Poradnik ABC Magazynu Instalatora 6-7/2018

-

● Uzdatnianie

wody ● Wentylatory ● Kanalizacja zewnętrzna ● Pompy ciepła ● Kominy ● Fotowoltaika ● Szkolenia

2018

nr 6/72018

Spis treści Jakość wody pod kontrolą - 4 Aquaphor - 7 Herz - 8 Comap - 10 Giacomini - 12 Spręż w kanale - 14

Spis treści

Sztywne złącza - 16 Miejsce dla pompy ciepła - 18 Stężenie zanieczyszczeń w powietrzu - 20 Montaż fotowoltaiki - 22 Wybór komina - 25 Odzysk wody szarej - 26 PE-X o małej średnicy - 28 Cena cyrkulacji - 30 Próba szczelności instalacji gazowej - 32

ISSN 1505 - 8336

Szkolenia - 35

nakład: 11 015 egzemplarzy

Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“

Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4.

Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41.

Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

www.instalator.pl

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

ABC uzdatniania wody

Jakość pod kontrolą Najczęściej celem uzdatniania wód jest uzyskanie jakości odpowiadającej wymogom stawianym wodzie do picia lub wodzie przeznaczonej dla określonych zastosowań. Wymagania jakościowe dotyczące wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi są określone szczegółowo rozporządzeniem ministra zdrowia [1]. Przeciętny konsument korzysta więc z wody produkowanej przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa wodociągowe, której jakość odpowiada wymogom cytowanego rozporządzenia. Oznacza to, że jej skład chemiczny i bakteriologiczny, a także w dużej mierze walory smakowe, pozwalają na korzystanie z niej w celach spożywczych bez ograniczeń. Oczywiście woda odpowiadająca tym wymaganiom jest przydatna również w niektórych gałęziach przemysłu i dla wielu różnorodnych zastosowań.

Niekiedy pojawia się jednak problem dodatkowych wymagań jakościowych. Powodem mogą być np. dokładnie sprecyzowane zalecenia producenta co do jakości wody zasilającej określone urządzenie. Najczęściej dotyczą one usunięcia z wody ewentualnie obecnych drobnych cząstek zawiesiny, obniżenia jej barwy, zmniejszenia twardości wody lub całkowitej jej demineralizacji. Wynikająca stąd konieczność zastosowania dodatkowych urządzeń uzdatniających wodę pociąga za sobą problem ich właściwego doboru.

Rynek oferuje bogaty wybór niewielkich, przydatnych w gospodarstwie domowym urządzeń przeznaczonych do oczyszczania wody, a wykorzystujących rozmaite sposoby uzdatniania. Otwarty pozostaje jednak problem wyboru urządzenia oferującego uzy-

4

skanie oczekiwanego efektu oczyszczania przy zastosowaniu adekwatnych technik uzdatniających. Jako adekwatne należy w tym przypadku rozumieć techniki, przy pomocy których możliwie jest uzyskanie oczyszczenia wody do wymaganego poziomu z wykorzystaniem możliwie najprostszych i najtańszych metod, z odrzuceniem tych, których zastosowanie nie jest konieczne dla uzyskania oczekiwanego efektu.

Proponujemy więc krótki przegląd metod uzdatniania i ich podstawowych parametrów technicznych, w nadziei, że będzie on przydatny przy wyborze odpowiednich urządzeń. ● Procesy separacji fazy stałej, filtracja - w niewielkich urządzeniach znajduje zastosowanie mikrofiltracja za pomocą tzw. filtrów świecowych, w których proces filtracji polega na przetłaczaniu oczyszczanej wody pod ciśnieniem [(DP) < 0,3 MPa] przez porowatą masę filtracyjną uformowaną najczęściej w kształcie cylindra. Materiałem filtracyjnym jest zazwyczaj porcelana, kamionka, a także tworzywa sztuczne o porowatej strukturze.

Woda przetłaczana przez materiał porowaty zostaje pozbawiona cząstek zawiesiny w procesie mechanicznego cedzenia. Jakość filtratu zależy tu od wielkości porów materiału, z którego zbudowane są filtry. W przypadku mikrofiltracji przy średnicy porów 0,1-10 µm możliwe jest usunięcie z wody cząstek o rozmiarach rzędu 1 µm, a więc nawet większych cząstek koloidowych oraz niektórych bakterii. W procesie uzdatniania woda wprowadzona do filtra przenika do wnętrza świecy, zatrzymane zanieczyszczenia pokrywają jej zewnętrzną część. Po osią-

www.instalator.pl

nr 6/72018

www.instalator.pl

filtracji, co pozwala na zatrzymywanie nie tylko cząstek zawiesiny o niewielkich rozmiarach, ale również rozpuszczonych związków wielkocząsteczkowych, a nawet mikroorganizmów chorobotwórczych; - nanofiltracja (NF): mechanizm separacji oparty na rozpuszczaniu i dyfuzji, (DP) 0,53,0 MPa, średnica porów < 2 nm, zatrzymuje jony wielowartościowe oraz związki organiczne o rozmiarach < 2 nm; Mechanizm separacji w procesie nanofiltracji określa się jako pośredni pomiędzy ultrafiltracją a odwróconą osmozą, ponieważ pozwala na zatrzymywanie jonów wielowartościowych (np. SO42-) oraz niektórych związków organicznych, bakterii i wirusów.

