Strijdkreet 11 by Leger des Heils

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 125 nr. 11

Henk westbroek

Aan vriendschap zitten grenzen

Ik was van god los De ďŹ&#x201A;es was Gerrits enige vriend Hartsvriendinnen

Dit is voor het leven

Rozenheuvel Vrienden voor het sterven

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 125 nr. 11

henk westbroek

Aan vriendschap zitten grenzen

Ik was van god los De ďŹ&#x201A;es was Gerrits enige vriend Hartsvriendinnen

Dit is voor het leven

Rozenheuvel Vrienden voor het sterven

redactie

nr. 11

hoofdredacteur Kapitein Robert Paul Fennema eindredacteur Menno de Boer redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Marko Mellema vormgeving Nathan Sudmeier Traffic Arnoud van Roosmalen Coverfoto Hollandse Hoogte

reageren & abonnementen Leger des heils t.a.v. redactie postbus 3006, 1300 EH, Almere Redactie | redactie@legerdesheils.nl

druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

strijdkreet Magazine van het leger des heils Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal Linda Bond Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl

ÂŠ Leger des Heils 2012 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

INHOUD De illusie van Henk westbroek

bijdehand boekje 8 Hoeveel vrienden heb jij?

hartsvriendinnen 12 Vrienden voor het sterven

Gerrit was van god los

Vriendschap

een illusie?

Het individualisme viert hoogtij. Vrienden heb je voor je eigen voordeel en vooral online. Is er in onze tijd nog sprake van echte vriendschap? Wikipedia meldt: Vriendschap is een nauwe (over het algemeen niet-seksuele) relatie of verhouding tussen twee of meerdere mensen waarbij het geslacht geen rol speelt. Een vriendschap is dus mogelijk tussen man en vrouw maar ook tussen twee mannen of twee vrouwen. Het belangrijkste waarop een goede vriendschap gebouwd is, is vertrouwen en onvoorwaardelijkheid. Is vriendschap dan een illusie? Strijdkreet zocht naar het antwoord.

strijdkreet | 3

â&#x20AC;&#x153;Een keer trek je de conclusie, vriendschap is een illusie.â&#x20AC;? Bijna dertig jaar geleden schreef en zong Henk Westbroek deze tekst. Aan hem nu de vraag: is vriendschap een illusie? Jurjen Sietsema

William Rutten

Henk Westbroek over vriendschap:

Aan elke vriendschap zitten grenzen 4 | strijdkreet

r zijn mensen die ‘Vriendschap’ een cynisch nummer vinden, maar daar kan Henk Westbroek zich niet in vinden. “Het is eerder een lied van teleurstelling en wat heel veel mensen ontgaat, is dat op het eind van het liedje er een tegenmelodie door het refrein heen komt waarbij de tweede zanger het omgekeerde beweert. Ik heb ‘Vriendschap’ altijd een bijzonder liedje gevonden omdat het, anders dan ik vermoed had, tot enorme woedes leidde. Er waren cabaretiers die er heel boos om werden en het vervolgens opnamen in hun eigen repertoire. Er was ook een schrijfster van een boek dat ‘De vriendschap’ heette, een wetenschappelijk werk. Zij heeft een heel hoofdstuk aan ons liedje gewijd en schreef dat het allemaal grote onzin was. Nu is het gekke altijd dat een liedje een liedje is. Daarin zeg je iets in dertig zinnen. Het is al moeilijk om in de Bijbel, waarin heel veel meer dan dertig zinnen staan, tot een niet betwiste waarheid te komen… laat staan dat je in een liedje ook maar iets kunt zeggen wat waar is. Je kunt hooguit een kant van iets een klein beetje belichten. En die kant, moet ik zeggen, klopt in ‘Vriendschap’ eigenlijk wel. Want de meeste mensen die ik ken, en ik ken mezelf ook een beetje, sloten bloedsverbanden op de lagere school. Voor het leven. Maar met wie van je bloedbroeders of -zusters ga je nu eigenlijk nog vriendschappelijk om? Misschien met een enkeling of, als je heel eerlijk bent, eigenlijk met niemand meer.” “De reden waarom mensen vriendschappen opgeven zijn altijd banaal. Het gaat vaak over liefde, iemand die verliefd wordt op een ander of over geld dat niet wordt terugbetaald. Ik had een vriend, het zit in het liedje, die had ouders die naar Australië emigreerden. Dat gebeurde veel in de jaren vijftig van de vorige eeuw. In die tijd hadden wij geen telefoon, je had geen internet, je kon niet skypen, je kon eigenlijk alleen brieven schrijven. Dan schrijf je eens een brief, en nog één en dan krijg je met regelmaat brieven terug maar uiteindelijk zwakt dat af tot een kerstkaart en die kerstkaart houdt dan ook een keer op. Vriendschap is een ideologisch woord. Wij vinden vriendschap hier allemaal erg belangrijk in die betekenis dat, zoals PvdA en VVD nu bezig zijn om straks een kabinet te kunnen formeren, ze straks ‘door een deur’ kunnen. Dat ze vriendschappelijke gevoelens voor elkaar op kunnen brengen, Samsom en Rutte. Nu is vriendschap wel een soort smeerolie. Als je vriendschappelijke gevoelens

