Magazine van het Leger des Heils
Jaargang 128 nr. 4
Moderne slavernij Een wereld van tranen
nr. 4 redactie Eindredacteur Menno de Boer
Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Suzanne Janse Marko Mellema Vormgeving
4
Jojanneke over de prostitutie
8
Moderne slavernij
Nathan Sudmeier
Traffic
Arnoud van Roosmalen
Cover
Chameleon Eye
reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl
druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem
strijdkreet MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal André Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl © Leger des Heils 2015 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.
12
Virginia kon alleen nog overleven
16
Er is iemand die jou zoekt
18
‘Je voelt op je klompen aan dat het rotzakken zijn’
20
Voor een appel en een ei
22
‘Wat kan ik er nou aan doen?’
Een wereld van tranen Mensenhandel: mensen die worden uitgebuit of onder mensonterende omstandigheden moeten werken. En anderen profiteren daarvan. Het is een ernstige schending van de mensenrechten en een zware vorm van criminaliteit. De grootste groep slachtoffers bestaat uit vrouwen en meisjes die worden gedwongen om, tegen betaling, seksuele handelingen te verrichten met mannen. De slachtoffers zelf zien vaak niets van dat geld terug. Mannen en met name jonge jongens worden overigens ook het slachtoffer van seksuele uitbuiting. Maar er zijn meer vormen van
uitbuiting in andere sectoren. Net zo strafbaar en ook vallend onder de term ‘mensenhandel’. Denk maar eens aan meisjes die in Nederland als au pair werken en worden uitgebuit, uitbuiting in de horeca en misstanden in de agrarische sector. Als slachtoffer kun je je zo verloren voelen… Wie wil nog iets met jou te maken hebben? Tel je nog mee? Of ben je een tweederangs burger geworden? Besef je wel dat je door God nog altijd geliefd bent als mens? Overal ter wereld, ook in Nederland, komt mensenhandel in diverse vormen voor. Er schuilt een wereld van tranen achter deze afschuwelijke en mensonterende manier van uitbuiting. In Strijdkreet besteden we aandacht aan het fenomeen ‘mensenhandel’ en de slachtoffers. En aan wat jij kunt doen. strijdkreet | 3
Jojanneke over de prostitutie TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD RUBEN TIMMAN / HANS PETER VAN VELTHOVEN
Z
e maakte met de EO een docuserie over prostitutie. Niet omdat het haar zo’n inspirerend beroep leek, maar omdat ze misstanden aan de kaak wilde stellen in de wereld van betaalde seks. Naast veel positieve reacties vielen op Twitter de ‘happy hookers’ over haar heen toen de uitzendingen begonnen. De beeldvorming zou niet kloppen. Het was heus niet zo’n vervelende en onvrijwillige baan als het leek in de serie, zeiden de critici. Betutteling, zo’n vervelend beeld neerzetten van het werken achter de ramen - dat zal de vrouwen niet helpen. We vroegen Jojanneke van den Berge hoe ze zelf terugkijkt op het maken van de serie. “We hebben geprobeerd allerlei verschillende prostituees in de serie te krijgen. Daarvoor hebben we er tientallen gesproken. De eerste aflevering gaat ondermeer
4 | strijdkreet
over zelfstandig werkende vrouwen. Bijvoorbeeld SMmeesteres Josje, een hele vrolijke, sterke tante. Niemand ontkent dat er vrouwen zijn die dit werk zelfverkozen doen. Dat is ook niet de discussie in de serie. Maar dat er blije prostituees zijn die niet worden uitgebuit, betekent niet dat die andere groep er niet is.” Onvrijwillige seks De schattingen over hoeveel mensen er minder vrijwillig in de prostitutie werken lopen uiteen. Dat er ook een groep mensen minder vrijwillig achter de ramen werkt in de seksindustrie, blijkt wel uit de cijfers die het Openbaar Ministerie (OM) in de serie noemt. Volgens het OM vindt zeventig procent van de raamprostitutie onder een vorm van dwang plaats. “De cijfers van onderzoeken verschillen. Welzijnwerkers noemen negentig procent. De meest conservatieve schatting is 10%. Er zijn in Nederland naar schatting tussen de 10.000 tot 25.000 prostituees, eerder richting het
laatste getal dan het eerste. Dus zelfs als je van 10% uitgaat, hebben we het over duizend tot duizenden meisjes, vrouwen, en ook jongens natuurlijk, die op dagelijkse basis worden uitgebuit mishandeld en verkracht. Dat is het waard om ons druk over te maken.” Studietijd Hoe Jojanneke op het idee kwam om zich te branden aan dit politiek gevoelige onderwerp? “Het is een onderwerp waar ik al langer mee bezig was. In mijn studietijd fietste ik vaak langs het Zandpad in Utrecht, dat vorig jaar is gesloten. Daar lagen allemaal woonboten met peeskamers erin. Ik fietste langs de auto’s met mannen met kinderzitjes achterin. Ook hoorde ik studiegenoten praten over de prostituees die ze bezochten. Ze spraken over die vrouwen zonder enige vorm van respect, alsof het gebruiksvoorwerpen waren. Ik begon me af te vragen: Hoe moet dat voor een vrouw zijn: met zoveel mannen naar
Ik hoorde studiegenoten praten over de hoeren die ze bezochten, zonder respect, alsof het gebruiksvoorwerpen waren strijdkreet | 5
