Magazine van het Leger des Heils Jaargang 127 nr. 6
JAN DULLES SPEELDE JEZUS IN THE PASSION OTTO DE BRUIJNE Jezus heeft mij bij God gebracht HENK STOORVOGEL De betekenis van het kruis JOHANNES VAN DE BANK Jezus is zeg maar echt mijn King
Magazine van het Leger des Heils Jaargang 127 nr. 6
JEZUS! Het is misschien meer een ietwat verbaasde
JAN DULLES IS ZELF NIET BEPAALD EEN JEZUS
uitroep
voor
je
dan
de meest belangrijke persoon uit de geschiedenis. Dat zou jammer
OTTO DE BRUIJNE Jezus heeft mij bij God gebracht HENK STOORVOGEL De betekenis van het kruis
zijn, want het is niet voor niets
JOHANNES VAN DE BANK: Jezus is zeg maar echt mijn King
dat al eeuwenlang mensen hun leven geven aan die ene man, die tweeduizend jaar geleden leefde. Waarom
redactie Hoofdredacteur
nr. 6
Majoor Robert Paul Fennema
Eindredacteur Menno de Boer
was
hij
zo
Zo bijzonder dat de vismarkt in Groningen duizenden mensen trekt om naar zijn verhaal te kijken. Maar wat kun je daar nu nog mee? Een historicus, kunstenaar en acteur vertellen wie Jezus volgens hen is.
Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Marko Mellema
Vormgeving
Nathan Sudmeier
Traffic
Arnoud van Roosmalen
Cover
Jacqueline de Haas
reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl
druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem
strijdkreet Magazine van het leger des heils Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal AndrÊ Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl Š Leger des Heils 2014 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.
bijzonder?
Jan-Willem de Bruin
INHOUD Jan dulles speelde Jezus in the passion
4
Jezus heeft Otto de Bruijne bij God gebracht
8
Facts over Jezus 10 Jezus heeft echt geleefd 14 de betekenis van het kruis
16
Jeetje, het is echt kneitervaag
18
Wat heb jij met Jezus? 22
strijdkreet | 3
Celine Muller
4 | strijdkreet
Jan Dulles speelde in The Passion:
“Ik ben zelf niet bepaald een Jezus”
strijdkreet | 5
Zanger Jan Dulles (3JS) maakte dit jaar
afgelopen jaren hebben hij en zijn mede JS hard moeten
veel indruk als Jezus in de monster tv-
knokken voor hun succes. “Dat kwam niet vanzelf. Het
productie ‘The Passion’. Voor iemand die
heeft twaalf jaar geduurd voor we een platencontract
naar eigen zeggen Rock & Roll als een soort
kregen. In die jaren heb ik me vaak afgevraagd of ik wel
levensmotto hanteert, was dat wel even
de juiste beslissing had genomen. Wij waren serieus bezig
heel iets anders. Jan kijkt terug op zijn rol
en wilden maar wat graag een contract. Iedere keer denk
en constateert dat hij zelf niet bepaald ‘een
je dan dat het gaat lukken en iedere keer krijg je weer nul
Jezus’ is.
op het rekest. Ik heb dus vaak gedacht dat een carrière in de muziek niet zou gaan slagen.”
Jurjen sietsema ZELF GEEN JEZUS “Ik heb in het artiestenwereldje dingen gezien en
Jan kent ook de onrust van iemand die niet weet of
meegemaakt die het daglicht niet kunnen verdragen en
hij zich moet gaan settelen. Ja, hij heeft een relatie en
het is ook geen geheim dat ik heb geëxperimenteerd
nee, hij heeft geen kinderen. “Daar kijken mensen toch
met drugs. Maar ik ben er nooit te ver mee gegaan. Ik
wel vreemd tegenaan hier in Volendam. Het is hier heel
ken mensen in mijn omgeving die de verleidingen niet
gebruikelijk om vroeg te trouwen en kinderen te krijgen.
konden weerstaan en hun leven kapot hebben gemaakt.
Als je op je 39e nog geen kinderen hebt, dan vinden
Het gelieg en gedraai begint meteen en voor je het weet
mensen daar iets van. De tijd dringt en ik ben er nog
ben je alles kwijt wat je hebt opgebouwd. Je gezin, je
niet uit. Dat maakt mij onrustig van binnen. Mensen
familie, je vrienden, je baan...”
zeggen altijd dat ik zoveel rust uitstraal, maar dat is de
Arianne Ramaker
KRUISPUNT
buitenkant. Voor de rol van Jezus moest ik bijvoorbeeld
Inmiddels nadert Jan de magische leeftijdsgrens van 40 en
vooral geen emotie laten zien. Ik moest mij gedragen
dat maakt hem onrustig. Het is de onrust van iemand die
als iemand die wist wat zijn lot was en die dat op een
op een kruispunt in zijn leven terecht is gekomen. In de
hele voorzichtige manier aan zijn vrienden moest gaan
6 | strijdkreet
vertellen. Dat was echt een rol, want in het echt ben
mezelf ook niet echt te beweren dat ik zo gelovig ben.
ik absoluut niet zo. Ik ben zelf niet bepaald een Jezus.
Op school heb ik natuurlijk wel al de verhalen uit de
Eerder het tegenovergestelde.”
Bijbel meegekregen en die vind ik nog steeds heel sterk. Niet alleen de verhalen over Jezus, maar ook veel andere
FORMAT ‘THE PASSION’ BRILJANT
Bijbelverhalen. Die blijven je bij omdat ze een levensvisie
Zijn rol in de uitvoering van het televisiespektakel ‘The
neerleggen waar ik niets op tegen kan hebben. En ik heb
Passion’ in Groningen maakte veel indruk. “Ik moest
ook niets tegen de persoon Jezus. Een man die echt heeft
wel een beetje lachen dat ze het niet op de Grote Markt
geleefd en die nu nog steeds een groot voorbeeld is.”
hielden, maar op de Vismarkt. Ze dachten vast dat dat beter zou passen bij zo’n Volendamse jongen als ik”.
