BXÀf AaIY ¸fZÔ ...¦fSXe¶f AfQ¸fe IYf »fûIY°faÂf
Àfe.E¸f.OXe.,Àf¸fÈðX ªfe½f³f ¸fWXZVf ¸ffZ°fZ½ffSX ÀfeBÊAfZ, ¶feAfBÊE»f Àfbd´fi¹ff IY¯fÀfZ Àf¸fcWX Àfa´ffQIYY Àf°feVf IZY. dÀfaWX ´fi²ff³f Àfa´ffQIYY OXfg. ´fiUe¯f d°fUfSXe dOX´MXe EdOXMXSX dU¸f»f Óff £û»f Àfa´ffQIY SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f ¶¹fcSXû ´fi¸fbJ SXfÀf d¶fWXfSXe UdSX¿NX CX´f Àfa´ffQIY Àfb¿f¸ffßfe ÀfaUfQQf°ffY AVfûIY SXfªf, ´faIYªf Vf¸ffÊ, Vf`»fZ³ýi dÀfaWX, Àfbd¸f°f ¨fü²fSXe, Àfbd¸f°f Qb¶fZ ¶¹fcSXû AWX¸fQf¶ffQ - ¸fZWbX»f Óff»ff, ªf¹f´fbSX - SXfªfZVf AÀf³ff³fe ´fMX³ff - Ad¸f°f IbY¸ffSX dÀfaWX, ·fû´ff»f - ·fSX°f VffÀÂfe, ßfe³f¦fSX - AfdSX¿f d¶f»ff»f, ¸fba¶fBÊX - dUªf¹f VûJSX, ·fbU³fZVUSX - AVfûIY ´fMX³ff¹fIY, QZWXSXfQc³fX - dU³fûQ IbY¸ffSX, »fJ³fDY - SXf§fUZ³ýi dÂf´ffNXe
¨feRY RYûMXû¦fifRYSX Àfbªff³f dÀfaWX ¦fifdRYIY dOXþfB³fSX Ad¸f°f IbY¸ffSX ¦füOÞX SZXJfaIY³f SXfWXb»f ·ffÀIYSX, ¸fbWX¸¸fQ ¸fbdÀ»f¸f B¸fZdªfa¦f ³feSXªf ·fMX³ff¦fSX ¸ffIZÊYdMaX¦f d¶faQb ²fU³f ÀfIbYÊ »fZVf³f ªf¦fU³°f IbY¸ffSX (ÀfIbÊY»fZVf³f WZXOX) ¸f³fûªf IbY¸ffSX, ¦füSXU, SX¸fZVf d°fUfSXe (¸fba¶fBÊX), Àf`¹fQ BX¸ff¸f (´fMX³ff) Àf¶ÀfdIiY´Vf³f d¶faQb »ffa¶ff, Vff»fb, A³fb´f¸ff
Àfa´fIÊY: 91-9818966112 ÀUf¸fe ´fiIYfVfIY AüSXX ¸fbýiIY ¸fWXZVf dIYÀf³f ¸fû°fZUfSX õfSXf dVfUfªfe³f¦fSX, ´fb¯fZ ÀfZ ´fiIYfdVf°f °f±ff ´ffVffaIYSX ´fd¶»fIZYVf³f ¸fedOX¹ff, ´fb¯û ÀfZ ¸fbdQi°f Àfa´ffQIY : OXf.g ´fiUe¯f d°fUfSXeX ¸fb£¹f IYf¹ffÊ»fX¹f : Àf¸fÈð þeU³f IYf¹ffÊ»fX¹f, ´fb¯fZ Àfa´ffQIYe¹f IYf¹ffÊ»fX¹f- 1 ¸fadQSX ¸ff¦fÊ, ³fBÊ dQ»»fe- 110001 dQ»»fe AfgdRYÀf : 011-66664888
MXû»f RiYe ³fa. 18002090701 liveindiamag@gmail.com
3
IZYþSXeUf»f ´fW»fZ k¸fWf³f Bʸff³fQfSl ³fZ°ff ³fWeÔ C·fSZ W`ÔÜ IYfa¦fiZÀf, ·ffþ´ff, þ³f°ff Q»f, Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ, IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMXʹfûÔ IZY ´fbSXf³fZ ³fZ°ff EIY-EIY ÷Y´f¹fZ IYf dWÀff¶f ´ffSQVfeÊ SJ°fZ ±fZ AüS JbQ ´fS IYûBÊ J¨fÊ ³fWeÔ IYS°fZ ±fZÜ ¸f²fb d»f¸f¹fZ, ¸f²fb QaOU°fZ AüS SXfþ³ffSXf¹f¯f þ`ÀfZ ³fZ°ffAûÔ IYe ÀffQ¦fe IZY dIYÀÀfZ ¶f°ff³fZ Uf»fZ Afþ ·fe IYBÊ d¸f»f ªffEa¦fZÜ Qbd³f¹ff IZY WXS QZVf IZY ³fZ°ff ¹fWX þf³f »fZÔ dIY ·ffS°f IZY ¦fSXe¶f »fûIY°faÂf IYe þOÞXZÔ W¸fZVff ÀfZ ¸fþ¶fc°f SWe W`Ô AüS UW Qbd³f¹ff ´fS ·ffSXe SW³fZ Uf»ff W`Ü
14
Sa¦f¸fa¨f ´fS ¸faÓfZ WXbE Of¹f»ffg¦f ¶fû»fIYS AüSX SXa¦f-d¶fSa¦fZ IYe¸f°fe IY´fOÞZ ´fW³fIYS ¸fûQe W¸ffSXZ ¸fba¶fBʹff Ad·f³fZ°ffAûÔ IYû ·fe ¸ff°f QZ SWZ W`ÔÜ þ`ÀfZ SXfþeU ¦ffa²fe Àfa¹fû¦fUVf ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fE ±fZ, U`ÀfZ We ³fSZaýi ¸fûQe Àfa¹fû¦fUVf ¦fbþSXf°f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f ¦fE ±fZÜ ¹fW Àfa¹fû¦f Af¦fZ ¶fPÞf AüS UW ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fEÜ A¶f BÀfe ¦fd°f IYû ASXdUaQ IZYþSXeUf»f ´fif~ IYS SWZ W`ÔXÜ
16
W¸fZÔ ´f°ff ±ff dIY dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff IZY ¨fb³ff½f IY·fe ·fe §fûd¿f°f dIYE ªff ÀfIY°fZ W`ÔXÜ EmÀfZ ¸fZÔ W¸f³fZ A´f³fe °ffIY°f IYû EIYªfbM dIY¹ff AüS BÀf d³f¿IY¿fÊ ´fS ´fWbaX¨fZ dIY W¸f ·f»fZ We »fûIYÀf·ff ¸fZÔ ¶fbSXe °fSW d´fMZX W`ÔX »fZdIY³f »fOÞfBÊ A·fe ¶ffIYe W`XÜ °f¶f ASXd½faQ IZYªfSXe½ff»f ³fZ A´f³fe Ãf¸f°ff ÀfZ W¸fZÔ A¨LXe °fSXWX ½ffdIYRY IYSXf¹ffÜ
19
Àff±f WXe... A´f³fe ¶ff°f ...
05
dUVU IY´f
58
´fiÀfa¦f
68
´fbÀ°fIY
70
OXfg. ´fiUe¯f d°fUfSXeX
dUSZÔXýSX ÀfWXUf¦f
´fWX»ffþ d³fWX»ff³fe
OXfg. dQ»fe´f ¸ff³fZ W¸ffSmX QZVf ¸fZÔ ¹fW ²ffSX¯ff Af¸f W`X dIY d¶f³ff k¸f³fe Af`SX ¸fÀf»f ´ff½fSlX IZY SXfþ³fed°f Àfa·f½f ³fWeÔ »fZdIY³f ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f IYe BÀf d½fþ¹f ³fZ dRYS ÀfZ ³fBÊ CX¸¸feQ þ¦ffBÊ W`XÜ SXfþ³fed°f IYfZ VfbðX WfZ³ff We ¨ffdWEÜ VffÀfIY IYf IYWXf³fe ¨fdSXÂf VfbðX WfZ³ff ¨ffdWEÜ CXÀfIZY d½f¨ffSX VfbðX WXfZ³fZ ¨ffdWXEÜ CXÀf¸fZÔ °¹ff¦f IYe ·ff½f³ff ¦fb»f¬ffSX Ad³f½ff¹fÊ øY´f ÀfZ WfZ³fe ¨ffdWXEÜ
WX¸f³fm d´fiaMX ¸fedOX¹ff AüSX B»fm¢MÑXfgd³fIY ¸fedOX¹ff IZY Àff±f WXe dOXdªfMX»f ¸fedO¹ff IZY ÃfmÂf ¸fmÔ ·fe IYý¸f SXJfÜ ªfû ªff³fIYfdSX¹ffa ¸fWXe³fûÔ AüSX Àff»fûÔ °fIY Af¸f Afý¸fe IYû ³fWXeÔ d¸f»f°fe ½fû ªff³fIYfdSX¹ffÔ AüSX ¹fûªf³ffEÔ A¶f WX¸f dOdªfMX»f ¸fedOX¹ff IZY ¸ff²¹f¸f Àfm IbYLX ÀfZIZÔYO ¸fmÔ WXe ýmVf IZY IYû³fm-IYû³fm °fIY ·fmªf ÀfIY°fm WX`ÔÜ 50
72
dUVU IYX´f MÑXfgRYe ªfe°f³fZ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ dIYXÀfe ·fe °fSXWX IYXe ·fdU¿¹fUf¯fe IYSX³ff ¶fWb°f IYXdNX³f W`XÜ dIiYIZYMX ¸fZÔ IYXfZBÊX ·fe MXe¸f dIYÀfe ·fe A³¹f MXe¸f IYfZ IY·fe ·fe WSXf ÀfIY°fe W`XÜ 60 ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
4
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
A´f³fe ¶ff°f
5
¸fûýe IYe WXfSX, IZYªfSXe½ff»f IZY d»fE Àf¶fIY!
IZYªfSXe½ff»f d½fSXû²f AüSX AfÔýû»f³f IYe SXfªf³fed°f Àfm ´f`ýf WXbE WX`Ô »fmdIY³f A¶f ½fm ÀfØff ¸fmÔ W`ÔX AüSX C³WXm ´ffÔ¨f Àff»f IZY d»fE ªf³f°ff ³fm EIY ¶fmWX°fSXe³f ¸füIYf dý¹ff WX`Ü Àff±f WXe Af³fm ½ff»fm Àf¸f¹f ¸fmÔ CNXfE ªff³fm ½ff»fm C³fIZY RYüSXe IYý¸f Af¦ff¸fe d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½fûÔ ¸fmÔ ·fe C³fIYe ÀfÔ·ff½f³ffAûÔ IYû ¶fPÞXf ÀfIY°fm WX`ÔÜ C¸¸feý WX` ½fm BÀf A½fÀfSX IYf »ff·f CNXfEÔ¦fm AüSX ªfû IYWXf WX` IYSX IZY ·fe dýJfEÔ¦fmÜ
Af¸f Afý¸fe ´ffMXeÊ IYe Emd°fWXfdÀfIY ªfe°f ³fm ¸fûýe IYe »fûIYÀf·ff ªfe°f IYe ¹ffýmÔ °ffªff IYSX ýeÔÜ IbYLX BÀfe AÔýfªf ¸fmÔ ¸fûýe ªfe°fm ±fm AüSX ¸f°fýf°ffAûÔ IYf ´fcSXf Àf¸f±fʳf C³fIZY Àff±f ýmJ³fm IYû d¸f»ff ±ffÜ dý»»fe IYe ªf³f°ff ³fm ·fe ÀffRY IYSX dý¹ff dIY C³Wma IZYªfSXe½ff»f IZY ½ffýûÔ AüSX ýf½fûÔ ´fSX ·fSXûÀff W` AüSX ½fW C³Wma EIY ¸füIYf ým³ff ¨ffW°fe W`Ü ¹fWX ªfe°f BÀfd»fE ·fe ¸fWX°½f´fc¯fÊ WX` ¢¹fûÔdIY BÀf¸fmÔ »f¦ff°ffSX ªfe°f IYf §fûOÞXf ýüOÞXf SXWXe ¶feªfm´fe IYLbAf ·fe Àffd¶f°f ³fWeÔ WbBÊÜ ¨fb³ff½fe Àf·ffAûÔ IZY ¶fe¨f Aû¶ff¸ff IYe A¦f½ff³fe IYSX SXWm ´fi²ff³f¸fÔÂfe ³fSmÔýi ¸fûýe IZY »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f IZY ýüSXf³f dýE ¦fE ·ff¿f¯f IYû We dý»»fe ¨fb³ff½f ¸fmÔ ýûWSXf³ff ªf³f°ff IYû ª¹ffýf A´fe»f ³fWeÔ IYSX ´ff¹ffÜ A¶f ¸fûýe ÀfØff ¸fmÔ ±fm AüSX C³fIZY ´ffÀf dIYÀfe ´fSX AfSXû´f »f¦ff³fm IYû ª¹ffýf IbYLX ³fWeÔ ±ffÜ WXdSX¹ff¯ff AüSX ¸fWXfSXf¿MÑX ¸fmÔ ·fe ¶feªfm´fe IYe ªfe°f Àfm ª¹ffýf IYfÔ¦fimÀf IYe WfSX dýJfBÊ ´fOÞX°fe W`Ü ¹fWX ¶fý»ff½f IYf Àf¸f¹f WX` AüSX BÀf¸fmÔ ÀfØff ´ffIYSX JbVf WXû³fm Àfm ª¹ffýf ªf³f°ff IYe ·ff½f³ffAûÔ AüS A´fmÃffAûÔ IYû Àf¸fÓf³fm IYe Af½fV¹fIY°ff W`Ü ¨ff¹f ½ff»fm IZY ¶fmMm IZY øY´f ¸fmÔ Jbý IYû ´fi¨ffdSX°f IYSX³fm ½ff»fm ¸fûýe IZY ¸fWa¦fm ÀfcMX IYû ýmJIYSX ªf³f°ff IYû ²f¢IYf »f¦ffÜ IY±f³fe AüSX IYSX³fe IYf ¹fW RYIÊY ªf³f°ff ¶fýfÊV°f ³fWXeÔ IYSX ÀfIY°feÜ IYfÔ¦fimÀf IZY dJ»ffRY ³ffSXfªf¦fe IYf RYf¹fýf ·fSX CNXf »fm³ff AÀf»fe ªfe°f ³fWXeÔ WX`Ü B³f A´fmÃffAûÔ IYû dªfaýf SXJ³ff AüSX ªf³f°ff IZY d½fV½ffÀf ´fSX JSXf C°fSX³ff We AÀf»fe ªfe°f Wû¦feÜ ¹fWX ¸fÔ±f³f ¶feªfm´fe AüSX Af´f ýû³fûÔ IYû IYSX³ff Wû¦ffÜ IZYªfSXe½ff»f ³fm ªfe°f IZY ¶ffý ´fWX»fe ¶ff°f ¹fWe IYWe dIY B°f³fm ·ffSXe ¶fWXb¸f°f Àfm C³WZÔ OS »f¦f SWf W`Ü Àf¨f¸fb¨f ªf³f°ff IYe A´fmÃffEÔ ¶fWb°f ª¹ffýf WX`Ô AüSX ¨fb³ff½fe ·ff¿f¯fûÔ ¸fmÔ dIYE ½ffýûÔ ³fm B³WZÔX AüSX WX½ff ým ýe W`Ü ¶feªfm´fe »ffJ B³fIYfSX IYSXm »fmdIY³f ªf³f°ff ³fm ¸fûýe ÀfSXIYfSX IZY d´fLXX»fZ 8 ¸fWXe³fûÔ ´fSX ·fe A´f³fe SXf¹f ªffdWXSX IYe WX`Ü ¹fdý ¹fW ¸fbIYf¶f»ff IYfÔMm IYf Wû°ff ¹ff ¶feªfm´fe ±fûOÞXf ¶fWb°f ·fe ´fiýVfʳf B³f ¨fb³ff½fûÔ ¸fmÔ IYSX ´ff°fe °fû ¶ff°f Vff¹fý IbYLX AüSX WXû°feÜ 2020 IZY Àf´f³fm ¶fb³f³fm ½ff»fm ¸fûýe ªfe IYû ¹fWX ·fe ²¹ff³f SXJ³ff WXû¦ff dIY ªf³f°ff dªfÀf °fmªfe Àfm DY´fSX ¨fPÞXf°fe W` C°f³fe
WXe °fmªfe Àfm ³fe¨fm ·fe »fm Af°fe WX`Ü Af³fm ½ff»fm dý³fûÔ ¸fmÔ d¶fWXfSX, ¹fc´fe, ´fÔªff¶f, ´fÔ. ¶fÔ¦ff»f ªf`Àfm IYBÊ SXfª¹fûÔ ´fSX ¶feªfm´fe IYe ³fªfSX WX`Ü d¶fWXfSX ¸fmÔ ³fe°feVf-»ff»fc EIY WûIYSX ¸fûýe IZY dJ»ffRY ªfÔ¦f »fOÞX SXWXm WX`Ô AüSX dý»»fe ¨fb³ff½f ¸fmÔ B³f ýû³fûÔ ³fm ·fe IZYªfSXe½ff»f IYf Àf¸f±fʳf dIY¹ff W`Ü BÀfe °fSXWX Àf¸ffªf½ffýe ´ffMXeÊ ³fm ·fe Jb»fIYSX IZYªfSXe½ff»f IYf Àf¸f±fʳf dIY¹ffÜ IZYªfSXe½ff»f IYû ÓfcNXf IYWX³fm ½ff»fm ¸fûýe ªfe IYû ¹fWX EWXÀffÀf WXû ¨fbIYf WX` dIY IZYªfSXe½ff»f IYf ªf³fÀf¸f±fʳf IYûSXe ¦f´f ³fWXeÔ ±feÜ C³WXûÔ³fm BÀf ªfe°f IZY RYüSX³f ¶ffý IZYªfSXe½ff»f IYû RYû³f dIY¹ff AüSX ¨ff¹f ´fSX Af¸fÔdÂf°f ·fe dIY¹ffÜ IZYªfSXe½ff»f ³fm ·fe C³fÀfm ¸fb»ffIYf°f IYe ¶ff°f IYWe WX`Ü ¸fûýe ªff³f°fm W`Ô dIY C³Wma ·fe A´f³fm dIYE ½ffýûÔ IYû ´fcSXf IYSX³ff W`Ü A·fe C³fIZY ´ffÀf Àf¸f¹f W` AüSX ¹fdý ½fm ¨fb³ff½fe ½ffýûÔ ´fSX JSm C°fSX°fm W`Ô °fû We ªf³f°ff IYf ·fSXûÀff C³f ´fSX ¶f³ff SXWm¦ffÜ IZYªfSXe½ff»f ´fSX ·fe ¹fWXe d³f¹f¸f »ff¦fc WXû°ff WX`Ü EIY ¶ffSX °fû IbYÀfeÊ LXûOÞXIYSX ¶f³ffSXÀf ªff³fm ´fSX ªf³f°ff ³fm C³Wma ¸ffRY IYSX dý¹ff »fmdIY³f Vff¹fý dRYSX IY·fe Jbý IYû Àffd¶f°f IYSX³fm IYf B°f³ff ¶fdPÞX¹ff ¸füIYf C³WZÔ ³f d¸f»f ´ffEÜ ½fûMX ´fid°fVf°f IYû AWX¸f ¸ff³f³fm ½ff»fm ¨fb³ff½fe ´fÔdO°f ªff³f°fm WX`Ô dIY BÀf ¶ffSX ·fe dý»»fe IYe ªf³f°ff ³fm ¶feªfm´fe IYû ½fûMX dý¹ff WX`Ü ¹fW ªføYSX W` dIY IYfÔ¦fimÀf IZY ´fSXÔ´fSXf¦f°f ½fûMXSX ·fe Af´f IYû dªf°ff³fm IZY d»fE »ff¸f¶fÔý Wû ¦fE AüSX IZYªfSXe½ff»f IYû ¹fW Emd°fWfdÀfIY ªfe°f ³fÀfe¶f WbBÊÜ IZYªfSXe½ff»f ·fe Vff¹fý BÀf ¶ff°f IYû Àf¸fÓf ¦fE WûÔ dIY ÀfØff ¸fmÔ ¶f`Nm Afý¸fe IZY ¸fbÔWX Àfm IYûBÊ ³fIYfSXf°¸fIY ¶ff°f ¹ff dIYÀfe A³¹f IZY dJ»ffRY IbYLX ·fe ¶fû»f³ff ªf³f°ff IYû A¨LXf ³fWeÔ »f¦f°ffÜ ¹fWe ½fªfW W` dIY ¸fûýe IZY ·ff¿f¯fûÔ ¸fmÔ IZYªfSXe½ff»f ´fS IYe ¦fBÊ dMX´´fd¯f¹ffÔ C³WeÔ ´fSX ·ffSXe ´fOÞX ¦fBÊ WX`ÔÜ IZYªfSXe½ff»f d½fSXû²f AüS AfÔýû»f³f IYe SXfªf³fed°f Àfm ´f`ýf WbE WX`Ô »fmdIY³f A¶f ½fm ÀfØff ¸fmÔ W`ÔX AüS C³WZÔ ´ffÔ¨f Àff»f IZY d»fE ªf³f°ff ³fm EIY ¶fmW°fSXe³f ¸füIYf dý¹ff W`Ü Àff±f We Af³fm ½ff»fm Àf¸f¹f ¸fmÔ CNXfE ªff³fm ½ff»fm C³fIZY RYüSXe IYý¸f Af¦ff¸fe d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½fûÔ ¸fmÔ ·fe C³fIYe ÀfÔ·ff½f³ffAûÔ IYû ¶fPÞXf ÀfIY°fm W`ÔÜ C¸¸feý W` ½fm BÀf A½fÀfSX IYf »ff·f CNXfEÔ¦fm AüSX ªfû IYWf W` IYS IZY ·fe dýJfEÔ¦fmÜ n
drpraveentiwari@gmail.com
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
Ad°fd±f »fZJIY
6 E´feþZ IY»ff¸f
´fc½fÊ SXf¿MÑ´fd°f Af`SX A´f³fZ IYf¹fÊIYf»f ¸fZÔ Àf·fe SXfþ³fed°fIY Q»ffZÔ ¸fZÔ JfÀfZ »ffZIYd´fi¹fÜ Aa°fSXSXf¿MXÑe¹f £¹ffd°f IZY ½f`Äffd³fIYÜ ·ffSX°f IYfZ ¸fWXfVfd¢°f ¶f³ff³fZ IYe ´fi¶f»f AfIYfaÃff SXJ³fZ ½ff»fZ OXfg. IY»ff¸f ³fZ IYBÊ ¨fd¨fÊ°f ´fbÀ°fIYfZÔ IYe SX¨f³ff IYe W`XÜ
I`Y»ffVf Àf°¹ff±feÊ ³ffZ¶fZ»f ´fbSXÀIYfSX ÀfZ Àf¸¸ffd³f°f Àff¸ffdþIY IYf¹fÊIY°ffÊÜ k¶f¨f´f³f ¶f¨ffAfZl Àfa¦fNX³f IZY ÀfaÀ±ff´fIYÜ ¶ff»f ßf¸f CX³¸fc»f³f IZY d»fE QVfIYfZÔ ÀfZ Àfa§f¿fÊSX°fÜ A¶f °fIY WXþfSXfZÔ ¶ff»f ßfd¸fIYfZÔ Af`SX ¶fa²fbAf ¸fþQcSXfZÔ IYfZ VffZ¿f¯f ÀfZ ¸fb¢°f IYSXf ¨fbIZY W`ÔX Ü
E¸fEÀf À½ff¸fe³ff±f³f
A³³ff WXþfSmX
Aa°fSXSXf¿MXÑe¹f À°fSX IZY IÈYd¿f ½f`Äffd³fIYÜ ·ffSX°f ¸fZÔ IÈYd¿f IiYfad°f IZY ´fi¯fZ°ff Af`SX IÈYd¿f Àfb²ffSX IZY ÃfZÂf ¸fZÔ ½¹ff´fIY ¹ffZ¦fQf³fÜ IYBÊ Aa°fSXSXf¿MXÑe¹f ÀfZd¸f³ffSX IYe A²¹fÃf°ff IYSX³fZ ½ff»fZ ´fifZ. À½ff¸fe³ff±f³f IYe LXd½f ´fi·ff½fe ½f¢°ff IYe ·fe W`XÜ
»fa¶fZ Àf¸f¹f ÀfZ Àf¸ffþ ÀfZ½ff ¸fZÔ Àfa»f¦³fÜ ¦ffa²fe½ffQe dÀfQвffa°f ´fSX d½fVfZ¿f AfÀ±ffÜ þ³f»ffZIY´ff»f AfaQfZ»f³f IYf ´fi·ff½fVff»fe ³fZ°fÈ°½f IYSX ¹fc´feE ÀfSXIYfSX ´fSX JfÀf Q¶ff½f ¶f³ff³fZ ¸fZÔ ÀfRY»f SXWZXÜ Af´f IZY Àfa¹ffZþIY ASXd½faQ ³fZ ·fe B³fIZY Àff±f IYf¸f dIY¹ffÜ
AfSX E ¸ffVfZ»fIYSX
¶ff¶ff SXf¸fQZ½f
ÀfeEÀfAfBÊAfSX IZY ´fc½fÊ ¸fWXfd³fQZVfIY ´fifZ. ¸ffVfZ»fIYSX B³MZX»fZ¢¨fbA»f ´fifg´fMXeÊ SXfBMÐXÀf Af`SX A³½fZ¿f¯f IZY d»fE ´fidÀfQвf W`ÔXÜ SXfg¹f»f ÀffZÀffBMXe, »faQ³f IZY RZY»ffZ ·fe SXWZX W`ÔXÜ ´fQиf d½f·fc¿f¯f ÀfdWX°f IYBÊ Aa°fSXSXf¿MXÑe¹f ´fbSXÀIYfSXfZÔ ÀfZ Àf¸¸ffd³f°fÜ
Aa°fSXSXf¿MXÑe¹f £¹ffd°f IZY ¹ffZ¦f ¦fb÷YÜ Àff¸ffdþIY IYf¹ffZË ¸fZÔ ·fe JfÀfe ÷Yd¨fÜ IYf»fZ²f³f IYe ½ff´fÀfe IYfZ »fZIYSX AfaQfZ»f³f dIY¹ff Af`SX ¹fc´feE ÀfSXIYfSX ´fSX JfÀff Q¶ff½f ¶f³ff¹ffÜ ¸ffZQe ÀfSXIYfSX IYfZ SX¨f³ff°¸fIY ÀfWX¹ffZ¦fÜ
½fZQ´fi°ff´f ½f`dQIY
Af»ffZIY ¸fZWX°ff
dWX³Qe AfaQfZ»f³f ÀfZ þbOÞZX ½fdSX¿NX ´fÂfIYfSXÜ k·ff¿ffl IZY Àfa´ffQIY ·fe SXWZXÜ d½fQZVf ¸ff¸f»ffZÔ IZY JfÀf þf³fIYfSXÜ BÀfIZY Ad°fdSX¢°f d½fd·f³³f Sfþ³fed°fIY ¸fbQÐQfZÔ ´fSX d³f¹fd¸f°f »fZJ³fÜ ¹fWXfa dQ»»fe ¨fb³ff½f ´fSX d½fVfZ¿f dMX´´f¯feÜ
´fQиfßfe ÀfZ Àf¸¸ffd³f°f þf³fZ-¸ff³fZ ´fÂfIYfSX Af`SX ÀffdWX°¹fIYfSXÜ IYBÊ SXf¿MXÑe¹f AJ¶ffSXfZÔ IZY Àfa´ffQIY SXWZXÜ SXfþ³fed°fIY Af`SX Àff¸ffdþIY ¸fbQÐQfZÔ ´fSX d³f¹fd¸f°f »fZJ³fÜ »ffB½f BadOX¹ff IZY BÀf AaIY ¸fZÔ dQ»»fe ¨fb³ff½f ´fSX d½fV»fZ¿f¯f´fSXIY dMX´´f¯feÜ
AfVfb°ffZ¿f
SX½feVf IbY¸ffSX
Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY ´fi¸fbJ ³fZ°ffÜ SXfþ³fed°f ¸fZÔ Af³fZ ÀfZ ´fWX»fZ d´fiaMX Af`SX B»fZ¢MXÑfgd³fIY ¸fedOX¹ff IZY ¨fd¨fÊ°f ´fÂfIYfSXÜ d½fd·f³³f AJ¶ffSXfZÔ ¸fZÔ À°fa·f »fZJ³fÜ A³³ff AfaQfZ»f³f ´fSX d»fJe dIY°ff¶f ¨fd¨fÊ°fÜ dQ»»fe ¨fb³ff½f ¸fZÔ Af´f IYe þe°f IYf þ¸fe³fe d½fV»fZ¿f¯fÜ
¨fd¨fÊ°f MXe½fe EaIYSX Af`SX d½fd·f³³f AJ¶ffSXfZÔ IZY d³f¹fd¸f°f À°fa·fIYfSXÜ Àff¸ffdþIY Af`SX ¦fif¸fe¯f ¸fbQÐQfZÔ ´fSX ¶fZ»ff`Àf d½f¨ffSX ½¹f¢°f IYSX³fZ ½ff»fZ ´fÂfIYfSXÜ ½f°fʸff³f ¸fZÔ E³fOXeMXe½fe ¸fZÔ IYf¹fÊSX°fÜ dQ»»fe ¨fb³ff½f ´fSX B³fIYe d½fVfZ¿f dMX´´f¯feÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
7 ´fWX»ffþ d³fWX»ff³fe
SXfþZÔýi dÀfaWX
´fi£¹ff°f dRY»¸fIYfS Af`SX ½f°fʸff³f ¸fZÔ ÀfZÔÀfSX ¶ffZOÊX IZY A²¹fÃfÜ IYBÊ ÀfRY»f dRY»¸ffZÔ IZY d³f¸ffÊ°ffX Af`SX d³fQZÊVfIYÜ Àff¸ffdþIY IYf¹ffZË ¸fZÔ ·fe JfÀf ÷Yd¨fÜ IYBÊ Àff¸ffdþIY Àfa¦fNX³ffZÔ ÀfZ þbOÞXf½fÜ ¹fWXfa ÀfZÔÀfSX ¶ffZOÊX IYe dIiY¹ffIY»ff´ffZÔ ´fSX dMX´´f¯feÜ
þ»f ´fb÷Y¿f IZY øY´f ¸fZÔ £¹ffd°f´fif´°f Af`SX SX`¸f³f ¸f`¦fÀfZÀfZ ÀfZ Àf¸¸ffd³f°f ¨fd¨fÊ°f Àff¸ffdþIY IYf¹fÊIY°ffÊÜ þ»f ÀfaSXÃf¯f IZY ÀfaQ·fÊ ¸fZÔ ¸ff`d»fIY ÀffZ¨f SXJ³fZ ½ff»fZ ßfe dÀfaWX ¶fe¨f-¶fe¨f ¸fZÔ »fZJ³f ·fe IYSX°fZ W`ÔXÜ ¹fWXfa þ»f ÀfaSXÃf¯f IZY CX´ff¹ffZÔ ´fSX EIY ¨f¨ffÊÜ
SXfWbX»f ¶fþfþ
þ¹fa°f dÀf³WXf
þf³fZ-¸ff³fZ CXôfZ¦f´fd°f Af`SX Afd±fÊIY ¸fÀf»ffZÔ ´fSX ÀfMXeIY SXf¹f SXJ³fZ ¸fZÔ ¸ffdWXSXÜ þøYSX°f ´fOÞX³fZ ´fSX ÀfSXIYfSX IYe Af»ffZ¨f³ff IYSX³fZ ÀfZ ·fe ³fWXeÔ ¨fcIY°fZÜ IY·fe-IY·fe ´fÂf-´fdÂfIYfAfZÔ ¸fZÔ »fZJ³fÜ ·ff½fe ¶fþMX IYfZ »fZIYSX CXôfZ¦f þ¦f°f IYe A´fZÃffAfZÔ ´fSX dMX´´f¯feÜ
þf³fZ-¸ff³fZ A±fÊVffÀÂfeÜ ½f°fʸff³f ¸fZÔ ·ffSX°f ÀfSXIYfSX ¸fZÔ d½fØf SXfª¹f¸faÂfeÜ IYBÊ Aa°fSXSXf¿MÑe¹f Af`SX SXf¿MÑe¹f ´fÂf-´fdÂfIYfAfZÔ ¸fZÔ Afd±fÊIY d½f¿f¹ffZÔ ´fS d³f¹fd¸f°f dMX´´fd¯f¹ffa ´fiIYfdVf°fÜ ¹fWXfa ·ff½fe ¶fþMX ÀfZ Àfaa¶fad²f°f dMX´´f¯feÜ
¦fb»fþfSX
þfZd¦faQSX dÀfaWX
´fi£¹ff°f »fZJIY, IYd½f Af`SX dRY»¸fIYfSXÜ QþʳffZÔ ÀfRY»f dRY»¸ffZÔ IZY d³f¸ffÊ°ff-d³fQZÊVfIYÜ dRY»¸f ¸fZÔ ¦fe°f »fZJ³f IZY d»fE AfgÀIYSX ´fbSXÀIYfSX ÀfZ Àf¸¸ffd³f°fÜ ÀffdWX°¹f AIYfQ¸fe ´fbSXÀIYfSX ÀfZ Àf¸¸ffd³f°fÜ QþʳffZÔ ´fbÀ°fIYfZÔ IYe SX¨f³ffÜ ¹fWXfa CX³fIYe EIY ³fBÊ IYWXf³feÜ
Àfe¶feAfBÊ IZY ´fc½fÊ d³fQZVfIYÜ ¶fZWX°fSX ´fbd»fÀf Ad²fIYfSXe IZY øY´f ¸fZÔ £¹ffd°fÜ SXfþ³fed°fIY, Àff¸ffdþIY Af`SX ¸f³ffZ½f`Äffd³fIY d½f¿f¹ffZÔ ´fSX ´fi·ff½fVff»fe »fZJ³fÜ IYBÊ AJ¶ffSXfZÔ Af`SX ´fdÂfIYfAfZÔ ¸fZÔ À°fa·f »fZJ³f, QþʳffZÔ dIY°ff¶fZÔ ·fe ´fiIYfdVf°fÜ
¸ffZdWX³QSX A¸fSX³ff±f
dUSZX³ýi ÀfZWXUf¦f
Àfb´fidÀfQвf ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX dJ»ffOÞXeÜ ·fSXfZÀfZ¸faQ ¶f»»fZ¶ffþ Af`SX CX´f¹ffZ¦fe ¦fZÔQ¶ffþ IZY øY´f ¸fZÔ ½f¿ffZË ·ffSX°fe¹f MXe¸f IYf dWXÀÀff SXWZÜ ¹fQfIYQf dIiYIZYMX Àf¸feÃff IYf IYf¹fÊ ·fe IYSX°fZ W`ÔXÜ IYBÊ ´fÂf-´fdÂfIYfAfZÔ ¸fZÔ À°fa·f »fZJ³fÜ
BSXRYf³f ´fNXf³f ¨fd¨fÊ°f ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMXSXÜ MZXÀMX Af`SX EIYdQ½fÀfe¹f ¸f`¨ffZÔ ¸fZÔ ²ffSXQfSX ¦fZÔQ¶ffþe IZY d»fE þf³fZ þf°fZ SXWZX W`ÔXÜ ¨fbÀ°f ÃfZÂfSXÃfIY Af`SX IYBÊ ¸ff`IYfZÔ ´fSX CX´f¹ffZ¦fe ¶f»»fZ¶ffþe IYf ´fiQVfʳfÜ d½fV½f IY´f ¸fZÔ ·ffSX°fe¹f Àfa·ff½f³ffAfZÔ ´fSX ¨f¨ffÊÜ
·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX ¸fZÔ þf³ff-´fWX¨ff³ff ³ff¸fÜ QfEa WXf±f IZY d½fÀRYfZMXIY ¶f»»fZ¶ffþÜ 1999 ÀfZ QZVf-d½fQZVf ¸fZÔ ²fc¸f ¸f¨ffE WbXE W`XaÜ IbYLX MZXÀMX Af`SX EIYdQ½fÀfe¹f ¸f`¨ffZÔ ¸fZÔ ·ffSX°f IYf ³fZ°fÈ°½fÜ ¹fWXfa d½fV½f IY´f ¸fZÔ ·ffSX°fe¹f Àfa·ff½f³ffAfZÔ ´fSX Af»fZJÜ
Äff³f ¨f°fb½fZÊQe ´fi£¹ff°f ½¹fa¦¹fIYfSXÜ d½fd·f³³f ´fÂf-´fdÂfIYfAfZÔ ¸fZÔ d³f¹fd¸f°f À°fa·f »fZJ³fÜ ½¹fa¦¹f »fZJ³f IZY d»fE IYBÊ ´fbSXÀIYfSXfZa ÀfZ Àf¸¸ffd³f°fÜ ½¹fa¦¹f d½f²ff IYe IbYLX ´fbÀ°fIZÔY Af`SX CX´f³¹ffÀf ´fiIYfdVf°fÜ ¹fWXfa EIY ½¹fa¦¹f SX¨f³ffÜ
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
MZXPÞXe ³fªfSX
8
°fZSXf ÓffOÞÇX ¨f»fX ¦f¹ff! ³feSXþ ¶f²fUfSX
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
IZYªfSXeUf»f ªfe ³fZ dQ»»fe ¸fZa IYfa¦fiZÀf AüSX ¶feþZ´fe IZY Àff±f þû dIY¹ff W`, CXÀfIZY d»fE CX³WZa ¸ff°ff SXf³fe IY·fe ¸ffRY ³fWeÔ IYSZa¦feÜ U¢°f Af ¦f¹ff W` dIY ÀfadU²ff³f dUVfZ¿fÄf Af¦fZ AfIYS ¹fW °f¹f IYSZa dIY dIYÀfe ´ffMeÊ IYû IYf³fc³fe °füS dIY°f³fe ¶fOÞXe þe°f WfdÀf»f IYS³fZ IYf WIY W` AüS dIYÀf WXQ IZY ¶ffQ CXÀfIYe þe°f IYû Àff¸f³fZ Uf»fZ IZY ¸ff³fUfd²fIYfSXûa IYf CX»»fa§f³f ¸ff³ff þfEÜ CX³fIYe BÀf ¶f¶fÊS°ff IZY d»fE A¦fSX IYûBÊ kE¸f³fZÀMXe BaMS³fZVf³f»fl ¸fZa CX³fIYe dVfIYf¹f°f IYS QZ, °fû ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f³ff °fû QcS, dIYÀfe Aa°fSSXfáÑe¹f AQf»f°f ¸fZa CX³fIZY dJ»ffRY kIY°»fZAf¸fl IYf ¸ff¸f»ff ¨f»ff¹ff þf ÀfIY°ff W`! Óf¦fOÞXf kAf´fl AüS ¶feþZ´fe IZY ¶fe¨f IYf ±ff AüS ¶f`NZX-d¶fNfE IYfa¦fiZÀf IZY AfNX dU²ff¹fIYûa IYû ¶fZSXûªf¦ffS IYS dQ¹ff ¦f¹ffÜ B³f ¨fb³ffUûÔ ¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IYe Wf»f°f QZJIYS ¸fbÓfZ ÀfZaMS RiZYVf Uf»fZ CXÀf »fOÞXIZY IYe ¹ffQ Af ¦fBÊ þû WaÀf°ff WbAf ¶f°ff°ff W`- d´f°ffþe, ¸f`a dRYS ÀfZ RZY»f Wû ¦f¹ffÜ ´ffMXeÊ IZY EIY ·fe ÀfeM ³f þe°f ´ff³fZ IZY ¶ffQ »fû¦f IYW³fZ »f¦fZ W`Ô dIY dÀfUfE þ³f-²f³f ¹fûþ³ff IZY, CXÀfIZY ´ffÀf A´f³ff Jf°ff Jb»fUf³fZ IYf AüSX IYûBÊ dUIY»´f ³fWeÔ ¶f¨ff WX`Ü þf³fIYfSXe d¸f»fe W` dIY IYfa¦fiZÀf ³fZ ³f°feþûa Uf»fe Vff¸f IYû dU²ff¹fIY Q»f IYe EIY ¶f`NXIY ¶fb»ffBÊ ±fe ¸f¦fSX EIY ·fe dU²ff¹fIY ³f þe°f ´ff³fZ IZY IYfS¯f Uû JbQ ¶f JbQ SXï Wû ¦fBÊ AüSX ¶f`NXIY IZY d»fE ´fWX»fZ ÀfZ AfgOÊS QZIYSX þû Àf¸fûÀfZ AüS þ»fZ¶fe ¶f³fUfE ¦fE ±fZ, C³WXZa ¦f»fe IZY AfUfSXf ´fVfbAûa IYû Of»f³ff ´fOÞfÜ dIYÀfe ³fZ dWQf¹f°f ·fe Qe dIY A¶f ÀfQeÊ þf ¨fbIYe W` d»fWfªff IZYþSXeUf»f þe IYû ¸ff³fU°ff IZY Af²ffS ´fS A´f³fZ Àf·fe ¸fRY»fS IYfa¦fiZÀf ³fZ°ffAûa IYû ¶ffaMX QZ³fZ ¨ffdWE °ffdIY
BÀfÀfZ Uû Àf¶f A´f³ff-A´f³ff ¸fbaWX dL´ff ÀfIZaYÜ WfS IZY ¶ffQ ÀfZ Àf·fe IYfa¦fiZÀf ³fZ°ff EZÀfZ ¦ff¹f¶f Wû ¦fE W`ÔX þ`ÀfZ Baþed³f¹fdSaX¦f ÀMcOZaM IYe dªfaQ¦fe ÀfZ ¦f»fÊRiZÔYO AüS ·ffS°fe¹f ¦fZaQ¶ffªfûa IYe ¶ffg»f ÀfZ »ffB³f-»ûÔ±fÜ ¶fWb°f ÀfZ »fû¦fûa ³fZ ³f°feþûa IZY ¶ffQ ÀfZ kd¸fÀMXSX BadO¹ffl ¶f³fZ SXfWb»f ¦ffa²fe IYû PcaPÞX³fZ IZY d»fE ¦fc¦f»f ¸fZa Àf¨fÊ ¸ffSXe, ¶fÀf Açûa, SZ»fUZ ÀMZVf³Àf AüS ÀfûVf»f ¸fedO¹ff ´fS k§fS »füMX AfAû, IYûBÊ IbYL ³fWeÔ IYWZ¦ffl Vfe¿fÊIY ÀfZ CX³fIYe ¦fb¸fVfbQ¦fe IZY ´fûÀMXSX »f¦fUfE, ¸f¦fS ¶ff°f ³fWeÔÜ BÀf ¶fe¨f J¶fS W` dIY dIYÀfe ³fZ BÀf ¶ffSZ ¸fZa ½¹fd¢°f¦f°f øY´f ÀfZ ³ffÀff ÀfZ Af¦fiW dIY¹ff dIY Uû A´f³fe ÀfZMZ»ffBM ÀfZ d¨fÂf þfSXe IYS SXfWb»f ¶ff¶ff IYe ¸füþcQf dÀ±fd°f IYe ÀfWe-ÀfWe þf³fIYfSXe ¶f°ff QZa dþÀf ´fS ³ffÀff ³fZ Wf±fûa-Wf±f CXÀfZ EÀfE¸fEÀf IYS þUf¶f dQ¹ff- SW¸f IYSXû! ´ffMXeÊ IYe BÀf ¶fbSXe ¦f°f ´fS ¸f`a³fZ EIY IYfa¦fiZÀf ³fZ°ff ÀfZ ¶ff°f IYe °fû CX³fIYf IYW³ff ±ff- AüSX IYûBÊ ¶ff°f ³fWeÔ W`... QSAÀf»f, ´ffMeÊ B³f ¨fb³ffUûa ¸ûÔ Vfc³¹f ÀfeM »ffIYS AfgÀMÑZd»f¹ff ¸fZa »f¦ff°ffS ¶fbSXf JZ»f SWe ·ffS°fe¹f MXe¸f IYû U»OÊ IY´f ÀfZ ´fW»fZ A´f³ff ³f`d°fIY
9 Àf¸f±fʳf QZ³ff ¨ffW°fe ±feÜ Àff±f We EIY ·fe ÀfeM ³f »ffIYS »f¦ff°ffS k¸fZIY B³f BadO¹ffl IYe ¶ff°f IYSX SXWZ ´fi²ff³f¸faÂfe IYû ¹ffQ dQ»ff³ff ¨ffW°fe ±fe dIY ¹fZ ·ffS°f We ±ff dþÀf³fZ Qbd³f¹ff IYû Vfc³¹f dQ¹ff ±ffÜ UWeÔ ¶feþZ´fe IYe ¶ff°f IYe þfE °fû kAf´fl IZY 67 dU²ff¹fIYûa IZY ¶fe¨f ¨fb³fIYS AfE 3 ¶feþZ´fe dU²ff¹fIYûa IYe Wf»f°f °fû QbV¸f³f ¦ffaU ÀfZ ¦fbªfSXIYSX IYfg»fZþ ´fPÞX³fZ þf³fZ Uf»fe »fOÞXdIY¹fûa þ`Àfe WXû ¦fBÊ W`Ü B³f 3 dU²ff¹fIYûa IYû dWX¸¸f°f AüS ³f`d°fIY Àf¸f±fʳf IZY d»fE 8-10 QûÀ°f-dSXV°fZQfSX §fSX ÀfZ »ff³fZ IYe Bþfªf°f Qe þfE °ffdIY dU²ff³fÀf·ff ¸fZa Uû AIZY»ff ¸fWXÀfcÀf ³f IYSZaÜ B³f °fe³f ¸fZa ÀfZ dIYÀfe dQ³f EIY-Qû dU²ff³fÀf·ff ³f þf SWZa °fû ¶f¨ff BIY»fü°ff dU²ff¹fIY ¹fW IYWIYS ªf¸fe³f ´fSX ´ffaU ´fMXIYIYS SXû³fZ »f¦fZ¦ff, ¸f¸¸fe ¸fbÓfZ dU²ff³fÀf·ff ³fWeÔ þf³ffÜ BÀfd»fE ¸fZSXf ¸fb£¹f¸faÂfe IZYþSXeUf»fþe ÀfZ A³fbSXû²f W` dIY ´fQ·ffS Àfa·ff»f°fZ We dQ»»fe ¸fZa dMÑ´f»f SXfBdOa¦f A»ffCXO IYS QZa, °ffdIY ¹fZ °fe³fûa dU²ff¹fIY EIY We ¸fûMXSXÀffBdIY»f ´fS ¶f`NIYSX dU²ff³fÀf·ff þf ÀfIZYaÜ IbYL »fû¦f ¶feþZ´fe IYû B³f °fe³f dU²ff¹fIYûa IZY ÀfIYfSXf°¸fIY BÀ°fZ¸ff»f IYe dWXQf¹f°f QZ SXWZ W`ÔÜ EIY ´fiÀ°ffU ¹fW W` dIY ·ffS°f ÀfSIYfS Àfa¹fb¢°f SXf¿MÑÀfa§f ÀfZ ¦fbªffdSVf IYSZ dIY B³f °fe³f dU²ff¹fIYûa IYû Aa°fSSXfáÑe¹f ²fSXûWS §fûd¿f°f IYS QZÜ dRYS ¶feþZ´fe EIY ¸¹fcdªf¹f¸f ¶f³ffIYS IYfa¨f IZY I`Yd¶f³fZM ¸fZa B³f °fe³fûa dU²ff¹fIYûa IYû UWfa SJUf QZ °ffdIY Af°fZ-þf°fZ »fû¦f BX³f S¯f¶ffaIbYSXûa IYû QZJ B³fÀfZ ´fiZS¯ff »fZ ´ffEaÜ »fû¦fûa IZY ¶fe¨f B³f °fe³f dU²ff¹fIYûa IZY IiZYªf IYû QZJ°fZ WbE B³fIYe dMXIYM ·fe SXJe þf ÀfIY°fe W`Ü B³fIZY QVfʳfûa ÀfZ BIY™f WbE ´f`Àfûa ÀfZ ´ffMXeÊ ¨fb³ffU WfSZ WbXE A´f³fZ CX¸¸feQUfSXûa IZY AfaÀfc ´fûÔL³fZ IZY d»fE øY¸ff»f ¶ffaMX ÀfIY°fe WX`Ü ·fdU¿¹f ¸fZa ªf¶°f Wû³fZ Uf»fe ªf¸ff³f°fûa IZY d»fE BÀfe ´f`ÀfZ ÀfZ EIY RaYO ¶f³ff¹ff þf ÀfIY°ff W`Ü AüS Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe ¶ff°f þû »fû¦f B°f³fZ JbVf³fÀfe¶f W`a dIY BÀf ¸fZ¦ff Àfb³ff¸fe ¸fZa ·fe þe°f ¦fE, C³WZa ¶fþfE dU²ff¹fIY ¶f³ffE SJIYS C³fIYf M`»fZÔM UZÀMX IYSX³fZ ÀfZ C³WZa ·ff¦¹f Afªf¸ff³fZ »ffÀfUZ¦ffÀf ·fZþ QZ³ff ¨ffdWEÜ Wû ÀfIY°ff W` dIY Uû We UWfa ÀfZ B°f³fZ ´f`ÀfZ þe°f »ffEa dIY CÀfe ÀfZ WS EIY ·ffS°fe¹f IYû 15-15 »ffJ dQ¹ff þf ÀfIZYÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
10
SXfÀf d¶fWXfSXe
·ffªf´ff IZY °f¸ff¸f ¸fªf¶fc°f ¦fPÞ Af´f IYe Àfb³ff¸fe ¸fZÔ PXW ¦fEÜ Àf·fe 12 ÀfbSdÃf°f ÀfeMXûÔ ´fS Af´f IZY C¸¸feQ½ffS d½fªf¹fe SWZX W`ÔXÜ IYfa¦fiZÀf AüS Af´f ÀfZ ·ffªf´ff ¸fZÔ Vffd¸f»f WbE Àf·fe ³fZ°ff ·fe ¶ffSX ¨fb³ff½f WfS ¦fEÜ Qd»f°f ³fZ°ff IZY °füS ´fS ´fZVf IYe ¦fBÊ IYfa¦fiZÀf ÀfZ ·ffªf´ff ¸fZÔ AfBÊ ´fc½fÊ IZÔYýie¹f ¸faÂfe IÈY¿¯ff °feS±f ´fMZX»f ³f¦fSX ÀfZ ¨fb³ff½f WfS ¦fBËÜ IÈY¿¯ff ³f¦fS ÀfeM ·ffªf´ff IYe dIYS¯f ¶fZQe IYû Af´f IZY EÀfIZY ¶f¦¦ff ³fm 2277 ¸f°fûÔ ÀfZ WSXf¹ff W`XÜ Af´f IZY ¸f³fe¿f dÀfÀfûdý¹ff ³fm ·ffªf´ff IZY C¸¸feý½ffSX d½f³fûý IbY¸ffS d¶f³³fe IYû 24 WªffS ½fûMXûÔ Àfm WSXfIYS ´fOÞ´fOÞX¦faªf ÀfeM Qû¶ffSXf ªfe°fe W`XÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
dQ»»fe IYe ¶fQ»f ¦fBÊ SXfªf³fed°fIY °fÀ½feSX
d´fLX»fZ Àff»f 14 RYSX½fSXe IYû dQ»»fe IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ´fQ ÀfZ BÀ°feRYf QZ³fZ ½ff»fZ Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY Àfa¹fûªfIY ASd½faQ IZYªfSXe½ff»f ³fZ EIY Àff»f ¶ffQ dRYSX dQ»»fe ÀfSIYfS IYe IY¸ff³f Àfa·ff»f »fe W`XÜ ¶fe°fZ EIY Àff»f ¸fZÔ dQ»»fe IYe SXfªf³fed°f ¸fZÔ ¶fWb°f IbYLX ¶fQ»f ¦f¹ffÜ d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IYf ´fcSXe °fSXWX ÀfRYf¹ff Wû ¦f¹ffÜ ·ffSX°fe¹f ªf³f°ff ´ffMXeÊ °fe³f ÀfeM °fIY dÀf¸fMX ¦fBÊÜ ·ffªf´ff AüS IYfa¦fiZÀf IZY °f¸ff¸f dQ¦¦fªf ¨fb³ff½f WfS ¦fEÜ »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f IZY ¶ffQ WdS¹ff¯ff, ¸fWfSXf¿MÑX AüSX ÓffSXJaOX ¸fZÔ ÀfSIYfSX ¶f³ff³fZ ½ff»fe ·ffªf´ff IYf d½fªf¹f SX±f dQ»»fe AfIYSX ±f¸f ¦f¹ffÜ dQ»»fe IYe ªf³f°ff ³fZ Af´f IYû BÀf ¶ffS Emd°fWfdÀfIY Àf¸f±fʳf dQ¹ffÜ 70 ¸fZÔ ÀfZ 67 ÀfeMZÔ ªfe°fIYS Af´f ³fZ EmÀff dSIYfgOÊX ¶f³ff¹ff W`X, dªfÀfZ Af¦fZ IYûBÊ ³fWeÔ QûWSXf ÀfIY°ffÜ d´fLX»fZ ¨fb³ff½f ¸fZÔ Af´f IYû 28 ÀfeMXûÔ ´fSX ªfe°f d¸f»fe ±feÜ Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe ¶ff°f SWe dIY IYfa¦fiZÀf IYf ½fûMX ¶f`ÔIY Af´f ³fZ ´fcSXe °fSW Wd±f¹ff d»f¹ffÜ
·ffªf´ff IZY ½fûM ¶f`ÔIY ¸fZa ¸ff¸fc»fe IY¸fe AfBÊ W`XÜ ·ffªf´ff ³fZ 1998 IZY d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fmÔ 34.02 RYeÀfQe ½fûM »fZIYS 15 ÀfeM WfdÀf»f IYe ±feÜ BÀf ¶ffS ·ffªf´ff IYû 32.2 RYeÀfQe ½fûM °fû d¸f»fZ ´fS ÀfeMZÔ IZY½f»f °fe³f WfdÀf»f WbBËÜ d´fLX»fZ d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ ·ffªf´ff IYû 33.07 RYeÀfQe ½fûMX AüSX 32 ÀfeMXûÔ ´fSX IYf¸f¹ff¶fe d¸f»fe ±feÜ d´fLX»fZ »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ ·ffªf´ff ³fZ 60 d½f²ff³fÀf·ff ÀfeMûÔ ´fSX ¶fPÞX°f »fZIYS 46 RYeÀfQe ½fûMX ´ff¹ff ±ffÜ ·ffªf´ff IYû 2003 ¸fZÔ 35.22 AüSX 2008 ¸fZÔ 36.43 RYeÀfQe ½fûM d¸f»fZ ±fZÜ 1998 ¸fZÔ 47.76 RYeÀfQe ½fûM »fZIYS IYfa¦fiZÀf ³fZ 52 ÀfeMXûÔ ´fS IYf¸f¹ff¶fe ´ffBÊ ±feÜ d´fLX»fZ d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IYû 24 RYeÀfQe ½fûM AüS AfN ÀfeMZÔ d¸f»fe ±feÔÜ IYfa¦fiZÀf IZY ÀfRYf¹fZ IYû »fZIYS ´ffMXeÊ ¸fZÔ SXfS °fZªf Wû ¦fBÊ W`XÜ ´fc½fÊ ¸fb£¹f¸faÂfe Vfe»ff QedÃf°f ³fZ ´fi¨ffS Ad·f¹ff³f IZY ¸fbdJ¹ff SWZ Aªf¹f ¸ffIY³f ´fSX WX¸f»fZ °fZªf IYSX
11 dQE W`ÔXÜ IYfa¦fiZÀf IYû BÀf ¶ffSX IZY½f»f 9.7 RYeÀfQe ½fûMX d¸f»fZ W`ÔXÜ ¶fWbXªf³f Àf¸ffªf ´ffMXeÊ IYf ½fûMX ¶f`ÔIY ·fe d¶fJSX ¦f¹ffÜ Af´f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ´fQ IZY CX¸¸feQ½ffSX ASXd½faQ IZYªfSXe½ff»f ³fZ ³fBÊ dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff ÀfeM ÀfZ 31 WªffS ÀfZ ª¹ffQf ¸f°fûÔ ÀfZ ªfe°fIYSX QcÀfSXe ¶ffSX d½f²ff³fÀf·ff ¸fZÔ ´fWba¨fZÜ ·ffªf´ff IYe ¸fb£¹f¸faÂfe ´fQ IYe CX¸¸feQ½ffSX ´ffMXeÊ IZY ¦fPÞX IÈY¿¯ff ³f¦fSX ÀfZ ¨fb³ff½f WfS ¦fBËÜ 67 ÀfeMZÔ WfdÀf»f IYSIZY Af´f ³fZ °f¸ff¸f Aûd´fd³f¹f³f ´fû»f AüS Ed¦ªfM ´fû»f IYû ¦f»f°f Àffd¶f°f IYS dQ¹ffÜ dIYÀfe ·fe Àf½fZÊÃf¯f ¸fZÔ Af´f IYû 67 ÀfeMZÔ Af³fZ IYe Àfa·ff½f³ff ³fWeÔ ªf°ffBÊ ¦fBÊ ±feÜ d´fLX»fZ d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ ªf³f°ff ³fZ dIYÀfe Q»f IYû ¶fWb¸f°f ³fWeÔ dQ¹ff ±ffÜ ·ffªf´ff ³fZ 32 ÀfeMZÔ »fZIYS ·fe ÀfSIYfS ¶f³ff³fZ ÀfZ BaIYfS IYS dQ¹ff ±ffÜ IYfa¦fiZÀf IYe ¸fQQ ÀfZ 49 dQ³f ÀfSIYfS ¨f»ff³fZ IZY ¶ffQ Af´f IZY ³fZ°ff AüS ¸fb£¹f¸faÂfe ASXd½faQ IZYªfSXe½ff»f ³fZ ªf³f-»fûIY´ff»f IZY Àf½ff»f ´fSX BÀ°feRYf QZ dQ¹ff ±ffÜ ÀfSXIYfS d¦fS³fZ IZY EIY Àff»f ¶ffQ WbE ¨fb³ff½f ¸fZÔ Af´f ³fZ ·ffªf´ff IYf dQ»»fe ¸fZÔ EIY °fSW ÀfZ ÀfRYf¹ff IYS dQ¹ffÜ ·ffªf´ff IZY °f¸ff¸f ¸fªf¶fc°f ¦fPÞ Af´f IYe Àfb³ff¸fe ¸fZÔ PXW ¦fEÜ Àf·fe 12 ÀfbSdÃf°f ÀfeMXûÔ ´fS Af´f IZY C¸¸feQ½ffS d½fªf¹fe SWZX W`ÔXÜ IYfa¦fiZÀf AüS Af´f ÀfZ ·ffªf´ff ¸fZÔ Vffd¸f»f WbE Àf·fe ³fZ°ff ·fe BÀf ¶ffSX ¨fb³ff½f WfS ¦fEÜ Qd»f°f ³fZ°ff IZY °füS ´fS ´fZVf IYe ¦fBÊ IYfa¦fiZÀf ÀfZ ·ffªf´ff ¸fZÔ AfBÊ ´fc½fÊ IZÔYýie¹f ¸faÂfe IÈY¿¯ff °feS±f ´fMZX»f ³f¦fSX ÀfZ ¨fb³ff½f WfS ¦fBËÜ IYfa¦fiZÀf IZY ¸fWfÀfd¨f½f Aªf¹f ¸ffIY³f ÀfQS ¶ffªffS ÀfZ °feÀfSmX ³fa¶fS ´fS SWZXÜ ´ffa¨f ¶ffS ¨fb³ff½f
UûMXûÔ ¸fZÔ Q»fûÔ IYf dWXÀÀff
Aªf¹f ¸ffIY³f
dIYSX¯f ¶fZQe
dQ»»fe ·ffªf´ff IZY ´fi·ffSXe ´fi·ff°f Óff AüS A²¹fÃf Àf°feVf C´ff²¹ff¹f WfS IYe dªf¸¸fZQfSXe »fZ°fZ WbXE IYW SWZX W`ÔX dIY ´ffMXeÊ ªf³f°ff IYf ¸fcO ³fWeÔ ·ffa´f ´ffBÊÜ ªf¶fdIY ¸fb£¹f¸faÂfe ´fQ IYe CX¸¸feQUfSX dIYS¯f ¶fZQe ³fZ BÀf WfS IYf Qû¿f ´ffMXeÊ ´fS ªfOÞX dQ¹ffÜ ªfe°f³fZ ½ff»fZ ·ffªf´ff IZY ªf¦fQeVf ¸fbJe ªf³fIY´fbSXe ÀfZ ¨fb³ff½f WfS ¦fE W`ÔXÜ IYfa¦fiZÀf IZY Wf÷Y³f ¹fcÀfbRY, ¸f°fe³f AW¸fQ AüSX VfûE¶f BIY¶ff»f ·fe ¨fb³ff½f WfS ¦fE W`ÔXÜ °fe³fûÔ 1993 ÀfZ »f¦ff°ffS ´ffa¨f ¶ffS ¨fb³ffU ªfe°fZ ±fZÜ IÈY¿¯ff ³f¦fS ÀfeM ·ffªf´ff IYe dIYS¯f ¶fZQe IYû Af´f IZY EÀfIZY ¶f¦¦ff ³fm 2277 ¸f°fûÔ ÀfZ WSXf¹ff W`XÜ Af´f IZY ¸f³fe¿f dÀfÀfûdý¹ff ³fm ·ffªf´ff IZY C¸¸feý½ffSX d½f³fûý IbY¸ffS d¶f³³fe IYû 24 WªffS ½fûMXûÔ Àfm WSXfIYS ´fOÞ´fOÞX¦faªf ÀfeM Qû¶ffSXf ªfe°fe W`XÜ ·ffªf´ff IZY d½fªfZÔýi ¦fb´°ff- SXûdW¯fe, Aû´fe Vf¸ffÊ- d½fV½ffÀf ³f¦fSX AüS ªf¦fQeVf ´fi²ff³f- ¸fbÀ°fRYf¶ffQ ÀfZ ¨fb³ff½f ªfe°fZ W`ÔXÜ ·ffªf´ff ³fZ dQ»»fe RY°fW IYSX³fZ IZY d»fE ¶fOÞe S¯f³fed°fIY °f`¹ffSXeX IYe ±feÜ ·ffªf´ff A²¹fÃf Ad¸f°f VffW ³fZ ¨fb³ff½f IYe IY¸ff³f ·fe JbQ Àfa·ff»f SJe ±feÜ IZYªfSXe½ff»f IYf ¸fbIYf¶f»ff IYS³fZ IZY d»fE ´fc½fÊ AfBÊ´feEÀf ARYÀfS AüS A³³ff WªffSmX IZY AfaQû»f³f ¸fZÔ IZYªfSXe½ff»f IYe Àff±fe SWe dIYS¯f ¶fZQe IYû Af³f³f-RYf³f³f ¸fZÔ ¸fb£¹f¸faÂfe ´fQ IYf CX¸¸feQ½ffS ¶f³ff¹ffÜ dIYS¯f ¶fZQe ³fZ BÀfZ ´ffMXeÊ IYe WfS ¶f°ff¹ff W`XÜ ·ffªf´ff ³fZ dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f IYû ´fW»fZ ÀfZ We IZÔYýi ÀfSIYfS IZY dJ»ffRY ªf³f¸f°f Àfa¦fiW ¸ff³f³fZ ÀfZ BaIYfS IYS dQ¹ff ±ffÜ ·ffªf´ff IYe WfS IZY ¶ffQ A·fe °fIY Ad¸f°f VffW ³fZ IYûBÊ ¶f¹ff³f ³fWeÔ dQ¹ffÜ dQ»»fe ·ffªf´ff IZY ´fi·ffSXe ´fi·ff°f Óff AüS A²¹fÃf Àf°feVf C´ff²¹ff¹f ªføYSX
