Poradnik ABC 4/2017 M

2017

● Zawory ● Złączki ● Centrale

wentylacyjne ● Ogrzewanie elektryczne ● Pomiar wycieków ● Kanały wywiewne ● Kotły ● Grzejniki ● Szkolenia

nr 42017

Spis treści Instalacyjne trendy - 4 Termet - 6 Oventrop - 7 Viega - 8 GROHE - 10 Przejścia rurowe - 12

Spis treści

Zestaw zaworowy VMD - 15 Spawanie nierdzewki - 16 Montaż central - 18 Zintegrowany system ogrzewania - 20 Kanały wywiewne - 22 Poszukiwania wycieków - 25 Schody bez lodu - 28 Przesłuchanie grzejnika - 30 Kocioł zbilansowany - 32

ISSN 1505 - 8336

Szkolenia - 35

nakład: 11 015 egzemplarzy

Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“

Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4.

Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41.

Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

www.instalator.pl

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

ABC nowości - targi ISH

Instalacyjne trendy Targi ISH to największa międzynarodowa impreza w branży instalacji wodnych i sanitarnych, aranżacji łazienek oraz systemów ogrzewania i wentylacji. Na targach pojawiło się 2482 wystawców (889 z Niemiec i 1593 wystawców międzynarodowych) z 61 państw. Firmy zaprezentowały swoje najnowsze produkty na 260 000 m² powierzchni wystawienniczej we Frankfurcie nad Menem w terminie 14-18 marca 2017 r. Centrum wystawowo-targowe odwiedziło ponad 200 000 gości (w 2015 r. było ich prawie 197 000). Liczba osób z Polski wzrosła o 5% i wyniosła 3188. Jednocześnie wzrósł udział firm zagranicznych.

Aż 64% wystawców (2015: 61%) oraz 40% odwiedzających (2015: 39%) przybyło spoza Niemiec. Liczba gości zagranicznych wzrosła o 5% w porównaniu z poprzednią edycją i wyniosła 80 045. Największe grupy odwiedzających przybyły do Frankfurtu z Chin, Włoch, Francji, Holandii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Polski oraz Belgii. Na targach zaprezentowało się 81 przedsiębiorstw z Polski.

Oceny przyznane przez wszystkich uczestników targów świadczą o ich wy-

4

sokim poziomie. W szczególności duża liczba nowych kontaktów jest źródłem zadowolenia wystawców. Ogólna ocena wyniosła 80%, a aż 88% wystawców jest usatysfakcjonowanych zawartymi kontaktami biznesowymi. W przypadku niemieckich wystawców ta nota wyniosła 93%. Imponująca jest również ocena satysfakcji ze strony odwiedzających, która wyniosła rekordowe 97%. Największą grupę odwiedzających stanowili przedstawiciele branż instalacji sanitarnych, grzewczych oraz klimatyzacji.

Kierunek, jaki można było zauważyć na wielu stoiskach, to cyfryzacja i przełom energetyczny. Widać, że wiodące na rynku firmy traktują te wyzwania bardzo poważnie. Na targach prezentowano wiele gotowych i funkcjonalnych rozwiązań ułatwiających podejmowanie procesów decyzyjnych na poziomie klienta, oferenta-instalatora, serwisanta. Proponowane aplikacje przeznaczone dla firm instalatorskich pozwalają na cyfryzację całego procesu pracy instalatora, od pierwszych informacji dla potencjalnych klientów, poprzez fazę ofertowania i wy-

www.instalator.pl

nr 42017

www.instalator.pl

Na targach można było zobaczyć także rozdzielacz obiegów grzewczych, odpowiadający najwyższym wymogom w zakresie precyzyjnej regulacji. Elementem wyróżniającym to funkcjonalne rozwiązanie jest zaprojektowany niedawno specjalny zawór termoelektryczny, w którym siłownik termoelektryczny został zintegrowany bezpośrednio z zaworem. Na belkach wspomnianego rozdzielacza obiegów grzewczych znajdują się aż dwa innowacyjne rozwiązania. Od strony zasilania obiegu grzewczego jest to zawór równoważący TopMeter Plus, ograniczający i regulujący przepływ, z możliwością ponownego odtwarzania zadanych ustawień. Na powrocie obiegu grzewczego mamy natomiast zawór TacoDrive, będący nowatorskim połączeniem zaworu z siłownikiem elektrycznym w jednym elemencie.

Idealnym rozwiązaniem do rozprowadzania instalacji wody użytkowej i instalacji grzewczych na kondygnacji są tworzywowe, elastyczne rury wielowarstwowe. Zaprezentowany na targach ISH nowy system instalacyjny Smartpress zapewnia jeszcze większe ułatwienie montażu. Nowe złączki zaprasowywane ze stali nierdzewnej i brązu nie mają o-ringu! Nie trzeba już zatem kalibrować ani poszerzać końców rur. Poza szybkim montażem nowe złączki wyróżniają się minimalnymi stratami ciśnienia, niższymi nawet o 80% od standardowych złączek zaprasowywanych do rur z tworzywa sztucznego. Dzięki temu instalacje wody użytkowej mogą mieć znacznie mniejszą średnicę. Obniża to koszty inwestycji i eksploatacji oraz przyczynia się do zachowania jakości wody użytkowej. (red.)

Fot. 1. Źródło: Messe Frankfurt Exhibition GmbH / Pietro Sutera.

Fot. 2. Źródło: Messe Frankfurt Exhibition GmbH / Petra Welzel.

5

ABC nowości - targi ISH

konywania instalacji, aż do bieżącej eksploatacji.

W sekcji poświęconej ogrzewaniu na wielkopowierzchniowych, pięknie zaaranżowanych stoiskach wystawcy prezentowali liczne innowacyjne technologie efektywnego zaopatrzenia w prąd i ciepło w domach jednorodzinnych i wielorodzinnych, obiektach przemysłowych i komunalnych.