EERST JUDAS, NU JEZUS
Jan kende ‘The Passion’ maar vaag. “Ik houd niet van
Hoe was het om Jezus te spelen? “Op de avond zelf
musical en ‘The Passion’ zie ik nog steeds als een musical.
voelde ik me euforisch. Het was heel bijzonder om mee
Toch vind ik het format briljant. Dat je dit verhaal op
te maken. Al die mensen en dan die muziek. Geweldig!
deze manier zo dicht bij mensen brengt, is fantastisch.
Bovendien werden we goed verzorgd. We zaten in het
Het is ook een verhaal dat vandaag de dag nog steeds
beste hotel van Groningen. Ik sliep in een kamer waar
zo zou kunnen gebeuren. Op de kruisiging na, maar die
koning Willem-Alexander en koningin Maxima hadden
zit er niet in. En ik weet ook niet of ik ja had gezegd
gelogeerd. De hele entourage maakte gewoon dat je het
als die er wel in had gezeten.” ‘The Passion’ is voor hem
wel heel speciaal moest vinden. Wat ook wel bijzonder is,
een eenmalige belevenis, aldus Jan. “Dat was ook mijn
is dat ik in 2007 de rol van Judas heb gespeeld in ‘Jesus
voorwaarde. Het is zo groot dat je het gevaar loopt
Christ Superstar’. Ook een musical, maar wel een hele
dat mensen je eeuwig blijven zien als de Jezus uit ‘The
bijzondere. Ik vind de muziek van Andrew Lloyd Webber
Passion’. Dat wil ik niet.”
nog steeds geweldig en de nummers die Judas zingt zijn mooier dan die van Jezus. Toch is Judas natuurlijk wel de tegenpool van Jezus. De verrader. Toch is het een rol waar ik met heel veel plezier aan terug denk.”
“Verhalen over Jezus leggen een levensvisie neer waar ik niets op tegen kan hebben.”
HOE LANG DUURT DIT NOG? Vanuit zijn onrust denkt Jan vaak dat het heel anders kan lopen in een leven. Dat ziet hij ook om zich heen. “Dat is wel een fascinatie van mij. Hoe komt iemand bijvoorbeeld zover dat hij alles achter zich laat en op straat gaat leven? Hier in Volendam kom je dat soort mensen niet tegen. Dit is letterlijk een veilige haven waar mensen naar elkaar omkijken, maar dat is lang niet overal zo. Dat zijn vragen die mij wel bezig houden. Wat als mijn leven anders was gelopen? Ik heb het goed, maar er zijn zoveel mensen die dat niet hebben. Zelf kan ik alleen maar dankbaar zijn voor het leven dat ik nu leid, maar ik
In een televisie-uitzending na ‘The Passion’ zei hij dat
denk wel eens: ‘hoe lang duurt dit nog?’ Of komt er ook
hij misschien iets meer met Jezus heeft dan zijn collega
nog een tijd waarin het voor mij allemaal anders wordt?
JS. Wat heeft Jan Dulles dan met de Jezus? “Ik ben
Dat ik Jezus heb gespeeld is een mooie herinnering, maar
katholiek opgevoed, net als zo’n beetje iedereen hier in
zoals gezegd, zelf ben ik niet bepaald een Jezus. Daarvoor
het dorp. Mijn moeder gaat trouwens nog steeds naar de
ben ik te onrustig en heb ik best wilde jaren achter de
kerk. Mijn ouders hebben hun best gedaan om mij op
rug. Nu sta ik op dat kruispunt en hoop ik maar dat ik
te voeden met de christelijke normen en waarden. Toch
de juiste beslissingen neem. Daarvoor is de rust die ik als
ga ik zelf al lang niet meer naar de kerk en durf ik van
Jezus moest uitstralen misschien wel een goede leidraad.”
strijdkreet | 7
Jurjen sietsema
8 | strijdkreet
wendy bos
Theoloog en programmamaker Otto de Bruijne:
“Jezus heeft mij bij God gebracht” Kun je een persoonlijke relatie met Jezus hebben?
te boven dat ik het gewoon niet kan uitleggen. Ik ben
“Nee,” zegt Otto de Bruijne. “Maar door Hem heb ik
enorm geboeid geraakt door deze figuur en door wat
wel een relatie met God gekregen.”
God in mensenlevens heeft gedaan. Ik heb mensen
T
ontmoet die mij vertelden over de vrede die ze vinden in heoloog Otto de Bruijne werd onder andere
God. Op het moment zelf vond ik wat ze zeiden niet zo
bekend als programmamaker voor de EO en
heel interessant. Maar het gekke is dat ik in hun ogen
als schrijver. Hij is een veelgevraagd spreker
vreugde en vrede zag. Het waren volwassen mensen
en schildert doeken met geloofsthema’s in zijn eigen
die konden relativeren en uitstraalden dat ze geliefd en
atelier op de Veluwe. Heeft hij een relatie met Jezus?
gewild waren. Mensen met humor die niet zo zwaar in het leven stonden. Vrije, onbezwaarde mensen. En
“Ik zou niet weten wat dat is, een relatie met Jezus.
