Live India

BXÀf AaIY ¸fZÔ

3

WX¸f dÀfRÊY IYf¦fªfe ÕXûIY°faÂf ³fWXeÔ Qbbd³f¹ff IYf Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf »fûIY°faÂf WXfZ³fZ IYf ¦füSXU WX¸fZÔ WXfdÀf»f WX`. ·ffSX°fe¹f ÀfadU²ff³f ªf³fUSXe,1950 ¸fZÔ »ff¦fc WbXAf AüSX °f¶f ÀfZ Afªf °fIY ÀffPÞZX LXWX QVfIY IYf WX¸ffSXf »fûIY°faÂf °f¸ff¸f °fSXWX IZY A³fb·fUûÔ IYf ÀffÃfe SXWXf W`X. BXÀf QüSXf³f ´fi°¹fZIY »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa A»f¦fA»f¦f ¸fbQÐQZ CX·fSZX, ´ffdMÊX¹fûÔ AüSX ³fZ°ffAfZÔ ³fZ EIY QcÀfSZX ´fSX AfSXû´f-´fi°¹ffSXû´f ·fe »f¦ffE »fZdIY³f WX¸ffSZX »fûIY°ffadÂfIY ¸fc»¹f IYf¹f¸f SXWZX.

Àfe.E¸f.OXe.,Àf¸fÈðX ªfe½f³f ¸fWXZVf ¸ffZ°fZ½ffSX ÀfeBÊAfZ, ¶feAfBÊE»f Àfbd´fi¹ff IY¯fÀfZ Àf¸fcWX Àfa´ffQIYY Àf°feVf IZY. dÀfaWX ´fi²ff³f Àfa´ffQIYY OXfg. ´fiUe¯f d°fUfSXe dOX´MXe EdOXMXSX dU¸f»f Óff £û»f Àfa´ffQIY SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f ÀfaUfQQf°ffY dUIYfÀf ¨faýif, AVfûIY SXfªf, ´faIYªf Vf¸ffÊ Vf`»fZ³ýi dÀfaWX, Àfbd¸f°f ¨fü²fSXe, IbY¸ffSX ¦füSXU, Àfbd¸f°f Qb¶fZ ¶¹fcSXû ´fi¸fbJ AWX¸fQf¶ffQ - ¸fZWbX»f Óff»ff, ªf¹f´fbSX - SXfªfZVf AÀf³ff³fe ´fMX³ff - Ad¸f°f IbY¸ffSX dÀfaWX, IYû»fIYf°ff - ªfZ. Àff¦fSX ·fû´ff»f - ·fSX°f VffÀÂfe, IY³ffÊMXIY - ´fi¸fûQ SXf§fU³f, ßfe³f¦fSX - AfdSX¿f d¶f»ff»f, ¸fba¶fBÊX - dUªf¹f VûJSX, ·fbU³fZäSX - AVfûIY ´fMX³ff¹fIY, QZWXSXfQc³fX - dU³fûQ IbY¸ffSX, »fJ³fDY - SXf§fUZ³ýi dÂf´ffNXe

AfMÊX OXf¹fSZX¢MXSX dUVffÕX þ`³f ¦fifdRYIY dOXþfB³fSX Ad¸f°f IbY¸ffSX ¦füOÞX SZXJfaIY³f SXfWXb»f ·ffÀIYSX ¸ffIZÊYdMaX¦f ¦füSXU NXfIbYSXX (¸ffIZÊYdMaX¦f WZXOX) Àfb³fe»f IbY¸ffSX, ·fc´fZ³ýi dÀfaWX, A³fbªf d¸fßff

08

IYûBÊ ·fe SXfþ³fed°fIY QÕX ¹fWX QfUf ³fWXea IYSX ÀfIY°ff WX` dIY CXÀf³fZ ¸fbÀfÕX¸ff³fûa IYe Af¶ffQe IZY A³fb´ff°f ¸fZa CX³WXZa ´fid°fd³fd²f°U dQ¹ff WX`. ¹fWX dÀ±fd°f Qbd³f¹ff IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ ÕXûIY°faÂf IZY dÕXE ÀfbJQ ³fWXeÔ W`X. BXÀfed»fE A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f IZY °f¸ff¸f QfUZ JfdSXªf WXû ªff°fZ W`ÔX.

16

¶fWb°f ÀfZ ´fÂfIYfS ¨fb³ffU ÕXOÞX SXWXZ W`ÔX. dQ»»fe ¸fZa We °fe³f ¸f`Qf³f ¸fZa W`ÔX ÕXZdIY³f EIY EZÀfZ WX`a þû ¨fb³ffUe ¸f`Qf³f ¸fZa ³fWea W`a ÕXZdIY³f A´f³ff ´ffÕXf §fûd¿f°f IYS dÕX¹ff WX`. þf¦føYIY AüSX ¦fa·feS ´fÂfIYfdS°ff IZY dÕXE ´fid°fd¿N°f E¸fþZ AIY¶fS A¶f ·ffþ´ff IZY Àff±f W`Ô. UZ IY·fe IYfa¦fiZÀf IZY ÀffaÀfQ SW ¨fbIZY WX`Ô.

24

¦fSXe¶fûa IYû AüSX IaY¦ffÕX ¶f³ff³fZ UfÕXe ³fed°f¹fûa IYû ¶f³ffE SXJ³fZ IZY dÕXE, Uf¸f´fa±f IYe AfUfþ Q¶ff³ff ¶fWXb°f þøYSXe WX`. ¢¹fûadIY UWX B³f ³fed°f¹fûa ´fSX ÀfUfÕX WXe ³fWXea CXNXf°ff, B³fIZY dJÕXfRY dþÀf °fSXWX IYf ·fe ½¹ff´fIY°fSX SXfþ³fed°fIY ´fid°fSXû²f Àfa·fU WX`, CXÀfIYf ´fi¹ffÀf IYSX°ff W`X.

Àff±f WXe...

A´f³fe ¶ff°f ... 07 OXfg. ´fiUe¯f d°fUfSXeX

Vf¶Qf±fÊ...

62

IYd½f°ff...

64

IYWXf³fe...

66

Jb»ff JÞ°f...

68

MZXPÞXe ³f¬fSX...

72

Qb¦ffÊ ´fiÀffQ ¦fb~

¸fZ²ff

´fb¿´fZVf ´fa°f

ÀfbÕX°ff³f ·ffSX°fe

Àfa´fIÊY: 91-8527301929

gauravthakur@liveindia.tv

ÀfIbYÊ »fZVf³f ªf¦fU³°f IbY¸ffSX (ÀfIbÊY»fZVf³f WZXOX) ¦fû´ff»f ´ffNXIY, ¸f³fûªf IbY¸ffSX, ¦füSXU, d¶faQb »ffa¶ff Àfa´fIÊY: 91-9818966112 Àf¸fÈð þeU³f BadOX¹ff dÕXd¸fMXZOX IZY dÕXE ´fiIYfVfIY AüSX ¸fbQiIY ¸fWXZVf dIYVf³f ¸fû°fZUfSX õfSXf ´fb¯fZ ÀfZ ¸fbdQi°f °f±ff ´fb¯fZ ÀfZ ´fiIYfdVf°f ´fi²ff³f Àfa´ffQIY - OXfg. ´fiUe¯f d°fUfSXeX ¸fb£¹f IYf¹ffÊÕX¹f - Àf¸fÈð þeU³f IYf¹ffÊÕX¹f, ´fb¯fZ Àfa´ffQIYe¹f IYf¹ffÊÕX¹f -1 ¸fadQSX ¸ff¦fÊ, ³fBÊ dQ»»fe 110001 dQ»»fe AfgdRYÀf : 011-66664888

liveindiamag@gmail.com

´ffgdÕXÀfe ´f`SXfdÕXdÀfÀf, ¸fWXa¦ffBÊ AüSX ·fi¿MXf¨ffSX A¦fSX d´fLÕXe ÀfSXIYfSX IYe Àfü¦ff°f WX`a °fû ³fBÊ ÀfSXIYfSX IYû ´fWXÕXZ B³fÀfZ þcÓf³ff WXe WXû¦ff. BÀfIYe °f`¹ffSXe dQJ°fe ·fe WX`.

44

Àfb´fie¸f IYûMÊX ¸fZÔ dªfÀf °fSXWX ÀfZ ßfed³fUfÀf³f AüSX ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY R`YÀf»fûÔ AüSX ÀfbÓffUûÔ IYe dIYSXdIYSXe WXû SXWXe W`X, CXÀfÀfZ ¸fûQe AüSX ¸fb±ü¹ff IYû ¶fZWXQ JbVfe WXû SXWXe W`X. 48

kdÀfa§f¸fl, kSXfd¦f³fe E¸fE¸fEÀfl þ`Àfe ³fBÊ ÕXûIYd´fi¹f dRY»¸f IZY Àff±f k¶fZ°ff¶fl AüSX k§ff¹fÕXl þ`Àfe ¢ÕXfdÀfIY IYf QþfÊ ´ff ¨fbIYe dRY»¸fûa IZY ·fe dÀf¢UÕX Af³fZ IYû °f`¹ffSX WX.a` 52 ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

4

´ffNXIY ³fªfdSX¹ff WX¸ffSXm ýmVf IYe Af½ffÀf ³fed°f, JfÀfIYSX VfWXSXe Af½ffÀf ³fed°f Aªfe¶fû¦fSXe¶f WX`. BÀfIZY IYfSX¯f EIY °fSXRY Ófbd¦¦f¹fûÔ IYe °ffýfý ¶fPXÞ SXWXe WX`, °fû ½fWXeÔ ýcÀfSXe °fSXRY, WXªffSXûÔ °f`¹ffSX ¸fIYf³fûÔ ¸fmÔ °ff»fm ´fOÞXm WX`Ô. JfÀfIYSX dý»»fe AüSX CÀfIZY AfÀf´ffÀf IZY VfWXSXûÔ- ³fûEOXf, ¦fbOÞX¦ffÔ½f, RYSXeýf¶ffý, ¦ffdªf¹ff¶ffý ¸fmÔ ¶fOÞXe-¶fOÞXe B¸ffSX°fmÔ C¦f AfBÊ WX`Ô. C³fIZY WXªffSXûÔ µ»f`MX JSXeýfSX IZY d¶f³ff ¹ff °fû Jf»fe ´fOÞXm WX`Ô ¹ff dRYSX ½fm IbYLX Àfbd½f²ffAûÔ Àfm ½fÔd¨f°f WX`Ô. ¢¹ff ÀfSXIYfSX EmÀfe IYûBÊ ³fed°f ³fWXeÔ ¶f³ff ÀfIY°fe, dªfÀfÀfm B³fIZY ýf¸f ¸f²¹f½f¦fÊ IYe ´fWXbÔ¨f ¸fmÔ Af ªffEÔ AüSX »fû¦f A´f³fm §fSX IYf Àf´f³ff ´fcSXf IYSX ÀfIZÔY? AfdJSX ªf¶f VfWXSXûÔ ¸fmÔ Àf¶fÀfm ¶fOÞXe Af¶ffýe ¸f²¹f½f¦fÊ IYe WX`, °fû ½fWXfÔ B°f³fm ¸fWXÔ¦fm µ»f`MX ¶f³ff³fm IYe Bªffªf°f WXe ¢¹fûÔ ýe ªff°fe WX`, dªf³fIYf d¶fIY³ff ¸fbdVIY»f WXû ªffE ¹ff dRYSX ªfû IYf»ff ²f³f IYû ¶fPXÞf½ff ýmÔ?

—¸f³fûªf, ³fûEOXf WXf»f WXe ¸fmÔ ¦fbªfSXf°f ÀfSXIYfSX õfSXf ´fmVf ¦fSXe¶fe SXmJf IZY AfÔIYOÞXûÔ IYû »fmIYSX ýmVf ¸fmÔ dRYSX Àfm ¶fWXÀf dLXOÞX ¦fBÊ WX`. ½f¿fÊ 2013 ¸fmÔ IZÔYýi ÀfSXIYfSX ³fm ªfWXfÔ 32 ÷Y´f¹fm ´fid°fdý³f Àfm IY¸f J¨fÊ IYSX³fm ½ff»fûÔ IYû ¦fSXe¶f ¸ff³ff ±ff, ½fWXeÔ ¦fbªfSXf°f ÀfSXIYfSX ³fm 17 ÷Y´f¹fm Àfm IY¸f J¨fÊ IYSX³fm ½ff»fûÔ IYû ¦fSXe¶f ¸ff³ff WX`. ýcÀfSXe ´ffÍMX¹fûÔ IYû ¶feªfm´fe AüSX ³fSXmÔýi ¸fûýe ´fSX WX¸f»ff IYSX³fm IYf ¸füIYf d¸f»f ¦f¹ff WX`. ¹fWX NXeIY WX` dIY Àf·fe SXfª¹fûÔ IYe A´f³fe-A´f³fe VfWXSXe d½fIYfÀf ³fed°f¹ffÔ WX`Ô AüSX C³WXeÔ IZY Af²ffSX ýmVf·fSX IZY ³fm°ffAûÔ IYû Bʸff³fýfSX AüSX ·fiá ´fSX ´fifÔ°fe¹f ÀfSXIYfSXmÔ ¦fSXe¶fe SXmJf IZY AfÔIYOÞXm ´fmVf WXû³fm IZY ´fi¸ff¯f-´fÂf ¶ffÔMX°fe Af¸f Afý¸fe ´ffMXeÊ IYSX°fe WX`Ô. »fmdIY³f WX¸ffSXm ³fm°ffAûÔ Àfm ´fcLXf ªff³ff AüSX CÀfIZY ³fm°ff BÀf ¸fb¦ff»f°fm ¸fmÔ WX`Ô dIY ýmVf ¨ffdWXE dIY ¦fSXe¶fûÔ IYe ¹ffý C³WXmÔ ¨fb³ff½fûÔ IZY Àf¸f¹f IYe ªf³f°ff ¸fb¦²f WXûIYSX C³fIYe ¶ff°f Àfb³f SXWXe WXe ¢¹fûÔ Af°fe WX`? ªf¶f °fIY WX¸ffSXm ³fm°ff ¦fSXe¶fe WX` AüSX C³WXmÔ A´f³fm dý»f ¸fmÔ ·fe C°ffSX SXWXe WX`. IZY ³fE-³fE AfÔIYOÞXm ´fmVf IYSX³fm IYe ªf¦fWX ¦fSXe¶fûÔ WXIYeIY°f IbYLX A»f¦f WX`. ASXd½faý IZYªfSXe½ff»f IYe ¸fc»f·fc°f Af½fV¹fIY°ffAûÔ ´fSX ²¹ff³f ³fWXeÔ ýmÔ¦fm IYe Àffý¦fe IYe IY»fBÊ °fû CÀfe ½f¢°f Jb»f ¦fBÊ, AüSX C³fIZY d½fIYfÀf IZY d»fE ÀfRY»f E½fÔ Àff±fÊIY ªf¶f C³WXûÔ³fm ¸fb£¹f¸fÔÂfe ¶f³f°fm WXe Af»feVff³f ¶fÔ¦f»fm AfͱfIY ³fed°f¹ffÔ ³fWXeÔ ¶f³ffEÔ¦fm, °f¶f °fIY ýmVf IYf ¸fmÔ d½fSXfªf³fm IYf ¸f³f ¶f³ff d»f¹ff ±ff, AüSX C³fIZY ÀfbQÈPXÞ d½fIYfÀf ³fWXeÔ WXû ÀfIZY¦ff.

—ÀfbSmXVf, Aa¶ff»ff ¸fÔÂfe ¨f¸f¨f¸ff°fe ³fBÊ ¦ffdOÞX¹fûÔ ¸fmÔ Àf½ffSX WXû ¦fE ±fm. ªf³fdWX°f IZY ³ff¸f ´fSX ASXfªfIY WXû³fm IYe WXý °fIY ýcÀfSXm ýmVfûÔ IYe °fb»f³ff ¸fmÔ Afªf A¦fSX ·ffSX°f ¸fmÔ C³fIYe Ãfbýi SXfªf³fed°f ·fe SXm»f ·f½f³f IZY Àff¸f³fm ´fcSXm ýmVf ³fm ýmJe. d¶f³³fe IYe ¶f¦ff½f°f ³fm ´ffMXeÊ IZY ·fe°fSX AÀf¸ff³f°ff IYe ªfOÞXmÔ Ad²fIY ¦fWXSXe WX`Ô, °fû BÀfIYe IZY »fûIY°fÔÂf IYû ·fe ÀfSXmAf¸f IYSX dý¹ff WX`. ¸f¦fSX EIY ¶fOÞXe ½fªfWX ªffd°f-½¹f½fÀ±ff WX`. ýSXAÀf»f, Af´f IZY ³fm°ffAûÔ IYe »f¶fSX ²fûÔ-²fûÔ ªffSXe WX` dIY WX¸f Afªffýe IZY ¶ffý BÀf Àf¸fÀ¹ff Àfm d³f´fMX³fm IZY d»fE A¶f ·fe Àf¶fÀfm A»fWXýf WX`Ô. dý»»fe IZY ¸fb£¹f¸fÔÂfe ªfû ³fed°f¹ffÔ ¶f³ffBÊ ¦fBÊÔ, ½fm ÀfWXe ³fWXeÔ ±feÔ. 1950 IZY AüSX C³fIYe ÀfSXIYfSX IZY ¸fÔÂfe ªf³f°ff Àfm dIYE ¦fE ýVfIY ¸fmÔ AfSXÃf¯f IYf AÀ±ff¹fe ´fif½f²ff³f »ff¹ff ½ff¹fýûÔ IYû ´fcSXf IYSX³fm IYe ¶fªff¹f dÀfRYÊ ³ffMXIY ¦f¹ff. BÀfIZY ýû ýVfIY ¶ffý ÀfÔ´fýf IZY ´fb³fd½fÊ°fSX¯f IZY IYSX SXWXm WX`Ô AüSX ¸fedOX¹ff IYû A´f³fm BýÊ-d¦fýÊ Àf¸fmMXm d»fE EIY ýÔOXf°¸fIY AüSX ¶fmAÀfSX IYSX-½¹f½fÀ±ff WXbE WX`Ô. dý»»fe IYe ªf³f°ff IYf ¸fûWX·fÔ¦f WXû³fm »f¦ff »ff¦fc IYe ¦fBÊ. WXf»f WXe ¸fmÔ AÀf¸ff³f°ff Àfm d³f´fMX³fm WX` AüSX »fû¦f IYWX³fm »f¦fm WX`Ô dIY Vfe»ff IYf VffÀf³f IZY d»fE ¸f³fSXm¦ff AüSX Jfô ÀfbSXÃff ªf`Àfm Ad²fIYfSX ¶fWXb°f ¶fbSXf ³fWXeÔ ±ff. ½fWX °fû IZÔYýi IYe IYSX°fc°fûÔ ³fm Af²ffdSX°f IYf³fc³fûÔ IYf ÀfWXfSXf d»f¹ff ¦f¹ff. »fmdIY³f d½f¿f¸f°ff IZY ¸fc»f IYfSX¯f ´fSX ²¹ff³f ³fWXeÔ dý¹ff ¦f¹ff.

C³WXmÔ ¸ffSX dý¹ff.

—¦fü°f¸f, »føfe ³f¦fSX ýû¿f ýû À°fSX ½ff»fe WX¸ffSXe dVfÃff ´fi¯ff»fe IYf ·fe »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

WX`, dªfÀfIYe ¶fýü»f°f A¸feSX d½fôf±feÊ ¦»fû¶f»f WXû SXWXm WX`Ô AüSX ¦fSXe¶f IZY ´fi¸ff¯f´fÂf ¶fm¸f°f»f¶f. d³fSXÔ°fSX ¶fPXÞ°fe ªf³fÀfÔ£¹ff, AÀfÔ°fbd»f°f ÀfÔ´fýf-d½f°fSX¯f AüSX ÀfIY»f §fSXm»fc C°´ffý IZY ýÀf ´fid°fVf°f Àfm ·fe ª¹ffýf dWXÀÀff d³fªfe ½¹fd¢°f¹fûÔ IZY WXf±fûÔ ¸fmÔ ¨f»ff ªff³ff AÀf¸ff³f°ff IYe ¸fc»f ½fªfWXmÔ WX`Ô.

—dÀfðf±fÊ, RYSXeQf¶ffQ

dý»»fe ¸fmÔ A÷Y¯ff¨f»f ´fiýmVf IZY EIY ¹fb½fIY IYe WX°¹ff dÀfRYÊ IYf³fc³f-½¹f½fÀ±ff IYf ¸ff¸f»ff ³fWXeÔ WX`, ¶fd»IY ¹fWX ¶f°ff°ff WX` dIY EIY Àf¸ffªf IZY °füSX ´fSX WX¸f dIY°f³fm AÀfWXf¹f AüSX d½fRY»f WXû ¨fbIZY WX`Ô. ´fc½fûÊ°°fSX IZY Àff±f WX¸ffSXf ·fmý·ff½f ¶fSXÀfûÔ ´fbSXf³ff WX`. ¹fWX ·fmý·ff½f SXfªf³fed°fIY AüSX Àff¸ffdªfIYÀffÔÀIÈYd°fIY À°fSX ´fSX ·fe W`X. ¨fcÔdIY dý»»fe ýmVf IYe SXfªf²ff³fe WX`, BÀfd»fE ¹fWX ¸ff¸f»ff ´fiIYfVf ¸fmÔ Af¹ff AüSX ¨fcÔdIY BÀf ¸ff¸f»fm ¸fmÔ ¹fb½fIY IYe ¸fü°f WXû ¦fBÊ, BÀfd»fE IYf³fc³f-½¹f½fÀ±ff Àfm »fmIYSX À±ff³fe¹f ´fiVffÀf³f °fIY IYe ³feÔý Jb»fe, ½fSX³ff ´fc½fûÊ°°fSX IZY ¹fb½fIYûÔ IZY Àff±f ·fmý·ff½f ¸fWXf³f¦fSXûÔ ¸fmÔ Af¸f ¶ff°f WX`. ¶fmÔ¦f»fb÷Y ¸fmÔ R`Y»ffBÊ ¦fBÊ ARY½ffWX ¹ffý IYedªfE ¹ff A¦fSX Af´f dý»»fe d½fV½fd½fôf»f¹f IZY LXfÂf SXWXm WX`Ô, °fû dÀfd¢IY¸f, A÷Y¯ff¨f»f ´fiýmVf AüSX d¸fªfûSX¸f Àfm AfE LXfÂf ½f LXfÂffAûÔ IZY Àff±f A´f³fm ¶f°ffʽf IYû ¹ffý IYedªfE. Àf¸fÓf ¸fmÔ ³fWXeÔ Af°ff dIY C³fIYe ÀfÔÀIÈYd°f Àfm ´fSXWXmªf ¢¹fûÔ WX`?

-»fd»f°f, ¦fbOÞX¦ffa½f

5

°f¶f ¶ff°f¨fe°f WXû¦fe. ¢¹ff ½ff°ffÊ WXû°fe WX`, ¹fWX IY·fe ªf³f°ff IYû ³fWXeÔ ¶f°ff¹ff ªff°ff.

—SXd½f, A»fe¦fPÞX

ýmVf IYe Àf¶fÀfm ´fd½fÂf ´fÔ¨ff¹f°f, ¹ff³fe ÀfÔÀfý IYe ¦fdSX¸ff IYû ¶fe°fm dQ³f WX¸ffSXm ÀffÔÀfýûÔ ³fm WXe °ffSX°ffSX IYSX dý¹ff. ´fm´fSX À´fim IYf BÀ°fm¸ff»f, Af´fÀf ¸fmÔ WXf±ff´ffBÊ, ¶fmWXý IYMXb Vf¶ýûÔ IYf Afýf³f-´fiýf³f, ¹fWX Àf¶f ¢¹ff WX`? ¢¹ff EmÀfm WXe ÀffÔÀfýûÔ IYe IY»´f³ff WX¸ffSXm ÀfÔd½f²ff³f d³f¸ffÊ°ffAûÔ AüSX À½f°fÔÂf°ff Àfm³ffd³f¹fûÔ ³fm IYe ±fe? ýSXAÀf»f, WX¸f Àf·fe ³fm EmÀfm »fû¦fûÔ IYû ÀfÔÀfý ¸fmÔ ·fmªf³fm IYe ¦f»f°fe IYe. »fmdIY³f A¶f WX¸fmÔ ªff¦føYIY ¶f³f³ff WXû¦ff. Af³fm ½ff»fm Af¸f ¨fb³ff½f ¸fmÔ ´ffMXeÊ-ý»f IYûBÊ ·fe WXû, WX¸f A¸f¹ffÊdý°f Af¨fSX¯f IYSX³fm ½ff»fûÔ IYû ýû¶ffSXf ³f ¨fb³fmÔ, °fû ¹fWX EIY A¨LXe ¶ff°f WXû¦fe. ¶ffIYe Àf¶fIZY A´f³fm-A´f³fm d½f¨ffSX WX`Ô.

- A³fc´f, ¦ffdªf¹ff¶ffQ ¨fe³f IZY Àff±f ·ffSX°f IYe 17½feÔ Àfe¸ff ½ff°ffÊ ´fWX»fm IYe °fSXWX WXe EIY ¶ffSX dRYSX d½fRY»f WXû ¦fBÊ WX`. BÀfIYf IYfSX¯f ¨fe³f IYe d½fÀ°ffSX½ffýe ³fed°f WX`. ªf¶f ·fe Àfe¸ff ½ff°ffÊ WXû°fe WX`, °f¶f ¨fe³f AfIiYf¸fIY ÷YJ A´f³ff »fm°ff WX`, CÀfm A÷Y¯ff¨f»f ´fiýmVf ¨ffdWXE. ªf¶f WX¸f ±fûOÞXf IYOÞXf ÷YJ A´f³ff°fm WX`Ô, °fû ½fWX °f½ffÔ¦f ÃfmÂf ´fSX A´f³ff ýf½ff NXûIY ým°ff WX`. BÀf ÃfmÂf IYû ½fWX d°f¶¶f°f IYf ·ff¦f ¸ff³f°ff WX`.

CÀfm WXSX WXf»f°f ¸fmÔ °f½ffÔ¦f ¨ffdWXE. Àfe¸ff ½ff°ffÊ ¸fmÔ WX¸f »fïfJ ¸fmÔ §fbÀf´f`NX SXûIY³fm AüSX VffÔd°f ¶f³ffE SXJ³fm IYf ´fÃf SXJ°fm WX`Ô, °fû C³WXmÔ ½fWX IYûBÊ ¸fWX°½f ³fWXeÔ ým°ff. ¨fe³f ¸f`IY¸fûWX³f IYû ³fWXeÔ ¸ff³f°ff, ´fSXÔ°fb WX¸f ¸ff³f°fm WX`Ô. ´f°ff ³fWXeÔ, WX¸ffSXm ½ff°ffÊ ý»f IYf IYûBÊ ÀfýÀ¹f WXªffSXûÔ ½f¦fÊ dIY»fû¸feMXSX ÃfmÂf IYû Jf»fe IYSX³fm IYf ¸ff¸f»ff CNXf°ff ·fe WX` ¹ff ³fWXeÔ. ýû ´fOÞXûdÀf¹fûÔ IZY ¶fe¨f Afd²fIYfdSXIY ½ff°ffÊ ¶fSXf¶fSXe IZY À°fSX ´fSX WXû³fe ¨ffdWXE. A¦fSX ¨fe³f WX¸ffSXf ÃfmÂf Jf»fe ³fWXeÔ IYSX°ff, °fû dRYSX ½ff°ffÊ ªffSXe SXJ³fm IYf ¢¹ff A±fÊ? ¨fe³f IYe EIY ²f¸fIYe WX¸ffSXm ½ff°ffÊ ý»f IYf ¸f³fû¶f»f d¦fSXf ým°fe WX`, AüSX WX¸f OXSX ªff°fm WX`Ô.

WX¸f ýû MXcIY ¶ff°f IYSXmÔ dIY WX¸ffSXf ÃfmÂf Jf»fe IYSXû,

BÀfm IYWX°fm WX`Ô dIY kÀfü-Àfü ¨fcWXm JfIYSX d¶f»»fe WXªf IYSX³fm ¨f»fe.l ´ffÔ¨f Àff»fûÔ °fIY A´f³fm-A´f³fm SXfªf³fed°fIY RYf¹fým °f»ffVf°fm SXWXm LXûMXm-LXûMXm SXfªf³fed°fIY ý»f »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f Àfm ´fWX»fm dRYSX ÀffÓff ¸fÔ¨f ¶f³ff³fm IYe ¶ff°f IYSX³fm »f¦fm WX`Ô. ¹fm Àf·fe ý»f IYfÔ¦fimÀf ¹ff ·ffªf´ff IYe ÀfSXIYfSX IYû ¨f»ff³fm ¸fmÔ Àfe²fm A±f½ff ´fSým IZY ´feLXm Àfm Àff±f ým°fm SXWXm WX`Ô.

B³f¸fmÔ Àfm EIY Àf¸ffªf½ffýe ´ffMXeÊ °fû A¶f ·fe CÀfe IYfÔ¦fimÀf ÀfSXIYfSX IYe ¶f`ÀffJe ¶f³fe WXbBÊ WX`, dªfÀfm ½fWX ·fiáf¨ffSX IYe ªf³f³fe ¶f°ff°fm ³fWXeÔ ±fIY°fe. C²fS ·ffªf´ff IYû ÀffÔ´fiýfd¹fIY IYSXfSX ým³fm ½ff»ff ªf³f°ff ý»f-¹fc ýÀf Àff»f °fIY ·ffªf´ff IZY Àff±f IZÔYýi AüSX d¶fWXfSX ¸fmÔ Àf°°ff IYf À½ffý ¨fJ ¨fbIYf WX`, °fû I`YÀfm ¹fIYe³f dIY¹ff ªffE dIY ½fWX dRYSX ·f¦f½ff SXÔ¦f ¸fmÔ ³fWXeÔ SXÔ¦f ªffE¦ff? ¹fWXe WXf»f °fd¸f»f³ffOXb IYe ¸fb£¹f¸fÔÂfe ªf¹f»fd»f°ff IYf WX`. B³f ý»fûÔ IYû ½ffIYBÊ ªf³f°ff IYe Af½ffªf ¶f³fIYSX EIYªfbMX WXû³ff ¨ffdWXE ±ff, °f¶f °fû ½fm ¨fb´f¨ff´f ¶f`NXm SXWXm AüSX »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f ³fªfýeIY Af°fm WXe ³f¹ff ¸fÔ¨f ¶f³ff³fm IYf Jm»f Jm»f³fm ¸fmÔ ªfbMX ¦fE.

—´faIYªf, ³fBÊ dQ»»fe

SX¨f³ffEa Af¸fadÂf°f W`ÔX Af´f A´f³fe SX¨f³ffEa WX¸fZÔ praveentiwari@liveindia.tv ´fSX ¸fZ»f IYSX ÀfIY°fZ W`ÔXÜ IÈY´f¹ff ²¹ff³f SXJZÔ SX¨f³ffEa ¸füd»fIY WXûÔ, AüSX ¹fcd³fIYûOX ¸fZÔ MXfB´f IYe WbXBÊ WXûa Ü

d»fE IYfRYe IbYLX ´fSXûÀff ªff ¨fbIYf WX`. ¹fc´feE ÀfSXIYfSX C³f ´fSX ¸fmWXSX¶ff³f SXWXe WX`. EmÀfm ¸fmÔ, ¹fWXe »f¦f°ff WX` dIY ³fSXmÔýi ¸fûýe ·fe A³¹f ³fm°ffAûÔ IYe °fSXWX WX½ffBÊ ¦fû»fm LXûOÞX SXWXm WX`Ô. ½fWX ·fe VffÀfIY ¶f³f³ff ¨ffWX°fm WX`Ô, Àfm½fIY ³fWXeÔ. ªf³f°ff IYe ³fªfSX ¸fmÔ ³fSXmÔýi ¸fûýe IYe LXd½f kÀf´f³fm ¶fm¨f°ff WXbAf EIY Àfüýf¦fSXl IYe WX`. ¸fûýe dIYÀfe EªfmÔMX IYe °fSXWX WX¸fmÔ Àf´f³ff dýJf SXWXm WX`Ô.

—Àfûd³fIYf U¸ffÊ, ¶fWXfQbSX¦fPÞX

Afþ IZY Af²fbd³fIY ¹fb¦f ¸fZÔ ½¹fd¢°fYIYf þeU³f A´f³fZ ÀUf±fÊ °fIY Àfed¸f°f WXûIYSX SXWX ¦f¹ff WX`. Àf¸ffþ ¸fZÔ A³f`d°fIY°ff, ASXfþIY°ff AüSX ÀUf±fÊ ÀfZ ¹fb¢°f ·ffU³ffAûÔ IYf ¶fû»f¶ff»ff WXû ¦f¹ff WX`. ´fdSX¯ff¸fÀUøY´f ·ffSX°fe¹f ÀfÔÀIÈYd°f AüSX CXÀfIYf ´fdUÂf °f±ff ³f`d°fIY ÀUøY´f ²fbÔ²f»ff WXû ¦f¹ff WX`.

BÀfIYf EIY IYfSX¯f Àf¸ffþ ¸fZÔ R`Y»f SXWXf ·fiáf¨ffSX ·fe WX`. IY¸fSX°fûOÞX ¸fWXÔ¦ffBÊ ·fe BÀf¸fZÔ BþfRYf IYSX³fZ IYf IYf¸f IYSX SXWXe WX`.·ffSX°f IZY ÀfSXIYfSXe U ¦f`SX ÀfSXIYfSXe dU·ff¦f BÀf ¶ff°f IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ dVfIYfSX WX`Ô. Af´f ¹fWXfÔ ÀfZ A´f³ff IYûBÊ ·fe IYf¸f IYSXUf³ff ¨ffWX°fZ WX`Ô, °fû d¶f³ff dSXV½f°f dJ»ffE IYf¸f IYSXUf³ff ÀfÔ·fU ³fWXeÔ WX`. ¸fÔÂfe ÀfZ »fZIYSX ÀfÔ°fSXe °fIY IYû A´f³fe RYfB»f Af¦fZ ¶fPÞXf³fZ IZY d»fE ´f`ÀfZ IYf ´fiÀffQ ¨fPÞXf³ff WXe ´fOÞXZ¦ff. ÀIcY»f U IYfg»fZþ ·fe BÀf ·fiáf¨ffSX ÀfZ ALc°fZ ³fWXeÔ WX`Ô. ³ff¸fe ÀIcY»fûÔ ¸fZÔ QfdJ»ff IYSXf³ff WXû, °fû OXû³fZVf³f IZY ³ff¸f ´fSX ¸fûMXe SXIY¸f ¸ffÔ¦fe þf°fe WX`. ¶f`ÔIY þû dIY WXSX QZVf IYe A±fʽ¹fUÀ±ff IYf Af²ffSX À°fÔ·f WX`Ô, UZ ·ffªf´ff IYe °fSXRY Àfm ´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fý IZY C¸¸feý½ffSX ·fe ·fiáf¨ffSX IZY BÀf SXû¦f ÀfZ ´fedOÞX°f WX`Ô. ³fSXmÔýi ¸fûýe AfªfIY»f ªfûSXýfSX ¦fªfʳff IYSX SXWXm WX`Ô.

—ÀfaQe´f, SXûWX°fIY ¶fe°fm dý³fûÔ C³WXûÔ³fm dWX¸ff¨f»f ´fiýmVf IZY Àfbªff³f´fbSX ¸fmÔ A´f³fZ dU¨ffSX U ÀfbÓffU WX¸fÀfZ ÀffÓff IYSX³fZ IZY EIY ·ff¿f¯f dý¹ff AüSX IYf»fm ²f³f ´fSX ´fiWXfSX IYSX°fm d»fE BXÀf ´f°fZ ´fSX d»fJZÔ- 01, ¸fd³QSX ¸ff¦fÊ, ³fBÊX dQ»»fe, 110001 WXbE IYWXf dIY CÀf ²f³f IYû WX¸f »ffEÔ¦fm AüSX C³f Af´f WX¸fZXÔ ¸fZ»f ·fe IYSX ÀfIY°fZ W`XÔ praveentiwari@liveindia.tv ÀfSXIYfSXe ¸fb»ffdªf¸fûÔ ¸fmÔ ¶ffÔMXmÔ¦fm, ªfû Af¹fIYSX ¨fbIYf°fm Af´f WX¸fZÔX RZYÀf¶fbIY ´fSX ·fe A´f³fe ´fid°fdIiY¹ffEa WX`Ô. »fmdIY³f C³WXûÔ³fm ¹fWX ³fWXeÔ IYWXf dIY ¹fWX ²f³f Af¸f ·ûªf ÀfIY°fZ W`ÔX www.facebook.com/pages/ Live-India-Magazine Vfûd¿f°f AüSX ¦fSXe¶f Afý¸fe ¸fmÔ ¶ffÔMXmÔ¦fm. IYfVf! ½fWX EmÀff IYWX°fm. ¸f²¹f ½f¦fÊ AüSX ÀfSXIYfSXe IY¸fʨffdSX¹fûÔ IZY ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

6

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

A´f³fe ¶ff°f

7

...°ffdIY »fûIY°faÂf AüSX ¸fªf¶fc°f WXû

·ff

SX°f AfIYfSX AüSX Àfa£¹ff IZY d»fWXfªf ÀfZ Qbd³f¹ff IYf Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf »fûIY°faÂf °fû W`X WXe, ¹fWXfa IYe ¨fb³ffUe ´fidIiY¹ff ¸fZÔ d³f¿´fÃf°ff AüSX UÀ°fbd³f¿N°ff ³fZ BXÀfIYe ¦fb¯fUØff IYfRYe ¶fPÞXfBÊX W`X. ¹fWXfa Àf¸f¹f ´fSX »fûIYÀf·ff U dU²ff³fÀf·ffAûÔ IZY ¨fb³ffU WXû°fZ W`ÔX AüSX ¶fWb¸f°f WXfdÀf»f IYSX³fZ Uf»fZ SXfªf³fed°fIY Q»f ¹ff ¦fNX¶fa²f³f ÀfSXIYfSX ¶f³ff°fZ W`ÔX. Àf`ðXfad°fIY øY´f ÀfZ ¹fWX ½¹fUÀ±ff AfVUÀ°f IYSX°fe W` »fZdIY³f ¦fWXSXfBÊX ÀfZ dU¨ffSX IYSZÔX °fû ¹fWX WX¸ffSZ »fûIY°faÂf IYe UfÀ°fdUIYX °fÀUeSX ³fWXeÔ W`X. WX¸ffSXe SXfªf³fed°f ¸fZÔ °f¸ff¸f °fSXW IZY ³fIYfSXf°¸fIY °f°U ¸füªfcQ W`ÔX, dªf³fÀfZ IYBÊ °fSXWX IYe dUIÈYd°f¹fûÔ AüSX J°fSXûÔX IYf AaQZVff ¶f³ff SXWX°ff W`X. ¨fb³ffUûÔ IZY QüSXf³f ¹fZ dUIÈYd°f¹ffa ª¹ffQf ¸ffSXIY øY´f ¸fZÔ ¶ffSX-¶ffSX Àff¸f³fZ Af°fe W`ÔX AüSX ¹fWXeÔ ¨fb³ffU Àfb²ffS IYe ªføYSX°f ¸fWXÀfcÀf WXû³fZ »f¦f°fe W`X. ¨fb³ffU Àfb²ffSX IYf ¸fbQÐQf d³f¿´fÃf ¨fb³ffU ÀfZ »fZIYSX ÀMZXMX RaYdOaX¦f °fIY IZY ´fWX»fc IYû Àf¸ffdWX°f dIYE WbXE W`. XEZÀff ·fe ³fWXeÔ W` dIY QZVf ¸fZÔ BXÀf dQVff ¸fZÔ Àff±fÊIY ´fi¹ffÀf ³fWXeÔ WbXE W`ÔX AüSX ¨fb³ffU Af¹fû¦f ³fZ IbYLX ´fi·ffUVff»fe IYQ¸f ³fWXeÔ CXNXfE W`ÔX. »fZdIY³f EIY °fû BXÀf ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ IbYLX ¶fZWXQ ªføYSXe IYf¸f ¶ffIYe W`Ô QcÀfSZX BXÀf ¸fbQÐQZ ´fSX WX¸fZVff Àf°fIÊY SXWX³fZ IYe ªføYSX°f W`. ±fûOÞXe ·fe dPX»ffBÊX ÀfZ SXfªf³fed°fIY Q»f AüSX ³fZ°ff¦f¯f dIY°f³fe kd»f¶fMXeÊl »fZ ÀfIY°fZ W`ÔX, ¹fWX BXÀf ¶ffSX IZY ¨fb³ffU ¸fZÔ ¶ffSX¶ffSX dQJ°ff SXWXf W`X. ¹fWX A¨LXe ¶ff°f W`X dIY ¸füªfcQf ¨fb³ffU ¸fZÔ ªfû ¦fOÞX¶fdOÞ¹ffa dQJe W`Ô CX³fIYf ¨fb³ffU Af¹fû¦f ³fZ ¦fa·feSX°ff ÀfZ ÀfaÄff³f d»f¹ff W`X.X IYWX³ff ³f WXû¦ff dIY ¨fb³ffU Af¹fû¦f ³fZ ¨fb³ffU Àfb²ffSX IYe dQVff ¸fZÔ EIY »fa¶ff ÀfRYSX °f¹f dIY¹ff W`. A³¹f±ff QZVf ¸fZÔ dIYÀf °fSXWX ¨fb³ffU WXû°fZ ±û AüSX ¨fb³ffU Af¹fû¦f dIYÀf IYQSX ¶fZ¶fÀf AüSX »ff¨ffSX ³fªfS Af°ff ±ff, ¹fWX WX¸ffSXe À¸fÈd°f¹fûÔ ÀfZ ¦ff¹f¶f ³fWXeÔ WbXAf W`X. ¹fWX IYWX³fZ ¸fZÔ IYûBÊX ÀfaIYû¨f ³fWXeÔ WXû°ff dIY ¨fb³ffU Af¹fû¦f ´fWX»fZ ¸fWXªf dQJfUZ IYe ÀfaÀ±ff ±fe AüSX ¨fb³ffU Af¹fb¢°f Af¸f°füSX ´fSX ÀfØff´fÃf IZY d³fQZÊVfûÔ IYf ´ff»f³f IYSX³ff WXe A´f³ff Qfd¹f°U Àf¸fÓf°fZ ±û. »fZdIY³f MXe. E³f. Vû¿f³f ³fZ ´fcSXf ´fdSXQÈV¹f ¶fQ»f OXf»ff. dQÀfa¶fSX 90 ÀfZ dQÀfa¶fSX 96 IZY ¶fe¨f ¸fb£¹f d³fUfʨf³f Af¹fb¢°f IZY øY´f ¸fZÔ A´f³fZ IYf¹fÊIYf»f IZY QüSXf³f CX³WXûÔ³fZ BXÀf QZVf ¸fZÔ ¨fb³ffU ´fi¯ff»fe IYe °fÀUeSX WXe ¶fQ»f OXf»fe. Vû¿f³f ³fZ ³f dÀfRÊY EZd°fWXfdÀfIY ¨fb³ffU Àfb²ffSX »ff¦fc dIYE ¶fd»IY Af¸fªf³f IYû ªf°ff¹ff dIY ¨fb³ffU Af¹fû¦f ³ff¸f IYe EIY

EZÀfe ¸fªf¶fc°f ÀfaÀ±ff ·fe ¸füªfcQ W`X ªfû ¶fZ»f¦ff¸f ³fZ°ffAûÔ ´fSX »f¦ff¸f IYÀf ÀfIY°fe W`X. CX³WXûÔ³fZ WXe ´fWX»fe ¶ffSX QZVf IZY ´fi°¹fZIY ³ff¦fdSXIY IZ d»fE ¸f°fQf°ff ´fWX¨ff³f ´fÂf ¶f³ff³fZ IYf ´fiÀ°ffUYSXJf ±ff. IYWX³fZ IYf ¸f°f»f¶f W`X dIY Vû¿f³f ³fZ ¨fb³ffUûÔ ¸fZÔ ½¹ff´°f °f¸ff¸f ¦fOÞX¶fdOÞ¹fûÔX IYû QcSX IYSX³fZ IYf ¹f±ffÀfa·fU ´fi¹ffÀf dIY¹ff, dªfÀf¸fZÔ UWX IYfRYe WXQ °fIY ÀfRY»f WbXE. ´fWX»fZ ¨fb³ffUûÔ ¸fZÔ ¸f°fQf°ff Àfc¨fe ¸fZÔ ¦fOÞX¶fdOÞX¹ffa Af¸f ¶ff°f ±fe.

AfQVfÊ Af¨ffSX ÀfadWX°ff IYf ¸fWXªf Àf`ðXfad°fIY À°fSX ´fSX UªfcQ dQJ°ff ±ff. ´f`ÀfZ IYf A³ff´f-Vf³ff´f CX´f¹fû¦f, ¸f°fQf°ffAûa IYû »fb·ff³fZ IZY d»fE ´f`ÀfZ AüSX VfSXf¶f IYf d½f°fSX¯f AüSX ¶ffWbX¶fd»f¹fûÔ IZY ÀfWXfSmX ¸f°fQf°ffAûa IYû OXSXf³fZ-²f¸fIYf³fZ IYe IYûdVfVf ¹fWX Àf¶f ¨fb³ff½fûa ¸fZÔ Af¸f ¶ff°f ±fe. ¨fb³ff½fûÔ IYe §fû¿f¯ff WXû°fZ WXe ´fûÀMXSX, ¶f`³fSX, ÓfaOZX AüSX A³¹f ´fi¨ffSX Àff¸fd¦fi¹fûÔ ÀfZ VfWXSX-¦ffa½f ´fMX ªff°fZ ±fZ. IYBÊ B»ffIYûÔ ¸fZÔ k¶fc±f I`Y´¨fdSaX¦fl AüSX RYªfeÊ ½fûdMaX¦f Àff¸ff³¹f ¶ff°f ±fe AüSX CX³f ´fSX SXûIY »f¦ff³ff Àfa·f½f ³fWXeÔ WXû ´ff°ff ±ff. MXeE³f VfZ¿f³f ³fZ B³f Àf¶fIYf ÀfaÄff³f d»f¹ff AüSX ¨fb³ff½f Àfb²ffSXûÔ IYû Àf£°fe ÀfZ »ff¦fc dIY¹ff. WXf»ff°f ªf»Qe WXe IYf¶fc ¸fZÔ Af ¦fE. VfZ¿f³f IYe ´fSaX´fSXf IYû CX³fIZY ¶ffQ IZY ¨fb³ff½f Af¹fb¢°fûÔ ³fZ ¶f³ffE SXJf. ¸füªfcQf Àf¸f¹f ¸fZÔ Vffad°f´fc¯fÊ AüSX d³f¿´fÃf ¸f°fQf³f B³WeÔ Àfb²ffSXûÔ IYe QZ³f W`Ô. »fZdIY³f ¸füªfcQf »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f IZY QüSXf³f IYBÊ ¸füIYûÔ ´fSX ¹fWX EWXÀffÀf WbXAf dIY ¨fb³ff½f Àfb²ffSX IZY IbYLX IYf¸f A·fe ¶ffIYe W`ÔX. BÀf ¨fb³ff½f ¸fZÔ °fIYSXe¶f³f Àf·fe ´ffdMÊX¹fûÔ IZY IbYLX ³fZ°ffAûa ³fZ ¶ffSX-¶ffSX AÀfa¹fd¸f°f ·ff¿ff IYf ´fi¹fû¦f dIY¹ff. d½fSXû²fe ³fZ°ffAûÔ ´fSX A¸f¹ffÊdQ°f dMX´´fd¯f¹ffa IYeÔ AüSX IYBÊ ³fZ °fû ¶fQªfb¶ff³fe IZY dSXIYfgOÊX IYf¹f¸f dIYE. ¨fb³ff½f Af¹fû¦f ³fZ CX³WZÔX ³fûdMXÀf ªffSXe dIYE, ªf½ff¶f ¸ffa¦ff AüSX IbYLX IZY ´fi¨ffSX IYSX³fZ ´fSX SXûIY ·fe »f¦ffBÊ »fZdIY³f BÀfIYf JfÀf AÀfSX dQJf ³fWXeÔ. »f¦f°ff ±ff ªf`ÀfZ ¹fWX ³fZ°ff¦f¯f AfV½fÀ°f ±fZ dIY ¨fb³ff½f Af¹fû¦f CX³fIZY dJ»ffRY NXûÀf IYQ¸f ³fWXeÔ CXNXf ´ffE¦ff. BÀfed»fE IYBÊ ¶ffSX ¸ffWXü»f ¶fZWXQ IYMbX WbXAf. ¸f°fQf°ff Àfc¨fe ¸fZÔ ¦fOÞX¶fdOÞX¹fûÔ IYe ·fe IbYLX dVfIYf¹f°fZÔ AfBÊ W`ÔX. ¨fb³ff½f Af¹fû¦f ÀfZ BÀf dQVff ¸fZÔ ´fi·ff½fe IYQ¸f IYe CX¸¸feQ AÀ½ff·ffd½fIY ³fWXeÔ W`X. d³fdV¨f°f øY´f ÀfZ ¨fb³ff½f Af¹fû¦f ³fZ ·fe B³f Àf¶f dÀ±fd°f¹fûÔ IYf ¦fa·feSX°ff ÀfZ ÀfaÄff³f d»f¹ff W`X. WX¸fZÔ CX¸¸feQ IYSX³fe ¨ffdWXE dIY ½fWX ªf»Q WXe ¨fb³ff½f Àfb²ffSX IZY BÀf ªføYSXe IYf¸f IYû Aaªff¸f QZ³fZ IYe dQVff ¸fZÔ Af¦fZ ¶fPÞZX¦ff. Qbd³f¹ff IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞZX »fûIY°faÂf IYû ¸fªf¶fc°fe QZ³fZ IZY d»fE BÀfIYe ¶fZWXQ ªføYSX°f W`X.

drpraveentiwari@gmail.com

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

³fªfdSX¹ff

8 IYûBÊ ·fe SXfþ³fed°fIY QÕX ¹fWX QfUf ³fWXea IYSX ÀfIY°ff WX` dIY CXÀf³fZ ¸fbÀfÕX¸ff³fûa IYe Af¶ffQe IZY A³fb´ff°f ¸fZa CX³WXaZ ´fid°fd³fd²f°U dQ¹ff WX.` ¹fWX dÀ±fd°f Qbd³f¹ff IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ ÕXûIY°faÂf IZY dÕXE ÀfbJQ ³fWXeÔ W`X. ¸fWXZVf SXfNXe

A

»´fÀfa£¹fIY dUVfZ¿fIYSX ¸fbdÀÕX¸f Àf·fe SXfþ³fed°fIY QÕXûa IYe d¨fa°ff IYf dU¿f¹f ¶f³fZ WXbE WX`a. ¹fWX d¨fa°ff dIY°f³fe ¸füdÕXIY EUa ÀUf·ffdUIY WX` CXÀfIYf ·fe EIY ÕXa¶ff Bd°fWXfÀf WX`. dþÀf¸fZa QZVf IYe ´fi°¹fZIY SXfþ³fed°fIY ²ffSXf Vffd¸f»f SXWXe WX`. A¶f ¨fb³ffUe ¸ffWXü»f ¸fZÔ dRYSX ÀfZ A»´fÀfa£¹fIYûa IZY dÕXE ÀfØfføYPÞX ¹fc´feE AüSX A³¹f SXfþ³fed°fIY QÕXûa IYe §fû¿f¯ffAûa ¸fZa °fZþe AüSX °f°´fSX°ff dQJfBÊ QZ SXWXe WX`. ´fSXa°fb °f¸ff¸f d¨fa°ffAûa IZY ¶ffUþcQ ·fe QZVf IZY ¸fbÀfÕX¸ff³f ÕX¦ff°ffSX dUIYfÀf IYe QüOÞX ÀfZ ¶ffWXSX WXû SXWXZ WX`a. ÕX¦ff°ffSX d´fLOÞX°fZ þf³fZ IYe dUIYfÀfUfQe QüSX IZY QÀ°ffUZþe Àffùf ³¹ff¹f¸fcd°fÊ SXfþZ³Qi Àf¨¨fSX AüSX SXa¦f³ff±f d¸fßf Af¹fû¦f IYe dSX´fûMXÊ ¸fZa ´fPÞXZ þf ÀfIY°fZ WX`a. AÀfÕX ¸fZa BÀf d´fLOÞXZ´f³f IZY ¸fb£¹f øY´f ÀfZ °fe³f IYfSX¯f WX`a- QZVf IYe dU²ffd¹fIYf AüSX A³¹f ÀfaÀ±ffAûa ¸fZa CX´f¹fböY dWXÀÀfZQfSXe ³fWXeÔ d¸fÕX ´ff³ff, ¸fbdÀÕX¸f A»´fÀfa£¹fIYûa IZY dÕXE °f`¹ffSX ¹fûþ³ffAûa IYû ÕXf¦fc IYSX³fZ ¸fZa dIYÀfe þUf¶fQZWXe IYf A·ffU AüSX SXfþ³fed°fIY QÕXûa õfSXf ¸fbdÀÕX¸fûa IYû UûMX ¶f`aIY IYe °fSXWX BÀ°fZ¸ffÕX IYSX³ff AüSX BÀf BÀ°fZ¸ffÕX IYe SXfþ³fed°f ¸fZa ¸fbdÀÕX¸f Àfa¦fNX³fûa IYe ÀffaNX¦ffaNX SXWX³ff.

AfþfQe IZY ¶ffQ ÀfZ A·fe °fIY IYûBÊ ·fe SXfþ³fed°fIY QÕX ¹fWX QfUf ³fWXea IYSX ÀfIY°ff WX` dIY CXÀf³fZ ¸fbÀfÕX¸ff³fûa IYe Af¶ffQe IZY A³fb´ff°f ¸fZa CX³WXZa IYûBÊ ´fid°fd³fd²f°U dQ¹ff WX`. 15Uea ÕXûIYÀf·ff IYf WXe dUVÕXZ¿f¯f IYSXZa °fû ¹fWX dÀ±fd°f ³ff °fû Qbd³f¹ff IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ ÕXûIY°faÂf IZY dÕXE ÀfbJQ, ³ff WXe dIYÀfe ·fe Af²fbd³fIY Àf¸ffþ IZY Àf¸ffUZVfe dUIYfÀf IZY dÕXE ÀUfÀ±¹f´fiQ WX`. U°fʸff³f ÕXûIYÀf·ff ¸fZa QZVf IYe ÕX¦f·f¦f 13 ´fid°fVf°f Af¶ffQe IZY ¸fWXþ 29 ÀffaÀfQ A±fUf CX³fIYf ´fid°fd³fd²f°U ÕX¦f·f¦f 6 ´fid°fVf°f (5.34 ´fid°fVf°f) WXe WX`. A·fe °fIY ¸fbdÀÕX¸f ÀffaÀfQûa

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f

¸fWXªf LÕXfUf

IYf ¹fWX ´fid°fd³fd²f°U 7UeÔ ÕXûIYÀf·ff ¸fZa 49 ÀffaÀfQûa IZY Àff±f 10 ´fid°fVf°f ±ff. ´fid°fd³fd²f°U IZY BÀf JZÕX ¸fZa SXfª¹fûa ¸fZa ´fid°fd³fd²f°U IYe EIY AüSX dU¿f¸f°ff Lb´fe WX`. BÀf Àf¸f¹f QZVf ¸fZÔ SXfª¹fûa AüSX IZY³QiVffdÀf°f ´fiQZVfûa IYe Àfa£¹ff 35 WX`. ´fSXa°fb ÕXûIYÀf·ff ¸fZa A»´fÀfa£¹fIY Af¶ffQe IYû d¸fÕX³fZ UfÕXZ BÀf ´fid°fd³fd²f°U IYf ÀffSXf dWXÀÀff IZYUÕX 8 SXfª¹fûa AüSX 1 IZY³QiVffdÀf°f ´fiQZVf ÀfZ WXe Af°ff WX`.

BÀf¸fZa Àf¶fÀfZ dQÕX¨fÀ´f ´fWXÕXc ÀfQf WXe °fbd¿MXIYSX¯f IYe SXfþ³fed°f IYf SXû³ff SXû³fZ UfÕXe ´fi¸fbJ dU´fÃfe ´ffMXeÊ IZY dMXIYMX dU°fSX¯f ¸fZa dL´ff WX`. ¦fbþSXf°f IYû dUIYfÀf IYf AfQVfÊ ¸ffgOXÕX ¶f°ff³fZ UfÕXe AüSX A´f³fZ §fû¿f¯ff´fÂf ¸fZa ¸fbdÀÕX¸fûa IZY dÕXE ÕXb·ffU³fZ Uf¹fQZ IYSX³fZ UfÕXe ·ffþ´ff IZY ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ IZY CX¸¸feQUfSX ³fZ IZYUÕX EIY ÀfcRYe IYe MXû´fe ´fWX³f³fZ ÀfZ WXe ³fWXea ¶fOÞXZ UIYeÕX þRYSX ÀfSXZÀfUfÕXf ÀfdWX°f dIYÀfe ·fe ¸fbÀfÕX¸ff³f IYû ´ffMeÊ IYf CX¸¸feQUfSX ¶f³ff³fZ ÀfZ BaIYfSX IYSX dQ¹ff WX`.

IY¸fûZ¶fZVf ¹fWXe dÀ±fd°f IYfa¦fiZÀf³fe°f ¹fc´feE-2 IYe

SXWXe WX`. ¹fc´feE-2 ÀfSXIYfSX IYû A´f³fZ IYf¹fÊIYfÕX IZY Aad°f¸f Àf¸f¹f ¸fZa ¹ffQ Af¹ff dIY CXÀf³fZ ¹fûþ³ffAûa IYû ÕXf¦fc IYSX³fZ ¸fZa IbYL ³fed°f¦f°f ¦fÕX°fe IYe WX`. ¹fc´feE ÀfSXIYfSX ³fZ A»´fÀfa£¹fIYûa dUVfZ¿fIYSX ¸fbdÀÕX¸f A»´fÀfa£¹fIYûa IZY dÕXE ¶f³f³fZ UfÕXe ¹fûþ³ffAûa IYû A¶f dþÕXf IZYd³Qi°f ¹fûþ³ffAûa ÀfZ ¶fQÕXIYSX ¶ÕXfgIY IZYd³Qi°f ¶f³ff³fZ IYf d³f¯fʹf dÕX¹ff WX`. ·ffSX°f ÀfSXIYfSX A»´fÀfa£¹fIYûa IZY dÕXE ¶f³fe ¹fûþ³ffAûa IYû ´fb³f¦fÊdNX°f IYSX°fZ WXbE BÀfZ ¶ÕXfgIY Af²ffdSX°f ¶fWXbÃfZÂfe¹f dUIYfÀf IYf¹fÊIiY¸f IZY øY´f ¸fZa ´fZVf IYSX³fZ IYe ¹fûþ³ff ¶f³ff SXWXe WX`.

WXfÕXfadIY BÀf ¹fûþ³ff IYe Vfb÷YAf°f 11Uea ´fa¨fU¿feʹf ¹fûþ³ff ¸fZa IYe ¦fBÊ ±fe. ´fSXa°fb CXÀf Àf¸f¹f BÀf ¹fûþ³ff IYf RYûIYÀf dþÕXf À°fSX ´fSX ±ff, dþÀfZ A¶f ¶fQÕXIYSX ¶ÕXfgIY À°fSX ´fSX dIY¹ff ¦f¹ff WX`. BÀf ¹fûþ³ff IZY °fWX°f 45 dþÕXûa ¸fZa 144 ¶ÕXfgIY AüSX 18 IYÀ¶fûa IYû ¨fb³ff ¦f¹ff WX`. ´fWX¨ff³fZ ¦fE ¹fWX EZÀfZ ÃfZÂf WXûa¦fZ þWXfa ´fSX Af¶ffQe IZY 50 ´fid°fVf°f A»´fÀfa£¹fIY WX`a.

9

WXfÕXfadIY EIY QÀ°ffUZþ IZY øY´f ¸fZa ¶fWXbÃfZÂfe¹f dUIYfÀf IYf¹fÊIiY¸f EIY ¶fWXbAf¹ff¸fe, ¶fZWXQ ÕXb·ffU³fe ¹fûþ³ff WX`a, dþÀf¸fZa dVfÃff, ÀUfÀ±¹f, BaRiYfÀMÑX¢¨fSX ÀfZ ÕXZIYSX AfUfÀf °fIY þeU³f IYf IYûBÊ ·fe EZÀff ´fWXÕXc ³fWXeÔ WX` dþÀfIYe AfUV¹fIY°ffAûa IYe ´fcd°fÊ ¹fWX ¹fûþ³ff ³fWXeÔ IYSX°fe WXû. ´fSXa°fb IYf¦fþe °fÀUeSX dþ°f³fe ÕXb·ffU³fe AüSX Jc¶fÀfcSX°f WX` UfÀ°fdUIY°ff CXÀfÀfZ EIYQ¸f dU´fSXe°f AüSX CX°f³fe WXe ·f¹ffUWX WX`. A»´fÀfa£¹fIY ¸ff¸fÕXûa IZY ¸faÂffÕX¹f IYf ¦fNX³f 2006 ¸fZa dIY¹ff ¦f¹ff ±ff AüSX 2007-08 ¸fZa ¶fWXbÃfZÂfe¹f dUIYfÀf IYf¹fÊIiY¸f IYe Vfb÷YAf°f IYe ¦fBÊ ±fe. ´fSXa°fb BÀf ¸faÂffÕX¹f AüSX ÀfSXIYfSX IYe A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f IYe ¸faVff Vfb÷YAf°f ÀfZ WXe ÀfUfÕXûa IZY §fZSXZ ¸fZa WX`. A»´fÀfa£¹fIYûa IZY d»fE AfUadMX°f SXfdVf ¸faÂffÕX¹f IZY ¦fNX³f AüSX ¹fûþ³ff IZY VfbøY WXû³fZ IZY ¶ffQ ÀfZ WXe ¶f¦f`SX CX´f¹fû¦f IZY ÕXüMXfBÊ þf°fe SXWXe WX`. ¹fWX ¸faÂffÕX¹f 2008-09 ¸fZa 33.63 IYSXûOÞX øY´f¹fZ, 2009-10 ¸fZa 31.50 IYSXûOÞX, 2010-11 ¸fZa 587 IYSXûOÞX øY´f¹fZ ¶f¦f`SX CX´f¹fû¦f dIY¹fZ ·ffSX°f ÀfSXIYfSX IYû Uf´fÀf ÕXüMXf ¨fbIYf WX`. ¹fWX dÀ±fd°f IZYUÕX IZY³Qi ÀfSXIYfSX IZY A»´fÀfa£¹fIY ¸ff¸fÕXûa IZY ¸faÂffÕX¹f IYe ³fWXeÔ WX`. SXfª¹f ÀfSXIYfSXûa IYe ·fe IY¸fû¶fZVf ¹fWXe dÀ±fd°f WX`. CXQfWXSX¯f IZY °füSX ´fSX QZJZa °fû ²f¸fÊd³fSX´fZÃf°ff IYf d¶f¦fbÕX RaYcIY³fZ AüSX Àffa´fiQfd¹fIY°ff IZY dJÕXfRY ÕXOÞXfBÊ IYe ÀU¹fa·fc AÕX¸¶fSXQfSX AdJÕXZVf ¹ffQU IYe CXØfSX ´fiQZVf

IYe Àf¸ffþUfQe ÀfSXIYfSX ³fZ A´f³fZ IYf¹fÊIYfÕX IZY ´fWXÕXZ ÀffÕX ¸fZa AfUadMX°f SXfdVf IYf ¸fWXþ 2.74 ´fid°fVf°f WXe J¨fÊ dIY¹ff WX`. A»´fÀfa£¹fIY ¸ff¸fÕXûa IZY ¸faÂffÕX¹f õfSXf þfSXe AfaIYOÞXûa IZY A³fbÀffSX CXØfSX ´fiQZVf ÀfSXIYfSX IYû ¶fWXbÃfZÂfe¹f dUIYfÀf IYf¹fÊIiY¸f IZY A³°f¦fÊ°f 230 IYSXûOÞX øY´f¹fZ AfUadMX°f dIY¹fZ ¦fE ±fZ. dþÀf¸fZa AdJÕXZVf ¹ffQU IZY ³fZ°fÈ°U UfÕXe CXØfSX ´fiQZVf ÀfSXIYfSX ¸fWXþ 6.3 IYSXûOÞX øY´f¹fZ WXe J¨fÊ IYSX ´ffBÊ. ¹fWX IZYUÕX CXØfSX ´fiQZVf IYe ³fWXea ÕX¦f·f¦f Àf·fe SXfª¹fûa IYe dÀ±fd°f WX`. Àfc¨f³ff Ad²fIYfSX IZY ¸ff²¹f¸f ÀfZ ´fif~ þf³fIYfSXe IZY A³fbÀffSX QZVf IZY Ad²fIY°fSX SXfª¹f EZÀfZ WX`a, dþ³WXûa³fZ AfUadMX°f SXfdVf IYf Af²ff ·ff¦f ·fe J¨fÊ ³fWXe dIY¹ff WX`. AfUadMX°f SXfdVf IYf Àf¶fÀfZ Ad²fIY J¨fÊ IYSX³fZ UfÕXûa ¸fZa ³fUe³f ´fMX³ff¹fIY IZY ³fZ°fÈ°U UfÕXe CXOÞXeÀff ÀfSXIYfSX WX`. CXOÞXeÀff ÀfSXIYfSX ³fZ AfUadMX°f 256 IYSXûOÞX øY´f¹fZ IYf 81.31 ´fid°fVf°f ¹ff³fe 208.32 IYSXûOÞX øY´f¹fZ J¨fÊ IYSX³fZ IYf IYed°fʸff³f À±ffd´f°f dIY¹ff WX`. BÀfIZY Ad°fdSXöY IYBÊ SXfª¹f EZÀfZ WX`a dþ³WXûa³fZ AfUadMX°f SXfdVf IYf 20 ´fid°fVf°f ·fe J¨fÊ ³fWXeÔ dIY¹ff WX`. WX`SXf³fe IYe ¶ff°f ¹fWX WX` dIY EZÀfZ SXfª¹fûa ¸fZa CX³f ´ffdMXʹfûa IYe ÀfSXIYfSXZa WX`a þû A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f IYe ¨f`ad´f¹f³f Àf¸fÓfe þf°fe SXWXe WX`a.

BÀf SXfþ³fed°fIY ¶fQ³fe¹f°fe ¸fZa ´fÃf´ff°fe IYf¹ffʳU¹f³f AüSX Àffa´fiQfd¹fIY øY´f ÀfZ ´fÃf´ff°fe ³füIYSXVffWXe IYe ·fe ¶fOÞXe ·fcd¸fIYf SXWX°fe WX`. dþÕXf ¸fb£¹ffÕX¹fûa ¸fZa þWXfa EIY CX´f dþÕXfd²fIYfSXe À°fSX IZY Ad²fIYfSXe IYû A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f Ad²fIYfSXe IZY ¶f°füSX d³f¹fböY dIY¹ff þf°ff W`X, °fû CXÀfZ IYf¸f IYû Aaþf¸f QZ³fZ IZY dÕXE CX°f³fZ IY¸fʨffSXe ·fe ³fWXea dQ¹fZ þf°fZ WX`a þû ¹fûþ³ffAûa IYû NXeIY ÀfZ ÕXf¦fc IYSX ÀfIZaY. AfaIYOÞXZ ¶f°ff°fZ WX`a dIY Àf¸ffþ IY»¹ff¯f dU·ff¦f IZY EZÀfZ WXe IYf¸fûa IZY dÕXE IY¸fʨffdSX¹fûa IYe Àfa£¹ff 149, AfdQUfÀfe IY»¹ff¯f IZY dÕXE 77 AüSX d´fLOÞXf U¦fÊ IZY dÕXE 64 W`X °fû, UWXea A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f IZY EZÀfZ WXe IYf¸f IZY dÕXE ¸fWXþ 27 ½¹fdöY WXe d³f¹fböY dIY¹fZ ¦fE WX`a. BÀfIZY AÕXfUf AfUadMX°f SXfdVf IYû BÀ°fZ¸ffÕX IYSX³fZ ¸fZa ·fe Àffa´fiQfd¹fIY øY´f ÀfZ ´fÃf´ff°fe EZÀfZ ½¹fdöY¹fûa IYe ·fcd¸fIYf SXWX°fe WX` þû AfUadMX°f SXfdVf IYû EZÀfe þ¦fWX À±ff³ffa°fdSX°f IYSX°fZ WX`a þWXfa A»´fÀfa£¹fIYûa IYe Àfa£¹ff ³f¦f¯¹f WXû°fe WX`. EZÀfe dÀ±fd°f ¸fZa AfUadMX°f SXfdVf ¶f¦f`SX CX´f¹fû¦f dIY¹fZ WXe Uf´fÀf ¨fÕXe þf°fe WX`.

QSXAÀfÕX B³f ¹fûþ³ffAûa IYe §fû¿f¯ff AüSX ÕXf¦fc WXû³fZ ¹ff ³fWXea WXû³fZ AüSX dRYSX CX³f ´fSX ÕX¦ff°ffSX SXfþ³fed°f WXû³fZ IZY A´f³fZ SXfþ³fed°fIY d³fdWX°ff±fÊ WX`a. B³f ¹fûþ³ffAûa IYe §fû¿f¯ff A»´fÀfa£¹fIY ¸f°fûa dUVfZ¿fIYSX ¸fbdÀÕX¸f ¸f°fûa IYû ÕXb·ff³fZ AüSX CX³fIZY ²fibUeIYSX¯f IZY dÕXE IYe þf°fe WX`. UûMXûa IZY ²fbiUeIYSX¯f IZY BÀf JZÕX ¸fZa dIYÀfe IYû BÀf ¶ff°f ÀfZ ¸f°fÕX¶f ³fWXeÔ dIY ¹fWX ¹fûþ³ffEa ÕXf¦fc WXûa¦fe ¹ff ³fWeÔ.

AfþfQe IZY ¶ffQ ÀfZ WXe SXfþ³fed°fIY QÕXûa IYf ²¹ff³f ¹fûþ³ffAûa ´fSX ³fWXea CX³fÀfZ d¸fÕX³fZ UfÕXZ UûMX IYe ¦ffSXaMXe ¸fZa SXWX°ff WX`. UûMX IYe ¦ffSXaMXe IYf ¹fWX JZÕX IZYUÕX EZÀff ³fWXeÔ dIY A»´fÀfa£¹fIYûa °fIY WXe Àfed¸f°f WX`. AÀfÕX ¸fZa UûMXûa IYf ¹fWX JZÕX ¶fWXbAf¹ff¸fe WX`. ¶fWXbÀfa£¹fIY UûMXûa IYe SXfþ³fed°f IYSX³fZ UfÕXZ QÕX §fû¿f¯ffAûa AüSX ¸fbdÀÕX¸f °fbd¿MXIYSX¯f IYf WXUfÕXf QZIYSX A´f³fZ UûMX ¶f`aIY IYû ¸fþ¶fc°f ¶f³ff°fZ WX`a. EZÀfe dÀ±fd°f ¸fZa ²f¸fÊd³fSX´fZÃf°ff IZY ÓfcNXZ AÕX¸¶fSXQfSX dRYSX ÀfZ ÀfdIiY¹f WXûIYSX ¶fWXbÀfa£¹fIY Àffa´fiQfd¹fIY°ff IZY J°fSXZ IYf WXUfÕXf QZIYSX A»´fÀfa£¹fIYûa ¸fZa AÀfbSXÃff IYe ·ffU³ff IYf CX·ffSX IYSX°fZ WXbE CX³fIYe AÀfbSXÃff IYf QûWX³f IYSX³fZ AüSX UûMXûa IZY ²fibUeIYSX¯f IZY ³fE Ad·f¹ff³f IYe Vfb÷YAf°f IYSX°fZ WX`a. A»´fÀfa£¹fIYûa IZY °fbd¿MXIYSX¯f IYe ¹fWX EZÀfe SXfþ³fed°f WX` dþÀf¸fZa QZVf IYf A»´fÀfa£¹fIY dUVfZ¿fIYSX ¸fbÀfÕX¸ff³f WX¸fZVff Uad¨f°f SXWX°ff WX`.

UfÀ°fU ¸fZa ¹fdQ IZY³Qi AüSX SXfª¹f ÀfSXIYfSXZa A»´fÀfa£¹fIY IY»¹ff¯f IYû ¦fa·feSX°ff ÀfZ ÕXZa °fû EZÀff ³fWXeÔ WX` dIY A»Àfa£¹fIYûa IZY dÕXE §fûd¿f°f ¹fûþ³ffAûa IYû ÕXf¦fc ³fWXeÔ IYSXf¹ff þf ÀfIY°ff WX`. ´fSXa°fb BÀfIZY dÕXE ¸fþ¶fc°f B¨LfVfdöY ÀfZ Bʸff³fQfSX IYûdVfVf ªføYSXe WX`. ¹fWX ³ff °fû IZY³Qi ÀfSXIYfSX ¸fZa dQJ°fe WX` AüSX ³f ²f¸fÊd³fSX´fZÃf°ff IZY Àfb¶ffBÊ ÃfÂf´fûa ¸fZa WXe. EIY WXQ °fIY ¸fbdÀÕX¸f Àfa¦fNX³f ·fe BÀfIZY d»fE dþ¸¸fZQfSX WX`a. UZ A´f³fZ d³fdWX°f ÀUf±fûË IZY IYfSX¯f A»´fÀfa£¹fIYûa IZY Àff¸ffdþIY-Afd±fÊIY ÀfUfÕXûa ´fSX SXfþ³fed°f IYSX³fZ ÀfZ ¶f¨f°fZ WX`a. IZYUÕX ·ffU³ffEa ·fOÞXIYf³fZ IYe ·ffUbIY SXfþ³fed°f IYf WXe ÀfWXfSXf ÕXZ°fZ WX`a AüSX ¸fbdÀÕX¸f ÕXû¦fûa IYû ·ffUbIY°ff IYe BÀf SXfþ³fed°f ¸fZa d´fMX³fZ UfÕXZ ¸fûWXSXZ ¶f³ff°fZ WX`a. A¶f CX³fIYe BÀf SXfþ³fed°f IYf BÀ°fZ¸ffÕX Qû³fûa °fSXRY IZY Q»f A´f³fe þe°f IZY dÕXE IYSX°fZ WX`. ´fSXa°fb SXfþ³fed°fIY WXfSX-þe°f IYe BÀf ÕXOÞXfBÊ ¸fZa dWX³QbÀ°ff³fe ¸fbÀfÕX¸ff³f EIY EZÀff ´fÃf WX` þû WX¸fZVff, WXSX ¶ffSX AüSX WXSX ¸fû¨fÊZ ´fSX WXfSX°ff WX`. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

AfUSX¯f IY±ff

10

WX¸f dÀfRÊY IYf¦fªfe ÕXûIY°faÂf ³fWXeÔ

Qbdb ³f¹ff IYf Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf »fûIY°faÂf WXf³Z fZ IYf ¦füSXU WX¸fZÔ WXfdÀf»f WX.` ·ffSX°fe¹f ÀfadU²ff³f ªf³fUSXe,1950 ¸fZÔ »ff¦fc WbXAf AüSX °f¶f ÀfZ Afªf °fIY ÀffPÞXZ LXWX QVfIY IYf WX¸ffSXf »fûIY°faÂf °f¸ff¸f °fSXWX IZY A³fb·fUûÔ IYf ÀffÃfe SXWXf W`X. BXÀf QüSXf³f ´fi°¹fZIY »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa A»f¦f-A»f¦f ¸fbQQÐ Z CX·fSZX, ´ffdMÊX¹fûÔ AüSX ³fZ°ffAfZÔ ³fZ EIY QcÀfSZX ´fSX AfSXû´f-´fi°¹ffSXû´f ·fe »f¦ffE »fZdIY³f WX¸ffSZX »fûIY°ffadÂfIY ¸fc»¹f IYf¹f¸f SXWXZ. BXÀfe ÀfRYSX IYe IYWXf³fe ¶f¹ffa IYSX°ff W`X ¹fWX Af»fZJ.

