Strijdkreet 1

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 126 nr. 1

. . . s n e m e n r o o v Slechte er! k ij l e k k a m k u een st

Op zoek naar de kick Chris vergokte al zijn geld Goed of fout?

Dat maak ik zelf wel uit!

David en Barbara Een ‘bizar’ verhaal Domme dingen doen Gaat helemaal vanzelf

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 126 nr. 1

s...

Slechte voornemen ! kelijker een stuk mak

Op zoek naar de kick Cris vergokte al zijn geld Goed en fout?

Dat maak ik zelf wel uit...

David en Barbara Een bizar verhaal Domme dingen doen Gaat helemaal vanzelf

redactie

nr. 1

Hoofdredacteur

Kapitein Robert Paul Fennema

Eindredacteur Menno de Boer

Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Marko Mellema Willemijn de Jong

Vormgeving

Nathan Sudmeier

Traffic

Arnoud van Roosmalen

Coverfoto

Nathan Sudmeier

reageren & abonnementen Leger des heils t.a.v. redactie postbus 3006, 1300 EH, Almere Redactie | redactie@legerdesheils.nl

druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

strijdkreet Magazine van het leger des heils Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal Linda Bond Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl

Š Leger des Heils 2013 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

INHOUD Op zoek naar de kick

4

Goed en fout?

8

De mens, niet de misdaad

12

David en Barbara

14

Domme dingen doen gaat vanzelf 16

Drempelvrees

Ieder jaar, als we samen over de drempel van Oud & Nieuw stappen, praten we over goede voornemens. Ofwel we nemen ons van alles en nog wat voor, ofwel we geven aan dat goede voornemens toch geen zin hebben. Maar we hebben het er wel over. En we weten allemaal dat het heel lastig is om je – als je dan toch goede voornemens hebt – er ook aan te houden. Loesje formuleert het zo: ‘Al mijn goede voornemens zijn al weer veranderd in slechte gewoontes’. Vandaar onze cover: is het niet veel makkelijker om onze slechte gewoontes te handhaven?

Maar… waar liggen dan onze grenzen? Als we ons niet meer voornemen ‘goed te doen’? Wat is slecht en wat is goed? Een grensrechter in elkaar schoppen met zijn tragische dood als gevolg vinden we allemaal slecht.

Maar dat ‘Vijftig tinten grijs’ bovenaan in de boeken top 10 staat, vinden we allemaal heel gewoon. Echtscheiding, overspel, openlijk flirten met getrouwde mannen/vrouwen, waar trekken we de grens? Overmatig drankgebruik vinden we niet zo’n probleem, totdat we met een slok (of twee) teveel op achter het stuur stappen.

Bevinden we ons op een glijdende schaal? Is er sprake van moreel verval?

Worden onze normen en waarden steeds verder opgerekt? En zo ja: waar blijkt dat dan uit? Zijn we bestand tegen de verleidingen van deze tijd?

Strijdkreet zocht naar antwoorden...

strijdkreet | 3

Op zoek naar de

KICK

Chris vergokte al zijn geld, en dat van anderen. “Het ging lang goed. Tot ik mijn eigen leven bijna verloor�.

Jurjen Sietsema

4 | strijdkreet

Diego Cervo

D

e kick van het winnen was de belangrijkste reden om te gokken. Chris (42) is een imposante gestalte met zijn gespierde, 1 meter 90 lange, lichaam. Zijn stijl (ruige motorrijder inclusief spijkerjack met Harley Davidson op de rug), zijn donkere uitstraling (compleet met bruine priemende ogen, snor, baard en oorring) geven hem op het eerste gezicht een wat angstwekkend uiterlijk. Eenmaal in gesprek blijkt hij vooral vriendelijk en communicatief.

In een verslavingskliniek werd hij behandeld voor de allesverwoestende gokverslaving die hem uiteindelijk zelfs bijna zijn leven kostte. Sinds een jaar woont hij weer op zichzelf.

Zo ver mogelijk weg “Oké, het is drie hoog achter, maar het is in elk geval iets, lacht Chris en draait nog een shagje. Met dat drie hoog achter bedoelt hij zijn appartement op de negende verdieping van een grijs flatgebouw aan de rand van de stad. Een stad ver weg van waar hij vandaan komt.

Zo ver mogelijk weg van zijn verleden. Of hij zich er thuis voelt? “Nou nee, ik zou hier uit mijzelf nooit voor gekozen hebben, maar ik ben hier vlakbij behandeld en, zeg maar, ‘blijven hangen’.” Op één van de zwarte kunstleren banken in de woonkamer ligt een dikke rode kater te slapen. “Hij houdt me gezelschap. Iemand anders is er niet. Met mijn familie heb ik geen contact, mijn vrienden ben ik kwijt en een vriendin heb ik op dit moment ook niet.”

Het huis uitgezet Door zijn verslaving is Chris alles en iedereen kwijtgeraakt. “Op een morgen, het was nog vroeg, kwam er een verhuiswagen voorrijden met daarachter een politieauto. Ik weet nog dat ik dacht: dit is niet oké. Ik had grote schulden en al maanden mijn huur niet betaald. Natuurlijk hadden ze me brieven gestuurd, maar die gooide ik direct in de papiercontainer. Het kon me niets schelen. Kort daarvoor wilden ze mijn elektriciteit en gas afsluiten maar dat mocht niet omdat het vroor. Ik heb me aangekleed en de deur opengedaan.