dat heeft mij aangetrokken. Ik dacht: ‘als dat er is, dan
Wat ik wel weet, is dat het spannende verhaal van de
wil ik dat ook’. Tot op dat moment was ik alleen maar
man van Nazaret een enorm licht in mijn leven heeft
met mijzelf bezig. Ik moest dit en dat. Mijn dromen
gebracht. Ik kan verhalen lezen over Willem van Oranje
realiseren, het middelpunt van het universum zijn, een
en van allerlei andere historische figuren, maar die
autonoom en zelfbepalend wezen zijn. Ik moest mijzelf
raken mij niet zo als de verhalen die ik in de Bijbel lees
telkens opnieuw uitvinden. Daar word je moe van. Van
over de man die ze Jezus noemen. Die Bijbelverhalen
die dodelijke ernst en van het jezelf zo serieus nemen.
brengen licht in mijn leven, waardoor ik een relatie met
En de mensen die ik trof, hadden humor, zelfreflectie
God krijg. Jezus is, zoals Hij het zelf zegt, ‘de deur’.
en waren tegelijkertijd onafhankelijk én afhankelijk. Dat
En als je door die deur gaat, krijg je contact met God,
is een geheim wat ik wilde leren ontrafelen.”
met je Schepper.” Dat klinkt voor een leek misschien allemaal vrij onbegrijpelijk. “Dat is het op het eerste
“Dat proces heeft vervolgens twee jaar geduurd. Toen
gezicht ook wel. Maar als je die verhalen leest, dan zie
ben ik letterlijk door mijn bestaan gezakt en op mijn
je dat het wel meevalt. Het zijn verhalen over liefde,
knieën gegaan. Ik was niet ziek, ik had een goede baan
over dienstbaarheid, over samen eten en over de
en mijn leven op de rails, maar de onderlaag was zo
minste willen zijn door iemands voeten te wassen.
dodelijk serieus en zo vreugdeloos. Dat heeft mijn
Het zijn verhalen die zo direct zijn en zo dicht bij jezelf
leven totaal veranderd. Ik leerde een intense vreugde
komen. Sommige mensen vinden dat onzin, maar dat
kennen. Niet dat ik ineens een blije vogel werd. Ik ben
vind ik niet eerlijk. Er zit zoveel positiefs in die verhalen.
een melancholicus, een dichter. Hypersensitief en
Deze man, deze Jezus, is zoveel licht en zo dichtbij
iemand die zich dingen snel aantrekt. Echte vreugde
en zo niet met zichzelf bezig. Zelfs als Hij onschuldig
is een ernstige zaak. Iemand zei eens tegen mij: ‘Wat
aan het kruis hangt en vreselijk lijdt, is Hij nog met de
zie je er blij uit. Ik ben altijd zo ernstig’. Toen zei ik:
ander bezig. Dan vraagt Hij aan God, zijn vader, om de
‘Dan ben je blijkbaar nog niet ernstig genoeg’. Want
mensen die Hem dit aandoen te vergeven en zegt Hij
als je echt door het putje gaat, dan pas zie je wat God
tegen een misdadiger, die daar terecht hangt, dat hij
in je leven voor je doet en dan ontstaat de grootst
straks samen met Hem in het paradijs zal zijn. Dan ben
mogelijke vreugde. En die heeft alles te maken met de
je wat mij betreft met recht een lichtend voorbeeld. En
bodem van de put die ik heb gezien. Dan pas leer je
dat heeft mij zo gepakt.”
naar het licht te kijken dat Jezus brengt en kom je uit
Heb je dan misschien toch een relatie met Jezus? “Ja.
bij de levende God met wie je absoluut een relatie kunt
Misschien wel. Maar het gaat mijn verstand allemaal zo
hebben. Door Jezus.”
strijdkreet | 9
Facts over Jezus WAT WETEN WE EIGENLIJK OVER JEZUS? EN KLOPT DAT EIGENLIJK WEL? WE ZETTEN ZIJN LEVEN EN EEN AANTAL FEITEN MAAR EENS OP EEN RIJ.
De engel Gabriël vertelt Maria dat zij een zoon krijgt. Ze moet Hem Jezus noemen.
n een s tal eel mense v n e tt e z iet Met kerst us werd n z e J r a a oom. M kt onder de b ijbel s pree B e D l. een s ta ok geboren in als wieg. O k a b r e d e r een vo cht alleen ove en stille na e g jk li n ij aarsch was het w gen. sverhuizin lk o v ie d t me
Jezus wordt geboren in Bethlehem. In die tijd was Herodes Koning in Israel.
Jozef, Maria en Jezus vluchten naar Egypte.
6 - 4 VC
De Romeinse Keizer Augustus houdt een volkstelling. Hierdoor moeten Jozef en zijn zwangere Maria naar Bethlehem.
kele jaren Wist je dat Jezus en boren? ‘Vóór Christus’ werd ge melijk dat In de Bijbel s taat na wind van Jezus tijdens het be , maar deze Herodes werd geboren jaartelling stierf vier jaar voor de begint.
10 | strijdkreet
Koning Herodes hoorde van de ‘koning der Joden’ die was geboren. Daarom gaf hij opdracht om alle jongens tot 2 jaar in Bethlehem te vermoorden.
heten, die Maria n e s n e m el Jezus Er zijn ve zus, maar e J n a v r e oed naam. naar de m gangbare n e e g d n rla el heel is in Nede e naam w d is s n a pa çao is In het S k op Cura o o n e ) s u es Jezus, gewoon (J jk je kind li e ik u r b e ng het niet o men. esus te noe Jesus of H
en zijn babyft ee h s u Jez in aarschijnlijk w d ij rt te peu zijn ont, waar o ew g te p y Eg or vluchtten vo n ee h s er d ou . Ze ige Herodes st lu rd o o m de toen weer terug s a p en m a kw d was. Herodes doo
Jezus werkte als timmerman, net als zijn vader Jozef. Zo vader, zo zoon zou je kunnen stellen. Wat hij precies deed of heeft gemaakt is niet bekend. De Bijbel pakt zijn verhaal weer op als hij 30 is.
