Coaching magazine, editie 1 2019 by Uitgeverij Loket 1

HÉT MAGAZINE OVER LEIDINGGEVEN OP CURAÇAO EN ARUBA

HOSPITALITY-EDITIE

ANTHONY BEGINA

RONDETAFELGESPREK ‘It is not a job, it is a lifestyle’ CUSTOMER SERVICE Het product en de beleving GAY FRIENDLY DESTINATION Potentiële kans! TOERISME OP ARUBA Duurzame groei met oog voor happiness CURAÇAO CULINAIRY TEAM voorbereiden op hét evenement van het jaar >>

Losse nummers NAf/AWG 10,55

‘Koers durven houden tijdens transities’

LIFE PENSION FUND BANK

Throughout half a century, Vidanova Pension Fund has faced many challenges. Always with the main focus to be able to provide financial stability and improve the quality of life for our members, and their family.

As Vidanova Pension Fund and Vidanova Bank, we have achieved our steady growth due to the confidence of our clients and members.

With the addition of Vidanova Life, our clients and members are offered the convenience of housing all financial services at one place. This way, we are able to help you achieve financial well-being during every phase of your life.

We look forward to welcoming you to our ever growing list of satisfied customers!

Adding more quality to every phase of your life

uts | business

More effective and efficient Business Communication UTS Business is your trusted partner for your all your business needs. UTS Business is your one-stop-shop for business communications, ICT infrastructure, data or voice solutions. At UTS Business we provide you the best solutions for any type and size of business, whether it’s for communication systems, installations or maintenance. Our experienced staff will help you reduce your costs, improve your services and achieve more effective business communicatons.

Cloud Services

Enterprise Solutions

Managed Services

Network Services

• Cloud PBX • Cloud Camera Surveillance • Infrastructure as a Service (IaaS) • Software as a Service (SaaS) • Disaster Recovery as a Service (DRaaS)

• Vehicle Tracking • Connected Objects • Business Internet • PBX & Unified Communication Systems Hardware

• Colocation • WiFi • Solutions • Local Network Security

• Chippie Company • Mobile Postpaid • Fixed Voice Services • Local & International Leased lines

Contact UTS Business today!

For more information visit www.uts.cw/business, email us at business@uts.cw or call 0800-1132.

CBM_business_services_190x138mm.indd 1

1/26/18 3:03 PM

INHOUD

COACHING 1 2019

COLOFON Oplage 3.500 exemplaren (gecombineerd Curaçao en Aruba) Coaching verschijnt 5x per jaar Uitgave en distributie ABCourant Scharlooweg 31 Curaçao Uitgever Mike Willemse Hoofdredactie Mike Willemse Adjunct hoofdredacteur Gofrie van Lieshout Eindredactie Saskia Matthijsse Redactie- en productiecoördinatie Marjolijn Verwater

22 | Rondetafelgesprek

Op zoek naar talent en de juiste mentaliteit

28 | Koers durven houden tijdens transities

De visie van gevolmachtigde minister Anthony Begina op vijf actuele onderwerpen

Coördinatie fotografie en interviews Marjolijn Verwater Redactie/bijdragen Christel Cornelisse-de Vries, Dick Drayer, Carolyn Gerling, Kim Hendriksen, Lise Anna Janson, Elisa Koek, Gofrie van Lieshout, Patrick Melchiors, Nevita Mezas, Arthur Rosaria, Willem Jan Stokhof, Angela Tiemens, Denise Vijber, Barbara van der Woude Vormgeving Uitgeverij Loket 1 Drukwerk One Media Group Advertentie-aquisitie Marjolijn Verwater (518 7800) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers en leiding gevenden op Curaçao en Aruba. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar: www.coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net Reserveren/informatie advertenties marjolijn@coaching-magazine.net Abonnement/extra exemplaren opvragen marjolijn@coaching-magazine.net Advertentiemateriaal versturen marjolijn@coaching-magazine.net

coaching-magazine.net

De stranden der zee

38 | De werkplek van Mario Arends

‘Trots op Aruba als cruisebestemming’

HOSPITALITY-EDITIE

JAARGANG 17 / 2019

Toerisme op Aruba: Duurzame groei met oog voor happiness............8 Customer service: het product en de beleving....12 Beter communiceren door verschillende talen te spreken..............................14 Gay friendly destination potentiële kans!................ 16

et doet me plezier u weer een nieuwe editie van Coaching magazine aan te mogen bieden. In deze editie besteden we aandacht aan de hospitality branche; een sector waarin klantvriendelijkheid en flexibiliteit voorop staan. Het toerisme heeft de laatste decennia een ongekende vlucht genomen. Als wij de cijfers bekijken, zien we een extreme groei van het jaarlijks aantal vluchten en overnachtingen. Volgens berekeningen van de World Travel & Tourism Council zorgde het toerisme in 2017 al voor zo’n 10 procent van het bruto binnenlands product en bijna 10 procent van de werkgelegenheid. Wereldwijd.

De 24-uurs manager........ 20 Het Curaçao Culinary Team bereidt zich voor op hét evenement van het jaar.............................. 36 Sentro Solari creëert brug tussen beperkt zijn en talentontwikkeling............ 38 Gastcolumn

Kim Hendriksen...................... 43

Honger naar innovatie is prikkel voor ondernemerschap Ondernemer Raimy Martina over zijn drijfveren................... 44

‘Sociaal én ondernemend; Kindermuseum van Curaçao............................. 50 Familiezaken: Gom Food Industries Suriname........................... 56 Van -naar........................... 58

Op onze eilanden, Curaçao en Aruba, liggen die getallen nog veel hoger. Het toerisme heeft zich ontwikkeld tot een van de belangrijkste pijlers van de economie. Dat brengt meer welvaart met zich mee, maar ook een zekere druk. Want met de toenemende groei neemt de afhankelijkheid evenredig toe. Het toerisme zorgt voor onze boterham, daar moeten we dus zorgvuldig en verstandig mee omgaan. In deze editie leest u een artikel van de Aruba Tourism Authority over de ontwikkeling van het toerisme aldaar. In het artikel wordt onder meer aandacht besteed aan het belang van duurzame ontwikkeling; bij het groeien van de toeristische activiteiten moet het welzijn en geluk van de lokale inwoners niet uit het oog worden verloren. Dat explosieve groei ook zijn nadelen kent, ondervindt men bijvoorbeeld al in steden als Barcelona, Venetië en Amsterdam, waar het aantal toeristen dat per jaar ontvangen wordt, niet meer in een redelijke verhouding staat tot het aantal inwoners van de stad. Ook Curaçao kent haar uitdagingen als het gaat om de toeristische sector. Door het snel toenemende aantal hotelkamers kampt men nu al met een personeelstekort, terwijl het bouwen in rap tempo doorgaat. De redactie besloot in gesprek te gaan met vertegenwoordigers van aankomende, nieuwe of uitbreidende hotels. Zij concludeerden aan onze ronde tafel dat het toerisme als werkgever een negatief imago heeft en er op dat gebied veel moet veranderen. Dat geeft toch stof tot nadenken. Daar waar zoveel wordt bijgedragen aan de welvaart van ons land, is het moeilijk om jongeren warm te maken voor een job in deze branche. Jongeren hebben onvoldoende inzicht in de mogelijkheden die er zijn en er is te weinig aansluiting met het beroepsonderwijs. Daar komen we toch weer op uit. Onderwijs, onderwijs, onderwijs. Toerisme mag dan een van de belangrijkste pijlers zijn, onderwijs is ons fundament. En dat fundament dient dringend verstevigd te worden. Mike Willemse

ECONOMIE

Toerisme op Aruba: Duurzame groei met oog voor happiness

Patrick Melchiors is Destination Services Manager bij Aruba Tourism Authority. In de omschakeling naar een ‘Destination Marketing en Management Organization’ heeft de ATA sinds 2015 de afdeling Destination Services, welke als taak heeft het product Aruba identiek te laten zijn aan de boodschap van de internationale marketinginspanningen.

Wie aan Aruba denkt, verplaatst zich onmiddellijk virtueel naar haar witte stranden, gastvrije bewoners en veiligheid. Het eiland heeft sinds de jaren ’80 een stormachtige groei doorgemaakt qua toerisme, waarbij bijna 70% van alle verblijfstoeristen afkomstig is uit de Verenigde Staten. Aruba, als eilandstaat en economie, is de nummer 2 natie in de wereld in termen van relatieve omvang van ‘total travel’ en toerismecontributie aan het bruto nationaal product. Toerisme is voor ongeveer 90% verantwoordelijk voor bijdrage aan de Arubaanse economie en werkgelegenheid (direct en indirect). Tekst Patrick Melchiors

te boren voor het eiland. Het resultaat van deze gecombineerde inspanningen heeft uiteindelijk geresulteerd in een uitbreiding van ongeveer 2.000 naar ruim 10.000 beschikbare kamers (hotel, timeshare & overig) in de afgelopen 35 jaar. De komst van een aantal gerenommeerde wereld merken zoals Holiday Inn, Concorde, Hyatt en Marriott in de toeristenindustrie droegen zorg voor een enorme aantrekkingskracht uit de Verenigde Staten, voor zowel andere hotelnamen alsook bezoekers, die zich bijzonder prettig voelden bij de herkenbaarheid en de vertrouwelijke uitstraling van deze namen. Deze trend is doorgezet en voornamelijk verantwoordelijk voor de verdeling van segmenten voor het Arubaanse toerisme.

Pre clearance en gezichtsherkenning

Andere faciliteiten die de groeispurt ondersteunden, waren de toevoeging van de Amerikaanse immigratie in 1988 en de douane in 2000, waarmee vluchten naar de Verenigde Staten konden bogen op pre clearance op Aruba. Dit ging gepaard met capaciteitsuitbreidingen van de luchthaven, maar ook modernisering om aan de vraag naar een hogere passagier-rotatie/afhandeling te kunnen voldoen. In 2015 werd hier een uniek en innovatief project gestart (Aruba Happy Flow) om passagier-afhandeling nog verder te stroomlijnen door middel van gezichtsherkenning. Momenteel ondergaat de luchthaven Reina Beatrix een grote verbouwing onder de naam ‘Gateway 2030’, wederom om aan de huidige (toegenomen) vraag te kunnen voldoen, maar zeker ook anticiperend op wat de toekomst mogelijk met zich meebrengt.

Marketing/promotie van Aruba

ekening houdend met de enorme afhankelijkheid van toerisme voor Aruba, is het essentieel dat er een lange-termijn plan voor toerisme-ontwikkeling en duurzame praktijken bestaat. Deze vormen een intrinsiek onderdeel van het algemene toerismebeleid en de strategische doelstellingen van de ‘Aruba Tourism Authority’ (ATA).

De ontwikkeling van het toerisme op Aruba

Het sluiten van de raffinaderij betekende in 1985 een inkomstenverlies van 50% voor de regering en het werkeloosheidspercentage groeide tot een ongekende hoogte van 35%. Om de economie uit dit dal te krijgen, werd de focus verlegd naar het toerisme. Besloten werd om het aantal kamers te verdubbelen en het ‘Aruba Tourism Bureau’ te herorganiseren naar de ‘Aruba Tourism Authority’ (A.T.A.), met het duidelijke doel nieuwe markten aan

Een van de sterkste punten en sleutelelementen voor het succesvol promoten van het eiland is de samenwerking met verschillende organisaties zoals AHATA (Aruba Tourism and Hotel Association) en APA (Aruba Ports Authority), maar ook de uitstekende relatie met diverse touroperators, vlieg- en cruisemaatschappijen en andere belanghebbenden in de industrie en regering. Gezien het belang van toerisme als voornaamste bron van inkomsten voor het eiland is het essentieel dat de A.T.A. de noodzakelijke middelen heeft (zowel financieel als personeel) om te kunnen excelleren in een snel veranderende en competitieve marktomgeving. Hoewel gezien de hoeveelheid kamers op het eiland volume een belangrijke drijfveer blijft voor het eiland, is de ultieme doelstelling het maximaliseren van de economische impact door het aantrekken van het ‘juiste type’ bezoeker. Hiervoor worden specifieke, gesegmenteerde promoties in de sleutelmarkten uitgevoerd om juist die bezoekers aan te trekken die een hoog bestedings patroon vertonen gedurende hun vakantie. Dit segment, bezoekers met een hoger besteedbaar inkomen, blijft het

coaching 1 2019

Spend a day in paradise. BEACH DAY PASS You can now have a day of relaxation at Baoase Luxury Resort for $50 p.p. Daily from 9.00 AM - 05.00 PM For reservations, please email restaurant@baoase.com or Whatsapp +5999 5650111

Global scale. Personal touch. An investor services group that brings together that rare combination of global expertise with a deep understanding of the needs of our clients. Our expertise • Fund services • Private Wealth services • Corporate services For information on the regulatory status of IQ-EQ companies, visit www.iqeq.com/legal-and-compliance

Find out more www.iqeq.com

ECONOMIE

TOERISME OP ARUBA: DUURZAME GROEI MET OOG VOOR HAPPINESS

belangrijkste voor Aruba in de verdere uitdieping van de waarde-creatie voor het eiland, waarbij gezocht wordt naar deze bezoekers in diverse delen van de Verenigde Staten, Latijns-Amerika en Europa.

Hoe nu verder

De reis- en toerisme-industrie die bekend staat om haar veerkracht, blijft in de komende vijftien jaar sneller groeien dan de totale economie en dus lijkt groei in die periode onoverkomelijk. Verschillende megatrends zullen hun bijdrage hieraan leveren, zoals de omslag van de mondiale, economische macht van volwassen, ontwikkelde landen naar die landen die in versnelde ontwikkeling zijn; demografische en sociale veranderingen, zoals mensen die langer leven en een groter deel van hun leven in goede gezondheid doorbrengen; de groeiende ‘millennial’ generatie; de digitale impact en de snelheid van technologische vooruitgang; versnelde urbanisatie en klimaatverandering. Deze ontwikkelingen blijven significante veranderingen teweegbrengen in hoe reizigers hun (vakantie)bestemmingen bepalen, hoe men ‘reisconsumptie’ benadert en hoe aankoopbeslissingen tot stand komen. Als kleine eilandbestemming met een dergelijke afhankelijkheid van toerisme is het essentieel dat Aruba begrijpt wat de vraag naar toerisme drijft om dit zo goed mogelijk te kunnen beheren/ beheersen. Gekoppeld hieraan is de noodzaak om unieke en authentieke ervaringen te creëren en verder uit te bouwen, maar ook het ontvan kelijk zijn voor digitale en technologische vooruitgang.

Duurzame groei

De meest recente aanpassing van de A.T.A. als onafhankelijke organisatie is de omschakeling naar een ‘Destination Marketing en Management Organization’ - met een grotere aandacht voor productaspecten op het eiland versus

alleen internationale marketing en verantwoordelijke volumegroei, waarbij waarde-verbetering sneller groeit, met als gevolg een grotere bijdrage aan de economie. Het is zaak de juiste balans te blijven vinden tussen aan de ene kant het bewaken en koesteren van wat bezoekers zo loyaal aan het eiland maakt, parallel aan het streven naar nieuwe, unieke en authentieke ervaringen op het eiland. Voorlopig blijft de Arubaanse economie voor het leeuwendeel afhankelijk van toerisme en zal het eiland als geheel moeten blijven focussen op de creatie van waarde versus volume. Al met al is toerisme een ‘mensenindustrie’ - afhankelijk van mensen van een bepaald kwaliteitskaliber die een kwaliteitsproduct leveren - en moeten beleid, programma’s en partnerships worden gekoesterd om de effectiviteit te waarborgen van toerisme-ontwikkeling op de kwaliteit van leven van de bevolking. De Arubaanse overheid heeft daarom ook het meten van het ‘Gross National Happiness’ opgenomen in haar beleid. Wij noemen onszelf One Happy Island en willen dat tenslotte ook graag blijven.

coaching 1 2019

CUSTOMER SERVICE

NOG GEEN ABONNEMENT OP COACHING MAGAZINE? Via onze website www.coaching-magazine.net kunt u zich aanmelden voor een gratis abonnement. Coaching wordt altijd naar de werkplek gestuurd, zo kunt u de interessante artikelen ook delen met klanten of collega’s.

CUSTOMER SERVICE: het product en de beleving Met een stralende lach die me bijna doet smelten zet de serveerster het glas witte wijn voor me op tafel. Mijn maal tijd, die goed smaakt, is al half op... ‘Het is hartstikke druk vandaag, sorry hoor’, zegt ze vriendelijk. Tekst Willem Jan Stokhof

edere commerciële onderneming leeft van zijn klanten. De juiste customer service leveren is dus belangrijk, maar wat moeten we verstaan onder dat begrip? Is dat het juiste product leveren of telt de bejegening net zo hard mee? Maakt het ook nog uit in welke sector je opereert? Is een winkel anders dan bijvoorbeeld een hotel? Ik leg deze vragen voor aan Paul Kok, gewezen general manager van Avila Beach hotel en op dit moment eigenaar van Peacock Coaching.

