2018
● Promienniki
podczerwieni ● Odkurzacze centralne ● Kotły elektryczne ● Systemy kanalizacyjne ● Pompy ciepła ● Woda deszczowa ● Wentylacja ● Szkolenia
nr 12018
Spis treści Ciepło z prądu - 4 Elektra - 6 Global - 7 Kospel - 8 Raychem - 9 Termokominki z płaszczem - 10
Spis treści
Odkurzacze centralne - 11 Grzanie prądem - 12 Wymiana w warsztacie - 14 Praktycznie o PC - 16 Dobór kominów - 18 Korozja w instalacji - 20 Mikrotuneling - 22 Hałasujący podajnik - 24 Żywotność anody - 26 Modernizacja c.o. - 28 Oszczędności w wentylacji - 30 Złącza na rurociągu - 32 ISSN 1505 - 8336
Filtr do zbiornika - 34 / Szkolenia - 35 nakład: 11 015 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
ABC ogrzewania elektrycznego
Ciepło z prądu Wielu inwestorów staje przed koniecznością wyboru systemu ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej, tak aby jak najlepiej rozłożyć ciężar kosztów inwestycyjnych i późniejszej eksploatacji. Dlaczego nie skorzystać z energii elektrycznej?! Za jej wyborem przemawiają następujące zalety ogrzewania elektrycznego: ● brak kotłowni i składów opału oraz szkodliwych dla nas i środowiska pozostałości procesu spalania, ● wysoki komfort termiczny uzyskany dzięki dużej wydajności urządzeń i dokładnym regulatorom temperatury, ● niski koszt inwestycyjny w porównaniu z tradycyjnymi systemami, ● niecentralne ogrzewanie umożliwiające dowolne kształtowanie temperatury w każdym pomieszczeniu osobno, ● energooszczędność - realizowana dzięki zastosowaniu urządzeń o wysokiej sprawności dostarczających tylko tyle ciepła, ile w danym momencie potrzebujemy i tylko tam, gdzie go potrzebujemy, ● żadnych czynności konserwacyjnych - nie ma kosztownych wizyt serwisantów, ustawiania palników itp., ● obsługa takiego systemu ogranicza się najczęściej do nastawienia żądanej temperatury lub zaprogramowania właściwego zegara sterującego, ● jest to najbardziej przyjazny środowisku system korzystający z wysoko przetworzonej energii, jaką jest energia elektryczna. Inwestor, decydując się na ogrzewanie elektryczne, może skorzystać z szerokiego wachlarza systemów, które pozwolą wybrać
4
ten spełniający nasze oczekiwania i zapewniający nam najwyższy komfort cieplny. Z dostępnych urządzeń można wymienić: ● Ogrzewanie podłogowe Realizowane za pomocą przewodów grzejnych montowanych w fazie wykonywania wylewek oraz mat grzejnych stosowanych wszędzie tam, gdzie podniesienie poziomu podłogi nie jest możliwe. Montowane są w warstwie kleju do terakoty. Maty grzejne można stosować w nowo budowanych lub remontowanych pomieszczeniach - układać je można nawet na „stare” podłogi. Ogrzewanie to jest najbliższe idealnemu - powoduje równomierny rozkład temperatury w pomieszczeniu, nie wysusza powietrza, jest niewidoczne - umożliwia swobodną aranżację pomieszczeń, a przyjemne ciepło płynące od dołu sprawi, że znajomi chętnie własnoręcznie sprawdzą, co tak grzeje. Ogrzewanie podłogowe doskonale nadaje się do zastosowania jako zasadniczy lub wspomagający system grzejny - np. mając grzejniki można wykorzystywać ogrzewanie podłogowe jako tzw. efekt ciepłej podłogi. System sprawdza się zwłaszcza w łazience oraz wszędzie tam, gdzie decydujemy się zastosować kamienne posadzki. Jednak nie tylko terakota itp. mogą być stosowane do wykończenia podłogi w tym sposobie ogrzewania. Z powodzeniem możemy używać również paneli, wykładziny dywanowej i drewna. Stosując te materiały, powinniśmy postępować zgodnie z zaleceniami producentów i wybierać produkty o odpowiednim przewodnictwie cieplnym. Do sterowania temp. powierzchni grzejnej służy cała gama wyrafino-
www.instalator.pl
nr 12018
www.instalator.pl
●
