Magazine van het Leger des Heils
Jaargang 128 nr. 3
“ Vader, vergeef het hun�
redactie
nr. 3
Eindredacteur Menno de Boer
Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Suzanne Janse Marko Mellema
Vormgeving
Nathan Sudmeier
Traffic
Arnoud van Roosmalen
4
Ex-crimineel Jan Corsius bekeerde zich
8
Stop met die dingen
10
René Ruitenberg: ‘alles moest om mij draaien’
Cover
Nathan Sudmeier
reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl
druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem
strijdkreet MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal André Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl © Leger des Heils 2015 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.
14
De trigger zit in je hoofd, niet in je maag
16
Verslaafd? Dan stop je toch gewoon?
18
Waarom jij Jezus nodig hebt?
20
Van de straat: wat is niet goed voor je, maar lastig om mee te stoppen?
22
Stoppen met...
“Vader, vergeef het hun” Waarom is het zo moeilijk om te stoppen met dingen die niet goed voor ons zijn? Simpele dingen zoals roken, overeten, te laat naar bed... Maar denk ook aan overspel, gokken, liegen, stelen, frauderen, verslaving, moord... Het is aan de orde van de dag. Je zou kunnen zeggen dat het in ons karakter zit. ‘Nee,’ zeggen, is moeilijk. We zijn hardleers en we zijn niet opgewassen tegen verleidingen. In de geschiedenis van de mensheid is er maar eentje geweest die nooit ergens spijt van hoefde te hebben. Iemand zonder slechte gewoontes, als het ware. Die persoon was Jezus. Het is een lang verhaal (pagina 20), maar uiteindelijk bleek zijn dood aan het kruis onze redding. Hij gaf Zichzelf voor ons. “Vader, vergeef het hun” vroeg Hij aan God met ons in gedachten. Wat een onvoorstelbare liefde. Jezus brengt ons terug bij God. Alleen samen met Hem kunnen wij afrekenen met de dingen die ons iedere dag weer verleiden.
strijdkreet | 3
Ex-crimineel en souteneur Jan Corsius bekeerde zich
‘Mild zijn, dat is levenskunst. Ik moet het bijna elke dag opnieuw leren’ TEKST GALIËNE GERRITSEN BEELD MILAN VERMEULEN
H
ij zette zijn vriendin achter het raam, verdiende miljoenen met hasjhandel en zware criminaliteit en slikte, spoot en snoof alles wat voorhanden was. Tot Jan Corsius (57) de Bijbel opensloeg. De ‘grote jongen’ werd klein, leerde huilen en vergaf zichzelf. Daar stond hij dan, naast de auto. Bijna Den Haag uit, lekke band. Prompt stopte er een motoragent. “Zal ik even helpen? Hier, een krikkie, hou vast. Hup, band eraf. Zo. Thuiskomertje erop, hup. Moertjes aandraaien. Een, twee, drie, vier. Rijden maar. Fijne dag nog!”
4 | strijdkreet
Jan: “Dat was raar voor mij hoor, zo’n ervaring. Heel raar. Jarenlang zat de politie je op de hielen en moet je maken dat je wegkomt zodra je iets in die kleuren zag. Nu stond er eentje naast me, hielp me en wenste me nog het beste toe ook. Ik ben op de stoep gaan zitten en heb eerst even God bedankt.”
‘slechte wijk’ van Den Haag in de jaren ’60. Zijn vader alcoholist, zijn naaste familie prostituee of pooier in de Doubletstraat om de hoek. Geld was er altijd. Hij poetste de Mercedes van z’n neef voor 25 gulden. “Een vermogen voor een jochie van 12. Maar voor mij de normaalste zaak van de wereld.”
Trillende vork
Ook geweld was gewoon. “Tijdens het eten werd m’n vader nog wel eens kwaad. Meer dan eens had ik een vork trillend naast mijn bord in de houten tafel staan.” Rode lampjes hoorden bij de straatverlichting. Hij ging mee naar de peeskamertjes en bleef op de gang wachten tot het klaar was.
Geef Jan Corsius een zetje en hij houdt niet meer op met praten. In plat Haags, met brede armgebaren en een schaterende lach, brengt hij beelden tot leven die doen denken aan een spannend jongensboek. Maar zo romantisch was zijn leven niet. Hij groeide op in Transvaal, de
Maar daar bleef het niet bij. Hij handelde in van alles, pleegde overvallen, zette kraken. Alles wat hij pakken kon. strijdkreet | 5
Maar tegelijkertijd was hij een kind zoals de anderen, dat op kerstbomenjacht ging om met oudjaar te helpen het grootste vuur te maken. Of hij door had wat er aan de hand was? Hij denkt van niet. “Ik verstopte me voor die indrukken, ik zag het niet.”
Verraad Op z’n zestiende trad hij in de voetsporen van z’n neven. Hij ging als slager werken in Duitsland, maakte muziek in kroegjes en versierde meisjes. Z’n derde vriendin, Petra, was de eerste die hij verkocht. Aan vrienden. “Ik had een kijkgaatje in de deur gemaakt om de boel een beetje in de gaten te kunnen houden.” Met Petra kwam ook de hasj op tafel. Later kwamen daar heroïne bij, LSD, cocaïne, opium. Hij introduceerde de Hasjtaxi in Nederland: klanten konden van een soort menukaart kiezen uit twaalf soorten hasj en wiet, waarna hij de bestelling leverde. Een lucratieve business waarmee hij goed geld verdiende. Maar daar bleef het niet bij. Hij handelde in van alles, pleegde overvallen, zette kraken. Alles wat hij pakken kon, ging mee. Steeds meer, met steeds zwaardere criminelen. “Als ik een tip kreeg dat er ergens kilo’s hasj lagen of een hoop geld, pakte ik m’n wapen en ging erop af. Ik was voor niemand bang.” Een junk verlegt voortdurend zijn grenzen, hij maalde nergens meer om. “Uiteindelijk heb ik zelfs mijn eigen moeder verraden.” Na een overval verkocht Jan een deel van de buitgemaakte briljanten aan zijn moeder. Toen de politie hem te pakken kreeg voor een ander akkefietje, ‘hielp’ hij hen de overvalkwestie op te lossen, in ruil voor z’n vrijlating. “Ik ben laag gegaan.” Op een donderdag werd hij wakker in de laadruimte van een vrachtauto. Hij kon zich alleen nog herinneren dat hij
6 | strijdkreet
drie dagen daarvoor een shot heroïne en cocaïne tegelijk had genomen. “Daar bedacht ik: wat is mijn leven nutteloos, wat stelt het voor?”
