2017
● Aplikacje
i oprogramowanie ● Zasobniki solarne ● Klimatyzacja ● Wodomierze ● Pompy ciepła ● Ogrzewanie elektryczne ● Kominy ● Szkolenia
nr 12017
Spis treści Efektywnie i on-line - 4 Viega - 6 Grundfos - 7 ESBE - 8 Wilo - 9 KAN - 10
Spis treści
Pojemność zładu - 11 Klimatyzacja w muzeum - 12 Pomiar strumienia - 14 Pompa z mocą - 16 Zysk z prądu - 18 Stal do wymiany - 20 Walka z kamieniem - 22 Komfort w biurze - 24 Diagnoza w sieci - 26 Złoża tarczowe - 28 Zasobnik z solarem - 30
ISSN 1505 - 8336
Pytania o komin - 32 / Szkolenia - 35 nakład: 11 015 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
Efektywnie i on-line
ABC aplikacji i oprogramowania
● Kiedy
warto korzystać z aplikacji na urządzenia mobilne i stacjonarne? ● Czy zawsze konieczne jest zainstalowanie aplikacji? ● Skąd można pobrać aplikacje mobilne? Oprogramowanie na komputery stacjonarne, aplikacje na urządzenia mobilne (czyli w sumie też oprogramowanie) stało się nieodłączną częścią naszego życia. Trudno wyobrazić sobie projektanta instalacji, który nie korzysta z tego typu narzędzi. Firmy prowadzące działalność handlową również muszą na bieżąco „odnotowywać” wszystko w komputerach. Instalatorzy niekoniecznie muszą udawać się do hurtowni, aby złożyć zamówienie. Mają możliwość składania ich on-line za pomocą smartfonów. Użytkownik końcowy jest kuszony inteligentnymi rozwiązaniami do sterowania różnymi instalacjami w swoim domu czy biurze. Szacuje się, że już w 2017 roku światowy rynek rozwiązań inteligentnego zarządzania i sterowania osiągnie poziom 10 mld EUR. Do roku 2020 ok. 230 mln gospodarstw domowych na świecie będzie wyposażonych w rozwiązania tego typu! Dostępne na rynku aplikacje mobilne to najczęściej dedykowane do konkretnych produktów narzędzia od danego producenta. Oferują one dostęp do wielu narzędzi i usług, dokumentacji, a nierzadko szybki i
4
bezpośredni kontakt z doradcą (co szczególnie w sytuacjach awaryjnych jest nie do przecenienia). Przykładowo aplikacje producentów pomp umożliwiają sterowanie pompą, dobór pompy, zamianę pompy i dostęp do jej dokumentacji technicznej. Dzięki intuicyjnemu interfejsowi oszczędzają cenny czas do raportowania i gromadzenia danych. Innym przykładem mogą być aplikacje doboru armatury. Czytelnicy doskonale zdają sobie sprawę z tego, jak ogromna liczba produktów jest często dostępna i aby wybrać ten jeden jedyny model czy typ, nierzadko trzeba się naszukać (albo prosić kogoś - np. sprzedawcę - o pomoc). Aplikacje tego typu to doskonałe narzędzia dla instalatorów i projektantów, które pomagają znaleźć np. odpowiedni zawór i od razu podpowiadają, jakie użyć Kvs. W prosty sposób umożliwiają one szybką kalkulację, dobór produktu, a także łatwy dostęp do informacji technicznej i numeru telefonu do wsparcia technicznego u danego producenta. Ważne są także podpowiedzi dotyczące montażu. Dzięki temu można wyeliminować ryzyko awarii albo reklamacji ze strony klienta.
www.instalator.pl
nr 12017
punktowy czy przeciwpożarowy), jak wygląda sytuacja montażowa (uszczelnienie itp.), jakie rozwiązania będą optymalne (wraz z detalami, takimi jak wymiary, wydajność odpływu czy wysokość zamknięcia wodnego), czy jaki zastosować ruszt. Są też dostępne aplikacje, które pozwalają na mobilną (zdalną, nawet z bardzo daleka) kontrolę i sterowanie domowym systemem ogrzewania za pomocą smartfona lub tabletu. Oczywiście musi być spełniony warunek dostępu do internetu (też poprzez WiFi). Aplikacje tego typu zapewniają komunikację on-line z automatyką sterującą źródłem ciepła (np. gazowym kotłem kondensacyjnym) i obiegami grzewczymi. Umożliwiają one programowanie takiej temperatury wewnątrz pomieszczeń oraz trybu pracy ogrzewania, jakie użytkownik w danym momencie chce osiągnąć. Źródła ciepła (kotły, pompy ciepła) muszą być wyposażone w odpowiednią automatykę. Podobnie rzecz ma się, kiedy użytkownik chce sterować pracą poszczególnych grzejników (stalowych, podłogowych). Muszą być one również dostosowane do pracy poprzez specjalną automatykę - nie da się mobilnie wpływać na pracę standardowej głowicy termostatycznej. Jak podają niektórzy producenci, użytkownik dzięki tego typu narzędziom ma dostęp do informacji o stanie pracy kotła grzewczego, ewentualnych usterkach (wraz z podaniem kodu usterki), temperaturach wewnątrz i na zewnątrz budynku, a w przypadku zastosowania systemu kolektorów słonecznych - do informacji o aktualnym uzysku solarnym oraz do danych historycznych. Całkiem fajnie... (red.) Fot. z archiwum firm: Viega, Grundfos, Bosch.