WfS IYe dªf¸¸fZQfSXe »fZ SWZX W`ÔXÜ Àff±f We IYW SWZX W`ÔX dIY ´ffMXeÊ ªf³f°ff IYf ¸fcO ³fWeÔ ·ffa´f ´ffBÊÜ ¸fb£¹f¸faÂfe ´fQ IYe ´f`SXfVfcM CX¸¸feQ½ffS dIYS¯f ¶fZQe ³fZ BÀfZZ A´f³fe WfS ¸ff³f³fZ ÀfZ BaIYfS IYS dQ¹ff AüS WfS IYf Qû¿f ´ffMXeÊ ´fS ªfOÞX dQ¹ffÜ dQ»»fe IYe BÀf ¶fQ»fe SXfªf³fed°f ³fZ dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff IYf ³fªffSXf ´fcSXe °fSW ¶fQ»f dQ¹ff W`XÜ 1993 ÀfZ »f¦ff°ffSX ¨fb³ff½f ªfe°f³fZ ½ff»ff IYûBÊ ³fZ°ff BÀf ¶ffS d½f²ff³fÀf·ff ³fWXeÔ ´fWba¨f ´ff¹ffÜ IYfa¦fiZÀf IZY Wf÷Y³f ¹fbÀfcRY, ¸f°fe³f AW¸fQ AüS VfûE¶f BIY¶ff»f »f¦ff°ffS ´ffa¨f ¶ffS ¨fb³ff½f ªfe°f³fZ IZY ¶ffQ BÀf ¶ffSX WfS ¦fEÜ ·ffªf´ff IZY ªf¦fQeVf ¸fbJe AüS ÀffWX¶f dÀfaW ¨füWf³f ·fe »f¦ff°ffS ´ffa¨f ¶ffS ªfe°fZ ´fS LXNe ¶ffS d½f²ff³fÀf·ff ³fWeÔ ´fWba¨f ´ffEÜ 1993 ¸fZÔ ·ffªf´ff IYe dMIYMX ´fS ¨fb³ff½f ªfe°fZ RY°fZW dÀfaW AüS SXf¸fd³f½ffÀf ¦fû¹f»f ¶f°füS Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ CX¸¸feQ½ffS d½f²ff³fÀf·ff ´fWba¨f³fZ ¸fZÔ ÀfRY»f SXWZXÜ RY°fZW dÀfaWX d½f²ff³fÀf·ff IZY C´ff²¹fÃf ·fe SWZX W`ÔXÜ dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff IZY 1993 ¸fZÔ ÀfQÀ¹f SXWZX 21 ³fZ°ff BÀf ¶ffS ¨fb³ff½f ¸f`Qf³f ¸fZÔ ±fZÜ B³f¸fZÔ ÀfZ IZY½f»f RY°fZW dÀfaW AüS SXf¸fd³f½ffÀf ¦fû¹f»f We ¨fb³ff½f ªfe°fZ W`ÔXÜ IYfa¦fiZÀf IZY ªf¹fdIYVf³f, SXfªfIbY¸ffSX ¨füWf³f, ¸fbIZYVf Vf¸ffÊ, ´fiZ¸f dÀfaW, Ofg.AVfûIY IbY¸ffSX ½ffd»f¹ffX AüS ·ffªf´ff IZY ²f¸fÊQZ½f Àfû»faIYe, ³fSmXVf ¦füOÞX °f±ff Àf°f´fiIYfVf SXf¯ff ·fe 1993 ¸fZÔ ªfe°fZ ±fZÜ 2013 IZY ¨fb³ff½f AüS BÀf ¶ffS ·fe Af´f IZY CX¸¸feQ½ffSXûÔ IZY ¸fbIYf¶f»fZ ¸fZÔ ¹fZ dMXIY ³fWeÔ ´ffEÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
12
Af»fûIY ¸fZWX°ff UdSX¿NX ´fÂfIYfS
IZYþSXeUf»f ´fW»fZ k¸fWf³f Bʸff³fQfSl ³fZ°ff ³fWeÔ C·fSZ W`ÔÜ IYfa¦fiZÀf, ·ffþ´ff, þ³f°ff Q»f, Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ, IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMXʹfûÔ IZY ´fbSXf³fZ ³fZ°ff EIY-EIY ÷Y´f¹fZ IYf dWÀff¶f ´ffSQVfeÊ SJ°fZ ±fZ AüS JbQ ´fS IYûBÊ J¨fÊ ³fWeÔ IYS°fZ ±fZÜ ¸f²fb d»f¸f¹fZ, ¸f²fb QaOU°fZ AüS SXfþ³ffSXf¹f¯f þ`ÀfZ ³fZ°ffAûÔ IYe ÀffQ¦fe IZY dIYÀÀfZ ¶f°ff³fZ Uf»fZ Afþ ·fe IYBÊ d¸f»f ªffEa¦fZÜ Qbd³f¹ff IZY WXS QZVf IZY ³fZ°ff ¹fWX þf³f »fZÔ dIY ·ffS°f IZY ¦fSXe¶f »fûIY°faÂf IYe þOÞXZÔ W¸fZVff ÀfZ ¸fþ¶fc°f SWe W`Ô AüS UW Qbd³f¹ff ´fS ·ffSXe SW³fZ Uf»ff W`Ü »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
Qbd³f¹ff ´fS ·ffSXe ¦fSXe¶f AfQ¸fe IYf »fûIY°faÂf
A¸fZdSXIYf ¹ff ¨fe³f IZY SXf¿MÑX´fd°f Wûa A±fUf þf´ff³f AüSX þ¸fʳfe IZY ´fi²ff³f¸fÔÂfe, ·ffS°f IYe »fûIY°ffadÂfIY °fS¢IYe IYe Àf·fe ¸fb¢°f IÔYNX ÀfZ °ffSXeRY IYS°fZ W`ÔÜ W¸f AfþfQe IZY ¶ffQ WbE Àff¸ffdþIY-Afd±fÊIY dUIYfÀf AüS ¶fQ»ffU ÀfZ ·f»fZ We ÀfÔ°fbá ³f WûÔ, »fZdIY³f B°f³ff °fû ÀUeIYfSX³ff Wû¦ff dIY Qbd³f¹ff IZY dUIYdÀf°f U Vfd¢°fVff»fe QZVf A¶f ·ffS°f IYû ´fi¦fd°f IYe QüOÞX ¸fZÔ ´fid°f¹fû¦fe ¸ff³f³fZ »f¦fZ W`ÔXÜ Àfa´f³³f, dUIYdÀf°f QZVfûÔ IZY ³fZ°ffAûÔ IYû ·ffS°fe¹f »fûIY°faÂf IYe °ffIY°f IYû Àf¸fÓf³fZ ¸fZÔ ±fûOÞf dU»fa¶f WbAf W`Ü °f·fe °fû A¸fZdSIYe SXf¿MÑX´fd°f ¶fSXfIY Aû¶ff¸ff ³fZ Wf»f IYe ¹ffÂff IZY QüSXf³f BÀf ¶ff°f IYû SZJfadIY°f dIY¹ff dIY ¨ff¹f ¶fZ¨f³fZ Uf»fZ EIY ½¹fd¢°f IYf ´fi²ff³f¸fÔÂfe ¶f³f³ff ·ffS°fe¹f »fûIY°fÔÂf IYe ÀfRY»f°ff IYf ´fi°feIY W`Ü ¹fca A¸fZdSIYe VffÀf³f °fÔÂf ¸fZÔ dUd·f³³f QZVfûÔ IYe IY¸fþûdS¹fûÔ AüS ÀfRY»f°ffAûÔ IYe ´fÈâ·fcd¸f °f±ff ·ffUe Àfa·ffU³ffAûÔ IYf dUV»fZ¿f¯f IYSX³fZ Uf»fZ Vfû²fIY°ffAûË IYe »fÔ¶fe-¨füOÞe RYüþ SW°fe W`, »fZdIY³f »f¦f°ff W` dIY ³fE QüS ¸fZÔ ´fÈâ·fcd¸f IYf A²¹f¹f³f Vfe¿fÊ ³fZ°ff ³fWeÔ IYS ´ff°fZÜ A³¹f±ff
A¸fZdSIYe ¹ff ´fdV¨f¸fe QZVfûÔ IZY ³fZ°ffAûÔ IYû ¹fWX þf³fIYfSXe Wû°fe dIY ³fSZaýi ¸fûQe IZY ´fi²ff³f¸fÔÂfe ¶f³f³fZ ÀfZ ´fWX»fZ ·fe ·ffS°f ¸fZÔ SXf¿MÑ´fd°f IZY Vfe¿fÊ ´fQ ´fS ¶f`NX³fZ Uf»fZ ½¹fd¢°f CX³fÀfZ IYWeÔ Ad²fIY d³f²fʳf ´fdSUfSXûÔ IYe ´fÈâ·fcd¸f Àû AfE ±fZÜ ´fcUÊ SXf¿MÑ´fd°f U ´fidÀfð U`Äffd³fIY E´feþZ A¶Qb»f IY»ff¸f ¶fZWQ ¦fSXe¶f U A»´fÀfa£¹fIY ´fdSUfS ¸fZÔ þ³¸fZ W`Ô ªfû ¶f¨f´f³f ¸fZÔ dWaQbAûÔ IZY EIY ¶fOÞZ °fe±fÊ SXf¸fZV½fS¸f ¸fZÔ ÀfOÞXIYûÔ ´fS QÀf ´f`ÀfZ IYf AJ¶ffS ¶fZ¨fIYS ´fPÞfBÊ IYf Ba°fþf¸f IYS ´ff°fZ ±fZÜ Àfa§f¿fÊ´fc¯fÊ þeU³f IYe dVfÃff-QeÃff IZY ¶f»f ´fS UW ³ff¸fe U`Äffd³fIY ¶f³fZ AüS SXf¿MÑX´fd°f IZY ¦füSUVff»fe ´fQ ´fS ´fWbÔ¨fZÜ IY»ff¸f ÀffW¶f ÀfZ ´fWX»fZ 1997 ÀfZ 2002 °fIY SXf¿MÑX´fd°f SXWZ IZY.AfS. ³ffSXf¹f¯f³f ·fe IZYS»f IZY ¶fZWQ LûMZ ¦ffaU IZY d³f²fʳf ´fdSUfS ¸fZÔ þ³¸fZ ±fZÜ C³fIYf Qd»f°f ´fdSUfS ´fZOÞ ÀfZ ³ffdS¹f»f °fûOÞIYS d¸f»f³fZ Uf»fe ¸fþQcSXe ÀfZ ´fZM ´ff»f³fZ IYf BÔ°fþf¸f IYSX ´ff°ff ±ffÜ ¦fSXe¶f IZY.AfS. ³ffSXf¹f¯f³f IYû Àff²ffS¯f ÀfSIYfSXe ÀIcY»f IYe dVfÃff IZY d»fE SXûþ 15 dIY»fû¸feMXS ´f`Q»f ¨f»fIYS Af³ff-þf³ff ´fOÞX°ff
13 ±ffÜ ÀfSIYfSXe ÀIcY»f IYe ¸ff¸fc»fe Àfe RYeÀf ³fWeÔ QZ ´ff³fZ IZY IYfS¯f IYBÊ ¶ffS ³ffSXf¹f¯f³f IYû ¢»ffÀf IZY ¶ffWS JOÞXZ SXWIYS dVfÃfIY õfSXf ´fPÞf¹ff þf SWf ´ffN Àfb³fIYS ¹ffQ SJ³ff ´fOÞ°ff ±ffÜ ¹fWe ¶ff»fIY ¦ffÔU ÀfZ IYÀ¶fZ °fIY ´fPÞfBÊ ¸fZÔ A½U»f SW°fZ WXbE ¶ffQ ¸fZÔ CX¨¨f dVfÃff IZY d»fE »fÔQ³f °fIY ´fWba¨ffÜ dRYSX SXfþ³fd¹fIY ¶f³ff AüSX ¶ffQ ¸fZÔ ¸faÂfe, C´f-SXf¿MÑ´fd°f °f±ff SXf¿MÑ´fd°f IZY ´fQ ´fS ·fe AfÀfe³f WbAfÜ BÀfe °fSW »ff»f ¶fWfQbS VffÀÂfe °fû ´fi²ff³f¸fÔÂfe ¶f³f³fZ °fIY EIY ¦fSXe¶f ½¹fd¢°f IYe °fSW We SWZÜ Afþ Aû¶ff¸ff IZY Àff±f ¸fb»ffIYf°f IZY QüSXf³f ´fi²ff³f¸fÔÂfe ³fSZÔýi ¸fûQe IZY ¸fWa¦fZ dOXþfB³fS IYûMX IYe ¨f¨ffÊ Wû SWe W`, »fZdIY³f VffÀÂfe þe °fû ´fadO°f ³fZWøY IZY Àf¶fÀfZ IYSXe¶fe UdSXâ ¸fÔÂfe SW°fZ WXbE þ¶f dUQZVf ¹ffÂff ´fS þf³fZ »f¦fZ °fû CX³fIZY ´ffÀf ÀfQeÊ ÀfZ ¶f¨f³fZ IZY d»fE ¦f¸fÊ AûUSIYûM °fIY ³fWeÔ ±ffÜ ³fZWøY ³fZ CX³WZÔ A´f³ff IYûM dQ¹ffÜ ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f³fZ IZY ¶ffQ °ffVfIÔYQ IYe EZd°fWfdÀfIY Aad°f¸f ¹ffÂff IZY Àf¸f¹f ·fe UWe AûUSIYûM VffÀÂfe þe ´fW³fZ WbE ±fZÜ ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ ´fS ´fWba¨fZ AMX»f d¶fWfSXe Ufþ´fZ¹fe ·fe ¶fZWQ Àff¸ff³¹f ´fdSUfS ÀfZ SXWZ W`ÔXÜ C³fIZY d´f°ff dVfÃfIY ±fZ AüS AM»fþe IYe dVfÃff IYf ´fi¶fÔ²f dÀfÔd²f¹ff SXfþ´fdSUfS IYe LfÂfUÈdØf ÀfZ Wû ´ff¹ff ±ffÜ ÀffaÀfQ ¶f³f³fZ ´fS ·fe CX³fIZY J¨fÊ IYe ½¹fUÀ±ff Vfb·fd¨fÔ°fIYûÔ õfSXf IYe þf°fe ±feÜ °f¶f ÀffaÀfQûÔ IYf UZ°f³f ·fe ¶fWb°f IY¸f WbAf IYS°ff ±ffÜ SXf¿MÑXe¹f ÀU¹faÀfZUIY ÀfÔ§f IYe ´fÈâ·fcd¸f ÀfZ d³fIY»fZ ·ffS°fe¹f þ³f°ff ´ffMXeÊ IZY IYBÊ ¶fOÞXZ ³fZ°ff Àf¨f¸fb¨f ¦fSXe¶f »fûIY°faÂf IZY ´fid°fd³fd²f IYe °fSXW SW°fZ ±fZÜ IbYVff·ffDY NfIYSZ AüS ÀfbÔQSdÀfÔW ·faOfSXe þ`ÀfZ ³fZ°ffAûÔ IYe ÀfÔQcIYûÔ ¸fZÔ ¨ffS þûOÞe Àfc°fe IZY IbY°fZÊ, ´ffþf¸fZ, ²fû°fe AüS ¦f¸fÊ IYûM ¹ff Vffg»f ÀfZ Ad²fIY IbYL ³fWeÔ Wû°ff ±ffÜ BÀfe °fSW Àf¸ffþUfQe ´fÈâ·fcd¸f Uf»fZ IY´fcÊSXe NfIbYS, ·fû»ff ´ffÀfUf³f VffÀÂfe, þfgþÊ RY³ffËdOÀf þ`ÀfZ ³fZ°ff ¦fSXe¶f ´fÈâ·fcd¸f IZY ¶ffQ ¸fb£¹f¸faÂfe ¹ff IZÔYýie¹f ¸fÔÂfe ¶f³f³fZ IZY ¶ffUþcQ ¶fZWQ ÀffQ¦fe´fc¯fÊ þeU³f IZY Àff±f Àff¸ffdþIY-SXfþ³fed°fIY ÀfZUf IYS°fZ SWZÜ d´fL»fZ Qû-°fe³f U¿fûË IZY QüSXf³f Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY ³fZ°ff ASdUaQ IZYþSXeUf»f SXfþ³fed°f ¸fZÔ Bʸff³fQfSXe °f±ff ´ffSQdVfÊ°ff IZY ¶fOÞXZ QfUZ IYS°fZ SWZ W`Ô »fZdIY³f C³WZÔ ÀU¹fa A´f³fZ QZVf IZY d´fL»fZ Bʸff³fQfSX ³fZ°ffAûÔ IYe þf³fIYfSXe ³fWeÔ W`Ü Afþ C³WZÔ A´f³fe
´ffMXeÊ IYû 50 »ffJ ÷Y´f¹ff QZ³fZ Uf»fZ IYf A°ff´f°ff We ³fWeÔ Wû°ffÜ þ¶fdIY ·ffS°fe¹f SXfþ³fed°f ¸fZÔ 50-50 ÷Y´f¹fZ QZ³fZ Uf»fûÔ IZY ´fid°f IÈY°fÄf°ff dQJf³fZ Uf»fZ »fû¦f WbAf IYS°fZ ±fZÜ ´ffMXeÊ ¸fZÔ Af³fZ Uf»fe ²f³fSXfdVf IYf C´f¹fû¦f A´f³fe ÀfbdU²ffAûÔ IZY d»fE ³fWeÔ Wû°ff ±ffÜ BÀf ÀfÔQ·fÊ ¸fZÔ Ofg. VfaIYS Q¹ff»f Vf¸ffÊ IYf À¸fS¯f Wû°ff W`Ü UW ´fifQZdVfIY SXfþ³fed°f ÀfZ ´fW»fZ ¸f²¹f ·ffS°f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe SWZÜ IZÔYýi ÀfSIYfS ¸fZÔ ¸faÂfe ¶f³fZÜ IYfa¦fiZÀf IZY ¸fWfÀfd¨fU, IYû¿ff²¹fÃf, A²¹fÃf,
»fû¦fûÔ IZY A»ffUf »f¦f·f¦f Qû-PfBÊ Àfü QZVfûÔ ÀfZ SXfþQc°f, CX¨¨ff¹fb¢°fYd¸f»f³fZ Af°fZ W`ÔÜ C°f³fZ »fû¦fûÔ IYû ¨ff¹f d´f»ff³fZ IZY d»fE Vf¢IYS (¨fe³fe) IYf BÔ°fþf¸f IYS³ff ¸fbdVIY»f Wû°ff W`Ü ¶f°ffAû, C°f³fZ J¨fÊ IZY d»fE ÀfSIYfSXe ·fØff ·fe ´f¹ffÊ~ ³fWeÔ d¸f»f°ffÜ ¸fbÓfZ Àf¸fÓf ³fWeÔ Af¹ff dIY ¸f`Ô BÀf Àf¸fÀ¹ff IYf W»f ¢¹ff ¶f°ffDaYÜ °f¶f C´fSXf¿MÑX´fd°f IZY ·fØfZ SXfª¹f´ff»f ÀfZ ·fe IY¸f Wû°fZ ±fZÜ AÀf»fe ¸fbïf ¹fW W` dIY ·ffS°f ¸fZÔ Vfe¿fÊ ´fQûÔ ´fS ¶f`NZ ½¹fd¢°f¹fûÔ IYe Vf`Ãfd¯fIY °f±ff SXfþ³fed°fIY
B°f³ff °fû ÀUeIYfSX³ff Wû¦ff dIY Qbd³f¹ff IZY dUIYdÀf°f U Vfd¢°fVff»fe QZVf A¶f ·ffS°f IYû ´fi¦fd°f IYe QüOÞX ¸fZÔ ´fid°f¹fû¦fe ¸ff³f³fZ »f¦fZ W`XÔ »fZdIY³f Àfa´f³³f U dUIYdÀf°f QZVfûÔ IZY ³fZ°ffAûÔ IYû ·ffS°fe¹f »fûIY°faÂf IYe °ffIY°f IYû Àf¸fÓf³fZ ¸fZÔ ±fûOÞf dU»fa¶f AUV¹f WbAf W`Ü SXfª¹f´ff»f, C´fSXf¿MÑX´fd°f AüS SXf¿MÑ´fd°f ´fQ ´fS ·fe ´fWba¨fZ »fZdIY³f C³WûÔ³fZ W¸fZVff ÀffQ¦fe´fc¯fÊ þeU³f dªf¹ffÜ ¸fWfSXf¿MÑ ¸fZÔ SXfª¹f´ff»f SW³fZ IZY ¶ffQ UW QZVf IZY C´fSXf¿MÑX´fd°f ¶f³fZ ±fZÜ CX³fÀfZ ¸fZSXf ´fdS¨f¹f ¶fWb°f IY¸f CX¸fi ¸fZÔ ´fÂfIYfS IZY øY´f ¸fZÔ WbAf ±ff AüS ÀfØff IZY ¶ffWS SXW³fZ ´fS ·fe C³fÀfZ d¸f»f°fZ SXW³fZ IZY IYfS¯f UW ¸fbÓfÀfZ Jb»fIYS ¶ff°f IYSX°fZ ±fZÜ C´fSXf¿MÑX´fd°f ¶f³f³fZ IZY ¶ffQ EIY A³fü´f¨ffdSIY ¸fb»ffIYf°f IZY QüSXf³f Ofg. Vf¸ffÊ ³fZ ¸fbÓfZ EIY Aþe¶f Àfe Àf¸fÀ¹ff ¶f°ffBÊÜ CX³WûÔ³fZ ¶fOÞXe ÀfWþ°ff ÀfZ ¶f°ff¹ff dIY SXfª¹f´ff»f ´fQ ´fSX SW°fZ WbE SXfþ·fU³f ¸fZÔ Af³fZ Uf»fûÔ IZY Afd°f±¹f IYf J¨fÊ AfÀff³fe ÀfZ d¸f»f þf°ff W` »fZdIY³f C´fSXf¿MÑX´fd°f IZY ´ffÀf ´fiûMXûIYû»f IZY ³ff°fZ A³¹f SXfþ³fZ°ffAûÔ A±fUf
¹fû¦¹f°ff ßfZâ°f¸f Wû³fZ IZY ¶ffUþcQ Afd±fÊIY ´fÈâ·fcd¸f ¶fWb°f IY¸fþûS Wû°fe ±feÜ UZ ¦fSXe¶f »fûIY°ffadÂfIY ·ffS°f IZY AÀf»fe ´fid°fd³fd²f Wû°fZ ±fZÜ IZYþSXeUf»f ´fW»fZ k¸fWf³f Bʸff³fQfSl ³fZ°ff ³fWeÔ C·fSZ W`ÔÜ IYfa¦fiZÀf, ·ffþ´ff, Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ, þ³f°ff Q»f, IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMXʹfûÔ IZY ´fbSXf³fZ ³fZ°ff EIY-EIY ÷Y´f¹fZ IYf dWÀff¶f ´ffSQVfeÊ SJ°fZ ±fZ AüS JbQ ´fS IYûBÊ J¨fÊ ³fWeÔ IYS°fZ ±fZÜ ¸f²fb d»f¸fÀfZ, ¸f²fb QaOU°fZ °f±ff SXfþ³ffSXf¹f¯f þ`ÀfZ ³fZ°ffAûÔ IYe ÀffQ¦fe IZY dIYÀÀfZ ¶f°ff³fZ Uf»fZ ¶fWb°f ÀfZ »fû¦f Afþ ·fe d¸f»f ÀfIY°fZ W`ÔÜ Aû¶ff¸ff, Vfe d¨f³fdRÔY¦f WûÔ ¹ff d¸fÀMS IZYþSXeUf»f, B°f³ff þf³f »fZÔ dIY ·ffS°f IZY ¦fSXe¶f »fûIY°faÂf IYe þOÞXZÔ ¸fþ¶fc°f SWe W`Ô AüS UW Qbd³f¹ff ´fS ·ffSXe SW³fZ Uf»ff W`Ü n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
14
»fZdIY³f RcaYIY-RcaYIY Ofg. UZQ´fi°ff´f U`dQIY ·ffSX°fe¹f dUQZVf ³fed°f ´fdSX¿fQ IZY A²¹fÃf
Sa¦f¸fa¨f ´fS ¸faÓfZ WXbE Of¹f»ffg¦f ¶fû»fIYS AüSX SXa¦f-d¶fSa¦fZ IYe¸f°fe IY´fOÞZ ´fW³fIYS ¸fûQe W¸ffSXZ ¸fba¶fBʹff Ad·f³fZ°ffAûÔ IYû ·fe ¸ff°f QZ SWZ W`ÔÜ þ`ÀfZ SXfþeU ¦ffa²fe Àfa¹fû¦fUVf ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fE ±fZ, U`ÀfZ We ³fSZaýi ¸fûQe Àfa¹fû¦fUVf ¦fbþSXf°f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f ¦fE ±fZÜ ¹fW Àfa¹fû¦f Af¦fZ ¶fPÞf AüS UW ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fEÜ A¶f BÀfe ¦fd°f IYû ASXdUaQ IZYþSXeUf»f ´fif~ IYS SWZ W`ÔXÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
BXÀf¸fZÔ ªfSXf ·fe VfIY ³fWXeÔ W` dIY dQ»»fe ¸fZa Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ ¹ff ASXdUaQ IZYþSXeUf»f IYe þe°f dU»fÃf¯f U A´fcUÊ W`Ü BÀfIYe ·fdU¿¹fUf¯fe W¸f IYfRYe ´fW»fZ We IYS ¨fbIZY ±fZ »fZdIY³f BÀf þe°f IYf ÀfWe A±fÊ Àf¸fÓf³ff ¶fWb°f þøYSXe W`Ü ¹fW þe°f U`Àfe We W`, þ`Àfe dIY 1984 ¸fZa SXfþeU ¦ffa²fe IYe ±fe ¹ff 2014 ¸fZa ³fSZaýi ¸fûQe IYeÜ B³f Qû³fûa þe°fûa AüSX 2015 IYe ASXdUaQ IYe þe°f ¸fZa ¢¹ff Àf¸ff³f°ff W`? Àf¸ff³f°ff ¹fW W` dIY ¹fZ °fe³fûa þe°fZa UfÀ°fU ¸fZa CX³fIYe ³fWeÔ W`Ô, dþ³fIZY ³ff¸f ÀfZ UZ þe°fe ¦fBËÜ UW SXfþeU ¦ffa²fe IYe þe°f ³fWeÔ ±fe, VfWeQ BadQSXf ¦ffa²fe IYe þe°f ±feÜ SXfþeU ¦ffa²fe ÓfMXIZY ¸fZa ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fEÜ BÀfe ´fiIYfS 2014 ¸fZa Àfûd³f¹ff ¦ffa²fe AüS ¸f³f¸fûW³f dÀfaWX ³fZ ³fSZaýi ¸fûQe IYû A´f³ff CXØfSXfd²fIYfSXe d³f¹fb¢°f IYSUf dQ¹ff ±ffÜ ¸f³f¸fûW³f dÀfaW ·ffS°f IZY ´fW»fZ EZÀfZ ´fi²ff³f¸faÂfe W`Ô, dþ³WXZa IYBÊ ¸ffW ´fW»fZ We ´f°ff ¨f»f ¦f¹ff ±ff dIY A¦f»ff ´fi²ff³f¸faÂfe IYü³f Wû¦ff? ·ffS°f IYe þ³f°ff ³fZ ³fSZaýi ¸fûQe ´fS A´f³fe ¸fûWS ¶ffQ ¸fZa »f¦ffBÊÜ CXÀf³fZ °fû Àfûd³f¹ff-¸f³f¸fûW³f ÀfZ IbYÀfeÊ Jf»fe IYSUfBÊ, dþÀfZ ¸fûQe ³fZ ·fS dQ¹ffÜ ¸fûQe IZY dIYÀfe ³ffSZ IYf þ³f°ff ´fS IYûBÊ AÀfS ³fWeÔ ±ffÜ dWaQb°U, dUIYfÀf, IYf»fZ ²f³f IYe Uf´fÀfe U¦f`SW ¨fb³ffU-Ad·f¹ff³f ¸fZa U¢°f IYfMX³fZ IZY Àff²f³f ·fS ±fZÜ »fû¦f dÀfRÊY ·fiá AüSX AIY¸fʯ¹f VffÀfIYûa ÀfZ ¸fbd¢°f ´ff³ff ¨ffW°fZ ±fZÜ ¸fûQe ³fZ ³fZ°ff Wû³fZ IYf Vff³fQfS Ad·f³f¹f dIY¹ffÜ ³fZ°ff IYe IbYÀfeÊ ´fS ¶f`NX³fZ IZY ¶ffQ A¶f UW Vfbð Ad·f³fZ°ff ¶f³f ¦fE W`ÔÜ Sa¦f¸fa¨f ´fS ¸faÓfZ WXbE Of¹f»ffg¦f ¶fû»fIYS AüSX SXa¦f-d¶fSa¦fZ IYe¸f°fe IY´fOÞZ ´fW³fIYS UZ W¸ffSXZ ¸fba¶fBʹff Ad·f³fZ°ffAûa IYû ·fe ¸ff°f QZ SWZ W`ÔÜ þ`ÀfZ SXfþeU ¦ffa²fe Àfa¹fû¦fUVf ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fE ±fZ, U`ÀfZ We ³fSZaýi ¸fûQe Àfa¹fû¦fUVf ¦fbþSXf°f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f ¦fE ±fZÜ IZYVfb·ffBÊ IYû WMXfIYS B³WZa WZd»fIYfg´MXS ÀfZ CX°ffSXf ¦f¹ff ±ffÜ ¹fW Àfa¹fû¦f Af¦fZ ¶fPÞf AüS UW ´fi²ff³f¸faÂfe ¶f³f ¦fEÜ A¶f BÀfe ¦fd°f IYû ASXdUaQ IZYþSXeUf»f ´fif~ IYS SWZ W`aÜ UW IYûBÊ ³fZ°ff ³fWeÔ W`ÔXÜ AfaQû»f³fIYfSXe
Wû³fZ IYf ·fe CX³fIYf IYûBÊ »fa¶ff A³fb·fU ³fWeÔ W`Ü C³fIZY ´ffÀf A´f³fe IYûBÊ ¦fWSXe SXfþ³fed°fIY QcSQÈdá ³fWeÔ W`Ü ¹fW ¶ff°f d´fL»fZ Àff»f CX³fIZY 49 dQ³f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe-IYf»f ³fZ dÀfð IYS Qe ±feÜ Àfû BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ·fe CX³WZa ¸fbdVIY»f ÀfZ 10-15 ÀfeMXZa d¸f»f°feÔ »fZdIY³f þZMX»fe IYe IZYMX»fe ¸fZa ¸fûQe AüSX Ad¸f°f VffWX ¶faQ Wû ¦fEÜ IZYMX»fe ¸fZa ·ff´f ¶fWb°f ª¹ffQf ·fS ¦fBÊ ±feÜ BÀf ¶faQ IZYMX»fe IYf PæY³f Jû»f³fZ IZY d»fE dIYS¯f ¶fZQe ³ff¸fIY ÀfaOfÀfe »ffBÊ ¦fBÊÜ PXæY³f °fû Jb»ff ³fWeÔ AüS IZYMX»fe RYMX ¦fBÊÜ dQ»»fe IYe ·ffþ´ff »fWc-»fbWf³f Wû ¦fBÊÜ A¶f IZYMX»fe IYe ÀffSXe ¨ff¹f IYe ¨fbdÀIY¹ffa ASXdUaQ IZYþSXeUf»f »fZ SWZ W`aÜ ¹fW ¸fûQe IYe ¨ff¹f W`, ¶f¨¨fc! ªfSXf Àfa·f»fIYSX ´fe³ffÜ A¦fSX IZYþSXeUf»f ¹fW Àf¸fÓf ¶f`NZ dIY dQ»»fe IYe þ³f°ff ³fZ C³WZa UûM QZIYS A´f³ff ³fZ°ff ¶f³ff dQ¹ff W` AüS UW Àf¨f¸fb¨f ¶fOÞXZ ³fZ°ff ¶f³f ¦fE W`a °fû C³fIYf ´f°f³f SXfþeU ¦ffa²fe AüS ¸fûQe ÀfZ ·fe ´fW»fZ VfbøY Wû þfE¦ffÜ SXfþeU IYe ªfe°f IYû Qû Àff»f ·fe ³fWeÔ ¶fe°fZ ±fZ dIY ¦f»fe-¦f»fe ¸fZa VfûS Wû³fZ »f¦ff AüS ¸fûQe IZY A·fe ³fü ¸fWe³fZ ·fe ´fcSZ ³fWeÔ WbE AüS »fû¦fûa IYf ¸fûW·fa¦f VfbøY Wû ¦f¹ffÜ Wf»ffadIY BÀf ¶ffS ASdUaQ þSXf ÀffU²ff³f dQJfBÊ ´fOÞ SWZ W`ÔÜ ¶fÀf, þøYSXe ¹fW W` dIY UW SXfþeU AüS ¸fûQe IYe ³fIY»f ³f IYSZaÜ A´f³fe þe°f IYf ÀfWe A±fÊ Àf¸fÓfZa AüS RcaYIY-RacYIYIYS IYQ¸f SJZaÜ dWS³ff, Àf¸fÓf¶fcÓf ¶f³f ¨fS³ffÜ ·ffS°fe¹f þ³f°ff ´ffMXeÊ IZY d»fE ¹fW þ¶fSQÀ°f WfS dIYÀfe USXQf³f ÀfZ IY¸f Àffd¶f°f ³fWeÔ Wû¦feÜ dQ»»fe ¸fZa ·ffþ´ff IYû EZÀfe WfS d¸f»fe W`, þ`Àfe BÀf VfWS ¸fZa A¶f ÀfZ ´fW»fZ dIYÀfe ´fi¸fbJ ´ffMXeÊ IYû IY·fe ³fWeÔ d¸f»feÜ IYfa¦fiZÀf IZY ÀfRYfE ´fS dIYÀfe IYû ·fe AfV¨f¹fÊ ¹ff QbJ ³fWeÔ W`Ü CÀfIZY ¶ffSZ ¸fZa IbYL ¨f¨ffÊ IYS³ff ·fe þøYSXe ³fWeÔ W` »fZdIY³f ·ffþ´ff IZY d»fE °fû ¹fW WfS USQf³f IYe °fSW C°fSXe W`Ü ¹fdQ BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ·ffþ´ff IYe IYSXfSXe WfSX ³fWeÔ Wû°fe AüS ·ffþ´ff dIYÀfe °fSW A´f³fe ³ffU JaUf »fZ þf°fe °fû UW dQ»»fe IYe ³fQe °fû ´ffS IYS »fZ°fe
15
IYSX SXJ³ff Wû¦ff WSX IYQ¸f
dQ»»fe IYe þ³f°ff IYû ßfZ¹f W` dIY CÀf³fZ ·ffþ´ff AüS QZVf, Qû³fûÔ We ªf¦fW Oc¶f°fZ »fûIY°faÂf IYû C¶ffS d»f¹ff W`Ü IZYþSXeUf»f IYû LûMXf IYS³fZ IZY d»fE ´fi²ff³f¸faÂfe ³fZ ASdUaQ ´fSX CÀfe IYe Qb¸f ÀfZ UfS dIY¹ff, ´fS ASdUaQ ³fZ ´fi²ff³f¸faÂfeþe IYû Àfe²ff IYS dQ¹ffÜ ¹fW WfS dIYÀfe AüS IYe ³fWeÔ, Àfe²fe ³fSZaýi ¸fûQe IYe W`Ü
»fZdIY³f ·ffS°f IZY ¶fe¨f Àf¸fbýi ¸fZa Oc¶f þf°feÜ AüS EZÀfe Oc¶f°fe dIY CÀf ´fS AfaÀfc ¶fWf³fZ Uf»fZ ·fe ³fWeÔ d¸f»f°fZÜ 30 Àff»f ¸fZa ´fW»fe ¶ffS d¸f»ff þ³ffQZVf ¹ff °fû ¶fe¨f ¸fZa We Qb¶ffSXf ¨fb³ffU IZY ¸fbaW ¸fZa ¨f»ff þf°ff ¹ff QZVf ¸fZa dRYS Jc³f IYe ³fdQ¹ffa ¶fW°feÔÜ U`Àfe We þ`Àfe dIY 2002 ¸fZa ¦fbþSXf°f ¸fZa ¶fWe ±feÔ, Wf»ffadIY CÀfIYf IYfS¯f Àffa´fiQfd¹fIY ³fWeÔ, IbYL AüS Wû°ffÜ ·ffþ´ff IYû Af·ffSXe Wû³ff ¨ffdWE, dQ»»fe IYe ´fi¶fbð þ³f°ff IYf, dþÀf³fZ IZÔYýi ÀfSIYfS IYû CÀfIYe ¦ffPÞe ³feÔQ ÀfZ þ¦ff dQ¹ffÜ dQ»»fe IZY ²f¢IZY ÀfZ A¶f ³fSZÔýi ¸fûQe AüS Ad¸f°f VffW þ`ÀfZ ´fifa°fe¹f
³fZ°ffAûa IYû Àf¸fÓf ¸fZa Af ¦f¹ff Wû¦ff dIY ´ffMXeÊ IZY AdJ»f ·ffS°fe¹f AüSX À±ff³fe¹f ³fZ°ffAûa IYe C´fZÃff IYf ´fdS¯ff¸f ¢¹ff Wû°ff W`? BÀfIYf A±fÊ ¹fWX ³fWeÔ dIY B³f ³fZ°ffAûa ³fZ þf³f-¶fcÓfIYS ·ffþ´ff IYû WSXf³fZ IYe IYûdVfVf IYe W`Ü ³fZ°ff Àf¶f Àff±f ±fZ ¹ff ¸fü³f ±fZ »fZdIY³f Af¸f þ³f°ff IZY ¶fe¨f ÀfaQZVf ¹fWX R`Y»ff dIY ·ffþ´ff ·fe IYfa¦fiZÀf IYe °fSW ´fifBUZMX d»fd¸fMZO IaY´f³fe ¶f³f°fe þf SWe W`Ü UW ¸ffa-¶fZMXf ´ffMeÊ W` AüS ¹fW ¦fbªþc-¦fbªþc ´ffMXeÊÜ BÀf ´ffMXeÊ ¸fZa Àfa§f IYe ·fcd¸fIYf ·fe WfdVfE ´fS dJÀfIY°fe þf SWe ±feÜ ¸fûQe AüS VffW d¸f»fIYS ¸fûQeVffW ¶f³f
þf°fZ, CÀfIZY ´fW»fZ We dQ»»fe IYe þ³f°ff ³fZ C³WXZa QSXe ´fS d¶fNf dQ¹ff W`Ü IYfa¦fiZÀf¸fb¢°f ·ffS°f IYf ³ffSXf QZ³fZ Uf»fûa IYû C³Wûa³fZ »f¦f·f¦f ·ffþ´ff¸fb¢°f dQ»»fe ±f¸ff Qe W`Ü C³Wûa³fZ ¸fûQe AüS VffW IZY AWaIYfS IYû ÓffOÞÇX »f¦ff Qe W`Ü C³WZa CX³fIYe AÀf»fe W`dÀf¹f°f ¶f°ff Qe W`Ü BÀfÀfZ Ad²fIY Àfcøf ÀU¨L°ff Ad·f¹ff³f ¢¹ff Wû ÀfIY°ff W`? dQ»»fe IYe þ³f°ff IYû ßfZ¹f W` dIY CÀf³fZ ·ffþ´ff AüS QZVf, Qû³fûa ¸fZa Oc¶f°fZ WbE »fûIY°faÂf IYû C¶ffS d»f¹ff W`Ü ASdUaQ IZYþSXeUf»f IYû LûMXf IYS³fZ IZY d»fE ´fi²ff³f¸faÂfe ³fZ ASdUaQ ´fSX ASdUaQ IYe Qb¸f ÀfZ UfS dIY¹ffÜ Qb¸f °fû MZPÞe IYe MZPÞe We SWe, ASdUaQ ³fZ ´fi²ff³f¸faÂfeþe IYû Àfe²ff IYS dQ¹ffÜ ¹fW WfS AüS dIYÀfe IYe ³fWeÔ, Àfe²fe ³fSZaýi ¸fûQe IYe W`Ü ASdUaQ ³fZ IYfVfe IYf ¶fQ»ff dQ»»fe ¸fZa ¨fbIYf dQ¹ffÜ Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ ³fZ ¨fb³ffU Ad·f¹ff³f IZY QüSXf³f dþÀf ¦fdSX¸ff AüS ¸f¹ffÊQf IYf ´fdS¨f¹f dQ¹ff, CXÀfIYf ¶fJf³f W¸f IY·fe Qe³fQ¹ff»fþe AüS AMX»fþe IZY ¸fbaWX ÀfZ Àfb³ff IYS°fZ ±fZ »fZdIY³f ¸fûQe AüS ¶fZQe IYe þûOÞe ³fZ ÀffSXe ¸f¹ffÊQf IYf kAû¶ff¸ffl ¹ff kAû ¶fe¸ffl IYS dQ¹ffÜ ·ffþ´ff IYû W°ffVf Wû³fZ IYe A¶f ·fe þøYS°f ³fWeÔ W`Ü CÀfZ UûM A¶f ·fe »f¦f·f¦f C°f³fZ We d¸f»fZ W`Ô, dþ°f³fZ ´fW»fZ d¸f»fZ ±fZÜ þû WfS d¸f»fe W`, UW A´f³fZ Af´f IYû ¸fWf³f ³fZ°ff Àf¸fÓf »fZ³fZ Uf»fûa IYe W`Ü ¹fW WfS ¸fQWûVf EZSXfU°fûa ´fS AaIbYVf IYf IYf¸f IYSZ¦feÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
16
Bd°fWfÀf d»fJ dQ¹ff AfVfb°fû¿f Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY ³fZ°ff
W¸fZÔ ´f°ff ±ff dIY dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff IZY ¨fb³ff½f IY·fe ·fe §fûd¿f°f dIYE ªff ÀfIY°fZ W`ÔXÜ EmÀfZ ¸fZÔ W¸f³fZ A´f³fe °ffIY°f IYû EIYªfbM dIY¹ff AüS BÀf d³f¿IY¿fÊ ´fS ´fWbaX¨fZ dIY W¸f ·f»fZ We »fûIYÀf·ff ¸fZÔ ¶fbSXe °fSW d´fMZX W`ÔX »fZdIY³f »fOÞfBÊ A·fe ¶ffIYe W`XÜ °f¶f ASXd½faQ IZYªfSXe½ff»f ³fZ A´f³fe Ãf¸f°ff ÀfZ W¸fZÔ ½ffdIYRY IYSXf¹ffÜ ½fWX A¶f ª¹ffQf Àfa¦fdN°f WûIYSX E¢Vf³f »fZ³fZ IYe ¶ff°f IYSX³fZ »f¦fZÜ EIY Af¸f AfQ¸fe IYe °fSW JbQ IYû Àfaªfû³fZ »f¦fZ AüS ´ffMXeÊ IYû ¸fªf¶fc°f IYSX³fZ IZY d»fE IY¸fS IYÀfIYS Af¦fZ Af³fZ IYe ¶ff°f IYS³fZ »f¦fZÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
Emd°fWXfdÀfIY ¸füIYfÜ dQ»»fe ¨fb³ff½f IZY ¶ffQ Bd°fWfÀf EIY ¶ffSX dRYSX d³f¯ffʹfIY ¸fûOÞX ´fSX ´fWbaX¨f ¦f¹ffÜ dQ»»fe ¨fb³ff½f IYf ´fdSX¯ff¸f Af ¦f¹ff dªfÀfIYf Àf·fe IYû Ba°fªffSX ±ffÜ BÀf ¨fb³ff½f IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe JfdÀf¹f°f ¹fW W`X dIY BÀf¸fZÔ IYBÊ d¸f±f McXMZÜ BÀf ¨fb³ff½f ¸fZÔ ªfû Àf¶fÀfZ Vfd¢°fVff»fe ±ff CXÀfZ ³f¸fi ¶f³ff dQ¹ff AüSX BÀf °fSXWX EIY ³fE QüSX IYe Vfb÷YAf°f Wû ¦fBÊÜ A¶f ´fbSXf³fe AüSX d§fÀfed´fMXe SXfªf³fed°f IYf QüSX Àf¸ff´°f Wû ¦f¹ff W` AüS ¹fWe EIY ¶fOÞe Vfb÷YAf°f W`XÜ Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYe ´fi¨faO ªfe°f IZY ¶ffQ IYW ÀfIY°fZ W`aX dIY AÀfa·f½f ´fS W¸f³fZ d¸f»fIYSX d½fªf¹f ´ff »fe W`XÜ Af¸f AfQ¸fe ªfe°f ¦f¹ff W`X AüSX ·ffªf´ff WfSX ¨fbIYe W`XÜ BÀf ÀfaQ·fÊ ¸fZÔ IbYLX ¸ffW ´fW»fZ ªf¶f W¸f BÀf »fùf IYû WfdÀf»f IYSX³fZ IYe ¶ff°f IYS°fZ ±fZ °fû »fû¦f WaÀf°fZ ±fZ AüS °f¶f WX¸ffSZX ¶ffSmX ¸fZÔ ¢¹ff-¢¹ff ³fWeÔ Àfû¨ff ªff°ff ±ffÜ ¸fbÓfZ Afªf ·fe ¹ffQ W`X ªf¶f »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f J°¸f WbE ±fZ AüS CÀfIZY EIY Wµ°fZ ¶ffQ ASd½faQ IZYªfSXe½ff»f A´f³fZ ÃfZÂf ¸fZÔ ¦fE °fû C³WZÔ QZJIYSX »fû¦f A´f³fZ §fS IYf QS½ffªff ¶faQ IYS »fZ SXWZX ±fZÜ CX³WûÔ³fZ ¸fbÓfZ ¶f°ff¹ff dIY EIY À±ff³fe¹f ¦ffOÊX ³fZ CX³WZÔ QZJIYS IYWf dIY ¹fWe Vf£Àf ¸fûQe IZY dJ»ffRY ¨fb³ff½f ¸fZÔ CX°fSXf ±ff AüSX ´feE¸f ¶f³f³fZ IYf £½ff¶f ´ff»fZ WbE ±ffÜ ªffdWS °füS ´fS CXÀfIYe dM´´f¯fe ASd½faQ IZY DY´fSX EIY ¶fOÞf Àf½ff»f ´f`Qf IYS SWe ±fe ¢¹fûÔdIY ¸fûQe IYû ½ffSf¯fÀfe ¸fZÔ WSXf³fZ IZY d»fE We IZYªfSXe½ff»f ¨fb³ff½f ¸f`Qf³f ¸fZÔ C°fSmX ±fZÜ ½ffÀ°f½f ¸fZÔ »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f Àf·fe ´ffdMÊX¹fûÔ IZY d»fE ¶fZWQ JSXf¶f ±fZÜ Af´f ³fZ ·fe dQ»»fe IZY Àf·fe Àff°fûÔ »fûIYÀf·ff ÃfZÂf ¸fZÔ A´f³fZ ´fi°¹ffVfe CX°ffSm ±fZ AüS Àf¶fIYe WfS WbBÊ ±feÜ ¹fWe ³fWeÔ W¸ffSXe ´ffMXeÊ 400 ÀfeMXûÔ ´fSX ¨fb³ff½f »fOÞe AüSX WX¸f 90 ´fid°fVf°f ÀfeMXûÔ ´fS A´f³fe ªf¸ff³f°f ·fe ³fWeÔ ¶f¨ff ´ffE ±fZÜ EmÀfZ ¸fZÔ Af´f IZY Àfa¹fûªfIY EIY ¸fªffIY IYf ´ffÂf ¶f³ff dQE ¦fE ±fZÜ ¹fWe ³fWeÔ, dQ»»fe ¸fZÔ WX¸ffSXf ½fûM X´fid°fVf°f ¶fPÞf ±ff, ¶ff½fªfcQ BÀfIZY W¸fZÔ ¸fSXe WbBÊ ´ffMXeÊ IZY øY´f ¸fZÔ d¦f³ff ªff³fZ »f¦ff ±ff, JfÀfIYS CXÀf dÀ±fd°f ¸fZÔ ªf¶fdIY W¸ffSXe
´ffMXeÊ ³fZ ´faªff¶f ¸fZÔ 4 ÀfeMXûÔ ´fS ªfe°f WfdÀf»f IYe ±feÜ dRYS ·fe W¸f ´fcSmX ´fiQVfʳf IZY Af²ffS ´fS ¶fbSXe °fSXWX ´fÀ°f ±fZÜ W¸fZÔ ´f°ff ±ff dIY dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff IZY ¨fb³ff½f IY·fe ·fe §fûd¿f°f dIYE ªff ÀfIY°fZ W`ÔXÜ EmÀfZ ¸fZÔ W¸f BIYMÐNf WbEÜ A´f³fe °ffIY°f IYû EIYªfbM dIY¹ff AüS BÀf d³f¿IY¿fÊ ´fS ´fWbaX¨fZ dIY W¸f ·f»fZ We »fûIYÀf·ff ¸fZÔ ¶fbSXe °fSW d´fMZX W`ÔX »fZdIY³f »fOÞfBÊ A·fe ¶ffIYe W`XÜ °f¶f ASXd½faQ IZYªfSXe½ff»f ³fZ A´f³fe Ãf¸f°ff ÀfZ W¸fZÔ ½ffdIYRY IYSXf¹ffÜ ½fWX A¶f ª¹ffQf Àfa¦fdN°f WûIYSX E¢Vf³f »fZ³fZ IYe ¶ff°f IYSX³fZ »f¦fZÜ EIY Af¸f AfQ¸fe IYe °fSW JbQ IYû Àfaªfû³fZ »f¦fZ AüS ´ffMXeÊ IYe JSXf¶f Wf»f°f NeIY IYS³fZ IZY d»fE IY¸fS IYÀfIYS Af¦fZ Af³fZ IYe ¶ff°f IYS³fZ »f¦fZÜ ½fW IbYLX We dQ³fûÔ ¸fZÔ IYW³fZ »f¦fZ dIY »fùf ¶fOÞf W`X »fZdIY³f W¸f BÀfZ dIYÀfe ·fe IYe¸f°f ´fSX ´fif´°f IYSmÔ¦fZÜ ASd½faQ IYf ¹fW ·fSXûÀff »fû¦fûÔ ¸fZÔ ¹fIYe³f ´f`Qf IYSX³fZ »f¦ff AüS W¸f Àf¶f EIY ¶ffS dRYS ÀfZ Af¸f AfQ¸fe IZY ÀfbS ¸fZÔ ÀfbS d¸f»ff³fZ »f¦fZÜ W¸f³fZ ¹fW Nf³f d»f¹ff dIY »fùf ´ffIYSX We Q¸f »fZÔ¦fZÜ ¹fWX W¸ffSmX d»fE IYSXû ¹ff ¸fSXû ªf`Àfe dÀ±fd°f ±fe »fZdIY³f W¸f³fZ Af¦fZ ¶fPÞX³ff VfbøY IYS dQ¹ffÜ WX¸ffSmX Àff¸f³fZ »fùf EIY ±ff AüS ªfe°f IZY Ad°fdS¢°f QcÀfSmX ¸fbQÐQZ ´fS W¸f Àfû¨f ·fe ³fWeÔ ÀfIY°fZ ±fZ ¢¹fûÔdIY W¸f ªff³f°fZ ±fZ dIY dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff ¸fZÔ §fdMX¹ff ´fiQVfʳf W¸ffSmX d»fE dIYÀf °fSW IYe ¨fb³fü°fe ´fiÀ°fb°f IYS°fZÜ EmÀfZ ¸fZÔ W¸f³fZ d¸f»fIYSX A´f³ff E¢Vf³f ´»ff³f °f`¹ffS dIY¹ff AüS A´f³fe °fe³f IYd¸f¹fûÔ IYe ´fWX¨ff³f IYSX³fZ ¸fZÔ IYf¸f¹ff¶f WbEÜ W¸f³fZ ¸fWXÀfcÀf dIY¹ff dIY dQ»»fe IZY »fû¦f ¶fbSXe °fSXWX ³ffSXfªf W`ÔXÜ ½fZ ¸fWÀfcÀf IYSX SXWZX ±fZ dIY CX³WZÔX NX¦ff ¦f¹ff W`XÜ ½fZ ¹fW ·fe ¨ffW°fZ ±fZ dIY ASd½faQ IYû dQ»»fe IYf ÀfeE¸f ¶f³fZ SW³ff ¨ffdWXE ±ff AüSX CX³WûÔ³fZ °¹ff¦f´fÂf QZIYS ¦f»f°f dIY¹ff ±ffÜ ASd½faQ ³fZ ªf»Q We ªf³f°ff IYe ³ffSXfªf¦fe IYû ·ffa´f d»f¹ff AüS À½feIYfS IYS³ff VfbøY IYSX dQ¹ff dIY ¸fb£¹f¸faÂfe IZY ´fQ ÀfZ °¹ff¦f´fÂf QZIYSX C³WûÔ³fZ ¦f»f°f dIY¹ffÜ BÀfIYf ªf³f°ff ´fS AÀfSX WbAf ¢¹fûÔdIY CX³fIYe LXd½f EIY Bʸff³fQfS AüS ªfbÓfføY ³fZ°ff IYe
1717
°f¶f ·fe ¶f³fe SXWXeÜ »fû¦f CX³fÀfZ ³ffSXfªf ªføYSX ±fZ »fZdIY³f ¹fWX ¸ff³f³fZ IZY d»fE IY°fBÊ °f`¹ffS ³fWeÔ ±fZ dIY ASXd½faQ ½ffQfdJ»ffRY ³fZ°ff W`ÔXÜ QcÀfSXe ¶ff°f, Af´f IYû ²fS³ff d½fVfZ¿fÄf ´ffMXeÊ IYf QªffÊ dQ¹ff ¦f¹ff ±ff AüSX ¦f½f³fZËÀf IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ WX¸f ´fSX IYBÊ °fSW IYe dM´´fd¯f¹ffa IYe ªff SXWXe ±feÔÜ EmÀfZ ¸fZÔ W¸f³fZ kdQ»»fe Of¹f»ffg¦fl ´fSX IYf¸f dIY¹ffÜ ¹fWX EIY ¶fZW°fSX AfBdO¹ff Àffd¶f°f WbAfÜ W¸f³fZ »fû¦fûÔ ÀfZ Àfa½ffQ IYf¹f¸f IYSX³fZ IZY d»fE §fû¿f¯ff´fÂf ´fSX IYf¸f dIY¹ffÜ BÀfIYe ¸ffRÊY°f ¹fWX ¶f°ff³fZ IYe IYûdVfVf IYe dIY ¦f½f³fZËÀf IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ WX¸f dIYÀfe ÀfZ IY¸f ³fWeÔ W`Ô ¶fd»IY W¸ffSXe Àfû¨f AüS ·fe ´fi¦fd°fVfe»f AüS A¦fi¸ff¸fe W`XÜ W¸f ªf¶f ·fe »fû¦fûÔ ÀfZ Àfa½ffQ IYS°fZ °fû dQ»»fe IZY d½fIYfÀf ´fS A´f³fe ¶ff°f SXJ°fZÜ Àff±f We »fû¦fûÔ IYû ¶f°ff°fZ dIY W¸f BÀf d½fIYfÀf ¹ffÂff ¸fZÔ Af¸f AfQ¸fe IYû dIYÀf °fSXWX Vffd¸f»f IYS SXWZX W`ÔXÜ ªf¶f W¸f BÀf ´fS IYf¸f IYSX³fZ »f¦fZ °fû W¸ffSXf I`ÔY´fZ³f ÀfIYfSXf°¸fIY ÷YJ ´fS Af¦fZ ¶fPÞX³fZ »f¦ffÜ W¸f³fZ A³ff´f-Vf³ff´f ¶f¹ff³f¶ffªfe IYû ³f ¨fb³fIYS dÀfRÊY dQ»»fe IZY d½fIYfÀf ´fS JbQ IYû IZÔYdýi°f IYS
d»f¹ffÜ ªf¶f W¸f³fZ d´fLX»ff dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f »fOÞf ±ff °f¶f W¸fZÔ BÀf ¶ff°f IYf EWÀffÀf ±ff dIY W¸ffSmX ½ffg»fadMX¹fÀfÊ ´fcSXe °fSXWX Àf¸fd´fÊ°f AüSX ÀfdIiY¹f W`ÔX »fZdIY³f ½fZ EIY ½¹f½fÀ±ff IZY °fW°f ´fcSXe °fSW Àfa¦fdNX°f ³fWeÔ W`ÔXÜ EmÀfZ ¸fZÔ A´f³fZ IYf¹fÊIY°ffÊAûa ¸fZÔ ³fBÊ ªff³f Of»f³fZ IZY d»fE W¸f³fZ ¶fc±f »fZ¶f»f ´fSX IYf¸f IYS³ff VfbøY IYSX dQ¹ffÜ W¸f³fZ IY¸f ÀfZ IY¸f QÀf Afa°fdSIY Àfa¦fN³fûÔ IYû ½fªfcQ ¸fZÔ »ff³fZ IYf R`YÀf»ff dIY¹ffÜ BÀfIYf ´fdSX¯ff¸f ·fe dQJ³fZ »f¦ffÜ ªf¶f ¨fb³ff½f Af¹fû¦f ³fZ d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f IYe §fû¿f¯ff IYe °f¶f °fIY W¸f ¶ffIYf¹fQf Àfa¦fdNX°f øY´f ¸fZÔ ¨fb³ff½f ¸fVfe³f IZY øY´f ¸fZÔ ´fS½fd°fÊ°f Wû ¨fbIZY ±fZÜ Af´f A³fb¸ff³f »f¦ff ÀfIY°fZ W`ÔX dIY ¨fb³ff½f IYe §fû¿f¯ff °fIY W¸f dIY°f³fe ¸fZW³f°f IYS ¨fbIZY ±fZÜ W¸ffSmX Àfa¹fûªfIY IZYªfSXe½ff»f CÀf Àf¸f¹f °fIY ´fcSmX d½f²ff³fÀf·ff ÃfZÂfûÔ ¸fZÔ »fû¦fûÔ ÀfZ Qû ¶ffS ¶ffIYf¹fQf Àfa½ffQ IYSX CX³fIYe SXf¹f »fZ ¨fbIZY ±fZÜ W¸f CXÀf dÀ±fd°f ¸fZÔ ¹fW ¸fWÀfcÀf IYS³fZ »f¦fZ ±fZ dIY ªf³fÀfa´fIÊY IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ d´fLX»fe ¶ffS IZY ¸fbIYf¶f»fZ W¸f ¶fWb°f Af¦fZ d³fIY»f ¨fbIZY W`ÔXÜ BÀf QüSXf³f W¸f
dªf³f IYd¸f¹fûÔ IYe ´fW¨ff³f IYS ¨fbIZY ±fZ, A¶f Jb»fZ dQ¸ff¦f ÀfZ CXÀf ´fS d½f¨ffS IYSX QcS IYS³fZ IYf ½f¢°f Af ¦f¹ff ±ffÜ Wf»ffadIY d´fLX»fe AÀfRY»f°ffAûa IYû ²¹ff³f ¸fZÔ SJ°fZ WbE ASd½faQ IYW³fZ »f¦fZ ±û dIY Af´f IYe SX¯f³fed°f ¸fWªf ¨fb³ff½f IZY d»fE ³fWeÔ W`Ü ªf¶fdIY A³¹fX ³fZ°ff BÀf ´fSX AÀfWX¸f°f ±fZÜ C³fIZY ¸fb°ffd¶fIY, W¸f dªf³f SX¯f³fed°f¹fûÔ ´fSX IYf¸f IYS SXWZX ±û, CÀfZ dQ»»fe ¨fb³ff½f ÀfZ ªfûOÞXIYS ³fWeÔ QZJf ªff³ff ¨ffdWE ±ff »fZdIY³f ASXd½faQ A´f³fe ¶ff°f ´fS AOÞX ¦fEÜ ª¹ffQf°fSX »fû¦f ³fWeÔ ¨ffW°fZ ±fZ dIY ´ffMXeÊ ´fS ¨fb³ff½f IYf ¶fûÓf »ffQIYS CXÀfZ AüS ´feLZX ²fIZY»f dQ¹ff ªffEÜ CX³fIYf ªfûSX dÀfRÊY BÀf ¶ff°f ´fSX ±ff dIY WX¸f A´f³fe °ffIY°f ´fb³f: ´fif´°f IYSmÔXÜ W¸f CXÀf ´fSX IYf¸f IYSX³fZ »f¦fZÜ dQÀfa¶fSX ¸f²¹f °fIY W¸f EIY Àfa¦fdN°f ´ffMXeÊ IZY øY´f ¸fZÔ CX·fS ¦fEÜ W¸fZÔ BÀf ¶ff°f IYf B»fWf¸f Wû ¦f¹ff dIY ¨fb³ff½f ¸fZÔ W¸ffSmX Àff¸f³fZ IYOÞe ¨fb³fü°fe Wû¦fe »fZdIY³f W¸f CXÀfIYf Àff¸f³ff IYSX³fZ ¸fZÔ ÀfÃf¸f W`ÔXÜ ¶ff½fªfcQ BÀfIZY W¸f¸fZÔ ¸fûQe IYû »fZIYSX dW¨fIY ±feÜ W¸f³fZ ´feE¸f ¸fûQe IZY SXf¸f»fe»ff ¸f`Qf³f ¸fZÔ ´fW»fe ·ff¿f¯f IYf Ba°fªffS dIY¹ffÜ W¸f CÀfZ ·fe ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
18
IYfCaXMXSX IYSX³fZ IYe °f`¹ffSXe ¸fZÔ ±fZ »fZdIY³f W¸f³fZ QZJf dIY SXf¸f»fe»ff ¸f`Qf³f ´fSX CX³fIYe ´fW»fe S`X»fe ¶fbSXe °fSW µ»ffg´f WbBÊÜ W¸fZÔ ´f°ff ¨f»f ¦f¹ff dIY ·ffªf´ff IYf MÑaX´f IYfOÊX AÀfRY»f W`XÜ CX³fIZY Àfa¶fû²f³f IZY ¶ffQ °fû W¸f BÀf d³f¿IY¿fÊ ´fS ´fWbaX¨f ¦fE dIY ·ffªf´ffBÊ ¶fbSXe °fSW ¶füJ»ffE W`ÔXÜ ½fZ ASXd½faQ IYe »fûIYd´fi¹f°ff AüS CX³fIYe Af¸f AfQ¸fe ¸fZÔ À½feIYf¹fÊ°ff ÀfZ ´fSmVff³f ±fZÜ EmÀfZ ¸fZÔ ´ffMXeÊ ³fZ ·ffªf´ff ÀfZ ¶ffWS ÀfZ EIY IYû ÀfeE¸f I`ÔYdOOZXMX ¶f³ff³fZ IYf R`YÀf»ff IYS d»f¹ff, ½fW ·fe Af³f³fRYf³f³f ¸fZÔÜ W¸f³fZ Àf¸fÓf d»f¹ff dIY ªf¶f dIYS¯f ¶fZQe I`Y¸fSZ IZY Àff¸f³fZ ¶fû»fZÔ¦fe °fû Af´f IYf ¦fifRY A´f³fZ Af´f ¶fPÞZ¦ffÜ ½ffÀ°f½f ¸fZÔ dIYS¯f IZY ¸f`Qf³f ¸fZÔ Af°fZ We W¸ffSXe dÀIiY´M ´fcSXe Wû ¦fBÊÜ ÀfeE¸f ´fi°¹ffVfe ¶f³ffE ªff³fZ IZY ¶ffQ ½fWX JbQ ´fS d³f¹faÂf¯f ³fWeÔ SJ ´ffBËÜ AüS ¹fWeÔ ÀfZ EIY ´ffMXeÊ IZY °füS ´fS ¶feªfZ´fe ³fZ ¦f»fd°f¹fûÔ ´fS ¦f»fd°f¹ffa IYS³fe VfbøY IYS QeÔÜ ½fZ W¸fZVff W¸ffSmX DY´fS IYe¨fOÞ CLf»f°fZ, ³fIYfSXf°¸fIY ´fi¨ffS IYS°fZ, »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
¹fWfa °fIY dIY ¦ff»fe-¦f»fü¨f ·fe IYS³fZ ÀfZ ¶ffªf ³fWeÔ Af°fZ ±fZÜ W¸f BÀf ´fS ¨fb´f SWZÜ W¸f³fZ CX³fIYe ³fIYfSXf°¸fIY°ff IYf ªf½ff¶f ³fWeÔ dQ¹ff ¶fd»IY d½fIYfÀf IZY ¸fbQÐQûÔ ´fS ªf³f°ff ÀfZ øY¶føY Wû°fZ SWZÜ W¸f³fZ ·fi¿MXf¨ffS IYû EIY ¶fOÞf ¨fb³ff½fe ¸fbQÐQf ¶f³ff¹ffÜ d¶fªf»fe IZY Qf¸fûÔ ¸fZÔ IYMXü°fe IYS³fZ, ¸fbµ°f ´ff³fe QZ³fZ, RiYe ½ffBÊ-RYfBÊ ´fS ¶ff°f IYeÜ BÀfÀfZ Af¸f AfQ¸fe AüS ¦fSXe¶f W¸ffSZ Àff±f WbAfÜ ¹fWe ³fWeÔ, A»´fÀfa£¹fIY ·fe W¸ffSZ Àff±f Wû ¦f¹ff ¢¹fûÔdIY CÀfZ ´f°ff ¨f»f ¦f¹ff ±ff dIY ¨fb³ff½f ¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IYWeÔ W`X ³fWeÔÜ BÀfe °fSW ¸f²¹f¸f ½f¦fÊ IYf ½fW °f¶fIYf ·fe, ªfû W¸fÀfZ QcS Wû ¦f¹ff ±ff, ·ffªf´ff IZY ³fIYfSf°¸fIY ´fi¨ffS IZY IYfS¯f CÀfÀfZ IYMIYSX dRYS ÀfZ W¸ffSZX IYSXe¶f Wû ¦f¹ffÜ ½fW W¸ffSZ d½fIYfÀf IZY EªfZÔOZ ÀfZ ÀfW¸f°f WbAfÜ »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ ¶fOÞZ ½ff¹fQZ IYS³fZ ½ff»fZ ¸fûQe IZY Vfc³¹f ´fiQVfʳf IYû QZJIYSX W¸f »f¦f·f¦f AfV½fÀ°f Wû ¨fbIZY ±fZ dIY ASd½faQ IZY ÀfIYfSXf°¸fIY ´fi¨ffS IYf AÀfS dQJZ¦ffÜ W¸f³fZ
