2018
● Czujniki
wody ● Pompy ciepła ● Odkurzacze centralne ● Zawory mieszające ● Pompy zatapialne ● Ogrzewanie elektryczne ● Zasuwy burzowe ● Szkolenia
nr 32018
Spis treści Awaria wodociągu - 4 GROHE - 7 Wilo - 8 Viega - 10 Kessel - 12 Zawory mieszające - 13
Spis treści
Wielka rura - 14 Wąż ukryty w ścianie - 15 Ciepło po kąpieli - 16 Odciągi miejscowe - 18 Ciepła woda z solarów - 20 Czyszczenie instalacji - 23 Inwestycja w pompę ciepła - 24
ISSN 1505 - 8336
Szkolenia - 27
nakład: 11 015 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
Awaria wodociągu
ABC ochrony instalacji rurowej
Andrzej Świerszcz ● Które
miejsca instalacji rurowej są narażone na powstawanie awarii? ● Jakiego rodzaju mogą być awarie? ● Jak zapobiegać awariom instalacji? Awaria instalacji wodociągowej to uszkodzenie przewodu lub armatury powodujące brak możliwości całkowitej lub częściowej dostawy wody do odbiorców, która jest podstawą jej normalnej pracy. Awarie instalacji wodociągowej mogą mieć charakter nagły połączony z bardzo dużym wyciekiem wody. Uszkodzenia instancji wodociągowych są bardzo niechcianym, ale nieuniknionym i poważnym problemem. Awarie występujące nagle powstają na skutek zmian wytrzymałościowych materiału, z którego wykonana jest instalacja lub podłączona do niej armatura wodociągowa. Użytkownik instalacji nie jest w stanie przewidzieć czasu, w którym ona nastąpi ani okresu jej trwania.
4
Awarie stopniowe powstają powoli z powodu trwałych, nieodwracalnych zmian materiału, z którego wykonany jest wodociąg na skutek np. starzenia się materiału, korozji (rury stalowe), oddziaływania wysokiego ciśnienia i temperatury, promieniowania UV (rury z tworzywa sztucznego), przetarcia na skutek wydłużeń termicznych, zmęczenia materiału, otwartego ognia, dużej zawartości węgla na wewnętrznej powierzchni rury (przewody miedziane) itp. Najczęściej przyczyną uszkodzenia instalacji jest brak szczelności i przepustowości rur oraz uszkodzenie armatury wymagające naprawy związanej z odcięciem przepływu w instalacji. Największym problemem, który może pojawić się w instalacji wewnętrznej podczas nagłej awarii to niedziałająca, stara armatura zaporowa (niezamykające skośne lub proste zawory odcinające, brak pokręteł) lub brak dostępu do głównego zaworu odcinającego w budynku. W przypadku wystąpienia nagłego wycieku wody konieczne jest natychmiastowe, szybkie odcięcie dopływu wody najlepiej na cały budynek w celu dokładnej lokalizacji miejsca wycieku. W sytuacji wystąpienia awarii w mieszkaniu należy natychmiast odciąć dopływ wody za pomocą zaworu usytuowanego przed wodomierzem mieszkaniowym w szachcie instalacyjnym zlokalizowanym wewnątrz mieszkania. W przypadku wodociągowych systemów rozdzielaczowych zamknięcie dopływu wody realizowane jest za pomocą zaworu odcinającego zlokalizowanego na korytarzu w szachcie instalacyjnym (na belce rozdzielacza).
www.instalator.pl
nr 32018 ●
www.instalator.pl
miejscu przyspawania jej do pionu. Miejsce było tak nieszczęśliwe, że ułamany, gięty króciec był prawie równo z powierzchnią ściany. Ponieważ woda była gorąca i ciśnienie bardzo wysokie, sąsiad zamknął wypływ wody podeszwą buta, a sam położył się na zalanej podłodze, aby zwiększyć docisk podeszwy. Woda lała się strumieniem, a było to trzecie piętro. Jego pomocnik, również sąsiad, zszedł do piwnicy i próbował się włamać do pomieszczenia, w którym znajdował się węzeł cieplny i wodomierz główny. Na drzwiach była informacja, że klucz znajduje się u dostawcy ciepła. Wszelkie próby wyważenia i zniszczenia drzwi z powodu braku odpowiednich narzędzi nie powiodły się. Co zrobił „zaradny i zdesperowany sąsiad”? Wyszedł na zewnątrz wieżowca i wyrwał rękoma potężną kratę zabezpieczającą okno w węźle ciepłowniczym (wmontowaną w betonową obramówkę na powierzchni terenu) i nogami wepchnął olbrzymie okno do wnętrza węzła, a po wejściu, a właściwie wśliźnięciu się do pomieszczenia, zamknął dopływ wody. Sąsiad, który tamował wodę butem, leżał na podłodze, aby zwiększyć docisk buta, i był cały poparzony. Mieszkanie lokatora oraz kilka innych usytu-
Fot. Żeliwny pion kanalizacyjny o średnicy 75 mm uszkodzony na skutek korozji.