Ogrzewacze akumulacyjne Jak sama nazwa wskazuje, gromadzą ciepło w izolowanym termicznie bloku akumulacyjnym. Dzieje się to podczas pracy na tańszej, II taryfie nocnej (tu np. odnośnik do odpowiedniej taryfy) i oddają je według potrzeby do otoczenia. Ze względu na budowę bloku akumulacyjnego i sposób ogrzewania pomieszczenia wyróżniamy ogrzewacze z dynamicznym rozładowaniem i ogrzewacze statyczne. W pierwszych blok akumulacyjny jest typu zamkniętego, a powietrze przepływające przez blok, odpowiednio schładzane w komorze mieszania jest kierowane do pomieszczenia za pomocą wentylatorów - dynamicznie. W ogrzewaczach statycznych powietrze jest przepuszczane na zasadzie konwekcji przez blok akumulacyjny, który w tym wypadku jest otwarty. Ogrzewacze statyczne charakteryzują się mniej doskonałą izolacją termiczną, gdyż część ciepła emitowana jest poprzez promieniowanie podczerwone przez obudowę. Czasami spotyka się nazwę: ogrzewacze kanałowo-powierzchniowe. Sterowanie temp. odbywa się tu za pomocą wbudowanych lub zewnętrznych termostatów - najczęściej elektromechanicznych. Aby właściwie wykorzystać dostęp do tańszej taryfy, istnieje możliwość zastosowania sterowania za pomocą czujnika pogodowego, dzięki któremu stopień naładowania bloku akumulacyjnego zależy od przewidywanej temperatury zewnętrznej. W grupie urządzeń elektrycznych służących ogrzewaniu pomieszczeń i przygotowania wody możemy wymienić jeszcze promienniki ciepła - działające na zasadzie emisji fal podczerwonych, folie grzewcze, dmuchawy elektryczne, grzejniki suszarki łazienkowe, elektryczne kotły co, przepływowe i pojemnościowe elektryczne ogrzewacze wody. (AK)
5
ABC ogrzewania elektrycznego
wanych, elektronicznych regulatorów. Dostępne są również wersje z programatorami pracującymi w cyklu dobowo- tygodniowym. Możemy wybrać sterowniki z czujnikami powietrznymi albo podłogowymi - w zależności od przeznaczenia naszego systemu grzejnego. Najnowsze rozwiązania z zakresu regulacji temperatury umożliwiają wpięcie sterowników do instalacji inteligentnego budynku. Dzięki temu możliwe jest stałe monitorowanie temperatury w naszym domu z dowolnego miejsca na świecie. ● Elektryczne grzejniki konwekcyjne Występują w wielu odmianach jako urządzenia stacjonarne - wieszane na ścianie, pełniące najczęściej rolę ogrzewania zasadniczego. W takim wykonaniu zaopatrzone są w doskonałe termostaty elektroniczne pozwalające uzyskać dokładność pomiaru temperatury na poziomie 0,1ºC, niskotemperaturowy element grzejny, który nie powoduje spalania kurzu. Występują również w wykonaniu bryzgoszczelnym umożliwiającym stosowanie w łazienkach (klasa bryzgoszczelności IP24, 34). Istnieją również grzejniki konwekcyjne przenośne. Posiadają mniej dokładne termostaty, możliwość transportu, wysoko temperaturowe elementy grzejne o dużej mocy (najczęściej do 2000 W). Są wykorzystywane jako źródło ciepła w okresach przejściowych, w domach ogrzewanych za pomocą wody, gdy nie załączono ciepła z elektrociepłowni lub gdy uruchamianie systemu c.o. jest nieekonomiczne. Na rynku pojawiły się również grzejniki wyposażone w termostaty z modułem Wi-Fi. ● Elektryczne ogrzewanie podłogowe oparte na zasobniku ogrzewanym elektrycznie i systemie rur rozprowadzających ogrzany czynnik po pomieszczeniach. Ciepło powstaje w zasobniku i jest tłoczone do czasem oddalonych od niego pomieszczeń - co niestety może powodować straty ciepła na przesyle.
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
ABC ogrzewania elektrycznego
Elektra Zapewnienie bezpieczeństwa komunikacyjnego w zimie staje się w ostatnich latach nowym trendem w budownictwie jednorodzinnym. Coraz większa grupa inwestorów indywidualnych decyduje się na wykonania systemu ogrzewania wjazdów do garażu nie tylko w wypadkach, gdy podjazd ma spore nachylenie, ale również wtedy, gdy jest on płaski. Samo wykonanie takiej instalacji powinniśmy rozpocząć w fazie wykonawczej, przed wykończeniem powierzchni wjazdu. Systemy ofertowane przez firmę ELEKTRA pozwalają na instalację przewodów i mat grzejnych pod dowolnym materiałem wykończeniowym podjazdu, a mianowicie: kostką brukową, pokryciem bitumicznym i podjazdem o betonowej nawierzchni. W zależności od wielkości podjazdu i zasobności naszego portfela ogrzewanie wjazdu do garażu możemy wykonać na dwa sposoby: 1. Pod całą powierzchnią podjazdu - w tym wypadku możemy wykorzystać przewody grzejne ELEKTRA VCD o mocy od 25 W/m. Można je układać w podsypce piaskowej pod kostkę brukową lub w podjazdach wykonanych z zaprawy betonowej - w warstwę wylewki. Moc jednostkowa na m² powinna w tym wypadku oscylować w granicach 300 W/m².
