Magazine van het Leger des Heils
Jaargang 128 nr. 9
Samenleven doe je dus niet alleen Gezocht: medemens (m/v)
nr. 9 redactie Hoofdredactie Menno de Boer
Eindredactie
4
Aanschuiven in Zwolle
Suzanne Janse
Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Suzanne Janse Marko Mellema Vormgeving
Michelle de Bree
Traffic
Arnoud van Roosmalen
Cover
Willemijn de Jong
reageren & abonnementen LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl
druk Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem
8
Betrokkenheid met een strikje eromheen
10
Tips voor je vrije zaterdag
12
Zij doen iets moois voor anderen
16
Apps om uit te proberen
18
Met een voetbal de straat op
strijdkreet MAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILS Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal AndrÊ Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl Š Leger des Heils 2015 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.
Extra: cadeautje voor jou (en je buren)!
De participatiesamenleving in het klein Je geeft je kat op tijd zijn brokjes. Je kinderen krijgen genoeg groente en fruit. Je zet talloze kopjes thee voor je partner, belt je ouders geregeld even op om te vragen hoe het gaat, je stuurt een kaartje naar een zieke collega en bekijkt vol interesse de vakantiefoto’s van je buurvrouw. Kortom: je zorgt voor de mensen om je heen. Heel goed! Een bekende thema in het christelijk geloof is ‘omzien naar je naaste’. Dat komt eigenlijk neer op hetzelfde als hierboven: zorgen voor de mensen om je heen. Voor een zwerfkat uit het asiel, je collega met kanker, je buurvrouw die ontzettend eenzaam is. Voor iedereen die een beetje hulp kan gebruiken. Samenleven doe je tenslotte niet alleen!
strijdkreet | 3
Eten met je buren
Om hen te leren kennen. Om niet alleen te zijn. Omdat het eten lekker is. In de Olivier van Noortstraat in Zwolle is een ‘buurtrestaurant’ opgericht. TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS
4 | strijdkreet
strijdkreet | 5
Midden in een volksbuurt in Zwolle staat een studentenhuis. Aan de gevel van de eengezinswoning hangt een bordje: ‘Aanschuiven bij Olivier’. Kookgerei is aan het bordje gespijkerd. Geeke Staal doet de deur open. Samen met haar drie huisgenoten organiseert ze eens per maand een buurtdiner. “We noemen dit het buurtrestaurant.”
Het zorgt echt voor verbinding in de buurt.” Het restaurant is dus alleen voor buurtbewoners. Wat voor mensen komen dan langs? “Heel verschillende mensen. Jong en oud. Een oudere man kwam hier een keer met zijn vrouw, maar sinds zij is overleden, schuift hij altijd alleen aan. Er komt een vrouw hier uit de straat. Een jong stel. Extraverte mensen, maar ook mensen die niet zo makkelijk praten. Bijzonder om te zien wat een leuke interactie dat geeft.”
Langs de deuren Hoe dat zo is gekomen? Vier jaar geleden startte
American style
een voormalige huisgenote het initiatief. “Inez
Buurgenoten weten inmiddels wel dat het
hield enorm van koken en ze wilde de buren
initiatief er is. “Er zijn ook mensen die het leuk
beter leren kennen. Ze bedacht dat we een diner
vinden dat we dit doen, maar zelf niet mee
konden koken voor mensen uit de buurt. In het
eten”, zegt Geeke. “Daarom hebben we onlangs
begin ging ze met zelfgebakken koekjes langs
een buurtbarbecue georganiseerd. Dat is toch
de deuren om uit te leggen wat het idee is.
laagdrempeliger. We mochten van de gemeente
Inmiddels hebben we een e-maillijst, en zijn we
de straat afzetten met hekjes, huurden een
voor elke maaltijd snel volgeboekt.”
barbecue en nodigden iedereen in de buurt uit. Het was in Amerikaanse stijl; iedereen nam zelf
Eens per twee maanden een gezamenlijke
iets te eten mee. Het werd heel druk, ontzettend
maaltijd dus. “Wel iets anders dan zoals je het
gezellig. Veel mensen vinden het leuk om met
zelf thuis maakt, hoor. We maken drie gangen.