www.instalator.pl
5
ABC aplikacji i oprogramowania
Pobranie i instalacja aplikacji mobilnej nie powinny nastręczać trudności. Zwykle są one przygotowane na różne systemy operacyjne (np. iOS, Android, Windows), dla dowolnych urządzeń. Najczęściej oferowane są jako bezpłatne do pobrania ze sklepów App Store i Google Play. Nie wszystkie aplikacje wymagają instalacji na naszych komputerach, smartfonach, tabletach. Niektórzy producenci zdecydowali się na udostępnianie narzędzi wspomagających dobór i składanie zamówienia online porzez strone internetową. Trzeba w takim przypadku uruchomić przeglądarkę i wpisać albo wybrać konkretny adres www. Ma to też swoje zalety. Tego typu aplikacja nie zajmuje pamięci i nie wymaga aktualizacji. Przykładem może być konfigurator odpływów łazienkowych, który nawet bezpośrednio na budowie podpowie, jaki rodzaj odpływu ma być zastosowany (liniowy,
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
ABC aplikacji i oprogramowania
Viega Różnorodność warunków montażowych w łazienkach sprawia, że instalacja odpływów podłogowych jest niemal zawsze wymagającym, indywidualnym projektem. Seria Advantix oferuje szeroki wybór elastycznych rozwiązań do odprowadzania wody, a nowy konfigurator udostępniony na stronie internetowej Viega, umożliwia szybki i bezpieczny wybór optymalnego odpływu online. Nie ma uniwersalnych rozwiązań do odwodnień stosowanych przy prysznicach bez brodzika. Uwarunkowania budowlane, takie jak konstrukcja posadzki, wymagana wydajność odpływu czy jego umiejscowienie, odgrywają tu równie istotną rolę, co względy estetyczne. Za każdym razem projektant i instalator muszą odpowiedzieć sobie na wiele różnych pytań. Trzeba określić m.in., jaki rodzaj odpływu będzie najlepszy, jaka jest niezbędna wydajność, czy jak zintegrować odpływ w posadzce z zachowaniem odpowiedniego spadku i szczelności. Doskonałą pomocą w odpowiedzi na te pytania jest nowy konfigurator do odwodnień podłogowych Advantix. Wystarczy kilka kliknięć myszką, aby wybrać odpowiedni wariant i sporządzić gotową listę produktów do zamówienia.
Z konfiguratora można korzystać za pośrednictwem komputera, tabletu lub smartfona. Jego obsługa jest bardzo intuicyjna. Projektant lub instalator nawet bezpośrednio na budowie może określić: ● jaki rodzaj odpływu ma być zastosowany (liniowy, punktowy czy przeciwpożarowy), ● jak wygląda sytuacja montażowa (uszczelnienie itp.), ● jakie rozwiązania będą tu optymalne (wraz z detalami, takimi jak wymiary, wydajność odpływu czy wysokość zamknięcia wodnego), ● jaki zastosować ruszt. Kolejnym punktem menu jest automatyczne podsumowanie wraz z przekrojem, wszystkimi danymi technicznymi i listą materiałów. Dane te można następnie zapisać w osobnym dokumencie i wydrukować lub przesłać mailem jako link. Konfigurator odpływów podłogowych z serii Advantix to proste narzędzie pozwalające na fachowy dobór rozwiązań do odprowadzania wody o wysokich walorach estetycznych i funkcjonalnych w każdej sytuacji montażowej. Konfigurator jest dostępny pod adresem: viega.pl/KonfiguratorAdvantix
ekspert Łukasz Szypowski Viega Sp. z o.o. www.viega.pl
6
Łukasz Szypowski
☎ 665 425 611 @ lukasz.szypowski@viega.pl
www.instalator.pl
nr 12017
ABC Magazynu Instalatora
Grundfos
W oparciu o zapotrzebowanie ciepła w każdym pomieszczeniu (wielkość pomieszczenia w m2, wymagana moc cieplna W/m2, wymagana temperatura w ºC i maksymalna
ilość ciepła), którą może dostarczyć grzejnik (wielkość i dane techniczne grzejnika) aplikacja sprawdza, czy zainstalowany grzejnik jest wystarczający, aby utrzymać odpowiednią temperaturę w pokoju. Aplikacja podaje wskazówki dotyczące zapotrzebowania na ciepło dla typowych budynków mieszkalnych, uwzględniając lokalne przepisy. W oparciu o pomiar przepływu aplikacja wskazuje grzejnik z największą stratą ciśnienia (Pmax), który wymaga najmniejszej regulacji przepływu (regulację przeprowadza się przez nastawę wstępną zaworu termostatycznego). Aplikacja obliczy wymagane przepływy dla wszystkich pozostałych grzejników w domu i poprowadzi użytkownika przez proces równoważenia instalacji, podając właściwe nastawy wstępne dla każdego z zaworów grzejnikowych w odniesieniu do nastawy wstępnej dla grzejnika (Pmax). Po zakończeniu procesu równoważenia aplikacja może wygenerować raport, w którym zawarte są parametry instalacji przed i po równoważeniu, rekomendacja ustawienia trybu pracy pompy oraz dane dotyczące instalatora i inwestora. Raport można wysłać na adres mailowy klienta. Podstawowa zaletą aplikacji jest pomiar w procesie równoważenia rzeczywistych strat ciśnienia w instalacji.
