Miwrzesien2017m

www.instalator.pl

nakład 11 015

01 9. 2

miesięcznik informacyjno-techniczny

l Ring „MI”:

kotły kondensacyjne

nr 9 (229), wrzesień 2017

7

ISSN 1505 - 8336

l W numerze: * Nasady * Baterie

* Kominy * Kompensacja * Prawo wodne

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Treść numeru

Szanowni Czytelnicy Kotły kondensacyjne na dobre zadomowiły się w naszych instalacjach - małych i tych większych, a ogrzewanie gazowe zyskuje na popularności, mimo że obiegowo uważa się, że koszty eksploatacyjne... nie należą do najniższych. Jak pisze autor jednego z artykułów bieżącego „Magazynu Instalatora”: „W niedalekiej przyszłości w Polsce, prawdopodobnie tak jak w innych krajach europejskich, dominować będzie ogrzewanie gazowe i elektryczne (pompy ciepła). Warto wspomnieć, że w zakresie gazowych urządzeń małej i średniej mocy (do 400 kW) wolno sprzedawać obecnie wyłącznie oszczędne kotły gazowe kondensacyjne (...)”. Zapotrzebowanie na te urządzenia jest więc duże. Cytując autora artykułu pt. „Kierunek na plus”: „W przypadku kotłów kondensacyjnych wzrost jest szacowany na poziomie ok. 30%”.

Czym poszczególne marki różnią się od siebie? Na pierwszy rzut oka wyglądem zewnętrznym (choć widać także już pewien trend z stylistyce). Dlaczego warto wybrać kocioł tej, a nie innej marki? Argument ekonomiczny jest bardzo przekonujący: „(...) najbardziej oszczędne są te, których cykle pracy są jak najdłuższe, ale za to z mocą idealnie dopasowaną do chwilowego zapotrzebowania. Przykładem jest kocioł (...), który potrafi zmniejszyć moc aż do poziomu 5% mocy maksymalnej (modulacja 1:20), co jest parametrem nieosiągalnym dla innych kotłów na rynku”. Jak udało się to osiągnąć? Zapraszam na ring!

Z urządzeniem grzewczym, jakim jest kocioł, nieodzownie związany jest komin. W artykule pt. „Jaki kocioł, taki komin” autor podjął temat prawidłowego dopasowania przewodu kominowego do odprowadzania spalin z gazowych kotłów kondensacyjnych. Dlaczego akurat tym typem kotła się zajmie? O tym w artykule na s. 58-59.

Po długich oczekiwaniach została przyjęta ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne -w sposób zasadniczy zmieniająca podejście do problemu wody. Jak pisze autor artykułu pt. „Co ulewa, to nas zalewa...” (s. 50-51): „Powodów jej przyjęcia jest kilka, zasadnicze znaczenie posiada konieczność dostosowania się do wymagań dyrektyw RWE. Z drugiej strony dotychczasowe rozwiązania nie bardzo sprawdziły się w praktyce, szczególnie w konfrontacji z charakterystycznymi dla ostatniego okresu dynamicznymi zjawiskami meteorologicznymi. Przyjęcie nowej ustawy Prawo wodne jest równoznaczne z koniecznością korekty szeregu wcześniejszych regulacji”.

Sławomir Bibulski

4

Na okładce: fot. z archiwum firmy Buderus.

l

Ring „MI”: kotły kondensacyjne s. 6-20

l Kompensacja rurociągów s. 22 l Nowości w „Magazynie Instalatora” s. 26 l Instalator odpowiedzialny za środowisko s. 28 l Termometr w czopuchu (Kotły na paliwa stałe) s. 30 l Błąd z pompą ciepła („Kwiatki” instalacyjne) s. 32 l Facility management w instalacjach s. 34 l Odpowiadam, bo wypada... s. 36 l Trendy rynku instalacyjno-grzewczego w II kwartale 2017 s. 38 l Czujnik wyniesiony (Ogrzewanie podłogowe) s. 40 l Pompa do kondensatu (strona sponsorowana firmy SFA) s. 42 l Zasobniki - fotoreportaż z produkcji (strona sponsorowana firmy Kospel) s. 43

l

Jak dobrać baterię? s. 46

l Odcinanie z klasą (Narzędzia do cięcia rur żeliwnych) s. 44 l Pewna głowica (Czym się kierować przy wyborze baterii?) s. 46 l Co ulewa, to nas zalewa... (Nowe Prawo wodne) s. 50 l Co tam Panie w „polityce”? s. 52 l Woda w budynku (Chemia budowlana i walka z zawilgoceniem) s. 54

l

Nasada czy wentylator? s. 56

ISSN 1505 - 8336

l Wspomaganie na kominie s. 56 l Komin do „kondensatów” s. 58 l Zamiana R410A na R32 s. 60 l Komin do przeglądu s. 64 l Instalacje na LNG s. 66

9 . 2

01 7

www.instalator.pl

Nakład: 11 015 egzemplarzy Wydawca: Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4.

Redaktor naczelny Sławomir Bibulski (s.bibulski@instalator.pl) Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski (redakcja-mi@instalator.pl), kom. +48 501 67 49 70.

Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41.

Kontakt skype: redakcja_magazynu_instalatora Adres redakcji: 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/5.

Ilustracje: Robert Bąk. Materiałów niezamówionych nie zwracamy.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

5

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

dzania ogrzewaniem domu za pomocą aplikacji Ariston Net. Dzięki temu, w zależności od stylu życia i potrzeb użytkownika, można nim sterować z dowolnego miejsca na świecie, mając jednocześnie nieprzerwany kontakt z serwisem i gwarancję jego szybkiej reakcji.

Nowoczesny termostat pokojowy Cube i czujnik zewnętrzny, dostarczane w standardzie w opakowaniu z produktem, przyczyniają się do zwiększenia komfortu użytkowania oraz zwiększenia efektywności ogrzewania. Model ten wyróżnia się także nowoczesnym i eleganckim wyglądem: czarna obudowa i odporny na zarysowania szklany przedni panel sprawiają, że urządzenie znakomicie komFot. 2. Kocioł kondensacyjny Alteas ONE: ponuje się z nowoczesnym i czarna obudowa i odporny na zarysowania ekskluzywnym wystrojem szklany przedni panel. wnętrz.

Najwyższa jakość, absolutna efek- gazów. Kocioł dostosowuje się autotywność, inteligentny system Con- matycznie do podłączonego rodzaju nectivity, ekskluzywny włoski de- gazu poprzez przeprowadzenie autosign i całkowity komfort - Alteas kalibracji po naciśnięciu jednego przyONE Net oznacza wszystkie te cechy cisku na panelu sterowania. dostępne w jednym produkcie.

Automatyczna kalibracja Alteas ONE Net oraz Genus ONE są wyposażone w innowacyjny układ kontroli zapłonu, który zapewnia zawsze doskonałe spalanie dzięki elektronicznemu sterowaniu. Obydwa modele nie wymagają również zestawów przezbrojeniowych na inne rodzaje

Clas ONE

Clas ONE to idealne połączenie komfortu i oszczędności energii. Kocioł jest przygotowany do pracy ze zdalnym sterowaniem za pomocą aplikacji Ariston Net dzięki kompatybilności z termostatem Cube S NET, a także wyposażony jest w wielofunkcyjny wyświetlacz LCD. Dzięki protokołowi komu-

nikacyjnemu Bus BridgeNet kotły te znakomicie sprawdzają się, pracując w zintegrowanych systemach, współpracując z wieloma strefami grzewczymi.

Inteligencja w standardzie Kocioł nowej generacji musi być oczywiście inteligentny.

Wszystkie urządzenia z serii ONE mogą współpracować z zaawansowanym zdalnym sterowaniem i diagnostyką. Dzięki bezpłatnej aplikacji Ariston NET kotły mogą być zarządzane i kontrolowane w każdej chwili za pomocą smartfona, gdziekolwiek jesteśmy. Wszystko to przekłada się na komfort, ale także na znaczne oszczędności energii - za pomocą aplikacji możemy w czasie rzeczywistym kontrolować włączenie i wyłączenie kotła, unikając ogrzewania domu w okresach, gdy tego nie potrzebujemy. Ponadto, dzięki innowacyjnemu systemowi zdalnego sterowania, aplikacja może również powiadomić nas i nasz serwis techniczny w przypadku nieprawidłowego działania systemu grzewczego. Po podpisaniu kontraktu serwisowego i udostępnieniu serwisowi kotła w trybie online niektóre interwencje czy regulacje parametrów mogą odbywać się zdalnie, bez konieczności osobistej wizyty serwisu.

8 lat bez ryzyka Użytkownicy kotła Ariston mogą również skorzystać z unikalnego programu kompleksowej opieki nad kotłem z możliwością przedłużenia gwarancji do 8 lat. Program „8 lat bez ryzyka” to system kontraktów serwisowych zapewniających bezpieczną i efektywną pracę kotłów Ariston przez długie lata.

Fot. 3. Seria ONE: Clas ONE, Alteas ONE, Genus One. www.instalator.pl

Rafał Kowalczyk

7

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Ring „MI“: kotły kondensacyjne gazowe, kotły kondensacyjne, premium

Buderus Wysoka jakość i szerokie możliwości zastosowań - tak można w skrócie scharakteryzować gazowe kotły kondensacyjne Logamax plus GB…

Kotły kondensacyjne marki Buderus stanowią oszczędne i ekonomiczne źródło ciepła zarówno dla wodnych instalacji grzejnikowych, jak i podłogowych w budynkach mieszkalnych, biurowych lub usługowych.

Oszczędne źródło ciepła Doskonałym przykładem najwyższej klasy urządzeń marki Buderus są kotły kondensacyjne typu Logamax plus GB192i oraz centrale grzewcze Logamax plus GB192iT. Ze względu na budowę oraz specyfikę pracy stanowią one oszczędne źródła ciepła, zasilając zarówno instalacje ogrzewania podłogowego, jak i instalacje wyposażone w grzejniki, oraz zaopatrując użytkowników w ciepłą wodę.

Wymienniki ciepła Alu plus stosowane w Logamax plus GB192i oraz GB192iT wykonane są jako odlew z nierdzewnego stopu aluminiowo-krzemowego o niezwykle wysokiej przewodności cieplnej. Powierzchnia wymiany ciepła tych wymienników zabezpieczona jest dodatkowo w procesie polimeryzacji plazmowej. Taka budowa pozwala w jeszcze większym stopniu wykorzystywać zjawisko kondensacji i osiągać dużo lepszą sprawność mogącą przekraczać nawet 110% dla gazu ziemnego w odniesieniu do jego wartości opałowej oraz klasę efektywności energetycznej A+ przy współpracy z regulatorem pogodowym RC300.

8

Automatyka W przypadku rozbudowanych systemów grzewczych niemal wszystkie kotły kondensacyjne Logamax plus GB marki Buderus mogą być sterowane przy zastosowaniu nowoczesnych i zaawansowanych systemów regulacji Logamatic EMS Plus lub Logamatic serii 4000, a niebawem również Logamatic 5000, które pozwalają zarządzać wieloma różnymi obiegami grzewczymi i ciepłej wody oraz układami kaskadowymi. Dodatkowo wybrane modele, takie jak Logamax plus GB062,

GB072 lub GB172T, mają w standardzie wbudowaną automatykę pogodową z możliwością dostosowania krzywej grzewczej do charakterystyki cieplnej budynku.

W przypadku modeli Logamax plus GB192i oraz Logamax plus GB192iT podstawowe ustawienia ich parametrów można modyfikować za pomocą panelu dotykowego zespolonego z przednią obudową urządzenia wykonaną ze specjalnego szkła tytanowego Pytanie do...

Jakie możliwości zastosowań posiadają Państwa kotły kondensacyjne?

(TitaniumGlas). Panel dotykowy został zaprojektowany tak, aby był czytelny, zrozumiały i intuicyjny. Obsługa jedną ręką oraz duży, podświetlany wyświetlacz graficzny z informacjami w postaci ikon i tekstów w języku polskim czynią go niezwykle wygodnym w użyciu. Wyświetlane, usystematyzowane teksty prowadzą użytkownika przez kolejne kroki menu.

Mobilna kontrola Wszystkie kotły kondensacyjne i centrale grzewcze zdolne współpracować z regulatorem RC300 w systemie regulacji Logamatic EMS Plus mogą również pracować z modułem web KM100 lub web KM200 (w zależności od modelu kotła). Moduły te po podłączeniu do internetu umożliwiają mobilną kontrolę i sterowanie kotłem oraz systemem grzewczym za pomocą smartfona lub tabletu z zainstalowaną aplikacją EasyControl. Dzięki fabrycznie zakodowanej nazwie użytkownika i hasłu oraz dodatkowemu zabezpieczeniu własnym hasłem personalnym EasyControl z modułem web KM200 ma zabezpieczenia uniemożliwiające dokonywanie zmian pracy systemu grzewczego przez osoby niepowołane. W ustawieniach podstawowych modułów zapisane są również nazwa i adres serwera. Do wykonania magistrali EMS Plus (Energy Management System Plus), czyli podłączeń pomiędzy automatyką systemu grzewczego a modułem web KM100 lub web KM200, wystarczy jedynie standardowy dwużyłowy przewód elektryczny. Aplikację EasyControl można bezpłatnie pobrać i zainstalować z App Store lub Google Play.

Oczywiście użytkowanie aplikacji jest również bezpłatne.

Edmund Słupek www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Ring „MI”: kotły kondensacyjne kocioł pulsacyjny, mikrowybuch, sprawność

Auer Kocioł Pulsacyjny po raz kolejny staje do potyczek na ringu. Mimo że w kolejnych sezonach grzewczych do gry wchodzą nowi konkurenci, popularny Pulsator wciąż wydaje się niepokonany.