Jozef, Maria en Jezus verhuizen naar Nazareth in Israel. Daar brengt Jezus zijn kinderjaren door.
Dood van koning Herodes
De drie koningen uit het o geen kon osten wa ingen ma ren ar magië nergens r s , e n dat het e er staat r drie wa wel drie r e n . Z e gaven geschenk en, name goud en li jk w mirre, m ierook, aar miss de twaalf c h ie n waren andere m agiërs hu vergeten n kadoo . tje
46 Na drie dagen vonden ze hem in de tempel, waar hij tussen de leraren zat, terwijl hij naar hen luisterde en hun vragen stelde. 47 Allen die hem hoorden stonden versteld van zijn inzicht en zijn antwoorden. 48 Toen zijn ouders hem zagen, waren ze ontzet, en zijn moeder zei tegen hem: ‘Kind, wat heb je ons aangedaan? Je vader en ik hebben met angst in het hart naar je gezocht.’ 49 Maar hij zei tegen hen: ‘Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’
Jezus werkt van zijn 12e tot zijn 30e jaar als timmerman in Nazareth
Jezus bezoekt de Tempel in Jeruzalem. Dat is zijn eerste publieke ‘optreden’.
Jezus is niet me t Kerst geboren , en wa arschijn niet een lijk s in de w in t e r . Het is n iet beken d in welk maand e Jezus is g e b oren, maar h et zal niet he winters el zijn gew eest, wa de herd nt ers waa kten in veld ter het wijl ze de s cha buiten li pen eten gra zen.
strijdkreet | 11
“me-time” Jezus had vaak zich geregeld nodig. Hij trok te zijn en te terug om alleen ader. bidden met zijn V
Jezus heette in zijn is de tijd nie Griekse t ‚Jezu vertalin s’. Jez naam Y g van us ehoshu z i j a of Y n Ara volgelin m e s e h se ua, die gen waarsc zijn G uitsprek r h i i e j k n se lijk en. Als niet je deze vertaal k o n n d a e am in h t, krijg n et Nede je Jozu Jezus v r l a a n . d In de ertaald s Koran met Isa wordt , de Ar abische variant .
Jezus doet in zijn leven veel wonderen. Hij geneest zieken, brengt doden tot leven en loopt op het water.
Jezus wordt gedoopt door zijn neef, Johannes, in de rivier de Jordaan.
Jezus vraagt twaalf mannen om Hem te volgen. Zij worden ook wel discipelen genoemd.
waren Jezus n a , v n Petrus riende s v u l z e e e V p J op om Zo r ie . s s r e e n s n s vi Joha het e aan us en z b l j o i k w a J en ter e volg t m e H . waren n e s s i v
12 | strijdkreet
Jezus voorspelt dat Hij ter dood wordt gebracht maar op de derde dag weer zal opstaan.
Jezus’ ee rste won der was op een fees tje. De wijn r aakte op en toen verander de Hij het water in wijn.
aarde en niet de beb s a w s u Jez ood ’-man nke ‘Hollyw la b e g ri a h g lan ld. Gezien wordt afgebee k a va ij H ls a zo behoorlijk cht moet Hij la es rg o vo n zij as in de tijd eest en het w ew g n ij z t in get or mannen om n schande vo ee s u ez J n va hebben. lang haar te
Jezus wordt verraden door zijn vriend Judas. In een oneerlijk proces wordt Hij veroordeelt en aan het kruis gedood.
Jezus deelt van zijn wijsheid. Dit doet Hij in de synagoge maar ook gewoon buiten. De ‘bergrede’ is daar een voorbeeld van.
Een uitzinnige menigte onthaalt Jezus als ‘koning’ in Jeruzalem. Ze maken zelfs een ‘rode loper’ van hun eigen kleren.
Jezus ontmoet zijn vrienden in Jeruzalem. Hij neemt hen mee de stad uit en Hij zegent hen. Terwijl Hij de zegen over hen uitspreekt stijgt Jezus op en wordt Hij opgenomen in de Hemel.
Jezus ligt 2 dagen in het graf. Op de derde dag verrijst hij uit de dood. Hij verschijnt aan en spreekt met vele mensen.
en veel ns zijn lev e jd ti n e e g laten ft niet all aag de da Jezus hee d n a v k o s. Z ijn maakt. O door Jezu indruk ge n e r e ir p s gebreid en zich in g zijn uit veel mens in d n ta s p od en o leven, do ijbel. n in de B beschreve
Jezus ge nas een blinde d speeksel oor te meng e n m e modder t wat en dat in d e van de m ogen an te sm eren.
strijdkreet | 13
Jezus geleefd! heeft echt Verschillende historische bronnen bevestigen:
Is Jezus een mythische figuur of heeft hij echt
Jurjen Sietsema
michael damen
geleefd? En welk bewijs is daar dan voor? Die vragen houden wetenschappers al eeuwen
V
bezig. Van Jezus als persoon zijn er in de loop van de tijd diverse beelden ontstaan. an een zachtaardige gebedsgenezer
in een hersenspinsel geloven? Dr. Pieter Lalleman
tot een politiek figuur. Een Jood
studeerde theologie aan de Universiteit van Utrecht
die openlijk verzet pleegde tegen
en promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen.
de Romeinse bezetter. Sommigen
Tegenwoordig doceert hij Nieuwe Testament aan het
verbinden Jezus aan een guerrilla-
Spurgeon’s College in Londen.
achtige
beweging
van
radicale
Joden, de Zeloten, die actief waren
Kan de wetenschap bewijzen dat Jezus echt
in de tijd waarin Hij geleefd zou moeten hebben, rond
heeft bestaan?
het begin van onze jaartelling. Dat zou, volgens deze
“Je kunt bewijzen dat Jezus van Nazareth heeft geleefd.
onderzoekers, de aanleiding zijn voor zijn kruisiging.
