2019
● Przepompownie ● Aparaty
grzewczo-wentylacyjne ● Pompy do ścieków ● Ogrzewanie płaszczyznowe ● Wentylacja z odzyskiem ciepła ● Szkolenia
nr 32019
Spis treści Ścieki przetłoczone - 4 SFA - 7 Wilo - 8 Hydro-Vacuum - 9 Kessel - 10 Odbiór komina - 11
Spis treści
Ogrzewanie i wentylacja - 12 Wskazanie na odzysk - 14 Rury pod nadzorem - 16 Wymiana kotła - 19 Ciepło w stopy - 20 Czytelny protokół - 23 Rura na ciepło - 24 Miedź czy stal? - 27 Niska temperatura - 29 Chroń chłód - 30 Prostowanie podłogi - 32
ISSN 1505 - 8336
Szkolenia - 35 nakład: 11 015 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 32019
ABC pomp do ścieków, przepompowni i POŚ
Ścieki przetłoczone
Mariusz Piasny ● Jakie
są zadania pompowni ścieków? ● Jakie są rodzaje pompowni ścieków?
Gdy nie można odprowadzić ścieków sanitarnych z budynku do odbiornika w sposób grawitacyjny, stosuje się wtedy urządzenia zwane pompowniami ścieków: odbiornikiem dla ścieków surowych jest kanalizacja, zbiornik bezodpływowy (szambo) lub zbiornik przydomowej oczyszczalni, a w przypadku cieczy oczyszczonych - układ rozsączania w gruncie bądź inny odbiornik, np. rów lub ciek wodny. Przydomowa pompownia ścieków to element układu kanalizacyjnego, który stosowany jest wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości odprowadzenia ścieków całkowicie grawitacyjnie. Pompownia może znajdować się w budynku lub zaraz przy nim, ale również za zbiornikiem przydomowej oczyszczalni ścieków. W skład pompowni wchodzą: komora pompowni oraz pompa lub pompy wraz z układem hydraulicznym i sygnalizacyjnym. Pompownia działa na takiej zasadzie, że gdy dopływające do niej z budynku ścieki po
4
osiągnięciu zadanego stopnia napełnienia komory są przetłaczane dalej - w zależności od zapotrzebowania dla danego obiektu - na wyższy poziom lub odległość, która może dochodzić nawet do kilkudziesięciu metrów. ● Pompownie zewnętrzne Pompownia może transportować surowe ścieki do kanalizacji, która przebiega w pobliżu posesji, ale na poziomie uniemożliwiającym wykonanie tego grawitacyjnie. Może również współpracować ze zbiornikiem bezodpływowym lub z przydomową oczyszczalnią ścieków: przenosić do oczyszczalni ścieki surowe spływające grawitacyjnie z domostwa lub pompować oczyszczone ścieki do układu rozsączania. Jeżeli jesteśmy jeszcze na wstępnym etapie planowania inwestycji i istnieje taka możliwość, to najkorzystniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie pompowni za osadnikiem gnilnym lub zbiornikiem biologicznej oczyszczalni ścieków, gdyż wówczas pompownia ma do czynienia ze ściekami oczyszczonymi biologicznie lub podczyszczonymi w komorach osadnika, gdzie w procesach flotacji i sedymentacji ścieki zostają pozbawione zanieczyszczeń o gęstości mniejszej i większej niż gęstość wody. Pompownia nie musi być wówczas wyposażona w pompę z rozdrabniaczem - przynosi to oszczędności przy zakupie, a także eksploatacji, ponieważ zmniejsza ryzyko awarii pompy oraz powstania niedrożności rurociągu. Pompownie montowane poza budyniem mogą również należeć do większego układu tzw. kanalizacji ciśnieniowej, której praca polega na odpompowywaniu do np. miejskiej oczyszczalni ścieków rurociągami o
www.instalator.pl
nr 32019
www.instalator.pl
Magazynu Instalatora
trzymywaniu ścieków i ich zagniwaniu w zbiorniku pompowni. ● Pompa Dobór pompy często jest dokonywany przez producenta lub dostawcę pompowni. W katalogach producentów pojawiają się konkretne modele pomp przypisane konkretnym pompowniom. Ogranicza to inwestora pod kątem optymalnej pompy, gdyż wiele czynników ma wpływ na to, jaka konkretnie pompa ma zostać użyta. Dlatego przy wyborze rozwiązania należy brać pod uwagę nie tylko pojemność komory, ale także rodzaj i parametry pompy. Pierwsze pytanie to, jakie ścieki będzie dana pompa pompować? Jeśli np. ścieki surowe, to potrzebny jest model z rozdrabniaczem. Najważniejsze parametry pracy pompy to wydajność i wysokość podnoszenia. Te parametry pozwalają określić, czy pompa jest dostatecznie „mocna” dla danego przypadku. Prędkość przepływu ma znaczenie dla rurociągów, szczególnie dla tych prowadzących ścieki surowe. Zbyt mała prędkość może bowiem powodować odkładanie się osadów we wnętrzu rur oraz ich zatykanie. Dla dużych przepływów należy przewidzieć również
