Drents Museum Magazine mei 2019

Drents Museum –––––– nr 1 –––––– mei 2019 –––––– € 2,-

MAGAZINE

SPREZZATURA

Italië door de ogen van Rick Nieman Viva la Frida! in Assen

Rosita Steenbeek

Gezocht: Mien Plekkie

De iconen van Italië

Colofon Annemiek Rens, Annelotte Seubring, Rosita Steenbeek, Nick Steenge, Harry Tupan Foto’s Sake Elzinga, Linus Harms, Henk Keulemans, Frank Ruiter Illustratie Marloes de Vries

Het Drents Museum Magazine is het tijdschrift van het Drents Museum en verschijnt twee keer per jaar bij aanvang van nieuwe grote tentoonstellingen.

Jaargang 37, nummer 1 Mei 2019 Eindredactie Paul Klarenbeek

Grafische vormgeving Jelle F. Post Druk Veldhuis Media, Raalte Oplage 15.000 exemplaren Cover Rick Nieman, foto Sake Elzinga

Adverteren Geïnteresseerd in adverteren in het Drents Museum Magazine? Neem dan contact op met Henk Krans T 06 513 852 70 E henk@henkkrans.nl Bezoekadres Brink 1, Assen Postbus 134, 9400 AC Assen T 0592 – 377 773 E info@drentsmuseum.nl I www.drentsmuseum.nl Meld je via drentsmuseum.nl aan voor onze gratis digitale nieuwsbrief!

Openingstijden Dinsdag t/m zondag en feestdagen van 11.00 – 17.00 uur In de schoolvakanties ook op maandag geopend.

Gesloten op eerste kerstdag, nieuwjaarsdag en Koningsdag.

Redactionele bijdragen Toos Arends, Yvet de Boer, Rosanne Feijen, Paul Klarenbeek, Ronald Kuipers,

Wij danken onze sponsoren voor hun financiële bijdrage

Tentoonstelling Sprezzatura

Businessclubleden ABC Nova, A. de Boer Groentotaal, Afier accountants + adviseurs, AlbertsKleve bureau voor grafisch ontwerp BNO, Alpha Adviesbureau, Argo Schoonmaakbedrijf B.V., Atlas Letselschade, B15 I&M, Bierens van Boven advocaten, Boer & Croon, Bloemsma+Faassen, Bos&Bos Catering, Boutiquehotel De Gouverneur, Bouwmij Hendriks, Bureau Meesterschap, Comfort Payroll, DNK, Doornbos Suringar Wiersema Advocaten, draaijer+partners, Drukkerij van Gorcum, Effektief, Eijsink, Financieelgezond.nl, Gemeente Assen, Gemeente Groningen, Gemeente Hoogeveen, Gemeente Midden-Drenthe, Gemeente Westerveld, Gemeente De Wolden, GGZ Drenthe, Greenledwalls, Heyday Facility Management, Hof van Saksen, Hotel Assen, Hotel de Jonge, ING, JAV Studio’s, Karmelieten B.V., Karssens Vastgoed B.V., KLOK Onderhoud-en Afbouwgroep B.V., Koninklijke van Gorcum, Lanting Reizen, Leijdsman Electro B.V., Liff Assen, McDonalds, MTN accountants adviseurs, Multicopy Assen, Newz Marketing & Media, Oving Projectinrichting, Ploegmakers beheer B.V., Rabobank Assen en Noord-Drenthe, REIN Advocaten & Adviseurs, RTV Drenthe, SRC-Reizen, Sunoil Biodiesel, Switch IT Solutions, TCA Telecom & ICT, Tijdhof Daverschot & De Jong Posthumus, Trip Advocaten & Notarissen, TSC Crowd Management, Univé Noord- Nederland, UNP accountants adviseurs, Warenhuis Vanderveen Assen, Virol, Watter B.V., WBOOKS, WelZowijs Nederland, Ziengs, Zorggroep Drenthe

Inhoud Voorwoord – 5

Sprezzatura 12

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

3

Kort

Team Drents Museum – 26

'De 19de-eeuwse Italiaanse kunst is nog zó tastbaar'

Met o.a. Viva la Frida!

8

Mien Plekkie 32

Puzzelpagina – 38

Rick Nieman 22

Gezocht; favoriete plek Drenthe

Interview over zijn geliefde Italië

Uitbreiding Krul 34

Interview Sax Architecten

En verder Gastcolumn Rosita Steenbeek

Het beloofde land onder de Alpen

Assen in Italiaanse sferen

De kunst van Alle Jong

21

28

40

42

Laat je verrassen door de kracht van Sprezzatura.

Met Sprezzatura opent het Drents Museum een unieke culturele schatkamer uit de periode 1860-1910. Sprezzatura omvat ruim 70 krachtige en fascinerende werken uit deze bijzondere periode na de Italiaanse eenwording. Met veel werken die voor het eerst in Nederland te zien zijn, dankzij de medewerking van musea uit heel ItaliĂŤ.

Laat je verrassen door de kracht van Sprezzatura. Volg @INGCultureShock op Instagram

Trotse sponsor van het Drents Museum

1500.02.579 Adv. Drents Museum_245x305mm_v2.indd 1

22/05/2019 14:53

Sake Elzinga

Voorwoord aan het Drents Museum worden uitgeleend. In de metropool zijn veel sporen van Frida te vinden.

Bijvoorbeeld in Casa Azul - het blauwe huis - nu Museo Frida Kahlo, vroeger haar woonhuis. De kobaltblauwe muren en de prachtige tuin in de wijk Coyoacán laten ons zien hoe Frida woonde en leefde. In haar beroemde bed met een spiegel schilderde zij een aantal van haar meest beroemde zelfportretten. Maar ook haar gipsen korsetten die zij moest dragen vanwege de nasleep van een ernstig ongelijk zijn hier te zien. En haar beenprothese die zij in 1954 na de amputatie van haar rechterbeen moest dragen. Samen met haar fantastische jurken geven ze een goed beeld van haar leven buiten de kunst.

M

et trots presenteren wij hierbij het geheel vernieuwde en gerestylede magazine van ons museum! Dat past in ons voornemen om altijd verrassend en anders te willen zijn. Wij zijn benieuwd naar de reacties!

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

019 14:53

foto

5

De tentoonstelling Nubië - Land van de Zwarte Farao’s ligt inmiddels achter ons. Alle pijlen zijn nu gericht op Sprezzatura, waarin de Italiaanse schilderkunst uit de tweede helft van de 19de eeuw centraal staat. Virtuositeit en Italiaans licht brengen de bezoekers hopelijk weer in grote getale naar ons museum in Assen. In dit nummer is ruim aandacht voor dit internationale project.

Onlangs bezocht ik met onze hoofdconservator Mexico City. Een lang gekoesterde wens was om een solotentoonstelling te maken over de Mexicaanse schilder Frida Kahlo. En die gaat er komen in oktober 2020. Met Museo Dolores Olmedo is overeengekomen dat een grote collectie schilderijen, tekeningen, jurken en persoonlijke attributen

Schilderijen hoeven niet altijd van ver te komen.

Barbizon van het Noorden - De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950 toont eind dit jaar bekende schilders die in de 19de eeuw Drenthe ontdekten. Vincent van Gogh, Max Liebermann, Jozef Israëls en veel schilders uit de Haagse School trokken naar Drenthe om daar de ongerepte natuur vast te leggen. Boeren, schapen, heide en landschappen vormden de hoofdthematiek in hun werk.

En ik kan iedereen verzekeren dat het Drentse landschap nog steeds van grote schoonheid is. In het weekend wandelen wij veel in de prachtige natuurgebieden in de omgeving en altijd is daar weer de rust en de ruimte. Dus kom naar onze provincie!

Wat ook gaat komen is een nieuwe tentoonstelling in de serie over internationale archeologie. In de ban van de Ararat – Schatten uit het oude Armenië belooft ook bijzonder te worden. Met het Nationaal Historisch Museum uit Yerevan is een samenwerking aangegaan om hoogtepunten uit hun archeologiecollectie in Assen te laten zien. Een volgende keer zal ik daar uitgebreider op ingaan.

Nu kijk ik uit naar Sprezzatura met bruiklenen uit de belangrijkste kunstmusea als het Uffizi in Florence en de Galleria dell’ Arte Moderna in Rome.

Heel Assen staat gedurende de zomermaanden trouwens in het teken van Italië!

A presto a Assen!

Harry Tupan directeur Drents Museum

Advertent

Uw communicatie.

We raken er nooit over uitgepraat.

drukkerij Van Gorcum Kanaaldijk Oostzijde 3, 8102 HL Raalte T 0572 - 34 97 00 www.drukkerijvangorcum.nl

Advertenties DM-210x275.indd 9

29-04-19 15:05

Kort

Rubriek met korte nieuwsberichten over het Drents Museum: opmerkelijke gebeurtenissen, maar ook nieuwe initiatieven, tentoonstellingen of nieuwe aanwinsten.

VIVA LA FRIDA! IN ASSEN Frida Kahlo, wie kent haar niet? Haar roerige leven, bijzondere levensstijl en indrukwekkende kunstwerken maken de Mexicaanse (1907-1954) tot een van de bekendste kunstenaars van de twintigste eeuw én een wereldwijd icoon. Ze breekt alle taboes van haar tijd en groeit uit tot cultfiguur. Haar kunst en levensstijl inspireren muzikanten als Coldplay en Beyoncé en mode-ontwerpers als Jean Paul Gaultier.

Het Drents Museum is dan ook enorm verheugd en trots dat de grote schare van Kahlo-fans en bezoekers die haar nog niet kennen, van 11 oktober 2020 tot en met 28 maart 2021, Frida Kahlo in Assen kunnen bewonderen. In de tentoonstelling Viva la Frida! – Leven en werk van Frida Kahlo presenteert het museum werk uit twee van de belangrijkste Frida Kahlo-collecties ter wereld: schilderijen en tekeningen uit de collectie van Museo Dolores Olmedo en biografische objecten uit de collectie van Museo Frida Kahlo.

Frida Kahlo, Self-Portrait with Small Monkey, 1945, oil on masonite, Museo Dolores Olmedo, Mexico City © Banco de México Diego Rivera Frida Kahlo Museums Trust, Mexico.

D.F. by SIAE 2019

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

Deze verzamelingen worden aangevuld met bruiklenen uit andere collecties. In de tentoonstelling zijn naast Kahlo’s meesterwerken als The Broken Column (1944) en Self-Portrait with Small Monkey (1945) ook persoonlijke spullen te zien, zoals kleding, beschilderde korsetten en haar eigen gemaakte sieraden. In een flankerende tentoonstelling is hedendaags werk te zien dat geïnspireerd is door Frida Kahlo. Kijk voor meer Frida ook op pagina 41.