ekspert Andrzej Zarębski GRUNDFOS POMPY Sp. z o. o. www.grundfos.com
www.instalator.pl
Andrzej Zarębski
☎ 61 650 13 00 @
azarebski@grundfos.com
7
ABC aplikacji i oprogramowania
Firma Grundfos w 2016 roku wprowadziła na rynek System ALPHA3 do hydraulicznego równoważenia domowych instalacji grzewczych. Jednym z elementów Systemu ALPHA3, oprócz pompy ALPHA3 oraz modułu komunikacyjnego ALPHA Reader, jest także bezpłatna aplikacja Grundfos GO Balance, którą można pobrać na smartfona. Wartości przepływu i strat ciśnienia w obiegach grzewczych są przesyłane z pompy za pomocą sygnału optycznego do modułu komunikacyjnego Alpha Reader zamontowanego na pompie i dalej drogą radiową za pomocą Bluetooch na urządzenie mobilne, na którym jest zainstalowana aplikacja Grundfos GO Balance. Aplikację można pobrać za darmo z App Store lub Google play.
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
ABC aplikacji mobilnych i oprogramowania
ESBE ESBE prezentuje narzędzia do doboru zaworów, siłowników, sterowników i grup pompowych. Są to rozwiązania mobilne oraz oprogramowanie na komputery stacjonarne. ● Aplikacja ESBE APP Służy do wymiarowaniu zaworów i pomaga wybrać odpowiednią serię zaworu zgodnie z zadanymi parametrami.
tion wykorzystuje szczegółowe informacje z zakresu specyfikacji technicznej zaworów, takie jak przepustowość, ciśnienie różnicowe, rodzaje materiałów i inne opcje zawarte w bazie danych, pozwalając wybrać odpowiedni dla danego projektu produkt. Program jest przeznaczony do instalacji na komputerze. Link do pobrania pro-
Można ją pobrać z witryn AppStore (dla użytkowników urządzeń Apple) i Google Play (dla użytkowników urządzeń z systemem Android). Aplikacja ESBE jest bezpłatna i nie wymaga rejestracji. ● Program do doboru zaworów ESBE Hydronic Selection Jest to doskonałe narzędzie dla instalatorów i projektantów ułatwiające wybór i wymiarowanie zaworów, siłowników oraz sterowników do różnych zastosowań. Oprogramowanie ESBE Hydronic Selec-
gramu dostępny jest na www.klubesbe.pl lub na stronie www.esbe.pl ● Program do doboru grup pompowych - ESBE SELECTOR To program do doboru grup pompowych - w prosty i szybki sposób pomoże Ci dobrać odpowiednie urządzenie. Link do programu: http://selector.esbe.eu/. Program otwiera się w oknie przeglądarki. Wszystkie narzędzia można pobrać ze strony www.klubesbe.pl (klub dla instalatora) lub www.esbe.pl
ekspert Jacek Wesołowski ESBE Hydronic Systems www.esbe.pl
8
Maja Jankowska
☎ 61 85 44 930 @
jacek.wesolowski@esbe.eu
www.instalator.pl
nr 12017
ABC Magazynu Instalatora
Wilo mienianej pompy wyświetla się propozycja odpowiedniej zamiennej pompy Wilo o najwyższej sprawności; wyszukiwanie uwzględnia tysiące starych, dostępnych w sprzedaży pomp, wyprodukowanych po 1975 r.; ● kody komunikatów - wskazówki, jak sprawnie usunąć awarię po wystąpieniu komunikatu o błędzie; ● kalkulator rur pozwala na obliczenia wymaganego przepływu, średnicy rur oraz oporów liniowych i miejscowych; ● kalkulator oszczędności kosztów energii elektrycznej w przypadku zastosowania energooszczędnej pompy Wilo w porównaniu ze stałoobrotową pompą grzewczą; ● kalkulator jednostek, który przelicza najważniejsze jednostki fizyczne; ● katalog on-line pomp bezdławnicowych; ● wyszukiwarka pomp Wilo - po wprowadzeniu nazwy produktu lub numeru artykułu pojawia się opis danej serii; ● przewodnik po pompach - podsumowanie podstawowej wiedzy na temat pomp grzewczych; ● porady - optymalizacja instalacji grzewczych i instalacji obiegu ciepłej wody użytkowej; ● latarka - funkcja włączania i wyłączania diody LED. Bartosz Tywonek
