www.instalator.pl
nakład 11 015
01 9. 2
miesięcznik informacyjno-techniczny
nr 9 (241), wrzesień 2018
ISSN 1505 - 8336
l Ring „MI”: kotły kondensacyjne l Hydroizolacja kotłowni l Zabójczy CO l Pompy w grupie
l Filtr do deszczówki l Odory i wywiewki l Zawór z upustem
8
Daikin wspiera termomodernizację Przygotuj się na zimę z Daikin i zyskaj do 6600 zł!
PROMOCJA!
Kupuj taniej, obniżaj rachunki i dbaj o środowisko Zdecyduj, który wariant termomodernizacji jest dla Ciebie odpowiedni i dokonaj zakupu urządzeń w promocyjnej cenie u dystrybutora Daikin. Lista dystrybutorów dostępna jest na www.daikin.pl W zależności od potrzeb, wybierz jeden z trzech wariantów urządzeń: • Pompę ciepła do podgrzewania wody użytkowej - jeśli chcesz szybko i sprawnie wymienić źródło przygotowania ciepłej wody na nowe i energooszczędne • Ekologiczne źródło ciepła Daikin Altherma HT - jeśli chcesz ograniczyć rachunki za ogrzewanie • Wysokotemperaturową pompę ciepła Daikin Altherma do CO i CWU - zmodernizuj kotłownię w całości, zapewniając sobie i swoim bliskim gorącą wodę i ciepło przez cały rok. Warunki obowiązywania promocji: Oferta obowiązuje od 18.06.2018 do 30.09.2018 r. u dystrybutorów Daikin. Uruchomienie wysokotemperaturowych pomp ciepła przez autoryzowany serwis Daikin - gratis. Promocja nie dotyczy zakupów inwestycyjnych.
Szczegóły: www.daikin.pl /pl_pl/zima-z-daikin
Szanowni Czytelnicy Kotły kondensacyjne na dobre zadomowiły się na naszym rynku. Jak pokazuje wrześniowy ring „Magazynu Instalatora” - urządzenie urządzeniu nierówne. Czym się różnią? Czym się wyróżniają i odróżniają? Przykładem może być kocioł z dodatkową funkcją odzysku ciepła: „System (...) ma również inną ciekawą funkcję: odzysk ciepła z układu centralnego ogrzewania. Gdy pomieszczenia, które ogrzewa kocioł, osiągną żądaną temperaturę, jak w większości kotłów, wyłącza się palnik i rozpoczyna się postcyrkulacja. W kotle (...) ciepło związane z postcyrkulacją - zamiast trafiać do nagrzanej już instalacji c.o. - ogrzewa dodatkowo zasobnik ciepłej wody użytkowej”. Istotną kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, dobierając kocioł kondensacyjny, jest zakres modulacji: „W latach 90. dobre kotły posiadały zakres modulacji 1:4, co oznaczało, że najmniejsza moc, jaką mogły osiągać, stanowiła 1/4 mocy maksymalnej. Obecnie kotły pracują z modulacją 1:10, co jest już bardzo dobrym wynikiem. Kotły (...) stawiają bardzo wysoko poprzeczkę konkurencji, pracując z modulacją aż 1:20”. Które argumenty Państwa przekonały? Jak pisze autor artykułu pt. „Czujnie z czadem”: Świadomość rangi problemu, jakim jest niebezpieczeństwo ulatniania się tlenku węgla (w trakcie procesu spalania paliw w urządzeniach grzewczych - przyp. red.), wśród osób zajmujących się prewencją ppoż., kominiarzy i producentów kominów, jest bardzo duża. Dlatego tak duży nacisk kładzie się na jakość wykonywanych usług związanych z konserwacją, budową, naprawą i kontrolą kominów”. Mimo to warto przed sezonem pewne fakty przypomnieć. Od tego może zależeć zdrowie i życie ludzi... Każdy system instalacyjny musi mieć złączki odpowiednie do danego typu rur. Rury mogą być wykonane z różnych materiałów. Złączki zaś mogą być wykonane z różnych materiałów, odpowiednio dobranych do transportowanego przez nie i przez rury medium. Jak je wybierać? Nie można tego robić dowolnie. Trzeba koniecznie pamiętać, że to projektant instalacji dobiera odpowiedni rodzaj złączek do rur. Od jego decyzji zależy trwałość instalacji oraz brak wtórnego zanieczyszczenia wody wodociągowej w instalacji wewnątrz budynku. Więcej informacji na temat złączek znajdziecie Państwo w Poradniku ABC „Magazynu Instalatora”. Sławomir Bibulski
4
Na okładce: fot. z arch. Buderus.