d³fV¨f¹f dIY¹ff dIY W¸f ASd½faQ IZY ³ff¸f ´fS ªf³f°ff ÀfZ ½fûM IYS³fZ IYû IYWZÔX¦fZÜ ¶fWSWf»f, ¨fb³ff½f Àfa´f³³f Wû ¦f¹ff AüS A¶f BÀfIYf ´fdS¯ff¸f ·fe Af ¨fbIYf W`Ü Bd°fWfÀf IZY ´f³³fûÔ ¸fZÔ QªfÊ Wû ¦f¹ff ¹fW ¨fb³ff½fÜ Af´f IZY ´ffÀf ²f³f ÀfaÀff²f³f C°f³fZ ³fWeÔ ±fZ dªf°f³fZ ·ffªf´ff IZY ´ffÀf, »fZdIY³f W¸ffSXe ´ffMXeÊ IZY ´ffÀf ³f`d°fIY ÀffWÀf B°f³ff ±ff dIY W¸f A´f³fZ d½fSXû²fe ´fS ·ffSXe ´fOÞZXÜ BÀf ÀfaQ·fÊ ¸fZÔ A¶f ¹fW IYW³fZ ¸fZÔ ¦fbSZªf ³fWeÔ W` dIY QZVfUfÀfe ´fSa´fSXf¦f°f SXfªf³fed°f AüS ²f³f Vfd¢°f ÀfZ CXIY°ff ¨fbIZY W`ÔX BÀfd»fE d½fIY»´f IZY ¶ffSZ ¸fZÔ Àfû¨f SWZ W`ÔXÜ EZÀfZ »fû¦fûÔ IZY d»fE Af´f EIY Jb»fe W½ff IYe °fSW W`Ü ªfe°f IZY ¶ffQ W¸f ´fb³f: Vfd¢°f Àfa¹fûªf³f ¸fZÔ ªfbM ¨fbIZY W`ÔÜ BÀfÀfZ SXfªf³fed°f IZY Àfa°fbd»f°f Wû³fZ IYe Àfa·ffU³ff ·fe ¶fPÞe W`Ü BÀf ³fE Bd°fWfÀf IYe S¨f³ff ¸fZÔ Af´f IYf IYQ¸f °fû ¶fÀf EIY LXûMXf Àff IYQ¸f W`,X »fZdIY³f SXfªf³fed°f ¸fZÔ EIY ¶fOÞe CXLXf»f ÀfZ ·fe B³fIYfS ³fWeÔ dIY¹ff ªff ÀfIY°ffÜ n
AfUSX¯f IY±ff
19
ªf³f°ff IYf dUVUfÀf ªfe°f d»f¹ff A³³ff WXþfSmX Àff¸ffdªfIY IYf¹fÊIY°ffÊ
W¸ffSmX QZVf ¸fZÔ ¹fW ²ffSX¯ff Af¸f W`X dIY d¶f³ff k¸f³fe Af`SX ¸fÀf»f ´ff½fSlX IZY SXfþ³fed°f Àfa·f½f ³fWeÔ »fZdIY³f ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f IYe BÀf d½fþ¹f ³fZ dRYS ÀfZ ³fBÊ CX¸¸feQ þ¦ffBÊ W`XÜ SXfþ³fed°f IYfZ VfbðX WfZ³ff We ¨ffdWEÜ VffÀfIY IYf ¨fdSXÂf VfbðX WfZ³ff ¨ffdWEÜ CXÀfIZY d½f¨ffSX VfbðX WXfZ³fZ ¨ffdWXEÜ CXÀf¸fZÔ °¹ff¦f IYe ·ff½f³ff Ad³f½ff¹fÊ øY´f ÀfZ WfZ³fe ¨ffdWXEÜ ·ffS°fe¹f ´fSa´fSXf IZY ¸fb°ffd¶fIY QZVf Af`SX Àf¸ffþ IYe ·f»ffBÊ IZY d»fE °¹ff¦f þøYSXe W`XÜ ASd½faQ ¸fZÔ d³fd½fʽffQ øY´f ÀfZ ¹ûX Àf·fe ¦fb¯f d½fô¸ff³f W`ÔXÜ CÀfIYf ¨fdSXÂf d³f¿IY»faIY W`XÜ
dQ»»fe d½f²ff³fÀf·ff ¨fb³ff½f ¸fZÔ ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f IZY ³fZ°fÈ°½f ¸fZÔ Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYfZ d¸f»fe ·ffSXe þe°f IZY IYBÊ ÀfaQZVf W`ÔXÜ ´fWX»ff °ffZ ¹fWX dIY þ³f°ff dIYÀf °fSXWX IYe SXfþ³fed°f ¨ffWX°fe W`XÜ W¸ffSmX QZVf ¸fZÔ AfþfQe IZY IbYLX ½f¿ffZË ¶ffQ We SXfþ³fed°f ¸fZÔ d¦fSXf½fM IYf dÀf»fdÀf»ff VfbøY WfZ ¦f¹ff ±ffÜ ²feSmX-²feSmX Àf·fe SXfþ³fed°fIY ¸fc»¹ffZÔ IYf ÃfS¯f WXfZ°ff ¦f¹ffÜ þfZ SXfþ³fed°f ¸fZÔ ³f`d°fIY°ff IZY ´fÃf²fSX ±fZ ¹ff W`ÔX, CX³fIZY d»fE SXfþ³fed°f IYf A´fSXf²feIYSX¯f Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe d¨fa°ff IYf d½f¿f¹f ¶f³f ¦f¹ffÜ W¸ffSmX QZVf ¸fZÔ ¹fW ²ffSX¯ff Af¸f W`X dIY d¶f³ff k¸f³fe Af`SX ¸fÀf»f ´ff½fSlX IZY SXfþ³fed°f Àfa·f½f ³fWeÔ »fZdIY³f ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f IYe BÀf d½fþ¹f ³fZ dRYS ÀfZ ³fBÊ CX¸¸feQ þ¦ffBÊ W`XÜ SXfþ³fed°f IYfZ VfbðX WfZ³ff We ¨ffdWEÜ VffÀfIY IYf ¨fdSXÂf VfbðX WfZ³ff ¨ffdWEÜ CXÀfIZY d½f¨ffSX VfbðX WXfZ³fZ ¨ffdWXEÜ CXÀf¸fZÔ °¹ff¦f IYe ·ff½f³ff Ad³f½ff¹fÊ øY´f ÀfZ WfZ³fe ¨ffdWXEÜ ·ffS°f IYe ´fSa´fSXf W`X dIY QZVf Af`SX Àf¸ffþ IYe ·f»ffBÊ IZY d»fE °¹ff¦f þøYSXe W`XÜ ASd½faQ ¸fZÔ d³fd½fʽffQ øY´f ÀfZ ¹ûX Àf·fe ¦fb¯f d½fô¸ff³f W`ÔXÜ ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f ³fZ IYBÊ Àff»f ¸fZSmX Àff±f SWIYS IYf¸f dIY¹ff W`XÜ CÀfIYf ¨fdSXÂf d³f¿IY»faIY W`XÜ IYW°fZ W`ÔX dIY dþÀfZ QZVf ÀfZ½ff IYSX³fe W`,X CÀfZ I`ÔYOX»f IYe ·ffad°f JbQ þ»fIYSX SXfZVf³fe QZ³fe WXfZ°fe W`XÜ ASd½faQ BÀf ¸ff³fIY ´fS JSXf CX°fS°ff W`X Af`SX CÀfZ dQ»»fe IYe þ³f°ff IZY d½fV½ffÀf IYfZ IYf¹f¸f SJ³ff W`XÜ dQ»»fe We ³fWeÔ, QZVf IYe þ³f°ff IYf ASd½faQ ´fS d½fV½ffÀf ¶fPÞ ¦f¹ff W`XÜ CÀfZ dQ»»fe½ffdÀf¹ffZÔ ÀfZ dIYE ¦fE A´f³fZ ½ff¹fQZ BÀf °fSWX ´fcSm IYSX³fZ W`ÔX dIY EIY kdQ»»fe ¸ffgOX»fl ¶f³f þfEÜ ½ffOÊX, ¸ffZW»»ff Àf·ff, ¦fif¸f Àf·ff- B³f Àf¶fIYf d½fIYfÀf IYS þ³f°ff IZY Wf±f ¸fZÔ ÀfØff Àff`Ô´f³fZ IYf IYf¸f ASXd½faQ IYfZ IYS³ff ¨ffdWXEÜ þ¶f °fIY ÀfØff IYf d½fIZÔYýieIYSX¯f ³fWeÔ WfZ¦ff, Wf»ff°f ¸fZÔ ¶fQ»ff½f Àfa·f½f ³fWeÔ W`XÜ ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f IYe BÀf ´fi¨faO þe°f IZY d»fE ½fZ »ffZ¦f ·fe d³fd¸fØf ¶f³fZ, þfZ CXÀfIZY d½fSXfZ²f ¸fZÔ ±fZÜ ½fZ ¶fWb°f d³f¨f»fZ À°fSX ´fSX þfIYSX ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f ´fSX WX¸f»ff IYSX°fZ SXWZXÜ BÀfIYf ÀfaQZVf þ³f°ff ¸fZÔ ¶fWb°f ¦f»f°f ¦f¹ffÜ
·ffþ´ff ÀfSIYfS ³fZ ²f¸fÊd³fS´fZÃf°ff IZY ¸fbQÐQZ ´fSX þfZ ·fi¸f R`Y»ff¹ff, CÀfIYf ·fe ¶fZWQ ³fIYfSXf°¸fIY AÀfS WbAfÜ QZVf IYe þ³f°ff IZY À½f·ff½f ¸fZÔ W`X dIY ½fW Àf·fe ²f¸ffZË IYf AfQS IYS°fe W` Af`S BÀfIZY dJ»ffRY IYe ¦fBÊ dM´´fd¯f¹ffZÔ IYfZ IY°fBÊ ´fÀfaQ ³fWeÔ IYS°feÜ ·ffþ´ff ÀfSIYfSX ³fZ IYf»ff²f³f ½ff´fÀf »ff³fZ, ·fi¿MXf¨ffS J°¸f IYS³fZ Af`S dIYÀff³ffaZ IYfZ SXfW°f QZ³fZ IYf þfZ ½ff¹fQf dIY¹ff ±ff, CÀf ÀfaQ·fÊ ¸fZÔ ·fe IbYLX JfÀf ³fWeÔ WbAf, CÀfÀfZX þ³f°ff NX¦fe Àfe ¸fWÀfcÀf IYSX³fZ »f¦feÜ ·fcd¸f Ad²f¦fiW¯f Àfa¶fa²fe þfZ IYf³fc³f W`ÔX CX³f¸fZÔ IbYLX EZÀfZ d¶faQb þfZOÞZX ¦fE W`ÔX, þfZ dIYÀff³ffZÔ IYfZ ¶f¶ffÊQ IYS QZÔ¦fZÜ þ¶f ¹fW IYf³fc³f ¶f³ff ±ff °ffZ CÀf¸fZÔ ´fif½f²ff³f ±ff dIY dIYÀfe CôfZ¦f IZY d»fE þ¸fe³f IYf Ad²f¦fiW¯f IYS°fZ ½f¢°f 70 ´fid°fVf°f ·fcd¸f ¸ffd»fIYfZÔ IYe ÀfWX¸fd°f Ad³f½ff¹fÊ WfZ¦feÜ BÀf ´fif½f²ff³f IYfZ WMf dQ¹ff ¦f¹ffÜ BÀfe °fSW þ¸fe³f »fZIYS ·fe A¦fSX ´ffa¨f Àff»f °fIY IYfZBÊ CôfZ¦f À±ffd´f°f ³fWeÔ Wû³fZ ´fS þ¸fe³f ½ff´fÀfe IYf ´fif½f²ff³f ±ffÜ CXÀfZ ·fe ¶fQ»f dQ¹ff ¦f¹ffÜ BÀfe °fSXWX °fe³f RYÀf»ffZÔ ½ff»fe ½fWX þ¸fe³f þWfa dÀfa¨ffBÊ IYe CXd¨f°f ½¹f½fÀ±ff W`, CXÀfZ ·fe Ad²f¦fiWe°f ³f IYSX³fZ IYf ´fif½f²ff³f ±ff »fZdIY³f CXÀfZ ·fe ¶fQ»f dQ¹ff ¦f¹ffÜ ¹fW °ffZ »ffZIY°faÂf IYf ¦f»ff §ffZaMX³fZ IZY Àf¸ff³f W`XÜ ÀfSXIYfS Àf¸fÓf SXWe W`X dIY þ³f°ff BÀfÀfZ A½f¦f°f ³fWeÔ W`X »fZdIY³f EZÀff ³fWeÔ W`XÜ CXÀfZ Àf¶f ´f°ff W`X Af`S ÀfWe Àf¸f¹f ´fS ½fW A´f³fe ´fid°fdIiY¹ff QZ°fe W`XÜ A·fe dQ»»fe ¨fb³ff½f ¸fZÔ CXÀf³fZ A´f³fe ´fid°fdIiY¹ff ½¹f¢°f IYSX Qe W`XÜ Af¦fZ Af`SX ·fe ¸ff`IYfZÔ ´fS IYSm¦feÜ þWfa °fIY ASXd½faQ IZYþSXe½ff»f IZY IYf¸f IYSX³fZ Af`SX ¨fb³ff½fe ½ff¹fQZ ´fcSmX IYSX³fZ IYf Àf½ff»f W`X °ffZ ¸fbÓfZ ´fcSXe CX¸¸feQ W`X dIY ½fWX BÀf¸fZÔ ÀfRY»f SWZ¦ffÜ ½f`ÀfZ ·fe CXÀf³fZ þfZ ½ff¹fQZ dIYE W`Ô, ½fZ þ³f°ff IYe ¶fbd³f¹ffQe þøYS°ffZÔ ÀfZ þbOÞZ W`ÔXÜ BÀf dQVff ¸fZÔ WS SXfþ³fZ°ff IYfZ ÀffZ¨f³ff ¨ffdWEÜ ´ff³fe, d¶fþ»fe, dVfÃff, À½ffÀ±¹f, ¹fZ Àf·fe EZÀfZ ÃfZÂf W`ÔX dþ³f¸fZÔ Àfb²ffS ¶fWb°f þøYSXe W`XÜ ¸fbÓfZ C¸¸feQ W`X dIY ASXdUaQ ªf³f°ff IZY ·fSXûÀfZ ´fSX JSXf C°fSZ¦ffÜ n (dU¸f»f Óff ÀfZ IYe ¦fBÊX ¶ff°f¨fe°f ´fS Af²ffdS°f)
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
20
ªfe°f IZY ¶ffQ Uf¹fQZ ´fcSZX IYSX³fZ IYe ¶ffSXe Àf°feVf CX´ff²¹ff¹f
WX¸fZÔ 2013 IZY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ dªf°f³fZ UûMX d¸f»fZ ±û CXÀfÀfZ PfBÊX »ffJ UûMX ª¹ffQf d¸f»fZ W`ÔXÜ BÀfIYf ¸f°f»f¶f W`X dIY ·ffªf´ff BÀf ¨fb³ffU ¸fZÔ WfSXe ³fWeÔ W`XÜ ¹fWX A»f¦f ¶ff°f W`X dIY IYfa¦fiZÀf AüSX QcÀfSXe ´ffdMÊX¹fûÔ IYf ªfû UûM Af´f ´ffMXeÊ IYû ¦f¹ff W`, CXÀf¸fZÔ WX¸f ÀfZÔ²f ³fWeÔ »f¦ff ÀfIZYÜ ¹fWe IYfS¯f W`X dIY IZYªfSXeUf»f IYe ´ffMeÊ IYû ª¹ffQf UûMX d¸f»fZ AüSX CX³WZÔX ÀfeMZÔX ¶fWb°f ª¹ffQf d¸f»feÔÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa IYSXfSXe dVfIYÀ°f IZY ¶ffQ ·ffªf´ff ³fZ ªf³f°ff IZY AfQZVf IYû ÀUeIYfSX IYSX°fZ WbXE IYWXf W`X dIY A¶f ASXdUaQ IZYªfSXeUf»f IZY Uf¹fQZ ´fcSZ IYSX³fZ IYe ¶ffSXe W`XÜ 70 ÀfQÀ¹fûÔ Uf»fe dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ ¸fWXªf °fe³f ÀfeMXûÔ ´fSX We ¨fb³ffU ªfe°f ´ff³fZ IZY ¶ffSZX ¸faZ ´fiQZVf ·ffªf´ff A²¹fÃf Àf°feVf CX´ff²¹ff¹f IYf IYW³ff W`X dIY ´ffMXeÊ IYf¹fÊIY°ffÊAûÔ ³fZ ´fcSZX ¸f³f ÀfZ IYf¸f dIY¹ff W`XÜ WX¸fZÔ 2013 IZY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ dªf°f³fZ UûMX d¸f»fZ ±û CXÀfÀfZ PfBÊX »ffJ UûMX ª¹ffQf d¸f»fZ W`ÔXÜ BÀfIYf ¸f°f»f¶f W`X dIY ·ffªf´ff BÀf ¨fb³ffU ¸fZÔ WfSXe ³fWeÔ W`XÜ ¹fWX A»f¦f ¶ff°f W`X dIY IYfa¦fiZÀf AüSX QcÀfSXe ´ffdMÊX¹fûÔ IYf ªfû UûM Af´f ´ffMXeÊ IYû ¦f¹ff W`, CXÀf¸fZÔ WX¸f ÀfZÔ²f ³fWeÔ »f¦ff ÀfIZYÜ ¹fWe IYfS¯f W`X dIY IZYªfSXeUf»f IYe ´ffMeÊ IYû ª¹ffQf UûMX d¸f»fZ AüSX CX³WZÔX ÀfeMZÔX ¶fWb°f ª¹ffQf d¸f»feÔÜ WX¸f ªf³f°ff IZY BXÀf AfQZVf IYû ÀUeIYfS IYS°fZ W`Ô AüS CX¸¸feQ IYS°fZ W`ÔX dIY Af³fZ Uf»fZ dQ³fûÔ ¸fZÔ ªf³f°ff IZY Àff±f CX³fIYe AûSX ÀfZ ªfû ·fe Uf¹fQZ dIYE ¦fE W`ÔX, CX³WZÔX ´fcSXf dIY¹ff ªffE¦ffÜ dQ»»fe IYe ªf³f°ff ªff¦føYIY W`X, UW ªf»Qe ³f°feªfZ ¨ffW°fe W`XÜ Wf»ffadIY WX¸f³fZ ·fe A´f³ff ÀfaQZVf ªf³f°ff °fIY ¶fJc¶fe ´fWbaX¨ff³fZ IYe IYûdVfVf IYe ±feÜ ¹fWe IYfS¯f W`X dIY ·ffªf´ff A´f³fZ UûMXûÔ IZY AüÀf°f AüS ´fid°fVf°f, Qû³fûÔ IYû ¶f¨ffIYSX SXJ ÀfIYeÜ WX¸ffSZX CX¸¸feQUfSXûÔ IYû A¸fc¸f³f C°f³fZ We UûM d¸f»fZ W`ÔX, dªf°f³fZ 2013 IZY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ d¸f»fZ ±ûÜ ªf³f°ff ³fZ W¸fZÔ ³fWeÔ ³fIYfSXf, ¶fd»IY IYfa¦fiZÀf IYf Àff±f LûOÞXIYS IbYLX ¸f°fQf°ff Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IZY Àff±f ¦fE W`ÔXÜ AfdJS ·ffªf´ff ÀfZ ¨fcIY IYWfa WbBÊX ¹ff SX¯f³fed°f ¶f³ff³fZ ¸fZÔ CÀfÀfZ IYûBÊX ¦f»f°fe SW ¦fBÊX? ¹fWX EZÀff ÀfUf»f W`X ªfû BXÀf Àf¸f¹f Àf¶fIZY ¸f³f ¸fZÔ ¨f»f SXWXf
W`XÜ Àf°feVf CX´ff²¹ff¹f IYf IYWX³ff W`X dIY ·ffªf´ff ³fZ A´f³fe SX¯f³fed°f ÀfWe PaX¦f ÀfZ °f`¹ffS IYe ±feÜ ¹fWX ¶ff°f A»f¦f W`X dIY CXÀfIZY ¶ffUªfcQ ³f°feªfZ ³fWeÔ d³fIY»f ÀfIZYÜ BÀfIYf ¸f°f»f¶f ¹fW ³fWeÔ dIY ·ffªf´ff IYf¹fÊIY°ffÊAûÔ IZY ¸f³f ¸fZÔ IYWeÔ ·fe IYûBÊX Saªf WûÜ IYf¹fÊIY°ffÊAûÔ ³fZ A´f³ff IYf¸f ´fcSZX ¸f³f ÀfZ dIY¹ff W`XÜ SWe ¶ff°f ¨fcIY ¹ff S¯f³fed°f ¸faZ IY¸fe IYe, °fû ¹fWX EZÀff ¸fbQÐQf W`X dªfÀf ´fS dU¨ffSX dIY¹ff ªff³ff ªføYSXe W`XÜ ¹fW ³fWeÔ IYWf ªff ÀfIY°ff dIY IYûBÊX EIY UªfWX SWe WXû¦feÜ ¢¹fûÔdIY EZÀff Wû°ff °fû ´ffMXeÊ IZY UûMX ´fid°fVf°f ¸fZÔ ·fe IY¸fe Af°feÜ A¶f ´ffMXeÊ IZY ³fZ°ff d¸f»f ¶f`NXIYSX BÀf ¶ff°f ´fSX dU¨ffSX IYSZÔX¦fZ dIY ¹fdQ IYûBÊX IY¸fe SWe W`X °fû IYWfa, CXÀfZ NeIY dIY¹ff ªffE¦ffÜ °ffdIY Af³fZ Uf»fZ dQ³fûÔ ¸fZÔ ´ffMXeÊ IYû Af`SX ¸fªf¶fc°f ¶f³ff¹ff ªff ÀfIZYÜ WfSX IZY d»fE dªf¸¸fZQfSXe IZY ÀfUf»f ´fS ´fiQZVf ·ffªf´ff A²¹fÃf ³fZ IYWf dIY ´ffMXeÊ ³fZ dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU d¸f»fIYS »fOÞXf ±ffÜ BXÀfd»fE WfSX IYe dªf¸¸fZQfSXe ·fe ´ffMXeÊ IYe We W`X AüS ´fiQZVf A²¹fÃf Wû³fZ IZY ³ff°fZ ¸fZSXe Àf¶fÀfZ ª¹ffQf W`XÜ WX¸f BÀf ´fS dU¨ffSX IYSZÔX¦fZ dIY ´ffMXeÊ ÀfZ ¨fcIY WbXBÊX ¹ff SX¯f³fed°f ¶f³ff³fZ ¸fZÔ IY¸fe SXWXeÜ ¹fWX Àf¶f ¶ff°fZÔ ´ffMXeÊ IZY ¶fOÞZX ³fZ°ffAûÔ IZY À°fSX ´fSX dU¨ffSX IYSXIZY °f¹f IYe ªffEa¦feÜ ¨fb³ffU ¸fZÔ AÀfRY»f°ff IZY d»fE WX¸f ´fcSXe dªf¸¸fZQfSXe »fZ°fZ W`ÔXÜ ´ffMXeÊ ³fZ ¶fWb°f ÀfZ ¨fb³ffU »fOÞZX W`Ô, WfSZ ·fe W`Ô AüS ªfe°fZ ·fe W`ÔXÜ JfÀf°füS ´fSX »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY ¶ffQ ¨ffS dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ·fe A¨Le ¶fPÞ°f WfdÀf»f IYe W`XÜ EZÀfZ ¸fZÔ dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ´fW»fZ ÀfZ ª¹ffQf UûMX d¸f»f³fZ IZY ¶ffUªfcQ dU´fÃfe Q»fûÔ IYû d¸f»f³fZ Uf»ff UûMX EIY°fSRYf ªff³fZ IYe ¢¹ff-¢¹ff UªfWaZX SWeÔ, CX³f ´fSX dU¨ffSX dIY¹ff ªffE¦ffÜ
21 ¨fb³ffU ¸fZÔ WfS IZY ¶ffQ ·ffªf´ff, JfÀf°füS ´fSX ´fiQZVf ·ffªf´ff ¸fZÔ IYûBÊX Aa°fSIY»fW W`? ÀfUf»f IZY ªfUf¶f ¸fZÔ Àf°feVf CX´ff²¹ff¹f IYf IYW³ff W`X dIY EZÀff ³fWeÔ W`XÜ ·ffªf´ff ´fcSXe °fSW ÀfZ »fûIY°ffadÂfI ´ffMXeÊ W`X, ¹fWXfa QcÀfSZX Q»fûÔ IYe °fSXWX EIYÀfcÂfe¹f SXfªf ³fWeÔ ¨f»f°ffÜ ´fcSXe °fSXWX ÀfZ ´ffMXeÊ IYe dU¨ffSX²ffSXf AüSX ³fed°f¹fûÔ IYf ´ff»f³f Wû°ff W`XÜ W¸ffSZX ¹fWfa ´ffMXeÊ IYf¹fÊIY°ffÊ AüS ³fZ°ff EIYªfbMX W`ÔXÜ dIYÀfe IYû dIYÀfe ÀfZ dVfIYf¹f°f ³fWeÔ W`XÜ ¹fdQ EZÀff Wû°ff °fû W¸ffSZX UûMX ´fid°fVf°f ¸fZÔ ·fe IY¸fe Af°feÜ Af¦fZ ·fe ´ffMXeÊ IZY Àf·fe »fû¦f d¸f»fªfb»f IYSX IYf¸f IYSX SXWZX W`ÔX AüSX IZÔYýie¹f ³fZ°fÈ°U dªfÀfZ ªfû dªf¸¸fZQfSXe ÀfüÔ´f°fe W`X, CXÀfZ ´fcSXe °fSXW ÀfZ d³f·ff¹ff ªff°ff W`XÜ dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ BÀf ¶ffS ·ffªf´ff ³fZ k´f³³ff ´fi¸fbJfZÔl IYf ³f¹ff ´fi¹fû¦f dIY¹ff ±ff »fZdIY³f ¹fW ²fSXf°f»f ´fS IYf¸f ³fWXeÔ Af ÀfIYfÜ AfdJSX IY¸fe IYWfa SWe? ´fcL³fZ ´fS C´ff²¹ff¹f IYf IYW³ff W` dIY ·ffªf´ff IYû d¸f»fZ UûMX We ´f³³ff ´fi¸fbJûÔ IYe ÀfRY»f°ff W`XÜ CX³WûÔ³fZ IYf¸f dIY¹ff °f·fe °fû ´ffMXeÊ IYû d¸f»fZ UûMXûÔ ¸fZÔ ¶fPÞXû°fSXe WbBÊXÜ ´fcSZ Àfa¦fNX³f ³fZ d¸f»fIYS IYf¸f dIY¹ff W`Ü BX³f¸fZÔ ´f³³ff ´fi¸fbJ ·fe Vffd¸f»f W`ÔXÜ ´ffMXeÊ IZY IYf¹fÊIY°ffÊAûÔ IYû We ´f³³ff
·ffS°fe¹f ªf³f°ff ´ffMXeÊ ³fZ dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ d´fLX»fZ 16 Àff»f °fIY dU´fÃf ¸fZÔ ¶f`NXIYSX ÀfSXIYfSX IYû CXÀfIZY IY°fʽ¹f ¹ffQ dQ»ffE W`ÔX, Af¦fZ ·fe W¸ffSXe IYûdVfVf SWZ¦fe dIY »fû¦fûÔ IYe Àf¸fÀ¹ffAûÔ IYû ´fif±fd¸fIY°ff QZÔÜ dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ ·f»fZ WXe W¸ffSXe Àfa£¹ff ·f»fZ WXe °fe³f IYe WXû »fZdIY³f dQ»»fe ¸fZÔ ·ffªf´ff Àfa¦fNX³f ¶fWb°f ¸fªf¶fc°f W`XÜ A¨LZ IYf¹fûË IZY d»fE ·ffªf´ff dQ»»fe ÀfSIYfS IYf Àf¸f±fʳf IYSZX¦fe AüS ¹fdQ IbYLX ¦f»f°f Wû°ff W`X °fû CXÀfIZY ¶ffSZX ¸fZÔ ÀfSXIYfSX IYû ¶f°ff¹ff ªffE¦ffÜ ´fi¸fbJ ¶f³ff¹ff ¦f¹ff ±ff, UW IYWeÔ A»f¦f ÀfZ AfE WbE ³fWeÔ ±ûÜ C³fIZY DY´fSX ªf³fÀfa´fIÊY IYe dUVû¿f dªf¸¸fZQfSXe ±fe, ªfû C³WûÔ³fZ ´fcSXe °fSW d³f·ffBÊX W`XÜ BÀf ´fi¹fû¦f ¸faZ dQ»»fe ·ffªf´ff ´fcSXe °fSWX ÀfRY»f SWe W`XÜ OZSXf Àf©ff ÀfüQf, ¹fû¦f ¦fb÷Y SXf¸fQZU AüS AfVffSXf¸f ¶ff´fc IYe ´ffMXeÊ IYû Jb»fZ Àf¸f±fʳf IZY ¶ffUªfcQ ·ffªf´ff WfS ¦fBÊÜ AfdJS BÀf °fSW IZY Àfa¦fN³fûÔ IYf ¨fb³ffU ¸fZÔ dIY°f³ff AÀfS SWf? ÀfUf»f ´fS ´fiQZVf ·ffªf´ff A²¹fÃf ³fZ IYWf dIY ¹fWX QZJ³fZ Uf»fe ¶ff°f W`X dIY dIYÀfIYf dIY°f³ff AÀfS SWfÜ ¢¹fûÔdIY ªf¶f Af´f dIYÀfe IYf¸f ¸fZÔ ÀfRY»f SW°fZ W`Ô °f¶f BXÀf °fSXW IZY ÀfUf»f ³fWeÔ CXNX°fZ, ªf¶f AÀfRY»f°ff Àff¸f³fZ Wû°fe W`X °fû EZÀfZ ¶fWb°f ÀfZ
ÀfUf»f CN°fZ W`ÔXÜ BÀf ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ W¸ffSXf IYW³ff W`X dIY ·ffªf´ff IYû ÀfeMZÔX ³fWeÔ d¸f»feÔ »fZdIY³f UûM °fû d¸f»ff W`XÜ dIYÀfIZY dIY°f³fZ UûM W`ÔX, BX³WZÔX A»f¦f ³fWeÔ dIY¹ff ªff ÀfIY°ff AüS UûM OXf»f³fZ Uf»fûÔ IYû ¶ffaMXf ³fWXeÔ ªff ÀfIY°ffÜ d³fdV¨f°f °füS ´fSX ªfû »fû¦f ·ffªf´ff IZY Àff±f JOÞZX ±û, C³WûÔ³fZ ´ffMXeÊ IZY CX¸¸feQUfSXûÔ IYû UûMX ·fe dQEÜ C³fIYe ´fcSXe ·fcd¸fIYf SWe W`XÜ W¸f CX³f Àf·fe ¸f°fQf°ffAûÔ, IYf¹fÊIY°ffÊAûÔ AüS EZÀfZ Àf·fe »fû¦fûÔ IYf VfbdIiY¹ff AQf IYS°fZ W`ÔX, ²f³¹fUfQ QZ°fZ W`ÔX dªf³WfaZ³fZ dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ·ffªf´ff IYû UûM QZIYSX ´ffMXeÊ IZY ¦fifRY IYû d¦fS³fZ ³fWeÔ dQ¹ffÜ ·ffªf´ff A¶f ·fe dQ»»fe ¸fZÔ ¶fOÞXe ´ffMXeÊ W`, ¹fW CX³WXeÔ Àf¶f »fû¦fûÔ IYe ¸fZW³f°f IYf RY»f W`XÜ ¹fW ¸fZWX³f°f ÀfeMXûÔ ¸fZÔ °f¶Qe»f ¢¹fûÔ ³fWeÔ Wû ÀfIYe, BÀfIZY IYfS¯fûÔ ´fS dU¨ffS dIY¹ff ªffE¦ffÜ dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ dU²ff¹fIYûÔ IYe Àfa£¹ff °fe³f W`Ü AfdJSX I`YÀfZ ªf³f°ff IZY dWX°fûÔ IYe AfUfªf CNfEa¦fZ, ÀfUf»f ´fS Àf°feVf C´ff²¹ff¹f IYf IYW³ff W` dIY ªf³f°ff IZY ¸fbQÐQZ IZYU»f dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ We ³fWeÔ CNfE ªff°fZÜ EIY Àf¸f¹f EZÀff ·fe ±ff ªf¶f »fûIYÀf·ff ¸fZÔ ·ffªf´ff IZY IZYU»f Qû ÀfQÀ¹f ±ûÜ °f¶f ·fe ´ffMXeÊ ³fZ ªf³fdW°f IZY ¸fbQÐQZ CNfE ±ûÜ A¶f IZÔYýi ¸fZÔ ·ffªf´ff IYe ÀfSIYfS W` °f¶f ·fe »fûIYdW°f IZY IYf¸f dIYE ªff SWZX W`ÔXÜ BXÀfe °fSW dQ»»feUf»fûÔ IZY d»fE ·fe ´fcSXf IYf¸f IYSZÔ¦fZÜ IZYªfSXeUf»f IYû ÀfSIYfSX ¶f³ff³fZ IZY d»fE W¸f ¶f²ffBÊX QZ°fZ W`ÔXÜ UW ªf³f°ff IZY dW°f IZY ªfû ·fe IYf¸f IYSZÔ¦fZ, C³f¸fZÔ W¸f ´fcSXf ÀfW¹fû¦f IYSZÔ¦fZ »fZdIY³f ¹fdQ W¸fZÔ »f¦fZ¦ff dIY ªf³f°ff IZY Àff±f IYûBÊX L»f-IY´fM Wû SWf W`X °fû C³WZÔX C³fIZY Uf¹fQûÔ IYû ·fe ¹ffQ dQ»ffEa¦fZÜ dU²ff³fÀf·ff IZY ¶ffWS ·fe ªf³f°ff IZY ¸fbQÐQZ CNfE ªff°fZ W`Ô AüS ÀfSIYfS ÀfZ IYf¸f IYSXfE ªff°fZ W`ÔÜ W¸f Af¦fZ ·fe ªf³f°ff ÀfZ ªfbOÞZ ¸fbQÐQûÔ IYû CNfEa¦fZÜ n (WXeSZX³ýi dÀfaWX SXfNXüOÞX IZY Àff±f ¶ff°f¨fe°f ´fSX Af²ffdSX°f)
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
AfUSX¯f IY±ff
22
dQ»»fe IYe SXfªf³fed°f ¸fZÔ Af´f IYf OXaIYf
»fûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY ¶ffQ ¶feþZ´fe IYfa¦fiZÀf ´fS WaÀff IYS°fe ±fe dIY ³fZ°ff dU´fÃf IZY »ff¹fIY ·fe C³WZa ÀfeM ³fWeÔ d¸f»feÜ ¶feþZ´fe IZY AWaIYfS IYf þUf¶f dQ»»fe ¸fZÔ BÀf °fSW ÀfZ d¸f»ff W` dIY C³fIZY ´ffÀf dQ»»fe dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ ³fZ°ff dU´fÃf IZY »ff¹fIY Àfa£¹ff °fIY ³fWeÔ ¶f¨fe W`Ü
SXUeVf IbY¸ffSX MXeUe EaIYSX
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
dUV»fZ¿f¯fûÔ IYe ¶fWfS AfBÊ WbBÊ W`Ü Àf»ffW AüS dVfIYf¹f°fûa IYf ´fbd»faQf °f`¹ffS W`Ü WSX ¨fb³ffU A´f³fZ Àff±f EZÀfZ R`YÀf»fZ »fZIYS Af°ff W` dIY Àf¸ffþVffÀÂfe A´f³fe We IYfg´fe Qû¶ffSXf ´fPÞ³fZ »f¦f°fZ W`ÔÜ 16 ¸fBÊ 2014 IZY EZd°fWfdÀfIY dQ³f IZY ¶ffQ »f¦ff ±ff dIY ·ffS°f IYe SXfþ³fed°f EIY¸fbJe Wû°fe ¨f»fe ¦fBÊ W`, »fZdIY³f 10 RYSUSXe 2015 IYû »f¦ff ªf`ÀfZ ¶fWb¸fbJe ¶f³fZ SW³fZ IYe °f¸ff¸f Àfa·ffU³ffEa A·fe ¸füþcQ W`ÔXÜ
k¨f»fZ ¨f»fûl IYf ³ffSXf B°f³fe þ»Qe ¨f»ff¨f»fe IYe ¶fZ»ff ¸fZa ¶fQ»f þfE¦ff, dIYÀfe ³fZ Àfû¨ff ³fWeÔ ±ffÜ dQ»»fe IYe 54.3 RYeÀfQe þ³f°ff ¸fûQe IYû LûOÞ ASXdUaQ IZYþSXeUf»f IZY Àff±f ¨f»f QeÜ B°f³fe °fZªf ¨f»f³fZ »f¦fe dIY IYfa¦fiZÀf C³fIYe ¨ff»f We ³fWeÔ ´fIYOÞ ´ffBÊ AüS dÀfRÊY 3 »fû¦f ¶feþZ´fe IZY ³fZ°ff ¸fûQe IZY Àff±f ¨f»f ´ffEÜ ASXdUaQ IZYþSXeUf»f ¹ff Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ ³fZ ·fe ³fWeÔ Àfû¨ff ±ff dIY 67 ÀfeMZa AfEa¦feÜ
23 »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY ¶ffQ ¶feþZ´fe IYfa¦fiZÀf ´fS WaÀff IYS°fe ±fe dIY ³fZ°ff dU´fÃf IZY »ff¹fIY ·fe C³WZa ÀfeM ³fWeÔ d¸f»feÜ ´fiVffa°f ·fc¿f¯f ³fZ IYWf dIY ¶feþZ´fe IZY AWaIYfS IYf þUf¶f dQ»»fe ¸fZa BÀf °fSW ÀfZ d¸f»ff W` dIY C³fIZY ´ffÀf ³fZ°ff dU´fÃf IZY »ff¹fIY Àfa£¹ff °fIY ³fWeÔ ¶f¨fe W`Ü IbY¸ffS dUVUfÀf ³fZ EIY A¨Le ¶ff°f ¹fW IYWe W` dIY Àfa£¹ff ¨ffWZ dþ°f³fe Wû W¸f ³fZ°ff dU´fÃf IYf ´fQ QZa¦fZÜ EIY ´fdS´f¢U AüS ÀUÀ±f »fûIY°faÂf ¸fZa ¹fWe Wû³ff ¨ffdWEÜ Àff¸f³fZ EIY ·fe ÀfQÀ¹f dU´fÃf IYf Wû °fû CÀfZ ³fZ°ff dU´fÃf ¸ff³ff þf³ff ¨ffdWEÜ A¦fS ÀfadU²ff³f IYe IYûBÊ ²ffSXf EZÀff IYS³fZ ÀfZ SXûIY°fe ·fe W` °fû CXÀfZ ¶fQ»f QZ³ff We Cd¨f°f W`Ü ¢¹fûadIY ¹fW d¨fa°ff Ufdþ¶f W` dIY dU´fÃf IZY d¶f³ff IYWeÔ kAf´fl ÀfSIYfS ¶fZ»f¦ff¸f ³f Wû þfEÜ BÀfd»fE ªfe°f IZY ¶ffQ ASdUaQ IZYþSXeUf»f ¶ffSX-¶ffS CÀf AWaIYfSX IZY J°fSXûa IYf dªfIiY ·fe IYS°fZ SXWZÜ EIY ³fBÊ ´ffMeÊ ³fZ BÀf U¢°f ·ffS°f IYe SXfþ³fed°f IZY Àf¶fÀfZ °ffIY°fUS ³fZ°ff AüS WS °fSW IZY Wd±f¹ffSXûa ÀfZ »f`Àf Àfa¦fNX³f IYû WSXf¹ff W`Ü Bd°fWfÀf BÀf §fMX³ff IYû dÀfRÊY WfS-þe°f IZY d»fE ¹ffQ ³fWeÔ SJZ¦ffÜ W¸ffSXe ÀfW¹fû¦fe ¸fd³fIYf SXfBIYUfSX ³fZ EIY ¶ff°f IYWe dIY ¹fW IY¸f ¶fOÞXe ¶ff°f ³fWXeÔ W` dIY dQ»»fe VfWS ³fZ ³ffSXfªf¦fe IZY ¶ffQ ·fe IZYþSXeUf»f IYû Qû¶ffSXf ¸füIYf dQ¹ff W`Ü BÀf þ³f¸f°f IZY Àf¸¸ff³f IYf ¹fWe °fSXeIYf W` dIY C³WZÔ CX¸¸feQ ÀfZ ª¹ffQf IYf¸f IYSIZY dQJf³ff Wû¦ffÜ Àf¶f dQ»»fe IYe þ³f°ff IZY BÀf R`YÀf»fZ IZY Af¦fZ ³f°f¸fÀ°fIY W`ÔXÜ BÀf þe°f IZY ¶fWf³fZ Afþ IYBÊ °fSW IZY CXQЦffS ·fe Àff¸f³fZ Af SWZ W`Ô þû IYBÊ Äff°f-AÄff°f ·f¹f IZY IYfS¯f Q¶fZ ´fOÞXZ ±fZÜ BÀf þe°f ¸fZa QZVf IZY UZX »fû¦f ·fe Vffd¸f»f Wû ¦fE W`Ô þû Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYe °f¸ff¸f ³fed°f¹fûa ÀfZ ÀfW¸f°f ³fWeÔ W`ÔÜ ¶feþZ´fe ³fZ BÀf WfS IYû ¶fZWQ dU³f¸fi°ff ÀfZ ÀUeIYfSX IYS d»f¹ff W`Ü ¸fûQe »fWS W` ¹ff d¸fM ¦fBÊ, BÀf ¶fWÀf IYû °fû VfaIYSXf¨ff¹fÊ AüS ¸faOX³f d¸fßf ·fe ³fWeÔ d³f´fMf ÀfIY°fZ W`ÔÜ ¸fûQe IYf ³ff¸f ³fWeÔ ¨f»ff, ¸f¦fSX »fû¦fûa ³fZ IYWf dIY ¹fW þ³ffQZVf dU´fÃf ¨fb³f³fZ IZY d»fE ±ffÜ Aû¶ff¸ff IYf SXfþ´f±f ´fS ¨f»f³ff IYf¸f ³fWeÔ Af¹ff °fû þfd°f ²f¸fÊ IYe SXfþ³fed°f IYf dUSXû²f IYS°fZIYS°fZ SXf¸f-SWe¸f ÀfZ Àf¸f±fʳf ¸ffa¦f »fZ³ff »fû¦fûa IYû W`SXf³f IYS ¦f¹ffÜ þû ¶feþZ´fe °fe³f-¨ffS ¸fWe³fZ °fIY WSX ¨fb³ffU Àf²fZ °fSXeIZY ÀfZ »fOÞX SWe ±fe AüS þe°f SXWXe ±fe, UW B°f³fe ¦f»fd°f¹ffa I`YÀfZ IYS°fe ¦fBÊÜ CÀf
´fS EZ³f U¢°f ´fS WS Jf°fZ ¸fZa ´faýiW »ffJ QZ³fZ IZY Uf¹fQZ IYû þb¸f»ff IYW QZ³fZ IZY Ad¸f°f VffW IZY Af°¸fdUVUfÀf IYû þ³f°ff Vff¹fQ ³fWeÔ ´f¨ff ´ffBÊÜ »faQ³f IZY AJ¶ffS MZ»fe¦fifRY ³fZ EIY »fZJ d»fJf W` dIY °feÀf Àff»f IZY Bd°fWfÀf ¸fZa ·ffS°f IZY Àf¶fÀfZ °ffIY°fUSX ´fi²ff³f¸faÂfe A´f³fZ ³ff¸f IYe ²ffSXe Uf»fZ ³fe»fZ ÀfcMX IZY IYfS¯f °fû ³fWeÔ WfS ¦fE! dþÀf ¸fûQe »fWS IZY Àff¸f³fZ QcS-QcS °fIY IYûBÊ ³fªfS ³fWeÔ Af SWf ±ff, Afþ CÀfIZY Àff¸f³fZ EIY ³fBÊ »fWSX ´f`Qf Wû ¦fBÊ W`Ü MZ»fe¦fifRY ³fZ d»fJf W`- A´f³fZ ³ff¸f IZY BÀf ÀfcMX IYû ´fW³f³fZ IZY Àff±f We ¸ffZQe IYe °¹ff¦fe AüS ·fb¢°f·fû¦fe Uf»fe LdU þ³f°ff IZY dQ¸ff¦f ÀfZ CX°fSX ¦fBÊÜ þ`ÀfZ We ¹fW ¶ff°f ´fd¶»fIY WbBÊ dIY BÀf ÀfcM IYf IY´fOÞf »faQ³f ÀfZ ¶f³fIYS Af¹ff W` AüS QÀf »ffJ IYf W`, ¸fûQe Àf¸f±fÊIY ·fe Àf³³f SW ¦fEÜ SXfWb»f ¦ffa²fe ³fZ BÀfZ ¸fbïf °fû ¶f³ff¹ff »fZdIY³f Af¸f AfQ¸fe ´ffMeÊ BÀfÀfZ ¶f¨fIYSX d³fIY»f ¦fBÊ dIY IYWeÔ ¨fb³ffU ½¹fd¢°fUfQe ³f Wû þfEÜ ¹fW AüS ¶ff°f W` dIY SXfWb»f þWfa-þWfa SXûO Vfû IYSX³fZ ¦fE UWfa IYfa¦fiZÀf °feÀfSZ ³fa¶fS ´fS ´fWba¨f ¦fBÊÜ ¨fZ°f³f ·f¦f°f ³fZ ·fe MÐUeM dIY¹ff W` dIY ÀfcM Uf»fe ¶ff°f þ³f°ff IYû ´fÀfaQ ³fWeÔ AfBÊÜ BÀf WfS ÀfZ ¹fW ¶ff°f ·fe C·fSIYS AfBÊ dIY Àfa¦fN³f IZY d»fE ¶fZþûOÞ AüS IY·fe A¨fcIY ¸ff³fZ þf³fZ Uf»fZ Ad¸f°f VffWX ³fZ LWX ¸fWe³fZ ¸fZa SXfáÑe¹f IYf¹fÊIYfdS¯fe IYe ¶f`NIY ·fe ³fWeÔ ¶fb»ffBÊ W`Ü þ¶fdIY d³f¹f¸f IZY A³fbÀffS °fe³f ¸fWe³fZ ¸fZa EIY ¶f`NIY Wû³fe We ¨ffdWEÜ dRYS ·fe dUQZVf ³fed°f ÀfZ »fZIYSX IYBÊ ¸ff¸f»fûa ¸fZa ¶fZW°fSX IYS SWe ¸fûQe ÀfSIYfS IYû A´f³fe ³ffIY IZY ³fe¨fZ EZÀfe WfS ¢¹fûa QZJ³fe ´fOÞXeÜ BÀf EIY WfS ÀfZ ¢¹ff ¶feþZ´fe ¸fZa dÀfRÊY IY¸fªfûdS¹fûa IYû We QZJf þf³ff CXd¨f°f W`? ¢¹ff BÀfÀfZ ´fW»fZ IYe þe°f IYe Jcd¶f¹ffa d¸fMf Qe þfEa¦fe? Af¸f AfQ¸fe ´ffMeÊ IYe Jcd¶f¹fûa ´fS ·fe ²¹ff³f QZ³ff ¨ffdWE dIY AfdJS °feÀf WªffS Ufg»fZadM¹fÀfÊ IYe ´ffMeÊ ³fZ dUÄff´f³f ÀfZ »fZIYS ·ff¿f¯f °fIY ¸fZa ¸ffdWS ´fi²ff³f¸faÂfe IYû ¨fb³fü°fe I`YÀfZ QZ QeÜ ¢¹ff Af´fIYû ¹ffQ WX` dIY B°f³fZ IY¸f J¨fÊZ ¸fZa dIYÀfe ´ffMXeÊ ³fZ B°f³fZ Ad²fIY ´f`ÀfZ Uf»fe ´ffMXeÊ IYû WSXf dQ¹ff WûÜ Af´f IYe þe°f ·ffUbIY°ff °fû ´f`Qf IYS°fe W`, ¸f¦fSX þe°f IZY B³WeÔ Ãf¯fûa ¸fZa dQ»»fe IZY »fû¦fûa IYe CXÀf °fIY»feRY IYû ·fe ¹ffQ IYSX³ff ¨ffdWE, dþÀfZ UWX SXûªf ·fb¦f°f SWZ W`ÔÜ dþ³fIYe Qbd³f¹ff ¸fZa ´ff³fe
AüSX d¶fþ»fe ³fWeÔ W`, C³WZa ³f þf³fZ dIYÀf U»OÊ ¢»ffÀf dÀfMXe IYf Àf´f³ff dQJf¹ff þf SWf W`Ü ¢¹ff Àfa¦f¸f dUWfS ¹ff Àfaþ¹f IYfg»fû³fe IYe B³f ¦fd»f¹fûa ¸fZa MXû¢¹fû IYe ¶fb»fZMX MÑZ³f QüOÞXZ¦fe, þWfa EIY ¸fdW»ff ´ff³fe IZY BÀf OѸf IYû A´f³fZ ´f`SXûÔ ÀfZ ²fIZY»f ²fIZY»f IYSX §fSX °fIY »fZ þf°fe W` AüSX Qû-Qû dQ³fûa °fIY ´ff³fe IYf Ba°fªffS IYS°fe W`Ü ¢¹ff dQ»»fe IZY dIYSXfE IZY B³f ¸fIYf³fûa ¸fZa Af´f ¸fZ»f¶f³fÊ NcaÀf QZa¦fZ dþ³fIZY §fS d¶f³ff ¶ffPÞX IZY Oc¶f ¦fE W`ÔÜ ÀffNX »ffJ ÀfZ ª¹ffQf »fû¦f dþÀf dQ»»fe ¸fZa SW°fZ W`Ô, C³WZa QZJ³fZ IZY d»fE »fbdMX¹f³f dQ»»fe IZY ¸fûW ÀfZ d³fIY»f³ff Wû¦ffÜ »fbdM¹f³f dQ»»fe ³fZ QZVf IZY Àff¸f³fZ EIY EZÀfe dQ»»fe IYe ¸ffIZÊYdMXa¦f IYe W`, þWfa dÀfRÊY SXfþ´f±f dQJf¹ff þf°ff W`, dþÀf ´fSX A¸fZdSIYf ÀfZ »ffBÊ ¦fBÊ AfNX IYSXûOÞX IYe ¶feÀM IYfSX ÀfZ ¸fWf¶f»fe ¶fSXfIY C°fS°fZ W`Ô AüS ´ffa¨f IYSXûOÞ IYe IYfSX ÀfZ ´fi²ff³f¸faÂfe ¸fûQe Af°fZ W`ÔÜ ÀfUf»f W` dIY ¢¹ff Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ AüSX IZÔYýi IYe ÀfSIYfS d¸f»fIYS BÀf dQ»»fe IYû ¶fbd³f¹ffQe ÀfbdU²ffEa QZ ´ffEa¦fe þWfa »fû¦fûÔ IZY ´ffÀf §fS AüS IYfSX °fû W` ¸f¦fSX Vfü¨ff»f¹f ³fWeÔ W`Ü Af´f³fZ IYWeÔ EZÀff QZJf W` dIY §fSX ¸fZa IcY»fSX W`, EÀfe W`, À¸ffMÊ RYû³f W` ¸f¦fS Vfü¨ff»f¹f ³fWeÔ W`Ü BÀfIZY d»fE Af´fIYû ¸f`dOÑO ¹ff ¸ffgÀIYû þf³fZ IYe ªføYS°f ³fWeÔ W`, ¸fQ³f´fbS JfQS ¨f»fZ þfBEÜ A¦fS dQ»»fe ³fZ A´f³fZ dUIYfÀf IYf ¸ffgO»f ³fWeÔ ¶fQ»ff °fû 16 ¸fBÊ AüS 10 RYSUSXe IYe °f¸ff¸f EZd°fWfdÀfIY°ff ¶fZIYfS W`Ü ¹fW EZd°fWfdÀfIY°ff ·fe Bd°fWfÀf IZY IcYOÞXZQf³f ¸fZa ·fb»ff Qe þfE¦feÜ ¹fW AüSX ¶ff°f W` dIY VfWS ¸fZa ³f °fû ´f¹ffÊ~ IcYOÞXZQf³f W`Ô ³f CNf³fZ IZY d»fE IY¸fʨffSXeÜ ¹fW ·fe QZJ AfBE dIY þû »fû¦f ³ff»fûa ÀfZ IY¨fSXf d³fIYf»f°fZ W`Ô, UZ dIY³f ¶fe¸ffdS¹fûa IZY dVfIYfS WûIYSX ¸fS°fZ W`ÔÜ ¨fb³ffU Bd°fWfÀf ¶f³ff³fZ IYf IYfSJf³ff W` °fû Afþ BÀf IYfSJf³fZ ¸fZa Bd°fWfÀf IYf IYü³f Àff C°´ffQ ¶f³fIYSX °f`¹ffS WbAf W`Ü n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
24
dWXÀffSX ¸fZÔ IZYªfSXe½ff»f IYf ´fbÀ°f`³fe §fSX
d½fôf±feÊ IZYþSXeUf»fX
´fdSX½ffSX IZY Àff±f IZYªfXSXe½ff»f
¸f`Ô ASXdUaQ IZYªfSXeUf»f... A³³ff IZY Àff±f AfaQû»f³f IYe Vfb÷YAf°f
d´fL»fZX Àff»fX 49 dQ³ffZÔ IZY ¶ffQ ¸fb£¹f¸fÔÂfe ´fQ Àfm BÀ°feRYf Qm³fm Uf»fZX IZYþSXeUf»fX IYû §fûS Af»fû¨f³ffAûÔ IYf Àff¸f³ff IYS³ff ´fOÞXf ±ffÜ ´ffMXeÊ IYXf þ³ff²ffS ¸fþ¶fc°f IYXSX³fm IZY d»fE CX³WûÔ³fZ SXfªf³fed°f IYf ¦f`S´ffSa´fdSIYX ÷Y£f A´f³ff¹ffÜ ¶fQ»ffU IYf Uf¹fQf IYS°fm WbE UW Af´f IYf EþZÔOf »fZIYSX »fû¦ffZÔ IZY ´ffÀf ¦fE AüS 49 dQ³f IZY ·fe°fS ÀfSIYfS LXûOÞ³fm IZY d»fE ªf³f°ff ÀfZ ¶ffSX-¶ffS ¸ffRYe ·fe ¸ffa¦feÜ BÀf °fSXW UW Àf·fe °f¶fIYfZÔ Àfm þbOÞX³fm ¸fZÔ ÀfRY»fX SXWZÜ
AfBÊAfBÊMXe IZY LXfÂf ASXd½faQ
¸ff°ff-d´f°ff, ´f°³fe AüSX Qû³fûÔ ¶f©fûÔ IZY Àff±f ¦fib´f RYûMXû ¸fZÔ IZYªfSXe½ff»f
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
25 NaO SXûIY³fZ IZY d»fE ¸fRY»fSX IYf d»f¹ff ÀfWfSXf AüS IYWX»ff³fZ »f¦fZ k¸fRY»fS¸f`³fl IYf¸f³f IYfgªf IZY d»fE À½ffÀ±¹f IYe d¨fa°ff ·fe ³fWeÔ IYeÜ
d½f½ffWX ¶fa²f³f ¸fZÔ ¹fb½ff IZYªfSXe
¸f`¦ÀfZÀfZ ´fbSXÀIYfSX »fZ°fZ
SXfþ³fed°f IYXe ³fBÊ ´fdSX·ff¿ff ¦fPÞX³fm Uf»fZX ASXdUÔQ IZYþSXeUf»fX IYe A¦fbUfBÊ ¸fmÔ Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ ³fm dUVff»f þ³f »fWS ´fS ÀfUfS WûIYS dQ»»fe IYe ÀfØff ¸fZÔ Uf´fÀfe IYS »fe W`XÜ C³WfZÔ³fm ³f IZYU»fX SXf¿MÑe¹f SXfþ²ff³fe IYXe AûS ¶fPÞX°fm ¸fûQe IZY dUþ¹f S±f IYXû SXûIYX dQ¹ff ¶fd»IYX þ³f°ff IZY dQ»ffZdQ¸ff¦f ´fS ¸fþ¶fc°fe IZY Àff±f A´f³fe ¶fQ»ffU IZY Qc°f IYe Lf´f ·fe ´f¢IYe IYS »feÜ BÀf Emd°fWfdÀfIY AüS ¶fOÞe þe°f IYXf ßfm¹f IYfRYe WQ °fIY AfBÊAfBÊMXe ´fÈ¿NX·fcd¸f IZY 46 Àff»fX IZY IZYþSXeUf»fX IYû dQ¹ff þf SWf W`X dþ³WfZÔ³fm BÀf ¨fb³ffU ¸fZÔ dQ»»fe IZY Àf·fe °f¶fIYXfZÔ IYXû AfIYXd¿fÊ°f IYXS³fm ¸fZÔ IYXf¸f¹ff¶fe WfdÀf»fX IYeÜ »fûIYXÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ´ffMXeÊ IYXe ·ffSXe dVfIYÀ°f PXe»fZPXf»fZ ´f°f»fc³f ¸fZÔ Af¸f IZY ¶ffQ IZYþSXeUf»fX ³fm VffÔ°f ·ffU Àfm AfQ¸fe IYû Jc¶f ·ffE IZYªfSXe½ff»fÜ ´ffMXeÊ IYXû ¸fþ¶fc°f IYXS³fm ´fS þûS dQ¹ff AüS BÀfIZY dUd·f³³f ´fiIYû¿N ¶f³ffEÜ
Wf±f ¸fZÔ ÓffOÞÇX ´fIYOÞZX Af¸f AfQ¸fe ÀfZ Àfa´fIÊY IYSX°fZ ASXd½faQ IZYªfSXe½ff»f
¸føY³f SaX¦f IYf ¹fW À½fZMSX IZYªfSXe½ff»f IYe Af¸f AfQ¸fe IYe LXd½f ¶f³ff³fZ ¸fZÔ ÀfRY»f WbXAfÜ
¸fMX¸f`»fZ SaX¦f IYe ªfbSXf¶f ·fe Af¸f AfQ¸fe IZY ³ff¹fIY IYe ´fWX¨ff³f ¶f³f ¦fBÊ
¹fW ¦ffa²fe ¨f´´f»f ³fWeÔ ¶fd»IY IZYªfSXe Àf`ÔdO»f W`
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
26
¸fbQÐQûÔ AüS À½fSXfªf IZY d»fE Àfa§f¿fÊSX°f IZYªfSXe½ff»f ³fZ ÀfWZX ªfb»¸f
k·ff¦feQfSXe Uf»fe SXfþ³fed°fl IYf ¸ffgO»fX ´fmVf IYS°fm WbE C³WfZÔ³fm þ³f°ff Àfm Àfe²ff ÀfÔ´fIÊY À±ffd´f°f dIY¹ff dþÀf¸fZÔ C³fIZY ÀU¹faÀfmdU¹ffZÔ ³fm ·fe ¶fPÞX¨fPÞIYS dWÀÀff d»f¹ffÜ d´fL»fZX Àff»fX 49 dQ³ffZÔ IZY ¶ffQ ¸fb£¹f¸fÔÂfe ´fQ Àfm BÀ°feRYf Qm³fm Uf»fZX IZYþSXeUf»fX IYû §fûS Af»fû¨f³ffAûÔ IYf Àff¸f³ff IYS³ff ´fOÞXf ±ffÜ B³f Af»fû¨f³ffAfZÔ IYf Àff¸f³ff IYS°fm WbE IZYþSXeUf»fX ³fm ¦fSXe¶ffZÔ AüS ¸f²¹f¸fU¦fÊ
IZY ¶fe¨f ´ffMXeÊ IYXf þ³ff²ffS ¸fþ¶fc°f IYXSX³fm IZY d»fE ¦f`S´ffSa´fdSIYX ÷Y£f A´f³ff¹ff AüS BÀf¸fZÔ C³WZÔX IYf¸f¹ff¶fe ·fe d¸f»feÜ ¶fQ»ffU IYf Uf¹fQf IYS°fm WbE ´fcUÊ ¸fb£¹f¸fÔÂfe Af´f IYf EþZÔOf »fû¦ffZÔ IZY ´ffÀf »fZIYS ¦fEÜ Àff±f We d´fLX»fZX Àff»fX 14 RYSUSXe IYû 49 dQ³f IZY ·fe°fS ÀfSIYfS LXûOÞ³fm IZY d»fE CX³WfZÔ³fm IYBÊ ¶ffS ¸ffRYe ·fe ¸ffa¦feÜ BÀfIZY þdSE UW Àf·fe °f¶fIYfZÔ Àfm þbOÞX³fm ¸fZÔ ÀfRY»fX SXWZÜ
ªf³f»fûIY´ff»f IZY d»fE Àfa§f¿fÊSX°f IZYªfSXe½ff»f IYû ªf³f°ff IYf ÀfWXfSXf »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
SXfþ³fed°f IZY U`IYXd»´fIYX ¶fifÔO IYXf ´fi°feIYX ¶f³fm AüS BÔþed³f¹fdSa¦f ÃûÂf IYû LûOÞIYS ³füIYSVffW AüSX dRYS SXfþ³fed°f ¸fZÔ IYQ¸f S£f³fm Uf»fZX IZYþSXeUf»fX ³fm dQÀfa¶fS, 2013 IZY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ 15 Àff»fX IZY IYXfÔ¦fimÀf VffÀf³f IYû ¶ffWS IYf SXfÀ°ff dQ£ff dQ¹ff AüS Vfe»ff QedÃf°f þ`Àfe IYïfUS ³fm°ff IYû ·fe ¸ff°f QeÜ ´fWX»fZX We ¨fb³ffU ¸fZÔ C³fIYXe ´ffMXeÊ IYû 28 ÀfeMZÔX d¸f»feÔÜ ¨fb³ffUe SXfþ³fed°f ¸fZÔ C°fS³fm IZY Àff±f We IZYþSXeUf»fX ´fW»fe ¶ffS ¸fZÔ We dQ»»fe IZY ¸fb£¹f¸fÔÂfe ¶f³f ¦fE ±ûÜ BÀf QüSXf³f UW IbYLX dUUfQfZÔ ¸fZÔ ·fe SWZXÜ °fe³f ´fbd»fÀf Ad²fIYfdS¹ffZÔ IZY d³f»fa¶f³f IYe ¸ffÔ¦f IYû »fZIYS C³WfZÔ³fm ÀfÔÀfQ IZY d³fIYXM ²fS³ff dQ¹ff dþÀfZ »fZIYS dUUfQ WbAfÜ VffÀf³f IZY EþZÔOm IYû »fmIYS ·fe UW dUSXûd²f¹ffZÔ IZY d³fVff³fm ´fS Af ¦fEÜ 16 A¦fÀ°f 1968 IYû WdS¹ff¯ff IZY dWÀffS ¸fZÔ ¦fûdUÔQ SXf¸f IZYþSXeUf»fX EUa ¦fe°ff QmUe IZY §fS ´f`Qf WbXE IZYþSXeUf»fX ³fm ·fi¿MXf¨ffS IZY d£f»ffRY EIYX ¶fOÞf þ³ffaQû»fX³f £fOÞf dIY¹ff AüS ¸f°fQf°ffAfZÔ IYû þf¦føYIY dIY¹ffÜ ·fi¿MXf¨ffS, d¶fþ»fe EUÔ ´ff³fe IZY d¶f»fX ¸fZÔ ¶fPÞû°fSXe, ¸fdW»ff ÀfbSÃff IZY ¸fbïfZÔ IYû »fZIYS ·ffþ´ff AüS IYfa¦fimÀf ´fS C³WfZÔ³fm þ¸fIYS W¸f»ff ¶fû»ffÜ BÀfIZY þdSXE C³WfZÔ³fm B³f ´ffdMÊX¹ffZÔ IZY ´ffSa´fdSIYX UûM ¶f`ÔIYX ¸fZÔ ¶fOÞe ÀfZÔ²f »f¦ffBÊÜ
27
Af¸f AfQ¸fe ¶f³f³fZ IZY d»fE ´»fZMXRYfg¸fÊ ´fSX ·fe ÀfûE