ekspert Bartosz Tywonek Wilo Polska Sp. z o.o. www.wilo.pl
www.instalator.pl
☎ 606 789 789 @ bartosz.tywonek@wilo.pl
9
ABC aplikacji i oprogramowania
„Doradca Wilo” to dostęp do świata pomp o najwyższej sprawności za pomocą urządzeń iPhone®, iPad® i iPod touch®, Android oraz BlackBerry. Bezpłatna aplikacja dostarcza szczegółowe informacje o pompach, które dotychczas dostępne były tylko w formie drukowanej lub w Internecie. „Doradca Wilo” oferuje użytkownikowi bezpośredni dostęp do informacji o produktach oraz specjalistycznej wiedzy z zakresu techniki pompowej. Większość treści i funkcji zostaje zainstalowana na telefonie, a więc jest dostępna bez konieczności łączenia się z Internetem lub siecią WLAN. Aplikacja „Doradca Wilo“ jest pomocna w codziennej pracy: ● dobór pompy - rekomendacja modelu po wprowadzeniu żądanego punktu pracy przepływ objętościowy Q w m³/h i wysokość podnoszenia H w m; ● interaktywny wykaz zamienników do pomp grzewczych i pomp do ciepłej wody użytkowej; po wprowadzeniu nazwy wy-
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
ABC aplikacji i oprogramowania
KAN Bezprzewodowa automatyka KANtherm Smart, sterująca komfortem cieplnym w budynkach jedno- jak i wielorodzinnych, a także użyteczności publicznej, zagościła już na dobre w ofercie Systemu KAN-therm. Jej praktyczne możliwości zdalnego sterowania temperaturą w poszczególnych pomieszczeniach lub grupach pomieszczeń, zyskały liczną rzeszę zwolenników. Aby wszystkim obecnym jak i przyszłym użytkownikom, jeszcze bardziej usprawnić zdalną komunikację z urządzeniami automatyki SMART, firma KAN wprowadziła na rynek, jedyną w swoim rodzaju aplikację KAN SMART Control. Dzięki rozbudowanym możliwościom, nowa aplikacja to doskonałe narzędzie nie tylko dla końcowych użytkowników, ale także dla profesjonalnych ekip montujących kompletny system sterowania. Po zainstalowaniu i podłączeniu wszystkich urządzeń, aplikacja dosłownie poprowadzi za rękę samego montera przez cały proces konfiguracji systemu. Pokaże w jaki sposób sparować termostaty zainstalowane na ścianach w poszczególnych pomieszczeniach z odpowiednią strefą na listwie sterującej. Podpowie jak podłączyć sieć internet, aby umożliwić użytkownikowi
zdalną obsługę. Dzięki licznym podpowiedziom i rekomendacjom pozwoli optymalnie skonfigurować urządzenia dodatkowe jak źródło ciepła, pompę obiegowę czy czujniki temperatury podłogi lub wilgotności. W każdej chwili konfiguracji systemu możemy podejrzeć za co dana funkcja odpowiada lub co umożliwia. Dzięki takiemu zautomatyzowaniu proces konfiguracji kompletnego systemu sterowania jest bajecznie prosty i szybki, a przede wszystkim nie wymaga gruntownej znajomości zagadnień związanych z połączeniami internetowymi. Skonfigurowana automatyka KAN-therm SMART to także wielka wygoda dla samego użytkownika końcowego. Wiele standardowych programów typu wakacje, party, dzień, noc umożliwia szybkie przełączenie systemu w odpowiedni stan pracy. Z każdego miejsca na ziemi, dzięki połączeniu internet, możemy włączać bądź wyłączać grzanie, monitorować i korygować temperaturę w każdym pomieszczeniu. Funkcja programatora tygodniowego umożliwia wykonanie własnych programów grzania bądź obniżenie temperatury w okresie całego tygodnia.