l
Ring „MI”: kotły kondensacyjne s. 6-19
l Klimakonwektory - sposób na ogrzewanie s. 20 l Nowości w „Magazynie Instalatora” s. 22 l Walka ze skamieliną (Pompy w instalacjach grzewczych) s. 24 l Przepływ dopasowany (Kotłownia na miarę XXI wieku) s. 26 l Pompa ciepła przed sezonem (Eksploatacja i serwis urządzeń OZE) s. 28 l Konkurencja czy symbioza? (Pompa ciepła i fotowoltaika) s. 30 l Upust w instalacji (Regulacja temperatury powietrza) s. 32 l Oszczędzaj z innowacyjnymi kotłami (strona sponsorowana Chaffoteaux) s. 34 l System dozowania peletu w kotłach (strona sponsorowana Powergate) s. 35
l
Odpływy prysznicowe s. 38
l Osad w rurociągu (Woda zasilająca domowe obiegi grzewcze) s. 36 l Bez przecieku (Montaż odpływów prysznicowych) s. 38 l Pomiar z wymaganiami (Zasady doboru wodomierzy) s. 42 l Rola eksploratora (Standardy w wodociągach i kanalizacji) s. 44 l Zysk na budowie (Technologie bezwykopowe) s. 46 l Co tam Panie w „polityce”? s. 48 l Czysta deszczówka (Systemy gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej) s. 50 l Woda w kotłowni (Chemia budowlana - na pomoc!) s. 52 l Pompki do kondensatu (strona sponsorowana SFA) s. 55
l
Odzysk ciepła z powietrza s. 60
ISSN 1505 - 8336
l Czujnie z czadem s. 56 l Kwiatki instalacyjne s. 58 l Energooszczędność w wentylacji s. 60 l Filtry w wentylacji s. 62 l Komin do czyszczenia s. 66 01 9. 2
8
www.instalator.pl
Nakład: 11 015 egzemplarzy Wydawca: Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4 Redaktor naczelny Sławomir Bibulski (s.bibulski@instalator.pl) Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski (redakcja-mi@instalator.pl), kom. +48 501 67 49 70 Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41 https://www.facebook.com/MagazynInstalatora/ Adres redakcji: 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/5 Ilustracje: Robert Bąk. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
5
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Ring „Magazynu Instalatora“ to miejsce, gdzie odbywa się „walka“ fachowców na argumenty. Każdy biorący udział w starciu broni swoich doświadczeń (i przeświadczeń...), swojego chlebodawcy bądź sponsora, swojej wiedzy i wiary. Przedmiotem „sporu“ będą technologie, materiały, narzędzia, metody, produkty, teorie - słowem wszystko, co czasem różni ludzi z branży instalatorskiej. Każdy z autorów jest oczywiście świadomy, iż występuje na ringu. W październiku na ringu: odnawialne źródła energii - pompy ciepła, fotowoltaika, kolektory słoneczne...
Ring „Magazynu Instalatora”: kotły kondensacyjne kocioł, kondensacja, ogrzewanie, c.w.u.
Ariston Seria ONE to kotły kondensacyjne jedno- i dwufunkcyjne, które z powodzeniem sprawdzą się w najbardziej ekstremalnych warunkach. Seria ONE to kotły kondensacyjne jedno- i dwufunkcyjne, które z powodzeniem sprawdzą się w najbardziej ekstremalnych warunkach. Kocioł Alteas ONE NET został zamontowany w stacji badawczej na Grenlandii, by zapewnić komfort tym, którzy potrzebują go najbardziej. Wszystkie kotły Serii ONE od Ariston mogą być w pełni kontrolowane zdalnie przez Internet. Zarządzanie i kontrolowanie pracy kotła jeszcze nigdy nie było tak proste. Teraz, gdziekolwiek jesteśmy, można sterować temperaturą mieszkania za pomocą smartfona. Dzięki temu ciepła woda jest gotowa do użycia tuż po powrocie domowników do domu/mieszkania. Zdalne sterowanie temperaturą to nie tylko poczucie komfortu i pełnej kontroli nad zużyciem energii, ale realne oszczędności na rachunkach za gaz. Z aplikacją Ariston NET kocioł nie włącza i wyłącza się niepotrzebnie. W efekcie minimalizujemy zużywanie podzespołów, a cykl życia kotła jest dłuższy, więc przez długie lata nie trzeba martwić się wymianą urządzenia na nowe. Fot. 1. Pakiet ONE PREMIUM 24 NET: kocioł jednofunkcyjny kondensacyjny z zasobnikiem, regulatorem pogodowym i zdalnym sterowaniem za pomocą aplikacji na smartfon.
