Strijdkreet #5

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 130 nr. 5

Jij bent onbetaalbaar

redactie

nr. 5

Hoofdredactie Menno de Boer

Eindredactie

Suzanne Janse

Redactie | redactie@legerdesheils.nl Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Bertina Kramer

Vormgeving

Nathan Sudmeier

Traffic

Arnoud van Roosmalen Marko Mellema

Cover

Margriet Alblas

reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl

druk

Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

strijdkreet

MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal André Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl © Leger des Heils 2017 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

4 “Vrouwen die dit doen zijn krachtig, maar kwetsbaar” 6 Anneke brak voorgoed met drugs en prostitutie 12 Het Leger des Heils en prostitutie 16 Dit moet iedereen weten 18 Goede deal toch?

20 Experts aan het woord

“Zolang er nog één meisje verloren op straat loopt, zal ik strijden,” zei oprichter William Booth in de begindagen van het Leger des Heils.

Vandaag de dag zien we nog altijd veel kwetsbare mensen op straat.

Mensen die verkeerde keuzes hebben gemaakt, slachtoffer zijn van criminele praktijken, of gewoon domme pech hebben gehad. In Nederland wordt prostitutie in Nederland als ‘normaal’ gezien - het is tenslotte legaal en gemakkelijk te vinden. In deze Strijdkreet schetsen we een beeld van de wereld achter de ramen, als de lichtjes uit zijn.

We laten je ook zien hoe we bij het Leger des Heils proberen om vrouwen in de prostitutie hulp te bieden. Omdat wij geloven dat ieder mens en ieder lichaam van onschatbare waarde is.

Ineke van Buren over prostitutie:

"Vrouwen die dit werk doen, zijn krachtig, maar kwetsbaar" Tekst: Willemijn de Jong Beeld: Peter de Jong

De inloophuizen van het Leger des Heils in Groningen en Lelystad, voor vrouwen die uit de prostitutie willen, staan onder leiding van Ineke van Buren. Zij weet alles over hulpverlening aan deze vrouwen en ziet dagelijks wat prostitutie met mensen doet.

4 | strijdkreet

Wat heeft het Leger met prostitutie?

“Het Leger des Heils is van oudsher betrokken bij vrouwen in de prostitutie. William Booth zei in de begindagen van het Leger al: ‘zolang er vrouwen gedwongen worden en niet vrij zijn, zal ik blijven strijden.’ In zijn tijd hebben ze eens een meisje gekocht in Engeland, om te laten zien aan de overheid dat dat mogelijk was en om aan te tonen dat er vrouwenhandel plaatsvond. Ze hebben dat meisje overigens een goede toekomst gegeven. Het is typerend voor het Leger des Heils: we strijden al ons hele bestaan tegen mensenhandel en helpen meisjes uit de prostitutie. Ook vandaag willen we er zijn voor mensen zonder helper. Dat zijn vrouwen in de prostitutie bij uitstek. We helpen hen door middel van uitstapprogramma’s, huiskamers en opvang.”

Wat maakt vrouwen in de prostitutie kwetsbaar?

“Ik zie dat vrouwen in de prostitutie schade oplopen, doordat ze seks hebben voor geld. Geld zorgt altijd voor een machtsrelatie. Als een van de twee betaalt, zijn de verhoudingen niet meer gelijk. Als dat gaat om iets heel intiems, is de ander kwetsbaar voor schade, uitbuiting, mishandeling en trauma. Veel vrouwen die dit werk doen, raken verslaafd en heel erg vermoeid. Het is dan ook onvoorstelbaar hoe krachtig zij zijn in het dagelijks kunnen dragen van hun realiteit. Ze leven vaak in twee werelden, doordat ze vanwege het taboe op prostitutie en hun eigen schaamte niet aan hun familie durven te vertellen wat ze doen. Uiteindelijk willen heel veel vrouwen een ander leven dan een leven in de prostitutie.”

Hoe gaat dat, als vrouwen stoppen met het werk?

“We zien dat vrouwen juist op het moment dat ze uitstappen een soort kracht vinden. Ze nemen een beslissing en zien hoop voor hun toekomst. Maar in de loop van de tijd komt er veel boven. Ze worden geconfronteerd met wat er met hen is gebeurd. Ze moeten het aan hun familie of kinderen vertellen.

Ze lijden onder lichamelijke gevolgen van hun werk.

Dan krijgt zo’n vrouw het heel moeilijk en moet ze een plek geven aan wat er met haar is gebeurd.”

Wat is het verschil tussen prostitutie en mensenhandel?

“Ik denk dat prostitutie het beroep is waarbij je de meeste kans loopt om in de handen van mensenhandelaren terecht te komen. In de prostitutie vindt veel uitbuiting plaats, maar we hebben geen idee hoeveel precies. De cijfers spreken elkaar tegen, maar zijn vaak ook onbetrouwbaar: we zien vaak dat vrouwen die uitstappen, zelf zeggen dat ze niet werden gedwongen. Maar later komen ze

“We zien dat vrouwen juist op dat moment. Ze nemen een beslissing en zien hoop voor hun toekomst” daarop terug en zeggen ze toch gedwongen te zijn geweest. Het is een ondoorzichtige wereld. Wat ik wel weet, is dat er op grote schaal uitbuiting plaatsvindt en dat deze vrouwen daar extra kwetsbaar voor zijn.”