ekspert Mariusz Choroszucha KAN Sp. z o.o. www.kan-therm.com
10
Mariusz Choroszucha
☎ 500 010 741 @
mchoroszucha@kan.com.pl
www.instalator.pl
nr 12017
ABC Magazynu Instalatora
Pojemność zładu ●
Piotr Celmer
www.instalator.pl
Piotr Celmer
11
ABC instalacji chłodniczych
Minimalna pojemność zładu wody lodowej to kluczowa wartość każdej instalacji. Pojemność cieplna zładu musi być większa niż bezwładność energetyczna agregatu związana z ponownym uruchomieniem sprężarek. Jest to tzw. pojemność czynna instalacji wody lodowej (czyli z wyłączeniem chłodnic klimakonwektorów, central klimatyzacyjnych itp. odciętych zaworami). Poniżej podaję sposób jego określenia (są to przykłady czysto teoretyczne). ● Przykład 1: Z instalacją współpracuje agregat wody lodowej o wydajności chłodniczej nominalnej 50 kW z jedną sprężarką typu onoff. Minimalny czas ponownego załączenia sprężarki po wyłączeniu Dt to 4,5 minuty (270 s). Czas reakcji na wzrost temperatury wynosi 180 s. Histereza wynosi DT = 1,5 K (temperatura na wlocie dla załączenia sprężarki >13,5°C, temperatura dla wyłączenia sprężarki 12°C). Czynnikiem transportującym energię w zładzie jest woda wodociągowa (c = 4,192 kJ/kg, ρ = 1000 kg/m3). Wielkość zładu [V] wynosi: V= Q2 * Dt/(DT * c * ρ) = 50 * 270/(1,5 * 4,192 * 1000) = 2,15 [m3].
Przykład 2: Z instalacją współpracuje agregat wody lodowej o wydajności chłodniczej nominalnej 50 kW w sekcjach 20 i 30 kW. Bardziej niekorzystny stopień wydajności chłodniczej to Q2 = 30 kW. Minimalny czas ponownego załączenia sprężarki po wyłączeniu Dt to 4,5 minuty. Czas reakcji na wzrost temperatury wynosi 180 s, czyli jest mniejszy. Histereza wynosi DT = 1,5 K. Czynnikiem transportującym energię w zładzie jest woda wodociągowa. Wielkość zładu [V] wynosi: V= Q2 * Dt/(DT * c * ρ) = 30 * 270/(1,5 * 4,192 * 1000) = 1,28 [m3]. ● Przykład 3: Z instalacją współpracuje agregat wody lodowej o wydajności chłodniczej nominalnej 50 kW ze sprężarką z płynną regulacją wydajności chłodniczej w zakresie 25÷100% (minimalna wydajność chłodnicza 12,5 kW). Minimalny czas ponownego załączenia sprężarki po wyłączeniu Dt to 4,5 minuty. Czas reakcji na wzrost temperatury wynosi 100 s. Histereza wynosi DT = 1,5 K (dla pracy w zakresie poniżej płynnej regulacji wydajności chłodniczej). Czynnikiem transportującym energię w zładzie jest woda wodociągowa. Wielkość zładu [V] wynosi: V= Q2 * Dt/(DT * c * ρ) = 12,5 * 270/(1,5 3 * 4,192 * 1000) = 0,53 [m ]. Wielkość zładu powinna być ok. 10÷15% większa od obliczeń. Nie powinna ona być zbyt duża z kilku powodów. Jakich? O tym w następnej części.
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
Kultura z klimatyzacją
Dorota Węgrzyn
ABC wentylacji
● Jakiego
typu ogrzewanie preferuje się w muzeach, bibliotekach itp.? ● Jakie parametry musi mieć powietrze w pomieszczeniach muzealnych i bibliotecznych? W budynkach muzealnych, oprócz sal wystawowych (wystawy okresowe) i muzealnych (ekspozycje stałe), znajduje się wiele pomieszczeń pomocniczych, tj. czytelnie, sale odczytowe, biura, pracownie konserwatorskie, magazyny książek, korytarze, klatki schodowe, szatnie, ustępy i wiele innych. Niektóre z tych pomieszczeń znajdują się również w bibliotekach. W celu stworzenia jak najlepszych warunków dla przechowywania i wystawiania przedmiotów zabytkowych najważniejsze jest uzyskanie odpowiedniej temperatury i wilgotności w pomieszczeniach, szczególnie gdy chodzi o przedmioty, w skład których wchodzą tkanki zwierzęce i roślinne, oraz obrazy olejne i obrazy na papierze. Zbyt duża suchość powietrza sprzyja kruchości przedmiotów i powstawaniu pęknięć.