bed gaan, die vaak zo respectloos over je denken? Toen uitkwam in de media dat de Turkse mensenhandelaar Saban B. meer dan honderd vrouwen voor zich liet werken, waarvan zeventig bewezen werden gedwongen, en tien jaar lang zijn gang had kunnen gaan, opende dat Jojanneke’s ogen. “Zo goed hebben we het blijkbaar niet voor elkaar, dacht ik. Hoe kan dat gebeuren in een keurig land als Nederland, waar alles zo goed geregeld lijkt?” Mensenhandel Dat er veel mensenhandel plaatsvindt in de prostitutie staat buiten kijf. Maar hoeveel precies, is moeilijk te zeggen. Jojanneke: “Het nadeel is dat de meldingen niet echt een goed beeld geven. Er worden elk jaar zo’n 1200 meldingen gedaan van mensenhandel die met prostitutie te maken hebben. Maar voordat een vrouw een melding durft te doen, moet ze wel heel sterk zijn. En de truc van een pooier of handelaar is nu juist dat hij de vrouwen zo angstig maakt en zó manipuleert – dat ze dat vaak absoluut niet durven. Ik heb meerdere vrouwen gesproken die in eerste instantie ‘happy hooker’ leken, en toch slachtoffer bleken van mensenhandel.” Sluier van angst Verschillende mensen van het OM bevestigen dit. Als een vrouw aangifte doet tegen haar pooier, volgt lang niet altijd een veroordeling. Dat is de hel voor zo’n vrouw of meisje. De verhalen van de (ex-) prostituees in de serie bevestigen de sluier van angst die over het beroep lijkt te liggen. Een heftige serie om te maken. “Eem heftig verhaal uit de serie is dat van een jonge lovergirl. Veel kijkers reageerden daar ook op. Het meisje spreekt meedogenloos over de dingen die ze doet. Maar zij heeft zelf ook een hele moeilijke jeugd gehad. Dat praat niks goed, maar soms zijn daders ergens ook slachtoffer. Het spreken met de prostituees was vaak ook pittig. Het ging me echt onder
6 | strijdkreet
de huid zitten. Vooraf had ik wel verhalen gelezen over misstanden en gedwongen prostitutie, maar als je een vrouw tegenover je hebt zitten die het je zelf vertelt – dat is heel erg.” Maar niet elke prostituee is toch slachtoffer? “Natuurlijk niet. Maar het is makkelijk om langs de ramen op de Wallen te lopen en te denken: ‘Ze lacht toch? Ze wil dit zelf!’ Ik sprak een meisje dat nu vrijwillig achter de ramen staat, maar sinds haar twaalfde door loverboys aan mannen is verkocht voor seks en niet goed is geholpen in de hulpverlening. Ze staat er als een lachende seksbom, maar zegt zelf: dat is allemaal nep. Elke avond drinkt ze in haar eentje twee flessen wijn leeg om de dagen door te komen. Er is een heel grijs gebied in de prostitutie. En als je eenmaal langer in de prostitutie zit, blijkt het in de praktijk moeilijk uit te stappen. We doen wel alsof we het allemaal zo normaal vinden, maar prostituees worden wel gediscrimineerd. Ze kunnen zeer moeilijk een zakelijke rekening openen of een hypotheek krijgen bijvoorbeeld.” Het kan iedereen overkomen Een vrouw in de serie zei dat het iedereen kan overkomen om onvrijwillig in de prostitutie te werken. Had het Jojanneke kunnen overkomen? “Ik dacht voordat ik aan deze serie begon: het is wel een bepaald type meisje dat hier gevoelig voor is. Kwetsbare meisjes met ene problematische geschiedenis bijvoorbeeld. Dat is deels ook wel zo – genoeg meisjes die gedwongen
De afleveringen van Jojanneke in de prostitutie zijn nog te zien via uitzendinggemist.nl
in de prostitutie werken komen uit een jeugdinstelling, pooiers staan ze daar soms gewoon op te wachten. Maar er zijn ook genoeg sterke vrouwen slachtoffer geworden. Ik sprak een prostituee die uit een normaal gezin komt, de havo heeft afgemaakt. Ze heeft gewoon de verkeerde man getroffen. Haar eigen vriendje dwong haar na twee jaar om geld te verdienen met prostitutie. Deze pooier heeft dus twee jaar lang geïnvesteerd in de relatie om haar zover te krijgen. Dus ja, allerlei soorten vrouwen overkomt dit.” Pooierverbod In de serie komt een rechter van het Hooggerechtshof aan het woord die pleit voor een pooiersverbod. In de Tweede Kamer wordt momenteel besproken of hier een wetsvoorstel van kan worden gemaakt. Het is nu namelijk heel moeilijk om een pooier veroordeeld te krijgen. Met een pooierverbod is er geen verklaring meer nodig van de vrouw, maar is het sowieso strafbaar als een man zich onvergund bemoeit met de zaken van een vrouw die geld verdient met seks. Is zo’n verbod een oplossing? “In de praktijk blijken veel
vrouwen die met een pooier werken, onder dwang van diezelfde pooier te staan. Hij heeft de vrouw in zijn macht en de vrouw moet het geld dat ze verdient aan hem afdragen. Dat is een vorm van slavernij.” En de bescherming die een pooier zou geven aan lastige klanten dan? “Je hebt een noodknop achter de ramen, escortclubs werken met beveiligers. Natuurlijk kom je met vervelende mannen in aanraking. In die spagaat zitten we. Aan de ene kant zeggen we: ‘het is een normaal beroep’, en aan de andere kant kunnen de vrouwen in zeer bedreigende situaties komen. Veel pooiers zijn overigens niet meer in de buurt van de prostituee te vinden, die opereren vanaf een afstand om niet verdacht over te komen. En daarbij, pooiers die vrouwen dwingen doen dat zelf juist middels psychische of lichamelijke mishandeling.” Maak betaalde seks strafbaar Naast een petitie voor het pooierverbod, is er ook een petitie voor het strafbaar stellen van betaalde seks. Of dat niet een betere oplossing zou zijn, weet Jojanneke niet. “Er zijn verschillende landen, Frankrijk en Noord-Ierland bijvoorbeeld, die prostitutiebezoek in navolging van verschillende scandinavische landen willen verbieden. Maar ik denk zelf dat Nederland niet klaar is voor zo’n grote stap. Het geeft hier nog altijd veel stress om een publiek debat te voeren over de misstanden. Dat komt ook doordat prostitutie erbij hoort in Nederland. We zijn trots op het ‘kijk ons eens open minded zijn’-idee. Het zit in ons DNA. De belangrijkste focus is zoeken naar het model waarbij de minste, of het liefst natuurlijk helemaal geen, slachtoffers vallen. Een pooierverbod en het strafbaar stellen van de klant die willens en wetens gebruik maakt van een gedwongen prostituee zijn goeie politieke initiatieven. Maar ook betere hulpverlening voor slachtoffers is ontzettend belangrijk. En betere rechten voor een prostituee.”
strijdkreet | 7
Ook bij ons om de hoek
Moderne slavernij... TEKST STAN VAN HERPEN BEELD FRANK RUITER
Slachtoffers van mensenhandel vind je overal, vaak recht voor onze neus, zonder dat we het beseffen. Niet alleen in de seksindustrie, ook in de agrarische sector en de horeca. Het Leger des Heils wordt regelmatig geconfronteerd met het leed van de slachtoffers. Sinds kort begeleidt het Leger hen bij de terugkeer naar hun thuisland.