6
Współpraca kotłów Ariston z bezpłatną aplikacją Ariston NET pozwala na pełną dostępność wsparcia technicznego. Oznacza to, że w przypadku wykrycia nieprawidłowości działania kotła użytkownik zostanie o tym natychmiast powiadomiony, a niektóre interwencje czy regulacje parametrów mogą odbyć się zdalnie bez konieczności osobistej wizyty serwisu. Co ważne - Ariston NET również pamięta i przypomina o corocznym przeglądzie urządzenia.
Jakie korzyści daje zdalne sterowanie pracą kotła z aplikacją Ariston NET? l można zwiększać swoje poczucie komfortu ciepła: niezależnie od pory roku, nawet gdy jest się na wakacjach; l można dostosować temperaturę do swoich przyzwyczajeń i modyfikować ustawienia, kiedy plany nagle się zmienią; l można ustawić różną temperaturę dla różnych stref grzewczych swojego domu. Z tą samą aplikacją można zarządzać temperaturą w różnych domach; l można kontrolować zużycie energii i obniżyć rachunki za gaz i wodę.
Inteligencja w standardzie Seria ONE to kotły kondensacyjne jedno- i dwufunkcyjne, które z powodzeniem sprawdzą się w najbardziej ekstremalnych warunkach. Zostały szczegółowo przetestowane i stworzone z wyjątkowo trwałych komponentów. Flagowym kotłem serii jest Alteas ONE NET dostępny w Fot. 2. Alteas ONE NET: Wysokiej klasy kocioł kondensacyjny dwufunkcyjny ze zintegrowanym zdalnym sterowaniem. www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
czemu kotły ONE zapewniają wysokie osiągi i niezawodność przez lata. Większe kanały przepływu to mniejsze ryzyko zatkania kanałów przepływu. Nowy wymiennik XTRATECH™ jest produkowany na wyłączność dla Ariston. Przezbrojenie na inny rodzaj gazu w kotłach ONE dostępne jest już z poziomu mechanicznego.
Kocioł z wbudowanym zasobnikiem
Fot. 3. Pakiet ONE NUO 24 NET: kocioł jednofunkcyjny kondensacyjny z pompą ciepła, regulatorem pogodowym i zdalnym sterowaniem za pomocą aplikacji na smartfon. mocach 24, 30 i 35 kW. To wysokiej klasy kocioł kondensacyjny dwufunkcyjny o niepowtarzalnym dotąd designie i ze zintegrowanym zdalnym sterowaniem. Alteas ONE NET dostarczany jest w standardzie z termostatem pokojowym Cube oraz sondą zewnętrzną. Połączenie tych wszystkich elementów pozwala klasyfikować Alteas ONE NET w najwyższej klasie energetycznej A+. Cała seria kotłów ONE, w tym również Alteas ONE NET, wyposażona jest w nowy wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej XTRATECH™. Sekcje przepływowe w wymienniku - w porównaniu z poprzednimi wersjami kotłów - powiększono o +142%, dzięki
Od września 2018 roku do rodziny kotłów ONE dołącza kocioł kondensacyjny CLAS ONE B. To nowoczesne urządzenie grzewcze opracowane z myślą o oszczędności energii i komforcie korzystania z ciepłej wody. System produkcji ciepłej wody użytkowej oparty jest na połączeniu wymiennika płytkowego oraz dwóch szeregowo po-
Fot. 4. Kocioł CLAS ONE B.
Pytanie do... Jakie są zalety połączenia wymiennika płytowego z zasobnikiem? łączonych zasobników warstwowych o pojemności 20 litrów każdy. Zasobniki wykonane są z wysokiej jakości stali nierdzewnej, co zapewnia wysoką odporność na korozję i higienę użytkowania. Kocioł fabrycznie wyposażony jest w praktycznie wszystkie elementy hydrauliczne wraz z pompą ładującą zasobniki, naczyniem wyrównawczym ciepłej wody użytkowej, grupą bezpieczeństwa - po rozpakowaniu i podłączeniu do instalacji kocioł jest praktycznie gotowy do pracy. Połączenie wymiennika płytkowego z zasobnikami daje nam pewność, że nigdy nie zabraknie nam ciepłej wody - nawet po całkowitym wyczerpaniu gorącej wody z zasobników kocioł podgrzewa wodę w przepływie. W oparciu o specyficzną konstrukcję w zakresie podgrzewania wody został opracowany elektroniczny system kontroli produkcji ciepłej wody użytkowej - ABC (ABsolute Comfort). Działanie systemu opiera się na elektronicznej kontroli ilości oraz temperatury pobieranej wody i dopasowywanie włączania się i modulacji palnika do tych parametrów. Główne zalety tego