Lof 29

Nr 29 winter 2013/2014 â‚Ź 5,50

voor vrouwen met ambities tie a r i p s In ET

UIT HRT HA

Lof nummer 29 winter 2013/2014

LOF STORIES

Lezeressen over hun levenskeuze

'DIT WERK WENT NOOIT'

Als begraven je vak is

5 TOPVROUWEN over lusten & lasten van leiderschap www.lofonline.nl

SAVE MY MOTHER

De missie van een Nederlandse arts in Ghana

LOF29_Cover_DEF 2.indd 1

Monic Hendrickx is Kenau EXCLUSIEF: LOF OP DE FILMSET

01-12-13 22:25

Inhoud LOFS NEXT ROLEMODEL

42 SAVE MY MOTHER

Wie zijn de rolmodellen ‘next generation? Drie Nederlandse topvrouwen - Moeders met Macht - geven het stokje door. Door wie worden zij geïnspireerd?

48

Baarmoederhalskanker. Niet de eerste ziekte waaraan je denkt als je over Afrika praat. Toch sterven in Ghana alleen al 2.000 vrouwen per jaar aan deze ziekte. Onacceptabel, vindt gynaecoloog Lex Peters.

52

18 HOOFD OF HART? Wat was een beslissend moment in jouw leven? En hoe koos je toen: met je hoofd of je hart? Die vraag legden we voor aan onze lezeressen. Lees de drie prijswinnende verhalen van de Lof Story-verhalenwedstrijd.

MIJN MENTOR & IK Werknemer met ambitie? Dan is de waarde van individuele gesprekken met het senior management groot.

Herna Verhagen, CEO bij PostNL, is daarom één van de deelnemers aan het interne mentorprogramma.

72

8 Lof

LOF29_Inhoud PAM - CAV.indd 8

02-12-13 08:48

8

HELDIN UIT HAARLEM Met haar vrouwenleger wist de Haarlemse Kenau de loop van geschiedenis te veranderen.

Haar verhaal is nu verfilmd, met in de hoofdrol een andere krachtige vrouw: Monic Hendrickx.

28

18 Monic Hendrickx speelt Kenau: ‘Ik ben maar een actrice’ 34 Moeders met Macht: Karien van Gennip (ING) en Ghislaine Duymelings (Overtoom) 42 Lofs next rolemodel

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING 16 LofLive Congres 2013: een terugblik 28 Lof Story-verhalenwedstijd: hoofd of hart?

47 iLofBalance 52 Mijn mentor & ik 70 De 8 muziekinstrumenten in een team

MAATSCHAPPIJ 48 Save my mother. De strijd van Lex Peters tegen baarmoederhalskanker 56 ‘Dit werk went nooit’. Interview met een uitvaartverzorgster 78 Bankier schrijft bestseller: Jenny Witticker

in met den es n

2

WERK & GEZIN

RUBRIEKEN & COLUMNS 12 Lofzaken 14 iLoftheCloud 27 Ook Evelien van Veen gaat steeds meer op haar moeder lijken

CHILLEN OP DE ANTILLEN Last van winterblues? Na een weekje Curaçao kun je er geheid weer tegenaan. Lof dook onder in een wereld van walvishaaibaby’s, mysterieuze plantjes en pompoenpannenkoeken.

59 Jan Heemskerk kijkt toe hoe zijn zoon een ei bakt 76 iLofBooks 81 iLofLife

EN OOK 3 Colofon 11 Jolanda Holwerda 26 Win een weekendje weg!

72 Op reis naar Curaçao 75 Neem een jaarabonnement op Lof! 83 Volgende nummer

5

INSPIRERENDE

BEDRIJFSVERH ALEN VANAF PAGINA

60

Lof 9

LOF29_Inhoud PAM - CAV.indd 9

02-12-13 08:47

Monic Hendrickx speelt Kenau

‘Ik ben

maar een actrice’ Midden zestiende eeuw. Met haar vrouwenleger vocht de Haarlemse Kenau tegen de Spaanse bezetter. Haar verhaal is nu verfilmd met in de hoofdrol Monic Hendrickx. Lof sprak met de actrice over deze krachtige leidster en Carolien Sikkenk fotografeerde haar op de filmset in Hongarije.