Klant of gast

‘Het restaurantwezen en de hotellerie zijn veel intensiever wat klantcontacten betreft dan een winkel. Het vertrekpunt is misschien hetzelfde, namelijk service verlenen aan je klant, maar het verlenen van service in een restaurant gaat veel verder. Er zijn veel meer interactiemomenten. Daar komt bij dat je bij een product vrij goed kunt definiëren of het aan de wensen van de klant voldoet. Customer service is een breed begrip dat je bij een hotel in kleinere delen opsplitst. Het begint eigenlijk met het verschil tussen een klant en een gast. Een klant is iemand die een product of dienst afneemt bij een leverancier. Een gast neemt ook een product af, maar hierbij is ook sprake van serviceverlening. Een beleving die bij het product geleverd wordt.’

Wat is belangrijker, het product of de beleving?

Kok vervolgt: ‘Vooropgesteld dat bij de levering van een product altijd sprake zal zijn van een bejegening van de klant, kunnen we misschien stellen dat product en beleving niet altijd in dezelfde mate belangrijk zijn. Als je bijvoorbeeld van een vliegveld gebruik moet maken, wil je als klant maar twee dingen: een zitplaats in het vliegtuig en graag op tijd vertrekken. Oh ja: en misschien ook een beetje vriendelijk behandeld worden. Het product (een plek in het vliegtuig en

op tijd vertrekken) staat voorop. Een vriendelijke bejegening op het vliegveld en in het vliegtuig is mooi meegenomen. Het gaat hier niet zozeer om de beleving die we hebben, maar om het product dat we kopen. Als je moet kiezen tussen op tijd vertrekken en een vriendelijke bejegening, dan is de keuze voor de meesten snel gemaakt.

Soepel verlopende processen

Een ondernemer zal eerst moeten bepalen hoe de mix van product en beleving is in de customer service van zijn bedrijf. Een goede customer service heeft een voorspel bare continue kwaliteit en heeft daarom voortdurend aandacht nodig. De uitdaging zit vaak in de continuïteit. Eigenlijk begin je elke dag opnieuw in de gastvrijheid. Het motiveren van collega’s kan ook uitdagend zijn. Het zetten van een extra stap in de verlening van service. Het blijven waarnemen van mogelijkheden tot verbetering van de service. Hierbij is begeleiding door supervisors belangrijk’, aldus Kok. ‘Vaak denkt men dat serviceverlening alleen over de voorkant van het bedrijf gaat. Natuurlijk gaat het over de interactie en de beleving van de gast, maar iedere interactie raakt ook interne processen en systemen. De gast moet ervaren dat je als bedrijf soepel verlopende processen hebt: simpel, consistent en coherent. Standard Operating Procedures (SOP’s) zijn hulpmiddelen voor medewerkers om hun werkzaamheden op een bepaalde manier uit te voeren. Belangrijk hierbij is het regelmatig trainen met deze procedures. Geef de collega’s regelmatig terugkoppeling over hoe de ervaringen van de gasten zijn. Daar leer je veel van en het is motiverend.’

Een goed beeld van de mix tussen product en beleving in de customer service is nodig om de aandacht te leggen waar deze het belangrijkste is: het vliegtuig moet vooral op tijd vertrekken, in het restaurant willen we naast een goed smakende maaltijd ook een hartelijke bediening. Daarom zal in elke bedrijfstak de aandacht voor het product en de beleving van de klant verschillen. Ook móeten verschillen zelfs. Het product dat geleverd wordt, is meestal wel concreet te benoemen: een nieuwe bankpas, een boek, een vlucht van Curaçao naar Bonaire, een maaltijd, een juridisch advies, enzovoort. De beleving als onderdeel van de customer service is soms minder concreet te maken: de glimlach, de interesse en aandacht voor de klant. SOP’s zijn belangrijk om het proces van de levering van het product goed te laten verlopen. SOP’s, waarin ook de bejegening opgenomen is, kunnen helpen de beleving van de klant onderdeel te laten uitmaken van het totale product. Uiteindelijk zal de klant het totale pakket van de customer service beoordelen op de juiste balans tussen aandacht voor het product en de bejegening die de klant ondervindt. De serveerster die mij het glas witte wijn bracht, heeft met haar bejegening toch veel goed gemaakt. Waarom? Omdat een belangrijk deel van haar customer service bestaat uit een vriendelijke bejegening. Misschien zou een Standard Operating Procedure helpen als het druk is in het restaurant, zeker, maar ach, dat glas wijn kan ik thuis ook inschenken nietwaar?

coaching 1 2019

COACHING

Coaching is een veelgebruikte term en wordt te pas en te onpas gebruikt als het gaat om het sturen en begeleiden van mensen. De experts op dit gebied zijn het er echter over eens dat coaching een vak is, waarbij een goede opleiding en kennis van instrumenten onmisbaar zijn. Welke mogelijkheden zijn er om mensen effectief te coachen? Arthur Rosaria is senior partner van ActionCOACH in de Dutch Caribbean en belicht voor ons het coaching-instrument DISC. Tekst Arthur Rosaria

Beter communiceren door verschillende talen te spreken

e heer Martina gaat een presentatie geven aan een potentiële klant. Hij is goed voorbereid (hij is een expert op zijn gebied), maar is toch een beetje zenuwachting. Immers, als zijn toehoorder ja zegt, betekent dit een opdracht van enkele tientallen duizenden guldens. Hij begint de presentatie zoals hij zelf is; rustig, vriendelijk en met de intentie om persoonlijk contact te maken. Volgens de heer Martina gaat alles goed. Na enkele minuten ontwaakt hij echter uit zijn roes en realiseert hij zich dat de potentiële klant zich verveelt. Als hij niet snel zijn aanpak aanpast, zal de hele deal in duigen vallen. Hij schakelt snel om en vat zijn presentatie kort en bondig samen. Na vijf minuten wordt zijn voorstel goedgekeurd.

Spreken we dan niet allemaal dezelfde taal?

Wat is er gebeurd? Is de heer Martina opeens een andere taal gaan spreken? Ja en nee. De heer Martina vertelt trots over zijn ervaring. Hij heeft zich, naast het doorlopen van een business coaching traject, verdiept in DISC. Dat is een instrument voor persoonlijkheidsanalyse, gebaseerd op het idee dat emoties en gedrag niet ‘goed’ of ‘slecht’ zijn. Integendeel, gedrag laat juist zien waar een persoon behoefte aan heeft. Het geeft mensen inzicht in hun eigen persoonlijkheidsstijl en die van anderen. Als u iemands gedrag nauwkeurig observeert, is het makkelijker een persoon te ‘lezen’ en in te spelen op wat hij nodig heeft en wat hem motiveert. Dit geeft de mogelijkheid om te voorspellen wat iemand wel of niet blij maakt, de relatie kan verbeteren en het zorgt voor een meer harmoni euze en productieve leef- en werkomgeving. Hoewel de communicatie tussen Martina en zijn potentiële klant van beiden kanten in het Nederlands was, spraken zij toch een andere taal. De heer Martina zag tijdig in dat zijn manier van communiceren bij zijn gesprekspartner niet werkte en schakelde daarom over op een andere aanpak. De stijl van Martina kenmerkt zich door stabiliteit, persoonlijke betrokkenheid, een stap-voor-stap aanpak en het vermijden van risico’s en verandering. De potentiële klant wil nummer één zijn, feiten en highlights, is resultaatgericht en houdt van verandering.

DISC

Uit historisch en hedendaags onderzoek zijn meer dan tien verschillende modellen van gedragstypen voort gekomen. Veel van deze modellen hebben één ding gemeen: ze verdelen het gedrag in vier basiscategorieën. DISC doet dit als volgt: (D)ominantie bij problemen, (I)nvloed van andere mensen, (S)tandvastigheid van het tempo, of (C)onformistisch gedrag bij het volgen van procedures en regels.

De mensen die getypeerd kunnen worden als D zijn meer taakgericht, extrovert met een hoger tempo. De mensen die getypeerd kunnen worden als I zijn meer mensgericht, extrovert met een hoger tempo. De mensen die getypeerd kunnen worden als S zijn meer mensgericht, introvert met een lager tempo. De mensen die getypeerd kunnen worden als C zijn meer taakgericht, introvert met een lager tempo. Aan de hand van deze indeling kunnen we voorspellen hoe iemand zich zal gedragen en ook hoe hij of zij graag wil worden aangesproken en/of behandeld. Dit verklaart waarom wij soms snel een klik met sommige mensen hebben, terwijl de relatie met andere mensen veel stroever verloopt. U kunt de informatie op een bepaalde manier doorgeven, maar de ander ‘hoort’ of ‘voelt’ totaal iets anders. Het moge duidelijk zijn dat geen van de vier stijlen ‘beter’ of ‘slechter’ is. Ze kennen allemaal hun sterke en verbeterpunten.

Communicatie

Waarom is DISC zo belangrijk bij coaching? Als coach proberen wij zoveel mogelijk de klant te laten zien wat hij kan veranderen door hem een spiegel voor te houden. Als we niet de ‘taal’ van de ander spreken, lopen we het risico dat onze boodschap niet goed of niet volledig over komt. Dit geldt niet alleen voor coachingsgesprekken, maar voor communicatie op allerlei gebieden, zowel op het werk als ook in de privésfeer.

Team

DISC is ook belangrijk bij het samenstellen van teams. Als manager hebben we vaak de neiging om onze teams samen te stellen met mensen die hetzelfde persoonlijkheidstype hebben als wij. Het zorgt vaak voor een goede en efficiënte communicatie binnen het team, omdat u aan een half woord genoeg hebt. Het nadeel van zo’n team is echter dat het team weliswaar heel goed is op de gebieden waar het persoonlijkheidstype sterk in is, maar onvoldoende de gebieden belicht waar het persoonlijkheidstype minder sterk in is. Een team zonder een D zou meer moeite hebben om beslissingen te nemen en resultaatgericht te zijn. Een team zonder een I zal misschien minder creatief zijn en minder nieuwe ideeën uitpro beren. Een team zonder een S zou minder mededogen en minder begrip tonen voor elkaar, terwijl een team zonder een C wellicht minder georganiseerd is of te weinig aandacht aan de details schenkt.

coaching 1 2019

ECONOMIE

Gay friendly destination potentiële kans! Het toerisme groeit gestaag en begint steeds belangrijker te worden nu andere grote economische pijlers wegvallen of enorm krimpen. Curaçao wordt al enige tijd aangeprezen als een LHBT-(Lesbisch, Homoseksueel, Biseksueel en Transgender1) vriendelijke vakantiebestemming. Maar zijn wij daadwerkelijk LHBT friendly? Zo ja, is dit een markt die we verder moeten aanboren? Coaching sprak hierover met drie ondernemers die zich op de LHBTmarkt richten. Tekst Denise Vijber Beeld Curaçao Pride

an het woord komen Anouck Sprock, mede oprichter van de LHBT travel guide PinkCuraçao, een online platform voor LHBT reizigers die ons eiland (willen) aandoen; Marlous Vlasblom-Molendijk, zij is hotel ambassador van Floris Suite Hotel, een adult only hotel met een speciale focus op de LHBT gemeenschap en belast met PR en evenementen; Matsy Cijntje, oprichter en eigenaar van Eventi Diverso, een evenementenbureau dat zich specialiseert in LHBTtrouwerijen.

te veranderen’, vertelt Vlasblom-Molendijk. Cijntje onderschrijft dit: ’Veel LHBT-toeristen houden van luxe, ze sparen echt geen geld als ze op vakantie zijn.’ Vanuit economisch perspectief is speciale aandacht voor deze groep dus een inkopper. Op de vraag of het een gemiste kans is dat niet meer bedrijven zich op de LHBT-markt richten, antwoordt Vlasblom-Molendijk resoluut: ‘Het is een potentiële kans, geen gemiste kans! Er valt zoveel te winnen op dit terrein. De mogelijkheden liggen er, bedrijven hoeven er slechts op in te spelen.’

Opvallend is dat alle drie de ondernemers bewust de keuze hebben gemaakt om de LHBT-gemeenschap als doelgroep op zich te bedienen. Het aanbod van activiteiten speciaal gericht op deze groep is minimaal. De ondernemers zagen een gat in de markt en zijn daar volhartig ingesprongen. Behalve vanwege persoonlijke affiniteit met de doelgroep, richten de drie dames zich ook op deze groep omdat ze een interessante markt vormt. ‘Vaak zijn het tweeverdieners zonder kinderen, die graag spenderen, al begint dat nu een beetje

Waar hebben LHBT-toeristen behoefte aan? Volgens de drie ondernemers missen deze toeristen vaak plekken waar ze andere LHBT’ers kunnen ontmoeten. Ze zijn vaak erg geïnteresseerd in de lokale gay scene en issues die er spelen. Over het algemeen zijn ze echter op zoek naar de interactie met lokale mensen, ongeacht hun seksuele voorkeur. Volgens Cijntje is de typische LHBT-reiziger op zoek naar een balans tussen ontspanning, cultuur en avontuur. ‘Curaçao heeft dit allemaal, we zijn in die zin erg authentiek. We hebben veel te bieden, maar we ma-

Behoeften

ken geen gebruik van onze sterke kanten’, vervolgt ze. Een nog belangrijker aspect is veiligheid. Dat heeft niet alleen met criminaliteit te maken, legt Sprock uit, maar mensen willen voelen dat ze zichzelf kunnen zijn. Dat ze rustig hand in hand kunnen lopen op straat bijvoorbeeld en dat ze niet hoeven te vrezen dat ze uitgescholden of fysiek aangevallen worden. De drie ondernemers zijn het er over eens dat Curaçao wat dat betreft heel veilig is. Veiligheid hangt nauw samen met verwelkoming. Voor toeristen, in het bijzonder LHBT’ers, is het heel belangrijk dat zij zich welkom voelen. Dat ze plekken kunnen bezoeken en diensten kunnen gebruiken zonder dat zij anders behandeld worden vanwege hun geaardheid. Enige zorgen hieromtrent is niet geheel vreemd, omdat machismo en religieus conservatisme vaak gezien worden als wezenlijke onderdelen van onze lokale cultuur. De gevolgen hiervan zijn voor toeristen nauwelijks merkbaar, enerzijds omdat de lokale gemeenschap zich bewust is van het economisch belang van toerisme en anderzijds omdat met name hoogopgeleiden Curaçao graag als moderne samenleving willen presenteren en daar hoort LHBT-tolerantie bij. In de praktijk valt de tolerantie en

acceptatie op het niveau van families en de buurt echter tegen, zegt LHBT-rechtenactivist Mario Kleinmoedig desgevraagd. Te vaak worden jongeren nog uit huis gezet en/ of verstoten, omdat ze seksueel divers zijn.

Trots

Daarom is Curaçao Pride ook zo belangrijk. Curaçao Pride is een door Floris Suite Hotel georganiseerd, jaarlijks terugkerend festival, gericht op het vieren van LHBTdiversiteit, -cultuur en trots. De grootste activiteit is de Pride Walk, een feestelijke parade, met tevens een demonstratief karakter. Floris Suite begon de Pride in 2012 als een slimme marketing tool; twee maanden voor de Pride is Floris Suite al volgeboekt. Inmiddels is Pride ook een vehikel voor meer lokale tolerantie en acceptatie. Tijdens het festival sieren regenboogvlaggen de gevels van veel bedrijven en steeds meer mensen die niet tot de LHBT-gemeenschap behoren, lopen mee met de Pride Walk. Afgelopen Pride werd er zelfs een wetsvoorstel ter indiening overhandigd aan een Statenlid, voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor paren van hetzelfde geslacht.

1) Vertaling van het Engelse LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender) en tegenwoordig worden vaak ook Q van Queer en I van Intersexual en soms zelfs A van Asexual en P van Pansexual, toegevoegd. In dit artikel wordt met LHBT al het vorenstaande bedoeld.

coaching 1 2019

de Baar | van Bemmelen | ten Veen

Scharlooweg 37 | Curaรงao | T: 461 88 99 | bbvlegal.com

18 2808_BBV_advertentie_190x135.indd

4/26/18 11:59

ECONOMIE

GAY FRIENDLY DESTINATION POTENTIËLE KANS!

