Tijdschrift De Dokter - Oktober 2020 by Landelijke Huisartsen Vereniging

#O5BER 2

LHV-ONDERZOEK NAAR IMPACT VAN COVID-19 OP HUISARTSEN

‘ We zetten ons schrap voor het najaar’

LHV Huisartsendag Terugblik op online event

Tweede Kamerleden op werkbezoek bij de huisarts

Nieuwe LHV-handreiking Wat is uw ideale team?

LEDENBLAD VAN DE LANDELIJKE HUISARTSEN VERENIGING

deDokter

a dv er t en t ie

Speciaal ontwikkeld voor zorg op afstand Bescherm uw praktijk en cliĂŤnten met

Nu voor 12,95 p.m. Bekijk de brochure op media-nl.cgm.com/clickdoc

Ella Kalsbeek voorzitterscolumn Teamwork

eer dan ooit tevoren is het werk in de huisartsenpraktijk teamwork. En daar zijn huisartsen best blij mee. Uit het onderzoek dat wij onder onze leden deden naar de afgelopen periode én de actuele situatie (u leest er uitgebreid over verderop in deze Dokter), spreekt een grote trots op hun team. Zo’n 40 procent vindt de samenwerking in de eigen praktijk in coronatijd beter of veel beter dan daarvoor. Zo is er in de meeste praktijken ook veel intensiever overlegd met elkaar in de afgelopen periode. Ondanks dat het echt niet makkelijk is geweest, zijn huisartsen trots op de flexibiliteit die huisartsen en hun team hebben laten zien. En niet in de minste plaats hun eigen team. Ook de NVDA, de beroepsvereniging van doktersassistenten, publiceerde in de afgelopen maanden twee keer de uitkomsten van een onderzoek onder hun leden. Doktersassistenten lieten weten dat zij hun werk belastend vonden, maar ook leerzaam. Sommigen pakten andere taken op, hielden zich bijvoorbeeld intensiever bezig met triage. Veel doktersassistenten

voerden praktische taken uit, zoals het ontsmetten en schoonmaken van de wachtkamer en de praktijk. Daarnaast hielden zij zich bezig met het afbellen van patiënten die buiten de coronazorg vielen en de nodige achterstallige administratieve taken. In het praktijkteam werd gedaan wat op dat moment nodig was. Iets dat huisartsen koesteren. Onderdeel zijn van een goed werkend praktijkteam; het lijkt steeds meer de basis voor een tevreden huisarts. Zo’n goed werkend team; het is geen vanzelfsprekendheid. Dat blijkt ook uit de vragen die we regelmatig krijgen van onze leden. De LHV heeft daarom een groot aantal producten, diensten en scholingen ontwikkeld waarmee huisartsen hun team, de samenwerking en de processen in de praktijk kunnen verbeteren. Daar komt nu ook een handreiking voor de samenstelling van het ondersteunend team bij (ook hierover leest u in deze editie meer). Want een gemeente, een wijk, een praktijk, een populatie en een bestaand team: het vraagt om maatwerk om daarbij de beste samenstelling te vinden.

‘ Onderdeel zijn van een goed werkend team is steeds meer de basis voor een tevreden huisarts’ Een zoektocht die wij in het landelijk bestuur van de LHV herkennen overigens. Er zijn momenteel twee vacatures voor huisarts-bestuursleden en op het moment dat u dit leest, hebben we hopelijk goede kandidaten kunnen vinden. Want ook voor ons geldt: het gaat beter als je het samen doet. Teamwork dus! ¶ Ella Kalsbeek

colofon De Dokter is het ledenblad van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en verschijnt 7 keer per jaar. De LHV is de beroepsorganisatie voor alle huisartsen in Nederland. Oplage 14.000 exemplaren Elfde jaargang, nr 5 oktober 2020 Eindredactie Nathalie Pol

Redactieraad Heleen van Bloemendaal, Aimée de Heij, Jelly Hogendorp, Margriet Niehof, David Renkema, Lennart Rijkers, Pleunie Schalkwijk, Cora ten Tusscher, Tekst & Beeld Rob ter Bekke, Berber Bijma, Simone de Blouw, Erik van der Burgt, Aad Goudappel, Corien Lambregtse, Jaap Schaaf, Roy Soetekouw, Els Wiegant

Lidmaatschap LHV Als LHV-lid ontvangt u automatisch De Dokter. Het LHVlidmaatschap kunt u schriftelijk of per e-mail beëindigen, uiterlijk één maand voor het einde van het kalenderjaar. Op www.lhv.nl vindt u hierover meer informatie.

Art direction en vormgeving Curve Mags and More, Haarlem www.curve.nl Advertentieverkoop SGNM, Oscar van den Bosch T: 06 11 59 15 22 E. oscar@sgnm.nl

Adreswijziging Graag doorgeven via ledenadministratie@lhv.nl

Drukwerk Habo da Costa, Vianen

de Dokter 5/2020

Contact redactie Postbus 20056, 3502 LB Utrecht E. dedokter@lhv.nl www.lhv.nl/dedokter Overname van teksten is toegestaan onder bronvermelding en met toestemming van de redactie.

#O5BER 2

02 0

deDokter

inhoud oktober 2020

LEDENBLAD VAN DE LANDELIJKE HUISARTSEN VERENIGING

LHV-ONDERZOEK NAAR IMPACT VAN COVID-�� OP HUISARTSEN

‘We zetten ons schrap voor het najaar’

LHV Huisartsendag Terugblik op online event

Tweede Kamerleden op werkbezoek bij de huisarts

Nieuwe LHV-handreiking Wat is uw ideale team?

BINNENKIJKEN

Huisartsenpraktijk Delfthof wil dat patiënten zich op hun gemak voelen

MILJOENENNOTA Te weinig aandacht voor

Bouwen aan het ideale team

Werkbezoek Tweede Kamerleden

LHV-handreiking over het ondersteunend team helpt bij het maken van keuzes die bij uw praktijk passen

Wat geven huisartsen mee aan de politiek? Drie kamerleden op werkbezoek bij de huisarts

zorg in de thuissituatie

MIJN PRAKTIJKSTART

35 38

Huisarts Marike van Ee-Van Laar over haar start

LHV NIEUWS

WISSELCOLUMN Huisarts Sasja Verhoeff

24 LHV Huisartsendag ging online Honderden huisartsen zaten zaterdag 19 september achter hun scherm voor de online versie van de LHV Huisartsendag. Hoe kregen zij inspiratie voor meer balans in de praktijk van morgen?

‘H

et coronavirus is een ramp, maar heeft ook verbeteringen gebracht, bijvoorbeeld op het gebied van ICT. Veel ontwikkelingen zijn versneld. Daarom sprak het artikel over digitaal overleggen mij aan. Ik mis bij digitale overleggen natuurlijk het fysieke contact, maar het grote voordeel is wel dat het veel reistijd bespaart. Dat moeten we

maar zo houden. Een van de dingen die veel huisartsen ook willen vasthouden, zijn de langere consulten, zo las ik in verschillende artikelen. In onze praktijk is dat helaas niet gelukt. Ik hoop dat de LHV dit punt landelijk blijft agenderen bij de politiek en de zorgverzekeraars. Want meer tijd voor de patiënt is zowel voor de patiënt als voor de

huisarts veel prettiger. Het is al meermalen aangetoond dat het uiteindelijk ook zorgkosten bespaart. In het artikel over het ideale team wordt de Handreiking Ondersteunend Team gepresenteerd. Die ga ik zeker bekijken. Ik denk dat veel huisartsen zich afvragen hoe ze hun praktijkteam het best kunnen samenstellen. Is het niet verbazend

de Dokter 5/2020

FOTO: JA AP SCHA AF

quickscan van... Annet Dam, huisarts in Franeker

quotes ‘Mijn dreamteam bestaat niet uit bepaalde functies, maar uit bepaalde types mensen’ Huisarts Marieke Poley over het ondersteunend team (pagina 17)

30 Digitaal overleggen FTO via Zoom, hagro-overleg via Skype, intervisie via Teams, hoe haal je het beste uit een digitaal overleg?

‘Ik had een Kahootquiz ingericht voor het FTO’ Huisarts Patricia Westbroek over digitaal overleggen (pagina 24)

‘We gooien mensen heen en weer over muren, maar we moeten raampjes maken’ Huisarts Danka Stuiver tijdens de online LHV Huisartsendag (pagina 24)

dat er in de huisartsopleiding zo weinig aandacht is voor de inrichting, organisatie en aansturing van een huisartsenpraktijk? Dat leer je pas als je ermee bezig bent. Gelukkig lees ik in De Dokter vaak mooie verhalen over hoe andere huisartsen met praktische zaken omgaan. Daar laat ik me door inspireren.’ ¶

‘Het is eigenlijk een mirakel om in 10 minuten tijd een patiënt te zien, vertelde ze’ Tweede Kamerlid Rens Raemakers op werkbezoek (pagina 18)

de Dokter 5/2020

binnenkijken Han Hofstee, huisartsenpraktijk Delfthof TEKST: BERBER BIJM A // FOTOGR AFIE: SIMONE MICHELLE

Een huiselijke sfeer voor goede zorg

Uiteraard ontbreekt het Delfts blauw niet

I De praktijk zit in de plint van een gebouw met seniorenappartementen

De klimaatinstallatie zorgt ervoor dat er ook met een hittegolf fijn kan worden gewerkt

n een huisartsenpraktijk horen patiënten zich op hun gemak te voelen. Dat was een jaar geleden de centrale gedachte bij de inrichting van het nieuwe pand van huisartsenpraktijk Delfthof in Delft. ‘We wilden een warm welkom uitstralen naar onze patiënten en medewerkers’, vertelt praktijkhouder Han Hofstee. ‘Mijn vrouw, medepraktijkhouder, heeft deze visie vertaald naar een praktijk met een knusse, huiselijke sfeer.’ Het resultaat is: warme kleuren, mooie meubels en opvallend behang, speciaal ontworpen voor deze praktijk. Dat gezelligheid niet professioneel zou zijn, vindt Hofstee een schijntegenstelling. ’Ik ben ervan overtuigd dat consulten sneller en beter gaan als mensen zich op hun gemak voelen. Daar is genoeg wetenschappelijk bewijs voor. Er zijn zoveel huisartsenpraktijken en ziekenhuizen waar de kleuren kil en afstandelijk zijn. Dat is voor niemand fijn. Wij krijgen veel complimenten van onze patiënten. Dat geeft ook weer positieve energie aan de medewerkers.’

de Dokter 5/2020

Delfthof is de tweede praktijk van Hofstee. Hij werkt al 31 jaar als huisarts in Badhoevedorp en nam daarbovenop in 2014 de Delftse praktijk over, die toen nog in een woonhuis was gevestigd maar de afgelopen jaren snel groeide. ‘Mijn vrouw en ik zochten een praktijk die wij helemaal konden vormgeven volgens onze eigen ideeën over goede huisartsenzorg. Ik doe zelf geen spreekuur in Delfthof, maar houd me bezig met de strategische beleidskeuzes.’ Naast een bijzondere inrichting heeft Delfthof ook een ongewoon team. Hofstee’s echtgenote is medepraktijkhouder. Ze hebben meerdere huisartsen in dienst, naast onder meer een directiesecretaresse en een communicatiemedewerker. Van collega’s krijgt Hofstee nogal eens gefronste wenkbrauwen, maar voor hem werkt het perfect. ‘De kwaliteit van het huisartsenvak is mijn grote passie. Veel aandacht voor communicatie, ook non-verbaal, vind ik daarbij belangrijk. Ik ben blij dat ik mijn visie op het vak in deze praktijk grotendeels kan vormgeven.’ ¶

Huisarts Han Hofstee

Het behang is speciaal voor de praktijk ontworpen

Bij huisartsenpraktijk Delfthof werken 4 huisartsen, 1 POH somatiek, 1 POH-GGZ, 3 assistentes (van wie 2 spreekuurondersteuners), 1 communicatiemedewerker, 1 directiesecretaresse en 2 praktijkhouders.

Grote bossen zijdebloemen dragen bij aan de huiselijke sfeer

de Dokter 5/2020

‘WE ZETTEN D ONS SCHRAP VOOR HET NAJAAR’ Hoe vergaat het huisartsen in coronatijd en hoe bereiden we ons voor op een mogelijke tweede golf? Die vragen hielden ook de LHV deze zomer volop bezig. Bij een tweede golf moeten de reguliere zorg én de COVID-zorg zo goed mogelijk geregeld zijn. LHV-bestuurslid en huisarts Carin Littooij over de zorgen en stemming onder huisartsen. TEKST: CORIEN L AMBREGTSE // ILLUSTR ATIE: JOOST VAN LIEROP // FOTOGR AFIE: ROB TER BEKKE //

de Dokter 5/2020

eze zomer heeft de LHV via een enquête onderzoek laten doen naar de impact van COVID-19 op de huisartsenzorg. Een van de uitkomsten is dat de zorg in praktijken gemiddeld weer op 86 procent van het normale niveau zit en de komende periode richting 96 procent gaat. Volgens sommige huisartsen zelfs naar boven de 100 procent. Daar is LHV-bestuurslid Carin Littooij heel tevreden over: ‘De huisartsenzorg heeft de afgelopen maanden zo goed en kwaad als het ging doorgedraaid.’ Maar zorgelijk vindt ze de gemiddelde tevredenheid onder huisartsen over hun werk. Die was nog nooit zo laag: een 5,9 tijdens de piek van de coronacrisis en een 6,4 in de opschalingsperiode daarna. ‘Veel huisartsen zeggen dat ze de afgelopen maanden niet prettig hebben gewerkt. Dit verschilt nauwelijks per regio of leeftijd, en geldt zowel voor praktijkhoudende als voor waarnemende huisartsen en ook voor huisartsen in loondienst. Ze merkten allemaal dat patiënten uit angst voor besmetting wegbleven of hun huisarts niet durfden ‘lastigvallen’. Door de coronamaatregelen kon veel huisartsenzorg niet fysiek plaatsvinden, ook was er minder tijd voor bepaalde vormen van zorg. Patiënten kregen daardoor volgens huisartsen niet de zorg die ze nodig hadden. Dat heeft dus grote impact op het werkplezier van huisartsen. Met andere woorden: als het met de patiënt niet goed gaat,

beschermingsmiddelen. Maar de meeste zorgen maken ze zich over de risico’s voor oudere en kwetsbare groepen patiënten en over de maatschappelijke, economische en psychische gevolgen van de coronacrisis voor de samenleving als geheel. 'Die zorg kunnen we niet wegnemen, we kunnen er wel alles aan doen om de randvoorwaarden goed te regelen en goede afspraken te maken over de samenwerking tussen en met alle betrokkenen. Daar hebben we ons als LHV deze zomer hard voor gemaakt.' ◼◼ VOORTGANG REGULIERE ZORG Een speciale taakgroep binnen de LHV heeft de voorbereidingen voor de tweede golf ter hand genomen. Die voorbereidingen zijn allereerst gericht op de reguliere huisartsen-

