Strijdkreet 7

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 129 nr. 7

Hoera, het is vakantie!

redactie

nr. 7

Hoofdredactie Menno de Boer

Eindredactie

Suzanne Janse

4

“Op vakantie; een sprookje gewoon”

Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Marko Mellema

Vormgeving

Nathan Sudmeier

Traffic

Arnoud van Roosmalen

Cover

Wendy Bos

reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl

druk

Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

strijdkreet

MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal André Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl © Leger des Heils 2016 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

10

Het gevoel hebben nooit klaar te zijn

12

Je hoofd leeg: zo doe je dat!

14

Heel veel reizen of juist helemaal niet

18

De Les van de Kano

20

“Of je neemt een week vakantie, of je bent een week ziek”

22

Niksen in Nederland

Waar denk jij aan bij het woord ‘vakantie’? Met de caravan op pad, terrasjes in de zon, palmbomen op het strand? Of vooral aan uitslapen, je telefoon wegleggen, een lege agenda? In elk geval draait vakantie om ontspannen. Om uitrusten.

We ontdekken steeds meer het belang van slaap, en van loskomen van werk en verplichtingen. Maar tegelijkertijd lijkt het steeds moeilijker te worden die broodnodige rust te nemen. Écht ontspannen lukt je namelijk niet voor de televisie. Hoe pak je het dan aan?

Moet je ver weg gaan om je hoofd leeg te maken? Of zijn er andere manieren om stress tegen te gaan?

4 | strijdkreet

“Op vakantie; een sprookje gewoon” Tekst Jacolien Viveen Beeld Wendy bos

De Amsterdamse zussen Rieki Boot-Bijl en Lien Meijer-Bijl zijn allebei 93 jaar. “Opgegroeid in grote armoede, maar wel in een warm nest.”

Rieki is een kwartier ouder, haantje de voorste. “Het feestbeest”, grinnikt ze. Met stevige pas loopt ze vooruit door de gangen van Hotel Belmont en met een ferme zwaai zwiert ze haar rollator in de hoek.

Zus Lien gaat er hoofdschuddend achteraan. In de activiteitenruimte hebben de vrijwilligers van het Leger des Heils knutselmateriaal en koffie klaargezet. Rieki en Lien genieten van een sociale vakantieweek in 50|50 Hotel Belmont in het bos bij Ede. Ze vertellen om de beurt, in onvervalst Amsterdams, hun levensverhaal.

Soms zeggen ze tegelijkertijd exact hetzelfde. Daar kijken ze zelf niet meer van op. Hun levens lopen al heel lang synchroon. Ze woonden altijd boven elkaar. Trouwden beiden, als stadsvrouwen, met een boerenzoon en kregen bijna tegelijkertijd hun nu alweer 65-jarige dochters.

strijdkreet | 5

“We leefden zeventig jaar in een bovenwoning zonder douche. Nou, daar zijn we toch allebei oud mee geworden.” Het leven bracht niet veel luxe. Van jongs af was het hard werken - als er al werk was. “Er was veel werkloosheid. Dan waren er gewoon geen centen. Maar honger hebben we nooit geleden.” Met vakantie? Ondenkbaar de eerst veertig levensjaren. Lien vergeet nooit meer haar eerste kampeervakantie in Duitsland.

“Dat was een wonder. Op vakantie, een sprookje gewoon.”

Een echt hotel Rieki: “We hebben er toch nooit van kunnen dromen dat we in een echt hotel zouden zitten.

Zoals hier, bij het Leger des Heils.” Lien komt hier al ruim twintig jaar. Rieki wat korter, pas sinds het overlijden van haar man. “Nu is het ons tweede thuis. Het personeel is zo lief, alles kan.”

Lien: “Jouw man was ook zo streng.” Rieki: “Mijn man was van de zwartekousenkerk. Niks mocht.

Geen tv, radio. Rust op zondag.” Lien: “Is hij toch op zondag overleden, zomaar boem, dat zal je net zien.” Rieki: “Na een tijdje kocht ik toch maar een tv. Die deed het niet. Komt die man van de UPC op zondag om dat ding aan te sluiten. Op zondag!

Oh, dat kan echt niet, dacht ik. We waren zo bang hè, dat geloof maakte me niet blij. En toen we hier kwamen leerden we van de majoor dat God van ons hield. Van ons! We zeggen weleens: wij gingen wenend door het leven, en sinds het Leger gaan we juichend door het leven. Hier mag zoveel! Zingen en dansen, alles kan.” Lien: “We genieten overal van in Belmont. Van het eten en drinken. Gewoon een prakkie hoor, van die roti en van vreemd eten moeten we niks hebben.” De dames raken niet uitgepraat over de activiteiten: “We lezen, we wandelen… Er is een bonte avond, er zijn spelletjes, bingo, een dagje met de bus weg. Je bent met een groep, het is nooit eenzaam.

