Coaching 3 2016

HÉT MAGAZINE OVER LEIDINGGEVEN OP CURAÇAO EN ARUBA

JAARGANG 14 / NUMMER 3 / 2016

Onderscheidend vermogen RAMON KOFFIJBERG het onderscheidend vermogen van Curaçao RONELLA TJIN ASJOE-CROES het onderscheidend vermogen van Aruba NATASHA CHATLEIN het onderscheidend vermogen van Curaçao bezien vanuit Silicon Valley INTERVIEW Gino Jacobs en Boudino de Jong over Skempi DE WERKPLEK VAN... Diana de Meza

Losse nummers NAf/AWG 10,55

DÉ MANIER OM UW CONCURRENT VOOR TE BLIJVEN

sa

Mangu

H S E R F

Digicelbusiness.com

CYBER SECURITY Global cyber security teams are overwhelmed by the rate of growth ofdata usage and mobile devices that have access to corporate data bases. This adds both risk and complexity. With this new growth comes a new breed of attackers who are highly skilled and often armed with a number of tools at their disposal. Attackers rarely gain access and just leave, they gain access take your data and then leave immediately instead.

Locally in the Dutch Caribbean, we are seeing a large percentage of our customers both in SME and Enterprise securit A worrying amount of customers have deployed either very basic firewalls with extremely poor network security. or home equipment or mid range firewalls that they have left unmaintained for years. Both these circumstances leave local companies as prime targets for data theft.

Success is PREVENTION, DETECTION, MITIGATION & REPETITION not repair!

PREVENTION

The goal of a successful prevention strategy is to effectively act on known threats and information.

At the same time have multiple technologies working together to reduce the risk of an attack.

DETECTION

It is extremely important to identify a threat quickly and to block it. Organisations must have detection points ac across all areas - e-mail, Web, Internet, points of presence etc. This is specifically important as cloud computing and Bring Your Own Device (BYOD) accelerates.

MITIGATION

If a business detects an intrusion then the goal is to remove the threat, quickly and effectively.

The more automated the response process = the more effective the mitigation effort.

REPETITION REP

This is a long term game and not short term. Ensuring that your business's data is secure is nearly a full time job. Each day new virus's or malware are created.

The prevention, detection and mitigation processes need to be automated in a continuous loop. At the same time should have a constant learning and development improvements daily to ensure complete effectiveness.

At Digicel our recommendation is to deploy Next Generation Firewalls (NGFW), these provide businesses with intrusion prevention (IPS), Anti Virus/Anti Spam (AVAS) and when integrated with Digicel, content filtering also.

Our Managed Firewall service will be able to protect our customers and also ensure that there end users are not using up bandwidth on social media or video stream sites such as YouTube. This will enable local companies in the region to focus on their business knowing that their data is secure and that bandwidth is available for business uses.

Sten van der Ham CEO Digicel Curacao

INHOUD

COLOFON Oplage 3.500 exemplaren (gecombineerd Curaçao en Aruba) Coaching verschijnt 5x per jaar Uitgave en distributie Uitgeverij Loket 1 Noord Scherpenheuvel 14 Curaçao info@loket1online.com Uitgever Bas Kok Hoofdredactie Wiel Broecks Eindredactie Saskia Matthijsse

12 | Onderscheidend vermogen Dé manier om uw concurrent voor te blijven

Redactie- en productiecoördinatie Marjolijn Verwater

14 | Ramon Koffijberg

Coördinatie fotografie en interviews Ivette van der Velden Marjolijn Verwater

Interview met Ramon Koffijberg over het onderscheidend vermogen van Curaçao, bezien vanuit de investerings- en exportkracht

Redactie/bijdragen Byande van Andel, Annemiek Broecks, Wiel Broecks, Michelle da Costa Gomez, Guy Cozijns, Dick Drayer, Jeroen Jansen, Elisa Koek, Gofrie van Lieshout, Saskia Matthijsse, Rene Offermans, Monique RaphaëlaBoezen, Linda Reijnders, Josée Thissen-Rojer, Patty Varekamp Vormgeving en productie Uitgeverij Loket 1 Drukwerk Antilope Printing, België Advertentie-aquisitie Annemarie Post (522 1720) Marjolijn Verwater (518 7800) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers en leiding­ gevenden op Curaçao en Aruba.

Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar: www.coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net Reserveren/informatie advertenties advertentie@coaching-magazine.net Abonnement/extra exemplaren opvragen abonnee@coaching-magazine.net Advertentiemateriaal versturen studio@coaching-magazine.net

coaching-magazine.net

20 | Ronella Tjin Asjoe-Croes Interview met Ronella Tjin Asjoe-Croes over het onderscheidend vermogen van Aruba, bezien vanuit het toerisme

26 | Natasha Chatlein Interview met Natasha Chatlein over het onderscheidend vermogen van Curaçao, bezien vanuit Silicon Valley

vermogen volgens 30 | Onderscheidend Ewald Biemans, Miguel Goede, Gea Souge en Yvonne Smolders

36 | Ervaringen handelsmissie Hoe een klein eiland indruk kan maken in Miami

JAARGANG 14 / NUMMER 3 / 2016

Andersdenkenden Deel 1: Anita Roddick.................. 9 Gastcolumn Patty Varekamp........................ 11 Interview over commitment Managementteam SOAB............. 17 Het nieuwe werken De zelfsturende organisatie als unique selling point.................... 24

Interview Gino Jacobs en Boudino de Jong over Skempi............................ 34

Interview

Geert-Jan Wittens..................... 40

De werkplek van...

Diana de Meza The H2Organization.................. 42

Curaçaose kunst en bedrijfscollecties Babette de Waele..................... 44 ‘Blijf van mijn lijf’ Sexuele intimidatie op de werkvloer............................... 46

Blauwe economie Small Island Development States (SIDS) als bakermat voor de Blauwe Economie..................... 48

Familiezaken

Familie Vogels Curaçao.............. 50

Mixed Media .................... 52 Van > naar ......................... 54

aarom verschillen mensen van elkaar? Wat zorgt ervoor dat we anders zijn dan anderen? Boeiende vragen waarvan de antwoorden te vinden zijn in onze genen en in onze wil om te overleven. Een mix van genen heeft als doel de soort sterker én meer onderscheidend te maken. Zelfs op heel jonge leeftijd speelt onderscheidend vermogen al een belangrijke rol. Zo herkennen pasgeboren baby’s hun moeder door stemgeluid en gezicht met elkaar te combineren. Ze raken namelijk in de war wanneer zij de stem van hun moeder horen en daarbij het hoofd van iemand anders zien.

Deze editie gaat over onderscheidend vermogen, niet alleen van mensen maar ook van organisaties. Daarbij wordt gekeken naar de drijfveren van organisaties om zich te willen onderscheiden. Eigenlijk is er maar één antwoord en dat is het creëren van herkenning. Juist. Net als het baby’tje dat zijn moeder wil herkennen. Herkenning schept vertrouwen, het zorgt ervoor dat klanten naar u toe komen en terugkomen.

Het vermogen ons te onderscheiden van anderen zit in onze genen, in onze opvoeding, met wie we omgaan en in onze inspiratiebronnen. In Andersdenkenden, onze nieuwe rubriek, komen mensen die anders denken tot verrassende, creatieve en onderscheidende ideeën. Saskia Matthijsse, de eindredacteur van Coaching, neemt die rubriek deze keer voor haar rekening. Beeldend toont ze het verhaal van Anita Roddick, oprichtster van The Body Shop.

Verhalen over onderscheidend vermogen treft u ook aan in andere artikelen. Jeroen Jansen interviewde Natasha Chatlein die, werkend voor en vanuit het altijd bruisende Silicon Valley, op een inspirerende wijze haar visie geeft op een onderscheidend Curaçao. De mensen achter Skempi, de online muziek streaming service op Curaçao, vertellen aan Dick Drayer waarom zij succesvol zijn. Byande van Andel, een van onze schrijvers op Aruba, interviewt Gea Sougé, een nature based life coach. Zij coacht met de natuur als uitgangspunt. Patty Varekamp schrijft in onze gastcolumn over hoe zij personal branding toepast om zich als ZZP’er van anderen te onderscheiden.

Onderscheidend hopen we als Coaching ook te zijn door in een managementblad een artikel te plaatsen over seksuele intimidatie op de werkvloer. Maar al te vaak nog een taboe.

Michelle Da Costa Gomez interviewde Karin Bosman hierover. De resultaten die Bosman presenteert zijn ontluisterend.

Naast deze artikelen treft u ook weer onze vaste rubrieken aan. Door deze mix hopen wij u ook dit keer weer te boeien en bij te mogen dragen aan de verdere ontwikkeling van úw onderscheidend vermogen.

RUBRIEK

Op onze aarde leven ruim 7 miljard mensen. Er zijn veel dingen die ons binden, zoals de behoefte aan eten, drinken en liefde. Velen van ons hebben dromen en ambities en werken hard om deze waar te maken. Dat levert vaak mooie resul­taten op, maar in sommige gevallen is het meer dan dat. Bijzondere mensen die overal bovenuit lijken te stijgen en door hun werk en ideeën de geschiedenis­boeken ingaan.

Coaching gaat in de komende nummers op zoek naar inspirerende leiders, ondernemers, die door hun manier van zijn, door anders te denken, een deel van de wereld hebben veranderd. Bijvoorbeeld de onlangs overleden muzieklegende Prince, die niet alleen door zijn muziek maar ook door zijn aparte, androgyne verschijning, miljoenen fans had. Martin Luther King, vanwege zijn enorme charisma en bezielende betogen. En Apple-oprichter Steve Jobs, die volgens velen met zijn innovatieve producten de wereld veranderde. Wat maakt deze mensen, die door velen gevolgd en geroemd worden, zo anders? Wat waren hun ideeën? Welke lessen kunnen we van hen leren?

Tekst Saskia Matthijsse

werving werving & & selectie selectie || uitzenden uitzenden || payrolling payrolling

8

Deel

1 Anita Roddick

e nemen de aftrap niet met Prince of King, maar met de Britse vrouw, die vanuit het Engelse kust­ plaatsje Brighton een internationaal cosmeticaimperium opbouwde: Anita Roddick.

Roddick groeide op in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Als dochter van Italiaanse immigranten wist zij naar eigen zeggen van jongs af aan hoe het is om anders te zijn. Roddick ervaarde dat niet als een last, maar als een deugd. Als tiener voelde ze zich aangetrok­ ken door outsiders en ook als twintiger bleef het onbekende haar intrigeren. Tijdens haar verre reizen naar onder meer West- en Zuid-Afrika raakte ze bijzonder geïnteresseerd in andere culturen en gewoontes. Daar raakte zij in gesprek met andere vrouwen over hun verzorgingsrituelen en de natuurlijke producten die zij daarvoor gebruikten. Zo ontsproot de kiem voor the Body Shop.

Omdat haar echtgenoot twee jaar door Amerika zou gaan reizen, was het aan Roddick om voor het gezinsinkomen te gaan zorgen.

Nadat zij, gekleed in jeans en shirt, nul op rekest had gekregen bij de bank, besloot ze het nog eens te proberen; in een net pak, mét echt­ genoot en ondernemingsplan. Dat het feminisme in die dagen nog een lange weg te gaan had, bleek wel uit de uitkomst van het gesprek. Want niet Roddick zelf, maar haar man, mocht de envelop met het startkapitaal van 4000 pond in ontvangst nemen.

De scepsis van de bankier hield haar niet tegen. Roddick ontwikkelde verzorgingsproducten met de kennis die ze opdeed tijdens haar wereldreis. In 1976 werd The Body Shop in Brighton geopend. Het ging goed, zelfs met twee uitvaartcentra als buren, een assortiment van slechts 25 verschillende producten en handgeschreven labels.

The Body Shop onderscheidde zich van andere bedrijven door de natuurlijke ingrediënten die werden gebruikt en de sociale bevlo­ genheid van Roddick als onderneemster. De winkel werd gebruikt als etalage voor haar mening over milieu en mensenrechten.

Enkele jaren later werd na terugkomst van Roddick’s echtgenoot de tweede winkel geopend. Besloten werd nog meer winkels te openen en met franchises te gaan werken, maar niet op de gebruikelijke manier. The Body Shop zocht geen ondernemers, maar mensen met een soortgelijk gedachtengoed, zoals onderwijzers en activisten.

Roddick ziet dit zelf als een belangrijke basis van haar succes; er ontstond een gemeenschap binnen het bedrijf, waarin weliswaar goede producten werden verkocht, maar de strijd voor idealen voorop stond. Roddick was er van overtuigd dat bedrijven zoveel invloed en macht hebben, dat zij verplicht zijn zich in te zetten voor het gemeenschappelijke belang. Nu is corporate social responsibility een wijd verspreid begrip, maar Roddick was destijds een van de pioniers op dit gebied. De missie van het bedrijf was en is nog steeds het streven naar sociale rechtvaardigheid, ecologisch verantwoord ondernemen en proefdiervrije productiemethoden.

Wat slechts diende als financiële overbrugging tot de geplande

emigratie naar Australië twee jaar later, werd een groot succes en groeide uit tot een omvangrijke franchiseketen.

Een van de belangrijkste pijlers van het bedrijf is het eerlijk zaken­ doen met haar leveranciers. Onder de naam Community Trade werd in de jaren tachtig een samenwerkingsverband opgezet met klein­ schalige boerderijen, traditionele vakmensen en lokale stammen.

Daarnaast strijdt het bedrijf samen met Amnesty International voor mensenrechten en maakt zij zich in samenwerking met Greenpeace hard voor duurzame energie. Alle cosmetica van The Body Shop is dierproefvrij, in de beginjaren was dat met recht een unique selling point te noemen. Dat Roddick verder keek dan haar eigen porto­ monee en handelde vanuit haar idealen, is wat haar volgens velen bijzonder maakt. In 1996 was zij aanwezig bij de overhandiging van vier miljoen handtekeningen tegen dierproeven voor cosmetica aan de Europese Commissie. Het leidde uiteindelijk tot een verbod in het gehele Verenigd Koninkrijk.

In 2006 werd The Body Shop overgenomen door L’Oreal, wat veel kritiek opleverde, omdat het bedrijf niet te boek stond als ‘dierproef­ vrij’. De overname zou dus recht ingaan tegen de principes waarvoor zo lang gestreden was. In de jaren erna is The Body Shop echter ver­ der gegaan op het ingeslagen pad en er wordt nu nog steeds cam­ pagne gevoerd voor de rechten van de mens en het behoud van de natuur. Roddick bleef na de overname betrokken bij het bedrijf, maar opereerde op de achtergrond. Ze heeft tot haar overlijden in 2007 duizenden mensen weten te inspireren. Zij liet zien dat het runnen van een succesvol bedrijf hand in hand kan gaan met idealen. coaching 3 2016

9

More Options.

More Connections.

Better Solutions.

The Smart Choice for your Business.

www.uts.cw/business |Business@uts.cw | Orionweg ďœąďœ¸

10

GASTCOLUMN Patty Varekamp is freelancer op het gebied van communicatie. Schrijven is haar grootste passie, van marketing­content tot persoonlijke blogs en een eigen boek.

Waar vindt u uw doelgroep?

Concrete cijfers van socialmediagebruik op Curaçao zijn ons niet bekend. Een goed idee voor een interessant lokaal onderzoek. Om toch een beetje een idee te krijgen hoe het ervoor staat in socialmedia-land, bekeken we de resultaten van Nederlands en Amerikaans onderzoek.

Uit het Nationale Social Media Onderzoek 2016 kwam Whatsapp naar voren als het grootste platform, op de voet gevolgd door Facebook. De groei van Facebook gaat door, maar het zijn met name ouderen die meer van het medium gebruik maken. Wilt u vooral jongeren bereiken via social media, dan is het de hoogste tijd om Snapchat uit te proberen en Instagram te downloaden. Uit onder­ zoek in de Verenigde Staten bleek dat deze twee plat­ forms het meest populair zijn onder jongeren en Twitter en Facebook behoorlijk ver achter zich laten. Snapchat maakt bovendien een snelle opmars en overtreft Insta­ gram in populariteit. Of dat succes net zo vluchtig is als de foto’s die in deze app te zien zijn, zullen de komende maanden moeten uitwijzen.

PATTY VAREKAMP

Eerlijkheid en gekleurde sneakers

ls zelfstandig ondernemer ben ik mijn eigen product. Het is een onemanshow met maar één hoofdrol. Mensen huren mij in, omdat ik Patty ben en niet Miranda, Laura of Tico. Om mijzelf te onderscheiden van andere freelancers, zal ik mezelf moeten branden.

Als zelfstandig ondernemer, jonge, nieuwsgierige vrouw, gevoelsmens en licht filosofische creatieveling ben ik bewust actief bezig met personal branding. Je herkent mij in het land der communicatieprofessionals aan een directe en eerlijke benadering, creatieve aanpak en gekleurde sneakers. En hoe herken ik jou? Wat is jouw imago? Wat zijn jouw unique selling points?

Authenticiteit is wat mij betreft de sleutel tot een sterk persoonlijk merk. Durf jezelf te zijn, in alle eerlijkheid en met alle oprechtheid en overtuiging. Geen mens houdt het immers eeuwig vol - en wordt er gelukkig van - om een act op te voeren. Wist je bijvoorbeeld dat Jeroen Pauw altijd zijn eigen schoenen uitkiest en niemand aan zijn kapsel mag komen voordat hij op televisie verschijnt? ‘Anders rollen we straks allemaal als een soort Ivo Niehe uit de mediamachine’, aldus Pauw tijdens een workshop op Curaçao. Zoek het dus dichtbij jezelf. Benadruk je sterke, onderscheidende kanten en omarm ook je tekortkomingen, zodat je weet wat je kunt, maar ook wat je niet kan.

De kracht van een persoonlijk merk is afhankelijk van consistentie en communicatie. Wees duidelijk, houd vol en laat jezelf zien. Via sociale media, netwerkevenementen en niet te vergeten: je eigen vrienden en zakenrelaties. Dit zijn je levende visitekaartjes, je eigen brand ambassadors. Zij weten immers wie je bent, wat je kunt en waar je voor staat.

Het succes van je persoonlijke merkstrategie kun je meten aan het soort opdrachten dat je krijgt, of niet. Weten opdrachtgevers jou voor de juiste projecten te benaderen? Of bellen ze voor klussen waar je helemaal niet op zit te wachten? Als beginnend ondernemer was ik in eerste instantie al in de zevende hemel als de telefoon überhaupt ging, ook al was het voor het instellen van een digitale handtekening. Ondertussen ben ik deze blije puppy-fase ontgroeid en doe ik pas een dansje als ik word gebeld voor specifieke communicatie­ opdrachten. Het dak gaat eraf als het een schrijfopdracht als deze betreft.

De investering in mijzelf als merk is zich aan het terugbetalen in leuke, specifieke opdrachten waar mijn tekstschrijvershart sneller van gaat kloppen.

Voor meer informatie: www.pattyvarekamp.com

coaching 3 2016

11

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN DÉ MANIER OM UW CONCURRENT VOOR TE BLIJVEN

Hoe belangrijk is onderscheidend vermogen? Welke facetten spelen een rol bij onderscheidend vermogen? Richard Branson heeft daar duidelijke ideeën over: ‘veel bedrijven vechten om de aan­dacht van de consument. Zij besteden veel geld aan marketingcampagnes om klanten voor zich te winnen. Het mooie van marketing is dat deze bedrijven zomaar kunnen worden ingehaald door een upcoming ondernemer met een persoon­lijkheid en een simpel idee. Klanten gaan niet alleen voor een merk en haar producten, zij willen zich ook identificeren met haar kern­waarden’, aldus Branson.

Tekst Annemiek Broecks

12

Onderscheidend vermogen in de dagelijkse praktijk PHILIPS Philips geeft als bedrijf hier bijvoorbeeld invulling aan met haar slogan ‘Sense and Simplicity’. Daarmee bedoelt Philips: ‘wat we doen, moet zinvol en voor iedereen begrijpelijk zijn’.

ichard Branson, miljardair, is wereldwijd één van de succesvolste en bekendste ondernemers. Ooit begon hij als student op een zolderkamertje, nu is hij eigenaar van de Virgin Group met meer dan 400 ondernemingen in vijftig landen en 50.000 medewerkers.