Daar stonden een deurwaarder en een politieagent. De deurwaarder vertelde mij dat ik meteen het huis uit moest en dat mijn spullen ergens opgeslagen zouden worden. Ik heb geloof ik nog iets gemompeld en ben gegaan. Het drong toen nog niet echt tot mij door wat er precies gebeurd was. Ik heb de bus gepakt naar het centrum, heb daar een tijd lang wat rondgelopen winkel in, winkel uit - ,heb een kop koffie gedronken en toen de bus terug naar huis genomen. Mijn sleutels had

ik nog, maar die pasten niet meer. Wat oude spullen van mij stonden aan de weg en voor de rest was het huis, zo’n duplex benedenwoning, leeg. Toen drong het tot me door en heb ik daar als een klein kind staan janken.”

Zo gek als een deur Chris besloot naar zijn ouders te gaan maar trof ze niet thuis. “Op de hoek bij mijn ouders had je nog zo’n ouderwets bruin café. Ik dacht: ‘ik drink wat en ga dan opnieuw kijken of ze thuis zijn’.” Het bleef niet bij een biertje. “Al snel zat ik aan de jenever en dat ging niet lang goed. De barkeeper zei op een gegeven moment, toen ik vroeg om nog eens bij te schenken, dat ik genoeg had gehad. Toen knapte er iets bij mij. Wat er precies gebeurd is, kan ik zelf niet meer navertellen, maar heb ik van horen zeggen. Ik heb de barkeeper een paar flinke klappen verkocht, met stoelen gegooid en alles en iedereen bedreigd. Ik was zo gek als een deur.

Eén van de cafébezoekers had een mes op zak en toen ik op hem afkwam met een kapot glas in de aanslag, heeft hij mij gestoken. Ik zakte in elkaar en werd wakker in de ambulance. God zij dank heb ik het overleefd. Het had zo anders kunnen aflopen.”

Met rooie oortjes achter de fruitautomaat Hoe het zover heeft kunnen komen, is volgens Chris een lang verhaal. “Dat begon al toen ik nog op de MAVO zat. Zo vanaf de derde klas. Ik fietste elke dag langs zo’n speelhal met van die fruitautomaten. Geweldig vond ik dat. Een paar gulden mee en gaan. De kick was dan dat je de jackpot eens een keer won. Geen grote bedragen, maar wel genoeg om je vrienden eens een keer op een biertje te trakteren. Klasgenoten vonden mij wel stoer en zelf zat ik op een gegeven moment met rooie oortjes achter de automaat. Natuurlijk won je meestal niets, maar het idee dat je grote bedragen kunt winnen, geeft een enorme kick. In het begin ging dat nog wel goed, maar naarmate ik ouder werd, merkte ik dat ik het steeds minder in de hand had. Ik had geen controle meer over die innerlijke drang in mijzelf die zei dat ik moest gokken. Mijn school heb ik met moeite afgemaakt en ik rolde van het ene baantje na het andere.”

Van kwaad tot erger Zijn baantjes leverden niet voldoende op om zijn gokverslaving te bekostigen. “En dus pakte ik weleens wat geld uit de portemonnee van mijn moeder, en uit het blikje met spaargeld waarvan ik precies wist waar

strijdkreet | 5

ze het had verstopt.” Het ging van kwaad tot erger.

“Ik kon nog maar aan één ding denken: Hoe kom ik aan geld om te gokken? Ik kan zoveel winnen, mijn moeder terugbetalen en een rustig leven leiden. Zonder geldzorgen.” Het gokken beheerste zijn leven, 24 uur per dag, 7 dagen per week. “Ik leefde als een kluizenaar en was in mijn hoofd alleen maar bezig met gokken.

Het is die constante innerlijke drive om aan geld te komen zodat je kunt gokken. Bedragen maken op een gegeven moment ook niets meer uit. Want je inzet doet er niet toe. Alleen het doel telt. Ik kocht krasloten, deed mee aan de Lotto, de Staatsloterij en dacht dat ik zou winnen, hoe dan ook.” Niets bleek minder waar. Op een gegeven moment betaalde Chris zijn vaste lasten niet meer. “Toen ging het snel bergafwaarts.”

De drang bleef Gokken bracht Chris in een roes. Een roes waaruit hij uiteindelijk ruw ontwaakte. Het verhaal kreeg voor hem een staartje. Niet alleen de man die hem had neergestoken, maar ook Chris zelf werd veroordeeld.

Hij kwam via de Reclassering in aanraking met het Leger des Heils. “Daar bleek dat ze een kliniek hadden waar je kon worden behandeld voor je verslaving.

Mijn reclasseringswerker heeft geprobeerd me daar te plaatsen maar er was niet meteen plek. In de tussentijd heb ik gesprekken gehad bij de GGZ. Dat moest ook wel, want de drang om te gokken bleef. Ik heb in die tijd zelfs weleens een jas gestolen uit een winkel en die verkocht om weer te kunnen gokken.” Gelukkig duurde het niet lang voordat Chris bij het Leger des Heils terecht kon. “Ik kwam in een groep terecht met vooral alcohol- en drugsverslaafden. Dat viel niet mee.

Ik dacht: ‘hier hoor ik niet thuis’. Bovendien hadden ze het over God en over Jezus, en daar had ik helemaal niets mee.