Als je weer naar huis gaat, is het net alsof je bij 6 | strijdkreet

strijdkreet | 7

je familie vandaan gaat.” Desondanks piepen de bejaarde zussen er wel eens even samen tussenuit in zo’n week. “Dan pikken we een kussentje mee, maar die leggen we terug hoor. We hebben buiten een geheim plekje. Daar kunnen ze ons niet zien en dan zitten we daar lekker stil te genieten!”

Veertig jaar vakantie Majoor Nel Blom leidt al bijna veertig jaar een aantal sociale vakanties per jaar: “De vakantiegangers komen uit het hele land. Alleen of in groepen. Families en ouderen. Deze week is de groep gemiddeld tussen de 75-80 jaar, met uitschieters van 90, zoals de zussen. Samen vormen ze een leuke groep. We passen het vakantieprogramma aan op hun leeftijd, maar het is geen tutprogramma. ’s Ochtends zijn we actief, ’s middags is iedereen vrij. Nou ja, alles is in principe vrijwillig. Maar we proberen ze wel te stimuleren om iets samen te doen en niet de hele dag alleen op hun kamer te zitten. We zingen, we wandelen in het bos en als dat niet kan, wandel 8 | strijdkreet

ik gewoon hier voor het hotel met ze. We hebben een verloting en muziek. Dan gaan ze allemaal de vloer op. Er speelt een walsje en iedereen danst.

Ik ben begonnen met de kinderkampen voor kinderen van Goodwill Amsterdam, veertig jaar terug. Inmiddels ben ik bijna zeventig en gepensioneerd. Maar ik ga gewoon door als vrijwilliger. Het is zulk mooi werk. Ik geniet en groei ervan. Voor sommigen is het de eerste vakantie ooit. Laatst sprak ik een oudere meneer.

‘Mag ik ook mee?’, vroeg hij voorzichtig. ‘Ik kan pas in mei betalen, dan komt mijn AOW.’ Hij heeft veel moeite gedaan om er te komen. Nu loopt hij hier rond, zo gelukkig! Voor die mensen is deze vakantie bedoeld!”

Sociale vakanties 50|50 Hotel Belmont maakt het voor mensen met een smalle beurs mogelijk om te genieten van vakantie. Vorig jaar waren er 31 sociale vakanties in Belmont. Dat waren weken voor senioren, vrouwenweken, gezinsweken en ouder-kindvakanties. Maar ook andere cliënten van het Leger des Heils vonden in Belmont een rustpunt. In totaal genoten 1.604 mensen van een weekje weg.

strijdkreet | 9

Het gevoel hebben nooit klaar te zijn Tekst Menno de Boer Beeld Eldar Nurkovic

Werken is voor ons zo belangrijk geworden dat het bijna bepaalt hoe we ons voelen. Als je iemand vraagt: ‘Hoe gaat het met je?’, is het antwoord vaak: ‘Druk.’ Hoe druk we het hebben, is dus een maatstaf geworden voor hoe we ons voelen. En we hébben het druk.

We vliegen maar door, nemen weinig tijd voor reflectie. Rust nemen is vaak een teken van zwakte, of zelfs van een burn-out.

Tim Keller is de oprichter en voorganger van de snel groeiende Redeemer Presbyterian Church in het centrum van New York City. Hij wordt in ‘the city that never sleeps’ dagelijks geconfronteerd met het effect van ‘geen rust kunnen nemen’: “We werken ons een slag in de rondte. En na een week hard werken duiken we compleet uitgeteld het weekend in. Maar dat is geen rusten. Rust nemen gaat niet vanzelf. Het is namelijk geen kwestie van alleen stoppen met werken.”

Werk het belangrijkst geworden Keller noemt een aantal factoren die van invloed zijn voor voortdurende onrust in ons leven: “Banen zijn onzeker. Rustig je werk doen voor de rest van je leven is er niet meer bij.

Talloze mensen zijn niet zeker of ze hun job van vandaag, morgen nog kunnen doen. Een bron van voortdurende twijfel en onzekerheid. De hedendaagse technologie stelt ons in staat om altijd overal te kunnen werken en bereikbaar te zijn. Het werk gaat dus thuis, in het weekend, 10 | strijdkreet

op vakantie, onderweg, altijd en overal gewoon door. Maar misschien wel de belangrijkste factor: de zin van ons leven is vaak gelegen in onze baan. Vroeger was dat je gezin. En je werk deed je om je gezin te onderhouden. Wij zijn de eerste samenleving in de geschiedenis van de mensheid waar werk voor mensen het belangrijkste in hun leven is.”

Slaaf van ons werk We hebben dus steeds minder ruimte om ons werk te laten rusten, want ons werk is ons leven. Overal nemen we ons werk met ons mee, via mobiele telefoons en computers zijn we bereikbaar en in staat om te werken.

