Poradnik ABC Magazynu Instalatora

2019

● Zawory

równoważące ● Sterowanie ● Kanały wentylacyjne ● Grzejniki ● Sieci preizolowane ● Regulacja podłogówki ● Szkolenia

nr 52019

Spis treści Optymalizacja pracy instalacji - 4 Frese - 6 Purmo - 7 Taconova - 8 TATAREK - 9 ESBE - 10

Spis treści

Grundfos - 12 Wavin - 14 Comap - 15 Instalacja na stelażu - 16 Kanały niemetalowe - 18 Wymiana ciepła - 20 Kawitacja w pompie - 22 Ciepła woda komfortowa - 24 Wpięcie RTB - 26 Dostęp do drutów - 29 Strefy w budynku - 32

ISSN 1505 - 8336

Szkolenia - 35 nakład: 11 015 egzemplarzy

Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“

Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4.

Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, kom. +48 502 74 87 41.

Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

www.instalator.pl

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

ABC regulacji i sterowania

Optymalizacja pracy Obecnie każda instalacja, nawet ta najprostsza, nie może obejść się bez odpowiedniej regulacji i sterowania. Aby w jakiś sposób usystematyzować ten bardzo obszerny temat, należy na samym początku dokonać pewnego podziału. Instalacją sterujemy bądź ją regulujemy ze względu na: a) czynnik grzewczy: jego odpowiednią temperaturę oraz prawidłowy przepływ w instalacji (rozdział, równoważenie hydrauliczne itp.); b) temperaturę powietrza w pomieszczeniu - odpowiednią dla naszego dobrego samopoczucia i komfortu cieplnego.

Należy przy tym pamiętać, że są to dwa niezależne procesy, które realizowane są w każdej instalacji równolegle. Aby system grzewczy działał prawidłowo, zamontowane są w nim urządzenia odpowiadające osobno za sterowanie i regulację czynnika grzewczego i osobno za temperaturę w pomieszczeniu.

Przybliżmy sobie po kolei ich działanie.

4

Zacznijmy od regulacji temperatury czynnika grzewczego. Za tego typu czynność odpowiadają wszelkiego rodzaju zawory mieszające. Ze względu na swoją konstrukcję i zasadę działania jedne z nich są całkowicie niezależne i nie wymagają żadnego zewnętrznego sterowania, drugie są bardziej skomplikowane i wymagają podłączenia do elektroniki. Ma to duże zalety, ponieważ dzięki temu możemy nimi sterować ze względu na zmieniające się warunki pogodowe. W najnowszych rozwiązaniach możliwe jest również sterowanie na odległość.

Za prawidłowy przepływ czynnika grzewczego w instalacji odpowiedzialne są wszelkiego rodzaju pompy, zawory strefowe, zawory równoważące, zawory grzejnikowe z nastawą wstępną, przepływomierze w rozdzielaczach do ogrzewania podłogowego. Większość z tych urządzeń jest odpowiednio ustawiana i regulowana na samym początku pracy instalacji i działa tak samo przez cały czas. Odpowiadają

www.instalator.pl

nr 52019

www.instalator.pl

Magazynu Instalatora

grzejnikowego. Co jeśli chodzi o systemy podłogowe? Tutaj już musi wkroczyć elektronika. W skład takiego sterowania wchodzą termostaty pokojowe połączone z listwą sterującą daną strefą grzewczą (np. jedną kondygnacją budynku). Ta z kolei połączona jest z głowicami termoelektrycznymi zamontowanymi w szafce rozdzielacza na poszczególnych pętlach ogrzewania podłogowego. Listwa komunikuje się z automatyką kotła lub zewnętrznym sterowaniem, o których pisałem wcześniej. Termostaty pokojowe dają sygnał do listwy, czy dana pętla ogrzewania podłogowego powinna się otworzyć czy zamknąć. W ten sposób regulowana jest temperatura w pomieszczeniu. Jeżeli w danej strefie grzewczej we wszystkich pomieszczeniach wymagana temperatura zostanie uzyskana, listwa daje sygnał do automatyki znajdującej się w kotłowni, aby pompa została chwilowo wyłączona.

Elementem łączącym regulacje i sterowanie czynnikiem grzewczym z regulacją temperatury w pomieszczeniach jest elektronika.

Natomiast tak jak wspomniałem wcześniej, procesy te realizowane są równolegle i w tym samym czasie. Dzięki ich połączeniu możliwy jest do uzyskania efekt płynnej i precyzyjnej pracy instalacji, co ma bezpośredni wpływ na oszczędność energii. Wszystkie urządzenia regulujące i sterujące sprawiają, że ciepło dostarczane jest tam, gdzie trzeba, w odpowiednim czasie, w odpowiedniej ilości i w odpowiednim natężeniu. Ograniczamy w ten sposób do minimum straty energii.

Podsumowując ten bardzo szeroki temat, należy pamiętać, że najważniejsza jest regulacja hydrauliczna instalacji, czyli podstawy. Jeżeli warunek ten jest spełniony, można wtedy wyposażać instalacje w dodatkowe sterowanie.

Jest to podstawowa zasada, jaką należy się kierować, wykonując instalacje grzewcze. Łukasz Biernacki

5

ABC regulacji i sterowania

one za to, by energia przy pomocy czynnika grzewczego dotarła w odpowiednie miejsce i co najważniejsze - w odpowiedniej ilości. Jest to bardzo ważne, ponieważ bez podstawowej regulacji hydraulicznej nie ma sensu żadne sterowanie elektroniczne. Zawory równoważące wykorzystywane są w większych instalacjach do równoważenia hydraulicznego. Zawory termostatyczne z nastawą wstępną służą z kolei do kryzowania grzejników, dzięki czemu wielkość strumienia wody przepływająca przez grzejnik jest dostosowana do jego wymiarów.

Taką samą funkcję pełnią przepływomierze w rozdzielaczach do ogrzewania podłogowego - w tym wypadku ilość czynnika grzewczego dostosowywana jest do długości pętli.

Pozostałe urządzenia, jak np. pompy i zawory strefowe, podłączone są do zewnętrznego sterowania i reagują dynamicznie wraz ze zmieniającym się zapotrzebowaniem na ciepło i warunkami w instalacji. Zaworem strefowym przełączamy np. grzanie c.o. na grzanie c.w.u. Pompa załączana jest wtedy, gdy w danej strefie grzewczej jest zapotrzebowanie na ciepło.