TEKST RENATE TROMP FOTOGRAFIE CAROLIEN SIKKENK

18 Lof

LOF29_Kenau PAM - CAV.indd 18

28-11-13 16:33

Lof 19

LOF29_Kenau PAM - CAV.indd 19

28-11-13 16:33

‘L

egendarische heldenverhalen met een vrouw in de hoofdrol liggen niet voor het oprapen. Dat we er wel naar snakken, blijkt uit de ongekende populariteit van series als Borgen, Homeland en onze eigen Penoza.

Daarin zijn vrouwen niet mooi-maarzwijgzaam, maar hebben ze op

een vrouwelijke manier de touwtjes in handen. Dat er juist nu een film uitkomt over Kenau Simonsdochter Hasselaer, de Haarlemse heldin die in de Tachtigjarige Oorlog de loop van de Nederlandse geschiedenis veranderde door met een vrouwenleger de strijd aan te gaan met de Spaanse bezetter, kan geen toeval zijn. Lof interviewt actrice Monic Hendrickx die opvallend vaak sterke vrouwen speelt en in Kenau de hoofdrol vertolkt. ‘Ik hoop dat door de verfilming van haar levensverhaal

‘Ik heb lange tijd moeite gehad om me over te geven en te binden’ Middeleeuws Haarlem is nagebouwd in Hongarije.

Het is ijzig koud op de filmset. Winterjas en wanten blijven tijdens het repeteren van de scène dus nog even aan.

20 Lof

LOF29_Kenau PAM - CAV.indd 20

28-11-13 16:34

de betekenis van het woord Kenau een positievere lading krijgt.’

Verbondenheid Nog voordat Monic met een grote pot thee plaatsneemt aan haar eigen keukentafel, nuanceert ze haar reputatie van gearriveerd actrice. ‘In een ver buitenland zo’n rol als die van Kenau neerzetten (de film is opgenomen in Hongarije – red.), lukt alleen als de basis – man, kind, huis – goed is. Zij vormen de bakens waar ik altijd naar terug kan.’ In een eerder interview met Happinez zei ze daarover: ‘In liefde en vriendschap vind ik de werkelijke verbintenis met het leven.’ Nu vult ze aan: ‘Die verbondenheid maakt dat mijn bestaan ertoe doet. Dat ik een verschil kan maken. Want ja, verder stelt het natuurlijk allemaal niet zo veel voor. Ik heb niets uitgevonden waarmee je kanker

Bij de visagie komt er geen spoortje make-up aan te pas. Wel worden gezicht en handen met een speciaal kwastje vuiler gemaakt.

Het zijn tenslotte de Middeleeuwen.

kunt genezen en ik ben geen heldin zoals Kenau was. Ik ben maar een actrice.’

Heldin of niet, Monic Hendrickx speelt opvallend vaak sterke vrouwen, zoals Carmen in Penoza en nu Kenau. ‘Ik herinner me dat al na mijn eerste toneelvoorstelling een recensent mij typeerde als “de androgyne Monic Hendrickx”. Dat is eigenlijk wel bijzonder, want ik kies dit soort rollen niet bewust. Ik herken mezelf ook niet zo in de feministische strijd. Wel heb ik het idee dat ik de vruchten kan plukken van voorvechters als Aletta Jacobs. Dat ik door hen nu kan doen wat ik wil.’ Even later suggereert ze dat het wellicht toch geen toeval is dat juist zij die rollen vaak krijgt. ‘Op mijn dertiende overleed mijn vader, maar ondanks het verdriet zag ik mijn moeder voluit voor het leven kiezen. Ze klampte zich niet aan de kinderen vast, pakte een studie op en bleef zo veel mogelijk genieten van kleine dingen.’ Voor Monic was zij een inspirerend voorbeeld van een

Monic met stuntcoordinator Marco Maas.

krachtige vrouw. ‘Mijn moeder zei regelmatig tegen me dat het belangrijk is om onafhankelijk te zijn, ook financieel.’ Lacht: ‘Daar ben ik wel een beetje in doorgeslagen. Ik heb lange tijd

raffinement en doorzettingsvermogen. Via dit multimediale

moeite gehad om me over te geven en te binden. Hoewel ik

project rondom de film bundelt Plan Nederland de krachten

daarvan nu ook weer niet direct de oorzaak bij mijn moeder

van meisjes en jonge vrouwen in ontwikkelingslanden, zodat

zou willen leggen.’

zij het verschil kunnen maken voor hun omgeving en hun land.’

