AL I C SPEGELD R AA & W BE OUW VR
Nr 30 voorjaar 2014 € 5,50
VAN HOEFSMID TOT SLAGER 5 vrouwen over hun ambities & ambacht
voor vrouwen met ambities
Lof
L E E V HOEN JIJ BE RD? WAA
MODERNE KENAUS Inspirerend strijdlustig, daadkrachtig
nummer 30 voorjaar 2014
EXCLUSIEF: KONINGIN MAXIMA OVER GELD EN OPVOEDING CEO LANGS DE LOFLAT
Bernard Wientjes aan de tand gevoeld www.lofonline.nl
MEIDEN VAN NU
'Ik wil mijn eigen tattooshop beginnen'
BP
Cover 30 BUSSEMAKER DEFDEF.indd 1
NÚ BIJ LOF
MINISTER
Jet Bussemaker ALS HOOFDREDACTEUR
18-02-14 10:57
12
VAKVROUW OP EIGEN BENEN
K M
Hoefsmid, meubelmaakster, slager, taartenbakster en bruidsstyliste: ze staan op eigen benen dankzij hun handen. Vijf vrouwen over hun ambitie en ambacht.
De va va ko fin
en 28 mme meid... Gasthoofdredacteur minister Bussemaker koos drie rolmodellen uit de Nederlandse geschiedenis. Vrouwen die prima voor zichzelf konden zorgen en daarmee de weg baanden voor onze generatie.
e ren
t
-Hallo?
e e e n? wen
46
67 CEO LANGS DE LOFLAT Hij werd benoemd tot ‘invloedrijkste man van Nederland’. Hoe verklaart Bernard Wientjes, voozitter VNO NCW, het gebrek aan vrouwen in de top van het bedrijfsleven? Minister Bussemaker vroeg het hem.
EEN SLIMME MEID...
K K
Te weinig Nederlandse vrouwen zij financeel zelfstandig. Maar wat betekent economische onafhankelijkheid eigenlijk voor de jonge meiden van nu? ‘Ik wil meer verdienen dan mijn vriend.’
Fo vij be vr ku ve
60
4 Lof 14-02-14 12:50
Inhoud.indd 4
18-02-14 09:52
7
Inhoud KONINGIN MÁXIMA
12 Vijf vakvrouwen over hun ambacht: ‘Dit werk wil ik doen zo lang als ik kan’ 24 Interview met Koningin Máxima: ‘Ik leer mijn dochters goed met geld omgaan’ 20 ‘Macht is niet iets dat je uit de weg moet gaan.’ Minister Jet Bussemaker over valkuilen en succesmomenten 36 Vrouwen met focus. ‘Als niemand mij iets vraagt, steek ik zelf mijn vinger op’
De economische zelfstandigheid van vrouwen draagt zij hoog in het vaandel. Een interview met onze koningin over geld, opvoeding en financieel bewustzijn.
32
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING 42 ‘Financiële zelfredzaamheid is essentieel.’ Delta Lloyd Foundation maakt zich sterk voor kwetsbare groepen in de samenleving 86 Persoonlijk authentiek leiderschap. Zo ontwikkel je dat 88 Reis mee op de Lof leadership journey 58 Jong & aanstormend. Ze zijn net afgestudeerd en gaan nu al als speer in hun bedrijf 72 Het nut van (vrouwen)netwerken. Empower jezelf! 74 Kop uit het zand. Hoe word je financieel fit?
MAATSCHAPPIJ 28 Historische heldinnen: 3 ‘reuzinnen’ uit de Nederlandse geschiedenis
ste art
46 ‘Ik wil mijn eigen tattooshop beginnen.’ Meiden van nu over economische zelfstandigheid
de er
0
WERK & GEZIN
50 Zorgen voor jezelf. Een rondetafelgesprek met experts over financieel bewustzijn van vrouwen 60 Kenaus kracht. Een tentoonstelling over hedendaagse strijdlustige vrouwen
KENAUS KRACHT
70 Samen aan het werk. Hoe kansarme jongeren aan een fatsoenlijke baan geholpen worden 78 Inspirerende bedrijfsverhalen over vrouw & geld
RUBRIEKEN & COLUMNS 11 Lofzaken 32 Bernard Wientjes aan de tand gevoeld door minsiter Bussemaker
Fotografe Carolien Sikkenk bracht vijftien hedendaagse Kenaus in beeld. Krachtige, strijdlustige vrouwen met een ideaal, die zich kunnen meten met de Haarlemse verzetsheldin van weleer.