2. Wyłącznie pod trakcje jezdne naszego auta. Do tego celu możemy użyć gotowych mat grzejnych, np.: ELEKTRA SnowTec®. Maty mają szerokość 60 cm, a ich długość uzależniono od powierzchni od 2 do 21 m bieżących, a co za tym idzie od 1,2 do 12,6 m². Podobnie jak przewody grzejne maty ELEKTRA SnowTec® układa się w warstwie podsypki piaskowej pod kostkę brukową lub w betonie, jeśli z tego materiału wykonujemy nasz podjazd. Jeśli planujemy wykonanie podjazdu o pokryciu bitumicznym, musimy wybrać specjalnie do tego celu opracowane przewody i maty grzejne z grupy TuffTec™ i SnowTec®Tuff. Ich konstrukcja pozwala na zalanie w asfalcie. Ogrzewanie podjazdu ma za zadanie nie dopuścić do nagromadzenia się śniegu i lodu na powierzchni, powinno zostać automatycznie załączone w momencie wystąpienia łącznie dwóch czynników: spadku temperatury i wystąpienia opadu. W tym celu system należy wyposażyć w termostat z czujnikiem wilgoci i temperatury montowany w polu grzewczym podjazdu. Tak wykonana instalacja będzie w pełni automatyczna i zapewni możliwość korzystania z garażu nawet w najbardziej śnieżne dni.
ekspert Arkadiusz Kaliszczuk Elektra www.elektra.pl
6
Arkadiusz Kaliszczuk
☎ 22 843 32 82 @
akaliszczuk@elektra.pl
www.instalator.pl
nr 12018
ABC Magazynu Instalatora
Global nasz komfort termiczny pozostaje bez zmian przy niższych kosztach, a dla jego zachowania przez całą dobę panele zużywają prąd tylko przez 5-6 godzin! Dodajmy, że powstałe w ten sposób ciepło wnika głęboko do organizmu, pomagając szczególnie w terapii schorzeń reumatycznych oraz układu ruchu, aktywizując mięśnie, stawy i organy wewnętrzne. Wygrzane ściany oznaczają wyeliminowanie ryzyka rozwoju pleśni. Panele nie wprawiają w ruch powietrza, a wraz z nim roztoczy i pyłków, więc są przyjazne alergikom. W obliczu codziennych alertów smogowych warto nadmienić również, że są ogrzewaniem przyjaznym środowisku. Global jest polskim producentem paneli grzewczych, których wysoką jakość potwierdza certyfikat jakości nadany przez TÜV Rheinland Polska. Co więcej panele tej firmy mają tak solidną konstrukcję, że otrzymuje się na nie aż 10 lat gwarancji!
ekspert Michał Bartocha GLOBAL www.global-online.pl
www.instalator.pl
Michał Bartocha
☎ 784 93 63 53 @
michal.bartocha@global-online.pl
7
ABC ogrzewania elektrycznego
Firma Global oferuje panele grzewcze podczerwieni, które zapewnią oszczędne i zdrowe ciepło w każdym domu. Ciepło, które możesz mieć dokładnie tam, gdzie jest Ci potrzebne? Bez skomplikowanych i kosztownych instalacji, konserwacji, przeglądów serwisowych? Łatwe w montażu i tanie w eksploatacji przez kilkadziesiąt lat? Takie możliwości dają panele grzewcze podczerwieni. Jest to propozycja zarówno dla tych, którzy nie są zadowoleni z dotychczasowego systemu ogrzewania, jak i dla osób, które dopiero stoją przed wyborem metody ogrzewania. Panele ogrzewają poprzez emisję fali ciepła. Taka energia rozchodzi się równomiernie po pomieszczeniu, dociera do przedmiotów i ścian, wysusza je i wygrzewa. Od nich wtórnie ogrzewa się powietrze w pomieszczeniu. W efekcie temperatura odczuwalna w pomieszczeniu jest o 2-3 stopnie wyższa od rzeczywistej. Dzięki temu nie wysycha nadmiernie błona śluzowa nosa, która stanowi naturalną ochronę organizmu przed wirusami i bakteriami. Natomiast
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
ABC ogrzewania elektrycznego
Kospel Firma Kospel jest jednym z największych europejskich producentów elektrycznych urządzeń grzewczych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu, jakości i nowoczesnej technologii produkty marki Kospel są znane i cenione na rynkach 57 krajów świata. ● Podgrzewacze w klasie A Kospel oferuje elektryczne przepływowe podgrzewacze, których zastosowanie jest jednym z najoszczędniejszych i najbardziej komfortowych sposobów podgrzewania wody. Pobierają energię elektryczną tylko w momencie przepływu. Zamontowane w pobliżu punktu poboru zapewniają małe zużycie wody i minimalne straty ciepła. Posiadają klasę efektywności energetycznej A. Dodatkowo pozwalają na ciągły pobór ciepłej wody natychmiast po odkręceniu kranu.