5
ABC ochrony instalacji rurowej
Gdzie szukać zaworu odcinającego dopływ wody do budynku? W nowo budowanych budynkach pomieszczenie, w którym zainstalowano wodomierz główny wraz z zaworem odcinającym cały budynek, zabezpieczone jest stalowymi drzwiami wejściowymi, w których zamocowane są solidne zamki. W starym budownictwie ,,pomieszczenie wodomierzowe” często usytuowane było w jednej z prywatnych piwnic, do której klucze były w posiadaniu tylko właściciela piwnicy. Pojawiał się wówczas największy problem, kto ma klucze od tych pomieszczeń. Administrator budynku, który posiada klucz do pomieszczenia wodomierzowego, ma często swoją siedzibę daleko od obiektu. A co w przypadku awarii w nocy? Do kogo dzwonić po klucze? W przypadku prywatnej piwnicy jej właściciel może akurat przebywać w pracy lub - co gorsza - za granicą i co wtedy? W czasie kiedy próbujemy zlokalizować klucze do pomieszczenia woda zalewa nam cały budynek. Rozwiązaniem tego problemu może być udostępnienie jednemu z zaufanych lokatorów w budynku zapasowego kompletu kluczy. Najlepiej jeśli jest to osoba, która prawie zawsze przebywa w domu i z którą można się zawsze skontaktować (np. lokator na emeryturze). Uchroni to nas przed całkowitym zalaniem budynku oraz przed dewastacją drzwi wejściowych do pomieszczenia. ● Coś z życia Taką kryzysową sytuację miałem okazję oglądać na własne oczy 35 lat temu w jednym z budynków wielorodzinnych w Gdańsku. Jeden z mieszkańców postanowił samodzielnie wymienić grzejnik żeliwny w nowym mieszkaniu. Podczas jego zdejmowania ukręcił stalową rurę doprowadzającą wodę do grzejnika w
ABC Magazynu Instalatora
ABC ochrony instalacji rurowej
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
owanych poniżej były całkowicie zalane, a na korytarzu rzeka gorącej wody płynęła po schodach i do windy. Wszyscy lokatorzy sąsiednich mieszkań wyszli na długi korytarz i miotłami odgarniali wodę na schody jak najdalej od wejścia do swojego mieszkania. Zupełnie jak w kultowym serialu Barei. Widok był niesamowity. Pamiętam go do dziś, bo mieszkałem w tym budynku. ● Zjawisko uderzenia hydraulicznego Uszkodzenie instalacji wodociągowej to zjawisko powstające losowo. Pracujące instalacje wodociągowe są układem hydraulicznym, w którym zachodzą zmienne i bardzo dynamiczne zjawiska. Jednym z nich jest zjawisko uderzenia hydraulicznego, które powstaje w każdej instalacji wodociągowej, w szczególności w instalacjach wykonanych z rur stalowych i miedzianych, które doskonale emitują to zjawisko do najdalszych końców instalacji. Uderzeniem hydraulicznym nazywamy gwałtowne zmiany ciśnienia spowodowane szybkimi zmianami prędkości w czasie. Charakterystyczne jest dla tego zjawiska występowanie zmiennych warunków przepływu (prędkości i ciśnienia) w czasie w charakterystycznych przekrojach rurociągu. Takie sytuacje tworzą się w wodociągu podczas gwałtownego zamykania przepływu cieczy przy użyciu różnego typu zaworów, w tym szczególnie elektrozaworów, tłokowych reduktorów ciśnień lub pomp podczas awaryjnego włączania/wyłączania na ujęciach, stacjach podnoszących ciśnienie w sieci wodociągowej albo też podczas planowych lub awaryjnych zmian obciążenia elektrowni wodnych. Dlatego też ważne jest by zabezpieczać instalacje, sieć w miejscach gdzie wystąpienie uderzenia hydraulicznego może spowodować szkody i być
6
niebezpieczne. Uderzenie hydrauliczne stanowi zatem ważny problem, z jakim muszą zmierzyć się zarówno projektanci, jak i użytkownicy systemów przesyłowych, takich jak sieci wodociągowe, instalacje przemysłowe, rurociągi naftowe itd. Potwierdza to nałożenie na projektantów obowiązku sprawdzania zachowania projektowanych instalacji w warunkach szybkozmiennych przepływów nieustalonych. Szczególnie istotny wpływ na przebieg uderzenia hydraulicznego ma charakterystyka przewodu, w tym materiał, z którego został on wykonany. Należy więc przywiązywać dużą uwagę do doboru zarówno materiałów, jaki i warunków przepływu w projektowanej instalacji. ● Co mówi prawo na temat zalań? Prawnicy od prawa nieruchomości w temacie odszkodowań w przypadku zalania przywołują co najmniej dwa artykuły zawarte w kodeksie cywilnym. Regulacja ogólna zawarta w artykule 415 brzmi następująco: ,,Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Więcej szczegółów znajdziemy w art. 433, zgodnie z którym właściciel (bądź wynajmujący) odpowiada za zniszczenia spowodowane wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem przedmiotu z zajmowanego przez siebie pomieszczenia, „chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą zajmujący pomieszczenie nie ponosi odpowiedzialności i której działaniu nie mógł zapobiec”. To zastrzeżenie pozwala na obciążenie wszelkimi kosztami odszkodowania administrację lub zarządcę budynku, jeśli zalanie było efektem awarii, której uległa instalacja wodna w części wspólnej budynku. Andrzej Świerszcz