5
ABC pomp do ścieków, przepompowni i POŚ
małej średnicy, co przynosi wymierne oszczędności inwestycyjne. W takich rozwiązaniach stosuje się pompy próżniowe. ● Komora Komora pompowni może być wykonana z różnych materiałów: betonu lub tworzyw sztucznych, ale najpopularniejsze w ostatnim czasie są produkty tworzywowe, najczęściej z polietylenu LDPE lub HDPE lub żywic. Na rynku dostępne są już kompletne urządzenia wyposażone w pompy i pozostałe elementy niezbędne do pracy urządzenia. Norma PN-EN 752-4:2001 wskazuje, aby w projektach dotyczących systemów kanalizacyjnych dla budynków indywidualnych, gdzie odpływy posiadają charakter nieregularny, do obliczeń stosować maksymalne wartości natężenia przepływu. Dokładne określenie ilości ścieków dopływających do pompowni ścieków jest bardzo istotne pod kątem czysto eksploatacyjnym i co za tym idzie - również ekonomicznym. Zaprojektowanie zbyt dużej komory przepompowni może skutkować długim czasem przetrzymania ścieków, a to powoduje zagniwanie i problem w postaci nieprzyjemnych zapachów. Natomiast dobór zbyt małej pojemności może spowodować wzrost kosztów użytkowania - częstsza praca pompy, która prowadzi do jej mniejszej żywotności oraz większych kosztów zużywanej energii elektrycznej. Komora powinna umożliwiać zgromadzenie ścieków dopływających do niej przez co najmniej jedną dobę na wypadek awarii pompy. Przy określaniu pojemności komory należy brać pod uwagę nie tylko aktualną liczbę mieszkańców, ale również ewentualne ich zmiany, które mogą nastąpić w najbliższym czasie. Cenną cechą komory pompowni jest jej odpowiednio wyprofilowane dno umożliwiające pobór przez pompę prawie całej objętości ścieków. Zapobiega to prze-
ABC
ABC pomp do ścieków, przepompowni i POŚ
ABC Magazynu Instalatora
nr 32019
studzienki rozprężne. Najpopularniejsze pompy stosowane do opisywanych celów to pompy wirowe. Przeciętny okres życia pompy wirowej to około 10-15 lat; na żywotność pompy ma jednak wpływ jej eksploatacja, np. rodzaj ścieków, które przepływają przez pompę. Przy istotnych budynkach, takich jak np. szpitale, projektuje się dwie pompy o takich samych parametrach, aby zabezpieczyć układ przed problemami związanymi z awarią. Pompy uruchamiane są naprzemiennie - ten zabieg przedłuża ich żywotność. ● Pompownie wewnętrzne Pompownie wewnętrzne to relatywnie niewielkie urządzenia do montażu pod podłogą najniższej kondygnacji budynku. Dopływające do takiej pompowni ścieki zostają odprowadzone poza budynek. Pompownie te zwykle wyposażone są we wpusty podłogowe, by mogły odbierać również wodę spływającą po powierzchni podłogi danego pomieszczenia. Budowa takich urządzeń daje wysoki komfort ich użytkowania, gdyż zaizolowana akustycznie pompa nie generuje uciążliwych dźwięków, natomiast całość urządzeń ukryta jest pod podłogą i w żaden sposób nie wpływa na korzystanie z pomieszczenia. ● Pompownia zintegrowana Niektóre przydomowe oczyszczalnie ścieków występują w opcji wyposażonej w zintegrowaną pompownię. Budowa takiego urządzenia polega na tym, iż np. w komorze biologicznej oczyszczalni SBR zawieszona jest pompa, dzięki której nie potrzeba już osobnej pompowni poza oczyszczalnią stanowi to niewątpliwą oszczędność w kosztach inwestycji. Pompa, po zakończonej fazie sedymentacji w komorze reaktora biologicznego, uruchamiana jest przez sterownik. Powoduje to wypompowywanie wyłącznie oczyszczonych ścieków bez osadu czynnego lub/oraz obumarłych bakterii.