CARIN LITTOOIJ, LHV-BESTUURSLID EN HUISARTS, OVER DE EERSTE EN TWEEDE CORONAGOLF

‘ Huisartsen moeten de testresultaten online kunnen inzien, zodat ze patiënten op de juiste manier kunnen behandelen. Daar vragen we al lang om, maar het is helaas nog niet geregeld’

gaat het met de huisarts ook niet goed.’ Toch zijn de huisartsen er wel trots op hoe zij de zorg in coronatijd overeind hebben gehouden, blijkt uit het onderzoek. Die trots voelt Littooij zelf ook: ‘We hebben met z’n allen laten zien dat huisartsen een grote flexibiliteit en aanpassingsvermogen hebben en goed kunnen samenwerken. Allereerst met hun directe collega’s en andere zorgverleners in de eerste lijn, maar ook met de ziekenhuizen en de GGD. Ook zijn er grote stappen gezet op het gebied van digitaal en online werken. En we zijn er in no time in geslaagd om 1,5 meter-praktijken te realiseren. We kunnen constateren dat de huisartsenzorg structureel is veranderd, want veel van deze stappen zullen blijvend zijn. E-consulten en beeldbellen horen er inmiddels standaard bij.’

zorg. Littooij: ‘Patiënten moeten de zorg durven vragen die ze nodig hebben en die dan ook kunnen krijgen. Een van onze belangrijkste boodschappen is: het is veilig voor patiënten om naar de huisarts te gaan. Huisartsenpraktijken zijn al lang infectie-proof ingericht en er wordt veilig gewerkt.’ Veel huisartsenpraktijken organiseren de griep- en pneumokokkenvaccinaties op een externe locatie. Uit voorzorg of omdat hun eigen praktijk onvoldoende ruimte biedt om de vaccinatiespreekuren op 1,5 meter te organiseren. Littooij: “Veel gemeenten hebben hun medewerking hieraan toegezegd en stellen bijvoorbeeld een sporthal of een ander groot gebouw ter beschikking.’ De voorbereidingen zijn daarnaast gericht op zo goed mogelijke zorg voor COVID-19 patiënten. ‘Huisartsen hebben de zorg voor patiënten met luchtwegklachten in de afgelopen periode gescheiden van de zorg voor patiënten met andere klachten. Dat blijven we zo doen. Bijvoorbeeld door op praktijkniveau de spreekuren te scheiden, in shifts te werken en het dagvenster uit te breiden. Als de golf groter wordt, kunnen er per wijk of dorp speciale COVID-19 praktijken worden aangewezen of ingericht. Daar kunnen dan alle patiënten met luchtwegklachten worden gezien.’

◼◼ HEFTIG NAJAAR De ervaringen met de eerste golf maken dat huisartsen zich schrap zetten voor een tweede golf. Littooij voelt dat zelf ook zo. ‘We hebben geen idee wat er precies gaat gebeuren. Het aantal besmettingen kan meevallen, maar ook tegenvallen. Het najaar is altijd al druk voor huisartsen. Nu moeten we er zeker rekening mee houden dat het een heftige periode wordt.’ Uit het LHV-onderzoek blijkt dat huisartsen zich zorgen maken over hun team, zichzelf en hun gezondheid, onder meer vanwege de beschikbaarheid van persoonlijke

de Dokter 5/2020

GROTE FLEXIBITEIT EN GROTE ZORGEN Huisartsen in tijden van COVID-19

GROTE FLEXIBILTEIT EN VERANDERKRACHT BIJ HUISARTSEN EN HUN TEAM Vrijwel direct na de uitbraak van COVID-19 zijn huisartsen op een andere manier gaan werken. Een groot deel verwacht dat deze nieuwe vormen van patiëntcontact blijven.

MEER GAAN DOEN DOOR COVID

HUISARTSEN KONDEN NIET DE ZORG LEVEREN DIE ZIJ WILLEN BIEDEN

‘Onze praktijk werd luchtwegpraktijk, wij trokken in bij een andere praktijk. De saamhorigheid was groot.’

‘Een deel van de hulpvragen kan ook op een andere manier worden beantwoord.’

TELEFONISCH CONSULT E-CONSULT (VIA E-MAIL) CONSULT VIA BEELDBELLEN GEBRUIK VAN EEN APP EXTRA CAPACITEIT VOOR TRIAGE (wil dit blijven doen)

87% 75% 53% 39% 38% Tijdens de piek van de COVID-19uitbraak maar ook in de periode daarna voelden huisartsen zich niet in staat om patiënten altijd (de juiste) zorg te kunnen bieden. Huisartsen zijn ontevreden over de manier waarop zij hun vak konden uitoefenen. Over het algemeen hebben ze niet prettig gewerkt, blijkt ook uit het rapportcijfer voor de afgelopen maanden.

5,9 6,4 PIEKPERIODE

OPSCHALING ‘Ik had moeite met doorverwijzen naar de tweede lijn’

Dit onderzoek is in opdracht van de Landelijke Huisartsen Vereniging uitgevoerd door onderzoeksbureau Newcom onder leden van de LHV. 1.587 huisartsen vulden de vragenlijst in (juli-aug 2020).

(70%) (69%) (35%) (28%) (16%) ‘Patiënten hebben veel opgespaard en dat komt nu allemaal, dus het blijft erg druk’

INTENSIEVE SAMENWERKING TUSSEN HUISARTSEN Huisartsen hebben nauw samengewerkt met naaste collega's in het praktijkteam en met huisartsen in hun omgeving. Zij ervaren daarin verbetering. De samenwerking met de tweede lijn en met andere zorgverleners was minder intensief, sommige huisartsen ervaarden daarin knelpunten.

(VEEL) BETER SAMENGEWERKT

42% 38% MET ANDERE HUISARTSEN/PRAKTIJKEN IN DE REGIO

BINNEN DE PRAKTIJK WAARIN ZIJ WERKEN

◼◼ AANDACHTSPUNT Een groot aandachtspunt blijft volgens Littooij de beschikbaarheid van persoonlijke beschermingsmiddelen. ‘Er zijn op dit moment meer mondkapjes, schorten en andere beschermingsmiddelen beschikbaar dan in het voorjaar, maar of het genoeg is als de piek hoog wordt, moeten we bezien. Over de verdeling van beschermingsmiddelen zijn in ieder geval betere afspraken gemaakt. Tijdens de eerste golf ging vrijwel alle aandacht naar de ziekenhuizen en IC’s, wij hebben ons er hard voor gemaakt dat er meer aandacht is voor de eerstelijnszorg, thuiszorg en verpleeg-

de Dokter 5/2020

22% van de huisartsen verwacht >100% De komende maanden 96% Op dit moment 86%

HUISARTSEN VERWACHTEN EXTRA DRUK NAJAAR Huisartsen verwachten meer consulten, meer voorgeschreven recepten en doorverwijzingen vanwege de combinatie van inhaalzorg, de gebruikelijke najaarsdrukte (griep en vaccinaties) en de vrees voor een tweede COVID-19-golf.

huizen. Want juist daar wordt de meeste COVID-zorg geboden.’ Verder heeft de LHV duidelijk afspraken gemaakt met het ministerie van VWS en het RIVM over de communicatie en de informatievoorziening aan huisartsenpraktijken. Ook zijn er afspraken gemaakt over de samenwerking met de GGD. ‘De GGD moet boven alles voldoende testcapaciteit hebben. Huisartsen en hun medewerkers moeten voorrang krijgen bij het testen. Ook moeten huisartsen patiënten snel kunnen laten testen en de testresultaten online kunnen inzien, zodat ze patiënten op de juiste manier kunnen

GROTE ZORGEN OM KWETSBARE GROEPEN Voor de komende periode maken huisartsen zich de meeste zorgen om: De gevolgen voor de ouderen en kwetsbaren in Nederland De economische gevolgen voor patiënten De gevolgen voor de volksgezondheid In de afgelopen periode hebben huisartsen minder tijd kunnen besteden aan: CONSULT IN DE PRAKTIJK SOCIALE VISITES (OUDEREN, SOCIAAL ZWAKKEREN)

98% 76%

MINDER GAAN DOEN DOOR COVID

LANGER CONSULT

‘ Huisartsen hebben een geweldige veranderkracht laten zien. Terwijl de tweede lijn in veel gevallen plat lag, is de huisartsenzorg overal blijven draaien’

81% 57% IS HET GAAN DOEN

van 15 tot 20 minuten, zodat patiënten elkaar niet hoeven tegenkomen in de wachtkamer. Gebruik digitale middelen waar en voor wie dat kan, zoals beeldbellen en e-consulten. Denk aan uitleenmeters voor thuisdiagnostiek. Daarmee voorkom je dat patiënten naar de praktijk moeten komen.' In financieel opzicht verwacht Littooij voor de nabije toekomst geen grote aanpassingen. ‘In het tweede kwartaal konden huisartsen een tientje per patiënt extra declareren bij de zorgverzekeraars. Met die maatregel wilden we voorkomen dat huisartsenpraktijken in financiële problemen kwamen en dat waarnemers massaal op straat kwamen te staan. Het kan zijn dat er weer extra kosten moeten worden gemaakt, bijvoorbeeld voor de inrichting van aparte COVID-19-praktijken. Daarover gaan we dan zeker weer met de zorgverzekeraars in gesprek. De huidige regeling voor het declareren van intensieve zorg bij corona-visites wordt in ieder geval tot 31 december gecontinueerd. Wij zijn nog in overleg met de zorgverzekeraars of deze regeling een vervolg gaat krijgen en willen daar snel duidelijkheid over. Huisartsen moeten zich geen zorgen hoeven maken over hun financiële situatie.’ Ondanks alle onzekerheid over wat er dit najaar gaat gebeuren, is Littooij optimistisch gestemd. ‘De huisartsen hebben een geweldige veranderkracht laten zien. Terwijl de tweede lijn in veel gevallen plat lag, is de huisartsenzorg overal blijven draaien. Ik heb er vertrouwen in dat het lukt om ons ook door een tweede golf heen te slaan.’ ¶

VERWACHT HET TE BLIJVEN DOEN

behandelen. Daar vragen we al lang om, maar het is helaas nog niet geregeld.’ ◼◼ GELEERDE LESSEN Het is vooral ook van belang om de geleerde lessen van de eerste golf te benutten. Littooij: ‘Ik denk dat iedereen zich daar wel van bewust is. Geef extra aandacht aan ouderen; verlaag de drempel zodat zij bij klachten tijdig aan de bel trekken. Besteed meer aandacht aan triage. Zorg ervoor dat patiënten die fysiek gezien moeten worden, ook daadwerkelijk worden gezien. Handhaaf de langere consulttijd

de Dokter 5/2020

LHV-HANDREIKING HELPT BIJ SAMENSTELLEN EN UITBOUWEN VAN HET ONDERSTEUNEND TEAM

Wat is uw ideale team? Hoeveel fte assistenten heb ik nodig? Kan ik beter een verpleegkundig specialist aannemen, of juist een physician assistant? Bij de samenstelling en ontwikkeling van het ondersteunend team in de huisartsenpraktijk komt nogal wat kijken. In een nieuwe handreiking zet de LHV al die aspecten op een rij, inclusief visievormende vragen en links naar achtergrondinformatie. ‘Hét ideale team voor de huisarts bestaat niet.’ TEKST: BERBER BIJM A // ILLUSTR ATIE: A AD GOUDAPPEL

‘E

r zijn maar weinig huisartsen die beginnen met een nulpraktijk’, zegt Elsbeth Zeijlemaker, beleidsmedewerker bij de LHV. ‘En zelfs dan is het maar de vraag of je het team precies zo kunt samenstellen als je wilt, want die mensen moeten er dan wel zíjn. De meeste huisartsen nemen een praktijk over die ze langzamerhand naar hun eigen idee vormgeven en daarna doorontwikkelen.’ Bij de LHV komen regelmatig vragen binnen over hoe een team eruit moet zien, vertelt Zeijlemaker. ‘Het ondersteunende team is steeds groter geworden, met steeds meer verschillende functies. Wij krijgen vragen als: hoeveel fte medewerkers heb ik nodig, is het verstandig te kiezen voor een POH die hbo-verpleegkundige is, wat voor soort praktijkmanager heb ik nodig, maar ook: ik heb vervanging nodig maar kan niemand vinden, hoe pak ik dat aan?’ Als hulpmiddel bij het samenstellen, uitbouwen en behouden van het ondersteunend team heeft de LHV de Handreiking ondersteunend team uitgebracht. Zeijlemaker: ‘De handreiking helpt op weg bij de ontwikkeling van het team door alle aspecten daarvan te benoemen. Daarnaast verwijzen we door naar specifiekere bronnen. Het document helpt huisartsen om uit te komen bij wat ze wíllen. Of het ook lukt die mensen te vinden, is een tweede vraag. Soms zijn er creatieve oplossingen denkbaar, met een andere taakverdeling. Hét ideale team voor alle huisartsen bestaat niet. De praktijkpopulatie, de eigen visie en eigen wensen maken dat het optimale team er voor de ene huisarts heel anders uitziet dan voor de andere.’ ◼◼ VISIE De samenstelling van het team begint bij de vraag: wat wil ik? De eigen visie op wat goede huisart-

senzorg is en welke zorg de eigen praktijk zou moeten bieden, bepaalt voor een belangrijk deel welke functies in welke aantallen nodig zijn. ‘Het NHG biedt een hulpmiddel om een beleidsplan te maken, maar als je daar niets voor voelt, kun je ook over een paar prikkelende vragen nadenken’, stelt Zeijlemaker. Bijvoorbeeld over aanvullend of bijzonder aanbod bovenop de basishuisartsenzorg, met het oog op de specifieke populatie van de praktijk of specifieke interesses en vaardigheden van de huisarts(en). De handreiking biedt verschillende tools om een goed beeld te krijgen van de huidige zorgvraag. Daarnaast is het goed om de praktijk – voor zover mogelijk – voor te bereiden op de toekomstige zorgvraag. Zeijlemaker: ‘De coronacrisis laat zien dat het aan de ene kant heel lastig te voorspellen is hoe de zorgvraag zich ontwikkelt. Een jaar geleden had niemand gedacht dat we zoveel zorg op isolatieposten en via videoconsults zouden bieden. Aan de andere kant: de demografische ontwikkeling is wél redelijk goed te voorspellen. Als je een praktijk hebt met op dit moment veel 65- tot 75-jarigen, weet je dat er over tien jaar relatief veel ouderenzorg nodig zal zijn. Het is goed om die toekomstige zorgvraag in het achterhoofd te hebben bij de ontwikkeling van het zorgaanbod en het bijbehorende team. Onder meer het Nivel biedt goede hulpmiddelen die enig zicht geven op de toekomstige zorgvraag.’ In het afstemmen van het team op de eigen visie en de praktijkpopulatie zit altijd een spanningsveld, zegt Zeijlemaker. ‘Je wilt een team dat past bij jouw populatie, maar het is ook weer niet handig om te veel specifieke functies te hebben. Wie nu een fysiotherapeut aanneemt, heeft daar over tien jaar misschien geen werk meer voor. En een fysiotherapeut kan niet zomaar COPD-patiënten helpen.