systemu to: l brak koniecznego minimalnego przepływu wody, l zminimalizowane straty ciepła poprzez szeregowe połączenie zasobników, l zawsze ciepła woda w kranie - po wyczerpaniu zapasu wody w zasobnikach kocioł przechodzi w tryb przepływowy, l minimalny czas oczekiwania na całkowite podgrzanie zasobnika - 5 minut. Wszystkie kotły Ariston mogą zostać objęte programem 8 lat bez ryzyka. Oznacza to kompleksową opiekę nad kotłem w przypadku przedłużenia gwarancji do 8 lat. Kupujący zawiera kontrakt serwisowy obejmujący coroczne odpłatne przeglądy urządzenia dokonywane przez Autoryzowany Serwis. Szczegóły na stronie internetowej oraz w Autoryzowanych Punktach Serwisowych. Rafał Kowalczyk
www.instalator.pl
7
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Ring „MI”: kotły kondensacyjne kocioł wiszący, kondensacyjny, dwufunkcyjny
Buderus Jedną z tegorocznych nowości marki Buderus jest wiszący gazowy kocioł kondensacyjny Logamax plus GB122K. Nowy kocioł to jednostka dwufunkcyjna o szerokim zakresie modulacji mocy od 3 do ponad 25 kW na cele ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej. Zgodnie z certyfikatem wydanym przez europejską jednostkę certyfikującą nowy kocioł kondensacyjny marki Buderus Logamax plus GB122K posiada kategorię II2ELwLs3B/P, co oznacza, że może być zasilany praktycznie wszystkimi powszechnie stosowanymi w ogrzewnictwie typami paliw gazowych. Standardowo urządzenie jest fabrycznie przygotowane do spalania gazu ziemnego typu E. Zasilanie innymi typami gazów, czyli Lw, Ls, B, P, jest możliwe po zastosowaniu odpowiedniego zestawu przezbrojeniowego i regulacji urządzenia przez uprawniony serwis. Maksymalne dopuszczalne ciśnienie robocze (PMS) nowego kotła po stronie ogrzewania to 3 bary, natomiast ciśnienie wody użytkowej powinno być wyższe niż 0,3 bara i nie może przekroczyć 10 barów. Pojemność wodna kotła po stronie wody grzewczej to 7 litrów,
8
natomiast masa urządzenia bez opakowania i wody to zaledwie 36 kg. Pod względem parametrów elektrycznych, kocioł zasilany jest oczywiście prądem przemiennym o napięciu AC 230 V i 50 Hz, czyli o standardowych parametrach stosowanych w budownictwie jedno- i wielorodzinnym w Polsce. Jego maksymalny pobór mocy w trybie grzania to 90 W. Natomiast stopień ochrony IP4X umożliwia jego montaż również w pomieszczeniach sanitarnych, np. łazienkach i kuchniach, poza obrysem wanien, brodzików, zlewów lub zlewozmywaków. Oczywiście montaż kotła w innych pomieszczeniach jest również możliwy.
Serce kotła Dzięki zastosowaniu kilku nowych rozwiązań technicznych, np. nowego wymiennika ciepła typu C6-1 z nierdzewnego stopu aluminium-krzem o wysokiej przewodności cieplnej (serce kotła) z wentylatorem umieszczonym obok wymiennika, nowej zwężki Venturiego oraz nowego panelu sterowania (mózg kotła) nie tylko uzyskano kocioł o niewielkich gabarytach, ale przede wszystkim o znakomitych parametrach technicznych. Dzięki tym innowacjom maksymalna sprawność kotła Logamax plus GB122K wynosi nawet 109,5% (przy mocy minimalnej i parametrach 36/30°C), sezonowa efektywność energetyczna ogrzewania pomieszczeń 94% (klasa efektywności energetycznej A), efektywność energetyczna podgrze-
wania wody 85% (klasa efektywności energetycznej podgrzewania wody A, przy profilu obciążeń XL). Nowe urządzenie marki Buderus cechuje również niezwykle niska emisja tlenków azotu (6 klasa NOx), dzięki czemu można powiedzieć, że kocioł ten jest ponadstandardowo ekologiczny. Natomiast wspomniane niewielkie gabaryty to zaledwie 713 mm wysokości, 400 mm szerokości i 300 mm głębokości. Niewielkie wymiary i wysoka efektywność oraz uzyskiwana płynność pracy stwarzają oczywiście ogromne możliwości zastosowań tego niewielkiego urządzenia. Logamax plus GB122K może być stosowany w szerokiej gamie obiektów, od niewielkich mieszkań do sporych segmentów lub domów, w nowych budynkach, jak również w modernizowanych instalacjach (wymiany kotła lub systemu grzewczego).