IbYÕXQe´f ³f`¹fSX

B

X XÀf ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ Qû IYfSXIY QZJ³fZ ¸fZa AfE WX`a: þfd°f AüSX ²f³f¶fÕX. þfd°f IYû ÕXZIYSX ¸f`a ±fûOÞXf d³fSXfVf WXca. ¸f`a ¸ff³fIYSX ¨fÕX SXWXf ±ff dIY AfªffQe IZY 67 ÀffÕX ¶ffQ ¹fWX SXfáÑ B°f³ff °fû ´fdSX´f¢U WXû WXe ¦f¹ff WXû¦ff dIY þf°f-´ff°f þ`Àfe AfdQ¸f ¨feªfûa IZY ¨f¢IYSX ¸fZa ³f ´fOÞXZ »fZdIY³f ¸fZSXe Àfû¨f ¦f»f°f Àffd¶f°f WbXBÊX. ¹fWXe ³fWXeÔ, ·ffSX°fe¹f þ³f°ff ´ffMXeÊ °fû ²f¸fÊ IZY ³ff¸f ´fSX ·fe JZÕX VfbøY IYSX ¨fbIYe WX`. ´f¨ffÀf IZY QVfIY ¸fZa ²f¸fÊ IZY ³ff¸f ´fSX IYe ¦fBÊ A´feÕX IYû BÀfdÕXE Àf¸fÓff þf ÀfIY°ff ±ff ¢¹fûa‍dIY QZVf IYf dU·ffþ³f A¦fÀ°fY1947 ¸fZa ²f¸fÊ IZY Af²ffSX ´fSX WXe WXbAf ±ff. ¹fWX Qbd³f¹ff IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe ÂffÀfQe ±fe, dþÀf¸fZa ÀffPÞXZ °fe³f IYSXûOÞX ÕXû¦f A´f³fZ §fSX-¶ffSX ÀfZ CXþfOÞX dQE ¦fE. BÀf QZVf IYf

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

·fdU¿¹f °f¹f IYSX³fZ UfÕXe IYfa¦fiZÀf AüSX ¸fbdÀÕX¸f ÕXe¦f Qû³fûa IYû WXe d¸fdßf°f Af¶ffQe ÀfZ ´fSXWXZªf ±ff AüSX Qû³fûa ³fZ CXÀfZ ÀffRY °füSX ´fSX JfdSXþ dIY¹ff ±ff. Àf¶fÀfZ ´fWXÕXZ ¸fWXf°¸ff ¦ffa²fe AüSX ´fWXÕXZ ´fi²ff³f¸faÂfe þUfWXSXÕXfÕX ³fZWXøY ³fZ BÀfIYf ²¹ff³f SXJf dIY SXfþ³fed°f IZY Àff±f ²f¸fÊ IYf §ffÕX¸fZÕX ³ff WXû³fZ ´ffE. IbYL ÀffÕX °fIY BÀfIYf AÀfSX ·fe SXWXf. ÀffNX IZY QVfIY ¸fZa ¨fe³f ÀfZ þa¦f ¸fZa WXfSX ¨fb³ffU IYf ¸fbQÐQf SXWXf. QZVf IYe SXÃff ÀfZ³ffAûa IYû °f`¹ffSX ³f SXJ ´ff³fZ IYe ³fZWXøY IYe IY¸fe IYf ¸fÀfÕXf ¸f°fQf°ffAûa IZY ªfZWX³f ¸fZa ±ff. ÀfØfSX IZY QVfIY ¸fZa d³fSXaIbYVf BadQSXf ¦ffa²fe IYf U¨fÊÀU ±ff dþ³WXûa³fZ ÀfadU²ff³f IYû d³fÕXad¶f°f IYSXIZY d¶f³ff dIYÀfe ¸fbIYQ¸fZ IZY EIY ÕXfJ ÕXû¦fûa IYû I`YQ IYSX dÕX¹ff. CXØfSXe ·ffSX°f ¸fZa BÀfIZY ¶ffQ CX³fIYe IYfa¦fiZÀf IYf ÀfRYf¹ff WXû ¦f¹ff. 1980 ¸fZa CX³fIYe

Uf´fÀfe °fû þ³f°ff ´ffMXeÊ IZY ·fe°fSX IYe Af´fÀfe Jea¨f°ff³f IYf ³f°feþf ±fe. ¹fWX CX³fIYe þe°f ³fWXea ¶fd»IY þ³f°ff ´ffMXeÊ IYe WXfSX ±fe. °f¶f °fIY þfd°f IYe ·fcd¸fIYf ¶fZWXQ ¸ff¸fcÕXe SXWXe ±fe. þû ÕXû¦f þfd°f IZY ¸fÀfÕXZ CXNXf°fZ Àff¸ff³¹f°f: CX³fIYe WXfSX WXû°fe ±fe. ²f³f¶fÕX WXfÕXfadIY ´fWXÕXZ WXe dQ³f ÀfZZ ¹fWXfa IZY ¨fb³ffUûa ¸fZa AWX¸f SXWXf WX`. ¨fb³ffU Af¹fû¦f ³fZ 1951 ¸fZa dIYÀfe ´fi°¹ffXVfe IZY ¨fb³ffU J¨fÊ IYe Àfe¸ff 40 ÕXfJ SXJe ±fe, þ¶f ´fWXÕXf Af¸f ¨fb³ffU ¹fWXfa WXbAf ±ff. A¶f BÀfZ ¶fPÞXfIYSX 70 ÕXfJ IYSX dQ¹ff ¦f¹ff WX`. ¹fWX A¶f ·fe dIYÀfe ´fi°¹ffXVfe õfSXf J¨fÊ IYe þf³fZ UfÕXe SXIY¸f ÀfZ IYfRYe IY¸f WX`. EIY ÕXûIYÀf·ff ´fi°¹ffVfe AüÀf°f³f °fe³f IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ J¨fÊ IYSX°ff WX` ¹ff³fe ¸faþcSX J¨fÊ IYf °fIYSXe¶f³f ¨ffSX ¦fb³ff. ¨fb³ffU Af¹fû¦f IZY ¶f³ffE d³f¹f¸fûa IZY ¶ffUþcQ Ad°fdSX¢°f J¨fÊ IYe IYÀfüMXe ´fSX Afþ °fIY dIYÀfe ´fi°¹ffVfe IYû A¹fû¦¹f ³fWXea NXWXSXf¹ff ¦f¹ff WX`. ¸fÀfÕXf ¹fWX WX` dIY SXfþ³fed°fIY ´ffdMXʹfûa ´fSX EZÀff IYûBÊ d³f¹f¸f ¹ff IYf³fc³f ÕXf¦fc ³fWXeÔ WXû°ff þû CX³WXZaX BÀf °f¹f J¨fÊ ÀfÊe¸ff IZY ·fe°fSX J¨fÊ IYSX³fZ IYû ¶ff²¹f IYSX ÀfIZY. QSXAÀfÕX, ´ffdMXʹfûa IYe ¶fZBʸff³fe WXe AÀfÕX Àf¸fÀ¹ff IYe þOÞX WX`.

SXfþ³fed°fIY QÕXûa IYû J¨fÊ IYe Ad²fIY°f¸f Àfe¸ff ´fSX IYûBÊ ¶ff²¹f°ff ³fWXea WX`. A´f³fe Afa°fdSXIY IYf¹fÊ´fi¯ffÕXe IYû CXþf¦fSX IYSX³fZ Àfa¶fa²fe Àfc¨f³ff IZY Ad²fIYfSX IZY AfUZQ³f IYû B³f Àf¶f ³fZ d¸fÕXIYSX EIY ÀUSX ¸fZa JfdSXþ IYSX dQ¹ff WX`. ¹fdQ ¨fb³ffUûa IZY QüSXf³f J¨fûË IYû IY¸f SXJ³ff WX` °fû CXÀfIZY dÕXE IbYL þUf¶fQZWXe AfUV¹fXIY WX`.

EIY þUf¶fQZWX Af¹fû¦f IYf ¦fNX³f dIY¹ff þf ÀfIY°ff WX` ¢¹fûadIY ¨fb³ffU Af¹fû¦f EZÀfZ ¸fÀfÕXZ ´fSX IYfSXÊUfBÊ IYSX³fZ IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa ¶fZWXQ ³fSX¸f WX`. ¨fcadIY BÀf ´fSX ÀffaÀfQûa IYû WXe dU²fZ¹fIY ´ffdSX°f IYSX³ff WXû¦ff, °fû UZ EZÀff IYûBÊ dU²fZ¹fIY ÀUeIYfSX ³fWXea IYSXZa¦fZ þû CX³fIYe J¨fÊ Àfe¸ff ´fSX ¶fadQVf ÕX¦ff°ff WXû. IYfa¦fiZÀf AüSX ·ffþ´ff Qû³fûa WXe JbÕXZAf¸f ´f`Àff ¶fWXf°fZ WX`a. ·ffþ´ff BÀf Àfc¨fe ¸fZa A½UÕX WX` ¢¹fûadIY IYfgSX´fûSXZMX ÃfZÂf IYf CXÀfIZY dÀfSX ´fSX WXf±f WX`. IYfgSX´fûSXZMX ¸ff³fIYSX ¨fÕX SXWXf WX` dIY A¦fÕXZ ´fi²ff³f¸faÂfe ³fSXZaQi ¸fûQe WXe WXûa¦fZ AüSX

11 CX³fIZY ¨fSX³fZ IZY dÕXE ¸f`Qf³f JbÕXf LûOÞX QZa¦fZ. ªffdWXSX °füSX ´fSX ²f¸fÊ BÀf ¶ffSX d´fLOÞX ¦f¹ff WX`. ¸fûQe IZY ªfWXSXeÕXZ ·ff¿f¯f dWXaQb°½f IZY BQÊd¦fQÊ WXe §fc¸f°fZ WX`a ÕXZdIY³f BÀfIYf dªfIiY JbÕXIYSX ³fWXea IYSX°fZ ¢¹fûadIY Àff¸ff³¹f°f: ²f¸fÊd³fSX´fZÃf°ff WXe ÕXû¦fûa IYû A´feÕX IYSX°fe WX`. °f±¹f ¹fWX WX` dIY JbQ IYû ÀffaÀIÈYd°fIY Àfa¦fNX³f IYWX³fZ UfÕXf SXfáÑe¹f À‍U¹faÀfZUIY Àfa§f JbÕXZ °füSX ´fSX CX³fIZY ´fi¨ffSX ¸fZa þbMXf WXbAf WX`. ·ffþ´ff IZY ´fi°¹ffdVf¹fûa IYf ¨f¹f³f IYSX³fZ UfÕXe ´ffMXeÊ IYe IY¸fZMXe IYe ¶f`NXIYûa ¸fZa JbQ Àfa§f ´fi¸fbJ ¸fûWX³f ·ff¦fU°f ¶f`NX°fZ ±fZ. ¹fWX ·fdU¿¹f IZY dÕXE ¶fbSXf ÀfaIZY°f WX`.

¨fb³ffU Af¹fû¦f IZY ¶f³ffE d³f¹f¸fûa IZY ¶ffUþcQ Ad°fdSX¢°f J¨fÊ IYe IYÀfüMXe ´fSX Afþ °fIY dIYÀfe ´fi°¹ffVfe IYû A¹fû¦¹f ³fWXea NXWXSXf¹ff ¦f¹ff WX.` ¸fÀfÕXf ¹fWX WX` dIY SXfþ³fed°fIY ´ffdMX¹Ê fûa ´fSX EZÀff IYûBÊ d³f¹f¸f ¹ff IYf³fc³f ÕXf¦fc ³fWXeÔ WXû°ff þû CX³WXXaZ BÀf °f¹f J¨fÊ ÀfÊe¸ff IZY ·fe°fSX J¨fÊ IYSX³fZ IYû ¶ff²¹f IYSX ÀfIZY. ¸fbÓfZ OXSX WX` dIY A¶f ²f¸fÊ IYf SXfþ³fed°f IZY Àff±f AüSX ª¹ffQf §ffÕX¸fZÕX Af³fZ UfÕXZ dQ³fûa ¸fZa dIY¹ff þfE¦ff. ¹fWX ÀfWXe WX` dIY IYûBÊ ·fe ´ffMXeÊ ²f¸fÊd³fSX´fZÃf°ff IYû JfdSXþ ³fWXeÔ IYSX SXWXe, ¹fWXfa °fIY dIY ·ffþ´ff ·fe CXÀfIYf ³ff¸f ÕXZ³fZ ÀfZ ³fWXea ¨fcIY SXWXe WX`. WXfÕXfadIY CXÀfIZY §fû¿f¯ff´fÂf ¸fZa EIY ¶ffSX ·fe BÀf Vf¶QX IYf dªfIiY ³fWXea Af¹ff WX`, ÕXZdIY³f dRYSX ·fe ·ffþ´ff AfªffQe IZY AfaQûÕX³f IYe ¶ff°f IYSX SXWXe WX` AüSX ¸füÕXf³ff AfªffQ U Jf³f A¶QbÕX ¦fµRYfSX Jf³f IZY ¶fdÕXQf³fûa IYf dþIiY IYSX³fZ ÀfZ ³fWXeÔ ¨fcIY SXWXe WX`. ÕXZdIY³f CXÀfIYe AÀfdÕX¹f°f °f¶f ªffdWXSX WXû þf°fe WX` þ¶f UWX ³fZWXøY IYf dªfIiY ³fWXea IYSX°fe dþ³WXûa³fZ AfþfQe IZY AfaQûÕX³f IYe ¸fVffÕX ±ff¸fe ±fe. CXÀfIZY §fû¿f¯ff´fÂf ¸fZa ÀfUfÊd²fIY AÀfWXþ IYSX³fZ UfÕXe ¶ff°f ¹fWX WX` dIY ·ffSX°f WXSX QZVf ÀfZ ´fi°ffdOÞX°f dWXaQbAûa IYû ÀUeIYfSX IYSXZ¦ff. ¹fWX BªfSXf¹fÕX IYe ³fed°f þ`Àff WX` þû IYWX°fe WX` dIY WXSX ¹fWXcQe UWXfa AfIYSX SXWX ÀfIY°ff WX` ¢¹fûadIY UWX ¹fWXcdQ¹fûa IYe ²fSX°fe WX`.

·ffþ´ff IYe BÀf §fû¿f¯ff IZY ¶fSX¢ÀfX ¸fûQe IZY dÀf´fWXÀffÕXfSX Ad¸f°f VffWX IZY ¶f¹ff³f ´fSX CXÀfIYf Àf¸f±fʳf QZJf þf³ff ¨ffdWXE þû CXØfSX ´fiQZVf ¸fZa ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY QüSXf³f k¶fQÕXfl ÕXZ³fZ IYe ¶ff°f IYWX°fZ WX`a. CX³WXûa³fZ ¸fbdÀÕX¸f IYf dþIiY °fû ³fWXea dIY¹ff, ÕXZdIY³f WXSX IYûBÊ ¹fWX Àf¸fÓf ¦f¹ff dIY CX³fIYf AfVf¹f ¢¹ff ±ff AüSX ¸f°fQf³f ¸fZa dIYÀfZ Àf¶fIY dÀfJf¹ff þf³ff WX`.

CX²fSX Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ IZY Afªf¸f Jf³f ¸fbÀfÕX¸ff³fûa IZY ¸fûQe ¶f³f°fZ WXbE ´fcSXe ¶fZVf¸feÊ ÀfZ SXÃff ÀfZ³ffAûa IZY Àffa´fiQf¹feIYSX¯f ´fSX ¶ff°f IYSX°fZ SXWXZ WX`a.

CX³WXûa³fZ ³f °fû A´f³fZ Vf¶Q Uf´fÀf dÕXE AüSX ³f WXe CX³WXZa BÀfIYf IYûBÊ ARYÀfûÀf WX`. CX³fIYf ¹fWX IYW³fXf dIY IYSXd¦fÕX ´fSX dÀfRÊY ¸fbÀfÕX¸ff³f dÀf´ffdWX¹fûa ³fZ RY°fWX IYe ±fe, dWXaQbAûa ³fZ ³fWXea, CX³fIYe Qcd¿f°f ¸ff³fdÀfIY°ff IYû dQJf°ff WX`. UZ B°f³ff ·fe ³fWXea þf³f°fZ dIY WX¸ffSXZ ¹fWXfa þa¦f ¸fZa SXZdþ¸fZaMX ÕXOÞX°fe WX`, dþ³f¸fZa WXSX °f¶fIZY IZY RYüþe WXû°fZ WX`a. þe°f ¹ff WXfSX SXZdþ¸fZaMX IYe WXû°fe WX`, dIYÀfe dUVfZ¿f Àf¸fbQf¹f IYe ³fWXea. Ad¸f°f VffWX Àf¸fZ°f EZÀfZ ÕXû¦fûa IYû °fû ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ IZY A¹fû¦¹f IYSXfSX dQ¹ff þf³ff ¨ffdWXE ±ff. ¶ffUþcQ BÀfIZY ¨fb³ffU Af¹fû¦f ³fZ dÀfRÊY CXØfSX ´fiQZVf ¸fZa B³WXZa ·ff¿f¯f QZ³fZ ´fSX SXûIY ÕX¦ff Qe þ¶fdIY QaOX BÀfÀfZ ·fe IYNXûSX WXû³ff ¨ffdWXE ±ff. ¸f°fQf°ffAûa IYû ´fi·ffdU°f IYSX³fZ UfÕXf þfd°f IYf IYfSXIY QSXAÀfÕX CX´fþfd°f¹fûa ÀfZ þbOÞXf WX`. QdÕX°fûa ¸fZa IYBÊ þfd°f¹ffa WX`a AüSX B³fIYf IiYe¸fe ÕXZ¹fSX WXe ÀfSXIYfSX ¸fZa AfUfªf SXJ°ff WX`. CX¨¨f þfd°f¹fûa ¸fZa ¸fSXfNXf, SXfþ´fc°f, þfMX B°¹ffdQ WX`a. Afþ EIY WXe þfd°f-d¶fSXfQSXe IZY ÀfQÀ¹fX BÀf ÕXûIY°ffadÂfIY Àf¸ffþ ¸fZa d³f¿´fÃf ¨fb³ffUûa IYû ³fbIYÀff³f ´fWXba¨ff³fZ ¸fZa ÕX¦fZ WX`a. WX¸f CX´fþfd°f¹fûa IZY ÀfaIYMX ÀfZ I`YÀfZ ´fi·ffUe °füSX ´fSX d³f´fMX°fZ WX`a, UWXe ¶f°ffE¦ff dIY UfÀ°fU ¸fZa WX¸f dIY°f³fZ ¶fWXbÕX°ffUfQe AüSX þ³f°ffadÂfIY Àf¸ffþ WX`a. dþÀf °fSXeIZY ÀfZ SXfþ³fed°fIY QÕX EZÀfZ QbSXf¨ffSXûa ÀfZ ÕXOÞX IYSX B³f ´fSX dUþ¹f ´ffEa¦fZ, UWXe Àffd¶f°f IYSX ÀfIZY¦ff dIY WX¸ffSXZ ·fe°fSX ÕXûIY°faÂf IYe ·ffU³ff dIY°f³fZ ¦fWXSXZ ½¹ff~ WX`. ¸füþcQf ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffUûa ÀfZ AfÀf IYe CX¸¸feQ ¶fWXb°f IY¸f WX` ¢¹fûadIY ´fi°¹ffVfe A´f³fZ UûMXûa IYû ¶fPÞXf³fZ IZY dÕXE dIYÀfe ·fe WXQ °fIY þf³fZ IYû °f`¹ffSX dQJ SXWXZ WX`a. ²f³f¶fÕX IYf dþÀf °fSXWX ÀfZ ´fi¹fû¦f dIY¹ff þf SXWXf WX`, CXÀfZ ´f°ff

IYSX³ff ·fÕXZ ¸fbdVIYÕX WXû ÕXZdIY³f EZÀff dIY¹ff þf³ff ¨ffdWXE. ²ffd¸fÊIY AfUfWX³fûa ´fSX ·fe ¶fadQVf ÕX¦ffBÊ þf³fe ¨ffdWXE. ¸f`a ³fWXea þf³f°ff dIY B³f ¨feªfûa ÀfZ DY´fSX CXNX³fZ ¸fZa WX¸fZa dIY°f³ff U¢‍°f ÕX¦fZ¦ff. WX¸f dÀfRÊY IYf¦fªfe ÕXûIY°faÂf ³fWXeÔ W`ÔX. WX¸f³fZ »fûIY°faÂf IYf EIY »fa¶ff ÀfRYSX °f¹f dIY¹ff W`X. »fZdIY³f SXfþ³fed°fIY QÕXûa IZY ³fZ°ff EIY-QcÀfSXZ ´fSX þû d§f³fü³fZ AfSXû´f-´fi°¹ffSXû´f ÕX¦ff SXWXZ WX`a, CXÀfIYf ¢¹ff WXû¦ff? BÀfÀfZ I`YÀfZ d³f´fMXf þfE? ¹fWX IYWXf³fe A´f³fZ Af´f ¸fZa ¶fWXb°f ÕXa¶fe WX` dþÀf ´fSX AÕX¦f ÀfZ ¶ff°f IYe þf³fe ¨ffdWXE. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

AfUSX¯f IY±ff

12

¢¹ff ±fZ, ¢¹ff WXû ¦fE AüSX ¢¹ff WXûa¦fZ Af¦fZ

Afþ dÀ±fd°f ¹fWX WX` dIY IbYL A´fUfQûa IYû LûOÞX IYSX ´f`ÀfZ ÀfZ ÀfØff AüSX ÀfØff ÀfZ ´f`ÀfZ ¶f³ff³fZ IYf ¨fÕX³f Af¸f WXû ¨fbIYf WX`. BÀf¸fZa ´fdSXUfSXUfQ IYf Àf¸ffUZVf ·fe WXû ¦f¹ff W`X. þfd°fUfQe ³fZ°ffAûa AüSX UûMX ¶f`aIY IZY NZXIZYQfSXûa IZY WXf±fûa ¸fZa ÀfØff Af³fZ ÕX¦fe W`X. B³f Àf¶fIYf AÀfSX ¨fb³ffU ´fidIiY¹ff ´fSX ·fe IYfRYe ´fOÞXf W`X. dþ³f ÕXû¦fûa ³fZ 1952-57 IZY ¨fb³ffU QZJZ WX`a, CX³WXZa Afþ IZY ¨fb³ffU QZJ IYSX IYBÊ ¶ffSX Af°¸fWX°¹ff IYSX ÕXZ³fZ IYe B¨Lf WXû°fe WX`.

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

ÀfbSXZaQi dIYVfûSX

¸f

²¹f¹fb¦fe³f SXfþfAûa IZY ¶ffSXZ ¸fZa °fû EZÀff ³fWXea Àfb³ff ¦f¹ff dIY UZ A´f³fe WXe ´fiþf IYû ÕXcMX°fZ ±fZ. ¹fWX þøYSX Àfb³ff ¦f¹ff dIY CX³f¸fZa ÀfZ IbYL VffÀfIY ´fSXfdþ°f SXfª¹f IYe ´fiþf IYû þøYSX ÕXcMX°fZ ±fZ. ´fSX, OXfB³fZdÀMXIY OXZ¸fûIiZYÀfe UfÕXZ BÀf Af²fbd³fIY ÕXûIY°ffadÂfIY ·ffSX°f IZY IbYL VffÀfIYûa IZY ¶ffSXZ ¸fZa þøYSX ¹fWX J¶fSX Af°fe SXWX°fe WX` dIY dIYÀf °fSXWX UZ A´f³fe WXe þ³f°ff IZY dUIYfÀf AüSX IY»¹ff¯f IZY dÕXE AfUadMX°f ´f`Àfûa IYû ÕXcMX IYSX A´f³fZ §fSX ·fSX SXWXZ WX`a. þû Af²fbd³fIY ÕXû¦f ·fdU¿¹fUfd¯f¹fûa ¸fZa ·fSXûÀff SXJ°fZ WX`a, UZ ³ffÀÂfZQf¸fÀf IYû ¸fWXf³f ·fdU¿¹fQiáf ¸ff³f°fZ WX`a. ´fSX VfbIY Àff¦fSX IZY VfbIYQZU ¸fbd³f IYe ·fdU¿¹fQÈdá IYû ·fe þf³fIYfSX WXÕXIYûa ¸fZa IYfd¶fÕXZ °ffSXeRY ¸ff³ff þf°ff WX`.

VfbIYQZU ¸fbd³f IYWX°fZ WX`a dIY k´fSXedÃf°f, IYdÕX¹fb¦f ¸fZa Àf¶f-IZY-Àf¶f SXfþf Af¨ffSXdU¨ffSX ¸fZa ¸ÕXZ¨L´fif¹f WXûa¦fZ. ¹fZ Àf¶f EIY WXe Àf¸f¹f d·f³³f-d·f³³f ´fifa°fûa ¸fZa SXfþ

IYSXZa¦fZ. ¹fZ Àf¶f-IZY-Àf¶f ´fSXÕXZ QþÊZ IZY ÓfcNXZ, A²ffd¸fÊIY AüSX ÀU»´f Qf³f IYSX³fZ UfÕXZ WXûa¦fZ. ³f °fû B³WXZa ¶fPÞX°fZ QZSX ÕX¦fZ¦fe AüSX ³f §fMX°fZ. B³fIYe Vfd¢°f AüSX Af¹fb ±fûOÞXe WXû¦fe. ¹fZ A´f³fZ IY°fʽ¹f IY¸fÊ IYf ´ffÕX³f ³fWXeÔ IYSXZa¦fZ. ¹fZ ÕXcMX-JÀfûMX IYSX A´f³fe ´fiþf IYf Jc³f ¨fcÀfZa¦fZ.l VfbIYQZU ¸fbd³f ³fZ ´fSXedÃf°f ÀfZ BÀf °fSXWX IYe AüSX ·fe ¶ff°fZa IYWXe WX`a. VfbIY Àff¦fSX ´fPÞX³fZ ÀfZ ÕX¦f°ff WX` dIY VfbIYQZU ¸fbd³f ³fZ ´fWXÕXZ WXe UWX Àf¶f QZJ dÕX¹ff ±ff þû IbYL Afþ A´f³fZ QZVf ¸fZa §fMX SXWXf WX`. VfbIYQZU ³fZ dþÀf d¦fSXfUMX IYe ¨f¨ffÊ IYe WX`, CXÀfIYe Vfb÷YAf°f WXû ¨fbIYe WX`. d¦fSXfUMX IYe ¸f²¹f IYfÕXfUd²f ÀfZ QZVf ¦fbþSX SXWXf WX`. ¹fWX Àf¶f WXfÕXfadIY EIY dQ³f ¸fZa ³fWXea WXbAf. ´fSX EZÀfe JSXf¶f dÀ±fd°f ¸fZa BÀf QZVf IYe SXfþ³fed°f U VffÀf³f IZY ´fWXba¨f³fZ ¸fZa Ad²fIY ÀffÕX ·fe ³fWXea ÕX¦fZ. AfþfQe IZY °f°IYfÕX ¶ffQ IZY IYfÕX ¹ff³fe ¦ffa²fe-´fMXZÕX-³fZWX÷Y IYfÕX ¸fZa AfþfQe IYe ÕXOÞXfBÊ IZY AfQVfÊ ¶f¨fZ WXbE ±fZ. ´fSX ¦ffa²fe AüSX ´fMXZÕX IZY ³fWXea SXWX³fZ IZY ¶ffQ þUfWXSXÕXfÕX ³fZWX÷Y SXfþ³fed°f U ÀfØff ¸fZa ¦ffa²fe ¹fb¦f IZY AfQVfÊ U °¹ff¦f IYû IYf¹f¸f ³fWXea SXJ ÀfIZY.

13 ·fiáf¨ffSX °f±ff QcÀfSXe ¶fbSXfB¹fûa IYf ¶feþfSXû´f¯f VfbøY WXû ¦f¹ff, þû BadQSXf ¹fb¦f Af°fZ-Af°fZ UMXX UÈÃf ¶f³f ¦f¹ff. WXfÕXfadIY þUfWXSXÕXfÕX ³fZWXøY ÷Y´f¹fZ -´f`ÀfZ IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa JbQ IYfRYe Bʸff³fQfSX ³fZ°ff ±fZ. ´fSX UZ A´f³fe ÀfSXIYfSX ¸fZa Bʸff³fQfSXe IYû IYNXûSX°ff ÀfZ ÕXf¦fc ³fWXea IYSXf ´ffE. 1967 ÀfZ þ¶f SXfª¹fûa ¸fZa ´fid°f´fÃfe QÕXûa IYe ÀfSXIYfSXZa ¶f³f³fZ ÕX¦fea °fû UZ QÕX ·fe ÀfØff IZY dÕXE ÕX¦f·f¦f IYfa¦fiZÀf IYe WXe °fþÊ ´fSX °fSXW-°fSXWX IZY Àf¸fÓfü°fZ IYSX³fZ ÕX¦fZ. 1977 ¸fZa IZYaQi ¸fZa ¦f`SXIYfa¦fiZÀfe ÀfSXIYfSX ¶f³f³fZ IZY ¶ffQ °fû SXfþ³fed°f ÀfZ AfQVfÊ IYf dUÕXû´f WXû³fZ ÕX¦f ¦f¹ff. dLMX´fbMX AfQVfÊUfQe ³fZ°ff þøYSX ³fþSX Af°fZ ±fZ, ´fSX UZ d³f¯ffʹfIY dÀ±fd°f ¸fZa ³fWXea SXWXZ. 1976 ¸fZa ÀffaÀfQûa IZY dÕXE ´fZaVf³f AüSX 1993 ¸fZa ÀffaÀfQ RaYOX IYe Vfb÷YAf°f ³fZ SXfþ³fed°f U VffÀf³f ¸fZa ³f`d°fIY°ff IYf ´fcSXe °fSXWX IY¨fc¸fSX d³fIYfÕX dQ¹ff.

Afþ dÀ±fd°f ¹fWX WX` dIY IbYL A´fUfQûa IYû LûOÞX IYSX ´f`ÀfZ ÀfZ ÀfØff AüSX ÀfØff ÀfZ ´f`ÀfZ ¶f³ff³fZ IYf ¨fÕX³f Af¸f WXû ¨fbIYf WX`. BÀf¸fZa ´fdSXUfSXUfQ IYf Àf¸ffUZVf ·fe WXû ¦f¹ff W`X. þfd°fUfQe ³fZ°ffAûa AüSX UûMX ¶f`aIY IZY NZXIZYQfSXûa IZY WXf±fûa ¸fZa ÀfØff Af³fZ ÕX¦fe W`X. B³f Àf¶fIYf AÀfSX ¨fb³ffU ´fidIiY¹ff ´fSX ·fe IYfRYe ´fOÞXf W`X. dþ³f ÕXû¦fûa ³fZ 1952-57 IZY ¨fb³ffU QZJZ WX`a, CX³WXZa Afþ IZY ¨fb³ffU QZJ IYSX IYBÊ ¶ffSX Af°¸fWX°¹ff IYSX ÕXZ³fZ IYe B¨Lf WXû°fe WX`. ¨fb³ffU A¶f ´fcSXe °fSXWX ´f`Àfûa IYf

JZÕX ¶f³f°ff þf SXWXf WX`. BÀfIYf ´fid°fIcYÕX AÀfSX ¸fadÂf¸faOXÕX U ´fiVffÀf³f IYe ¦fb¯fUØff ´fSX ·fe ´fOÞX SXWXf WX`. EIY A²¹f¹f³f IZY ³f°feþZ ¶f°ff°fZ WX`a dIY dþÀfIZY ´ffÀf dþ°f³fZ Ad²fIY ´f`ÀfZ WX`a ¹ff þû dþ°f³ff ¶fOÞXf ¶ffWXb¶fÕXe WX`, CXÀfIZY ¨fb³ffU þe°f þf³fZ IYe Àfa·ffU³ff CX°f³fe WXe Ad²fIY WX`. þf³fIYfSX ÀfcÂfûa IZY A³fbÀffSX QZVf IZY dIYÀfe-dIYÀfe ¨fb³ffU ÃfZÂf ¸fZa °fû Àfü-Àfü IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ °fIY J¨fÊ WXû°fZ WX`a. d¶fWXfSX IZY EIY A°¹fa°f Bʸff³fQfSX ³fZ°ff IZY ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ´fSX ·fe WXfÕX ¸fZa EIY IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ J¨fÊ WXbE. JbQ ·ffþ´ff ³fZ°ff ¦fû´fe³ff±f ¸fbaOXZ ³fZ ¦f°f ÀffÕX ÀffUÊþd³fIY øY´f ÀfZ ¹fWX IYWXf ±ff dIY CX³WXûa³fZ A´f³fZ d´fLÕXZ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ³fü IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ J¨fÊ dIY¹fZ ±fZ. þ¶fdIY ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY dÕXE J¨fÊ IYe Ad²fIY°f¸f Àfe¸ff °f¶f 40 ÕXfJ ±fe, þû WXfÕX ¸fZa ¶fPÞX IYSX 70 ÕXfJ WXû ¦fBÊ WX`. ¸fbaOXZ ³fZ þ¶f B°f³ff J¨fÊ dIY¹ff °fû BÀf QZVf IZY ASX¶f´fd°f ³fZ°ffAûa ³fZ dIY°f³fZ J¨fÊ dIY¹fZ WXûa¦fZ ¹ff IYSX SXWXZ WXûa¦fZ, BÀfIYe IY»´f³ff ¸fbdVIYÕX ³fWXea WX`.

SXfþ³fed°f ¸fZa ¹fWX d¦fSXfUMX d´fLÕXZ ¨ffSX QVfIYûa ¸fZa Ad²fIY AfBÊ WX`.

AfþfQe IZY °f°IYfÕX ¶ffQ EZÀff ³fWXea ±ff. AfþfQe IZY ¶ffQ IYe ¶ff°f WX`.d¶fWXfSX ¸fZa ¦fdNX°f Aa°fdSX¸f ÀfSXIYfSX IZY ¸faÂfe ±fZ þ¦fÕXfÕX ¨fü²fSXe. UZ Vf¶Q IZY ÀfWXe A±fûË ¸fZa Bʸff³fQfSX AüSX ¦ffa²feUfQe ±fZ. °f¶f d¶fWXfSX ÀfSXIYfSX ³fZ ³f¹ff-³f¹ff ¦fZÀMX IaYMÑûÕX E¢MX ´ffÀf dIY¹ff ±ff.

CX³WXea dQ³fûa þ¦fÕXfÕX ¨fü²fSXe IYe ´fbÂfe IYe VffQe ±fe.

CX³WXûa³fZ A´f³fZ ¦ffaU dÀ±f°f §fSX ¸fZa CX°f³fZ WXe Ad°fd±f¹fûa IZY dÕXE Jf³ff ¶f³fUf¹ff ±ff, dþ°f³fZ IYe Bþfþ°f IYf³fc³f IZY °fWX°f WXfdÀfÕX ±fe. ¨fü²fSXe þe ³fZ CX°f³fZ WXe ÕXû¦fûa IYû ¶fbÕXf¹ff ±ff. ´fSX ¨fcadIY UZ ¸faÂfe ±fZ, BÀfdÕXE IYBÊ ÕXû¦f d¶f³ff ¶fbÕXf¹fZ ·fe UWXfa ´fWXba¨f ¦f¹fZ. Jf³ff §fMX ¦f¹ff. ´fSX dRYSX ÀfZ Ad²fIY Jf³ff CX³WXûa³fZ ³fWXeÔ ¶f³fUf¹ff ¢¹fûadIY CXÀfÀfZ IYf³fc³f IYf C»XÕXa§f³f WXû°ff ±ff. ³f°feþf ¹fWX WXbAf dIY ¶fZMXe IYe VffQe IYe SXf°f

BadQSXf SXfþ ¸fZa °fû VffÀf³f ¸fZa A³f`d°fIY°ff IYe WXQ WXe WXû ¦fBÊ. JbQ BadQSXf ¦ffa²fe ³fZ IYWXf ±ff dIY k¸fZSXZ d´f°ff °fû Àfa°f ±fZ. ¸f`a Àfa°f ³fWXea WXca. ¸f`a °fû ´fûdÕXdMXdVf¹f³f WXca.l

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

14 JbQ ¨fü²fSXe þe U CX³fIYf ´fdSXUfSX ·fcJZ WXe SXWX ¦f¹ff. ¦ffa²fe ³fZ EZÀfZ ³fZ°ff °f`¹ffSX dIY¹fZ ±fZ. ´fSX, ÀfØff d¸fÕX³fZ IZY IbYL WXe ÀffÕX IZY ¶ffQ A³fZIY ´fbSXf³fZ ¦ffa²feUfQe ÕXøfe IZY ´fbþfSXe ¶f³f ¦f¹fZ. þû ³fWXea ¶f³fZ, UZ SXfþ³fed°f IYe ¸fb£¹f²ffSXf ÀfZ IYMX ¦f¹fZ. Afþ WXSX A¦fÕXZ ¨fb³ffU IZY Àf¸f¹f ´f°ff ¨fÕX°ff WX` dIY d´fLÕXZ ¨fb³ffU IYe A´fZÃff Ad²fIY°fSX CX¸¸feQUfSXûa IYe d³fþe Àfa´fdØf IYfRYe ¶fPÞX ¦fBÊ.

A³fZIY ¸ff¸fÕXûa ¸fZa ³fZ°ffAûa ÀfZ Ad²fIY CX³fIYe ´fd}¹fûa IYe Àfa´fdØf ¶fPÞXe WXbBÊ dQJfBÊ ´fOÞX°fe WX`. ¨fb³ffU IYf dMXIYMX ¨ffWX³fZ UfÕXZ Ad²fIY°fSX CX¸¸feQUfSXûa ÀfZ QÕXe¹f ³fZ°ff ´fcL°ff WX` dIY JbQ UWX dIY°f³ff J¨fÊ IYSX ÀfIY°fZ WX`a. ¹fdQ UZ A´f³fe J¨fÊ Àfe¸ff IbYL IYSXûOÞX ¶f°ff°fZ WXa` °fû CX³WXZa dMXIYMX d¸fÕX³fZ IZY ¨ffaÀf Ad²fIY WXû°fZ WX`a. A¶f IYSXûOÞXûa ÷Y´f¹fZ J¨fÊ IYSX ¨fb³ffU þe°f³fZ UfÕXf IYûBÊ ÀffaÀfQ CX³f ´f`Àfûa IYe Uf´fÀfe IZY CX´ff¹f ¸fZa ÕX¦fZ¦ff ¹ff þ³fÀfZUf IZY IYf¸f ¸fZa? ¹ff³fe A´fUfQûa IYû LûOÞX QZa °fû Ad²fIY°fSX ÕXû¦fûa IZY dÕXE Afþ ÀffaÀfQ ¹ff ¸faÂfe ¶f³f³ff EIY °fSXWX IYf ½¹ff´ffSX ¶f³f ¨fbIYf WX`.

BÀfedÕXE ½¹ff´ffSX U CXôû¦f þ¦f°f IZY A³fZIY ÕXû¦f ÀffaÀfQ ¶f³f SXWXZ WX`a.

EZÀfZ ÕXû¦f þ¶f IYWeÔ ÀfZ ¨fb³ffU ÕXOÞX°fZ WX`a °fû UZ ¸f°fQf°ffAûa IZY ¶fe¨f ³fIYQ °f±ff °fSXW-°fSXWX IZY d¦fµMX ¶ffaMX°fZ WX`a. BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ´fWXÕXe ¶ffSX ¹fWX Àfb³ff ¦f¹ff dIY EIY EZÀfZ ¨fb³ffU ÃfZÂf ¸fZa CX¸¸feQUfSX ³fZ ¸f°fQf°ffAûa IZY ¶fe¨f MXeUe ÀfZMX ·fe ¶ffaMXZ, dþÀf ÃfZÂf ¸fZa A¶f °fIY EZÀfZ CX´fWXfSX ³fWXea ¶faMXZ ±fZ. EZÀfe J¶fSXZa ´fWXÕXZ QdÃf¯f IZY IbYL SXfª¹fûa ÀfZ Af°fe ±fea. ³fIYQ IYf ¨fÕX³f °fû d¶fWXfSX ¸fZa ´fWXÕXZ ÀfZ WXe WX`.

BÀf QZVf IYe SXfþ³fed°f IZY ¦fWXSXZ þf³fIYfSX ÕXû¦f ¶f°ff°fZ WX`a dIY AfþfQe IZY ¶ffQ ÀfZ WXe ¹fdQ ·fiáf¨ffSX ´fSX IYf¶fc ´ff³fZ IZY dÕXE IYOÞXZ CX´ff¹f dIY¹fZ ¦f¹fZ WXû°fZ °fû Afþ þû dÀ±fd°f ¶f³fe WX`, UWX ³fWXea ¶f³f°fe. °f°IYfÕXe³f ´fi²ff³f¸faÂfe þUfWXSXÕXfÕX ³fZWXøY IZY d³fþe Àfd¨fU E¸f.Aû.¸f±ffBÊ ³fZ A´f³fZ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

JbQ ·ffþ´ff ³fZ°ff ¦fû´fe³ff±f ¸fbaOXZ ³fZ ¦f°f ÀffÕX ÀffUÊþd³fIY øY´f ÀfZ ¹fWX IYWXf ±ff dIY CX³WXûa³fZ A´f³fZ d´fLÕXZ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ³fü IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ J¨fÊ dIY¹fZ ±fZ. þ¶fdIY ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY dÕXE J¨fÊ IYe Ad²fIY°f¸f Àfe¸ff °f¶f 40 ÕXfJ ±fe, þû WXfÕX ¸fZa ¶fPÞX IYSX 70 ÕXfJ WXû ¦fBÊ WX`. ¸fbaOXZ ³fZ þ¶f B°f³ff J¨fÊ dIY¹ff °fû BÀf QZVf IZY ASX¶f´fd°f ³fZ°ffAûa ³fZ dIY°f³fZ J¨fÊ dIY¹fZ WXûa¦fZ ¹ff IYSX SXWXZ WXûa¦fZ, BÀfIYe IY»´f³ff ¸fbdVIYÕX ³fWXea WX`. SXfþ³fed°f ¸fZa ¹fWX d¦fSXfUMX d´fLÕXZ ¨ffSX QVfIYûa ¸fZa Ad²fIY AfBÊ WX`.

ÀfaÀ¸fSX¯f ¸fZa BÀf Àfa¶fa²f ¸fZa EIY ´fiIYSX¯f IYe ¨f¨ffÊ IYe WX`. ³fZWXøY þe °fû ÷Y´f¹fZ-´f`ÀfZ IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa JbQ Bʸff³fQfSX ³fZ°ff ±fZ, ´fSX CX³fIZY ¸fadÂf¸faOXÕX IZY IbYL ÀfQÀ¹fûa IZY dJÕXfRY dVfIYf¹f°fZa Af³fZ ÕX¦fea ±fea.

CX³fIZY dIYÀfe d¸fÂf ³fZ ¹fWX ÀfbÓffU dQ¹ff dIY Af´f IYûBÊ EZÀff L°fSXe Àfa¦fNX³f ¶f³ff QZa þû CX¨¨fÀ°fSXe¹f ·fiáf¨ffSX IYe dVfIYf¹f°fûa IYe þfa¨f IYSXIZY IYfSXÊUfBÊ IYSXZ. ¸f±ffBÊ IZY A³fbÀffSX BÀf ´fSX ³fZWXøY ³fZ IYWXf dIY BÀfIYe IYûBÊ þøYSX°f ³fWXea WX` ¢¹fûadIY BÀfÀfZ VffÀf³f ¸fZa dOX¸ffgSXÕXfBþZVf³f AfE¦ff. CXÀfÀfZ ´fWXÕXZ þe´f §fûMXfÕXf Àff¸f³fZ Af ¨fbIYf ±ff.

UeIZY IÈY¿¯f ¸fZ³f³f CXÀfIZY dÕXE dþ¸¸fZQfSX ´ff¹fZ ¦f¹fZ ±fZ. °f¶f UZ d¶fiMXZ³f ¸fZa ·ffSX°f IZY WXfBÊ IYd¸fV³fSX ±fZ. UZ ³fZWXøY þe IZY ½¹fdöY¦f°f d¸fÂf ·fe ±fZ. ÀfûdU¹f°f ÕXfg¶fe IZY ¨fWXZ°fZ ·fe ±fZ. CXÀf §fûMXfÕXZ IYe J¶fSX IZY ¶ffQ ¸fZ³f³f IYû IYûBÊ ¸fWX°U´fc¯fÊ ´fQ ³fWXeÔ d¸fÕX³ff ¨ffdWXE ±ff. ´fSX BÀfIZY dU´fSXe°f CX³WXZa ³fZWXøY ³fZ QZVf IYf SXÃff ¸faÂfe ¶f³ff dQ¹ff. ¨fe³f IZY WXf±fûa ´fSXfþ¹f IZY IYfSX¯f ¸fZ³f³f ¸faÂfe ´fQ ÀfZ WXMXf¹fZ ¦f¹fZ. ¸fZ³f³f IYû CX³fIZY dIY¹fZ IYe Àfþf d¸fÕXe WXû°fe °fû Af¦fZ dIYÀfe ¸faÂfe IYû IYûBÊ §fûMXfÕXf IYSX³fZ IYe dWX¸¸f°f ³fWXea WXû°fe.

BadQSXf SXfþ ¸fZa °fû VffÀf³f ¸fZa A³f`d°fIY°ff IYe WXQ WXe WXû ¦fBÊ. JbQ BadQSXf ¦ffa²fe ³fZ IYWXf ±ff dIY k¸fZSXZ d´f°ff °fû Àfa°f ±fZ. ¸f`a Àfa°f ³fWXea WXca. ¸f`a °fû ´fûdÕXdMXdVf¹f³f WXca.l CX³f ´fSX þ¶f ·fiáf¨ffSX IZY AfSXû´f ÕX¦f³fZ ÕX¦fZ °fû CX³WXûa³fZ IYWXf dIY ·fiáf¨ffSX dÀfRÊY ¹fWXeÔ ³fWXea WX`, ¹fWX °fû U»OXÊ RZY³fû¸fZ³ff WX`. B³f dMX´´fd¯f¹fûa IZY IYfSX¯f QZVf IZY ·fiá ÕXû¦fûa IYf ¸f³fû¶fÕX IYfRYe ¶fPÞX ¦f¹ff. ´fSX ·fiáf¨ffSX IYû dVfáf¨ffSX ¸fZa ¶fQÕX³fZ IYf IYf¸f ³fSXdÀfaWX SXfU ÀfSXIYfSX IZY IYf¹fÊIYfÕX ¸fZa WXbAf. ÀffaÀfQ RaYOX IYe Vfb÷YAf°f, ¨faQifÀUf¸fe IYf Q¶fQ¶ff, WX¿fÊQ ¸fZWX°ff IYfaOX AüSX ÓffSXJaOX ¸fbd¢°f ¸ffZ¨ffÊ dSXVU°f IYfaOX ´fSX ³fSXdÀfaWX SXfU ÀfSXIYfSX IYf þû SXU`¹ff SXWXf, CXÀfÀfZ ¹fWX ÀffRY ÕX¦ff dIY SXfþ³fed°f ¸fZa ³f`d°fIY°ff U Vfbd¨f°ff IZY dÕXE IYûBÊ À±ff³f ³fWXea ¶f¨ff WX`. dIYÀfe °fSXWX Àf¸fÓfü°fZ IYSXIZY ¦fQÐQe ´ff³ff U CXÀf ´fSX ¶f³fZ SXWX³ff WXe SXfþ³fed°f IYf ¸fcÕX ¸faÂf ¶f³f ¨fbIYf WX`.

1515

A´fUfQûa IYe ¶ff°f AüSX WX`.

CXÀfIZY ¶ffQ IZY AüSX ´fWXÕXZ IZY VffÀf³f IYfÕX ¸fZa WXe §fûMXfÕXZ IYe ¶ffPÞX Af ¨fbIYe ±fe. CXÀfe §fûMXfÕXZ ¸fZa ÀfZ EIY ¶fûRYûÀfÊ §fûMXfÕXZ IZY IYfSX¯f SXfþeU ¦ffa²fe IYe ÀfSXIYfSX ¨fÕXe ¦fBÊ ±fe. dRYSX ·fe ³fZ°ffAûa ³fZ IYûBÊ dVfÃff ³fWXea ÕXe. ´f`ÀfZ IY¸ff³fZ, ÀfØff ´fSX IYfd¶fþ WXû³fZ AüSX A´f³fZ ´fdSXþ³f IYû A´f³ff SXfþ³fed°fIY CXØfSXfd²fIYfSX Àfüa´f³fZ IZY ¨f¢IYSX ¸fZa WX¸ffSXZ Ad²fIY°fSX ³fZ°ffAûa ³fZ QZVf IYf ¶faMXf²ffSX IYSX SXJf WX`.

A¶f °fû SXfþ³fed°f AüSX CXôû¦f ¸fZa RYIÊY WXe ³fWXea dQJfBÊ ´fOÞX SXWXf WX`. IbYL ³fZ°ffAûa U QÕXûa IZY ´ffÀf þû ASX¶fûa ÷Y´f¹fZ Af ¨fbIZY WX`a, CX³fIYe SXIY¸f IZY AfIYfSX IZY ¶ffSXZ ¸fZa J¶fSXZa ´fPÞX³fZ ÀfZ ¹fWX ÀfUfÕX ¸f³f ¸fZa CXNX°ff WX` dIY UZ ³fZ°ff WX`a ¹ff IYûBÊ CXôû¦f´fd°f. þf³fIYfSX ÕXû¦f ¶f°ff°fZ WX`a dIY A³fZIY ³fZ°ffAûa IZY ´ffÀf dþ°f³fZ §fûd¿f°f ´f`ÀfZ W`ÔX, CXÀfÀfZ IYfRYe Ad²fIY A§fûd¿f°f U ¶fZ³ff¸fe WX`a. þ¶f SXfþ³fed°f IYf ¹fWX WXfÕX WX` °fû CXÀfIYf IbY´fi·ffU VffÀf³f-´fiVffÀf³f ´fSX

´fOÞX³ff WXe WX`. ¨fb³ffU ´fidIiY¹ff ´fSX ·fe.

SXfþ³fed°f Afþ B°f³fe ¦faQe WXû ¨fbIYe WX` dIY CXÀfIYe ±fûOÞXe ·fe ÀfRYfBÊ IYe ¸ffa¦f CXÀf ¦faQ¦fe ¸fZa OXc¶fZ ÕXû¦fûa IYû A¶f ¶fQfÊV°f ³fWXea WX`. BÀfedÕXE Afþ ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX U Af´f IZY ³fZ°ffAûZa ´fSX B°f³fZ Ad²fIY WX¸fÕXZ WXû SXWXZ WX`a ¸ff³fû UZ ÕXû¦f BÀf QZVf ´fSX WX¸fÕXf IYSX³fZ IYWXea dUQZVf ÀfZ Af¹fZ WX`a. QSXAÀfÕX Af´f IZY ÕXû¦f ¸füþcQf ´fSXa´fSXf¦f°f SXfþ³fed°f IZY JZÕX IYû ¶fQÕX³ff ¨ffWX°fZ WX`a. ´fSX CXÀfZ ¶fQÕX³fZ IZY dÕXE IYûBÊ QÕX Afþ °f`¹ffSX ³fWXea WX` °fû CXÀfIZY IYfSX¯f DY´fSX d¦f³ff¹fZ þf ¨fbIZY WX`a.

QSXAÀfÕX WX¸ffSXZ Ad²fIY°fSX ³fZ°ff¦f¯f VfbIYQZU ¸fbd³f IYe ·fdU¿¹fUf¯fe IYû Vf°f ´fid°fVf°f Àf¨f Àffd¶f°f IYSX³fZ IYe IYûdVfVf ¸faZ dQ³f-SXf°f ÕX¦fZ WXbE WX`a. WXfÕXfadIY ¹fWXfa ¹fWX ³fWXea IYWXf þf SXWXf WX` dIY ´fSXa´fSXf¦f°f SXfþ³fed°f IZY ÀffSXZ ÕXû¦f ·fiá WXe WX`a. ´fSX þû Bʸff³fQfSX WX`a, UZ WXfdVf¹fZ ´fSX WX`a. VfbIYQZU ¸fbd³f IYe ¶ff°fûa IYû þû ÕXû¦f ¦f´f ¸ff³f°fZ WX`a, CX³WXZa d¶fiMXZ³f IZY ´fcUÊ ´fi²ff³f¸faÂfe dUaÀMX³f ¨fd¨fÊÕX IYe ·fdU¿¹fUf¯fe IYû EIY ¶ffSX ¹ffQ IYSX ÕXZ³ff ¨ffdWXE þû CX³WXûa³fZ IY·fe WX¸ffSXZ QZVf IZY ³fZ°ffAûa IZY ¶ffSXZ ¸fZa IYWXe ±fe. ·ffSX°f IYe AfþfQe IYf dUSXû²f IYSX°fZ WXbE CX³WXûa³fZ °f°IYfÕXe³f ´fi²ff³f¸faÂfe EMXÕXe IYû ¨fZ°ffU³fe QZ°fZ WXbE IYWXf ±ff dIY AfþfQe QZ³fZ ´fSX ·ffSX°f ¸fZa ASXfªfIY°ff IZY WXf»ff°f ´f`Qf WXû ªffEa¦fZ AüSX ¹fWXfa IYe ¦fSXe¶f ªf³f°ff ÂfÀ°f WXû ªffE¦fe.

¹fWX ¶ff°f ÀfWXe WX` dIY dUaÀMX³f ¨fd¨fÊÕX IY˜SX ³fÀÕXUfQe ±fZ. þ¶f ·ffSX°f IYû AfþfQe d¸fÕX SXWXe ±fe, CXÀf Àf¸f¹f EMXÕXe d¶fiMXZ³f IZY ´fi²ff³f¸faÂfe ±fZ. ´fcUÊ ´fi²ff³f¸faÂfe ¨fd¨fÊÕX dUSXû²fe QÕX IZY ³fZ°ff ±fZ. ¨fd¨fÊÕX IYf UVf ¨fÕX°ff °fû UZ AfþfQe QZ³fZ IYû °f`¹ffSX ³fWXea WXû°fZ.

´fSX BÀfIZY ¶ffUþcQ EIY ¶fOÞXf ÀfUfÕX CX³f ÕXû¦fûa ÀfZ ´fcLf þf³ff ¨ffdWXE dþ³fIZY WXf±fûa ¸fZa AfþfQe IZY ¶ffQ ·ffSX°f IYe ÀfØff AfBÊ. CX³f ÕXû¦fûa ³fZ A´f³fZ VffÀf³f IYfÕX ¸fZa ¨fd¨fÊÕX IYe ·fdU¿¹fUf¯fe IYû ¦fÕX°f Àffd¶f°f IYSX³fZ IZY dÕXE IYü³f ÀfZ CX´ff¹f dIY¹fZ? ¹fdQ dIY¹fZ WXû°fZ °fû Afþ þ`Àfe dÀ±fd°f BÀf QZVf IYe WX`, U`Àfe ³fWXea WXû°fe. ÀfUfÕX WX` dIY ¨fd¨fÊÕX IYe ·fdU¿¹fUf¯fe U Afþ IYe dÀ±fd°f ¸fZa AfdJSX dIY°f³ff RYIÊY WX`? ¹fdQ ³fWXea WX` °fû BÀfIZY dÕXE IYü³f-IYü³f ÕXû¦f dþ¸¸fZQfSX WX`? ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

AfUSX¯f IY±ff

16

´ffÕXf ¶fQÕX°fZ ¹fZ SXfþ³fed°fIY dQ¦¦fþ

EIY QÕX ´fdSU°fʳf A³ff¹ffÀf We ²¹ff³f AfIYd¿fÊ°f IYS°ff W`. ¶fWb°f ÀfZ ´fÂfIYfS ¨fb³ffU ÕXOÞX SXWXZ W`ÔX. dQ»»fe ¸fZa We °fe³f ¸f`Qf³f ¸fZa W`ÔX ÕXZdIY³f EIY EZÀfZ WX`a þû ¨fb³ffUe ¸f`Qf³f ¸fZa ³fWea W`a ÕXZdIY³f A´f³ff ´ffÕXf §fûd¿f°f IYS dÕX¹ff WX`. þf¦føYIY AüSX ¦fa·feS ´fÂfIYfdS°ff IZY dÕXE ´fid°fd¿N°f E¸fþZ AIY¶fS A¶f ·ffþ´ff IZY Àff±f W`Ô. UZ IY·fe IYfa¦fiZÀf IZY ÀffaÀfQ SW ¨fbIZY WX`Ô. þUfWXSXÕXfÕX IYüÕX

Q

ÕX¶fQÕX ·ffSX°fe¹f SXfþ³fed°f ¸fZa IYûBÊ ³fBÊ ´fdSX§fMX³ff ³fWXea WX`. SXfþ³fed°fIY ³fZ°ff ´ffÕXZ ¶fQÕX°fZ SXWXZ WX`Ô AüSX ¶fQÕX°fZ WXe SXWXaZ¦fZ. ¹fWX ·fe ³fBÊ ¶ff°f ³fWXea WX` dIY ¨fb³ffUûa ÀfZ ´fWXÕXZ ¶fOÞXZ À°fSX ´fSX QÕX¶fQÕX Wû³fZ ÕX¦ff WX`. A¦fSX WX¸f ¨fü²fSXe ·fþ³fÕXfÕX, QZUeÕXfÕX AüSX ¨füMXfÕXf IZY þ¸ff³fZ IYe SXfþ³fed°f IYû ¹ffQ IYSXZa °fû ÕX¦fZ¦ff dIY þû A¶f WXû SXWXf WX` UWX °fû QÕX¶fQÕX ´fidIiY¹ff IYf IZYUÕX ¦fbMXIYf ÀfaÀIYSX¯f WXe WX`. WXdS¹ff¯ff ¸fZa ´fcSXe IYe ´fcSXe ´ffMXeÊ SXf°fûa-SXf°f IYf¹ffÊÕX¹f AüSX CXÀf¸fZa SXJZ RY³feʨfSX Àf¸fZ°f ´ffÕXf ¶fQÕX ¨fbIYe WX`a. IbYL IYû °fû IYf¹ffÊÕX¹f ´fSX ÕX¦ff ³ff¸f´fM We ¶fQÕX³ff ´fOÞXf. Af¹ffSXf¸f AüSX ¦f¹ffSXf¸f IYf ¸fbWXfUSXf ¹fca WXe Vf¶QIYû¿f ¸fZa ´fi¨fdÕX°f ¸fbWfUSXf ³fWXea ¶f³ff. dRYSX A¶fIYe ¶ffSX ³f¹ff ¢¹ff WX`? ³f¹ff WX` dIY ¶fSXÀfûa ÀfZ A´f³fZ ÃfZÂfûa ¸fZa þ¸fZ AüSX A³fb·fUe ³fZ°ffAûa IYû ·fe ÕX¦f°ff WX` dIY UZ þ¸fe³f ´fSX ³fWXea SXZ°f IYe PXZSXe ´fSX JOÞXZ WX`Ô. BÀf ¶ffSX ÕX¦f°ff WX` dIY ÀfØff IZY IZYaýi IYe °fÀUeSX WXe ¶fQÕX SXWXe WX`. QZVf ¸fZa A¶f °fIY IYfa¦fiZÀf IZY AfÀf´ffÀf WXe IZYaýie¹f ÀfØff dMXIYe WXbBÊ ±fe, ·fÕXZ WXe UWX ´fcSXe °fSXWX IYfa¦fiZÀf IZY d³f¹faÂf¯f ¸fZa ³fWXea SXWXe WXû. SXfþÀfØff IYe ÕX¦ff¸f ´fSX IYfa¦fiZÀf IYe ´fIYOXÞ IY¸fþûSX WXû SXWXe ±fe AüSX ¶fWXb°ffZÔ IYû ¸fWXÀfcÀf WXû SXWXf WX` dIY ¨fb³ffU IZY ¶ffQ ÕX¦ff¸f ´fcSXe °fSXWX LcMX þfE¦fe. BÀf ¨fb³ffU ´fi¨ffSX ¸fZa BÀfIYe LdU ÀffRY°füS ´fSX dQJfBÊ ·fe QZ³fZ ÕX¦fe. Qb·ffʦ¹f ÀfZ ·ffS°f IYe SXfþ³fed°f ¸fZa QZVf IYe Àf¶fÀfZ ´fbSXf³fe AüSX ¶fOÞXe ´ffMXeÊ IYfa¦fiZÀf ³fZWøY ¦ffa²fe ´fdSXUfS IYe ²fbSXe IZY ÀfWXfSXZ WXe ÀfdIiY¹f SXWX°fe ±fe AüSX Ad²fIY°fSX IYfa¦fiZÀfe »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

³fZ°ffAûa IYf ·fdU¿¹f ·fe BÀfe ´fSX d³f·fÊSX SXWf W`. A¦fSX ¹fWX ²fbSXe MXcMX ¦fBÊ ¹ff A´f³fe þ¦fWX ÀfZ dJÀfIY ¦fBÊ °fû CX³f Àf¶fIYf ·fdU¿¹f Ad³fV¨f¹f ¸fZa ´fOÞX þfE¦ff.

SXfþ³fed°fIY ³fZ°ff AüSX IYf¹fÊIY°ffÊ ·fÕXZ WXe ¶ffWXSX ÀfZ IbYL ·fe VfZJe ¶f§ffSX ÕXZa, Àf°fWX IZY ³fe¨fZ ¶fWX³fZ UfÕXe °fSXa¦fûa IYû ¸fWXÀfcÀf °fû IYSX WXe ÕXZ°fZ WX`Ô. IYfa¦fiZÀf IZY ·fe°fSX EIY §f¶fSXfWXMX IYe dÀ±fd°f WX`. Àfa¹fû¦f ÀfZ dU´fÃfe ´ffMXeÊ ·ffþ´ff ¸fZa EIY AüSX °fSXWX IYe §f¶fSXfWXMX SXWXe WX`.

A¶f A¦fSX IYfa¦fiZÀf IYe QbQÊVff ÀfZ ÕXf·f ³fWXea CXNXf¹ff ¦f¹ff °fû ·ffþ´ff IYf ·fdU¿¹f ·fe IbYLX JfÀf CXþÕXf ³fWeÔ Wû¦ff. UW ·fe ±fIYf³f, d³fSXfVff AüSX DY¶f IZY ³fe¨fZ Q¶fIYS A´fifÀfad¦fIY ¶f³f þfE¦fe. ¹fWX EWÀffÀf ¶fOÞXZ ³fZ°ffAûa ÀfZ Ad²fIY ¸fÓfüÕXZ AüSX þ¸fe³fe IYf¹fÊIY°fÊfAûa AüSX Àf¸ffþ ¸fZa R`YÕXZ CXÀfIZY Àf¸f±fIYûË ¸fZa ´f³f´f SXWXf ±ff. BÀf §f¶fSXfWXMX

IZY ¶fe¨f ÀfZ ³fSXZaýi ¸fûQe ³ff¸f IZY EIY ÃfZÂfe¹f ³fZ°ff IZYaýie¹f ¸fa¨f ´fSX Af JOÞXZ WXû ¦fE AüSX ·ffþ´ff IZY IYf¹fÊIY°ffÊAûa IYû ÕX¦ff dIY CX³WXZa ³f`SXfV¹f AüSX Ad³fV¨f¹f IZY BÀf ¸fWXfÀff¦fSX ÀfZ ´ffSX ÕXZ þf³fZZ UfÕXf ¸fWf³ffdUIY d¸fÕX ¦f¹ff WX`. dRYSX Àf¶f ³fZ d¸fÕXIYSX ¸fûQe IYû EZÀff ³ff¹fIY ¶f³ff¹ff þû dUSXû²f ÀfZ DYXþfÊ ´fif~ IYSX³fZ ÕX¦ff. ·ffþ´ff IZY IYf¹fÊIY°ffÊAûÔ ³fZ A´f³fZ We QÕX IZY IYBÊ ¶fOÞXZ ³f°ffAûa IYû dIY³ffSXZ IYSXIZY, IYfa¦fiZÀf IZY ³fZ°ffAûa ³fZ ¦fbþSXf°f Qa¦fûa IZY Àfû¹fZ WXbE ´fiZ°f IYû þ¦ffIYSX, SXfþ¦f IZY ´fbSXf³fZ ÀfWX¹fû¦fe QÕXûa ³fZ ³fWea-³fWea, ¸fûQe ³fWea, IYWIYS Wf¹f °fü¶ff ¸f¨ff IYS, ³fSXZÔýi ¸fûQe IYû ¹fbUf ¸f°fQf°ff IZY AfIY¿fʯf IYf IZÔYýi ¶f³ff dQ¹ff. A¸fZdSXIYf þ`ÀfZ QZVfûa ³fZ ·fe Ueþf ³f QZ³fZ IYe A³ffUV¹fIY §fû¿f¯ff IYSIZY ¸fûQe IYû UfÀ°fdUIY°ff ÀfZ ¶fOÞXf AfIYfSX QZ³fZ ¸fZa ¸fQQ IYSX Qe.

17

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

18

EZÀfZ ¸fZa ¨ffSXûa AûSX EIY §f¶fSXfWXMX ´f`Qf WXû³ff ÀUf·ffdUIY ±ff. SXfþ³fed°fIY ³fZ°ffAûa AüS IYf¹fÊIY°ffÊAûa ¸fZa A´f³fe þ¦fWX Àfbd³fdV¨f°f IYSX³fZ IYe d¨fa°ff Àf°ff³fZ ÕX¦fe. BÀf ¶ffSX IYe dUVû¿f°ff ¹fWX ±fe dIY ³f IZYUÕX LûMXZ ³fZ°ff A´f³fZ Ad³fdV¨f°f ·fdU¿¹f ÀfZ ´fedOÞX°f WX`a Ad´f°fb ¶fWXb°f ÀfZ ³ff¸fe, A³fb·fUe U URYfQfSX ³fZ°ff ·fe A´f³ff ¶ffþfSX ·ffU AfaIY³fZ IZY dÕXE ¸fþ¶fcSX WXû ¦fE. URYfQfSXe IYf BÀf ¶ffþfSX ¸fZa Àf¶fÀfZ IY¸f ¸fc»¹f AfaIYf þf SXWXf WX`. dU¨ffSX²ffSXf IYû CX°ffSIYS RZÔYIY³ff °fûZ QÕX¶fQÕX ¸fZa ´fWXÕXe Vf°fÊ Wû°fe WX`. A¶f SXf¸fIÈY´ffÕX ¹ffQU IYû We ÕXZ »fZÔ. ÕXû¦f IYWX°fZ ±fZ dIY UW ÕXfÕXc ¹ffQU IZY WX³fb¸ff³f WX`a. ´ffM»fXe´fbÂf ÀfaÀfQe¹f ÃfZÂf ÀfZ dMXIYM ³f d¸fÕX³fZ IZY IYfS¯f CX³Wûa³fZ °f¹f IYSX d»f¹ff dIY UZ ÕXfÕXcþe IYf Àff±f LûOÞX QZa¦fZ, dþ³WZÔ UW A´f³ff ´fdSUfS ¸ff³fX°fZ SXWZ W`Ô. A´f³fe ·f°feþe ¸feÀff IZY dUøYðX ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ IYf R`YÀfÕXf IYSX d»f¹ff, UWX ·fe ÕXfÕXc IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe QbV¸f³f ´ffMXeÊ ·ffþ´ff IYZ dMXIYMX ´fS. ÀfUfÕX ´ffMXdÕX´fbÂf ÀfeM IYf ³fWea ±ff, SXf¸fIÈY´ffÕX IYû IYWea AüSX ÀfZ ·fe dMXIYMX dQ¹ff þf ÀfIY°ff ±ff. ÕXZdIY³f UZ °fû IYfRYe Àf¸f¹f ´fWÕXZ ÀfZ ¸f³f ¶f³ff ¨fbIZY ±fZ dIY SXfþQ IYe SXfþ³fed°f A¶f EIY Aa²fe ¦fÕXe Wû ¦fBÊ WX`, þû Af¦fZ ÀfZ ¶faQ WX`. BÀf U¦fÊ ¸fZa Àf¶fÀfZ ´fcUÊd³fdV¨f°f AüS QcSX¦ff¸fe ¹fûþ³ff IYe d¸fÀffÕX CXØfSXfJaOX »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

IZY ¸fWa°f SXfþ³fZ°ff Àf°f´ffÕX ¸fWfSXfþ ³fZ Qe WX`. UZ ¶fOÞXf JZÕX JZÕX SWZ WX`a. UWfa IZY ·ffþ´ff IYf¹fÊIY°ffÊ d¨fad°f°f Wûa °fû IYûBÊ A¨fSþ IYe ¶ff°f ³fWea Wû¦fe. ¸fWXfSXfþ þe ·ffþ´ff IZY A³fbVffÀf³f ¸fZa IY·fe dRYM ³fWea ¶f`NX ÀfIY°fZ ±fZ, CÀf¸fZa SXW°fZ WXbE CXØfSXfJaOX IZY SXfþf ³fWea ¶f³f ÀfIY°fZ ±fZ. IYfa¦fiZÀf WXe BÀfIZY dÕXE A³fbIcYÕX ´ffMeÊ ±fe ÕXZdIY³f d´fLÕXZ dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU IZY ¶ffQ ¶fWXb¦fb¯ff AüSX SXfU°f ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³fZÔ °fû Àf°f´ffÕX ¸fWfSXfþ þf³f ¦fE dIY A¦fSX A¶f °fIY ·fe UZ AfÕXfIY¸ff³f IZY ¨fWXZ°fZ ³fWea ¶f³f ´ffE °fû A¶f ¢¹ff ¶f³fZa¦fZ. þ¶fdIY ´ffMeÊ IYf A´f³ff WXe ·fdU¿¹f d³fdV¨f°f ³fWXea WX`. A´f³fZ Aa°fXIÊYÕXWX IZY ¸ffSXZ ¨fb³ffU ¸fZa d¨fØf WXbBÊ B³f ´ffdMÊX¹fûÔ IZY d»fE ·ffþ´ff ¸fZa §fbÀf´f`NX IYf ¹fWe ÀfWe Àf¸f¹f ±ff. UZ ·ffþ´ff ¸fZa ¦fE AüS QÕX¶fQÕX IYe IYe¸f°f ·fe ³fWea ¸ffa¦fe. IYe¸f°f IYf Àf¸f¹f °fû °f¶f AfE¦ff þ¶f dQ»»fe ¸fZa ·ffþ´ff IYe ÀfSXIYfS ¶f³f þfE. A´f³fe Àf¸fS ³fed°f IYf BVffSXf °fû UZ ´fWÕXZ We IYS ¨fbIZY W`Ô.

CX³WXZa CX¸¸feQ WX` dIY CX²fSX dQ»»fe IYe ÀfSIYfSX ¦fBÊ AüS B²fSX QZWXSXfQc³f ¸fZa IYfa¦fiZÀf IZY dU²ff¹fIY MXcMX-MXcMX IYSX ´ffÕXf ¶fQÕX QZa¦fZ. AüSX dþÀfIZY ´ffÀf B°f³fZ ÀffSXZ dU²ff¹fIY Wûa CXÀfZ ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f³fZ ÀfZ IYü³f SXûIY ÀfIY°ff WX`?

IbYL QÕX¶fQÕX °fû EZ³f UöY ´fSX dWXÀff¶f-dIY°ff¶f ÕX¦ff³fZ IZY IYfSX¯f WXbE þ`ÀfZ- ¸f²¹f´fiQZVf IZY ´fid°fd¿NX°f ³füIYSVffW ·ff¦feSX±f ´fiÀffQ ³fZ ´ffÕXf CXÀf Àf¸f¹f ¶fQÕXf þ¶fdIY CX³WXZa IYfa¦fiZÀf ³fZ dMXIYMX QZ dQ¹ff ±ff AüS ÀffUÊþd³fIY °füSX ´fSX BÀfIYe §fû¿f¯ff ·fe Wû ¨fbIYe ±fe. dMXIYMX d¸fÕX³fZ IZY EIY dQ³f ¶ffQ UZ ·ff¦f³fZ AüS ´feLf IYS³fZ UfÕXûa IYe þ¸ff°f ¸fZa Vffd¸fÕX Wû ¦fE ÕXZdIY³f dQ»»fe IZY ´fOÞûÀf ¹ff³fe ³fûEOXf ¸fZa IYfa¦fiZÀf IZY §fûd¿f°f CX¸¸feQUfSX ³fZ °fû WXQ We IYSX Qe. UZ °f¶f °fIY ¨fb´f ¶f`NXZ SXWXZ þ¶f °fIY dIY ³ff¸f Uf´fÀf ÕXZ³fZ IYe d°fd±f ·fe d³fIYÕX ¦fBÊ. dRYSX IYfa¦fZiÀf IYf dMXIYMX ÕXüMXf IYSX ·ffþ´ff ¸fZa Vffd¸fÕX WXû ¦fE. ¶fZ¨ffSXe IYfa¦fZiÀf ³f B²fS IYe SXWe ³f CX²fS IYe. d¶f³ff ÕXOÞXZ ¨fb³ffU WfS ¦fBÊ. ´fb÷aYQZVUSXe SXfþ³fed°fIY SXZÕXZ ¸fZa RaYÀf ¦fBÊ AüS BÀf WOÞX¶fOÞXe ¸fZÔ CXÀfZ ¹fW °fû ´f°ff ±ff dIY A´f³fûa IZY QSXUfþZ ¶faQ WX`Ô, BÀfdÕXE ¹fWe Àf¸fÓf ¸fZa Af¹ff dIY A¶f NXûSX-dNXIYf³ff °fû ´fOÞûÀfe IZY §fSX ´fSX WXe d¸fÕXZ¦ff. ´fb÷aYQZVUSXe Afa²fi´fiQZVf ÀfZ IYfa¦fiZÀf IYe ÀffaÀfQ WX`Ô. UW ´fcUÊ ¸fb£¹f¸faÂfe AüSX °fZÕb¦fbQZVf¸f IZY ÀfaÀ±ff´fIY E³fMXe SXf¸ffSXfU IYe ¶fZMXe WX`a. ÕXZdIY³f SXfþ³fed°fIY WfÕXf°f UWfa EZÀfZ CXÕXÓf ¦fE dIY IYfa¦fZiÀf ¨fb³ffU ÀfZ ´fWÕXZ We d´fMe WXbBÊ ´ffMeÊ ¶f³f ¦fBÊ AüSX °fZÕbX¦fbQZVf¸f ´fSX CX³fIZY ¶fWX³fûBÊ ¨faýi¶ff¶fc ³ff¹fOXc IYf Ad²fIYfS WX`. Qû³fûa IYe Af´fÀf ¸fZa ¶f³f°fe ³fWea, SXfþ³fed°fIY dUSXfÀf°f IYf ¸ff¸fÕXf þû WX`a. BÀf ¶fe¨f ³fE SXa¦føYMXûa IYe Jûþ ¸fZa d³fIYÕXe ·ffþ´ff ³fZ ¶fbÕXf¹ff °fû UZ ¨fÕXe AfBË. ¹fZ ÀffSXZ CXQfWXSX¯f ¶f°ff°fZ W`Ô dIY BÀf ¨fb³ffU ¸fZa QÕX¶fQÕX IYe ´fidIiY¹ff IYe EIY ¶fOXÞe dUVû¿f°ff ¹fWX WX` dIY Af¸f°füSX ´fSX UWX EIY°fSRYf dQJ°fe WX`. B²fSX-CX²fSX ÀfZ AfIYSX dQ¦¦fþ A¨ff³fIY QdÃf¯f´fa±f ´fIYOÞX SWZ WX`Ô.

