Strijdkreet 9

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 129 nr. 9

Tien liter bier en drie flessen wijn per dag

Dorst

redactie

nr. 9

Hoofdredactie Menno de Boer

4

Waarom een heilssoldaat geen biertje met je doet

Eindredactie

Suzanne Janse

Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Marko Mellema

Vormgeving

Nathan Sudmeier

Traffic

Arnoud van Roosmalen

8

Dorst?

10

Koffie aan de keukentafel of levend water?

Cover

Iris Dorine

reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl

druk

Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

strijdkreet

MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal AndrÊ Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl Š Leger des Heils 2016 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

12

Kloosterabt Johannes drinkt met mate

14

Heilssoldaat Christiaan drinkt niet

14

Ex-dakloze Arnoud dronk veel te veel

19

Sapjes

20

Een wijntje per dag is helemaal niet zo gezond

Een warme dag, een gezellig terrasje. Wat bestel jij? Een glas koel water met ijsklontjes of een witbiertje met een schijfje citroen? Het verbaast je vast niet, maar bij het Leger des Heils kiezen we voor water. In ons werk worden we dagelijks geconfronteerd met de vervelende gevolgen die alcohol kan hebben. Verslaving, ziekte.

Dakloosheid, eenzaamheid. Niet alle mensen zijn bestand tegen de verleiding van tijdelijke verdoving. De dorst is groot en drank lijkt soms het enige middel om die dorst te lessen.

Bij het Leger des Heils proberen we het goede voorbeeld te geven. Want uiteindelijk is er maar ĂŠĂŠn manier om nooit meer dorst te hebben: drinken van het Levend Water. Proost!

4 | strijdkreet

Waarom een heilssoldaat geen biertje met je doet Tekst en beeld Willemijn de Jong

Een heilssoldaat van het Leger des Heils belooft geen druppel alcohol meer te drinken vanaf zijn of haar 'inzegening'. Hij of zij wordt een zogenoemde geheelonthouder: drugs, porno en tabak worden ook volledig afgezworen. Deze drie laatste dingen kun je je misschien best indenken. Maar een wijntje bij het eten, wat is daar nu mis mee? Waarom beloven heilssoldaten al sinds de oprichting van het Leger des Heils dat ze volledig van alcohol afblijven?

strijdkreet | 5

Theo Wolterink is al 42 jaar officier van het Leger des Heils en goed thuis in de historie van de organisatie. Hij is opgegroeid in Hengelo, zijn beide ouders waren actief betrokken soldaten van het Leger. Voor hem was het vanzelfsprekend om niet te drinken en niet te roken. "Dat was gewoon zo. Ik wist niet beter, dus ik miste het ook niet echt. Toen ik ging studeren en later in militaire dienst ging, werden mijn vrienden wel eens dronken. Ik was altijd nuchter. Het klinkt vreselijk saai, maar het is geen verleiding voor me geweest."

Waar komt dat idee vandaan, dat je als heilssoldaat niet mag drinken?

"Er komt natuurlijk wel een moment dat je je als heilsoldaat afvraagt: waarom drink ik niet? Of je stelt die vraag als je overweegt om heilsoldaat te worden, of je krijgt die vraag van een ander. Dan kom je al gauw op het verhaal van het ontstaan van het Leger. Het Leger des Heils is op straat geboren. Grondlegger William Booth organiseerde evangelisatiediensten in Oost Londen, de achterbuurten van de stad. Het leven van die mensen werd in die tijd verwoest door alcohol.

De mannen werkten zich stuk in de fabrieken en verdronken hun weekloon in het cafĂŠ. Veel mensen waren ook werkloos. Ze dronken om hun ellende te vergeten, maar het maakte de ellende alleen maar erger. Booth zag hoe het de gezinnen ontwrichtte. Hoe mensen honger leden en dus geen oor hadden naar het verhaal van Jezus en de liefde van God. Ze hadden brood, bad en bed nodig. 'Een lege maag heeft geen oren' zei hij.

En dus begonnen hij, zijn vrouw en de mensen die zich bij hen aansloten hulp te verlenen. Ze wilden helpen en met de mensen optrekken, maar gebruikten zelf geen alcohol. Om te laten zien dat je beter af en gelukkiger bent zonder drank.

De boodschap van verlossing die William en Catherine (zijn vrouw) brachten, was niet alleen de bevrijding van je hart. Ze geloofden dat deze 6 | strijdkreet

kunnen verwoesten. Ook in deze tijd lijkt het de norm om stevig te kunnen drinken. Het is echt niet zo dat we dat heersende idee uitbannen met een klein legertje mensen dat anders handelt - die illusie heb ik niet, hoor. Maar het signaal lijkt me niet verkeerd. Het is een vrije, persoonlijke keuze.