AANWINSTEN

WERK MATTHIJS RÖLING EN GUSTAAF VAN DE WALL PERNÉ Recentelijk heeft het Drents Museum werken van kunstenaars Matthijs Röling en Gustaaf van de Wall Perné als schenkingen gekregen uit particuliere verzamelingen. Het werk van Matthijs Röling (1943) neemt al een belangrijke plaats in binnen de collectie figuratieve kunst van het museum. De nieuwste aanwinsten uit de schenkingen van Cees Röling en van het echtpaar Ad en Willy Adriaansen zijn tot en met 30 juni te zien in de tentoonstelling In dank aanvaard – Matthijs Röling.

Gustaaf van de Wall Perné (1877-1911) is een veelzijdig Nederlandse kunstenaar uit de kunstwereld rond 1900. Uit de collectie M. Rumpff heeft het museum een schenking ontvangen die tot en met 27 oktober te zien is in de expositie Gustaaf van de Wall Perné (1877-1911).

TURFSCHUIT VAN GOGH WEER OP ZAAL! Deze zomer is het topstuk De Turfschuit van Vincent van Gogh weer te zien in het Drents Museum. Een speciale klimaatvitrine maakt het mogelijk om dit belangrijke schilderij in de oudbouw van het museum te tonen: een lang gekoesterde wens van ons publiek én medewerkers. Van Gogh schilderde De Turfschuit tijdens zijn verblijf in Drenthe in 1883. Die korte periode maakt diepe indruk op hem. ‘Ik geloof dat ik mijn landje heb gevonden hoor’, schrijft hij enthousiast aan zijn broer Theo.

NIEUWS DRENTS MUSEUM MAGAZINE

9

Vincent van Gogh, De Turfschuit, 1883, olieverf op doek, collectie Drents Museum

Matthijs Röling (1943), Zelfportret, 1969, olieverf op paneel 18 x 15 cm, Schenking Cees Röling

De Turfschuit toont niet alleen de zware arbeid van de veenarbeiders, maar laat ook zien dat Van Gogh oefende in het schilderen met olieverf. In snelle streken zet hij de voorstelling in één keer op het doek. Details doen niet ter zake, het gaat om het karakteristieke beeld van de hardwerkende man en vrouw die met turf sjouwen. De Turfschuit is een van de zeven bewaard gebleven schilderijen uit zijn Drentse periode.

PROJECT INVENTARISATIE ARCHEOLOGIEVERZAMELINGEN Het Drents Museum gaat de komende tijd actief aan de slag met het verwerven van particuliere archeologieverzamelingen in de provincie Drenthe. Conservator archeologie Wijnand van der Sanden licht toe: ‘Voor ons als museum en voor de provincie Drenthe is het van belang dat deze collecties goed ondergebracht

en geborgd worden. Daarbij gaat het niet alleen om de museale waarde, maar ook om de wetenschappelijke betekenis. Vaak zie je dat verzamelaars die al op leeftijd zijn zelf niet iets geregeld hebben. Om het te behouden voor de provincie Drenthe zijn wij bezig om met die verzamelaars in contact te treden.'

ARMENIË IN DE SCHIJNWERPERS Na grote internationale archeologische tentoonstellingen over de Maya’s in 2016, de Liao-dynastie uit Binnen-Mongolië in 2017 en over Iran afgelopen jaar heeft het Drents Museum nu het vizier gericht op Armenië, het kleinste land van de Zuidelijke Kaukasus.

De 5.000 meter hoge berg de Ararat voor Armeniërs de heilige berg - is een beeldbepalend element in de expositie In de ban van de Ararat - Schatten uit het oude Armenië, die vanaf april 2020 te zien is in Assen. Volgens Genesis strandde de Ark van Noach op het Araratgebergte. Een van de topstukken is de reliek van de Ark van Noach, afkomstig uit de Kathedraal van Etsjmiadzin. Maar vooral geeft de tentoonstelling een helder beeld van de archeologische rijkdom van Armenië, met onder meer kostbare voorwerpen uit de tijd van het machtige koninkrijk Urartu en het koninkrijk Armenië. De meeste schatten – afkomstig uit het Historisch Museum van Yerevan – zijn straks voor het eerst in Nederland te zien.

WORD VRIEND DRENTS MUSEUM Met bijna 2.200 leden behoort de Stichting Vrienden van het Drents Museum tot de grootste vriendenverenigingen van musea in Nederland. De Vrienden van het Drents Museum, opgericht 30 juni 1955, maken zich op voor hun 65-jarig jubileum in 2020!

Zo vinden er in het najaar 2019 al bijzondere jubileumactiviteiten plaats bij de tentoonstelling Barbizon van het Noorden – De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950, waarin veel werken zijn opgenomen die dankzij de Vrienden zijn verworven. Zo kon het Drents Museum in 2018 dankzij hun steun het topstuk De Drentse Madonna uit 1892-1983 van Jozef Israëls aankopen. Veel meer over het jubileum van de Stichting Vrienden volgt in de editie van het Drents Museum Magazine in november 2019. Ondertussen geïnteresseerd om Vriend te worden? Ga snel naar onze website drentsmuseum.nl.

Voor 35 euro per jaar ben je al Vriend van het Drents Museum en geniet je van allerlei aantrekkelijke voordelen.

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

Reliek Ark van Noach, 1698, Kanaker, Kathedraal van Etsjmiadzin

Jozef Israëls, De Drentse Madonna, 1892-1893, Olieverf op doek, Collectie Drents Museum, schenking Stichting Vrienden van het Drents Museum

SLAPEN BIJ EGBERT! Slapen in een tentoonstellingszaal van het Drents Museum en eigenlijk alles helemaal voor jezelf hebben. Hoe gaaf is dat! Dat overkwam Roel Batelaan en Jennifer Wolthuis begin mei als winnaars van de Marketingactie Oerbnb van Marketing Drenthe. Het was met recht een bijzondere overnachting in de tentoonstelling Egbert Streuer – Nederlands meest succesvolle wegracecoureur. Roel en Jennifer hebben – aanvankelijk wat onwennig - heerlijk geslapen tussen de trofeeën, pakken, foto’s en zijspannen van Egbert. Met dank aan Niels Slaapcomfort die de comfortabele bedden leverde en B&B De Gouverneur die een heerlijke ontbijt verzorgde voor de gasten. De tentoonstelling over de Drentse snelheidsduivel is nog te zien tot en met 1 september 2019.

Foto Sake Elzinga

NIEUWS DRENTS MUSEUM MAGAZINE

11

Foto Roel Batelaan

TOPSTUKKEN ARCHEOLOGIE VANAF SEPTEMBER 2019 TIJDELIJK IN OPSLAG In verband met de verbouw en uitbreiding van Grandcafé Krul (zie ook pagina 34) wordt na de zomer de afdeling archeologie tijdelijk ontruimd.

Dat betekent dat onder meer het meisje van Yde en de boot van Pesse niet te bewonderen zijn. Verwachting is dat de topstukken van archeologie rond de zomer van 2020 weer teruggeplaatst worden.

Foto Sake Elzinga

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

tekst Paul Klarenbeek

marketing en communicatie

foto

Sake Elzinga

'De 19deeeuwse Italiaanse kunst is nog zó tastbaar' SPREZZATURA DRENTS MUSEUM MAGAZINE

13

Interview Willemijn Lindenhovius, samensteller Sprezzatura

A

l tijdens haar studententijd was het een droom om ooit een tentoonstelling te maken over de Italiaanse kunst van de laat 19de eeuw. Nu is met de grote Italiaanse tentoonstelling Sprezzatura - Vijftig jaar Italiaanse schilderkunst 1860 – 1910 die droom waarheid geworden voor samensteller en conservator Willemijn Lindenhovius van het Drents Museum in Assen. ‘Ik verwacht dat het publiek laaiend enthousiast is. Het werk ziet er zó anders uit dan we in Nederland uit die periode gewend zijn.’

INTERVIEW

Waarom zo’n persoonlijke belangstelling voor 19de-eeuwse kunst?

‘Wat ik zo mooi vind, is dat de 19de-eeuwse kunst relatief heel dichtbij is. Je kunt bijvoorbeeld in brieven veel lezen over de zieleroerselen van de kunstenaars van die tijd. Het is nog zó tastbaar allemaal. De voorbereidingen voor deze tentoonstelling zijn in 2016 gestart, zo’n drie jaar geleden.’

Hoe zou je de Italiaanse 19de-eeuwse kunst typeren?

‘Er zijn verschillende zaken die kenmerkend zijn, zeker als je het vergelijkt met de kunst uit andere Europese landen in dezelfde periode. Wat waanzinnig opvalt, is het Zuid-Europese licht in veel van de Italiaanse werken. Dat zorgt voor een andere weergave van kleuren.

Bijzonder is ook dat in de 19de-eeuwse Italiaanse kunst noviteiten vermengd zijn met eeuwenoude artistieke tradities. Kijk bijvoorbeeld naar het werk Moederschap uit 1891 van Gaetano Previati (18521920). Previati wilde het idee van moederliefde in zijn werk overbrengen aan de hand van de beeldtaal van de christelijke schilderkunst en in het enorme formaat van de grote altaarstukken. Zo zie

je op het schilderij belangrijke christelijke elementen als moeder Maria die zich over het kind buigt en de boom met granaatappelen (oud symbool voor Gods zegening). Maar de kunstenaar combineerde dat met een zeer revolutionaire techniek voor die tijd. Critici vonden het haast oneerbieding dat Maria werd geschilderd in losse streepjes!

Kenmerkend is ook het rauwe sociaal realisme in de Italiaanse kunst tegen het einde van de 19de eeuw. Na de eenwording van Italië werd de armoede met name in het zuiden van het land alleen maar erger. Schilders brachten deze ellende op een aangrijpende manier in beeld. Met licht-donker effecten worden dramatische scènes extra uitgelicht, alsof je vanuit het theater naar het toneelpodium kijkt. Trouwens, die rauw geschilderde werkelijkheid werd menigmaal gecensureerd door de Italiaanse staat. Dat betekende dat kunstenaars hun toevlucht zochten in meer lieve plaatjes en zich naar binnen keerden in plaats van maatschappijkritiek te leveren. Vaak maakten ze de overstap naar het symbolisme.’

Hoe kan het dat deze Italiaanse kunst relatief onbekend is?

‘Bijna alle kunsthistorische literatuur over deze periode is alleen in het Italiaans beschikbaar, waardoor het minder toegankelijk is voor buitenlandse conservatoren. De Italiaanse werken in Sprezzatura zijn niet vaak te zien geweest buiten Italië. Dat heeft te maken met de kwetsbaarheid van de werken en met het feit dat het behoorlijke inspanningen vraagt om ervoor te zorgen dat de werken Italië verlaten.

In 1988 is voor het laatst een aantal van deze schilderijen in het Van Gogh Museum getoond.’