Amazing grace Gaandeweg de behandeling veranderde er iets in Chris.

“Ik voelde dat er niet alleen in de groep aan mij gewerkt werd, maar dat er ook van binnen iets gebeurde. Dat er nog iemand was die met mij aan het werk was. Ik ging anders naar mijzelf kijken, naar mijn omgeving, naar mijn leven en naar mijn toekomst. Ik zag hoe ontzettend fout alles was gegaan in mijn leven. Daar ben ik letterlijk een week ziek van geweest. Op één van de laatste dagen van de behandeling heb ik aan één van de teamleden gevraagd of ze met mij wilde bidden.

Ook toen heb ik gejankt als een kind. Ik kon niet meer ophouden. Het afscheid van de groep was best moeilijk.

De link met de behandeling heb ik nog, omdat er zo af en toe nog iemand van het Leger langskomt om te kijken hoe het is.

6 | strijdkreet

Inmiddels heb ik deze flat en een baantje bij de groenvoorziening. Mijn drang om te gokken, voel ik op dit moment niet meer, maar zeg nooit, nooit. Dat is misschien nog wel mijn grootste angst. Zo af en toe bezoek ik een kerkdienst. Laatst was er een koor dat een Engels lied zong dat me enorm raakte: ‘Amazing Grace, how sweet the sound, that saved a wretch like me. I once was lost but now am found. Was blind, but now I see.’

Dat is toch wel mooi, dat God je altijd weer een nieuwe kans geeft. Dat gevoel probeer ik maar vast te houden.

Misschien is dat gevoel uiteindelijk wel de kick die ik nodig had in mijn leven”

“ Toen knapte er iets bij mij. Wat er precies gebeurd is, kan ik zelf niet meer navertellen, maar heb ik van horen zeggen. ”

Amazing Grace, how sweet the sound, that saved a wretch like me.

I once was lost but now am found. Was blind, but now I see.

strijdkreet | 7

Louis van Gaal: “Wij hebben een gezagsprobleem!”

Willemijn de Jong

Ik maak zelf uit wat ik goed en fout vind 8 | strijdkreet

Olly Knight

H

et is nog maar een maand geleden dat een grensrechter uit Almere op het voetbalveld in elkaar werd getrapt, waardoor hij overleed. Heel Nederland was geschokt. De erotische roman ‘Vijftig tinten grijs’ wordt in diezelfde maand veelvuldig voor Sinterklaas gevraagd. Heel Nederland doet mee. Honderd jaar geleden hadden beide gebeurtenissen evenveel opschudding veroorzaakt. Wat is er aan de hand; vervaagt onze moraal?

Deze vraag stelde Strijdkreet aan twee wetenschappers.

James Kennedy is hoogleraar Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en Wim Dekker doceert Sociologie aan de Christelijke Hogeschool in Ede. Kennedy: “Veranderingen in moraal is van alle tijden.

Elke tijd heeft een eigen context waarin weer andere dingen belangrijk worden gevonden. Het is dus niet raar dat we nu andere normen en waarden hebben dan vroeger. Die verschuivingen zijn in onze tijd alleen wel groter dan voorheen.” Wim Dekker spreekt van ‘morele verwarring’: “Mensen zijn nu niet slechter of onverschilliger dan bijvoorbeeld honderd jaar geleden.

Door allerlei veranderingen wéten we niet meer wat goed en kwaad is. Vroeger waren er duidelijke regels die de gemeenschap ons oplegde. Nu moeten we onze eigen regels maken, zonder duidelijke voorbeeldfiguren.”

Recht op geluk Als oorzaak van onze verwarring wijzen zowel Kennedy als Dekker op het gevoel van onrust en ontevredenheid in onze samenleving. “Het ligt binnen ons bereik om een fijn, gelukkig leven te hebben. De ‘worst’ van ultiem geluk wordt ons voorgehouden. Die worst die ons op televisie wordt voorgehouden, willen we hébben. Het is begeerte die ons de das omdoet. Want als we niet krijgen wat we willen, ontstaat een verongelijkt gevoel: ‘Waarom ik niet en jij wel?’. We hebben het idee dat we recht hebben op voorspoed en geluk. En als we dat niet krijgen, gaan we ernaar graaien. Ik denk dus dat de kloof tussen wat we voorgespiegeld krijgen en de realiteit, de oorzaak is van morele vervaging,” beweert Wim Dekker.

James Kennedy bevestigt: “Wij zijn een generatie van ongeduldige mensen geworden. We missen discipline.

Mensen hebben het gevoel dat ze recht hebben op een prettig leven en hebben over het algemeen hogere verwachtingen van hun leven. De ideologie van deze tijd is dat we recht hebben op geluk.”