Za sterowanie wyżej wymienionymi elementami instalacji odpowiada elektronika, w którą wyposażone są źródła ciepła: kotły gazowe, kotły na paliwa stałe, pompy ciepła itp. Niekiedy wyposażenie źródeł ciepła jest niewystarczające. Wtedy można dokupić specjalne moduły rozszerzające albo całkowicie niezależne zewnętrzne sterowanie, do którego będzie można podłączyć pompy, zawory mieszające itp. W dzisiejszych czasach automatyka kotłów jest na tyle zaawansowana, że możliwe jest sterowanie ich pracą oraz podłączonymi urządzeniami przy pomocy urządzeń mobilnych.

Jeśli chodzi o regulację temperatury powietrza w pomieszczeniach, najprostszym automatycznym urządzeniem jest głowica termostatyczna. Znajduje ona jednak zastosowanie jedynie w przypadku ogrzewania

ABC

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

ABC regulacji i sterowania

Frese Automatyczne ograniczniki przepływu zaliczają się do armatury regulacyjnej, która znacznie upraszcza równoważenie instalacji. Umożliwiają uzyskanie wymaganego przepływu w odbiornikach bez konieczności znajomości rozkładu ciśnienia w instalacji. Ich stosowanie nie wymaga również posiadanie rozbudowanej wiedzy na temat równoważenia instalacji.

Automatyczne ograniczniki przepływu typu Frese Alpha składają się z najprostszego elementu regulacyjnego jakim jest kryza oraz wkładki regulacyjnej, w której tę kryzę się umieszcza. Wkładka regulacyjna wraz z kryzą po umieszczeniu w korpusie zaworu utrzymuje przepływ na wymaganym poziomie, bez względu na wahania ciśnienia występujące w instalacji.

Typowym przykładem zastosowania automatycznych ograniczników przepływu jest instalacja, w której przepływ do grupy odbiorników znajdujących się w jednym pomieszczeniu, takich jak np. sufity chłodzące, jest regulowany jednym zaworem dwudrogowym. Zawór taki dostosowuje przepływ do chwilowego zapotrzebowania na ciepło, podczas gdy strumień medium, pomiędzy poszczególnymi odbiornikami, jest regulowany dzięki automatycznym ogranicznikom przepływu Frese Alpha.

Frese Alpha to wiele zalet: Frese Alpha automatycznie ogranicza przepływ do wartości nastawionej, a więc niepotrzebna jest ręczna regulacja instalacji. ● Płukanie instalacji jest niezmiernie proste, gdyż wkładkę regulacyjną można wyjąć z korpusu zaworu i umieścić ponownie po zakończeniu płukania. ● Nastawiony przepływ nie będzie się zmieniał bez względu na wahania ciśnienia w instalacji. ● Zbędne są odcinki proste przewodów za i przed zaworem. ● Konstrukcja zaworu przypominająca filtr siatkowy sprawia, że zawór jest zabezpieczony przed ingerencją ze strony nieupoważnionych osób. ● Frese Alpha posiada króćce do złączek pomiaru ciśnienia lub zaworu spustowego. ● Typoszereg Frese Alpha obejmuje regulatory o średnicach od DN 15 do DN 800.

Frese również oferuje doskonałe ograniczniki przepływu z możliwością nastawy przepływu z zewnątrz. Są to zawory Frese Sigma, które umożliwiają nastawę i odcięcie przepływu.

ekspert Andrzej Ptak Frese A/S www.frese.eu

6

●

Andrzej Ptak

☎ 513 971 222 @ anp@frese.dk

www.instalator.pl

ABC

nr 52019

Magazynu Instalatora

Purmo nośny sterownik TempCo Touch E3.

Zbudowany jest on z ekranu dotykowego, na którym indywidualnie możemy regulować temperaturę w każdej strefie grzewczej. Łączy się on radiowo z termostatami i urządzeniami sterującymi temperaturą w poszczególnych pomieszczeniach.

Moduł zapewnia też połączenie z aplikacją mobilną na platformie Android lub iOS, gdzie natychmiast otrzymujemy dostęp zdalny przez telefon lub tablet, niezależnie od tego, czy jesteśmy w domu, czy poza nim. Należy jedynie pamiętać o poprawnym skomunikowaniu urządzeń i zapewnieniu stałego dostępu do internetu. Aby wykorzystać opcję chłodzenia płaszczyznowego, do listwy automatyki należy podłączyć dodatkowy moduł TempCo Cool E3.

System TempCo E3 możemy zintegrować nie tylko z urządzeniami sterującymi ogrzewaniem i chłodzeniem. Wybierając odpowiednie elementy, możemy zapewnić np. otwieranie i zamykanie bramy garażowej, włączanie i wyłączanie oświetlenia czy nawadnianie ogrodu.

Katarzyna Ciozda

ekspert Katarzyna Ciozda Rettig Heating Sp. z o.o. www.purmo.pl

www.instalator.pl

☎ 22 544 10 08 @

katarzyna.ciozda@purmo.pl

7

ABC sterowania i regulacji

Purmo Smart Home to bezprzewodowy system umożliwiający zdalne zarządzanie instalacjami w całym domu z każdego miejsca na świecie.

Purmo - jako wieloletni producent systemów automatyki - proponuje system zapewniający swobodę, komfort i pewność użytkowania. Bazując na doświadczeniu i wykorzystując najnowsze technologie, stworzono TempCo E3. Jest on dedykowany zarówno do sterowania ogrzewaniem i chłodzeniem płaszczyznowym, jak i grzejnikami, matami oraz urządzeniami elektrycznymi.