- odwrócona osmoza (RO): mechanizm separacji oparty na rozpuszczaniu i dyfuzji, (DP) 1-8 (10) MPa, zatrzymuje sole jednowartościowe, kwasy niezdysocjowane, związki organiczne, bakterie i wirusy. Mechanizm procesu odwróconej osmozy jest zasadniczo różny od dotychczas omawianych.

Jest to mechanizm odwrotny do osmozy naturalnej, która jest zjawiskiem polegającym na dyfuzji cząstek rozpuszczalnika (w naszym przypadku wody) przez membranę półprzepuszczalną - rozdzielającą dwa roztwory o różnym stężeniu - od roztworu o niższym stężeniu do roztworu o stężeniu wyższym, dążąc do wyrównania stężeń substancji rozpuszczonej po obu stronach membrany. Zjawisko to można zatrzymać, przykładając po stronie roztworu o wyższym stężeniu zewnętrznego ciśnienia równego tzw. ciśnieniu osmotycznemu. Dalsze podwyższanie przyłożonego ciśnienia powoduje przepływ rozpuszczalnika (wody) z roztworu o wyższym stężeniu do roztworu po niższym stężeniu, a zjawisko to określane jest mianem odwróconej osmozy. Proces odwróconej osmozy polega więc na zatężaniu roztworu o wyższym stężeniu i rozcieńczaniu roztworu po przeciwnej stronie membrany.

5

ABC uzdatniania wody

gnięciu maksymalnych strat ciśnienia filtracyjnego świece filtracyjne poddawane są czyszczeniu. Filtry tego typu stosowane są stosunkowo często w gospodarstwach domowych, wyposażone dodatkowo we wtopiony element z koloidalnym srebrem o działaniu bakteriobójczym oraz wkładkę z węgla aktywnego do usuwania chloru [2]. ● Procesy membranowe, a szczególnie te, w których siłą napędową jest różnica ciśnień po obu stronach membrany, są, jeśli chodzi o sitowy mechanizm separacji, bardzo podobne do opisanej powyżej mikrofiltracji, różnią się od niej parametrami technicznymi, a także rozmiarem zatrzymywanych zanieczyszczeń. Wyjątek stanowi proces odwróconej osmozy, u podstaw której leży zjawisko osmozy naturalnej [2]. Istotną cechą technik membranowych, podobnie jak w przypadku mikrofiltracji, jest to, że wody odpadowe zawierają jedynie naturalne zanieczyszczenia usunięte z wody, a nie zawierają żadnych ubocznych produktów reakcji chemicznych.

Jako membrany definiuje się przegrody cienkowarstwowe zdolne do selektywnego transportu wody i jej zanieczyszczeń. Zgodnie z przyjętą w technikach membranowych terminologią strumień zasilający określany mianem nadawy ulega podziałowi na strumień retentatu, czyli koncentratu, i strumień permeatu, czyli filtratu. W technologii uzdatniania wody, oprócz mikrofiltracji, stosowane są następujące ciśnieniowe techniki membranowe: ultrafiltracja, nanofiltracja i odwrócona osmoza. Mechanizm separacji i efektywność ciśnienionych procesów jest następująca: - ultrafiltracja (UF): mechanizm separacji - sitowy, (DP) 0,1-1,0 MPa, średnica porów 1-100 nm, zatrzymuje cząstki zawiesiny, makrocząsteczki rozpuszczone, cząstki koloidalne o rozmiarach od 2 nm do 0,1 µm bakterie, wirusy; W ultrafiltracji rozmiary porów są mniejsze niż w przypadku mikro-

ABC Magazynu Instalatora

ABC uzdatniania wody

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

Spośród wymienionych procesów membranowych najpowszechniejsze zastosowanie, szczególnie do odsalania wód słonawych i wody morskiej, znalazła technika odwróconej osmozy. W urządzeniach o zróżnicowanej skali wielkości, od instalacji o wydajności kilkuset metrów sześciennych na dobę do instalacji domowych, stosowana jest powszechnie na całym świecie. Pomimo konieczności stosowania bardzo wysokich ciśnień metoda odwróconej osmozy charakteryzuje się znacznie niższym zużyciem energii w porównaniu z metodami alternatywnymi, opartymi np. na destylacji, dając przy tym produkt o bardzo wysokiej jakości [2]. ● Procesy wymiany jonowej wykorzystują zjawisko polegające na tym, że pewne substancje (wymieniacze jonowe, jonity) wykazują zdolność do odwracalnej zamiany jednych jonów na inne. Jonity posiadające zdolność wymiany kationów nazwane zostały kationitami, a wymieniające aniony - anionitami. Wymiana jonowa zachodzi pomiędzy fazą stałą (jonitem) a fazą ciekłą (wodą), a proces jest odwracalny i zachodzi w ilościach równowagowych (stechiometrycznie) [2].

Wymiana jonowa znajduje szerokie zastosowanie w technologii uzdatniania wody.