www.instalator.pl
nr 32018
ABC Magazynu Instalatora
GROHE w różnych pokojach pozwala na natychmiastowe powiadamianie właściciela o każdej sytuacji awaryjnej, by dać mu szansę na szybką reakcję. ● GROHE Sense Guard to inteligentny moduł sterujący siecią wodociągową w domu, który wykrywa ryzyko wystąpienia mrozu, małe wycieki wody oraz pęknięcia rur. Urządzenie to zamontowane przez profesjonalistę na głównym dojściu wody automatycznie odcina dopływ wody w przypadku sytuacji awaryjnej. Ten innowacyjny system wykrywania zagrożeń związanych z wodą i szybkiego zapobiegania im, opiera swoje działanie na technologii LAN oraz obsłudze za pomocą aplikacji GROHE ONDUS na smartfony. Oferuje on najwyższy poziom bezpieczeństwa dzięki stałemu monitorowaniu i kontroli - kiedykolwiek, gdziekolwiek. Użytkownicy są powiadamiani o każdej sytuacji, która może grozić zalaniem wodą. GROHE Sense Guard daje im możliwość odcięcia dopływu wody z poziomu aplikacji, by zapobiec tym samym większym zniszczeniom. Dodatkowo aplikacja posiada funkcję, która śledzi zużycie wody w domu.
ekspert Maciej Potyra Grohe Polska Sp. z o.o. www.grohe.pl
www.instalator.pl
Maciej Potyra
☎ 22 54 32 640 @ maciej.potyra@grohe.com
7
ABC zabezpieczenia budynków przed zalaniem
GROHE Sense i GROHE Guard to innowacyjne rozwiązania stworzone do inteligentnych domów. Czujnik wody GROHE Sense monitoruje poziom wilgotności, wykrywa zalanie i wysyła powiadomienia w wypadku wystąpienia problemu, podczas gdy zainstalowany na głównym przyłączu wody GROHE Sense Guard natychmiast odcina doprowadzenie wody w przypadku pęknięcia rury. Obydwa czujniki wykorzystują zaawansowaną technologię, która pozwala na monitorowanie zagrożeń za pomocą nowej aplikacji GROHE ONDUS. Połowa gospodarstw domowych w Europie przynajmniej raz doświadczyła zniszczeń spowodowanych przez wodę. GROHE postanowiło sprawić, by korzystanie z wody zawsze wiązało się z przyjemnością, nie zaś z zagrożeniami. Stworzenie inteligentnych urządzeń do monitorowania i zapobiegania zniszczeniom spowodowanym przez wodę było naturalnym krokiem w obszarze innowacji produktowych. ● GROHE Sense to inteligentny czujnik wody. Wystarczy umieścić go na podłodze, by wykrywał zalanie oraz monitorował poziom wilgotności, a także temperaturę w pomieszczeniu. Umieszczenie kilku urządzeń
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
ABC ochrony budynku przed zalaniem
Wilo Jako producent pomp i przepompowni zauważamy iż inwestorzy coraz częściej zagospodarowują dotąd często nieużytkową piwnicę na pomieszczenia mieszkalne, wyposażone w pełni w sanitariaty jak: łazienka, pralnia, a nawet sauna czy komora hiperbaryczna. Planując przystosowania pomieszczeń podpiwniczonych pod część użytkową zarówno w budynkach nowych jak i modernizowanych, należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie skanalizowanie kondygnacji, która znajduje się poniżej poziomu gruntu. Poza wyborem armatury do tzw. białego montażu, która będzie spełniać funkcje zarówno użytkowe jak i estetyczne, niezwykle ważne jest zwrócenie uwagi na instalację rurową, armaturę zabezpieczającą przed cofką oraz przepompownie ścieków i pompy do wody szarej. Krokiem pierwszym dla zapewnienia komfortu i bezpieczeństwa pracy takiej instalacji jest zastosowanie urządzeń, które pozwolą na przetłoczenie ścieków do kanalizacji. Kolejnym jest zastosowanie urządzeń, które zapewnią odwodnienie posadzek w piwnicy lub garaży. Dlaczego jest
8
to ważne? „Kanalizując” pomieszczenia znajdujące się poniżej poziomu spiętrzania, czyli takie w których nie jest możliwe grawitacyjne odprowadzanie ścieków do zewnętrznej przepompowni bądź bezpośredni do sieci kanalizacyjnej, istnieje ryzyko cofnięcia się wody czy ścieków i zalania pomieszczeń. Jest to oczywiście sytuacja „awaryjna”, która może być spowodowana zarówno cofnięciem się ścieków wewnątrz rury kanalizacyjnej, jak również może wynikać z braku odpowiedniego odwodnienia podjazdów czy nieodpowiedniej szczelności budynku na poziomie podpiwniczenia. W obu tych przypadkach najczęściej „winowajcą” jest silny ulewny deszcz, bądź woda roztopowa, jak również niedrożności instalacji kanalizacyjnej, w wyniku czego następuje wzrostu poziomu ścieków i przepływ zwrotny do domowych sanitariatów czy też odwodnień poziomych. Zastosowanie odpowiedniej pompy pozwala nie tylko na przetłoczenie wody z punkt A do punktu B, ale również na zabezpieczenie instalacji oraz budynku przed zalaniem. Małe niemal niewidoczne przepompownie ścieków