‘Je wilt een team dat past bij jouw populatie, maar het is ook weer niet handig om te veel specifieke functies te hebben’

de Dokter 5/2020

a dv er t en t ie

Seres, de huisartsen specialist, wordt Countus.

Wij brengen rust en efficiĂŤntie in uw praktijk met onze doktersassistent op afstand. Website & e-health | DA op afstand | VoIP telefonie

Heeft u een vraag? Wij helpen u graag! COUNTUS.NL/ZORG

Tel: 085-27 34 790 Mail: info@praktijk.nl

www.PRAKTIJK.nl

‘Praktijkpopulatie, de eigen visie en eigen wensen maken dat het optimale team er voor de ene huisarts heel anders uitziet dan voor de andere.’ Blijf altijd flexibel en generalistisch, is ons advies. Want niet de specialistische, maar de generalistische zorg is de kern van het huisartsenvak.’ ◼◼ AMBITIES VAN TEAMLEDEN Wie een praktijk overneemt, krijgt niet altijd het team dat past bij de eigen visie. Ook nieuwe ontwikkelingen kunnen zorgen voor nieuwe wensen omtrent de teamsamenstelling. Hoe kom je bij het gewenste team? Daarvoor is het goed om een beeld te hebben van dat gewenste team, maar ook de huidige teamsamenstelling goed door te lichten, vertelt Marjolein van Harten, beleidsmedewerker bij de LHV. ‘Hoe functioneren medewerkers, zijn er medewerkers die zich willen en kunnen doorontwikkelen, gaat er binnenkort iemand met pensioen? Maar ook: wat hebben mensen nodig om goed te blijven functioneren? Want als je eenmaal een goed team hebt, is het niet vanzelfsprekend dat je dat houdt. Wat als de POH de ambitie heeft om door te groeien? Of misschien heeft de praktijk een coördinerend doktersassistente nodig; moet dat iemand van buiten zijn of een bestaande doktersassistente? Goede of foute antwoorden zijn er niet. Het gaat erom dat je als huisarts nadenkt over dit soort vragen, die in de handreiking staan beschreven. Daarnaast verwijzen we onder meer door naar de SSFH, die meerdere hulpmiddelen biedt voor goed werkgeverschap en duurzame inzetbaarheid binnen het programma Goed voor elkaar.’ Ook voor het bieden van opleidingsplaatsen is aandacht. Zeijlemaker: ‘Dat is een manier om nieuwe medewerkers te werven, maar natuurlijk ook om het collectieve belang van de beroepsgroep te dienen.’ ◼◼ BEKOSTIGING Het gemiddelde aantal uren ondersteunend personeel in de huisartsenpraktijk is in 2015 onderzocht. Handig om te weten, maar meer ook niet, zegt Van Harten. ‘Deze gemiddelden zeggen namelijk niets over hoe een specifieke praktijk eruitziet en de visie van de betreffende huisarts. “Ik heb 3000 patiënten, zeg maar hoeveel doktersassistentes ik nodig heb” – zo werkt het

‘Ons team is ons grootste kapitaal, dus verdient het veel aandacht’

uisartsenpraktijk Prelude in praktijk voorlopig niet – al zijn er 17.000 Alphen aan de Rijn heeft in patiënten. ‘We hebben onlangs een totaal een kleine veertig medeverpleegkundig specialist in opleiding werkers. ‘In 2007 besloten we als zeven gehad en hebben als praktijkhouders praktijkhouders te fuseren tot één besloten dat we alleen met verpleegvolledige maatschap’, vertelt huisarts kundig specialisten gaan werken als Erik Pleij. De teamsamenstelling was een we er bijvoorbeeld drie of vier kunnen onderwerp dat daarbij aparte aandacht aannemen. Dan krijgt zo’n functie echt verdiende. ‘Ieder nam eigen doktersaswat body in de verhouding met andere sistentes en praktijkondersteuners mee. functies in de praktijk. Als er maar één Gaandeweg heeft zich dat ontwikkeld verpleegkundig specialist werkt, wordt tot waar we nu zijn: zestien doktersasdie om zo te zeggen vrij snel over het sistentes, vijf POH’s, drie POH’s-GGZ, hoofd gezien. Voor iedereen in de prakvijf waarnemers, een praktijkmanager tijk moet duidelijk zijn welk stroompje en drie huisartsen-in-opleiding. En nog patiënten naar die verpleegkundig altijd die zeven huisartsen.’ specialist moet. Wij zitten bovendien De samenstelling en ontwikkeling van met het praktische probleem dat we op het ondersteunende team staat zo nu dit moment simpelweg niet een kamer en dan op de agenda van de maatover hebben waarin een verpleegkundig schapsvergadering. ‘Eén keer per jaar specialist kan werken.’ hebben we een maatschapsweekend. Pleij vindt de LHV-handreiking over het Dan spreken we regelmatig over de ondersteunende team ‘goed door z’n ontwikkelingen in de huisartsenzorg en compleetheid, met allerlei interessante hoe wij daarmee om willen gaan.’ doorlinks’. Niet alleen beginnende prakHet huidige team is ontstaan uit een tijkhouders, maar juist ook ‘doorgewinsamenspel van financieringsmogelijkhe- terde solisten’ kunnen er iets aan hebden en eigen visie, vertelt Pleij. ‘Van de ben, schat hij in. ‘Een van de valkuilen POH-GGZ zagen we van een solist ‘Fijn om je eigen ideeën bijvoorbeeld al snel – ik ben er zelf te kunnen afzetten tegen één geweest – is dat die een hele goede toevoeging wat anderen elders in het dat je denkt dat is voor de praktijk. je allemaal wel land doen’ Als er dan ook weet hoe het zit. financieringsruimte is, pas je daar je Niemand spreekt je tegen, tenslotte. organisatie op aan.’ Juist dan is het goed om jezelf zo nu en ‘We zijn ons ervan bewust dat het perdan wat vragen te stellen. Ik denk dat de soneel ons grootste kapitaal is, en daarhandreiking ons zeker had kunnen helmee ook onze grootste kwetsbaarheid. pen, toen we met zeven solisten samenDat vraagt dus ook de meeste effort. gingen in één praktijk. Allerlei vragen Het bewustzijn dat het team voortdukomen systematisch aan de orde en het rend aandacht verdient, is in mijn ogen is toch ook wel fijn om je eigen ideeën een belangrijk startpunt.’ te kunnen afzetten tegen wat anderen Een groot team wil niet per se zeggen elders in het land doen qua formatie. dat er veel specialisaties moeten of Onze praktijk en ons ondersteunend kunnen zijn, vindt Pleij. Binnen het team team staan er op dit moment prima van doktersassistentes zijn de taken voor, maar ik kan me voorstellen dat we wel tot op zekere hoogte verdeeld. Een bij bepaalde vragen deze handreiking er vaste verpleegkundig specialist krijgt de eens bij pakken.’

de Dokter 5/2020

a dv er t en t ie

VAN DER SCHOOT

ARCHITECTEN

bv BNA SCHIJNDEL EEN FRISSE KIJK OP UW PRAKTIJK Van Ree Accountants helpt u gezond te ondernemen in uw medische praktijk. Natuurlijk zorgen we ervoor dat u tijdig over de juiste praktijkcijfers beschikt. Onze dienstverlening gaat verder. Wij ontzorgen u door het geven van heldere adviezen op het gebied van: • Financiële en salarisadministratie • Personeelsbeleid • Praktijkmanagement • Fiscaliteit • Praktijkoverdracht en -overname

ONTWERP • A RCHI T E CT UUR

Onze frisse kijk op uw praktijk levert verrassende inzichten op. Neem gerust vrijblijvend contact met ons via info@vanreeacc.nl of telefonisch 0343 – 415 940.

INTERIEUR • DIRECTIEVOERING

www.vanreeaccountants.nl

BOUWMANAGEMENT • HAALBAARHEID

PRAKTIJK SUPPORT | ACCOUNTANCY | BELASTINGEN |

W W W. VA N D E R S C H O O TA R C H I T E C T E N . N L

NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Effezel® 1 mg/g + 25 mg/g, gel. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: 1 g gel bevat: Adapaleen 1 mg (0,1%) en Benzoylperoxide 25 mg (2,5%). Hulpstof met bekend effect: propyleenglycol (E1520; 4,00%). Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1 van de SmPC. FARMACEUTISCHE VORM: Gel. Een witte tot zeer lichtgele, ondoorzichtige gel. THERAPEUTISCHE INDICATIES: Cutane behandeling van Acne vulgaris wanneer comedonen, papels en pustels aanwezig zijn. CONTRA-INDICATIES: Zwangerschap.Vrouwen die zwanger willen worden (zie rubriek 4.6 van de SmPC). Overgevoeligheid voor de werkzame stoffen of voor één van de hulpstoffen, zie rubriek 6.1 van de SmPC. BIJZONDERE WAARSCHUWINGEN EN VOORZORGEN BIJ GEBRUIK: Effezel Gel mag niet aangebracht worden op een beschadigde huid, kapotte huid (snij- of schaafwonden), ofwel op zonverbrande huid ofwel op eczemateuze huid. Effezel mag niet in contact komen met de ogen, mond, neusgaten of slijmvliezen. Als het product toch in het oog terechtkomt, spoel dan onmiddellijk met warm water. Dit product bevat propyleenglycol (E1520) dat huidirritatie kan veroorzaken. Indien overgevoeligheid voor de werkzame stof of een van de hulpstoffen wordt vermoed, dient het gebruik van Effezel gestaakt worden. Overmatige blootstelling aan zonlicht of UV-straling moet vermeden worden. Effezel mag niet in contact komen met gekleurd materiaal inclusief haar en gekleurde stoffen, aangezien dit kan leiden tot bleken en ontkleuren. BIJWERKINGEN: Oogaandoeningen: niet bekend (post-marketing surveillance data): ooglidoedeem; Immuunsysteem: niet bekend: anafylactische reactie; Ademhalingsstelsel-, borstkas- en mediastinumaandoeningen: niet bekend: dichtgeknepen keel, dyspneu; Huid- en onderhuidaandoeningen: vaak (≥1/100 , <1/10): droge huid, irritatieve contactdermatitis, huidirritatie, branderig gevoel, erytheem, schilfering; soms (≥1/1.000, <1/100): jeuk, zonnebrand; niet bekend: allergische contactdermatitis, zwelling in het gezicht, pijnlijke huid (stekende pijn), blaren (blaasjes), huidverkleuring (hyperpigmentatie en hypopigmentatie), urticaria, brandwond op de toedieningsplaats. Indien na toepassing van Effezel huidirritatie optreedt, zijn de tekenen van intolerantie (erytheem, droge huid, huidafschilfering, branderig gevoel en pijnlijke huid (stekende pijn) in het algemeen van milde tot matige intensiteit met een piek tijdens de eerste week en die dan vervolgens spontaan afneemt. FARMACOTHERAPEUTISCHE CATEGORIE: D10A anti-acnegeneesmiddel voor topisch gebruik. WERKINGSMECHANISME: Effezel combineert twee actieve bestanddelen die een verschillend, maar complementair werkingsmechanisme hebben. ATC-code: D10AD53. Adapaleen: is een chemisch, stabiel derivaat van naftoëzuur met een retinoïdeachtige werking. Biochemische en farmacologische profielstudies tonen aan dat adapaleen werkt op de pathologie van Acne vulgaris: het is een krachtige modulator van de cellulaire differentiatie en keratinisatie en adapaleen beschikt over anti-inflammatoire eigenschappen. Mechanisch bindt adapaleen zich aan specifieke nucleaire retinoïnezuurreceptoren. Huidig resultaat wijst erop dat adapaleen aangebracht op de huid de differentiatie van folliculaire epitheelcellen normaliseert, wat resulteert in een afname van de vorming van micro-comedonen. Adapaleen inhibeert de chemotactische (gerichte) en chemokinetische (willekeurige) reacties van menselijke polymorfonucleaire leucocyten in in vitro modellen, bovendien verhindert adapaleen het metabolisme van arachidonzuur tot inflammatoire mediatoren. In vitro studies hebben de inhibitie van AP-1 factoren en van de expressie van toll-like 2 receptoren aangetoond. Dit profiel suggereert dat de celgemedieerde inflammatoire component van acne gewijzigd kan worden door adapaleen. Benzoylperoxide: heeft een antimicrobiële werking, in het bijzonder tegen P. acnes, welke overmatig aanwezig is in de door acne aangedane haartalgfollikel. Daarnaast heeft benzoylperoxide een afschilferende en keratolytische werking. Benzoylperoxide is ook sebostatisch omdat het de overmatige productie van talg tegengaat die met acne gepaard gaat. REGISTRATIEHOUDER: Galderma Benelux B.V., Gravinnen van Nassauboulevard 91, 4811 BN Breda, Nederland. REGISTRATIENUMMER: RVG 120233. AFLEVERSTATUS: U.R. DATUM VAN EERSTE VERLENING VAN DE VERGUNNING: 29 juni 2017. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST: 06/2019

NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Soolantra 10 mg/g crème KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: Eén gram crème bevat 10 mg ivermectine. Hulpstoffen met bekend effect: Eén gram crème bevat 35 mg cetyl alcohol, 25 mg stearyl alcohol, 2 mg methylparahydroxybenzoaat (E218), 1 mg propylparahydroxybenzoaat (E216) en 20 mg propyleenglycol.Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1 van de SKP. FARMACEUTISCHE VORM: Crème. Witte tot lichtgele, hydrofiele crème. THERAPEUTISCHE INDICATIES: topische behandeling van inflammatoire laesies als gevolg van rosacea (papulopustuleus) bij volwassen patiënten. DOSERING: Eenmaal daags aanbrengen gedurende 4 maanden. Soolantra dient gedurende de behandelingskuur dagelijks te worden aangebracht. De behandelingskuur mag worden herhaald. Indien er na 3 maanden geen verbetering is, dient de behandeling te worden gestopt. Een hoeveelheid geneesmiddel ter grootte van een erwt cutaan aanbrengen op elk van de vijf gebieden van het gezicht: voorhoofd, kin, neus en elke wang. Het geneesmiddel dient in een dunne laag te worden uitgesmeerd over het hele gezicht waarbij de ogen, lippen en slijmvliezen vermeden dienen te worden. Cosmetica mogen worden aangebracht nadat het geneesmiddel is opgedroogd. Leverinsufficiëntie: Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met een ernstige leverinsufficiëntie. Pediatrische patiënten: De veiligheid en werkzaamheid van Soolantra bij kinderen en adolescenten in de leeftijd jonger dan 18 jaar zijn niet vastgesteld. CONTRA-INDICATIES: Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor één van de hulpstoffen. BIJWERKINGEN: De vaakst gemelde bijwerkingen zijn branderig gevoel van de huid, huidirritatie, pruritus, droge huid, erytheem. Deze kwamen voor bij 1% of minder van de patiënten die in klinisch onderzoek met het geneesmiddel werden behandeld. Deze bijwerkingen waren doorgaans licht tot matig-ernstig van aard en verminderden doorgaans bij voortzetting van de behandeling. Er werden geen betekenisvolle verschillen waargenomen in de veiligheidsprofielen tussen proefpersonen in de leeftijd van 18 tot 65 jaar en proefpersonen vanaf 65 jaar. Hierbij vindt u de bijwerkingen die verband hielden met de behandeling, gegroepeerd naar systeem/orgaanklasse en absolute frequentie. Huid- en onderhuidaandoeningen: vaak (≥ 1/100, < 1/10): branderig gevoel van de huid; soms (≥1/1000, <1/100): huidirritatie, pruritus, droge huid, verergering van rosacea; niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald): erytheem, contactdermatitis (allergisch of irriterend), gezwollen gezicht. Onderzoeken: niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald): toename van transaminasen. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: Galderma Benelux B.V., Gravinnen van Nassauboulevard 91, 4811 BN Breda, Nederland. NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: RVG 115310. AFLEVERINGSWIJZE: op medisch voorschrift. DATUM VAN GOEDKEURING VAN DE TEKST: 03/2019

Referenties: 1. Layton AM, et al, A clinical evaluation of acne scarring and its incidence. Clin Exp Dermatol 1994;19(4):303–308. 2. Tan J, et al, Prospective Study of Pathogenesis of Atrophic Acne Scars and Role of Macular Erythema. J Drugs Dermatol 2017;Jun1;16(6):566-572. 3. Chuah S and Goh C, The Impact of PostAcne Scars on the Quality of Life Among Young Adults in Singapore. J Cutan Aesthet Surg 2015;8(3):153–158. 4. Hazarika N and Archana M,The Psychosocial Impact of Acne Vulgaris. Indian J Dermatol 2016;61(5):515–520. 5. Dréno B, et al, Prevention and Reduction of Atrophic Acne Scars with Adapalene 0.3%/Benzoyl Peroxide 2.5% Gel in Subjects with Moderate or Severe Facial Acne: Results of a 6-Month Randomized, VehicleControlled Trial Using Intra-Individual Comparison. Am J Clin Dermatol 2018;19(2):275–286. 6. Thiboutot D. et al, Adapalene-benzoyl peroxide, a fixed-dose combination for the treatment of acne vulgaris: results of a multicenter, randomized double-blind, controlled study. J Am Acad Dermatol. 2007 Nov;57(5):791-9.

Galderma Benelux B.V. Gravinnen van Nassauboulevard 91, 4811 BN Breda, Nederland. Tel: +31 (0) 182 69 19 19, Fax: +31 (0) 183 69 19 18, info.nl@galderma.com - www.galdermabenelux.com

BNL/EPI/0054/0220(1) Opgesteld op 03/20

ALPHEN AAN DEN RIJN | BARNEVELD | GELDERMALSEN LEERSUM | NIEUWEGEIN | ZWOLLE

Referenties: 1. Taieb A. Ee al, Br J Derma tol.2015Apr;172(4):1103-10. 2. Webster G. et al, J Dermatolog Treat. 2017 Aug;28(5):469-474. Galderma Benelux B.V. Gravinnen van Nassauboulevard 91, 4811 BN Breda, Nederland.Tel: +31 (0) 182 69 19 19, Fax: +31 (0) 183 69 19 18, info.nl@galderma.com - www.galdermabenelux.com

BNL/SOO/0073/0319(1) Opgemaakt op 08/19

STAP VOOR STAP NAAR HET IDEALE TEAM Deze factoren zijn van invloed op wat in uw praktijk het ideale team is:

Visie Hoe denkt u over de huisartsenzorg en over uw eigen praktijk?

Huidige en toekomstige zorgvraag Wat hebben uw patiënten nodig?

Strategische personeelsplanning Wie heeft u wanneer en waarom nodig in uw team?

Kengetallen en bekostiging Hoe ziet de bekostiging van het ondersteunend team eruit? Met vragen over uw ondersteunend team kunt u terecht bij de LHV. De LHV Academie biedt nascholing over bijvoorbeeld leidinggeven, functioneringsgesprekken en duurzame inzetbaarheid. Wilt u geïnspireerd worden door de keuzes van collega’s? Kijk op meertijdvoordepatient.lhv.nl

niet. Een praktijk met een gemiddeld oudere populatie heeft waarschijnlijk meer assistentes nodig dan een praktijk met een jongere populatie. In het onderzoek van 2015 is bovendien een relatief nieuwe functie als physician assistant niet onderzocht. Kortom: de cijfers zijn verouderd en zeggen weinig over wenselijkheid.’ ‘Ik hoop dat de LHV-handreiking als geheel huisartsen ertoe aanzet nog eens goed te kijken naar hun praktijk en hun team en hun visie daarop verder te ontwikkelen’, zegt Van Harten. ‘Dat kan het werk leuker en interessanter maken.’ Zeijlemaker ziet nog een tweede functie. ‘Er zijn allerlei partijen van buiten die willen sturen op de huisartsenzorg. Verzekeraars vergoeden bepaalde handelingen en functies, zorggroepen nemen initiatieven, er zijn subsidies voor opleidingen. Allemaal best aantrekkelijke en interessante mogelijkheden als je ze op een presenteerblaadje krijgt aangereikt. Maar het is niet vanzelfsprekend om te doen wat de buurman doet of wat de verzekeraar vergoedt. Alles begint bij de vraag: wat wil je zélf?’ ¶

‘Type medewerker is voor mij belangrijker dan functie’

arieke Poley opende ruim praktijk van Poley naar een grotere lotwee jaar geleden een nulcatie. Door die verhuizing en de groei praktijk in Hendrik-Ido-Am- van het team is ze veel meer in een bacht. Haar eerste medewerker was sturende rol terechtgekomen, merkt een POH met wie ze ooit de gezamen- ze. ‘Ik heb in de begintijd meegelift lijke droom had om samen een praktijk op collega-praktijken qua huisvesting te beginnen. ‘Eigenlijk had ik natuurlijk en ondersteuning. Nu is het echt tijd allereerst een assistente nodig, maar om sturing te geven en mijn eigen gelukkig vond deze POH het geen visie door te voeren in de praktijk. Dat enkel probleem om de eerste tijd veel is tegelijk heel moeilijk en heel leuk. assistentewerk te doen. Dat is ook Sinds kort hebben we bijvoorbeeld hoe ik kijk naar de samenstelling en een dagstart en dagsluiting. Ik merk groei van een team: mijn ‘dreamteam’ dat dat veel structuur en duidelijkheid bestaat niet uit bepaalde functies, geeft. Ik ben er ook bewust mee bezig maar uit bepaalde types mensen. Ik wil echt werkgever te blijven en niet té graag mensen die vanuit een zekere vriendschappelijk met het team om te autonomie werken en die hart voor de gaan. Ook dat is heel leerzaam.’ praktijk hebben. Toen ik een assistente Poley vindt de handreiking van de LHV zocht, dacht ik in eerste instantie aan een mooi document dat alle functies een door de wol geverfde assistente, nog eens op een rij zet. ‘Het is bijvoormaar het werd uiteindelijk iemand die beeld interessant om eens wat meer net van de opleiding kwam en ontzette lezen over de verpleegkundig spetend enthousiast en betrokken is.’ cialist en de physician assistent. Mocht De praktijk van Poley is in ruim twee mijn praktijk toch gaan groeien, dan jaar uitgegroeid tot een normpraktijk. zou ik een van die functies best overHaar team groeide mee en bestaat wegen, gezien de goede ervaringen inmiddels uit twee assistentes die die ik in een eerdere praktijk daarsamen de hele mee heb gehad. week dekken, Vooropgesteld ‘Met een groeiend een POH, een team op een nieuwe plek natuurlijk dat POH-GGZ, een het vooral klikt zitten we nu weer in waarnemer en via met de persoon de stormfase’ de zorggroep op in kwestie. De projectbasis een praktijkmanager. Vol- verwijzingen naar Meer Tijd voor de gend jaar wordt in Hendrik-Ido-AmPatiënt in de handreiking blijven ook bacht een nieuwbouwwijk opgeleverd altijd prikkelen – want wie zou dat niet waarin nog eens 3000 mensen komen willen?’ wonen, dus er is ruimte voor verdere De vijf fases van teamontwikkeling – groei. ‘Die ambitie heb ik enerzijds naar het model van Tucman – die in ook, maar de gemeente werkt al de handreiking staan beschreven, zijn jarenlang plannen op het gebied van voor Poley erg herkenbaar. ‘Vooral huisvesting tegen, tot frustratie van de omdat je als team die fases steeds voltallige hagro. Misschien moet ik dus opnieuw doorgaat. We zaten op onze mijn dromen bijstellen en de prakvorige locatie toch echt al wel dicht tijk binnenkort sluiten voor nieuwe bij de prestatiefase. Met een groeiend patiënten. Dat zou betekenen dat mijn team op een nieuwe plek zitten we nu team voorlopig blijft zoals het nu is.’ weer in de stormfase.’ Afgelopen voorjaar verhuisde de

de Dokter 5/2020

TWEEDE KAMERLEDEN OP WERKBEZOEK BIJ HUISARTSEN

Boodschap aan de politiek in coronatijd Drie parlementariërs zijn deze zomer op uitnodiging van de LHV op werkbezoek geweest bij huisartsenpraktijken in Breda, Maastricht en Nijmegen. Ze zagen en hoorden wat de coronatijd voor de huisartsenzorg betekent, welke lessen zijn geleerd en wat er nodig is om goede zorg te kunnen blijven leveren. Genoeg inspiratie voor Haagse debatten en de komende verkiezingen. TEKST: CORIEN L AMBREGTSE

‘E

en werkbezoek aan een huisartsenpraktijk is een mooie manier om te laten zien wat er in coronatijd allemaal is veranderd in de huisartsenzorg.’ Margriet Niehof is LHV-adviseur public affairs en loopt al jaren mee in Den Haag. ‘Daarom heb ik de Tweede Kamerleden met curatieve zorg of huisartsenzorg in hun portefeuille uitgenodigd voor een werkbezoek. Joba van den Berg (CDA), Hayke Veldman (VVD) en Rens Raemakers (D66) hebben daar positief op gereageerd. In nauw overleg met LHV-collega’s in de regio hebben we drie huisartsen gevonden die bereid waren de Kamerleden deze zomer te ontvangen.’ ‘Huisartsenpraktijken zijn de afgelopen maanden niet alleen 1,5 meter-proof ingericht, ook de organisatie van praktijken is ingrijpend veranderd’, zegt Niehof. ‘De ontwikkelingen rond e-health zijn in een stroomversnelling gekomen. Kamerleden zijn daar erg in geïnteresseerd, maar er zijn bij die ontwikkelingen wel kanttekeningen bij te plaatsen. Consulten op afstand zijn bijvoorbeeld niet geschikt voor elke klacht en ook niet voor elke patiënt. Het hangt af van de zorgvraag. Tijdens de coronatijd hebben kwetsbare mensen hun bezoek aan de huisarts uitgesteld, met soms ernstige gevolgen. Wij wilden de positieve en negatieve aspecten bij de Kamerleden onder de aandacht brengen.’ LHV, NHG en InEen hebben de Tweede Kamer eind juni gevraagd meer onderzoek te laten doen naar de effectiviteit van digitale zorgverlening in de huisartsenpraktijk. Niehof: ‘We moeten beter weten wat wel en niet werkt, bij welke doelgroepen, klachten en aandoeningen, zodat huisartsen maatwerk kunnen bieden. In de afgelopen periode hebben huisartsen hier

veel ervaring mee opgedaan. Door nader onderzoek te doen, kunnen we zien of digitalisering mede een oplossing is voor het personeelstekort en ook tot meer ruimte, mogelijkheden en draagvlak leidt bij zorgprofessionals en patiënten.’ ◼◼ VERKIEZINGSBOODSCHAPPEN De werkbezoeken zijn volgens Niehof zeker ook van belang met het oog op de landelijke verkiezingen in maart volgend jaar. ‘Samen met acht huisartsenorganisaties hebben we drie boodschappen vastgesteld die wij de politiek willen meegeven voor de komende kabinetsperiode: Houd de huisarts in de wijk. Zorg goed voor de kwetsbare patiënt. Vereenvoudig het stelsel en geef innovaties de ruimte. Als er één ding duidelijk is geworden in de afgelopen periode, dan is het wel dat er meer ruimte nodig is voor samenwerking en innovaties. Er zijn veel belemmeringen te overwinnen, bijvoorbeeld op het gebied van de digitale uitwisseling van gegevens. De werkbezoeken waren een mooie gelegenheid om die boodschappen vanuit de huisartsenpraktijk aan politici mee te geven.’ De huisartsenzorg komt door de werkbezoeken ook even in de spotlights te staan. ‘In de coronapiek ging bijna alle aandacht naar ziekenhuizen en IC’s. Heel begrijpelijk. Maar de huisartsenzorg, thuiszorg en verpleeghuiszorg kwamen er in veel opzichten bekaaid van af en dat was niet terecht. Wij laten zien dat de huisartsenzorg in coronatijd zoveel mogelijk is doorgegaan. Huisartsen hebben zich razendsnel aan de nieuwe omstandigheden aangepast. Ook in crisistijd blijft de eerste lijn dus overeind.’

