Kans 2-2023 'Kijk niet terug, kijk vooruit' by Leger des Heils

NR.2 2023

PLEEGZORG

‘ JE LEEFT NIET VOOR JEZELF’ GEZELLIGSTE BUURTHUISKAMER VAN HET LAND

Donateurs bedankt!

MINANI BUHENDWA (51)

‘Kijk niet terug, kijk vooruit’

KANS JUNI 2023

KANS NR.2 juni 2023

11 COVER Minani ( 51 ) Stralend gaat Minani met de koffie rond, grappend met iedereen in de buurthuiskamer. Onder die vrolijkheid gaat een groot verdriet schuil. Voor het eerst vertelt de Congolese Minani over het verlies van haar man en haar vlucht naar Nederland. ‘Ik wil er zijn voor mijn kinderen.’ Je zou het niet zeggen. Maar deze 51-jarige vrouw, moeder van vier zoons en een dochter, oma van drie prachtige kleinkinderen, actief in verschillende buurthuizen in haar woonplaats Ede, heeft haar verhaal. Een afschuwelijk verhaal dat ze niet graag vertelt maar dat altijd bij haar is. Over de moord op haar echtgenoot en haar lange vlucht als zwangere moeder naar het vluchtelingenkamp in Tanzania. ‘In Congo was het oorlog. Een vuile oorlog waarin mijn geliefde man is vermoord, afgeslacht als een beest. Mij trapte de soldaat met zijn grote laarzen hard in mijn rug, daar heb ik nog steeds last van. De familie van mijn man gaf mij de schuld van zijn dood. Daarop besloot ik te vluchten met mijn vier kinderen. We kwamen terecht in een vluchtelingenkamp in Tanzania, waar kort daarop mijn dochter Deborah is geboren. Wij woonden zeven jaar in het vluchtelingenkamp voordat we naar Nederland kwamen.’ Ik mocht in leven blijven ‘Vrolijke Minani, zo kennen mensen mij. Maar natuurlijk heb ik mijn verdriet en valt mijn vrolijke masker wel eens af. Dan weet mijn dochter: mama heeft stress van iets of haar herinneringen

aan die gruwelijke tijd in Congo komen boven.’ Minani voelt de pijn, maar praat er niet graag over. Maar dochter Deborah weet hoe ze haar vrolijk krijgt. ‘Dan zet ze muziek op en gaan we dansen. Samen met de kleine Sharif, haar pasgeboren zoon, mijn kleinzoon. Hij maakt ons zo gelukkig. En Mungu, God, is belangrijk voor mij. Hij zorgt dat nare gedachten voorbijgaan. Waarom kon ik over dode lichamen stappen en mocht ik blijven leven? Dat is voor mij een teken dat God van mij houdt. Het maakt me heel sterk.’ Kijk vooruit Minani leeft op van het vrijwilligerswerk in de buurthuiskamer van het Leger des Heils. ‘Ik voel me hier thuis. Mag broodjes maken en koken, en koffiedrinken met de lieve mensen hier. Van coördinator Arianne krijg ik veel vrijheid om leuke dingen te doen. Zij praat met me en steunt mij. Dat sterkt mij ook om mijn ervaring in te zetten voor andere alleenstaande vrouwen. Geef niet op, zeg ik ze, zorg dat je er bent voor je kinderen. Dat is mijn les: kijk niet terug, maar kijk vooruit. Geef je vrolijkheid en liefde door aan je kinderen, zij mogen hier opgroeien in een veilig land.’

Pleegzorg: ‘De liefde verbindt ons’

Steeds meer jonge daklozen

Lisa en Toon zijn maatjes

Donateurs maken buurthuiskamer mogelijk

22 22

Geloven in de buurt op West-Papoea

Demy fikst het voortaan zelf

Verder: P29 Hoe is het met buurttuin De Dreef? P30 Aantal soepfietsen groeit P31 Column Arne-Jan Heuveling P32 Donateur in beeld

KANS JUNI 2023

‘Je leeft niet voor jezelf ’ Pleegouder ben je niet zomaar, daar kies je heel bewust voor. Zo ook Aranka en Mark. Vijf jaar geleden kwam de tweeling Jasmijn en Merel in hun leven. TEKST CAROLINE TOGNI BEELD ANNEKE HYMMEN

KANS JUNI 2023

‘I

neens waren ze er, de meisjes. Een tweeling van twee weken oud. We wilden altijd een groot gezin. Maar na drie zware zwangerschappen en bevallingen, en daarnaast ook veel miskramen, was zelf kinderen krijgen geen optie meer. Dan kiezen voor een pleegkind? Mijn echtgenoot Mark stond er positief tegenover. Zorgen voor een kind dat geen goed thuis heeft, dat is toch mooi om te doen? Eerst wilde ik het niet, ik zag vooral beren op de weg. Door mijn werk in het speciaal onderwijs kende ik voorbeelden van kwetsbare kinderen

met moeilijk gedrag die een veilig thuis nodig hadden. Dat waren moeilijke situaties en ingewikkelde casussen.’

Angsten

‘Toch begon het idee van pleegouderschap te groeien. We deden al weekendopvang, en Mark liet vaak blijken hoe leuk hij dat vond. Mijn gevoelens waren nog wat dubbel, tot die dag dat we vrijblijvend naar een pleegzorgvoorlichting gingen bij het Leger des Heils. Gewoon eens kijken wat het inhoudt, dacht ik. Daar kwam een video voorbij met een duidelijke boodschap: wij geloven dat wij niet leven voor onszelf. Dat raakte mij. Dat gevoel van niet leven voor jezelf, maar op aarde zijn om iets te betekenen voor een ander, dat ging over ons. Gaandeweg dachten we steeds meer na over pleegouderschap. Natuurlijk had ik angsten. Zou een pleegkind in ons gezin passen? Hoe is dan de dynamiek? Kun je net zoveel houden van een kind van een ander? Die angsten heb ik bij God geparkeerd. Je moet ervaren hoe het is. Uiteindelijk besloten we ervoor te gaan, met als voorwaarde dat ons pleegkind jonger zou zijn dan onze jongste zoon die toen twee jaar oud was.’