www.instalator.pl
nr 32018
dopływu ścieków fekalnych; ● Wilo-Drainlift S: najmniejsza gotowa przepompownia ścieków zarówno do ścieków feklanych jak wody szarej o wymiarach do zastosowań w gospodarstwach domowych jak i obiektach usługowych. Nie zawsze jednak nasi użytkownicy przygotowują łazienkę w piwnicy. Również otrzymujemy zapytania o pompy/pompownie podposadzkowe stosowane bardzo często w garażach jako zabezpieczenie przed spływającą z podjazdu wodą opadową. Do tego typu Klientów stworzyliśmy w pełni gotowe do montażu pompownie podposadzkowe Wilo-Drainlift BOX. Dopływające ścieki są gromadzone w zbiorniku zbiorczym urządzenia DrainLift Box, a zainstalowana wewnątrz pompa zatapialna Wilo-Drain TMW realizuje automatyczne odprowadzanie nagromadzonej wody po osiągnięciu odpowiedniego poziomu. Klapa zwrotna, która jest zintegrowana w urządzeniu, zabezpiecza instalację przed przepływem zwrotnym z sieci. Tym samy w pełni zabezpiecza instalację przed wodą, która mogła by się pojawić w wyniku przepływu zwrotnego z sieci, jak również wodą opadową spływającą przez różnego rodzaju nieszczelności. Zastosowanie pompowni ścieków i wody szarej Wilo gwrantuje komfort użytkowania urządzeń sanitarnych na każdym poziomie w budynku, przy pełnym jej zabezpieczeniu!
ekspert Bartosz Tywonek Wilo Polska Sp. z o.o. www.wilo.pl
www.instalator.pl
Bartosz Tywonek
☎ 606 789 789 @ bartosz.tywonek@wilo.pl
9
ABC ochrony budynku przed zalaniem
takie jak Wilo-HiDrainlift 3, Wilo-HiDrainlist 3, WiloHiSewlift, czy Drainlift BOX przygotowane do pracy zgodnie z normą PN-EN 120502 są w pełni automatycznie pracującymi pompowniami. Są to dokładnie te urządzenia, które pozwolą na komfortowe zaaranżowanie piwnicy w wszelkiego rodzaju sanitariaty. Do pojedynczych toalet, z których odprowadzane będą ścieki fekalne zgodnie z przepisami, możemy zastosować wewnętrzne przepompownie ścieków z rozdrabniaczem, które pozwolą na odprowadzenie wody szarej i ścieków rurą Ø32 mm nawet na odległość 90 metrów w poziomie! Jednym niezwykle ważnych aspektów jest zastosowanie syfonu wyniesionego powyżej poziomu spiętrzania, który będzie realizował funkcję zabezpieczenia przed cofką! Dodatkowo przepompownie ścieków Wilo-Drainlift oraz WiloHiSewlift wyposażone są w zawory zwrotne, dzięki czemu w pełni spełniają swój cel, jakim jest przetłaczanie ścieków z gospodarstw domowych przy jednoczesnym zabezpieczeniu instalacji przed zalaniem spowodowanym przepływem zwrotnym z instalacji. W zależności do potrzeb i wielkości domu w ręce użytkownika i wykonawcy przekazujemy trzy typy wewnętrznych przepompowni: ● Wilo-Hisewlift 3: komfortowe urządzenia wyposażone w nóż tnący do rozdrabniania frakcji stałych; ● Wilo-HiDrainlift 3: małe i niezwykle ciche przepompownie wody szarej do zastosowania w pralniach i sanitariatach bez
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
ABC zabezpieczenia budynków przed zalaniem
Viega Lokalne systemy kanalizacyjne, zwykle projektowane tylko dla średnich ilości przepływów, nie są w stanie w krótkim czasie odebrać nagłych, bardzo intensywnych opadów, z którymi mamy coraz częściej do czynienia. W rezultacie powstaje nowe ukryte ryzyko dla właścicieli i operatorów budynków: przepływ wsteczny w kanalizacji, tzw. cofka. Cofnięcie się wody w kanalizacji następuje, gdy woda z sieci kanalizacyjnej zostanie z powrotem wepchnięta do połączonych instalacji podziemnych. W normalnych warunkach przekroje rur zapewniają niezbędną głębokość zalewania, aby niezawodnie odprowadzać ścieki. Jednakże gdy występują wąskie gardła, kanały mogą szybko osiągnąć swoje limity pojemności w warunkach zwiększonego zapotrzebowania na intensywne opady. Może to mieć daleko idące konsekwencje. Przy spiętrzeniu w systemie odwadniania poziom wody podnosi się aż do przelania się w pierwszym możliwym miejscu. Ten poziom wysokości - z reguły będący górną powierzchnią ulicy - jest nazywany poziomem spiętrzania.