Ik laat hiermee aan mijn kleinkinderen zien dat je niets mist als je je onthoudt van dingen. ongelukkige mensen niet alleen moesten worden verlost van hun leven zonder de hoop en liefde van God. Ze moesten ook verlost worden van hun benarde omstandigheden. Dat gaat samen op.

Het waren vaak vrouwen die in de achterbuurten gingen wonen om daar te helpen met koken, bestrijden van ziektes, en evangeliseren. Deze zusters waren heilssoldaat en spraken af zelf de middelen niet te gebruiken die de oorzaak waren van alle misère om hen heen. Het Leger des Heils heeft er pas na verloop van tijd voor gekozen dat een officiÍle belofte te maken.

Catherine heeft veel nagedacht over de missie van het Leger des Heils. Zij was een fervent voorstander van geheelonthouding. Dat had ze meegekregen in de Methodistische kerk, een kerkstroming waar het Leger uit voortkomt. De bekeerlingen van het Leger waren vaak niet welkom in de kerken van toen. Ze stonken en werden de kerk uit gekeken. Toen besloot het Leger des Heils zelf diensten te organiseren waar iedereen welkom was. Catharine schreef over alcohol: 'Het is een machtig middel van de duivel om mensen in dit land in zijn macht te houden."

Is het in deze tijd niet wat overdreven om geen enkel glaasje wijn te drinken?

"Ik kan me die vraag wel voorstellen. Toch ben ik er voorstander van dat we als Leger des Heils nog steeds geheelonthouders zijn. Het is een vorm van protest. Een stil protest tegen misbruik van alcohol en andere middelen die mensenlevens

Het argument van de solidariteit met mensen die we helpen afkicken, staat natuurlijk nog steeds.

Hoewel de hulpverlening nu voornamelijk door de sociale tak van het Leger des Heils wordt verleend, en niet zozeer vanuit de kerk, werken er veel heilssoldaten met mensen die hun leven verwoesten of verwoest hebben met alcohol.

Of lijden onder de gevolgen van drank- en drugsmisbruik. Bij een heilssoldaat kun je er vanuit gaan dat hij niet verslaafd is en nuchter met je in gesprek kan gaan."

Maar nota bene Jezus in de Bijbel verandert water in wijn! Is het niet een beetje onbijbels om niks te drinken?

"Als het niet goed met je gaat, ligt overmatig alcoholgebruik op de loer. Het Leger is niet tegen alcohol als zodanig, maar moedigt wel een alcoholvrije levensstijl aan. Dat is een basisstandpunt, net als het een basisstandpunt van het Leger des Heils is dat we niemand veroordelen. We wijzen dus niemand die drinkt af, ook niemand die overmatig drinkt.

Het kan soms wel als ouderwets aanvoelen. Maar we bepalen per strijd die we strijden onze tactiek, net als een echt leger. Overal ter wereld past het Leger des Heils zich aan aan de cultuur. Weet je, je kunt wel meer dingen wijzigen. Dat uniform lijkt ook ouderwets. Maar het is nog steeds herkenbaar en we maken een duidelijk statement.

Wij zijn een Leger dat strijdt tegen onrecht en ellende." strijdkreet | 7

N

iks lekkerder dan een biertje om je dorst te lessen.

Althans, dat proberen drankmerken ons wijs te maken. Je dorst lessen kan namelijk veel beter met water! Of, als je houdt van de typische hopachtige smaak, met een alcoholvrij drankje zoals hier afgebeeld. Wat doet alcohol eigenlijk met ons lichaam? En wat doet water voor onze dorst? Strijdkreet zet een paar feiten voor je op een rij.

Dorst ?

Het oudste recept ter wereld is ee n recept om bier te maken.

helemaal Je lichaam is nooit ltijd een extreem a t b he Je j. ri lv ho o alc je bloed. in e rd a a lw ho o lc a e lag

Een glas bier bevat evenveel alcohol als een glas wijn.

Alcohol zorgt voor een toename van de urineproductie en onttrekt vitamines en mineralen aan je lichaam. Uiteindelijk droog je dus uit van alcohol.

Een kater ontstaat door een lagere vloeistofdruk in je hersenen: dat zorgt voor hoofdpijn.

Jaarlijks sterven er ongeveer 3,3 miljoen mensen door alcoholgebruik. Dat is meer dan door hiv/ aids, geweld of tuberculose.

Een op de drie zelfmoorden heeft met drankmisbruik te maken. Een op de drie verdrinkingen ook.

8 | strijdkreet

Als je ziek wordt van alcoholgebruik, is dat meestal een hart- en vaatziekte of diabetes.