Waarden van nu Zijn we door dat verlangen naar geluk slechter geworden dan vroeger? Kennedy zegt van niet: “We hebben nog wel hoge waarden, net als vroeger. Maar die waarden van vandaag zijn er vooral op gericht dat we elkaar geen onrecht aandoen. Kindermishandeling bijvoorbeeld, dat vinden we heel erg. We baseren goed en kwaad op ‘ik zou het erg vinden als het mij overkomt, dus is dat slecht’. We dénken dat we daar heel consequent in zijn, maar dat is niet waar. Zo vinden we abortus wel geoorloofd, omdat we vanuit onszelf redeneren: ‘Ik zou ook niet ongewenst zwanger willen zijn of een ongepland kind willen krijgen’. En als dingen onvrijwillig zijn, vinden we het ook erg. Denk bijvoorbeeld aan pedofilie of verkrachting. Maar als iets voor onszelf werkt, als we het zelf fijn vinden, dan zijn er geen grenzen. In de jaren zeventig werd ontrouw minder slecht gevonden onder jongeren dan nu. We vinden ontrouw slecht omdat je een ander verraad en omdat we het zelf erg vinden als een ander ons die pijn aandoet. Als je allebei oké bent met een vorm van ontrouw, is het niet slecht.”

Gezagsprobleem Louis van Gaal, bondscoach van Oranje, wijst in een interview met Spits naar de overheid: “In Nederland vinden we al veertig jaar maar van alles goed wat krom is. We leven in een samenleving waarin zo’n beetje alles wordt getolereerd. Het is juist de overheid die nu richting moet geven.” Louis van Gaal zegt dit naar aanleiding van het genoemde incident met de grensrechter.

Kennedy voegt toe: “Wij hebben een gezagsprobleem.

Als anderen in onze omgeving brutaal zijn en onbeschoft, durven we er niets van te zeggen. Iedereen is voor zijn eigen gedrag verantwoordelijk, dus houden we ons eerder afzijdig. We accepteren ook niet zonder meer correcties van bovenaf. Het besef dat dit ten diepste een vorm van lafheid is groeit wel. Bijvoorbeeld als zo’n incident als de doodgetrapte grensrechter zich voordoet. Dan roepen we massaal dat we er iets aan moeten doen.”

Media Maar als we zelf onze regelgevers zijn, waardoor laten we dan bepalen wat we wel en niet goed vinden? Wim Dekker wijst naar de media: “De media zijn meesters in het voorspiegelen van een schijnwereld. Een wereld waarin iedereen succesvol, rijk en mooi is. Ook dichtbij huis: op de facebook-pagina’s van onze vrienden zien we mooi bewerkte foto’s voorbijkomen en zien we alle leuke dingen die ze doen. Daardoor krijgen we het idee

strijdkreet | 9

dat we ons eigen leven kunnen ‘maken’. Het is voor iedereen mogelijk om succesvol te zijn. Je kunt toch een opleiding doen en carrière maken? Als je maar je best doet! Het geven van zin aan ons bestaan, ligt hiermee volledig op onze eigen schouders. Als je niet succesvol bent, maar een loser, is dat je eigen schuld.”

Wim Dekker zegt met deze laatste zin hetzelfde als psychoanalyticus Paul Verhaege. Hij stelde in een interview met NRC Handelsblad : “Een belangrijk onderdeel van ons huidig normenstelsel, is het dictaat van succes. Als je buiten de boot valt, is het je eigen schuld.”

Eigen schuld James Kennedy voegt toe: “We mogen aan de ene kant zelf bepalen wat we wel en niet goed vinden, maar

aan de andere kant hangt de verantwoordelijkheid van het slagen van ons leven op onze eigen schouders.

We kunnen de schuld niet meer aan onze arme ouders of bekrompen opvoeding geven. Met het streven naar geluk bereiken we, ironisch genoeg, het tegenovergestelde: mensen worden er ongelukkiger van. Het is een last die we alleen moeten dragen.”

Wat als?

Wat zou er met ons gebeuren als we die last af zouden werpen? Als we in opstand zouden komen tegen het heersende idee dat geluk maakbaar is? Of dat we de waarden en regels voor ons leven niet langer in onszelf zoeken, of op de televisie, of bij onze buren? Wat zouden we dan normaal vinden? Hoe gelukkig zouden we dan zijn?

Meer lezen?

McSex, de pornificatie van de samenleving Myrthe Hilkens - Een boek over het onderzoek naar de consumptie van seks in onze samenleving

Wat een hufter!

Bas van Stokkum - Een boek over ergernis, lichtgeraaktheid en maatschappelijke verruwing

Identiteit

Paul Verhaege - Een boek over de keerzijde van dwang tot succes en geluk

Meer zien?

Documentaire ‘Alles wat we wilden’

Een visueel tijdsdocument waarin het streven naar het hoogst haalbare in alle

facetten van het leven zegeviert; sociale status, perfect uiterlijk, flitsende carrière,

de ideale partner en een fantastische smaak. http://www.hollanddoc.nl/kijk-luister/documentaire/a/alles-wat-we-wilden.html

Documentaire ‘Seks Slaves’ Een aangrijpende documentaire over de schimmige, uiterst lucratieve wereld van de sekshandel, ook in Nederland. http://www.idfa.nl/nl/film-kijken.aspx

10 | strijdkreet

Advertentie

100 jaar Reclassering Leger des Heils

De mens, niet de Jurjen Sietsema

Minoru Suzuki

Wat als je na een gevangenisstraf opnieuw in de fout gaat? Ben je dan domweg niet meer te redden of is er nog hoop voor je? Het Leger des Heils gelooft. Ook in een toekomst voor recidivisten.

Recidive. Het is zo’n term die je wel eens op het journaal voorbij hoort komen als het over misdaadcijfers gaat.

Recidive betekent herhalen, in dit geval een strafbaar feit. Hulpverleners spreken vaker over terugval.

