20 minute read
D66-politica Pia Dijkstra
PIA DIJKSTRA
Advertisement
Pia Dijksta was de niet aflatende motor achter de nieuwe donorwet die op 1 juli 2020 in werking trad. Het vertrekkende D66-Tweede Kamerlid is blij dat er nu een actief registratiesysteem ligt. „Op mijn 19de zei ik al een volmondig ja tegen orgaandonatie, geen enkele twijfel.”
TEKST EVELIEN BAKS
Het was een zeer lange weg om te komen tot de nieuwe donorwet. Iedereen ouder dan 18 jaar staat nu geregistreerd met zijn/haar donorwensen. Keuzes: ja ik wil, nee ik wil niet, mijn partner/familie beslist of ik wijs één persoon aan die beslist na overlijden. Wie niets invult, wordt automatisch donor. Het zogeheten opt-out-systeem. Duidelijkheid troef dus. Met dank aan Pia Dijkstra, die sinds haar aantreden in de Tweede Kamer zich sterk maakte om dit erdoor te loodsen. Hoewel volgens haar niet alleen haar eigen verdienste, is haar naam voor altijd gelinkt aan deze mijlpaal.
U bent altijd blijven volhouden. Waarom was dit zo belangrijk? „Toen ik in 2011 in de Tweede Kamer kwam en de portefeuille volksgezondheid kreeg, stond een actief donorregistratiesysteem al in ons D66-verkiezingsprogramma. Het speelde echter al veel langer. Toen in 1996 het donorregister werd ingevoerd, werd ook al een pleidooi gehouden om het huidige systeem in te voeren. Toenmalig minister van volksgezondheid en partijgenote Els Borst vond de tijd, vanwege een teveel aan weerstand, nog niet rijp. Zij heeft mij altijd verteld te hopen dat als in de loop der jaren het register bij iedereen was geland, we alsnog op het opt-out-systeem zouden kunnen overgaan.” Wat was uw eigen drijfveer hierin? „Ik ben de politiek ingegaan juist om dingen te kunnen regelen, hoewel ik toen nog niet kon bevroeden dat dit mijn onderwerp zou worden. Voor het tv-programma Vinger aan de Pols dat ik tien jaar lang heb gepresenteerd, had ik uitzendingen gemaakt over orgaandonatie en over de moeilijke dilemma’s die daarmee gepaard gaan, zoals een tekort aan donororganen. Ik heb daarom altijd patiënten voor ogen gehad die op een orgaan zaten te wachten dat hun leven zou kunnen redden. Veel schrijnende verhalen, en dat was zeker een drive.”
Ruim vier miljoen Nederlanders staan nu geregistreerd met een ‘ja’. Tevreden? „We willen natuurlijk graag dat nog meer mensen dat expliciet zelf zeggen. Het gaat erom dat er een duidelijk beeld is. Hiervoor kregen nabestaanden vaak onvoorbereid de vraag en v
was het voor artsen ook lastig om die gesprekken te voeren. Met het huidige systeem ligt de wens simpelweg vast. De keuze die je hebt gemaakt, kun je overigens op elk moment wijzigen.”
Meer dan een miljoen mensen laten een ander beslissen… „Het is belangrijk dat je ook dit zelf hebt vastgelegd. In het oude systeem was het zo dat anderen voor jou die beslissing namen. Men dacht dat zelfbeschikking met mijn voorstel zou verdwijnen, het omgekeerde was het geval. Je kon voorheen een ja registreren, dan nog was er toestemming nodig van je nabestaanden. Het gebeurde dat orgaandonaties niet doorgingen omdat nabestaanden geen idee hadden van de wensen en voor de zekerheid dan nee zeiden. Artsen liepen daar nogal eens tegenaan. Nu bepaal jij zelf. Alleen bij heel zwaarwegende bezwaren zou dit een halt kunnen worden toegeroepen. Dus wat de wet heeft gebracht, is dat orgaandonatie bespreekbaar is.”