34 iLofLife
EN OOK 6 Colofon 7 Jolanda Holwerda
Zorgen voor jezelf
Vrouw & finan cieel bewustzijn KIJK OP PAGIN A 50
Lof 5
Inhoud.indd 5
18-02-14 10:11
Lentekriebels Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen. Ook over seksualiteit. Van ‘waar komen de baby’s vandaan?’ tot ‘waarom wordt een vrouw ongesteld?’. Vaak vinden ouders het moeilijk om thuis over dit soort onderwerpen te praten. In de ‘Week
AGENDATIPS
van de Lentekriebels’, een initiatief van
• 1 t/m 31 maart 2014 Foto tentoonstelling Kenau’s Kracht • 15 mei 2014 Lof community event • 7 t/m 10 juli 2014 Lof zomerretraîte • 7 oktober 2014 Lof congres
de GGD en Rutgers WPF, krijgen basisschoolkinderen hier elke dag een les over. Iets voor de school van jouw kind? Lespakketten via Weekvandelentekriebels.nl 17 t/m 21 maart 2014
Strijders Carolien Sikkenk fotografeerde vijftien vrouwen die strijden voor hun ideaal, van Willemijn Verloop tot Hedy D’Ancona, maar ook Jolanda Holwerda figureert als strijdbare vrouw in de expositie. Vrouwen die zich qua kracht kunnen meten met Kenau. Een expositie die inspireert! Waar? In de Kloostergangen van het Stadhuis van Haarlem, Grote Markt 2. Wanneer? De gehele maand maart van maandag t/m vrijdag van 9.00 – 17.00 uur. Vrij toegankelijk.
Maak het verschil Digna van Herwaarden (Hoofd Afde-
binnen jouw organisatie en de wereld
ling Bedrijfsvoering Nationaal Coördina-
eromheen? Geef je dan nu op voor de
tor Terrorismebestrijding en Veiligheid)
Lof Leadership Journey. Kijk voor meer
nam in 2013 deel aan de Lof Leadership
informatie en actuele trainingsdata op
Dinner Time
Journey: “Na jaren trainingen te hebben
Lofacademy.nl.
In maart vindt het Moeders met Macht
gevolgd met collega’s van ministeries,
diner plaats. Vrouwen die zijn geportret-
was het voor mij leerzaam om nu via Lof-
teerd in Lof’s fotoreeks ‘Moeders met
academy eens vrouwen te ontmoeten die
Macht’ komen bijeen om tijdens een
in een heel andere context werken. De
diner hun visies en levenslessen met
feedback is meer onbevangen en komt
elkaar te delen. Ook gaan de vrouwen
daardoor sterker binnen. Ook gaf de trai-
met elkaar in gesprek over de nood-
ning me een breder perspectief op mijn
zakelijke veranderingen om vrouwelijk
eigen werkomgeving en mijn rol daar-
talent zichtbaar te maken en vrouwelijk
in. Door ‘vreemde ogen’ zie je je eigen
perspectief toe te voegen aan orga-
kwaliteiten in een ander daglicht”. Wil je
nisaties. Niet zomaar een etentje dus!
net als Digna meer uit jezelf halen? En
Houdt voor het verslag en de foto’s van
vanuit je eigen kracht het verschil maken
het diner Lofvoortalent.nl in de gaten. Lof 9
lofzaken.indd 9
18-02-14 18:37
Word nu lid van de
COMMUNITY
Word jij ook door Lof geïnspireerd en vind je het belangrijk dat wij onze missie blijven
uitdragen? Wij doen dit graag samen met jullie en zijn daarom de Lof Community gestart. Voor € 50 per jaar ben je lid, ondersteun je onze missie en denk je met ons mee hoe we de doorstroom van vrouwen positief kunnen beïnvloeden.