Przede wszystkim należy tu wymienić zmiękczanie i dekarbonizację wody, a także jej dekationizację i demineralizację.

Zmiękczanie wody na jonitach polega na usuwaniu z niej twardości węglanowej i niewęglanowej, tj. wszystkich jonów wapnia i magnezu w silnie kwaśnym kationicie pracującym w cyklu sodowym przez zamianę ich na jony sodowe: 2 RNa + Ca(HCO3)2 ⇄ R2Ca + NaHCO3 2 RNa + Mg(HCO3)2 ⇄ R2Mg + + 2 NaHCO3 2 RNa + CaCl2 ⇄ R2Ca + 2 NaCl 2 RNa + MgSO4 ⇄ R2Mg + Na2SO4 Regenerację prowadzi się za pomocą roztworu chlorku sodu.

6

Dekarbonizacja wody polega usunięciu z wody tylko twardości węglanowej przy użyciu słabo kwaśnego kationitu pracującego w cyklu wodorowym: 2 RH + Ca(HCO3)2 ⇄ R2Ca + 2 H2O + 2 CO2 2 RH + Mg(HCO3)2 ⇄ R2Mg + 2 H2O + CO2 Regeneracja jonitu prowadzona jest za pomocą HCl lub H2SO4.

Dekationizacja polega na wymianie wszystkich kationów na jon wodorowy na silnie kwasowym kationicie w formie wodorowej, natomiast demineralizacja jest kontynuacją dekationizacji polegającą na całkowitym usunięciu rozpuszczonych soli przez dodanie do dekationizacji następnego etapu polegającego na wymianie jonowej na silnie zasadowym anionicie w formie wodorotlenowej w celu usunięcia anionów, np: ROH + H2CO3 ⇄ R2CO3 + 2 H2O. Najlepsze rezultaty można w tym przypadku uzyskać przez zastosowanie złoża mieszanego, złożonego z kationitu silnie kwasowego i silnie zasadowego anionitu [2].

Osobną grupę stanowią jonity działające selektywnie, przeznaczone do usuwania określonych domieszek wody, np. fluorków, azotu amonowego i innych.

Wymiana jonowa znalazła szerokie zastosowanie w technologii uzdatniania wody i to zarówno w skali technicznej, jak i w urządzeniach mniejszej skali, stosowanych w gospodarstwie domowym do zmiękczania lub dekarbonizacji wody. dr Sławomir Biłozor Literatura: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej poz. 2294. „Uzdatnianie wody: procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne”, red. naukowa Jacek Nawrocki, Wydawnictwo Naukowe UAM - Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

www.instalator.pl

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

Aquaphor barierę dla bakterii i niektórych wirusów namnażających się w instalacjach wodnych. Tak wysoka wydajność, w połączeniu z możliwością mieszania z wodą pochodzącą bezpośrednio z ujęcia, celem osiągnięcia wymaganych parametrów, daje niemal nieograniczone możliwości zastosowania tego typu stacji uzdatniania w obiegu wodnym lub wodno-parowym.

Zarówno systemy domowe, jak i wysoce wydajne filtry serii Aquaphor APRO rozwijają się w kierunku „inteligentnych systemów”. Dzięki zaawansowanym procesom kontroli przepływu oraz parametrów wody dokonują one samoregulacji oraz umożliwiają zdalną kontrolę z dowolnego miejsca za pośrednictwem internetu.

ekspert Marcin Grabowski Aquaphor Poland Sp. z o. o. www.aquaphor.pl

www.instalator.pl

Marcin Grabowski

☎

22 870 24 32

@ Marcin.Grabowski@aquaphor.pl

7

ABC uzdatniania wody w instalacji

Z obserwacji rozwijających się wymagań dotyczących filtracji wody wynika, że obecnie na rynku poszerza się wybór filtrów dostosowanych do zaspokojenia potrzeb szerokiej grupy użytkowników. I to niezależnie od tego, czy krystalicznie czysta woda potrzebna jest tylko w kuchni, całym domu, budynku wielorodzinnym, czy też obiekcie użyteczności publicznej.

Twarda i zanieczyszczona woda stanowi zagrożenie dla wydajnej i sprawnej pracy urządzeń ciepłowniczych oraz pozostałych systemów wodnych. Jakość wody obiegowej i zasilającej również bezpośrednio przekłada się na koszty eksploatacji instalacji oraz armatury.

Wraz z popularyzacją uniwersalnych stacji filtrujących pojawia się też rynkowa tendencja do ich miniaturyzacji. Nowoczesne, niezwykle kompaktowe zmiękczacze serii WaterBoss usuwają twardość nawet powyżej 1500 mg/l. Spełniają one 3 funkcje: zmiękczają, odżelaziają i odmanganiają wodę, dzięki czemu doskonale zapobiegają tworzeniu się kamienia kotłowego i poprawiają jakość wody.