Is Nederland een voorbeeld? „Nou, wij liepen juist achter de troepen aan. Mede doordat het zo lang heeft geduurd om voldoende steun te vinden. In het Verenigd Koninkrijk was het registratiesysteem binnen een half jaar door zowel het Lagerhuis als het Hogerhuis. In Frankrijk en Spanje is orgaandonatie al volledig geaccepteerd. Een man die in Frankrijk een longtransplantatie nodig had, was na twee weken al aan de beurt, hoorde ik. Hoe dat kan? Iedereen is er orgaandonor. Op dit moment is het enige land binnen Eurotransplant dat nog geen opt-out-systeem heeft overigens Duitsland. Misschien omdat de kerk daar nog best een grote rol speelt.”
Hier bestond ook weerstand vanuit met name de christelijke hoek. Is die verstomd? „Ik heb van vele kanten felicitaties gekregen toen de wet er door was, ook van die kant. Het was een democratisch proces geweest. Tegenstanders zeiden: ik kan hier heel goed mee leven. Heel respectvol vind ik dat.”
Van uw hand ligt er nu een wetsvoorstel over voltooid leven voor 75+… „Ook een onderwerp waarvan ik vind dat het moet worden geregeld. Er is een groep mensen in de samenleving die oud wordt en op een gegeven moment vindt dat het leven echt te lang duurt. Deze mensen moeten we ondersteunen met een waardige manier van sterven. Daarbij moeten ze niet afhankelijk zijn van medicijnen die ze uit het buitenland laten komen en waarvan ze nooit weten wat het echt doet of die onwaardig sterven veroorzaken. We zijn tien jaar na het burgerinitiatief dat hierover in 2011 werd aangeboden en behandeld, maar inmiddels ondersteunt een groot deel van de Kamer het principe.”
Robert van der Kolk (34) werd stamceldonor
„Toen een vriendin vertelde dat zij overwoog zich op te geven als stamceldonor, ging ook ik daarover nadenken. Ik was al donor voor andere organen en zag het als een mooie aanvulling daarop. Ik had zeker niet snel een telefoontje verwacht, maar nog geen twee jaar later werd ik gebeld door Stichting Matchis, de organisatie die stamceldonorschap in Nederland organiseert. Ik was een van de vijf personen wereldwijd met een mogelijke match. Na bloedonderzoek bleef het enige maanden stil, maar uiteindelijk was er dan het bericht van de grote match. Middels een beenmergtransplantatie is bloed met mijn stamcellen afgenomen dat daarna heel snel naar de patiënt is gebracht. Het donorschap is op anonieme basis, maar ik heb wel te horen gekregen dat dankzij mijn stamcellen het meisje in leven is. Ik kan er nog kippenvel van krijgen. Inmiddels heb ik meer mensen kunnen motiveren om donor te worden. Het is een kleine moeite om zo iemands leven te kunnen redden.”
Waarom kiest u voor de leeftijd van 75 en ouder? „Die grens is arbitrair. Het burgerinitiatief ging uit van 70 jaar. Daar speelde de gevoelstemperatuur voor mij wel mee. Bij 70 denk ik nog aan jonge senioren. Vanaf 75 gaat het perspectief een rol spelen vaak. De NVVE, de Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde, houdt ook 75 aan.”
D66 zal het zonder u moeten afronden… „Jammer, zeker. Maar ik krijg dit jaar mijn AOW en ik wil meer baas worden over mijn eigen agenda en meer tijd hebben voor mijn sociale leven. Want ja, ik wil nog een heleboel andere dingen doen. Ik heb mijzelf een half jaar sabbatical beloofd. Daarna kijk ik rustig wat er voorbij komt en wil doen.”