W ofercie firmy są również energooszczędne ogrzewacze pojemnościowe z izolacją w klasie A, o pojemnościach 5 i 10 l. ● Pompy ciepła c.w.u. Pompa HPI-4 może być podłączona do zasobnika c.w.u. w nowej lub remontowanej instalacji. Dzięki dużej mocy grzewczej pompa znajduje zastosowanie nie tylko w gospodarstwach domowych, ale również w restauracjach, pensjonatach, tam, gdzie potrzebne są większe ilości ciepłej wody. W 2018 roku firma Kospel wdroży do produkcji pompy ciepła na zbiornikach 200-300 l. ● Kotły elektryczne trzeciej generacji Najnowsza trzecia generacja kotłów Kospel to zaawansowane technologiczne urządzenia grzewcze. Umożliwiają zdalne sterowanie przy użyciu smartfona lub komputera. Model EKD.M3 stanowi kompletną kotłownię w jednej obudowie. Zawiera kocioł ze sterowaniem pogodowym, zasobnik ciepłej wody oraz pozostałą niezbędną armaturę. Elektryczne urządzenia grzewcze są łatwe w montażu, nie wymagają dodatkowych przyłączy gazowych ani kominów. Są bezpieczne i komfortowe w eksploatacji. Nie wydzielają spalin i nie powodują smogu. Piotr Sosnowski
ekspert Piotr Sosnowski KOSPEL S.A. www.kospel.pl
8
☎ 94 31 70 515 @ info@kospel.pl
www.instalator.pl
nr 12018
ABC Magazynu Instalatora
Raychem - Utrzymanie nawierzchni dróg, schodów i chodników wolnych od śniegu i lodu ● Utrzymanie temperatury ciepłej wody użytkowej Prawidłowo wykonane elektryczne systemy grzewcze Raychem gwarantują nam uzyskanie zamierzonego efektu dzięki sterownikom czuwającym stale nad utrzymaniem zadanych parametrów oraz załączającym system tylko wtedy, gdy jest potrzebny. Na przykład systemy zewnętrzne pracują tylko wtedy, gdy jednocześnie zachodzą obydwa warunki - ujemna temperatura i opady atmosferyczne - co zapobiega zbędnemu zużyciu energii. Elektryczne systemy grzewcze nie zanieczyszczają środowiska, co jest ważne w czasach, kiedy borykamy się z wszechobecnym zanieczyszczeniem powietrza oraz gdy rośnie udział energii odnawialnej. Już dzisiaj widać, że przyszłość zmierza w kierunku samochodów z napędem elektrycznym oraz zwiększonemu udziałowi systemów, których podstawą jest ekologiczna energia elektryczna. Wysoka efektywność takich systemów ogranicza faktyczne koszty użytkowania, które, na podstawie danych empirycznych, są znacznie niższe, niż się powszechnie uważa.
ekspert Monika Michońska Pentair Thermal Management Polska Sp. z o.o. www.pentairthermal.pl
www.instalator.pl
Monika Michońska
☎ 22 33 12 950 @ salesPL@pentair.com
9
ABC elektrycznych systemów grzewczych
Elektryczne systemy grzewcze stosujemy, aby zagwarantować bezpieczeństwo, komfort cieplny oraz sprawne działanie wrażliwych instalacji w budynkach w każdych warunkach, a szczególnie zimą, gdy są one narażone na ujemne temperatury. Popularne aplikacje to: ● Ogrzewanie podłogowe, stosowane często razem z ogrzewaniem wodnym w łazienkach i pomieszczeniach, gdzie ważne jest utrzymanie komfortowej temperatury przez cały rok, również poza sezonem grzewczym. ● Ochrona rur przed zamarzaniem: - Ochrona rur z wodą przed zamarzaniem - Ochrona systemów tryskaczowych przed zamarzaniem - Ochrona rur kanalizacyjnych zawierających substancje tłuszczowe przed zamarzaniem ● Bezpieczeństwo mieszkańców i użytkowników zimą: - Ochrona dachów przed gromadzeniem się śniegu i lodu - Utrzymanie drożności rynien i rur spustowych - Zapobieganie tworzeniu się sopli i nawisów lodowych
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
ABC ogrzewania - radzi Ferroli