‘Positieve en negatieve aspecten bij Kamerleden onder de aandacht brengen’ 18

de Dokter 5/2020

HUISARTS KATRIEN VERSTRAETE

‘ Meer aandacht nodig voor positieve gezondheid’

‘H

et was goed om te zien en te horen wat er in coronatijd allemaal is veranderd in de huisartsenpraktijk. Veel patiënten hebben ervaren dat klachten, zoals rug- of kniepijn vaak vanzelf overgaan. Dat zou je als winst kunnen zien. Tegelijkertijd is er een stuwmeer van ernstige klachten ontstaan die nu allemaal aandacht vragen. Een consult van 10 minuten blijkt vaak te kort. Verstraete vertelde me dat het eigenlijk een mirakel is om in 10 minuten tijd een patiënt te zien, te onderzoeken en naar huis te sturen met het juiste medicijn, leefadvies of doorverwijzing. Maar als consulten standaard 15 minuten worden, neemt het tekort aan huisartsen en ondersteunend personeel verder toe. Dat is ook zorgelijk. Misschien hebben we op dit moment te veel specialisten en te weinig huisartsen. Er moeten in ieder geval meer huisartsen worden opgeleid. Over het Maastrichtse initiatief van de stadspoli ben ik heel enthousiast. Patiënten worden op de poli door een specialist gezien

‘ Langere consulten voorkomen onzinnige zorg’

zonder dat hun eigen risico wordt aangesproken. Die anderhalvelijnszorg helpt om de omslag te maken van de tweede naar meer eerstelijns zorg. Dat idee neem ik zeker mee naar Den Haag. Daarnaast ga ik meer aandacht vragen voor het belang van positieve gezondheid en preventie. Ook daar had Verstraete een goed verhaal over. Door met een bredere blik naar gezondheid te kijken, kunnen de oorzaken van klachten worden aangepakt. Die zijn lang niet altijd medisch van een aard. Maar een goed gesprek daarover met de pa-tiënt vraagt wel meer tijd.’ ¶

‘W

e hebben Rens Raemakers een digitaal kijkje in de keuken van onze praktijk gegeven. Alles wordt langzamerhand weer gewoner, zij het met de nodige voorzorgsmaatregelen. Een van mijn collega’s is nog herstellend van corona. Wij zijn dus heel blij met onze waarnemers. Dat heb ik Raemakers uitgelegd, want hij had daar vragen over. Waarnemers zijn hard nodig om de gaten in praktijken te vullen. Die waarnemers doen mooi ervaring op, tot ze eraan toe zijn om zelf een praktijk over te nemen of bij een huisarts of gezondheidscentrum in dienst te gaan. Sinds de coronatijd zijn wij veel meer telefonische consulten gaan doen. Die consulten zijn meestal wat korter. Voor de pa-tiënten die we voor het spreekuur naar de praktijk laten komen, is juist meer tijd nodig. Met 10-minuten consulten redden we het niet meer. Ik ben er overigens van overtuigd dat langere consulten zichzelf terugverdienen. Met meer aandacht voor positieve gezondheid en een betere uitleg kunnen we veel onzinnige zorg voorkomen. Dan hoeven we

de Dokter 5/2020

minder door te verwijzen. Een punt waar ik me zorgen over maak is dat er steeds meer tuchtrechtelijke klachten komen tegen huisartsen. Bij de behandeling daarvan worden patiënten vaak in hun veeleisendheid bevestigd. Daarover heb ik ook met Raemakers gesproken. Voor je het weet, leidt dat tot defensief gedrag. Dan laat je als huisarts alle klachten en symptomen verder onderzoeken, uit angst dat je iets mist. Die trend moeten we zien te keren, want dat maakt de zorg echt duur. Mogelijk kan de politiek daar ook iets tegen doen.’ ¶

FOTO: ROB VAN HOORN

D66 KAMERLID RENS RAEMAKERS

GAËL PENNINGS, HUISARTS IN NIJMEGEN

‘ Faciliteer de regio’s om tot een nieuwe ICT-infrastructuur te komen’

‘ Wat digitaal kan, ook digitaal doen’

‘D

e huisartsenpraktijk van Gaël Pennings zit in een wijk waar veel mensen met een lagere sociaal-economische status wonen. Die maken meer dan gemiddeld gebruik van de huisartsenzorg. Veel patiënten spreken een andere taal. Ik begrijp heel goed dat Pennings verlenging van de consulttijd wil. Dat hoeft niet tot hogere zorgkosten te leiden. Als een huisarts meer tijd heeft om met een patiënt te spreken en daarmee een doorverwijzing voorkomt, bespaart dat juist zorgkosten. Het werkbezoek heeft mij een goed beeld gegeven van de volle breedte van de huisartsenzorg: van de spoedzorg op de huisartsenpost tot en met de zorg die praktijkondersteuners geven, en ook van de veranderingen die de afgelopen maanden zijn doorgevoerd. In coronatijd hebben huisartsen massaal digitale en telefonische consulten ingevoerd. Dat is een belangrijke stap vooruit. Ik begrijp dat beeldbellen het fysieke consult niet altijd kan vervangen, maar ik zie het als uitbreiding van de mogelijkheden. Een patiënt kan gewoon naar z’n werk gaan en tussendoor de dokter even bel-

len. Voor de jongere generatie is zoiets heel normaal. Op het gebied van ICT staan we voor een grote opgave. Het moet makkelijker worden om informatie tussen verschillende zorgverleners te delen. Het is ontzettend jammer dat het een paar jaar geleden mis is gegaan met het elektronisch patiëntdossier, anders hadden we dit landelijk kunnen regelen. Nu wordt er op regionaal niveau aan oplossingen gewerkt, maar helaas is dat minder efficiënt en effectief. Toch zijn de digitale ontwikkelingen niet te stuiten. Als de zorgsector niet zelf een patiëntgebonden persoonlijke gezondheidsomgeving ontwikkelt waar alle gezondheidsgegevens van een patiënt worden verzameld, zullen techbedrijven als Google, Apple en Amazon hun kans grijpen. De ontwikkeling van apps en commerciële diensten gaat snel. De uitdaging is om dat wat digitaal kan, ook digitaal te doen. Dan blijft er namelijk ruimte om dat wat fysiek moet, ook fysiek te blijven doen. En waar regels innovaties en digitalisering in de weg staan, moeten we als parlement aan de slag om die regels aan te passen.’ ¶

‘I

nnovatie en digitalisering zou je mijn stokpaardjes kunnen noemen. Ik ben blij dat de coronatijd voor een versnelling van e-health heeft gezorgd. Wat dat betreft zit ik op één lijn met Hayke Veldman, maar ik zie wel een paar knelpunten. Om die op te lossen, hebben we de medewerking van de politiek nodig. Er moet zo snel mogelijk een digitale infrastructuur komen om elektronische gegevensuitwisseling tussen zorgverleners mogelijk te maken. Nadat de EPD-wet in 2011 is weggestemd, zijn we te langzaam vooruitgekomen. Mijn oproep is: faciliteer de regio’s om tot organisatiestructuren en samenwerkingsverbanden te komen waarin huisartsen, specialisten, ziekenhuizen, GGZ, thuiszorg en apotheken gegevens kunnen uitwisselen en de patiënt zijn gegevens makkelijk kan inzien en aanvullen. Als zorgverleners er zelf niet in slagen om op ICT-gebied die inhaalslag te maken, zullen commerciële partijen in dat gat springen. De huisartsenzorg is persoonsgericht en biedt continuïteit. Google, Apple en Amazon leveren zorg op afroep. Daarmee wordt gezondheidszorg een consumptiegoed. We moeten voorkomen dat de doorbraak van

de Dokter 5/2020

commerciële e-health-toepassingen tot slechtere zorg leidt. Digitale consulten kunnen fysieke consulten lang niet altijd vervangen. Integendeel: we hebben de afgelopen maanden gezien dat bepaalde patiënten zijn weggebleven die juist wel zorg nodig hadden. Er is een groep patiënten die juist meer tijd en contact nodig heeft. Daarom pleit ik naast de uitbreiding van e-health voor consulten van 15 in plaats van 10 minuten. Uit pilots blijkt dat meer tijd voor de patiënt zich snel terugverdient, maar toch komt het nog niet tot een landelijke uitrol. Het zou helpen als zorgverzekeraars in een regio samen met huisartsen tot een toekomstvisie komen en gaan samenwerken aan de realisatie.' ¶

FOTO: ROY SOUTEKOUW

VVD KAMERLID HAYKE VELDMAN

CDA KAMERLID JOBA VAN DE BERG

‘ Nadenken over de organisatie van de zorg in de toekomst’

‘ Maak de zorg leidend, de regels ondersteunend’

‘D

e huisartsenzorg is ongelooflijk flexibel, inzetbaar en wendbaar. Dat hebben we in de afgelopen periode met z’n allen bewezen. Ik vond het een verademing dat in coronatijd niet de regels voorop stonden, maar de zorg. Laten we dat zo houden. Mijn boodschap aan Joba van den Berg en politiek Den Haag is: geef ons als professionals de ruimte om ons werk te doen. Maak de zorg leidend en de regels ondersteunend, zodat we betere kwaliteit van zorg kunnen leveren. Haal de schotten weg tussen financieringsstromen, zodat professionals kunnen worden ingezet waar dat nodig is, of de zorg nu onder de Zvw of onder de Wlz valt. Geef ons bijvoorbeeld de mogelijkheid om samen met het nabijgelegen Amphia Ziekenhuis een spoedplein op te zetten voor acute zorg. Dan kunnen we die zorg veel efficiënter organiseren. Zorg vooral ook dat de verschillende ICT-systemen in verschillende zorgsectoren op elkaar aansluiten, zodat zorgverleners beter en sneller met elkaar kunnen communiceren en alle patiëntgegevens op één plek worden bewaard. Begin daarmee in de regio,

want 90 procent van de zorg voor patiënten wordt in de eigen regio verleend. Een landelijke oplossing volgt later wel. Ik zou willen dat er in Den Haag iemand met de vuist op tafel slaat en de regie neemt om dit mogelijk te maken. Ik weet zeker dat we daarmee heel veel tijd en kosten besparen, want nu worden er investeringen gedaan die later nutteloos blijken. Als we de ICT in de zorg beter regelen, is dat voor iedereen een enorme verbetering.” ¶

‘H

et is belangrijk om van een huisarts zelf te horen hoe de zorg de afgelopen maanden is veranderd en wat er nodig is om goede zorg te kunnen blijven bieden. We hebben in coronatijd gezien dat meer samenwerking tussen huisartsen, met ziekenhuizen en andere zorgverleners, een enorm verschil kan maken. Om die samenwerking te vergemakkelijken, moeten de informatiesystemen van de verschillende zorgverleners beter met elkaar communiceren. Dat is volgens Joep Kamphoven op dit moment een groot probleem. Daar moeten we mee aan de slag. Met goede ICT kan ook meteen de administratieve last in de zorg worden verlicht. Daar gaat nu vaak 40 procent van de tijd in zitten. We pleiten er als CDA al langer voor dat de minister op dit punt regie neemt. We hebben ook over de financiering van de zorg gesproken. Vanwege de schotten tussen de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning is de financiering soms leidend voor de organisatie van de zorg. Dat levert vreemde constructies op,

de Dokter 5/2020

bijvoorbeeld als het gaat om de financiering van de huisartsenzorg in verpleeghuizen. We moeten kijken hoe dat anders kan. Een ander vraagstuk is de organisatie van de huisartspraktijk. Het aantal waarnemend huisartsen is de laatste jaren enorm gestegen, het aantal praktijkhouders is afgenomen. Wat betekent dat voor de taakverdeling en verantwoordelijkheden binnen de huisartsenzorg? Hoe kunnen huisartsen in de toekomst praktijkhouder blijven? Hoe kan het voor waarnemers aantrekkelijker worden om een praktijk over te nemen? Het lijkt me goed dat huisartsen daar samen over nadenken, maar dit vraagstuk raakt natuurlijk ook aan de beschikbaarheid, betaalbaarheid en bereikbaarheid van de zorg. Voor het CDA zijn dat drie speerpunten. Het gaat over de organisatie van de zorg in de toekomst. Dat lossen we voor de komende verkiezingen niet op, maar we moeten het onderwerp nu wel agenderen.’¶

FOTO: ERIK VAN DER BURGT

JOEP KAMPHOVEN, HUISARTS BREDA

a dv er t en t ie

nieuw!

NHG-TriageWĳzer 2020 Gebruik de volledig vernieuwde editie zoals u wilt: als boek, webapplicatie of allebei LEDEN NHG

Dit is nieuw: ■

helemaal up-to-date voor huisartsen, doktersassistenten en triagisten;

■

geheel in overeenstemming met de laatste versie van de NTS; de ingangsklachten zĳn nog sneller vindbaar; volledig vernieuwde webapplicatie voor desktop, laptop, tablet en smartphone.

■ ■

Prijzen

30%

korting Boek: € 60,75 Online*: € 42,50 Combinatie boek & online*: € 77,50 Alle prĳzen incl. btw

Nieuwsgierig geworden? Ga voor meer informatie en een demo naar prelum.nl/triagewĳzer.

* toegang tot de online versie gedurende 1 jaar vanaf datum van online registratie via een eenmalig te gebruiken vouchercode

FOTO: ANP HH / PETER HIL Z

‘Het was een verademing dat in coronatijd niet de bureaucratische regels voorop stonden, maar de zorg’

LHV TELEURGESTELD OVER MILJOENENNOTA

Te weinig aandacht voor zorg in de thuissituatie

n de Miljoenennota is te weinig aandacht voor de uitdagingen en problemen waar de huisartsenzorg mee te maken heeft, zowel nu in de aanpak van de coronapandemie als structureel in het beleid voor de zorg. Zorgverleners in de eerste lijn er juist zijn voor de grote groep kwetsbare (corona) patiënten thuis. Die mogen niet worden vergeten. ‘Zorg goed voor de kwetsbare patiënt’, dat is één van de belangrijkste oproepen van de LHV, samen met andere huisartsenorganisaties, aan de politieke partijen voor de landelijke verkiezingen in maart 2021. We hebben het hier over kwetsbare ouderen, patiënten met chronische aandoeningen en mensen met psychische problemen. Ook in deze coronatijd blijkt weer hoe actueel deze boodschap is. LHV-voorzitter Ella Kalsbeek: ‘Huisartsen steken veel tijd en aandacht in deze groep kwetsbare patiënten. De grote groep coronapatiënten die thuis zorg nodig heeft, is daar nog bovenop gekomen. Dat maakt dat de werkdruk verder toeneemt.’ In de Miljoenennota en de begroting van het ministerie van VWS is echter slechts weinig

aandacht voor kwetsbare patiënten en wat er nodig is om hen thuis van goede zorg te voorzien. ◼◼ LESSEN CORONAPERIODE Huisartsen geven aan dat meer tijd voor hun patiënten kan helpen om optimale zorg te leveren en de werkdruk terug te dringen. Zo werkten veel huisartsen in de coronacrisis al naar grote tevredenheid met langere consulttijden. In de afgelopen maanden is in de zorg voor coronapatiënten intensief samengewerkt door de hele zorg heen, over bestaande grenzen en domeinen heen. Er waren korte lijnen, weinig bureaucratie, snelle besluitvorming, goed mandaat, multidisciplinaire samenwerking met een duidelijke focus. Kalsbeek: ‘Ik vond het een verademing dat in coronatijd niet de bureaucratische regels voorop stonden, maar de zorg. Samenwerking tussen zorgaanbieders in de wijk en in de regio was een vanzelfsprekendheid. Laten we dat zo houden. Uitgaan van vertrouwen in elkaar is daarbij essentieel. We zien graag dat de overheid dit blijvend stimuleert.’ ¶

de Dokter 5/2020

Andere begrotingsthema’s Daarnaast vinden we het als LHV belangrijk dat: ● er wordt geïnvesteerd in betere gegevensuitwisseling; ● er meer huisartsen en ondersteunend personeel worden opgeleid; ● thuiszorg, wijkverpleging, verpleeghuiszorg en specialistische ggz voldoende beschikbaar zijn, zodat patiënten bij de juiste zorgverlener terecht kunnen. In het Hoofdlijnenakkoord voor de huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg hebben we over stimulering van digitalisering en gegevensuitwisseling afspraken gemaakt. Aanvullend heeft de LHV met VWS een plan van aanpak op het gebied van de huisartsentekorten. In de begroting van VWS 2021 wordt echter geen ruimte genoemd voor het opleiden van extra huisartsen, terwijl dat – naast andere maatregelen – wel nodig is om tekorten tegen te gaan.