Podstawowy zestaw sterowania bezprzewodowego składa się z termostatów pokojowych oraz listwy automatyki połączonej z głowicami termoelektrycznymi na rozdzielaczu. W ofercie automatyki TempCo E3 znajdują się 2 termostaty: najprostszy model posiada pokrętło ustawienia temperatury, tryb obniżenia nocnego, ogrzewania i chłodzenia, natomiast bardziej zaawansowany z wyświetlaczem na ekranie zapewnia dodatkowo możliwość podłączenia czujnika podłogi i trzy tryby regulacji. Możemy unowocześnić i zoptymalizować instalację, montując w dowolnym miejscu w budynku prze-

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

ABC regulacji i sterowania

Taconova Firma Taconova posiada wieloletnie doświadczenie w produkcji zaworów równoważących. Zależnie od wielkości przepływu i rodzaju instalacji oferuje różne warianty tych produktów. Doskonałym przykładem jest tu seria TacoSetter Inline 130, która w ub. r. została poszerzona o modele z dodatkowymi rozmiarami przyłączy i przystosowane do większych przepływów. Przykładowo dla wielkości nominalnej DN 20 dostępny jest gwint przyłączeniowy dla nakrętki złączkowej ¾" standardu Eurokonus lub gwint przyłączeniowy 1" dla śrubowego złącza rurowego 22 mm z pierścieniem tnącym.

Najbardziej znany na rynku model TacoSetter Bypass przeznaczony jest zasadniczo do instalacji o większym przepływie - w zależności od wersji nawet do 200 l/min. Żeby dokonać odczytu, należy przycisnąć charakterystyczny czerwony element.

Element pomiarowy znajduje się w obejściu (bypass) w stosunku do strumienia przepływu głównego i medium nie przepływa przez niego w sposób ciągły. W razie potrzeby można otworzyć bypass przez wciśnięcie i przytrzymanie dźwigni samozamykającego się zaworu stopowego. Przyłączanie i odłączanie bypassu nie ma wpływu na główny strumień. Korpus zaworu wykonany jest z mosiądzu, a wziernik

z tworzywa sztucznego odpornego na wysoką temperaturę i uszkodzenia mechaniczne.

Do naprawdę dużych instalacji firma Taconova rekomenduje zawór TacoSetter Bypass Kołnierz, który nadaje się do przepływów od 60 do nawet 650 l/min, a jego waga wynosi od 13,9 do 19,7 kg. Korpus wykonany jest z żeliwa szarego.

Element pomiarowy przymocowany jest do boku korpusu. Dwa zawory odcinające oddzielają go w normalnym trybie pracy od korpusu zaworu. Pomiar przepływu jest możliwy dopiero po otwarciu obu zaworów odcinających. Ustawiona wartość nie ulega zmianie po ponownym zamknięciu zaworów odcinających i przejściu w tryb pracy normalnej.

W przypadku instalacji rurowych z tworzywa sztucznego Taconova oferuje natomiast zawór TacoSetter Hyline, który jest przeznaczony głównie do równoważenia hydraulicznego w systemach wykorzystujących energię geotermalną i solarną. Regulacja odbywa się tutaj ręcznie za pomocą pokrętła na zaworze ze skośnym gniazdem. Korpus zaworu wykonany jest z wysokiej jakości tworzywa sztucznego, wzmacnianego włóknem szklanym.

ekspert Krzysztof Janowski Taconova Polska Sp. z o.o. www.taconova.com

8

Krzysztof Janowski

☎ 61 227 84 21 @ polska@taconova.com

www.instalator.pl

nr 52019

ABC

Magazynu Instalatora

TATAREK Te same funkcje, jak wyżej opisany regulator, posiada również RT-08 G TATAREK, który w porównaniu do modelu LUX posiada wyświetlacz graficzny.

Ewolucja instalacji wodnych wprowadziła już jakiś czas temu bardzo skuteczne rozwiązanie do gromadzenia nadmiaru ciepłej wody i bardziej racjonalnego jej zarządzania, jakim są bufory ciepła. Rozwiązanie to stało się popularne również na naszym rynku, co spowodowało modyfikację standardowego oprogramowania i wprowadzenie modelu RT-08 G BUFOR dedykowanego pod układy obsługujące kominek z płaszczem wodnym zasilającym bufor ciepła oraz zarządzający rozbiorem ciepła z bufora na układ grzejników i zasobnika c.w.u.

Najbardziej zaawansowanym regulatorem dedykowanym pod układy „wodne” w ofercie firmy TATAREK jest model RT-08 GX HYBRID, który dodatkowo pozwala na pełną optymalizację procesu spalania na podstawie czujnika temperatury spalin. Model ten pozwala na najskuteczniejszą kontrolę ładowania bufora ciepła dzięki obsłudze pompy ładującej bufor lub Laddomatu z pomiarem temperatury w górnej i dolnej warstwie bufora, a także szeregowe ładowanie dwóch buforów ciepła. Łukasz Mazanek

ekspert Łukasz Mazanek TATAREK Sp. z o.o. www.tatarek.com.pl

www.instalator.pl

☎ 71 367 21 67 @ tatarek@tatarek.com.pl

9

ABC regulacji i sterowania

Jednym z systemów grzewczych, które udało się znakomicie połączyć z kominkiem opalanym drewnem, są m.in. instalacje wodne. Sam proces palenia w kominku wymaga jednak od użytkownika dużej uwagi i pochłania też sporo czasu. Z pomocą przychodzą elektroniczni „strażnicy ognia” w postaci regulatorów kominkowych, pozwalających na całkowicie automatyczną obsługę zarówno samego paleniska, jak i układu grzewczego współpracującego z kominkiem.

Podstawowym modelem firmy TATAREK jest RT-08 P KOMINEK LUX. Zapewnia on stałą regulację procesu palenia za pośrednictwem przepustnicy regulującej właściwą ilość powietrza doprowadzanego do komory spalania. Reaguje ona z odpowiednim wyprzedzeniem i płynnie dobiera ilość powietrza w zależności od ustawionej temperatury wody na płaszczu kominka. Oprócz tego zapewnia również pełną obsługę instalacji odbierającej ciepło - pracującej w układzie otwartym bądź zamkniętym - regulując pracę dwóch pomp obiegowych c.o. i pompy ładującej c.w.u. (na podstawie jednego lub dwóch czujników c.w.u.).

Ponadto regulator ten zabezpiecza instalację zarówno przed przegrzaniem, jak i zamarzaniem wody w układzie. Standardowo wyposażony jest w styk do włączenia/wyłączenia pracy innego źródła ogrzewania.