CADEAU
JE KRIJGT • Vier keer Lof Magazine • Meet&greet met de Lof redactie • Maandelijkse Lof nieuwsbrief • 50% korting op toegang Lof Live congres en events • 10% korting op de Lof Academy trainingen (open inschrijving)
Als je nu als lezeres van Lof Magazine een lidmaatschap afsluit, krijg je van ons dit mooie pakket cadeau!
PRODUCTEN VAN YUMEKO Yumeko brengt zachtheid in de wereld. Yumeko staat voor eco slapen en badderen. Het is de groene keuze in dekbedden, kussens, bedlinnen en badgoed. Alle producten worden gemaakt van de mooiste, meest pure en zzachte materialen. Met eco- en fairtrade certificaat. Zacht voor u, zacht voor de wereld. Yumeko vindt dat zoveel mogelijk mensen mooie, biologische- en fairtrade producten zouden moeten kopen. Dat is beter voor de mensen die ze maken, de boeren, hun akkers, de dieren, het land, de rivieren en de lucht. En dus ook beter voor ons zelf en voor onze kinderen. Het pakket bevat; 2 witte douchelakens (70 x 140 cm) 90 + 4 biologische zepen t.w.v. €
OP = OP
www.yumeko.nl
67,
Nr 21 december 2011/ januari 2012 € 5,50
Nr 19 september/oktober 2011 € 5,50
voor moeders met ambities
SAAI SEKSLEVEN?
1 Lof
www.lofonline.nl
Over macht & moederschap
5 TOPVROUWEN over lusten & lasten van leiderschap
Een nd zindere
L ER VO NUMM VING ZINGE
DeZe vrouwen
SAVE MY MOTHER
De missie van een Nederlandse arts in Ghana
EXCLUSIEF: LOF OP DE FILMSET
Hét vrouwelijke dilemma
SOLO OP STAP
'Ik zag heel helder mijn rol in het leven'
PAPA HEEFT EEN BURNOUT Vaders in spagaat
NIEUW!
Wat zijn jouw 6 gezichten?
ZAKENVROUW JAQUELINE ZUIDWEG OVER
MAKEN HET VERSCHIL!
VERKIEZING MAATSCHAPPELIJK BEVLOGEN CSR VROUW 2011 1 Lof
BP
1
www.lofonline.nl LOF29_Cover_DEF 2.indd 1
LOF19_Cover Brecht.indd 1
Monic Hendrickx is Kenau
AARDIG OF SUCCESVOL?
www.lofonline.nl
DE MEESTER & MEVR. DE PROF ...
Waar Zijn Ze?
Als begraven je vak is
www.lofonline.nl
Over tv, carrière, moederschap en (on)zekerheden
GROEN OP VAKANTIE
Mei Li Vos
Lezeressen over hun levenskeuze
'DIT WERK WENT NOOIT'
Met je gezin www.lofonline.nl
www.lofonline.nl
IAL SPEC NA'S GI 15 PAerwijs & Ond schap weten
Het kán! (en het loont!)
LOF STORIES
BP
'Daar zit je dan, onder een palmboom'
Brecht van Hulten
Over angst, geluk, geloof en dromen
SPIRITUEEL ZAKENDOEN
Lof nummer 28 Najaar 2013
AFGEKNAPTE EXPATVROUW:
JACOBINE GEEL
nummer 29 winter 2013/2014
De droomopvang!
UIT HRT HA
VAN ZWAKTE NAAR KRACHT IN 5 STAPPEN
Lof
HIJ BESTÁÁT...
Lof nummer 21 december 2011/januari 2012
Lof nummer 19 september/oktober 2011
Wie kan er nog zonder?
Ondernemende Vrouw 2011
WIN
f een Lo coach!
tie Inspira ET
Probeer tantra!
DE BAAS BEN JE ZELF
voor vrouwen met ambities
voor vrouwen met ambities
voor vrouwen met ambities
IN DE BAN VAN DE COACH
Nr 28 najaar 2013 € 5,50
Nr 29 winter 2013/2014 € 5,50
28-07-11 19:11
CoverMeiLiVosDEFINITIEF - CAV.indd 1
01-12-13 22:25
Cover28DEF3NIEUW5.indd 1
Vallen & opstaan 24-09-13 08:54
30-11-11 12:10
Ga naar www.lofonline.nl/yumeko om je in te schrijven of bel 036 – 530 71 03! LOF30_Werf .indd 75
18-02-14 11:59
‘Ik wil alles uit het leven halen’ Waar begint een geslaagde politieke carrière van een Minister van Onderwijs & Emancipatie? Natuurlijk op school. Vanaf het moment dat Jet Bussemaker op de middelbare school als voorzitter van de leerlingenraad in de spotlight trad, is ze er niet meer uit weg te krijgen.