10
Wracająca woda, dostająca się poprzez rury kanalizacyjne do pomieszczeń mieszkalnych, powoduje zalanie i uszkodzenie podłóg, mebli, urządzeń elektrycznych i innych artykułów gospodarstwa domowego. W rezultacie pomieszczenia mieszkalne muszą być czyszczone, osuszane i odnawiane. W takich przypadkach zamknięcia zwrotne Viega są bezpiecznym i ekonomicznym sposobem na niezawodne zabezpieczenie pomieszczeń umieszczonych poniżej poziomu zalewania przed zagrożeniami przepływu zwrotnego i odzyskanie ich jako powierzchni użytkowej. Viega oferuje cztery różne produkty zabezpieczające przeciw zalaniem. W przypadku zasuw zwrotnych wybór produktu zależy od rodzaju ścieków przepływających przez zabezpieczenie w kierunku przepływu do kanału. Ścieki niezawierające fekaliów są często określane mianem „ścieków szarych“ (np. odpływ z prysznica lub pralki). Ze ściekami z zawartością fekaliów („ścieki czarne“) należy liczyć się wtedy, gdy podłączone
www.instalator.pl
nr 32018
tomatycznie. Aktualny stan pracy jest sygnalizowany na wyświetlaczu. Przy zamykaniu klapy dodatkowo nadawany jest sygnał akustyczny. Grudnfix Plus jest odporny na zalanie i dzięki temu może być stosowany także na zewnątrz budynków. Zasuwę można stosować w przewodach kanalizacyjnych wykonanych z PVC-U lub PP DN 100, 125 lub 150, którymi odprowadzane są ścieki komunalne o temperaturze do 95°C. W przypadku innych rur, np. kamionkowych lub żeliwnych, należy stosować odpowiednie kształtki przejściowe. Zasuwa Grundfix Plus-Control spełnia wymagania określone w normie PN-EN 13564 dla typu 3 z dwoma przegrodami. ● Wymagania prawne dla budynków Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późniejszymi zmianami w § 124 znajduje się zapis: Instalacja kanalizacyjna grawitacyjna w pomieszczeniach budynku, z których krótkotrwale nie jest możliwy grawitacyjny spływ ścieków, może być wykonana pod warunkiem zainstalowania zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym ścieków z sieci kanalizacyjnej przez zastosowanie przepompowni ścieków, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej projektowania przepompowni ścieków w kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków lub urządzenia przeciwzalewowego zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej urządzeń przeciwzalewowych w budynkach.