Opnieuw vervallen in het gedrag waarvoor je al eens bent bestraft. Volgens het Ministerie van Veiligheid en Justitie pleegt maar liefst 70% van de volwassen gevangenen binnen zeven jaar na het uitzitten van hun straf opnieuw een strafbaar feit. Onder jongeren ligt

12 | strijdkreet

dat cijfer nog eens 10 procent hoger. De Reclassering van het Leger des Heils komt ze regelmatig tegen.

De ex-gedetineerden die zich, na het uitzitten van hun straf, een tijdje later opnieuw onder toezicht door de Reclassering moeten laten stellen. De redenen daarvoor zijn niet alleen maar dat iemand per definitie onverbeterlijk is. Vaak gebeurt het dat ex-gedetineerden zonder huisvesting komen te zitten, schulden hebben en - om te overleven - weer in de fout gaan.

Staatssecretaris Fred Teeven zei ongeveer een jaar geleden dat hij vindt dat bij recidive zwaarder moet worden gestraft. Hoogleraar reclassering Peter van der Laan zette daar in NRC zijn vraagtekens bij. “Het kabinet suggereert dat strenger straffen recidive terugdringt. Dat is niet hard te maken.” Hoe denkt een recidivist daar zelf over?

Ron zat in de jaren negentig drie jaar achter de tralies voor een misdrijf waarover hij liever niet meer wil praten. Een aantal jaren later pleegde hij voor de tweede keer een misdrijf. Niet hetzelfde, maar wel een waarvoor hij opnieuw twee jaar gevangenisstraf kreeg. “Ik ben een echte zware jongen,” lacht hij, “maar niet heus. Als je niets te verliezen hebt, ga je makkelijker een grens over. Dan kan het je niet zoveel schelen wat de ander voelt of denkt. Voor jou telt alleen maar het doel: geld om brood op de plank te hebben. Begrijp me niet verkeerd, ik praat niet goed wat ik heb gedaan, maar zo ligt het wel.”

Ron denkt niet dat zwaarder straffen helpt. “Wat als je dan weer op straat komt te staan na je straf? Ben je dan een beter mens? Daar geloof ik niets van.” Ron werd na zijn tweede straf opgevangen door de medewerkers van het Prison Gate Office van het Leger des Heils. “Zij hebben ervoor gezorgd dat ik de eerste tijd een dak boven mijn hoofd had en van daaruit verder hulp kreeg om mijn leven weer op de rails te krijgen.

Veel jongens die in de gevangenis belanden, zijn alles kwijt. Ze hebben niets of niemand om naar terug te keren als hun straf erop zit. Geen huis, geen werk, geen perspectief. Ze hebben geen idee waar ze moeten beginnen als ze weer op straat staan. Dat maakt je machteloos en dan ga je vanzelf weer het slechte pad op. Alleen, of met je oude ‘vrienden’.”

misdaad “ Wat als je dan weer op straat komt te staan na je straf?

Ben je dan een beter mens?

Daar geloof ik niets van.”

Begin december vierde de reclassering van het Leger des Heils haar 100-jarig bestaan. Jaren waarin het Leger heeft bewezen vooral op zijn best te zijn met de moeilijkste doelgroepen: veelplegers (ook recidivisten), multi-probleem cliënten en jeugdige delinquenten. Uit onderzoek is gebleken dat het Leger des Heils de favoriete nazorg-instantie is van jongeren die na een periode van jeugddetentie weer terugkeren in de samenleving. Het onderzoek is uitgevoerd door Andrea Donker, lector Ontwikkelingscriminologie aan de Hogeschool Leiden en sinds 15 maart 2012 Lector Sociale Veiligheid aan de Hogeschool Utrecht. Zij stelde vast dat de kans dat jongeren nazorg accepteren vooral beïnvloed wordt door de problemen waarmee zij de inrichting inkomen. Met name als ze verwaarloosd of mishandeld zijn, is de kans groter dat jongeren nazorg accepteren. Donker stuitte vervolgens op een resultaat dat haar verbaasde: nazorg werd door de jongeren in kwestie na hun vrijlating vaker geaccepteerd als het door het Leger des Heils werd aangeboden. “Ik heb niet kunnen onderzoeken waarom dat precies is, maar het zal wel met hun missie, en daarmee met hun bejegening van de jongeren te maken hebben. Het Leger des Heils is meer gericht op het helpen van jongeren, en minder op controleren,” aldus Donker.

Daar kan Ron zich wel iets bij voorstellen. “Bij het Leger ben je geen nummer. Ze zien je als mens en blijven je met liefde, maar als het moet ook streng, benaderen. Uiteindelijk moet je je plek in de samenleving weer weten te vinden en dat gaat niet vanzelf. Het is namelijk een harde wereld. Ook buiten de gevangenismuren.”

strijdkreet | 13

David & Barbara Menno de Boer

Mila Supinskaya

David had het goed voor elkaar. Een prima lopende zaak, een fijn gezin, een heerlijk huis met bijna en hectare tuin, hij had alles waar hij als kind van droomde. Vaak, als hij even rust in zijn kop nodig had, wandelde hij door de immense tuin. Daar kon hij echt ontspannen. Zo ook die zomerse zaterdagmiddag in juli.