Het geschatte aantal Nederlanders dat jaarlijkse kanker krijgt door alcohol is voor leverkanker 90, voor borstkanker 1024 en voor darmkanker 1391 mensen.

lichaam 70 procent van ons de geboorte ij B r. te a w it u t a besta nt. is dat zelfs 80 proce Je kunt ook te veel water drinken. Als je dat doet, krijg je watervergifting, waar je aan kunt sterven.

Je hebt twee liter water per dag nodig. Veel mensen krijgen te weinig vocht binnen.

Puur water heeft geen geur of kleur.

IJs is lichter dan water.

Je krijgt dorst a ls je procent van je w 1 aterpeil hebt verloren.

Hippocrates, de vader van onze geneeskunde, vertelde mensen dat ze water moesten koken voor gebruik.

Slechts 2,5 % van al het water op aarde is zoet en dus geschikt om te d rinken.

Een tekort aan water droogt je huid uit, waardoor je sneller rimpels krijgt.

De kwaliteit van het kraanwater in Nederland behoort tot de top van de wereld.

Mineraalwater uit een f lesje is 1.000 keer duurder dan een f lesje water uit de kraan. Daarbij komt dat mineraalwater slechter is voor het milieu, vanwege de verpakking en het vervoer. Het is dus veel beter om kraanwater te drinken!

strijdkreet | 9

Koffie aan de keukentafel of levend water?

Tekst Menno de Boer Beeld Death to Stockphoto

Verlangen: iets graag willen hebben.

Meestal is dat iets heel simpels als een kopje koffie of thee, een bord soep, een glas water, een colaatje, een broodje kroket. Vaak is het overigens niet alleen het kopje koffie zelf, maar de hele gemoedstoestand eromheen waarnaar we verlangen.

Een momentje aan de keukentafel, rustig moment voor jezelf, even alleen jij en je kop koffie.

10 | strijdkreet

Omstandigheden zijn bepalend voor hoe groot onze verlangens zijn. Als je een halve dag door de woestijn hebt gewandeld, is de kans groot dat je verlangen naar een glas water groter is dan wanneer je net door de regen hebt gefietst. Hoe groter het gemis, hoe groter het verlangen. Daarin schuilt natuurlijk ook meteen het gevaar van verlangen. Het kan verslavend zijn. Wat begint met een biertje, kan in een ernstig alcoholprobleem ontaarden. En er is geen harddrugsverslaafde te vinden die niet ooit met een ‘onschuldig’ jointje begonnen is.

Het woord verlangen wordt ook gebruikt voor een bepaalde wens, een drang, waarvan je ongeveer weet - of denkt te weten - wat het je zal bieden. ‘Sehnsucht’ noemen onze oosterburen dat. Dat vind je ook terug in de blues, een muziekstijl die zijn oorsprong vindt in de muziek die Afrikaanse slaven in het Zuiden van de Verenigde Staten maakten. Veelal religieus getint en sprekend van een verlangen om te ontsnappen aan de dagelijkse realiteit van gedwongen hard werken. De slaven wensten zichzelf iets toe wat er niet was, maar waarvan ze wel een idee hadden hoe het zou zijn. Blueszanger Big Bill Broonzy zong bijvoorbeeld: I dreamed I went out with an angel, and had a good time I dreamed I was satisfied, and nothin’ to worry my mind But it was just a dream, just a dream I had on my mind And when I woke up, baby, not an angel could I find Wij mensen kunnen hunkeren naar vrijheid.

Naar acceptatie, omdat we zo vaak werden afgewezen. Naar een beetje geluk, omdat we zoveel tegenslagen te verduren kregen.

Naar genegenheid, omdat we onze geliefden kwijt raakten. Naar geborgenheid, omdat we zo vaak in de kou zijn blijven staan.

In de Bijbel staat een heel bijzonder verhaal over dorst en verlangen. Als Jezus op het warmste moment van de dag alleen bij een waterput zit, komt er een buitenlandse vrouw water halen. Dat is al vreemd, want dat is niet bepaald het moment waarop je in die tijd water ging halen. Veel te warm… ‘Mag ik wat drinken van het water dat je hebt geput?’ vraagt Jezus aan de vrouw. Ze kijkt hem vreemd aan, want het is niet gebruikelijk dat een Joodse man haar aanspreekt. ‘U vraagt mij om wat drinken? Maar u bent van een ander volk,’ zegt ze. In die tijd gingen Joden niet met Samaritanen om. Jezus antwoordt, een beetje raar: ‘Als je wist wat God je wil geven, en als je wist wie het is die jou om water vraagt, dan zou je mij om water vragen.