Wat voor vrouwen belanden in de prostitutie?

“Wat opvalt is dat veel mensen die in de prostitutie belanden een achtergrond hebben van armoede, mishandeling of misbruik. Ze hebben vaak al veel moeten knokken in het leven. Daarin maakt het niet zoveel verschil of de vrouwen uit Nederland komen of uit het buitenland, bijvoorbeeld Oost-Europa. Als ze al zo ver komen dat ze stoppen met het werk, moeten ze hun hele verleden een plekje geven. Ook de oude pijnen moeten mee in het genezingsproces.

Er is vaak sprake van een Post-traumatisch Stress Syndroom. De opstapeling van dingen zorgt daarvoor: steeds opnieuw misbruikt worden, geen respect voor jouw grenzen, je vertrouwen dat wordt beschaamd. Juist de combinatie tussen dit werk en wat iemand allemaal al heeft meegemaakt, maakt het zo beschadigend. Het is belangrijk dat er voor het geheel aandacht is als een vrouw uit wil stappen.” strijdkreet | 5

6 | strijdkreet

Anneke brak voorgoed met drugs en prostitutie:

‘Ik mocht lang niet gelukkig zijn van mezelf’ Tekst: Rinke Verkerk Beeld: Margriet Alblas

Als ze maar mooie relaties met mensen heeft.

Daar heeft Anneke Nuchulmans (57), opgegroeid in kindertehuizen, haar hele leven alles voor over gehad. Haar verlangen bracht haar aan de drugs en in de prostitutie. Maar nu is het van haar valkuil tot haar strijdwagen geworden, waarop ze de beste periode van haar leven is binnengereden.

strijdkreet | 7

Ze is klein, elegant en oogt jonger dan ze is.

Dat komt door haar mooie huid. Terwijl Anneke dubbel heeft geleefd. “Ik ben veertig jaar lang dag en nacht doorgegaan.” Als elf maanden oud baby’tje, de vijfde van tien kinderen, plaatst de kinderbescherming Anneke uit haar ouderlijk huis in Breda. Een alcoholverslaafde vader en een zwakbegaafde moeder – het gaat niet. Samen met haar broertjes en zusjes komt ze in een kindertehuis bij de nonnen. Haar moeder komt zo vaak mogelijk langs. “Door weer en wind. Altijd hoogzwanger of net bevallen.” Haar vader ziet ze zelden. “Ik was zeven, acht, tien jaar oud, en zag hem in de kroeg. Ik moest voor hem dansen, dan kreeg ik chocomel. Ik heb hem denk ik vier keer gezien.”

Na het kindertehuis zullen vele verblijfplaatsen volgen. Anneke woont in pleeggezinnen, hotels, appartementen, de bajes, afkickklinieken, bij mannen, in sociale huurwoningen, en komt uiteindelijk via de 24 uursafdeling en Huis en Haard van het Leger des Heils in een zelfstandige woning terecht. Daar woont ze nu. Ze heeft gordijnen die met koorden bijeen zijn gebonden, kussens op haar hoekbank, een handdoek op het vloerkleed met speelgoed voor haar chihuahua Louietje. Het is haar allemaal dierbaar, vooral Louietje, maar het dierbaarst in Annekes leven is de relatie met haar zoon. Een foto van hem hangt aan de muur, met haar kleindochter in zijn armen. “Het heeft vier jaar geduurd, voordat hij me kon vertrouwen.” Strijden voor haar zoon is haar redding geweest.

Koude douche Het is een hard leven bij de nonnen. Anneke is zeven als ze voor het eerst wordt misbruikt.

“De oudere meisjes hadden een met gordijnen afgesloten bed. Eén van hen dwong mij dingen bij haar te doen. Ik begreep daar niets van, behalve dat ik het niet aan de leiding mocht vertellen.

8 | strijdkreet

Het duurde twee jaar, toen ging ze weg. Maar ik was zo bang voor wat er verder kon gebeuren, dat ik ’s nachts in mijn bed plaste. Dan moest ik voor straf weer onder de ijskoude douche.” Op haar tiende komt Anneke in een pleeggezin. Met een eigen kamer, eigen visjes, vakanties naar Spanje, rust. Zij, Anneke! Ze begrijpt niet hoe het kan. Een jaar later besluit het gezin haar toch weer terug te sturen naar het kindertehuis. Anneke kan bij een andere familie wonen. “Op een dag kwam ik thuis en bood mevrouw mij sherry aan en sigaretten.

Ze deed vriendelijk en ik mocht muziek draaien.

Ik was zo blij! Toen kwam de aap uit de mouw.

Meneer had seksuele wensen die mevrouw niet wilde vervullen, dus hadden ze bedacht dat ik het zou doen. Ik dacht: als ik het doe is ze misschien wel altijd zo aardig tegen mij. Ik moest er letterlijk van overgeven. Erna moest ik vaker, maar vriendelijk waren ze niet meer. Ik was dertien.”