Sterowanie zgodnie z opiniami Nowa automatyka, podobnie jak cały kocioł Logamax plus GB122K, została zaprojektowana w oparciu o opinie użytkowników oraz specjalistów, tj. instalatorów i serwisantów. Została ona wyposażona w nowy panel sterowania z siedmioma przyciskami oraz czytelnym wyświetlaczem LCD znakomicie komponującymi się z nowym wzornictwem
www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
marki Buderus. Klarowne oznakowanie przycisków oraz komunikaty w postaci ikon i liczb pozwalają na intuicyjne wprowadzanie i odczyt nastaw kotła oraz kodów serwisowych. Logamax plus GB122K ma wbudowaną automatykę pogodową z możliwością dostosowania krzywej grzewczej do charakterystyki cieplnej budynku poprzez zmianę dwóch punktów krzywej grzewczej. Podobnie jak w przypadku pozostałych kotłów kondensacyjnych marki Buderus - w przypadku nowego kotła czujnik temperatury zewnętrznej jest dostępny jako wyposażenie dodatkowe. Oczywiście jeśli chodzi o bardziej rozbudowane systemy ogrzewania, np. z więcej niż jednym obiegiem grzewczym, do automatyki kotła można podłączyć odpowiednie elementy systemu EMS Plus (regulatory pokojowe lub pogodowe i moduły wykonawcze). Tak samo w przypadku potrzeby mobilnego sterowania systemem grzewczym przez Internet za pomocą smartfona lub tabletu. Przy współpracy z regulatorem RC310 i modułem KM200 nowy Logamax plus GB122K może być sterowany za pomocą aplikacji MyDevice, którą można bezpłatnie pobrać i zainstalować na urządzeniu mobilnym z App Store lub Google Play. Użytkowanie aplikacji jest oczywiście również bezpłatne.
Z myślą o instalatorach i serwisantach Konstruktorzy urządzeń marki Buderus tradycyjnie tworzą urządzenia z myślą o instalatorach i serwisantach, dbając o to, aby były one nie tylko intuicyjne w obsłudze dla użytkowników, ale także możliwie najprostsze dla specjalistów w zakresie montażu, uruchomienia i konserwacji. Małe gabaryty to oczywista zaleta ułatwiająca lub czasami wręcz umożliwiająca montaż urządzenia w danym Pytanie do... Jakie są zalety nowego wymiennika ciepła typu C6-1 umieszczonego w kotłach Logamax plus GB122K? www.instalator.pl
9 (241), wrzesień 2018
miejscu w budynku. Wtyczki czytelnie oznakowane symbolami i kolorami oraz podłączenia elektryczne wewnątrz kotła, dostęp do wszystkich elementów od frontu, możliwość ułatwienia prac poprzez łatwe do zdemontowania obudowy boczne, zintegrowanie wszystkich elementów i dostawa kompletnie zmontowanego urządzenia to również standard w przypadku nowego Logamax plus GB122K. W wyposażeniu podstawowym znajdują się między innymi: naczynie wzbiorcze o pojemności 6 litrów i ciśnieniu wstępnym 0,75 bara oraz nowy syfon kondensatu, łatwy do demontażu podczas konserwacji. Dodatkowo jako wyposażenie opcjonalne dostępne są zestawy montażowe, ułatwiające instalacje kotła na ścianie i podłączenie do instalacji hydraulicznych oraz adaptery powietrzno-spalinowe Ø 60/100 mm lub Ø 80/125 mm z króćcami pomiarowymi powietrza i spalin.
Wielość konfiguracji Wiszący kocioł kondensacyjny Logamax plus GB122K może pracować w różnego rodzaju konfiguracjach doprowadzenia powietrza do spalania oraz odprowadzania spalin: B23, B23P, B33, C13(x), C33(x), C43(x), C53(x), C63(x), C83(x), C93(x). Oznacza to, że może być on stosowany w układach z zasysem powietrza z szachtu kominowego, w systemach koncentrycznych lub rozdzielczych, pionowych i poziomych, jedno- lub kilkukotłowych. Dla ułatwienia doboru systemu powietrzno-spalinowego w instrukcji montażu kotła dostępne są informacje dotyczące maksymalnych długości przewodów w zależności od rodzaju instalacji powietrzno-spalinowej i najczęściej stosowanych średnic przewodów. Dane te pokazują kolejną ważną zaletę nowego kotła, a mianowicie możliwość stosowania kotła z długimi przewodami doprowadzania powietrza i odprowadzania spalin. Maksymalny spręż dyspozycyjny 125
Pa powoduje, że w przypadku poziomych przewodów koncentrycznych Ø 60/100 mm ich maksymalna długość to aż 12 metrów, a przewodów Ø 80/125 mm - aż 28 metrów. Podobnie w przypadku układu z zasysem powietrza do spalania z szachtu kominowego, np. 140x140 mm, z przewodem spalinowym Ø 80 mm prowadzonym wewnątrz tego szachtu i przewodem koncentrycznym między kotłem a szachtem Ø 80/125 mm, maksymalna łączna długość tych przewodów to 28 metrów. Absolutnym rekordem jest natomiast maksymalna łączna długość przewodów powietrznego i spalinowego przy zastosowaniu systemu rozdzielczego Ø 80/80 mm, wynosząca aż 50 metrów. Logamax plus GB122K to urządzenie oferujące również wysoki komfort ciepłej wody użytkowej *** (maks. wg EN 13203-1) oraz wydajność do 12,2 l/min (wg EN 13203-1, dla DT = 30 K), będące również efektem zastosowania nowych rozwiązań technicznych oraz szerokiego zakresu modulacji mocy.
