co wówczas z broni¹ nuklearn¹?

Kto zacznie trzymaæ palec na nuklearnym spuœcie?

Warto odnotowaæ, ¿e próba si³, która niew¹tpliwie wewnêtrznie os³abi³a Putina, nie zachwia³a jego wizerunkiem prezydenta Rosji w oczach najwiêkszego sojusznika jakim s¹ Chiny. Prezydent Xi pochwali³ jego skutecznoœæ w za¿egnaniu konfliktu, zapewni³ te¿ o dalszym sojuszu.

Wielkich efektów buntu Progizina raczej wiêc na razie nie bêdzie. Konflikt na Ukrainie bêdzie siê najprawdopodobniej przeci¹ga³. Istnieje wrêcz ryzyko, ¿e stanie siê on jednym z tych konfliktów na mapie œwiata, które ci¹gn¹ siê latami, jak na przyk³ad konflikt izraelsko-palestyñski. Gdyby tak siê sta³o konsekwencje dla Europy, szczególnie Europy Zachodniej bêd¹ negatywne.

Zwi¹zek Radziecki, który z rozrzewnieniem wspomina Putin rozpad³ siê w b³yskawicznym tempie. Rosja w ten sam sposób raczej siê nie rozpadnie. Putin doœæ skutecznie przedstawi³ wojnê na Ukrainie jako konflikt o przysz³oœæ pañstwa i jego pozycjê w œwiecie. Rosjan ³¹czy wiêc nacjonalizm, najsilniejsze spoiwo w polityce. Kraj, mo¿e byæ natomiast targany konfliktami wewnêtrznymi, niestabilnoœci¹ w³adzy, co czêœciowo oznacza tak¿e problemy dla Europy.

W okresie rozbiorów tereny kresowe pozostaj¹ ci¹gle pod silnym wp³ywem kultury polskiej mimo polityki rusyfikacji prowadzonej przez zaborców. W wiêkszych miastach przewa¿a jêzyk polski. Du¿¹ rolê w podtrzymaniu œwiadomoœci narodowej spe³nia duchowieñstwo katolickie.

Kresy da³y Polsce wielu wybitnych pisarzy, artystów i bohaterów narodowych na czele z wielkimi wieszczami Adamem Mickiewiczem i Juliuszem S³owackim. Mickiewicz urodzi³ siê i spêdzi³ m³ode lata w Nowogródku na terenie dzisiejszej Bia³orusi. S³owacki pochodzi³ z Krzemieñca na zachodniej Ukrainie. Z innych pisarzy urodzonych na Wschodzie mo¿na wymieniæ Elizê Orzeszkow¹. Stamt¹d pochodz¹ równie¿ Stanis³aw Moniuszko oraz Ignacy Paderewski. Na kresach urodzili siê wielcy przywódcy narodu – Tadeusz Koœciuszko i Józef Pi³sudski.

Legenda i duch Kresów pojawiaj¹ siê w wielu utworach polskich pisarzy. Henryk Sienkiewicz ukazuje obszary kresowe jako przedmurze chrzeœcijañstwa i cywilizacji europejskiej oraz jako szko³ê polskiego rycerstwa i jego etosu.

Juliusz S³owacki poœwiêci³ jeden ze swych dramatów hetmanowi Iwanowi Mazepie, przywódcy walk o niepodleg³oœæ Ukrainy spod moskiewskiego caratu. Jedn¹ z postaci „Wesela” Stanis³awa Wyspiañskiego jest Wernyhora – legen- darna postaæ znana w tradycji Polski, Bia³orusi i Ukrainy.

Przede wszystkim zachodnie kraje Unii Europejskiej musz¹ siê pogodziæ z utrat¹ tanich rosyjskich surowców, które do tej pory by³y ko³em zamachowym ich gospodarek. Odbudowywanie zaufania w biznesie z ewentualnymi nastêpcami Putina mo¿e trwaæ latami. Rosja te¿ zreszt¹ nie ma ochoty wracaæ do otwartej wspó³pracy z Zachodem, bo czuje siê przezeñ zdradzona. W tej sytuacji polityczna podmiotowoœæ Europy, o której tak czêsto wspomina prezydent Emmanuel Macron, bêdzie musia³a poczekaæ na lepsze czasy. UE nie bêdzie mia³a innego wyjœcia jak jeszcze bardziej podporz¹dkowaæ swoje cele globalnym interesom USA.