Babytweeling

‘Ik was aan het werk toen Mark belde. Dat deed hij nooit, er moest wel iets bijzonders aan de hand zijn. Hij schetste kort de situatie: het Leger des Heils zocht met spoed een pleeggezin voor een ongeboren tweeling. Een ingewikkeld verhaal. Mensen die kozen voor één pleegkind waren te vinden, maar niet voor twee baby’s tegelijk. Allerlei gedachten gingen door me heen. Als wij geen ja zouden zeggen, halen ze de tweeling dan uit elkaar? Die avond hebben we onze ouders om ondersteuning gevraagd. Als wij hiervoor zouden kiezen, zouden zij dan ook een rol kunnen spelen? Onze ouders zorgen op vaste dagen voor onze drie kinderen. Konden ze het aan om ook voor een tweeling te zorgen? Wilden ze dat wel? Dat commitment was heel belangrijk voor ons, alleen zouden we het niet redden. We legden het ook onze kinderen voor. “Er worden twee baby’s geboren, zouden jullie het leuk vinden als zij in ons gezin komen?” Het leek ze leuk. Al kun je natuurlijk niet van jonge kinderen verwachten – onze dochter en zoons waren 7, 5 en 2 jaar oud – dat zij kunnen overzien wat dit werkelijk betekent voor ons gezin.’

‘Waar bloed ons niet met elkaar verbindt, doet de liefde dat wel’

KANS JUNI 2023

Minimensjes

‘Het was een rollercoaster. Van de ene op de andere dag hoorden we: “Ze komen morgen.” Twee weken oud, minimensjes in hele grote Maxi-Cosi’s. De meisjes waren geboren met een te laag geboortegewicht. Jasmijn was 1.610 gram, Merel woog bijna 2.000 gram. Het overweldigde me, ze waren zo klein. Wat moest ik doen? De mensen die de meisjes brachten, de voogd en een begeleider, wisten niet wie wie was. Gelukkig hadden ze zo’n ziekenhuisarmbandje om. Ik legde de meisjes naast elkaar in de box. Hun brengers vertrokken, ons achterlatend met een brief van het ziekenhuis en een lijstje van de apotheek. De volgende dag kon ik bellen met de verpleegkundige. Mark was rustig, dit gaan wij regelen, zei hij. Hij ging direct praktisch aan de slag, de boodschappen doen, naar de apotheek.’

Het ingewikkelde vind ik: kun je een gezin blijven, zo liefdevol en zorgend voor elkaar als het bestaande gezin. Want vergis je niet: de komst van pleegkinderen verandert de dynamiek binnen het gezin. Je moet daar scherp op blijven, ervoor zorgen dat ieder zijn plaats behoudt. Nu kan ik zeggen: onze meiden zijn volwaardige gezinsleden. Ze horen er zo bij dat we soms vergeten dat het pleegkinderen zijn. Wij zeggen altijd en voelen dat ook echt zo: jullie groeiden niet onder mijn hart, maar er binnenin. Waar bloed ons niet met elkaar verbindt, doet de liefde dat wel. We doen het samen en we hebben samen best veel draagkracht. Toen de meiden klein waren, was het soms lastig. Mark was als vrachtwagen-

‘Onze meiden horen er zo bij dat we soms vergeten dat het pleegkinderen zijn’

Oergevoel

‘Intussen was ik aan het ijsberen, hoe ging ik dit doen? Tot een van de meisjes begon te huilen. Ik pakte haar op, kon haar troosten. Een oergevoel kwam over me. En het signaal: God geeft mij niet meer dan ik dragen kan, dus kom maar, ik kan dit. De volgende dag gaf de verpleegkundige me het beste advies ooit. Ze zei: wat zij nu nodig hebben is rust. Voeden, en stil en donker wegleggen, niet mee zeulen. Dat deed ik en zo had ik voldoende tijd voor de oudste drie en konden de meisjes rustig integreren in ons gezin. De momenten dat ze de fles kregen, waren ook de knuffelmomenten. Ze groeiden als kool, dat ging erg goed. Als moeder kun je zo’n schuldgevoel hebben, je wilt je baby niet steeds wegleggen. Nu werd me opgelegd: ze zijn te klein, ze moeten groeien. Even bij de baby’s kijken deden we wel. Kijken en een voetje aaien, het was ook heel wat voor de kinderen. Een aardverschuiving. Van de een op andere dag hadden we twee baby’s in huis.’

Dynamiek

‘Je wordt niet zomaar pleegouder, je volgt eerst een pleegzorgcursus bij het Leger des Heils. Daar leerden we wat het betekent om pleegouder te zijn en wat er bij pleegzorg komt kijken. Ook volgt een huisbezoek en een gesprek over visie op opvoeding en je financiële situatie en of je genoeg draagkracht hebt. Je krijgt trouwens als pleegouders ook een financiële vergoeding vanuit de overheid.

LEGER DES HEILS PLEEGZORG

Het Leger des Heils biedt verschillende vormen van pleegzorg voor kinderen en jongeren van 0 tot 21 jaar. Als een kind tijdelijk in een ander gezin moet opgroeien, is het belangrijk dat dit zoveel mogelijk in een vertrouwde omgeving is. Daarom kijkt het Leger eerst of het kind in een bekend gezin kan worden opgevangen. Dit heet netwerkpleegzorg. Als plaatsing binnen het familie- of sociale netwerk niet mogelijk is, zorgen we voor plaatsing in een gezin uit ons bestand van pleegouders. Onze zorg is er altijd op gericht dat een kind uiteindelijk weer veilig naar huis kan of in een plaatsvervangend gezin gezond en veilig kan opgroeien.

KANS JUNI 2023

EINDE AAN DAK- EN THUISLOOSHEID?

Het belang van een eigen plek chauffeur veel weg, ik zorgde voor de kinderen. En ik werkte op maandag en dinsdag. Die eerste maanden heb ik ouderschapsverlof opgenomen, dat kan ook voor pleegkinderen. Toen ik eenmaal weer ging werken, pasten onze ouders op. De kinderen gingen een dag naar mijn moeder, de andere dag paste mijn schoonmoeder op.’