Volgens Branson is hij extreem succesvol, omdat hij uitsluitend tijd steekt in lance­ ring van producten die onderscheidend zijn. Hij is vooral geïnteresseerd in nieuwe ideeën die het leven voor grote groepen mensen gemakkelijker, leuker, voordeliger en beter maken. Verder draait het bij hem om passie, plezier in het werk en betrokken en bevlogen medewerkers die voor klanten het verschil maken. Al deze facetten spelen bij de bedrijven van Branson een rol in het onderscheidend zijn.

Wat is onderscheidend vermogen?

Onderscheidend vermogen is een term uit de marketing en kan eenvoudigweg vertaald worden als het vermogen om an­ ders te zijn dan de concurrent. U biedt een product of dienst aan waarover anderen niet beschikken. Dit klinkt heel eenvoudig, alleen dit ‘anders zijn’ leidt niet gemakke­ lijk tot het daadwerkelijk verkopen van een product. Een steeds belangrijker wordend element waarop klanten besluiten een product te kopen, is het gevoel dat ze erbij hebben. Het gaat om de emotie. Uit onderzoek blijkt dat door het toevoegen van een emotionele component aan een product of merk, de consument eerder een band met een bedrijf zal opbouwen, een trouwere klant zijn. In het vermarkten van producten richten bedrijven zich op doel­ groepen die same minded zijn, die dezelfde motivatie, drijfveren of passie hebben als het bedrijf en haar medewerkers. Dit noemen we ook wel de kernwaarden van een bedrijf.

Kernwaarden, de USP’s van deze tijd

U kent wellicht wel de term USP ofwel Unique Selling Point. Met een USP onder­ scheidt u zich als ondernemer van degenen die hetzelfde product of dienst leveren.

Om voor uw klant het verschil te maken, vertaalt u uw USP naar de voordelen voor de klant.

Is de USP van uw bedrijf bijvoorbeeld dat u als eigenaar dé contactpersoon bent naar

JOHNNY WALKER Een goed voorbeeld is het best verkopende whisky­merk ter wereld, Johnny Walker. Johnny Walker is een whisky als zovelen, alleen wat het krachtig en aantrekkelijk maakt, is het resultaat van doelgerichte marketing.

Johnny Walker is het whiskymerk voor stijlvolle, zelfverzekerde en succesvolle mannen. Het wordt geassocieerd met zelfvertrouwen en zakelijk succes. De Johnny Walker drinker is iemand waar veel mannen zich graag mee willen identificeren.

uw klanten, dan heeft dat als klantvoor­ delen gemak, snelheid en een vertrouwd gevoel. Deze klantvoordelen kunt u dan naar buiten toe communiceren in uw marketingactiviteiten, zoals op uw website en in offertes. Deze klantvoordelen laten alleen nog niet uw kernwaarden zien.

De vraag die steeds meer klanten tegen­ woordig bezighoudt, is hoe het gedrag van een bedrijf zich verhoudt tot deze marketinguitingen. Communicatie is meer dan alleen beloftes doen. Het is vooral ook die beloftes waarmaken; doet u ook wat u uw klanten belooft? Met het uitdragen van uw kernwaarden komt u echt bij uw onderscheidend vermogen; kernwaar­ den geven de klant vaak vertrouwen.

Het wordt duidelijk waar uw bedrijf voor staat, wat uw idealen zijn. En met al uw medewerkers vormt u een samenbindende cultuur, waarin dit wordt uitgedragen.

Kernwaarden zijn onmisbaar geworden om uw communicatie succesvol en effec­ tief te laten zijn. Door u te onderscheiden op kernwaarden kunt u uw doelgroepen bereiken. Klanten willen zich tenslotte identificeren met een product dat aansluit bij hun kernwaarden. Enkele voorbeelden van kernwaarden zijn duurzaamheid, inte­ griteit, respect of eenvoud.

Een andere vorm van het overbrengen van uw onderscheidend vermogen is het zogenaamde storytelling. Het New Yorkse onderzoeksbedrijf 3DAccountability heeft vastgesteld dat storytelling kan leiden tot verdubbeling van de koopintentie. Klanten zijn geïnteresseerd in een verhaal dat vast zit aan een product. Verhalen houden onze aandacht vast en worden doorverteld.

Ons koopgedrag wordt zwaar beïnvloed door deze peer-to-peer communicatie. Het Engelse woord ‘peer’ staat voor iemand die gelijkgestemd is, een gemeenschappelijke belangstelling heeft, eenzelfde status, op­ leiding of leeftijd. Ongeveer 70% van alle aankoopbeslissingen worden gebaseerd op peer-to-peer invloed.

Een voorbeeld van de toegevoegde waarde van storytelling is SignificantObjects. Zo werd een roze speelgoedpaardje op eBay tweedehands gekocht voor $1 en daarna mét verhaal verkocht voor maar liefst $104!

Vijf tips om zelf uw onder­scheidend vermogen te bepalen Veel ondernemers vinden het lastig om te benoemen wat hen onderscheidt van hun concurrenten.

Wij geven u enkele handvatten die u kunnen ondersteunen bij het bepalen van uw onderscheidend vermogen.

1 Uw producten of diensten

Breng voor uzelf in kaart welke producten en/of diensten u aanbiedt, wie uw doelgroepen zijn, wat de voordelen per product zijn, welke waarde u hiermee aan uw klanten biedt en welke prijs u hiervoor vraagt.

2 De concurrent

Inventariseer uw concurrentie. Wie zijn uw concurrenten en waar richten zij zich op? Komen er nieuwe concurrenten bij?

Waarom zou een klant voor uw concurrent kiezen en niet voor u?

3 Uw klanten

In gesprek met uw klanten kunt u vragen waarom ze zaken met u doen. Welke behoeften hebben zij? U hoort dan mogelijk ook nog verbeterpunten. De uitkomsten van de gesprekken met uw klanten kunt u gebruiken om te bekijken in hoeverre u daadwerkelijk onder­ scheidend bent ten opzichte van uw concurrenten.

4 Uw medewerkers

Uw medewerkers zijn net als uw klanten goed op de hoogte van wat wel en wat niet goed gaat. Ze hebben regelmatig contact met klanten, waardoor u op die manier ook klantfeedback kunt krijgen.

Wat stralen uw medewerkers naar klanten uit? Zijn zij tevreden over u als werkgever, werken zij vanuit hun passie voor u?

5 Passie

Bedenk waarom u begonnen bent met (het werken bij) uw bedrijf. Die passie kan juist het onderscheidend vermogen bevatten dat het verschil maakt.

Samengevat kunnen we zeggen dat het succes van uw bedrijf in belangrijke mate wordt bepaald door uw onderscheidend vermogen aan te laten sluiten bij uw doelgroep. U kunt de emotie van uw kernwaarden in uw verkoopverhaal aan de klant overbrengen, zodat de klant uw USP ook in zijn buik voelt. coaching 3 2016

13

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

‘Als eiland wil je helemaal geen verborgen diamant zijn’ Vanuit zijn werkplek kijkt Ramon Koffijberg, directeur van het Curaçao Investment & Export Promotion Agency (CINEX) door het raam uit over het binnenwater van het Schottegat, dat een belangrijk deel toont van het economisch potentieel van Curaçao. Een panoramisch portret - gepresenteerd in 3D-vorm - straalt van afstand een serene rust uit. De werkelijkheid is vast vele malen anders, ondernemend en roerig. Coaching kijkt door de bril van Ramon Koffijberg naar het onderscheidend vermogen van het eiland, bezien vanuit de investerings- en exportkracht.

Tekst Wiel Broecks

De belangrijkste taken van CINEX zijn het aantrekken van buiten­ landse investeerders én het bevorderen van de export. Dat bete­ kent dat de organisatie een aanjagende rol heeft voor de econo­ mie. CINEX is een onderdeel van het ministerie van Economische Ontwikkeling. Koffijberg, nu bijna anderhalf jaar verantwoordelijk voor CINEX, kijkt met een tevreden gevoel terug. ‘Er is veel gerea­ liseerd maar er is ook nog een lange weg te gaan. Een belangrijk punt is dat we onze branding moeten verbeteren. Als je mensen in de Verenigde Staten, Colombia of Canada vraagt of ze Curaçao kennen, dan is het antwoord vooral nee. Echter, als ze hier zijn geweest en je vraagt hun mening over het eiland, dan zeggen ze een verborgen diamant in de Cariben te hebben gevonden. Ik wil eigenlijk helemaal niet dat Curaçao een verborgen diamant is. Ik wil graag dat iedereen weet wat Curaçao is, waar we liggen en wat we kunnen betekenen. Dat maakt herkenning zoveel gemakkelij­ ker. De tweede stap is dan dat mensen vervolgens het vertrouwen hebben om de weg naar investeren op Curaçao te vinden.’

De aantrekkingskracht van Curaçao

Koffijberg en de interviewer van Coaching kijken samen wederom naar het panorama, waarvan de horizon langzaam verandert door voorbijvarende tankers en containerschepen. Drie belangrijke speerpunten van de Curaçaose economie schilderen de constant­ heid van het tafereel: de haven, de raffinaderij en het toerisme.

‘Dit eiland heeft veel te bieden’, vervolgt Koffijberg zijn verhaal.

‘Maar liefst acht sectoren waarin buitenlandse investeerders kunnen investeren. We zijn dan wel een relatief klein eiland, maar met 150.000 inwoners en een strategische ligging tussen Europa en Zuid-Amerika zijn we interessant voor bijvoorbeeld Nederland­ se bedrijven die in Zuid-Amerika willen investeren en andersom.’

Als ik naar de unique selling points vraag die Curaçao aan buiten­ landse investeerders biedt, geeft Koffijberg aan dat investeerders vooral naar vertrouwen zoeken en willen dat hun investering veilig is. ‘Dat kan Curaçao hen zeker bieden. Belangrijk is dat we transparant zijn, dat zijn we. Onze wetgeving is gestoeld op de Nederlandse wetgeving. Voor ondernemers uit Nederland erg belangrijk, zij kennen de wetgeving immers al. Daarnaast geeft de

14

Nederlandse wetgeving ook veel vertrouwen aan ondernemers uit andere landen.’

‘Een ander USP is de meertaligheid van onze mensen, ons human capital. De meeste Curaçaoënaars beheersen maar liefst vier talen. Wij weten ook goed om te gaan met verschillende culturen, wat snel vertrouwen brengt. Hierdoor zijn we aantrekkelijk voor bijvoorbeeld internationale call centers.’ Koffijberg vervolgt: ‘Juist door onze ligging tussen Europa en Zuid-Amerika zijn we een inte­ ressante hub, een knooppunt tussen verbindingen. We proberen Curaçao te positioneren als hub voor services en producten.’ Daar­ bij doelt Koffijberg op halffabricaten. ‘Door op Curaçao bepaalde waarde toe te voegen aan producten, kunnen deze binnen de LGO(landen of gebieden overzee) of CBI- (Caribbean Basin Initiative) regeling vallen. De LGO-regeling maakt dat bepaalde producten belastingvrij Europa kunnen worden ingevoerd en als men gebruik maakt van de CBI-regeling kunnen producten belastingvrij de Verenigde Staten worden ingevoerd. We gaan dit nu bijvoorbeeld opzetten voor een nieuwe meubelfabrikant. Het feit dat onze va­ luta gekoppeld is aan de Amerikaanse dollar helpt daarbij enorm.

Dit werkt stabiliteit in de hand en dus ook vertrouwen.

Buitenlandse Curaçaose kantoren als uitvalsbasis

De tweede taak van CINEX is het bevorderen van export. ‘We heb­ ben geleerd uit het verleden’, geeft Koffijberg aan. ‘We probeer­ den bijna alles uit te voeren, dat werkte niet. We realiseerden ons dat we daarvoor onvoldoende budgetten hadden en onvoldoende mankracht. Door ons meer te focussen op specifieke markten kunnen we succesvoller zijn.’

Op de vraag welke strategie CINEX volgt om Curaçao succesvoller te maken qua investeringen en export, geeft Koffijberg aan dat daarvoor samenwerking is gezocht met het Curaçao Tourist Board (CTB). Het CTB focust op de Europese markt (onder meer Neder­ land en Duitsland), de Verenigde Staten, Canada en Colombia.

Koffijberg wil letterlijk meeliften op de vele vliegbewegingen naar die landen, door in ieder land een kantoor te vestigen, een Curaçao

Ramon Koffijberg

office. ‘Dit kantoor maakt contact met potentiële inves­ teerders en exporteurs makkelijker en geeft ons meer draagvlak. Het concept is eenvoudig doch effectief. Het kantoor is een verzamelplek voor bedrijven en mensen die naar Curaçao willen exporteren of investeerders zoeken.

Ze kunnen daar terecht voor bijvoorbeeld informatie over belastingen en wet- en regelgeving. Men kan elkaar daar ontmoeten op speciale plekken en tot samenwerking komen als daaraan behoefte is.’

Nog een lange weg te gaan

In zijn inleiding gaf Koffijberg aan: ‘Er is nog een lange weg te gaan, het moet dus beter.’ Maar wat dan? En hoe dan? Wat zijn de drie belangrijkste verbeterpunten voor Curaçao? Koffijberg komt terug op het reeds eerder genoemd punt branding. Als tweede punt noemt hij inno­ vatie. ‘We dienen te investeren in nieuwe sectoren, zoals de IT-sector en ook de filmindustrie die interesse heeft getoond in Curaçao. We moeten dat met beide handen

‘DOOR ONS MEER TE FOCUSSEN OP SPECIFIEKE MARKTEN KUNNEN WE SUCCESVOLLER ZIJN’ aangrijpen. Vernieuwen van sectoren is een absolute must.’

Als laatste punt noemt Koffijberg het verbeteren van de samenwerking tussen partijen. ‘We moeten naar buiten treden als één keten. Iedere schakel is belangrijk. Als één schakel niet functioneert dan heeft dat consequenties voor het hele proces. Investeerders naar Curaçao halen én het verbeteren van ons exportpotentieel vergt meer en betere samenwerking.’ Als voorbeeld noemt Koffij­ berg een groot hotel dat zich op Curaçao wil vestigen en daarvoor 300 miljoen gulden wil investeren en 1.800 arbeidsplaatsen biedt. Dat vraagt een enorme samen­ werking tussen bedrijven en overheidsorganisaties. ‘Deze samenwerking is een belangrijke randvoorwaarde om dit project succesvol af te ronden. Alleen met volledige samenwerking biedt dit vooruitgang!, sluit Koffijberg het gesprek krachtig af.

coaching 3 2016

15

Curacao Beach Boulevard P: +5999 735-2330

Need help growing your client base?

Struggling to find the time?

We’ll make it happen

BLACK offers the extra pair of hands, brains and expertise you need to grow your business.

For all your Marketing, Business Development and Corporate Event services contact:

Whether you’re looking for ways to get more organized, someone to take care of your daily secretarial work, the bookkeeping or social media management, our virtual assistant is always there for you.

“Your time is priceless. Delegate the tasks you dislike, to a VA you’ll love.”

We’ll make it happen

(599-9) 5116133 info@quick-thinking.net www.quick-thinking.net

address. Pietermaai 156, Willemstad, Curaçao • phone. + (599 9) 513 - 0600 • e-mail. info@blackcuracao.com • visit our website. www.blackcuracao.com

Denkt u aan aluminium of hardhouten ramen, een garagedeur, rolluik of nieuwe voordeur?

Stap dan eerst eens door de onze.

Het maatwerk wordt lokaal geproduceerd met de beste materialen. Bezoek onze showroom aan de Weg naar Welgelegen en vraag naar de mogelijkheden. www.vermaasnv.com sales@vermaasnv.com 462-8484

Kijk. Da’s nou een leasebak. sportief dekseldesign in Racing Orange

22

extra sterke scharnieren

660 ltr. inhoud extra kleine draaicirkel van 0 meter

ALS MODERNE ONDERNEMING GA JE DOORDACHT MET JE AFVAL OM.

Met oog voor het milieu. Met oog voor gemak. Maar ook met oog voor stijl.

Met trots presenteren we daarom onze state-of-the-art vuilcontainer: 660 liter puur afvalplezier, van alle gemakken voorzien én in een tijdloos design. Voor de echte liefhebbers is er ook een 1000 liter uitvoering.

Bel Selikor op 465 4674 en informeer naar de mogelijkheden.

Selikor maakt serieus werk van afval.

voetrem

16

elikor.com selikor.com | info@s

INTERVIEW

COMMITMENT BEGINT BIJ JEZELF

Interview met het managementteam van Stichting Overheids Accountant Bureau

De mate van betrokkenheid van de medewerkers bij hun werk heeft een grote invloed op het resultaat van de organisatie. Consultancy­bureau AON Hewitt heeft bij een groot aantal bedrijven wereldwijd het commitment van het personeel gemeten door het afnemen van vragen­lijsten, waarmee de mate van betrokkenheid van de medewerkers in een percentage uitgedrukt kan worden.

Tekst Rene Offermans

Het consultancybureau heeft berekend dat bij een bedrijf met een omzet van $5 miljard en een bedrijfsresultaat van $750 miljoen het resultaat toeneemt met $20 miljoen als het commitment met 1% wordt verhoogd. Bij een stijging van het commitment van 5% neemt het extra resultaat toe met $102 miljoen en bij 10% met $204 miljoen.

Hoewel commitment een belangrijke bijdrage levert aan het resultaat van een organisatie, maken relatief weinig leidinggevenden hiervan een speerpunt in hun beleid, blijkt uit hetzelfde onderzoek. Stichting Overheids­ Accountant Bureau (SOAB) hecht wel veel waarde aan commitment. De organisatie is een jaar geleden een cultuurproject gestart om dit thema nadrukkelijker bespreekbaar te maken en het een centrale rol te geven in haar beleid en bedrijfsvoering. Coaching ging in gesprek met de drie directieleden van SOAB en onderzoekt wat deze organisatie verstaat onder commitment, wat de aan­ leiding was voor dit thema en wat de eerste resultaten zijn van het veranderingstraject.

Verschuiving werkgebied

SOAB is de interne auditor van onder andere de overhe­ den van Curaçao, Sint Maarten en Bonaire. Ten behoeve van de overheden doet de stichting assurance(gerelateer­ de) opdrachten en geeft advies en ondersteuning aan haar klanten. Het werkgebied van de stichting is volgens algemeen directeur Martes de laatste jaren verschoven: ‘Vroeger lag onze taak voornamelijk bij het controleren van administraties en de jaarrekening van de overheden.

Die werkzaamheden verlopen steeds efficiënter, waar­ door dit minder tijd en menskracht vergt. De vrijgekomen capaciteit hebben we ingezet voor andere taken ten bate van onze klanten.’

‘Je ziet wereldwijd steeds vaker dat de interne accountant zijn kennis inzet voor het verder professionaliseren van de

organisatie’, vervolgt zijn collega-directeur Faneyte. ‘Door de controlerende functie hebben de medewerkers van SOAB veel kennis over interne processen en de bedrijfs­ cultuur. Vaak weten klanten wel waar het mis gaat in de organisatie. Ze hebben behoefte aan een uitgestoken hand die hulp biedt om de problemen aan te pakken.

Klanten worden ook kritischer en willen zich ontwikke­ len. Hierdoor is behoefte ontstaan aan andersoortige diensten, waarbij je kunt denken aan risicomanagement en advies over human resources- en IT-gerelateerde za­ ken. SOAB richt op de kwaliteit van de organisatie in zijn totaliteit en biedt dit soort diensten wel aan. Daarnaast ligt onze focus tegenwoordig meer op gedragsaspecten van het management en de medewerkers van klanten.

Medewerkers en de manier van werken bepalen immers grotendeels de kwaliteit van de organisatie.’

Het belang van betrokkenheid

‘SOAB wil excelleren in haar dienstverlening’, aldus Huisden, ook directeur bij de stichting. ‘We willen dat medewerkers bewust voor SOAB kiezen als werkgever en optimaal betrokken en gemotiveerd zijn. We verwachten van onze medewerkers dat zij de klant zo goed mogelijk willen bedienen en het beste uit zichzelf willen halen. Me­ dewerkers moeten willen bijdragen aan een voortdurende ontwikkeling van ons serviceniveau en onze kwaliteit.