Anneke woont ook weer in kindertehuizen.

Soms met een van haar zussen. Ze wil graag een band met haar broers en zussen. “Zo één die je hoort te hebben met elkaar. Maar we woonden al vanaf ons tiende apart.” Toch voelt Anneke die band een beetje wanneer haar zus, die werkt als prostituee, Anneke één van haar vaste klanten aanbiedt. “Ik dacht: grote zussen zorgen voor je.

En ze bedoelde het ook lief. Ik kon geld verdienen, en zij wist zeker dat deze klant goed voor me zou zijn. Maar na de afspraak dacht ik: nu ben ik een

Therapeuten zeiden dat ik van mezelf niet gelukkig mocht zijn. Uit solidariteit naar mijn broers en zussen. Dat was confronterend, maar nadenken durfde ik steeds meer

strijdkreet | 9

hoer. Dit is het laagste van het laagste. Ik was vijftien.”

Het werkt niet, met haar zus. Soms is die lief, maar vaak is het ook vechten. Een lange, knappe jongen geeft Anneke aandacht en coke. Anneke voelt zich goed. Misschien werkt dit wel. Tot ze niet meer zonder kan en de lange knappe jongen gewelddadig wordt. “Hij liet me Turkse pensions afwerken, een hele rits mannen per avond. En dat waren er veel. Heel veel. Voor een tientje of vijftien gulden. Ik voelde me zo vies, niets waard, een hoer.” Anneke doet een zelfmoordpoging.

Seks en drugs Haar jongere zusje Lia vindt en redt haar. Zij is de enige met wie Anneke echt hecht is. “We waren onafscheidelijk. Ze is eens voor me gesprongen toen ik aangevallen werd met een mes. We werkten samen, gebruikten en feestten samen, hielpen elkaar altijd.” Als Anneke besluit een gesetteld leven te willen, ‘huisje, boompje, beestje,’ is Lia haar grootste fan. Anneke is 21. Ze vecht zich clean, vindt een man en krijgt een zoontje, waar ze voor zorgt met het geld dat ze verdient achter de ramen. “Ik heb altijd geluk gehad daar, want ik verdiende goed.” Lia – stoere Lia, voor de duvel niet bang – breit in de gevangenis een blauw babypakje. “Ze was zo trots op mij, en op het feit dat zij tante was.”

Dan wordt Lia op zeer gewelddadige wijze vermoord. Het staat in alle kranten. Anneke stort in. “Ik kon niks, had koorts, ik was ziek van verdriet.

Ik wist niet dat dat kon.” Ze raakt weer verslaafd.

Haar huwelijk loopt stuk. Ze kan niet langer voor haar zoontje zorgen. Ze woont bij verschillende mannen. Het biedt bescherming, maar daar staat altijd iets tegenover. “Seks en geld. Ik betaalde drugs, sigaretten, drank, zakgeld... ik was altijd heel gul. Ook als iemand bijvoorbeeld ziek was.

Dan gaf ik heroïne, want ik vond dat zielig.”

10 | strijdkreet

Soms kickt ze af. Haar oudere zus steunt dat weleens, “en dat was goed van haar, maar ik moest ook vaak wat terug doen. Haar hele huis schoonhouden bijvoorbeeld.” Anneke trouwt nog een keer, en ook dat huwelijk loopt stuk. Haar broer sterft aan een overdosis - van het gezin van tien kinderen zijn er nu nog vijf in leven.

Omslagpunt Het is 2009 als Anneke weer wordt opgenomen in een afkickkliniek. Daar krijgt ze op één dag meerdere tia’s. Het wordt het omslagpunt van haar leven. Ze belandt op Herstart, een 24 uursopvanglocatie van het Leger des Heils. Hier krijgt ze een kamer en hulp bij haar problemen.

Na veertien maanden kan ze bij Huis en Haard terecht, een vorm van hulpverlening waarbij ook aandacht is voor psychische problematiek. “Ik kon rustig gaan bedenken wat ik wilde met mijn leven. Dat had ik eigenlijk nog nooit gedaan, zelf nadenken over wat ik wil. Therapeuten zeiden dat ik van mezelf niet gelukkig mocht zijn. Uit solidariteit naar mijn broers en zussen. Dat was confronterend, maar nadenken durfde ik steeds meer.”

En dat is waar haar verlangen naar relaties haar strijdwagen wordt. Want Anneke weet wat ze wil. Eén ding: de relatie met haar zoon herstellen.

Niet eerst zijn onvoorwaardelijke liefde krijgen, maar onvoorwaardelijk van hem houden. “Ik wilde dat hij weet dat hij dat waard is.” Het is moeilijk.

Haar zoon is boos. Omdat ze er niet was, omdat het haar niet lukte om af te kicken – zelfs niet voor hem. Maar wat haar nooit lukte, lukt haar nu wel. Ze kickt af. “Mijn oud-begeleider Henk zegt dat ik dit niet mag zeggen - hij zegt: je hebt het zelf gedaan! - maar het is echt dankzij hem en het Leger. Henk was de juiste persoon op het juiste moment. Hij gaf mij zijn volledige vertrouwen, hij hoefde niks van mij terug. Als ik terugviel, was hij niet teleurgesteld. Anneke, zei hij, sta er niet te

lang bij stil, want wij gaan door en jij kunt dit.”