“Alleen even mijn mail wegwerken, anders zit mijn mailbox helemaal vol als ik maandag terugkom.” “Even deze collega of klant een antwoord sturen, kan hij ook weer verder.” Eigenlijk zijn we slaaf van ons werk geworden. Vroeger waren sabbat en zondag vaste rustdagen. Keller: “Door de week was je een beetje slaaf, zondag was het feest.

Dan kon even alles aan de kant. Vandaag de dag zijn we nooit klaar. We moeten ons bewijzen in ons werk en dus blijft dat eeuwige gevoel waarin we ‘nooit klaar zijn’. Ook als we vrij zijn, is er een stemmetje in ons dat zegt: je bent nog niet klaar!

Je werk is nog niet af, je hebt het nog niet goed genoeg gedaan.

Toename ziekten door gebrek aan rust Het weekend was vroeger een moment van rust. Maar in onze 24-uurs economie is dat allang niet meer zo. Wat heeft dat voor effect op ons? Volgens de Nationale Wetenschapsagenda worden we – als gevolg van de toenemende druk van de 24-uurseconomie – in de toekomst mogelijk geconfronteerd met een toename aan chronische ziekten. Er zijn inderdaad al aanwijzingen dat overgewicht, kankergevoeligheid en andere ziekten direct gerelateerd zijn aan het verstoren van ons bioritme. In Nederland is een internationaal belangrijk consortium dat onderzoek verricht naar de moleculaire werking van het circadiane ritme. Effecten van verstoring van het circadiane ritme zullen mogelijk de komende (tien jaar) meer en meer aan het licht komen.

Kunnen we nog nee zeggen?

Het gevoel om nooit te kunnen rusten van je werk, zal zich uiteindelijk gaan wreken. De een houdt het langer vol dan de ander, maar uiteindelijk bezwijken we allemaal. Vergelijk het met slaap. Als je slaapt, heb je ook die diepe slaapfase, de REM-slaap, nodig om echt uitgerust wakker te kunnen worden. Zo is het ook met ons werk.

Er moet een moment zijn waarop je het helemaal los

kunt laten. Anders is er geen sprake van echte rust. En intussen maakt ons werk ons moe. We zeggen het zo makkelijk: ‘er zijn belangrijkere dingen dan werken’. Maar in de praktijk blijkt dat best tegen te vallen. Als we niet kunnen rusten, zijn we slaven geworden. Geen nee meer kunnen zeggen tegen je verwachtingen, je plichten, je klanten, je onzekerheid, je collega’s, je misvatting dat je onmisbaar bent…

Doe eens even niks In de Bijbel heeft God al vanaf het begin aangegeven dat rusten van je werk belangrijk is. Hij rustte zelf na zes dagen van Zijn scheppingsarbeid en gaf die rust ook door aan ons. Het is goed om te rusten van je werk. Met andere dingen bezig te zijn. Honderd procent aandacht te kunnen geven aan je gezin, je familie, je vrienden, God… Neem meer sabbatstijd. Doe andere dingen dan de rest van de week. Geniet van de Schepping, voor jou gemaakt. Wordt even stil in de hectiek van alledag. En doe eens even niks… Keller: “God zegt: het is goed. Ik ben blij met je.

Je hoeft je ook in 2016 niet te bewijzen. Ik zorg voor je. Ik geef je rust.”

strijdkreet | 11

Je hoofd Tekst Willemijn de Jong

Je kunt nog zo lekker met een boek in de zon liggen, echt uitgerust ben je pas als je hoofd leeg is. Maar hoe doe je dat? Hoe gun je je volle brein een vakantie? Op deze pagina geven we je vijftien makkelijk uitvoerbare tips om van je stress af te komen.

1. Haal bewust adem

Je kunt ademhalin gsoefeningen zw everig noemen, maar als je het wel eens he bt geprobeerd, wee t je dat het werkt . Deze oefeningen brenge n niet alleen je ge dachten tot rust, maar verla gen ook je hartslag , ontspannen je sp ieren en geven je br ein rust.

Dat zorgt ervoor dat de stress min der wordt.

