Era Pastorala de Nadau en Comenge En 2015, eth Comenge que tornè descobrir ua de las suas ancianas tradicions popularas : La Pastorala de Nadau. Aqueste eveniment qu’estè marcat per ua adesion dau teishut associatiu e, sustot, dau public locau. Eth temps de quauquas arrepresentacions, las gleidas que’s pleèn entà profitar d’un eveniment tradicionau en occitan, dab musicas, cantas, istoèras e pelhas tradicionaus. L’an passat Joan de Nadau, un daus participants, que’ns definí la pastorala de nadau coma : « eth parat, en aqueth moment de gràcia, de s’arretrobar ua arma de mainatge, en tot pensar a toti’ths qu’an viscut sus aqueth petit tròç de povàs d’estela, e que cantavan, en lengua nòsta, era esperança d’un navèth món... » Enguan, aquera pastorala, que se’n torna dab sheis arrepresentacions en Comenge e en Coserans. Qu’avem entrevistat a Joan de Nadau entà’n saber mes sus aquera famosa pastorala.
Quin ei vajut eth projècte de la pastorala comengesa ? Jan de Nadau : Ja que i avè avut pastoralas, notadament en Biarn. Que soi tostemps estat estrambordat per aqueras Pastoralas, per tot aqueth monde qu’entran atau dens las glèisas en tot cantar. Que soi d’origina comengesa e ara que m’estau en Comenge a Luishon. Avant, que i avè Pastoralas en Comenge. Alavetz l’idea qu’arribè atau. Totun no’s hè pas tot sol. Que cau federar tot lo monde a l’entorn deu projècte.
Les Chanteurs de Comminges, Les Chanteurs du Mont Royal, Le coeur du Conservatoire de Saint-Gaudens, Eths Corbilhoèrs Cantaires de Lès, e plan de cantaires venguts solets. Que i avè tanben plan de musicaires : Pierre Rouch, Wilfrid Abo,Mathieu Barés, Mathieu Emporte, Pierre Apiou, Sylvain Valette, Geoffrey Darmani, Cédric Privé, Françoise Maffrand, Michel Maffrand, Nicolas Sabathé, Yann Espouy, Jean Perez, Baptiste Perez, Jean-Claude Mur, Sandrine Curt, Christian Tescher, Sophie Armagnac.
Quin se prepara un tau eveniment ? J. N. : Qu’èm partit de tota la fòrça musicau comengesa, de las coralas (mes que las occitanas) e deus grops de musicas tradicionaus. Qu’avem arcuelhut tot lo monde, e monde de tot atge ! Qu’avem volut muishar qu’a tots, que podem hèr granas causas. Lo monde qu’ac an comprés. A cada còp que i avè entre 100 e 130 participants en 2015. Eric Fourcadet e Marcel Canal qu’an escrivut la musica e l’armonisacion. Wilfrid Abo e Eric fourcadet qu’an dirigit los cantaires. Plan de grops qu’èran presents : Les fils de Luchon,
Au nivèu dau repertòri, quin e’s son hèitas las causidas ? J. N. : Quauquas cançons qu’èran dejà coneishudas en Comenge (on avè avut Pastoralas). Après no’ns pausam pas nada limita. Que prenem cançons de Nadau, que las tradusim o adaptam au Gascon de Comenge. Qu’avem notadament adaptat « Doça Neit” e quauquas cantas de pastoralas de Biarn. Aqueras adaptacions de tèxtes qu’estè l’òbra de Bernard Arrós, lo noste mèste de gascon. Tanben que cantem cants a la Verge.
10
N°28 – Ivèrn 2015
L’an passat que sentim ua vertadèra adesion dau public. E vos, quin l’avetz arressentit aqueth arcuelh ? J. N. : Lo public que responó plan. Las glèisas qu’èran tostemps pleas. Lo public qu’èra sovent esmavut. Qu’èran mes que cants de glèisas. Aquestes cants que segotín lo public. Lo monde que s’i son arreconeishuts. Que toquèm aus arrasics deu public. Entà la futura edicion de 2015, e i a evolucions previstas ? J. N. : Tot permèr que i aurà tròçs navèths. Enguan qu’èi escrivut duas navèras creacions qui seràn cantadas ad aqueras pastoralas de Nadau. Tanben que i aurà lòcs navèths, notadament a Sent Gaudens on haram duas arrepresentacions au parc de las exposicions de Vilanava. Sebastian Pugin. Eth Programe : • Eth 5 de Deceme a Sent Guironç • Eth 6 de Deceme a Carbona • Eth 12 de Deceme en Val d’Aran • Eth 13 de Deceme a Luishon • Eths 12 e 13 de Deceme a Sent Gaudens (au Parque de las exposicions)
Trelhons en país d’òc : nadalets e aubetas Dins las tradicions de Nadal, i a totjorn una campana, una esquila, un cascavèl endacòm. O al mens, i avià... E òc : quiti a tombar dins le lòc comun, la mecanizacion dels cloquièrs foguèt terribla per la tradicion de las campanejadas de Nadal. Urosament, l’associacion Carillons en Pays d’Òc ne torna far la promocion ! Es a Castra, sembla, que la tradicion se mantenèt sens interrupcion, dempuèi 1847 e l’installacion del trelhon de la vila. Uèi, mercés a l’accion de l’associacion, le Nadalet torna e vira dusca a la Belgica ! Rendètz-vos sul site de Lo Diari e de l’associacion per trobar informacions sus la vilas e vilatges concernits. Carillons en Pays d’Òc, Association Régionale des Carillons du Sud de la France, www.carillonsenpaysdoc.fr contact@carillonsenpaysdoc.fr
N°28 – Ivèrn 2015
11