6
●
Montaż pompowni Podczas montażu przydomowej pompowni ścieków należy przestrzegać zasad zawartych w dostarczonych wraz z urządzeniem instrukcjach producentów. Szczególnie należy zwrócić uwagę na wymagane wielkości ziaren podsypki i obsypki komory, szczelne podłączenia przewodów, prawidłowe ułożenie pływaków i innych czujników poziomu oraz zabezpieczenie komory przed wyporem - o ile istnieje zagrożenie wyporu związane z możliwością występowania na działce wysokiego poziomu wód gruntowych, nawet krótkotrwałego. Bardzo istotne jest też zabezpieczenie pompowni przed przepływem zwrotnym. Niedopuszczalne jest doprowadzenie do pompowni ścieków sanitarnych, również wody deszczowej spływającej z dachów i terenów utwardzonych. ● Eksploatacja Jeżeli podczas eksploatacji nie wystąpią awarie wynikające z przyczyn niezależnych, np. spowodowane błędami w produkcji pompy lub błędami w doborze lub instalacji, to przepompownie powinny pracować bezawaryjnie wiele lat, oczywiście przy założeniu, że użytkownicy będą przestrzegać zasad i zaleceń podanych przez producenta. Szczególnym zagrożeniem dla pomp są dopływające do komory ścieki niosące ze sobą piasek, żwir, gruz, substancje chemiczne (rozpuszczalniki, farby, oleje), szmaty, watę, chusteczki nawilżone (!), podpaski, patyczki do uszu, resztki pokarmów (np. kości) itp. Wszystkie te elementy mogą być przyczyną awarii lub nieprawidłowego działania układu. Dobrą praktyką każdego użytkownika jest poddawanie pompowni regularnym przeglądom i serwisom. Szybkie wykrycie nieodpowiedniej eksploatacji, a w konsekwencji zmiana sposobu użytkowania urządzenia mogą spowodować przeciwdziałanie usterkom i poważnym uszkodzeniom. Mariusz Piasny
www.instalator.pl
nr 32019
ABC
Magazynu Instalatora
SFA mocy 1500 W, z zaawansowanym systemem rozdrabniania, oraz 4 wejścia o różnych średnicach (100/40 mm). Odprowadza ścieki na wysokość do 11 m i do 110 m w poziomie. SANICUBIC 2 Pro to przepompownia, o parametrach jak Sanicubic 2 Classic, z bezprzewodową czujką alarmową. Wysyła ona informację drogą radiową w przypadku nieprawidłowej pracy urządzenia lub braku prądu. Produkt przeznaczony jest do zastosowań w miejscach publicznych. Przepompownia wyposażona jest w dwa silniki, każdy o mocy 1500 W, z zaawansowanym systemem rozdrabniania, oraz 4 wejścia o różnych średnicach (100/40 mm). Odprowadza ścieki na wysokość do 11 m (do 110 m w poziomie). SANICUBIC 2XL to bardzo wydajna przepompownia oparta na dwóch pompach typu Vortex o wolnym przelocie 55 mm i pojemności zbiornika 120 l. Moc silników to 2000 W każdy. Urządzenie pozwala na przetłaczanie ścieków szarych i czarnych na wysokość do 10 m lub 110 m w poziomie. Odprowadzenie ścieków odbywa się rurą DN80 lub DN100. Wykonany jest w klasie ochrony IP 68. Marcin Wojciechowski
ekspert Marcin Wojciechowski SFA Poland Sp. z o.o www.sfapoland.pl
www.instalator.pl
☎ 22 732 00 32 @ biuro@sfapoland.pl
7
ABC pomp, przepompowni i POŚ