Activisme

Uitweidend over de Curaçao Pride als katalysator van activisme, zegt Vlasblom-Molendijk: Je kunt niet zomaar roepen dat je een LHBT friendly bestemming bent als dat niet zo is. De strijd die je voor tolerantie en acceptatie voert, hangt nauw samen met je LHBT vriendelijke imago. Ook voor Sprock en Cijntje is de strijd voor gelijke rechten voor de lokale LHBT-gemeenschap een vereiste voor de groei van het LHBT-toerisme. ‘Je kunt wel een heleboel mooie praatjes naar buiten toe hebben, maar je eigen huishouding moet ook op orde zijn. Dit is iets waar reizigers ook naar kijken. Ze willen weten hoe het met de rechten van de locals is gesteld’, aldus Sprock. De drie ondernemers zien de legalisatie van het homohuwelijk als een boost voor het toerisme. Als trouwen legaal is, kun je het goed marketen. Hoewel de legalisering van het ‘homohuwelijk’ volgens de drie ondernemers onvermijdelijk is, is het de vraag of iedereen op Curaçao daar klaar voor is. Getuige de ophef die het wetsvoorstel, maar ook een met regenboogvlaggetjes versierde pontjesbrug teweeg hebben gebracht en het feit dat er binnen de politiek geen draagvlak was voor wetsvoorstel, waardoor het nu ruim een half jaar later nog steeds niet bij de Staten is ingediend. Volgens Kleinmoedig is de bespreekbaarheid van seksuele diversiteit en tolerantie in de samenleving de laatste jaren enorm toegenomen, mede door inspanningen van de LHBT-beweging en de pers. Tegelijkertijd merkt hij op dat er steevast een felle tegenreactie volgt op openlijke strijd voor gelijke rechten voor de LHBT-gemeenschap. Dit is niet Curaçao specifiek, maar een globale trend. Deze tegenbeweging is kapitaalkrachtig en tracht structurele stappen tegen te houden, aldus Kleinmoedig. Gelijke rechten komen er wel, al is het een traject van lange adem.

Ondernemen

Hoewel de drie dames vinden dat Curaçao wel degelijk een LHBT friendly vakantiebestemming is, is er volgens

hen nog een hoop werk te doen. Lokaal zou meer gedaan moeten worden aan bewustwording. De ondernemers pleiten er voor om mensen die werkzaam in de hospitality zijn, te trainen om op zijn minst LHBT welcoming te zijn. Volgens Sprock is het is nu heel erg afhankelijk van het individu, hoe LHBT’ers bejegend worden. Bedrijven die zich-

‘GELIJKE RECHTEN KOMEN ER WEL, AL IS HET EEN TRAJECT VAN LANGE ADEM’ zelf op een bepaalde manier willen profileren, moeten het ook uitdragen in hun bedrijfsvoering. Een goede manier is investeren in de klantvriendelijkheid en klantgerichtheid van de werknemers, met speciale aandacht voor diversiteit, of werknemers die zich ongemakkelijk voelen in hun omgang met LHBT-gasten of -klanten handvatten aan reiken om toch professioneel dienst te verlenen.

Inclusiviteit

Ook in de communicatie naar buiten toe is het belangrijk om consequent te zijn. Wat plaats je bijvoorbeeld op de website? Is het welkomstbriefje automatisch geadresseerd aan meneer en mevrouw? Is je eigen staf wel divers? LHBT friendly zijn gaat vooral inclusiviteit en dat vergt sterk leiderschap. Een regenboogvlag ophangen is niet voldoende. Als management of bestuur heb je een voorbeeldfunctie, je moet tonen dat je iedereen even professioneel en met respect behandelt en dat iedereen welkom is. Tot slot merken de ondernemers op dat Curaçao steevast in de top van LBHT friendly vakantiebestemmingen staat. Met het juiste leiderschap kunnen we deze positie vasthouden en het toerisme een extra boost geven.

Neem contact op met ons voor meer informatie of een demo! tel.: +5999 747 2342 info@decoscaribbean.com

Decos Caribbean is een

business unit.

coaching 1 2019

MANAGEMENT

De 24-uurs manager Werk waarin een paar minuten het verschil kunnen maken tussen leven of dood, is nooit klaar. Delegeren, planning en communicatie zijn nóg belangrijker dan in andere bedrijven. Er moet immers altijd iemand klaar staan voor actie. Hoe ga je als leidinggevende om met de complexiteit, werkdruk en verantwoordelijkheid van dit soort functies? Wat maakt dit soort werk juist zo de moeite waard? We spraken met maritieme reddingsorganisatie CITRO, Fundashon Kuido di Ambulans, Jan Thiel Security en hospice Arco Cavent. Tekst Barbara van der Woude

‘Het vullen van het rooster blijft elke keer een gepuzzel’, zegt Rianne van Gestel, initiatiefnemer van hospice Arco Cavent. ‘Maar ook al maak je een goed rooster, je komt toch vaak voor verrassingen te staan. We communiceren dan veel via een besloten Facebookpagina, daarop reageren invallers het snelst. Het komt echter ook voor dat ik zelf de vloer op ga. Soms zit ik in gesprek met een potentiële donateur en moet ik ineens weg om een patiënt te helpen. Dat gaat gewoon door. Dat laatste gebeurt niet vaak hoor, ik heb wat dat betreft echt een dream team.’

Liever streng selecteren dan strak controleren

Arco Cavent werkt ‘s nachts met medisch geschoolde werknemers met een nulurencontract, overdag werken er voornamelijk vrijwilligers. Van Gestel: ‘Vrijwillig, maar niet vrijblijvend, zeg ik altijd. Mensen moeten zich veilig voelen in een hospice, een strenge voorselectie is daarom nodig. Bij het aannemen van personeel en vrijwilligers let ik op referenties en opleiding en wat de persoon beweegt om als vrijwilliger in een hospice te gaan werken. Als ik denk dat iemand het niet aankan, zeg ik dat eerlijk, ook al is het een kandidaat-vrijwilliger. Ik heb wel eens een dame op gesprek gehad aan wie ik twijfelde. Die heb ik een uurtje laten meelopen, vervolgens kwam ze zelf tot de conclusie dat het werk niet bij haar paste.’ Bij maritieme reddingsorganisatie CITRO werken alleen maar vrijwilligers. Eén van hen is Corné van Boeijen: ‘Wij investeren veel in de maritieme opleiding van onze vrijwilligers. Toch, of misschien wel daarom, blijven er van de gemiddeld acht vrijwilligers die zich aanmelden pakweg twee over. Dat komt denk ik ten eerste door de intensiteit van de maritieme trainingen, maar ook doordat veel aspirant-vrijwilligers op het avontuurlijke aspect van het

werk afkomen. Dat aspect zit er zeker ook aan - natuurlijk geeft het een kick als je mensen redt die al zes weken op zee zitten. Maar wat veel mensen vergeten is dat wij ook gewoon de olie bijvullen, filters verwisselen, wc’s poetsen en het dek schrobben. Dat moet wel als je vloot 24/7 klaar moet staan.’

Teamwerk

Eric Maas, ook vrijwilliger bij CITRO, benadrukt: ‘Het is teamwerk. Ik word als eerste gebeld door Search and Rescue (SAR) vanaf Parera. Kunnen ze mij niet bereiken, dan bellen ze de volgende op de lijst, tot ze iemand te pakken krijgen. Dat gebeurt een paar keer per week, maar er is niet altijd nood aan de man. Soms moet ik gewoon stand-by staan, of laten ze weten dat er iets aan de hand is, maar dat eraan wordt gewerkt. We varen pakweg één keer per week uit. Dan wordt er een alarm-sms verstuurd en kijken we wie beschikbaar is. In de vakantieperiode is dat best een uitdaging, maar we lossen het altijd op. Ik denk dat onze saamhorigheid daarin belangrijk is: je maakt situaties mee waarin je op elkaar wordt terug geworpen en dat schept een band. Niemand is de baas of manager, dat gaat al veertig jaar goed.’ Van Boeijen: ‘Ik ben dit werk echt gaan waarderen, het wordt een soort lifestyle. Hoewel het ook vrijwilligerswerk blijft; de boog kan niet altijd gespannen staan. Je moet wel je verantwoordelijkheid nemen. Als ik naar een happy hour ben geweest en ik word gebeld omdat er iets aan de hand is, moet ik nee zeggen.’

Maximaal vijf dagen vakantie

Ook bij Jan Thiel Security weten ze dat een saamhorig team van groot belang is voor het slagen van een

CITRO is een maritieme reddingsorganisatie die geheel bestaat uit vrijwilligers. Ongeveer veertig schippers, bemanningsleden en technici voeren reddingsacties uit op zee. Artsen geven via radio advies en coördineren medische evacuaties. Hospice Arco Cavent biedt accommodatie aan mensen die palliatieve en terminale zorg nodig hebben. Het is het enige hospice op het eiland. Vrijwilligers en betaalde, medisch geschoolde krachten werken samen. Jan Thiel Security is een particulier beveiligingsbedrijf dat in en rond Jan Thiel opereert. De organisatie zorg voor on-site security, inbraakbeveiliging en camerasurveillance. Stichting Fundashon Kuido di Ambulans levert medische zorg in acute noodsituaties. Ze coördineert de zorgverlening vanaf melding tot opname in het ziekenhuis.

operatie. ‘Als je goed voor je mensen zorgt, zullen ze loyaal zijn. Wij begonnen tien jaar geleden met twee werknemers en zij zijn er nog steeds. Inmiddels hebben we wel 65 man in dienst’, vertelt Derrem Senchi, samen met zijn broer Caroll eigenaar van Jan Thiel Security. Derrem: ‘Mijn broer is niet alleen mijn broer: hij is ook mijn compagnon en beste vriend. Dat heeft zeker met ons type werk te maken; we hebben veel verantwoordelijkheid en we moeten snel zijn. Daarom werken we alleen maar voor klanten in de buurt. Als er een inbraak of overval is, wil ik dat mijn mensen binnen vijf minuten ter plaatse kunnen zijn. Wij bereiden ons team goed voor op die situaties. Wij verzorgen zelf de trainingen, omdat ik het belangrijk vind dat deze praktijkgericht zijn. Daarbij gebruiken we dan ook ervaringen van werknemers. Zo hebben we een expolitieman in dienst die een schat aan ervaring meebrengt; die moet je gebruiken. Zelf heb ik mijn radio altijd aan, ook als ik in bed lig. Ik neem maximaal vijf dagen vakantie. Toch vind ik het prachtig werk, juist omdat je die verantwoordelijkheid hebt. Het is werk dat er echt toe doet.’

Een stoot adrenaline

Liesbeth Luis werkt al 25 jaar als operationeel manager bij Fundashon de Kuido Ambulans. Ook voor haar geldt dat juist die verantwoordelijkheid het werk zo de moeite waard maakt. ‘Er komt een stoot adrenaline vrij, iedere keer dat we opgeroepen worden. Je moet dan wel stressbestendig zijn, want wij komen vanuit het niets in emotionele situaties terecht. Het is zelfs voorgekomen dat iemand van ons personeel een oproep kreeg om een familielid op te halen. Zie dan maar eens je hoofd erbij te houden.’ Respect en discipline zijn volgens Luis essentieel op dit soort stressvolle momenten. ‘Daarmee bedoel ik dat ieder de ruimte moet krijgen om zijn taak uit te voeren. Als ik met een chauffeur rijd, ga ik mij niet bemoeien met de route, ook al denk ik er anders

‘Toch vind ik het prachtig werk, juist omdat je die verantwoordelijkheid hebt’ over. Er is simpelweg geen tijd voor discussies op dit soort kritieke momenten. Tegelijkertijd zijn overleg en evaluatie op andere momenten onontbeerlijk om onze werkwijze efficiënt en accuraat te houden. Als manager coach en beoordeel ik collega’s, maar ik luister vooral ook veel.’ Luis is een 24-uursmanager in hart en nieren: ‘Zeker als ik op het eiland ben, kan ik het niet laten om in mijn vakantie naar bepaalde vergaderingen te komen. Soms kan ik zelfs niet eens op vakantie. Er moet immers altijd een operationeel manager aanwezig zijn en we zijn momenteel maar met zijn tweeën.’ Kortom, de 24-uursmanager is een manager-plus: Niet zelden gaat het om leven of dood en moet er snel actie worden ondernomen. Teams zijn hecht, want de gezamenlijke verantwoordelijkheid is groot. Collega’s staan daarom dichter bij elkaar dan in een 9-tot-5-organisatie. Niet iedereen kan of wil dat. Het type leidinggevende dat dit soort functies bekleedt is vaak avontuurlijk ingesteld en heeft een grote passie voor zijn of haar beroep. Dat moet ook wel, want als leidinggevende in dit soort omstandigheden ben je eigenlijk altijd aan het werk.

coaching 1 2019

RONDETAFELGESPREK

OP ZOEK NAAR TALENT EN DE JUISTE MENTALITEIT - VOLOP KANSEN IN DE HOSPITALITY SECTOR

Coaching nodigde vier managers van hotels uit om met elkaar in gesprek te gaan over de carrièrekansen in de hospitality sector. Over de vraag wat werkgevers verwachten van medewerkers èn wat zij te bieden hebben. Aangeschoven zijn Rob de Bekker, general manager Santa Barbara Beach & Golf Resort, Maylin Trenidad, general manager Renaissance Curaçao Resort & Casino, Caroline Härtel, business assistant Corendon Hotels & Resorts en Hans Slier, CEO van Papagayo Beach Hotel & Beach Resort. Hans Slier is tevens de huidige voorzitter van CHATA, Curaçao Hospitality & Tourism Association. Tekst Gofrie van Lieshout en Nevita Mezas Beeld René Bergsma

Hospitality zit in je

Service en attitude klinkt het direct op de vraag wat de belangrijkste eigenschappen zijn van succesvolle medewerkers in de branche. ‘En een positieve uitstraling’, voegt Slier daar aan toe. ‘Gasten komen voor een leuke tijd; bediend worden met een nors gezicht kan dus echt niet.’ ‘Het moet ook in je zitten’, aldus Trenidad. ‘Tijdens een opleiding kun je veel leren, maar mensen die niet van nature servicegericht zijn, kunnen niet in de sector werken.’ Of zoals De Bekker het omschrijft: ‘It is not a job, it is a lifestyle’. Geen verrassende uitspraken. Wel is het interessant om van deze managers te horen hoe zij willen bereiken dat meer mensen met dergelijke eigenschappen kiezen voor een carrière in de hospitality.

Positief zelfbeeld

Een positieve houding heeft alles te maken met zelfvertrouwen, volgens Härtel. ‘Wat we vaak missen is dat

‘Een positieve houding en de wil om te leren zorgen voor volop kansen in deze sector’ mensen trots zijn op hun functie of werkzaamheden en niet beseffen dat zij een belangrijke bijdrage leveren als lid van een team. Dat is jammer, want die wetenschap geeft juist voldoening en dat stralen medewerkers ook uit naar collega’s en gasten.’ Slier: ‘Wij proberen onze mensen zich er van bewust te maken dat zij als een team gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de resultaten van ons hotel. Een positieve houding en de wil om te leren zorgen voor volop kansen in deze sector. Niet voor alle functies zijn diploma’s noodzakelijk, maar voor alle functies geldt wel dat je uitstraling en houding bepalend zijn.’ Trenidad: ‘Teamwork is heel belangrijk, want de onderlinge afhankelijkheid is groot. Er wordt geen eten geserveerd zonder een goed draaiende keuken en een keuken draait niet zonder input van de bediening. Het is een kwestie van inspelen op elkaar. Het draait niet alleen om service naar je klanten toe, maar vooral ook om interne service naar elkaar toe.’ Slier geeft nog een voorbeeld: ‘Als het bed niet schoon is, willen gasten niet blijven en kunnen we het hotel wel sluiten.’ Trenidad: ‘Daarom moeten we meer aandacht geven aan het het negatieve zelfbeeld dat je bij bepaalde beroepen vaak terugziet. Je bent niet “maar een kamermeisje”. Nee, je draagt eraan bij dat gasten een fijn verblijf hebben bij ons.’ Met het versterken van een positief zelfbeeld voorkom je ook dat onzekerheid wordt vertaald in een ongemotiveerde houding.