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

ABC sterowania i regulacji

ESBE Inwestorzy wybierający źródło ciepła dla nowo projektowanej instalacji bądź dokonujący modernizacji istniejącej, coraz częściej decydują się na zakup pompy ciepła. Kluczowe znaczenie w tym wypadku ma mają ● niskie koszty ogrzewania, ● coraz wyższa sprawność pomp ciepła, ● możliwość skorzystania z dofinansowania na tego typu źródło ciepła, ● a także coraz niższa cena co sprawia, iż jest to rozwiązanie dużo bardziej dostępne niż jeszcze kilka lat temu.

Pompa ciepła jest urządzeniem uzyskującym najlepszą wydajność przy niskiej temperaturze wody zasilającej system

10

grzewczy budynku. W tradycyjnych systemach grzewczych, grzejniki zasilane są przeważnie czynnikiem o temperaturze 55 - 75 °C. Optymalna temperatura zasilania dla pompy ciepła to 35 °C dla ogrzewania podłogowego. Im wyższa temperatura zasilania tym większe zużycie energii elektrycznej i większe koszty eksploatacji pompy ciepła. ● Optymalna praca pompy ciepła z ogrzewaniem podłogowym Najlepszym rozwiązaniem jest wówczas montaż wodnego ogrzewania podłogowego. Dzięki takiemu rozwiązaniu można uzyskać grzejnik o bardzo dużej powierzchni (równej powierzchni podłogi czyli kilkadziesiąt lub nawet kilkaset metrów kwadratowych), który może być zasilany niską temperaturą (maksymalnie 35 °C), przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej temperatury pomieszczeń.

W ten sposób również oszczędza się energię elektryczną zużywaną przez pompę ciepła. Nie zaleca się stosowania pompy ciepła jako źródła ciepła dla grzejników tradycyjnych, gdyż konieczny byłoby wówczas znaczne zwiększenie ich rozmiaru ze względu na niższą temperaturę zasilania. ● Współpraca z ogniwami fotowoltaicznymi Część inwestorów łączy pompę ciepła z ogniwami fotowoltaicznymi. Takie rozwiązanie wraz z mechanizmem bilansowania produkcji i zużycia energii elektrycznej, pozwala stworzyć tzw. system zeroenergetyczny, w którym bilans ilość produkowanej i zużywanej energii w bu-

www.instalator.pl

nr 52019

Magazynu Instalatora

aby zadaniem użytkownika było jedynie ustawienie pożądanej temperatury w pomieszczeniu. ● Sterownik z dwoma czujnikami Najlepiej w takim wypadku sprawdzi się sterownik posiadający jednocześnie dwa czujniki: czujnik wewnętrzny i czujnik pogodowy. Firma ESBE posiada w swojej ofercie sterownik serii CRD 100 spełniający powyższe wymagania. Sterownik CRD serii 100 zapewnia regulację z poziomu bezprzewodowego modułu pokojowego, składa się z trzech części: ● zespołu siłownika, ● modułu pokojowego z wyświetlaczem, ● czujnika zewnętrznego.

Bezprzewodowy moduł pokojowy mieści w sobie czujnik temperatury wewnętrznej, ma możliwość codziennej regulacji mikroklimatu. Istnieje również możliwość ustawienia programu dobowego lub tygodniowego. Moduł siłownika został zaprojektowany do obsługi zaworów obrotowych o średnicach DN15-50.

Piotr Hurnowicz

ekspert Piotr Hurnowicz ESBE Hydronic Systems www.esbe.pl

www.instalator.pl

☎ 61 85 44 930 @ piotr.hurnowicz@esbe.eu

11

ABC sterowania i regulacji

dynku jest bliski zeru. Efektywność tego typu systemu jest tym wyższa, im lepsze jest wykorzystanie energii produkowanej przez ogniwa fotowoltaiczne. ● Odpowiednio dobrany sterownik Bardzo ważnym elementem instalacji z pompą ciepła jest odpowiednio dobrany sterownik. Kluczowe w tym wypadku jest nie tylko zapewnienie oczekiwanego komfortu wewnątrz pomieszczeń, równie istotnie jest uzyskanie jak największej sprawności pompy ciepła, która wzrasta wraz ze spadkiem temperatury czynnika grzewczego w instalacji. Sterownik powinien być wyposażony w zaawansowane funkcje adaptacyjne umożliwiające utworzenie idealnej charakterystyki krzywej grzewczej dla wybranego budynku tak,

ABC

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

ABC sterowania i regulacji

Grundfos Grundfos wprowadza na rynek rozwiązania nie tylko podnoszące efektywność energetyczną systemów grzewczych jednocześnie zapewniając utrzymanie wymaganego mikroklimatu w pomieszczeniach. Oparte są na nowych pompach obiegowych ALPHA2 i ALPHA3.

Nowa ALPHA2 razem z modułem komunikacyjnym ALPHA Reader oraz aplikacją GO Balance tworzy system ALPHA2 do równoważenia hydraulicznego domowych instalacji grzewczych. Pozwala wyrównoważyć hydraulicznie instalację grzewczą, opierając się na rzeczywistych przepływach i stratach ciśnienia we wszystkich obiegach. ● System przeznaczony jest do równoważenia hydraulicznego instalacji ogrzewania grzejnikowego, podłogowego i mieszanego (grzejnikowo-podłogowego). ● Aplikacja GO Balance jest bardzo łatwa w obsłudze i można ja bezpłatnie pobrać na smartfona. Prosty interfejs prowadzi instalatora krok po kroku poprzez cały proces równoważenia. Wyrównoważona hydraulicznie instalacja grzewcza obniża koszt za ogrzewanie do 15%, zapewniając komfort cieplny w pomieszczeniach.

Proces równoważenia składa się z 5 etapów: 1. Konfiguracja systemu: pobranie aplikacji Grundfos GO Balance, włączenie i zamontowanie modułu komunikacyjnego na pompie.

2. Wprowadzenie danych dotyczących pomieszczeń domu i instalacji, takich jak powierzchnia pomieszczenia, rodzaj i rozmiar grzejników oraz parametrów pracy instalacji.

12

3. Wykonanie pomiaru przepływu we wszystkich obiegach lub pętlach grzewczych.

4. Równoważenie instalacji - regulując nastawą wstępną na zaworze termostatycznym lub zaworem regulacyjnym na belce rozdzielacza.

5. Generowanie raportu - instalacja z danymi instalatora i inwestora jest dokładnie opisana również z zaleceniem ustawienia pompy na odpowiedni tryb pracy ● Uzyskane wyniki równoważenia hydraulicznego instalacji za pomocą systemu ALPHA2 są adekwatne do wyników obliczonych za pomocą programów projektowych.