Aftroeven Ed Dijkhuizen, een oude vriend met losse handjes en een carrière in de criminaliteit, hing aan de gewichten in de sportschool terwijl hij vertelde hoe hij gelovig was geworden. Jan: “Hij hield er maar niet over op, telkens kwam hij weer met bijbelteksten op de proppen. Ik werd er gek van. Ik zeg: ‘Ed, als je nu je kop nie hou over die Jezus, doe ik je wat’.” Thuis bedacht Jan een ander plan: hij zou die bijbel ook eens gaan lezen, kijken of hij zijn vriend kon aftroeven met kennis over de teksten. Dat pakte anders uit. “Ik moest blijven lezen, dag en nacht door. Ik vond het zo mooi wat er stond, zo aansprekend en verzachtend.” De Bijbel liet hem niet meer los, en zelfs van Eddie’s verhalen kon hij geen genoeg krijgen. Er brak iets. “Een crimineel duwt emoties weg, agressie overwoekert elk gevoel. Geduld, vergevingsgezindheid, voor mij bestond dat niet.” Door de bijbelverhalen en de gesprekken met Eddie leerde hij iets voelen bij de liefde van God, bij het onderscheid tussen goed en kwaad. Hij zag in dat erkenning van fouten het begin van vergeving inluidt. “Ik zag mezelf door Gods ogen, wat ik deed, wat ik anderen had aangedaan, wat anderen mij hadden geflikt. En ik kon alleen maar janken.”
Kapitein Jan Tranen zijn een goed medicijn, zegt Jan nu. Ze maken hem milder. En vergevingsgezind. “Mild zijn, dat is levenskunst. Ik moet het bijna elke keer opnieuw leren.” Hij moet ook zichzelf vergeven, anders komt hij niet los van de wroeging, denkt hij. Want natuurlijk voelt
ben ik, gebruik me maar’. Sindsdien schenkt hij soep en koffie aan verslaafden in de dagopvang. Zo liep hij vorig jaar Aadje tegen het lijf, bassist en ex-dakloze. Ze speelden wat samen, Aadje gitaar, Jan piano, en kwamen op het idee een studio in te richten waar daklozen met elkaar muziek kunnen maken. Zo ontstond het project Plug & Play, een plaats waar iedereen die een instrument speelt, kan musiceren. Muziek ontspant, weet Jan. Het geeft mensen een gevoel van zelfrespect. En het brengt je op andere gedachten. “Doordat ik zelf een junk was, weet ik wat ze doormaken. In gesprekken daarover wil ik hen graag helpen. Ondertussen maken we muziek. Uit mezelf begin ik nooit over mijn bekering. Maar als we wat spelen en zingen, beginnen zij vaak over God. Dat vind ik mooi.”
Huilen
hij die. Spijt? “Zonder deze ervaring zou ik nu niet doen wat ik doe bij het Leger des Heils. Dus nee, dat niet. Maar ik hoef het leven van toen niet meer terug.” Soms krijgt hij nog ‘een zaakje’ aangeboden, hij heeft nog steeds contact met oude vrienden. Ze noemen hem Kapitein Jan, samen kijken ze voetbal. “Maar ik laat me niet meer verleiden tot hun zaken. Ik wil niet meewerken aan verslavingen, ik weet hoe erg dat is.” Kort na zijn bekering liet hij zich dopen. Hij kickte af van de drugs en brak met zijn oude leven. Hij meldde zich bij het Leger des Heils met de woorden: ‘Hier
Op zondag bezoekt Jan nog wel eens een Haagse Volle Evangelie-gemeente waar hij geregeld het podium beklimt om publiekelijk aan God zijn schuld te belijden. Op z’n Jans: ‘Goeiemorgen Vader. Hoe gaat het? Ik wil u vertellen dat…’ Jan: “Zo ben ik, op een andere manier gaat het niet. Er zijn mensen die daar vragen over stellen of me naderhand aanstoten: ‘Moet dat nou?’ Maar laatst zei een van de heilssoldaten die ik bij het Leger sprak: ‘Als er iemand in de zaal zit die God niet kent, is het met jouw getuigenis alsof God naast diegene op de bank gaat zitten. Dichterbij kun je niet komen.’ Moest ik om huilen natuurlijk, ik vond het een mooi compliment.” Henoch, dat is zijn bijbelvoorbeeld. Een voorvader van Noach, diepgelovig en trouw. Volgens de overleveringen iemand die door zijn nauwe omgang met God niet stierf, maar op een dag werd opgenomen in de wolken. “Henoch wandelde met God. Zo zou ik het ook wel willen”, zegt Jan. Hij denkt even na, vervolgt dan: “Misschien ben ik Henoch al wel. Ik durfde het eerst niet te zeggen, maar als mensen me naar m’n geloof vragen, zeg ik: ‘Ik wandel gewoon met God’. En schaterend: “Ik ben alleen nog niet opgenomen.”
strijdkreet | 7
stop met die dingen! GENesis
Psst... Jullie zouden dat ene moeten doen
Ok jullie twee, dat ene mag je niet doen. Voor de rest, veel plezier!
OK OK
Wat is er gebeurd?
Jongens!
We hebben dat ene gedaan...
De rest van het oude testament
Jongens!
Jullie zijn mijn volk, en en jullie moeten stopp van en do het t me We zullen die dingen die dingen niet doen
We hebben die dingen gedaan...