Hand in eigen boezem

Het bewustzijn groeit dat de sector zelf hier ook een belangrijke rol in heeft. Behalve de voorbeeldfunctie van leidinggevenden gaat het ook om voorlichting, kansen creëren, motiveren en aantrekkelijke arbeidsvoor waarden. De Bekker: ‘We moeten toerisme en horeca bij

coaching 1 2019

RONDETAFELGESPREK

OP ZOEK NAAR TALENT EN DE JUISTE MENTALITEIT

Maylin Trenidad

Renaissance Curaçao Resort & Casino | General manager

Caroline Härtel

Corendon Hotels & Resorts | Business assistant

kinderen op jonge leeftijd onder de aandacht brengen door middel van een collectief programma met gastlessen, excursies, open dagen en lesmateriaal. Aruba is hiervoor een goed voorbeeld, 80% van de beroepsbevolking werkt in het toerisme. Daarnaast is er sprake van een collectieve trots op het eiland en dat is direct merkbaar voor de gasten. Daar moeten wij ook naar toe.’ De Bekker realiseert zich dat iedereen zich moet inzetten om echt stappen te kunnen zetten. ‘Als werkgever kunnen wij menen dat we de juiste bewegingen maken, maar de medewerkers moeten dat natuurlijk vanuit hun perspectief zelf ook zo ervaren. Alleen dan zal er echt iets gaan veranderen.’ ‘Precies, aan tafel lijkt het gemakkelijk schakelen’, valt Slier hem bij. Alle vier de hotels investeren actief in samenwerking met het onderwijs, van stages tot gastlessen. Maar het kan veel beter. Trenidad: ‘Veel mensen hebben geen besef van het belang van onze sector voor de economie. Men denkt dat werk in het toerisme alleen gaat om werken in de hotels, maar er wordt niet gedacht aan het bijbehorende werk in bijvoorbeeld de retail, taxi’s, restaurants, tours en musea.’ Härtel knikt bevestigend. ‘De geïntegreerde bijdrage van onze sector voor de economie en de ontwikkeling van werkgelegenheid zou veel beter gecommuniceerd moeten worden aan de totale bevolking en terug moeten komen in het onderwijsaanbod.’

Hans Slier

Papagayo Beach Hotel & Beach Resort | CEO

Rob de Bekker

Santa Barbara Beach & Golf Resort | General manager

Noodklok

De sector luidt de noodklok als het gaat om het onderwijsaanbod, want voldoende vakinhoudelijk onderwijs is hard nodig met het oog op de recente ontwikkelingen in het toerisme. Härtel: ‘Van het merendeel van de mensen die we nodig hebben in de sector wordt een sbo-niveau verwacht. Het is toch niet te geloven dat daarvan nauwelijks aanbod is? We leiden onze mensen vaak zelf op, mede door de slechte toelevering door het onderwijs, zowel kwalitatief als kwantitatief.’ Werkgevers bieden medewerkers dus alle kansen en trainen hen op de werkvloer, maar een breder erkend diploma dat lokaal behaald kan worden biedt de mensen zelf natuurlijk meer toekomstperspectief.

Imago

Dat er nog een lange weg te gaan is, laten de instroomcijfers zien van de opleidingen die wel worden aangeboden. Ondanks de verwachte groei van honderden banen op korte termijn is de belangstelling van jongeren om voor een opleiding in de horeca te kiezen minimaal. Het negatieve imago is hardnekkig en het onderwijs en de hospitality sector moeten samenwerken om dit om te buigen. Volgens Slier ligt hier ook een taak voor de ouders. ‘Het beeld dat je nergens over mee mag denken, geen promotiekansen hebt en onregelmatige diensten draait voor een laag loon is al lang achterhaald. In de hospitality willen we juist dat je zelf initiatief en ondernemerschap toont.’ De anderen vallen hem bij en weerleggen de negatieve

‘Attitude en uitstaling staan niet los van opleiding, maar worden juist mede door kennis bepaald’ aannames en vooroordelen. De sector heeft juist veel te bieden. Behalve de genoemde opleidingsmogelijkheden zijn de salarissen marktconform en is het werk vaak veelzijdig in een mooie omgeving en prettige sfeer. ‘We bewegen ook mee met trends’, zegt Trenidad trots, ‘onze koks zijn tegenwoordige echt sterren!’ Slier: ‘Talenten worden ook gewaardeerd door de sector, denk aan de awards die elk kwartaal door CHATA worden uitgereikt aan de Stars of the industry.’ Bij Santa Barbara konden de afgelopen drie jaar gemiddeld twintig mede werkers per jaar rekenen op promotie. De Bekker: ‘In deze branche ligt de kans op promotie binnen bereik voor iedereen die zich inzet en ontwikkelt.’ Volgens de managers zouden ouders hun kinderen moe ten stimuleren om een baan in het toerisme te kiezen, omdat ze hier sneller kans op promotie kunnen maken in vergelijking tot iedere andere sector. Slier: ‘Geen dag is hetzelfde, er zijn veel groeimogelijkheden in een

coaching 1 2019

WIN THE VACATION OF A LIFETIME! ,

Guardian Group Fatum is giving away 4 spectacular Dream Vacations!

A romantic cruise to Scandinavia

A family vacation to Orlando, Florida

A fabulous trip through Europe

An adventures vacation to Australia

Go to

WWW.GETYOURDREAMVACATION.COM and choose your dream destination. Register your boarding pass to participate, itâ&#x20AC;&#x2122;s easy!

Our travel partner:

RONDETAFELGESPREK

OP ZOEK NAAR TALENT EN DE JUISTE MENTALITEIT

dynamische omgeving en er kan een mooi salaris - vaak met een bonus - verdiend worden.’

Alle disciplines nodig in de community die elk hotel vormt

Er zijn nog veel mensen nodig de komende jaren, op alle niveaus en binnen veel vakgebieden. ‘Juist in deze sector liggen er kansen liggen voor iedereen’, benadrukt Härtel. ‘Dat komt omdat we eigenlijk een community op zich vormen, waarbinnen we alle disciplines nodig hebben om een complementair team te vormen. Denk niet alleen alleen aan de bediening en de keuken, maar ook aan technische mensen, administratieve krachten, ICT deskundigen, marketeers, entertainers, noem maar op.’ ‘We lopen veel talent mis’, meent Slier. ’Geschikte mensen melden zich niet door het negatieve beeld dat zij hebben van het werk in de sector.’ De Bekker constateert dat het aantal geschikte sollicitanten per vacature is afgenomen. Kandidaten die zich wel melden, maken niet altijd een gemotiveerde indruk. ‘Dat heeft te maken met gebrek aan kennis en vaardigheden. Mensen voelen zich onzeker omdat zij zich ervan bewust zijn (nog) niet over de juiste kennis of vaardigheden te beschikken.’ Attitude kan dan ook niet los gezien worden van opleiding, maar wordt daar juist mede door bepaald.

Beter beroepsonderwijs en import van talent

Ons gesprek samenvattend kan gesteld worden dat de hospitality veel carrièrekansen biedt. De uitvoerende functies staan vaak centraal, maar de sector biedt ook volop kansen voor het midden- en hoger kader. Er is ruimte voor zij-instromers, maar eigenlijk bieden alle posities mogelijkheden om via promoties door te groeien. Dat wordt nog eens bevestigd door de aanwezigen zelf, die allemaal vanuit verschillende posities zijn opgeklommen tot de functie die zij nu bekleden. Tot slot wordt gevraagd welke uitdagingen prioriteit moeten krijgen, om het kwaliteitsniveau van de sector naar een hoger niveau te tillen. ‘Taalbeheersing’, geeft Trenidad onmiddellijk aan. ‘Door de nadruk op het

Papiamentu te leggen in het onderwijs voelen veel mensen zich onzeker wanneer zij zich moeten uitdrukken in andere talen. Dat creëert direct barrières op de werkvloer. Omdat zij zich niet comfortabel genoeg voelen om in een ander taal te communiceren, durven zij gasten en collega’s niet aan te spreken noch tegen te spreken.’ De anderen sluiten zich hier volledig bij aan. Slier: ‘Getalenteerde kinderen missen daardoor kansen.’ ‘De kwaliteit van het vakonderwijs en de aandacht voor

‘Juist in deze sector liggen er kansen voor iedereen’ Curaçao als toeristisch product verdienen ook de hoogste prioriteit’, benadrukt Härtel nogmaals. Trenidad: ‘De focus moet liggen op jongeren en middelbaar beroepsonderwijs. Het hoger onderwijs kan ook elders worden gevolgd en is met ICUC redelijk afgedekt. Nog belangrijker is dat jongeren op hbo-niveau internationale ervaring opdoen, ongeacht waar zij zijn opgeleid’. De Bekker voegt daar aan toe: ‘We hebben nog veel mensen nodig in de sector en die moeten ergens anders vandaan komen als onze eigen work force niet op orde is. Dat betekent dat de sector ruimte moet krijgen om talenten te importeren.’ ‘We gaan ons als sector inzetten om meer mensen zelf op te leiden, maar die ruimte om mensen van buiten aan te trekken moeten we inderdaad krijgen’, beaamt Slier. ‘Die verantwoordelijkheid moet de overheid nemen.’ Volgens de managers ligt de grootste uitdaging in het ombuigen van het idee dat service verlenen minderwaardig is, naar het positieve idee dat werken in de hospitality juist veel voldoening geeft en bij kan dragen aan een mooie carrière, met volop economisch perspectief. Werken in het toerisme? Dat betekent trots zijn op je eiland, cultuur en taal, maar ook op trots zijn op jezelf en de bijdrage die je levert. coaching 1 2019

MAATSCHAPPIJ

Gevolmachtigde minister Anthony Begina

De visie van gevolmachtigde minister Anthony Begina op vijf actuele onderwerpen

KOERS DURVEN HOUDEN TIJDENS TRANSITIES Gevolmachtigde minister Anthony Begina vertegenwoordigt de Curaçaose regering bij officiële instanties in Nederland en elders in Europa. Naast het volgen van relevante politieke ontwikkelingen in beide landen en het behartigen van de economische, sociale en culturele belangen van de Curaçaoënaars in Nederland, heeft de minister ook de algemene leiding over het Curaçaohuis. Een functie die voornamelijk uit netwerken en representatieve taken lijkt te bestaan, maar het gaat om meer dan dat. Coaching ging met hem in gesprek over zijn werkzaamheden en vroeg hem zijn visie te geven op een vijftal onderwerpen. Tekst Gofrie van Lieshout Beeld KGMC

Economische ontwikkeling In januari 2019 vond de Bon Bini for Business Summit plaats. Een delegatie van ruim veertig bedrijven bracht een bezoek aan Curaçao met de intentie zaken te gaan doen met bedrijven op het eiland. Begina is enthousiast over de behaalde resultaten en de lijnen die zijn uitgezet. ‘Het gaat om het stimuleren van bedrijvigheid. Als overheid hebben we niet alleen een belangrijke rol bij het faciliteren en aangeven van kaders, maar stellen we ons ook proactief op door contacten te initiëren en acquisitie te doen bij investeerders.’ Een concreet voorbeeld is het contact dat via het Curaçaohuis tot stand is gekomen met TNO1. Begina vervolgt: ‘TNO is partner van kenniscentra en bedrijven wereldwijd. Het delen van die kennis en het stimuleren van onderzoek en innovatie op Curaçao leveren nieuwe inzichten en bedrijvigheid op. Daar

moeten we open voor staan. Een grote uitdaging is bijvoorbeeld afvalverwerking. Het afval neemt nog steeds toe, mede door de groei van het toerisme. TNO1 kan hier met lokale partners passende oplossingen voor ontwikkelen. Als het eenmaal naar tevredenheid werkt, kan TNO deze technieken overdragen aan lokale instanties en loslaten. Ook de plannen voor samenwerking op het terrein van woningbouw en infrastructuur zijn kansrijk.’ Begina is overtuigd van de kracht van verbindingen binnen het koninkrijk. ‘Om economische groei te stimuleren is integrale samenwerking nodig en moet je als leider standvastig je gestelde doelen volgen en koers houden. We willen naar een Smart Nation.’ Dat houdt in dat Curaçao onder meer wil bouwen aan een modern, inclusief ecosysteem, toegang realiseert tot hoogwaardige ICT-toepassingen en investeert in

1) TNO: onafhankelijke onderzoeksorganisatie die zich richt op het verbinden van mensen en kennis om innovaties te creëren. www.tno.nl

coaching 1 2019

MAATSCHAPPIJ

DE VISIE VAN GEVOLMACHTIGDE MINISTER ANTHONY BEGINA OP VIJF ACTUELE ONDERWERPEN

moderne huisvesting. Begina: ‘Dat betekent doorpakken van strategie naar uitvoering. Als dat in samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs gebeurt, kun je komen tot een succesvolle groeistrategie en sterke producten.’

Werkgelegenheid

Als het gaat om de kansen op de arbeidsmarkt zijn de ogen op beide landen gericht en fungeert het Curaçaohuis als schakel tussen vraag en aanbod. Aan beide kanten is er sprake van een bepaalde schaarste, zo geeft Begina aan. ‘In Nederland is er een schreeuwend tekort aan vakmensen in de zorg, techniek en horeca. Op Curaçao kunnen functies met bepaalde specifieke expertise niet worden ingevuld. Het Curaçaohuis helpt bedrijven deze mensen in Nederland te werven, daarbij moeten we ons goed op de hoogte stellen van het type arbeidspotentieel dat nodig is en daar gericht op anticiperen. Denk aan een baangarantie voor bepaalde specialisaties die nodig zijn voor het nieuwe ziekenhuis, de haven of de raffinaderij. We moeten proactief mensen met bepaalde kwaliteiten en de juiste niveaus werven door het arbeidsvraagstuk creatiever te benaderen. Gebruik makend van de diaspora in Nederland moeten we laten zien wat het aantrekkelijk maakt om (weer) op Curaçao te leven en werken. ‘Lokaal moet er natuurlijk ook actie ondernomen worden om mensen zonder werk naar de beschikbare functies

toe te leiden’, vervolgt Begina. ‘Omscholing is een van de mogelijkheden, maar ook een actief mobiliteitsbureau. We moeten arbeid flexibeler in leren zetten en vaste patronen los durven laten. Dan is er veel meer mogelijk en worden mensen ook gestimuleerd zich te blijven ontwikkelen. Dat is nodig, want er wordt steeds meer van hen verwacht op de werkvloer.’ Als voorbeeld van deze ontwikkeling noemt de minister telecommunicatiebedrijf UTS, dat nog nauwelijks functies heeft onder mbo-niveau.

Onderwijs

Het gesprek gaat vanzelf over op het onderwijs. In het verlengde van het tekort aan vakmensen noemt Begina direct de behoefte aan goede docenten. ‘De helft van de docenten heeft de pensioengerechtigde leeftijd al bereikt of zit er dicht tegenaan. We moeten er voor zorgen dat jonge, gekwalificeerde Curaçaoënaars graag als docent terug komen. Het onderwijsaanbod dient goed aan te sluiten op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zowel in eigen land als daarbuiten. Professionele leerkrachten hebben daarin een centrale rol, dus dat verdient prioriteit. Scholen in zowel Nederland als Curaçao hebben meer opleidingscapaciteit nodig, dus waarom geen gebruik maken van elkaars kennis en talenten? Uitwisselingsprogramma’s kunnen worden opgezet om docenten te inspireren en uit te dagen elkaars werkwijze en inzichten te delen.’

CURAÇAO FREE ECONOMIC ZONE Do you want to expand your business activities and export to other countries? The Free Economic Zone, is the perfect option for you. Establish your export business in the Free Economic Zone and enjoy the following attractive incentives: 0% Import duties 0% Revenue tax 2% Profit tax Multifunctional turn-key buildings Good infrastructure and modern telecommunication facilities Interested? Contact us and we will be more than happy to show you the possibilities.

ervaren. Slechts 20% van de jongeren komt terug. Om deze brain drain om te kunnen buigen naar een brain gain is het Curaçaohuis gestart met de ontwikkeling van een volgsysteem om meer inzicht te krijgen in de belemmeringen om terug te keren. Ligt het werkelijk aan de lage lonen, de leningen in euro’s en gebrekkige huisvestingsmogelijkheden of is toekomstperspectief het probleem? Begina: ‘We moeten jonge professionals vertellen wat de aantrekkelijke kanten zijn om terug komen. Werken op Curaçao betekent net als op andere plaatsen persoonlijke groei en ontwikkeling. Dankzij de kleinschaligheid zijn de functies vaak zelfs veelzijdiger en krijg je meer verant-

‘Visie, geduld en koers houden’ woordelijkheden. Er is minder routine en dat kan een functie juist ook heel leerzaam en aantrekkelijk maken voor jonge mensen.’

Arbeidsmobiliteit

Ontwikkeling en onderwijs hebben merkbaar alle aandacht van de minister en hij formuleert zijn gedachten hierover vooral in kansen. Toch spreekt hij ook zijn zorgen uit over het onderwijssysteem in de huidige vorm. ‘Het systeem is een erfenis van vroeger en onnodig complex. Het veranderen van dit systeem gaat langzaam en stuit op verzet. Het proces om procedures te vereenvoudigen, mensen met de juiste kwaliteiten op de juiste posities te plaatsen en de inhoudelijke kwaliteit te verbeteren is in gang gezet. Het gaat om continuïteit en stabiliteit en dat bereik je alleen als je vertrouwen geeft en doorbouwt op de lijn die is uitgezet. Dat is een grote uitdaging voor de leidinggevenden, maar als het einddoel duidelijk is, hoef je je daardoor niet bedreigd te voelen. Er is geen tijd of ruimte meer om eerst drie stappen vooruit te zetten en weer vier terug. We moeten door!’