ekspert Łukasz Szypowski Viega Sp. z o.o. www.viega.pl
www.instalator.pl
Łukasz Szypowski
☎ 665 425 611 @ lukasz.szypowski@viega.pl
11
ABC zabezpieczenia budynków przed zalaniem
są przewody transportujące fekalia z pisuarów lub toalet. ● Sperrfix - to zasuwa w wykonaniu poziomym (typ 2) oraz jako syfon (typ 5). Można ją stosować jako: - pojedyncze zabezpieczenie do ochrony zlewozmywaków, misek zlewowych i umywalek pod poziomem spiętrzenia, - zabezpieczenie zbiorcze do jednoczesnej ochrony kilku obiektów, - zabezpieczenie przed przepływem zwrotnym do ochrony dopływu wody ściekowej z wanien lub natrysków. ● Optifix 3 (typ 5) - odpływ podłogowy jest wyposażony w dwa automatyczne zamknięcia robocze oraz jedno zamknięcie ręczne. Prace konserwacyjne i czyszczenie nie sprawiają żadnych problemów dzięki możliwości wyjęcia elementów wewnętrznych. Przez dopływ DN 70 istnieje możliwość podłączenia dodatkowych elementów, które będą zabezpieczone przed spiętrzeniem. ● Zasuwy Grudnfix (typ 2) do ścieków niezawierających fekaliów wyposażone są w dwa automatyczne zamknięcia robocze oraz jedno zamknięcie ręczne. Klapy zwrotne są automatycznie zamykane przez powstające ciśnienie spiętrzenia, chroniąc w ten sposób znajdujące się za nimi odwadniane obiekty. Możliwe jest późniejsze przezbrojenie na Grundfix Plus do ścieków zawierających fekalia. ● Grundfix Plus Control (typ 3) do ścieków zawierających fekalia. Powstające spiętrzenie jest wykrywane przez czujnik, który zamyka silnikiem klapą zwrotną. Otwarcie po zaniknięciu spiętrzenia następuje także au-
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
ABC ochrony przeciwzalewowej
Kessel Nowy Staufix Control to wyjątkowo inteligentne urządzenie. Jest ono wyposażone w podajnik sygnału, który w przypadku przepływu zwrotnego emituje ostrzeżenie wizualne i akustyczne. W ten sposób urządzenie umożliwia zawsze pełną kontrolę nad tym, co dzieje się w pomieszczeniach usytuowanych poniżej poziomu zalewania. Opcjonalny odbiornik radiowy w formie gniazda przełączającego w razie wystąpienia przepływu zwrotnego odłączy automatycznie wpięte do niego urządzenie (np. pralkę) od zasilania elektrycznego. Zapobiegnie to zalaniu budynku od wewnątrz przez ścieki wytworzone w jego instalacji podczas przepływu zwrotnego. ● Nowy design i łatwiejszy montaż W celu zapewnienia łatwego montażu, przede wszystkim w przypadku remontów budynków, nowy Staufix wyposażony jest w demontowalne króćce. Poza tym jest znacznie bardziej kompaktowy niż jego poprzednik. Uchwyt umożliwiający szybkie zamykanie i otwieranie pokrywy jedną ręką i bez użycia narzędzi sprawia, że produkt jest niezwykle prosty w obsłudze. W ten sposób nowy Staufix ponownie wyznacza kierunki
w zakresie zabezpieczenia przeciwzalewowego. ● Zestaw do zabudowy w płycie podłogowej Dzięki nowemu kompletnemu asortymentowi z teleskopową nasadą zabudowa zaworu Staufix w płycie podłogowej jest niezwykle łatwa, komfortowa i czysta. Trzy różne przedłużki zapewniają dodatkową elastyczność przy instalacji. Nasada może być wyposażona w dwa rodzaje pokryw: pełną lub z możliwością wypełnienia płytkami. ● Zdejmowane króćce zamienne Nowe, demontowalne króćce wymienne sprawiają, że zabudowa zaworu Staufix jest prosta i szybka jak nigdy wcześniej. Złączki kielichowe i króćce bose dostępne są w takich samych wielkościach nominalnych lub z różnymi średnicami dopływu i odpływu w zależności od potrzeb inwestycji. Dzięki temu można je indywidualnie dopasowywać do korpusów oraz różnych rozmiarów rur kanalizacyjnych. Jest to przede wszystkim bardzo praktyczne, gdy przy przebudowie lub remoncie stare instalacje muszą zostać połączone z nowymi.
ekspert Anna Mikołajczak KESSEL Sp. z o.o. www.kessel.pl
12
Anna Mikołajczak
☎ 665 658 210 @
anna.mikolajczak@kessel.pl
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
Rozmiar MA znaczenie programy doborowe na komputer i aplikację na urządzenia mobilne. Kolejnym argumentem przeciw instalowaniu zaworów na podstawie wielkości przyłączy jest ich konstrukcja. Wystarczy porównać wartości przepływu (czyli Kvs) dla różnych typów zaworów, aby zobaczyć skalę możliwej pomyłki. Dla przykładu zawory termostatyczne ESBE serii VTA320, powszechnie stosowane w instalacjach c.w.u. dla przyłącza GZ1", posiadają wartość Kvs = 1,6 m3/h. Podobne konstrukcyjnie zawory mieszące tej samej rodziny, ale przeznaczone do instalacji ogrzewania podłogowego - VTA370 z identycznymi wymiarami i wielkością przyłącza, posiadają wartość Kvs = 3,4 m3/h. Inny konstrukcyjnie zawór mieszający - obrotowy zawór VRG130 z identycznym przyłączem GZ 1" posiada wartość Kvs = 6,3 m3/h, czyli różnica w przepływach może być 4krotnie większa (lub mniejsza). Najbardziej niebezpieczne jest w takim przypadku niedowymiarowanie zaworu, bo mimo „dobrego” rozmiaru przyłączy zaworu przepływ będzie za mały, aby zapewnić prawidłowe działanie instalacji.