Grenzen stellen Ze leert ook grenzen aangeven. “Mijn begeleider zei steeds: Anneke, niet altijd ja zeggen, niet iedereen hoeft jou leuk te vinden.” Op een avond komt een vriend die nog veertig euro moet terugbetalen weer voor een tientje en zegt Anneke ‘nee, sorry.’ ‘Hij zei: oké, snap ik. Ik natuurlijk meteen mijn begeleider sms’en: ‘ik heb nee gezegd!’ Hij was supertrots.”

De relatie met haar zoon, die de reden is dat ze dit proces aanging, kost vier jaar. “Ik belde hem en hij nam vaak niet op. Ik stuurde berichtjes en hij stuurde vaak niets terug. Als hij wel met me sprak, zei hij vaak heel boze dingen. Ik kon dat voorheen nooit aan, maar nu wel. Ik vond dat hij

het recht had op tijd en ruimte voor zijn gevoel en zijn verhaal.” En waar haar zoon misschien nog niet haar zoon kan zijn, wordt Anneke zelf steeds meer een dochter. “Ik vond God weer terug. Altijd had ik geloofd dat Hij mij beschermt, mijn Vader is. Tot mijn zusje werd vermoord. Ik dacht: hoe kan Hij dat nou toestaan? En zo bruut. Maar Hij is voor mij aan het kruis gestorven. Hoe kan Hij dan iets uit bruutheid doen? Hij is een Vader die bij me is en over me waakt.”

Op een gala-avond van het Leger in de Heineken Music Hall vertelt Anneke haar levensverhaal.

Haar zoon heeft toegestemd in de zaal te zitten en er mag zelfs een lichtspotje op hem om te laten zien dat hij haar zoon is. Anneke spreekt de zaal toe. Mensen staan op uit hun stoelen, geven haar een staande ovatie. Maar waar haar zoon zit, is een lege plek. Hij is naar het podium gerend.

Pakt voor de menigte zijn moeders hand, steekt zijn andere arm in de lucht, en schreeuwt door de microfoon: “Ik ben zo trots op haar! Ik ben zo trots!”

Familie Met de familie die ze nog heeft, bouwt Anneke een band op. Ze vieren haar moeders verjaardag samen. Moedigen elkaar aan via de familie-app.

“Ik ben niet boos op mijn moeder. We zijn familie, ik wil dat we er met zijn allen iets goeds van maken.” Nog maar kort geleden belde Annekes zoon haar huilend op. “Mam”, zei hij, “ik heb het je zo moeilijk gemaakt. Maar ik ben zo blij met je.”

Anneke krijgt het er nog een beetje te kwaad van.

Ik zei: Ik heb je veel tekort gedaan. Maar hij zegt: Mam, dat is voorbij. Nu is alles goed. “En dat is waarom ik mijn verhaal vertel. Om te zeggen: geef niet op! Ik heb mijn zoon, vrienden, Louietje, zulke lieve mensen, dit huis. Wie had dat gedacht? Ik, een kansloos kind. Als je lang genoeg volhoudt, komt de juiste tijd, het juiste moment, de juiste persoon, en dan vind je wat je hart verlangt.” strijdkreet | 11

Het Leger des Heils en prostitutie Tekst: Willemijn de Jong

‘Zolang er nog één meisje verloren op straat loopt, zal ik strijden’, zei oprichter William Booth vlak voor zijn sterven, in de begindagen van het Leger des Heils. Kwetsbare mensen zijn altijd welkom geweest bij het Leger. Ook vandaag zien we dat vrouwen in de prostitutie kwetsbaar zijn.

Wat deden wij in de tijd van Booth voor vrouwen in de prostitutie? En wat doen we nu?

Het begin In 1881 meldt een jong meisje zich uit pure wanhoop bij het Leger des Heils. Ze wil niet terug naar het bordeel, maar kan verder nergens heen. Heilssoldaat Elizabeth Cottrill is een pionier op het gebied van hulpverlening aan prostituees. Ze neemt het meisje op in haar gezin. Het duurt niet lang of meer vrouwen en meisjes melden zich. Het eerste opvanghuis voor vrouwen en meisjes is geboren. Vanaf 1884 ontstaat er een georganiseerde vorm van opvang. Inmiddels is dit een wereldwijd netwerk.

Een jaar later schrijft William T. Stead een serie artikelen in zijn krant, de Pall Mall Gazette, over kinderprostitutie in Londen. Om aan te tonen aan de overheid dat het mogelijk is om meisjes letterlijk te kopen, ensceneert hij samen met Bramwell Booth, 12 | strijdkreet

de zoon William, de koop van de dertienjarige Eliza Armstrong. Het lukt hen om het meisje van haar ouders te kopen om haar zogenaamd de prostitutie in de sturen. Eliza wordt overgebracht naar een heilssoldatengezin in Frankrijk en haar overkomt uiteraard niets, maar William Stead wordt desondanks veroordeeld tot een paar jaar cel. Zijn artikelenserie en de ‘verkoop’ zijn echter niet voor niets geweest.