Brain drain

‘Curaçao is een van de grootste exporteurs van hersenen! Slimme kinderen gaan naar de beste scholen, slagen en gaan weg.’ Duidelijke taal waarin ongeloof en verontwaardiging in door klinken. Een goed systeem om jongeren die gaan studeren, te volgen en te motiveren terug te keren, ontbreekt en dat wordt als een groot mankement

Begina: ‘Onze economie zit vast, dus we moeten open staan voor mobiliteit en transitie. De beroepsbevolking moet zich kunnen ontwikkelen om de productiviteit te vergroten en daarvoor is onder andere vernieuwing van arbeidsmarktbeleid nodig. Het begrip arbeid verandert ook. Werkgevers moeten medewerkers de ruimte geven om mee te denken in welke vorm zij het beste bij kunnen dragen aan de resultaten. Je hoeft niet altijd meer fysiek aanwezig te zijn voor bepaalde werkzaamheden. We kunnen diensten online verlenen, gebruik makend van tijdverschil, parttime werken, deels fysiek aanwezig zijn en deels elders of werk anders indelen. Om het product onderwijs als voorbeeld te nemen: waarom bieden we naast klassikaal onderwijs bepaalde leergangen niet online aan? Dan is ook meteen de druk om docenten naar Curaçao te halen minder groot.’ De minister zou graag zien dat meer werkgevers, ook in het onderwijs, de keuze durven te maken om andere werkwijzen in te voeren waarmee de kans op succesvolle veranderingen vergroot wordt.

Koers houden

Het antwoord op de vraag wat Anthony Begina als advies aan managers en leiders wil meegeven is een weerspiegeling van zijn eerdere woorden. ‘Als je resultaat wilt boeken, moet je als leider vasthouden aan je visie en doelen, zodra die eenmaal zorgvuldig zijn vast gesteld. Sta open voor feedback en communiceer goed om draagvlak te creëren, maar eenmaal de transitie ingezet moet je overtuigd blijven van je doel en doorzetten.’ ‘Elke verandering stuit op weerstand, vaak vooral veroorzaakt door gebrekkige communicatie. Mensen hebben recht op betrouwbare informatie, dus wees ook alert op fake nieuws dat tegenstanders inzetten om onrust te creëren. Zorg voor goede dossieropbouw, dat stelt je in staat om snel te schakelen en bij te sturen.’ Visie, geduld en koers houden. Dat zijn voor Anthony Begina de sleutelwoorden om krachtige samenwerking te bewerkstelligen die tot resultaten leidt.

coaching 1 2019

The winning team: Wayaca Service Staion; Axl Ismail, Alexandra Brown, Oslin Ismail and Ross Ismail

Donation to Wilhelmina Kanker Fonds by Gina Habibe and Michiel Helfrich

Team Aruba Bank: Lisa Tromp, Tamara Waldron, Sonaly Acosta, Igmar Reyes, Gina Habibe and Roxanne Croes

ruba Bank holds its annual

(32) teams and one hundred and twenty

Guests at the event consisted mainly

Golf Invitational for the

eight (128) participants came together

of Business Banking customers and

fifth year with another

today for the 4 man scramble to support

potential clients. The event received rave

sold out event supporting

the cause. Aruba Bank was able to raise

reviews and was even qualified as the

Wilhelmina Kanker Fonds (Wilhelmina

twenty thousand (AWG.20,000) Aruban

greatest event of its kind on the island

Cancer Foundation). A total of thirty two

Guilders during the event.

and all for a good cause.

Winner of a trip for 2: Gian Franco Kock

Second place: Holiday Inn; Kevin Andersonm, Luigi Wix, Martin Giraldo and Eddie Rivera

Warren Stanley tries to score a hole-in-one

Jan Segers, Jan Noordij, Edwin Roos and Peter Dekkers

Kevin Anderson, Maiky de Lâ&#x20AC;&#x2122;Isle and Michiel Helfriech

Ricky Croes, Nikki Shetty and Maurice Campagnard

Robert Bottse, Atwell Aniceta and Urvin Werleman

The youngest participant: Dyllan Ross

Clifton Starke

MAATSCHAPPIJ

De stranden der zee Waarvoor kunnen deze gebruikt worden en wie beslist dat eigenlijk?

Stranden zijn van het publiek. Maar het gebruik ervan als ware het je eigen is aan regels gebonden. Speciale regels, die moeten garanderen dat het strand niet zomaar weggekaapt wordt, om daarna al dan niet commercieel ontwikkeld te worden. De wetgever op Curaçao neemt daarom als standpunt in dat alle stranden der zee van de overheid zijn. Wanneer een burger of een bedrijf een stuk strand claimt, ligt de bewijslast bij hen.

Tekst Dick Drayer

p steeds meer plaatsen verschijnen watersportbedrijfjes, die toeristen verleiden actief het water op te gaan. Van oudsher lokken de duikscholen hun bezoekers onder water. Andere bedrijfjes bieden een Sea-Doo aan om de zee te verkennen en met de boot kun je elke dag naar klein Curaçao of een trip om het eiland maken. Het liefst vestigen watersportbedrijven zich uiteraard op het strand, zo dicht mogelijk bij de potentiele klant en het water. Maar is het als zelfstandig ondernemer vandaag de dag nog mogelijk om een stuk strand te kopen of te huren? Coaching sprak met Mark Brown, eigenaar van duik-

school Twindivers op het strand van Marie Pampoen. Daarnaast liggen twee restaurants, Surf & Turf en Seaside Terrace. Ze staan op wielen, zodat ze geen erfpacht hoeven te betalen aan de eigenaar van de grond. ‘Net als een truck’i pan’, zegt Mark. ‘Mijn bedrijfje staat ook op wielen. Advies van de voormalige dienst Ruimtelijke Ordening. Maar ik heb geen vergunning, ik word al twaalf jaar gedoogd op deze plek.’

Stranden der zee

Juridisch bevinden stranden zich op een scheidingsvlak tussen het (internationale) recht van de zee en het (nationale) eigendomsrecht van de grond. Het gebruik van de stranden der zee, zoals die juridisch

worden genoemd, is vanwege het publieke karakter en bedrijfsmatige activiteiten regelmatig onderwerp van gesprek en zelfs van verhitte protestacties. Vorig jaar nog bij het Baoase Luxury Resort, toen boze burgers het afgesloten strand toegankelijk wilden maken voor het publiek. De stranden der zee worden in het Burgerlijk Wetboek geregeld in artikel 26 van Boek 5. ‘Het eerste lid gaat over het vermoeden van eigendom van de overheid’, zegt Jeff Sybesma. De jurist is in 2011 gepromoveerd op het onderwerp. ‘De achterliggende gedachte van de wetgever is dat de stranden van het publiek zijn, daar kom je in beginsel niet aan en daar mag de overheid niet zomaar mee spelen, ook niet ten behoeve van toerisme.’ Daarom is het tweede lid van artikel 26 belangrijk, vervolgt Sybesma: ‘Beperking van die openbaarheid van de Stranden der Zee door bijvoorbeeld ingebruikgeving of vervreemding moet voorgelegd worden aan de Staten. Die moeten middels een landsverordening bijzondere toestemming verlenen.’

Dispuut

Na de verhitte protestacties bij Baoase werd de vraag terecht opgeworpen; heeft het luxe resort toestemming bij landsverordening gekregen, was het parlement

akkoord met de afsluiting en de landaanwinning daar ter plaatse? In dit dispuut is volgens Sybesma ook van belang om te definiëren wat nou precies een strand is. ‘Dat hoeft niet alleen wit zand te zijn. In de wet is hiervoor geen definitie gegeven. Bij Lagun, waar vakantiehuisjes zijn gebouwd op een klip, die recht uit zee klimt, is het duidelijk: geen strand. Maar als die klip maar tien centimeter hoog is, wat dan?’ Het antwoord is te vinden in het vonnis van het Hof van Justitie in de zaak Sint-Maarten versus Peterson. Daarin staat dat een strand ‘de onbebouwde en (grotendeels) onbegroeide strook grond is, gelegen tussen de normaal-laagwaterlijn enerzijds en het begin van de min of meer ononderbroken natuurlijke begroeiing, dan wel anderzijds de voet van de aanwezige zeewering, schoeiing of wallen, dan wel het begin van de van oudsher aanwezige bebouwing’. Uitgaande van deze definitie zijn veel stranden op Curaçao relatief smal, omdat de ‘aanwezige zeewering, schoeiing of wallen, dan wel het begin van de van oudsher aanwezige bebouwing’ al snel vanaf zee aanwezig is. ‘Dat bedrijven dan vervolgens een strand verbreden door

eigen aanleg of landaanwinning, doet daar niet aan af.’ Aldus Sybesma. ‘Je bent bezig met gebied dat mogelijk niet van jou is en in dat geval dus de overheid toebehoort. Trouwens, landaanwinning vanuit zee zonder toestemming van de overheid is ook diefstal; immers de bodem van de zee is ook eigendom van het Land.’ Een eventueel erfpachtbesluit van de overheid, dat geen toestemming van de Staten heeft, kan wel hersteld worden. ‘Eventueel met terugwerkende kracht’, zegt Sybesma. ‘Het besluit is namelijk nietig. Je zult hoe dan ook goedkeuring moeten vragen aan het parlement.’

Marie Pampoen in ontwikkeling

In het geval van Mark Brown en zijn duikschool op het strand van Marie Pampoen, is er geen discussie over het strand zelf. Achter zijn plekje komt het zand prachtig van onder het water naar zijn duikschool toe gekropen. De duikschool staat bijna op de hoogwaterlijn. ‘De bedoeling is dat twee restaurants naast mij een permanente voorziening krijgen en dat er ook een duikschool gebouwd wordt’, zegt Brown. Of Brown en zijn buren van de partij zijn bij de ontwikkeling van Marie Pampoen is nog maar de vraag. ‘Welke rechten kunnen wij ontlenen aan het feit dat we hier al langer dan tien jaar staan?’, aldus Mark. ‘De com-

merciële belangen zijn groot en de vraag is of wij onze plek straks kunnen betalen.’

Handhaving

Het optreden van de overheid is in dit soort situaties volgens Sybesma niet overtuigend en vaak in strijd met de wetgeving. ‘Bestuurders en hun ambtenaren zouden eens gewoon hun werk moeten doen en parlementariërs moeten met wetgeving in de hand de overheid bij de les houden. Op Curaçao wordt veel te veel gedoogd, terwijl dat juridisch een uitzondering moet zijn.De wetgeving staat ontwikkeling van een strand niet in de weg. Als je iets moois wilt maken, dat werkgelegenheid schept, dan biedt de wet die mogelijkheid. Iedere burger kan met een goed gemotiveerd businessplan naar de overheid. Die zal dan naar de Staten moeten om het besluit daar te bekrachtigen.’ Brown heeft meer plannen om toeristen naar ‘zijn’ strand te trekken. ‘Naast duiken wil ik ook wind- en kitesurfen aanbieden. En iets nieuws: de SeaBob. Een apparaatje waar je in het water achter hangt en dat je meeneemt op je snorkeltocht.’ Toeristen die naar het eiland komen, moet je binden met activiteiten op, in en onder water, vindt Brown. ‘Daar ligt het geld en de economische toekomst van Curaçao.’

coaching 1 2019

HET CURAÇAO CULINARY TEAM BEREIDT ZICH VOOR OP HÉT EVENEMENT VAN HET JAAR Ook dit jaar neemt het Curaçao Culinary Team in juni weer deel aan de presti gieuze culinaire competitie Taste of the Caribbean in Miami. Coaching sprak met één van de coaches van het team, Helmi Smeulders, over de voorbereidingen op het evenement en hoe je binnen een paar maanden uit een groep individuen een team kunt vormen dat een culinaire topprestatie kan leveren. Tekst Christel Cornelisse-de Vries Beeld Chata

inds 1993 komen de beste chefs en culinaire teams van verschillende Caribische eilanden samen tijdens het jaarlijkse Taste of the Caribbean, om met elkaar de competitie aan te gaan, hun professionele vaardigheden te laten zien en te leren van elkaars kooktechnieken. Het evenement is dé showcase voor de Caribische eilanden en culinaire professionals om hun talenten te laten zien aan het grote publiek. Ook voor Curaçao is het een unieke gelegenheid om het eiland internationaal op positieve wijze te profileren en culinaire toeristen naar het eiland te trekken. De Curaçao Hospitality & Tourism Association (CHATA) is om die reden jaarlijks initiatiefnemer in het samenstellen van het Curaçao Culinary Team. Ieder jaar bestaat de groep uit nieuwe, jonge, culinaire professionals van het eiland, die door het vertegenwoordigen van Curaçao tijdens Taste of the Caribbean de kans krijgen hun kooktechnieken verder te ontwikkelen, hun netwerk uit te breiden en naam te maken.

Simulatie: practice makes perfect

Helmi Smeulders is voor de tweede keer betrokken als één van de coaches van het Curaçao Culinary Team. Het is aan haar en haar collega-coaches Carlos Anthonij en Frans Smits om in een krappe zes maanden een effectief culinair team te vormen. Het team wordt in Miami beoordeeld op onder andere kooktechnieken, hygiëne en de smaak van de gerechten. De jury, bestaande uit internationale culinaire topprofessionals, is echter ook alert op onderlinge samenwerking en synergie binnen het team. In de maanden voorafgaand aan het event wordt onder het motto practice makes perfect de context van de competitie zo goed en vaak mogelijk nagebootst.

Er worden cook-outs, fundraising diners en barbecues georganiseerd waarbij het team, net zoals tijdens het échte evenement, werkt met een tot het laatst onbekend menu. Pas ter plekke krijgt het team een mystery basket gepresenteerd met ingrediënten waarmee het diner bereid moet worden. De aanwezige gasten en coaches beoordelen, net zoals de jury op het moment suprême, na elke gang het gerecht. De coaches kijken ook kritisch naar kooktechnieken, samenwerking en improvisatie vermogen. Met de ontvangen feedback gaat het team onder begeleiding van de coaches actief aan de slag om de eigen prestatie te verbeteren.

Doorbreken van patronen

De grootste uitdaging voor Helmi als coach is het motiveren van de teamleden om bestaande patronen te doorbreken, om als team gezamenlijk tot nieuwe en betere culinaire creaties te kunnen komen. ‘Als je een ingrediënt altijd op eenzelfde manier bereidt, kan het lastig zijn om dat los te laten en te bedenken wat je er nog meer mee kunt doen. Als coaches stimuleren we de leden van het team om uit hun comfortzone te komen en nieuwe ideeën uit te proberen. Alleen dan ontstaan de unieke, spannende en typisch Curaçaose culinaire creaties waar de jury van Taste of the Caribbean ook naar op zoek is. Nieuwe ideeën toetsen gaat in de praktijk nooit zonder fouten maken en tegenvallers. Gedurende de voorbereidende maanden zien we dit als leermomenten, evalueren we het functioneren van het team en de gerechten en geven we als coaches continue feedback. Tijdens het échte event moet het wel perfect gaan’, voegt Helmi er met een knipoog aan toe.

Tips voor het bedrijfsleven

Samenwerken in teams is binnen vrijwel alle bedrijven een must om organisatiedoelen te halen en het werk gedaan te krijgen. Hoewel een duidelijk competitie-element en de hoge druk zoals het Curaçao Culinary Team kent, meestal ontbreken of in ieder geval minder prominent aanwezig zijn, kunnen leidinggevenden, medewerkers en coaches veel leren van de werkwijze waarop het team en

de coaches zich voorbereiden op Taste of the Caribbean. Om als individu - in welk beroep of organisatie dan ook - te kunnen excelleren en vooruitgang te boeken is samenwerken en nieuwe concepten bedenken en toetsen essentieel. Veel oefenen, actief en continue feedback vergaren en leren van collega’s en teamleden zijn hierbij cruciale succesfactoren.

When we opened in 1916 there weren’t many phones. Now, you can bank on your phone. With MCB Mobile Banking you have your bank in your pocket. Have real-time, 24/7 access to your business or personal account – wherever you are – free of charge from an internet-enabled smartphone. Stay connected!

2505_MCB_AdsCoaching_190x138_v1-2019.indd 1

466 1111 | mcb-bank.com

2/21/19 10:56

coaching 1 2019

DE WERKPLEK VAN...