Dźwięk uwięziony Kolejną nowością zastosowaną w Logamax plus GB122K są dodatkowe izolacje termiczno-akustyczne, dzięki którym urządzenie o tak szerokim zakresie działania, dużej wydajności i wysokim sprężu wentylatora charakteryzuje się bardzo cichą pracą. Poziom mocy akustycznej w pomieszczeniach, określony zgodnie z wymogami dyrektywy ErP, wynosi zaledwie LWA = 44 dB(A). Najnowsze kotły Logamax plus GB122K marki Buderus to znakomita oferta kierowana do wszystkich użytkowników oczekujących komfortu, ekonomicznej i ekologicznej pracy oraz wysokiej jakości przy niewielkich kosztach inwestycyjnych związanych z zakupem nowego oszczędnego kotła kondensacyjnego. Edmund Słupek
9
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Ring „Magazynu Instalatora”: kotły kondensacyjne kocioł pulsacyjny, mikrowybuchy, system wydechowy
Auer Rozpoczynamy kolejny sezon grzewczy z kotłem pulsacyjnym. Popularny Pulsator całkowicie odmienił spojrzenie na to, czym jest gazowy kocioł kondensacyjny, i rokrocznie zdobywa coraz więcej klientów. Zastosowanie w kotle technologii pulsacyjnego spalania gazu pozwoliło marce Auer na poprawę sprawności urządzenia niemal w całym zakresie jego pracy. Co ważne, silnik pulsacyjny nie jest skomplikowany i nie wymaga obsługi poprzez rozbudowaną elektronikę. Technologia pulsacyjna likwiduje ograniczenia wynikające z zastosowania nawet najnowocześniejszych palników gazowych. l Różnice Po pierwsze, palnik, który jest sercem tradycyjnych konstrukcji, został zastąpiony silnikiem pulsacyjnym. W Pulsatorze energia cieplna generowana jest przez serię 115 mikrowybuchów na sekundę, a nie płomień. Takie rozwiązanie wpływa znacząco na wydajność kotła. Wszystko dzięki temu, że omijamy zjawisko modulacji mocy polegające na obniżaniu mocy palnika. Każdy pojedynczy mikrowybuch ma taką samą wydajność energetyczną, więc w każdej sekundzie energia z gazu jest niemal w doskonały sposób przetwarzana na energię cieplną. Kocioł funkcjonuje w trybie „zero-jedynkowym”, czyli pracuje z najwyższą możliwą sprawnością lub nie pracuje w ogóle. Moc kotła wynika z czasu pracy urządzenia i dostępna jest już od 1 kW. W efekcie mamy po prostu niższe rachunki za gaz w porównaniu z „tradycyjnymi” kotłami kondensacyjnymi, co zostało wielokrotnie potwierdzone testami zastosowania obu technologii w bliźniaczych budynkach.
10
l
Korzyści dla instalatora Po drugie Kocioł Pulsacyjny skonstruowany jest w taki sposób, aby jak najbardziej ułatwić życie instalatorów, serwisantów i - przede wszystkim - jego użytkowników. Jest to, poza niższym zużyciem gazu, cecha wpływająca istotnie na ekonomię użytkowania. W kotle znajduje się zaledwie kilka elementów eksploatacyjnych, które podlegają zużyciu. Ich ewentualna wy-
miana jest prosta i szybka, a co za tym idzie - również tania. Marka Auer projektuje kolejne generacje części zamiennych w taki sposób, aby były kompatybilne nawet ze starszymi wersjami kotłów, a klient jest informowany o szacunkowym okresie żywotności najważniejszych elementów. Kocioł nie wymaga regulacji i analizy spalin. Sterowanie oraz osprzęt zastosowany w naszym kotle to solidna elektronika poPytanie do... Czy kocioł pulsacyjny posiada komin?