Dla najbardziej wymagających klientów przeznaczone są systemy odwróconej osmozy. Moduły APRO o wydajności od 250 l/h do 20 000 l/h umożliwiają odsalanie i zmiękczanie wody oraz stanowią

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

ABC uzdatniania wody w instalacji

Herz Parametry jakościowe oraz ilościowe wody wodociągowej określają odpowiednie przepisy [1] oraz normy państwowe [2]. Analogiczna sytuacja była w przypadku parametrów technicznych wody do zasilania instalacji centralnego ogrzewania. Przedmiotowa norma [3] określała parametry dla wody do napełniania i uzupełniania instalacji centralnego ogrzewania oraz wody instalacyjnej. Norma przeznaczona była do projektowania i modernizacji instalacji centralnego ogrzewania.

Bazowała na podstawowych wskaźnikach charakteryzujących wodę, określała wymagania oraz systematykę badań. Niestety została ona wycofana 7 października 2015 roku, bez pozostawienia normy, która by ją zastępowała. Na dzień dzisiejszy brak jest krajowej normy w tym zakresie i należy się posiłkować normami zagranicznymi lub wytycznymi producentów urządzeń takich jak np. kotły lub/i komponentów instalacji centralnego ogrzewania.

Proces uzdatniania wody wodociągowej do wymagań instalacji centralnego ogrzewania nie jest prosty i zależy od wielu czynników. Podstawowymi są wymagania urządzeń i elementów instalacji oraz parametry techniczne wody z danej instalacji wody pitnej (tzw. wody świeżej). O ile wymagania insta- Rys. 1. Zespół napełlacyjne można z niania i uzdatniania pewnym przybli- instalacji c.o. Herz żeniem ujednoli- serii 0321, 0322.

8

cić, to jakość wody wodociągowej jest sprawą indywidualną danej instalacji wodociągowej i zależy od źródła wody.

Dlatego podstawą do doboru stacji do uzdatniania wody jest analiza fizyczno-chemiczna świeżej wody oraz przewidywana wydajność jej poboru.

W praktyce dla małych instalacji centralnego ogrzewania stosuje się uproszczone rozwiązanie polegające na zastosowaniu zunifikowanych zespołów do napełniania instalacji zawierających oprócz zaworu antyskażeniowego złoże do uzdatniania wody wodociągowej na cele grzewcze. Należy zastrzec, że uzdatnianie wody wodociągowej z wykorzystaniem zunifikowanego złoża nie zawsze jest wystarczające. Dotyczy to sytuacji, gdy wody pobierana jest ze studni lub wodociągu. Woda taka zawierać może nietypowe składniki mineralne lub ich specyficzną kombinację.

Firma Herz wprowadziła na rynek zespół napełniania i uzdatniania instalacji c.o. serii 0321, 0322 przeznaczony do małych instalacji centralnego ogrzewania (rys. 1).

Zespół napełniania i uzdatniania instalacji c.o składa się z dwóch podstawowych elementów, tj. zespołu przyłączeniowego oraz złoża do uzdatniania. Zespół przyłączeniowy zawiera armaturę odcinającą po stronie wejścia i wyjścia wody, zawór antyskażeniowy klasy BA, reduktor ciśnienia z manometrem oraz wodomierz.

Armaturę odcinającą tworzą zawory kulowe do odcięcia zespołu napełniania po stronie wejścia i wyjścia w celach serwisowych. Reduktor ciśnienia służy

www.instalator.pl

nr 6/72018

ABC Magazynu Instalatora

Rys. 2. Praca złoża do uzdatniania wody. nictwem poniżej 100 µS/cm. Jony powodujące korozję, takie jak chlorek oraz siarczan, są również usuwane, zapewniona jest trwała ochrona przed korozją bez udziału inhibitorów chemicznych.

Poniżej przedstawiono parametry techniczne stacji: ● do pracy ciągłej I 0321 10: ciśnienie nominalne: 10 barów; maksymalna temperatura pracy: 65°C; maksymalna chwilowa temperatura pracy: 80°C; czynnik: woda sieciowa; pojemność zasobnika 4000° dh x litr; pozycja instalacji: pozioma. ● do pierwszego napełnienia I 0322 00: ciśnienie nominalne: 6 barów; maksymalna temperatura pracy: 50°C; czynnik: woda sieciowa; pojemność zasobnika 5000° dh x litr; pozycja instalacji: dowolna; maksymalny przepływ: 8 l/min; przyłącze: Dn 20.

Grzegorz Ojczyk Literatura [1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690).

[2] PN-92/B-01706 - „Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu” - wraz ze zmianą PN-B01706:1992/Az1:1999 [3] PN-C-04607:1993 - „Woda w instalacjach ogrzewania - Wymagania i badania dotyczące jakości wody”.

ekspert Grzegorz Ojczyk Herz Armatura i Systemy Grzewcze Sp. z o.o. www.herz.com.pl

www.instalator.pl

289 02 33 ☎ 12 602 766 992 @ g.ojczyk@herz.com.pl

9

ABC uzdatniania wody w instalacji

do zadania minimalnego ciśnienia w zasilanej instalacji. Zawór antyskażeniowy służy do skutecznej separacji zasilanej instalacji centralnego ogrzewania od instalacji wodociągowej oraz do ukierunkowania przepływu. Wodomierz ma za zadanie kontrolę ilości wprowadzanej wody do instalacji oraz do weryfikacji poziomu zużycia złoża uzdatniającego. Złoże do uzdatniania wody znajduje się w pionowych walcowych pojemnikach (kartridżach). Kartridże są wymienne i dostarczane w dwóch wielkościach. Mniejszy o numerze katalogowym I 0321 10 do pracy ciągłej oraz większy o numerze katalogowym I 0322 00 do pierwszego napełnienia instalacji.