een biertje te ouwehoeren met de buren en hen
Niet superchic, maar ook geen aardappels
op die manier te leren kennen.”
met bloemkool. Omdat we alle vier van koken
6 | strijdkreet
houden, zijn we wel een dag bezig met recepten
Er zijn mensen die ontzettend blij zijn om met
bedenken, inkopen doen en de woonkamer mooi
buurtgenoten te kunnen eten vertelt Geeke. “Een
maken. We bouwen een lange tafel, schuiven
man vroeg pas aan me ‘wanneer is het weer? Zet
alle stoelen en krukken die we hebben aan.
me maar vast op de lijst hoor!’ Ik denk dat het
We maken het sfeervol met kaarsen en verse
ook echt fijn is voor mensen die elke dag alleen
bloemen. In de keuken wordt het een chaos,
moeten eten. We krijgen regelmatig de reactie
maar dat is verboden gebied voor de gasten,
dat mensen zich hierdoor meer thuis voelen in
haha!”
hun buurt.”
Verbinding in de buurt
Buurtmoestuin
Er komen elke keer andere gasten in het huis
De oudere man was zo enthousiast over het idee
van Geeke. “De mensen op de e-maillijst kunnen
dat hij, na één keer te hebben gegeten in het
zich tot de dag van het diner aanmelden. Soms
buurtrestaurant, een bordje maakte voor boven
flyeren we in een nieuwe straat waar mensen
de deur. En even verderop is een buurtmoestuin,
wonen die er nog niet van weten. Elke keer zijn
waar Geeke en haar huisgenoten kruiden mogen
er toch weer nieuwe mensen die aanschuiven.
plukken voor het eten. Maar ook mensen die
Het is altijd heel gezellig, en het werkt: mensen
komen eten, helpen graag. “Een vrouw had nog
groeten elkaar op straat nadat ze hier hebben
wel een enorme soeppan voor ons. Een andere
gegeten, of lenen een biebpas van elkaar.
vrouw doneerde wijnglazen aan ons.”
Verhuizen Als tien tot twaalf buurtbewoners zich hebben opgegeven voor de maaltijd, zit de tafel vol. Aan het begin van elke gang legt de kok of kokkin uit wat er op tafel komt. De gasten moeten dan ook van plekje wisselen. “Zo spreek je telkens iemand anders. En het voelt toch wel heel ‘restaurant’ als je krijgt toegelicht wat voor heerlijks er nu weer op je bord komt.” Daarna is er een moment van stilte. “Mensen hoeven niet te bidden, maar er is wel ruimte voor. We zijn dat zelf gewend.” Overigens is het christen-zijn van de bewoners niet bepalend geweest voor de oprichting van het buurtrestaurant. “We vinden het sowieso leuk om iets te doen voor een ander.” Geeke zelf is al een tijdje klaar met haar studie; ze verwacht over een jaar wel uit het studentenhuis te verhuizen. “Ik zal mijn buurtje wel gaan missen, hoor. Maar als ik dan een nieuw huis betrek met mijn vriend, wil ik hetzelfde in die buurt gaan organiseren. Ik hoop dat meer mensen zoiets doen. Dat ze, als ze verhuizen naar een nieuwe buurt, ook op zo’n informele én lekkere manier hun buurt leuker maken!”