Was de politiek uiteindelijk uitdagender dan uw televisietijd? „Het is vooral anders maar er zijn ook paralellen. De waan van de dag die ik bij het NOS Journaal meemaakte, zie ik terug in de politiek. In de journalistiek leg je zaken bloot als het goed is en informeer je mensen, in de politiek heb je de kans om dingen daadwerkelijk te veranderen. Ik ben heel blij dat ik dit heb kunnen doen.”
Tot slot, u bent een overtuigd orgaandonor? „Daarover heb ik nooit geaarzeld. Op mijn 19de als student liep ik al rond met een donorcodicil. Toen mijn portemonnee was gerold, heb ik het even laten zitten. Tot een uitzending van Vinger aan de pols waarin ik te maken had met een meisje met taaislijmziekte dat wachtte op nieuwe longen. Ik heb mijn registratie daarna direct weer geregeld. Dat waar ik niets meer aan heb als ik ben overleden en waar het leven van iemand anders mee gered kan worden, dat wil ik niet meenemen onder de grond. Dus ik zeg volmondig: JA.” 1
met kinderen Een ‘verbondje’
Evelien is naast eigenaar van Evelien Uitvaartverzorging ook rouwpedagoge. Ze begeleidt kinderen bij het ontdekken van wat doodgaan betekent, wat er allemaal bij komt kijken en wat ze kunnen verwachten tijdens de uitvaart. Dit doet ze via een belevingsgerichte benadering. „Doen is ervaren.”
„Tijdens de begrafenis heb ik hun kereltje van vijf jaar op mijn schouder gedragen. Hij wilde alles goed zien, zat vol met vragen en had al snel door dat hij daarvoor bij mij moest zijn. Een spontaan samenzijn en zo fijn want zo kon zijn vader, op dat moment, ook écht even zoon zijn.” Of: „Met de kinderen bellenblazen vanaf de kist, die ze liggend op hun buik aan het beschilderen waren. Zo vertederend.”
Zomaar een paar verhalen uit de koker van Evelien, uitvaartarchitecte van beroep. Ze heeft iets met kinderen en zij met haar. Tijdens uitvaarten probeert ze hen mee te nemen. „Kinderen ervaren door te beleven. Door de situatie te zien, te voelen, te horen, te ruiken en mee te maken kunnen ze een ervaring een plek geven, er een eigen gevoel bij krijgen en zichzelf beter inleven.” Doodgaan, afscheid nemen, begraven en cremeren, zijn niet vanzelfsprekende onderwerpen waarbij een kind al van te voren een duidelijk beeld en/of gevoel heeft, weet ze: „Ik ondersteun en stimuleer kinderen gaandeweg bij het creëren van hun eigen beleving rondom overlijden, afscheid en rouw.”
Evelien ondersteunt kind, gezin en scholen bij verlies, afscheid nemen en rouwbeleving. „Aan ‘grote mensen met eigen verdriet’ hebben kinderen niet altijd evenveel. Wij kunnen best – goedbedoeld - beschermend zijn en kunnen het soms moeilijk vinden om woorden te geven aan de gebeurtenis waarmee we zelf nog even geen raad weten. Terwijl kinderen, over het algemeen, juist in duidelijke woorden willen horen wat er precies aan de hand is.” „Daarom maak ik, met goedvinden van de ouders, een ‘verbondje’. Aan mij mag je alles vragen, je mag altijd naar me toe komen, maar daar tegenover staat wel dat ik dan om een helpend handje mag vragen, met een knipoog. Zo ontstaan gevoelens van vertrouwen, veiligheid en vrijheid. Ze voelen zich speciaal en vinden het fijn om een taakje te hebben en ‘mee te mogen doen’. ‘Doen’ is ervaren en dat helpt kinderen in hun beleving van het moment en het omgaan met alle indrukken. Met de oudere kinderen heb ik ook weleens een WhatsApp gesprek. Daar worden vragen en verhalen gedeeld: ’Eef, waarom waren de handen van oma zo wit? Ik vind het niet zo’n leuke vraag voor mama’. Met kleuters level ik graag op hun niveau. Lekker op de grond zitten, tussen de knuffels en samen met pap en mam kletsen over wat cremeren is en uitzoeken welke knuffel mee mag naar de uitvaart. Als er geen behoefte is aan een ‘verbondje’ even goede vrienden, leven en laten leven. Ze weten dat de ruimte er is en kinderen weten heel goed voor zichzelf wanneer ze deze wel of niet nodig hebben.” 1
MASTER FLORIST MENNO KROON: ‘Kies niet hapklaar voor grafstuk A’
Zijn Amsterdamse atelier annex winkel is één grote bloemenzee. Menno Kroon staat bekend als iemand die de schoonheid van de natuur weet te vertalen in interieurs, maar ook in events met als thema Het Laatste Afscheid.