MARIO ARENDS

Cruise manager Aruba Tourism Authority

‘Trots op Aruba als cruisebestemming’ Het pand van Aruba Tourism Authority (A.T.A.) is gelegen aan het begin van de belangrijkste verkeersader van Oranjestad, de L.G. Smith Boulevard. Het is hier waar dagelijks intensief gewerkt wordt aan Aruba’s belangrijkste bron van inkomsten, het toerisme. Het is tevens de werkplek van Mario Arends, cruise manager. Tekst Angela Tiemens Beeld Mayo Stoppels

et pand van A.T.A. springt niet direct in het oog, het kantoor van Arends evenmin. De ruimte is niet groot, maar toch is het kantoor speciaal voor Arends. De ruimte is gevuld met memora bilia van de eerste bezoeken van cruiseschepen aan Aruba. Als een schip de haven voor het eerst aandoet, worden er tussen de kapitein en een delegatie van Aruba tijdens een speciale ceremonie zulke plaques uitgewisseld. In het kantoor van Arends staat inmiddels een imposante verzameling. Het aandenken dat hij het meest in zijn hart gesloten heeft, is het herinneringsgeschenk van de Costa Luminosa, een miniatuurversie van het schip. Arends: ‘Er zijn, behalve Costa, tegenwoordig geen cruisemaatschappijen meer die miniatuurversies van hun schepen als aandenken weggeven. De Costa Luminosa heeft daarom voor mij een extra bijzondere waarde, afgezien van het feit dat ik het een bijzonder mooi vormgegeven aandenken vind. Het is als het ware een klein kunstwerk. Ook de herinneringsgeschenken van de Carnival Horizon en de Carnival Freedom zijn bijzonder voor mij, omdat het zusterschepen zijn. Het derde en laatste zusterschip is de Carnival Panorama, maar dat schip vaart in een compleet ander werelddeel, dus de verzameling Carnival zusterschepen zal ik wellicht nooit compleet krijgen. Juist daarom vind ik het zo bijzonder deze twee wel in bezit te hebben.’ Arends spreekt met liefde en passie over zijn vak.

De moeite waard

Arends startte bij A.T.A. in 2002 en is sinds 2014 verantwoordelijk voor het cruisetoerisme op het eiland. Het leeuwendeel van Arends’ werkzaamheden bestaat uit het aantrekken van cruisemaatschappijen. ‘Het belangrijkste onderdeel van mijn functie bestaat uit het promoten van Aruba als geschikte cruisebestemming. Ik moet de cruise executives ervan zien te overtuigen dat Aruba de cruise toerist een geweldige ervaring kan bieden en de moeite waard is om te bezoeken.’ Als het gaat om een product als Aruba met haar prachtige stranden lijkt dat een gemak kelijke opgave, maar het tegendeel is waar. Om kostenefficiënt te kunnen opereren, hebben de cruisemaatschappijen een sterke voorkeur voor korte cruises van vijf tot zeven dagen. De bestemmingen in het noordelijk deel

van het Caribisch gebied zijn dichterbij de thuishavens van de grote cruiseschepen gesitueerd en zijn daarmee veel sneller te bereiken. Zij liggen als het ware op de ‘cruise-snelweg’. Om Aruba aan te kunnen doen, moet een schip twee dagen extra varen, wat gepaard gaat met een groter brandstofverbruik. Bovendien is het in strijd met het concept van cruisen, waar passagiers zoveel mogelijk bestemmingen aandoen binnen korte tijd. Het is aan Arends en zijn team om de cruisemaatschappijen ervan te overtuigen dat twee dagen varen meer dan de moeite waard is. Om de zuidelijke route kracht bij te zetten, is er goede samenwerking en afstemming met beide zustereilanden Bonaire en Curaçao. Arends vertelt dat de cruisemaatschappijen soms voor de grap vragen of Aruba niet meer naar het Noorden kan worden verschoven. ‘Dat kan natuurlijk niet, maar het geeft wel aan dat de maatschappijen toch echt graag Aruba in hun routes willen opnemen. Het is aan ons ervoor zorg te dragen dat de inkomsten uit de tours die de touristen maken op het eiland zoveel mogelijk worden gemaximaliseerd. Dat is aantrekkelijk voor de cruisemaatschappijen, maar ook voor de lokale economie. Uit recent onafhankelijk onderzoek komt naar voren dat de gemiddelde besteding op het eiland van cruisegasten blijft stijgen.’ Maar de marketing strategie van Arends gaat verder: ‘Ik investeer veel tijd in het onderhouden van mijn contacten met de executives, veel van die contacten zijn naast zakelijk inmiddels ook vriendschappelijk. We komen elkaar gedurende het jaar tegen op conferenties en in de periodes daartussen houd ik intensief contact. Die persoonlijke benadering wordt bijzonder positief ontvangen, dus daar werk ik hard aan.’

De plek waar het allemaal gebeurt

Hoewel Arends veel tijd doorbrengt in zijn eigen kantoor of bij zijn team, is zijn eigenlijke werkplek veel groter. Hij spendeert regelmatig tijd daar waar het allemaal gebeurt: in de cruise terminal. ‘We hebben twee informatiestands in de terminal, waar we routekaarten uitdelen en gasten van informatie voorzien. Ook doen we aanbevelingen aan passagiers die nog geen duidelijk idee hebben van hoe coaching 1 2019

CURAÇAO TOURISM FACTS & FIGURES

PANAMA cultuur én shoppen

JANUARY – DECEMBER 2018

STAYOVER ARRIVALS

CRUISE ARRIVALS

TOTAL TOURIST NIGHTS

(DIRECT + INDIRECT) INCL. CRUISE

431,701

757,278

TOTAL ECONOMIC IMPACT

TOTAL ARRIVALS

1,209,668*

AVERAGE NIGHTS SPENT

3.9 MILLION

$1.1 BILLION

AVERAGE DAILY RATE

REVENUE PER AVAILABLE ROOM

CUSTOMER SERVICE TRAINING

TOURISM SAFETY TRAINING

TOURIST GUIDE & HOSPITALITY COURSE

PARTICIPANTS

GRADUATES

$162.42

162

$128.70

SOCIAL MEDIA

231.9K

8.3

Mausam pms P.O. 662Boxpms 116 pms 3878, Curaçao Schottegatweg Oost 37, tel.186 737 0555

OCCUPANCY RATE

77.8%

55.1K

* Including Day Trippers: 20,689

Source: Curaçao Tourist Board • Ministry of Economic Development Curaçao Hospitality & Tourism Association • Curaçao Ports Authority

#PassionForTourisM

Mausam pms 662 pms 116 pms 186

DE WERKPLEK VAN MARIO ARENDS

‘Het cruise toerisme kent veel repeat visitors’ ze de dag op Aruba willen doorbrengen. Vaak hebben cruisetoeristen zich niet erg verdiept in de bestemming van die dag en dat is waar wij in beeld komen.’ Arends en zijn team worden geassisteerd door de zogenaamde Happy Information Officers, studenten die passagiers van informatie voorzien of de weg wijzen. Ook heeft Arends regelmatig overleg met de touraanbieders. ‘Het cruise toerisme kent veel repeat visitors, passagiers die regelmatig naar Aruba terugkeren. Die toeristen willen ieder jaar een hernieuwde en frisse kennismaking ervaren. Ik kan een geweldig product als Aruba aanbieden en verkopen, maar de rol van de tour operators is minstens net zo belangrijk. Ik probeer ze te stimuleren tot het vernieuwen van hun product, zodat we altijd het hoogste kwaliteits niveau en de juiste ervaringen kunnen aanbieden.’ De tomeloze inzet van Arends en zijn team werpt vruchten af: er zit een duidelijke stijgende lijn in het aantal cruisetoeristen. In 2017 mocht Aruba 792.000 passagiers verwelkomen, vorig jaar steeg dat aantal naar 815.000, een nieuw record. Toch waakt Arends in conclaaf met de lokale partners voor de algehele toerismecapaciteit. ‘We kunnen niet ondoordacht doorgroeien. Je ziet in steden als Barcelona en Venetië dat de druk van het grote aantal

toeristen een negatief effect sorteert, zowel op de kwaliteit van het toerisme als op de lokale bevolking. Wij blijven daar alert op en willen dat hoe dan ook voorkomen. We focussen op hoe we de ervaring van de toerist kunnen verbeteren, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van leven op het eiland, dat is voor ons belangrijker dan het aantrekken van nog meer cruisetoeristen.’

Directe invloed op de toeristische industrie

Arends houdt van zijn vak en is trots op Aruba als cruisebestemming. ‘Een van de dingen die ik het mooist vind aan mijn baan, is dat ik direct invloed heb op de toeristische industrie. Wat veel mensen niet weten is dat er van de 1,3 biljoen reizigers wereldwijd ‘maar’ 27 miljoen mensen een cruise boeken per jaar, volgens de World Tourism Organisation. Daarvan deden er zoals gezegd ruim 800.000 het afgelopen jaar Aruba aan. Dat vind ik geweldig. Dat, en de nauwe, vriendschappelijke banden met de mensen met wie ik samenwerk, van mijn team tot de tour operators, de cruise executives en de haven autoriteit, zijn voor mij de krenten in de pap. Mijn motto is: als we samen de juiste ervaring bieden, komt alles op zijn pootjes terecht.’

coaching 1 2019

Advertorial

The Shore

Het grootste deel van de appartementen van The Shore is reeds verkocht, enkele zijn nog beschikbaar. Prijzen beginnen bij 599.000 USD. Blue Bay nodigt geïnteresseerden van harte uit voor een rondleiding in het modelappartement in unit Cassis #27.

Luxury appartementen aan het strand van Blauwbaai Blue Bay breidt uit, en hoe. Eind 2019 worden er 32 gloednieuwe high-end strandappartementen opgeleverd. In samenwerking met lokale architecten Henk Bolivar, Harm Rooijakkers en de Nederlandse interieurarchitect Osiris Hertman presenteert Blue Bay daarmee een upgrade van het hele resort.

e appartementen zijn ontworpen volgens het ‘carefree living’ concept, met andere woorden: ultiem gemak en comfort. Er zijn drie gebouwen waarin de appartementen zijn gehuisvest: Amalfi en Cassis hebben elk zeven appartementen, in het ruimere Belize zijn er achttien geplaatst. Bewoners lopen vanuit hun appartement direct het strand op, er is een ruim zwembad en het perceel is afgesloten voor optimale privacy. Het meest kenmerkend voor de nieuwbouw is zonder twijfel het design, van zowel de binnenals de buitenkant. Vincent Zrour, commercieel manager development van Blue Bay: ‘De stijl is eigenlijk onvergelijkbaar met andere objecten op Curaçao. Daar hebben we ook bewust voor gekozen. We hebben dit stukje kustlijn zelf ontwikkeld, zonder tussenkomst van derden. Daarbij zijn materialen geselecteerd op de hoogste kwaliteit. Denk bijvoorbeeld aan Indonesisch hardhout, Italiaans keramiek en Spaanse dakpannen.’ De luxe appartementen zijn dan ook bedoeld voor een nieuwe markt. ‘Het zijn geen dertien-in-een-dozijn vakantieappartementen. Sterker nog, ongeveer

een kwart zal permanent bewoond worden, met alle gemakken die daarbij horen. De andere units zijn aangekocht door investeerders die de appartementen gaan verhuren voor de korte termijn in het hogere segment vakantieverhuur’, weet Zrour. Interieurarchitect Osiris Hertman is speciaal aangetrokken voor dit project. Hertman begon zijn carrière als meubelontwerper, later kwamen de complete interieurs en zelfs handgemaakte zilveren juwelen voor onder andere lifestylemerk Buddha to Buddha. In zijn ontwerpen is veel aandacht voor details, standaard items gebruikt hij juist zelden. Zijn filosofie: harmonie creëren tussen architectuur en interieurdesign.

Overall upgrade

De samenwerking met architect Osiris Hertman is daarom niet alleen bij The Shore, maar over het hele resort zichtbaar. Zrour: ‘Het was tijd voor een overall upgrade en Hertmans visie paste daarbij het beste. Hertmans stijl is ook al op verschillende plekken doorgevoerd. The Shore diende daarbij als een startpunt. Vanuit die gedachte en met die kwaliteit zijn we de overige entiteiten nu ook aan het aanpakken.’

F&B is een nieuwe weg ingeslagen: er is een nieuw restaurant voor ontbijt en lunch bij het Landhuis, een nieuwe beach bar en restaurant Azzuro krijgt de komende periode een stevige renovatie. Ook is er een nieuw Welcome Center met zowel interne als externe kantoren op één plek gevestigd, aan het begin van het resort - een one stop shop. Naast al deze vernieuwingen is de 18-holes golfbaan ook volop bezig met upgrades. Er zijn twee nieuwe holes geïmplementeerd, diverse greens krijgen nieuw gras en het complete irrigatiesysteem wordt vervangen. Zrour: ‘Op alle fronten blijft Blue Bay in ontwikkeling om een ultieme gastbeleving te creëren. Daarbij staan onze kernwaarden voorop: veiligheid, welzijn, kwaliteit, samenwerking en plezier. Daar zijn we trots op. Natuurlijk vanwege de luxe en de innovaties, maar ook omdat onze eigen projecten en die van individuele eigenaren de lokale economie stimuleren. We werken nauw samen met lokale aannemers, installateurs en leveranciers. Alles bij elkaar werken er dagelijks ongeveer tweehonderd Curaçaoënaars hier op de verschillende bouwputten. Samen leveren we kwaliteit van wereldklasse.’

GASTCOLUMN Kim Hendriksen Kim Hendriksen woont en werkt sinds 2011 op Curaçao. Momenteel werkt ze als freelance journalist voor verschillende media zoals Caribisch Netwerk en het Antilliaans Dagblad.

EEN STAGE IN DE HORECA VOOR IEDEREEN

oen ik gevraagd werd om een gastcolumn te schrijven voor Coaching magazine, met deze editie als klein thema de hospitality branche, wist ik eigenlijk meteen waar ik over wilde schrijven. Net afgestudeerd en vers uit Nederland, kwam ik acht jaar geleden op Curaçao in verschillende horecaondernemingen terecht. Deze ervaringen hebben mij veel geleerd over klantvriendelijkheid en servicegericht werken en al deze kwaliteiten komen tot op de dag van vandaag nog steeds van pas. Eigenlijk zouden we allemaal onze carrière moeten beginnen met een stage in de horeca. Waarom? Dat zal ik vertellen. Dit is wat ook JIJ kunt leren van de hospitality branche:

BELEEF MEER MET TUI... Wij bieden je een complete en onbezorgde reiservaring! Wist je dat je....

Behandel je klanten alsof het gasten zijn

Als er een branche is die weet wat klantvriendelijk inhoudt, is het de hospitality branche wel. In de hospitality wordt specifiek gesproken over gasten, niet over klanten. Klanten nemen een product af, gasten zijn zoveel meer dan dat. Die wil je het gevoel geven dat er voor ze gezorgd wordt, dat ze in goede handen zijn. Bouw een vertrouwensband op, straal een open houding uit en wees oprecht geïnteresseerd in je klanten.

Weet wat je klant wil

In de hospitality anticipeer je niet alleen op wat de gast vraagt, maar word je geacht te weten wat jouw gast wil, nog voordat ze het zelf weten. Leer je klant kennen. ‘Going the extra mile’, is een term die vaak gebruikt wordt in de hospitality. Als een klant het gevoel heeft dat hij gezien en erkend wordt, is de kans groot dat hij nog een keer terug zal komen.

Wees flexibel

Een van de eerste dingen die je leert tijdens het werken in de hospitality branche, is flexibel zijn. Dagen gaan nooit zoals je verwacht, je moet snel kunnen schakelen en efficiënt werken. Mensen die in de hospitality werken, zijn gewend om in oplossingen te denken. Er is altijd een oplossing, voor ieder probleem. Mensen in de hospitality kennen het woord ‘nee’ niet. Want ondanks dat je misschien iets niet hebt, zijn er altijd alternatieven die je kunt aanbieden.

Maak van je klanten ambassadeurs

Waar ik al heel snel achter kwam, is dat gasten niet alleen terugkwamen vanwege het goede eten, maar dat ik daar ook een sleutelrol in had. Tegenwoordig willen mensen een ervaring. Omdat het aanbod steeds groter wordt, zijn de ervaring, de goede service en klantvriendelijkheid key words voor een succesvol bedrijf. Bij een positieve ervaring worden jouw klanten vanzelf jouw ambassadeurs. Zeker op een klein eiland geeft dat een enorme voorsprong. Maak daar gebruik van!

- een kortlopende reis- en annuleringsverzekering bij ons kunt afsluiten tegen gunstige en flexibele voorwaarden & tarieven? - een huurauto bij ons kan boeken op welke bestemming dan ook?