Honderden huisartsen virtueel aanwezig bij LHV Huisartsendag

‘Mensen realiseren zich nog te weinig hoe ongelooflijk belangrijk de eerstelijn is’ Ella Kalsbeek

Op een zonnige septemberzaterdag meldden ruim 500 huisartsen zich bij de online editie van de LHV Huisartsendag. Vanuit hun tuin, vanaf de bank of de praktijk volgden ze een rijk en interactief programma: over balans, maar ook over duurzaamheid en data. Tijdens de openingstalkshow wordt nog maar eens bevestigd dat de balans in de huisartsenpraktijk behoorlijk op de proef wordt gesteld. TEKST: MIR JAM STREEFKERK // FOTOGR AFIE: DAVID JAGERSM A

at komt doordat huisartsen in de afgelopen jaren veel meer taken hebben gekregen, maar natuurlijk ook door de coronacrisis, zegt LHVvoorzitter Ella Kalsbeek. 'Huisartsen konden de afgelopen maanden niet geven wat ze normaal geven. Ze worstelden met waar ze wel en niet langs konden gaan. Ze konden mensen niet doorverwijzen. En ze hadden sommige mensen die ze pas na de eerste golf zagen, graag twee maanden eerder gezien. Dat doet echt pijn.'

◼◼ AKELIGE VERHALEN Huisartsen kampen op twee vlakken met balans, zegt Kalsbeek: de balans tussen werk en privé en de balans

binnen het werk zelf. 'Als arts wil je het liefst tijd en aandacht geven aan de mensen waar je iets toe te voegen hebt. Ik hoor soms akelige verhalen van huisartsen die dagen bezig zijn om mensen opgenomen te krijgen, dat brengt frustraties met zich mee.' Huisartsen verwachten een extra druk najaar, zo blijkt uit de onlangs gehouden onderzoek. 'Het grote probleem is de cascade aan quarantaines', zegt Kalsbeek. 'Als je getest wordt, moet je thuisblijven. Dat is een rampenplan voor ons, maar ook voor de politie en het onderwijs. Je hoort al van praktijken die gesloten moeten worden, simpelweg omdat er geen mensen zijn.'

de Dokter 5/2020

Napraten met schrijver Hanna Bervoets over het deurknopprincipe

LHV ONLINE HUISARTSENDAG

‘ Ik kan nu veel relaxter werken’ Meer tijd voor de patiënt: hoe doe je dat? Huisartsen Leila Hopman-Benkaddour, Ronald Roothans en Roel Smeijsters vertellen in een van de deelsessies tijdens de LHV Huisartsendag hoe lean werken, de specialistisch verpleegkundige en het 15-minutenconsult hen helpt. 'Ik kan nu een ontspannen en fijne dokter zijn.'

D Workshop over de do's en don'ts van een eigen huisartsenpraktijk

at huisartsen op ideeën zitten te wachten om meer tijd vrij te maken voor de patiënt, blijkt wel uit de reactie op de eerste stelling die gespreksleider Lisa Peters aan de kijkers thuis voorlegt. 92 procent zegt dat hij of zij meer tijd nodig heeft om het goede gesprek met de patiënt te kunnen voeren.

15-minutenconsult 'Gewoon doen', luidt het advies van Roel Smeijsters, huisarts in Munstergeleen. Sinds een paar jaar houdt hij alleen nog maar 15-minutenconsulten. 'Ik vind het een fijne verandering om niet iedere keer dat gestreste gevoel te hebben. Dit leidt echt tot een happier professional.' Om dat voor elkaar te krijgen huurt hij meer waarneming en ondersteuning in. Eerst betaalde Smeijsters de langere consulten uit eigen zak, nu doet zijn praktijk mee aan een pilot van zorgverzekeraar CZ. 'Qua inkomsten merk ik er nu dus niets van, maar ook als de pilot straks is afgelo-

pen ga ik hiermee door. Ik kan nu op een veel relaxtere manier werken.'

Verpleegkundig specialist Ronald Roothans, huisarts in Breda heeft een verpleegkundig specialist in dienst en zou absoluut niet meer zonder willen. 'Ik kan meer tijd voor de patiënt vrijmaken doordat zij mij werk uit handen neemt. Daardoor kan ik een ontspannen en fijne dokter zijn. Ik lever goede zorg en de patiënt is er enorm mee gebaat.' De verpleegkundig specialist doet consulten met eenvoudigere problematiek. 'Ik ben in de buurt als ze me nodig heeft. En als een patiënt erop staat om mij zelf te zien, doen we dat. Daar maak ik geen strijd van.'

Lean werken Leila Hopman-Benkaddour is huisarts in Nijmegen. 'Om tijd te besparen zijn wij lean gaan werken. We hebben daarvoor (lees verder op volgende pagina) Huisarts Leila HopmanBenkaddour bespaart tijd met lean werken

de Dokter 5/2020

Huisarts Roel Smeijsters de hele organisatie doorgelicht. Als ik nu tijdens een consult iets nodig heb, grijp ik bijvoorbeeld niet meer mis. Dat scheelt je al snel een halve minuut, en dat is tijdens een consult best veel.' Lean werken zorgde ervoor dat haar praktijk ook tijdens corona goed bleef draaien. 'We zijn toen begonnen met 15-minuten consulten, e-consulten, en deden veel meer telefonische consulten. We merken dat we er in inkomsten niet op achteruit zijn gegaan. Ik geloof er dus zeker in dat je ook zonder extra financiële steun meer tijd kunt vrijmaken voor de patiënt.'

Meer gedoe Met de stelling ‘Meer personeel levert mij extra gedoe op’ zijn de drie het roerend oneens – evenals de helft van de kijkers. Smeijsters: 'Je hebt het dan over opgeleide mensen, die een heleboel weten. Het is een vooroordeel om te denken dat je die mensen continu opdrachten moet

geven. Als je dat een klein beetje durft los te laten, zie je dat mensen enorm kunnen groeien in hun rol.' Gespreksleider Peters vraagt tot slot of de drie nog een tip hebben voor de mensen thuis. 'Neem de tijd om elke dag te lunchen met de mensen uit je team', adviseert Smeijsters. 'Dan laad je je batterij weer op.' Hopman-Benkaddour: 'Zoek de balans tussen wat je wil en wat kan, investeer in je collega’s. Oplossingen zitten vaak in kleine dingen.' Roothans’ tip is kort maar krachtig. 'Stuur op cultuur. Want die cultuur bepaalt waar je samen op uitkomt.' Meer inspiratie opdoen? Op www.meertijdvoordepatient.nl vind je naast de verhalen van Hopman-Benkaddour, Roothans en Smeijsters nog veel meer mooie voorbeelden van huisartsen die erin slagen meer tijd voor de patiënt te maken.

Huisarts Ronald Roothans

En dat terwijl de rol van de huisarts tijdens deze crisis cruciaal bleek. Kalsbeek: 'Mensen realiseren zich nog te weinig hoe ongelooflijk belangrijk de eerstelijn is. De meeste mensen die corona hebben zijn thuis en krijgen zorg van de huisarts.' ◼◼ PINGPONGGENEESKUNDE Volkskrant-columnist en waarnemend huisarts Danka Stuijver uit haar zorgen. 'We stevenen af op een zorginfarct. Er zijn al krimpgebieden waar geen huisarts meer is en wij blijven als een hamstertje in een rad hetzelfde doen.' De overheid kan volgens Stuiver een belangrijke rol spelen bij het verbeteren van de balans. Door een einde te maken aan de pingponggeneeskunde. 'De zorg is nu een log, inflexibel en inefficiënt systeem met dikke muren tussen de lijnen, die het gevolg zijn van ons financiële systeem. We gooien mensen heen en weer over die muren, maar we moeten raampjes maken. Rechtstreekse communicatiekanalen realiseren. Daar moeten op overheidsniveau de voorwaarden voor worden gecreëerd.' ◼◼ AAN DE WANDEL Mathijs van der Poel is een dorpsdokter in de stad. Hij heeft een huisartsenpraktijk in Rotterdam-West, een wijk die hij door en door kent. Niet al-

de Dokter 5/2020

LHV ONLINE HUISARTSENDAG

Ruim 500 huisartsen deden mee vanuit huis, tuin of werkplek

Weet u alles over declareren? LHV-experts zetten de vijf belangrijkste tips op een rij.

leen omdat hij er opgroeide, ook omdat hij de wijk actief opzoekt. 'Ik gun iedere patiënt zijn dorpsdokter en daarvoor zoek ik ook de media op. Ik hoop dat de LHV blijft opkomen voor de belangen van de ouderwetse praktijkhoudende huisarts.' Omdat Van der Poel preventie en leefstijl belangrijk vindt, richtte hij samen met Anna Huisman stichting Looprecept op. Daarmee moedigt hij andere huisartsen aan om net als hij te gaan wandelen met patiënten. 'Ik verwacht niet dat alle collega’s die nu met pantoffels op de bank zitten loopambassadeur worden. Maar als iemand in je team het leuk vindt, kun je dit regelen.'

◼◼ SAAMHORIGHEID Ronnie van Diemen is sinds een paar maanden directeur-generaal Curatieve zorg op het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Wat ziet zij als de grootste uitdaging voor de huisarts? 'Dat je als huisarts midden in de wijk blijft staan en de patiënt achter de vraag kent. Dat is altijd de kracht van de huisarts geweest en vanuit VWS zullen we moeten kijken hoe we dit kunnen faciliteren. Maar ook dit gaat weer over balans: om in Den Haag meer regie te kunnen nemen moeten we goed luisteren naar de zorg.' ¶

‘Cijfers verzamelen vanuit het HIS en elders beschikbaar, om in te zetten voor het typeren van de leefstijl en communicatiestijl van patiënten’

Huisarts Lidwien Boons, in de workshop Duurzame huisartsenpraktijk: ‘Elke actie is niet alleen goed voor de aarde, maar uiteindelijk ook voor je lichaam’

De online LHV Huisartsendag is helaas niet terug te kijken. Teruglezen kan wel, in het e-magazine over deze middag. We zien u volgend jaar graag live terug op zaterdag 2 oktober 2021.

LHV.VERSLAGVANDEDAG.NL de Dokter 5/2020

mijn praktijkstart Hoe kijken huisartsen terug op de start van hun eigen praktijk? Welke plannen zijn er voor de toekomst? En welk advies hebben zij voor andere starters? Anne Marike van Ee-Van Laar over haar praktijkstart in Genderen.

â&#x20AC;&#x2DC;Nog nooit zo makkelijk om een passende praktijk te vindenâ&#x20AC;&#x2122; 28

de Dokter 5/2020

WIE

Lang gezocht naar deze praktijk? ‘Het is nog nooit zo gemakkelijk geweest om een passende huisartsenpraktijk te vinden als in deze tijd. Je hebt het nu echt voor het kiezen, ook als je een nul-praktijk wilt starten. Er zijn genoeg plekken met te weinig huisartsen. In 2014 heb ik de opleiding afgerond. Na twee jaar waarneming ben ik op zoek gegaan naar een eigen praktijk, het liefst in de buurt van Gouda. In oktober 2016 zag ik op HAweb een bericht van Gerrit Roelofs. Hij zocht een opvolger voor zijn solopraktijk in Genderen. Dat was een praktijk zoals ik die het liefst wilde: kleinschalig en op het platteland. Ik heb een afspraak met Gerrit gemaakt en het klikte meteen. Vanaf april 2017 ben ik steeds meer dagen in zijn praktijk gaan werken, per 1 januari 2018 heb ik de praktijk overgenomen. Gerrit zei bij het kennismakingsgesprek meteen dat hij het belangrijk vond dat ik in de buurt zou komen wonen. Hij zei: ‘Genderen ligt op een eiland tussen rivieren. Als de pont niet vaart of er staat een file bij de brug, duurt het veel te lang voor je hier bent.’ Dat snapte ik helemaal. Ik vind het ook belangrijk om feeling te krijgen met de mensen in deze omgeving. Wij wonen nu in Drongelen, zeven minuten rijden van Genderen. Ik kom wel eens een patiënt tegen als ik niet aan het werk ben, maar dat vind ik niet erg. Als iemand me als dokter aanspreekt, zeg ik: “Bel maar even met de assistente.” Al was het maar om te voorkomen dat ik iets vergeet.’

FOTO: ERIK VAN DER BURGT

Veel veranderingen doorgevoerd? ‘Het eerste jaar was de praktijk nog aan huis bij Gerrit. Daarna zijn we naar een nieuw pand verhuisd. Ik heb echt geluk gehad, want ik kreeg de kans om de praktijk in samenwerking met het dorpshuis te bouwen. Dat heeft mij heel veel zorgen bespaard. We zitten centraal in Genderen, zijn goed bereikbaar en hebben behoorlijk de ruimte. We hebben nu drie behandel-/spreekkamers in plaats van één, waardoor de praktijkverpleegkundigen en assistentes een eigen spreekuur kunnen draaien. Doordat zij taken overnemen, kan ik meer tijd besteden aan patiënten met complexe hulpvragen. En die zijn er steeds meer. Ook leiden we doktersassistenten op.