Werkgever en werknemer verbinden zich aan elkaar en beiden zijn ervoor verantwoordelijk dit actief vorm te geven. SOAB schept de voorwaarden, zoals trainingen en coachingstrajecten, maar de medewerkers moeten het uiteindelijk zelf doen.’

‘Werken in de publieke sector vereist specifieke compe­ tenties zoals sociaal-maatschappelijke betrokkenheid, vertrouwelijkheid, feeling met de politiek en overheids­ organisaties. Dit zijn competenties waarnaar wij op zoek

Managementteam SOAB Drs. Geomaly Martes heeft bedrijfseconomie en accountancy gestudeerd en is Certified Fraud Examiner (CFE).

Vanaf 1994 is Martes als managing director eindverantwoordelijk bij SOAB. Daarnaast richt hij zich op het strategische beleid van de stichting, relatiebeheer en externe communicatie.

Drs. Raymond Faneyte heeft bedrijfseconomie en accountancy gestudeerd en is Certified Fraud Examiner.

Faneyte werkt vanaf 2004 als associate director bij SOAB, hij is verantwoordelijk voor de finan­ciële organisatievoering.

Ook voert hij aan assurance gerelateerde opdrachten uit voor klanten.

Drs. Hardy Huisden is afgestudeerd als economisch geograaf met de specialisatiestudie bestuurskunde.

Als associate director operations heeft hij een proces­matige rol binnen SOAB en is hij verantwoordelijk voor facilitaire zaken, ICT en HRM. Daarnaast voert Huisden projectmanagementopdrachten en onderzoeken uit op organisatiekundig gebied en met betrekking tot organisatiecultuur en -structuur bij klanten van SOAB.

coaching 3 2016

17

INTERVIEW zijn bij onze huidige en toekomstige medewerkers. Deze leer je niet in een opleiding, maar moet je in je hebben’, vult Faneyte aan.

‘Medewerkers moeten bewust kiezen voor de non-profit sector en gemotiveerd zijn om mee te werken aan een efficiënter en effec­ tiever werkende overheid.

sluiten bij de vraag van onze kanten’, aldus Martes over de aanlei­ ding voor het project. ‘We hebben gekozen voor een project om het thema een prominentere plek te geven in onze organisatie­ cultuur.’

Van beleidsplan naar concrete doelen

Faneyte: ‘We hebben de hele organisatie en alle functieniveaus geëvalueerd. Hierbij vielen een aantal high performers op; mede­ werkers die uitmuntend presteren en ook zo ervaren worden door hun collega’s. De high performers hebben binnen de groep een voortrekkersrol op zich genomen en stimuleren de andere medewerkers. Ze tonen hun betrokkenheid en laten zien dat ze de

‘Binnen het managementteam is discussie over het belang van commitment versterkt tijdens het ontwikkelen van het strategisch beleidsplan over de periode 2016 tot en met 2018. Het thema ‘Commitment’ is uitermate belangrijk om de continuïteit en kwaliteit van de organisatie te borgen en aan te kunnen blijven

Make the Difference

Your business needs to innovate and differentiate itself to remain successful. Why treat your IT infrastructure differently?

Contact us and experience tailor made ICT-solutions that fit your business perfectly

18

Voortrekkersrol

verantwoordelijkheid nemen om mee te bouwen aan de toekomst van onze stichting. Op deze manier willen we alle medewerkers bij het project betrekken. Zij moeten immers het beleid dragen en uitvoeren.’

Commitment in de hr-cyclus

Introductie van commitment in de hr-cyclus is een lastige, maar noodzakelijke stap. Huisden is in zijn rol als associate director ver­ antwoordelijk voor het hr-beleid: ‘Door het thema bespreekbaar te maken, kan duidelijk worden dat een medewerker zich niet helemaal happy voelt bij SOAB, of dat de organisatie steken laat vallen waardoor iemand niet optimaal kan functioneren. In beide gevallen moet er actie ondernomen worden’.

Een duidelijke definitie van commitment is onontbeerlijk om het een plek te geven binnen de hr-cyclus. Huisden verduidelijkt: ‘We hebben het uitgewerkt in vier B’s (Binding, Betrokkenheid, Bevlo­ genheid, Bezieling) en drie S’en (Self motivation, Self management, Self awareness). Deze zijn allemaal duidelijk omschreven, inclusief gedragsvoorbeelden. Dit heeft een plek gekregen in de beoor­ delings- en functioneringsgesprekken. Het komt terug in vragen zoals: Hoe ervaar jij commitment? Waar gaat het goed en waar minder goed? Wat zijn je drijfveren?’

Commitment is moeilijk te meten en te kwantificeren. Maar volgens Faneyte moet je dat ook niet willen, omdat de nadruk dan puur op het (eind)resultaat ligt en er al snel een tunnel­ visie ontstaat. ‘De weg ernaar toe is belangrijk. Bovendien is het een doorlopend proces; de persoon en de organisatie moet zich voortdurend blijven ontwikkelen.’ Martes vult aan: ‘Soms kunnen medewerkers moeilijk aangeven in welke mate ze betrokken zijn bij hun werk en klanten en wat hen werkelijk drijft. We bieden vrijblijvend coachingstrajecten aan, zodat medewerkers dit voor zichzelf kunnen uitzoeken. We leggen de nadruk op de verant­ woordelijkheid en zelfstandigheid van de medewerker voor zijn of haar eigen ontwikkeling.’

Zichtbare veranderingen

Terugkijkend op het eerste jaar van het project concludeert Martes: ‘Managers weten dat in elke organisatiewijziging sprake kan zijn van vertrek van (goed functionerende) medewerkers. Dit

was niet anders bij SOAB nadat de stichting haar beleid wijzigde door het thema commitment een prominente plek te geven in de missie en de zienswijze van de organisatie. Dit is geen falen van de medewerker of de organisatie. Wanneer een medewerker het gevoel heeft geen klik meer te hebben met zijn werkgever dan is het commitment feitelijk verdwenen. Het in dienst blijven bij de organisatie is niet goed voor de betreffende collega, zijn team­ leden en klanten.’

Huisden: ‘Veel medewerkers omarmen het project en raken in een stroomversnelling met hun persoonlijke ontwikkeling. Op diverse plekken in de organisatie zie je mensen opstaan die het project uit zichzelf overnemen in hun manier van werken en daarmee collega’s stimuleren. Het proces krijgt zo een natuurlijk verloop, waarbij de sturing vanuit de directie nihil is. Medewerkers nemen in toenemende mate de zelfverantwoordelijkheid om zich te ontwikkelen.’

Vooral in het middenmanagement zijn veranderingen zichtbaar volgens Faneyte: ‘Vroeger werden conflicten en problemen vooral opgelost met regels en procedures. Kwam men er niet uit, dan werd het probleem neergelegd bij het managementteam. Nu wor­ den conflicten sneller onderling opgelost en minder door aanpas­ sing van procedures, regels en systemen. Zo ontstaat langzaam aan en op een natuurlijke wijze een zelfsturende organisatie.

Het managementteam krijgt hierdoor meer tijd en ruimte voor strategisch overleg met klanten en meer tijd om te werken aan verbreding en verdieping van de diensten.’

Gezonde competitie

Martes wijst trots naar twee grote banners, met daarop foto’s en namen van een tiental medewerkers. Hij vertelt: ‘Ieder jaar zetten we medewerkers met een uitmuntende beoordeling of promotie extra in het zonnetje. Succes mag zichtbaar zijn, dat werkt stimu­ lerend. Er is zo een gezonde competitie ontstaan. Maar we zijn er nog niet. Het kost tijd; er ontstaan conflicten over de koers, maar men komt sneller in contact met elkaar en er is een duidelijke wil om er samen uit te komen. Deze strijd blijf je houden, zeker in een organisatie met hoog opgeleiden die een eigen mening hebben en uiten. Maar de neuzen wijzen dezelfde kant op en in ons hart willen we hetzelfde; het beste voor de klant, SOAB en de mede­ werkers.’

coaching 3 2016

19

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

‘Aruba: een volwassen product op een tweesprong’ 20

De koningin van het Arubaanse toerisme, zo zou je haar kunnen noemen. Ronella Tjin Asjoe-Croes is CEO van de Aruba Tourism Authority (ATA) en staat al dik vijf jaar aan het roer van de organisatie. Vanaf 2011 groeide het toerisme fors, zowel in aantallen als in de opbrengst per beschikbare kamer (RevPar). In het hart van één van Aruba’s unique selling points, Palm Beach, doet zij uit de doeken waarom een bezoe­ker voor dit eiland kiest als vakantie­bestem­ ming en hoe zij van plan is dat zo te houden in de toekomst.

Tekst Linda Reijnders

itte stranden, wuivende palmen en een turquo­ ise zee: het clichébeeld van de Cariben dat de bezoeker nooit lijkt te vervelen, in ieder geval zeker wanneer het gaat om Aruba.

‘We zijn voor alles en iedereen op de eerste plaats een strandbestemming. Ben je op zoek naar een zorgeloze vakantie waarop je vrij en veilig kunt rondwandelen en waarbij alles binnen handbereik is? Waar je een keuze uit verschillende activiteiten en F&B opties hebt tegen een consistente kwaliteit en service? Dan is Aruba je plek!’, aldus Tjin Asjoe-Croes. Maar wat maakt het eiland dan zo anders dan de overige parels van de Cariben?

Groot aanpassingsvermogen

‘Wat we steeds weer horen van bezoekers is dat de vriendelijkheid van de bewoners een enorme trekker is, het feit dat Aruba veilig is en natuurlijk onze witte stranden, dat scoort het hoogst.’ Mensen waarderen deze kenmerken en samen vormen ze een onderscheidende factor, zo komt naar voren uit de vele enquêtes die ATA jaarlijks

afneemt bij haar bezoekers. ‘Daarnaast heeft het eiland veel te bieden aan activi­ teiten en, niet te vergeten, de combinatie van verschillende nationaliteiten. ‘We kennen hier een veramerikaniseerde ma­ nier van leven die gemixt is met Europese flair - we zijn immers onderdeel van het Nederlands Koninkrijk - en een Latijns­ amerikaans sausje. Met als grootste markt Noord-Amerika kun je stellen dat Ameri­ kanen hier een stukje ‘thuis’ vinden op een positieve manier’, zo legt Tjin Asjoe-Croes uit. ‘Dat geldt ook voor de Latijns-Ameri­ kaanse toerist én de Europeaan. Ze voelen allemaal een connectie met hun eigen cultuur, terwijl ze tegelijkertijd proeven aan andere culturen. Wij als Arubanen beschikken over een groot aanpassings­ vermogen en schakelen probleemloos over van Engels naar Spaans en Nederlands. Net als de zustereilanden Curaçao en Bonaire, begrijpen wij de grap van de Amerikaan en de Colombiaan, terwijl we de Nederlandse humor ook weten te vatten.’ Dat is volgens haar iets unieks wat je niet snel elders in de Cariben vindt.

Een sterke basis van het toerisme als eco­

Ronella Tjin Asjoe-Croes

coaching 3 2016

21

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN Ronella Tjin Asjoe-Croes

nomische pijler van het eiland is de jarenlange ervaring.

Tjin Asjoe-Croes: ‘Wat we doen, doen we al talrijke jaren en op een consistent niveau. We promoten het eiland al veertig tot vijftig jaar in sommige markten en daarmee heb je vanzelfsprekend een fikse positionering van je pro­ duct en een consistente levering van diensten. Dat doet niets af aan het feit dat er altijd ruimte is tot verbetering, wat gepaard gaat met een volwassen product. Er liggen uitdagingen, maar als bewoners weten we waar we stonden en waar we nu staan.’ Aruba is verder ook zeer goed bereikbaar, vanuit de Verenigde Staten zelfs vanuit veertien grote luchthavens.

Kwaliteit boven kwantiteit

De doelgroep voor de ATA is de Amerikaanse toerist met een inkomen van minimaal 150.000 dollar per jaar.

‘We richten ons op de best-of-the-best clientèle. Aruba is een klein eiland en onze groei in volume is beperkt. Je moet niet alles volbouwen, er moet ruimte zijn. Waar we kunnen scoren is dus een hogere besteding per bezoeker in plaats van een groter aantal.’ Literatuur- en veld­ onderzoek, evenals desk research, helpen de toerisme­ organisatie aan een gewenst bezoekersprofiel. ‘Binnen dat kader komen demografische en psychografische ken­ merken naar voren. Wat vindt deze toerist leuk, wat niet.

Dat doen we voor alle markten en na deze identificatie kunnen we gericht de productontwikkeling en promotie

22

afstemmen.’ Belangrijk is om consumentengedrag te kennen en daarop in te spelen met nieuwe producten zoals het wellness program en het in 2015 geïntroduceerde ‘Eat Local’ project. ‘Mensen zijn op zoek naar authen­ tieke ervaringen en culinaire verwennerij. We stimuleren restaurants om hierin mee te gaan en met creatievere menu’s te komen waarin lokale gerechten ook aan bod komen. Er is zoveel meer dan een hamburger.’ De ATA focust op nieuwe producten waarin cultuur en authen­ ticiteit verweven zijn. Dat is ook nodig, in ogenschouw nemend dat het bezoekersgedrag verandert. De toerist heeft meer eisen, is minder loyaal, wil ervaren, is actiever en hecht waarde aan culinaire verwennerij.

Bread & butter

De Dominicaanse Republiek, Cuba, de Caribische kust van Mexico, de Bahama’s en Jamaica zijn de bestemmin­ gen die jaarlijks ook grote aantallen toeristen trekken.

‘Maar kijk je naar het type toerist waar wij ons op richten, dan zijn Barbados en de Kaaiman Eilanden meer direc­ te concurrentie voor ons, omdat zij ook doelen op een bepaalde RevPar. Grote bestemmingen zullen altijd een marktaandeel opeisen, maar je moet volgens Tjin As­joeCroes kijken waarin je je differentieert. ‘Zakendoen in de Dominicaanse Republiek en Mexico is heel anders dan hier. Wij zijn duurder, maar wij hebben praktisch geen werkeloosheid. Dat maakt dat mensen in die landen nog

vechten voor hun baan en wellicht een extra stap zetten.

Willen wij de beste toeristen, dan moeten wij in onze standaard en mensen investeren. Wat Aruba voor heeft op veel andere toeristenbestemmingen in de Cariben is de ervaring. Wat we doen, doen we al jaren. Dit is onze bread & butter en we nemen het heel serieus. Je kunt stellen dat het toerisme onderdeel is van onze cultuur en geschiedenis, want iedere Arubaan groeit ermee op.’ Dat zou zomaar de reden kunnen zijn voor het kenmerkende optimisme van de bewoners. Happy people op One Happy Island zoals de slogan luidt.

Curaçao

Met buureiland Curaçao werkt Aruba samen op het gebied van cruisetoerisme want, zo stelt Tjin Asjoe-Croes, samen sta je sterker. Ook met het oog op de Nederlandse markt zijn er samenwerkingsverbanden, gezien het feit dat de Europese toerist langer verblijft en hierdoor eerder voor verblijf op meerdere plekken kiest. ‘De Amerikaan en Latino blijven door de bank genomen een week en dan ga je niet snel twee eilanden aandoen. Curaçao is in mijn ogen een prachtig product, anders, cultureel heel aantrekkelijk en mooi. Het heeft een meer Europese feel, hier is het meer gemengd. Ze hebben veel geïnvesteerd in de toerisme-industrie en dat is alleen maar positief voor Aruba, want het houdt ons scherp. Je blijft immers ook elkaars competitie’, lacht Tjin Asjoe-Croes. ‘De ontwikke­

lingen in Europa en de terugloop van toerisme in landen als Turkije en Egypte hebben een positieve weerslag op Aruba want mensen neigen te kiezen voor andere, veili­ gere bestemmingen. Tegelijkertijd doet het je realiseren hoe kwetsbaar jezelf bent, zeker als toerisme je grootste inkomensbron is.’

Tweesprong

Aruba staat op een tweesprong voor wat betreft toeris­ me en innovatie is een must. Volgens Tjin Asjoe-Croes moet het eiland naar the next level. ‘Wanneer van ons als ATA verwacht wordt dat we bezoekers trekken met een hoger inkomen, dan gaat dat gepaard met een kriti­ schere toerist. Het spel wordt anders gespeeld en met de concurrentie in onze nek betekent het dat Aruba nieuwe ervaringen moet creëren.’ Voorbeelden zijn de plannen voor San Nicolas als culturele stad van het eiland, waar in september drie musea openen. Ook initieerde de ATA het kunstproject waarbij door heel Oranjestad blauwe paar­ den zijn geplaatst, waarmee een link wordt gelegd met de rijke historie van de stad als handelsplaats. Er ligt nog een wereld aan mogelijkheden’, aldus Tjin Asjoe-Croes.

De CEO hoopt dat er meer ruimte komt voor innovatie en men bereid is oude gewoontes los te laten. Ze ziet daarin een uitdaging. ‘Maar we hebben het karakter om dat voor elkaar te krijgen.’

Elevators • Escalators • Automatic doors Automatic Archive Systems ARUBA BONAIRE CURAÇAO ST. MAARTEN

MARINE

Dedicated to people flow.

®

KONE is one of the global leaders in the elevator and escalator industry. The company has been committed to understanding the needs of its customers for the past century, providing industry-leading elevators, escalators and automatic building doors as well as innovative solutions for modernization and maintenance. We are also your supplier for Residential elevators, vertical lifts for wheelchairs, car lifts, rolling shutter doors and overhead doors.

Kaya Rakeliou 14 - Tel. 5999 738 0911 / 561 0324 E. info@elmec-caribbean.com

Tempo.

The Caribbean Workforce uitzenden payrollen detachering werving & selectie contracting & projects

Bel 738 3590 voor maximale flexibiliteit zonder risico’s

www.tempocaribbean.com

Santa Rosaweg 93B | Curaçao | info@tempocuracao.com

coaching 3 2016

23

WERK

Het nieuwe werken: de zelfsturende organisatie als unique selling point Heeft u wel eens de mogelijkheid overwogen om zich als aantrekkelijke werkgever te profileren door een hoge mate van zelfsturing en eigen verantwoordelijkheid voor uw medewerkers door te voeren?

Economisch moeilijke tijden vormen vaak de aanleiding om verandering in het bedrijf te realiseren en daarmee de kwaliteit en efficiency te verhogen.

Tekst Gofrie van Lieshout

24

ijdens work­ shops, dialogen en brainstorm­ sessies wordt nagedacht over hoe processen sneller, beter en goedkoper kun­ nen. Dat professionele en gemotiveerde medewerkers daarbij de sleutel vormen die de deur opent naar betere resultaten, is voor de hr-manager een bekend gegeven. Maar het vinden én behouden van de juiste mannen en vrouwen lijkt soms op het spreekwoorde­ lijke zoeken naar een speld in een hooiberg.

Curaçao kende in 2015 een werkloosheidscijfer van 11.7% . Dit betekent dat ruim 8.000 mensen op zoek zijn naar werk en direct beschikbaar zijn. Dat zijn niet alleen laaggeschoolde of ongemotiveerde mensen, maar ook hoog opgeleide, enthousiaste professionals die graag aan de slag willen bij een werkgever waar zij hun talenten en passie kunnen inzetten. Met een mooi salaris, bonussen en promotievooruitzich­ ten proberen bedrijven deze mensen aan te trekken. De vraag is of de huidige generatie gevoelig is voor een dergelijk aanbod. Meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid en creativiteit worden daarentegen steeds belangrijker gevonden.

Zelfsturende organisatie

In zelfsturende organisaties zijn medewerkers gezamenlijk verant­ woordelijk voor de kwaliteit van processen en resultaten. Iedereen is zich bewust van de eigen bijdrage aan de kwaliteit van het pro­ duct of de dienst. In zelfsturende organisaties zijn weliswaar nog steeds kaders en voorwaarden van toepassing maar (overbodige) regelgeving en controle worden vervangen door vertrouwen en re­ flectie. De leidinggevende is niet meer allesbepalend, de afspraken worden collectief bepaald. Alle relevante informatie is openbaar en in plaats van controle door de manager houden collega’s elkaar scherp. Inbreng en initiatief worden niet alleen gewaardeerd maar als vanzelfsprekend geacht.