Genietend van de warmte van de zon, slenterde hij langs de prachtig aangelegde perken met sterk geurende bloemen. Vrouw en kinderen waren een weekendje naar opa en oma en ontspannen kuierde hij naar het eind van de tuin. Daar stond een grote coniferenhaag die de grens met de buren markeerde. “Zou ze er weer liggen?” Nieuwsgierig keek hij over de haag en daar was ze…

Hij had haar al vaker zien zonnebaden, maar nog nooit van zo dichtbij… Wat een fantastisch mooie vrouw!

14 | strijdkreet

Barbara was de vrouw van een van zijn sales managers en ze was hem al eerder opgevallen tijdens feestjes van het werk. En nu lag ze daar. David was er ondersteboven van en bleef als gebiologeerd naar haar kijken. Ze opende haar ogen en keek hem ineens recht in zijn gezicht aan. “Sorry, ik eh… ik was even aan het kijken of eh…” stamelde David. Ze glimlachte.

David realiseerde zich dat manlief voor de zaak in het buitenland was. “Tom zit een paar weken in Zweden toch…?” Ze knikte: “Ja, die is nog zeker een maand weg.” “Oh, voel je je dan niet erg alleen?” vroeg David.

“Ach, ik red me wel. Door de week ben ik toch aan het werk en met dit mooie weer geniet ik lekker van de zon,” lachte ze. “Ik ben ook alleen… heb je misschien zin om vanavond te komen eten? Met z’n tweeën is altijd gezelliger dan alleen,” grijnsde David. “Leuk idee!

Uurtje of zeven?”

David belde snel een cateraar die om half zeven een fantastisch diner kwam brengen. Hij opende alvast een fles goede wijn en even na zevenen ging de bel.

Hij opende de voordeur. “Hoi. Ik heb maar een flesje bubbels meegenomen, “ lachte ze, “het is ook zo raar om met lege handen aan te komen.” Ze zag er fantastisch uit in haar diep uitgesneden avondjurk…

“Aan tafel!” lachte David.

Het werd een heerlijke avond. Ze bleken vrijwel hetzelfde gevoel voor humor te hebben, wat geregeld resulteerde in een luid gelach. “Dit is de perfecte vrouw,” dacht David terwijl hij haar zonder gêne bewonderend bekeek. Barbara zag de flirterige blikken van David wel, maar voelde zich ook gevleid. David was een mooie, charmante man, met een heerlijk gevoel voor humor.

Ze liet alles maar over zich heen komen… Na het eten stapten ze het terras op. David schonk nog een glaasje in en toastte: “Op ons.” Plotseling stonden ze heel dicht bij elkaar. David boog zijn hoofd naar voren en Barbara liet het gebeuren. Een vurige kus volgde, een streling, een innige omhelzing,…

Enige tijd na hun zomerse avontuur kreeg David een telefoontje op de zaak. “Een mevrouw die u absoluut wil spreken,” was het enige commentaar van zijn secretaresse. “Ja, hallo David, je spreekt met Barbara… ik eh… ik ben zwanger…”

David baalde als een stekker. “Zwanger! Hoe stom kun je zijn?! En Tom komt er vandaag of morgen natuurlijk achter…” Hij moest iets bedenken.

Desnoods iets heel drastisch. Overplaatsen naar het buitenland? Tja, dan ging Barbara natuurlijk mee. Of… En ondanks dat hij diep in zijn hart wel wist dat het niet kon – niet mocht – vormde zich een duivels plan in zijn hoofd. Hij pakte de telefoon en belde de wagenparkbeheerder, een oude schoolvriend. “John, luister, je moet iets voor me doen…”

Enkele dagen later verongelukte Tom. Hij belande met zijn leasewagen frontaal tegen een boom. De auto vatte vlam en brandde helemaal uit. Het politie-onderzoek leverde niets op…

Het gaat wel heel ver als je iemand vermoordt om te verhullen dat jij een fout hebt gemaakt. Toch is het verhaal van David en Barbara echt gebeurd. Niet kortgeleden, maar ongeveer duizend jaar voordat onze jaartelling begon. David was een koning die alles had.

Maar hij wilde nog meer. Hij wilde zijn buurvrouw. De vrouw van een van zijn legeraanvoerders. Toen zij na een ‘ontmoeting’ met de koning zwanger bleek, liet David haar man vermoorden. Het verhaal kun je lezen in de Bijbel, het tweede boek van Samuël, hoofdstuk 11.

David had een hele bijzondere en intense relatie met God, maar toch maakte hij verkeerde keuzes in zijn leven. Je vraagt je misschien af hoe God zo’n speciale band kan hebben met iemand die overspel pleegt, liegt en moordt. Het antwoord op die vraag ligt in de relatie die David met God had. Zodra David tot het inzicht kwam dat hij het wel heel erg had verknoeid, ging hij direct op zoek naar God. Dat lees je ook in de Bijbel, in het boek Psalmen, hoofdstuk 51. Daar laat hij zijn berouw zien en schreeuwt hij het bijna uit naar God: “Wees mij genadig God! Ik weet dat ik het fout heb gedaan. Red mij!”

En wat doet God? God ziet het oprechte berouw van David en vergeeft hem. De fout van David had echter wel gevolgen: het kind dat werd geboren, stierf binnen een week. David was er kapot van! Langzamerhand pakte David zijn leven met God echter weer op en werd hij op heel veel manieren gezegend.

Wat voor David gold, geldt ook voor ons.