En dan zou je levend water krijgen…’ Het gesprek gaat niet meer om het water uit de put, maakt Jezus vervolgens duidelijk, maar om iets veel groters. ‘Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen, maar wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen.’ ‘Oh, geef mij dat water, heer,’ verzucht de vrouw… Je kunt het hele verhaal lezen in het Bijbelboek Johannes, hoofdstuk 4, de verzen 1-42.

‘Levend water’ is een cryptisch begrip. Het betekent eigenlijk dat alleen God onze diepste verlangens kan vervullen. Onze dorst naar geluk, geborgenheid, liefde, kan niet gelest worden door bezit, voorspoed, veel geld, drank, drugs of andere zogenaamde ‘dorstlessers’. Maar wel door Hem die levend water voor jou en mij heeft. En als we van dat levensreddende water proeven, is de dorst verdwenen.

strijdkreet | 11

12 | strijdkreet

Een biertje voor het avondgebed Tekst Rinke Verkerk Beeld Iris Dorine

Het Kleiklooster is een verzameling appartementen in een gigantisch flatgebouw genaamd Kleiburg, middenin de Amsterdamse Bijlmer. De abt is Johannes van den Akker (32). Sinds kort brouwt hij een eigen drank: Kleiburgbier. “Een klooster runnen is niet alleen bijbellezen en gastvrij zijn. Het moet ook ergens van worden betaald.”

“Op termijn moet ons bier het klooster financieren”, zegt Johannes. “Mensen vragen ons weleens naar die combinatie. Ik snap de vraag, maar ons bier is niet geschikt voor een alcoholverslaving. Het is speciaalbier, het is te duur.

Dit klooster was mijn idee. Mijn vrouw en ik wilden gastvrij zijn, maar dat is moeilijk vorm te geven in je eigen huis. Mensen wisten niet dat onze deur openstond. Of we waren weg. Of de kinderen hadden aandacht nodig. Daarom doen we het nu samen met andere gezinnen en vrienden. Gisteren was hier een moeder met een postnatale depressie. Zij belde: ‘Ik heb een plek nodig waar ik heen kan als de druk thuis te hoog is, kan dat bij jullie?’ Ze was hier gisteren twee uurtjes met haar dochtertje. Zij las een boek, ik was aan het werk. Zo’n moment geeft mij energie voor een week! Het was een beetje zoals een tekst die hier sinds kort op de muur hangt: ‘Zo zonder iets te willen er te zijn’.

Het klooster zit op de begane grond van de flat en wij wonen in appartementen eromheen. Iedereen kan aanbellen, en dat gebeurt ook. Als we woensdagavond in het klooster eten, eten er altijd

gasten mee. In onze gastenkamers wonen twee gezinnen die begeleid moeten wonen. Mensen schuiven aan bij ons avondgebed. Het zijn er nog geen tientallen per week, maar we bestaan ook nog maar een jaar en zoiets moet groeien.

Verder dan af en toe en Duvel drinken kwam ik vroeger niet. Maar toen dit klooster opende vroeg niemand naar de kapel: ‘Oh leuk, een klooster! Ga je ook bier brouwen?’ Kloosterbier stamt uit de Middeleeuwen. Het water was toen zo vervuild dat je het moest zuiveren. Kloosterlingen hadden vaak gestudeerd en bedachten oplossingen voor dat soort problemen. Zij ontwikkelden de destilleertechniek: Je kookt water en voegt alcohol toe. Probleem opgelost. In mijn stoutste dromen had ik niet bedacht om die traditie voort te zetten, maar misschien zat er wel iets in. Ik zocht het uit: Hoe werkt bier brouwen, waar kan dat, hoe maak je het rendabel?

Beneden staat dit klooster vol Kleiburgbier. Wil je het zien? We hebben zes soorten. In het klooster vieren we er feestjes mee. Maar het meeste wordt natuurlijk verkocht in Amsterdamse café’s en slijterijen. Gemeente Amsterdam is zo blij met het project dat ons een ruimte is aangeboden om onze eigen brouwerij en proeflokaal te openen. Daar werken we nu hard aan. De andere bewoners van onze flat vinden het fantastisch. Als je over de galerij loopt, zie je flesjes Kleiburgbier voor de ramen. Ze zijn trots, ze bouwen er vitrines voor! We verwachten dat over een jaar of vijf wat geld uit de brouwerij naar het klooster stroomt.

Dat is langetermijndenken ja, maar het idee is dan ook dat dit klooster heel lang zal bestaan.” strijdkreet | 13

Gewoon een colaatje op het terras Tekst Rinke Verkerk Beeld Iris Dorine

Wie heilssoldaat wordt van het Leger des Heils, belooft dat hij zich onthoudt van alcohol. Christiaan van Nieuwenhuijzen (29) deed die belofte. Een jaar geleden bestelde hij met zijn vrienden op het terras ineens een colaatje in plaats van bier. “Maar als ik ergens stoofpeertjes in port krijg, sla ik dat niet af.”