Dat zeggen verschillende bronnen onafhankelijk van
En dan zijn er nog wetenschappers, zoals de filosoof
elkaar. Ook bronnen die er geen belang bij hebben om
Baruch Spinoza en David Strauss (1835), die Jezus
dat te zeggen. Zowel van Joodse als van Romeinse en
wegzetten als een verzinsel. Een mythische figuur
christelijke kant, zijn er allerlei bronnen die naar dezelfde
zoals de Griekse of Germaanse goden en halfgoden.
tijd verwijzen (ongeveer het begin van onze jaartelling).
Maar wat is er nu eigenlijk echt bekend over Jezus?
Zoals de beroemde Romeinse geschiedschrijver
Welke bronnen zijn er, en zijn er fysieke bewijzen die
Tacitus. Hij noemt Jezus op een negatieve manier,
onomstotelijk bewijzen dat Jezus echt bestaan heeft
wat aansluit bij zijn antisemitisme. Tacitus moet niet
en dat de miljarden christenen op deze aarde niet
veel van Joden hebben. Het zijn in zijn ogen lastige
14 | strijdkreet
liggen van Jacobus, de broer van Jezus. Die kist is zo rond 2000 in Jeruzalem boven water gekomen. De Israëlische autoriteiten hebben toen een proces aangespannen tegen de eigenaar van de kist om te bewijzen dat het een falsificatie is. Maar dat is niet gelukt. Dat proces heeft jaren geduurd en niemand kan bewijzen dat die kist vervalst is. Dus is er voldoende reden om aan te nemen dat dit echt is en dat er zo rond het jaar 62 iemand begraven is, een Jacobus, de broer van Jezus. Dat suggereert dus ook dat er iemand geleefd moet hebben die Jezus heette. Dat is natuurlijk niet voldoende om een christelijk geloof op te bouwen, maar wel voldoende om tegen sceptici te zeggen dat ze er niet omheen kunnen dat hij echt heeft bestaan.” Wat weten we eigenlijk precies van Jezus? “Dat is een probleem. Dat vraagt dat je bronnen gelooft en daar waarde aan toekent. De Romeinse en Joodse mensen. Hij weet dat keizer Nero hun de schuld geeft
bronnen hebben het over Jezus van Nazareth, een
van de grote brand in Rome in het jaar 64. Hij zegt dan:
wat lastige man die is gekruisigd. Die geloven niet dat
“Die volgen een zekere Jezus van Nazareth. Maar die
Jezus een bijzondere man is geweest. De christelijke
is gekruisigd, een straf die alleen bestemd is voor het
bronnen vinden het wel een bijzondere persoon en dan
laagste van het laagste van de misdadigers. Dat kan
is de vraag, welke kant kies je?”
dus nooit veel voorstellen.” Zijn toon is denigrerend, maar ook Tacitus heeft dus geen enkele reden om te
Wat
ontkennen dat Jezus van Nazareth heeft bestaan. Het
evangeliën?
is daarmee zeer aannemelijk dat Jezus van Nazareth
“Dat er een goede grond is om aan te nemen dat
heeft geleefd.”
die verhalen kloppen. Bijvoorbeeld dat je niet moet
zeggen
de
wetenschappers
over
de
uitsluiten dat er wonderen gebeuren. Als jij met een Hoe kan het dan dat mensen als Strauss en De
wereldbeeld rondloopt waarin wonderen onmogelijk
Spinoza zijn bestaan ontkenden?
zijn, dan ga je bepaalde dingen daarvan ontkennen.
“Dat komt omdat niet alle bronnen bekend of
Maar ook voor die wonderen zijn er naast de
toegankelijk waren in de 18 en 19e eeuw. Sommige
evangeliën (die onafhankelijk van elkaar geschreven
bronnen zijn pas in de 20e eeuw ontsloten. Tacitus
zijn) verschillende bronnen. Paulus noemt er een aantal
is trouwens altijd al bekend geweest en ik denk dat
in zijn brieven en Petrus beschrijft ze. Het is dus redelijk
mensen als Strauss en Spinoza teveel vooroordelen
om aan te nemen dat ze kloppen.”
hadden om naar de bronnen te luisteren.” Zijn er nog nieuwe bewijzen te verwachten? Zijn er fysieke bewijzen, zoals opgravingen, die
“Er lopen op deze aarde teveel historici en theologen
de geschreven bronnen kunnen ondersteunen?
rond die op gezette tijden iets moeten publiceren en
“Dat ligt wat lastiger. In de Rooms-Katholieke Kerk
dus verschijnt er zo af en toe iets. Persoonlijk heb ik
vind je nog weleens zaken als ‘splinters van het kruis
niet het idee dat er nieuwe bewijzen worden gevonden
van Christus’ en dat soort dingen, maar dat is vaak
of nieuwe inzichten zullen ontstaan. We hebben het
een zaak van goedgelovigheid. Wat er onlangs wel is
Nieuwe Testament als belangrijkste bron en daar wordt
gevonden, is interessant maar wel wat problematisch.
