Kans 3-2018

kleine’

‘Alles voor de

COVER Kimberley (17)

Kimberley (17) woont met haar zoontje

Shayandro bij Zij aan Zij, een opvanghuis voor tienermoeders in Voorburg. In dit huis van het Leger des Heils leer je zorgen voor een kind, als je zelf nog een kind bent.

‘Een bijzonder gevoel. Het begon in mijn buik en verspreidde zich door mijn hele lichaam.’ Kimberley beschrijft het geluksgevoel toen haar pasgeboren baby op haar buik werd gelegd. Vier maanden en drie weken geleden is het. ‘Ik voelde me direct moeder.’ Toen ze haar vriend de twee streepjes op de zwangerschapstest liet zien, dook hij onder de dekens. Zijn tranen waren van geluk. Daarna wreef hij liefdevol over haar buik. Het kindje was niet gepland, maar wel gewenst. Al was hun situatie niet optimaal. De achttienjarige vader woonde nog bij zijn moeder. En Kimberley in een meidenopvang. Zwanger kon ze daar niet blijven. Kimberley ging kijken in Voorburg, bij Zij aan Zij van het Leger des Heils. Opgegroeid in deze omgeving, voelde ze zich snel thuis in de opvang waar elf tienermoeders onder begeleiding wonen. Moeder en zoon hebben een eigen kamer, in de woonkeuken koken de jonge moeders om beurten. Ze hebben veel aan elkaar. ‘Als ik met de kleine naar beneden kom, krijg ik complimentjes.

Dat geeft me pit.’

Met haar begeleider bespreekt ze hoe het gaat. De bedoeling is dat ze steeds zelfstandiger wordt en uiteindelijk doorstroomt naar een eigen huurwoning. Naast koken, opruimen en schoonmaken, leert ze hoe je voor een kind zorgt als je zelf nog een kind bent. Kimberley wil het goed doen. Zelf hopte ze sinds haar elfde van het ene pleeggezin naar het andere. Haar ouders hadden een drankprobleem, ze konden niet voor haar zorgen.

‘Ik wil het anders doen.’ Ook haar vriend maakt stappen. Hij volgt het Leger des Heils-programma voor jonge vaders. ‘Alles voor de kleine.’ Overdag gaat Kimberley naar het ROC. In een speciale moederklas volgt ze een opleiding voor secretariaatswerk. Voor Shayandro was het een lange dag in de opvang. Kimberley haalt hem op; het mannetje ligt vredig te slapen in de buggy. Als zijn moeder hem oppakt, opent hij zijn ogen en lacht naar haar. Om daarna verder te slapen op haar arm.

‘Ik zal met mijn leven voor hem vechten. Ik wil dat het een goede jongen wordt.’

KANS NR.3 oktober 2018

4 Elisabetta-Mádálina en haar familie wonen op Fort Oranje tot de gemeente de camping ontruimt.

10 Koken, tuinieren en voorlezen. En 99 andere activiteiten. Jij kunt helpen!

14 Twaalf etages wonen, kantoor, kledingwinkel en buurthuiskamer. Kom kijken in de Noordkaap

18

Maak kennis met Hannelise Tvedt, de nieuwe leider van het Leger des Heils

20

‘Help mensen met verward gedrag als het nog niet te laat is’

24 Henkjan en Jeanet Bosch volgen hun verlangen

TEKST ELLEN WEBER BEELD COVER LINELLE DEUNK

Verder:

P12 Taalles in Dordrecht P22 Het Leger helpt kinderen in Oekraïne P26 Kerst in de Stad: Rotterdam P28 Koert doet wat hem als kind gelukkig maakte: gedichten schrijven

‘Hebben wijgewoond?’dáártussen

Als

April 2017

Aankomst op de camping

Met een papiertje in zijn hand arriveert Ioan (30)* op Fort Oranje. Een Roemeense vriend had hem het adres gegeven; onder arbeidsmigranten is het een bekende verblijfplaats. In Italië kon Ioan, alleenstaande vader van Elisabetta-Mádálina (6), geen vast werk vinden. In de hoop op een beter leven vertrekt de Roemeen naar Nederland. Met zijn moeder Aurora-Gheorgheta (50) en jongste broer Lorenzo (11) in zijn kielzog. De stacaravan die ze op de camping kunnen huren, is vies. Na drie dagen schrobben en boenen, is het naar hun zin. Het valt de familie op dat Fort Oranje niet zo schoon is als andere campings. Ioan: ‘Er wordt hard

gereden en de muziek schalt over het terrein. Het is geen ideale plek voor kinderen.’ Dan hebben ze nog geen weet van de wietplantages, illegale prostitutie en criminele activiteiten.

Mei 2017

Brood met een praatje --------------------------------------

Op een vrijdag tikt er iemand tegen het raam van hun caravan. ‘Brood nodig?’ Het is Heleen Verburg in haar Leger des Heils Together we’re one-polo, samen met haar collega

Jan. De vrijwilligers van korps Breda lopen met een bolderkar vol boodschappentassen over de camping. Heleen: ‘Al jaren reed ik langs

Fort Oranje. Toen ik het televisieprogramma ‘Fort Oranje: camping of krottenwijk’ op SBS6 zag, wist ik

gemeente Zundert camping Fort Oranje ontruimt omdat het een vrijstaat is geworden waar criminele activiteiten plaatsvinden, moeten 1200 bewoners snel andere woonruimte vinden. Het Leger des Heils helpt. Een reconstructie.

TEKST ELLEN WEBER BEELD ANNABEL OOSTEWEEGHEL

Aurora-Gheorgheta met Elisabetta-Mádálina en Lorenzo

onmiddellijk wat ik met de overgebleven broden moest doen, die het korps van de Makro krijgt.’ Waar bewoners de pistoletjes aanvankelijk met een kort bedankje in ontvangst nemen, winnen Heleen en Jan langzamerhand het vertrouwen. Steeds vaker mogen ze even binnenkomen als ze vragen hoe het gaat. Heleen: ‘Petroleumkachels, lekkende daken; het is een onbeschrijfelijke bende. Sommige caravans zijn afgesloten van gas en elektra.’