8 | strijdkreet
M
ariya stapte jaren geleden al uit het
werd ze gelokt met schoonmaakwerk in Oostenrijk. Maar
vak. Maar de herinneringen aan
Mariya kwam in Amsterdam terecht, waar al snel duidelijk
die tijd plagen de Bulgaarse nog
werd dat ze geen vloeren ging dweilen. Hoeveel vrouwen in
dagelijks. In dagblad Trouw deed
Nederland hetzelfde lot ondergaan, is onbekend. Cijfers zijn
ze eind vorig jaar haar verhaal, vanuit nachtopvang De
lastig te geven omdat veel onder de radar blijft. Daarnaast is
Haven van het Leger des Heils. “De herinneringen geven
een sluitende definitie van mensenhandel moeilijk te geven.
me hoofdpijn. Ze blijven me achtervolgen.” Ze vertelt over
En het grijze gebied tussen dwang en vrijwilligheid is groot.
de Bulgaarse mensenhandelaar, die haar voor vijftig euro
CoMensha is de Nederlandse organisatie die onder meer de
“vieze handelingen” liet doen bij klanten. Veel hield ze er
eerste opvang van slachtoffers coördineert en aanmeldingen
zelf niet aan over, alles ging naar hem. Ze had vaak vijf
van (mogelijke) slachtoffers registreert. Schattingen over
tot zes klanten per dag, die seks met haar hadden in het
het aantal slachtoffers in Nederland durft Bas de Visser,
park, in portieken of bij hen thuis. Hoe lang ze het werk
woordvoerder van CoMensha, niet te doen. “In 2013
heeft gedaan? Ze weet het echt niet meer, verdrongen.
hadden we in totaal 1437 aanmeldingen.
Uiteindelijk hielp een Turkse klant haar uit het vak te
Maar we weten niet of dat daadwerkelijk allemaal
stappen. Via hem kreeg ze een eigen kamer. “Ik kwam zeven
slachtoffers zijn. Dat zijn meldingen waarbij er vermoedens
maanden mijn huis niet uit. Uit angst voor de Bulgaarse
van mensenhandel zijn.”
man.”
Enorme industrie Gelokt
Mensenhandel is kort gezegd het uitbuiten van mensen,
Het vinden van een cliënte van het Leger des Heils die
meestal onder dwang. Die dwang kan variëren van
haar verhaal wilde doen, bleek bijzonder lastig. Dat zegt
(dreiging met) geweld tot aan (subtiele) manipulatie. De
veel. Vrouwen – het merendeel van de slachtoffers van
buitenlandse slachtoffers in ons land komen momenteel
mensenhandel zijn vrouwelijke prostituees – die nog
vooral uit Hongarije, Roemenië en Nigeria. Het merendeel
worden uitgebuit, zien zich vaak niet als slachtoffer of
van de slachtoffers is vrouw en wordt uitgebuit in de
willen zich zo niet zien. En voor hen die uiteindelijk uit
seksindustrie, maar je vindt ook veel onvrijwillige arbeid
de gedwongen situatie wisten te ontsnappen, zijn de
in de agrarische sector en de horeca. En dan zijn er nog
herinneringen vaak té pijnlijk.
de mensen die worden verhandeld om organen, illegale adoptie of draagmoederschap. De schattingen van de
Maar het verhaal van Mariya kan model staan voor dat
aantallen slachtoffers in Europa lopen erg uiteen. Freerk
van veel slachtoffers van mensenhandelaren. Als twintiger
Dijkstra, als beleidsmedewerker bij het Leger des Heils
strijdkreet | 9
in de westerse samenleving. Het gaat om uitbuiting, vaak met dreiging van geweld. Het wordt niet voor niets moderne slavernij genoemd.”
Bang Mensenhandel lijkt misschien ver van ons af te staan, maar de misstanden vinden vaak om de hoek plaats, zonder dat we het beseffen. De grootste groep slachtoffers in ons land heeft gewoon De Marechaussee
de Nederlandse nationaliteit. Ineke
controleert op Schiphol de
Baas, senior-beleidsmedewerker bij de
indentificatie van reizigers.
welzijnsorganisatie van het Leger des
BEELD HOLLANDSE HOOGTE
Heils: “We komen regelmatig slachtoffers tegen in de jeugdzorg. Jonge, kwetsbare meisjes, die zo gemanipuleerd worden
onder andere gespecialiseerd in mensenhandel: “Maar
door jongens dat ze zich prostitueren en vervolgens de
niemand zal betwijfelen dat het om een enorme industrie gaat. Na de drugshandel is mensenhandel waarschijnlijk de grootste illegale industrie in Europa.” Neemt het probleem toe? Dijkstra denkt van wel, sinds de open grenzen binnen
opbrengsten af moeten
Mensenhandel is een van de meest fundamentele schendingen van de mensenrechten in de westerse samenleving
Europa verkeer van mensen
staan.” Zulke loverboypraktijken worden ook gezien als een vorm van mensenhandel, al gebruikt Baas, tevens voorzitter van de Nederlandse Taskforce Anti Human Trafficking, de term
tussen landen makkelijker maakt. Bas de Visser kan
loverboy liever niet. Omdat het de ernst van de praktijk
alleen maar met zekerheid beweren dat het aantal
teveel verdoezelt. Want ook dit is wel degelijk een vorm
meldingen dat bij CoMensha binnenkomt, vrijwel elk
van mensenhandel. Hulp bieden aan slachtoffers van
jaar toeneemt. “Maar dat kan ook komen omdat het
mensenhandel blijkt in de praktijk vaak lastig. Veel
probleem steeds meer gezien en gemeld wordt.”
slachtoffers voelen zich zoals gezegd geen slachtoffer of willen zo niet worden weggezet. En de grenzen tussen
Moderne slavernij
vrije wil, manipulatie en dwang zijn in de praktijk vaak
Achter al die koude cijfers, schattingen en definities
vaag. Bas de Visser: “Je kunt mensen alleen maar helpen
gaat veel schokkend leed schuil. Jeroen Hoogteijling
als ze ook geholpen wíllen worden. En mensen zijn soms
is voorzitter van de European Taskforce Anti Human
ook bang om hulp aan te nemen, vanwege mogelijke
Trafficking van het Leger des Heils, die de Europabrede
represailles. Niet alleen tegen henzelf, maar ook tegen
ondersteuning aan slachtoffers van mensenhandel
familie in hun thuisland.”
coördineert. “Neem de verhalen over Nigeriaanse
10 | strijdkreet
vrouwen die letterlijk met containers om de paar
Economische ongelijkheid
maanden weer naar een ander land worden gebracht.