Vakantie

‘Voor onze oudste dochter Madelief was het wel eens lastig. Ze was zeven toen de meisjes kwamen. Ze had er van alles van verwacht, leuk spelen, zusjes erbij. Maar ze vond het maar gedoe, ze konden nog niets. Straks wordt het pas echt leuk, zeiden we. Nu de meiden vijf zijn, zijn ze kop en kont met elkaar. Madelief, mogen we make-up? Mogen we kleuren en op jouw kamer spelen? Nu vindt ze het prachtig als oudste zus. Uiteraard zijn structuur en rust in je gezin heel belangrijk. Spontaan even iets doen samen begint nu weer op gang te komen, nu het goed gaat met de kinderen en ze groter worden. We zijn tevreden met kleine dingen. Dit jaar gaan we voor het eerst met het hele gezin op vakantie naar het buitenland, naar Denemarken. Voor de meiden moesten we toestemming vragen van de voogd - dat waren we gewoon vergeten, zo eigen voelt het.’

Geluk

‘Ons geluk is met geen pen te beschrijven. De voldoening die we hebben nu ze zo goed groot

zijn geworden, onze twee vrolijk rondrennende kleuters. Als je bedenkt hoe het voor ze geweest had kunnen zijn als er geen pleeggezin voor de meisjes samen was gevonden? Dat gevoel is alles overstemmend. Voor ons gezin was dit de beste casus die wij konden krijgen. De meisjes waren pasgeboren, ze waren samen. We konden die hechting nog krijgen. Het voelt als een cadeau: we kregen er twee prachtige meiden bij. Die voldoening heeft alle zwaarte overstemd. We zijn onwijs trots op de kinderen. Zij kregen een eerlijke kans, dat laten zij ons elke dag zien. Ze zijn geen casus meer, het zijn onze kinderen. We zijn superhecht geworden als gezin.’

PLEEGOUDERS GEZOCHT

Kinderen hebben een stabiele omgeving nodig om op te groeien, maar duizenden jongens en meisjes leven in een onveilige situatie. Het Leger des Heils zoekt pleegouders in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Kun jij een kwetsbaar kind een thuis bieden? Als je nadenkt over pleegouderschap, kun je een informatiebijeenkomst volgen. Kijk voor meer informatie op ldh.nl/pleegouders-kans2.

In 2022 constateerde het Leger des Heils een stijging van het aantal daken thuisloze mensen met bijna 25 procent; het aantal jonge daklozen steeg zelfs met 50%. Maar het CBS kwam niet met cijfers die stroken met dit beeld. Hoe zit dat precies? En wat moet er nu gebeuren? TEKST JOKE VAN ROOYEN BEELD ANP

KANS JUNI 2023

oeveel daken thuisloze mensen zijn er en wanneer ben je eigenlijk dakloos? Daarover verschillen de meningen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) sluit in zijn definitie van ‘dakloosheid’ veel mensen uit. Het CBS rekent je tot dakloze als je op straat, in een opvang, een auto of incidenteel bij vrienden of familie slaapt én als je in beeld bent bij de overheid. Mensen die structureel bij een vriend of familielid slapen en bij hen staan ingeschreven, telt het CBS niet mee. In 2021 stelde het CBS vast dat de tien jaar lange toename in dakloosheid tot stilstand was gekomen. Belangenbehartigers van dakloze mensen onderschrijven die conclusie niet. Het Leger des Heils zag in 2022 juist een stijging van 25 procent, mede als gevolg van de woningmarkt die op slot zit en die vanwege de hoge prijzen nauwelijks toegankelijk is voor deze doelgroep. De definities achter de CBS-statistieken zijn te beperkt om er de juiste conclusies uit te trekken’, zegt Willem van Sermondt, programma leider bij Kansfonds dat zich inzet voor daken thuisloze mensen. Anders tellen Om goed (preventief) beleid te maken, is het belangrijk dat de juiste cijfers op tafel komen. Daarom startte Kansfonds, samen met Hogeschool Utrecht, een pilot met een nieuwe telling van daken thuisloze mensen. Hierin maken ze gebruik van de ETHOS-classificatie: een systeem dat in Europa wordt gezien als de best onderbouwde en meest gezaghebbende manier om dakloosheid te meten. ETHOS staat voor European Typology of Homelessness and Housing Exclusion en hanteert een definitie waarbij dakloosheid wordt gezien als een gebrek aan volwaardige huisvesting. Dit brengt niet alleen de feitelijke dakloosheid in beeld, maar ook de groep mensen die geen veilig eigen (t)huis heeft. Denk aan mensen die uitstromen uit een instelling, zoals een gevangenis. En mensen die noodgedwongen verblijven in een auto, kraakpand of vakantiewoning, mensen die bij

iemand op de bank slapen of die uit huis gezet dreigen te worden. In de pilot is het idee deze mensen wél mee te tellen in de dakloosheidscijfers. Dat gebeurt door een eendaagse telling in een gemeente of regio. Alle organisaties of mensen die in aanraking komen met daken thuisloze mensen vullen op de dag van telling vragenlijsten in over mensen uit de ETHOS-categorieën. De eerste telling vond plaats in mei dit jaar in de regio Den Bosch, Oss en omstreken. De resultaten hiervan zijn bekend in oktober. Kansfonds en Hogeschool Utrecht willen in septem ber een tweede telronde houden en daarna het onderzoek opschalen. Gemeenten kunnen zich daarvoor aanmelden.

VERSCHILLEN IN TELLING • De ETHOS-telling hanteert een bredere definitie dan het CBS. Naast de mensen in de openbare ruimte en de noodopvang, telt ETHOS ook mensen mee die vanwege gebrek aan huisvesting verblijven in een stacaravan of auto, of verblijven bij vrienden, familie en kennissen. • Het CBS baseert zijn telling op gemeentelijke databronnen. Hierbij worden kinderen, mensen ouder dan 65 en ongedocumenteerden niet meegenomen. De ETHOS-telling neemt alle mensen in een leefsituatie van daken thuisloosheid mee. • De methode is verschillend. Het CBS maakt een schatting op basis van verschillende databronnen; de ETHOS-telling is een feitelijke telling.