Ga op een rustig plekje buiten zitten en richt je aandacht uitslu itend op je adem ha lin g. De 4-7-8-methode is een bekende man ie r om dat te doen. Leg een hand op je bu ik en adem vier seconden diep in door je neus. Zo rg dat je buik goed uitzet . Houd nu zeven se co nden vast. Adem uit in acht seconden. H er ha al deze ademhalingsoefe ning enkele tientall en keren, totdat je de stress voelt weg-ebben .

r cht of naaeel lu e d n e en heel v ar de wolk natuur zit 2. Kijk na ende water. In de over, het water het strom en drijven langzaam de natuur woest

wolk lfs als naar de rust. De . Maar ze s g n la zijn. Kijk g d ti n s e v ru e lt tg e ren. Je rus kabb poosje sta ect ervan ff n e e t e e t s h u is, kan blijf bew abbelen. e zee en elf meek d z n f a o v t h n c te lu dach dat je ge zult zien

12 | strijdkreet

Leeg

er vaak se 3. Zoen lekk happers van de Amerikaana een

nsc n dat je n Neurowete eit ontdekte it rs e rmoon iv n U et stressho h Lafayette n a v r e d jk enen min et lichameli kwartier zo dan vóór h t b e h d n e e lo d an je b n elkaars h cortisol in houden va st a v tie, hoe t la e re H nger je contact. la e o H . k o gens o r maar uit! werkt overi die stress e s u K t. c e ff e groter het

4. Eet en d

rink gez Het is v ond erleideli jk om in lekker te de vaka snacken ntie , maar v eten en an gezo drinken nd ga je je voelen! juist bet Af en to e r e zondig natuurli en kan jk; het m oet wel leuk blijv en.

5. Neem een bad, m het slapen. Van een aar niet vlak voor war

m bad word je lekker soezerig en ontspannen. Maa r je valt er niet sneller van in slaap. Het is ze lfs zo dat je door het badder en langer wakker blijft. Dat komt doordat je na het bad iets warm er bent, terwijl je lichaam juist moet afkoele n om in sluimerstand te ra ken. Dat is de op vatting van J. Todd Arnedt, di recteur van het Be havioral Sleep Medicine Pr ogram van de un ive rsiteit van Michigan. Zin in een bad? Doe het aan het begin van de avon d!

g met to do’s in n n la p g a d 6. Maak een zicht voor je over dingen moet doen, helpt het

erg anneer je Als je een b cies weet w re p l a v e g r e en externe als je in ied brein met e je lp e H . n e o moet doen wat moet d at je precies w p o jf ri h : sc actief harde drive t niet meer e h je f e o h Dan een rijtje te en wanneer. eds weer op e st n e n e d te onthou hoofd. zetten in je

7. Ga tuinieren

Bewegen is gezond vo or je. Maar bewegen me t je handen in de aarde, terwijl je de tuin mooie r en bloemiger maakt, is zelfs goed voor zowel je lichaam als je geest.

11. Zet de meldingen op je telefoon en pc uit

Al die ‘plings’ in je leven geven onbewust en hoop onrust. Je hebt alti jd het idee dat je even moet checken wie er wa t tegen je zegt. Zet de meldingen eens een tijd je uit, of leg je telefoon gewoon helemaal weg.

Je zult merken dat je je beter kunt concentreren en je je er rustiger van gaat voelen. teiten en 12. Stel vrakg rust als je weet wat je priowrie het idee

o door omdat Het geeft o zijn. Stel soms maar n e v ra d e p te lossen W o n zijn. ke za t n oet ik er consta ee vragen: m tw ze e hebben dat d t e o s wat je d jezelf bij alle r se nu? moet het pe n E ? n e o d dit

13. Staar uit

8. Neem tijd alleen

travert bent, je hebt tijd Of je nu introvert of ex dachten op een rijtje te alleen nodig. Om je ge n van alle prikkels, om zetten, om los te kome . Dat is goed voor je een beetje te dromen.. rgt er ook voor dat je creativiteit, maar het zo t je gevoelsleven. En meer ‘in touch’ bent me goed tegen stress. dat is op zijn beurt weer

het raam Je kunt oo k gewoon he beetje uit het raam s el bewust niksen. E en taren. Voe over het n l je niet sc iksen, maa huldig r kies ervo activiteit. or. Zie het als orror h , s e clam een reet de tv g k j i 14. K rno. Of z kkelijk n en po aal uit! st ma e e g ts aa helem kun je je aar je nie n.

9. Ruim op

Je hoofd opruimen werkt het beste als je ook met je handen iets opru imt.

Orden je kast, maa k de keuken scho on of zet alles in je hu is eens even goed op z’n plek. Doordat je zo concreet or de aan het scheppen bent, wordt het in je hoofd ook minde r chaotisch.

g tegelijk en in d n e e e o D 10. je focus er voelen als

nrustig Je gaat je o n veel doet je take multitaskt. Je ding tegelijk doet. één beter als je ssen op om je te focu e bezig r o o rv e Kies e rm e viteit als je die ene acti bent.

e tijd beelden w voor je zij In dez t jk hadeli en me rvoor bevuil die zelfs sc op! Kies e Je f . op hebt o zit een kn e ontlopen . t r p e Maar uis of troep rein mee o r b e om d erlijk je er lett t im u r

15. Sport!

En last but not least... Sporten! Je weet het best: sporten ontspant en maakt je hoofd leeg.