Àff¸ffdþIYX IYf¹fÊIY°ffÊ A³³ff WþfSZX IZY ³fm°fÈ°U ¸fZÔ ¨f»fZX þ³f»fûIY´ff»fX AfaQû»f³f Àfm ¨fd¨fÊ°f WbE IZYþSXeUf»fX ¸fÈQb·ff¿fe »fZdIY³f ¸fþ¶fc°f BSXfQfZÔ Uf»fZX ½¹fd¢°f W`ÔÜ ¸f`¦ÀfZÀfZ ´fbSÀIYfS dUþm°ff IZYþSXeUf»fX MXe¸f A³³ff IZY AW¸f ÀfQÀ¹f ±ûÜ CXÀfe AfÔQû»f³f ¸fZÔ dIYS¯f ¶fmQe AüS ´fiVffÔ°f ·fc¿f¯f ·fe CX³fIZY Àff±f ±ûÜ þ³f»fûIY´ff»fX dU²û¹fIY IYf ¸fÀfüQf °f`¹ffS IYS³fm IZY d»fE ÀfSIYfS IYe AûS Àfm ¶f³ffBÊ ¦fBÊ Àfd¸fd°f ¸fZÔ UW dÀfdU»fX ÀfûÀff¹fMXe IYe AûS Àfm ÀfQÀ¹f ±ûÜ BÀfe AfaQû»fX³f IZY QüSXf³f IYfÔ¦fimÀf °f±ff IbYLX QcÀfSZX Q»ffZÔ IZY ³fm°ffAfZÔ ³fm C³WZÔX ¨fb³fü°fe Qe dIY A¦fS UW ½¹fUÀ±ff Àfm »fOÞX³ff, ·fi¿MXf¨ffSX £f°¸f IYS³ff AüSX þ³f»fûIYX´ff»fX dU²û¹fIYX ´ffdS°f IYS³ff ¨ffW°fm W`ÔX °fû SXfþ³fed°f ¸fZÔ AfEÔ AüSX ¨fb³ffU þe°fZÔÜ ¨fb³füd°f¹ffZÔ IYû ÀUeIYfS IYSX³fm Uf»fZX IZYþSXeUf»fX ³fm SXfþ³fed°f ¸fZÔ IYQ¸f S£ff AüS 26 ³fUa¶fS, 2012 IYû Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ IYf ¦fNX³f dIY¹ffÜ AfBÊAfBÊMXe £fOÞX¦f´fbSX Àfm ´fPÞfBÊ IYS³fm IZY ¶ffQ IZYþSXeUf»fX ³fm 1989 ¸fZÔ MXfMXf ÀMXe»fX ¸fZÔ ³füIYSXe VfbøY IYeÜ BÀf¸fZÔ IYSXe¶f °fe³f U¿fûË °fIYX ³füIYSXe IYSX³fm IZY ¶ffQ C³WfZÔ³fm ÀfÔ§f »fûIYX ÀfmUf Af¹fû¦f IYe ´fSXeÃff ´ffÀf IYXe °f±ff AfBÊAfSEÀf Ad²fIYfSXe ¶f³fmÜ IYXBÊ U¿fûË °fIYX ³füIYSXVffW IZY °füS ´fS IYf¸f IYS³fm IZY ¶ffQ C³WfZÔ³fm Àfc¨f³ff IZY Ad²fIYfS IYf³fc³f IYXe ¸ffÔ¦f IYû »fZIYS IYf¸f AfSaX·f dIY¹ffÜ BÀfe ÃûÂf ¸fZÔ IYf¸f IYS³fm IYû »fZIYS Àff»fX 2006 ¸fZÔ C³WZÔX ¸f`¦ÀfZÀfZ ´fbSÀIYfS d¸f»ffÜ RYSUSXe, 2006 ¸fZÔ C³WfZÔ³fm ³füIYSXe LûOÞe AüS ´fcSXe °fSW Àfm Àff¸ffdþIYX IYf¹fÊIY°ffÊ IZY øY´f ¸fZÔ IYf¸f IYS³fm »f¦fmÜ ªf»Qe We C³WûÔ³fZ k´fd¶»fIYX IYfgþ dSÀf¨fÊ RYfCaOmVf³fl ³ff¸fIYX ¦f`SX ÀfSIYfSXe ÀfÔÀ±ff VfbøY IYeÜ VffIYfWfSXe IZYþSXeUf»fX IYe ´f°³fe Àfb³fe°ff ·fe AfBÊAfSXEÀf Ad²fIYXfSXe W`ÔÜ UW ¸fÀfcSXe ¸fZÔ SXf¿MÑe¹f ´fiVffÀfd³fIYX AIYXfQ¸fe ¸fZÔ CX³fIYe ÀfW´ffNXe ±feÔÜ IZYþSXeUf»fX AüSX Àfb³fe°ff IZY Qû ¶f¨¨fm W`ÔÜ ¶fZMZ IYf ³ff¸f ´fb»fdIY°f AüS ¶fmMXe IYf ³ff¸f Wd¿fÊ°ff W`Ü n
d½fSXû²f AüSX §fȯff IYû ·fe dIY¹ff À½feIYfSX ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
¶fªfMX
28
¶fþMX: ¸fûQe ÀfSXIYfSX IYe ¨fb³füd°f¹ffa
þûÀfRY ¶f³ffÊO UdSX¿N ´fÂfIYfSX
ÀfSXIYfSX IYe Àf¶fÀfZ Ad²fIY ¨fb³fü°fe Afd±fÊIY ¸fû¨fZÊ ´fSX dUØfe¹f §ffMZ IYû SXûIY³fZ IYe W` ¹ff³fe Af¸fQ³fe Af`SX J¨fÊ IZY ¶fe¨f IZY Aa°fS IYû IY¸f IYSX³ffÜ BÀfIZY d»fE CXÀfZ M`¢Àf IY»fZ¢Vf³f ¶fPÞf³ff Wû¦ff, Àfd¶ÀfOXe IY¸f IYS³fe Wû¦feÜ CXÀfZ M`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ IYû SXfW°f IYe ¦fbaþfBVf d³fIYf»f³fe Wû¦feÜ QZJ³ff WXû¦ff dIY ¦fiû±f IYe Sµ°ffSX I`YÀfZ ¶fPÞfBÊ þfE °ffdIYX ¸ffIZÊYMX ¸fZa JSXeQQfSX AfEa AüS dUIYfÀf QSX ¶fPÞf¹ff þf ÀfIZYÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
¸fûQe ÀfSIYfS IZY ´fW»fZ ´fc¯fÊ ¶fþM ÀfZ QZVf Af`SX QZVffUfdÀf¹fûa IYû ¶fOÞXe C¸¸feQZa W`ÔÜ ÀfSIYfSX ¶f³ff³fZ IZY ¶ffQ þb»ffBÊ ¸fZa dUØf ¸faÂfe A÷Y¯f þZMX»fe ³fZ Àff°f ¸ffWX IYf ¶fþMX ´fZVf dIY¹ff ±ff, °f¶f ¹fWX IYWXf ¦f¹ff ±ff dIY Àf¸f¹f IY¸f WXû³fZ IZY IYfSX¯f ª¹ffQf IbYL IYSX³fZ IYe ¦fbaþfBVf ³fWeÔ W`Ü dQ»»fe ¨fb³ffUûa ¸fZa WfSX IZY ¶ffQ IYWf þf SWf W` dIY ¸fûQe ÀfSIYfS Vff¹fQ Afd±fÊIY Àfb²ffSXûa IYû ´fiû ´fe´f»Àf ¶f³ffE¦feÜ EZÀfZ ¸fZa »ffZ¦fûa IYû ´ffgdþdMXU ÀfaQZVf QZ³fZ IZY d»fE ¶fþMX EIY ¶fOÞXf ¸füIYf W` AüSX ÀfSXIYfSX IYû A¨LZ ¶fþMX ÀfZ ÀfZadMX¸fZaM Àfb²ffSX³fZ ¸fZa ¸fQQ d¸f»fZ¦feÜ ¹fW ¶fþMX ¶fOÞXZ ¶fQ»ffU Uf»ff ¶fþM Wû³ff ¨ffdWE, dþÀf¸fZa ¸fûQe IYe Uf¹fQûa IYe Lf´f Wû, Àff±f ¸fZa QZVf IYû ÀfWe Afd±fÊIY dQVff ¸fZa »fZ þf³fZ IYf SXûOX¸f`´fÜ ¶fþMX ¸fZa »ff»fRYe°ffVffWe ÀfZ LbMIYfSXf d¸f»f³fZ IZY °f¸ff¸f
´fi¹ffÀf d³fUZVfIY, IYfSXû¶ffS Af`S Af¸f AfQ¸fe QZJ³ff ¨ffW°ff W`Ü BaOXÀMÑe IYf ´fZ´fS UIÊY IYSX³fZ ¸fZa IYfRYe U¢°f ¶f¶ffÊQ Wû°ff W`Ü QZVf ¸fZa d¶fþ³fZÀf IYSX³ff AfÀff³f Wû³ff ¨ffdWE AüS d¶fþ³fZÀf ¶faQ IYSX³ff ·fe AfÀff³f Wû³ff ¨ffdWEÜ BÀfIZY A»ffUf Af¸f ¶fþM Af¸f AfQ¸fe IYû M`¢Àf Af`S ¸fWa¦ffBÊ ÀfZ SXfW°f ´fWba¨ff³fZ Uf»ff Wû³ff ¨ffdWEÜ
A´fZÃffAfZÔ ´fSX JSXf CX°fSX³fZ IYe ¨fb³ff`°fe ´feE¸f ¸fûQe ³fZ Af¸f AfQ¸fe Af`S ¸ffIZÊYMX IYe A´fZÃffEa B°f³fe ¶fPÞf Qe W`a dIY CX³f ´fSX JSXf CX°fSX³ff We BÀf ¶fþM IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞe ¨fb³fü°fe W`Ü ¸fûQe ³fZ BaRiYf, SZ»fUZ, À¸ffMÊ dÀfMXe ´fiûþZ¢MX ÀfZ E³fþeÊ ÀfZ¢MXSX IYû °fZþe ÀfZ dUIYdÀf°f IYSX³fZ IZY Uf¹fQZ dIYE W`aÜ ¸fZIY B³f BadO¹ff IYû ÀfRY»f ¶f³ff³fZ IYf ¶feOÞf CXNf¹ff
29 W`Ü »fZ¶fS dSRYfg¸fÊ »ff¦fc IYS³fZ IYe B¨Lf þ°ffBÊ W`Ü ¶fe¸fføY IaY´f³fe IYû ¶faQ IYSX³fZ IZY d³f¹f¸f AfÀff³f ¶f³ff³fZ ´fSX þûS XdQ¹ff W`Ü ¹fW Àf¶f EIY ¶fþM ¸ûÔ Àf¸fZMX³ff d³fdV¨f°f °füS ´fS ¶fOÞe ¨fb³fü°fe W`Ü
¹fbUf U¦fÊ ´fSX RYfZIYÀf-
´feE¸f ¸fûQe ³fZ Af¸f AfQ¸fe Af`S ¸ffIZÊYMX IYe A´fZÃffEa B°f³fe ¶fPÞf Qe W`a dIY CX³f ´fSX JSXf CX°fSX³ff We BÀf ¶fþM IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞe ¨fb³fü°fe W`Ü ¸fûQe ³fZ BaRiYf, SZ»fUZ, À¸ffMÊ dÀfMXe ´fiûþZ¢MX ÀfZ E³fþeÊ ÀfZ¢MXSX IYû °fZþe ÀfZ dUIYdÀf°f IYSX³fZ IZY Uf¹fQZ dIYE W`aÜ ¸fZIY B³f BadO¹ff IYû ÀfRY»f ¶f³ff³fZ IYf ¶feOÞf CXNf¹ff W`Ü »fZ¶fS dSRYfg¸fÊ »ff¦fc IYS³fZ IYe B¨Lf þ°ffBÊ W`Ü ¶fe¸fføY IaY´f³fe IYû ¶faQ IYSX³fZ IZY d³f¹f¸f AfÀff³f ¶f³ff³fZ ´fSX þûS XdQ¹ff W`Ü
·ffS°f ¸fZa ¹fbUf U¦fÊ ¶fWb°f ¶fOÞf W` AüS BÀfZ Af¦fZ »ff³fZ IZY d»fE EaMÑXû´fiZ³¹fûSXdVf´f IYû ¶fPÞXfUf dQ¹ff þf³ff ¨ffdWXEÜ ¹fbUf U¦fÊ IYû ³füIYdSX¹ffa ¨ffdWXEÜ BÀfIZY d»fE ¸ffIZÊYMX IYf dUÀ°ffS þøYSXe W`Ü ¹fWX °f¶f Wû¦ff, þ¶f QZVf ¸fZa BaRiYf ´fiûþZ¢MÐÀf ¶fPÞZa¦fZÜ AMXIZY ´fOÞZ ´fiûþZ¢MX ´fSX IYf¸f VfbøY Wû¦ffÜ SXûþ¦ffSX ´f`Qf IYSX³ff Afþ IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe þøYSX°f W`Ü ³fBÊ ³füIYdSX¹fûa ÀfZ We QZVf IYe ¦fSXe¶fe J°¸f Wû¦feÜ
10 IYSXûOÞX »fû¦f M`¢Àf ·fS°fZ W`aÜ ·ffS°f IYe IbY»f Af¶ffQe 1.25 AS¶f W` Af`S CXÀf¸fZa ¸ffÂf 4 IYSXûOÞX »fû¦f We M`¢Àf ·fS°fZ W`aÜ M`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ IYe Àfa£¹ff I`YÀfZ ¶fPÞXZ, BÀfIZY CX´ff¹f ¶fþM ¸fZa Wû³ff þøYSXe W`Ü d´fL»fe ÀfSIYfS ³fZ BÀf Àfa¶fa²f ¸fZa þû QfUZ dIYE, UZ QfUZ We SW ¦fEÜ
MX`¢Àf Àfb²ffSX -
MX`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ IYû SXfWX°f-
QZVf ¸fZa M`¢Àf ´ffgd»fÀfe AfÀff³f ¶f³ffBÊ þf³fe ¨ffdWEÜ QZVf ¸fZa dÀfRÊ 5 RYeÀfQe »fû¦f 95 RYeÀfQe M`¢Àf ·fS°fZ W`a AüS dÀ±fd°f IYû ¶fQ»f³fZ IZY d»fE ¶fþM ¸fZa IbYL ¶fOÞXf IYS³ff Wû¦ffÜ ¸ffÂf 5 RYeÀfQe We ¢¹fûa, ¹fW Àf¶fÀfZ AW¸f ÀfUf»f W`Ü A¸fZdSIYf IYe Af¶ffQe ¸ffÂf 30 IYSXûOÞX W`, IYSXe¶f
¸füþcQf ¸fWa¦ffBÊ QS IYfZ QZJ°fZ WbE 2.50 »ffJ ÷Y´f¹fZ IYe B³fIY¸f M`¢Àf LcMX IYfRYe IY¸f »f¦f SWe W`Ü BÀf¸fZa IY¸f ÀfZ 50 WªffS ÷Y´f¹fZ IYe ¶fPÞû°fSXe þøYSXe W`Ü Àf¶fÀfZ AW¸f W` dIY ÀfSXIYfSX ¶f¨f°f IYû ¶fPÞfUf QZ³ff ¨ffW°fe W`, ¸f¦fS B³fIY¸f M`¢Àf ¸fZa d³fUZVf LcMX ¸ffÂf 1.50 »ffJ ÷Y´f¹fZ W`aÜ Af¸f
M`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ BÀf¸fZa ¶fPÞû°fSXe ¨ffW°ff W`Ü A¦fSX ¸fûQe ÀfSIYfS ³fZ EZÀff ³fWea dIY¹ff °fû M`¢Àf´fZ¹fÀfÊ IYe ³ffSXfþ¦fe þøYS ÓfZ»f³fe Wû¦feÜ
Afd±fÊIY ¸fû¨fZÊ IYe ¨fb³ff`°feÀfSXIYfSX IYe Àf¶fÀfZ Ad²fIY ¨fb³fü°fe Afd±fÊIY ¸fû¨fZÊ ´fSX dUØfe¹f §ffMZ IYû SXûIY³fZ IYe W` ¹ff³fe Af¸fQ³fe Af`SX J¨fÊ IZY ¶fe¨f IZY Aa°fS IYû IY¸f IYSX³ffÜ BÀfIZY d»fE CXÀfZ M`¢Àf IY»fZ¢Vf³f ¶fPÞf³ff Wû¦ff, Àfd¶ÀfOXe IY¸f IYS³fe Wû¦feÜ EZÀff IYS°fZ Àf¸f¹f CXÀfZ M`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ IYû SXfW°f IYe ¦fbaþfBVf ·fe d³fIYf»f³fe Wû¦feÜ ¹fWX ·fe QZJ³ff WXû¦ff dIY ¦fiû±f IYe Sµ°ffSX I`YÀfZ ¶fPÞfBÊ þfE °ffdIYX ¸ffIZÊYMX ¸fZa JSXeQQfSX AfEa AüS dUIYfÀf QSX ¶fPÞf¹ff þf ÀfIZYÜ n
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
¶fªfMX
30
þ¹fa°f dÀf³Wf dUØf SXfª¹f ¸faÂfe
W¸f QZVf ¸fZa ¦fSXe¶fe IY¸f IYSX³ff ¨ffW°fZ W`ÔÜ Af¸fQ³fe Af`S J¨fÊ IZY ¶fe¨f IYf §ffMXf IY¸f IYS³ff ¨ffW°fZ W`ÔÜ BÀfZ °fIY³feIYe ·ff¿ff ¸fZa dUØfe¹f §ffMXf IYWf þf°ff W`Ü W¸f SXfþIYû¿fe¹f §ffMXf IY¸f IYS³ff ¨ffW°fZ W`ÔÜ SXfþIYû¿fe¹f §ffMXZ IYf ¸f°f»f¶f W` QZVf ¸fZa dUQZVfe ¸fbýif dIY°f³fe AfBÊ Af`SX dIY°f³fe ¶ffWS ¦fBÊÜ W¸f ½¹ff´ffS §ffMXf ·fe IY¸f IYS³ff ¨ffW°fZ W`Ô ¹ff³fe d³f¹ffÊ°f Af`S Af¹ff°f IZY ¶fe¨f IYf Aa°fSÜ ª¹ffQf Af¹ff°f ÀfZ dUQZVfe ¸fbýif ·fe °fû ¶ffWS þf SWe W`Ü QZVf ¨f»ff³fZ IZY d»fE ÀfSIYfS IYû ³fIYQe ¨ffdWXEÜ ¹fW ³fIYQe °f·fe d¸f»fZ¦fe, þ¶f Af¸f AfQ¸fe ÀfZdUa¦f IYSZ¦ffÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
BXÀf ¶fªfMX ´fSX dMXIYeÔ Qbd³f¹ff IYe d³f¦ffWZÔX dIYÀfe ·fe QZVf IYf ¶fþMX Qû °fSXeIZY ÀfZ ¸fW°U´fc¯fÊ WfZ°ff WX`Ü EIY °fû CXÀf¸fZa ÀfSXIYfS IYf Afd±fÊIY dUþ³f ³fþS Af°ff W`Ü QcÀfSXf, CXÀf¸fZa þû IYQ¸f CXNXfE þf°fZ W`Ô, CXÀfIZY þdSXE ÀfSXIYfSX A´f³ff Afd±fÊIY »fùf ´fcSXf IYS°fe W`Ü BÀf ¶ffSX d³fdV¨f°f °füSX ´fSX W¸f ¶fþMX ¸fZa ¹fWX IYSX³fZ IYfZ °f`¹ffSX W`aÜ BÀf ¶fþMX ´fS QZVf We ³fWeÔ, BaMXSX³fZVf³f»f ¸ffIZÊYMX IYe d³f¦ffWZa dMXIYe W`aÜ °f¹f ¸ffd³fE dIY BÀf ¶fþM ¸fZa QZVf IYe A±fʽ¹fUÀ±ff IYe ¦ffOÞXe IYû Af¦fZ ¶fPÞf³fZ IZY d»fE ¶fOÞXe §fû¿f¯ffEa IYe þfEa¦feÜ ¹fZ §fû¿f¯ffEa ¢¹ff Wûa¦fe, BÀfIZY d»fE ¶fþM °fIY Ba°fþfS IYS³ff Wû¦ffÜ W¸ffSXe ÀfSIYfS IYf Afd±fÊIY »fùf ¢¹ff W`Ü W¸f QZVf ¸fZa ¦fSXe¶fe IY¸f IYSX³ff ¨ffW°fZ W`ÔÜ Af¸fQ³fe Af`S J¨fÊ IZY ¶fe¨f IYf §ffMXf IY¸f IYS³ff ¨ffW°fZ W`ÔÜ BÀfZ °fIY³feIYe ·ff¿ff ¸fZa dUØfe¹f §ffMXf IYWf þf°ff W`Ü W¸f SXfþIYû¿fe¹f §ffMXf IY¸f IYS³ff ¨ffW°fZ W`ÔÜ
SXfþIYû¿fe¹f §ffMXZ IYf ¸f°f»f¶f W` QZVf ¸fZa dUQZVfe ¸fbýif dIY°f³fe AfBÊ Af`SX dIY°f³fe ¶ffWS ¦fBÊÜ W¸f ½¹ff´ffS §ffMXf ·fe IY¸f IYS³ff ¨ffW°fZ W`Ô ¹ff³fe d³f¹ffÊ°f Af`S Af¹ff°f IZY ¶fe¨f IYf Aa°fSÜ ª¹ffQf Af¹ff°f ÀfZ dUQZVfe ¸fbýif ·fe °fû ¶ffWS þf SWe W`Ü QZVf ¨f»ff³fZ IZY d»fE ÀfSIYfS IYû ³fIYQe ¨ffdWXEÜ ¹fW ³fIYQe °f·fe d¸f»fZ¦fe, þ¶f Af¸f AfQ¸fe ÀfZdUa¦f IYSZ¦ffÜ ¸f`a IYWX³ff ¨ffW°ff Wca dIY ÀfZdUa¦f SZMX ¶fPÞf³ff ¹ff³fe Af¸f AfQ¸fe IYû ¶f¨f°f IZY ´fid°f þf¦f÷YIY IYS³ff dU³f-dU³f IYe °fSW W`Ü BÀfÀfZ þWfa ÀfSIYfSXe Jþf³fZ ¸fZa ³fIYQe Af°fe W`, UWeÔ Af¸f AfQ¸fe IYû A´f³fe ¶f¨f°f SXfdVf ¸fZa A¨Lf JfÀff ¶¹ffþ d¸f»f°ff W`Ü W¸ffSXe IYûdVfVf Wû¦fe dIY ¶fþM ¸fZa EZÀfZ ´fi¹ffÀf dIYE þfEa, dþÀfÀfZ ¶f¨f°f QS IYû ¶fPÞfUf d¸f»fZÜ ¹fWX QZVf IYe Afd±fÊIY QVff Àfb²ffSX³fZ IZY d»fE ·fe þøYSXe W`Ü EIY Àf¸f¹f QZVf ¸fZa ¶f¨f°f IYe QS 34 ÀfZ
31
þWfa °fIY M`¢Àf dSXRYfg¸fÊ ¹ff Àfb²ffSXûa IYe ¶ff°f W` °fû BÀfIYe Óf»fIY ·fe ¶fþM ¸fZa ¶fOÞZ ´f`¸ff³fZ ´fS QZJ³fZ IYû d¸f»fZ¦feÜ ¸fûQe ÀfSIYfSX BÀf ¶ff°f IZY d»fE U¨f³f¶fð W` dIY ¨ffWZ B³fIY¸f M`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ Wû, ¨ffWZ IYfSXû¶ffSXe ¹ff dRYS dUQZVfe d³fUZVfIY, M`¢Àf ´fidIiY¹ff B°f³fe AfÀff³f Wû³fe ¨ffdWE dIY M`¢Àf QZ³fZ ¸fZa dIYÀfe IYû dIYÀfe °fSW IYe IYûBÊ ´fSXZVff³fe ³f WûÜ BÀfIZY A»ffUf M`¢Àf MZSXSX ¹ff Af°faIY þ`Àfe IYûBÊ ¶ff°f ³fWeÔ W`Ü ¹fW ÀfaQZVf Àf·fe °fIY ÀfWe °fSXeIZY ÀfZ ´fWba¨fZ, ¶fþMX ¸fZa BÀf ¶ff°f IYf ´fcSXf £f¹ff»f SJf þfE¦ffÜ 36 ´fid°fVf°f IZ ¶fe¨f WXbAf IYSX°fe ±feÜ ¸f¦fSX A¶f 30 ´fid°fVf°f ´fSX Af ¦fBÊ W`Ü E³fOXeE ÀfSXIYfSX BÀfZ dRYSX ´fbSXf³fZ À°fSX ´fSX »ff³fZ IZY d»fE ´fi¹ffÀfS°f W`Ü EIY AW¸f ¶ff°f W` dIY BaRiYfÀMшYSX ¸fZa ÀfSIYfSXe d³fUZVf, þeOXe´fe IZY ´fdSX´fZiùf ¸fZa 2 ´fid°fVf°f ÀfZ §fMXIYS 1 ´fid°fVf°f ´fSX Af ¦f¹ff W`Ü °fZ»f IYe IYe¸f°f d¦fSX³fZ ÀfZ ÀfSIYfS IZY Ba´fûMÊ d¶f»f ¸fZa IY¸fe AfBÊ W`Ü EZÀfZ ¸fZa ÀfSXIYfSX IZY ´ffÀf þû ²f³f ¶f¨ff W`, CXÀfIYf BÀ°fZ¸ff»f BaRYfÀMшYSX ÀfZ¢MXSX IYû ¸fþ¶fc°f IYSX³fZ ¸fZa »f¦ff ÀfIY°fe W`Ü BÀfIZY A»ffUf W¸ffSXe ÀfSIYfSX dUQZVfe d³fUZVf, JfÀf °füSX ÀfZ ´fi°¹fÃf dUQZVfe d³fUZVf (ERYOeAfBÊ) IYû »fZIYSX IYfRYe ¦fa·feS W`Ü W¸f dUQZVfe d³fUZVfIYûa IYû WS °fSXeIZY ÀfZ ÀfbdU²ffEa QZ³fZ IZY d»fE ´fi¹ffÀfS°f W`aÜ »fû¦f WS ¶ffS W¸fÀfZ ¹fWe ´fcL°fZ W`a dIY ¸f»MXe ¶fifaOZO dSMXZ»f ÀfZ¢MXSX ¸fZa ERYOeAfBÊ IY¶f »ffEa¦fZÜ ¹fWfa ¸f`a ÀffRY IYSX Qca dIY dIYÀfe ÀfZ¢MXS ¸fZa W¸f ERYOeAfBÊ IZY dJ»ffRY ³fWeÔ W`Ü ¸f¦fSX W¸ffSXf ¹fWX
¸ff³f³ff W` dIY WSX ÀfSIYfSX IYf ¹fW RYþÊ ¶f³f°ff W` dIY UWX QZVf IYe þ³f°ff Af`SX IYfSXû¶ffdSX¹fûa, dUVfZ¿f °füSX ÀfZ LûMXZ IYfSXû¶ffdSX¹ffZa IYû Àff±f »fZIYS ¨f»fZÜ W¸f ·fe BÀfe IYûdVfVf ¸fZa W`Ü þ¶f W¸fIYû »f¦fZ¦ff dIY LûMXZ IYfSXû¶ffdS¹fûa IZY dWX°f, BÀf ÀfZ¢MXSX ¸fZa ´fcSXe °fSXWX ÀfZ ÀfbSXdÃf°f W`Ô °fû WX¸f BÀf dQVff ¸fZa BÀf ÀfZ¢MXSX ¸fZa ·fe Af¦fZ ¶fPÞXZa¦fZaÜ þWfa °fIY M`¢Àf dSXRYfg¸fÊ ¹ff Àfb²ffSXûa IYe ¶ff°f W` °fû BÀfIYe Óf»fIY ·fe ¶fþM ¸fZa ¶fOÞZ ´f`¸ff³fZ ´fS QZJ³fZ IYû d¸f»fZ¦feÜ ¸fûQe ÀfSIYfSX BÀf ¶ff°f IZY d»fE U¨f³f¶fð W` dIY ¨ffWZ B³fIY¸f M`¢Àf ´fZ¹fÀfÊ Wû, ¨ffWZ IYfSXû¶ffSXe ¹ff dRYS dUQZVfe d³fUZVfIY, M`¢Àf ´fidIiY¹ff B°f³fe AfÀff³f Wû³fe ¨ffdWE dIY M`¢Àf QZ³fZ ¸fZa dIYÀfe IYû dIYÀfe °fSW IYe IYûBÊ ´fSXZVff³fe ³f WûÜ BÀfIZY A»ffUf M`¢Àf MZSXSX ¹ff Af°faIY þ`Àfe IYûBÊ ¶ff°f ³fWeÔ W`Ü ¹fW ÀfaQZVf Àf·fe °fIY ÀfWe °fSXeIZY ÀfZ ´fWba¨fZ, ¶fþMX ¸fZa BÀf ¶ff°f IYf ´fcSXf £f¹ff»f SJf þfE¦ffÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
¶fªfMX
32
Afd±fÊIY Àfb²ffSXûÔ ´fSX Wû ªfûSX SXfWXb»f ¶fþfþ CXôû¦f´fd°f
A¦fS QZVf IYf Àfa´fc¯fÊ dUIYfÀf ¨ffdWXE °fû W¸fZa WS °f¶fIZY IZY »fû¦fûa IYû Àff±f »fZIYS ¨f»f³ff Wû¦ffÜ BÀf¸fZa ¦fSXe¶f, d¸fdO»f ¢»ffÀf Af`S A´fS ¢»ffÀf Àf·fe Vffd¸f»f W`aÜ ¸f`a ¦fSXe¶fûa ´fS BÀfd»fE þûS QZ SWf Wca ¢¹ffZadIY ÀfUf˦fe¯f Afd±fÊIY dUIYfÀf IZY d»fE þøYSXe W` dIY ¦fSXe¶fûa IYû Afd±fÊIY øY´f ÀfZ DY´fSX »ff¹ff þfEÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
BÀf U¢°f QZVf IYû EZÀfZ Af¸f ¶fþM IYe þøYS°f W`, dþÀf¸fZa BaRiYfÀMÑ¢¨fSX ÀfZ¢MXSX IYû Àfb²ffSX³fZ IZY CX´ff¹f WûaÜ QZVf ¸fZa EZÀff IYfSXû¶ffSXeX ¸ffWü»f ¶f³ff³fZ IYe Ãf¸f°ff Wû, þû ¸fûQe IYe ¸fZIY B³f BadO¹ff IYe ¹ffZþ³ff ´fS JSXf CX°fSZÜ EZÀfZ ¸fZa ¹fW IYW³fZ ¸fZa IYûBÊ Ad°fV¹fûd¢°f ³fWeÔ WXû¦fe dIY ¸fûQe ÀfSXIYfSX IYf ´fWX»ff ´fc¯fÊ ¶fþMX Afd±fÊIY Àfb²ffSXûa ´fSX IZÔYdýi°f Wû³ff ¨ffdWXEÜ BÀf¸fZa ßf¸f Àfb²ffS ÀfZ Àfa¶fad²f°f CXQfS ³fed°f¹fûa IYf Àfd¸¸fßf¯f Wû °ffdIY EZÀfe IYf¹fÊÀfaÀIÈYd°f IYû ¶fPÞfUf d¸f»fZ, dþÀf¸fZa ¸ffÂf C°´ffQIY°ff ¶fPÞf³fZ ´fSX þûSX dQ¹ff ¦f¹ff WûÜ ¸fZSZ dWÀff¶f ÀfZ ÀfSIYfS Afd±fÊIY ¸fû¨fÊZ ´fS ÀfWe dQVff ¸fZa ¶fPÞ SWe W`Ü Àf·fe IYW°fZ W`a dIY ¸ffIZÊYMX IYf dUÀ°ffS Wû, Afd±fÊIY dUIYfÀf IYe QS ¶fPÞZ Af`S »fû¦fûa IYe B³fIY¸f ¶fPÞXZÜ ¹fW ¶ff°f EIY We ¨feþ ÀfZ Àfa·fU W`, UWX W`- ·ffS°f IYû ¸f`³¹fbR`YˆYdSXa¦f W¶f ¶f³ff³ffÜ A¦fSX ·ffS°f IYû CX°´ffQIY°ff IYf IZÔYýi ¶f³ff dQ¹ff þfE °fû Àf·fe ¶ff°fZa ´fMXSXe ´fS Af þfEa¦feÜ ´feE¸f ¸fûQe ·fe ¹fWe IYW°fZ W`a Af`S CX³Wûa³fZ ¹fW ³ffSXf ·fe dQ¹ff, ¸fZIY B³f BadOX¹ffÜ ¹ff³fe dUQZVfe IaY´fd³f¹ffa ·ffS°f ¸fZa d³fUZVf We ³f IYSZa ¶fd»IY ¹fWfa AfIYSX ¹fcd³fM À±ffd´f°f IYSZa, CÀf¸fZa C°´ffQIY°ff ¶fPÞZÜ BÀfÀfZ Qû AW¸f RYf¹fQZ Wûa¦fZÜ EIY- UÀ°fbEa ¶f³ff³fZ IYe »ff¦f°f IY¸f Wû¦fe dªfÀfÀfZ ¨feþZa ÀfÀ°fe Wû¦feÜ QcÀfSXf- C°´ffQ³f IYS³fZ IZY d»fE ¸f`³f ´ffUS IYe þøYS°f Wû¦feÜ IaY´fd³f¹ffa ·ffS°f ¸fZa ¸f`³f ´ffUSX JûþZa¦feÜ BÀfÀfZ ·ffS°fe¹fûa IYû ³füIYSXe d¸f»fZ¦feÜ
¸fûQe ³fZ ÀU¹fa ¸fZIY B³f BadOX¹ff IYf ³ffSXf dQ¹ff W` Af`S ¹fW ¹fûþ³ff Vfb÷Y IYe W`, EZÀfZ ¸fZa ¸fbÓfZ CX¸¸feQ W` dIY 28 RYSUSXe IYû ´fZVf Wû³fZ Uf»ff ¶fþM ´fcSXZ °fSXeIZY ÀfZ ¦fiû±f IYSX³fZ Uf»ff ¹ff³fe QZVf IZY Afd±fÊIY dUIYfÀf IYû ¶fPÞf³fZ Uf»ff Wû¦ffÜ BÀf¸fZa UZ Àf·fe ¶ff°fZa Wûa¦fe þû QZVf IYe Afd±fÊIY dUIYfÀf IYe Sµ°ffS °fZþ IYS ÀfIZYÜ A¶f UöY ¶fQ»f ¨fbIYf W`Ü ¶fþMX IYû Àf£°f ¹ff ³fSX¸f IYW³ff °fIÊYÀfa¦f°f ³fWeÔ Wû¦ffÜ CÀfZ ¸füþcQf Afd±fÊIY ´fdSXdÀ±fd°f¹fûa IZY AfBʳfZ ¸fZa QZJ³ff ¹ff CÀfIYf AfIY»f³f IYSX³ff We NeIY Wû¦ffÜ WSX IYûBÊ ¹fW þf³f°ff W` dIY QZVf ¨f»ff³fZ IZY d»fE ²f³f IYe þøYS°f Wû°fe W` Af`S ÀfSXIYfS IYe Af¸fQ³fe IYf Àff²f³f M`¢Àf We Wû°ff W`Ü EZÀfZ ¸fZa ÀfSIYfS Afd±fÊIY ´fdSQÈV¹f IYû »fZIYS M`¢Àf IYe QSXûa ¸fZa dIYÀfe ´fiIYfSX IYf ¶fQ»ffU IYS°fe W` °fû dIYÀfe IYfZ ª¹ffQf Af´fdØf ³fWeÔ Wû¦feÜ ¸f³fSZ¦ff ¦fif¸fe¯f ÃfZÂfûa ¸fZa SXûþ¦ffS ¶fPÞf³fZ ¸fZa IYfRYe ÀfRY»f SXWXeÜ ¹fW ÀfSIYfS IYe µ»f`¦fdVf´f ¹fûþ³ff W`Ü ¸fZSXf ¸ff³f³ff W` dIY BÀf °fSW IYe ¹fûþ³ff ª¹ffQf Àfa£¹ff ¸fZa ¸ffIZÊYMX ¸fZa Af³fe ¨ffdWEÜ Af¦ff¸fe ¶fþMX ¸fZa A¦fS BÀf °fSW IYe dIYÀfe ¹fûþ³ff IYe §fû¿f¯ff Wû°fe W` °fû ¹fW ¸ffIZÊYMX, ÀfSIYfS Af`S Af¸f AfQ¸fe IZY d»fE ¶fZW°fS Wû¦ffÜ ¹fW BÀfd»fE ·fe þøYSXe W` dIY A¦fS QZVf IYf Àfa´fc¯fÊ dUIYfÀf ¨ffdWXE °fû W¸fZa WS °f¶fIZY IZY »fû¦fûa IYû Àff±f »fZIYS ¨f»f³ff Wû¦ffÜ BÀf¸fZa ¦fSXe¶f, d¸fdO»f ¢»ffÀf Af`S A´fS ¢»ffÀf Àf·fe Vffd¸f»f W`aÜ n
33
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
´fiÀfa¦fUVf
34
Uf´fÀf AfE¦ff IYf»ff²f³f ¶ff¶ff SXf¸fQZU
IYf»ff²f³f IZY ¸fbïZ ´fSX QZVf ¸fZa A¶f °fIY 40 ÀfaÀfQe¹f IY¸fZMXe ¶f³f ¨fbIYe W`Ü ¹fZ Àf·fe 40 ÀfaÀfQe¹f Àfd¸fd°f BÀf ¶ff°f ´fS EIY¸f°f ±fZ dIY ¶fOÞe ¸fbýif IYû Àf¸ff~ IYSIZY We A±fʽ¹fUÀ±ff ÀfZ IYf»fZ²f³f IYû Àf¸ff~ dIY¹ff þf ÀfIY°ff W`Ü »fZdIY³f ´fi²ff³f¸faÂfe ¸f³f¸fûW³f dÀfaW IYe ÀfSIYfSX ³fZ IYf»ff²f³f »ff³fZ IZY d»fE dIYÀfe ·fe °fSW IYf CXd¨f°f IYQ¸f ³fWeÔ CNf¹ffÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
·ffSX°f ÀUfd·f¸ff³f AfaQû»f³f IYû VfbøY IYSX³fZ ÀfZ ´fcUÊ ¸f`a³fZ QZVf IZY IbYL ¶fOÞXZ A±fÊVffdÀÂf¹fûa ÀfZ d¸f»fIYSX QZVf IYe A±fʽ¹fUÀ±ff IYû Àf¸fÓf³fZ IYf ´fi¹ffÀf AfSXa·f dIY¹ffÜ U¿fÊ 2008 ¸fZa kAfd±fÊIY AfþfQe ÀfZ ½¹fUÀ±ff ´fdSXU°fʳfl ³ff¸fIY EIY ¶fbIY»fZMX ¶f³fUf¹ff, dþÀf¸fZa QZVf IYe Afd±fÊIY ¦fb»ff¸fe IYe ¨f¨ffÊ IYS°fZ WXbE IYf»fZ²f³f IYf dþIiY dIY¹ff ¦f¹ff ±ffÜ CXÀf ¶fbIY»fZMX ¸fZa ´fWX»fe ¶ffSX 400 »ffJ IYSXûOÞX IZY IYf»fZ ²f³f IYe EIY A³fb¸ffd³f°f SXfdVf ´fZVf IYe ¦fBÊ ±feÜ BÀfIZY NXeIY EIY Àff»f ¶ffQ WbE »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU-2009 ¸fZa ·ffS°fe¹f þ³f°ff ´ffMeÊ IZY ³fZ°ff »ff»fIÈY¿¯f AfOXUf¯fe ³fZ IYf»ff²f³f IYû ¨fb³ffUe ¸fbïf ¶f³ff¹ff ±ffÜ ·ffþ´ff ³fZ UW ´fcSXf ¨fb³ffU dUQZVfûa ¸fZa ¸füþcQ IYf»ff²f³f »ff³fZ IZY ¸fbïZ ´fSX »fOÞXf ±ff, »fZdIY³f UW ¸fbïf QZVf IZY »fû¦fûa IYû ´fi·ffdU°f ³fWeÔ IYS ÀfIYf AüS ·ffþ´ff AüÔ²fZ ¸fbaWX d¦fSXeÜ »fûIYÀf·ff ¸fZa CXÀfIYe ÀfeMZa ´fWX»fZ ÀfZ ·fe IY¸f SXW ¦fBÊ ±feÜ QZVf IYe þ³f°ff ¸fZa CXÀf U¢°f °fIY IYf»fZ²f³f IYû »fZIYS Àf¸fÓf dUIYdÀf°f ³fWeÔ Wû ´ffBÊ ±fe! ¹fWX ¶ff°f ¸fZSZ ¸f³f IYû IYWeÔ ¨fb·f ¦fBÊ dIY B°f³ff ¶fOÞf ¸fbïf »fû¦f IZYU»f BÀfd»fE ³fWeÔ Àf¸fÓf ÀfIZY dIY BÀf ¶ffSZ ¸fZa þ³fþf¦f÷YIY°ff IYe QZVf ¸fZa ·ffSXe IY¸fe W`Ü ¸f`Ô³fZ CXÀfe U¢°f Nf³f d»f¹ff dIY QZVf IYe þ³f°ff IYû Àf¸fÓff IYS SWca¦ff dIY CX³fIYe ¦ffPÞXe IY¸ffBÊ dIYÀf °fSW ÀfZ ·fiá ³fZ°ff-³füIYSVffWX-IYfS´fûSZM ¦fNX¶fa²f³f dUQZVfe ¶f`ÔIYûa ¸fZa þ¸ff IYSX SWf WX`Ü k·ffSX°f ÀUfd·f¸ff³fl IYf ¦fNX³f IYSX³fZ IZY ¶ffQ ·fiáf¨ffS IYe Àf¸ffd~ U ½¹fUÀ±ff ´fdSXU°fʳf IZY Àff±f QZVf IYû IYf»ff²f³f dQ»ff³ff AüSX CXÀfZ SXfáÑe¹f Àfa´fdØf §fûd¿f°f IYSXf³ff ¸fZSXf ¸fb£¹f ÀfaIY»´f ¶f³f ¦f¹ffÜ ¸f`a³fZ ´fcUÊ ´fi²ff³f¸faÂfe ¸f³f¸fûW³f dÀfaW IYû ´fÂf d»fJf ±ff AüS CX³fÀfZ ¸ffa¦f IYe ±fe dIY UWX dUQZVfûa ¸fZa þ¸ff IYf»fZ²f³f IYû SXfáÑe¹f Àfa´fdØf §fûd¿f°f IYS³fZ IYe °fbSa°f ´fW»f IYSZ AüS CXÀfZ QZVf Uf´fÀf »fZIYS AfEÜ 4 ¸fBÊ 2011 IYû d»fJZ A´f³fZ ´fÂf ¸fZa IYf»ff²f³f Uf´fÀfe IYû »fZIYS ¸f`a³fZ °fe³f ÀfbÓffU
dQE ±fZÜ ¸f`a³fZ IYWf ±ff dIY QZVf U dUQZVfûa ¸fZa ·ffS°fe¹fûa IYf 400 »ffJ IYSXûOÞX IYf»ff²f³f BÀf U¢°f W`Ü ¦f`S IYf³fc³fe øY´f ÀfZ dþ°f³ff ·fe ´f`Àff dUQZVfe ¶f`aIYûa ¸fZa þ¸ff W`, CXÀfZ ÀfSIYfS IYf³fc³f ¶f³ffIYS SXfáÑe¹f Àfa´fdØf §fûd¿f°f IYSZÜ QcÀfSXe ¶ff°f ¹fW dIY ·fiáf¨ffS IZY dU÷Yð ¹fcEÀf IY³UZaVf³f IYû ¸faþcSXe Qe þfE, þû Àff»f 2005 ÀfZ We A²fSX ¸fZa »fMIYf W`Ü °feÀfSXe AüS AfdJSXe ¶ff°f ¹fWX dIY Afa°fdSIY A±fʽ¹fUÀ±ff ¸fZa IYf»ff²f³f Àf¸ff~ IYS³fZ IZY d»fE ¶fOÞe ¸fbýif IYû Uf´fÀf d»f¹ff þfEÜ IYf»ff²f³f IZY ¸fbïZ ´fSX QZVf ¸fZa A¶f °fIY 40 ÀfaÀfQe¹f IY¸fZMXe ¶f³f ¨fbIYe W`Ü ¹fZ Àf·fe 40 ÀfaÀfQe¹f Àfd¸fd°f BÀf ¶ff°f ´fS EIY¸f°f ±fZ dIY ¶fOÞe ¸fbf IYû Àf¸ff~ IYSIZY We A±fʽ¹fUÀ±ff ÀfZ IYf»fZ²f³f IYû Àf¸ff~ dIY¹ff þf ÀfIY°ff W`Ü »fZdIY³f ´fi²ff³f¸faÂfe ¸f³f¸fûW³f dÀfaW IYe ÀfSIYfSX ³fZ IYf»ff²f³f »ff³fZ IZY d»fE dIYÀfe ·fe °fSW IYf CXd¨f°f IYQ¸f ³fWeÔ CNf¹ffÜ IYf»fZ²f³f IYe Uf´fÀfe IYû »fZIYS 2 dÀf°fa¶fSX 2010 ÀfZ ´fcSZ QZVf ¸fZa ·ffS°f ÀUfd·f¸ff³f AfaQû»f³f IYe Vfb÷YAf°f Wû ¨fbIYe ±feÜ BÀfZ IbY¨f»f³fZ IZY d»fE We 4 þc³f 2011 IYe Af²fe SXf°f IYû SXf¸f»fe»ff ¸f`Qf³f ´fS Vffad°f´fc¯fÊ °fSXeIZY ÀfZ ¨f»f SXWZ EIY AfaQû»f³f IYû ´fbd»fdÀf¹ff IYfSÊUfBÊ IZY ¶f»f ´fS IbY¨f»f dQ¹ff ¦f¹ffÜ ¸fbÓfZ ¸ffSX³fZ IYe ÀffdþVf IYe ¦fBÊÜ BÀfe ¸fZa ¶fW³f SXfþ¶ff»ff ´fbd»fÀf IYe »ffNXe IYf dVfIYfSX Wû VfWeQ Wû ¦fBËÜ ¹fc´feE ÀfSXIYfSX ³fZ »fûIY°faÂf IYf ¦f»ff §fûaMX³fZ IYf IYf¸f dIY¹ffÜ ·ffS°f ÀUfd·f¸ff³f AfaQû»f³f IZY °fW°f IYf»ff²f³f U ·fiáf¨ffS IZY ¸fbïZ ´fS ¸f`a³fZ QZVf IZY AaQS 14 »ffJ dIY¸fe IYe ¹ffÂff IYSX°fZ WbE 14 IYSXûOÞ »fû¦fûa ÀfZ Àfe²ff ÀfaUfQ À±ffd´f°f dIY¹ffÜ IYf»fZ²f³f IYû »fZIYSX QZVf·fS ¸fZa ¨f»ffE ¦fE BÀf Àf§f³f Ad·f¹ff³f IYf We ³f°feþf ±ff dIY Afþ QZVf IYf ¶f¨¨ff-¶f¨¨ff IYf»fZ²f³f IZY Àfa¶fa²f ¸fZa þf³f°ff W` AüS CXÀf ´fSX ¶ff°fZa IYS°ff W`Ü ·fiáf¨ffS IYû Q¶ff³fZ AüS IYf»fZ²f³f IYû Lb´ff³fZ IYe IYûdVfVfûa ³fZ We ¹fc´feE ÀfSIYfS IZY °ff¶fc°f ¸fZa AfdJSXe IYe»f NûaIY³fZ IYf IYf¸f dIY¹ffÜ
35
¹fc´feE ÀfSXIYfSX ³fZ IYf»fZ²f³f Uf»fZ IYf»fZ ·ffS°fe¹fûa IYû ¶f¨ff³fZ IZY d»fE dÀUMXþSX»f`aOX ÀfSXIYfSX IZY Àff±f EIY EZÀff Àf¸fÓfü°ff IYS d»f¹ff ±ff, dþÀfIZY °fW°f U¿fÊ 2011 ÀfZ ´fW»fZ UWfa IZY ¶f`aIYûa ¸fZa Jf°ff Jû»f³fZ Uf»fZ ·ffS°fe¹fûa IYf ³ff¸f ¦fb~ SXJ³fZ IYe CXÀfZ ÀfWcd»f¹f°f ´fiQf³f IYe ¦fBÊ ±fe! U¿fÊ 2011 ¸fZa IYf»fZ²f³f IYû »fZIYSX ¸fZSXf AfaQû»f³f A´f³fZ ¨fSX¸f ´fSX ±ff, BÀfd»fE 2011 IZY ¶ffQ IYûBÊ ¸fcJÊ We dÀUMXþSX»f`aO IZY ¶f`ÔIYûa ¸fZa A´f³ff Jf°ff Jû»f³fZ IYe Àfû¨f ÀfIY°ff ±ff! »fZdIY³f ´fcUÊ dUØf ¸faÂfe ³fZ dÀUMÐþSX»f`aOX ÀfZ EZÀff Àf¸fÓfü°ff dIY¹ff ±ff dIY U¿fÊ 2011 IZY ¶ffQ CXÀfIZY ¹fWfa IZY ¶f`ÔIYûa ¸fZa Jf°ff Jû»f³fZ Uf»fZ ´fi°¹fZIY ½¹fd¢°f IYe þf³fIYfSXe ·ffSX°f IYe Qe þfE! A±ffÊ°f 2011 ÀfZ ´fWX»fZ dÀUÀf ¶f`aIYûa ¸fZa Jf°ff Jû»f³fZ Uf»fZ ·ffS°fe¹f Jf°fZQfSXûa IYf ³ff¸f QZ³fZ IYe ¶ff²¹f°ff dÀUÀf ¶f`ÔIY ÀfZ WMXf Qe ¦fBÊ ±fe! 23 A´fi`»f 2014 IYû QZVf IYe ÀfUûʨ¨f AQf»f°f ³fZ ¹fc´feE ÀfSXIYfS IYû IYWf ±ff dIY °fe³f Àff»f ´fWX»fZ IYf»fZ²f³f IZY ´fcSZ ¸ff¸f»fZ IYe þfa¨f IZY d»fE dUVfZ¿f þfa¨f Q»f (EÀfAfBÊMXe) ¦fdNX°f dIY¹ff ¦f¹ff ±ff AüS CX³f »fû¦fûa IYf ³ff¸f CXþf¦fSX IYSX³fZ IZY
d»fE ·fe IYWf ¦f¹ff ±ff, dþ³fIZY ³ff¸f ÀfSIYfS IZY ´ffÀf Af ¨fbIZY W`aÜ BÀfIZY ¶ffUþcQ ÀfSIYfS Àfb´fie¸f IYûMÊ IZY d³fQÊZVfûa IYf ´ff»f³f ³fWeÔ IYS SWe W`Ü BÀfÀfZ ´fcUÊ ¹fc´feE ÀfSIYfS IYf»fZ²f³f ´fS ¦fdNX°f EÀfAfBÊMXe IYû ·fa¦f IYS³fZ IYe ¸ffa¦f IYû »fZIYS AQf»f°f ´fWba¨f ¦fBÊ ±fe, dþÀfIZY ¶ffQ ¶fZWQ IYNXûSX »fWXþZ ¸fZa Àfb´fie¸f IYûMÊ ³fZ IYWf ±ff dIY BÀf ´fcSZ ¸ff¸f»fZ ¸fZa IZYaýi IYe ¹fc´feE ÀfSXIYfS A´f³fe ·fcd¸fIYf IZY d³fUfÊW³fX ¸fZa ´fcSXe °fSW ÀfZ dURY»f SWe W`Ü QcÀfSXe °fSRY ¸fûQe ÀfSIYfS IYf SU`¹ff VfbøY ÀfZ We IYf»fZ²f³f IYû »fZIYS ÀfIYfSXf°¸fIY SWf W`Ü ´fi²ff³f¸faÂfe ³fSZaýi ¸fûQe IZY ÀfSIYfSX ¦fNX³f IZY °fbSa°f ¶ffQ CX³fIZY ¸fadÂf¸faOX»f ³fZ QZVf IZY d»fE þû ´fW»ff d³f¯fʹf d»f¹ff, UW IYf»fZ²f³f ´fS dUVfZ¿f þfa¨f Q»f (EÀfAfBÊMXe) IZY ¦fNX³f IYf We ±ff! Àfb´fie¸f IYûMÊ õfSXf EÀfAfBÊMXe IZY ¦fNX³f IYf AfQZVf d¸f»f³fZ IZY ¶ffUþcQ d´fL»fe IYfa¦fiZÀf Àfa¨ffd»f°f ¹fc´feE ÀfSIYfSX °fe³f Àff»f ÀfZ ³f IZYU»f BÀf ´fS IabYOX»fe ¸ffSZ ¶f`NXe ±fe, ¶fd»IY AQf»f°f ÀfZ ¶ffSX-¶ffS ¹fW Af¦fiW ·fe IYS SWe ±fe dIY UW EÀfAfBÊMXe IZY ¦fNX³f IYf A´f³ff AfQZVf Sï IYS QZ! k¸fûQe ÀfSIYfSXl ³fZ ÀfØff ¸fZa Af°fZ We k·ffS°f
ÀUfd·f¸ff³f AfaQû»f³fl IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞZ ¸fbïZ kIYf»ff²f³fl IYû dUQZVf ÀfZ »ff³fZ IZY d»fE ´fW»ff IYQ¸f CNf¹ff, ¹fW ¢¹ff IY¸f W`? ¨fcadIY IYf»fZ²f³f IYe ´fcSXe þfa¨f Àfb´fie¸f IYûMÊ IYe d³f¦fSXf³fe ¸fZa ¨f»f SWe W`, BÀfd»fE ÀfSIYfS IYû ·fe A·fe CÀf ´fcSXe þfa¨f dS´fûMÊ IYf Ba°fþfS W`Ü Wf»f We ¸fZa dUØf ¸faÂfe A÷Y¯f þZMX»fe ³fZ IYWf W` dIY þfa¨f þfSXe W` AüS 60 »fû¦fûa IZY dJ»ffRY ¸fbIYQ¸ff ·fe QþÊ IYS³fZ IYe ´fidIiY¹ff ¨f»f SWe W`Ü W¸fZa ´fi²ff³f¸faÂfe ¸fûQe IYf MÑ`IY dSIYfgOÊ QZJ³ff ¨ffdWEÜ C³Wûa³fZ Afþ °fIY þû IYWf W`, CÀfZ ´fcSXf dIY¹ff W`Ü A·fe BÀf ÀfSIYfS IYû IZYU»f 9 ¸fWe³fZ WbE W`a AüS ÀfSIYfS ÀfWe dQVff ¸fZa ¶fPÞ SWe W`Ü þ¶f ¸fbÓfZ »f¦fZ¦ff dIY IYf»ff²f³f ´fS IYf¸f ³fWea Wû SWf W` °fû ¸f`a dRYS ÀfZ þ³f°ff IZY dW°f ¸fZa AfaQû»f³f IYf SXfÀ°ff A´f³ff ÀfIY°ff Wca, »fZdIY³f dRY»fWf»f °fû ¹fWe »f¦f SWf W` dIY ÀfSIYfS ÀfWe dQVff ¸fZa Af¦fZ ¶fPÞ SWe W`Ü ¸fûQe þe ³fZ QZVf IYe þ³f°ff AüS ¸fbÓfÀfZ þû Uf¹fQf dIY¹ff ±ff, CÀfZ UW þøYSX ´fcSXf IYSZa¦fZ, EZÀff ¸fZSXf dUVUfÀf W`Ü n (SXf¸fQZU ÀfZ ÀfaQe´f QZU IYe ¶ff°f¨fe°f ´fSX Af²ffdSX°f »fZJ)
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
´fiÀfa¦fUVf
36
IYf»fZ²f³f IYe Uf´fÀfe IYf ÀfUf»f
þfZd¦f³QSX dÀfaWX
16 A¢McX¶fSX 2014 IYfZ ÀfSXIYfSX ³fZ CX©f°f¸f ³¹ff¹ff»f¹f IZY Àf¸fÃf CX³f ³ff¸ffZÔ IYf Jb»ffÀff dIY¹ff dþ³WXfZÔ³fZ ¶ffWXSX IZY QZVffZÔ ¸fZÔ dÀ±f°f ¶f`ÔIYfZÔ ¸fZÔ ´f`Àff þ¸ff IYSX SXJZ W`ÔÜX CX³f QZVfûÔ IZY Àff±f ·ffSX°f IZY M`¢Àf Àfa¶fa²fe EZÀfZ Àf¸fÓff`°fZX W`ÔX dþÀfIZY °fWX°fX UWXfa IZY ¶f`ÔIY ¦fifWXIYfZÔ IZY ³ff¸f ¶f°ff³fZ IZY d»fE ¶ff²¹f ³fWXeÔ W`ÔXÜ EIY Àf¸fÀ¹ff ¹fWX ·fe ±fe dIY EZÀfZ ²f³f ÀfZ JSXeQe ¦fBÊ þ¸fe³f ¹ff A³¹f dIYÀfe ÀfüQZ IYf d½f½fSX¯f QZ³fZ IZY d»fE UWX ¶ff²¹f ³fWeÔ ±fZÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
´fbSXf³fe IYWf½f°f W`X dIY BVIY Af`S ¸fbVIY Lb´ffE ³fWXeÔ Lb´f°fZÜX ¹fWe ¶ff°f d½fQZVffZÔ ¸fZÔ þ¸ff IYf»fZ²f³f ´fS ·fe »ff¦fc WXfZ°fe W`XÜ ¸fedOX¹ff ¸fZÔ °ffþZ Jb»ffÀfZ Af SXWZX W`ÔX dþ³f¸fZÔ IYWf ¦f¹ff W`X dIY dþ³fZ½ff dÀ±f°f E¨fEÀf¶feÀfe ¶f`ÔIY ¸fZÔ 1,195 ·ffS°fe¹ffZÔ IZY Jf°fZ WXfZ³fZ IYe ¶ff°f ´f°ff ¨f»fe W`XÜ ¹fZ ½fZ »ffZ¦f W`ÔX dþ³WXfZÔ³fZ 2007 ¸fZÔ 25 WªffS IYSXfZOÞX ÷Y´f¹fZ BÀf ¶f`ÔIY ¸fZÔ þ¸ff IYSXfE W`ÔXÜ ·ffS°f IZY EIY ¸fVfWcS AJ¶ffS ³fZ ½ffdVfa¦fMX³f dÀ±f°f Aa°fSXSXf¿MÑe¹f þfa¨f ´fi·ff¦f (AfBÊÀfeBÊþZ) IZY ÀfW¹ffZ¦f ÀfZ B³fIZY ¶¹ffZSZ LXf´fZ W`ÔXÜX ¹fWe IYf¸f RiYfaÀf IZY k»fe ¸ffg³MZXl AJ¶ffS ³fZ ·fe dIY¹ff W`XÜ k»fe ¸ffg³MZXl ³fZ E¨fEÀf¶feÀfe IZY EIY IY¸fʨffSXe W½fZÊ RYfd»Àf¹ff³fe IYe ¸fQQ ÀfZ ¹fZ ¶¹ffZSZ WfdÀf»f dIYE ±fZ »fZdIY³f þ¶f ½fW CX³WZÔX ¶fZ¨f³fZ IYe IYfZdVfVf ¸fZÔ ³ffIYf¸f WbXAf °ffZ ½fW d½WÀf»f¶»ffZAS ¶f³f ¦f¹ff Af`S 2008 ¸fZÔ CXÀf³fZ RiYfaÀf ÀfSIYfS IYfZ ÀffSmX ¶¹ffZSmX Àff`Ô´f dQEÜ ½fWXeÔ ÀfZ ½fZ k»fe ¸ffg³MZl IZY Wf±f »f¦fZÜ CXÀfZ d¸f»fZ ¶¹ffZSmX ¸fZÔ EIY »ffJ ÀfZ ª¹ffQf ½¹fd¢°f¹ffZÔ Af`SX 200 ÀfZ ª¹ffQf QZVffZÔ IZY dNXIYf³ffZÔ IYf dþIiY W`XÜ Qbd³f¹ff IZY IbYLX ²f³³ffÀfZNfZÔ Af`SX
³fZ°ffAfZÔ IYe BÀf Àfc¨fe ¸fZÔ ¨f¨ffÊ W`X Af`S ¨f¨ffÊ ¸fZÔ ½fW ´f`Àff W` dþÀfZ M`X¢Àf ¨fbSXf³fZ IYe þ³³f°f ¸ff³fZ þf³fZ ½ff»fZ dÀ½fMÐXþSX»f`ÔO ¸fZÔ þ¸ff dIY¹ff ¦f¹ff W`XÜX 2011 ¸fZÔ RiYfaÀf IZY Ad²fIYfdS¹ffZÔ ³fZ 628 ·ffS°fe¹ffZÔ IZY ³ff¸f Af`S CX³fIZY E¨fEÀf¶feÀfe ¶f`ÔIY IZY Jf°fZ ·ffS°f IYfZ Àff`Ô´fZ W`ÔXÜ d½fØf ¸faÂfe A÷Y¯f þZMX»fe ³fZ IYWf W`X dIY CX³f¸fZÔ ÀfZ 60 Jf°ff²ffSIYfZÔ IYû QadOX°f dIY¹ff þf SWf W`XÜ 28 A¢McX¶fSX 2014 IYfZ CX©f°f¸f ³¹ff¹ff»f¹f ³fZ ÀfSXIYfSX ÀfZ IYWXf ±ff dIY ½fWX IYf»ff²f³f SXJ³fZ ½ff»ffZÔ IZY ³ff¸ffZÔ IYfZ 24 §faMZX IZY ·fe°fS Àfe»f¶faQ d»fRYfRZY IZY Àff±f ÀffSZ ³ff¸f Àfb»f·f IYSXfEÜ ½fW Àf¸fc¨fe Àfc¨fe CX´f»f¶²f IYSXfE þfZ þ¸fʳfe, RiYfaÀf, dÀ½fMÐXþSX»f`ÔO Af`S QcÀfSmX QZVffZÔ ÀfZ CXÀfIZY Wf±f »f¦fe W`XÜ W¸f BÀfZ dÀfRÊY Af´f (ÀfSXIYfSX) ´fSX ´fcSXe °fSXWX ³fWXeÔ LXfZOÞX ÀfIY°fZÜ CX©f°f¸f ³¹ff¹ff»f¹f IZY »f¦ff°ffS CXIYÀff³fZ ´fS IZÔYýi ÀfSIYfS ³fZ 29 A¢McX¶fSX 2014 IYfZ ³¹ff¹ff»f¹f IYû Àfe»f¶faQ d»fRYfRZY ¸fZÔ d½fQZVfe ¶f`ÔIY Jf°ffZÔ IZY 627 ·ffS°fe¹ffZÔ IZY ³ff¸f ÀfüÔ´f dQEÜ ·ffS°f 2002-2011 IZY Qf`SXf³f A½f`²f ²f³f
37 IYf ´ffa¨f½ffa þ¸ffIY°ffÊ W`XÜ ¹ff³fe IbY»f 343.04 ASX¶f Ofg»fS þ¸ff IYSXfE ¦fEÜ B³f¸fZÔ 84.93 AS¶f Ofg»fS ·ffS°fe¹ffZÔ ³fZ þ¸ff IYSXfEÜ BÀf °fSW d½fQZVffZÔ ¸fZÔ SXIY¸f þ¸ff IYSXf³fZ IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ ·ffS°f °feÀfSmX À±ff³f ´fS W`XÜ BÀfIYf dþIiY 2013 IYe kd½fIYfÀfVfe»f QZVffZÔ ÀfZ A½f`²f d½fØfe¹f ´fi½ffWX2002-2011l ³ff¸fIY dS´ffZMÊX ¸fZÔ W`XÜ dSX´ffZMÊX ¸fZÔ IbY»f SIY¸f 462 AS¶f Ofg»fSX (IYSXe¶f 28.6 »ffJ IYSXfZOÞX ÷Y´f¹fZ) IYe ¶f°ffBÊX ¦fBÊX W`XÜ ½ffdVfa¦fMX³f Af²ffdS°f d±faIY-M`ÔXIY k¦»ffZ¶f»f RYfB³fZÔdVf¹f»f EaMXed¦fiMXel (þeERYAfBÊ) IZY A³fbÀffS ·ffS°fe¹ffZÔ ³fZ 1948 ÀfZ 2008 IZY Qf`SXf³f 462 AS¶f Ofg»fS Àf¸fbýi ´ffS ·fZªffÜ ·ffS°fe¹ffZÔ ³fZ M`X¢Àf dLX´ff³fZ IYe ¦fSXþ ÀfZ EZÀff dIY¹ffÜ ¹fWX SXIY¸f IYSXe¶f 31 »ffJ 40 WXþfSX IYSXfZOÞX ÷Y´f¹fZ ¶f`NX°fe W`XÜ BÀf¸fZÔ IYfZBÊ AfV¨f¹fÊ ³fWXeÔ dIY ÀfSXIYfSX CXÀf EIY Àfc¨f³ff IZY Àff±f ¶f`NXe W`X þfZ ´fWX»fZ ÀfZ WXe dIYÀfe EIY ¹ff IYBÊ ½fþWfZÔ ÀfZ CXÀfIZ ´ffÀf W`XÜ CXQfWS¯f IZY d»fE, 2009 ¸fZÔ þ¸fʳfe ³fZ »fe¨fZMZX³ÀMXe³f IZY E»fþeMXe ¶f`ÔIY ¸fZÔ dÀ±f°f ·ffS°fe¹fûÔ IZY Jf°fZ AüSX 2011 ¸fZÔ RiYfaÀf õfSXf 782 ·ffS°fe¹f ³ff¦fdSXIYfZÔ IZY dþ³fZ½ff dÀ±f°f E¨fEÀf¶feÀfe ¸fZÔ Jf°ffZÔ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ Àfc¨fe Àff`Ô´fe ±feÜ 27 ¸fBÊ, 2014 ¸fZÔ ³fBÊ E³fOXeE ÀfSXIYfSX ³fZ CX©ffd²fIYfSX ´fif´°f d½fVfZ¿f þfa¨f Q»f ¶f³ffIYSX BÀfIYf dþ¸¸ff CX©f°f¸f ³¹ff¹ff»f¹f IZY A½fIYfVf ´fif´°f þþ IYfZ Àff`Ô´ff, dþ³WfZÔ³fZ IYf»fZ²f³f Af`SX ¦fb´°f IYfZ¿f IZY ¸fbïZ IYe ´fOÞX°ff»f IYeÜ 16 A¢Mc¶fSX 2014 IYfZ ÀfSIYfSX ³fZ CX©f°f¸f ³¹ff¹ff»f¹f IZY Àf¸fÃf CX³f ³ff¸ffZÔ IYf Jb»ffÀff dIY¹ff dþ³WXfZÔ³fZ ¶ffWXSX IZY QZVffZÔ ¸fZÔ dÀ±f°f ¶f`ÔIYfZÔ ¸fZÔ ´f`Àff þ¸ff IYSX SXJZ W`ÔÜX QSAÀf»f, CX³f QZVfûÔ IZY Àff±f ·ffSX°f IZY M`¢Àf Àfa¶fa²fe EZÀfZ Àf¸fÓff`°fZX W`ÔX dþÀfIZY °fWX°fX UWXfa IZY ¶f`ÔIY ¦fifWXIYfZÔ IZY ³ff¸f ¶f°ff³fZ IZY d»fE ¶ff²¹f ³fWXeÔ W`ÔXÜ BÀf ÀfaQ·fÊ ¸fZÔ EIY ¦fa·feSX Àf¸fÀ¹ff ¹fWX ·fe ±fe dIY ²f³f IZY ¶ffSmX ¸fZÔ Jb»ffÀff IYSX°fZ U¢°f EZÀfZ ²f³f ÀfZ JSXeQe ¦fBÊ þ¸fe³f ¹ff A³¹f dIYÀfe ÀfüQZ Àfa¶fa²fe d½f½fSX¯f ·fe QZ³fZ IZY d»fE UWX ¶ff²¹f ³fWXeÔ ±fZÜ Qb·ffʦ¹f ÀfZ, A¶f °fIY dIYÀfe ·fe ÀfSXIYfSX ³fZ §fSm»fc IYf»fZ²f³f IYf Jb»ffÀff IYS³fZ IZY d»fE IbYLX ·fe ³fWXeÔ dIY¹ffÜ (»fZJIY Àfe¶feAfBÊ IZY ´fcUÊ d³fQZVfIY W`ÔX)
EZÀfZ WXf»f°f ÀfZ WX¸f d³f´fMZÔ I`YÀfZ?