Federico Zandomeneghi, In bed, 1878, Gallerie degli Uffizi, Galleria d'arte moderna di Palazzo Pitti, Florence © Dipartimento fotografico delle Gallerie degli Uffizi

W

aar komt die liefde voor Italië en Italiaanse kunst vandaan?

‘Eigenlijk kom ik mijn hele leven al in Italië. Mijn opa had een huisje in de bergen in Noord-Italië en daar kwam ik als kind vaak. Minstens één keer per jaar ga ik naar Italië. Naast kunstgeschiedenis heb ik in Utrecht ook Italiaans gestudeerd. In 1999-2000 heb ik mij aan de Universiteit van Siena verder verdiept in de Italiaanse kunst.’

Gaetano Previati, Moederschap, 1890-91, Banca Popolare di Novara, Verona © Collezione Banco BPM, Verona

WILLEMIJN LINDENHOVIUS

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

15

Is het een openbaring voor het publiek?

‘Ik verwacht dat het publiek laaiend enthousiast is.

Het werk ziet er zó anders uit dan we in Nederland in die periode gewend zijn. Daar waar we hier te maken hadden met de grijzige kleuren van de Haagse School en de gedempte tonen van de Amsterdamse school, zie je in Italië een heel helder en puur kleurgebruik. Fascinerend! Natuurlijk liggen dezelfde Europese stromingen ten grondslag aan de Nederlandse en Italiaanse kunst, maar de invulling ervan is totaal anders.’

Sprezzatura wil zeggen ‘iets waanzinnig goed doen op een schijnbaar achteloze wijze’. Welk werk is voor jou 'sprezzatura'?

‘Dat is zonder meer het schilderij In bed uit 1878 van Federico Zandomeneghi. Dat is met hele vrije streken geschilderd waardoor er een enorme schwung in zit. Het kleurgebruik is magistraal.

'Wat waanzinnig opvalt, is het Zuid-Europese licht in veel van de Italiaanse werken.'

Zandomeneghi schilderde dit topstuk in zijn Parijse periode. Het laat de invloed van Edgar Degas en andere Franse impressionisten zien. Het is voor mij een toonbeeld van gemak waarmee deze kunstenaar schilderde.’

aanraders van Willemijn Giovanni Segantini, Vrouw bij de bron, 1891, Kunst Museum Winterthur, Zwitserland © SIKISEA, Zürich

01 – Giovanni Segantini, Vrouw bij de bron, 1891 ‘Rond 1900 is Segantini een van de beroemdste Europese kunstenaars. Naarmate zijn carrière vorderde ging Segantini steeds meer op een symbolistische manier schilderen. Dat deed hij door middel van berglandschappen, waarin hij uiting wilde geven aan grote thema’s als de dood, het leven en moederschap.’

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

Antonio Mancini, Zelfportretten in het atelier, 1875-78, Gallerie degli Uffizi, Galleria d'arte moderna di Pallazo Pitti, Florence © Dipartimento fotografico delle Gallerie degli Uffizi

02 – Antonio Mancini, Zelfportretten in het atelier, 1875-78 ‘Dit liggende zelfportret heeft Mancini geschilderd na een zware inzinking in Parijs.

Hij zag de periode dat hij daar werkte als een totale mislukking. Getormenteerd en in een zwakke geestelijke gezondheid kwam hij terug. Wat mij vooral zo trekt, is de ingenieuze constructie van dit werk.

De gekwelde ik is de kunstenaar die in de spiegel kijkt. Daarnaast heeft Mancini zichzelf als Bacchus geschilderd die drinkend en lachend door het leven gaat.

Zijn vermeende schizofrenie is hier heel treffend in beeld gebracht. Briljant laat hij hier zijn twee gezichten zien in hetzelfde schilderij. Het werk is afkomstig uit het Uffizi in Florence, dat beroemd is vanwege zijn collectie zelfportretten.’

AANRADERS WILLEMIJN

Telemaco Signorini, Brug over de Affrico in Piagentina, 1862-1863, Gallerie degli Uffizi, Galleria d'arte moderna di Pallazo Pitti, Firenze © Dipartimento fotografico delle Gallerie degli Uffizi

SPREZZATURA

03 – Telemaco Signorini, Brug over de Affrico in Piagentina, 1862-1863

‘Dit kleine schilderij is echt een snoepje. Het ademt het Italië-gevoel dat vele bezoekers zullen herkennen. Je hoort de krekels, het is drie uur in de middag en het is zo warm dat het leven volledig is stilgevallen tijdens de siësta. Iedereen rust binnen in de koele huizen, alleen deze twee kinderen spelen buiten. Voor mij is het een prachtige weergave van licht en van de schaduwen van de olijfbomen op de vaalgele muren.’

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

50 jaar sprankelende Italiaanse schilderkunst Van 2 juni tot en met 3 november 2019 presenteert het Drents Museum met de tentoonstelling Sprezzatura een verrassende kijk op de Italiaanse schilderkunst. Startend bij de eenwording van Italië rond 1860 laat de tentoonstelling zien hoe de Italiaanse kunst zich in 50 jaar ontwikkelt naar de moderne kunst van de jaren 1900-1910. Ongekende schoonheid, ongelooflijke diversiteit qua stijl en thematiek, fascinerende inhoud en een prachtige symbiose van traditie

17

en vernieuwing kenmerken de werken van maar liefst veertig verschillende kunstenaars, waaronder Antonio Mancini, Federico Zandomeneghi, Gaetano Previati, Giovanni Segantini, Giacomo Favretto en Giuseppe Pellizza. De schilderijen zijn afkomstig uit prominente museale collecties uit heel Italië, van Milaan, Venetië, Turijn en Florence tot aan Rome, Napels en Palermo.

Bij de tentoonstelling verschijnt de gelijknamige publicatie, een uitgave van WBOOKS, Zwolle. Het boek kost € 24,95 en is verkrijgbaar in onze Museumshop.

Assen | Kruisstraat 30

Haren | Brinkhorst 4/8

Assen | Kruisstraat 30 Haren | Brinkhorst 4/8 Alan & Red - Angels - Ana Alcazar - Beaumont Junkie Eroke - Fresh Assen |- Catwalk Kruisstraat 30- Culture - Creenstone -Haren H Assen | Kruisstraat 30 | Brinkhorst 4/8 Frank Lyman Gardeur Geisha Jane Lushka Juffrouw Jansen Mos Mosh Maryley N端mpf-Object Alan & Red - Angels - Ana Alcazar - Beaumont - Catwalk Junkie - Culture - Creenstone - Eroke - Fresh Assen Kruisstraat 30- Rhino Haren Assen | Brinkhorst |Junkie Kruisstraat 4/830- Creenstone Alan & Junkie Red- Summum - Angels - Ana Alcazar- Tramontana - Beaumont - Catwalk - Culture & Pelle - Reset - Smash Lemon - -Sandwich Alan|Poools & Red ---Parami Angels Ana Alcazar - Beaumont Catwalk - -Culture Creenstone - Fresh Frank Lyman Gardeur - Geisha - Jane Lushka - -Juffrouw Jansen Mos Mosh - Maryley -- Eroke N端mpf-Object Frank Lyman - Gardeur - Geisha - Jane- Lushka - Juffrouw Jansen - Mos Mosh - Maryley FrankPoools Lyman- -Parami Gardeur - Geisha - Jane Lushka - Juffrouw Jansen - Mos Mosh - Maryley N端mpf-Object - Rhino Pelle - Reset - Smash Lemon - Summum Sandwich - Tramontana Alan & Red - Angels -&Ana Alcazar - Beaumont - Catwalk Junkie - -Culture - Creenstone - Eroke - Fresh Alan & Red - Angels - Ana Al Poools Parami Rhino & Pelle Reset Smash Lemon - Summum - Sandwich - Tra Poools - Parami - Rhino & Pelle - Reset - Smash Lemon - Summum - Sandwich - Tramontana Frank Lyman - Gardeur - Geisha - Jane Lushka - Juffrouw Jansen - Mos Mosh - Maryley - N端mpf-ObjectFrank Lyman - Gardeur - Geish Poools - Parami - Rhino & Pelle - Reset - Smash Lemon - Summum - Sandwich - Tramontana Poools - Parami - Rhino & Assen | Kruisstraat 30

Haren | Brinkhorst 4/8

DE FABRIKANT VERZAMELT KUNST UIT DE COLLECTIES VAN FABRIKANTEN IN DE VEENKOLONIËN

8-7-2019 / 17-11-2019

Nicolaas Riegen (1827-1889), Het zeilen, olieverf op doek

Haren | Brinkhorst 4/8

Haren | Brinkhorst 4/8 e0- Creenstone - Eroke - Fresh Mosh - Maryley - Nümpf-Object Angels - Ana Alcazar - Beaumont - Catwalk Junkie - Culture - Creenstone - Eroke - Fresh - Sandwich - Tramontana - Gardeur - Geisha - Jane Lushka - Juffrouw Jansen - Mos Mosh - Maryley - Nümpf-Object Parami - Rhino & Pelle - Reset - Smash Lemon - Summum - Sandwich - Tramontana

tekst Annelotte Seubring

marketing en communicatie

ICONEN VAN ITALIË Met de tentoonstelling Sprezzatura-Vijftig jaar Italiaanse schilderkunst (1860-1910) brengt het Drents Museum Italië naar Assen. Natuurlijk, we kennen Italië van de mooie dorpen en steden met oude gebouwen en smalle straatjes, maar ook als vakantiebestemming waar veel Nederlanders naar toe reizen om te genieten van het prachtige weer en het heerlijke eten. Maar wat maakt Italië nou eigenlijk Italië? De belangrijkste iconen op een rijtje!

ESPRESSO Voor Italianen is het drinken van koffie geen sinecure - het is een manier van leven.

Het zetten van een kopje koffie wordt als een kunst beschouwd.

Een echte Italiaan start en eindigt de dag met een espresso met veel suiker, in de Italiaanse volksmond ook wel caffé genoemd.

OLIJVEN Klimaat en goede grond zorgen ervoor

dat er in Toscane veel olijfbomen zijn. Een rijpe olijf bevat tussen de 15% en 30% olie. De oogst begint vanaf november en de olijf wordt meestal nog ouderwets met de hand geplukt. Een tijdrovende klus!

GONDEL Een tochtje met een gondel in Venetië is vandaag de dag een toeristische attractie. Vroeger was de gondel het enige vervoersmiddel voor de Venetianen. Een gondel weegt ongeveer 600 kilo en bestaat uit 280 stukken hout, van acht verschillende houtsoorten. Een gondel wordt vanzelfsprekend nog met de hand gebouwd.

PIZZA De pizza heeft zijn roots in

Napels. Toen koningin Margherita in 1889 Napels bezocht en een lokale specialiteit wilde eten, kreeg ze een pizza voorgezet.