Kies vaste momenten en sport lang genoeg om je stroom aan gedachten te stoppen.

Het helpt ook om een sport te kiez en waarbij je je op je lichaam moet focussen. Sommige mensen maken hun hoofd leeg tijdens het hardlopen, maar and eren gaan tijdens een eentonig rondje juist piekeren. Kies dan voor een sport met veel techniek zoals kickboksen of kunstzwemmen, zodat je niet meer aan iets anders kunt den ken. strijdkreet | 13

Van Tokio naar Seoul

het vlakke land van Friesland 14 | strijdkreet

Tekst Willemijn de Jong

De een doet niets liever dan reizen, de ander gaat nooit op vakantie. Wat zorgt ervoor dat Lars König zo’n vakantieganger is en Dirk Wierstra helemaal niet?

Lars (25) noemt het geen vakantie vieren, maar reizen. Sinds 2012 is hij in 31 verschillende landen geweest. Liftend. “Mijn laatste reis was afgelopen oktober, toen liftte ik van Moskou naar de poolcirkel en weer terug naar Nederland.

Ik maak niet een heel strak reisplan als ik lift, ik weet alleen ongeveer welke route ik moet hebben. Hoe lang ik erover doe en hoe ik ergens kom, plan ik niet. Het gaat mij vooral om de mensen die ik onderweg ontmoet. Zolang je bij mensen bent, maakt het niet uit waar je bent. Ik ben benieuwd naar de achtergrond van mensen, naar hun verhalen. Daarom slaap ik ook nooit in hotels, maar bij mensen thuis, via de website couchsurfing.org. Daar bieden mensen over de hele wereld elkaar een slaapplekje aan. Via de mensen met wie ik meerijd of bij wie ik slaap, leer ik de omgeving waar ik ben pas echt kennen.”

Huwelijksfeest Lars liftte van Tilburg naar Georgië, van Tokio naar Seoul en daarnaast heeft hij door alle landen van Oost-Europa gelift. Waarom viert hij op deze manier vakantie? “Ik lift om mensen te ontmoeten. En ik bied hun ook een interessante ontmoeting. Ik reed eens mee met een man van Oslo naar Bergen. Hij vertelde dat hij een caravannetje had in het dorpje Hemsedal, ik mocht daarin overnachten. De volgende dag gingen we samen bergbeklimmen. Dat kwam voort uit een simpele lift; we hadden een geweldige dag samen. Tijdens een lift van Skopje naar Ohrid in Macedonië ontmoetten we een man die ons een lift aanbood. Hij stelde voor nog even met z’n drieën koffie te drinken en daarna strijdkreet | 15

nam hij ons mee naar een huwelijksfeest van zijn beste vriend. Hij regelde meteen ook een appartementje waar we konden blijven slapen.

Mensen vinden het heel leuk om zo gastvrij te kunnen zijn.”

Vertrouwen Het liften en het overnachten is gratis. Wat doet hij terug voor deze mensen? “Zo werkt het niet echt. Ik kook wel vaak stamppot en ontvang zelf ook mensen in mijn huis in Tilburg, maar als je iemand ontmoet, geef je elkaar je aanwezigheid.

Dat maakt de wereld een mooiere plek. Liften is eigenlijk het goede uit anderen halen. Je toont een onbekende dat je hem vertrouwt, ook al ken je hem niet. Roeping is een zwaar woord, maar ik geloof wel dat ik door te liften andere mensen uit hun comfortzone haal en daarbij iets bijdraag aan medemenselijkheid.”

16 | strijdkreet

Vrijheid Komt Lars wel tot rust van dat liften en couchsurfen? “Het is intens. Maar ik krijg er wel een soort spirituele rust van. Je bent zo teruggeworpen op je menselijkheid, op de basis van het leven. Even niet bezig met doelen halen, tentamens, in het systeem van de maatschappij passen. Dus het is vermoeiend, maar geeft wel gemoedsrust. Vrijheid geeft vanbinnen rust.

Maar het is vooral ook rustgevend als het een afgebakende periode is. Een reizigersleven zou ik ook weer niet willen. Het is goed om terug te kunnen naar een plek die je thuis noemt. Ik reisde eerder ook veel, omdat ik me niet thuis voelde in Nederland. Ik blijf nu bewust een jaar in Tilburg om mezelf te trainen daar een thuis van te maken. Vakantie moet als een ijsje zijn. Af en toe is het ontzettend lekker. Maar als je alleen maar ijs eet, ben je het snel genoeg zat.”

‘We hebben een stacaravan in Wateringen. Mijn vrouw vindt het leuk om daar af en toe heen te gaan, maar ik ga niet mee.’

De Friese Dirk (55) moet er niet aan denken om op die manier te reizen. Sowieso snapt hij het niet dat mensen op vakantie willen. “Als ik aan vakantie denk, dan zie ik mensen hutjemutje op een camping bij elkaar zitten. Ik begrijp niet wat daar leuk aan is.