Organisaties waar zelfsturing in hoge mate is doorgevoerd, vormen een aantrekkelijke werkomgeving voor gemotiveerde pro­ fessionals. Dankzij de vrijheid en flexibiliteit werken zij zelfstandig of met collega’s aan doelstellingen, lossen zelf problemen op en evalueren met elkaar de werkwijze en resultaten. Deze ruimte voor creativiteit en zelfstandigheid hebben, zeker op langere ter­ mijn, een veel grotere invloed op het succes van elke onderneming dan andere (secundaire) arbeidsvoorwaarden. Immers, medewer­ kers die betrokken worden bij het stellen van doelen en de vrijheid krijgen om hier zelf actief aan bij te dragen, zullen met veel meer plezier hun werk doen. Dit heeft een positief effect op het gedrag naar collega’s en klanten toe en uiteindelijk op de bedrijfsresulta­ ten. In de zorgsector, met name in de thuiszorg, en in de IT-sector zijn hier inmiddels succesvolle voorbeelden van te vinden.

De veranderende rol van de leidinggevende

De transformatie van een klassieke bedrijfs­ voering naar een zelfsturende organisatie kost tijd. Het vraagt om een heel andere manier van omgaan met elkaar, veel ruimte voor eigen inbreng, talentontwik­ keling en persoonlijke aandacht. U vraagt zich mogelijk inmiddels af: wordt de leidinggevende dan overbodig? Het ant­ woord is een stellig nee.

Maar zijn rol verandert wel. De leidinggeven­ de in een zelfsturende organisatie creëert de ruimte waarin medewerkers eigen verantwoordelijkheden en bevoegd­heden hebben en kunnen samenwerken, zonder precies te vertellen wie wat moet doen. In plaats van ‘mensen organise­ ren’ gaat hij hen helpen hun doelen te bereiken. De nieuw rol van de leidinggevende is er dus vooral een van een goede facilitator, coach en mediator. Hij realiseert samenwerking en neemt het voortouw als het gaat om open communicatie.

Uitdagingen

Zoals alle veranderingen is ook de weg naar een zelfsturende organisatie niet zonder valkuilen. Een paar randvoorwaarden waar u zeker niet aan voorbij kunt : - Duidelijkheid over te behalen doelen. Zonder gemeenschappelijk doel geen gezamenlijke verantwoordelijkheid voor te behalen prestaties.

- Toegankelijke informatie. Bij verantwoordelijkheid hoort ook bevoegdheid om bij te sturen. Dit kan alleen op basis van betrouwbare en begrijpelijke informatie.

- Tijd en kansen. Mensen moeten leren omgaan met nieuwe verantwoordelijkheden, zeker als zij er voor die tijd aan gewend waren dat hen precies verteld werd wat ze moesten doen en hoe. Geef mensen de tijd en begeleid hen.

- Vertrouwen en openheid. Wees open over wat er speelt en houd geen informatie achter. Met de kaarten op de rug blijven controleren, terwijl de vrije hand is toegezegd, is fataal voor uw geloofwaardigheid.

- Gedrag monitoren. Zelfsturing betekent niet dat alles kan, ongepast gedrag getolereerd hoeft te worden of onnodige risico’s genomen kunnen worden. Stel samen de normen en waarden vast en de mogelijke gevolgen als medewerkers zich niet aan de gemaakte afspraken houden.

Ruimte voor talent

Het bedrijfsleven zal meer ruimte moeten gaan creëren om talenten aan te trekken en aan zich te binden. De zelfsturende organisatie als unique selling point in de strijd om talent. Durft u zich te onderscheiden door met uw medewerkers deze nieuwe weg in te slaan?

coaching 3 2016

25

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

Natasha Chatlein

‘WE MOETEN NIET ZO BESCHEIDEN DOEN’

Curaçaoënaars in het buitenland vind je op de meest interessante plekken. Natasha Chatlein werkt in Silicon Valley voor de Nederlandse overheid. Haar taak is om ondernemers uit Nederland op weg te helpen in een gebied dat nog steeds een voorbeeld is voor de rest van wereld als het gaat om innovatie. Vanuit die positie beschouwt Chatlein ook de kansen voor innovatieve ondernemers op Curaçao. Haar handen jeuken om met ze aan de slag te gaan. Coaching sprak met Chatlein over de wereld die nog te winnen is voor ons eiland, door de deuren open te gooien richting de wereld en ruimte te creëren voor vrije ondernemende geesten.

Tekst Jeroen Jansen

26

Natasha Chatlein: ‘ik zie mezelf als een verbinder en als ik die rol voor Curaçao kan spelen: graag!’

coaching 3 2016

27

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

Silicon Valley

Natasha Chatlein

atasha Chatlein is een duizendpoot. De 37-jarige Curaçaose rondde op het eiland haar middelbare school af en vertrok toen naar de Verenigde Staten. Ze volgde een studie Management Information Systems aan de University of Central Florida in Orlando. Daar had ze vervolgens verschillende ondersteunende taken, onder­ meer in de IT. Ze kwam in Silicon Valley terecht toen ze voor Microsoft als software engineer aan de slag ging. Ze werkte als business analyst bij een Speech Analytics startup waar studie gedaan wordt naar structuren in klantcontac­ ten. Ze kwam uiteindelijk in 2009 terecht op haar huidige plek. Als science, technology & innovation advisor werkt ze bij het ‘Netherlands Network for Innovation, Science & Technology’, met kantoor op het Nederlands consulaat in San Francisco. Het is haar taak om ondernemers uit Nederland wegwijs te maken in Silicon Valley. Ze doet dat vanuit een heel brede achtergrond; ze is geïnteresseerd in ondernemerschap en innovatie in IT, de agrarische wereld en de voedselindustrie, maar ook in de financiële sector.

Ze zegt zelf dat ze energie krijgt van mensen met ideeën, mensen met lef. Dat laatste zou ze graag bij haar land­ genoten willen stimuleren de komende tijd.

‘Curaçao mag zichzelf best wat meer op de borst kloppen’, aldus Chatlein. ‘Ik denk dat we ons nog teveel identificeren met de Nederlandse calvinistische cultuur.

Ik zie dat hier wel vaker. Ik krijg Nederlandse delegaties over de vloer en die breng ik in contact met onderne­ mers en investeerders uit Silicon Valley. De mensen hier zijn vol verwachting over wat Nederland hen te bieden heeft. Dan valt het me vaak op dat Nederlanders hun eigen capaciteiten bagatelliseren en juist de beperkin­ gen benoemen in plaats van de kansen. Dat doen wij op Curaçao ook. Terwijl dat helemaal niet nodig is. Wat dat betreft heeft Aruba een mindset die veel meer aansluit bij de Amerikaanse manier van doen. Men promoot zichzelf ongegeneerd. Waarom doen wij dat niet? Aruba profileert zich bijvoorbeeld met duurzaamheid, terwijl wij op Curaçao al twintig jaar voorop lopen met ‘reversed osmosis’ en windmolenparken. Toch hoor ik Curaçao daar niet over en dat is zonde.’

Chatlein ziet naast de ecosector ook andere gebieden waarop Curaçao zich onderscheidt, of zich zou moeten

28

‘KIJK NAAR BUITEN’

onderscheiden: ‘FinTech is enorm in opkomst, nieuwe innovatieve financiële producten die door startups ont­ wikkeld worden. Daar moeten wij op inhaken. En laten we daar nou net een prima basis voor hebben met onze jarenlange ervaring in offshore en banking. Wij hebben de kennis in huis, daar moeten we nieuwe producten voor gaan ontwikkelen, door FinTech productontwikkelaars hier nieuwe technologieën uit te laten proberen. Waarom zou je een oplossing die je voor Curaçao bedenkt niet kunnen opschalen naar een veel groter gebied? Denk aan India, waarom kijken we daar niet naar? Hetzelfde zie ik in de luchtvaartsector, ook daar valt nog veel meer uit te halen, als we wat meer lef durven te tonen en veel groter durven te denken.’

Chatlein legt in haar verhaal meer de nadruk op men­ taliteit en samenwerkingsvormen dan op sectoren, als het om kansen voor Curaçao gaat. Silicon Valley heeft haar daarin geïnspireerd: ‘Silicon Valley is hét walhalla voor innovatie en ondernemerschap. Het gebied is een combinatie van bricks and bits, grote en kleine bedrijven, universiteiten, overheid, iedereen werkt samen. Er zijn ook genoeg kleine bedrijven, die zich hier niet zozeer ves­ tigen omdat ze veel geld willen verdienen, maar omdat ze de wereld beter willen maken. Het zijn vrije denkers, de beperkingen zijn weggenomen. Klein, groot, profit of non profit, het maakt niet uit, iedereen werkt aan hetzelfde doel en de lijnen naar elkaar toe zijn kort. Ook ambtena­ ren zijn hier ondernemend.’

Het is een filosofie die Steve Jobs, de grondlegger van Apple, ook al duidelijk naar voren bracht: koester de mensen die anders denken. Chatlein ziet wat dat betreft een positieve trend op haar geboorte-eiland: ‘Initiatieven als Startup Curaçao, Creative Lab en TEDx Curaçao zijn fantastisch, er komen ook steeds meer bedrijfsverza­ melgebouwen voor ondernemers. Omarm ze en geef ze vooral de vrijheid om te ondernemen. Ik ben van plan om daar zelf ook een rol in te gaan spelen. Binnenkort wil ik, in samenwerking met Curaçaose partners, beginnen met het bouwen aan een innovatie-ecosysteem op ons eiland dat onze ondernemers, jong en oud, koestert en helpt hun

product op de wereldmarkt te brengen. Het gaat erom dat we de omslag maken van een eigen product naar een eigen bedrijf. Daarmee probeer ik de omslag naar zélf denken, zélf ondernemen en kritisch naar de wereld kijken een zetje te geven. Hoe brutaal het in Curaçaose oren misschien klinkt: we moeten niet meer onderdanig luisteren naar Nederland, de overheid, de kerk, vroegere generaties. We moeten ons eigen verhaal ontwikkelen en de buitenwereld binnenhalen. We hebben als Curaçao genoeg te bieden, maar dan moeten we wel strategisch de markt op durven gaan. Nu gaan we nog teveel voor het snelle geld: een product verkopen en daar dollars voor vangen. Dat is niet duurzaam. We moeten ons verbinden met de players die de wereldtrend bepalen en dan niet alleen handelsrelaties aangaan, maar vooral kennis met elkaar delen. We moeten in ieder geval verbindingen met Silicon Valley aangaan, maar ook met Singapore, Chili, Amsterdam, India of Egypte zijn genoeg aanknopings­ punten. Wat ik daarmee wil zeggen: kijk naar buiten.’

Maar hebben we genoeg ‘gekken’ op het eiland? De mensen die het eiland qua innovatie op de wereldkaart kunnen zetten? Chatlein denkt van wel: ‘Ik zie dat de afgelopen jaren echt veranderen, er komt een generatie jonge ondernemers aan met een enorme drive. Maar die mensen moeten wel de ruimte krijgen voor al die onder­ nemingslust. Ik voel me in Silicon Valley vrij, maar zodra ik op Curaçao ben, word ik met mijn ideeën toch een

beetje afgeschreven als ‘merkwaardig’. Het gaat ook om Curaçaoënaars die in het buitenland wonen, een enorm potentieel dat we nu nog niet aanboren. Praat niet meer over brain drain, dat suggereert dat we Curaçaoënaars die in het buitenland wonen voorgoed kwijt zijn. Omarm ze en laat ze meedenken en meedoen. Als je mij bekijkt als iemand die Curaçao heeft verlaten, dan ga ik me daar ook naar gedragen. Als je dat omdraait dan heb je een ge­ weldig netwerk tot je beschikking, beter dan menig ander land. Ik werd geraakt door wat minister Ruggenaath zei toen ik vertelde dat ik in Silicon Valley werk. Hij drukte me op het hart dat ik daar vooral moest blijven en van daaruit mijn bijdrage moest leveren aan het land. Kijk, zo iemand begrijpt het.’

Chatlein is al bijna twintig jaar weg van het eiland, maar haar ervaringen in de Verenigde Staten en de contacten met inspirerende ondernemers op Curaçao brengen haar qua carrière weer terug op haar geboorte-eiland: ‘Ik ben klaar voor een volgende stap, ik wil vanuit Silicon Valley startende ondernemers op Curaçao in contact brengen met de grote spelers in de markt, duurzame veelzijdige netwerken bouwen. Ik heb me de afgelopen jaren vooral in de IT-wereld bewogen, maar voor die tijd heb ik me met de medische wereld beziggehouden en de komende tijd richt ik me op de AgriFood sector. Ik laat me niet vast­ pinnen op één onderwerp: ik zie mezelf als een verbinder en als ik die rol voor Curaçao kan spelen: graag!’

Is your glass half full or full blue?

Maduro & Curiel’s Bank is your solid partner for all your business needs and credit card variety.

For more information visit us at mcb-bank.com.

1980_MCB_AdsCoaching_190x138_v3-2016.indd 1

23-06-16 15:27

coaching 3 2016

29

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

Tussen de vele hotels aan Eagle Beach in Aruba ligt het kleinere, uitgestrekte Bucuti & Tara Beach Resort. In dit ecovriendelijke vakantieoord drinken de gasten water uit thermoskannen en daalt de koeling in de kamer automatisch wanneer je even het balkon opgaat. Het uit 104 kamers bestaande resort wil rust bieden in een veilige en gezonde omgeving.

Ewald Biemans

Tekst Byande van Andel

‘Het contact met mensen is van onschatbare waarde’ Schuilt het unieke in het personeel dat mij zo vriendelijk begroet? Of is het juist het zelfvoorzienende karakter van deze plek? Zit het speciale in de zorg voor een veilige en geluidsvriendelijke omgeving, of is het de aandacht voor lokale gerechten en lokale kunst die vele bezoekers trekt?

Bijzonder is zeker de manier te noemen waarop je als gast incheckt. In plaats van iemand achter de balie aan te spreken, word je opgevangen door een hostess en loop je met haar mee naar de kamer. Onderweg vult zij op de iPad de gebruikelijke gegevens in. Door een aanraking op het scherm zet je je handtekening en is de registratie compleet.

Ecologische voetafdruk

Het management wil graag zijn steentje bijdragen aan de relatie tussen mens en natuur. Zo worden de kamers niet koeler dan 23 graden Celsius en wordt water opnieuw ge­ bruikt. Het afval wordt gescheiden verzameld en gasten worden gestimuleerd minder papier te gebruiken. Wie toch een koelere kamer wil, kan kiezen voor een andere kamer waar de temperatuur lager dan 23 graden kan worden ingesteld. Toch wordt deze mogelijkheid slechts door 2% van alle gasten aangevraagd. Gasten worden zich steeds bewuster van hun ecologische voetafdruk. Die voetafdruk is bijvoorbeeld kleiner te maken door minder energie te verbruiken, waardoor er minder CO2 uitgesto­ ten wordt en het milieu minder belast wordt. Het Bucuti & Tara-verblijf ontvangt haar energie via zonnepanelen en gaat er zuinig en bewust mee om. Op deze manier krijgt de natuur de ruimte.

Het resort zou het liefst een ecologische voetafdruk van zero willen hebben en streeft ernaar om aan het eind van dit jaar klimaatneutraal te zijn. Dit betekent dat er nog meer met de natuur meegewerkt zal moeten worden in plaats van de natuur te gebruiken.

30

Bewuste keuzes

Gasten kunnen zelf bewuste keuzes maken tijdens hun verblijf in het resort. Niet alleen door een vegetarische of veganistische maaltijd te bestellen, maar bijvoorbeeld ook door te kiezen voor het Green Stay Program. Dit programma houdt in dat de kamer twee keer per week een volledige service krijgt en op de andere dagen worden slechts de lakens rechtgetrokken en de prullenmand­ jes geleegd. Om het programma onder de aandacht te brengen, ontvangt de gast een teruggave van vijf dollar per dag. De toerist die uit de grote stad komt en nogal wat verbruikt, vindt in zuinig omgaan met energie, water hergebruiken en materiaal recyclen een middel om te kunnen bijdragen aan het milieu.

Communicatie

De Oostenrijkse eigenaar Ewald Biemans doet iedere bezoeker vriendelijk uitgeleide. ‘Het contact met mensen is van onschatbare waarde’, verzekert hij mij, ‘zo zijn we bijvoorbeeld overgestapt van bier in plastic cups naar bier in glazen, een heel riskante onderneming aan de rand van een zwembad. Maar met de juiste aanpassingen kan aan de wensen van de gast tegemoet worden gekomen.’ Ook het personeel is in de loop der jaren meegegroeid. In het begin was het wennen aan de ideeën van Biemans. ‘Ik moest met mijn medewerkers praten en ze bijvoorbeeld leren niet iedere keer papier maar een doekje te gebrui­ ken om de handen af te drogen. De zaken waarvan ik mijn gasten bewust probeer te maken, gelden ook voor mijn personeel. Het idee van inchecken via de iPad? Het heeft drie jaar geduurd voordat men eraan gewend was. Maar uiteindelijk is iedereen er blij mee.’

Curaçao heeft geen onderscheidend vermogen, dat is één van de conclusies van bestuurskundige en politicoloog Dr. Miguel Goede die zichzelf positioneert als wetenschapper, strateeg, auteur, host van een radio talk show, management consultant en trainer. Mooie rollen, veel en veelzijdig. Ze roepen bij de interviewer meteen de vraag op: ‘hoe ziet het merk miguelgoede.com er dan uit?’

Hoe herkennen klanten hem? Coaching magazine ging met Goede in gesprek over onderscheidend vermogen.

Tekst Wiel Broecks

Als Goede de vraag wordt gesteld hoe het merk miguel­ goede.com er uit ziet, kijkt hij me lachend aan en zegt ‘ah, gaan we het over die boeg gooien.’ Daarbij duidt hij op het feit dat we zouden praten over het onderscheidend vermogen van Curaçao. Echter, geheel niet uit het veld geslagen geeft Goede antwoord op de vraag; ‘board room consultant and story teller’. Geïnterviewde vervolgt: ‘ver­ der onderscheidt Goede als merk zich door anders naar zaken te kijken dan anderen dat doen.’ Daarnaast geeft Goede aan dat hij werkt vanuit zijn innerlijke waarden, één daarvan is het streven naar integriteit. Dat straalt Goede niet alleen uit, deze waarde komt ook terug in de manier waarop hij werkt en het type producten dat hij in de markt zet.

Het volgende niveau

Het getal 3.0 lijkt Goede te fascineren. Kijkend naar zijn website en boeken zie je dit nummer diverse keren terugkomen, bijvoorbeeld in Business 3.0, Curaçao 3.0, Caribbean 3.0, de University of Governance 3.0 en Society 3.0. Het versienummer 3.0 verwijst naar the next level.

Lezend in het boek van Goede blijkt dat het informatie- of internettijdperk te zijn: ‘de wereld wordt beheerst door het internet. De creatieve klasse is de drijvende kracht van de samenleving.’ Volgens Goede heeft Curaçao een snelle internetverbinding. Het eiland streeft naar het aantrek­ ken van creatieve mensen en het ontwikkelen van een creatieve maatschappij en zich hiermee te onderscheiden van andere eilanden. Alleen daarmee heb je nog geen creatieve economie . En die is er ook nog niet volgens Goede. Eén van de belangrijkste oorzaken hiervan is dat de overheid geen gedeelde visie heeft over het realiseren daarvan.

Wat moet Curaçao dan doen om wél onderscheidend te worden? Goede geeft aan dat onze sectoren zich allemaal in een volwassenheidsfase bevinden. ‘De groei en rek is er een beetje uit. Dat betekent dat we moeten investeren in nieuwe sectoren, zoals transnationale educatie waarin de hoofdrol is weggelegd voor het ontwikkelen van ken­ nis en het faciliteren van hoogwaardig onderzoek. Goed voor zowel de kenniseconomie als de creatieve economie’, aldus Goede.

Dr. Miguel Goede

‘Met een creatieve maatschappij heb je nog geen creatieve economie’ ‘Als land kunnen we nog procesgerichter worden’, geeft Goede bevlogen aan. ‘We zijn nog te taakgericht, we doen onze eigen dingen goed en kijken niet verder. Nog te weinig zijn we ons bewust van het feit dat als we een fout maken, of acties niet uitvoeren of niet communiceren, dit invloed heeft verderop in het proces of elders in de keten.