Firma SFA posiada w swojej ofercie urządzenia do tłoczenia ścieków szarych i czarnych. ● Pompy do ścieków szarych Pompa Sanicom 1 przeznaczona jest do odprowadzania wody brudnej i wyposażona jest w silnik o mocy 750 W. Pompa zapewnia przepompowywanie ścieków na wysokość 10 m oraz tłoczenie ich na odległość 100 m w poziomie. Pompa SANICOM 2 wyposażona jest w dwa silniki o mocy 1500 W każdy. Pozwala ona odprowadzić ścieki na odległość 11 m w pionie i 110 m w poziomie. Urządzenie ma 4 wejścia, 40/50 mm. Wydajność dwóch pomp to ok. 340 l/min. ● Pomporozdrabniacze do ścieków czarnych w klasie ochrony IP68 SANICUBIC 1 WP to pomporozdrabniacz do domowego lub publicznego użytku. Urządzenie wyposażono w silnik o mocy 1500 W z zaawansowanym systemem rozdrabniania oraz 4 wejścia o różnych średnicach (100/40 mm). Odprowadza ono ścieki na wysokość do 11 m i do 110 m w poziomie. SANICUBIC 2 Classic to przepompownia do zastosowania w domu oraz hotelu czy restauracji, niezależnie od pionów i spadków. Wyposażona jest w dwa silniki, każdy o
ABC Magazynu Instalatora
nr 32019
ABC przepompowni ścieków
Wilo Wilo-EMUport CORE to niezawodne przepompowywanie ścieków. Transport dużej ilości ścieków wymaga rozwiązań o najwyższej wydajności i trwałości. Dzięki pompowni z systemem separacji części stałych Wilo-EMUport CORE możliwe jest sprawne i niezawodne odprowadzanie ścieków z dużych kompleksów przemysłowych, handlowych, czy rekreacyjnych oraz w systemach kanalizacyjnych. Wilo oferuje wyjątkowo ekonomiczny, w pełni gotowy do podłączenia system do montażu w budynku lub w studzience. Zapewnia on niskie koszty użytkowania i jest niezwykle łatwy w eksploatacji Cechy i korzyści: ● Maksymalna niezawodność działania, dzięki systemowi separacji części stałych. ● Brak przykrych zapachów dzięki hermetycznej budowie urządzenia. ● Kompaktowa budowa, zapewniająca ekonomiczną modernizację starych przepompowni.
●
Gotowy do podłączenia system „Plug & pump”. ● Możliwość montażu w budynku lub w studzience o średnicy od 1500 mm. ● Długa żywotność i brak podatności na korozję, dzięki zastosowaniu materiałów PE i PUR. ● Prosta konserwacja, również podczas pracy, dzięki higienicznemu ustawieniu na sucho oraz łatwemu dostępowi z zewnątrz i indywidualnym dla każdego separatora zasuwom odcinającym. ● Oszczędność energii dzięki wydajnym pompom zatapialnym do ścieków z silnikami w klasie IE3. Kompaktowa budowa Wilo-EMUport CORE pozwala na montaż zarówno w budynkach (fot. 2) jak i w studzienkach o średnicy ≥1500 mm (fot. 1). Na naszej stronie www.wilo.pl/referencje dostępny jest film z animacją. Obejrzyj i dowiedz się więcej na temat przepompowni na miarę przyszłości.
ekspert Bartosz Tywonek Wilo Polska Sp. z o.o. www.wilo.pl
8
Bartosz Tywonek
☎ 606 789 789 @ bartosz.tywonek@wilo.pl
www.instalator.pl
nr 32019
ABC Magazynu Instalatora
Hydro-Vacuum S.A. łami długowłóknistymi. Takie rozwiązanie pozwala na rozdrabnianie zanieczyszczeń znajdujących się w ściekach bytowych, które mogą powodować zapychanie pompy i tym samym przestój w pracy przepompowni. Moce wahają się od 1,5 do 7,5 kW, a napięcia 230 i 400 V. Istnieje możliwość zastosowania pomp o wolnym przelocie z wirnikiem typu Vortex jeśli przepompownia wykorzystywana będzie do pompowania innego medium np. woda deszczowa lub drenażowa. Przepompownia wyposażona jest w standardową szafę sterowniczą UZS wyposażoną w podstawowe zabezpieczenia elektryczne pompy i prosty układ sterujący pompami za pomocą łączników pływakowych. Opcjonalnie UZS może być wyposażony w system powiadamiania o awarii w formie SMS lub poprzez GPRS do aplikacji komputerowej, smartfon. Niebagatelnym atutem przepompowni PSE.1 jest produkcja całego urządzenia w fabryce w Grudziądzu, łatwy dostęp do części zamiennych, jak i sprawny serwis gwarancyjny, pogwarancyjny rozmieszczony na terenie całego kraju. Krzysztof Maciejewski