TEKST ELLEN SCHOLTENS
In de dertig jaar dat hij in de bloemen werkt, heeft hij mooie momenten extra glans weten te geven. Maar Menno Kroon maakt ook rouwboeketten. Of beter gezegd: hij creëert, want de ‘master florist’ steekt veel liefde en energie in zijn werk. Zo is hij voor een Indonesische familie op zoek gegaan naar jasmijn en de Polianthes tuberosa. „Deze geurende witte tuberoos bracht even de sfeer van hun moederland terug.” De keuze van rouwbloemen in ons land verandert overigens maar weinig, merkt Kroon. Het hangt ervan af, zegt hij, hoe mensen in het leven staan en hoe iemand is overleden: „Als een persoon abrupt uit het leven is gerukt, verkeert de familie vaak in een shock. Dan wordt er gekozen voor rouwstuk A, B of C uit het boek van de begrafenisondernemer. Zo doet het gros van de mensen. Ook wordt er vaak behoudend gekozen omdat dat past bij een bepaald geloof. Aan de andere kant zijn er degenen die heel erg in leven staan en precies weten wat zij willen.” Naar een voorbeeld hoeft hij niet lang te zoeken: „Een jaar geleden heb ik een uitvaart mogen begeleiden van iemand waarvan de familie wist dat hij van aubergine-rode pioenrozen hield. Die stonden werkelijk overal. Zijn vrouw houdt van lathyrus; die lagen ook op de kist, met lange linten. De hele kerk stond vol met die tinten. Als je voor zoiets zorgt, met de juiste bloemen op de juiste plek, dan maak je de nabestaanden heel gelukkig.”
LANDGOED
Kroon heeft ervaring met begrafenissen of crematies ‘op locatie’. Zo mocht hij op Estate Cothen, zijn landgoed in de buurt van Utrecht, een afscheid verzorgen van iemands partner die ‘een beetje naar’ werd van de ruimtes bij de begrafenisondernemer. Menno neemt geen blad voor de mond: „Die zien er vaak zo niet-sfeervol uit. Nadat die mevrouw bij mij in Cothen was geweest voor de afscheidsbijeenkomst, met ook een lunch, zei ze: ‘Als ik kom te overlijden, wil ik dat mijn kinderen het op exact dezelfde wijze regelen.” De ambassadeur van bloemen en planten heeft er geen enkele moeite mee om te vertellen wat hij zèlf mooi zou vinden: „Ik probeer al tig jaar het taboe rond de dood vlot te trekken. Er open en eerlijk over praten, vind ik erg belangrijk. Er zijn mensen die weten dat ze komen te overlijden, dus waarom niet bespreken wat je wilt? We zouden moeten leren om tijdens ons leven daarover te praten. Eigenlijk moet je dat met je opvoeding meekrijgen.” Zijn eigen bloemenkeuze zou hij laten afhangen van het seizoen: „In het voorjaar bijvoorbeeld zijn tulpen prachtig, maar ook ranonkels, anemonen en seringen.”