De zaak vormt de aanleiding tot de invoering van de Criminal Law Amendment Act, waardoor de seksuele meerderjarigheid voor meisjes in 1885 wordt verhoogd van 13 naar 16 jaar.

Het Leger laat het daar niet bij. In hetzelfde jaar lanceert men de Purity Crusade, een petitie om de leeftijd van seksuele meerderjarigheid nog verder te verhogen naar 18 jaar. De petitie van 30.000 handtekeningen wordt op een wagen, getrokken door

geüniformeerde officieren van het Leger des Heils, in optocht naar het Lagerhuis gebracht.

Japan Deze actie is niet de enige van het Leger des Heils die wetgeving heeft doen veranderen. Begin 1900 wordt de commandant van het Leger des Heils in Japan, kolonel Henry Bullard, geconfronteerd met een bijna

driehonderd jaar oud systeem van ‘legale’ prostitutie.

Men kan meisjes tijdelijk verhuren aan een bordeel.

Ouders met geldgebrek brengen hun dochters naar een wijk nabij Tokio, waar zo’n vijfduizend meisjes zitten. De ouders kunnen de lening zelden inlossen, omdat het kostgeld van de meisjes hoog is. De wijk wordt zwaar bewapend door politie en de rode lichtjes trekken zo’n honderdduizend klanten per week. strijdkreet | 13

terugwil, kan zich melden bij het politiebureau om zich uit te schrijven als ‘publieke vrouw’. Na deze wetswijziging worden in totaal twaalfduizend meisjes door het Leger in Japan uit de prostitutie gehaald en geholpen.

Bosshardt op de Wallen Ook bij het Nederlandse Leger des Heils worden sinds oudsher vrouwen en meisjes opgevangen en geholpen die uit de prostitutie willen. De bekende Majoor Bosshardt (1913-2007) werkte een groot deel van haar leven op de Wallen in Amsterdam. Ze bezoekt in die jaren de vrouwen die daar werken in de raamprostitutie en helpt hen waar zij kan.

Het onderwerp gaat haar zo aan het hart dat zij zelfs Prinses Beatrix anoniem meeneemt om te laten zien wat er op de Wallen gebeurt. Daar is een historische foto van genomen. Bosshardt schrijft in 1961 een scriptie met de titel ‘Sociaal werk onder zich prostituerende vrouwen’.

Beeld: Peter Zonneveld

Kolonel Bullard is vastberaden hier iets tegen te doen.

Hij bestudeert de Japanse wet en komt erachter dat het niet is toegestaan om mensen als onderpand te geven voor een lening. Hij vertaalt de wetgeving in begrijpelijk Japans en publiceert dit op de voorkant van de Japanse Strijdkreet. Op 1 augustus 1900 marcheert een Leger aan heilssoldaten de wijk van de meisjes binnen en roept luidkeels dat de meisjes welkom zijn bij het Leger des Heils. Er ontstaan vechtpartijen met de souteneurs (pooiers), waarbij veel heilssoldaten gewond raken. Toch weten zeventig meisjes de weg naar het opvanghuis te vinden. Naar aanleiding van deze actie ondertekent de keizer in hetzelfde jaar een wet: elk meisje dat haar vrijheid 14 | strijdkreet

Haar stelling in dit onderzoek is dat vrouwen in de prostitutie zich in een noodsituatie bevinden, omdat ze geen contact hebben met de normale maatschappij. Ook vervullen zij een soort “vreemde functie van ‘voldoen aan de behoefte naar afwijkend seksueel gedrag’ maar worden zij tegelijkertijd afgekeurd”. Hulpverlening aan deze vrouwen heeft in haar perspectief het doel om hen uit de prostitutie te halen. Ze schrijft: “De uitweg ligt voor de hand: trachten hun de waarde van de ‘echte’ waarden te laten zien, aanknopend aan het knagende heimwee dat elk mens toch in een hoekje van zijn hart heeft, naar het echte, het goede, het zuivere, ja naar het Goddelijke. Dat vraagt begrip, geduld, meeleven, aanvaarding. Het vraagt van de betreffende vrouw veelal bovenmenselijke kracht, maar het kan, want die kracht is er in het geloof in Jezus Christus.”

Wat zullen we doen?

Het Leger des Heils werkt inmiddels in 128 verschillende landen over de hele wereld. In de

meeste landen worden ook vrouwen en meisjes geholpen die in de prostitutie zitten. Vooral in India is er veel vrouwenhandel en doen we er alles aan om die vrouwen uit de prostitutie te halen. Bij de hulpverlening houdt het Leger rekening met de wetgeving op dit gebied, die per land verschilt.

Maar boven alle wetten uit houdt het Leger zich vast aan de missie die William Booth ooit formuleerde in zijn open brief in de Strijdkreet over ‘fallen women’: “Thank God, The Salvation Army never sees an evil without asking the question: can anything be done to remove it? Something must be done. Something shall be done, and done at once. What shall it be?”

