Een psycholance voor Stad en Ommeland

Een psycholance voor Stad en

Ommeland

Sinds half oktober rijdt er in Groningen een psycholance rond. Als er sprake is van een acute situatie, dan zijn er vanaf nu drie mogelijkheden voor vervoer: de politie, de ambulance of de psycholance. Is de orde en veiligheid in het geding, dan is de politie aan zet. Gaat het om somatische klachten, dan de ambulance. Voor vervoer voor een psychiatrische beoordeling heb je de psycholance.

De psycholance is als een ambulance, die naast de chauffeur wordt bemand door een verpleegkundige met psychiatrische expertise. Ook het interieur verschilt sterk. In een ambulance vind je veel apparatuur. De psycholance is juist rustig ingericht. Aan de wand is een enorme foto van een koolzaadveld geplakt. Er is sfeerverlichting en de stoelen zijn zo geplaatst dat de verpleegkundige oogcontact kan maken met de cliënt. Janet Scholten is vanuit Lentis coördinator van de psycholance. Zij is blij met deze nieuwe voorziening. ‘We willen een rustige prettige omgeving creëren, die warmte uitstraalt en waar je door een verpleegkundige met psychiatrische kennis wordt opgevangen , er ruimte is voor gesprek en geruststelling’ Tot de psycholance half oktober ging rijden, werd iemand die onbegrepen gedrag vertoonde vaak vervoerd in een politieauto. ‘Dat is natuurlijk heel vreemd en stigmatiserend. In een politieauto worden afgevoerd, terwijl je geen strafbaar feit hebt gepleegd. Dat geeft een verkeerd beeld. Het gaat hier tenslotte om iemand die hulp nodig heeft, niet om een crimineel. ’ De psycholance kan ook worden gebruikt voor niet acuut vervoer met begeleiding op maat. Als iemand bijvoorbeeld in Groningen verblijft en naar de kliniek in Winschoten moet worden vervoerd, dan kan dat ook met de psycholance. Ketensamenwerking Kees Hendriks is projectleider van het psycholanceproject. Hij startte met het project in Drenthe, waar de psycholance werd ‘geboren’. Eerder reed er al een in Amsterdam. Kees is van huis uit veranderkundige. Die kennis kon hij bij dit project goed gebruiken. ‘Zo op het oog lijkt het misschien eenvoudig: je regelt het vervoer. Maar de kern van dit project is een ketensamenwerking tussen niet bij elkaar passende ketens.’ De bedrijven die met elkaar samenwerken voor de psycholance zijn Lentis, de GGD/OGGZ, gemeenten, politie, de ambulancedienst en de meldkamer. ‘De mensen bij de politie, de ambulance en de meldkamer zijn voornamelijk actiegericht. Daar is hun gedrag ook op afgestemd. Bij Lentis, GGD en gemeenten werken mensen die geneigd zijn om iets van alle kanten te bekijken. Dat zijn kwaliteitsbedrijven en minder ‘snelle doeners’. Het bedrijfstempo in beide soorten bedrijven is heel anders.’

De voorgeschiedenis Eerder al waren er initiatieven om het vervoer voor mensen met verward en onbegrepen gedrag anders te regelen. Maar dat liep vast op vraagstukken zoals medische aansprakelijkheid. Uiteindelijk heeft de minister de ambulancediensten verantwoordelijk gemaakt voor het patiëntenvervoer. Maatschappelijke ontwikkelingen, zoals onder andere de toename van mensen die het stempel verward gedrag kregen, en het feit dat de politie aangaf deze oneigenlijke taak niet langer te kunnen uitvoeren, maakten de tijd rijp voor de psycholance.

Prettiger, sneller en adequater De psycholance in de provincie Groningen rijdt 12 uur per dag, 7 dagen in de week. Een team van 8 chauffeurs van de RAV Groningen en 8 verpleegkundigen van Lentis bemannen de psycholance. Niet alleen het interieur en de bemensing zijn passender dan die van een politiebus of een ambulance, ook zijn patiënten sneller op de plek waar ze het best geholpen kunnen worden. Na overleg met de Crisisdienst van Lentis kan worden besloten een cliënt met de psycholance te vervoeren. Voor de psycholance reed, ging het anders. ‘Een telefoontje naar 112 over onbegrepen gedrag zette de molen in werking. De politie was dan bijna altijd als eerste ter plaatse. Veelal werd iemand dan vervoerd naar het cellencomplex. Daar kwam eerst de arts van de GGD en indien de diagnose psychiatrie was, de GGZ. Vervolgens werd de cliënt door de politie naar het CBL gebracht. En dan kon het zomaar voorkomen dat men daar zei: het is inderdaad bijzonder gedrag, maar geen acuut psychiatrisch ziektebeeld. Dan ben je al even onderweg. Het duurt dus lang voor de persoon de juiste hulp krijgt en de politie is al die tijd bezig met iets waarvoor ze niet zijn opgeleid. En in die tijd kunnen ze geen dingen doen waar ze wel voor zijn bedoeld.’ Sinds half oktober is dat voorbij. In stad en ommeland rijdt nu een psycholance. In Drenthe al langer. Drenthe en Groningen werken samen, zodat de psycholances in drukke tijden ook in elkaars werkgebied kunnen worden ingezet.

Samenwerking belangrijk Samenwerking met cliëntenraden en familieraden maar ook met Ypsilon is belangrijk. Ook worden ervaringsdeskundigen regelmatig geraadpleegd. Dit komt mede omdat er geen haarscherpe criteria zijn vast te stellen wat nou precies verward of onbegrepen gedrag is. ‘Daarom is nauwe samenwerking met al deze ketenpartners ook zo van belang.’