strijdkreet | 7
Betrokkenheid met een strikje eromheem TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD KRYVENOK ANASTASIIA
Zo heel af en toe zie je het nog eens in Nederland: opa en/of oma wonen in bij de kinderen, of anders op hetzelfde erf. Vaak is dit op het platteland, waar de relaties van oudsher misschien nog wat hechter zijn. Vanzelfsprekend is het in Nederland in ieder geval niet (meer). Veel mensen, ook jongeren, voelen zich eenzaam. Ze voelen zich vaak verloren als het er op aankomt. Hulp vragen? Dat doe je bij instanties. Niet bij je buurman of buurvrouw. Dat is taboe, zou ik wel durven beweren. Stel je eens voor. Wat moeten die buren wel niet van je denken? Bovendien, zij hebben toch ook een eigen leven? Een baan, een agenda, de sportvereniging en noem maar op? Benen zwachtelen Toen onze premier een aantal jaren geleden het begrip ‘participatiesamenleving’ introduceerde, veerde Nederland op. Er werd druk over het woord gediscussieerd. Wat wilde hij hiermee zeggen? Wilde hij
8 | strijdkreet
misschien de aangekondigde bezuinigingen op de (thuis)zorg presenteren met een mooi strikje eromheen van een soort herlevende maatschappelijke betrokkenheid? Betrokkenheid die er helemaal niet is? Ook vandaag de dag zijn er nog veel mensen die sceptisch reageren op het begrip participatie. Zij zien het als gedwongen zorg, opgedrongen door een overheid die niet meer kan of wil betalen voor de zorg die altijd zo vanzelfsprekend was. Het been van je hulpbehoeftige buurvrouw zwachtelen of wassen? Daar zijn toch verpleegsters en thuiszorgmedewerkers voor? Dat hoef ik toch zeker niet te doen? Op het moment dat het begrip participatiesamenleving werd geïntroduceerd, was het Leger des Heils al een aantal jaren bezig om buurtsteunpunten op te zetten met als doel mensen te bewegen om naar elkaar om te zien en om voor elkaar te zorgen. Sterker nog, het Leger des Heils was toen al meer
dan 125 jaar bezig met het bouwen aan een participatiesamenleving. Een maatschappij waarin mensen niet alleen naar elkaar omkijken, betrokken zijn bij elkaar, maar vooral één waarin mensen meedoen. Waar niemand aan de kant hoeft te staan of eenzaam hoeft te zijn. En dat is precies wat het Leger ook vandaag nog doet. Oplichters en hoeren Waarom? Omdat wij geloven en omdat wij vanuit dat geloof een opdracht hebben. Een opdracht die God zelf ons heeft gegeven. Jezus Christus pleit in de Bijbel als het ware voor dezelfde participatiesamenleving als Mark Rutte. Omzien naar elkaar. Niet alleen naar je eigen gezin, maar ook naar je ouders, je buren, en nog verder. Als voorbeeld geeft Jezus het verhaal van de ‘barmhartige Samaritaan’. Een man ligt mishandeld aan de kant van de weg. Twee belangrijke figuren uit hetzelfde milieu als de man, komen langs – en lopen gewoon voorbij. Dan komt er een
Samaritaan, behorend tot een volk dat met de nek wordt aangekeken. Uitschot. Deze Samaritaan knielt neer en helpt de man. Hij betaalt diens verzorging met zijn eigen geld. Jezus zelf zocht tijdens zijn tijd op aarde ook vooral de mensen op die aan de rand van de samenleving stonden of er zelfs buiten vielen. Hij trekt op met oplichters en hoeren en Hij vindt de behoeften van anderen belangrijker dan die van zichzelf. ‘Heb je naaste lief als jezelf’, zegt Hij. Hoe concreet en helder kan het zijn? Geestelijke groei Het is die houding van dienstbaarheid die in de loop van de jaren min of meer verloren is gegaan, zo lijkt het wel. Maar we hebben elkaar nog steeds hard nodig. Voor praktische zaken of een plekje op het erf. Bovendien leren we in de ontmoeting met de ander onszelf, die ander en misschien Jezus zelf wel kennen. Op die manier draagt de participatiesamenleving zowel bij aan het welzijn van de ander, als aan onze eigen geestelijke groei. Doe je mee?