Aplikacja GO Balance to szybkie i proste równoważenie hydrauliczne. Jak już wspomniano, równoważenie hydrauliczne domowej instalacji grzewczej w sposób tradycyjny jest procesem czasochłonnym i mało precyzyjnym. Natomiast z nowym systemem Grundfos ALPHA2 przebiega on niewiarygodnie szybko od rozpoczęcia pomiarów parametrów instalacji do wygenerowania raportu. Wszystko, czego potrzebujesz, to moduł komunikacyjny ALPHA Reader i smartfon z aplikacją GO Balance.

Jak to działa? System ALPHA2 składa się z pompy ALPHA2, modułu komunikacyjnego ALPHA Reader i aplikacji Grundfos GO Balance pobranej z App Store lub Google Play. Razem te trzy elementy tworzą najnowocześniejszy system, który umożliwia niewiarygodnie szybkie przeprowadzanie dokładnego równoważenia hydraulicznego.

Wypróbuj, jakie to proste.

Nowa ALPHA3 redefiniuje przeznaczenie małej domowej pompy obiegowej.

www.instalator.pl

nr 52019

Magazynu Instalatora

●

Funkcja AUTOADAPT dla instalacji grzejnikowej, ogrzewania podłogowego i grzejnikowo-podłogowego. ● Dostęp do wybranych danych technicznych dotyczących produktów Grundfos z katalogu technicznego Grundfos.

Aplikacja Grundfos GO Remote to kompleksowa platforma do zdalnego sterowania pompami. Aplikacja umożliwia łatwe i intuicyjne sterowanie wszystkimi funkcjami pompy. Dzięki niej możliwy jest dostęp do narzędzi on-line Grundfos.

Bezpłatna aplikacja jest dostępna w App Store i Google Play.

Jak intuicyjnie wyrównoważyć hydraulicznie instalację za pomocą ALPHA3 oraz aplikacji GO BALANCE? System dwukierunkowej komunikacji między pompą a aplikacją Grundfos GO Remote pozwala na ustawienie wymaganych parametrów pracy pompy oraz na równoważenie hydrauliczne instalacji za pomocą aplikacji Grundfos GO Balance bez potrzeby korzystania z modułu komunikacyjnego ALPHA Reader.

Z zainstalowaną w urządzeniu mobilnym aplikacją Grundfos GO Balance uzyskuje się rzeczywiste wartości wymaganego przepływu dla różnych grzejników w systemie. Użytkownik jest prowadzony krok po kroku przez cały proces hydraulicznego równoważenia wszystkich zainstalowanych w domu grzejników. Dodatkowo ALPHA3 jest pompą niezawodną, nie blokuje się nawet w najtrudniejszych instalacjach i zapewnia najlepszą w swojej klasie efektywność energetyczną.

Andrzej Zarębski

ekspert Andrzej Zarębski Grundfos Pompy sp. z o. o. www.grundfos.com

www.instalator.pl

☎ 661 94 29 71 @ azarebski@grundfos.com

13

ABC sterowania i regulacji

Wbudowany system dwukierunkowej komunikacji między pompą a aplikacją GO Remote pozwala zdalnie na wybór i ustawienie wymaganych punktów pracy , jednocześnie połączyć się z aplikacją GO Balance i wyrównoważyć instalację . Dodatkowym ułatwieniem dla Instalatora jest bezpośrednie połączenie pompy z aplikacja GO Balance bez konieczności instalowania modułu komunikacyjnego ALPHA Reader na pompie. Cały proces równoważenia może być wykonany dokładnie tylko przez jedną osobę z możliwością dostępu do danych instalacji i obliczeń znajdujących się w smartfonie.

Wyrównoważona hydraulicznie instalacja zapewnia wymagany rozdział ciepła zgodnie z zapotrzebowaniem w każdym pokoju, co przekłada się na komfort dla użytkownika i oszczędności Wszystkie dane dotyczące pracy pompy, w tym również informacje o ostrzeżeniach i alarmach, można wygenerować w raporcie i przesłać drogą mailową do użytkownika.

Jakie są zalety i korzyści ALPHA3? ● Pierwsza domowa pompa obiegowa współpracująca z mobilnymi aplikacjami. ● Łatwa i intuicyjna obsługa nowych funkcji.

Wszystkie informacje dotyczące pracy pompy dostępne są w aplikacji. ● Ustawienia tygodniowego harmonogramu pracy pompy zgodnie z życzeniem użytkownika. ● Bezpośrednia komunikacja z pompą podczas równoważenia hydraulicznego bez modułu ALPHA Reader. ● Funkcja automatycznego odpowietrzania pompy.

ABC

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

ABC regulacji i sterowania

Wavin System sterowania ogrzewaniem podłogowym Sentio został zaprojektowany tak, aby korzystanie z ogrzewania podłogowego było intuicyjne i łatwe w obsłudze, a instalacja systemu szybka i prosta. Sentio umożliwia regulację i utrzymanie optymalnej temperatury osobno nawet w 16 pomieszczeniach przy zapewnieniu wysokiego komfortu oraz minimalnego zużycia energii. ● Sentio posiada preinstalowane profile zawierające podstawowe najczęściej używane ustawienia. ● Umożliwia automatyczne i szybkie parowanie termostatów. ● Posiada intuicyjny system podłączania przewodów z kolorowymi oznaczeniami portów. ● Wszystkie niezbędne funkcje systemu można ustawić na intuicyjnym dotykowym wyświetlaczu LCD, za pomocą komputera lub zdalnie za pomocą aplikacji Sentio. Raz ustawiony układ nie wymaga ciągłego nadzoru.

Sentio to nie tylko sterowanie ogrzewaniem podłogowym. Sentio daje także możliwość: ● Pomiaru nie tylko temperatury powietrza, ale także wilgotności i tempe-

ratury podłogi w poszczególnych pomieszczeniach. ● Sterowania pracą dodatkowych urządzeń np. rolet zewnętrznych, oświetlenia, bramy wjazdowej itp. ● Kontroli źródła ciepła - kotła lub pompy ciepła oraz regulację jego mocy, a w przypadku pomp ciepła funkcji grzania lub chłodzenia. ● Sterowania dwoma zaworami mieszającymi i dwiema pompami obiegowymi. ● Podłączenia do systemu sterowania BMS za pomocą protokołu modbus. ● Pogodowego sterowania temperaturą zasilania z funkcją samouczenia (automatyczne ustawienie krzywej grzewczej).