Przewaga kotła marki Auer wynika przede wszystkim z koncepcji jego budowy. Już na etapie założeń i projektowania Pulsator nie przypominał żadnego innego kotła kondensacyjnego obecnego na rynku i tak pozostało do dnia dzisiejszego. Podczas gdy konkurencyjne kotły zmieniają się w drodze ewolucji, Kocioł Pulsacyjny to rewolucja.

Po pierwsze, w Kotle Pulsacyjnym brakuje… palnika. To, co jest sercem pozostałych konstrukcji, zostało zastąpione silnikiem pulsacyjnym. Mimo że w tabelach z danymi technicznymi nie można zauważyć istotnych różnic w osiągach między kotłem marki Auer a konkurencją, to właśnie ta jedna zmiana sprawia, że cała konstrukcji kotła i zasada jego działania są tak niepowtarzalne. W Pulsatorze energia cieplna generowana jest przez serię 115 mikrowybuchów na sekundę, a nie przez płomień na palniku. Takie rozwiązanie wpływa znacząco na wydajność kotła. Wszystko dzięki temu, że omijamy zjawisko modulacji mocy polegające na obniżaniu mocy palnika, co wpływa niekorzystnie na sprawność kotła. Każdy pojedynczy mikrowybuch ma tę samą optymalną wydajność energetyczną, a kocioł funkcjonuje w trybie „zero-jedynkowym”, czyli pracuje z najwyższą możliwą sprawnością lub nie pracuje w ogóle. Kocioł ma teoretycznie zakres mocy od 1 kW, ponieważ wynika ona z czasu pracy urządzenia, a w każdej sekundzie energia z gazu jest niemal w doskonały sposób przetwarzana na energię cieplną.

10

Po drugie, Kocioł Pulsacyjny skonstruowany jest w taki sposób, aby jak najbardziej ułatwić życie instalatorów, serwisantów i - przede wszystkim - jego użytkowników. W kotle znajduje się zaledwie klika elementów eksploatacyjnych, które podlegają zużyciu. Ich ewentualna

wymiana jest prosta i szybka, a co za tym idzie - również tania. Marka Auer, zdając sobie sprawę z trwałości swoich kotłów, projektuje kolejne generacje części zamiennych w taki sposób, aby były kompatybilne nawet ze starszymi wersjami kotłów, a klient jest informowany o szacunkowym okresie żywotności najważniejszych elementów.

Pytanie do...

Co świadczy o przewadze kotła pulsacyjnego nad tradycyjnymi kotłami kondensacyjnymi?

Kolejna ważna zaleta Kotła Pulsacyjnego to system wydechowy. Celowo nie mówimy tutaj o kominie, bo to kolejny element, którego nasz kocioł nie posiada. Jeżeli spojrzymy na Pulsator jak na silnik, to okaże się, że tak jak każdy inny silnik ma on system podawania paliwa, miejsce przetworzenia energii oraz system wydechowy spalin z tłumikami. Taka konstrukcja wyłamuje się z ogólnie przyjętych ram dla kotłów kondensacyjnych. Dzięki wysokiej efektywności spaliny są niemal chłodne, a ciśnienie wydechu jest znikome. Pozwoliło to na zastosowanie w systemie wydechowym grubościennych rur PVCU wykorzystywanych normalnie w systemach odpływowych. Rura wydechowa może mieć aż 35 metrów długości!

Powróćmy jeszcze do jednej istotnej kwestii związanej z zastosowaniem technologii pulsacyjnej. Podczas spalania kocioł praktycznie nie zanieczyszcza się. Kotły w „tradycyjnej” technologii mają wyższą temperaturę spalania, co wpływa na zwiększoną emisję tlenków azotu, a płynny przepływ spalin sprzyja odkładaniu się osadów wewnątrz wymiennika kotła. Kocioł traci wtedy wydajność i wymaga czyszczenia. W Kotle Pulsacyjnym problem ten nie istnieje. W komorze spalania nie ma stałego płomienia, dzięki czemu temperatura nie przekracza wartości krytycznych powodujących większą emisję szkodliwych cząsteczek, a pulsacyjny proces spalania gazu wymusza turbulentny przepływ spalin i uniemożliwia powstawanie osadów na wymienniku. Brak palnika eliminuje potrzebę jego regulacji i przeprowadzania drogiej analizy spalin. Co to wszystko oznacza dla użytkownika?

Przede wszystkim - brak kosztów czyszczenia urządzenia i niezmienna sprawność na przestrzeni wszystkich lat użytkowania. W tej kwestii Pulsator również nie ma konkurencji.

Paweł Orzechowski www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne kondensacja, wymiennik, kocioł gazowy, ciepła woda

Junkers-Bosch Pomimo zróżnicowanych i stale rosnących oczekiwań klientów wyjątkowo obszerna oferta kotłów kondensacyjnych Junkers-Bosch powoduje, że każdy może znaleźć odpowiadające mu rozwiązanie.

Rynek budowlany w Polsce stale ulega zmianom wymuszającym stosowanie nowych rozwiązań technicznych. Wraz z pojawiającymi się nowymi technologiami i możliwościami rosną oczekiwania klientów odnośnie do rozwiązań technicznych stosowanych w urządzeniach grzewczych, możliwości ich dopasowania do indywidualnych potrzeb użytkowników oraz uzyskiwania optymalnych oszczędności energii oraz oszczędności finansowych zarówno na etapie inwestycyjnym, jak i podczas eksploatacji.

Wraz z rosnącą zasobnością portfeli użytkowników rośnie również potrzeba dbania o środowisko naturalne i czystość powietrza.

Junkers-Bosch oferuje całą gamę kotłów kondensacyjnych wiszących oraz stojących. Zarówno wersje wiszące, jak i stojące są oferowane jako jednofunkcyjne (do ogrzewania) lub dwufunkcyjne (do ogrzewania i ciepłej wody użytkowej).

Kotły jednofunkcyjne dostarczane są jako typ „Basic” z wyposażeniem podstawowym, pozwalającym na niemal dowolne modyfikowanie instalacji wokół źródła ciepła lub jako typ „System”, tj. wyposażone w pompę, zawór trójdrogowy przełączający, czyli elementy umożliwiające podłączenie zasobnika ciepłej wody Pytanie do...

Kto jest wynalazcą urządzenia kondensacyjnego, które znalazło tak szerokie zastosowanie w technice grzewczej? www.instalator.pl

użytkowej bezpośrednio do kotła, bez konieczności dodatkowego montażu tych elementów poza obudową

kotła. Zazwyczaj kotły kondensacyjne Junkers-Bosch mają również naczynia wzbiorcze fabrycznie zamontowane lub dostępne jako osprzęt dodatkowy.

Wśród wersji dwufunkcyjnych klienci mają do wyboru kotły wyposażone w wymienniki płytowe (przepływowe), wersje z zasobnikami z wężownicami grzewczymi lub z zasobnikami warstwowymi emaliowanymi albo ze stali nierdzewnej.

Kotły kondensacyjne JunkersBosch zawsze dostosowują swoją moc grzewczą do aktualnych potrzeb cieplnych, zachowując wysoki

komfort ich użytkowania. Coraz częściej stosowane są urządzenia posiadające szeroki zakres modulacji 1:8 lub nawet 1:10. Taka elastyczność pracy powoduje, że zakres mocy kotłów oferowanych przez Junkers-Bosch zaczyna się od 2 kW i sięga 280 kW w przypadku pojedynczych urządzeń oraz niemal 1600 kW (1,6 MW) w przypadku kaskad.

Maksymalne sprawności kotłów JunkersBosch sięgają 110% w odniesieniu do wartości opałowej, a w przypadku kotłów typu Bosch Condens 9000i współpracujących z regulatorami CW400 uzyskiwane zgodnie z dyrektywą ErP klasy efektywności energetycznej to A+.

Junkers-Bosch to oczywiście nie tylko kotły kondensacyjne, ale również cała gama innych rodzajów urządzeń grzewczych, jak pompy ciepła, rekuperatory umożliwiające odzysk ciepła odprowadzanego z budynku podczas wentylacji, kolektory słoneczne, podgrzewacze pojemnościowe i przepływowe ciepłej wody, zbiorniki buforowe oraz różnorodne akcesoria z nimi współpracujące, jak automatyka sterująca, grupy pompowe, elementy instalacji hydraulicznych i systemy powietrzno-spalinowe.

Hugo Junkers - w 1892 roku wynalazł i opatentował pierwsze w dziejach techniki grzewczej urządzenie kondensacyjne. Dziś, 125 lat po tym przełomowym dla techniki grzewczej wydarzeniu, to właśnie z wynalazku Junkersa czerpią producenci kotłów kondensacyjnych na całym świecie.

Edmund Słupek

11

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne wymiennik, kondensacja, ogrzewanie, ciepła woda

Thermagen Dbałość o środowisko oraz rosnące ceny paliw zmuszają inwestorów do optymalizacji systemów ogrzewania. Kotły kondensacyjne są nie tylko energooszczędne, ale także wydzielają niewielką ilość zanieczyszczeń, co zauważalnie przyczynia się do poprawy jakości powietrza.

Thermagen jest polską marką kotłów kondensacyjnych. Oferowane urządzenia występują zarówno w wersji jednofunkcyjnej SOLO, jak i w wersji dwufunkcyjnej DUO. To, co wyróżnia kotły Thermagen od konkurencji, to przede wszystkim unikalny wymiennik ciepła. Dwa niezależne obiegi realizowane są przez miedziane wężownice.

kość wszystkich komponentów zapewnia bezawaryjną pracę urządzenia. Gwarancja na wymiennik ciepła to 7 lat od daty montażu. Kompaktowe gabaryty i solidność to cechy, które przyświecały konstruktorom przy projektowaniu tego wyjątkowego urządzenia.

Niewielkie wymiary oraz waga pozwalają na montaż kotłów nawet w najmniejszych pomieszczeniach.

Dodatkowe akcesoria W celu zbudowania kompletnego systemu ogrzewania oferujemy także szereg dodatkowych akcesoriów, od wymienników c.w.u. wykonanych ze stali kwasoodpornej lub emaliowanej do kompletnych układów powietrznospalinowych. Dla ułatwienia montażu z każdym kotłem, poza adapterem spalinowym, dostarczany jest również zestaw przyłączeniowy do instalacji wodnej i gazowej.

Szkolenia Nasi autoryzowani instalatorzy i serwisanci to wysoko wykwalifiko-

Komunikacja bezprzewodowa

Wykonanie wymiennika ze specjalnego stopu aluminium i krzemu zapewnia bardzo dużą efektywność cieplną, jak i wysoką bezawaryjność. Zastosowana konstrukcja zapewnia nieustanną kondensację w obydwu trybach pracy, zarówno c.o. i c.w.u. Przedstawione kotły charakteryzuje bardzo duża wydajność. Wysoko sprawny wentylator umożliwia stosowanie bardzo długich przewodów powietrzno-spalinowych. W najbardziej popularnym systemie 80/125 (adapter jest w komplecie z kotłem) maksymalna długość komina to aż 29 m. Nowoczesna automatyka, po podłączeniu czujnika temperatury zewnętrznej, pracuje według regulacji pogodowej. W połączeniu z funkcją zapamiętywania okresów poboru ciepłej wody użytkowej pozwala na osiągnięcie znaczących oszczędności w budżecie domowym. Wysoka ja-

12

Absolutną nowością jest wyposażenie kotła w nadajnik komunikacji bezprzewodowej. Dedykowane regulatory, opierające się na technologii Open Therm, komunikują się z kotłem bez potrzeby połączeń przewodowych. W połączeniu z małymi wymiarami i nowoczesnym designem daje to nieograniczone możliwości aranżacyjne.

Każdy regulator ma możliwość podłączenia do internetu, co pozwala na sterowanie całym systemem zdalnie za pomocą smartfona lub komputera.

Pytanie do...

Jakie cechy powinien mieć wymiennik stosowany w kotłach kondensacyjnych?

wani specjaliści. Thermagen zapewnia cykliczne szkolenia serwisowe i produktowe, by podnosić kwalifikacje swoich partnerów. Dzięki temu możemy zapewnić naszym klientom i użytkownikom obsługę instalatorsko-serwisową na najwyższym poziomie. Nasi doradcy techniczno-handlowi są gotowi pomóc na etapie planowania wykonania lub modernizacji instalacji c.o. i c.w.u.

Każdy z partnerów - oprócz opieki naszej kadry - jest wspierany programem lojalnościowym. Jest to nie tylko szereg przydatnych gadżetów, ale także gratyfikacja pieniężna za każdy zamontowany kocioł. Jeśli jesteś wykonawcą i chciałbyś dołączyć do wielkiej rodziny Thermagen, zachęcamy do kontaktu.

Tomasz Bieńkowski www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Ring „MI”: kotły kondensacyjne

kocioł, ogrzewanie, wymiennik kondensacyjny

Termet EcoCondens Integra II Plus firmy Termet z wbudowanym zasobnikiem jest nowoczesnym kotłem kondensacyjnym, który stanowi w pełni zoptymalizowaną jednostkę grzewczą gwarantującą komfortowe użytkowanie, zarówno jeśli chodzi o centralne ogrzewanie, jak i ciepłą wodę.

Dodatkową zaletą rozwiązania oferowanego przez kocioł EcoCondens Integra II Plus firmy Termet jest pewność, że zarówno kocioł, jak i wbudowany zasobnik będą ze sobą współpracowały bez żadnych przeszkód i nie będą wymagały montażu dodatkowych elementów, jak również wydzielania specjalnego miejsca na zasobnik. Kocioł EcoCondens Integra II Plus jest idealnym rozwiązaniem dla każdego, kto ceni sobie wysoki komfort ciepłej wody lub też poszukuje wielofunkcyjnego urządzenia, które zajmuje mało miejsca. W kotle istnieje możliwość podłączenia cyrkulacji, która gwarantuje niemal natychmiastowy dostęp do c.w.u., co jest niezwykle istotne w przypadku znacznie oddalonych od siebie punktów czerpalnych wody.

Kocioł dostępny jest w dwóch wariantach - o mocy 20 i 25 kW. Urządzenie posiada wbudowany zasobnik o pojemności 48 litrów wykonany ze stali INOX, który zapewnia wysoki komfort użytkowania c.w.u. nawet przy licznej rodzinie. Gwarantuje zapas wody i wyklucza sytuację, w której można odczuć niespodziewany strumień zimnej wody podczas kąpieli. Umożliwia również jednoczesne, bezproblemowe pobieranie wody w wielu punktach (np. wanna, prysznic, kuchnia). Znajdująca się w zasobniku wężownica o dużej mocy (aż 29 kW) i pojemności 4 dm3 gwarantuje duże przepływy c.w.u.: Pytanie do...

Dlaczego ważna jest optymalizacja zarządzania pracą kotła? www.instalator.pl

l

12,4 l/min przy Dt = 30°C dla wersji 20 kW, l 13,2 l/min przy Dt = 30°C dla wersji 25 kW. W przypadku kotłów z serii EcoCondens Integra II Plus nie ma nie-

bezpieczeństwa rozwoju w zasobniku bakterii Legionella, ponieważ kocioł posiada funkcję antylegionella, dzięki której woda jest podgrzewana do wysokiej temperatury, w której bakterie giną całkowicie. Urządzenie posiada klasę A, zarówno jeśli chodzi o sezonową efektywność energetyczną ogrzewania pomieszczeń, jak i podgrzewania wody.

Dodatkowo kompaktowy wymiennik ciepła w postaci pojedynczej spiralnie skręconej wężownicy ze stali nierdzewnej zapewnia wysoką odporność na zakamienienie i długoletnią eksploatację. Urządzenie jest również łatwe w serwisowaniu, ponieważ dzięki umieszczeniu naczyń kompensacyjnych do c.o. oraz c.w.u z przodu wymiennika wyraźnie skraca się czas pracy serwisanta.

Kotły z serii EcoCondens Integra II Plus wyposażone są w adapter koncentryczny z króćcami pomiarowymi do koncentrycznego układu spalinowego Ø60/Ø100.

Poza układem koncentrycznym możliwe jest również stosowanie niezależnego układu odprowadzania spalin za pomocą dwóch przewodów Ø80, jednak konieczne będzie użycie rozdzielacza powietrzno-spalinowego typu TWIN. Zoptymalizowane zarządzanie pracą kotła jest możliwe dzięki współpracy z regulatorem temperatury pomieszczenia. W przypadku kotłów EcoCondens Integra II Plus możemy zdecydować się na proste rozwiązanie oparte na regulatorze temperatury pomieszczenia, np. Termet ST-292 V3, lub wybrać wariant dający więcej możliwości, np. zastosowanie regulatora 0-10 V lub regulatora z komunikacją Open-Therm.

Innym rozwiązaniem może być sterowanie ogrzewaniem za pomocą internetu poprzez tablet lub smartfon, dzięki czemu można w łatwy sposób zarządzać temperaturą w domu z każdego miejsca na świecie. Możliwe jest to przy zastosowaniu pakietu sterującego Round lub też pakietu EVOHOME. Żaneta Lisowska

13

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Ring „MI”: kotły kondensacyjne

kocioł, wymiennik, szkło akrylowe, ogrzewanie

Unical Domowe kotły kondensacyjne OSAs oraz KON1 są odpowiedzią marki Unical na coraz to większe oczekiwania użytkowników urządzeń grzewczych, dla których oprócz cech czysto technicznych bardzo duże znaczenie zaczynają mieć walory estetyczne.

Walory estetyczne urządzeń grzewczych są szczególnie ważne, gdy nie ma możliwości wydzielenia osobnego pomieszczenia na kotłownię (tak jak ma to miejsce w przypadku apartamentów lub mieszkań w kamienicach), co wymusza instalację kotła w widocznym miejscu. Dzięki rozwiązaniom proponowanym przez Unical nie musi to wcale oznaczać przekształcenia kuchni, łazienki lub przedpokoju w pomieszczenie techniczne z plątaniną rur, które codziennie drażnią nasz wzrok.

Kotły OSAs oraz KON1 zostały stworzone we współpracy z włoskim studiem projektowym ArtÙ Design, dzięki czemu mogą być one traktowane również jako element wystroju wnętrza, który podnosi walory estetyczne.

jego wyglądu do aranżacji pomieszczenia, w którym będzie zainstalowany. Oczywiście w każdej chwili istnieje możliwość zmiany koloru frontu.

Aby nie popsuć efektu przez wystające spod kotła rury instalacji grzewczej, c.w.u. oraz gazowej, kocioł OSAs

OSAs - styl i technologia Należy podkreślić fakt, iż kocioł OSAs został w tym roku laureatem nagrody Red Dot Award, uznawanej przez ekspertów za jedną z najbardziej prestiżowych nagród w dziedzinie wzornictwa przemysłowego. Cechą szczególną kotła OSAs, która chyba najbardziej wyróżnia go spośród urządzeń konkurencji, są jego wymiary, a dokładniej głębokość wynosząca zaledwie 18 cm. Kocioł posiada też możliwość wyboru koloru frontu wykonanego ze szkła akrylowego. Na dzień dzisiejszy dostępnymi kolorami są: czarny, czarny mat w stylu blackboard (możliwość pisania kredą po froncie kotła), zielone jabłko, biały oraz inox supermirror (lustro). Daje to możliwość personalizacji kotła i dostosowania

14

posiada ukryte pod obudową przyłącza.

Istnieje też możliwość wyprowadzenia rury spalinowej przez tylną ścianę kotła, tak aby niewidoczny był również system spalinowy (rozwiązanie to wymaga dokupienia specjalnego zestawu, którego częścią jest kolano spalinowe Pytanie do...

Czy konkurencja posiada kocioł, w którym niewidoczne są wszystkie przyłącza?

wyposażone w króciec pomiarowy). W przypadku konieczności podłączenia systemu odprowadzania spalin od góry, firma Unical może dostarczyć klientowi koncentryczny system spalinowy w dowolnym kolorze z palety RAL. Rolę panelu sterowania w kotłach OSAs pełni regulator Ufly z dotykowym wyświetlaczem, który można w całości schować pod obudową kotła. Regulator pozwala użytkownikowi w bardzo prosty i intuicyjny sposób sterować pracą instalacji grzewczej. Z jego pomocą można również uzyskać dostęp do parametrów serwisowych kotła, dzięki czemu bez stosowania dodatkowych urządzeń serwisanci mogą modyfikować te parametry (np. w celu zmiany rodzaju gazu, jakim zasilane jest urządzenie). Ogromną zaletą regulatora Ufly jest dostępna w standardzie funkcja sterowania pracą kotła i instalacji grzewczej za pośrednictwem domowej sieci wi-fi po pobraniu na smartfon lub tablet specjalnej, darmowej aplikacji. Regulator jest kompatybilny z modułami wielofunkcyjnymi SHC służącymi do sterowania dodatkowymi obiegami grzewczymi, obiegiem ładowania zasobnika ciepłej wody użytkowej oraz instalacją solarną (w zależności od konfiguracji modułu).

Kolejną cechą wyróżniającą kocioł OSAs jest klasa sprawności sezonowej A+ dla trybu ogrzewania. Kocioł standardowo jest wyposażony w czujnik temperatury zewnętrznej oraz pokojowej, co w połączeniu z regulatorem Ufly pozwala na uzyskanie sprawności sezonowej dla trybu ogrzewania na najwyższym poziomie wg ErP. Uzyskanie tak wysokiej sprawności jest możliwe również ze względu na zastosowany w urządzeniu palnik niskoemisyjny typu premix, wyposażony w www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

system kontroli procesu spalania zapewniający optymalny stosunek powietrza do ilości spalanego gazu w całym zakresie mocy. Palnik typu premix pozwala również na uzyskanie bardzo wysokiego stopnia modulacji mocy - 1:8.

Podobnie jak pozostałe kotły domowe z oferty Unical - kocioł OSAs wyposażony został w wymiennik ciepła wykonany ze stopu Al/Si/Mg, charakteryzujący się wysoką sprawnością wymiany ciepła oraz niewielkimi wymiarami, które pozwoliły na zaprojektowanie urządzenia o głębokości zaledwie 18 cm. Wymiennik posiada zmienne przekroje kanałów wodnych, dzięki którym zwiększona została prędkość przepływu wody i w konsekwencji poprawione warunki chłodzenia w strefie najbardziej obciążonej cieplnie.

Kotły OSAs dostępne są wyłącznie w wersji dwufunkcyjnej (24 kW oraz 35 kW), w której przygotowanie wody użytkowej odbywa się za pośrednictwem wymiennika płytowego wykonanego ze stali AISI 316L, zapewniającego wydajność 13,2 l/min (wersja 24 kW) oraz 18,6 l/min (wersja 35 kW).

Komfort wody użytkowej poprawia zastosowany system „HWS”, dzięki któremu przełączenie w tryb ciepłej wody użytkowej następuje bezpośrednio z trybu centralnego ogrzewania, bez potrzeby wyłączania palnika i pompy. W okresie letnim istnieje możliwość włączenia funkcji wstępnego nagrzewania wymiennika, co skraca czas oczekiwania na wodę użytkową.

Kotły wyposażone zostały w inteligentny system napełniania instalacji, który po zresetowaniu błędu niskiego ciśnienia wody automatycznie otworzy elektrozawór napełniania i przywróci prawidłowe ciśnienie w instalacji. W przypadku wykrycia przez system wycieku automatyczne uzupełnianie wody zostanie zablokowane.

W przypadku montażu kotła w instalacji o dużym zładzie wody, gdzie wymagana jest większa pojemność naczynia przeponowego niż standardowe naczynie montowane w kotle (6 + 4 litry dla wersji 24 kW oraz 6 litrów dla wersji 35 kW), istnieje możliwość podłączenia z boku kotła zestawu dodatkowego naczynia przeponowego o pojemności 6 litrów, którego obudowa powww.instalator.pl

9 (229), wrzesień 2017

siada front inox supermirror (lustro) i nawiązuje do stylistyki kotła.

KON1 - elegancja w każdym calu Bardzo podobne rozwiązania Unical zastosował w kotłach KON1, które również dostępne są wyłącznie w wersji dwufunkcyjnej (24 kW, 28 kW oraz 35 kW). Urządzenia te posiadają front wykonany ze szkła akrylowego dostępny w 4 kolorach (biały, niebieski, bordowy oraz front drewniany (!) w kolorze jasnego dębu - na specjalne zamówienie). W odróżnieniu od kotłów OSAs, które posiadają obudowę boczną, górną i dolną w kolorze czarnym, kotły KON1 mają te elementy białe.

Wszystkie modele kotłów KON1 posiadają ukryte pod obudową przyłącza instalacji grzewczej, gazowej oraz wody użytkowej, a modele 28 kW oraz 35 kW mają możliwość odprowadzenia spalin przez tylną ścianę kotła (po dokupieniu specjalnego zestawu).

Ciekawostką jest brak dostępnego dla użytkownika tradycyjnego panelu sterowania, który zastąpiony został przez bezprzewodowy regulator modulacyjny EASYr, pełniący jedocześnie funkcję termostatu pokojowego. Pozwoliło to na wyeliminowanie jakichkolwiek elementów regulacyjnych z frontu kotła, które ingerowałyby w estetykę urządzenia. Do celów serwisowych przewidziany został dodatkowy panel sterowania ukryty pod obudową kotła, przy czym dostęp do wszystkich funkcji serwisowych możliwy jest również przez regulator EASYr. W związku z tym, że moduł OpenTherm będący częścią regulatora EASYr można schować wewnątrz kotła, spod jego obudowy nie będą wystawały żadne przewody. Oprócz wielu innych przydatnych funkcji regulator posiada funkcję wstępnego nagrzewania pomieszczeń, dzięki której zadana temperatura pomieszczenia w danym okresie grzewczym będzie uzyskiwana już na początku tego okresu. Oznacza to, że kocioł uruchomi się wcześniej niż czas rozpoczęcia okresu grzewczego, aby temperatura pomieszczenia w momencie rozpoczęcia okresu była równa temperaturze zadanej, przy czym regulator samodzielnie ustali kiedy kocioł powinien się włączyć (autoadaptacja do charakterystyki cieplnej pomieszczeń).

Podobnie jak we wszystkich domowych kotłach kondensacyjnych marki Unical - standardowym wyposażeniem jest czujnik temperatury zewnętrznej, który po podłączeniu do urządzenia pozwala na sterowanie pogodowe instalacją grzewczą.

Bardzo ważną cechą urządzeń przeznaczonych do użytku domowego jest również łatwość obsługi serwisowej. Wynika ona nie tylko z dużej ilości wolnej przestrzeni wewnątrz kotłów, co ułatwia dostęp do poszczególnych podzespołów, ale również z zastosowanego systemu ich mocowania, dzięki któremu czas potrzebny do demontażu elementów wymagających okresowego czyszczenia ulega znacznemu skróceniu.

Michał Jezierzański

15

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne ogrzewanie, kocioł, kondensacja, wymiennik

Viessmann Bardzo często podczas szkoleń czy spotkań z klientami pada pytanie, czemu warto wybrać kocioł marki Viessmann, a nie innej marki? Przecież moc kotłów podobna, sprawność też, zużycie gazu również, zatem gdzie tkwią różnice w poszczególnych markach?

Parametry podawane przez producentów w tabelach określane są w warunkach ustabilizowanych i najbardziej optymalnych dla pracy urządzenia. Niestety kocioł jest urządzeniem, które musi sobie poradzić z dynamicznie zmieniającymi się warunkami pracy, a wtedy już nie potrafi osiągnąć tak wyśrubowanych parametrów, jakie są podawane w danych technicznych. Na co zatem należy zwrócić uwagę, aby długo cieszyć się bezawaryjną i ekonomiczną pracą kotła?

Oczywiście wszyscy, którzy mają już trochę wiedzy, powiedzą, że należy zastosować instalację c.o. projektowaną na jak najniższe parametry i wyposażyć kocioł w automatykę pogodową. Tak, oczywiście to prawda, ale są jeszcze inne możliwości, na które warto zwrócić uwagę.

Zakres modulacji Jednym z podstawowych parametrów, na które powinien zwracać uwagę przyszły użytkownik kotła, jest zakres modulacji, czyli zakres, w jakim kocioł potrafi zmieniać swoją moc, aby dopasować się do aktualnego zapotrzebowania. Maksymalna moc, jaka została obliczona na potrzeby budynku, jest nam potrzebna średnio kilkanaście-kilkadziesiąt godzin w ciągu całego roku. Oczywiście musimy tak dobrać kocioł, by w te najmroźniejsze chwile zagwarantował nam komfort cieplny. Co się jednak dzieje, gdy zaczyna się robić cieplej? Jeżeli mamy najprostszy z możliwych kocioł, który nie potrafi modulować swoja mocą,

16

to będzie on pracował w systemie 0/1.

Czyli następuje start, wygrzanie instalacji i wyłączenie kotła. Instalacja,

stygnąc, oddaje ciepło, więc za chwilę mamy ponowny start kotła. Pracę taką możemy sobie porównać do kierowcy, który zna tylko 2 położenia pedału gazu - albo stoi, albo jedzie z pełną prędkością. Z drugiej strony mamy kocioł, który potrafi płynnie zmniejszać swoją moc, a więc analogicznie kierowcę, który potrafi płynnie dostosowywać prędkość do warunków panujących na drodze. Jeśli obaj kie-

rowcy będą mieli pokonać ten sam odcinek, ale jeden z nich będzie pędził z maksymalną prędkością od świateł do świateł, po czym stanie na czerwonym i po zmianie na zielone znowu sprintem ruszy dalej do kolejnego czerwonego; drugi natomiast tak dostosuje prędkość, by korzystać z tzw „zielonej fali”, to odpowiedź, który kierowca zużyje mniej paliwa, jest jednoznaczna. Tak samo jest z kotłami najbardziej oszczędne są te, których cykle pracy są jak najdłuższe, ale za to z mocą idealnie dopasowaną do chwilowego zapotrzebowania. Przykłądem jest kocioł Vitodens z serii 200, który potrafi zmniejszyć moc aż do poziomu 5% mocy maksymalnej (modulacja 1:20), co jest parametrem nieosiągalnym dla innych kotłów na rynku. Tak rewelacyjne parametry udało się osiągnąć poprzez zastosowanie w układzie zasilania paliwem, oprócz tradycyjnie umieszczanego zaworu gazowego i wentylatora nadmuchowego, również czujnika mierzącego masowy przepływ powietrza potrzebnego do spalania. Ilość dostarczanego powietrza zależna jest od prędkości obrotowej wentylatora, którą automatyka kotła potrafi kontrolować. Niestety istotny wpływ na

www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

Pytanie do...

Jakie są zalety uzależnienia prędkości obrotowej pompy obiegowej od temperatury zewnętrznej? ilość powietrza ma średnica i długość przewodów powietrznych oraz spalinowych. Zastosowanie czujnika mierzącego rzeczywistą ilość powietrza całkowicie wyklucza wpływ ww. przewodów na jakość spalania.

Innowacyjne rozwiązanie Kolejnym innowacyjnym rozwiązaniem zastosowanym w kotłach Vitodens jest uzależnienie prędkości obrotowej pompy obiegowej od temperatury zewnętrznej. Przychodzi taki moment, gdy zapotrzebowanie budynku jest tak minimalne, że nawet ta niewielka moc, z jaką może pracować kocioł Vitodens, jest zbyt duża. Aby w takim momencie uniknąć taktowania (kiedy się robi cieplej) automatyka kotła zmniejsza prędkość pompy, a co za tym idzie zmniejsza też prędkość przepływu czynnika w instalacji centralnego ogrzewania.

Taki zabieg skutkuje tym, że woda dłużej pozostaje w instalacji, a co się z tym wiąże - jest mocniej wychłodzona.

Większe wychłodzenie wody powoduje, że można w niej zakumulować dużo więcej energii, zatem czasy pracy palnika zostaną znacznie wydłużone. Funkcja ta jest dostępna w każdym kotle Vitodens wyposażonym w automatykę pogodową i nie wymaga stosowania żadnych dodatkowych rozszerzeń czy modułów sterujących.

Kocioł w kuchni i łazience Bardzo wysokie koszty budowy budynków powodują, że coraz częściej inwestorzy rezygnują z wydzielania oddzielnych pomieszczeń będących tylko i wyłącznie pomieszczeniami kotłowni. Kotły są umieszczane w kuchniach czy też łazienkach. Mimo iż obecnie konstruowane kotły zachowują wszystkie normy dotyczące emisji hałasu i są urządzeniami w miarę cichymi, to jednak jednostajny i monotonny dźwięk wydawany podczas ich www.instalator.pl

pracy na dłuższą metę może być niekomfortowy, a nawet męczący. Firma Viessmann dbając o komfort użytkowników kotłów Vitodens opracowała nową koncepcję rozmieszczenia podzespołów. Dotychczas konstrukcja kotła opierała się na ramie, do której były przytwierdzane po kolei wszystkie elementy wyposażenia urządzenia. Aktualnie znajdujące się w ofercie kotły Vitodens zbudowane są w oparciu o koncepcję BoxDesign polegającą na tym, że kocioł jest jedną obudową (włącznie z plecami, których dotychczas się nie stosowało), w środku której zostały ukryte wszystkie podzespoły: zarówno elementy, które zwykle były izolowane, czyli system zasilania paliwem, planik, wymiennik, ale również elementy hydrauliczne. Koncepcja BoxDesign pozwoliła osiągnąć maksymalny poziom hałasu na poziomie ok. 40dB czyniąc kotły prawie niesłyszalnymi.

Urządzenia Viessmann mają zagwarantować ciepło, ale również i poczcie bezpieczeństwa. Do każdego kotła Vitodens z serii 200 klient w cenie otrzymuje moduł komunikacyjny Vitoconect 100, dzięki któremu może nadzorować pracę swojej instalacji.

Można za pomocą smartfonu lub tabletu wyposażonego w system Android lub iOS zmieniać wymagane temperatury: dzienną i nocną dla każdego z obiegów grzewczych niezależnie. Można też programować czasy pracy ogrzewania, ale również i przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Oczywiście są to funkcje, które można także znaleźć w urządzeniach innych producentów, jednak wyjątkową cechą jest za to połączenie aplikacji użytkownika z aplikacją dedykowaną firmom serwisowym. Użytkownik kotła wybiera w swojej aplikacji Autoryzowaną Firmę Serwisową i od tego momentu serwisant ma wgląd w urządzenie umożliwiający sprawdzenie statusu urządzenia, a w razie wystąpienia awarii aplikacja samoczynnie pobierze z kotła komunikat o usterce oraz wszystkie dane urządzenia niezbędne do zamówienia właściwych części zamiennych. Aplikacja i jej użytkowanie są całkowicie darmowe, a dodatkowo jeśli jako partnera serwisowego wybierze się Serwis Fabryczny gwarancja na kocioł zostanie wydłużona na trzeci rok.

Marcin Ponarski

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne

kocioł, kondensacja, sterowanie bezprzewodowe, ciepła woda

Wolf Obecny rynek kotłów grzewczych wymaga rozwiązań dających możliwości kontrolowania, diagnozowania i sterowania urządzeń na odległość w prosty i intuicyjny sposób. Jednym z takich rozwiązań jest moduł ISM7 firmy Wolf.

Moduł ISM7 firmy Wolf to kompaktowe urządzenie, które może być montowane jako dodatkowe wyposażenie instalacji z kotłem kondensacyjnym np.

FGB (wersja ISM7e) lub w przypadku kotłów serii CGB2, bezpośrednio w jego wnętrzu (wersja ISM7i). Połączenie z siecią uzyskujemy tradycyjnie poprzez sieć (LAN) lub bezprzewodowo (WLAN) dzięki zainstalowanemu wewnątrz routerowi DSL. Sieć bezprzewodowa pozwala na wykorzystanie smartfonów, tabletów lub notebooków do obsługi całego systemu grzewczego zamontowanego w naszym domu. Wystarczy pobrać darmową aplikację „WOLF Smartset” ze strony internetowej firmy Wolf i zainstalować na swoim urządzeniu przenośnym. Za pomocą przeglądarki internetowej i portalu firmy Wolf możemy - z dowolnego miejsca na świecie - obsłu-

18

giwać wszystkie urządzenia podłączone do magistrali eBUS kotła kondensacyjnego. Jest to niezwykle ważne dla użytkownika końcowego, szczególnie w przypadkach dłuższych wyjazdów w okresie grzewczym. Moduł ten pozwala bowiem na kontrolowanie temperatury w pomieszczeniach (zwiększanie jej lub zmniejszanie), zarządzanie ciepłą wodą użytkową oraz innymi parametrami. Poinformuje także o nagłej awarii systemu, co może zapobiec poważnym kosztom, np. naprawy zamarzniętej instalacji lub braku ciepła technologicznego w firmach produkcyjnych.

Szerokie możliwości wykorzystania modułu zadowolą nie tylko jego bezpośredniego użytkownika, ale również firmy instalacyjno-serwisowe. Moduł może współpracować nie tylko z kotłami grzewczymi, ale

również z urządzeniami wentylacyjno-rekuperacyjnymi i pompami ciepła. W sposób ciągły informuje o aktualnych parametrach pracy instalacji oraz daje możliwość zmiany wszystkich parametrów ich pracy.

Szczególnie przydatną funkcją jest możliwość zapisu wszystkich parametrów pracy urządzenia w pewnym czasie, a następnie ich obserwację w formie wykresu. W wielu przypadkach tylko taka metoda pozwala służbom serwisowym w sposób prawidłowy i jednoznaczny ustalić przyPytanie do...

Czy zaprezentowane moduły obsługowe marki Wolf mogą pracować samodzielnie czy tylko jako system? czyny nieprawidłowej pracy poszczególnych części składowych całego systemu instalacyjnego. Moduł powiadomi również serwisanta SMSem lub e-mailem o stanie nieprawidłowej pracy lub awarii kotłowni.

Daje to szerokie możliwości obsługi kotłowni, które pozostają pod stałą kontrolą serwisową, a czas potrzebny na reakcję i ewentualną naprawę, skraca się do minimum. Jest to więc również potężne narzędzie diagnostyczne w rękach serwisantów.

Portal obsługowy firmy Wolf pozwala obsługiwać kilka urządzeń jednocześnie, a tym samym daje kontrolę nad urządzeniami i pozwala interweniować dużo wcześniej, niż użytkownicy odczują skutki nieprawidłowej pracy kotłowni, co także przekłada się na ocenę jakości świadczonych przez serwisanta usług.

Ważną cechą jest również koszt tego urządzenia, dość niewysoki dla tego typu modułów. Przy koszcie montażu kompleksowej kotłowni użytkownik nie odczuje znacząco dodatkowego kosztu związanego z modułem ISM7. www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Czujne oko „nadzorcy”

Nowość w ofercie

Optymalny nadzór nad urządzeniami marki Wolf jest możliwy dzięki połączeniu dobrze już znanego modułu AM (do zabudowy w kotłach), modułu BM-2 (do zabudowy w urządzeniu lub na ścianie) i wyżej wspomnianego ISM7i/e. Każde z tych urządzeń może pracować osobno, ale dopiero ich połączenie daje najwyższy komfort użytkowania.

Pierwszy z nich jest podstawowym sterownikiem kotła, który umożliwia nastawę parametrów urządzenia i obserwację jego pracy. Montuje się go w urządzeniu.

Nowością, która się pojawiła wraz z nowym cennikiem 2017 r., jest dostępność modułu BM-2 w kolorze czarnym lub białym. Warto to podkreślić, ponieważ firma Wolf jako jedyna na polskim rynku oferuje użytkownikowi taki wybór. Projektanci naszych urządzeń, kierując się nowym sloganem firmy Wolf - „perfekcyjnie dopasowany do Ciebie” stanęli na wysokości zadania i wprowadzili do oferty urządzeń moduł BM-2 w kolorze białym, rozumiejąc, jak ważny jest w dzisiejszych czasach nawet najdrobniejszy szczegół w naszych wnętrzach i jego dopasowanie do całej koncepcji wystroju. A warto dbać o szczegóły i optymalny klimat w pomieszczeniach, ponieważ spędzamy w nich aż 90% swojego życia.

l

gniazdo kart SD do aktualizacji oprogramowania, l sterowanie ogrzewaniem, ciepłą wodą użytkową, wentylacją oraz systemem solarnym, l autodiagnostyka we wszystkich modułach współpracujących na magistrali eBUS. Moduł BM-2 w połączeniu z modułem ISM7i umożliwia zdalną kontrolę i sterowanie systemem Wolf poprzez urządzenia mobilne lub komputery.

Justyna Jarzębowska

BEZPIECZNA IZOLACJA PIERWSZA ELASTYCZNA IZOLACJA TECHNICZNA 3 /0%7-) 43ĺ%63;). B/BL -s1, d0

Aby jednak uniknąć potrzeby schodzenia do kotłowni, kiedy tylko chcemy zmienić temperaturę w pomieszczeniu lub zmienić nastawy grzania ciepłej wody użytkowej, warto zamontować kompatybilny z nim moduł BM-2 w wybranym pomieszczeniu reprezentacyjnym swojego mieszkania

(zdalne sterowanie systemem grzewczym poprzez montaż na podstawie ściennej). Dzięki modułowi BM-2

użytkownik w każdej chwili w intu- icyjny sposób może zmienić temperaturę grzania lub ciepłej wody użytkowej. Jest on kluczem do skutecznej

kontroli nad systemami solarnymi, grzewczymi czy wentylacyjno-reku

peracyjnymi marki Wolf.