Het fenomeen mensenhandel is onuitroeibaar. Al was
We willen als Leger des Heils daar gaan waar de nood
het maar omdat economische ongelijkheid tussen
het hoogst is. Als ik zulke verhalen hoor, dan denk ik:
samenlevingen een gegeven is en moderne slavernij
erger kan bijna niet.”
in de hand zal blijven werken. Freerk Dijkstra:
Bas de Visser: “Ik zie mensenhandel als een van de
“Maar hoe complex het probleem ook is, niets doen
meest fundamentele schendingen van de mensenrechten
is geen optie. We moeten inzetten op het bieden van
alternatieven door werk en terugkeer, empowerment en klaarstaan als slachtoffers om hulp vragen.” En misschien moet het bewustzijn onder consumenten worden vergroot, aldus
H
Hulp Leger des Heils aan slachtoffers
et Leger des Heils is
daarbij is het bieden van een
van oudsher actief in de
toekomstperspectief, waaronder
opvang van prostituees
zicht op werk. Het Leger des Heils
en komt regelmatig met
werkt daarvoor onder meer samen
beseffen dat achter erg lage prijzen
slachtoffers van mensenhandel
met uitzendbureau Randstad.
van producten mensenhandel
in aanraking. Beleidsmedewerker
schuil kan gaan. En dat geldt niet
Ineke Baas van het Leger des
Terugkeer naar land van
alleen voor producten uit exotische
Heils: “De hulp aan prostituees
herkomst
landen. Meer transparantie over de
die het slachtoffer zijn van
Eind 2013 heeft het Leger des
omstandigheden waarin bepaalde
mensenhandel vloeit op natuurlijke
Heils zich ten doel gesteld om
producten worden geproduceerd
wijze voort uit ons werk. We
Europabreed samen te gaan
zou kunnen helpen. Misschien moet
hebben vaak langdurig en intensief
werken om slachtoffers van
er toch een keurmerk komen voor
contact met cliënten, waardoor we
mensenhandel te ondersteunen.
producten die gegarandeerd vrij
het vertrouwen weten te winnen.
Op dit moment hebben lokale
zijn van mensenhandel. En mensen
En we kunnen voor de hulp aan
afdelingen in dertig Europese
moeten zich sowieso realiseren dat
hen ons brede landelijke netwerk
landen zich aangesloten. Eén
een jurkje voor tien euro eigenlijk niet
inzetten.”
van de activiteiten is slachtoffers
Bas de Visser. “Je moet als consument
te helpen bij de terugkeer naar
kan.”
Harde cijfers over de omvang van mensenhandel in Europa ontbreken. Schattingen zijn er wel, maar die lopen erg uiteen. De tijdelijke parlementaire commissie CRIM van de Europese Unie, die de afgelopen jaren onderzoek deed naar de georganiseerde
Opvang
hun land van herkomst. Jeroen
Het Leger des Heils biedt in
Hoogteijling, voorzitter van de
beperkte mate gespecialiseerde
European Taskforce Anti Human
opvang voor slachtoffers
Trafficking van het Leger des
van mensenhandel, de
Heils: “Mensenhandel is een
verantwoordelijkheid voor
internationaal probleem dat om
de coördinatie van de eerste
een internationale aanpak vraagt.
crisisopvang ligt bij CoMensha.
We hebben als Leger des Heils een
Wel beschikt het Leger des Heils
unieke internationale infrastructuur
verspreid over het land over enkele
waarmee we mensen die willen
losse opvangmogelijkheden.
terugkeren naar hun land van
Daarnaast onderzoekt het
herkomst, kunnen ondersteunen.”
misdaad, schatte in 2013 dat er in
Leger of ze ook faciliteiten gaat
Europa maar liefst zo’n 880.000
aanbieden voor vrouwen die uit de
De eerste voorbereidingen en
mensen leven als slaaf en worden
crisisopvang komen. Zo heeft het
activiteiten zijn een feit. Cliënten
verhandeld voor gedwongen
Leger in Utrecht samen met de
die straks terugkeren, worden
arbeid, orgaanhandel, illegale
organisatie Moviera vergevorderde
ter plekke opgevangen door
plannen voor vijftien van zulke
collega’s van het plaatselijke
opvangplekken.
korps in opvangvoorzieningen
adoptie of als prostituee. Eurostat, zeg maar het Centraal Bureau voor de Statistiek van de
van het Leger des Heils. Zo is
Europese Unie, meldt dat er in
Uitstapprogramma’s
het Leger des Heils in Hongarije,
2012 zo’n 11.000 geregistreerde
Het Leger des Heils biedt
met advies van hun collega’s
slachtoffers van mensenhandel
speciale uitstapprogramma’s
in Nederland, bezig met de
waren in de EU. Het CRIM schat
voor prostituees die uit het vak
inrichting van opvangplekken.
dat de georganiseerde misdaad
willen stappen. Daar maken
De gemeente Amsterdam heeft
in Europa jaarlijks 25 miljard euro
ook regelmatig slachtoffers
geld beschikbaar gesteld om tien
verdient aan mensenhandel.
van mensenhandel gebruik
Roemeense vrouwen terug te
van. Belangrijk aspect
laten keren naar hun land.
strijdkreet | 11
Virginia kon alleen nog overleven
“Toen het nodig was, was er niemand” TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS
S
ommige verhalen zijn bijna te bizar om waar te zijn. Zoals het verhaal van de 43-jarige Virginia Groeneweg. Zij leefde tot een paar jaar geleden een leven vol geweld, prostitutie en drugs. Virginia leefde een extreem leven en het vormde haar - tot een overlever.
12 | strijdkreet
Dat seks big business is, leerde Virginia Groeneweg al toen ze als kind werd ‘verhandeld’. Door haar vader. Het interview vindt plaats in het appartement van haar vriend in Utrecht, waar zij ook woont. Bij binnenkomst staat er een volwassen Duitse
Herder naast haar. “Mijn bescherming”, zegt
ze dat de jongen is overleden. Virginia krijgt
Virginia. “Mensen weten dat ik hem bij me heb
door de rechter jeugd-tbs opgelegd en komt
en dat ze niets hoeven te proberen.”
terecht in de jeugdpsychiatrische inrichting De
Ik speel een rol
Heldringstichting in Zetten. Haar behandelaar is de omstreden (in 1999 overleden) psychiater
Virginia; donkere priemende ogen, veel
Theo Finkensieper. Hij wordt, ondanks zijn
sieraden en een gespierd lichaam. Ze deed aan
stelselmatige ontkenningen, beschuldigd van
kickboksen en toont de strakke, sterke spieren
seksueel misbruik van zijn pupillen/patiënten.
op haar arm. Ook al een bescherming, want er
Virginia: “Ik dacht dat ik van het seksuele
zijn nog steeds mensen die het op haar hebben
misbruik verlost zou zijn, maar daar begon het
voorzien. Ze oogt koel en formuleert rustig als
allemaal opnieuw. Ik ben in die tijd een aantal
ze haar verhaal vertelt. “Maar dat is maar schijn”,
keren ontsnapt.”