“Ik ging regelmatig uit. Ik dronk weleens een biertje met vrienden.

Toen moest ik ineens zeggen: ik word heilssoldaat en kan dus geen bier meer drinken. Dat was wel gek. Maar die belofte hangt samen met wat mijn vrouw en ik denken dat Gods weg is voor ons.

Ik was hovenier en mijn vrouw werkte in het toerisme. We wilden voor God gaan werken, maar we wisten totaal niet hoe. Ik bedoel: wat ís dat überhaupt, ‘voor God werken’? In 2011 ben ik aan de hbo-opleiding Theologie begonnen. Een jaar later verhuisden we en kwamen we in een Rotterdamse Leger des Heils-kerk terecht.

We keken naar het officiersechtpaar dat daar stond – de dominee en zijn vrouw – en zagen onszelf dat ook wel doen. Toen hebben we ons aangemeld bij het Leger des Heils. Gewoon, heel nuchter.

We werden heilssoldaten, en startten onze opleiding tot officier.

Een heilssoldaat wijdt zijn leven aan het Leger. Ik heb beloofd dat ik me inzet voor mijn medemens, en geen verslavende middelen gebruik. ‘Waarom dan niet?’ vragen mensen vaak als ik een biertje afsla. Dat is een oud verhaal! Toen het Leger werd opgericht in 1865 in Engeland, namen vaders hun loon nog mee naar de kroeg om het er doorheen te jagen terwijl hun vrouwen met de kinderen 14 | strijdkreet

thuis zaten zonder eten of geld.

Het Leger besloot: het evangelie is goed voor die mensen, maar vaders moeten ook stoppen met drinken. En als we dat van vaders vragen, moeten we het zelf ook doen.

Vandaag de dag is het alcoholprobleem minder groot dan toen in Londen. Maar het blijft relevant. Drugs, drank, roken… Ze brengen het leven van sommige mensen schade toe. Het is zo mooi als iemand daarvan vrij komt. Ik wil die mensen niet alleen vertellen over God. Ik wil niet alleen vertellen dat ze het met God niet alleen hoeven te doen. Ik wil niet alleen vertellen dat God alles kan goedmaken en vergeven. Ik wil hen laten zién dat het ook anders kan. Ik wil naast hen staan in de keuzes die zij maken. Ik wil dat mensen de echtheid van God gaan ervaren, zodat ze zich helemaal kunnen overgeven aan Hem. En als geheelonthouding dan het grootste offer is...

Ik ben geen vrienden kwijtgeraakt door mijn keus. We hebben hier in huis natuurlijk geen alcohol staan, maar laatst nam iemand gewoon zijn eigen fles wijn mee. Ik vind dat je er niet te moeilijk over moet doen. Als ik stoofpeertjes in port krijg, ga ik dat niet afslaan. Dan wordt het wettisch. Het moet gewoon geen onderwerp zijn.” strijdkreet | 15

Tien liter bier en drie flessen wijn per dag Tekst Rinke Verkerk Beeld Iris Dorine

Zijn eerste wodka dronk hij toen hij elf jaar was. Arnoud Faber (59) raakte zwaar verslaafd. Hij verloor er zijn huis door, zijn vriendin en zijn kind. Maar nu is hij afgekickt. ‘Ik liep laatst in Amsterdam en ik werd knettergek van de drukte. Ik snap niet hoe ik zestien jaar onder een brug onder de A10 heb geslapen.’

Mijn vader had een kast met wodka en potten valium. Hij had tijdens de oorlog gevochten in Indonesië. Daar praatte hij nooit over, maar hij raakte zwaar aan de drank. Hij nam ons mee op mooie vakanties, en iedere zondag gingen we naar Wijk aan Zee. Maar voor de rest had ik nooit contact met hem. Als hij thuiskwam uit zijn werk begon hij met wodka-jus. Tijdens het eten zat hij al te knikkebollen. Na het eten lag hij met wodka voor de televisie en viel in slaap. Wij probeerden dan weleens stiekem een film op te zetten, maar dan werd hij wakker. Mijn moeder heeft toen voor alle kinderen een tweedehands teeveetje gekocht, voor op onze slaapkamer.

Ik was een heel gevoelig kind; nerveus, als ik iemand zag vallen draaide mijn maag al om. Ik hield van dromen en gezelligheid. Van wodka en valium en de hasjies van mijn broer werd ik zo lekker 16 | strijdkreet

strijdkreet | 17

relaxt. Ik begon eraan toe ik elf was. Mijn vrienden kwamen bij ons thuis om lekker muziek te luisteren en hasjies te roken. Dat was gezellig.

