Het belang van het kind in de jeugdzorg

Consulent Veiligheid

Noord-Nederland

Wat is Kort & Krachtig?

Wanneer een of meerdere kinderen of jeugdigen in een gezin door de rechter onder toezicht zijn gesteld, kan de jeugdbeschermer de interventie Kort & Krachtig van het Leger des Heils aanvragen. Is er sprake van een gezin met ten minste één ouder die de zelfredzaamheid van het gezin niet kan waarborgen, dan volgt een intensief traject. Twee (SKJ-geregistreerde) coaches komen drie maanden lang voor tien tot vijftien uur per week in het gezin observeren en begeleiden. Eén coach richt zich op het gezin en een andere coach richt zich op het kind of de kinderen. De coaches krijgen hierdoor goed zicht op de veiligheid in een gezin en de onderliggende problematiek. Tijdens de periode is er geregeld overleg tussen de coaches en de jeugdbeschermer. Na deze periode volgt een gedegen advies over welke (jeugd)hulp er moet worden ingezet. Uniek aan dit traject is dat de coaches intensief samenwerken met de jeugdbeschermer en de gedragswetenschapper.

Op wie is Kort & Krachtig primair gericht? Het belangrijkste doel van de interventie is zicht krijgen op de veiligheid in het gezin én een goed advies voor vervolghulp geven. Daarbij is er speciale aandacht,

‘Door onze regelmatige bezoeken, voelden we goed aan waar de behoefte lag van het kind en de ouders en konden we hen gericht helpen’

Gina, coach voor het gezin bij het Leger des Heils ruimte en tijd voor de kinderen; één van de coaches is er helemaal voor hen. Zo zorgen we ervoor dat het kind zich gezien voelt. Hij kan zijn gedachten en gevoelens uiten en staat er niet alleen voor.

Wat is de werkwijze?

1. aanmelding

De jeugdbeschermer doet de aanmelding. Binnen een week, uiterlijk twee weken, starten de coaches in het gezin. Ze zijn drie maanden in het gezin aanwezig om de situatie te observeren en doelgerichte begeleiding te bieden in de volgende fases.

In de eerste twee weken bepalen de jeugdbeschermer, het gezin en de coaches samen wat de (observatie)doelen zijn en stellen ze een zorgplan op. Ook werken ze, indien nodig, aan herstel van veiligheid. Mocht er sprake zijn van acute onveiligheid dan zullen de coaches samen met het gezin (en in afstemming met de jeugdbeschermer) aan de slag gaan dit op te heffen.

De coaches zijn actief betrokken in het gezin. Ze hebben specifieke aandacht voor elk gezinslid en voor elke jeugdige apart. Samen met het gezin en de jeugdbeschermer bespreken zij welke hulp er nodig is. Ze werken samen aan de doelen door gesprekken te voeren, de situatie te onderzoeken en contact te onderhouden met de omgeving van het kind en diens gezin. Zo kunnen ze de vervolghulp goed en op tijd regelen.

4. afrondingsfase

In een eindgesprek stellen de coaches samen met de jeugdbeschermer en het gezin de vooruitgang en de gestelde doelen vast. In deze fase zorgen de coaches voor een goed plan voor een warme overdracht en vervolghulp, zodat er blijvende hulp is voor het kind en gezin.

Nog eens samengevat wat de interventie Kort & Krachtig inhoudt:

• Met duale hulpverlening krijgen we in korte tijd zicht op de situatie (één coach voor het gezin en één voor de jeugdige).

• Coaches kunnen een passend advies voor vervolghulp geven, waardoor de geboden hulp niet wisselt.

• Het kind staat centraal, er is ruimte voor zijn of haar gedachten en gevoelens.

• Er wordt gewerkt met vaste hulpverleners en een heldere, transparante werkwijze.

• Het traject is kort en er komt een concreet plan waarin het belang van het kind en gezin centraal staat.

Nico en Sharissa, ouders van Melvin

• Er komt een duidelijk advies over de benodigde vervolgstappen.