Na jednym ze stoisk pokazano pierwsze produkowane seryjnie urządzenie grzewcze oparte o ogniwa paliwowe przeznaczone dla domów jednorodzinnych. Przy zmniejszonej wysokości konstrukcyjnej i z dodatkowo zintegrowanym gazowym kotłem kondensacyjnym do pokrywania obciążeń szczytowych - możliwości zastosowań tego urządzenia uległy znacznemu rozszerzeniu. Produkcja energii elektrycznej w skojarzeniu, sterowanej zapotrzebowaniem na ciepło, zapewnia duży stopień wykorzystania energii elektrycznej na potrzeby własne.

Najnowszą tendencją w optymalizacji systemów hydraulicznych jest automatyczne równoważenie instalacji oparte na technice Q-Tech. We wkładki zaworowe o dynamicznym współczynniku kv (uniezależniającym nastawiony przepływ maksymalny od wahań ciśnienia) wyposażone są już wszystkie podstawowe typy armatury tej firmy. Goście mogli zapoznać się również z nową metodą równoważenia hydraulicznego mniejszych instalacji, wprowadzaną pod nazwą OV-Balance Home.

Dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszyły się stoiska firm prezentujących produkty, a także usługi dla instalacji grzewczych, chłodniczych oraz wody pitnej. Przykładem może tu być coraz bardziej popularna nowa metodyka projektowania obiektów uwzględniająca cały cykl ich życia BIM.

ABC Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

ABC nowości - targi ISH

Termet Oferta firmy Termet została wzbogacona o nowy kocioł kondensacyjny EcoCondens Gold Plus. Jest to innowacyjne, niezawodne urządzenie oferowane w zakresie mocy od 20 do 35 kW zarówno w wersji jedno- jak i dwufunkcyjnej, znajdujące zastosowanie w instalacjach ogrzewania grzejnikowego, podłogowego oraz do przygotowania c.w.u. Kotły EcoCondens Gold Plus charakteryzują się również wysoką sprawnością dzięki intensywnie zachodzącej kondensacji.

W nowej konstrukcji użyliśmy najnowszej generacji wymiennika ciepła ze stali nierdzewnej z aluminiowymi drzwiami palnika, co zapewnia mniejsze straty ciepła. Oprócz tego wyższa temperatura mieszanki

sprawia, że proces spalania zachodzi z większą sprawnością. Nowoczesny palnik BlueJet zapewnia optymalne zużycie gazu, a oprócz tego czyste i precyzyjne spalanie. Dzięki zastosowaniu wewnętrznego mieszania następuje znacznie bardziej ekonomiczna praca kotła, a co za tym idzie urządzenie jest bardzo przyjazne dla środowiska. Jego ogromną zaletą jest nie-

zwykle szeroki zakres modulacji mocy (zakres od 11 do 100%), co w połączeniu z małymi gabarytami jest idealnym rozwiązaniem dla małych przestrzeni. Kocioł EcoCondens Gold Plus przystosowany jest do współpracy zarówno z pompami ciepła powietrze-woda (służącymi do przygotowania c.w.u.), kolektorami słonecznymi, jak również z modułami wielostrefowymi. Jest niezwykle przyjazny nie tylko dla użytkownika, ale również dzięki łatwemu i wygodnemu montażowi dla instalatora i serwisanta. Kocioł ten posiada nowoczesny panel sterowania z wyświetlaczem LCD oraz pełną autodiagnostyką i wyświetlaniem kodów błędów.

Modulacja pracy, wykorzystanie energooszczędnej pompy z regulacją obrotów oraz izolacji dźwiękochłonnej wpływa na bardzo cichą pracę urządzenia. Zastosowane w kotle EcoCondens Gold Plus rozwiązania wpływają na niewielki pobór mocy przez urządzenie, co jest istotną i wyróżniającą cechą. Urządzenie zostało zaprojektowane z uwzględnieniem wszelkich norm w szczególności dotyczących bezpieczeństwa. Zastosowano szereg zabezpieczeń między innymi przed zamarzaniem oraz przed możliwością zablokowania pompy.

Kotły Kondensacyjne EcoCondens Gold Plus należą do klasy energetycznej A - zarówno w zakresie c.o., jak i przygotowania c.w.u.

ekspert Żaneta Lisowska Termet S.A. www.termet.com.pl

6

Żaneta Lisowska

☎ 74 854 25 49

@ market@termet.com.pl

www.instalator.pl

nr 42017

ABC Magazynu Instalatora

Oventrop

wyposażone są już wszystkie podstawowe typy armatury Oventrop. Zaprezentowano także nową metodę równoważenia hydraulicznego mniejszych instalacji - OV-Balance Home.

System-Aquanova obejmuje szeroki zakres produktów i usług znajdujących zastosowanie w higienicznym wykonawstwie i eksploatacji instalacji wody pitnej. Oferta jest rozszerzona

o nową stację płuczącą Regudrain, która zapobiega stagnacji ciepłej i zimnej wody w tych gałązkach instalacji, w których przepływ jest czasowy lub niewystarczający. Kolejną innowacją w tej grupie produktów jest mieszkaniowy węzeł cieplny Regudis W-HTE, który dzięki użyciu zaawansowanej elektroniki charakteryzuje się minimalnymi oporami hydraulicznymi oraz dużą wydajnością.

Power-to-Heat to system służący wykorzystaniu nadmiaru energii wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej (lub innej pracującej w oparciu o odnawialne źródła energii) w domach 1- lub 2-rodzinnych. Oventrop zaprezentował nową centralę grzewczą Regucor WHP adaptowaną do tej techniki.

Nowa centrala pozwala efektywnie zagospodarować nadwyżki energii elektrycznej, zużywając je do podgrzania wody zmagazynowanej w buforze ciepła, przy czym można do tego celu wykorzystać zarówno istniejące, jak i nowo instalowane źródła energii.