voor iemand hebt, wordt alles een beetje makkelijker. Iemand waar je vriend van bent, vergeef je dingen gemakkelijker. Mijn vrienden vergeef ik als ze midden in de nacht, omarmd door verdriet, voor je deur staan. Dan troost je ze. Dat zou je bij een wildvreemde niet doen. Dan zou je de politie bellen. Vrienden, daar ben je liever voor. Het hoeven niet eens hartsvrienden te zijn. Mensen voor wie je vriendschappelijke gevoelens hebt, wil je eerder bijstaan, helpen dan anderen. Dat blijft allemaal wat objectiever.” “Zelf heb ik niet zo heel veel vrienden. Ik heb er in mijn jeugd wel veel gehad. Daar ging ik mee op vakantie, daar speelde ik mee in een bandje, daar deed ik cabaret mee en eigenlijk ben ik die, op twee na, allemaal verloren. Maar al die jongetjes waar je vijf jaar naast zit, met wie je op vakantie gaat, die raak je om de meest banale redenen kwijt. Mijn beste vriend, waar ik nog liedjes mee geschreven heb, heette Jan Burggraaf. Hij is omgekomen bij een auto-ongeluk. Wij deden alles samen. Als iemand Jan zag vroeg die “waar is Henk?” en andersom. Wij waren twee handen op één buik, we maakten elkaars zinnen af. Hij werd verliefd op een Berlijnse vrouw, en niet zo’n beetje ook. Hij vertrok naar Berlijn toe en ging bij die vrouw wonen. Vanaf de eerste ontmoeting was duidelijk dat zij mij als een bedreiging zag. Jan kreeg de keus: of zij, of ik. Hij koos voor haar en de vriendschap was daarmee voorbij. Later kwam hij nog weleens naar Utrecht maar ik voelde me een beetje verraden. Het is nooit meer geworden wat het was. Dat was het eind van de beste vriendschap die ik ooit heb gehad.” “Op mijn tweede solo cd, een vrij persoonlijke plaat, staat een nummer dat precies het tegenovergestelde is van ‘Vriendschap’. Het heet ‘Zonder vrienden kan ik niet’. Dat is één grote ode aan de vriendschap. Hoeveel troost het kan zijn, hoeveel steun het je kan bezorgen in moeilijke tijden. Vriendschap moet beginnen met iets dat ongrijpbaar is. Noem het ‘affectie’, ‘aantrekkingskracht’, noem het feit dat je geniet van hoe iemand eruit ziet, van de grapjes die iemand maakt. Een vriend of een vriendin is iemand waarbij je een aan verliefdheid grenzend, zonder dat het erotisch wordt, gevoel hebt. Van daaruit gebeuren er gekke dingen, want je ervaart bij jezelf de bereidheid om iemand graag in je omgeving te willen hebben. Het stimuleert je, je creativiteit, je moet om hem of haar

strijdkreet | 5

lachen. Tegelijkertijd weet je ook dat als je belt, je een luisterend oor hebt. Mensen kunnen met je meeleven, je verdriet helpen verwerken of heel praktisch hulp geven. Als je verhuist, bel je niet je vijanden maar je vrienden om je te helpen schilderen. En dat doe je ook andersom. Vrienden zijn mensen die je veel tijd en aandacht gunt, omdat je er een soort winst en verlieslijstje aan kunt hangen. In de eerste plaats doe je het omdat je iemand mag en in de tweede plaats omdat je er jezelf beter door voelt. Het geeft een soort geestelijke beloning. Ik heb werkelijk hele goede vrienden gehad die aan al die kwaliteiten voldeden. Onvoorwaardelijke vriendschappen bestaan denk ik niet. Ik heb weleens een vriend gehad die uit woede iets heel akeligs deed en daardoor – terecht – in de gevangenis kwam. Dan kun je misschien iets meer begrip opbrengen dan een rechter, maar je gaat het ook niet goedpraten. Onvoorwaardelijk in de zin van ‘wat jij doet is altijd goed’ bestaat denk ik niet. Ik zou het van een vriend niet op prijs stellen wanneer hij er bijvoorbeeld met mijn vrouw vandoor zou gaan. Aan elke vriendschap zitten grenzen.” “Met familie is dat anders. Daar ben je mee opgegroeid. Dat hoeft trouwens niet automatisch tot vriendschappelijke gevoelens te leiden. Het barst van de vetes in families omdat karakters elkaar niet liggen of omdat iemand zich heeft ontwikkeld op een manier die een ander uit diezelfde familie niet ligt. Ik heb een zeer goede vriend van wie de zuster uiteindelijk een junk werd. Ze bestal de hele familie. Het is heel moeilijk om daar vriendschappelijke gevoelens voor te blijven houden. Maar eerder dan bij een wildvreemde, ben je bereid om iemand te helpen. Familie is ingewikkeld. In de jaren tachtig heb ik gezien wat roem inhoudt. Iedereen wil dan vriend van je zijn en niet alleen dat. Het gaat nog veel verder. Mensen geven je van alles. Als je uitgaat en je bestelt iets te drinken, dan wacht je normaal gesproken keurig op je beurt, maar ineens moet je leren omgaan met het feit dat zowel de barman als de omstanders het niet meer dan redelijk vinden dat jij als eerste je drinken krijgt. Ik zeg dan: “ik wacht wel even hoor,” want ik voel me daar heel ongelukkig bij. Als tweede merk je dat dames die vroeger alleen maar je rug zagen, ineens van alles met je willen. Roem erotiseert. Daar word je al vrij snel gek van. Ik had dat zelf allemaal al vrij snel in de gaten. Dan belde ik met de tandarts omdat ik kiespijn had en normaal kon je daar nooit zomaar terecht, maar: “Natuurlijk Henk, voor jou kunnen we wel even een plekje vrijmaken tussendoor. Kom gelijk maar langs.” Een ander moest daardoor wachten. Wat ik ook nooit zal vergeten, is dat mijn vrouw en ik bij de slager stonden om een half pondje gehakt te halen. Zegt de slager: “Ik heb er maar