Ik begon met harddrugs toen ik op mijn tweeëntwintigste in de ww belandde door een motorongeluk.

Mijn vriendin was ook zwaar verslaafd. Ze was een knappe, intelligente vrouw die op me af stapte en vroeg of ik cocaïne voor haar kon regelen. ‘Daar

‘Ik snap niet hoe ik zestien jaar onder een brug onder de A10 heb kunnen slapen’ moet je niet aan beginnen!’ zei ik. ‘Dan haal ik het wel ergens anders,’ zei zij. Maar ik vond haar leuk, dus dat wilde ik niet. Zo leerde ik haar kennen.

We woonden in Zaandam. Ik dronk tien liter bier en drie flessen goedkope wijn per dag. Als we probeerden af te kicken, stonden onze dealers binnen no-time weer aan de voordeur. Dus verhuisden we naar Friesland. Ik nodigde graag mijn buren uit, en zij hielden van drank. Het begon dan met: ‘Hé, buurman, koffie?’ We eindigden altijd lam.

We vertrokken naar Alkmaar. Daar liep het uit de klauwen. Ik zat vaak vast, voor stelen enzo. Ik nam regelmatig een overdosis. Als ik zonder drank in een groep stond, had ik geen zelfvertrouwen meer. Kroop ik helemaal ik mijn schulp, kon ik niemand zien. Dan nam ik een paar slokjes en dan was ik er weer.

Mijn vriendin werd zwanger. Als je 60.000 euro schuld hebt en zwaar verslaafd bent, kun je beter geen kind opvoeden denk ik. We hebben het weg laten halen. Dat achtervolgt me nog weleens, ja.

Na tien jaar moesten mijn vriendin en ik kiezen: 18 | strijdkreet

samen doodgaan of los van elkaar léven. Ik ben weggegaan.

Ik kickte af in een kliniek. Toen ik in 1994 buitenkwam, waren mijn ouders overleden en wilden mijn broer en zus me niet meer zien. Dus ging ik zwerven. Iedere ochtend om acht uur bier halen en daarna vuurspuwen of muziek maken.

Dat heb ik zestien jaar gedaan. Totdat er hepatitis C bij me werd ontdekt. Twee vrouwen van de Jellinekkliniek zeiden: ‘Kick dan af! Jij bent geen gozer om je leven te verwoesten op straat.’ Ik zei: ‘Dan wil ik eerst van die ziekte af. Als ik toch doodga, sterf ik liever aan de drank. Dan heb ik nog lol.’

Op Google ontdekte ik dat er een nieuw medicijn was tegen hepatitis C. Ik heb aangeklopt bij een kliniek van het Leger, in Baarn: ‘Ik wil dat wel proberen.’ Een week later begon mijn kuur. Ze vonden dat ik in de tussentijd de huismeester wel kon helpen, omdat ik technisch handig ben. Zo begon ik met werken. Dat geeft me zelfvertrouwen. Ik ga met mensen om. Ik vind het leuk om hen te helpen, weet je.

Met mijn zuster krijg ik weer wat contact. Zij is muzikant. Laatst vertelde ze dat ze een nieuwe gitaar nodig had. Een akoestische. En dat ze wat oude spullen moest verkopen om hem te betalen.

Ik zei: ‘Nou, wacht maar even.’ Meteen mijn budgetbeheerder gebeld: ‘Zou ik die gitaar niet kunnen kopen voor haar?’ Ik heb de gitaar voor haar gekocht. Ze was helemaal blij.

Ik merk dat ik ouder word, minder energie heb. Ik zei laatst tegen mijn collega: ‘We moeten samen naar de sportschool!’ Mensen thuis uitnodigen doe ik ook. Dat vind ik spannend, want dan heb ik de angst dat het te gezellig wordt en dat er drank op tafel komt. Maar ik doe nu gewoon een biertje mee. Eén, of twee. En dan stop ik.

1

Water met fruit Door fruit aan je water toe te voegen, krijgt je water

smaak en extra vitaminen. Je kent vast het schijfje citroen of het blaadje munt al wel. Maar wat dacht je van bevroren frambozen in plaats van ijsblokjes? Of halve partjes mandarijn?

2

Lycheedrankje Schenk 3 delen lycheesap, 1,5 deel bruiswater en

sap van een halve limoen in je glas. Stop er zoveel mogelijk limoenschijfjes, lychees en verse munt bij. Een plaatje om te zien en heerlijk fris om te drinken!

3

Tomatencocktail

Sapjes

Een glas water is gezond, maar soms ook een beetje saai. Vijf ideeĂŤn om je zomerdrankje op te leuken!