zegt ze. Ze kan in verschillende situaties diverse rollen/persoonlijkheden aannemen. Vroeger kon
Seks doet me niks meer
ze die, als dat nodig was, aan of uit zetten. “Ik
Als haar straf erop zit, belandt ze al snel in de
kon de rustige huisvrouw zijn, maar ook de hoer
prostitutie. Ze is dakloos en wordt door pooiers
spelen, of iemand anders. Soms was ik bijzonder
ingezet om geld binnen te halen. “Zelf kreeg ik
agressief. Ik heb geleerd om me aan te passen
natuurlijk ook wel wat, maar dat ging meteen op
en dat is wat ik voortdurend deed. Ik was altijd
aan drugs. Die had ik hard nodig om op de been
aan het overleven. Nu wil ik alleen maar rust.”
te blijven.” Ze werkt heel wat klanten af en raakt afgestompt. Seks doet haar niets meer. “Ik ging
Mijn vader verdiende goud aan mij
liggen, kreunde eens wat en dacht ondertussen aan de boodschappen die ik nog moest doen
Haar leven begon in Limburg. “Mijn moeder
of aan iets anders. Als het klaar was, waste ik
werkte als laborante in een ziekenhuis en mijn
me en dan stond de volgende al klaar.” Ook als
vader handelde in drugs, wapens, vrouwen en
volwassene werd ze gedwongen om seks te
nog veel meer. Toen ik zeven of acht was, zag hij
hebben voor de foto- of filmcamera. “Weigeren
ook wel handel in mij. Er kwamen mannen die
was er niet bij. Je deed het maar, want je wist
voor geld seks met mij mochten hebben. Mijn
dat je het zwaar te verduren kreeg als je het niet
vader verdiende duizenden guldens aan mij.
deed.”
Tegensputteren was er niet bij. Daar stond straf op. Later werden er ook foto’s en films gemaakt. Op een dag had mijn vader een crackpijp in zijn ene hand en een riem in de andere. Hij zei dat ik moest kiezen. Je begrijpt dat ik voor de pijp ging, want de slagen met de riem kende ik en die deden pijn. Zo ben ik al heel jong aan de drugs geraakt. De roes liet mij even alles vergeten en maakte de verkrachtingen, want dat waren het, iets draaglijker.”
Haar lichaam heeft, ondanks dat het sterk oogt, behoorlijke klappen gehad
Ik sloeg een jongen dood Tijdens haar puberjaren koelt ze haar innerlijke woede op een jongen die haar regelmatig
Mijn kinderen werden weggehaald
treitert. Ze trekt hem van zijn fiets en slaat hem
De verhalen klinken onbewogen. Is er ooit iets
zo hard als ze kan. Als ze wordt opgepakt, hoort
geweest wat haar echt heeft geraakt? “Die keren
strijdkreet | 13
dat mijn kinderen bij mij werden weggehaald. Ik heb er zes levend op de wereld gezet.” Vijf van haar kinderen ziet ze sinds kort met regelmaat. De zesde is negentien en wil geen contact meer. Virginia zegt dat ze er vrede mee heeft.
Ik vertrouw vrijwel niemand Het lukt Virginia om van de harddrugs af te komen. Zelfstandig, zonder methadon of andere hulpmiddelen. Haar lichaam heeft, ondanks dat het sterk oogt, wel behoorlijke klappen gehad. Ze slikt medicijnen voor haar darmen maar ook om in slaap te komen en voor nog een hele lijst andere klachten. Het is voortdurend onrustig in haar hoofd, zegt ze. Ze is voortdurend waakzaam en vertrouwt vrijwel niemand. Door het Leger des Heils raakt ze een aantal jaren geleden ‘van de straat’. Via een daklozenopvang krijgt ze een plek in een begeleidwonenvoorziening. Nu ze min of meer zelfstandig woont, krijgt ze geen begeleiding meer, maar ze neemt nog wel deel aan dagbestedingsactivititeiten.
Ik heb alleen mezelf, mijn vriend en mijn hond “Mijn moeder, mijn behandelaren, ze geloofden mij niet. Ze zeiden dat ik labiel was. Maar kijk naar mij. Zie ik er labiel uit? Ik weet wat ik heb meegemaakt. Ik kan alleen maar hopen dat het de komende tijd rustig blijft en dat ik hier kan blijven. Ik heb alleen mijn vriend en mijn hond. Voor de rest niemand. En als mensen tegen me zeggen dat ze het zo erg voor me vinden, dan haal ik mijn schouders op. Daar heb ik niets aan. Toen het nodig was, was er ook niemand. Ik pas mij aan, blijf sterk en kijk niet verder dan morgen. Mijn leven is altijd overleven geweest en tot zover ben ik al gekomen. Daar ben ik best trots op.”
Ik geloof dat bidden zin heeft Virginia heeft geleerd van dag tot dag te leven. “Mocht het ooit weer anders zijn, dan zoek ik meteen weer hulp. Om te voorkomen dat ik weer terugkom in het wereldje waar ik uit ben gestapt. Dat is tenslotte bekend terrein: ik heb, tot voor kort, nooit anders gekend.” Ze is ook gelovig: “Voor een bepaald deel. Toen één van mijn kinderen heel erg ziek was en nog vijftien procent kans had om te overleven, is een groep mensen voor hem gaan bidden en hij heeft het gehaald. Daarom geloof ik dat bidden zin heeft. Ik heb me ook laten dopen. En verder? Verder weet ik het niet zo goed.”
14 | strijdkreet
strijdkreet | 15
Er is iemand die jou zoekt! TEKST MENNO DE BOER
S
oms gaat het goed met je, dan schijnt
een arm om je heen.
de zon, dan gaat het voor de wind, dan lukt alles. Een fijne relatie, geen
Er zijn ook talloze mensen die zich vervreemd
problemen met de kinderen, het contact met
voelen van een wereld die keihard is als je niet
familie en vrienden is prima, financieel gaat
succesvol bent. Sommigen raken achterop. Ze
het goed, je bent gezond. Soms gaat het ook
vormen een makkelijke prooi voor degenen
niet goed met je, dan regent het, is er altijd
die het niet uitmaakt hoe je geld en macht
tegenwind en lijkt niets te lukken. Dan bekruipt
krijgt. Ze komen terecht in mensonwaardige
je dat gevoel van: ‘is dit nou alles?’
omstandigheden. Worden slachtoffer in een wereld van drank- en drugsverslaving,
Je relatie loopt stuk, de opvoeding van de
mensenhandel, machtswellust, seks, geweld…
kinderen wil niet echt, ruzie met familie, vrienden
Ook deze mensen zoeken.
trekken zich terug, je raakt je baan kwijt, je geld, je huis, je wordt ziek. Je bent veel kwijtgeraakt,
Er was eens... Een herder, die honderd schapen had.