‘Vrouwen zijn het waard’ Koningin Máxima draagt het thema financieel bewustzijn een warm hart toe. Vaak grijpt ze de gelegenheid aan om het belang van economische zelfstandigheid te benadrukken. Lofs gasthoofdredacteur minister Jet Bussemaker interviewde haar voor deze Lof. Hoofdredacteur Jolanda Holwerda was erbij. 24 Lof
Koningin Maxima.indd 24
18-02-14 13:01
W
e worden ontvangen in de zitkamer van de Eikenhorst. Koningin Máxima komt binnen. Ze draagt de prachtige jurk waarin ze met de Koning die ochtend President François Hollande van Frankrijk heeft ontvangen. ‘Ik heb nog geen
tijd gehad om me om te kleden,’ zegt ze verontschuldigend. Net als we willen beginnen, komt haar jongste dochter binnen. Prinses Ariane (6) is gevallen op haar knie. Máxima kust en troost haar dochter, waarop die de kamer weer opgewekt verlaat. Het gesprek komt al snel op de economische zelfstandigheid van vrouwen, een thema dat Koningin Máxima na aan het hart ligt.
‘Ik heb ook moeten onderhandelen toen ik in New York werkte’
Financiële bewustwording heeft uw speciale belangstelling. U bent erevoorzitter van het platform Wijzer in geldzaken en
geven om hun economische potentieel ten volle te benutten.
het mondiale samenwerkingsverband voor inclusieve finan-
Daarbij is financiële educatie heel belangrijk natuurlijk.’
ciering van de G20. Ook bent u speciale pleitbezorger van
de VN-secretaris-generaal voor inclusieve financiering voor
Wat valt er volgens u te verbeteren op het gebied van finan-
ontwikkeling. Waarom vindt u dit zo belangrijk?
ciële bewustwording van vrouwen? Wat zou u ze willen mee-
Koningin Máxima: ‘Ons leven is meer bepaald door geld dan we
geven als het gaat om eventuele financiële risico’s?
denken. Veel belangrijke keuzemomenten in ons leven hebben
‘Uit onderzoek weten we dat veel vrouwen kwetsbaar zijn. Ze
financiële consequenties, zoals gaan studeren, gaan trouwen,
lopen risico’s bij scheiding, het overlijden van hun man, bij ziekte
kinderen krijgen, stoppen met werken of scheiden. Tegelijkertijd
enzovoort. Ook blijkt dat vrouwen de toekomst vaak te rooskleu-
zijn financiële producten gecompliceerder geworden en is een
rig bekijken en niet goed genoeg onderzoeken of hun geldzaken
goede omgang met geld lastiger. Vroeger had je een huishoud-
adequaat geregeld zijn. Daardoor zijn ze vaak onvoorbereid op
boekje en gaf je een bepaald bedrag per week uit. Tegenwoor-
vervelende gebeurtenissen. Ik weet niet hoe dat komt, op dat
dig is geld “onzichtbaarder”. Met een pinpas verlies je snel het
terrein ben ik geen expert, maar ik weet wel dat het nodig is dat
zicht op je uitgaven en heb je er minder grip op. Goed met geld
vrouwen nadenken over de gevolgen van hun levenskeuzes.