Het klinkt misschien niet zo lekker, maar tomatensap

kan heel fris zijn! Neem 15 gram peterselie, 6 trostomaten en 4 stengels bleekselderij. Pers met de centrifuge eerst de peterselie om de smaak te laten intrekken. Snijd de tomaten in vieren en pers deze nu ook. Pers als laatste de bleekselderij. Doe het sap in een kan en laat het een tijdje koelen in de koelkast. Roer het sap voor je het serveert goed door. Geef er een stengeltje bleekselderij als roerstaafje bij.

4

Wortelsap Snijd tien wortels in de lengte in vieren. Doe deze in

de sapcentrifuge. Voeg 1,25 dl ananassap toe en 1,25 dl sinaasappelsap. Maak het eventueel iets zoeter met een theelepeltje honing. Voeg 8 ijsklontjes toe en voilĂ : een heerlijke wortelsap!

5

Appel-perensap met gember Gebruik voor dit drankje goed gekoeld fruit. Neem drie

rijpe peren en vijf groene appels. Ontdoe ze van klokhuis en schil en snijd ze in vieren. Snijd de gember in stukjes van drie centimeter. Mix alles in de sapcentrifuge. Schenk de sap in een kan en roer het goed door. Tip: serveer direct, anders verliest dit drankje zijn kleur.

Ook lekker: Maak van je fruitsapjes ijsjes! Bij de supermarkt, Blokker of Hema verkopen ze felgekleurde ijsvormpjes. Vul de vormpjes met fruitsap en zet ze een etmaal in de vriezer. strijdkreet | 19

Een wijntje per dag is helemaal niet zo gezond Tekst Willemijn de Jong Beeld Martin Knize

Het ene onderzoek zegt dat een wijntje per dag gezond is. Dat mensen die met mate drinken, ouder worden dan geheelonthouders. Het andere onderzoek zegt weer dat er sulfiet zit in wijn, en dat is slecht voor de gezondheid. Anderen suggereren dat het alcoholgebruik van mensen vaak al afhangt van hun gezondheid, waardoor al die onderzoeken helemaal niet valide zijn.

Kortom: er is veel onduidelijkheid over hoe (on)gezond alcohol nu precies voor je is. We vragen ir.

Wim van Dalen, directeur van het Nederlands Instituut voor Alcohol Beleid STAP, om opheldering.

Hoe zit het nou: weten we eigenlijk wel wat het effect van alcohol op onze gezondheid is?

“Dat is helemaal niet zo onduidelijk. De Gezondheidsraad, het gezaghebbende instituut voor onderzoeken hiernaar in Nederland, zegt heel duidelijk: alcohol is niet gezond. Zelfs met mate drinken is niet geheel onschadelijk. Alcohol gedraagt zich in ons lichaam namelijk als een gifstof. Als je geen enkel gezondheidsrisico wilt lopen, kun je beter niet drinken. Maar als je tóch wilt drinken - let wel, dit is dus geen advies! - dan zegt de Gezondheidsraad: maximaal één glas per dag voor zowel een man als een vrouw.”

20 | strijdkreet

Hoe kan het dan dat er onderzoeken zijn die zeggen dat een wijntje per dag goed is voor je gezondheid?

“Veel van deze onderzoeken zijn gesubsidieerd door alcoholproducenten. Die hebben er baat bij dat alcohol een positief imago behoudt. En het Kennisinstituut Bier uit Wageningen wordt gefinancierd door de Nederlandse brouwers.

Veel onderzoeken zijn dus allesbehalve onafhankelijk. Uit écht onafhankelijk onderzoek blijkt dat bier hoe dan ook ongezond is. Helaas.

Daar is overigens wel een uitzondering op.

We weten dat voor een heel specifieke groep,

strijdkreet | 21

namelijk mensen vanaf ongeveer 45 jaar die last hebben van een te hoog cholesterol, het drinken van een enkel glas kan bijdragen aan het afbreken van dat cholesterol. Dat zou de kans op hart- en vaatziekten verkleinen. Maar zelfs voor deze groep zegt de Gezondheidsraad: de beste keuze blijft niet drinken, of hooguit 1 glas per dag. Want alcohol heeft niet alleen effect op dat schadelijke cholesterol. Het is nog altijd een kankerverwekkende stof.”

Hoe slecht is alcohol dan precies voor je?

“De stof die je lever aanmaakt bij het verwerken van alcohol is kankerverwekkend. Het is een feit dat alcohol is gerelateerd aan ten minste acht verschillende soorten kankers. Slokdarmkanker is een bekende ziekte van alcoholisten. Maar ook leverkanker en maagkanker. Dat vrouwen die drinken meer kans hebben op borstkanker, is een stuk onbekender. Maar check het maar bij het Wereld Kanker Onderzoek Fonds of bij het KWF: alcohol is kankerverwekkend. Tegenover die informatie staat een slimme en krachtige lobby van alcoholproducenten. Dat is een lastig gevecht.”