B³f Àf¶f¸fZa EIY QÕX ´fdSU°fʳf A³ff¹ffÀf We ²¹ff³f AfIYd¿fÊ°f IYS°ff W`. ¶fWb°f ÀfZ ´fÂfIYfS ¨fb³ffU ÕXOÞX SXWXZ W`ÔX. dQ»»fe ¸fZa We °fe³f ¸f`Qf³f ¸fZa W`ÔX ÕXZdIY³f EIY EZÀfZ WX`a þû ¨fb³ffUe ¸f`Qf³f ¸fZa ³fWea W`a ÕXZdIY³f A´f³ff ´ffÕXf §fûd¿f°f IYS dÕX¹ff WX`. Àff¸ffdþIY øY´f ÀfZ þf¦føYIY AüSX ¦fa·feS ´fÂfIYfdS°ff IZY dÕXE ´fid°fd¿N°f E¸fþZ AIY¶fS A¶f ·ffþ´ff IZY Àff±f W`Ô. UZ IY·fe IYfa¦fiZÀf IZY ÀffaÀfQ SW ¨fbIZY WX`Ô ÕXZdIY³f BÀf ¶ffSX ¹fW §fM³ff IbYL U`Àfe We W` þ`ÀfZ ³fZM ´fS ÀfûVfÕX ¸fedO¹ff IYf ÷YÓff³f. ·ff¿ff-·fc¿ff, SW³f-ÀfW³f, Jf³fQf³f, dIYÀfe IYû¯f ÀfZ Àfa·fifa°f ³f ÕX¦f³fZ UfÕXZ ³fSXZaýi ¸fûQe A¨ff³fIY CXÀfIZY AfIY¿fʯf IYf IZÔYýi ¶f³f ¦fE W`ÔX.

19

AfUSX¯f IY±ff

...°fû dRYSX I`YÀfZ IYSZÔX Àff±fÊIY ¶fQ»ffU IYe CX¸¸feQ dU¸fÕX IbY¸ffSX

Àfû

ÕXWXUeÔ ÕXûIYÀf·ff IZY ¸füªfcQf ¨fb³ffU ¸fZÔ dþÀf °fSXWX þ³f°ff IYû ¶fQÕXfU IZY Àf´f³fZ dQJfE ¦fE WX`a, CXÀfÀfZ CXÀfIZY ¸f³f ¸fZa ¹fZ ÀfUfÕX CXNX³fZ ÕX¦ff WX` dIY ¢¹ff ¹fZ ¶fQÕXfU ¸fWXþ ÀfØff ´fdSXU°fʳf WXe WXû¦ff ¹ff UfIYBÊ QZVf IZY WXfÕXf°f ¸fZa IYûBÊ Àff±fÊIY ´fdSXU°fʳf WXû ´ffE¦ff? IbYLX »fû¦fûÔ IYf ¹fW À´f¿M ¸f°f W`X dIYX X¹fZ ¨fb³ffU ·fe d´fLÕXZ ¨fb³ffUûÔ IYe °fSXWX WXe WXû¦ff, dþÀf¸fZÔ IY·fe IYfa¦fiZÀf IYe ÀfSXIYfSX, IY·fe ¸fû¨ffÊ ÀfSXIYfSX AüSX IY·fe ·ffªf´ff³fe°f ÀfSXIYfSX ÀfØfføYPÞX WXû°fe ¦f¹fe ÕXZdIY³f þ³f°ff IYû CXÀfÀfZ IbYLX WXfdÀf»f ³fWXea WbXAf. ¶fWXSXWXfÕX, A¦fSX WX¸f QZVf ¸fZa 1952 ÀfZ ÕXZIYSX Afþ °fIY WXbE ¨fb³ffUûa IZY AfaIYOÞXûa IYf dUV»fZ¿f¯f IYSXZa °fû IYBÊ d³f¿IY¿fÊ d³fIY»f°fZ WX`a. ÀfUf»f W`X dIY ¢¹ff

UfIYBÊ B³f ´faQiWX ¨fb³ffUûa ¸fZa ÕXûIY°faÂf ¸fþ¶fc°f WXbAf ¹ff ²feSXZ ²feSXZ BÀf ÕXûIY°faÂf IYf A´fWXSX¯f WXe WXû°ff ¦f¹ff WX`. ¨fb³ffU ¸fZa þ³f°ff IYe ·ff¦feQfSXe AüSX ¸f°fQf³f ´fid°fVf°fûa IYû QZJIYSX IYWXf þf ÀfIY°ff WX` dIY ¹fWXfa ÕXûIY°faÂf ¸fþ¶fc°f WXû°ff ¦f¹ff WX`. BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ·fe Àf·fe SXfª¹fûa AüSX IZYaQiVffdÀf°f SXfª¹fûa ¸fZa d´fLÕXZ ¨fb³ffU IZY ¸fbIYf¶f»fZ ·ffSXe ¸f°fQf³f WXbE WX`a. CX³f¸fZÔ 5 ´fid°fVf°f ÀfZ ÕXZIYSX 24 ´fid°fVf°f °fIY IYe UÈdðX WXbBÊX WX`.

1952 IZY ¨fb³ffU IZY AfaIYOÞXZ ¶f°ff°fZ WX`Ô dIY CXÀf Àf¸f¹f 112 ÀffaÀfQ EZÀfZ ±fZ þû ¸fWXþ ¸f`dMÑIY ´ffÀf AüSX 85 ÀffaÀfQ E¸f.E ´ffÀf ±fZ, þ¶fdIY 15UeÔ ÕXûIYÀf·ff ¸fZa IZYUÕX 20 ÀffaÀfQ WXe ¸f`dMÑIY ±fZ AüSX 256 ÀffaÀfQ E¸f.E. ¢¹ff ¹fWX ¸ff³ff þfE dIY ¸f`dMÑIY ´ffÀf ÀffaÀfQûa IYf Af¨fSX¯f ª¹ffQf A¨LXf ±ff AüSX CX³f¸fZÔ Ad²fIY ÀfaUZQ³fVfeÕX°ff ±fe. UZ »fû¦f þ³f°ff IZY ´fid°f ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

20 Ad²fIY dþ¸¸fZQfSXe ¸fWXÀfcÀf IYSX°fZ ±û °f±ff CX³f¸fZÔ ³f`d°fIY ¶f»f ·fe ª¹ffQf ±ff. BÀfIYf ¸f°fÕX¶f W`X dIY QZVf IYe dVfÃff ´fi¯ffÕXe ³fZ ÕXû¦fûa IYû dOX¦fie °fû Qe ´fSX CX³f¸fZÔ ¸fc»¹f ´f`Qf ³fWXea IYSX ´ffBÊX. dþÀfIYf ³f°feþf W`X dIY ÀfaÀfQ ¸fZa IYfRYe d¦fSXfUM AfBÊX WX`. ´fWXÕXe ÕXûIYÀf·ff ¸fZa þWXfa 1874 CX¸¸feQUfSX ±fZ, °fû d´fLÕXe ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa 8070 CX¸¸feQUfSX ±fZ. BÀfIYf ¸f°fÕX¶f Àf¸ffþ ¸fZa ÀfØff IZY ´fid°f ÕXfÕXÀff ¶fPÞXe AüSX ÕXû¦f d³f¯fʹf ÕXZ³fZ IYe ´fidIiY¹ff ¸fZa Ad²fIY dWXÀÀfZQfSXe ¨ffWX SXWXZ WX`a. ¢¹ff BÀfdÕXE ÀfØff dU¸fVfÊ ·fe °fZþ WXbAf WX`. dþÀf °fSXWX ¨fb³ffU ¸fZa J¨fÊ ¶fPÞXZ WX`a, IYfÕXf ²f³f IYf BÀ°fZ¸ffÕX WXbAf WX` AüSX Af¹fû¦f ³fZ ·fe J¨fÊ IYe Àfe¸ff ¶fPÞXfIYSX 70 ÕXfJ IYSX Qe WX`, CXÀfÀfZ ·fe ´f°ff ¨fÕX°ff WX` dIY ¨fb³ffU Àf¸ffþ ¸fZa ´fdSXU°fʳf IZY dÕXE IY¸f, ÀfØff WXd±f¹ff³fZ IZY dÕXE Ad²fIY WXû SXWXZ WX`a. 1952 ¸fZa ¨fb³ffU ¸fZa IZYUÕX 10 IYSXûOÞX 45 ÕXfJ ÷Y´fE J¨fÊ WXbE. »fZdIY³f 2009 IZY ¨fb³ffU ¸fZa 846 IYSXûOÞ ÷Y´fEX J¨fÊ WXbE AüSX ¹fZ IZYUÕX ÀfSXIYfSXe AfaIYOÞXZ WX`a.

Ufd¯fª¹f ¸faÂfe Af³faQ Vf¸ffÊ ³fZ ³fSXZ³Qi ¸fûQe ´fSX 10 WXªffSX IYSXûOÞ ÷Y´fEX ÀfZ Ad²fIY J¨fÊ IYSX³fZ IYf AfSXû´f ÕX¦ff¹ff. A³fb¸ff³f WX` dIY ·ffªf´ff 20 WXªffSX IYSXûOÞX ÀfZ Ad²fIY J¨fÊ IYSX SXWXe WX`. ¨fb³ffU Af¹fböY E¨fEÀf ¶fišff ³fZ Àfe.AfBÊX.AfBÊX. IZY Ad²fUZVf³f ¸fZa IYWXf dIY ¨fb³ffU ´fSX 40 WXªffSX IYSXûOÞX ÀfZ Ad²fIY J¨fÊ WXûa¦fZ. CX³WXûÔ³fZ ¹fZ ·fe IYWXf dIY d´fLÕXZ 20 ÀffÕX ¸fZa ÕXûIYÀf·ff AüSX dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffUûa ¸fZa 40 WXªffSX ÀfZ Ad²fIY Qf¦fe CX¸¸feQUfSXûa ³fZ ¨fb³ffU ÕXOÞXf WX`. 2004 IZY ¨fb³ffU ¸fZa 764 SXfþ³fed°fIY QÕX ¨fb³ffU Af¹fû¦f ¸fZa ´faþeIÈY°f ±fZ þû A¶f ¶fPÞXIYSX 1616 WXû ¦fE WX`a. CX³WXûa³fZ ¹fWX ·fe IYWXf dIY BÀf¸fZa ÀfZ IYBÊ IZYUÕX IYfÕXZ ²f³f IYû ÀfRZYQ IYSX³fZ AüSX MX`¢Àf ¶f¨ff³fZ IZY d»fE WX`a. BÕXZ¢Vf³f Uf¨f IYe dSX´fûMXÊ IYWX°fe WX` dIY BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ·fe 16 ´fid°fVf°f CX¸¸feQUfSX Qf¦fe AüSX 28 ´fid°fVf°f IYSXûOXÞ´fd°f WX`a. Qf¦fe CX¸¸feQUfSXûa ¸fZa Àf¶fÀfZ Ad²fIY ·ffþ´ff IZY WX`a, þ¶fdIY IYSXûOÞX´fd°f¹fûa ¸fZa Àf¶fÀfZ Ad²fIY IYfa¦fiZÀf IZY WX`a. Àf¸ffþUfQe ´ffMXeÊ, SXf¿MÑXe¹f ªf³f°ff Q»f (SXfªfQ), ¶fWbXªf³f Àf¸ffªf ´ffMXeÊ (¶fÀf´ff) AüSX þ³f°ff Q»f (¹fc) ·fe BÀf¸fZa ´feLZ ³fWXea. EZÀfZ ¸fZa þû ·fe QÕX ÀfSXIYfSX ¶f³ffE¦ff Uû ¢¹ff IYûBÊ ¶fQ»ffU »ff ´ffE¦ff? Af¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ (Af´f) B³f Q»fûa ÀfZ A·fe ´feLZ þøYSX WX` »fZdIY³f ²f³f ¶fÕX ÀfZ ´fi·ffdU°f BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ¹fZ ¸fbQÐQf ³fWXeÔ SXWX ¦f¹ff WX`. §fû¿f¯ff ´fÂfûa ¸fZa IYfa¦fiZÀf AüSX ·ffªf´ff ³fZ ¶fOÞXZ-¶fOÞXZ UfQZ þøYSX dIYE ´fSX ¨fb³ffU Àfb²ffSXûa ´fS IYWXeÔX IYûBÊ þûSX ³fWXea WX`.

A¦fSX 2003 ¸fZa ´fe¹fcÀfeE»f ³fZ AQXfÕX°f ¸fZa þ³fdWX°f ¹ffd¨fIYf ³fWXeÔ Qf¹fSX IYe WXû°fe °fû Àfb´fie¸f IYûMXÊ CX¸¸feQUfSXûa IYû WXÕXRY³ff¸ff ·fSX³fZ IYf AfQZVf ·fe ³fWXeÔ QZ°ff AüSX °f¶f Afþ IYe °fSXWX ¹fWX ·fe ´f°ff ³fWXea ¨fÕX°ff dIY IYü³f Qf¦fe W`X AüSX IYü³f dIY°f³ff IYSXûOXÞ´fd°f. ÕXZdIY³f BÀfIZY ¶ffQ ·fe ¨fb³ffU ¸fZa »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

1952 ¸fZa ¨fb³ffU ¸fZa IZYUÕX 10 IYSXûOÞX 45 ÕXfJ ÷Y´fE J¨fÊ WXEb »fZdIY³f 2009 IZY ¨fb³ffU ¸fZa 846 IYSXûOÞ ÷Y´fEX J¨fÊ WXEb AüSX ¹fZ IZYUÕX ÀfSXIYfSXe AfaIYOÞXZ WX.a` ¨fb³ffU Af¹fböY E¨fEÀf ¶fišff ³fZ IYWXf dIY d´fLÕXZ 20 ÀffÕX ¸fZa ÕXûIYÀf·ff AüSX dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffUûa ¸fZa 40 WXªffSX ÀfZ Ad²fIY Qf¦fe CX¸¸feQUfSXûa ³fZ ¨fb³ffU ÕXOXÞf WX.` BÕX¢Z Vf³f Uf¨f IYe dSX´fûMXÊ IYWX°fe WX` dIY BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ·fe 16 ´fid°fVf°f CX¸¸feQUfSX Qf¦fe AüSX 28 ´fid°fVf°f IYSXûOX´Þ fd°f WX.a` Qf¦fe CX¸¸feQUfSXûa ¸fZa Àf¶fÀfZ Ad²fIY ·ffþ´ff IZY WX,a` þ¶fdIY IYSXûOÞX´fd°f¹fûa ¸fZa Àf¶fÀfZ Ad²fIY IYfa¦fiÀZ f IZY WX.a` BÀf ¶ffSX 55 ´fid°fVf°f CX¸¸feQUfSXûa ³fZ A´f³fZ Af¹fIYSX dSXMX³fÊ ³fWXeÔ dQJfE AüSX 29 ´fid°fVf°f ³fZ ´f`³f IYfOXÊ ³fWXeÔ ·fSXZ. EZÀfZ ¸fZa ¢¹ff ¸füþcQf SXfþ³fed°fIY ³fZ°fÈ°U ÀfZ AfVff IYe þf ÀfIY°fe WX` dIY ¨fb³ffU IZY ¶ffQ Uû ¶fbd³f¹ffQe ¶fQÕXfU ÕXfEa¦fZ. §fû¿f¯ff ´fÂfûa ¸fZa ¶fOÞXZ-¶fOÞXZ Àf´f³fZ þøYSX dQJfE ¦fE WX`a ´fSX B³f¸fZÔ ¹fZ ·fe WXû³ff ¨ffdWXE dIY dIY³f-dIY³f UfQûa IYû UZ ´fcSXf ³fWXea IYSX ´ffE, þû d´fLÕXZ ¨fb³ffU ¸fZa CX³WXûa³fZ þ³f°ff ÀfZ dIYE ±fZ. WXSX QÕXûa IYû EIY EZÀff ·fe WXÕXRY³ff¸ff ´fZVf IYSX³ff ¨ffdWXE. ¸fÀfÕX³f IYfa¦fiZÀf ³fZ ¹fc´feE-EIY ¸fZa ¹fWX UfQf dIY¹ff ±ff dIY dVfÃff ´fSX ÀfIYÕX §fSXZÕXc CX°´ffQ IYf UWX 6 ´fid°fVf°f J¨fÊ IYSXZ¦fe. »fZdIY³f QÀf ÀffÕX ¶ffQ UW CXÀfZX 4 ´fid°fVf°f ·fe ³fWXea IYSX ´ff¹fe. ´fZaVf³f J°¸f IYSX³fZ IZY ¶ffQ UWX ´fZaVf³f dU²fZ¹fIY ÕXf³fZ IYe ¶ff°f IYSX SXWXe WX`. ³fSXZaQi ¸fûQe dUIYfÀf IZY Àf´f³fZ Jc¶f dQJf SXWXZ ´fSX Ufþ´fZ¹fe ÀfSXIYfSX IZY BadOX¹ff VffBd³fa¦f IYe dURYÕX°ff IZY ¶ffSXZ ¸fZa ¨fb´f WX`a. Ufªf´fZ¹fe þe ³fZ WXSX ÀffÕX EIY IYSXûOÞX ÕXû¦fûa IYû ³füIYSXe QZ³fZ IYe ¶ff°f IYWXe ±fe, CXÀf UfQZ IYf ¢¹ff WXbAf. CXÕXMXZ CX³WXûa³fZ dUd³fUZVf ¸faÂffÕX¹f Jû»f dQ¹ff. þ¶f CXÀf Àf¸f¹f Àfûd³f¹ff ¦ffa²fe ³fZ Aa²ff²fba²f ´fcaþe d³fUZVf IYf dUSXû²f dIY¹ff °fû Ufþ´fZ¹fe þe ³fZ IYWXf ±ff, k¸f`OX¸f, Af´f³fZ þû SXfÀ°ff dQJf¹ff ±ff, WX¸f CXÀfe SXfÀ°fZ ´fSX ¨fÕX SXWXZ WX`a.l dRYSX ¸fûQe IYf SXfÀ°ff Afþ IYfa¦fiZÀf ÀfZ I`YÀfZ AÕX¦f WXû ¦f¹ff WX`? ¸fûQe ³fZ ¹fWX Afþ °fIY ³fWXea IYWXf dIY CX³fIYe Afd±fÊIY ³fed°f IYfa¦fiZÀf ÀfZ AÕX¦f WXû¦fe. dRYSX UZ dIYÀf °fSXWX IYf ¶fQÕXfU ÕXfEa¦fZ? ¸f³f¸fûWX³f dÀfaWX JbQ ¹fWX ÀUeIYfXSX IYSX ¨fbIZY W`ÔX dIY ³f¹fe Afd±fÊIY ³fed°f ÀfZ Àf¸ffþ ¸fZa AÀf¸ff³f°ff ¶fPXÞe WX`, °fû dRYSX ¸fûQe CXQfSXeIYSX¯f ÀfZ dIYÀf °fSXWX BÀf AÀf¸ff³f°ff IYû QcSX IYSXZa¦fZ? ÕXZdIY³f ·ffªf´ff AüSX IYfa¦fiZÀf Qû³fûa ´ffdMÊX¹ffa BÀf ¨fb³ffU ¸fZa þ³f°ff IYû ·fSX¸ff SXWXe WX`Ô dIY EIY ¶ffSX IbYÀfÊeÊ dRYSX ÀfZ d¸fÕX³fZ ´fSX UZ ¶fOÞXf ´fdSXU°fʳf ÕXZ AfEa¦fe. QSXAÀf»f, þ¶f °fIY ¨fb³ffU Àfb²ffSX ³fWXea WXû¦ff, §fûMXfÕXZ WXû°fZ SXWXZa¦fZ. BÀf ¨fb³ffU ¸fZa Qû³fûa ´ffdMÊX¹fûÔ IZY ³fZ°ff EIY QcÀfSXZ ´fSX AfSXû´f ÕX¦ff IYSX AÀfÕXe ¸fbQÐQZ ÀfZ þ³f°ff IYf ²¹ff³f WXMXf°fZ SXWXZ WX`a.

21

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

AfUSX¯f IY±ff

22

¨fb³ffU ¸fZÔ ¸ffIZÊYdMXÔ¦f I`Y¸´fZ³f ¦füSXU NXfIbYSX

d´f

L»fZ dQ³fûÔ IYfÔ¦fiZÀf CX´ff²¹fÃf SXfWXb»f ¦ffa²fe ³fZ EIY MXeUe ¨f`³f»f IYû dQE A´f³fZ BÔMXSX½¹fc ¸fZÔ IYWXf dIY ¶fOÞXf EOXUSXMXfBdþÔ¦f I`Y¸´fZ³f ¨fb³ffU þe°f³fZ IZY d»fE ´f¹ffÊ´°f ³fWXeÔ WXû°ff WX`. CX³fIYf BVffSXf »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f 2014 IZY d»fE ·ffªf´ff IZY ´fi¨ffSX Ad·f¹ff³f AüSX ¶fªfMX IYe AûSX ±ff.

2014 IZY »fûIYÀf·ff ¨fb³ff½f IYfa¦fiZÀf AüSX ·ffªf´ff IZY ¶fe¨f k¸fedOX¹ff ½ffSXl IYf Af·ffÀf IYSXf°fZ W`ÔX. EZÀff ½ffS,X dªfÀf¸fZÔ ¸ffIZÊYdMaX¦f EIY ¶fOÞZX AüªffSX IZY øY´f ¸fZÔ Àff¸f³fZ Af¹ff. »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU 2014 ¸fZÔ IYfÔ¦fiZÀf AüSX ·ffªf´ff ³fZ A´f³ff ¸ffIZÊYdMaX¦f ´»ff³f Af¦fZ ¶fPÞXf³fZ IZY d»fE ³ff¸fe EOXUSXMXfBdþÔ¦f EþZÔdÀf¹fûÔ IYû d³f¹fböY dIY¹ff. B³f SXfªf³fed°fIY Q»fûÔ ³fZ EmÀff ¸fedOX¹ff ´»ff³f ¶f³ff¹ff, dªfÀf³fZ IYfgSX´fûSmXMX ªf¦f°f IYû ·fe ÀfIY°fZ ¸fZÔ OXf»f dQ¹ff. ·ffªf´ff k´fÀfʳffgd»fMXe dOÑU³fl WX` þû A´f³fZ ´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ IZY CX¸¸feQUfSX ³fSXZÔQi ¸fûQe IZY BQÊ-d¦fQÊ §fc¸f°fe W`X. ¸fûQe ´fSX ·fe A¦fSX WX¸f ¦füSX IYSZÔ °fû ´fWX»fZ ½fZ ·ffªf´ff IZY ¨fb³ffU ´fi¨ffSX Àfd¸fd°f IZY A²¹fÃf ¶f³ffE ¦fE ±fZ, ¶ffQ ¸fZÔ CX³WZÔ ´fi²ff³f¸fÔÂfe ´fQ IYf CX¸¸feQUfSX ¶f³ff¹ff ¦f¹ff.

IYfÔ¦fiZÀf IYf ´fi¨ffSX ·ffªf´ff IZY BÀf ´fi¨ffSX ´fSX ´fiV³fd¨fÁ³fX »f¦ff°ff WX`. B³f ¨fb³ff½fûÔ ¸fZÔ IYfa¦fiZÀf IYf ³ffSXf »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

SXWXfX, k¸f`Ô ³fWXeÔ, WX¸f.l ¹fWX »fû¦fûÔ IYe EIY°ff ´fSX IZÔYdQi°f W`X. B³f ¨fb³ff½fûÔ IZY QüSXf³f IYfa¦fiZÀf ÀfØff ¸fZÔ ±fe AüSX CXÀf³fZ A´f³fZ ¨fb³ff½f ´fi¨ffSX Ad·f¹ff³f IYe Vfb÷YAf°f ·fe k·ffSX°f d³f¸ffʯfl ÀfZ IYe. ¹fWX 100 IYSXûOÞX ÷Y´fE IYf ´fi¨ffSX ¹fc´feE ÀfSXIYfSX IZY d³f¸ffʯf IYf¹fûË ´fSX Af²ffdSX°f ±ff, ªfû AfCXMXOXûSX, dOXdªfMXX»f AüSX Afg³f ¦fifCaXOX ÃfZÂfûÔ ¸fZÔ dQJf¹ff ¦f¹ff.

BÀfIZY ¶ffQ IYfa¦fiZÀf ³fZ ¨fb³ff½f ´fi¨ffSX ¸fZÔ 500 IYSXûOÞX ÷Y´fE J¨fÊ dIYE W`ÔX. QcÀfSXe °fSXRY k·ffSX°f d³f¸ffʯfl IYû QZJ°fZ WbXE ·ffªf´ff ³fZ 2,000 IYSXûOÞX ÷Y´fE IYf ¶fWXb°f WXe dUVff»f EOXUSXMXfBdþÔ¦f I`Y¸´fZ³f VfbøY dIY¹ff, dªfÀfIZY Àff¸f³fZ IYfÔ¦fiZÀf IYf ´fi¨ffSX RYeIYf ´fOÞX ¦f¹ff AüSX ¹fWX dUUfQ IYf EIY IYfSX¯f ¶f³f ¦f¹ff. dRYSX IYfÔ¦fiZÀf ³fZ IYBÊ ¶ffSX ·ffªf´ff IZY ¨fb³ff½f ´fi¨ffS Àfa¶fa²feX J¨fÊ IYe AûSX »fû¦fûÔ IYf ²¹ff³f AfIYd¿fÊ°f dIY¹ff. IbYLX ¨fb³ff½fe ´fadOX°fûÔ ³fZ BÀfIYf d½fV»fZ¿f¯f ¹fWX d³fIYf»ff dIY IYfa¦fiZÀf IYe WXf»f°f B³f ¨fb³ff½fûÔ ¸fZÔ A¨LXe ³fWXeÔ SXWe, BÀfd»fE CX³WXûÔ³fZ ¹fWX ¸fbQÐQf JOÞXf dIY¹ff. ¨fb³ff½f ´fi¨ffSX IYe AûSX ½ff´fÀf ªffEa °fû IYfÔ¦fiZÀf ³fZ ªff´ff³fe d½fÄff´f³f IaY´f³fe kOZÔMXÀfcl AüSX ´fSXÀfZ´MX IYfZ A´f³ff ¸ffIZÊYdMaX¦f I`Y¸´fZ³f ÀfüÔ´ff ±ff. QcÀfSXe °fSXRY ·ffªf´ff ³fZ ¸f`dOXÀf³f EÔOX EþZÔÀfe IYû A´f³fe ¸ffIZÊYdMaX¦f IZY d»fE ¨fb³ff. ¦füSX°f»f¶f WX` dIY ¨f¨ffÊ IYSX³fZ ´fSX ¹fWX ¸ffIZÊYdMaX¦f EªfZÔdÀf¹ffa ¶f°ff°fe W`ÔX dIY B³f SXfªf³fed°fIY Q»fûÔ IZY WXfBÊIY¸ff³f A´f³fZ ¸ffIZÊYdMXa¦f ´»ff³f

»fûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ´fi¨ffSX ´fSX J¨fÊ 2009 500 IYSXûOÞX ÷Y´fE 2014 5000 IYSXûOÞX ÷Y´fE IYû JbQ QZJ SXWZX ±fZ AüSX ¶f°ff SXWXZ ±fZ dIY dIY³f ¨f`³f»fûÔ IYû AüSX dIY°f³ff dUÄff´f³f QZ³ff ¨ffdWXE. IYfÔ¦fiZÀf ³fZ °fû A´f³fZ ¶fWXb°f ½fdSX¿NX ³fZ°ff ¸fû°fe»ff»f UûXSXf IYû ¸ffIZÊYdMaX¦f ´»ff³f ¶f³ff³fZ IYf Qfd¹f°U dQ¹ff. ¸fû°fe»ff»f UûSXf IYe ³fed°f ¹fWX SXWXe WX` dIY dIYÀf °fSXWX IYfÔ¦fiZÀf IYf ¸ffIZÊYdMaX¦f ´»ff³f ´fcSmX QZVf ¸fZÔ ¨f»fZ. BÀfÀfZ ´fWX»fZ IYfa¦fiZÀf ³fZ ÀffaÀfQ Aªf¹f ¸ffIY³f IYû ¨fb³ff½f ´fi¨ffSX Àfd¸fd°f IYf A²¹fÃf ¶f³ff¹ff ±ff. CX³WXûÔ³fZ BÀfZ »fZIYSX ¶fWbX°f kWXû¸f½fIÊYl dIY¹ff ±ff. CX³WXûÔ³fZ SXf¿MXÑe¹f AüSX ÃfZÂfe¹f ¸fedOX¹ff IZY A»f¦f-A»f¦f ¸ffIZÊYdMaX¦f ´»ff³f °f`¹ffSX dIY¹ff ±ff. ÀfcÂf ¶f°ff°fZ W`ÔX dIY ¸ffIY³f ³fZ QZVf IZY ³ff¸fe d¦fSXf¸fe Àfa´ffQIYûÔ AüSX ´fÂfIYfSXûÔ ´fSX

23

·fe kWXû¸f½fIÊYl dIY¹ff ±ff.

A¦fSX Af´f ¨fb³ff½f IZY Àf¸f¹f ·ffªf´ff ¹ff IYfa¦fiZÀf IZY Qµ°fSX ¸fZÔ ªffEa °fû À´ffgMX SmXMX, MXZ¸f EþZÔÀfe, dOXÀIYfCaXMX B°¹ffdQ IYBÊ ¸fedOX¹ff IZY ¶ff¯f Af´fIYû Àfb³ffBÊ QZÔ¦fZ. ¨fb³ffU ´fi¨ffSX ¸fZÔ SXfþ³fed°fIY ´ffdMXʹfûÔ ³fZ SmXdOX¹fû AüSX ÀfûVf»f ¸fedOX¹ff IYû k¨fe´f EÔOX ¶fZÀM Àffg»¹fcVf³fl IYe °fSXWX ªf¸fIYSX BÀ°fZ¸ff»f dIY¹ff.

XAf¸f AfQ¸fe ´ffMXeÊ ³fZ dQ»»fe ¸fZÔ SXZdOX¹fû IYf dþÀf °fSXWX ÀfZ BÀ°fZ¸ff»f dIY¹ff AüSX Af¸f »fû¦fûÔ IZY dQ»f ¸fZÔ ªf¦fWX ¶f³ffBÊ, ½fû WX¸f Àf·fe ³fZ QZJf. ÀfûVf»f ¸fedOX¹ff IYe ¹fWX CX´f¹fûd¦f°ff A³³ff AfaQû»f³f ¸fZÔ Àffd¶f°f WbXBÊ ±fe, dªfÀfIYf SXfªf³fed°fIY ´ffdMÊX¹fûÔ ³fZ

¶ffQ ¸fZÔ RYf¹fQf CXNXf¹ff. ¸fedOX¹ff þ¦f°f IYf ¸ffIZÊYdMaX¦f d½f·ff¦f ¨fb³ffUûÔ IYû ¸f³fe dÀ´f³fSX IYe °fSXWX QZJ°ff WX`.

IYfgSX´fûSmXMX §fSf³fZ Àf¸ff¨ffSX ¨f`³f»fûÔ IZY ³ff¸fe ¨fb³ffUe IYf¹fÊIiY¸fûÔ IYû ´fif¹fûdªf°f IYSX³ff ¨ffWX°fZ W`ÔX. BÀf ¶ffSX dIY¹ff ·fe. BÀfd»fE ¶feþZ´fe IYf ¨fb³ffU ´fi¨ffSX IYfÔ¦fiZÀf ÀfZ Ad²fIY SXWXf. 2009 IZY ¨fb³ffU ´fi¨ffSX ¸fZÔ IYSXe¶f 500 IYSXûOÞX ÷Y´fE J¨fÊ WXbE ±fZ. ½fWXeÔ, 2014 IZY ¨fbb³ff½f ´fi¨ffSX ¸fZÔ ¹fWX AfaIYOÞXf 5,000 IYSXûOÞX ÷Y´fE ´ffSX IYSX ¦f¹ff þû dIY d´fL»fZ »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU ÀfZ QÀf ¦fb³ff Ad²fIY WX`. ¨fb³ffU ´fi¨ffSX A¶f MXeUe ¨f`³f»fûÔ

AüSX d´fiÔMX ¸fedOX¹ff IZY BQÊ-d¦fQÊ §fc¸f°ff W`X. BÀf¸fZÔ Àf¸fÓf³fZ Uf»fe ¶ff°f ¹fWX WX` dIY k¸fedOX¹ff ´»ffd³fÔ¦f AüSX ¸fedOX¹ff ¶ffBa¦fl IYMXZÔMX dþ°f³ff WXe AfUV¹fIY WX`. BXÀf ¶ffSX ¨fb³ffU ´fi¨ffSX ¸fZÔ SXfþ³fed°fIY ´ffdMʹffZÔ ³fZ ¶fOÞXZ AüSX LûMXZ Qû³fûÔ QªfZÊ IYe d½fÄff´f³f EþZÔdÀf¹fûÔ IYe ÀfZUfEa »fe WX`Ô. ²¹ff³f QZ³fZ Uf»fe ¶ff°f ¹fWX WX` dIY ¢¹ff ¸ffIZÊYdMaX¦f I`Y¸´fZ³f ¨fb³ffU þe°f³fZ IZY d»fE Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf AüþfSX WX`. ¹fcd³fUdÀfÊMXe AfgRY ³feQSX»f`ÔOX ¸fZÔ EIY dU¿f¹f WX`, k¸fedOX¹ff AüSX OXZ¸fûIiYZÀfe.l ¢¹ff ¹fWX dU¿f¹f ·ffSX°f ¸fZÔ ¨fb³ffU ´fi¨ffSX ¸fZÔ AWX¸f dU¿f¹f ¶f³fZ¦ff, ¹fWX QZJ³ff dQ»f¨fÀ´f WXû¦ff. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

dU¸fVfÊ

24 SXfþZaQi Vf¸ffÊ

B

Uf¸f´fa±f IZY d»fE

X XÀf ¶ffSX IZY »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa, Qû ¨feþZa JfÀf°füSX ´fSX ¸fbJSX WXûIYSX Àff¸f³fZ Af¹fe WX`a. ´fWXÕXe, ·ffþ´ff °f±ff CXÀfIYe AûSX ÀfZ ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ IZY QfUZQfSX, ³fSXZaQi ¸fûQe IYf ´fi¨ffSX IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa, QcÀfSXûa ÀfZ ¸feÕXûa Af¦fZ d³fIYÕX þf³ff. ¶fZVfIY, BÀfIYf Àfe²ff Àfa¶fa²f ·ffSX°f IZY Af¸f ¨fb³ffUûa IYû ³f ÀfWXe, ¨fb³ffU ´fi¨ffSX IYû WXe ÀfWXe, kA¸fSXeIYe SXfáÑ´fd°f ¨fb³ffUl IZY ¸ffgOXÕX IZY dWXÀff¶f ÀfZ PXfÕXZ þf³fZ ÀfZ ·fe WX`. ¹fWXfa ¹fWX ²¹ff³f dQÕXf³ff ªføYSXe W`X dIY IY¸f ÀfZ IY¸f ´fi¨ffSX ¸fZa BÀf ¶ffSX IYf ¨fb³ffU IYSXe¶f-IYSXe¶f EIY §fûOÞXZ IYe SXZÀf þ`Àff WXe ³fþSX Af SXWXf ±ff. QcÀfSXe ¨feþ, þû BÀf ¨fb³ffU IZY VfûSXVfSXf¶fZ ¸fZa CX°f³fe WXe ¸fbJSX WXûIYSX Àff¸f³fZ Af¹fe WX`, UWX WX` Uf¸f´fa±f IYe AfUfþ IYe A³fb´fdÀ±fd°f.

Uf¸f´fa±f IZY ³f¹fZ-´fbSXf³fZ, SXfáÑe¹f-Aa°fSXSXfáÑe¹f dUSXûd²f¹fûa ³fZ °fû, ·ffSX°fe¹f Uf¸f´fa±f AüSX CXÀfIYe ²fbSXe IZY øY´f ¸fZa Qû³fûa IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMXʹfûa IZY dÕXE kVfûIY¦fe°fl SX¨f³fZ ·fe VfbøY IYSX dQE WX`a.

UfgÕX ÀMÑeMX þ³fÊÕX ³fZ °fû ¨fb³ffU ´fidIiY¹ff IZY ¶fe¨fûa-¶fe¨f ¶ffIYf¹fQf EIY ÕXZJ ´fiIYfdVf°f IYSX, k·ffSX°fe¹f IY¸¹fbd³fÀMXûa IYf Af¦ff¸fe ´fSXf·fUl IYe ·fdU¿¹fUf¯fe WXe ³fWXea IYe WX` ¶fd»IY BÀfZ 2014 IZY ¨fb³ffU ¸fZa ·ffþ´ff IYe Àfa·ffdU°f þe°f kdþ°f³ff WXe ¸fWX°U´fc¯fÊl ·fe IYSXfSX dQ¹ff WX`. BÀfIZY IYfSX¯f Àf¸fÓf³ff ·fe IYûBÊ ¶fWXb°f ¸fbdVIYÕX ³fWXea WX`. UfgÕX ÀMÑeMX þ³fÊÕX IYû AfÀff³fe ÀfZ Aa°fSXSXfáÑe¹f dUØfe¹f ´fcaþe IYf ¸fbJ´fÂf IYWXf þf ÀfIY°ff WX`. CXÀfIZY ÕXZJIY IYû ÕX¦f°ff WX` dIY BÀfIYf RYüSXe SXfþ³fed°fIY kRYf¹fQfl °fû ¹fWXe WXû¦ff dIY k°f±ffIYd±f°f °feÀfSXZ ¸fû¨fÊZ IYe ÀfSXIYfSXl IYe Àfa·ffU³ffEa J°¸f WXû þfEa¦fe. BÀf Àfa¶fa²f ¸fZa UWX ¹ffQ dQÕXf³ff ·fe ³fWXea ·fcÕX°ff WX` dIY k1989 IZY ¶ffQ ÀfZ, þ¶f þ³fÊÕX IZY WXe Vf¶Qûa ¸fZa IY¸¹fbd³fÀMXûa IZY ´fSXf·fU °fIY IY¸¹fbd³fÀMXûa IYû ÀfaÀfQ IYf A±fÊ ¹fWX ·fe WX` dIY kAfd±fÊIY ¸fZa IY¸f ÀfZ IY¸f CXQfSXeIYSX¯fl AüSX ´f¨ffÀf ÀfeMXZa A¸fSXeIYf IZY Àff±f ³fWXea d¸fÕXe dSXV°fûa IZY Àf¶fÀfZ WX`a, °feÀfSXZ CX¦fi dUSXûd²f¹fûa IYe ¸fû¨fÊZ IYf AfUfþ Q¶f þfE¦fe.

IYûBÊ ·fe ¦fNX¶fa²f³f ÀfSXIYfSX ·ffSX°f IZY dÕXE kÀf¸fÓfQfSXel ³fWXea ¶f³ff ´ff¹ff WX`.l IYe Afd±fÊIY U dUQZVf ³fed°f¹ffa QcSX¦ff¸fe kRYf¹fQfl! UfgÕX ÀMÑeMX ¨fb³f³ff AfÀff³f WXû þfE¦ff! dQÕX¨fÀ´f

kVfûIY¦fe°fl

SX¨f³fZ IYe WXOXÞ¶fOÞXe

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

WX` dIY CX³WXZa BÀfIYf ·fe EWXÀffÀf WX` dIY dÀfRÊY ¨fb³ffU ¸fZa IY¸¹fbd³fÀMXûa IYe d´fMXfBÊ ÀfZ ·fe ·ffSX°f IYûBÊ JbQ ¶f JbQ k¶ffþfSX A±fʽ¹fUÀ±ffAûa IYf ÀU¦fÊl ³fWXea ¶f³f þfE¦ff °f±ff CXÀfIYe dUQZVf ³fed°f IYû k´fdV¨f¸f´fSXÀ°f ÓfbIYfUl ³fWXea d¸fÕX þfE¦ff.

CXÀfZ d¨fa°ff WX` dIY ·ffSX°f ¸fZa Uf¸f´fa±fe dU¨ffSXûa IYe ½¹ffd~ IY¸¹fbd³fÀMXûa ÀfZ Af¦fZ °fIY WX`. ¹fWXfa °fIY dIY °fȯf¸fcÕX IYfa¦fiZÀf °f±ff Af´f ´ffMXeÊ IYû ÕXZIYSX ·fe CXÀfIYe AfVfaIYfEa WX`a. dRYSX ·fe þ³fÊÕX ´fcSXe °fSXWX ÀfZ À´fá WX` dIY kUZ CX°f³fe ³fbIYÀff³fQZWX ³fWXe WX`a dþ°f³fe

25 dIY þOÞX þ¸ffE WXbE IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMXʹffa WX`a.l J`SX! WX¸f ¸fcÕX ¸fbïZ ´fSX ÕXüMXZa. U`ÀfZ °fû BÀf ¶ffSX IZY A¶f °fIY IZY Àfa·fU°f: Àf¶fÀfZ ÕXa¶fZ ¨fb³ffU I`Ya´fZ³f IYe VfbøYAf°f ÀfZ WXe, Uf¸f´fa±f IYe AfUfþ Àfb³ff¹fe QZ³fe ¶faQ WXû ¦f¹fe ±fe. ¶fWXSXWXfÕX, d´fLÕXZ A¢MXc¶fSX ¸fZa, dUVfZ¿f øY´f ÀfZ ¸fbþµRYSX³f¦fSX IZY ·f¹ffUWX Qa¦fûa IYe ´fÈâ·fcd¸f ¸fZa, þû ¨fb³ffU IYû ²¹ff³f ¸fZa SXJIYSX dWXaQb°UUfQe °ffIY°fûa õfSXf ´fif¹fûdþ°f dIYE ¦fE ±fZ, Uf¸f´fa±f IYe ´fWXÕX ´fSX WXbBÊ Àffa´fiQfd¹fIY°ff-dUSXû²fe IY³UZaVf³f ¸fZa ÀfûÕXWX ¦f`SX-IYfa¦fiZÀfe, ¦f`SX-·ffþ´ff ´ffdMXʹfûa IZY EIY ¸fa¨f ´fSX Af³fZ AüSX dRYSX, BÀfe RYSXUSXe ¸fZa B³WXea °ffIY°fûa IYû EIY ³¹fc³f°f¸f §fû¿f¯ff IZY Àff±f þûOÞX³fZ IZY ´fi¹ffÀf IYe dRYSX ·fe IbYL J¶fSX ¶f³fe ±fe. ÕXZdIY³f, BÀfIZY RYüSX³f ¶ffQ k°feÀfSXf ¸fû¨ffÊ JOÞXf IYSX³fZ IZY ´fi¹ffÀfl IYe kdURYÕX°ffl IYf EÕXf³f IYSX°fZ WXbE, Uf¸f´fa±f Àf¸fZ°f °feÀfSXe °ffIY°fûa IYû ¨fb³ffUe dU¸fVfÊ ÀfZ Aad°f¸f øY´f ÀfZ ¶ffWXSX WXe IYSX dQ¹ff ¦f¹ff. ¹fWX QcÀfSXe ¶ff°f WX` dIY BÀf °f±ffIYd±f°f kdURYÕX°ffl IYe §fû¿f¯ff Àfa¶fad²f°f ³fWXea. CX³fIYf ´fi¹ffÀf °fû ¨fb³ffU IZY ¶ffQ °feÀfSXZ dUIY»´f IYe ÀfSXIYfSX IYe ´ffdMXʹfûa õfSXf ¹fWX À´fá dIYE þf³fZ IZY ¶ffUþcQ IYe þf SXWXe ±fe dIY CX³fIYf Àfa·ffU³ffEa ¶fPÞXf³fZ IZY dÕXE, CXÀfIZY Àfa·ffdU°f §fMXIYûa IZY øY´f ¸fZa A´f³feBÀf ¶ffSX dIYÀfe k¨fb³ffU-´fcUÊl QZVf½¹ff´fe ¦fNX¶fa²f³f IYf IYûBÊ ´fi¹ffÀf ±ff WXe A´f³fe °ffIY°f ¶fPÞXf³fZ IYf WX`.

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

26

Uf¸f´fa±f AüSX CXÀfIZY d¦fQÊ EIYÂf WXû ÀfIY³fZ UfÕXe °feÀfSXe °ffIY°fûa IZY dþÀf kJ°fSXZl IYe °fSXRY UfgÕX ÀMÑeMX þ³fÊÕX ³fZ ¶ffIYf¹fQf ²¹ff³f Jea¨ff WX`, CXÀfÀfZ d³f´fMX³fZ IZY dÕXE IYfgSX´fûSZXMX d³f¹fadÂf°f ¸fedOX¹ff ³fZ A´f³fe °fSXRY ÀfZ ´fcSXe ³ffIZY¶faQe IYe WX`. ¹fWX QcÀfSXe ¶ff°f WX` dIY BÀfIZY Àff±f kA¸fSXeIYe SXfáÑ´fd°f ¨fb³ffU ¸ffgOXÕXl IZY ¹fû¦f ³fZ JbQ IYfgSX´fûSXZMX ¸fedOX¹ff IZY dÕXE WXfÀ¹ffÀ´fQ dÀ±fd°f¹ffa ´f`Qf IYSX Qe WX`a. d¸fÀffÕX IZY °füSX ´fSX ¹fWXe dIY ¸fb£¹f Àf¸ff¨ffSX ¨f`³fÕXûa IYe J¶fSXûa ¸fZa dQE þf SXWXZ Uþ³f IZY dWXÀff¶f ÀfZ, 2014 IZY ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ¸fb£¹f ¸fbIYf¶fÕXf ASXdUaQ IZYþSXeUfÕX AüSX ³fSXZaQi ¸fûQe IZY ¶fe¨f WX`. BÀf¸fZa ·fe IZYþSXeUfÕX IYû IbYL ¶fPÞX°f WXfdÀfÕX WX`! IY¸f ÀfZ IY¸f ¸ff¨fÊ IZY ´fWXÕXZ ´fJUfOÞXZ °fIY °fû ¹fWXe dÀ±fd°f ±fe.

WXfa! ¸fûQe IYe ·ffþ´ff ³fZ þøYSX IZYþSXeUfÕX IYe Af´f IYû þSXf Àff ´feLZ LûOÞX dQ¹ff. 1101 d¸f³fMX IZY IYUSXZþ ¸fZa ·ffþ´ff IYû 33.5 RYeÀfQ AüSX Af´f IYû 31.33 RYeÀfQ, þ¶fdIY IYfa¦fiZÀf IYfRYe ´feLZ, °feÀfSXZ ³fa¶fSX ´fSX, 17.5 RYeÀfQ Àf¸f¹f WXe WXfdÀfÕX IYSX ´ff¹fe ±fe. þfdWXSX WX` dIY ¶ffIYe ´ffdMXʹffa VfZ¿f 17.66 RYeÀfQ ¸fZa dÀf¸fMX IYSX SXWX ¦f¹fe ±fe. ¹fWX ÀfUfÕX CXNX³ff ÀUf·ffdUIY WX` dIY ¢¹ff BÀf AÀfa°fbÕX³f IZY ´feLZ ·fe EIY SXfþ³fed°fIY ¨fb³ffU ³fWXea WX`? ¹fWX dQÕX¨fÀ´f WX` dIY IY¸f ÀfZ IY¸f ´ffdMXʹfûa IZY IYUSXZþ ¸fZa IYfa¦fiZÀf AüSX ·ffþ´ff IYû d¸fÕXfIYSX WXfdÀfÕX WXbAf 51 RYeÀfQ MXfB¸f, d´fLÕXZ IYBÊ ¨fb³ffU IZY CX³fIZY Àfa¹fböY ¸f°f RYeÀfQ IZY ÷YÓff³f ÀfZ ª¹ffQf QcSX ³fWXea WX`. ¶fWXSXWXfÕX, WX¸f NXûÀf SXfþ³fed°fIY Àf¨ffB¹fûa ´fSX ÕXüMXZa. Uf¸f´fa±f AüSX CXÀfIZY þdSXE dIYÀfe k°feÀfSXZ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

¦fSXe¶fûa IYû AüSX IaY¦ffÕX ¶f³ff³fZ UfÕXe ³fed°f¹fûa IYû þ³f°ff IZY AÀfa°fû¿f IZY ¶ffUþcQ ¶f³ffE SXJ³fZ IZY dÕXE, Uf¸f´fa±f IYe AfUfþ Q¶ff³ff ¶fWXb°f þøYSXe WX`. ¢¹fûadIY UWX B³f ³fed°f¹fûa ´fSX ÀfUfÕX WXe ³fWXea CXNXf°ff, B³fIZY dJÕXfRY dþÀf °fSXWX IYf ·fe ½¹ff´fIY°fSX SXfþ³fed°fIY ´fid°fSXû²f Àfa·fU WXû, CXÀfZ Àfa¦fdNX°f IYSX³fZ IZY dÕXE ³¹fcd¢ÕXAÀf ·fe ¸fbWX`¹ff IYSXf°ff WX`. dUIY»´fl IYe Àfa·ffU³ffAûa IZY kAa°fl IYe B³f §fû¿f¯ffAûa IZY ´feLZ ¢¹ff IYûBÊ °f±¹f ·fe WX`. ¨fb³ffU ÀfUÊZÃf¯fûa IZY ´fcUfʳfb¸ff³fûa IYû LûOÞX dQ¹ff þfE °fû B³f §fû¿f¯ffAûa IZY ´feLZ °f±¹f dÀfRÊY AüSX dÀfRÊY ¹fWX WX` dIY 2009 IZY ¨fb³ffU ¸fZa, ³f dÀfRÊY ¦f`SXIYfa¦fiZÀf, ¦f`S·ffþ´ff ´ffdMXʹfûa IYf ´fiQVfʳf CX¸¸feQ ÀfZ IYfRYe §fMXIYSX SXWXf ±ff. ¶fd»IY Uf¸f´fa±f IYf AüSX CXÀf¸fZa ·fe Qû³fûa IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMʹfûa IYf ´fiQVfʳf, IbYÕX ÕXûIYÀf·ff ÀfeMXûa IZY dWXÀff¶f ÀfZ ´fWXÕXZ Af¸f ¨fb³ffU IZY ¶ffQ ÀfZ Àf¶fÀfZ JSXf¶f SXWXf ±ff. 1957 ÀfZ 2004 °fIY IZY Àf·fe Af¸f ¨fb³ffUûa ¸fZa Qû³fûa IY¸¹fbd³fÀMX ´ffdMXʹfûa IYe ÀfeMXûa IYf IbYÕX AfaIYOÞXf, 27 ÀfZ ³fe¨fZ IY·fe ³fWXea SXWXf ±ff. 2004 IZY IbYÕX 53 ÀfeMXûa IZY Vfe¿fÊ ÀfZ, 2009 ¸fZa 20 ÀfeMXûa ´fSX dÀf¸fMX þf³ff, ¶fZVfIY ¨fb³ffUe ´fiQVfʳf IZY dÕXWXfþ ÀfZ ·ffSXe d¦fSXfUMX ±fe.

1984 IZY AÀff¸ff³¹f ¨fb³ffU ¸fZa WXe IY¸¹fbd³fÀMXûa IYû dÀfRÊY 28 ÀfeMX IZY 2009 ÀfZ ´fWXÕXZ IZY Àf¶fÀfZ LûMXZ AfaIYOÞXZ ´fSX Àfa°fû¿f IYSX³ff ´fOÞXf ±ff. BÀf Àf¶fIZY ¶ffUþcQ, Uf¸f´fa±f IYû JfdSXþ IYSXIZY ¨fÕX³fZ IYf IYûBÊ UfÀ°fdUIY IYfSX¯f ³fWXea ¶f³f°ff WX`. 2009 IZY ¨fb³ffU ¸fZa ·fe Uf¸f´fa±f IZY ¸f°f RYeÀfQ ¸fZa IYûBÊ JfÀf d¦fSXfUMX ³fWXea Af¹fe ±fe. BÀfIZY AÕXfUf dIYÀfe ·fe UÀ°fb¦f°f ´fZiÃfIY ÀfZ ¹fWX Lb´ff ³fWXea SXWXf WX` dIY IZYSXÕX ¸fZa BÀf ¶ffSX dRYSX EÕXOXeERY AüSX ¹fcOXeERY IZY ¶fe¨f À±ff³fûa IYe AQÕXf-¶fQÕXe WXû SXWXe WX`. þWXfa °fIY Uf¸f´fa±f IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ Af²ffSX ´f. ¶fa¦ffÕX IYf ÀfUfÕX WX`, °fû d´fLÕXZ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU IZY A´f³fZ 43.3 RYeÀfQ ¸f°f IZY 2011 IZY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU °fIY ÕX¦f·f¦f 40 RYeÀfQ ´fSX SXWX þf³fZ IZY ¶ffQ ÀfZ, Uf¸f ¸fû¨ffÊ IZY UûMX ¸fZa IbYL ³f IbYL ¶fPÞXû°fSXe WXe WXbBÊ WX`. þ¶fdIY CXÀfIZY dJÕXfRY JOÞXf °fȯf¸fcÕX AüSX IYfa¦fiZÀf IYf ¦fNXþûOÞX MXcMXf WX`. dÂf´fbSXf ¸fZa Qû³fûa ÀfeMXZa ´fi¶fÕX ¶fWXb¸f°f ÀfZ Uf¸f ¸fû¨fÊZ IYf þe°f³ff ´fWXÕXZ dQ³f ÀfZ °f¹f WX`. EZÀfZ ¸fZa ÀfeMXûa IZY dWXÀff¶f ÀfZ ·fe Uf¸f´fa±f IYf 2009 IZY A´f³fZ IbYÕX 24 ÀfeMX IZY AfaIYOÞXZ ¸fZa CXnZJ³fe¹f Àfb²ffSX IYSX³ff ¸fbdVIYÕX ³fWXea WX`. ¶fWXSXWXfÕX, Uf¸f´fa±f IYf Aa°f QZJ³fZ IYe kCX°ÀfbIY°ffl IZY IYfSX¯f, 2014 IZY ¨fb³ffU ³f°feþûa ÀfZ Af¦fZ °fIY þf°fZ WX`a. UfÀ°fU ¸fZa, °feÀfSXZ dUIY»´f IYf SXfÀ°ff SXûIY³fZ IYe CX°ÀfbIY°ff BÀfe ¸fcÕX IYfSX¯f ÀfZ d³fIYÕXe WX`. BÀfIYf Àfa¶fa²f ¸füþcQf Afd±fÊIY ÀfaIYMX ÀfZ WX`, þû JbQ dUVU Afd±fÊIY ÀfaIYMX ÀfZ þbOÞXf WXbAf WX`. BÀf Afd±fÊIY ÀfaIYMX ÀfZ þbOÞXf AÀfa°fû¿f, BÀf ¨fb³ffU ¸fZa ¹fc´feE IZY dJÕXfRY Àff¸f³fZ Af¹fe þ³f°ff IYe ³ffSXfþ¦fe IZY ´fi¸fbJ IYfSX¯fûa ¸fZa ÀfZ WX`. ¹fWX ÀfaIYMX ¸füþcQf ³fUCXQfSXUfQe ³fed°f¹fûa IYf ´f`Qf dIY¹ff WXbAf WX`. ³fSXZaQi ¸fûQe, þû CX³WXea ³fed°f¹fûa IYe AüSX °f¦fOÞXe JbSXfIY IYû WXe, ¸füþcQf ÀfaIYMX IZY CX´f¨ffSX IZY øY´f ¸fZa QZVf IYû d´fÕXf³ff ¨ffWX°fZ WX`a. ¦fSXe¶fûa IYû AüSX IaY¦ffÕX ¶f³ff³fZ UfÕXe B³f ³fed°f¹fûa IYû þ³f°ff IZY BÀf AÀfa°fû¿f IZY ¶ffUþcQ ¶f³ffE SXJ³fZ IZY dÕXE, Uf¸f´fa±f IYe AfUfþ Q¶ff³ff ¶fWXb°f þøYSXe WX`. ¢¹fûadIY UWX B³f ³fed°f¹fûa ´fSX ÀfUfÕX WXe ³fWXea CXNXf°ff, B³fIZY dJÕXfRY dþÀf °fSXWX IYf ·fe ½¹ff´fIY°fSX SXfþ³fed°fIY ´fid°fSXû²f Àfa·fU WXû, CXÀfZ Àfa¦fdNX°f IYSX³fZ IZY dÕXE ³¹fcd¢ÕXAÀf ·fe ¸fbWX`¹ff IYSXf°ff WX`. °feÀfSXf dUIY»´f, EZÀfZ WXe ´fi¹ffÀf IYf dWXÀÀff WX`.

27

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

SXfªfÀ±ff³f

28

UÀfba²fSXf IYe ´fid°fâf AU²fZVf AfIYûdQ¹ff

A

¶f °fIY ÕX¦f·f¦f Àf·fe dÀf¹ffÀfe Bd¸°fWXf³fûa ¸fZa ¶ffþe ¸ffSX³fZ UfÕXe Àfc¶fZ IYe ¸fb£¹f¸faÂfe UÀfba²fSXf SXfªfZ IYe dÀf¹ffÀf°f EIY ¶ffSX dRYSX IYÀfüMXe ´fSX WX`. CX³fIZY dÕXE ÕXûIYÀf·ff IYe Àf·fe 25 ÀfeMXûa ´fSX RY°fWX WXfdÀfÕX IYSX³ff ´fid°fâf IYf ´fiV³f ¶f³f ¦f¹ff WX`. ¹fdQ UZ kd¸fVf³f-25l IYû WXfdÀfÕX IYSX³fZ ¸fZa IYf¸f¹ff¶f WXû°fe WX`a °fû ·ffþ´ff IZY ·fe°fSX CX³fIYf SXfþ³fed°fIY IYQ d³fd›°f øY´f ÀfZ ¶fPÞXZ¦ff, ÕXZdIY³f ³ffIYf¸f¹ff¶f SXWXea °fû CX³fIZY ³fZ°fÈ°U ´fSX ÀfUfÕX JOÞXZ WXû³fZ VfbøY WXû þfEa¦fZ. UÀfba²fSXf SXfþZ ³fZ dþÀf AaQfþ ¸fZa ¨fb³ffU ´fi¨ffSX dIY¹ff AüSX ÕX¦ff°ffSX BÀf ¶ff°f IYû QûWXSXf¹ff dIY WX¸f Àf·fe ÀfeMXûa ´fSX þe°f QþÊ IYSXZa¦fZ, CXÀfZ QZJ°fZ WXbE °fû ¹fWX ÀffRY°füSX ´fSX dQJfBÊ QZ°ff WX` dIY kd¸fVf³f-25l IYû ÕXZIYSX CX³fIZY ¸f³f ¸fZa IYûBÊ VfaIYf ³fWXea WX`, ÕXZdIY³f þ¸fe³fe WXIYeIY°f EZÀfe ³fWXea WX`. IYBÊ ÀfeMXûa ´fSX ´ffMÊeÊ IYe WXfÕX°f ´f°fÕXe WX` AüSX IYBÊ ´fSX ¸fbIYf¶fÕXf IYfaMXZ IYf WX`. ¸fb£¹f¸faÂfe SXfþZ ·fÕXZ WXe Àf·fe 25 ÀfeMXZa þe°f³fZ IYf QfUf IYSX SXWXe WXûa, ÕXZdIY³f ´ffMXeÊ IZY IYBÊ ³fZ°ff Q¶fZ ÀUSX ¸fZa ¹fWX ÀUeIYfSX°fZ WX`a dIY ¹fWX ¸fb¸fdIY³f ³fWXea WX`. ¹fdQ UfIYBÊ ¸fZa EZÀff WXbAf °fû ¹fWX UÀfba²fSXf IZY dÕXE ¶fOÞXf ÓfMXIYf WXû¦ff. UÀfba²fSXf ¹fWX d¶f»IbYÕX ³fWXea ¨ffWXZa¦fe dIY ´ffMXeÊ B³f ¨fb³ffUûa ¸fZa dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffUûa ÀfZ ·fe IY¸f°fSX ´fiQVfʳf IYSXZ. UdSXâ ´fÂfIYfSX IbYÕXQe´f Vf¸ffÊ IYWX°fZ WX`a dIY ·ffþ´ff 23 ÀfZ IY¸f ÀfeMXZa þe°f°fe WX` °fû ¹fWX EIY °fSXWX ÀfZ UÀfba²fSXf SXfþZ IYe WXfSX WXû¦fe. ¨ffSX ¸fWXe³fZ ´fWXÕXZ WXbE dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa CX³WXûa³fZ 163 ÀfeMXZa þe°f ´fi¨faOX ¶fWXb¸f°f WXfdÀfÕX dIY¹ff ±ff. ¹fdQ UZ BÀf ´fiQVfʳf IYû ³fSXZaQi ¸fûQe IYe IYd±f°f WXUf IZY ¶ffQ ·fe ¶fSXIYSXfSX ³fWXea SXJ ´ff°fe WX`a, °fû ÀfUfÕX JOÞXZ WXû³ff ÕXfþ¸fe WX`a. U`ÀfZ ·fe IbYL ASXÀfZ ÀfZ SXfþÀ±ff³f IYe SXfþ³fed°f IYf ¹fWX MÑZaOX SXWXf WX` dIY SXfª¹f ¸fZa dþÀfIYe ÀfSXIYfSX WXû°fe WX` CXÀfIYf ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ´fiQVfʳf A¨Lf SXWX°ff WX`. 2009 IZY ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa IYfa¦fiZÀf ³fZ 20 ÀfeMXûa ´fSX þe°f WXfdÀfÕX IYe ±fe þ¶fdIY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ´ffMÊeÊ 96 ÀfeMXûa ´fSX WXe þe°fe ±fe.

UÀfba²fSXf ´fSX A¨LZ ´fiQVfʳf IZY Q¶ffU IYe EIY UþWX ¹fWX ·fe WX` dIY ´ffMeÊ ³fZ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa CX³WXZa ´fcSXe °fSXWX ÀfZ RiYe-WX`aOX dQ¹ff. dMXIYMX dU°fSX¯f ÀfZ ÕXZIYSX ¨fb³ffU ´fi¨ffSX IYe SX¯f³fed°f °fIY

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

29

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

30

Àf¸fc¨fe IY¸ff³f CX³fIZY WXf±f ¸fZa WXe SXWXe. CX³fIZY IYBÊ d³f¯fʹfûa IYf dUSXû²f ·fe QZJ³fZ IYû d¸fÕXf. BÀfdÕXE IYBÊ ÀfeMXZa CX³fIYe ½¹fdöY¦f°f ´fid°fâf IYf ÀfUfÕX ¶f³f ¦fBÊ WX`a. Àf¶fÀfZ ª¹ffQf dUUfQ IYe UþWX ¶f³fe ¶ffOÞX¸fZSX ÀfeMX. ¹fWXfa ÀfZ ´fcUÊ IZYaQie¹f ¸faÂfe þÀfUa°f dÀfaWX ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ IZY B¨LbIY ±fZ, ÕXZdIY³f ´ffMeÊ ³fZ CX³fIYe þ¦fWX IYfa¦fiZÀf ÀfZ °fe³f ¶ffSX ÀffaÀfQ SXWXZ IY³fÊÕX Àfû³ffSXf¸f IYû dMXIYMX QZ dQ¹ff. ÀfcÂfûa IZY A³fbÀffSX BÀf d³f¯fʹf ¸fZa UÀfba²fSXf IYe Àf¶fÀfZ ª¹ffQf ·fcd¸fIYf SXWXe. þÀfUa°f dÀfaWX ³fZ °fû JbÕXZAf¸f CX³f ´fSX AfSXû´f ÕX¦ff¹ff dIY UÀfba²fSXf ³fZ ¸fZSXZ Àff±f ²fûJf dIY¹ff. ¸fZSXe þ¦fWX EZÀfZ ½¹fdöY IYû dMXIYMX dQ¹ff dþÀf³fZ þeU³f ·fSX ·ffþ´ff IYû ¦ffÕXe Qe AüSX ¨faQ dQ³fûa ´fWXÕXZ ´ffMeÊ ¸fZa Vffd¸fÕX WXbE. SXfþZ ³fZ ÕX¦ff°ffSX IY³fÊÕX Àfû³ffSXf¸f IYû dMXIYMX QZ³fZ IZY d³f¯fʹf IYf ¶f¨ffU dIY¹ff, ÕXZdIY³f CX³fIZY dÕXE CXÀf Àf¸f¹f dUd¨fÂf dÀ±fd°f ´f`Qf WXû ¦fBÊ þ¶f þÀfUa°f dÀfaWX d³fQÊÕXe¹f ¸f`Qf³f ¸fZa IcYQ ´fOÞXZ. þÀfUa°f dÀfaWX IYû d¸fÕXe ÀfWXf³fb·fcd°f AüSX þfd°f¦f°f Àf¸feIYSX¯fûa IZY IYfSX¯f ¹fWX ÀfeMX ·ffþ´ff IZY dÕXE Àf¶fÀfZ MXRY WX`. ¹fdQ þÀfUa°f dÀfaWX ¨fb³ffU þe°f ¦fE, °fû UÀfba²fSXf IZY dÕXE ¹fWX ¶fOÞXe RYþeWX°f WXû¦fe.

QüÀff ÀfeMX ´fSX ·fe UÀfba²fSXf IYe ÀffJ QfaU ´fSX WX`. ¹fWXfa ÀfZ ´fcUÊ ´fbdÕXÀf ¸fWXfd³fQZVfIY WXSXeVf ¸fe¯ff ´ffMeÊ IZY CX¸¸feQUfSX WX`a. ÀfcÂfûa IZY A³fbÀffSX CX³WXZa ·fe SXfþZ IYe ¶fQüÕX°f dMXIYMX d¸fÕXf WX`. UZ IY·fe ´ffMeÊ IYe dU¨ffSX²ffSXf ÀfZ þbOÞXZ ³fWXea SXWXZ. ¹fWXfa °fIY dIY d´fLÕXZ ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ·ffþ´ff ³fZ CX³fIYe ¨fb³ffU Af¹fû¦f ÀfZ dVfIYf¹f°f IYe ±fe. CXÀf Àf¸f¹f »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

WXSXeVf ¸fe¯ff SXfª¹f IZY ´fbdÕXÀf ¸fWXfd³fQZVfIY ±fZ. ÕXZdIY³f QüÀff ÀfeMX ¶fWXbIYû¯fe¹f ¸fbIYf¶fÕXZ ¸fZa RaYÀf ¦fBÊ WX`. IYfa¦fiZÀf ³fZ ¹fWXfa ÀfZ ³f¸fû³ffSXf¹f¯f ¸fe¯ff IYû ¸f`Qf³f ¸fZa CX°ffSXf WX`.

Àf¶fÀfZ ª¹ffQf dUUfQ IYe UþWX ¶f³fe ¶ffOÞX¸fZSX ÀfeMX. ¹fWXfa ÀfZ ´fcUÊ IZYaQie¹f ¸faÂfe þÀfUa°f dÀfaWX ¨fb³ffU ÕXOÞX³fZ IZY B¨LbIY ±fZ, ÕXZdIY³f ´ffMeÊ ³fZ CX³fIYe þ¦fWX IYfa¦fiZÀf IZY dMXIYMX ÀfZ °fe³f ¶ffSX ÀffaÀfQ SXWXZ IY³fÊÕX Àfû³ffSXf¸f IYû dMXIYMX QZ dQ¹ff. ÀfcÂfûa IZY A³fbÀffSX BÀf d³f¯fʹf ¸fZa UÀfba²fSXf IYe Àf¶fÀfZ ª¹ffQf ·fcd¸fIYf SXWXe. þÀfUa°f dÀfaWX ³fZ °fû JbÕXZAf¸f CX³f ´fSX AfSXû´f ÕX¦ff¹ff dIY UÀfba²fSXf ³fZ ¸fZSXZ Àff±f ²fûJf dIY¹ff. ÀfUfBÊ ¸ff²fû´fbSX ÀfeMX ´fSX ·fe IbYL EZÀff WXe ³fþfSXf WX`. ·ffþ´ff ³fZ ¹fWXfa ÀfZ ÀfbJ¶feSX dÀfaWX þü³f´fbdSX¹ff IYû dMXIYMX dQ¹ff WX`, þû ´ffMXeÊ AüSX ÃfZÂf, Qû³fûa IZY dÕXE ¶ffWXSXe WX`a. CX³fIYf dMXIYMX ·fe A´fi°¹ffdVf°f ±ff. þü³f´fbdSX¹ff ¸fcÕX°f: WXdSX¹ff¯ff IZY SXWX³fZ UfÕXZ WX`a AüSX CX³WXûa³fZ d´fLÕXf ¨fb³ffU þ¹f´fbSX ¦fif¸fe¯f ÀfeMX ÀfZ d³fQÕXÊe¹f ´fi°¹ffVfe IZY °füSX ´fSX ÕXOÞXf ±ff. IYfa¦fiZÀf ³fZ BÀf ÀfeMX ÀfZ A»´fÀfa£¹fIY U¦fÊ IYû ÕXb·ff³fZ IYe IYUf¹fQ ¸fZa ´fcUÊ dIiYIZYMXSX EUa ¹fc´fe IYZ ¸fbSXfQf¶ffQ ÀfZ ÀffaÀfQ ¸fûWX¸¸fQ AþWX÷Yïe³f IYû

¸f`Qf³f ¸fZa CX°ffSXf WX`. ¹fWXfa ´fWXÕXZ ·ffþ´ff IYe dÀ±fd°f IY¸fþûSX ¸ff³fe þf SXWXe ±fe, ÕXZdIY³f SXfþ´ff IZY dMXIYMX ´fSX þ¦f¸fûWX³f ¸fe¯ff IZY °ffÕX NXûIY³fZ IZY ¶ffQ IYfa¦fiZÀf IYe dÀ±fd°f JSXf¶f WXû ¦fBÊ. þ¦f¸fûWX³f dQ¦¦fþ ³fZ°ff OXfg. dIYSXûOÞXe ÕXfÕX ¸fe¯ff IZY ·ffBÊ WX`a. ´fWXÕXZ ¹fWX ¸ff³ff þf SXWXf ±ff dIY IYfa¦fiZÀf CX³WXZa QüÀff ÀfZ ´fi°¹ffVfe ¶f³ffE¦fe. BÀfe UþWX ÀfZ CX³WXûa³fZ SXfþÀ±ff³f ´fiVffÀfd³fIY ÀfZUf IYe ³füIYSXe ·fe LûOÞX Qe, ÕXZdIY³f EZ³f UöY ´fSX IYfa¦fiZÀf ³fZ CX³WXZa NXZa¦ff dQJf dQ¹ff. BÀfIZY dUSXû²f ¸fZa OXfg. dIYSXûOÞXe ÕXfÕX ¸fe¯ff ³fZ QüÀff ÀfZ AüSX þ¦f¸fûWX³f ¸fe¯ff ³fZ ÀfUfBÊ ¸ff²fû´fbSX ÀfZ °ffÕX NXûIY Qe. ÀfeIYSX ÀfeMX ´fSX ·fe SXfþZ IZY SXfþ³fed°fIY IYüVfÕX IYe ´fSXeÃff WX`. ¹fWXfa ÀfZ CX³WXûa³fZ Àfb·ff¿f ¸fWXdSX¹ff IYf dMXIYMX IYfMXIYSX Àfb¸fZ²ff³faQ IYû CX¸¸feQUfSX ¶f³ff¹ff.

BÀfÀfZ ³ffSXfþ WXûIYSX ¸fWXdSX¹ff d³fQÊÕXe¹f ¸f`Qf³f ¸fZa IcYQ ´fOÞXZ. SXfþZ ³fZ CX³WXZa ¸f³ff³fZ IYe Jc¶f IYûdVfVf IYe, ÕXZdIY³f UZ ³fWXea ¸ff³fZ. þ¹f´fbSX ¦fif¸fe¯f ÀfeMX ´fSX IYfa¦fiZÀf IZY Àfe´fe þûVfe IZY Àff¸f³fZ ¨fb³ffU ÕXOÞX SXWXZ AûÕXad´fIY ´fQIY dUþZ°ff SXfª¹fUðʳf dÀfaWX SXfNXüOÞX IYe þe°f ·fe UÀfba²fSXf IZY dÕXE ¸ff¹f³fZ SXJ°fe WX`. BÀf ÀfeMX ´fSX dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZa ·ffþ´ff IYû IYfa¦fiZÀf ÀfZ ¨ffSX ´fid°fVf°f UûMX WXe Ad²fIY d¸fÕXZ WX`a. EZÀfZ ¸fZa ¹fWX ÀfeMX ´ffMeÊ IZY dÕXE Àfa§f¿fÊ´fc¯fÊ WXû ÀfIY°fe WX`. UWXea, Aþ¸fZSX ÀfZ IYfa¦fiZÀf ´fiQZVff²¹fÃf Àfd¨f³f ´ff¹fÕXMX IYû §fZSX³fZ IZY dÕXE Aþ¸fZSX dþÕXZ IZY IYïfUSX ³fZ°ff ¸faÂfe ÀffaUSXÕXfÕX þfMX IYû ¸f`Qf³f ¸fZa CX°ffSXf WX`. BÀf ÕXûIYÀf·ff ÃfZÂf IYe Àf·fe 8 dU²ff³fÀf·ff ÀfeMXûa ´fSX ·ffªf´ff IYf IY¶ªff W`X, dRYSX ·fe ´ffMeÊ IYû ¸fbIYf¶fÕXf

31

¨fb³fü°fe´fc¯fÊ ÕX¦f SXWXf WX`. ¸faÂfe IYû ¸f`Qf³f ¸fZa CX°ffSX³fZ ÀfZ ¹fWX ÀfeMX UÀfba²fSXf IZY dÕXE ´fid°fâf UfÕXe WXû ¦fBÊ WX`. ¢¹fûadIY dU´fSXe°f ³f°feþZ AfE °fû ¨f¹f³f ´fidIiY¹ff ´fSX ÀfUfÕX JOÞXf WXû ÀfIY°ff WX`. ÓfbaÓfb³fca ÀfeMX IYe þe°f-WXfSX ·fe ¸fb£¹f¸faÂfe SXfþZ IZY dÕXE ¸ff¹f³fZ SXJ°fe WX`. ·ffþ´ff ³fZ ¹fWXfa ÀfZ dU²ff¹fIY Àfa°fû¿f AWXÕXfU°f IYû CX°ffSXf WX`. BÀf ÀfeMX ´fSX SXfþ´fc°f CX¸¸feQUfSXûa IYe QfUZQfSXe ·fe ±fe.