Termokominki z płaszczem Termokominki z płaszczem wodnym na pelet firmy Ferroli to nowoczesne, automatyczne urządzenia grzewcze o ciekawym wyglądzie przeznaczone do instalacji nie tylko w pomieszczeniu kotłowni, lecz również w pokojach i salonach. Urządzenia na pelet poddają się programowaniu tak jak każde inne urządzenia grzewcze, mogą pracować w cyklu automatycznym lub manualnym. Pracują w układzie grzewczym zamkniętym, jak i otwartym. Ponadto zostają zachowane wszelkie normy czystości spalania narzucone dla paliw stałych. Wszystkie termokominki Ferroli posiadają własny zasobnik na pelet. Termokominki na pelet Ferroli to urządzenia wyposażone w płaszcz wodny, umożliwiający ogrzewanie całego obiektu. Wyposażone są w pompę obiegową, naczynie wzbiorcze, zawór bezpieczeństwa. Automatyka urządzenia pozwala na ogrzewanie jednego obiegu grzewczego, a także podgrzewanie wężownicowego zasobnika ciepłej wody użytkowej poprzez zawór trójdrogowy przełączający (model BIOPELLET PLUS posiada wbudowany zasobnik o pojemności 100 l). BRETA 18/24 - termokominek z płaszczem wodnym (3 kl. emisji): znamionowa moc cieplna: 18, 24 lub 30 kW; sprawność
cieplna eksploatacyjna > 91,0%; paliwo: pelet o średnicy do 8 mm i długości do 35 mm; jednorazowy zasyp paliwa do zasobnika: ~30 kg; praca w układzie zarówno otwartym, jak i zamkniętym; budowa: termokominek z palnikiem zrzutkowym, samoczyszczącym; gwarancja: 3 lata na całość urządzenia; bardzo atrakcyjna cena. BIOPELLET 18/24/29/39 (Plus) - termokominek z płaszczem wodnym do stosowania w instalacjach grzewczych c.o. (eco - design): znamionowa moc cieplna: 18, 24, 29 i 39 kW; modele 18 i 24 kW dostępne również z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. o pojemności 100 l; sprawność cieplna eksploatacyjna > 95,0%; paliwo: pelet o średnicy do 8 mm i długości do 35 mm; praca w układzie zarówno otwartym, jak i zamkniętym; automatyka i sterowanie: sterownik programowalny tygodniowo, obsługuje standardowo pracę obiegu grzewczego oraz produkcję c.w.u.; posiada pilot na podczerwień; budowa: termokominek z palnikiem zrzutkowym, samoczyszczącym; gwarancja: 5 lat na całość urządzenia; atrakcyjna cena.
ekspert Grzegorz Ciechanowicz Ferroli Poland Sp. z o.o. www.ferroli.com.pl
10
Grzegorz Ciechanowicz
☎ 694 422 780 @
grzegorz_ciechanowicz@ferroli.com.pl
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
Stawiamy na jakość! prania go w pralce oraz na filtracji cyklonicznej. Technologia SILPURE wykorzystuje naturalną siłę srebra, tym samym hamuje rozwój bakterii i zapobiega nieprzyjemnym zapachom. Podwójny system filtracji w połączeniu z technologią SILPURE daje gwarancję łatwej obsługi i konserwacji. Dodatkowo każda jednostka centralna może zostać wyposażona w wielowarstwowy antyalergiczny worek jednorazowy, dzięki któremu filtr DuoFib Velcro pozostanie czysty, a cała obsługa odkurzacza ograniczy się do wymiany zapełnionego worka jednorazowego na nowy. Prosty i niezawodny wskaźnik LED przypomina użytkownikowi o wymianie zapełnionego jednorazowego worka lub wyczyszczeniu filtra DuoFib Velcro. Dodatkowym walorem tych jednostek jest ręcznie szczotkowana obudowa oraz lekki aluminiowy zbiornik.
ekspert Joanna Urbaniak TopVac Odkurzacze Centralne www.topvac.pl
www.instalator.pl
Joanna Urbaniak 61 81 77 043 w. 24 ☎ 570 560 339 @ biuro@topvac.pl
11
ABC odkurzaczy centralnych - radzi TopVac
Firma TopVac - wyłączny importer marek Duovac i Husky oraz marki własnej Greenline - od kilkunastu lat z powodzeniem dostarcza na polski rynek kompleksowe systemy centralnego odkurzania. Stawiamy na wysoką jakość naszych wyrobów, dlatego głównym naszym dostawcą jest kanadyjski producent Nuera Air, który posiada ponad 50-letnie doświadczenie w dziedzinie systemu centralnego odkurzania. Długoletni proces rozwoju doprowadził do doskonałości w zakresie produkcji. Najdłuższa na rynku gwarancja 25 lat na jednostki centralne Duovac jest potwierdzeniem jakości materiałów i solidności wykonania sprzętu. Jednostki Duovac i Husky do sprzątania na sucho charakteryzują się niezawodnym systemem filtracji, który polega na filtrze głównym DuoFib Velcro (pokrytym specjalną powłoką antybakteryjną - technologia SILPURE) z możliwością
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
Grzanie prądem
ABC ogrzewania wody
Jarosław Pomirski ● Jakie
są zalety elektrycznego ogrzewacza pojemnościowego? ● Jakie są ograniczenia jeśli chodzi o jego zastosowanie?