- leuke & handige TUI gadgets kunt kopen in onze winkels en deze contant of met FunMiles kan betalen? Voor meer informatie bezoek onze TUI office aan de Schottegatweg Oost 78 of bel ons op +5999-8488-TUI (884) coaching 1 2019

ONDERNEMEN

HONGER NAAR INNOVATIE IS PRIKKEL VOOR ONDERNEMER SCHAP Ondernemer Raimy Martina over zijn drijfveren

Raimy Martina is een gedreven ondernemer, die een paar jaar geleden zijn bedrijf startte op het gebied van ‘tracking’. Zijn bedrijfs activiteiten bestaan uit het aanbieden van informatiesystemen aan bedrijven en individuen die meer controle, veiligheid en management willen over hun bezit. Het bedrijf opereert zowel web based als op locatie, gebruikmakend van GPS- en RFID-systemen, voor het monitoren en aansturen van werktuig, dieren en zelfs mensen. Zijn specialisme is op het gebied van Internet of things: de interconnectie van informatiesystemen op een platform, zodat connectie, interactie en data-uitwisseling mogelijk zijn. Tekst Nevita Mezas Beeld Sidney Martin

ijn huidige bedrijf Curtrack is voortgekomen uit een eerdere towing onderneming, genaamd Ray’s Towing. Toen hij als ondernemer begon wilde Martina een baan die hem wat meer variatie in zijn dagelijkse werkzaamheden kon bieden, een waar hij diensten kon verlenen aan anderen die “problemen” hadden en die hem ook de ruimte gaf om aan zijn persoonlijke ontwikkeling te werken. Een extra trigger was voor hem dat eigen baas zijn voor hem ook betekent dat hij meer flexibiliteit kan creëren in zijn dagindeling als vader van twee. Gelijk na de start merkte Martina dat deze markt veel meer behoefte had waar hij met zijn achtergrond op in kon spelen. Zijn klanten wilden preventief ook meer controle op hun bezit en een snel ‘recovery’traject hebben als er toch iets verkeerd gaat. Daarom heeft Martina een paar jaar later Curtrack opgericht om een completer pakket van diensten te kunnen bieden. Het leven als ondernemer bevalt Martina tot nu toe goed; hij geniet van de diversiteit van specialisten waar hij mee samenwerkt. Hij geniet ervan om regelmatig in gezelschap van andere ondernemers te zijn: ‘We kunnen allemaal van elkaar leren en zo onze kennis van de markt vergroten. Ook al werken we in verschillende markten, we

Raimy Martina

kunnen samen een sterk fort bouwen waar we allemaal de juiste informatie of kennis krijgen om succesvol te zijn.’

YOUR PIECE OF

Al van jongs af aan kon Martina genieten van het verlenen van diensten aan anderen. Na zijn middelbare school heeft hij gewerkt als grondsteward op de luchthaven, waar hij de reizigers van dienst was met het regelen van hun vlucht en alles wat erom heen kan gebeuren. Vanwege zijn technische vorming is hij zich in de loop der tijd meer gaan verdiepen in computertechnologie en netwerkbeheer voor betere dienstverlening intern en extern. Door zijn groeiende interesse in informatietechnologie is hij bij een bank gaan werken. Als kluisbewaarder is hij de uitdaging aangegaan om het teller-systeem te innoveren en is vervolgens doorgegroeid naar informatietechnologiebeheerder. Hoewel deze bank een van de grootste van het eiland was met meerdere filialen, was de drang om innovatie te blijven doorvoeren voor Martina een van de redenen om te kijken naar een andere inkomstenbron die hem iets meer variatie zou bieden en voortdurend voor nieuwe uitdagingen kan zorgen. ‘Zonder beperkt te zijn door een werkgever kan ik meer innovatieve ideeën implementeren en krijg ik de ruimte om mij meer te kunnen specialiseren op dit vakgebied’, zegt Martina met een gedreven blik in zijn ogen. ’‘Er is zoveel mogelijk in andere landen, waarop we achterblijven omdat de meeste bedrijven niet elk jaar opnieuw in innovatie kunnen investeren. Mijn honger naar innovatie heeft mij doen besluiten dat ondernemerschap voor mij de beste optie is. Ik werk in opdracht van verschillende bedrijven die meer grip willen op hun resources, werknemers en goederen. Met Curtrack passen we ons aan aan hun behoeftes, planning en budget. Elke nieuwe opdracht brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, net als mogelijkheden om nieuwe technologieën toe te passen. Dus een totale voldoening voor mij.’ ‘Plannen voor de toekomst? Oh yes’, zegt Raimy. ‘Ik wil nog meer op het internationale vlak gaan werken, ik werk al met specialisten in het buitenland en heb klanten in de regio. Ik geef hier de voorkeur aan, omdat ik op deze manier op de hoogte blijf van de nieuwste wereldtrends, maar ook de afzetmarkt voor mijn diensten is groter, waardoor ik meer variëteit aan opdrachten krijg.’ Als ondernemer moet Martina soms langer werken of buiten normale werkuren werken, om calamiteiten van zijn klanten op te lossen. Ook zijn financiën worden nu sterker in de gaten gehouden voor als hij op korte termijn moet investeren om bepaalde opdrachten te kunnen aanvaarden. Soms worden zijn privé plannen hierdoor in de war geschopt, maar zijn gezin begrijpt dat dit niet anders kan, omdat dat bij het leven van een ondernemer in zijn vakgebied past. Tot slot zegt Martina dat de mentale rust van zijn klanten belangrijk is voor de continuïteit van zijn bedrijf. Zijn producten moeten immers zijn klanten ontzorgen en daar gaat hij voor.

Papagayo Beach Club is one of the trendiest hotspots on Curaçao with a sparkling infinity pool and an enticing white sandy shore. From sleek lounge areas to colorful chairs there are plenty of spots to bask in the sun. The team behind the well-stocked beach bar will keep you hydrated as you work on your tan. Throughout the day the club’s restaurant serves casual beach fare and for dinner you can choose your table on the beach to watch the most amazing sunset. Several days a week the best musicians and DJ’s will entertain you while you enjoy all Papagayo Beach has to offer.

PA PAG AYO B E AC H C U R A Ç A O RESORT

S TAY @ HOTEL

SHOP

HOTEL

S TAY @ RESORT

RELAX

coaching 1 2019

ADVERTEREN IN COACHING MAGAZINE Adverteren in Coaching Magazine betekent een directe benadering van uw doelgroep: managers en professionals in de profit- en non-profitsector op Curaรงao en Aruba. Beslissers met een budget tot hun beschikking, zowel qua bestedingen in de zakelijke als in de persoonlijk sfeer.

VOLGENDE EDITIE: ZAKELIJKE DIENSTVERLENING Onze volgende editie gaat over diverse aspecten van zakelijke dienstverlening. Past uw bedrijf hier goed bij en wilt u uw producten en diensten onder de aandacht brengen van een interessante groep lezers, neemt u dan contact met ons op voor informatie over de mogelijkheden voor adverteren. Voor meer informatie over adverteren of voor het reserveren van een advertentie: Marjolijn Verwater, telefoon (599 9) 518 7800 marjolijn@coaching-magazine.net

www.coaching-magazine.net

coaching 1 2019

Tekst Saskia Matthijsse

Hospitality en toerisme

Top

37.000

10 De website Hospitality Insights by EHL stelde een top tien samen van ontwikkelingen die grote invloed hebben op deze branche. Op nummer 1: virtuele communities (social media, platformen als Tripadvisor).

miljoen De Mona Lisa van Leonardo da Vinci wordt ieder jaar door meer dan 7 miljoen mensen bezocht in het Louvre museum in Parijs. [bron: National Geographic]

Op de tweede plaatst staat de deeleconomie, denk hierbij bijvoorbeeld aan Airbnb.

Het cruisetoerisme op Sint Maarten lijkt zich goed hersteld te hebben na de crisis die orkaan Irma veroorzaakte in 2017. Op tweede Kerstdag 2018 beleefde Sint Maarten haar drukste dag van het jaar. Zeven cruiseschepen zorgden voor bijna 37.000 gasten (passagiers en personeel). [bron: caribjournal.com]

Op nummer 3 staan de online reisagentÂ schappen. De genoemde tien ontwikkelingen hebben zij vertaald naar een aantal belangrijke focuspunten voor de nabije toekomst, zoals het aanbieden van unieke, persoonlijke ervaringen, investeren in techniek en het actief aansturen en begeleiden van talent. Wilt u meer lezen over deze feiten en cijfers? Genoemde rapporten vindt u als link terug op de website van Coaching.

639

10,4% De sectoren reizen en toerisme waren in 2017 wereldwijd verantwoordelijk voor 10.4% van het bruto binnenlands product en zorgde voor 9.9% van de werkgelegenheid. [bron: World Travel & Tourism Council, Travel & Tourism Economic Impact 2018 World]

miljard

Wellness-toerisme is booming business. De markt is goed voor 639 miljard dollar, voor 2022 wordt deze relatief nieuwe vorm van toerisme geschat op 919 miljard dollar. [bron: Global Wellness Institute, 2018 Global Wellness Tourism Economy report]

1/4

Een tekort aan personeel in de toeristische branche is niet alleen een probleem op Curaçao. Ook in Nederland komt men mensen tekort. Bijna een kwart van de hotels in Nederland ervaart belemmeringen in de bedrijfsvoering door een tekort aan personeel. [bron: www.werk.nl, factsheet Arbeidsmarkt Horeca, catering en verblijfsrecreatie]

1,1 miljard Top

In 2018 bedroeg de totale economische impact van de toeristische sector op Curaçao 1,1 miljard dollar (direct en indirect, inclusief cruisetoerisme). [bron: Curaçao Tourist Board]

De top 10 lijst van meest punctuele lucht vaartmaatschappijen ter wereld wordt aangevoerd door Copa Airlines. KLM staat op nummer 10. [bron: forbes.com, OAG]

360 KLM voerde in 2018 de top aan op het gebied van biobrandstof; er werden in het afgelopen jaar 360 vluchten met biobrandstof uitgevoerd.

3,9

miljoen

Het aantal toeristische overnachtingen op Curaçao bedroeg in 2018 3,9 miljoen. [bron: Curaçao Tourist Board]

2.500 Met de uitbreiding van bestaande hotels (zoals het Papagayo hotel) en de opening van nieuwe hotels (zoals het Hardrock hotel en Corendon hotel), wordt in de komende 2 tot 4 jaar op Curaçao een groei verwacht van ruim 2.500 hotelkamers. [bron: Chata]

82% In Nederland wordt 82% van de buitenlandse reizen online geboekt. [bron: ANVR, brochure ‘Nederlandse economie groeit van buitenlandse reis’]

[bron: klm.com]

coaching 1 2019

MAATSCHAPPIJ

‘Sociaal én ondernemend; zo runnen we het kindermuseum van Curaçao’ Gedragen door de gemeenschap, met een sterk businessplan In 2013 publiceerde UNICEF1 een rapport over de situatie van kinderen en jongeren op Curaçao. Hierin werd beschreven dat er weinig educatieve en recreatieve mogelijkheden zijn voor kinderen op het eiland. Esther de Sola en Jora de Jong lazen het rapport en zagen dit als aanleiding om hun droom te realiseren: een kindermuseum voor Curaçao. Tekst Lise Anna Janson Beeld Kindermuseum Curaçao

e Sola en De Jong verdiepten zich in het opzetten van een museum; ze bezochten musea om inspiratie op te doen en spraken met medeondernemers. Ze bezochten een internationaal congres, waar zij met vierhonderd kindermusea kennis deelden over het opzetten van een museum voor kinderen. Onderwerpen als didactiek, design en de maatschappelijke waarde werden besproken. Maar ook fondsenwerving, organisatiestructuren en businessmodellen kwamen aan bod. Voor de initiatiefnemers werd al snel duidelijk dat, naast de inhoudelijke en fysieke ontwikkeling van het museum, twee zaken van groot belang waren: 1) een kindermuseum moet gedragen zijn door de gemeenschap en 2) heeft een sterk businessplan nodig. Zo ontstond een organisatie met een sociaal en maatschappelijk doel, die op een ondernemende wijze is georganiseerd. Juist die combinatie vormt het bestaansrecht voor het Children’s museum Curçao. Sociaal ondernemerschap werd de leidraad.

Doelgericht ontwikkelen

‘Gemiddeld duurt het zes jaar om een kindermuseum op te zetten. Het is ons gelukt om het in drie en een halfjaar te doen’, aldus De Sola. ‘Eigenlijk was het doel om het in drie jaar op te zetten, zodat we het snelst ooit zouden zijn. Maar dat was natuurlijk geen doel op zich. Het ging ons erom dat we een kindermuseum konden opzetten dat echt op internationaal niveau meetelt; dat was het resultaat dat voorop stond. Concrete doelen kunnen daarbij wel helpen om richting te bepalen en de vaart erin te houden.’ ‘Met verschillende donaties, materiële sponsoring en veel zelf doen en investeren hebben we het Children’s museum Curaçao in 2017 kunnen openen zonder schulden - en zelfs met een klein startkapitaal’, vertelt De Sola. ‘Dit is gerealiseerd door een hele keten van samenwerkingen. Van tien blikken verf tot een donatie van NAf 125.000. Al deze verschillende initiatieven en donaties zijn van grote waarde geweest. Dit zorgde ervoor dat we telkens weer een volgende stap konden zetten en onze doelen konden concretiseren. We bekeken waar we stonden, wat we graag wilden bereiken en als we de middelen bij elkaar hadden, konden we bepalen hoe we het daadwerkelijk gingen realiseren.’

Toegankelijk voor alle kinderen

De missie van het Children’s museum Curaçao is het creëren van een interactieve leerervaring voor alle kinderen in Curaçao. Dit betekent dat het museum ook toegankelijk is voor kinderen met

een beperking en voor gezinnen met minder financiële middelen. ‘We houden de entreeprijs bewust laag en met onze ‘Buy a Ball’ actie kunnen kinderen ook gratis naar het museum’, legt De Sola uit. Bedrijven of individuen kopen een bal met hun (organisatie) naam erop. Deze bal krijgt een plekje op de ‘Ball of Fame’-muur in het kindermuseum. Door deze vorm van sponsoring kunnen acht keer per jaar kinderen vanuit de risicowijken, zoals benoemd in het Urgentieprogramma1 van de overheid van Curaçao, met behulp van de wijkcentra gratis het museum bezoeken. Ook kunnen gezinnen zelf een aanvraag doen om in aanmerking te komen voor dit programma.

Sponsoring en eigen inkomsten

De Sola: ‘Een businessmodel van een sociale onderneming heeft meestal het doel 50% van de inkomsten te verkrijgen via vaste sponsoren en donaties en de overige 50% te verdienen met eigen activiteiten. Bij het Children’s museum Curaçao hebben we dit doel verlegd naar 30/70. Ons streven is om na vier jaar 30% van de inkomsten via sponsoren te generen en 70% zelf te verdienen. Eigen inkomsten zijn ontzettend belangrijk, bijvoorbeeld voor structureel onderhoud, dat essentieel is om het museum in goede staat te houden. Voor onderhoudskosten krijg je nou eenmaal niet zo makkelijk sponsoren.’ Eigen inkomsten worden gegenereerd door de entreeprijs, het organiseren van kinderfeestjes, vakantieplannen en het verhuren van de locatie voor bedrijfsfeesten, bruiloften of (theater)voorstellingen. ‘We runnen het museum als een bedrijf. Met ons vaste team hebben we een structureel commercieel overleg waarin we alle cijfers en targets open met elkaar bespreken. We weten allemaal hoe het er met de organisatie voorstaat en begrijpen wat er moet gebeuren om financieel gezond te blijven. Hierdoor is iedereen in het team heel erg betrokken en zetten we ons allemaal in om de doelen te behalen.’

Focus

‘Onze grootste uitdaging is om focus te houden’, vertelt de Sola tot slot. ‘Het verhuren van onze locatie voor een evenement kan financieel heel lucratief zijn. Tegelijkertijd kost het ontzettend veel tijd om te begeleiden en organiseren. We moeten altijd blijven opletten dat het niet ten 1) www.unicef.nl/ koste gaat van ons uiteindelijk doel: een mooi media/1371720/ museum voor de kinderen.’ curacao_sitan_full_public_

version__28english_29.pdf

coaching 1 2019

Get $25 oﬀ on your ﬁrst shipment with promocode: MALLS4BIZ

Let us turn your online shopping experience upside-down!