6 | strijdkreet

een pondje van gemaakt”. Wat moet ik met een pondje? We zijn maar met zijn tweeën. Ik heb heel snel de conclusie getrokken dat ik zo niet wil leven. Ik had geen rijbewijs omdat ik een bloedhekel heb aan autorijden. Ik vind het simpelweg niet leuk. Ik kwam overal met de trein. Dan zie je dat mensen zich heel anders ten opzichte van je gaan gedragen waardoor je wantrouwend wordt. Want stel nou dat ik niet een paar liedjes geschreven had en niet op TV was verschenen…, hoe kan het nou zijn dat dit allemaal gebeurt? Het overvalt je. Ik heb me toen voorgenomen om dat niet te willen zijn en tegelijkertijd van geen enkel privilege gebruik te willen maken. Je koopt een nieuwe bril en de brillenboer besluit plotseling dat hij jou een aanbod doet. Als je de bril uit de nieuwe brillenlijn draagt, krijg je die bril voor niks. Dat heb ik nooit gewild. Ik heb nooit iets voor niets aangenomen. Ik heb bijvoorbeeld ook nooit in mijn leven een T-shirt aangehad waar reclame op stond. Op het gebied van liefde en geluk had ik het geweldige voordeel dat ik, hoewel ik niet geheel zonder zonde ben, al op 17-jarige leeftijd de liefde van mijn leven tegenkwam waar ik ondertussen 42 jaar mee woon en waar ik, toen we ruim 30 jaar samen waren, een liefdesliedje voor geschreven heb. Dat had ik haar beloofd. Dat is ‘Zelfs je naam is mooi’. De grootste hit die ik ooit gehad heb in Nederland. Omdat ik toch al gelukkig en voorzien was, kon ik die dames wel een beetje op afstand houden. Ik heb wel gezien hoe in mijn omgeving jongens vielen voor allerlei gunsten. Zelf heb ik altijd gedacht: “dit droogt een keer op; je tijd is een keer voorbij.” Dat is dus ook geen vriendschap. Dat is een verdwaasde roes die mensen hebben. Ze hebben een beeld van je dat op niets gebaseerd is. Een affectie gebaseerd op bijvoorbeeld losse uitspraken uit interviews die dan vaak ook nog uit hun verband gerukt zijn. Bij mij heeft die roes nog geen twee maanden geduurd. Ik heb in mijn omgeving artiesten stapelkrankzinnig zien worden. Ik dacht: ik blijf gewoon met de bus gaan. Als iemand een handtekening van me wil dan krijgt hij die, ik lach vriendelijk en voor de rest blijf ik wie ik ben. Anders laat je je namelijk omringen door onechtheid, valse schijn waardoor je het onderscheid niet meer maakt. Ik heb in de tijd van het Goede Doel geen enkele vriend gemaakt. Nieuwe vriendschappen durfde ik niet aan.” “Uiteindelijk is vriendschap natuurlijk geen illusie. Vriendschap bestaat wel degelijk, maar kan ook eindig zijn. Ik ben dankbaar voor de vrienden die ik heb. Ik ken ze al jaren. Het onderscheid maken tussen echte vriendschap en valse schijn leer je door de jaren heen. Noem het levenservaring. Daar gaat het liedje ‘Vriendschap’ ook over. Maar het blijft natuurlijk gewoon een liedje.”

