Coaching editie 4 2018 - jubileumnummer by Uitgeverij Loket 1

JUBILEUM-EDITIE

JAARGANG 16 / EDITIE 4 / 2018

HÉT MAGAZINE OVER LEIDINGGEVEN OP CURAÇAO EN ARUBA

2 2012

hèt vakblad voor managers op Curaçao

Vindingrijk en hulpvaardig in gesprek met Antonio Muyale directeur Antillean Flight Services

In deze editie o.a.: Losse nummers NAf 9,95

De werkplek van Pim Steinmeijer Ambitie en motivatie van uw medewerkers Een sabbatical op Curaçao Coaching 2 - 2012 | 1

2 2010

hèt vakblad voor managers op Curaçao

Het managen van kampioenen Loopbaan onder de loep

In deze editie o.a.: Losse nummers NAf 9,95

HRM-instrumenten aan het werk Het wireless kantoor: hoe ver kun je gaan? Portret van een bewust vrouwvriendelijk bedrijf [2]

Losse nummers NAf/AWG 10,55

Coaching 2 - 2010

| 1

Throughout a half century we have endured many challenges. Always with the main focus to be able to provide an income for our members, and their family, when they reach the age they have to work less.

By providing them a financial stability, our members are able to enjoy the beautiful and unique phase of their lives as pensioners.

We are only able to do so, and have achieved our steady growth, thanks to the confidence of so many organizations, their staff and personnel throughout 5O years.

We are more than grateful for that confidence and look forward to welcome you to the ever growing list of satisfied customers.

We are convinced that together we can agree on a collective pension arrangement that suits your organization and your most valuable asset; your personnel!

PENSION FUND

uts | business

More effective and efficient Business Communication UTS Business is your trusted partner for your all your business needs. UTS Business is your one-stop-shop for business communications, ICT infrastructure, data or voice solutions. At UTS Business we provide you the best solutions for any type and size of business, whether it’s for communication systems, installations or maintenance. Our experienced staff will help you reduce your costs, improve your services and achieve more effective business communicatons.

Cloud Services

Enterprise Solutions

Managed Services

Network Services

• Cloud PBX • Cloud Camera Surveillance • Infrastructure as a Service (IaaS) • Software as a Service (SaaS) • Disaster Recovery as a Service (DRaaS)

• Vehicle Tracking • Connected Objects • Business Internet • PBX & Unified Communication Systems Hardware

• Colocation • WiFi • Solutions • Local Network Security

• Chippie Company • Mobile Postpaid • Fixed Voice Services • Local & International Leased lines

Contact UTS Business today!

For more information visit www.uts.cw/business, email us at business@uts.cw or call 0800-1132.

CBM_business_services_190x138mm.indd 1

1/26/18 3:03 PM

INHOUD

COACHING 4 2018

COLOFON Oplage 3.500 exemplaren (gecombineerd Curaçao en Aruba) Coaching verschijnt 5x per jaar Uitgave en distributie ABCourant Scharlooweg 31 Curaçao

26 | Rondetafelgesprek 15 jaar leiderschap op Curaçao

Uitgever Mike Willemse Hoofdredactie Mike Willemse Adjunct hoofdredacteur Gofrie van Lieshout

De werkplek van...

Eindredactie Saskia Matthijsse Redactie- en productiecoördinatie Marjolijn Verwater Coördinatie fotografie en interviews Marjolijn Verwater Redactie/bijdragen Christel Cornelisse-de Vries, Dick Drayer, Suhail Gomez, Jeroen Jansen, Lise Anna Janson, Elisa Koek, Cherissa Koko, Gofrie van Lieshout, Nicole Merkies, Nevita Mezas, Kurt Schoop, Willem Jan Stokhof, Josée ThissenRojer, Angela Tiemens, Denise Vijber, Barbara van der Woude

19 | De Kaya Kaya extase

42 | Marion Thomasia

Vormgeving Uitgeverij Loket 1 Drukwerk One Media Group

Radulphus College Curaçao

Advertentie-aquisitie Marjolijn Verwater (518 7800) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers en leiding gevenden op Curaçao en Aruba. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar: www.coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net Reserveren/informatie advertenties marjolijn@coaching-magazine.net Abonnement/extra exemplaren opvragen marjolijn@coaching-magazine.net Advertentiemateriaal versturen marjolijn@coaching-magazine.net

coaching-magazine.net

Verschillende jubilerende bedrijven hebben gereageerd op onze oproep voor vermelding in de rubriek ‘Coaching feliciteert’. Vanaf pagina 11

48 | Judaline Cyntje Het Curaçaosch Museum

JAARGANG 16 / 2018

Wij zijn jarig!

Het jubileum als marketingtool.... 10

Mijlpalen in het Curaçaosche bedrijfsleven Vanaf pagina............................ 12 Mijlpalen in het Arubaanse bedrijfsleven Vanaf pagina............................ 21 Working in a pressure cooker?.............................. 30 De gezichten van Coaching............................ 32

Niet gevierde helden Iva Martina.............................. 35 Coach aan het woord ...... 36

‘Seú is het enige volksfeest dat de tand des tijds heeft doorstaan’ ................ 38 15 jaar hoofdredactie Coaching magazine ........ 40 Terugblik Hoe is het nu met..?

.................. 44

De nieuwe privacywetgeving in een Caribisch licht................... 47 Aqualectra

ijftien jaar Coaching magazine, dat mogen we toch wel een mijlpaal noemen. Al hoewel ik zelf niet de volledige vijftien jaar aan het roer heb gestaan, ben ik wel vanaf dag 1 fan geweest. Het magazine heeft zich vanaf de eerste editie in 2003 laten gelden als een product van hoge kwaliteit. Destijds gestart als een nieuwsbrief van enkele pagina’s heeft het blad zich weten te ontwikkelen tot een dik full color magazine dat op vrijwel alle bureaus op het eiland ligt. Vooraanstaande managers, spraakmakende leidinggevenden, drukbezette ondernemers: iedereen wil zijn of haar kennis graag delen met onze redactie. Om vervolgens ook dankbaar te kunnen lezen wat anderen te vertellen hebben. Kennisdeling: dat is waar het om gaat. Een magazine uitgeven op een klein eiland is geen sinecure. Ik zal eerlijk zijn: heel erg makkelijk is het niet. We weten allemaal dat de concurrentie van social media groot is en de advertentiebudgetten in tijden van economische nood steeds kleiner worden. Toch blijf ik ervan overtuigd dat wat we met Coaching doen, gedaan moet worden. En dat we dat ook in de toekomst moeten blijven doen. Kennis delen, gedegen artikelen schrijven en publiceren, achtergrondinformatie bieden en een vertaalslag maken van internationale ontwikkelingen naar de lokale werkelijkheid; we maken iets waar veel mensen gebruik van maken en van leren. Coaching staat bekend om haar inhoudelijke kwaliteit; dat is wat wij altijd voorop hebben gezet en dat willen we ook blijven doen. We streven ernaar om met Coaching bij te dragen aan de kwaliteit van en de kennis in het bedrijfsleven en andere organisaties. In de afgelopen vijftien jaar gingen verschillende hoofd redacteuren mij voor. Ik ben ze allen dankbaar voor het werk dat zij geleverd hebben. Ieder hebben zij op unieke wijze leidinggegeven aan het redactieteam en onze lezersgroep weten vast te houden en uit te breiden. Stella van Rijn, Margo Groenewoud, Maya Mathias en Bas Kok komen ook aan het woord in dit jubileumnummer. Nu is de eer aan mij om wat zij opgebouwd hebben, verder uit te breiden en het bestaansrecht van Coaching te verzekeren. Dat kan ik niet zonder u, als lezer, maar zeker ook als adverteerder. Met zijn allen kunnen wij zorgen voor nog minstens vijftien jaar Coaching! Ik nodig u van harte uit om mee te lezen in onze jubileum editie en te genieten van onze quinceñera.

CFO Neysa Isenia over heden

en toekomst van Aqualectra ......... 51

Mike Willemse

AR 3845

Blue light contributes to digital eye strain. Improve your visual acuity with our reflective coating, available now with or without prescription. opticakywi.com/office

Wie jubileert er nog meer? Natuurlijk is Coaching niet de enige die in 2018 een jubileum viert. Ook andere organisaties op Curaçao en Aruba vierden dit jaar feest. Coaching sprak met hen over de succesformule achter hun meerjarige bestaan, de voornaamste interne en externe ontwikkelingen door de jaren heen en een doorkijk naar de toekomst.

Grant Thornton 80 jaar

Vidanova 13 50 jaar

ENNIA 15 70 jaar

The Wine Factory

Impacto Uitzendbureau

Fun Miles

Universiteit van Aruba

10 jaar

30 jaar

20 jaar 30 jaar

TeleAruba 23 55 jaar

Talk of the Town 75 jaar

coaching 4 2018

MARKETING

‘Paradise bestaat in oktober tien jaar. En wie jarig is trakteert! Kom zaterdag 20 oktober naar ons feestje en maak de hele avond kans op leuke prijzen!’ (Facebook Paradise FM)

‘Coca-Cola bestaat tachtig jaar op Curaçao. Dit jubileum zal het hele jaar worden gevierd. Begonnen werd met de onthulling van een groot jubileumlogo.’ (Antilliaans Dagblad)

Prijzen, logo’s en grootse vieringen voor personeel en relaties. Zomaar een greep uit de jubileumacties van Curaçaose bedrijven die dit jaar stilstaan bij een mijlpaal. Een jubileum blijft een mooie aanleiding voor promotie. Tekst Barbara van der Woude

ie jubileert, maakt tal van marketingkeuzes. Dat begint al bij de keuze om het jubileum überhaupt te vieren. In economisch mindere tijden kan het zomaar als misplaatst worden ervaren als er een uitgebreid feest georganiseerd wordt. De marketingafdeling staat vervolgens weer voor een aantal keuzes als besloten wordt het jubileum inderdaad te vieren: bestaande klanten belonen, of focussen op het werven van nieuwe klanten? De bedrijfsgeschiedenis centraal stellen, of juist de toekomst benadrukken in je communicatie? Vooral interne activiteiten, of juist externe? Allemaal opties om af te wegen alvorens een jubileum bekend te maken. Intern zorgt het lustrum van een merk of organisatie voor eenheid, trots en binding. Veel bedrijven organiseren bijvoorbeeld een reis of een uitje voor het personeel. Overigens minstens zo belangrijk als marketingtool, meent Peter Reijmer, eigenaar van PRGV 100% Creatie: ‘Vergeet nooit het personeel bij je jubileum. Zij zijn een niet te onderschatten marketingtool. Trots en gelukkig personeel is namelijk het visitekaartje van je onderneming.’

Vertrouwen

Extern creëer je als merk vertrouwen bij je publiek als je je jubileum viert: een bedrijf dat al zo lang bestaat, is kennelijk succesvol. ‘Zeker in de business-to-consumer markt is een jubileumviering zeer gebruikelijk. In die markt verwacht de consument simpelweg wat terug. Dat kan een donatie aan een goed doel zijn, gratis items, kortingen of een loterij. Binnen de business-to-business is het daarnaast ook een goed idee om een feest te geven, niet alleen voor klanten, maar bijvoorbeeld ook voor leveranciers en andere belangrijke contacten’, aldus Reijmer. Dat deed bijvoorbeeld HBN Law dit jaar. Op 7 juli jl. gaf het advocatenkantoor een spectaculair feest voor meer dan duizend relaties, ter ere van zijn tachtigjarig bestaan. Het

kantoor pakte groots uit met een champagne- en oesterbar, black tie dresscode en een complete food court met gerechten uit diverse keukens. Op de gevel werd historisch beeldmateriaal geprojecteerd en bij de ingang hingen banners met foto’s van de eerste partners. Marcha Woudstra was als huidige partner betrokken bij de organisatie: ‘Het kantoor HBN Law is in tachtig jaar tijd gegroeid van een tweemanschap tot een praktijk met 36 gespecialiseerde advocaten. Wij wilden dit heugelijke feit graag groots vieren. Niet alleen met al onze medewerkers, maar vooral ook met onze cliënten.’ De reacties spraken boekdelen. ‘Op het feest zelf was men zichtbaar onder de indruk en ook nog weken na het feest ontvingen wij reacties van cliënten om ons te bedanken voor het jubileumfeest, ik quote: “Dank voor het FEEST DER FEESTEN”.’ Fantastisch als je een jubileum op die manier kunt vieren’, aldus Woudstra. ‘Verder vonden wij het belangrijk om ook iets terug te geven aan de gemeenschap. We kozen voor onze wijk Otrobanda door het Kaya Kaya event te sponsoren.’ Kaya Kaya is een relatief nieuw community-ontwikkelings evenement waarbij delen van Otrobanda opgeruimd, opgeknapt en geschilderd worden door de buurt en als afsluiting een street party wordt gegeven. De eerste twee edities van Kaya Kaya waren een groot succes.

Wat heb je eraan?

Enthousiaste reacties zijn natuurlijk mooi, maar levert de viering van een jubileum ook echt iets op? Reijmer: ‘Het werkt in ieder geval als PR tool en in de meeste gevallen vergroot het ook nog de omzet. Het is een ideale manier om klanten aan je te binden, omdat je ze bedankt voor hun loyaliteit en ze tegelijkertijd in beweging zet. Coca-Cola Curaçao is bijvoorbeeld dit jaar erg goed zichtbaar met hun tachtigjarig jubileum, denk onder andere aan de FIFA

190

• Geef terug aan de gemeenschap

Sponsor een studiebeurs, knap een gebouw op of doneer. Op die manier is het lustrum duurzaam en betekenisvol.

De Centrale Bank

• Versterk de identiteit

Curaçao en St. Maarten

Grijp het jubileum aan om de bedrijfs identiteit te versterken. Elk bedrijf heeft een jubileum en een viering daarvan is niet uitzonderlijk. Bedenk welke mijlpalen uit het verleden, maar ook welke strategieën voor de toekomst de moeite waard zijn om te communiceren.

• Vier het hele jaar door

Een viering blijft het beste hangen als het ingebed is in een jaar van activiteiten. Plan dus zorgvuldig en strategisch. Begin op tijd!

Worldcup actie en het planten van bomen. Ook het grootse feest van Maduro & Curiel’s Bank zal iedereen zich nog goed herinneren: de hele stad vierde dat feest mee.’ Een mooi voorbeeld uit het buitenland is de terugplaatsing van de ’s aan de gevel van de Heineken Brouwerij in Amsterdam, ter ere van het 150-jarig bestaan van het biermerk. Freddy Heineken liet de ’s uit Heineken’s in de jaren vijftig verwijderen, omdat hij ‘Heineken’ internationaler vond klinken. De oude ‘s, die de gevel een week heeft gesierd, was een eerbetoon aan de wortels van het bedrijf. In Engeland boekte Unilever een aantal jaren geleden een bijzonder succes met een jubileum dat niet alleen het bedrijf toebehoorde. Ter ere van hun eigen, maar ook van het diamanten jubileum van Queen Elizabeth, bracht Unilever een speciale editie van het typisch Britse product Marmite uit: Ma’amite. Vergezeld van een uitgekookte campagne waarin de originele slogan Love it or hate it werd vertaald in ‘Queen Speak’, ‘One either loves it or one hates it’, profiteerden zowel Unilever als het Britse koningshuis van de enorme exposure rond hun respectievelijke jubilea.

Doe het goed, of doe het niet

Niet elk bedrijf hoeft natuurlijk een dergelijke monstercampagne op te zetten, maar het is wel belangrijk om niets half te doen, meent Reijmer. ‘Doe het goed, of doe het niet. Als de prijzen die je kunt winnen niet aantrekkelijk zijn of de manier van korting krijgen omslachtig is, dan haken mensen af. Dat geldt ook voor het geven van een feest. Als dat groot is opgezet, maar niet goed van kwaliteit, dan geef je de bezoekers niet het juiste gevoel.’ Kortom, het jubileum is meer dan een verjaardagsfeestje. Het kan een krachtige marketingtool zijn, mits op de juiste manier ingezet. Het vergt strategisch inzicht en zorgvuldige planning om het tot een succes te maken. Daarnaast is er niet één succesformule; het jubileum is voor elke organisatie maatwerk.

De Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten vierde in 2018 haar 190-jarig bestaan. De bank heeft in de 190 jaar van haar bestaan veel veranderingen doorgemaakt. Met de komst van commerciële banken op de eilanden stootte de bank haar commerciële taken af en concentreerde zich op de taak van toezichthouder. In 1953, bij de viering van het 125-jarig bestaan van de bank, bestond het personeel van de bank uit een secretaris, een kassier, een bode en vier administratieve krachten. Vandaag de dag telt de bank ruim 200 professionals die samen toezien op de stabiliteit van onze gulden en gezonde financiële sector. De Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten is, met haar 190 jaar, de oudste nog bestaande circulatiebank van het westelijk halfrond. Ter gelegenheid van deze mijlpaal heeft de Bank een donatie gegeven aan twee instanties: Nos ta Konektá op Curaçao en Philipsburg Jubilee Library op St. Maarten. Tevens is een speciale jubileummunt uitgebracht.

Scuba Lodge & Ocean Suites

Scuba Lodge & Ocean Suites viert in 2018 haar 10-jarig bestaan. Het boetiekhotel opende in 2008 de deuren en is de afgelopen tien jaar uitgebreid en verbouwd. Het is nu een stijlvol boetiekhotel met 28 kamers en 11 appartementen, een restaurant & bar, twee zwembaden, een PADI-duikschool en een stadsstrand. Scuba Lodge ligt direct aan zee in de wijk Pietermaai, op loopafstand van Punda en Otrobanda.

coaching 4 2018

JUBILERENDE BEDRIJVEN

CURAÇAO

Mijlpalen in het Curaçaose bedrijfsleven Tekst Barbara van der Woude

Grant Thornton Grant Thornton Curaçao bestaat dit jaar tachtig jaar, maar besloot dat niet of nauwelijks te vieren. Dat heeft te maken met de recente naamswijziging: na twintig jaar aangesloten te zijn geweest bij PricewaterhouseCoopers (PwC), ging de firma dit voorjaar in zee met Grant Thornton. Overigens niet de eerste keer dat de firma van naam wisselde: tachtig jaar geleden heette Grant Thornton nog Maatschap Accountants en Belasting

praktijk betekende het dat procedures en computer systemen niet echt meer aansloten bij ons type cliënten, maar bij die grote beursgenoteerde bedrijven. Dat paste niet meer. Daarom zijn we op zoek zijn gegaan naar een partner die beter past bij onze markt.’