Beetje bij beetje horen de vrijwilligers het verhaal van Ineke (57). De van oorsprong Groningse raakte haar woning kwijt door schulden en leefde samen met haar vriend op parkeerplaatsen. Op Fort Oranje heeft ze weer een bestaan opgebouwd. In de zes jaar dat ze hier woont, heeft ze haar stacaravan afbetaald. Elke avond zitten er buren in de voortuin waarmee ze gezellig een biertje drinkt. Ineke organiseert kinderbingo’s, barbecues en

Sinterklaasavond. Toch zijn er ook problemen achter de voordeur. Haar vriend kreeg drie herseninfarcten, zijzelf borstkanker, maar het stel heeft geen geld voor een dokter. Ondanks de gezondheidsproblemen is Ineke gelukkig op de camping.

Juni 2017

Brief over ontruiming

De gemeente Zundert neemt het beheer over van de camping; volgens de gemeente is het een vrijstaat geworden waar criminele activiteiten plaatsvinden. Alle 1200 bewoners moeten vertrekken. Fort Oranje wordt opgedeeld in twaalf velden: elke twee weken wordt er een veld ontruimd. Als eerste zijn de arbeidsmigranten aan de beurt. Ook Ioan en zijn familie krijgen een brief. Binnen een paar weken moeten ze vertrekken. Moeder Aurora raakt in paniek als die woorden tot haar doordringen. Ze heeft geen idee hoe je in Nederland een woning vindt en ze spreekt de taal niet. Ioan, die inmiddels in een fabriek werkt, krijgt een uur vrij van zijn baas om naar het gemeentehuis te gaan. De ambtenaren verwijzen hem naar hun collega’s op de camping, maar die sturen hem weer terug naar het stadhuis. Aurora is de wanhoop nabij. ‘Nobody helps, nobody cares.’

‘Ons hele hebben en houden wordt afgepakt, we staan met de rug tegen de muur.’

Ineke was gelukkig op de camping

Ze klampt landgenoten aan die in dezelfde situatie zitten. Niemand weet wat hij moet doen.

Juni 2017

Het Leger komt in actie

-------------------------------------

‘Dit kan niet waar zijn, zulke schrijnende armoede in Nederland.’ Joke Wissenborn, adjunct directeur van het Leger des Heils in Limburg en Brabant, schrikt als ze bij Jinek televisiebeelden ziet over de aanstaande ontruiming. Ze belt de gemeente en een dag later hakt het managementteam de knoop door: het Leger des Heils moet in actie komen. De gemeente is blij dat het Leger wil helpen. Samen met de GGD, ggz en andere hulpverleningsinstanties is de gemeente al een jaar bezig op het terrein. Het Leger krijgt de opdracht om mensen die niet uit de regio komen en niet op eigen kracht

woonruimte kunnen vinden, te helpen met het vinden van huisvesting. Het Leger opereert immers in heel Nederland, waardoor de organisatie meer mogelijkheden heeft dan regionale hulpverleningsinstanties.

Juli 2017

Ellende tussen de tuinkabouters

------------------------------------

Hilde van Schijndel, die het ambulante team op Fort Oranje gaat coördineren, schrikt als ze voor het eerst over de camping loopt. ‘Veel mensen hebben schulden. Sommigen verloren door een gevangenisstraf hun baan en huis en zitten aan de grond. Anderen kwamen door psychische problemen of een verstandelijke beperking in de problemen. Er wonen mensen die eigenlijk hulp nodig hebben, maar zorg mijden. Mensen die de samenleving duidt als ‘asociaal’, omdat het

geen goede huurders zijn. Ze voelen zich uitgekotst door de samenleving. Op de camping worden hun problemen niet opgelost, maar vinden ze een rustige plek waar ze niet aan allerlei verwachtingen hoeven te voldoen. Ze kunnen zijn wie ze zijn.’ Daarnaast wordt ruim een derde van de caravans bewoond door arbeidsmigranten die hard werken voor een laag loon. ‘Hele families zijn mee; kinderen gaan vaak niet naar school. Ook zij voelen zich uitgesloten.’ En dan zijn er nog mensen die van oudsher op de camping komen om te recreëren. Hun tuintjes met lampjes en kabouters vormen eilandjes in de straten met arbeidsmigranten.

Augustus 2017

Roemeens gezin heeft geluk

Twee hulpverleners van het Leger zijn dagelijks ter plaatse: Kristel Meekels en Kitty Rombouts. Het duo ontfermt zich over het Roemeense gezin. Ioan heeft inmiddels een baan met uitzicht op een contract. Dat biedt mogelijkheden voor het vinden van een sociale huurwoning. Kristel heeft een oplossing voor de korte termijn. De familie mag logeren bij een Italiaans kerkgenootschap met een zorgboerderij in de buurt van

Hulpverlener Kitty ontfermt zich over de gezinnen

Elisabetta-Mádálina in haar nieuwe kamer

Eindhoven. Doordat ze nu een adres hebben, kunnen ze zich registreren bij de gemeente. Dat betekent dat de kinderen naar school mogen. Na verloop van tijd moeten ze de boerderij echter weer verlaten. Kitty helpt ze met het inschrijven bij de woningbouw. De eerste huurwoning krijgen ze net niet: er ontbreekt een document. Op dezelfde dag worden ze echter ingeloot voor een andere flat, in Breda. Er is namelijk ook een lotingssysteem. Ioan springt een gat in de lucht: ‘Wat een geluk! We hadden 1 op de 680 kans.’

Najaar 2017

De druk wordt opgevoerd

De gemeente, politie en brandweer voeren de druk op. Velden worden ontruimd en caravans vernietigd. ME’ers controleren iedereen die de camping binnenkomt of verlaat. Ook tachtigplussers, zwangere vrouwen met kleine kinderen en bewoners met een verstandelijke beperking. Dat zorgt voor veel wantrouwen onder kwetsbare bewoners. Kitty snapt de harde aanpak, maar staat er niet achter. ‘Als je druk oplegt, moet er ook opvang zijn. Er wordt uitgegaan van zelfredzaamheid. Maar mensen staan niet ingeschreven bij de woningbouw en hebben geen computer. Daarnaast is het vrijwel onmogelijk om een huurwoning te vinden als er nog huurschulden open staan. Ook beseffen velen niet dat inschrijven alleen niet voldoende is; je moet dagelijks het aanbod huurwoningen in de gaten houden en snel reageren.’