Dan is het toch veel fijner om thuis te zijn?”

Dirk woont in een dorpje in Friesland met vrouw, kinderen en twee getrainde politiehonden. Hij is beveiliger van beroep. “Ik moet veel ‘s avonds en ‘s nachts werken. Dat is wel pittig hoor, wat betreft mijn slaapritme. Tot rust kom ik door in de tuin te werken of met de honden te wandelen in de omgeving. Dan loop ik een stukje het dorp uit, over de binnenweggetjes hier. Zeker als alles bloeit, als je het gras kunt ruiken - dat vind ik heerlijk. Ik geniet ook echt als mijn eigen struiken en boompjes goed groeien. Ik houd van de natuur in mijn eigen omgeving. Met bergen heb ik helemaal niks, geef mij het vlakke land van Friesland maar.”

een stuk reizen voor m’n werk. Ik ben een keer naar het buitenland geweest, toen moest ik met een collega naar Zuid-Frankrijk. Maar ik begrijp echt niet dat mensen daar dan gaan kamperen.

Ik was blij dat ik weer thuis was.” Dirk blijft niet alleen in Friesland vanwege zijn liefde voor zijn eigen thuis. “Ik kan mijn honden ook niet alleen laten. Het zijn getrainde jongens, die kun je niet even in een pension stoppen. Ik moet er niet aan denken om ze achter te laten. Voor mij is vakantie thuis zijn.”

Stacaravan De vrouw van Dirk gaat af en toe wel met vakantie. “We hebben een stacaravan in Wateringen. Mijn vrouw vindt het leuk om daar af en toe heen te gaan, maar ik ga niet mee. Ik kom af en toe wel een dagje.” Of ze dat vervelend vindt? “Ze heeft er nog nooit iets van gezegd. Vroeger, toen de kinderen klein waren, gingen we nog wel eens een dagje naar de dierentuin ofzo. Maar dat doen we tegenwoordig ook niet meer. Ik moet vaak wel strijdkreet | 17

De les van de kano Tekst Wim Hoddenbagh

H

et was op een zondagmiddag, de laatste week van de zomervakantie. Ik zal veertien jaar zijn geweest. Mijn vader keek op uit zijn boek en vroeg: ‘Zullen we naar Denemarken gaan, lekker kamperen?’

Verbaasd keken mijn broer en ik elkaar aan – Denemarken kwam uit de lucht vallen, de vakantie was eigenlijk al voorbij en de tent lag weer netjes schoongemaakt opgeborgen in de schuur.

Maar de volgende ochtend reden we weg, iets voor vieren. De vogels floten, de temperatuur was mild, de tent lag in de achterbak. We reden naar Flensburg, Noord-Duitsland. Daar aten we een spiegelei. Het doel van onze reis was de Deense Ponycamping. Mijn vader had goede jeugdherinneringen aan die plek, maar dorp en adres was hij kwijtgeraakt. Toen we de grens passeerden vroeg hij aan de douaniers: ‘Do you know where the ponycamping is?’ De Deense dienders trokken hun wenkbrauwen op.

Mijn vader stapte uit, deed een pony na (niet onverdienstelijk trouwens) maar er ging geen lichtje branden. Dus trapten we op goed geluk het gas weer in. Puur op herinnering reed mijn pa vervolgens in één streep naar zijn doel: een riante kampeerplek aan een adembenemend meer.

Denemarken op zijn mooist, het mag gezegd worden.

Zes dagen hebben we gekampeerd, mijn vader, mijn broer en ik. Het was een bijzondere vakantie.

We stonden elke dag vroeg op en begonnen

18 | strijdkreet

dan met het lezen van een verhaal uit de Bijbel.

Of, lezen – het was meer schatgraven. Regel voor regel groeven we ons door het verhaal. We woelden de woorden los, ik merkte dat ik er echt plezier in kreeg om de Bijbel te lezen. Als we klaar waren aten we een stapel boterhammen weg en stapten we in onze gehuurde kano.

Met de kano begon deel twee van het dagritueel.

Tot de avond kanoden we door het immens grote watergebied, elke dag een andere vaargeul, telkens een ander meer. In de kano vroeg mijn vader dan: ‘Stel dat je nu een speech zou houden om mensen iets te vertellen over wat je hebt geleerd, welke boodschap van hoop zou je dan brengen vanuit het verhaal dat we net hebben gelezen?’ En dan gingen we korte speeches houden. Als een Amerikaanse president stond je in de kano. Als een dominee. Met om je heen kabbelend water. Drie keer A Message Of Hope.