Het nieuwe testament
We hebben het nog nooit gezien, maar hij doet die dingen vast als niemand kijkt...
en ondanks dat jullie Ik ben de zoon van God gedaan houden die dingen hebben van jullie, de vader en ik nog steeds gen din die t maar stop me Ok, beda n
kt
8 | strijdkreet
We brengen je naar de rechter voor het doen van die dingen
Heb jij die dingen gedaan?
nee
Ik heb die dingen nooit gedaan...
Hij heeft die dingen niet gedaan...
OK
Maakt niet uit dood hem gewoon!
Jongens!!
1 e brief van Paulus
2 e brief van Paulus WIJ HEBBE N DINGEN GE DIE DAAN...
OK
OPENBARINGEN Jongens!!
ER GEEN GKOMT ZULLEN ALS JEZUS TERU NGEN DI ZIJN DIE DE MENSEN MEER N: SE US RT DOEN. ONDE
STOP MET HE VAN DIE DINGT DOEN EN!!!
ALBERT DE JONG
Wij hebben die dingen gedaan...
Jezus houdt nog steeds van jullie en omdat jullie van hem houden moeten jullie stoppen met die dingen
Einde strijdkreet | 9
10 | strijdkreet
Ex-marathonschaatser René Ruitenberg:
Alles moest om mij draaien TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS
Ex-marathonschaatser René Ruitenberg leefde een leven
Go Ahead moest je soms ook op zondag spelen.
van succes, geld en vrouwen. Totdat zijn schoonzus
Dat was voor ons gezin de rustdag. Kerkdiensten
overleed. Een gebeurtenis die een radicale ommekeer in
overslaan om te sporten was geen optie.”
zijn leven teweeg bracht. Een nieuwe liefde Een jonge geest in een gezond lichaam. Zo zou
Hij ontdekte een nieuwe liefde. Het
je René Ruitenberg (44) kunnen omschrijven.
marathonschaatsen. Iets waar hij ook al in
Hij straalt energie uit, beweegt soepel, heeft
uitblonk. Net als in volleybal, tafeltennis en tal
een heldere, guitige, blik in zijn ogen en is
van andere sporten. “Ik beleef enorm veel plezier
communicatief. De antwoorden op de vragen
aan alles wat met sporten te maken heeft, maar
komen gemakkelijk. Geen wonder, hij heeft zijn
werkte er ook hard voor. Ik had een keiharde
verhaal in de loop van de jaren al talloze malen
trainingsdiscipline. Zo zelfs dat anderen het
verteld. In kranten, op radio en televisie en in
soms niet leuk meer vonden.”
de honderden spreekbeurten die hij overal in Nederland (en soms in het buitenland) houdt.
Successen
“Tachtig per jaar. Niet alleen op zondag, ook
De successen volgden al snel. In 1992 werd hij
door de week.”
Nederlands kampioen marathonschaatsen op kunstijs en vijf jaar daarna won hij de KNSB Cup.
Kerk gaat voor voetbal
Later schreef hij het Nederlands Kampioenschap
Aan energie ontbreekt het hem niet en heeft
op Natuurijs (op de Oostenrijkse Weissensee)
het hem nooit ontbroken. Van jongs af aan niet.
op zijn naam, won de USA Marathon (in Noord-
Sport was (en is) zijn ding. Toen hij elf jaar was,
Holland) en de Veluwemeertocht. Hij beëindigde
kreeg hij zelfs de kans om bij voetbalclub Go
zijn topsportcarrière in 2012.
Ahead Eagles in Deventer ‘in de kost’ te gaan. Op een voetbalinternaat, zoals clubs als Ajax
Alie
die later ook zouden kennen. Hij was een echt
Tien jaar eerder kwam zijn schoonzus Alie om
voetbaltalent. Helaas stak zijn vader een stokje
het leven bij een auto-ongeluk. Een gebeurtenis
voor een professionele voetbalcarrière. “Voor
die niet alleen het leven van zijn oudste broer
strijdkreet | 11
Henri op de kop zette, maar ook dat van hem.
Geen controle meer
Het zorgde voor een ongekende ommekeer.
Demonisch. Zo noemt René de energie die hij in
“Alie was een eenvoudige, lieve en heel
zijn succesvolle sportperiode om zich heen had.
christelijke vrouw. Op verjaardagen moesten we
“Ik had bij wijze van spreken op mijn voorhoofd
altijd wel een beetje om haar lachen. Als wij het
staan ‘pak mij’. Het had mij volledig in zijn macht
over sport, geld of de nieuwe caravan hadden,
en om daar uit te komen is niet gemakkelijk. Mijn
begon zij soms zomaar over Jezus. Toen zij
leven, de sport, het succes en de vrouwen. Het
overleed bij dat ongeluk, besefte ik ineens dat,
werd mijn identiteit. Maar het bevredigde nooit,
als zo’n lieve, gelovige vrouw als zij zomaar van
want de volgende dag voelde ik weer die leegte.
de ene op de andere dag er niet meer kon zijn,
Het was één grote leugen. Vanuit die leegte, die
dat voor mij ook zou kunnen gelden. Haar dood
leugen ontstond er ook angst. Als mijn vrouw
heeft mij volledig stilgezet.”
van mijn avontuurtjes met andere vrouwen zou horen, dan was ik haar misschien wel kwijt
Verliefd op de aandacht
geweest. Anderen die er van wisten, zeiden:
Zijn leven tot op dat moment was een leven
‘waarom stop je er dan niet mee?’ Dat kon ik
van sport, succes, geld en vrouwen. En hij hield
niet. Ik had er geen controle meer over. Het had
van dat leven. “Kranten die over je schrijven,
mij in zijn macht.”
interviews op radio en televisie, sponsors die klaarstaan met grote bedragen. Het kon niet
Verandering
op. Ik was verliefd op de aandacht. Ook van
De grote verandering, de confrontatie zoals
vrouwen. Als ik ergens binnenkwam waren
René het noemt, kwam na het overlijden van zijn
er meteen ogen die mij zochten en ik zocht
schoonzus. “Toen had ik de touwtjes voor mijn
zelf ook oogcontact. Het was puur de kick, de
gevoel niet meer in handen. Ik stond letterlijk
spanning, het spelletje.”