strijdkreet | 9
Gezocht: goede buur (m/v) Hoe doe je dat dan, ‘niet alleen samenleven’? Omzien naar elkaar klinkt natuurlijk goed en nobel. Maar jij, met je werk, je gezin, je drukke agenda, weet niet goed waar te beginnen… Het hoeft niet veel tijd te kosten om een goede naaste te zijn. Hier een paar kleine, haalbare ideeën voor jou. TEKST EN BEELD WILLEMIJN DE JONG
10 | strijdkreet
Ken jij iedereen in je straat? Woont er toevallig een student, oudere, of (net) gescheiden man of vrouw? Nodig hem of haar eens uit voor het avondeten, bijvoorbeeld met een zelfgeschreven menukaartje door de bus. Dat hoef je heus niet wekelijks te doen, maar eens moet de eerste keer zijn! Heb jij een talent en vind je het leuk dat eens te delen? Maak een A4-tje met daarop ‘buurtboksles voor kinderen’ of ‘workshop yoga voor iedereen in de straat’ en hang het aan de lantaarnpalen. Vraag er geen geld voor. Het levert je heel veel op om je kennis door te geven. Heb je een tante of oom die je al lang niet hebt gezien? Een kopje koffie of thee gaan drinken is een kleine moeite. En… oude bromberen hebben ook behoefte aan een beetje contact. Ga je op zondag naar een kerk of gemeenschap? Ben je lid van een gezelligheidsvereniging? Nodig de buurman eens uit om mee te gaan! Al wordt hij misschien geen kerkganger of biljarter, hij begrijpt misschien wel beter waar jij je wekelijks zo voor opdoft.
Oud speelgoed over? Breng het naar de kringloopwinkel of een winkel van het Leger des Heils. Of misschien is er in je flat nog een gezin dat wel een mooi hobbelpaard kan gebruiken? Twee rechterhanden? Let eens op of je onafgemaakte klusjes ziet bij anderen die zelf niet zo handig zijn of beperkingen hebben. Een lampje vervangen kan andermans dag al maken! Stapels proefmonsters ongebruikt in je badkamerkastje? Gooi ze niet weg, maar zet ze in een bakje aan de straat met ‘neem gratis mee!’ Een buurman of buurvrouw die de tuin laat verslonzen? Bied eens aan om, als je toch aan het grasmaaien bent, zijn of haar tuin meteen mee te nemen. En plant dan stiekem een mooie nieuwe plant als cadeautje. Ben je muzikaal, maar staat je accordeon wellicht te verstoffen of moet die mondharmonica nodig weer eens worden aangeblazen? Doe er een ander een plezier mee! Geef les, leen je instrument uit of organiseer een avondje ‘jammen’.
strijdkreet | 11
Participeren en laten participeren TEKST EN BEELD JURJEN SIETSEMA
12 | strijdkreet
Acht jaar geleden kreeg Diana Albronda (36) een hartstilstand. Haar hersenen raakten blijvend beschadigd. Ondanks haar beperkingen, of misschien juist daardoor, wil ze zich inzetten voor de ander. Hen helpen zoals zij ooit geholpen is.
D
iana werkt als vrijwilligster bij de kledingwinkel van het korps van het Leger des Heils in Groningen. “Nog niet zo heel lang”, zegt ze. “Ik sta nog maar aan het begin, maar ik wil me graag inzetten voor de ander. Voor mensen die het niet zo breed hebben en die via onze kledingwinkel goedkoop prima kleding kunnen kopen.” Dankbaarheid De motivatie van Diana komt voort uit dankbaarheid. Acht jaar geleden stond haar hart ineens stil. Gelukkig - voor haar, haar vriend en haar twee kinderen - liep het goed af. “Mijn vriend heeft meteen 112 gebeld en de centralist heeft hem verteld wat hij moest doen. Daardoor is mijn hartslag weer op gang gekomen. Omdat mijn hartslag helemaal was verdwenen en ik dus eigenlijk klinisch dood was, ben ik een tijdlang kunstmatig in coma gehouden in het ziekenhuis. Om mijn hersenen rust te geven. Toen ik daaruit ontwaakte, bleek dat er toch schade was ontstaan aan de hersengedeelten die mijn spraak en mijn beweging regelen. Daarom praat ik nu wat traag en waggel ik een beetje als ik loop. Ook ben ik soms erg moe. Ik ben gelukkig