BIM (Building Information Modeling) systemy i produkty Oventrop, charakteryzujące się ponadprzeciętną jakością i funkcjonalnością, doskonale wpasowują się w nową filozofię projektowania budynków uwzględniającą cały ich cykl życia. Oventrop udostępnia dane BIM w różnych formatach, jak Revit czy VDI 3805.

ekspert Joanna Pieńkowska Oventrop Sp. z o.o. www.oventrop.pl

www.instalator.pl

Joanna Pieńkowska

☎ 22 722 96 42 @ info@oventrop.pl

7

ABC nowości - targi ISH

Firma Oventrop zaprezentowała na targach ISH 2017 innowacyjne produkty i usługi przeznaczone do użycia w instalacjach grzewczych, chłodniczych oraz wody pitnej celem efektywniejszego wykorzystania energii.

Wieloletnie doświadczenie w projektowaniu, produkcji i praktyce stosowania armatury do równoważenia hydraulicznego lokują firmę Oventrop na pozycji wiarygodnego partnera w temacie optymalizacji systemów hydraulicznych. Najnowszą tendencją w tej dziedzinie jest automatyczne równoważenie instalacji oparte na technice Q-Tech. We wkładki zaworowe o dynamicznym współczynniku kv

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

ABC nowości - targi ISH

Viega Na targach ISH 2017, które odbyły się tego roku we Frankfurcie firma Viega zaprezentowała kilka nowych produktów, które chciałbm przedstawić Państwu w poniższym artykule. ● Smartpress ze złączkami metalowymi o zoptymalizowanym przepływie Nowy system instalacyjny Viega Smartpress zapewnia jeszcze większe ułatwienie montażu.

Nowe złączki zaprasowywane ze stali nierdzewnej i brązu nie mają o-ringu. Nie trzeba już zatem kalibrować ani poszerzać końców rur. Poza szybkim montażem nowe złączki Viega Smartpress wyróżniają się minimalnymi

celu firma Viega stworzyła PressgunPress Booster. Pozwala on błyskawicznie zaprasowywać nowe elementy o średnicach 2½, 3 i 4 . W kilka sekund możemy wykonać bezpieczne, niezawodne i szczelne połączenie, które natychmiast uzyskuje pełną obciążalność, bez używania otwartego ognia i ryzyka pożaru. Złączki Megapress XL zaprasowuje się za pomocą stworzonego specjalnie dla tego systemu wzmacniacza siły zaprasowania o nazwie Press Booster. Może on być stosowany ze wszystkimi maszynami zaciskowymi Viega od modelu Typ-2 do Pressgun 5. W zależności od średnicy, oszczędność

stratami ciśnienia, niższymi nawet o 80% od standardowych złączek zaprasowywanych do rur z tworzywa sztucznego. Innowacyjne złączki Viega Smartpress stanowią duży skok w rozwoju dla rur wielowarstwowych: Złączki zaprasowywane ze stali nierdzewnej i brązu nie mają o-ringów, lecz odporne na duże obciążenia korpusy oporowe z PPSU. Założona na nie rura zapewnia po zaprasowaniu uszczelnienie na całej powierzchni. ● Kształtki Megapress XL do 4" System Megapress firmy Viega umożliwiał do tej pory zaprasowywanie grubościennych rur stalowych o średnicy od ⅜ do 2". Dzięki nowym złączkom XL rozwiązanie to nadaje się teraz również do dużych instalacji. W tym

czasu w porównaniu ze spawaniem wynosi nawet 80%. Złączki Megapress XL są produkowane ze stali z powłoką cynkowo-niklową.

Element uszczelniający jest wykonany z FKM i przeznaczony do temperatur do 140°C. ● Płytki spłukujące Nowa linia płytek uruchamiających Visign for More 105 to odpowiedź firmy Viega na aktualne trendy w nowoczesnej aranżacji łazienek.

Dzięki zastosowaniu najwyższej klasy materiałów, takich jak szkło i aluminium o uszlachetnionej powierzchni, gwarantują one wyjątkową estetykę, trwałość i higienę. Zarówno w modelach uruchamianych ręcznie, jak i w wersji bezdotykowej zastosowano sprawdzony mechanizm cięgna Bowdena. W płytkach Visign

8

www.instalator.pl

nr 42017

ABC Magazynu Instalatora

standardowo wyposażone w dławik przepływu spłukiwania. Umożliwia on zredukowanie natężenia przepływu, bez zmniejszania ilości wody. Dzięki temu rozwiązaniu pryskanie wody z misek bezkołnierzowych należy już do przeszłości. Dławik posiada pięć różnych poziomów ustawienia, co pozwala na dostosowanie do konkretnej sytuacji montażowej.

Można go bez problemu zamontować również w zainstalowanych już spłuczkach Viega. ● Zasobnik na tabletki do czyszczenia WC Zasobnik na tabletki do czyszczenia WC to praktyczne, a zarazem eleganckie rozwiązanie, zapewniające świeżość i higienę przy każdym spłukiwaniu. Po zamontowaniu z płytkami uruchamiającymi Visign for Style 10 jest on zupełnie niewidoczny. Tabletkę można łatwo włożyć zdejmując lub odchylając płytkę. Rozwiązanie to jest dostępne również jako osobny zestaw montażowy do użytko-

elektroniczny połączono z bezobsługowym, trwałym i niezawodnym cięgnem Bowdena.

Visign for Style sensitive montuje się tak samo, jak inne bezdotykowe płytki uruchamiające do WC firmy Viega. Visign for Style sensitive są kompatybilne ze wszystkimi spłuczkami Viega wyprodukowanymi po 1999 roku. ● Dławik przepływu spłukiwania.

Spłuczki podtynkowe Viega 2H, 2C i 2S o wysokości 1130 mm będą w przyszłości

wanych już spłuczek podtynkowych Viega o wysokości 1130 i 980 mm.

Zasobnik na tabletki jest dostępy do niemal wszystkich spłuczek podtynkowych Viega (z wyjątkiem modeli o obniżonej wysokości) w postaci zamawianego osobno zestawu. Instaluje się go w połączeniu z płytkami uruchamiającymi Visign for Style 10.

ekspert Łukasz Szypowski Viega Sp. z o.o. www.viega.pl

www.instalator.pl

Łukasz Szypowski

☎ 665 425 611 @ lukasz.szypowski@viega.pl

9

ABC nowości - targi ISH

for More 105 sensitive jest on połączony ze znanym z wcześniejszych wersji elektronicznym mechanizmem, zasilanym sieciowo lub z baterii, co sprawdza się na przykład w łazienkach remontowanych. Aby w jak najbardziej czytelny sposób odróżnić te funkcje, projektanci stworzyli charakterystyczne frezowane zagłębienie, które dzieli powierzchnię płytki na część dużą i małą. Płytki Visign for More 105 można instalować ze wszystkimi spłuczkami Viega wyprodukowanymi po 1999 roku.

Z kolei bezdotykowa elektroniczna płytka uruchamiająca do WC uzupełnia popularną serię Visign for Style firmy Viega. Model Visign for Style sensitive wyróżnia wysokiej klasy design i elegancka powierzchnia w kolorze głębokiej czerni z subtelnymi szarymi elementami.

Technologia elektronicznego sterowania została zaczerpnięta ze sprawdzonego systemu znanego już z modeli Visign for More sensitive. System

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

ABC nowości - targi ISH

GROHE Po raz kolejny GROHE zainicjowało falę innowacji na targach ISH, największym wydarzeniu w branży rozwiązań wodnych i energetycznych dla domu.

Firma przedstawiła projekty i produkty zwiększające poczucie komfortu w domu, a także ujawniła prawdziwie rewolucyjne rozwiązanie w kategorii Smart Home: unikalny system chroniący gospodarstwo domowe przed zagrożeniami związanymi z wodą. „Water. Intelligence. Enjoyment” („Woda Inteligencja Przyjemność”) - to motto GROHE na targach ISH 2017. Jest ono wyrazem inteligentnych rozwiązań, które opierają się na obietnicy płynącej z hasła „Pure Freude an Wasser” („Czysta przyjemność wody”). Jego odzwierciedleniem był plan tegorocznego stoiska GROHE. Targi ISH odbyły się ponownie w Forum Messe Frankfurt, imponującym, przeszklonym budynku w kształcie elipsy. Na stoisku można było obejrzeć świat produktów GROHE, uczestniczyć w imponujących prezentacjach i podziwiać efektowną aranżację. Poszczególne obszary stoiska, ułożone w promienisty wzór, prezentowały unikatowe produkty GROHE. Wiele z nich zostało pokazanych po raz pierwszy.

Firma GROHE zaprezentowała na targach ISH we Frankfurcie nad Menem rewolucyjny

10

system czujników wody chroniących dom przed zalaniem, obsługiwany przez aplikację na smartfony.

GROHE Sense i GROHE Guard to najnowsze innowacyjne rozwiązania stworzone do inteligentnych domów. Czujnik wody GROHE Sense monitoruje poziom wilgotności, wykrywa przecieki i wysyła powiadomienia w wypadku wystąpienia problemu, podczas gdy zainstalowany na głównym wodociągu GROHE Sense Guard natychmiast odcina doprowadzenie wody w przypadku pęknięcia rury. Obydwa czujniki wykorzystują zaawansowaną technologię, która pozwala na monitorowanie zagrożeń za pomocą nowej aplikacji GROHE ONDUS. ● Zapobieganie zagrożeniom związanym z wodą GROHE Sense oraz GROHE Guard zostały stworzone, by rozwiązać problem zagrożeń, takich jak zalanie domu. Ankieta przeprowadzona przez GROHE na początku tego roku pokazała, że wielu ludzi nie ma świadomości ryzyka związanego z wyciekiem wody. Połowa gospodarstw domowych w Europie przynajmniej raz doświadczyła zniszczeń spowodowanych przez wodę - to znacznie więcej, niż podejrzewali respondenci w wykonanym badaniu.

Według raportu Niemieckiego Stowarzyszenia

www.instalator.pl

nr 42017

nologii LAN oraz obsłudze za pomocą aplikacji GROHE ONDUS na smartfony. Oferuje on najwyższy poziom bezpieczeństwa dzięki stałemu monitorowaniu i kontroli - kiedykolwiek, gdziekolwiek. Użytkownicy są powiadamiani o każdej sytuacji, która może grozić zalaniem wodą. GROHE Sense Guard daje im możliwość odcięcia dopływu wody z poziomu aplikacji, by zapobiec tym samym większym zniszczeniom. Dodatkowo aplikacja posiada funkcję, która śledzi zużycie wody w domu. ● Spokój umysłu Obecny na targach ISH Michael Rauterkus, CEO GROHE AG, powiedział: „Naszym celem jest stanie się źródłem przyjemności czerpanej z wody. Zniszczenia związane z uszkodzeniem sieci wodociągowej to najczęstszy problem w gospodarstwach domowych. Naprawa powstałych szkód zajmuje tygodnie, a nawet miesiące.

Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest zapobieganie zalaniu. Nasz system ochrony domu przed zagrożeniami związanymi z wodą (GROHE Sense) sprawia, że możesz cieszyć się spokojem umysłu, podczas gdy GROHE Sense i GROHE Sense Guard troszczą się o bezpieczeństwo Twojego domu”.

ekspert Maciej Potyra Grohe Polska Sp. z o.o. www.grohe.pl

www.instalator.pl

Maciej Potyra

☎ 22 54 32 640 @ maciej.potyra@grohe.com

11

ABC nowości - targi ISH

Ubezpieczeniowego można było uniknąć 93% przypadków. GROHE stawia sobie za cel sprawianie, by korzystanie z wody zawsze wiązało się z przyjemnością, nie zaś z zagrożeniami.