Het verhaal gaat dat ze de pizza juist zo lekker vond omdat die de kleuren van de Italiaanse vlag had. De Napolitaanse bakker vernoemde daarom de pizza naar haar, dus pizza Margherita.

WIJN Van alle wijn die wereldwijd gedronken wordt, komt 25% uit Italië. In Italië zijn meer dan 350 erkende druifsoorten. De gemiddelde Italiaan consumeert bijna 100 liter wijn per jaar, tegenover zo’n 20 liter voor de gemiddelde Nederlander.

PINOCCIO Carlo Collodi schreef in 1883 Le avven-

ture di Pinocchio. Dat boek werd direct een grote hit. Collodi, die eigenlijk Lorenzani heette, ontleende zijn naam aan het stadje Collodi, waar zijn moeder was geboren. Collodi ligt in Toscane, vlakbij Lucca, vandaar dus dat je de beroemde marionet overal in Toscane ziet.

FIAT 500 De allereerste Fiat 500 - ook wel bekend

als de Topolino - werd al in 1936 ontworpen. Deze zag er nog wel heel anders uit dan de nuova 500 uit 1957. Tegenwoordig is de Fiat 500 een moderne stadsauto en krijg je gelijk het Italië-gevoel...

foto

Frank Ruiter

ROSITA STEENBEEK

SPREZZATURA

Moeilijke dingen gaan namelijk vanzelf, althans die indruk moet het wekken.

GASTCOLUMN DRENTS MUSEUM MAGAZINE

21

I

talianen hebben het, het zit hen in het bloed: la sprezzatura. Op achteloze wijze iets ingewikkelds doen, iets moois. Het komt van sprezzare, wat minachten betekent, en kan worden uitgelegd als neerkijken op moeite doen. Moeilijke dingen gaan namelijk vanzelf, althans die indruk moet het wekken.

Aan het begin van de zestiende eeuw wordt de term voor het eerst gebruikt, door de geleerde Baldassare Castiglione die in zijn boek Il Cortigiano schrijft dat deze eigenschap, deze kunst die de kunst verhult, je tot de perfecte hoveling maakt. Men mag niet merken dat iets inspanning heeft gekost, het moet aangeboren lijken. Dat sloeg op het gedrag, terwijl het begrip tegenwoordig vooral gebruikt wordt in de kunsten, de schilderkunst, de muziek en soms in de literatuur. Maar in Italië kom je het op alle terreinen tegen. Zo lijkt het een Italiaan, oud of jong, man of vrouw, geen moeite te kosten er altijd smaak-

vol uit te zien. Alles klopt, de accessoires, de kleuren, alles straalt een vanzelfsprekende elegantie uit. Niemand zal vermoeden dat daar lang aan is gewerkt en over nagedacht. Die indruk wordt versterkt doordat kleding, kapsel, schoenen met nonchalance worden gedragen. Waar lopen vrouwen met zoveel schijnbaar gemak op hun naaldhakken over de hobbelige keien?

Ook van hun omgangsvormen straalt het af, die natuurlijke hoffelijkheid. Italianen weten hoe ze je moeten ontvangen, begroeten, met zwierige gebaren en tegelijk ontspannen. In restaurants voel je je hun meest geliefde gast. Voordat je het hoeft te vragen, ziet een ober wat je nodig hebt, een vork, een glas, alvast wat water, begeleid door een paar persoonlijke woorden maar net niet te veel.

Het eten zelf, schijnbaar eenvoudig, maar alles is uitmuntend, de olie, de pomodori en de pasta precies ‘al dente’. Luchtig kunnen Italianen je uitnodigen ‘een

hapje’ te komen eten bij hen thuis waarna er gewoon even een door heerlijke wijnen overspoeld meergangendiner wordt geserveerd op een stijlvol gedekte tafel.

Op onverwachte momenten word je met dit talent geconfronteerd.

Toen paus JP II overleed, waren er ineens twee miljoen extra mensen in Rome om afscheid te nemen van de Heilige Vader, maar met achteloze vanzelfsprekendheid werd alles in banen geleid.

Uit het niets doken openbare toiletten op en stonden er op de straathoeken piramides van flesjes mineraalwater. Als je een compliment uitdeelde, werd laconiek gereageerd: ‘Ach, er gaat in Rome wel vaker een paus dood.’

Het gekke is dat dit woord in Italië nauwelijks wordt gebruikt. Een ultiem teken van sprezzatura.

Gastcolumnist van deze editie is schrijfster Rosita Steenbeek.

Rosita woont en werkt in Rome.

tekst Paul Klarenbeek

marketing en communicatie

foto

Sake Elzinga

Presentator Rick Nieman over zijn geliefde Italië:

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

‘Italië komt er altijd weer bovenop’

INTERVIEW RICK NIEMAN

D ITALIË DRENTS MUSEUM MAGAZINE

23

ecennialang komt presentator Rick Nieman al in Italië.

Hij houdt enorm van het land en van de mensen.

Maar Italië verandert en staat op een kruispunt, zo ziet Nieman. Dit voorjaar was de 8-delige documentaireserie Langs Romeinse Wegen te zien op televisie, waarin hij kriskras door Italië reisde. Nieman begint elke aflevering met de woorden: ‘Ik merk dat mijn geliefde Italië kraakt in zijn voegen en zelfs uit elkaar begint te vallen. Ik ga op zoek naar het ware gezicht achter het masker van de schoonheid. Ik ga op zoek naar de ziel van Italië.’

‘Wat mij altijd weer treft is de enorme hartelijkheid van Italianen.’

Als Rick Nieman begint te vertellen over Italië, gaan zijn ogen glinsteren en bewegen de handen automatisch. ‘Waar mijn liefde voor Italië vandaan komt? Ik heb een relatie gehad met een Italiaanse die ik in Amsterdam heb ontmoet en uit die relatie is dochter Camilla voortgekomen. Zij is nu 24 en half-Italiaans. Dus ik kwam regelmatig bij familie in Italië. En daarnaast heeft mijn passie voor motoren ertoe geleid dat ik met een vaste club vrienden jarenlang naar Viareggio afreisde per motor.'

‘Door de serie is mijn passie voor Italië eigenlijk alleen maar sterker geworden. Doel van de serie was vooral ook om meer begrip in Nederland te kweken voor Italianen. Er zijn natuurlijk ontzettend veel vooroordelen over het land. We wilden laten zien hoe het echt zit in Italië en waar de mensen tegenaan lopen. Ik heb het gemerkt in al de gesprekken die we gevoerd hebben voor de serie.

Als de overheid het laat afweten en je er niet op

kunt vertrouwen, dan moet je het zelf doen. Er is enorm veel frustratie onder de Italianen. Of zoals mijn ex-zwager Augusto vertelt: ‘Het probleem is dat er geen regels meer zijn, het land is praktisch onbestuurbaar geworden.’

Wat maakt de Italianen dan toch zo bijzonder?

‘Wat mij altijd weer treft, is de enorme hartelijkheid van de Italianen. En fijn is ook hun extreme vergevingsgezindheid. Dat maakt het bijvoorbeeld makkelijk bij het leren van de Italiaanse taal. De trots van de Italianen is fenomenaal, met name op hun eigen streekproducten. De verschillen onderling zijn trouwens gigantisch – en dat is een cliché maar waar! In het noorden in Turijn komen ze op tijd bij een afspraak, één kopje koffie en dan aan het werk. Hoe meer je zuidwaarts zakt, hoe minder strikt het allemaal wordt. Een stoplicht is in Napels bijvoorbeeld slechts een advies.’

In onze tentoonstelling gaat het ook over de periode toen Italië nog een lappendeken was van allerlei losse staatjes. Zie je dat nu nog terug?

‘Ja, ik was enorm verbaasd over de grote regionale verscheidenheid toen wij door Italië trokken. Heel sterk heb ik dat in Zuid-Tirol ervaren, waar de inwoners zich echt inzetten voor een afscheiding.

Er is sprake van grote animositeit tussen verschillende gebieden en daardoor wordt het lappendeken-gevoel in stand gehouden.’

Hoe zie je de toekomst van Italië?

‘Italië staat echt op een kruispunt en moet een keuze maken. Ze willen heel graag deel uitmaken van Europa en ook willen ze een slag maken om

INTERVIEW RICK NIEMAN

een moderner land te worden. Dat betekent dat bepaalde tradities zullen verdwijnen. Mijn dochter leerde op jonge leeftijd nog echt pasta maken van haar Italiaanse oma. Nu nog is twee uren lunchen buiten de deur voor een Italiaan op een werkdag heel gewoon.

Maar in een ‘Europees’ werkregime is daar geen tijd meer voor.

De toekomst lijkt misschien somber. Economisch gaat het niet goed en het politieke landschap is chaotisch. Toch ben ik ervan overtuigd dat Italië er steeds weer bovenop komt. Dat lukt de Italianen immers al 2.500 jaar.

Creativiteit, improvisatievermogen en opportunisme komen altijd bovendrijven.'

’Er zijn natuurlijk ontzettend veel vooroordelen over Italië. Wij wilden laten zien hoe het echt zit.’

Heb je wat met Italiaanse kunst?

‘Ik ben niet een groot kunstkenner, maar wat ik vooral prachtig vind - zoals zoveel mensen - is dat je in Florence in wezen een decor binnenloopt, Michelangelo, da Vinci, het is er allemaal en het is zo toegankelijk. Natuurlijk, toen ik net twintig was en in Rome rondliep, stond je nog met tien men-

sen in de Sixtijnse kapel. Nu sta je al voor het Sint Pietersplein in een lange rij. Toch, als je het echt zoekt, vind je het nog wel. Zo stond ik in Arezzo in een vrijwel lege kerk oog in oog met een prachtige fresco van Piero della Francesca.’

Wat is voor jou ‘sprezzatura’?

‘Sprezzatura’ vind ik een lastig te vertalen woord, ik zou het vertalen als ‘bestudeerde onverschilligheid’, maar ‘met schijnbare achteloosheid iets virtuoos doen’ vind ik ook heel mooi omschreven. Ik moest gelijk denken aan de hoofdpersoon van de film La Grande Belleza, maar ook aan zakenman Gianni Agnelli, die zijn horloge over zijn manchet droeg.’

Rick Nieman is op zondag 16 juni om 14.00 uur te gast in het Drents Museum. Journalist Cunera van Selm interviewt Nieman over zijn Italiëgevoel. Zie ook pagina 45.

RICK NIEMAN

ITALIË TIPS

van rick nieman

NAPELS ‘Napels is mijn favoriete stad van Italië, met Lecce als goede tweede. Ik ga er deze zomer weer naartoe om er vakantie te vieren.

Napels is rauw, het licht aan de baai is schitterend. De oude binnenstad is fantastisch en het Museo Acheologico Nazionale is een van de mooiste archeologische musea van Italië.’