ÀfSXIYfSX IZY ´ffÀf IYf»fZ²f³f ÀfZ d³f´fMX³fZ IZY d»fE BÀ°fZ¸ff»f »ff¹fIY QfZ IYf³fc³f W`ÔX- ´feE¸fE»fE (²f³f VffZ²f³f d³fSXfZ²fIY IYf³fc³f) Af`SX RZY¸ff (d½fQZVfe ¸fbýif d½fd³f¸f¹f ´fi¶fa²f³f IYf³fc³f)Ü ¸fbýif IZY øY´f ¸fZÔ ª¹ffQf IYf¸fIYfþ WXfZ°ff W`X Af`SX dÀfRÊY IbYLX ¸ff¸f»ffZÔ ¸fZÔ IbYLX JfÀf »ffZ¦ffZÔ (´feE¸fE»fE ¸fZÔ 22) IYfZ We d¦fSµ°ffS dIY¹ff ¦f¹ff W`XÜ IYf»fZ²f³f Àfa¶fa²fe EIY ¶fOÞXe SXIY¸f IYfZ W½ff»ff IYfSXfZ¶ffdSX¹ffZÔ õfSXf ·ffS°f ÀfZ ¶ffWSX ·fZþf þf°ff W`X Af`SX CXÀfIZY E½fþ ¸fZÔ ´fi°¹fÃf d½fQZVfe d³f½fZVf (ERYOXeAfBÊ) IZY SXfÀ°fZ d½fQZVfe ¸fbýif ·ffS°f Af þf°fe W`XÜ IZÔYýie¹f d½fØf ¸faÂff»f¹f ³fZ 2012 ¸fZÔ IYf»fZ²f³f ´fS EIY V½fZ°f ´fÂf ´fiIYfdVf°f dIY¹ff ±ffÜ BÀfIZY A³fbÀffSX ·ffS°f ¸fZÔ ERYOXeAfBÊ IYf ¸fb£¹f ´fi½ffW IYf»fZ²f³f IYe ½ff´fÀfe IZY SXfÀ°fZ WfZ°ff W`XÜ ERYOXeAfBÊ IZY AfaIYOÞXZ Vff¹fQ WXe BÀf °f±¹f IYe AfZSX BVffSXf IYSmÔXÜ Af`ôfZd¦fIY ³fed°f Af`S CX³³f¹f³f d½f·ff¦f (OeAfBÊ´fe´fe) õfSXf þfSXe AfaIYOÞZX IZY A³fbÀffS, A´fi`»f 2000 ÀfZ ¸ff¨fÊ 2011 °fIY ·ffS°f ¸fZÔ Af³fZ ½ff»fZ IbY»f ERYOeAfBÊ IYf 41.80 ´fid°fVf°f ¸ffgSXeVfÀf ÀfZ Af¹ffÜ ½fWeÔ, dÀfa¦ff´fbS ÀfZ Af³fZ Uf»ff dWÀÀff 9.17 ´fid°fVf°f SWfÜ A°fE½f, ·ffS°f ¸fZÔ AfE ERYOeAfBÊ IYf EIY ¶fOÞXf dWÀÀff Vff¹fQ ·ffS°f IYf IYf»ff²f³f W`X þfZ ¨fIYSXd§f³³fe °fSXeIZY ÀfZ ²f³fVffZ²f³f õfSXf QfZ¶ffSXf ·ffS°f ¸fZÔ »ff¹ff ¦f¹ffÜ EZÀff ³fWeÔ W`X dIY EZÀfZ Wf»ff°f IYf IYfZBÊ B»ffþ ³fWeÔ W`XÜ ÀfSIYfSX IYfZ E¸fÀfe þfZVfe Àfd¸fd°f IYe CXÀf dS´ffZMÊX IYfZ »ff¦fc IYS³ff ¨ffdWXE, þfZ ·fi¿MXf¨ffS d³f½ffSX¯f IYf³fc³f IZY °fW°f IYOÞXe Àfþf IYe ½fIYf»f°f IYS°fe W`XÜ BÀfIZY d»fE SXf¿MÑXe¹f IYS ³¹ff¹ffd²fIYS¯f (³fZVf³f»f M`¢Àf dMѶ¹fc³f»f) IYf ¦fNX³f WfZ³ff ¨ffdWEÜ ½f`dV½fIY À°fS ´fS ª¹ffQf SXIY¸f IYf »fZ³f-QZ³f IYSX³fZ ½ff»ffZÔ IZY d»fE WX¸fZÔ A¸fZdSXIYf IZY ´f`MX¹ffdMÑXIY E¢M IYe °fSW IYf³fc³f »ff¦fc IYS³fZ ½ff»fe EþZÔdÀf¹ffa ¦fdNX°f IYS³fe ¨ffdWEÜ Àff±f We, W¸fZÔ °ffSXeJ ¶f°ff°fZ WbXE ¸ffRYe ÀIYe¸f, Àfa´fdØf IYe þ¶°fe IZY ´fif½f²ff³f Af`SX
d½fQZVfe ´ffÀf´ffZMÊX d³fSXÀ°f IYSX³fZ, I`YQ IYSX³fZ ÀfdWX°f EZÀfe IaY´fd³f¹ffZÔ IZY IY°ffʲf°ffÊAfZÔ IYfZ IYf»fe Àfc¨fe ¸fZÔ OXf»f³fZ IZY A»ff½ff IYBÊ Af`SX BIYfB¹ffa VfbøY IYe þf ÀfIY°fe W`ÔXÜ EIY A¨LXf d½fIY»´f W`X- §fSmX»fc IYf³fc³f ¶f³ff³ff, þ`ÀfZ A¸fZdSIYf ³fZ ERYEMXeÀfeE (RYfgSmX³f AIYfCaXMX M`¢Àf IY¸´»ffEaÀf E¢MX) »ff¦fc dIY¹ff W`XÜ ·ffS°f ÀfZ ¶ffWS SWX³fZ ½ff»fZ ½fZ ·ffS°fe¹f ³ff¦fdSXIY dþ³fIZY ´ffÀf A¶f ·fe ·ffS°fe¹f ³ff¦fdSIY°ff W`X, CX³WZÔX ¨ffdWE dIY ½fZ d½fQZVffZÔ IZY A´f³fZ d½fØfe¹f »fZJZ-þfZJZ IYfZ ·ffS°fe¹f SXfþÀ½f ÀfZ½ff IZY W½ff»fZ IYS QZÔÜ Àff±f We, d½fQZVfe d½fØfe¹f ÀfaÀ±ffAfZÔ IYfZ ¨ffdWE dIY ½fZ A´f³fZ ·ffS°fe¹f ¦fifWIYfZÔ IZY ¶ffSmX ¸fZÔ ·ffS°fe¹f ´fifd²fIYfdS¹ffZÔ IYfZ þøYS dSX´ffZMÊX IYSmÔXÜ d½fVfZ¿f þfa¨f Q»f IYe EIY Af`S ¶fOÞXe dÀfRYfdSXVf ¸fZÔ ÀfaVffZ²f³f dIY¹ff ¦f¹ff W`XÜ ¹fWX ²f³f VffZ²f³f d³fSXfZ²fIY IYf³fc³f ¸fZÔ ÀfaVffZ²f³f ÀfZ Àfa¶fad²f°f W`X dþÀfÀfZ ´fi½f°fʳf d³fQZVff»f¹f (BÊOXe) EZÀfZ QfZd¿f¹ffZÔ IYe A¨f»f Àfa´fdØf¹ffZÔ IYfZ Àfe»f IYSX³fZ ¹ffZ¦¹f WfZ ÀfIZY, þfZ A´f³ff IYf»ff²f³f ½ff´fÀf ³fWeÔ »ff°fZ W`ÔÜ ¹fZ IbYLX AÀfSXQfSX ÀfbÓff½f W`ÔX dþ³f ´fSX d½f¨ffSX WfZ³ff ¨ffdWXEÜ d½fQZVfe ¶f`ÔIY ¸fZÔ þ¸ff W¸ffSmX ³ff¦fdSIYfZÔ IZY CXÀf dLX´ffE IYf»fZ²f³f IYfZ ½ff´fÀf »ff³fZ IZY d»fE IZÔYýi ÀfSIYfS ·fe A²¹ffQZVf »ff³fZ ´fS d½f¨ffS IYS ÀfIY°fe W`X dþÀfÀfZ IYf»fZ²f³f IYfZ SXf¿MÑXe¹fIÈY°f dIY¹ff þf ÀfIZYÜX BÀf SIY¸f IYfZ SXf¿MÑXe¹f Àfa´fdØf §ffZd¿f°f IYS QZ³ff ¨ffdWXEÜ 1 A¢McX¶fSX, 2010 IZY A½f`²f Àfa´fdØf ½ff´fÀfe IYf³fc³f ´fSX dÀ½fÀf RZYOXSX»f E¢MX IZY Àff±f °ff»f¸fZ»f d¶fNXf°fZ WbE EIY ´fiÀ°ffd½f°f A²¹ffQZVf »ff³ff WfZ¦ffÜ ÀfSIYfS ¨ffWZX °ffZ IbYLX Af`S IYS ÀfIY°fe W`XÜ ÀfSIYfS IZY ´ffÀf d½fQZVffZÔ ¸fZÔ þ¸ff IYf»fZ²f³f IZY J°fSmX ÀfZ d³f´fMX³fZ IZY d»fE EIY ÀfZ ª¹ffQf SXfÀ°fZ WfZ ÀfIY°fZ W`ÔXÜ þe½f³f IZY Àf¶fÀfZ ª¹ffQf IYf¹fÊ °ffZ WS EIY BaÀff³f IYe ´fWbaX¨f ¸fZÔ WfZ°fZ W`ÔXÜ ¹fWe Àf©ffBÊ ÀfSIYfSX ´fSX ·fe »ff¦fc WfZ°fe W`X »fZdIY³f dIYÀfe ·fe ³f°feþZ ´fS ´fWba¨f³fZ IZY d»fE B¨LXfVfd¢°f IYe þøYS°f WfZ°fe W`XÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
dU¨ffSX
38
Àf°f°f AüS dÀ±fS dUIYfÀf
Vfû²f ¨fb³füd°f¹ffa E´feþZ A¶Qb»f IY»ff¸f ´fcUÊ SXf¿MÑX´fd°f U U`Äffd³fIY
W¸ffSf Àf¸ffþ IYfRYe WQ °fIY ¦fie³fWfCXÀf ¦f`Àf C°Àfþʳf IZY d»fE dþ¸¸fZQfS W`, ªfû Àf¸f°ff´f ¸faO»f AüS Ãfû·f ¸faO»f IYû ´fi·ffdU°f IYS°fe W`Ü W¸fZa ¹fW SXûIY³ff Wû¦ff AüS BÀfIZY ¶fQ»fZ ¸fZa IbYL A¨Lf IYS³ff Wû¦ff, »fZdIY³f I`YÀfZ? ¹fW IYf¸f Àf°f°f, dÀ±fS ¹ff ÀfaUW³fe¹f dUIYfÀf IZY °füSX-°fSXeIZY ÀfZ We Àfa·fU W`Ü
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
¹fWX ¶ff°f A¶f dIYÀfe ÀfZ dL´fe ³fWeÔ W` dIY W¸f We W`ÔX, þû ¸füÀf¸fûa IYû ¶f³ff°fZ AüS d¶f¦ffOÞX°fZ W`ÔÜ Afªf ªf¶f ¸f³fb¿¹f ´fiIÈYd°f IYû IbYL QZ³fZ IZY ¶fªff¹f CXÀfÀfZ ¶fWb°f IbYL »fZ SWf W`, °fû Àff°f AS¶f ÀfZ Ad²fIY IYe Af¶ffQe Uf»fe BÀf Qbd³f¹ff IYû ªffdWS °ff`S ´fS IYBÊ °fSW IYe ¨fb³füd°f¹ffZÔ ÀfZ Qû-¨ffS Wû³ff We WXû¦ffÜ A¶f ¸ff¸f»ff ¨ffWZ CX³fIZY ªfe³fZ ÀfZ ªfbOÞf Wû ¹ff dRYSX þeU³f-À°fS Àfb²ffS³fZ ÀfZÜ BÀfd»fE ´fW»fZ W¸fZa BÀf ²fS°fe IYû A¨LXe °fSXW ÀfZ Àf¸fÓf³ff Wû¦ffÜ BÀfIZY ¶fWbAf¹ff¸fe Uf°ffUS¯f AüS ´ffSÀ´fdSIY ´fidIiY¹ffAûa IYû ¶fbd³f¹ffQe øY´f ¸fZa þf³f³ff Wû¦ffÜ °f·fe W¸f A´f³fe dþaQ¦fe IYû CXÀfIZY A³fbIcY»f IYS ´ffEa¦fZ AüS ´fȱUe IYû EIY ÀfbSdÃf°f AfUfÀf IYe Vf¢»f QZIYSX BÀfZ ÀfaUdðÊ°f AüS ÀfaUW³fe¹f (ÀfÀMZX³fZ¶f»f) ¶f³ff ´ffEa¦fZÜ W¸f þf³f°fZ W`Ô dIY ´fȱUe Àf¸f°ff´f ¸faO»fe¹f Vfe°f»f³f (Aûþû³f ´fS°f ¸fZa ¶fQ»ffU IZY IYfS¯f) AüS Ãfû·f¸faO»fe¹f DY¿¸ff (WdS°f ¦fÈW ´fi·ffU IZY IYfS¯f), Qû³fûa IYû ¸fWÀfcÀf IYS SWe W`Ü ¸f`Ô ¹fWfa ´fS dMX¸f µ»fZ³fZSXe IYe dIY°ff¶f kQ UZQS ¸fZIYÀfÊl IYf dþIiY IYS³ff ¨ffWca¦ff, dþÀf¸fZa »fZJIY ³fZ BÀf ÀfaIZY°f ÀfZ A´f³fe ¶ff°f VfbøY IYe W` dIY
Af³fZ Uf»fZ Àf¸f¹f ¸fZa Uf°ffUS¯f ¸fZa IYf¶fʳf OfBÊ Afg¢ÀffBO IYe ¸ffÂff ´fid°f QÀf WþfS ¸fZa EIYd°fWfBÊ Wû þfE¦feÜ BÀf¸fZa ¹fW ¶f°ff¹ff ¦f¹ff W` dIY 21UeÔ ÀfQe IYe Vfb÷YAf°f ¸fZa Uf°ffUS¯f ¸fZa IYf¶fʳf OfBÊ Afg¢ÀffBO IYe ¸ffÂff ´fid°f QÀf WþfS ¸fZa LNZ ÀfZ QÀfUZa dWÀÀfZ °fIY ´fWba¨f ¨fbIYe W`Ü Uf¹fb¸faO»f IYf A²¹f¹f³f IYS³fZ Uf»fZ U`Äffd³fIY »f¦ff°ffS BÀf dQVff ¸fZa IYf¸f IYS SWZ W`Ô dIY AfdJSX BÀfIZY °f¸ff¸f ´fS°f ¸fZa IYBÊ °fSW IZY ¶fQ»ffU ¢¹fûa Af SWZ W`Ô AüS þû ¶fQ»ffU AfE W`Ô, CX³fIYf þ»fUf¹fb ´fdSU°fʳf ÀfZ dIY°f³ff »fZ³ff-QZ³ff W`Ü ¸f`Ô³fZ VfbøY ¸fZa We ¶f°ff¹ff dIY Afþ IZY Àf¸f¹f ¸fZa BÀf ²fS°fe IZY »fû¦f ¹ff³fe W¸f Àf¶f AüSX dUVfZ¿fIYS Ad°f dUIYdÀf°f Àf¸ffþûa IZY »fû¦f ¸füÀf¸f ¸fZa ´fdSU°fʳf »ff³fZ Uf»fZ W`ÔÜ ¹fW Àf¸ffþ IYfRYe WQ °fIY ¦fie³fWfCXÀf ¦f`Àf C°Àfþʳf IZY d»fE dþ¸¸fZQfS W`Ü ¹fW ¦fie³fWfCÀf ¦f`Àf Àfe²fZ Àf¸f°ff´f ¸faO»f AüS Ãfû·f ¸faO»f IYû IYfRYe ´fi·ffdU°f IYS°fe W`Ü W¸fZa ¹fW SXûIY³ff Wû¦ff AüS BÀfIZY ¶fQ»fZ ¸fZa IbYL A¨Lf IYS³ff Wû¦ff, »fZdIY³f I`YÀfZ? ¹fW IYf¸f Àf°f°f, dÀ±fS ¹ff ÀfaUW³fe¹f dUIYfÀf IZY °füSX-°fSXeIZY ÀfZ We
39 A¦fS ·ffS°f A´f³fZ À°fS ÀfZ B°f³ff IbYL IYS ÀfIY°ff W` AüS ÀfÀMZX³fZ¶f»f OZU»f´f¸fZÔM IZY QSUfþZ Jû»f ÀfIY°ff W` °fû þSXf Àfûd¨fE dIY ´fcSXe Qbd³f¹ff BÀf SXfÀ°fZ ´fS ¨f»fZ, °fû ¢¹ff IbYL ³fWeÔ Wû ÀfIY°ff? BÀf °fSXW ÀfZ W¸f þ»fUf¹fb ´fdSU°fʳf AüS ´f¹ffÊUS¯f Àfa¶fa²fe Àf¸fÀ¹ffAûÔ ÀfZ d³fQf³f ·fe ´ff »fZÔ¦fZÜ Àfa·fU W`Ü ÀfaUW³fe¹f dUIYfÀf IYe ¹fW Àfû¨f Àfa°fbd»f°f ¸ff³fdÀfIY°ff IYe ¸ffa¦f IYS°fe W`, dþÀf¸fZa ¸ff³fU IYf dUIYfÀf Wû, ¶f¦f`S ¸ff³fU°ff ¹ff ²fS°fe IYû Qe§fÊIYfd»fIY ³fbIYÀff³f ´fWba¨ffE WbEÜ °ffdIY þ³fÀfa£¹ff IZY Q¶ffU AüS ÀfaÀff²f³fûa IYe IY¸fe IZY ¶ffUþcQ BÀf¸fZa dUIYfÀf WûÜ ÀfaSXÃf¯f AüSX ³fE pû°fûa IZY d»fE Vfû²f BÀfe QÈdáIYû¯f IYf dWÀÀff W`ÔÜ ÀfaSXÃf¯f BÀf AU²ffS¯ff IZY Àff±f Wû dIY C´f»f¶²f ÀfaÀff²f³f IZY ÀfaQ·fÊ ¸fZa Àf¶fIYû ³¹ff¹f d¸f»fZÜ ³fE pû°f Vfû²f IYe ¸ffa¦f IYS°fZ W`Ô, °ffdIY ÀfaÀff²f³fûa IZY ³fE ¸ff¹f³fZ AüSX øY´f WfdÀf»f Wû ÀfIZÔYÜ B³f¸fZa ¸ff³fU þeU³f IZY Àf·fe ´fW»fbAûa IYû Vffd¸f»f dIY¹ff ¦f¹ff W`, þ`ÀfZ- þeU³f d³fUfÊW, ´fû¿f¯f, ÀUfÀ±¹f, dVfÃff, ´f¹ffÊUS¯f, DYþfÊ, ´ff³fe, AfUfÀf AüS Àf¶fÀfZ ¸fW°U´fc¯fÊ- ¸ff³fU ¸fc»¹fûÔ ´fS Af²ffdS°f °faÂfÜ BÀfd»fE Vfû²f Àff¸ffdþIY IY»¹ff¯f Àf¸fZ°f Àf·fe ÃfZÂfûa ¸fZa þøYSXe W`Ü A´f³fe SXûªf¸fSXfÊ IYe dªfaQ¦fe ¸fZÔ A¢ÀfSX W¸f IYBÊ °fSWX IZY A³fb·fUûa ÀfZ Qû-¨ffSX Wû°fZ W`ÔÜ d´fL»fZ dQ³fûa ¸fZSXe ¸fb»ffIYf°f IbYL ¶f¨¨fûa ÀfZ WbBÊ, dþ³fIYe AfaJûa ¸fZa Jc¶fÀfcS°f ·fdU¿¹f IZY Àf´f³fZ ±fZ AüS AfVff IYe ³f J°¸f Wû³fZ Uf»fe dIYS¯fZa ·feÜ ¸f`Ô AVf¢°f ½¹fd¢°f¹fûa IZY EIY Àf¸fcW ÀfZ ·fe d¸f»ff, þû SXfáÑe¹f dUIYfÀf ¸fZa ¹fû¦fQf³f QZ³fZ IYû °f°´fS dQJZÜ Qû C°ÀffWe Àf¸fcWûa ÀfZ ¸f`Ô³fZ ÀfaUfQ ·fe À±ffd´f°f dIY¹ff, þû Àff»f 2020 °fIY ·ffS°f IYû dUIYdÀf°f SXfáÑ ¶f³ff³fZ IZY ¶ffSZ ¸fZa A´f³fe A»fWQf SXf¹f QZ SXWZ ±fZÜ ¸f`a »f¦ff°ffS CX³f ÃfZÂfûa IZY »fû¦fûa ÀfZ d¸f»f°ff SW°ff Wca, þû ³fE
Äff³f-dUÄff³f ¸fZa A´f³ff ¹fû¦fQf³f QZ³fZ IYe Ad·f»ff¿ff SJ°fZ W`aÜ IYBÊ ³fZ°ffAûa ÀfZ ¶ff°f¨fe°f Wû°fe W`, þû ·ffS°f IZY IYBÊ SXfª¹fûa IZY dUIYfÀf IZY ¶ffSZ ¸fZa ¶f°ff°fZ W`aÜ ÀfUf»f CN°ff W` dIY ¹fW Àf¶f ¹fWfa ¶f°ff³fZ IYf ¸fZSXf ¸fIYÀfQ ¢¹ff W`? ¸fZSZ IYW³fZ IYf ¸f°f»f¶f ¹fWX W` dIY dUIYfÀf IZY ¸ff¸f»fZ ¸fZa QZVf IYf QÈdáIYû¯f À´f¿M AüS ´fi¶f»f W`Ü ¹fW þû dMIYfDY AüS ÀfaUW³fe¹f dUIYfÀf W`, CÀfIYe Àfû¨f IY¸fû¶fZVf QZVf IZY °f¸ff¸f »fû¦fûa °fIY ´fWba¨f SWe W`Ü ¶fÀf þøYS°f BÀf ¶ff°f IYe W` dIY W¸fZÔ Vfû²f AüS dUIYfÀf IZY d»fE EIY Àfa´fc¯fÊ ´fidIiY¹ff A´f³ff³fe Wû¦fe, A´f³fZ »fùf d³f²fÊfdS°f IYS³fZ Wûa¦fZ AüS CX³f ´fS ³fþS SJ³fZ IZY d»fE ´ffSQdVfÊ°ff ¶fS°f³fe Wû¦feÜ Àff±f WeX ¶fe¨f-¶fe¨f ¸fZa ¦f»fd°f¹ffa ·fe Qb÷YÀ°f IYS³fe Wûa¦feÜ ¹fW °füSX-°fSXeIYf W¸fZa d³fdV¨f°f øY´f ÀfZ ÀfaUW³fe¹f dUIYfÀf IYe AûS »fZ þfE¦ffÜ A¶f þSXf BÀf ´fS dU¨ffSX þøYSXe W` dIY ÀfaUW³fe¹f dUIYfÀf IZY d»fE ¸fW°U´fc¯fÊ Vfû²f ÃfZÂf ¢¹ff-¢¹ff W`ÔÜ BÀf¸fZa Àf¶fÀfZ ¸fW°U´fc¯fÊ ÀfüS DYþfÊ W`Ü JZ°fe-dIYÀff³fe IZY ÃfZÂf ¸fZa BÀfIYe Àfa·ffU³ff Àf¶fÀfZ Ad²fIY W`, þWfa dIYÀff³fûa IYû A³fUS°f d¶fþ»fe IYe AfUV¹fIY°ff SXW°fe W`Ü ¹fWX ·fe À´fá W` dIY Afþ IZY Àf¸f¹f ¸fZa A¨Le JZ°fe-dIYÀff³fe IZY
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
40
d»fE d¶fþ»fe ¨ffdWE, BÀfd»fE d¶fþ»fe ÀfÀ°fe ·fe Wû³fe ¨ffdWE, þû ÀfüS DYþfÊ ÀfZ We Àfa·fU W`Ü ´fe³fZ IZY ´ff³fe IYe IY¸fe Wû ¹ff dÀfa¨ffBÊ IZY d»fE þ»f IYe IY¸fe, CX³fIYe ·fS´ffBÊ ¸fZa ·fe ÀfüS DYþfÊ ¸fW°U´fc¯fÊ ·fcd¸fIYf d³f·ff ÀfIY°fe W`Ü ÀfüS DYªffÊ IYe ¸fQQ ÀfZ Àf¸fbýie þ»f IYf JfSXf´f³f IY¸f dIY¹ff ªff ÀfIY°ff W`Ü ¹fW DYªffÊ ·fc-þ»f ÀfZ ´fif~ WfZ ÀfIY°fe W`Ü dQ»f¨fÀ´f ¹fW W` dIY DYþfÊ IYf ¹fW pû°f W¸ffSZ ´f¹ffÊUS¯f IYû ³fbIYÀff³f ·fe ³fWeÔ ´fWba¨ff°ff W`Ü Wf»ffadIY BÀfIYf A°¹fd²fIY BÀ°fZ¸ff»f ÀfüS DYþfÊ Af²ffdS°f IYf¹fÊIiY¸fûa, ³fed°f¹fûa, °fIY³feIYûa AüS ´fi¯ffd»f¹fûa IYû ¶fPÞfUf QZ³ff Wû¦ff, UW ·fe ¶fOÞZ AüS LûMZ °f¸ff¸f À°fS ´fS, VfWS AüS ¦ffaU Qû³fûa þ¦fWûa ¸fZaÜ B³f IYf¹fÊIiY¸fûa IZY IYf¸f¹ff¶fe IYe IbaYþe ÀfÃf¸f RYûMXû Uûd»MIY ÀfZ»f ¸fZa W`, þû IYf¶fʳf ³f`³fû Mйfc¶Àf AüS Àfû»fS ±f¸fÊ»f ´ffUS ´»ffaMÐÀf ÀfZ ¨f»f°fZ W`ÔÜ ´fU³f DYþfÊ ·fe ¶fZWQ ¸fW°U´fc¯fÊ W`Ü dUVfZ¿fÄfûa IYf A³fb¸ff³f W` dIY ·ffS°f ¸fZa ÀfüSX-DYþfÊ IYf Àff¸f±¹fÊ 45 WªffS ¸fZ¦ffUfM IYf W`, þû AW¸f W`Ü BÀf dQVff ¸fZa AüS ·fe Àfa·ffU³ffEa °f»ffVfe þf SWe W`ÔX, þ`ÀfZ- Àf¸fbýie WUfAûa IYe ¢¹ff CX´f¹fûd¦f°ff Wû ÀfIY°fe W`, ¢¹fûadIY ·ffS°f IZY ´ffÀf 7 WªffS dIY»fû¸feMXS ÀfZ Ad²fIY IYe °fMXe¹f Àfe¸ff W`Ü ¹fW ·fe ¸fW°U´fc¯fÊ Wû ÀfIY°ff W` dIY WUf °feUi°ff ¸ff´f³f ¸fZa CX¨¨f °fIY³feIYûa IYf BÀ°fZ¸ff»f Wû AüS BÀfIYe °fb»f³ff BÀfÀfZ Wû dIY dIY°f³ff d¶fþ»fe C°´ffQ³f Wû ÀfIY°ff W`Ü W¸fZa QZVf ·fS ¸fZa dUaO MS¶ffB³f ´ffUSX »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
´»ffaMÐÀf IYû ¸ff³fIYeIÈY°f øY´f QZ³ff Wû¦ffÜ Àff±f We, BÀf¸fZa »ff¦f°f §fMXf³fe Wû¦feÜ A·fe C°´ffQ³f ¸fc»¹f ´fid°f ¹fcd³fM PfBÊ ÀfZ ÀffPÞXZ °fe³f ÷Y´f¹fZ W`X, þû dUd·f³³f IYfSIYûa ´fS d³f·fÊS IYS°ff W`Ü EZÀfZ Vfû²f Wû³fZ ¨ffdWE, dþÀfÀfZ BÀfIYf ¸fc»¹f EIY ÷Y´f¹fZ ÀfZ ³fe¨fZ Af þfEÜ ´fSX¸ff¯fb DYþfÊ ·fe EIY ¶fOÞf pû°f W`Ü Qbd³f¹ff ·fS IZY QZVf BÀf ´fS IYf¸f IYS SWZ W`Ô AüSX °f¸ff¸f °fSXWX IZY Àf¸fÓfü°fZ ·fe Wû SWZ W`aÜ A¦fSX BÀfIYf Àf¨f¸fb¨f ¸fZa ÀfWe BÀ°fZ¸ff»f Wû, °fû ÀfÀMZX³fZ¶f»f OZXU»f´f¸fZÔMX IYe AûS ¶fPÞX³ff ¶fZWQ AfÀff³f Wû þfE¦ffÜ ¶ffIÊY AüSX ³¹fcd¢»f¹fS ´ffUS IYfgS´fûSZVf³f ³fZ þû IYf¹fÊIiY¸f ´fW»fZ ¶f³ff SJZ ±fZ, CXÀfIZY ¸fb°ffd¶fIY Àff»f 2020 °fIY BÀfIZY þdS¹fZ DYªffÊ C°´ffQ³f 24 WªffS ¸fZ¦ffUfMX °fIY ÀfÃf¸f Wû þfE¦ffÜ þfdWS W` dIY ³fE Àf¸fÓfü°fZ ÀfZ BÀfZ IYfRYe RYf¹fQf Wû¦ff AüSX BÀfIYf Àff¸f±¹fÊ ·fe ¶fPÞXZ¦ffÜ ¹fcSZd³f¹f¸f AüS ±fûdSX¹f¸f IZY BÀ°fZ¸ff»f ÀfZ BÀf ÃfZÂf ¸fZa ¹fb¦ffa°fIYfSXe ¶fQ»ffU QZJZ þf ÀfIY°fZ W`aÜ A¦fS ·ffS°f A´f³fZ À°fS ÀfZ B°f³ff IbYL IYS ÀfIY°ff W` AüS ÀfÀMZX³fZ¶f»f OZU»f´f¸fZÔM IZY QSUfþZ Jû»f ÀfIY°ff W` °fû þSXf Àfûd¨fE dIY ´fcSXe Qbd³f¹ff BÀf SXfÀ°fZ ´fS ¨f»fZ, °fû ¢¹ff IbYL ³fWeÔ Wû ÀfIY°ff? ¸f`Ô °fû ¹fWfa °fIY IYWca¦ff dIY BÀf °fSXW ÀfZ W¸f þ»fUf¹fb ´fdSU°fʳf AüS ´f¹ffÊUS¯f Àfa¶fa²fe Àf¸fÀ¹ffAûa ÀfZ d³fQf³f ·fe ´ff »fZa¦fZÜ Àff±f We, W¸f ³f IZYU»f A´f³fe dþaQ¦fe IYû Àf°f°f dUIYfÀf IZY SXfÀ°fZ ´fSX »fZ ªffEa¦fZ, ¶fd»IY ²fS°fe IYû °f¸ff¸f ÃfS¯fûa ÀfZ ·fe ¶f¨ff ´ffEa¦fZÜ n
41
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
dU¸fVfÊ
42
I`Y»ffVf Àf°¹ff±feÊ
§fSXm»fc ¶ff»f ¸fªfýcdS³fûÔ IYû ªf¶fdS¹ff ½fmV¹ff½fÈdØf IZY ²fÔ²fm ¸fmÔ ²fIZY»f dý¹ff ªff°ff W`Ü ªf¶fdSX¹ff ½fmV¹ff½fÈdØf ¸fmÔ RaYÀffBÊ ¦fBÊÔ 60 RYeÀfýe »fOÞXdIY¹ffÔ A¨LXm SXûªf¦ffS IYf »ff»f¨f ýmIYSX »ffBÊ ªff°fe WX`ÔÜ 40 RYeÀfýe IYû ´¹ffS AüSX d½f½ffW IYf ÓffÔÀff ýmIYS RaYÀff¹ff ªff°ff W`Ü WS Àff»f 5 Àfm 40 »ffJ °fIY IYe ÀfÔ£¹ff ¸fmÔ »fOÞXdIY¹fûÔ IYû ½fmV¹ff½fÈdØf IZY ²fÔ²fm ¸fmÔ »f¦ff¹ff ªff°ff W`Ü
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
WX¸ffSXm ýmVf ¸fmÔ ¶f¨¨fûÔ IYe JSXeý-RYSXû£°f ¹ff³fe ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffSX IYf ²fÔ²ff ¶fWXb°f °fmªfe Àfm RY»fRcY»f SXWXf WX`Ü ·ffSX°f WXe ³fWXeÔ, ´fcSXe ýbd³f¹ff ¸fmÔ ¶f¨¨fûÔ IYe °fÀIYSXe, ³fVfe»fm ´fýf±fûË AüSX A½f`²f WXd±f¹ffSXûÔ IZY ¶ffý IYf»fe IY¸ffBÊ IYf Àf¶fÀfm ¶fOÞXf ²fa²ff ¶f³f ¨fbIYf WX`Ü ·ffSX°f IZY ýû AûSX Jb»fe WXbBÊ »fa¶fe AüS AÀfbSXdÃf°f Aa°fSXSXfáÑe¹f Àfe¸ffEÔ °f±ff C³f ´fSX ½¹ff~ ·fiáf¨ffSX IZY ¨f»f°fm ³fm´ff»f E½fÔ ¶ffÔ¦»ffýmVf Àfm WX¸ffSXm ¹fWfa ¶ff»f °fÀIYSXe WXû°fe W`Ü ÀfÀ°fm AüSX »ff¨ffSX ßfd¸fIYûÔ IYe ¶fPÞ°fe ¸ffÔ¦f, ¦f`SX IYf³fc³fe °füSX ´fS ²fOÞX»»fZ Àfm ¨f»f³fm ½ff»fe ´»fmÀf¸fmÔM EªfmÔdÀf¹ffÔ, ´fbd»fÀf, SXm»f d½f·ff¦f AüS ÀfSXIYfSX IZY A³¹f ¸fWXIY¸fûÔ ¸fmÔ IYûPÞ IYe °fSXWX R`Y»ff ·fiáf¨ffS, ³¹ff¹f ½¹f½fÀ±ff ¸fmÔ »f¨fe»ff´f³f °f±ff ýaOX ¸fmÔ ýmSXe Afdý EmÀfm ¸fb£¹f IYfS¯f W`Ô ªfû ¶f¨¨fûÔ IYe °fÀIYSXe IYû ¶fPÞf°fm W`ÔÜ ýmVf IZY IYBÊ ·ff¦fûÔ ¸fmÔ ·f¹fÔIYS ¦fSXe¶fe, ¶fmSXûªf¦ffSXe, d´fLXOÞf´f³f, d½fIYfÀf ¸fmÔ ÃfmÂfe¹f AÀfÔ°fb»f³f, AdVfÃff AüS AÄff³f°ff ¶ff»f °fÀIYSXe,
¶f©fûÔ IYe JSXeQ RYSXû£°f ´fSX »f¦fZ »f¦ff¸f ªf¶fdS¹ff ¸fªfýcSXe AüS ½fmV¹ff½fÈd°°f ªf`Àfm A´fSXf²fûÔ ¸fmÔ Af¦f ¸fmÔ §fe IYf IYf¸f IYS°fm W`ÔÜ Afªf ýmVf ¸fmÔ ´fid°f §fÔMm »f¦f·f¦f 10 ¶f¨¨fm ¦ff¹f¶f Wû SXWm WX`ÔÜ B³f¸fmÔ Àfm Af²fm ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffSX (MÑX`dRYdIaY¦f) IZY dVfIYfS Wû°fm W`ÔÜ W¸f ªf`Àfm IYf¹fÊIY°ffÊ »f¦ff°ffS ¹fW Af½ffªf CNXf°fm SWm W`Ô dIY ¶f¨¨fûÔ IYe ¦fb¸fVfbý¦fe IYû EIY ÀfÔ¦fdN°f A´fSXf²f IYe °fSW ýmJf ªff³ff ¨ffdWEÜ ¶f¨¨fm IYûBÊ LX°fSXe, ªfc°fm, ´fÀfÊ ¹ff ¸fû¶ffB»f RYû³f ªf`Àfe d³fªfeʽf ¨feªfmÔ ³fWeÔ WX`Ô ªfû ·fc»f Àfm IYWeÔ Jû ªffEaÜ WS ¦fb¸fVfbýf ¶f¨¨fm IYû ´fW»fe We SXf°f Àfû³fm IYe ªf¦fW, ´ff³fe, Jf³ff ½f¦f`SW IYe ªføYS°f Wû°fe W` dªfÀfIZY d»fE ½fW VfûSX ¸f¨ff ÀfIY°ff WX`Ü A¦fSX IYûBÊ ¶f¨¨ff IYBÊ dý³fûÔ, ¸fWe³fûÔ ½f Àff»fûÔ °fIY ¦ff¹f¶f WX` °fû IYWeÔ ³f IYWeÔ CÀfm dªfaýf SJ³fm IZY d»fE ·fûªf³f-´ff³fe IYf ´fi¶fa²f ªføYS dIY¹ff ªff°ff Wû¦ffÜ ýSAÀf»f »ff´f°ff
Wû³fm ½ff»fm Àf·fe ¦fb¸fVfbýf ¶f¨¨fm, ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffS (MÑX`dRYdIaY¦f) IZY We dVfIYfS Wû°fm W`ÔÜ Vffd°fS AüS A´fSXf²fe d¦fSXûW IbYLX ¶fdÀ°f¹fûÔ IYû d¨fd³W°f IYSIZY ¶f¨¨fm IYû ¨fbSXf°fm W`Ô AüS CÀfm ýcÀfSm A´fSXfd²f¹fûÔ IYû ¶fm¨f ým°fm W`Ô A±f½ff A´f³fm We A³¹f Àffd±f¹fûÔ IZY ´ffÀf Àf`IYOÞûÔ ¸fe»f ýcS IYWeÔ ´fWba¨ff ým°fm W`ÔÜ ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffS ¸fmÔ LûMm-LûMm d¦fSûWûÔ Àfm »f¦ffIYS ¶fOÞXm A´fSXf²fe d¦fSXûW ·fe ÀfdIiY¹f SW°fm W`Ô dªf³fIYf °fÔÂf DY´fS Àfm »fmIYS ³fe¨fm °fIY °f±ff ¦ffÔ½fûÔ Àfm VfWSXûÔ °fIY R`Y»ff Wû°ff W`Ü B³f¸fmÔ Àfm IbYLX »fû¦f ¶f¨¨fûÔ IYû ¨fbSXfIYS ¹ff ¶fW»ff-RbYÀf»ff IYS ·f¦ff »ff°fm W`Ô °f±ff ýcÀfSm d¦fSXûW C³WmÔ ¸fªfQcSXe ´fSX »f¦ff³fm, ½fZV¹ff½fÈdØf IYSXf³fm, ªf¶fdSX¹ff d½f½ffWX ¹ff d·fJ¸fÔ¦fe IYSXf³fm Afdý IZY IYf¸fûÔ ¸fmÔ »f¦ff°fm WX`ÔÜ ¦fSXe¶f, d´fLXOÞXm ½f ýb¦fʸf B»ffIYûÔ ¸fmÔ EmÀfm d¦fSXûWXûÔ IZY À±ff³fe¹f EªfmÔMXûÔ IYf ªff»f R`Y»ff SXWX°ff WX`Ü ¶fOÞXm IYÀ¶fûÔ AüSX VfWXSXûÔ ¸fmÔ
43
§fSm»fc ¶ff»f ¸fªfýcSXe ¸fmÔ 70 »ffJ Àfm 1 IYSXûOÞX 70 »ffJ °fIY IYe ÀfÔ£¹ff ¸fmÔ ¶f¨¨fm »f¦fm W`ÔÜ B³f¸fmÔ 80 ´fid°fVf°f 14-16 ½f¿fÊ IZY ¸f²¹f Af¹fb ½f¦fÊ IZY WX`ÔÜ 70 ´fid°fVf°f ¶f¨¨fûÔ IYû A¨LXe IY¸ffBÊ ½ff»fm SXûªf¦ffSX IYf »ff»f¨f ýmIYSX ¶fWX»ff-RbYÀf»ffIYSX »fm ªff¹ff ªff°ff W`Ü B³fIZY ÀfSX¦f³ff ÀfdIiY¹f SXWX°fm WX`ÔÜ ¹fm d¦fSXûWX B³f ¶f¨¨fûÔ IYû ªfûSX-ªf¶fýÊÀ°fe, ¸ffS´feM, ³fVfm IYe ý½ffBʹfûÔ, Baªfm¢Vf³fûÔ Afdý ¸ff²¹f¸fûÔ Àfm A»f¦f-A»f¦f ´fiIYfS IZY IYf¸fûÔ IZY d»fE ¶fm¨f°fm WX`ÔÜ ¶ff»f ½fmV¹ff½fÈdØf, ¶fÔ²fbAf ¸fªfýcSXe, ¦fb»ff¸fe, A´ffdWªf ¶f³ffIYS ªf¶fdS¹ff ·feJ ¸fÔ¦f½ff³fm ½f ¶ff»f d½f½ffWX IYSXf³fm Àfm »f¦ffIYS ¶f¨¨fûÔ IZY VfSXeSX IZY d½fd·f³³f AÔ¦fûÔ IYe d¶fIiYe °fIY ¸fmÔ C³fIYf C´f¹fû¦f dIY¹ff ªff°ff WX`Ü k¶ff»f ßf¸f d½fSXû²fe d½fVU Afaýû»f³fl A±f½ff k¦»fû¶f»f ¸ff¨fÊ A¦fm³ÀM ¨ffB»OX »fm¶fSl ³fm ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffS, dªfÀf¸fmÔ ¸fb£¹f øY´f Àfm §fSm»fc ¶ff»f ¸fªfýcSXe E½fÔ ªf¶fdS¹ff ¶ff»f ½fmV¹ff½fÈdØf Vffd¸f»f W`Ô, ´fS EIY ¶fmWý ¨füÔIYf³fm ½ff»fe dS´fûMÊ ªffSXe IYe W`Ü ¹fWX dSX´fûMXÊ ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffSX IYe AfͱfIYe Àfm ÀfÔ¶fÔd²f°f W` ªfû ¦»fû¶f»f ¸ff¨fÊ õfSf dIY¹fm ¦fE EIY d½fVfý A²¹f¹f³f ´fS Af²ffdSX°f WX`Ü ¶ff»f °fÀIYSXe A´fSXf²f IZY AfͱfIY ´fWX»fbAûÔ ´fS ¹fW A´f³fm ´fiIYfS IYf ´fW»ff A²¹f¹f³f W`Ü ·ffS°f ¸fmÔ ¶ff»f ½fmV¹ff½fÈdØf IZY ªfdSX¹fm 21 »ffJ
IYSXûOÞX ÷Y´f¹fm IYe Àff»ff³ff IY¸ffBÊ IYe ªff°fe WX`Ü ¹fWX ²f³fSXfdVf ýmVf IZY ÀfIY»f SXf¿MÑXe¹f C°´ffý IZY ´ffÔ¨f½fmÔ dWXÀÀfm IZY ¶fSXf¶fS WX`Ü BÀfIZY Ad°fdSXöY §fSXm»fc ¶ff»f ßf¸f IZY ªfdSX¹fm ´fid°f½f¿fÊ OXmPÞ WªffSX IYSXûOÞX ÷Y´f¹fm Àfm Ad²fIY IY¸ffE ªff°fm WX`ÔÜ IYBÊ ¸ff¸f»fûÔ ¸fmÔ ¹fW ·fe ´ff¹ff ¦f¹ff W` dIY §fSXm»fc ¶ff»f ¸fªfýcdS³fûÔ IYû ªf¶fdS¹ff ½fmV¹ff½fÈdØf IZY ²fÔ²fm ¸fmÔ ²fIZY»f dý¹ff ¦f¹ffÜ A²¹f¹f³f Àfm Jb»ffÀff WXû°ff WX` dIY ªf¶fdSX¹ff ½fmV¹ff½fÈdØf ¸fmÔ RaYÀffBÊ ¦fBÊÔ 60 RYeÀfýe »fOÞXdIY¹ffÔ A¨LXm SXûªf¦ffS IYf »ff»f¨f ýmIYSX »ffBÊ ªff°fe WX`ÔÜ ¶ffIYe 40 RYeÀfýe IYû ´¹ffS AüSX d½f½ffW Afdý IYf ÓffÔÀff ýmIYS RaYÀff¹ff ªff°ff W`Ü WS Àff»f 5 »ffJ Àfm »fmIYSX 40 »ffJ °fIY IYe ÀfÔ£¹ff ¸fmÔ »fOÞXdIY¹fûÔ IYû ½fmV¹ff½fÈdØf IZY ²fÔ²fm ¸fmÔ »f¦ff¹ff ªff°ff W`Ü Vf¸fʳffIY ¶ff°f ¹fW W` dIY ¶fd¨¨f¹fûÔ IYe IYe¸f°f C³fIYe C¸fi IZY dWÀff¶f Àfm °f¹f IYe ªff°fe W`Ü Àf¶fÀfm LXûMe ¶fd¨¨f¹fûÔ IYû Àf¶fÀfm ª¹ffýf IYe¸f°f ýmIYS JSXeýf ªff°ff W`Ü 10-12 Àff»f IYe »fOÞXIYe IYû IYûNXm IYf ¸ffd»fIY 3 »ffJ Àfm »f¦ffIYS 5 »ffJ
÷Y´f¹fm °fIY ¸fmÔ ¶ff»f °fÀIYS Àfm JSXeý°ff WX`, ªf¶fdIY 13-15 Àff»f IYe C¸fi IYe ¶fd¨¨f¹fûÔ IYû 2-4 »ffJ ÷Y´f¹fm ¸fmÔ AüSX 15-20 ½f¿fÊ IZY Af¹fb ½f¦fÊ IYe ¹fb½f°fe IZY d»fE 1-3 »ffJ ÷Y´f¹fm dý¹fm ªff°fm WX`ÔÜ A²¹f¹f³f IYf Àf¶fÀfm ¶fOÞXf Jb»ffÀff ¹fWX WX` dIY BÀf IYf»fm ²fÔ²fm Àfm ´fbd»fÀf, ½fIYe»f AüSX IYf³fc³f IYe SXÃff ´fS »f¦ffBÊ ¦fBÊÔ ýcÀfSXe EªfmÔdÀf¹ffÔ WS Àff»f 9 WªffS IYSXûOÞX Àfm »fZIYS 14 »ffJ 4 WªffS IYSXûOÞX ÷Y´f¹fm °fIY dSXVU°f Afdý IZY øY´f ¸fmÔ IY¸ff°fm W`ÔÜ §fSm»fc ¶ff»f ¸fªfýcSXe ¸fmÔ 70 »ffJ Àfm 1 IYSXûOÞX 70 »ffJ °fIY IYe ÀfÔ£¹ff ¸fmÔ ¶f¨¨fm »f¦fm WbE W`ÔÜ B³f¸fmÔ 80 ´fid°fVf°f 14-16 ½f¿fÊ IZY ¸f²¹f Af¹fb ½f¦fÊ IZY WX`ÔÜ 70 ´fid°fVf°f ¶f¨¨fûÔ IYû C³fIZY §fSXûÔ Àfm A¨LXe IY¸ffBÊ ½ff»fm SXûªf¦ffSX IYf »ff»f¨f ýmIYSX °f±ff ¶fWX»ff-RbYÀf»ffIYSX »fm ªff¹ff ªff°ff WX`Ü ¶ffdIY¹fûÔ ¸fmÔ Ad²fIYfÔVf ¶f¨¨fm C³fIZY ¦ffÔ½fûÔ AüSX §fSXûÔ Àfm ¨fbSXfE ¦fE Wû°fm W`ÔÜ §fSXm»fc ³füIYSX ¸fbWX`¹ff IYSXf³fm IZY ³ff¸f ýmVf ¸fmÔ WªffSXûÔ ´»fmÀf¸fmÔMX EªfmÔdÀf¹ffÔ ¨f»f SXWe WX`Ô dªf³f¸fmÔ Àfm Ad²fIYfÔVf ¦f`SIYf³fc³fe WX`Ô °f±ff ¶ff»f ýb½¹ffÊ´ffSX IZY ªfdSX¹fm ·ffSXe ¸fb³ffRYf IY¸ff°fe WX`ÔÜ BÀf A²¹f¹f³f ¸fmÔ ´ff¹ff ¦f¹ff dIY VfWXSX IYe EIY AüÀf°f ýªfmÊ IYe ´»fmÀf¸fmÔMX EªfmÔÀfe WS Àff»f 23 Àfm 74 »ffJ ÷Y´f¹fm °fIY IY¸ff »fm°fe W`Ü WX¸f ¶ff»f ¸fªfQcSXe ÀfZ ªfbOÞXe °f¸ff¸f IbYSXed°f¹fûÔ IYû d¸fMXf³fZ IYf Af”Xf³f IYSX°fZ W`ÔXÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
IYÈd¿f
44
E¸fEÀf ÀUf¸fe³ff±f³f
OZ¹fSXe CXôû¦f ¸fZa W¸ffSXf A³fb·fU ¹fWe SWf W` dIY LûMZ À°fS ´fS OZ¹fSXe RYfgd¸f˦f IYûBÊ ÷YIYfUM ³fWeÔ ¶f³f°fe, A¦fS þ³f-Àf¸fcWûa õfSXf CX°´ffQ³f °fIY³feIYûa IYf BÀ°fZ¸ff»f Wû AüS B³f CX°´ffQ³fûa IYf Àf¸fbd¨f°f °fSXeIZY ÀfZ EIY Àff±f SJ SJfU, ´fi¶fa²f³f WûÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
Jfô ¸fû¨fÊZ ´fS IYBÊ ¦fW³f Àf¸fÀ¹ffEa W`aÜ CX³f¸fZa ÀfZ EIY W`X- þ¸fe³f IZY SIY¶fZ IYf »f¦ff°ffS §fMX³ffÜ WX¸ffSXZ JZd°fWS ´fdSUfSXûa ¸fZa IYSXe¶f 12 IYSXûOÞX EZÀfZ W`Ô, þû LûMZ ¹ff Àfe¸ffa°f dIYÀff³f IYW»ff°fZ W`ÔÜ ¹fIYe³f³f »ff¦f°f-þûdJ¸f-¸fb³ffRYf IYf °faÂf We ¹fWX °f¹f IYS°ff W` dIY dIYÀff³f dIY°f³ff d³fUZVf IYSZ¦ffÜ Wf»ffadIY A¦fS IÈYd¿f-°faÂfûa IYf BÀ°fZ¸ff»f dUdU²f AüS ¦fW³f °fSXeIZY ÀfZ Wû °fû LûMZ JZ°f ÷YIYfUMX ³fWeÔ ¶f³f°fZ, ¶fd»IY ´fid°f BIYfBÊ þ¸fe³f AüS þ»f IZY dWÀff¶f ÀfZ IbY»f Af¸fQ³fe ¸fZa BþfRYf We Wû°ff W`Ü »fZdIY³f LûMZ dIYÀff³fûa IYû IYBÊ ÷YIYfUMXûa IYf Àff¸f³ff IYSX³ff ´fOÞ°ff W`Ü BÀfIZY ´feLZ IYfSX¯f ¹fW W` dIY ³fBÊ °fIY³feIZÔY IY¸f þ¦fW °fû »fZ°fe W`a, ´fS CX³f¸fZa ´fcaþe Ad²fIY J¨fÊ Wû°fe W`, þû LûMZ dIYÀff³fûa IYe þZ¶f ¸fZa ³fWeÔ Wû°feÔÜ LûMZ dIYÀff³fûa IYe B³f
JZ°fe-dIYÀff³fe ÀfZ þbOÞXZÔ ³füþUf³f
Àf¸fÀ¹ffAûa IYf WX»f PcaPÞIYS We W¸f LûMZ JZ°fûa CX°´ffQIYûa IYû DYþfÊ AüS ²f³f ¸fbW`¹ff IYSXf³fZ IZY ÀfZ ´fcSXf ¸fb³ffRYf IY¸ff ÀfIY°fZ W`Ô, UW ·fe ´f¹ffÊUS¯f °fSXeIZY IYf ¸ff³fIYeIYSX¯f Wû³ffÜ A³fbIcY»f JZ°fe IZY AfQVfÊ °f»fZÜ BÀfd»fE ·ffS°fe¹f OZ¹fSXe CXôû¦f ¸fZa W¸ffSXf A³fb·fU ¹fWe SWf W` dIY JZ°fe IZY Àff¸f³fZ Àf¶fÀfZ ¶fOÞe ¨fb³fü°fe W`- LûMXZ LûMZ À°fS ´fS OZ¹fSXe RYfgd¸f˦f IYûBÊ ÷YIYfUM ³fWeÔ ¶f³f°fe, A¦fS þ³f-Àf¸fcWûa õfSXf CX°´ffQ³f °fIY³feIYûa IYf BÀ°fZ¸ff»f Wû AüS B³f CX°´ffQ³fûa IYf Àf¸fbd¨f°f °fSXeIZY ÀfZ EIY Àff±f SJ-SJfU, ´fi¶fa²f³f WûÜ QcÀfSZ Vf¶Qûa ¸fZa IYWZa °fû dUIZÔYýieIÈY°f LûMZ À°fSX ´fS A¨Lf C°´ffQ³f Àfa·fU W`, ¹fdQ BÀfZ IZÔYýieIÈY°f ÀfZUfEa d¸f»fZaÜ BÀf ½¹fUÀ±ff ÀfZ CX°´ffQ³f ¸fZa BþfRYf Wû°ff W` AüS LûMZ À°fS ´fS Ad²fIY ¸fb³ffRYf ·fe Wû°ff W`Ü Afþ W¸f Qbd³f¹ff ¸fZa Qc²f IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ C°´ffQIY QZVf W`ÔÜ BÀfIZY d»fE Qb¦²f-´fiüôûd¦fIYe AüS Qb¦²f-dU´f¯f³f ½¹fUÀ±ff IYû VfbdIiY¹ff IYW³ff ¨ffdWEÜ Àff±f We, UZ ·fe ¶f²ffBÊ IZY WIYQfS W`a, dþ³WûÔ³fZ Qb¦²f-ÀfWIYfdS°ff Àfa§fûa IYû ¶fPÞXfUf dQ¹ff, þ`ÀfZ ¦fbþSXf°f IYe A¸fc»f IYfg´fSZdMXUÜ ¸ff³f ·fe »fZa dIY ¹fdQ IÈYd¿f ¸fZa ÀfWIYfdSX°ff ÀfRY»f ³fWeÔ W`, °f¶f
45 IYf¸f WXû ÀfIY°fZ WX`aÜ Àff±f WXe, þ¸fe³f IZY ·füd°fIYe, SXÀff¹f³f AüSX ÀfcÃf¸f þeU-dUÄff³f IYû Àfb²ffSX³fZ IYf IYf¸f ·fe Àfa·fU WX`Ü þ`Àff dIY ¸f`a ¶f°ff SXWXf ±ff dIY BÀf °fSXWX IYfRYe IYf¸f WX`a, °fû ¹fWX ·fe A»fWXQf WX` dIY WXSX IYf¸f A´f³fZ Af´f ¸fZa dUÀ°fÈ°f WX` AüSX A´f³fZ AaQSX IYBÊ IYf¸fûa IYû Àf¸fZMXZ WXbE WX`aÜ B³f B»ffIYûa ¸fZa JfQ-´fZOÞXûa IYû ·fe dUd·f³³f IYf¹fÊIiY¸fûa IZY þdSX¹fZ CX¦ff¹ff þf ÀfIY°ff WX`Ü ¹fZ JfQ-´fZOÞX þ¸fe³f IYe CXUÊSX°ff IYû ¶fPÞXf°fZ WX`a AüSX þ¸fe³f ¸fZa IYf¶fʳf dÀ±fSXIYSX¯f ¸fZa ¸fQQ IYSX°fZ WX`aÜ WXSX RYfg¸fÊ ¸fZa IbYL JfQ-´fZOÞX, þ»f-IbYaOX AüSX EIY ¶ff¹fû¦f`Àf ´»ffaMX WXûa, °fû d³fÀÀfaQZWX ÀfcJe þ¸fe³f ´fSX ·fe JZ°fe IYSX³ff RYf¹fQZ¸faQ SXWXZ¦ffÜ BÀfIZY A»ffUf, BÀf JZ°fe ÀfZ þ»fUf¹fb ´fdSXU°fʳf IZY AÀfSX IYû IY¸f IYS³fZ ¸fZa ·fe ¸fQQ ´fWba¨fZ¦feÜ ´fVfb´ff»f³f IZY ÃfZÂf ¸fZa
AfQVfÊ øY´f °fû ¹fW Wû³ff ¨ffdWE dIY ¨ffSX-´ffa¨f IÈYd¿f À³ff°fIY LfÂfûa IYf EIY Àf¸fcW Wû, þû JZ°fe-dIYÀff³fe, ´fVfb´ff»f³f, ¸f°À¹f´ff»f³f, IÈYd¿f-½¹fUÀff¹f AüSX ¦fÈWX dUÄff³f ¸fZa ´ffSXa¦f°f Wû AüSX EIY-Àff±f SXfª¹f IZY WSX ¶»ffgIY ¸fZa E¦fie-¢»fed³fIY-IY¸f-E¦fied¶fþ³fZÀf ÀfZaMXS Jû»fZaÜ E¦fie-¢»fed³fIY ¹ff³fe IÈYd¿f ¢»fed³fIYÜ ·fe W¸f ÀUdW°fûa IYû ¶fPÞfUf QZ³fZ IZY dÀfðfa°f ´fSX BÀfZ A´f³ff ÀfIY°fZ W`aÜ W¸ffSXe JZ°fe-dIYÀff³fe IZY Àff¸f³fZ QcÀfSXe ¦fa·feSX Àf¸fÀ¹ff W` dIY ¹fbUf ´fePÞe IYe BÀf °fSRY ÷Yd¨f ³fWeÔ W`Ü ´fdSX¯ff¸f°f: W¸f ¹fWX QZJ SWZ W`Ô dIY ¶fOÞe-¶fOÞe JZd°fWS þ¸fe³fûa IYf BÀ°fZ¸ff»f ¦f`SXIÈYd¿f IYf¹fûË ¸fZa Wû SWf W`Ü IbYL Àff»f ´fW»fZ ·ffS°f ÀfSIYfS ³fZ IÈYd¿f À³ff°fIYûa IZY d»fE EIY IYf¹fÊIiY¸f VfbøY dIY¹ff ±ff dIY UZ IÈYd¿f-¢»fed³fIY AüSX IÈYd¿f½¹ff´ffSX IZÔYýi Jû»fZaÜ ¹fW IYf¹fÊIiY¸f A·fe °fIY dVfdÃf°f ¹fbUfAûa IYû AfIYd¿fÊ°f ³fWeÔ IYS ´ff¹ff W` BÀfd»fE ¹fW þøYSXe Wû°ff þf SXWf WX` dIY þû Àf¶fIY WX¸f³fZ ÀfeJZ W`ÔX, CX³fIZY Af²ffSX ´fSX BÀf IYf¹fÊIiY¸f IYû ³f¹ff AfIYfSX QZaÜ AfQVfÊ øY´f °fû ¹fW Wû³ff ¨ffdWE dIY ¨ffSX´ffa¨f IÈYd¿f À³ff°fIY LfÂfûa IYf EIY Àf¸fcW Wû, þû JZ°fe-dIYÀff³fe, ´fVfb´ff»f³f, ¸f°À¹f´ff»f³f, IÈYd¿f½¹fUÀff¹f AüSX ¦fÈWX dUÄff³f ¸fZa ´ffSXa¦f°f Wû AüSX EIY Àff±f SXfª¹f IZY WSX ¶»ffgIY ¸fZa E¦fie-¢»fed³fIY-IY¸fE¦fie-d¶fþ³fZÀf ÀfZaMXS Jû»fZaÜ E¦fie-¢»fed³fIY ¹ff³fe IÈYd¿f ¢»fed³fIY JZ°fe-dIYÀff³fe IZY CX°´ffQ³f ¨fSX¯f ¸fZa ÀfZUfEa QZ AüS IÈYd¿f ½¹ff´ffS RYÀf»f CX°´ffQ³f IZY
¶ffQ ¸fQQ IYSXZÜ BÀf ½¹fUÀ±ff IZY þdS¹fZ JZd°fWSX ¸fdW»ffAûa AüS ´fb÷Y¿fûa IYû ´fcSXZ RYÀf»f-¨fIiY ¸fZa EIY-QcÀfSXZ IYe ¸fQQ IZY d»fE þûOÞ³ff Àfa·fU Wû¦ffÜ ¹fbUf CXôd¸f¹fûa IZY BÀf IZÔYýi ¸fZa Àf¶f A´f³fZ-A´f³fZ ÃfZÂf IZY dUVfZ¿fÄf Wûa¦fZ AüS UZ JZd°fWS ´fdSUfSXûa IYû WSÀfa·fU ¸fQQ IYSZa¦fZÜ þ`ÀfZ, ¦fÈW dUÄff³f ¸fZa À³ff°fIY Jfô-ÀfbSXÃff, ´fû¿f¯f AüS ´fiÀfaÀIYS¯f ¸fZa dUVfZ¿f ²¹ff³f QZ¦fe AüS JZd°fWS ¸fdW»ffAûa IZY EIY EZÀfZ Àf¸fcW IYû ¸fQQ ´fWba¨ffE¦fe, þû RcYO ´fiûÀfZdÀfa¦f ´ffIÊY IYe Vfb÷YAf°f IYSZ¦ffÜ BÀf Àf¸fcW IYf ¹fW IYf¸f ·fe Wû³ff ¨ffdWXE dIY UW JZd°fWSX ´fdSUfSXûa IYû DYþfÊ AüS ´f`ÀfZ, Qû³fûa dQ»ff³fZ ¸fZa ¸fQQ IYSXZaÜ BÀf °fSXW ÀfZ ´fcSXf EIYeIÈY°f IZYaQi ¶f³f°ff W`, dþÀfIYf ³ff¸f E¦fieIY»¨fS»f MÑfaÀfRYfgSX¸fZVf³f ÀfZaMS ¹ff³fe IÈYd¿f ´fdSXU°fʳf IZÔYýi SXJf þf ÀfIY°ff W`Ü ¹fbUf CXôd¸f¹fûa IZY d»fE ¹fWfa PZSXûa AUÀfS W`ÔXÜ þ»fUf¹fb A³fbIcY»f JZ°fe ·fe EIY ÃfZÂf W`, þWfa dUVfZ¿f ²¹ff³f QZ³fZ IYe þøYS°f W`Ü ÀfcJf¦fiÀ°f B»ffIYûa AüS ÀfcJf ´fi·ffdU°f B»ffIYûa ¸fZa U¿ffÊ þ»f Àfa¨f¹f³f AüS ·faOfS¯f, þ»f-pû°fûa IZY ´fb³f·fÊS¯f AüSX þ»f-CX°ÀfSX¯f ´fi¶fa²f³f IZY ÃfZÂf ¸fZa IYfRYe
·fe BÀfe °fSXWX IZY PZSXûa AUÀfS W`aÜ CX³³f°f °fIY³feIYûa IZY Àff±f LûMZ À°fSX ´fSX ¸fb¦feÊ-´ff»f³f AüSX Qb¦²fCX°´ffQ³f IYû ¶fPÞfUf dQ¹ff þf ÀfIY°ff W`Ü BÀf »fùf IYû ´ff³fZ IZY d»fE þfdWS W` dIY ¹fbUf dIYÀff³fûa IYû A´f³fZ ¹fWfa Äff³f ¨fü´ff»f IZÔYýiûa IYe ½¹fUÀ±ff IYS³fe Wû¦feÜ EZÀfZ IZÔYýi BaMS³fZM, ERYE¸f SZdO¹fû AüSX ¸fû¶ffB»f MZ¢³fû»ffgþe IZY EIYeIÈY°f BÀ°fZ¸ff»f IYe ¶fbd³f¹ffQ ´fS WûaÜ ¹fW °f·fe Àfa·fU Wû¦ff, þ¶f W¸ffSZ dVfdÃf°f ³füþUf³f ¦ffaUûa ¸fZa SW³ff ´fÀfaQ IYSZa ¹ff A´f³ff »fùf, A´f³ff IYdS¹fS ¦ffaU ¸fZa ¨fb³fZaÜ A¦fS UZ EZÀff IYS°fZ W`Ô ¹ff ÀfSIYfSXe ´fiû°ÀffW³f ´fS BÀfIZY d»fE °f`¹ffS Wû°fZ W`a °fû ³fBÊ IÈYd¿f IiYfad°f IYe Vfb÷YAf°f Wû ÀfIY°fe W`, dþÀf¸fZa dUÄff³f AüS Àff¸ffdþIY Àf¸fÓfQfSXe, Qû³fûa ¶fOÞXf ¹fû¦fQf³f QZ³fZ IYe W`dÀf¹f°f SJ°fZ W`ÔÜ dRYS Afþ °fIY dþÀf Af¶ffQe IYf W¸f Àf¸fbd¨f°f »ff·f ³fWeÔ CXNf ´ffE W`Ô, UWe Af¶ffQe W¸ffSXe Àf¶fÀfZ ¶fOÞe °ffIY°f ¶f³f þfE¦feÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
ÀfaIYMX
46
Àfa·f½f W`X ·ffSX°f IZY ªf»f ÀfÔIYMX IYf Àf¸ff²ff³f SXfªfm³ýi dÀfaWX
°ff»ff¶fûÔ IYe Wf»f°f Afªf ·fe NXeIY ³fWeÔ W`XÜ ½fZ J°¸f Wû°fZ ªff SWZX W`ÔX AüS ªfû ¶f¨fZ W`ÔX, ½fZ ´fiQcd¿f°f W`ÔXÜ ªf»f ½¹f½fÀ±ff IYe BÀf CXØf¸f AüS À±ff³fe¹f BIYfBÊ IYe WS ªf¦fW CX´fZÃff Wû SWe W`X ªf¶fdIY BÀf BIYfBÊ IYû ´fb³fªfeÊd½f°f IYSX W¸f ·ffS°f IZY ¶fOÞZX dWÀÀfZ ¸fZÔ ªf»f IYe Àf¸fÀ¹ff IYf Àf¸ff²ff³f IYS ÀfIY°fZ W`ÔXÜ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
dIYÀfe ·fe ýmVf IYe ´fi¦fd°f ¹ff A½f³fd°f ¸fmÔ ½fWfa IYe ªf»f Àfa´fýf IYf ¶fOÞf ¸fW°½f Wû°ff W`Ü ªf»f IYe C´f»fd¶²f ¹ff ´fi·ff½f IZY IYfS¯f We ¶fWb°f Àfe Àf·¹f°ffEa E½fa ÀfaÀIÈYd°f¹ffa ¶f³f°fe AüSX d¶f¦fOÞ°fe W`ÔÜ BÀfed»fE W¸ffSm ýmVf IYe ÀffaÀIÈYd°fIY ¨fm°f³ff ¸fmÔ ªf»f IYf DaY¨ff À±ff³f SXWf W`Ü W¸ffSm ´fc½fʪf ªff³f°fm ±fm dIY °ff»ff¶fûÔ Àfm ªfÔ¦f»f ½f ªf¸fe³f IYf ´fû¿f¯f Wû°ff W`Ü ·fcd¸f IZY IYMXf½f E½fa ³fdý¹fûÔ IZY °f»f ¸fmÔ d¸fMÐXMXe IZY ªf¸ff½f IYû SXûIY³fm ¸fmÔ ·fe °ff»ff¶f ¸fýý¦ffS Wû°fm W`ÔÜ ªf»f IZY ´fid°f EIY d½fVfm¿f ´fiIYfS IYe ¨fm°f³ff AüSX C´f¹fû¦f IYS³fm IYe Àf¸fÓf C³fIYe ±feÜ BÀf ¨fm°f³ff IZY IYfS¯f We ¦ffÔ½f IZY ÀfÔ¦fNX³f IYe ÀfcÓf-¶fcÓf Àfm ¦ffÔ½f IZY ÀffSm ´ff³fe IYû d½fd²f½f°f C´f¹fû¦f ¸fmÔ »fm³fm IZY d»fE °ff»ff¶f ¶f³ffE ªff°fm ±fmÜ B³f °ff»ff¶fûÔ Àfm AIYf»f IZY Àf¸f¹f ·fe ´ff³fe d¸f»f ªff°ff ±ffÜ B³fIYe ýmJ·ff»f, SJSJf½f, ¸fSX¸¸f°f
Afdý IZY IYf¸fûÔ Àfm ¦ffÔ½f IZY ÀfÔ¦fNX³f IYû ¸fªf¶fc°f ¶f³ff³fm ¸fmÔ ¸fýý d¸f»f°fe ±feÜ ªf`Àff dIY ¦ffÔ½fûÔ IYe ½¹f½fÀ±ff Àfm ÀfÔ¶fÔd²f°f A³¹f ¶ff°fûÔ ¸fmÔ WXû°ff ±ff, CÀfe °fSXWX °ff»ff¶f IZY d³f¸ffʯf ½f SJSJf½f IZY d»fE ·fe ¦ffÔ½f½ffÀfe A´f³fe ¦fif¸f Àf·ff ¸fmÔ Àf½fÊÀf¸¸fd°f Àfm IbYLX IYf³fc³f ¶f³ff°fm ±fmÜ ¹fm IYf³fc³f k¦fÔ½ffBÊ ýÀ°fcSXl IYW»ff°fm ±fmÜ ¹fm ýÀ°fcS k¦fÔ½ffBÊ ¶fWel ¸fmÔ d»fJm ªff°fm ±fm ¹ff ¸füdJIY ´fSa´fSXf IZY ªfdSX¹fm ´fePÞXe ýS ´fePÞXe ¨f»fm ªff°fm ±fmÜ ¦ffÔ½f ¸fmÔ Af³fm ½ff»fm ¶ffWSXe ½¹fd¢°f IYû ·fe B³f ¦fa½ffBÊ ýÀ°fcSX IYf ´ff»f³f IYS³ff ´fOÞX°ff ±ffÜ ¹fm ¦fÔ½ffBÊ ýÀ°fcSX ¨fcadIY Àff¸ff³¹f ¶fbdð IZY A³fbÀffS IYf¹f¸f Wû°fm ±fm BÀfd»fE IYSXe¶f-IYSXe¶f WS ¦ffÔ½f ¸fmÔ EIY Àfm We Wû°fm ±fmÜ A°f: Àff¸f³¹f °füSX Àfm °fû »fû¦f BÀfÀfm ´fdSXd¨f°f Wû°fm We ±fm, ³fWeÔ °fû ¶ffWXSX Àfm Af³fm ½ff»ff ½¹fd¢°f ÀfWªf We C³WmÔ Àf¸fÓf »fm°ff ±ffÜ