“ dit droogt een keer op, je tijd is een keer voorbij”

strijdkreet | 7

Bijdehandboekje

Waardevol

voor elke vriendschap Jurjen Sietsema

8 | strijdkreet

‘Een vriend te hebben is het allerbeste wat een mens kan overkomen. Een goede vriend te zijn is het meest waardevolle maar ook het meest moeilijke wat je te geven hebt.’ Praten over vriendschap. De één gaat het iets gemakkelijker af dan de ander. Vrouwen doen het misschien net iets makkelijker dan mannen. Praten over vriendschap is praten over gevoelens. Over wat de ander voor je betekent of jij voor hem of haar. Over hoe bijzonder je een vriend of vriendin vindt.

“ in gods woord staan ook een aantal sterke uitspraken over vriendschap”

‘Bewaar je liefde niet in een albasten kruikje tot je vrienden gestorven zijn. Verbreek het zegel en laat ze genieten van de zoete geur: de vriendelijke woorden die je tegen ze zegt zolang ze die kunnen horen en zolang hun hart erdoor geraakt kan worden.’ Wijze woorden uit het Bijdehandboekje over vriendschap. Een populair deel uit de verzameling Bijdehandboekjes die de Internationale Bijbelbond al enkele jaren uitgeeft over de meest uiteenlopende onderwerpen. Bijdehand omdat het een handzaam formaat heeft dat je overal mee naartoe kunt nemen en ‘bijdehand’ omdat het scherpe, ontroerende en ontwapenende uitspraken over vriendschap koppelt aan een Bijbelgedeelte. Niet verwonderlijk, want in Gods Woord staan ook een aantal sterke uitspraken over vriendschap. Zoals in Spreuken 18:24b ; ‘…een echte vriend is meer waard dan een broer.’ Wie woorden zoekt over vriendschap kan die vinden in het Bijdehandboekje over vriendschap. Voor wie die woorden wil overdenken en een diepere laag wil toevoegen, zijn er de Bijbelteksten. Het boekje beleeft dit jaar zijn 12e druk sinds 2004. Veelzeggend. Blijkbaar zoeken velen naar woorden over vriendschap en de verbinding met Gods Woord. Dat kan ook bijna niet anders. Een echte vriend is een geschenk van God.

Bijdehandboekje over vriendschap, een verzameling heldere, humoristische en inspirerende wijsheden Auteur: David C. Cook vertaling: Gonnie Heij – Kraayeveld Uitgever: Internationale Bijbelbond isBn: 978.90.323.1261.9 Prijs: € 6,95

strijdkreet | 9

Menno de Boer

William Perugini

Hoeveel

vrienden

heb jij 10 | strijdkreet

“I

k zit ook op Facebook en ik heb al 27 vrienden!” gilde mijn jongste zoon laatst. “Mwoah, 27? Ik heb er wel meer dan driehonderd,” reageerde zijn oudere broer laconiek. Driehonderd vrienden… Dat is best veel. “Ken je die lui dan ook allemaal?” vroeg ik. “Ja hoor. Nou ja, in ieder geval via via.” Vriendschap is een opmerkelijk fenomeen geworden de laatste jaren. Het krijgt soms ook meteen lading. Als vrouwen bijvoorbeeld zeggen dat ze een vriendin hebben, kijkt niemand daar raar van op. Als mannen zeggen dat ze een vriend hebben, is die opmerking direct sexueel geladen. En ‘vriend’ heeft ook vaak de betekenis van ‘levensgezel’ of ‘partner’. Het zinnetje ‘dit is mijn vriend’ betekent niet meer alleen dat je een nauwe relatie met een ander mens hebt, gebaseerd op vertrouwen en onvoorwaardelijkheid. Het kan betekenen: dit is mijn partner, dit is mijn vaste verkering, dit is mijn ‘lover’… En dan al die vriendschappen die mensen via de social media hebben. Talloze vrienden waarmee je belangrijke zaken deelt als: waar je bent, wat je doet, wat je vindt, hoe je anderen waardeert. Ik wil daarmee geen waardeoordeel uitspreken over social media, maar wel over de zogenaamde ‘vriendschapsbanden’ die daar verondersteld worden. Schrijnend voorbeeld van hoe online vrienden met elkaar omgaan, is dat van een meisje in Groot-Brittanië dat, na kreten om hulp via Facebook, een eind maakte aan haar leven. Ze kreeg zelfs aanmoedigingen om dat te doen via dit medium – waarschijnlijk omdat men dacht dat het niet om een serieuze noodkreet ging. Enkele ‘Facebook-vrienden’ waren geschokt, zeker degenen die vlak om de hoek

bleken te wonen, maar geen enkele poging hadden gedaan om hun ‘vriend’ de helpende hand te bieden. Toon Hermans, een van Neerlands grootste cabaretiers, verwoorde vriendschap als volgt:

je hebt iemand nodig stil en oprecht die als het erop aan komt voor je bidt of voor je vecht pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient dan pas kun je zeggen: ‘k heb een vriend