12
Powietrze zbyt wilgotne ujemnie wpływa na trwałość eksponatów, powoduje rozwój pleśni, deformację papieru itp. W pomieszczeniach wystawowych wskazane jest instalowanie urządzeń klimatyzacyjnych, dzięki którym można będzie utrzymywać odpowiednie parametry powietrza wewnętrznego dla przechowywanych przedmiotów w lecie, jak i w zimie. Jeśli w szeregu pomieszczeń wystawowych stawiane są różne wymagania co do jakości powietrza (temperatura i wilgotność), to wydzielamy z całej instalacji wentylacyjnej lub klimatyzacyjnej przewody (odnogi) zaopatrzone w odpowiednie urządzenia do otrzymania żądanej temperatury i wilgotności powietrza. Możemy również wykonać instalację niezależną. Preferuję grupowanie pomieszczeń o tych samych parametrach i wykonanie kilku niezależnych instalacji ze względu na: 1. mniej kosztowne rozwiązanie, ponieważ gdy nastąpi awaria urządzeń, to naprawa lub wymiana mniejszego urządzenia kosztuje mniej niż dużego; 2. możliwość zaprojektowania instalacji tak, aby można było z mniej ważnej instalacji przełożyć awaryjnie urządzenie do ważniejszej. W muzeach eksponaty są również eksponowane w gablotach i przechowywane w szafach. Parametry ww. różnią się od parametrów powietrza w pomieszczeniu i dlatego należy temu zjawisku zapobiegać przez wykonanie odpowiednich otworów umożliwiających wymianę powietrza między pomieszczeniem a wnętrzami gablot i szaf. W otworach tych montujemy wymienne filtry powietrza, które zapobiegną kurzeniu się przedmiotów tam przechowywanych.
www.instalator.pl
nr 12017
nawet przy nawiewaniu ogrzanego powietrza, wrażliwe osoby będą skarżyły się na przeciągi. Ilość świeżego, nawiewanego powietrza ~30 m3/h. Wentylacja powinna być nawiewnowywiewna. Jeśli nie można pokryć pełnego zapotrzebowania ciepła przez grzejniki, to należy zastosować wentylację z częściowym obiegiem powietrza (recyrkulacja) w celu szybkiego nagrzania pomieszczeń. ● Magazyny na przedmioty papierowe i książki: tp = 15°C, k = 1-1,5 w/h. Projektujemy ogrzewanie pokrywające straty ciepła przy temperaturze zewnętrznej (5°C). Przy niższych temperaturach zewnętrznych należy uzupełnić ogrzewanie powietrzem obiegowym. Instalację łączymy z dopływem świeżego powietrza, aby można ją było używać jako urządzenia wentylacyjnego o krotności wymian 1-1,5. Do odprowadzenia zużytego powietrza mogą również służyć żaluzje umieszczone w skrzydłach okien, otwierające się przy pewnym nadciśnieniu powietrza wewnątrz pomieszczenia. ● Pomieszczenia dla reperacji, konserwacji i przygotowań do ekspozycji, zależnie od rodzaju pracy: tp = 15-20°C i krotności wymian zależnej od rodzaju pracy, ● Pomieszczenia pomocnicze, tj. pakownie, korytarze, klatki schodowe: tp = 12-15°C. Muzea i biblioteki są często obiektami wielopiętrowymi o bardzo zróżnicowanym sposobie użytkowania i dlatego projektowanie klimatyzacji, wentylacji i ogrzewania wymaga poważnej analizy funkcji poszczególnych pomieszczeń tych obiektów.
ekspert Krzysztof Nowak Uniwersal www.uniwersal.com.pl
www.instalator.pl
Dorota Węgrzyn
☎
32 203 87 20 wew. 102
@ krzysztof.nowak@ uniwersal.com.pl
13
ABC wentylacji
Budynki bibliotek, muzeów (również sale koncertowe) łącznie z pomieszczeniami pomocniczymi należą do obiektów ogrzewanych dorywczo lub przez kilka godzin w ciągu dnia i wówczas preferuje się ogrzewanie mieszane: 1. Dyżurne niskoprężne działające przez całą dobę, lecz z ograniczeniem temperatury w nocy, co skutkuje nieznacznym wzrostem wilgotności. Wahania wilgotności są korzystne dla utrzymania w dobrej kondycji zbiorów papierowych, książek, litografii itp. Temperatura w nocy może wynieść od 6 do 8°C. Godzinę włączenia ogrzewania musi określić projektant, ponieważ musi on ustalić temperaturę graniczną dla obiektu, tj. taką, która nie zaszkodzi zbiorom. 2. Ogrzewanie powietrzne w połączeniu z klimatyzacją nawiewno-wywiewną działającą okresowo dla utrzymania odpowiedniej temperatury i wilgotności i zapewniającą dostarczenie niezbędnej ilości świeżego powietrza. Temperaturę i wilgotność powietrza oraz krotności wymian dla pomieszczeń muzealnych i bibliotecznych możemy ustalić jak poniżej: ● Sale wystawowe i muzealne zależnie od rodzajów eksponatów i wymagań: - w zimie: tp = 18-20°C, wilgotność 5565%, k = 2-3 w/h, - w lecie: tp nie wyżej niż 23-25°C, wilgotność 55-65%, k = 2-3 w/h. Jeśli zamontowano górne świetliki, to powinny mieć one temperaturę taką samą lub zbliżoną do temperatury pomieszczenia. ● Czytelnie, biura: tp = 18-20°C, k = 2-3 w/h. W czytelniach prędkość powietrza w strefie przebywania ludzi nie powinna być większa niż 0,3 m/s, gdyż w przeciwnym razie,