Elektryczny ogrzewacz pojemnościowy może być zainstalowany w praktycznie dowolnym pomieszczeniu pod warunkiem, że temperatura w nim nie spadnie poniżej 0°C. Z uwagi na małe moce grzałek elektrycznych instalowanych w ogrzewaczach (1-2 kW) jego podłączenie zazwyczaj nie wymaga modernizacji istniejącej instalacji elektrycznej poza ewentualną instalacją dodatkowego gniazdka elektrycznego. W przypadku gazowego ogrzewacza przepływowego miejsce jego instalacji jest o wiele bardziej rygorystycznie określone. Przepisy dotyczące instalacji i urządzeń gazowych, jako jednego z istot-
12
nych elementów wyposażenia obiektu budowlanego, zawarte są w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.). Znajdują się w nim również zapisy dotyczące wentylacji i odprowadzania spalin z pomieszczeń wyposażonych w urządzenia gazowe. Między innymi minimalna wymagana kubatura tych pomieszczeń wynosi 8 m3. Należy dodać, iż pomieszczenia te powinny mieć wysokość co najmniej 2,2 m, z tym że ww. rozporządzenie dopuszcza instalowanie gazowych urządzeń grzewczych w pomieszczeniach technicznych w budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej o wysokości co najmniej 1,9 m, wzniesionych przed dniem wejścia w życie powyższego rozporządzenia. Dodatkowym ograniczeniem w instalacji ogrzewacza przepływowego jest dostępność przewodów spalinowych lub też możliwość wykonania wyrzutu spalin przez ścianę zewnętrzną budynku (dla urządzeń wyposażonych w zamkniętą komorę spalania). Innym ograniczeniem jest kwestia przyłącza gazowego, a w razie jego braku - cała procedura związana z jego wybudowaniem i uzyskaniem wymaganych pozwoleń. ● Bezpieczeństwo eksploatacji Urządzenia gazowe wymagają starannej eksploatacji i rygorystycznego przestrzegania zasad bezpieczeństwa związanych z ich obsługą. Szczególnie dotyczy to
www.instalator.pl
nr 12018
www.instalator.pl
ogrzewacz elektryczny. Cała obsługa sprowadza się do nastawienia na wbudowanym termostacie pożądanej temperatury, którą ma osiągnąć woda w zbiorniku i ogrzewacz automatycznie ją utrzymuje. Konserwacja sprowadza się jedynie do okresowej (co 1,5-2 lata w zależności od parametrów wody zasilającej) wymiany anody magnezowej i czyszczenia zbiornika. W przypadku ogrzewaczy wyposażonych w anody aktywne (niezużywalne) odpada nam ten obowiązek. W przypadku ogrzewaczy przepływowych gazowych dla bezpieczeństwa użytkownika wymagany jest coroczny przegląd ogrzewacza dokonywany przez przeszkolonego serwisanta. Dodatkowo wymagane są również przeglądy instalacji gazowej oraz przewodów kominowych. ● Komfort Na sam koniec kilka słów o komforcie użytkowania. Elektryczny ogrzewacz pojemnościowy daje nam do dyspozycji ograniczoną ilość ciepłej wody do dyspozycji. Dlatego ważne jest takie dobranie jego pojemności, aby zapewnił dostateczną jej ilość, uwzględniając liczbę domowników, ich zwyczaje i przyzwyczajenia. Zbyt mała pojemność zbiornika może spowodować, że zabraknie ciepłej wody. Zbyt duża zwiększy koszty inwestycji oraz będzie powodowała większe straty energii. Wad tych nie posiada system gazowy, który nie jest ograniczony pojemnością zbiornika. Natomiast ograniczeniem systemu jest maksymalna moc pieca gazowego oraz wydajność. W przypadku gdy kilku użytkowników w tej samej chwili będzie korzystać z ciepłej wody, moc podgrzewacza może być zbyt mała, aby zapewnić dostateczną ilość wody o pożądanej temperaturze. Jarosław Pomirski
13
ABC ogrzewania wody