Ik heb de consulten verlengd van 10 naar 15 minuten. Ik heb maar niet afgewacht tot het van de zorgverzekeraar mocht. Ik heb de dag wat anders ingedeeld waardoor ik die tijd wel weer inhaal. ‘s Middags heb ik bijvoorbeeld samen met de assistente een 5-minuten spreekuur voor eenvoudige klachten. In een langer consult kan ik ook meteen de administratieve dingen regelen. Dat bespaart aan het eind van de dag weer tijd.’

Is een solopraktijk nog wel te doen? ‘Voor mij is dit ideaal. De praktijk is met 2200 patiënten precies groot genoeg. Ik heb inmiddels bijna alle patiënten een keer gezien. Ik werk vijf dagen, op maandag samen met een waarnemer. Daar kan ik dan ook mee sparren over een casus. Verder werk ik heel prettig samen met twee andere huisartsenpraktijken in de buurt. We nemen voor elkaar waar. Elk van ons heeft één vaste middag in de week vrij en om de beurt de vrijdagmiddag. Ik hoef dus nooit over vervanging in te zitten, ook niet bij vakanties, en ik kan altijd met ze overleggen als ik ergens mee zit. De zorggroep in Den Bosch geeft ook heel goede ondersteuning. Al solist hoef je zeker niet alles alleen te doen.’

Plannen voor de toekomst? ‘Ik zou het leuk vinden om op het gebied van ketenzorg nog meer samen te werken met collega’s in de buurt, bijvoorbeeld door gebruik te maken van elkaars praktijkondersteuners. Ook wil ik graag meer zorg in de praktijk houden door patiënten actiever van de tweede naar de eerste lijn te halen, bijvoorbeeld voor controles en bloedprikken. Dat bespaart patiënten een bezoek aan het ziekenhuis. Wellicht ga ik het spreekuur uitbreiden naar de avond, maar dat moet ik dan wel kunnen compenseren door overdag minder spreekuren te doen.’

Jouw beste tip voor starters? ‘Een gesprek over de overname van een praktijk heeft al snel iets van een sollicitatiegesprek, waarbij beide partijen heel erg hun best doen. Ga ook eens even gewoon koffiedrinken en voelen of het klikt. Want dat zegt ook iets over de match met de praktijk. Als het klikt, wordt de overname voor beiden veel makkelijker.’ ¶

de Dokter 5/2020

Anne-Marike van Ee-van Laar (40) Huisarts in Genderen (gemeente Altena), 2200 patiënten

WAAR Anne-Marike van Ee-van Laar heeft per 1 januari 2018 de praktijk overgenomen van de inmiddels gepensioneerde Gerrit Roelofs. De praktijk ligt in Genderen, een dorp tussen rivieren.

AMEEDIC ‘De naam van mijn praktijk is AMEEdic. Toen ik waarnemer werd, heb ik die naam samen met mijn vader bedacht. Met een opvallende naam ben je goed te vinden op internet. AM zijn mijn voorletters, EE mijn achternaam en Medic een informeel Engels woord voor dokter.’

KEUTERBOERDERIJ ‘We hebben in Drongelen een boerderijtje gevonden met een flinke lap grond. Daar wonen we met onze vier kinderen, een paar pony’s, geiten, kippen en een varken. Mijn man Wilco runt de hele menagerie; sinds de verhuizing is zo onze taakverdeling. Zijn we allemaal gelukkig mee.’

JOUW START IN DEZE RUBRIEK? Heb je de afgelopen twee jaar een praktijk overgenomen of ben je zelf een praktijk gestart? En wil je jouw ervaring delen met lezers van De Dokter? De redactie komt graag met je in contact. Mail je gegevens dan naar dedokter@lhv.nl o.v.v. 'mijn praktijkstart'.

‘Een combi van digitaal en fysiek overleg heeft de toekomst’ Samenkomen kan weer, zij het op veilige afstand. Betekent dat het einde van digitale overleggen? Daar lijkt het niet op. Vooral voor informatieve of besluitvormende overleggen zijn veel huisartsen overtuigd van de voordelen van een videoverbinding. ‘We zagen nieuwe gezichten bij de kringledenraad.’ Belangrijke voorwaarde: goede voorbereiding. TEKST: BERBER BIJM A // BEELD: SIMONE MICHELLE

en fysieke kringvergadering zit er voorlopig niet in, zag Tanja van der Zwaal dit voorjaar. Vanuit het Rotterdamse LHV-bureau verkende ze de mogelijkheden van een digitale kringvergadering. ‘Door noodwetgeving is het mogelijk om digitaal besluiten te nemen op vergaderingen, zodat de verenigingsdemocratie door kan gaan. We stonden voor de keus om kringbesluiten via HAweb te regelen óf de kans aan te grijpen digitaal samen te komen.’ Het LHV-kantoor in Rotterdam ondersteunt vier kringen. Van der Zwaal bereidde voor drie daarvan een digitale kringledenraad voor. Ze nam allereerst – via een webinar – kennis van relevante spoedwetgeving. ‘Digitale besluitvorming op vergaderingen moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Er moet bijvoorbeeld vooraf gelegenheid zijn om stukken in te zien, daar vragen over te stellen én kennis te nemen van de antwoorden. Van der Zwaal stelde een draaiboek op voor de voorbereiding en uitvoering van een digitale kringvergadering. ◼◼ DISCUSSIE VOORAF Een belangrijk verschil met een gewone kringvergadering is dat de discussie bij een digitale bijeenkomst deels naar voren wordt gehaald. ‘We hebben de

deelnemers een agenda gestuurd met per agendapunt een samenvatting, geschreven door de betreffende portefeuillehouder’, vertelt Van der Zwaal. ‘De online vergadering zelf leent zich niet zo goed voor discussie doordat je – in ons geval – met twintig tot veertig deelnemers zit. Daarom hebben we de discussie grotendeels vooraf op HAweb gevoerd. Onze voorjaarsvergaderingen gaan altijd over het financiële en inhoudelijke jaarverslag. Daar zaten geen zware discussiepunten in. Voor de meer inhoudelijke vergaderingen is digitaal vergaderen misschien lastiger.’ ◼◼ OPKOMST De opkomst en de betrokkenheid bij de digitale kringvergaderingen waren prima, stelt Van der Zwaal. ‘Ik zag namen van mensen die gewoonlijk niet op een kringvergadering komen. Dat was ook deels een doel van het online vergaderen: huisartsen heel laagdrempelig de mogelijkheid bieden om een kringledenraad te volgen. Je hoeft niet te reizen, geen oppas te regelen, het duurt niet al te lang. Dat zijn voor veel mensen toch belangrijke voordelen. Aan de andere kant: normaal beginnen we de kringvergadering met een buffet. Dat sociale aspect mist iedereen toch wel.’

de Dokter 5/2020

Hagro-vergadering via Skype

‘ SKYPE IS EFFICIËNT, MAAR ELKAAR ZIEN IS VEEL LEUKER’

ireille Verhoeven, huisarts in Vught: ‘Onze hagro met dertien huisartsen is heel actief. We zien elkaar gewoonlijk iedere maand: de ene keer met een lunch, de andere keer op een avond bij iemand thuis. Toen de coronacrisis begon, was dat natuurlijk in één keer anders. Vught zat aan de rand van de brandhaard en er moest van alles worden geregeld, waaronder een isolatiepost. Bovendien veranderde alles voortdurend. In de eerste weken hadden we dagelijks hagro-overleg via Skype. Op een gegeven moment zijn we overgegaan op twee keer per week, tot de zomervakantie. De gewone hagro-onderwerpen, bijvoorbeeld wat er speelt op de huisartsenpost of in de zorggroep, de komst van nieuwe collega’s, jeugdzorg of ouderenzorg, stonden minder op de agenda. Maandenlang stond alles vooral in het teken van corona. Het hagro-diner hebben we vooreerst maar afgelast. Alle huisartsen van Vught bij elkaar aan tafel – dat risico kunnen we gewoon niet nemen. En je zendt er geen goed signaal mee uit. De komende tijd moeten we zien hoe we verder gaan met onze vergaderingen. Dat zal eerst nog wel via Skype zijn. Op zich een prima tijdelijke oplossing, want het zijn wel efficiënte besprekingen. De meeste hagro-leden vinden: digitaal vergaderen als het moet, weer bij elkaar komen als het kan. Want elkaar zien is uiteindelijk toch veel leuker en levert meer op.’

Digitaal FTO via Zoom

‘ FTO KAN PRIMA DIGITAAL’

atricia Westbroek, huisarts in Culemborg: ‘Na een paar maanden bijna alleen maar met corona bezig te zijn, werd het tijd om ook de gewone dingen weer op te pakken. De nieuwe standaard voor urineweginfecties leek mij een goed onderwerp voor het FTO, dat we gewoonlijk zes of zeven keer per jaar hebben. Ik was niet aan de beurt om het FTO te organiseren, maar als EKC’er voelde ik extra verantwoordelijkheid om ermee aan de slag te gaan – digitaal dus. Samen met mijn eigen apotheker heb ik de bijeenkomst voorbereid met beschikbaar materiaal. Vervolgens hebben we het digitale FTO samen geleid. Net als op een gewoon FTO hebben we de gegevens over wat wij als huisartsen voorschrijven, naast de nieuwste NHG-richtlijn gelegd en op basis daarvan besproken wat beter kan. Daarnaast had ik een Kahootkennisquiz ingericht. Dat deden we overigens anders ook weleens op een FTO; een quiz doet het altijd goed. Voor mij was de grote uitdaging: krijg ik dit online gepresenteerd, werkt dit allemaal in Zoom? Ik heb het thuis eerst met mijn man uitgeprobeerd, elk op een verschillende verdieping. Ik ben best wel een digibeet, daardoor voelde ik als EKC’er extra verantwoordelijkheid om dit te doen. Als ik het kan, kunnen de anderen het ook. We hadden flink wat deelnemers: zestien huisartsen en drie apothekers. Dat niemand hoefde te reizen zal meegespeeld hebben, maar mensen waren denk ik ook gewoon nieuwsgierig én blij dat het even over iets anders ging dan corona. Het was ontzettend leuk om elkaar in die rare weken weer even te zíen, al was het dan via een schermpje. De grootte van de groep was goed te doen. Het mooie is dat je in Zoom mensen in groepjes uiteen kunt laten gaan, in een break out room. Dat werkt prima. Voor een eerste keer ging het al met al best goed. Enig nadeel vind ik dat het allemaal niet te lang moet duren. Wij hadden een uur voor presentatie en kennisquiz en daarna een kwartier om te discussiëren en afspraken te maken. Dat lukte overigens wel goed. De belangrijkste voorwaarden om een digitaal FTO te laten slagen, zijn grotendeels dezelfde als voor een ‘gewoon’ FTO: een aansprekend onderwerp, medewerking van de apotheker en een goede voorbereiding. De deelnemers waren allemaal tevreden. Als het FTO plaatsvindt op een dag dat je niet werkt of niet op de praktijk bent, kun je toch vrij gemakkelijk meedoen, zonder reistijd. Ik denk niet dat we ons FTO nu altijd digitaal blijven doen, want je mist wel wat interactie. Maar een combi zou prima zijn.’

‘De discussie

hebben we grotendeels vooraf op HAweb gevoerd’

de Dokter 5/2020

a dv er t en t ie

Online behandelen: hoe werkt dat? Een onlinebehandeling is meer dan alleen videobellen. De behandeling wordt bij ons ook ondersteund met e-health, apps en chatfuncties en zo nodig gecombineerd met face to face gesprekken. Uw patiënt kan direct in zorg en zelf aan de slag. Dat is hoe online behandelen bij ons werkt.

Geen wachtlijst dus direct zorg voor uw patiënt. Benieuwd hoe online behandelen ook voor uw patiënt werkt? Kijk op parnassiagroep.nl/verwijzers. 







parnassiagroep

◼◼ DUIDELIJKE ROLVERDELING Voor de digitale kringledenraad was vooraf een duidelijke rolverdeling besproken, vertelt Van der Zwaal. ‘Een week van tevoren namen we met het kringbestuur de vergadering door en maakten we procesafspraken. Ook de technische kant hadden we goed voorbereid, zodat dat vrijwel vlekkeloos verliep. Een van de leerpunten was dat het goed is om aan het begin van de vergadering bij alle deelnemers het geluid uit te schakelen. Dat voorkomt dat je allemaal hoort dat iemand het Journaal op de achtergrond aan heeft, of dat je een telefoon of een kind hoort. We merkten dat de deelnemers prima meededen en regelmatig vragen stel-

den via de chat.’ Een van de bestuursleden zorgde ervoor dat de vragen die op de chat gesteld werden, ook in de vergadering beantwoord werden. De deelnemers waren tevreden over de digitale vergadering, bleek uit een korte enquête achteraf. Dit najaar organiseert het Rotterdamse LHV-bureau weer diverse digitale vergaderingen voor de aangesloten kringen. ‘Fysiek bijeenkomen willen we niet afschaffen’, zegt Van der Zwaal. ‘Mogelijk komen we uit op een combi: de meer zakelijke vergaderingen, met korte punten, digitaal en daarnaast zo nu en dan bij elkaar komen voor een stevige discussie.’ ¶

Intervisiebijeenkomst met kaderartsen ouderenzorg via Microsoft Teams

‘ MAKKELIJKER EEN SPREKER VAN VER UITNODIGEN'

lvira Schouten, huisarts in Bennekom: ‘We hebben een intervisiegroep met kaderhuisartsen ouderenzorg en specialisten ouderenzorg met een kaderopleiding eerste lijn. In mei stond een bijeenkomst gepland over de Wet Zorg en Dwang. Die was toen al vijf maanden van kracht en we wisten er nog relatief weinig van, dus we wilden de bijeenkomst graag door laten gaan. Dan maar digitaal. Achteraf was het aantal deelnemers, achttien, iets te groot om het digitaal te doen. Het eerste uur van de bijeenkomst was vooral informatief. Dat ging prima, op een paar technische ongemakken na. Het tweede uur was bedoeld voor intervisie en dat kan toch echt beter in een kleinere groep. Ik denk dat mensen in een kleinere groep sneller open zijn. Voor een open gesprek kan het ook erg helpen als mensen elkaar al behoorlijk goed kennen, zoals in onze intervisiegroep het geval was. Anders kan het ongemakkelijk worden. Ik was blij dat we de bijeenkomst door hebben kunnen laten gaan, maar denk ik dat we scherper hadden kunnen zijn op de randvoorwaarden. Het aantal deelnemers, maar ook de techniek. We hadden een paar keer technische problemen. Dat is echt storend. Juist bij intervisie is het belangrijk dat je elkaar leest, ook fysiek. Dan is een beeldverbinding wel wat een handicap. De non-verbale communicatie is belangrijk, en die zie je via een scherm maar gedeeltelijk. Toch denk ik wel dat intervisie via een videoverbinding kan. Er zijn ook internationale intervisiegroepen, die spreken altijd zo met elkaar. Een gigantisch groot voordeel vind ik dat je met beeldbellen geen reistijd hebt. Je kunt eerst de kinderen nog mee naar bed brengen en dan de computer aanzetten. De balans tussen de moeite die je moet doen en wat het je oplevert, is simpelweg beter. Mede daardoor was de presentie in onze intervisiegroep ook groter dan normaal. En een beeldverbinding maakt het makkelijker om een spreker van ver uit te nodigen, die anders wellicht niet was gekomen. Ik zie mensen het liefst live, maar op enige afstand is digitaal overleggen een prima alternatief, zeker voor informatieve bijeenkomsten.’