47 ´fbSXf³fZ ªf¸ff³fZ ¸fZÔ °ff»ff¶f IYû ¦ffÔ½f IYe Àff½fʪfd³fIY Àfa´fdØf ¸ff³ff ªff°ff ±ffÜ CX³f dQ³fûÔ EIY ¦ffÔ½f IZY »fû¦f ªf¶f dIYÀfe ýcÀfSm ¦ffÔ½f IYû ªff°fm ±fm °fû Àf¶fÀfm ´fW»fm A´f³fZ °ff»ff¶f IYû A´f³fm ¦ffÔ½f IYe Àfa´fdØf ¸fmÔ d¦f³fUf°fZ ±ûÜ dªfÀf ¦ffÔ½f IYf °ff»ff¶f ªf`Àff Wû°ff ±ff, ½f`Àff We CÀf ¦ffÔ½f IYû ¸ff³ff ªff°ff ±ffÜ ¦ffÔ½f IYf °ff»ff¶f ÀffRY-Àfb±fSXf ¹ff A¨Lf W` °fû CÀf ¦ffÔ½f IYû Àf¸fÈð, ÀfÔ¦fdNX°f AüSX Vfd¢°fVff»fe ¸ff³ff ªff°ff ±ffÜ °ff»ff¶f IYe kAf¦fûSXl ¸fmÔ IYûBÊ ªfc°ff »fmIYSX ´fi½fmVf ³fWeÔ IYSX°ff ±ffÜ Vfü¨ffdý IZY Wf±f A»f¦f Àfm ´ff³fe »fmIYS Af¦fûS IZY ¶ffWS ²fû¹fm ªff°fm ±fmÜ Af¦fûSX ¸fmÔ dIYÀfe ¦ffÔ½f Àf·ff IYe A³fb¸fd°f IZY d¶f³ff d¸f˜e Jûý³ff ¸f³ff Wû°ff ±ffÜ Af¦fûSX Àfm ³fWeÔ ¶fd»IY °ff»ff¶f IZY ªf»f ¦fiW¯f ÃfmÂf (I`Y¨f¸f`aMX EdSX¹ff) °fIY ¸fmÔ Vfü¨ffdý IZY d»fE ªff³ff ¸f³ff ±ffÜ dIYÀfe ´fiIYfSX ¦fÔý¦fe R`Y»ff³fm ½ff»fm IYû °ff»ff¶f IYe ÀfRYfBÊ IYSIZY ´fif¹fdV¨f°f IYS³fm IYf ÀfbÓff½f dý¹ff ªff°ff ±ffÜ ´fif¹fdV¨f°f IZY d»fE °ff»ff¶f IYe ´ff»f ´fS ´fmOÞX »f¦ff³fm °f±ff ¶fOÞf °fIY CÀfIYe ýmJ·ff»f
IYSX³fm IYe ´fSa´fSXf ±feÜ °ff»ff¶f IZY ªf»f-¦fiWX¯f ÃfmÂf Àfm ·fcd¸f IYMXIYSX ³f AfE AüSX °ff»ff¶f ¸fÔm ªf¸ff ³f Wû, BÀfIYe ½¹f½fÀ±ff °ff»ff¶f ¶f³ff°fm Àf¸f¹f We IYSX ýe ªff°fe ±fe, dªfÀfÀfm »fa¶fm Àf¸f¹f °fIY °ff»ff¶f C±f»fm ³fWeÔ Wû ´ff°fm ±fmÜ ªf¶f °ff»ff¶f IYe ¸fS¸¸f°f IYS³fm IYe Af½fV¹fIY°ff Wû°fe ±fe, °fû ´fcSXf ¦ffÔ½f d¸f»f-¶f`NIYS, °f¹f IYSIZY ¹fW IYf¸f IYS°ff ±ffÜ °ff»ff¶f Àfm d³fIY»f³fm ½ff»fe d¸f˜e Jm°fûÔ ¸fmÔ Of»f³fm ¹ff IbY¸WfSXûÔ IZY IYf¸f ¸fmÔ Af°fe ±feÜ °ff»ff¶f IYû ¦ffÔ½f IYe Àff½fʪfd³fIY Àfa´fdØf ¸ff³ff ªff°ff ±ffÜ ¦ffÔ½f IZY »fû¦f ªf¶f dIYÀfe ýcÀfSm ¦ffÔ½f IYû ªff°fm ±fm °fû Àf¶fÀfm ´fW»fm °ff»ff¶f IYû A´f³fm ¦ffÔ½f IYe Àfa´fdØf ¸fmÔ d¦f³ff¹ff ªff°ff ±ffÜ dªfÀf ¦ffÔ½f IYf ªf`Àff °ff»ff¶f Wû°ff ±ff, ½f`Àff We CÀf ¦ffÔ½f IYû ¸ff³ff ªff°ff ±ffÜ ¦ffÔ½f IYf °ff»ff¶f A¨Lf W` °fû CÀf ¦ffÔ½f IYû Àf¸fÈð, ÀfÔ¦fdNX°f, Vfd¢°fVff»fe ¸ff³ff ªff°ff ±ffÜ °f±ffIYd±f°f dVfdÃf°f »fû¦fûÔ IYe Àf¸fÓf ¹fW ´fSa´fSXf 1890 °fIY °fû ¶fSXf¶fS ¨f»feÜ BÀfIZY ¶ffý AÔ¦fimªfûÔ IYf ²¹ff³f W¸ffSm ¦fa½ffBÊ ÀfÔ¦fN³fûÔ °f±ff »fû¦fûÔ IZY Ad·fIiY¸f IYû J°¸f IYSX³fm IYe AûS ¦f¹ffÜ C³WûÔ³fm ´fcSXe ÀfdIiY¹f°ff Àfm B³f Àf¶f ÀfWªf ¨f»f³fm ½ff»fe ¦fa½ffBÊ ½¹f½fÀ±ffAûÔ IYû J°¸f IYS³fm IYe ¹fûªf³ff d½fd·f³³f ´fiIYfS Àfm ¶f³ffBÊ-IYWeÔ ³fWSXe dÀfa¨ffBÊ ¹fûªf³ff °fû IYWeÔ ¶fOÞXm ¶ffÔ²f Afdý IZY À½f´³f dýJfIYS °fû IYWeÔ W¸ffSXe C¨¨f ÀffaÀIÈYd°fIY ²fSXûWS, °ff»ff¶f IZY ªf»f IYe d³faýf IYSIZY AüS IYWeÔ W¸ffSm ýmVf IYe dVfÃff´fðd°f IYû ´fiýcd¿f°f IYSIZY W¸ffSZ We ýmVf½ffÀfe °f±ffIYd±f°f dVfdÃf°f IYWm ªff³fm ½ff»fm »fû¦fûÔ õfSXf WX¸ffSXe ÀfÔÀIÈYd°f IYe ¶fbSXfBÊ IYSIZY,
Àf¸fÈð °ff»ff¶fûÔ IYe Àfa´f³³f ´fSa´fSXf ¨ff»fc SWeÜ B³f °ff»ff¶fûÔ Àfm dÀfa¨ffBÊ ·fe Wû°fe ±feÜ BÀf °fSW °ff»ff¶f ¦ffÔ½f IYe d½fIZÔYdýi°f A±fʽ¹f½fÀ±ff IYf W¸ffSXm ¹fm °ff»ff¶f ªfe°fm-ªff¦f°fm CýfWS¯f ±fmÜ SXfªfÀ±ff³f IZY dªf³f ÃfmÂfûÔ ¸fZÔ IZY½f»f ýû-¨ffS ÀfZÔMXe¸feMS ½f¿ffÊ Wû°fe ±fe, C³f¸fmÔ ·fe B³f °ff»ff¶fûÔ IZY ÀfWfSm »fû¦f ½f ´fVfb ªfed½f°f SW°fm ±fmÜ ªfû²f´fbSX, ¶ffOÞX¸fmSX, ªf`Àf»f¸fmSX IZY ¸fWf ¸føYÀ±f»f ÃfmÂf IY¸f ½f¿ffÊ IZY ¶ff½fªfcý Afªf IYe A´fmÃff ª¹ffýf d½fIYdÀf°f ±fmÜ ´ff³fe IY¸f Wû°fm WbE ·fe BÀf ÃfmÂf IYe ´fbSXf³fe W½fmd»f¹ffÔ, ¸fW»f, ¶fOÞm¶fOÞm ¶ffªffS, Aa°fSXSXf¿MÑXe¹f ½¹ff´ffS IZÔYýi ¹fWfa IYe °ff»ff¶f ½¹f½fÀ±ff IZY IYfS¯f We Àfa´f³³f WbE ±fm AüSX CÀfIYe C´f¹fûd¦f°ff IZY ´fi¸ff¯f ±fmÜ °ff»ff¶fûÔ IYe Wf»f°f Afªf ·fe NXeIY ³fWeÔ W`XÜ ½fZ J°¸f Wû°fZ ªff SWZX W`ÔX AüS ªfû ¶f¨fZ W`ÔX, ½fZ ´fiQcd¿f°f W`ÔXÜ ªf»f ½¹f½fÀ±ff IYe BÀf CXØf¸f AüS À±ff³fe¹f BIYfBÊ IYe WS ªf¦fW CX´fZÃff Wû SWe W`X ªf¶fdIY BÀf BIYfBÊ IYû ´fb³fªfeÊd½f°f IYSX W¸f ·ffS°f IZY ¶fOÞZX dWÀÀfZ ¸fZÔ ªf»f IYe Àf¸fÀ¹ff IYf Àf¸ff²ff³f IYS ÀfIY°fZ W`ÔXÜ ¦fif¸fe¯f AüS VfWSXe ÃûÂf ¸fZÔ dªf°f³ff ªf»f W¸f A´f³fm ªfe½f³f ¸fmÔ C´f¹fû¦f IYSZÔ C°f³ff We A´f³fm ßf¸f Àfm ´fÀfe³ff ¶fWfIYS, °ff»ff¶f ¶f³ffIYS, ´fiIÈYd°f IZY IYf¹fûË ¸fmÔ ÀfW¹fû¦f QZIYSX IYSmÔXÜ AÀf»f ¸fZÔ W¸f ´fiIÈYd°f ÀfZ »fZZ°fZ °fû SW°fZ W`ÔX »fZdIY³f QZ³fZ IZY ¶ffSmX ¸fZÔ d½f¨ffSX ³fWeÔ IYS°fZÜ ´fiIÈYd°f IYe ½¹f½fÀ±ff dÀfRÊY »fZ³fZ °fIY Àfed¸f°f ³fWeÔ Wû³fe ¨ffdWE, QZ³fZ IYf ²f¸fÊ ·fe W¸ûÔ d³f·ff³ff Wû¦ffÜ ¶fZVfIY BÀfIZY IYBÊ øY´f Wû ÀfIY°fZ W`ÔXÜ BÀfIZY d»fE Àf¶fÀfZ ªføYSXe W`X dIY W¸f ´fifIÈYd°fIY ÀfaÀff²f³fûÔ IYû ¦faQf Wû³fZ ÀfZ SXûIZÔYÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
Àf¸ffªf
48
Àf¸ffþ IYû B³fûUZVf³f IYe þøYSX°f AfSX. E. ¸ffVfZ»fIYSX
¶fe°fZ U¿fûË ¸fZa Äff³f-dUÄff³f IYû ´fiüôûd¦fIYe AüSX ½¹ffUWfdSIY°ff ÀfZ þûOÞX³fZ ´fS IYfRYe IYf¸f WbAf W` »fZdIY³f BÀfIYf ¸f°f»f¶f ¹fW ³fWeÔ dIY W¸f Àfü ´fid°fVf°f °fIY ´fWba¨f ¦fE, ¶fd»IY A·fe ¸fe»fûa þf³ff W`Ü ¶fOÞXZ-¶fOÞXZ U`Äffd³fIY U °fIY³feIYe ÀfaÀ±ff³fûa IZY Aa°f¦fÊ°f dÀfðfa°f AüS ½¹fUWfSX IYû þûOÞXIYSX IYf¸f Wû³fZ ¨ffdWE AüS CX³fIZY CXQfWSX¯f AüS CX°´ffQ þ»Q ÀfZ þ»Q Af¸f þ³f°ff °fIY Àfb»f·f Wû þf³fZ ¨ffdWXEÜ BÀfe ¸fZa B³fûUZVf³f, Äff³f-dUÄff³f AüSX °fIY³feIY IYf ¶fOÞX´´f³f W` AüSX Af¸f þ³f IYe ·f»ffBÊ ·feÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
·ffSX°fe¹f Àf¸ffþ IYû Ad²fIY ÀfZ Ad²fIY B³fûUZVf³f, ¹ff³fe ³fUf¨ffSX IYe þøYS°f W`Ü »fZdIY³f BÀf ÃfZÂf ¸fZa °f¸ff¸f Àfa·ffU³ffAûa IZY ¶ffUþcQ W¸f ´feLZ W`ÔÜ BÀf ´fSX ¦fW³f°ff ÀfZ Àfû¨f³ff WXû¦ffÜ AfdJSX ¹fWX B³fûUZVf³f ¢¹ff WX`? B³fûUZVf³f dIYÀfe ¨feþ IYû A»f¦f °fSXeIZY ÀfZ IYSX³fZ IYf ³ff¸f WX`, dþÀfÀfZ EIY ¶fOÞXf Aa°fSX ´f`Qf WXû þfEÜ B°f³ff ¶fOÞXf Aa°fSX dIY AÀfa·fU ·fe Àfa·fU WXû³fZ þ`Àff WûÜ BÀfIYf ´fdSX¯ff¸f Àfû¨f ¹ff CX°´ffQ IZY °füSX ´fSX Àff¸f³fZ Af ÀfIY°ff WX`Ü A´f³fZ ¹fWfa B³fûUZVf³f IYe ´fSa´fSXf IYfRYe ´fbSXf³fe WX`Ü ª¹ffQf QcSX ³fWeÔ, AfþfQe IZY AfaQû»f³f IZY QüSX ¸fZa We QZJZa °fû ¸fWf°¸ff ¦ffa²fe BÀfIZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ CXQfWS¯f ³fþS Af°fZ W`ÔÜ CX³Wûa³fZ Aa¦fSZþ WbIcY¸f°f IZY dJ»ffRY ·ffS°fe¹fûa IYû »ff¸f¶faQ dIY¹ff, UWX ·fe AdWaÀfIY °fSXeIZY ÀfZÜ ¢¹ff ¹fW ´fWX»fZ IY·fe WbAf? Àf¶f IbYL AÀfa·fU Àff »f¦f SXWXf ±ff, »fZdIY³f C³Wûa³fZ Àfa·fU IYS dQJf¹ffÜ BÀfd»fE ¸f`Ô IYW°ff Wca dIY ¸fWf°¸ff ¦ffa²fe IYe AdWaÀfIY ÀU°faÂf°ff AfaQû»f³f B³fûUZVf³f IZY ¸ff´fQaO ´fS JSXf C°fS°ff W`Ü C³Wûa³fZ A»f¦f °fSW ÀfZ ¨feþZa IYe, EIY ¶fOÞf
Aa°fSX ´f`Qf dIY¹ff, B°f³ff ¶fOÞXf dIY AÀfa·fU ·fe Àfa·fU Wû ¦f¹ffÜ d³fÀÀfaQZW, B³fûUZVf³f IZY d»fE IbYL ¨feþZa ¨ffdWE, ´fS C³f ¨feþûa IYû À±ff³fe¹f À°fS ´fS °f`¹ffSX dIY¹ff þf ÀfIY°ff W`Ü ¹ff UZ ¨feþZa W¸f¸fZa W`a, W¸ffSXZ BQÊ-d¦fQÊ W`a, ¶fÀf QZJ³fZ IYf ³fþdS¹ff ¨ffdWXEÜ A¦fS ¸fWf°¸ff
49 ¦ffa²fe IZY ÀU°faÂf°ff AfaQû»f³f ´fSX dRYSX ÀfZ ¦füSX IYSXZa, °fû CX³fIZY Wd±f¹ffSX W¸fZa ¢¹ff þf³f ´fOÞ°fZ W`a? U`ÀfZ, Wd±f¹ffS ÀfZ dWaÀff IYf Af·ffÀf Wû°ff W`, BÀfd»fE ¹fW ÀfUf»f Wû ÀfIY°ff W` dIY C³Wûa³fZ ·ffS°f IYe AfþfQe IZY d»fE IYü³f-Àff SXfÀ°ff A´f³ff¹ff? W¸f Àf¶f þf³f°fZ W`a dIY UW SXfÀ°ff AdWaÀff AüS ÀUQZVfe IYf ±ffÜ ¹fW ¸fWf°¸ff ¦ffa²fe IYf ³fþdS¹ff We ±ff, dþÀfÀfZ ¹fW Àf¶f IbYL Wû ´ff¹ffÜ BaÀff³f ÀU·ffU ÀfZ We dþÄffÀfb ´fif¯fe W`, BÀfd»fE UW B³fûUZVf³f IYSX³fZ IYf AfdQ W`Ü »fZdIY³f ¹fW ·fe Àf¨f W` dIY BaÀff³f IYf ´fSa´fSXf¦f°f ¸f³f-d¸fþfþ BÀf SXfW ¸fZa ¶fOÞXe ¶ff²ffEa W`ÔÜ A¢ÀfS EZÀff Wû°ff W` dIY Af´fIYe Àfû¨f IZY Àff¸f³fZ IbYL ÀfUf»f ÀU°f: ¹ff dIYÀfe QcÀfSXZ IYe °fSRY ÀfZ CNXf dQE þf°fZ W`a, þ`ÀfZ¹fW °fû ¶fOÞXf þûdJ¸f IYf IYf¸f W`, Àfû¨fû dIY A¦fSX °fb¸f dURY»f Wû ¦fE °fû, AÀfa·fU IYf¸f W`, ´fW»fZ IY·fe ³fWeÔ WbAf, IbYL »fû¦fûa ³fZ ´fW»fZ ·fe BÀfIZY ¶ffSXZ ¸fZa Àfû¨ff ±ff, »fZdIY³f J`SX..., U¦f`SW-U¦f`SWÜ Af´fIZY ³fE Àfû¨f-dU¨ffS ¸fZa ¹fZ ÷YIYfUMXZa Af°fe We W`Ô BÀfd»fE W¸f B³f Àf¶f ÀfUf»fûa, dMX´´fd¯f¹fûa ÀfZ Qû-¨ffSX WûIYS dW¸¸f°f WfS ¶f`N°fZ W`a »fZdIY³f dþ³f¸fZa Àf¨f¸fb¨f IbYL IYS ¦fbþSX³fZ IYe dW¸¸f°f Wû°fe W`, UWX A´f³fZ IYf¸f AüS Àfû¨f ÀfZ B³fûUZVf³f IYS We QZ°ff W`Ü WS Àf¸f¹f ¸fZa EZÀfZ IYBÊ d¸fÀff»f Af´fIYû d¸f»f þfEa¦fZÜ þ¶f þ¸fVfZQþe MXfMXf ³fZ ÀMXe»f C°´ffQ³f IZY ¶ffSXZ ¸fZa Àfû¨ff ±ff, °fû Àf¶f C³fIYf ¸fþfIY CXOÞf°fZ ±fZÜ IYBÊ dUQZdVf¹fûa IYû »f¦f°ff ±ff dIY ¹fW dIYÀfe ·ffS°fe¹f IaY´f³fe IZY d»fE AÀfa·fU W` dIY UW ÀMXe»f CX°´ffQ³f IYSZ »fZdIY³f MXfMXf ³fZ ÀMXe»f IYf C°´ffQ³f dIY¹ff AüS Af¦fZ ¨f»fIYS Qbd³f¹ff IYû ·fe BÀfÀfZ RYf¹fQf WbAfÜ BÀfd»fE ¸f`a BÀf ´fS þûS Of»f°ff Wca dIY QZJ³fZ IYf ³fþdSX¹ff ¨ffdWEÜ B³fûUZVf³f IYSX³fZ Uf»fZ Àf¸fÀ¹ffAûa ¸fZa AUÀfSXûa IYû QZJ°fZ W`aÜ UZ QcSQVfeÊ, ÀfcøfQVfeÊ AüS Aa°fSXQVfeÊ Wû°fZ W`ÔÜ »fùf ´fS ²¹ff³f SJIYS UZ Af³fZ Uf»fZ ¶fOÞXZ ¶fQ»ffU IYe Jfd°fSX A´f³fZ dQ¸ff¦f IYû d³fUZVf IYS°fZ W`aÜ þWfa A³¹f IYû IbYL ³fWea dQJ°ff, UWfa ·fe UZ A´f³fZ d»fE AUÀfS °f»ffVf »fZ°fZ W`ÔÜ þ¶f ²fe÷Y·ffBÊ Aa¶ff³fe ³fZ EIY RYû³f IYfg»f IYe IYe¸f°f EIY ´fûÀMXIYfOÊ IZY ¶fSXf¶fS Àfû¨ff ±ff, °f¶f »fû¦fûa IYû »f¦ff dIY ¹fW ³fWeÔ Wû ÀfIY°ffÜ »fZdIY³f Afþ ¹fW WXû ¨fbIYf W`Ü ¹fWfa °fIY dIY CX³fIZY dU¨ffSX IZY IYfS¯f We RYû³f IZY ÃfZÂf ¸fZa
B³fûUZVf³f IYe SXfW ¸fZa EIY Àf¸fÀ¹ff ¶fiZ³f OÑZ³f IYe ·fe W`Ü WX¸ffSXe Wû³fWfS ´fid°f·ffEa A¨Le ´fPÞfBÊ, ÀfbdU²ffAûa AüS UZ°f³f IZY d»fE dUQZVf ´f»ff¹f³f IYS þf°fZ W`aÜ BÀfZ SXûIY³fZ IZY d»fE A´f³fZ ¹fWfa ·fe dUVUÀ°fSXe¹f Vf`Ãfd¯fIY ½¹fUÀ±ffEa AüS ÀfbdU²ffEa Wû³fe ¨ffdWEÜ
þ¸fVfZQþe MXfMXf
²fe÷Y·ffBÊ Aa¶ff³fe
IiYfad°f¹ffa WbBË, Afþ Àf¶fÀfZ IY¸f QSXûa ´fS RYû³f IYfg»f W`a, ÀfÀ°fZ ¸fû¶ffB»f RYû³f W`a, U¦f`SW-U¦f`SWÜ Afþ ·ffS°f IZY IYBÊ U`Äffd³fIY ÀfaÀ±ff³f À±ff³fe¹f Àf¸fbQf¹fûa IZY Àff±f d¸f»fIYS B³fûUZVf³f IZY ÃfZÂf ¸fZa IYf¸f IYS SWZ W`a, dþÀfZ QZJ³ff ÀfbJQ W`Ü ¸f`Ô³fZ A³fb·fU dIY¹ff dIY A´f³fZ B³fûUZVf³f IYû ÀfaSXdÃf°f SXJ³fZ IYe ·fe AfUV¹fIY°ff W`Ü IYfCaXdÀf»f RYfgS ÀffBadMXdRYIY EaO BaOÀMÑe¹f»f dSXÀf¨fÊ IZY ¸fWfd³fQZVfIY ´fQ ´fS SW³fZ IZY QüSXf³f ¸f`Ô³fZ BÀfd»fE ´fZMZaM IYe »fOÞfBÊ »fOÞe AüS IYBÊ ·ffS°fe¹f C°´ffQûa IYû ÀfaSXdÃf°f IYSXf³fZ IYf IYf¸f dIY¹ffÜ Af¦fZ ·fe BÀf °fSW IZY ´fi¹ffÀf Wû°fZ SW³fZ ¨ffdWEÜ þøYSXe ¹fW ·fe W` dIY BÀf ÃfZÂf IYû Ad²fIY ÀfZ Ad²fIY ´fiû°ÀffW³f d¸f»fZÜ ¸fZIY B³f BadOX¹ff ¸fbdW¸f BÀf¸fZa »ff·fIYfSXe Àffd¶f°f Wû¦ffÜ ·ffS°f IZY Àff¸f³fZ ¨fb³fü°fe ³f IZYU»f B³fûUZVf³f AüS þb³fc³f IYe W`, ¶fd»IY BÀf °fSRY ´fiû°ÀffW³f, ¸fQQ U Q¹ff
´fiQf³f IYS³fZ IYe ·fe W`Ü þ`ÀfZ-þ`ÀfZ Äff³f-dUÄff³f IZY ÃfZÂf ¸fZa W¸ffSXe Àf¸fÓf ¶fPÞ°fe þfE¦fe, U`ÀfZ-U`ÀfZ BÀf °fSRY ¶fPÞXfUf d¸f»fZ¦ffÜ dþ³f ÃfZÂfûa ¸fZa B³fûUZVf³f ³fWeÔ Wû SWZ W`a, UWfa ¹fbUfAûa IYû ´fiû°ÀffdW°f IYS³fZ IYf EIY °fSXeIYf CX³fIYe ´fQû³³fd°f ¹ff ´fbSÀIYfSX QZIYSX Àfa·fU dIY¹ff þf ÀfIY°ff W`Ü B³f¸fZa ¶fOÞXe-¶fOÞXe U`Äffd³fIY U ´fiüôûd¦fIY IaY´fd³f¹ffa, ¸fedOX¹ff AüSX ÀfSIYfSX IYe ÀfdIiY¹f ·fcd¸fIYf A´fZdÃf°f W`Ü B³fûUZVf³f IYe SXfW ¸fZa EIY Àf¸fÀ¹ff ¶fiZ³f OÑZ³f IYe ·fe W`Ü WX¸ffSXe Wû³fWfS ´fid°f·ffEa A¨Le ´fPÞXfBÊ, ÀfbdU²ffAûa AüS UZ°f³f IZY d»fE dUQZVf ´f»ff¹f³f IYS þf°fZ W`aÜ ¹fW ¨fb³fü°fe dQ³f-¶f-dQ³f ¦fWSXf°fe We þf SXWXe W`Ü BÀfZ SXûIY³fZ IZY d»fE A´f³fZ ¹fWfa ·fe dUVUÀ°fSXe¹f Vf`Ãfd¯fIY ½¹fUÀ±ffEa AüS ÀfbdU²ffEa Wû³fe ¨ffdWEÜ ¹fbUfAûa IZY ¸f³f ¸fZa ¹fW ²¹fZ¹f ·fe Wû dIY W¸fZa A´f³fZ QZVf IZY dUIYfÀf IZY d»fE IYf¸f IYS³ff W`Ü ¶fe°fZ U¿fûË ¸fZa Äff³f-dUÄff³f IYû ´fiüôûd¦fIYe AüSX ½¹ffUWfdSIY°ff ÀfZ þûOÞX³fZ ´fS IYfRYe IYf¸f WbAf W` »fZdIY³f BÀfIYf ¸f°f»f¶f ¹fW ³fWeÔ dIY W¸f Àfü ´fid°fVf°f °fIY ´fWba¨f ¦fE, ¶fd»IY A·fe ¸fe»fûa þf³ff W`Ü ¶fOÞXZ-¶fOÞXZ U`Äffd³fIY U °fIY³feIYe ÀfaÀ±ff³fûa IZY Aa°f¦fÊ°f dÀfðfa°f AüS ½¹fUWfSX IYû þûOÞXIYSX IYf¸f Wû³fZ ¨ffdWE AüS CX³fIZY CXQfWSX¯f AüS CX°´ffQ þ»Q ÀfZ þ»Q Af¸f þ³f°ff °fIY Àfb»f·f Wû þf³fZ ¨ffdWXEÜ BÀfe ¸fZa °fIY³feIY IYf ¶fOÞX´´f³f W`Ü n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
¸fedOX¹ff
50
¸fWXZVf ¸fû°fZUfSX ÀfeE¸fOXe, Àf¸fÈð þeU³f ´fdSXUfSX
Àfbd´fi¹ff IY¯fÀfZ ÀfeBÊXAû, ¶fe.AfBÊ.E»f
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
¸fedOX¹ff ýû²ffSXe °f»f½ffSX WX`Ü Af´f I`YÀfm CÀfIYf BÀ°fm¸ff»f IYSX°fm WX`Ô AüSX BÀfm »fmIYSX Af´fIYf ³fªfdSX¹ff ¢¹ff WX` ½fWX Àf¶fÀfm ª¹ffýf AWX¸f ¶ff°f WXû°fe WX`Ü BÀfIYf ÀfWXe AüSX ¦f»f°f ýû³fûÔ °fSXWX Àfm BÀ°fm¸ff»f dIY¹ff ªff ÀfIY°ff WX`, BÀfed»fE BÀfIZY ´feLXm IYe ¸fÔVff Àf¶fÀfm ª¹ffýf AWX¸f WX`Ü WX¸f ´fcSXm ýmVf ¸fmÔ Àf¸fÈdð »ff³fm IYf Àf´f³ff QZJ°fm WX`Ô AüSX BÀf Àf´f³fm IYû ÀffIYfSX IYSX³fm ¸fmÔ ¸fedOX¹ff Àf¶fÀfm AWX¸f Àffd¶f°f WXû ÀfIY°ff WX`Ü ªff³fIYfdSX¹fûÔ AüSX ¹fûªf³ffAûÔ IYû ýmVf IZY IYû³fm-IYû³fm °fIY ´fWXbÔ¨ff³fm ¸fmÔ ¸fedOX¹ff IYe AWX¸f ·fcd¸fIYf WX`Ü Afªf WXSX °fSXWX IYe J¶fSX AüSX ´fi¨ffSX IYfZ ¸fedOX¹ff IZY ªfdSXE ýmVf ·fSX ¸fmÔ ´fiÀffdSX°f dIY¹ff ªff°ff WX`Ü ¹fWXfÔ ªføYSXe ¹fWX WX` dIY Af´f A´f³fm dWX°f IYû Af¦fm SXJ°fm WX`Ô ¹ff ýmVfdWX°f IYû? ýmVf IYû dRYSX Àfm Àfû³fm IYe d¨fdOÞX¹ff ¶f³ff³ff WX` °fû ¦ffÔ½fûÔ AüSX dIYÀff³fûÔ ÀfdW°f ýmVf IZY WXSX §fSX IYû Àf¸fÈð ¶f³ff³ff WXû¦ff AüSX BÀf Àf´f³fm IYû §fSX-§fSX °fIY ´fWXbÔ¨ff³fm ¸fmÔ, BÀf Àf´f³fm IZY ÀffIYfSX WXû³fm IYf ·fSXûÀff ªf¦ff³fm ¸fmÔ ¸fedOX¹ff ¶fmWXý AWX¸f ·fcd¸fIYf Aýf IYSm¦ffÜ ¹fWXe ½fªfWX WX` dIY WX¸f³fm d´fiaMX ¸fedOX¹ff AüSX B»fm¢MÑXfgd³fIY ¸fedOX¹ff IZY Àff±f WXe dOXdªfMX»f ¸fedO¹ff IZY ÃfmÂf ¸fmÔ ·fe IYý¸f SXJfÜ ªfû ªff³fIYfdSX¹ffa ¸fWXe³fûÔ AüSX Àff»fûÔ °fIY Af¸f Afý¸fe IYû ³fWXeÔ d¸f»f°fe ½fû ªff³fIYfdSX¹ffÔ AüSX ¹fûªf³ffEÔ A¶f WX¸f dOdªfMX»f ¸fedOX¹ff IZY ¸ff²¹f¸f Àfm IbYLX ÀfZIZÔYO ¸fmÔ WXe ýmVf IZY IYû³fm-IYû³fm °fIY ·fmªf ÀfIY°fm WX`ÔÜ BXÀfIZY ªfdSXE J¶fSXmÔ »fû¦fûÔ °fIY °fbSaX°f ´fWbÔ¨ff ÀfIY°fm WX`Ô, »fû¦fûÔ IZY dý»f ¸fmÔ ¢¹ff W`, ªff³f ÀfIY°fm WX`ÔÜ IYV¸feSX Àfm »fmIYSX IY³¹ffIbY¸ffSXe °fIY ÀfÔ¨ffSX AüSX Àfc¨f³ff ´fiÀffSX¯f IYe QÈdá Àfm Afªf ´fcSXf ýmVf EIY dýJfBÊ ´fOÞX°ff WX` AüSX BÀfIYf ßfm¹f ¸fedOX¹ff IYû WXe ªff°ff WX`Ü
dOXdªfMX»f ¸fedOX¹ff IZY ÃûÂf ¸ûÔ ·fe IYQ¸f SXJ°fZ WXbE ¸fbÓfm A°fe½f Af³fÔý Wû SXWXf WX`Ü Vfb÷YAf°f ¸fmÔ WXe WX¸f³fm BX»fZ¢MÑfgd³fIY ¸fedOX¹ff, d´fiaMX ¸fedOX¹ff AüSX dOXdªfMX»f ¸fedOX¹ff BÔOXÀMÑXe ¸fmÔ IYý¸f SXJIYSX Àf¸ffªf dWX°f ¸fmÔ IbYLX Àff±fÊIY ´fWX»f IYSX³fm ´fSX d½f¨ffSX dIY¹ff ±ffÜ Afªf SXf¿MÑe¹f ´fMX»f ´fSX »ffB½f BÔdOX¹ff AüSX ¸fSXfNXe ¸ff³fb¿f IZY d»fE ¸fe ¸fSXfNXe ªf`Àfm ´fid°fdâ°f Me½fe ¨f`³f»Àf WX¸ffSXm ´fdSX½ffSX IYf dWXÀÀff WX`ÔÜ BÀfe °fSXWX ´fiªff°faÂf »ffBXU, ´fiªff d½f¨ffSXX, ¸fe ¸fSXfNXe AJ¶ffSX Af`SX k»ffB½f BÔdOX¹ffl ¸f`¦ªfe³f IZY ªfdSXE WX¸f d´fiaMX ¸fedOX¹ff ¸fmÔ ·fe Af ¨fbIZY WX`ÔÜ »ffB½f BÔdOX¹ff dOXdªfM»f IZY ªfdSXE ´fcSXm ýmVf ¸fmÔ Àf¸fÈdð IZY BÀf Àf´f³fm IYû ´fWXbÔ¨ff³fm IZY Àff±f-Àff±f WX¸f ¶fm¶ffIY, d³f¿´fÃf AüSX ÷Yd¨fIYSX J¶fSXûÔ IYû ´ffNXIYûÔ IZY Àf¸fÃf ´fiÀ°fb°f IYSZÔX¦fZÜ A¶f dOXdªfMX»f ¸fedOX¹ff IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ W¸f ¸fû¶ffB»f, BaMXSX³fZMX AüSX M`X¶f IZY ªfdSX¹fZ IbYLX WXe ÀfZIZÔYOX ¸fZÔ QZVf·fSX IZY ª¹ffQf ÀfZ ª¹ffQf »fû¦fûÔ °fIY A´f³fe ´fWba¨f ¶f³ff »fZÔ¦fZÜ Afªf W¸f ´fÂfIYfdSX°ff IZY EIY EmÀfm ýüSX Àfm ¦fbªfSX SXWXm WX`Ô ªfWXfÔ ¸fedOX¹ff ÀfÔÀ±ff³fûÔ IYe dªf¸¸fmýfSXe ¶fWXb°f ¶fPXÞ ¦fBÊ WX`Ü Afªf IYf ¸fedOX¹ff dÀfRÊ J¶fSXmÔ ´fWXbÔ¨ff³fm IYf ¸ff²¹f¸f ¸ffÂf ³fWXeÔ SXW ¦f¹ff WX` ¶fd»IY ½fWX »fû¦fûÔ ¸fmÔ EIY d½f¨ffS,X EIY Àfû¨f IYû ·fe ªf³¸f ým°ff WX`Ü Afªf ýmVf IYe ªf³f°ff ªff¦fÈ°f dýJfBÊ ´fOÞX°fe WX`Ü ½fWX A´f³fm ¸fbïûÔ AüSX ÀfSXûIYfSXûÔ IYû »fmIYSX ¶fWXb°f Àfªf¦f ·fe WXû ¦fBÊ W`Ü EmÀfm ¸fmÔ »fûIY°fÔÂf IZY ¨fü±fm À°fÔ·f ³fm ½ffIYBÊ Jbý IYe C´f¹fûd¦f°ff IYû Àffd¶f°f dIY¹ff WX`Ü WX¸ffSXf ¸fIYÀfý ªf³fÀfSXûIYfSXûÔ IYû ´fbSXªfûSX °fSXeIZY Àfm CNXf³ff WX`Ü Àff±f We A»f¦f-A»f¦f ÃfmÂfûÔ IZY d½fVfm¿fÄfûÔ AüSX ªff³fe ¸ff³fe WXdÀ°f¹fûÔ IYe SXf¹f BÀf¸fmÔ Vfb¸ffSX IYSXIZY BXÀf À°fa·f IYû d½fVUÀf³fe¹f ¶f³ff³ff ·fe W`Ü BÀf IiY¸f ¸fZÔ ªf³f°ff IZY dU¨ffS ÀfZ øY¶føY Wû³fZ ¸fZÔ ·fe A¶f WX¸ffSXf dOXdªfMX»f ¸ff²¹f¸f ¸fW°U´fc¯fÊ ·fcd¸fIYf d³f·ffE¦ffÜ
ww
51
d´fL»fZ AfNX Àff»fûÔ ÀfZ »ffBXU BaXdOX¹ff IYf ÀfRYSX ¨f»f SXWXf W`X AüSX Afªf ¹fZ QZVf IZY ´fid°fd¿NX°f ³¹fcªf ¨f`³f»f IZY øY´f ¸fZÔ À±ffd´f°f WXû ¨fbIYf W`XÜ QVfÊIYûÔ IZY ¶fe¨f »ffBXU BaXdOX¹ff ¶fZWX°fSXe³f ´fiû¦fifd¸fa¦f, AfIY¿fÊIY ´f`IZYdªfa¦f, ÀfMXeIY J¶fSXûÔ AüSX CX³fIZY ¶fZWX°fdSX³f dUãZ¿f¯f IZY d»fE ªff³ff ªff°ff W`XÜ
Satish K. Singh Group Editor-in-Chief
Rajendra Prasad Mishra Sr. Executive Producer Output Head
Charan Srivastava Head-Input
Indrajeet Rai Editor- Special Programming and Investigation
Amod Rai Political Editor
Xw[Z`m^a H r OmZH mar aµâVma go nhx±MmZo H r [µOå_oXmar
Dish TV #564
www.liveindia.tv
Airtel #267
Videocon D2H #313
Big TV DEN, Mumbai #426 #307
Hathway #211
SITI Cable #315
IN Cable #377
www.facebook.com/liveindia.news
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
52 ¸fWXfSXf¿MXÑ ÀfdWX°f QZVf ·fSX IZY ¸fSXfNXe ¸ff¯fb¿f IYe ´fWX»feÔ ´fÀfaQ W`X ¸fe ¸fSXfNXe ¨f`³f»fÜ ²ffSXQfSX J¶fSXûÔ, ¶fZWX°fSXe³f ´fiÀ°fbd°f IZY A»ffUf ¸fSXfNXe ´fÂfIYfdSX°ff IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞZX ¨fZWXSZX BÀf ¨f`³f»f IYû ·feOÞX ¸fZÔ A»f¦f JOXÞf IYSX°fZ W`ÔXÜ QVfÊIYûÔ ³fZ ·fe ¨f`³f»f IYû ªf¶fSXQÀ°f ´¹ffSX dQ¹ff W`X Af`SX ¸fe ¸fSXfNXe »fûIYd´fi¹f°ff IZY °f¸ff¸f ´f`¸ff³fûÔ ´fSX »f¦ff°ffSX A½U»f ¶f³ff WbXAf W`XÜ
Nikhil Wagle Media Consultant
Bharat Kumar Raut Media Consultant
Kumar ketkar Media Consultant
Tulsidas Bhoite Managing Editor
Ravi Ambekar Editor-in-Chief
AMwH doY... AMwH emoY... www.mimarathi.tv
Advertise With Us: salesmumbai@mimarathi.tv
Contact Us: +91 22 61709701 ‘r ‘amR>r Imcrc g¨gmYmZm§da CnbãY Amho Dish TV #877 »ffBXU
Airtel Videocon D2H #556 BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015 #759
TATA sky #790
Big TV #903
DEN, Mumbai #816
Hathway #527
SITI Cable #764
IN Cable #559
53
fbd°f e Af W`XÜ
Cable 559
AJÞ¶ffSX ªfû AfQ°f ¶f³f ªffE
ªf³fUSXe 2013 ÀfZ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ffdÀfIY ´fdÂfIYf IYf d³f¹fd¸f°f ´fiIYfVf³f WXû SXWXf W`XÜ ¹fWX Àf¸ff¨ffSX X dU¨ffSX IYe EIY ´fi¸fbJ ´fdÂfIYf IZY øY´f ¸fZÔ À±ffd´f°f WXû ¨fbIYe W`XÜ ªfc³f 2014 ÀfZ ´fiªff°faÂf »ffBXU ³ff¸fIY Q`d³fIY AJ¶ffSX IZY SXf¿MÑe¹f ÀfaÀIYSX¯f IYf d³f¹fd¸f°f ´fiIYfVf³f WXû SXWXf W`XÜ Jûªf´fSXIY SX´fMûÔ IYf ´fiIYfVf³f BXÀf AJ¶ffSX IYe ´fi¸fbJ dUVû¿f°ff W`X Ü
Vimal Jha Deputy Editor
Ras Bihari Bureau Chief
Rakesh Thapliyal Sports Editor
Anoop Jha Dy. News Editor
Jagwant Kumar Circulation Head
Amit Kumar Gaur Graphics Head
Dr. Praveen tiwari Editor-in-Chief
Toll Free No- 18002090701 ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
54
dWX³Qe AJ¶ffSXûÔ AüSX ³¹fcªf ´fdÂfIYfAûÔ ¸fZÔ ªf¦fWX ¶f³ff³fZ IZY ¶ffQ A¶f Àf¸fcWX ¸fe ¸fSXfNXe AJ¶ffSX IZY ªfdSX¹fZ ¸fSXfNXe ´ffNXIYûÔ ¸fZÔ A´f³fe ªf¦fWX ¶f³ff³fZ ªff SXWXf W`Ü ¸fb¸¶fBÊX ÀfaÀIYSX¯f IZY Àff±f AJ¶ffSX IYe VfbøYAf°f IYe ªff SXWXe W`Ü ·fdU¿¹f ¸fZÔ ¸fWXfSXf¿MXÑ IZY Àf·fe ¸fWX°U´fc¯fÊ VfWXSXûÔ IZY Àff±f BXÀfIZY SXf¿MXÑe¹f ÀfaÀIYSX¯f IYû ·fe ´ffNXIYûÔ IZY Àf¸fÃf SXJf ªffE¦ffÜX
Aadarsh Mishra Business Head.
&& gwdU© g§Yr &&
&& gwdU© g§Yr &&
\ º EH m {_ñS>H m°b_Ü`o Xa_hm bmImo én`o H$_{dÊ`mMr gwdU©g§Yr... BÝewaÝg, Zm°Z~±qH$J, _ëQrboìhc _mH}$qQ>J_Ü`o H$m_ H$aUmè`m AZw^dr ì`º tZm àmYmÝ`. 77740 83981 / 77740 11011 93257 52301
AMwH doY... AMwH emoY...
www.mimarathi.tv
Advertise With Us: salesmumbai@mimarathi.tv
Contact Us: +91 22 61709701 ‘r ‘amR>r Imcrc g¨gmYmZm§da CnbãY Amho Dish TV #877
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
Pradeep Mhapsekar Art Director
Suresh Bhatewara Delhi Bureau Chief
Vijay Chormare Resident Editor (Mumbai)
Zì`m {j{VOmH So !!
Mukesh Machkar Editor && gwdU© g§Yr &&
Mandar Joshi Feature Editor
Airtel #556
Videocon D2H #759
TATA sky #790
Big TV #903
DEN, Mumbai #816
Hathway #527
SITI Cable #764
IN Cable #559
g_¥Ó na§naoMr dmQ Mmc...
55 BaMXSX³fZMX AüSX °fIY³feIY IZY °fZþe ÀfZ WXû°fZ ´fiÀffSX ³fZ ¸fedOX¹ff IZY IYBÊ Af¹ff¸f À±ffd´f°f dIYE WX`aÜ dUVfZ¿f °füSX ´fSX UZ¶f ¸fedOX¹ff IYf Qf¹fSXf AüSX ½¹ff´fIY WXbAf WX`Ü A¶f WXSX dIYÀfe IZY WXf±f ¸fZa BaMXSX³fZMX WX` AüSX ÕXû¦fûa IZY ´ffÀf J¶fSXûa IZY dÕXE ´f³³fZ ´fÕXMX³fZ IYf UöY IY¸f ´fOÞX SXWXf WX`Ü EZÀfZ ¸fZa ´ffNXIY À¸ffMXRYÊû³f, MX`¶f AüSX ³fûMX IZY þdSXE dIYÀfe UZ¶fÀffBMX ´fSX ³fþSX OXfÕX³ff ª¹ffQf AfÀff³f Àf¸fÓf°fZ WX`aÜ 2012 IZY ¸fbIYf¶fÕXZ 2013 ¸fZa ·ffSX°fe¹f ³¹fcþ UZ¶fÀffBMXÐÀf ´fSX J¶fSXZa ´fPÞX³fZ UfÕXZ 33 RYeÀfQe ¶fPÞXZÜ
Geetashree Editor Website (Hindi)
Alok Kumar Editor Website (English)
Maruti Pandey Editor (Mobile)
Basant jha Managing Editor, Digital Operations & Regional Channels
!!
r ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
£û»f ªf¦f°f
56
MXeUe ´fSX Àfd¨f³f IYf E¢Àf´fMÊX ¶»ffÀMX
SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f »fZJIY ´fdSX¨f¹f- 24 U¿fÊ ÀfZ QZVf-dUQZVf ¸fZÔ JZ»fûÔ IYe dSX´fûdMËX¦f IZY Àff±f SZXdOX¹fû AüSX MXeUe ¨f`³f»fûÔ ´fSX ¶f°füSX E¢Àf´fMÊX ÀfdIiY¹fXÜ kdWaXQbÀ°ff³fl IZY JZ»f dU·ff¦f IZY ´fi¸fbJ SXW ¨fbIZY W`ÔX AüS AfªfIY»f k´fiªff°faÂf »ffBXUl AJ¶ffSX AüSX k»ffBXU BaXdOX¹ffl ¸f`¦fªfe³f IZY JZ»f Àfa´ffQIY W`ÔXÜ
dIiYIZYMXSXûÔ IZY kE¢Àf´fMÊ IY¸fZÔMÐÀfl ¶fWb¸fc»¹f Wû°fZ W`ÔX AüS ªf¶f ¹fZ ¦fZÔQ¶ffªfûÔ, ¶f»»fZ¶ffªfûÔ, RYe»OXSXûÔ AüSX IY~f³fûÔ IYe JfdÀf¹f°fûÔ AüSX IY¸fªfûdSX¹fûÔ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ ¶ffSXeIYe AüSX dUÀ°ffSX ÀfZ ¶f°ff°fZ W`ÔX °fû CÀfÀfZ ªfWfa CX·fS°fZ dIiYIZYMXSXûÔ IYû RYf¹fQf Wû°ff W`X UWeÔ Af¸f dIiYIZYM ´fiZd¸f¹fûÔ IYf Äff³f ·fe ¶fPÞ°ff W`XÜ ¹fWe UªfWX W` dIY dIiYIZYMXSXûÔ IYû A´f³fZ Àff±f ªfûOXÞ³fZ IYe MXeUe ¨f`³f»fûÔ ¸ûÔ WûOÞX »f¦fe SXW°fe W`XÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
EZÀff ´fWX»fe ¶ffSX W`X ªf¶f ¸f`Ô BXÀf °fSXWX IYXf IYXfZBÊX IYXf¹fÊIiY¸f IYXSX SXWXf WcXaÜ ¹fWX ¸fZSZX d»fE d¶f»IbY»f ³f¹ff A³fb·fU Àffd¶f°f WXfZ¦ffÜ Àf¶fÀfZ JfÀf ¶ff°f ¹fWX W`X dIYX ¸fbÓfZ ¹fbUf dJ»ffdOXÞ¹ffZÔ Af`SX ´fid°f·ffAfZÔ IZY Àff±f A´f³fZ LWX dUVU IYX´f IZY A³fb·fUfZÔ IYXfZ ÀffÓff IYXSX³fZ IYXf ¸ff`IYXf d¸f»fZX¦ffÜ - Àfd¨f³f °fZÔQb»fIYSX, ´fcUÊ ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX IY~f³f Àfd¨f³f °fZÔQb»fIYS BX³f dQ³fûÔ MZX»fedUªf³f ¨f`³f»f ´fSX dIiYIZYMX dUVU IY´f ¸fZÔ JZ»f SXWe MXe¸fûÔ AüSX dJ»ffdOÞX¹fûÔ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ A´f³fZ dU¨ffSX ½¹f¢°f IYS°fZ WbE AfIY¿fʯf IYf IZaYýi ¶f³fZ WbE W`ÔXÜ dIiYIZYM ÀfZ Àfa³¹ffÀf IZY ¶ffQ dIiYIZYMXSXûÔ IYe SZXdOX¹fû AüSX MXeUe ´fS kE¢Àf´fMÊX IY¸fZÔMlX IYSX³fZ IYe ´fSaX´fSXf ¶fWb°f ´fbSXf³fe W`XÜ 1936 ¸fZÔ ·ffSX°f IZY d»fE °fe³f MZXÀMX ¸f`¨f JZ»f ¨fbIZY ¸fWfSXfªf AfgRY dUªf¹f³f¦fS¸fX dUªf¹f Af³faQ kdUªªfel ¶f°füSX dIiYIZYMSX Àfa³¹ffÀf »fZ³fZ IZY ¶ffQ SZdOX¹fû ´fS dIiYIZYMX ¸f`¨fûÔ IYe IY¸fZÔMÑe IYS°fZ ±û »fZdIY³f ·ffSX°fe¹f dIiYIZYM IZY ´fWX»fZ Àf¶fÀfZ dUUfQfÀ´fQ ÀfZd»f¶fiZMXe E¢Àf´fMÊX IY¸fZÔMZMXSX °fû »ff»ff A¸fS³ff±f We ±ûÜ CX³fIZYY kE¢Àf´fMÊX IY¸fZÔMÐÀflX SZXdOX¹fû AüSX MXeUe ´fSX dIiYIZYMX IY¸fZÔMXÑe IZY QüSXf³f JfÀfZ ¨fd¨fÊ°f Wû°fZ ±ûÜ CX³fIZY ¶ffQ Àfb³fe»f ¦ffUÀIYSX We ±û dªf³fIZY MeUe ´fSX kE¢Àf´fMXÊ IY¸fZÔMXÐÀfl IYf »fûWf dIiYIZYMX ªf¦f°f ¸fZÔ ¸ff³ff ¦f¹ffÜ EIY A³¹f ´fcUÊ MZXÀM dIiYIZYMXSX ³fUªfû°f ÎÀfW dÀfðXc ³fZ Aa¦fiZªfe AüSX dWaXQe ¸fZÔ ¸fbWfUSXûÔ ÀfZ »f¶fSZªf »f¨LZXQfSX AaQfªf ÀfZ A´f³fe A»f¦f ´fWX¨ff³f ¶f³ffBXÊÜ d´fL»fZ »f¦f·f¦f Qû QVfIY ÀfZ ¹fWX ´fcUÊ dIiYIZYMXSXûÔ IYf Àfa³¹ffÀf IZY ¶ffQ IYf kSXûªf¦ffSXl AüS R`YVf³f Àff ¶f³f ¦f¹ff W`Ü UZ dIYÀfe ¨f`³f»f ´fSX E¢Àf´fMÊX ¹ff IY¸fZÔMZXMXSX IYe ·fcd¸fIYf ¸fZÔ dQJfBÊX QZ³fZ »f¦fZ W`ÔXÜ EIY dJ»ffOÞe IZY
°füSX ´fSX IYXSXfZOXÞfZÔ dQ»ffZÔ ´fSX SXfªf IYXSX³fZ Uf»fZX kdIiYIZYMX IZY ·f¦fUf³fl Àfd¨f³f °fZÔQb»fIYSX IZY EIY ¨f`³f»f ÀfZ IYSXfSX ´fSX EIY A³¹f ¨f`³f»f ´fSX ¶f`NX³fZ Uf»fZ ´fcUÊ MZXÀMX dIiYIZYMXSX IYe ¸fZSZX Àff±f ¶ff°f¨fe°f ¸fZÔ IYe ¦fBÊX ¹fWX dMX´´f¯fe ¦füSX IYSX³fZ »ff¹fIY W`X, kÀfd¨f³f IYf ¶f`ÔIY ¶f`»fZÔÀf °fû dSXMXf¹fSX¸fZÔMX IZY ¶ffQ ·fe °fZªfe ÀfZ ¶fPÞX SWf W`XÜ dUVU IY´f ¸fZÔ kE¢Àf´fMÊX IY¸fZÔMÐÀflX QZ³fZ IZY d»fE CXÀfZ ´ffa¨f IYSXfZOÞX ÷Y´f¹fZ d¸f»f SXWZX W`ÔXÜl ¸fZSZX ¹fWX IYWX³fZ ´fSX dIY A¶f dUVU IY´f IZY QüSXf³f QcÀfSZX ¨f`³f»fûÔ IYû »fû¦f Vff¹fQ IY¸f QZ£ûÔ ¢¹fûÔdIY ª¹ffQf°fSX Àfd¨f³f IZY AfIY»f³f IYû WXe Àfb³f³ff ¨ffWZÔX¦fZÜ CXÀf ´fcUÊ dIiYIZYMXSX ³fZ IYWXf, kASZX ³fWXeÔ, WX¸fZÔ ·fe »fû¦f QZJZÔ¦fZ AüSX Àfb³fZÔ¦fZ ¢¹fûÔdIY Àfd¨f³f IYf ¹fWX IYSXfSX dUVU IY´f ¸fZÔ IbYLX ¸f`¨fûÔ IZY d»fE We W`XÜ Wû ÀfIY°ff W`X dIY UW ·ffS°fe¹f MXe¸f IZY ¸f`¨fûÔ ¸fZÔ We ³fªfS AfEaÜl Àfd¨f³f ´fcSZX dUVU IYX´f IZY Qf`SXf³f Àf¸ff¨ffSX ¨f`³f»f kAfªf °fIYlX Af`SX kWZO»ffBaÀf MbXOZXl IZY Àff±f ªfbOXÞZ SXWZXa¦fZÜ ¹fWe ³fWeÔ MXe¸f BaXdO¹ff ÀfZ ¶ffWSX dUSZÔQSX ÀfWUf¦f 92.7 d¶f¦f ERYE¸f SZXdOX¹fû ´fS A´f³fZ E¢Àf´fMÊX IY¸fZÔMÐXÀf QZÔ¦fZÜ BX³fIZY Ad°fdSX¢°f ³f ªff³fZ dIY°f³fZ ´fcUÊ MZXÀM AüS S¯fªfe dIiYIZYMXSX SXf¿MXÑe¹f AüSX ÃûÂfe¹f ¨f`³f»fûÔ ´fSX E¢Àf´fMÊX IZY øY´f ¸fZÔ dQJfBÊX QZÔ¦fZÜ EIY dQ»f¨fÀ´f ¶ff°f ¹fWX W`X dIY IYBÊX dIiYIZYMXSX °fû
57 dÀfðcX dªfÀf IbYÀfeÊ ´fS ¶f`NX°fZ ±û, CXÀfIYe ÀfeM IZY ³fe¨fZ EIY SXdªfÀMXSX SXJ°fZ ±û AüSX Vfû ÀfZ ´fW»fZ ¹ff ¶fiZIY ¸fZÔ CXÀfZ Jû»fIYSX ´fPÞX³fZ »f¦f ªff°fZ ±ûÜ CÀf¸fZÔ ¸fbWfUSZX d»fJZ SXWX°fZ ±ûÜ MXeUe ¹ff SZXdOX¹fû ´fSX Vfû IZY d»fE ·fe IYfRYe °f`¹ffSXe IYSIZY Af°fZ W`ÔX AüSX IbYLX U`ÀfZ We Af²fe-A²fcSXe ªff³fIYfSXe IZY Àff±f ´fWbaX¨f ªff°fZ W`ÔXÜ EIY dQ³f SZXdOX¹fû ¸fZÔ »ffgOÐXÀfÊ ¸fZa ·ffSX°f-Ba¦»f`ÔOX MZXÀMX ¸f`¨f IYe IY¸fZÔMÑe IZY QüSXf³f QZVf IZY d»fE ¶f°füSX °fZªf ¦fZÔQ¶ffªf EIY MZXÀMX JZ»fZ dIiYIZYMXSX ³fZ ªf¶f ¸f`¨f VfbøY WXû³fZ IZY 15-20 d¸f³fMX ¶ffQ ¸fbÓfÀfZ ´fcLXf, k¹fWX MZXÀMX ¸f`¨f IYWfa Wû SWf W`X?l °fû ¸f`Ô Qa¦f SXWX ¦f¹ffÜ BXÀfIYe UªfWX ¹fWX ±fe dIY d´fL»fZ IYBXÊ dQ³fûÔ ÀfZ ¸fedOX¹ff ¸fZÔ »ffgOÐXÀfÊ MZXÀMX IYû »fZIYSX JfÀff WXû-WX»»ff ¸f¨ff ±ffÜ ¹fWe ³fWeÔ dUVU IY´f 2015 VfbøY WXû³fZ ÀfZ Qû dQ³f ´fWX»fZ EIY ¨ü³f»f IZY MXeUe Vfû ÀfZ ¨faQ d¸f³fMX ´fcUÊ QZVf IZY ªff³fZ-¸ff³fZ MZXÀMX dÀ´f³fSX ³fZ ¸fbÓfÀfZ ´fcLXf, k¹fWX ¶f°ffAû, dUVU IY´f IYf RYfg¸fZÊMX ¢¹ff W`X? MXe¸fZÔ I`YÀfZ ¢UfMÊXSX RYfB³f»f IZY d»fE ¢Ufd»fRYfBÊ IYSZÔX¦feÜl ¹fZ CXQfWS¯f ¹fW ªf°ff³fZ IZY d»fE ³fWXeÔ W`ÔX dIY ´fcUÊ dIiYIZYMXSX ª¹ffQf ªff³fIYfSXe ³fWXeÔ SXJ°fZ W`a ¶fd»IY BÀfd»fE dQE ¦fE W`ÔX dIY Àfd¨f³f °fZÔQb»fIYSX IZY ¶ffSZX ¸fZÔ ¨f`³f»f ¸fZÔ IYf¸f IYSX³fZ Uf»fûÔ IYf IYWX³ff W`X dIY kUZ B°f³fe ¶ffSXeIY ªff³fIYfSXe ªfbMXf°fZ W`ÔX dIY CX³fÀfZ WX¸fZÔ We ÀfeJ³fZ IYû d¸f»f SXWXf W`X dIY I`YÀfZ ´fSXRZY¢MX °f`¹ffSXe IYe ªff°fe W`XÜl EIY ¨f`³f»f ¸fZÔ U¿fûË ´fWX»fZ ³fUªfû°f dÀfaWX dÀfðcX dIiYIZYM ÀfZ ªfbOÞZX ¸fbQÐQûÔ ´fSX EIY IYf¹fÊIiY¸f ¸fZÔ dVfSIY°f IYS°fZ ±ûÜ BXÀf¸fZÔ ÀMcdOX¹fû ¸fZÔ Af¸f ªf³f°ff ·fe Wû°fe ±feÜ dÀfðcX dªfÀf IbYÀfeÊ ´fS ¶f`NX°fZ ±û, CXÀfIYe ÀfeM IZY ³fe¨fZ EIY SXdªfÀMXSX SXJ°fZ ±û
AüSX Vfû ÀfZ ´fW»fZ ¹ff ¶fiZIY ¸fZÔ CXÀfZ Jû»fIYSX ´fPÞX³fZ »f¦f ªff°fZ ±ûÜ CÀf¸fZÔ ¸fbWfUSZX d»fJZ SXWX°fZ ±ûÜ EIY dQ³f ªf`ÀfZ We ¶fiZIY ¸fZÔ dÀfðcX ³fZ SXdªfÀMXSX Jû»ff °fû EIY ¹fbUf QVfÊIY ³fZ d¨f»»ffIYS IYWf, kdÀfðcX ªfe ³fIY»f ¸ffSX SXWZX WXûÜl BXÀf ´fSX dÀfðcX ³fZ SXdªfÀMXSX WUf ¸fZÔ »fWSXfIYSX °f´ffIY ÀfZ IYWf, k¶f¨¨fZ BÀfZ QZJ »fZ, BXÀf¸fZÔ Aa¦fiZªfe ¸fZÔ d»fJf WbAf W`X AüSX ¹fW IYf¹fÊIiY¸f dWaXQe IYf W`XÜl dÀfðcX ³fZ Aa¦fiZªfe IZY Àff±fÀff±f dWaXQe ·ff¿ff ¸fZÔ ·fe ´fcSXe ´fIYOÞX IZY Àff±f IY¸fZÔMXÑe IYe W`XÜ EIY ¶ffSX ¸fZSZX Àff±f ¶ff°f¨fe°f ¸fZÔ dÀfðcX ³fZ IYWf ±ff, kXdWXaQe dQ»f IYe AüS Aa¦fiZªfe dQ¸ff¦f IYe ·ff¿ff W`XÜ ¸f`Ô IY´fOÞZX AüSX ªfc°fZ ·f»fZ We dUQZVfe ´fWX³f°ff WcaX ´fSX ¸fZSXf dQ»f dWXaQbÀ°ff³fe W`XÜ ¸f`Ô °fû ¹fWe IYWcaX¦ff dIY dWaXQe ¶fû»fû AüSX dWaQe Àfb³fûÜ dWaQe ¸fZÔ IY¸fZÔMXÑe Wû³fZ ÀfZ ª¹ffQf ¶fOÞe Àfa£¹ff ¸fZÔ »fû¦f dIiYIZYMX ´fiÀffS¯f IYf »fb°RY CNf°fZ W`ÔXÜl ¢¹ff Af´f³fZ dWaQe IYû ¶f°füS dU¿f¹f ÀIcY»f ¸fZÔ ´fPÞf W`X? ¸fZSXf ¹fW ÀfUf»f Àfb³fIYSX dÀfðc W`XSXf³f °fû WbXE We, Àff±f ¸fZÔ ±fûOÞf CJOÞ ·fe ¦fE ±ûÜ »fZdIY³f ¸fZSZX ¹fWX Àf¸fÓff³fZ ´fSX dIY ¸fbÓfZ Af´fIZY dWaXQe Äff³f ´fS IYûBÊ ÀfaQZWX ³fWeÔ W`XÜ ¸fZSXe dªfÄffÀff ¶fÀf B°f³fe We W`X dIY ´faªff¶f ¸fZÔ Vff¹fQ Af´f³fZ dWXaQe IZY ¶fªff¹f ´faªff¶fe ¹ff CXQcÊ ´fPÞXe WXûÜ BXÀf ´fSX dÀfðc ³fZ ÀfWXªf WXû°fZ WbXE IYWXf, k¸fZSZX d´f°ff IYf AfQZVf Wû°ff ±ff dIY WSX SXûªf QcSXQVfʳf ´fSX dWaXQe AüSX Aa¦fiZªfe IZY Àf¸ff¨ffSX ªføYSX Àfb³f³fZ W`ÔX AüSX dWaXQe AüS Aa¦fiZªfe IYf AJ¶ffSX ªføYSX
´fPÞX³ff W`XÜ ¸f`Ô ³f ¨ffWX°fZ WbXE ·fe QcSXQVfʳf ´fSX dWaXQe AüSX Aa¦fiZªfe IZY Àf¸ff¨ffSX ¶fb»fZdMX³f Àfb³f°ff ±ff AüSX CXÀf Àf¸f¹f IZY ¸fVfWcXSX Àf¸ff¨ffSX Uf¨fIYûÔ (Aa¦fiZªfe ¸fZÔ °fZªfZVUSX dÀfaWX AüSX dWaXQe ¸fZÔ Àf»f¸ff Àfb»°ff³f) IZY ¨fZWXSZX QZJ-QZJIYSX ´fIY ¨fbIYf ±ffÜ ¸fZSZX dWaXQe ¸fZÔ ³fa¶fSX ·fe A¨LZX Af°fZ ±ûÜl IY¸fZÔMZXMXS IZY øY´f ¸fZÔX A´f³fe ²ffIY ªf¸ff³fZ Uf»fZ dÀfðc IZY ¶ffSZX ¸fZÔ WXSX·fªf³f ÎÀfWX IYe ¹fWX dMX´´f¯fe ¦füSX IYSX³fZ »ff¹fIY W`X dIY kVûSXe ´fifªfe Àf¶fIbYLX ´fPÞX ¦fE AüSX ¶ffIYe dIiYIZYMXSXûÔ IZY d»fE BX³WûÔ³fZ IbYLX ³fWeÔ LûOÞfÜl U`ÀfZ, ¸f`Ô³fZ dIiYIZYMXSXûÔ IYf IYd±f°f dWaXQe ´fiZ¸f U¢°f IYe ªføYS°f IZY dWÀff¶f ÀfZ ´f`Qf Wû°fZ WbE QZJf W`XÜ IbYLX Àff»f ´fWX»fZ °fIY A¦fSX IYûBÊX dIiYIZYMX IYe ´fiZÀf IYfaRiZYÀf ¹ff IYf¹fÊIiY¸f ¸fZÔ dWaXQe ¸fZÔ dIiYIZYMXSXûÔ ÀfZ ÀfUf»f ´fcLX°ff ±ff °fû UZ °f´ffIY ÀfZ IYWX QZ°fZ ±û dIY k¸f`a Af´fIYe ¶ff°f Àf¸fÓf ³fWXeÔ ´ff¹ffÜl »fZdIY³f A¶f UWXe dIiYIZYMXSX MZX»fedUªf³f ´fSX dWaXQe ¸fZÔ IY¸fZÔMXÑe IYS°fZ WbE AüSX ¨f`³f»fûÔ ¸fZÔ dWaXQe ¸fZÔ A´f³fZ dU¨ffSX ½¹f¢°f IYS°fZ WbE d¸f»f°fZ W`ÔXÜ »f¦f·f¦f EIY QVfIY ´fcUÊ EIY ¨f`³f»f ³fZ SXfWb»f ýidUOÞX IZY Àff±f A³fb¶fa²f dIY¹ff ±ff AüSX MZXÀMX ¸f`¨fûÔ ¸fZÔ dQ³f IYf JZ»f J°¸f Wû³fZ IZY ¶ffQ ýidUOÞX IYû dWaXQe ¸fZÔ ÀfUf»fûÔ IZY ªfUf¶f QZ³fZ Wû°fZ ±ûÜ °f¶f ýidUOÞX Jb»fIYSX dWaQe ³fWeÔ ¶fû»f ´ff°fZ ±ûÜ EIY dQ³f ¸f`Ô³fZ QZJf dIY CXÀf ¨f`³f»f IYe I`Y¸fSXf MXe¸f ýidUOXÞ IZY Àff±f ¶ff°f¨fe°f IZY d»fE ¸fedOX¹ff ÀfZÔMXSX IZY EIY IYû³fZ ¸fZÔ °f`¹ffS ±fe AüSX ýidUOÞX ÀfedPÞX¹fûÔ IZY ³fe¨fZ IZY LXûMZX ÀfZ dWXÀÀfZ ¸fZÔ Àf¶fIYe ³fªfSXûÔ ÀfZ ¶f¨fIYSX dWaQe ¶fû»f³fZ IYf A·¹ffÀf IYS³fZ ¸fZÔ ªfbMZX ±ûÜ ýidUOÞ AüSX UeUeEÀf »føf¯f ³fZ dSMXf¹fSX¸fZÔMX IZY ¶ffQ ªf¶f IY¸fZÔMÑe VfbøY IYe °fû UZ Vfb÷YAf°f ¸fZÔ ª¹ffQf ÀfWªf ³fWeÔ ±û »fZdIY³f kE¢Àf´fMÊ IY¸fZÔMÐXÀfl QZ°fZ WbE A¶f UZ IYfRYe ´fi·ffUVff»fe dQJfBXÊ QZ°fZ W`ÔXÜ BXÀf¸fZÔ Qû SXf¹f ³fWeÔ dIY dIiYIZYMXSXûÔ IZY kE¢Àf´fMÊ IY¸fZÔMÐÀfl ¶fWb¸fc»¹f Wû°fZ W`ÔX AüS ªf¶f ¹fZ ¦fZÔQ¶ffªfûÔ, ¶f»»fZ¶ffªfûÔ, RYe»OXSXûÔ AüSX IY~f³fûÔ IYe JfdÀf¹f°fûÔ AüSX IY¸fªfûdSX¹fûÔ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ ¶ffSXeIYe AüSX dUÀ°ffSX ÀfZ ¶f°ff°fZ W`ÔX °fû CÀfÀfZ ªfWfa CX·fS°fZ dIiYIZYMXSXûÔ IYû RYf¹fQf Wû°ff W`X UWeÔ Af¸f dIiYIZYM ´fiZd¸f¹fûÔ IYf Äff³f ·fe ¶fPÞ°ff W`XÜ ¹fWe UªfWX W` dIY dIiYIZYMXSXûÔ IYû A´f³fZ Àff±f ªfûOXÞ³fZ IYe MXeUe ¨f`³f»fûÔ ¸fZa WûOÞX »f¦fe SXW°fe W`XÜ dUVU IY´f IZY QüSXf³f ³f IZYU»f QZVfe ¶fd»IY dUQZVfe dIiYIZYMXSX ·fe ·ffS°fe¹f MXeUe ¸fZÔ Jc¶f ²fc¸f ¸f¨ff SXWZX W`ÔXÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