urządzeń instalowanych w małych pomieszczeniach. W przypadku elektrycznych ogrzewaczy przepływowych bezpieczeństwo ich eksploatacji związane jest z prawidłowym stanem zasilającej ich instalacji elektrycznej. Stosowane obecnie w instalacjach elektrycznych wyłączniki różnicowo-prądowe gwarantują pełne bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń elektrycznych. Dodatkowo w celu zapobieżenia rozwojowi bakterii Legionella wymagane jest też okresowe podniesienie temperatury wody w ogrzewaczu powyżej 70°C. Może to być wykonane w sposób automatyczny - przez odpowiednio zaprogramowany termostat w droższych typach podgrzewaczy lub też ręcznie przez użytkownika. ● Koszty eksploatacji Koszty eksploatacji wspomnianych wyżej systemów zależą w dużej mierze od kosztów nośników energii. Zakładając, że przeciętna osoba zużywa dziennie średnio ok. 60 l c.w.u. o temperaturze ok. 60°C, to roczne zapotrzebowanie na energię potrzebną do podgrzania wody dla 4-osobowej rodziny wyniesie ok. 5100 kWh. W przypadku energii elektrycznej kosztować to będzie 5100 kWh * 0,37 zł/kWh (cena energii w taryfie nocnej) = 1887 zł. W przypadku gazu koszt ten wyniesie 5100 kWh * 0,25 zł/kWh (przy założeniu 85% sprawności ogrzewacza przepływowego) = 1275 zł. Zdecydowaną przewagę wykazał przepływowy ogrzewacz gazowy - pozwalając zaoszczędzić 612 złotych rocznie na kosztach energii, czyli prawie 33% mniej niż w przypadku systemu elektrycznego. ● Obsługa i konserwacja Porównując koszty eksploatacji, należy również pamiętać o kosztach związanych z instalacją oraz konserwacją systemu. Bezapelacyjnie w kategorii tej zwycięża
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
Wymiana w warsztacie
ABC wentylacji
Dorota Węgrzyn Warsztaty samochodowe to nie tylko miejsca napraw pojazdów, lecz również wiele pomieszczeń pomocniczych, w których wykonuje się różne prace potrzebne do zakończenia procesu naprawczego. Są to również pomieszczenia służące do przechowywania narzędzi, produktów potrzebnych do remontu pojazdów oraz pomieszczenia biurowe i socjalne. Mały warsztat, w którym odbywają się niewielkie naprawy samochodów, ma na ogół powierzchnię, na której mieszczą się dwa auta oraz niewielkie zaplecze. Wymaga on wentylacji nawiewnej o krotności k = ~2 z wywiewem naturalnym. W przypadku, gdy w warsztacie znajduje się kanał rewizyjny lub montażowy, musimy nawiewać powietrze do tych kanałów w ilości czterokrotnej objętości tego kanału. Wywiew jest naturalny przez wywietrzniki dachowe lub wyrzutnię ścienną umieszczoną w najwyższym punkcie pomieszczenia. W niewielkich warsztatach wen-
14
tylację wykorzystuje się do ogrzewania pomieszczeń. Powietrze nawiewa się do strefy pracy, do 2 m od poziomu posadzki, a wywiew na dwóch poziomach: ● dla cięższych frakcji zanieczyszczeń (od smarów, paliwa, olejów itp.) znad posadzki, ● dla lżejszych frakcji w najwyżej położonym punkcie pomieszczenia, po przeciwnej stronie bramy wjazdowej. W warsztatach samochodowych oferujących kompleksowe naprawy i remonty samochodów znajduje się wiele pomieszczeń i stanowisk naprawczych, które wymagają odrębnych wentylacji lub odciągów miejscowych. Wentylacja rozbudowanego warsztatu napraw samochodów nie jest łatwym zadaniem, ponieważ różnorodność wykonywanych prac wymaga takiego sposobu nawiewania i wywiewania powietrza, aby zapewnił zamianę powietrza zużytego na czyste oraz dopływ świeżego powietrza do miejsc, w których pracują ludzie. W przypadku zastosowania urządzenia grzewczo-wentylacyjnego dodatkowo musi ono spełnić dodatkowe zadania, a więc: ● pokryć straty ciepła pomieszczeń, ● przeciwdziałać opadaniu chłodnego powietrza wywołującego przeciągi w sąsiedztwie okien, drzwi, ● przeciwdziałać wdzieraniu się zimnego powietrza przez otwarte drzwi i przez nieszczel-
www.instalator.pl
nr 12018
nego o wydajności 400 m3/h. W warsztatach o wielu stanowiskach wykonuje się wentylację nawiewnowywiewną o teoretycznej krotności wymian 6 w/h. W hali głównej projektuje się nawiew świeżego, ogrzanego i czystego powietrza do strefy pracy, a wywiewy przez kratki usytuowane są na dnie kanału naprawczego i nad posadzką hali. Opisaną organizację wentylacji stosuje się w stacjach diagnostycznych. Ilość spalin, które powstają przy działającym silniku samochodu i które należy usunąć z pomieszczenia, wynosi: ● na biegu jałowym od 10 do 30 m3/h w tym ~1 m3 CO, ● w czasie jazdy od 60 do 180 m3/h w tym ~1,8 m3/h CO. Stanowiska kontrolne i remontowe, na których silniki pracują przez dłuższy czas, powinny być wyposażone w odciągi miejscowe do gazów spalinowych. Ilość odciąganego powietrza wynosi ~400 m3/h dla jednego samochodu.