Winter 2017

Rug tegen de muur

Op een avond rond 22.00 uur valt de brief ook bij Groningse Ineke op de mat. Binnen twee weken moet ze weg zijn. ‘Waarom sturen ze die brief zo laat? Slapeloze nachten heb ik. De gemeente vergeet dat mensen hard

hebben gewerkt om hun caravan te betalen. Ons hele hebben en houden wordt afgepakt, we staan met de rug tegen de muur.’ Leger des Heils-medewerkers Kitty en Kristel, die een paar keer per week langsgaan bij Ineke, helpen haar met het papierwerk. Het lukt om via de woningbouwvereniging een woning te vinden in Veendam. Het duo regelt met de gemeente dat ze een uitkering krijgt en geld voor de inrichting. Ineke en haar vriend zijn blij met hun nieuwe huis, maar ze missen de aanloop. Ineke: ‘Als ik nu sta te koken, zwaait niemand de keukendeur open om een geintje te maken.’ Ze mist de saamhorigheid. ‘Als er iemand ziek was of niets meer te eten had, zorgden we voor elkaar.’ Hoewel Ineke zich nog wat eenzaam voelt in Groningen, is ze is blij met de hulp die ze kreeg van het Leger des Heils. ‘Zonder Kitty en Kristel had ik onder de brug geslapen.’

Zomer 2018

Eindelijk een normaal leven

Het lukt het Leger niet om alle mensen te helpen aan vervangende woonruimte, het zijn er domweg te veel. Maar in een driekamerflat in Breda liggen er chips en gevulde koeken op tafel. Aurora drinkt thee met haar zoon, die net terug is uit de fabriek. De Roemeense schudt haar hoofd als ze vertelt over de televisiebeelden die ze later zag over Fort Oranje. ‘Hebben wij dáártussen gewoond? In onze straat woonden hardwerkende mensen.’ Aurora kan niet onder woorden brengen hoe dankbaar ze is. Haar ogen schieten vol. ‘Wie had ooit gedacht dat we een echt huis zouden hebben in Nederland? Ioan gaat naar zijn werk, Lorenzo en Elisabetta-Mádálina gaan naar school, ik wacht thuis met thee en koekjes. Eindelijk kunnen we een normaal leven leiden. Kitty is een engel, door God gezonden.’

‘Eindelijk kunnen we een normaal leven leiden. Kitty is een engel, door God gezonden.’

*Op verzoek van de geïnterviewde is de naam Ioan gefingeerd

Collectant

Heb jij twee uur van je tijd over voor kwetsbare mensen in jouw buurt? Collecteer dan mee! We zoeken enthousiaste collectanten die willen meebouwen aan een socialer Nederland. Dit jaar is de collecteweek van 25 november tot en met 1 december.

Kinderoppas

Vrijwilligers gezocht

maatje

Het Leger heeft je nodig ALS...

Word vrijwilliger bij het Leger des Heils. Je kunt helpen bij talloze activiteiten. En het kan ook samen: meld je aan met je volleybalteam, leesclub, of collega’s en zet gezamenlijk

Samen met onze deelnemers de wereld iets mooier maken? Dan is maatje worden iets voor jou. Geen grote dingen, maar net dat extra’s bieden wat onze mensen nodig hebben.

Vind je het leuk om iets te doen samen met ouderen? Ondersteun tijdens ontspanningsmiddagen en ga samen bewegen.

Begeleider

Woonvoorzieningen voor jonge moeders zoeken regelmatig oppas voor de kinderen als de

Bewoners van beschermde woonvormen willen dolgraag onder leiding van een enthousiaste hobbykok wat vaker in de pannen roeren.

fashionista

Houd je van mode en beauty? Verzorg dan een workshop rondom beauty voor onze bewoners. Huidverzorging, make-upsessies, kleding maken; het kan van alles zijn.

koffiezetter

Het Leger zoekt altijd mensen om koffie te schenken en gezellig een praatje te maken met de mensen die langskomen in de buurthuiskamers.

‘Je wordt er geestelijk rijker van’

chauffeur

Samen met een verpleegkundige breng je kinderen van en naar school.

Kliederaar

Vind je het leuk om actief met kinderen bezig te zijn? Samen spelletjes doen, bakken, knutselen in de Kliederkerk.

De winkels zoeken vrijwilligers die het leuk vinden om te verkopen en kassa te draaien.

kledingadviseur

Geef je graag kledingadvies? Als vrijwilliger van een kledingwinkel help je bij de verkoop van kleding en bijvoorbeeld bij het op orde houden van de winkel.

scout

Als kampstaf van de scouting begeleid je de groepen of beheer

Is knutselen je ding?

Dan kun je met bewoners creatief aan de slag.

Altijd al in een hotel willen werken? Meld je aan als begeleider van sociale vakanties in 50|50 Hotel Belmont

‘Vrijwilligers bij het Leger des Heils slaan een brug tussen de deelnemers en de maatschappij’, stelt Hans Blom (beleidsmedewerker vrijwilligerswerk Leger des Heils Welzijn & Gezondheidszorg). ‘Je kunt je op eindeloos veel manieren inzetten, als individu of als groep. Een mooie kans om je talent te delen en verbinding te maken. Als vrijwilliger help je mensen aan de onderkant van de maatschappij weer een plek te vinden in die samenleving. En je wordt er zelf geestelijk rijker van. Je krijgt inzicht in wat écht belangrijk is en in de waarden waar het Leger des Heils voor staat. Daaruit kun je ook zelf hoop en inspiratie putten.’

de slag!

Zit er iets voor je tussen en sta je te popelen om aan de slag te gaan? Voor een actueel overzicht van de vrijwilligersvacatures ga je naar: werkenbijhetlegerdesheils.nl/ vrijwilligerswerk. Vind je geen vacature die je direct aanspreekt? Geef dan aan in welke regio je actief kunt zijn en waar je interesses liggen. De vrijwilligerscoördinator helpt zoeken naar een geschikte activiteit.

aan

‘Schrijf eens een zin op over eten, we oefenen werkwoorden vandaag.’ Ik-eet-brood-met-kaas, schrijft Raed. ‘En gisteren?’, vraagt Leo. Gisteren-at-ik-brood-met-kaas. ‘Saai hoor’, lacht Leo. De 71-jarige Leo van Wuyckhuyse (rechts) is taalmaatje, vandaag voor Raed uit Irak. Een keer per week fietst Leo naar de Marconiweg in Dordrecht, in zijn tas een nieuwe les. Altijd met de nodige grappen, vertelt Leo. ‘Goede sfeer in de les is belangrijk om te leren. En afwisseling.’ Hij zoekt in zijn groene mapje. ‘Ja deze, Raed. Ik zeg een woord. Zet jij er iets voor? Slapen.’ Raed weet wel iets: uitslapen. Lekker.