TIPS VOOR DIGITAAL VERGADEREN Digitaal vergaderen is een prima alternatief voor fysiek samenkomen, mits goed voorbereid en uitgevoerd. Tanja van der Zwaal van het LHVregiobureau Rotterdam deelt haar tips voor vergaderen, met een aantal specifieke tips voor kringvergaderingen. ● Laat een digitaal overleg niet te lang duren, na 5 kwartier wordt de concentratie een stuk minder ● Zorg voor goede inhoudelijke voorbereiding, door deelnemers tijdig een agenda te sturen met per agendapunt wat inhoudelijke informatie en – zonodig – te bespreken vragen ● Probeer de techniek van tevoren uit, bijvoorbeeld met een paar collega’s, medebestuursleden of huisgenoten ● Zorg voor een goede taakverdeling tijdens de vergadering: degene die de inhoudelijke leiding heeft, moet zich niet over de techniek druk hoeven maken en andersom Bij besluitvorming op kringniveau: ● Begin 4 tot 6 weken van tevoren met de voorbereiding, bij voorkeur met een draaiboek

● Hou bij de vergadering rekening met de voorschriften uit de coronaspoedwet ● Gebruik een uitgebreide agenda, met per agendapunt een tekstje over de inhoud van het punt, het doel – bijvoorbeeld informerend of besluitvormend – en een aantal vragen aan de deelnemers ● Overweeg om discussies over agendapunten zoveel mogelijk vooraf te laten plaatsvinden, bijvoorbeeld via HAweb ● Bij een vergadering met veel deelnemers kan de volgende taakverdeling handig zijn: een inhoudelijk voorzitter, iemand die de chat bijhoudt en iemand die verantwoordelijk is voor de (Powerpoint-)agenda ● Sla de chat op om eventueel achteraf nog vragen te kunnen beantwoorden

Het draaiboek van LHV-bureau Rotterdam voor digitale kringvergaderingen is op te vragen bij Tanja van der Zwaal: t.van.der.zwaal@lhv.nl

de Dokter 5/2020

a dv er t en t ie

LHV Nieuws Volgt u de LHV al?

e LHV is ook actief op Twitter, Facebook en LinkedIn. Op het Twitteraccount @LHVhuisartsen attenderen we u op mediaoptredens, actualiteiten, de laatste plekken bij een scholing van de LHV Academie en andere wetenswaardigheden. Volgt u ons al?

WELKE NZA-TARIEVEN WIJZIGEN IN 2021?

l i f Aanvraag bonus voor zorgpersoneel

e bonusregeling voor zorgpersoneel, als dank voor hun inzet tijdens de beginperiode van de COVID-19-uitbraak is ook van toepassing op de huisartsenpraktijk en huisartsenposten. Het gaat om een uitkering van 1.000 euro netto. Werkgevers kunnen tot 29 oktober de bonus voor hun medewerkers aanvragen. Het aanvragen van de bonus gaat via een speciaal subsidieloket van DUS-I (Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen). Daar vindt u ook meer informatie over de voorwaarden en een handreiking over hoe u als werkgever de aanvraag precies kunt doen. U moet de aanvraag voor 29 oktober indienen. Gezien de beperkte tijd, adviseren we u om snel te starten met de selectie van werknemers waarvoor u een bonus wilt aanvragen en het verzamelen van de benodigde gegevens. e bonusregeling op hoofdlijnen, zaken om D rekening mee te houden en een link naar het online subsidieloket van DUS-I vindt u op www.lhv.nl

e LHV spreekt regelmatig met de NZa over de bekostiging van de huisartsenzorg. Dat heeft ook dit jaar weer geresulteerd in enkele wijzigingen. Het inschrijftarief tot 65 jaar stijgt van € 16,54 naar € 17,14. Het consulttarief vanaf 5 minuten en korter dan 20 minuten stijgt van € 10,15 naar € 10,51.

NIEUWE TARIEVEN CORONANIEUWS VOOR HUISARTSEN

p de LHV-website vindt u de meest actuele informatie voor huisartsen over COVID-19. Van ontwikkelingen in het testbeleid, het organiseren van vaccinatiespreekuren tot praktische tips voor bijvoorbeeld de inrichting van uw huisartsenpraktijk. Ook verwijzen we u in een compact overzicht naar andere informatiebronnen en het tijdstip van het eerstvolgende webinar. www.lhv.nl

Voor vaccinaties op verzoek van de patiënt (bijvoorbeeld meningokokkenvaccinatie of pneumokokkenvaccinatie op eigen verzoek), komt een nieuw tarief van € 15,46 per 5 minuten. De patiënt betaalt dit bedrag zelf. Er komen aparte consulttarieven voor huisartsenzorg aan patiënten die tijdelijk in Neder-

de Dokter 5/2020

land verblijven en geen Nederlandse zorgverzekering hebben, zoals buitenlandse toeristen en een deel van de expats. Voor SCEN-consultaties op de Waddeneilanden komt met ingang van 2021 een apart tarief. De LHV is nog met de NZa en het CIZ in overleg over de tarieven voor intensieve zorg. Door de coronacrisis zijn deze overleggen vertraagd. Verder zijn we nog met de NZa in overleg over een tarief voor extra lange consulten en over het tarief voor euthanasie. Een volledige tabel met alle door de NZa vastgestelde tarieven vindt u op www.lhv.nl. U vindt ze eind dit jaar ook terug in de LHV Declareerwijzer 2021.

a dv er t en t ie

Hier stond een advertentie

LHV Nieuws

De LHV Academie brengt u verder

WELKE NASCHOLING VOLGT U DIT NAJAAR? Bij de LHV Academie kunt u kiezen uit een gevarieerd aanbod aan nascholingen, zowel fysiek als online. Op een van onze locaties of bij u in de praktijk. Uiteraard nemen wij en onze trainers de geldende richtlijnen en hygiënemaatregelen in acht, en wordt er met kleine groepen gewerkt.

GESPREKSTECHNIEKEN BIJ BEELDBELLEN Beeldbellen vraagt andere vaardigheden dan als een patiënt bij u in de spreekkamer zit. Hoe gaat u op afstand bijvoorbeeld om met angstige patiënten of bezorgde ouders? In deze online Zoom-training oefent u in een klein groepje huisartsen uw casus met een acteur.

Online via Zoom: op ma 19 oktober en ma 16 november is nog plek beschikbaar

‘Door de cursus ben ik me meer bewust van mijn eigen mimiek’

‘Je kunt de theorieën gelijk op jezelf toespitsen’ DE (ZICHZELF) COACHENDE HUISARTS Meer plezier in uw werk, minder stress én effectievere communicatie met patiënten en collega’s Kom erachter hoe een coachende houding u hierbij helpt en krijg praktische tools waarmee u direct aan de slag kunt. Inclusief een individueel coachgesprek.

Datum: 5 november (Oostzaan), of op aanvraag met minimaal 5 deelnemers op uw locatie.

EFFICIËNTE CONSULTVOERING Uitloop van een spreekuur is vervelend, zowel voor de patiënt als voor uzelf. Tijdens deze interactieve workshop leert u doelen en prioriteiten stellen en maakt u kennis met gesprekstechnieken. Zodat u uw consulten zo efficiënt mogelijk benut en voortaan wél binnen de tijd blijft.

Datum: 1 december (Zwolle), of op aanvraag met minimaal 5 deelnemers op uw locatie.

‘Een interactieve cursus met leuke tips die handvatten bieden voor de praktijk’

Meer workshops vindt u op www.lhv. nl/lhv-academie. Heeft u vragen of wilt u advies? Neem gerust contact met ons op om de (online) mogelijkheden te bespreken via academie@lhv.nl of (085) 048 00 00.

UBO registreren bij Kamer van Koophandel

uisartsen die praktijkvoeren in een BV of maatschap moeten in het ‘ultimate benificial owner’ (UBO) register aangeven wie de belanghebbenden zijn in hun praktijk. Deze in 2019 goedgekeurde wetgeving moet inzicht geven in wie we belanghebbenden zijn in de onderneming.

Gelukkig worden dit in de toekomst voorkomen met dit register. Elke ondernemer kan straks UBO-gegevens opvragen bij de Kamer van Koophandel. Daarmee wordt voor elke ondernemer transparant met wie hij zaken doet. Zo heeft dit register ook voor u voordelen.

Brief De LHV vindt het een onwenselijke administratielast als huisartsen deze gegevens nog vaker zouden moet verstrekken.

Heeft u een BV of (kosten)maatschap, dan krijgt u vanzelf een brief van de Kamer van Koophandel. U heeft nog tot 27 maart 2022

de Dokter 5/2020

de tijd om de registratie te doen. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Met snel aanmelden voorkomt u dat u in de toekomst nog UBO-gegevens moet delen. Start u nu een praktijk in een BV of maatschapsvorm? Dan is registratie in het register één van de stappen die u moet zetten. De juristen van de LHV hebben een overzicht gemaakt met de belangrijkste informatie voor u als huisarts. U vindt deze veelgestelde vragen over de UBO-registratie op www.lhv.nl

wisselcolumn Sasja Verhoeff, huisarts in Waardenburg ‘Pijn is fijn’

‘O jee, gaat die naald erin?’

Opeens komt er een “spoedgevalletje” tijdens het spreekuur. Een gespierde jongeman met een wond op zijn onderbeen gaat zitten op de onderzoeksbank. ‘Tja, dat moet gehecht worden’, deel ik hem mee. Terwijl ik de verdovingsspuit klaarmaak, vraagt hij me iets. Ik draai me om en zie twee grote ogen kijkend in de richting van de spuit. 'Ojee, gaat die naald erin?' ‘Nee hoor, dit is de opzuignaald,’ antwoord ik geruststellend. ‘Dus de volgende wordt nog groter?’ Zijn gezicht wordt bleek en hij valt naar achteren op de bank. Als de jongen bijkomt, vraag ik mezelf af of dit onder het kopje ‘kleinzerigheid’ valt. Waarschijnlijk is hier meer sprake van angst, maar zo’n gespierde vent is toch niet bang voor een klein prikje? Als ik hem voorzichtig de verdoving geef, klemt hij met een verbeten

de Dokter 5/2020

gezicht de tafel stevig vast. Mijn eindconclusie wordt bevestigd, het staat nu 1 – 1. Tegen het einde van de ochtend is een man van in de zestig tussen het spreekuur geplaatst. Hij heeft sinds halverwege gistermiddag niet kunnen plassen. Op weg naar de behandelkamer opent zijn echtgenote al de anamnese. ‘Ik heb alles geprobeerd dokter. Meer water laten drinken, de kraan laten lopen, maar het komt maar niet.’ ‘Ik zal een urinekatheter bij u aanbrengen en dan bent u ervan verlost’, zeg ik met een zelfverzekerde glimlach. Met veel moeite probeer ik de katheter langs zijn prostaat te schuiven. Mijn glimlach verandert in een frons. Het pijngedrag van de man werkt niet mee. ‘Ik weet dat dit voor u geen fijn gevoel is, maar blijft u alstublieft stilliggen.’ Zijn vrouw schiet mij te hulp: ‘Hans, verman jezelf even! Anders krijgt de dokter het niet voor elkaar.’ ‘Dat probeer ik’, snauwt hij haar toe. ‘Maar het doet hartstikke zeer!’ Op dat moment verschijnt eindelijk urine in de zak. Ik zucht. Ook beide echtelieden halen opgelucht adem. Het staat nu wel mooi 2 – 1 voor de vrouwen. Terwijl ik het consult noteer in het medisch dossier, loopt mijn assistente binnen. ‘Eh Sasja, ik snap nu waarom ik mijnheer Nikkelkoop door de hele praktijk hoorde. Had je dit niet nodig?’ Ze houdt een spuit met verdovingsgel voor m’n neus. Mijn gezicht verschiet van kleur... toch maar twee bonuspunten aan de mannen geven? ¶

FOTO: ROB TER BEKKE

et verbazing las ik een poos geleden dat vrouwen een lagere pijndrempel zouden hebben dan mannen. Ik besloot die ochtend de proef op de som te nemen. Op het moment dat een geslacht zich, naar mijn mening, “kleinzerig” uit, dan krijgt het andere geslacht een punt. Uiteraard stel ik mij daarbij zo neutraal mogelijk op. Mijn derde patiënt is een ietwat corpulente, jonge vrouw. Ze heeft ‘hele erge rugpijn’ en neemt soepel plaats op de stoel. Nog voordat ik enige druk geef op een pijnpunt, slaakt ze een uiting van pijn en schiet ze met haar lichaam vooruit. Oei, dit is toch echt 1 – 0 voor de mannen.

a dv er t en t ie

Seres, de huisartsenspecialist, wordt Countus. Als zorgprofessional wil je je vak uitoefenen zonder je druk te

arbeidsrecht, personeelsadvies, subsidies en financieringen brengen

hoeven maken om de juridische, fiscale, administratieve en

we deze zorgprofessionals verder. En natuurlijk kun je nog steeds

financiĂŤle aspecten van je werk. Seres stond je daarin bij met

rekenen op het persoonlijke contact zoals je dat van Seres gewend

raad en daad. Ook in de toekomst kun je nog steeds vertrouwen

was. Oftewel: een andere naam, maar nog steeds dichtbij, persoonlijk

op onze expertise, alleen dan vanuit een andere naam: Countus.

ĂŠn met expertise in de zorg. Ben je huisarts of een andere zorgprofessional? De adviseurs van Countus helpen je met het maken

Vanuit Countus kunnen we huisartsen nog beter van dienst zijn.

van de juiste keuzes. Wil je meer weten? Neem dan contact met ons

Met specialisten op het gebied van fiscaal en juridisch advies,

op voor meer informatie.

COUNTUS.NL/ZORG

a dv er t en t ie

Hier stond een advertentie