Rendut compte
Sociologia e occitanisme Trista realitat : La question màger per l’occitan es la disparicion quasi totala de tot usatge dins los escambis corrents de la vida familiala o dins la societat en general. Malgrat una percepcion mai positeva e valorizanta de sa realitat, malgrat la conjugason d’un ensemble d’accions per dire d’ameliorar sa visibilitat, son environament, sa coneissença, son usatge capita pas a se tornar dinamizar. Es mai que temps de soscar a una dobla estrategia ont l’amelioracion de son environament (ensenhament, mèdias, creacion culturala...) se pòsque completar amb un desvolopament de fogals d’usatge pròches de las gents, ont cadun poirà donar a la lenga una novèla forma de vida, divèrsa, respectuosa de sas causidas, apasimada. Cal trobar lo biais d’ajudar a la reintroduccion, la reapropriacion de la lenga e de la cultura de faiçon concreta, dins la cultura de cadun. Aquò se deu far dins un respècte escrupulós de la libertat individuala, luènh de tot « formatatge », dins l’escota e l’acompanhament de la reflexion del monde. Lo prumièr respècte deu èsser de daissar cadun practicar la lenga a son ritme, coma o sentís, dins lo quadre que trapa pertinent, sens metre cap de pression maximalista. Suscitar d’envejas, lo plaser de descobrir, de se mòure dins un novèl espaci de libertat, enriqui-
ment personal, convivialitat, em- nisson totes los domenis socials, patia, sentiment d’un viscut com- culturals emai economics, e pas solament lingüistics). plit e prigond de reflexion...
Collòqui d’Albi 2013 Tot aquò me mena a tornar sul collòqui d’Albi de l’an passat, presidit per Eric Forgues, Director de l’Institut Canadian de Recèrca sus las Minoritats lingüisticas. La causida d’aquel intervenent foguèt faita en rason de la reputacion d’aquel organisme. Ai agut personalament de mal a comprene cossí s’apevava la pensada d’Eric Forgues (e cresi plan qu’èri pas lo sol...) Dins la segonda partida de son expausat, sentiguèri tres causas que m’apareissián importantas : son biais de veire la realitat occitana deconectat de tot contèxte dramatizant, son utilizacion d’un vocabulari a far quilhar los pelses sul cap de totes los jacobins (comunautat, comunautari) e son insisténcia sus lo ròtle de las associacions. Me calguèt m’atalar a ne far un rendut-compte per me mainar que son discors s’apevava sus tota una reflexion sociologica canadiana e al delà anglo-saxona que ne coneissiái pas res de res. Me mainèri tanben que çò qu’ensajam de far dempuèi una decennia al nivèl de l’IEO Miègjorn Pirenèus li semblava fòrça : tanplan avèm fach dins la sociologia sens no’n mainar, coma l’autre de pròsa ! Ai retengut mai que mai tres concèptes NB : ai pas cap de competéncia per parlar de sociologia ; impor tants imagini plan evidentament qu’ai degut dire de causas que correspas totjorn plan rigorosas, mos rasonaments son benlèu pondon peraproximatius ; me’n desencusi e solliciti totes los qu’an fèitament a mai de cultura sociologica que ieu de corregir e d’aprinòstra problegondir l’afar....podretz trapar sul site del diari un autre matica (son article en francés : « La Leçon canadienne » que balha una tres concèptes tièira d’estraches dels articles de J. Cloutier et G. Paquet que concersus las criterisazions dels concèptes citats.
20
N°23 – Autona 2014
L’innovacion sociala Traparetz, s’aquò vos interèssa d’aprigondir aquel concèpt, sus internet, un article de Julie Cloutier que balha una sintèsi de la reflexion de tota la tièira dels sociològs qu’an soscat l’afaire. Reteni qu’es un processús novator, que son perfach es l’amelioracion de la situacion d’una partida del monde, en estrecha associacion amb eles, devon èsser los actors màgers de lor desvolopament; reteni que l’innovacion sociala es pas quicòm de « pre-formatat », mas un processús de recèrca e d’aprendissatge permanent. Ne tiri la consequéncia que l’accion culturala occitana es, ni mai ni mens, un biais d’innovacion sociala e qu’i se pòd aplicar totas las criterizacions en question amb grand profièch. La comunautat de practica Dins lo processús d’innovacion sociala, l’objectiu es de melhorar la situacion d’una partida de la populacion : es important de plan definir de quna amelioracion s’agís e tanben quna populacion es concernida : cal saber de que e de qual se parla. La comunautat de practica es lo tèrme retengut per identificar la populacion concernida per una innovacion sociala donada. I cal pas veire cap d’ideologia nacionalista, separatista o te sabi qué ! (Disi aquò pel que son lèstes per veire de « comunautarisme » pertot.) Estant que lo processús se deu far dins una collaboracion estrecha amb las personas concernidas, tant val las identificar menimosament e ne determinar los legitims representants.