Wavin oferuje kompletny asortyment do montażu ogrzewania podłogowego oprócz automatyki Sentio są to specjalnie dedykowane rury PERT/EVOH/PE-RT, rozdzielacze ze stali nierdzewnej, zespoły pompowo-mieszające, kolektory kotłowe oraz asortyment i narzędzia niezbędne do montażu.

Jacek Wesołowski

ekspert Jacek Wesołowski Wavin Polska www.wavin.pl

14

☎ 61 891 10 00 @

jacek.wesolowski@wavin.com

www.instalator.pl

nr 52019

ABC

Magazynu Instalatora

Comap Zalety modułu termostatycznego FlexoDesign: ● Adaptacja kształtu (prosty albo kątowy) bez użycia narzędzi. ● Podłączenie do głowicy termostatycznej prawe albo lewej. ● Dwukierunkowy (zasilanie-powrót). ● Samouszczelniający. ● Nieduża, kompaktowa konstrukcja. ● Zestaw z głowicą, zaworem i osłoną aby zachować estetyczny wygląd grzejnika. ● Dostępny w wykonaniu białym i chromowanym. ● Nastawa Kv do właściwej regulacji przepływu.

Zastosowania modułu termostatycznego FlexoDesign są bardzo uniwersalne. Moduły FlexoDesign doskonale nadają się do zastosowania w instalacjach grzewczych w następujących warunkach: ● Maksymalne ciśnienie: 10 barów. ● Maksymalne ciśnienie różnicowe: 0,6 bara. ● Maksymalna temperatura: 110 °C. Na filmie na kanale Youtube znajdziecie Państwo film prezentujący możliwości nowego rozwiązania Comap: https://www.youtube.com/watch?v=06snRVOYnBo Artur Grabowski

ekspert Artur Grabowski COMAP Polska www.comap.pl

www.instalator.pl

☎ 22 744 22 09 @ artur.grabowski@comap.pl

15

ABC regulacji i sterowania

Firma Comap wprowadziła na rynek bardzo pożyteczne z punktu widzenia pracy instalatora instalacji grzewczych rozwiązanie jakim jest moduł termostatyczny grzejnikowy FlexoDesign.

Moduł termostatyczny grzejnikowy FlexoDesign to wygodne w montażu rozwiązanie, które również podkreśla elegancki wygląd grzejnika. Może być montowany do grzejników łazienkowych i dekoracyjnych bez zaworów zintegrowanych.

Moduł FlexoDesign można montować w instalacjach wykonanych z rur miedzianych, stalowych, stali nierdzewnej, rur PEX oraz wielowarstwowych, przy pomocy złączek z gwintem ¾"E. FlexoDesign to zawór 4 w 1, który można dostosowywać do różnych konfiguracji podłączenia instalacji (ze ściany, z podłogi).

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

Instalacja na stelażu

ABC kanalizacji wewnętrznej

Andrzej Świerszcz

● Do

czego służą stelaże instalacyjne? ● Jak są zbudowane stelaże instalacyjne? ● Jakie wyróżniamy grupy stelaży?

Sucha zabudowa w toalecie z wykorzystaniem stelaży mocujących przybory sanitarne stała się obecnie standardem. Ukryte za ścianką kartonowo-gipsową instalacje z wysokiej jakości materiałów są bardziej estetyczne i trwałe, lepiej kompensują wydłużenia termiczne rur, eliminują też problem roszenia się przewodów.

Stelaże instalacyjne są to konstrukcje, które zostały wyposażone w przyłącza do armatury wodociągowej i kanalizacyjnej (oraz jako opcja do podłączenia przewodu wentylacyjnego odsysającego zapachy wewnątrz miski ustępowej). Pozwalają one na zaprojektowanie pomieszczeń sanitarnych w niekonwencjonalny, nowoczesny sposób.

Ułatwiają montaż przyborów sanitarnych i późniejsze utrzymanie łazienki lub toalety w nienagannej czystości. Całość konstrukcji

16

montowana jest w specjalnej ramie montażowej zakotwionej do ściany pomieszczenia lub zamocowana jest do wolnostojącej ścianki instalacyjnej wykonanej ze stali. Stelaże podtynkowe umożliwiają swobodną aranżację wnętrz w toaletach i łazienkach oraz pozwalają na łatwy i bezpieczny montaż ceramiki sanitarnej oraz armatury zasilającej i odprowadzającej zużytą wodę.

Producenci tego typu konstrukcji wytwarzają je do: misek ustępowych, umywalek, pisuarów, bidetów oraz ściennych zestawów odpływowych do natrysków.

W skład tych konstrukcji wchodzą również dodatkowe kompletne zestawy dla osób niepełnosprawnych, które pozwalają na zamocowanie specjalnych uchwytów ułatwiających korzystanie z przyborów sanitarnych osobom mającym trudności w poruszaniu się. Tego typu stelaże uwzględniają ponadnormatywne usytuowanie miski ustępowej nad powierzchnią posadzki. Jeden z producentów stelaży produkuje do swych konstrukcji specjalne wzmacniane trawersy dostosowane do montażu poręczy dla osób niepełnosprawnych. Stalowe płyty nośne do poręczy produkowane są w kilku wariantach. Każdy wariant wyposażony jest w gwintowane otwory, których rozstaw jest idealnie dopasowany do rozstawu otworów montażowych u różnych producentów poręczy.

Inna firma dostosowała z kolei swoją konstrukcję do potrzeb osób niepełnosprawnych, wysokich oraz dzieci. Konstrukcja stelaża umożliwia płynną regulację położenia miski nad poziomem podłogi za pomocą przycisku.

www.instalator.pl

nr 52019

www.instalator.pl

Magazynu Instalatora

instalacji dopływowej i odpływowych, które można przeprowadzić i podłączyć bezkolizyjnie. Następną czynnością jest zamurowanie całej instalacji naściennej w przypadku pionów instalacyjnych do wysokości sufitu, a w przypadku elementów prefabrykowanych - do wysokości zbiornika spłukującego. Całkowicie wyposażona łazienka powstaje bardzo szybko, a ściany nie ulegają osłabieniu. Elementy składowe systemu montuje się zgodnie z projektem po uprzednim wytyczeniu osi urządzeń.