omgaan vraagt om bepaalde vaardigheden. Het uiteindelijke doel van Wijzer in geldzaken is om verantwoord financieel gedrag in Nederland te bevorderen. In ontwikkelingslanden is er sprake van nog een ander aanTEKST JOLANDA HOLWERDA FOTO RVD RINEKE DIJKSTRA
dachtspunt. Daar hebben veel mensen nog altijd geen toegang
Wassenaar, mei 2013: Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima met hun dochters de Prinsessen Catharina-Amalia, Alexia en Ariane en hond Skipper
tot financiële diensten, zoals een bank- of spaarrekening, verzekeringen en de mogelijkheid om te lenen. Dat staat hun ontwikkeling in de weg. Daardoor dreigen ze te worden uitgesloten van deelname aan de maatschappij. Ik wil graag een bijdrage leveren om dat te veranderen.’ Hoe komt het dat u al vroeg financieel bewust was? ‘In Argentinië, waar ik opgegroeid ben, heerste tijdens mijn jeugd een hoge inflatie. Het was moeilijk de eindjes aan elkaar te knopen. Wat doe je als de prijzen van levensmiddelen opeens 200 procent per maand stijgen? Dan leer je het belang van budgetteren en financieel bewustzijn. Voor mij was dat ook één van de redenen om economie te gaan studeren. Wat is goed beleid, hoe bereikt een land macro-economische stabiliteit? Ik wilde helpen de mogelijkheden van mensen te vergroten en hun de kans te Lof 25
Koningin Maxima.indd 25
18-02-14 13:02
Tentoonstelling
MOEDERS MET MACHT
I
ZET UW TALENT IN DE SPOTLIGHT MET LOF
k ben blij met de portretten in de Tweede Kamer. Ik waardeer de manier waarop de twee onderwerpen ‘moeders’ en ‘macht’ in de tentoonstelling in beeld zijn gebracht. Hoe trots ik ook ben op het voorzitterschap, ook ik voel die tweestrijd. Om aan de ene kant thuis echtgenote en moeder te zijn, en aan de andere kant de macht te hebben om een vergadering te leiden. Al met al zie ik het vooral als voordeel. Het voordeel dat ik bij machte ben om aan elke Nederlander uit te leggen hoe het parlementaire proces werkt. Moeder zijn en macht hebben is balanceren tussen twee uitersten. Het is niet makkelijk, maar wees blij met een baan waarin je invloed kunt uitoefenen op je omgeving.’
Ambitie is
durven
goed
ZET TALENT
FOTOGRAFIE: ANETTE BROLENIUS
waar je
doen
in bent
Anouchka van Miltenburg, Tweede Kamer
IN DE SPOTLIGHT
TENTOONSTELLING
LOF LABYRINT©
Moeders met Macht
LOF Kaartje_Moeders met Macht.indd 1
12-08-13 21:18
LEADERSHIP JOURNEY
Jij verdient Training
WORKSTYL PROFILE E
CIRCLE OF LOF
Dames DILEMMA’S &
46 Lof
46 Lof
12-08-13 21:18
FD Worklifebalance.indd 46
10-11-11 22:48
LOF Kaartje_Ansicht.indd 2
‘Welke schoen trek jij aan?’ Dat was de centrale vraag op de bijeenkomst Dames&Dilemma’s op 28 maart. Met andere woorden: hoe sta jij in je werk? Wat wil je bereiken en wat heb je daarvoor nodig?
Sr. kwantitatief onderzoeker
Reporting officer
‘ Een persoonlijk
‘Het valt me op dat alle vrouwen hier de
dilemma dat ik deze
drive hebben om werk
middag naar voren heb
Als vrouwen hun persoonlijke dilemma’s delen, kunnen zij andere
en privé op een goede
gebracht, is de vraag:
vrouwen iets leren. Daarom spraken Hester Borrie en Leni Boeren
manier te combineren.
wat de je als de door
voor een zaal met Robecovrouwen over hun keuzes in werk en
Ze geven niet op en
jou gedroomde functie
privé. Lofs Jolanda Holwerda interviewde hen over leiderschap,
dat is mooi om te zien.
moederschap, zelfvertrouwen en de wens om invloed te hebben. Hun openhartige verhalen inspireerden de vrouwen in de zaal om aan de slag te gaan met hun eigen dilemma’s.
al bezet is? Ga je zitten wachten tot hij
Welke schoenen ik draag? Ik begon
vrijkomt of ga je er
met sportschoenen,
actief op uit? Met hard
In rondetafelgesprekken kwamen vragen aan de orde als: Volg
zodat ik er helemaal
werken ben ik ver
je je eigen ambities of sociaal wenselijke ambities? Wat vind je
voor kon gaan, maar
gekomen bij Robeco,
belangrijker: aardig gevonden worden of gerespecteerd worden?
heb een break
maar ik merk nu dat
genomen en ben even
alleen dat niet meer
Een andere centrale vraag luidde: hoe kunnen we onze
overgestapt op
genoeg is. Ik heb dus
vrouwelijke kwaliteiten optimaal benutten voor het bereiken van
slippers. Inmiddels ben
schoenen nodig die
de organisatiedoelstellingen? De schoen bleek in deze kwestie
ik weer klaar voor de
een passende metafoor. Welke schoen trek jij aan? Ofwel: hoe sta
sportschoenen!’