Dins nòstre cas, trapi qu’aquesta nocion de comunautat de practica pòt fòrt plan se definir en considerant l’ensemble del monde qu’an la volontat de s’interessar a lor cultura e a lor lenga, e partent d’aquí de li tornar trobar, a títol personal, un usatge novèl. La comunautat de practica, son los usatgièrs novèls de la lenga, mai que mai ramosats dins los luòcs d’usatge que se constituisson al torn de las associacions culturalas que los bailejan. Aquò m’afortís dins una vièlha idèia qu’ai (e que trapi pas totjorn partejada...) : son las associacions culturalas que son lo pivòt de tota accion occitanista.
gestion de la societat. Es aital que los poders publics pòdon ajudar, apevar las innovacions socialas e las categorias de populacions que son concernidas. Se pòt aisidament comprene qu’aquesta filosofia es lo contrari d’una filosofia dirigista, tecnocratica e normativa. Aquesta filosofia deuriá plan segur èsser l’inspiratriz de tota politica linguistica per l’occitan. Per ara, es pas forçadament lo cas… Per çò que tòca a la governança comunautària e a la comunautat de practica, se pòt consultar sus internet lo rendut compte d’una conferéncia que faguèt Gilles Paquet en 2010, titolat « gouvernance communautaire ».
La governança comunautària Aquí lo darrièr tablèu del triptic ! s’agís ni mai ni mens d’una novèla filosofia politica, mai que mai per nosautres talament formatats al centralisme jacobin, un aprigondiment del foncionament de la democracia que s’apeva sus la reconeissença de la diversitat e per sa presa en compte concrèta dins la
Una reflexion de natura sociologica per regenerar lo debat occitanista Se tornarà organizar a Albi un novèl collòqui lo 25 d’octobre que ven : serà mens improvisat que lo de l’an passat ; ensajarem d’estructurar la reflexion en prolongament d’aqueles tres concèptes sociologics, çò que nos empacharà
Lo « Servici de l’Emplec », project de l’IEO, que s’ei fixat l’objectiu de participar a l’integracion de l’occitan dens l’economia en tot favorizar l’encontre de l’aufèrta e de la demanda d’emplec en « occitan ». Entà facilitar la visibilitat de
las aufèrtas d’emplec en occitan, lo « Servici de l’Emplec » que vos prepausa de centralisar e de difusar aqueras aufèrtas. Alavetz, se las vòstas estructuras desiran recrutar un navèth emplegat, n’esitatz
S
pas, plan segur de soscar a d’autras dralhas, d’autras apròchas. I a un axe de reflexion que me far soscar en particular : se volèm que la lenga trape un autre vam, cal soscar a la motivacion que pòt menar lo monde a la tornar investir. Los occitanistas (ieu comprés) son motivats per un esperit militant que los pòrta a maximalizar lor engatjament dins una dralha que los isola de la pus granda part de la populacion que s’interessariá a la lenga. Lo public dels cercles locals parteja pas forçadament aquel militantisme ; lor motivacion es d’una autra mena : simplament una recèrca de bonäur. Es que vos sètz trachats de l’existéncia de tota una reflexion, al nivèl de la planeta entièra, sus la recèrca e lo dreit al bonäur, e sus l’integracion d’aquestas idèias dins las governanças publicas ? (Dempuèi dos ans, l’O.N.U. a fach del 20 de març la jornada del bonäur…) Miquèl Taiac
Servici de l’Emplec
ecretari(a)-Animator(a) en C.U.I. a Pàmias : Mission : Qu’asseguratz a l’encòp ua mission de secretariat e ua mission d’animacion de la gardaria. Competéncias requesidas : Que sabetz utilisar l’informatica. Debutant acceptat. Nivèu de lenga : Nocions de basa (compréner). Descripcion complementària emplegaire : C.D.D. urgent, durada de 12 mes (posibilitat de 24), 20h/setmana. Contacte : Calandreta de Pàmias chinille@gmail.com
pas a nos contactar entà hèr passar las vòstas aufèrtas peu noste site. Que trobaratz çai-devath la lista de las aufèrtas d’emplec en Meidia-Pireneas actuaument vegedera peu site www.emplec.com.
P
ersona en servici civic (18-25 ans) a Tolosa : Mission : Encargat de definir e botar en plaça un estudi culturau a destinacion de l’ensemble de la populacion. L’objectiu qu’ei de definir los ligams entre las generacions e las culturas qui forman lo patrimòni culturau en França, en basar-se suus escambis e sus las collaboracions interculturaus en occitana a l’entorn de la mediterranea. Descripcion complementària emplegaire : 8 mes, remuneracion de servici civic. Contacte : Institut d’Estudis Occitans, direccion@ ieo-oc.org
N°23 – Autona 2014
21