Ja, een biertje drinken bij het sporten...

“Het Holland Heineken House bij de Olympische Spelen is eigenlijk een merkwaardige combinatie.

Sporten, zolang het geen topsport betreft althans, is gezond voor je. Maar dat biertje erna is heel ongezond. Het is slim van de bierindustrie om zich te koppelen aan sport, vanwege het grote bereik en het goede imago van sport.”

Is alcohol alleen ongezond vanwege het risico op kanker?

“Alcohol is ook schadelijk voor de ontwikkeling van je hersenen. Je hersenen ontwikkelen tot ongeveer je vijfentwintigste. Daarom is te jong drinken onverstandig: het verstoort de 22 | strijdkreet

ontwikkeling van bepaalde hersengebieden en verbindingen daartussen. We weten nog niet precies wat de langetermijneffecten daarvan zijn. Wat we wel weten, is dat het regelmatig drinken van veel alcohol in korte tijd (meer dan 4 of 5 glazen bij één gelegenheid) blijvende schade kan veroorzaken. Bij veeldrinkers op latere leeftijd zie je dat de hersenen zich niet meer kunnen herstellen. Zo iemand krijgt bijvoorbeeld Korsakov; een ernstige geheugenstoornis. Het meest gevaarlijke aan veel alcohol drinken op jonge leeftijd is dat je hersenen zich erop instellen en dan afhankelijk worden van de stof.

De kans op verslaving wordt dan vier keer zo groot. Daarbij komt het risico op vergiftiging en de grotere kans dat je domme dingen doet als je dronken bent. Volwassen hersenen kunnen daar beter weerstand aan bieden. In Nederland mag je vanaf 18 jaar drinken, maar dat is vooral omdat onze overheid niet betuttelend wil zijn naar volwassenen toe. De alcoholleeftijd zou eigenlijk 25 jaar moeten zijn of misschien zelfs nog wat hoger.”

Ik las dat je altijd een extreem laag alcoholpercentage in je lichaam hebt. Is dat dan toch een lichaamseigen stof?

“Zeker niet! Het klopt dat we, door het consumeren van overrijpe vruchten bijvoorbeeld, een hele lage hoeveelheid alcohol binnenkrijgen.

Maar die hoeveelheid is verwaarloosbaar; het percentage is nauwelijks meetbaar in je lijf.”

Op sigarettenpakjes staan binnenkort enge plaatjes van verteerde longen. Waarom wordt voor tabak al zo lang intensief gewaarschuwd en valt dat bij bier wel mee?

“De kennis over roken en longkanker is al een stukje ouder. Dat je van roken longkanker krijgt, is ondubbelzinnig: dat is heel duidelijk aan te tonen. Chronische gevolgen van alcohol

zijn minder snel zichtbaar en het is moeilijker aan te tonen na hoeveel jaar drinken en bij welke hoeveelheden alcohol deze gevolgen ontstaan. Het aantal alcoholdoden wordt wel geschat, maar alleen verkeersongevallen, zwangerschapseffecten en coma-zuipen zijn heel concrete kortetermijneffecten. Op de lange termijn is het vaak moeilijk aan te tonen hoeveel effect je drinkgedrag heeft op de ziekte die je krijgt. En om nog even op die lobby terug te komen: de tabaksindustrie heeft niet adequaat gereageerd op de onderzoeken naar de relatie tussen tabak en kanker. De alcoholindustrie heeft daarvan geleerd en is veel slimmer. Reclame voor tabak is wereldwijd per wet verboden.

Alcoholreclame is nog volop toegestaan omdat de producenten meer goodwill afdwingen bij de overheid. Ze nemen bijvoorbeeld vrijwillige maatregelen zoals een heel klein logootje op een bierflesje met een streepje door een zwangere buik. Dat geeft ze een gunfactor bij de minister, die liever wil dat het bedrijfsleven de verantwoordelijkheid zelf neemt. Biermerken financieren ook bepaalde projecten om goede sier te maken, zoals voorlichtingsprogramma’s over alcohol en sport. Heineken krijgt als Koninklijke leverancier voornamelijk lof van onze premier. Alcoholproducenten dragen bij aan onze economie en tja... Veel mensen houden nu eenmaal van een wijntje op het terras.� strijdkreet | 23

‘Als je dorst hebt, kom dan bij mij om te drinken! Want ik geef je levend water.’ Uit de Bijbel, Johannes 7 vers 37

doen wat we geloven