Do głównych jego zalet możemy z pewnością zaliczyć: l kolorowy 3,5 calowy wyświetlacz, l łatwa i prosta obsługa, tekstowe komunikaty w języku polskim, l montaż w kotle lub na podstawie ściennej, l cztery przyciski funkcyjne dla szybkiej nawigacji, www.instalator.pl

Nowy standard FI^TMIG^IąWX[E w izolacji technicznej

Kompletna gama elastycznych izolacji XIGLRMG^R]GL QEXIVMEă] S FEVH^S QEăIN KÝWXSĚGM H]QY

)YVSOPEWE & &L-s1, d0)

%VQEŷI\ 9PXMQE WTIăRME []QEKERME W]WXIQY GIVX]ŶOEGNM ^MIPSR]GL

FYH]RO·[

www.armacell.eu %VQEŷI\9PXMQE

19

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne kocioł gazowy, kondensacyjny, ogrzewanie, wymiennik

Ferroli Ogrzewanie gazowe z każdym rokiem zyskuje w Polsce na popularności. Generalnie ten typ ogrzewania uważany jest za umiarkowanie drogi w eksploatacji, niemniej jednak ma wiele zalet. Najważniejsza z nich to fakt, że takie ogrzewanie jest praktycznie bezobsługowe.

Wiele wskazuje na to, już niedługo ogrzewanie gazowe stanie się powszechne. Regulacje unijne oraz przykra „smogowa” rzeczywistość zmuszają nas to zaprzestania ogrzewania przy pomocy węgla. W niedalekiej przyszłości w Polsce, prawdopodobnie tak jak w innych krajach europejskich, dominować będzie ogrzewanie gazowe i elektryczne (pompy ciepła). Warto wspomnieć, że w zakresie gazowych urządzeń małej i średniej mocy (do 400 kW) wolno sprzedawać obecnie wyłącznie oszczędne kotły gazowe kondensacyjne, uwalniające ciepło ze spalin pierwotnych. Proces ten znacznie zwiększa sprawność kotłów.

Ferroli Poland sp. z o.o., przedstawiciel czołowego włoskiego producenta urządzeń grzewczych oraz klimatyzacyjnych - Ferroli S.p.A., działającego na rynkach europejskich i światowych od ponad 60 lat, posiada ogromne doświadczenie w konstruowaniu i produkcji m.in. gazowych kotłów grzewczych małej, średniej i dużej mocy. Na potrzeby niniejszego artykułu pragnę skupić się na oferowanych przez nas gazowych rozwiązaniach dla odbiorcy indywidualnego.

Propozycję dla ww. grupy użytkowników podzielić należy na dwie rodziny kotłów gazowych kondensacyjnych: l DIVACONDENS - dwufunkcyjne kotły grzewcze charakteryzujące się doskonałym stosunkiem ceny do możliwości. Zastosowano w nich sprawdzone rozwiązania stosowane w nowoczesnej

20

technice kondensacyjnej. Należą do nich m.in. aluminiowy wymiennik kondensacyjny, wymiennik c.w.u. ze stali nierdzewnej czy bardzo cichy palnik ze stali nierdzewnej. O oszczędną i wydajną produkcję ciepłej wody dba funkcja Eco/Comfort. Kotły Divacondens oferowane są w dwóch mocach: 24 kW i 28 kW. Udzielamy na nie 5-letniej gwarancji,

przegląd jest obowiązkowy dopiero przed końcem drugiego roku użytkowania.

Made in Italy. l BLUEHELIX - najnowocześniejsze urządzenia w ofercie Ferroli. Rodzina obejmuje różnorodne wersje kotłów wiszących i stojących. Kładąc nacisk na doskonałą jakość i innowacyjność kotłów z rodziny BLUEHELIX, zwracamy szczególną uwagę na następujące wspólne cechy tych urządzeń: innowacyjny wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej; sferyczny palnik ze stali nierdzewnej, ze wstępnym zmieszaniem; długość przewodu spalinowego koncentrycznego Ø = 80/125 mm - aż do Pytanie do...

Jaka jest przewaga ogrzewania gazowego w stosunku do innych rodzajów ogrzewań?

28 m; protokół open-therm dający doskonałe możliwości regulacyjne kotłem; zasobniki c.w.u. wykonane ze stali nierdzewnej wraz z dualnymi wężownicami (w wersjach z wbudowanymi zasobnikami). Made in Italy.

Wśród kotłów BLUEHELIX oferujemy naszym klientom: - dwufunkcyjne modele PRO C (25 kW i 32 kW) - jedyne na rynku urządzenie z bitermicznym wymiennikiem na cele c.w.u.; - dwufunkcyjny model TECH C (25 kW) z płytowym wymiennikiem c.w.u., który został zwycięzcą rankingu (styczeń 2017 r.) włoskiej federacji konsumentów „ALTROCONSUMO”, testującej dwufunkcyjne gazowe kotły kondensacyjne; - jednofunkcyjne modele TECH A (18/25/35 kW) z wbudowanym zaworem przełączającym do podłączenia zasobników c.w.u. lub wężownicowej pompy ciepła do produkcji c.w.u.; - kotły z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. 25 K50 (25 kW, zasobnik 50 l ze stali nierdzewnej) o wydajności aż 820 l/h przy DT = 30°C; - kotły stojące zarówno w wersji jednofunkcyjnej B35/45 (35/45kW) lub z wbudowanym zasobnikiem c.w.u., tzw. lodówka BSK50/100 (32 kW, zasobnik 50 l lub 100 l ze stali nierdzewnej).

Na kotły z rodziny BLUEHELIX udzielamy również 5-letniej gwarancji, a obowiązkowy przegląd wymagany jest przed końcem 2 roku użytkowania.

Wysoka jakość oferowanych przez Ferroli Poland kotłów gazowych kondensacyjnych, szeroka paleta urządzeń dopasowana do potrzeb klientów oraz charakterystyki budynków sprawiają, że przedstawione w artykule kotły Ferroli z powodzeniem pracują w Polsce od lat, stając się wysokowydajnym „sercem” modernizowanych układów grzewczych.

Grzegorz Ciechanowicz www.instalator.pl

Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: uprzejmie prosimy o wpłatę 11 PLN/miesiąc (lub - 33 na kwartał, 66 na pół roku, 121 na cały rok)

„Magazyn Instalatora” - dobra, polska firma!

nakład 11 015

15 12. 20 miesięcznik informacyjno -techniczny nr 12 (208),

grudzień 2015 ISSN 1505

nakład 11

G Ring

- 8336

065

„MI”: ins talacje

w łazien ce

6 8. 201

miesięcznik informacyjno -techniczny nr 8 (216),

sierpień

2016 ISSN 1505

G Ring

- 8336

„M

I”: moderni zacja ins talacji

G Zawó

r z prze lotem

ogrzewa

nakład 11 015

G Odwi nie płaszczyznowe er G Wodo t z wypełnienie m G System iary i pomiary m z pompą G Cenn e G Such ocieplenie a G ErP w szczapka

wentyla cji

15 11. 20

miesięcznik informacyjno -techniczny nr 11 (207),

listopad

2015 ISSN 1505

G Ring

- 8336

„M

I”: og płaszczyz rzewanie nowe

G Walka

z za

dymienie ustawa m „a G Fotowo ntysmogowa” lta

ika G Awar ie wodo mierzy G Powi et G Łączenrze i rury G Kominy ie rur pr zy be G Pompa lce uszczelni

nakład 11

ona

015

16 10. 20 miesięcznik informacyjno -techniczny nr 10 (218),

październik 2016 ISSN 1505

- 8336

Uwaga - ważne!

W celu łatwiejszej iden tyfikacji osoby/firmy wpłacającej prosimy o podanie w treści przelewu numeru identyfikacyjnego znajdującego się z lewej strony etykiety adresowej albo adresu, na który wysyłamy „Magazyn Instalatora”.

Jeśli chcieliby Państwo otrzymać fakturę VAT prosimy o dołączenie Państwa adresu e-mail w treści przelewu. Na wskazany adres e-mail zostanie przesłana faktura w formie pliku pdf.

W przypadku pytań prosimy o kontakt: tel. 58 306 29 75 e-mail: info@instalator.pl

G Ring

„MI”:

ogrzewa

*

G Bufor

instalac

nie płaszc zyz

do c.o.

nowe

ja z pomp G Went ą ciepła ylacj

a komfo G Woda rtowa sz G Kocioł ara G Higien z klasą a w instalacj G Jastry i ch pozio G Koza w salon my ie

SERIA ONE KONDENSACYJNE KOTŁY WISZĄCE

*

A

A

A

CLAS ONE

GENUS ONE ALTEAS ONE

NOWY SYSTEM PER4MANCE NIEZAWODNE OGRZEWANIE

ABSOLUTNA WYDAJNOŚĆ

INTELIGENTNA ŁĄCZNOŚĆ

PEŁEN KOMFORT

*klasa A+ po podłączeniu urządzeń termoregulacji dostarczonych z kotłem

ARISTON_seria-ONE_MI_207x203_092017_v3.indd 1

ariston.com

2017-08-17 15:30:22

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

zawór zwrotny, dławik przepływu, mikromanometr

Nowości w „Magazynie Instalatora” Dławik przepływu spłukiwania Zróżnicowany design nowoczesnych misek WC wpływa nie tylko na ich wygląd, ale również na kwestie techniczne, takie jak dynamika przepływu wody.

W miskach bezkołnierzowych może czasem dochodzić do pryskania wodą poza muszlę. Aby zapobiec temu mankamentowi estetycznemu i higienicznemu, spłuczki Viega 2H, 2C i 2S o wysokości 1130 mm są wyposażone w dławik przepływu spłukiwania umieszczony w gnieździe zaworu odpływowego. Dławik jest fabrycznie ustawiony na przepływ maksymalny. W razie potrzeby można ustawić jeden z pięciu poziomów natężenia spłukiwania i to

bez użycia narzędzi. Wystarczy przekręcić dławik, aby zmniejszyć jego przekrój na tyle, by woda nie pryskała poza miskę podczas spłukiwania. Nie zmienia się przy tym ilość wody, zatem siła spłukiwania pozostaje taka sama.

Nowy dławik przepływu spłukiwania nadaje się nie tylko do misek bezkołnierzowych, lecz również do toalet specjalnych, np. dla dzieci. Można go kupić również osobno, do zamontowania w zainstalowanych już spłuczkach podtynkowych Viega.

Mikromanometry precyzyjne Firma TYBO - polski producent precyzyjnej aparatury pomiarowej - prawie od trzydziestu lat wytwarza przyrządy przeznaczone do dokładnych pomiarów.

Produkowane termometry, mikromanometry, higrometry, anemometry i inne mierniki są często wykorzystywa-

26

Pionier opatentowany

ne jako urządzenia wzorcowe. Wysoką, stabilną dokładność pomiaru zawdzięczają oryginalnej technologii wykonania przetworników pomiarowych.

Do pomiaru ciśnień wykorzystywane są tensometry - prawie zawsze w układzie mostka niezrównoważonego. Jedynie firma TYBO posiada technologię Aktywny Mostek Zrównoważony (AMZ, patent nr 224988), która pozwala na zrównoważenie mostka tensometrycznego. Przetworniki z AMZ mierzą dokładnie i są odporne na zakłócenia, a wynik pomiaru jest niezależny od temperatury. Wykorzystując AMZ, firma TYBO oferuje mikromanometry o bezkonkurencyjnej dokładności pomiaru. Są one bardzo trwałe, niezawodne, łatwe w ob-

Firma Arka Sp. z o. o. Sp. k. zaprojektowała i opatentowała innowacyjny zawór zwrotny CALIDO z serii PIONIER. Oto jego charakterystyka: l pełny przepływ - unikalna konstrukcja wewnętrzna zaworu zwrotnego PIONIER umożliwia osiągnięcie charakterystyki pełnoprzepływowej (Kv = 8,21 m3/h dla zaworu 1"), zachowując jednocześnie kompaktową konstrukcję dla zapewnienia łatwości montażu, l system cichego zamykania gwarantuje cichą pracę zaworu; uzyskano go poprzez specjalne ukształtowanie ze-

słudze: zerowanie odbywa się automatycznie po włączeniu zasilania, a zasilane są z wewnętrznego akumulatorka. Brak elementów regulacyjnych (nawet wewnątrz miernika) dodatkowo zabezpiecza miernik przed rozkalibrowaniem. Nowe modele mikromanometrów dostosowano do pracy instalatorów, np. przy instalacji lub serwisie kotłów gazowych, przy wentylacji lub próbach szczelności instalacji gazowych. Mają one zamontowany magnes (do zawieszania miernika) oraz są wyposażone w skórzany futerał. Do każdego miernika dołączane jest świadectwo sprawdzenia producenta. Oferowane są trzy różne typy: TB-PS - najprostsze w obsłudze, TB-M-PS - z pamięcią i USB, sondy bbPS, do miernika TYBO BB-01, który posiada wiele funkcji i można nim mierzyć różne wielkości. Każdy typ może mieć różne zakresy pomiarowe, np.: 200 Pa, 5000 Pa, 70 mbar, 200 mbar, 70 kPa.

społu: gniazdo zaworu - dysk zamykający - uszczelnienie, l antykamienność - do budowy elementów wewnętrznych zaworów zastosowano materiały zapobiegające tworzeniu się osadów wapiennych zakłócających pracę zaworu, l współpraca z pompami elektronicznymi nawet w trybie pracy nocnego obniżenia wydajności, dzięki specjalnie zaprojektowanej sprężynie zaworu, l sprawdzany na ponad 500 000 cykli - zawory przeszły pomyślnie testy laboratoryjne, gdzie były sprawdzane na ponad 0,5 mln cykli otwórz - zamknij; testy potwierdziły wysoką jakość i niezawodność zaworów.

Dane techniczne zaworu zwrotnego: l temperatura pracy: od - 20˚C (bez zamarzania) do 90˚C, l maksymalna temperatura chwilowa: 110˚C, l ciśnienie nominalne: PN25. www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Ochrona środowiska i prawo

Instalator odpowiedzialny Czy instalatora muszą obchodzić sprawy związane z ochroną środowiska? Czy instalator musi interesować się polityką ekologiczną swojej gminy? Zdecydowanie tak. Być może w niedługim czasie prace instalacyjne będą ściśle powiązane z zagadnieniami środowiskowymi.

Na chwilę obecną budowa instalacji wewnętrznych niespecjalnie zahacza o zagadnienia związane z ochroną środowiska, patrząc z punktu widzenia instalatora. Jednakże już od końca XX wieku sytuacja ta ulegała zmianom.

Wiele osób, dokonując wyboru źródła ogrzewania swojego domu, czy nawet budynku wielomieszkalnego, zaczyna dokładnie analizować źródła wytwarzania energii cieplnej.

Rodzaje źródeł ciepła Ze względu na rodzaj tego źródła możemy mówić o: l źródłach: konwencjonalnych; l źródłach odnawialnych.

Zakres źródeł konwencjonalnych, takich jak gaz, olej, węgiel i inne, pominiemy. Spróbujmy bardziej dokładnie przeanalizować stan źródeł energii, jakie mamy dostępne w roku 2017.

Obecnie do naszej dyspozycji mamy: l kolektory słoneczne cieczowe; l kolektory słoneczne powietrzne; l kolektory lustrzane; l ogniwa fotowoltaiczne; l kotły na biomasę (w tym również kominki); l siłownie wiatrowe; l pompy ciepła (powietrzne, wodne, cieczowe i inne); l małe elektrownie wodne; l kotły na biogaz; i inne.

Patrząc na listę powyżej, zaczynamy się już mocno frasować na samą myśl o tym, jakimi kryteriami powinniśmy się kierować, dokonując wyboru. Analizując zapotrzebowanie energe-

28

tyczne, powinniśmy brać pod uwagę nie tylko zagadnienia ekonomiczne, ale też bezpieczeństwo użytkowania i niezawodność, a także długą żywotność urządzeń i instalacji, jak też niskie koszty eksploatacji.

Cena, cena, cena...

Zwyczajowo, używając określenia kolokwialnego, na pierwszym miejscu wskazujemy na... cenę urządzenia.

Należy jednakże pamiętać, że cena jednego elementu instalacji nie odzwierciedla całej instalacji danego typu.

Kupując kolektory słoneczne, tak naprawdę decydujemy się na jeden z większych zakupów pod względem gabarytów danego elementu instalacji, ale w układzie procentowym zakupujemy raptem urządzenie stanowiące maksymalnie 20% kosztów całej instalacji słonecznej.

Aspekty te poruszone zostały na szkoleniach i seminariach organizowanych przy współpracy Polskiej

Izby Gospodarczej Ekorozwój. Jej pomysłodawcą był Władysław Łagodziec - pierwszy prezydent Izby, dawny Sekretarz Stanu, Główny Inspektor Ochrony Środowiska. Wybitna osoba posiadająca zdolności organizacyjne na wielu szczeblach życia publicznego. Dzięki zaangażowaniu pana Władysława Łagodźca zorganizowane zostały szkolenia w wielu miastach Polski dla instalatorów, z udziałem dużej grupy wybitnych naukowców. Niestety wiele cennych postaci od nas odeszło, takich jak prof. Cezary Bocheński czy też wspomniany Władysław Łagodziec. Pozostawiony dorobek pozwolił jednak m.in. wykreować równie wybitne sylwetki, chociażby pana Krzysztofa Zarębę - pierwszego Ministra ds. Odnawialnych Źródeł Energii w Rządze pana Jarosława Kaczyńskiego.

Instalator i... środowisko Ale powróćmy do naszego „hydraulika” i jego problemów środowiskowych. Każda firma/zakład ma obowiązek dokonywać rozliczeń związanych z tzw. gospodarczym wykorzystaniem środowiska. Zatem nasz instalator, dokonując właśnie pracy w danej firmie lub zakładzie, przyczynia się do powiększenia zużycia materiałów, które wprost oddziaływują na środowisko.

Najważniejszą kwestią jest wskazanie, że zużywane materiały i oddziaływanie zamyka się w granicach danej nieruchomości, czyli mówiąc dosłownie, nic szkodliwego nie wydostaje się poza ogrodzenie. Znamienny jest w tym wypadku zapis dotyczący „braku oddziaływania immisji szkodliwych” na najbliższe otowww.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

czenie czy też sąsiednie zabudowania. Dokonując budowy danej instalacji, to właśnie instalator odpowiada za to, czy immisje będą oddziaływały na sąsiada czy też nie. Można łatwo to odnieść do kolektorów lustrzanych, które ustawione w nieodpowiedni sposób i pod niewłaściwym kątem mogą powodować efekt odbicia refleksyjnego w okna sąsiada. Wówczas zdecydowanie mamy do czynienia z tzw. immisjami negatywnymi, podlegającymi odpowiedzialności cywilnej.

Dym i „zajączki” Odbicie strumienia światła stanowi immisje niematerialne. Mówiąc potocznie, jest to raczej oddziaływanie na psychikę sąsiada, którego zwyczajnie mogą denerwować odbłyski światła padające na jego okno w pewnej określonej porze dnia. Z punktu widzenia prawa immisje stanowią określenie stworzone przez doktrynę. W myśl zapisu art.

144 kc właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swojego prawa powstrzymać się od działań, które by zakłóciły korzystanie z nieruchomości sąsiedniej.

Tak wiec okazuje się, że zwykłe prace instalacyjne, na które nie zwracamy uwagi, mogą właśnie mieć ścisły związek z polityką ekologiczną państwa, a także zwykłym oddziaływaniem na sąsiada naszego inwestora. Tak naprawdę od nas samych zależy, czy z wyborem najwłaściwszej instalacji będziemy potrafili odnaleźć się w gąszczu różnych przepisów i ekonomii użytkowej. Jest to swoisty proces optymalizacji budowy nie tylko źródła ciepła, ale zestawu urządzeń, których część może oddziaływać na sąsiednie nieruchomości.

Klasycznym przykładem takiego działania jest montaż kominka - jako tzw. kotła na biomasę. Jeżeli urządzenie będzie niewłaściwie wykonane, ze złą komorą spalania, a przede wszystkim ze złym kominem dymowym i niewłaściwą nasadą, w czasie eksploatacji może okazać się, że permanentnie będzie ono zatruwało sąsiadów. To jest nie tylko zakres działania instalacji, ale przede wszystkim spojrzenie na zagadnienie instalacyjne z punktu widzenia ochrony środowiska, a także zagadnienia prawnego.

Warto zatem zwrócić uwagę na proste zagadnienia, które z punktu widzenia szefa firmy stają się już problemem środowiskowym, skłaniającym do głębszej refleksji, jak też do przemyślanej dyskusji właśnie z instalatorem.

Warto dodać, że na przestrzeni minionych 20 lat również w tym zakresie znaczący wkład we współpracę wniosło Forum Odnawialnych Źródeł Energii. Dla zainteresowanych osób przedstawiłem w internetowym wydaniu artykułu na www.instalator.pl zbiór prezentowanych materiałów naukowych i technicznych omawianych na dorocznych konferencjach naukowych. Materiały wskazane są możliwe do przekazania dla zainteresowanych osób fizycznych czy też jednostek samorządowych, a także administratorów i zarządców. Dla zainteresowanych zagadnieniami formalnymi, związanymi z wypełnianiem druków, które obejmują właśnie oddziaływanie na środowisko, mogę dodatkowo podać stosowne wytyczne zarówno z zakresu kompendium wiedzy, jak też sposobu wypełniania druków i ich rozliczania w Urzędzie Marszałkowskim. dr inż. Zbigniew Tomasz Grzegorzewski www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Nie grzej dworu - lato i tak będzie...

Termometr w czopuchu Gdy patrzę w przeszłość, przypomina mi się pierwszy zasypowy kocioł, jaki mieliśmy w domu (choć u wielu jeszcze takie rozwiązania funkcjonują).

Posiadał on solidne wyjście kominowe, które pozwalało na szybkie zagrzanie nie tylko komina, ale również otoczenia na zewnątrz budynku…

Pewien pan posiadał kocioł - ognisko.

Po otwarciu górnych drzwiczek (drzwiczek zasypowych) widać było otwór wyjścia kominowego i należy tutaj dodać, że nie był wyposażony w poziome panele wodne ani opłomki, posiadał tylko jeden krótki panel ulokowany z tyłu wymiennika w połowie wysokości kotła (był emerytem górniczym i spalanie 9 ton węgla rocznie na dom o powierzchni 180 m2 go nie przerażało). Takie rozwiązanie umożliwiło osiągnięcie maksymalnych temperatur w kominie, dzięki czemu był dobrze wygrzany… Wadę natomiast stanowiły popękane tynki w okolicy komina i dodatkowe ogrzewanie pomieszczeń, z którymi komin miał styczność, nie wspominam już o zapachu palonej farby, jaki można było wyczuć w poszczególnych pomieszczeniach... Jaka panowała tam temperatura? Jaka była temperatura spalin? Czy to nie była zbyt duża wartość? Wydaje się, że tak…

Kontrola temperatury spalin poza kotłem W jaki sposób i w jakim celu powinno się sprawdzić, jaką temperaturę mają spaliny na czopuchu? Istnieje kilka sposobów pomiarów temperatury spalin. Najprostszym jest termometr czopuchowy montowany na czopuchu - wyjściu kominowym z odczytem na urządzeniu (stosując się do instrukcji obsługi danego urządzenia pomiarowego). Można także wspomnieć o pomiarze temperatury za pomocą czujników, których odczyt i przetworzenie wartości następuje w sterowniku - są to np. opcje w regulatorach z tzw. PID’em, gdzie praca i regulacja parametrów spalania jest ściśle

30

powiązana z kontrolą temperatury spalin. Inne rozwiązania to analogowe termometry posiadające kapilarę.

Niektóre osoby sprawdzają temperaturę tzw. gołą dłonią, czyli poprzez dotknięcie czopucha-wyjścia kominowego, co jest tak naprawdę fikcją, ponieważ gorące spaliny nie podgrzewają wymienionych elementów do tak wysokiej temperatury. Dla przykładu: na czopuchu kotła podajnikowego (spalany ekogroszek) wykonanego z blachy o grubości 4 mm, w odległości 250 mm od obrysu kotła podczas cyklu pracy dochodzenia do temperatury zadanej (65°C), temperatura wynosi: ok. 50°C. Ale badanie spalin wykazuje, że spaliny osiągnęły wówczas 220°C. Pokazuje to zatem, jakie są oraz mogą być różnice w pomiarze na obrysie i wewnątrz czopucha.

Po co mierzyć?

Ktoś zapyta: „a po co mi wiedza odnośnie do temperatury spalin”? Po to, aby nie grzać niepotrzebnie otoczenia zewnętrznego. Znając temperaturę na wyjściu kominowym, możemy określić np. stopień zanieczyszczenia kotła. Wygląda to tak, że przed zamontowaniem termometru należy bardzo dokładnie wyczyścić cały kocioł. Po tej operacji powinno się przystąpić do zamontowania termometru. Widać wówczas, jaka jest temperatura spalin w przypadku czystego kotła. Pozwoli to na kontrolę i wyznaczenie sobie orientacyjnej wartości temperatury, kiedy ma mniej więcej odbyć się kolejne czyszczenie. W związku z tym, że szybkość zanieczyszczania kotła jest ściśle powiązana m.in. z konstrukcją wymiennika, parametrami spalania i stosowanym paliwem, może okazać się,

że jeden użytkownik będzie musiał czyścić kocioł raz na miesiąc, a inny palacz już raz na tydzień.

Brak jakiejkolwiek kontroli nad omawianą kwestią sprawia, że niektórzy użytkownicy czyszczą kocioł 12 razy w roku. Inni w ogóle się tym nie przejmują (póki nie zaczyna dymić).

Znane są przypadki, gdy klienci dzwonią do producenta kotłów i żądają natychmiastowego przyjazdu serwisu, bo kocioł nie potrafi dojść do zadanej temperatury oraz dymi się z zamkniętych furtek. Wielokrotnie taki wyjazd kończy się stwierdzeniem moc-

Fot. 1. Termometr spalin - widok na tarczę. nego zabrudzenia wnętrza wymiennika i poniesieniem solidnych kosztów za wyczyszczenie go. Pamiętam sytuację, gdy serwis pojechał do kotła miałowego 250 kW i panowie zapytali palacza w obecności jego przełożonego; „Czy i kiedy kocioł był czyszczony?”. Padła odpowiedź: „Tak. Czyścimy regularnie, tydzień temu ostatnio…”. Po czym okazało się, że: był duży problem w odkręceniu nakrętek dociskających blachy wyczystne, a wreszcie gdy się to udało, wyciągnięto z kotła 7 taczek pyłu i sadzy. Reakcja palacza była natychmiastowa - na twarzy purpura i zwieszona głowa.

Gruba warstwa sadzy na ściankach i elementach wymiennika działa jak izolator - zapora, która powoduje znaczne ograniczenie nagrzewania się www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

cieczy w płaszczu wodnym, która nie usuwana narasta.

Warto wspomnieć, że kwestia ciepłych grzejników w domu to jedno, a sprawa pewnej ekonomiki to drugie.

Aby uzyskać maksymalne efekty ekonomiczne czyli niskie spalanie oprócz

Fot. 2. Termometr spalin - widok z boku; długość kapilary to 200 mm. szeregu czynników podstawą jest kontrola wartości temperatury spalin za pomocą termometru…

Gdy brak kontroli...

Jak wpływa brak kontroli wartości temperatury spalin na zużycie paliwa?

W związku z zanieczyszczonymi kanałami konwekcyjnymi dochodzi do konieczności wydłużenia poszczególnych cykli w celu uzyskania zadanej temperatury. Mówiąc prosto: trzeba więcej spalić, aby uzyskać ten sam efekt cieplny. Oprócz większego zużycia paliwa należy wspomnieć także o wzroście zużycia energii elektrycznej (praca wentylatora i podajnika). Idąc dalej, patrząc na ten problem w skali lat, może okazać się, że takie postępowanie istotnie wpływa także na znacznie szybsze zużywanie się wymienionych podzespołów wraz z gwałtowniejszym ścieraniem się samego układu podającego (ślimaka, rury podajnikowej czy gardzieli palnika) podczas podawania paliwa.

Trzeba wspomnieć, że zastosowanie termometru spalin pokazuje także czy wspomniana temperatura nie ma czasem zbyt niskiej wartości. Taka bowiem może negatywnie wpływać np. na komin (skraplanie się, pojawianie się kondensatu itp.). Może dojść do tego, że z chęci uzyskania pozornych oszczędności zaniżanie temp. pracy kotła np. do 40°C - zakończy się zniszczeniem komina (czyli przestają się liczyć zyski a zaczną pojawiać się straty).

Minimalna temperatura spalin Jeśli chodzi o minimalną temperaturę spalin, gdy przeanalizujemy opinie na ten temat niektórych produwww.instalator.pl

9 (229), wrzesień 2017

centów kotłów, to zdania są podzielone. Jedni uważają, że jest to wartość ok.

150°C, co jest poparte punktem rosy kwasu siarkowego występującego w węglu, który osiąga wartość do 140°C [1] i szeregiem publikacji naukowych poruszających ten temat. Inni mówią o temperaturach sięgających nawet 250°C (co wydaje się być przesadzone).

Ja osobiście przyjąłem wartość nie mniejszą niż 150°C, chociaż trzeba przyznać, że w czasie podtrzymania temperatura spada nawet do 50°C (przestrzegam jej u siebie, oczywiście po pewnym czasie eksploatacji w związku z osadzaniem się na wnętrzu wymiennika pyłu/sadzy rośnie) i mogę zapewnić o suchym otworze kominowym zarówno w okolicy kotłowni jak również w okolicy otworu wylotowego.

Inną kwestią jest pozycja przepustnicy spalin znajdującej się na wyjściu kominowym. Całkowicie zamknięta (powinien być pewien „luz” w przypadku słabego ciągu kominowego) może stwarzać niebezpieczeństwo zadymiania wnętrza kotłowni. Pozycja całkowicie otwarta powoduje, że spalanie następuje bardziej intensywnie nic nie hamuje ciągu.

Bez względu na to, w jakim położeniu znajduje się przepustnica spalin, warto zakupić i zamontować w domu czujniki czadu i dymu. Jest to zabezpieczenie - alarm, który poinformuje użytkownika o niebezpiecznym zdarzeniu w kotłowni. Sam byłem w takiej sytuacji (z braku czasu nie wyczyściłem kotła), a w końcu w niedzielny ranek ok. 6 rano zaczęły się uruchamiać czujniki i alarm ostrzegający o niebezpieczeństwie.

Przykład montażu termometru: w kotłowni X zamontowano termometr spalin - po wcześniejszych oględzinach budowy kotła (nie był bogaty w kanały konwekcyjne, posiadał poziome panele wodne) istniało podejrzenie, że występują tu duże straty kominowe.

Przed zamontowaniem termometru kocioł pracował dwa miesiące bez wyczyszczenia. Zobaczyć 390°C (przy otwartej przepustnicy kominowej) bezcenne, a za paliwo zapłaci użytkownik. Po wyczyszczeniu kotła temperatura spadła do ok. 280°C. W związku z tym, że lekkie zamknięcie przepustnicy powodowało wydymianie na kotłownię (furtki nie były uszczelnione sznurem) zdecydowano o wymianie furtek. Umożliwiło to przymknięcie

przepustnicy, np. o 45°, a tym samym obniżenie temperatury spalin do ok.

250°C - co nie było żadną rewelacją (w jednym z najbliższych numerów „Magazynu Instalatora” będzie poruszony temat obniżenia temp. spalin do ok.

150°C w celu osiągnięcia oszczędnego

Fot. 3. Czujnik temperatury spalin stosowany m.in. w regulatorach z tzw. PID’em. spalania bez względu na konstrukcję kotła (panele pionowe lub poziome).

Montaż termometru Montaż nie jest trudny. Potrzebne przyrządy i urządzenia to: punktak, młotek, wiertło, wiertarka/wkrętarka i klucz. Najpierw w odpowiednim miejscu za kotłem (na czopuchu) - zgodnie z instrukcją termometru (z reguły 200-400 mm) - wiercimy otwór, następnie wkręcamy tulejkę, w którą później wkładamy sondę termometru i kontrujemy śrubką.

Warto wspomnieć także, że posiadając w czopuchu urządzenie kontrolne (dowolnej konstrukcji), należy uważać podczas czyszczenia kotła, wyjścia kominowego itp., aby przypadkowo nie uderzyć w kapilarę wygarniaczem i nie zniszczyć go.

Reasumując, w dobie chęci uzyskania maksymalnych oszczędności w przypadku ogrzewania budynków/czynników technologicznych za pomocą kotłów grzewczych centralnego ogrzewania należy zwrócić szczególną uwagę na prosty przyrząd pomiarowy, czyli termometr spalin, i korzyści, jakie niesie ze sobą jego montaż. Pomaga on w nadzorowaniu procesu spalania, a także pozwala wyznaczyć okresy, w jakich należałoby czyścić wymiennik, aby nie dogrzewać otoczenia, bo (nawiązując do słów „Sorry, taki mamy klimat”), lato i tak przyjdzie.

Paweł Wilk Literatura: [1] M. Kwestarz, M. Pronobis, „Modernizacja kotłów energetycznych”, WNT, Warszawa 2002.

31

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Uwaga! Jesteś w ukrytej kamerze, czyli kwiatki instalacyjne

Błąd z pompą (ciepła) Na naszych łamach staramy się, aby zamieszczane materiały przyczyniały się do podnoszenia Państwa kwalifikacji. Tym razem przedstawiamy przykłady wykonanych instalacji, może w innej konwencji niż zwykle są one pokazywane - chodzi mianowicie o instalacje źle wykonane lub tzw. przekombinowane. Mamy nadzieję, że opatrzone fachowym komentarzem przyczynią się do pogłębienia wiedzy. Wszystkie osoby, które miałyby w swoich zbiorach fotografie z takimi „ciekawymi” rozwiązaniami prosimy o nadsyłanie ich do redakcji: redakcja-mi@instalator.pl

W

dzisiejszym artykule chciałbym przedstawić niektóre ze spotkanych przeze mnie błędów i nieprawidłowości w instalacjach pomp ciepła. Z uwagi na fakt, iż zawodowo zajmuję się serwisem pomp ciepła, najczęściej pojawiam się na inwestycjach właśnie w sytuacji, kiedy coś nie działa lub nie działa tak, jak powinno. Oczywiście w jednym artykule nie da się przytoczyć ani omówić wszystkich przypadków, dlatego wybrałem co poniektóre - moim zdaniem ciekawsze i łatwo zapadające w pamięć. Można by się pokusić o stwier-

1

32

dzenie, że moim zadaniem jest przedstawienie najczęściej popełnianych błędów przez wykonawców, projektantów, użytkowników, jednakże taka lista nigdy nie będzie kompletna, gdyż niemal każdy przypadek jest inny, unikatowy. Nie jest moim celem piętnowanie pomyłek, one zawsze się zdarzają i nie jesteśmy w stanie wyeliminować ich w 100%, chodzi jednak o zdrowy rozsądek, wytyczne producentów i prawo budowlane, które mogą ich ilość i skutki w znacznym stopniu ograniczyć.

Elementem podstawowym przy montażu pomp ciepła są wytyczne producenta. To producent wie, jak jest skonstruowane urządzenie, jaki dostęp serwisowy będzie potrzebny w okresie jego eksploatacji i ewentualnych napraw, co determinuje miejsce i sposób montażu. Również producent określa, jakie czynności konserwacyjne i w jakich odstępach czasu należy wykonywać, aby urządzenie latami pracowało sprawnie i ekonomicznie. Według prawa polskiego użytkownik musi otrzymać wraz z urządzeniem instrukcje obsługi w języku polskim. I co ciekawe większości problemów i interwencji serwisowych można było uniknąć, gdyby dokument ten był wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem. Użytkownik powinien zapoznać się z instrukcją i stosować się do zawartych w niej zaleceń, oszczędza to

nerwów i wielu niepotrzebnych wizyt służb technicznych.

Przy montażu pomp ciepła niemal wszystko ma znaczenie - projekt i montaż dolnego i górnego źródła, miejsce i kierunek ustawienia. Na zdjęciu 1 możemy zaobserwować, iż pompa ciepła typu monoblok do montażu zewnętrznego została zainstalowana w drewutni, co nie jest błędem, jednakże przepływ powietrza został znacząco ograniczony przez drzewa, a także drewno opałowe.

Prezentowane zdjęcie zostało wykonane już po uprzednim rozebraniu ściany polan. Jednakże spadające igliwie z rosnących w sąsiedztwie sosen dostaje się do tacy ociekowej parownika pompy ciepła i zapycha odpływ skroplin, przez co mogło dojść od poważnej awarii pompy ciepła.

Musimy pamiętać, iż pompa ciepła typu powietrze-woda musi mieć swobodny, niczym nieograniczony przepływ powietrza w każdym momencie pracy. Także przy systemach kaskadowych należy zachować wymagane odstępy pomiędzy poszczególnymi urządzeniami, a także eliminować przypadki, kiedy urządzenia montowane są frontalnie do siebie.

2 www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

Na zdjęciu 2 mamy znajomy widok - jednostka zewnętrzna pompy ciepła typu Split powietrze-woda. Pompa ciepła jest zamontowana na metalowym stelażu przykręconym do ściany. W jednostce zewnętrznej znajduje się sprężarka, która jest największym źródłem drgań i hałasu w całym systemie. Jeżeli nie zastosujemy od-

3 powiednich kompensatorów drgań, to w zależności od materiału i konstrukcji ściany nośnej drgania mogą przenieść się na budynek i w jego wnętrzu może pojawić się hałas w momencie pracy urządzenia. Również każda pompa ciepła typu powietrzewoda przeprowadza proces odszraniania, podczas którego do tacy ociekowej spływa woda. Na załączonym zdjęciu nie został jeszcze wykonany odpływ skroplin, więc pod wpływem wiatru woda będzie rozchlapywana na chodnik i elewację, a zimą zamieni się w taflę lodu.

Kolejnym ważnym elementem przy pompach zewnętrznych monoblok jest fundament. Powinien być on wypoziomowany i w zależności od konstrukcji urządzenia – zapewniać jego szczelność. Zdjęcie 3 zostało zrobione podczas wiosennego przeglądu, gdzie fundament posiadał szczeliny, przez które prawdopodobnie myszy dostały się do wnętrza pompy ciepła i na okres zimy w niej zamieszkały. Nie jest to dziwne, zwierzęta odkryły, iż w środku jest ciepło i nagromadziły wszelkiego rodzaju liści, szyszek, gałęzi. Przewody i izolacje zostały poprzegryzane. Nie jest to przypadek odwww.instalator.pl

9 (229), wrzesień 2017

osobniony. W mojej pracy zawodowej spotkałam się z tym już któryś z kolei raz. Zewnętrzne urządzenia muszą być szczelne i odporne na warunki zewnętrzne, a także obecność małych zwierząt. Dla bezpieczeństwa powinny być również okresowo sprawdzane.

Fotografia nr 4 niewątpliwie mrozi krew w żyłach. Jest to zdjęcie pom-

4 py ciepła ciepłej wody użytkowej, która była zainstalowana w kotłowni z piecem na węgiel. Nie trzeba dokładnie tłumaczyć tego, co się stało, urządzenie uległo spaleniu na skutek nieprawidłowej eksploatacji z piecem stałopalnym. Ilekroć prowadzę szkolenia lub bywam na szkoleniach z właśnie takich urządzeń, słyszę, że idealnym rozwiązaniem jest połączenie pieca stałopalnego z pompą do ciepłej wody użytkowej. Jest to w 100% prawda i osobiście podpisuję się obiema rękami pod takim rozwiązaniem. Niemniej jednak należy pamiętać, iż piec stałopalny powinien mieć zapewniony wymagany dopływ świeżego powietrza i nie może być on w żaden sposób zakłócony. Niedopuszczalne jest doprowadzenie do powstania podciśnienia w pomieszczeniu, gdzie piec taki jest zainstalowany i gdzie pracuje. W tym przypadku ta zasada została złamana, pompa ciepła pobierała powietrze z pomieszczenia technicznego i wyrzucała je na zewnątrz po schłodzeniu. Doprowadziło to do powstania podciśnienia i ciągu wstecznego, podczas którego ogień z blisko ustawionego pieca dostał się do pompy

ciepła, która zaczęła się palić. Nie muszę pisać o szkodach, chociażby budowlanych, związanych z remontem takiego pomieszczenia i niebezpieczeństwem zagrażającym życiu mieszańców, a także całego obiektu.