Dat kan tot fouten leiden en kost onnodig geld. Dat moet echt beter.’

‘Een ander punt waarop Curaçao zich dient te ontwikke­ len is leiderschap’, aldus Goede. ‘Op Curaçao is het nog te veel: all chiefs no indians’, daarbij verwijst Goede naar een uitspraak van wijlen Boeli van Leeuwen. ‘We vinden het belangrijk om leider te zijn’. Dat is prima volgens Goede, als het maar op een goede manier gebeurt. Als interviewer citeer ik uit het boek van Goede (p. 57) ‘It begins with the natural feeling that one wants to serve, to serve first.’ Goede bedoelt hiermee dat leiderschap begint met het willen dienen van mensen. Mooie, inspirerende woorden, alleen zijn ze ook waar te maken? Goede geeft aan dat dergelijk leiderschap te realiseren is, maar helaas is het nog niet zo ver. Hoe doen we dat dan, vraagt de interviewer zich af? ‘Ander leiderschap moet ontwikkeld worden en nieuwe leiders moeten opstaan’, zegt Goede.

‘Ze moeten veel lezen, reflecteren, mentoren vinden en blijven leren.’

We sluiten het gesprek af met één van Goede’s one liners: ‘you rise by uplifting others’. Als we dit advies ter harte nemen, laten we het eiland collectief oprijzen. coaching 3 2016

31

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

‘Weet je het verschil tussen kennen en benoemen?’ Gea Sougé kijkt me nieuws­ gierig aan. Ze stelt deze vraag als opening van het gesprek dat we hebben over haar werk als life coach. Gea is getraind in life coaching door Martha Beck en getraind in Nature Based coaching door het Sagefire Institute.

Door middel van Nature Based coaching helpt Gea mensen zich te leren verbin­ den met zichzelf en hun omgeving door het gebruik van verhalen en metaforen die geïnspireerd zijn door de natuur.

Tekst Byande van Andel

Gea Sougé

‘Kijk diep in de natuur en dan zul je alles beter begrijpen.’

– Albert Einstein ‘Mensen hebben gauw de neiging dingen een naam te ge­ ven, ze te benoemen. Daardoor bestaat echter de kans dat je niet meer verder kijkt. Met Nature Based coaching kijk je eerst goed naar details. Je vraagt je dingen af, niet om te willen weten, maar om te willen kennen. Door obser­ vaties ontdek je het unieke in een cactus, een leguaan of een wolk bijvoorbeeld. Door erover te praten begin je de cactus, leguaan of wolk echt te leren kennen. Wat je zelf ontdekt, onthoud je beter en begrijp je ook beter. Dan kun je het ook beter uitleggen, naar jezelf of anderen toe.’

Kan een cactus de wolken raken?

Nature Based coaching is dus onder andere gebaseerd op een nieuwsgierige houding. Die nieuwsgierigheid kun je voeden door ervaringen op te doen en zelf veel vragen te stellen. Gea: ‘Het leuke van doorvragen is dat je op een gegeven moment steeds creatiever wordt en vragen ontdekt zoals: kan een cactus de wolken raken? Of: wat is het lievelingseten van een leguaan? Een volgende vraag zou kunnen zijn: wat zeggen die vragen over mij? Met die nieuwsgierigheid creëer je nieuwe kennis en inzichten waardoor je steeds beter een idee krijgt wat jou boeit.’

Verhaal en metafoor

Een Nature Based coach probeert vaak de cliënt te bereiken met een verhaal of metafoor, vertelt Gea. ‘Een ieder ziet het leven en zichzelf anders en daarom kun je met een metafoor makkelijker inzichten krijgen over je eigen natuur. Vertellingen uit oude culturen helpen je te ontdekken wat jou raakt en op welke manier jij levens­ situaties ziet.’

32

Natuur geeft vrijheid

‘Belangrijk voor mij is een relatie op te bouwen met alles om me heen. Vanuit mijn ervaring als workaholic weet ik hoe belangrijk het is patronen te doorbreken. De natuur heeft me daarbij geholpen. Natuur geeft vrijheid. Niet alleen natuur in ‘de natuur’, maar ook je eigen natuur, je eigen intuïtie.’ Gea vertelt enthousiast verder. Haar handen bewegen met haar woorden mee. ‘Door mijn levens­ervaring voel ik de klant aan en kan ik mensen helpen zichzelf te zijn en hun eigen natuur te zien. Dat begint met de stilte in de natuur op te zoeken.’

Community building

Mag Martha Beck’s coaching dan gericht zijn op het individu, het Nature Based coaching is eerder gericht op cultuur. ‘Zo is het altijd mijn drive geweest een commu­ nity te bouwen waarin mensen elkaars talenten zien. Het Nature Based coaching heeft sharing voor ogen en wil graag een gemeenschap opbouwen. Dat past bij mij. Ik heb het altijd makkelijk gevonden mensen met elkaar te verbinden en mezelf met mensen te verbinden. Dat is wat ik heb ontdekt en dat is dus wat ik ‘kennen’ noem.’ Ze kijkt me even aan zonder iets te zeggen. Dan: ‘Wist je dat ieder mens een bepaald iets altijd goed kan doen?’

Na deze inspirerende woorden loop ik even door mijn eigen leven heen. Wat is het dat ik goed kan doen? Wat zou het fijn zijn dat inzicht te kunnen ontwikkelen.

Yvonne Smolders

Meer dan 5% extra omzetstijging voor bedrijven realiseerde Yvonne Smolders, bedenker en ontwikkelaar van het concept Visual marketing in Nederland. Ze werkte voor winkels en ketens als Lancôme, Gall & Gall, Boerenbond, opticiens, makelaars en modewinkels. Alle plukten de financiële vruchten van dit concept.

Inmiddels wordt Visual marketing dé hype van 2016 genoemd.

Yvonne woont al jaren op Curaçao en deelt met Coaching graag haar passie voor dit concept.

Tekst Wiel Broecks

Yvonne Smolders ‘Midden in de nacht werd ik wakker en ik dacht: het moet anders.’

Yvonne Smolders doelt op de wijze waarop winkels zich presen­ teerden. Als eigenaar van diverse modezaken legde Smolders haar gevoel in haar winkels. Ze was altijd bezig met experimenteren hoe ze haar goederen beter kon presenteren aan haar ‘smaak­ groep’. Geïnspireerd door ontwikkelingen in New York ontwikkel­ de zij een concept, dat dermate succesvol was, dat andere onder­ nemers bij haar kwamen kijken wat zij anders deed. Nadat ze haar modezaken van de hand had gedaan, startte ze een adviesbureau op het gebied van Visual marketing.

‘Laat uw bedrijf één verhaal vertellen aan uw klant’

Smolders legt het verschil uit tussen Visual marketing en Visual merchandising. ‘Visual merchandising is een middel om winkels verkoopkrachtiger te maken. Dat begint bij de etalage - die moet namelijk stopkracht hebben - maar omvat ook een prikkelende goederenpresentatie en een duidelijke routing in de winkel.’

Nadat het inzetten van Visual merchandising resultaten voor klanten begon op te leveren, dacht Smolders na over het verbe­ teren van dit concept. Visual merchandising richtte zich alleen op de winkels. Smolders dacht er over na en zag verdere verbeterin­ gen door het concept te plaatsen binnen de vijf P’s van marketing: prijs, product, personeel, plaats en promotie. Smolders keek breder dan naar de winkel alleen. Zo werd het concept Visual marketing geboren.

Visual marketing komt neer op een totaalconcept, waarmee bedrijven of winkels hun omzet kunnen vergroten. Dat wordt bereikt door niet alleen naar de goederenpresentatie te kijken, maar ook naar aspecten als: valt het bedrijf genoeg op in de straat, welke kleuren worden gebruikt, hoe gedraagt het personeel zich en zelfs de geuren of muziekkeuze in het bedrijf. ‘De eerste indruk wordt door je gevoel bepaald. Dat gevoel wordt beïnvloed door de zintuigen en dat kan verschillen. Zo is de een gevoeliger voor geluid, de ander voor geuren en weer een ander voor wat hij ziet.’

De eerste indruk geldt ook voor websites, zoals bijvoorbeeld hoe makelaars de te verkopen huizen presenteren. Een simpele resty­ ling vooraf kan het verschil maken.

Smolders’ belangrijkste boodschap is: ‘Laat de winkel of het bedrijf één verhaal vertellen en binnen dat verhaal moet alles in lijn zijn met de doelgroep. Hoe meer in lijn is, hoe groter de herkenbaar­ heid en des te sneller een (potentiële) klant voor de winkel of het bedrijf kiest. Alles moet kloppen, er moet een balans zijn tussen

vele factoren.’ Smolders ontwikkelde een aanpak die ze gebruikt voor het realiseren van verbeteringen. Centraal daarbij staat een critical control visit, een bezoek waarin ze het hele bedrijf door­ licht. Daarnaast kijkt ze naar de doelgroep/smaakgroep die het bedrijf wil bereiken. Dat levert een lijst aan verbeterpunten op die stap voor stap, samen met de eigenaar worden opgepakt.

Er was dermate veel interesse in haar concept, dat de onder­ neemster door de Hoge School Fashion Management & Design te Amsterdam werd gevraagd om een leergang te ontwikkelen. Als gastdocente was ze jarenlang verbonden aan deze hogeschool.

Als we haar vragen naar een tip voor ondernemers, adviseert ze om regelmatig door de ogen van de klant naar het eigen bedrijf te kijken. ‘Ondernemers gaan vaak door de achterdeur naar binnen, houden zich bezig met administratie, inkoop en ander dingen. Ik adviseer ondernemers om voortaan door de voordeur naar binnen te gaan en naar hun bedrijf te kijken door de ogen van de klant.

Pas dan kun je zien of je goed bezig bent.’

Visual marketing kan u veel voordelen opleveren. Een duidelijke verhaal dat zichtbaar tot meer klanten en uiteindelijk tot meer omzet leidt. Yvonne Smolders geeft bescheiden aan: ‘Drie van mijn klanten hebben de Retail jaarprijs* gewonnen door het toe­ passen van mijn concept.’

Laten we eerlijk zijn: om Visual marketing kunt u niet meer heen.

Maar liefst 5,5 miljoen resultaten op Google rechtvaardigen deze uitspraak. Het concept is een niet meer weg te denken succes. * De Retail Jaarprijs is dé prijs voor de beste winkelketen van Nederland, de belangrijkste onderscheiding in de detailhandel.

coaching 3 2016

33

INTERVIEW

‘Ideeën zijn leuk, maar het gaat om de uitvoering’ Gino Jacobs en Boudino de Jong

34

Wie online Caribische muziek wil horen kan niet om Skempi heen. Het digitale muziekplatform geeft meer dan duizend lokale artiesten een podium online. Een idee van twee ex-bursalen, Gino Jacobs (29) en Boudino de Jong (28). Zij zochten naar een niche in de markt en vonden die in hun eigen passie: Curaçaose muziek.

Inmiddels luisteren er gemiddeld drie­duizend mensen per dag, negentig­duizend per maand, wereldwijd naar Caribische muziek via Skempi.

Tekst Dick Drayer Beeld René Bergsma

ino en Boudino studeerden beiden International Business in Nederland. Gino in Rotterdam, aan de Erasmus universiteit, Boudino in Groningen. Ze zijn vrienden vanuit Curaçao. ‘Met Kerst en oud en nieuw gingen we vaak terug naar Curaçao’, zegt Gino. ‘Familiebezoek, met je oude vrienden hangen, feesten. Toen ik in januari 2012 weer terug was in het koude Rotterdam, voelde ik de heimwee. Ik ging online zoeken naar muziek om dat gevoel een plek te geven. Maar dat viel tegen. Er was heel weinig muziek van Curaçao op internet te vinden. Ik vroeg me af hoe het toch mogelijk was dat er zoveel muziek op onze eiland is, maar dat er online niets te vinden was.’

De twee vrienden woonden weliswaar ver van elkaar af, maar hadden regelmatig contact met elkaar. Boudino: ‘ik was vaak in Rotterdam bij Gino. We waren bewust op zoek naar online mogelijkheden om een business op te zetten. Naar een gat in de markt zoeken. Zo hadden we al eens geprobeerd om een vergelij­ kingswebsite op te zetten voor rentes op spaarrekeningen. Toen we daarmee klaar waren, was de wereld een stap verder en ons project achterhaald.’

bij alles. We zien het bedrijf ook als een movement, we nemen mensen mee in onze visie op muziek.’

Boudino en Gino noemen zich ‘organisatorische leiders’. Een strakke hiërarchie ontbreekt. ‘Mensen werken hier omdat ze het zelf willen. We hebben een eigen bedrijfscultuur ontwikkeld. Die is opgebouwd uit vijf mantra’s. Gino: ‘De eerste is: ‘It has to be fun’.

Dingen doen die je niet leuk vindt, dat werkt niet. Ons tweede mantra is: ‘Make it happen’. Als je iets doet, doe het goed en maak het waar.’ Boudino vult moeiteloos aan; ‘De derde mantra is‘ ’Turn obstacles into opportunity’s’. Heel belangrijk. Kom je problemen tegen, deel ze met anderen en vraag jezelf welke kansen dit biedt.

Je zult zien, er valt altijd te winnen bij een probleem. ’De vierde mantra is ‘Eliminate politics’. ‘Wat we willen voorkomen, is dat we hier een overleg hebben en dat er later in de keuken weer opnieuw gepraat wordt. Het is wellicht niet-Curaçaos, maar als je ergens anders over denkt: leg het op tafel. Maak zaken bespreekbaar.’ De vijfde mantra staat in het teken van de business zelf: alles wat je doet moet daaraan ondergeschikt zijn.

Arabische Lente

Het succesverhaal van Skempi heeft volgens Gino ook te maken met fouten die je maakt en de bereidheid om daarvan te leren.

‘We dachten altijd dat de muziekluisteraar onze belangrijkste gebruiker was. Maar dat is niet zo. De primaire gebruiker op ons platform is de artiest.’ Boudino: ‘Als je de artiest hebt, krijg je vanzelf de luisteraar. Andersom niet: als je de luisteraar hebt, krijg je niet automatisch de muziek.’

Ook in de technologie zit Skempi’s onderscheidend vermogen.

Gino: ‘Toen we begonnen, vroegen we ons af wat de toekomst van muziek eigenlijk is. We zagen dat muziek in de digitale wereld geen product is, maar een dienst. Er was nog geen onafhankelijke Caribische muziek, althans niet georganiseerd. Dat konden wij samenbrengen.’ Daarbij kozen de twee bewust voor eigen techno­ logie. ‘We hebben onze infrastructuur zelf gebouwd, van scratch’, zegt Boudino. ‘Je kunt een SoundCloud of YouTube gebruiken, maar dan ben je geen bedrijf. We wilden zelf technologie ontwik­ kelen die net zo rigoureus is als Netflix en Spotify.’

Gino erkent dat de lat daarmee hoog gelegd wordt. ‘Dat stuurt ons, we zijn technisch sterk. En we richten onze focus op artiesten die geen deal hebben met een platenmaatschappij of uitgever.

Izaline Calister heeft dat bijvoorbeeld wel, maar Rudy Plaate niet.

We begonnen met tweehonderd artiesten en hebben er nu elf­ honderd. We hebben met elk van hen gesproken en al hun muziek gedigitaliseerd. Als je wilt, kun je nu muziek horen van Double R uit 1960.’

Tijdens een rondje joggen in de sneeuw, begin 2012, kreeg Gino opeens een ingeving. Een muziekplatform voor Curaçaose muziek.

‘De naam Skempi kwam ook meteen in mij op. Klinkt Papiaments, maar een Amerikaan kan het ook uitspreken.’ Samen met Boudino besluit hij om elke ochtend van vijf tot acht aan Skempi te werken.

‘We werkten allebei bij een beleggingsafdeling van een bank.

Onze dag was al gevuld. Dus dan maar zo. In drie maanden tijd bouwden we een website, gevuld met nummers van artiesten die op onze computers stonden. Lekker illegaal, want wie controleert er op Curaçao?’

Skempi wordt al snel groot. Meer gebruikers weten het muziek­ platform te vinden. De twee besluiten een goede web developer in de arm te nemen en hebben het geluk dat de Arabische Lente begint. ‘Heel veel developers in Tunesië boden zich aan en zo kwamen wij in contact met Mohamed Turki, het technische genie achter Skempi.’

‘Ik ben geen moment bang geweest dat iemand er met ons idee vandoor zou gaan’, zegt Boudino. ‘Hoe goed je idee ook is, op zichzelf zijn ideeën waardeloos. Het gaat om de uitvoering. Geef honderd mensen een idee, het is de uitvoering die het succes bepaalt. Bovendien, wij waren de kenners van de content, van de muziek en wij hadden toegang tot die muziek.’

Movement

Wie langskomt in Scharloo, waar Skempi is gehuisvest, komt binnen in een ruim vertrek met minimale inrichting. Grote vergader­tafels naast kleinere bureaus met daarop een Mac. Veel meer is er niet te zien. Er werken inmiddels acht vaste krachten en op weekbasis houden zo’n twintig mensen zich bezig met Skempi.

‘Een mix van mensen uit verschillende landen’, zegt Boudino.

‘We houden onze ogen open voor talent. Je moet wat kunnen en je moet passen in het team. Je bent binnen Skempi betrokken

Technologie

Built to sell

Skempi is in ontwikkeling en bezit vandaag de dag over een streaming licentie van auteursrechtenorganisatie Buma Stemra.

‘We zijn er nog niet. We willen organisch groeien. Built to sell’, zegt Boudino. ‘Over vijf of tien jaar. Nu nog niet. We staan wel open voor investeerders. Dat moet ook, want in deze business kun je niet stilstaan. Dan ben je in no time niet meer relevant.’ coaching 3 2016

35

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

HOE EEN KLEIN (EI)LAND INDRUK KAN MAKEN IN MIAMI Ervaringen opgedaan tijdens een handelsmissie

Van 17 tot 20 april jl. namen Curaçaose en Nederlandse organisaties deel aan een handelsmissie naar Miami en de eMerge Americas conferentie en expo. Tijdens vier zeer intensieve, inspirerende en vooral productieve dagen werd de basis gelegd voor toekomstige new business: leads werden gecreëerd, netwerken verder uitgebouwd en nieuwe samenwerkingsverbanden geïnitieerd.

Tekst Monique Raphaëla-Boezen

Start driving smart with Uralco’s MINILEASE: all the benefits of leasing without a long-term agreement! Great when you (or your employees) need temporary mobility. Enjoy a minimum lease period of just 90 days, a clear fixed fee, no financial risk, and having everything included (license plate tax, repairs, maintenance, roadside assistance, you name it.) Leasing is the way to drive, and Uralco offers many ways to lease. Get in touch with us!

+5999 462 7960 | info@uralco.com | uralco.com

36

2195_Uralco_Campagne2016_Coaching_190x90mm.indd 3

12/7/15 16:00

13.000 bezoekers

>60

landen

>400

bedrijven

2-13

leads per bedrijf

3

samenwerkings­ overeenkomsten

De eMerge conferentie & expo trok 13.000 bezoekers uit meer dan zestig landen. Meer dan 400 bedrijven, 110 startups en 125 sprekers presenteerden hun producten en diensten tijdens dit evenement. Dit resulteerde in 200 miljoen Twitter impressions.

255 van de 400 participerende bedrijven waren afkomstig uit Latijns-Amerika.

Bron: emergeamericas.com

De handelsmissie heeft elk van de bedrijven minimaal twee leads opgeleverd, dit aantal liep bij enkele bedrijven zelfs op tot dertien. Tevens zijn er minimaal drie samenwerkingsovereen­komsten onderhandeld en ondertekend met bedrijven die gevestigd zijn in Miami.

Armando Christian Perez, internationaal bekend als Pitbull, is een succesvolle artiest, mode-icoon, acteur en ondernemer met meer dan 5 miljoen verkochte albums op zijn naam.

Samen met onder andere Jennifer Lopez was hij verantwoordelijk voor het officiële 2014 FIFA World Cup nummer ‘We Are One (Ole Ola)’. Pitbull was een van de headliners in alle eMerge conferenties tot nu toe.