´ffMeÊ ³fZ SXfþ´fc°f CX¸¸feQUfSX IYe þ¦fWX IYfa¦fiZÀf IYe þfMX CX¸¸feQUfSX IZY Àff¸f³fZ þfMX IYû WXe CX°ffSX ³f¹ff ´ffÀff RZYaIYf. d³fQÊÕXe¹f dU²ff¹fIY SXfþIbY¸ffSX Vf¸ffÊ ·fe ¸f`Qf³f ¸fZa WX`a. EZÀfZ ¸fZa ·ffþ´ff IZY Àff¸f³fZ Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf ÀfaIYMX ¦f`SX þfMX ¸f°fûa IZY dU·ffþ³f IYf WX`. ¦f°f dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffU IZY ³f°feþZ QZJZa °fû ·ffþ´ff IYû ¹fWXfa IYfa¦fiZÀf IZY Àff±f-Àff±f d³fQÊdÕX¹fûa ÀfZ ·fe IYOÞXe MXæYSX d¸fÕXe ±fe. AfNX dU²ff³fÀf·ff ÀfeMXûa ¸fZa

ÀfZ °fe³f ·ffþ´ff, EIY IYfa¦fiZÀf AüSX ¨ffSX A³¹f IZY ´ffÀf WX`a. B³f ÀfeMXûa IZY AÕXfUf ·fSX°f´fbSX U ²füÕX´fbSXIYSXüÕXe ÀfeMX ´fSX ·ffþ´ff IYe IY¸fþûSX dÀ±fd°f ·fe ¸fb£¹f¸faÂfe SXfþZ IZY dÕXE ´fSXZVff³fe ´f`Qf IYSX ÀfIY°fe WX`. ¹fWXfa dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffUûa ¸fZa ·fe ´ffMXeÊ A¨Lf ´fiQVfʳf ³fWXea IYSX ´ffBÊ ±fe. DYaMX dIYÀf IYSXUMX ¶f`NXZ¦ff ¹fWX °f¹f ³fWXeÔ, ÕXZdIY³f UÀfba²fSXf ³fZ kd¸fVf³f-25l IYû WXfdÀfÕX IYSX³fZ ¸fZa IYûBÊ IYÀfSX ³fWXea LûOÞXe. ´fiQZVf ¸fZa 25 ÕXûIYÀf·ff ÀfeMXûa ´fSX dÀf¹ffÀfe Àf¸feIYSX¯f ¶f`NXf³fZ IZY dÕXE ¸fb£¹f¸faÂfe UÀfba²fSXf SXfþZ ÀfdWX°f ´fi¸fbJ ·ffþ´ff ³fZ°ffAûa ³fZ 22 ¸ff¨fÊ ÀfZ 22 A´fi`ÕX °fIY 171 ¨fb³ffUe Àf·ffEa IYea. JfÀf ¶ff°f ¹fWX WX` dIY ´fiQZVf IYe dþ³f Àff°f ÕXûIYÀf·ff ÀfeMXûa ´fSX IYfa¦fiZÀf ´fiQZVf A²¹fÃf Àfd¨f³f ´ff¹fÕXMX AüSX d³fQÊÕXe¹f þÀfUa°f dÀfaWX Àf¸fZ°f IYïfUSX ³fZ°ff ¨fb³ffUe ¸f`Qf³f ¸fZa WX`a, UWXfa ·ffþ´ff IZY ÀMXfSX ´fi¨ffSXIYûa ³fZ 10 ¹ff CXÀfÀfZ ª¹ffQf Àf·ffEa IYSXIZY CX³fIYû §fZSX³fZ IYe IYûdVfVf IYe. BÀf dÕXWXfþ ÀfZ dÂfIYû¯fe¹f ¸fbIYf¶fÕXZ UfÕXe ÓfbaÓfb³fca ÀfeMX ´fSX Àf¶fÀfZ ª¹ffQf 23 ¨fb³ffUe Àf·ffEa WXbBÊ. ¹fWX ÀfeMX ÕXa¶fZ Àf¸f¹f ÀfZ IYfa¦fiZÀf IZY ´ffÀf WX`. ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffUûa ¸fZa ¸fb£¹f¸faÂfe UÀfba²fSXf SXfþZ ³fZ Àf¶fÀfZ ª¹ffQf 63 Àf·ffEa AüSX EIY SXûOX Vfû dIY¹ff WX`.

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

¦fbªfSXf°f

32

¸fûQe IYe dUSXfÀf°f IZY QfUZQfSX

¸fZWbX»f Óff»ff

B

X Àf ¶ffSX IZY »fûIYÀf·ff ¨fb³ffU ¸fZÔ ³fSZÔXýi ¸fûQe ·ffSX°fe¹f ªf³f°ff ´ffMXeÊ IZY ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ IZY CX¸¸feQUfSX WXe ³fWXeÔ W`X ¶fd»IY A¶f Uû ·ffªf´ff IZY Àf¶fÀfZ IYïfUSX ³fZ°ff W`Xa. d³fdV¨f°f øY´f ÀfZ CX³WZÔX ¹fZ W`XdÀf¹f°f SXfáÑXe¹f ÀU¹faÀfZUIY Àfa§f IZY Àf¸f±fʳf ÀfZ WXfdÀf»f WbXBÊX W`X. ·ffªf´ff IZY °f¸ff¸f ³fZ°ff ¹fWX ÀUeIYfSX°fZ W`ÔX dIY QZVf ¸fZÔ ·ffªf´ff IYe WXû ³f WXû »fZdIY³f ¸fûQe IYe »fWXSX ªføYSX W`X. ´fcSZX QZVf ¸fZÔ R`Y»fZ ·ffªf´ff IZY IYf¹fÊIY°ffÊ ³fSZÔXýi ¸fûQe IYe »fûIYd´fi¹f°ff ÀfZ CX°ÀffdW°f W`ÔX. »fZdIY³f B³f Àf¶fÀfZ ª¹ffQf CX°ÀffdW°f W`ÔX ¦fbªfSXf°fUfÀfe AüSX dUVfZ¿fIYSX ¦fbªfSXf°f ·ffªf´ff IZY »fû¦f. U`ÀfZ °fû WXSX ¦fbªfSXf°fe ³fSZÔXýi ¸fûQe IYû ·ffUe ´fi²ff³f¸faÂfe IZY øY´f ¸fZÔ QZJ SXWXf W`X »fZdIY³f ¦fbªfSXf°f ·ffªf´ff IZY »fû¦f °fû ´fcSXe °fSXWX ÀfZ AfVUÀ°f W`ÔX. EmÀfZ ¸fZÔ UWXfa BÀf ¶ff°f IYe ¨f¨ffÊ WXû³fe ÀUf·ffdUIY W`X dIY ¦fbªfSXf°f ¸fZÔ ³fSZÔXýi ¸fûQe IYe dUSXfÀf°f IYü³f Àfa·ff»fZ¦ff? IY¹ffÀf¶ffªfe IYf QüSX ªffSXe W`X AüSX dUSXfÀf°f Àfa·ff»f³fZ Uf»fZ ³fZ°ffAûa IZY ³ff¸f WXUf ¸fZÔ CXLX»f SXWZX W`ÔX. WXSX LXûMZX¶fOÞZX ³fZ°ff AüSX IYf¹fÊIY°ffÊ IZ A´f³fZ QfUZ W`ÔX. ³fSZÔXýi ¸fûQe IYe IYSXe¶fe IYûMXSXe ¸fZÔ ªfû »fû¦f W`ÔX CX³fIYe ¸fWX°UfIYfaÃffEa CXLXf»f ¸ffSX SXWXe W`Ô. BÀf ´fdSXQÈV¹f ¸fZÔ A°fe°f IYû MXMXû»f »fZ³ff ªføYSXe W`X. ¦fbªfSXf°f ¸fZÔ ·ffªf´ff ³fZ ´fWX»fe ¶ffSX 1994-95 ¸fZÔ ÀfØff IZY ÀfcÂf Àfa·ff»fZ. CXÀf U¢°f IZYVfb·ffBÊX ´fMZX»f, VfaIYSX dÀfaWX ¶ff§fZ»ff AüSX IYfÀfeSXf¸f SXf¯ff (A¶f ÀU¦feʹf) Àf¶f EIY WXe SX±f ¸fZÔ ÀfUfSX ±fZ AüSX ¦fbªfSXf°f ·ffªf´ff IYû ¸fªf¶fc°f IYSX³fZ ¸fZÔ ªfbMZX ±fZ. CXÀf QüSXf³f IZYVfb·ffBÊX ´fMZX»f ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³fZ. ßfe ´fMZX»f IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f³fZ ÀfZ ´fMZ»f Àf¸fbQf¹f dUVfZ¿fIYS dIYÀff³fûÔ IYf ´ffMXeÊ ÀfZ ªfbOÞXfU ¶fPÞX°ff ¦f¹ff. Àf¶f IbYLX NXeIY ±ff »fZdIY³f A¨ff³fIY IYïfUSX ³fZ°ff VfaIYSX dÀfaWX ¶ff§fZ»ff IYe ¸fWX°UfIYfaÃff ªf¦f ¦fBÊX. CX³WXûÔ³fZ ¶f¦ffU°f IYSX ³fBÊX ´ffMXeÊ (SXfªf´ff) ¶f³ffBÊX AüSX dUýiûWXe dU²ff¹fIYûÔ IZY Àf¸f±fʳf ÀfZ ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³f ¦fE. 1995 ÀfZ 2001 °fIY ¦fbªfSXf°f ¸fZÔ IYBÊX CX°ffSX-¨fPÞXfU QZJ³fZ IYû d¸f»fZ. ¶ff§fZ»ff IZY ¶ffQ dQ»fe´f ´ffSZXJ, ÀfbSZXVf ¨faýi ¸fZWX°ff IZY ¶ffQ EIY ¶ffSX dRYSX IZYVfb·ffBÊX ´fMZX»f ¸fb£¹f¸faÂfe ¶f³fZ. VfaIYSX dÀfaWX »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

¶ff§fZ»ff IYfa¦fiZÀf ÀfZ ªfbOÞX ¦fE. 2001 IZY ¶ffQ SXfªf³fed°f ³fZ dRYSX IYSXUMX »fe. Àfa§f IZY ¨fWZX°fZ ³fSZaýi ¸fûQe IYû ´ffMXeÊ ³fZ ¦fbªfSXf°f IYf ¸fbdJ¹ff ¶f³ff¹ff.

IZYVfb·ffBÊX ´fMZX»f ¶f¦ffU°fe ¸fbýif ¸fZa Af ¦fE. °f¶f ¸fûQe ³fZ IYWXf ±ff dIY IZYVfb·ffBÊX ´fMZX»f ¸fZSXZ SX±f IZY ÀffSX±fe SXWZÔX¦fZ. BÀfIZY ¶ffQ ³fSZÔXýi ¸fûQe ³fZ IZYVfb·ffBÊX ´fMZX»f IZY dUSXûd²f¹fûÔ IYû A´f³fZ Àff±f dIY¹ff, CX³WZÔX ¸fadÂf¸faOX»f ¸fZÔ À±ff³f dQ¹ff AüSX A´f³ff dUVUÀ°f ¶f³ff¹ff. A¶f ªf¶f ¸fûQe IYe dUSXfÀf°f Àfa·ff»f³fZ IYe ¨f¨ffÊ WXû SXWXe W`X °fû Af³faQe ¶fZ³f ´fMZX»f, Ad¸f°f VffWX, ´fb÷Y¿fûØf¸f øY´ff»ff, ÀfüSX·f ´fMZX»f AüSX d³fd°f³f ´fMZX»f AfdQ IYe ¨f¨ffÊ WXû SXWXe W`X. °fIYSXe¶f³f ¹fZ Àf·fe »fû¦f ¸fûQe IZY dUVUÀ°f AüSX IYSXe¶fe »fû¦f W`Ô AüSX CX³fIYe dUSXfÀf°f Àfa·ff»f³fZ IYf B³fIYf QfUf JfÀff ¸fªf¶fc°f W`X. Àf¶fÀfZ ´fWX»fZ ¶ff°f Af³faQe ¶fZ³f ´fMXZ»f IYe. ¸fûQe ¸fadÂf¸faOX»f ¸fZÔ ¸fWXÀfc»f, ÀfOÞXIY, AfUfÀf AüSX VfWXSXe dUIYfÀf ªf`ÀfZ Vfd¢°fVff»fe ´fûMÊXRYûd»f¹fû IYû Àfa·ff»f SXJf ±ff. CX³fIYe ³füIYSXVffWXe ¸fZÔ A¨LXe ´fIYOÞX W`X. ´fcUÊ ¸fZÔ dVfdÃfIYf SXWXea Af³faQe ¶fZ³f »ff»fIÈY¿¯f AfOXUf¯fe IYe ¸fQQ ÀfZ SXfª¹fÀf·ff ¸fZÔ ¸f³fû³fe°f WbXBË. CXÀfIZY ¶ffQ ¦fbªfSXf°f dU²ff³fÀf·ff ¸fZÔ AfBË. 1998 ÀfZ »fZIYSX Afªf °fIY UWX ¸faÂfe W`ÔX. ªffdWSX W`X dIY CX³fIYf QfUf Àf¶fÀfZ ª¹ffQf ¸fªf¶fc°f W`X. ¸fûQe IYe dUSXfÀf°f Àfa·ff»f³fZ Uf»fZ Àfa·ffdU°fûÔ ¸fZÔ QcÀfSZX W`ÔX Ad¸f°f VffW. d³fdV¨f°f øY´f ÀfZ ¸fûQe IZY Àf¶fÀfZ dUVUfÀf´ffÂf XAd¸f°f VffWX IYf IYQ »f¦ff°ffSX ¶fPÞX SXWXf W`X. Àfa§f IYf Àf¸f±fʳf ·fe CX³fIZY Àff±f W`X. BÀfed»fE CX³fIZY QfUZ IYû JfdSXªf IYSX³ff AfÀff³f ³fWXeÔ WXû¦ff. °feÀfSZX W`ÔX Aa¶ff³fe ´fdSXUfSX IZY Qf¸ffQ AüSX Sfª¹f ¸fZÔ DYªffÊ AüSX Côû¦f ¸faÂfe ÀfüSX·f ´fMZX»f. ÀfüSX·f ·fe dUSXfÀf°f Àfa·ff»f³fZ IYf QfUf IYSX ÀfIY°fZ W`ÔX. »fZdIY³f IYf¹fÊIY°ffÊAûa ¸fZÔ CX³fIYe A»fûIYd´fi¹f°ff CX³fIYf ³fIYfSf°¸fIY ´fÃf W`X. d³fd°f³f ´fMZX»f IZY ³ff¸f IYe ·fe ¨f¨ffÊ IbYLX »fû¦f IYSX°fZ W`ÔX. ¹fZ dUØf ¸faÂfe IZY øY´f ¸fZÔ ¸fûQe ÀfSXIYfS ¸fZÔ ³fa¶fSX McX IYe ´fûdþVf³f ´fSX W`ÔX AüSX CXØfSX ¦fbªfSXf°f IZY ´fMXZ»f Àf¸fbQf¹f ¸fZÔ IYfRYe »fûIYd´fi¹f W`ÔX. A¨LZX VffÀfIY °fû W`ÔX »fZdIY³f A¨LZX SXfªf³fed°fIY ·fe Àffd¶f°f WXûÔ¦fZ, BÀf ´fSX ¶fWbX°f »fû¦fûÔ IYû ÀfaQZWX W`. ¶fWXSXWXf»f ¹fZ ¨f¨ffÊEa A·fe Vfb÷YAf°fe QüSX ¸fZÔ W`ÔX AüSX ²feSZX-²feSZX ªfûSX ´fIYOÞZÔX¦fe.

IbYLX Àf¸f¹f IZY ¶ffQ WXe °f¹f WXû ´ffE¦ff dIY dIYÀfIZY WXf±f ¶ffªfe »f¦f°fe W`X.

33

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

d¶fWXfSX

34

A¶f ¸fedOX¹ff IYû AfªffQe IYe CX¸¸feQ ÀfbIYf³°f ³ff¦ffªfÊb³f

d¶f

WXfSX ¸fZa ¸fedOX¹ff IZY dQ³f ¶fWXbSX³fZ IYe CX¸¸feQ ¶f³f³fZ ÕX¦fe WX`. d¶fWXfSX IZY AJ¶ffSXûa ¸fZa IbYL U`Àfe J¶fSXZa IYû ´fi¸fbJ°ff QZ³fZ IZY ¶ffSXZ ¸fZa dRYSX ÀfZ Àfû¨ff þf³fZ ÕX¦ff WX` dþ³WXZa A¸fc¸f³f þ¦fW ³fWXea d¸fÕX°fe ±fea. d¸fÕX°fe ·fe ±fe °fû ·fe°fSX IZY ´fÈ¿NXûa ´fSX dIYÀfe IYû³fZ ¸fZa- Af´f³fZ ´fPÞX dÕX¹ff °fû NXeIY ³fWXea ´fPÞXf °fû NXeIY.·fe d´fLÕXZ ¸fWXe³fûa EIY ¦fbþSXf°fe ½¹fUÀff¹fe IZY ´fbÂf IYû A¦fUf IYSX d¶fWXfSX IZY L´fSXf ¸fZa SXJ³fZ AüSX EIY IYSXûOÞX øY´f¹fZ dRYSXü°fe IYe ¸ffa¦f IYSX³fZ IYe CXØfZþIY IY±ff IYûBÊ EIY WXµ°ff L´fe ±fe. BÀf A´fSXf²fe d¦fSXûWX IYû JfIYe AüSX JfQe IZY ÀfaSXÃf¯f ¸fÕX³fZ IYe ¶ff°f ·fe L´fe ±fe. ¦fbþSXf°fe ½¹fUÀff¹fe WX³feRY dWXa¦fûSXf IZY ¶f¹ff³ff°f ·fe ´fiIYfdVf°f WXû°fZ SXWXZ. WXfÕXfadIY BÀf ¸ff¸fÕXZ IYe ¦fb°±fe A¶f °fIY ÀfbÕXÓfe ³fWXea WX`. ´fSX, d¶fWXfSX IZY AJ¶ffSXûa ¸fZa ´fi¸fbJ°ff ÀfZ ÕXeOX J¶fSX IZY °füSX ´fSX ¹fWX ¸ff¸fÕXf L´ff, ¹fWXe ¶fOÞXe ¶ff°f SXWXe. WXfÕXfadIY d¶fWXfSX IZY ¸fedOX¹ff þ¦f°f ¸fZa EZÀfe §fMX³ff A´fUfQ þ`Àfe WXe WX`. ´fSX, B°f³ff °fû þøYSX WXbAf dIY ÀfØff IZY ´fid°fIcYÕX Àf¸ff¨ffSX ·fe, LûMXe WXe ÀfWXe, d¶fWXfSX IZY AJ¶ffSXûa IZY ´fWXÕXZ ´fÈâ ´fSX þ¦fWX ´ff³fZ ÕX¦fZ. U¿fûÊa ¶ffQ d¶fWXfSX IZY ¸fedOX¹ff ¸fZa ¹fWX ³fBÊ WXUf IYe dÀfWXIYe ¨fÕXe WX`. ¹fWX UfÀ°fdUIY°ff WX` dIY ßfe ³fe°feVf IbY¸ffSX IZY SXfþ³fed°fIY-´fiVffÀfd³fIY BIY¶ffÕX ¸fZa ÃfSX¯f IZY Àff±f d¶fWXfSXe ¸fedOX¹ff ¸fZa ·fe ¦f`SX-´fZVffBÊX AaIbYVf ÀfZ ¸fbdöY IYe LMX´fMXfWXMX dQJ³fZ ÕX¦fe WX`. WXfÕXfadIY A¶f ·fe »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

kÀfbVffÀf³f- ·fdöYl d¶fWXfSX ¸fZa ¸fedOX¹ff IYe AdÕXdJ°f, ¸f¦fSX ´fWXÕXe, Vf°fÊ WX`. ¹fdQ EZÀff ³fWXea WXû°ff °fû ´fÃf´ff°f´fc¯fÊ Af¨fSX¯f IZY dÕXE °fe³f dþÕXûa IZY EÀf´fe AüSX Qû dþÕXf Ad²fIYfdSX¹fûa ÀfdWX°f A³¹f ARYÀfSXûa IYû WXMXf³fZ IZY ¨fb³ffU Af¹fû¦f IYZ d³fQÊZVf IYû dIYÀfe d¶fWXfSX IZY AJ¶ffSX, QZVf IZY ¶fOÞZX ¸fedOX¹ff §fSXf³fZ ÀfdWX°f, dIYÀfe ³fZ ´fi¸fbJ°ff ÀfZ ´fiIYfdVf°f ³fWXea dIY¹ff, EIY IYû LûOÞXIYSX. UÀ°fb°f: d¶fWXfSX IYf ¸fedOX¹ff A¶f U`Àff ³fWXea SXWXf þ`Àff Qû QVfIY ´fWXÕXZ °fIY ±ff. CX³f U¿fûÊa ¸fZa WXIY AüSX ÀUfd·f¸ff³f IYe SXÃff ¹ff CXÀfZ ´ff³fZ AüSX Vfû¿f¯f U A°¹ff¨ffSX IZY dJÕXfRY ´fi°¹fZIY þ³f°ffadÂfIY Àfa§f¿fûÊa ¸fZa d¶fWXfSX IYe ´fÂfIYfdSX°ff Àfa§f¿fÊ IZY Àff±f Vffd¸fÕX SXWXe. þfd°f, ²f¸fÊ, ÃfZÂf AüSX ·ff¿ff IY·fe ´fÂfIYfdSX°ff IYe BÀf ·fcd¸fIYf ¸fZa ¶ff²fIY ³fWXea ¶f³fe. ÕXZdIY³f BæYeÀfUea Vf°ff¶Qe IZY AfSXad·fIY U¿fûÊa ¸fZa EZÀff dU¨fÕX³f Af¹ff dIY d¶fWXfSX IYe ´fÂfIYfdSX°ff ÀfUfÕXûa IZY §fZSXZ ¸fZa Af ¦fBÊ. ¹fWXfa ¸fedOX¹ff (dUVfZ¿fIYSX d´fiaMX ¸fedOX¹ff) IYe dUäÀf³fe¹f°ff QfaU ´fSX WX`. B°f³ff WXe ³fWXea, IY·fe-IY·fe Àf¸ff¨ffSX ´fÂfûa IYe ³fe¹f°f ´fSX ·fe ÀfUfÕX CXNXfE þf³fZ ÕX¦fZ WX`a. SXfáÑe¹f ¸fedOX¹ff IYe LdU ·fe d¶fWXfSX ¸fZa U`Àfe ³fWXea SXWXe þ`Àfe ³fü-QÀf ÀffÕX ´fWXÕXZ °fIY ±fe. IbYL AJ¶ffSXûa IYû LûOÞX QZa, °fû SXfáÑe¹f ¸fedOX¹ff (UWX ¨ffWXZ d´fiaMX WXû ¹ff BÕXZ¢MÑfgd³fIY) U¿fûÊa ´fWXÕXZ ÀfZ d¶fWXfSX ¸fZa A´f³ff AfIY¿fʯf Jû SXWXf WX`. ÕXû¦fûa IYe Àf¸fÓf WX` dIY EIY JfÀf SXfþ³fed°f AüSX IbYL SXfþ³fZ°ffAûa IYe LdU ¨f¸fIYf³fZ IZY dÀfUf¹f d¶fWXfSX IZY ÀfaQ·fÊ ¸fZa SXfáÑe¹f ¸fedOX¹ff

35 IYe IYûBÊ ·fcd¸fIYf ³fWXea SXWXe. d¶fWXfSX IZY ¶fZ¦fcÀfSXf¹f, ³fUfQf, ¸fbþµRYSX´fbSX, ´fd›¸f ¨f¸´ffSX¯f, ´fcd¯fʹff, J¦fdOÞX¹ff, SXûWX°ffÀf AfdQ IYBÊ dþÕXûa ¸fZa dRYSXü°fe IZY dÕXE A´fWXSX¯f IYf CXôû¦f ³fE dÀfSXZ ÀfZ PXfBÊ°fe³f U¿fûË ÀfZ RYÕX-RcYÕX SXWXf WX`, IYWXea IYûBÊ J¶fSX ³fWXea L´f SXWXe ±fe. A¶f d¶fWXfSX IZY AJ¶ffSXûa ¸fZa ·fe°fSX IZY ´fÈ¿NXûÔ ¸fZa L´f³fZ ÕX¦fe WX`a. ÀffSX¯f ¸fZa ¸feOX OXZ ¸feÕX WXfQÀfZ ¸fZa °fZBÀf ¶f¨¨fûa IYe ¸fü°f IZY ¶ffUþcQ BÀfIYf ´fi¶fa²f³f ³fWXea Àfb²fSXf. A¶f IYWXea dVfIYf¹f°f d¸fÕX³fZ ÀfZ BÀf Ad·f¹ff³f IYû WXe SXûIY dQ¹ff þf SXWXf WX`. EZÀfZ dþÕXûa ¸fZa ´fMX³ff ·fe WX` þWXfa IZY Af²fZ ÀfZ Ad²fIY dUôfÕX¹fûa ¸fZa ¹fWX ¹fûþ³ff À±fd¦f°f WX`. Àfd¨fUfÕX¹f ÀfWXf¹fIYûa IYe ´fSXeÃff ¸fZa §fûMXfÕXf WXbAf. ´fMX³ff WXfBIYûMXÊ ³fZ §fûMXfÕXZ IYZ AfSXû´f IYû ÀfWXe ´ff¹ff AüSX ³fE dÀfSXZ ÀfZ ³f°feþf þfSXe IYSX³fZ IYf AfQZVf dQ¹ff. Qû¿fe Ad²fIYfdSX¹fûa ´fSX IYfSXÊUfBÊ IYû IYWXf. dIYÀfe À±ff³fe¹f Àf¸ff¨ffSX ´fÂf ¸fZa ¹fWX J¶fSX

CX´f¹fböY þ¦fWX ³fWXea ´ff ÀfIYe. d¶fWXfSX IYZ EIY¸ffÂf NXf¦fSX ´fiûþZ¢MX ¸fZa ¦f°f OXZPÞX ¸fWXe³fZ ¸fZa °fÀIYSXûa ³fZ Qû ¶ff§fûa ÀfdWX°f QbÕXÊ·f ´fiþfd°f IZY QþʳfûÊa þf³fUSXûa IYf dVfIYfSX dIY¹ff WX`. ´fSX ¸fedOX¹ff ³fZ BÀf Àf¸ff¨ffSX IYû QSXdIY³ffSX IYSX³ff WXe ¸fb³ffdÀf¶f Àf¸fÓff. d¶fWXfSX IYe dUIYfÀf QSX §fMXIYSX ÀffPÞXZ AfNX ´fid°fVf°f IZY AfÀf´ffÀf Af ¦f¹fe. ¹fWX Àf¸ff¨ffSX ·fe d¶fWXfS IZY ¸fedOX¹ff ¸fZÔ °fUªþû ³fWXea ´ff ÀfIYf. EIY ÀffÕX IZY QüSXf³f WXe EZÀfe J¶fSXûa IYe Àfa£¹ff Qþʳfûa ¸fZa WX`a þû ÕXûIY dWX°f IYe ±fea AüSX dþ³WXZa ¸fb³ffdÀf¶f PXa¦f ÀfZ ´fZVf IYSX³ff ¸fedOX¹ff ³fZ þøYSXe ³fWXea Àf¸fÓff. SXfáÑe¹f ¢¹ff, À±ff³fe¹f ¸fedOX¹ff IYf ·fe þ¶f EZÀff øYJ SXWXf °fû SXfáÑe¹f ¸fedOX¹ff IYe d¨f³°ff IYü³f IYSX°ff WX`. d´fLÕXZ Àff°f-AfNX ÀffÕXûa ¸fZa Qþʳfûa EZÀfZ ¸ff¸fÕXZ WX`a dþ³WXZa SXfáÑe¹f WXe ³fWXea d¶fWXfSX IYe ¸fedOX¹ff ³fZ ·fe ³fþSXAaQf¬f dIY¹ff. ¸f³fSXZ¦ff ¸fZa WXþfSXûa IYSXûOÞX øY´f¹fZ IYf §fûMXfÕXf WXbAf. LfÂf-LfÂffAûa IZY RYþeÊ ³ff¸ffaIY³f IZY þdSXE

ªf¹f dWX³Qc SXf¿MÑX

ÀUf¸fe ¨fIiY´ffd¯f

SXf¿MÑe¹f A²¹fÃf, AdJ»f ·ffSX°f dWX³Qc ¸fWXfÀf·ff

IY»¹ff¯f IYf¹fÊIiY¸fûa IZY ASX¶fûa øY´f¹fZ OXIYfSX dÕXE ¦fE. ¶ffPÞX SXfWX°f IZY A³ffþ ÀIcYMXSX ´fSX PXûE ¦fE. VfSXf¶f ¸ffdRY¹ff IYû d³fSX³°fSX RYÕX³fZ-RcYÕX³fZ IYf Àfd¨fUfÕX¹f ÀfZ WXe ¸füIYf dQ¹ff ¦f¹ff. ÀfeEþe ³fZ dUIYfÀf IYf¹fÊIiY¸f IZY ³ff¸f ´fSX ASX¶fûa øY´f¹fZ IZY §fûMXfÕXZ IYe dSX´fûMXÊ Qe. EÀfe-OXeÀfe d¶fÕX IZY §fûMXfÕXZ IYû ´f¨ff³fZ IZY dÕXE d¶fWXfSX ÀfSXIYfSX ³fZ IYf³fc³f WXe ¶fQÕX dQE. §f´fÕXZ-§fûMXfÕXZ IYe RZYWXdSXV°f ÕXa¶fe WX`. ´fSX ¹fZ Àf¸ff¨ffSX ¸fedOX¹ff ¸fZa þ¦fWX ³fWXea WXfdÀfÕX IYSX°fZ. IYûÀfe ¸fWXf´fiÕX¹f ÀfZ ´fedOÞX°fûa IZY Àfa§f¿fÊ, ´f¹fÊfUSX¯f SXÃff AfaQûÕ³f, I`Y¸fcSX, ¶ffIYf, ¶fZd°f¹ff, ¸fûd°fWXfSXe Àfe°ff¸fPÞXe, ¸fbþµRYSX´fbSX, U`VffÕXe, QSX·fa¦ff AfdQ dþÕXûa ¸fZa þfSXe Àfa§f¿fûÊa IYû d¶fWXfSX IZY Àf¸ff¨ffSX ´fÂfûa ¸fZa þ¦fWX ³fWXea d¸fÕX SXWXe WX`. RYfSX¶feÀf¦faþ, ³fcSXÀfSXf¹f, ³fUfQf, ¦f¹ff, IYdMXWXfSX, AfdQ dþÕXûa ¸fZa ´fbdÕXÀf ª¹ffQ°fe IZY ¸ff¸fÕXûa IYf ¢¹ff WXbAf... ¸fedOX¹ff IYû ´f°ff ³fWXea WX`.

¦fb÷Y IÈY´ff

ªf¹f dWX³Qc SXf¿MÑX

»føf¯f U¸ffÊ CXRÊY »f¨LcX ·fBÊX¹ff

ßfe ßfe 108 SXfªf³fQfÀf ¸fWXfSXfªf (d³f¢IYe ¶ff¶ff)

Àfa¨ff»fIY AdJ»f ·ffSX°f dWX³Qc dIY³³fSX Àfa°f Àf·ff SXf¿MÑXe¹f CX´ff²¹fÃf dWX³Qc ¸fWXfÀf·ff

SXf¿MÑXe¹f A²¹fÃf dIY³³fSX Àf³°f Àf·ff

AdJ»f ·ffSX°f dWX³Qc ¸fWXfÀf·ff EUa

AdJ»f ·ffSX°f dWX³Qc dIY³³fSX Àfa°f Àf·ff

Àfaªf¹f IbY¸ffSX

SXf¿MÑXe¹f Àfd¨fU AdJ»f ·ffSX°f dWX³Qc dIY³³fSX Àfa°f Àf·ff

IYf¹ffÊ»f¹f: ´»ffgMX ³fa. 1305, ¸ff°ff U`¿¯fU QZUe, ¸fadQSX ³f¦f»ff BX³IY»fZU, ´ffMÊX 2, E³fAfBÊ Xe RYSX»ffBX eQf¶ffQ ¸fBÊX XM2014 U BaXdOX¹ff

36 d¶fWXfSX IZY ¸fedOX¹ff IZY BÀf Af¨fSX¯f IYû Qû ³fE ¸fbWXfUSXûa ³fZ ÀffaÀ±ffd³fIY VfdöY Qe WX`: ³fIYfSXf°¸fIY AüSX ÀfIYfSXf°¸fIY ´fÂfIYfdSX°ff. Àff¸ffdþIY ÀfSXûIYfSX IYe ´fÂfIYfdSX°ff IZY B³f ¸fbWXfUSXûa IYf CX´f¹fû¦f ¶fOÞXZ ¸fedOX¹ff §fSXf³fûa ³fZ ½¹ffUÀffd¹fIY ÕXf·f IZY dÕXE AüSX d¶fWXfSX IZY ÀfØff-Àf¸fcWX (´fWXÕXZ E³fOXeE AüSX A¶f þ³f°ff QÕX-¹fc) ³fZ A´f³fZ ´fi¨ffSX IZY dÕXE IYSX³ff AfSXa·f dIY¹ff. d¶fWXfSX ¸fZa ¸fb£¹f¸faÂfe ³fe°feVf IbY¸ffSX ³fZ ³fU¸¶fSX 2005 ¸fZa ÀfØff WXfdÀfÕX IYSX³fZ IZY IbYL WXe ¸fWXe³fZ ¶ffQ SXfª¹f ÀfSXIYfSX IZY dUÄff´f³f °faÂf IYû ÀUdWX°f IZY WXd±f¹ffSX ¸fZa ¶fQÕX³fZ IYf Ad·f¹ff³f AfSXa·f dIY¹ff. ´fWXÕXf IYf¸f SXfª¹f IYe dUÄff´f³f ½¹fUÀ±ff IYû IZY³QieIÈY°f IYSX dIY¹ff ¦f¹ff. °f¹f dIY¹ff ¦f¹ff dIY ÀfSXIYfSX IZY °f¸ff¸f dUÄff´f³f Àfc¨f³ff þ³f Àfa´fIYÊ dU·ff¦f IZY ´fMX³ff dÀ±f°f ¸fb£¹ffÕX¹f ÀfZ WXe þfSXe WXûa¦fZ. dþÕXf Ad²fIYfdSX¹fûa IZY À±ff³fe¹f À°fSX ´fSX dUÄff´f³f þfSXe IYSX³fZ IZY Ad²fIYfSX Uf´fÀf ÕXZ dÕXE ¦fE. dRYSX, ¶fWXb-ÀfaÀIYSX¯fe AJ¶ffSXûa IZY dUÄff´f³f þfSXe IYSX³fZ IZY d³f¯fʹf AüSX ´fidIiY¹ff IYe Àf¸feÃff IYe ¦fBÊ. CX³fIZY ´fMX³ff ÀfZ ¶ffWXSX IZY ÀfaÀIYSX¯fûa IZY dUÄff´f³f ´fSX ´ff¶faQe ÕX¦f ¦fBÊ. ÕXa¶fe þïûþWXQ IZY ¶ffQ SXfª¹f IZY ¶fOÞXZ AJ¶ffSX ´fMX³ff ÀfZ ¶ffWXSX IZY ÀfaÀIYSX¯fûa IZY dÕXE AÕX¦f ÀfZ dUÄff´f³f WXfdÀfÕX IYSX ÀfIZY. dUÄff´f³f þfSXe IYSX³fZ IYe IZY³QieIÈY°f ½¹fUÀ±ff ÀfZ AJ¶ffSXûa IYû ÀUf²fe³f°ff dQUÀf, ¦f¯f°faÂf dQUÀf, ¦ffa²fe þ¹fa°fe þ`ÀfZ ¶fOÞXZ AUÀfSXûa ´fSX dþÕXûa ÀfZ ´fZþ IZY ´fZþ d¸fÕX³fZUfÕXZ dUÄff´f³f Àf¸ff~ WXû ¦fE. Àf¸ff¨ffSX IYû k¦fbOX ³¹fcþlAüSX k¶f`OX ³¹fcþl IYe Àfe¸ff ¸fZa ¶ffa²f³fZ IYf ¹fWX ¶fOÞXf WXd±f¹ffSX ¶f³ff. dRYSX ²feSXZ-²feSXZ ÀU-dWX°f (SXfª¹f ÀfSXIYfSX IZY ÀfØff-³fZ°fÈ°U IZY dWX°f) IYû SXfª¹f-dWX°f ¶f³ff dQ¹ff ¦f¹ff. ÀfSXIYfSX IYe AfÕXû¨f³ff °fû QcSX, ¹fûþ³ff IZY IYf¹fÊIiY¸f IYe Àf¸feÃff¸fcÕXIY SX´fMXZa ·fe ³fIYfSXf°¸fIY ´fÂfIYfdSX°ff (¶f`OX ³¹fcþ) IZY Qf¹fSXZ ¸fZa Af ¦fBÊ. ÀfØff-Àf¸fcWX IZY IYf¸fIYfþ IZY °füSX °fSXeIZY ´fSX ¨f¨fÊf ·fe ³fIYfSXf°¸fIY ´fÂfIYfdSX°ff ¸ff³f ÕXe ¦fBÊ. k³fIYfSXf°¸fIY ´fÂfIYfdSX°ffl ´fSX ³fIZYÕX IYÀf³fZ AüSX kÀfIYfSXf°¸fIY ´fÂfIYfdSX°ffl IYû ¶fPÞXfUf QZ³fZ IZY ´fid°f ¹fWX ÀfSXIYfSX ¶fWXb°f Àf°fIÊY WX`. ÀfQ`U ÀfSXIYfSX IZY Ad°f-d´fi¹f Ad²fIYfSXe IYû WXe BÀf dU·ff¦f IYe dþ¸¸fZQfSXe Qe þf°fe WX`. BÀfIZY dÕXE CXÀfIZY WXf±f ¸fZa dUÄff´f³f IYf OXaOXf ±f¸ff dQ¹ff ¦f¹ff WX`. BÀf OXaOXZ IYf BÀ°fZ¸ffÕX ÀffÕX ¸fZa °fe³f-¨ffSX ¶ffSX WXû°ff WXe SXWXf WX`. »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

d¶fWXfSX ¸fZa AJ¶ffSXe dUÄff´f³f IYf ¶ffþfSX IYûBÊ Qû Àfü IYSXûOÞX IYf WX`. d¶fWXfSX ÀfSXIYfSX IZY Àfc¨f³ff þ³fÀfa´fIYÊ dU·ff¦f IYf dUÄff´f³f ¶fþMX IYûBÊ ´f`a°feÀf IYSXûOÞX IYf WX`. ´fSX, SXfª¹f ÀfSXIYfSX IZY A³¹f ÀffSXZ pû°f IYû ¹fdQ EIY™f IYSX QZa °fû ¹fWX SXIY¸f d´f¨ffÀfe

AfþfQ IYÕX¸f IYû Qf¹fSXZ ¸fZa SXJ³fZ IZY dÕXE dUÄff´f³f IZY OXaOXZ IYf CX´f¹fû¦f dIY¹ff þf°ff WX`. d¶fWXfSX ¸fZa EZÀff Vff¹fQ WXe IYûBÊ AJ¶ffSX WXû¦ff dþÀf ´fSX BÀf OXaOXZ IYe ¸ffSX ³f ´fOÞXe WXû. IbYL AJ¶ffSXûa IYû °fû ³fe°feVf ÀfSXIYfSX IZY VffÀf³f IYfÕX ¸fZa °fe³f-°fe³f, ¨ffSX-¨ffSX ¶ffSX BÀf OXaOXZ IYe ¸ffSX ´fOÞXe WX`. B°f³ff WXe ³fWXea, ÀfSXIYfSXe OXaOXZ ÀfZ ¶f¨f³fZ IZY dÕXE ¸fedOX¹ff §fSXf³fûa ³fZ IYBÊ Àfa´ffQIYûa ÀfZ ¸fbdöY ´ff ÕXe. IYBÊ ´fÂfIYfSXûa IZY °f¶ffQÕXZ dIYE. IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ ÀfZ Ad²fIY IYe WXû°fe WX`. IZY³Qi ÀfSXIYfSX IZY dUd·f³³f dU·ff¦f AüSX SXZÕXUZ ÀfZ d¶fWXfSX IZY AJ¶ffSXûa IYû IYûBÊ Àff°f-AfNX IYSXûOÞX øY´f¹fZ IYf dUÄff´f³f d¸fÕX°ff WX`. SXfª¹f ¸fZa 2005-06 ¸fZa (dþÀf ÀffÕX ÕXfÕXc-SXf¶fOÞXe SXfþ IYf ÀfRYf¹ff WXbAf ±ff) ÀfSXIYfSXe dUÄff´f³f ´fSX ÀffPÞXZ ¨ffSX IYSXûOÞX øY´f¹fZ J¨fÊ WXbE ±fZ. 2008-09 ¸fZa ¹fWX 25.25 IYSXûOÞX WXû ¦f¹ff. AüSX A¶f ¹fWX IYûBÊ ¨ffÕXeÀf IYSXûOÞX øY´f¹fZ IZY AfÀf´ffÀf WX`. SXfª¹f ÀUfÀ±¹f Àfd¸fd°f, ÀffÃfSX°ff d¸fVf³f þ`ÀfZ IYûBÊ Af²ff Qþʳf ÀfSXIYfSX Àfa´fûd¿f°f ÀU¹faÀfZUe Àfa¦fNX³fûa IYf J¨fÊ AÕX¦f WX`. d¶fWXfSX ÀfSXIYfSX AüSX ÀfSXIYfSX ÀfZ þbOÞXZ ÀU¹faÀfZUe Àfa¦fNX³fûa IZY dUÄff´f³f IYf ÀfØfSX ´fid°fVf°f ÀfZ Ad²fIY ´fSX SXfª¹f IZY Qû ¶fOÞXZ Àf¸ff¨ffSX ´fÂf IYfd¶fþ WX`a.

A³¹f dWX³Qe-Aa¦fiZþe-CXQÊc ÀfdWX°f A³¹f ·ff¿ffAûa IZY LûMXZ-¶fOÞXZ AJ¶ffSXûa (´fdÂfIYfEa ·fe) IZY dÕXE LûOÞX dQ¹ff þf°ff WX`. SXfª¹f ¸fZa Aüôûd¦fIY AüSX ½¹ffUÀffd¹fIY dUÄff´f³f IYf IYûBÊ ¶ffþfSX ³fWXea WX`, ÀfSXIYfSX AüSX ÀfSXIYfSX Àfa´fûd¿f°f ÀU¹faÀfZUe Àfa¦fNX³f WXe ¶fOÞXZ dUÄff´f³fQf°ff WX`a. CX²fSX, Aüôûd¦fIY AüSX ½¹ffUÀffd¹fIY ¸ffWXüÕX IYe §fûSX IY¸fe (AüSX WXfÕXdRYÕXWXfÕX ¸fZa dÀ±fd°f IZY Àfb²fSX³fZ IYe CX¸¸feQ ·fe

³fWXea WX`) IZY IYfSX¯f d¶fWXfSX ¸fZa d³fþe ÃfZÂf IZY dUÄff´f³f IYf IYûBÊ ¶ffþfSX ³fWXea WX`. Àf¸ff¨ffSX ´fÂf A´f³fZ À±ff³fe¹f ´fÂfIYfSXûa IYe ¸fQQ ÀfZ LûMXZ-LûMXZ ½¹ffUÀffd¹f¹fûa ÀfZ dUÄff´f³f þbMXf°fZ WX`a. WXfÕXfadIY BÀf¸fZa IYBÊ °fSXWX IZY ¦f`SX-´fZVfZUSXf³ff U AUfadL°f Àf¸fÓfü°fZ dIYE þf°fZ WX`a. ´fWXÕXZ ¹fWX IYf¸f ¦fb´f-¨fb´f °fSXeIZY ÀfZ dIYE þf°fZ ±fZ AüSX A¶f AJ¶ffSXûa IZY ´fi¶fa²f³f AüSX Àf¸´ffQ³f IZY Vfe¿fÊ IYe þf³fIYfSXe AüSX CX³fIZY IYWXZ A³fbÀffSX WXû°fZ WX`a. UÀ°fb°f: AJ¶ffSX dUÄff´f³f þbMXf°fZ ³fWXea WX`a, UZ §fSXf³fûa ÀfZ CX³WXZa d¸fÕXZ SXfþÀU-ÕXùf (SXZUZ³¹fc MXfSX¦fZMX) IYû ´fcSXf IYSX°fZ WX`a. d´fLÕXZ QÀf-¶ffSXWX U¿fûÊa ¸fZa ¹fWX ¨fÕX³f dUIYdÀf°f WXbAf WX`. A¶f ÀfaÀIYSX¯fûa IZY ´fi¶fa²fIYûa IZY Àff±fÀff±f Àfa´ffQIYûa IYû ·fe ¹fWX SXZUZ³¹fc MXfSX¦fZMX d¸fÕX°ff WX`. BÀfe MXfSX¦fZMX IYû ´ff³fZ IZY ¨f¢IYS ¸fZÔX ´fZVff¦f°f¸fc»¹fûa IYû °¹ff¦f³ff ´fOÞX°ff WX`.

AfþfQ IYÕX¸f IYû Qf¹fSXZ ¸fZa SXJ³fZ IZY dÕXE dUÄff´f³f IZY OXaOXZ IYf CX´f¹fû¦f dIY¹ff þf°ff WX`. d¶fWXfSX ¸fZa EZÀff Vff¹fQ WXe IYûBÊ AJ¶ffSX WXû¦ff dþÀf ´fSX BÀf OXaOXZ IYe ¸ffSX ³f ´fOÞXe WXû. IbYL AJ¶ffSXûa IYû °fû ³fe°feVf ÀfSXIYfSX IZY VffÀf³f IYfÕX ¸fZa °fe³f-°fe³f, ¨ffSX-¨ffSX ¶ffSX BÀf OXaOXZ IYe ¸ffSX ´fOÞXe WX`. B°f³ff WXe ³fWXea, ÀfSXIYfSXe OXaOXZ ÀfZ ¶f¨f³fZ IZY dÕXE ¸fedOX¹ff §fSXf³fûa ³fZ IYBÊ Àfa´ffQIYûa ÀfZ ¸fbdöY ´ff ÕXe. IYBÊ ´fÂfIYfSXûa (dSX´fûMXÊSXûÔ AüSX Àf¸ff¨ffSX Àfa´ffQIYûa) IZY °f¶ffQÕXZ dIYE. UÀ°fb°f: ¹fWX CXôû¦f-½¹fUÀff¹f WXe °fû WX` AüSX ¶f¦f`SX ÕXf·f IZY BÀfZ IY¶f °fIY ¨fÕXf¹ff þf ÀfIY°ff WX`. EZÀfZ ¸fZa IYûBÊ ·fe ¸fedOX¹ff §fSXf³ff- UWX LûMXf WXû ¹ff ¶fOÞXf, ³f¹ff WXû ¹ff ´fbSXf³ff, SXfáÑe¹f WXû ¹ff ÃfZÂfe¹f, dWX³Qe IYf WXû ¹ff Aa¦fiZþe IYf ¹ff dIYÀfe AüSX ·ff¿ff IYf- ¶f¦f`SX dUÄff´f³f IYf IYf¸f ³fWXea IYSX ÀfIY°ff WX`. IY¸f WXû ¹ff Ad²fIY BÀf dUÄff´f³f IYe IbYaþe ÀfSXIYfSX IZY ´ffÀf WX` AüSX ÀfSXIYfSX SXfþ³fZ°ff IZY WXf±f ¸fZa. Àfû, ÀfIYfSXf°¸fIY J¶fSX dÕXdJE, ÀfØff IYe SXfþ³fed°f IYe ´fdSX·ff¿ff IZY A³fbøY´f dÕXdJE, A¶f °fIY d¶fWXfSX ¸fZa ¸fedOX¹ff IYf ¹fWXe IYf¸fIYfþe ÀfcÂf-Uf¢¹f SXWXf WX`. ´fSX, A¶f EIY °ffþe WXUf ¨fÕX³fZ IZY ÀfaIZY°f d¸fÕX SXWXZ WX`a. AüSX þ¶f ³fBÊ WXUf IZY dÕXE ´fcSXf ¸ffWXüÕX °f`¹ffSX WX` °fû ¸fedOX¹ff ·fe QZWX IYe WXdç¹ffa dWXÕXf³fZ ÕX¦ff WX`. WXfÕXfadIY WXUf IZY Af³fZ AüSX CXÀfIZY þûSX ´fIYOÞX³fZ ¸fZa A·fe UöY ÕX¦f ÀfIY°ff WX`.

37

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

¨fb³ffUe ¨f¨ffÊ

38

¸ffAûUfQe dWXaÀff IYf ³fZ´f±¹f

ùQ¹fZVf ªfûVfe

þ`

ÀfZ WXe ¸f`a ¹fZ ÕXZJ dÕXJ³fZ ¶f`NX°ff WXca CXÀfe UöY BdØfRYfIY ÀfZ ¸fZSXZ ¸fû¶ffBÕX ´fSX dIYÀfe A³fþf³f ³fa¶fSX ÀfZ EIY AfgdOX¹fû d¢ÕX´f Af°fe WX`, ½WXfgMXÐÀf E´f ¸f`ÀfZaþSX IZY ¬fdSXE. ¹fZ ³f¢ÀfdÕXAûa IZY ´fiUöYf ¦fbOXÐÀff CXÀfZaOXe IYf ¶f¹ff³f WX` dþÀf¸fZa ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffUûa IZY A¦fÕXZ QüSX IZY ¶fdWX¿IYfSX IYf Af”f³f ·fe WX` AüSX ¸ffAûUfQe dWXaÀff IYû ÕXZIYSX Qe ¦fBÊ ÀfRYfBÊ ·fe. ¨fb³ffU ´fidIiY¹ff IZY QüSXf³f ¸ffAûUfdQ¹fûa IYe dWXaÀff IYûBÊ ³fBÊ ¶ff°f ³fWXea WX`. ¨fb³ffU-¶fdWX¿IYfSX IYû ÕXZIYSX ´fûÀMXSX-¶f`³fSX ÕX¦ff³ff ´fSX¨fZ ¶ffaMX³ff AüSX AaQøY³fe ¦ffaUûa ¸fZa ÀfOÞXIZY IYfMX QZ³ff ·fe Af¸f WX`. BÀf Àf¶fIZY Àff±f-Àff±f A¶f MXZ¢³fûÕXfgþe IYf BÀ°fZ¸ffÕX ·fe ¸ffAûUfQe ´ffMXeÊ IYSX SXWXe WX`. dþÀfIZY °fWX°f þa¦fÕX IZY ¶ffWXSX VfWXSXe AüSX IYÀ¶ffBÊ ³fZMXUIYÊ ¸fZa IYf¸f IYSX SXWXZ CX³fIZY ÀfQÀ¹f BʸfZÕX AüSX ¸fû¶ffBÕX ¸f`ÀfZaþSX ÀfZ ´fi¨ffSX IYSX SXWXZ WX`a.

IbYL ÀffÕX ´fWXÕXZ ¶f°füSX ¸fb£¹f ¨fb³ffU Af¹fböY E³f. ¦fû´ffÕXfÀUf¸fe ³fZ ³f¢ÀfÕX ´fi·ffdU°f BÕXfIYûa »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

¸fZa NXeIY ÀfZ ¨fb³ffU ³f IYSXf ´ff³fZ IYe ÓfbaÓfÕXfWXMX ¸fZa IYWXf ±ff, ¹fZ EIY ÕXûIY°ffadÂfIY QZVf IYe dURYÕX°ff WX` dIY Uû ¸fb»IY IZY ¶fOÞXZ dWXÀÀfZ ¸fZa ¨fb³ffU WXe ³fWXea IYSXf ´ff SXWXf. ¸f`a B°f³ff AÀfWXf¹f AüSX IY¸f¬fûSX ¸fWXÀfcÀf IYSX°ff WXca dIY CXÀfZ Vf¶Qûa ¸fZa ¶f¹ff³f ³fWXea IYSX ÀfIY°ff. ³f¢ÀfÕXe BÕXfIYûa ¸fZa ¸ffAûUfdQ¹fûa IYf Q¶fQ¶ff AüSX ¨fb³ffU Af¹fû¦f IYe ÓfbaÓfÕXfWXMX WXe WX` dIY ¶ffd¦f¹fûa IZY ´fi·ffU UfÕXZ ¸f²¹f ·ffSX°f ¸fZa WXSX ¨fb³ffU IZY QüSXf³f ÀfbSXÃff ¶fÕXûa IYe ¸füþcQ¦fe ¶fPÞX°fe WXe þf SXWXe WX`. AIZYÕXZ ¶fÀ°fSX ¸fZa WXe ¨fb³ffU IZY QüSXf³f A¶f EIY ÕXfJ ÀfZ Ad²fIY AðÊÀf`d³fIY ¶fÕXûa IYe ¸füþcQ¦fe SXWX°fe WX`. EZÀfZ ¸fZa ¹fWX ÀfUfÕX CXNX³ff ·fe ÕXfdþ¸fe WX` dIY B°f³fe Àfa¦fe³fûa IZY ÀffE ¸fZa WXû³fZ UfÕXZ ¨fb³ffU IYû ÕXûIY°ffadÂfIY ´fidIiY¹ff IYWXf þfE ¹ff þ¸WXcdSX¹f°f IYe ³ffIYf¸fe. ÀfWXe ¶ff°f ¹fZ WX` dIY ¸ffAûUfQe CX³WXea BÕXfIYûa ¸fZa ¸f¬f¶fc°f WX`a þWXfa SXfþ³fed°fIY ½¹fUÀ±ff IY¸fªfûSX WX`. þWXfa ·fe SXfþ³fed°fIY ³fZ°fÈ°U IYe ¸füþcQ¦fe WX` UWXfa ¸ffAûUfQe IY¸f¬fûSX WX`a ¹ff IY¸f¬fûSX WXû SXWXZ WX`a.

BÀfedÕXE ³f¢ÀfÕXe B³f ¨fb³ffUûa IYû ³ffIYf¸f IYSX³fZ

IYe WXSX ¸fb¸fdIY³f IYûdVfVf IYSX°fZ WX`a. ¹fZ ·fe Àf¨f WX` dIY ³f¢ÀfÕX ´fi·ffdU°f BÕXfIYûa ¸fZa ¶fOÞXf dWXÀÀff EZÀff WX` þWXfa ´fi¨ffSX IZY dÕXE þf³fZ IYe dWX¸¸f°f dIYÀfe ³fZ°ff ¸fZa ³fWXea WXû°fe. ¶fOÞXZ ³fZ°ff °fû WXZÕXeIYfg´MXSX ÀfZ WXe CX°fSX°fZ WX`a AüSX WXZÕXeIYfg´MXSX ÀfZ WXe Uf´fÀf CXOÞX þf°fZ WX`a. ÕXZdIY³f ¹fWXfa WXSX CX¸¸feQUfSX ´fWXÕXZ WXe dþÞÕXfd²fIYfSXe IYû A´f³ff ´fi¨ffSX IYf¹fÊIiY¸f QZ°ff WX` dþÀfIZY ¶ffQ B³f SXfÀ°fûa ´fSX ´fWXÕXZ WXe ¶fføYQe ÀfbSXa¦fûa IYf ´f°ff ÕX¦ff¹ff þf°ff WX` AüSX ÀfOÞXIY ´fSX Qû³fûa AûSX ÀfbSXÃff ¶fÕXûa IYe °f`³ff°fe IYSX³fe WXû°fe WX`. °f¶f þfIYSX IbYL d¦f³fZ-¨fb³fZ BÕXfIYûa ¸fZa ¨fb³ffU ´fi¨ffSX WXû ´ff°ff WX`. ¸ffAûUfQe dWXaÀff IYe Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe d¸fÀffÕX d´fLÕXZ ÀffÕX 25 ¸fBÊ IYû dQJe ±fe þ¶f ¶fÀ°fSX IYe þeSX¸f §ffMXe ¸fZa ¸ffAûUfdQ¹fûa ³fZ IYfa¦fiZÀf ´ffMÊeÊ IZY ´fi¨ffSX IYfdRYÕXZ ´fSX WX¸fÕXf IYSX 30 ÀfZ Ad²fIY ÕXû¦fûa IYû ¸ffSX OXfÕXf. BÀf WX¸fÕXZ ¸fZa IYfa¦fiZÀf IZY ¸fWXZaQi IYSX¸ff ·fe ±fZ þû ¸ffAûUfdQ¹fûa IYe dWXMX dÕXÀMX ¸fZa ÕXa¶fZ Àf¸f¹f ÀfZ ±fZ. IYSX¸ff IYe °fû BÀf WX¸fÕXZ ¸fZa ¸fü°f WXû ¦fBÊ ÕXZdIY³f ÕXûIYÀf·ff ¨fb³ffU

39 ¸fZa CX³fIZY ¶fZMXZ Qe´fIY IYSX¸ff BÀf ¶ffSX ¶fÀ°fSX ÀfZ IYfa¦fiZÀf IZY CX¸¸feQUfSX WX`a. BÀfe WX¸fÕXZ ¸fZa ¶f¨fe IYfa¦fiZÀfe ³fZ°ff RcYÕXûQZUe ³fZ°ff¸f IYû ´ffMXeÊ ³fZ IYfaIZYSX ÀfeMX ÀfZ CX°ffSXf WX`. ¹fZ WX¸fÕXf BÀfedÕXE WXû ´ff¹ff ¢¹fûadIY ´fi¨ffSX IZY QüSXf³f dÕXE þf³fZ UfÕXZ Àff¸ff³¹f EWXd°f¹ff°f ·fe ³fWXea ¶fSX°fZ ¦fE AüSX ´fcSXf IYfdRYÕXf d¶f³ff dIYÀfe ÀfbSXÃff §fZSXZ IZY ¨fÕX SXWXf ±ff. ¹fZ WX`SXf³f IYSX³fZ UfÕXe ¶ff°f ±fe ¢¹fûadIY ÀfaUZQ³fVfeÕX ÀfbIY¸ff AüSX ¶fÀ°fSX IZY þa¦fÕXûa ¸fZa B°f³ff ¶fOÞXf ´fi¨ffSX IYfdRYÕXf d¶f³ff dIYÀfe Àfa¦fdNX°f ÀfbSXÃff §fZSXZ IZY I`YÀfZ ¨fÕX SXWXf ±ff.

BÀf WX¸fÕXZ IZY ¶ffQ ¹fZ ÀfUfÕX ·fe CXNXZ dIY QZVf IZY SXfáÑe¹f SXfþ¸ff¦fÊ ´fSX AfdJSX ¸ffAûUfdQ¹fûa ³fZ B°f³ff ¶fOÞXf WX¸fÕXf I`YÀfZ IYSX dQ¹ff? ¢¹ff BÀf¸fZa ³f¢ÀfdÕX¹fûa IZY Àff±f IbYL ³fZ°ffAûa IYe d¸fÕXe·f¦f°f ±fe? ¢¹ff þf³f¶fcÓf IYSX IYfa¦fiZÀf IZY ´fi¨ffSX IYfdRYÕXZ IYû ÀfbSXÃff ³fWXea Qe ¦fBÊ? ¢¹ff dIYÀfe ³fZ BÀf WX¸fÕXZ IYe °f`¹ffSXe ¸fZa ¸fQQ IYSX³fZ IZY dÕXE ³f¢ÀfdÕX¹fûa IZY dÕXE ¸fbJd¶fSXe IYe? Vff¹fQ B³f ÀfUfÕXûa IZY þUf¶f IY·fe ´fæYZ °füSX ´fSX ³fWXea PXcaPXZ þf ÀfIY°fZ ÕXZdIY³f ¹fZ Àf¨f WX` dIY IYBÊ ÀffÕX ¶ffQ ´fWXÕXe ¶ffSX ³fZ°ff ¶fÀ°fSX IZY AaQøY³fe BÕXfIYûa ¸fZa þfIYSX ÕXû¦fûa IZY Àff±f Àfa´fIYÊ ¶f³ff³fZ IYe IYûdVfVf IYSX SXWXZ ±fZ AüSX BÀf WX¸fÕXZ ÀfZ ¸ffAûUfdQ¹fûa ³fZ ÀffRY IYSX dQ¹ff dIY ¶fOÞXZ ´f`¸ff³fZ ´fSX ´fi¨ffSX AüSX þ³fÀfa´fIYÊ IYe IYûBÊ IYûdVfVf CX³WXZa ¸fa¬fcSX ³fWXea WX`. ¨fb³ffUûa IZY QüSXf³f ¸ffAûUfQe dWXaÀff WXe ³fWXea WXû°fe. À±ff³fe¹f ³fZ°ff IYBÊ ¶ffSX ¸ffAûUfdQ¹fûa IZY Àff±f d¸fÕXIYSX A´f³fZ ´fÃf ¸fZa UûMX OXÕXUf³fZ IYe IYûdVfVf ·fe IYSX°fZ WX`a. AfdQUfdÀf¹fûa ÀfZ UûMX ³f OXfÕX³fZ IYe A´feÕX ·fe ¨fb³ffU IZY ³f°feþZ ´fi·ffdU°f IYSX°fe WX`. VfWXSXe BÕXfIYûa ¸fZa ³f¢ÀfÕXdUSXû²fe ·ffU³ff IYe UþWX ÀfZ A¢ÀfSX UûMX ³f¢ÀfdÕX¹fûa IZY dJÕXfRY ¸fbJSX ·ff¿ff ¶fûÕX³fZ UfÕXZ ³fZ°ffAûa IZY ´fÃf ¸fZa þf°fZ WX`a. þ¶fdIY ¸ffAûUfdQ¹fûa IYe A´feÕX IYf AÀfSX A¢ÀfSX QcSXQSXf¬f IZY ¦ffaUûa ¸fZa WXû°ff WX`. 2008 ¸fZa ¶fÀ°fSX IYe 12 ¸fZa ÀfZ 11 dU²ff³fÀf·ff ÀfeMXûa ´fSX ¶feþZ´fe þe°fe AüSX ÕXZdIY³f 2013 IZY dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffUûa ¸fZa Uû IZYUÕX 4 ÀfeMXZa WXe þe°f ´ffBÊ. d´fLÕXZ ÀffÕX LØfeÀf¦fPÞX dU²ff³fÀf·ff ¨fb³ffUûa IZY QüSXf³f ¶feþf´fbSX IZY k³f¢ÀfÕXVffdÀf°flAfUf´fne ¸fZa ¸fZSXe ¸fbÕXfIYf°f IbYL ÕXû¦fûa ÀfZ WXbBÊ. dþ³WXûa³fZ ¶f°ff¹ff

¨fb³ffUûa IZY QüSXf³f ¸ffAûUfQe dWXÀa ff WXe ³fWXea WXû°fe. À±ff³fe¹f ³fZ°ff IYBÊ ¶ffSX ¸ffAûUfdQ¹fûa IZY Àff±f d¸fÕXIYSX A´f³fZ ´fÃf ¸fZa UûMX OXÕXUf³fZ IYe IYûdVfVf ·fe IYSX°fZ WX.a` AfdQUfdÀf¹fûa ÀfZ UûMX ³f OXfÕX³fZ IYe A´feÕX ·fe ¨fb³ffU IZY ³f°feþZ ´fi·ffdU°f IYSX°fe WX.` VfWXSXe BÕXfIYûa ¸fZa ³f¢ÀfÕXdUSXû²fe ·ffU³ff IYe UþWX ÀfZ A¢ÀfSX UûMX ³f¢ÀfdÕX¹fûa IZY dJÕXfRY ¸fbJSX ¶fûÕX³fZ UfÕXZ ³fZ°ffAûa IZY ´fÃf ¸fZa þf°fZ WX.a` þ¶fdIY ¸ffAûUfdQ¹fûa IYe A´feÕX IYf AÀfSX A¢ÀfSX QcSXQSXfªf IZY ¦ffaUûa ¸fZa WXû°ff WX.` dIY CX³WXûa³fZ A´f³fZ dU²ff¹fIY ¹ff ¸füþcQf CX¸¸feQUfSX IYû BÀf BÕXfIZY ¸fZa IY·fe ³fWXea QZJf WX`. ¸fbÓfZ ¹fZ Àfb³fIYSX IYSXaMX Àff ÕX¦ff ¢¹fûadIY EIY SXfáÑe¹f ´ffMXeÊ IYf CX¸¸feQUfSX CXÀfe dQ³f UWXfa ´fWXba¨ff ±ff. CXÀfZ ÕXû¦fûa IYe dQæY°fZa ¹ff Àf¸fÀ¹ffEa þf³f³fZ ¸fZa ·fe IYûBÊ dQÕX¨fÀ´fe ³fWXea ±fe. ³f¢ÀfdÕX¹fûa IZY OXSX ÀfZ Uû EIY Qû þ¦fWX ¸fedMXa¦f IYSX °fbSXa°f UWXfa ÀfZ d³fIYÕX þf³ff ¨ffWX°ff ±ff.³f¢ÀfÕXUfQ IZY J°fSXZ IYe Àf°fWXe Àf¸fÓf SXJ³fZ UfÕXZ A¢ÀfSX EZÀfZ WXfÕXf°f ¸fZa ³f¢Àf»fe J°fSXZ IYû ÕXûIY°faÂf IZY IYe SXfWX ¸fZa SXûOÞXf ¶f°ff IYSX ´f»»ff ÓffOÞX ÕXZ°fZ WX`a. ÕXZdIY³f Àf¨f ¹fZ WX` dIY B³f BÕXfIYûa

¸fZa AfdQUfÀfe ³fZ°ffAûa IYe IY¸fe AüSX ÀfSXIYfSX IYe ¦f`SX¸füþcQ¦fe ³fZ ¹fZ WXfÕXf°f ¶f³ffE WX`a.

IYfa¦fiZÀf IZY IYUfÀfe ÕXIY¸ff AüSX Àfe´feAfBÊ IZY ¸f³fe¿f IbYaþf¸f þ`ÀfZ ³fZ°ffAûa IYû A¢ÀfSX ¸ffAûUfdQ¹fûa IYf Àf¸f±fÊIY IYWXf þf°ff WX`. ÀfWXe ¶ff°f ¹fZ WX` dIY ÕXIY¸ff AüSX IbYaþf¸f þ`ÀfZ ³fZ°ff WXe WX`a þû B³f d´fLOÞXZ AüSX QZVf ÀfZ IYMXZ BÕXfIYûa ¸fZa AfdQUfdÀf¹fûa IYe ±fûOÞXe ¶fWXb°f AfUf¬f CXNXf QZ°fZ WX`a. þû ¸fb£¹f²ffSXf IZY ¶fOÞXZ ³fZ°ff IY·fe ³fWXea IYSX°fZ. EZÀfZ ¸fZa ÕXIY¸ff AüSX IbYaþf¸f þ`ÀfZ ³fZ°ffAûa IYû B³f AaQøY³fe BÕXfIYûa ¸fZa A´f³fe ´fWXba¨f ¶f³ff³fZ IZY dÕXE IYBÊ ¶ffSX ³f¢ÀfÕXe ³fZ°ffAûa ÀfZ WX¸fQQeÊ ·fe þ°ff³fe WXû°fe WX`. CX³fIZY Àfa´fIYÊ ¸fZa ·fe SXWX³ff ´fOÞX°ff WX`. þ¶f ¸ffAûUfQe B³f BÕXfIYûa ¸fZa EÕX`¢Àf ´ffgÕX ¸fZ³f³f ¹ff dU³feÕX IÈY¿¯ff þ`ÀfZ dIYÀfe ´fiVffÀfd³fIY Ad²fIYfSXe IYf A´fWXSX¯f IYSX ÕXZ°fZ WX`a °fû ÀfSXIYfSX IYû ¸f³fe¿f IbYaþf¸f ¹ff ÕXIY¸ff þ`ÀfZ ³fZ°ff IYû ´ffÀf Af³ff ´fOÞX°ff WX`. °fZ¬fe ÀfZ R`YÕXZ ³f¢ÀfÕXUfQ IYe d¨fa°ff IYSX³fZ UfÕXZ dWXaÀff AüSX WX¸fÕXûa IYe ASXfþIY°ff IYû ÕXfÕX ´f˜e IYf Àf¶fÀfZ J°fSX³ffIY ´fWXÕXc ¶f°ff°fZ WX`a. ÕXZdIY³f ³f¢ÀfÕX ´fi·ffdU°f BÕXfIYûa ¸fZa Àf¶fÀfZ J°fSX³ffIY ´fWXÕXc LûMXZLûMXZ RYf¹fQûa IZY dÕXE ³fZ°ffAûa AüSX ¸ffAûUfdQ¹fûa ¸fZa WXû³fe UfÕXe ÀffNX-¦ffaNX WX`. ¹fZ Àf¸fÓf³ff ¶fZWXQ AWX¸f WX`. ¢¹fûadIY ¸f²¹f ·ffSX°f ¸fZa ÕXOÞXfBÊ IYfa¦fiZÀf, ¶feþZ´fe ¹ff dIYÀfe AüSX SXfþ³fed°fIY ´ffMeÊ IZY ¶fe¨f ³fWXea ¶fd»IY ÕXûIY°ffadÂfIY VfdöY¹fûa AüSX ÕXûIY°faÂf ´fSX ·fSXûÀff ³f IYSX³fZ UfÕXZ ¶ffd¦f¹fûa IZY ¶fe¨f WX`. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

40

²fSXûWXSX

´fbÀ°fIYûa IYf UWX IÈY¿¯f ´fi°ff´f dÀfaWX 1857 IZY ÀU°faÂf°ff Àfa¦fif¸f ¸fZa dQ»»fe IZY ´f°f³f IZY ¸fWXe³fûa ¶ffQ °fIY Aa¦fiZþûa ÀfZ Qû-Qû WXf±f IYSX°fZ SXWX³fZ UfÕXZ ÕXJ³fDY IYû ·fe A³°f°f: ¸ff¨fÊ, 1858 ¸fZa WXfSX IYe d³f¹fd°f IYû ÀUeIYfSX IYSX ÕXZ³ff ´fOÞXf °fû ·f¹ffUWX dU³ffVf IYe ÀffÃfe ¶f³fe CXÀfIYe AfaJZa EIY¶ffSX¦fe Àf´f³fûa °fIY ÀfZ ¸fWXøY¸f WXû ¦f¹fea. ÕXZdIY³f BÀfe ÕXJ³fDY ¸fZa 23 ³fU¸¶fSX, 1858 IYû ¸fbaVfe ³fUÕX dIYVfûSX AüSX CX³fIZY ´fiZÀf ³fZ ´fSXf²fe³f°ff IYe ¶fZdOÞX¹fûa ¸fZa þIYOÞZX QZVfUfdÀf¹fûa ¸fZa dRYSX ÀfZ Af°¸fdUVUfÀf ´f`Qf IYSX³fZ IZY CXïZV¹f ÀfZ ´fif¨fe³f ¦füSXU¶fû²f þ¦ff³fZ U Äff³f-dUÄff³f IYe Àf¸fIYfÕXe³f CX´fÕXda¶²f¹fûa ÀfZ UfdIYRY IYSXf³fZ UfÕXe ´fbÀ°fIYûa IZY ´fiIYfVf³f ¸fZa ³f¹ff Bd°fWXfÀf SX¨f³fZ IYf Àf´f³ff QZJf. dRYSX ´feLZ ¸fbOÞX IYSX ³fWXea QZJf. ³fUÕX dIYVfûSX IYf þ³¸f 1836 ¸fZa 3 þ³fUSXe IYû Af¦fSXf-AÕXe¦fPÞX IZY EIY ¶fifšf¯f ´fdSXUfSX ¸fZa ¹fVfûQf QZUe AüSX ¹f¸fb³ff ´fiÀffQ IZY QcÀfSXZ ¶fZMXZ IZY øY´f ¸fZa WXbAf ±ff. CX³WXûa³fZ Af¦fSXf IYfgÕXZþ ÀfZ RYfSXÀfe U Aa¦fiZþe IYe ´fPÞXfBÊ ´fcSXe IYSX³fZ IZY ¶ffQ ¶fWXb°f LûMXe CX¸fi ¸fZa WXe CXQÐÊc IZY »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

´fÂf kÀfRYeSXZ-Af¦fSXfl ¸fZa dÕXJ³ff Vfb÷YIYSX þ°ff dQ¹ff ±ff dIY CX³fIYe dQÕX¨fÀ´fe ´fbV°f`³fe þf¦feSXZa Àf¸·ffÕX³fZ ÀfZ ª¹ffQf ´fbÀ°fIYûa IYf EZÀff Àff¸fifª¹f JOÞXf IYSX³fZ ¸fZa WX` dþÀfIYf IYûBÊ Àff³fe ³f WXû.

CX³fIYe ÷Yd¨f IYû QZJ°fZ WXbE d´f°ff ¹f¸fb³ff ´fiÀffQ ³fZ CX³fIYû ÕXfWXüSX IZY d¸fÂf ¸fbaVfe WXSXÀfbJ SXf¹f IZY ´ffÀf ·fZþ dQ¹ff. WXSXÀfbJ SXf¹f ÕXfWXüSX ¸fZa IYûdWX³fcSX ³ff¸f ÀfZ ´fiZÀf ¨fÕXf°fZ ±fZ AüSX BÀfe ³ff¸f IYf CXQÊc IYf AJ¶ffSX ·fe ´fiIYfdVf°f IYSX°fZ ±fZ. ´fiZÀf AüSX AJ¶ffSX IYf IYf¸f ÀfeJ³fZ IZY ±fûOÞXZ WXe dQ³fûa ¶ffQ ½¹ffUWXfdSXIY U IYf¹fÊI bVfÕX ³fUÕX dIYVfûSX ³fZ A´f³fZ ÀffWXÀf, ´fdSXßf¸f CXô¸f, IY»´f³ffVfeÕX°ff, ÕX¦f³f, QcSQÈdá AüSX ³fZÈ°f°UÃf¸f°ff IYf ·fSX´fcSX ´fiQVfʳf IYSX UWXfa ¸f`³fZþSX IYf ´fQ ´ff dÕX¹ff. ¸fabVfe WXSXÀfbJ SXf¹f IZY Àf¸¸ff³f ¸fZa A´f³fZ ³ff¸f ¸fZZa ·fe ¸fbaVfe ÕX¦ff³ff VfbøY IYSX dQ¹ff. ¶ffQ ¸fZa RYüþQfSXe IZY EIY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa WXSXÀfbJ IYû °fe³f ÀffÕX IYe Àfþf WXû ¦f¹fe °fû ·fe ³fUÕX dIYVfûSX ³fZ CX³fIYf Àff±f ³fWXe LûOÞXf. UZ LcMXIYSX Af¹fZ °fû ³fUÕX dIYVfûSX IYe ÀfZUfAûa ÀfZ ´fiÀf³³f WXûIYSX CX³fIYû EIY WX`aOX ´fiZÀf CX´fWXfSX ¸fZa QZ dQ¹ff. dþÀfZZ ÕXZIYSX ³fUÕX dIYVfûSX ÕXJ³fDY Af¹fZ AüSX 23 ³fU¸¶fSX,

1858 IYû L´ffBÊ IYe EIY LûMXe Àfe ¸fVfe³f ÀfZ UþeSX¦faþ ¸fZa ¸fbaVfe ³fUÕX dIYVfûSX ´fiZÀf IYe À±ff´f³ff IYSX Qe. Af¦fZ ¨fÕXIYSX ¹fWX ´fiZÀf A´f³fe ¹ffÂffAûa IZY IiY¸f ¸fZa UþeSX¦faþ ÀfZ ¦fûÕXf¦faþ AüSX dRYSX SXIYf¶f¦faþ WXû°fZ WXbE WXþSX°f¦faþ ´fWXba¨ff.

BÀf ´fiZÀf IZY ³ff¸f Bd°fWXfÀf ¸fZa IYBÊ IYed°fʸff³f QþÊ WX`a. BÀf³fZ ´fWXÕXe ¶ffSX ¸fbIY¸¸fÕX øY´f ÀfZ IbYSXf³f Lf´fe AüSX Àf¸f¹f IZY Àff±f CXÀfIZY 17 ÀfZ Ad²fIY ÀfaÀIYSX¯f d³fIYfÕXZ. ´f¨ffÀf ÀfZ ª¹ffQf MXeIYfEa ·fe BÀf¸fZa þûOÞX Qe þfEa, °fû BÀÕXf¸f IYe QÈdá ÀfZ ¹fWX EIY EZÀff IYf¸f ±ff þû dIYÀfe BÀÕXf¸fe QZVf ³fZ ·fe ³fWXea dIY¹ff. BÀfe °fSXWX 1868 ¸fZa ¸fbaVfe ³fUÕX dIYVfûSX Qbd³f¹ff IZY AIZYÕXZ EZÀfZ ´fiIYfVfIY ¶f³f ¦fE dþÀf³fZ A°¹f³°f Àfb³QSX PÞXa¦f ÀfZ L´fe IbYSXf³f EIY ÷Y´f¹fZ AfNX Af³fZ ¸fZa CX´fÕX¶²f IYSXfBÊ. ¹fZ ´fWXÕXe ¶ffSX ±ff þ¶f Àff¸ff³¹f ¸fbÀfÕX¸ff³f IYû A´f³fe ´fdUÂf ´fbÀ°fIY B°f³fe IY¸f IYe¸f°f ¸fZa CX´fÕX¶²f WXbBÊ. ³fUÕX dIYVfûSX ´fiZÀf ¸fZa IbYSXf³f U WXQeÀf IYe L´ffBÊ ¸fZa CX³fIYe ´fdUÂf°ff IYf ²¹ff³f °fû SXJf WXe þf°ff ±ff, dWX³Qc, dÀfJ, ¶füð U þ`³f ²f¸fÊ IYe ´fdUÂf ´fbÀ°fIYûa IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa ·fe Àfbd³fd›°f dIY¹ff þf°ff ±ff dIY UWXe IY¸f¨fÊfSXe

41 ³fU»fdIYVfûSX ´fiZÀf IYf SZXJfd¨fÂf ªfû U°fʸff³f ³fU»fdIYVfûSX SXûO ´fSX dÀ±f°f ±ff

EZd°fWXfdÀfIY Àff¸fifª¹f!