Aan deze definitie van vriendschap heb ik niets toe te voegen. Maar waar vind je zo’n vriend? Iemand die onvoorwaardelijk je vriend is, gewoon om wie je bent? In de bijbel vinden we de grootste vriend van ons mensen. Iemand die ieder van ons liefheeft, wie we ook zijn. Iemand die zelfs bereid was om voor ons te sterven… Dat is Jezus Christus, de Zoon van God. In het boek Romeinen (hoofdstuk 5) staat dat deze Vriend bereid was voor ons te sterven, ondanks het feit dat wij eigenlijk niets met Hem en zijn vriendschap te maken willen hebben. Dat gaat nog veel verder dan het gedicht van Toon. En deze Vriend is niet alleen gestorven, maar ook weer opgestaan uit de dood. Hij is veel sterker dan de dood. En Hij leeft, ook vandaag. Voor jou, voor mij. En Hij wil ook jouw Vriend zijn, gewoon omdat jij jij bent... Doe mij zo’n Vriend!

strijdkreet | 11

“Dit is vriendschap voor Wilfred Hermans

William Perugini

Suzanne (26) en Lenie (27) kennen elkaar sinds hun geboorte. Als vanzelf werden ze hartsvriendinnen. Een vriendschap voor het leven, zeggen ze beide. Suzanne is jongerenwerker, Lenie communicatieadviseur. Een terug- en vooruitblik na 26 jaar vriendschap. “We zijn gewoon onlosmakelijk van elkaar.” Lenie: “Toen ik werd geboren, stond Suzannes moeder – zwanger van Suzanne – mij te verschonen. Zo lang kennen we elkaar al, via onze ouders. We speelden veel bij elkaaren trokken in de kerk veel met elkaar op. We zijn beide heel enthousiast en daardoor ga je vanzelf dingen met elkaar ondernemen. Bijvoorbeeld een jeugdhonk schoonmaken op camping ‘Het Beloofde Land’. We hadden toch niks te doen.” Suzanne: “Toen Lenie ging verhuizen, zagen we elkaar minder, maar ons contact is alleen maar hechter geworden. Tijdens mijn studententijd worstelde ik met mezelf, en mijn eerste relatie ging uit. HELP!, dacht ik. Toen was jij wel heel lief voor me.” Lenie: “We zien elkaar inderdaad soms lang niet, maar dat doet niets af aan onze vriendschap. Als er stront aan de knikker is, dan staan we klaar.” Lenie: “Wat ik heel tof vind: wij hoeven ons niet meer aan elkaar te bewijzen, ondanks

12 | strijdkreet

het leven” “ Gelukkig vallen we niet op dezelfde types!”

dat we lang niet altijd eens zijn met de keuzes of het gedrag van de ander.” Suzanne: “We willen elkaar niet kwijt, dus we zullen de ander nooit onze mening dusdanig opdringen dat het iets stukmaakt.” Lenie: “We accepteren dat we heel verschillend zijn. We hoeven niet belerend te doen, dat is niet onze taak. Als Suzanne keuzes maakt waar ik het niet mee eens ben, kan ik haar dat wel zeggen, maar dat zal onze vriendschap nooit negatief beïnvloeden.” Suzanne: “We zijn gewoon onlosmakelijk van elkaar. Dit is vriendschap voor het leven.” Lenie: “Het gaat niet voor niets al 27 jaar terug. Ik hoef jou bijvoorbeeld niets meer uit te leggen over het gezin waar ik uit kom.” Suzanne: “Ik wil mijn ervaringen en vragen supergraag met Lenie delen, omdat zij inzichten heeft die ik vaak niet heb.” Lenie: “Ik bewonder in jou dat je zo actief bent en jezelf een schop onder je kont kunt geven als het tegenzit. En ik hoef me nooit voor jou te bewijzen. Ik kan helemaal leeglopen over hoe mijn dag was, maar ook grote dingen bij je neerleggen. Haha, dit klinkt haast als een liefdesrelatie!” Suzanne, grappend: “Misschien is het dat ook wel!” Lenie: “Ja, we moeten het eens overwegen…” Suzanne: “Dit klinkt gek, maar het intense gevoel dat je in relaties kunt hebben, voel ik bij Lenie soms ook wel.” Lenie: “Maar ik hoef jou niet iedere dag te zien, hoor.” Suzanne: “Nee, dat zou niet goed zijn.” Lenie: “Als Suzanne pijn lijdt, voel ik dat mee. Maar we kunnen ook ruzie maken, hoor. Samen op vakantie, dat was niet ons beste moment. Zij wordt in een vakantie van andere dingen gelukkig dan ik.” Waaraan moet een goede vriendschap voldoen? Volgens Suzanne draait het kortweg om ‘er voor elkaar zijn’, volgens Lenie om onvoorwaardelijkheid. Suzanne: “En openheid; je moet op je bek durven gaan. Lenie weet dingen van mij waar ik echt niet trots op ben, maar in vriendschap zijn openheid en dingen niet mooier maken dan ze zijn, heel belangrijk. En investeer in elkaar. Laat zien dat je om iemand geeft. Wij zijn beide zorgzaam; jij stuurde mij wel eens een kaartje om te zeggen hoe trots je op me bent.” Lenie: “En diepgang; je moet niet bang zijn om een laag dieper te gaan. Ik was laatst op een verjaardag waar het over de nieuwste antislip babysokjes ging. Daar moeten wij niks van hebben. Fijn, Suzanne, dat jij het nooit over aanbiedingen van de HEMA hebt. Verder zit het ‘m niet in wat je wel of niet doet, maar in wie je bent. En we hebben geen gemeenschappelijke vriendengroep waarin je een bepaalde rol speelt, of waar roddels ontstaan; onze vriendschap is 1-op-1. Ik vraag mij trouwens wel eens af: wat zou ik moeten doen om jouw vriendschap te verliezen?” Suzanne: “Er met mijn kerel vandoor gaan. Dat zou ik niet tof vinden. Mijn vertrouwen beschamen, dan wordt het lastig.” Lenie: “Gelukkig vallen we niet op dezelfde types.”