Bron: ministerie van Economische Ontwikkeling, Curaçao

eMerge Americas positioneert de conferentie en expo als hèt ‘B2B tech event of the Americas’. Technologie, innovatie en ondernemerschap vormen de hoofdthema’s van dit event. Deelnemers konden hun hart ophalen aan inspirerende startups, innovatieve toepassingen en nieu­ we technologieën. Het programma beloofde bovendien key-notes en presentaties van power houses zoals Colin Powell en artiest Pitbull.

Op zich maakte eMerge de reis naar Miami al de moeite waard, maar als extra toegevoegde waarde was er de mogelijkheid om als Curaçaose organisatie deel te nemen aan de handelsmissie van het Koninkrijk. Uiteindelijk heb­ ben tien Curaçaose en zeventien Nederlandse organisa­ ties van die mogelijkheid gebruik gemaakt. De variatie in organisaties was groot: van eenmanszaken tot organisa­ ties zoals KLM en Schiphol - en heel veel daar tussenin.

De toegevoegde waarde van de deelname aan de handelsmissie was vanaf de eerste dag al duidelijk. De aandacht die je als groep, onder het motto ‘1Kingdom­ 4countries’ kunt trekken is vele malen groter dan de impact die je als individueel bedrijf hebt. Niet in de laatste plaats doordat de handelsmissie werd geleid door een minister - in dit geval de Curaçaose minister van Econo­ mische Ontwikkeling, Eugene Rhuggenaath. Een concreet voorbeeld hiervan was de aandacht voor de opening van het Holland paviljoen door de oprichter van de eMerge conferentie, Manny Medina.

Naast het al zeer uitgebreide programma van de eMerge conferentie kregen de deelnemers aan de handelsmissie onder leiding van het Nederlandse Consulaat in Miami een zeer gevarieerd parallelprogramma voorgeschoteld.

Dit op maat gemaakte programma bestond uit bedrijfs­ bezoeken, sectorspecifieke panels en individuele matchmaking. Daarnaast waren er vele netwerkmogelijkheden, zoals een officieel diner, kennismakingsborrel, happy hours en lunches bij het Holland paviljoen. Heel bijzon­ der was de presentatie die speciaal voor de Curaçaos-­ Nederlandse delegatie werd gehouden door The Knight Foundation, hoofdsponsor van de eMerge conferentie.

Ondernemer Harlee Oseana van Data Innovations was een van de Curaçaose deelnemers aan de handelsmissie.

Data Innovations is een bedrijf dat actief is in de op­ komende ‘FinTech’ industrie, dat wil zeggen het raakvlak tussen de IT-sector en financiële sector. Voor Harlee is de toegevoegde waarde van de deelname aan de handels­ missie duidelijk. ‘De marketingkracht van de missie is veel groter dan wat ik als individuele ondernemer voor elkaar kan krijgen.’ Harlee nam eerder al deel aan de handels­ missie naar Cuba en had daar een zeer positieve indruk aan over gehouden. ‘In de toekomst zie ik mezelf als be­ drijf wel een stand op een conferentie als eMerge hebben, maar ook dan zal het nog steeds meer effect hebben als ik dat doe tijdens een handelsmissie.’ De formele match­ making heeft dit keer helaas geen concrete contacten voor Harlee opgeleverd, maar uit een onverwachte hoek heeft hij tijdens een van de happy hours in het Holland paviljoen een bijzonder waardevol contact opgedaan voor de toekomst van zijn bedrijf. Op de vraag of hij deelname aan een handelsmissie zoals deze aan andere onderne­ mers aan zal raden, antwoordt hij dan ook volmondig ‘Jazeker, absoluut. Het is voor een bedrijf op Curaçao heel belangrijk om contacten te maken en een netwerk op te bouwen buiten Curaçao.’ Feit is en blijft dat voor een minister en een consulaat veel meer deuren opengaan dan voor een individuele ondernemer.

Ter afsluiting

Noteer alvast in uw agenda: de volgende eMerge confe­ rentie vindt plaats op 12 en 13 juni 2017. Zeer de moeite waard - zeker als er een meet & greet met Pitbull aan het programma van de handelsmissie toegevoegd zou kunnen worden...

Gastauteur Monique Raphaëla-Boezen nam deel aan de handelsmissie naar Miami als directeur van het Curaçao Technology & Innovation Institute (CITI), onderdeel van het Ministerie van Economische Ontwikkeling. CITI helpt ondernemers hun concurrentiekracht te verbeteren door de toepassing van techno­ logie en door sneller te innoveren.

CITI is te bereiken op telefoonnummer 7386299 en info@citi.cw. coaching 3 2016

37

WEL VERDIEND MET EEN OPTIMAAL PENSIOEN

ACHIEVING FINANCIAL GOALS !

WEBSITE & BROCHURE Bezoek onze website voor meer informatie over onze diensten en services.

Of download the brochure. www.optimumcuracao.com Zeelandia OfďŹ ce Park Kaya W.F.G. (Jombi) Mensing #14 Tel: +5999-4657388 / +5999-4657389 E-mail: info@optimumcuracao.com

38

Muis

Begin jaren zestig ontwikkelden de Amerikanen Douglas Engelbart en William English de muis die wij nu dagelijks gebruiken voor ons computerwerk.

Het Amerikaanse patent werd geregistreerd in 1970.

+5%

Curaçao heeft in het eerste kwartaal van dit jaar 6033 meer toeristen ontvangen ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2015 (wat staat voor 5% groei). [bron: Curaçao Toeristen Bureau]

47,5%

Aruba heeft het hoogste aantal repeat visitors van het hele Caribische gebied. In februari was bijna de helft van de bezoekers - 47,5% - al eens eerder op het eiland geweest. [bron: Antilliaans Dagblad]

70%

The Body Shop streeft er naar dat in 2020 minstens 70% van al haar productverpakkingen geproduceerd is zonder gebruik van fossiele brandstoffen.

Nr. 1

Op nummer 1 van de Fortune’s list of world’s most admired companies prijkt Apple. Alphabet, het moederbedrijf van Google en begin 2016 het meest waardevolle bedrijf ter wereld met een marktwaarde van 558 miljard dollar, is goede tweede.

Schoolvakanties

Op Curaçao en Aruba lopen de grote schoolvakanties niet gelijk; op Aruba begint deze een week later en eindigt ook een week later. Op Curaçao starten de kinderen weer op donderdag 11 augustus, op Aruba op 18 augustus. [bronnen: vpco.org en overheid.aw]

coaching 3 2016

39

INTERVIEW

Grote schoonmaak

Op zaterdag 17 september wordt al weer voor de vierde keer de Curaçao Clean Up georganiseerd. Met trouwe sponsors achter zich zoals Coca-Cola, Dolphin Academy en Selikor, zetten de organisatie en duizenden vrijwilli­ gers zich in om het eiland weer een stukje schoner te maken. Samen met collega’s de handen uit de mouwen steken op deze dag is niet alleen goed voor onze natuur, maar bevordert ook zeker de team spirit, dus meld uw bedrijf vandaag nog aan! Kijk voor meer informatie op de Facebookpagina van Curaçao Clean Up.

De waarde van toerisme

27 september werd in 1980 door de United Nations World Tourism Organization uitgeroepen tot World Tourism Day. Ieder jaar krijgt deze internationale dag een thema; dit jaar is dat tourism for all - promoting universal accessibility. Het doel van deze dag is bewustwording van het belang van toerisme en haar sociale, economische, politieke en maat­ schappelijke waarde.

indrukwekkend

MACHU PICCHU

P.O. Box 3878, Curaçao Schottegatweg Oost 37, tel. 737 0555

De kennismaking met Curaçao kwam voor Wittens vrij toevallig tot stand: ‘Ik was al een aantal jaar aan het werk bij de afdeling Vastgoed van de Gemeente Tilburg, toen in 2007 een kennis naar me toe kwam met het verhaal dat hij twee hotels op Curaçao wilde gaan bouwen. Hij vroeg me of ik zijn project manager wilde worden. Ik ben in 2008 op het vliegtuig gestapt, maar eenmaal op Curaçao gooide de financiële crisis roet in het eten en ging de bouw niet door. Voor ik het wist, was ik werkvoorbereider en calculator bij een aantal bouwprojecten. Maar zoals hier wel vaker gebeurt, kwam ik terecht op een plek die ik nooit voor mogelijk had gehouden: ik werd in 2010 verantwoordelijk voor de fysieke kant van de integrale wijkaanpak in de wijk Fleur de Marie. Daar heb ik het eiland pas echt in al haar facetten leren kennen.’

In 2013 liepen de werkzaamheden in Fleur de Marie af, omdat de financiering vanuit Nederland stopte. Wittens werd voor nieuwe uitdagingen gesteld: ‘Op zoek naar verschillende soorten bouwsystemen, stuitte ik op een innovatief systeem, Baupanel. Dat wilde ik in Suriname op de markt brengen voor grote seriematige projecten, maar het bleek niet echt geschikt vanwege het klimaat.

Toch had het voldoende potentie voor de Caribische regio.

Ik wilde aanvankelijk starten op Curaçao, maar omdat daar de projectontwikkelaars minder investeerden, kwam ik via een omweg op Antigua terecht. Met een Engelse partner startten we een ontwikkelingsmaatschappij vanaf dat eiland.’

Het hele gezin Wittens, inclusief drie jonge dochters, vertrok in de zomer van 2015 naar Antigua om er een Bau­panelfabriek te bouwen voor de gehele Caribbean.

Daarnaast startte Wittens voorbereidingen voor twee eigen bouwprojecten van ongeveer 380 woningen. Nu hij in drie heel verschillende landen in de regio gewerkt heeft, kan hij de sociaal-economische ontwikkelingen op Curaçao in een beter perspectief plaatsen. ‘Natuurlijk maakte ik als Europese Nederlander de klassieke fout; ik ging vergelijken met Nederland. Uiteraard loop je dan tegen verschillen op in werktempo, productiviteit en vak­ inhoudelijke kennis. Daar kun je kritiek op hebben, soms best terecht, maar nu ik op meer plekken ben geweest, kom ik tot de conclusie dat een regionale vergelijking veel meer zin heeft en Curaçao ook uiteindelijk veel verder helpt.’

In Antigua zag Wittens dat de mate van sociale ongelijk­ heid bijvoorbeeld ontwikkelingen moeilijk maakt: ‘Voor Antigua en Suriname geldt dat een paar families alle han­ delstakken in hun bezit hebben en de kloof tussen arm en rijk vrij groot is. In Suriname is er een redelijk groot middenkader qua ondernemers, maar op Antigua ont­ breekt dat bijna volledig. Als wij daar wat willen bereiken, moeten we heel veel energie besteden aan net­werken.

De gunfactor speelt heel erg mee. Suriname maakt wel

Mausam pms 662 pms 116 pms 186

40

‘Curaçao heeft bijna alles in huis’ Soms moet je van het eiland af om Curaçao echt op waarde te leren schatten. Dat overkwam Geert-Jan Wittens, die als bouwer en projectontwikkelaar lokaal zijn sporen verdiende in de wijk Fleur de Marie, maar uiteindelijk via Suriname op Antigua terecht kwam. Nu hij al weer een tijd van het eiland af is, ziet hij de potentie van Curaçao scherper en kriebelt het zelfs om er weer te ondernemen, al blijft hij tegen verbeterpunten aanlopen. Coaching sprak met hem en ging op zoek naar de vaak onbenutte lokale kwaliteiten.

Tekst Jeroen Jansen

stappen richting een wat transparanter proces, maar op Antigua is het - met alle respect - nog echt ouderwets zaken doen: zorgen dat je in de goede groep ondernemers terecht komt. Door mijn werk in Fleur de Marie heb ik meer oog gekregen voor de sociale omstandigheden van werknemers. Dat besef is in andere landen in de regio lang niet altijd aanwezig, het niveau van lokale werk­ nemers ligt door die ongelijkheid soms ook erg laag.’

De ervaringen in Antigua en Suriname hebben Wittens een ander beeld van Curaçao gegeven. Hij is nu in staat Curaçao objectiever te beoordelen en dan springt het eiland er in tal van opzichten toch positief uit: ‘Curaçao is veel toegankelijker dan de landen die ik in de regio ken. Het eiland is rijk aan vele nationaliteiten. Er is een groot middenkader op het eiland en het telt ook vele kleine ondernemers. Er vertrekken ieder jaar veel bursalen richting Nederland en Amerika en een groot deel komt na studie en werk in het buitenland weer terug. Ik zie hen als een groep potentiële ondernemers en werknemers met veel ervaring en knowhow. Dat heeft te maken met onze internationale oriëntatie en onze plek binnen het Koninkrijk. Die mensen met de allernieuwste kennis zijn ontzettend belangrijk en het is een aspect waarmee we ons nog meer kunnen onderscheiden binnen de regio, als we daar meer in gaan investeren.’

Het is een bekend gegeven, maar Wittens wil er toch

meer aandacht voor: ons onderwijssysteem gooit regio­ naal nog steeds hoge ogen, maar hij ziet bedreigingen. ‘Ik vind het jammer om te zeggen, maar het onderwijs gaat langzaam achteruit, terwijl we ons juist daarmee positief onderscheiden. Om een voorbeeld te noemen, we hebben geen vakschool meer op het eiland. Hierdoor dreigt een tekort aan goed geschoolde vakmensen. Als we weer specifiek opgeleide vakmensen krijgen en dat weten te combineren met nieuwe technologieën, kunnen we grote sprongen maken. Ik heb onder meer gezien dat men in Suriname daarin investeert, we moeten ervoor waken dat we niet ingehaald worden.’

Wittens is nu één jaar weg, maar hij ziet de toekomst zon­ nig in: ‘Overall doet Curaçao het erg goed en er zijn heel veel mogelijkheden om het eiland nog verder te ontwik­ kelen tot een hoger niveau. Met een beetje meer politieke rust en wat betere samenwerking in de sectoren kunnen we nog flinke stappen zetten. Onze bevolking is goed ontwikkeld en de gelijkheid is relatief hoog, waardoor er voor meer ondernemers mogelijkheden zijn. Voor mij persoonlijk betekent het onder meer dat ik samen met mijn partner weer de stap terug naar Curaçao ga zetten om hier een filiaal te openen. Wij geloven in Curaçao en dat zouden meer mensen moeten doen: we doen het zo slecht nog niet.’

coaching 3 2016

41

DE WERKPLEK VAN...

DIANA DE MEZA The H2Organization

Mensen met een passie voor vogels, motoren, techniek, sport, kunst of cultuur, we kennen er allemaal wel één. Een passie voor water is daarentegen vrij uitzonderlijk. Diana de Meza heeft deze unieke begeerte, al van kleins af aan. ‘Water fascineert me. Je kunt het wel aanraken, maar niet echt vasthouden.’

Tekst Patty Varekamp Beeld Niko Da Costa Gomez

42

iana adviseert en traint mensen en organisa­ ties en zet preventieve waarborgsystemen op voor het garanderen van waterkwaliteit.

Dat doet ze op Curaçao, Aruba, Bonaire, Sint Eustatius, Sint Maarten en in Suriname. Ze werkt alleen op kantoor als ze op Curaçao is, waar ze woont. In de andere landen werkt ze op de locatie van de klant. Ze is tevreden met haar werkplek, die zich bevindt in een aparte kantoor­ ruimte van een fysiotherapiepraktijk in het gebouw van haar en haar partner aan de Caracasbaaiweg. Het is een keurig, efficiënt ingerichte werkplek, van alle gemakken voorzien. Zelf is ze vooral blij met de locatie in een pand met veel bedrijvigheid: ‘Als je veel alleen werkt, is het soms fijn om mensen om je heen te hebben. Als ik rust wil, dan werk ik thuis.’ Diana maakt ook handig gebruik van de voordelen van een gym naast de deur. ‘Soms ga ik even fietsen in mijn pauze.’ In de toekomst wil ze graag uitbrei­ den en ook haar liefde voor water beter verbeelden op haar werkplek. ‘Met een kleine waterval misschien.’

Diana is chemisch technoloog, gespecialiseerd in drink­ water. Ze heeft 28 jaar de kwaliteit van drinkwater gewaarborgd voor verschillende waterleidingbedrijven.

Eerst op Bonaire, daarna op Sint Maarten en vanaf 1991 tot met 2014 voor Aqualectra op Curaçao. Een baan met veel verantwoordelijkheid: ‘Ik was verantwoordelijk voor de kwaliteit van het drinkwater van bron tot tap. Dus van het zeewater tot aan de meter.’

Vorig jaar is Diana haar eigen bedrijf The H2Organization gestart. Waar ze voorheen verantwoordelijk was voor de kwaliteit tot aan de meter, richt ze zich nu op het laatste stukje in het proces: ‘Van de meter tot de kraan.’ Volgens de drinkwaterspecialist zijn veel mensen zich er niet van bewust dat ook daar nog van alles mis kan gaan. ‘Dat maakt dit juist zo boeiend.’ Ze noemt het gebruik van put­ water als voorbeeld: ‘Sommige mensen wassen hun kle­ ding met putwater en sluiten dit aan op hun leidingnet, niet wetende dat het water het hele distributienet kan besmetten met bacteriën.’ Niet alleen consumenten, maar ook bedrijven, zoals bijvoorbeeld hotels, zijn zich vaak niet bewust van de mogelijke gevolgen van hun acties. ‘In het laagseizoen blijven veel kamers dicht en staat het water stil. Met deze temperaturen is de kans op een legionellabacterie groot.’ Het gebrek aan know how is voor Diana juist een trigger. ‘Ik zie veel ruimte voor ver­ betering. De waterleidingbedrijven snappen het wel, maar juist die andere kant maakt het zo interessant.’

Naast drinkwater houdt ze zich nu ook bezig met de kwali­ teit van zwembadwater en richt ze zich op duurzaamheid,

ofwel: het omgaan met afvalwater en regenwater. Ook op dat gebied ontbreekt het volgens Diana aan kennis en bewustzijn. Ze maakt zich oprecht zorgen over de onzorg­ vuldige manier waarop er in sommige gevallen met water wordt omgegaan. ‘Water is leven. Je kunt zonder elektra en andere dingen, maar niet zonder goed drinkwater.’

Diana vindt dat we zorgvuldiger om moeten gaan met regenwater. ‘Vang het op en koester het.’ Er is overigens

‘Op Aruba fluit iedereen duurzaamheid’ wel een verschil tussen de eilanden. Aruba loopt volgens haar voorop. Duurzaamheid staat hoog op de agenda van het ‘groene’ eiland. ‘Op Aruba fluit iedereen duurzaam­ heid, van overheid tot bevolking.’ Op Curaçao wordt wel gesproken over duurzaamheid, maar grote acties en ver­ beteringen blijven volgens Diana nog uit. Ze heeft wel goede hoop: ‘Er is beweging. Ik denk dat we over tien jaar een heel stuk verder zijn.’

Ook op het gebied van wet- en regelgeving verschillen de eilanden van elkaar. Op de BES-eilanden wordt de Neder­ landse wetgeving toegepast, weliswaar met kleine aan­ passingen, omdat de omstandigheden, zoals de tempera­ tuur en het zoute water, anders zijn. Curaçao en Sint Maarten hebben in 2006 na drie calamiteiten een eigen wetgeving voor de toenmalige Nederlandse Antillen opgesteld. Op Aruba worden de normen van de World Health Organization toegepast. Dit zijn volgens Diana minimale maatstaven. ‘Die zijn eigenlijk bedoeld voor minder ontwikkelde landen.’ Er wordt daarom gewerkt aan nieuwe wetgeving, waar ook Diana bij betrokken is.

Diana is een vrouw met een missie. Ze wil haar kennis graag delen en de gemeenschap bewust maken van het belang van goed watermanagement. ‘Er moet meer awareness komen.’ Maar hoe doe je dat? ‘Begin bij de jeugd. Maak ze bewust van hun omgang met water, door leuke dingen zoals tekenwedstrijden. Thuis vertellen ze wat ze geleerd hebben en zo komt er hopelijk discussie.’