CX³fIYe L´ffBÊ IZY IYf¸f ¸fZa ÕX¦faZ þû ÀffRY Àfb±fSXZ AüSX ³fWXf¹fZ ²fû¹fZ SXWX°fZ WXfaZ. 1870 Af°fZ-Af°fZ CX³fIYe ´fiZÀf EZÀfe ¶fbÕX³Qe ´fSX ´fWXba¨f ¦f¹fe dIY UWXfa SXûþ EIY ÕXfJ d°fSXf³f¶fZ ´f³³fûa IYe L´ffBÊ WXû³fZ ÕX¦fe. ´fZdSXÀf IZY EÕX´ffB³f ´fiZÀf IZY ¶ffQ UWX Qbd³f¹ff IYf Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf Lf´ffJf³ff ¶f³f ¦f¹ff. dþÀf¸fZa 1,200 IY¸f¨fÊfSXe A´f³fe þedUIYf AdþÊ°f IYSX°fZ ±fZ, dþÀfIYf ÀffÕXf³ff OXfIY J¨fÊ 50,000 ÷Y´f¹fZ ±ff. ¶f°ff°fZ WX`a dIY BÀf ´fiZÀf IYû ´f¨¨feÀf WXþfSX ÀfZ ª¹ffQf d¨fd™¹ffa WXSX ÀffÕX d¸fÕX°fe ±fea AüSX d¨fd™¹fûa IZY BÀf AfQf³f-´fiQf³f IYû ÀfbdU²ffþ³fIY ¶f³ff³fZ IZY dÕXE WXe OXfIY dU·ff¦f ³fZ ÕXJ³fDY IYf þ³fSXÕX ´fûÀMX AfgdRYÀf BÀf ´fiZÀf IZY ¶f¦fÕX ¸fZa À±ffd´f°f dIY¹ff ±ff. 1871 ¸fZa BÀf ´fiZÀf ³fZ Ba¦ÕX`¯OX ÀfZ EIY ÕXfJ BöYeÀf WXþfSX ÷Y´f¹fZ IYf IYf¦fþ JSXeQf ±ff. ¶ffQ ¸fZa CXÀfIYe IYf¦fþ IYe ¸ffa¦f IYû ´fcSXe IYSX³fZ IZY dÕXE ¸fbaVfe þe ³fZ ÕXJ³fDY ¸fZa d³fVff°f¦faþ ¸fZa ¦fû¸f°fe IZY dIY³ffSXZ ÕXJ³fDY ´fZ´fSX d¸fÕX À±ffd´f°f IYSX Qe ±fe. BÀf ´fiZÀf IYe ´fiZSX¯ff ÀfZ QZVf ·fSX ¸fZa 33 ´fbÀ°fIYfÕX¹f JbÕXZ AüSX EIY UöY BÀf³fZ ´fid°fdâ°f Afg¢ÀfRYûOXÊ dUädUôfÕX¹f

IYû 2,000 ´fbÀ°fIZYa ´fiQf³f IYea. ÕXZdIY³f BÀfÀfZ ¹fWX Àf¸fÓf³ff ¦fÕX°f WXû¦ff dIY BÀf ´fiZÀf IYû A´f³fZ ´fiIYfVf³fûa ÀfZ ¶fWXb°f ¸fb³ffRYf WXbAf IYSX°ff ±ff. IbYSXf³f IYf ´fiIYfVf³f IYSX°fZ WXbE ¸fbaVfe þe ³fZ CXÀf ´fSX EIY dMX´´f¯fe dÕXJe ±fe dIY CXÀfZ ¸fbÀfÕX¸ff³f ¸fQÊ U AüSX°fûa IZY RYf¹fQZ dÕXE Lf´ff ¦f¹ff. BÀf¸fZa ´fiZÀf IZY RYf¹fQZ U ´fQ IYf IYûBÊ ÕXfÕX¨f ³fWXe. °f±¹f ¶f°ff°fZ WX`a dIY 92 U¿fûË IYe þeU³f¹ffÂff ¸fZa kAU²f AJ¶ffSXl IYû LûOÞXIYSX dIYÀfe ·fe ´fiIYfVf³f ÀfZ BÀfIYû IYûBÊ RYf¹fQf ³fWXe WXbAf. RYf¹fQf WXû°ff ±ff ÀfSXIYfSXe IYf¦fþf°f AüSX ´ffNXйf ´fbÀ°fIYûa IYe L´ffBÊ ÀfZ, þû AU²f IZY ¨feRY IYd¸fV³fSX ÀfSX SXf¶fMXÊ ¸ff³MX¦fû¸fSXe AüSX ÕXJ³fDY IZY IYd¸fV³fSX U Àfb´fdSX³MXZaOXZ³MX IY³fÊÕX Àff³OXÀfÊ E. EZ¶fMX ÀfZ ¸fbaVfe þe IYe QûÀ°fe IZY IYfSX¯f CX³WXZa d¸fÕX þf°fe ±fe. B³f Ad²fIYfdSX¹fûa ÀfZ ¸fbaVfe þe IYe QûÀ°fe CX³fIYe ÕXfWXüSX ¸fZa °f`³ff°fe IZY Àf¸f¹f ÀfZ WXe ¨fÕXe Af SXWXe ±fe. ¸fbaVfe ´fiZ¸f¨f³Q IYe ¸ff³fZa °fû ·ffSX°f ¸fZa ³fUÕX dIYVfûSX IYf ´fiZÀf WXe EIY EZÀff ±ff dþÀf³fZ ´fWXÕXZ ´fWXÕX dWX³Qe ¸fZa ´fbÀ°fIY ´fiIYfVf³f IYf IYf¹fÊ VfbøY dIY¹ff. ´fbÀ°fIYûa IYû ¦ffhU-¦ffhU °fIY ´fWXba¨ff¹ff.

BÀf ´fiZÀf ³fZ EZÀfe-EZÀfe QbÕXÊ·f ´fbÀ°fIZYa CX³fIYe ´ff¯OXbdÕXd´f¹ffa PXc aPX-PXcaPX U ¨fb³f-¨fb³f IYSX Lf´fea. dþ³fIYf ´fWXÕXZ dÀfRYÊ ³ff¸f Àfb³ff þf°ff ±ff AüSX þû ÕXû¦fûa IYe AfaJûa ÀfZ ÕX¦f·f¦f AûÓfÕX ±fea.

CX³f dQ³fûa ÀfÀ°fe, dUdU²f AüSX ½¹ff´fIY dU¿f¹fûa ÀfZ Àf¸¶fd³²f°f ³f¹fZ U ´fbSXf³fZ Äff³f-dUÄff³f IYe ´fbÀ°fIZYa CX´fÕX¶²f IYSXfIYSX ¦fbÕXf¸fe IYf IYWXSX ÓfZÕX SXWXZ QZVfUfdÀf¹fûa IYû A´f³fZ Àf¸f¹f U Bd°fWXfÀf ÀfZ ´fdSXd¨f°f IYSXf³ff EIY ¶fOÞXe ÀfZUf ±fe.

BÀf ÀfZUf IZY dÕXE QZVf U dUQZVf ¸fZa BÀf ´fiZÀf IYe IbYÕX CX³³feÀf VffJf¹fZa IYf¹fÊSX°f ±fea- ÕXJ³fDY, ÕXfWXüSX, IYf³f´fbSX, ´fdMX¹ffÕXf, IY´fcSX±fÕXf, ´fMX³ff, ¦fûSXJ´fbSX, ¶f¸¶fBÊ, dQ»»fe, ³ff¦f´fbSX, SXf¹f´fbSX, ¸fbþµRYSX´fbSX, R`Yþf¶ffQ, ¸f±fbSXf, IYÕXIYØff, BÕXfWXf¶ffQ, þ¶fÕX´fbSX, Aþ¸fZSX AüSX ÕXaQ³f. ´fbÀ°fIYûa IZY ´fiIYfVf³f IZY AÕXfUf BÀf³fZ kAU²f AJ¶ffSXl IYf ´fiIYfVf³f IYSXIZY ·fe QZVf U Àf¸ffþ IYe ¶fOÞXe ÀfZUf IYe. CXQÊc IYf ¹fWX AJ¶ffSX ¸fbaVfe ³fUÕXdIYVfûSX IYû Aa¦fiZþe ÀfØff IZY ÀfaSXÃf¯f IZY ¶ffUþcQ Aa¦fiZþûa IZY A°¹ff¨ffSXûa IYe ·fSX´fcSX dJa¨ffBÊ IYSX°ff ±ff. ¸fbaVfe þe ³fWXea SXWXZ °fû ¹fWX IYfa¦fiZÀf IYf Àf¸f±fÊIY WXû ¦f¹ff AüSX ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

42 BÀf³fZ IbYÕX 92 U¿fÊ IYe CX¸fi ´ff¹fe. ¦füSX°fÕX¶f WX` dIY ¸fbaVfe ³fUÕXdIYVfûSX IZY ´fiZÀf IYe CX¸fi ·fe 1950 ¸fZa ¶f³Q WXû³fZ ÀfZ ´fWXÕXZ B°f³fe WXe ±fe. kAU²f AJ¶ffSl IYf °faÂf dIY°f³ff ¸fþ¶fc°f ±ff, BÀfZ þf³f³fZ IZY dÕXE CXÀf IYWXfU°f IYû ¹ffQ IYSX³ff WXû¦ff dþÀf¸fZa IYWXf þf°ff ±ff dIY Àfc¶fûa AüSX dSX¹ffÀf°fûa ¸fZa ¹ff °fû WXbIcY¸f°f IZY ³fb¸ffB³QZ SXWX°fZ WX`a ¹ff dRYSX kAU²f AJ¶ffSXl IZY. CXØfSX ´fd›¸f AüSX AU²f ´fif³°f (A¶f CXØfSX ´fiQZVf) IZY CXQÊc ·ffd¿f¹fûa IYû °f°IYfÕXe³f ¹fb¦f U þøYSX°f IZY A³fbøY´f J¶fSXZa QZ³fZ IZY Àff±f Àff¸ffdþIY ¶fQÕXfU IZY ´fid°f ÀfaIY»´f¶fð kAU²f AJ¶ffSXl IZY AÕXfUf AU²f dSX½¹fc, ÕXJ³fDY MXfB¸Àf, ÀMXcOXZ³MXÐÀf U»OXÊ, AU²f Àf¸ff¨ffSX, IYf³f´fbSX ¦fþMX, ´fdMX¹ffÕXf AJ¶ffSX, IY´fcSX±fÕXf AJ¶ffSX AüSX °fRYSXe ·fe Àf¸f¹f-Àf¸f¹f ´fSX BÀfe ´fiZÀf ÀfZ L´fZ AüSX QcSX-QcSX °fIY R`YÕXZ. BÀf ´fiZÀf ³fZ CX³WXea dQ³fûa IY¸fʨffSXe IY»¹ff¯f ¹fûþ³ffAûa IYû ÕXf¦fc IYSX°fZ WXbE A´f³fZ ÀfZUfd³fUÈØf IY¸fʨffdSX¹fûa IZY dÕXE ´fZaVf³f IYe ½¹fUÀ±ff IYe ±fe AüSX ¸fÈ°¹fb IYf dVfIYfSX WXû³fZ UfÕXZ IYd¸f¹fûÊa IZY ´fdSXUfSXûa IYû ·fØff QZ°ff ±ff. ¸fbaVfe ³fUÕXdIYVfûSX ³fZ A´f³fZ EIY ¶fZMXZ IYf dUUfWX ·fe A´f³fZ EIY IY¸fʨffSXe IYe ´fbÂfe ÀfZ WXe dIY¹ff ±ff. ¸ffdÕXIY ¸fþQcSX Àf¸¶f³²fûa ¸fZa EZÀfe Àf¸fSXÀf°ff IYf WXe RYÕX ±ff dIY ¸fbaVfe þe IZY d³f²f³f IZY ¶ffQ 1907 ÀfZ 1911 IZY ¶fe¨f IYÕXIYØff, ´fZdSXÀf U ¶fibVfZ»Àf ¸fZa WXbE ´fbÀ°fIY ¸fZÕXûa ¸fZZa ·fe BÀf ´fiZÀf IYû A³fZIY ´fbSXÀIYfSX d¸fÕXZ. BÀf ´fiZÀf õfSXf Lf´fe þf³fZ UfÕXe QbÕXÊ·f ´fbÀ°fIYûa IYe Àfc¨fe ¸fZa AdÕXRY ÕX`ÕXf, CX¸fSXfU þf³f AQf, RY°fUf AfÕX¸f¦feSXe, AIY¶fSX³ff¸ff, þWXfa¦feSX³ff¸ff, dVfVfb´ffÕX U²f, IbY¸ffSXÀf¸·fU, ·föY¸ffÕX, Af»WXJ¯OX, ¶fZ°ffÕX ´f¨feÀfe AüSX B³QSXÀf·ff IZY Ad°fdSXöY °fbÕXÀfeQfÀf, ÀfcSXQfÀf, ¸feSXf, IY¶feSX, Un·ff¨ff¹fÊ, ¨fSX¯fQfÀf, IYfdÕXQfÀf AüSX ¸ff§f AfdQ IYe A³fZIY SX¨f³ffEa Vffd¸fÕX WX`a. CXQÊc, dWX³Qe, ASX¶fe, RYfSXÀfe, ÀfaÀIÈY°f, ¦fbøY¸fbJe, ´fV°fû, ¸fSXfNXe, ¶ffa¦ÕXf, ¦fbþSXf°fe, CXdOÞX¹ff AüSX Aa¦fiZþe IYe IYûBÊ ÀffPÞZX ´ffa¨f WXþfSX ´fbÀ°fIZYa BÀf ´fiZÀf ³fZ ¸fbaVfe þe IZY þeU³fIYfÕX ¸fZa AüSX AfNX WXþfSX ´fbÀ°fIZYa CX³fIZY d³f²f³f IZY CX´fSXf³°f Lf´fea. U`dU²¹f IYe QÈdá ÀfZ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

QZJZa °fû B³f¸fZa ²f¸fÊ, QVfʳf, ·ff¿ff, ½¹ffIYSX¯f, dUÄff³f, ÀffdWX°¹f, CX´f³¹ffÀf, dIYÀÀfZ, QfÀ°ff³f ¦fd¯f°f, Bd°fWXfÀf, IYÕXf, Àfa¦fe°f, ¦ff¹f³f, IÈYd¿f, Ufd¯fª¹f, IYf³fc³f, ª¹fûd°f¿f AüSX Vf¶QIYûVf U¦f`SXWX IYe ´fbÀ°fIZÔY ±fea. 1860 IZY AfÀf´ffÀf QZVf ·fSX ¸fZa dWX³Qe IYe ¨fZ°f³ff þf¦fe AüSX ´fifB¸fSXe ÀfZ DY´fSX IYe IYÃffAûa ¸fZa CXÀfIYe ´fPÞXfBÊ IZY dÕXE

IYWXIYSX Àf¸¶fûd²f°f dIY¹ff ±ff. CX³WXûa³fZ dÕXJf ±ff dIY ¸fbaVfe þe IYe ÀfcSX°f þûWXSXf (Ue³fÀf-Àfü³Q¹fÊ IYe SXû¸f³f QZUe) þ`Àfe AüSX ÀfeSX°f ¸fbV°fSXe (¶fÈWX À´fd°f) þ`Àfe WX`. CX³WXZa QZJIYSX ÕX¦f°ff WX` dIY VfbIiY U ¶fÈWXÀ´fd°f EIY WXe SXfdVf ´fSX WXûa.

CX³WXûa³fZ dþÀfIYf QeUf³f Lf´ff, CXÀfIYû AfÀf¸ff³f ´fSX ¨fPÞXf dQ¹ff. WXbÀ³f-E-J°f ÀfZ A»RYfþ IYû ¨f¸fIYf dQ¹ff.

1885 ¸fZa ÕXbd²f¹ff³ff QSX¶ffSX ¸fZa Af¹fZ ARY¦fd³fÀ°ff³f IZY VffWX A¶QbSXÊWX¸ff³f ³fZ CX³WXZa B»¸fIYf ¶ffQVffWX ¶f°ff¹ff AüSX EIY ÀffÕX ¸fZa AVfSXdRY¹ffh ·fZMX IYSX°fZ WXbE JbQf IYf VfbIiY ¸f³ff¹ff ±ff dIY CX³fÀfZ ·fZaMX WXû ÀfIYe. BÀfIZY °fe³f ÀffÕX ¶ffQ BÊSXf³f IZY VffWX ·ffSX°f Af¹fZ °fû CX³WXûZa³fZ IYÕXIYØff ¸fZa ´fiZÀf IYfaRiYZ³Àf ¸fZa IYWXf dIY CX³fIYe ¹ffÂff IZY Qû WXe ¸fIYÀfQ WXa`-´fWXÕXf, Uf¹fÀfSXf¹f ÀfZ d¸fÕX³ff AüSX QcÀfSXf, ¸fabVfe ³fUÕXdIYVfûSX ÀfZ. þ¸fʳf dUQb¿fe OXfg. CXÕXifBIY ÀMXfIYÊ °fû ¸fbaVfe þe IYû ´fbÀ°fIYûa IZY

¸fbVa fe ´fi¸Z f¨f³Q IYe ¸ff³fZa °fû ·ffSX°f ¸fZa ³fUÕX dIYVfûSX IYf ´fiÀZ f WXe EIY EZÀff ±ff dþÀf³fZ ´fWXÕXZ ´fWXÕX dWX³Qe ¸fZa ´fbÀ°fIY ´fiIYfVf³f IYf IYf¹fÊ VfbøY dIY¹ff. ´fbÀ°fIYûa IYû ¦ffaU-¦ffaU °fIY ´fWX¨ab ff¹ff. BÀf ´fiÀZ f ³fZ EZÀfe-EZÀfe QbÕX·Ê f ´fbÀ°fIZYa CX³fIYe ´ffaOXdb ÕXd´f¹ffa PXPac X PXPac X U ¨fb³f-¨fb³f IYSX Lf´fea dþ³fIYf ´fWXÕXZ dÀfRÊY ³ff¸f Àfb³ff þf°ff ±ff. þû ÕXû¦fûa IYe AfaJûa ÀfZ ÕX¦f·f¦f AûÓfÕX ±fea. ´ffNXйf´fbÀ°fIYûa IYe þøYSX°f ´fOÞXe °fû ¸fbaVfe þe ³fZ ¨fb³fü°fe IZY °füSX ´fSX A´f³fZ ´fiZÀf ¸fZa B³WXZa Lf´fIYSX CX´fÕX¶²f IYSXf¹ff. UZ dWX³Qe IYû °f·fe ÀfZ AdJÕX ·ffSX°fe¹f ·ff¿ff ¸ff³f³fZ ÕX¦fZ ±fZ. A´f³fZ Ad³°f¸f dQ³fûa ¸fZa ¸fbaVfe ³fUÕXdIYVfûSX ´fiIYfVfIY IZY Àff±f-Àff±f ½¹fUÀff¹fe, CXôû¦f´fd°f, ÕXZJIY, dUôf ½¹fÀf³fe, dVfÃff ´fi¨ffSXIY, Àf¸ffþÀfZUe, Àfb²ffSXIY AüSX Qf³fUeSX IZY °füSX ´fSX þf³fZ þf³fZ ÕX¦fZ ±fZ. CXQÊc IZY ´fi£¹ff°f ÀffdWX°¹fIYfSX A¶QbÕX WXÕXe¸f kVfSXSXl ³fZ dÕXJf WX` dIY ¸fbaVfe þe IYe ¶fQüÕX°f CX³f dQ³fûa ¸f²¹f EdVf¹ff ¸fZa IYfVf¦fSX U ¶fbJfSXf AüSX ARY¦ffd³fÀ°ff³f U BÊXSXf³f °fIY IYe RYfSXÀfe U ASX¶fe IYe QbÕXÊ·f ´fbÀ°fIYûa IYe ÀffSXe ¸ffa¦f ÕXJ³fDY WXe ´fcSXe IYSX SXWXf ±ff. þ`ÀfZ dIY Äff³f dUÄff³f IZY ½¹ff´ffSX IYe IYûBÊ IbYaþe CXÀfIZY WXf±f Af ¦f¹fe WXû. ¦ffdÕX¶f ³fZ A´f³fZ EIY d¸fÂf IYû ´fÂf ¸fZa ¸fbaVfe þe IYû VfRYeIZY¸fbIYSXʸf (Àf¸¸ffd³f°f d¸fÂf) AüSX ÕXb°RZY¸fbþdÀÀf¸f (ÀffÃff°f Af³f³Q)

Àff¸fifª¹f IYf Ad²fâf°ff WXe ¸ff³f°fe WXa`. ÕXZdIY³f ¸fabVfe þe IZY ¶ffSXZ ¸fZa IYûBÊ ·fe ¨f¨ffÊ °f¶f °fIY A²fcSXe SXWXZ¦fe þ¶f °fIY CX³fIYe d³f·ffBÊ SXfþ³fed°fIY ·fcd¸fIYf IYf dþIiY ³f dIY¹ff þfE. UZ þeU³f·fSX IYfa¦fiZÀf IZY dUSXû²f ¸fZa SXWXZ, ÕXZdIY³f 1888 ¸fZa ÀfSXÀf`¹fQ AWX¸fQ ³fZ IYfa¦fiZÀf IYû kdWX³Qc ÀfaÀ±ffl §fûd¿f°f IYSX dQ¹ff °fû ¸fbaVfe þe ³fZ CX³fÀfZ IYWXf ±ff dIY UZ IYfa¦fiZÀf IZY dUSXû²f IYû Àff¸´fiQfd¹fIY ¸fûOÞX QZIYSX dWX³Qc ¸fbdÀÕX¸f ·fZQ ¶fPÞXf³fZ ÀfZ ¶ffþ AfEa. 19 RYSXUSXe, 1895 IYû Àfe³fZ ¸faZ QQÊ IYe dVfIYf¹f°f IZY ¶ffQ ¸fbaVfe þe IYû WX`þSX°f¦faþ dOXÀ´fZ³ÀfSXe (ÕXJ³fDY) ÕXZ þf¹ff ¦f¹ff þWXfa CX³fIYf QZWXf³°f WXû ¦f¹ff. 75Uea ´fb¯¹fd°fd±f ´fSX 19 RYSXUSXe 1970 IYû CX³fIYe À¸fÈd°f ¸fZa OXfIY dMXIYMX þfSXe IYSX°fZ WXbE °f°IYfÕXe³f ´fi²ff³f¸faÂfe ßfe¸f°fe Bd³QSXf ¦ffa²fe ³fZ CX³fIYû ´fbSXf³fZ U ³f¹fZ Äff³f IZY ¶fe¨f Àf¸f³U¹f IYf ÀfZ°fb ¶f°ff¹ff AüSX IYWXf ±ff dIY IYBÊ ·ff¿ff¹fZa CX³fIYe FY¯fe WX`a.

43

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

44

A±fÊ ªf¦f°f

Afd±fÊIY ¸fû¨ffÊ

WXe AÀfÕXe ¨fb³fü°fe ´fZVf IYSZX¦ff ASXdU³Q ¸fûWX³f

¸f

WXa¦ffBÊ AüSX ·fiáf¨ffSX IYf ¸ff¸fÕXf ·fÕXZ WXe dÀfRÊY A±fÊVffÀÂf IZY Qf¹fSXZ ¸fZa ³f Af°fZ WXûa ´fSX ¹fZ ¸fb£¹f°f: Afd±fÊIY ¸fbïZ °fû WX`a WXe. AüSX þ¶f A·fe WXû SXWXZ Af¸f ¨fb³ffU ¸fZa ¹fWXe Qû ¸fbïZ Àf¶fÀfZ ´fi·ffUe SXWXZ WXûa °fû þfdWXSX °füSX ´fSX ³fBÊ ÀfSXIYfSX IZY dÕXE B³f ¸fbïûa ´fSX þ»Qe AüSX IbYL NXûÀf IYSX³fZ IYe ¨fb³fü°fe °fû SXWXZ¦fe WXe. §fû¿f¯ff´fÂfûa ÀfZ ·fe BÀf ¶ff°f IYf A³Qfþf ÕX¦f°ff WX` °fû ¨fb³ffUe ·ff¿f¯fûa ¸fZÔ °fû ¹fWXe LfE SXWXZ WX`a. B²fSX IYBÊ ¸fWXe³fûa ÀfZ IYe¸f°fûa IZY ¸fû¨fÊZ ´fSX ÀU°f: IbYL ³fSX¸fe SXWXe WX` AüSX WX¸fZaAf´fIYû IYe¸f°fZa CX°f³ff ³fWXea ¨fb·f SXWXe ±fea. ´fSX ¸ff¨fÊ IZY AfaIYOÞXûÔ IZY Àff¸f³fZ Af³fZ IZY ¶ffQ °fû ÕX¦f°ff WX` dIY ¨fb³ffU ¶fe°f°fZ-¶fe°f°fZ ¸fWaX¦ffBÊ EIY ¶ffSX dRYSX ÀfZ OXSXfU³ff øY´f ÕXZ ÕXZ¦fe AüSX þû ÀfSXIYfSX ¶f³ffE¦ff UWX BÀf ÀfUfÕX ÀfZ ¸fbaWX ³fWXea RZYSX ÀfIY°ff. ´fSX þ¶f A±fʽ¹fUÀ±ff IZY ¶ffIYe dWXÀÀfûa IYe °fSXRY ²¹ff³f QZ°fZ WX`a °fû ÀffRY WXû þf°ff W`X dIY ¸ff¸fÕXf ´fcSXe A±fʽ¹fUÀ±ff IYû WXe CXNXf³fZ IYf WX`. ¢¹fûadIY dþÀf A±fʽ¹fUÀ±ff ³fZ 2008 IYe U`dVUIY ¸faQe IYf ¶fûÓf JbVfe-JbVfe CXNXf dÕX¹ff ±ff, UWX U`dVUIY dSXIYUSXe IZY QüSX ¸fZa ÀfaIYMX ¸fZa RaYÀf ¦fBÊ WX` AüSX dUIYfÀf QSX Af²ff SXWX ¦f¹ff WX`. ¹fWX A¨Le ¶ff°f ³fWXea WX` dIY ÀfSXIYfSX IYe A¦fbAfBÊ IYSX³fZ d³fIYÕXZ ÕXû¦fûa ¸fZa Àf¶fÀfZ Af¦fZ SXWX³fZ UfÕXZ SXfWXbÕX ¦ffa²fe AüSX ³fSXZ³Qi ¸fûQe A±fÊVffÀÂf IYe þf³fIYfSXe IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa °fa¦fWXf±f WX`a. A¶f B°f³ff ¶fOÞXf A±fÊVffÀÂfe WXûIYSX ·fe ¸fWXa¦ffBÊ AüSX ·fiáf¨ffSX SXûIY³fZ IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa ¸f³f¸fûWX³f dÀfaWX ³fZ WXe ¢¹ff IbYL IYSX dÕX¹ff WX`, ¹fWX ÀfUfÕX þf¹fþ WX`. ´fSX ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ ´fSX ¶f`NX³fZ UfÕXZ IYû ¶fbd³f¹ffQe þf³fIYfdSX¹ffa °fû WXû³fe ¨ffdWXE WXe. AüSX ¸fûQe ¹ff »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

·ffþ´ff ÀUf¸fe SXf¸fQZU IZY ¨f¢IYSX ¸fZa þdMXÕX Afd±fÊIY ´fiV³fûa IYf ¸fþfdIY¹ff ªfUf¶f °fÕXfVf SXWXe WX`, CXÀfÀfZ ¶f¨f³ff ¨ffdWXE. dÀfRÊY ¶f`aIY MÑfaþZ¢Vf³f MX`¢Àf IZY ÀfWXfSXZ ´fcSXf SXfþÀU þbMXf¹ff þf ÀfIY°ff WX`, ¹fWX ÀfaQZWX IYf dU¿f¹f WX`. ³f WXe IYfÕXf ²f³f IYf ÓfXaOXf CXNXf ÕXZ³fZ ·fSX ÀfZ QZVf ¸fZa UWX Af þf³fZ UfÕXf WX`. dþ³f ÕXû¦fûa IYf IYfÕXf ²f³f dUQZVfûa ¸fZa WX` ¹ff A¶f §fc¸f-dRYSX IYSX QZVf ¸fZa Af³fZ ÕX¦ff WX` UZ IYfRYe °ffIY°fUSX ÕXû¦f WX`a AüSX BÀf ½¹fUÀ±ff IYû ¨fÕXf°fZ W``Ô.

BÀfe ½¹fUÀ±ff ¸fZa RYÕX³fZ-RcYÕX³fZ UfÕXe ´ffMXeÊ AfÀff³fe ÀfZ CX³fIZY ´fi·ffU ÀfZ ¸fböY WXûIYSX OXaOXf ¨fÕXf³fZ ÕX¦fZ AüSX ÀffSXf ²f³f QZVf ¸fZa Af þfE ¹fWX dÀfRYÊ Àf´f³fZ ¸fZa WXû ÀfIY°ff WX`. ´fSX BÀf ¶ffSX Af³fZ UfÕXe ÀfSXIYfSX ´fSX ¹fWX Q¶ffU þøYSX WXû¦ff. CXÀfZ ¸fWXa¦ffBÊ IZY ÀfUfÕX ´fSX Àfü dQ³f IYf ·fe Ba°fþfSX IYSX³fZ IYe Bþfþ°f ³fWXea WXû¦fe °fû CXÀfZ ·fiáf¨ffSX SXûIY³fZ AüSX IYfÕXf ²f³f ÕXf³fZ IZY ÀfUfÕX IYû MXfÕX³fZ IYe A³fb¸fd°f ·fe ³fWXea WXû¦fe. A¶f ¶f³f³fZ UfÕXe ÀfSXIYfSX IYû ´ffgdÕXÀfe ´f`SXfdÕXdÀfÀf ÀfZ ·fe ¶ffWXSX Af³ff WXû¦ff AüSX þ»Qe-þ»Qe °f±ff À´fá R`YÀfÕXZ IYSX³fZ WXûa¦fZ. EIY A¨Le ¶ff°f WXbBÊ WX` dIY A´f³fe QbdU²ff LûOÞXIYSX ¹fc´feE ÀfSXIYfSX ³fZ AfNX-QÀf ¸fWXe³fZ

´fWXÕXZ CXQfSXeIYSX¯f IZY QcÀfSXZ ¨fSX¯f ´fSX þû R`YÀfÕXZ dÕXE CX³fIYf ´fdSX¯ff¸f Af³fZ ÕX¦ff WX`. dUQZVfe ´fcaþe IYf ´fiUfWX °fZþ WXbAf WX` AüSX ¶ffþfSXûa ¸fZa WXdSX¹ffÕXe ÕXüMXe WX`. Àfc¨fIYfaIY A¶f OXSXf°fZ ³fWXea. dUQZVf

½¹ff´ffSX IZY ¨ffÕXc Jf°fZ IYf §ffMXf IYfRYe IY¸f WXbAf WX`, °fû ÷Y´f¹ff ·fe ¨fPXÞf WX`. ¦f`Àf AüSX ´fZMÑûÕX IZY Qf¸f JbQ ÀfSXIYfSX ³fZ WXe IY¸f dIYE WX`a. AüSX Aa°fSXSXfáÑXe¹f ¶ffþfSX ·fe dÀ±fSX WXbE WX`a. BÀf ¶fe¨f ¸fWXa¦ffBÊ ·fe d¦fSX³fZ ÕX¦fe WX` AüSX BÀf A³Qfþ AüSX UöY ´fSX d¦fSXe WX` dIY IYfa¦fiZÀf CXÀfIYf ¨fb³ffUe ÕXf·f ³f ÕXZ ÀfIZY. dUQZVfe d³fUZVf ¶fPÞXf WX` AüSX VfZ¹fSX ¶ffþfSX CXLÕX³fZ ÕX¦fZ WX`a. JZ°fe IYe dÀ±fd°f A¨Le WX`. ´fSX IYSXJd³f¹ff CX°´ffQ³f þ¶f °fIY ³fWXea Àfb²fSXZ¦ff WXfÕXf°f ³fWXea Àfb²fSXZa¦fZ. AüSX WXfÕX°f ¹fWX WX` dIY Àff°f ÕXfJ IYSXûOÞX IZY ³fE ´fiûþZ¢MX ÀUeIÈY°f WXûIYSX ´fOÞXZ WX`a AüSX IYf¸f VfbøY ³fWXeÔ WXû ´ff SXWXf WX`.

EZÀfZ ¸fZa ·ffþ´ff IYf §fû¿f¯ff´fÂf ·fe ³fed°f¹fûa IYe

45

d³fSXa°fSX°ff IYf UfQf IYSXZ °fû ¹fWX AfVUÀ°f IYSX³fZ UfÕXe ¨feþ WX`. AüSX Àf¨f IYWZÔ °fû QZVf IZY dIYÀfe ·fe ´fi·ffUVffÕXe QÕX ³fZ AÕX¦f °fSXWX IYe A±fʳfÊed°f IYe UIYfÕX°f ³fWXea IYe WX`. ¸f¸f°ff ¶f³fþeÊ Àf¸fZ°f, dþ³WaXZ ¦fSXe¶fûa IYf ´fÃf²fSX °fû IYWXf þf ÀfIY°ff WX` ´fSX AÕX¦f A±fʳfÊed°f IYf ³fWXea. ¹fWX IYWXf þf SXWXf WX` dIY ³fSXZ³Qi ¸fûQe Afd±fÊIY ³fed°f¹fûa UfÕXZ dWXÀÀfZ ¸fZa JbQSXf ¸fZa dUQZVfe ´fcaþe d³fUZVf IZY ÀfUfÕX IYû LZOÞX ³ff ³fWXea ¨ffWX°fZ ±fZ. BÀfÀfZ IYfgSX´fûSXZMX Àf¸f±fʳf ¸fZa ¦fOÞX¶fOÞX WXû ÀfIY°fe WX` ¢¹fûadIY ·ffþ´ff ´fWXÕXZ BÀfIYe Àf¸f±fÊIY SXWXe WX` AüSX A·fe ·fe ´fcSXZ IYfgSX´fûXSZXMX þ¦f°f IYf Àf¸f±fʳf ·ffþ´ff IYû WX`. ¸fûQe IYf °fIÊY ±ff dIY WX¸f dÀfRÊY CX³WeÔ ¶ff°fûa IYf dþIiY IYSXZa dþ³fIYû IYSX³ff WX¸ffSXe ´fif±fd¸fIY°ff WXû. ³f IYSX³fZ UfÕXZ IYf¹fûË IYe Àfc¨fe QZ³fZ IYf IYûBÊ ¸f°fÕX¶f

³fWXea. ÕX¦f°ff WX` WXSX ¶ff°f ¸fZa CX³fIYe ³fWXea ¨fÕXe WX`.

IZYþSXeUfÕX ·fe ³fBÊ A±fʳfÊed°f dUSXû²fe LdU ³fWXea ¶f³f³fZ QZ³ff ¨ffWX°fZ. ´fSX Afd±fÊIY ³fed°f¹ffa WXûÔ ¹ff dUQZVf ³fed°f IYf dþIiY dIYÀfe ·fe ¶fbd³f¹ffQe ¶ff°f ¸fZa IYfa¦fiZÀf AüSX ·ffþ´ff IZY §fû¿f¯ff´fÂf ¸fZa Aa°fSX ³fWXea WX`. ¹fWXe IYfSX¯f WX` dIY IYfa¦fiZÀf ´fiU¢°ff SXfdVfQ A»Ue Àf¸fZ°f IYBÊ ÕXû¦fûa ³fZ ¸fbïf ¨fûSXe IYSX³fZ IYf AfSXû´f ·fe ÕX¦ff dQ¹ff. (IYBÊ ÕXû¦f °fû Qû³fûa §fû¿f¯ff´fÂfûa ´fSX L´fe EIY WXe °ffSXeJ IYe °fSXRY ·fe BVffSXf IYSX SXWXZ WX`a). Afd±fÊIY-´fiVffÀfd³fIY-dUQZVf ³fed°f AüSX Àff¸ffdþIY ÀfbSXÃff ÀfZ þbOÞZX ¸fÀfÕXûa ¸fZa IYfa¦fiZÀfe §fû¿f¯ff´fÂf ¸fZÔ þWXfa ª¹ffQf IY»´f³ffVfeÕX°ff AüSX EIY dIYÀ¸f IYe d³fSXa°fSX°ff UfÕXf ´fWXÕXc WX` °fû ·ffþ´ff IZY §fû¿f¯ff´fÂf ¸fZa ½¹ffUWXfdSXIY°ff IYf LüaIY WX`. ´fSX ¸f³fSXZ¦ff IYû JZ°fe ÀfZ dIYÀf °fSXWX þûOÞXf

þfE¦ff ¹fWX ¶fWXb°f À´fá ³fWXea WX`. Àfü VfWXSX ¶fÀff³fZ ÀfZ ÕXZIYSX WXSX ¦ffaU IYû RYfB¶fSX ÀfZ þûOÞX ³ff ¹fWXe ¶f°ff°ff WX`. ¸fWXa¦ffBÊ þf³fÕXZUf SXWXe WX` AüSX CXÀf ´fSX °f°IYfÕX IYQ¸f CXNXfE þf³fZ ¨ffdWXE. IYfa¦fiZÀf ³fZ °fû BÀf ¶ffSXZ ¸fZa IbYL JfÀf ³fWXea IYWXf WX` ´fSX ·ffþ´ff ³fZ IbYL EIYQ¸f ³fBÊ ¶ff°fZa IYWXe WX`a. ·ffþ´ff ³fZ ¸fWXa¦ffBÊ SXûIY³fZ IYe þû ¹fûþ³ff ´fZVf IYe WX`, UWX A·fe °fIY IYWXea þfa¨fe-´fSXJe ³fWXea WX`. IYfa¦fiZÀf ³fZ Ad²fIYfSX Af²ffdSX°f IYf¹fÊIiY¸f ÕXfd°f³f A¸fZdSXIYe QZVfûa IYe ÀfRYÕX ³fed°f¹fûa IYû QZJIYSX VfbøY dIYE ±fZ. ·ffþ´ff ³fZ B-MÑfaþZ¢Vf³f IZY þdSXE ·fiáf¨ffSX SXûIY³fZ IYe ¶ff°f °fû IYe WX` ´fSX ¹fWX ÀffRY ³fWXeÔ dIY¹ff ¦f¹ff WX` dIY B°f³fZ ·fSX ÀfZ ¨feªfZÔ I`YÀfZ d³f¹fadÂf°f WXûa¦fe. ´fSX þ¶f ¨fb³ffU ¸fZa ¸fWXa¦ffBÊ WXe ¶fOÞXf ¸fbïf WXû °fû Af´fIYû IYûBÊ ³f IYûBÊ U`IYd»´fIY SXfÀ°ff ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

46 ¶f°ff³ff WXû¦ff. Jfô d³f¦f¸f IZY ·faOXfSXûa ¸fZa AÕX¦f ´fifU²ff³f IYSX³fZ ÀfZ ÕXZIYSX IYe¸f°fûa ¸fZa QJÕX QZ ÀfIY³fZ ÕXf¹fIY ´f`Àfûa IYf AÕX¦f RaYOX ¶f³ff³ff AüSX Àf£°fe UfÕXZ IYf³fc³f ÕXf³fZ IYe ¶ff°f þa¨f°fe °fû WX` ´fSX ¹fWX IYf¸f ¹ff dUQZVfûa ÀfZ IYfÕXf ²f³f ÕXf³fZ IYf IYf¸f WXû ÀfIZY¦ff BÀf¸fZa ÀfaQZWX WXe WX`. J`dSX¹f°f ¹fWXe WX` dIY ¶ff¶ff SXf¸fQZU Vf`ÕXe IZY Afd±fÊIY CX´ff¹f ¹fWXea °fIY Àfed¸f°f WX`a USX³ff ¸fWXfSXfþ þe ³fZ °fû ¸fûQe,ªfZMXÕXe, SXfþ³ff±f Àf¸fZ°f IYfRYe ÀffSXZ ³fZ°ffAûa IYû A´f³fZ Aþe¶fû¦fSXe¶f Afd±fÊIY Àf¸ff²ff³f ÕXf¦fc IYSX³fZ IZY dÕXE SXfþe IYSX dÕX¹ff ±ff. IZYþSXeUfÕX ·fe WXSX ¸fþÊ IYû ·fiáf¨ffSX ÀfZ þûOÞX°fZ WX`a. J`dSX¹f°f WX` dIY ·ffþ´ff IYf §fû¿f¯ff´fÂf EIYfa¦fe ³fWXea WXbAf WX`. ´ffgdÕXÀfe ´f`SXfdÕXdÀfÀf, ¸fWXa¦ffBÊ AüSX ·fi¿MXf¨ffSX A¦fSX d´fLÕXe ÀfSXIYfSX IYe Àfü¦ff°f WX`a °fû ³fBÊ ÀfSXIYfSX IYû ´fWXÕXZ B³fÀfZ þcÓf³ff WXe WXû¦ff. AüSX þ`Àff ´fWXÕXZ IYWXf ¦f¹ff WX` BÀfIYe °f`¹ffSXe dQJ°fe ·fe WX`. IbYL Àfb²ffSX JbQ ¶f JbQ ·fe WXû ¦fE WX`a AüSX IYûBÊ ·fe ÀfSXIYfSX AfE¦fe °fû Àfû³fZ IYf Af¹ff°f dRYSX ÀfZ ÀfSXÕX IYSX³fZ ¹ff A³²ff²fb³²f Af¹ff°f ´fSX ÕX¦fe WX»IYe SXûIY IYû CXNXf³fZ IYe ¦fÕX°fe IY·fe ³fWXea IYSXZ¦fe. SXûIY IZY ¶ffQ ÀfZ ¨ffÕXc Jf°fZ IYf §ffMXf ÕX¦ff°ffSX AfNXUZa ¸fWXe³fZ IY¸f SXWXf WX` AüSX ¹fWX d´fLÕXZ ÀffÕX IZY ¸ffÂf °feÀf RYeÀfQe SXWX ¦f¹ff WX`. d³f¹ffÊ°f ¸fZa ¸ffa¦f Af³fZ ÀfZ- IY´fOÞZX, AfgMXû AüSX Baþed³f¹fdSXa¦f IZY Àff¸ff³f ¸fZa ·fe UÈdð WXbBÊ WX`. Àfû³fZ IYf Af¹ff°f d¦fSXf WX`. BÀfIZY ¨fÕX°fZ ÀfSXIYfSX SXfþIYû¿fe¹f §ffMXZ IYû ·fe ¶fþMX õfSXf °f¹f Àfe¸ff ÀfZ ³fe¨fZ SXJ³fZ ¸fZÔ ÀfRYÕX WXbBÊ WX`. ÷Y´fE IYf ¸fc»¹fX d¦fSX³fZ ÀfZ WX¸ffSXZ ¸ffÕX IYe dUQZVfûa ¸fZa ¸ffa¦f ¶fPÞXe WX` AüSX BÀf³fZ ·fe §ffMXf IY¸f IYSX³fZ ¸fZÔ ¸fQQ IYe WX`. Àfü·ff¦¹f ÀfZ A¨Le RYÀfÕX ³fZ Jfô °fZÕX AüSX QÕXWX³f IYf Af¹ff°f IYfRYe IY¸f IYSXf dQ¹ff WX` þû ´fZMÑûdÕX¹f¸f IZY ¶ffQ Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf AfBMX¸f ¶f³f ¦f¹fZ ±fZ. dSXþUÊ ¶f`aIY IZY ¦fU³fÊSX SX§fbSXf¸f SXfþ³f ·fe Àfb¶¶ff SXfU IYe °fSXWX WXSX ¸fþÊ IYf BÕXfþ ¶ffþfSX ÀfZ ¸füdQiIY °fSXÕX°ff §fMXfIYSX ³fWXea IYSXZa¦fZ. IYe¸f°fûa ´fSX AaIbYVf ³f ÕX¦f³fZ, Aüôûd¦fIY CX°´ffQ IYe ¸ffa¦f IY¸f WXû³fZ AüSX CXôû¦fûa IYû ¸fWXa¦fZ FY¯f ÀfZ ´fSXZVff³fe þ`Àfe Àf¸fÀ¹ffAûa IZY ¸fcÕX ¸fZa Àf£°f FY¯f ³fed°f WXe SXWXe WX`. ÀfÀ°ff IYþÊ ³f WXû³fZ ÀfZ CX´f·fûöYf °fû ¸ffÕX ÕXZ³fZ ÀfZ ¶f¨f°ff WX`, IYa´fd³f¹fûa IYf ¸ffÕX ³fWXea d³fIYÕX°ff. CX²fSX ¸ffÕX ³f d¶fIY³fZ ÀfZ ´fSXZVff³f »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

d¦fSXfUMX WXe WXû³fZ IYe J¶fSX WX`. þfdWXSX WX` þû ·fe ³fBÊ ÀfSXIYfSX AfE¦fe, CXÀfZ BÀf ¸fÀfÕXZ ÀfZ °f°IYfÕX þcÓf³ff WXû¦ff. ´fSX A¶f Àf¸f¹f Af ¦f¹ff WX` dIY þû ·fe ÀfSXIYfSX ¶f³ffE UWX CXQfSXeIYSX¯f IYe ´fcSXe ´fidIiY¹ff ´fSX ¦fa·feSX°ff ÀfZ dU¨ffSX IYSXZ. ¹fWX IYf¸f BÀfdÕXE ·fe þøYSXe WX` dIY A¸fZdSXIYf Àf¸fZ°f ´fcSXf ´fdV¨f¸fe þ¦f°f ÀfaIYMX ¸fZa WX` AüSX JbÕXZ´f³f IYe þ¦fWX ¶faQ A±fʽ¹fUÀ±ff UfÕXZ IYQ¸f CXNXf³fZ ÕX¦fZ WX`Ô. A´f³fZ ¹fWXfa BÀfÀfZ IbYL RYf¹fQf WXbAf WX` ´fSX ¨fb³fZ WXbE ÕXû¦fûa AüSX JfÀf °fSXWX IYe ´fPÞXfBÊ IYSX³fZ UfÕXûa IZY dÕXE WXe. ´fSX A´f³fZ ¹fWXfa WXe ³fWXea ´fcSXe Qbd³f¹ff ¸fZa A¸feSX-¦fSXe¶f IZY ¶fe¨f IYe JfBÊ ¶fPXÞ°fe ¦fBÊ WX`. BÀfIZY Àff±f WXe ¹fWX ·fe WXbAf WX` dIY þ»Qe A¸feSX ¶f³f³fZ AüSX þ`ÀfZ-°f`ÀfZ QüÕX°f IY¸ffIYSX þ»Qe ÀfZ A¸feSX AfQ¸fe IYe ¶fSXf¶fSXe IYSX ÕXZ³fZ IZY ¨f¢IYSX ¸fZa ·fiáf¨ffSX AüSX QcÀfSXe ¶fe¸ffdSX¹ffa ·fe §fSX IYSX ¦fBÊ WX`a. ¸fWXa¦ffBÊ ·fe ¨feþûa IZY CX°´ffQ³f AüSX J´f°f IYe þ¦fWX Àf˜Z AüSX Uf¹fQf IYfSXû¶ffSX IZY ¨f¢IYSX ¸fZa ª¹ffQf ¶fPXÞe WX`. °fû ·fÕXZ WXe IYûBÊ BÀf ¨fb³ffU IZY ¸fcÕX ¸fbïûa IYû IbYL QZSX ·fcÕXIYSX Qa¦fûa AüSX ÀfZIbYÕXdSXª¸f ´fSX ¶ff°f ÕXZ þfE AÀfÕX ¸fZa WXû¦ff ¹fWXe dIY A¦fSX IYûBÊ AfdJSX ¸fZa AfIYSX A´f³fe ÀfSXIYfSX IYe U`²f°ff ´fSX, CXÀfIYe AÀfÕXe IYa´f³fe IYû A¦fSX FY¯f ·fe ¸fWXa¦ff d¸fÕXZ °fû BÀf dþ¸¸fZUfSXe ´fSX AüSX ¸fb»IY IYe ·fÕXfBÊ ´fSX ¶ff°f ÕXZ QûWXSXe ¸ffSX ÀfZ CXÀfIYf ¶f¨f³ff ¸fbdVIYÕX WXû þf°ff þf³ff ¨ffWXZ¦ff °fû CXÀfZ QZSX-Àf¶fZSX CXQfSXeIYSX¯f IYe WX`. A´f³fZ ¹fWXfa ¹fWXe WXbAf WX` AüSX A·fe ·fe ´fcSXe ´fidIiY¹ff ´fSX WXe ´fb³fdUʨffSXX IYSX³ff WXû¦ff. ¹fWX IYSXJd³f¹ff CX°´ffQ³f ¸fZa EIY-OXZPÞX RYeÀfQe IYe ¨feþ dIYÀfe IZY ¨fb³ffUe EþZaOXZ ¸fZa ³fWXea WX`.

¹fWX A¨Le ¶ff°f ³fWXea WX` dIY ÀfSXIYfSX IYe A¦fbAfBÊ IYSX³fZ d³fIYÕXZ ÕXû¦fûa ¸fZa Àf¶fÀfZ Af¦fZ SXWX³fZ UfÕXZ SXfWXbÕX ¦ffa²fe AüSX ³fSXZ³Qi ¸fûQe A±fÊVffÀÂf IYe þf³fIYfSXe IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa °fa¦fWXf±f WX`a. A¶f B°f³ff ¶fOÞXf A±fÊVffÀÂfe WXûIYSX ·fe ¸fWXa¦ffBÊ AüSX ·fiáf¨ffSX SXûIY³fZ IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa ¸f³f¸fûWX³f dÀfaWX ³fZ WXe ¢¹ff IbYL IYSX dÕX¹ff WX` ¹fWX ÀfUfÕX þf¹fþ WX`. ´fSX ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ ´fSX ¶f`NX³fZ UfÕXZ IYû ¶fbd³f¹ffQe þf³fIYfdSX¹ffa °fû ¨ffdWXE WXe. AüSX ¸fûQe ¹ff ·ffþ´ff ÀUf¸fe SXf¸fQZU IZY ¨fæYSX ¸fZa þdMXÕX Afd±fÊIY ´fiV³fûa IYf ¸fþfdIY¹ff ªfUf¶f °fÕXfVf SXWXe WX`, CXÀfÀfZ ¶f¨f³ff ¨ffdWXE. dÀfRÊY ¶f`aIY MÑfaþZ¢Vf³f MX`¢Àf IZY ÀfWXfSXZ ´fcSXf SXfþÀU þbMXf¹ff þf ÀfIY°ff WX`, ¹fWX ÀfaQZWX IYf dU¿f¹f WX`.

A´f³fe ÀfZ¢Àf »ffBRY Uf´fÀf ´ffEa OXfg. Qe´fIY ¦fb´°ff (ÀfZ¢Àfû»ffgdþÀMX, ¶fa¦ff»fe QUfJf³ff)

Afªf IYe WXfBÊX-RYfBÊX »ffBRY ÀMXfB»f ¸fZÔ ª¹ffQf°fSX »fû¦f ¨ffWZX UZ VffQeVfbQf WXûÔ ¹ff AdUUfdW°f ¹fa¦f ªf³fSZXVf³f WXû, ÀfZ¢Àf IYû dÀfRÊY VffSXedSXIY d¸f»f³f WXe ¸ff³f°fZ W`ÔX AüSX BÀfe Àfû¨f IZY ¨f»f°fZ UZ A¢ÀfSX ÀÂfe VfSXeSX IYû ·fû¦f³fZ IZY CXd¨f°f, A³fbd¨f°f AUÀfSX ·fe °f»ffVf°fZ SXWX°fZ W`ÔX ¢¹fûÔdIY CX³fIZY ¸f³f ¸fZÔ ¹fWXe ²ffSX¯ff ¶f`NXe WXû°fe W`X dIY VfSXeSX ÀfZ VfSXeSX IYf d¸f»f³f WXe ÀfZ¢Àf IYe AfdJSXe ¸fadþ»f W`X. Afªf WXSX ½¹fd¢°f ÀfZ¢Àf ÀfZ ªfbOÞXe dIYÀfe ³f dIYÀfe Àf¸fÀ¹ff ÀfZ ´fSZXVff³f SXWX°ff W`X AüSX A´f³fe Àf¸fÀ¹ffAûÔ IYf Àf¸ff²ff³f d¶f³ff ÀfZ¢Àf dUÄff³f IYû ªff³fZ-Àf¸fÓfZ ÀfZ¢Àf IZY DY»f-ªfb»fc»f ÓfcNXZ dUÄff´f³fûÔ ¸fZÔ CX»fÓfIYSX A´f³fe ´fSZXVffd³f¹fûÔ IYû AüSX ·fe ª¹ffQf ¶fPÞXf »fZ°ff W`X dþ³WZÔX UWX Vf¸fÊ-ÀfaIYû¨f IZY IYfSX¯f dIYÀfe IYû ¶f°ff ·fe ³fWXeÔ ´ff°ff. ªfû »fû¦f dIYÀfe ·fe IYfSX¯f ¹ff ÀfZ¢Àf IY¸fªfûSXe IYe UªfWX ÀfZ A´f³ff U`UfdWIY ªfeU³f ¶fZWXQ d³fSXfVff, °f³ffU ¹ff Vfd¸fËQ¦fe IZY Àff±f ½¹f°fe°f IYSX SXWZX W`ÔX CX³fIYû WX¸ffSXe ¹fWXe Àf»ffWX W`X dIY UZ dIYÀfe ÀfaIYû¨f ¹ff Vf¸fÊ ¸fZÔ ³f ´fOÞXIYSX A´f³fe ÀfZ¢Àf IY¸fªfûSXe IYû AüSX ³f ¶fPÞXfEa ¢¹fûÔdIY EmmÀfe dVfIYf¹f°fZÔ »ffB»ffªf ³fWXeÔ WXû°fe. ¹fdQ ÀfWXe Àf¸f¹f ´fSX dIYÀfe ¢Uf»feRYfBOX ÀfZ¢Àfû»ffgdþÀMX IZY ÀfWXe ´fSXf¸fVfÊ U B»ffªf ÀfZ IYf¸f d»f¹ff ªffE °fû Vfd¸fËQ¦fe ¹ff d³fSXfVff ÀfZ ªfeU³f d¶f°ff³fZ Uf»fûÔ IZY ªfeU³f ¸fZÔ ·fe Qû¶ffSXf ÀfZ ¹fü³f Vfd¢°f IYf Jªff³ff ·fSX ÀfIY°ff W`X.ÀfZ¢Àf IZY ¶ffSZX ¸fZÔ ¹fWX À´f¿MX IYSX QZÔ dIY ÀfZ¢Àf IYe IYûBÊX Af¹fb Àfe¸ff ³fWXeÔ WXû°fe. BÀfIYf Af³faQ dIYÀfe ·fe Af¹fb ¸fZÔ CXNXf¹ff ªff ÀfIY°ff W`X. ÀfZ¢Àf Àfa¶fa²fe dIYÀfe ·fe Àf¸fÀ¹ff IZY d»fE ÀU¹fa d¸f»fZÔ ¹ff d³fÀfaIYû¨f WXûIYSX MZX»feRYû³f ´fSX ´fSXf¸fVfÊ »fZÔ. ÀfZ¢Àf »ffBRY ¶fZWX°fSX ¶f³ff³fZ IZY d»fE OXfg. Qe´fIY ¦fb´°ff ÀfZ Afªf We d¸f»fZÔ.

AÀf»fe ÀfZWX°f U ÀfbaQSX°ff ´ffEa

Afªf IYe ª¹ffQf°fSX ªf³fSZXVf³f A¨LXf Jf³fZ-´fe³fZ IZY ¶ffUªfcQ IY¸fªfûSX ´fÀfʳf»MXe Uf»fe ¶f³fe SXWX°fe W`X. dþÀfIZY IYfSX¯f CX³f¸fZÔ WXe³f·ffU³ff ´f³f´f³fZ »f¦f°fe W`X AüSX BÀfe IZY IYfSX¯f UZ A´f³fZ QûÀ°fûÔ ÀfZ d¸f»f³fZ °f±ff dSXV°fZQfSXûÔ IZY RaY¢Vf³f AfdQ ¸fZÔ ªff³fZ ÀfZ IY°fSXf°fZ W`ÔX ¢¹fûÔdIY CX³fIYe IY¸fªfûSX ÀfZWX°f ´fSX A¨LZX IY´fOÞZX ·fe ³fWXeÔ RY¶f°fZ. EZÀfe WXf»f°f ¸fZÔ UZ A´f³fe ÀfZWX°f U °faQ÷YÀ°fe ¶f³ff³fZ IYe ¨ffWX°f ¸fZÔ IbYLX °fû dþ¸f ªff³ff VfbøY IYSX QZ°fZ W`ÔX. IbYLX AJ¶ffSXûÔ U ¸f`¦fªfe³f AfdQ ¸fZÔ LX´fZ Qb¶f»fZ-´f°f»fZ Uªf³f ¶fPÞXfEa ªf`ÀfZ ¸f³f·ffU³f dUÄff´f³fûÔ ¸fZÔ CX»fÓfIYSX A´f³fZ VfSXeSX IYe UfÀ°fdUIY Vfd¢°f IYf ·fe Àf°¹ff³ffVf IYSX »fZ°fZ W`ÔX ¢¹fûÔdIY EmÀfe QUfBʹfûÔ ¸fZÔ A¢ÀfSX WXf¸fûʳÀf U ÀMXeSXf¹fOX IYf SXÀff¹f³f WXû°ff W`X dþÀfIZY AÀfSX ÀfZ VfSXeSX IYf ´ff³fe Jc³f IZY AaQSX WXe ÷YIYIYSX A³ffUV¹fIY Àfcªf³f ¶fPÞX ªff°fe W` AüSX VfSXeSX RcY»f³fZ »f¦f°ff W`X. dþÀfIYf dIYOX³fe U »feUSX ´fSX ·fe ¶fbSXf AÀfSX ´fOÞX°ff W`X.

47

ÀfZWX°f U °faQb÷YÀ°fe IZY d»fE dþ¸f ªff³ff, Àf`SX IYSX³ff, ¹fû¦ff IYSX³ff EUa ´füd¿MXIY AfWXfSX »fZ³ff A¨LXe ¶ff°f W`X. »fZdIY³f ¸f³f¨ffWXf ÀUfÀ±¹f, ÀfüÔQ¹fÊ U AfIY¿fʯf ´ff³fZ IZY d»fE AaQøY³fe B»ffªf IYe ªføYSX°f WXû°fe W`.X °ffdIY CXÀfIYf dIYOX³fe, »feUSX ¹ff WXf¸fûʳÀf ´fSX IYûBÊX ÀffBOX BRZY¢MX ³f ´fOÞX ÀfIZ . A°f: A¨LXe ÀfZWX°f U ´fÀfʳf»MXe IYe ¨ffWX°f SXJ³fZ Uf»fZ B²fSX-CX²fSX IZY ¨f¸f°IYfdSXIY dUÄff´f³fûÔ ¸fZÔ CX»fÓf³fZ ÀfZ ´fWX»fZ EIY ¶ffSX ¹fZ ªføYSX Àfû¨f »fZÔ dIY IYWXeÔ UZ ¶ffgOXe AüSX ´fÀfʳf»MXe ¶f³ff³fZ IZY ¨f¢IYSX ¸fZÔ A´f³fe IbYQSX°fe ÀfZWX°f U Vfd¢°f IYû °fû ¶f¶ffÊQ ³fWXeÔ IYSX SXWZX. IaY´f»feMX MÑXeMX¸fZÔMX IZY d»fE ¢Uf»feRYfBOX d¨fdIY°ÀfIY ÀfZ WXe Àf»ffWX »fZÔ.

¶fPÞZX ´fiûÀMZXMX, ¦fbQZÊ IYe ´f±fSXe U ¸fcÂf SXû¦fûÔ IYf d¶f³ff Af´fiZVf³f B»ffªf

´fiûÀMZXM ¦»f`ÔOX A±ffÊ°f ´fü÷Y¿f ¦fiad±f IYf ½¹fd¢°f IZY VfSXeSX ¸fZÔ ¶fWbX°f ¶fOÞXf ¹fû¦fQf³f WXû°ff W`X. ¹fWX ¦fiad±f ¸fcÂf ³f»fe IZY ¨ffSXûÔ AûSX WXû°fe W`X ªfû ¸fcÂf UZ¦f IYû IaYMÑXû»f IYSX°fe W`X. IY·fe-IY·fe IbbYLX ½¹fd¢°f¹fûÔ ¸fZÔ »f¦f·f¦f 50-55 U¿fÊ IYe Af¹fb ¸fZÔ BÀf ¦fiad±f IYf AfIYfSX ¶fPÞX ªff°ff W`X. dþÀfÀfZ ´fZVff¶f ³f»fe ´fSX A°¹fd²fIY Q¶ffU ´fOÞX³fZ ÀfZ ¸fcÂf dUÀfªfʳf ¸fZÔ IYfRYe °fIY»feRY WXû°fe W`X °f±ff ¸fcÂf IYfRYe ´fi¹ffÀf IZ ¶ffQ ÷YIY-÷YIY IYSX °f±ff ¶ffSX-¶ffSX WXû°ff W`X.Y¸fcÂf d¢»f¹fSX ³f WXû³fZ IZY IYfSX¯f IYBÊX ¶ffSX ½¹fd¢°f dUd·f³³f °fSXWX IZY ¸fcÂf SXû¦fûÔ EUa ´f±fSXe AfdQ IYe dVfIYf¹f°f ÀfZ ´fedOÞX°f Wû ªff°fZ W`ÔX. EmmÀfe dÀ±fd°f ¸fZÔ CX³fIYe ÀfZ¢Àf »ffBRY ·fe ´fi·ffdU°f WXû°fe W`X dþÀfÀfZ UZ ÀfZ¢Àf IZY Af³faQ ÀfZ Uad¨f°f WXû ªff°fZ W`ÔX. EmmÀfe Àf¸fÀ¹ff IYf Àf¸ff²ff³f Afªf IYe Af²fbd³fIY d¨fdIY°Àff ¸fZÔ Ad²fIYfaVf°f: ÀfªfÊSXe WXe W`.X »fZdIY³f RYSXeQf¶ffQ IZY ªff³fZ¸ff³fZ ¶fa¦ff»fe QUfJf³ff IZY UdSX¿NX d¨fdIY°ÀfIY OXfg. Qe´fIY ¦fb´°ff ³fZ A´f³fZ A³fbÀfa²ff³f ÀfZ ¹fWX dÀfð IYSX dQ¹ff W`X dIY EmÀfe Àf¸fÀ¹ffAûa IYf Àf¸ff²ff³f d¶f³ff dIYÀfe ÀfªfÊSXe IZY Af¹fbUZÊdQIY QUfB¹fûÔ ÀfZ We WXû ªff°ff W`X dþ³fIZY BÀ°fZ¸ff»f ÀfZ ½¹fd¢°f IZY ¶fPÞXZ WbXE ´fiûÀMZXMX, ¦fbQZÊ IYe ´f±fSXe EUa ¸fcÂf SXû¦fûÔ IYe Àf¸fÀ¹ff IbYLX WXe dQ³fûÔ ¸fZÔ Àf¸ff´°f WXû ªff°fe W`X.

VfSXf¶f ÀfZ LXbMXIYfSXf

A¦fSX Af´fIYf d´fi¹fªf³f VfSXf¶f IYf ÀfZU³f IYSX SXWf W`X AüSX Af´f Àf©fZ ¸f³f ÀfZ CXÀfIYe BÀf AfQ°f IYû LbXOÞXUf³ff ¨ffWX°fZ W`ÔX °fû Af´f WX¸ffSXe ÀUfQ, Àfb¦fa²f SXdW°f QUf Afªf WXe ¸fa¦fUfEaÜ QUf IYf IYûBÊX ÀffBOX BRZY¢MX ³fWXeÔ W`XÜ

ÀÂfe SXû¦f: »¹fcIYûdSX¹ff, ¶ffaÓf´f³f, IY¸fSX U ªfûOÞXûÔ IZY QQÊ, IYe»f ¸fbWa XfÀfZ, ÓffBËX, MbMX°fZ ÓfOÞX°fZ ¶ff»f, UÃf Àfü³Q¹fÊ, SXÀfü»fe, ¸fûMXf´ff, Àf`¢Àf IYe IY¸fe, Qb¶f»ff ´f°f»ff VfSXeSX AfdQ SXû¦fûÔ IZY d»fE ªff³fe ¸ff³fe Af¹fbUdÊZ QIY dUVû¿fÄf OXf.g ³fZWXf ¦fb~f CX´f»f¶²f W`XÔÜ ³fûMX- QZVf-dUQZVf ¸fZÔ OXfIY ñfSXf BXÊ»ffªf ·ûªf³fZ IYf dUVû¿f ´fi¶fa²f W`XÜ E.mail.: drdeepakgupta81@gmail.com

27, d°fIYû³ff ´ffIÊY, RYSXeQf¶ffQ, WXdSX¹ff¯ff, 121001

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

48

£û»f ªf¦f°f ªfû AfSXû´f W`XÔ Uû ¸fZSXZ Qf¸ffQ ´fSX W`XÔ dªfÀfIYf ¨fZ³³fBÊ Àfb´fSX dIaY¦Àf MXe¸f ÀfZ IYûBÊX »fZ³ff-QZ³ff ³fWXeÔ W`. UWX °fû ¶fÀf EIY dIiYIZYMX CX°ÀffWXe W`X.l »fZdIY³f A¶f Àfb´fie¸f IYûMÊX ³fZ ¹fWX À´f¿MX IYSX dQ¹ff W`X dIY ßfed³fUfÀf³f IYf ³ff¸f CX³f 13 AfSXûd´f¹fûÔ ¸fZÔ Vffd¸f»f W`X dªf³fIYf dªfIiY ´fcUÊ ³¹ff¹ff²feVf ¸fbIYb »f ¸fbQ¦Ð f»f IYe ªffa¨f Àfd¸fd°f ³fZ Àfe»f¶faQ d»fRYfRZY ¸fZÔ dIY¹ff W`X. ¹fWXe UªfWX W`X dIY IYûMÊX ³fZ ßfed³fUfÀf³f IYû EIY ¶ffSX dRYSX ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY A²¹fÃf IZY øY´f ¸fZÔ IYf¹fÊ IYSX³fZ ÀfZ SXûIYf dQ¹ff W`X. ¹fWXe ³fWXeÔ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY ªffa¨f ´f`³f»f IZY d»fE ÀfbÓffE ¦fE °fe³f ³ff¸fûÔ IYû ·fe JfdSXªf IYSX dQ¹ff W`X. U`ÀfZ BXÀfÀfZ ´fcUÊ SXfªfÀ±ff³f ¸fZÔ ßfed³fUfÀf³f IZY dJ»ffRY ERYAfBÊXAfSX ·fe WXû ¨fbIYe W`X. dQ»f¨fÀ´f ¶ff°f ¹fWX W`X dIY ßfed³fUfÀf³f IYû IYûMÊX ¸fZÔ ¶ffSX-¶ffSX ¸fbaWX IYe Jf³fe ´fOÞX SXWXe W`X »fZdIY³f dRYSX ·fe UWX A´f³fe WXSXIY°fûÔ ÀfZ ¶ffªf ³fWXeÔ Af SXWZX W`ÔX AüSX CX³fIYe WXSXÀfa·fU IYûdVfVf ¹fWXe W`X dIY UWX ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY A²¹fÃf ´fQ IYf IYf¸fIYfªf dRYSX ÀfZ Àfa·ff»f³fZ »f¦fZÔ AüSX dIYÀfe °fSXWX ÀfZ BXÀf ·fi¿MXf¨ffSX IZY ¸fÀf»fZ IYû Q¶ff QZÔ. »fZdIY³f Àfb´fie¸f IYûMÊ IYû ¹fWX ´f°ff W`X dIY ßfed³fUfÀf³f IZY ´fQ ´fSX IYf¹fÊ IYSX°fZ WbXE BÊX¸ff³fQfSXe ÀfZ ªffa¨f WXû³fe Àfa·fU ³fWXeÔ W`X. ªffa¨f IYe ¶ff°f °fû QcSX ªffa¨f IZY d»fE ÀfQÀ¹fûÔ IYf ¨f¹f³f ·fe BÊX¸ff³fQfSXe ÀfZ ³fWXeÔ dIY¹ff ªff SXWXf W`X.

¶feÀfeÀfeAfBÊX AüSX Àf¨f IYf Àff¸f³ff SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f

·ff

SX°fe¹f dIiYIZYMX ¶fûOÊX IZY Àf¶fÀfZ ¶fQ³ff¸f A²¹fÃf ³ffSXf¹f¯fÀUf¸fe ßfed³fUfÀf³f IYe EIY ¶fOÞXe JfdÀf¹f°f ¹fWX W`X dIY CX³WZÔX dIiYIZYMX ´fiVffÀf³f ¸fZÔ »ff³fZ Uf»fZ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY ´fcUÊ A²¹fÃf E Àfe ¸fb±ü¹ff AüSX AfBÊX´feE»f IYe RiZÔY¨ffBXªfe CX³fIZY ´fdSXUfSX IYe IaY´f³fe BaXdOX¹ff Àfe¸fZÔMÐXÀf IYû dQ»ff³fZ IZY d»fE d³f¹f¸fûÔ ¸fZÔ RZYSX¶fQ»f IYSX³fZ Uf»fZ ´fcUÊ AfBÊX´feE»f A²¹fÃf »fd»f°f ¸fûQe Qû³fûÔ WXe JbQ IYû IYûÀf SXWXZ W`ÔX. ¸fûQe AüSX ¸fb±ü¹ff ÀffUʪfd³fIY øY´f ÀfZ ¹fWX ¸ff³f SXWXZ W`Ô dIY CX³fÀfZ ¶fWbX°f ¶fOXÞe ¦f»f°fe WbXBÊX W`. ¹fZ Qû³fûÔ WXe BXÀf Àf¸f¹f ßfed³fUfÀf³f IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞZX QbV¸f³f ¶f³fZ WbXE W`ÔX AüSX Àfb´fie¸f IYûMÊX ¸fZÔ dªfÀf °fSXWX ÀfZ ßfed³fUfÀf³f AüSX CX³fIZY Aa²f·föY ¶f³fZ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY R`YÀf»fûÔ

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

AüSX ÀfbÓffUûÔ IYe dIYSXdIYSXe WXû SXWXe W`X. CXÀfÀfZ ¸fûQe AüSX ¸fb±ü¹ff IYû dªf°f³fe JbVfe WXû SXWXe W`X, CX°f³fe Vff¹fQ dIYÀfe AüSX IYû ³fWXeÔ WXû¦fe. ¸fb±ü¹ff AüSX ¸fûQe ¨ffWX°fZ W`XÔ dIY ßfed³fUfÀf³f IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX ÀfZ WX¸fZVff IZY d»fE kdIYIY AfCXMXl IYSX ªfZ»f ·ûªff ªffE AüSX dIYÀfe ·fe °fSXWX CX³WZXÔ ªfc³f ¸fZÔ AfBÊXÀfeÀfe IYf ¨fZ¹fSX¸f`³f ¶f³f³fZ ÀfZ SXûIYf ªffE. BX³fIYe ¹fWX ¨ffWX°f dIY°f³fe ´fcSXe WXû¦fe ¹fWX °fû Af³fZ Uf»ff Àf¸f¹f WXe ¶f°ffE¦ff. »fZdIY³f BXÀf¸fZÔ Qû SXf¹f ³fWXeÔ dIY ßfed³fUfÀf³f AüSX À´ffgMX dRYd¢Àfa¦f ¸fZÔ RaYÀfZ CX³fIZY Qf¸ffQ ¦fb÷Y³ff±f ¸f¹f´´f³f ´fSX Àfb´fie¸f IYûMÊ IYf dVfIaYªff dQ³f-´fid°fdQ³f °fZªfe ÀfZ IYÀf°ff ªff SXWXf W`. ¹fWXe CX³fIZY d»fE Àf¶fÀfZ ¶fOÞXe d¨fa°ff IYf Àf¶f¶f W`X. A·fe °fIY ßfed³fUfÀf³f Àfe³ff NXûIYIYSX ¹fWX IYWX°fZ SXWXZ W`XÔ dIY kAfBÊX´feE»f-6 IYe À´ffgMX dRYd¢Àfa¦f ¸fZÔ ¸fZSXZ dJ»ffRY IYûBÊX AfSXû´f ³fWXeÔ W`XÔ.