nu al 19 eeuwen intensief naar gekeken. Daar zullen we
Het is een bottenkist waarop staat dat daarin de botten
het, in wetenschappelijk opzicht, mee moeten doen.”
strijdkreet | 15
De betekenis van het
kruis henk stoorvogel
16 | strijdkreet
V
roeg in de morgen van de derde
om zijn grootsheid aan te duiden. Wij leven
dag na de aanslagen van 11
altijd in een mix: wij zijn moedig en laf, wij zijn
september, was Frank Silecchia
vriendelijk en onvriendelijk, wij zijn liefdevol en
aan het werk op het massagraf
egoïstisch. Als we zeggen dat Jezus moedig
dat eens het fiere World Trade Center was
was, dan bedoelen we: alleen maar moedig.
geweest. In de ochtendschemer had hij
Altijd moedig. Zijn moed is de graadmeter en
net drie lichamen geborgen. Terwijl hij even
definitie van ware moed. Zo is zijn liefde ook
uitrustte en zijn gezicht afveegde, gleden
de graadmeter en definitie van ware liefde.
zijn ogen door het halfduister. Plotseling zag hij het staan… midden tussen de rokende
En datgene wat Hij had, die heiligheid, dat is
puinhopen: het kruis. Een deel van de
precies wat wij nodig hebben. Hij heeft wat wij
staalconstructie van de eerste toren was
missen. Hij bezit wat wij nodig hebben. Om te
tegen ‘gebouw zes’ aangevallen en had daar
worden wie we ten diepste zijn. Om God te
dit wonderlijke, afschuwelijke, hoopgevende
leren kennen. Om Thuis te komen. Om onze
symbool achtergelaten in de rommel: een
bestemming te bereiken. Wij hebben nodig
kruis. Het kruis op Ground Zero werd al snel
wat Jezus heeft. En wij moeten verliezen wat
een toevluchtsoord voor de vele honderden
wij hebben. Wij moeten op de één of andere
die bezig waren met het opruimen van de
manier onze halfslachtigheid kwijt zien te
chaos en daarna voor vele duizenden uit heel
raken. Wij moeten linksom of rechtsom bevrijd
New York en daarbuiten.
worden van ons egocentrisme. Wij hebben nodig dat onze moed niet meer krachteloos
Het kruis. Mensen dragen het vaak zo
en waardeloos wordt gemaakt door lafheid.
triomfantelijk om hun nek of plaatsen het trots
Kortom: wij moeten van onze zonde af.
op een kerk. Maar het kruis was de plek van de dood. De plek van het eindeloze lijden. Het
En dat is wat er gebeurt aan het kruis. Het
kruis van Jezus was de Ground Zero van de
kruis is de plek van de onvoorstelbare ruil
mensheid, want aan dat kruis stierf niemand
van God met de mensheid. Wij komen daar
minder dan de Zoon van God.
bij dat kruis met onze mix van goedheid en slechtheid. Wij komen daar met onze met
Het kruis van Golgotha is uitzonderlijk
bloed besmeurde vredespogingen. Wij komen
vanwege degene die eraan hangt. Jezus.
daar met onze bezoedelde reinheid. En wij
Hij heeft alles wat wij niet hebben. Hij was
smachten naar een glimp van God. Want God
moedig, Hij was vriendelijk, Hij was krachtig,
zien betekent Thuiskomen. En daar aan dat
Hij was medelijdend. Maar dat zegt nog te
kruis neemt Jezus onze halfslachtigheid, onze
weinig. Want ook wij zijn soms wel moedig
verdoving, ons verdwaald-zijn, ons wees-zijn
en doorgaans wel vriendelijk. Als we zeggen:
en absorbeert dat in zichzelf om tegelijkertijd
Hij heeft alles wat wij niet hebben, dan
zijn goddelijke kwaliteit naar ons toe te laten
bedoelen we daarmee dat elke eigenschap
stromen.
die Hij had van een compleet andere orde en grootheid was dan alle eigenschappen
Hij neemt onze mix van goedheid en slechtheid
die wij zelf hebben. Als we de kwaliteit en
en geeft ons Zijn heiligheid. Hij neemt onze
‘andersheid’ van al die eigenschappen van
vijandschap en geeft ons Zijn vrede. Hij neemt
Jezus willen samenvatten, dan gebruiken we
ons egoïsme en geeft ons Zijn pure liefde.
daarvoor het woord heiligheid. Jezus was
Het kruis is werkelijk het kruispunt van de
heilig. Jezus was, in alle opzichten, van een
mensheid. Het is de plek van Jezus’ dood en
andere categorie. Woorden schieten te kort
ons leven.
strijdkreet | 17
18 | strijdkreet
“Jeetje, het is echt kneitervaag” willemijn de jong
wendy bos
Johannes van de Bank is, net als de man waar
Jezus is een inspirerende man, maar om dat te
zijn naam op is geïnspireerd, een volgeling van
vinden, hoef je geen christen te zijn. Waarom
Jezus. Zoon van een dominee, wonend in Ede
zou je in Godsnaam je leven zo enorm laten
en werkend bij de Nederlandse Spoorwegen
bepalen door een man die tweeduizend jaar
als hoofd Interne Communicatie. “Dat is wel
geleden leefde? “Jezus is veel meer dan alleen een
verrijkend hoor, werken met mensen die geen
inspirerende persoon van vroeger, hè. Ik geloof dat Hij
christen zijn. Ik moet er niet aan denken alleen
leeft, dat hij merkbaar aanwezig is. Ik heb in het ‘nu’
in een bubbel met christenen te zitten. Dat
van mijn leven contact met hem, door bijvoorbeeld te
deed Jezus ook niet.” Hij schreef een boekje
bidden.”
met als titel ‘Jezus is zeg maar echt mijn King’, over vooroordelen over christenen.