Van kleinste ter wereld naar grootste in de Caribbean

De aansluiting bij het nieuwe accountantsnetwerk heeft veel ten positieve veranderd, meent Vanenburg. ‘Als onderdeel van PwC was onze firma een van de kleinste landenorganisaties in de wereld. Nu zijn we het grootste Grant Thornton kantoor van de Caribbean. In die positie krijgen we veel meer ondersteuning vanuit het netwerk, waardoor we onze klanten beter kunnen bedienen. Tegelijkertijd wordt ons ook vaker gevraagd om ondersteuning in de regio te bieden - voor onze teamleden een mooie kans om zich ook internationaal te ontwikkelen.’ Aan de andere kant erkent Vanenburg dat een transitie als deze een ingrijpende verandering voor de gehele organisatie is. ‘Maar’, benadrukt hij, ‘zonder verandering is er geen vooruitgang. En zoals elke heftige verandering, heeft ook deze pijn gedaan - doordat teamleden besloten hun carrière elders voort te zetten en ook omdat sommige klanten dit moment aangrepen om een andere accountant of adviseur te zoeken.’

Jan Ludolf Heeres, Marisol Roosberg en Steve Vanenburg

consulenten Van Vooren, vervolgens Dijker Van Dien en in de jaren negentig sprak men van Coopers & Lybrand. Steve Vanenburg, sinds 1998 partner bij het bedrijf, heeft er bewust voor gekozen het jubileum niet uitgebreid te vieren. ‘Normaliter zou een dergelijk jubileum aanleiding zijn voor een viering. Maar gezien de overstap naar Grant Thornton heeft de organisatie ervoor gekozen dit jaar niet op het verleden te focussen, maar op de toekomst.’ De naamswijziging werd ingegeven door internationale ontwikkelingen. Vanenburg: ‘De afgelopen jaren hebben wij gemerkt dat de focus van PwC wereldwijd meer en meer kwam te liggen op grote, internationale en beurs genoteerde klanten. Logisch ook, want PwC is een groot internationaal accountantskantoor. Maar in onze lokale

Desondanks is Vanenburg is nog altijd tevreden over de beslissing. ‘Het merk Grant Thornton begint goed herkend te worden, we krijgen wekelijks vele sollicitaties binnen, bestaande klanten zijn enthousiast en we hebben al veel mooie nieuwe klanten mogen verwelkomen. De transitie heeft ons daarnaast gedwongen sommige processen weer van begin tot eind te evalueren en waar nodig aan te passen. Een intensief, maar uiteindelijk ook heel waardevol proces, omdat we daarmee veel efficiënter en effectiever zijn geworden. Tot slot is ons managementteam sterk verjongd door de nieuwe aanwas. Dat past beter bij onze jonge teams en je ziet ook echt dat er meer creatieve ideeën ontstaan. Vooral millennials zijn erg gemotiveerd om bij te dragen aan het grotere geheel. We kunnen hen nu ook meer ruimte daarin geven.’ Kortom, 2018 was een memorabel jaar voor Grant Thornton, ook al werd het jubileum niet gevierd. Dit jaar had dan ook geen feest nodig om een ijkpunt te worden in de bedrijfsgeschiedenis, meent Vanenburg: ‘Deze transitie was voor ons als partners één van de hoogtepunten in onze eigen carrière.’

Vidanova Pensioenfonds Vidanova bestaat in 2018 precies vijftig jaar en pakte groots uit: een viering voor zakelijke relaties, significante donaties op alle eilanden waar Vidanova actief is, vijf verschillende evenementen voor actieve deelgenoten en gepensioneerden op onder andere Aruba, Bonaire en Sint-Maarten en een personeelsfeest. Ook zult u wellicht de nieuwe jingle op de radio gehoord hebben: ‘Projecting ahead on a solid legacy, adding more quality to every phase of your life.’ Als klap op de vuurpijl begon het fonds in 2018 een nieuwe levensverzekeringsmaatschappij: Vidanova Life.

rentestanden laag zijn. Het is daarmee steeds moeilijker geworden om rendement te behalen. Daarnaast zijn er maar weinig projecten die voldoen aan het risico- rendementsprofiel van het fonds.’ Terugkijkend op de afgelopen vijftig jaar ziet Alberto een aantal duidelijke ontwikkelingen. ‘Vroeger lag het accent op het aanbieden van pensioenregelingen voor

In de afgelopen vijftig jaar heeft Vidanova een grote ontwikkeling doorgemaakt. Het fonds begon in 1968 als ‘Stichting Pensioenfonds voor de Antilliaanse Energie Bedrijven’. Zoals de naam al doet vermoeden, was deze stichting louter bedoeld voor energiebedrijven. Dit veranderde in 1991, toen de naam werd gewijzigd in ‘Stichting Pensioenfonds Utiliteitsbedrijven’. Ook andere utiliteitsbedrijven konden sindsdien hun pensioenregelingen onderbrengen bij het pensioenfonds. In 2002 veranderde de naam in het nog altijd bekende ‘Stichting Pensioenfonds Vidanova’, waarmee het pensioenfonds zich openstelde voor bedrijven uit alle sectoren. Er is veel gaande in pensioenland. De pensioenleeftijd is verhoogd, omdat mensen langer leven en premies stijgen vanwege diezelfde vergrijzing. ‘Bovendien blijven levensverwachtingen stijgen. Dat betekent dat fondsen langer pensioen zullen moeten uitkeren’, voorziet executive director Charlene Alberto. Ook bij cliënten ziet Alberto veranderingen: ‘Hoewel het pensioenbewustzijn op de eilanden relatief laag is, wordt de individuele deel nemer toch wel kritischer en stelt hogere eisen aan onze dienstverlening. Wij zetten daarom steeds meer in op maatwerk; binnen collectieve regelingen creëren we meer ruimte voor de individuele keuzes van deelnemers.’

Vidanova Bank

Sinds kort draagt ook de voormalige SFT-Bank de naam Vidanova. In januari 2016 kocht het fonds 67 procent van de aandelen in de bank. Snel daarna werd verder ingekocht tot 100 procent, waarmee Vidanova Bank een feit werd. Een enorme uitbreiding aan diensten was het gevolg. ‘Het idee is om integrated financial services aan te bieden’, aldus managing director Leo Rigaud in het Antilliaans Dagblad. ‘Dat houdt in dat huidige pensioenklanten van Vidanova nu ook gebruik kunnen maken van andere financiële diensten, zoals bankzaken en verzekeringen.’ Verder belegt Vidanova nog altijd de premies van de pensioenproducten. Alberto: ‘Uitdagend, omdat de

een specifieke groep werknemers uit de energie- en utiliteitsbranche. Inmiddels hebben we een veel bredere invalshoek. We richten ons nu op alle sectoren en we bieden onze deelnemers veel meer aan dan alleen pensioen. Ook hebben wij onze diensten richting andere pensioenfondsen uitgebreid – wij doen bijvoorbeeld hun administratie.’ Intern is er ook het nodige veranderd. ‘Met de groei van de organisatie is de aansturing zakelijker geworden; er zijn bijvoorbeeld formelere contactmomenten voor beoordelings- en functioneringsgesprekken. Daarbij hebben we sinds 2016 een tweehoofdige directie bestaande uit Ulrich Dalnoot en mijzelf vanwege de groei van het fonds. Toch herken ik de organisatie van weleer nog steeds. We zijn relatief klein en hebben zeer korte lijnen.’

Een halve eeuw Vidanova leert: een organisatie kan diversifiëren, uitbreiden en groeien en daarbij haar wendbaarheid en karakter behouden. Pabien!

coaching 4 2018

Official Fun Miles partners on Curaçao Save Redeem

Fun Miles means business! Becoming a Fun Miles partner boosts your business... in more ways than one Every day, over 27,000 Fun Miles transactions take place across the Caribbean. Cardholders save and redeem our reward points at their favorite companies. As the Caribbean's leading reward program, we have proven to be successful at driving customer loyalty and partner revenue for over 20 years. But there are many more things that Fun Miles can do for you. Tap into a huge database of active consumers

With 100,000+ cardholders on four islands, Fun Miles enables you to connect to a large audience and promote your brands, products and services more effectively than ever before.

Benefit from a game-changing portfolio of targeted marketing tools

Our database lets you reach consumers with targeted promotions through various channels. With personalized birthday e-mails, for example. Go beyond conventional advertising for a higher return on your marketing dollar.

Always in the spotlight with campaigns and promotions

No other regional organization runs as many campaigns and promotions as Fun Miles, constantly putting its partners in the spotlight. Our famous end-of-year campaigns with thousands of prizes serve as a prime example. Benefit from the extra exposure and revenue.

A serious force online

Fun Miles has 40,000+ likes on Facebook and is also highly active on Instagram and Snapchat. Let us post your promotions. Or make use of our website funmiles.net, which generates substantial traffic and displays your Fun Offers for free.

And there’s more!

Fun Miles is always hard at work to maximize fun for its cardholders and results for its partners. For instance, with the free Fun Miles app, our Fun Miles Road Show, customized training for your cashiers, database-drive market research, and much more.

Put the power of Fun Miles to work for you – get in touch with us today! Call us at 465 3300 or send an e-mail to info@funmiles.net.

funmiles.net

Aldo Shoes AutoCity B.V. Baskin-Robbins BBQ Express 1 & 2 Betonindustrie Brievengat Bob Carwash Body Care Caribbean Bruna Caribbean Ticketshop Carousel Changes Changes ProSport Converse Curaçao Sea Aquarium Curaçao Yacht Club NEW Curaçao Zoo DA Drogisterij DHL Curaçao Dolphin Academy ENNIA FactorPlus Feetfirst Gas Station Buena Vista Gas Station De Ruyterkade Gas Station Emmastad Gas Station Pablo Frederik I & II Gas Station Parera Gas Station Scheidelaar Gas Station Tera Cora InselAir Interport Logistics Curaçao Jamin Jaysons & Carousel Juice Bar Kooyman Kooyman Café Zeelandia Kooyman Kafé Jan Noorduynweg Kunuku Aqua Resort Landhuis Brakkeput Mei Mei Maduro & Curiel’s Bank N.V. Mau-Asam Travel McDonald’s MyMalls Pagadero Buena Vista Pagadero Pablo Frederik Pagadero Parera Pagadero Ruyterkade Pagadero Scheidelaar Palthe Pearle Vision Pirate Bay Restaurant Fort Nassau Rituals Roadside Café Rodeo House of Ribs Rue No. 9 Selikor NV SuperKidz TDS Tempo Curaçao The Cinemas The Front Row The Movies The Trader Party Service The Trader Restaurant Tomatoes Top 1 Toys TUI UTS Van den Tweel Supermarkt Via Uno WIMCO

• • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

JUBILERENDE BEDRIJVEN

CURAÇAO

Mijlpalen in het Curaçaose bedrijfsleven Tekst Barbara van der Woude

ENNIA Ennia bestaat dit jaar zeventig jaar. De verzekeraar vierde dit in mei bij landhuis Chobolobo met een dienst van Pastor Curtis voor ruim tweehonderd medewerkers en relaties. Ook de brokers werden verrast met verschillende attenties. Op het jubileumprogramma, dat tot mei 2019 duurt, staan nog verschillende acties voor cliënten, maar ook voor bepaalde medewerkers. ‘Wat we precies gaan doen, is nog een verrassing, maar ik kan al wel verklappen dat er collega’s zijn die we op een heel speciale manier in het zonnetje gaan zetten. Sommigen van ons werken hier al veertig jaar. Dan kun je mijn tien jaar bij ENNIA geen echt jubileum noemen’, lacht Reinald Curiel, commercieel directeur van ENNIA. ‘We hebben ervoor gekozen om een heel jaar uit te trekken voor onze festiviteiten. Dat kwam goed uit gezien de noodregeling waar we deze zomer mee te maken kregen - daardoor kwamen de festiviteiten wel op een lager pitje te staan.’ In juli 2018 stelde de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten ENNIA onder curatele vanwege zorgen over de solvabiliteit van de maatschappij. Er werd een noodregeling ingesteld om ENNIA te herstructureren.

Van Nederlandse verzekeraars naar Amerikaanse investeerders

‘Tot 2006 werd ENNIA bestuurd door Nederlandse aandeelhouders, waaronder Aegon, Delta Lloyd en De Amersfoortse - allemaal Nederlandse verzekeringsmaatschappijen. Die hadden een andere kijk op de bedrijfsvoering dan onze huidige grootaandeelhouder Parman Group, een Amerikaanse investeerder. Deze laatste stuurt veel harder op rendement. Een voorbeeld: wij zijn gewend via meerdere kanalen verzekeringen af te sluiten; gewoon op kantoor, maar ook online of via brokers. Parman Group kijkt heel kritisch naar wat het meeste oplevert en kiest voor dat kanaal.’ Curiel ziet de laatste jaren een groei van de ‘pensioen bewustheid’ op de eilanden. ‘Dat promoten wij ook nadrukkelijk. Niet zozeer via reclames – die maken we met name voor schadeproducten. Over de noodzaak van pensioenen en levensverzekeringen publiceren wij artikelen in lokale kranten en bladen en we geven presentaties bij verschillende bedrijven. Wij zien het ook als onze verantwoordelijkheid om dat te doen.’ Sinds 2013 sluit ENNIA nauwelijks meer ziektekostenverzekeringen af, omdat iedere Curaçaose werknemer die na 2013 een arbeidscontract afsluit, verplicht is dit bij de Sociale Verzekeringsbank te doen. ‘Wij hebben nu dus te maken met een vergrijzende markt: de Curaçaose oudere

Reinald Curiel, commercieel directeur ENNIA

werknemers, die doorgaans niet meer van baan wisselen. Niet erg rendabel natuurlijk, maar we gaan hier creatief mee om. Zo bieden we producten aan waarmee je voor een mooie prijs een second opinion of een medische controle in het buitenland kunt krijgen.’

Weg met de kleine lettertjes

Ook op de schademarkt wil ENNIA blijven innoveren. Curiel licht toe: ‘De afgelopen jaren zien we een enorme toename van auto-ongelukken op het eiland. Slecht nieuws, ook voor ons uiteraard. Maar in plaats van al die claims aan te vechten, helpen we liever het verkeer op het eiland veiliger te maken. Zo ontwikkelden we een app waarmee je je auto kunt blokkeren als deze is gestolen. Ook kunnen wij met een apparaatje rijgedrag meten: hoe snel trek je op, hoe vaak rem je, dat soort zaken. Rijd je verantwoord, dan word je beloond met bijvoorbeeld een korting.’ Zeventig jaar ENNIA laat dus zien dat meegaan met de tijd een must is. Curiel:‘Ook wij waren ooit een polisfabriekje met handgeschreven contracten. Inmiddels werken we met tekstschrijvers om onze voorwaarden zo toegankelijk mogelijk te maken voor onze klanten. Voor de welbekende kleine lettertjes is geen plaats meer bij een verzekeraar van de toekomst. Ik zeg dus: op naar de volgende zeventig jaar!’

coaching 4 2018

JUBILERENDE BEDRIJVEN

CURAÇAO

Mijlpalen in het Curaçaose bedrijfsleven Tekst Christel Cornelisse-de Vries

The Wine Factory De deuren van The Wine Factory gingen op 3 april 2008 open met een groot feest en dat was het moment waarop een lang gekoesterde droom van eigenaren Mascha Zwanenburg en Juan Manuel Almonacid werkelijkheid werd. In hun winkel in Saliña wilden zij mensen kennis

naren hebben zelf een stevige achtergrond in de horeca en begrijpen daardoor de behoeften van hun klanten. In combinatie met kennis van en passie voor de producten die ze verkopen, is The Wine Factory in staat om mee te denken met haar klanten. ‘Daarnaast willen we dat iedereen die bij ons werkt, trots is op het bedrijf. Onze medewerkers zijn het visitekaartje naar onze klanten toe. Door zelf het goede voorbeeld te geven, elkaar te helpen en goed te behandelen heerst er een soort familiesfeer.’ Binnen een familie hoort het ook dat je bijzondere mijlpalen met elkaar viert. ‘Ons tienjarig jubileum hebben wij met onze medewerkers gevierd middels een champagnefeestje en onze klanten hebben het hele jaar door gebruik kunnen maken van diverse acties.’ Voor wat betreft de toekomst is alles mogelijk als het aan Mascha ligt. ‘Met onze ondernemersgeest zijn we altijd op zoek naar nieuwe producten of diensten waarmee we onze klanten nog beter van dienst kunnen zijn.’

Impacto Uitzendbureau

laten maken met goede wijnen en het verhaal achter de wijn. ‘Wijn is heel persoonlijk’, vindt Mascha. ‘Dit wilden we ook terug laten komen in onze service. Vandaar ook dat het concept ‘altijd eerst proeven’ tot op de dag van vandaag centraal staat. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt in de klant die één flesje komt halen, of de horecaondernemer die een aantal dozen afneemt.’

Ontwikkeling in smaak

De meest opvallende verandering in de lokale markt is volgens Mascha de verschuiving in de behoeften van klanten. ‘Tien jaar geleden dronken mensen graag zoete wijnen, maar tegenwoordig merken we dat mensen meer afwisseling zoeken in smaken. Men wil ook meer weten over de herkomst en het productieproces van de wijn. Met wijn verkoop je niet enkel een drankje, je verkoopt een verhaal.’ Op die behoefte speelt The Wine Factory graag in. Er worden trainingen en tastings aangeboden en de winkel is toegankelijk voor iedereen, ongeacht de inhoud van de portemonnee. ‘Het feit dat steeds meer mensen in onze samenleving enthousiast worden over wijn, maakt ons trots.’