wel mobiel, omdat ik een scootmobiel heb waarmee ik in principe overal in de stad kan komen.” Afwijzing Onlangs verhuisde ze naar een aangepaste woning. Terug naar de wijk waar ze oorspronkelijk vandaan komt. Toch gaat het niet allemaal vanzelf. “Mensen helpen doe ik graag, maar ook dat is niet altijd eenvoudig. Als ik buiten iemand wil helpen, dan wijzen mensen dat al snel af. Omdat ik in hun ogen gehandicapt ben.” Dat voelt niet goed. “Ik heb liever dat mensen mij normaal behandelen. Als Diana. Dat kan gewoon. In de kledingwinkel help ik bijvoorbeeld met sorteren. Daar neem ik ook mijn verantwoordelijkheid voor.” Eenzaamheid Haar leven weer oppakken. Dat was voor Diana het belangrijkste na haar hartstilstand. “Het voelt alsof God mij een nieuwe kans heeft gegeven. En daar moet ik iets mee, ook voor andere mensen. Ik denk dat Hij dat ook van mij vraagt. Ik praat graag met andere mensen over wat hen bezig houdt. Dat haalt mijzelf bovendien uit mijn eenzaamheid. Een tijdje geleden zat ik in een flinke dip. Als de kinderen overdag naar school zijn en mijn vriend is er niet, dan komen de muren op mij af. Daarom ben ik blij met deze kans om ook voor anderen iets te kunnen betekenen. Dat helpt mij en het helpt andere mensen. En daardoor zit ik een stuk beter in mijn vel.”
strijdkreet | 13
“Ik schrijf mensen niet af, maar probeer ze steeds opnieuw te helpen”
“Ik wil mensen helpen om weer deel te kunnen nemen aan de samenleving”, zegt reclasseringswerker Bas Huseman (33). “Dat lukt niet altijd, maar als het wél lukt, voelt dat heel goed.” Het is alweer negen jaar geleden dat Bas begon bij het Leger des Heils. Het was vooral de uitdaging die hem trok. “Je hebt te maken met een bijzonder slag mensen. Verslaafden, zorgmijders, mensen met psychische problemen.” Voorwaarden Dat houdt in dat hij voortdurend out-ofthe-box moet denken. “De ruimte buiten de kaders opzoeken. Een beetje abstract misschien, maar de mensen waarmee wij werken hebben een maatregel opgelegd gekregen door de rechtbank of de officier van justitie. Ze worden verdacht van of hebben een delict gepleegd en moeten zich vervolgens aan regels en bijzondere voorwaarden houden. Die wringen soms behoorlijk met wat ze zelf willen of juist niet willen.” Creativiteit De uitdaging in zijn werk is dat het voor Bas altijd weer puzzelen is. Elk geval is volgens hem weer anders, uniek. “Hoe houd je het binnen de kaders en vooral,
14 | strijdkreet
hoe krijg je iemand zover dat hij echt wil veranderen. Daar moet je soms heel creatief in te werk gaan. Soms lukt het niet, maar soms ook wel. En dat voelt dan heel goed. Bijvoorbeeld iemand die dak- of thuisloos is, die we als Leger des Heils kunnen opvangen en die via begeleid wonen weer een eigen woning krijgt en daar de kans krijgt een nieuw leven op te bouwen. Een ander voorbeeld: iemand die twintig jaar zwaar verslaafd is geweest en die nu, weliswaar met vallen en opstaan, minder vaak met justitie in aanraking komt. Daar doe ik het voor.” Toekomst Het Leger des Heils geeft mensen steeds nieuwe kansen, zegt Bas. “Dat past bij mij, als christen. Je schrijft mensen niet af, maar probeert hen steeds opnieuw te helpen. Het uitgangspunt is dat mensen na hun straf of maatregel weer een nieuwe kans krijgen. Dat hun fouten niet hun hele leven als een molensteen om hun nek blijven hangen. Je wilt mensen weer perspectief bieden op een beter leven. Kansen om weer deel te nemen aan de samenleving. Natuurlijk moeten ze het uiteindelijk zelf doen, maar ik wil ze daar graag bij helpen en ik ben blij dat ik daar mijn steentje aan bij kan dragen. Zo werk ik ook aan mee aan een betere samenleving, om het maar zo te zeggen.”