Jezus leeft nog, wat is dat voor vaags? “Tuurlijk, dat is ook een vaag verhaal. Voor mij is het niet vaag,
“‘Huh, maar je hebt helemaal geen beige kleren aan’ of
want ik ben met dat idee grootgebracht, maar het is wel
‘Ja, maar je houdt toch ook van toffe muziek als ...’ zijn
moeilijk aan een niet-christen uit te leggen. Blijkbaar
de reacties die ik meestal krijg als ik aan niet-gelovige
maak ik die switch makkelijk, maar als ik teruglees in
mensen vertel dat ik christen ben. Christenen hebben
mijn eigen boeken denk ik ook wel eens: jeetje, dit is
het imago dat ze veroordelen of saai zouden zijn. Dat
echt kneitervaag. Voor mijzelf is het heel concreet.”
is vreemd, want Jezus Christus is allesbehalve saai of veroordelend.”
Hoe ziet dat er concreet uit dan? “Ik voel Zijn aanwezigheid soms als ik muziek luister. Maar het is
Een christen lijkt op Jezus? Daar schreef jij iets
moeilijk te duiden wat voor gevoel of ervaring dat is.
over in je boek. Iets met baarden en lang haar
Ik ervaar echt niet altijd dat God terugpraat als ik bid
en dat Jezus er helemaal niet zo uitzag. “Ja, op
bijvoorbeeld. Over sommige dingen heb ik gebeden
Jezus lijken heeft natuurlijk niks met zijn veronderstelde
tot ik een ons woog, maar geen sprankje van Jezus in
uiterlijk te maken. Volgens mij lijk je op Jezus als je
mijn leven teruggezien. En toch weet ik zeker dat Hij
oog hebt voor leed, geen onderscheid maakt tussen
het belangrijkste is in mijn leven. Als ik hier een pitch
mensen, oog hebt voor de zwakkeren. Ik vind Jezus
zou houden over mijn geloof kun je er honderd gaten
enorm inspirerend. Ik denk dat mensen aan mij moeten
in schieten. Maar dat geeft ook niet, ik wil niemand
merken dat ik Hem volg door mijn levensstijl.”
overtuigen. Ik kan Hem zelf gewoon niet ontkennen.”
strijdkreet | 19
Waarom dan Jezus? En niet Mozes ofzo? Die
net als zijn boodschap. Er waren in zijn tijd wel meer
is ook hoofdpersoon van een groot gedeelte
‘Jezussen’. En toch is zijn verhaal een wereldberoemde
uit de Bijbel. “Tja. Dat is hetzelfde als die testen
tragedie geworden. Er werd in Jezus tijd wel vaker
die ze doen met cola. Of je kunt proeven of het dure
iemand aan het kruis gespijkerd hoor, daar was niks
is of namaak. Je had onlangs op Facebook zo’n test
bijzonders aan. Jezus was controversieel, maar zijn
op welke persoon uit de Bijbel je zou lijken. De drie
woorden en daden hadden ongekende impact. Iets
mogelijke uitkomsten waren David, Jozua en Mozes
wordt alleen een hype als er kracht vanuit gaat. Dat
volgens mij. Ik vond het vreemd dat er geen uitkomst
die ‘hype’ van Jezus nog altijd voortduurt, zegt wel iets
‘Jezus’ was, want volgens mij moeten we die score
over de kracht die van Hem uitgaat. Hij gaat in tegen
hebben. Wat bijzonder was aan Mozes is dat hij
onze natuurlijke neigingen.”
op Jezus leek. Weetje, Ghandi en Mandela zijn ook inspirerende historische figuren. Ze hebben zelfs wel
Als Jezus hier zou rondlopen, zou hij dan lijken
iets bovennatuurlijks. Maar het verschil tussen Jezus
op een christen?
en al die andere Bijbelse en niet-Bijbelse personen is
“Haha, nee! Jezus maakte geen fouten, christenen
dat anderen zich het menselijke leed aantrekken, maar
wel. Dat zijn maar gewone mensen. Weetje, het werkt
Jezus het leed van de mensen op zich nam. Het was
op dezelfde manier als met merken. Als je Jezus als
geen medelijden van Jezus. Hij bood de oplossing.
merk zou zien, zijn de christenen de ‘werknemers’ die
Jezus is de echte cola waar de rest naar verwijst.”
het imago van dat merk maken. Als zij tof zijn, vinden mensen het merk tof. Als ze het verprutsen, krijgen de
Is Jezus volgen eigenlijk leuk?
toeschouwers ook minder met Jezus. En ja, mensen
“Nee, lang niet altijd. Het is absoluut verrijkend, maar
maken fouten. Maar dat zegt niks over wie Jezus is.”
het heeft ook de consequentie dat je vaak denkt ‘shit, ik schiet tekort.’ Dat is geen zware last hoor, maar het houdt je wel met beide benen op de grond. Ik ben nooit wat ik eigenlijk zou willen zijn. Nooit zo zuiver, rechtvaardig en liefdevol als Jezus. En in de praktijk zijn veel christenen heel dubbel. Een hele hoge moraal aan de ene kant en aan de andere kant heel onverschillig. Een serie als ‘Game of Thrones’ kijk ik bijvoorbeeld niet, omdat er veel occulte troep in voorkomt, maar een andere film met veel geweld kijk ik gerust weer wel. Verder betekent Jezus volgen niet dat alles van een leien dakje gaat. Dat je geloof ervoor zorgt dat je rijk of succesvol wordt ofzo. Ik moet nog steeds dealen met verlies in mijn leven. Ik las pas iets van een psychiater die zei dat onze generatie moet ontdekken dat we niet altijd gelukkig hoeven te zijn. Toen dacht ik: Ja, dat is wat je van Jezus kunt leren. Het is niet allemaal leuk, maar wel waar.” Jezus is zeg maar echt mijn King is een
Is Jezus verplaatsbaar naar het nu?