We vertelden elkaar over de opstanding van Jezus, over de kracht van zijn leven. We spraken over het wonder van Pasen: er is geen put zo diep, geen zonde te groot, geen leven te verspild, geen nacht zo zwart – of Jezus duikt er middenin.

En Hij bevrijdt je. Jezus geeft hoop, het echte leven. Vandaag. Voor jou en mij.

Je publiek was niet groot: naast mijn vader en broer een paar kuifeenden, hier en daar een meerkoet, een enkele keer een opspringende vis.

Maar wat was het mooi. En ik leerde die vakantie een belangrijke les: achter elk verhaal in de Bijbel schuilt hoop. De Les van de Kano.

Wim Hoddenbagh (37) woont met zijn vrouw en drie kinderen in Den Haag.

Hij is directeur van De 4e Musketier, een beweging die op een aanstekelijke manier activiteiten organiseert voor karaktervorming en het brengen van gerechtigheid wereldwijd. www.de4emusketier.nl strijdkreet | 19

Zonder rust raak je in disbalans Tekst Willemijn de Jong

C

arianne Ros coacht mensen die het moeilijk vinden om rust en stilte te vinden in hun drukke bestaan en schreef daar een boek over.

Waarom is het zo belangrijk om rust te nemen?

Carianne: “Mensen raken in disbalans als ze geen rust nemen.”

Heb je weleens een stressvol persoon gezien die ook vrolijk en liefdevol was? Dat gaat niet samen.

Er staan heel veel goede adviezen in de Bijbel over hoe je die onduidelijke, kapotmakende onrust kunt bestrijden. Het is dan ook onze opdracht om vriendelijke, rustige mensen te zijn.”

“In de Bijbel staan tien geboden, tien belangrijke regels die ons tot een gezond mens maken. Een van die geboden gaat over rust. Blijkbaar vindt God het zo belangrijk dat we uitrusten, dat hij er een regel van maakte. Christenen noemen de tijd die ze nemen om in de Bijbel te lezen en te bidden vaak ‘stille tijd’. Als je leest en nadenkt over God, is je hoofd natuurlijk nog wel actief. Soms is het goed om zelfs helemaal stil te zijn. Om helemaal geen activiteit te ondernemen.”

Keuzes “Zorgen, spanning, onrust: het enige dat echt helpt, is ze bij God brengen. Maar het vergt ook keuzes. Doe niet mee met de 24-uurseconomie.

Investeer heel bewust tijd in je relaties. Je kinderen verdienen het dat je een spelletje met hen doet. En ga eens wandelen of fietsen en creëer ruimte in je hoofd. Als je echt even moet staren, kies dan voor een vergezicht. Bijvoorbeeld een weiland om over uit te kijken. Het helpt als je beeld ook rustgevend is. De natuur heeft dat effect. Voor de een helpt het om de computer of telefoon thuis te laten.

Maar voor mij werkt dat bijvoorbeeld niet, want als ik rust neem, krijg ik heel veel inspiratie en het helpt me enorm om dat meteen uit te kunnen typen.”

Gezonde onrust “Er zijn twee vormen van onrust die je kunt voelen.

Gezonde onrust en ongezonde onrust. Het kan heel gezond zijn als God je een onrustig gevoel geeft over dingen. Het kan een alarmpje zijn van iets dat je op je geweten hebt en moet goedmaken.

Of een onrustig gevoel omdat je eigenlijk niet meer de baan doet die bij je past. Zo’n onrust geeft perspectief, je kunt het oplossen. Je komt vaak bij de oorzaak van die onrust als je erover mediteert en bidt.”

Ongezonde onrust “De ongezonde onrust die je kunt voelen, komt niet bij God vandaan. Het is onduidelijke onrust die je verlamt. Je wordt er een gestresst, onvriendelijk mens van. Als je geen rust neemt, ontwikkel je stress - en stress is eigenlijk een vorm van angst.

20 | strijdkreet

Vakantie “Mijn wijze moeder zegt altijd: ‘je kunt kiezen: of je neemt een week vakantie, of je bent een week ziek. Vakantie is noodzakelijk, maar je hoeft niet per se ver weg te gaan. Het gezonde van vakantie is dat je je structuur verandert. Het helpt daarbij om van plek en ritme te veranderen. Het kan dus helpen om naar een ander huis, een andere omgeving te gaan. Maar de crux zit hem in de verandering. Doordat je uit je vaste systeem komt, kun je van een afstandje nadenken over waar je mee bezig bent, wat je belangrijk vindt, wat je

graag wilt. Dat geeft creativiteit en energie. Tijdens een vakantie komen vaak de grote besluiten. Wil je veranderen van baan? Dan heb je dat waarschijnlijk tijdens je vakantie bedacht.”