strijdkreet | 13

Hugo Maathuis is vriend van hospice Rozenheuvel

“Hier zie je wat ‘er zijn’ voor mensen doet” Jurjen Sietsema

Wendy Bos

Hospice Rozenheuvel in het Gelderse Rozendaal is een bijzondere plek. Mensen komen er om te overlijden. Dat maakt het hospice geen gemakkelijke plek. Mensen weten waarom ze er verblijven en wat hun perspectief is. En ook het personeel en de vrijwilligers weten dat. “Iedereen in het hospice, van de balie tot aan degene die aan het bed staat, is van dat naderende einde doordrongen en zorgt met aandacht en toewijding voor de bewoners van het hospice,” zegt Hugo. “HIer zie je wat aanwezigheid, ‘er zijn’,

14 | strijdkreet

voor mensen doet. Natuurlijk wordt er hoogwaardige medische zorg gegeven, is er veel aandacht voor pijnstilling en het behandelen van angsten en onrust, maar je ziet dat de meeste winst in het welzijn van de bewoners zit in aanwezigheid en aandacht.” Mama is met een glimlach gestorven Rozenheuvel is een plek vol verhalen. Ook voor Hugo. Een voorval dat hem uit zijn stage bijbleef, was dat van het engeltje van vier dat het hart stal van één van de bewoners. Een man die veel moeite had met het

accepteren van zijn naderende einde, had het zo moeilijk dat hij er niet over wilde praten en daardoor lastig te begeleiden was door het team. “Op een dag kwam er een vader met twee dochters op bezoek. Zijn vrouw, hun moeder, was een paar maanden daarvoor overleden. Eén van de meisjes, vier jaar oud, rende bij binnenkomst als een streep naar de kamer waar haar mama had gelegen en trof daar de man. Ze sprong bij hem op bed en vroeg hem: “Ga jij ook dood?”. “Ja,” zei de man. “Nou, dat is helemaal niet erg hoor. Mama ging ook dood en die is met een glimlach gestorven.” Vanaf dat moment was hij ‘om’. Alsof er een engel bij hem was langs geweest.” Mensen van alle rangen en standen Vriendschap in een hospice is vaak van korte duur. “Toch zie je mooie dingen ontstaan,” zegt de aankomend huisarts. “Mensen hebben behoefte aan aandacht, aan nabijheid en er zijn mensen die dat op een goede manier geven.” De bewoners van Rozenheuvel zijn ook heel divers. “Mensen van alle rangen en standen. Mensen met veel geld en mensen met weinig geld. Mensen met veel familie en hele eenzame mensen die niemand meer hebben die voor ze zorgt en daarom naar het hospice moeten. Dat maakt het ook zo bijzonder. In Rozenheuvel doen ze bovendien niet aan bezoektijden zodat er maximaal mogelijkheid is om er voor de bewoners te zijn.” Vriend voor de lange termijn De Stichting Vrienden van Rozenheuvel wil vriend zijn voor de lange termijn. Het doel is om het hospice in de breedste zin van het woord te ondersteunen in haar doel om goede zorg te leveren. Dat vertaalt zich misschien niet meteen in direct contact met de bewoners maar wel in het verbeteren van het welzijn van de bewoners. “Je kunt onze doelstelling concreet uitsplitsen in drie dingen: Als eerste leveren we een financiële bijdrage aan de woon- en leefomgeving van de bewoners. Zo hebben we meegewerkt aan de nieuwbouw van het hospice, aan een nieuwe badkamer, een nieuwe schuur of nieuw tuinmeubilair. Als tweede ondersteunen we projecten zoals informatievoorziening aan bewoners en hun familie en aan de muziektherapeut die we gedeeltelijk financieel ondersteunen. Als derde willen we graag onze kennis over palliatieve zorg (de zorg voor stervenden, red.) overdragen aan andere zorgprofessionals. Daarvoor organiseren we de Rozenheuvellezing. Dan nodigen we een hoogleraar of andere expert uit om een bepaald aspect van de zorg aan stervenden uit te leggen.”