je mist mensen die er vroeger voor je waren, je
Hij zorgde iedere dag goed voor de dieren en zocht
zoekt: naar oplossingen, troost, een schouder,
de mooiste weidegebieden op. Groen gras, voldoende schaduw voor de warme zon en een klaterend beekje om de dorst te lessen. ’s Avonds keerde hij terug met zijn kudde om ze veilig in de schaapskooi te brengen voor de overnachting. Daar waren ze veilig voor wilde dieren, dieven en rovers. Op een avond kwam hij aan bij de schaapskooi en trouw telde de herder zijn schapen terwijl ze de kooi in liepen. “97, 98, 99, heeee,…” Hij wist zeker dat hij goed geteld had, maar voor de zekerheid, leidde hij de dieren weer naar
16 | strijdkreet
Die herder bestaat echt. En Hij is op zoek naar jou
buiten, om ze opnieuw te kunnen tellen. “98, 99,… hm”. Hij miste er één. De herder bedacht zich geen moment en rende terug naar het weidegebied. In het schemerduister zocht hij alle plekken af. Die herder bestaat echt. En Hij is op zoek naar jou. Jij die het misschien wel goed voor elkaar hebt, maar toch het gevoel hebt dat dit niet alles kan zijn. Jij die zoveel bent kwijtgeraakt en troost zoekt. Misschien vind je het idee wel eng, net als veel mensen die slachtoffers zijn van mensonwaardige omstandigheden. Zij zijn
Voor jou, voor mij, voor iedereen die zich zo
soms bang voor meer ellende. Degene die hen
nu en dan zo verloren voelt, is Hij er. De Goede
zoekt zou weleens slechte bedoelingen kunnen
Herder, Jezus. Hij is gekomen om het verlorene
hebben. Zij willen helemaal niet gezocht worden.
te zoeken en zoekt nog altijd. Ook vandaag. Durf jij je hand in Zijn hand te leggen? Durf jij je door
De herder stond af en toe even stil om te luisteren.
Hem naar een nieuwe toekomst te laten dragen?
Ja! Daar hoorde hij iets. Een zacht en angstig
Roep dan om Hem. Al is het nog zo zacht en
geblaat. Hij rende in de richting van het geluid en
angstig, Hij zal je horen. En Hij zal je vinden!
vond het kleine schaapje, dat met een pootje vastzat in een rotsspleet. Voorzichtig trok de herder het
Je kunt het verhaal dat Jezus vertelde
pootje los, legde het schaap over zijn schouders en
over de goede herder lezen in de Bijbel,
liep terug naar de schaapskooi. Onderweg floot hij
Mattheüs 18, vers 10. Daar verzekert
een vrolijk deuntje. Heerlijk! Ze zijn er weer alle
Jezus ons ervan dat God niet wil dat we
honderd!
verloren gaan.
strijdkreet | 17
“Je voelt op je klompen aan dat het rotzakken zijn” TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS
E
18 | strijdkreet
en pooierverbod. Op het
In de media geeft u aan dat het
getuigen horen. Een ander
moment van schrijven ligt
veroordelen van een pooier lastig
verschil met de bollenteelt:
er een aankondiging voor een
blijkt in de praktijk. Hoe komt
de meisjes hebben vaak een
wetswijziging die mensenhandel
dat?
psychologisch afhankelijke
zou moeten bestrijden. Het
“De Nederlandse wetgeving
relatie met hun pooier. Ze zijn
voorstel zal worden ingediend
ging er vanuit dat de
verliefd en hebben ook niet
door de ChristenUnie, die zich
branche, na de legalisering,
altijd de sterkste karakters.
hiervoor heeft laten inspireren
die overigens met de beste
Dus het is twijfelachtig of zo’n
door mr. Peter Lemaire. Waarom
bedoelingen is ingezet, een
meisje wel gaat getuigen tegen
vindt Lemaire, raadsheer van
normale branche zou worden.
haar pooier. De conclusie is dat
het gerechtshof in Arnhem en
Dan hoef je, in theorie, alleen
in de prostitutie misbruik op
voorzitter van het Landelijk
bij wantoestanden nog te
de loer ligt, maar de bewijslast
Overleg Vakinhoud Strafrecht,
vervolgen. Dat werkt net als
heel hoog is. Je moet uitbuiting,
dat er een verbod op pooiers moet
bij bollenkwekers: het is in
misbruik en dwang kunnen
komen? En waarom gaat dit
eerste instantie legaal. Dus je
bewijzen. De bewijslast moet
verbod mensenhandel tegen?
moet een aanleiding hebben
worden vergemakkelijkt en
om te denken dat er iets aan
het risico van strafvervolging
Hoeveel vrouwen in de prostitutie
de hand is. En mochten er
verhoogd.”
worden onder druk gezet door een
excessen optreden, dan moet
pooier?
je die bewijzen voor je kunt
Moet ik als prostituee bewijzen
“Dat weet ik niet, daar zijn
optreden. Stel dat de buren
dat ik word gedwongen door mijn
uiteenlopende cijfers over
aangeven dat er twintig Polen
pooier?
te vinden. Mijn inschatting is
in twee caravans leven bij de
“Ja, zo kan het gaan. Stel dat
zeventig tot tachtig procent. Er
bollenkwekerij – dan heb je
je zo’n stap zet, dan gaat de
zit vrijwel altijd een organisatie
een reden om dat eens te gaan
politie de pooier horen, andere
achter de prostituees uit Oost-
checken.
pooiers horen en collega-
Europa. Zo’n organisatie heeft
Als er iets verdacht is in de
prostituees benaderen. Dat is
maffiose trekjes; er moet wel
prostitutie, moeten er altijd
heel ingrijpend. Het gebeurt ook
geld worden verdiend aan deze
grote onderzoeken worden
niet vaak dat de prostituee zelf
prostituees.”
gedaan: afluisteren, aftappen,
aangifte komt doen. De politie
kan ook wel iets doen zonder
kan worden, zijn de straffen
een politieman zijn gezien, of
aangifte, als er voldoende
natuurlijk veel hoger.”
je moet twee getuigen hebben
aanwijzingen zijn van uitbuiting.
of iemand moet het zelf
Dan horen ze het slachtoffer
Hebt u voorbeelden van gevallen
bekennen. Zo werkt het ook in
ook. Ook als de prostituee
waarin het lastig bleek om
mensenhandelzaken. Naast het
zegt dat ze het vrijwillig doet,
pooiers te veroordelen?
slachtoffer moet er ook een
kan de rechter de pooier nog
“Dat zit met name in gevallen
verklaring zijn van een andere
veroordelen. Maar daarvoor
waar meiden zelf slachtoffer
prostituee die bijvoorbeeld
moeten de aanwijzingen wel
zijn. Ze trekken verklaringen
zag dat het meisje iedere dag
heel sterk zijn. En dat is heel
later vaak weer in. Het feit
huilde. En dat alleen is nog niet
lastig in de praktijk.”
dat iemand in de prostitutie
genoeg. Er moet bewijs zijn uit
zat toen ze nog in Bulgarije
zoveel mogelijk verschillende
Wat verandert dat pooierverbod
woonde, betekent niet dat
invalshoeken. Wat volgens
dan precies?
ze hier niet wordt uitgebuit.
mij helpt en wat de politie
“Dat zit vooral in de bewijslast.