Focus je op authenticiteit of voeg je je naar de bedrijfscultuur?
meer weerstand
op hoge hakken? Omhoog klimmend op bergschoenen? Welke keuzemomenten kom je daarbij tegen? Wat voor schoenen draag je over drie jaar? En welke schoenen heb je nodig om daar te komen? Aan de ronde tafels werd levendig gediscussieerd over deze thema’s. De één droeg ‘te grote schoenen’, waarin ze nog
ROLMODELLEN
CAMPAGNE
Bestuurslid Robeco
flink kon groeien. De ander had behoefte aan schoenen waarin
Custom Publishin g
Pensioeninstelling
ze met beide benen stevig op de grond zou staan. De vrouwen
‘Ik herkende veel in
herkenden zich in elkaars ervaringen en lieten weer eens zien
6
de verhalen van Leni en Hester. In hun diepgewortelde ambitie en hun streven naar diversiteit binnen de organisatie. Al vind ik dat mannen daar ook een actieve rol in moeten spelen. Bij mij thuis hebben we de Jolanda Holwerda sprak de zaal toe over meervoudige ambities. ‘In plaats van over het glazen plafond praat ik liever over een labyrint. De weg naar de top is voor vrouwen een doolhof, vol valkuilen en omleidingen.’
KIJK VOOR MEER kunnen verdragen.’
jij in je werk? Fit en ready to go op sportschoenen? Gearriveerd
rollen omgedraaid: ik werk fulltime en mijn man zorgt voor de kinderen. De schoenen die ik draag, zou je dus herenschoenen kunnen noemen. Het dilemma dat ik daarbij tegenkom, is dat ik moet loslaten.’
AANBOD OP WWW.LOFVOORTALENT.NL
Luisteren naar de dilemma’s van Leni en Hester. Leni: ‘Na een zeer moeizame bevalling, wist ik: het is kostbaar wat ik nu heb. Toch koos ik ervoor weer fulltime te gaan werken.‘ Hester: ‘Ik kon een belangrijke functie krijgen, maar zat dan wel vijf dagen per week in het buitenland. daar moest ik een modus voor vinden.’
7
WWW.LOFVOORTALENT.NL LOF30_Werf .indd 30
18-02-14 13:13
iLoflife Bij Gezinnig vind je praktische tools en vrolijke tips om te genieten van je gezinsleven. Een selectie is te koop via de webshop van Lofonline.nl.
SMULLEN
Groente een grappige naam geven, je engelengeduld bewaren, niet dwingen, het is soms een hele klus om kleintjes te laten eten. Met deze eetbare oogjes versier je de boel! Eetbare oogjes (10 paar), € 6,95
TIP VAN
NEEM ‘T OP Met dit apparaatje ga je veel lol beleven! Je kunt berichtjes inspreken voor elkaar en de kinderen kunnen er eindeloos mee spelen. Met 30 seconden opnametijd. Voice recorder, € 16,95
Margreet Brand-van Belzen, verloskundige, oudercoach, docent en initiatiefneemster van het Jij en ik event. Ook is ze moeder van twee zoons waarmee ze graag spelletjes uit het Kletsboek speelt. ‘We hebben gisteravond eetbingo gedaan, waarbij je wint als je die dag alles gegeten hebt wat er op de bingokaart staat. Ik geniet van de antwoorden van mijn kids en hoe slim ze zijn. In het vakje “Iets groens” las ik “Prakie” (lees: stampot) en bij “Iets zouts” had er een “Sjipjes” ingevuld. Te leuk gewoon! En vooral ontroerend....’ Kletsboek!, € 12,95
HOU VOL! Ga d’r maar aanstaan: je relatie goedhouden als je net een kleintje hebt. Niet voor niets sneuvelen de meeste relaties binnen twee jaar na de geboorte van een kind. Daarom is er nu dit boek, vol harten onder de riem en opstekers om de leukigheid ervan in te blijven zien. Love Mama, € 14.95
KUKE LEKUU
ER WAS EENS Gooi de dobbelstenen, bekijk de
WAKE-UP
De Clocky is een wekker op
plaatjes en verzin een verhaal.