Wat hoopt ze te bereiken? ‘Mijn einddoel is dat ik hoop dat er nieuwe studenten komen op het gebied van water­ management. Dat de kennis niet wegzakt. Want ik ga natuurlijk niet oneindig verder. Ik wil graag iets nalaten.’ coaching 3 2016

43

CURAÇAOSE KUNST EN BEDRIJFSCOLLECTIES

In deze uitgave staat een jonge Nederlandse kunstenares voor het voetlicht, die inmiddels ruim tien jaar op Curaçao woont en op verschillende manieren deelneemt aan de kunst-scene op ons eiland.

BABETTE DE WAELE

Balans tussen figuratief en abstract ‘Babette de Waele is een veelzijdig kunstenares. Ze heeft een goede techniek en werkt met verschillende thema’s. Als docent geeft zij haar kennis door aan jongere generaties en dat is voor mij heel belangrijk.

Tijdens het project ‘The Longest Painting 2013’ heb ik met haar gewerkt.

Babette is dynamisch en ik vind dat zij zichzelf als kunstenares moet blijven ontwikkelen. Ze heeft absoluut potentie om te groeien en groot te worden in de kunstwereld’, aldus beeldend kunstenaar Ashley Mauricia.

Tekst Josée Thissen-Rojer

‘Broken symbols’, 2015. Acryl op doek, 75 x 150 cm

44

Babette de Waele (1980) woont en werkt sinds 2006 op Curaçao. Haar schilderij ‘Broken symbols’ maakt in 2015 deel uit van de groepsexpositie ‘Taboo 2’ in Landhuis Bloemhof. Het taboe dat zij met dit werk wil aankaarten is gendergelijkheid. Sinds ze zelf een kind heeft, is zij zich er meer bewust van geworden dat de mens alles graag wil categoriseren en in hokjes wil stoppen. Het maakt veel uit of je een jongen of een meisje bent en als je wilt switchen van gender word je door de omgeving weer in een ander hokje geplaatst.

Tegelijkertijd merkt Babette dat er bij jongeren juist sprake is van een soort gender-vervaging. Zij voelen zich dan weer vrouwelijk, dan weer stoer en willen dat gewoon uitdragen.

Babette creëert ook digitale werken en dat wordt opgemerkt. In 2015 wordt ze door het Haitian Heritage Museum (HHM) in Miami uitgenodigd voor het project ‘Digital media of the Caribbean’. Haar digitale kunstwerken worden op de HHM-website geëxposeerd. Eén van die digitale werken is ‘Contemplating New Moves’ en heeft alles te maken met emoties en expressiviteit. De danseres staat in dit werk centraal

‘Contemplating new moves’, 2015 Digitaal werk met variabele afmetingen

en haar gezicht laat duidelijk zien dat ze zich onzeker voelt, alsof ze niet weet welke pas volgt. Expressie, of het nu is in muziek, dans of beeldende kunst, hoeft niet over mooie dingen te gaan. Voor Babette is dit werk zo mooi omdat het een kwetsbaar moment is.

Maar, zegt ze, het belangrijkste is om in beweging te blijven, zelfs als je niet weet wat je volgende stap is.

Haar werk met jongeren is heel belangrijk voor Babette. Momenteel doceert ze aan de International School of Curaçao. Daarnaast heeft ze bij Landhuis Bloemhof acht jaar lang de vooropleiding voor de kunstacademie verzorgd. Ze stimuleert haar studenten om na te denken over vraagstukken als gelijkheid, vervuiling en vrouwenrechten. Bij de jongeren in eindexamenklassen merkt ze een duidelijke verandering. Zij zijn echt bezig met wat er in de samenleving speelt en zien kunst als een manier om zich te uiten.

Als een van haar leerlingen verklaart dat hij zijn schilderijen niet zal verkopen voor het geld, maar alleen aan iemand die kunst waardeert voor wat het is, maakt dat haar echt blij.

In haar werk balanceert Babette de Waele tussen figuratief en abstract. Ze merkt wel dat de abstractie steeds meer de overhand heeft. Het spel van lijn en kleur intrigeert haar. Bedrijven kiezen bovendien juist voor haar abstracte werk en waarderen dat ze veel met kleur werkt. Zelf denkt ze dat haar abstracte werk voor bedrijven een goede keus is, omdat iedereen zijn eigen betekenis erin kan leggen.

Babette staat aan het begin van haar carrière en zit boordevol ideeën en plannen. We kunnen in de toekomst veel van haar verwachten, want zoals ze zelf zegt: ‘Er moet nog heel veel werk gemaakt worden!’

coaching 3 2016

45

SOCIAAL

‘Blijf van mijn lijf’ Seksuele intimidatie op de werkvloer

Een seksueel getinte opmerking herhaaldelijk moeten verdragen, geconfronteerd worden met pornografisch materiaal op de kantoormuur of computer van een collega of geforceerd worden fysiek seksueel contact te ondergaan met een leiding­ gevende of collega. Het zijn allemaal vormen van seksuele intimidatie op de werkvloer. Karin Bosman, spreker en coach op dit gebied, deed recent een onderzoek hiernaar op Aruba. In september komt ze naar Curaçao voor een presentatie en onderzoek.

Tekst Michelle da Costa Gomez

Karin Bosman werd zelf slachtoffer van seksuele intimi­ datie op de werkvloer en heeft haar ervaringen hiermee ingezet om andere werknemers en tevens werkgevers bewust te maken van deze vorm van ongewenst gedrag en wat er gedaan kan worden om dit zoveel mogelijk te voorkomen. Dat doet ze door middel van presentaties, workshops, onderzoek en het bijhouden van een blog.

Opzienbarende resultaten

Volgens Bosman komt seksuele intimidatie overal voor, maar binnen bepaalde beroepsgroepen, die historisch sekse-gebonden zijn, komt dit het meeste voor. Voorbeel­ den hiervan zijn de verpleging, het leger, het onderwijs en de politie. Hiërarchische organisaties waaronder ziekenhuizen, universiteiten en grote bedrijven zijn ook gevoelig voor seksuele intimidatie. ‘Seksuele intimida­ tie op de werkvloer is grensoverschrijdend gedrag dat bedoeld is om te intimideren. Vaak speelt daarbij het ‘do this for that’ principe. Als je niet doet wat de dader van je eist, krijg je geen promotie of raak je je baan kwijt’, legt Bosman uit.

Dat ook mannen regelmatig het slachtoffer van seksu­ ele intimidatie zijn, bleek mede uit het onderzoek op Aruba, dat onlangs werd afgerond. De resultaten waren opzienbarend. Daaruit bleek dat 60 procent van de 524 respondenten te maken heeft gehad met verbale seksuele intimidatie, 53 procent met non-verbale seksuele intimi­ datie en 37 procent met fysieke seksuele intimidatie op de werkvloer. 28 procent van de ondervraagden was man­ nelijk en gaf aan seksueel geïntimideerd te zijn. Bosman

46

verwacht dat het onderzoek op Curaçao, dat in de tweede helft van het jaar van start gaat, ook een hoog aantal gevallen van seksuele intimidatie zal aantonen.

Types daders

In het algemeen worden plegers van seksuele intimida­ tie grofweg onderverdeeld in vier groepen: openbaar, persoonlijk, roofzuchtig en dominant. De openbare pleger maakt het niet uit wie de seksuele intimidatie ziet of hoort. De persoonlijke pleger komt op de buitenwereld over als een kalm en gerespecteerd persoon, maar veran­ dert in gedrag naar het slachtoffer toe. De roofzuchtige pleger haalt genoegen uit seksuele vernedering van ande­ ren. De dominante pleger vertoont het gedrag voorna­ melijk vanwege de ego boost, waarbij het niet belangrijk is wat de reactie van het slachtoffer is, om zich er goed bij te voelen. Deze groepen zijn zowel terug te vinden bij mannelijke als vrouwelijke daders.

Taboe

Op seksuele intimidatie ligt een groot taboe. Slachtoffers schamen zich voor het gebeurde en voelen zich schuldig.

Daders zullen er alles aan doen om te voorkomen dat slachtoffers vertellen wat er gebeurt. ‘Het gaat niet over je uiterlijk, of je knap bent of slank. Seksuele intimidatie gaat over macht. Alle plegers gaan op dezelfde manier te werk, met als belang het slachtoffer te laten zwijgen.

Lukt dat niet, dan zullen ze proberen ervoor te zorgen dat niemand het slachtoffer gelooft’, legt Bosman uit. Slacht­ offers ervaren grote moeite met het bespreekbaar maken

Karin Bosman

van het probleem, de schaamte en het opzij zetten van schuldgevoelens. Dat is de voornaamste reden dat men­ sen niet snel een valse melding van seksuele intimidatie zullen indienen, ook niet om bepaalde gunsten gedaan te krijgen bij bijvoorbeeld een leidinggevende. Volgens Bosman blijkt uit onderzoek dat slechts 0,6 procent van de meldingen vals is en ze voegt daaraan toe: ‘Voor om­ standers is het verleidelijk partij te kiezen voor degene die van intimidatie wordt verdacht, want het enige wat deze persoon vraagt is om geen partij te kiezen, terwijl het slachtoffer juist de last en het verdriet met omstanders wil delen.’

Veiligheid op de werkvloer

Managers moeten zich bewust zijn van de mogelijkheid van seksuele intimidatie op de werkvloer, ervoor zorgen dat de werkvloer geen vijandige locatie is. Daarbij moeten zij, en ook collega’s, alert zijn op veranderingen in gedrag bij werknemers die een indicatie kunnen zijn van een probleem. Voorbeelden zijn een hoog ziekteverzuim, het plotseling willen wisselen van afdeling of dienstroosters, hoog verloop van personeel of collega’s die telkens bij een leidinggevende naar binnen worden geroepen waarna de deur wordt gesloten. Het is belangrijk dat collega’s alert zijn op wat er om hun heen gebeurt. Als er cursussen worden gevolgd over zaken als seksuele intimidatie moet al het personeel deze kennis krijgen. De kennis moet niet alleen gedeeld worden met managers en leiding­ gevenden, die in veel gevallen de plegers zijn van seksuele intimidatie.

Vertrouwenspersoon

Wat het signaleren van seksuele intimidatie bemoeilijkt, is dat er geen vaste definiëring bestaat. Het draait om het overschrijden van bepaalde grenzen die voor iedereen verschillend zijn en vaak ook cultureel bepaald.

Werkgevers hebben een zorgplicht jegens hun werk­ nemers en dienen te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. In beleid en uitvoering is volgens Bosman echter een grote inhaalslag te maken. Managers kun­ nen gebruik maken van protocollen waarin duidelijke gedefinieerde gedragsregels worden geformuleerd die ook aan de werknemers worden overhandigd. Met helder geformuleerde gedragsregels - in de eigen taal - moet duidelijk gemaakt worden welk gedrag wel en welk gedrag niet wordt getolereerd op de werkvloer. Tevens is het verstandig om een vertrouwenspersoon aan te wijzen waarbij werknemers terecht kunnen met problemen op de werkvloer en ook in het geval van seksuele intimidatie.

Deze vertrouwenspersoon hoeft geen deel te zijn van het human resource team, maar moet wel kennis hebben van de wet, psychologische begeleiding kunnen geven bij seksuele intimidatie en weten welke stappen er gezet kunnen worden binnen de organisatie. En daarbij is het wel belangrijk dat deze vertrouwenspersoon niet de ver­ meende dader mag vertegenwoordigen. karin@aboutworkplaceharassment.com Twitter: @spittingontosti - @aboutharassment Website: www.aboutworkplaceharassment.com

coaching 3 2016

47

BLAUWE ECONOMIE

DEEL 2

ECONOMIE

SMALL ISLAND DEVELOPMENT STATES (SIDS) ALS BAKERMAT VOOR DE BLAUWE ECONOMIE In deel 1 werd het principe van de Blauwe Economie, dat haaks staat op het traditionele core business-model van schaarste, uit de doeken gedaan. Het tweede deel heeft een praktische insteek waarbij wordt gekeken naar toepassingsmogelijkheden op de eilanden Curaçao en Aruba.

Tekst Guy Cozijns

e wereld heeft geen nood aan één Goliath, maar aan duizenden Davids om slimme innovaties te ontwikkelen en op de markt te brengen. Met tweehonderd innovaties, vier miljoen dollar aan investeringen en drie miljoen jobs lijkt de toon gezet. En dat in zes jaar tijd, in een tijdperk waar de weerstand tegen verandering een vervelende stoor­ zender blijft. Toch is en blijft die verandering de enige manier om vooruit te gaan.

Zo ook, en vooral, voor de kleine eilanden. Ze zijn kwets­ baar wegens gebrek aan natuurlijke grondstoffen, hun afhankelijkheid van import, de geografische afstand tot andere markten en toerisme. Deze kwetsbaarheid wordt nog versterkt door de geteisterde kustlijn en het bescha­ digde koraalrif, een gebrek aan diversificatie en een schijnbaar - tekort aan menselijk kapitaal. Economische en intellectuele afhankelijkheid van de vroegere koloniën is nog zo’n aspect van het reële en virtuele verkeer. Het lijkt bijna op een ‘fait accompli’, tenzij de eilanden zelf het heft in handen nemen. Bijvoorbeeld door lokaal te gaan samenwerken en aan te tonen dat die zogenaamde afhankelijkheid voornamelijk tussen de oren zit. En daar wringt de schoen al te dikwijls. Mocht de gunfactor nu eens stevig voet aan de grond krijgen, dan zou het sociale, economische en ecologische plaatje er wel eens heel anders kunnen uitzien.

El Hierro

Op het kleine Canarische eiland El Hierro zou een radar-­ basis komen. Dat was niet naar de zin van de lokale boe­

48

ren en vissers. De eilandbewoners hadden het volgende plan voor de toekomst in gedachten: de volledige zelf­ voorziening van water en energie als middel om leefbare landbouw, veeteelt en visserij uit te bouwen. Mede onder impuls van het ‘Blue Economy team’ was er in 2014 de inauguratie van de hydro-wind faciliteit. Deze voorziet het eiland van alle noodzakelijke energie en levert twee keer zoveel water tegen de helft van de kostprijs. Een enorme winst voor de gemeenschap. Bovendien zal deze investering van 83 miljoen euro binnen een decennium kunnen worden terugverdiend, dankzij de besparingen die gerealiseerd worden bij de import van petroleum.

Toen water eenmaal in overvloed op het eiland aanwezig was, begon de landbouw haar plek op te eisen: organische bananen, ananas, yoghurt, kaas, roomijs en vers geiten­ vlees leidden tot de laagste werkloosheidsgraad binnen het Spaanse Koninkrijk.

Het mooie van dit verhaal is dat El Hierro tegenwoordig een trekpleister is voor wat men noemt het ‘wetenschap­ pelijk toerisme’. Het moge duidelijk zijn dat deze portfolio aan ontwikkelingen enkel tot stand kon komen dankzij beleidsmakers die het concept van de Blauwe Economie hebben omarmd.

Wat dichterbij: Bonaire

In zijn boek ‘De Blauwe Economie: 10 jaar, 100 projec­ ten, 100 miljoen jobs’ heeft Gunter Pauli zelfs een apart hoofdstuk gewijd aan Bonaire, met het herbebossen van het koraalrif als exponent. De analogie was de volgende: als we aan land bomen kunnen planten, dan kunnen we

dat eveneens onder water. Het vehikel voor dit verhaal waren afgedankte televisieantennes uit Nederland: ballast voor Nederland, opportuniteit voor Bonaire. Koraal wordt in stukjes gesneden en de kleine koraaltjes worden aan een antenne bevestigd en in de bodem van de oceaan verankerd. Na zes maanden heb je al een mooie tros. Via speciale PADI cursussen wordt de kunst van het koraalk­ weken aangeleerd. Die cursussen worden nu ook als toeristische attractie aangeboden. De toerist kan dus bij­ dragen aan het herbebossen van het koraalrif op Bonaire.

De vraag bleef niet uit. Bovendien vergroot het de kans op een terugkerende toerist: die wil namelijk zien wat er van zijn bijdrage is terechtgekomen bij een volgend bezoek.

Verbanden leggen

Tijdens een recent bezoek op Bonaire had ik een gesprek met Augusto Montbrun en zijn collega Francesca. Vanuit hun stichting, the Coral Reef Foundation Bonaire, is het uiteindelijke doel om 100 miljoen nieuwe koraaltjes aan te planten. De techniek hebben ze overgenomen van een wetenschapper uit Florida. Bonaire werd als ideaal platform erkend om dergelijke activiteiten op te zetten en is de eerste in het Caribische gebied. Kortom, de trend­ setter. Er zijn 6000 stuks aangeplant, dus er is nog wel een lange weg te gaan.

Tijdens zijn bezoek aan Bonaire dacht Gunter Pauli na over synergieën die vanuit deze activiteit konden gemaakt worden naar andere activiteiten binnen de Bo­ nairiaanse gemeenschap. In de Blauwe Economie wordt een project of case nooit afzonderlijk behandeld. Het gaat om het leggen van verbanden waar men in het verleden niet bij stilstond, gebruik makend van wat er lokaal voor­ handen is.

Wat bleek? De overvloed aan geiten - zo’n dertig- tot veertigduizend - is een doorn in het oog van menig eilandbewoner. Een groot deel van het eiland is zowat kaalgevreten, veevoeders moeten worden ingevoerd en vlees en melk worden nauwelijks geproduceerd, omdat deze geiten schijnbaar niet de noodzakelijke bouwstoffen binnenkrijgen die hun vlees- en melkproductie op niveau moeten brengen. Kortom, men is deze dieren liever kwijt dan rijk.

Bij het bestuderen van de omgeving kwam Pauli tot de ontdekking dat zeewier in overvloed aanwezig is op het eiland en de geiten kan voorzien van voedsel én drank. Zeg maar twee vliegen in één klap. Dankzij deze ontdekking kan er nu volop worden gedacht aan geiten die voldoende melk en vlees produceren. De melk kan worden gebruikt als geitenmelk, als input voor roomijs - met toevoeging van lokale smaken zoals aloë vera - en het produceren van kaas. De uitbating van een abattoir heeft nu ook zin, daar deze diersoort voldoende gezond vlees zal produceren. Vanuit het niets ontstaan er zomaar meerdere cash flows ten goede van de lokale bevolking.

Importvervangende activiteiten die de afhankelijkheid van het buitenland verminderen, tegen een prijs waarmee het buitenland niet kan concurreren.

Het zoeken naar synergieën vanuit ogenschijnlijk los van elkaar staande componenten heeft geleid tot het definiëren van tientallen projecten voor het komende

decen­nium. Is het mogelijk voor de Bonairiaanse onder­ nemer en overheid om op één lijn te komen? Dat blijkt de grootste test te worden.

Curaçao en Aruba

De door de wol geverfde omgevingsspecialist Lloyd Narain behoudt zijn scepsis, zonder afkerig te staan tegenover een dergelijk concept. Er is geen reden om aan te nemen dat wat El Hierro heeft gepresteerd, ook niet op Curaçao of Aruba zou kunnen plaatsvinden. In zijn artikel ‘Curaçao: rommelen met schaarse ruimte op een klein ei­ land’, wijst hij op een aantal zaken die indruisen tegen de duurzame ontwikkelingsgedachte. Op een bevolking van bijna 160.000 inwoners telt Curaçao niet minder dan een 7.000-tal leegstaande woningen en zo’n 4.000 leegstaan­ de kantoorpanden. Toch blijft men verder bouwen onder

VANUIT HET NIETS ONTSTAAN ER ZOMAAR MEERDERE CASH FLOWS TEN GOEDE VAN DE LOKALE BEVOLKING het mom van woningnood, zonder gedegen onderzoek en zonder stil te staan bij de kosten die deze stedelijke uitwaaiering - de zogenaamde urban sprawl - met zich meebrengt. Het zijn in eerste instantie de vastgoed­ ontwikkelaars die er wel bij varen, daarin ondersteund door een aantal politici.

Het maakt duidelijk dat er op Curaçao nog veel water naar de zee zal moeten vloeien eer de tijd rijp is voor een concept dat als blauwdruk juist zou wijzen op slimme, goedkope en gezonde woningbouw die wél toegankelijk is voor de lokale bewoners.