Eerst een eigen huis Op termijn is er dus beter zicht op cijfers die stroken met de werkelijkheid en die bijdragen aan beter (preventie)beleid en draagvlak voor dat beleid. Tot die tijd staat de werkelijkheid niet stil. Er wordt gelukkig al gewerkt aan oplossingen om verdergaande stijging van het aantal daken thuisloze mensen te voorkomen. Dat is in lijn met de Europese ambitie om dakloosheid terug te dringen naar nul mensen in 2030. Staats secretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid en Welzijn), minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) en minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) lanceerden een nationaal plan om daken thuisloosheid terug te dringen en te voorkomen. Het uitgangspunt van deze nieuwe aanpak is Housing First (Wonen Eerst): dakloze mensen zo snel

KANS JUNI 2023

mogelijk een eigen woning geven en van daaruit werken aan herstel. Zo voorkom je dat mensen van opvang naar opvang zwerven en nergens de rust en veiligheid vinden om te werken aan andere problemen. Dit idee waaide over vanuit Finland waar het aantal dakloze mensen dankzij deze aanpak fors daalt. Om de nieuwe aanpak tot een succes te maken, komt het erop aan dit in praktijk te brengen. Dan zijn gemeenten en welzijnsorganisaties aan zet. Slimme woonoplossingen Het Leger gelooft in deze aanpak. Tjalling Vonk, beleidsmedewerker Onderzoek & Ontwikkeling bij het Leger des Heils, adviseert de Raad van Bestuur van de Stichting Leger des Heils Welzijn & Gezondheidszorg over innovaties op het gebied van wonen. Tjalling: ‘Het betekent bijvoorbeeld dat we opvangvoorzieningen moeten transformeren naar woonvormen. Daarom is de betrokkenheid van minister De Jonge zo belangrijk, hij gaat over wonen. Slimme woonoplossingen zijn essentieel in de huidige krappe woonmarkt.’

Het Leger des Heils werkt al aan aanpas singen van opvanglocaties. In Utrecht wordt gewerkt met het concept Gemengd Wonen; hulpvragers en -dragers wonen dan bij elkaar en steunen elkaar als dat nodig is. Ook transformeert het Leger bestaande instellingen naar plekken waar mensen met meer zelfstandigheid kunnen wonen. Meer stappen zullen volgen. Van opvang naar wonen, uiteindelijk zal Housing First bij het Leger overal het uitgangspunt zijn.

6 tips Zeg hallo

Gewoon hallo zeggen is het begin, vertelt een exdakloze. ‘Je voelt je als dakloze minderwaardig, je wordt ‘ontmenst’.’ Kleine moeite om een dakloze vriendelijk te groeten. Kijk hem aan, bevestig hem in zijn waardigheid.

Omgaan met een dakloze

STIJGING MET 25 PROCENT Het Leger des Heils constateerde in 2022 een stijging van het aantal daken thuisloze mensen met bijna 25 procent. Ook maakten meer jongeren (+ 50 procent) gebruik van onze daklozenopvang. Ruim 7.500 nieuwe mensen klopten in 2022 bij het Leger des Heils aan voor een plek in de maatschappelijke opvang of beschermd wonen locatie. (cijfers barometer Leger des Heils, januari 2023)

Geef koffie of een broodje

Een dakloze bij de supermarkt? Vraag of je iets voor hem kunt meenemen. Laat je eigen oordeel over wat dan het beste is buiten beschouwing. Of vraag concreet of je een broodje of koffie voor hem kunt meenemen.

Koop nieuwe sokken

Ondergoed en sokken worden het minst gedoneerd, maar juist daaraan is veel behoefte onder daklozen. Bied daarom aan, in plaats van geld te geven, een paar sokken of nieuw ondergoed te kopen voor de dakloze. Dat kan ook via Let’s do Goods, daar kun je speciale sokken bestellen, gemaakt door kunstenaars uit het daklozencircuit. Van elk paar verkochte sokken gaat een paar naar een dakloze. letsdogoods.com

Verwijs naar de opvang

Als je geld geeft aan iemand die dakloos is, help je hem of haar op korte termijn. Beter is het om mensen te adviseren voor hulp naar de maatschappelijke opvang te gaan. Bijvoorbeeld naar het Leger des Heils of naar de opvang van een andere instantie in jouw gemeente. Daar kunnen zij een warme maaltijd, een bed en hulp voor de lange termijn krijgen. Weten waar de opvang in jouw buurt zit? Kijk op ldh.nl/opvang-kans2

Maak een praatje

Naast begroeten kun je ook een praatje maken. Contact met een medemens is belangrijk, een klein beetje aandacht kan het verschil maken. En soms vindt een dakloze het fijn als hij zijn verhaal kwijt kan, dat kan de last verlichten.

Schoenen over? Geef ze weg

Zie je iemand op straat met kapotte schoenen en heb je zelf nog vijf paar sneakers in de kast staan? Geef een paar weg.

KANS JUNI 2023

TEKST CAROLINE TOGNI BEELD SIMON LENSKENS

‘We gaan wandelen.’ Een lachende Toon meldt zich in het trappenhuis van de Goodwillburgh, ouderen complex van het Leger des Heils in Amsterdam. Nee, hij is niet net ver huisd, woont er zelfs al zo’n zeven jaar. Maar onlangs hebben ze de boel verbouwd en nu staan er nog wat verhuisdozen. ‘Werk te doen, Toon’, zegt Lisa. Ze nemen de lift naar beneden, klaar voor een rondje door de wijk en het Wertheimpark aan de overkant. Dit is wat ze iedere week doen, gezellig samen wandelen of gewoon thuis een beetje kletsen en een spelletje doen. Naast haar drukke baan is Lisa een trouw maatje voor de 73-jarige Toon. ‘Ze mag geen vriend krijgen hoor, dan tel ik zeker niet meer mee.’ Lisa stelt hem gerust, ‘maak je geen zorgen Toon, voorlopig blijf ik lekker alleen wonen.’

Al zo’n 4 jaar is Lisa Peeters (27) een maatje voor Toon. Wekelijks zien ze elkaar en gaan ze buiten een rondje lopen of een spelletje doen. Wil je ook maatje worden of ander vrijwilligerswerk doen? Kijk op ldh.nl/ vrijwilliger-kans2.