wieltjes. Je kunt slechts één keer
Stimuleert de taalontwikkeling en
op de snoozeknop drukken, dan
de fantasie. Met 54 afbeeldingen
moet je er echt uit: De wekker
op negen dobbelstenen zijn de combinaties eindeloos. Story Cubes, € 9,95
rolt en rijdt door de kamer tot je ‘m te pakken hebt. Wekker op wieltjes, € 59,95
34 Lof
iLofLife.indd 34
14-02-14 15:41
Nederland in de jaren tachtig en negentig kwam ook door een
deeltijd willen blijven werken.
tekort op de arbeidsmarkt. Dat vrouwen gingen werken was
‘Je bedoelt dat er een soort automatisme in schuilt? We zien
ineens echt nodig. Niet vanwege het gezinsinkomen, maar vanuit
inderdaad dat maar heel weinig vrouwen vanuit deeltijd weer
de werkgevers. Die gingen vrouwen onder meer met parttime
fulltime gaan werken. Maar ik zag dat meer als een keuze van
banen verleiden om vacatures in te vullen. Maar in het denken
vrouwen zelf. Zo van: de rest van de tijd heb ik ingevuld met leuke
van vrouwen, en ook van bedrijven, is het iets “extra’s” gebleven.
dingen of mantelzorg. Maar misschien heb je wel gelijk en zouden
Natuurlijk werken opgeleide vrouwen, is het idee, maar het moet
werkgevers daarin meer het gesprek aan moeten gaan. Aan de
wel leuk blijven.’
andere kant, als mensen goed zijn, dan komt die vraag vanzelf. Maar dan nog, mijn ervaring is dat als je vrouwen vraagt of ze
Wat vind je ervan als vrouwen zeggen: het moet wel leuk
meer willen werken, het antwoord toch vaak “nee” is.’
blijven? ‘Als “leuk” het enige criterium is, dan komen we er niet. In mijn
Dat kan zijn, maar verandering gaat alleen maar lukken als
eigen bedrijf probeerde ik regelmatig talentvolle vrouwen te
jouw leden, de politiek en de hele samenleving het gesprek
overreden carrière te maken. Het is me maar bij heel weinig
hierover aangaan.
gelukt, omdat ze parttime wilden blijven werken. Nog steeds
‘Je moet het debat aanvliegen vanuit talent, vanuit de wetenschap
zit mijn bezorgdheid in de cultuuromslag bij vrouwen dat je
dat we iedereen nodig hebben, in plaats van vanuit de getallen.
echt beschikbaar moet zijn. Ik zie het hoge percentage dat op
Dan krijgt het een positievere lading. Bij mijn afscheid in mei zal
een gegeven moment kiest voor twee, drie dagen om het leuk
mijn boodschap zijn: Lees Lof. Dit land kan alleen zijn welvaart en
te blijven vinden. Maar werk is ook wel eens vervelend. Hoeveel
positie behouden door al het talent te gebruiken. 30-40 procent
procent van de vrouwen is economisch zelfstandig? Vijftig
gebruiken we niet. En dat zijn vrouwen.’
procent? Dat is heel laag. Ik begrijp die vrouwen niet.’ Tot slot: Is het denkbaar dat jouw opvolger een vrouw zal zijn? We moeten vrouwen aansporen hun talent te gebruiken.
‘Ik hoop het. Maar ik denk het niet. De ervaringseisen die worden
Moeten we mannen ook aansporen om hun vrouw die kans
gesteld zijn dermate hoog dat het bijna altijd een ouder iemand is.
te geven?
Maar ooit wordt het een vrouw, dat is zeker.’