Leger als veilige plek Het Leger des Heils in Nederland wil aanwezig zijn op de plekken waar vrouwen in de prostitutie zitten. We proberen goed vindbaar en beschikbaar te zijn, als veilige plek en voor hulp op allerlei gebieden. Dat doen we zo laagdrempelig mogelijk. We bouwen een relatie op en hopen dat - als de vrouw daar zelf klaar voor is - we haar kunnen helpen om uit de prostitutie te stappen. We werken momenteel in vier eenheden: Groningen, Leeuwarden, Eindhoven en Amsterdam.

strijdkreet | 15

Dit moet iedereen weten Tekst: Menno de Boer Beeld: DTS

“Pff, wat is het heet…” mompelt de vrouw.

Ze staat even stil en schudt het zand uit haar slippers. Het is het warmste moment van de dag en ze is onderweg naar de waterput, even buiten de stad. De hitte is verzengend, maar dit is haar moment. Ze wil er zeker van zijn dat er niemand bij de put is als zij daar komt. Want dan begint het weer… De zogenaamd ‘leuke grappen’, de spot, de hatelijke opmerkingen die door haar ziel snijden. Ze kijkt op en kijkt in de richting van de put. Ze brengt haar hand boven haar ogen om beter te kunnen zien. “Zit daar nu iemand?” zegt ze hardop. Ze aarzelt en kijkt om.

Teruggaan? Maar ze moet water hebben en het is maar één persoon. Ze stapt toch maar door.

Als ze bij de bron aankomt, blijkt het een man te zijn. Een man die ze niet kent. Nou, dat scheelt dan weer. Ze kijkt naar de grond als ze dichterbij komt en zet haar emmer neer. “Mag ik wat te drinken van je?” vraagt de man. De vrouw schrikt even. Hij spreekt haar aan! En niet eens op een spottende toon, nee, dit klinkt zelfs vriendelijk.

Ze kijkt hem kort aan en vraagt: “Wilt u iets van mij aannemen? Dat is best raar. U kent mij niet eens. En ik ken u niet.” De man lacht. “Als je mij had gekend, had je mij waarschijnlijk gevraagd om jou water te geven,” zegt hij raadselachtig.

“En dan had ik je heel bijzonder water gegeven.

Levend water.” De vrouw begrijpt het niet. “Maar u heeft niet eens een emmer en deze put is best wel diep. Waar haalt u dat levend water dan vandaan?” “Tja, als je water uit deze put haalt, 16 | strijdkreet

krijg je weer dorst. Maar als je het water drinkt dat ik je kan geven, dan zul je nooit weer dorst krijgen.”

Dat zou mooi zijn, denkt de vrouw - dan hoeft ze hier nooit meer naartoe. Dan hoeft ze nooit meer die anderen onder ogen te komen. Nooit meer die vervelende blikken en hatelijke opmerkingen.

“Oh, meneer, mag ik wat van dat water dan?”

“Dat is goed. Ga je man maar halen en kom dan terug,” zegt de vreemde man. De tranen springen in haar ogen. Ze kijkt weer naar de grond. “Ik heb geen man,” zegt ze. “Dat klopt,” reageert de man. “Je hebt al vijf mannen gehad en de man waar je nu bij bent, is je man niet.” Ze schrikt.

Hij weet het! Nu zullen ze wel komen: het verwijt, de vervelende opmerkingen. Ze wil het liefst wegrennen. “Wie bent u eigenlijk?” vraagt ze toch nog. “U weet alles. Maar u zegt niets veroordelends over mij. Terwijl mijn hele leven een puinhoop is. Hoe kan dat?”

“Ik ben degene waar heel de wereld op wacht. Ik ken je, ik weet alles van je en ik hou van je. Wie je ook bent en wat je ook gedaan hebt in je leven.

Ik zoek mensen die mij willen volgen. Zodat we samen op weg kunnen naar een andere, een betere wereld.”

De vrouw rent weg. Ze roept, achteromkijkend, nog snel: “Dit moet iedereen weten. Kan me niet meer schelen wat ze over me denken.”

Dit verhaal staat in de Bijbel. Een beetje anders verteld, maar het is ooit zo gebeurd. En de boodschap van toen, geldt ook vandaag nog.

Wie je ook bent, wat je ook gedaan hebt, voor Jezus – want Hij is de man uit het verhaal – ben je kostbaar. En bij Hem is plaats voor iedereen.

Wil je het verhaal nog eens nalezen? Lees dan het vierde hoofdstuk van het evangelie volgens Johannes.

strijdkreet | 17

GOEDE DEAL, TOCH? Tekst: Willemijn de Jong Beeld: Maartje Slingerland

Prostitutie is het (ver)kopen van seks. Dat is in Nederland legaal. Hoe gaat dat?

In Nederland wordt er jaarlijks tussen de 400 en 600 miljoen euro verdiend in de seksindustrie.

De klant heeft zin in seks en wil ervoor betalen. De verkoopster heeft geld nodig en verkoopt seks. Goede deal toch? Neem bijvoorbeeld ‘Ben’. Ben is meestal een man en kan van elke religie, sociaal economische status en nationaliteit zijn. Hij wil alleen seks kopen van iemand die het vrijwillig doet. Ben krijgt voor 50 euro 20 minuten seks. Ben koopt meestal seks uit nieuwsgierigheid. Juist de machtsrelatie tussen hem en de verkoopster vindt hij fijn.