W wymiennych kartridżach znajduje się mieszanka jonowowymienna złóż żywicy oraz stabilizator pH. W trakcie przepływu wody wodociągowej przez złoże następuje jej uzdatnienie. Kartridże do napełniania są jednostkami demineralizacji w systemach uzupełniania wody grzewczej zgodnie z VDI 2035. Kartridż do pierwszego napełniania zawiera mieszankę żywic jonowymiennych oraz stabilizator pH. Głównie demineralizuje on wodę oraz jednocześnie alkalizuje ją do pH pomiędzy 8,2 a 8, w wyniku czego jej twardość jest redukowana do mniej niż 0,5° z resztkowym przewod-

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

ABC uzdatniania wody

Comap Urządzenie do uzdatniania wody (z sieci wodociągowej) KOMEO firmy Comap zabezpiecza instalację przed osadzaniem się kamienia i oczyszcza wodę użytkową. To jedno urządzenie jest całościowym rozwiązaniem, które zapewnia bezpieczeństwo i doskonałą jakość wody w domu. ● Zasada działania KOMEO zawiera w sobie urządzenie do neutralizacji kamienia kotłowego i filtry, które oczyszczają wodę ze szkodliwych substancji, neutralizują bakterie bez użycia jakichkolwiek związków chemicznych. KOMEO neutralizuje kamień w procesie fizycznym. Neutralizuje wapń, zachowując jednocześnie skład mineralny wody (nie ma nadmiaru sodu ani niedoboru wapnia). Samoczyszczący filtr wstępny „Stream” zatrzymuje cząsteczki obecne w wodzie, zapobiega zapychaniu się filtrów i przedłuża ich żywotność. Automatyczny zawór oczyszcza filtr wstępny regularnie, bez potrzeby wymiany wkładów. Dwa filtry z węglem aktywnym wiążą metale ciężkie i drobne cząstki mikrozanieczyszczeń. Filtrują nadmiar manganu, żelaza i

10

usuwają azotany. Zapobiegają również występowaniu smaku i zapachu chloru. Lampa UVc neutralizuje bakterie i wirusy. Czujniki przepływu oraz ciśnienia wykrywają przeciek i wskazują konsumpcję wody w czasie rzeczywistym(1), ciśnienie w instalacji i stan urządzenia. ● Zalety - Chroni instalację domową i urządzenia grzewcze przed osadem - Usuwa smak chloru - Zapewnia doskonałą jakość wody pitnej - Gwarantuje wodę wolną od bakterii(2) - Filtruje pestycydy i herbicydy, metale ciężkie i mangan - Redukuje obecność azotanów - Ekologiczny; bez użycia soli ani innych substancji chemicznych - Wykrywa przecieki w instalacji wodnej - Zdalnie sterowany (dzięki aplikacji na smartfony i tablety) ● Zastosowanie KOMEO to idealne rozwiązanie uzdatniania wody (z sieci wodociągowej) w domu jednorodzinnym albo apartamencie. Maksymalna wydajność 2 m3/h jest wystarczająca, aby zapewnić wodę dla dwóch pryszniców i jednego punktu czerpalnego jednocześnie.

KOMEO wystarczy dla jednej sześcioosobowej rodziny. ● Specyfikacja Części elektroniczne - Elektroniczny neutralizator kamienia działa polem elektrycznym dwustopniowym.

Technologia Rimeau Atex CST Bat. No. 575 - 05/1995 - Komora z promieniami UVc ze stali nierdzewnej

www.instalator.pl

nr 6/72018

- Maksymalna twardość wody: do 45°f albo 25°dH - Podłączenia ¾" gwint zewnętrzny (albo wewnętrzny przez adapter w zestawie) - Wbudowane odpowietrzanie - Wbudowany spust wody - Wymiary (wys. x szer. x głęb.): 59 x 59 x 17 [cm] - Waga: 20 kg ● Montaż KOMEO montuje się na ścianie i podłącza do rury zasilającej instalację domową w wodę. Montaż przeprowadza się w ciągu godziny, używając dołączonego szablonu otworów i prostej instrukcji. KOMEO jest gotowe do użycia od razu po montażu, nie ma etapu rozruchu. ● Obsługa KOMEO automatycznie informuje użytkownika o stanie filtrów i lampy UVc dzięki ekranowi dotykowemu albo aplikacji do zdalnego sterowania. Dostęp i wymiana tych elementów jest prosta dzięki prostej instrukcji „krok po kroku” i automatycznemu odcięciu wody przy otwarciu urządzenia KOMEO. Zależnie od zużycia i jakości wody wkłady filtrujące wymienia się zwykle raz do roku, a lampę UVc raz na półtora roku. ● Gwarancja 3 lata gwarancji na urządzenie, wyłączając materiały eksploatacyjne i koszty transportu.