chodząca, tak jak każdy element kotła, od europejskich producentów. l System wydechowy... Kolejna ważna zaleta kotła pulsacyjnego to system wydechowy. Celowo nie mówimy tutaj o kominie, którego nasz kocioł nie posiada. Jeżeli patrzymy na Pulsator jak na silnik, to właśnie tak jak każdy inny silnik ma on system podawania paliwa, miejsce przetworzenia energii (w tym wypadku na energię cieplną) oraz system wydechowy spalin z tłumikami. Dzięki wysokiej efektywności spaliny są niemal chłodne, a ciśnienie wydechu jest znikome. Pozwoliło to na zastosowanie w systemie wydechowym grubościennych rur PVC-U o długości nawet 35 m. Dzięki temu znikają praktycznie ograniczenia zastosowania kotłów pulsacyjnych, a koszt każdego metra wydechu to zaledwie kilka złotych. Jest to zaleta, która pozwoliła zastosować kotły marki Auer w miejscach, które były nieosiągalne dla konkurencji. l Spalanie... Podczas pracy kocioł pulsacyjny praktycznie nie zanieczyszcza się. W kotłach tradycyjnych temperatura spalania jest wyższa, co wpływa na zwiększoną emisję tlenków azotu, a płynny przepływ spalin sprzyja odkładaniu się osadów wewnątrz wymiennika kotła. Kocioł traci wtedy wydajność i wymaga czyszczenia. Pulsator nie przekracza wartości krytycznych powodujących większą emisję szkodliwych cząsteczek, a proces spalania gazu wymusza gwałtowny i zaburzony przepływ spalin oraz uniemożliwia powstawanie osadów na wymienniku. Wpływa to na utrzymanie niezmiennej sprawności na przestrzeni wszystkich lat użytkowania. Kocioł pulsacyjny ma również szereg innych zalet, które umożliwiają jego szerokie zastosowanie i o których najlepiej przekonać się osobiście. Paweł Orzechowski www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Ring „MI”: kotły kondensacyjne gazowe kotły, kotły wiszące, kocioł nowoczesny
Daikin Daikin - uznany na świecie producent urządzeń klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła - w swojej ofercie posiada również wiszące gazowe kotły kondensacyjne. Nowa linia kotłów NDJ jest oparta na nowej platformie produktowej spójnej dla wszystkich produktów. Skonstruowany od podstaw kocioł wytwarzany jest w jednej z najnowocześniejszych fabryk, w formie kompaktowej w wersjach: jednofunkcyjnej i dwufunkcyjnej, o zakresie mocy od 8 do 35 kW. W dobie rozwoju energetycznego, stawiającej na rozwój urządzeń grzewczych opartych o wykorzystanie energii odnawialnej, firma Daikin, wchodząc na rynek kotlarski, starała się uplasować w ścisłej czołówce firm promujących najlepsze rozwiązania technologiczne.
Co nas wyróżnia? Co nas wyróżnia i dlaczego warto postawić na kotły Daikin? Jaki musi być nowoczesny kocioł gazowy?
Przeprowadzone badania rynku wskazują na kilka kwestii: ekologia, oszczędność, duży zakres modulacji mocy, cicha praca, niebanalny design, kompaktowe wymiary, niska awaryjność i dobra cena kotła. Wszystkie założenia spełnia produkt marki Daikin. Kompaktowe wyPytanie do... Czy znajdziesz inny kocioł, który mieści się w Twojej kuchennej szafce i obniża zużycie energii pierwotnej? www.instalator.pl
miary - 400 x 256 x 590 mm (kocioł 18,24 kW) - dostosowane do wymiarów szafek kuchennych ułatwiają montaż kotła w kuchni, poziom ciśnienia akustycznego rzędu 39 dB (dla kotła 24 kW) daje poczucie komfortu, a to wszystko w połączniu z dobrą ceną kotła i 3-letnią gwarancją produktową zaspakaja wymagania inwestora. Daikin, myśląc o wymaganiach inwestora, nie zapomniał też o instalatorach, ułatwiając im procedurę uruchomienia kotła. Kocioł, wyposażony w sondę Lambda Gx, automatycznie dostosowuje się do jakości gazu, dbając o jak najlepsze warunki spalania, emitując mniejsze ilości szkodliwych spalin, a czynności przed uruchomieniem sprowadzają się w zasadzie do ustawienia temperatury centralnego ogrzewania, gdyż kocioł automatycznie kalibruje się do pracy w danej instalacji. Instalator oszczędza czas, mając pewność optymalnych ustawień pracy urządzenia. Standardowo pracę kotła można zdalnie monitorować po zastosowaniu modułu lan-adaptera. Aby ułatwić kontrolę stanu pracy kotła, został on wyposażony we wskaźnik, tzw. Daikin Eye, który zmianą barwy i dyskretnie informuje użytkownika o statusie pracy. Wysoki zakres modulacji mocy palnika 1:8 umożliwia montaż kotła w mieszkaniach i budynkach o niskim zapotrzebowaniu energetycznym na potrzeby centralnego ogrzewania, jednocześnie przekazując dużą moc grzewczą dla potrzeb produkcji
c.w.u. Ciekawą opcją jest możliwość zastosowania w konfiguracji kotła czujnika nasłonecznienia, zastosowanie którego sprzyja obniżeniu zużycia energii, jeśli zyski cieplne pochodzące z promieniowania słonecznego mogą ograniczyć zużycie energii pierwotnej. Kocioł jest więc szczególnie przyjazny domom budowanym w technologii pasywnej lub niskoenergetycznej.