Doe je mee? Wil je ook iets bijdragen aan de samenleving en vrijwilligerswerk doen? Het Leger heeft jou nodig! Er is van alles mogelijk. Taalvrijwilliger worden, zoals Leo. Of meehelpen in de buurthuiskamer van Bij Bosshardt, koken, zorgen, overal zijn veel vrijwilligers nodig. Kijk op werkenbijhetlegerdesheils.nl/vrijwilligerswerk en meld je aan.

De Noordkaap!

Grootste locatie van Leger des Heils in NL

Middenin de wijk

Integrale zorg

Maat - schappelijke opvang

Huisvesting kwetsbare mensen

heeft alles

De Noordkaap

Werken, (begeleid) wonen, kleding uitzoeken en lekker buurten. Het kan allemaal in de multifunctionele woonvoorziening de Noordkaap, deze zomer geopend door Koning Willem-Alexander, samen met bewoner

Kenneth, buurmeisje Souraya, vrijwilligster Lilian en medewerker Marjolein. Verhalen uit de twaalfetageshoge toren in Amsterdam-Noord.

Kenneth woont in de Noordkaap in een eigen studio. Hij krijgt begeleiding om straks weer zelfstandig te wonen. ‘Na de LTS had ik verschillende bijbaantjes tot het mis ging. Ik kwam met justitie in aanraking, kwam vast te zitten. Na mijn vrijlating vond ik het moeilijk om op eigen benen te staan, ik had veel stress. Maar sinds ik in de Noordkaap begeleid woon, heb ik rust en stabiliteit in mijn leven en sta ik steviger in mijn schoenen. Dit had ik nodig om op het rechte pad te komen. Mijn belangrijkste motivatie is mijn vijfjarige tweeling. Ik wil het goede voorbeeld geven, wil mijn leven veranderen. Ik volg een opleiding tot gastheer bij Leger des Heils 50|50. Het werk is leuk: klaarstaan voor mensen en zorgen dat alles er netjes en schoon uitziet. Mijn droom? Een eigen horecazaak beginnen!’

Kenneth

Vrijwilliger Lilian verkoopt kleding in de kledingwinkel van Bij Bosshardt. Ze woont dichtbij en heeft de winkel helpen inrichten. ‘Na het overlijden van mijn man, twee jaar geleden, viel ik in een diep gat. We waren

41 jaar samen en ik had nog nooit alleen gewoond!

Ik kwam al regelmatig in de kledingwinkel van Bij Bosshardt Noord, lekker even snuffelen. Die eerste

Lilian

Marjolein werkt als teamleider bij de Thuiszorg van Leger des Heils Amsterdam. Vanaf haar kantoor bovenin de Noordkaap kijkt ze mooi uit over de wijk. ‘Er is geen mens zo puur als een deelnemer van het Leger. Je krijgt hen zoals ze zijn. Dat vind ik fijn, mijn werk is nooit saai. Ik ben trots op mijn collega’s die de wijk in gaan en daar vaak met heftige situaties te maken krijgen. Gelukkig kunnen we onze verhalen bij elkaar kwijt. Het is nergens zo donker totdat je het licht aandoet, zeg ik altijd. Zoals die meneer laatst die aangaf dat hij graag meer contact wilde. Ik zei hem dat ik graag bij hem kom, maar dat zijn geur maakt dat ik afstand houd. De mensen die wij dagelijks ontmoeten, hebben vaak veel moeten doorstaan. Toch vinden zij de kracht om door te gaan. Dat inspireert mij.’

Marjolein

Soraya keer na het overlijden van mijn man zagen ze dat het mis was. De lieve mensen van Bij Bosshardt vingen me op. Korte tijd later ben ik hier zelf vrijwilligerswerk gaan doen, een leuke afleiding. Ik vind het fijn om met mensen om te gaan, de kleding leuk neer te zetten en alles netjes te houden. Ik ben creatief, zeggen ze. Dat komt in de winkel goed van pas. Ik voel me stukken beter nu ik weer een doel heb in mijn leven.’

Souraya (10) doet vaak mee aan de avonturenclub van Bij Bosshardt. Ze houdt van dansen, zingen, acteren én van avontuur. ‘Een van mijn vriendinnetjes vertelde mij over de avonturenclub in de Noordkaap. Ik ging een keertje kijken en nu ga ik elke week. We doen leuke dingen, zoals knutselen, tekenen en allemaal avontuurlijke dingen. En we leren om samen te spelen. Vaak gaat het over een thema. Laatst gingen we bijvoorbeeld hutten bouwen. De kinderen die hier spelen zijn aardig en onze buurt is leuk. Als ik later groot ben, wil ik neuro chirurg worden. Ik kies niet iets makkelijks. Graag help ik straks andere mensen.’

Zie meer van de Noordkaap op facebook.com/bijbosshardtnoordkaap of kom zelf kijken aan de Klaprozenweg 75K in Amsterdam-Noord.

De Deense Hannelise Tvedt (62) volgde afgelopen augustus commissioner Hans van Vliet op als landelijk leider (territoriaal commandant) van het Leger des Heils in Nederland, Tsjechië en Slowakije. Wie is Hannelise? Wat drijft haar en waar ligt zij wakker van? Kans vraagt het haar dochter Tine Therese en zoon Trond David Tvedt, goede vriend Tori Hauglund Berge en oud-collega majoor John Wahl. Een kennismaking in acht kernwoorden.

Drijfveer

‘Hannelise wil het verschil maken voor mensen die ze ontmoet, ze een glimp van de hemel geven. De liefde die ze heeft voor Gods volk, mensen op straat, mensen van het Leger des Heils. Achtergrond maakt niet uit voor haar. Grote drijfveren zijn sociale rechtvaardigheid, haar passie voor God en het Leger. Zij gelooft in de mogelijkheden van verandering in het leven van een mens. Ze zit vol ambitie en nieuwe ideeën.’