Als één familie successen vieren

De succesformule achter het meerjarige bestaan van The Wine Factory is volgens Mascha de onderscheidende service die de organisatie haar klanten biedt. Beide eige-

Impacto Uitzendbureau bestaat dertig jaar. In de jaren 80 werd er in Nederland al volop gebruik gemaakt van flexibele arbeidskrachten. Middels een haalbaarheidsstudie ontdekte Jeroen Kibbelaar, huidig managing director van Impacto Uitzendbureau, dat ook op Curaçao deze behoefte onder organisaties groeiende was. Er bleek markt voor een uitzendbureau en in 1988 was Impacto Uitzendbureau een feit. De organisatie groeide snel, in het jaar 2000 waren per dag circa 350 uitzendkrachten via Impacto aan het werk bij verschillende organisaties. Het bedrijf wordt ook vandaag de dag nog gerund door Jeroen en zijn broer. ‘Familie en zaken zijn bij ons altijd hand in hand gegaan.’

Digitalisering en een veranderende arbeidsmarkt

Als voornaamste interne verandering noemt Jeroen de digitalisering van de werkprocessen. ‘Dertig jaar geleden hielden we met de hand logboeken bij met daarin de gegevens van alle uitzendkrachten. Nu kunnen we met minder mensen veel meer doen. In de markt waarin Impacto Uitzendbureau actief is, hebben enkele verschuivingen op de arbeidsmarkt de meeste impact. Waar in de beginjaren vanuit werkgevers vooral behoefte was aan administratieve functies, zoals archiefmedewerkers, datatypisten en brievenbestellers, is de vraag naar deze arbeidskrachten vandaag de dag minimaal. Veel administratieve functies zijn door automatisering en digitalisering verdwenen. De groeiende horeca- en hotelsector op het eiland brengt daarentegen een stijgende vraag naar horecapersoneel met zich mee. Aan goed geschoolde vakmensen is op Curaçao een groot tekort, vooral door het ontbreken van opleidingen voor deze beroepen. Vandaar ook dat Impacto Uitzendbureau zich wil gaan richten op het aanbieden van leertrajecten, waarbij studenten middels een combinatie van school en werken versneld en gedegen een vak leren. ‘We zijn hierover in gesprek met overheid en scholen, maar men lijkt nog onvoldoende overtuigd van de noodzaak en dat is een ernstige zaak.’

inzicht te krijgen in het gedrag en behoeften van de klant. Dit is voor Gert-Jan van der Meulen, directeur van Fun Miles, dan ook de grootste verandering van de afgelopen jaren. ‘We investeren volop in innovatie, zoals bijvoorbeeld apps en data-analyse om onze kennis op dit gebied steeds weer te vergroten.’ Een tweede verandering in de markt is volgens Gert-Jan de toenemende concurrentie. ‘Door de technologieën waar ook wij dankbaar gebruik van maken, is de loyalty markt voor andere partijen makkelijker te betreden. Deze concurrentie is gezond, maar vergt wel verzakelijking en innovatie. We zitten daarom middenin een transitie naar een Fun Miles 2.0. Hierin staat het denken vanuit de retailorganisatie centraal en ontwikkelen we gerichte programma’s die kaarthouders aanspreken en daardoor trouwe klanten worden van de retailorganisaties.

Alertheid op externe ontwikkelingen

Het succes van het bedrijf is volgens Jeroen te wijten aan de continue alertheid op behoeften en signalen uit de markt en het flexibel kunnen inspelen daarop. ‘Gebruik makend van bestaande kennis van de markt en specifieke werkprocessen, kunnen wij onze producten en diensten efficiënt en tamelijk snel uitbreiden. Impacto Executive en Impacto Schoonmaak zijn hier voorbeelden van.’ Voor de toekomst verwacht Jeroen een steeds meer geïntegreerde samenwerking tussen alle zustermaatschappijen, waaronder ook Securitas Antias. ‘Ook is er een trend op te merken bij organisaties, waarbij bepaalde interne processen steeds vaker worden uitbesteed, zoals payroll en koeriersdiensten. Het snel kunnen inspelen op deze ontwikkelingen, is de drijvende motor achter ons meer jarig bestaan.’

Fun Miles Op 1 februari 1998 is Fun Miles opgericht. Sindsdien is de organisatie uitgegroeid tot het meest bekende en gebruikte spaarprogramma op Curaçao. Ook op Bonaire, Aruba en Sint Maarten wint Fun Miles terrein. Met 60.000 kaarthouders bezit bijna elk huishouden op Curaçao de bekende geel met rode kaart.

Van fun naar loyalty

Twintig jaar geleden startte Fun Miles als een spaar programma waarmee consumenten miles konden sparen bij hun aankopen om die op een later moment te verzilveren. Vandaag de dag is de organisatie beter te omschrijven als een loyalty programma. Voorheen waren de acties van Fun Miles vooral ‘fun’ om de kaarthouder aan te spreken en te motiveren hun kaart te gebruiken. Vandaag de dag ontwikkelt Fun Miles gerichte promoties en acties die een specifieke doelgroep aanspreken en consumenten bindt aan retailorganisaties. Met deze gesegmenteerde content spreekt men de behoeften van een specifieke consument aan. Data-analyse is hierbij essentieel en de moderne technologische ontwikkelingen maken het mogelijk om

Fan van Fun Miles

Volgens Gert-Jan zit de succesfactor achter het twintig jarige bestaan van de organisatie in de vele kaarthouders die echt ‘fan’ zijn van Fun Miles. ‘Voor kaarthouders zijn de Fun Miles-kaart en het miles-saldo zeer waardevol en ze zijn daarom zeer trouwe gebruikers. De klant is dan ook nauw betrokken bij de viering van het jubileum. Het gehele jaar zijn er extra campagnes en acties geweest en de klant heeft mogen kiezen welke actie van de afgelopen twintig jaar zij graag herhaald zag worden. Daar is de Fun Domino campagne uit voortgekomen die nu loopt. ‘Natuurlijk is er ook een groot feest georganiseerd voor onze medewerkers en retailpartners. Naast het jubileum van de organisatie vieren dit jaar bovendien ook twee medewerkers hun twintigjarig jubileum bij Fun Miles.’

coaching 4 2018

GASTARTIKEL

De Kaya Kaya extase In augustus vond in Ser’i Otrobanda de eerste ‘Kaya Kaya’ plaats. Een straatfeest dat drie weken van tevoren op Facebook werd gelanceerd als een leuk feestje, georganiseerd door drie vrienden. Het explodeerde tot een van de meest bejubelde events van het jaar, met ongeveer 5.000 bezoekers en grote, positieve impact op de buurt. Wat is daar gebeurd? Achteraf gezien was dit megasucces geen toeval. We zetten de vijf belangrijkste succesfactoren van Kaya Kaya op een rij. Tekst Kurt Schoop

De juiste mensen bij elkaar

Het begon met het samenkomen van de juiste mensen, met de nodige kwaliteiten en ervaring. Drie vrienden, Kurt Schoop, Raygen Zuiverloon en Clayton Lasten, houden van organiseren en van een goed feest. Ze raakten geïnspireerd tijdens de Block Party in Pietermaai op Koningsdag. Dit kan in Otro banda ook, was de gedachte. Kurt Schoop is al jaren actief in Ser’i Otrobanda, Raygen Zuiverloon heeft zijn sporen verdiend met het organiseren van onder andere Groove Lounge en Punda Vibes en Clayton Lasten bracht innovatie in. ‘Onze samenwerking heeft tot veel creativiteit geleid. We gaven elkaar de ruimte, eigenlijk was er nooit sprake van NEE. Maar we bleven wel kritisch’, zo stelt Clayton. ‘We hebben onze commitment uitgesproken en de handen uit de mouwen gestoken.’

Betrekken van de buurt

Vanaf het begin zijn de drie aan de slag gegaan om actief mensen binnen en buiten de wijk erbij te be trekken. Een supportteam werd gemobiliseerd. ‘Eric begon schoon te maken, Lienchi hielp mensen hun huis te verven, Pascaline ging op zoek naar dona teurs om de straat mooier te maken. Clayton toverde samen met Welly een verpauperd en afgebrand monument om tot de befaamde Latin Bodega.’

Diversiteit in het programma

Het programma werd samengesteld met een focus op diversiteit. Bij het aanhaken van buurtbewoners groeide de diversiteit nog meer. Er was muziek en street art, er waren food stands en dance areas. Maar ook daarbinnen was de diversiteit groot: van latin tot urban, van hand made ice cream tot Ceviche van zelf gevangen Lion Fish, van muurschilderingen tot fotografie. Voor ieder was er wat wils. Buurt bewoners stelden hun huis open en hebben honder den mensen over de vloer gehad. Andere huizen werden omgetoverd tot galeries met kunst van onder

meer Open Atelier en Art Heals Foundation. Aan de buurtbewoners werd de mogelijkheid geboden om eten te verkopen. Zo ontstond het pop-up restaurant van Furdy’s in de tuin van een monument en werd er soep gemaakt op houtskool. ‘De bewoners waren heel tevreden, alles wat ze hebben gemaakt werd verkocht’, zo vertelt Kurt.

De marketingcampagne

Clayton vormde samen met Raygen het brein achter de marketingstrategie. In eerste instantie werd alleen social media ingezet, maar het werd al snel opgepakt door andere media. Via de behind the scenes foto’s en video’s kon de transformatie van de wijk worden gevolgd. ‘De spanning werd stapsgewijs opgebouwd en dit heeft veel mensen nieuwsgierig gemaakt.’

Breed publiek

‘We hadden ons voorbereid op maximaal duizend mensen’, vertelt Raygen. Al voor we officieel begon nen waren, kwamen de mensen aanstromen. Oude ren, families met kinderen, veel mensen die vroeger in Otrobanda hebben gewoond. Later op de avond ging dit over in publiek dat kwam voor een goed dansfeest. ‘Uiteindelijk zijn er meer dan vijfduizend mensen geweest van alle genres en achtergronden. Hier waren we natuurlijk niet helemaal op voorbereid. Maar de sfeer was goed, het feest ging gewoon door en daar hebben we veel lof voor gekregen.’

Waarom en het vervolg Een van de meest gestelde vragen aan het team na afloop was: gaat Kaya Kaya verder? Het antwoord is een volmondig ‘ja’. ‘We geloven dat we met dit concept de potentie van de wijk laten zien en het is een goede vorm van community building. ’Ons motto is ‘Leave it better behind’ en met deze aanpak willen we feestend heel Ser’i Otrobanda verbeteren’, besluit Schoop.

Verbeterpunten: De eerste editie is heel organisch en goed verlopen, maar nu we door willen gaan zijn veel meer structuur, procedures en afstemming nodig. > Strakkere planning voor de kassa en bar, voorbereid zijn op een groter publiek. > Meer aandacht voor milieu en veiligheids aspecten, bijvoorbeeld het introduceren van een harde cup voor iedereen. We zullen dan minder afval produceren. Inmiddels heeft de tweede editie van Kaya Kaya plaatsgevonden. Of het weer zo’n groot succes was en hoe de organisatoren daar op terugkijken, kunt u binnenkort online lezen!

coaching 4 2018

JUBILERENDE BEDRIJVEN

ARUBA

Mijlpalen in het Arubaanse bedrijfsleven Tekst Angela Tiemens

Universiteit van Aruba De Universiteit van Aruba is gevestigd in het historische Huize De La Salle in hartje Oranjestad en werd opgericht in 1988. Tim Croes, waarnemend rector: ‘Destijds bestond de universiteit alleen uit een rechtenfaculteit. Door de jaren heen zijn daar nog drie faculteiten bijgekomen: Accounting, Finance and Marketing, Hospitality and Tourism Management en Arts and Science. Ook is er nu een Academic Foundation Year, een opleiding van een jaar speciaal voor studenten die nog niet weten wat zij willen gaan studeren.’ In het eerste jaar telde de universiteit zo’n dertig studenten, inmiddels is dat uitgegroeid naar ruim zevenhonderd studenten en het aantal aanmeldingen blijft groeien. Bovendien ontvangt de universiteit jaarlijks een groot aantal uitwisselingsstudenten. In de afgelopen dertig jaar is er door de enorme groei van de universiteit nogal wat veranderd op het gebied van het aansturen van de medewerkers. In 1988 was de rector iemand die deel uitmaakte van de faculteit en daarnaast ook les gaf. Inmiddels zijn er diverse ondersteunende diensten bijgekomen, waardoor de rector geen directe bemoeienis meer heeft met de faculteit. Die taak is overgenomen door de faculteitsraad onder leiding van de decanen. Uiteindelijk liggen de eindbeslissingen rond het academisch onderwijs en wetenschappelijk onderzoek nog wel bij de rector en de decanen, maar dat heel korte lijntje van dertig jaar geleden is verdwenen.

Behoefte van het eiland

Waar de universiteit vroeger keek naar de interesses van de studenten, kijkt zij tegenwoordig ook naar de behoeftes van het eiland. Croes: ‘Het jongste programma binnen de universiteit, de lerarenopleiding wiskunde, is speciaal

in het leven geroepen vanwege het enorm grote tekort aan wiskundeleraren op Aruba. Op eenzelfde manier is ook de Hospitality and Tourism Faculty ontstaan. Waar vroeger de raffinaderij in San Nicolas de belangrijkste bron van inkomsten voor Aruba was, leeft het eiland tegenwoordig voornamelijk van toerisme. Juist daarom zijn de opleidingen waarmee lokale jongeren zich door kunnen ontwikkelen op het eiland zelf, zo belangrijk.’

Toekomstvisie

Op dit moment is de universiteit één van de technologische voorlopers op onderwijsgebied, een belangrijke positie op het eiland. Elk lokaal beschikt over audio-visuele middelen en het is op dit moment zelfs al mogelijk om sommige colleges vanuit huis te volgen. Dat laatste sluit perfect aan op de toekomstvisie van de universiteit. Croes: ‘Ons ideaalbeeld is om over dertig jaar de beschikking te hebben over een grote campus, waar de meerderheid van de studenten digitaal studeert.’

Business at the Fort The newly renovated Rocobli Room is the ideal location for meetings, seminars and presentations. Combine this with a luncheon on the restaurant terrace or reception on the Fort roof for an even more impactful event! For information: marketing@fortnassau.com RESERVATIONS ✆ 461-3450 ®

FORTNASSAU.CURACAO

coaching 4 2018

WELKOM BIJ KOOYMAN

Kooyman is een dynamische en succesvolle retailer in bouwmaterialen, hardware en home improvement met vestigingen op Aruba, Bonaire, Curaçao en Sint Maarten. Wij vinden dat ons personeel een essentiële rol vervult in het behalen van onze doelstellingen en handelen hier ook naar. Wij investeren in de ontwikkeling van onze medewerkers, bieden volop doorgroeimogelijkheden en geven persoonlijke aandacht. Onze organisatie innoveert en heeft grote plannen voor verdere groei binnen de regio.

“Retail is people business, therefore Kooyman i s all about its own people”

Wij bestaan al bijna 80 jaar en zijn met 6 vestigingen en meer dan 600 FTE’s marktleider op Sint Maarten en de ABC eilanden. We bieden afwisselende banen binnen een vooruitstrevend bedrijf dat volop in beweging is.

Heb je interesse om deel uit te maken van ons team, houd dan onze website www.kooymanbv.com/jobs in de gaten voor actuele vacatures!

JUBILERENDE BEDRIJVEN

ARUBA

Mijlpalen in het Arubaanse bedrijfsleven Tekst Angela Tiemens

TeleAruba Op 29 september 1963 zag Aruba’s Nationale Televisie Bedrijf TeleAruba het daglicht. Het station begon met uitzenden van vijf uur ’s middags tot twaalf uur ’s nachts. Reclames werden voorgelezen door de presentator, die zich voor iedere reclame snel verkleedde, zodat de kijker het gevoel had dat er steeds een andere reclame te zien was. Er werd met weinig middelen een voor die tijd hoogwaardig product afgeleverd, de kijker merkte niets van het feit dat er slechts met twaalf werknemers en één camera gewerkt werd. Lelicia Tromp, hoofdredacteur op de nieuwsafdeling: ‘TeleAruba maakte deel uit van de Antilliaanse Televisie Maatschappij die aan TeleCuraçao toe behoorde.’ In 1986 kreeg Aruba haar Status Aparte en werd TeleAruba een overheidsinstantie. Door de jaren heen heeft TeleAruba ongeveer 25 directeuren inclusief managementteams gekend. In 2004 kwam Tele Aruba in handen van het nationale telecommunicatiebedrijf SETAR en na een reorganisatie en verbouwing heeft TeleAruba nu een nieuw imago en een jong team. De politieke structuur is onveranderd gebleven door de jaren heen, maar TeleAruba is uitgegroeid tot een solide bedrijf met, naast diverse freelancers, 25 vaste personeelsleden en een 24-uurs programmering met volwaardige programma’s en reclameblokken. Ondanks dat het station nog steeds een echte vergader structuur heeft, gaat de communicatie - met name op de nieuwsredactie - inmiddels ook veelvuldig via een

chatgroep. Op die manier kan informatie sneller worden uitgewisseld en kan er direct worden ingespeeld op de actualiteit.’

Dagelijkse uitdaging om mensen aan te trekken

Om de kijker te blijven boeien, is het voor TeleAruba van levensbelang om met de tijd mee te gaan. Tromp: ’De markt is in het 55-jarig bestaan van TeleAruba flink veranderd. Er is nu veel meer concurrentie dan vroeger en door de opkomst van social media en de overvloed aan informatie is ook de manier van werken veranderd. Alles moet sneller en mensen zijn minder afhankelijk van de traditionele media. Mensen kunnen tegenwoordig direct via social media communiceren zonder echt gebruik te maken van radio, tv en kranten. Daardoor is het een dagelijkse uitdaging om mensen te blijven aantrekken.’ TeleAruba doet er alles aan de kijker vast te houden. Zo lanceerde het station in 2010 het eerste HD kanaal van Aruba - kanaal 313 - en beschikt zij over een eigen app. Daarnaast is het station ook live op internet te volgen: er is 24 uur per dag, 7 dagen per week live video streaming. Tromp vertelt dat TeleAruba belangrijke allianties gesloten heeft met internationale partners, namelijk de AIL (Alianza Informativa Latino Americana), CCTC (China’s Central Television) en ENEX (Europan News Exchange). Het is duidelijk dat TeleAruba niet stil zit. Tromp: ‘Ons doel is om altijd nieuwe mogelijkheden te zoeken om zo haar kijkers het beste te kunnen bieden, nu en in de toekomst.’

coaching 4 2018

You shop. We ship. Partner with MyMalls and experience hassle-free shipping to boost your business!