Op Aruba liggen de kaarten enigszins anders. Met heeft er het jaar 2020 als referentiejaar uitgeroepen voor het groene project. Groen en zelfvoorzienend zijn is een initiatief dat gesteund wordt vanuit de hoek van minister­ president Mike Eman. Het heeft internationaal zijn weer­ klank gevonden, met pioniers als Sir Richard Branson.

Gunfactor

Het is nu afwachten wat de toekomst brengt. Hoe krijg je dit concept tot in de woonkamer? Door erover te blijven praten, telkens maar opnieuw. Wat je nu nog nodig hebt is een aantal samenhangende projecten die het eiland vooruit kunnen helpen. En ondernemers die de mou­ wen opstropen en navolging krijgen. Om dit te kunnen realiseren is de gunfactor een conditio sine qua non, zowel vanuit de gemeenschap als vanuit de overheid. Aan de toepassingsmogelijkheden zal het zeker niet liggen.

coaching 3 2016

49

FAMILIEZAKEN CURAÇAO

De familiezaken van familie Vogels Lions Dive Beach Resort en Avila Beach Hotel Het hotelwezen is een branche die het hele jaar doordraait: kantooruren bestaan niet en als leidinggevenden sta je dag en nacht stand-by.

De familie Vogels weet dit als geen ander: Will en Katja managen sinds januari 2004 het Lions Dive Beach Resort en zoon Robbin heeft sinds december 2015 de touwtjes in handen bij het Avila Beach Hotel.

Hoewel Robbin pas kort officieel werkzaam is in de branche, groeiden hij, zijn broer Marco en stiefbroers Dorian, Largo en Pere van jongs af aan op met het hotelwezen. ‘Het familiebedrijf was altijd wel een beetje verweven in ons leven’, vertelt vader Will.

Tekst Elisa Koek Beeld Rene Bergsma

50

Robbin, Will en Katja Vogels

hadden met de branche.’ Marco en Robbin werkten in de vakanties bij Lions Dive en voor het hotel reisden ze naar beurzen over de hele wereld. De jongste drie zonen draai­ en nu weleens mee als gastheer. ‘Maar, als ze er echt iets mee willen doen, moet ze er eerst voor werken’, zegt Will.

Robbin heeft zijn vaders advies opgevolgd. Hij studeerde International Economy and Finance in Nederland, werkte daar een jaar als vastgoedmanager en greep toen zijn kans bij Avila. ‘Toen mijn vader en Katja voorstelden om samen Avila over te nemen, twijfelde ik geen moment’, vertelt Robbin. ‘In zo’n situatie is er geen plek voor faalangst, maar moet je er gewoon voor gaan. Dat heb

‘WIJ DENDEREN DOOR DE PORSELEIN­KAST EN KATJA ZET DAARNA ALLES WEER OP ZIJN PLAATS’ ik gedaan.’ Will beaamt dit: ook hij wist meteen dat zijn zoon deze taak aankon. ‘Anders had ik de overname niet gedaan’, vertelt Will. Katja vult hem aan: ‘We hadden altijd al interesse in uitbreiding, ook wegens de schaal­ verbreding en synergievoordelen die hierdoor ontstaan.

Will en ik zagen echter op tegen de dagelijkse operatio­ nele kant van een tweede hotel er bij en daarom zijn we erg blij met de komst van Robbin. Hij legt zijn ziel en zaligheid in het Avila, net zoals Will en ik dit al jaren bij Lions Dive doen.’

Het drietal heeft duidelijk ieder een eigen rol binnen de bedrijven. Robbin is de general manager bij Avila, Will en Katja zwaaien de scepter samen bij Lions Dive en Will heeft het roer in handen. ‘Wij denderden door de porselein­kast en Katja zet alles daarna weer op zijn plaats’, schetst Will. ‘We vullen elkaars expertises aan.’

Het drietal weet goed wat ze aan elkaar hebben en dat ze op elkaar kunnen rekenen. ‘En dat is fijn’, zegt Katja.

‘We volgen dezelfde lijn, soms wellicht met andere ideeën, maar het doel is hetzelfde.’ Volgens Will is het vertrouwen vooral belangrijk: de vrijheid om een ander een beslissing te laten nemen. ‘Iedereen moet die vrijheid hebben. Beter een slechte beslissing dan geen beslissing.

We kunnen het altijd samen nog oplossen.’ oen Katja en Will in 2003 werden gevraagd als managementkoppel voor Lions Dive, besloten ze, na een paar jaar afwisselend in Nederland en Curaçao te hebben verbleven, voorgoed Nederland te verlaten. ‘De combinatie van hard werken en het sprankelende leven trok ons wel’, licht Katja toe. Will, van huis uit bouwrechtjurist, en Katja, facilitair manager, gingen samen de uitdaging aan. Hun drie kinderen Dorian, Largo en Pere gingen mee en ook Robbin en Marco, de zonen van Will, namen deel aan het avontuur.

Ondanks dat de vijf kinderen niet te veel mee werden genomen naar het werk, kregen ze van jongs af aan wel veel mee van het werken in een hotel. ‘We wilden bewust niet dat ze in het hotel opgroeiden’, gaat Katja verder.

‘Maar we merkten al snel dat ze allemaal wel affiniteit

Dorian, Largo, Pere en Marco zijn nu niet officieel betrok­ ken bij het familiebedrijf, maar op de achtergrond spelen zij natuurlijk wel een rol. Marco is jurist in Nederland en heeft altijd meegedacht over de stappen van Will en Katja. ‘Tijdens zijn studie bezocht hij al beurzen voor de branche’, vertelt Will. ‘Maar hij heeft nu gekozen voor een carrière als jurist en dat is goed. Hij is ontzettend blij dat Robbin zich nu bij ons heeft gevoegd.’

Of de jongste drie kinderen ook in de voetsporen van hun vader en moeder treden, is nog even afwachten. Als het aan Will ligt, is dat zeker een optie. ‘Wanneer een van hen geïnteresseerd is om deze richting op te gaan, gaan we kijken of we kansen kunnen creëren, maar het moet hun eigen keuze zijn.’ Zou dat betekenen dat de familie Vogels dan wellicht nog een hotel overneemt? ‘Wie weet, de tijd zal het leren.’

coaching 3 2016

51

WEBSITES • APPS • BLOGS • BOEKEN

RAPPORT The Power of Youth Travel De ‘World Tourism Organization’ (UNWTO) is onderdeel van de Verenigde Naties en verantwoordelijk voor de pro­ motie van verantwoordelijk, duurzaam en universeel toe­ gankelijk toerisme. In dit rapport van UNWTO kunt u inte­ ressante informatie vinden over een belangrijke doel­ groep: jongeren. Zij vormen namelijk een van de snelst groeiende segmenten binnen het toerisme. Er wordt onder meer door middel van case studies getoond welke meerwaarde gegenereerd wordt door de samenwerking tussen het bedrijfsleven en de overheid op dit gebied. affiliatemembers.unwto.org/publication/ report-power-youth-travel

MAGAZINE Filosofie In deze editie van Coaching kunt u voor het eerst onze nieuwe rubriek ‘Andersdenkenden’ lezen. Hierin gaat de redactie op zoek mensen die door anders te denken, nieuwe deuren hebben geopend en richting hebben gegeven aan de maatschappij. Filosofie magazine is een Nederlandstalige tijdschrift voor mensen die een betrokken en door­ dacht leven willen leiden. Het magazine, ook op Curaçao verkrijgbaar, besteedt aandacht aan grote denkers van nu én van lange tijd gele­ den. Online - op www.filosofie.nl - zijn mooie artikelen terug te lezen over een aantal grote denkers uit de geschiedenis, zoals bijvoorbeeld Aristoteles en Francis Bacon.

WEB & DESKTOP WhatsApp Het is natuurlijk geweldig, dat we massaal gratis berichten kunnen versturen via WhatsApp. Maar er kleven ook nadelen aan. Als u prettig aan het werk bent, wilt u niet continue wisselen tussen smart­ phone en beeldscherm. Alleen al vanwege het toetsenbord kunnen we ons voorstellen dat de computer een stuk prettiger werkt. En daar is door WhatsApp natuurlijk op ingespeeld; er zijn een webapplicatie en een desktopversie toegevoegd aan de mogelijkheden om te appen. Bezoek op uw computer web.whatsapp.com. Open vervolgens de app op uw smartphone, ga naar instellingen en kies voor WhatsApp Web. De rest wijst zich vanzelf. Via www.whatsapp.com/download kunt u de berichtendienst op uw pc of mac installeren.

Big inspirational location for a small event!

workshop

We are located at Banda bou and offer you the perfect spot for your conference, teambuilding activity, workshop, international business meeting and celebration. We have housing and facilities like a conference room, meeting rooms, 7 houses, professionally equiped kichen, gym, swimmingpools, yoga studio and a labyrinth.

business Contact person

Cor Riebeek +5999 561 2227

You can organize your event yourself and use our facility or we can take care of everything.

celebration VILLAPARK FONTEIN B77, CURAÇAO, WWW.RAINBOWRETREAT.CW

52

APP Speakap Nog sneller en effectiever communiceren met al uw medewer­ kers, dat is wat de makers van deze app u beloven. Met deze app kunt u een besloten en veilig platform creëren, dat ook in uw eigen huisstijl vormgegeven kan worden. Net als bij (bijvoor­ beeld) Facebook krijgt de gebruiker een persoonlijke tijdlijn met updates te zien, die wordt samengesteld door de groepen waar­ van men deel uitmaakt en de mensen die worden gevolgd. In privéchats en groepsgesprekken kunnen foto’s en documenten worden gedeeld.

Prijs op aanvraag

BOEK Het flitsbrein Bert Overbeek

Kun je intuïtie gebruiken voor belangrijke besluiten?

Aan de hand van praktische voorbeelden uit het bedrijfs­ leven, onderzoeken en inzichten uit de neuro­weten­ schappen gaat Overbeek in op de vraag of je intuïtie kunt gebruiken voor belang­ rijke besluiten. € 19,95 Ook verkrijgbaar als e-book € 9,95

APP How2lead

19th Annual Global CEO Survey In de vorige editie van Coaching heeft u kunnen lezen over managementgoeroe Ken Blanchard, de man die onder meer met zijn boek ‘The one minute manager’ een bijzonder groot publiek wist te bereiken vanaf het begin van de jaren tachtig. Het bedrijf van Blanchard gaat met de tijd mee en ontwikkelde een app voor leidinggevenden.

Heeft u How2lead gedownload, dan kunt u up-to-date blijven door middel van blogs, news feeds en videos. Blanchard - inmiddels ver in de zeventig maar nog altijd actief schrijft wekelijks een blog over onder andere persoonlijke ontwikkeling, leiderschap en motivatie. Ook vanuit de jongere generatie wordt uw feed gevoed; in de blog WhyLeadNow delen jonge leidinggevenden hun ervaringen en tips. iOS en Android Gratis

Because running the world is a hard job.

Bapor Kibra z/n unit 36B Curacao Beach Boulevard P: +5999 735-2330

coaching 3 2016

53

Aanmelden voor van >> naar: www.coaching-magazine.net

Mairondy Bodak

Roy Jansen

Ruby Fullinck

van W. G. Trapenberg A/C Services naar Optimum Engineering & Consultant Caribbean

van OBE-One naar Deloitte Dutch Caribbean

van SEL Maduro & Sons naar C&S Business Solutions

Mairondy Bodak heef als project­manager bij A/C servicebedrijf W.G. Trapenberg ruime ervaring opgedaan op de gebieden van HVAC-systemen, technische voorzieningen, faciliteitenonderhoud en projectmanagement. Eind 2015 heeft Mairondy ervoor gekozen om de uitdaging aan te gaan en voor zichzelf te beginnen. Begin dit jaar heeft hij zijn eigen bedrijf opgericht, Optimum Engineering & Consultant Caribbean. Een onafhankelijk, parti­ culier ingenieurs- en adviesbedrijf, gespecialiseerd in het adviseren van bedrijven op het gebied van ventilatie- en luchtbehandelingsinstallaties en hoe zij hier het meest energie­zuinig mee kunnen omgaan.

Roy Jansen is per 1 april 2016 gestart als Senior Manager Risk Advisory Services. Hij heeft een brede inhoudelijke ervaring op het gebied van corporate governance, (cyber)-risicomanagement en audit. In zijn loopbaan heeft hij vele projecten geleid en functies vervuld op dit terrein. Deze ervaring heeft hij als actief dienend marine- en luchtmachtofficier opgedaan bij het Ministerie van Defensie, als principal consultant bij Atos Consulting en als zelfstandig ondernemer bij OBE-One. Zijn uitdaging ligt in de realisatie van een ambitieus groeiplan van de Risk Advisorypraktijk binnen Deloitte Dutch Caribbean.

Ruby Fullinck is na zijn studie en succesvolle loopbaan in de ICT- en coachingsbranche in Nederland terug­gekeerd naar Curaçao waar hij in 2009 is begon­nen als ICT manager bij SEL Maduro & Sons. Per 1 maart heeft hij de keuze gemaakt om zijn visie op de ICT- en coachingwereld, welke gebaseerd is op zijn zeer uit­gebreide kennis, ervaring en expertise, te gebruiken om zijn droom te verwezenlijken en zijn eigen bedrijf te starten.

Ruby Fullinck is nu directeur van C&S Business Solutions. De one stop business consultancy staat garant voor praktijkgerichte, crea­tieve en robuuste oplossingen.

Caribbean Executive Suites De voordelen van Caribbean Executive Suites: • Centraal gelegen • 6 vergaderruimtes voor 4 tot 25 personen • Flexibele huurperiodes • Reserveren tot 2 uur van tevoren mogelijk

Complete vergaderruimtes op maat en binnen handbereik

De vergaderzalen van Caribbean Executive Suites beschikken over: • Professionele inrichting inclusief tafels en stoelen • Internet • Video conference voorzieningen • Stopcontacten • Koffie, thee en water • Whiteboard (in de zalen voor vier personen) • Catering (tegen betaling) • Beamer (tegen betaling)

Pos Cabai Office Park (unit 5) | Schouwburgweg | Curaçao | Tel.: (+5999) 737 20 25 | www.caribbeanexecutivesuites.com

54

Advertorial Advertorial

De begunstigde van uw Zorgplicht verzekeraar levensverzekering n ne va rti . Ma mr vanuis rtine Mauw mr.rso ofh -H uis Oo ofh -Hse uwun rso Ooga l ll Co Le sel g.com Coun Lega ofhuis@pali om mh mhofhuis@palig.c

Er rust op verzekeraarsiseen ermeeoftedemaken de Een levensverzekering ‘dezorgplicht. in verbandDat metheeft het leven dood dat gesloten cliënt in grote mate afhankelijk is van de informatievoorziening en kennis sommenverzekering met dien verstande dat een ongevallenverzekering van een verzekeraar. niet als levensverzekering wordt beschouwd’.

Bij zijn - naast de Datde delevensverzekering zorgplicht niet specifiek is neergelegd verzekeraar - diversewetgeving partijen betrokken. in publiekrechtelijke (zoals bijvoor­ beeld in desluit WfTiemand geldendde in verzekering Nederland enen BES) Allereerst impliceert niet dat de zorgplicht minder betaalt iemand de premie.

Meestal zijn be­ langrijk is. Erpersonen. bestaat namelijk een isongelijk­ dat dezelfde Vervolgens er heidverzekerde, in de verhouding van degene partijen op diewiens als het een namelijk ware wordt gemitigeerd door de op de verze­ leven of gezondheid de verzekering betrekkeraar rustende om een invulling king heeft.

Ook verplichting de verzekeringsnemer en te geven aan de bepalingen ten personen aanzien van de verzekerde kunnen dezelfde de redelijkheid en billijkheid geeft en onrechtmati­ zijn.

De verzekeringsnemer door midge daad. Welke juridische grondslag dan ook, del van een schriftelijke verklaring aan de de zorgplicht dient ervoor om de cliënt te be­ verzekeraar aan wie begunstigde is. licht­ Dat schermen tegen het de gevaar van eigen is degene dieofdegebrek uitkering ontvangen. vaardigheid aanzal inzicht, zoals de De verzekeringsnemer kan zichzelf of (één Hoge Raad heeft geformuleerd. of meerdere) andere begunstigden aanwijzen.

De verzekeringsnemer moetwant hierinde Lastig, zo’n zorgplicht? Enigszins, duidelijk richting verzekeraar en zorgplichtzijn beperkt zichdeniet tot het verkoop­ hier goedvan overdenadenken.

Immers, de keuze apparaat verzekeraar, maar strekt zich wie alsmeerdere begunstigde is aangewezen hangt uit tot disciplines in een organisatie. samen metdehet doel vanaldebijverzekering of Zo begint zorgplicht de productont­ van de persoonlijke van wikkeling.

Daarnaast omstandigheden is het niet altijd even dui­ de verzekeringsnemer.

Ik noem hieronder delijk wat er precies wordt verwacht.

Ander­ zijds biedt de zorgplicht ook een mogelijkheid tot onderscheidend vermogen. De verzekeraar

een aantal mogelijkheden indienstelt de verDe begunstigde een derdeeen zijnlid - bijgewezen door dekan verzekeraars, aan­ die de zorgplicht in acht neemt, in feite •aan zekering is afgesloten met heten oogwerkt op het dooreen de de Fundashon pauitkering Konsumidó voorbeeld tante - die een de (potentiële) cliënt centraal aan gewezen enontvangt een onafhankelijke ­ toetst klachten een duurzame relatie.

Zo kan risico van vroeg overlijden eneen hetverzekeraar daarmee buiten de derde nalatenschap om. alleen aangaande de zorgplicht als hij ervoor voor van verzekerden en geeft partijen een oor­ gepaard verliesvoldoen aan middelen zijnHet noggaat allerlei situaties te bedenken en deel. om een buitengerechtelijke zorgt dat de producten aansluiten bij de be­ Er de nabestaande(n) en derden. betrekking hebben opendeminder uitkering van derhalve laagdrempelige kostbare hoeften van de cliënt en zich ­ logischerwijs ­ die •verdiept De begunstigden zijn uw erfgenamen. levensverzekering. U doet er goed aan procedure. in die behoeften.

Vervogens dient In de uw dat gevaldezijn de begunstigden degenen verzkeraar cliënt juist te informeren over om na te denken wie tot uitkering van uw hetdie product en de cliënttot te de waarschuwen voor levensverzekering als erfgenamen nalatenschap gerechtigd is vele en devormen voorZo ziet u maar, de zorgplicht kan risico’s. zijn geroepen, ongeacht de aanvaarding waarden van uw polis te lezen. Misschien aannemen. daarvan. is het tijd om even uw schoenendoos met In het kader van de zorgplicht wil ik u attent polissen tevoorschijn te halen? mr. Martine van Oorsouw­Hofhuis is werk­ •maken De aangewezen begunstigde is de na-aan­ zaam als Legal Counsel bij Pan American Life op het volgende.

De verzekeraars laten schap.

Dan krijgen de erfgenamen mr.

Martine van Oorsouw-Hofhuis is werkgesloten bij de vereniging van verzekeraars Insurance Group, een verzekeringsmaatschap­ die de nalatenschap aanvaard de zaam Legalziektekosten­ Counsel bij Pan American (CBIA), hebben een Codehebben of Conduct onderte­ pij die als levens­, en ongevallenver­ uitkering.

Insurance Group.

Indien u vragen heeft kend waarin enkele gedragsregels zijn opge­ Life zekeringen aanbiedt.

Indien u vragen heeft naar aanleiding van dit artikel u connomen. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid naar aanleiding van dit artikel kunt kunt u contact op­ •voor Is de begunstigde in een bepaalde hoeopnemen via e-mailadres mhofhuis@ consumenten om contact op te nemen tact nemen via e­mailadres mhofhuis@palig.com. danigheid bijvoorbeeld uw partner of met de Fundashon pa Konsumidó (‘FpK’). De palig.com. kinderen - benoemd, wordt vermoed FpK kan bemiddelen als dan er een geschil is tus­ de aanwijzing ten behoeve sendateen consument isengedaan verzekeraar.

Indien degene die hoedanigheid devan consument tochdeniet tevreden is,had danop be­ heter moment van de aanwijzing. staat de mogelijkheid om via de FpK naar de Geschillencommissie te stappen. Deze Geschillencommissie ­ bestaande uit een lid

coaching 3 2016

55