Mirjam van Driel is senior gedragswetenschapper (orthopedagooggeneralist) en Kernteamlid Specialisatienetwerk Jeugd. Ze heeft meegewerkt aan de methodiek van Kort & Krachtig.

“Als Leger des Heils maakte we ons, zeker in de coronatijd, zorgen om jeugdigen die bij ons binnenkwamen. Het werd nog urgenter om passende hulp te kunnen bieden. In de regio Noordoost van het Leger was een interventie ontwikkeld die hier goed op aansloot. De evaluatie van de pilot in Noordoost is meegenomen in de doorontwikkeling van de landelijke interventie Kort & Krachtig. Vanuit een intensief overleg tussen de Jeugdbescherming en de Welzijns- en Gezondheidszorg van het Leger is de huidige interventie vervolgens ontstaan.”

Kind is volwaardig gesprekspartner

“Het belangrijkste aspect van de methodiek is wat mij betreft het feit dat de jeugdige een eigen coach heeft. Er is de afgelopen jaren veel over kinderen en jeugdigen gepraat, maar er komt nu gelukkig steeds meer aandacht voor het praten mét de jeugdigen. Wij zien dat jeugdigen sneller hun verhaal doen bij een coach die er speciaal voor hen is. We zijn heel transparant in wat we doen met wat ze vertellen, en wat we bijvoorbeeld ook met hun ouders delen; we behandelen hen als volwaardig gesprekspartner. En dat werkt. Jeugdigen hebben vaak wel een mening over dingen, maar kunnen ondersteuning gebruiken bij het communiceren ervan.”

‘Zeker in deze tijd met lange wachtlijsten, die soms wel oplopen tot een jaar, is Kort & Krachtig echt in het belang van het kind.

Marchien Huisman, gedragswetenschapper bij Leger des Heils Jeugdbescherming en Reclassering, heeft inmiddels verschillende Kort & Krachtigtrajecten meegemaakt.

“We overleggen met meerdere jeugdbeschermers in een multidisciplinair overleg wat een gezin nodig heeft. Als we erachter komen dat we nog geen goed zicht hebben op de thuissituatie, zijn we blij dat we Kort & Krachtig in kunnen zetten. Het voordeel van deze interventie is namelijk dat er dan heel snel gestart wordt in een gezin. Zeker in deze tijd met lange wachtlijsten, die soms wel oplopen tot een jaar, is dat echt in het belang van het kind. Doordat de mensen van Kort & Krachtig zo intensief met het gezin en het netwerk samenwerken, krijg je in korte tijd een zeer goed beeld. Het probleem van het kind wordt echt in de context van de gezinsinteracties bekeken. Tot slot is het advies dat je van de coaches krijgt heel gedegen. Op deze manier krijgen het kind en het gezin zo snel mogelijk duidelijkheid over wat er nodig is, wat helpend is en hoe er toegewerkt kan worden naar verbetering van hun situatie.”

Kinderen bij vader

“Je kunt beter passende hulp inzetten na een Kort & Krachtig-interventie. Zo voorkomen we dat gezinnen van de ene hulpvorm naar de andere gaan, en de bereidheid om aan hulp mee te werken verliezen. Het is dus intensief, maar daardoor ook efficiënt.”

“Er was onlangs een situatie van een gezin met gescheiden ouders. De kinderen woonden vooral bij de vader, en de moeder wilde de kinderen niet meer naar de vader terugbrengen. Door de Kort & Krachtig-interventie kwamen we er snel achter dat de beschuldigingen die zij aan het adres van de vader uitte, niet klopten. De kinderen wonen nu weer bij de vader en hebben een contactregeling met hun moeder, omdat het belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen dat ze met hun beide biologische ouders contact hebben en houden. Doordat Kort & Krachtig op zo’n korte termijn en zo intensief ingezet kon worden, konden de jeugdbeschermers snel de juiste lijn voor deze kinderen uitzetten.”

Ben je een jeugdbeschermer en wil je meer weten over Kort & Krachtig?

Scan de QR-code voor meer informatie, tarieven en de contactgegevens van jouw regio.

VELDWERK IN DEN HAAG: