2017
● Zawory ● Wentylacja
hybrydowa ● Grupy pompowe ● Serwis klimatyzacji ● Zabudowa kotłowni ● Szkolenia
nr 92017
Spis treści Ciepło pod kontrolą - 4 Caleffi - 8 Herz - 10 Narzędzia dla instalatora - 11 Rozruch podłogówki - 12 Grupa bez pompy - 13
Spis treści
Hybryda na kominie - 14 Kotły peletowe 5 klasy - 16 Płyta k-g w kotłowni - 18 Wytyczne dla serwisanta - 20 Oszczędne grzanie - 22 Wyginanie rury - 24
ISSN 1505 - 8336
Szkolenia - 27
nakład: 11 015 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
ABC zaworów i głowic termostatycznych
Ciepło pod kontrolą Celem zapewnienia komfortu cieplnego w mieszkaniach konieczna jest odpowiednia regulacja dopływu ciepła z instalacji centralnego ogrzewania. To może być realizowane poprzez termostaty kotła, termostaty pokojowe, regulatory pokojowe lub regulatory pogodowe. Niezależnie od tego, jaki typ regulatorów jest używany, na końcu instalacji grzewczej, na kaloryferach, stosuje się zawsze termostatyczne zawory grzejnikowe, które mają za zadanie doprecyzować regulację komfortu cieplnego do wymagań użytkowników. Dobór zaworów i ich głowic termostatycznych może przysparzać pewnych trudności ze względu na ich obfitość na rynku i pojawienie się w ostatnim okresie głowic programowalnych, o czym poniżej. Grzejniki centralnego ogrzewania (c.o.) powinny być wyposażone w zawory termostatyczne, zgodnie z odnośnymi przepisami. Pełnią one ważną rolę, regulują dopływ ciepła z grzejników do pomieszczeń, zapewniając komfort cieplny i oszczędność energii. Zawór termostatyczny (rys.) składa się z dwóch zasadniczych podzespołów: mechanicznego zaworu grzybkowego o specjalnej konstrukcji (B) i mechanicznej głowicy termostatycznej (A), która reaguje na temperaturę najbliższego otoczenia i zmienia położenie grzybka zaworu, umożliwiając w ten sposób regulację strumienia wody grzewczej wpływającej do grzejnika. Zawór ma ukrytą regulację zakresu pracy, przeznaczoną do obsługi przez instalatora i serwisanta. Służy ona do wykonania tzw. nastaw wstępnych, których celem jest zrównoważenie instalacji c.o.. W prostszym ujęciu
4
oznacza to takie wyregulowanie instalacji c.o., aby wszystkie grzejniki, od najbliższego do najdalszego od kotła, miały tę samą temperaturę przy pełnym otwarciu zaworów termostatycznych. Nastawy wstępne umożliwiają racjonalne wykorzystanie potencjalnych możliwości grzejników c.o., co ma również wpływ na komfort cieplny oraz na oszczędności inwestycyjne i eksploatacyjne. Głowica termostatyczna zaworu zbudowana jest z trzech podzespołów (rys.): ● czujnika temperatury w postaci, najczęściej, zbiornika (3) zawierającego medium stałe, ciekłe lub gazowe i umieszczonego wewnątrz zbiornika sprężystego mieszka (2), który wydłuża się lub skraca na skutek zmian ciśnienia spowodowanych zmianą temperatury medium, ● zespołu popychacza (6), który przenosi ruch czujnika temperatury i tym samym zmienia położenie grzybka zaworu (9), ● pokrętła regulacyjnego (1), umożliwiającego ustawienie zakresu mocy cieplnej grzejnika i uzyskanie żądanej temperatury pomieszczenia. Występują również głowice termostatyczne z zewnętrznym czujnikiem temperatury, połączonym z zespołem popychacza kapilarą długości do kilku metrów. Takie rozwiązanie konstrukcyjne głowicy termostatycznej umożliwia prawidłową regulację grzejników podłogowych, zakrytych ażurową zasłoną, lub ściennych, zabudowanych osłonami drewnianymi, czy ściennych, zakrytych grubymi kotarami. Umieszczenie czujnika temperatury z dala od grzejnika jest korzystne dla dokładniejszej regulacji temperatury po-
www.instalator.pl
nr 92017
Rys. Termostatyczny zawór grzejnikowy (z archiwum firmy Oventrop): A - głowica termostatyczna, B - zawór, 1 - obudowa głowicy, 2 - mieszek sprężysty, 3 - zbiornik z medium, 4 - trzpień popychacza, 5 - skala nastaw temperatury, 6 - sprężyna popychacza, 7 - trzpień zaworu, 8 - sprężyna zaworu, 9 - grzybek zaworu, 10 - gniazdo zaworu, 11- przyłącze zaworu.
www.instalator.pl
W przypadku termostatu pokojowego i regulatora pokojowego zaleca się ustawienie temperatury wody grzewczej na maksimum. W tej sytuacji zawór termostatyczny przejmuje większy ciężar regulacji temperatury, większe obciążenia termiczne i mechaniczne, co może powodować wahania temperatury w pomieszczeniu oraz większe zużycie paliwa, jak też prowadzić do szybszego zużycia zaworu i głowicy termostatycznej. Charakterystyczną cechą użytkową termostatycznych zaworów grzejnikowych jest konieczność ich ciągłej, bieżącej obsługi (regulacji) dla zapewnienia pożądanego efektu cieplnego i ekonomicznego. Niezależnie od tego, czy instalacja c.o. jest wyposażona w sterowniki pracy kotła, użytkownik i tak zmienia położenie głowic termostatycznych, nawet każdego dnia, w zależności od bieżących potrzeb ogrzewania pokoju, mieszkania lub domu. Użytkownicy często kręcą głowicami zaworów termostatycznych nawet wówczas, gdy temperatura pomieszczenia jest prawidłowa, ale grzejnik jest zimny! Tu należy się pewne wyjaśnienie. Na tym polega istota pracy zaworu termostatycznego, że reguluje on dopływ ciepła do grzejnika c.o. w zależności od żądanej temperatury pomieszczenia i w sytuacji, kiedy potrzeby grzewcze zostały zaspokojone, odcina dopływ. Grzejnik wówczas stygnie, często aż do temperatury pomieszczenia. Zawór otworzy się i grzejnik znowu będzie ciepły, gdy temperatura w pomieszczeniu ulegnie obniżeniu. Wahania temperatury pomieszczenia zwykle nie są odczuwalne przez użytkowników, ale jeśli użytkownicy kontrolują temperaturę samych grzejników, nawet tylko przez dotyk, są w stanie zauważyć duże różnice temperatur. Ten stan rzeczy (zimne grzejniki!) bywa niezgodny z pewnymi przyzwycza-
5
ABC zaworów i głowic termostatycznych
mieszczenia pod warunkiem braku wpływu innych źródeł ciepła na czujnik. Istota działania zaworu termostatycznego sprowadza się do regulacji strumienia wody grzewczej. Natomiast o temperaturze wody grzewczej decydują wyżej wymienione regulatory, które sterują kotłem. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj regulator pogodowy, który reguluje temperaturę wody grzewczej w zależności od temperatury zewnętrznej. Dzięki temu kocioł pracuje tylko z niezbędnym „wysiłkiem” i zużywa optymalną ilość paliwa, a zawory termostatyczne na grzejnikach nie „zmagają się” nadmiernie z regulacją końcową. Pozostałych sposobów regulacji kotła nie można zaliczyć ani do oszczędnych, ani do wygodnych w stosowaniu. Termostat kotła umożliwia tylko ręczną zmianę temperatury wody grzewczej i jest ona stała, niezależna od temperatury zewnętrznej i zapotrzebowania na ciepło.
ABC Magazynu Instalatora
ABC zaworów i głowic termostatycznych
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
jeniami użytkowników pamiętających działanie instalacji c.o. w blokach w „minionej epoce”, kiedy grzejniki żeliwne były gorące cały czas w sezonie grzewczym. Nie były one wyposażone w zawory termostatyczne, a regulacje (obniżanie) temperatury pomieszczeń wykonywało się, otwierając okna. Jak widać z powyższego, stosowanie termostatycznych zaworów grzejnikowych z mechanicznymi głowicami termostatycznymi, racjonalnie wymuszone prawem od początku lat 90. ubiegłego wieku, jest dużym krokiem we właściwym kierunku, przynoszącym użytkownikom komfort cieplny i finansowy. Są one powszechnie stosowane we wszystkich instalacjach c.o. w kraju i jeszcze długo będą w zastosowaniu praktycznym. Na rynku dostępne są grzejnikowe zawory termostatyczne z elektronicznymi głowicami termostatycznymi, które są godne uwagi zarówno instalatorów c.o., jak i użytkowników. Obecnie jest już duży wybór różnych rozwiązań konstrukcyjnych i funkcjonalnych, gdyż oferowane są one przez wielu producentów. Poza głowicami kompaktowymi, montowanymi na grzejniku, dostępne są również na rynku, co jest szczególną nowością, głowice termostatyczne zdalnie programowalne, tzw. radiowe. Ich dodatkową zaletą jest możliwość programowania kilku lub nawet kilkunastu głowic, zamontowanych na wszystkich grzejnikach instalacji c.o. jednym zdalnym programatorem. Większość głowic elektronicznych jest dostosowana do już istniejących zaworów, wykorzystywanych z głowicami mechanicznymi. Jeśli istnieją jakieś niezgodności konstrukcyjne, producenci głowic elektronicznych dostarczają w zestawie odpowiednie przejściówki (adaptery) do połączenia głowicy z zaworem.
6
Programowalny zawór termostatyczny składa się z następujących głównych podzespołów: ● „elektronicznego” czujnika temperatury, którym może być np. termopara, termistor itp., ● silnika elektrycznego, który wraz z zaworem mechanicznym reguluje przepływ czynnika grzewczego do grzejnika c.o., ● elektronicznego programatora, który umożliwia wprowadzanie programów pracy zaworu termostatycznego, ● baterii zasilających cały układ elektroniczny głowicy termostatycznej. Zadaniem elektronicznej głowicy termostatycznej jest automatyczna regulacja temperatury w pomieszczeniu według określonego przez użytkownika programu czasowego; w okresach wyższej temperatury podczas obecności użytkownika, np. 20°C, i w okresach niższej, kiedy nikogo nie ma w pomieszczeniu lub w porze nocnej, np. 16°C. Programator umożliwia ustawienie co najmniej dwóch okresów ogrzewania podwyższonego i dwóch okresów ogrzewania obniżonego w ciągu doby (4 przełączenia). Zwykle ta ilość okresów ogrzewczych wystarcza w codziennej praktyce. Występują też głowice z możliwością zaprogramowania większej liczy okresów ogrzewania dziennego i nocnego, nawet do kilkunastu w ciągu doby. Zakres programowalnych temperatur zawiera się zwykle od 8 do 28°C, ale bywa i większy, z czego na dzień są zalecane temperatury w przedziale 20-22°C, na noc i podczas nieobecności: 15-17°C. Warto tu przypomnieć, że różnica temperatur ogrzewania dziennego i nocnego nie powinna przekraczać 5°C. Większe różnice nie dają efektu oszczędzania na paliwie i „na kieszeni”. Pewnym wyjątkiem może tu być długotrwałe obniżenie temperatury, np. w czasie urlopu lub w domach całorocznych, lecz wykorzystywanych tylko latem, w których
www.instalator.pl
nr 92017
www.instalator.pl
domu, pozostawienia otwartego okna w czasie nieobecności, nieoczekiwanej wizyty przemarzniętych przyjaciół itp. Producenci programowalnych głowic termostatycznych prześcigają się w obietnicach dotyczących oszczędności energii, jakie można uzyskać po ich zastosowaniu. Jedni obiecują 20% oszczędności, inni nawet 30%. Wydaje się, że są to raczej optymistyczne informacje, które powstały bardziej z pobudek marketingowych niż na podstawie konkretnych wyników w praktyce. Za pozytywny efekt praktyczny zastosowania głowic programowalnych będzie można uznać stan, gdy uzyska się choćby tylko połowę obiecywanych oszczędności. Pomyślano też o zabezpieczeniu programu głowicy przed niepożądanym dostępem. Najpewniej chodzi o dzieci. Sposób zabezpieczenia jest raczej prosty. Należy jednocześnie nacisnąć oba klawisze funkcyjne i przytrzymać nieco dłużej, 2-3 sekundy. W podobny sposób likwiduje się blokadę. Czy jest to wystarczające zabezpieczenie przed naszymi „digital-milusińskimi” - okaże się w praktyce. Skutecznym rozwiązaniem tego „problemu” byłoby zastosowanie głowic radiowych, których sterowniki łatwo umieścić w niedostępnym miejscu. Elektroniczne głowice termostatyczne są zasilane bateriami alkaliczno-manganowymi typu AA, LR6 lub AM3. Napięcie robocze wynosi 3V/DC. W zależności od typu głowicy wymagane są 2 lub 4 baterie. Czas pracy jednego zestawu baterii wynosi od 1 do 3 lat według danych technicznych, jakie podają producenci. Zwykle spotyka się też zdanie producentów, że do zasilania głowic nie nadają się akumulatorki typu AA z powodu zbyt niskiego napięcia roboczego, wynoszącego w stanie pełnego naładowania zaledwie ok. 1,2 V/DC. dr inż. Jan Siedlaczek
7
ABC zaworów i głowic termostatycznych
użytkownik nie decyduje się na opróżnienie instalacji c.o. z wody grzewczej na okres zimy. W takim przypadku programuje się temperaturę obniżoną ogrzewania budynku na poziomie 10-11°C w ciągu całej doby. Program głowicy elektronicznej umożliwia zabezpieczenie instalacji c.o. przed zamarznięciem. Jest ono aktywowane spadkiem temperatury na głowicy do +8 lub +6°C w zależności od typu głowicy i producenta. Ta funkcja jest zaprogramowana fabrycznie na stałe i nie zależy od innych nastaw. Odpowiada ona ustawieniu gwiazdki (śnieżynki) na głowicy mechanicznej i według zapewnień producentów funkcjonuje niezawodnie. Elektroniczne głowice oferują kilka istotnych nowości. Do nich można zaliczyć funkcję zapobiegania przed zakamienianiem zaworu i bieżące eliminowanie tego zagrożenia. Ta funkcja realizowana jest raz w tygodniu, najczęściej w sobotę, i polega na automatycznym całkowitym otwarciu i zamknięciu zaworu grzejnika, powodującym usunięcie ewentualnie osadzonego kamienia kotłowego z ruchomych części i gniazda zaworu. Nowością głowicy elektronicznej jest też rozpoznawanie otwartych okien, które powoduje, za jej przyczyną, automatyczne zamknięcie dopływu wody grzewczej do grzejnika. Podobnie dzieje się z klimatyzacją, która jest wyłączana, gdy zostanie otwarte okno lub drzwi balkonowe, o ile zostały tam zainstalowane odpowiednie wyłączniki. Tutaj głowica rozpoznaje otwarcie okna po nagłym spadku temperatury w jej otoczeniu. W niektórych głowicach istnieje również możliwość szybkiego nagrzania pomieszczenia, aktywowana ręcznie poprzez wywołanie odpowiedniej funkcji, która powoduje otwarcie zaworu na grzejniku na okres kilku minut. Ta opcja przewidziana jest na okoliczność wcześniejszego powrotu do
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
ABC zaworów i głowic termostatycznych
Caleffi Dzięki zastosowaniu elementów takich jak: zawory termostatyczne oraz głowice termostatyczne instalacje centralnego ogrzewania zapewniają wysoki komfort użytkowania oraz energooszczędność. W artykule chciałbym przybliżyć pokrótce ofertę firmy Caleffi w zakresie tych elementów. Z ogromnej ilości oferowanych na rynku zaworów termostatycznych możemy stworzyć trzy grupy w których znajdą się: - termostatyczne zawory bez nastawy wstępnej, - termostatyczne zawory z nastawą wstępną, - dynamiczne zawory termostatyczne. ● Termostatyczne zawory bez nastawy wstępnej są najprostszym rozwiązaniem zapewniającym komfort termiczny w pomieszczeniach. Ze względu na brak możliwości równoważenia przepływu ich zastosowanie ogranicza się do małych instalacji. W ofercie firmy Caleffi zawory z tej grupy należą do serii 401 i 402 (fot. 1). Zawory dostępne są w wersji prostej lub kątowej w średnicach: 3/8; 1/2; 3/4 oraz 1". Korpus zaworu wykonany został z mosiądzu w procesie odkuwania. Trzpień regulacyjny zaworu został wykonany ze stali nierdzewnej i posiada podwójne uszczelnienie typu o-ring z EPDM. Element zamykający zawory został ukształtowany w taki sposób, aby uzyskać optymalną cha-
8
rakterystykę hydrauliczną podczas pracy termostatycznej. Duża powierzchnia pomiędzy gniazdem zaworu i elementem zamykającym powoduje minimalne straty ciśnienia w trakcie ręcznej pracy. Zawory dostarczane są w komplecie z ręcznym pokrętłem. ● Termostatyczne zawory z nastawą wstępną zapewniają możliwość kontroli temperatury oraz zrównoważenia natężenia przepływu natomiast nie pozwalają na regu1 lację ciśnienia różnicowego. Zawory tego typu mogą być stosowane w różnej wielkości instalacjach. W istocie zawór składa się z dwóch elementów tj. prostego zaworu termostatycznego oraz zaworu równoważącego. Swobodny przekrój przepływu tych zaworów może być zmieniany za pomocą elementu 2 nastawczego, co powoduje zmianę współczynnika Kv zaworu. W ofercie firmy Caleffi zawory z tej grupy należą do serii 421 i 422 (fot. 2). Zawory dostępne są w wersji prostej lub kątowej w średnicach 3/8; 1/2 oraz 3/4". Korpus zaworu oraz elementy odpowiadające za pracę termostatyczną wykonane zostały w takiej 3 samej technologii jak w serii 401 i 402. Zawory wyposażone są dodatkowo w wewnętrzny element wykonany z polimeru, który umożliwia wykonanie nastawy zaworu bez użycia dodatkowych narzędzi. Zawory dostarczane są w komplecie z ręcznym pokrętłem.
www.instalator.pl
nr 92017
Wszystkie wyżej wymienione zawory termostatyczne współpracują z głowicami termostatycznymi firmy Caleffi z serii 200 oraz 204. Głowice termostatyczne są proporcjonalnymi regulatorami temperatury. Czujnik termostatyczny wpływa na element zamykający zaworu termostatycz5 nego poprzez trzpień głowicy regulując przepływ czynnika grzewczego do odbiornika (fot. 4 i 5). Głowice firmy Caleffi wyposażone są w cieczowy czujnik termostatyczny. Obudowa elementu termostatycznego wykonana jest z wysokoodpornego polimeru. Głowice wyposażone są w podziałkę stopniową odpowiadającą zakresowi temperatury 7-28°C. W dolnej części głowicy zlokalizowany jest pierścień, który pozwala na ograniczenie lub zablokowanie nastawy głowicy. Nie ma konieczności stosowania dodatkowych elementów. Nakrętka wykonana jest z mosiądzu i wyposażona w gwint M30x1,5. 4
Przemysław Dutka Fot. 1. Termostatyczny zawór bez nastawy wstępnej. Fot. 2. Termostatyczny zawór z nastawą wstępną. Fot. 3. Dynamiczny zawór termostatyczny (zestaw elementów). Fot. 4. Głowica termostatyczna seria 200. Fot. 5. Głowica termostatyczna seria 204.
ekspert Przemysław Dutka CALEFFI POLAND Sp. z o.o. www.caleffi.com
www.instalator.pl
☎ 668 652 314 @
przemyslaw.dutka@caleffi.com
9
ABC zaworów i głowic termostatycznych
Takie rozwiązanie w przypadku ograniczonych nakładów finansowy umożliwia w poźniejszym okresie wyposażenie modernizowanej instalacji w głowice termostatyczne (dotyczy również serii 401 i 402). ● Dynamiczne zawory termostatyczne zapewniają możliwość kontroli temperatury oraz zrównoważenia natężenia przepływu jednocześnie regulując ciśnienia różnicowe. W istocie zawór składa się z regulatora DP, zaworu równoważącego oraz zaworu termostatycznego. Regulator DP utrzymuje stałą różnicę ciśnienia z jakim działa zarówno zawór równoważący jak i zawór termostatyczny. Takie rozwiązanie pozwala na precyzyjne ustawienie natężenia przepływu czynnika doprowadzanego do grzejnika niezależnie od zmian ciśnienia w instalacji (z zachowaniem zakresu ciśnienia wymaganego do poprawnej pracy). W ofercie firmy Caleffi zawory z tej grupy należą do serii 230 i 231 (fot. 3). Zawory dostępne są w wersji prostej lub kątowej w średnicach 3/8; 1/2 oraz 3/4". Korpus zaworu wykonany został z mosiądzu w procesie odkuwania i posiada takie same wymiary jak seria 422. Wkładka zaworu składa się z kilkudziesięciu elementów, do produkcji których zastosowano wysokiej jakości materiały zapewniające bezawaryjną pracę w długim okresie czasu. Aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia elementu dynamicznego zastosowano element ochronny.
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
ABC zaworów i głowic termostatycznych
HERZ Aby spełnić oczekiwania najbardziej wymagających inwestorów i umożliwić precyzyjne regulowanie temperatury, firma HERZ wprowadziła na rynek drugą generację termostatów i przyłączy grzejnikowych w wykonaniu De Luxe, dedykowanych do grzejników łazienkowych i dekoracyjnych. Zawory serii HERZ De Luxe spełniają najwyższe normy jakości, dzięki zastosowaniu zaawansowanych rozwiązań technologicznych oraz materiałów o wysokiej trwałości. Umożliwiają one estetyczne przyłączanie do instalacji c.o. większości dostępnych na rynku grzejników. Termostaty HERZ De Luxe regulują temperaturę w pomieszczeniach w pełni automatycznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami, bez konieczności dostarczania energii z zewnątrz. Zastosowanie termostatów HERZ De Luxe pozwala również znacząco obniżyć zużycie energii.
Różnorodność wykonań sprawia, że przyłącza i termostaty HERZ De Luxe mają nieograniczone możliwości stosowania. Doskonale sprawdzają się w nowoczesnych aranżacjach wnętrz w budynkach biurowych, a także w ekskluzywnych willach i apartamentach. Równocześnie mogą być estetycznym wykończeniem grzejnika w remontowanej łazience standardowego mieszkania w bloku. Przyłącza i termostaty HERZ De Luxe można stosować we wszelkiego typu instalacjach grzewczych bez względu na typ grzejnika i materiał, z którego wykonano rury. Oferta zaworów De Luxe obejmuje m.in. zawory termostatyczne, zawory powrotne, zawory trójosiowe, przyłącza grzejnikowe typu HERZ-3000 i HERZ-VUA oraz odpowietrzniki. Najnowsza seria zaworów HERZ De Luxe oferowana jest w dwóch wykonaniach kolorystycznych - w kolorze białym oraz w wersji chrom. Dzięki wyszukanemu wzornictwu nowe zawory serii HERZ De Luxe stanowią doskonałe uzupełnienie każdego grzejnika, spełniając oczekiwania tych wszystkich, którzy cenią sobie harmonię i wygodę, a codzienne życie pragną wzbogacić odrobiną luksusu. Dariusz Odroń
ekspert Dariusz Odroń Herz Armatura i Systemy Grzewcze Sp. z o.o. www.herz.com.pl
10
☎ 12 289 02 32 @ darek.odron@herz.com.pl
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
Niezbędnik instalatora Elektroniczny system kontroli CamSys 2 Set S-Color S-N 30 H z kamerą służy do kontroli i analizy uszkodzeń. Dokumentacja zdjęć i filmów wideo z nagraniem audio, rejestrowana jest na karcie SD z podaniem daty i godziny. Jednostka sterująca wykonana jest w technologii mikroprocesorowej z kolorowym wyświetlaczem LCD 7" TFT. Wyposażona jest w gniazdo na kartę SD ze złączem USB, gniazdo wyjściowe wideo PAL/NTSC, zintegrowany akumulator litowo-polimerowy 3,7 V, 7,6 Ah. Posiada stabilną, odporną na uderzenia obudowę z tworzywa sztucznego, zabezpieczoną przed rozbryzgami wody. W zestawie znajduje się osłona antyrefleksyjna i tablica. Urządzenie wyposażone jest w wysokiej rozdzielczości specjalną kamerę kolorową S-Color S-N, Ø 31 mm, posiada samopoziomujący obiektyw oraz nadajnik do lokalizacji głowicy kamery, elastyczny kabel wsuwany Ø 5,4 mm o długości 30 m na bębnie z elektronicznym zliczaniem metrów. Kamera przeznaczona jest do rur Ø 50-150 mm, kanałów, szybów, kominów i innych pustych profili. Krzysztof Bossowski
ekspert Krzysztof Bossowski REMS POLSKA Sp. z o.o. www.rems.de
www.instalator.pl
☎ 601 448 096 @
Krzysztof.Bossowski@rems.de
11
ABC narzędzi - radzi REMS
Poniżej chciałbym przedstawić dwa interesujace narzędzia firmy REMS, niezbędne w pracy instalatora: ● REMS Mini-Press S 22 V ACC Firma REMS wprowadziła nową akumulatorową prasę promieniową Mini-Press S 22 V ACC z wymuszonym powrotem do wykonywania połączeń zaciskowych Ø 10–40 mm. Prasa przeznaczona jest do pracy z cęgami zaciskowymi REMS Mini. Cęgi mocowane są w obrotowej głowicy z automatycznym ryglowaniem. Napęd zapewnia silnik akumulatorowy 21,6 V o mocy 420 W, napędzający przekładnię planetarną, mimośrodową pompę tłokową i wysokowydajny systemem hydrauliczny. Zintegrowana lampka robocza LED służy do oświetlania miejsca pracy. Prasa promieniowa wyposażona jest w akumulator Li-Ion 21,6 V, 1,5 Ah. ● REMS CamSys 2 Set S-Color S-N 30 H
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
ABC ogrzewania
Rozruch podłogówki Ogrzewanie podłogowe to nie grzejnik radiatorowy, który po rozpoczęciu podawania gorącej wody o temperaturze nie niższej niż 50°C zaczyna działać i jego powierzchnia jest wyraźnie ciepła. Wynika to z dużej różnicy temperatur powierzchni grzejnika i temperatury otoczenia, do którego to ciepło jest przekazywane. Grzejnik radiatorowy podgrzewa powietrze, a to z kolei ogrzewa pomieszczenie i przegrody budowlane. Im cieplejsza woda w grzejniku, tym efekt jest szybciej odczuwalny. W ogrzewaniu podłogowym duża powierzchnia (podłogi) o stosunkowo niskiej temperaturze (około 30°C) oddaje ciepło przez promieniowanie - około 70% - i nagrzewa głównie ciała stałe, takie jak przegrody budowlane i ludzi. Powietrze nagrzewa się wtórnie od przegród budowlanych. W pierwszym etapie musi nagrzać się sam grzejnik, co może zająć nawet kilkanaście godzin. Wszystko zależy od temperatury obiektu przy której zaczynamy rozruch oraz od zawilgocenia posadzki i ścian. W następnym etapie zaczyna wyraźnie rozgrzewać się pomieszczenie. Najlepiej będzie przedstawić to na przykładzie dla instalacji ogrzewania podłogowego o powierzchni 80 m2, gdzie posadzka betonowa ma grubość około 6,5 cm i wilgotność 6%, a temperatura pomieszczeń wynosi 8-10°C. Samo podgrzanie posadzki i odparowanie zawartej w niej wilgoci zajmie około 12 godzin. Rozgrzanie zaś budynku do temperatury 20°C może zająć w tych warunkach od 24 do 72 godzin! Piszę o tym, ponieważ bardzo często dla przyspieszenia rozgrzania pomieszczeń
12
podnoszona jest temperatura wody zasilającej pętle grzewcze do temperatur powyżej 55°C. Jest to zabieg daremny, a czasem wręcz niebezpieczny dla trwałości ogrzewania. Po pierwsze, przekroczenie temperatury 55°C może skutkować tym, że czujniki termiczne przed przegrzaniem montowane na mieszaczach lub rozdzielaczach z mieszaczami pompowymi spowodują wyłączenie pomp - bo taka jest ich rola, aby nie dopuścić do przegrzewu. W rezultacie zamiast przyspieszyć rozruch opóźnimy go i to znacznie. Po drugie, temperatury powyżej 60°C mogą spowodować uszkodzenie samej posadzki, np. popękanie lub uszkodzenie warstwy wierzchniej, szczególnie gdy tą warstwą są kamienie ozdobne lub inne wrażliwe na przegrzewy materiały wykończeniowe. Ten efekt może być niekiedy porażający. Bardzo ważne jest, aby przed rozpoczęciem rozruchu instalacja był bardzo dokładnie odpowietrzona i wyregulowana. Powietrze niecałkowicie usunięte z pętli grzewczych może mocno spowolnić lub zablokować równomierne ich rozgrzewanie. Z kolei brak regulacji zaworów regulacyjnych lub przepływomierzy zgodnych z projektem spowoduje nierównomierne działanie tego ogrzewania i będzie sugerować, że „coś się zepsuło”. Trzecim bardzo ważnym elementem rozruchu jest właściwa temperatura wody zasilającej ogrzewanie podłogowe. Andrzej Durda
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
Grupa bez pompy!
wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, zbudować grupy pompowe... bez pomp. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest wykorzystanie potencjału rozwiązań ESBE oraz nagradzanego designu jednocześnie z pełną elastycznością w stosowaniu pomp. Jedynym ograniczeniem jest długość montażowa pompy - 180 mm.
Do wyboru są 3 typy grup bez pompy, czyli Grup Pompowych Flexi: ● Grupa GDF100 - grupa bezpośrednia bez zaworu mieszającego służąca do zasilenia odbiornika bez regulacji temperatury zasilania. Takim odbiornikiem może być np. zbiornik CWU. ● Grupa GFF100 - grupa wyposażona w termostatyczny zawór mieszający o kvs = 3,4 m3/h i zakresie regulacji 20-55˚C. Tego rodzaju rozwiązanie jest stosowane przy odbiornikach bez konieczności częstej zmiany parametrów zasilania, np. przy ogrzewaniu podłogowym. ● Grupa GRF100 - grupa wyposażona w obrotowy, progresywny zawór mieszający o kvs = 8,0 m3/h. W przypadku tej grupy możliwości konfiguracji są najszersze. Można pozostawić zawór mieszający w funkcji manualnej regulacji lub zamontować siłownik do podłączenia ze sterownikiem kotła. Można także zastosować sterownik zintegrowany z siłownikiem (np. CRC100) dla niezależnego sterowania obiegiem grzewczym. Dzięki zastosowaniu grupy Flexi można stosować pompy o dowolnej wydajności i wysokości podnoszenia dla dopasowania do nawet najbardziej niestandardowych obiegów grzewczych.
