Lo Retrait
Sylvain Carrère Dins aquestas colomnas, vos parlèm fòrça de cultura occitana, d’actualitat culturala ; de las creacions, de las activitats... Aicí, vos volèm parlar de los (e las, de segur) que fan aquesta activitat culturala. De personalitats de l’ombra, o mas en vistas, anèm encontrar de personas divèrsas, coma la cultura la meteissa. Uèi, començam ambe Sylvain Carrère, qu’es... qu’es un... Qu’es pro complèx e pas aisit de definir ! Rencontre. LD : Uèi realizas Azun, de canLo Diari : Fondator d’un collectas e de tèrra, un documentari de 52 tiu artistic (Arsèc), del festenal Lo Gran Borrat de Tarbas, cantaire « (...) que volèvi minutas sus la vivacitat de la pradel grop Papà Gahùs, comedian de estar jogaire de tica del cant polifonic dins la val doblatge occitan, enquestaire etno- rugbí a Lorda, jo! » d’Asun. Qu’es l’origina d’aqueste projècte ? grafic, òme de television e de ràdio, S.C. : La colrealizator… Deu pas èstre aisit de far de cartas de visita ! Per ont ven un c.v. tan di- lecta qu’ei la basa d’aqueste vèrs : èra una volontat o se foguèsse mai « per ac- projècte. Que collectèi en Asun en 2012, e qu’èra estat ua evidécident » ? Sylvain Carrère : Tiò qu’ei ua volentat de’s hicar nçia de hèr un filme a l’entorn au servici de la cultura, de’n estar un servidor, que d’aquera practica de qui tòca tosia d’ua faiçon professionau, mes tanben d’ua faiçon tas las generacions. benevòla dab Arsèc, e lo Gran Borrat notadament. LD : Quin es la tòca del film ? Qu’ensagi de miar lo men percors com un petit païsan, en estar en capablor de poder tocar a tot. Qu’ei Daissar, dins la memòria, una traça d’un temps passat ? ua faiçon de’s ganhar la soa libertat tanben. S.C. : Qu’ei lo present de qui LD : Aquò dit, fas d’occitan e d’audiovisual de- m’intèressa : lo passat n’ei pas sempuèi de longtemps, de l’escòla. Sabiás ja çò que qu’ua clau entà compréner las causas. Aqueth filme qu’ei ua voliás far ? S.C. : Segur que non ! que volèvi estar jogaire de fotografia d’ua practica en 2014 rugbí a Lorda, jo ! Arren n’èra previst deguens lo hens ua vath de las Pireneas. men cap, que son los encontres de qui’t mian a las Elements deu passat que i son evocats, mes que son aquiu entà experiénças. compréner lo present, e tà neuLD : Trabalhas sus e en occitan, principala- rir l’avénguer. ment dins l’audiovisual. Per tu, es important de LD : Cossí los protagonistas portar la lenga e la cultura dins aqueste domeni ? S.C. : Ne cau pas pensar las causas atau. Que cau reagiguèron al projècte ? S.C. : Que son fièrs, e que’s portar ideas e energias: la creativitat que deu estar la rason prumèra d’aquera enveja de hèr imatges. La hican a dispausicion dab gòi e lenga qu’arriba en seguir de faiçon naturau. Que’m plaser. Lo hèit de hèr causas en fatiga de véger quauques occitanistes a estampilhar lenga gascona que permet de tot : musica occitana, cine occitan...on vam atau ? La hicar en plaça ua relacion de creacion artistica n’a pas besonh de bandièras : qu’ei hidença dab las populacions. un acte universau !
16
N°23 – Autona 2014
LD : A qui s’adreça lo filme ? S.C. : Lo filme que s’adreça au monde de qui aiman la montanha, la canta, e de qui pensan qu’un aute monde ei possible. Que parli drin com un “hippie” aquiu, mes qu’avem tot en man entà bastir doman ua societat navèra, on cadun auré lo son ròtle. Cadun que pòt miar quauqu’arren de positeu a la societat : que sufeish de’s balhar los mejans d’at hèr. La canta qu’ei la metafòra d’aquera societat saunejada segon jo : cadun qu’a un ròtle a jogar.
« Qu’ensagi de miar lo men percors com un petit païsan, en estar en capablor de poder tocar a tot. » LD : Quora e cossí sortirà ? S.C. : Que haram ua prumèra projeccion lo 20 de seteme a Arrens-Marsos, e ua seria de projeccions que son previstas dinc a Nadau. Lo filme que sortirà en DVD a Nadau, e que serà en soscripcion a comptar d’octobre.
En qualques datas : • 6 de mai de 1983 : Ont tot comença... • 2009 : fondacion del collectiu artistic Arsèc, del festenal Lo Gran Borrat e del grop de rock gascon Papà Gahús. • 2010 : primièr filme Soblacausa, mon vilatge un road-trip etnografic sus la comuna de Soublecause. • 2011 : publicacion del libre-CD Entre vits e cèu, recuèlh etnografic dins lo canton de Castèlnau-Ribièra-Bassa. Debuta de la sua participacion a l’associacion de doblatge Conta’m
N°23 – Autona 2014
17