$25 OFF

Shopping like a U.S. local has never been easier • Express shipping within 24-48hrs from the US to Curaçao or Aruba. • Extremely easy process and delivered to you doorstep. • Save costs with our free consolidations service.

ON YOUR FIRST SHIPMENT! promocode: MALLS4BIZ

• Customized features to meet your speciﬁc purchasing and shipping patterns.

Go to mymalls.com and chat with our customer support team to discuss opportunities

marketing

creation

printing

publishing

www.onemediagroup.com

Umbrella Building, Groot Davelaar 145-147, Curaçao T +5999 737 8088 F +5999 737 8089 E info@onemediagroup.com www.onemediagroup.com

JUBILERENDE BEDRIJVEN

ARUBA

Mijlpalen in het Arubaanse bedrijfsleven Tekst Angela Tiemens

Talk of the Town Hotel In december 1943 werd het geopend door de zakenman Chaiben: het Coral Strand Hotel, het eerste hotel voor toeristen. Strategisch gelegen, net buiten de stad, aan de Paardenbaai. Tegenwoordig staat het hotel bekend onder de naam Talk of the Town Hotel & Beach Club en maakt het onderdeel uit van GH Hotels. Talk of the Town kent een lange historie en er is in de afgelopen 75 jaar veel veranderd. Zo breidde het hotel uit van elf naar 66 kamers en onderging het door de jaren heen veel renovaties. Het Talk of the Town Hotel zoals het er nu staat, is een vertrouwde favoriet van zowel toeristen als lokalen.

Kleinschalig en gezellig

In de loop der tijd is de luxepositie die Talk of the Town genoot als enige hotel verdwenen, inmiddels kent Aruba een veelvoud aan hotels en appartementen. De opkomst van internet bracht met zich mee dat het makkelijker werd voor toeristen om zich te oriĂŤnteren op het aanbod van diverse hotels en met de komst van nieuwe hotels groeide de concurrentie. De enorme groei in de toerisÂ tische sector, met name de laatste dertig jaar, betekende dat Talk of the Town zich moest gaan onderscheiden van de andere hotels. Het hotel hield vast aan het kleinschalige en gezellige karakter van het hotel als familiehotel aan de rand van het centrum. De focus ligt nu nog altijd op haar unieke ligging in Oranjestad en de speciale omgang met haar gasten. Talk of the Town kent veel zogenaamde repeat guests, sommige gasten bezoeken het hotel al meer dan vijftig jaar en boeken dezelfde kamer als

waarin zij tijdens vorige vakanties verbleven. Ook onder het persoÂneel zijn sommigen het hotel al tientallen jaren trouw; zo is de onderhoudsmanager al sinds 1975 in dienst bij het hotel. Begonnen als jonge jongen is hij na 43 dienstjaren voor veel gasten het gezicht van Talk of the Town. Het is die herkenbaarheid en de persoonlijke benadering waarmee Talk of the Town zich onderscheidt van de grote hotelketens op Aruba. Het hotel treedt de toekomst tegemoet met een rotsvast vertrouwen in haar reputatie, haar gasten en haar personeel.

Neem contact op met ons voor meer informatie of een demo! tel.: +5999 747 2342 info@decoscaribbean.com

Decos Caribbean is een

business unit.

coaching 4 2018

RONDETAFELGESPREK

Vijftien jaar leiderschap op Curaรงao Wat is er veranderd sinds 2003?

Wat zijn de meest opvallende veranderingen in leiderschap in de achterliggende vijftien jaar en welke ontwikkelingen waren daarbij bepalend? Coaching nodigde vier ervaren leiders uit om hierover met elkaar in gesprek te gaan. Dat resulteerde in een dynamische bijeenkomst waarbij in een ongedwongen sfeer ervaringen en visies werden uitgewisseld. Dilemma’s en kansen ten opzichte van het begin van deze eeuw kwamen voorbij, maar ook de leermomenten en mooie anekdotes. Tekst Gofrie van Lieshout en Nevita Mezas Beeld René Bergsma

e grootste veranderingen waarmee wij te maken kregen, werden vooral bepaald door externe factoren. Door de bestuurlijke veranderingen na 10-10-10 zagen wij ons gedwongen onze hele strategie aan te passen. Van medewerkers werd verwacht hierin mee te gaan.’ Evelyn Kruithof-Bor, directeur van het Algemeen Pensioenfonds van Curaçao (APC), is samen met haar team van ongeveer 65 medewerkers verantwoordelijk voor de pensioenen van ruim 20.000 ambtenaren. ‘Dit betekent investeren van de ontvangen pensioenpremies in binnen- en buitenlandse beleggingen, om door middel van een geoptimaliseerd rendement de pensioenen voor de toekomst veilig te stellen. Enorme bedragen zijn hiermee gemoeid en daarmee ook een grote verantwoordelijkheid voor alle medewerkers en leidinggevenden’, vertelt Kruithof-Bor. ‘Daarnaast nam de laatste jaren de verwachting van stakeholders om duurzaam, innovatief en steeds efficiënter te werken toe. Terwijl de risico’s minimaal moeten zijn. Je medewerkers moeten in staat zijn mee te bewegen met al die verschillende belangen en veranderingen. Als directeur is het belangrijk om dat aan te sturen en zelf ook het goede voorbeeld te geven.’

Aandacht voor verbetering

‘Wij werden gedwongen te veranderen toen er een nieuwe speler op de markt kwam die vernieuwender en agressiever was.’ Herbert van der Woude is chief executive officer bij Kooyman BV en verantwoordelijk voor 550 medewerkers, verdeeld over vier eilanden. ‘Een relatief constante bedrijfsvoering moest plaats maken voor gedwongen verandering, omdat ons marktaandeel niet langer vanzelfsprekend was’, vervolgt hij. ‘In die tijd was het boek ‘Who moved my cheese’1 verplichte kost voor ons hele middenmanagement en langzaam drong het besef door dat we zelf in de hand hadden hoe we op deze verandering konden reageren. We werden ruw wakker geschud uit onze collectieve comfortzone. Het was het startsein voor bewustwording van het belang van service en kwaliteit om met andere partijen te kunnen concurreren. Sindsdien is de continue aandacht voor verbeterslagen min of meer verankerd in onze bedrijfscultuur. Er moest een omslag komen van ‘de baas weet het beter en de medewerker luistert en voert uit’ naar het stimuleren van mensen om mee te denken, mondiger te zijn en inspraak te geven’, aldus Van der Woude.

Medewerkers willen leren en uitgedaagd worden

Anneke Soedhoe is general manager bij Sagicor Life Inc. op Curaçao, dat onder meer financiële adviezen en verzekeringen verzorgt. Zij geeft leiding aan zo’n zestig medewerkers en reageert bevestigend op wat Van der Woude vertelt. Soedhoe vult aan: ‘Er is geen ruimte meer voor het klassieke leiderschap en dat is mede ingegeven door technologische ontwikkelingen. Klanten beschikken nu over veel meer informatie dan vroeger en zijn kritischer geworden. Dankzij makkelijke toegang tot algemene informatie via Google denken zij vaak precies te weten wat er nodig is en medewerkers moeten hier

‘We werden ruw wakker geschud uit onze collectieve comfortzone: het startsein voor bewustwording van service en kwaliteit om de concurrentie aan te gaan’ goed op kunnen reageren. Daarom delen we ook steeds meer informatie met medewerkers, zodat ze goed op de hoogte zijn. Hierdoor zijn zij meer een partner geworden dan een medewerker conform de vroegere hiërarchie. Dit vraagt heel andere vaardigheden van leidinggevenden’, aldus Soedhoe. Volgens Gerd Glaudemans, managing partner en mede eigenaar van BDO Dutch Caribbean met circa vijftig mensen in dienst, verwachten medewerkers ook meer dan vijftien jaar geleden. Zij willen groeien, leren en uitgedaagd worden. Ook de balans tussen werk en vrije tijd is belangrijker geworden. De verwachtingen zijn hoog. Glaudemans: ‘Wij dachten er vroeger niet aan om te klagen of een sabbatical te vragen. Dat durfde je niet. Inmiddels is dit gekanteld en moeten wij ons meer afvragen wat we onze medewerkers te bieden hebben om hen te blijven motiveren. Op zich niet slecht, het dwingt je tot reflectie, maar je moet daar wel goed mee om leren gaan.’

De wereld aan je voeten, maar niet op de werkvloer Van der Woude nuanceert dit enigszins: ‘Je medewerker als een partner zien kan wel, maar er moet wel sturing zijn. Vooral bij millennials, want zij vereisen toch een hele andere aanpak. Grootgebracht met het idee dat de wereld

1) Managementboek over verandermanagement door Spencer Johnson.

coaching 4 2018

RONDETAFELGESPREK

blijven zitten in patronen en moeten in alle gevallen uit kunnen leggen waarom iets belangrijk is. Soft skills zijn steeds belangrijker geworden, het gaat er om te begrijpen en begrepen te worden. De ‘7 habits van Covey’2 blijven voor mij daarom ook nog steeds een goed uitgangspunt.’ Kruithof-Bor: ‘Dat klopt wel en daar moeten wij zeker aandacht voor hebben, maar leiderschap betekent ook de verantwoordelijkheid nemen om mensen aan te spreken als het desondanks niet werkt. Het is een illusie dat uiteindelijk iedereen mee kan in de ontwikkelingen en vast kan houden aan bepaalde posities. Soms is het beter om in goed overleg een andere weg in te slaan. De juiste persoon op de juiste plaats krijgen is een uitdaging, maar het hoort absoluut bij onze verantwoordelijkheid.’

Anneke Soedhoe

Sagicor Life Inc. Curaçao | General Manager and Principal Representive

voor hen open ligt en alles mogelijk is, kan het een flinke tegenvaller zijn als blijkt dat je op de werkvloer nog helemaal niet meetelt en je eigenlijk van niets weet.’ Soedhoe sluit direct aan: ‘Dat is inderdaad ook een grote verandering! De huidige jongeren dwingen je tot een andere strategie. De organisatie moet ook worden aangepast aan deze generatie medewerkers. Zij zijn mondiger, niet honkvast, hebben een heel andere werkcultuur en switchen sneller tussen verschillende banen. Als huidige leidinggevende werk je met verschillende generaties in de organisatie. Daarnaast moet alles sneller en de verschillen tussen generaties zijn groter geworden. De jongere generatie appt bijvoorbeeld, in plaats van aandacht te besteden aan een nette mail. Het moet allemaal kort en bondig en in tegenstelling tot de wat oudere medewerkers, willen jongeren juist graag dat alles wat meer casual gaat. Het vraagt veel meer vaardigheden van je als leidinggevende vergeleken met vijftien jaar geleden. Aan de andere kant ben ik wel blij met de millennials. Zij willen een bijdrage leveren, iets betekenen en met je meedenken over de te behalen resultaten en daar gaat het tenslotte om!’, aldus Soedhoe. Bij Kooyman worden de verschillen in werkhouding tussen de generaties wat minder sterk ervaren. Van der Woude vraagt zich af of het echt zo anders is dan vroeger. Zijn ervaring is dat ook jongeren het prettig vinden goed begeleid te worden en bereid zijn zich te committeren aan de bedrijfscultuur. Het type organisatie heeft hier waarschijnlijk ook invloed op. Volgens Glaudemans is de jongere generatie higher maintenance, leert zij graag om te kunnen groeien en wil meer diversiteit en uitdagingen in het werk zien. ‘Men is meer dan vroeger op zoek naar meaningfull work. Vroeger was de mens een verlengstuk van een bedrijf, maar nu niet meer.’ Evelyn Kruithof-Bor ziet de generatie millennials als een verrijking voor bedrijven: ‘Ik zoek businesspartners, mensen die meedenken en geen medewerkers die alleen maar uitvoeren zonder zelf kritisch te denken. Dat kunnen veel millennials. Vergeleken met vroeger krijg ik mensen tegenwoordig sneller mee bij verandering door ownership te creëren.’

Soft skills zijn belangrijker geworden

Feit is dat een team veel minder homogeen is dan vijftien jaar geleden en we inderdaad veel meer situationeel leiderschap moeten tonen, zo concludeert Glaudemans. ‘We kunnen niet vast

Gerd Glaudemans

BDO Dutch Caribbean | Managing Partner en mede-eigenaar

Authenticiteit uitstralen

Werving is moeilijker geworden de laatste jaren, vult Van der Woude aan. ‘Wij verzorgen trainingen en stimuleren actief betrokkenheid om mensen te motiveren. Dankzij de schaalvoordelen van de centralisatie die wij jaren geleden doorvoerden, werden de taken voor medewerkers veelzijdiger en complexer. Dan heb je als werkgever meer te bieden. Maar inmiddels is het ook moeilijker geworden om voldoende goede mensen te vinden die deze taken aan kunnen. We moeten regelmatig buiten Curaçao zoeken voor capabel personeel voor deze functies.’ Soedhoe: ‘Het is de kleinschaligheid van Curaçao die het extra moeilijk maakt om talent aan te trekken.’ Vanuit de overtuiging dat het gaat om de ‘klikfactor’, schuift bij APC de directeur zelf aan bij wervingsgesprekken. Kruithof-Bor: ‘Wij dragen een grote verantwoordelijkheid naar de samenleving toe en ik moet het gevoel hebben dat elke nieuwe medewerker dat beseft en daar mee om kan gaan.’ Alle aanwezigen zijn het er over eens dat het, ongeacht het type organisatie, een taak is van elke leidinggevende om positieve resultaten dusdanig te communiceren dat men daar ook trots op kan zijn. Glaudemans: ‘Het is een zoektocht naar wat mensen inspireert en motiveert om daar op in te kunnen spelen. Als leider moet je ook authenticiteit uitstralen en laten zien dat je vanuit je hart en je geloof handelt en geen gespeelde rol aanneemt. Dan trek je de juiste mensen aan die ook transparant en loyaal zijn.’

Technologie wordt ook direct genoemd op de vraag van Coaching welke factoren naar verwachting de komende vijftien jaar veel invloed zullen hebben op management en leiderschap. ‘Met name artifical intelligence (AI) en digitale geldvormen zoals cryptomunten’, meent Soedhoe.

Fouten die we blijven maken

Het levendige maar ook serieuze rondetafelgesprek wordt afgesloten met de vraag op welke punten we nog steeds weinig verbetering kunnen constateren. De vier doorgewinterde managers geven unaniem aan dat het op macro-niveau maar moeizaam blijft gaan om van strategische plannen tot concrete uitvoering te

Evelyn Kruithof-Bor

Algemeen Pensioenfonds van Curaçao (APC) | Directeur

Leadership by example: van controle naar vertrouwen

Leiders hebben veel meer dan vroeger een voorbeeldfunctie. Men is het er over eens dat wanneer je je als leidinggevende autoritair opstelt, je er niet op hoeft te rekenen dat je medewerkers de klanten met een glimlach bedienen. ‘Of orders uitdelen en vervolgens zelf om drie uur ‘s middags op de golfbaan gaan staan’, zoals Soedhoe het lachend verwoordt. ‘Dat gaat niet meer op.’ Glaudemans: ‘De tijd van alles controleren ligt achter ons. Modern leiderschap vraagt een om een bedrijfscultuur waar controle wordt vervangen door vertrouwen. Weliswaar binnen kaders en met sturing, maar vooral gericht op agility 3. Het is duidelijk dat deze vier ervaren leiders niet alleen heel goed weten welke veranderingen steeds nodig zijn in hun organisaties, maar dit vooral ook met succes weten te realiseren.Hoe pakken zij dit aan? ‘Vooral heel praktisch’, reageert Van der Woude. ‘De strategische plannen worden vertaald naar mid term plans, ofwel kerndoelen op teamniveau. Deze worden jaarlijks vertaald naar concrete jaardoelstellingen. Zo kort mogelijk, dus het liefst als bullet points op een A4tje. We noemen dat interne speerpunten en daar gaan de individuele managers met hun teams mee aan de slag, waarbij zij veel vrijheid krijgen bij de invulling. Het resultaat is leidend.’ Ook bij BDO, Sagicor en APC worden de te behalen organisatie doelen en persoonlijke doelen gekoppeld aan eigen verantwoordelijkheid. Tussentijds worden de knelpunten, kansen en bedreigingen met elkaar doorgenomen.

De invloed van ICT

Al deze ontwikkelingen zijn mede tot stand gekomen dankzij de grenzeloze mogelijkheden op het gebied van communicatietechnologie. Door de toename van communicatie via e-mails en whatsapp zijn we 24/7 bereikbaar geworden. De druk op een korte responstijd die de digitale berichtenstroom naar klanten toe met zich meebrengt zorgt ook voor veel druk op de leidinggevende. Managers maken zich daar zelf ook wel schuldig aan door hetzelfde van hun team te vragen. De informatiestroom en werkdruk moeten dus op een gezonde manier gemanaged worden. Ook om risico’s te vermijden, geeft Kruithof-Bor aan. ‘Beleggen betekent communiceren met een internationaal netwerk en dus in verschillende tijdzones’.