SPAGHETTI VONGELE

‘Mijn favoriete Italiaanse gerecht is spaghetti vongele, de pasta met schelpdieren die vooral in het midden en zuiden van Italië gegeten wordt.

Vis eten doe je in Italië trouwens aan de kust, en in het binnenland zoals in Toscane, eet je bonen met vlees.’

OSTIA ANTICA ITALIË

‘Dertig kilometer buiten Rome vind je in Ostia Antica prachtige archeologische opgravingen.

Deze voormalige havenstad van Rome is nu een groot archeologisch park. Het zijn de grootste opgravingen na Pompeï met een geweldig amfitheater en schitterende mozaïeken op de grond.’

FRANCESCO DE GREGORI

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

25

‘De Italiaanse popmuziek kan mij niet erg bekoren, maar ik ben wel erg gecharmeerd van de folkzanger Francesco de Gregori. En als je van opera houdt, dan moet je beslist een keer het Torre di Lago Puccini Festival meemaken.’

LUIGI BARZINI - DE ITALIANEN

‘Om de Italianen echt te snappen is het boek De Italianen van Luigi Barzini uit 1964 een absolute aanrader. Het geeft een portret van het volk en een mooie analyse van eigenschappen en gedrag waarin Italianen zich onderscheiden.

Graag lees ik ook de boeken van de Canadese bestsellerauteur Ross King over Italië, zoals Het Laatste Avondmaal uit 2012.’

foto

Sake Elzinga

Medewerkers en

Voorjaar 2019  vrijwilligers van

het Drents Museum verzamelen zich voor de groepsfoto in de tuin op het dak van de tentoonstellingsvleugel. Het Team Drents Museum (in totaal zo’n 100 mensen, niet iedereen staat op de foto) zet zich met hart en ziel in voor zijn bezoekers. Dat iedereen die in het museum komt zich welkom voelt, het naar zijn zin heeft, geniet van de tentoonstellingen en activiteiten en verrijkt het museum verlaat.

Dat is waar het om draait!

IN BEELD

tekst Ronald Kuipers

Italië-publicist

Het beloofde land onder de Alpen D

‘Ken je het land waar de citroenen bloeien, / in donker loof de oranjeappels gloeien, / waar een bries uit blauwe luchten neerwaarts blaast, / de mirte roerloos, de laurierboom hoog staat? / Ken je het wel? / Daarheen, daarheen / wil ik op reis, mijn geliefde, met jou alleen!’ De Duitse dichter Goethe weet waar het aardse paradijs ligt: in Italië.

Maar het is een paradijs met problemen. Italië is begin 19de eeuw een spaghetti van onafhankelijke koninkrijkjes, republieken en hertogdommen, alle met eigen douaneregels en munten. Een getergde reiziger schrijft: ‘De pesterijen van de tolbeambten

hebben de hele dag in beslag genomen. In en uit, je moet elke keer betalen. Dit land bestaat uit zoveel staatjes, dat je soms per dag twee tot drie keer een grens oversteekt.’ De ergernis van Giuseppe Garibaldi gaat nog veel verder. Hij verafschuwt de autoritaire regimes die het versnipperde Italië in hun greep houden: de Oostenrijkse keizer en aan hem verwante hertogen die noordelijke regio’s als Lombardije-Venetië, Toscane, Parma en Modena met ijzeren vuist regeren, de paus die als absoluut heerser heel Midden-Italië in zijn macht heeft en de Spaanse Bourbons die het Zuid-Italiaanse Koninkrijk der Beide Siciliën als hun privébezit beschouwen. Garibaldi voelt veel sympathie voor de verzetsbeweging ‘Jong Italië’ van Giuseppe Mazzini.

Deze republikein wil een herrijzenis (risorgimento) van het glorieuze Italië uit de oudheid en de renaissance. Mazzini’s devies: kom in opstand!

Piraat In 1834 probeert Garibaldi een muiterij uit te lokken in de marine van Piëmont-Sardinië, als begin van een opstand tegen het koningshuis van de Savoia’s. Maar het plan wordt ontdekt. Garibaldi moet halsoverkop vluchten en wordt bij verstek ter dood veroordeeld. Jarenlang zwerft hij als politieke

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

e eenwording van Italië in 1861 vormt het achtergronddecor en vertrekpunt van de tentoonstelling Sprezzatura. Die eenwording heeft heel wat voeten in de aarde. In de eerste helft van de 19de eeuw is het land dat wij nu kennen als Italië een bonte verzameling ministaatjes, waar buitenlandse heersers de scepter zwaaien. De strijd voor een bevrijd en herenigd Italië, het Risorgimento, belooft een nieuwe bloeitijd op sociaal en cultureel gebied, die vooral veel kunstenaars aanspreekt. Hun grote held is vrijheidsstrijder Giuseppe Garibaldi (1807-1882), die een centrale rol speelt tijdens de eenwording.

ACHTERGROND

SPREZZATURA

balling rond in Zuid-Amerika, waar hij een avontuurlijke carrière beleeft als Braziliaans piraat en later als admiraal van de Uruguayaanse marine. In 1848 begint het in Italië te rommelen. Van Milaan tot Palermo breken opstanden uit van ontevreden burgers, die meer vrijheden eisen van de Oostenrijkse en Bourbonse heersers. Garibaldi ruikt zijn kans en vaart, met tientallen andere ballingen, terug naar zijn vaderland. Trots zwaaiend met hun eigen vlag, met daarop een rokende Vesuvius, en gekleed in rode slagershemden (een geschenk van een Uruguayaanse zakenman) varen de ‘Garibaldini’ de haven van Genua binnen, waar ze met gejuich worden ontvangen. De strijd verloopt echter dramatisch. De Oostenrijkse veldmaarschalk Radetzky heeft zijn troepen gereorganiseerd en slaat keihard terug. Garibaldi verlegt zijn koers naar Rome, waar de paus is verdreven door opstandelingen. De jonge Romeinse republiek verkeert al snel in levensgevaar als Franse troepen de paus te hulp schieten.

Garibaldi moet vluchten, waarbij zijn zwangere Braziliaanse vrouw Anita sterft door malaria en uitputting. Tegen zijn mannen zegt hij: ‘Ik bied geen soldij of provisie, alleen maar honger, dorst, lange marsen, veldslagen en dood.’ Garibaldi gaat weer

Dit land bestaat uit zoveel staatjes, dat je soms per dag twee tot drie keer een grens oversteekt.

in ballingschap; nu in New York, waar hij werk vindt als kaarsenmaker.

Avanti Savoia!

De mislukte opstand van 1848 is een harde les. Niet alleen voor Garibaldi, maar ook voor graaf Cavour, de premier van het koninkrijk Piëmont-Sardinië.

Zijn droom is een verenigd geïndustrialiseerd Noord-Italië, zonder grenzen en tolheffingen. Om dat te bereiken is slimme internationale diplomatie nodig. Als in 1859 Oostenrijk de oorlog verklaart aan Piëmonte, weet Cavour zich verzekerd van steun van het machtige Frankrijk. Als symbool in de strijd voor een verenigd en liberaal Italië schuift Cavour zijn koning Victor Emanuel II van het huis Savoia naar voren, een nogal volkse heerser die

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

29

↑ Vrijheidsstrijder Garibaldi (centraal op het schilderij) wordt door veel Italianen vereerd als een heilige. Tot zijn fans behoren ook kunstenaars, onder wie Geralamo Induno, de strijder-schilder die meerdere bajonetsteken weet te overleven.

Geralamo Induno, Garibaldi gewond in Aspromonte, ca. 1863,Civico Musea Revoltella, Trieste, © Museo Revoltella - Galleria d’Arte Moderna, Triest

tekst Annejet Fransen

marketing en communicatie ACHTERGROND foto

dol is op jagen, vechten en vrouwelijk schoon.

Dolenthousiast scharen opstandelingen in de Noord-Italiaanse gebieden zich achter de koning: ‘Avanti Savoia!’ (Hup Savoia!). Hoewel de republikein Garibaldi een hekel heeft aan elke vorm van monarchie, sluit ook hij zich aan bij de strijd tegen Oostenrijk. Dit is dé kans om Italië te bevrijden. Met hun guerrilla-tactieken brengen de Garibaldini de logge troepen van de Oostenrijkers keer op keer in verwarring. Menig Oostenrijkse soldaat heeft nachtmerries van uit het niets opdoemende, woest schreeuwende Garibaldini met vlijmscherpe bajonetten. Maar na de beslissende Piëmontees-Franse overwinning in de Slag van Solferino (die zo gruwelijk is, dat Henri Dunant besluit het Rode Kruis op te richten) is de oorlog opeens voorbij. Cavour heeft zijn doel bereikt: een bevrijd en verenigd Noord-Italië. Garibaldi is verbijsterd. Wordt Zuid-Italië gewoon aan haar lot overgelaten?

Sake Elzinga

Enrico Gamba, De stem van annexatie van de Abruzzen, 1861 Galleria d’arte Moderna, Genua

Aan boord zijn ruim duizend vrijwilligers, onder wie kunstenaars, studenten en artsen, gehuld in rode hemden.

HET BELOOFDE LAND ONDER DE ALPEN

← Vlak voor de eenwording in 1861 stemmen de verschillende regio’s via referenda over aansluiting bij het nieuwe koninkrijk Italië, zoals hier (op dit schilderij van Enrico Gamba) in de Abruzzen.

romantische avonturier Garibaldi als een ongeleid projectiel, die zijn diplomatieke bouwwerk in de war kan schoppen. Maar om te voorkomen dat Garibaldi op het idee komt een eigen republiek te stichten, dirigeert Cavour zijn koning met een Piëmontees leger naar het zuiden. Op 26 oktober 1860 ontmoeten Garibaldi en Victor Emanuel elkaar bij Teano, vlak boven Napels. De blauwogige Garibaldi mag dan intussen zijn uitgegroeid tot een 'cult hero' (in Londen dragen vrouwen zelfs Garibaldi-capes en Garibaldi-parfum), Victor Emanuel voelt vooral minachting voor de flamboyante vrijbuiter. Met gemengde gevoelens aanvaardt de majesteit de zuidelijke helft van de Italiaanse laars, die door Garibaldi wordt aangeboden met de historische woorden: ‘Maestà, l’Italia!’ Enkele maanden later, begin 1861, wordt het verenigde Italië formeel een koninkrijk.

Op ramkoers

31

Garibaldi verzamelt zijn volgelingen in de haven van Genua, entert in het holst van de nacht twee stoomboten en vertrekt richting het zuiden. Aan boord zijn ruim duizend vrijwilligers, onder wie kunstenaars, studenten en artsen, gehuld in rode hemden. Voor de kust van Napels loopt de expeditie bijna uit op een ramp. In dichte mist zien de schepen elkaar aan voor Oostenrijkse oorlogsbodems. Pas op het laatste moment ontdekken ze hun fout en breken ze hun ramkoers af. Op 11 mei 1860 landen de 'Duizend' op de Siciliaanse kust.