dUVU IY´f
58
dJ°ff¶f ¶f¨ff³ff W`X °fû dIYÀfe IYû ¶f³f³ff WXû¦ff k¹fbUSXfªfl »fZJIY ´fdSX¨f¹f
dUSZÔXýSX ÀfWXUf¦f
MZXÀMX
104
dUIZYMX
CX¸fi
AfBXÊÀfeÀfe U»OÊX BX»fZU³f AüSX E¸fÀfeÀfe MXe¸f ÀfZ JZ»f ¨fbIZY W`ÔX
WX¸f ¶f©fûÔ IYû BaOXûSX AüSX AfCXMXOXûSX JZ»fûÔ IYe ÀfbdU²ffEa QZ°fZ W`ÔXÜ ¶f¨¨fûÔ IZY d»fE CX©f À°fSX IYe ÀfbdU²ffEa MZXd³fÀf, ¶f`OXd¸faMX³f, °f`SXfIYe, §fbOÞXÀfUfSXe, ¶ffÀIZYMX¶ffg»f, MZX¶f»f MZXd³fÀf, À¢UfgVf, E±f»fZdMX¢Àf AüSX RbYMX¶ffg»f IZY JZ»f ¸fZÔ CX´f»f¶²f W`ÔXÜ EIY d¸f³fe ¦fû»RY IYûÀfÊ ·fe W`XÜ JZ»fûÔ ÀfZ W¸ffSXf ÀM`Xd¸f³ff AüS °ffIY°f ¶fPÞ°fe W`XÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
SX³f
U³fOZX
2011 IYe dUVU IY´f dUªfZ°ff ·ffSX°fe¹f MXe¸f IZY ÀfQÀ¹f SXWZX W`ÔX
1999 ÀfZ U³fOZX AüSX 2001 ÀfZ MZXÀMX dIiYIZYMX JZ»f SXWZX W`ÔX
40 8586 251 96 36 8273 00 394 Àff»f
MXe 20
19
dUIZYMX
¸fZSXf ¸ff³f³ff W`X dIY ÀfRY»f°ff CX³WZÔX d¸f»f°fe W`X ªfû A´f³fZ dQ»f IYe Àfb³f°fZ W`ÔXÜ »fZdIY³f ¹fW ªføYSXe ³fWXeÔ W`X dIY Af´fIZY AfÀf-´ffÀf IYf Uf°ffUS¯f ·fe Af´fIZY A³fbIcY»f WXûÜ EIY dJ»ffOÞXe Wû³fZ IZY ³ff°fZ ¸fZSXf ¸ff³f³ff W`X dIY dªfaQ¦fe IZY ¸fW°U´fc¯fÊ Àf¶fIY ¢»ffÀf øY¸f IZY ¶ffWS d¸f»f°fZ W`ÔXÜ WdSX¹ff¯ff ¸fZÔ ¦fbOÞX¦ffaU IZY ¶ffWSXe dWÀÀfZ ¸fZÔ dÀ±f°f Óf«fSX ¸fZÔ ¸fZSXf kÀfWUf¦f BaMXSX³fZVf³f»f ÀIcY»fl W`XÜ BÀf¸fZÔ 400 ¶f¨¨fZ ´fPÞX SWZX W`ÔXÜ BX³f¸fZÔ ÀfZ »f¦f·f¦f 150 ¶f¨¨fZ OZ ¶fûdO˦f ¸fZÔ W`ÔXÜ ¸fZSZX ÀIcY»f ¸fZÔ Àf·fe ¶f¨¨fûÔ IZY d»fE JZ»fûÔ ¸fZÔ ·ff¦f »fZ³ff ªføYSXe W`XÜ BÀf UªfWX ÀfZ ¶f¨¨ffZÔ IYe dQ»f¨fÀ´fe ´fPÞXfBÊ IZY Àff±f JZ»fûÔ ¸fZÔ ¶f³fe SXWX°fe W`XÜ WXû ÀfIY°ff W`X ·fdU¿¹f ¸fZÔ BX³WXeÔ ¶f¨¨fûÔ ¸fZÔ ÀfZ ³ff¸fe dJ»ffOÞXe ¶f³fZÔÜ ¹fW ¸fZSXf ³fWXeÔ ¸fZSZX d´f°ffªfe ÀU¦feʹf ßfe IÈY¿¯f ÀfWUf¦f IYf Àf´f³ff W`XÜ ¸fZSZX d´f°ffªfe ³fZ IYWf ±ff, kA¦fSX °fb¸f dJ»ffOÞXe ¶f³f ªffAû AüS °fb¸WfSZX
dUIZYM SX³f SX³f
´ffÀf IbYLX ´f`Àff Af ªffE °fû EIY ÀIcY»f Jû»f³ff dªfÀf¸fZÔ ¶f©fZ ´fPÞZÔX, SXWZÔX AüSX JZZ»fZÔÜl WX¸f ¶f©fûÔ IYû BaOXûSX AüSX AfCXMXOXûSX JZ»fûÔ IYe ÀfbdU²ffEa QZ°fZ W`ÔXÜ ¶f¨¨fûÔ IZY d»fE CX©f À°fSX IYe ÀfbdU²ffEa MZXd³fÀf, ¶f`OXd¸faMX³f, °f`SXfIYe, §fbOÞXÀfUfSXe, ¶ffÀIZYMX¶ffg»f, MZX¶f»f MZXd³fÀf, À¢UfgVf, E±f»fZdMX¢Àf AüSX RbYMX¶ffg»f IZY JZ»f ¸fZÔ CX´f»f¶²f W`ÔXÜ EIY d¸f³fe ¦fû»RY IYûÀfÊ ·fe W`XÜ JZ»fûÔ ÀfZ W¸ffSXf ÀM`Xd¸f³ff AüS °ffIY°f ¶fPÞ°fe W`X BÀfd»fE W¸f IYW°fZ W`Ô dIY ¶f©fZ °fe³f-¨ffSX JZ»f JZ»fZÔÜ ¸f`Ô A¢ÀfSX ÀIcY»f ªffIYSX ¶f¨¨fûÔ IYû dIiYIZYMX dÀfJf°ff WcaXÜ U`ÀfZ SXûªf A·¹ffÀf IZY d»fE ¸f`Ô³fZ IbYLX IYû¨f ·fe SJZ WbXE W`ÔXÜ dUVU IY´f IYe ¶ff°f IYSZÔX °fû ¸fZSXf ¸ff³f³ff W`X dIY AfgÀMÑXZd»f¹ff ¸fZÔ ·ffS°fe¹f MXe¸f ³fZ ªffZ d³fSXfVffªf³fIYX ´fiQVfʳf dIYX¹ff W`X, CXÀfZ ª¹ffQf °fUªªffZ ³fWXeÔ Qe ªff³fe ¨ffdWXEÜ WX¸f³fZ QdÃf¯f ARiYeIYf ¸fZÔ 2003 dUVU IYX´f ÀfZ ´fWX»fZX ³¹fcªfe»f`ÔXOX Qf`SZX ¸fZÔ JSXf¶f ´fiQVfʳf
59 dIYX¹ff ±ff »fZXdIYX³f WX¸f RYfBX³f»f °fIYX ´fWbXa¨f ¦fE ±fZÜ ¸fbÓfZ ·fSXfZÀff W`X dIYX WX¸ffSXe MXe¸f A¨Lf ´fiQVfʳf IYXSZX¦feÜ ¸fZSZX Àf¸f¹f ¸fZÔ ·fe EZÀfe WXe Àf¸fÀ¹ff ±feÜ »fZXdIYX³f °f¶f ·fe WX¸f A¨Lf JZ»f°fZ ±fZ Af`SX ¹fWX MXe¸f ·fe A¨Lf JZ»fZX¦feÜ dJ»ffdOXÞ¹ffZÔ IYXfZ JbQ ÀffZ¨f³ff WXfZ¦ff dIYX UZ CX¸¸feQfZÔ ´fSX JSZX CX°fSZXaÜ ·ffSX°f IYXfZ A´f³ff dJ°ff¶f ¶f¨ff³ff W`X °ffZ dIYXÀfe dJ»ffOXÞe IYXfZ U`Àfe ·fcd¸fIYXf d³f·ff³fe WXfZ¦fe ªffZ ¹fbUSXfªf dÀfaWX ³fZ 2011 dUVU IYX´f IYXe IYXf¸f¹ff¶fe ¸fZÔ d³f·ffBÊX ±feÜ ¹fbUSXfªf ³fZ 2011 ¸fZÔ ¶f»»fZ IZY Àff±f ¦fZÔQ ÀfZ ·fe »ffªfUf¶f ´fiQVfʳf dIYX¹ff ±ffÜ MXe¸f BadOX¹ff ¸fZÔ EIYX EZÀfZ dJ»ffOXÞe IYXe ªføYS°f W`X ªffZ ´ffa¨fUZÔ ¦fZÔQ¶ffªf IYXe ·fcd¸fIYXf IYXfZ d³f·ff ÀfIZYÜ Wf»ffadIYX AfgÀMÑXZd»f¹ffX Af`SX ³¹fcªfe»f`ÔOX IYe d´f¨ffZÔ ´fSX ´ffMÊX MXfBX¸fSX IZY d»fE A¨Lf ´fiQVfʳf IYXS ´ff³ff AfÀff³f ³fWeÔ WfZ¦ffÜ AfSX. AdVU³f, SUeÔýi ªfOZªff Af`S ÀMbXAMÊX d¶f³³fe ´fS ¹fW ·fcd¸fIYXf d³f·ff³fZ IYXe dªf¸¸fZQfSXe SXWZX¦fe dIYX UZ ´ffa¨fUZÔ ¦fZÔQ¶ffªf IYXf IYXfZMXf ´fcSXf IYXSZXa Af`SX SX³f ·fe ¶f³ffEaÜ UWfa IYXe d´f¨ffZÔ ´fS °fZªf ¦fZÔQ¶ffªffZÔ IYXfZ ª¹ffQf ¸fQQ d¸f»f°fe W`XÜ ´ffMÊX MXfBX¸fSX IZY d»fE ´fdSXdÀ±fd°f¹ffa ¸fbdVIYX»f WfZ ªffE¦feÜ EZÀfZ ¸fZÔ ·ffS°f IYXe CX¸¸feQfZÔ IZY d»fE UW 11Ufa dJ»ffOXÞe ¶fWb°f ¸fW°U´fc¯fÊ WfZ¦ff ªffZ QfZ³ffZÔ IYXf¸f IYXS ÀfIZYÜ dUVU IYX´f IZY ´fWX»fZX QfZ ¸f`¨f IYXfRYe ¸fWX°U´fc¯fÊ W`ÔXÜ ¹fdQ ·ffS°f A¨Le Vfb÷YAf°f IYXS°ff W`X °ffZ CXÀf ´fS ¸f³ffZU`Äffd³fIYX Q¶ffU WM ªffE¦ffÜ ¹fW EIYX °fSW ÀfZ A¨Lf W`X dIYX CÀfZ VfbøY ¸fZÔ ¶fOXÞe MXe¸ffZÔ ÀfZ JZ»f³fZ IYXfZ d¸f»f SWf W`XÜ ¸fbÓfZ »f¦f°ff W`X dIY ÀfZ¸feRYfBX³f»f ¸fZÔ ´fWbaX¨f³fZ Uf»fe Àfa·ffdU°f MXe¸fûÔ ¸fZÔ ·ffS°f IZY A»ffUf AfgÀMÑXZd»f¹ff, QdÃf¯f ARiYeIYXf Af`S ³¹fcªfe»f`ÔXO Wû ÀfIY°fZ W`ÔXÜ ·ffS°f ªføYSX
A´f³fZ ÀIcY»f ¸fZÔ ¶f©fûÔ IYû MÑZXd³fa¦f QZ°fZ dUSZÔXýSX ÀfWXUf¦f
¸f`Ô ·fe ´ffdIYXÀ°ff³f IZY dJ»ffRY ¸f`¨f IYfZ ¶fWb°f ¸fW°U´fc¯fÊ ¸ff³f°ff ±ffÜ WX¸fZÔ °f¶f ¸f³ff dIYX¹ff ªff°ff ±ff dIY AJ¶ffSX ¸f°f ´fPXÞfZÜ ¨f`³f»f ¸f°f QZJfZ US³ff Q¶ffU Af ªffE¦ffÜ ÀfZ¸feRYfBX³f»f ¸fZÔ ªffE¦ff Af`S CÀf dQ³f UW I`YÀff ´fiQVfʳf IYXS°ff W`X, CXÀfIYXe IYXf¸f¹ff¶fe CXÀf ´fS d³f·fÊSX IYXSZ¦feÜ WX¸ffSZX ¹fWfa W¸fZVff ¹fWX ¸ff³ff ªff°ff W`X dIYX ´ffdIYXÀ°ff³f IZY dJ»ffRY ¸f`¨f RYfB³f»f ÀfZ ´fWX»fZX IYf RYfBX³f»f W`XÜ ¸f`Ô ·fe ´ffdIYXÀ°ff³f IZY dJ»ffRY ¸f`¨f IYfZ ¶fWb°f ¸fW°U´fc¯fÊ ¸ff³f°ff ±ffÜ WX¸fZÔ °f¶f ¸f³ff dIYX¹ff ªff°ff ±ff dIY AJ¶ffSX ¸f°f ´fPXÞfZÜ ¨f`³f»f ¸f°f QZJfZ US³ff Q¶ffU Af ªffE¦ffÜ dUVU IY´f BXÀf ¶ffSX dUQZVfe ªf¸fe³f ´fSX W`X BXÀfd»fE ·ffS°fe¹f dJ»ffOXÞe BXÀf ¸f`¨f IYfZ »fZXIYXSX ¸fedOX¹ff IZY Q¶ffU ÀfZ QcS SXWZXaÜ BXÀfÀfZ CX³f X´fSX A³ffUV¹fIYX Q¶ffU ³fWeÔ AfE¦ffÜ ¸fZSXe °fSRY ÀfZ MXe¸f BaXdOX¹ff IYû ¨f`Ôd´f¹f³f ¶f³f³fZ IZY d»fE Vfb·fIYf¸f³ffEaÜ n (JfÀf ¶ff°f¨fe°f ´fSX Af²ffdSX°f) ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
dUVU IY´f
60
A´f³fe AfIiYf¸fIY°ff ´fSX IYf¶fc SXJZ dUSXfMX »fZJIY ´fdSX¨f¹f
¸ffZdWX³QSX A¸fSX³ff±f
MZXÀMX
69
dUIZYMX
CX¸fi
64
1969 ÀfZ 1988 °fIY MZXÀMX AüSX 1975 ÀfZ 1989 °fIY U³fOZX dIiYIZYMX JZ»fZ
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
SX³f
4378 85 46 1924
U³fOZX
1983 IYe dUVU IY´f dUªfZ°ff ·ffSX°fe¹f MXe¸f IZY ÀfQÀ¹f
dUVU IYX´f MÑXfgRYe ªfe°f³fZ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ dIYXÀfe ·fe °fSXWX IYXe ·fdU¿¹fUf¯fe IYSX³ff ¶fWb°f IYXdNX³f W`XÜ dIiYIZYMX ¸fZÔ IYXfZBÊX ·fe MXe¸f dIYÀfe ·fe A³¹f MXe¸f IYfZ WSXf ÀfIY°fe W`XÜ Wf»ffadIYX AfgÀMÑXZd»f¹ff, QdÃf¯f ARiYeIYXf Af`SX ·ffSX°f IYXe dUVU IYX´f ªfe°f³fZ IYXe ª¹ffQf Àfa·ffU³ff W` »fZXdIYX³f ³¹fcªfe»f`ÔO IYfZ ·fe ³fIYfSXf ³fWeÔ ªff ÀfIY°ffÜ
32
Àff»f
·ffSX°fe¹f MXe¸f IZY ´ffÀf dUVU IY´f ªfe°f³fZ IYf A¨LXf ¸füIYf W`, NXeIY U`Àff WXe ªf`Àff dIY QcÀfSXe QfUZQfSX MXe¸fûÔ IZY ´ffÀf W`XÜ AfgÀMÑZXd»f¹ff ¸fZÔ MZXÀMX ÀfeSXeªf AüSX EIYdQUÀfe¹f dÂfIYû¯fe¹f ÀfeSXeªf ¸fZÔ JZ»f°fZ WbXE CXÀf³fZ ¢¹ff dIY¹ff, BXÀfÀfZ dUVU IY´f ¸fZÔ CXÀfIZY ´fiQVfʳf ´fSX IYûBÊX JfÀf RYIÊY ´fOÞX°ff WbXAf ¸fbÓfZ dQJfBÊX ³fWXeÔ QZ SXWXf W`XÜ dJ»ffdOÞX¹fûÔ IYû BXÀf Àf¸f¹f A´f³fZ d´fL»fZ JSXf¶f ´fiQVfʳf IZY ¶ffSZX ¸fZÔ Àf¶fIbYLX ·fb»fIYSX Af¦fZ ¶fZWX°fSX ´fiQVfʳf ´fSX ²¹ff³f »f¦ff³ff ¨ffdWXEÜ ¸fbÓfZ ´fcSXf ·fSXûÀff W`X dIY UZ ¶fZW°fSX ´fiQVfʳf IYS ÀfIY°fZ W`ÔXÜ CX³fIZY ¨ffW³fZ Uf»fûÔ IYû BÀf ¶ff°f ÀfZ ª¹ffQf d³fSXfVf ³fWeÔ Wû³ff ¨ffdWXEÜ BXÀf AfgÀMÑZXd»f¹ff QüSZX ¸fZÔ ·ffSX°fe¹f MXe¸f IYf ´fiQVfʳf A¨Lf ³fWeÔ SWf W`XÜ ¸fbÓfZ ¹ffQ W`X dIY ªf¶f W¸f 1983 IZY dUVU IY´f ¸fZÔ JZ»f³fZ ¦fE ±û °fû W¸ffSXe MXe¸f IYf ·fe ¶fWb°f ¶fbSXf Wf»f WbAf ±ffÜ WX¸f dUVU IY´f ÀfZ ´fcUÊ
dUIZYM SX³f
ÀffSZX A·¹ffÀf ¸f`¨f WfSZX ±ûÜ ¹fWXfa °fIY dIY BaX¦»f`ÔOX IYe ¸ffBX³fSX IYfCaXMXe ÀfZ ·fe WfSX ¦fE ±ûÜ »fZdIY³f ªf¶f dUVU IY´f IZY ¸f`¨f JZ»f³fZ »f¦fZ °fû W¸f »f¹f ´fIYOÞX°fZ ¦fEÜ dUVU IY´f ¸fZÔ ·fe W¸f ¸f`¨f WfSZX »fZdIY³f dW¸¸f°f ³fWeÔ WfSXe AüS Aa°f ¸fZÔ Àf·fe IYû ¨füÔIYf°fZ WbE ¨f`Ôd´f¹f³f ¶f³f ¦fEÜ BÀfd»fE ¸fZSXf A´f³fZ dIiYIZYMXSXûÔ IYû ¹fWXe ÀfaQZVf W`X dIY AfgÀMÑZXd»f¹ff ¸fZÔ ÀfeSXeªf IYe AÀfRY»f°ffAûÔ IYû ·fb»ffIYSX dUVU IY´f ¸fZÔ CX°fSXû AüSX Af°¸fdUVUfÀf IZY Àff±f ¸f`¨fûÔ ¸fZÔ JZ»fûÜ dUVU IYX´f MÑXfgRYe ªfe°f³fZ IZY ¶ffSZX ¸fZÔ dIYXÀfe ·fe °fSXWX IYXe ·fdU¿¹fUf¯fe IYSX³ff ¶fWb°f IYXdNX³f W`XÜ dIiYIZYMX ¸fZÔ IYXfZBÊX ·fe MXe¸f dIYÀfe ·fe A³¹f MXe¸f IYfZ WSXf ÀfIY°fe W`XÜ Wf»ffadIYX AfgÀMÑXZd»f¹ff, QdÃf¯f ARiYeIYXf Af`SX ·ffSX°f IYXe dUVU IYX´f ªfe°f³fZ IYXe ª¹ffQf Àfa·ffU³ff ³fªfSX Af SXWXe W` »fZXdIYX³f ³¹fcªfe»f`ÔO IYfZ ·fe ³fIYfSXf ³fWeÔ ªff ÀfIY°ffÜ ·ffS°fe¹f
61 MXe¸f IZY Àff±f ¦fmÔQ¶ffþe AüSX ¶f»»fZ¶ffþe ¸fmÔ Àf¸fÀ¹ff ¹fWX W`X dIYX Um dUIZYM IZY A³fbøY´f £fbQ IYû PXf»fX ³fWeÔ ÀfIZY W`ÔX þ¶fdIYX Qû ¸fWe³fm Àfm AfgÀMÑmd»fX¹ff ¸fmÔ W`ÔXÜ ·ffSX°fe¹f ¶f»»fZX¶ffþûÔ IYe °fIYX³feIYX ¸fmÔ £ff¸fe W`XÜ ¶f»»fZ¶ffþ dUIZYMX IYe CXLXf»fX Àf¸fÓf ³fWeÔ ´ff SXWZX W`ÔX AüSX CXÀf °fSXWX Àfm VffgMÐÀf £û»fX³fm IYe IYXûdVfVf IYS SXWZX W`ÔX þ`Àfm C´f¸fWfõe´f ¸fmÔ £û»fX°fm W`ÔXÜ AfgÀMÑmd»fX¹ff ¸fmÔ CXLf»fX Ad²fIYX W`X AüS ¦fmÔQ ¶f»»fZX ´fS DYX´fS Af°fe W`XÜ dªfÀf ´fS JZ»f°fZ WbE CX³WZÔX dQ¢IY°f Wû SWe W`XÜ ªf¶f ¸f`Qf³f ¶fOÞZX WûÔ °fû ´fb»f AüSX WbIY VffgM ¶fOÞZX ²¹ff³f ÀfZ JZ»f³fZ ´fOÞX°fZ W`ÔXÜ Af´f WUf ¸fZÔ VffgMX JZ»f°fZ W`ÔX °fû I`Y¨f ´fIYOÞZX ªff³fZ IYf OS SXW°ff W`XÜ ·ffS°f IYe BÀf MXe¸f ¸fZÔ IYBÊX dÀf°ffSZX dJ»ffOÞe W`ÔX ªfû A´f³fZ Q¸f ´fSX ¸f`¨f IYf ³f¢Vff ´f»fMX ÀfIY°fZ W`ÔXÜ dUSXfMX IYûW»fe ¶fZW°fS ¶f»»fZ¶ffªf W`Ô AüSX CÀfIZY ¨ffW³fZ Uf»fZ ·fe ¶fWb°f W`ÔXÜ CX³fÀfZ Àf·fe IYû ¶fZW°fS ´fiQVfʳf IYe CX¸¸feQ W`XÜ »fZdIY³f ¸fbÓfZ »f¦f°ff W`X dIY CXÀfZ A´f³fe AfIiYf¸fIY°ff IYû IYf¶fc ¸fZÔ SXJ³ff Wû¦ffÜ dIYÀfe ·fe ¶f»»fZ¶ffªf IZY d»fE BX°f³fe AfIiYf¸fIY°ff NeIY ³fWeÔ W`XÜ dUSXfMX ÀfZ U³fOZX ¸fZÔ SX³f ·fe ³fWeÔ ¶f³f SXWZX W`ÔXÜ CXÀfZ IY·fe °fe³f ³fa¶fSX ´fSX CX°ffSXf ªff SXWXf W`X AüSX IY·fe ¨ffS ³fa¶fSX ´fSXÜ ¸fZSXZ dU¨ffSX ¸fZÔ dUSXfMX IYû dUVU IYX´f ¸fZÔ ³fa¶fSX °fe³f ´fSX ¶f»»fZ¶ffªfe IYSX³fZ IZY d»fE CX°fS³ff ¨ffdWEÜ ªffZ dJ»ffOÞe RYfg¸fÊ ¸fZÔ WfZ, CÀfZ DY´fSXe IiY¸f ¸fZÔ We ¶f»»fZ¶ffªfe IYXSX³fZ IZY d»fE Af³ff ¨ffdWEÜ dUSXfMX WSX ¨fb³ff`°fe IYXf Àff¸f³ff IYSX³fZ IZY d»fE °f`¹ffSX W`Ü ¸fbÓfZ »f¦f°ff W`X dIYX CÀfZ ³fa¶fS °fe³f ´fS We ¶f»»fZ¶ffªfe IYSX³fe ¨ffdWXEÜ BÀfIZY A»ffUf ¸f`Ô Adªfa¢¹f SWf¯û ÀfZ ¶fWb°f
·ffS°fe¹f MXe¸f BXÀf ¶ffSX dUVU IYX´f ¸fZÔ dJ°ff¶f ¶f¨ff³fZ IZY d»fE CX°fSZX¦fe Af`SX EZÀfZ ¸fZÔ Àf¶fÀfZ ªføYSXe W`X dIYX ´fi°¹fZIYX dJ»ffOXÞe JbQ ´fS ·fSXfZÀff SXJZ Af`SX A´f³ff ÀfUÊßfZâ QZ³fZ IZY d»fE JZ»fZXÜ ´fi·ffdU°f WcaXÜ UWX EZÀff ¶f»»fZ¶ffªf W`X dªfÀfIYf MZÔ´fSXf¸fZÔMX ¶fWb°f A¨Lf W`XÜ UWX WSX °fSW IZY VffgM JZ»f »fZ°ff W`X AüS MXe¸f IYe ªføYS°f IZY dWÀff¶f ÀfZ JZ»f°ff W`XÜ EIYX ¨f`Ôd´f¹f³f MXe¸f IZY d»fE WSX ¸fbIYf¶f»ff ¶fWbX°f IYOÞXf WfZ°ff W`XÜ ·ffS°fe¹f MXe¸f BXÀf ¶ffSX dUVU IYX´f ¸fZÔ dJ°ff¶f ¶f¨ff³fZ IZY d»fE CX°fSZX¦fe Af`SX EZÀfZ ¸fZÔ Àf¶fÀfZ ªføYSXe W`X dIYX ´fi°¹fZIYX dJ»ffOXÞe JbQ ´fS ·fSXfZÀff SXJZ Af`SX A´f³ff ÀfUÊßfZâ QZ³fZ IZY d»fE JZ»fZXÜ ªffdWXSX °ff`SX ´fSX ¶fWb°f ¸fbdVIYX»f WfZ°ff W`X ªf¶f EIYX WfRY dRYM MXe¸f ¸f`Qf³f ¸fZÔ CX°fS°fe W`XÜ dUVU IYX´f IZY d»fE ¨fb³fe ¦fBÊ MXe¸f IZY IbYL dJ»ffOXÞe ¨ffZM ÀfZ ªfcÓf SXWZX W`ÔÜ ¸f`a CX¸¸feQ IYXS°ff Wca dIYX ·ffS°fe¹f MXe¸f IZY ¨ffZdMX»f dJ»ffOÞXe ªf»Qe We ´fcSXe °fSW dRYMX WfZ ªffEa¦fZÜ ·ffS°fe¹f ¦fZÔQ¶ffªfe IYXe °ffIYX°f CÀfIZY dÀ´f³fSXûÔ ¸fZÔ ¸ff`ªfcQ W`Ü ¸fZSZX d»fE ¦fZÔQ¶ffªfûÔ IYe dRYMX³fZÀf d¨fa°ff IYf IYfS¯f W`XÜ EIYX ´ffSXe ¸fZÔ QfZ ³fBÊ ¦fZÔQfZÔ IYXf BÀ°fZ¸ff»f dIY¹ff ªffE¦ff Af`SX EZÀfZ ¸fZÔ ¦fZÔQ WfOÊX WfZ¦feÜ ¸fbÓfZ »f¦f°ff W`X dIYX »fZ¦f dÀ´f³fSX Ad¸f°f d¸fßff IYXfZ dUVU IYX´f MXe¸f ¸faZ ªf¦fWX d¸f»f³fe ¨ffdWXE ±ffÜ ªfWfa °fIY °fZªf ¦fZÔQ¶ffªfûa IYe ¶ff°f W`X °fû ¸fbÓfZ »f¦f°ff W`X dIY A¦fSX WX¸ffSZX ¦fZÔQ¶ffªf dÀUa¦f ³fWeÔ IYSXf ´ffEa¦fZ °fû CX³WZÔX ¶fWb°f dQ¢IY°f Wû¦feÜ dUVU IY´f IZY CXQЧffMX³f Àf¸ffSXûW ¸fZÔ ·ffS°fe¹f ³ff¨f-¦ff³fZ QZJ Àfb³fIYS A¨Lf »f¦ffÜ ¹fWX ¶fWb°f ¶fOÞXf Mc³ffʸfZÔM W` AüS BÀfIYe Vfb÷YAf°f ¸fZÔ ·ffS°fe¹f°ff IYe Óf»fIY dJ»ffdOÞX¹fûÔ AüSX ´fiVfaÀfIYûÔ IYf C°ÀffWX ¶fPÞf³fZ Uf»fe SWZ¦feÜ n (SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f ÀfZ JfÀf ¶ff°f¨fe°f ´fSX Af²ffdSX°f) ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
dUVU IY´f
62
QZVfUfdÀf¹fû, MXe¸f BaXdOX¹ff IZY d»fE QbAf IYSXû
QbAfAûÔ ¸fZÔ ¶fOÞXe ªff³f W`X »fZJIY ´fdSX¨f¹f
BXSXRYf³f ´fNXf³f
·ffSX°fe¹f MXe¸f IZY d»fE MZXÀMX AüSX U³fOZX IZY Àff±f MXe20 AüSX 50 AûUSX IYf dUVU IY´f ·fe JZ»f ¨fbIZY W`ÔX 2003 ÀfZ ·ffSX°f IZY d»fE MZXÀMX AüSX 2004 ÀfZ U³fOZX dIiYIZYMX JZ»f SXWXZ W`ÔX ¸f`Ô ·fe ¨ffW°ff WcaX dIY ªf»Q ÀfZ ªf»Q ÀfZ MXe¸f ¸fZÔ Uf´fÀfe IYøaYÜ ¸f`Ô ´fW»fZ ·fe ¨fûdMX»f WûIYS Uf´fÀfe IYS ¨fbIYf WcaXÜ ¸f`Ô ªff³f°ff WcaX dIY dRYMX³fZÀf IZY Àff±f RYfg¸fÊ WfdÀf»f IYSX MXXe¸f ¸fZÔ dRYS ÀfZ ªf¦fW ¶f³ffBÊ ªff ÀfIY°fe W`Ü S¯fªfe ¸fZÔ IYBÊX ¶ffS °f¶f ·fe ¦fZÔQ¶ffªfe IYS³fe Wû°fe W` ªf¶f Af´f ¶fWb°f ±fIZY Wû°fZ W`ÔÜ BÀfÀfZ ¦fZÔQ¶ffªfe IYe »f¹f WfdÀf»f Wû°fe W`XÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
MZXÀMX
29
dUIZYMX
100
SX³f U³fOZX
CX¸fi
30 29 Àff»f
MXe 20
24
dUIZYMX
AfgÀMÑZXd»f¹ff ¸fZÔ JZ»f SXWXe ·ffSX°fe¹f MXe¸f ÀfZ ¸fbÓfZ ¶fWb°f CX¸¸feQZÔ W`ÔXÜ ¸fZSXe MXe¸f IZY dJ»ffdOÞX¹fûÔ ÀfZ ¶ff°f¨fe°f WXû°fe SXW°fe W` AüSX ¸f`Ô A´f³fe °fSRY ÀfZ C³WZÔX Vfb·fIYf¸f³ffEa QZ SXWXf WcaXÜ ¸fZSXe ¨ffWX°f °fû ¹fWXe W`X dIY ·ffSX°fe¹f dJ»ffOÞXe dUVU IY´f ¸fZÔ ªf¸fIYSX JZ»fZa¦fZ AüSX ªfe°fZÔ¦fZÜ ¸f`Ô ¨ffWcaX¦ff dIY QZVfUfÀfe ·fe MXe¸f IZY d»fE QbAf IYSZÔX, QbAfAûÔ ¸fZÔ ¶fWbX°f ªff³f WXfZ°fe W`XÜ ¹fZ ¶fWbX°f ªføYSXe ·fe W`ÔÜ ¸f`Ô IYfRYe Àf¸f¹f ÀfZ MXe¸f ÀfZ ¶ffWXSX WcaX AüSX A´f³fe dRYMX³fZÀf ÀfZ CX¶fSX°fZ WbXE SX¯fªfe MÑXfgRYe ¸fZÔ JZ»f SXWXf WcaXÜ ¸fZSXe ·fe ¨ffWX°f W`X dIY MXe¸f BaXdOX¹ff ¸fZÔ Uf´fÀfe IYøaYÜ BXÀfIZY d»fE ¸fbÓfZ ·fe QbAfAûÔ IYe ªføYSX°f W`XÜ ¸fZSXf °fû ¹fWX dUVUfÀf W` dIY QbAfAûÔ ÀfZ °fIYQeSX ¶fQ»f°fe W`XÜ ¸f`Ô JbQ IYû dIiYIZYMX IYf E¢Àf´fMÊX ³fWXeÔ Àf¸fÓf°ff BXÀfd»fE MXe¸f IZY ¶ffSZX ¸fZÔ dIYÀfe °fSXWX IYe dMX´´f¯fe
1105 120 173 1544 172
dUIZYM SX³f SX³f
IYS³fZ ÀfZ ¶f¨f³ff ¨ffW°ff WcaXÜ »fZdIY³f ¸fbÓfZ ´fcSXf ·fSXûÀff W`X dIY WX¸ffSXe MXe¸f dUVU IY´f ¸fZÔ ÀfRY»f SXWZX¦feÜ ¸fbÓfZ dUVU IY´f IZY d»fE ¨fb³fe ¦fBÊX ·ffSX°fe¹f MXe¸f IY¸fªfûSX ³fWXeÔ »f¦f°feÜ MXe¸f ¸fªf¶fc°f W`X AüSX BXÀfÀfZ ¸fbÓfZ ¶fZWX°fSX ´fiQVfʳf IYe CX¸¸feQ W`XÜ ¨f¹f³fIY°ffÊAûÔ ³fZ d´fL»fZ dUVU IY´f ¸fZÔ JZ»fZ A³fZIY Àfed³f¹fSX dJ»ffdOÞX¹fûÔ IYû BXÀf ¶ffSX ³fWXeÔ SXJf W`X °fû WX¸fZÔ CX³fIZY R`YÀf»fZ IYf Àf¸¸ff³f IYSX³ff ¨ffdWXEÜ dJ»ffOÞXe ²feSZX-²feSZX SaX¦f ¸fZÔ Af SXWZX W`ÔXÜ dUVU IY´f ¸fmÔ IYfRYe Q¶ffU Wû°ff W`X ¢¹fûÔdIYX Àf·fe IYe ³fþSZXÔ Af´f ´fS Wû°fe W`Ô AüS WS IYûBÊ BÀfIZY ¶ffSZX ¸fmÔ We ¶ff°f IYS°ff W`XÜ ¨fcadIY ¹fW ¨ffS Àff»fX ¶ffQ Wû°ff W` d»fXWfþf Q¶ffU ¨ffSX ¦fb¯ff ¶fPXÞ þf°ff W`XÜ ¸fZSZX dWÀff¶f ÀfZ °fû ·ffS°f IZY A»ffUf QdÃf¯f ARiYeIYf IZY ªfe°f³fZ IZY ·fe A¨LZX AUÀfS W`ÔXÜ CXÀfIZY ´ffÀf ¶fZW°fSXe³f °fZªf ¦fZÔQ¶ffªf W`ÔX ªfû
63 Àfd¨f³f °fmÔQb»fXIYSX WS ¹fb¦f IZY d»fE ¹ffQ¦ffSX SXWZX W`aÜ dUVU IYX´f ¸fZÔ UWX WûÔ ¹ff ³fWeÔ »fZdIY³f þ¶f-þ¶f ·ffS°fe¹f MXe¸f ¸f`Qf³f ´fS CX°fSZX¦fe, CX³fIYXe IYX¸fe £f»fZ¦feÜ þ¶f °fIYX WX¸f dIiYIZYMX £û»fZXÔ¦fm, Àfd¨f³f IYe IY¸fe £f»fZ¦feÜ C³WûÔ³fZ 1992 IZY ¶ffQ Àfm ÀffSZ dUVU IYX´f £û»fZX W`ÔX AüSX dUVU IYX´f IZY Bd°fWfÀf ¸fmÔ CX³WûÔ³fZ Àf¶fÀfm ª¹ffQf SX³f ¶f³ffE W`ÔXÜ AfgÀMÑZXd»f¹ff AüS ³¹fcªfe»f`ÔO IYe d´f¨fûÔ ´fSX IYf¸f¹ff¶f SWZÔ¦fZÜ ¸fbÓfZ ·ffS°f AüS QdÃf¯f ARiYeIYf IZY ¶fe¨f RYfB³f»f QZJ³fZ ¸fZÔ JbVfe Wû¦feÜ ·ffS°f IYfZ A´f³fZ ´fc»f ¸fZÔ ª¹ffQf IYdNX³ffBÊX ³fWeÔ Wû³fe ¨ffdWEÜ ´ffdIYÀ°ff³f IZY dJ»ffRY ·ffS°f IYû A´f³ff ´fW»ff ¸f`¨f JZ»f³ff W`X AüSX ¸fbÓû »fX¦f°ff W`X dIYX ·ffS°f IYXf ´fiQVfʳf A¨Lf Wû¦ff ¢¹fûÔdIYX ·ffS°fe¹f MXe¸f ´ffdIYXÀ°ff³f Àfm IYXfRYe ¸fþ¶fc°f W`XÜ BËVffA»»ffWX ·ffS°f We þe°fm¦ff AüS ¸fZSXe QbAfEa ·fe CX³fIZY Àff±f W`ÔÜ ¹fW 2007 IZY dUVU IY´f IYe ¶ff°f W`XÜ W¸f UmÀMXBÔOeþ ¸fma ±fZ °fû W¸fmÔ »fX¦ff dIYX W¸ffSXe °f`¹ffSXe A¨Le W`X »fZdIYX³f W¸f U`Àff ´fiQVfʳf ³fWeÔ IYS ÀfIZY þ`Àff IYSX³ff ¨ffdWE ±ffÜ Q¶ffU W¸fmVff SWZ¦ff »fZdIY³f CXÀfIYf ¶f£fc¶fe Àff¸f³ff IYS³ff þøYSXe W`Ü ·ffS°f-´ffdIYÀ°ff³f IYf ¸f`¨f W¸fmVff £ffÀf Wû°ff W`X AüSX BÀf¸fmÔ ·fe Q¶ffU ±ffÜ dUVU IYX´f ¸fmÔ Q¶ffU Qb¦f³ff Wû þf°ff W`XÜ ¸fbÓû ¹ffQ W`X dIYX QdÃf¯f ARiYeIYf ¸fmÔ Af¹fûdªf°f MXe20 dUVU IYX´f ¸fmÔ ·ffS°f-´ffdIYÀ°ff³f ¸f`¨f MXfBÊ SWf ±ffÜ W¸f³fm Q¶ffU ³f »fZ³fm IYe IYûdVfVf IYeÜ ²fû³fe CÀf Àf¸f¹f ³fE IY´°ff³f ±û AüSX Àf¶f IbYLX ³f¹ff ±ffÜ ´ffdIYÀ°ff³f IZY d£f»ffRY ¸f`¨f Àfm ´fW»fZX W¸f³fm ¶f¸fbdVIYX»fX ´ffÔ¨f d¸f³fM IYXe ¶f`NXIYX IYe ±feÜ W¸f IYûBÊ Q¶ffU d»fXE d¶f³ff dÀfRÊY £û»fX IYf ¸fþf »fZX³fm IYe IYûdVfVf IYS SWZX ±û »fZdIYX³f RYfB³f»fX ¸fmÔ Q¶ffU ¶f³f We þf°ff W`XÜ RYfB³f»fX ¸fmÔ ¸fbIYf¶f»ff ¶fSXf¶fSXe IYXf ±ff, þ¶f °fIYX d¸fÀf¶ffWX ³fm UW ÀMÑûIYX ³fWeÔ £û»ffÜ ¸f`Ô³fm CÀf ¸f`¨f ¸fmÔ °fe³f dUIZYM d»fXE ±ûÜ Àfd¨f³f °fmÔQb»fXIYSX WS ¹fb¦f IZY d»fE ¹ffQ¦ffSX SXWZX W`aÜ dUVU IYX´f ¸fZÔ UWX WûÔ ¹ff ³fWeÔ »fZdIY³f þ¶fþ¶f ·ffS°fe¹f MXe¸f ¸f`Qf³f ´fS CX°fSZX¦fe, CX³fIYXe IYX¸fe £f»fZ¦feÜ þ¶f °fIYX WX¸f dIiYIZYMX £û»fZXÔ¦fm, Àfd¨f³f IYe IY¸fe £f»fZ¦feÜ C³WûÔ³fZ 1992 IZY ¶ffQ Àfm ÀffSZ (LW) dUVU IYX´f £û»fZX W`ÔX AüSX dUVU IYX´f IZY Bd°fWfÀf ¸fmÔ CX³WûÔ³fZ Àf¶fÀfm ª¹ffQf SX³f ¶f³ffE W`ÔXÜ CX³fIZY ¶ffSZX ¸fmÔ IbYLX ·fe IYXWX³fm IZY d»fXE ¸f`Ô ¶fWb°f LûMXf WcaXÜ
¸fbÓfZ ¶f°ff¹ff ¦f¹ff W`X dIY AfIYfVfUf¯fe ´fS dIiYIZYMX ¸f`¨fûÔ IYe IY¸fZÔMÑXe IZY QüSXf³f IYf¹fÊIiY¸fûÔ ¸fZÔ QZVf IZY A»f¦f-A»f¦f dWÀÀfûÔ ÀfZ »fû¦f RYû³f IYfg»f IYS ´fcL°fZ W`Xa dIY BSRYf³f ´fNf³f IYû MXe¸f ¸fZÔ ¢¹fûÔ ³fWeÔ d»f¹ff ªff°ffÜ C³fIZY d»fE ¸f`Ô ¶f°ff³ff ¨ffW°ff WcaX dIY ¸f`Ô A´f³fe °fSRY ÀfZ ´fcSXe IYûdVfVf IYSX SWf WcaXÜ S¯fªfe ¸f`¨fûÔ ¸fZÔ ¦fZÔQ AüS ¶f»»fZ ÀfZ ¶fZW°fS ´fiQVfʳf dIY¹ff W`Ü ¸f`Ô ·fe ¨ffW°ff WcaX dIY ªf»Q ÀfZ ªf»Q ÀfZ MXe¸f ¸fZÔ Uf´fÀfe IYøaYÜ ¸f`Ô ´fW»fZ ·fe ¨fûdMX»f WûIYS Uf´fÀfe IYS ¨fbIYf WcaXÜ ¸f`Ô ªff³f°ff WcaX dIY BXÀfIYe SXfW ¹fWe W`X dIY dRYMX³fZÀf IZY Àff±f RYfg¸fÊ WfdÀf»f IYSXû AüS MXe¸f ¸fZÔ dRYS ÀfZ ªf¦fW ¶f³ff »fûÜ S¯fªfe MÑXfgRYe IZY ¨ffSdQUÀfe¹f ¸f`¨f Af´fIYe IYOÞe ´fSXeÃff »fZ°fZ W`ÔXÜ BXÀf¸fZÔ IYBÊX ¶ffS Af´fIYû CXÀf Àf¸f¹f ¦fZÔQ¶ffªfe IYS³fe Wû°fe W` ªf¶f Af´f ±fIZY WbE Wû°fZ Wû ¹ff dRYS °f¶f, ªf¶f ¶f»»fZ¶ffªf ´fcSXe °fSW ÀfZ »f¹f ¸fZÔ S³f ¶f³ff SWZX Wû°fZ W`ÔXÜ BXÀfÀfZ Af´fIYfZ ¦fZÔQ¶ffªfe IYe »f¹f WfdÀf»f Wû°fe W`XÜ n (SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f ÀfZ JfÀf ¶ff°f¨fe°f ´fSX Af²ffdSX°f)
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
dUVU IY´f
64
¸fdW»ff dIiYIZYMXSXûÔ IYû ·fe d¸f»fZ ´fb÷Y¿fûÔ ªf`Àfe ÀfbdU²ffEa »fZJIY ´fdSX¨f¹f
d¸f°ff»fe SXfªf
MZXÀMX
10
U³fOZX
·ffSX°fe¹f ¸fdWX»ff dIiYIZYMX MXe¸f IYe IY~f³f W`Ô 1999 ÀfZ U³fOZX AüSX 2002 ÀfZ ¶f°füSX ¶f»»fZ¶ffªf MZXÀMX dIiYIZYMX JZ»f SXWXe W`ÔX EdVf¹ffBÊX EIYfQVf ¸fZÔ ·fe ¨fb³fe ªff ¨fbIYe W`ÔX þ¶f ¸f`Ô³fm dIiYIZYM £û»fX³ff VfbøY dIY¹ff °f¶f ¸fdW»ff dIiYIZYM IYû »fZIYS IYXûBÊ þf¦føYIY°ff ³fWeÔ ±feÜ »fû¦fûÔ IYû ª¹ffQf ´f°ff ·fe ³fWeÔ ±ff dIYX ¸fdW»ff dIiYIZYM ·fe WXû°ff W`XÜ CXÀfIZY ¶ffQ Àfm A¶f °fIYX W¸f³fm »faX¶ff ÀfRYS °f¹f dIYX¹ff W`Ü ¸fZSXe W¸fZVff ÀfZ ¹fW ¨ffW°f SXWe W`X dIY ¸fdW»ff dIiYIZYMXSXûÔ IYû ·fe ´fb÷Y¿fûÔ IZY Àf¸ff³f ÀfbdU²ffEa d¸f»fZÔÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
263 153 08 32 4888 00 1267 SX³f
CX¸fi
Àff»f
MXe 20
47
dUIZYMX
¸fdWX»ff dIiYIZYMXSX ªf¶f ·fe dIYÀfe ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ ´fb÷Y¿fûÔ IZY ¸fbIYf¶f»fZ ¸fZÔ Wû°fe W`ÔX °fû ¹fWe »f¦f°ff W`X dIY UZ d´fLXOÞX ªffEa¦fe »fZdIY³f BÀf ¶ffS ¸fbÓfZ ´fóßfe d¸f»f³ff IYfRYe ÀfbJQ AüS AfV¨f¹fʪf³fIY SWf ¢¹fûÔdIY BXÀfIZY d»fE IbYLX ÀMXfSX ´fb÷Y¿f dIiYIZYMSX ·fe QfUZQfSX ±ûÜ ªf¶f ¸fbÓfZ ´f°ff ¨f»ff dIY dUSXfM IYûW»fe IYf ·fe ³ff¸f W`X °fû ¸f`a ¸ff³f ¶f`Ne ±fe dIY ¸fbÓfZ BXÀf ¶ffSX ¹fWX Àf¸¸ff³f ³fWeÔ d¸f»f ´ffE¦ffÜ ¹fW SXf¿MÑXe¹f Àf¸¸ff³f Af´fIZY ´fi¹ffÀfûÔ IYe ÀfSXfW³ff IYSX³fZ IYf A¨Lf °fSXeIYf W`XÜ IbYLX »fû¦fûÔ IYû »fX¦f°ff W`X dIY Um BÀf Àf¸¸ff³f ¹ff ´fbSÀIYfS IZY WIYQfS W`ÔX »fZdIYX³f ¸f`Ô CÀf ßfm¯fe ¸fmÔ ³fWeÔ WcaXÜ ¸fbÓû ´fbSÀIYfS d¸f»ff AüS ¸f`Ô £fbVf WcaÜ BÀfÀfZ ¹fbUd°f¹fûÔ IYû dIiYIZYM JZ»f³fZ IYe ´fiZS¯ff d¸f»fZ¦feÜ þ¶f ¸f`Ô³fm dIiYIZYM £û»fX³ff VfbøY dIY¹ff °f¶f ¸fdW»ff dIiYIZYM IYû »fZIYS IYXûBÊ þf¦føYIY°ff ³fWeÔ ±feÜ »fû¦fûÔ IYû
dUIZYM SX³f SX³f
´f°ff ·fe ³fWeÔ ±ff dIYX ¸fdW»ff dIiYIZYM ·fe W`XÜ CXÀfIZY ¶ffQ Àfm A¶f °fIYX W¸f³fm »faX¶ff ÀfRYS °f¹f dIYX¹ff W`Ü ¸fZSXe W¸fZVff ÀfZ ¹fW ¨ffW°f SXWe W`X dIY ¸fdW»ff dIiYIZYMXSXûÔ IYû ·fe ´fb÷Y¿fûÔ IZY Àf¸ff³f ÀfbdU²ffEa d¸f»fZÔÜ ¸f`Ô IYû¨f AüS Àf´fûMÊX ÀMXfRY IYe ÀfbdU²ff IYû QZVfe AüS dUQZVfe ¸fZÔ ³fWeÔ ¶ffaMX³ff ¨ffW°feÜ ¸f`a ¨ffW°fe WcaX dIY ¸fdW»ff dIiYIZYM MXe¸f IYû ·fe WS ÀfUÊßfZ¿N ÀfbdU²ff d¸f»f³fe ¨ffdWE dªfÀfÀfZ UWX ¶fZW°fS ´fiQVfʳf IYSZXÜ AfdJS UW ·fe °fû ·ffS°f IYe We MXe¸f W`Ü ·ffS°fe¹f ´fb÷Y¿f MXe¸f IYe SXfW BXÀf ¶ffSX dUVU IY´f dªf°f³fe AfÀff³f ³fWeÔ W`XÜ Vfb÷YAf°fe »fe¦f ¸f`¨fûZÔ ¸fZÔ °fû ·ffS°f IZY d»fE AfÀff³fe SW ÀfIY°fe W`X »fZdIY³f ³ffgIY AfCXM ¸fZÔ IYdNX³ffBÊX Wû¦feÜ ¸fZSXf °fû ¹fWe ¸ff³f³ff W`X dIY ·ffS°fe¹f MXe¸f ³fZ dUVU IY´f IZY d»fE °f`¹ffSXe ¶fZW°fSX Pa¦f ÀfZ ³fWeÔ IYe W`XÜ dUVU IY´f ÀfZ NeIY ´fWX»fZ ¨ffS MZXÀM ¸f`¨fûÔ IYe ÀfeSXeªf JZ»f³ff
65 ¹fW dUVU IY´f IYe Vff³fQfSX °f`¹ffSXe ³fWeÔ W`XÜ °fZªf ¦faZQ¶ffªf BXVffa°f Vf¸ffÊ IYf ¨fûdMX»f WXûIYSX dUVU IY´f ÀfZ ¶ffWXS Wû³ff MXe¸f BaXdOX¹ff IZY d»fE IYSXfSXf ÓfMXIYf W`XÜ A³fb·fUe U »fa¶fZ IYQ IZY BXVffa°f Vf¸ffÊ IZY ³f Wû³fZ ÀfZ ·ffS°fe¹f MXe¸f IYû ³fbIYÀff³f Wû¦ffÜ ÀfWe R`YÀf»ff ³fWeÔ ±ffÜ BXÀf¸fZÔ JZ»fIYSX dJ»ffOÞXe ¨fûdMX»f Wû°fZ SXWZX AüSX WX»IYe ¨fûMXûÔ IZY Àff±f JZ»f°fZ SWZXÜ BXÀfIYf ³f°feªff W¸f³fZ QZJf dIY W¸f MZXÀM ·fe WfSZ AüS dÂfIYû¯fe¹f ÀfeSXeªf ¸fZÔ EIY ·fe ¸f`¨f ³fWeÔ ªfe°f ÀfIZYÜ ¹fW dUVU IY´f IYe Vff³fQfSX °f`¹ffSXe ³fWeÔ W`XÜ ¸fbÓfZ »f¦f°ff W`X dIY °fZªf ¦faZQ¶ffªf BXVffa°f Vf¸ffÊ IYf ¨fûdMX»f WXûIYSX dUVU IY´f ÀfZ ¶ffWXS Wû³ff ·fe MXe¸f BaXdOX¹ff IZY d»fE IYSXfSXf ÓfMXIYf W`XÜ BXVffa°f »fa¶fZ IYQ IYf W`X AüS CXÀfIZY ´ffÀf A³fb·fU ·fe ¶fWb°f ±ffÜ CXÀfIZY ³f Wû³fZ ÀfZ ·ffS°fe¹f MXe¸f IYû ³fbIYÀff³f Wû¦ffÜ ¸fbÓfZ dJ»ffdOÞ¹fûÔ IYe ¨fûMXûÔ ÀfZ d¨fa°ff W`XÜ dUVU IY´f EIY »fa¶ff McX³ffʸfZÔM W`ÜX BXÀf¸fZÔ ´fcSXe °fSW ÀfZ dRYMX dJ»ffOÞe ¨ffdWE Wû°fZ W`ÔXÜ SXûdW°f Vf¸ffÊ ¨fûMXûÔ ÀfZ CX¶fSIYS SX³f ¶f³ff SXWZX W`ÔX »fZdIY³f ¸fbÓfZ ³fWeÔ »f¦f°ff dIY SXûdW°f AüS ·fbU³fZVUS ´fcSXe °fSW ÀfZ dRYM WûÔ¦fZÜ MXe¸f IZY d³f¹fd¸f°f ¶f»»fZ¶ffªfûÔ IYû S³f ¶f³ff³fZ WûÔ¦fZÜ AfgÀMÑZXd»f¹ff AüSX ³¹fcªfe»f`ÔO IYe d´f¨fûÔ ´fS W¸ffSZ ¶f»»fZ¶ffªfûÔ IYû JZ»f³fZ ¸fZÔ dQ¢IY°f AfE¦feÜ W¸ffSZX AfZ´f³fS A¨Lf ³fWeÔ IYS SWZX W`ÔXÜ IY~f³f ¸fWZÔXýi ÎÀfW ²fû³fe AüS dUSXfM IYûW»fe IYf SX³f ³f ¶f³ff³ff d¨fa°ff IYf dU¿f¹f W`XÜ ¹fZ MXe¸f IZY Qû ÀfUÊßfZ¿NX ¶f»»fZ¶ffªf W`ÔXÜ W¸ffSZX ¶f»»fZ¶ffªf EdVf¹ff C´f¸fWfõe´f IZY ¶ffWSX IYe d´f¨fûÔ ´fS Àfa§f¿fÊ IYS°fZ d¸f»f°fZ W`aÜ BÀfIYe UªfW ¹fWe W`X dIY W¸ffSZX QZVf ¸fZÔ §fSZX»fc dIiYIZYM EIYQ¸f µ»f`MX d´f¨fûÔ ´fS JZ»fe ªff°fe W`XÜ BÀfe UªfW ÀfZ W¸f AfgÀMÑZXd»f¹ff, BaX¦»f`ÔO, ³¹fcªfe»f`ÔO AüS QdÃf¯f ARiYeIYf IYe d´f¨fûÔ ´fS IYf¸f¹ff¶f ³fWeÔ Wû ´ff°fZ W`ÔXÜ ·ffS°fe¹f MXe¸f IYû d´fL»fZ IbYLX Àf¸f¹f ÀfZ d¸f»f SWe WfS IYû ·fb»ffIYS ´fcSZX Af°¸fdUVUfÀf IZY Àff±f dUVU IY´f ¸fZÔ CX°fS³ff Wû¦ffÜ MXe¸f IZY ´ffÀf °ffIY°f AüS Ãf¸f°ff Qû³fûÔ W`Ü MXe¸f ´fW»fZ ·fe ªfe°fe W`Ü BÀf ¶ffS ·fe ªfe°f ÀfIY°fe W`XÜ ¶fÀf CXÀfZ A´f³fe °ffIY°f IZY dWÀff¶f ÀfZ JZ»f³fZ ´fS ²¹ff³f »f¦ff³ff Wû¦ffÜ n (SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f ÀfZ JfÀf ¶ff°f¨fe°f ´fS Af²ffdSX°f)
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
66
´fc»f E IYf IYf¹fÊIiY¸f 14-02-2015 14-02-2015 17-02-2015 18-02-2015 20-02-2015 21-02-2015 22-02-2015 23-02-2015 26-02-2015 26-02-2015 28-02-2015 01-03-2015 04-03-2015 05-03-2015 08-03-2015 08-03-2015 09-03-2015 11-03-2015 13-03-2015 13-03-2015 14-03-2015
³¹fcªfe»f`ÔOX v/s ßfe»faIYf AfgÀMÑZd»f¹ff v/s Ba¦»f`ÔOX ³¹fcªfe»f`ÔOX v/s ÀIYfgMX»f`ÔOX ARY¦ffd³fÀ°ff³f v/s ¶ffa¦»ffQZVf ³¹fcªfe»f`ÔOX v/s Ba¦»f`ÔOX AfgÀMÑZd»f¹ff v/s ¶ffa¦»ffQZVf ARY¦ffd³fÀ°ff³f v/s ßfe»faIYf Ba¦»f`ÔOX v/s ÀIYfgM»f`ÔOX ARY¦ffd³fÀ°ff³f v/s ÀIYfgM»f`ÔOX ¶ffa¦»ffQZVf v/s ßfe»faIYf ³¹fcªfe»f`ÔOX v/s AfgÀMÑZd»f¹ff Ba¦»f`ÔOX v/s ßfe»faIYf AfgÀMÑZd»f¹ff v/s ARY¦ffd³fÀ°ff³f ¶ffa¦»ffQZVf v/s ÀIYfgMX»f`ÔOX ³¹fcªfe»f`ÔOX v/s ARY¦ffd³fÀ°ff³f AfgÀMÑZd»f¹ff v/s ßfe»faIYf Ba¦»f`ÔOX v/s ¶ffa¦»ffQZVf ÀIYfgMX»f`ÔOX v/s ßfe»faIYf ³¹fcªfe»f`ÔOX v/s ¶ffa¦»ffQZVf ARY¦ffd³fÀ°ff³f v/s Ba¦»f`ÔOX AfgÀMÑZd»f¹ff v/s ÀIYfgMX»f`ÔOX
18-03-2015 19-03-2015 20-03-2015 21-03-2015
»ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
´fc»f E IYe MXe¸fZÔ
IiYfBÀMX¨f¨fÊ ¸fZ»f¶f³fÊ Oc³fZdOX³f I`Y³f¶fSXf ½fZd»fa¦fMX³f d¶fiÀf¶fZ³f Oc³fZdOX³f IiYfBÀMX¨f¨fÊ OcX³fZdOX³f ¸fZ»f¶f³fÊ AfgIY»f`ÔOX ½fZd»fa¦fMX³f ´f±fÊ ³fZ»Àf³f ³fZd´f¹fSX dÀfOX³fe EdO»fZOX WXû¶ffMÊX WZXd¸f»MX³f dÀfOX³fe Wû¶ffMÊX
E1 E2 E3 E4
v/s v/s v/s v/s
¶fe4 ¶fe3 ¶fe2 ¶fe1
4 Ba¦»f`ÔOX 4 AfgÀMÑZd»f¹ff 4 ßfe»faIYf 4 ³¹fcªfe»f`ÔO 4 ARY¦ffd³fÀ°ff³f 4 ¶ffa¦»ffQZVf 4 ÀIYfgMX»f`ÔOX
OZX OZX-³ffBMX OZX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX OZX OZX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX OZX-³ffBMX OZX OZX OZX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX
dÀfOX³fe ¸fZ»f¶f³fÊ EdO»fZOX ½fZd»fa¦fMX³f
OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX
67
´fc»f ¶fe IYe MXe¸fZÔ
4 ·ffSX°f 4 QdÃf¯f ARiYeIYf 4 ´ffdIYÀ°ff³f 4 ½fZÀMXBaOXeªf 4 dªf¸¶ff¶½fZ 4 Af¹fSX»f`ÔO 4Àfa¹fb¢°f ASX¶f A¸feSXf°f
´fc»f ¶fe IYf IYf¹fÊIiY¸f
15-02-2015 15-02-2015 16-02-2015 19-02-2015 21-02-2015 22-02-2015 24-02-2015 25-02-2015 27-02-2015 28-02-2015 01-03-2015 03-03-2015 04-03-2015 06-03-2015 07-03-2015 07-03-2015 10-03-2015 12-03-2015 14-03-2015 15-03-2015 15-03-2015
QdÃf¯f ARiYeIYf v/s dªf¸¶ff¶½fZ ·ffSX°f v/s ´ffdIYÀ°ff³f Af¹fSX»f`ÔO Xv/s ½fZÀMXBaOXeªf ¹fcEBÊ v/s dªf¸¶ff¶½fZ ´ffdIYÀ°ff³f v/s ½fZÀMXBaOXeªf ·ffSX°f v/s Q.ARiYeIYf ½fZÀMXBaOXeªf v/s dªf¸¶ff¶½fZ Af¹fSX»f`ÔOX v/s ¹fcEBÊ QdÃf¯f ARiYeIYf v/s ½fZÀMXBaOXeªf ·ffSX°fX v/s ¹fcEBÊ ´ffdIYÀ°ff³f v/s dªf¸¶ff¶½fZ Af¹fS»f`ÔOX v/s Q.ARiYeIYf ´ffdIYÀ°ff³f v/s ¹fcEBÊ ·ffSX°f v/s ½fZÀMXBaOXeªf ´ffdIYÀ°ff³f v/s Q.ARiYeIYf Af¹fS»f`ÔOX v/s dªf¸¶ff¶½fZ ·ffSX°f v/s Af¹fS»f`ÔOX QdÃf¯f ARiYeIYf v/s ¹fcEBÊ ·ffSX°f v/s dªf¸¶ff¶½fZ ¹fcEBÊ v/s ½fZÀMBaOXeªf Af¹fS»f`ÔOX v/s ´ffdIYÀ°ff³f
WZXd¸f»MX³f EdOX»fZOX ³fZ»Àf³fX ³fZ»Àf³fX IiYfBÀMX¨f¨fÊ ¸fZ»f¶f³fÊ I`Y³f¶fSXf d¶fiÀf¶fZ³f dÀfOX³fe ´f±fÊX d¶fiÀf¶fZ³f I`Y³f¶fSXf ³fZd´f¹fSX ´f±fÊ AfgIY»f`ÔOX Wû¶ffMÊX WZXd¸f»MX³f ½fZd»fa¦fMX³f AfgIY»f`ÔOX ³fZd´f¹fSX EdO»fZOX
OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX OZX OZX OZX-³ffBMX OZX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX-³ffBMX OZX OZX-³ffBMX
24-03-2015 ´fWX»ff ÀfZ¸feRYfB³f»f AfgIY»f`ÔOX OZX-³ffBMX 26-03-2015 QcÀfSXf ÀfZ¸feRYfB³f»f dÀfOX³fe OZX-³ffBMX
¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
´fiÀfa¦f
68
´fWX»ffþ d³fWX»ff³fe ÀfZÔÀfSX ¶fûOÊX IZY A²¹fÃf U dRY»¸f d³f¸ffÊ°ff
³fBÊ ´fePÞXe ´fSX QZVf IYf ·fdU¿¹f dMXIYf W`, dRYSX WX¸f ¸f³fûSXaþ³f IZY ³ff¸f ´fSX CX³fIZY Àff¸f³fZ dõA±feÊ ÀfaUfQ ´fSXûÀf³fZ IYe ¦f»f°fe I`YÀfZ IYS ÀfIY°fZ W`a? AfdJS CX³WZÔ ¦f»f°f dVfÃff QZ³fZ IYe Bþfþ°f W¸fZÔ dIYÀf³fZ Qe W`? BÀf¸fZÔ IYûBÊ QûSXf¹f ³fWeÔ dIY ÀfZÔÀfS ¶fûOÊ IYf SU`¹ff A¶f °fIY IYfRYe ³fSX¸f SWf W`Ü Af»f¸f ¹fWX W` dIY WX¸f IbYL ·fe dQJf³fZ IYf »ffBÀfZÔÀf QZ°fZ þf SXWZ W`ÔÜ IYWf °fû þf°ff W` dIY WX¸f A´f³fe ÀfaÀIÈYd°f IYû dQJf SXWZ WX`Ô, »fZdIY³f ¢¹ff ¹fWe W¸ffSXe ÀfaÀIÈYd°f W`? ¸f`Ô dÀf³fZ¸ff ¸fZÔ ¹fW ³fWeÔ Wû³fZ QZ³ff ¨ffW°ffÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
Àf¶fÀfZ DY´fSX QZVfdW°f U¢°f þû WX¸fÀfZ IYW SWf W`, UW ¹fW W` dIY þû ¶fe°f ¦fBÊ Àfû ¶ff°f ¦fBÊ, Af¦fZ IYe Àfb²f »fZ³fZ IYe Nfd³fEÜ BÀfe d³fV¨f¹f IZY Àff±f ¸f`a³fZ ·ffS°fe¹f ÀfZaÀfSX ¶fûOÊ IZY A²¹fÃf ´fQ IYe dþ¸¸fZQfSXe CNfBÊ W`Ü A¶f °fIY ¸f`a³fZ A´f³fZ Af´fIYû ·ffS°fe¹f dRY»¸f CXôû¦f ¸fZa Àffd¶f°f dIY¹ff W`, A¶f ¸fbÓfZ ÀfZaÀfS ¶fûOÊ ¸fZa JbQ IYû Àffd¶f°f IYS³ff W`Ü Àf¶fÀfZ ´fW»fe dþ¸¸fZQfSXe ¸fZSXe ¹fWe W` dIY ¸f`a ÀfWe R`YÀf»fZ »fca, þû QZVf AüSX Àf¸ffþ IZY dW°f ¸fZa Wû, þû ÀfUf˦fe¯f dUIYfÀf ¸fZa ¸fQQ¦ffS WûÜ þfdWSX W` dIY BÀfIZY d»fE ¸fbÓfZ ÀfZaÀfSX ¶fûOÊ IYe LdU ÀffRY-Àfb±fSXe ¶f³ff³fe Wû¦feÜ ¹fW °f·fe Àfa·fU Wû ´ffE¦ff, þ¶f W¸f ª¹ffQf ÀfZ ª¹ffQf A´f³fZ »fû¦fûa, ¹ff³fe ÀfZaÀfSX ¶fûOÊ ÀfZ þbOÞXZ »fû¦fûa IYû ¹fW dVfdÃf°f IYSXZa dIY ÀffRY-Àfb±fSXe, ÀUÀ±f AüSX ¸f³fûSXaþIY dRY»¸fZa ¢¹ff Wû°fe W`a AüSX dUUfQ ´f`Qf IYS³fZ Uf»fe, ·fOÞXIYfDY AüS AV»fe»f dRY»¸fZa ¢¹ff Wû°fe W`aÜ BÀfIZY d»fE IYBÊ IYf¹fVfÊf»ffAûa IZY Af¹fûþ³f d³fIYM ·fdU¿¹f ¸fZa dIYE þfEa¦fZÜ
´fWX»fZ IYe °fSXW, A¶f ÀfZaÀfS ¶fûOÊ ¸fZa ¨f»f°ffDY IYf¸f ³fWea Wûa¦fZ, ¶fd»IY ¸f`a °fû SXûþ BÀfIZY Qµ°fSX ¸fZa ¶f`NX³ff ´fÀfaQ IYSX°ff WXcaÜ ¸f`a EIY MXfÀIY-¸ffÀMXSX Wca AüS A´f³ff IYf¸f Bʸff³fQfSXe ÀfZ d³f·ffDaY¦ff, BÀfd»fE EZÀff ³fWXea WXû¦ff dIY ´fcUÊ A²¹fÃf IYe °fSXWX ¸f`a A´f³fZ IYf¹fÊIYf»f ¸fZa °fe³f-¨ffSX QRZY WXe Qµ°fSX þfDaYÜ ¸f`a³fZ Àfc¨f³ff EUa ´fiÀffSX¯f ¸faÂff»f¹f ÀfZ ¹fWX A³fbVfaÀff ·fe IYe W` dIY ÀfZaÀfSX ¶fûOÊ IZY °f¸ff¸f Jf»fe ´fQûa ´fS d³f¹fbd¢°f¹ffa Wûa, BÀfIZY ÀfQÀ¹f d³f¹fb¢°f dIYE þfEa, °ffdIY ¹fWX RbY»f-ÀMÑZÔ±f IZY Àff±f IYf¸f IYS ÀfIZYÜ þû »fû¦f BÀf ÀfaÀ±ff ÀfZ þbOÞXZ W`a, CX³WZa ·fe ¹fWX Àf¸fÓf³ff Wû¦ff dIY Àf¸f¹f IYfRYe ¶fQ»f ¨fbIYf W` AüSX WX¸fZa ÀfSXIYfSX IYû ³f°feþZ QZ³fZ W`a, ³f dIY dÀfRÊY A´f³ff IYf¹fÊIYf»f ´fcSXf IYS³ff W`Ü dþÀf °fSXWX ÀfZ ´fi²ff³f¸faÂfe ³fSZaýi ¸fûQe QZVf IYû »fZIYSX Àfû¨f°fZ W`a, CXÀfe °fþÊ ´fSX W¸fZa BÀf ÀfaÀ±ff IYû JOÞXf IYS³ff W`Ü ·ffS°fe¹f dÀf³fZ¸ff ¸fZa B³f dQ³fûa dõA±feÊ ÀfaUfQûa IYf ´fi¨f»f³f þûSXûa ´fS W`, þû ÀfWe ³fWeÔ W`Ü ¸f`Ô BÀf °fSXRY ²¹ff³f Qca¦ff AüSX BÀfIZY d»fE A¦fSX ¸fbÓfZ