Herbert van der Woude

Kooyman BV | Chief Executive Officer komen. Dit in tegenstelling tot de daadkracht in de private sector waar de vertaalslag naar de praktijk sneller wordt gemaakt. Van der Woude: ‘Er zijn veel slechte voorbeelden als het gaat om het concretiseren van plannen. Dat is inherent aan ons politieke systeem, dat in het verleden heeft geleid tot wisselende bestuurders en daarmee onvoldoende continuïteit. Dat wordt verergerd door een zwak ambtelijk apparaat.’ Kruithof-Bor: ‘Onze economische pijlers staan onder druk en toch sturen wij niet altijd tijdig bij. Overheid en bedrijfsleven weten dat er actie ondernomen moet worden, maar komen pas in beweging als de keuzes al beperkter en de risico’s groter zijn geworden. De vraag is natuurlijk ook vooral wat wij hier zelf aan kunnen doen. Bij APC proberen we vaak toch dingen in beweging te krijgen door bijvoorbeeld grote projecten te stimuleren ten gunste van het collectief belang.’ Soedhoe is ook van mening dat de private sector moet blijven bijdragen en zich in moet blijven zetten om een aantrekkelijke sfeer te creeëren voor investeerders van buiten. Hoewel de aanwezigen eigenlijk nog lang niet met elkaar zijn uitgepraat, ronden we af met deze mooie uitspraak van Gerd Glaudemans: ‘We moeten meer ons best doen om onze eigen kansen te zien en de ombuiging maken naar onderlinge verbinding. Dat betekent elkaar meer gunnen en de focus op bepaalde zaken durven leggen.’ 2) Naar het boek van Stephen Covey :’ De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ 3) Slagvaardig, flexibel

coaching 4 2018

BridgeGaps

In 2018 bestaat BridgeGaps BV 10 jaar. BridgeGaps van eigenaar Simone de Brabander is werkzaam in Curaçao, Caribisch Nederland, Aruba en Trinidad. Het bedrijf houdt zich voornamelijk bezig met research en communicatie.

Reef Care Curaçao

In 1993 heeft Reef Care Curaçao een aantal activiteiten geïnitieerd die momenteel onderdeel zijn geworden van tradities en terugkerende activiteiten op Curaçao, maar die ook op de andere eilanden hun weg hebben gevonden. Hierbij enkele voorbeelden: • Underwater clean-up. De eerste vond plaats in mei 1993 bij Marie Pampoen en in juli 1993 was er een grote clean-up met (toen nog) prins Willem-Alexander en Mr. Pieter van Vollenhoven en meer dan tien andere prinsen. Nu worden er vrijwel maandelijks clean-ups georganiseerd door meerdere organisaties. 25 jaar geleden is hiervoor de voedingsbodem gelegd. • Op 7 mei 1993 is de eerste groep van Kids for Corals een educatief programma opgestart. Momenteel loopt dit programma nog steeds via een separate stichting. • Op 1 april 1993 is gestart met een ludieke actie voor schildpadden-monitoring van nesten. Ook hier is nu een aparte stichting actief. • Ook zijn in 1993 de eerste coral spawning events gestart naar aanleiding van een wetenschappelijk experiment een jaar eerder.

Working in a pressurecooker? Passion and communication required!

Tekst Cherissa Koko Beeld Shutterstock.com

he organization responsible for organizing all carnival activities is the Stichting Maneho di Aruba su Carnaval (SMAC) and its board members. These ‘carnavalistas’, as the lovers of the carnival are called, go above and beyond to ensure that all activities go smoothly. For the last two years Mrs. Shannon Henriquez has been president of the board. She tells us about her motivation for taking such an active role in the carnival celebrations. ‘For as long as I can remember, I have been passionate about carnival. My mother was a true ‘carnivalista’, so the carnival period for me always was about participating and enjoying as much activities as possible. When I was six years old I participated in the Reina Infantil contest. In the following years I participated in many other contests for children, teenagers and of course the main contest for the queen of carnival, Reina di Carnaval.’

Passion as the driving force

SMAC’s board members share Mrs. Henriquez’ passion for carnival: ‘Our love for carnival, our willingness to invest so much of our time and energy is what unites us. We all have our family and friends, we have a fulltime job or are owner of our own business. It is a huge task to manage it all, but we motivate each other and are united in our sense of responsibility and our pride to be part of Aruba’s greatest cultural event.’ The stakes are high when organizing carnival, and this year even higher due to the anniversary celebrations. The

Colorful creations, music, dance; locals and tourists from all ages celebrating together. Carnival is the biggest cultural event of Aruba and attracts thousands of local and international participants and visitors. This carnival season is extra special, as Aruba will celebrate its 65th carnival edition, a much-anticipated anniversary of which the grandeur promises to surpass all prior parades.

participating organizations, sponsors, volunteers and government all realize the importance of this event for tourism and for the cultural and economic development of the island. Working under this kind of pressure for months can be tough. Mrs. Henriquez: ‘All board members and volunteers that we work with know how important this event is, for our own people and for visitors. We all realize that we must ensure that all organizations and stakeholders deliver the results as promised and on time. Success is dependent on each and every one of us.’

Critical success factors

The passion for carnival and the sense of responsibility are important success factors when organizing such a large event. However, communication is the most crucial factor. Mrs. Henriquez explains: ‘We have weekly meetings with all stakeholders. We go through all agreements, decisions and updates so we are all on the same page. These meetings help to keep everyone informed about the activities and challenges that all stakeholders face. It ensures more mutual understanding and stimulates collaboration.’ With so many people and organizations involved, it can be hard to keep the overview and ensure everything will be done. Mrs. Henriquez acknowledges this challenge. Her solution? Learn to delegate. Mrs. Henriquez: ‘Use the skills, talents and network of others. It is impossible to do everything on your own. But in order to delegate, people skills are important. You must really listen to people and

recognize their talents. It’s important to ensure everyone gets those tasks that they are good at, so things run smoothly and efficiently within the limited time and resources that we have.’

Pressure-cooker

In a pressure-packed collaboration, challenges, problems and frustration arise. Mrs. Henriquez: ‘We all make mistakes and we are in this pressure-cooker together. The results are what count. From the start we set ground rules as a team. First of all: respect one and another, which also means that we do not deliberately hurt the other person with rumors, accusations or hurtful comments. Next, confidentiality is essential: what is discussed within the board stays within the board. Lastly, once a decision is made, all board members stand behind this decision.’ What if despite these ground rules, problems arise? Mrs. Henriquez: ‘If there is a specific problem, I try to talk to the people involved individually. To hear their point of view, to give feedback, to propose workable solutions. In the end, the joint results matter and we have to work together.’ External pressure from the public or other stakeholders can also be very high. Mrs. Henriquez agrees: ‘You need to be able to handle criticism. Everyone has an opinion and is ready to criticize every choice we make. You have to perform, communicate and be able to cope with stress and criticism, while at the same time enjoy what you are doing for our community and for our national culture.’ coaching 4 2018

DE GEZICHTEN VAN COACHING

gericht op de toekomst Elke editie is het weer een uitdaging om een mooie en boeiende editie van Coaching magazine uit te brengen en dankzij de inzet van een grote groep creatieve en bevlogen mensen lukt dat inmiddels al 15 jaar. Het is altijd zoeken naar de balans tussen theorie en praktische, lokale toepassing, tussen vertrouwde rubrieken en nieuwe invalshoeken en natuurlijk ook tussen ervaren en jonge professionals die voor een mooie mix van continuïteit en vernieuwing zorgen. Coaching toont hier de gezichten achter de mensen die recent een bijdrage leverden aan het magazine en van wie u in het nieuwe jaar opnieuw interessante, verrassende en inspirerende bijdragen kunt verwachten.

Mike Willemse

Gofrie van Lieshout

Saskia Matthijsse

Marjolijn Verwater

Bas Kok

Dick Drayer

Jeroen Jansen

Guy Cozijns

Uitgever en hoofdredacteur

Vormgeving

Schrijver en hoofdredactie

Schrijver

Eindredacteur en beheer social media

Schrijver

Redactie- en productiecoördinatie, coördinatie fotografie en sales manager

Schrijver

Elisa Koek Schrijver

Christel Cornelissede Vries

Elly Hellings

Angela Tiemens

Willem Jan Stokhof

Schrijver

Barbara van der Woude

Cherissa Koko

Carolyn Gerling

Lise Anna Janson

Suhail Gomez

Denise Vijber

Iwan Zunder

Josée Thissen-Rojer

Nevita Mezas

René Bergsma

Schrijver

Fotograaf

Uw mening is belangrijk Binnen het redactieteam is onderlinge uitwisseling van nieuwe ideeën en creativiteit essentieel. Maar u als lezer staat natuurlijk centraal! In 2019 willen wij uw visie en wensen inventariseren als het gaat om de thema’s en onderwerpen die u graag in Coaching magazine ziet. Daar hoeft u natuurlijk niet op te wachten. Heeft u suggesties, vragen of een kritische noot? Laat het ons weten via marjolijn@coaching-magazine.net.

Berber van Beek Fotograaf

Mayo Stoppels Fotograaf

coaching 4 2018

ADVERTORIAL

Coachen en Begeleiden met effect vanuit het Functional Fluency gedachtengoed Het aantal coaches en begeleiders neemt in de Dutch Caribbean gestaag toe. Ervaren professionals zijn vaak op zoek naar het beste voor hun cliënten, naar het traject met de meeste waarde, want dat is tenslotte hun missie. Professionele coaches en begeleiders weten dat het fijn is hierbij te werken met praktische en effectieve instrumenten om hun cliënten te stimuleren tot groei. De Functional Fluency & TIFF© Providers Licentietraining biedt die mogelijkheid. Functional Fluency geeft een helder inzicht in de effectiviteit van gedrag. Het door Susannah Temple ontwikkelde gedragsmodel is een slim en simpel model om te begrijpen hoe mensen zich gedragen en biedt een praktisch raamwerk om hen te helpen effectieve relaties op te bouwen, zowel met zichzelf als met anderen. De Temple Index of Functional Fluency (TIFF©) is een gevalideerd gedragsinstrument,

Voor wie is deze training zinvol en waarom? De TIFF© Providers Licentietraining is bedoeld voor profes sionals die andere mensen begeleiden in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Naast professionals die éénopéén coaching of individuele begeleiding verzorgen is de licentietraining uitermate zinvol voor professionals die verander en verbeterprocessen aansturen en/of leiders en teams ondersteunen in hun ontwikkeling. Coaches, consultants, trainers, mentoren, orthopedagogen en psychotherapeuten die elders in de wereld deze training hebben ondergaan zeggen dat zij met Functional Fluency en TIFF© hun eigen (inter)persoonlijke effectiviteit en die van hun cliënten hebben vergroot. Met TIFF© heb je een krachtige tool in handen om je cliënten effectiever, energieker, productiever, veerkrachtiger en blijer te maken in hun leven en in hun werk. Functional Fluency en TIFF© zijn uitstekend te gebruiken binnen het bedrijfsleven, de overheid, het onderwijs, én ook bij de opvoeding van kinderen en het optimaliseren van interpersoonlijke relaties in de privésfeer. Kortom: op alle plekken waar er intensief wordt samengewerkt en samengeleefd.

gebaseerd op het Functional Fluency model, en geeft inzicht in hoe een persoon zijn of haar energie verdeelt over negen gedragsmodi en hoe effectief iemand dat doet. De leidende vraag hierbij is: ‘Do I and others benefit and am I achieving my goals?’

‘TIFF© is een krachtige tool om cliënten effectiever, energieker, productiever, veerkrachtiger en blijer te maken.’ Aankomende TIFF© Providers Licentie trainingen op Curaçao en Bonaire De TIFF© training is zeer interactief en beslaat in totaal 3 maanden. De training bestaat uit 3 blokken van elk 2 dagen (6 trainingsdagen in totaal). Voorafgaand aan de training vindt altijd een gratis en vrijblijvend intakegesprek plaats.

Trainingsdata Curaçao 18 en 19 februari 2019 18 en 19 maart 2019 15 en 16 april 2019

Trainingsdata Bonaire 25 en 26 februari 2019 25 en 26 maart 2019 29 en 30 april 2019

Vloeiend ontwikkelen, blijvend groeien Het begeleiden van veranderprocessen en coachen is ruim 20 jaar mijn passie en mijn vak. Werken met Functional Fluency en TIFF© heeft mijn persoonlijke en professionele effectiviteit enorm vergroot. Het blijvend groeien in je rol als begelei der of coach gun ik iedereen. Vandaar dat ik deze kennis en tools graag effectief overbreng. In maart 2018 rondden de eerste acht Curaçaose professionals de TIFF© Providers licentietraining succesvol af. Deze opleiding gaat in februari 2019 weer van start op Curaçao en Bonaire.

Leona Bishop, MA Functional Fluency Coordinator in the Caribbean

Nieuwsgierig? Kijk voor meer informatie op onze website: www.ffcaribbean.net. Voor een vrijblijvend gesprek over deze opleiding kunt u contact opnemen met Leona Bishop, email: leona@ffcaribbean.net.

GASTCOLUMN

Niet gevierde helden: Iva Martina De Moeder Theresa van de doven en slechthorenden Haar familieleden hebben haar bekroond tot ‘de Moeder Theresa van de doven en slecht horenden’. Al veertig jaar zet ze zich in voor het onderwijs aan deze groep en sinds kort ook voor kinderen met taalontwikkelings stoornissen. Iva Martina (59), de schoolleider van de Myrna Dovale School, is de bescheidenheid zelve. Maar vooral door háár toewijding en tomeloze inzet is het onderwijs aan deze zo vaak onder belichte leerlingen niet verloren gegaan. De manier waarop Iva Martina het onderwijs aan doven en slechthorenden vormgeeft is er eentje vol passie en liefde en verdient veel respect. Tekst Suhail Gomez

Ik heb de afgelopen tien jaar heel wat onderwijsexperts ont moet op Curaçao. De schoolleiders hebben een diepe indruk op mij gemaakt. Ze dragen onder pittige omstandigheden bij aan de vorming van de jeugd op Curaçao. Al regent het en lekt het dak: het leerproces van de leerlingen kan en mag geen vertraging oplopen. Een ouder met zorgen en vragen

Biz Solution Shop

Biz Solution Shop heeft geen echt feest of viering gehad, maar is heel trots dat ze deze mijlpaal heeft gehaald. Het bedrijf, dat haar 15-jarig jubileum viert, helpt ondernemers om het maximale uit hun sales te halen.

Iva Martina kan en mag niet weggestuurd worden. Bij gebrek aan vervan gers voor zieke leerkrachten staat een schoolleider gewoon zelf voor de klas. Kortom, schoolleiders houden vele ballen in de lucht, terwijl ze tegelijkertijd hard werken aan het tege moet komen aan interne behoeften en externe eisen. Gelukkig kent Curaçao schoolleiders die zich, ondanks de soms kwetsbare situatie van hun scholen, samen met hun team vastbijten in het scheppen van krachtige leeromgevingen. Zoals dus Iva Martina, die ervan overtuigd is dat een beperking niet bepalend is voor de toekomst van haar leerlingen. Daaruit put ze de kracht en motivatie om elke dag een steentje bij te dragen aan excellent onderwijs voor leerlingen met een beperking. Op haar school is het onderwijs gericht op onder andere het ontwikkelen van zelfredzaamheid en het effectief leren com municeren. Het einddoel is om volledige participatie van haar leerlingen aan de samenleving mogelijk te maken. Een andere zeer belangrijke taak die Iva Martina voor zich zelf weggelegd ziet, is een vuurtje aansteken in de harten van (toekomstige) leerkrachten voor het werken met doven en slechthorenden en kinderen met een taalontwikkelings-stoor nis. Immers: alleen als het werk met liefde en overgave wordt gedaan, ontstaat een leerklimaat dat bevorderlijk is voor de groei van leerlingen. Ook na haar pensioen wil de soms wat (prettig) rebelse en zeer gepassioneerde Iva Martina zich blijven inzetten voor deze onderbelichte leerlingen. Stigma’s over doven en slechthorenden moeten op Curaçao worden doorbroken. Daar zal zij zich ook na haar pensioen voor blijven inzetten. Haar manier van werken is aanstekelijk. Ondanks de soms pittige omstandigheden heeft ze in al die jaren niets aan kracht en toewijding ingeboet. Dat mag wat mij betreft gezien en gevierd worden. coaching 4 2018

RUBRIEK

Coach aan het woord In dit artikel geeft Willem Jan Stokhof van Smart Solutions een kort overzicht van door professionele coaches gebruikte technieken en modellen, met dank aan Els van Oostrum, directeur van NACSI, als geraadpleegde collega.

Coaching is een veelgebruikte term en wordt te pas en te onpas gebruikt als het gaat om het sturen en begeleiden van mensen. De experts op dit gebied zijn het er echter over eens dat coaching een vak is, waarbij een goede opleiding en kennis van instrumenten onmisbaar is. Welke mogelijkheden zijn er om mensen effectief te coachen? In deze nieuwe rubriek laat Coaching magazine professionals aan het woord over dit onderwerp. Tekst Willem Jan Stokhof

‘Wat vertel je me nou?! Doe ik het zelf?’ Hoe het toepassen van coachingtechnieken concreet resultaat kan opleveren

Met verbaasde ogen keek de coachee me aan. Na een eerste kennismakingsgesprek waren mijn klant (de coachee) en ik ‘de diepte’ ingegaan en we spraken in onze sessie over de problemen die hij ondervond met z’n baas en allerlei werkomstandigheden. In zijn blik was niet alleen verbazing te zien, maar ook iets van een openbaring: mijn klant kreeg opeens een nieuw inzicht in de aard van zijn problemen.

maakt ons ervan bewust hoe onze emoties en ons gedrag door onszelf worden veroorzaakt. De A in het model staat voor de Activerende gebeurtenis (prikkel), de B staat voor de Beoordeling (onze gedachte) en de C staat voor de Consequentie (onze emoties die tenslotte leiden tot ons gedrag). Zie figuur hieronder:

De Cognitieve Gedragstherapie

De aanleiding hiervoor was de inzet van Cognitieve Gedragstherapie en het daarbij behorende A-B-C-model. De essentie van dit model is dat alle informatie en prikkels die bij ons binnenkomen door ons worden beoordeeld. Het oordeel dat we zelf vormen over die informatie of prikkels bepaalt wat we voelen en hoe we ons als gevolg daarvan gedragen. In het geval van deze coachee betekende dat: op het moment dat zijn baas zich op een bepaalde manier gedraagt, heeft hij daar een mening over (‘wat doet die man irritant!’). Die mening leidt tot een emotie bij de coachee (irritatie, ergernis) en tot bepaald gedrag (geërgerd reageren of ontwijkend gedrag). Het is vaak voor klanten een echte openbaring om zich te realiseren dat alles wat gebeurt, door hen zelf van een oordeel wordt voorzien en dat dit leidt tot hun emoties en gedrag (dat soms dus niet zo productief of positief is). ‘Die ‘lastige’ klant maakt je niet geïrriteerd, dat doe je zelf” en ‘Je vriend maakt je niet verdrietig, dat doe je zelf’ en ga zo maar door, zijn dus de juiste constateringen. Het A-B-C-model van de Cognitieve Gedragstherapie

Navraag leert dat dit A-B-C-model ook door andere coaches wordt gebruikt, soms in combinatie met het behoeftenmodel. Met dit model worden de behoeften van de coachee en van andere betrokken personen, bijvoorbeeld collega’s of gezinsleden, in kaart gebracht. In deze aanpak worden behoeftenkaartjes en soms ook

emotiekaartjes gebruikt, die hardop worden gelezen en die door coach en zijn klant samen worden onderzocht en besproken. Vaak maakt dit een diepe indruk op de degene die gecoacht wordt. De oorsprong van dit model ligt bij Marshall Rosenberg en zijn theorie over non-violent communication (bron: Els van Oostrum, directeur NACSI).