strijdkreet | 15
Steuntje in de rug
Deze organisaties en apps helpen jou om anderen te helpen TEKST EN BEELD WILLEMIJN DE JONG
Hoe weet je nu welke buurtbewoners jouw hulp nodig hebben? Hoe pak je het aan als je met een groepje wat wil doen voor een oudere dame, maar je kent zo’n dame niet? Er zijn tegenwoordig allerlei organisaties, initiatieven en apps in Nederland die jou helpen om te helpen.
Organisatie Stichting Present Stichting Present wil een brug slaan tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Ideaal voor eenmalige acties met groepen!
Oranje Fonds Het Oranje Fonds bevordert betrokkenheid in de samenleving. Door steun van het fonds ontmoeten mensen elkaar of vinden zij een nieuwe plek in de maatschappij. Het Oranje Fonds organiseert bijvoorbeeld NLDoet! Je kunt er ook financiĂŤle steun aanvragen voor dingen die je organiseert in je buurt.
Leger des Heils Via het Leger kun je overal vrijwilligerswerk doen. Door bijvoorbeeld een maatje van iemand te worden en met hem of haar leuke dingen te doen, of te helpen bij activiteiten in je buurt. Je kunt alle vacatures vinden op werkenbijhetleger.nl/ vrijwilligerswerk
16 | strijdkreet
Initiatieven Serve the City Stichting Serve the City is een beweging die vrijwilligerswerk wil stimuleren en daarmee mensen wil helpen die dat nodig hebben. Serve the City is wereldwijd actief in 60 steden, waarvan 11 in Nederland. De meeste vrijwilligers die aanhaken bij Serve the City zijn jongeren, jongvolwassenen, kerkgangers, expats, studentenverenigingen of andere netwerken.
Burennetwerk Het Burennetwerk koppelt buren in Amsterdam aan elkaar om te helpen met eenvoudige en flexibele hulp. Ben jij ook een goede buur in de hoofdstad? Schrijf je dan in en help je buren. Doe wat je wilt, op je eigen tijd en in je eigen buurt!
Apps Peerby Peerby is een website en app waarmee je spullen kunt lenen en uitlenen aan je buren.
Buurtapp De BuurtApp voor op je smartphone of tablet is een nieuwe en leuke manier om te kunnen zien wie je buurtgenoten zijn, en om buurtberichten uit te wisselen. Om een handje te helpen, iets te vragen, te geven, delen, ruilen, lenen, of gewoon om buurtbewoners te begroeten met hun voornaam.
Your Story Your Story is een zogenoemde ‘sociale game’. Download met een groep de app op je telefoon en verdien punten door bijvoorbeeld goede dingen te doen voor een ander.
strijdkreet | 17
Homeless World Cup ‘Sport verbroedert’ is een bekend gezegde. De Dutch Street Cup bewijst dat dit klopt. Elk jaar organiseert het Leger des Heils samen met Stichting Life Goals deze voetbalcompetitie. Kwetsbare jongeren uit heel Nederland, bijvoorbeeld cliënten van het Leger, voetballen in teams tegen elkaar. De winnaars spelen uiteindelijk tegen elkaar op de Homeless World Cup. Dat toernooi werd vorig jaar nog in Cuba gehouden, maar komt dit jaar naar Amsterdam! Wil je onze Nederlandse kampioenen aanmoedigen? De finales zijn van 12 tot 19 september op het Amsterdamse museumplein. De aftrap wordt gedaan door onze koning. 18 | strijdkreet
strijdkreet | 19
‘Wees niet op uzelf gericht, hier maar op komt de ander’
nog een bijbeltekst
Uit de Bijbel, 1 Korintiërs 10 vers 24
doen wat we geloven