Door een combinatie van mobiele vechttechnieken en incompetente Bourbonse bevelhebbers vallen Palermo, Messina en uiteindelijk ook Napels. In minder dan zes maanden verovert Garibaldi met een vrijwilligersleger half Italië, een verbijsterende prestatie. De berekenende staatsman Cavour staat niet te springen van blijdschap. Hij beschouwt de

↑ Kaart van Italië in 1861 met daarop de actie van Garibaldi en de Mille vanuit Genua naar Sicilië. The Picture Art Collection / Alamy Stock Photo

tekst Annejet Fransen

LEZERSOPROEP marketing en communicatie BARBIZON VAN foto HET NOORDEN Sake Elzinga

OPROEP:

MIEN PLEKKIE!

Gezocht: jouw favoriete plekje in Drenthe

Willem Roelofs, Het Hunebed van Tynaarlo, 1861 collectie Drents Museum (langdurig bruikleen Gemeentemuseum Den Haag)

tekst Rosanne Feijen

marketing en communicatie

D

renthe kent uniek cultureel erfgoed, vele bijzondere natuurgebieden en prachtige landschappen!

De Drentsche Aa, Schaapskooi Hijkerveld, Het Hunzedal, Landgoed Rheebruggen, het Asserbos, Hunebed D27 of Museumdorp Orvelte. Voor de tentoonstelling Barbizon van het Noorden zijn we op zoek naar jouw favoriete plekje in de natuur van Drenthe. Deel jouw plekje met ons via communicatie@drentsmuseum.nl.

Vanaf 24 november 2019 worden de foto’s getoond in het museum. Vergeet niet bij de inzending naam en plaats te vermelden.

Inzenden is mogelijk tot 1 maart 2020!

Drentse schoonheid De schoonheid van Drenthe is als eerste ontdekt door kunstenaars. Gewapend met hun potlood en schildersezel ontdekten zij vanaf de 18de eeuw de woeste maar bovenal het wonderschone Drentse landschap. Het was, en is een waar paradijs voor schilders en andere kunstenaars. In de tentoonstelling Barbizon van

33

het Noorden – De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950 toont het museum werken van kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw die de natuur van Drenthe op doek vastlegden.

Werken van onder meer Israëls, Mesdag, Van Gogh, Liebermann en Wiegers tonen de unieke eigenschappen van Drenthe. Van 24 november 2019 tot en met 22 maart 2020 te zien in het museum! Voor deze tentoonstelling ontwikkelt het museum in samenwerking met Het Drentse Landschap een verrassend randprogramma waarbij kunst, cultuur en natuur op een bijzondere manier samengaan.

Doe mee!

Laat zien waarom Drenthe nog steeds zo aantrekkelijk en mooi is en maak een foto van jouw favoriete plekje in Drenthe.

Vanaf 24 november tonen we de ingezonden foto’s in het Drents Museum. Deelname aan de oproep betekent dat de foto rechtenvrij geplaatst mag worden op de verschillende kanalen van het Drents Museum en Het Drentse Landschap.

tekst Paul Klarenbeek

marketing en communicatie

foto

Sake Elzinga

Peter Bos van Sax Architecten over nieuwe publieksruimte:

‘OUD EN NIEUW IN CONTRAST’

Eigentijdse ingreep Architect Peter Bos van Sax Architecten licht het ontwerp toe: ‘Een jaar geleden hebben we de pitch

‘Een licht rank glazen huisje’ 'We hebben gekozen voor een moderne uitbouw aan de achterkant van Grandcafé Krul, een aanbouw met grote glaspartijen dat het heel transparant maakt en tegelijkertijd een bijzonder contrast geeft met de oude locatie van Krul. Het is eigenlijk, als je het van de buitenkant ziet, een licht rank glazen huisje met een punt dat tussen en tegen de Abdijkerk en het café is geplaatst.'

‘Witte wereld doorvoeren’ 'Onze hoofdgedachte bij het ontwerp voor de publieksruimte is: oud en nieuw in contrast. Daarmee bouwen we voort op de verbouw van architect Erick van Egeraat uit 2011, toen de bouw van de nieuwe tentoonstellingsvleugel en de verbinding met het oude deel van het museum gerealiseerd werd. Ik

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

Met locaties in Groningen en Assen opereert Sax Architecten vooral boven de grote rivieren. Het architectenbureau is breed georiënteerd en geïnteresseerd in verschillende disciplines. Van huis uit is Sax Architecten een combinatie van interieurarchitecten en een architectenbureau. Sax doet naast nieuwe architectuur ook veel projecten met monumenten.

gedaan en de opdracht gekregen van de provincie Drenthe. Voor deze opdracht in het Drents Museum hebben we te maken met een eeuwenoud gebouw, een gebouw dat van oudsher voor belangrijke personen is gemaakt en aanzien en macht uitstraalt. Het Drents Museum heeft ons gevraagd een eigentijdse ingreep te doen die over geruime tijd als een nieuwe klassieker wordt ervaren en waarin het gebouw zich meer terugtrekt.'

ARCHITECTUUR

H

et Drents Museum staat aan de vooravond van de aanpassing en uitbreiding van Grandcafé Krul. Toenemende bezoekersaantallen in de afgelopen jaren – dankzij grote spraakmakende internationale tentoonstellingen - maken dat Grandcafé Krul uit zijn jasje is gegroeid. En dat het Drents Museum dringend behoefte heeft aan een multifunctionele publieksruimte waar groepen goed ontvangen kunnen worden en waar grotere openingen voor het publiek kunnen plaatsvinden. Peter Bos van Sax Architecten tekent voor het bijzondere ontwerp, dat vóór de zomer van 2020 gerealiseerd moet zijn. ‘Onze visie is oud en nieuw in contrast en dat principe zo strak mogelijk uitvoeren.’

34

4

SAX ARCHITECTEN

Impressie Sax Architecten

‘Een ontwerp dat iedereen heeft omarmd’

van het hele project betreft een (culturele) investeringssubsidie van de provincie Drenthe samen met een investering van het museum zelf. Het is dus echt een gezamenlijk project. Het ontwerp van Sax Architecten uit Groningen - gekozen uit drie ontwerpen - is door iedereen omarmd en een grote verbetering als je het vergelijkt met de huidige ruimte en mogelijkheden.

Door de nieuwbouw krijgt Krul een veel modernere uitstraling. Wat ik heel geslaagd vind, is dat er een ruimtelijk gevoel ontstaat en er straks veel daglicht valt op de gevel aan de cafézijde. Bovendien komen aan het zicht onttrokken gevels van het gebouw en de Abdijkerk weer goed in beeld.

De planning is dat de verbouwing dit najaar start. Uitgangspunt is dat het gehele uitvoeringstraject zes maanden in beslag neemt.

Vóór de zomer van 2020 moet de oplevering plaatsvinden.’

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

Namens opdrachtgever provincie Drenthe is Gerben Bernardus projectleider van de uitbouw. Gerben schetst het project: ‘De uitbreiding van Grandcafé Krul is de laatste van de drie verbouwingsprojecten in het Drents Museum. Het eerste project was de ver- en ombouw van de werkplaats in het depot van het Drents Museum tot extra depotruimte. Daarna is de Abdijkerk – die vanaf de verbouwing in 2011 ingezet werd als conferentieruimte – omgebouwd tot een kwalitatief volwaardige tentoonstellingsruimte. Door deze ingreep kwam er ook meer druk te liggen op de publieksruimte. Vandaar het derde deel om een goede publieksruimte te realiseren en meer ruimte voor Krul te creëren. Daarnaast wordt er gelijktijdig nog een aantal verbeteringen in de Abdijkerk doorgevoerd. De financiering

beld. De nieuwe ruimte biedt in totaal plaats aan maximaal 500 personen bij een opening of ander publieksevenement. Wat ik mooi vind, is dat je als bezoeker straks binnen ook de buitengevels weer ervaart. En er ontstaan coulissen waar je tussendoor kunt kijken. Mooie monumentale elementen handhaven we natuurlijk, zoals de gang met authentieke tegeltjes.’

ARCHITECTUUR

denk dat die verbouwing het huidige succes van het Drents Museum heeft ingezet. De witte wereld zoals Van Egeraat die heeft binnengebracht, hebben we doorgevoerd in ons ontwerp. Oude stijlelementen in Krul laten we zoveel mogelijk intact en ook dat is een mooi contrast met de strakke nieuwbouw.

Met het nieuwe deel waar ook een eerste verdieping in zit, is de ruimte van Krul bijna verdub-

36

6

VANAF 12 OKTOBER 2019

PUZZELPAGINA WOORDZOEKER Doe mee met de woordzoeker en maak kans op mooie prijzen die in het teken staan van onze Italiaanse zomertentoonstelling.

Mail de oplossing uiterlijk 29 september naar communicatie@drentsmuseum.nl De prijswinnaars krijgen uiterlijk 4 oktober bericht.

HOOFDPRIJS

Exclusief diner voor 2 personen bij Italiaans restaurant Bella Italia in Assen (geldig tot en met 31 december 2019) ACHTELOOS ARCHITECT BEZOEKERS CAFE FABEL FAN FAVORIET FIAT FOTO FRIDA GONDEL HIT ICOON ITALIE JUBILEUM KAHLO LAND MUZIEK ONTDEKKING ROME TEAM TURFSCHUIT UITBOUW VRIENDEN WIJN

De woorden uit de lijst links staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel.

2DE PRIJS (2x)

Italiaans verrassingspakket, verzorgd door Don Emilio uit Assen

3DE PRIJS (3x)

Sprezzatura – Vijftig jaar Italiaanse schilderkunst Boek bij de tentoonstelling

T

E

I

R

O

V

A

F

V

F

A

N

O

U

I

T

B

O

U

W

R

O

R

A

N

S

R

K

W

IJ N

P

I

T

C

C

T

S

M

F

A

B

E

L

E

O

H

H

D

R

U

A

S

H

I

T

N

R

I

T

E

E

Z

D

L

C

L

E

D

E

T

E

K

K

I

I

A

A

H

O

E

I

E

L

K

E

E

R

N

F

N

U

N

L

C

O

I

O

K

F

D

E

O

F

I

A

T

O

N

Z

L

E

D

N

O

G

Z

T

E

S

G

E

R

O

M

E

C

Z

A

I

A

T

U

B

R

J

U

B

I

L

E

U

M

A

38

8

ZOEK DE VERSCHILLEN! Er is iets aan de hand met dit schilderij van de kunstenaar Kenne GrÊgoire, Lunch met vis uit 2009. Boven zie je het kunstwerk zoals het zich in de collectie van het Drents Museum bevindt. Maar onder ziet het schilderij er toch opeens anders uit‌ Zoek de 10 verschillen in Lunch met vis. Kijk voor de oplossing op pagina 44.

tekst Nick Steenge

evenementen coördinator Vaart in Assen foto Sake Elzinga

Assen in Italiaanse sferen ramen van de brug zijn gemaakt door leerlingen van het Dr. Nassau College Penta in samenwerking met het ICO (Centrum voor Kunst & Cultuur).