Ook al maken we foute keuzes in ons leven, als we berouw tonen en God vragen ons te vergeven, dan doet Hij dat ook. Sterker nog: Hij houdt zoveel van ons, dat Hij ons een leven wil geven dat nooit meer ophoudt…

strijdkreet | 15

Domme dingen doen, dat gaat vanzelf Willemijn de Jong

We doen allemaal dingen die niet goed voor ons zijn. Dit heeft alles te maken met hoe we gedrag aanleren en hoe onze hersenen werken. Zo wordt bepaald gedrag bevestigd met gelukgevoelens en ander gedrag niet. Ook dingen die niet goed voor ons zijn, worden soms beloond met geluksgevoelens. We hebben allemaal van die fouten die toch (even) goed voelen. Sommige mensen hebben hier zo’n last van, dat dit ontaardt in destructief gedrag, waardoor ze niet meer functioneren.

Twee deskundigen van het Leger des Heils leggen uit wat de oorzaak is en hoe je destructief gedrag kunt doorbreken.

en stappen toch in de auto. We roddelen over onze collega, om zelf leuker te lijken. We wĂŠten wel dat het dom is, dat het nare gevolgen heeft, maar toch doen we het allemaal. Veel gedrag komt voort uit een systeem in ons brein. Als we ons goed voelen, komt dat doordat er een stofje vrijkomt in onze hersenen: endorfine. Dit stofje komt vrij als we dingen doen waar we plezier aan beleven: seks, lekker eten, televisie kijken of langdurig sporten. We noemen endorfine ook wel het gelukshormoon. Deze endorfine is een soort lichaamseigen morfine die effect geeft op vier fronten: ze verbetert je immuunsysteem, werkt stressverlagend, pijnstillend en ze rekt het verouderingsproces. Heel gezond en onmisbaar. Helaas is endorfine niet alleen maar positief, het zorgt er ook voor dat we dingen doen die slecht voor ons zijn.

We trekken een zak chips open, terwijl we hard toe zijn aan een dieet. We drinken twee wijntjes te veel

Lekker stofje Ook gedrag dat niet goed voor ons is, wordt vaak

16 | strijdkreet

Mensen die gedrag vertonen waardoor ze in de gevangenis komen maken niet zomaar even een foutje.

beloond met een endorfinestoot, een kortstondig gevoel van geluk. Zulke impulsen van endorfine krijgen we namelijk ook van het gebruik van alcohol en drugs, van gokken en zélfs van pijn. Mensen die zichzelf pijn doen, bijvoorbeeld door zichzelf te snijden, doen dit omdat het hen in een soort roes brengt. De endorfine verdooft de pijn en zorgt ook dat je je op dat moment gelukkig voelt.

Korte termijn Het Leger des Heils heeft veel te maken met mensen die in zo’n mate destructief gedrag tonen, dat ze niet meer kunnen functioneren in de maatschappij. Omdat ze een gevaar zijn voor zichzelf, of voor anderen.

Psychotherapeute Tiemenna Oosthof werkt als Hoofd Behandeling bij Groot Batelaar. Groot Batelaar is een forensische GGZ-kliniek voor volwassenen vanaf 18 jaar die in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen met justitie. Tiemenna: “Endorfine kun je zien als een korte termijn beloning. Bij elk mens is een beloning op

de korte termijn krachtiger dan op de lange termijn.”

Als je een chocoladereep krijgt, denk je eerder aan hoe lekker het zal smaken en aan hoeveel beter je je dan zult voelen, dan aan de puistjes die je er op een langere termijn van kunt krijgen. Dit principe werkt bij iedereen op dezelfde manier.

“Mensen die gedrag vertonen waardoor ze bijvoorbeeld in de gevangenis komen, maken vaak niet zomaar even een foutje of een domme keuze. Ze weten best dat een ander in elkaar slaan verkeerd gedrag is, met negatieve gevolgen. Wij hebben cliënten die machteloos staan tegenover impulsen van destructief gedrag, hun impulscontrole is niet goed geregeld. De oorzaken hiervan zijn heel complex. Dat ligt niet zo simpel als ‘het geeft snelle behoeftebevrediging, dus doe ik dit’.

Wij leren hen de achterliggende oorzaken op te zoeken en aan te pakken, zodat zij verantwoordelijkheid leren te nemen voor hun gedrag. Veel cliënten leggen de

strijdkreet | 17

oorzaak van hun problemen buiten henzelf, dan is bijvoorbeeld de maatschappij de schuld. Door hen te helpen hun geweten opnieuw vorm te geven en veiligheid te bieden, leren ze hoe ze anders met hun emoties om kunnen gaan. Voor zo’n proces is het altijd nodig dat men zichzelf accepteert, leert liefhebben en de omgeving durft te vertrouwen.”

Verslaving In De Wending, een afkickkliniek van het Leger des Heils, worden mensen opgevangen met een alcoholof drugsverslaving. De Wending helpt mensen het gedragspatroon van verslaving te doorbreken en hun leven op orde te brengen. Elize van Hoven is senior hulpverleenster bij De Wending. “Eén van de behandelingen op De Wending begint met het erkennen van machteloosheid. Dat vinden mensen die hier komen vaak heel lastig. Erkennen dat je je eigen gedrag niet meer in de hand hebt, dat is confronterend. Dan moet je ook toegeven dat je hulp nodig hebt.”