Kijk voor meer informatie over de Stichting Vrienden van Hospice Rozenheuvel op: vriendenvan hospicerozenheuvel.nl

Voor Hugo Maathuis is de Stichting Vrienden van Rozenheuvel een manier om betrokken te blijven bij het hospice. “Dat wilde ik graag, na mijn stage. Ik kan dan misschien niet meer misschien rechtstreeks zorg verlenen aan het bed, maar kan wel iets doen door me in te zetten voor de stichting. Ook dat is vriendschap.”

strijdkreet | 15

wee gebeurtenissen deden Gerrit besluiten het roer drastisch om te gooien: “Dat was een gesprek met een majoor van het Leger des Heils en later de periode in de ontwenningskliniek. In de opvang sprak de majoor mij aan op het kruisje dat ik nog altijd om mijn nek droeg. Dat was het eerste vriendschappelijke gesprek dat ik sinds jaren had gevoerd. En wat me het meest prikkelde, was dat ik meer zelf moest nadenken en niet de schuld bij anderen moest neerleggen. Ik realiseerde me al snel dat ik helemaal klaar was met het leven als verslaafde.”

geslagen. Je doet alles om te gebruiken. En het maakte niet uit wat er gebeurde: als de wilde ganzen overvlogen of de mussen van het dak vielen, ik maakte er met de fles een feest van. En wie om elf uur ’s morgens al meedronk, die was mijn vriend. Uiteindelijk zoop ik alles. Behalve mondwater en eau de cologne, het moest natuurlijk wel van een slijter komen. Ik bereikte het stadium dat ik tegen mezelf ging praten en een tweede glas inschonk voor die zogenaamde vriend de fles, maar ja, die drinkt niet en dan drink je ook dat glas weer leeg. Tegen een vriend moet je wel eens sorry zeggen, bij een fles hoefde dat niet. Die kon ik als ik kwaad op hem was tegen de muur kapot smijten. Maar ik was dan wel zo slim om hem eerst leeg te zuipen.” “In de kliniek zocht ik gelijkgestemden en ik merkte dat ik heel selectief werd in het sluiten van vriendschap Je moet achter de beslissing staan om te ontwennen en niet de schuld aan een ander geven, dan val je terug in oud

“In mijn verslavingsperiode was ik van God los”

“Nadat ik uit mijn huis was gezet, heb ik nog een tijd bij vrienden en kennissen geslapen. Maar uiteindelijk belandde ik in de opvang.”

“Ik realiseerde me daar dat ik echt mijn dieptepunt had bereikt. Het leven tussen andere verslaafden was het laatste zetje dat ik nodig had om te besluiten echt te stoppen met de drank. De gesprekken met de majoor gaven me de kracht om me in juni 2010 in een ontwenningskliniek te laten opnemen. Mijn vrienden keken ook niet naar wie ik werkelijk was, maar dat realiseer ik me nu. We roepen altijd maar: dat zijn mijn vrienden. Maar vrienden willen elkaar uit de ellende tillen en niet erin laten vallen. Ik kwam op die ene echte vriend uit en dat was de fles. Als m’n vrienden er niet voor me waren, dacht ik: ‘laat me dan maar dronken zijn’. In je verslaving noem je medeverslaafden al gauw vrienden, want er was altijd een borrel. Maar toen ik geen rondje meer kon geven, omdat ik in de opvang zat, was ik voor hen niet gezellig meer. Het drong toen niet tot me door dat m’n vrienden me lieten vallen. Ik moest erachter komen dat ik mezelf kapot maakte en heb jarenlang waarschuwingen om me heen in de wind

16 | strijdkreet

verslavingsgedrag. En je hebt elkaar nodig bij zo’n moeilijk proces in de kliniek. Ik zocht daarom mensen die kracht uitstraalden en achter hun beslissing bleven staan om van de drank af te komen. Dat zijn nu, na twee jaar, nog mijn vrienden.”

“Ik hou nu op een heel andere manier rekening met mensen. Vroeger was het: ‘ik hoop dat hij drank heeft’. Nu bel ik iemand uit interesse en niet omdat ik iets van hem moet. Na de ontwenning in de kliniek van het Leger des Heils heb ik mijn leven weer op de rit gekregen. De majoor zie ik zo af en toe nog, en dan is het contact nog altijd even hartelijk. Die heb ik toen als vriend ervaren en dat voelt nog steeds zo. Met m’n vroegere vrienden heb ik geen contact meer. Via via hoorde ik wel dat een aantal niet meer leeft en anderen levercirrose hebben. In mijn verslavingsperiode was ik van God los. Ik ben Katholiek opgevoed, daarin beleefde ik mijn geloof als hel en verdoemenis. Nu ervaar ik de liefde in mijn geloof.”