met lege handen. Op de dag dat zij overleed, kwam ik het dorp waar het gebeurd was
Leegte
binnenrijden op mijn fiets. Ik liet mijn fiets vallen
Het maakte hem egocentrisch, zegt hij. “Ik was
en ik knikte door de knieën. Ik besefte dat leven
een winnaar. Alles draaide om mij en moest ook
ongrijpbaar en kwetsbaar is.”
om mij draaien. Er was weinig ruimte voor de ander. Ook als het om geld ging.” René leefde
Stoppen met het ‘oude’ leven
in een roes. De dingen die hij deed en zijn
Hij begon in de Bijbel te lezen. “Ik werd
egoïsme pasten bij die roes. Hij was zich niet
hongerig en ging ook andere boeken over de
bewust van wat het succes met zijn karakter had
Bijbel lezen en bidden. Ik wist hoe dat moest,
gedaan. “Ik heb af en toe een moment gehad
omdat ik in een gelovig gezin was opgegroeid.
waarop ik dacht: ik ben verkeerd bezig. Het werd
Wat mij in de Bijbel en de boeken triggerde
gaandeweg zelfs steeds erger.” Nu weet hij dat
was Gods bovennatuurlijke liefde en genade.
het allemaal te maken heeft met de zucht naar
Toen ik dat meer ging zien en voelen, begon ik
erkenning. “Je wilt geliefd zijn. Ik ben de op
langzamerhand mijn leven anders in te richten.
één na jongste uit een gezin met acht kinderen.
Het zaadje was gezaaid, maar tegelijkertijd was
Mijn ouders hebben ons naar eer en geweten
er nog steeds die innerlijke onrust. Gaandeweg
opgevoed, maar er ontbreekt wel iets.
ontstond het verlangen om te stoppen met het ‘oude’ leven.”
Als kind wil je gezien worden. Individuele liefde
12 | strijdkreet
en aandacht van je ouders. In een groot gezin
De Bijbel als spiegel
gaat dat niet altijd. Dan ontstaat er een leegte
Een jaar na het overlijden van Alie nam René
die je wilt vullen.”
deel aan een cursus, ‘Op zoek naar het levende
“Toen had ik de touwtjes voor mijn gevoel niet meer in handen. Ik stond letterlijk met lege handen.”
water’. “Ik dacht: daar moet ik naar toe. Ik wist
gejankt. Er bleef niets meer van mij over. Ik had
niet wat ik me er bij voor moest stellen. Er zat
één verlangen: het nieuwe leven ontvangen.”
vierhonderd man en het voelde als een geestelijk warm bad. Ik dacht: hier gaat het gebeuren…
Een Godswonder
En het gebeurde. Toen de cursusleider (Herman
De confrontatie en de ommekeer zetten door.
Boon, red.) sprak over hoe de Bijbel jouw leven,
René veranderde radicaal. ”Dankzij Jezus”, zegt
jouw karakter spiegelt. Het leek alsof hij het, in
hij. “De karaktertrekken die ik had, verdwenen.
alles wat hij zei, over mij had. Ik zat te stuiteren
Zonder dat ik daar iets voor hoefde te doen.”
op mijn stoel. Hij zei: ‘ga eens op zoek naar wie
Hij biechtte zijn avontuurtjes op, z’n vrouw
je echt bent’. Niet naar hoe de wereld naar je
vergaf hem en hij ging op zoek naar een
kijkt, maar naar wie je werkelijk diep van binnen
andere invulling van zijn leven. Een vervulling.
bent. Wie is de ware René Ruitenberg? En laat
Hij vond die in het vertellen over wat hem was
op die identiteit het licht van Jezus schijnen.
overkomen. De succesvolle topsporter die zijn
Laat het toe. Wat zie je dan?”
egocentrisme en arrogantie verruilde voor een nieuwe persoonlijkheid. Eén die gegrepen was
Confrontatie
door Gods liefde en die wil delen met iedereen
“Dat heb ik een week gedaan en dat was heel
die het horen wil. “De kranten stonden er vol
confronterend. Ik zag door het licht dat op mij
van en nu nog, meer dan tien jaar later, willen
scheen, wie ik was. Een bedrieger, een leugenaar
mensen dit verhaal horen. Het is letterlijk een
en een egoïst. Ik heb die week emmers vol
Godswonder.”
strijdkreet | 13
“De trigger zit in je hoofd, niet in je maag” TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD CAROLINE MARTINOT
De weg naar de praktijk van Caroline Martinot in
eetgedrag. “Dat is meer psychologisch dan je denkt;
hartje Utrecht kent genoeg winkels met chocolaatjes,
bij mijn vak is inzicht het halve werk.”
supermarkten en een enkele snackbar. Maar als je
14 | strijdkreet
eenmaal bij de voedselconsulente binnen bent, is
Stel, je ben twintig kilo te zwaar en je wilt daar
er voor mensen met overgewicht een brede, zachte
vanaf. Dan kom je bij Caroline. Wat gebeurt er
stoel om in te zitten, en geen spoor van verleiding.
dan? “De mensen die bij mij komen voor hulp,
Caroline ziet het als uitdaging om mensen met
hebben geen morbide obesitas. Want dan ben
serieus overgewicht te helpen bij het afvallen. Of –
je echt een medisch geval. Maar de meeste
zoals ze het zelf noemt: controle te krijgen over hun
cliënten zijn wel veel te zwaar. En het zijn er niet
weinig, want de helft van de Nederlanders is
ook pas later. En veel mensen willen op de korte
te zwaar. Ze zitten niet lekker in hun vel, lopen
termijn effect zien. Dan gaat hun relatie uit en
het risico diabetes of andere klachten te krijgen
zeggen ze ‘ach ja, ik ben nu eenmaal een emo-
en vooral: ze kunnen zelf niet afvallen. Weetje,
eter’. Het is ook best moeilijk om zelf zo’n spiraal
de meeste mensen hebben al honderd diëten
te doorbreken.”