Dane dostarczane przez miernik przepływu są orientacyjne i nie powinny stanowić podstawy do kontraktów związanych z pomiarem ilości wody.

(2) KOMEO neutralizuje 99,99% mikroorganizmów obecnych incydentalnie w wodzie.

(1)

ekspert Artur Grabowski COMAP Polska www.comap.pl

www.instalator.pl

Artur Grabowski

☎ 22 744 22 09 @ artur.grabowski@comap.pl

11

ABC uzdatniania wody

- Lampa 25 W - Standard jakości wody: optymalne działanie lampy UVc przy przepływie do 1,5 m3/h, z energią minimalną 25 mJ/cm2 zgodnie z dyrektywą DDASS (Urząd Francuski) z dnia 19/01/1987 - Zużycie energii elektrycznej uzależnione od zużycia wody dzięki zintegrowanemu czujnikowi przepływu (z funkcją automatycznego uśpienia stand-by) - Ekran dotykowy 3,5" TFT. Rozdzielczość 320 x 240 pixeli - Moduł Wi-Fi 2.4 GHz jednopasmowy, IEEE 802.11 b/g/n.

- Zawory z siłownikami na rurze zasilającej i przy filtrze wstępnym - Czujnik ciśnienia i miernik przepływu - Zasilanie: 230 V AC 50-60 Hz jednofazowe + uziemienie - Ochrona (wodoodporność): IP 20.

- Standard elektryczny: zgodny z CE. - Bezpiecznik: T 1 AT (5 * 20).

Części hydrauliczne - Samoczyszczący się, dwustopniowy filtr wstępny Stream: 90 µm i 40 µm z siatki ze stali nierdzewnej - Filtr z wkładem 10 µm, w technologii BIRM® połączonej z węglem aktywnym: redukuje chlor, żelazo, mangan i związki azotu - Filtr z wkładem 10 µm, w technologii KDF® połączonej z węglem aktywnym: redukuje metale ciężkie i mikrozanieczyszczenia - Maksymalne ciśnienie w instalacji: 4 bary - Temperatura wody: 5 do 30°C - Maksymalny przepływ wody: 2 m3/h

ABC Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

ABC jakości wody w instalacji

Giacomini Grupa Giacomini prezentuje nowy, kompaktowy separator zanieczyszczeń R146C. Jest to rozwiązanie, które wyróżnia się na rynku zarówno ze względu na łatwość instalacji i konserwacji, jak i zdolność do ochrony kotła przed osadami i zanieczyszczeniami.

Pełna oferta w tym segmencie produktów spełnia szereg wymagań technicznych stawianych przez producentów kotłów kondensacyjnych i pomp ciepła. Urządzenia te wyposażone są w nowoczesne rozwiązania wymienników wyko nanych z coraz mniejszych elementów hydraulicznych poprawiających efektywność termiczną. Właśnie dlatego bardzo ważne jest, aby chronić te elementy przed zanieczyszczeniami znajdującymi się w przewodach systemów grzewczych. ● Zalety Nowy, kompaktowy separator zanieczyszczeń R146C Giacomini przystosowany jest do montażu pod kotłami wiszącymi -

12

uniwersalne przestawne przyłącze umożliwia instalację kątową dla kotłów o typowych mocach, ale nie tylko.

Ruchomy korpus umożliwia montaż także na odcinkach rurociągów poziomych i pionowych, co pozwala na zastosowanie do wszystkich instalacji systemów grzewczych.

Produkt wykonany jest z niklowanego mosiądzu, który oprócz estetycznego wyglądu łączy zalety wytrzymałości i trwałości materiału, zapewniając niezmienną odporność nawet w ekstremalnych warunkach pracy (wysokie temperatury i ciśnienie).

Wyposażenie kompaktowego separatora zanieczyszczeń R146C w silny, odporny na wysokie temperatury magnes i umiejscowienie w górnej części osadnika odpowiednio w strumieniu przepływu, gwarantuje przechwycenie cząstek żelaza rozproszonych w cieczy i zatrzymanie ich do czasu okresowego czyszczenia. Odpowiednia wewnętrzna geometria separatora wprowadza przepływającą ciecz w ruch wirowy, który na skutek siły odśrodkowej, pozwala na oddzielenie pozostałych zanieczyszczeń i osadzenie ich na dnie urządzenia oraz filtrującej siatce ze stali nierdzewnej. ● Jak to działa?

W dolnej części osadnika umiejscowiono zawór spustowy umożliwiający okresowe czyszczenie. Dodatkowym atutem jest możliwość całkowitego demontażu poszczególnych elementów separatora. Posiadając powyższe zalety techniczne, separator R146C nie powoduje strat ciśnienia ani zmniejszenia przepływu wody w instalacji i przy zachowaniu niewielkich rozmiarów jest jednym

www.instalator.pl

nr 6/72018

Separator zanieczyszczeń posiada w górnej części śrubę służącą do odpowietrzenia komory przy pierwszym uruchomieniu. Separator może być czyszczony bez konieczności demontażu i/lub wyłączenia systemu, poprzez otwarcie kurka spustowego znajdującego się na dnie separatora po wcześniejszym usunięciu magnesu z tulei.