Inhoud

‘Ze kan het verschil maken in de levens van individuele mensen. Zoals wanneer ze een straatverkoper ontmoet en met hem op straat bidt. Maar ook op grote internationale bijeenkomsten: met een liberale en multiculturele kijk bespreekt Hannelise grote en gevoelige onderwerpen die spelen binnen het leger. Ze is niet bang om impopulair te zijn. Ze laat haar gevoel spreken, ongeacht de gevolgen.’

Kritiek

‘Is er kritiek? Dan blijft ze feitelijk en concentreert ze zich op de kwestie, niet op de persoon. Constructieve kritiek is meer dan welkom. Natuurlijk is ze ook maar een mens, soms kan kritiek haar van streek maken. Maar als het terechte kritiek is, neemt ze het ter harte en doet ze er iets mee.’

Leiderschap

‘Hannelise staat bekend als strateeg en visionair. Ze is duidelijk, controlerend en is anderen vaak een

stap voor. Ze komt al snel vertrouwd over, is sterk en vastberaden. Mensen volgen haar. Ze behandelt mensen met respect, ze luistert naar haar medewerkers en neemt vaak beslissingen op basis van hun input. Haar leiderschap heeft een ethisch goed fundament: haar liefde voor anderen en God.’

Problemen

‘Over problemen praat ze open en liefst komt ze direct ter zake. Hannelise geeft niet op voordat er een oplossing op tafel ligt. Ze wil alle kanten van het verhaal horen. Het helpt in deze situaties dat zij psycholoog is.’

Tevreden

‘Is ze ooit tevreden? Ze wil altijd meer. Maar natuurlijk is ze gelukkig als ze met degenen is van wie zij houdt. Als de hele familie bij elkaar is. En als ze buiten is, in de natuur. Ze maakt graag lange wandelingen, liefst aan zee. In haar werk is ze tevreden als ze ziet dat het werk en de missie van het Leger des Heils resultaten oplevert.’

Wakker

‘Ze kan wakker liggen van situaties die niet zijn opgelost of waar discussie over is. Of van haar werk… Toegewijd zijn eist zijn tol!’

Guilty pleasure

‘Eén­op­één een compliment krijgen. En Noorse chocolade! Ze zegt dat ze maar een klein hapje neemt, maar de hele chocoladereep verdwijnt, haha.’

Commisioner Hannelise Tvedt is sinds 1 augustus 2018 aangesteld als territoriaal commandant van het Leger des Heils in Nederland, Tsjechië en Slowakije. Hannelise is afkomstig uit Denemarken, maar is een goede bekende in Nederland: eerder bekleedde zij hier de functie van chef-secretaris. In haar vorige functie was zij territoriaal commandant van het Leger des Heils in Denemarken en Groenland.

TEKST CAROLINE TOGNI BEELD RUBEN TIMMAN

STEEDS MEER INCIDENTEN PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

‘Help mensen als het nog niet te laat is’

De politie trekt aan de bel: het aantal incidenten met personen met verward gedrag neemt toe. Wat is de oorzaak en wat doen we eraan? ‘Grijp veel eerder in, stelt Niels Mulder. ‘Geef mensen hulp, juist als ze er niet om vragen of hulp weigeren.’

Politie en welzijnsorganisaties als het Leger des Heils krijgen steeds vaker te maken met personen met verward gedrag. ‘En vaak op het moment dat het al flink mis is’, zegt Niels Mulder. Mulder is bijzonder hoogleraar Openbare Geestelijke Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit. Daarnaast maakt hij als psychiater onderdeel uit van de Rotterdamse crisisdienst. ‘De ggz, gemeenten, maar bijvoorbeeld ook woningbouwcoöperaties doen te weinig aan preventie’, stelt de hoogleraar. Hij pleit voor zogeheten ‘bemoeizorg’ waarmee je mensen met problemen in een vroeg stadium helpt. ‘Juist als ze zelf niet om hulp vragen of deze weigeren. Je ziet namelijk dat mensen die zelf om hulp vragen in principe op tijd hulp krijgen. En gaat het helemaal mis, dan kunnen we iemand gedwongen laten opnemen. Het grote probleem zit daar tussenin: de mensen die onzichtbaar zijn. Die worden aan hun lot overgelaten.’ Volgens Niels wordt deze ‘middengroep’ steeds groter. Onder andere door toename van het aantal dak- en thuislozen. Het Leger des Heils geeft aan dat de opvang vol zit. Ook de afname van het aantal bedden in de ggz helpt niet. ‘Steeds vaker moeten mensen thuis behandeld worden of in beschermde woonvormen, maar het aantal plekken schiet tekort.’

Niet iedereen vraagt om hulp

Ook de individualisering en stigmatisering in de maatschappij speelt een rol. ‘Mensen denken: als iemand problemen heeft, vraagt diegene wel om professionele hulp. Maar zo werkt het niet. Soms schamen mensen zich als zij bijvoorbeeld het eigen risico niet kunnen betalen. Of ze hebben niet door dat ze hulp nodig hebben. Bemoeizorg is een goed instrument om die mensen die tussen wal en schip vallen, op tijd te helpen. Zoals de ‘Achter de voordeur-projecten’ in wijken met veel sociaaleconomische problemen. Daar bellen hulpverleners gewoon aan en vragen hoe het gaat. Mensen zijn blij dat er iemand langskomt die meedenkt over zaken als schulden of spijbelende kinderen.’

Maar ook bij heftige problemen is bemoeizorg nodig, stelt de psychiater, juist als mensen geen hulp willen. ‘Als hulpverlener moet je daarmee geen genoegen nemen. Blijven terugkomen en inspelen op wat mensen wél willen. En dat lang volhouden. Het voorkomt dat

mensen afglijden, met alle nare gevolgen van dien, zoals uithuiszetting, gedwongen opname of zelfmoord.’

Maak bemoeizorg normaal

Wat Niels Mulder betreft moet er vanuit de wet iets veranderen: ‘Maak bemoeizorg tot een normale en wettelijk geregelde activiteit, het liefst vanuit een samenwerking van gemeente en ggz.’ Ook woningbouwcoöperaties en organisaties als het Leger des Heils zouden bemoeizorg-activiteiten moeten kunnen doen. ‘Zoals een huisarts antibiotica geeft bij een infectie, moet je bemoeizorg kunnen inzetten bij mensen met ernstige schulden, psychische of andere problemen. Mensen die zelf niet om hulp vragen.’