geprobeerd. Maar het lukt hen niet alleen. Een consulent werkt dan als een coach. Ik ben geen
Confronteren met verkeerd gedrag
diëtiste die je een schema geeft met wat je wel
“Naast dat ik inzicht verschaf in het probleem
en niet mag eten. Want een dieet is een straf –
en de achterliggende oorzaak, stel ik ook
je moet jezelf iets ontzeggen.
een eetdagboek met mensen op. Toch heeft
Een andere lifestyle, bijvoorbeeld houden van
iedereen een keer een terugval. Dat hoort erbij.
goede voeding, dat is een keuze. Eén van de
Zoals elk nieuw gedrag dat je moet aanleren,
langere termijn, maar wel een die je vol kunt
ga je een keer in de fout. Dat is niet erg, als je
houden. Ik ga met mijn cliënt op zoek naar
daarna maar doorgaat bij waar je was gebleven.
de trigger voor het overmatige, ongezonde
Ik ben iemand die meeleeft, maar ook een stok
eetgedrag. Die zit in je hoofd, niet in je maag.”
achter de deur. Zo heb ik een cliënte waarvan de hele familie veel te zwaar is. Zij is de enige
Je kunt eten niet uitbannen
die nog geen diabetes heeft. Je zou denken dat
Hoe werkt dat dan? Hoe word je twintig kilo te
het nét niet hebben van diabetes een goede
zwaar? “Die kilo’s heb je natuurlijk niet in één
motivatie is om af te vallen. Maar dat is dan toch
dag. Overgewicht krijg je als je stelselmatig
niet genoeg. Omdat haar familie het ongezellig
te veel eet. Vaak is eten een manier om een
vindt als ze niet lekker meesnoept. Dan moet ik
naar gevoel weg te werken. Net als andere
ook confronteren: als je gezellig frikadellen wilt
verslavingen wil je iets verdoven. En dan verwen
eten met je familie, eet je straks ook gezellig
je jezelf met voedsel. Daarbij zijn suikers en
mee uit hun medicijnbakje.”
koolhydraten verslavende stofjes; ze zorgen voor de aanmaak van dopamine in je hoofd. Het
Gezondheid prioriteit geven
lastige van een eetverslaving is dat je het eten
Als je gezond leven beter wilt leren volhouden,
niet uit je leven kunt bannen. Je hebt voedsel
moet je er volgens Caroline allereerst een
nodig en je ontkomt er niet aan om ermee
prioriteit van maken. En het heeft ook met
geconfronteerd te worden. We hebben zoveel
concrete kennis te maken: “Van een Snickers
voedsel voorhanden; we moeten sterker dan ooit
gaat je bloedsuikerspiegel als een speer
zijn om al die snelle bevrediging met onze ratio
omhoog, waarna deze heel snel weer keldert.
te negeren.” Op die manier moet je blijven snacken en daar Stapje voor stapje
raakt je lichaam van in de war. De kunst is om
Volgens Caroline is het lastige van overgewicht
regelmatig kleine, voedzame dingen te eten
dat het stapje voor stapje erger wordt. Als je
waardoor je bloedsuikerspiegel stabiel blijft. En
een zak chips eet, ben je niet de volgende dag al
luister goed naar dat lichaam: als je te veel eet,
een stuk dikker. “De straf komt pas later. Net als
werkt je verzadigingsseintje niet meer, omdat
bij nicotine: pas als je longkanker krijgt, merk je
het te veel in de war is gebracht. Je lichaam is
het ernstige effect van al die jaren roken. Maar
kostbaar. Als je ervan houdt en er goed voor wilt
andersom is het ook zo: als je je eetpatroon
zorgen, moet je ook goed luisteren. Een goed
aanpast, ga je langzaamaan afvallen. De
gesprek met een psycholoog is dan misschien
beloning op je gezonde eetgedrag merk je dus
wel effectiever dan honderd diëten.”
strijdkreet | 15
Verslaafd.. ‘Nou, dan stop je toch gewoon?’ TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS
16 | strijdkreet
Hoe moeilijk is dat eigenlijk?
irritatie op. Het je inleven in de
is. Als zo’n kind volwassen wordt,
Stoppen met een verslaving?
wereld van een verslaafde, blijkt
zal het nog steeds hetzelfde doen.
Is dat een kwestie van ‘gewoon
vaak ingewikkeld voor mensen die
Dan is het niet het huiswerk, maar
doen’ voor een verslaafde?
wel met één of twee glaasjes, één
bijvoorbeeld een ruzie met de
“Nee,” zegt Vanessa Koetsveld
joint, zo af en toe een staatslot en
partner. Dan zegt zo iemand: ‘ik
resoluut. Ze is psycholoog en
de maatschappelijk geaccepteerde
weet dat ik het op de langere termijn
werkt bij verslavingskliniek
hoeveelheid seks per week toe
moet oplossen, maar daar heb ik nu
‘De Wending’ van het Leger
kunnen. Natuurlijk is het beter
geen zin in.’ En eigenlijk kan ik dat
des Heils in Apeldoorn. Elke
zonder, maar het gros van de
niet zo goed verdragen en daarom
dag ziet ze cliënten die zwaar
mensen lukt het om gewoon maat
ga ik maar drinken.”
verslaafd zijn of zijn geweest.
houden. Wat gebeurt er eigenlijk
Aan alcohol, drugs, gokken
in het lichaam en de geest van een
Ander gedrag aanleren.. moeilijk
of seks. Dat levert soms
verslaafde, waardoor het zo moeilijk
Volgens Vanessa is het ‘niet op lange
opmerkelijke situaties op.