ekspert Krzysztof Maciejewski Hydro-Vacuum S.A. www.hv.pl
www.instalator.pl
☎ 693 705 959 @ k.maciejewski@hv.pl
9
ABC przydomowych przepompowni ścieków
Przepompownia PSE.1 wiodącego polskiego producenta pomp i systemów pompowych Hydro-Vacuum S.A. standardowo wykonana jest ze zbiornika PE o średnicy Ø800 (opcjonalnie Ø1000) oraz regulowanej wysokości od 1600 do 2600 mm. Zbiorniki mogą być wyposażone we włazy typu lekkiego (wykonane z PE lub stali nierdzewnej) jeśli przepompownia umiejscowiona jest w terenie zielonym lub włazu typu ciężkiego jeśli lokalizacja urządzenia znajduje się w ciągu komunikacyjnym. Część hydrauliczna przepompowni składa się z rur tłocznych ze stali kwasoodpornej DN 50, zaworu zwrotnego oraz zestawu sprzęgającego ZSP.1 z prowadnicami. Prowadnice to element wyróżniający przepompownię wśród innych producentów, które w znacznym stopniu ułatwiają obsługę, pozwalając zamontować i zdemontować pompę z poziomu terenu. Pompy, standardowo stosowane w przepompowniach PSE.1 to pompy FZR.1 wykonane z żeliwa, wyposażone w wielołopatkowy wirnik jednostronnie otwarty oraz urządzenie rozdrabniające wykonane z wysokiej twardości żeliwa chromowego umożliwiające pompowanie cieczy zanieczyszczonych cia-
ABC Magazynu Instalatora
nr 32019
ABC pomp i pompowni
Kessel W wielu sytuacjach budowlanych, zarówno w budynkach przemysłowych, jak i mieszkalnych, istnieje naturalny spadek do kanału. W celu zapobiegania przepływowi zwrotnemu wystarczyłby w takich przypadkach zawór przeciwzalewowy, jednak ze względu na spełnienie wymogów norm musi zostać zastosowana przepompownia ścieków. Klasyczna przepompownia nieustannie pompuje napływające ścieki, w związku z czym stale zużywa energię elektryczną. Urządzenie hybrydowe w normalnym trybie pracy wykorzystuje grawitacyjny spadek do kanału i działa bez wykorzystania energii elektrycznej. Pompa załączana jest tylko podczas przepływu
zwrotnego, podczas którego klapy zaworu automatycznie blokują napływ ścieków, chroniąc obiekt przed zalaniem, a pompa tłoczy je do kolektora przez pętlę przeciwzalewową. Pozwala to zaoszczędzić na kosztach energii zużywanej na stałe przepompowywanie ście-
ków w klasycznych przepompowniach, a także umożliwia istotne ograniczenie kosztów konserwacji dzięki mniejszemu eksploatacyjnemu zużyciu pomp. Przepompownie hybrydowe Ecolift zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa także w przypadku braku prądu, jako że wykorzystują naturalny spadek do kanału, nie zagrażają im przestoje w pracy pomp. Stanowi to ogromną zaletę zwłaszcza w budynkach przemysłowych, w których brak odwadniania mógłby spowodować kosztowne przestoje w pracy przedsiębiorstwa. Dzięki takiemu rozwiązaniu użytkownicy nie są również narażeni na stały i niejednokrotnie uciążliwy hałas generowany przez klasyczne przepompownie. Przepompownie hybrydowe podobnie jak klasyczne przepompownie umożliwiają różnorodne możliwości zabudowy, zarówno w nowych, jak i remontowanych budynkach. W zależności od wymogów budowlanych można je bowiem zabudowywać w betonie, w studzience na zewnątrz budynków lub ustawiać jako urządzenie wolnostojące. Stosowanie przepompowni hybrydowej Ecolift to bez wątpienia same zalety ochrona przed przepływem zwrotnym i wodą w piwnicy - ale działa tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście potrzebne.