Maar dat weet je niet zeker.
nog te weinig doet: financiële
Kijk, de huidige wet wordt niet
Als een Nederlandse meid
naspeuringen. Waar gaat het
vervangen, want die zit logisch
als achttienjarige opeens op
geld heen dat een vrouw met
in elkaar. Ik bepleit om onder
de Wallen zit… Ik geloof niet
prostitutie verdient?”
deze wet een extra bepaling
dat meisjes van 18 daar een
te maken die bemoeienis van
bewuste keuze voor maken.
Als er zoveel ellende en
een ander strafbaar maakt.
Dat is bij wat oudere dames
mensenhandel is in de wereld
Met uitzondering van een
anders, die zijn toch bijdehanter
van prostitutie, is het Zweedse
hulpverlener of iemand anders
en kunnen beter voor zichzelf
model dan geen betere oplossing?
met een vergunning van de
opkomen. Het is namelijk een
Waarom maken we het kopen
gemeente uiteraard. Als je
keiharde manipulatieve wereld,
van seksuele diensten niet
verbiedt dat iemand zonder
de prostitutie. Hoe moet ik
helemaal strafbaar? Dan is het
vergunning geld mag verdienen
dat zeggen… Je wordt er niet
ook niet meer lucratief om het te
aan andermans seksjob, is de
schaapachtiger van. Dat is
misbruiken…
bewijslast erg makkelijk. Een
de zwakte van ons stelsel:
“Ik ben ook wel benieuwd hoe
pooier krijgt niet meteen tien
seks met een minderjarige
dat model uitpakt. Maar het
jaar gevangenisstraf, maar wel
prostituee is strafbaar, maar
past mij als rechter niet om aan
een boete of straatverbod. Dus
als je de achttien gepasseerd
rechtspolitiek te doen. Ik werk
de straf is niet meteen heel
bent, word je, volgens de wet,
met de wetten zoals die er
hoog, maar het scheelt wel
opeens volledig in staat geacht
zijn. Ik vind alleen dat we met
heel veel onderzoek. En het
zo’n keuze te maken. Vrouwen
een pooierverbod niet tegen
voorkomt zoveel misbruik. Het
leren in het vak ook om te
de bedoeling van de wetgever
lijkt dan eigenlijk meer op de
liegen of zaken aan te dikken.
ingaan, maar de wetgeving
drugswetgeving. Het bezitten
Het kan zijn dat ze een nieuwe
beter laten aansluiten op de
van drugs is verboden. Dat
pooier hebben en daarom
praktijk. Dit verbod tast de
betekent niet dat je meteen
de oude pooier aangeven.
legalisering van de branche niet
de zwaarste straffen krijgt als
Vaak helpt steunbewijs bij het
aan. En je voelt ook als rechter
je wordt aangehouden met
veroordelen van een pooier.
wel op je klompen aan dat het
drugs. Maar je kunt de straf wel
Een willekeurig voorbeeld: als
rotzakken zijn. Maar de wet
aanpassen aan de ernst van
je fiets is gestolen, is dat alleen
vraagt daar bewijs voor. Dan zit
het misdrijf. Uitbuiting, dwang,
niet voldoende om iemand te
je in de rechtszaal wel eens in
misbruik, als dat bewezen
veroordelen. Dat moet door
een lastige spagaat.”
strijdkreet | 19
Af en toe wat werken
Voor een appel en een ei
T
TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD DMITRY KALINOVSKY
achtig procent. Dat is het percentage
en zij kent hen. De Hongaarse jongens aan het
van de aangiftes van mensenhandel
tafeltje spreken een beetje Engels. “Yes, a lot
dat uit de seksindustrie komt. Het
of people from Hungary, Slovenia and other
lijkt soms, ook voor hulpverleners
countries here.” Of ze wel eens illegaal hebben
van het Leger des Heils, vooral
gewerkt? Natuurlijk. Maar dat doen ze liever niet.
een prostitutieprobleem te zijn. Je zou haast
In Venlo bijvoorbeeld, heeft Andrej een paar
vergeten dat er veel meer manieren zijn waarop
dagen schilderwerk gedaan. En hij is chauffeur
mensen worden uitgebuit in Nederland. Ze
geweest. Dat verdiende goed, 50 euro per
worden niet altijd letterlijk verhandeld, maar er
dag. Maar een vriend van hem heeft wel eens
wordt wel flink aan hen verdiend. Mannen uit
dagenlang schoongemaakt en uiteindelijk niks
Hongarije die zijn gevlucht voor hun uurloon
gekregen. Waarom ze werken zonder garantie
van 1,13 euro en nu werken voor 4 euro per uur.
of rechten? “You first need a bankaccount, then
Jongens van 18 uit Litouwen die hier hun jonge
money on it, then you can rent a house, and with
ruggen kapotwerken voor een paar honderd
an address you can try to find a legal job.” Dat
euro per maand. Hulpverleners van het Leger
is de route die de zogenaamde MOE-landers
des Heils in Amsterdam ontmoeten deze
(Midden- en Oost-Europa) af moeten leggen.
mensen bijvoorbeeld in de winteropvang of bij de soepbus. Leven als een slaaf in Nederland.
Zolang je niet drinkt, maak je een kans
We vroegen aan hulpverlener Jolanda Hallie en
Dylan, sinds een jaar straatwerker in Amsterdam,
straatwerker Dylan Price hoe dat kan.
vertelt dat vooral zwervende Oost-Europeanen een makkelijke prooi vormen voor uitbuiting. “Het
20 | strijdkreet
Dagenlang voor niks werken
klinkt stom, maar in de praktijk lijkt een groep
Jolanda schenkt koffie in bij de Winteropvang
witte mannen in een busje minder verdacht
in Amsterdam. Nog een paar nachtjes en de
dan een groepje Afrikaanse mannen. Dat is hoe
opvang gaat sluiten. Dan staan er driehonderd
mensen denken die een groep Oost-Europeanen
mannen en vrouwen op straat. Ze slapen onder
voor een schandalig laag loon aan het werk
bruggen of in verlaten boten. “Die mannen aan
zetten. Ook heerst het gevoel dat bijvoorbeeld
dat tafeltje komen uit Hongarije. Zij kunnen je
Polen beter weten hoe je een muurtje bouwt
wel wat vertellen over uitbuiting,” vertelt Jolanda.