is om te stoppen? Vanessa: “Veel
termijn kunnen denken’ één van de
mensen die verslaafd zijn, hebben
verklaringen waarom mensen steeds
“Ik kan hier bijvoorbeeld niet mijn
een ander probleem, zoals een
terugvallen in hetzelfde gedrag. Bij
bril poetsen met zo’n papieren
psychiatrisch probleem, waardoor
de cliënten die Vanessa dagelijks
brilpoetsdoekje. Daar zit alcohol
ze verslaafd zijn geraakt. Ze zijn
treft, heeft korte-termijn-denken
op en als een alcoholverslaafde dat
bijvoorbeeld ernstig verwaarloosd in
letterlijk hun leven verwoest. “Ze
ruikt, roept dat een verlangen naar
hun jeugd. Hun ouders hebben geen
besteedden lange tijd al hun geld
drank op. Hetzelfde geldt voor
grenzen getrokken. Daardoor zijn
aan hun verslaving, betaalden
handzeep met alcohol. Die moet je
ze impulsief geworden en gericht
hun rekeningen niet, werden uit
hier ook niet ophangen, omdat er
op behoeftebevrediging op de korte
hun huis gezet en belandden op
alcoholverslaafden zijn die binnen
termijn. Ze hebben niet geleerd om
straat. De cliënten die hier worden
de kortste keren met hun neus
iets op langere termijn te plannen.
behandeld, zijn bovendien mensen
onder de dispenser hangen.”
Een kind zegt bijvoorbeeld dat het
die al jarenlang behandeld zijn. Vaak
vandaag ‘geen zin’ heeft om zijn
zonder succes.” Bij ‘De Wending’
Geen zin - geen grenzen
huiswerk te maken, maar er is geen
wordt geprobeerd om mensen ander
Verslaafden roepen bij veel mensen
ouder die dan zegt dat het wel moet
gedrag aan te leren en dat is volgens
een mengeling van medelijden en
gebeuren, omdat het verstandig
Vanessa heel moeilijk. “Het zijn geen
mensen die een half jaar geleden
het ‘gelukshormoon’ dopamine
verwoestend, net als de problemen
begonnen zijn met dit gedrag, maar
vrijkomt. Het levert meteen een
die aan de basis van de verslaving
soms al veertig jaar verslaafd zijn.
positief gevoel bij de verslaafde
liggen. Eén van de mooiste dingen
En dan word je hier gevraagd om
op. Als je vervolgens stopt met
in dit werk, is zien dat iemand na
het anders te doen. In de kliniek zelf
dat waaraan je verslaafd bent, dan
verloop van tijd toch weer min of
is het nog wel te doen om te stoppen
blijft je lichaam er toch telkens
meer normaal kan functioneren.”
met je verslaving. Hier mag je niet
om vragen. Als je heel lang iets
‘gebruiken’ en is het veilig. Maar
gebruikt, gaat er bovendien iets
‘buiten’ is het een ander verhaal. Je
stuk in je hersenen, zoals het
kunt bijvoorbeeld iemand leren geen
remmingssysteem. Mensen die dit
alcohol meer te gebruiken, maar
niet hebben, denken: ‘één of twee
daarmee los je het probleem niet
biertjes is genoeg’. Bij iemand die
op. Iemand moet leren anders om
verslaafd is, zijn veertig glazen
te gaan met emoties. De verslaving
soms nog niet genoeg. Ze kunnen
is alleen maar een reactie op wat er
gewoonweg niet stoppen.”
gebeurt. Het verdooft de vervelende of over zijn situatie heeft. Juist daar
Terug op de rails, mooi om mee te maken
moet je mee om leren gaan.”
De cliënten die op ‘De Wending’
gevoelens die iemand over zichzelf
worden behandeld, behoren tot de
‘Gelukshormoon’ vraagt om meer
zwaarste doelgroep. Toch lukt het
Maar dat is niet het enige. “Als
regelmatig om mensen weer zover
mensen lang gebruiken, gebeurt
te krijgen dat ze hun leven terug
er ook iets in de hersenen. Er
op de rails krijgen. “Natuurlijk zien
slijpen een soort paadjes in de
we ook terugval. Mensen die hier
hersenen die het signaal geven ‘iets
een tweede of derde keer komen.
moeilijks = gebruiken’. Telkens
En veel van de mensen die we hier
opnieuw. Bij verslaving worden
behandelen, blijven hulp nodig
bepaalde beloningssystemen in de
hebben. Bij het wonen, bij hun
hersenen actief, waarbij veel van
dagelijkse bezigheden. Verslaving is
strijdkreet | 17
Waarom jij Jezus nodig hebt? TEKST NATHAN SUDMEIER
Zo begon het
J
e hebt een nieuwe auto gekocht, of een heerlijke taart gemaakt naar een nieuw recept, of je dochter had een negen voor haar spreekbeurt. Je bent zó blij en trots, dat je dat gevoel met iedereen wilt delen. Soms tot vervelens toe. Eigenlijk wil je dat anderen net zo genieten als jij. Dat ze een ritje met je gaan maken, een stukje taart proeven, of net zo trots op je dochter zijn als jij. Sterker nog: je blijdschap wordt alleen maar groter als je deze kunt delen. Zo voelde God zich ook, lang geleden. God is goed, volmaakt. Hij geniet en is volledig tevreden. En omdat Hij zo vol is van goedheid en liefde, wil (en kan) Hij die delen. Met ons! Hij legde zijn hele ziel en zaligheid in de schepping. Jij bent door God gewild! Een mooie uitspraak: “Het hoogste doel van de mens is God verheerlijken door eeuwig van Hem te genieten”.
Zo ging het mis Het leven was bijna te mooi was om waar te zijn. Er was maar weinig dat we als mens niet
18 | strijdkreet
mochten doen. Eén daarvan was eten van de boom van kennis van goed en kwaad. De duivel kon het niet uitstaan dat Adam en Eva zo gelukkig waren met God. In de vorm van een slang verleidde hij Eva precies dát te doen, wat door God was verboden. Dat was het einde van het paradijs. Door de jaren heen is dat nog steeds het doel van de duivel: mensen wegtrekken van een vol en eeuwig leven mét God, naar een totaal leeg bestaan zónder God, dat uiteindelijk de dood tot gevolg heeft. Nog steeds wil de duivel ons laten twijfelen aan de goedheid, gulheid en liefde van God. Veel mensen denken dat je als christen helemaal niets meer mag. Dat God vooral regels oplegt. Dat je niet meer mag genieten van het leven. Onzin, maar Eva trapte erin. Wij trappen erin.