EZÀfZ ¸fZÔ ¹fWX AfÀffSX »f¦f SXWZX W`ÔX dIY ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYû AQf»f°fZa WXe ³f ¨ffWX°fZ WbXE ¨f»ffEa¦fe ¢¹fûÔdIY CX³fIYf ÀU³ff¸f²f³¹f dIiYIZYMX Ad²fIYfdSX¹fûÔ ´fSX ÀfZ ·fSXûÀff CXNX°ff ªff SXWXf W`X. BXÀfÀfZ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYe AfªffQe J°fSZX ¸fZÔ dQJ SXWXe W`X AüSX BXÀfIZY d»fE Qû¿fe ·fe JbQ ¶feÀfeÀfeAfBÊ WXe W`X. ßfed³fUfÀf³f IYe QZJSXZJ ¸fZÔ AfBÊX´feE»f ¸fZÔ ·fi¿MXf¨ffSX IYe ªffa¨f ÀfZ ³ffSXfªf °f¶f IZY IYû¿ff²¹fÃf Aªf¹f dVfIZÊY ³fZ ¸fBÊX 2013 ¸fZÔ A´f³fZ ´fQ ÀfZ BXÀ°feRYf dQ¹ff ±ff. dVfIZZÊ IYf IYWX³ff W`X kIYûMÊX ³fZ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY ªffa¨f ´f`³f»f IYû ÀUeIYfSX ³fWXeÔ dIY¹ff W`X. A¶f Àf¸f¹f Af ¦f¹ff W`X dIY ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY ÀfQÀ¹f ¸ff¸f»fZ IYe ¦fa·feSX°ff IYû Àf¸fÓfZ USX³ff Uû dQ³f QcSX ³fWXeÔ ªf¶f ¶feÀfeÀfeAfBÊX A´f³fe AfªffQe ¦faUf QZ¦ffX.l »fZdIY³f U°fʸff³f ´fQfd²fIYfSXe

49 Àfb´fie¸f IYûMÊX IYe ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYe AfªffQe IYû ¶f³ffE SXJ³fZ QZ³fZ IYe ¨ffWX°f Àfa¶fa²fe dMX´´f¯fe ÀfZ AfVffUf³f dQJfBÊX QZ SXWZX W`ÔX. À´ffgMX dRYd¢Àfa¦f ¸fZÔ RaYÀfZ dJ»ffdOÞX¹fûÔ AüSX Ad²fIYfdSX¹fûÔ IYe SXfWX IYfaMXûÔ ·fSXe dQJfBÊX QZ SXWXe W`XÜ ¸fbQЦf»f Àfd¸fd°f ³fZ Àfb´fie¸f IYûMÊX IYû Af¦fZ IYe ªffa¨f IZY d»fE ÀUeIÈYd°f QZ°fZ WbXE IYWXf W`X dIY ¨ffSX ¸ffWX ¸fZÔ dSX´fûMÊX °f`¹ffSX WXû ªffE¦feÜ »fZdIY³f CXÀfIYe °fSXRY ÀfZ ªffa¨f ´fidIiY¹ff IZY d»fE Àfe¶feAfBÊX IZY ´fcUÊ d³fQZVfIY E¸f E»f Vf¸ffÊ, ¨fZ³³fBÊX, ¸fab¶fBÊX AüSX dQ»»fe ´fbd»fÀf IZY EIY-EIY Ad²fIYfSXe, ªfû ÀfWXf¹fIY Af¹fb¢°f ÀfZ IY¸f ´fQ IYf ³f WXû, IZY Àff±f EIY ´fid°fd¿NX°f ´fcUÊ dIiYIZYMXSX IYû SXJ³fZ IYe ¸ffa¦f IYe W`XÜ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYe °fSXRY ÀfZ BXÀfIYf dUSXû²f dIY¹ff ¦f¹ff W`XÜ dªfÀfIZY ¶ffQ ³¹ff¹f¸fcd°fÊ E IZY ´fMX³ff¹fIY AüSX ³¹ff¹f¸fcd°fÊ IY»feRbY»»ff IYe JaOX´feNX ³fZ BXÀf ¶ff¶f°f R`YÀf»ff ÀfbSXdÃf°f SXJf W`XÜ BXÀf¸fZÔ Qû SXf¹f ³fWXeÔ dIY ªffa¨f ¶fZWXQ IYOÞXe WXû¦feÜ CX²fSX Àfe¶feAfBÊ ³fm £û»fXûÔ ¸fmÔ dRYd¢ÀfÔ¦f AüSX ÀfMXÐMZX¶ffþe ÀfdWX°f ²fû£ff²fOÞXe IZY ¶fPÞX°fZ ¸ff¸f»fXûÔ Àfm d³f¶fMX³fm IZY d»fXE kÀ´fûMÊX BÔMXed¦fiMXe ¹fcd³fMXl IYXf ¦fNX³f dIYX¹ff W`X. BXÀfIYe ·fe ¸fQQ »fe ªffE¦feÜ Àfe¶feAfBÊ £û»fX EUÔ ¹fbUf IYX»¹ff¯f ¸fÔÂff»fX¹f IZY ÀfÔ´fIÊY ¸fmÔ SXWZX¦fe °ffdIYX £û»fXûÔ ¸fmÔ ·fi¿MXf¨ffSX Àfm d³f¶fMX³fm ÀfÔ¶fÔ²fe IYXf³fc³f þ»Q Àfm þ»Q »fXf¦fc dIYX¹ff þf ÀfIZY. AfBÊ´feE»f IYe Àfa¨ff»f³f ´fdSX¿fQ ³fZ À´ffgMX

BÊX¸ff³fQfSe ¶fZWXQ ªføYSXe W`X- Àfaªf¹f ªf¦fQf»fZ

·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX ¶fûOÊX IZY ´fcUÊ Àfd¨fU Àfaªf¹f ªf¦fQf»fZ ¸ff³f°fZ W`ÔX dIY dIYÀfe ·fe JZ»f Àfa¦fNX³f IYû ¶fZWX°fSX PaX¦f ÀfZ ¨f»ff³fZ IZY d»fE ¹fWX ¶fZWXQ ªføYSXe W`X dIY CXÀfIZY ´fQfd²fIYfSXe BÊX¸ff³fQfSX WXûÔ. ¶fûOÊ ¸fZÔ ¨f»f SXWXe ¦fOÞX¶fdOÞX¹fûÔ ´fSX BXÀ°feRYf QZ³fZ Uf»fZ ªf¦fQf»fZ ³fZ IYWXf, dÀfRÊY ´fQ IYû ´fIYOÞXIYSX ¶f`NX³fZ ÀfZ ¶ff°f ³fWXeÔ ¶f³f ÀfIY°fe W`X. ¸fbÓfZ ´f°ff W`X dIY WX¸ffSZX QZVf ¸fZÔ EIY ¶ffSX ´fQ ´fSX ¶f`NX³fZ IZY ¶ffQ CXÀf ´fSX ¶f³fZ SXWX³fZ IZY d»fE ªfûOÞX°fûOÞX IYSX³fZ IYe AfQ°f JZ»f Ad²fIYfdSX¹fûÔ ¸fZÔ WXû°fe W`X. ¹fWX ÀfWXe ³fWXeÔ W`X. Af´fIYû BXÀfZ LXûOÞXIYSX ´fiVffÀf³f AüSX JZ»f ¸fZÔ Àfb²ffSX IYe dQVff ¸fZÔ IYf¹fÊ IYSX³fZ ¨ffdWXE. ¸fZSXf ¹fWX ·fe ¸ff³f³ff W`X dIY ´fiVffÀf³f ¸fZÔ EIY ¹ff Qû ½¹fdöY¹fûÔ IZY A¨LZX PaX¦f ÀfZ IYf¸f IYSX³fZ ÀfZ ¶ff°f ³fWXeÔ ¶f³f ÀfIY°fe W`X. UZ AIZY»fZ ´fOÞX ªffEa¦fZ AüSX ª¹ffQf ¹fû¦fQf³f ³fWXeÔ QZ ´ffEa¦fZ. Af´fIZY ´ffÀf JZ»f Àfa¦fNX³f ¸fZÔ EIY BÊX¸ff³fQfSX MXe¸f WXû³fe ¨ffdWXE. dªfÀfIZY ´ffÀf dUªf³f AüSX ´»ffd³fa¦f Qû³fûÔ WXû AüSX d¸f»fIYSX EIY Àff±f ªfUf¶fQZWXe IZY Àff±f IYf¹fûË IYû IYSZÔ. A¦fSX Af´fIZY AaQSX IbYLX IYSX³fZ IYe ¨ffWX W`X °fû Af´f BÊX¸ff³fQfSX ´fi¹ffÀfûÔ ÀfZ CXÀfZ WXSX WXf»f°f ¸fZÔ ´fcSXf IYSX ÀfIY°fZ W`ÔX. ±ff. »fZdIY³f ªf¦fQf»fZ ³fZ 31 ¸fBÊX IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY Àfd¨fU ´fQ ÀfZ BXÀ°feRYf QZ dQ¹ff ±ff. °f¶f Qû ÀfQÀ¹fe¹f Af¹fû¦f ³fZ ªffa¨f IYe AüSX ßfed³fUfÀf³f IYû ¢»fe³f d¨fMX QZ OXf»fe. BXÀfIZY dJ»ffRY dIiYIZYMX EÀfûdÀfEVf³f AfgRY d¶fWXfSX ³fZ A´f³fZ Àfd¨fU AfdQ°¹f U¸ffÊ IZY ªfdSXE ¶ffg¸¶fZ WXfBÊXIYûMÊ ¸fZÔ A´fe»f IYe. 2 ªfc³f 2013 IYû ßfed³fUfÀf³f ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY IYf¹fûË ÀfZ WXMXfE ¦fE AüSX ¶fa¦ff»f dIiYIZYMX EÀfûdÀfEVf³f

¸fbIbY»f ¸fbQ¦f»f AüSX Ad°fdSXöY ¸fWXfAd²fUöYf E»f ³ff¦fZVUSX SXfU AüSX AÀf¸f dIiYIZYMX Àfa§f IZY d³f»f¹f QØff IYe EIY Àfd¸fd°f IYf ¦fNX³f IYSX ªffa¨f IYf IYf¹fÊ ÀfüÔ´ff. 8 AöcY¶fSX IYû Àfb´fie¸f IYûMÊX ³fZ ßfed³fUfÀf³f IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY IYf¹fÊ IYSX³fZ IYe A³fb¸fd°f Qe »fZdIY³f AfBÊX´feE»f ÀfZ QcSX SXWX³fZ IYe dWXQf¹f°f IZY Àff±f.AöcY¶fSX 2013 ¸fZÔ ¦fdNX°f ¸fbQЦf»f Àfd¸fd°f ³fZ RYSXUSXe, 2014 IYû A´f³fe dSX´fûMÊX IYûMÊX IYû ÀfüÔ´f Qe. BXÀfIZY ¶ffQ IYûMÊ ³fZ ßfed³fUfÀf³f IYû À´fûMÊX BÔMXed¦fiMXe ¹fcd³fMX IZY ¦fNX³f IZY CXQQÐ Vm ¹fûÔ ¸fmÔ dRYSX ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY IYf¹fûË ÀfZ QcSX SXWX³fZ IYû IYWXf £û»fXûÔ ¸fmÔ ²fû£ff²fOÞXe Àfm þbOXÞm ¸ff¸f»fXûÔ IYXe þfÔ¨f AüSX AüSX ´fcUÊ ·ffSX°fe¹f IY´°ff³f Àfb³fe»f ¦ffUÀIYSX IYû AfBÊX´feE»f ¸ff¸f»fûÔ IYf Aa°fdSX¸f A²¹fÃf ¶f³ff¹ff ´fcLX°ffLX, £û»fXûÔ ¸fmÔ ·fi¿MXf¨ffSX ´fSX SXûIYX °f±ff £û»fX ¸fWXfÀfÔ§fûÔ AüSX °f±ff ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY ÀfbÓffU ´fSX CX´ff²¹fÃf EUa ´fcUÊ IYXf³fc³f ´fiU°fʳf EþmdÔ Àf¹fûÔ IZY Àff±f ÀfWX¹fû¦f Vffd¸f»fX W`. ·fi¿MXf¨ffSX dIiYIZYMXSX dVfU»ff»f ¹ffQU IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY IYf¹fÊ Àfm d³f¶fMX³fm ÀfÔ¶fÔ²fe IYXf³fc³f ·ffSX°f IYXû Qbd³f¹ff IZY CX³f ¨fÔQ QmVfûÔ IYXe Àfc¨fe ¸fmÔ IYSX³fZ IZY d»fE Aa°fdSX¸f A²¹fÃf ¶f³ff¹ff. Àfb´fie¸f IYûMÊ Vffd¸f»fX IYXSX Qm¦ff dþ³fIZY ´ffÀf £û»fXûÔ ¸fmÔ ·fi¿MXf¨ffSX IYXe þfÔ¨f IZY d»fXE RZYOXSX»fX ³fZ 16 A´fi`»f, 2014 IYû ¹fWX ¶f°ff¹ff dIY CXÀfIZY þfÔ¨f EþmÀÔ fe IZY dWXÀÀfm IZY øY´f ¸fmÔ EIYX Àf¸fd´fÊ°f BIYXfBÊ W`X. CX¸¸feQ W`X dIYX £û»fXûÔ ´ffÀf ¶faQ d»fRYfRZY ¸fZÔ ßfed³fUfÀf³f ÀfdWX°f 13 »fû¦fûÔ IZY ³ff¸f W`ÔX dªf³fIZY DY´fSX AfBÊX´feE»f ¸fZÔ ·fi¿MXf¨ffSX IZY ¸fmÔ ·fi¿MXf¨ffSX IZY d£f»fXfRY þÔ¦f ¸fmÔ WX¸f AWX¸f ¹fû¦fQf³f Qm¦Ô fm.

AfSXû´f W`ÔX. 22 A´fi`»f, 2014 IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX ³fZ

- SX¯fªfe°f dÀf³WXf, Àfe¶feAfBÊX IZY d³fQZVfIY IY»fIYØff WXfBÊXIYûMÊX IZY ´fcUÊ ³¹ff¹ff²feVf ªfZ E³f ´fMZX»f, Àfe¶feAfBÊX IZY ´fcUÊ d³fQZVfIY AfSX IZY SXf§fU³f AüSX dRYd¢Àfa¦f IYe ªffa¨f IZY d»fE 28 ¸fBÊX 2013 IZY A²¹fÃf ªf¦f¸fûWX³f OXf»fd¸f¹ff ³fZ IYf¹fÊUfWXIY dIiYIZYMXSX SXdU VffÀÂfe IZY ³ff¸f °fe³f ÀfQÀ¹fe¹f ªffa¨f IYû °fe³f ÀfQÀ¹fe¹f Af¹fû¦f ¶f³ff¹ff ±ff. dªfÀf¸fZÔ A²¹fÃf IYe ·fcd¸fIYf d³f·ffBÊX. EZÀfZ ¸fZÔ 30 ªfb»ffBÊX ´f`³f»f IZY d»fE ÀfbÓffE. »fZdIY³f IYûMÊ ³fZ BXÀf ÀfbÓffU ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY °f°IYf»fe³f Àfd¨fU Àfaªf¹f ªf¦fQf»fZ 2013 IYû ¶ffg¸¶fZ WXfBÊX IYûMÊ ³fZ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY IYû JfdSXªf IYSX ªffa¨f ¸fbQЦf»f Àfd¸fd°f IYe QZJSZXJ AüSX Qû ´fcUÊ ³¹ff¹ff²feVfûÔ MXe ªf¹fSXf¸f ¨fûMXf AüSX ªffa¨f Af¹fû¦f IYû ¦f`SX IYf³fc³fe IYSXfSX dQ¹ff ±ff. BXÀfIZY ¸fZÔ VfbøY IYSXUf³fZ IYf ¸f³f ¶f³ff¹ff. ¹fWX Àfd¸fd°f 52 AfSX ¶ff»ffÀfb¶fi¸f¯¹f¸f IYû Vffd¸f»f dIY¹ff ¦f¹ff ¶ffQ ¸ff¸f»ff Àfb´fie¸f IYûMÊX ¸fZÔ ¦f¹ff dªfÀf³fZ ³¹ff¹ff²feVf »fû¦fûÔ ÀfZ ¶ff°f¨fe°f IZY ¶ffQ BX³f AfSXûd´f¹fûÔ IYû §ûSX³fZ ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

50 ¸fZÔ IYf¸f¹ff¶f SXWXe ±fe. IYûMÊX IYe IYûdVfVf W`X dIY BX³f 12 AfSXûd´f¹fûÔ IZY ³ff¸f ªffa¨f ´fcSXe WXû³fZ °fIY CXªff¦fSX ³fWXeÔ WXû³fZ ¨ffdWXE. BXÀfIZY d»fE ªffa¨f ÀfZ ªfbOÞZX »fû¦fûÔ IYû ¦fû´f³fe¹f°ff SXJ³fZ IZY Àf£°f AfQZVf ·fe dQE ¦fE W`ÔX. ¹fWX ¸ff³ff ªff SXWXf W`X dIY BXÀf ªff»f ¸fZÔ IYBÊX ¶fOÞZX dJ»ffOÞXe ·fe RaYÀfZ WbXE W`Ô. ßfed³fUfÀf³f ¶fOÞZX ¦fUÊ IZY Àff±f ¹fWX QfUf IYSX SXWZX W`ÔX dIY UWX Aa°fSXSXf¿MÑXe¹f dIiYIZYMX ´fdSX¿fQ IZY ³fE kRYfBX³fZadVf¹f»f ¸ffgOX»fl IZY °fWX°f 2015 ÀfZ 2023 °fIY IZY AfNX Àff»fûÔ ¸fZÔ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYe IY¸ffBÊX IYû 3000 IYSXûOÞX ÷Y´f¹fZ °fIY ¶fPÞXfEa¦fZ. ¹fWX SXIY¸f AfBÊXÀfeÀfe IYe ¸fedOX¹ff Ad²fIYfSX AüSX ´fif¹fûªfIYûÔ ÀfZ WXû³fZ Uf»fe IY¸ffBÊX IYf 21.60 % W`X. BXÀfIYe °fb»f³ff 2007 ÀfZ 2015 °fIY IZY AfNX Àff»fûÔ IYe IY¸ffBÊX ÀfZ IYe ªffE °fû 200 IYSXûOÞX ÷Y´f¹fûÔ ÀfZ IbYLX WXe ª¹ffQf AüSX AfBÊXÀfeÀfe IYe IY¸ffBÊX IYf IbY»f 3% ´fid°fVf°f WXe W`X. ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYe d°fªfûSXe ·fSX³fZ IYf ßfed³fUfÀf³f ¹fWX AfaIYOÞXf ÀfWXe WXû ÀfIY°ff W`X AüSX Qbd³f¹ff IYf Àf¶fÀfZ A¸feSX dIiYIZYMX ¶fûOÊX BXÀfÀfZ AüSX A¸feSX WXû ªffE¦ff.

CXÀfIZY ´fQfd²fIYfSXe A´f³fZ IÈY´ff´ffÂfûÔ IYû AüSX Jb»fZ WXf±fûÔ ÀfZ CX´fIÈY°f IYS ÀfIZÔY¦fZ ªfû ¶fQ»fZ ¸fZÔ CX³fIZY ¦f»f°f IYf¸fûÔ ´fSX ´fQfÊ OXf»f³fZ ¸fZÔ AüSX Ad²fIY ßfðf ·ffU ÀfZ ªfbMX ªffEa¦fZ. ¹fWXfa ÀfUf»f ¹fWX CXNX°ff W`X dIY ²f³f IYe IY¸fe °fû ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY Jf°fûÔ ¸fZÔ d´fL»fZ Qû QVfIY ÀfZ °fû IY°fBÊ ³fWXeÔ SXWXe W`X. »fZdIY³f ßfed³fUfÀf³f ³fZ dªfÀf °fSXWX ÀfZ ¶fûOÊX IYû kWXfBÊXªfZIYl IYSX d³f¹f¸fûÔ ¸fZÔ WZXSXRZYSX IYSX ¸fªfZ »fcM³fZ IZY ¨fæYSX ¸fZÔ ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX ´fSX ªfû IYfd»fJ ´fû°fe W`X UWX BXd°fWXfÀf ¸fZÔ IYf»fZ ´f³³fûÔ IZY øY´f ¸fZÔ WX¸fZVff ¸fbaWX d¨fPÞXf°fe SXWZX¦fe. BXÀf ¶fQ³ff¸fe IYe ·fSX´ffBÊX ASX¶fûÔ-JSX¶fûÔ ÷Y´f¹fûÔ ÀfZ ·fe ³fWXeÔ WXû ÀfIY°fe. ¸fb±ü¹ff AüSX ¸fûQe IZY Àff±f AfBÊXEÀf d¶f³ýif AüSX VfVffaIY ¸f³fûWXSX £fb»fIYSX ßfed³fUfÀf³f IZY dJ»ffRY ¸fû¨ffÊ Jû»fZ WbXE W`ÔX. ªf¶f ßfed³fUfÀf³f SXfªf ¸fZÔ °f¸ff¸f ¦fOÞX¶fdOÞX¹ffa WXû SXWXeÔ ±fe °f¶f ¹fZ ·fe ¨fb´´fe Àff²f CX³fIYf Jc¶f Àff±f d³f·ff SXWZX ±û. U`ÀfZ A¶f ·fe ª¹ffQf°fSX ÀfQÀ¹f Jb»fIYSX Àff¸f³fZ Af³fZ IZY ¶fªffE °fMXÀ±f ¶f³fZ WbE W`ÔX. BX³f Àf·fe IYû SXf¸f²ffSXe dÀfaWX kdQ³fIYSlX IYe ¹fZ ´fadöY¹ffa ¹ffQ SXJ³fe WXûa¦fe, kÀf¸fSX Vû¿f W`,X ³fWXeÔ ´ff´f IYf ·ff¦fe IZYU»f ½¹ff§fi, ªfû °fMXÀ±f W`ÔX Àf¸f¹f d»fJZ¦ff CX³fIYf ·fe A´fSXf²f.l »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

³fZ°ffAûÔ ÀfZ ª¹ffQf ³fe¨fZ d¦fS EIY d¶fWXfSXe Àf¶f ´fSX ·ffSXe EIY Vf£Àf BX³f dQ³fûÔ ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX ¶fûOÊX (¶feÀfeÀfeAfBÊX) IZY A²¹fÃf ³ffSXf¹f¯fÀUf¸fe ßfed³fUfÀf³f IYe AfaJûÔ IYf IYfaMXf ¶f³ff WbXAf W`. QZVf IYe Vfe¿fÊ AQf»f°f ¸fZÔ ßfed³fUfÀf³f IYe ªfû LXeLXf»fZQSX WXû SXWXe W`X CXÀfIZY ´feLZX dIiYIZYMX EÀfûdÀfEVf³f AfgRY d¶fWXfSX (ÀfeE¶fe) IZY Àfd¨fU AfdQ°¹f U¸ffÊ IYe ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX ¶fûOÊX ¸fZÔ ½¹ff~ ·fi¿MXf¨ffSX dUSXû²fe ¸fbdWX¸f IYe AWX¸f ·fcd¸fIYf SXWXe W`X. ÀfeE¶fe IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX ÀfZ dRYSX ¸ff³¹f°ff dQ»ff³fZ ÀfZ VfbøY WbXBÊX U¸ffÊ IYe ¹fWX »fOÞXfBÊX Àfb´fie¸f IYûMÊ ¸fZÔ ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYû ·fi¿MXf¨ffSX ¸fböY IYSXf³fZ IZY Àfa§f¿fÊ °fIY ´fWbaX¨f ¨fbIYe W`X. ´fZVf W`X AfdQ°¹f U¸ffÊ IZY Àff±f »ffBXU BaXdOX¹ff IZY JZ»f Àfa´ffQIY SXfIZYVf ±f´fd»f¹ff»f IYe ¶ff°f¨fe°f IZY ´fi¸fbJ AaVf¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY dJ»ffRY Af´f³fZ ªfû Ad·f¹ff³f VfbøY dIY¹ff ±ff Af´f CXÀfZ dIY°f³ff ÀfRY»f ¸ff³f°fZ W`ÔX ?

WX¸f³fZ d¶fWXfSX dIiYIZYMX IYû dRYSX ÀfZ CXNXf³fZ IZY d»fE ¶feÀfeÀfeAfBÊX ÀfZ »fOÞX³fZ IYf Ad·f¹ff³f VfbøY dIY¹ff ±ff. ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY Ad²fIYfSXe JbQ °fû ¨fûSXe IYSX°fZ W`ÔX AüSX d¶fWXfSX IYû dIiYIZYMX ÀfZ ¶ffWXSX IYSX dQ¹ff. EZÀfZ Ad²fIYfdSX¹fûÔ IYf IYf»ff ¨fZWXSXf ªf³f°ff IZY Àff¸f³fZ Af ¦f¹ff W`X. ¹fZ dIiYIZYM Ad²fIYfSXe °fû ³fZ°ffAûÔ ÀfZ ·fe ª¹ffQf ³fe¨fZ d¦fSX ¨fbIZY W`ÔX. BX³fIZY ´ffÀf dIiYIZYMX IYe ·f»ffBÊX IZY d»fE Àfû¨f³fZ IYf UöY WXe ³fWXeÔ W`X. ¹fWXe UªfWX W`X dIY WX¸f BXÀf »fOÞXfBÊX IYû Àfb´fie¸f IYûMÊX °fIY »fZ ¦fE W`ÔX.

... »fZdIY³f dIiYIZYMX EÀfûdÀfEVf³f AfgRY d¶fWXfSX IYû ¸ff³¹f°ff IYe »fOÞXfBÊX °fû ´fQZÊ IZY ´feLZX RaYÀfe dQJ SXWXe W`X? ³fWXeÔ EZÀff ³fWXeÔ W`X. AfÀff³fe ÀfZ ·f»ff d¶fWXfSX IYe Uf´fÀfe IYü³f WXû³fZ QZ¦ff.14 Àff»f ÀfZ dQæY°f IYS SXWZX W`ÔX. ¹fWX ¸ff¸f»ff Àfb´fie¸f IYûMÊ ¸fZÔ »feU ¦fifaMX ¸fZÔ W`X. °ffSXeJ °f¹f WXû¦fe °fû Àfb³fUfBÊX ·fe WXû¦feÜ BXÀf ¶fe¨f AfBÊX´feE»f ·fi¿MXf¨ffSX ¸ff¸f»fZ ¸fZÔ ¶feÀfeÀfeAfBÊ IZY Qû ÀfQÀ¹fe¹f ªffa¨f ´f`³f»f IZY dJ»ffRY WX¸ffSXe A´fe»f IZY ¶ffQ ¸ff¸f»ff ¶ffg¸¶fZ WXfBÊXIYûMÊX ÀfZ dQ»»fe ¸fZÔ Àfb´fie¸f IYûMÊX °fIY ´fWbaX¨f ¦f¹ff W`. BXÀfIYe Àfb³fUfBÊX ·fe RYfÀMX MÑ`XIY IYûMÊX IYe °fSXWX ÀfZ ªf»Qe-ªf»Qe WXû SXWXe W``. ¹fWX A´f³fZ Af´f ¸fZÔ ÀfRYfBÊX Ad·f¹ff³f W`X AüSX d¶fWXfSX IYe dIiYIZYMX IYû ·fe ¸ff³¹f°ff ªføYSX d¸f»fZ¦fe. ¢¹ff ßfed³fUfÀf³f IZY WXMX³fZ ¸ffÂf ÀfZ Àf¸fÀ¹ff WX»f WXû ªffE¦fe? ³fWXeÔ EZÀff ³fWXeÔ W`X ´fSX ÀfRYfBÊX °fû WXû SXWXe W`X. Af¸f dIiYIZYMX ´fiZd¸f¹fûÔ IYû ´f°ff °fû ¨f»f WXe ¦f¹ff W`X dIY ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY Vfe¿fÊ ´fQfd²fIYfSXe ¢¹ff ¦fb»f dJ»ff SXWZX W`ÔX. Vfb÷YAf°f WXû ¦fBÊX W`X BXÀfÀfZ ¶ffdIY¹fûÔ ¸fZÔ OXSX °fû Af ªffE¦ff. BXÀfÀfZ ´fWX»fZ ·fe A²¹fÃf SXWZX W`ÔX »fZdIY³f ßfed³fUfÀf³f ³fZ °fû ´fcSZX dÀfÀMX¸f IYû WXe J°¸f IYSX dQ¹ff. Àf³fÐ 2000 ¸fZÔ ·fe ·ffSX°fe¹f dIiYIZYMX ¸fZÔ dRYd¢Àfa¦f IYf ¸ff¸f»ff CX·fSXf ±ff AüSX dJ»ffdOÞX¹fûÔ IYû Àfªff ·fe WbXBÊX ±fe »fZdIY³f dRYd¢Àfa¦f ¸fZÔ dJ»ffdOÞX¹fûa AüSX Ad²fIYfdSX¹fûÔ IZY Vffd¸f»f WXû³fZ IYû °fû dRYSX ·fe SXûIYf ³fWXeÔ ªff ÀfIYf? ¸f`Ô °fû ¹fWX ¨ffWX°ff WcaX dIY BXÀfIZY d»fE Àf£°f IYf³fc³f ¶f³fZ ªf`Àff dIY BaX¦»f`aOX ¸fZÔ W`Ô. UWXfa ´ffdIYÀ°ff³fe dJ»ffdOÞX¹fûÔ IYû Àfªff d¸f»fe ±fe. ¸fZSXf °fû ¹fWX ¸ff³f³ff W`X dIY dIiYIZYMX ¸fZÔ dRYd¢Àfa¦f ¸fZÔ RaYÀf³fZ Uf»fûÔ IYe Àfa´fdØf ·fe ªf¶°f WXû³fe ¨ffdWXE. ¹fWX NXeIY W`X dIY dRYd¢Àfa¦f ¸fZÔ AfªfeU³f ´fid°f¶fa²f

51

¨fbIZY W`ÔX dIiYIZYMX Ad²fIYfSXe: AfdQ°¹f U¸ffÊ ... ´fSX³°fb Af´f ¶fOÞZX-¶fOÞZ »fû¦fûÔ ´fSX AfSXû´f »f¦ff SXWZX W`ÔX ªf¶f Af´f ÀfZ ÀfUf»f ´fcLZX ªff SXWZX W`ÔX °fû CX³fIYf ªfUf¶f QedªfE? (¶fZWXQ ·ffUbIY WXûIYSX ¦fbÀÀfZ ¸fZÔ) ¸f`Ô IZYÀf »fOÞX³fZ IZY d»fE A´f³fZ VfSXeSX IYf Jc³f ¶fZ¨f SXWXf WcaX. ¸fZSXe ¸ffa, ´f°³fe AüSX ¶f©fZ A´f³ff EIY ¶fû°f»f Jc³f WXSX SXûªf ¸fbÓfZ ¶fZ¨f³fZ IZY d»fE QZ°fZ W`ÔX. »fû¦f ´fcLX SXWZX W`ÔX °fû CX³WZÔX ¶f°ff QedªfE dIY ¸f`Ô SXf°f IYû OXfIYf OXf»f°ff WcaX. (±fûOÞXf ÷YIYIYSX Àfa·f»f°fZ WbXE)BXÀf IYf³fc³fe »fOÞXfBÊX ¸fZÔ ¸fbÓfZ ¶fOÞZX ·ffBÊX Àfb¶fû²fIYfa°f ÀfWXf¹f AüSX ³fd»f³fe d¨fQa¶fSX¸f IYf AfVfeUfÊQ d¸f»f SXWXf W`X.

¸f`Ô Af´fIYû ¶f°ff Qca dIY EIY d¶fWXfSXe Àf¶f ´fSX ·ffSXe. LX´fSXf ¸fZÔ ¸fZSXf §fSX W`X. ¸f`Ô EZÀfZ LXûOÞX³fZ Uf»ff ³fWXeÔ WcaX. ¸fbÓfZ JSXeQ³fZ IYe ´fWX»fZ ·fe Jc¶f IYûdVfVf WbXBÊX W`X »fZdIY³f ¸f`Ô d¶fIYfDY ³fWXeÔ WcaX. BX³WXûÔ³fZ d¶fWXfS IZY ¶f©fûÔ IZY Àff±f ´ff´f dIY¹ff W`X. ¶f©fûÔ IYe AfWX AüSX QQÊ BX³WZÔX »f¦f SXWXe W`X. ´f`ÀfZ IZY ¶f»f ´fSX IZYÀf »fOXÞf ªff°ff °fû ·f»ff ¢¹ff IYûBÊX ¶feÀfeÀfeAfBÊX ÀfZ ªfe°f ÀfIY°ff W`X. IYû ¸fûWX¸¸fQ AªfWX÷YQÐQe³f ³fZ IYûMÊX ¸fZÔ ¨fb³fü°fe Qe AüSX CX³WZÔX SXfWX°f d¸f»f ¦fBÊX. »fZdIY³f CX³fIYf IYdSX¹fSX °fû J°¸f WXû ¦f¹ff. UWX 99 MZXÀMX WXe JZ»f ÀfIZY. CX³fIZY dQ»f ¸fZÔ IYWXeÔ ³f IYWXe ¹fWX QQÊ °fû SXWX ¦f¹ff WXû¦ff dIY ªfû ·fe ¦f»f°fe WbXBÊX CXÀfIYf Jfd¸f¹ffªff ·fb¦f°f³ff ´fOÞXf. A·fe ¸fedOX¹ff ¸fZÔ ²fû³fe IYe ¹fWX dMX´´f¯fe AfBÊX W`X dIY dIiYIZYMX IYe ÀfRYfBÊX IZY d»fE ¢¹ff CXÀfIYe »ffgCaXOÑXe IYSXfBÊX ªffE? Af´fIYf BXÀf ¶ffSZX ¸fZÔ ¢¹ff IYWX³ff W`X? ²fû³fe ÀffWX¶f EIY dJ»ffOÞXe W`ÔX AüSX ¸f`Ô JbQ dJ»ffOÞXe SXWXf WcaX AüSX BXÀfd»fE dIYÀfe dJ»ffOÞXe IZY dJ»ffRY IYûBÊX dMX´´f¯fe ³fWXeÔ IYSX³ff ¨ffWX°ff.

Af´f ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY °fe³f ÀfQÀ¹fe¹f ªffa¨f ´f`³f»f ÀfZ Àfa°fb¿MX ³fWXeÔ ±û. Af´f³fZ Àfb´fie¸f IYûMÊ ¸fZÔ BXÀfIYf dUSXû²f dIY¹ffÜ IYûMÊX ¸fbQЦf»f

BXÀf¸fZÔ dIY°f³fe Àf©ffBÊX W`X dIY ¶feÀfeÀfeAfBÊX IZY Qû ´fcUÊ A²¹fÃf E Àfe ¸fb±ü¹ff AüSX AfBÊX EÀf d¶f³ýif ·fe Af´fIYû ´fcSXf ÀfWX¹fû¦f IYSX SXWZX W`ÔX? A¨LZX IYf¸f ¸fZÔ ¹fZ Qû³fûÔ ·fe WX¸ffSf Àf¸f±fʳf IYSX SXWZX W`Ô. BXÀf¸fZÔ ¢¹ff ¶fbSXfBÊX W`X? WXSX IYûBÊX ¨ffWX°ff W`X dIY ¶feÀfeÀfeAfBÊX ¸fZÔ ÀfRYfBÊX WXû.

´fcUÊ ¸fZÔ EZÀff QZJf ¦f¹ff W`X dIY »fû¦f ¶feÀfeÀfeAfBÊX ´fSX IZYÀf °fû IYSX QZ°fZ W`ÔX »fZdIY³f dRYSX A¨ff³fIY Àf¸fÓfü°ff IYSX »fZ°fZ W`ÔX? ¸f`Ô Af´fIYû ¶f°ff Qca dIY EIY d¶fWXfSXe Àf¶f ´fSX ·ffSXe. Àfd¸fd°f ÀfZ WXe ªffa¨f Af¦fZ ¶fPÞXf³ff ¨ffWX°ff W`X. LX´fSXf ¸fZÔ ¸fZSXf §fSX W`X. ¸f`Ô EZÀfZ LXûOÞX³fZ Uf»ff ³fWXeÔ WcaX. ¢¹ff Af´f BXÀfÀfZ Àfa°fb¿MX W`ÔX? QZdJE WX¸ffSXe °fû ¸ffa¦f ¹fWXe SXWXe W`X dIY ¸fbÓfZ JSXeQ³fZ IYe ´fWX»fZ ·fe Jc¶f IYûdVfVf WbXBÊX W`X Àfe¶feAfBÊX ¹ff E³fAfBÊXE WXe BXÀf ¸ff¸f»fZ IYe »fZdIY³f ¸f`Ô d¶fIYfDY ³fWXeÔ WcaX. BX³WXûÔ³fZ d¶fWXfS IZY ¶f©fûÔ ªffa¨f IYSZX »fZdIY³f WX¸fZÔ ¸fbQЦf»f Àfd¸fd°f ´fSX ·fe IZY Àff±f ´ff´f dIY¹ff W`X. ¶f©fûÔ IYe AfWX AüSX QQÊ ´fcSXf ·fSXûÀff W`X. ¶feÀfeÀfeAfBÊX IYf ´f`³f»f ·f»ff BX³WZÔX »f¦f SXWXe W`X. ´f`ÀfZ IZY ¶f»f ´fSX IZYÀf »fOXÞf ªff°ff ¢¹ff ªffa¨f IYSX°ff. SXdU VffÀÂfe °fû VfbøY ÀfZ WXe °fû ·f»ff ¢¹ff IYûBÊX ¶feÀfeÀfeAfBÊX ÀfZ ªfe°f ÀfIY°ff W`X. kßfed³f ¨ff»feÀffl ´fPÞX°fZ Af SXWZX W`ÔX Uû CX³fIZY dJ»ffRY I`YÀfZ ÀfWXe ªffa¨f IYSX°fZ? WX¸ffSXf Af´fIYf ¶fZMXf ¶fa¦ff»f IYe ªfcd³f¹fSX MXe¸f ¸fZÔ ¸fedOX¹ff ¶fOÞXf WXe ªff¦føYIY WXû ¦f¹ff W`X AüSX dIiYIZYMX JZ»f SXWXf W`X? ¹fWX ÀfWXe ¶ff°f W`X. ¸fZSXf ¶fZMXf ¶fa¦ff»f ¸fZÔ ´fPÞX°ff W`X BXÀfÀfZ ªf»Qe WXe Qc²f IYf Qc²f AüSX ´ff³fe IYf BXÀfd»fE UWXeÔ ´fSX JZ»f°ff ·fe W`X. ªf¶f d¶fWXfSX IYe ´ff³fe WXû ªffE¦ff. dIiYIZYMX EÀfûdÀfEVf³f IYû ¶feÀfeÀfeAfBÊX ¸ff³¹f°ff WXe ³fWXeÔ QZ SXWXf W` °fû ¹fWXfa IYe ´fid°f·ffEa ¢¹ff IYSZÔX¦fe.

EIY ÀfUf»f CXNX SXWXf W`X dIY Af´f CX³fIZY ´ffÀf ¶ffWXSX d³fIY»fIYSX QcÀfSZX SXfª¹fûa ÀfZ JZ»f³fZ ¶feÀfeÀfeAfBÊX ÀfZ BXÀf »fOÞXfBÊX ¸fZÔ ¶fOÞZX-¶fOÞZX IZY A»ffUf IYûBÊX ¨ffSXf ³fWXeÔ W`. UeSX ´fi°ff´f, SXdUIYfa°f UIYe»fûÔ IYfZ JOÞXf IYSX SXWZX W`ÔX. BXÀfIZY d»fE AüSX ¸fb°fʪff ªf`ÀfZ ³f ªff³fZ dIY°f³fZ dJ»ffOÞXe ¶ffWXSX Af´fIZY ´ffÀf ²f³f IYWXfa ÀfZ Af SXWXf W`X? ªffIYSX QcÀfSZX SXfª¹fûÔ ÀfZ JZ»f³fZ ´fSX ¸fªf¶fcSX WbXE W`ÔX. ¹fWX IYûBÊX ÀfUf»f ³fWXeÔ WbXAf. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

52

dÀf³fZ¸ff

¶fQÕX°fe

Af³fZ UfÕXZ dQ³fûa ¸fZa kdÀfa§f¸fl,kSXfd¦f³fe E¸fE¸fEÀfl þ`Àfe ³fBÊ ÕXûIYd´fi¹f dRY»¸f IZY Àff±f k¶fZ°ff¶fl AüSX k§ff¹fÕXl þ`Àfe ¢ÕXfdÀfIY IYf QþfÊ ´ff ¨fbIYe dRY»¸fûa IZY ·fe dÀf¢UÕX Af³fZ IYû °f`¹ffSX WX`a.

dU³fûQ A³fb´f¸f

·fc

°f³ff±f IYf ·fe dSXMX³fÊ WXû ¦f¹ff. dWX³Qe dÀf³fZ¸ff IYe WXfdÕX¹ff ´fSX¸´fSXf ´fSX ¦füSX IYSXZa °fû ¹fWX dSXMX³fÊ ·fÕXZ WXe ³fWXea ¨füaIYf°fe, ÕXZdIY³f 80 IZY QVfIY ¸fZa WXSX¸fZVf ¸f»WXûÂff ³fZ þ¶f A´f³fe dWXMX WXû ¨fbIYe dRY»¸f k³f¦fe³ffl IYf dÀf¢UÕX ¶f³ff³ff °f¹f dIY¹ff °fû BaOXÀMÑe ¨füaIY CXNXe, ¶ffUþcQ BÀfIZY dIY WXfg»feXUbOX ¸faZ dÀf¢UÕX IYe ¹fWX ´fSX¸´fSXf 60 IZY QVfIY ÀfZ WXe þûSX ´fIYOXÞ ¨fbIYe ±fe. þfdWXSX WX` dU¿f¹f AüSX ´fiÀ°fbd°f IZY À°fSX ´fSX WXfg»feUbOX IZY ³fIYÕX IZY ¶ffUþcQ CXÀf Àf¸f¹f °fIY ½¹ff´ffSX ¸fZa dWX³Qe dÀf³fZ¸ff WXfg»feUbOX IZY ³fIYÕX IYf þûdJ¸f CXNXf³fZ IYû °f`¹ffSX ³fWXea ±fe. ¸f»WXûÂff IYe dWX¸¸f°f ·fe dRY»¸f ´fcSXe WXû°fZ-WXû°fZ MXcMX ¦fBÊ AüSX CXÀfe ³ffd¦f³f IZY Àff±f ßfeQZUe, FYd¿f IY´fcSX WXû°fZ WXbE ·fe k³f¦fe³ffl IZY dÀf¢UÕX IYû ³fE MXfBMXÕX kd³f¦ffWXZal IZY Àff±f dSX»feþ IYSX³ff ´fOXÞf. d³fdV¨f°f øY´f ÀfZ CXÀf Àf¸f¹f °fIY dWX³QbÀ°ff³f ¸fZa ¶fifadOXa¦f IYf QüSX ³fWXea Af¹ff ±ff. ¨feþZa dUÄff´f³f IZY ¶fc°fZ ³fWXeÔ A´f³fZ Q¸f ´fSX ¨fÕXf IYSX°fe ±feÔ.

AfV¨f¹fÊ ³fWXea dIY IY¸fû¶fZVf CXÀfe Àf¸f¹f Af¹fe QZU Af³faQ IYe ¢ÕXfdÀfIY ÀfÀ´fZaÀf d±fiÕXSX ¸ff³fe þf³fZ UfÕXe kªUZÕX ±feRYl IZY dÀf¢UÕX IYf QfUf IYSX°ff kdSXMX³fÊ AfgRY

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

ªUZÕX±feRYl Af¹fe °fû QZU Af³faQ IZY Àff±f CXÀf Àf¸f¹f IZY ÕXûIYd´fi¹f ÀMXfSX IYfÀMX IZY WXû°fZ WXbE ·fe QVfÊIYûa ³fZ BÀf dÀf¢UÕX IYû þSXf ·fe °fUªþû ³fWXea Qe. BÀfIZY ¶ffQ dWX³Qe dÀf³fZ¸ff ³fZ ¸ff³f dÕX¹ff dIY dÀf¢UÕX IYe SXfWX CXÀfIZY dÕXE ³fWXea ¶f³fe WX`.

UfÀ°fU ¸fZa dWX³Qe ¸fZa dÀf¢UÕX IYe Vfb÷YAf°f °f¶f WXbBÊ þ¶f dÀf³fZ¸ff IbYL IYWX³fZ IZY dÕXE ³fWXea dÀfRÊY d¶fIY³fZ IZY dÕXE ¶f³f³fZ ÕX¦fe. dÀf³fZ¸ff IYû CXôû¦f IYf QþfÊ °fû ¶ffQ ¸fZa d¸fÕXf, dRY»¸fIYfSXûa ³fZ dRY»¸f ¶f³ff³fZ IZY dÕXE R`Y¢MXdSX¹ffa ´fWXÕXZ JûÕX ÕXeÔ. CXôû¦f IYf QþfÊ d¸fÕXf °fû dWX³QXe dÀf³fZ¸ff ´fSX dRY»¸fIYfSXûa IZY ¶fþf¹f CXôû¦f´fd°f¹fûa IYf IY¶þf ·fe WXû ¦f¹ff, dþ³fIZY dÕXE dÀf³fZ¸ff IYûBÊ IYÕXf ³fWXeÔ, ¸fb³ffRZY IYe QÈdá ÀfZ °f`¹ffSX dIY¹ff þf³fZ UfÕXf CX°´ffQ ·fSX ±ff. þ`ÀfZ

þ`ÀfZ ¶ffþfSX IYf þûSX ¶fPÞX°ff ¦f¹ff ¢UfdÕXMXe ´fSX ¢UfaMXeMXe WXfUe WXû°fe ¨fÕXe ¦fBÊ. BÀfe ¶fe¨f ¸f»MXe´ÕXZ¢Àf A´f³ff ¶fOXÞf Àff ´fZMX ÕXZIYSX ¨fÕXf Af¹ff. dþÀfZ dIY°f³fe ·fe dRY»¸fZa d¸fÕX°feÔ WXþ¸f IYSX³fZ ¸fZa QZSX ³fWXeÔ ÕX¦f°fe. þWXfa ´fWXÕXZ EIY dRY»¸f ¨ffSX dÀf³fZ¸ff§fSXûa ¸fZa ¨fÕXf IYSX°fe ±fe, ¸f»MXe´ÕXZ¢Àf ¸fZa EIY Àff±f ¨ff»feÀf dRY»¸fûa IZY dÕXE þ¦fWX ±fe.

EIY ¸füdÕXIY IY±ff IZY dÕXE °fSXÀf°fe dWX³Qe dÀf³fZ¸ff IZY dÕXE ¸f»MXe´ÕXZ¢Àf IYe þøYSX°fZa ´fcSXe IYSX³ff dIYÀfe ¨fb³fü°fe ÀfZ IY¸f ³fWXea ±fe. dÀf¢UÕX IYe þ¸fe³f Vff¹fQ ¹fWXea °f`¹ffSX WXbBÊ WXû¦fe. ³fE IZY þûdJ¸f ÀfZ AfÀff³f ±ff ´fbSXf³fe IYWXf³fe IYû dUÀ°ffSX QZ³ff. UWX ·fe °f¶f þ¶f BÀf dUÀ°ffSX IYû IYûBÊ Àff±fÊIY Af²ffSX QZ³fZ IYe ¶ff²¹f°ff ³fWXea WXû. ¶fÀf UWXe ³ff¸f, UWXe ´ffÂf..¶ffIYe Af´f þû ¨ffWXÔZ IYWX ÕXû. QVfÊIYûa ³fZ ³f ´fWXÕXe dRY»¸f ¹ffQ SXJe ³f QcÀfSXe SXJZa¦fZ. WXfg»feXUbOX ¸fZa ¹fdQ dÀf¢UÕX ¶f³f SXWXZ ±fZ ¹ff WX`a, °fû

53

CXÀfIYf EIY Àff±fÊIY Af²ffSX °f`¹ffSX dIY¹ff þf°ff WX`.

AfgÀIYSX IYû ·fÕXZ WXe ßfZâ°ff IYf ¸ff´fQaOX WX¸f ³f ¸ff³fZa, ÕXZdIY³f k¦ffgOXRYfQSX-2l IYf AfgÀIYSX ÀfZ Àf¸¸ffd³f°f WXû³ff UWXfa dÀf¢UÕX IZY ´fid°f ¦fa·feSX°ff IYû °fû ´fiQdVfÊ°f IYSX°ff WXe WX`. ¹fWXfa k¦f`a¦Àf AfgRY UfÀfZ´fbSXl þ`Àfe EIYQû dRY»¸fûa IYû LûOXÞ QaZ °fû Ad²fIYfaVf dÀf¢UÕX ¶fÀf A´f³fZ ¶fifaOX IZY BÀ°fZ¸ffÕX IYe ·fûaOXe IYûdVfVf IZY øY´f ¸fZa WXe QZJZ þf ÀfIY°fZ WX`a.

2006 ¸fZa kdRYSX WXZSXfRZYSXel Af°fe WX`, 2000 IYe Àfb´fSXdWXMX IYfg¸fZOXe kWXZSXfRZYSXel IYf ¹fWX dÀf¢UÕX dWX³Qe dÀf³fZ¸ff AüSX Àf¸f¹f IZY Àff±f ¶fQÕX SXWXZ ³fE dWX³Qe QVfÊIYûa IYû ³fE dÀfSXZ ÀfZ dÀf¢UÕX ÀfZ ´fdSXd¨f°f IYSXf°ff WX`. d´fi¹fQVfʳf IZY d³fQÊZVf³f ¸fZa AfBÊX kWXZSXfRZYSXel IZY ÀUf·ffdUIY WXfÀ¹f IYû ³feSXþ UûSXf UWXe AÃf¹f IbY¸ffSX, Àfb³feÕX VfZ˜e, ´fSXZVf SXfUÕX IZY ¶ffUþcQ QbWXSXf °fû ³fWXea ´ff°fZ, ÕXZdIY³f QVfÊIYûa IYû ÕXb·ff³fZ ¸fZa ÀfRYÕX WXû þf°fZ WX`a AüSX dWX³Qe dÀf³fZ¸ff IZY WXf±f ¸fZa dÀf¢UÕX IZY øY´f ¸fZa þfQc IYe LOÞe ÕX¦f þf°fe WX`. °f¶f ÀfZ BÀf þfQc ´fSX dWX³Qe dÀf³fZ¸ff dIY°f³ff Afdßf°f WXû ¨fbIYe WX` ¹fWX BÀfe ÀfZ Àf¸fÓff þf

ÀfIY°ff WX` dIY 2012 IYe Aad°f¸f dWXMX kQ¶fa¦f-2l WXû°fe WX` þ¶fdIY 2013 IYe ´fWXÕXe dWXMX kSXZÀf-2l.

WXfÕXfadIY kdRYSX WXZSXfRZYSXel IZY IbYL U¿fûË ¶ffQ °fIY ·fe dÀf¢UÕX IYe ´fSXa´fSXf B°f³fe ASXfþIY ³fWXea WXbBÊ ±fe. kÀfSXIYfSXl, kIYûBÊ d¸fÕX ¦f¹ffl AüSX k²fc¸fl IZY dÀf¢UÕX ¶f³f SXWXZ ±fZ °fû IYWXea ³f IYWXea IYWXf³fe IYû Af¦fZ ¶fPXÞf³fZ IYe IYûdVfVf IZY Àff±f QVfÊIYûa IYû IbYL ³f¹ff IYWX³fZ, ³f¹ff dQJf³fZ IYe IYûdVfVf ·fe WXû SXWXe ±fe. ÕXZdIY³f Àf¸f¹f IZY Àff±f dÀf¢UÕX A´f³fZ ¸fcÕX A±fÊ ÀfZ ·fMXIY IYSX dÀfRÊY A´f³fZ ¶fifaOX IZY QûWX³f ¸fZa ÕX¦f ¦fBÊ. ¸fWXZVf ·f˜ ³fZ 2004 ¸fZa k¸fOXÊSXl ¶f³ffBÊX, k¸fOXÊSX2l IZY dÕXE d³f¯fʹf ÕXZ³fZ ¸fZa CX³WXZa Àff°f ÀffÕX IYf Àf¸f¹f ÕX¦f ¦f¹ff, þ¶fdIY k¸fOXÊSX-3l ¶f³ff³fZ ¸fZa CX³WXûa³fZ ÀffÕX ·fSX IYf ·fe Àf¸f¹f ³fWXea ÕX¦ff¹ff.

IY°fBÊ AfV¨f¹fÊ ³fWXeÔ dIY °fe³fûa WXe k¸fOXÊSXl ¸fZa IYûBÊ ÀfSXûIYfSX PXcaPX³ff ·fe AÀfa·fU WXû°ff WX`. °fe³fûa WXe dRY»¸fZa EIYQ¸f ÀU°faÂf dRY»¸f IZY øY´f ¸fZa QVfÊIYûÔ IZY Àff¸f³fZ Af°fe WX`a. k¸fOXÊSXl WXe ³fWXea, kdþÀ¸fl, k¦fûÕX¸ffÕXl, k²f¸ffÕXl, kþ³³f°fl, kSXfþl, k¢¹ff IcYÕX WX`a WX¸fl, kBdVIY¹ffal þ`Àfe Qþʳfûa dRY»¸fûa IZY IYBÊ-IYBÊ dSX¸fZIY IZY d³fdWX°ff±fÊ IYû Àf¸fÓf³ff IYdNX³f WXû þf°ff WX`. WXfÕXfadIY ¹fWX ·fe EIY AQзfb°f Àf¨¨ffBÊ WX` dIY B³f¸fZa ÀfZ Ad²fIYfaVf dRY»¸fZa ÀfRYÕX WXe ³fWXea SXWXea, ¶fd»IY Àfb´fSXdWXMX Àffd¶f°f WXbBË. UfÀ°fU ¸fZa ¹fWX ¶fifaOX IYf þfQc WX` þû ´fiûOX¢MX IZY ´fid°f EIY AfVUdÀ°f QZ°ff WX`.

QVfÊIYûa IYû A¶f Àf´fdSXUfSX EIY dRY»¸f QZJ³fZ IZY dÕXE EIY WXþfSX ÀfZ ª¹ffQf ÷Y´fE J¨fÊ IYSX³fZ ´fOXÞ°fZ WX`a, þfdWXSX WX` UWX ´f`ÀfZ UÀfcÕX WXû³fZ IYe RbYÕX ¦ffSXaMXe ¨ffWX°ff WX`, þû CXÀfZ dRY»¸fûa IZY ¶fifaOX ¶f³f°fZ ³ff¸f ÀfZ WXfdÀfÕX WXû°fZ WX`a.

CXÀfZ ´f°ff WXû°ff WX` dIY ¹fdQ k¸fOXÊSXl IZY

AfUSX¯f ¸fZa dRY»¸f Af SXWXe WX` °fû ¢¹ff d¸fÕXZ¦ff AüSX k¦fûÕX¸ffÕXl, kWXfCXÀfRbYÕXl IZY ÀfedSXþ ¸fZa ¢¹ff d¸fÕXZ¦ff. ´fbSXf³fZ ³ff¸fûa IZY ´fid°f QVfÊIYûa IYe BXÀfe AfVUdÀ°f IYf Q¶ffU WX` dIY Af³fZ UfÕXZ dQ³fûa ¸fZa kdÀfa§f¸fl,kSXfd¦f³fe E¸fE¸fEÀfl þ`Àfe ³fBÊ ÕXûIYd´fi¹f dRY»¸f IZY Àff±f k¶fZ°ff¶fl AüSX k§ff¹fÕXl þ`Àfe ¢ÕXfdÀfIY IYf QþfÊ ´ff ¨fbIYe dRY»¸fûa IZY ·fe dÀf¢UÕX Af³fZ IYû °f`¹ffSX WX`a. þfdWXSX WX` B³f¸fZa ÀfZ IYBÊ dRY»¸fZa dWXMX ·fe WXû þfEa¦fe, ÕXZdIY³f ¢¹ff ¹fWXe dÀf¢UÕX IYf Af²ffSX ¶f³ff SXWXZ¦ff. ¹fWX ÀfUfÕX °f¶f AüSX ´fifÀfad¦fIY WXû þf°ff WX`, þ¶f BÀf WXûOXÞ ¸fZa Ad¸f°ff·f ¶f¨¨f³f þ`ÀfZ À±ffd´f°f ¶fifaOX ·fe Vffd¸fÕX WXû³fZ IYf ÕXû·f ÀfaUSX¯f ³fWXea IYSX ´ff°fZ.

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

54

¸fWXf³ff¹fIY Ad¸f°ff·f ¶f©f³f ÀfZ ´fSXf¦f LXf´fZIYSX IYe JfÀf ¶ff°f¨fe°f

³fE IY»ffIYfSXûÔ IZY Àff±f IYf¸f IYSX³fZ IYf A»f¦f WXe Af³faQ W`X dRY»¸f k·fc°f³ff±fl ¸fZÔ þû I`Y»ffVf ³ff±f ±fZ Uû °fû ´fSX¸f²ff¸f ¨f»fZ ¦fE ±fZ, dRYSX CX³fIYe Uf´fÀfe I`YÀfZ WXbBÊ? ¹fZ dRY»¸f VfbøY IYWXfa ÀfZ WXû°fe W`X? ¹fWX dRY»¸f ½fWXfa ÀfZ VfbøY WXû°fe W`X ªfWXfa ÀfZ ·fc°f³ff±f k·fc°fûÔ IYe Qbd³f¹ffl ¸fZÔ ¨f»fZ ¦fE ±fZ. ½fZ dRYSX ²fSX°fe ´fSX Af°fZ W`ÔX. »fû¦fûÔ ÀfZ ¶ff°f IYSX³fZ IYe ¶fWbX°f IYûdVfVf IYSX°fZ W`ÔX »fZdIY³f dQJfBÊ °fû QZ°fZ ³fWXeÔ W`Ô °fû IYûBÊ CX³f ´fSX ¹fIYe³f WXe ³fWXeÔ IYSX°ff. ¶f¨¨fZ A»f¦f WaÀf°fZ W`Ô. »fZdIY³f EIY ¶f©ff ·fc°f³ff±f IYû QZJ ´ff°ff W`X. ·fc°f³ff±f IYû °ff«fb¶f WXû°ff W`X dIY EIY ¶ffSX dRYSX IYûBÊX ¶f©ff CX³WZÔX QZJ SXWXf W`X. dRYSX B³fIYe CXÀfÀfZ d¸fÂf°ff WXû þf°fe WX`. ¶f©ff A´f³fe ´fdSXdÀ±fd°f¹ffa CX³WZÔX ¶f°ff°ff W`X, ·fc°f³ff±f CXÀfÀfZ A´f³fe QûÀ°fe d³f·ff°fZ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

¶ff°f¨fe°f

W`ÔX. ±fûOÞXe SXfªf³fed°f ·fe W`X BXÀf dRY»¸f ¸fZÔ. IbY»f d¸f»ffIYSX EIY Jc¶fÀfcSX°f Àff °faªf W`X ªfû WXfÀ¹f øY´f ¸fZÔ dQJf¹ff ¦f¹ff W`X . Àfb³ff WX` þû ¶f©ff BXÀfX dRY»¸f ¸fZÔ W`X, CXÀf³fZ Af´fIYû ¶fOÞXf °fa¦f dIY¹ff?

WXfÔ, d¶f»fIbY»f. CXÀf ¶f©fZ IYf ³ff¸f W`X ´ff±fÊ. ¶fWbX°f WXe A½½f»f QªfZÊ IYf IY»ffIYfSX W`. CXÀf³fZ ¸fSXfNXe dRY»¸fûÔ ÀfZ Vfb÷YAf°f IYe AüSX ¹fWXfa °fIY ´fWbaX¨ff. CXÀfIYe EIY ¸fSXfNXe dRY»¸f ¶fd»fʳf dRY»¸f CX°Àf½f ¸fZÔ ¦fBÊ ±fe AüSX ½fWXfa CXÀfZ ´fbSXÀIYfSX ·fe d¸f»ff. UWX ¶fWbX°f WXe ÀfÃf¸f IY»ffIYfSX W` ¹ff ¹fca IYWZÔX dIY dRY»¸f IYf WXeSXû W`. dRY»¸f ¸fZÔ CXÀfIYf ³ff¸f AJSXûMX W`X ¢¹fûÔdIY ¶ffWXSX ÀfZ UWX Àf£°f WX` AüSX AÔQSX ÀfZ ³f¸fÊ. ¶fWbX°f Jc¶fe ÀfZ CXÀf³fZ A´f³fe ·fcd¸fIYf d³f·ffBÊ W`X. IbYLX ¹fZ °ff»f¸fZ»f ¶f³ff ·fc°f³ff±f AüSX AJSXûMX IYf. ¶f©fûÔ ÀfZ Af´fIYf ª¹ffQf »f¦ff½f W`, Vff¹fQ BXÀfed»fEX ¹fZ IZYd¸fÀMÑXe AüSX Jb»fIYSX Àff¸f³fZ AfBÊ. ¸f`Ô B°f³ff ¸ff³f°ff WcaX dIY IYWXf³fe dþÀf °fSXWX ÀfZ d»fJe ¦fBÊ ±fe, CXÀf¸fZÔ ¹fWX ¶f°ff¹ff ¦f¹ff W`X dIY dIYÀf °fSXWX ÀfZ B³f Qû³fûÔ IYf °ff»f¸fZ»f ¶f³f°ff W`X. EIY IY»ffIYfSX IYe dRY»¸f ¶fd»fʳf ¦fBÊ ±fe AüSX dRY»¸f IYe ªfû WXeSXûB³f W`Ô, C³WZÔX WXf»f WXe ¸fZÔ ³fZVf³f»f A½ffgOÊX d¸f»ff W`X.

þe d¶f»fIbY»f, DY¿ff ¹ffQ½f IYû ³fZVf³f»f AUfgOÊX d¸f»ff W`X. Qû ´fbSXÀIÈY°f IY»ffIYfSX W`ÔX BÀf dRY»¸f ¸fZÔ. dRY»¸f ¸fZÔ WX³fe dÀfÔWX IZY ¦ff³fZ ´fSX Af´f³fZ NXb¸fIZY »f¦ffE W`ÔX. ½fWX dIYÀf °fSXWX IYf A³fb·fU SXWXf? CX³fIZY ¶ffSXZ ¸fZÔ ¸fbÓfZ ª¹ffQf þf³fIYfSXe ³fWXeÔ ±fe. ´fû°fe-´fû°fûÔ ³fZ ¸fbÓfZ ¶f°ff¹ff dIY ¹fZ WX³fe dÀfaWX W`ÔX, B³fIZY ¦ff³fZ Af´f Àfbd³fE. °f¶f ¸fbÓfZ B³fIYe IY»ff IZY ¶ffSmX ¸fZÔ ´f°ff ¨f»ff. dRYSX ªf¶f ¸f`Ô³fZ Àfb³ff °fû ¶fWXb°f A¨LXf »f¦ff. CXÀfIZY ¶ffQ ·fc¿f¯f ªfe, dªf³WXûÔ³fZ Àff±f ¸fZÔ d³f¸ffʯf dIY¹ff dRY»¸f IYf, CX³WXûÔ³fZ IYWXf dIY WX¸f³fZ dRY»¸f ¸fZÔ BÀf °fSXWX IYf EIY ¦ff³ff d»f¹ff W`X. dRYSX CX³fIZY Àff±f þû Àf¸f¹f ¶fe°ff Uû WX¸ffSmX d»fE ¶fOÞXf QQʳffIY ±ff. dªf°f³ff ½fû IYSX ÀfIY°fZ W`Ô CX°f³ff °fû WX¸fÀfZ WXû°ff ³fWXeÔ W`X, A¶f CX¸fi ¶fPÞX ¦fBÊ W`X. »fZdIY³f A³fb·f½f ¶fWbX°f ¶fdPXÞ¹ff SXWXf. ¶fWbX°f CX¸Qf AüSX ¦fb¯fe IY»ffIYfSX W`ÔX UZ. CX³WXûÔ³fZ Àfa¦fe°f dQ¹ff AüSX EIY ¦ff³ff ¶fWbX°f °fSXeIZY ÀfZ ¶f³ff¹ff. ¶fWbX°f A¨LZX °fSXeIZY ÀfZ CXÀfIYû VfcMX ·fe dIY¹ff ¦f¹ff.

B³f dQ³fûÔ ´fcSmX QZVf ¸fZÔ SXfªf³fed°f IYf ·fc°f LXf¹ff WbXAf W`X AüSX ¹fZ ·fc°f³ff±f ¨fb³ff½f ¸fZÔ CX°fSXf W`. ¹fWX »fOÞXIYf (AJSXûMX) ²ffSXf½fe ¸fZÔ SXWX°ff W`X AüSX ½fWXfa ªfû SXfªf³fed°fIY ´fid°fd³fd²f°½f IYSX SXWf W`X CXÀfÀfZ »fû¦f IYfRYe ´fSmXVff³f W`ÔX. IbYLX CXÀfIYf Àff±f

55

QZ°fZ W`ÔX, IbYLX ³fWeÔ QZ°fZ W`ÔX. BÀf ¶f©fZ AüSX CXÀfIZY ´fdSX½ffSX IYe QVff A¨LXe ³fWXeÔ W`X. B³WXeÔ ´fdSXdÀ±fd°f¹fûÔ ÀfZ ªfcÓf°fZ WbXE ·fc°f I`YÀfZ B³fIYe ÀfWXf¹f°ff IYSX°ff W`X, ¹fWX QZJ³fZ »ff¹fIY ¨feªf W`X. BÀf QüSXf³f ¹fZ »fû¦f QcÀfSmX »fû¦fûÔ ÀfZ d¸f»f°fZ W`ÔX AüSX ½fWXeÔ ÀfZ ¹fWX °f¹f WXû°ff W`X dIY ¨fb³ff½f »fOÞX³ff ¨ffdWXE. A¦fSX BÀf ·fc°f IYû Afªf IZY QüSX ¸fZÔ AüSX Afªf IZY ´fdSX´fZùf ¸fZÔ ¨fb³ff½f »fOÞX³ff Wû °fû ½fû IYWXfa ÀfZ AüSX dIYÀfIZY dJ»ffRY »fOÞZ¦ff?

A¦fSX Af´f dRY»¸f IYe ¶ff°f IYSmÔX¦fZ °fû ½fû ½fWXeÔ ÀfZ »fOÞZX¦ff ªfWXfa IYf ¹fZ ¶f©ff W`X, ²ffSXf½fe IYf. AüSX Afªf IYf °fû ´f°ff ³fWXeÔ ¢¹fûÔdIY ¹fZ dRY»¸f °fû EIY IY»´f³ff W`. d³f°fZVf A·fe OZX¶¹fc OXf¹fSmX¢MXSX W`Ô °fû Af´f³fZ CX³fIZY Àff±f dRY»¸f I`YÀfZ À½feIYfSX IYe? dªf°f³fZ ·fe »fû¦fûÔ IZY Àff±f WX¸f³fZ IYf¸f dIY¹ff, IYWXeÔ ³f IYWXeÔ Àf¶fIYf OZX¶¹fc OXf¹fSmX¢Vf³f WXû°ff W`X. ³fE IY»ffIYfSXûÔ IYû A½fÀfSX d¸f»f°ff W` °fû A¨LXf »f¦f°ff W`X.X CX³fIZY Àff±f IYf¸f IYSX³fZ IYf A»f¦f WXe Af³faQ W`X. d³f°fZVf ³fZ °fû ´fWX»fZ dRY»¸f ¶f³ffBÊ WbXBÊ W`X. IZY¶feÀfe ¸fZÔ dªf°f³fZ WX¸ffSmX ´fi¸fûVfaÀf WXû°fZ ±fZ, ½fû Àf¶f d³f°fZVf WXe ¶f³ff°fZ ±fZ. ¸fbÓfZ ´fWX»fZ ÀfZ B³fIZY ¶ffSmX ¸fZÔ ªff³fIYfSXe ±fe AüSX ªf¶f CX³WXûÔ³fZ dRY»¸f IYe IYWXf³fe Àfb³ffBÊ °fû ¸fbÓfZ A¨LXe »f¦fe. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

g_¥ÜX OrdZ n[adma

56

g_¥ÜX OrdZ Ho g_¥ÜX {gVmao

Top Five IMEs Period 26th February 2014 to 25th March 2014 SALES EXECUTIVE

MANOHAR SINGH 1 2 3 4 5

NAME

BRANCH NAME

STATE

Manohar Singh Raju Bhivaji Kawade Piyush Rajendrabhai Tandel Taraben Devchandbhai Patel Sanjana Rajendra Yadhav

Khagaria Ahmednagar Valsad Valsad Mulund

Bihar Maharastra Gujarat Gujarat Maharastra

EX. FIELD OFFICER 1 2 3 4 5

NAME Suresh Uttamrao Sonawane Bandu Murlidhar Pawar D O Narayana Swamy M N Basavaraju Odu Nagaraj

SURESH SONAWANE

BRANCH NAME Malegaon Jalna Chickballapur Chitradurga Gadag

STATE Maharastra Maharastra Karnataka Karnataka Karnataka

EX. ORGANIZER

N MANJUNATHA 1 2 3 4 5

NAME N Manjunatha Ajay Kumar Vasantiben Rajendrabhai Tandel Ramesh Shrirang Dhanvade Kartar Singh

BRANCH NAME Chickballapur Farrukhnagar Valsad Sangola Kurukshetra

SR. EX. ORGANIZER 1 2 3 4 5

BHARTIBEN TANDEL

NAME

BRANCH NAME

STATE

Bhartiben Hashmukhbhai Tandel Md Mansoor Ali Bhaskar A N Kadam Anil Bajirang Aleem Yousufsha

Valsad Zahirabad Hasan Sangli Zahirabad

Gujarat Andhra Pradesh Karnataka Maharastra Andhra Pradesh

INSPECTOR

PEDDATHOTA MALLESHAM 1 2 3 4 5

NAME

BRANCH NAME

STATE

Peddathota Mallesham Latwade Mahendra Mahadev Sadananda Kavitha P R Tandel Manishaben Jagdishbhai

Zahirabad Sangli Udupi Mangalore Valsad

Andhra Pradesh Maharastra Karnataka Karnataka Gujarat

SR.INSPECTOR 1 2 3 4 5

VADDENORE MARUTHI

NAME

BRANCH NAME

STATE

Vaddenore Maruthi Girish K Chavan Anand Balu Kumbhar Rekha Ravindra Thirtha Raj

Zahirabad Mangalore Chiplun Sangli Udupi

Andhra Pradesh Karnataka Maharastra Maharastra Karnataka

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

STATE Karnataka Haryana Gujarat Maharastra Haryana

g_¥ÜX OrdZ n[adma

57

g_¥ÜX OrdZ Ho g_¥ÜX {gVmao

Top Five IMEs Period 26th February 2014 to 25th March 2014 DEVELOPMENT OFFICER

PRASHANTH K 1 2 3 4 5

NAME

BRANCH NAME

STATE

Prashanth K Rajesh N Desai Pradeep Hemappa Basavaneappa Honkalad Krishnappa G P

Udupi Mangalore Bidar Haveri Chickballapur

Karnataka Karnataka Karnataka Karnataka Karnataka

REGIONAL OFFICER 1 2 3 4 5

KOTTARY HARISH

NAME

BRANCH NAME

STATE

Kottary Harish Rajesh Desodi Tambake Santosh Surender Kumar Dhere Shivaji Shrirang

Mangalore Mangalore Bidar Mewat Sangola

Karnataka Karnataka Karnataka Haryana Maharastra

ZONAL OFFICER

SHRAVAN KUMAR 1 2 3 4 5

NAME

BRANCH NAME

STATE

Shravan Kumar Hittalmani Fakkiraswamy I Mrnidoni Zakirhusen Abdulrazak Mishra Pawan Baraiya Devyani Vikramshin

Mangalore Haveri Bijapur Bhiwadi Vansda

Karnataka Karnataka Karnataka Rajasthan Gujarat

SR. ZONAL OFFICER 1 2 3 4 5

SHIVARAJ

NAME

BRANCH NAME

STATE

Shivaraj Gavi Shobha Veerappa Ashok Kumar Trivedi Ghorapade Dattatraya Ravaji Mirjannaver Sadiq Mazeedsab

Mangalore Hubli Bhiwadi Bijapur Belgaum

Karnataka Karnataka Rajasthan Karnataka Karnataka

SR. ZONAL OFFICER - 1

J VENKATESH 1 2 3 4 5

NAME

BRANCH NAME

STATE

J Venkatesh Hiremath F C Balaraddi Laxman Maruti Mahantesh B Bajantri Manik Wasim I

Chitradurga Hubli Bagalkot Bijapur Belgaum

Karnataka Karnataka Karnataka Karnataka Karnataka

EX.MANAGER 1 2 3 4 5

PANDURANG MALI

NAME

BRANCH NAME

STATE

Mali Pandurang Shivdas Shek Abdul Azez Chetna Enterprises Lokhande Arun Pradhan Sudam D

Valsad Bangalore Muzaffarpur Sangli Surat

Gujarat Karnataka Bihar Maharastra Gujarat

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

58

g_¥ÜX OrdZ n[adma g^mgXmo¨ H r p_qQ J Ho jUpMÍmo * gm¨Jbr *

* ZmJnwa *

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

g_¥ÜX OrdZ n[adma

59

JwT>rnmS>dm Ho$ ew^_whzV© na AmHw$S>u (nwUo) _| 7500 ñH$do. \w$Q> Ho {demb H m`m©b` H m CX²KmQ>Z g_mamoh

O` JUoe pìhOZ, E-qdJ, em°n Z§. 18, nwamZm nwUo-_¨w~B© añVm, AmHw$S>u, nwUo-411035 ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

´fiÀfa¦fUVf

60

dUUfQûÔ IYe dIY°ff¶fZÔ

CX¸fZVf ¨f°fbUÊZQe

¨fb

³ffUe ¸ffWXüÕX WXû °fû SXfþ³fed°fIY ¨f¨ffÊEa WXû³fe ÀUf·ffdUIY WXe WX`. EZÀfZ ¸fZa þ¶f EZÀfe dIY°ff¶fZa AfEa, dþ³WXZa ÀfØff ´fid°fâf³f IZY ¶fZWXQ ³fþQeIYe ÕXû¦fûa ³fZ dÕXJf WXû, þû ÀfØff ´fid°fâf³f IZY AaQSX IZY SXWXÀ¹fûa IYû CXþf¦fSX IYSX³fZ IYf QfUf IYSX°fe WXûa, °fû CX³fIYe MXfBd¸fa¦f AüSX CX³f¸fZa ½¹f¢°f °f±¹fûa IYû ÕXZIYSX SXfþ³fed°fIY ¨f¨ffÊEa WXûa¦fe WXe. ´fi²ff³f¸faÂfe IZY ´fcUÊ ´fiZÀf ÀfÕXfWXIYfSX Àfaþ¹f ¶fføY IYe dIY°ff¶f kQ E¢ÀfeOXZaMXÕX ´fifB¸f d¸fd³fÀMXSXl AüSX ´fcUÊ IYû¹fÕXf Àfd¨fU ´feÀfe ´ffSXZJ IYe dIY°ff¶f kIiYcÀfZOXSX AfgSX IYfaÀ´feSXZMXSX: IYûÕX¦fZMX EaOX AQSX MÑc±Àfl IYe ¨f¨ffÊ A¦fSX WXû SXWXe WX` °fû dÀfRÊY BÀfdÕXE dIY Qû³fûa WXe dIY°ff¶fûa ¸fZa CXÀf SXfþ³fed°fIY ¸ffWXüÕX AüSX CXÀfIYe IiYcSX Àf¨¨ffB¹fûa IYf dþIiY WX`, þû A·fe Bd°fWXfÀf ³fWXea ¶f³fe WX`, ¶fd»IY UWX U°fʸff³f WX`. ÕXZdIY³f ¹fWX þøYSX WX` dIY IbYL dQ³fûa ¸fZa ¹fWX Bd°fWXfÀf ¶f³f WXe þfE¦fe.

Qû³fûa IYe ¨f¨ffÊ BÀfdÕXE ·fe ª¹ffQf WXû SXWXe WX` ¢¹fûÔdIY Qû³fûa IZY ÕXZJIY dÀfRÊY ÕXZJIY ¹ff ´fÂfIYfSX ³fWXea WX`a. ¶fd»IY EIY IYf ÕXZJIY A´f³fZ ÕXûIY°ffadÂfIY ÀfØff °faÂf IZY ÀfUÊVfd¢°f¸ff³f ÀfØff IZYaQi Àf¸fÓfZ þf³fZ UfÕXZ ´fi²ff³f¸faÂfe IYf ¸fedOX¹ff ÀfÕXfWXIYfSX SXWXf WX`. °fû QcÀfSXf QZVf IZY VffÀf³f ½¹fUÀ±ff IYe SXePÞX Àf¸fÓfe þf³fZ UfÕXe »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

³füIYSXVffWXe IZY ÀfUûʨ¨f Aa¦f ·ffSX°fe¹f ´fiVffÀfd³fIY ÀfZUf IYf UdSXâ ARYÀfSX SXWXf WX` AüSX ³ff dÀfRÊY ARYÀfSX SXWXf WX`, ¶fd»IY QZVf IYû dWXÕXfIYSX SXJ QZ³fZ UfÕXZ IYû¹fÕXf §fûMXfÕXZ IYf EIY Ad·f¹fb¢°f ·fe ¸ff³ff þf SXWXf WX`. ²¹ff³f SXWXZ BÀf §fûMXfÕXZ IYe SXIY¸f ·ffSX°f IZY d³f¹faÂfIY AüSX ¸fWXfÕXZJf ´fSXeÃfIY ³fZ IYSXe¶f EIY ÕXfJ 86 WXþfSX IYSXûOÞX ÷Y´fE AfaIYe ±fe. dþÀf ÀfaÀfQe¹f ÕXûIY°faÂf IYû WX¸f³fZ A´f³ff SXJf WX`, dþÀfZ UZÀMXd¸faÀMXSX ´fðd°f ·fe IYWXf þf°ff WX`, CXÀfIZY ÀfUûʨ¨f VffÀfIY ¹ff³fe ´fi²ff³f¸faÂfe IYû d¶fidMXVf SXfþ³fed°f dUÄff³fe QZVf øY´fe þWXfþ IYf ¸fÀ°fcÕX ¸ff³f°fZ SXWXZ WX`a.