KANS JUNI 2023

Buurthuiskamer dankzij donateurs Ennúh, waar heb jij gezeten de laatste tijd? En wat gezellig dat je ook hier bent. Ga je mee? We stappen even binnen bij de ontmoetingsplek in de wijk Rolduckerveld in Kerkrade. TEKST CAROLINE TOGNI BEELD MONIQUE WIJBRANDS

KANS JUNI 2023

at een bijzondere naam voor een buurthuiskamer, Ennúh. Vertel Rick? Voor coördinator Rick Overdijk is Ennúh doodgewoon. En het past goed bij deze plek, licht hij toe. ‘Een onvervalst ennúh is Limburgs begroeten op zijn best. Het is plat Limburgs, maar alles zit er in. We bedoelen: hallo, hoe gaat het? Vaak gebruiken we het om een gesprek met iemand aan te knopen. En dat is wat hier gebeurt, mensen zoeken elkaar op om een praatje te maken en samen een kop koffie te drinken. Met de buurthuiskamer in deze wijk voorzien we echt in een behoefte.’ Opknapbeurt voor de wijk Het ‘project’ in Kerkrade had een lange aanloop, schetst Rick, ‘we moesten twee jaar geduld hebben. Maar het resultaat mag er zijn, hoor ik van iedereen.’ Hij is trots op de ontmoetingsplek in deze wijk waar het Leger des Heils op verzoek van de gemeente de huiskamer realiseerde. Rolduckerveld is een wijk in beweging, vertelt Rick. ‘Deze wijk waar relatief veel mensen wonen die het financieel moeilijk hebben, krijgt de komende tien jaar een grootschalige opknapbeurt. Woningen worden afgebroken, daar komt nieuwbouw voor in de plaats. Veel mensen zullen verplicht moeten verhuizen. Daarnaast komen er ook nieuwe mensen in de wijk wonen. Juist nu hebben buurtbewoners veel behoefte elkaar ergens te treffen. Dat kan bij Ennúh.’ Biljarten Na maandenlang keihard werken was het half april

zover: de opening van Ennúh. Tijdens het officiële moment, waar ook de nieuwe Leger des Heils-commandant Bente Gundersen een woordje doet, stroomt de huiskamer vol met buurtbewoners, vrijwilligers en betrokkenen vanuit de gemeente Kerkrade en het Leger des Heils. Muziek klinkt en hapjes gaan rond in de ruimte die, aldus Rick en zijn vrouw Monique, multifunctioneel is ingericht. ‘Afhankelijk van de activiteit passen we de ruimte aan. Gaan we samen eten, dan staan hier lange tafels. Willen de mensen biljarten? Dan turnen we de tafel om tot biljart. Kijk maar.’ Rick tilt het deksel van de tafel, een prachtig biljartlaken komt tevoorschijn. Zo heeft het echtpaar, uiteraard met hulp van naaste betrokkenen, de voormalige winkelpanden flink opgeknapt en op een creatieve manier geschikt gemaakt voor allerlei activiteiten. ‘Waaronder een tweedehandskledingwinkel en straks ook geloofsbijeenkomsten’, vertelt Rick. ‘En tijdens de verbouwing van de wijk komt hier een infopunt voor bewoners.’ Lieve kaarten Een van de mooie kanten van het project vindt Rick de totstandkoming: dankzij giften van donateurs werd de huiskamer een feit. ‘De toch al gulle gevers gaven extra toen deze hulpvraag kwam. Zo hebben mensen uit het hele land bijgedragen aan een prachtige ontmoetingsplek voor jong en oud. Daar zijn we hen dankbaar voor. En dan sturen ze ook nog eens van die lieve kaarten. Zichtbaar ontroerd opent hij de post die binnenkwam na het openingsbericht. “Wij wensen dat jullie veel gebruikers geluk kunnen brengen” schrijft een donateur. “Hierbij een kleine gift voor extra feestvreugde” schrijft een ander. Dat komt wel goed in Ennúh!

‘Leer mensen kennen’ Buurtbewoner Cynthia Meijers (36) was na haar eerste bezoek om: wat een gezelligheid en wat een lieve mensen hier! Nu komt ze zeker drie keer per week bij Ennúh. ‘Ik leer hier mensen uit de buurt kennen. Ook zou ik graag één dag per week vrij willigerswerk doen.’ Voor de buurt is dit belangrijk, stelt Cynthia. ‘Er is veel eenzaamheid. Hier kunnen bezoekers verbinding krijgen met elkaar. Voorlopig is de huiskamer drie dagen open, maar daar komt misschien een vierde dag bij. Dan kom ik straks elke dag, haha. Of mijn broer, we wisselen elkaar af. Hij vindt het ook heel gezellig.’

KANS JUNI 2023

in WestPapoea

Laagdrempelig contact met lokale bevolking Bewoners van West-Papoea leiden een vrij geïsoleerd leven. Dat geldt ook voor de korps officieren van het Leger des Heils in Sorong, Aimas en Yayapura. Zij zijn mijlenver verwijderd van het hoofdkwartier op Java. Delen van ervaringen, een luisterend oor en elkaar bemoedigen gaat vaak via whatsapp. De korpsen kenmerken zich door eenvoud en juist dat maakt het leggen van contacten laagdrempelig en helpt in het bereiken van de lokale bevolking. Lopend, op een brommertje of met de lokale bus worden de omringende dorpen bezocht, waar veel armoede heerst. De Papoea’s leven in familieverband, opgepropt in houten (paal)woningen met nauwelijks basisvoorzieningen.

Geloven in de buurt betekent in ons land dat we de sociale samenhang in de buurt versterken met buurthuiskamers en activiteiten. Ook wereldwijd, zoals op West-Papoea, geloven we in de buurt en in bouwen aan gemeenschappelijk perspectief.

HELP JE MEE

de sociale samenhang in buurten te verbeteren op WestPapoea? Steun dit project met je gift op bankrekening NL72 RABO070 70 70 171 onder vermelding van: West-Papoea, Kans 2/2023

Samen muziek maken ‘Je moet jezelf hier wegcijferen, nederig zijn, je aanpassen aan de cultuur en vooral een herders hart hebben. Ik ben van de Papoea’s gaan houden’, zegt Yotam, een van de jonge officieren. De inspanningen van het Leger des Heils zijn volgens hem

absoluut de moeite waard. ‘De stralende kindergezichtjes, het groeiende gevoel van eigenwaarde onder de Papoea-bevolking, de uitingen van hernieuwde trots en weten dat je gezien wordt, is zo belangrijk voor deze mensen. De kerk en de gemeenschap groeien, we zoeken elkaar op, maken samen muziek en zingen. We kijken uit naar nog meer zegen op het leven en werken onder de Papoea’s.’