69
IaYþSUZdMXU ·fe IYWf ¦f¹ff, °fû QZVfdW°f IZY d»fE ¸f`a ¹fWX Àfb³f³fZ IYû °f`¹ffSX WcaÜ AfdJS WX¸fZa A´f³fe ³fBÊ ´fePÞe IYf ²¹ff³f SXJ³ff W`Ü BÀfe ³fBÊ ´fePÞXe ´fSX QZVf IYf ·fdU¿¹f dMXIYf W`, dRYSX WX¸f ¸f³fûSXaþ³f IZY ³ff¸f ´fSX CX³fIZY Àff¸f³fZ dõA±feÊ ÀfaUfQ ´fSXûÀf³fZ IYe ¦f»f°fe I`YÀfZ IYS ÀfIY°fZ W`a? AfdJS CX³WZa ¦f»f°f dVfÃff QZ³fZ IYe Bþfþ°f W¸fZa dIYÀf³fZ Qe W`? BÀf¸fZa IYûBÊ QûSXf¹f ³fWeÔ dIY ÀfZaÀfS ¶fûOÊ IYf SU`¹ff A¶f °fIY IYfRYe ³fSX¸f SWf W`Ü Af»f¸f ¹fWX W` dIY WX¸f IbYL ·fe dQJf³fZ IYf »ffBÀfZaÀf QZ°fZ þf SXWZ W`aÜ IYWf °fû þf°ff W` dIY WX¸f A´f³fe ÀfaÀIÈYd°f IYû dQJf SXWZ WX`a, »fZdIY³f ¢¹ff ¹fWe W¸ffSXe ÀfaÀIÈYd°f W`? ¸f`a dÀf³fZ¸ff ¸fZa ¹fW ³fWea Wû³fZ QZ³ff ¨ffW°ffÜ Af´f ´ff°fZ W`Ô dIY Afg³f»ffB³f ´fS Àf¶f IbYL ¸fbµ°f C´f»f¶²f W` AüS BÀfÀfZ W¸ffSZ ³füþUf³f AüS ¶f¨¨fZ ¦fb¸fSXfWX Wû SWZ W`aÜ BÀfd»fE ¸f`a ¹fW ·fe ¸ff³f°ff Wca dIY Afg³f»ffB³f ½¹fUÀ±ff ¸fZa ·fe ÀfZaÀfSXdVf´f Wû³fe ¨ffdWXE AüS d¶f³ff ÀfZaÀfS IZY IYûBÊ ·fe Àff¸f¦fie BaMXS³fZMX ´fSX ³fWeÔ Af³fe ¨ffdWXEÜ ²fOÞX»»fZ ÀfZ ¹fW IYWf þf³fZ »f¦ff W` dIY ASXZ ¹fW °fû ¸ffgOX³fÊ ¸ff¸f»ff W`, »fZdIY³f ¢¹ff dõA±feÊ ¶ff°fZa, ¦ffd»f¹ffa AüS IYBÊ Af´fdØfþ³fIY ¨feþZa dRY»¸fûa ¸fZa ¸ffgO³fÊ W`a? ¹fW NXeIY W` dIY W¸fZa ¸ffgO³fÊ Àfû¨f IZY Àff±f ¶fPÞ³ff ¨ffdWE, »fZdIY³f ¹fW ³fWeÔ Wû³ff
þû »fû¦f BÀf ÀfaÀ±ff ÀfZ þbOÞXZ W`a, CX³WZa ·fe ¹fWX Àf¸fÓf³ff Wû¦ff dIY Àf¸f¹f IYfRYe ¶fQ»f ¨fbIYf W` AüSX WX¸fZa ÀfSXIYfSX IYû ³f°feþZ QZ³fZ W`a, ³f dIY dÀfRÊY A´f³ff IYf¹fÊIYf»f ´fcSXf IYS³ff W`Ü ·ffS°fe¹f dÀf³fZ¸ff ¸fZa B³f dQ³fûa dõA±feÊ ÀfaUfQûa IYf ´fi¨f»f³f þûSXûa ´fS W`, þû ÀfWe ³fWeÔ W`Ü ¸f`Ô BÀf °fSXRY ²¹ff³f Qca¦ff AüSX BÀfIZY d»fE A¦fSX ¸fbÓfZ IaYþSUZdMXU ·fe IYWf ¦f¹ff, °fû QZVfdW°f IZY d»fE ¸f`a ¹fWX Àfb³f³fZ IYû °f`¹ffSX WcaÜ
¨ffdWXE dIY Af²fbd³fIY°ff IZY ³ff¸f ´fS W¸f QZVf, Àf¸ffþ AüSX ÀfaÀIÈYd°f IYû ³fbIYÀff³f ´fWba¨ffEaÜ WX¸f A´f³fe ÀfaÀIÈYd°f d¦fSUe ³fWeÔ SXJ ÀfIY°fZÜ ¹fW Àf¸fÓf³fZ IYe þøYSX°f W` dIY DY»f-þb»fc»f °fSXeIZY ÀfZ dRY»¸fZa ³fWeÔ ¨f»f°feÔ, ¶fd»IY WXSX QüSX ¸fZa IaYMXZMX
dRY»¸fZa ¨f»ff°fe W`aÜ A¦fS ÀffRY-Àfb±fSXe dRY»¸fZa ¶f³fZa¦fe, °fû CXÀfZ ª¹ffQf QVfÊIY d¸f»fZa¦fZ, ¢¹fûadIY ´fdSXUfSX IZY ÀffSXZ »fû¦f ¶f`NXIYSX EIY Àff±f CX³fIYû QZJZa¦fZÜ Af´f WXe QZdJE ³f dIY WX¸f Af´fIZY WX`a IYü³f, ¸f`a³fZ ´¹ffSX dIY¹ff ¢¹fûa ¨f»fe? ¸f`a ¸fÀff»ff dRY»¸fûa IZY dJ»ffRY ³fWea WcaÜ ¶fe°fZ dQ³fûa dÀfa§f¸f AfBÊ ±fe, ¹fWX ´fcSXe °fSWX ÀfZ ¸fÀff»ff dRY»¸f ±fe, »fZdIY³f ¹fWX QZJ³fZ »ff¹fIY ±feÜ BÀfe °fSXWX E¢Vf³f dRY»¸fZa AüSX IYfg¸fZOe dRY»¸fZa ·fe W`aÜ WX¸f þû ·fe ¨ffWZa, dRY»¸fZa ¶f³ffEa, ´fSX dÀfRÊY QÀf ´fid°fVf°f dRY»¸fZa WXe ÀfRY»f WXû°fe W`a AüSX ¶ffIYe 90 ´fid°fVf°f µ»ffg´f Wû þf°fe W`a ¹ff QVfÊIYûÔ õfSXf ³fIYfSX Qe þf°fe WX`aÜ ¸f`a ´fiûOйfcVfS ·fe Wca AüSX BÀf W`dÀf¹f°f ÀfZ ·fe BÀf °fSRY ²¹ff³f QZ SXWXf WcaÜ MXeUe ´fS ·fe ²¹ff³f QZ³ff þøYSXe W`, þWfa IYfg¸fZOe AüSX R`YVf³f Vfû IZY ³ff¸f ´fS AV»fe»f°ff AüS RcYWOÞ°ff IYe ·fS¸ffS W`Ü BÀfd»fE ¸f`a EIY A¸¶fiZ»ff ´ffgd»fÀfe »ff³ff ¨ffW°ff Wca, dþÀfÀfZ Àf·fe ´»fZMXRYfg¸fÊ ´fSX IaYMXZaMX ÀfZaÀfSX Wû ÀfIZY AüS WX¸f QVfÊIYûÔ IYû ÀUÀ±f ¸f³fûSaþ³f QZ ÀfIaZYÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
´fbÀ°fIY
70
»fa¶fZ Àfa§f¿fÊ ÀfZ WXfdÀf»f ¶fZWXQ Àf¸fÈð A³fb·fU OXfg. dQ»fe´f ¸ff³fZ
EIY ÀfRY»f Cô¸fe ¶f³f³fZ IZY d»fE BaÀff³f ¸fZÔ ÀfIYfSXf°¸fIY QÈdáIYû¯f, IYOÞe ¸fZW³f°f, QcSQÈdá, d³f¯fʹf Ãf¸f°ff, dþQ AüSX EZÀfZ IYBÊ ¦fb¯f A´fZdÃf°f Wû°fZ W`ÔXÜ Ofg. ¸fWZVf dIYÀf³f ¸fû°fZUfS EZÀfZ IYBÊ ÀfQЦfb¯fûÔ IYf AfQVfÊ ¦fb÷YIbY»f W`ÔXÜ ¹fW ´fbÀ°fIY ´fPÞX°fZ Àf¸f¹f ·fe BÀf ¶ff°f IYf A³fb·fU Wû°ff W`Ü A´f³fZ AaQSX IYe dþQ, ¸fZW³f°f IYS³fZ IYe ¸f³fûUÈdØf IZY IYfS¯f Ofg. ¸fWZVf ¸fû°fZUfS Afþ EIY ÀfRY»f Cô¸fe W`ÔXÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
¹fWX IYWXf³fe W` EIY dþïe dÀfIaYQSX IYeÜ UWX dÀfIaYQSX dþÀf³fZ þeU³f IYe WXSX ¶ffþe þe°fe W`Ü AfaJûa ¸fZa AfÀf¸ff³f Lc³fZ IYf Àf´f³ff, Àfe³fZ ¸fZZÔ AS¸ff³fûa IZY Aa¦ffSX SJIYSX ¨f»f ´fOÞf »ffJûa »fû¦fûa IYf ¹fW ¸fÀfeWf W`, Ofg. ¸fWZVf dIYÀf³f ¸fû°fZUfSÜ ¹fWX IYWf³fe IZYU»f EIY ÀfRY»f Cô¸fe IYe IYWf³fe ³fWeÔ W`Ü ¹fWX IYWXf³fe W`, EIY ÀfRY»f B³fÀff³f IYe ·feÜ ¶f¨f´f³f ¸fZa d´f°ff IYf Àff¹ff Jû³fZ IZY ¶ffQ ¦fSXe¶fe ÀfZ ªfcÓf°fZ WbE LûMXZ ÀfZ ¸fWZVf IYe dþQ IYe ¹fW IYWf³fe W`Ü JZ»f³fZ-IcYQ³fZ IYe Af¹fb ¸fZa Àfû»ff´fbSX EÀfMe ÀM`ÔO ´fS Af»fZ´ffIY ¶fZ¨f³fZUf»fZ ¸fWXZVf ÀfZ »fZIYS Afþ IZY Àf¸fÈð þeU³f IZY ÀfUÊZÀfUfÊ Ofg. ¸fWZVfþe ¸fû°fZUfS IYf ¹fW dUÀ¸f¹fIYfSe ÀfRYS ´ffNIYûa IYf SXû¸f-SXû¸f JOÞf IYS QZ°ff W`Ü BÀf Af°¸fUÈdØf ¸fZÔ d»fJe ¸fWZVfþe IZY þeU³f IYe WS EIY §fMX³ff ¸fbÀfe¶f°fûa ÀfZ ·ff¦f³fZ Uf»fZ WS dIYÀfe IZY d»fE d³fdV¨f°f WXe ´fiZS¯ffQf¹fe W`Ü Àfû»ff´fbS EÀfMe ÀM`ÔO ´fS Af»fZ´ffIY ¶fZ¨f°fZ-¶fZ¨f°fZ LûMXf-Àff ¸fWZVf ÀffBXdIY»f ÀM`ÔO X´fS ¸fbÀffdRYSXûa IYe ÀffBXdIY»f »f¦ff³fZ IYf IYf¸f ·fe dIY¹ff IYS°ff ±ffÜ CXÀfIZY ¶ffQ ¸fWZVfþe ³fZ ÀfüÔRY ¶fZ¨f³ff, ´ff³f Vffg´f ¨f»ff³ff, AfgMû dS¢Vff ¨f»ff³fZ þ`ÀfZ LûMZ-¸fûMZ IYf¸f ·fe dIYEÜ dRYS EIY dQ³f EIY ÀMXe»f IZY ¶f°fʳf IZY QbIYf³f IZY ¶ffWS þ¸fe ·feOÞ ³fZ ¸fWZVfþe IZY þeU³f ¸fZa EIY ³f¹ff ¸fûOÞX »ff dQ¹ffÜX dRYSX ÀfRYS ¶fPÞf IYf¸f¹ff¶fe IYe AûSÜ ¸fWZVfþe IYf ¹fW þeU³f ÀfRYS ¹fIYe³f³f AfÀff³f ³fWeÔ ±ffÜ IYBÊ ¸fbdVIY»fZÔ ±fe, IYBÊ ÷YIYfUMZa ±feÜ B³f ¸fbdVIY»fûa IYf Àff¸f³ff IYS°fZ WbE d¶f³ff ÷YIZY, d¶f³ff ÓfbIZY, IYOÞe ¸fZW³f°f AüS »f¦f³f IZY Àff±f C³WZÔ WfdÀf»f IYe WbBÊ þe°f IYf ³ff¸f W`- Àf¸fÈð þeU³fÜ ¹fWX ´fbÀ°fIY BÀf ÀfRYS IYf SXû¸ffa¨fIYfSe A³fb·fU W`Ü BÀf ÀfRYS ¸fZa ¸fWZVfþe ³fZ WS ¶ffS EIY ³fBÊ ¨fb³fü°fe IYf Àff¸f³ff dIY¹ff W`Ü Àf¸fÈð þeU³f IZY ¸f»fN¯f ´fiûþZ¢M ¸fZÔ þWfa Afþ Àff»f IZY ¶ffSW ¸fWe³fZ WdS¹ff»fe ³fþS Af°fe W`, þWfa Afþ Qc²f IYe ¦fa¦ff
¶fW°fe W`, IbYL Àff»fûa ´fW»fZ °fIY ¹fWX EIY ´f±fSe»fe þ¸fe³f ±feÜ »fû¦fûa IYe SXf¹f IZY A³fbÀffS ¹fW þ¸fe³f IbYL IYf¸f IYe ³fWeÔ ±feÜ ´fS ¸fWZVf ¸fû°fZUfSªfe ³fZ W¸fZVff ³ff¸fb¸fdIY³f IYû ¸fb¸fdIY³f IYS dQJf¹ff W`Ü ¸f»fN¯f ´fiûþZ¢M Àf¸fÈð þeU³f IYf Àf¶fÀfZ ´fW»ff ´fiûþZ¢M W`Ü Afþ IYBÊ SXfª¹fûa ¸fZa Àf¸fÈð þeU³f IZY EZÀfZ IYBÊ ´fiûþZ¢M VfbøY W`ÔÜ JZ°fe AüS JZ°fe ´fcSIY ½¹fUÀff¹f IZY Àff±f ¸fWZVfþe ³fZ CXôû¦f dUVU IYf ÀfRYS VfbøY dIY¹ff ±ffÜ Afþ Àf¸fÈð þeU³f JZ°fe AüS JZ°fe ´fcSIY ½¹fUÀff¹f IZY Àff±f-Àff±f IYBÊ ÃfZÂfûÔ ¸fZÔ IYf¹fÊS°f W`Ü IÈYd¿f ÃfZÂf ÀfZ Àfa¶fad²f°f Àf¸fÈð þeU³f d¸f»IY EaO d¸f»IY ´fiûO¢MXÐÀf, Àf¸fÈð þeU³f ´f°fÀfaÀ±ff, dS¹f»f EÀMZM, IaYÀMÑ¢Vf³f ÃfZÂf ¸fZa þeU³fª¹fûd°f IaYÀMÑ¢Vf³f AüS Àf¸fÈð þeU³f IaYÀMÑ¢Vf³f, BaRYûMZIY ÃfZÂf ¸fZa Àf¸fÈð þeU³f BaRYûMZIY, dVfÃff ÃfZÂf ¸fZa dÀfðfa°f ¦fib´f AfgRY BaÀMXeXMйfcVfaÀf AüS Àf¸f±fÊ EIZYO¸fe, AfSû¦¹f ÃfZÂf ¸fZa ³faQfQe´f WfgdÀ´fM»f, WfgdÀ´fM`d»fMe ÀfZ¢MSX ¸fZa WfZM»f Afg¨fÊOÊ, Afg¨fÊOÊ dSÀffgMÊ AüS WfZM»f »fe SXfg¹f»f, ¸fedOX¹ff ÃfZÂf ¸fZa Àff~fdWIY ´fiþf dU¨ffS, Q`d³fIY ´fiþf°faÂf »ffBU, Qû ³¹fcþ ¨f`³f»Àf- »ffBU BadO¹ff AüS ¸fe ¸fSXfNe ÀfdW°f ¶fiZ³fU¢ÀfÊ ¸fedO¹ff d»fd¸fMZOX, EOUSMfBþ¸fZaM AüS BUZÔM IaY´f³fe IZY øY´f ¸fZa B³fIZY BÀf ½¹fUÀff¹f ³fZ ½¹ff´fIY øY´f »fZ d»f¹ff W`Ü BÀf IYWf³fe IYû ´fPÞ³fZ IZY ¶ffQ Af´fIYû A³fb·fU Wû¦ff dIY »fû¦fûa IYe Àfû¨f þWfa J°¸f Wû°fe W`, ¸fWZVfþe IYe Àfû¨f UWfa ÀfZ VfbøY Wû°fe W`Ü EIY ÀfRY»f Cô¸fe ¶f³f³fZ IZY d»fE BaÀff³f ¸fZÔ ÀfIYfSXf°¸fIY QÈdáIYû¯f, IYOÞe ¸fZW³f°f, QcSQÈdá, d³f¯fʹf Ãf¸f°ff, dþQ AüSX EZÀfZ IYBÊ ¦fb¯f A´fZdÃf°f Wû°fZ W`ÔXÜ Ofg. ¸fWZVf dIYÀf³f ¸fû°fZUfS EZÀfZ IYBÊ ÀfQЦfb¯fûa IYf AfQVfÊ ¦fb÷YIbY»f W`ÔX, ¹fW ´fbÀ°fIY ´fPÞX°fZ Àf¸f¹f ·fe BÀf ¶ff°f IYf A³fb·fU Wû°ff W`Ü A´f³fZ AaQSX IYe dþQ, ¸fZW³f°f IYS³fZ IYe ¸f³fûUÈdØf IZY IYfS¯f
71
Ofg. ¸fWZVf ¸fû°fZUfS Afþ EIY ÀfRY»f Cô¸fe W`ÔXÜ ¸fWZVfþe ³fZ 10 ÀfZ 15 »fû¦fûa IZY Àff±f Àf¸fÈð þeU³f IYe Vfb÷YAf°f IYe ±feÜ Afþ ¹fW ´fdSUfS 40 »ffJ »fû¦fûa IYf Wû ¦f¹ff W`Ü dIYÀfe ÀfaÀ±ff IYe IYf¸f¹ff¶fe IZY ´feLZ IYBÊ »fû¦fûa IYe ¸fZW³f°f Wû°fe W`, EZÀff ¸fWZVfþe IYf ¸ff³f³ff W`Ü BÀfe IYfS¯f ¸fWZVfþe A´f³fZ ÀfWIYd¸fʹfûa IYû A´f³ff ´fdSUfS ¸ff³f°fZ W`ÔÜ ¸fWZVfþe IYf ¸ff³f³ff W` dIY ÀfWIYd¸fʹfûa IYf dUIYfÀf Wû¦ff °fû W¸fZa ÀfRY»f°ff A´f³fZ Af´f d¸f»fZ¦feÜ UW W¸fZVff A´f³fZ ÀfWIYd¸fʹfûa IZY dUIYfÀf IZY d»fE ´fi¹f°³fVfe»f SW°fZ W`ÔXÜ A´f³fZ BÀf ´fdSUfS IZY dUIYfÀf IZY d»fE, ´fdSUfS IZY Àf·fe ÀfQÀ¹fûa ¸fZa DYþfÊ »ff³fZ IYf IYf¹fÊ UW A´f³fZ IbYVf»f ½¹fd¢°f°U IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ dUdU²f IYf¹fÊIiY¸fûa õfSf IYS°fZ SW°fZ W`ÔÜ Àf¸fÈð þeU³f ´fdSUfS IYû Af¦fZ ¶fPÞf³fZUf»ff ¸fWZVfþe IYf WS UW ÀfWXIY¸feÊ þû CX³fIZY Àfa´fIÊY ¸fZa Af°ff W`, UW EIY Àf¸fÈð A³fb·fU ´ff°ff W`Ü C³fIZY Àf·fe ÀfWIY¸feÊ BÀfe IYfS¯f ¸fWZVfþe IYû Àfb³f³ff A´f³ff ·ff¦¹f Àf¸fÓf°fZ W`ÔX AüS A´f³fZ IbYMba¶f ´fi¸fbJ IZY d³fQÊZVfûa IYf ´ff»f³f IYS Àf¸fÈð þeU³f IYe ´fi¦fd°f ¸fZa Wf±f ¶faMf°fZ W`ÔXÜ IYf¸f IYSX³fZ IYe Ofg. ¸fWZVf ¸fû°fZUfS IYe DYþfÊ EIY ³fU¹fbUf IZY Àf¸ff³f W`Ü B°f³fe ÀfRY»f°ff IZY ¶ffQ Afþ ·fe UW A´f³ff ª¹ffQf ÀfZ ª¹ffQf Àf¸f¹f IYf¸f ¸fZÔ d¶f°ff°fZ W`ÔXÜ IaY´f³fe IZY WS ½¹fUWfS ´fS ¸fWZVfþe IYe IYOÞe ³fþS SW°fe W`Ü UWX EIY dVf¿MXf¨ffSd´fi¹f ½¹fd¢°f W`ÔXÜ ¸fWZVfþe IZY ½¹fd¢°f°U, d³f´fb¯f°ff AüS IYf¸f IYS³fZ IYe DYþfÊ IZY ÀfaQ·fÊ ¸fZÔ ·fe IYBÊ dQ»f¨fÀ´f dIYÀÀfZ BÀf ´fbÀ°fIY ¸fZa W`ÔXÜ »fû¦fûa IYû Bªþ°f QZ³ff, A´f³fZ ÀfZ LûMZ BaÀff³f IZY Àff±f ·fe Àf¸¸ff³f ÀfZ ¶ff°f
IYS³ff, ÀffQ¦fe ÀfZ ´fZVf Af³ff ¸fWZVfþe IYe JfdÀf¹f°f W`Ü BÀfe IYfS¯f þ³f¸ff³fÀf ¸fZa CX³fIZY ´fid°f Àf¸¸ff³f IYe ·ffU³ff W`Ü EIY ÀfRY»f Cô¸fe ¸fZa ¶fÀfZ A¨LZ BaÀff³f IYû C³fIZY IYBÊ ÀfWIYd¸fʹfûa AüS ¸ff³¹fUSXûa ³fZ A³fb·fU dIY¹ff W`Ü BÀf ´fbÀ°fIY ¸fZa IYWZX ¦fE C³fIZY ÀfWIYd¸fʹfûÔ AüSX ¸ff³¹fUSXûa IZY A³fb·fUûa IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ W¸f ¸fWZVfþe IZY ½¹fd¢°f°U IYf EIY A»f¦f øY´f Àf¸fÓf ´ff°fZ W`ÔXÜ ¸fWZVfþe IYe ¹fW Af°¸fUÈdØf ´ffNIY IYû CXÀfIZY Àf¸ffþ IZY ´fid°f IYØfʽ¹f IYf AWÀffÀf dQ»ff°fe W`Ü IYf¸f¹ff¶fe IYf °ffþ ´fW³f³fZ IZY ¶ffQ ·fe Ofg. ¸fWZVf ¸fû°fZUfS ´fbSXf³fZ dQ³fûa IYû ·fc»fZ ³fWeÔ W`ÔXÜ ¹fWe IYfS¯f W` dIY UW Àf¸fÈð þeU³f RYfCaOZVf³f IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ þøYS°f¸faQûa IYû ¸fQQ IYS³fZ IYf IYf¹fÊ IYS°fZ W`XÔ AüSX A´f³ff Àff¸ffdþIY Qfd¹f°U d³f·ff°fZ SW°fZ W`ÔÜ ¸fWZVfþe A´f³ff þ³¸fdQ³f ·fe A»f¦f °fSeXIZY ÀfZ ¸f³ff°fZ W`ÔÜ C³fIZY þ³¸fdQ³f IZY Vfb·f AUÀfS ´fS WS Àff»f Àf¸fÈð þeU³f RYfCaOZVf³f IYe AûS ÀfZ ·f½¹f S¢°fQf³f dVfdUS IYf Af¹fûþ³f dIY¹ff þf°ff W`Ü BÀf Àff»f ·fe CX³fIZY þ³¸fdQ³f ´fS QZVf·fS IZY 21 ¸fZa ÀfZ 292 SXfª¹fûa ´fS ·f½¹f S¢°fQf³f dVfdUS IYf Af¹fûþ³f dIY¹ff ¦f¹ff ±ff dþÀf¸fZa 1,09,282 »fû¦fûa ³fZ S¢°fQf³f dIY¹ffÜ BÀf S¢°fQf³f dVfdUS IZY IYfS¯f QcÀfSe ¶ffS Àf¸fÈð þeU³f IYf ³ff¸f kBadO¹ff ¶fbIY AfgRY dSIYfgOÊ l ¸fZa QþÊ W`Ü Ofg. ¸fWZVfþe ¸fû°fZUfS IYû CXôû¦f þ¦f°f ¸fZa WfdÀf»f IYe ¦fBÊ ÀfRY»f°ff AüS CX³fIZY Àff¸ffdþIY IYf¹fûË IZY d»fE IYBÊ SXfáÑe¹f-Aa°fSSXfáÑe¹f ´fbSÀIYfSûa ÀfZ Àf¸¸ffd³f°f dIY¹ff ¦f¹ff W`Ü ¶fOÞXZ-¶fOÞZ Àf´f³fZ QZJ³ff AüS CX³f Àf´f³fûa IYû ÀffIYfSX IYS³ff EIY ¨fb³fü°fe Wû°fe W`Ü ´fS
¨fb³füd°f¹fûa IYf Àff¸f³ff IYSX³ff AüS WS Àf´f³fZ IYû ÀffIYfSX IYSIZY WXe SW³ff ¸fWZVfþe IYe AfQ°f ¶f³f ¨fbIYe W`Ü UW IYW°fZ W`ÔX dIY Qbd³f¹ff ÀfZ IbYL A»f¦f IYSIZY dQJf³fZ IYe ´fiZS¯ff ¸f³f ¸fZÔ »fZIYS ¸f`Ô ¹fWfa °fIY ´fWba¨ff WcaÜ ¸f`Ô³fZ IY·fe dIYÀfe ÀfaIYM IYe ´fSUfW ³fWeÔ IYe, ¢¹fûadIY ¸f`Ô þf³f°ff Wca dIY BÀf Qbd³f¹ff ¸fZÔ Af°fZ Àf¸f¹f ¸f`Ô A´f³fZ Àff±f IbYL »fZIYS ³fWeÔ Af¹ff ±ffÜ ³f þf°fZ U¢°f IbYL »fZIYS þfDaY¦ffÜ dþÀf BaÀff³f IYe dþaQ¦fe ¸fZa ÀfaIYM ³fWeÔ Af°fZ, UW Af¦fZ ³fWeÔ ¶fPÞX ÀfIY°ffÜ þeU³f IYû »fZIYS ¸fWZVfþe IZY EZÀfZ IYBÊ CXQfØf dU¨ffS AüS B³f dU¨ffSXûa IZY Àff±f EIY IYf¸f¹ff¶f dþaQ¦fe IYe AûS ¶fPÞX³fZ IYf ´fiû°ÀffW³f W¸ûÔ ¹fW ´fbÀ°fIY ´fPÞX³fZ ÀfZ d¸f»f°ff W`Ü IYf¸f¹ff¶fe, ´f`Àff, ´fid°fâf, ´fbSÀIYfSX... ¸fWZVfþe IZY ´ffÀf Afþ Àf¶f IbYL W`Ü BÀfIZY ¶ffUþcQ Afþ ·fe C³fIZY ´ffU þ¸fe³f ´fS W`ÔÜ Ofg. ¸fWZVf ¸fû°fZUfS ³ff¸f IZY BÀf IYf¸f¹ff¶f BaÀff³f IZY þeU³f AüS C³fIZY ½¹fd¢°f°U IYf WS EIY ´fW»fc Cþf¦fS IYS³fZ IYe IYûdVfVf BÀf ´fbÀ°fIY ¸fZa IYe ¦fBÊ W`Ü EIY Àff²ffS¯f BaÀff³f IYe AÀff²ffS¯f ÀfRY»f°ff ÀfZ, C³fIZY AfQVfÊ °fØUûa ÀfZ Àf·fe IYû ´fiZS¯ff d¸f»fZ, BÀfe WZ°fb k¶fifgOIYfÀM Bd³fdVfEdM½ªf d»fd¸fMZXOXl IYe ÀfeBÊAû Àfbd´fi¹ff IY¯fÀfZ þe IYe ÀfaIY»´f³ff ÀfZ BÀf ´fbÀ°fIY IYf d³f¸ffʯf dIY¹ff ¦f¹ff W`Ü BÀf ´fbÀ°fIY ¸fZa ¸fWZVfþe IZY þeU³f IZY A³fb·fUûÔ IYf Vf¶QfaIY³f ´fÂfIYfSX-»fZJIY ¸faQfS þûVfe ³fZ dIY¹ff W`Ü BÀf ´fbÀ°fIY IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ Ofg. ¸fWZVfþe ¸fû°fZUfS IZY Àfa§f¿fʸf¹f, ¹fVfÀUe þeU³f ÀfRYSX IZY ¶ffSZ ¸fZa þf³f³ff ¹fIYe³f³f WS ´ffNIY IZY d»fE EIY ¹ffQ¦ffSX A³fb·fU Wû¦ffÜ n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
IYWXf³fe
72
°f×I Àfe¸f
¦fb»fªffSX
ARYÀff³ff ¶f»f Jf SXWXf ±ffÜ ¸fbÓfZ ³fWXea ¸ff»fc¸f ±ff ¹fWX ·fe CXÀfe ÀfaBÊ Uf»fZ ARYÀff³fZ IYe IYOÞXe WX`, »fZdIY³f A¸fû»f ¨fcadIY AQfIYfSX WX`a BÀfd»fEX A¨Lf AQfIYfSX A¨Le AQfIYfSXe IYSX ¦f¹ff AüSX ¸fbÓfZ BÀfIYe UþWX ³fWXea ¶f°ffBÊ?, »fZdIY³f ¸fbÓfZ ¹fIYe³f WX` dIY UWX CXÀf U¢°f ·fe UþWX þf³f°ff WXû¦ffÜ IbYL SXûþ ¶ffQ ´fid¸f»ff QaOXU°fZ IYf RYû³f Af¹ffÜ CX³WXûa³fZ ¶f°ff¹ff dIY QZWX»fe ÀfZ EIY ÀfSXQfSX WXSX·fþ³f dÀfaWX þe ¶f¸¶fBÊ AfIYSX ¸fbÓfÀfZ d¸f»f³ff ¨ffWX°fZ WX`a ¢¹fûadIY CX³fIYf J¹ff»f WX` dIY ¸f`a °fIYÀfe¸f ¸fZa Jû¹ff WXbAf CX³fIYf ¶fZMXf WXcaÜ UW ³fUa¶fSX IYf ¸fWXe³ff ±ffÜ B°f³ff ¹ffQ WX`Ü ¸f`a³fZ CX³fÀfZ IYWf WXd ¸f`a þ³fUSXe ¸fZa QZWX»fe Af SXWXf WcaÜ BaMXSX³fZVf³f»f dRY»¸f CX°ÀfU ¸fZaÜ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
dþaQ¦fe IY·fe-IY·fe þ£¸fe ¨fe°fZ IYe °fSXWX L»ffa¦f »f¦ff°fe QüOÞX°fe W`, AüSX þ¦fWX þ¦fWX A´f³fZ ´faþûa IZY d³fVff³f LûOÞX°fe þf°fe WX`Ü þSXf B³f d³fVff³fûa IYû EIY »fIYeSX ÀfZ þûOÞX IZY QZdJE °fû I`YÀfe Aþe¶f °fWXSXeSX ¶f³f°fe WX`Ü ¨füSXfÀfe-d´f¨ffÀfe (84-85) IYe ¶ff°f W` þ¶f IYûBÊ EIY ÀffWX¶f ¸fbÓfZ A¸fÈ°fÀfSX ÀfZ A¢ÀfSX J°f d»fJf IYSX°fZ ±fZ dIY ¸f`a CX³fIYf k°f×IYÀfe¸fl ¸fZa Jû¹ff WbAf ·ffBÊ WXcaÜ BIY¶ff»f dÀfaWX ³ff¸f ±ff CX³fIYf AüSX ¦ff»fZ¶f³f Jf»fÀff IYfgd»fþ ¸fZa ´fiûRZYÀfSX ±fZÜ Qû ¨ffSX J°f Af³fZ IZY ¶ffQ ¸f`a³fZ CX³WXZa °fRYÀfe»f ÀfZ þUf¶f ·fe dQ¹ff dIY ¸f`a °f×IYÀfe¸f IZY QüSXf³f QZWX»fe ¸fZa ±ff AüSX A´f³fZ ¸ff°ff-d´f°ff IZY Àff±f WXe ±ff, AüSX ¸fZSXf IYûBÊ ·ffBÊ ¹ff ¶fWX³f CX³f dRYÀffQûa ¸fZa ¦fb¸f ³fWeÔ WXbAf ±ff, »fZdIY³f BIY¶ff»f dÀfaWX BÀfIZY ¶ffUþcQ BÀf ¶ff°f ´fSX ¶fdþQ SXWXZ dIY ¸f`a CX³fIYf ¦fb¸fVfbQf ·ffBÊ WcaÜ AüSX Vff¹fQ A´f³fZ ¶f¨f´f³f IZY UfIZYAf°f ÀfZ ³ffUfdIYRY Wca ¹ff ·fc»f ¨fbIYf WcaÜ CX³fIYf J¹ff»f ±ff dIY ¸f`a ¶fWb°f LûMXf ±ff þ¶f EIY IYfdRY»fZ IZY Àff±f ÀfRYSX IYSX°fZ WXbE ¦fb¸f WXû ¦f¹ff ±ffÜ Wû ÀfIY°ff WX` dIY þû »fû¦f ¸fbÓfZ ¶f¨ffIYS A´f³fZ Àff±f »fZ AfE ±fZ, CX³f »fû¦fûa ³fZ ¶f°ff¹ff ³fWeÔ ¸fbÓfZ, ¹ff ¸f`a CX³fIYf B°f³ff EWXÀff³f¸faQ Wca dIY A¶f IYûBÊ AüSX ÀfcSX°f-EWXf»f ¸ff³f »fZ³fZ IZY d»fE °f`¹ffSX ³fWeaÜ ¸f`a³fZ ¹fWX ·fe ¶f°ff¹ff ±ff CX³WXZa dIY 1947 ¸fZa B°f³ff IY¸fCX¸fi ·fe ³fWea ±ffÜ IYSXe¶f ¦¹ffSXWX ¶fSXÀf IYe CX¸fi ±fe ¸fZSXeÜ »fZdIY³f BIY¶ff»f dÀfaWX dIYÀfe ÀfcSX°f ¸fZÔ ¸ff³f³fZ IZY d»fE °f`¹ffSX ³fWea ±fZÜ ¸f`a³fZ þUf¶f QZ³ff ¶faQ IYSX dQ¹ffÜ IbYL ASXÀfZ ¶ffQ J°f Af³fZ ·fe ¶faQ Wû ¦fEÜ IYSXe¶f EIY Àff»f ¦fbþSXf WXû¦ff dIY ¶f¸¶fBÊ IYe EIY dRY»¸fIYfSX, ÀfaBÊ ´fSXfaþ´fZ ÀfZ CX³fIYf EIY ´f`¦ff¸f d¸f»ffÜ IYûBÊ WS·fþ³f dÀfaW ÀffWX¶f WX`a QZWX»fe ¸fZa, ¸fbÓfÀfZ ¶f¸¶fBÊ AfIYSX d¸f»f³ff ¨ffW°fZ W`aÜ ¸fb»ffIYf°f ¢¹fûa IYSX³ff ¨ffW°fZ W`a, BÀfIYe UþWX ÀfaBÊ ³fZ ³fWea ¶f°ffBÊ, »fZdIY³f IbYL ·fZQ ·fSXZ ÀfUf»f ´fcLZ dþ³fIYe ¸f`a CX³fÀfZ CX¸¸feQ ³fWeÔ IYSX°ff ±ffÜ ´fcL³fZ »f¦feÔ k°fIYÀfe¸f IZY dQ³fûa ¸fZa °fb¸f IYWfa ±fZ?l kQZW»fe ¸fZal ¸f`a³fZ ¶f°ff¹ffÜ k¢¹fûa?l
k¹fca WXeÜl ÀfaBÊ ¶fWb°f Jc¶fÀfcS°f CXQÊc ¶fû»f°fe W`a, »fZdIY³f Af¦fZ Aa¦fiZþe ¸fZa ´fcLf, kAüSX Ufd»fQZ³f °fb¸WfSZ?l kQZW»fe ¸fZa ±fZÜ ¸f`a Àff±f We ±ff C³fIZY, ¢¹fûa?l ±fûOÞe QZS ¶ff°f IYS°fe SWe, »fZdIY³f ¸fbÓfZ »f¦f SXWf ±ff þ`ÀfZ Aa¦fiZþe IYf ´fSQf Of»f SXWXe W` ¶ff°f ´fSX, ¢¹fûadIY ¸fbÓfÀfZ WX¸fZVff CXQÊc ¸fZa ¶ff°f IYS°fe ±fe dþÀfZ UW dWXaQe IYW°fe W`Ü ÀfaBÊ AfdJS RcYMX We ´fOÞXeaÜ kQZJû ¦fb»fþfS, ¹fca W` dIY AfBÊ EZ¸f ³ffMX E´fûªOX
Mc MX`»f ¹fc, »fZdIY³f QZW»fe ¸fZa IYûBÊ ÀffW¶f WX`a þû IYW°fZ W`a dIY °fb¸f °fIYÀfe¸f ¸fZa JûE WXbE CX³fIZY ¶fZMZ WûlÜ ¹fW EIY ³fBÊ IYWf³fe ±feÜ IYSXe¶f EIY ¸ffW ¶ffQ ¶f¸¶fBÊ IZY ¸fVfWcS AQfIYfSX A¸fû»f ´ff»fZIYSX IYf RYû³f Af¹ffÜ IYW³fZ »f¦fZ-kd¸fÀfZþ QaOXU°fZ °fb¸fÀfZ ¶ff°f IYSX³ff ¨ffW°fe W`aÜ QZWX»fe ¸fZa W`aÜl kd¸fÀfZþ QaOXU°fZ IYü³f?l, ¸f`a³fZ ´fcLfÜ kE¢Àf RYfB³fZaÀf d¸fd³fÀMXS AfgRY þ³f°ff ¦fUS³f¸fZaMX, d¸fÀMXS ¸f²fb QaOU°fZ IYe ´f°³feÜl
kUWX ¢¹fûa?l k´f°ff ³fWea! »fZdIY³f UWX dIYÀfe U¢°f °fb¸WZa IYWfa ´fS RYû³f IYS ÀfIY°fe W`a?l ¸fZSXf IYfZBÊ ÀfSXûIYfS ³fWea ±ff d¸fÀMXSX ¹ff d¸fÀfZþ ¸f²fb QaOXU°fZ IZY Àff±fÜ IY·fe d¸f»ff ·fe ³fWXea ±ffÜ ¸fbÓfZ W`S°f WXbBÊÜ A¸fû»f ´ff»fZIYSX IYû ¸f`a³fZ Qµ°fSX AüSX §fSX ´fSX d¸f»f³fZ IYf U¢°f ¶f°ff dQ¹ffÜ ARYÀff³ff ¶f»f Jf SXWXf ±ffÜ ¸fbÓfZ ³fWXea ¸ff»fc¸f ±ff ¹fWX ·fe CXÀfe ÀfaBÊ Uf»fZ ARYÀff³fZ IYe IYOÞXe WX`, »fZdIY³f A¸fû»f ¨fcadIY AQfIYfSX WX`a BÀfd»fEX A¨Lf AQfIYfSX A¨Le AQfIYfSXe IYSX ¦f¹ff AüSX ¸fbÓfZ BÀfIYe UþWX ³fWXea ¶f°ffBÊ?, »fZdIY³f ¸fbÓfZ ¹fIYe³f WX` dIY UWX CXÀf U¢°f ·fe UþWX þf³f°ff WXû¦ffÜ IbYL SXûþ ¶ffQ ´fid¸f»ff QaOXU°fZ IYf RYû³f Af¹ffÜ CX³WXûa³fZ
¶f°ff¹ff dIY QZWX»fe ÀfZ EIY ÀfSXQfSX WXSX·fþ³f dÀfaWX þe ¶f¸¶fBÊ AfIYSX ¸fbÓfÀfZ d¸f»f³ff ¨ffWX°fZ WX`a ¢¹fûadIY CX³fIYf J¹ff»f WX` dIY ¸f`a °fIYÀfe¸f ¸fZa Jû¹ff WXbAf CX³fIYf ¶fZMXf WXcaÜ UW ³fUa¶fSX IYf ¸fWXe³ff ±ffÜ B°f³ff ¹ffQ WX`Ü ¸f`a³fZ CX³fÀfZ IYWf WXd ¸f`a þ³fUSXe ¸fZa QZWX»fe Af SXWXf WcaÜ BaMXSX³fZVf³f»f dRY»¸f CX°ÀfU ¸fZaÜ QÀf þ³fUSXe ¸fZa QZWX»fe ¸fZa Wca¦ff, °f·fe d¸f»f »fca¦ffÜ CX³WXZa ¹fWXfa ¸f°f ·fZdþEÜ ¸f`a³fZ CX³fÀfZ ¹fWX ·fe ´fcLf dIY ÀfSXQfSX WXSX·fþ³f dÀfaWX IYü³f WX`? CX³WXûa³fZ ¶f°ff¹ff þ³f°ff SXfþ IZY QüSXf³f UWX ´faþf¶f ¸fZa dÀfdU»f Àf´»ffBÊ d¸fd³fÀMXSX ±fZÜ þ³fUSXe ¸fZa QZWX»fe ¦f¹ffÜ
AVfûIYf WXûMX»f ¸fZa NXWXSXf ±ffÜ WXSX·fþ³f dÀfaWX ÀffWX¶f IZY ¹fWXfa ÀfZ RYû³f Af¹ff dIY UWX IY¶f d¸f»f ÀfIY°fZ W`aÜ °f¶f °fIY ¸fbÓfZ ¹fWX AaQfþf WXû ¨fbIYf ±ff dIY UWX IYûBÊ ¶fWXb°f AfÀ±ffUf³f ¶fbþb¦fÊ B³fÀff³f W`aÜ ¶ff°f IYSX³fZ Uf»fZ CX³fIZY ¶fZMXZ ±fZÜ ¶fOÞXe Bªþ°f ÀfZ ¸f`a³fZ AþÊ dIY¹ff: kAfþ CX³WXZa þZWX¸f°f ³f QZaÜ IY»f Qû´fWXSX IZY UöY Af´f °fVfSXeRY »ffUZaÜ ¸f`a Af´fIZY Àff±f ¨f»f IYSX CX³fIZY Qü»f°fJf³fZ ´fSX d¸f»f »fca¦ffÜ W`S°f WbBÊ ¹fWX þf³fIYS dIY ÀfaBÊ ·fe UWXfa ±fe, A¸fû»f ´ff»fZIYSX ·fe UWXea ±fZ AüSX ¸fZSXZ A¦f»fZ SXûþ IYe BÀf A´ffgBaMX¸fZÔMX IZY ¶ffSXZ ¸fZa UWX Qû³fûa þf³f°fZ ±fZÜ A¦f»fZ SXûþ Qû´fWXSX IYû þû ÀffWX¶f ¸fbÓfZ »fZ³fZ Af¹fZ UWX CX³fIZY ¶fOÞXZ ¶fZMXZ ±fZÜ CX³fIYf ³ff¸f BIY¶ff»f dÀfaWX ±ffÜ ´faþfd¶f¹fûa IYe CX¸fi WXû þf°fe WX` »fZdIY³f ¶fcPÞXZ ³fWXea WXû°fZÜ CXNXIYSX ¶fOÞXZ ´¹ffSX ÀfZ d¸f»fZ! ¸f`a³fZ ¶fZMXZ IYe °fSXWX WXe k´f`SXe ´fü³ffl dIY¹ffÜ CX³WXûa³fZ ¸ffa ÀfZ d¸f»ff¹ffÜ k¹fWX °fb¸WXfSXe ¸ffa W`, ¶fZMXfl ¸ffa IYû ·fe k´fZSXe ´fû³ffl dIY¹ffÜ ¶fZMXZ CX³WXZa QfSX þe IYWX IZY ¶fb»ff°fZ ±fZÜ QcÀfSXZ ¶fZMXZ, ¶fWXbEa, ¶f¨¨fZ A¨Lf JfÀff EIY ´fdSXUfSX ±ffÜ IYfRYe Jb»ff ¶fOÞXf §fSXÜ ¹fWX Jb»ff´f³f ·fe ´faþfd¶f¹fûa IZY SXWX³f ÀfWX³f ¸fZa WXe ³fWXea, CX³fIZY d¸fþfþ ¸fZa ·fe Vffd¸f»f WX`Ü °f¸ff¸f SXÀ¸fe ¶ff°fûa IZY ¶ffQ IbYL Jf³fZ IYû ·fe Af ¦f¹ff, ´fe³fZ IYû ·fe Af ¦f¹ff AüSX QfSX þe ³fZ ¶f°ff¹ff dIY ¸fbÓfZ IYWXfa Jû¹ff ±ffÜ kl¶fOÞXZ Àf£°f Qa¦fZ WXbE þe WXSX °fSXRY Af¦f WXe Af¦f ±fe AüSX Af¦f ¸fZa Ófb»fÀfe WXbBÊ J¶fSXZa, ´fSX WX¸f ·fe dMXIZY WXe SXWXZÜ þ¸feaQfSX ¸fbÀf»f¸ff³f ±ff AüSX WX¸ffSXZ d´f°ffþe IYf QûÀ°f ±ff AüSX ¶fOÞXf ¸fZWXSX¶ff³f ±ff WX¸f ´fSX AüSX ÀffSXf IYÀ¶ff þf³f°ff ±ff dIY CXÀfIZY WXû°fZ IYûBÊ ¶fZU¢°f WX¸ffSXZ QSXUfþZ ´fSX QÀ°fIY ·fe ³fWXea QZ ÀfIY°ffÜ CXÀfIYf ¶fZMXf ÀIcY»f ¸fZa ¸fZSXf Àff±f ´fPÞXf ±ff (Vff¹fQ A¹ffþ ³ff¸f d»f¹ff ±ff) »fZdIY³f þ¶f ´feLZ ÀfZ Af³fZ Uf»fZ IYfdRY»fZ WX¸ffSXZ IYÀ¶fZ ÀfZ ¦fbþSX°fZ ±fZ °fû dQ»f QWX»f þf°ff ±ffÜ AaQSX WXe A³QSX IYfa´f þf°fZ ±fZ WX¸fÜ þ¸feaQfSX SXûþ Àfb¶fWX AüSX Vff¸f IYû AfIYSX d¸f»f þf°ff ±ffÜ WXüÀf»ff QZ þf°ff ±ffÜ ¸fZSXe ´f}e IYû ¶fZMXe ¶f³ff SXJf ±ff CXÀf³fZÜ EIY SXûþ ¨feJ°ff-d¨f»»ff°ff EIY EZÀff IYfdRY»ff ¦fbþSXf dIY ÀffSXe SXf°f L°f IYe ¸fbaOXZSX ´fSX JOÞZ ¦fbþSXeÜ W¸fea ³fWea ÀffSXf IYÀ¶ff þf¦f SXWXf ±ffÜ
»f¦f°ff ±ff UWXe AfdJSXe SXf°f WX`, Àfb¶fWX ´fi»f¹f Af³fZ Uf»fe WX`Ü WX¸ffSXZ ´ffaU CXJOÞX ¦f¹fZÜ ´f°ff ³fWea ¢¹fûa »f¦ff dIY ¶fÀf ¹fWXe AfdJSXe IYfdRY»ff WX`Ü A¶f d³fIY»f »fûÜ BÀfIZY ¶ffQ IbYL ³fWXea ¶f¨fZ¦ffÜ A´f³fZ ¸fûWdÀf³f, A´f³fZ þ¸feaQfSX ÀfZ Q¦ff IYSXIZY d³fIY»f AfEÜl UWX SXûþ IYWXf IYSX°ff ±ff, k¸fZSXe WXUZ»fe ´fSX ¨f»fû, ¸fZSXZ Àff±f SXWXûÜ IbYL dQ³f IZY d»fE °ff»ff ¸ffSX Qû §fSX IYûÜ IYûBÊ ³fWXea LbE¦ffÜl »fZdIY³f WX¸f ÓfcNX¸fcNX IYf WüÀf»ff dQJf°fZ SXWXZÜ AaQSX WXe AaQSX OXSX°fZ ±fZÜ Àf¨f ¶f°ffDaY Àfa´fc¯fÊ IYfIYf Bʸff³f dWX»f ¦f¹fZ ±fZ, þOÞXZa IYfa´f³fZ »f¦fe ±feaÜ ÀffSXZ IYdRY»fZ CXÀfe SXfÀ°fZ ÀfZ ¦fbþSX SXWXZ ±fZÜ Àfb³ff ±ff d¸f¹ffaU»fe ÀfZ WXû IZY þ¸¸fc ¸fZa QfdJ»f WXû þfAû °fû Af¦fZ ³fe¨fZ °fIY þf³fZ IZY d»fE RYüþ IYe MXbIYOÞXe d¸f»f þfE¦feÜ §fSX U`ÀfZ IZY U`ÀfZ WXe Jb»fZ LûOÞX Af¹fZÜ Àf¨f °fû ¹fWX WX` dIY dQ»f ³fZ ¶ffa¦f QZ Qe ±fe, A¶f U°f³f IYe d¸f˜e LûOÞX³fZ IYf UöY Af ¦f¹ffÜ IcY¨f IYSX ¨f»fûÜ Qû »fOÞXIZY ¶fOÞXZ, EIY LûMXe »fOÞXIYe AfNX Àff»f ³fü Àff»f IYe AüSX Àf¶f ÀfZ LûMXZ °fb¸f! Qû dQ³f IYf ÀfRYSX ±ff d¸f¹ffaUf»fe °fIY ´f`Q»fÜ Jf³fZ IYû dþÀf ¦ffaU ÀfZ ¦fbþSX°fZ IbYL ³f IbYL d¸f»f þf°ff ±ffÜ Qa¦fZ Àf¶f þ¦fWX WXbE ±fZ, WXû ·fe SXWXZ ±fZ »fZdIY³f Qa¦fZUf»fûa IZY »fVIYSX WX¸fZVff ¶ffWXSX WXe ÀfZ Af°fZ ±fZÜ d¸f¹ffaUf»fe °fIY ´fWXba¨f°fZ-´fWXba¨f°fZ IYfdRY»ff ¶fWXb°f ¶fOÞXf WXû ¦f¹ffÜ IYBÊ °fSXRY ÀfZ »fû¦f Af-AfIYSX þbOÞX°fZ þf°fZ ±fZÜ ¶fOÞXe PXfPÞXÀf WXû°fe ±fe ¶fZMXf, A´f³fZ þ`ÀfZ QcÀfSXZ ¶fQWXf»f »fû¦fûa IYû QZJIYSXÜ d¸f¹ffaUf»fe WX¸f SXf°f IYû ´fWXba¨fZÜ BÀfe ¶fe¨f IYBÊ ¶ffSX ¶f¨¨fûa IZY WXf±f LcMXZ WX¸f ÀfZ, ¶fQWXUfÀf WXûIYSX ´fbIYfSX³fZ »f¦f°fZ ±fZÜ AüSX ·fe ±fZ Uû WX¸f þ`ÀfZ, EIY IYûWXSXf¸f Àff ¸f¨ff SXWX°ff ±ffÜ k´f°ff ³fWea, I`YÀfZ ¹fWX J¶fSX R`Y»f ¦f¹fe dIY CXÀf SXf°f d¸f¹ffaU»fe ´fSX WX¸f»ff WXû³fZ Uf»ff WX`Ü ¸fbÀf»f¸ff³fûa IYf »fVIYSX Af SXWXf WX`JüRY AüSX OXSX IYf EZÀff Àf³³ffMXf IY·fe ³fWXea Àfb³ffSXf°f IYe SXf°f WXe Àf¶f ¨f»f ´fOÞXZÜ QfSX þe IbYL QZSX IZY d»fE ¨fb´f WXû ¦f¹fZÜ CX³fIYe AfaJZa ³f¸f WXû SXWXe ±feaÜ »fZdIY³f ¸ffa ¨fb´f¨ff´f MXIYMXIYe ¶ffa²fZ ¸fbÓfZ QZJZ þf SXWXe ±feÜ IYûBÊ B¸fûVf³f ³fWXea ±ff CX³fIZY ¨fZWXSXZ ´fSXÜ QfSX þe ¶fOÞXZ ²feSXZ ÀfZ ¶fû»fZ : k¶fÀf CXÀfe SXf°f CXÀf IcY¨f ¸fZa LûMXZ Qû³fûa ¶f¨¨fZ WX¸f ÀfZ LcMX ¦f¹fZÜ ´f°ff ³fWea I`YÀfZ? ´f°ff Wû °fû...l k°fû...l n ¸ff¨fÊ 2015 »ffBXU BaXdOX¹ff
½¹fa¦¹f
74
¸fcJÊ°ff ¸fZa WXe WXûdVf¹ffSXe WX` Äff³f ¨f°fbUZÊQe ¸fcJ°Ê ff ¶fWXb°f d¨fa°f³f ³fWeÔ ¸ffa¦f°feÜ ±fûOÞXf-Àff IYSX »fû, ¹fWXe ¶fWb°f W`Ü ³f ·fe IYSXû °fû ¨f»fX°ff WX`Ü °fû dRYSX ¸f`a ¢¹fûa IYSX SXWXf Wca? ¹fûa WXe ¸fcJÊ°ffUVf °fû IYSX³fZ ³fWXea ¶f`NX ¦f¹ff? ³fWXea ÀffWX¶fÜ WX¸fÀfZ ¶ffIYf¹fQf IYWXf ¦f¹ff WX` dIY IYSXIZY QedþEÜ BÀfed»fXE IYSX SXWXZ WX`aÜ Àfa´ffQIY ³fZ °fû ¹fWfa °fIY IYWXf dIY ¹fWX IYf¸f Af´fÀfZ ¶fZWX°fSX IYûBÊ ³fWXea IYSX ÀfIY°ff AüSX ¸fcJÊ°ff IYe ¶ff°f ¨f»fX°fZ WXe Àf¶fÀfZ ´fWX»fXZ Af´fIYf WXe J¹ff»fX Af¹ff ±ffÜ Vff¹fQ EZÀff CX³WXûa³fZ ¸fZSXe RYûMXû QZJIYSX IYWXf WXûÜ IbYL EZÀfe ¸fcJÊ°ff´fc¯fÊ IYdVfVf W` ¸fZSXZ ¨fZWXSXZ ¸fZa dIY Af´f dIYÀfe ·fe IYû¯f ÀfZ RYûMXû Jea¨f »fXZa, ¨feþ Lb´f°fe ³fWXeaÜ ¸fcJÊ »fX¦f³fZ, ³f »fX¦f³fZ IZY ¶fe¨f IYf EIY ÀfaQZWXfÀ´fQ Ãf¯f WX¸fZVff IZY d»fXE NXWXSX ¦f¹ff WX` ¨fZWXSXZ ´fSXÜ Àfû »fX¦f°ff °fû WcaXÜ ´fSX Af´f þf³f »fXZa dIY EZÀff WcaX ³fWXeaÜ RYûMXû °fû WX¸fZVff ²fûJf QZ°fZ WX`aÜ IbYL þû W`a, ¶fd»IY JfÀfZ WX`a Uþi MXfB´f WX`a, UZ RYûMXû ¸fZa EZÀfZ ³fþSX ³fWXea Af°fZÜ IYBÊ ¶ffSX °fû JfÀfZ WXûdVf¹ffSX ³fþSX Af°fZ WX`aÜ IbYL ¸fcJÊ °fû Àf¸fÓfQfSXeUVf IbYL BÀf ÀMXfB»f ¸fZa RYûMXû dJa¨fUf°fZ WX`a dIY WXûdVf¹ffSXe IYf ·fi¸f JOÞXf WXû þfEÜ NXbçe ´fSX WXf±f SXJIYSX ¸fbaQe-Àfe AfaJZa SXJZÜ d¨fa°f³f ¸fZa ¸f¦³f, ¶f¦f»fX ¸fZa ¨ffSX dIY°ff¶fZa ²fSX IZY ¹ff dIY°ff¶fûa IYe SX`IY IZY ¶f¦f»fX ¸fZa JOÞXZ WXûIYSX, ¹ff ¨fZWXSXZ ´fSX Af²fe SXûVf³fe, Af²fe Lf¹ff OXf»fXIYSX ¹fdQ RYûMXû dJa¨f°ff WXû °fû AfQ¸fe d¶f³ff dIYÀfe AüSX IYfSX¯f IZY WXe ¶fbdð¸ff³f ³fþSX Af³fZ »fX¦f°ff WX`Ü d¨fa°f³f ¸fZa ´fWX»fXf ´fZa¨f ¹fWXe Af°ff WX` dIY ¸fcJÊ dIYÀfZ IYWXZa? ´fdSX·ff¿ff ¢¹ff WX`? ¸fcJÊ°ff ³ff´f³fZ IYf IYûBÊ ¹faÂf WXû°ff ³fWXeaÜ BÀfIYe ³f´f°fe IYf RYe°ff ·fe CX´f»fX¶²f ³fWXeaÜ ¶fÀf, AaQfþ ÀfZ ´f°ff IYSX³ff WXû°ff WX`Ü ¸fcJÊ°ff WXû Àff¸f³fZ °fû AaQfþ-Àff WXû³fZ »fX¦f°ff WX`Ü dRYSX ±fûOÞXe QZSX ¶ff°f IYSXû °fû UWX ´fiIYMX ·fe WXû þf°fe WX`Ü »ffBXU BaXdOX¹ff ¸ff¨fÊ 2015
´fSXa°fb IYBÊ ¶ffSX ¶ff°fûa ÀfZ ·fe IbYL ´f°ff ³fWXea ¨f»fX ´ff°ffÜ IYdNX³f WXû°ff WX`, ¢¹fûadIY IYBÊ ¸fcJÊ ·fe SXMXeSXMXfBÊ ¶fbdð¸fØff´fc¯fÊ ¶ff°fZa IYSX°fZ WX`aÜ ÀffdWX°¹f °f±ff d¨fa°f³f ¸fZa °fû WX¸f d³f°¹f WXe BÀf Qbd³f¹ff ÀfZ ¦fbþSXf IYSX°fZ W`a dIY ·ff¿ff IYe AfOÞX ÀfZ ¸fcJÊ°ff ¶fû»fX SXWXe WX` ¹ff dUõXØff? BÀfZ Àf¸fÓf³ff AfUV¹fIY WX` dIY ¸fcJÊ B°f³ff ·fe ¸fcJÊ ³fWXea WXû°ff WX` dIY Àfe²fZ-Àfe²fZ ´fIYOÞX ¸fZa Af þfEÜ ¸fcJÊ WX¸fZVff ¸fcJÊ WXe ³fWXea WXû°ffÜ UWX dUõf³f °fIY WXû ÀfIY°ff WX`Ü ¸fcJÊ MXfB´f IZY ·fe dUõf³f WXû°fZ WXe WX`a ¹ff IYWXZa dIY dUõf³f MXfB´f IZY ¸fcJÊÜ ´fSX EZÀfZ ¸fcJÊ °f¶f ª¹ffQf J°fSX³ffIY ¸fcJÊ Àffd¶f°f WXû°fZ WX`a AüS CX³fÀfZ ¶f¨fIYSX d³fIY»fX³fZ ¸fZa WXe WXûdVf¹ffSXe IYW»fXf°fe WX`Ü EZÀfZ ¸fcJÊdUõf³f ¹ff dUõf³f ¸fcJÊ dIYÀfe DaY¨fe IbYÀfeÊ ´fSX d¶fSXfþZ ·fe d¸f»fX ÀfIY°fZ WX`aÜ A¶f ¹fWX ¸f°f ´fcdLE¦ff dIY ¸fcJÊ WXû°fZ WXbE ·fe UWX DaY¨fe IbYÀfeÊ ´fSX I`YÀfZ ´fWbaX¨ffÜ Af´fIZY ¸fcJÊ°ff´fc¯fÊ ´fiV³f IYf CXØfSX ¹fWXe WX` dIY EIY °fû ¸fcJÊ°ff IYe UþWX ÀfZ WXe CXÀfZ ¹fWXfa d¶fNXf¹ff þf°ff WX`Ü dRYSX IYBÊ IYe ¸fcJÊ°ff IbYÀfeÊ ´fSX ¶f`NX³fZ ´fSX WXe ´fiIYMX WXû°fe WX`Ü ¶f`NX³fZ ÀfZ ´fWX»fXZ NXeIY-NXfIY »fX¦f°fZ ±fZÜ ¶fd»IY ±fZ WXeÜ IbYÀfeÊ IYe A´f³fe ¸fcJÊ°ffEa WXû°fe WX`aÜ CXÀf ´fSX ¸fcJÊ ·fe ¶f`NX þf°fZ WX`aÜ dRYSX IbYÀfeÊ IZY d»fXE ¨ff»fXfIYe IYe AfUV¹fIY°ff WXû°fe WX`, WXûdVf¹ffSXe IYe ³fWXea AüSX ¸fcJÊ WXû³fZ IYf ¸f°f»fX¶f ¹fWX IY°fBÊ ³fWXea dIY ¸fcJÊ AfQ¸fe ¨ff»fXfIY ³fWXea WXû ÀfIY°ffÜ UWX ¨ff»fXfIY dIYÀ¸f IYf ¸fcJÊ WXû ÀfIY°ff WX`, Àfû ¨ff»fXfIYe ÀfZ IbYÀfeÊ WXd±f¹ff »fXZ AüSX ¸fcJÊ°ff IZY IYfSX¯f IbYÀfeÊ ´fSX ÀfRY»fX ·fe WXû þfEÜ ¹fWX ¶ff°f AUV¹f WX` dIY ¸fcJÊ°ff ¶fWXb°f Àf¸f¹f °fIY dL´fIYSX ³fWXea SXWX ´ff°feÜ UWX ´fiIYMX WXû³fZ IZY d»fXE IYÀf¸fÀff°fe SXWX°fe WX`Ü UWX ¸füIYf °ffOÞX°fe SXWX°fe WX`Ü AfQ¸fe »fXfJ dUõXØff, »fXZJ³f, ¶fOÞX´´f³f, ´fQ, IYdUØf, ¶f¹ff³fûa, ·ff¿f¯fûa AfdQ ÀfZ PXaIY³fZ IYe IYûdVfVf IYSX »fXZ, ¸fcJÊ°ff IYWXea ³f IYWXea ÀfZ ÓffaIY³fZ WXe »fX¦f°fe WX`Ü ¹fdQ Af´f ¸fcJÊ ³f Wûa ¹ff Aa²fZ We ³f Wûa °fû ÓffaIY°fe ¸fcJÊ°ff IYû ´fIYOÞX ÀfIY°fZ WX`aÜ A¶f d¨fa°f³f ¸fZa QcÀfSXf ´fZa¨f ¹fWX WX` dIY Aa°f°f: dIY°f³fe ¸fcJÊ°ff WXû dIY EIY AfQ¸fe NXeIY-NXfIY-Àff ¸fcJÊ IYWXf þf ÀfIZY? ¹ff ¹fW ·fe dIY dIY°f³fe WXûdVf¹ffSXe IZY SXWX°fZ Af´f ¸fcJÊ°ff ´fSX ²¹ff³f ³f QZa¦fZ? ¹ffQ SXWXZ dIY Qbd³f¹ff IZY ¶ffþfSX ¸fZa ¸fcJÊ°ff ·fe ¸fc»¹f IYe °fSXWX WX` - SXfþ³fed°f ÀfZ ¨f»fXIYSX IYdU Àf¸¸fZ»fX³f °fIY BÀfe ¸fc»¹f ´fS Af²ffdSX°f
dÀfÀMX¸f WX`Ü IYBÊ ¸ff¸f»fXûa ¸fZa ¸fcJÊ°ff WXûdVf¹ffSXe ÀfZ ·fe ¶fOÞXf ¸fc»¹f ¸ff³ff þf°ff W`, ¢¹fûadIY WXûdVf¹ffSXe IYe EIY Àfe¸ff WXû°fe WX`, þ¶fdIY ¸fcJÊ°ff Àfe¸ffWe³f WXû ÀfIY°fe WX`Ü Af´f dþ°f³ff Àf¸fÓf SXWXZ ±fZ, Àff¸f³fZ Uf»fXf CXÀfÀfZ ¶fOÞXf d³fIY»fX ÀfIY°ff W`Ü CXÀfZ JbQ ´f°ff ³fWXea WXû°ff dIY CXÀf¸fZa ¸fcJÊ°ff IYe dIY°f³fe Ãf¸f°ff ·fSXe ´fOÞXe WX`Ü ¸fcJÊ°ff IbYL °fû þ³¸fþf°f WXû°fe WX`, ´fSX ¶fWb°f-Àfe AdþÊ°f IYe þf°fe WX`Ü LûMXZ ¸fcJÊ ¶ffQ ¸fZa ¶fOÞXZ Uf»fXZ Wû°fZ QZJZ ¦fE WX`aÜ þ`ÀfZ WX¸ffSXZ IbYL »fXZJIY d¸fÂf VfbøY ÀfZ ±fZ, ´fSX ¶ffQ ¸fZa dIYÀfe Àfa§f ¹ff UfQ ÀfZ þbOÞXIYSX ¸ff³fû ¸fcJÊ°ff IYû WXe Àf¸fd´fÊ°f WXû ¦fE AüSX »fXZJ³f ¸fZa ·f»fXZ WXe SXWX ¦fE WXûa, ´fSX ¸fcJÊ°ff ¸fZa EZÀfe DaY¨ffB¹fûa IYû LbAf dIY »fXû¦f WX¸fZVff ·f¹f·fe°f SXWXZ dIY UWXfa ÀfZ WX¸f ´fSX WXe ³f IcYQ ´fOÞXZaÜ A¦f»ff ´fZa¨f ¹fWX dIY ¢¹ff ¸fcJÊ°ff EZÀfe WXe ¶fZIYfSX IYe ¨feþ WX` AüSX WXûdVf¹ffSXe ¶fWb°f ¶fOÞXe ¶ff°f? ¸fcJÊ°ff IYû Lb´ff³ff ¨ffdWXE ¹ff WXûdVf¹ffSXe IYû? WX¸ffSXZ d´f°ff þe WX¸fZa OfaMX°fZ ±fZ °fû ¹fWXe IYWX°fZ ±fZ dIY WX¸ffSXZ Àff¸f³fZ ª¹ffQf WXûdVf¹ffSXe dQJfBÊ °fû NXeIY IYSX QZa¦fZÜ CX³fÀfZ WXe WX¸f³fZ þf³ff ±ff dIY WXûdVf¹ffSXe ·fe EIY »ff³f°f WXû ÀfIY°fe W` AüSX WXûdVf¹ffSXe ´fiQdVfÊ°f IYSX³ff ·fe IYBÊ þ¦fWX ¸fcJÊ°ff IYe ¶ff°f WXû ÀfIY°fe WX`Ü Af¦fZ IZY þeU³f ¸fZa ·fe ¸f`a³fZ WXe ÀfeJf dIY BÀf QZVf ¸fZa ¸fcJÊ°ff IZY ´fiQVfʳf ´fSX °fû IYûBÊ ¶fbSXf ³fWXea ¸ff³f°ff, ¶fd»IY A´f³fZ þ`Àff ´ffIYSX ´fif¹f: »fXû¦f JbVf We Wû°fZ WX`aÜ WûdVf¹ffSX ·fe ¸fcJÊ°ff QZJIYSX JbVf WXû°fZ WX`a dIY UZ dIY°f³fZ WXûdVf¹ffSX WX`a, þ¶fdIY Àf¶f I`YÀfZ ¸fcSJ W`aÜ ¸fcJÊ°ff IYû ´fißf¹f, ¶fPÞXfUf AüSX Àf¸¸ff³f °fIY d¸f»fX°ff WX`, ¢¹fûadIY ¸fcJÊ AfQ¸fe dIYÀfe IZY d»fXE ³f °fû J°fSXf ¶f³f°ff W`, ³f WXe CX³fÀfZ ´fid°f¹fûd¦f°ff ¸fZa SXWX ´ff°ff WX`Ü Àfû Qbd³f¹ff ¸fcJûË ÀfZ ´fiÀf³³f W`Ü UW °fû WXûdVf¹ffSXûa, Àf¸fÓfQfSXûa AüSX ¶fbdð¸ff³fûa ÀfZ ·f¹f Jf°fe W`Ü d¨fPÞX°fe ·fe W`Ü ´fSXZVff³f ·fe SXWX°fe W`Ü UWX ¶fbdð¸ff³f IYû ¶fQfÊV°f ³fWXea IYSX ´ff°feÜ dJ»ffRY WXû þf°fe W`Ü dUSXû²f IYS°fe W`Ü dIY°ff¶fZa ´fid°f¶fad²f°f IYS°fe W`, ªf»ff °fIY Of»f°fe W`XÜ ´fZadMXa¦f ³fá IYSX Of»fX°fe WX`Ü QZVf d³fIYf»ff IYSX QZ°fe W`Ü ¦ffd»f¹ffa QZ°fe W`ÔXÜ RY°fUZ þfSXe IYS°fe W`Ü ´fiQVfʳf IYS°fe W`Ü ¹ff³fe dIY Qbd³f¹ff ¶fbdð¸ff³fûa IZY dJ»fXfRY We SXWX°fe W`Ü þeÀfÀf ÀfZ »fX¦ffIYS AûVfû °fIY Qbd³f¹ff IYe BÀfe Àff¸fcdWIY ¸fcJÊ°ff IZY dVfIYfSX WbE W`aÜ n
RNI NO. MAHHIN2013/47600 PCW/140/2013-15
A¶f dOXdªfMX»f ¸fZÔ LAUNCHING ON
17 FEBRUARY 2015 Constitution Club Rafi Marg, New Delhi
ÀfSXÕX, ÀfMXeIY AüSX SXû¨fIY IaYMXZaMX IZY Àff±f dOXdþMXÕX U»OXÊ ¸fZa WX¸ffSXf ¹fc³feIY ´fi¹ffÀfÜ °fe³f ·ff¿ffAûa ¸fZa EIY Àff±fÜ Powered By
www.liveindiakhabar.com
www.liveindia.in