Separator nie wymaga demontażu i wyłączenia podczas czyszczenia, jednak zalecamy przeprowadzenie tych operacji bez przepływu wewnątrz separatora. ● Montaż Aby w pełni zabezpieczyć kocioł przed zanieczyszczeniami z instalacji, separator R146C musi być zamontowany na obiegu powrotnym ogrzewania (fot.). Dzięki swoim niewielkim rozmiarom separator może być zainstalowany bezpośrednio pod kotłem zamontowanym na ścianie. Aby umożliwić czynności konserwacyjne separatora należy zostawić wolną przestrzeń od jego górnej krawędzi co najmniej 50 mm.

Nowy separator zanieczyszczeń Giacomini R146C łączy w sobie funkcje, których do tej pory nie udało się spotkać w jednym urządzeniu: separację i filtrację z efektem cyklonu połączoną z bezpośrednio oddziałującym na przepływ cieczy magnesem.

ekspert Sławomir Grzesik Giacomini Sp. z o.o. www.giacomini.com

www.instalator.pl

Sławomir Grzesik

☎ 539 941 000 @ slawomir.grzesik@giacomini.com

13

ABC jakości wody w instalacji

z najbardziej kompaktowych na rynku.

Proces czyszczenia jest bardzo prosty: wystarczy usunąć magnes, odczekać chwilę, aby zanieczyszczenia opadły na dno, a następnie, otwierając zawór spustowy, usunąć wszystkie zanieczyszczenia.

Zasadę działania separatora zanieczyszczeń R146C przedstawiono na schematach.

Woda wpływa do separatora zanieczyszczeń, a następnie kierowana jest do komory cyklonu, gdzie wytworzony ruch wirowy ułatwia oddzielanie cząstek zanieczyszczeń, dodatkowo umiejscowiony w przepływie magnes przechwytuje zanieczyszczenia metaliczne i tlenek żelaza. Filtr siatkowy umiejscowiony w dolnej części cyklonu skutecznie zatrzymuje zanieczyszczenia (300 µm) na dnie komory separatora.

ABC Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

Spręż w kanale

Dorota Węgrzyn ● Jakie

ABC wentylacji

wyróżniamy rodzaje wentylatorów? ● Od czego zależy natężenie hałasu generowanego przez wentylator? ● Jakie są rodzaje charakterystyk?

Wentylatory należą do maszyn przepływowych i służą do przetłaczania powietrza przy sprężu dochodzącym do ok.

9800 Pa. Wyróżniamy wentylatory: a) osiowe przetłaczające powietrze w kierunku osiowym, b) o przepływie poprzecznym, w których powietrze jest zasysane z jednej części obwodu wirnika, a tłoczone w drugiej, c) wentylatory promieniowe, które przetłaczają powietrze w kierunku promieniowym - z łopatkami zgiętymi do tyłu (dla dużych sprawności i dużych sprężów), zagiętymi do przodu (dla małych sprawności i małych sprężów) lub łopatkami prostymi (dla celów specjalnych). Kryterium doboru wentylatora

14

mogą być takie czynniki jak: wydajność, hałaśliwość, cena, zajmowana przestrzeń, niezawodność pracy, sprawność itp.

Istotnym kryterium oceny urządzeń wentylacyjnych jest poziom hałasu spowodowany pracą wentylatora. Natężenie hałasu jest wprost proporcjonalne do sprężu dP. W zależności od wielkości dP rozróżnia się wentylatory: a) niskoprężne o dP = 0-180 Pa, b) średnioprężne o dP = 180-980 Pa, c) wysokoprężne o dP > 980 Pa. Parametry pracy i zależności między parametrami pracy wyznacza się przy pomocy charakterystyk wentylatorów.

Mamy do dyspozycji następujące charakterystyki: ● bezwymiarową, która określa zależność między wydajnością i sprężęm a parametrami konstrukcyjnymi wentylatorów, tj. średnica zewnętrzna wirnika D oraz jego prędkość obwodowa u. W tych charakterystykach posługujemy się wyróżnikami wydajności, sprężu i mocy. Mając do dyspozycji takie wielkości jak średnica zewnętrzna wirnika, prędkość obwodowa wirnika, pole powierzchni króćca ssawnego, pożądany spręż, wydajność, możemy zaprojektować dowolny wentylator; ● roboczą, którą przedstawia się w postaci krzywych wykreślonych w układzie współrzędnych spręż-wydajność; ● rzeczywistą, którą wyznacza się na podstawie badań określonego wentylatora dla każdej liczby obrotów n.

Przy przepływie idealnym (bez strat) charakterystyka wentylatora w układzie spręż-wydajność jest linią prostą. Wskutek

www.instalator.pl

nr 6/72018

żądane parametry jego pracy. Z praktyki wiem, że często do istniejącej instalacji dołącza się elementy, których nie było w pierwotnym projekcie i które mogą wpłynąć na efektywność wentylacji.