Als het gaat om meer geld of status voelt de vrouwenstrijd

Als het aan Monic ligt, is de film Kenau er dus niet alleen voor

voor Monic bijna decadent. Liever zet ze zich in voor vrouwen

het vermaak. ‘Het zou geweldig zijn als Kenau opnieuw een

die echt nog een strijd te strijden hebben, bijvoorbeeld als

rolmodel kan zijn en zo’n hedendaags vrouwenleger op de

het gaat om scholing, kindhuwelijken en seksuele uitbuiting.

been krijgt voor het goede doel.’

Zoals in Zambia waar ze binnenkort met Plan Nederland naartoe gaat. Kenau is uitgegroeid tot een uniek en groots

Pussy Riot

multimediaal project waarin via diverse platforms vrouwen

De film is naast een historisch epos een feministisch pamflet.

worden samengebracht om samen met Plan Nederland geld in

Talloos zijn de scènes waarin Kenau haar pas versnelt op weg

te zamelen. ‘Kenau heeft in 1572 laten zien waartoe een groep

naar de strijd, terwijl ze verwoede pogingen doet haar rokken

vrouwen in staat is als zij hun krachten bundelen. En dan

bij elkaar te houden. Als kijker bekruipt je het gevoel dat ze

heb ik het niet over brute kracht, maar over vindingrijkheid,

het liefst die lange lappen afscheurt of een broek aantrekt.

Lof 21

LOF29_Kenau PAM - CAV.indd 21

28-11-13 16:34

Reportage

Save my MOTHER M

ijn rolmodel, mijn grootmoeder, zette zich jarenlang

te gaan werken in het LUMC. Toch kan de Derde Wereld hem

in voor SOS Kinderdorpen. Dat resulteerde in de

niet loslaten. Met zijn kennis over kanker en liefde voor vrouwen

oprichting van een Tibetaans kinderdorp in India.

ontstaat een bijzonder levensdoel: het ontwikkelen van een

Dankzij de prachtige verhalen van mijn oma over het werk van

behandeling voor baarmoederhalskanker die zo eenvoudig en

SOS Kinderdorpen heb ik dit goede doel altijd een warm hart

goedkoop is dat zij over de hele wereld kan worden ingezet. En

toegedragen. Ik ben dan ook vereerd als ik het verzoek vanuit

zo bedacht hij de See & Treat-methode, die hij samen met de

SOS Kinderdorpen krijg om mee te reizen naar Ghana. Met een

door hem opgerichte Female Cancer Foundation over de hele

rugzak vol kinderkleding, speelgoed en goede zin vertrek ik

wereld inzet. Met SOS Kinderdorpen startte hij het project Save

richting Schiphol.

My Mother, dat ten doel heeft binnen drie jaar minimaal 100.000

Terwijl ik sta te wachten bij de incheckbalie, komt er van verre

Afrikaanse vrouwen te screenen via genoemde methode. Daar-

iemand mijn kant op rennen. Het is Lex Peters, bedenker van

bij wordt gebruik gemaakt van de bestaande infrastructuur en

het project Save My Mother. Met hem zal ik naar Ghana reizen.

personele bemanning van SOS Kinderdorpen in Afrika.

Zijn betrokkenheid bij ontwikkelingslanden wordt me meteen

Tijdens onze reis raakt de bevlogenheid van Lex mij diep. Vol

duidelijk. ‘Heb jij nog ruimte over in je bagage?’, vraagt hij buiten

passie en tegelijkertijd volmaakt bescheiden vertelt hij over zijn

adem. Zijn eigen vijf koffers zitten namelijk al vol met speelgoed

missie. Zijn verhaal grijpt mij ook persoonlijk aan. Als tienjarig

en kleding voor de kinderen in Ghana.

meisje heb ik zelf de strijd tegen kanker moeten aangaan, om na twee jaar chemotherapie en vijf jaar remise gelukkig genezen te

See & Treat

worden verklaard. Ik besef dat de behandeling die ik heb gehad

Als jongste uit een gezin van acht weet Lex al snel dat Neder-

in landen als Ghana niet vanzelfsprekend is. Het land kent vrijwel

land te klein is voor zijn ambities. Na zijn opleiding tot arts

geen specialistische zorg en ook medicijnen zijn niet aanwezig.

vertrekt hij naar Kenia om daar hulp te bieden aan een ieder die

Of ze zijn zo duur dat de lokale bevolking ze niet kan betalen.

dat nodig heeft. Na een auto-ongeluk waarbij ook zijn vrouw en

Een preventieve behandeling, zoals de See & Treat-methode, is

twee kinderen betrokken zijn, keert hij terug naar Nederland om

hier dus van levensbelang.