‘Natuurlijk. Mijn partner Titia werkt soms nog harder dan ik en heeft ook altijd gewerkt. Ik kan me niet voorstellen dat ik met iemand leef die de hele dag thuis zit. Hoe leuk is het huishouden? Regel dat samen en ga werken of studeren of vrijwilligerswerk doen. Zet je talenten in. We hebben zoveel potentie in dit land die veel beter gebruikt kan worden.’ Heeft het bedrijfsleven voldoende oog voor het beschikbare vrouwelijk talent? ‘Bij bedrijven gaat het om de war on talent, dus ze zullen – nogmaals uitgaande van voldoende beschikbaarheid – steeds meer talent faciliteren. Bij VNO NCW zetten we de ruimte die mannen en vrouwen moeten krijgen om zorg en arbeid te delen hoog op de agenda. Wij kijken naar het verdienmodel op lange termijn. Hoe houden we al het talent aan het werk? Het is te hopen dat de maatschappelijke acceptatie van carrièrevrouwen ook verbetert en daar kan de overheid wel iets aan doen. Jet, jij bent een rolmodel. Er zouden veel meer vrouwelijke rolmodellen moeten zijn die zeggen: “Ik heb mijn kinderen helemaal niet verwaarloosd door veel te werken.” Dat geluid hoor ik te weinig.’ Ik merk dat jonge vrouwen heel optimistisch zijn. Zodra er kinderen komen verandert dat. Werkgevers gaan er daarna vanuit dat vrouwen die tijdelijk in deeltijd werken altijd in Lof 35
CEO langs de Loflat.indd 35
17-02-14 16:21
Zorgen voor jezelf Een gesprek over het financieel bewustzijn van vrouwen
Lof 51
Rondetafel.indd 51
18-02-14 16:33
Jet Bussemaker, minister OC&W en gasthoofdredacteur van Lof, praat met financieel wijze topvrouwen over economische zelfstandigheid en pensioenbewustzijn
H
oog tijd om hierover een Ronde Tafel te orga-
in de media – ‘op de zak van onze mannen teren’ – een seman-
niseren met financieel wijze topvrouwen.
tiek die alom in het verkeerde keelgat schoot. Maar ja, ze had wél
Vrouwen als Ingrid van Sundert (APG), Bianca
een punt, en de statistieken heeft ze achter zich. Bovendien, het
Tetteroo (Achmea), Margot Scheltema (ASR),
debat kwam even op gang, dus missie geslaagd? Nou nee, aldus
Gita Salden (Wijzer in geldzaken, Ministerie
deze ambitieuze minister destijds al in een interview in Lof. Want
van Financiën), Joanne Kellerman (DNB), Wen-
verbazing is één ding, verandering is een tweede.
die Cornelissen (ABN Amro) en Judith Meeng (Essent). De hamvraag: Wat kunnen we doen
Goed nieuws?
om vrouwen wakker te schudden? En vereist het belang van meer
Haar verbazing gaat echter steeds meer over in verontrusting,
vrouwelijk financieel bewustzijn voor de toekomst van Nederland
zegt Bussemaker vandaag, opnieuw met krachtige overtuiging.
niet een debat op een hoger niveau dan de keukentafel?
En dat heeft vooral te maken met de enorme toename van vrou-
De minister opent door haar verbazing uit te spreken over de hui-
welijke studenten, bijvoorbeeld in een studie als medicijnen, die
dige generatie werkende vrouwen die nog altijd massaal blijft kie-
sneller en beter afstuderen. Goed nieuws, zou je zeggen, voor
zen voor een kleine baan met dito salaris. Toen zij hier vorig jaar
een minister die zowel onderwijs als emancipatie in haar porte-
een debat over op gang trachtte te brengen, kreeg ze ongeveer
feuille heeft. Maar als de statistieken niet kantelen, worden de
het hele land over zich heen. Dat had iets te maken met een quote
risico’s alleen maar groter, constateren de vrouwen aan tafel. Voor
TEKST RENATE TROMP FOTOGRAFIE MAURITS GIESEN
Hoe kan het dat nog niet de helft van de Nederlandse vrouwen economisch zelfstandig is? Dat ze ‘tevreden’ zijn met een kleine baan waar ze niet van kunnen leven? En dat ze zich geen zorgen lijken te maken over hun pensioen, of liever: het gebrek daaraan?
52 Lof
Rondetafel.indd 52
18-02-14 16:34
30
x
LOF30_achterpagina.indd 33
18-02-14 11:14