KLEIN HART
Er zijn, geeft de bloemenman toe, verschillende gradaties in verdriet: „Het is natuurlijk verschrikkelijk als jonge mensen komen te overlijden of, wat ik heb meegemaakt, een baby. Dan raak je als nabestaande in een overlevingsstand en stem je al gauw in met wat een begrafenisondernemer voorstelt. Als een kind is overleden, vind ik het heel mooi als eventuele broers en zusjes een klein boeketje of een enkele bloem in hun hand hebben. Of een klein hart van gemengde bloemetjes. Wat ik ook bijzonder vind, en dat zie ik steeds vaker in coronatijd, is dat mensen een boeket sturen naar de nabestaanden. Waarmee ze willen zeggen: in gedachten ben ik bij jullie. Dat is toch práchtig?” 1
Herinneren en bedanken
Vlindergroet bloemstuk
Een kleurrijk bloemstuk met vlindertjes in de vorm van een taart. Te bestellen bij
www.prematuurkistje.nl
Angel to go
Deze leuke witte engel met gouden vleugeltjes en hartje heet niets voor niets ‘to go’. Fijn om in het houten doosje altijd bij je te hebben. Of om neer te zetten en te laten weten dat je niet alleen bent.
www.troostkado.nl
I lost a piece of my heart
Een heel lief cadeau voor wiens hart gebroken is door verlies. Dit hart kun je breken en daarna de stukjes weer aan elkaar lijmen. Zie het als therapie! Met goud zijn de scheuren in het hart te accentueren. www.prematuurkistje.nl
Vlaggetjes
Van de overgebleven kledingstukken van Wytze, de overleden man van Dani, heeft zijn moeder Irene een lijn met herinneringsvlaggetjes gemaakt. Deze hangt op een prominente plek in het huis van Dani.
D(r)ank je wel
Na een nare periode waarin je op hulp en steun van mensen om je heen mocht rekenen, vind je het natuurlijk fijn om ‘iets’ terug te kunnen doen. Zoals een lekker flesje geven met een persoonlijk etiket erop geplakt. Zulke etiketten kun je via verschillende sites laten maken, bijvoorbeeld www.vistaprint.nl
Knuffelkussen Erika
Knuffel Erika is gemaakt door Linda de Ree van Hoezen om te Kussen. Alle knuffels verzamelen in een dierbare herinnering!
www.hoezenomtekussen.nl
Hart vol liefde
Wat is het fijn als je zo’n zelfgemaakt hart krijgt dat is gemaakt van zwaaiende handjes!
‘Resomeren is een zachtaardige laatste reis’
Als eerste in Nederland bestelde Sandro Volpe een Amerikaanse installatie om te kunnen resomeren. Nu nog alleen voor dieren maar zodra de lijkbezorgingswet het toelaat, zal de techniek ook worden ingezet voor mensenlichamen. „Deze milieuvriendelijke vorm heeft de toekomst.”
Sinds het woord resomeren is gevallen, staat Dieren-uitvaartcentrum Venlo in de schijnwerpers. Eigenaar Sandro Volpe past de techniek sinds 1 maart 2020 toe om overleden huisdieren – ‘Van slang tot Newfoundlander!’ – op te lossen in een verwarmde vloeistof waaraan kaliumhydroxide is toegevoegd. Een wettelijke aanpassing om deze vorm van lijkbezorging in Nederland ook mogelijk te maken voor mensen, is in voorbereiding. Daarmee kennen we straks vijf mogelijkheden: begraven, cremeren, het zeemansgraf, het lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap en alkalische hydrolyse. „Het is een goede beslissing om dit mogelijk te maken, want als we met zijn allen milieu een belangrijk item vinden, dan is resomeren de vorm voor de toekomst,” zegt Sandro. Met een uitvaartcentrum in de familie wilde hij de mogelijkheden ontdekken om resomeren in ons land te introduceren. Die opening was er nog niet, maar hij vond wel een weg om een Amerikaanse installatie voor Aquamation naar Venlo te brengen en deze in te zetten voor huisdieren.