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
ABC wodomierzy
Pomiar strumienia (2) Tak jak zapowiedziałem w artykule z Poradnika ABC „Magazynu Instalatora” 11/2016, dziś będę kontynuował tematykę dotyczącą pomiaru przepływu wody w instalacjach. Przypomnijmy na początek, że montaż wodomierza powinien być zgodny z przewidzianym przez producenta położeniem roboczym. Najdokładniejszy odczyt wodomierza jest w pozycji poziomej liczydła. Sposób wbudowania zestawu wodomierzowego w instalację wodociągową powinien uniemożliwiać nielegalny pobór wody przed wodomierzem. Jest to niedopuszczalne. Wodomierz i pozostałe elementy zestawu (zasuwy, zawory) wodomierzowego powinny być zainstalowane zgodnie z oznaczonym na nich kierunkiem przepływu wody naniesionym na korpusach tych urządzeń. Najczęściej jest to strzałka. Na wodomierz nie powinny oddziaływać w sposób ciągły naprężenia pochodzące zarówno od instalacji, jak i armatury wodomierzowej. Zestaw wodomierzowy należy montować w konsoli do wodomierza lub wykonać pod niego odpowiedni cokół albo specjalne podpory. W
14
instalacji ciepłej lub gorącej wody, w którą wbudowano wodomierz, nie może występować cyrkulacja wody - Norma PN-98/B-01706 pkt. 2.2.2. W przypadku zestawu wodomierzowego będącego częścią uziemienia elektrycznego należy wykonać jego metaliczne bocznikowanie odpowiednim przewodem elektrycznym. Przekrój przewodu bocznikującego oraz jego zamontowanie należy ustalić w zależności od stopnia wymaganego zabezpieczenia zgodnego z PN-E05009-41:1992. W przypadku trudno dostępnych instalacji dopuszcza się zastosowanie przewodu elastycznego, ale tylko po stronie odpływowej wodomierza. Każdy wodomierz przeznaczony do wskazań przepływu w jednym kierunku powinien posiadać zabezpieczenie przed przepływem zwrotnym - wbudowane w wodomierz lub montowane w postaci dodatkowego elementu przed wodomierzem (łącznik z wbudowanym zaworem zwrotnym). Urządzenie pomiarowe powinno posiadać zabezpieczenie przed nieprawidłowymi warunkami hydraulicznymi. W momencie instalacji powinny być znane parametry ciśnienia w instalacji i dopuszczalne ciśnienie dla instalowanego wodomierza. W momencie instalacji należy weryfikować zgodność klasy temperaturowej wodomierza z rzeczywistymi parametrami wody w instalacji. ● Zapewnienie dostępu Urządzenie pomiarowe należy instalować w taki sposób, by wraz z całym zespołem elementów związanych mogło być łatwo odłączane z instalacji i wymieniane bez
www.instalator.pl
nr 12017
W przypadku występowania naprężeń od instalacji oraz do szybkiego i profesjonalnego montażu wodomierza domowego zalecane jest stosowanie uchwytukonsoli, przymocowanej sztywno do ściany (podłoża). W sytuacji gdy budynek nie posiada piwnicy, nie ma możliwości technicznych na wydzielenie stosownego miejsca lub, gdy trwają dopiero prace budowlane, dopuszcza się umieszczenie wodomierza domowego poza budynkiem, w specjalnej studzience wodomierzowej. Konstrukcja studzienki powinna zabezpieczać zestaw wodomierzowy przed zamarznięciem wody w przewodach. Obecnie zalecane są specjalne mrozoodporne studzienki wodomierzowe, najczęściej wykonane z tworzywa sztucznego. W zależności od typu wykorzystywana jest w niej: - geotermika ziemi (studnia bez dna, z boczną otuliną izolującą i hermetyczną, ocieploną górą zabezpieczoną pokrywą działanie na zasadzie termosu, zestaw wodomierzowy umieszczony jest na górze w odległości od 0,2 do 0,3 m pod pokrywą studzienki); - poduszka izolacyjna (wodoszczelna beczka z tworzywa, z umieszczoną na górze poduszką izolacyjną i zamkniętą pokrywą, zestaw wodomierzowy umieszczony jest tuż przy dnie na głębokości od 1,0 do 1,5 m i posiada możliwość wyciągania go na górę (do odczytu). Uwaga! Za zestawem wodomierzowym musi być zainstalowany zestaw zabezpieczający antyskażeniowy. Bolesław Bąk Fot z arch. firmy AQUA-TECH.