“Ik hou op een heel andere manier rekening met mensen”

Gerrie van den Berg

“Als de wilde ganzen vlogen, had ik een reden om te drinken” strijdkreet | 17

Fi lm s en bo ek en ov er vr ie nd sc hap Pluk van de Petteflet

Het jongetje met het verwaaide haar en pet rijdt met zijn rode kraanwagentje de stad binnen, op zoek naar een huisje. In de Petteflet, waar hij een torenkamertje betrekt ontmoet hij kleurrijke personages: mevrouw Helderder en haar roze dochtertje Aagje, de chaotische Stampertjes, Dollie de duif en de Krullevaar. Het verhaal waarin Pluk helpt de Torteltuin te redden wordt vormgegeven met een inventieve art direction en handpoppetjes. Een creatie van Annie M.G. Schmidt.

Bend it like Beckham

Iedere vrije minuut is de 18-jarige Jess in het park te vinden. Haar grootste passie is voetbal, haar voorbeeld David Beckham. Ondanks haar traditionele Indiase ouders sluit Jess zich stiekem aan bij een vrouwenelftal.

Dunya & Desie

Film naar de televisieserie over twee hartsvriendinnen uit Amsterdam-Noord. Dunya en Desie reizen naar Marokko. Dunya om de man aan wie ze is uitgehuwelijkt te ontmoeten, Desie gaat op zoek naar haar vader.

Oorlog zonder vrienden – Evert Hartman

De vader van de veertienjarige Arnold is NSB-er en Arnold is lid van de Jeugdstorm. Hij gelooft heilig in wat de partij propageert en ziet niet in waarom zijn klasgenoten, die een felle haat jegens de Duitsers koesteren, gelijk zouden hebben en hij niet. Maar dan ontdekt Arnold dat het meisje op wie hij verliefd is werk doet voor de ondergrondse. Moet Arnold haar verraden, omdat ze een gevaar is voor de partij, of moet hij zwijgen? Een bijzonder verhaal over de Tweede Wereldoorlog, verteld vanuit een uitzonderlijk perspectief. Oorlog zonder vrienden behoort tot de klassiekers van de Nederlandse jeugdliteratuur. Het boek werd bekroond met de Europese jeugdboekenprijs voor actuele literatuur.

Uitverkoren – Chaim Potok

Een orthodox-joodse Amerikaanse jongen en zijn niet-gelovige vriend krijgen, ondanks bezwaren van de respectievelijke vaders allengs respect voor de levenswijze en opvattingen van de ander. Danny Saunders en Reuven Malter groeien in de jaren veertig van de vorige eeuw op in een gemeenschap van chassidische joden in New York. Danny is orthodox opgevoed en voorbestemd zijn vader op te volgen als rabbijn. Het milieu waarin zijn vriend Reuven opgroeit, is veel moderner. Steeds meer wordt Danny tot deze vrijzinnige wereld aangetrokken. Het is aan zijn vader, rabbijn Saunders, zijn zoon de juiste keuze te laten maken.

Bevrijdende liefde – Francine Rivers

De om haar schoonheid geroemde Angel verwacht niets van mannen dan leugens, bedrog en geweld. Als jong meisje werd zij verkocht en misbruikt en later gedwongen als publieke vrouw haar lichaam te exploiteren. De enige kracht die Angel in staat stelt om te overleven is de diepe haat die zij koestert. En het meest haat die zij de mannen die haar hebben gebruikt en haar inwendig leeg en dood hebben achtergelaten. Dan ontmoet zij Michael Hosea, een man die God wil dienen en bij alles zoekt naar zijn wil. Michael Hosea gehoorzaamt Gods roep om met Angel te trouwen en haar onvoorwaardelijk lief te hebben. Langzaam trotseert Michaels al Angels bittere verwachtingen en ondanks haar verzet begint haar bevroren hart uiteindelijk te smelten.

Pu zz el

Bijbelse namen In het figuur dienen 20 woorden van vijf letters te worden ingevuld. Als u de hele puzzel hebt opgelost, leest u in de getinte balken twee bijbelse namen uit Genesis 10:13 en 25:20. 1. voorjaar - 2. oogvocht - 3. schaden - 4. verder in de tijd - 5. vrucht waarvan wijn wordt gemaakt - 6. deel van een etmaal 7. in een land inspringend gedeelte van de zee - 8. Europeaan - 9. toespraak 10. een loot aanbrengen - 11. specerij - 12. hoofdstad van TsjechiĂŤ 13. zuidvrucht - 14. dichterbij - 15. koren - 16. hemelbrood 17. langzaam - 18. hoog gebouw 19. haargroei rond de kin 20. begroten.

Abonnee worden van de Strijdkreet? word nu abonnee via: 036 - 539 81 51

Naam:

â&#x201A;Ź 13,50 per jaar

Straat en nr:

Of vul de bon in en stuur deze in een enveloppe

Postcode:

zonder postzegel naar: Administratie Strijdkreet, Antwoordnummer 209, 1300 WJ ALMERE. Betaling kan alleen via automatische incasso.

Plaats: Rekeningnummer:

Wie vriendschap wil bewaren, moet fouten vergeven, wie ze telkens ophaalt, jaagt zijn vrienden weg. Bijbel, Spreuken hoofdstuk 17 vers 9