STERIEL WATER
Sandro: „Alkalische hydrolyse, zoals dit nu wordt gedaan, is in de jaren negentig al uitgevonden voor dieren. Het was in de tijd dat de VS kampten met een hevig mond- en klauwzeerprobleem en er een manier werd gezocht om veel dode dieren tegelijk te verwerken zonder al te grote impact op het milieu. Inmiddels wordt de techniek ook toegepast om menselijke lichamen op te lossen. Niet alleen in Amerika, want ook in landen als Canada en Zuid-Afrika gebeurt het.” Wat overblijft na alkalische hydrolyse zijn een restvloeistof en broze botten, die daarna worden vermalen. De as is opmerkelijk wit. „Dat komt doordat er geen verbranding plaatsvindt, zoals in het crematorium. Volgens Sandro zijn de voordelen legio. „Geen uitstoot, geen stankoverlast en restwater dat volledig steriel is en dus mag worden afgevoerd via de gewone weg. De installatie gebruikt bovendien weinig elektriciteit, een belangrijk aspect in deze tijd.”
KARPER
Het eerste overleden dier dat in DUC Venlo de behandeling onderging, was een Amerikaanse Stafford. Inmiddels resomeert hij een tot twee dieren per dag en dat zijn zeker niet alleen honden en katten. Zo liggen er op zijn tafel de botjes van een bijzondere Koi karper. „En we kregen een Mexicaanse koningsslang van 1,5 meter binnen waaraan de eigenaar zeer gehecht was geweest. Voor veel mensen zijn dieren misschien wel hun beste vriend. Daarom wensen ze een waardig afscheid voor hun maatjes. We krijgen overleden dieren vanuit heel het land binnen, waaronder ook honden en katten die eerder in de tuin lagen en weer zijn opgegraven.” Na het proces, dat circa twintig uur duurt, blijven regelmatig bijzondere vondsten achter, zoals een ingeslikte stok of stuiterbal. „Wat niet organisch is, vergaat niet, zoals de identificatiechip van het dier en hun tanden.” Daarom kunnen mensen volgens hem straks met sieraden en al worden geresomeerd. Ook kunstgewrichten zijn na afloop herbruikbaar. „En dat geldt ook voor de kist want die is er straks alleen nog voor de tijd voorafgaande aan resomeren. Ik zeg altijd: als je het proces begrijpt, zie je pas hoe mooi het is. Met alkalische hydrolyse maak je je laatste reis in water, heel zachtaardig.” 1 www.ducvenlo.nl
Begraven, cremeren, resomeren… of?
In ons land kennen we nu een handjevol officiële vormen van lijkbezorging. Maar dat gaat veranderen. Gaan we hier ooit cryoniseren?
In Nederland worden overledenen doorgaans begraven of gecremeerd. Of gecremeerd na eerst begraven te zijn geweest, wat ook wel gebeurt. En wordt het dan een uitvaartplechtigheid of een zogeheten technische crematie? En crematie-as kan weer worden begraven. Anyhow, er zijn vaak meer opties dan gedacht. Nog een optie is ter beschikking stellen aan de wetenschap. Het lichaam wordt dan gebruikt als onderwijsmateriaal voor studenten en/of medici die nieuwe operatietechnieken willen ontwikkelen. Wie zijn lichaam wil afstaan, zal dit bij leven al goed moeten regelen. Aanmelden kan bij een van de afdelingen anatomie van acht faculteiten in ons land. Zij hanteren allemaal een eigen aannamebeleid. Op www. lichaamsdonatie.info is precies na te lezen welke regels worden gehanteerd. Ook over de noodzaak van een wilsbeschikkingsformulier. Na het overlijden wordt het lichaam binnen 24 uur opgehaald en naar het laboratorium gebracht waar het wordt gebalsemd en geprepareerd. Daarna wordt het minimaal een jaar bewaard in een conserveringsbad of gedurende die tijd beneveld.