Mulder pleit voor betere continuïteit en minder versnippering van zorg en het stimuleren van intensieve samenwerking met naasten. ‘Nu stimuleren zorgverzekeraars ons om zo kort mogelijk te behandelen en te begeleiden. Als mensen opnieuw in de zorg terechtkomen, krijgen ze vaak andere behandelaars. Maar wat gebeurt er na de afsluiting van de behandeling? De cliënt valt vaak in een zwart gat. Veel van deze mensen hebben een voorgeschiedenis van breuken in relaties, bijvoorbeeld door mishandeling of verwaarlozing. Het opnieuw leren vertrouwen begint bij de hulpverlening. Het helpt niet als wij ze na het afronden van een behandeling weer laten vallen. Betrek de sociale omgeving van cliënten ook op tijd, vanaf het begin van de behandeling. Die kunnen een belangrijk deel van het gat opvullen.’

Ook jij kunt wat doen

Gelukkig ziet Niels ook lichtpuntjes. Zo besteden opleidingen in de ggz steeds meer aandacht aan bemoeizorg en is er vanuit de politiek een zogeheten schakelteam (zie kader) opgericht. ‘Jammer dat het schakelteam bemoeizorg vooral als taak van de gemeente ziet. Terwijl het iets moet zijn van alle partijen. Zelfs doodnormale burgers kunnen aan bemoeizorg doen. Heb je bijvoorbeeld iemand in je kennissenkring, familie of buurt met wie het niet goed gaat? Zoek contact en hou vol, ook als iemand ontwijkend of boos reageert. Gaat het écht heel slecht met iemand, schakel dan een huisarts, wijkagent of flatbaas in. Mensen in hun isolement laten is nooit een goed idee, daar wordt niemand beter van. De persoon zelf niet, maar uiteindelijk de maatschappij ook niet.’

83.000 meldingen

De politie constateert al jaren een toename in het aantal personen met verward gedrag waar zij mee te maken krijgt. Het totaal aantal registraties steeg van iets meer dan 50.000 in 2013 naar meer dan 83.000 in 2017.

Schakelteam

Het Schakelteam

Personen met Verward Gedrag moet zorgen voor betere opvang, zorg en ondersteuning voor personen met verward gedrag. Elke gemeente kreeg tot 1 oktober 2018 de tijd om met ondersteuning van het schakelteam met een goede persoonsgerichte aanpak te komen. Doel: in een eerder stadium hulp bieden om leed en overlast te voorkomen. Of alle gemeenten hierin geslaagd zijn, is nog niet bekend.

Zie ook #manifestoogvoorelkaar op pagina 27.

VLUCHTELINGENKINDEREN IN OEKRAÏNE

Door de instabiele politieke situatie en gewapende conflicten op de Krim vluchtten de afgelopen jaren ruim een miljoen mensen naar dichtbevolkte steden in Oekraïne. Na eerste noodhulp zet het Leger des Heils in Kiev nu activiteiten op gericht op de vluchtelingenkinderen.

Helpen? U kunt dit project in Kiev steunen met uw gift op bankrekening NL27 RABO 0119683989 onder vermelding van Kiev. Of vul de antwoordkaart in, in het hart van deze Kans.

Slechte woonsituatie

De vluchtelingen wonen veelal met het hele gezin in één kamer van een huis waar meerdere families zijn neergestreken. Naast de slechte woonsituatie spelen in de families problemen als criminaliteit, mensenhandel, drugsgebruik en huiselijk geweld. Ook is er nog steeds een tekort aan voedsel. De slechte omstandigheden belemmeren de vluchtelingenkinderen ernstig in hun ontwikkeling.

Sport en spel

Om de kinderen te helpen organiseert het Mayak korps van het Leger des Heils in Kiev dagelijks naschoolse activiteiten, zo veel mogelijk gericht op de wensen en mogelijkheden van deze groep kinderen. Dat varieert van spelletjes doen en sportactiviteiten tot muziek maken en uitstapjes in de omgeving. En de kinderen krijgen elke dag een voedzame en gezonde maaltijd.

Huiswerkhulp

Ook huiswerk maken hoort erbij. Het Mayak korps zorgt voor begeleiding op vier dagen van de week. Deze mentoren zijn die dagen vijf uur beschikbaar om de kinderen te helpen met hun huiswerk. De begeleiders organiseren ouderbijeenkomsten om de ouders te betrekken en op de hoogte te brengen van de ontwikkeling van hun kinderen. De eerste resultaten van de extra aandacht voor de kinderen geven moed. Uit gesprekken met de kinderen blijkt de goede invloed van een veilige en liefdevolle omgeving. Zoals Irina (7)

aangeeft: ‘Ik ben blijer en kan me veel beter concentreren. Mijn schoolresultaten zijn echt vooruitgegaan.’

‘Ik vertrek.’ Ze wonen in Kampen en vertrekken. Maar niks romantische B&B of camping op het Franse platteland. Een bovenhuis van een korpsgebouw in Den Helder wordt het. Met z’n tweeën en hond Fleur, een Drentse Patrijs. En ze zíjn er een potje gelukkig! ‘Ik weet nu wat een roeping is.’

enkjan (59) en Jeanet Bosch (58) verruilen hun winkel ‘Bosch Optiek en Gehoor’ en hun leven in Kampen voor een officiersfunctie bij het Leger des Heils. Ze geven een wending aan hun leven, volgen hun verlangen. Het is een mooi verhaal. Een verhaal van ups en downs. Van heel graag willen maar eerst niet kunnen. Het verhaal van twee mensen die op hun plek zijn gekomen.

Het verlangen was er al langer, vertelt Jeanet. Eigenlijk sinds die dag zes jaar geleden dat zij bij een kerkdienst van het Leger des Heils binnenstapten. Henkjan: ‘Gelovig, maar kerkeloos waren we. Teleurgesteld in de eigen kerk, zochten we een nieuwe plek om ons geloof te belijden en iets te betekenen voor de samenleving.’ Jeanet is van jongs af aan gelovig opgevoed; Henkjan kwam op zijn 35ste tot geloof. Nu nog een kerk vinden die bij hen past. Zij kwamen wel in kerken, met de praiseband uit Kampen. ‘Tot we op een dag vaststelden dat we niets toevoegden. We liepen vast in onze missie om mensen tot geloof te brengen. Die woensdagavond tijdens het oefenen besluiten we: zo gaan we niet verder. We geven onze opdracht letterlijk terug aan God, we zetten er een punt achter.’ Wat schetst zijn verbazing als er die volgende ochtend een mail binnenkomt van Leger des Heils Kampen. ‘Of wij de muziek willen verzorgen in de diensten van buitenpost Urk. Zonder enige aarzeling zeggen we: jongens, dit is gebedsverhoring. Dit gaan we doen.’