Zo gaat het verder We hoeven niet ver te kijken om te zien dat de wereld, sinds Eva, ver weg is van het paradijs dat God voor ogen had. En wijzelf? Misschien denken we dat we
best een goed leven leiden, dat we geen fouten maken. Maar is dat echt zo? De maatschappij waarin we leven is enorm egoïstisch ingericht. Keuzes voor geld, macht, hebzucht, lust, enzovoort gaan vaak ten koste van de ander. Rijkdom is beschamend oneerlijk verdeeld. We doen allemaal dingen die niet goed zijn, soms zonder dat zelf te beseffen. De waarheid is dat we in Gods ogen niet meer rechtvaardig zijn, zoals Hij heeft bedoeld, maar onrechtvaardig. En God kan in zijn volmaakte goedheid en rechtvaardigheid niet tegen onrecht. God kan dus niet in de nabijheid van ons, onrechtvaardige, mensen leven. Maar God is gelukkig niet veranderd. Hij blijft dezelfde bron van liefde, goedheid en genade. Omdat wij niet gehoorzaamden, stuurde Hij iemand die dat wel kon en ook deed. Zijn eigen Zoon Jezus. Jezus stierf aan een kruis – hij heeft geboet voor onze fouten. En toen Hij stierf voor jou en mij, werd de afstand die er tussen God en ons was ontstaan, ongedaan gemaakt. Wat krom was, maakte Hij recht.
En jij?
W
ij hebben er, elk op onze eigen manier, een potje van gemaakt. Doelen in ons leven niet gehaald, fouten gemaakt en niet geluisterd naar God. We hebben allemaal gezondigd. Onze zonden hebben ervoor gezorgd dat we van God verwijderd raakten, en ook van het volle leven dat Hij voor ons heeft gecreëerd. Maar Jezus stond op uit de dood en overwon de zonde. Hij zegt tegen elk van ons, “Kom en volg mij”. Dit is de meest spectaculaire uitnodiging in de wereldgeschiedenis en tegelijkertijd de belangrijkste opdracht van de Schepper van het Universum. Ons antwoord, onze reactie op deze uitnodiging, deze opdracht, bepaalt ons lot. Afwijzing in welke vorm dan ook – ervoor kiezen om onze eigen weg te blijven volgen – leidt ons
TEKST STEPHEN COURT
naar een duistere bestemming, de hel. Aanvaarding brengt juist vergeving, vernieuwing, hoop, bestemming, liefde, acceptatie en eeuwig leven in de hemel.
Hoe gehoorzamen wij aan de opdracht? Jezus zegt ook: “heb berouw en geloof ”. Ik leerde ooit een eenvoudig gebed dat je kunt gebruiken om je gehoorzaamheid aan deze opdracht uit te drukken. Het bestaat uit drie gedeeltes: sorry, dank U en alstublieft. Als je het probeert, bedenk dan goed dat je bidt tot de Heer Jezus Christus, God zelf. Dit is hoe het zou kunnen gaan: Heer, Sorry dat ik ongehoorzaam ben. Sorry dat ik U negeer. Sorry dat ik U pijn doe. Sorry voor (vul maar in...). Alstublieft, vergeef mij elke zonde. Vergeef mijn opstandigheid.
Alstublieft, kom in mijn leven als Heer en Redder. Alstublieft, vul mij met Uw Heilige Geest. Dank U dat U aan het kruis stierf zodat mijn zonden zijn vergeven. Dank U dat zoveel van mij houdt en dat U mij nooit loslaat. Dank U voor Uw geduld en genade. Dank U voor (vul in waar je God nu voor zou willen danken). Dank u wel. Durf jij ja te zeggen tegen Zijn uitnodiging? Het is een wonderlijk, bovennatuurlijk avontuur!
strijdkreet | 19
Miquel: “Roken! Klassieker natuurlijk. Het is superongezond, maar wel lekker, haha!”
Elien terw a: “Ik ki i j stude jl ik eig k te veel e r seri nlijk e n. Ik als d es mo st e komt deadlin op eigen et e l . tekst Zo lasti echt dic ijk pas h g kiez bestand o om voor tbij e p af lev n in plaa je scher een wit erin ts ee m g!” n spa te nnen de zou aar ik mee ink niet. W in dingen dr en k o o kr en Wilfred: “I en is te veel tijd stek p rtstikke moeten stop grijk zijn. Ik ben ha tijd! Ik ben n el die niet bela sch en dat kost zove bels lemaal meu isti al b he en d t perfection is da hu n r E ve . as et w n d el gedoe ve ts at bijvoorbeel w ie , er et laats gez ik het liev op Marktp … Dan had es tj en ti ar voor die pa af.” ehad achter rustiger g
Wat is niet goed voor je, maar toch lastig om mee te stoppen? INTERVIEWS WILLEMIJN DE JONG FOTO’S MICHELLE DE BREE
Van de 20 | strijdkreet
! Haha, ik kan Sjors: “Snoozen omen als er echt nooit uitk er gaat, dan kk we de s ’s morgen op snooze. “ ak druk ik veel te va Op Giel: “Ja, ik ook. n me ko d tijd uit be …” is sowieso lastig
Jan: “Ik drink te veel wijn. Wanneer ik met vrienden afspreek – maar eigenlijk elke dag wel – drink ik na vijven een paar goede glazen wijn. Ik kom wel aan een f les per dag… Ben ik dan verslaafd? Ja, heè?”