ekspert Krzysztof Nowak Uniwersal www.uniwersal.com.pl
www.instalator.pl
Dorota Węgrzyn
☎
32 203 87 20 wew. 102
@ krzysztof.nowak@ uniwersal.com.pl
15
ABC wentylacji
ności w przegrodach zewnętrznych. Dzięki urządzeniom grzewczowentylacyjnym możemy uzyskiwać temperatury w zimie: ● gdy warsztat jest czynny od +14°C do +18°C, ● w nocy temperaturę dyżurną +5°C. W lecie i zimie urządzenie pracuje na powietrzu zewnętrznym (bez recyrkulacji). Centrala nawiewno-wywiewna lub inne urządzenia grzewcze powinny być montowane poza pomieszczeniami, w których może powstać zagrożenie pożarowe. Wentylatory wywiewne montowane bezpośrednio na dachu warsztatu powinny mieć wykonanie przeciwwybuchowe. W miejscach przejścia kanałów wentylacyjnych przez ściany dzielące strefy p.poż należy zamontować klapy p.poż. Małe warsztaty, mające 1 lub 2 stanowiska naprawcze, w okresie letnim działają przy otwartych wrotach, bez wentylacji, natomiast w okresie przejściowym i zimowym, jeśli uruchamiany jest silnik pojazdu, to na jego rurę wydechową nasuwa się przewód podłączony do wentylatora wywiew-
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 12018
ABC pomp ciepła
Praktycznie o PC W zależności od systemu „dolnego źródła ciepła” występują różnice w prawidłowym działaniu systemów grzewczych. Każdy system reaguje inaczej na zmianę warunków atmosferycznych, rodzaj grzejników czy charakter budynku. Istotną różnicą jest też stan budynku - istniejący czy w budowie. Należy także rozróżnić „ogrzewanie” użytkowanego budynku od „wygrzewania” nowego. Zapotrzebowanie ciepła w fazie „wygrzewania” budynku jest (w zależności od konstrukcji) prawie 2,5-krotnie wyższe od ogrzewania w okresie normalnej eksploatacji. W takiej sytuacji prawidłowo dobrana pompa ciepła nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej ilości mocy grzewczej. Nie ma to miejsca przy kotłach olejowych czy gazowych, gdzie moc grzewcza jest z reguły znacznie wyższa od faktycznego zapotrzebowania ciepła w okresie normalnej eksploatacji budynku po jego „wygrzaniu”. Zwiększenie zapotrzebowania ciepła w okresie „wygrzewania” ma jedynie duży wpływ na zwiększenie zużycia paliwa w okresie wysuszania budynku. Dobór pompy ciepła dla krótkiego wygrzewania budynku spowodowałby znaczne zwiększenie kosztów inwestycyjnych. W tym miejscu zwróćmy uwagę na odmienny charakter działania różnych systemów „dolnego” i „górnego” źródła ciepła. ● System gruntowy solanka/woda W fazie „wygrzewania” budynku pompa ciepła nie dostarczy wymaganej mocy grzewczej i temperatury pomieszczeń mogą być niższe od wymaganych podczas normalnej eksploatacji budynku po osuszeniu. Nie powoduje to jednak zakłóceń w pracy centrali grzewczej. Może natomiast wywołać
16
reklamacje inwestora w związku z niewłaściwą wielkością pompy ciepła (czasami inwestor nie zdaje sobie sprawy, że właściwy dobór leży w jego własnym interesie, tzn. jak najwyższych oszczędnościach w kosztach ogrzewania). Warto uprzedzić inwestora nowego budynku, że „wygrzewanie” trzeba przeprowadzić z udziałem dodatkowych źródeł ogrzewania lub liczyć się ze zwiększonymi kosztami ogrzewania. ● System studniowy woda/woda Teoretycznie system ten jest najefektywniejszym systemem, przynoszącym najwyższe oszczędności eksploatacyjne. Pobór wody do pompy ciepła dozwolony jest ze studni wody gruntowej tzw. pierwszej warstwy. Warunkiem niezawodnej i efektywnej pracy systemu jest bardzo wysoka jakość wody powierzchniowej. Warunek ten jest trudny do osiągnięcia. Woda ta, szczególnie na Wybrzeżu, może posiadać znaczną ilość żelaza. W początkowej fazie eksploatacji efekty pompy zgadzają się w przybliżeniu z oczekiwaniami. Z biegiem czasu, z powodu zanieczyszczania się wymiennika pośredniego czy parownika, spada współczynnik wymiany ciepła, zwiększają się opory przepływu i zmniejsza się przepływ wody. Ma to szczególne znaczenie dla pompy głębinowej, której charakterystyka jest stosunkowa płaska. W początkowej fazie nie jest to odczuwalne po stronie odbiorników, lecz po stronie licznika energii elektrycznej. Sygnałem o zanieczyszczonym wymienniku będzie wchodzenie pompy w stan awarii zamrożeniowej. A więc po wystąpieniu pierwszej awarii należy przystąpić do czyszczenia wymiennika che-
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...