Stworzenie inteligentnych urządzeń do monitorowania i zapobiegania zniszczeniom spowodowanym przez wodę było naturalnym krokiem w obszarze innowacji produktowych. ● Przyszłością domu są produkty z innowacyjną technologią GROHE Sense to inteligentny czujnik wody. Wystarczy umieścić go na podłodze, by wykrywał zalanie oraz monitorował poziom wilgotności, a także temperaturę w pomieszczeniu. Umieszczenie kilku urządzeń w różnych pokojach pozwala na natychmiastowe powiadamianie właściciela o każdej sytuacji awaryjnej, by dać mu szansę na szybką reakcję.

GROHE Sense Guard to inteligentny moduł sterujący siecią wodociągową w domu, który wykrywa ryzyko zamrożenia, małe wycieki wody oraz pęknięcia rur. Urządzenie to zamontowane przez profesjonalistę na głównym dojściu wody automatycznie odcina doprowadzenie wody w przypadku sytuacji awaryjnej.

Ten innowacyjny system wykrywania zagrożeń związanych z wodą i szybkiego zapobiegania im, opiera swoje działanie na tech-

ABC Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

Przejścia rurowe

ABC chemii budowlanej

Bartosz Polaczyk ● Jak

poprawnie uszczelnić przejście rurowe przez ścianę albo strop? ● Jakiego materiału użyć do zabezpieczenia przeciwwilgociowego? ● Jakie są zalety produktów poliuretanowych?

Przejścia rurowe, przyłączy wodnych i kanalizacyjnych powodują nieciągłość w wykonanej izolacji wodnej, przeciwwilgociowej w łazience, kuchni, łaźni itp.

Nieciągłość izolacji powoduje możliwość penetracji wody.

Woda, jak wiadomo, drąży skałę, stąd bardzo łatwo może przenikać przez pęknięcia w fugach, płytkach, dalej przez klej (te produkty nie stanowią bariery wodnej) do materiałów będących pod izolacją, czyli podłoża. Oczywiście, jak wspominałem wcześniej, izolacja jest wykonana, ale nieciągłość spowodowana wyciągniętą instalacją (rury PCV, PE, miedziane itp.) powoduje, że sama izo-

12

lacja, bez dodatkowego wsparcia specjalnych produktów, nie działa prawidłowo.

Nie jest możliwe trwałe wykonanie izolacji w tym miejscu tylko przy pomocy zwykłych izolacji podpłytowych, takich jak folie w płynie czy szlamy uszczelniające. Inne jest rozszerzanie termiczne PCV, PE, miedzi, a inne materiałów budowlanych mineralnych, ciągła praca może spowodować utratę przyczepności tak wykonanego uszczelnienia czy też jego pęknięcie. Dodatkowo należy wspomnieć o pewnym błędzie, który czasem występuje w tym miejscu. Chcąc dodatkowo „mocniej” uszczelnić przejście instalacyjne, nakłada się jednorazowo grubszą warstwę izolacji, a to może powodować jej pękanie. Nie można nakładać grubszej warstwy folii w płynie czy szlamu polimerowo-cementowego niż zaleca producent. Produkty te, ze względu na specyficzny skład, mają bardzo duży skurcz, co przy skłonnościach niektórych wykonawców do „ulepszania” technologii czy zwiększania jednorazowo nakładanej warstwy izolacji doprowadza często do pęknięcia izolacji. Jak wiadomo, pęknięta izolacja to żadna izolacja, stąd w miejscach pęknięć woda przenika do podłoża, a to jest niebezpieczne. Długotrwałe zawilgocenie powoduje niszczenie materiałów budowlanych, szczególnie tych nieodpornych na działanie wody, takich jak tynki gipsowe, gipsowo-wapienne, wylewki anhydrytowe. Należy wspomnieć, że materiały budowlane, te wodo- i mrozoodporne, także mogą ulec zniszczeniu pod wpływem długo utrzymującej się

www.instalator.pl

nr 42017

www.instalator.pl

izolację podłoża - zamiast wykonywania izolacji z folii w płynie czy też szlamu polimerowo-cementowego. Tkaninę wkleja się w takim przypadku na podłoże za pomocą kleju do płytek, najczęściej o podwyższonych parametrach, a po jego wyschnięciu przykleja się płytki za pomocą kleju o podwyższonych parametrach (klasa C2) bezpośrednio do tkaniny.

Samo uszczelnienie przejścia rurowego nie stanowi dużego problemu czy nakładu pracy. Dany element wkleja się za pomocą wykorzystywanej masy uszczelniającej (nanosi się ją na podłoże oraz przechodzący element, przykłada się mankiet uszczelniający), następnie pokrywa część z wystającą włókniną dodatkową porcją izolacji. Wiele pytań odnośnie wklejania takich elementów dotyczy strony, którą należy wklejać. Niepisana zasada jest taka, że strona zadrukowana logiem firmy dystrybuującej jest na zewnątrz. Nie jest konieczne całkowite pokrycie elementu zaprawą izolacyjną, w niektórych przypadkach takie działanie jest wręcz niekorzystne ze względu na to, że niektóre zaprawy izolacyjne, szczególnie szlamy jednoskładnikowe, mają dużo większą sztywność niż wklejany element.

Po wyschnięciu wykonywana jest dalsza części izolacji podpłytkowej na pozostałych powierzchniach ścian i podłóg. W przypadku wykonywania uszczelnień podłoży trudno przyczepnych, takich jak np. stal, polietylen, zaleca się odpowiednie przygotowanie

13

ABC chemii budowlanej

wilgoci. Z wilgocią migrują sole, które mogą krystalizować, niszcząc przy okazji materiały budowlane. Wilgoć to także przyczyna rozwoju mikroorganizmów glonów, grzybów.