ekspert Jacek Wesołowski ESBE Hydronic Systems www.esbe.pl
www.instalator.pl
Jacek Wesołowski
☎ 61 85 44 930 @
jacek.wesolowski@esbe.eu
13
ABC doboru zaworów mieszających - radzi ESBE
Temat jest nieco prowokacyjny, ale problemy z właściwym wymiarowaniem zaworów regulacyjnych ciągle się powtarzają. Wielu instalatorów często dobiera zawory mieszające na „wymiar rury” bez sprawdzenia zaleceń producenta armatury. Problem w tym, że zwłaszcza w kotłach na paliwo stałe króćce przyłączeniowe są zazwyczaj przewymiarowane w stosunku do mocy kotła, często dostosowane do podłączenia instalacji grawitacyjnej. Dodatkowo dobór właściwego rozmiaru zaworu mieszającego komplikują różnice w ich konstrukcji. Przy doborze właściwego rozmiaru zaworu mieszającego trzeba pamiętać, że istotnym elementem do uwzględnienia jest moc układu grzewczego (względnie kotła). Na podstawie tej wartości wybierany powinien być rozmiar zaworu. Przy czym pod uwagę należy wziąć nie wielkość przyłączy ale wielkość przepływu przez zawór. Ta wartość, oznaczona Kvs, mówi o uzyskiwanym przepływie przez zawór przy stracie ciśnienia 1 bara. Jednak najłatwiej jest skorzystać z podpowiedzi producenta zaworu i właściwą wielkość odczytać z nomogramów lub tabel podających ją na podstawie mocy instalacji. ESBE udostępnia też do wykorzystania
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
ABC sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Wielka rura
Ziemowit Suligowski Praktycznie od zawsze istniał problem produkcji dostatecznie niezawodnych rur dla potrzeb przesyłu dużych mas wody i ścieków pod ciśnieniem. Wcześniej stosowane rury żeliwne miały zbyt małe średnice, natomiast rury stalowe sprawiały zbyt wiele kłopotów w trakcie budowy i późniejszej eksploatacji. Wejście na rynek wyrobów z tworzyw sztucznych początkowo nie przyniosło dużych rezultatów. Oferta ograniczała się do wyrobów GRP (duroplasty) i aczkolwiek pozwalają one na dużą elastyczność rozwiązań, dostosowujących je do wymagań konkretnego projektu (średnice, ciśnienia) to trudno mówić o rozwiązaniu wszystkich potrzeb. Z kolei oferta w grupie tworzyw termoplastycznych przez długi czas była ograniczona do rur Ø1000 mm, niekiedy nieco większych - np. Ø1200 mm. Próby powiększenia zakresu oferty prowadziło tylko kilku producentów na świecie. Do największych
Fot. Długie odcinki rurowe wprowadzane bezpośrednio do wód fiordu (fot. autora).
14
wytwórców rur polietylenowych należy m.in. Pipelife. Już w 2004 roku w zakładzie Stathelle rozpoczęto produkcję rur Ø2000 mm, a następnie ofertę poszerzono o rury Ø2100, Ø23000 i Ø2500 mm. Trzeba podkreślić pewną elastyczność rur - oczekiwaną sztywność obwodową uzyskuje się przez dobór odpowiedniego rodzaju materiału oraz grubości ścianki rury. Przykładowo dla rury o średnicy Ø2500 mm grubość ścianki waha się od 61 do 119 mm Duże praktyczne znaczenie dla zakładu produkcyjnego posiada sąsiedztwo Fiordu Oslo - rury bezpośrednio z produkcji trafiają do wody. Obok tradycyjnych rur krótkich przeznaczonych do transportu konwencjonalnego wykorzystano dużą wyporność lekkich rurociągów. Z długich odcinków (od kilkuset metrów do ponad kilometra) formowane są „tratwy”, które holowane są wodą morską do miejsca przeznaczenia. Przyjęcie koncepcji transportu pływających rurociągów ma z jednej strony zalety ekonomiczne (ostatecznie przy tradycyjnym transporcie płaci się… głównie za przewóz powietrza), z drugiej techniczne - ograniczenie liczby połączeń przyspiesza i ogólnie usprawnia roboty montażowe, ponadto same złącza nie są oględnie mówiąc najsilniejszą stroną rurociągów. Ostatecznie przyjęte rozwiązanie wykorzystano w szeregu realizacjach dla potrzeb projektów prowadzonych m.in. w Algierii, Francji, Hiszpanii, Norwegii, Polsce, Portugalii, Katarze, Szwecji, czy też Ukrainie. Holowane tratwy złożone z rur o dużych średnicach stanowią oryginalny widok. prof. dr hab. inż. Ziemowit Suligowski
www.instalator.pl
nr 32018
ABC Magazynu Instalatora
Wąż ukryty w ścianie! ●