TEKST INGELIEN POUTSMA FOTO’S ARJEN WESTRA, MICHELA MOROSINI, INGELIEN POUTSMA

Alleen in Ghana sterven al ruim tweeduizend vrouwen per jaar aan baarmoederhalskanker. Onacceptabel, vindt Lex Peters, hoogleraar gynaecologie. En hij doet er iets aan. Lof reisde met SOS Kinderdorpen en Lex Peters af naar Ghana om daar het Save My Mother-project te bezoeken.

48 Lof

LOF29_SaveMyMother PAM - CAV.indd 48

29-11-13 09:37

Lof 49

LOF29_SaveMyMother PAM - CAV.indd 49

29-11-13 09:37

iLofbooks

Stilte Bij de dood van haar oma

Ariëlle Kornmehl (38) baseerde haar vierde roman

voelde auteur Ariëlla Kornmehl

Wat ik moest verzwijgen op de verhalen van haar

een diepe noodzaak haar

joodse grootmoeder. Ze is getrouwd en heeft

oorlogsverleden op te

twee dochters.

schrijven. En zo ontstond deze mooie roman. Als de

Hoe diep zit jij in je roman tijdens het schrijven?

joodse familie Plessner z’n

‘De personages zijn dag en nacht bij me. Ik zie ze,

huis in Amsterdam verlaat,

hoor ze, voel ze. Je leeft in je roman, telkens weer.

duikt dochter Jet onder

Gelukkig verstoren ze nooit mijn dagelijks leven.

als Haarlemse dienstmeid.

Mijn omgeving weet inmiddels niet beter. Dit is mijn

Daar krijgt ze te maken met

vierde roman. Ik werk graag tot diep in de nacht aan

een NSB-buurman, met

mijn verhalen, dus vroeg in de ochtend ben ik wat

ingrijpende gevolgen. Wat ik

afwezig, maar daar is mijn gezin intussen ook wel aan

moest verzwijgen (Ariëlla Kornmehl, €18,90, Cossee)

gewend.’

TEKST IRIS SPIERENBURG

Uitgelicht

Ariëlla Kornmehl Wat ik moest verzwijgen roman

Lof g 5 exem eeft weg! Gaplaren www.lofo naar n /aanbiedline.nl ing

Cossee

De hoofdpersoon in je boek is een sterke vrouw.

Hoe zie jij jezelf?

‘Ik streef continu naar een balans in mijn leven.

Als ik merk dat een emotie of vermoeidheid de overhand neemt, probeer ik mezelf te corrigeren.

Terug naar het midden. Ik functioneer dan het best en voel me het sterkst. De belangrijkste persoon in de roman is geïnspireerd op

QUOTE

‘Het leven is net als een oude bank: het lekkerst zit-ie in het midden’ (uit Snorgids voor vrouwen van 40+)

mijn grootmoeder, zij was een hele sterke vrouw die ik bewonderde.’

In deze moderne tijd wordt juist alles gedeeld,

ROMMEL

bijvoorbeeld op social media.

Alleenstaande moeder, twee kinderen

‘Ook op dat gebied geloof ik dat er een middenweg

van twee vaders, onregelmatig werk,

moet zijn. Het grote zwijgen past niet meer bij onze

een niet altijd opgeruimd huis en af en

tijd, daar maar door alles ongegeneerd met iedereen

toe uit voor een broodnodig nachtelijk

te delen, verlies je een bepaalde laag. De nieuwe

avontuur. Hoezo is dat slecht? Auteur

generatie realiseert zich niet dat ze zichzelf moet

Katie beschrijft haar rommelige leven

beschermen tegen die openheid. Er schuilt een

en haalt in haar scherpe betoog uit

gevaar in. Waarschijnlijk komt er een tegenreactie en

naar iedereen die hier al te snel over

ontstaat er straks een generatie die niets meer online

oordeelt. Het gezin als hoeksteen

wil delen, maar juist snakt naar privacy. Dat lijkt me

van de samenleving? Zó last century!

een boeiende ontwikkeling.’