korte, krachtige en smaakmakende oproep
“Natuurlijk. Seks, geld en macht, maar ook liefde en
om Jezus te volgen in deze tijd.
vriendschap zijn van alle tijden. Op die thema’s was Jezus revolutionair, dat is Hij nu ook. Zijn offer van
Prijs: € 7,50
toen geldt ook voor nu. Jezus moet je niet ergens
ISBN10: 9033819732
in de geschiedenis plaatsen, Hij staat boven de tijd,
Te koop via Bol.com
20 | strijdkreet
Meer weten over Jezus? Kom naar een korps van het Leger des Heils. Iedere zondag komen daar mensen bij elkaar om samen te ontdekken wie Jezus is en wat Hij kan betekenen in het leven van vandaag.
www.legerdesheils.nl/adressen voor een korps bij u in de buurt
Nu zijn wij aan de beurt! De volgende editie van Strijdkreet (nr 7) wordt een hele bijzondere. Speciaal voor de kids! Met strips, interviews, knutsels en weetjes en een paar hele bekende gezichten! Super vet dus! Volgende maand is de Strijdkreet helemaal van jou!
strijdkreet | 21
De straf die wij verdienen, laat God neerkomen op Zijn eigen Zoon!
22 | strijdkreet
Wat heb jij met Jezus? Menno de boer
Nito
Ken jij Jezus? En dan bedoel ik niet Jezus als historische
onze Maker, omdat iedereen tekort schiet in het doen
figuur, als voorbeeld, als ‘held’. Ik bedoel: ken je Hem als
van wat Hij van ons vraagt. En wat doet een Maker met
Redder, Verlosser en als Heer van je leven? Zo ja, dan
‘maaksels’ die niet naar zijn wens zijn? Wat doet een
zijn deze woorden niet voor jou bedoeld.
pottenbakker met een mislukte vaas? Meestal vernietigt hij die. En daar heeft hij alle recht toe. Hij is immers de
Goed, je kent Jezus dus niet als degene die jouw leven
maker? En dat doet God nou juist niet. Hij weet dat wij
bepaalt. En al helemaal niet als ‘Verlosser’, want: waar
het niet kunnen: leven naar zijn wil. We zijn weliswaar
zou Hij jou immers van moeten verlossen? Het gaat
‘misbaksels’, maar God houdt zoveel van ons dat Hij
prima met je. Je hebt niemand nodig en al helemaal niet
een oplossing bedenkt. De straf die wij als ‘misbaksels’
iemand die jou vertelt dat je het eigenlijk niet goed doet.
verdienen, door Hem niet te zien als de Maker die ons
Dat je andere keuzes zou moeten maken.
leven hoort te bepalen, laat God neerkomen op een ander. Op zijn eigen Zoon nota bene. Op iemand die
Met ‘God’ heb je misschien nog wel iets. Die kun je
wel alles deed wat God van hem vroeg. Iemand waarvan
redelijk anoniem laten zijn. Je gelooft misschien ‘dat er
God zegt: “Dit is mijn Zoon, de geliefde, in wie Ik
iets is’, maar zeker ben je daar niet van. Misschien heeft
mijn welbehagen heb; luister naar Hem!” (Bijbelboek
dat ‘iets’ wel scheppende, genezende of vernieuwende
Mattheüs, hoofdstuk 17, vers 5). En die Zoon droeg de
kracht, maar je houdt er in je dagelijkse leven geen
straf voor jou en mij.
rekening mee. ‘God’ is in ieder geval niet bepalend voor de keuzes in je leven.
Jij en ik. We staan schuldig ten opzichte van onze Maker, maar die Maker heeft de oplossing. Op heel veel plaatsen
Jezus is wat anders. Hij is een persoon. Hij vraagt wat
in de Bijbel kunnen we over Jezus lezen. God zegt over
van je. En daar kun of wil je misschien wel niets mee.
Hem: “Dit is mijn Zoon, volg zijn voorbeeld, luister
In het leven dat je nu leidt, houd je in ieder geval geen
naar Hem.” Geloof dat Hij meer is dan een historische
rekening met een persoon die jou gemaakt heeft. En
‘goeddoener’. Geloof in Hem als je persoonlijke Redder.
zolang je dat niet doet, heeft elke boodschap over redding
Hij kwam voor jou!
en verlossing amper zin. Als je dat gaat geloven, wordt je leven anders. Dan ga je Maar als God er echt is en Jezus is zijn Zoon, dan heb jij
andere keuzes maken. Keuzes die rekening houden met
tot nu toe geen rekening gehouden met Iemand die jou
het feit dat Hij je heeft gemaakt. Doe je dan alles goed?
gemaakt heeft met een doel. En je hebt ook geen rekening
Nee. Maar je mag weten dat er vergeving, verlossing
gehouden met Iemand die graag wil dat je naar zijn wil
en genezing mogelijk is. Dat er Iemand is die van jou
leeft. Je bent schuldig in zijn ogen…
houdt. Gewoon zoals je bent. Schuldig, maar je schuld is
We staan overigens allemaal ‘schuldig’ ten opzichte van
betaald. Door Jezus. Gods eigen Zoon.
strijdkreet | 23
“Dit is mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde.” uit de Bijbel: Matteüs 3 vers 17
www.legerdesheils.nl
doen wat we geloven