Het 4G model voor assertief gedrag

Helaas ontbreekt het bij velen van ons aan voldoende vaardigheid om ons assertief op te stellen ten opzichte van anderen. Een goede manier om mensen te helpen om voor zichzelf op te komen, is het op zich eenvoudige, maar bij consequente toepassing zeer effectieve 4G model. Met dit model kunnen we op een productieve, assertieve manier reageren op gedrag van anderen. Het model is zoals gezegd eenvoudig, maar moet in mijn ervaring veel gebruikt worden door coachees om er handig in te worden. Het is model bestaat uit vier te zetten stappen: De eerste stap is: beschrijf de gebeurtenis waar je misschien last van hebt (de eerste G staat voor gebeurtenis). Alleen maar beschrijven, zonder een oordeel te geven. Bijvoorbeeld: ‘Ik merk dat je me in de rede valt en me niet laat uitpraten’. De tweede stap is het beschrijven van de gedachte die dat bij jou oproept: ‘Ik denk dat je ongeduldig wordt en liever je eigen standpunt naar voren wilt brengen’ (de tweede G is van gedachte). De derde G staat voor Gevolg/Gevoel: ‘Ik krijg daardoor het gevoel dat je me niet echt serieus neemt en dat vind ik vervelend’.

When can you afford to retire…? mcb-bank.com/financial-planning

2505_MCB_AdsCoaching_190x138_v1-2018.indd 1

De vierde G staat voor het door jou Gewenste gedrag: ‘Ik wil graag dat jij me laat uitpraten, daarna luister ik naar jou, oké?’. De 4 G’s vormen een zeer praktische manier om op een niet agressieve manier op te komen voor je belangen, zonder daarbij het respect voor anderen en hun belang uit het oog te verliezen. De ervaring leert echter dat deze op zich simpele aanpak best lastig is om toe te passen.

‘Achter elk gedrag schuilt een goede intentie’

Een andere techniek die coachees veel vrijheid kan geven om los te komen van hun eigen (negatieve) oordeel over mensen is hen het gezichtspunt voor te houden dat achter elk gedrag een goede intentie schuilt. ‘Dat ben ik niet met je eens!’ is vaak de eerste reactie van mijn klant. ‘Dus je bedoelt dat achter dat pestgedrag een goede intentie schuilt? No way.’ In de praktijk blijkt het voor de meesten niet gemakkelijk te zijn om dit gezichtspunt te aanvaarden, maar het is wel een effectieve manier om anders tegen gebeurtenissen en gedrag aan te kijken. Er zijn nog veel meer interessante modellen die in het vak coaching gebruikt worden en die voor iedereen van waarde kunnen zijn, ook als je niet gecoached wordt. Zoals: de Transactionele Analyse , de Roos van Leary en familie- en organisatie-opstellingen. In volgende edities zullen andere professionals op dit gebied ook een aantal tools belichten.

Overweegt u om te beginnen met beleggen of meent u dat uw huidige portefeuille een evaluatie verdient? U bent van harte welkom om langs te komen voor een gesprek. Onder het genot van een kop koffie kunnen wij met u een portefeuille doorlichten of uw bestaande beoordelen. Wilt u eerder stoppen met werken? Wij kunnen uw pensioendoelstelling ook met plezier met u doornemen en vaststellen wat voor u belangrijk is. Bel onze beleggingsadviseurs: • Kevin van Trikt • Militza Evertsz • Daniel Krijt

466 1693 466 1628 466 1627

5/7/18 11:58

coaching 4 2018

‘Seú is het enige volksfeest dat de tand des tijds heeft doorstaan’ ‘Het organiseren van een volksfeest is geen makkelijke opgave, het vergt totale overgave’, zeggen Lionel Jansen en Felip Guanipa, beiden bestuursleden van Fundashon Kultural Seú Kòrsou (FKSK). Jansen is sinds vorig jaar november voor zitter van deze stichting die jaarlijks het Seú (oogstfeest) organiseert. Guanipa is tweede secretaris en al sinds zijn vijftiende betrokken bij de viering van Seú. Elk jaar vindt op tweede paasdag de Marcha di Seú plaats in en om de stad. Hoewel het aantal deelnemers aan deze feestelijke parade de laatste jaren krimpt, is Seú met circa 8.000 deelnemers het grootste festival van Curaçao. Tekst Denise Vijber Beeld spiegelfotografie.nl

Maar Seú is meer dan de marcha in de stad, andere belangrijke onderdelen van het festival zijn: de Kantadó Mayó (zangwedstrijd), de parade van Bándabou, Maramentu di Lensu (hoofddoek binden), de verkiezing van de koningin en oma van Seú en de prijsuitreiking.

de buurten op. Vaak is er vooral rond het buurtcentrum veel activiteit. Buurtbewoners kijken naar de choreografie-oefeningen van de deelnemers, de band die ergens in de buurt oefent of naar de praalwagens die verderop gebouwd en versierd worden.

Filosofie

Vruchten plukken

De activiteiten die in het kader van Seú georganiseerd worden zijn uitingen van de filosofie erachter. Traditioneel is Seú een dankbetuiging aan God voor een goede oogst. Families, buren en vrienden brachten gezamenlijk de oogst naar het magasina (magazijn), alwaar deze onder elkaar verdeeld werd. Het ging om samenhorigheid en co-existentie. FKSK beoogt met het feest de bevolking cultureel te vormen. Niet alleen om de cultuur te behouden, maar ook om een voedingsbodem te creëren voor nationale trots, gevoel van eigenwaarde, eendracht, sociale betrokkenheid en creativiteit. Door Seú is er weer interesse in geschiedenis en tradities, interesse in traditionele instrumenten, oude dansen en kledij en zelfs in het verbouwen van gewassen. Bovendien is Seú het enige volksfeest dat de tand des tijds heeft doorstaan, aldus Guanipa. Dit komt volgens hem omdat het een feest is dat eenheid in de wijk versterkt. In de aanloop naar Seú leven

De reden dat Seú tegenwoordig zo groot is, is omdat het wordt gedragen door jongeren, legt Jansen uit. Belangrijk in de visie van FKSK is educatie; mensen moeten bewust gemaakt worden van hun geschiedenis en het belang van hun eigen cultuur. In het verleden ging FKSK naar scholen toe en de wijken in om kinderen te onderwijzen in de geschiedenis en oude gebruiken. ‘Dat werpt nu, acht tot tien jaar later, zijn vruchten af. De jeugd is zichzelf gaan herontdekken’, vertelt Jansen. Veel jongeren hebben zich kunnen ontwikkelen tot uitstekende musici, dansers, choreografen, kostuumontwerpers en leiders. Naast de praktische vaardigheden die jongeren opdoen door deelname aan Seú, is ook het bijbrengen van de essentie van het feest belangrijk voor FKSK. Ook daarvan laten de resultaten zich zien, want ‘de jongeren die mee doen met de verschillende verkiezingen zijn wel tegenstanders van elkaar, maar nooit vijanden’, aldus Jansen.

Organisatie

Maar hoe zorg je ervoor dat de organisatie van een festival met zoveel verschillende activiteiten en zoveel verschillende deelnemers en belangen op rolletjes loopt? Noodzakelijk volgens de heren: samenwerking, goede communicatie, creativiteit, een stevige cultureel- historische basis en als belangrijkste, passie. Jansen nam het voorzitterschap van Pacheco Domacassé over, die de stichting na dertig jaar verliet. Het zijn grote voetsporen om in te treden en elke verandering gaat gepaard met enige strubbelingen. Desalniettemin is Jansen optimistisch. Volgens hem was FKSK in het verleden meer gesloten, nu treedt hij bewust naar buiten en zoekt de samenwerking met anderen. ‘Door samen te werken creëer je draagvlak. Ik zoek altijd naar draagvlak.’. Samenwerken houdt ook in dat je als bestuur open staat voor adviezen en aanwijzingen van anderen. Bovendien dwingt de financiële situatie van FKSK hen ook tot samenwerking. De stichting ontvangt subsidie van de overheid en donaties uit het bedrijfsleven, maar dat is onvoldoende om alles te bekostigen. Jansen probeert innovatie op een rustig tempo te bewerkstelligen, door bijvoorbeeld te komen met nieuwe activiteiten, andere manieren van uitvoering of discussies op gang te brengen, maar zonder

de essentie van het feest uit het oog te verliezen. Om zoveel mogelijk partijen mee te krijgen, moet je iedereen erbij betrekken. Er wordt veel overlegd met de leiders van de verschillende Seú-groepen. Je moet goed op de hoogte zijn en steeds feedback geven. Beide heren benadrukken dat je de geschiedenis van het feest moet kennen. Het fundament van het festival is de filosofie en die moet centraal blijven staan, ongeacht welke innovatie je doorvoert. Tijdens de Seú periode zet je je als bestuur volledig in. ‘Je moet van het feest houden, anders keert het feest zich tegen je’, zegt Guanipa. ‘We doen dit, want Seú zit in ons’, vervolgt hij.

Visie

Het festival bestaat in 2019 vijfenveertig jaar. FKSK wil groots uitpakken. Met voldoende sponsoring zal het Kantadó Mayó Festival op het Brionplein plaatsvinden en vrij toegankelijk zijn. Dit is in lijn met de visie van Jansen en Guanipa. In de woorden van Jansen: ‘Seú moet een feest van het volk blijven’. Guanipa voegt daar bevestigend toe: ‘Het is een cultureel feest waar de hele familie aan deel neemt. Je ziet dat twee, drie generaties samen participeren. Het feest moet laagdrempelig blijven, want het is van ons allemaal’. coaching 4 2018

JUBILEUM

Uit de hand gelopen nieuwsbrief

‘Het is eigenlijk een beetje uit de hand gelopen’, geeft Stella van Rijn, mede-oprichter van Coaching magazine aan. ‘Henk Dieperink van het HR adviesbureau Interamo wilde een eenmalige nieuwsbrief, als achtergrondinformatie voor workshops van Interamo. Maar het liep ‘iets’ anders, want Bas Kok en ik waren enthousiast, zeer gedreven en Henk werd dat ook. Een magazine kon het worden, voor en door leidinggevenden op Curaçao. Coaching werd geboren uit pure passie om een goed en vooral ook een mooi vakblad te maken, als een klankbord. Vandaar ook de naam. Met veel aandacht geschreven, hoogwaardig vormgegeven en met als doel om toegevoegde waarde te bieden aan lokale leidinggevenden. Het concept sloeg

Stella van Rijn

Hoofdredacteur 2003-2010

direct aan. We experimenteerden veel met schrijfvormen, lay out en rubrieken. Na zeven jaar gaf ik met een gerust hart het hoofdredactionele stokje over aan Margo. Nog steeds maakt mijn hart een sprongetje als een volgende editie binnenkomt. Het werkt en voegt waarde toe, nog steeds! Dikke pluim en dank aan eenieder die hieraan meewerkt, met hopelijk evenveel liefde als waarmee we er destijds aan begonnen zijn.’

15 jaar hoofdredactie Coaching magazine Dit jaar is het al weer vijftien jaar geleden dat de eerste editie van Coaching het levenslicht zag. In deze jaren groeide Coaching uit tot een gewaardeerd en veel gelezen magazine. Het delen en verspreiden van kennis en informatie heeft in diezelfde tijd een enorme ontwikkeling doorgemaakt. We vinden het inmiddels heel vanzelfsprekend om op elk moment en op elke locatie te kunnen beschikken over een netwerk dat direct onze vragen kan beantwoorden. Maar Coaching magazine is veel meer dan dat. In Coaching worden nieuwe, theoretische inzichten die interessant zijn voor managers en leidinggevenden gekoppeld aan praktische

voorbeelden uit de praktijk en lokale context. De mensen die aan het woord komen, hebben iets wezenlijks te zeggen en hun ervaringen en visie inspireren onze lezers. Elke editie wordt met zorg en passie samen gesteld, aangestuurd door de hoofdredactie. Samen met het team van schrijvers is het elke keer weer een uitdaging om te komen tot een nieuwe en verrassende uitgave. Coaching vroeg vier voormalige en de huidige hoofdredacteur om hun meest opvallende herinneringen aan hun tijd bij Coaching met ons te delen.

‘Het leukste van hoofdredacteur zijn, is het inspireren van anderen, met collega’s die hetzelfde doel voor ogen hebben’ 40

Margo Groenewoud

Hoofdredacteur 2011-2012

Bas Kok

Hoofdredacteur 2014-2016

Theorie, Toepassing & Tips

Sterk redactieteam

‘Wat mij enorm aansprak in Coaching was de ideologie van waaruit het blad was opgericht: het bieden van een vakblad als ontwikkelinstrument voor lokale professionals. Praktisch vertaald leverde dat de drie T’s op, die de redactie als leidraad hanteerde bij alle achtergrondstukken: theorie, toepassing en tips. Coaching heeft in vijftien jaar naam gemaakt als hét medium dat deze vertaalslag maakt en dat lokale professionals scherp houdt met actuele en bruikbare kennis. Ik feliciteer de redactieleden van toen en nu met deze mooie mijlpaal!’

‘Sinds de start van het magazine ben ik met mijn bedrijf Loket 1 de uitgever geweest van Coaching, tot december 2016. De periode waarin ik hoofdredacteur ben geweest van Coaching startte bij editie 2 van 2014. Mijn voorganger Maya Mathias had aangegeven een andere richting op te gaan. Ondanks mijn gebrek aan ervaring werd ik toen tijdelijk hoofdredacteur en heb ik met behulp van het sterke redactieteam van Coaching, en met name met de inzet van Saskia Matthijsse, toch nog negen edities lang de stoel van hoofdredacteur warm kunnen houden. We maakten in die periode twee thema-edities: Corporatie social responsibility en De moderne werkplek. Met name die laatste is mij bijgebleven vanwege de prachtige (foto)reportage van Ton Verkuijlen en Anneke Polak. De laatste editie die ik in mijn functie als hoofdredacteur heb mogen doen was ook een bijzondere, namelijk die van het 12,5-jarig jubileum. Tevens werd met deze editie de eerste stap van Coaching naar Aruba gezet. Al met al een mooie periode, waar ik met veel plezier op terugkijk.’

‘Coaching werd geboren uit pure passie om een goed en vooral ook een mooi vakblad te maken’

Maya Mathias

Hoofdredacteur 2013-2014

Mike Willemse

Hoofdredacteur 2016 -heden

Een van de mooiste functies ooit

Coaching blijft bestaan

In Curaçao ging ik voor het eerst van mijn leven als journalist aan de slag, onder de inspirerende leiding van Stella van Rijn bij Coaching magazine. Ik genoot. Toen in 2013 de positie van hoofdredacteur vrijkwam, sloeg ik mijn schrijversvleugels verder uit. Met kloppend hart gaf ik mij op. Het werd een van de mooiste functies die ik ooit heb vervuld. Samen met een geweldig team van schrijvers, eindredacteuren, fotografen en vormgevers kreeg ik van eigenaar Bas Kok de ruimte om het magazine verder te laten groeien en bloeien.

Het is altijd wonderlijk - en fantastisch! - om op een bepaald moment het product in handen te hebben waar een tijdje daarvoor alleen nog maar in teamverband over is gebrainstormd. Hoe gaan we het doen? Wie zetten we op dit stuk? Wie plaatsen we op de cover? Wie maakt de foto’s? Hoe krijgen we het interview voor elkaar? Hoe krijg je hem of haar te spreken? Halen we de deadline? Is de opmaak al klaar?

‘In mijn pubertijd schreef ik in het diepste geheim verhalen en gedichten. In mijn studententijd kwamen daar autobiografische columns bij. Pas in 2005, toen ik naar Curaçao emigreerde, durfde ik die columns te bundelen tot een afscheidsboekje voor vrienden en familie, met de titel ‘Vreemd genoeg’.

Voor mij een onvergetelijk creatieve tijd met als hoogtepunten de eerste groene editie en het UoC Lustrum Magazine. Dat Stella en Bas in mij geloofden; daar ben ik hen nog steeds heel dankbaar voor.’

‘Het leukste van hoofdredacteur zijn, is het inspireren van anderen, met collega’s die hetzelfde doel voor ogen hebben: samen het beste blad maken met de mooiste inhoud. Content, daar gaat het altijd om bij alles wat te maken heeft met redactie en dus ook met de hoofdredactie. Het produceren van relevante content en deze op een aantrekkelijke en toegankelijke wijze presenteren.

Het is telkens een hele klus. Maar een leuke klus. En dan hebben we het nog niet gehad over de advertentieverkoop, de druk en de distributie. Coaching is het enige écht lokale allround magazine van eigen bodem. Geproduceerd door eigen mensen op Curaçao en Aruba. Al vijftien jaar. Vele bladen - zo leert de ervaring komen en gaan, maar Coaching blijft bestaan’. coaching 4 2018

DE WERKPLEK VAN...