ekspert Kessel Sp. z o.o. www.kessel.pl
10
Anna Mikołajczak
☎ 71 774 67 60 @ kessel@kessel.pl
www.instalator.pl
nr 32019
ABC Magazynu Instalatora
Odbiór komina
www.instalator.pl
●
Pytanie: Komin ponad dachem chcę obłożyć struktonitem, który będzie zamontowany na płycie OSB. Słyszałem, że płyta OSB na kominie może stanowić problem przy odbiorze komina. Czy to prawda? ● Odpowiedź:Każda okładzina, która nie jest wyrobem niepalnym, może stanowić przeszkodę w odbiorze komina. Co prawda żaden przepis krajowy nie reguluje tego w sposób jasny, gdyż jedyne, czego możemy się doszukać, to odległość komina od palnych elementów konstrukcyjnych, a okładzina komina takiej funkcji nie pełni. Warto w tej sytuacji wziąć pod uwagę klasyfikację komina, która wskazuje minimalną odległość komina od wyrobów łatwopalnych, bez rozróżnienia na elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne. Odległość ta może być różna i zależy przede wszystkim od konstrukcji komina i jego przeznaczenia. Jeśli znajdą się Państwo w takiej sytuacji, zalecamy przede wszystkim wcześniejszą konsultację z Rejonowym Mistrzem Kominiarskim celem omówienia tego tematu, aby mieć pewność, że stosowane rozwiązanie gwarantuje 100% bezpieczeństwa, a komin zostanie bez problemu dopuszczony do eksploatacji. Mariusz Kiedos Łukasz Chęciński Literatura: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie: §146.1.
Fot. z arch. Schiedel.
11
ABC systemów odprowadzania spalin
Sprawa doboru i budowania komina nie jest tematem wyjątkowo skomplikowanym. Przynajmniej w teorii. Praktyka jednak bardzo sprawnie weryfikuje to stwierdzenie. Dowodem na to jest masa niewłaściwie dobranych i nieprawidłowo wymurowanych kominów - zarówno od strony zaleceń producenta, jak i wymagań stawianych przez krajowe przepisy prawa budowlanego. ● Pytanie: Pracownik hurtowni proponuje mi zakup komina z dodatkową wyczystką wbudowaną do komina na poddaszu. Czy to konieczne? Wychodzi drożej niż komin bez tej wyczystki. ● Odpowiedź: Dodatkowa górna wyczystka stanowi wyposażenie dodatkowe komina i nie jest niezbędnym elementem konstrukcji. W niektórych przypadkach jej wykonanie może być jednak uzasadnione i znacznie ułatwi eksploatację komina. Warto jednak wcześniej skonsultować ten temat z Rejonowym Mistrzem Kominiarskim. Główną funkcją dodatkowej wyczystki jest ułatwienie rewizji komina i jego czyszczenia w przypadkach, gdy wyjście na dach jest utrudnione, np. w okresie zimowym, kiedy gruba pokrywa śnieżna lub lód na dachu skutecznie utrudniają wykonywanie wymaganych czynności. Przypominamy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami wylot komina powinien być dostępny do czyszczenia i okresowej kontroli bez względu na obecność dodatkowej górnej wyczystki.
ABC Magazynu Instalatora
nr 32019
Grzanie i wentylacja
ABC wentylacji
Dorota Węgrzyn Typowe aparaty grzewczo-wentylacyjne składają się z wentylatora, nagrzewnicy, obudowy, czerpni i nawiewnika z nastawnymi żaluzjami służącymi do regulacji kierunku wypływu strumienia powietrza. Aparaty te mogą pracować jako grzewcze, grzewczowentylacyjne lub wentylacyjne. Ich konstrukcja jest dostosowana do miejsca zamontowania i w związku z tym dzieli się je na: ścienne, podokienne, sufitowe, kanałowe, wolnostojace - skrzynkowe. Różnią się one tylko konstrukcją nagrzewnic, które mogą być zasilane: ● parą, ● gorącą wodą o temperaturach:150/70°C, 130/70°C, 90/70°C, ● gazem: GZ-50,GZ-35 lub propanem. Są one przeznaczone do ogrzewania powietrza obiegowego, świeżego i mieszaniny wymienionych w większości obiektów od niewielkich rozmiarów do takich o dużych rozmiarach, jak hale produkcyjne, hale magazynowe, pomieszczenia gospodarcze w rolnictwie, sale gimnastyczne, hurtownie itp. Mogą być one wyposażone w kompletną automatykę sterującą pracą urządzenia w zależności od żądanej temperatury w pomieszczeniu, sekcje filtracji, mieszania, tłumiki akustyczne, czerpnie i wyrzutnie. Mogą uzyskać wydajność cieplną do 175 kW i wydajność do 10 000 m3/h.