Inge: “I mijn m k zou wat m kijke obiele telef inder op n o versla . Ik weet ni on moeten ving i et of d zijn a s, maa at een r l Tijden s ik het wat het zou go ed s ieman het eten, o minder deed f als i d praa . km moeten t… minde Daar zou i et ren.” k mee
Petra stopp : “Ik kan zou w en met do soms nie moete at vaker o ordravent wel g n nemen. p tijd ru . Ik s D oed z ijn… at zou ech t ” t
straat strijdkreet | 21
Stoppen met... Vul op de puntjes maar in waarmee. Snoepen, roken en Facebook zijn op dit moment de populairste en je kunt er zelf vast nog een paar bedenken. ‘Slechte’ gewoonten die aangepakt moeten worden. Waar paal en perk aan moet worden gesteld. Want het gaat vaak als vanzelf. Voordat je het weet is die zak snoep, die zak chips of dat pakje sigaretten leeg. Of heb je toch weer te lang op Facebook rondgehangen en ben je vergeten om... en vul maar weer in. TEKST JURJEN SIETSEMA
I 22 | strijdkreet
n deze wereld, waarin je gemakkelijk
koopt nu misschien meer light-producten of je
aan een veelvoud van verleidingen in
snoept wat minder. Maar radicaal stoppen?
alle soorten en maten toe kunt geven, is het nodig om jezelf te begrenzen.
In de loop van de jaren is een hele
Als de ergernis toeslaat over die broek die net
industrie ontstaan rond het stoppen met…
iets strakker zit dan een maand geleden, roep je
Gedragsdeskundigen en zelfbenoemde
misschien snel ‘ik stop er nu onmiddellijk mee’.
dieetgoeroes vertellen je graag hoe het moet en
Maar, wanneer is je dat echt gelukt? Oké, je
de methoden veranderen telkens opnieuw.
Als jij denkt dat je op de goede weg bent,
Ruimte
verschijnt er wel weer een nieuw boek waarin
God wil dat mensen op een manier met elkaar
het allemaal weer over een heel andere boeg
samenleven waarin er ruimte is voor iedereen.
wordt gegooid. Geld verdienen is tenslotte ook
Ruimte om vrij te leven en om je vrij te
een levenswijze die soms moeilijk te begrenzen
ontwikkelen. In de samenleving die Hij voor ogen
is.
heeft, is geen ruimte voor egoïsme, oneerlijkheid en andere schadelijke karaktertrekken. Daarom
Grenzen stellen
heeft Hij Zijn zoon Jezus Christus meer dan
Grenzen stellen is van alle tijden. De mens
tweeduizend jaar geleden naar de aarde
ontdekte al snel dat het nodig is om elkaar en
gestuurd; om de mensen te vertellen hoe Hij
om zichzelf te begrenzen. Waarom? Omdat de
wil dat wij leven. En, nog belangrijker, om een
mens in de basis grenzeloos is. Om het leefbaar
oplossing te bieden voor de manier waarop de
te houden voor jezelf en voor de ander is het
tomeloze grenzeloosheid van de mens er door
soms nodig om een streep te trekken. Tot hier en
de eeuwen heen voor zorgde dat er verwijdering
niet verder. Dat kan soms heel radicaal zijn. Een
ontstond tussen God en ons mensen.
grens die je hoe dan ook niet mag overschrijden omdat de gevolgen voor jou of voor de ander
Het was God zelf die hier niet mee kon leven.
nadelig zijn. Soms is een grens wat minder
Daarvoor houdt Hij teveel van ons. Maar om de
duidelijk en kun je de streep nog net iets verder
verwijdering op te heffen, was wel een offer
verleggen. Sommige grenzen geven ruimte.
nodig. De kruisdood van Jezus Christus. Een
De kunst is om voor jezelf te ontdekken waar
harde, wrede dood. Jezus droeg aan het kruis
en hoe je wilt begrenzen. Daarvoor is het eerst
de last van alles wat wij mensen fout deden en
nodig dat je een antwoord vindt op de vraag
nog altijd doen. Alles wat ervoor had gezorgd
waarom je geneigd bent om bepaalde grenzen
dat ons contact met God bijna onherstelbare
over te gaan. Waarom een hele zak chips en
schade opliep. Jezus herstelde met zijn dood het
geen halve? Waarom een hele avond achter
contact tussen God en mensen. Maar daar bleef
je computer en niet een uurtje? Waarom? En
het niet bij. Op de derde dag na Zijn sterven,
vul maar weer in. Het scala aan mogelijkheden
stond Hij op. Jezus overwon de dood en gaf ook
is onbegrensd en misschien ontdek je op je
ons daarmee uitzicht op een nieuw leven. Pasen
zoektocht nog wel veel meer dingen waarvan
is het feest van het nieuwe leven, door Jezus
je je misschien niet eens bewust was. Het klinkt
Christus en mét Hem. En dat leven begint niet
eenvoudig, maar hele volksstammen kunnen
straks, later, over zoveel jaren, maar nu al. Zodra
je vertellen dat dit niet zo gemakkelijk is. “Dan
we het contact met Hem zoeken en ons diep
stop je toch gewoon?” is daarom een zinloze
van binnen willen laten veranderen door Zijn
opmerking.
boodschap.
In de Bijbel staan veel verhalen van mensen die te maken hebben met de gevolgen van
En ja, hij stelt grenzen. Grenzen die, als je
grenzeloosheid. Mensen die moesten leren
daarover leest, alle ruimte bieden voor iedereen
omgaan met grenzen. Mensen die zich telkens
om zichzelf volop te ontwikkelen en voluit te
opnieuw bewust moesten worden van de
leven; zonder dat je jezelf of de ander schade
gevolgen van hun eigen grenzeloosheid.
toebrengt.
Individueel of als groep. In de Bijbel gaat het dan niet over relatief kleine dingen zoals
Het zijn grenzen die wij misschien niet als
waarmee dit stuk begint, maar vaak over slechte
vanzelf zien vanuit onze eigen grenzeloosheid.
gewoonten die veel schade toebrengen, zoals
Het zijn grenzen die, als we ze goed toepassen,
egoïsme, oneerlijkheid, moord en oorlog.
ervoor zorgen dat we uiteindelijk stoppen met…
strijdkreet | 23
En Hij is voor iedereen gestorven, opdat degenen die leven, niet meer voor zichzelf zouden leven, maar voor Hem die voor hen gestorven en opgewekt is. Uit de Bijbel, 2 Korinthe 5 vers 15
doen wat we geloven