MARION THOMASIA

Rector Radulphus College Curaçao

Katholieke iconen naast digiborden Elke schooldag om zeven uur staat Marion Thomasia, rector van het zeventig jaar oude Radulphus College, bij de ingang van de school om haar leerlingen te verwelkomen. ‘Ik vind het fijn om zelf te ervaren hoe de vlag erbij hangt. Soms zie ik dat een leerling weinig heeft geslapen of verdrietig is. Ik wil dan graag weten wat er aan de hand is.’ Tekst Barbara van der Woude Beeld René Bergsma

homasia verhuisde in 2014 samen met haar man naar Curaçao, maar was zeker geen onbekende op het eiland. ‘Mijn man komt hier vandaan. Wij ontmoetten elkaar halverwege de jaren tachtig bij de lerarenopleiding in Nederland. Hij was van plan terug te gaan na het halen van zijn bevoegdheid, maar voor mij is hij gebleven. Beiden hebben we altijd met veel plezier in het Nederlandse onderwijs gewerkt. Natuurlijk gingen we bijna elke zomer naar Curaçao, ook voor onze kinderen. Ik zeg altijd: Nederland is mijn vaderland, maar Curaçao beschouw ik als mijn moederland.’

Rondje van de rector

In de ruime tuin voor het iconische katholieke schoolgebouw, dat is ontworpen met als inspiratiebron de Sint Pieter van Rome, is goed te zien wat er speelt bij de leerlingen. ‘Ik houd van die openheid in het ontwerp. Het past goed bij het karakter van de school: we hebben oog voor iedereen en houden altijd een vinger aan de pols. Ik loop daarom ook rondjes door de school. Soms pik ik er een spijbelaar uit, of er staat een trosje leerlingen voor een dichte deur omdat een docent ziek is. Ik kan dan meteen ingrijpen.’ Ook vanuit haar kantoor blijft Thomasia de leerlingen volgen. ‘Vanuit mijn kamer heb ik goed uitzicht op de binnenplaats. Daar zitten altijd veel leerlingen omdat daar schaduw is en een kleine kantine. Het is echt een plek van de kinderen, dat zie je ook aan de kunst die er hangt: allemaal werk van leerlingen.’ Achter de binnenplaats bevindt zich het tweede gedeelte van de school, dat werd aangebouwd in de jaren tachtig. ‘De school is toen erg hard gegroeid en eigenlijk is nu iets vergelijkbaars gaande. Het past allemaal nog maar net met al onze 1185 leer lingen. De meest recente uitbreiding is de nieuwbouw geweest, die door ons in januari 2018 in gebruik is genomen. Ik ben daar heel blij mee en dankbaar voor. Het is in feite een betere versie van wat we al hadden. Die bouwstijl was al mooi en dat hebben we dus zo gelaten: een puntdak, veel geel en een beetje blauw. Daarbij hebben we nu ook nog moderne voorzieningen zoals een digibord en airconditioning. Dat levert veel op. Docenten voelen zich fitter en de leerlingen kunnen hun aandacht langer bij de les houden.’

De school als stad

De docenten die het geluk hebben les te mogen geven in de nieuwbouw zijn van de secties Nederlands en economie. De lange rij lokalen daarachter is gereserveerd voor de docenten Engels. Via de ‘wiskundegang’ kom je bij het huisje waarin de dames van godsdienst werken en dwars daarnaast staat het gebouw waar Papiaments wordt gegeven. Het Radulphus College lijkt daarmee op een stad met inwoners die is verdeeld in wijken, om contact en samenwerking tussen de vakdocenten te bevorderen. De meeste ruimte is er voor de docenten van lichamelijke opvoeding: twee zalen en twee voetbalvelden. Een zaal is vernoemd naar de wijlen gymleraar Randy Hollander, een voetbalveldje draagt de naam van oud-leerling Justin Penso, die in 2016 overleed aan kanker. ‘Een droevig verhaal, maar ook inspirerend. Die jongen wilde ondanks zijn ziekte zo graag naar school. Hij was daarom echt een voorbeeld voor andere kinderen. Het liefst zat hij op dit veldje, ook al kon hij zelf niet meer meevoetballen. Daarom draagt het nu zijn naam, een beetje een Amerikaanse traditie.’ Ook het sponsorsysteem is overgewaaid uit Amerika. ‘Oudleerlingen of bedrijven doneren bijvoorbeeld een koeler, beamer of smart-TV. En uit Nederland komt meubilair: tafeltjes, stoelen, kasten... Erg nodig in een grote school als deze. Ik snap niet dat ze die spullen wegdoen, moet je kijken!’

Geen gevangenis

Met haar enorme bos sleutels opent ze de recent vernieuwde bibliotheek, waar inderdaad allerlei nieuwe kasten en rekken staan. ‘Die sleutelbos is een gevolg van alle uitbreidingen van het gebouw. Voor elk nieuw gedeelte kwam een nieuw slotensysteem. Mijn collega’s zeggen dat ik wel een gevangenisbewaarder lijk’, lacht Thomasia. ‘Maar het is hier bepaald geen gevangenis hoor!’ Onze ronde eindigt waar we begonnen: voor de kamer van de rector, in het zenuwcentrum van de school. ‘De beste herinnering aan deze plek is voor mij het moment van de bekendmaking van de geslaagde examenleerlingen. Ik sta hier dan op een klein podium en lees de namen van de leerlingen die zijn geslaagd een voor een op. De vreugde die daarna losbarst, is onbeschrijflijk. Alsof ze exploderen van blijdschap.’

Eigentijds met karakter

Thomasia wil dat de school meegaat met de tijd, maar met behoud van het traditionele katholieke karakter. ‘Het is een oud gebouw dat onderhoud en vernieuwing vergt. Het liefst blijf ik daarbij zo dicht mogelijk bij de originele stijl, want die is gewoon prachtig. Kijk bijvoorbeeld naar het tekenlokaal, met de vide voor het orgel en de Jugendstil lampen. Of de heilige drie-eenheid op de muur voor de trap en de typische omgekeerde Petruskruisjes van de veranda – klassieke katholieke signaturen die je moet koesteren. Maar dat betekent natuurlijk niet dat er geen ruimte is voor digiborden en airco’s!’ coaching 4 2018

JUBILEUM

HOE IS HET NU MET..?

Ons 15-jarig jubileum is een mooie aanleding om in de archieven te duiken en terug te blikken. In dit artikel leest u over drie verschillende onderwerpen die eerder in Coaching zijn behandeld en die vandaag de dag nog zeer relevant blijken te zijn; de waarde van stagiaires, intensivering van Curaçao als kenniseconomie en innovatie in een continue veranderende wereld.

Tekst Lise Anna Janson

TERUGBLIK OP SEPTEMBER 2003

Stagiair is meer dan een goedkope arbeidskracht In de allereerste editie van Coaching magazine (september 2003) werd geschreven over een gestage stijging van het aantal stagiaires op Curaçao. ‘Vijftien jaar later zijn de stagiaires niet meer weg te denken van ons eiland. We hebben zeker zo’n 12.000 mensen mogen verwelkomen’,

om de eerste stagiaires direct vanuit het vliegtuig op het platform te ontvangen. Nu willen meer en meer bedrijven - en studenten - de stages zelf organiseren. ‘De voorbereiding is van belang voor zowel de stagiair als de werkgever. Helaas moeten wij nog steeds uitleggen dat een stagiair meer is dan alleen een goedkope arbeidskracht. Het is belangrijk verwachtingen van de inhoud en begeleiding van de stage af te stemmen’, vertelt de Jong. ‘Voor veel stagiaires is het werk dat zij gaan doen nieuw. Daarbij is het voor velen de eerste keer dat zij op zichzelf wonen en dat doen zij dan ook nog eens in een voor hen nieuw land. Dat zijn behoorlijk wat grote veranderingen. Dat moeten we niet onderschatten.’ ‘Ons uiteindelijke doel is ambassadeurs van Curaçao te creëren die impact hebben’, stelt de Jong. ‘Gemiddeld komen er zeven mensen per stagiaire op bezoek. Ook daarna raden stagiaires anderen aan om Curaçao te bezoeken en vaak komen zij zelf ook terug. Vandaar dat ik graag een oproep doe: stel u open voor de waarde van stagiaires. Vergeet niet hoe leuk het is om leermeester te zijn en kennis over te dragen.’

TERUGBLIK OP SEPTEMBER 2004

Intensivering van Curaçao als kenniseconomie: belangrijker dan ooit De allereerste editie van Coaching is terug te lezen op coaching-magazine.net

vertelt Jora de Jong, directeur van Wereldstage Curaçao. ‘Het is fantastisch om terug te kijken naar wat er allemaal met en dankzij stagiaires is bereikt. Denk aan de ontwikkeling van Pietermaai. Dit is onder andere gebeurd doordat we centraal gelegen en veilige woonplekken wilden voor de stagiaires.’ ‘De bekendheid van het werken met stagiaires heeft ook het effect dat het als vanzelfsprekend of gemakkelijk wordt gezien’, aldus de Jong. ‘Vijftien jaar geleden was het iets speciaals wat we deden. Er waren grote campagnes, de minister-president schreef een brief om ons openlijk te ondersteunen en KLM gaf ons de gelegenheid

In september 2004 pleitte Ruud Thuis, destijds als voorzitter van de Kamer van Koophandel, in Coaching voor een intensivering van Curaçao als kenniseconomie. Tegenwoordig richt Thuis, als directeur van The University of the Dutch Caribbean (UDC), zich op transnationale educatiemogelijkheden. ‘Een belangrijke vraag waar wij als land voor staan, is hoe we meer hoogopgeleide mensen kunnen aantrekken en behouden. We moeten bewegen van een mainport naar een brainport’, herhaalt Thuis zijn standpunt uit 2004. ‘Deze ambitie is belangrijker dan ooit.’

een feit dat Skenicash een jaar geleden nog niet bestond. Zo snel kunnen ontwikkelingen dus gaan.’

TERUGBLIK OP AUGUSTUS 2016

Innovatie in een continue veranderende wereld ‘Het is interessant om terug te blikken. Dat doen we eigenlijk niet vaak. De vraag die ons richting geeft is eerder: “Wat moeten we doen zodat we morgen nog relevant zijn?”, vertellen Gino Jacobs en Boudino de Jong enthousiast. Twee jaar geleden werden Jacobs en de Jong geïnterviewd over hun onderneming Skempi. Ondertussen werken zij in een nieuw kantoor, is hun bedrijf Profound Projects met enorme sprongen gegroeid, is de oriëntatie van Skempi veranderd en heeft hun nieuwste onderneming Skenicash de Curaçao Innovation Award 2018 gewonnen. ‘Als ik terugkijk naar waar we twee jaar geleden stonden, vind ik het inspirerend om te zien hoe vanzelfsprekend bepaalde zaken nu lijken’, vertelt Jacobs. ‘Neem bijvoorbeeld Skenicash: bij het betalen van dagelijkse zaken zoals je boodschappen, scan je je pasje en ontvang je een digitaal lot. Op de website van Skenicash kun je vervolgens zien of jouw lot in de prijzen is gevallen. Ondertussen is Skenicash meer dan een miljoen keer gebruikt. Er zijn momenteel veertig bedrijven aangesloten, er zijn 45.000 kaarthouders en er is al NAF 100.000,- aan prijzen toegekend. Tegelijkertijd is het

‘Onze kracht is dat de economie van Curaçao wordt gedragen door verschillende bronnen, zoals de haven, de raffinaderij, de financiële dienstverlening en het toerisme. Een terugloop in de financiële dienstverlening is echter niet een op een op te lossen met groei in het toerisme. De lonen liggen lager in de toeristische sector, waardoor er minder belasting wordt afgedragen. De focus op een kenniseconomie is daarom van belang. Meer hoogopgeleide mensen betekent meer draagkracht voor ons land’, licht Thuis toe. ‘UDC biedt in samenwerking met Saxion Hogeschool uit Nederland een minor Internationaal Management aan. Zo kunnen internationale studenten naar Curaçao komen en hier (een deel van) hun studie doen. Deze minor is behoorlijk uitdagend. De studenten werken vier dagen in de week en krijgen één dag in de week colleges. Bovendien

‘Nu blijft het voor ons de uitdaging om niet achterover te leunen, maar continue te zoeken naar onze volgende stap’, legt de Jong uit. Zo is onze focus met Skempi veranderd van Caribische muziek naar onafhankelijke muziek vanuit de hele wereld. We hebben hard gewerkt aan technologische verbeteringen, zodat we vergelijkbaar zijn met de grootste internationale muziek platforms. Ook onderzoeken we nu de ontwikkeling van een “Skempi Coin”, digitale valuta met behulp van blockchain. Doel is dat artiesten betaald worden met de Skempi Coin en de waarde van de munt op een transparante wijze kan groeien. Wij geloven dat muziek zo democratischer wordt en er meer vrijheid voor de artiest ontstaat.’ Toen we de mannen vroegen vijftien jaar terug te blikken, vertelden ze lachend dat ze toen nog op de middelbare school zaten. Daarom vroegen we vervolgens naar een vooruitblik van vijftien jaar. Dit blijkt echter ook niet gemakkelijk. ‘Het spannende van deze periode is juist dat we het niet weten. Een jaar vooruit kijken vinden we al zo lang. De wereld verandert sneller en sneller. Ons doel is zoveel mogelijk resultaten te boeken en continu relevant te blijven’, stelt Jacobs. ‘Ook wij zijn nieuwsgierig waar ons dat gaat brengen!’, vult de Jong aan. ‘Misschien bouwen we over vijftien jaar wel raketten.’

bieden de nieuwe cultuur, taal en het klimaat de buitenlandse studenten verschillende uitdagingen én verleidingen. Ik durf wel te zeggen dat de studenten hier juist het meeste van leren. Zo buiten je comfort zone treden is een levenservaring’, aldus Thuis. Ondanks zijn huidige focus op onderwijs richt Thuis zich tot slot tot de ondernemers en de overheid: ‘Innovatief ondernemerschap is essentieel voor de ontwikkeling van ons land. Uiteindelijk zijn het de ondernemers die verandering brengen. Zij moeten gefaciliteerd worden door een efficiënt functionerende overheid. Nu loopt het te vaak vast op administratieve processen zoals vergunningen die te traag worden verleend. Er zijn genoeg kansen. Het is belangrijk dat de overheid de ondernemers faciliteert om deze kansen te benutten.’

coaching 4 2018

HUMAN RECOURSES

De nieuwe privacywetgeving in een Caribisch licht Het jaarlijkse evenement van HR Curaçao stond dit keer in het teken van privacy op de werkvloer. De ochtend werd ingevuld door onder andere Manon Masseling van USG Legal en Roy Jansen van Deloitte DC, die hun video op de nieuwe wetgeving in de Europese Unie deelden en hun ideeën over de toekomst uit de doeken deden. Ook de Commissie toezicht bescherming persoons gegevens BES en College Bescherming Persoonsgegevens Curaçao waren vertegenwoordigd op het evenement. Shirley Cecilia (projectleider CBP Curaçao), Roella Pourier (interim secretaris CBP BES) en Glenn Thodé (voorzitter CBP BES) legden uit welke gevolgen de General Data Protection Regulation (GDPR) heeft voor de eilanden binnen het Koninkrijk. Tekst Elisa Koek

Privacy is een begrip dat al sinds de negentiende eeuw een discussiepunt vormt. Na diverse internationale verdragen kwam in 1995 de databeschermingsrichtlijn tot stand voor de Europese Unie. Dit leidde er in 2014 toe dat de eerste versie van de GDPR goedgekeurd werd in het Europese parlement. In mei 2016 werd de verordening ingevoerd met een over gangsperiode van twee jaar. Deze wetgeving vervangt de nationale wetgeving van landen binnen de EU.

Privacywetgeving op de eilanden Op Curaçao is privacy verankerd in verschillende wetten: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM), het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en het Internationaal Verdrag Inzake Burgerrechten en Poli tieke Rechten (IVBPR). Sinds 2013 geldt op Curaçao de Landsverordening Bescher ming Persoonsgegevens die qua regelgeving grotendeels overeenkomt met de GDPR in de EU. Maar, waar op Bonaire in 2014 een toezichthouder is benoemd, heeft Curaçao dat nog niet gedaan. Ook Aruba heeft hiervoor nog niemand benoemd. De wetgeving aldaar geeft bovendien nog onvol doende bescherming, vertelt Glenn Thodé, voorzitter van de Commissie Toezicht Bescherming persoonsgegevens BES in zijn presentatie. ‘Wat betreft regelgeving is de wet op de BES-eilanden en Curaçao grotendeels identiek aan de AVG in Europa’, gaat Thodé verder. ‘Maar op Bonaire geldt bijvoorbeeld de meld plicht niet, omdat het eiland te kleinschalig is. In Nederland moet elke verwerking of elk lek van persoonsgegevens gemeld worden.’ Op Curaçao geldt de plicht momenteel ook niet, maar Shirley Cecilia van CBP Curaçao is voorstander van invoering hiervan.

Need to know or nice to know? Bedrijven die te maken krijgen met privacywetgeving, moe ten vooral goed nagaan waarom en hoe ze gegevens opslaan. ‘Gegevensverwerking gebeurt al heel snel en regelmatig onbewust’, licht Cecilia toe aan het aanwezige publiek. ‘Op het moment dat er een naam wordt genoteerd en ingevoerd, bent u al gegevens aan het verwerken, maar hier moet een wettelijke grondslag voor zijn.’ Roella Pourier, interim secretaris van CBP BES, noemt als voorbeeld een ziekmelding van een werknemer en stelt de aanwezigen vervolgens een aantal vragen. ‘Wat zet u in het personeelsdossier? Alleen de ziekmelding of ook het verhaal van die werknemer? Zijn of haar geaardheid of religie? Bij alles wat u opslaat, zou u zich moeten afvragen of dit nood zakelijke informatie is: need to know or nice to know?’

‘Er moet een gegronde reden zijn om een Sedula te kopiëren’ Ook het kopiëren van een Sedula brengt Pourier als voor beeld naar voren. Er moet een gegronde reden zijn om een document te kopiëren en helemaal om dit vervolgens te bewaren. ‘Als er weinig correlatie is met het uiteindelijke doel, dan is er geen sprake van een noodzaak. Wanneer de gegevens voor een ander doeleinde dan de noodzaak worden gebruikt, is dat strafbaar’, aldus Pourier tijdens de presentatie.