CX³fIYe ¹fWX ¸ff³¹f°ff WXSX CXÀf QZVf ¸fZa ½¹ffUWXfdSXIY øY´f ÀfZ ÀUeIÈY°f WX`, þWXfa ÀfaÀfQe¹f ÕXûIY°faÂf AüSX QZVf ´fSX VffÀf³f ¨fÕXf³fZ IZY dÕXE I`Yd¶f³fZMX ½¹fUÀ±ff IYû Aa¦feIYfSX dIY¹ff þf ¨fbIYf WX`. A´f³fZ QZVf ¸fZa ·fe ¹fWX ¸ff³¹f°ff ¦fWXSXZ °fIY ´f`NX ¦fBÊ WX`. Vff¹fQ ¹fWXe UþWX WX` dIY kQ E¢ÀfeOXZaMXÕX ´fifB¸f d¸fd³fÀMXSXl ¸fZa Àfaþ¹f ¶fføY ¸füþcQf ´fi²ff³f¸faÂfe ¸f³f¸fûWX³f dÀfaWX IYe ÕXf¨ffSX¦fe IYû CXþf¦fSX IYSX°fZ WX`a °fû IY¸f ÀfZ IY¸f QZVf IZY Àf¸fÓfQfSX U¦fÊ IYû WX`SX°f ³fWXea WXû°fe. dIY°ff¶f IZY ¸fb°ffd¶fIY ¹fWX ÕXf¨ffSX¦fe IY·fe A´f³fZ WXe I`Yd¶f³fZMX ¸fadÂf¹fûa IZY Àff¸f³fZ Af°fe WX` °fû IY·fe IYfa¦fiZÀf IYe ¸fbdJ¹ff Àfûd³f¹ff ¦ffa²fe

IZY Àff¸f³fZ. U`ÀfZ ·ffSX°fe¹f SXfþ³fed°f ¸fZa EIY °f¶fIYf EZÀff ·fe SXWXf WX` þû Àfa¦fNX³f IYû ÀfØff IZY ¸fbIYf¶fÕXZ °ffIY°fUSX SXJ³fZ IYe UIYfÕX°f IYSX°ff SXWXf WX`. B³f A±fûË ¸fZa ·ffSX°fe¹f þ³f°ff ´ffMXeÊ IYe dU¨ffSX²ffSXf AüSX CXÀfIZY ¸ff°fÈ Àfa¦fNX³f SXfáÑe¹f ÀU¹faÀfZUIY Àfa§f IYe Àfû¨f AÕX¦f ³fWXea SXWXe WX`. ÕXZdIY³f BadQSXf ¦ffa²fe IZY þ¸ff³fZ ÀfZ dþÀf °fSXWX ÀfØff Àfa¦fNX³f ´fSX WXfUe WXû°fe ¨fÕXe ¦fBÊ, CXÀfÀfZ QZVf ¸fZa ¹fWX ²ffSX¯ff ¶fÕXU°fe WXû°fe ¨fÕXe ¦fBÊ dIY ´fi²ff³f¸faÂfe Àfa¦fNX³f ÀfZ ·fe IYWXea ª¹ffQf °ffIY°fUSX WXû°ff WX`. ÕXZdIY³f Àfaþ¹f ¶fføY IYe dIY°ff¶f ´fi²ff³f¸faÂfe IYe WX`dÀf¹f°f IYû ÕXZIYSX WX`SX°f ¸fZa ³fWXea OXfÕX°fe, ¢¹fûadIY ¹fWX QZVf ¸ff³f°ff SXWXf WX` dIY AÀfÕX ¸fZa ÀfSXIYfSX °fû Àfûd³f¹ff ¦ffa²fe AüSX SXfWXbÕX ¦ffa²fe WXe ¨fÕXf°fZ WX`a. U`ÀfZ ·fe ¸füþcQf ÕXûIY°ffadÂfIY ½¹fUÀ±ff ¸fZa ÀfØff °faÂf ¸fZa AÀfÕX WX³fIY CXÀfIYe WXe WXû°fe WX`, þû Àfe²fZ þ³f°ff õXfSXf ¨fb³fIYSX Af°ff WX`. B³f A±fûË ¸fZa ¸f³f¸fûWX³f dÀfaWX Àf¨f¸fb¨f E¢ÀfeOXZaMXÕX ´fi²ff³f¸faÂfe WXe SXWXZ WX`a. IbYÕX þ¸ff UZ EIY ¶ffSX 1999 ¸fZa ¨fb³ffU ÕXOÞXZ AüSX QdÃf¯f dQ»»fe IYe ÀfeMX ÀfZ UZ ·ffSX°fe¹f þ³f°ff ´ffMXeÊ IZY dUþ¹f IbY¸ffSX ¸f»WXûÂff ÀfZ WXfSX ¦fE. ÕXZdIY³f Àfa¹fû¦f WXe SXWXf dIY ÀfØff °faÂf IZY Vfe¿fÊ ´fSX UZ ´fWXba¨f ¦fE. ÕXZdIY³f þ³f°ff ÀfZ CX³WXZa ¨fcadIY Àfe²fZ °ffIY°f WXfdÀfÕX ³fWXea SXWXe, dÕXWXfþf UZ ÕXf¨ffSX WXe ¶f³fZ SXWXZ. Àfaþ¹f ¶fføY IYe

61

dIY°ff¶f ÀfZ þfdWXSX WX` dIY ´fi²ff³f¸faÂfe ³fZ dÀfRÊY EIY ¶ffSX A´f³fe °ffIY°f A¸fZdSXIYf ÀfZ ´fSX¸ff¯fb Àf¸fÓfü°fZ IZY U¢°f dQJfBÊ AüSX QcÀfSXe ¶ffSX ¸f³fSXZ¦ff ÕXf¦fc IYSX°fZ U¢°f dQJf³fZ IYf U¢°f ±ff, ÕXZdIY³f CX³WXûa³fZ A´f³fZ Àffa¦fNXd³fIY AfIYf°faÂf IZY Af¦fZ Àf¸f´fʯf IYSX dQ¹ff. Àfaþ¹f ¶fføY IYe dIY°ff¶f ´fi²ff³f¸faÂfe IYû ÕXZIYSX þ³fÀff¸ff³¹f ¸fZa ½¹ff~ AU²ffSX¯ff IYû dÀfRÊY dSXIYfgOXÊ ´fSX ÕXf°fe WX` AüSX CXÀfZ ´fbá IYSX°fe WX`. ÀfWXe ¸ff¹f³fZ ¸fZa QZJf þf¹f °fû ´fcUÊ IYû¹fÕXf Àfd¨fU ´feÀfe ´ffSXZJ IYe dIY°ff¶f kIiYcÀfZOXSX AfgSX IYfaÀ´feSXZMXSX : IYûÕX¦fZMX EaOX AQSX MÑc±Àfl IYWXeÔ ª¹ffQf ·f¹ffUWX °f±¹fûa IYû CXþf¦fSX IYSX°fe WX`. °f±¹f ¹fWX dIY IYû¹fÕXf §fûMXfÕXZ IZY ´feLZ dVf¶fc ÀfûSXZ³f AüSX QfÀffdSX ³ffSXf¹f¯f SXfU þ`ÀfZ ¸fadÂf¹fûa IYf WXf±f SXWXf. ¢¹fûadIY CX³WXûa³fZ ´fi²ff³f¸faÂfe õfSXf °f`¹ffSX IYe ¦fBÊ ´ffSXQVfeÊ ´fidIiY¹ff IYû QSXdIY³ffSX IYSX°fZ WXbE Afg³fÕXfB³f ³feÕXf¸fe IYe ¶fþf¹f IYû¹fÕXf JQf³f A´f³fZ ¨fWXZ°fZ ÕXû¦fûa IYû ´f`ÀfZ ÕXZIYSX ¶ffaMX Qe. ´feÀfe ´ffSXZJ ³fZ Vff¹fQ WXe ¹fWX dIY°ff¶f dÕXJe WXû°fe, A¦fSX Àfb´fie¸f IYûMXÊ IZY d³fQÊZVf ´fSX þfa¨f IYSX SXWXe Àfe¶feAfBÊ ³fZ ´ffSXZJ IZY dJÕXfRY AfSXû´f ´fÂf ³fWXea Qf¹fSX dIY¹ff WXû°ff. ´ffSXZJ BÀfÀfZ Ãfb¶²f WX`a.

CX³fIZY ¦fbÀÀfZ IYe UþWX ¹fWX WX` dIY dþÀf ¶fbPÞXf´fZ ¸fZa UZ AfSXf¸f IYSX³fZ IYe Àfû¨f SXWXZ ±fZ, CXÀf ¶fbPÞXf´fZ ¸fZa dSXMXf¹fSX¸fZaMX IZY AfNX ÀffÕX ¶ffQ CX³WXZa BÀf ¸ff¸fÕXZ ¸fZa RaYÀf³ff ´fOÞXf. UZ þ¶f ¹fZ IYWX°fZ WX`a dIY ÀffaÀfQ JbÕXZAf¸f ÕXcMX SXWXZ WX`a ¹ff ¸fb£¹f Àfd¨fU °fIY ÀfZ ¨f´fSXfÀfe þ`Àff ½¹fUWXfSX CX³fIZY SXfþ³fed°fIY AfIYf IYSX°fZ WX`a °fû UZ ·fe IbYL ³fBÊ ¶ff°f ³fWXea IYSX SXWXZ WXû°fZ WX`a. QSXAÀfÕX UZ B³f °f±¹fûa IYû dSXIYfgOXÊ ´fSX WXe ÕXf SXWXZ WXû°fZ WX`a. ÕXZdIY³f ÀfUfÕX ¹fWX WX` dIY ¢¹ff BÀfIZY dÕXE

³füIYSXVffWXe dþ¸¸fZQfSX ³fWXea WX`. þ¶f d´fLÕXe QRYf ¸fbÕXf¹f¸f dÀfaWX CXØfSX ´fiQZVf IZY ¸fb£¹f¸faÂfe ±fZ °fû CXØfSX ´fiQZVf IZY °f°IYfÕXe³f ¸fb£¹f Àfd¨fU ³fZ ·fSXZ ¸fa¨f ´fSX WXe CX³fIYZ ´f`SX Lc dÕXE ±fZ. AfdJSX CX³fIZY Àff¸f³fZ EZÀfe IYü³f Àfe ¸fþ¶fcSXe ±fe. SXfþ³fed°fIY dU¿f¹fûa ´fSX ¹fZ Qû dIY°ff¶fZa WXe ³fWXea AfBÊ WX`a, dþ³f ´fSX ¨f¨ffÊ WXû SXWXe WX`.

1978 ¸fZa ³fZWXøY IZY d³fþe ÀfWXf¹fIY SXWXZ AûE ¸f±ffBÊ

Àff¸f³fZ WX`. BÀf dIY°ff¶f ¸fZa ·fe IYBÊ dUUfQfÀ´fQ AüSX Àf³fÀf³feJZþ þf³fIYfdSX¹ffa WX`a. ÕXZdIY³f B³f dIY°ff¶fûa IYe U`Àfe ¨f¨ffÊ ³fWXea WXbBÊ, þ`Àfe ¶fføY AüSX ´ffSXZJ IYe dIY°ff¶f IYe WXû SXWXe WX`. BÀfIYe ¶fOÞXe UþWX ¹fWX WX` dIY Qû³fûa WXe dIY°ff¶fZa NXeIY SXfþ³fed°fIY ¸ffWXüÕX ¹ff³fe ¨fb³ffUûa IZY ¶fe¨f AfBÊ WX`a. þfdWXSX WX` dIY dU´fÃf BÀfIYf SXfþ³fed°fIY RYf¹fQf CXNXf SXWXf WX` AüSX EZÀfZ ¸fZa

BadQSXf ¦ffa²fe IZY þ¸ff³fZ ÀfZ dþÀf °fSXWX ÀfØff Àfa¦fNX³f ´fSX WXfUe WXû°fe ¨fÕXe ¦fBÊ, CXÀfÀfZ QZVf ¸fZa ¹fWX ²ffSX¯ff ¶fÕXU°fe WXû°fe ¨fÕXe ¦fBÊ dIY ´fi²ff³f¸faÂfe Àfa¦fNX³f ÀfZ ·fe IYWXea ª¹ffQf °ffIY°fUSX WXû°ff WX`. ÕXZdIY³f Àfaþ¹f ¶fføY IYe dIY°ff¶f ´fi²ff³f¸faÂfe IYe WX`dÀf¹f°f IYû ÕXZIYSX WX`SX°f ¸fZa ³fWXea OXfÕX°fe, ¢¹fûadIY ¹fWX QZVf ¸ff³f°ff SXWXf WX` dIY AÀfÕX ¸fZa ÀfSXIYfSX °fû Àfûd³f¹ff ¦ffa²fe AüSX SXfWXbÕX ¦ffa²fe WXe ¨fÕXf°fZ WX`a. U`ÀfZ ·fe ¸füþcQf ÕXûIY°ffadÂfIY ½¹fUÀ±ff ¸fZa ÀfØff °faÂf ¸fZa AÀfÕX WX³fIY CXÀfIYe WXe WXû°fe WX`, þû Àfe²fZ þ³f°ff õXfSXf ¨fb³fIYSX Af°ff WX`. ³fZ kSXZd¸f³fZaÀf AfgRY Q ³fZWXøY Eþl AüSX 1979 ¸fZa k¸ffBÊ OXZþ dU±f ³fZWXøYl dÕXJIYSX IYBÊ Àf³fÀf³feJZþ JbÕXfÀfZ dIYE ±fZ. ¹fWX ¶ff°f AüSX WX` dIY ¹fZ dIY°ff¶fZa ³fZWXøY IZY d³f²f³f IZY IYSXe¶f OXZPÞX QVfIY ¶ffQ AfBÊ ±fea. SXfþeU ¦ffa²fe IZY Àff±f IYf¸f IYSX ¨fbIZY ¸fd¯fVfaIYSX A¹¹fSX ³fZ ·fe kE MXfB¸f AfgRY MÑfadþVf³f: SXfþeU ¦ffa²fe MXc MXÐUZaMXe RYÀMXÊ ÀfZa¨fbSXel, kdSX¸fZa¶fdSXa¦f SXfþeUl AüSX kSXfþeU ¦ffa²feþ BadOX¹ffl dÕXJe WX`. ¹fZ ´fbÀ°fIZYa ·fe SXfþ³fed°fIY WXe SXWXe WX`a AüSX ÀfØff °faÂf ¸fZa AaQøY³fe ´fWXba¨f SXJ³fZ UfÕXZ ÕXû¦fûa ³fZ dÕXJe W`ÔX. ´fcUÊ dUQZVf ¸faÂfe ³fMXUSX dÀfaWX IYe ·fe LWX ÀffÕX ´fWXÕXZ dIY°ff¶f AfBÊ ±fe, k¹fûÀfÊ dÀfadÀf¹fSXÕXel, þû dWXaQe ¸fZa kIbYL ¨fZWXSXZ AüSX IbYL d¨fd™¹ffal ³ff¸f ÀfZ A³fcdQ°f WXûIYSX

A¦fSX ÀfØff ´fÃf B³f dIY°ff¶fûa IYe MXfBd¸fa¦f ´fSX ÀfUfÕX CXNXfE ¹ff SXfþ³fed°f´fiZdSX°f ³ff ¶f°ffE °fû WXe WX`SX°f WXû°fe.

U`ÀfZ A¸fZdSXIYe SXfþ³f¹f AüSX SXfþ³fed°f ¸fZa A°fe°f AüSX VffÀf³f °faÂf ÀfZ þbOÞXe dIY°ff¶fZa dÕXJ³fZ IYe ´fdSX´ffMXe SXWXe WX`. BÀfZ UWXfa SXfþ³fed°f ¹ff õZ¿f IZY °füSX ´fSX ³fWXea dÕX¹ff þf°ff, ¶fd»IY ¸ff³ff þf°ff WX` dIY BÀfÀfZ Bd°fWXfÀf IYe þf³fIYfSXe WXû°fe WX` AüSX SXfþ³fed°fIY °faÂf ¸fZa BÀf Q¶ffU ¸fZa ´ffSXQdVfÊ°ff ¶f³fe SXWX°fe WX`. B³f A±fûË ¸fZa QZJZa °fû A¸fZdSXIYf ´fiVfadÀf°f AüSX ´fûd¿f°f A±fʽ¹fUÀ±ff IYû ÀUeIYfSX IYSX ¨fbIYf ·ffSX°fe¹f °faÂf A¶f UWXfa IYe BÀf ´fbÀ°fIY ÀfaÀIÈYd°f IYe ´fdSX´ffMXe IYû ÀUeIYfSX IYSX°ff ³fþSX Af SXWXf WX`. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

Vf¶Qf±fÊ

62

WX¸f Àff IYWXfa d¸fÕXZ¦ff Àf¬ffUfSX E WXSX Àf¬ff d´fi¹fQVfʳf

dWa

X Qe AüSX CXQÊc IZY ¶fe¨f IYe ÀffÓfZQfSXe AüSX §fd³fâ°ff IYe IYfRYe þf³fe-´fWX¨ff³fe WIYeIY°f IZY ¶ffUþcQ þ¶f IYûBÊ Àf¸fIYfÕXe³f CXQÊc IYdU ´fWÕXe ¶ffS dWXaQe ¸fZa Af°ff W` °fû EIY dUÀ¸f¹f Àff Wû°ff WX`- Vff¹fQ BÀf J¹ffÕX ÀfZ CX´fþf WXbAf dIY B°f³fZ ÀffSXZ Vff¹fSXûa IYû þf³f³fZ IZY ¶ffQ ·fe BÀf Vff¹fS ÀfZ WX¸ffSXe ´fW¨ff³f ¢¹fûa ³fWea W`. WfÕXfadIY A¢ÀfSX EZÀfZ ¸füIZY ¹fW ·fe ¹ffQ dQÕXf°fZ WX`a dIY dWaQe AüS CXQÊc IYf ÀffÓff dþ°f³ff ´fi¦ffPÞX Wû³ff ¨ffdWE, C°f³ff ³fWea W` AüS CX³fIZY ¶fe¨f dþ°f³fe AfUfþfWe Wû³fe ¨ffdWE, UW ·fe ³fWea WX`. Àf¨f °fû ¹fW W` dIY Aa¦fiZþe IZY dUSXfM ¶ffªffSX IZY ¶fe¨f A´f³fZ ¶fOÞZ AfIYfSX IZY ¶ffUþcQ dWaQe AüSX A´f³fe ¶fZWQ Àf¸fÈð SUf¹f°f IZY ¶ffUþcQ CXQÊc EZÀfe ¦fSXe¶f ¬fb¶ff³f ³f¬fSX Af°fe W`a þû A´f³fZ WXe JûÕX ¸fZa, A´f³fe Àfed¸f°f Qbd³f¹ff ¸fZa dÀf¸fMXZ-dÀfIbYOÞXZ SW³fZ IYû ¸fþ¶fcS W`a. d´fLÕXZ dQ³fûa ·fû´ffÕX ¸fZa SW³fZ UfÕXZ CXQÊc Vff¹fS BþÕXfÕX ¸fþeQ IYe dIY°ff¶f k×JbQ ¦fdSX×µ°fl dWaQe ¸fZa L´fIYS AfBÊ °fû dWaQe AüS CXQÊc IYe ÀffÓfZQfSXe IYf ´fbSXf³ff J¹ffÕX CX·fSXf. ÕXZdIY³f ¸fþeQ IYe ¦f¬fÕXûa IZY BÀf Àfa¦fiWX IYe AWXd¸f¹f°f dÀfRÊY B°f³fe ³fWea WX` dIY BÀfÀfZ dWaQe AüS CXQÊc IZY ¶fe¨f IZY MXcMX°fZ-¶f³f°fZ ´fbÕXûa IYf dÀfÕXdÀfÕXf IbYL Af¦fZ ¶fPÞf WX`, ¶fd»IY ¹fW ·fe W` dIY BÀfIYe ¸ffRÊ °f CXQÊc ¦f¬fÕXûa IZY Àf¸fIYfÕXe³f ¸fbWfUSZ IYe Àf¸fÓf W¸ffSZ ·fe°fS IbYL AüS ¶fPÞXe WX`.

BþÕXfÕX ¸fþeQ IYe ¦f¬fÕXûa ¸fZa ¹fW ¸fbWfUSf EIY LûS ´fS Àf¸fIYfÕXe³f CXQÊc Vff¹fSe IYe ÀffQf¶f¹ff³fe ÀfZ ¶f³f°ff W` °fû QcÀfSXZ LûSX ´fS CXÀf ÀfaIZY°ff°¸fIY°ff ÀfZ, þû Af²fbd³fIY d¸f¬ffþ IYe ´fW¨ff³f W`. UZ ¶fWb°f W»IZY PXa¦f ÀfZ, WüÕXZ ÀfZ A´f³fe ¶ff°f IYW°fZ WX`a. BÀfIYf UfÀ°ff CXQÊc ¦f¬fÕXûa IYe CXÀf SUf¹f°f ÀfZ ·fe W` dþÀf¸fZa ¸feS ÀfZ ÕXZIYS R`Y¬f °fIY AüS A£°f÷Y»fX Bʸff³f AüSX ³ffdÀfS IYf¬f¸fe ÀfZ ÕXZIYS ¸fb³f½US SXf¯ff °fIY ¦f¬fÕX ¸fZa Af´f¶fe°fe IYû þ¦f¶fe°fe ¶f³ff°fZ SWZ W`a. ¸fþeQ BÀf SUf¹f°f ¸fZa ¶fOÞe ³fRYfÀf°f ÀfZ IbYL EZÀff þûOÞ°fZ WX`a dIY A¨ff³fIY CX³fIYe A´f³fe IYüa²f AÕX¦f ÀfZ dQJfBÊ QZ³fZ ÕX¦f°fe WX`- k¸fZSXf We ×Jc³f ´feIZY WS BIY SXf°f, SXf°f·fSX/ AfÀfZ¶f ³ff¨f°fZ WX`a ¸fZSZ Àff±f, SXf°f·fSX/ ¹ffQûa IYe ³f¸fÊ Afa¨f ¸fZa dÀfIY°fZ SWZ ¶fQ³f/ ¶ff°fûa ¸fZa ÀfZ d³fIYÕX°fe SWe ¶ff°f SXf°f ·fS.l ¸fþeQ IYe Vff¹fSXe IYe ×JfdÀf¹f°f ¹fWe W`- ´fSa´fSXf ÀfZ d³fIYÕXf, ÕXZdIY³f A´f³fe ¸füdÕXIY°ff ¸fZa S¨ff EIY ÀUS, þû ³f ¶fWb°f ¸fdð¸f W` ³f ¶fWb°f °feUi, ³f ¶fWb°f CXQfÀf W` ³f CX»»fdÀf°f, ³f ¶fWb°f Jf¸fûVf W` ³f ¶fûÕX°ff WXbAf¶fd»IY UW A¢ÀfS Qû LûSXûa IZY ¶fe¨f UW þ¦fW ¶f³ff°ff W` þWfa A´f³fZ Wû³fZ IZY d³fV¨f¹f AüS A´f³fZ S¨f³fZ IYe QbdU²ff IZY ¶fe¨f IYf ÀfaÀffS OûÕX°ff WXbAf, JbQ IYû ´fW¨ff³f°ff dQJ°ff W`, kJbQ ÀfZ ¸fÕXfÕX AüSX dIYÀfe ÀfZ »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

JRYf ³fWea/ Uû dQÕX IYWfa IbYL AüS W` dþÀf¸fZa d¦fÕXf ³fWea/ Àf¨f ¸fZa W` ÓfcNX, ÓfcNX ¸fZa W` Àf¨f ¬fSXf-¬fSXf/ AfUfS¦fe d¶f³ff ¹fW IYûBÊ þf³f°ff ³fWea.l ¹fZ AVfAfS We ¶f°ff°fZ W`a dIY BþÕXfÕX ¸fþeQ dIYÀf IYQS ÀfaþeQf, Àfþ¦f AüS ÀffU²ff³f Vff¹fS WX`a. CX³fIZY ¹fWfa ¶fOÞXe ÕX¦f°fe ¶ff°fZa, ¶fWb°f þ¬¶ff°fe °f×IYSXeSXZa, AfÀf¸ff³fe B¶ffS°fZa A¦fS ³fWea W`a °fû BÀfdÕXE ³fWea dIY Vff¹fS IYû ¹fW Àf¶f IYW³fZ IYf RY³f ³fWea Af°ff, ¶fd»IY BÀfdÕXE dIY Vff¹fS þf³f-¶fcÓf IYS B³f Àf¶fÀfZ QcSX JOÞf W`- IYWea ³f IYWea B³fIYf ¶fZ¸ff³fe´f³f Àf¸fÓf°ff AüS S¨f°ff WbAf UW BaÀff³fe IYV¸fIYVf ÀfZ d³fIYÕXf WX` BÀfdÕXE þû AVfAfS Àf°fW ´fS ¶fWb°f Àf´ffM þf³f ´fOÞ°fZ W`a, UZ þ¶f A´f³ff A±fÊ JûÕX°fZ W`a °fû W¸f CXÀf¸fZa QQÊ AüSX °fIYÕXeRY, ¸fûW¶¶f°f AüS ¸ff¹fcÀfe, CX¸¸feQ AüS BSXfQûa IYe AÕX¦f-AÕX¦f °fWZa ´ff°fZ W`a. °f¶f Àf°fW ´fS ¶fWb°f ÀfSÕX AüS Àf´ffM Àfe dQJ³fZ UfÕXe Vff¹fSXe A¨ff³fIY ¸ff³fe£ûªf Wû CN°fe W`a, ÀfWÀff CX³fIZY ¶fe¨f ÀfZ ¸f¸fÊ IZY Àfû°fZ RcYM³fZ ÕX¦f°fZ W`a- kQdS¹ff ¨fPÞf °fû ´ff³fe ³fVfZ¶fûa ¸fZa ·fS ¦f¹ff/ A¶fIZY ·fe ¶ffdSVfûa ¸fZa W¸ffSXf We §fS ¦f¹ff/ dRYS ´fÕX SWf W` Vf¶f IYe BÀfe °feSf IYûJ ¸fZa/ ÀfcSþ þû IYûWZ Vff¸f ÀfZ MIYSXf IZY ¸fS ¦f¹ff.l BþÕXfÕX ¸fþeQ IYe Vff¹fSXe EIY À°fS ´fSX ¹ffQ dQÕXf°fe WX` dIY CXQÊc ¦f¬fÕX IYe ´fSa´fSXf ÕX¦ff°ffS Af¦fZ ¶fPÞ SWe W`. dþÀf ´fSa´fSXf ¸fZa צffdÕX¶f, ¸feS, Qfצf, BIY¶ffÕX, d×RYSXfIY AüS R`Y¬f þ`ÀfZ CXÀ°ffQ SWZ Wûa, CXÀf¸fZa QbWSXfU IZY ×J°fSXZ ¶fWb°f Wû°fZ W`a. »fZdIY³f EIY QcÀfSXe ×IY°ffSX W` dªfÀf³fZX þf³fZ-´fW¨ff³fZ ¸fbWfUSXûa IYû ³fBÊ Vf¢ÕX, ³fBÊ ¨f¸fIY ¶f×£Vfe W`. ¸fþeQ, d¶fÕXf VfIY, BÀf QcÀfSXe ×IY°ffSX ¸fZa JOÞXZ WX`a. ¹fWX A³ff¹ffÀf ³fWea W` dIY CX³fIYe Vff¹fSXe ¸fZa WX¸ffSXf U×¢°f ¶fûÕX°ff W`- WfÕXfadIY d¶f»IbYÕX CX³Wea IZY ÕXWþZ ¸fZa- WüÕXZ ÀfZ. UZ dÕXJ°fZ WX`a, kW¸f °fû dÀf°f¸f¦fSXûa IZY ¨fWZ°fZ WX`a ÀffW¶fûa/ W¸f Àff IYWfa d¸fÕXZ¦ff Àf¬ffUfS E WS Àf¬ff.l dQ»»fe IZY ¹ffÂff ¶fb¢Àf ³fZ EIY ¬føYSXe dIY°ff¶f Vff¹ff IYe WX`- ÕXZdIY³f ¬føYSXe EWd°f¹ff°f IZY Àff±f ³fWea. dIY°ff¶f IYf IYUS ³fBÊ °fSW IYf W`, L´ffBÊ ¸fZa ÀffRY-ÀfRYfBÊ W`, ÕXZdIY³f CXQÊc ÀfZ dWaQe ¸fZa IYûBÊ dIY°ff¶f ÕXf°fZ WXbE þû ÀffU²ff³fe dQJ³fe ¨ffdWE, UWX ´fiIYfVf³f IZY À°fSX ´fSX ³fWea dQJ°fe. CXQÊc ÀfZ dWaQe IYe AfUfþfWe ¸fZa Vf¶Qûa IZY øY´f AüSX CX¨¨ffS¯f dþÀf °fSXWX ¶fQÕX°fZ W`a, CXÀfIYf ×J¹ffÕ IY¸f dQJ°ff W`. BÀfIYf AÀfS dWaQe ¸fZa dIY°ff¶f IZY ³ff¸f ¸fZa ·fe dQJ°ff WX`. A¦fS ¹fZ ³fWea Wû°ff °fû EIY ÀffRY-Àfb±fSXZ Vff¹fS IYû WX¸f IbYL AüS ÀffRY-Àfb±fSXZ Pa¦f ÀfZ ´fPÞX ´ff°fZ. ¶fWSWfÕX, B³f Àf¶fIZY ¶ffUþcQ Vff¹fSXe IYf ¸f¬ff IY¸f ³fWea WXû°ff, EIY AüS Vff¹fS ÀfZ ´fW¨ff³f IYf ÀfbJ ¶f³ff SW°ff W`. ´fbÀ°fIY: JbQ ¦fdSX×µ°f Vff¹fSX: BþÕXfÕX ¸fþeQ ´fiIYfVfIY: ¹ffÂff ¶fb¢Àf, ¸fc»¹f: 300 ÷Y´f¹fZ.

63 63 ¦fa¦ff ÀfWXf¹f ¸fe¯ff

À

ÂfeXUfQe ÀffdWX°¹f AüS QdÕX°f ÀffdW°¹fX IZY ¶ffQ ÀffdW°¹f IYe AIYfQd¸fIY Qbd³f¹ff ¸fZa AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f ·fe A´f³fe CX´fdÀ±fd°f QþÊ IYSXf ¨fbIYf WX`.

AfdQUfÀfe þeU³f AüSX Àf¸ffþ ´fSX Vfû²fûa AüSX dIY°ff¶fûa IYf ¶ffþfSX ¦f¸fÊ WX`. ÕXZdIY³f ¹fWX QbJQ WX` dIY Ad²fIYfaVf ÕXZJ³f QûWSXfU IYf dVfIYfSX W`Ô AüSX ·fi¸fûa IYf d³f¸fÊf¯f IYSX°ff WX`. AfdQUfÀfe þeU³f AüSX Àf¸ffþ ´fSX ¦f`SX-AfdQUfÀfe S¨f³ffIYfSXûa IZY IYWf³fe-CX´f³¹ffÀf, ´fiVfaÀff, ´ffNXйfIiY¸f AüS ´fbSÀIYfS ´ff SWZ WX`a. AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f IZY ´fdSX¨f¹f IZY d¶f³ff We QdÕX°f ÀffdW°¹f IYe °fþÊ ´fSX AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f IYe Àf`ðfad°fIYe d³fd¸fÊ°f IYSX³fZ IYe IYûdVfVfZa þfSXe WX`a.

AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f IZY ³ff¸f ´fSX ¸ffSXf-¸ffSXe WX`. ·fi¸f W`, dþ³WZÔ ¦fPÞXf þf SXWXf WX`. °fÀUeSX IYf QcÀfSXf ´fWXÕXc ¹fWX WX` dIY Qû-EIY AfdQUfÀfe SX¨f³ffIYfSXûa IYû LûOÞXIYSX Àf`ÔIYOÞXûa IYe Àfa£¹ff ¸fZa ÀfdIiY¹f AfdQUfÀfe IYdUÕXZJIY CX´fZÃff IZY dVfIYfSX Wû SXWXZ WX`a.

AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f IYû ÕXZIYS ÕXZJIYûa AüSX AfÕXû¨fIYûa IYe BÀf §fZSXZ¶faQe IYû °fûOÞX³fZ AüSX ÀUÀ±f ÀfaUfQ IYS³fZ IYe dQVff ¸fZa ¸fW°U´fc¯fÊ IYQ¸f W` UaQ³ff MXZMXZ IYe ´fbÀ°fIY- kAfdQUfÀfe ÀffdW°¹f : ´fSXa´fSXf AüSX ´fi¹fûþ³fl. ÓffSXJaOXe ·ff¿ff ÀffdW°¹f‍ ÀfaÀIÈYd°f AJfOÞXf IYe Àfa¹fûþIY UaQ³ff MXZMXZ ÀffdW°¹f, IYÕXf, ¸fdWÕXf, dVfÃff, ÀUfÀ±¹f, ÀffÃfS°ff AfdQ ¸fbïûa ´fS AfdQUfÀfe ÃfZÂfûa ¸fZa d´fLÕXZ Qû QVfIY ÀfZ Ad²fIY Àf¸f¹f ÀfZ ÀfdIiY¹f WX`a. UZ AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f IYe ´fi¸fbJ WÀ°ffÃfS IZY øY´f ¸fZa ·fe ¨fd¨fÊ°f WX`a. AfdQUfÀfe ÀffdW°¹fX IZY ÀfaUðʳf IZY dÕXE d³fþe ´fi¹ffÀfûa ÀfZ Àfa¨ffdÕX°f ´¹ffSXf IZYSIZY˜f RYfCaOXZVf³f ÀfZ ´fiIYfdVf°f ¹fW ´fbÀ°fIY AfdQUfÀfe þeU³f, ·ff¿ff, IYÕXf, ÀfaÀIÈYXd°f AüSX ÀffdW°¹f IZY ¶ffSXZ ¸fZa R`YÕXfE þf SWZ ·fi¸fûa IYû °fûOÞX°fZ AfdQUfÀfe ³fþdSXE ÀfZ AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f AüS AfdQUfÀfe dUä QÈdá IZY ¶ffSZ ¸fZa ÀfWe Àf¸fÓf dUIYdÀf°f IYS³fZ IYe dQVff ¸fZa Àff±fÊIY WÀ°fÃfZ´f WX`.

UaQ³ff IYe ¸fcÕX d¨fa°ff ¦f`SX-AfdQUfÀfe ´fid°f¸ff³fûa õfSXf AfdQUfÀfe ÀffdW°¹fX IZY ¸fc»¹ffaIY³f IYû ÕXZIYS W`. CX³fIYf Vfb÷YAf°fe ÀfUfÕX WX`- kAfdQUfÀfe dUdU AüSX VfZ¿f dUä ¸fZa þeU³f-QVfʳf AüSX ÀfaÀIÈYXd°f IZY À°fS ´fS IYûBÊ Àff¸¹f ³fWea W` °f±ff Qû³fûa Qû Àff¸ffdþIY-Afd±fÊIY AUÀ±ffAûa IZY ´fid°fd³fd²f WX`a, dRYSX Ad·f½¹fdöY AüS ÀffdW°¹f IZY ÀUøY´f AüS AU²ffS¯ffEa I`YÀfZ EIY Wû ÀfIY°fe W`a!l (´fÈâ-9) UaQ³ff ¶f°ff°fe W`a dIY AfdQUfÀfe QÈdá ¸fZa ÀffdW°¹f VfZ¿f IYÕXf ¸ff²¹f¸fûa ÀfZ ßfZâ AüSX ÀUf¹fØf BIYfBÊ ³fWea W`. CX³fIZY A³fbÀffSX kAfdQUfÀfe IYÕXf ´fSa´fSXfAûa ¸fZa ÕXZJIY-¦fe°fIYfS, Àfa¦fe°fIYfS, ³f°fÊIY AüS ¦ff¹fIY AÕX¦fAÕX¦f ÀU°faÂf BIYfB¹ffa ³f ´fWÕXZ ±fea, ³f Afþ W`a. ¸fb£¹fX°f: AfdQUfÀfe IYÕXf ´fSa´fSXf dUdU²f IYÕXf øY´fûa IYf EIY Àf¸fb¨¨f¹f W` dþÀf¸fZa Àf·fe IYÕXf dU²ffAûa

ÀfdW°f ´fiIÈYd°f IYe EIY ´fi¸fbJ AüS Àfbd³fd›°f ·fcd¸fIYf Wû°fe WX`.l(´fÈâ 15) UaQ³ff þûS QZIYSX SZJfadIY°f IYS°fe W`a dIY WSX Àf¸ffþ IZY ´ffÀf A´f³fe IYÕXf°¸fIY Ad·f½¹fdöY¹ffa Wû°fe W`a, A´f³fZ ´fid°f¸ff³f Wû°fZ W`a BÀfdÕXE A³¹f Àf¸ffþûa IYe Ad·f½¹fdöY¹fûa AüS ´fid°f¸ff³fûa IZY Af²ffS ´fS CX³fIYf ¸fc»¹ffaIY³f ³fWea Wû³ff ¨ffdWE. AfdQUfÀfe dUä IYf ¹fW ´ff±fÊ¢¹f þeU³f-þ¦f°f IZY ¶ffSXZ ¸fZa ¶fbd³f¹ffQe Àf¸fÓfQfSXe ÀfZ We VfbøY Wû þf°ff WX`. k¦f`SX-AfdQUfÀfe dUä IZY ²f¸fÊ AüSX dUäfÀf IYf ¸f³fb¿¹f BÀf Qa·f ÀfZ ·fSf W` dIY UW 84 ÕXfJ ¹fûd³f¹fûa ¸fZa ÀfUÊßfZâ W`. ÕXZdIY³f AfdQUfÀfe dUäf‍Àf ßfZâ°ff IZY BÀf Qa·f ÀfZ AÀfW¸fd°f SJ°ff W`. UW ¸ff³f°ff W` dIY BÀf Àf¸fc¨fe ÀfÈdá ¸fZa UW ·fe ¸fWþ EIY ´fif¯fe W`.l (´fÈâ-89) BÀfdÕXE AfdQUfÀfe þeU³fQÈdá ¸fZa ¸f³fb¿¹f IYf dþ°f³ff ¸fW°U WX`, CX°f³ff We ´fVfb-´fdÃf¹fûa, ³fdQ¹fûa-´fWfOÞXûa AüSX ´fiIÈYd°f IYe WS S¨f³ff IYf W`. ´fiÀ°fb°f‍ ´fbÀ°fIY AfdQUfÀfe QdÕX°f ÀffdW°¹f IYe °fSW UZQ³ff AüS ´fid°fSXû²f IYf ÀffdW°¹f ³fWea W`. UWX dÕXJ°fe WX`a, kAfdQUfÀfe ÀffdW°¹fX ¸fcÕX°f: ÀfÈþ³ff°¸fIY°ff IYf ÀffdW°¹f WX`. ¹fWX BaÀff³f IZY CXÀf QVfʳf IYû Ad·f½¹föY IYS³fZ UfÕXf ÀffdW°¹f‍ WX` þû ¸ff³f°ff WX` dIY ÀfÈdá ¸fZa þOÞX-¨fZ°f³f, þû IbYL ·fe WX`, Àf¶f ÀfbaQSX WX`... UWX Qbd³f¹ff IYû ¶f¨ff³fZ IZY dÕXE ÀfÈþ³f IYSX SWf WX`.l (´fÈâX 87-88) UaQ³ff IYW°fe W`Ô dIY ´fid°fSXû²f IYf ÀffdW°¹f U°fʸff³f ÀfØff IZY dJÕXfRY ÕXOÞX³fZ UfÕXûa IYe ÀfØff‍ À±ffd´f°f IYS³ff ¨ffW°ff W` ÕXZdIY³f AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f ¸fZa EZÀfe IYf¸f³ff QcSX-QcSX °fIY ³fWea WX`.

BÀf ´fbÀ°fIY ¸fZa UaQ³ff ³fZ AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f ´fSa´fSXf IYe WþfSXûa ½f¿fûË IYe ÕXa¶fe dUSfÀf°f IYû dÕX¹ff W`. ÕXZ‍dJIYf ³fZ AfdQUfÀfe ·ff¿ffAûa ¸fZa SXd¨f°f BÀf ´fcSXe ´fSXa´fSXf IYû AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f IYf ¸fcÕXf²ffSX ¸ff³ff WX` AüSX A´f³fe ´fbÀ°fIY ¸fZa Àfa±ffÕXe, ¸fbaOfSXe, JdOÞX¹ff, IbYOXbJ, Wû AfdQ ·ff¿ffAûa IYf ÀfadÃf~ ÀffdWd°¹fIY Bd°fWfÀf ´fiÀ°fb‍°f dIY¹ff W`. ´fbÀ°fIY ¸fZa AfdQUfÀfe ÀffdW°¹f ¸fZa ÀfdIiY¹f IbYL ´fi¸fbJ AfdQUfÀfe ¸fdWÕXf SX¨f³ffIYfSXûa IYf ÀfadÃf~ ´fdSX¨f¹f ·fe ´fiÀ°fb°f dIY¹ff ¦f¹ff WX`. ¹ff³fe A´f³fZ IYÕXZUSX ¸fZa LûMe Wû³fZ IZY ¶ffUþcQ UaQ³ff IYe ¹fW ´fbÀ°fXIY AfdQUfÀfe ·ff¿ff, ÀffdW°¹f AüS dUVU IZY ¶ffSXZ ¸fZa ´ffNXIYûa IYe Àf¸fÓf ¶f³ff³fZ IYe dQVff ¸fZa Àff±fÊIY WÀ°fÃfZ´f AüSX ´fiÀ±ff³f d¶faQb IYe °fSXWX WX`. AfdQUfÀfe AfÕXû¨f³ff IYe BÀf ¸fW°U´fc¯fÊ ´fbÀ°fIY IYf ÀUf¦f°f dIY¹ff þf³ff ¨ffdWE. ´fbÀ°fIY: AfdQUfÀfe ÀffdWX°¹f: ´fSXa´fSXf AüSX ´fi¹fûþ³f »fZdJIYf: UaQ³ff MXZMXZ ´fiIYfVfIY: ´¹ffSXf IZYSXIZY˜f RYfCaOZVf³f, SXfa¨fe ¸fc»¹f: 120 ÷Y´f¹fZ.

AfdQUfÀfe ÀffdWX°¹f IYe ´fÈâ·fcd¸f

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

64

IYdU°ff

Qb¦ffÊ ´fiÀffQ ¦fb~

Qb¦ffÊ ´fiÀffQ ¦fb~ þf³fZ ¸ff³fZ IYdU EUa AfÕXû¨fIY WX`a. UWX þfd¸f¹ff d¸fd»»f¹ff BÀÕXfd¸f¹ff, ³fBÊX dQ»»fe IZY dWX³Qe dU·ff¦f ¸fZÔ ´fiûRZYÀfSX EUa A²¹fÃf W`ÔX. B³fIYf þ³¸f 5 þc³f 1963 IYû þÀfBÊ´fbS X(¶fÀ°fe), CXØfSX ´fiQZVf ¸fZa WbAf. BX³fIYe ´fiIYfdVf°f ´fbÀ°fIZYa WX`Ô- Af²fbd³fIY°ffUfQ AüSX ÀffdWX°¹f, Af²fbd³fIY°ffUfQ, dWX³Qe ¸fZa Af²fbd³fIY°ffUfQ, A´f³fZ ´fÂfûÔ ¸fZÔ ¸fbd¢°f¶fû²f, ÀfaÀIÈYd°f IYf AIZYÕXf´f³f U ÀfÈþ³f IYf SXf¦f. kþWXfa ²fc´f AfIYfSX ÕXZ°fe WX`l BX³fIYf IYf½¹f Àfa¦fiWX WX`. gupta.durgaprassad@gmail.com

WX¸f ¨fb´f SWZÔX

þWXfa °fb¸f ¨fÕXZ ¦fE

IiYfad°f IYf øY¸ff³f Àf¸ff³f°ff AüSX °fS×RYQfSXe IYf øY¸ff³f WX` ³f`d°fIY°ff IZY ´fid°f U×RYfQfSXe IYf øY¸ff³f WX` ¨facdIY ÀfØff ³f`d°fIY°ff ¸fZa ³fWXea VfdöY ¸fZa dUäfÀf IYSX°fe WX` BÀfdÕXE þa¦fÕX ¸fZa dLOÞXe ÕXOÞXfB¹fûa IZY Àf¸f±fÊIY ÕXû¦fûa IYû ·fe ÕXÕXIYfSX°fe WX` UWX ÀfØff IYf ×Jü×RY QWXVf°f ´f`Qf IYSX°fe WX`¸f²¹fU¦fÊeʹf dQ¸ff¦fûa ¸fZa, dIY ·fÕXfBÊ BÀfe ¸fZa WX` dIY WX¸f ¨fb´f SXWXZa BÀfIYe d¨fa°ff dIYÀfIYû WX` dIY ´fifIÈYd°fIY ÀfaÀff²f³fûa ´fSX dIYÀfIYf WX×I WXû! ´fcaþe´fd°f §fSXf³fûa IYf ¹ff AfdQUfdÀf¹fûa IYf. ´fiV³f WX` dIY ÕXû¦f BÀf ½¹fUÀ±ff ÀfZ B°f³fZ ¸ff¹fcÀf ¢¹fûa WX`a? ¹fWX ¸ff¹fcÀfe ³fWXea, ¹ff°f³ff WX` ¨fe¬fûa IYû Àf¸fÓf³fZ IYe, AüSX ¹ff°f³ff dþ°f³fe WXe ¶fOÞXe ¹ff ÕX¸¶fe WXû°fe WX` þ³f°ff IYe ÕXOÞXfBÊ ·fe CX°f³fe WXe ¶fOÞXe AüSX ÕX¸¶fe WXû°fe WX`.

AüSX þ¶f dUäfÀf ·fe d¶fJSX þfE °fû ´fbdÕXÀf AüSX ÀfZ³ff WXe °fû ¶fWXfÕX IYSX°fe WX` dUäfÀf IYû! ÕXZdIY³f Af¬ffQe IZY ÀffNX ÀffÕX ¶ffQ ·fe þû ½¹fUÀ±ff CX³WXZa ³¹ff¹f ³fWXea dQÕXf ÀfIYe UWX QbWXfBÊ ¢¹fûa QZ°fe WX` ÀfadU²ff³f AüSX ÀfaÀfQe¹f ÕXûIY°faÂf IYe? ½¹fUÀ±ff IZY Vf¶QIYûVf ¸fZa kVf¸fÊl ³ff¸f IYf IYûBÊ Vf¶Q WX` ·fe ¹ff ³fWXea? AfdQUfÀfe ·ffBÊ þû ÕXû¦f A·fe °fIY °fb¸WXZa BÀf QZVf IYe k¸fb£¹f²ffSXfl ¸fZa ³fWXea ÕXf ´ffE UZ dIYÀfe ·fe ×IYe¸f°f ´fSX ¸fb£¹f²ffSXf ¸fZa ÕXfIYSX WXe Q¸f ÕXZa¦fZ °fb¸WXZa! AüSX U`ÀfZ ·fe ¸fb£¹f²ffSXf ÀfZ A³fþf³f ³fWXea WXû °fb¸f! ¢¹fûadIY þû ¸fb£¹f²ffSXf ¸fZa ³fWXea WX`a UZ ¹ff °fû ½¹fUÀ±ff dUSXû²fe WX`a ¹ff dUQiûWXe

(ÀU. þ¦fþe°f dÀfaWX IZY dÕXE) °f¸ff¸f AfUf¬fûa IZY ¶fe¨f EIY ÀfbSXeÕXe AfUf¬f þû AÕX¦f ÀfZ Àfb³ffBÊ QZ°fe ±fe IbYL EZÀfe dIY ÕXSX¬f°fe, QQÊ AüSX Àfb×J³f ÀfZ Àfþe ¸ffÀfc¸f ¸feNXe-Àfe, Àfû¬f ·fSXe AfUf¬f dþÀf¸fZa QQÊ ¶f¹ffa WXû°ff ±ff. ¸fÀ°fe Vfû×Je ¸fWXIY°fe ±fe CXÀf ¦ff¹fIYe ¸fZa. BVIY-SXû¸ff³f IYe ¦fWX³f A³fb·fcd°f ¸fZa þ¶f CXOÞXf³f ·fSX°fe ±fe CX³fIYe AfUf¬f, °fû ÀfÈdá þ`ÀfZ ´fc¯fÊ°ff IYû ´fif~ IYSX ÕXZ°fe ±fe ¶fWXb°fûa IYû þ`ÀfZ ÕX¹f d¸fÕX þf°fe ±fe dþÞ³Q¦fe IYe ¹fWX NXZNX QZÀfe dþÞ³Q¦fe IYfÀffa¦fed°fIY AaQf¬f AüSX øYWXfd³f¹f°f ±fe þû ×JbVf¶fc IYe °fSXWX ±fe

A¶f °fb¸WXfSXZ dÕXE IYûBÊ SXfÀ°ff WXe ³fWXea ¶f¨ff dÀfUf¹f ·fcJZ ¸fSX³fZ IZY, ¹ff ÕXOÞX°fZ-ÕXOÞX°fZ ¸fSX þf³fZ IZY!! »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

EIY Uf¶fÀ°f¦fe WX` þû IYWX°fe WX` ¶ffSX-¶ffSX kd¨f™e ³f IYûBÊ ÀfaQZVf þf³fZ Uû IYü³f-Àff QZVf þWXfa °fb¸f ¨fÕXZ ¦fE.l

dªf³Q¦fe ´ff³fZ IZY ¶ffQ ´f°ff ³fWXea IY¶f ÀfZ IYdU°ff ¶f³f³fZ IYe ´fidIiY¹ff ¸fZa SXWXe WXû °fb¸f dÀfRÊY ·ff¿ff WXe þf³f°fe WX`, dIY dIY°f³fe ¦fWX³f A³fb·fcd°f WXû °fb¸f ¸fZSXe þû IbYL d¸fÕX°ff SXWXf WX` °fb¸fÀfZ Ad·f½¹fdöY QZ°ff SXWXf WXca CXÀfZ, AüSX Uû, þû dÀfR Ê dþÞ³Qd¦f¹fûa ¸fZa Vfb¸ffSX WXû°ff WX` dIYÀfe AüSX ¸fZa ³fWXea þe³fZ IYf ÀfÕXe×I f ·fe VfbøY WXû°ff WX` UWXea ÀfZ WXe A³ff¹ffÀf ³fWXea WXû°ff Àf¶f IbYL EZÀfe WXû°fe WX`a IbYL ¨fe¬fZa þû A´f³fe Àff±fÊIY°ff dÀfð IYSX°fe WX`a dþÞ³Qd¦f¹fûa IYû ´ff³fZ IZY ¶ffQ.

65

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

IYWXf³fe

66

¸fZ²ff

¶fMXbE ¸fZa AfÀf¸ff³f..

I

NXûSX A³fbVffÀf³f IZY ´ff¶faQ d´f°ff IYû IYWXfa ¸faþcSX ±ff dIY CX³fIYe ¶f¨¨fe A´f³fZ AfÀf-´fOÞXûÀf IZY ¶f¨¨fûa IZY Àff±f dWXÕXZ-d¸fÕXZ. CX³WXZa °fû CXÀfIZY ·fdU¿¹f IYe d¨fa°ff ±fe. Àfb³fWXSXZ ·fdU¿¹f IZY dÕXE ¨fa¨fÕX ¶f¨f´f³f IYû d¸fÕX ¦f¹ff ±ff IYfSXfUfÀf. ÕXZdIY³f CXÀfIYf ¶ffÕX ¸f³f IYWXfa ¸ff³f³fZ UfÕXf ±ff. ¶fOÞXûa IYe °ffIY°f IZY Af¦fZ CXÀf³fZ Àf¸f´fʯf °fû IYSX dQ¹ff ±ff, ÕXZdIY³f A´f³fZ ¶f¨f´f³f IYû QûÀ°fdUWXe³f ³f WXû³fZ dQ¹ff. UWX A´f³fZ AfÀf´ffÀf IYe ¨feþûa IYû d³fXJSX³fZ ÕX¦fe. CXÀfZ AWXÀffÀf WbXAf dIY CXÀfIYe ¨fa¨fÕX IY»´f³ffAûa IYf d¸fÂf IYûBÊ AüSX ³fWXea, AfIYfVf WXe WXû ÀfIY°ff WX`. EIY SXûþ CXÀf³fZ A´f³fe °fb°fÕXf°fe AfUfþ ¸fZa AfIYfVf ÀfZ IYWXf,k¸fZSXf IYûBÊ QûÀ°f ³fWXea WX`, °fb¸f ¸fZSXZ QûÀ°f ¶f³f þfAû ³f!

AfIYfVf BÀf ¸ffÀfc¸f A³fbSXû²f IYû NXbIYSXf ³f ÀfIYf. CXÀf³fZ BÀf ³f³WXea ¶f¨¨fe IYe d¸fÂf°ff IYû ·fe A´f³fZ Afa¦f³f ¸fZa JZÕX³fZ IYe Bþfþ°f QZ Qe. °f¶fÀfZ Afþ °fIY AfIYfVf ÀfZ CXÀfIYf Aþe¶f Àff dSXV°ff ±ff. AfÀf¸ff³f IYe WXSX SXa¦f°f ÀfZ UWX UfdIYRY ±fe. ¹fWX dSXV°ff EIY°fSXRYf ³fWXea ±ff. AfÀf¸ff³f ·fe CXÀfZ ¶fJc¶fe Àf¸fÓf°ff ±ff. CXÀfIZY WXSX ÀfbJ-QbJ IYû Àfb³f°ff. Àfb³fIYSX CXÀfIZY Àff±f JbVfe ¸fZa JbVf WXû°ff AüSX QbJ ¸faZ QbJe. þ¶f ¶f¨f´f³f IYe QWXÕXeþ ÕXfa§f IYSX CXÀf³fZ dIYVfûSX U¹f ¸fZa ´fiUZVf dIY¹ff °fû ·ffU³ffEa A´f³fZ CXRYf³f ´fSX ±feÔ AüSX d´f°ff IYf ·f¹f IYOÞXZ ´fWXSXZ ´fSX ±ff. dIYVfûSX CX¸fi CXÀfIYe QZWX IYe CXNXf³f IYû Àfb¦fa²f ÀfZ ·fSX³fZ ÕX¦fe ±fe. A¶f CXÀfZ ¨ffdWXE ±ff UWX AfBʳff dþÀf¸faZ UWX A´f³fZ øY´f IYû d³fXJfSX ÀfIZY. CXÀfZ ¨ffdWXE ±fea UZ AfaJZa dþ³f¸fZa A´f³fZ dÕXE IYf¸f³ff QZJ IYSX B°fSXf ÀfIZY UWX. ¹fWX UWXe CX¸fi ±fe dþÀf¸faZ ¨fûSXe-Lb´fZ, ´fiIYMX-A´fiIYMX I`YÀfZ ·fe Àf¶f ´fiZ¸f IYSX WXe ÕXZ°fZ WX`a. ´fSX CXÀf¸fZa IYWXfa dWX¸¸f°f ±fe dIY UWX dIYÀfe ÕXOÞXIZY IYû ³fþSX DY´fSX IYSXIZY QZJ ÀfIZY ¹ff A´f³fe AûSX CXNX°fe dIYÀfe ³fþSX IZY ÀfÕXf¸f IYû IbY¶fcÕX IYSX ÀfIZY. ÕXZdIY³f þ`ÀfZ ¶ffÕX¸f³f WXNXe ±ff U`ÀfZ WXe dIYVfûSX ¸f³f dUQiûWXe. ¹fWX AfÀf¸ff³f ·fe Aþe¶f ±ff. þ¶f CXÀf³fZ ¨ffWXf dIY UWX CXÀfIYf ¶ffÕXÀfJf ¶f³fZ °fû UWX ¶ffÕXÀfJf ¶f³f ¶f`NXf. CXÀfIZY ¶f¨f´f³f IYû QûÀ°fdUWXe³f ³fWXea WXû³fZ dQ¹ff. AüSX A¶f CXÀfIYe dIYVfûSX U¹f ¸faZ UWX CXÀfIZY dÕXE ¶f³f ¶f`NXf WX`, ÀffaUÕXf, ÀfÕXû³ff, ¶ffaIYf L`ÕXf. A¶f CXÀfIYe Vff¸fZa A¢ÀfSX L°f ´fSX ¦fbþSX°feÔ. þ¶f CXÀfIYe CX¸fi IYe ¶ffIYe ÕXOÞXdIY¹ffa A´f³fZ ´fiZ¸f IZY dIYÀÀfZ EIY QcÀfSXZ IYû Àfb³ff IYSX ¸fþZ IYSX SXWXe WXû°fea, CXÀf Àf¸f¹f UWX L°f ´fSX ¶f`NXe OXc¶f°fZ ÀfcSXþ UfÕXZ AfÀf¸ff³f IYû d³fWXfSX°fe. U`ÀfZ WXe þ`ÀfZ IYûBÊ A´f³fZ ´fiZ¸feþ³f IYû d³fWXfSXZ. ÀfcSXþ IYû dUQf IYSX°fZ UöY CXÀfZ A´f³ff ÀfÕXû³ff AfÀf¸ff³f ¶fWXb°f ¸fûWXIY ÕX¦f°ff. CXÀfZ ÕX¦f°ff þ`ÀfZ AfÀf¸ff³f CXÀfÀfZ ³fþSXZa d¸fÕXf SXWXf WXû. CXÀfÀfZ AfaJZa ¨ffSX WXû°fZ WXe AfÀf¸ff³f IYf dQÕX þûSX-þûSX ÀfZ ²fOÞXIY³fZ ÕX¦f°ff AüSX ¨fZWXSXf ÕXfÕX WXû þf°ff. A¶f °fIY CXÀf³fZ AfÀf¸ff³f IZY Àff±f EIY Af°¸fe¹f ÀfaÀffSX SX¨f dÕX¹ff ±ff VfZ¿f Qbd³f¹ff CXÀfIZY dÕXE d³fUfÊWX ·fSX IYû SXWX ¦fBÊ ±fe. »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

ÕXZdIY³f Qbd³f¹ff IYf ¨fÕX³f CXÀfZ A´f³fe ¨ffÕX ¶fWXb°f dQ³fûa °fIY IYWXfa ¨fÕX³fZ QZ³fZ UfÕXf ±ff. CXÀf³fZ d´f°ff ÀfZ A´f³fZ IYû dUÕXÃf¯f Àffd¶f°f IYSX³fZ IZY AUÀfSX IYe ·feJ ¸ffa¦fe. A¶f UWX d³fIYÕX ´fOÞXe A´f³fe dUÕXÃf¯f°ff IYû Àffd¶f°f IYSX³fZ IYe ¹ffÂff ´fSX. ´fiZ¸fe AfIYfVf ³fZ CXÀfZ ³fWXea SXûIYf. MXûIYf ·fe ³fWXea dIY þWXfa þf SXWXe WXû, UWXfa °fb¸WXfSXZ dÕXE ¸fbÓfZ ¹ffQ SXJ³ff ¶fOÞXf ¸fbdVIYÕX WXû¦ff. AüSX ¹fdQ ¸fbÓfZ ·fcÕX ¦fBÊ °fû Àf¶f IbYL ´ff ÕXZ³fZ IZY ¶ffQ ·fe IY¸f SXWX þfAû¦fe. AfIYfVf °fû þf³f°ff ±ff, ÕXZdIY³f CXÀf³fZ WX¸fZVff CXÀfIYf ¸fü³f Àff±f dQ¹ff WX` AüSX Afþ ·fe UWX QZ SXWXf ±ff. Afþ CXÀfZ CXÀfIZY ¹füU³f IYû A´f³fe ³fþSXûa ÀfZ ÀfaUfSX³fZ UfÕXZ ´fiZ¸fe IYe ³fWXea EIY Àff±fe IYe þøYSX°f ±fe, þû CXÀfIZY DY´fSX ÀffWXÀf AüSX CX°ÀffWX IYf WXf±f SXJ ÀfIZY. AfIYfVf ³fZ A´f³fe d°fþûSXe ÀfZ EIY AaþbSXe ÀffWXÀf ·fe CXÀfZ dQ¹ff. ÀffWXÀf IYf ´faJ dÕXE UWX LûMXZ ÀfZ IYÀ¶fZ ÀfZ ÓfûÕXf CXNXfIYSX ¨fÕX ´fOÞXe SXfþ²ff³fe IYe AûSX. CXÀfZ ÕX¦ff dIY QZVf IYû ¨fÕXf³fZ UfÕXe SXfþ²ff³fe, CXÀfIZY þeU³f IYe ¦ffOÞXe IYû ·fe ´fMXSXe ´fSX ÕXf QZ¦fe. °f¶f CXÀfZ IYWXfa ´f°ff ±ff dIY BÀfe SXfþ²ff³fe ¸fZa CXÀfIZY SXfª¹f ÀfZ Af³fZ UfÕXZ dIY°f³fZ dQWXfOÞXe ¸fþQcSX dIY°f³fe CX¸¸feQZa ÕXZIYSX Af°fZ WX`a AüSX dIYÀfe dQ³f SXfþ²ff³fe IZY dIYÀfe RbYMX´ff±f ´fSX Q¸f °fûOÞX QZ°fZ WX`a.

SXfþ²ff³fe ³fZ CXÀfIZY ²ff³fe Àf´f³fûa IZY Àff±f UWXe dIY¹ff þû QZVf IZY ÀfbQcSX dWXÀÀfûa ÀfZ AfE ¶ffIYe ÕXû¦fûa IZY Àf´f³fûa IZY Àff±f IYSX°fe WX`. dþÀf ¶fMXbE IYû UWX IYf¸f¹ff¶fe AüSX VfûWXSX°f ÀfZ ·fSX³ff ¨ffWX°fe ±fe, CXÀf¸fZa CXÀfZ ´fWXÕXZ ·fSX³fe ´fOÞXea

67 dÀfÀfdIY¹ffa AüSX AfaÀfc. SXûþ ¶fÀf IYe ·f¹ffUWX ·feOÞX ¸fZa ´feÀf°fZ WXbE A´f³fZ dÕXE EIY IYû³fZ IYe °fÕXfVf ÀffÕXûa °fIY ¶fQÀ°fcSX þfSXe SXWXe. Àfb¶fWX ³fBÊ CX¸¸feQ IZY Àff±f UWX d³fIYÕX°fe AüSX Vff¸f IYû Uf´fÀfe ¸fZa ³ffCX¸¸feQe AüSX CX¸¸feQ IZY ¶fe¨f ÓfcÕX°fe WXbBÊ ¶ÕXc ÕXfB³f ¶fÀf IYe dJOÞXIYe ÀfZ AfIYfVf IYû QZJ°fZ WXbE CXÀfIYf ¸f³f d´f§fÕX þf°ff. CXÀfZ ÕX¦f°ff UWX AfIYfVf ÀfZ ³fWXea ´fSXQZÀf ¸fZa ¸ffa ÀfZ IbYL IYWX SXWXe WX`. ¹fWXe °fû A³fûJf´f³f ±ff CXÀfIZY AüSX AfIYfVf IZY dSXV°fZ ¸fZa. §fSX ´fWXba¨f°fZ-´fWXba¨f°fZ UWX AfIYfVf ÀfZ A´f³fe Af´f¶fe°fe Àfb³ff IYSX dRYSX ³fE ÀffWXÀf ÀfZ ·fSX þf°fe. EIY-Qû dQ³f IYe ³fWXea ÀffÕXûa IYe ¹fWXe IYWXf³fe SXWXe. BÀf °fZþ SXµ°ffSX dQ»»fe ¸fZa CXÀfIYe dþaQ¦fe ·fe ²fe¸fZ-²fe¸fZ ¶fQÕX³fZ ÕX¦fe.

EIY ³füIYSXe AüSX ´fd°f IZY Àff±f A¶f dþaQ¦fe ¸fWXf³f¦fSXe¹f WXû ¨fÕXe ±fe. Àfb¶fWX ÀfcSXþ IYe SXZVf¸fe dIYSX¯fûa ÀfZ ³fWXea AÕXf¸fÊ §fOÞXe IYe §faMXe ÀfZ WXû°fe ±fe. dQÕX IYf ²fOÞXIY³ff °fû ¶fQÀ°fcSX þfSXe ±ff. ÕXZdIY³f ·ffU³ffEa ¹f¸fb³ff ³fQe IYe °fSXWX WXe ÀfcJ-ÀfcJ IYSX ¦faQZ ³ffÕXZ ¸fZa °f¶QeÕX WXû ¨fbIYe ±fe. ¶faQ dJOÞXdIY¹ffaZ IZY BÀf VfWXSX ¸fZa AfIYfVf CXÀfÀfZ LcMX°ff ¨fÕXf ¦f¹ff. ³füIYSXe AüSX §fSX IYe dþ¸¸fZQfdSX¹fûa IZY ¶fe¨f CXÀfZ ´f°ff °fû ³fWXea ¨fÕXf ÕXZdIY³f þ`ÀfZ-þ`ÀfZ AfIYfVf CXÀfÀfZ LcMX°ff ¦f¹ff, U`ÀfZ-U`ÀfZ dþaQ¦fe ·fe CXÀfIZY WXf±fûa ÀfZ dRYÀfÕX°fe ¨fÕXe ¦fBÊ. Àf¶f IbYL ±ff- ÕXZdIY³f IY¸fe ±fe, °fû ¶fÀf EIY ¨feþ IYe, ¨f`³f IYe. CXÀfZ Àf¸fÓf ³fWXea Af SXWXf ±ff dIY Àf¶f IbYL WXû°fZ WXbE UWX JbVf ¢¹fûa ³fWXea WX`? ¢¹fûa ÕX¦f°ff WX` CXÀfZ A²fcSXf´f³f? ¢¹fûa ³fWXea d¸fÕX ´ff SXWXf CXÀfZ A´f³fZ WXû³fZ IYf A±fÊ? ÕXZdIY³f ³füIYSXe, §fSX-¦fÈWXÀ±fe, ´fd°f, ¶fZMXe B³f Àf¶fIZY ¶fe¨f B°f³fe ÀffSXe ·fcd¸fIYfAûa IYû d³f·ff°fZ WXbE UWX Àf¸fÓf ³fWXea ´ff SXWXe ±fe dIY CXÀfIYf ¢¹ff CXÀfÀfZ Jû ¦f¹ff WX`? ¶ff°f-¶ff°f ´fSX ¶fbSXe °fSXWX IiYûd²f°f WXû³ff A¶f CXÀfIYf ÀU·ffU ¶f³f ¨fbIYf ±ff.

SXf°fZa Ad³fQif IZY IYfSX¯f IY·fe ³f J°¸f WXû³fZ UfÕXe Aa²fZSXe ÀfbSXa¦f ÕX¦f³fZ ÕX¦fe ±feÔ.

UWX ³fWXea Àf¸fÓf ´ff SXWXe ±fe ÀU¹fa IYû. ¸f³f ªf`ÀfZ SXû¦fe WXû ¨fÕXf ±ff. ¸f¦fSX ¢¹fûa WXbAf ±ff UWX SXû¦fe? ¹fWX ·fcÕX ¨fbIYe ±fe UWX. VfbøY WXû ¦f¹ff ±ff, IYfCXaÀfZdÕXa¦f AüSX QUfAûa IYf dÀfÕXdÀfÕXf. CXÀfZ JbQ Àf¸fÓf ³f Af°ff dIY UWX AUÀffQ IYe SXû¦fe I`YÀfZ ¶f³f ¦fBÊ? IYBÊ ÀffÕX QUf Jf°fZ WXbE WXû ¦f¹fZ. CXÀf QUf ³fZ Àf¶f IbYL dIY¹ff, CXÀfIYf Uþ³f °fIY ¶fPÞXf dQ¹ff, ÕXZdIY³f SXû¦f NXeIY ³fWXea dIY¹ff. dQ³f BÀfe °fSXWX ¶fe°f SXWXZ ±fZ. °f·fe CXÀfIYe ÀfWXZÕXe ³fZ CXÀfZ ¸fÀfcSXe IZY d³fIYMX EIY dVfdUSX ¸fZa Af³fZ IYf d³f¸faÂf¯f dQ¹ff. WXfÕXfadIY ¹fWX dVfdUSX þeU³f þe³fZ IYe IYÕXf IZY ¶ffSXZ ¸fZa WXe ±ff, °f¶f ·fe CXÀfZ BÀf¸fZa dQÕX¨fÀ´fe ³fWXea ±fe. UWX BÀf °fSXWX IZY dVfdUSXûa ÀfZ ³ffCX¸¸feQ WXû ¨fbIYe ±fe. ÕXZdIY³f CXÀf³fZ ÀfWXZÕXe IZY d³f¸faÂf¯f IYû dIYÀfe AüSX ÕXfÕX¨f IZY ¨f»f°fZ ÀUeIYfSX IYSX dÕX¹ff. ¹fWX ÕXfÕX¨f ±ff Qµ°fSX AüSX §fSX ÀfZ IbYL dQ³fûa IZY dÕXE ¸fbd¢°f ´ff³fZ IYf. CXÀf³fZ Àfû¨ff AüSX IbYL ³fWXea °fû UWXfa §fOÞXe-§fOÞXe ¶fþIYSX ¨f`³f Le³f³fZ UfÕXZ ¸fû¶ffBÕX ÀfZ °fû d³fþf°f d¸fÕX WXe þfE¦fe. ¹fWX Àfû¨f IYSX WXe CXÀf³fZ ¸fÀfcSXe þf³fZ IZY dÕXE WXf¸fe ·fSX Qe. ÀfWXZÕXe IZY Àff±f ¹fWX °f¹f WXbAf dIY MX`¢Àfe NXeIY IYSXIZY dQ»»fe ÀfZ Àfe²fZ ¸fÀfcSXe IZY Àf¸fe´f IZY ¦ffaU IYfaOXe ´fWXba¨ff þfE¦ff, þWXfa dVfdUSX WXû³fZ UfÕXf ±ff.

Vff¸f IZY ¹fWXe IYûBÊ ´ffa¨f ¶fþ SXWXZ WXûa¦fZ þ¶fdIY UWX ¸fÀfcSXe ÀfZ ÕX¦f·f¦f ÀffNX dIYÕXû¸feMXSX QcSX BÀf ¦ffaU ¸faZ ´fWXba¨fe. EIY Aþe¶f dIYÀ¸f IYe ³feSXU°ff AûPÞX SXJe ±fe ´fiIÈYd°f ³fZ. ÕX¦f°ff ±ff þ`ÀfZ A·fe-A·fe ´fiIÈYd°f dIYÀfe ³fQe ÀfZ ³fWXf IYSX d³fIYÕXe WXû AüSX A´f³fZ ¦feÕXZ ¶ffÕX ÓfMXIY SXWXe WXû. dQ»»fe ÀfZ ¹fWXfa °fIY

Àff°f §faMXZ IYe ¹ffÂff IYe ±fIYf³f IYû A´f³fZ §fSX ÕXüMX³fZ ¸fZa Àff°f d¸f³fMX ·fe ³fWXea ÕX¦fZ. ¦ffaU ÀfZ QcSX EIY ¨fûMXe ´fSX ¶f³fZ Afßf¸f ¸faZ dVfdUSX WXû³ff ±ff.