You shop. We ship. Get your personalized U.S. address for FREE

FREE 3-in-1 Consolidation & 60 days Storage

100% Guaranteed Doorstep Delivery within 24-48H

Proven to be the most pleasant agent to work with

Go to mymalls.com and chat with our customer support team to discuss business opportunities

PRINT? www.onemediagroup.com

Call +5999 737 8088 A Umbrella Building, Groot Davelaar 145-147, Curaçao E info@onemediagroup.com 52

Let’s

Meet

Up…

Meeting with a stunning sea view Our brand-new meeting room is one of a kind. With a beautiful and stunning view on the Caribbean Sea we can say that this is the meeting room on the most unique location in Curaçao.

which are perfect for setting up a corporate event with dinner onthe beach, a party around the pool or even a launch event on the pier! We can accommodate both small as large groups up to 150 people

Oasis Coral Estate Beach, Beach, Dive & Wellness Resort Rif St. Marie, St. Willibrordus • coralestate@oasisparcs.com • +599 9724 3810 • Oasiscoralestate.com @OasisCoralEstate

Team building activities One of a kind meeting room With a unique and modern interior, the meeting room gives you a homely feeling in combination with all the facilities needed for a corporate meeting. The meeting room has a diverse setup and is the perfect ocation for any corporate occasion. Together with Karakter we can offer you a diverse variety of food & beverage options like breakfast, lunches, drinks, coffee breaks and more. The meeting room canaccommodate a maximum of 40 people.

A corporate event to remember Oasis Coral Estate has 2 of the top restaurants of Curaçao on premises,

On our resort you can setup a wide variety of corporate activities. Next to our meeting room facility and a place to spend the night, we can also offer you a wide selection of team building activities, like private boat trips, snorkel tours, cocktail workshops or a spa day.

Stay the night – Corporate rate

Karakter & Koraal Curaçao Rif St. Marie, St. Willibrordus • events@karaktercuracao.com • +5999 6776064 • Karaktercuracao.com • Koraalcuracao.com Karaktercuracao Koraalcuracao Koraalrooftop

Hosting a multi-day event or looking for accommodation for your business guests? Oasis Coral Estate offers different types of accommodations. From 2-bedroom holiday homes to VIP Hotel rooms with exclusive access to a secluded pool and terrace. For our corporate partners we can offer a special corporate rate.

Oasis

Coral Estate

Beach, Dive & Wellness Resort coaching 1 2019

MAATSCHAPPIJ

Sentro Solari creëert brug tussen beperkt zijn en talentontwikkeling Talentontwikkeling wordt een steeds belangrijkere pijler voor veel organisaties, zowel lokaal als internationaal. Het stelt mensen in staat het beste uit zichzelf en zo ook de organisatie te halen. Maar, hoe zit het met de talenten van mensen met een beperking? Volgens Ernestine Grigoria-Devid, directeur van Sentro Solari, wordt daar te weinig bij stilgestaan. Een gemiste kans, vindt ze. ‘Want iemand die niet goed kan horen, kan misschien wel ontzettend goed budgetteren.’ Tekst Elisa Koek

tichting Sentro di Konosementu i Integrashon Social Laboral pa Gruponan di Riesgo (Sentro Solari), is geboren uit het in 2010 gestartte project ‘Voorkomen Isolement Risico Groepen’ dat gefinancierd werd door USONA. In 2013 veranderde het project in een stichting met subsidie, om zo Sentro Solari een permanente plek te geven in de samenleving.

Waardigheid

Het doel van de instelling is iemand met een beperking uit huis te halen, zodat hij of zij kan meedraaien in de samenleving. ‘Mensen ontmoeten, bijdragen aan het land, eigen geld verdienen en eigen beslissingen maken’, vult Grigoria-Devid aan. ‘Maar dat gaat niet zomaar. Iemand moet willen en zichzelf ook waardig vinden; over

zijn of haar beperking kunnen praten en talenten herkennen.’ Bij al deze stappen helpt Sentro Solari. Ook werkgevers en collega’s worden begeleid.

Studie en carrière

Grigoria-Devid weet waar ze over praat. De directeur heeft ruim dertig jaar ervaring in voornamelijk leidinggevende functies. Ze is van jongs af aan slechtziend, maar dat belet haar niet. ‘Ik had thuis kunnen blijven, een uitkering kunnen krijgen en het daarbij kunnen laten’, stelt de directeur resoluut, terwijl ze documenten scant met behulp van haar spraakprogramma. Grigoria-Devid koos er echter voor te gaan studeren: sociaal werk op hbo-niveau. Het bleef daar niet bij. Ze bouwde een carrière op en deed verschillende cursussen, managementopleidingen en workshops. ‘Als ik iets doe, wil ik het goed doen en de juiste kennis hebben. Daarom wil ik leren.’ Tientallen jaren functioneerde ze als leidinggevende, maar het taboe op een beperking maakte haar soms eenzaam. ‘Tijdens een vergadering was ik de enige met een beperking. Je voelt dat mensen kijken en willen weten wat ik heb en kan.’ Dit zette haar aan het denken en toen USONA in 2010 de kans bood voor de subsidiering van het project ‘Voorkomen Isolement Risico Groepen’, twijfelde ze geen moment.

Loyale werknemers

inmiddels heeft Grigoria-Devid met haar team heel wat bedrijven aan goede werknemers geholpen. In het hotelwezen kunnen veel mensen terecht, maar ook in de productie en in administratieve functies. ‘Iemand met een mentale beperking is bijvoorbeeld heel nauwkeuring en helemaal op zijn plek in een fabriek. We hebben ook eens een kracht die erg klein was, geplaatst in het magazijnwerk, maar zijn passie lag in het slagerswezen. Er is nu een speciale verhoging gemaakt, zodat hij zijn werk kan doen in de slagerij.’ Werkgevers zijn volgens de directeur vaak lovend over de plaatsingen. ‘Het mooie van onze kandidaten is dat ze blij zijn dat ze kunnen werken. Het ziekteverzuim is vaak laag en het zijn loyale werknemers.’ Toch is er meer mogelijk, denkt Grigoria-Devid. Ze ziet vooral een gat tussen de arbeidsmarkt en de arbeidskrachten, dat niet direct gevuld kan worden door Sentro Solari alleen. ‘Denk aan betere revalidatiemogelijkheden, maar ook hulp bij de acceptatie van een beperking.’

Depressie en welzijn

Grigoria-Devid legt uit dat het gebrek aan steun op deze cruciale punten kan leiden tot depressie en isolatie. Deze psychische problemen hebben nadelige fysieke gevolgen. ‘Wanneer iemand thuis zit en depressief is, is hij of zij ook niet gemotiveerd om te bewegen en zichzelf uit te dagen. Juist dit is belangrijk voor iemand met een beperking, anders treedt er stijfheid op en verzwakt een lichaam. Welzijn is dan ook een belangrijk punt dat juist voor deze doelgroep veel positieve resultaten kan genereren.’

Toetsenbordstickers

Op het gebied van middelen en toegankelijkheid blijven er volgens de directeur nog veel kansen liggen. Zelf gebruikt ze bijvoorbeeld een spraakprogramma dat alle documenten die binnenkomen voor haar opleest. Aantekeningen maken doet ze via een braille machine. ‘Deze middelen worden niet vergoed op Curaçao, maar zorgen ervoor dat ik veel meer kan binnen het bedrijf. Het is zonde dat hier niet genoeg gebruik van wordt gemaakt.’ Andere voorbeelden die een groot verschil kunnen maken, zijn een aangepaste computer voor mensen met spasmes, maar ook een relatief simpele oplossing zoals toetsenbordstickers voor iemand die slechtziend is. ‘Door zulke oplossingen neem je als het ware de beperking weg. Helaas worden veel middelen niet vergoed door de Sociale Verzekeringsbank, terwijl het relatief kleine investeringen zijn met direct resultaat.’

Droom

In november vorig jaar heeft Sentro Solari een intentieverklaring getekend met Fundashon Kontakto, Klínika Capriles, de SGRGroep en Fundashon Tayer Sosial. Grigoria-Devid hoopt dat door deze samenwerking het gat opgevuld kan worden en de organisatie kan uitbreiden tot een volwaardig kenniscentrum. GrigoriaDevid hoopt dat door meer kennis te verspreiden, het normaler wordt voor mensen met een beperking om mee te draaien in de maatschappij. ‘Een beperking is toch nog steeds een taboe: men is geneigd te staren naar iemand of iemand zielig te vinden, terwijl het eigenlijk normaal moet worden. Wij bereiden onze mensen hier goed op voor en hopen dat de rest van de samenleving dat uiteindelijk ook doet.’ Voor meer informatie over Sentro Solari kunt u contact opnemen via telefoonnummer + 599 9 7372700 of kijken op de Facebookpagina Sentro Solari.

New meeting room The newly renovated Rocobli Room is the ideal location for meetings, seminars and presentations. Combine this with a luncheon on the restaurant terrace or reception on the Fort roof for an even more impactful event! For information: marketing@fortnassau.com RESERVATIONS ✆ 461-3450 ®

FORTNASSAU.CURACAO

coaching 1 2019

FAMILIEZAKEN SURINAME

‘Iedereen die hier werkt, wordt familie’

‘Iedereen die hier werkt, wordt familie’ Wie het terrein van Gom Food Industries oploopt, wordt verwelkomd door de geur van versgebakken pinda’s. In een gigantische wok worden de pinda’s behendig geroosterd, om vervolgens verwerkt te worden tot een van de succesvolle producten van dit groeiende familiebedrijf. Tekst Carolyn Gerling Beeld Gom Food Industries

om Food Industries in Suriname groeide van een micro-onderneming in een kleine keuken uit naar een heuse producent van een variëteit aan marinades en sauzen voor de binnen- en buitenlandse markt. Het bedrijf achter Sishado Marinade werkt nu al bijna twintig jaar volgens de recepten van moeder Van Gom. Gedrevenheid, passie en ambities spelen een grote rol in dit familiebedrijf.

Terwijl de medewerkster in de productieruimte zich bezighoudt met het roosteren van de pinda’s, werken ruim dertig overige collega’s ook hard om de bestellingen van duizenden flessen marinade tijdig gereed te hebben. Dit is niet altijd zo geweest. Het waren voornamelijk moeder Yvonne van Gom en haar zoon Kenneth die het hele proces van pre-productie tot en met verkoop voor hun rekening namen. ‘In het begin ging Kenneth nog met

z’n pick-up op pad en als hij tien dozijn verkocht had, kwam hij terug bij ma en zei: ‘Wauw, tien dozijn verkocht!’, vertelt jongere zus Ruth. ‘Terwijl we inmiddels alleen al naar Nederland het afgelopen jaar tien containers marinade hebben verscheept!’

Iedereen wordt familie

Kenneth van Gom, de enige zoon uit het gezin van zes, is nu directeur van Gom Food Industries. Hij gaf zijn kantoorbaan op in 1997 en stortte zich volledig op de groei van het familiebedrijf. Vier van zijn vijf zussen sloten zich in de afgelopen jaren aan en nu geeft dit managementteam leiding aan ruim dertig medewerkers. Voor hen staat de mens centraal. ‘Iedereen die hier werkt, wordt familie’, lacht Kenneth. ‘Door innovatie en effi ciënte inzet van ons personeel groeit het bedrijf gestaag. Betrokkenheid van het personeel is ook heel belangrijk, net als marketing. Er wordt daar flink in geïnvesteerd. Het werpt zijn vruchten af om te investeren. Ik heb vaak kunnen meedoen aan internationale beurzen en daardoor heb ik ook veel kunnen netwerken. Hierdoor heb ik goede connecties gelegd met

leveranciers van grondstoffen, met consultants en met bedrijven die ook produceren en waar we eventueel in de toekomst mee kunnen samenwerken.’ Kenneth benadrukt hoe belangrijk het geweest is om te investeren in het bedrijf, in de vorm van onderzoek, kennis en internationale connecties. Kenneth: ‘Ieder bezoek aan een beurs levert ons iets op. Ga er niet vanuit dat je meteen een deal gaat sluiten, maar blijf contacten leggen en onderhouden want: no pain, no gain.’ Ruth vervolgt: ‘Overal waar we kwamen tijdens handelsmissies, is de potentie van ons product aangetoond. Het gaat er om, hoe het logistiek georganiseerd moet worden zodat je de verschillende markten goed kunt bedienen. Hard werken in geloof, uitdagingen niet uit de weg gaan en je vooral niet laten ontmoedigen door tegenslagen. Dat zijn ingrediënten die het familiebedrijf steeds op een nieuwe hoogte gebracht hebben. Door de jaren heen is ook veel geïnvesteerd in onderzoek naar de behoefte aan het product en de vraag in het Caribisch gebied. Het bedrijf produceert anno 2019 niet alleen voor de Surinaamse markt, maar exporteert

naar Nederland, Guyana, Frans Guyana, Antigua, St. Maarten, Curaçao, Aruba en binnenkort New York.

Nieuwe productiefaciliteit

Gom Food Industries groeit niet alleen in productie en capaciteit, maar ook letterlijk barst het uit zijn voegen. De behoefte voor een nieuwe locatie werd met elke bestelling groter. Daarom werd gestart met de bouw van een nieuwe faciliteit, waarvan de afronding nu in zicht is. De productie zal hiermee veranderen van ambachtelijk naar een semiautomatisch systeem. ‘Door uitbreiding van onze fabriek en organisatie nemen de productiecapaciteit en de mogelijkheid tot het bedienen van meer markten toe. Hierdoor ontstaan andere of meer functies zoals magazijnbeheerders, technische dienstmedewerkers, productie supervisor en dergelijke. Wij zullen medewerkers omscholen en inzetten op deze andere werkzaamheden en projecten’, aldus Kenneth. Het bedrijf heeft hoge standaarden voor zichzelf gezet en blijft streven naar continu leveren van een hoge kwaliteit. Na decennia investeren, zijn nu voorzichtig de vruchten van toegewijde arbeid van deze familie te plukken.

coaching 1 2019

Aanmelden voor van >> naar: www.coaching-magazine.net

Tahira de Wind

Harry Allaart

Roangelo Lodewijks

Laura Dirksz

van Sint Elisabeth Hospital naar Curaçao Medical Center

van Summit 7 Holding S.P.C. naar Impacto B.V.

van Murray Attorneys at Law naar Curaçao Airport Holding

Per 1 april 2019 heeft Tahira de Wind de overstap gemaakt van het Sehos naar het Curaçao Medical Center als PA van de directeur Human Resources & Organizational Development. Tahira is geboren in Curaçao en studeerde Executive Human Resources Management aan de University of Dutch Caribbean. Zij heeft het voornemen om dit jaar aan de Masterstudie Human Resources Management te beginnen.

In the past few years, Harry lived in Bahrain, the Middle East, as general manager of a holding company that initiates (hospitality) concepts and strategic master plans in collaboration with the country’s most prominent bodies. Passionate about his roots, Harry returned to the island and joined the Impacto team to help set up several new and exciting projects, including an effort to certify the local workforce in multiple hospitality branches.

Roangelo Lodewijks attained his master’s degree of Laws at the University of Utrecht. Since inhabiting Curaçao, Roangelo has been practicing law at Murray Attorneys at Law. His areas of expertise are criminal law, corporate law and media, event and entertainment law. As per March this year, Roangelo joined the management team of Curaçao Airport Holding as legal counsel/attorney, whereby he is in charge of all legal matters related to the supervision of the operation of the Curaçao International Airport.

van Operationeel Manager Impacto naar General Manager Impacto Twee jaar geleden is Laura begonnen bij Impacto als consulente waar zij de kans heeft gekregen om haar expertise te ontwikkelen met behulp van het team en door coaching van de directie. Via de functie van operationeel manager bekleedt zij per 1 april 2019 de functie van general manager en gaat zij zich op strategisch, tactisch en operationeel niveau inzetten om de beste resultaten te behalen voor zowel de klanten als voor Impacto.

For a healthy financial life

Mortgages;

Fresh Daily

www.orcomortgages.com

You want the recipe for a mortgage? At Orco Bank we know just which ingredients to mix to make just the right mortgage for you without the artificial sweeteners and preservatives. Fresh attractive rates and conditions, personal service and the quickest response time. Do you require specifics? We can make it happen, because we know mortgages.

Don’t blend in. Get your fresh mortgage today. Landhuis Cerrito • Schottegatweg z/n732 • Tel.7000 732 7000 Landhuis Cerrito • Schottegatweg Oost Oost z/n • Tel.

coaching 1 2019

Switching your mortgage, reimagined with RBC Save up to $5,000 for the things you want. We’ve made switching your mortgage to RBC easier and more rewarding. You can save thousands while lowering your monthly payments and have more money for the things you want in life. And for a limited time, we’ll cover up to $5,000 of the switching costs. Visit a branch or contact an RBC Mortgage Specialist to get started.

Reimagine your Mortgage at rbc.com/mortgageswitchdc

Limited time offer ending June 30, 2019. Subject to normal lending criteria. Special conditions apply. The cost of borrowing will be made available upon application. ® /™ Trademark(s) of Royal Bank of Canada. RBC and Royal Bank are registered trademarks of Royal Bank of Canada.