W takim przypadku możemy posłużyć się transpozycją charakterystyki wentylatora i stworzyć nowe warunki pracy wentylatora, zmieniając obroty wentylatora z n na n1 oraz: - zmienić prędkość obwodową wirnika z u [m/s] na u1 [m/s]: u/u1 = n/n1 = in - ustalić stosunek wydajności: L/L1 = u/u1 = n/n1 = in - zmienić spręże z dP na dP1: dP/dP1 = u2/u12 = n2/n12 = in2 - ustalić stosunek pobieranej mocy z N na N1: N/N1 = L * dP/(L1 * dP1) = n3/n13 = 3 in Również zmianę wielkości wentylatorów możemy uzyskać, stosując transpozycje ich charakterystyk, i tak: przy idkrotnej zmianie wszystkich liniowych wymiarów wentylatora będzie również: D/D1 = id.

Przy zachowaniu tych samych obrotów zmieni się w tym samym stosunku prędkość obwodowa. Zmianę sprężu określimy: dP/dP1 = id2, zaś zmiana wydajności określona jest wyrażeniem: L/L1 = id3.

Dorota Węgrzyn

ekspert Krzysztof Nowak Uniwersal www.uniwersal.com.pl

www.instalator.pl

☎

32 203 87 20 wew. 102

@ krzysztof.nowak@ uniwersal.com.pl

15

ABC wentylacji

różnego rodzaju strat przy przepływie rzeczywistym charakterystyka rzeczywista nie jest linią prostą i dla dowolnej liczby obrotów n są krzywymi przystającymi, dla których punkt wierzchołkowy leży na paraboli przechodzącej przez punkt zerowy. Charakterystyki sieci przewodów, łącznie z wbudowanymi w nie elementami, są parabolami. Punkt pracy wentylatora leży w punkcie przecięcia charakterystyki wentylatora dla n = const. z charakterystyką sieci przewodów. Zamawiając wentylator u producenta, podajemy

ABC Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 6/72018

ABC kanalizacji

Sztywne złącza (1) Warunki posadowienia sieci w podłożu gruntowym często zmieniają się w miarę upływu czasu, a na wpływ tych zmian są szczególnie podatne złącza rurowe. Wynika stąd potrzeba tworzenia pewnego „zapasu bezpieczeństwa” poprzez poprawę jakości połączeń.

Do tradycyjnych podstawowych problemów stosowania złączy rurowych należy zapewnienie ich szczelności. Podstawowe rozwiązania w tym zakresie były znane od połowy XIX w., jednak czasochłonność ich realizacji w powiązaniu z koniecznością użycia wysokiej jakości materiałów oraz wysoko wykwalifikowanej robocizny skutkowały poszukiwaniem akceptowalnych rozwiązań zastępczych. Równocześnie w początkowym okresie niemal wszystkie tradycyjne złącza nie tolerowały jakichkolwiek zmian, aczkolwiek dość wcześnie pojawiły się rzadko stosowane rozwiązania o pewnej tolerancji.

Wszystkie współczesne złącza rurowe spełniają warunek „szczelności”, co nie oznacza jednak, iż są one w stanie przenosić wszelkie występujące obciążenia. Stąd w normach [2], [3] pojawiają się charakterystyczne kategorie „rur” i „złączy rurowych”. W szczególności wyróżnia się: - rurę sztywną, której zdolność przenoszenia obciążenia jest ograniczona pęknięciem lub przekroczeniem dopuszczalnych naprężeń bez wyraźnej deformacji jej przekroju poprzecznego, - rurę półsztywną, której zdolność do przenoszenia obciążenia jest ograniczona odkształceniem średnicy (przekroju) lub pęknięciem (zachowanie sztywności) w

16

zależności od jej sztywności obwodowej; dopuszczalne ugięcie rury półsztywnej jest istotnie mniejsze (o 1 rząd) niż rury elastycznej, odchylenie i/lub odkształcenie przekroju pod obciążeniem równym granicznej wartości projektowej, bez załamania lub rozerwania (zachowanie elastyczne), - złącze sztywne, które nie umożliwia przenoszenia znacznego odkształcenia kątowego - zarówno w trakcie montażu, jak i po jego zakończeniu, - złącze elastyczne umożliwiające znaczne odchylenie kątowe zarówno w trakcie montażu, jak też po jego ukończeniu; może być ono zastosowane przy niewielkim odchyleniu od linii osiowej, - złącze podatne umożliwiające znaczne odkształcenie kątowe tylko w trakcie montażu, ale nie później. ● Charakterystyczne obciążenia złączy rurowych Nawet najlepsze posadowienie przewodu w podłożu gruntowym nie może być traktowane jako gwarancja stabilności jego położenia. Przede wszystkim podłoże ulega różnym zmianom zarówno na skutek procesów naturalnych, jak też sztucznych.

Ostatecznie na przewody ułożone w podłożu gruntowym oddziałują bardzo różne obciążenia prowadzące do: - przemieszczeń osiowych, - skręcania, - zginania.

Efektem może być rozszczelnienie złącza (wypadnięcie uszczelnienia), rozsunięcie rur, a w warunkach skrajnych zniszczenie poprzez skruszenie złączy lub połamanie samej rury na długości.

www.instalator.pl

Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...