Mając to wszystko na uwadze, przejście instalacyjne należy uszczelnić za pomocą specjalnych rozwiązań - są to np. mankiety czy też pierścienie uszczelniające. Materiał uszczelniający to elastomer, który jest nałożony lub też zatopiona jest w nim tkanina albo włóknina poliestrowa, polietylenowa lub inna. Elastomer może też być powleczony tkaniną jedno- lub dwustronnie. Dwustronne nałożenie siatki wzmacnia, oczywiście, tkaninę na rozciąganie, rozerwanie. Niektóre rodzaje uszczelnień mogą być wykonane z elastomeru i fizeliny polietylenowej czy polipropylenowej. Materiały te są w pełni elastyczne, nawet w bardzo zróżnicowanych temperaturach. Różnica w rodzaju tkaniny, włókniny może determinować możliwość użycia produktu na zewnątrz pomieszczeń, możliwość odkształceń.

Wyroby ścienne to uszczelnienia w kształcie kwadratu o boku ok. 10 cm, z otworem pośrodku, przez który przechodzi np. rura instalacji wodnej, c.o. itp. Materiały podłogowe do rur o dużych średnicach, np. kanalizacyjnych, są zdecydowanie większych rozmiarów. Otwór wycina się w nich samodzielnie w zależności od średnicy rury. W niektórych krajach, ale rzadko w Polsce, wykorzystuje się takie tkaniny jako uszczelnienie,

ABC Magazynu Instalatora

ABC chemii budowlanej

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

tego podłoża. Nie tylko oczyszczenie jest tu ważne, czasem bardzo istotne jest pokrycie rury warstwą zwiększającą przyczepność, np. żywicą epoksydową posypaną piaskiem kwarcowym. Żywica epoksydowa będzie tu mieć dwojakie zadanie.

Z jednej strony ma wysoką przyczepność do różnorakich materiałów i w połączeniu z piaskiem będzie tworzyć warstwę kontaktową, z drugiej strony ograniczy możliwy wpływ izolacji na uszczelniany materiał. W wielu przypadkach szlamy uszczelniające działają korozyjnie na ocynkowane blachy, także blachy tytanowocynkowe. Zjawisko występuje najczęściej na balkonach i tarasach przy obróbce blacharskiej, ale warto dmuchać na zimne.

Warto też sprawdzić informacje od producenta izolacji, jak zachowuje się izolacja w kontakcie z danym podłożem.

Jednakże nie tylko takie uszczelnienia są wykorzystywane na budowach. Bardzo często w trakcie budowy wymagane jest wykonanie uszczelnienia przejścia rurowego na bieżąco w trakcie np. betonowania. Do dyspozycji są wtedy specjalistyczne produkty, np. poliuretanowe.

Oczywiście na samym początku przychodzi na myśl pianka poliuretanowa nisko- lub wysokoprężna, często zwana najlepszym przyjacielem budowlańca, ale poliuretany mają dużo szersze zastosowanie w bardzo wielu specjalistycznych wyrobach. Poliuretany to w skrócie usieciowane polimery.

Można je modyfikować, dzięki czemu mogą mieć bardzo odmienne cechy, np. jedne materiały mogą być twarde i sztywne, a inne bardzo elastyczne i miękkie.

Charakterystyczną cechą tych materiałów jest odporność na działanie wody, czynników atmosferycznych, rozcieńczone kwasy i zasady, rozpuszczalniki organiczne, oleje oraz smary. Poliuretany mogą mieć też specjalne cechy, np. pęcznienie pod

14

wpływem wody, i takie najczęściej stosuje się do uszczelnień w postaci np. kitu lub specjalnych taśm. Dzięki temu połączenie jednego elementu z drugim jest bardzo szczelne. Wszelakie kity poliuretanowe wykorzystuje się zarówno do uszczelnień przejść rurowych, instalacyjnych, jak i uszczelnienia szczelin dylatacyjnych, wypełniania rys itp. Ciekawym zastosowaniem wśród pian są wyroby ogniochronne, które posiadają wysoką odporność na ogień, wysoką temperaturę, hamują też przepływ dymu oraz spalin między uszczelnianymi przejściami. Poliuretan ma bardzo wysoką przyczepność do podłoży mineralnych takich jak beton oraz metalu, tworzyw sztucznych, płytek ceramicznych, kamienia itp. W przypadku podłoży mineralnych, związanych, nieosypujących nie wymaga się specjalnego przygotowania. W przypadku innych podłoży, oprócz odpowiedniego oczyszczenia, odtłuszczenia, wymaga się czasem gruntowania właściwym środkiem (w zależności od producenta).

Temat uszczelniaczy jest bardzo szeroki. Możemy tu znaleźć też rozwiązania bitumiczne, akrylowe, krzemianowe itp. do różnorakich zastosowań, ale to osobny temat.

Uszczelnienia tych z pozoru małych elementów są bardzo istotne dla funkcjonowania izolacji jako całości, diabeł zawsze tkwi w szczegółach, a niedbalstwo to podstawowa przyczyna uszkodzeń.

Bardzo ważne, aby stosować się do instrukcji czy kart technicznych. Bardziej skomplikowane elementy przejść rurowych są doskonale rozrysowane na rysunkach technicznych, które można pobrać ze stron internetowych prawie każdego producenta.

Bartosz Polaczyk

www.instalator.pl

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

Zestaw zaworowy VMD Obecny w zestawie zawór przełączający VTD odpowiedzialny jest za kontrolę temperatury czynnika grzewczego lub c.w.u. doprowadzanych z podstawowego źródła ciepła. Źródłem tym może być np. instalacja solarna lub kocioł na paliwo stałe, najlepiej współpracujący z buforem (możliwe jest także połączenie bezpośrednie). W przypadku braku wystarczającej ilości ciepła w źródle głównym (brak słońca czy wygaśnięcie kotła węglowego) zawór skieruje przepływ do drugiego źródła ciepła, którym najczęściej jest kocioł gazowy lub podgrzewacz elektryczny.

Dzięki temu bez względu na warunki pracy instalacji zachowana będzie ciągłość zasilania.

Drugi zawór w zestawie - termostatyczny mieszający - bez względu na źródło ciepła odpowiedzialny jest za odpowiednią regulację temperatury zasilania.