dan Ethiopiërs. MOE-landers snappen onze
Tien jaar werkt Jolanda nu bij het Leger; de
cultuur beter. En ze weten dat ze hard moeten
Amsterdamse dak- en thuislozen kennen haar
werken voor hun loon – dat hier geen gouden
bergen voor hen liggen.” Dat bevestigt Korz, een
euro’s per maand op een kermis werkten. “Nou
Hongaarse dakloze in de Winteropvang: “Het
ja, werken kon je het niet noemen. Ze werden
duurt lang voordat je hier legaal werk hebt. We
echt als slaven behandeld. Dag en nacht werkten
moeten veel geduld hebben. Maar zolang je niet
ze door. Ze hadden niet eens tijd om het geld bij
drinkt, maak je wel een kans. Ik vraag overal in
de bank te brengen om het op de rekening van
de stad of er werk voor me is. Af en toe kan ik
hun vrouw en kinderen in Roemenië te storten.
iets doen, bijvoorbeeld in een wasserette. Het
Bizar wat voor zwaar werk ze moesten verrichten
is keihard werken en we krijgen aan het einde
en hoe extreem weinig geld ze ervoor kregen!
van de dag maar dertig euro contant uitbetaald,
Maar ja, in Roemenië hebben ze helemaal geen
maar ik ben blij dat ik iets verdien.” Het verschil
werk. Dan werken ze liever hier voor een schamel
tussen Afrikaanse ongedocumenteerden en
loontje. En zonder contract heb je ook geen
Oost-Europese daklozen is dat mensen uit
enkel recht. Dus als je doodziek bent: gewoon
andere EU-landen hier wel mogen zijn. Je mag
doorwerken. Je kunt lastig naar de politie voor
vrij reizen, je wordt niet weggestuurd. Dylan:
die uitbuiting, want je werkt illegaal.”
“Ongedocumenteerden zijn veelal bezig met overleven. Jongens uit Litouwen, Oekraïne of
Negeren is geen oplossing
voormalig Joegoslavië mogen hier zijn. En ze
Volgens Dylan is dat het lastige aan het verhaal.
zijn hier puur om te werken. Ze worden vaak in
“Deze mannen hebben geen postadres en
een groep landgenoten opgenomen. Oudere
dus geen rechten. Ze bevinden zich dus in
groepsleden laten jongere gasten voor hen
een chantabele positie. Hoewel dat misschien
werken. Ze buiten elkaar ook uit. Ik kwam op
binnenkort verandert. Asielzoekers hebben
straat een jongen met een gehavend gezicht
nu recht op bed, bad en brood dankzij een
tegen en vroeg hem of hij hulp kon gebruiken. Ik
uitspraak van de Europese Raad. Dit overstijgt
zag dat hij mooi weer speelde, omdat hij in de
de Nederlandse wet. Als Oost-Europese EU-
gaten werd gehouden door andere Litouwers.
landen de rechten aanpassen van MOE-landers
Het dekentje dat ik hem uiteindelijk toestopte,
die op zoek zijn naar werk in West-Europa, kan
werd gevorderd zodra ik de hoek om was.”
dat dus veranderen. Daar hoop ik op, want hoe rottig het illegale werk hier ook is, ze gaan maar
Werken kun je het niet noemen
zelden terug naar hun eigen land. Daar is de
Jolanda vindt het als hulpverlener wel eens lastig
economie er namelijk nog slechter aan toe. Deze
om zoveel schrijnende verhalen te kennen. “Je
mensen negeren is ook geen oplossing. De EU
wilt hen natuurlijk helpen aan een goede baan,
is voordelig voor de handel, maar dit zijn ook de
maar dat lukt bijna nooit.” Zo kent ze een vader
gevolgen. En dat moeten we als West-Europese
en zoon uit Roemenië die voor enkele honderden
landen eerlijk onder ogen zien.”
strijdkreet | 21
22 | strijdkreet
‘Wat kan ik er nou aan doen?’ Het is als de honger in Afrika. Je vind het heel erg, maar het is zo groot, dat je niet echt het idee hebt dat je er iets tegen kunt doen. Je vindt mensenhandel vast afschuwelijk… Ja zeg, het zal je kind maar overkomen. Maar dat is iets wat de politie tegen moet gaan, de overheid, of speciaal daarvoor opgerichte organisaties. Daar kun jij niets tegen doen, toch? TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD MARGRIET ALBLAS
Er zijn mensen en initiatieven die vinden dat juist jij iets kunt doen in de strijd tegen mensenhandel. Als je bent geraakt door de inhoud van deze Strijdkreet en je handen jeuken, kijk dan eens of je hier iets mee kunt:
H
oud je ogen open in je eigen omgeving. Ken je een au pair die afwijkend gedrag vertoont, krijgt je buurmeisje wel heel extreme cadeaus van haar vriendje – als je mensenhandel vermoedt, meld dit dan bij de politie of bij meld-misdaadanoniem.
S
teun een organisatie die mensenhandel bestrijdt of vraag of ze je hulp kunnen gebruiken. Goede organisaties zijn Stop The Traffik, International Justice Mission, CoMensha, Fairwork, Fier Fryslân en natuurlijk het Leger des Heils.
K
oop kleding en voedsel waarvan je weet dat het ‘fair’ is geproduceerd. Buiten onze grenzen wordt veel van onze kleding en voedsel onder zeer slechte werkomstandigheden geproduceerd. Meer informatie vind je bijvoorbeeld op www.schonekleren.nl, en let op de Fair Trade logo’s op je boodschappen.
L
aat op je social media weten dat je het #pooierverbod steunt. De ChristenUnie is samen met andere partijen bezig met een wetsvoorstel op dit punt, naar aanleiding van de uitspraken van Peter Lemaire. Lemaire is raadsheer van het gerechtshof in Arnhem en voorzitter van het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht (LOVS). In 2013 pleitte Lemaire voor de herinvoering van het pooierverbod, omdat mensenhandel volgens hem zo goed aangepakt kan worden. Je leest een interview met hem op pagina 18.
O
nderteken de petitie van ‘Ik ben onbetaalbaar’ als je vindt dat niemand voor seks zou moeten betalen. Dat kan op www.ikbenonbetaalbaar.nl.
Het Leger des Heils strijdt ook internationaal tegen mensenhandel. Kijk op www.salvationarmy.org/ihq/ahteurope wat het Leger doet en hoe jij kunt helpen.
strijdkreet | 23
En God zal al hun tranen drogen. Niemand zal meer sterven, en er zal geen verdriet en geen pijn meer zijn. Want alles van vroeger is verdwenen‌ Uit de Bijbel, Openbaringen 21 vers 4
doen wat we geloven