Dit is ‘Triss’. Triss werkt in een van de raamprostitutiegebieden van Amsterdam. Zij is meestal jonger dan 26 jaar en komt vaak uit Oost-Europa. Triss geeft aan dat ze dit doet omdat ze hard geld nodig heeft. Of die vijftig euro per twintig minuten ook echt voor haar zijn, weten we niet.

€ €

€

€

€ €

€

€ €

18 | strijdkreet

Ben voelt zich in 57% van de gevallen wel tevreden. In 41% van de gevallen twijfelt hij over de deal en voelt hij zich verward. Maar meestal voelt hij het allebei. In 59% van de gevallen voelt hij schuld en schaamte.

In Amsterdam zijn ongeveer 195.000 unieke klanten die per jaar tussen de 700.000 en een miljoen keer seks kopen.

Er is een kans dat Triss zich vandaag verkracht voelt, want 60%-75% van de vrouwen in de prostitutie wordt slachtoffer van verkrachting.

Dit gebeurt bijvoorbeeld als Ben niet luistert naar de grenzen van Triss of niet (genoeg) betaalt. Verkrachting is de grootste oorzaak van HIV in de prostitutie.

Er is 39-60 % kans dat Triss haar werk dragelijk maakt door drugs of drank te gebruiken. Er is 68% kans dat Triss uiteindelijk Post Traumatisch Stress Syndroom krijgt.

75% van de meldingen van mensenhandel komt uit de prostitutie.

GOEDE DEAL, TOCH? Waar komen al die procenten vandaan? Kijk op exxpose.nl/goededeal voor de onderzoeken waarop dit verhaal gebaseerd is.

strijdkreet | 19

Experts aan het woord Tekst: Willemijn de Jong

Maria Ahlin Ambassadeur Scandinavische wetgeving prostitutie “In Zweden en Noorwegen is het illegaal om seks te kopen. Hierin willen deze landen vooral 'een kant kiezen'. We willen het niet nog moeilijker maken voor kwetsbare mensen in de prostitutie door hen strafbaar te stellen. We straffen juist de mensen met de macht en het geld - degenen die seks kopen. Met deze wet criminaliseren we het kopen van seks, zodat de vraag naar betaalde seks daalt. De mensen ín de prostitutie willen we eruit helpen, omdat het schadelijk is voor het individu dat zich prostitueert en ook voor de samenleving. Door het illegaal maken van het kopen van seks, daalt de mensenhandel ook. Dat blijkt uit onderzoeken hiernaar in Noorwegen. Hiernaast zet je met zo'n wet ook een norm: de generatie die nu opgroeit, vindt het niet meer normaal om seks te kopen. Het nieuwe feminisme is tegen prostitutie, omdat het ongelijkheid tussen mannen en vrouwen stimuleert. In de moderne samenleving is het niet aanvaardbaar dat één gender het andere kan betalen voor seks."

20 | strijdkreet

Renate van der Zee Schrijver en journalist

‘Tirza’ Verkoopt seks in Utrecht en Antwerpen (echte naam is bekend bij de redactie) "Aan het eind van de basisschool kwam ik voor het eerst in aanraking met pornografie via de webcam. Ik vond de aandacht die mannen me gaven via internet fijn. Toen ik achttien was, dacht ik: waarom vraag ik er niet gewoon geld voor?

De stap van webcamseks naar de tippelzone en het raam was niet moeilijk: de webcam verdient slechter. Ik ken wel verhalen van pogingen tot moord op de zone waar ik werk, maar heb dat zelf nog niet meegemaakt. Wel dat ik me onveilig voelde bij een klant. Ik doe dit werk niet omdat ik seks zo leuk vind. Ik voel eigenlijk niks bij de seks, ik zie het echt als handelingen die ik uitvoer.

Ik zie mezelf meer als zorgverlener; er komen mannen bij mij die verder met bijna niemand contact hebben. Zij vinden het echt heel fijn dat ze met mij contact hebben en intiem kunnen zijn."

"Prostitutie is een uitdrukking van ongelijkheid.

Ongelijkheid tussen vrouw en man. Tussen arm en rijk. En heel vaak ook: tussen zwart en wit. Stel je de situatie in de peeskamer voor en beantwoord dan de volgende vragen. Wie is zij?

Hoe oud is zij? Waar komt ze vandaan, wat is haar financiële situatie, wat is haar sociale positie?

En dan: wie is hij? Hoe oud is hij? Waar komt hij vandaan, wat is zijn financiële situatie, zijn sociale positie? Als je deze vragen eerlijk beantwoordt, besef je dat het idee dat prostitutie een afspraak is die twee volwassenen in gelijkwaardigheid met elkaar maken, een illusie is."

strijdkreet | 21

Celine van den Berg-Doef

Jolanda de Boer Senior Officier van Justitie bij Openbaar Ministerie "De gedachte achter legalisering van de prostitutie was dat vrouwen als zelfstandige, krachtige vrouwen dit werk zouden kunnen doen. In de praktijk zijn de vrouwen die hierin werken heel kwetsbaar. Daardoor komen ze in de positie dat ze worden uitgebuit door mannen.