BIOGAS
Resomeren wordt straks aan dat lijstje toegevoegd. De weg wordt voorbereid om deze alkalische hydrolyse officieel toe te laten als nieuwe vorm van lijkbezorging. Voor de restvloeistof die bij dit proces overblijft, denkt de rijksoverheid aan verschillende mogelijkheden. Bijvoorbeeld een deel meegeven, vervaardiging van biogas of bemesting van akkers, productiebossen of herinneringsplaatsen. Nu nog niet actueel maar wie weet in de toekomst wel mogelijk: humaan composteren. Dat is de versnelde afbraak van het lichaam middels microbiologische activiteit. Dan wordt het lijf vruchtbare stof die weer tot leven leidt in bijvoorbeeld een tuintje. Het lichaam wordt daarvoor in een ecologisch laken op stro of houtsnippers gelegd. Een speciale stof zorgt ervoor dat het versneld vergaat tot bodem voedende compost.
BEVROREN
En dan hebben we nog cryomeren/promesseren. Daarbij gaat het bevroren lichaam in een vloeibaar goedje en wordt het vervolgens aan trillingen blootgesteld en uiteen valt. Wat resteert, is een flinke pot droge poeder. In de grond begraven is dit binnen een half tot een heel jaar compost. Maar helaas nog even toekomstmuziek. Net als ecoleren waarbij elektriciteit wordt ingezet, en cryoniseren, overigens niet te verwarren met cryomeren. Het lichaam wordt geprepareerd en bevroren tot de medische techniek zover is dat de persoon tot leven kan worden gewekt. Niet hier, maar voor een leuk bedrag met flink wat nullen zijn er bedrijven in de USA en Rusland die het aanbieden. Om de kosten te drukken, zou je alleen het hoofd kunnen laten doen. Dan is daar in Nederland nog als allerlaatste wettelijke mogelijkheid van het ouderwetse zeemansgraf. Maar deze optie is alleen in uitzonderlijke gevallen toegestaan.
Check deze video om te bekijken hoe resomeren werkt
Capsula Mundi
De traditionele begraafplaatsen een nieuwe natuurlijke look laten krijgen door bossen die ontstaan en waar nabestaanden ‘hun’ boom verzorgen en in alle rust wandelen. Dit is de wens van de Italiaanse Raoul en Anna, bedenkers van Capsula Mundi. Voor een kist moet een boom worden gekapt die er zo’n 10 tot 40 jaar over heeft gedaan om groot te worden. De kist wordt alleen de dagen van overlijden tot begraven zichtbaar gebruikt. Raoul en Anna willen dat er bomen worden geplant in plaats van ze te kappen! Capsula Mundi is een klein eivormig van natuurlijke materialen gemaakte capsule en verkrijgbaar als een biologisch afbreekbare urn. De as wordt door een gat gestoken en afgesloten met een kegelvormige schroefdop. Na de begrafenis kunnen nabestaanden de boom planten, die door de overledene tijdens leven is uitgezocht, op de plaats van de capsule. De grotere capsules zijn geschikt om lichamen in foetushouding in te begraven. De boom wordt gevoed door de capsule. Capsula Mundi wil benadrukken dat we als mensen ook deel uitmaken van de transformatiecyclus van de natuur. De boom staat volgens de bedenkers symbool voor de verbinding tussen de lucht en de aarde en markeert de rustplaats van de overledene. De Urnen van Capsula Mundi zijn gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal, afkomstig van seizoensplanten. Ze worden handgemaakt in Italië en zijn verkrijgbaar in de kleuren zand en wit. De capsule voor het lichaam is nog in de experimentele fase. De urnen bestel je bij www.capsulamundi.it/shop