Initiatiefnemer van alle bovengenoemde activiteiten is binnenstadsvereniging Vaart in Assen (VIA). Verder stimuleert VIA dat

ook de al bestaande evenementen en activiteiten die in de periode van Sprezzatura plaatsvinden aansluiten bij het Italiaanse thema.

Rialtobrug op Kop van de Vaart Na de Chinese draak, het standbeeld van Lenin, de menora, een Mayatempel en het Asser Statue of Liberty heeft Assen vanaf 2 juni op de Kop van de Vaart zijn eigen Rialtobrug, een absolute blikvanger voor de tentoonstelling Sprezzatura. Bezoekers en inwoners van Assen kunnen op de brug lopen, die geïnspireerd is op de beroemde brug in Venetië.

Een uitmuntende plek waar je selfies kunt maken, maar ook om lovelocks aan de brug te bevestigen (slotjes waarmee geliefden hun liefde voor elkaar bevestigen). De kunstwerken in de

Steve Ellis: ‘Afgelopen jaar belandde ik toevallig in Venetië, omdat mijn vlucht vanwege onweer in Nederland moest uitwijken naar Venetië. Daar heb ik de Rialtobrug bezocht en was meteen op slag verliefd! Ik sta regelmatig op de Kop van de Vaart om van het uitzicht te genieten.

Als je iets hoger staat, dan is het uitzicht nog mooier. Dus een brug op deze plek leek mij ideaal. Ik heb voor de Rialtobrug gekozen omdat deze brug perfect bij de tentoonstelling past: het heeft een zeer herkenbaar silhouet en biedt als kunstobject volop mogelijkheden voor Assen.’

RANDPORGRAMMA

Tijdens de tentoonstelling Sprezzatura van 2 juni tot en met 3 november ademt de binnenstad van Assen Italië. Op de Kop van de Vaart is een eigen Rialtobrug verrezen, geïnspireerd op de beroemde brug in Venetië. In de straten van Assen wappert Napolitaans wasgoed en ook op andere manieren is de Asser binnenstad Italiaans aangekleed. En van 21 tot en met 29 september is er de Italiaanse week in Assen vol met Italiaanse activiteiten en sfeervolle evenementen. Met als prachtige afsluiting een grote Fashionshow op meerdere plekken in de binnenstad.

Idee Steve Ellis Voor het Italiaanse kunstwerk op de kop van de Vaart in Assen is een pitch uitgezet, waarop twaalf ontwerpen zijn ingezonden.

Het winnende ontwerp van de Rialtobrug is een idee van Assenaar Steve Ellis. Na een studie werktuigbouwkunde in Londen, kwam hij in 1997 via zijn werk in Assen terecht. Sinds twee jaar is Ellis betrokken bij verschillende maatschappelijke en creatieve projecten.

MARLOES DE VRIES

FRIDA KAHLO - DEEL 1 -

Als opmaat naar onze tentoonstelling Viva la Frida! die vanaf 11 oktober 2020 te zien is, verbeeldt illustrator Marloes de Vries - zelf een groot Frida Kahlo-fan het bijzondere en roerige leven van Frida Kahlo in vier opeenvolgende delen in de edities van het Drents Museum Magazine.

41

tekst Toos Arends

conservator

foto Linus Harms

De kunst van Alle Jong (Hemrik, 1988) bekijkt de wereld vanuit het verleden. Dat verleden werkt diep door in zijn gedachten, taal en in zijn beelden. ‘Gedachtenkamers’ noemt hij zijn monumentale tekeningen in zwart en wit. Die tekeningen bestaan vaak grotendeels uit zwarte vlakken. Ze doen denken aan zwarte gaten of donkere holen. Aan de rand, in het volle licht, staat een man, een vrouw , een boom of een voorwerp. Soms doemt uit het donker een bouwwerk op, gemaakt van door de natuur overwoekerde palen en doeken. In deze geheimzinnige ruimte op deze merkwaardige plek brengt Alle Jong 17de-, 18de-en 19de-eeuwse prenten met historische voorstellingen samen.

KINK is de tentoonstellingsruimte van het Drents Museum in De Nieuwe Kolk. Een dynamische ontmoetingsplek waar je niet alleen naar hedendaagse kunst en design kunt kijken, maar ook juist uitgedaagd wordt om aan de slag te gaan met kunst. Vanaf september is in de tentoonstelling Mijne kinderlijke traanen Installaties en tekeningen het werk te zien van kunstenaar Alle Jong. Conservator Toos Arends geeft een toelichting op zijn werk.

Alle Jong

ALLE JONG

Bewaren voor het verval

KINK

Historische manuscripten, verhalende documenten of schilderijen vormen voor Alle Jong meestal de basis van nieuw te maken werk.

Het levensgevoel, de taal en de authenticiteit van deze flarden uit het verleden raken rechtstreeks aan zijn gevoelsleven. Dit komt tot uiting in tekeningen en installaties waarin hij deze tastbare overblijfselen uit voorbije eeuwen met zijn artistieke ideeën combineert. Meer dan eens ontdekte hij historische documenten of kunstwerken bij obscure handelaren en wist ze te bewaren voor het verval. Daarmee bracht hij ook de makers, zoals de slavenhandelaars die een overeenkomst tekenden, en de geportretteerden, zoals de vrouw van Theo van Gogh, weer tot leven. Het resulteert in tekeningen waarop voorstellingen opdoemen vanuit het zwart, zoals herinneringen dat doen uit ons geheugen.

Leven en dood

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

43

In het werk van Alle Jong komen niet alleen tegenstellingen voor tussen licht en donker, ook het contrast tussen leven en dood duikt steeds weer op. Door middel van zijn verbeeldingskracht probeert Jong antwoorden te vinden op levensvragen. Hij ervaart leven en dood niet zozeer als een contrast, maar eerder als een nauw met elkaar verbonden duo, dat in zijn geest transformeert naar één nieuw werk, dat hij ‘tweezaamheid’ noemt: niet alleen is er zonder de dood geen leven en andersom, maar in het gevoelsleven lopen dood en leven in elkaar over.

In het werk van Alle Jong komt dit tot uiting in tekeningen waarop voorstellingen opdoemen vanuit het zwart zoals herinneringen dat doen uit ons geheugen. Of hij neemt een schilderij of een prent uit een vroegere eeuw op in een nieuwe tekening van hemzelf. Zo wordt wat vergeten is weer in de herinnering gebracht. Of: wat dood is, komt weer tot leven.

Alle Jong, installatie, 2019, Houtskool en verf op papier.

Inclusief authentiek schilderij door Jan Veth van zijn vrouw Anna Dirks-Veth, olieverf op linnen in Zwarte lijst, ca. 1880. Installatie 2019.

Boek van Maria Post De titel Mijne kinderlijke traanen is afgeleid van het gelijknamige boek van Maria Post uit 1792. In 18de-eeuwse stijl beschrijft zij wat ze voelt bij de dood van haar moeder. Door de titel van dit boek te kiezen voor zijn tentoonstelling verwijst Alle Jong enerzijds naar allerlei thema’s uit de 18de en 19de eeuw: het verlangen naar het onbekende en het duistere; het onbekende ‘zwarte gat’ dat iemand soms kan ervaren, een verlangen naar vervlogen tijden, brokstukken uit de geschiedenis en woelige gemoedstoestanden. Maar met de titel verwijst Jong ook naar het nu.

Mijne kinderlijke traanen van Alle Jong is te zien van 22 september 2019 tot en met 5 januari 2020 in KINK (Weiersstraat 1, Assen)

Agenda TENTOONSTELLINGEN

Sprezzatura

Egbert Streuer

Vijftig jaar Italiaanse schilderkunst (1860-1910) Ongekende kwaliteit en schoonheid van Italiaanse 19de-eeuwse schilderkunst met werk van 40 kunstenaars uit heel Italië

Nederlands meest succesvolle wegracecoureur Een ode aan de Drentse snelheidsduivel, die maar liefst 3 x wereldkampioen werd in de zijspanklasse en 2 x winnaar van de TT in Assen.

2 juni t/m 3 november 2019

t/m 1 september 2019

In dank aanvaard: Matthijs Röling

Kunst in De Nieuwe Kolk, tentoonstellingsruimte van het Drents Museum, bezoekadres Weiersstraat 1, Assen

Met de eerste kaart van Drenthe uit 1634 heeft Cornelis Pijnacker (1570-1645) de provincie Drenthe letterlijk op de kaart gezet!

t/m 1 september 2019

Gustaaf van de Wall Perné (1877-1911)

Schenkingen uit de collecties Röling en Adriaansen t/m 30 juni 2019

KINK

De wijde wereld van Cornelis Pijnacker

Schenking uit de collectie M. Rumpff t/m 27 oktober 2019

ACADEMIE MINERVA

KUNST AAN DE VAART

ALLE JONG

The Way We Work Eerstejaars studenten Frank Mohr Institute presenteren diverse werken t/m 23 juni 2019

Tegenbeeld Werk van Albert Geertjes en Sarianne Breuker 7 juli t/m 15 september 2019

Mijne kinderlijke traanen Installaties en tekeningen 22 september 2019 t/m 5 januari 2020

VERWACHT BARBIZON VAN HET NOORDEN De ontdekking van het Drentse landschap 1850-1950 24 november 2019 t/m 22 maart 2020

IN DE BAN VAN DE ARARAT Schatten uit het oude Armenië 12 april t/m 13 september 2020 VIVA LA FRIDA! Leven en werk van Frida Kahlo 11 oktober 2020 t/m 28 maart 2021

Oplossing Zoek de verschillen, zie pag. 39

ACTIVITEITEN

TE GAST IN HET DRENTS MUSEUM: RICK NIEMAN

RONDLEIDING OOGGETUIGEN STREUER

Rick Nieman presenteerde de documentaire Langs Romeinse Wegen.

Op 16 juni is hij te gast in het Drents Museum, waar Cunera van Selm, journaliste van RTV Noord, hem interviewt over zijn band met zijn geliefde Italië.

Vrienden en bekenden van Egbert Streuer gidsen bezoekers door de tentoonstelling en vertellen hun persoonlijke verhaal over Egbert.

Zondag 23 juni, 28 juli en 25 augustus van 11.30 tot 12.15 uur. Reserveren op dag zelf vanaf 11.00 uur bij Infobalie.