Lof van het rommelige leven (Katie

Jij schrijft over verzwijgen en verwerken in stilte.

Roiphe, €22,90, De Bezige Bij) 76 Lof

LOF29_Ilof books PAM - CAV .indd 76

26-11-13 13:59

eft aren aar e.nl g

BoekenSteun

TEKST IRIS SPIERENBURG

We Lof zelfhulp!

Wij-zij

FOUTJE

Waarom vertrouw ik mijn

Bij aankomst in hun Franse vakantievilla

naaste familie meer dan een

treffen twee Britse stellen een

verre vriend? Waarom kijk ik wel op naar die filmster en

naakt(zwemmend)e jonge vrouw aan.

Een boekingsfoutje, zo blijkt. Als ze

niet naar mijn baas? Waarom

besluiten de zonderlinge Kitty Finch

zijn er zo weinig vrouwen aan de top? Dit boek geeft

voorlopig te laten blijven, lopen de onderlinge spanningen al gauw op. Auteur

antwoord op al dit soort vragen. En leert ons

Levy beheerst de kunst van het weglaten.

over de evolutiegeschiedenis en hoe ons sociaal

Een subtiele roman, met veel dubbele lagen. Terug naar huis (Deborah Levy, €16,95, Signatuur)

Lof g 5 exem eeft weg! Gaplaren www.lofo naar n /aanbiedline.nl ing

gedrag vandaag nog steeds wordt bepaald door onze voorouders. De club van ik (Mark Nelissen, €22,50, Lannoo)

Lijfboek

AARDBOL

Lof g 5 exem eeft weg! Gaplaren www.lofo naar n /aanbiedline.nl ing

Lichamelijke klachten hebben vaak medische ver-

Voor iedereen (groot en klein) die

klaringen. Toch zijn we het

nieuwsgierig is naar het leven van

er inmiddels wel over eens

kinderen elders op de aardbol is er dit

dat onze emotie ook van

leuke lees- en kijkboek. Journalist en

invloed is. Bestsellerauteur

schrijver Rose Mary de Boer hoopt

Hay en gediplomeerd arts

met dit boek haar steentje bij te dragen

Schulz brengen de medi-

aan een samenleving met iets meer

sche wetenschap en de spirituele benadering bij

begrip en respect voor elkaar. Een

elkaar. Zo krijg je een helder inzicht in de werking

deel van de opbrengst gaat naar de

van je lichaam. Het beste van twee werelden.

stichting Save the Children. Een prima

Alles komt goed (Louise Hay en Mona Lisa

kerstcadeau dus! Hallo wereld! (Rose

Schulz, €19,99, Unieboek|Het) Spectrum)

Mary de Boer, €19,95, Clavis)

Boze stiefmoeder Als frisse, kinderloze

Gids voor 40+

dertiger verliefd worden op een gescheiden

Wist je dat je met de jaren vriendelijker,

man met twee

nauwkeuriger en emotioneel stabieler wordt? Dat moeders lang niet altijd rolmodellen zijn voor hun veertigjarige dochters en dat je zeker weet dat je de veertig gepasseerd bent als je ooit verliefd was op Robbie Williams? Dit vrolijk geïllustreerde boek staat vol (on) zin over het leven op a certain age.

Interessant en erg grappig! Snorgids voor vrouwen van 40+ (Elsbeth Teeling, €14,95, Uitgeverij Snor)

SNORGIDS VOOR VROUWEN VAN

40+

Lof g 3 exem eeft weg! Gaplaren www.lofo naar n /aanbiedline.nl ing

kinderen – het klinkt als iets heel gewoons tegenwoordig. Toch blijft het heel ingrijpend om stiefmoeder te worden.

Daniëlle de Groene schreef haar ervaringen helder op. Dit keer geen tips & trucs, maar een eerlijk verhaal over de mooie en minder mooie kanten van het ‘bevallen van een stiefgezin’. Dat is mijn moeder niet! (Daniëlle de Groene, €14,95, LeV.) Lof 77

LOF29_Ilof books PAM - CAV .indd 77

26-11-13 14:00