Papoea-cultuur in de kunst Op West-Papoea komt ‘geloven in de buurt’ tot uiting en wordt het evangelie gebracht, ook door er voor mensen te zijn. Door mee te leven in blijde en verdrietige momenten, voelen mensen zich gezien. De terugkerende bezoeken vormen een anker van hoop. Kinderen krijgen lees- en schrijflessen en leren vaardigheden als omgaan met emoties en identiteit. Ook verzorgt het Leger praktische lessen over gezondheid, persoonlijke hygiëne en leren zorgen voor de leefomgeving. Voor jongeren organiseren de korpsleden evenementen met muziek, dans en kunst. Dit sluit goed aan bij de Papoea-cultuur waarin kunst een manier is om te laten zien waar zij vandaan komen. Kunst wordt ook gebruikt om een stem te geven aan hun zoektocht naar erkenning en rechtvaardigheid. Patronen, kleurgebruik en snijtechnieken verraden hun afkomst van regio tot stam.

KANS JUNI 2023

Samen wonen in De Generaal

‘ De toekomst geeft hoop’ Wonen tussen anderen In De Generaal op het voormalige Defensieterrein in Utrecht wonen mensen met een vitaal beroep (leraren, agenten en verpleegkundigen) samen met jongeren en volwassenen die uit de opvang van het Leger des Heils en Stichting Timon komen. Na een zelfstandigheidstraining (‘Enkeltje Zelfstandig’) bij het Leger des Heils stromen bewoners door naar een eigen woonruimte in De Generaal. Een belangrijke stap naar herstel van het gewone leven.

Demy Balfoort (20) woont na een zelfstandigheidstraining sinds september in wooncomplex De Generaal in Utrecht. Voor het eerst heeft hij een eigen huis. TEKST CAROLINE TOGNI BEELD ERIK BUIS

KANS JUNI 2023

en eigen huis, trots? ‘Ja, heel erg. Ik had niet verwacht dat ik zo snel die stap zou maken. Normaal staat er zo’n anderhalf tot twee jaar voor, om vanuit de zelfstandigheidstraining bij het Leger, ‘Enkeltje Zelfstandig’, naar zelfstandig wonen te gaan. Bij mij ging dat in vijf maanden.’ Bij Enkeltje Zelfstandig werd je begeleid en kreeg je te maken met afspraken en regels. Hier moet je alles zelf fiksen, gelukkig met ondersteuning van jouw persoonlijk begeleider Petra. Hoe lukt dat je? ‘Het zelfstandig wonen gaat redelijk goed. Ik werk veel en zorg voor mijn huis. Maar ik heb me een beetje verkeken op het financiële deel, daardoor heb ik nu een soort van problemen. Niet ernstig, maar we moeten er wel mee aan de slag. Petra helpt me.’

Dat werken gaat je goed af, ze boden je al een vast contract aan. Wat doe je precies? ‘Ik werk bij een internationaal verhuisbedrijf, we doen voornamelijk bedrijfsverhuizingen in binnen- en buitenland. Pasgeleden was ik twee weken in Duitsland. Intussen blijf ik bijleren, ik haalde al mijn heftruckpapieren en papieren voor de hoogwerker. En ik mag nu aan de slag met mijn groot rijbewijs. Omdat ik heb aangegeven dat ik veel

wil werken, word ik voor meer dan fulltime ingezet. Dat is wel eens veel ja...’ Hoe staat het met de begeleiding, vind je dit oké zo? ‘Dat stuk begeleiding in opgroeien en opvoeden heb ik gemist in mijn jeugd. Op mijn dertiende werd ik uit huis geschopt en moest ik het helemaal zelf doen. Dingen als hulp met school, hoe je huiswerk maakt, enzovoorts, ik kreeg er nooit hulp bij. Pas bij de zelfstandigheidstraining van het Leger des Heils kreeg ik een idee wat dat eigenlijk inhoudt, zelfstandig zijn en voor jezelf zorgen.’ Jij en andere jongeren die de training bij het Leger des Heils hebben doorlopen, wonen in dit complex samen met verpleegkundigen, agenten en leraren. Hoe gaat dit contact met de andere huurders? ‘Ik heb ze eerlijk gezegd nog niet ontmoet - ben vooral aan het werk.’ Petra vult aan: ‘Je zou denken dat het hier om het mengen gaat, maar dat is niet het doel. Het gaat over: meer begrip hebben voor elkaar. De andere bewoners zijn zich ervan bewust dat zij kozen voor een huis in dit complex waar ook een kwetsbare doelgroep woont. Van de tachtig woningen zijn er dertien voor het Leger des Heils en dertien voor Stichting Timon.’

Enkeltje Zelfstandig Bij Enkeltje Zelfstandig van het Leger des Heils worden jongeren intensief begeleid naar zelfstandigheid. Elke jongere krijgt ondersteuning van een persoonlijk begeleider en een woonbegeleider, samen maken zij een plan van aanpak. Naast psychosociale hulp krijgt de jongere begeleiding in woonvaardigheden, dagstructuur, opleiding en werk, het opbouwen van een sociaal netwerk en het goed functioneren binnen de maatschappelijke omgeving.

KANS JUNI 2023

UIT DE REGIO

‘Samen vormen we een community’ Verpleegkundige Anita (27) woont sinds september in haar appartement in De Generaal. Als bestuurslid van de bewonersvereniging zet ze zich in voor een goed onderling contact van de bewoners.

‘I Moet ik het zien als een tussenstap voor jou, Demy? ‘Zeker. Ik wil sowieso over een jaartje of drie helemaal zelfstandig wonen. In Utrecht.’ Dat snap ik, gezien de tatoeage van de Domtoren op je arm. Dat betekent veel voor je? ‘Ja. En deze tattoo heeft een dubbele betekenis. Ik liet hem zetten op de dag dat ik verhuisde naar deze woning, omdat ik nooit meer wegga uit Utrecht. Maar kijk eens naar de klok op de toren, die staat op half 12. Dat is het tijdstip dat mijn zoontje is geboren. Hij heet Demy, naar mij, en is nu 7 maanden oud.’ Dat is een verrassing, je bent vader! Wat is je plan? ‘Ik wil graag het vaderschap op me nemen, maar ben nog jong en werk nu veel. Ik voel het nu zo: als ik helemaal zelfstandig ben en goed voor mezelf kan zorgen, kan ik ook iets voor Demy betekenen. De toekomst geeft hoop.’