Afßf¸f ¸fZa ´fWXba¨f³fZ IZY ¶ffQ A´f³fZ IY¸fSXZ ¸fZa Àff¸ff³f SXJ³fZ IZY ¶ffQ UWX ´fÕX ·fSX ·fe IY¸fSXZ ¸fZa ³fWXea ÕXZMX ÀfIYe. SXfÀ°fZ IZY ÀffSXZ ¸faÀfc¶fûa ´fSX ¸ff³fûa ¹fWXfa IYe ´fiIÈYd°f ³fZ ´ff³fe RZYSX dQ¹ff WXû. þ`ÀfZ WXe UWX Àff¸ff³f SXJIYSX IY¸fSXZ ÀfZ ¶ffWXSX AfBÊ, CXÀfZ ÕX¦ff dIYÀfe ³fZ CXÀfZ AfUfþ Qe WX`. IYf³fûa ¸fZa IbYL Àfa¦fe°f Àff ¦facþf. Àfa¦fe°f IYe ¹fWX ÕX¹f CXÀfZ IbYL ´fWX¨ff³fe Àfe °fû ÕX¦fe ´fSX Àff±f WXe ¹fWX ·fe ÕX¦ff dIY ÕXa¶fZ ASÀfZ ÀfZ BÀfZ Àfb³ff ³fWXea WX`. UWX ÕX¹f ±fe ¶ffQÕX IYe. Afßf¸f IYf UfÀ°fbdVf»´f EZÀff ±ff dIY CXÀfIZY WXSX °fÕX ÀfZ Af´f ´fiIÈYd°f IZY ¶fWXb°f IYSXe¶f ±fZ. WXSX °fÕX ÀfZ Af´f A´f³fZ IYû AfÀf¸ff³f IZY IYSXe¶f ¸fWXÀfcÀf IYSX ÀfIY°fZ ±fZ. AfÀf¸ff³f ¸fZa ¶ffQÕX IZY LûMXZ-LûMXZ MXbIYOÞXZ dRYSX ÀfZ EIYþbMX WXû SXWXZ ±fZ. Vff¹fQ AfÀf¸ff³f IYf þe A·fe ·fSXf ³fWXea ±ff. UWX AüSX-AüSX ¶fSXÀf³ff ¨ffWX SXWXf ±ff. ¶ffQÕXûa IYf EIY ³fMXJMX ³f³WXf MXbIYOÞXf °f·fe ³f þf³fZ dIY²fSX ÀfZ Af¹ff AüSX CXÀfZ A´f³fZ ¸fZa Àf¸fZMX°ff WXbAf IYWXea ¨fÕXf ¦f¹ff. Aþe¶f Àfe dÀfWXSX³f ÀffSXZ ¶fQ³f IYû Àf³fÀf³ff ¦fBÊ. ÕX¦ff, þf³fZ dIYÀf þ³f¸f IYf, dIYÀf ÕXûIY IYf ·fcÕXf-d¶fÀfSXf IYûBÊ Lc IYSX IYWX SXWXf WXû- k¸f`a A¶f ·fe WacX °fb¸WXfSXZ dÕXE.l BÀf Àf³fÀf³ffWXMX ÀfZ CXÀfIZY ´fcSXZ AdÀ°f°U ¸fZa d¶fþÕXe Àfe IYüa²fe. AüSX ¹ffQ Af ¦f¹ff UWX ·fcÕXf Àff RYÀff³ff. QSXAÀfÕX UWX ¶ffQÕX ³fWXea, UWX ¸fZ§fQc°f ±ff. ¶ffQÕX IYe LbA³f ÀfZ CXÀfZ A´f³ff ·fcÕXf WXbAf RYÀff³ff U`ÀfZ WXe ¹ffQ Af¹ff þ`ÀfZ ¹ffQ Af¹ff ±ff Qb¿¹fa°f IYû Aa¦fcNXe ÀfZ VfIbY³°fÕXf IYf ´¹ffSX. A¨fSXþ Àff WXbAf. J`SX! CXÀfZ ¹ffQ Af ¦f¹ff UWX A³fûJf dSXV°ff, ªfûZ CXÀfZ þeU³f IZY WXSX IYdNX³f ¸fûOÞX ´fSX þeU³f-SXÀf ÀfZ Aû°f´fiû°f IYSX°ff SXWXf ±ff. ÕXZdIY³f UWX ¸fWX°UfIYfaÃffAûa IZY ¸ff¹ffþfÕX ¸fZa ÀUa¹f IYû CXÕXÓff IYSX ·fcÕX ¦fBÊ ±fe CXÀf þeU³f-pû°f IYû. Afþ CXÀfZ ÕX¦f SXWXf ±ff dIY °f¸ff¸f Àfa§f¿fûË AüSX ³ffCX¸¸fedQ¹fûa IZY ¶fe¨f ·fe d³f¹fd°f ³fZ CXÀfIZY dÕXE Àfaþû SXJe WX` WXdSX¹ffÕXe. BÀfedÕXE °fû Afþ ¹ffQ Af ¦f¹ff CXÀfZ AfIYfVf ÀfZ A´f³ff ³ff°ff. ³ff°ff EIY ¸ffa IYe ¸f¸f°ff IYf, ³ff°ff EIY d´f°ff IZY ÀfaSXÃf¯f IYf, ³ff°ff EIY ¸fe°f IYe ´fie°f IYf. WXµ°fZ ·fSX IZY ´fiUfÀf ¸fZa UWX dRYSX ÀfZ ¶fQ»f ¦fBÊ ±fe. B²fSX dVfdUSX ¸fZa ÀfbaQSX þeU³f IZY SXWXÀ¹f IYf ´fi¹ffÀf ¨fÕX SXWXf ±ff, CX²fSX ¨fb´fIZY ÀfZ EIY ÀfbaQSX þeU³f IYf ´fb³fþʳ¸f WXû SXWXf ±ff. dVfdUSX ¸fZa AfE ÕXû¦f CXÀfZ ¶fWXb°f d´fi¹f ÕX¦f³fZ ÕX¦fZ ±fZ. UWX SXûþ Àfb¶fWX ´ffa¨f ¶fþZ AfIYfVf IZY Àff±f MXWXÕX³fZ d³fIYÕX þf°fe. Vff¸f IYû þ¶f ´ffa¨f ¶fþZ dVfdUSX J°¸f WXû°ff, °f¶f ·fe UWX dIYÀfe DaY¨fe ´fWXfOÞXe ´fSX EIYfa°f ¶f`NX AfIYfVf IYe ³feSXU°ff IZY Àff±f EIYfIYfSX WXû°fe. Afþ dVfdUSX IYf Aad°f¸f dQ³f ±ff. Àf·fe ·ffUbIY WXû SXWXZ ±fZ. Afþ Àfb¶fWX ÀfZ WXe AfIYfVf ¶fSXÀf SXWXf ±ff, ¸ff³fûa UWX dQ»»fe þf³fZ ÀfZ ´fWXÕXZ CXÀfZ EIY ¶ffSX dRYSX A´f³fZ ´¹ffSX ¸fZa ÀfSXf¶fûSX IYSX³ff ¨ffWX SXWXf ±ff. UWX ·fe °fû Àf¸fÓf ¦fBÊ ±fe, AfIYfVf IZY BÀf ·ffU IYû. Afßf¸f ÀfZ ³fe¨fZ MX`¢Àfe °fIY Af°fZ WXbE CXÀf³fZ Lf°ff ³fWXea JûÕXf þ¶fdIY Lf°ff CXÀfIZY WXf±f ¸fZa WXe ±ff. ·fe¦f³fZ ÀfZ NXaOX ÕX¦f SXWXe ±fe. ÕXZdIY³f ¹fWX NXaOX ¸f³f IYû ¦f¸feÊ QZ SXWXf ±ff. ¦feÕXZ IY´fOÞXûa ¸fZa WXe MX`¢Àfe ¸fZa UWX ¶f`NX ¦fBÊ. I`Y¸MXe °fIY ´fWXba¨f°fZ-´fWXba¨f°fZ ¶ffdSXVf øYIY ¦fBÊ ±fe. ¶ffQÕX LaMX ¦fE ±fZ. EIY §ffMXe ÀfZ QcÀfSXe §ffMXe °fIY ¸fZWXSXf¶f ¶f³ff°ff WXbAf B³Qi²f³fb¿f d³fIYÕX Af¹ff ±ff. CXÀf³fZ CXÀf B³Qi²f³fb¿f IYû ¨fb´fIZY ÀfZ A´f³fZ ¶fMbXE ¸fZa SXJ dÕX¹ff ±ff. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

68

JÞb»ff ×J°f d´fi¹f ³fSXZaQi ·ffBÊ, ¹fWX JbÕXf J°f Af´fIZY ³ff¸f dÕXJ³fZ IYe ³fü¶f°f ¢¹fûa AfBÊ ¹fWX VfbøY WXe ¸fZa ¶f°fÕXf³fZ IYe þøYSX°f WX`. þ¶f ÀfZ kAf´fIYe AQfÕX°fl ¸fZa þþ IYe ·fcd¸fIYf ¸f`a³fZ d³f·ffBÊX °f¶f ÀfZ ¸fZSXZ °f¸ff¸f k²f¸fÊd³fSX´fZÃfl AüSX k°fSX¢IYe´fÀfaQl d¸fÂf ¸fbÓfZ IYNXX§fSXZ ¸fZa JOÞXf IYSX³fZ IYû ¶füJÕXf SXWXZ WX`a AüSX þû d¸fÕX°ff WX` UWX ¹fWX ÀfUfÕX CXNXf°ff WX` dIY ¢¹fûa ¸f`a³fZ CXÀf dQ³f Af´fÀfZ ¹fWX ¹ff UWX ÀfUfÕX ³fWXea ´fcLf- ¢¹fûa Af´fIYû B°f³fe AfÀff³fe ÀfZ kWXf±f ÀfZ d³fIYÕX þf³fZ dQ¹ff?l ¸fZSXe IYûBÊ dQÕX¨fÀ´fe B³f ÀU¹fa·fc Ad·f¹fû¦f ´fÃf IZY ÀfSXIYfSXe UIYeÕXûa IYe dþSXWX IYû ¦fa·feSX°ff ÀfZ ÕXZ³fZ IYe ³fWXea WX` AüSX ³f WXe ¸f`a BÀf d³fSX±fÊIY ¶fWXÀf ¸fZa Af´fIYf ¹ff A´f³fZ ´ffNXIYûa IYf UöY þf¹ff IYSX³ff ¨ffWX°ff WXca. ´fSX ¹fWX Àf¨f WX` dIY IbYL ÀfUfÕX ¸fZSXZ ¸f³f ¸fZa IYfRYe Àf¸f¹f ÀfZ §fb¸fOÞX SXWXZ WX`a dþ³fIYf þUf¶f Af´f WXe QZ ÀfIY°fZ WX`a. ¸fZSXf ¸ff³f³ff WX` dIY ¹fWX °f¸ff¸f ÀfUfÕX CX³f ÕXû¦fûa IZY ·fe WX`a þû dIYÀfe dU¨ffSX²ffSXf IZY ¦fbÕXf¸f

´fb¿´fZVf ´fa°f ´fi£¹ff°f SXfªf³fed°f dUÄff³fe W`ÔX AüSX ªfUfWXSX»ff»f ³fZWXøY dUVUdUôf»f¹f ¸fZÔ Aa°fSXSXf¿MXÑe¹f Àfa¶fa²f dU·ff¦f ¸fZÔ ´fiûRZYÀfSX SXWX ¨fbIZY W`ÔX. CX³WXûÔ³fZ A²¹ff´f³f IZY ÃûÂf ¸fZÔ °fû £¹ffd°f ¶fMXûSXe WXe W`,X ¶f°füSX »fZJIY ·fe IYfRYe ´fid°f¿NXf AdªfÊ°f IYe W`X. CX³fIZY Af»fZJ QZVf-dUQZVf IZY ´fÂf´fdÂfIYfAûÔ ¸fZÔ ´fiIYfdVf°f WXûIYSX ¨fd¨fÊ°f WXû°fZ W`Ô. ¸fedOX¹ff ¸fZÔ ·fe ¶f°füSX dUVû¿fÄf UZ »f¸¶fZ Àf¸f¹f ÀfZ ÀfdIiY¹f W`ÔX. ´fiÀ°fb°f W`X ·ffªf´ff IZY ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ IZY CX¸¸feQUfSX ³fSZXaýi ¸fûQe IZY ³ff¸f ´fb¿´fZVf ´fa°f IYf JÞb»ff JÞ°f.

³fWXea AüSX þû Afþ IZY ·ffSX°f IYe WXIYeIY°f IYû A´f³fe ³fþSX AüSX A³fb·fU ÀfZ ´fWX¨ff³f°fZ-Àf¸fÓf°fZ IYÕX IZY ·ffSX°f IZY ¶ffSXZ ¸fZa A´f³fe Àf¸fÓf, A´f³fZ dUUZIY ÀfZ ¶f³ff IYSX ·ffSX°f IZY ·fdU¿¹f IZY ¶ffSXZ ¸fZa R`YÀfÕXZ ÕXZ³ff ¨ffWX°fZ WX`a. A°f: Af´f A´f³fZ ¨fb³ffU Ad·f¹ff³f IZY QüSXf³f EIYfd²fIY ¶ffSX ¹fWX AfVUfÀf³f QZ ¨fbIZY WX`a dIY Af´f IZY ¸f³f ¸fZa dIYÀfe Àf¸fbQf¹f dUVfZ¿f IZY ´fid°f IYûBÊ QbSXf¦fiWX ³fWXea, Af´f Àf·fe ·ffSX°fe¹f ³ff¦fdSXIYûa IYû Àf¸f·ffU ÀfZ QZJ°fZ WX`a. þ¶f-þ¶f Af´fÀfZ IYûBÊX A»´fÀfa£¹fIYûa IZY ¸f³f ¸fZa ½¹ff~ AÀfbSXÃff IZY ·ffU IYe ¶ff°f IYSX°ff WX`, Af´fIYf þUf¶f SXWX°ff WX` dIY Af´f dIYÀfe IYe ´fWX¨ff³f ²f¸fÊ ¹ff þfd°f IZY Af²ffSX ´fSX IYSX SXfþ³fed°f ³fWXea IYSX°fZ A±fÊf°f kA»´fÀfa£¹fIYl UfÕXf ÕXZ¶fÕX ¨fÀ´ff IYSX³fZ ¹ff BÀf þ¸ff°f IYû A´f³fe °fSXRY AfIYd¿fÊ°f IYSX³fZ ¸fZa Af´fIYe ÷Yd¨f ³fWXea. Àf¸fÀ¹ff ¹fWX WX` dIY ·ffSX°f IYf ÀfadU²ff³f A»´fÀfa£¹fIYûa IYû ¸ff³¹f°ff QZ°ff WX` AüSX B³fIYe ÀffaÀIÈYd°fIY²ffd¸fÊIY ´fSXa´fSXfAûa IYû ÀfaSXÃf¯f IYe ½¹fUÀ±ff ·fe IYSX°ff WX`. BÀf ¶ff°f IYû ³fIYfSX³ff ·fe IYdNX³f WX` dIY AfþfQe AüSX QZVf IZY dU·ffþ³f ÀfZ Afþ °fIY ¨fb³ffUe SXfþ³fed°f IZY IYÕXb¿f ³fZ dUd·f³³f SXfþ³fed°fIY QÕXûa IYû -Af´fIYe ´ffXMXeÊ Àf¸fZ°f- Af¶ffQe IZY BÀf dWXÀÀfZ IYû kA»´fÀfa£¹fIYl IZY øY´f ¸fZa WXe ´fWX¨ff³ff WX`. BÀfe IYfSX¯f ¸fbÀfÕX¸ff³fûa IYe WXe ³fWXea WXSX A»´fÀfa£¹fIY Àf¸fbQf¹f IYe A´fZÃffEa-AfIYfaÃffEa dUVfZ¿f ÀfbdU²ffEa °f±ff ÀfSXIYfSXe ÀfaSXÃf¯f ¸fZÔ d³fSaX°fSX ¶fPXÞ°fe ¦fBÊ WX`a. A¶f Af´f BÀfZ °fbáeIYSX¯f IYWXZa ¹ff AüSX IbYL. þ¶f Af´f ¹ff IYûBÊ AüSX BÀf ½¹fUÀ±ff ¸fZa ´fdSXU°fʳf ÕXfIYSX kUfÀ°fU ¸fZa ÀfUÊ´fa±f Àf¸f·ffUl IZY A³fbÀffSX IYf³fc³f ¶f³ff³ff ¹ff ÕXf¦fc IYSX³ff AfSXa·f IYSXZ¦ff °fû AfVfaIYfEa ´f`Qf WXû³ff ÀUf·ffdUIY WX`. B³f þf¹fþ AfVfaIYfAûa IYû Àffa´fiQfd¹fIY U`¸f³fÀ¹f ´f`Qf IYSX³fZ UfÕXZ CX³¸ffQ ¸fZa ·fOÞX IYf³ff AÀfa·fU ³fWXea. Àfe²ff ÀfUfÕX ¹fWX WX` dIY I`YÀfZ Af´f A»´fÀfa£¹fIYûa IYe AfVfaIYfAûa IYû d³f¸fÊcÕX Àffd¶f°f IYSXZa¦fZ? SXf¸f ¸fadQSX d³f¸ffʯf °f±ff ¹fcd³fRYfg¸fÊ dÀfdUÕX IYûOX IZY ¶ffSXZ ¸fZa Af´f IYWX ¨fbIZY WX`a dIY ¹fWX Àf¶f ÀfaU`²ffd³fIY ½¹fUÀ±ff IZY Aa°f¦fÊ°f WXe dIY¹ff þfE¦ff. ¸fbÓfZ ÕX¦f°ff WX` dIY IbYL AüSX ¸fbïûa IZY ¶ffSXZ ¸fZa ·fe EZÀfe ÀffRY¦fûBÊ IYe þøYSX°f WX`. ¨fb³ffU Ad·f¹ff³f IZY QüSXf³f dQE AfVUfÀf³fûa IZY ¶ffSXZ ¸fZa dQ¢IY°f ¹fWX WX` dIY AIYÀfSX ¸f°fQf³f IZY ¶ffQ WXfS-þe°f IYf R`YÀfÕXf WXû þf³fZ ´fSX ¹fWX ¶fWXb°f AfÀff³fe ÀfZ ·fbÕXf dQE þf°fZ WX`a. ¹fWX AfSXû´f ÕX¦ff³fZ UfÕXZ dÀfRYÊ ´fZVfZUSX ²f¸fÊd³fSX´fZÃf AüSX ´fi¦fd°fVfeÕX ³fWXea- Af¸f ³ff¦fdSXIY IYe BÀf dU¿f¹f ¸fZa d¨fa°ffEa EIYfEIY JfdSXþ ³fWXea IYe þf ÀfIY°fea. ´fSXZVff³fe IYf Àf¶f¶f ¹fWX ·fe WX` dIY þWXfa Af´fIZY A´f³fZ ¶f¹ff³f

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

69 69

Àfa¹f°f SXWX°fZ WX`a, UWXea °fû¦fdOÞ¹ff A±fUf d¦fdSXSXfþ dÀfaWX þ`ÀfZ Àf¸f±fÊIY Af´fIZY k³fSX¸f ¨fZWXSXZl ´fSX A´f³ff AÀf‘ k¦fSX¸f ¸fbJüMXfl ´fWX³ff³fZ ¸fZa ÕX¦f þf°fZ WX`a. dUVU dWXaQc ´fdSX¿fQ WXû, ¶fþSXa¦f QÕX ¹ff dVfU ÀfZ³ff- CX¦fi AfIiYf¸fIY Àf¸f±fIYûË IYe ¶fZÕX¦ff¸f RYüþ ÕX¦f·f¦f AfVUÀ°f WXû ¨fbIZY QZVfUfdÀf¹fûa IYû ·fe ÕXfBÕXfþ °fSXeIZY ÀfZ ÀfWX¸ff QZ°fe WX`. ¸fZSXe Àf¸fÓf ¸fZa AfVfaIYfEa ¸ffÂf Àffa´fiQfd¹fIY°ff ¶f³ff¸f ²f¸fÊd³fSX´fZÃf°ff °fIY WXe Àfed¸f°f ³fWXea WX`a. dUIYfÀf IZY dþÀf k¦fbþSXf°f ¸ffgOXÕXl IYû Af´f A´f³fZ Ad·f¹ff³f IYf ´fi¸fbJ ¸fbïf §fûd¿f°f IYSX°fZ SXWXZ WX`a , QZVf IZY QcÀfSXZ - ¦fbþSXf°f ÀfZ ¶fWXb°f RYIÊY - SXfª¹fûa ¸fZa CXÀfIYe Àff±fÊIY°ff °f±ff Àfa·ffU³ff IZY ¶ffSXZ ¸fZa VfaIYfEa ÀUf·ffdUIY WX`a. þû SXfª¹f k¶fe¸fføYl IYWXÕXf°fZ WX`a, CX³f¸fZa CXôd¸f°ff, ÀfWXIYfdSX°ff IYe U`Àfe kdUSXfÀf°fl ³fWXea, þû ¦fbþSXf°f IYû ´ffSXa´fdSXIY øY´f ÀfZ ´fif~ WX`. °fd¸fÕX³ffOXb WXe EIY EZÀff SXfª¹f ³fWXea dþÀf³fZ A´f³fZ dUIYfÀf IZY ¸ffgOXÕX IYû dUIY»´f IZY øY´f ¸fZa ´fZVf dIY¹ff WX`.

A³fZIY ·ffþ´ffVffdÀf°f SXfª¹fûa IZY A´f³fZ dUIYfÀf IZY °fSXeIZY ¦fbþSXf°f ¸ffgOXÕX ÀfZ IYfRYe d·f³³f WX`a, BÀf ¶ff°f IYû ³fIYfSXf ³fWXea þf ÀfIY°ff. Af´f IZY ¨fb³ffUe SX±f IYû AfSXa·f ÀfZ WXe AÀff²ffSX¯f ¦fd°f ´fiQf³f IYSX³fZ ¸fZa ·ffSX°f IYf ÕX¦f·f¦f Àfa´fc¯fÊ IYfgSX ´fûSXZMX þ¦f°f þbMXf dQJÕXfBÊ dQ¹ff WX`. BÀf Àf¸f±fʳf IYû þbMXf³fZ ¸fZa Af´fIYû dUVfZ¿f ßf¸f ³fWXea IYSX³ff ´fOÞXf WX`. ¹fc´feE IZY VffÀf³fIYfÕX ¸fZa Q`°¹ffIYfSX ·fiáf¨ffSX AüSX ´fiVffÀfIYe¹f ´fÃff§ff°f IZY IYfSX¯f Afd±fÊIY ¸faQe AüSX ¸fWXa¦ffBÊ ÀfZ Af¸f AfQ¸fe WXe ³fWXea CXôû¦f´fd°f ·fe ÂfÀ°f SXWXZ WX`a. UWX JbQ ¶fJbQ ¸f³f¸fûWX³f ¹ff SXfWXbÕX ÀfZ dU¸fbJ WXû EIY kd³f¯fÊf¹fIY ³fZ°ffl IYe °fÕXfVf ¸fZa SXWXZ WX`a. Af´fIZY AfÕXû¨fIY Af´fIYe dþÀf k°ff³ffVffWXel LdU IYû WXd±f¹ffSX IZY øY´f ¸fZa BÀ°fZ¸ffÕX IYSX°fZ SXWXZ WX`a, UWXe BÀf d¶fSXfQSXe IYû Àf¶fÀfZ ª¹ffQf SXfÀf AfBÊ ÕX¦f°fe WX`.

BÀfIYf EIY ´fÃf ¹fWX ·fe WX` dIY ¦fbþSXf°f ¸ffgOXÕX IYû kIiYû³fe I`Yd´fMXdÕXª¸fl ( d¸fÂf ¸faOXÕXe IYû CX´fIÈY°f IYSX³fZ UfÕXZ dUIÈY°f ´fcaþeUfQ) IYf ´f¹ffʹf ¶f°ff¹ff þf³fZ ÕX¦ff WX`. ¹fWX ÀfaQZWX ´f`Qf IYSX³ff IYdNX³f ³fWXea dIY k¸fûQe ÀfSXIYfSXl ¦fSXe¶fûa IYe ´fÃf²fSX ³fWXea ¶fd»IY ¸fb™e ·fSX A¸feSXûa IYe WXe dWX¸ff¹f°fe WXû¦fe. ¢¹ff UöY ³fWXea Af ¦f¹ff WX` dIY Af´f A´f³fZ dUIYfÀf IZY ¸ffgOXÕX IZY ¶¹füSXZ þ³f°ff IZY Àff¸f³fZ SXJ³ff VfbøY IYSXZa? ¹fWX Àf¨f WX` dIY Afd±fÊIY Àfb²ffSXûa °f±ff CXQfSXeIYSX¯f IZY ¶ffQ IYfaa¦fiZÀf °f±ff ·ffþ´ff IYe Afd±fÊIY ³fed°f¹fûa ¸fZa kdU¨ffSX²ffSXfl IZY Af²ffSX ´fSX Aa°fSX IYSX³ff IYdNX³f WXû ¦f¹ff WX` AüSX IYfa¦fiZÀf IYe ³fed°f¹fûa IYû ÕXûIYÕXb·ffU³f ³ffSXûa ÀfZ AÕX¦f IYSX ´fSXJ³ff ³ffQf³fe WXe IYWXe þf ÀfIY°fe WX`. °f¶f ·fe ¢¹ff ¹fWX A´fZÃff A³fbd¨f°f WX` dIY ´fi²ff³f¸faÂfe ´fQ IYf QfUZQfSX ¹fWX ¶ff°f þ³f°ff IYû Àf¸fÓffE dIY Uad¨f°fûa-QdÕX°fûa-CX°´fedOÞ°fûa IZY dWX°f AüSX IYfgSX´fûSXZMX þ¦f°f IZY ÀUf±fûË IYû °UdSX°f dUIYfÀf IZY Àf¸f¹f¶fð IYf¹fÊIiY¸f ¸fZa I`YÀfZ Àfa°fbdÕX°f dIY¹ff þfE¦ff? °UdSX°f dUIYfÀf IYe IYÀfüMXe ¢¹ff WXû¦fe? dUIYfÀf IYe SXµ°ffSX °fZþ IYSX³fZ ÀfZ dIYÀf U¦fÊ IYû IbYL ¹ff IYfRYe WXfd³f WXû³fZ IYf þûdJ¸f WX`? ¢¹ff IYfgSX´fûSXZMX þ¦f°f IYe þf¦feSX ¶f³f ¨fbIYf ¸fedOX¹ff BÀf dU¿f¹f ¸fZa d³f¿´fÃf ÀffUÊþd³fIY ¶fWXÀf IYe þ¦fWX SXWX³fZ QZ¦ff? EIY ¶ffSX ÀfØfføYPXÞX WXû þf³fZ IZY ¶ffQ ¢¹ff Af´f þ³f°ffadÂfIY AÀfWX¸fd°f IYû ÀfWX ÀfIZYa¦fZ ¹ff Ad·f½¹fdöY IYe ÀU°faÂf°ff IYû ¶fSXIYSXfSX SXWX³fZ QZa¦fZ? dUOXa¶f³ff ¹fWX WX` dIY Vff¹fQ Af´fIYû A´f³ff d³fdUÊUfQ Afd²f´f°¹f À±ffd´f°f IYSX³fZ IZY dÕXE ÀU¹fa IbYL ´fWXÕX IYSX³fe WXe ³ff ´fOÞZX. BadQSXf ¦ffa²fe IZY Af´ff°fIYfÕX IYf A³fb·fU ¹fWXe Àf¶fIY dÀfJÕXf°ff WX` dIY ÓfbIY³fZ IZY dÕXE AfQZVf ´ff³fZ IZY ´fWXÕXZ WXe Ad²fIYfaVf ·f¹f·fe°f-Af°fadIY°f ¹ff Ad·f·fc°f þ³f SXZa¦f³ff VfbøY IYSX QZ°fZ WX`a. UaVfUfQe IbY³f¶ff´fSXÀ°fe UfÕXZ þ³f°faÂf IZY AfQe WXû ¨fbIZY ÕXû¦fûa IYe ·ffSX°fe¹f þ³f°faÂf IZY ·fdU¿¹f IZY ¶ffSXZ ¸fZa d¨fa°ff ±fûOÞXe AMX´fMXe þøYSX ÕX¦f°fe WX` ´fSX BÀf ¶fWXf³fZ BÀf ÀfUfÕX IYf þUf¶f MXfÕXf ³fWXea þf³ff ¨ffdWXE. AfVff WX` B³f ÀfUfÕXûa IZY þUf¶f QZ³fZ IYf AUÀfSX Af´fIYû ¸f°f¦f¯f³ff IZY ´fWXÕXZ d¸fÕX ÀfIZY¦ff. ÀfUfÕX AüSX ·fe WX`a ´fSX ´fif±fd¸fIY°ff B³fIYû QZa.

ÀfQзffU³ff IZY Àff±f,

´fb¿´fZVf ´fa°f ¸fBÊX X 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊ

´fOÞXûÀf

70

SXWXeÀf dÀfaWX

IY¶fi¦ffWX ¶f³f SXWXf ´ffdIYÀ°ff³f

d´f

LÕXZ dQ³fûa ´ffdIYÀ°ff³fe MXeUe ³¹fcþ BaOXÀMÑe IZY þf³fZ-¸ff³fZ ¨fZWXSXZ WXfd¸fQ ¸feSX IYe WX°¹ff IYf ´fi¹ffÀf, WX¸fÕXZ IZY NXeIY ¶ffQ dþ¹fû MXeUe ´fSX CX³fIZY ·ffBÊ Afd¸fSX ¸feSX IYf ¹fWX AfSXû´f dIY WX¸fÕXf AfBÊEÀfAfBÊ IZY IbYL °f°Uûa AüSX CXÀfIZY ´fi¸fbJ ÕXZdµMX³fZaMX þ³fSXÕX þWXeøYÕX BÀÕXf¸f IYe IYfSXÀ°ff³fe WX`, ¶fZWXQ ¨f`aIYf³fZ UfÕXe ¶ff°fZa SXWXeÔ.

B³f Qû³fûa ¶ff°fûa ÀfZ AÕX¦f EIY ¶ff°f ¹fWX ·fe SXWXe dIY Afd¸fSX ¸feSX IZY ¶f¹ff³f IZY Af²ffSX ´fSX ÀfZ³ff IZY Q¶ffU ¸fZa SXÃff ¸faÂffÕX¹f ³fZ IbYL dWX¨fdIY¨ffWXMX IZY Àff±f ´ffdIYÀ°ff³f BÕXZ¢MÑfgd³fIY ¸fedOX¹ff d³f¹ff¸fIY ´fifd²fIYfSX (´feBÊE¸fAfSXE) A²¹ffQZVf 2002 IYe ²ffSXf 32 AüSX 36 IZY °fWX°f EIY A´feÕX Qf¹fSX IYSX dþ¹fû ³¹fcþ IYe Àfa´ffQIYe¹f MXe¸f AüSX CXÀfIZY ´fi¶fa²f³f IZY dJÕXfRY þfa¨f VfbøY IYSX³fZ °f±ff CXÀfIYf ÕXfBÀfZaÀf SXQÐQ IYSX³fZ IYe ¸ffa¦f IYSX Qe. ¢¹ff B³f °fe³fûa ¶ff°fûa IZY IbYL A´f³fZ ¸ff¹f³fZ ³fWXea d³fIYÕX°fZ? ¢¹ff BÀfÀfZ CX³f AfSXû´fûa IYe ´fbdá ³fWXea WXû°fe dþ³f¸fZa ´ffdIYÀ°ff³fe ´fÂfIYfSXûa IYe WX°¹ff IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa WXSX ¶ffSX CXa¦fÕXe AfBÊEÀfAfBÊ IYe °fSXRY WXe CXNXe? ÕXZdIY³f ´ffdIYÀ°ff³f ÀfSXIYfSX BÀf dQVff ¸fZa IYûBÊ ·fe NXûÀf IYQ¸f ³fWXea CXNXf ÀfIYe, AfdJSX BÀfIYe UþWX ¢¹ff WX`? ´ffdIYÀ°ff³f EIY EZÀff QZVf WX`, þWXfa WXSX CXÀf ½¹fd¢°f IYe dþaQ¦fe IYû J°fSXf ´f`Qf WXû þf°ff WX` þû IY˜SX´fa±f ¹ff ´ffdIYÀ°ff³fe JbdRY¹ff EþZaÀfe AfBÊEÀfAfBÊ A±fUf ÀfZ³ff IYe °fSXRY CXa¦fÕXe CXNXf QZ°ff WX`, dRYSX UWX ¨ffWXZ ¸faÂfe WXû, ¦fU³fÊSX WXû, IYûBÊ Àf¸ffþÀfZUe IYf¹fÊIY°ffÊ ¹ff dRYSX ´fÂfIYfSX WXe WXû. Af°faIYUfQ AüSX BÀÕXf¸fe IY˜SX´fad±f¹fûa ´fSX dSX´fûdMX˦f IYSX³ff ¹ff J¶fSXaZ dÕXJ³ff ´ffdIYÀ°ff³fe ´fÂfIYfSXûa IYû J°fSXZ IZY §fZSXZ ¸fZa ÕXZ Af°ff WX`. JfÀf ¶ff°f ¹fWX WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f ¸fZa ´fÂfIYfSX IYe ¸fü°f IZY dÕXE Afþ °fIY dIYÀfe IYû ·fe dþ¸¸fZQfSX ³fWXea NXWXSXf¹ff ¦f¹ff AüSX ³f WXe dIYÀfe IYû Àfþf WXbBÊX. ¹fWXe UþWX WX` dIY dUVU ´fÂfIYfSX Àfa¦fNX³f dSX´fûMXÐÀfÊ dUQfCXMX ¶ffgOXÊÀfÊ IZY ¸fb°ffd¶fIY þ³fUSXe 2011 ÀfZ ÕXZIYSX A¶f °fIY ´ffdIYÀ°ff³f ¸fZa AfNX ´fÂfIYfSXûa IYe WX°¹ff WXû ¨fbIYe WX`. 2011-2012 IZY dÕXE ´fiZÀf »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

AfþfQe BaOXZ¢Àf IZY ¸fb°ffd¶fIY AaQøY³fe ¸fbdVIYÕXûa IYe UþWX ÀfZ ´ffdIYÀ°ff³f Qbd³f¹ff ¸fZa ´fÂfIYfSXûa IZY dÕXE Àf¶fÀfZ J°fSX³ffIY QZVf ¶f³f ¦f¹ff WX`. ÀffCX±f EdVf¹ff RiYe ¸fedOX¹ff EÀfûdÀfEVf³f IZY ¸fb°ffd¶fIY Af°faIYUfQ AüSX ²ffd¸fÊIY IY˜SX´fa±f ´ffdIYÀ°ff³f ¸fZa ´fÂfIYfSXûa IZY dÕXE Àf¶fÀfZ ¶fOÞXf J°fSXf WX`. WXfd¸fQ ¸feSX ·fe BÀfe Qb¿¨fIiY IYû ·fZQ³fZ IZY ´fi¹ffÀfûa IZY QüSXf³f Af°faIYUfQ AüSX CXÀfIZY SXWX³fb¸ffAûa IZY IiYû²f IYf dVfIYfSX ¶f³fZ. IY·fe AÕX IYf¹fQf ´fi¸fbJ AûÀff¸ff d¶f³f ÕXfQZ³f IZY ÀffÃff°IYfSX ÀfZ ÀfbdJʹfûa ¸fZa AfE WXfd¸fQ ¸feSX EIY ÕXa¶fZ ASXÀfZ °fIY øYdPÞXUfQe ´fÂfIYfSX ¸ff³fZ þf°fZ SXWXZ ÕXZdIY³f ¶ffQ ¸fZa UZ ´ffdIYÀ°ff³f IYe ÀfZ³ff

AüSX ´ffdIYÀ°ff³fe JbdRY¹ff EþZaÀfe AfBÊEÀfAfBÊ IYe AfÕXû¨f³ff IYSX³fZ ÕX¦fZ. ´fdSX¯ff¸f ¹fWX WXbAf dIY CX³WXZa ³f IZYUÕX WX¸fÕXZ IYe ²f¸fIYe d¸fÕX³fZ ÕX¦fe ¶fd»IY WX¸fÕXZ ·fe WXû³fZ ÕX¦fZ. CX³WXûa³fZ þ¶f ¸fÕXfÕXf ¹fcÀfbRYþBÊ IZY ¶ffSXZ ¸fZa Vfû dIY¹ff °fû þf³f ÀfZ ¸ffSX³fZ IYe ²f¸fdIY¹ffa d¸fÕX³fZ ÕX¦feÔ. ÀU¹fa WXfd¸fQ ¸feSX ³fZ ¹fWX ¶ff°f ÀUeIYfSX IYe ±fe dIY ¦fÈWX ¸faÂffÕX¹f ³fZ þû ´fifa°fe¹f ÀfSXIYfSXûa IYû d¨f™e dÕXJe ±fe, CXÀf¸fZa ¹fWX þf³fIYfSXe Qe ¦f¹fe ±fe dIY °ffdÕX¶ff³f ³fZ°ff WXIYe¸fb»»ffWX ¸fWXÀfcQ ³fZ CX³WXZa ¸ffSX³fZ IZY dÕXE WX¸fÕXfUSX ·fZþZ WX`a. CX»»fZJ³fe¹f WX` dIY ³fUa¶fSX 2012 ¸fZa CX³fIYe IYfSX ÀfZ EIY ¶f¸f ¶fSXf¸fQ WXbAf ±ff. ¸ff³ff þf°ff WX` dIY ¹fWX ¶f¸f ´ffdIYÀ°ff³fe

71 °ffdÕX¶ff³f ³fZ SXJUf¹ff ±ff. ÕXZdIY³f WXfd¸fQ ¸feSX CXÀf Àf¸f¹f ¶f¨f ¦f¹fZ ±fZ. CXÀf Àf¸f¹f °fWXSXeIY E °ffdÕX¶ff³f IZY ´fiU¢°ff EWXÀff³fb»»ffWX EWXÀff³f ³fZ IYWXf ±ff dIY dþaQ¦fe AüSX ¸fü°f °fû A»»ffWX IZY WXf±f ¸fZa WX`. A»»ffWX ³fZ CXÀfIYe þf³f ¶f¨ffBÊ ÕXZdIY³f WX¸f EZÀfe IYûdVfVf Qû¶ffSXf IYSXZa¦fZ. WX¸f CX³WXZa BÀfdÕXE d³fVff³ff ¶f³ff SXWXZ WX`a ¢¹fûadIY A¶f UWX BÀÕXf¸f AüSX ¸fbÀfÕX¸ff³fûa IZY dWX°fûa IZY dJÕXfRY IYf¸f IYSX SXWXZ WX`a. ´ffdIYÀ°ff³f IZY IYBÊ ´fÂfIYfSXûa AüSX SXfþ³fed°fIY dUV»fZ¿fIYûa IYf ¹fWX ¸ff³f³ff WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f ¸fZa dþÀf °fSXWX IYf AÀfbSXdÃf°f Uf°ffUSX¯f ¶f³ff WXbAf WX` CXÀfIZY dÕXE ÀfbSXÃff EþZadÀf¹ffa WXe dþ¸¸fZQfSX WX`a. EIY dUV»fZ¿fIY IYf IYWX³ff WX` dIY ¹fdQ ´fdV¨f¸fûØfSX IZY IY¶ffBÕXe BÕXfIYûa ¸fZa dIYÀfe ´fÂfIYfSX ´fSX WX¸fÕXf WXû °fû BÀf ¶ff°f IYû ÀUeIYfSX dIY¹ff þf ÀfIY°ff WX` dIY WX¸fÕXf dIYÀfe Af°faIYe Àf¸fcWX õfSXf dIY¹ff ¦f¹ff WXû¦ff ÕXZdIY³f ¹fdQ WX¸fÕXf SXfþ²ff³fe IZY IZYaQi ¸fZa WXû °fû dRYSX °fû ÀfSXIYfSXe EþZadÀf¹fûa ´fSX VfIY dIY¹ff þf³ff ÕXfdþ¸fe WX`. ´ffdIYÀ°ff³f ¸fZa IYBÊ dUV»fZ¿fIYûa IYf °fû ¹fWXfa °fIY IYWX³ff WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f IYe ÀfSXIYfSXe EþZadÀf¹ffa Af°faIYUfQ ÀfZ ÕXOÞXfBÊ IZY ³ff¸f ´fSX QûWXSXf JZÕX JZÕX SXWXe WX`a. A±ffÊ°f IbYL Àfa¦fNX³fûa IZY dJÕXfRY UZ WX¸fÕXf IYSX SXWXe WX`a ÕXZdIY³f IbYL IYû °fû ¶ffIYf¹fQf AfBÊEÀfAfBÊ IYf Àf¸f±fʳf d¸fÕXf WXbAf WX`. BÀfIYf IYfSX¯f ¹fWX WX` dIY ¨fSX¸f´fa±fe AüSX ÀfSXIYfSX IZY IbYLX °f°U Qû³fûa WXe ´fiZÀf IYe ÀU°faÂf°ff IZY dJÕXfRY WX`a. ¹fWXe UþWX WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f ¸fZa IYBÊ ´fÂfIYfSXûa IYe WX°¹ff WXû ¨fbIYe WX` ÕXZdIY³f A¶f °fIY dIYÀfe ·fe WX°¹ff IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa dIYÀfe IYû ³¹ff¹f ³fWXea d¸fÕXf. ²¹ff³f QZ³fZ ¹fû¦¹f ¶ff°f ¹fWX WX` dIY U¿fÊ 2011 ¸fZa ÀfÕXe¸f VfWXþfQ IYe WX°¹ff IYSX Qe ¦fBÊX ±fe, dþÀfIYe þfa¨f IYSX³fZ IZY dÕXE ÀfSXIYfSX ³fZ EIY ³¹ffd¹fIY Af¹fû¦f IYf ¦fNX³f dIY¹ff ±ff. BÀf ³¹ffd¹fIY Af¹fû¦f ³fZ þû dSX´fûMXÊ Qe ±fe CXÀf¸fZa ¹fWX AfSXû´f ÕX¦ff¹ff ¦f¹ff ±ff dIY WX°¹ff ¸fZa AfBÊEÀfAfBÊ IYf WXf±f WX`. CX»»fZJ³fe¹f WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³fe ´fÂfIYfSX ÀfÕXe¸f VfWXþfQ AÕX IYf¹fQf AüSX ´ffdIYÀ°ff³f ÀfZ³ff IZY ¶fe¨f Àfa¶fa²fûa ´fSX dÕXJ SXWXZ ±fZ AüSX CX³WXûa³fZ A´f³fe ¸fü°f ÀfZ ´fWXÕXZ ‘c¸f³f SXfBMXÐÀf Ufg¨f ÀfZ IYWXf ±ff dIY JbdRY¹ff Ad²fIYfdSX¹fûa ³fZ CX³WXZa ²f¸fIYe Qe ±fe. ÕXZdIY³f ¢¹ff ÀfSXIYfSX ³fZ ÀfÕXe¸f VfWXþfQ IYe dVfIYf¹f°f ¹ff ³¹ffd¹fIY Af¹fû¦f IYe dSX´fûMXÊ IZY Af²ffSX ´fSX IYûBÊ IYfSÊXUfBÊ IYe? ¹fdQ ³fWXea °fû ¢¹fûa

´ffdIYÀ°ff³f IZY Àfa¶fa²f ¸fZa ¹fWX ²fbSX Àf°¹f WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f IYe ÀfZ³ff AüSX ´ffdIYÀ°ff³fe JbdRY¹ff EþZÀa fe IZY Àf¸f±fʳf IZY d¶f³ff B°f³fZ ¶fOÞXZ ´f`¸ff³fZ ´fSX Af°faIYe ¹ff ¨fSX¸f´fa±fe ¦fbMX dUIYdÀf°f ³fWXea WXû ÀfIY°fZ ±fZ. ¹fWX ¶ff°f EIY ¹ff Qû QVfIYûa IYe ³fWXea WX` ¶fd»IY 1980 IZY QVfIY IYe WX,` þ¶f A¸fZdSXIYf ÀfûdU¹f°f ÀfZ³ffAûa IYû ARY¦ffd³fÀ°ff³f ÀfZ ¶ffWXSX IYSX³ff ¨ffWX°ff ±ff. CXÀf Àf¸f¹f ´ffdIYÀ°ff³fe JbdRY¹ff EþZÀa fe ³fZ ¶fe¹fSX MÑ´` f þ`Àfe SX¯f³fed°f A´f³ffBÊX AüSX CXÀfIZY °fWX°f ¸fbþfdWïe³fûa IYû ´fidVfÃf¯f dQ¹ff ¦f¹ff. ¹fWX dÀfÕXdÀfÕXf Afþ °fIY þfSXe WX.` ³fWXea? °fû ¢¹ff A¶f WXfd¸fQ ¸feSX IZY ¸ff¸fÕXZ ¸fZa ÀfSXIYfSX ³fZ þû þcdOXdVf¹fÕX IY¸feVf³f ¦fdNX°f dIY¹ff WX`, CXÀfIYe dSX´fûMXÊ IZY Af²ffSX ´fSX UWX IYûBÊ IYQ¸f CXNXf ´ffE¦fe? A³fb·fU °fû ¹fWXe IYWX°fZ WX`a dIY ³fWXeÔ. Àf¨f °fû ¹fWX WX` dIY ÀfSXIYfSX EZÀfZ Af¹fû¦fûa IZY þdSXE ¹fWX ÀfaQZVf QZ SXWXe WX` dIY UWX IbYL ·fe ³fWeÔ IYSX ÀfIY°fe, CXÀfIZY UVf ¸fZa IbYL ·fe ³fWXea WX`. ´ffdIYÀ°ff³f IZY Àfa¶fa²f ¸fZa ¹fWX ²fbSX Àf°¹f WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f IYe ÀfZ³ff AüSX ´ffdIYÀ°ff³fe JbdRY¹ff EþZaÀfe IZY Àf¸f±fʳf IZY d¶f³ff B°f³fZ ¶fOÞXZ ´f`¸ff³fZ ´fSX Af°faIYe ¹ff ¨fSX¸f´fa±fe ¦fbMX dUIYdÀf°f ³fWXea WXû ÀfIY°fZ ±fZ. ¹fWX ¶ff°f EIY ¹ff Qû QVfIYûa IYe ³fWXea WX` ¶fd»IY 1980 IZY QVfIY IYe WX`, þ¶f A¸fZdSXIYf ÀfûdU¹f°f ÀfZ³ffAûa IYû ARY¦ffd³fÀ°ff³f ÀfZ ¶ffWXSX IYSX³ff ¨ffWX°ff ±ff. CXÀf Àf¸f¹f ´ffdIYÀ°ff³fe JbdRY¹ff EþZaÀfe ³fZ ¶fe¹fSX MÑ`´f þ`Àfe SX¯f³fed°f A´f³ffBÊX AüSX CXÀfIZY °fWX°f ¸fbþfdWïe³fûa IYû ´fidVfÃf¯f dQ¹ff ¦f¹ff. ¹fWX dÀfÕXdÀfÕXf Afþ °fIY þfSXe WX`. CXÀf Àf¸f¹f IZY ´ffdIYÀ°ff³f IYe dÀ±fd°f IYû QZJZa °fû ´f°ff ¨fÕXZ¦ff dIY ÀfZ³ff IYf ·fe °fZþe ÀfZ þZWXfQeIYSX¯f WXû SXWXf ±ff. ÀfZ³ff IYf ¶fPÞX°ff þZWXfQeIYSX¯f J°fSX³ffIY ±ff, dþÀfZ CXÀf Àf¸f¹f ´fdV¨f¸fe Vfd¢°f¹fûa ³fZ Àf¸f±fʳf dQ¹ff. Afþ ´ffdIYÀ°ff³fe ÀfZ³ff IZY AaQSX IYBÊ EZÀfZ Àf¸fcWX ¹ff ³fZ°ff ¸füþcQ WX`a þû ÀfZ³ff IYf ¶fOÞXe °fZþe ÀfZ BÀÕXf¸feIYSX¯f IYSX SXWXZ WX`a. EIY AUIYfVf´fif~ þ³fSXÕX IYf IYWX³ff WX` dIY ´ffdIYÀ°ff³f ÀfZ³ff IZY þUf³f WX¸fZVff ²ffd¸fÊIY SXWXZ WX`a; ÕXZdIY³f A¶f ¶fOÞXe Àfa£¹ff ¸fZa Ad²fIYfSXe BÀÕXf¸fUfQe ¶f³f ¦f¹fZ WX`a. ÀfZ³ff AüSX AfBÊEÀfAfBÊ IYe QZJSXZJ ¸fZa °f`¹ffSX WXbE þZWXfQe Àf¸fcWX dþÀf¸fZa þ¸ff¹f°f-CXÕX-¸fbþfdWXïe³f, WXSXIY°f-CXÕX-¸fbþfdWXïe³f, WXSXIY°f-CXÕX-AaÀffSX, ÕXVIYSX-E-°f¹¹f¶ff, þ¸ff°f-E-BÀÕXf¸fe, AÕX ¶fQi AfdQ EZÀfZ IYBÊ Àf¸fcWX WX`a þû AfBÊEÀfAfBÊ IYe QZJSXZJ ¸fZa ´fidVfÃf¯f °f±ff A³¹f ÀfbdU²ffEa

´fif~ IYSX SXWXZ WX`a. EZÀfZ ¸fZa ¹fdQ IYûBÊ ½¹fd¢°f ¹ff Àf¸fcWX AfBÊEÀfAfBÊ ´fSX ¹fdQ BÀf °fSXWX IYf ASXû´f ÕX¦ff°ff WX`, °fû BÀfIYf ¸f°fÕX¶f ¹fWX WXbAf dIY AfBÊEÀfAfBÊ IYf ¨fSX¸f´fad±f¹fûa IZY Àff±f dIYÀfe ³f dIYÀfe °fSXWX ÀfZ ÕX¦ffU WX`. ÕXZdIY³f BÀfIZY ¶ffUþcQ QZVf IYe JbdRY¹ff EþZaÀfe AfBÊEÀfAfBÊ AüSX CXÀfIZY ´fi¸fbJ IYû d³fVff³ff ¶f³ff³fZ UfÕXe J¶fSXûa ÀfZ d¨fPÞXIYSX ´ffdIYÀ°ff³f IZY SXÃff ¸faÂffÕX¹f ³fZ ¸fedOX¹ff d³f¦fSXf³fe Àf¸fcWX ¸fZa dVfIYf¹f°f IYSX QZVf IZY Àf¶fÀfZ ¶fOÞXZ Àf¸ff¨ffSX ¨f`³fÕX kdþ¹fû MXeUel IYû ¶faQ IYSX³fZ IYe ¸ffa¦f IYSX Qe. þ¶fdIY WXû³ff ¹fWX ¨ffdWXE ±ff dIY ÀfSXIYfSX UfÀ°fdUIY Ad·f¹fb¢°fûa IYû d¦fSXµ°ffSX IYSX°fe, ÕXZdIY³f BÀf °fSXWX IZY ´fi¹ffÀf ¹fWX ¶f°ff°fZ WX`a dIY ÀfSXIYfSX ´fSX ÀfZ³ff AüSX AfBÊEÀfAfBÊ IYf B°f³ff Q¶ffU WX` dIY UWX ³f WXe ¨fSX¸f´fad±f¹fûa IZY dJÕXfRY IYûBÊ IYfSÊXUfBÊ IYSX ÀfIY°fe WX` AüSX ³f AfBÊEÀfAfBÊ IZY Ad²fIYfdSX¹fûa IZY dJÕXfRY. ¶fWXSXWXfÕX, ´ffdIYÀ°ff³fe ´fi²ff³f¸faÂfe WXfd¸fQ ¸feSX ´fSX WXbE WX¸fÕXZ IYe d³faQf IYSX°fZ WX`Ô AüSX þfa¨f IZY dÕXE EIY Af¹fû¦f ¶f³ff QZ°fZ WX`Ô ÕXZdIY³f SXÃff ¸faÂffÕX¹f CXÀfIZY dJÕXfRY dVfIYf¹f°f QþÊ IYSXf°ff WX`. dRYSX °fû ¹fWXfa ´fSX ·fe ³¹ff¹f d¸fÕX³fZ IYe Àfa·ffU³ffEa ¶fWXb°f WXe IY¸f WX`a. SXÃff ¸faÂffÕX¹f IYWX SXWXf WX` dIY dþ¹fû ³¹fcþ ¨f`³fÕX A´f¸ff³fþ³fIY AüSX IbYd°Àf°f ´fiIÈYd°f IYf EIY dUõZ¿f´fc¯fÊ Ad·f¹ff³f ¨fÕXf SXWXf WX`, dþÀf¸fZa ÀfSXIYfSXe ´fifd²fIYfSX AüSX CXÀfIZY ´fi¸fbJ IZY dJÕXfRY ÓfcNXZ AfSXû´f ÕX¦ffE þf SXWXZ WX`Ô. IZYUÕX AfSXû´f WXe ³fWXeÔ ÕX¦ffE ¦fE WX`a ¶fd»IY dþ¹fû MXeUe IZY EaIYSX ¸feSX ´fSX WX¸fÕXZ IZY dÕXE QZVf IYe dUVfZ¿f ÀfZUfAûa IYû AfSXû´fe ¶f°ff³fZ IZY IYfSX¯f BÀf ¨f`³fÕX IYf ´fiÀffSX¯f IYBÊ VfWXSXûa ¸fZa Àfed¸f°f IYSX dQ¹ff ¦f¹ff WX`. BÀf ¶ff°f IYe Àfa·ffU³ffEa Ãfe¯f WXû ¨fbIYe WX`a dIY ÀfSXIYfSX ¨fSX¸f´fad±f¹fûa AüSX JbdRY¹ff EþZadÀf¹fûa IZY dJÕXfRY IYûBÊ IYQ¸f CXNXf ·fe ´ffE¦fe. ¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

MZXPÞXe ³f¬fSX

72

dUIYfÀf IYf AÀfed¸f°f ÀMXfgIY

ÀfbÕX°ff³f ·ffSX°fe

¸f`a

CX³fIYe ´fid°f·ff QZJIYSX WX`SXf³f WXca. CX³WXZa EIYQ¸f ÀfZ dQ½¹fQÈd¿MX WXfdÀfÕX WXû ¦f¹fe WX`. UWX QÀf dQ³f ÀfZ ´fQ¹ffÂff IYSX SXWXZ WX`a. UWX BÀf ÃfZÂf IYû ¸fûÃf dQÕXf³fZ IZY dÕX¹fZ Af¹fZ WX`a. ÃfZÂf IYe QbQÊVff ÀfZ JfÀfZ ´fedOÞX°f WX`a. QcSX¶fÊe³f ÀfZ °fÕXfVf³fZ ´fSX ·fe CX³WXZa IYWeÔ dUIYfÀf ³fWXea ¶fSXf¸fQ WXbAf. UWX ¦fb¸fVfbQf dUIYfÀf °fÕXfVf SXWXZ WX`a. d´fLÕXe ÀfSXIYfSX IYe ³ffIYfd¸f¹ffa AüSX d´fLÕXZ ÀffaÀfQ IZY ³ffIYfSXf´f³f IYe AVfûIY UfdMXIYf CXþfOÞX°fZ ±fIY ¦f¹fZ. ´f¢IYe ÀfOÞXIY AüSX ÀfeUSX IYû UWX dUIYfÀf IYf dWXÀÀff ³fWXea ¸ff³f°fZ. UWX ´fWXÕXe ¶ffSX BÀf BÕXfIZY ¸fZa Af¹fZ WX`Ô dRYSX ·fe A´f³fZ Af´fIYû þ³f°ff ÀfZ ª¹ffQf ½¹fd±f°f ´ff SXWXZ WX`a. ³fZ°ffAûa IYf SXfþ²f¸fÊ QZdJE. CX³WXZa Vff¹fQ ¨fb³ffU ´fi¨ffSX ¸fZa Àf¨f ¶fûÕX³fZ IYeX ¸f³ffWXe WX`. ·fc°f´fcUÊ ÀffaÀfQ 5 ÀffÕX IZY A´f³fZ kA·fc°f´fcUÊl dUIYfÀf IYe IY±ff ¶ffa¨f°ff WX` °fû ´fid°fõ³õe CX¸¸feQUfSX IYWXZ¦ffkd´fLÕXZ ´ffa¨f ÀffÕX ¸fZa ¹fWX ÃfZÂf QÀf ÀffÕX ´feLZ ¨fÕXf ¦f¹ff. d´fLÕXe ¶ffSX þû ÀfcJf ´fOÞXf ±ff, UWX BÀfe ÀfSXIYfSX IYf ³f°feþf ±ff. ³fZ°ffAûa ³fZ EIY QcÀfSXZ IYû IYûÀf³fZ IYf IYf¸f °fZªf IYSX dQ¹ff WX`. ´fd¶ÕXIY IYû RiYe dVfÃff, AÀ´f°ffÕX, ´ff³fe, IYþÊ, ÀfOÞXIY, ÀfbSXÃff AüSX SXf¸fSXfþ dQ¹ff þf SXWXf WX`. A´f³ff QZVf dIYÀf IYQSX Af°¸fd³f·fÊSX WXû SXWXf WX`, BÀfIYf ´f°ff ¸fbÓfZ A¶f ÕX¦ff. d´fLÕXZ EIY ¸fWXe³fZ ÀfZ þ¦fWX þ¦fWX IYSXûOÞXûa ÷Y´fE ¶fSXf¸fQ WXû SXWXZ W`ÔX. dIYÀfe IYû ´f°ff ³fWXea IYü³f UfdSXÀf WX`, B³f ÕXfUfdSXVf ³fûMXûa IYf. ¹fWXfa °fIY dIY dþ³fIYe ¦ffOÞXe ÀfZ ³fûMX ¶fSXf¸fQ WXû°ff WX`CX³WXZa ·fe ´f°ff ³fWXea WXû°ff. ´fIYOÞXZ þf³fZ ´fSX ¦ffOÞXe UfÕXZ WX`SX°f þ°ff°fZ WX`a-kþf³fZ IYü³f LûOÞX ¦f¹ff, þf³fZ IY¶f ¦ffOÞXe IZY A³QSX Af ¦f¹ff, ¸fbÓfZ °fû IbYL ·fe ³fWXea ´f°ffl. ¸f`a MXeUe QZJIYSX Lf°fe

»ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

´feMX SXWXf WXca- IYfVf, IYûBÊ ±fûOÞXf Àff dUIYfÀf ¸fZSXZ §fSX ·fe RZYaIY þf°ff- ¸fZSXf §fSX JbÕXf WX`, JbÕXf WXe SXWXZ¦ff °fb¸WXfSXZ dÕX¹fZ. UûMX IYe °fÕXfVf ¸fZa ´fcSXZ QZVf ¸fZa IYûÕXa¶fÀf ´fQ ¹ffÂff IYSX SXWXZ WX`a. UWX ¦fa¦ff IYû ´fȱUe ´fSX CX°ffSX³fZ Af¹fZ WX`a, BÀfdÕX¹fZ CX³WXZa JfaOXU´fiÀ±f ¨ffdWX¹fZ °ffdIY UWX CXÀfZ dUIYfÀf IZY B³Qi´fiÀ±f ¸fZa °f¶QeÕX IYSX ÀfIZYa. dUIYfÀf QZJ°fZ WXe CX³WXZa ¸fûd°f¹ffd¶f³Q WXû þf°ff WX`. ¦fSXe¶fe, ¸fWaX¦ffBÊ AüSX Àffa´fiQfd¹fIY°ff þ`Àfe Àf³ff°f³fIYfÕXe³f Àf¸fÀ¹ffAûa IYû kÓffOXÞcl IZY WXUfÕXZ dIY¹ff þf SXWXf WX`.

UûMXSX AüSX ¸fLÕXe IZY ¶fe¨f IYf RYIYÊ d¸fMX SXWXf WX`. ¨fb³ffU ÃfZÂf IYû IYdU Àf¸¸fZÕX³f IYf ¸fa¨f ¸ff³f dÕX¹ff ¦f¹ff WX`- BÀf ¶ffSX. CX¸¸feQ WX` dIY Af´f kBʸff³fQfSXl ´fi°¹ffVfe IYû ¨fb³fZa¦fZ. ³fZ°ffAûa IYû ´f°ff ¨fÕX ¦f¹ff WX` dIY kWXSX WXf±f Vfd¢°f-WXSX WXf±f °fSX¢IYe QZ³fZ IYf ¹fWXe WX` SXfBMX ¨UfBÀf. ´ffa¨f ÀffÕX °fIY WXf±f °fû ±ff ´fSX °fSX¢IYe IYf ¸füIYf ³fWXea d¸fÕXf. ¸faWX¦ffBÊ AüSX ·fi¿MXf¨ffSX ÀfZ IYû¸ff ¸fZa ´fOÞXe ´fd¶ÕXIY IYû Vfd¢°f AüSX °fS¢XIYe d¸fÕX³fZ ÀfZ dU´fÃf ³ffSXfþ WX`- ´fWXÕXZ ¢¹fûa ³fWXea dQ¹ff? A´f`iÕX AüSX ¸fBÊ ·fe IYûBÊ QZ³fZ IYf ¸fWXe³ff WX`? A¶f þ¶f WX¸f dUIYfÀf IYf ¦fbþSXf°f ¸ffgOXÕX ÕXZIYSX Af ¦f¹fZ °fû Vfd¢°f AüSX °fS¢XIYe IYe ¹ffQ Af¹fe WX` - ½WXfMX E³f AfBdOX¹ff ÀfSX þe. ¦fbþSXf°f dUIYfÀf IYe ¶ff°fZa Àfb³f-Àfb³f IYSX EZÀff ÕX¦f³fZ ÕX¦ff WX` dIY ¦fû¹ff ´fWXÕXZ ¦fbþSXf°f IZY ÕXû¦f IY´fOÞXûa IYe þ¦fWX ´fZOÞX IYf ´fØff ¹ff þf³fUSXûa IYe JfÕX ´fWX³f°fZ ±fZ, ´f°±fSX SX¦fOÞX IYSX Af¦f þÕXf°fZ ±fZ AüSX ¦fbRYf ¸fZa Àfû°fZ ±fZ. A¶f ¦fbþSXf°f ´ff¿ff¯f ¹fb¦f ÀfZ d³fIYÕXIYSX k¦fû²fSXf ¹fb¦fl °fIY Af¹ff W`X. BÀfIZY ¶ffUþcQ dU´fÃfe CX¸¸feQUfSXûa IYe °fIYÕXeRY ¶fPÞX°fe þf SXWXe WX` dIY UWXfa dUIYfÀf IZY ³ff¸f ´fSX IbYL

WXbAf WXe ³fWXea. þû dUIYfÀf ³fþSX Af SXWXf WX`-UWX ³fþSX IYf ²fûJf WX`.

BÀfe QüSXf³f WXSX WXf±f Vfd¢°f AüSX °fS¢XIYe QZ Qe þf¹fZ¦fe. BÀfIZY dÕX¹fZ RY°fUf, ¹fÄf, WXU³f Àf¶f IbYL dIY¹ff þf SXWXf WX` - ¢¹ff ¢¹ff ³f ÀfWXZ þb»¸f dÀf°f¸f Af´fIZY Jfd°fSX. À¹ffWXe RZaYIYe þf¹fZ ¹ff þc°ff dUIYfÀf ¶ffaMX³fZ ÀfZ ¶ffþ ³fWXea Af¹fZa¦fZ. Àf¸f¹f IY¸f WX` AüSX ÀMXfgIY AÀfed¸f°f, BÀfdÕX¹fZ þ³f°ff IYe ´fÀf³Q ¹ff ³ff ´fÀf³Q ´fcL³fZ IYf ÀfUfÕX WXe ³fWXea WX`.

EIY UûMX IZY ¶fQÕXZ IiYfB¸f RiYe BadOX¹ff, ÕXû³f RiYe BadOX¹ff, IYSX´Vf³f RiYe BadOX¹ff AüSX JbQIbYVfe RiYe BadOX¹ff EIY¸fbV°f dQ¹ff þf SXWXf WX`. ¸fBÊ ¸fZa SXf¸fSXfþ QZIYSX ÀffSXZ þ³fÀfZUIY ´ffa¨f ÀffÕX ÕXa¶fe d³fQif ¸fZa ÕXüMX þf¹fZa¦fZ. ³fZ°ffAûa ³fZ °fSXfþc IZY ¶f¦fÕ ¸fZÔX ÀfcMXIZYÀf SXJ dQ¹ff WX`- JbÕXf WX` ¸fZSXf d´faþSXf, Af ¸fZSXe ¸f`³ff. ÀfcMXIZYÀf ¸fZa Àf¸ff³fZ IZY dÕX¹fZ dQÕX ÕXûMX³f IY¶fc°fSX WXbAf ´fOÞXf WX`. IYBÊ ´fdSX·ff¿ffEa Vf¸fÊÀffSX WXû ¦f¹fe W`ÔX. IYBÊ k²f¸fÊd³fSX´fZÃfl ´fif¯fe E³fOXeE ¸fZa ¶fPÞX°fe ³f¸fe Àfca§f IYSX k³f¸fû, ³f¸fûl þ´f³fZ ÕX¦fZ WX`a. dÀf¹ffÀf°f ¸fZa BÀf ·f¦fQOÞX IYû kùQ¹f ´fdSXU°fʳfl IYWXf ¦f¹ff WX`. ²f¸fÊSXfþ AüSX ¹f¸fSXfþ Àff±f Àff±f þe´f ¸fZa §fc¸f°fZ QZJZ ¦f¹fZ- ¹fWXe °fû WX` dUd·f³³f°ff ¸fZa EIY°ff IYe d¸fÀffÕX. WXSX U`SXf¹fMXe IZY °ffSX¯fWXfSX IYfÕXû³fe ¸fZa §fc¸f SXWXZ WX`a - dUIYfÀf ÕXZ ÕXû, UûMX QZ Qû. d´fLÕXZ ³fZ °fû IbYL dQ¹ff ³fWXea, A¶f WX¸f QZ³fZ Af¹fZ WX`a. ¶fOÞXe QcSX ÀfZ Af¹fZ WX`a. ÃfZÂf IYf Qb·ffʦ¹f QZJf ³fWXea ¦f¹ff. J`SX, OXfg³MX USXe ¶fe WX`´fe. ¶fOÞXZ dQ³fûa ¸fZa JbVfe IYf dQ³f Af¹ff. WX¸f ½¹fUÀ±ff ´fdSXU°fʳf IYf RYfUOÞXf ÕXZIYSX Af¹fZ WX`a- ÀffSXZ §fSX IYû ¶fQÕX OXfÕXca¦ff. BÀfdÕX¹fZ A¶fIYe ¶ffSX ¸fbÓû WXe ¨fb³fZÔ.

73 73

Af¨ff¹fÊ ´fe. £fbSXf³ff ³¹fc¸fSXû»ffgdªfÀMX

IY»f Afªf AüSX IY»f

ªfû °ffSXeJ 1, 10, 19 ¹ff 28 IYû ªf³¸fm WX`Ô BÀf ¸ffWX IYûBÊ ·fe IYf¸f þ»Qe ¸fZa ³f IYSX,aZ IYûMXÊ IY¨fWXSXe ¸fZa dUþ¹f WX°Z fc ¸fbÕXfIa Y 3,12, 21 UfÕXZ ¸fQQ¦ffSX SXWX¦aZ fZ ¶fZSXûþ¦ffSXûa IYû ³füIYSXe d¸fÕX³fZ IYf ¹fû¦f WX.` ²f³f U I`YdSX¹fSX IYû ÕXIZ YSX d¨fa°ff Àf¸ff~ WXû¦fe. A´f³fZ ´ffMX³Ê fSX IYû ÕXfÕX SX¦a f IYe UÀ°fb CX´fWXfSX ¸fZa QZa ¸f³f¸fbMXfU QcSX WXû¦ff dU´fSXe°f dÕX¦a f IZY ÕXû¦f Af´fIYe AüSX AfIYd¿fÊ°f WXû¦ff. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 606 dMX´Àf : 4 ¶fb²fUfSX ¦ff¹f IYû WXSXf ¨ffSXf dJÕXf¹fZ.

¸fc»ffaIY

°ffSXeJ 2, 11, 20 ¹ff 29 IYû ªf³¸fm W`ÔX BÀf ¸ffWX IYSXû¶ffSXe ·ff¦fQüOÞX ¶f³fe SXWX¦Z fe. ¹fbUIY I`YdSX¹fSX Àfa¶f²fe d³f¯fʹf Àfû¨f dU¨ffSX IYSX ÕX.aZ ³f¹fZ ´fi¸Z f Àfa¶fa²fûa ÀfZ ´fSXWXþZ SXJ.aZ °ffSXeJ 6,15 Af´fIZY dÕXE ÕXf·fIYfSXe SXWX¦Z fe. UÀÂf Af·fb¿f¯f JSXeQ³fZ IZY dÕXE Àf¸f¹f Vfb·f WX.` dUQZVf ÀfZ þbOXÞe Àf¸fÀ¹ff QcSX WXû¦fe. ¶fbþb¦fûË IYf ´fcSXf ÀfWX¹fû¦f d¸fÕX¦Z ff, ÀfSXIYfSXe IY¸fʨffdSX¹fûa IYû ´fQû³³fd°f IYf ¹fû¦f ¶f³ff WXbAf WX.` ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 202 dMX´Àf : ³f¸fIY IYf dLOÞXIYfU IYSXZ ´fi°¹fZIY Vfd³fUfSX.

¸fc»ffaIY

°ffSXeJ 4, 13, 22 ¹ff 31 IYû ªf³¸fm W`ÔX BÀf ¸ffWX J¨fÊ IYSX³fZ IYe AfQ°f ¶fPÞXZ¦fe AüSX Af´fIYe Af¸fQ³fe ·fe Qû¦fb³fe WXû¦fe. ¹fbUd°f¹ffa Aþ³fd¶f¹fûa ´fSX ·fSXûÀff d¶f»IbYÕX ³f IYSX.aZ §fc¸f³fZ þf³fZ IZY dÕXE ¸ffWX Vfb·f WX.` QûÀ°fûa AüSX Vfb·fd¨fa°fIYûa IZY Àff±f IYf¸f IYSX³ff Vfb·f WXû¦ff. Af´f dIYÀfe Àf¸ffSXûWX ¸fZa AfIY¿fʯf IYf IZY³Qi ¶f³fZ¦a fZ. VfZ¹fSX ¸ffIYÊMZ X ¸fZa d³fUZVf ÕXf·fIYfSXe SXWX¦Z ff. ¸ffWX IZY Aa°f ¸fZa Af´fIYf ¸f³fû¶fÕX AüS ¶fPÞX¦Z ff. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 606 dMX´Àf : ´fi¸Z f Àfa¶fa²fûa ¸fZa Àfb²ffSX WZ°fb dVfU dÕX¦a f ´fSX Qc²f ¨fPÞXfXE.a

¸fc»ffaIY

¸ffWX IYe Vfb÷YAf°f JbdVf¹fûÔ ·fSXe WXû¦fe.

Af´fIYû ´fi°¹fZIY IYf¸f ¸fZa ÀfRYÕX°ff d¸fÕX¦Z fe. ÀfSXIYfSXe IY¸fʨffSXe IYf À±ff³ffa°fSX¯f AüSX ´fQû³³fd°f IYf ¹fû¦f WX.` J¨fÊZ ª¹ffQf AüSX Af¹f Àff¸ff³¹f SXWX¦Z fe. CX²ffSe XÕX³Z f-QZ³f ÀfZ ¶f¨fZ,Ô QûÀ°fûa IZY ÀfWX¹fû¦f ÀfZ IYf¸f ¶f³fZ¦a fZ. dUVfZ¿fIYSX 8,17,26 UfÕXZ ¸fQQ¦ffSX SXWX¦aZ fZ. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 121 dMX´Àf : Àfc¹fÊ IYû þÕX ¨fPÞXfEa.

BÀf ¸ffWX dUSXû²fe ´fÃf ÀfZ ÀffU²ff³f SXWX.aZ JfÀfIYSX 3,12,21 UfÕXZ ÕXû¦fûa ÀfZ A´f³ff ½¹fUÀff¹f IYSX³ff Vfb·f SXWX¦Z ff. Af´fIYf ·fdU¿¹f ²feSX-Z ²feSZ DYa¨ffBʹfûa IYe AûSX ¶fPÞXZ¦ff. ¸fZWX³f°f ´fSX ²¹ff³f SXJaZ ¸fdWXÕXfAûa IYû ¸ffWX ¸f²¹f ¸fZa Vfb·f Àf¸ff¨ffSX d¸fÕX¦Z ff. ¹fbUIY UfWX³f IYf CX´f¹fû¦f ÀffU²ff³fe ÀfZ IYSX.aZ ÀfSXIYfSXe ÕXû¦f LûMXe ÀfZ LûMXe ¶ff°fûa IYû A³fQZJf ³f IYSXaZ ³f¹fZ ÕXû¦fûa ÀfZ QûÀ°fe ¶f³fZ¦fe. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 107 dMX´Àf : A³ff±ffÕX¹f ¸fZa Jf³fZ-´fe³fZ IYf Àff¸ff³f Qf³f ¸fZa QZ.a

¸fc»ffaIY

ªfû 5, 14 ¹ff 23 IYû ªf³¸fm WX`Ô BÀf ¸ffWX ´fdSXUfSX ¸fZa JbdVf¹ff AfEa¦fe. ÀffÓfZQfSXe IZY dWXÀff¶f ÀfZ ¸ffWX Vfb·f WX.` dUQZVf þf³fZ UfÕXZ ÕXû¦fûa IYû ÀfRYÕX°ff d¸fÕX¦Z fe. ¹fbUd°f¹fûÔ IYû ´fcSXf ¸ffWX ·ff¦fQüOÞX SXWX¦Z fe, ¸f¦fSX Afd±fÊIY ÕXf·f ·fe WXû¦ff. VfZ¹fSX ¸ffIYÊMZ X ¸fZa d³fUZVf ÕXf·fIYfSXe SXWX¦Z ff. ¸ffWX IZY Aa°f ¸fZa Vfb·f Àf¸ff¨ffSX d¸fÕX¦Z ff. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 140 dMX´Àf : ´fi°¹fZIY Vfd³fUfSX °ffa¶fZ IYf dÀfæYf þÕX ¸fZa ´fiUfWX IYSXaZ

¸fc»ffaIY

ªfû °ffSXeJ 7, 16 ¹ff 25 IYû ªf³¸fm WX`Ô

¸fc»ffaIY

ªfû °ffSXeJ 3, 12, 21 ¹ff 30 IYû ªf³¸fm WX`Ô

ªfû °ffSXeJ 6, 15 ¹ff 24 IYû ªf³¸fm WX`Ô þû dU´fSeX°f dU¨ffSX²ffSXf IZY ÕXû¦f WX` CX³fÀfZ QcSXe ¶f³ffEa. ÀfZWX°f ¸fZÔ ´fSXVZ ff³fe Af ÀfIY°fe WX.` ÀffÓfZQfSXe ¸fZa ½¹fUÀff¹f WX°Z fb ¸fbÕXfIa Y 2,11, 20 UfÕXZ ½¹fdöY ÕXf·fIYfSXe SXWX¦aZ fZ. 5,14 Vfb·f °ffSXeJ SXW¦Z fe. ¸f²¹f ¸ffWX ¸faZ ÕX¸¶fe QcSXe IYe ¹ffÂff IYf ¹fû¦f WX.` IYûBÊ ´fbSXf³fe ¹fûþ³ff A²fcSXe WXû °fû BÀf ¸ffWX ´fcSXe WXû¦fe. ³f¹ff UfWX³f JSXeQ³fZ IYf dU¨ffSX ¶f³fZ¦ff. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 237 dMX´Àf : ¦fSXe¶f ¶f¨¨fûa IYû dIY°ff¶fZa CX´fWXfSX ¸fZa QZ.a

¸fc»ffaIY

ªfû °ffSXeJ 8, 17 ¹ff 26 IYû ªf³¸fm WX`Ô ¹fWX ¸ffWX Af´fIZY dÕXE ´fi¦fd°fVfeÕX SXWX¦Z ff. þû Àfa¹fböY ½¹fUÀff¹f ¸fZa WXa` CX³fIZY dÕXE Àf¸f¹f ÕXf·fIYfSXe WX.` ¸f²¹f¸ffWX ¸fZa ³fE ´fi¸Z f Àfa¶fa²f ¶f³fZ¦a fZ. Àf·fe ÀfZ Àfa¶fa²f ¸fþ¶fc°f ¶f³fZ¦a fZ. 6,15,24 UfÕXZ ½¹fdöY Af´fIZY dÕXE ÕXf·fIYfSXe SXWX¦aZ fZ. Ueþf AfUZQ³f WX°Z fb ¸ffWX Vfb·f WX.` ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 333 dMX´Àf : Afd±fÊIY ÕXf·f WX°Z fb ´fi°¹fZIY ¦fb÷YUfSX ¨f³fZ IYe QfÕX Qf³f IYSXaZ

¸fc»ffaIY

ªfû °ffSXeJ 9, 18 ¹ff 27 IYû ªf³¸fm WX`Ô BÀf ¸ffWX ÕX¸¶fe QcSXe IYe ¹ffÂff IYf ´fi¶fÕX ¹fû¦f WX.` ½¹fUÀffd¹fIY U¦fÊ d¶f³ff Àfû¨fZ Àf¸fÓfZ IYûBÊ ·fe IYf¸f ³f IYSX.aZ A´f³fe ´fidZ ¸fIYf IYû CX´fWXfSX ¸fZa ´fSXµ¹fb¸f QZ,a QcdSX¹ffa ³fþQedIY¹fûa ¸fZa ¶fQÕX þfEa¦a fe.

BÀf ¸ffWX IYe 3,12,21 ÕXf·fIYfSXe SXWX¦Z fe. ¸f²¹f¸ffWX ¸fZa d³fUZVf IYSX³ff ÕXf·fIYfSXe SXWX¦Z ff. ³füIYSXe WX°Z fb ¶ff¹fûOXfMXf ·fZþ,Z dIYÀ¸f°f QSXUfþf JMXJMXfE¦fe. ¸f`dªfIY ³f¸¶fS : 102 dMX´Àf : ³füIYSXe ¸fZa ´fQû³³fd°f WX°Z fb 11 ÷Y¸ffÕX ²ffd¸fÊIY À±ff³f ´fSX ¨fPXfÞ Ea.

¸fc»ffaIY

¸fBÊX 2014 »ffBXU BaXdOX¹ff

74

¨fb³ff½fe ýûWZ

SXfáÑe¹f Àfa´fi·fb°ff þÕXe, þSX-þSX ¦f¹ff þ¸feSXÜ Àffa´fiQfd¹fIY°ff ³f þÕXe, ·ffSX°f IYe °fIYQeSXÜÜ ÕXûIY°faÂf IYf ¹fÄf W`X, þ³ffQZVf IYf ¸f³ÂfÜ Ad·f¸f°f Af¸f ¨fb³ffU IYf, WXûa d³f¿´fÃf ÀU°faÂfÜÜ ÀfØff ÀfbQa SXe IZY dÕE, Àf¶f QÕ ¦f¹fZ ¶füSXf¹fÜ

³fMX-¸fIYÊMX ª¹fûa ²f°fIYSX¸f, þ³f ¦f¯f SXWXZ ÕX·b ff¹fÜÜ ¸fbdÀÕX¸f UûMX IYe þb¦f°f ¸fZ,a QÕX þ¶f d·fOÞXZ °f¸ff¸fÜ °fû ¢¹fûa IZYUÕX ·ffþ´ff, ¸fûQe WXa` ¶fQ³ff¸fÜÜ d¶f³ff ³fed°f CXïVZ ¹f IZY, þe°f ¦f¹fZ IbYL ÕXû¦fÜ þfd°f-²f¸fÊ-¸fþWX¶f WXA b f, ´fiþf°faÂf IYf SXû¦fÜÜ

—ßfeSXf¸f d°f½ffSXe »ffBXU BaXdOX¹ff ¸fBÊX 2014

RNI NO. MAHHIN2013/47600 PCW/140/2013-15

Posting Date: 9th of every month Publication Date: 30th April 2014 Posting Office: Deccan Gymkhana