kowników węża HAH nie trzeba przenosić od gniazda do gniazda jak w przypadku rozwiązania tradycyjnego. Wszystkie te zalety, a także prosta zasada działania radykalnie zmieniają podejście do sprzątania. ● Nowości w systemie Firma TopVac jako jedyna w Polsce wprowadziła na rynek nowatorskie rozwiązanie - dwuwarstwową, antystatyczną rurę instalacyjną. Jest to rura z zastosowaną wewnątrz specjalną powłoką zapobiegającą elektryzowaniu się instalacji centralnego odkurzania. Ściana rury w przekroju składa się z dwóch warstw PVC. Zewnętrzna biała warstwa zwiększa wytrzymałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne, natomiast specjalna wewnętrzna ciemna warstwa rury wykonana jest z PVC o podwyższonych właściwościach antystatycznych oraz o zwiększonej odporności na zabrudzenia oraz ścieranie. Rura ta posiada również właściwości niskoszumowe. Podwójna ściana zwiększa wytrzymałość rury podczas prac budowlanych, a także znacznie wydłuża czas eksploatacji systemu. Joanna Urbaniak
ekspert Joanna Urbaniak TopVac Odkurzacze Centralne www.topvac.pl
www.instalator.pl
61 81 77 043 w. 24 ☎ 570 560 339 @ biuro@topvac.pl
15
ABC odkurzaczy centralnych - radzi TopVac
System HAH System centralnego odkurzania Hide-A-Hose to, wąż chowany w ścianie, który wystarczy wyjąć z gniazda na odpowiednią długość, a po skończonym sprzątaniu przyłożyć rękę do jego końcówki, aby automatycznie schował się z powrotem do gniazda. Wąż umieszczony jest w położonej za gniazdem pętli instalacyjnej. Jedno specjalnie zaprojektowane gniazdo HAH pozwala obsłużyć nawet do 200 m² powierzchni sprzątania, dając tym samym możliwość zastosowania go zarówno w obiektach mieszkalnych, jak i przemysłowych. Brak instalacji złożonej często z kilkunastu gniazd ssących czyni ten system niezwykle prostym i funkcjonalnym. Dla wygody użyt-
ABC Magazynu Instalatora
nr 32018
Ciepło po kąpieli
Arkadiusz Kaliszczuk
ABC ogrzewania
● Kiedy
warto instalować elektryczne ogrzewanie podłogowe w łazience? ● Czym się kierować w procesie inwestycyjnym? Łazienka, jest specyficznym miejscem z punktu widzenia użytkowania domu lub mieszkania. Z reguły zaspani po nocy lub ledwie żywi po całym dniu odwiedzamy ją w oczekiwaniu ciepła i komfortu. Z tego tez powodu jest wymarzonym miejscem do tego, aby zamontować w niej elektryczne ogrzewanie podłogowe. Nawet jeśli mamy już grzejnik, który podnosi temperaturę powietrza, wychodząc z wanny lub spod prysznica, możemy odczuwać dyskomfort, kiedy nasza mokra stopa dotyka zimnej podłogi. Inna sprawą jest, że z reguły grzejniki łazienkowe pełnią funkcję suszarek - wieszaków do ręczników, przez co ich efektywność spada, a moce tych grzejników też nie pozwalają na osiągnięcie optymalnej temp. w łazience: np. grzejniki chromowane maja
16
mniejszą moc aby ich powłoka nadmiernie się nie nagrzewała i nie pękała. Wykonanie instalacji elektrycznego ogrzewania podłogowego pozwoli na dogrzanie łazienki i zredukuje różnicę temperatury pomiędzy rozgrzanymi nogami a podłogą. ● Kiedy instalować? Elektryczne ogrzewanie podłogowe może być zamontowane w fazie budowy domu przewody grzejne umieszczone są w na tym etapie w wylewce. To rozwiązanie tańsze inwestycyjnie, jednak mniej ekonomiczne w użytkowaniu, gdyż powierzchnia podłogi dłużej się rozgrzewa, więc efekt ciepła osiąga się z opóźnieniem. W tym przypadku lepiej sprawdzą się systemy układane bezpośrednio pod powierzchnią podłogi. Takie rozwiązanie umożliwia szybkie nagrzewanie się podłogi, może ona więc być włączana przed myciem i wyłączana wraz z końcem korzystania z łazienki. Pozwoli to zminimalizować i tak symboliczne koszty eksploatacji systemu. Najlepiej do wykonania instalacji ogrzewczej wykorzystać gotowe maty grzejne - pasy siatki z ułożonymi na nich przewodami grzejnymi. Maty sprzedawane są w różnych rodzajach mocy a ich szerokość to zwykle 50 cm. Tak więc mata o powierzchni 1 m2 ma wymiary 2 x 0,5 m. W łazienkach o skomplikowanej powierzchni, można posłużyć się ultra cienkimi przewodami grzejnymi, jednak ich układanie wymaga pewnej wprawy. ● Dobór Prace inwestycyjne należy rozpocząć od planowania. Powinno ono uwzględnić stałą zabudowę w łazience - ogrzewanie nie może znaleźć się w miejscach utrud-
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...