n De Generaal proberen we bewonerscontacten te stimuleren. We hebben met bewoners een communityapp. Als er iets is, of als je iets wilt organiseren, kun je je bericht hier kwijt. In het begin viel de respons tegen, maar inmiddels weten mensen elkaar beter te vinden. De algemene chat wordt veel gebruikt. Daarnaast is er een chat per woonlaag, daar is het nog wat stilletjes. Ik vind het fantastisch dat we hier als leraren en verpleegkundigen in één gebouw samenwonen met jongeren die vanuit de opvang komen. Er is geen onderscheid, we gaan als gelijkwaardige buren met elkaar om. Ik denk ook altijd: het is maar net waar je bed staat waar je terechtkomt in het leven. Je hebt niet zelf in de hand hoe je leven loopt. Het is toch een prachtig initiatief dat deze jongeren hier zelfstandig kunnen wonen? Naast de contacten via de communityapp, zoeken we met het Leger des Heils naar manieren om elkaar wekelijks te ontmoeten. Mogelijk kunnen we straks in de binnentuin een leuke ontmoetingsplek creëren. We zullen even geduld moeten hebben tot de bouw helemaal klaar is. Nu is het nog een binnenplaats met vooral bouwmaterialen en een hijskraan.’

Femke Halsema bezoekt Majoor Bosshardthuis

HOE IS HET MET

Buurttuin De Dreef

Om meer te weten te komen over het Leger des Heils in het wallengebied bezocht burgemeester Halsema onlangs het Majoor Bosshardthuis. De verhalen van de vrouwen die de majoor heeft geholpen, maakten indruk op de burgemeester.

Vluchtelingen Den Haag verhuizen Tweehonderd Oekraïense vluchtelingen in Den Haag verhuisden in februari van het conservatorium naar het voormalige gebouw van het ministerie van SZW. Op deze plek is straks ook ruimte voor studenten, jongwerkenden en statushouders.

Jeugd Expertisepunt Veendam In Veendam ging het Jeugd Expertisepunt van start, verantwoordelijk voor ambulante jeugdhulp en begeleiding van kinderen en jongeren bij leer- en gedragsproblemen. De organisatie is in handen van coöperatie Dichtbij, een samenwerking van acht organisaties, waaronder het Leger des Heils.

Iedereen zingt mee Iedereen in Dordrecht die houdt van zingen is welkom bij koor Equal. Interesse? Stuur een mailtje naar: rzw.koor.equal@legerdesheils.nl.

Chauffeurs gezocht De Ontmoetingsbus in Kerkrade zoekt chauffeurs met een vrachtwagenrijbewijs. In de mobiele huiskamer kunnen buurtbewoners terecht voor koffie en een luisterend oor. Heb jij een groot rijbewijs en zoek je een vrijwilligersbaan? Meld je aan bij Rick Overdijk, rick.overdijk@legerdesheils.nl.

Een vrolijk geheel, die buurttuin tussen de flats in Utrecht Overvecht, zo schreven we eind 2021 in Kans. Hoe gaat het in De Dreef? Zijn de struiken gegroeid en kunnen we al iets eten uit eigen tuin? En tuinieren buurtbewoners nog enthousiast mee met missionair werker Myriam? Kans belt met vrijwilliger Paul Hendrix. ‘Helaas, Myriam heeft de tuin verlaten. Zij werkt weer als geestelijk verzorger bij het Leger des Heils. Maar nu hebben we Cornélie, ook gezellig. Ik kom er nog zeker één keer per week, het is een van de tuinen waar ik meehelp. Het ziet er steeds groener uit, de planten en bomen zijn gegroeid en er staan nu veel mooie bloemen. De groep vrijwilligers is wel wat uitgedund, sommigen komen niet meer om gezondheidsredenen of omdat ze het niet leuk vonden. Dat geldt niet voor mij hoor, ik blijf lekker onkruid wieden en snoeien als dat nodig is. En lekkers plukken in de moestuin, zoals de courgettes, wortels, oregano en basilicum die we oogsten. Met deze zon en af en toe regen groeit alles goed. Het is fijn dat de tuin nu meer paden heeft. Nu kan ik met mijn rolstoel bijna overal komen. En wordt het te warm? Dan zitten we aan de picknicktafel in het midden, onder de nieuwe pergola.’

KANS JUNI 2023

UITGELICHT

COLOFON Kans is een uitgave van Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, bestemd voor donateurs en andere betrokken gevers. Onze activiteiten worden voor circa 90 procent bekostigd via overheidsregelingen. De gelden kunnen alleen worden besteed aan doelen die de overheid aanwijst. Verder betaalt een aantal cliënten een eigen bijdrage. Er zijn echter nog steeds mensen die buiten de boot vallen. Daar zijn donaties hard voor nodig. Dit magazine geeft donateurs en relaties die de organisatie steunen een gevarieerd, maatschappelijk relevant, hedendaags en zinvol beeld van het Leger des Heils. Het blad wil een kennisbron zijn over maatschappelijke issues waarmee het Leger zich bezig houdt. Het laat ook zien dat het Leger zijn beloften inlost: er onvoorwaardelijk zijn voor mensen zonder vangnet, geïnspireerd door het christelijk geloof.

Talent op de planken Ben je benieuwd naar de talenten van onze deelnemers? Kom zaterdag 9 september naar het Leger des Heils Kunst & Theater Gala in AFAS Live Amsterdam. Onze talenten treden samen op met artiesten als Stef Bos, Jeangu Macrooy en Francis van Broekhuizen. ldh.nl/gala-kans2

TERRITORIAAL COMMANDANT

Kerstspullen in juli

CIJFER

In het hele land rijden inmiddels 31 soep fietsen van het Leger des Heils. In veel steden zoeken de medewerkers de daken thuisloze mensen op en delen ze warme soep, broodjes en dekens uit. Met de soepbus en nu dus steeds vaker ook met een soepfiets.