Następnie instaluje się rury. Swobodny dostęp do całej instalacji umożliwia prawidłowe i wygodne zamontowanie (zaprasowanie) złączek oraz zaizolowanie wszystkich przewodów. Na tym etapie można rozpocząć zamurowywanie instalacji.

Po zakończeniu prac murarskich i otynkowaniu ściany łazienkę można wyłożyć glazurą. Zamocowanie i podłączenie armatury oraz wszystkich elementów wyposażenia sanitarnego nie sprawi żadnych kłopotów. Szerokość wszystkich elementów wynosi 42 cm, co ułatwia projektowanie i montowanie. Spłuczka podtynkowa do zabudowy mokrej zabezpieczona jest izolacją przeciwdziałającą kondensacji pary wodnej, jest również oszczędna w zużyciu wody.

Spłuczka wyposażona jest także w pustą rurę do ewentualnego doprowadzenia wody do natrysku sedesowego. Naścienny WC mieści się bez problemu nawet pod niskim parapetem, a powstająca przy tym półeczka jest elementem, który można dowolnie kształtować. Naścienny system montażowy doskonale funkcjonuje w przypadku szeregowego rozmieszczenia umywalek, pisuarów i misek ustępowych w toaletach publicznych. Zastosowanie systemu pozwala optymalnie i w ekonomiczny sposób ukształtować pomieszczenie.

Andrzej Świerszcz

17

ABC kanalizacji wewnętrznej

Stelaże można podzielić na dwie podstawowe grupy: ● do zabudowy ciężkiej (zamurowywane w ścianie z cegły), ● do zabudowy lekkiej (okładane płytą gipsowo-kartonową).

Jeżeli uwarunkowania konstrukcyjne w pomieszczeniu sanitarnym nie wymuszają zastosowania odpowiedniego rozwiązania, to tańszym wyjściem jest stelaż do zabudowy ciężkiej. Jego montaż jest nieco trudniejszy i bardziej pracochłonny, ale za to cena dużo niższa. Stelaże do zabudowy mokrej są to konstrukcje wykonane najczęściej z metalowej ramy, mocowanej bezpośrednio do ściany za pomocą uchwytów dystansowych. Dzięki uchwytom możliwe jest poziome ustawienie całej konstrukcji stelaża. Całość na koniec zostaje obmurowana w ścianie. Stelaże do zabudowy ciężkiej nie mogą być bezpośrednio obciążone ceramiką sanitarną. Mocowanie ich odbywa się na powierzchni wymurowanej ścianki. Niewidoczna, a przede wszystkim bardzo cicha instalacja, to marzenie każdego użytkownika. Nie widać jej, nie słychać, a ponieważ montuje się ją na ścianie, to konstrukcja ściany pozostaje nienaruszona. Praca z prefabrykowanymi elementami montażowymi jest łatwiejsza i szybsza. Koszty przygotowania miejsca pracy, dostawy i składowania materiałów są niższe. Możliwość dokładniejszej kalkulacji powoduje zmniejszenie ryzyka popełnienia błędu. Dostarczane przez producentów prefabrykowane elementy instalacji montowane na ścianie, a następnie zamurowywane. Na metalowej ramie montażowej znajdują się zamocowane fabrycznie przyłącza armaturowe, śruby mocujące, elementy rur, a w przypadku WC także podtynkowa spłuczka.

Taką ramę przykręca się po prostu śrubami do ściany. Zostaje więc dość miejsca dla

ABC

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

Kanały niemetalowe

ABC wentylacji

Dorota Węgrzyn Przewody w systemach wentylacyjnych służą do nawiewania lub do wywiewania powietrza z pomieszczeń. Stanowią one istotną część instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjne. Zaprojektowane i wykonane przewody łatwo ulegają zanieczyszczeniu i dlatego w odległościach możliwie najkrótszych powinny być umieszczone otwory rewizyjne (wyczystne).

Materiał, z którego mają być wykonywane przewody wentylacyjne powinien: - mieć gładkie powierzchnie utrudniające gromadzenie się i łatwe do oczyszczania, - być trwały, niehigroskopijny, niepalny, odporny na korozję, lekki, aby zbytnio nie obciążał konstrukcji budynku, - posiadać ekonomiczny jednostkowy opór tarcia, który w ostatecznym rachunku decyduje o koszcie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Dla przewodów wykonanych z niemetalowych materiałów jednostkowy opór tarcia nie jest możliwy do ustalenia. Straty ciśnienia dla kanału, dla dowolnego materiału, z którego jest on wykonany, można określić, mnożąc opór tarcia dla przewodów z blachy przez współczynnik B będący funkcją chropowatości bezwzględnej k i prędkości przepływu. Wówczas długość przewodu niemetalowego do obliczeń należy przyjmować:

18

L = l * B, gdzie l jest długością przewodu metalowego.

Współczynnik B wynosi: - B = 1 dla blachy ocynkowanej o k = 0,01 - 0,05; - B = 1,12 dla blachy czarnej, winiduru, płyt pilśniowych twardych dla k = 0,1 - 0,15; - B = 1,64 dla azbestocementu, sklejki dla k = 0,5; - B = 2,05 -2,65 dla betonu dla k = 1 - 2.

Do podjęcia decyzji o wyborze materiału, z którego mają być wykonane kanały, decydują: - środowisko, w którym ma pracować instalacja, - możliwość utrzymania jednostkowego oporu tarcia nie wyższego niż ekonomiczny opór tarcia dla przewodów z blachy, jednocześnie nie przekraczając maksymalnych prędkości przepływu powietrza.

Kanały wentylacyjne i klimatyzacyjne mogą być wykonane z: 1. cegły i betonu, 2. z gipsu na siatce Rabitza, 3. płyt pilśniowych, sklejki, 4. kamionki, ceramiki, 5. tworzyw sztucznych, 6. gumy i tworzyw sztucznych ze spirala metalową, 7. płyt: a) pochodzenia gipsowego, b) z tworzyw sztucznych, c) włókna szklanego.