AGENDA

Zondag 16 juni, aanvang 14.00 uur, prijs € 5,00 (excl. entreeprijs) Tickets zijn alleen online verkrijgbaar via tickets.drentsmuseum.nl/activiteiten

activiteiten bij Sprezzatura

DRENTS MUSEUM MAGAZINE

45

Alle activiteiten zijn gratis toegankelijk voor bezoekers met een geldig entreebewijs, tenzij anders vermeld. Kijk voor het actuele en uitgebreide activiteitenprogramma op drentsmuseum.nl

RONDLEIDING SPREZZATURA Voor groepen vanaf 10 personen is een rondleiding te boeken bij Sprezzatura. Onze museumdocent neemt je mee door de wereld van de 19de-eeuwse Italiaanse schilderkunst.

Reserveren noodzakelijk via reserveringen@drentsmsueum.nl Voor groepen vanaf 10 personen, € 6 per persoon (excl. museumentree).

FAMILIEROUTE SPREZZATURA Bij de tentoonstelling Sprezzatura is een speciale familieroute vol kijk-, doe-, denk- en speelopdrachten.

Superleuk voor jong en oud! Verkrijgbaar bij entree van de tentoonstelling.

GRATIS LEZING SPREZZATURA Tijdens de gratis lezing is er ruim aandacht voor de geschiedenis van Italië, zoals de Italiaanse eenwording. Met behulp van prachtige afbeeldingen en filmbeelden laat de museumdocent zien welke keuzes de kunstenaars maakten en waarom.

Elke donderdag – en zondagmiddag tijdens de periode 2 juni t/m 3 november om 14.00 uur en 15.00 uur (kijk voor uitzonderingen op drentsmuseum.nl) Giacomo Favretto, Un incontro, 1880-1881, Collezione Balzan © Collezione Fondazione Internazionale Balzan, Badia Polesine

TE GAST IN HET DRENTS MUSEUM: BAS MESTERS Bas Mesters was van 2002 tot 2012 correspondent in Italië.

Voor NRC en NOS-radio deed hij verslag van de opkomst en neergang van Silvio Berlusconi. Daarnaast is hij auteur van het boek Italiaanse Streken. In deze lezing concentreert Mesters zich op de betekenis van schoonheid in Italië.

Zondag 7 september, aanvang 14.00 uur TE GAST IN HET DRENTS MUSEUM: ARTHUR WESTSTEIJN Historicus en Italiëkenner Arthur Weststeijn, auteur van Nederlanders in Rome, neemt je mee in het voetspoor van nuchtere Nederlanders die oog in oog kwamen te staan met de Italiaanse ‘sprezzatura’.

Zondag 19 september, aanvang 14.00 uur

activiteiten bij Egbert Streuer FILMCOMPILATIE 100 JAAR MOTORRIJDEN EN RACEN IN DRENTHE Tijdens de TT-week draait het Drents Museum in de Statenzaal meer en minder bekende films over motorrijden en racen uit collectie Drents Archief 26, 27 en 28 juni van 11.00 tot 17.00 uur MOTORROUTE IN DE SLIPSTREAM VAN EGBERT STREUER Speciaal uitgestippelde motorroute door Egbert zelf van 150 km door de provincie Drenthe. Gratis te downloaden via drentsmuseum.nl/ motorroute

WE ZIEN U GRAAG IN SEIZOEN 2019-2020!

EEN GREEP UIT ONS PROGRAMMA:

BRUUN EN JAN HENK POORT

ZOEKT U EEN INSPIRERENDE RUIMTE VOOR UW CONGRES, SEMINAR OF LEZING? THEATER MOZAIEK BIEDT EEN INTIEME SETTING VOOR UW BIJEENKOMST!

HANDSOME POETS JOCHEM NOOYER

KABARET KAPITULET

JULIKA MARIJN

LUDINGE 13, 9471 JD ZUIDLAREN INFO@THEATERMOZAIEKZUIDLAREN.NL WWW.THEATERMOZAIEKZUIDLAREN.NL

CONTAC T

VEEL MEER DAN EEN HOTEL

→ LUXUEUZE HOTELKAMERS

→ VERGADERINGEN, FEESTEN & CONGRESSEN

VAN DER VALK HOTEL ASSEN BALKENWEG 1 ASSEN

→ RESTAURANT 28DINING

→ HIGH WINE / HIGH TEA

+31 - 592 85 15 15

→ 28EVENTS

→ LAZY SUNDAY BRUNCH

INFO@ASSEN.VALK.NL

→ LIVE COOKING BUFFET

→ BEAUTYSALON

HOTELASSEN.NL

→ EIGEN MOESTUIN

28BEAUTYBAR

t as r a e s U tion decora

Giclée facts • • • • • • • • • •

Betaalbaar Ruime keuze voor elk interieur Hoge kwaliteit Giclée-reproductie Gevoel als van een origineel Beperkte oplages, dus op = op Met gesigneerd certificaat Levenslang kleurbehoud Honderden kunstwerken Nederlandse top kunstenaars Mogelijkheid om zelf de lijst uit te zoeken

Vestigingen door heel Nederland www.giclee-shop.nl giclee-shop is een initiatief van artrevisited.com - contact info@giclee-shop.nl

10% KORTING OP VERTOON VAN DEZE ADVERTENTIE OF UW ENTREEKAART VAN HET DRENTS MUSEUM*

ECCO Store Assen Weierspoort 25, 9401 DX Assen

* niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen of promoties

Bella Italia Ristorante e Pizzeria

Markt 4-6, 9401 GS Assen reserveren: 0592 - 314 801 meer informatie: www.bella-italia.nl

Erasmus Bernardus von Dülmen Krumpelmann 1897-1987

Matthijs Röling

Matthijs Röling

Matthijs Röling (Oostkapelle, 1943) besluit als een van de eerste kunstenaars in Nederland om terug te keren naar de figuratieve kunst en niet mee te gaan in de abstracte en conceptuele kunst van zijn tijd.

Het zijn juist de klassieke thema’s en technieken die hem grijpen. Röling wordt ook wel ‘de jongste van de oude meesters’ genoemd. Zijn stillevens, portretten en mythische voorstellingen kenmerken zich door harmonie. Over alles hangt een zweem van poëzie en intimiteit.

Keuze uit het werk

Een schilder die naar Drenthe kwam

Keuze uit het werk

De tegendraadse keuzes die Matthijs Röling als kunstenaar maakt, hebben hem geen windeieren gelegd. Hoewel er jarenlang veel kritiek op zijn realisme is omdat het de moderne stromingen niet volgt, komen er uiteindelijk een aantal belangrijke blijken van waardering. In 1994 krijgt hij de Amsterdamse prijs voor de kunst en in 2005 wordt hem de Sacha Tanja Penning voor de Nederlandse figuratieve kunst toegekend. Hoewel Röling inmiddels vrijwel niet meer schildert, is hij nog steeds een idool voor veel jonge kunstenaars die de figuratieve weg willen kiezen.

Deze uitgave over Bernard von Dülmen Krumpelmann geeft op beknopte wijze een beeld van deze kunstschilder en de belangrijke rol die hij heeft gespeeld in het kunstleven van Drenthe.

Dit boek bevat een keuze uit het werk van Matthijs Röling. De aanleiding is een grote schenking van verzamelaars Cees Röling en Ad en Willy Adriaansen aan het Drents Museum.

Ruim 90 werken worden in het boek getoond; een prachtig overzicht uit zijn rijke oeuvre.

Auteur: Kees Thijn ISBN: 9789023256601 Prijs: €25,00

Matthijs Röling Keuze uit het werk

9 789023 256687

Roling Omslag.indd 1

07-03-19 16:04

Matthijs Röling (Oostkapelle, 1943) besluit als een van de eerste kunstenaars in Nederland om terug te keren naar de figuratieve kunst en niet mee te gaan in de abstracte en conceptuele kunst van zijn tijd.

Auteur: Annemiek Rens ISBN: Prijs:

Meer informatie over deze uitgaven vindt u op www.webwinkel.vangorcum.nl

Op loopafstand van het Drents Museum ligt het gastvrije City Hotel de Jonge****, sinds 1874 een begrip in de hoofdstad van Drenthe en omstreken.

Het sfeervolle onlangs gerenoveerde restaurant is het culinaire hart van Assen. Hier kunt u genieten van een uitgebreid ontbijtbuffet, lunch of overheerlijk diner. Wij staan elk moment van de dag voor u klaar om u te adviseren over de lekkerste dranken en gerechten.

Op vertoon van uw entreekaart van het Drents Museum ontvangt u bij ons het 2e kopje koffie/thee gratis!

*Geldig tot en met 3 november 2019, niet te gebruiken in combinatie met andere acties en/of aanbiedingen.

9789023256687 €24,95

uitgeverij koninklijke van gorcum

WIN MEER,BELEEF MEER

Het Drents Museum in Assen ontvangt dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij een jaarlijkse bijdrage van € 300.000,-. Deze bijdrage wordt onder meer gebruikt voor de totstandkoming van prachtige tentoonstellingen, gratis te bezoeken door iedere deelnemer van de BankGiro Loterij met de VIP-KAART. Deze kaart geeft gratis toegang tot meer dan 70 topmusea, waaronder het Drents Museum, en korting op tickets voor theater, musicals, festivals, bioscopen en overnachtingen. Speel mee, ontvang de VIP-KAART en maak kans op prijzen tot wel € 1 MILJOEN!

GRATIS naar 70 topmusea Tot 50% KORTING op dagjes uit KANS OP VIP-evenementen

Ook meespelen en uw eigen VIP-KAART ontvangen?

Ga naar www.bankgiroloterij.nl

© Corbis/HH, R.Beusker, D.Scargliola/S.Brakkee, Jurgen Jacob Lodder, Wendy van Bree

Postbus 900 9400 AX assen (0592) 37 97 37

www.unp.nl

AccountAnts Adviseurs

DuiDelijk betrouwbaar no-nonsense

postbus 900 9400 ax assen (0592) 37 97 00

www.ipn-ip.nl inTERiM pROFESSiOnAlS

Ontdek de schoonheid van Italië 5 tot 12 dagen v.a.

579

Ontdek méér van Italië met onze reisleiders!

Winter in Venetië Rome

Kunst in Florence

Vertrek november t/m februari 5 dagen v.a. 579

Vertrek september t/m maart 5 dagen v.a. 749

Vertrek november t/m maart 5 dagen v.a. 649

Napels en Zuid-Italië

Bologna en Emilia-Romagna

Verleidelijk Sicilië

Vertrek september en oktober 9 dagen v.a. 1.149

Vertrek september en oktober 8 dagen v.a. 898

Vertrek september en oktober 12 dagen v.a. 1.259

Prijs p.p. in 2-pk, excl. entreegelden en Calamiteitenfonds

SRC-reizen.nl/italie

050 - 3 123 123

SRC Reizen is trotse partner van het Drents Museum