Ze maken kennis met kapitein Aalt Fikse, de officier van het korps in Kampen. Jeanet: ‘En zo kwamen we voor het eerst op Urk, in de sporthal voor de samenkomsten. Dit voelt goed, zeiden we vanaf dag één.’ Na Urk volgt Emmeloord. ‘In een Bij Bosshardt-buurthuis gaan de kledingrekken aan de kant voor de viering. Wat gaaf. Zo raken we besmet met het Leger des Heils-virus.’

Wat is dat virus, kun je het omschrijven?

Henkjan: ‘Je kunt jarenlang onbekeerd in de kerk zitten, zoals ik deed. Hier voelde ik dat er meer was. Een blije viering, gekoppeld

Neem ook eens een kijkje bij onze samenkomsten. Bezoek een korps bij jou in de buurt? Kijk op legerdesheils.nl/ alleadressen.

aan de missie van het Leger: mensen vertellen van Gods liefde, én opkomen voor mensen die geen helper hebben. Dat past bij ons. Daar willen we deel van uitmaken!

Jeanet: ‘En de vriendelijkheid en gastvrijheid. De echtheid.’

Kapitein Aalt had er eerst een hard hoofd in, vertelt Henkjan. ‘Hij dacht dat het Leger niets was voor ons.’ Maar als het echtpaar na twee jaar de wens uitspreekt meer te willen betekenen voor het Leger des Heils, en bijvoorbeeld pastoraal werk wil doen, moet de kapitein zijn beeld bijstellen.’

Henkjan: ‘Onze optiek- en gehoorwinkel vonden we steeds minder belangrijk. Waar zijn we eigenlijk mee bezig, zeiden we steeds vaker tegen elkaar. Wat doet die winkel er eigenlijk toe?’ Het werk bij het Leger des Heils trekt hen meer en meer. Ze kijken eens rond en stuiten zo op een filmpje van luitenants

Edith en Hans van den Hoek die hun leven omgooiden en kozen voor een officiersfunctie bij het Leger des Heils. Henkjan: ‘Wel 35 keer heb ik dat filmpje bekeken, tot tranen toe geroerd. Het was wel duidelijk: dit wilden wij ook.’

Te oud?

Maar dat zit er niet in, weet het echtpaar. Daarvoor zijn ze te oud. Maar ze kunnen wel heilssoldaat worden en toch het uniform dragen. Henkjan: ‘Het uniform als het visitekaartje van God in de wereld. Als christen zichtbaar zijn en dat uitdragen.’ Ze volgen de rekrutenopleiding en worden heilssoldaat. Bij de kleermaker gaat het dan bijna mis als hij het echtpaar een pak met rode epauletten – het officiersuniform – wil aanmeten. Nee dat moesten blauwe zijn, voor heilssoldaten. Ook bij het petten passen loopt het vreemd. Henkjan: ‘Alleen de officierspet paste mij. Dan moet je officier worden, werd er gezegd.’ Kort daarna krijgt Jeanet na een kerkdienst in Urk het verlossende woord van kapitein Aalt. ‘Hij zei: “Al zijn jullie wat ouder, jullie kunnen wel degelijk officier worden.” Diezelfde week meldde hij ons aan bij de kandidatensecretaris.’

Een pittige tijd volgt, de winkel draaiende houden en studeren. Henkjan en Jeanet volgen individueel de officiersopleiding van het Leger des Heils. Met een aangepast programma, want de officiële opleiding zou, gezien hun leeftijd, te lang duren. Na succesvolle afronding verkopen ze eindelijk de zaak in Kampen. Den Helder wacht op de nieuwe kapiteins.

Een grote, zo niet de belangrijkste verandering in jullie leven?

Jeanet: ‘Ik weet nu wat een roeping is. Hoe gaat je leven? Je leeft in een bepaalde lijn door. Nu hebben we deze grote stap gezet, zijn vertrokken uit onze woonplaats en dat betekent nogal wat. De kinderen en mijn moeder vinden het niet makkelijk dat we niet meer in de buurt wonen. Tegelijkertijd zijn ze heel trots dat wij dit doen.’

Henkjan: ‘Ze weten: dit betekent alles voor ons. Werk en hart komen bij elkaar. En nu we als officieren deze post leiden, ontdekken we dat onze levenservaring heel erg van waarde is. We zoeken mensen op en begeleiden ze, als gids. Ik loop met je mee.’

COLOFON

Kans is een uitgave van Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, bestemd voor donateurs en andere betrokken gevers. Onze activiteiten worden voor circa 90 procent bekostigd via overheidsregelingen. De gelden kunnen alleen worden besteed aan doelen die de overheid aanwijst. Verder betaalt een aantal cliënten een eigen bijdrage. Er zijn echter nog steeds mensen die buiten de boot vallen. Het Leger des Heils blijft daarom zoeken naar nieuwe vormen van hulpverlening, in aanvulling op het Nederlandse zorgstelsel. Omdat deze projecten (nog) niet binnen de subsidieregels vallen, zijn wij afhankelijk van donaties, giften en nalatenschappen. Dit magazine geeft donateurs en relaties die de organisatie steunen een gevarieerd, maatschappelijk relevant, hedendaags en zinvol beeld van het Leger des Heils. Het blad wil een kennisbron zijn over maatschappelijke issues waarmee het Leger zich bezig houdt. Het laat ook zien dat het Leger zijn beloften inlost: er onvoorwaardelijk zijn voor mensen zonder vangnet, geïnspireerd door het christelijk geloof.