Dla ostudzenia emocji kolejny przykład pokazuje błąd w wykonaniu izolacji rurociągów grzewczych po-

5 między powietrznymi pompami ciepła, zamontowanymi na zewnątrz budynku a wewnętrzną maszynownią. Rurociągi przekazujące ciepło powinny być zaizolowane w sposób odpowiedni do warunków i lokalizacji. Na załączonym zdjęciu 5 widzimy, że zastosowana izolacja jest izolacją chłodniczą, w tym przypadku jej uszkodzeniu są winne warunki atmosferyczne, ale przede wszystkim ptaki, które regularnie przesiadują na rurach, gdyż są one po prostu ciepłe. A im bardziej zniszczą izolację, tym bardzie korzystają z energii odnawialnej generowanej przez pompy ciepła. Alternatywnie należy ponownie zaizolować rurociągi i zabezpieczyć je materiałem odpornym na ptasie dzioby. Nieporozumieniem jest zastosowanie wysokowydajnych pomp ciepła, z których energia jest bezsensownie tracona poprzez niedbale wykonaną izolacje rurociągów. Ma to oczywiście bardzo negatywny wpływ na wzrost kosztów eksploatacji, a także obniża bezpieczeństwo pracy systemu i wprowadza ryzyko zamarzania.

Przemysław Radzikiewicz

33

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Czemu służy facility management w branży

Efektywność w górę Poniższy tekst odpowiada na pytania: czym jest facility management i jaka jest geneza jego powstania. Wprowadza też Czytelnika w podstawowe zagadnienia związane z branżą FM oraz przedstawia narzędzie pozwalające na wypracowanie wspólnego języka w środowisku interesariuszy usług FM i precyzyjne definiowanie obszaru jego działania.

Rynek usług pomocniczych w Polsce rozwija się dynamicznie ze względu na nieustanne ożywienie branży budowlanej w ciągu ostatnich lat. Inwestorzy oraz właściciele nieruchomości coraz częściej korzystają z możliwości, jakie oferują firmy zajmujące się profesjonalnie usługami facility management.

Coraz wyższy jest również poziom świadomości rynku odnoście do zakresu proponowanych usług oraz profitów, jakich mogą one dostarczyć. Czym jednak jest wspomniany facility management i jaka jest geneza jego powstania?

Poniższy tekst odpowiada na zadane pytania, wprowadzając czytelnika w podstawowe zagadnienia związane z branżą FM oraz przedstawia narzędzie, które pozwala na wypracowanie wspólnego języka w środowisku interesariuszy usług FM i precyzyjne definiowanie obszaru jego działania.

Norma PN-EN 15221, której dotyczy artykuł, opublikowana została przez Polski Komitet Normalizacyjny i składa się z siedmiu tomów poruszających wiele aspektów z sektora FM, a pierwsza część, na której koncentruje się poniższy tekst, zawiera definicje i terminy.

Trochę historii Na początek jednak krótka historia facility management. Termin ten po raz pierwszy pojawił się w Stanach Zjednoczonych w latach siedemdziesiątych XX wieku. Na początku lat osiemdziesiątych powstało pierwsze stowarzyszenie poświęcone usługom FM, czyli International Facility Management Association (w skrócie IFMA).

Również w tym okresie koncepcja FM dotarła do Wielkiej Brytanii, Holandii i Skandynawii, a później do Japonii i Australii, gdzie powstawały kolejne stowarzyszenia. Pierwsze lata XXI wieku to dalsza ekspansja na rynki Europy Środkowej, natomiast polski oddział stowarzyszenia IFMA powstaje dopiero w 2002 roku. Kolejnym krokiem w rozwoju FM w Polsce są pojawiające się publikacje i pierwsze książki poświęcone w całości zagadnieniom FM. Norma FM zostaje opracowana przez Europejski Komitet Normalizacyjny w latach 2006-2012. W Polsce dokument przyjął i opublikował Polski Komitet Normalizacyjny pod numerem PNEN 15221. Od 2012 roku Międzynarodowy Komitet Normalizacyjny (w

skrócie ISO) rozpoczął działania nad powstaniem normy na poziomie światowym. Publikacja pierwszych części jest przewidziana na rok 2017.

Zadania FM Podstawowym zadaniem facility management jest zwiększanie efektywności podstawowej działalności organizacji/firmy. Cytując definicję z normy PN-EN 15221-1, facilitie(s) management to „integracja procesów w ramach organizacji, mająca na celu świadczenie i rozwój uzgodnionych usług, które wspierają i podnoszą efektywność podstawowej działalności organizacji”.

Każda firma indywidualnie dokonuje rozróżnienia pomiędzy swoją działalnością podstawową a procesami pomocniczymi, do których zalicza się wspomniana usługa. Obszar FM, obejmujący i integrujący wiele działań, obiektów i procesów, może być podsumowany w dwóch głównych kategoriach: l powierzchnia i infrastruktura, l ludzie i organizacja.

Takie sklasyfikowanie obszaru wskazuje na skupienie FM nie tylko na wspieraniu podstawowej działalności firmy, ale również na takim zarządzaniu obiektem, aby miał on pozytywny wpływ na komfort użytkowników i środowisko zewnętrzne.

Model FM opisuje, w jaki sposób wspiera on podstawową działalność organizacji oraz przedstawia relacje mię-

Wyniki internetowej sondy: czerwiec/lipiec (głosowanie na najpopularniejszy wśród internautów tekst ringowy zamieszczony w „Magazynie Instalatora“ 6-7/2017) Jeśli nie walczysz sam na ringu, pomóż zwyciężyć innym.

Wejdź na www.instalator.pl

34

www.instalator.pl

miesięcznik informacyjno-techniczny

dzy zapotrzebowaniem a popytem na usługi. Wyróżnia się trzy poziomy interakcji między FM a organizacją- poziom strategiczny, czyli długoterminowa perspektywa osiągania celów organizacji, poziom taktyczny, czyli perspektywa średnioterminowa i wdrażanie celów strategicznych oraz poziom operacyjny skupiający się na codziennym kształtowaniu wymaganego środowiska. Zintegrowane zarządzanie wszystkimi poziomami oraz koordynacja świadczenia uzgodnionych usług, zgodne z misją i wizją organizacji, jest kluczem do realizacji wyznaczonych celów i osiągnięcia wymaganych rezultatów. W zależności od poziomu interakcji między usługodawcą a klientem przykładowe pola działania FM to między innymi: tworzenie budżetów i biznesplanów, monitorowanie zgodności z przepisami prawa i innymi regulacjami, dostarczanie usług zgodnie z podpisaną umową, monitorowanie dostawców zewnętrznych oraz przyjmowanie i reagowanie na zlecenia serwisowe, monitorowanie kluczowych wskaźników efektywności (KPI), utrzymywanie relacji z władzami, dzierżawcami, stowarzyszeniami oraz dostawcami usług itp.

Zakres uzgodnionej usługi FM zmienia się dynamicznie ze względu na złożoność i zmienność popytu klienta. Poniższy zakres usług, wskazany w normie jako przykładowy, nie jest uporządkowany według znaczenia poszczególnych pozycji, nie wyczerpuje pełnej oferty FM i ma na celu przedstawienie zagadnienia w sposób umożliwiający orientacyjne rozpoznanie usług.

Przykładowy zakres usług świadczonych w ramach facility management zgodnie z normą PN-EN 15221-1: l wynajmowanie i zarządzanie zajmowaniem powierzchni, l eksploatacja budynku i jego utrzymanie, l naprawy/remonty, l dbanie o estetykę miejsca pracy, l eksploatacja i konserwacja infrastruktury technicznej, l konserwacja oświetlenia, l zarządzanie wywozem odpadów, l utrzymanie czystości wewnątrz budynków i terenów zewnętrznych, l usługi zimowego utrzymania nieruchomości, l zarządzanie ochroną, l ochrona i bezpieczeństwo przeciwpożarowe, l eksploatacja sieci telefonicznej i sieci transmisji danych, www.instalator.pl

9 (229), wrzesień 2017 l l l

obsługa recepcji i catering, usługi helpdesk, zarządzanie dokumentami i archiwizacja itd. itp.

Umowa i wskaźniki Poza określeniem obszarów działania, zilustrowaniem modelu FM, sformułowaniem poziomów interakcji na linii klient-firma świadcząca usługę oraz wskazaniem przykładowego zakresu usług- norma PN-EN 15221-1 definiuje również takie pojęcia jak SLA i KPI, czyli umowa określająca poziom usług oraz kluczowe wskaźniki efektywności.

Norma rozróżnia ponadto m.in. użytkownika końcowego (osoba korzystająca z usług FM) od nabywcy (organizacja zamawiająca usługę określoną w umowie), umowę (pisemna lub ustna, zawarta między klientem a wewnętrznym lub zewnętrznym dostawcą) od kontraktu (prawnie wiążąca umowa między dwoma różnymi podmiotami prawny-

mi) oraz dostawcę (organizacja zapewniająca spójny zakres usług określonych w umowie) od wykonawcy (organizacja zawierająca umowę i odpowiedzialna za wykonanie kontraktu).

Podsumowanie Podsumowując, FM ułatwia firmom skupienie się na ich podstawowej działalności, np. produkcji, poprzez zadbanie o prawidłowe funkcjonowanie nieruchomości, w której ta działalność jest prowadzona. Norma pozwala na swobodne określenie zakresu usług indywidualnie dla każdej rozpatrywanej nieruchomości oraz definiuje terminy z zakresu FM, dzięki czemu wpływa na polepszenie komunikacji między interesariuszami, dąży do powstania wspólnego języka, przez co minimalizuje błędy w interpretacji pojęć branży FM. Anna Szczęsna

35

miesięcznik informacyjno-techniczny

9 (229), wrzesień 2017

Zapytano mnie - mogą zapytać i Ciebie. Można skorzystać!

Odpowiadam, bo wypada...

Szanowna Redakcjo!

Ze względu na niedyspozycję psychofizyczną - jako pracownik obsługujący maszyny budowlane - musiałem przerwać pracę, a pracodawca polecił mi czasowe jej zaprzestanie. W jakich warunkach możliwe jest powstrzymanie się pracownika od wykonywania pracy po zawiadomieniu przełożonego oraz czy przysługuje mi w tym czasie wynagrodzenie?

Imię i nazwisko do wiadomości redakcji

Szanowny Panie!

Odpowiadając na powyższe pytanie, uprzejmie wyjaśniam, że zgodnie z art. 210 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej skrócie kp) pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. Gdy wystąpią powyższe warunki oraz przesłanki uzasadniające powstrzymanie się od pracy, pracownik może, po zawiadomieniu przełożonego, skorzystać z uprawnienia powstrzymania się od wykonywania pracy. Odnośnie do wynagrodzenia - niestety za okres powstrzymania się pracownika od świadczenia pracy ze względu na niedyspozycję psychofizyczną wynagrodzenie nie przysługuje. l Uzasadnienie Powstrzymanie się od pracy ze względu na wystąpienie u pracownika dolegliwości psychofizycznych to druga postać powstrzymania się pracownika od wykonywania pracy uwarunkowana wystąpieniem zagrożenia wewnętrznego, tj. niedyspozycją psychofizyczną pracownika. Obejmuje

36

ona pracowników, którzy wykonują prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej wymienione w katalogu zamkniętym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz. U. nr 62, poz. 287 z późn. zm.) Warto nadmienić, że lista tych prac może zostać poszerzona przez pracodawcę, np. w regulaminie pracy, który to zapewniłby w ten sposób przyznanie prawa powstrzymania się od pracy, regulacje korzystniejsze, niż wynika z przepisów powszechnie obowiązujących prawa pracy. l Przesłanki powstrzymania się od wykonywania pracy Skorzystanie z prawa powstrzymania się od wykonywania pracy jest uzależnione od łącznego spełnienia poniższych trzech przesłanek: - pracownik musi stwierdzić sam własną niedyspozycję psychofizyczną, - niedyspozycja ta wg jego oceny nie stwarza bezpiecznego wykonywania pracy, - pracownik musi zawiadomić o podjętej decyzji przełożonego, zanim powstrzyma się od wykonywania pracy.

Oznacza to, że przy braku spełnienia jakiejkolwiek z nich pracownik nie będzie mógł skorzystać z powyższego uprawnienia. Odnośnie do pierwszej przesłanki pracownik sam wedle swojej wiedzy musi stwierdzić, że niedyspozycja psychofizyczna nie pozwala mu na świadczenie pracy w danym dniu. Odnośnie do drugiej przesłanki niedyspozycja psychofizyczna powoduje, że skutki wykonywania pracy w takim stanie stwarzają niebezpieczeństwo jej wykonywania dla samego pracownika, jak i współpracowników. Odnośnie do trzeciej przesłanki powstrzymanie się od wykonywania pracy musi zostać poprzedzone zawiadomieniem o powstrzymaniu się od pracy przełożonego, a więc nieko-

niecznie pracodawcy. Poinformowanie przez pracownika nie oznacza konieczności zaaprobowania ww. faktu, a więc nie oznacza porozumienia z przełożonym. Będzie to zawiadomienie przełożonego przez pracownika, a nie porozumienie z przełożonym. Warto wspomnieć, że jest to uprawnienie służące nie tylko ochronie zdrowia pracownika, ale głównie ochronie innych pracowników wykonujących pracę w zakładzie pracy. l Kodeks pracy dopuszcza możliwość uchylenia się od wykonywania obowiązków pracowniczych.

W celu zagwarantowania możliwości ochrony zdrowia i życia przez samego pracownika przepisy Kodeksu pracy dopuszczają możliwość uchylenia się od wykonywania obowiązków.

Są dwa przypadki, w których pracownik może, ze względu na warunki pracy lub stan psychofizyczny, odmówić wykonania pracy. Pierwszy z nich zachodzi wówczas, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa oraz higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, drugi gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom. W takim przypadku pracownik, po zawiadomieniu przełożonego o zaistniałej sytuacji, ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy. Obowiązkiem pracownika jest jednak bezwzględne zawiadomienie przełożonego. Natomiast w czasie powstrzymania się od pracy, ze względu na niedyspozycję psychofizyczną, pracodawca nie będzie mógł polecić pracownikowi wykonywania innej pracy np. w trybie art. 42 par. 4 kp. l Stanowisko Sądu Najwyższego Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego świadczenie pracy uzgodnionego rodzaju i w określonym rozmiarze należy do podstawowych obowiązków pracownika. Wykonywanie pracy stanowi wszak przedmiot www.instalator.pl

Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...