Bente Strømner Gundersen

HOOFDREDACTIE COÖRDINATIE/EINDREDACTIE Erika Haisma

REDACTIE Menno de Boer, Charlotte van Egmond, Esther Grit, Erika Haisma, Willemijn de Jong, Geert Jeroen Klootsema, Rien Timmer, Caroline Togni

CONCEPT/EINDREDACTIE Maters en Hermsen: Charlotte van Egmond, Caroline Togni, Kaisa Pohjola

TEKST/VORMGEVING Maters en Hermsen Journalistiek en Vormgeving

LITHOGRAFIE/DRUK Studio Boon, Senefelder Misset

Mooie kleding voor sociale prijzen

Veteranendag

Leiden heeft nu ook een ReShare Store, een tweedehands en vintage kledingwinkel in de Haarlemmerstraat in het centrum. Het is de dertiende ReShare Store van het Leger des Heils, stuk voor stuk winkels met betaalbare kleding voor duurzaamheidsshoppers en vintageliefhebbers, en voor mensen met een smalle beurs. Bezoekers kunnen in de winkel ook kleding doneren en zo bijdragen aan het goede doel. resharestore.nl

Het Leger des Heils neemt zaterdag 24 juni deel aan Veteranendag om aandacht te vragen voor veteranenzorg. Veel ex-militairen krijgen na hun diensttijd te maken met psychische problemen. Daar moet meer aandacht voor komen, stelt het Leger des Heils. Het Leger heeft het zorgaanbod voor veteranen vergroot. veteranendag.nl

BEELD PETER DE KROM

Harm van Teijlingen

DRUKWERKBEGELEIDING Regalis, Zeist

START EEN ACTIE

TECHNISCH UITGEVER Keystone Consultancy

REAGEREN? Leger des Heils, t.a.v. redactie Kans postbus 3006, 1300 EH, Almere. kans@legerdesheils.nl Wij worden ondersteund door:

De CO2-voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: Groenbalans www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000140/NL

Domus in Soep, sores en soelaas Het televisieseizoen van Soep, sores en soelaas, waarin Bert van Leeuwen intensief meeleeft met bewoners van een Leger des Heils Domus, zit erop. De aannames die Bert vooraf had, zijn verdwenen. ‘In een Domus wonen geen verslaafden of patiënten, maar mooie mensen.’ Je kunt de serie online terugkijken. eo.nl/programmas/ soep-sores-en-soelaas

Bij Bosshardt de Jol in Lelystad zet zich in voor een sociale kapper in de wijk, een kapsalon waar je naast haarver zorging ook een goed gesprek kunt hebben en je buren ontmoet. Voor zoiets is geld nodig, en daarom startten betrokkenen van deze buurthuiskamer een actie op de Leger des Heils-actiepagina: actielegerdesheils.nl. Ook jij kunt een actie starten. Laat je sponsoren voor een sportieve prestatie (hardloopwedstrijd, Nieuwjaarsduik, fietstoertocht,) of doneer bijvoorbeeld je verjaardagscadeaus. Meer informatie en voorbeelden van acties vind je op: actielegerdesheils.nl. Bedankt alvast!

Zo’n tweehonderd deelnemers en medewerkers uit het hele land namen afgelopen april deel aan de landelijke sportdag van het Leger des Heils. Het Leger gelooft in de kracht van sport en bewegen als onderdeel van herstel. Met de gezamenlijke sportdag wil de organisatie de veerkracht van deelnemers vergroten, hen nieuwe energie laten opdoen en werken aan herstel van vertrouwen in zichzelf. Sponsors waren er ook: de merken Merrel en Saucony verzorgden voor alle deelnemers de sportkleding en sportschoenen; na afloop mochten zij die mee naar huis nemen.

De mensen die we bezoeken hebben vaak opvallende spullen in huis. Foto’s van een ex-vrouw die twintig jaar geleden vertrok, of door verzamelwoede dozen tot aan het plafond. Eenmaal had een cliënt zelfs een overleden kat in de vriezer bewaard. ‘Daar wil ik mee begraven worden’, vertelde ze. Daarnaast is er één ding wat onze cliënten bindt, iets wat je in elk huis tegenkomt: kerstspullen, het hele jaar door. Wat de situatie is, hoe groot de problemen ook zijn, iedereen heeft iets van Kerst in huis. Een paar verdwaalde kerstkaarten, een kerststalletje met een berg stof in de hoek. Soms staat er een hele kerstboom compleet met ballen en lampjes. Als ik in mijn t-shirt kom binnenlopen en mijn zonnebril in mijn rugtas stop, denk ik: staan die spullen er nog of al? Kerst is net zo lang geleden als dat we op Kerst wachten. Kerst is een tijd van gezelligheid en warmte, een tijd waarin we meer aandacht en liefde geven aan de mensen om ons heen. We organiseren elk jaar een kerstdiner voor onze cliënten. De kerstspullen herinneren mij aan deze tijd en zetten me aan het denken. Misschien hebben onze cliënten meer behoefte aan gezelligheid, warmte en extra aandacht en is één maand Kerst niet genoeg. Nu probeer ik elke keer als ik kerstversieringen bij mensen thuis tegenkom, al is het hoogzomer, ze extra aandacht en liefde te geven. Die vraag is net zo groot als in december. Alleen de warmte laat ik weg, daar is de zomer voor.

is verpleegkundige in het Leger des Heils-Team Utrecht

Hugo en Marianne

‘De Kerstpot stond ook bij ons op tafel’

er dan stond. Zo kwamen we op het idee om zo’n zelfde pot op onze feesttafel te zetten. Ik heb de pot zelf opgehaald bij het hoofdkwartier in Almere.’ Ook de online-actiepagina liep goed; voorafgaand aan het bruiloftsfeest was er al zo’n 1.400 euro gedoneerd door vrienden en familie van de Buijzes. En Hugo heeft nog meer plannen. Lacht. ‘Ja, ik wil graag nog een keer mee met de soepbus, echt bijdragen aan het mooie werk van het Leger op straat. Die afspraak staat, ze weten me te vinden.’

TEKST CAROLINE TOGNI BEELD ANNELIEN NIJLAND

Iets doen voor een ander. Met die gedachte besloot het 40-jarig bruidspaar Hugo en Marianne Buijze op de uitnodiging voor hun feest de doneerlink naar de Leger des Heilsactiepagina te zetten. Hugo: ‘Je concludeert dat je het zelf als familie zo goed hebt. Dan is een gift aan een goed doel een veel beter idee dan flessen wijn of envelopjes. Waarom het Leger des Heils? Marianne en ik kennen het Leger uit onze jeugd. Iedere woensdag chocolademelk drinken bij het buurthuis en de muziekoptredens met Kerst en de Kerstpot die

Donateur in beeld