Verschil tussen mensen Sommige mensen raken verslaafd aan gedrag of middelen, anderen niet. Sommige mensen vertonen extreem onaangepast gedrag, anderen houden zich keurig in. Wat is de oorzaak van dit verschil tussen mensen? “Het heeft alles te maken met het kennen van grenzen en controle over jezelf,” vertelt Tiemmena. “Dat zijn dingen die je aangeleerd worden in je opvoeding.

Veel mensen die nu worden behandeld op Groot Batelaar, hebben dit niet geleerd. Enerzijds doordat ouders het verkeerde voorbeeld gaven en anderzijds doordat onze cliënten als kind niet zijn gecorrigeerd in een omgeving van veiligheid en liefde. Als je als kind voortdurend in een omgeving bent waarin je niemand kunt vertrouwen, leer je te leven bij het moment. Als je vader alcoholist is, kan hij de ene dag poeslief zijn en je de andere dag alle hoeken van de kamer laten zien.

Zo’n kind heeft dan geen controle op zijn omgeving en leert op korte termijn te denken. Ook wordt je geweten niet op een gezonde manier ontwikkeld. Dit aangeleerde gedrag verandert niet zomaar. Het is essentieel om je als volwassene veilig en erkend te voelen voordat je het proces aangaat van gedragsverandering en alsnog leert wat wel en niet kan. Dat gaat met vallen en opstaan.”

Ook Elize herkent dit ‘vallen en opstaan’ in de praktijk van de hulpverlening. Bij afkicken komt meer kijken dan zomaar een verandering van gedrag. “Mensen die gevoelig zijn voor verslaving hebben daar soms aanleg voor. Er bestaat een aangeboren genetisch defect, waardoor het lichaam niet in staat is om alcohol op de juiste manier te verwerken. De alcohol heeft bij iemand met deze afwijking wel nadelig effect op de ingewanden, maar het duurt heel lang voor diegene dronken is.

Zulke mensen drinken dus sneller heel veel alcohol.

18 | strijdkreet

Naast aanleg kan ook je sociale omgeving invloed hebben. Als je vrienden elke avond veel drinken, doe je sneller mee. Maar ook als je gewend bent je problemen te ontlopen door je af te sluiten voor je omgeving, heeft dat invloed. Als derde speelt je psychische toestand een grote rol. De ene mens is beter opgewassen tegen ongewenste omstandigheden dan de ander. De oplossing van een verslaving begint bij het doorbreken van je patronen, zoeken van hulpbronnen in je omgeving en het aanpakken van je psychische problemen.”

Herstel In de Bijbel wordt veel geschreven over destructief gedrag. Fouten noemt de Bijbel ‘zonde’. Het woord zonde betekent ‘je doel missen’. Je bent gemaakt om God, anderen en jezelf lief te hebben. Als je dingen doet die niet vanuit liefde naar God, een ander en jezelf voortkomen, doe je niet waar je voor gemaakt bent.

En dat is zonde. Je zou deze neiging om fouten te maken als ziekte kunnen zien, waar iedereen last van heeft. Het goede nieuws is dat we niet ziek hoeven te blijven. God wil ons genezen. Dat begint bij het toegeven dat het in onze aard zit om verkeerde keuzes te maken. Net als bij het afkicken of ontwennen van een verslaving: toegeven dat je hulp nodig hebt.

Jezus, de zoon van God, is de enige persoon op aarde geweest die nóóit een verkeerde keuze heeft gemaakt.

Hij deed alles uit liefde voor God en de ander. Door te erkennen dat we Hem nodig hebben om zelf te kunnen veranderen, zul je inzien welke dingen slecht voor jou en anderen zijn. Door Jezus als voorbeeld te nemen, ga je steeds meer op Hem lijken.

God wil je foute keuzes vergeven en je genezen. Dat is niet zomaar een goedkope oplossing, waarna je nooit meer fouten maakt. Ook hierin is het een kwestie van vallen en opstaan. Paulus, een volgeling van Jezus, zei over zichzelf: “Ik wil het goede wel, maar het goede doen, kan ik niet. Wat ik graag wil doen, het goede, dat doe ik juist niet. En het kwade, wat ik niet wil doen, dat doe ik. Ik ontdek in mezelf dat het kwade heel dichtbij komt, juist als ik het goede wil doen. Wie zal mij, ongelukkig mens, hiervan verlossen?” (vrij vertaald uit de Bijbel, het boek Romeinen, hoofdstuk 7). Hij beantwoordt zijn vraag met een zucht van verlichting: “Goddank dat Jezus mij redt!”

“ Ik wil het goede wel, maar het goede doen, kan ik niet. Wat ik graag wil doen, het goede, dat doe ik juist niet. En het kwade, wat ik niet wil doen, dat doe ik.”

Abonnee worden van de Strijdkreet? word nu abonnee via: 036 - 539 81 51

Naam:

€ 13,50 per jaar

Straat en nr:

Of vul de bon in en stuur deze in een enveloppe

Postcode:

zonder postzegel naar: Administratie Strijdkreet, Antwoordnummer 209, 1300 WJ ALMERE. Betaling kan alleen via automatische incasso.

Plaats: Rekeningnummer: strijdkreet | 19

Er is niets nieuws onder de zon Bijbel, Prediker 1, vers 9

www.legerdesheils.nl

doen wat we geloven