ekspert Jacek Wesołowski ESBE Hydronic Systems www.esbe.pl
www.instalator.pl
Jacek Wesołowski
☎ 61 85 44 930 @
jacek.wesolowski@esbe.eu
13
ABC grup pompowych – radzi ESBE
Dużą popularnością w asortymencie instalacyjnym cieszą się wprowadzone na rynek grupy pompowe. To kompaktowe urządzenia zapewniające sprawną dystrybucję ciepła, które stanowią połączenie pompy z zaworami mieszającymi zamknięte w bardzo estetycznej obudowie. Grupy pompowe oferowane przez ESBE, dzięki wykorzystaniu elektronicznych pomp i zaworów progresywnych, mogą być stosowane w bardzo szerokim zakresie mocy. Pojawiły się jednak głosy, że dostępne warianty z pompami Wilo i Grundfos to za mało. Wśród instalatorów jest wiele osób chcących montować tego rodzaju zestawy, ale z ulubionymi rodzajami pomp. Producent grup pompowych nie jest w stanie dostarczać ich ze wszystkimi typami pomp dostępnych na rynku. Stąd pojawił się pomysł, żeby
ABC Magazynu Instalatora
nr 92017
ABC wentylacji
Hybryda na kominie Wentylacja hybrydowa to wentylacja grawitacyjna wspomagana przez obracające się wywiewniki z mechanizmem wprowadzającym je ruch, gdy prędkość obracającego się elementu jest za mała. Wydajność wywietrznika zależy od następujących czynników: - Usytuowanie na dachu Wywietrznik pracuje najsprawniej, jeśli jest umieszczony w takim miejscu na dachu, gdzie energia kinetyczna wiatru zostanie wykorzystana do maksimum dla wytworzenia podciśnienia. Nie można go umieszczać w cieniu aerodynamicznym, w którym panuje podciśnienie,gdyż wówczas wydajność jego maleje lub całkowicie zanika. Najlepszym miejscem umieszczenia wywiewnika jest kalenica dachu, pod warunkiem że w bezpośrednim sąsiedztwie nie ma wyższego budynku, który mógłby wytworzyć cień aerodynamiczny. Wywietrzniki - dzięki specjalnemu ukształtowaniu wykorzystującemu zjawisko występowania podciśnienia na obszarze 2/3 obwodu przewodu narażonego na działanie wiatru - pozwalają wyzyskać energię kinetyczną wiatru dla wytwarzania podciśnienia i wzmożenia wywiewu, niezależnie od kąta pochylenia i kierunku wiatru. Wiatr i inne prądy powietrzne działające na otwór wlotowy wentylacji grawitacyjnej wzmagają wyciąg, gdy działają wstępująco, poziomo lub zstępująco przy kącie pochylenia do poziomu mniejszym lub równym 22° do poziomu. Przy większym kącie pochylenia powodują zmianę kierunku ruchu powietrza w kanałach, wtłaczając powietrze do pomieszczenia. Dotyczy to wywietrzników wszystkich rodzajów, tj. mocowanych na
14
stałe i obrotowych. Z czasem kosztowne wywietrzniki obrotowe stają się stałymi, ponieważ oś szybko ulega korozji, co powoduje unieruchomienie nasady i powoduje, że nie będą one prawidłowo działać nawet jako wywietrzniki wentylacji grawitacyjnej. - Opór stawiany przepływowi powietrza przez wywietrznik i dołączony do niego przewód Do oporu stawianego przepływowi powietrza przez wywietrznik i dołączonego do niego przewodu należy doliczyć: opory przepływu na wlocie do kanału i wylocie z kanału, opory występujące przy wlocie powietrza zewnętrznego do pomieszczenia przez nieszczelności w drzwiach, oknach i ścianach. Zmniejszenie oporów powietrza przez wywietrznik można uzyskać, montując na wylocie kanału przed wywietrznikiem dyfuzor. - Ciśnienie czynne wywołane różnicą ciężaru powietrza zewnętrznego i wywiewanego Do obliczeń możemy przyjąć średnie temperatury powietrza zewnętrznego dla rejonu, gdzie chcemy zainstalować wywiewniki, a temperatura powietrza wewnętrznego wg PN dla projektowanej wentylacji. - Stopnia wyzyskiwania energii kinetycznej wiatru. W wentylacji bez wspomagania (hybrydowej) możemy liczyć, po obliczeniu właściwego przekroju kanału wylotowego, że przy częstotliwości występowania wiatrów powyżej 5 m/s, przy której jest pewność prawidłowego działania wentylacji grawitacyjnej, wynosi w ciągu roku: dla Gdańska ~ 35%, dla Wrocławia ~18,6%, dla Krakowa ~8,1%. W pozostałych dniach musimy zdać się na działanie hybrydy.
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...