TERRITORIAAL

COMMANDANT

Hannelise Tvedt

HOOFDREDACTIE

Will van Heugten

COÖRDINATIE/ EINDREDACTIE

Irene Belkum

REDACTIE

Richard de Vree, Hanneke Timmer, Rien Timmer, Margreet KramerSchutte

CONCEPT/EINDREDACTIE

Maters & Hermsen, Caroline Togni, Kaisa Pohjola

TEKST/VORMGEVING

Maters & Hermsen Journalistiek en Vormgeving

LITHOGRAFIE/DRUK

Studio Boon, Senefelder Misset Doetinchem

DRUKWERKBEGELEIDING

Arnoud van Roosmalen

REAGEREN?

Leger des Heils, t.a.v. redactie Kans postbus 3006, 1300 EH, Almere. kans@legerdesheils.nl www.legerdesheils.nl

GEEF OOK!

Wilt u ons helpen? Stort uw gift op bankrekening

IBAN NL72RABO0707070171 of word donateur. Kijk daarvoor op www.legerdesheils.nl onder het kopje ik wil helpen. Of bel:

036 53 98 134

Gedicht van Koert

Word collectant

Heb jij twee uur van je tijd over voor kwetsbare mensen in jouw buurt? Collecteer dan mee voor het Leger des Heils. De collecteweek is van 25 november tot en met 1 december. Word collectant! legerdesheils.nl/ wordcollectant.

Schrijf je in voor de e-nieuwsbrief

Wil je altijd als eerste op de hoogte zijn en niks missen van wat wij doen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en je ontvangt twaalf keer per jaar het laatste nieuws in je mailbox. Meld je aan op legerdesheils.nl/helpen/ nieuwsbrief.

Kijk De Nalatenschap

Dirk Zwartenbol kan slecht tegen onrecht. Zijn wens: verdeel de rijkdom en het geluk van de wereld eerlijker. Dirk schenkt zijn nalatenschap aan het Leger de Heils. In tv­programma De Nalatenschap legt hij uit waarom. SBS6, zondag 25 november, zaterdag 1 december en zondag 13 januari

Het is toch geweldig dat ik de kans krijg om in Kans te staan Dan kan ik weer een stapje verder gaan

Het is net zo mooi als dat de maan in 27 dagen om de aarde draait En dat de aarde in 29 dagen om de maan cirkelt De afstand tussen de aarde en de maan is gecirculeerd

Als hij op zijn verst is noemen ze dit Apogeum

Wat is het toch geweldig het universum

Kans heeft mij in kunst en theaters zien staan Sloeg geen flater en denk eraan terug met faam

Voel mij als een dampkring die de aarde bedekt

Het optreden van de andere artiesten vond ik ook te gek

Dit is nu een stukje proza dat ik verzin

Misschien is het interview een kans voor een nieuw begin

#oogvoorelkaar

Met deze poster vraagt het Schakelteam Personen met Verward Gedrag aandacht voor mededogen op straat. Het Schakelteam – onder voorzitterschap van Onno Hoes – stelt vast dat iedere Nederlander goed kan doen, door er voor de ander te zijn. In oktober 2018 rondt het Schakelteam haar werkzaamheden af. Met deze poster nodigt het Schakelteam ook jou uit om mee te doen aan een samenleving waarin iedereen samen mag leven. Download de witte of de zwarte poster op manifestoogvoorelkaar.nl.

Ook zo’n zin in de gezelligheid van Kerst? Schrijf dan 9 december vast in je agenda, want dan vinden de opnamen plaats van het tv­programma Kerst in de Stad. Op het Rotterdamse Grotekerkplein zingen bekende Nederlanders kerstliederen samen met het Leger des Heils en wordt het kerstverhaal verteld. Toegang is gratis.

Uitzending 25 december, 20.20 uur op NPO 1.

Een van de eerste gedichten van Koert ging over de grote oren van zijn vader. ‘Van klei boetseerde ik er twee oren bij.’ Thuis hadden ze weinig oog voor de artistieke aanleg van de kleine Koert. ‘Ze hadden niet in de gaten dat ik zo was; ze hadden er geen knowhow van, weet je wel.’ Zijn ouders hadden andere plannen: ze stuurden hem naar het slachthuis. ‘Grof en ruw werk.’ Daarna werd hij slager. Maar Koert hield het niet vol. ‘Ik kwam op straat terecht.’

Avontuurlijk leven

Zeker vijftien jaar zwierf hij door Amsterdam. ‘Ik sliep op zolders, op straat.’ Maar, pas op, geen medelijden met Koert. ‘Het was een avontuurlijk leven. Met mijn vrienden reisde ik de hele stad af.’ Vijf jaar geleden was de koek op. Hij had zijn lichaam ‘versleten’. ‘Ik hield het niet meer vol.’ Koert kwam in Haarlem in de nachtopvang van het Leger des Heils. ’s Avonds een bed dat voor je klaarstaat, pure luxe!’ Voor het eerst schreef hij weer gedichten, die hij op straat verkocht. Na zijn verhuizing naar de dagopvang in Hoorn hield hij die routine vol.

Nobody

Zijn schrijfkunst opent nieuwe deuren –zo stond Koert vorig jaar op het podium van het Leger des Heils Kunst & Theater Gala. ‘Een hoogtepunt’, zegt hij met een twinkeling in zijn ogen. De volgende stap? Wie weet de publicatie van zijn semi-autobiografische avonturenroman ‘Nobody’? ‘Het manuscript is af.’ Koert, met een guitig lachje: ‘Als een uitgever interesse heeft, belt hij maar.’

VERVOLG ACHTERPAGINA

KOERT

Het eerste dat Koert (61) doet na het opstaan? Een gedicht schrijven. Later laat hij het uitdraaien en kopiëren, en vertrekt hij ermee richting de binnenstad van Hoorn. ‘Een paar centjes verdienen.’ Dankzij zijn dichtkunst is Koert een bekende verschijning in de stad. ‘Mensen komen naar me toe, vragen: wat heb je vandaag voor gedicht bij je?’ Hij doet weer waar hij als kind al gelukkig van werd: gedichten en verhalen schrijven. Jarenlang zette hij geen woord op papier, veel te druk als hij was met zwerven. Dankzij het Leger des Heils ontdekte hij zijn oude liefde. ‘Dat moet je op papier zetten, Koert.’

LEES ZIJN VERHAAL VERDER OP PAGINA 27 EN BEKIJK HET FILMPJE OP LEGERDERHEILS.NL/ KANS

TEKST RODY VAN DER POLS BEELD LINELLE DEUNK