Agenderen “Maar rust inbouwen in je leven, hangt niet van een paar vakantiemomenten af. Als je in je agenda rust- en meditatiemomenten opneemt, krijgt elke dag een beetje vrede. Dat is wat Paulus in de Bijbel bedoelt met onophoudelijk bidden. Dat is geen intensieve activiteit; het betekent dat je in verbinding staat met God. Dat geeft alles een ander perspectief. Een rustgevend perspectief.”

Vervullen “Het is tegenwoordig een hype om naar rust en stilte te zoeken. Er zijn zoveel meditatiecursussen. Het verschil tussen stille tijd met God en een meditatie van zo’n cursus is dat je bij de laatste de rust in jezelf moet zoeken. Of zoals ze dat zeggen: het goddelijke in jezelf. Er zit zeker iets goddelijks in elk mens, want we zijn naar Gods evenbeeld geschapen. Maar het zal je niets opleveren wanneer je daarnaar zoekt, omdat het ik-gericht is en het nog steeds van jouzelf afhangt.

Alleen God kan het gat in je hart ten diepste vullen met Zijn liefde.

Alleen bij Hem vind je werkelijke rust en liefde.

Niet meer angstvallig op zoek zijn naar erkenning is misschien wel het meest rustgevende. Dat klinkt misschien abstract, maar het is de moeite waard het te proberen!” strijdkreet | 21

Niksen

in Nederland Tekst Willemijn de Jong

G

a je niet op vakantie? Ook in ons - hopelijk niet al te koude kikkerlandje kun je prima tot rust komen deze zomer. Hier een paar leuke, goedkope tips: Naar het strand Geen zin om helemaal naar de Noordzee te rijden?

In verschillende steden heb je ook een ‘strand’ waar je kunt hangen en zwemmen. Zo heb je in Utrecht SOIA (Strand Oog In Al), in Amsterdam Blijburg (uitzicht over het IJmeer), in Nijmegen Het Zomerkwartier (bij de Honigfabriek) en in Groningen het Ebbingekwartier.

Met de voetjes bloot Nederland kent verschillende blotevoetenpaden. Op deze wandelroutes kun je lekker met je blote voeten baggeren door modder en water, of bijvoorbeeld over mos of houtsnippers lopen. Goed voor je bloedsomloop! Kijk op blotevoetenpad.info of hofvantwello.nl om routes te vinden.

Buiten naar de bios In verschillende parken kun je deze zomer lekker buiten een film kijken. Je neemt je eigen kleedje mee en kijkt gezellig samen naar het grote scherm. Het Open Air Film Festival ‘Pluk de Nacht’ organiseert deze zomer in Utrecht en Amsterdam gratis

22 | strijdkreet

buitenbioscopen. In Rotterdam is er de ‘pleinbioscoop’.

De Solar World Cinema, een buitenbioscoop op zonneenergie, tourt door heel Nederland maar is voornamelijk in Tilburg en Den Haag te vinden. Google eens op je eigen plaatsnaam en ‘buitenbioscoop’ of ‘openluchtbioscoop’. Er is vast iets in de buurt!

Spelletjes Buiten een spel doen is weer helemaal hip dit jaar. Van Jeu de Boules tot Kubb, een Zweeds buitenspel waarbij je met een houten stok een rijtje blokjes om probeert te gooien.

Koop een setje of kijk eens achterin de garage wat je nog hebt liggen en vertrek naar het park, de duinen of het weiland. Vooral heel leuk met je familie. Je kunt natuurlijk ook lekker badmintonnen of voetballen.

Bootje varen, theetje drinken Of je nu op het platteland de krekels wilt horen of juist een beetje mensen wilt kijken in de gracht: het kan ook vanuit een bootje! En ‘bootje’ is een breed begrip: waarom geen kano, waterfiets of zelfs op een sub? Neem je eigen picknickmand mee en maak er een dagje uit van!

Buurtbarbecue Maar de zomer is ook uitermate geschikt om met je buren bij te praten. Goede burenbanden zijn altijd handig als je nog eens tot laat door wilt met je buitenverjaardag, toch?

Organiseer een barbecue in je tuin of gewoon op de stoep in je straat. In het laatste geval kun je er zelfs subsidie voor krijgen van het Oranjefonds. Eet smakelijk!

Voor een ander Juist in vakantietijd zijn er veel mensen eenzaam. Het kan heel goed en gezellig zijn om nu je wat meer vrije tijd hebt, iets voor een ander te doen. Bij de Bij Bosshardts van het Leger des Heils worden vaak laagdrempelige activiteiten georganiseerd voor de buurt. Heb jij een talent dat je kunt delen? Lijkt het je leuk om een haakworkshop of een bokstraining te geven? Klop eens aan bij de Bij Bosshardt of het korps in jouw buurt! strijdkreet | 23

‘Alleen bij God krijg ik rust, alleen hij kan mij redden.’

Uit de Bijbel, Psalm 62 vers 1

doen wat we geloven