Czy jesteś już naszym fanem na Facebooku? www.facebook.com/MagazynInstalatora www.instalator.pl
15
ABC wodomierzy
uszkodzenia materiału konstrukcji. Odległość między każdą ścianą lub przeszkodą powinna być mniejsza niż bok instalowanego wodomierza i nie mniejsza niż średnica rurociągu +30 cm. Wodomierz należy instalować w takim miejscu, by zapewnić swobodny dostęp do odczytu wskazań przez użytkownika z odległości nie większej niż 1 m i pod kątem 30° względem osi wodomierza i prostopadłej do niego (bez konieczności stosowania drabinek, lusterek itp.) Wymaganie zapewnienia dostępu do wskazań może być zrealizowane również przez zastosowanie urządzenia do zdalnego odczytu. ● Budowa studzienki Studzienki mogą być z betonu, murowane z cegły lub z tworzyw sztucznych. Studzienki betonowe powinny mieć średnicę umożliwiającą wejście do środka osobie dorosłej (co najmniej 1 m). Studzienka z tworzywa może być niewłazowa o mniejszej średnicy. Na rynku dostępne są specjalne konstrukcje takich studzienek, które umożliwiają odczyt wodomierza przez ręczne wyciągnięcie zestawu wodomierzowego. Wodomierz w takim wypadku zamontowany jest za pośrednictwem długich węży elastycznych i wyciągany od góry specjalnym drążkiem podnośnikowym. Studnie tworzywowe przeznaczone są do montażu wodomierzy o przepływie nominalnym qn = 6 m3/h. Mogą być instalowane w terenach zielonych i ruchu pieszym przy klasie obciążeń A15. Jeśli w obrębie studni występują większe obciążenia, należy wykonać studzienkę betonową. Oba typy studzienek należy instalować w minimalnych odległościach: - od ogrodzenia - 2 m, - od budynku - 3 m.
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 12017
Pompa z mocą
Przemysław Radzikiewicz
ABC ogrzewania
● Jakie
wyróżniamy strefy temperaturowe w Polsce? ● Jak oszacować moc pompy ciepła? ● Jak dobrać podgrzewacz c.w.u. współpracujący z pompą ciepła?
W artykule skupię się na pompach ciepła typu grunt/woda czy inaczej zwane solanka/woda. Warto się pochylić nad tematem z pozoru bardzo dobrze znanym i popularnym w naszych realiach, by zasygnalizować elementy, które mają podstawowy wpływ na poprawne i ekonomiczne funkcjonowanie pomp ciepła, a w szczególności jej dobór. W naszym kraju rozróżniamy pięć stref temperaturowych, w których temperatury normatywne kształtują się od -16°C (np. Szczecin) do -24°C (np. Suwałki). Dobór mocy źródła ciepła powinien zostać tak dobrany, aby w 100% pokryć zapotrzebowanie na ciepło właśnie przy tej temperaturze obliczeniowej. Z tego wynika, iż
16
teoretycznie przy identycznej konstrukcji budynku dom w Suwałkach będzie potrzebował pompy ciepła o 18% większej mocy grzewczej niż taki sam dom wybudowany w Szczecinie dla temperatury wewnętrznej w budynku +20°C. Jeżeli użytkownik preferuje wyższe temperatury wewnętrzne, to wymagana moc grzewcza musi być większa. Ważne jest, aby każdorazowo obliczyć rzeczywiste zapotrzebowanie na ciepło, aby w sposób możliwie precyzyjny dobrać pompę ciepła do zapotrzebowania. Przy doborze pompy ciepła nie mamy bowiem do czynienia tylko z doborem samego urządzenia, ale w naszym przypadku do zapotrzebowania na ciepło, profilu ogrzewania, a także do czasu pracy pompy ciepła jest również dobierane dolne źródło, którego koszt, w porównaniu z kosztem samej pompy ciepła, może wynieść około 70% dla kolektora pionowego. Nieprecyzyjne oszacowanie wymaganej mocy grzewczej może poskutkować niedogrzaniem budynku oraz licznymi problemami w eksploatacji systemu. Jak więc oszacować moc pompy ciepła? Moc grzewcza pompy ciepła powinna być sumą zapotrzebowania na ciepło wszystkich odbiorników ciepła w budynku, czyli musimy znać zapotrzebowanie na ciepło przez system centralnego ogrzewania, przygotowanie wody użytkowej, ciepło technologiczne, ogrzewanie basenu oraz cokolwiek jeszcze wymagającego ogrzewania. W budownictwie jednorodzinnym zazwyczaj sugerujemy się projektem, technologią wykonania, lokalizacją przy obliczaniu wymaganej mocy c.o.,
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...