Camera’s op de werkvloer Voor camera’s op de werkvloer gelden dezelfde richtlijnen. De camera’s moeten gericht zijn op wat van belang is en op niets anders. Ook moet gemeld worden dat de camera’s zijn opgehangen. Ditzelfde geldt voor camera’s in het openbaar, zoals in de stad. ‘Bij elke camera in onze binnenstad moet een bord hangen waarop duidelijk wordt gemaakt dat er een camera is’, vult Cecilia aan. ‘Als dit er niet hangt en de camera slaat beelden op, is het strafbaar.’

Uitzonderingen Natuurlijk zijn er uitzonderingen op de regels. Als er spra ke is van inbraak of fraude mag een bedrijf, zonder waar schuwing, gebruikmaken van camera’s. Ook voor het opslaan van persoonsgegevens, zijn er redenen waarbij ontheffing geldt. De belangrijkste: - Met toestemming van de persoon; - Als er een overeenkomst wordt gesloten (denk bijvoorbeeld aan een arbeidsovereenkomst); - Als er sprake is van een wettelijke verplichting; - Als er sprake is van een publieke taak; - Als er sprake is van vitaal belang; - Als er sprake is van gerechtvaardigd belang. Na de diverse presentaties werden verschillende workshops georganiseerd voor de aanwezigen. Zij konden actief deel nemen aan de sessies over privacy in het arbeidsrecht, social engineering en privacy op de werkvloer. Het HR evenement in het Santa Barbara Beach Resort werd afgesloten met een netwerkborrel. Wilt u meer weten over het HR Netwerk, dan kunt u kijken op de Facebookpagina HR Netwerk Curaçao. Meer informatie over privacy op de werkvloer: https://cbpbes.com.

coaching 4 2018

DE WERKPLEK VAN...

JUDALINE CYNTJE

manager van het Curaçaosch Museum

‘Een museum moet aantrekkelijk en dynamisch zijn’ Het Curaçaosch Museum is het oudste museum van Curaçao. Het statige monumentale pand uit 1853, omgeven door een weelderige tuin, staat trots te blinken in de wijk Mundo Nobo. Oorspronkelijk deed het gebouw dienst als Quarantaine Hospitaal en werden hier de Gele Koorts-patiënten behandeld. Maar op 7 maart 1948 verrichtte gouverneur Kasteel er de opening van een prachtig nieuw initiatief: Het Curaçaosch Museum. Dit jaar viert het cultuurhistorische museum haar 70-jarig jubileum en dat is reden voor Coaching om een kijkje te nemen op de werkplek van de huidige manager van het museum, Judaline Cyntje. Tekst Josée Thissen-Rojer Beeld StudioRootz

inds twee jaar zwaait Judaline Cyntje de scepter op deze bijzondere plek. Ze heeft een achtergrond in de bancaire wereld en werd in 2016 door het bestuur aangesteld als zakelijk manager voor het museum. Al snel na haar aantreden kreeg ze echter het verzoek om een mini tentoonstelling samen te stellen van de amateur kunstenaar Dick Hoogerwerf (1926-1993). Cyntje lacht als ze eraan terug denkt, want de overgang van een zakelijke cultuur naar de wereld van het culturele erfgoed was op zich al spannend, maar werd op zulke momenten ook overweldigend. Maar Cyntje gaat een goede uitdaging nooit uit de weg en lanceerde aan het begin van 2017 een succesvolle eerste tentoonstelling voor haar nieuwe werkgever. Daarmee was de toon gezet, want hierna volgden meer projecten en exposities. Cyntje heeft een klein team, moet veel doen met een klein budget en haar verantwoordelijkheden zijn zeer uiteenlopend. Op dit moment valt alles onder haar: de financiële administratie, gebouwen en tuin, de jaarplanning, collectie en tentoonstellingen. Juist de diversiteit van het werk maakt deze functie voor haar zo aantrekkelijk. ‘De afwisseling omarm ik’, verklaart ze. ‘Als het nodig is, doe ik zelfs de inkoop van materiaal bij Kooyman, waarom niet. Ik steek er wat van op ook, want mijn kennis van materialen wordt gelijk opgepoetst.’ Het kantoor van Cyntje bevindt zich in een klein, pittoresk huisje in de museumtuin, maar haar daadwerkelijke werkplek omvat het hele complex, bestaande uit het hoofdgebouw met daarin het museum, de tuinen en de Snip gallery. Ze legt uit hoe de verschillende onderdelen van het cultuurhistorische museum het aanbod uniek maken. Ze noemt de bijzondere collectie beeldende kunst, het authentieke, Curaçaose meubilair, de traditionele keuken, de enorme in glas-en-lood uitgevoerde kaart van het Caribisch gebied en het Carillon ‘De Vier Koningskinderen’. Daarnaast zijn er de beeldentuin, de botanische tuin en de cockpit van de Snip, het vliegtuig waarmee in 1934 de eerste trans-Atlantische vlucht werd uitgevoerd van Amsterdam naar Curaçao. De cockpit bevindt zich in een bijgebouw van het museum, de Snip gallery, waar kortlopende tentoonstellingen worden gehouden. Allemaal zaken die onderdeel vormen van ons historisch cultureel erfgoed. ‘En dit

alles is één product. Het museum moet aantrekkelijk en dynamisch zijn en dáár ga ik voor.’ Als ze ‘s ochtends binnenkomt, maakt Cyntje eerst een praatje met het personeel, haalt koffie en trekt zich dan terug in het tuinhuisje, waar haar bureau met computer staat. De inrichting is eenvoudig en behalve haar bureau staat er een ijskast en is er een vergaderruimte. Vanuit deze plek overziet ze een groot deel van het terrein en houdt ze de ingang van het museum in de gaten. Vorig jaar ontving het museum 18.500 bezoekers en dit jaar wordt dat ruimschoots overschreden. Onder de bezoekers van het museum bevinden zich toeristen, leerlingen van basis- en middelbare scholen, kleine vriendengroepen en met name in de schoolvakanties veel gezinnen. Via de museumvereniging van Curaçao staat Cyntje in contact met alle andere musea op het eiland. Daarnaast werkt ze samen met instanties in het buitenland, zoals het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam en de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Regelmatig wordt ze ook benaderd door particulieren die iets willen weten of ergens naar op zoek zijn. ‘Onlangs belde iemand die informatie zocht over de originele projector van het oude West-End theater. Zulke vragen monden soms uit in een onverwachts mini-onderzoek’, vertelt Cyntje. ‘Vooral als ik mijn netwerk moet aanspreken om mensen verder te kunnen helpen. Het onderzoek naar de West-End projector is nog lopende.’ Sinds de komst van Cyntje is de koers van het zeventigjarige museum wel iets veranderd. ‘De eigen identiteit van het museum moet blijven, maar ik wil graag de beeldende kunst meer onder de aandacht brengen. Daarom komt er in 2019 een retrospectief over de bijzondere kunstschilder Tony Monsanto (1946-2014) en zijn er lezingen gepland over andere Curaçaose meesters. We zullen zeker een podium blijven bieden aan de jonge en startende beeldend kunstenaar. Natuurlijk komt ook de Ka’i di òrgel met de wiri onder de aandacht, want 2019 is het jaar van de Ka’i di òrgel.’ Cyntje streeft er naar om het museum voor iedereen aantrekkelijk te maken. ‘Want, ons erfgoed is uniek en dat moet iedereen in Curaçao weten en in het hart meedragen.’ coaching 4 2018

PANAMA cultuur én shoppen

Mausam pms P.O. 662Boxpms 116 pms 3878, Curaçao Schottegatweg Oost 37, tel.186 737 0555

EcoSense

EcoSense is in 1993 opgericht en bestaat momenteel 25 jaar. One Day Management is in 2008 opgericht en bestaat momenteel 10 jaar. Middels deze bedrijven is het voor directeur- eigenaar Manfred van Veghel mogelijk om zowel op Curaçao als in Nederland werkzaamheden uit te voeren. One Day Management is opgericht in het kader van een 10-jarenplan om remigratie naar Curaçao mogelijk te maken. Momenteel is Manfred van Veghel als Agile Programmamanager verantwoordelijk voor één van de meest complexe programma’s in de Caribbean: Het Hospital Nobo Transitie Programma.

Mausam pms 662 pms 116 pms 186

de Baar | van Bemmelen | ten Veen

Scharlooweg 37 | Curaçao | T: 461 88 99 | bbvlegal.com

2808_BBV_advertentie_190x135.indd 1

4/26/18 11:59

MAATSCHAPPIJ

‘We hebben de basis gelegd voor een andere toekomst’ De levering van stroom en water is een aspect waar iedereen in de samenleving mee te maken heeft. Water is zelfs een eerste levens behoefte en bedrijven zijn meestal erg afhankelijk van stroom. Op Curaçao is Aqualectra verant woordelijk voor deze levering; de continuïteit hiervan en ook de ontwikkeling ervan op het gebied van groene stroom, zoals bijvoorbeeld zonneen windenergie. De laatste jaren maakte het bedrijf vele veranderingen door, zowel positief als negatief, maar als eind 2018 de balans wordt opgemaakt is Neysa Isenia, CFO, positief gestemd. Tekst Elisa Koek

Neysa Isenia

olgens Isenia zijn de ontwikkelingen binnen Aqualectra de laatste jaren in volle gang. Er is veel geïnvesteerd in efficiëntie waardoor er minder brandstof gebruikt wordt en de tarieven omlaag konden. ‘Dit resulteerde in een daling van het elektratarief van 26,7 procent tussen 2012 en 2017.’ Ook is het personeelsaantal aanzienlijk gedaald vergeleken met een paar jaar daarvoor. ‘Aqualectra wil meegaan met de internationale ontwikkelingen, waardoor we meer efficiënte werkprocessen en investeringen in technologie hebben gedaan’, legt Isenia uit. ‘Dit is niet altijd gemakkelijk, maar we hebben ons gefocust op het optimaliseren van ons productieproces en deugdelijke financiën, waardoor het bedrijf er nu beter voor staat. Hiermee hebben we de basis gelegd voor een andere toekomst.’

De komende jaren zullen de volgende strategische pilaren bij Aqualectra in het licht staan: klanttevredenheid; operationele optimalisatie en veerkracht; personeels- en leiderschapsontwikkeling; productkwaliteit en financiële levensvatbaarheid. ‘Met deze zes strategische pilaren gaan we Aqualectra naar het volgende niveau tillen.’

Zonne-energie

Curaçao is een eiland met gemiddeld 3.000 zonuren per jaar. Toch is slechts 26 procent van de stroom die Aqualectra levert, opgewekt uit duurzame bronnen. Hoe kan dat? ‘Geheel overstappen op zonne-energie is niet zo makkelijk als men denkt’, aldus Isenia. ‘Betrouwbaarheid van het distributienet speelt daar een cruciale rol in. Duurzame bronnen zijn nou eenmaal niet stabiel. Daar coaching 4 2018

Serena’s Art Factory

Serena’s Art Factory, de makers van de Chichi-sculptures, begon in 2018 aan haar tiende levensjaar! Ter ere van het 10-jarig bestaan was er een intieme high tea party voor de painters - de mensen die de Chichi’s schilderen - en het directe personeel, met als eregasten minister Hensley Koeiman en zijn vrouw. In het tiende levensjaar van Serena’s Art Factory zullen meerdere feestelijke activiteiten plaatsvinden, zoals een mooie expositie en de presentatie van een jubileum Chichi®. Serena’s Art Factory N.V. biedt momenteel aan rond de zestig Chichischilders werkgelegenheid. Verder biedt het bedrijf stageplekken voor moeilijke lerende lokale kinderen en is het bedrijf bezig met een schildersproject voor de gevangenis. Eigenaar Serena Israel-Anthony en haar team zijn superblij en trots dat het bedrijf van eenmansbedrijf is uitgegroeid tot een bekend, vooraanstaand sociaal bedrijf met een mooi toeristisch product.

MAATSCHAPPIJ

komt bij dat wij niet op andere gebieden kunnen rekenen, aangezien wij op een eiland opereren. Als er hier wat mis is, kunnen we moeilijk bij Aruba aankloppen voor hun overtollige stroom als back-up. In grote landen is dat wel te regelen. Als de stroom in Enschede uitvalt, is Hengelo bijvoorbeeld de back-up.’ Isenia licht toe dat 26 procent stroom uit duurzame bronnen relatief best veel is. ‘We lopen voorop in de regio en ook voor op Nederland, waar de meter op 13 procent blijft hangen. Met de aanstaande introductie van een 15 megawatt zonnepanelenpark, zal het percentage alleen maar verder stijgen.’

Paradise FM

ParadiseFM viert in 2018 het 10-jarig bestaan. De radiozender besteedt in dit jubileumjaar aandacht aan de positieve kant van het leven op Curaçao. In een campagne worden de (social) media volgers van Paradise FM uitgenodigd hun trots en positieve ervaringen met Curaçao te delen.

Financieel

In 2017 heeft Aqualectra een winst van 30 miljoen gulden geboekt, een stuk minder dan de 42 miljoen van het jaar daarvoor. Volgens Isenia was de daling vooral te wijten aan het feit dat er in 2016 nog sprake was van een terugwerkende component in de tarieven. Ook 2018 was een jaar vol nieuwe uitdagingen, met name de fusie van de productie- en distributiebedrijven en de invoering van het nieuwe computersysteem (het Enterprise Resource Planning systeem) dat voor de nodige uitdagingen zorgde. Hierdoor bleef de facturatie aan klanten de eerste paar maanden achter. Toch is de invoering van het ERPsysteem volgens Isenia een grote aanwinst. ‘Hierdoor kunnen processen en procedures beter en efficiënter. Door onze website en MiKuenta hopen we dat de klant haar gebruik van water en elektra beter in hand krijgt.’

‘De vernieuwingen en investeringen zijn ook gericht op de toekomstige behoeften van onze maatschappij’ Wat betreft het nieuwe jaar en de toekomst is Isenia positief. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is volgens Isenia de A-rating van Standard & Poor’s en het vertrouwen van de Maduro & Curiel’s Bank en CIBC First Caribbean Bank. ‘Hierdoor kunnen we grote stappen gaan zetten in 2019. We willen de bestuurlijke kracht en beheersing van verschillende aspecten aanscherpen met de focus op efficiëntie. Met andere woorden: de toekomst is positief, maar we blijven letten op de centjes!’, aldus Isenia.

Toekomstplannen

Yuana

Consulting & Development Services

Sinds januari 2014 ontwikkelt en ondersteunt Yuana Consulting & Development Services desktop en web applicaties. Bijvoorbeeld de online IB aangifte applicatie van de belastingdienst en het bekende allround tax programma E-Tax.

Aqualectra focust op een toekomst waarin modernisering een grotere rol gaat spelen, bijvoorbeeld door de nieuwe diesel plant bij de Dokweg die begin 2019 gereed moet zijn, maar ook door het afbouwen van de installaties op Mundu Nobo. ‘Dit om plaats te maken voor de ontwikkeling van nieuwe economische activiteiten op deze locatie.’ Aqualectra heeft verder, zoals eerder genoemd, het plan om een 15 megawatt zonnepanelenpark te creëren en tevens zonnepanelen op de daken van scholen te plaatsen. Het nutsbedrijf is daarnaast bezig met de introductie van intelligente meters en LED straatverlichting als test in een aantal wijken. In 2019 kan dit dan verder worden uitgerold over het hele eiland. Een ander project is de infrastructuur van oplaadpalen voor electrische auto’s.

Tot slot

Isenia sluit af met de boodschap dat Aqualectra zich bewust is van haar rol in de maatschappij, ook voor wat betreft innovaties en efficiëntie. ‘De vernieuwingen en investeringen zijn niet alleen gericht op de hedendaagse behoefte van de klant, maar ook op de toekomstige behoeften van onze maatschappij. Wij bouwen graag samen met onze klanten en stakeholders aan de positieve ontwikkeling van onze maatschappij en de toekomst.’

coaching 4 2018

Stichting CliniClowns Curaçao

CliniClowns Curaçao bestaat 10 jaar. De stichting geeft met behulp van getrainde, professionele clowns een moment van ontspanning en (vaak) een glimlach aan zieke of gehandicapte kinderen en sinds 2012 ook aan ouderen met dementie. De bezoeken zijn voor de instellingen (zoals bijv. het Sehos, SGR, Kas Hugenholtz) gratis. CliniClowns Curaçao is geheel afhankelijk van donaties uit de samenleving; van particulieren, corporate partners en via diverse fundraising acties.

International School of Curaçao

For 50 years the International School of Curaçao has been providing a quality education to a diverse group of students of both expatriate and local families. As the oldest English-based school in Curaçao, ISC strives to prepare its students to become global citizens who will have the ability to study in top universities around the world. ISC is one of the few schools in the region with multiple accreditations - a testament to the quality of education made available to its students. ISC prides itself on offering a well-rounded education in an environment that is warm and welcoming. As an international school, ISC embraces diversity and welcomes students from all over the world.

For a healthy financial life

Mortgages;

Fresh Daily

www.orcomortgages.com

You want the recipe for a mortgage? At Orco Bank we know just which ingredients to mix to make just the right mortgage for you without the artificial sweeteners and preservatives. Fresh attractive rates and conditions, personal service and the quickest response time. Do you require specifics? We can make it happen, because we know mortgages.

Don’t blend in. Get your fresh mortgage today. Landhuis Cerrito • Schottegatweg z/n732 • Tel.7000 732 7000 Landhuis Cerrito • Schottegatweg Oost Oost z/n • Tel.

CURAÇAO FREE ECONOMIC ZONE Do you want to expand your business activities and export to other countries? The Free Economic Zone, is the perfect option for you. Establish your export business in the Free Economic Zone and enjoy the following attractive incentives: 0% Import duties 0% Revenue tax 2% Profit tax Multifunctional turn-key buildings Good infrastructure and modern telecommunication facilities Interested? Contact us and we will be more than happy to show you the possibilities.

myguardiangroup.com

Meet Jewel-Ann Melendez

Pensioenadviseur

“Begin vandaag met het opbouwen van uw pensioen!” ingewikkeld te zijn. Laat Jewel-Ann het werk voor u doen. Van deelnemerspresentaties tot individueel advies. Zodat u van een onbezorgde dag kan dromen. Met Guardian Group Fatum gaat u ZEKER met pensioen.

coaching 4 2018