Ad. 1. Kanały z cegły i betonu są stosowane do budowy wielkich kanałów i szybów (kanał łączący czerpnię terenową z wentylatornią, szyby pionowe dla wentylacji grawitacyjnej, zbiorcze wywiewne); kanały te muszą być starannie otynkowane, aby

www.instalator.pl

ABC

nr 52019

drutu; są lekkie i mają zastosowanie w transporcie gorących gazów, oparów chemicznych i pyłów; mogą transportować media w temperaturze od -40 do +90 °C. c) Płyty z wełny szklanej pokryte fabrycznie folią aluminiową jedno- lub dwustronnie; producenci tych płyt zalecają stosowanie ich tam, gdzie wymogi akustyczne muszą być na najwyższym poziomie; są lekkie i w tej technologii unika się problemów związanych z kondensacją, jednak nie należy ich stosować do wentylacji pomieszczeń, w których przebywają ludzie przez dłuższy czas, nawet jeśli są one zabezpieczone przed ścieraniem.

Wszystkie te płyty można łatwo przecinać, przewiercać, przybijać i wykonywać gotowe przewody na placu budowy.

O zastosowaniu kanałów niemetalowych w systemach wentylacji i klimatyzacji decydują: ● szczelność, ● sztywność, lekkość, ● stabilność konstrukcji,wytrzymałość mechaniczna, ● własności termiczne i akustyczne, ● dopuszczalna temperatura i ciśnienie transportowanego medium, ● dopuszczalna prędkość transportu, ● możliwość wykonania elementów na terenie budowy, ● długotrwałe użytkowanie bez erozji, zmechacenia i rozwarstwienia, ● koszt instalacji w porównaniu z kosztem instalacji wykonanej z metalu.

Niektóre przedstawione rozwiązania są już trochę historyczne, jednak nadal można je spotkać w funkcjonujących obiektach.

Dorota Węgrzyn

ekspert Krzysztof Nowak Uniwersal www.uniwersal.com.pl

www.instalator.pl

☎

32 203 87 20 wew. 102

@ krzysztof.nowak@ uniwersal.com.pl

19

ABC wentylacji

zmniejszyć opory przepływu oraz zapobiec osiadaniu się na ściankach kurzu i ułatwić ich czyszczenie.

Ad. 2. Wykonuje się je przez nanoszenie gipsu metodą sedymentacji na siatkę wykonaną z prętów metalowych i siatki drucianej.

Ad. 3. Są to materiały higroskopijne i dlatego można je stosować tylko do suchego powietrza w umiarkowanych temperaturach; kanały z nich wyprodukowane stwarzają niebezpieczeństwo pożaru i trudno je uszczelnić; nie można ich stosować do powietrza zewnętrznego.

Ad. 4. Kanały wykonane z tych materiałów są ciężkie, tłukące się. Stosuje się je rzadko i do celów specjalnych, np.: do odprowadzania powietrza z digestoriów, znad wanien z kąpielami chemicznymi itp.

Ad. 5. Przewody wykonane z tworzyw sztucznych są odporne na korozyjne działanie prawie wszystkich gazów i par; łatwo pękają w niskich temperaturach.

Ad. 6. Z gumy wykonuje się węże ze spiralą wzmacniającą wykonana z drutu; są ciężkie, lecz gładkie w środku. Stosuje się je głównie do transportu powietrza zanieczyszczonego chemicznie.

Ad. 7. a) Są to płyty gipsowe o grubości 15, 20, 25 mm laminowane obustronnie i zbrojone włóknem szklanym; są niepalne i dlatego oprócz zastosowania w wentylacji ogólnej znajdują zastosowanie w instalacjach oddymiających i w systemach wentylacji przeciwpożarowej. b) Przewody z tworzyw sztucznych i włókna szklanego wykonuje się przez nawinięcie taśm z ww. tworzyw na spiralę z

Magazynu Instalatora

ABC Magazynu Instalatora

nr 52019

Wymiana ciepła

Robert Skomorowski

ABC ogrzewania

● Na

czym polega ogrzewanie konwekcyjne? ● Dlaczego grzejniki wykorzystujące konwekcję wymuszoną stają się coraz popularniejsze?

Wymiana ciepła następuje na drodze przewodzenia, unoszenia oraz promieniowania. W emiterach ciepła, jakimi są grzejniki, mamy do czynienia ze wszystkimi rodzajami wymiany ciepła, a w zależności od rodzaju grzejnika udział każdej z nich w ogólnym bilansie jest różny.

Dominującym sposobem wymiany ciepła w przypadku wodnych systemów ogrzewania jest zwykle konwekcja, w mniejszym stopniu promieniowanie. To ostatnie dotyczy najczęściej ogrzewań płaszczyznowych, a w przypadku naściennych emiterów ciepła grzejników bez ożebrowania.

Cały proces wymiany ciepła pomiędzy płynem o temperaturze wyższej oddzielonym przegrodą od płynu o temperaturze niższej jest zjawiskiem bardzo interesującym i złożonym, jednak z uwagi na potrzeby niniejszego opracowania skupię się jedynie na wymianie

20

zachodzącej na powierzchni grzejnika, czyli przejmowaniu ciepła na drodze konwekcji.

Z uwagi na różnice gęstości ściśle związane z temperaturą, powietrze ma tendencje do unoszenia. Dzięki temu zjawisku powietrze cyrkuluje w grzejniku, gdzie - stykając się z powierzchnią elementów grzejnych - podnosi swoją temperaturę, a następnie trafia do pomieszczenia i z niewielką szybkością, praktycznie nieodczuwalną dla użytkowników, dociera w każde miejsce. Tak dzieje się przy konwekcji naturalnej, gdzie przypływ powietrza wywołany jest wyłącznie różnicą gęstości. Grzejniki najczęściej spotykane w instalacjach centralnego ogrzewania wykorzystują właśnie to zjawisko, zwane konwekcją swobodną (naturalną). Jednak oprócz urządzeń opartych na tej zasadzie działania coraz częstsze i powszechniejsze są grzejniki wykorzystujące konwekcję wymuszoną (mechaniczną), w których to urządzeniach naturalny ruch powietrza wspomagany jest dodatkowo pracą wentylatora lub wentylatorów.

Dzięki zmianie konwekcji na wymuszoną można uzyskać wyraźny wzrost wydajności

www.instalator.pl

Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...