Zawory wchodzące w skład zestawu to zawory termostatyczne, które pracują bez doprowadzenia dodatkowego zasilania. Oba zawory mają możliwość płynnej regulacji nastawy, a zestaw posiada dodatkowo estetyczną izolację termiczną.

ekspert Jacek Wesołowski ESBE Hydronic Systems www.esbe.pl

www.instalator.pl

Jacek Wesołowski

☎ 61 85 44 930 @

jacek.wesolowski@esbe.eu

15

ABC ogrzewania - radzi ESBE

Układy ogrzewania c.w.u. składają się ze zbiornika oraz z podgrzewającego go kotła zasilającego c.o. W momencie zakończenia okresu grzewczego pojawia się jednak problem z koniecznością okresowego uruchamiania kotła do podgrzewania c.w. Rozwiązaniem tego problemu może być układ zasilania c.w.u. wyposażony w dodatkowe, niezależne źródło c.w. - podgrzewacz elektryczny lub gazowy, który przejmie rolę kotła poza okresem grzewczym.

Będzie on także stanowił zabezpieczenie w przypadku awarii. Takie rozwiązanie dobrze się też sprawdza w momencie, kiedy źródłem ciepła dla c.w.u. są urządzenia zależne od warunków atmosferycznych, jak np. solary.

W takich układach pomocne są układy zdolne automatycznie przełączać źródła c.w. Ponadto idealnie, jeżeli są one niezależne od zasilania zewnętrznego. Przykładem tego rodzaju urządzeń są gotowe zestawy zaworowe ESBE. Zestaw zaworowy VMD322, tzw. solar kit, oprócz instalacji solarnych doskonale sprawdzi się także w instalacjach zasilanych dwoma źródłami ciepła. Zasada działania zestawu przedstawiona została na schemacie.

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

Spawanie nierdzewki

ABC instalacji rurowych

Maciej Różański ● Na

czym polega metoda spawania określana mianem TIG? ● Jakich zasad należy przestrzegać przy spawaniu stali nierdzewnej?

Spawanie rurociągów ze stali nierdzewnej wymaga stosowania „najczystszych” metod spawania. Wśród powszechnie stosowanych za taką należy uznać metodę TIG (spawanie elektrodą nietopliwą wolframową w osłonie gazu obojętnego przeważnie argonu). Obecność w stali wysokostopowej takich pierwiastków jak nikiel, chrom, molibden i innych czyni ją trudniejszą w spawaniu i wymagającą specjalnych zabiegów i uwagi przed, w trakcie oraz po spawaniu.

Podczas pracy z wysokostopową stalą nierdzewną musimy przestrzegać jednej podstawowej zasady - mianowicie bezwzględnego unikania kontaktu wysokostopowej stali nierdzewnej ze stalą „czarną”.

Znane są przypadki, w których nawet de-

16

likatne przetarcie nakrętką szlifierki kątowej powierzchni elementu wykonanego ze stali nierdzewnej skutkowało bardzo szybkim rdzewieniem tej powierzchni.

Jako gazy osłonowe w metodzie TIG możemy stosować jedynie gaz obojętny (argon, hel lub mieszanki tych gazów). W przypadku spawania stali nierdzewnej będziemy stosowali wyłączenie czysty argon.

Stal nierdzewna jest bardzo wrażliwa na utlenianie w wysokich temperaturach towarzyszących procesowi spawania. Utlenianiu podlegają szczególnie pierwiastki stopowe zapewniające jej wysoką odporność korozyjną i wówczas stal traci tę odporność.

Dlatego wtedy, gdy zależy nam na bardzo wysokiej jakości (czystości, odporności korozyjnej) połączeń spawanych, musimy zapewnić dokładną ochronę nie tylko jeziorka ciekłego metalu, ale i nagrzewanego do wysokiej temperatury materiału podstawowego i to zarówno od strony lica, jak i grani spoiny. W praktyce, w warunkach warsztatowych, gdy nie mamy specjalnych korków wydzielających przestrzeń, w której odbywa się spawanie, ochronę grani możemy zrealizować w następujący sposób. Zaklejamy oba końce spawanych rur taśmą aluminiową, przez jeden z końców wprowadzamy argon do przestrzeni rur i utrzymujemy stały przepływ argonu przez tę przestrzeń.

Musimy pamiętać, żeby nie tworzyć nadciśnienia (gaz musi mieć możliwość swobodnego uchodzenia z przestrzeni spawania) w przestrzeni rur. W przeciwnym wypadku pojawią się problemy z „zamykaniem spoiny”. Od strony lica ciekły metal chroniony jest przez gaz wypływający

www.instalator.pl

nr 42017

www.instalator.pl

Nie wolno lekceważyć kwestii spoin sczepnych, gdyż ich jakość wpływa na przebieg spawania i ostateczną jakość uzyskanej spoiny. Przed przystąpieniem do spawania musimy również zapewnić dużą czystość zarówno krawędzi materiału podstawowego, jak i samego spoiwa. Najprostszą i często wystarczającą metodą uzyskania czystości jest przetarcie powierzchni szmatką nasączoną acetonem.

Niestety, gdy nie możemy elementu obracać w trakcie spawania, sam proces jest bardzo utrudniony, ponieważ spawanie odbywa się we wszystkich pozycjach. W przypadku poziomego usytuowania rur spawanie rozpoczynamy od dołu z jednej i drugiej strony aż do sczepów, które albo - jeśli jest to możliwe - przetapiamy, albo wycinamy i kontynuujemy spawanie aż do „zamknięcia spoiny”.