Vaak zijn het jonge, Oost-Europese vrouwen die hun gezin en familie achter hebben gelaten.

Ze spreken de Nederlandse taal niet of heel slecht. Veroordelen van uitbuiters is heel lastig.

Slachtoffers doen niet gauw aangifte. De meest voor de hand liggende reden hiervoor is angst. Ze hebben te maken met geweld of dreiging daarvan en ze voelen loyaliteit richting hun uitbuiters.

Die loyaliteit vullen ze zelf in als liefde. Ik hoor tijdens een zitting zo'n vrouw dan zeggen dat ze het gezinsinkomen verdiende. De man spaart het voor haar voor een veelbelovende toekomst.

Uiteindelijk blijkt het geld dan verdwenen, de relatie gaat voorbij en de man blijkt pooier te zijn van veel meer meisjes dan alleen van haar.

Een pooierverbod zou kunnen bijdragen aan het veroordelen van dit soort uitbuiters. Zolang er geen ouder is te vinden die zijn kind stimuleert om in de prostitutie te werken, zolang er geen opleiding is voor dit werk, zolang er geen kind is dat zijn vinger opsteekt als de juf vraagt wie er later prostituee wil worden - moeten we toch constateren dat de verwrongen gedachte dat prostitutie normaal is, achterhaald is."

22 | strijdkreet

Aandachtsfunctionaris mensenhandel Leger des Heils en teamleider Meetingpoint Amsterdam “Het Meetingpoint in Amsterdam is een huiskamer midden in de rosse buurt. Van daaruit doet het Leger des Heils veldwerk onder de vrouwen in de raamprostitutie. We bieden deze vrouwen een veilige plek en we geven juridische begeleiding aan ongedocumenteerde slachtoffers van mensenhandel. Waarom we als Leger des Heils onder prostituees werken? Omdat dit bij uitstek een werkveld is waar kwetsbare mensen zijn. Er zijn veel mensen die in de prostitutie belanden zonder dat ze daar zelf voor kiezen, vaak omdat ze geen andere mogelijkheden zien.

Majoor Bosshardt zei eens over de vrouwen op de wallen waar zij mee werkte: “Ik had het zelf kunnen zijn”. Daarmee gaf ze aan dat met andere omstandigheden en ervaringen de keuze voor dit werk soms een reële is. Het is bijvoorbeeld opvallend dat dit een van de weinige sectoren is waar men in de jaarmonitor cijfers bijhoudt van de misstanden. Juist op een plek waar zoveel uitbuiting plaatsvindt, hoort het Leger des Heils te zijn. Maar vergis je niet: de zichtbare prostitutie hier, het wallengebied, is maar het topje van de ijsberg van prostitutie in Nederland.

Het gros vindt buiten het centrum plaats en daar is ook veel meer uitbuiting. In de opvang van het Leger des Heils zien we veel feitelijke, vermoedelijke en potentiële slachtoffers van uitbuiting, maar helaas ook daders. Die proberen we zoveel mogelijk te helpen, ook om te voorkomen dat ze misbruik maken van anderen of vatbaar zijn voor misbruik.”

Hanneke Ekelmans Hoofd operatiën Nationale Politie Amsterdam

“Geloof me, het zijn misselijkmakende verhalen”

“Prostitutie zelf is niet strafbaar, maar er vindt wel mensenhandel plaats in de branche.

Daarom hebben we een speciaal team migratiecriminaliteit en mensenhandel in Amsterdam. Soms ontvangen we een tip, soms melden slachtoffers zichzelf en soms ontdekken we mensenhandel op basis van waarnemingen die de politie zelf doet. Dat gebeurt bijvoorbeeld als collega’s een auto uit Roemenië aanhouden vol dames en de chauffeur alle paspoorten heeft, terwijl het geen familielid is. Dan gaat er wel een lampje branden. Zeker als de dames geen woord Engels of Nederlands spreken maar hier wel willen komen werken. Onlangs hebben we een Bulgaarse bende opgerold. Die buitte vrouwen uit in de legale raamprostitutie. Een jaar lang heeft ons team onderzoek gedaan naar deze pooiers. De vrouwen worden vaak zo geïntimideerd dat ze niet durven te getuigen. En daarbij: vaak is hun werk de enige ‘zekerheid’ die ze hebben, hoe gek dat ook klinkt. Ze kennen hier niemand, spreken niet of nauwelijks Nederlands, schamen zich tegenover hun familie. En ze hebben vaak een slecht beeld van de politie, omdat die anders functioneert in hun land van herkomst. Geloof me, het zijn misselijkmakende verhalen, de mensenhandelzaken. Je hebt weinig inlevingsvermogen nodig om het je naar de keel te laten grijpen.” strijdkreet | 23

‘Jij bent zo kostbaar in mijn ogen, zo waardevol, en ik houd zo veel van je.’ Uit de Bijbel, Jesaja 43 vers 5

doen wat we geloven