Paradoksalnie nie jest to najgorsza sytuacja dla Polski. Nie³adnie by³oby powiedzieæ, ¿e s³absze Niemcy i Francja to sytuacja korzystna, ale na pewno Polsce bezpoœrednio ona nie szkodzi. W d³u¿szej perspektywie szkodziæ mo¿e jednak przed³u¿aj¹ca siê wojna, bo to oznacza dalszy nap³yw imigrantów, zwi¹zane z tym wydatki i k³opoty, a tak¿e ogóln¹ destabilizacjê tu¿ za granic¹, uniemo¿liwiaj¹c¹ normalny rozwój wpó³pracy.

Po wojnie, niezale¿nie od tego kiedy siê ona skoñczy, Ukrainê trzeb¹ bêdzie odbudowywaæ. Czy Polska bêdzie na tyle silna by na tej odbudowie skorzystaæ? Nad tym w jaki sposób do tego doprowadziæ, powinni siê teraz g³owiæ polscy stratedzy.

Po odzyskaniu niepodleg³oœci w roku 1918 Polska odzyskuje czêœæ ziem wschodnich – zachodni¹ Ukrainê i zachodni¹ Bia³oruœ oraz wileñszczyznê. Miasta kresów – Lwów, Wilno, Grodno, Tarnopol – s¹ zamieszka³e w wiêkszoœci przez ludnoœæ polsk¹. Na prowincji przewa¿aj¹ zdecydowanie Ukraiñcy i Bia³orusini. W roku 1939 Polacy stanowili 43 procent ludnoœci ziem wschodnich, a Ukraiñcy 33 procent. Inne, wiêksze grupy etniczne to ¯ydzi (8 proc.) i Bia³orusini (7.5 proc.).

W okresie miêdzywojennym, na wschód od polskich granic ¿y³o ponad milion obywateli sowieckich polskiej narodowoœci. Ich los by³ tragiczny. W drugiej po³owie lat 30-ych ponad 100 tys. Polaków zosta³o wymordowanych. Tysi¹ce innych wywieziono do Kazachstanu i na Syberiê.

Pod koniec II wojny œwiatowej polskie Kresy zagarniaj¹ Sowieci. Takie by³y postanowienia przywódców antyniemieckiej koalicji.

W latach 1944 – 1946 przesiedlono z Kresów do Polski ok. 1,7 mln Polaków. Repatriacjê wznowiono po œmierci Stalina i nastaniu odwil¿y politycznej w PRL i ZSRR. W okresie 1955 – 1959 przyby³o

Kazimierz Wierzbicki

do polski ponad 250 tys. osób z zachodniej Ukrainy, Bia³orusi i Litwy. Na terenie Kresów w dalszym ci¹gu mieszka wielu Polaków. Dane statystyczne z pocz¹tku XXI wieku podaj¹, ¿e na Bia³orusi jest ich prawie 400 tys., na Litwie 235 tys., a na Ukrainie oko³o 145 tys. Polacy na kresach maj¹ swoje organizacje, szko³y, zespo³y artystyczne, teatry. Niestety, na Bia³orusi sytuacja polskiej mniejszoœci jest niezwykle trudna. Czêœæ polskich organizacji zosta³a zdelegalizowana, a szereg dzia³aczy Zwi¹zku Polaków znajduje siê w wiêzieniach. Warto dodaæ, ¿e wielu wspólczesnych polskich pisarzy, artystów i ludzi kultury pochodzi z Kresów. Spoœród wybitnych literatów nale¿y wymieniæ Czes³awa Mi³osza i Stanis³awa Lema. PokaŸna liczba kresowiaków zdoby³a sobie s³awê na estradzie. Halina Kunicka pochodzi ze Lwowa. Ada Rusowicz i Natasza Zylska z Wilna. Helena Majdaniec, „królowa twista” z lat 60-ych, urodzi³a siê na Wo³yniu. Gwiazdor polskiej piosenki Janusz Gniatkowski pochodzi³ ze Lwowa. Równie¿ we Lwowie urodzi³ siê popularny solista „Mazowsza” Stanis³aw Jopek. Do kresowiaków zalicza siê tak¿e zmar³y przedwczeœnie, utalentowany poeta, satyryk i piosenkarz Jonasz Kofta. ❍