12
Uwaga! Przy zastosowania czynnika grzewczego w postaci gazu musimy wywiewać produkty spalania poza ogrzewane pomieszczenie oraz umożliwić dopływ powietrza do komory spalania. Konstrukcja aparatów umożliwia nawiew ciepłego powietrza we wszystkich kierunkach w zależności od wybranego typu aparatu, np. w aparatach sufitowych zasysanie powietrza odbywa się od dołu i praca aparatu powoduje wytwarzanie obiegu ciepłego powietrza w strefie przebywania ludzi (nawiew powietrza na boki). Jeśli zaś zastosujemy aparat sufitowy z nawiewem skierowanym do dołu, to istnieje niebezpieczeństwo powstawania przeciągów w strefie przebywania ludzi, szczególnie w okresach przejściowych. Ten typ aparatu, przy zastosowaniu dysz, jest przydatny do wytwarzania zasłon powietrznych. W ostatnich latach rozwinęła się produkcja aparatów wolnostojących wykonywanych w różnych wariantach konstrukcyjnych. Największą grupę stanowią pokojowe aparaty grzewczo-wentyalcyjne, które służą do ogrzewania małych pomieszczeń, tj. pokoje mieszkalne i biurowe, pomieszczenia szkolne, sale konferencyjne, restauracje itp. Zaletą ich jest duża szybkość nagrzewania pomieszczeń oraz zdolność do równoczesnej ich wentylacji. Podstawowym warunkiem eksploatacji tych urządzeń jest ich cicha praca. Dobór aparatu powinien opierać się na: ● bilansie zysków i strat ciepła, ● możliwościach konstrukcyjnych do ich montażu oraz wytycznych do ich zamontowania w zależności od czynnika grzewczego, i tak: - dla gazów - montaż w odległości min. 0,5 m od ściany i stropu na wysokości od 3 do 7 m,
www.instalator.pl
ABC
nr 32019 ●
rozprowadzanie (kontrolowany nadmuch) ogrzanego powietrza znacznie obniża uzyskiwanie żądanych temperatur w ogrzewanych pomieszczeniach, ● zależnie od mocy urządzenia przyrost temperatury przepływającego powietrza przez to urządzenie może wynieść od 20 do 50°C. Są jednak ograniczenia, oprócz wymienionych, w stosowaniu aparatów grzewczowentylacyjnych, a mianowicie: ● nie powinno się ich montować w pomieszczeniach wyższych niż 5 m, ponieważ w wyższych pomieszczeniach ciepłe, lżejsze powietrze gromadzi się u góry i grzanie staje się nieefektywne; w takim przypadku stosujemy wentylatory mieszające umożliwiające uzyskanie jednakowej temperatury w całej kubaturze; ● w przypadku nawiewania powietrza zewnętrznego aparat powinien mieć czerpnię powietrza świeżego, komorę mieszania, system przepustnic z układem automatyki z siłownikami, a w przypadku nagrzewnicy wodnej czujnik przeciwzamrożeniowy (przy temperaturze poniżej 5°C aparat z nagrzewnicą wodną pracuje na powietrzu obiegowym); ● ze względu na możliwość przegrzania się aparatu z nagrzewnicami elektrycznymi nie należy ich montować w pomieszczeniach o temperaturze wyższej niż +30°C; ● zbyt duży poziom hałasu. Należy zwrócić uwagę na instalację kilku aparatów, która ma zapewnić równomierne rozprowadzenie ciepłego powietrza w całym pomieszczeniu. Dorota Węgrzyn
ekspert Krzysztof Nowak Uniwersal www.uniwersal.com.pl
www.instalator.pl
☎
32 203 87 20 wew. 102
@ krzysztof.nowak@ uniwersal.com.pl
13
ABC wentylacji
- dla wody - montaż w odległości min. 0,4 m od ściany na wysokości od 3 do 7 m, - dla wody - montaż w odległości min. 0,4 m od stropu na wysokości od 4 do 9 m. ● przewidzianym zasięgu nawiewanego strumienia; w większości typów tych urządzeń zasięg strumienia w poziomie wynosi ~30 m, w pionie od 4 do 9 m przy zachowaniu prędkości powietrza w strefie pracy wynoszącej 0,25 m/s. Do zalet stosowania aparatów grzewczowentylacyjnych należą: ● duża wydajność, ● szybka reakcja na sygnał zbyt niskiej temperatury w pomieszczeniu. Stosuje się je: ● jako uzupełnienie innych metod ogrzewania, zwłaszcza w okresie dużych mrozów, ● gdy w pomieszczeniu nie jest wymagana stała, określona temperatura, ● gdy mogą być użytkowane okresowo, co zmniejsza koszty eksploatacyjne w stosunku do tego, gdybyśmy zastosowali stałe ogrzewanie. Typowe zastosowanie: dogrzewanie hal magazynowych, produkcyjnych, ogrzewanie i osuszanie nowo wybudowanych pomieszczeń itp. W porównaniu do tradycyjnych grzejników - na skutek wymuszonego biegu powietrza wokół elementu grzejnego: ● zwiększa się od 3 do 8 razy współczynnik przejmowania ciepła od elementu grzejnego, ● masa i wymiary aparatu mogą być nawet 8 razy mniejsze w porównaniu z innymi urządzeniami przy tej samej mocy grzewczej,
Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 32019
ABC wentylacji
Wskazanie na odzysk Wentylacja grawitacyjna w większości budynków zbudowanych przed 1992 r. jest nieekonomiczna w zestawieniu z coraz doskonalszymi materiałami izolacyjnymi stosowanymi w budownictwie. Opierała się ona na napływie świeżego powietrza przez szczeliny w stolarce. Odbiór zużytego powietrza odbywał się przez kratki wentylacyjne. Główne wady tego rozwiązania to ogromne straty ciepła i brak wpływu na parametry dostarczanego świeżego powietrza. Wentylacja grawitacyjna zachowuje się jak zatkana strzykawka lekarska. Pociągnięcie za tłoczek spowoduje powstanie podciśnienia i jego powrót na miejsce, więc uszczelniając okna, użytkownicy pozbawiali się wentylacji w ogóle. Brak wentylacji objawiał się na ścianach w postaci zacieków skondensowanej pary wodnej, która nie była odprowadzana z pomieszczeń, i rozwojem grzybów. Stosowanie po 1992 r. grubszych warstw izolacyjnych i materiałów o lepszych parametrach wymusiło zamianę nieefektywnej w tych warunkach wentylacji grawitacyjnej na wentylacją mechaniczną. Niestety i ten system nie był idealny. Wprawdzie zapewniał dopływ właściwej ilości świeżego powietrza, ale dalej nie można było wpływać na jego czystość, a straty ciepła w sezonie ogrzewczym były znaczące. Rozwój koncepcji domów niskoenergetycznych i pasywnych wymusił stosowanie rozwiązań, które ograniczą starty ciepła na wentylację. Inwestorzy zainteresowali się rekuperatorami, które pozwalały odzyskiwać ciepło z powietrza odbieranego z budynku do wstępnego ogrzania świeżego powietrza dostarczanego do pomieszczeń mieszkalnych. Bardzo ważną korzyścią takiego rozwiązania była znacząca po-
14
prawa jakości powietrza, które trafia do obiektu, gdyż każda jednostka wentylacji z odzyskiem ciepła jest wyposażona w zespół filtrów oczyszczających na nawiewie do budynku. Rekuperacja ma sens jeśli dom ma małe potrzeby cieplne - zastosowanie rozwiązań zmniejszających straty energii będzie wprost przekładać się na oszczędności eksploatacyjne. Centralna wentylacja z odzyskiem ciepła staje się standardem budynków niskoenergetycznych i domów pasywnych. Możliwe jest zastosowanie systemu w domach o gorszych parametrach cieplnych, zyskamy w ten sposób świeże i czyste powietrze, jednak amortyzacja potrwa zdecydowanie dłużej niż w przypadku domów energooszczędnych. Aby skrócić czas zwrotu inwestycji, konieczne będzie wykonanie termomodernizacji obiektu. Należy liczyć się również z koniecznością modyfikacji istniejącego systemu wentylacji, który polega między innymi na zaślepieniu istniejącego systemu wentylacji grawitacyjnej i instalacji kanałów nawiewno-wyciągowych nowego systemu. Aby system wentylacji z odzyskiem ciepła spełniał swoje zadanie, musi być poprawnie dobrany. Centrala wentylacyjna musi zapewnić w ciągu godziny pełną wymianę powietrza w całym domu. Stąd podstawowym parametrem, jaki należy uwzględnić podczas wyboru jednostki centralnej, to wydajność. Drugim parametrem, na który zwykle zwraca się baczną uwagę, jest sprawność centrali wentylacyjnej, czyli ilość odzyskanego ciepła. Pierwsze modele central wentylacyjnych wyposażane były w wymienniki krzyżowe, które potrafiły odzyskać około 50% ciepła, obecnie coraz więcej instalowanych urządzeń wyposażonych jest w wymienniki
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...