Spoiny po spawaniu, pomimo ochrony gazem obojętnym, ulegają przebarwieniom i niewielkiemu utlenieniu. Niestety, powierzchnie utlenione tracą odporność korozyjną i dlatego należy je usunąć. Usuwanie przeprowadzamy za pomocą szczotkowania (wówczas możemy stosować wyłącznie szczotki druciane z drutami ze stali nierdzewnej. Uwaga! Niedopuszczalne jest stosowanie szczotek drucianych ze zwykłej stali „czarnej”). Inną metodą pozbywania się nalotów tlenkowych z powierzchni elementów w obszarze spawania jest ich trawienie. Do tego celu stosowane są specjalnie kwaśne odczynniki chemiczne.

Powierzchnia po procesie trawienia ulega zmatowaniu. Pamiętać musimy o bardzo dokładnym usunięciu stosowanego odczynnika z trawionej powierzchni. Operację oczyszczania powierzchni po procesie spawania można uznać za ostateczną, związaną z procesem spawania. dr inż. Maciej Różański

17

ABC instalacji rurowych

z dyszy uchwytu spawalniczego. Najlepiej wówczas stosować dodatkowo soczewkę gazową zapewniającą laminarny przepływ gazu osłonowego. Musimy pamiętać o zabezpieczeniu obszaru spawania przed podmuchami wiatru zdmuchującymi ochronę gazową, dłuższym przytrzymaniu uchwytu z wypływającym gazem po wyłączeniu łuku elektrycznego (czas nadmuchu po wyłączeniu łuku min. 5 s) oraz przytrzymywaniem nadtopionej końcówki drutu materiału dodatkowego w obszarze nadmuchu gazu osłonowego. Do spawania stali metodą TIG stosować należy elektrodę wolframową z dodatkiem tlenku toru (końcówka elektrody barwiona na czerwono), którą podłączamy do bieguna ujemnego prądu stałego. Średnicę elektrody dobieramy w zależności do stosowanych parametrów prądowych (przyjmuje się ok. 70 A/mm średnicy elektrody). Końcówkę elektrody ostrzymy tak, aby kąt stożkowego zakończenia elektrody wynosił ok. 20 30 .

Ostrą końcówkę elektrody należy delikatnie stępić, aby nie uległa ona nadtopieniu podczas spawania. Elektrodę ostrzymy zawsze tak, aby rysy powstałe na jej powierzchni były usytuowane równolegle do jej osi. Elektrodę wysuwamy z uchwytu na odległość ok. 3 średnic elektrody od dyszy gazu osłonowego.

Aby zagwarantować przetopienie na całej grubości ścianki rury, musimy ukosować jej krawędzie. Ukosowanie nie jest konieczne, gdy grubość ścianki rury nie przekracza 3 mm. Krawędzie rur ukosujemy na V z kątem rozwarcia rowka 60 i odstępem pomiędzy elementami spawanymi równym ok. 1-2 mm. Tak przygotowane elementy przed wykonaniem spoiny musimy wzajemnie pozycjonować. W tym celu wykonuje się spoiny sczepne w ilości 4 na obwodzie (w przypadku małych średnic rur wystarczą 3 spoiny sczepne).

ABC Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 42017

Montaż central

ABC wentylacji i klimatyzacji

Dorota Węgrzyn Każdy wentylator czy centrala wentylacyjna powinny być posadowione w takim miejscu, aby: 1. było możliwe podłączenie instalacji zewnętrznych (kanały, rurociągi, kable) niepowodujące kolizji z innymi elementami instalacji, 2. zachowana była niezbędna odległość od istniejących stałych elementów zabudowy, 3. umożliwić łatwy montaż lub demontaż urządzenia oraz dostęp do obsługi serwisowej.

Aby zminimalizować spadek sprawności wentylatorów spowodowany turbulentnym przepływem powietrza, zaleca się za i przed wentylatorem montaż prostego odcinka kanału lub tłumika.

Minimalna długość prostego kanału powinna wynosić: - po stronie ssawnej - L = D (m), - po stronie tłocznej - L = 3D, gdzie D to średnica wewnętrzna przewodu, a dla kanałów o przekroju prostokątnym: D = 2 - (a - b)/(a + b) (m).

Na tych odcinkach nie powinno się montować filtrów.

Wielkość przekroju kanałów wentylacyjnych przed i za wentylatorem powinna być nie mniejsza niż przekroje na wlocie i wylocie wentylatora. W celu odizolowania pochodzących od wentylatora drgań montujemy

18

złącza przeciwdrganiowe pomiędzy wentylatorem a kanałami wentylacyjnymi. Dla ograniczenia przenoszenia drgań na konstrukcje stosujemy mocowania tłumiące.

Przed uruchomieniem wentylatora (lub centrali wentylacyjnej) należy zapoznać się z instrukcją obsługi (DTR) i szczególną uwagę zwrócić na: - sposób podłączenia elektrycznego, - dodatkowe zabezpieczenia, - sposób rozruchu wentylatora. ● Kanały wentylacyjne Kanały poziome, pionowe i odgałęźne muszą być przymocowane trwale do konstrukcyjnych części budynku (ścian, stropów) przy pomocy wsporników, wieszaków i innych stosownych do konstrukcji kanałów. Muszą one zapewnić sztywność przewodów. Odstępy miedzy mocowaniami zależne są od konstrukcji kanałów i przykładowo dla kanałów stalowych nie mogą być dłuższe niż: - dla kanałów do f500 - maksymalnie 6 m, - dla kanałów do f1000 - maksymalnie 3 m, - dla kanałów do powyżej f1000 - maksymalnie 1,5 metra.

Elementy instalacji wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej muszą mieć szczelne połączenia.

Uszczelnienie łączonych elementów zależne jest od materiału, z którego są one wykonane oraz od transportowanego medium. Wloty dwóch lub więcej przewodów odgałęźnych nie mogą być tak umieszczone, aby ich osie przecinały się w przewodzie głównym w tym samym punkcie. Kanały prowadzące powietrze o wilgotności wyższej niż 80% powinny być montowane ze spadkiem min. 5 promili w kierunku wentylatora i zaopatrzone w króciec odwadniający z zaworem lub syfon w najniższym ich

www.instalator.pl

Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...