Pełne wsparcie Zgodnie z przyjętymi zasadami w branży instalator kotła przejmuje kwestie napraw gwarancyjnych kotła, otrzymując w razie potrzeby niezbędne wsparcie szkoleniowe i techniczne. Nowocześnie wyposażone centrum szkoleniowe w Akademii Daikin w Poznaniu organizuje cyklicznie szkolenia serwisowe i montażowe. Grzegorz Pakosiewicz
11
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne kocioł dwufunkcyjny, zasobnik, c.w.u., ogrzewanie
Ferroli Ogrzewanie gazowe z każdym rokiem zyskuje w Polsce na popularności. Ten typ ogrzewania uważany jest za umiarkowanie drogi w eksploatacji, niemniej jednak ma wiele zalet. Najważniejsza z nich to fakt, że takie ogrzewanie jest praktycznie bezobsługowe. Użytkownik często zapomina wręcz, że posiada w domu gazowy kocioł grzewczy. Ferroli Poland sp. z o.o., przedstawiciel czołowego włoskiego producenta urządzeń grzewczych oraz klimatyzacyjnych - Ferroli S.p.A., działającego na rynkach europejskich i światowych od ponad 60 lat, posiada ogromne doświadczenie w konstruowaniu i produkcji m.in. gazowych kotłów grzewczych małej, średniej i dużej mocy. Na potrzeby niniejszego artykułu pragnę skupić się na nowym kotle dwufunkcyjnym BLUEHELIX RRT 24C oraz kotle BLUEHELIX 25 K50 z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. ze stali nierdzewnej o pojemności 50 l.
BLUEHELIX RRT 24C Nowy BLUEHELIX RRT 24C to dwufunkcyjny kocioł grzewczy charakteryzujący się doskonałym stosunkiem ceny do możliwości. Zwracam tu szczególną uwagę na następujące cechy urządzenia: l wyposażony w wymiennik ze stali nierdzewnej, cechujący się znaczącą grubością ścianki i gładką powierzchnią odporną na zabrudzenia; l wymiennik wykonany w technologii TERMOBALANCE® - unikalna budowa w kształcie spiralnych rur połączonych bez spawania; l sferyczny palnik ze stali nierdzewnej, ze wstępnym zmieszaniem; l MC2 (Multi Combustion Control) - układ adaptacyjnej kontroli procesu spalania w zależności od jakości dostarczanego paliwa;
12
MLR (Methane LPG Ready) - kocioł może spalać gaz ziemny oraz gaz płynny LPG bez używania zestawów do przezbrajania palnika; l FPS (Flue Protection System) - klapa zwrotna spalin ułatwiająca podłączenie do zbiorczych systemów odprowadzania spalin; l Klasa efektywności A+ w połączeniu ze zdalnym regulatorem ROMEO W/RF i czujnikiem temperatury zewnętrznej; l 6 klasa emisji spalin (emisja NOx < 56 mg/kWh); l długość przewodu spalinowego koncentrycznego Ø80/125 mm - aż do 28 m; l 5 lat gwarancji, bez dodatkowych ukrytych kosztów (wystarczy coroczny przegląd); l Made in Italy. l
Pytanie do... Jaki jest lepszy wymiennik ciepła do gazowego kotła kondensacyjnego: ze stali nierdzewnej czy alu-krzemowy?
BLUEHELIX 25 K50 Kocioł kondensacyjny BLUEHELIX 25 K50 z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. posiada następujące cechy, na które chciałbym czytelnikom zwrócić szczególną uwagę: l wymiennik ze stali nierdzewnej, cechujący się znaczącą grubością ścianki i gładką powierzchnią odporną na zabrudzenia; l sferyczny palnik ze stali nierdzewnej, ze wstępnym zmieszaniem; l wysoki komfort przygotowania c.w.u. (820 l/h dla DT = 30°C); l sferyczny palnik ze stali nierdzewnej ze wstępnym mieszaniem i modulacją mocy w całym zakresie pracy; l maksymalna długość systemu kominowego (Ø80/125) to aż 28 metrów!; l zasobnik c.w.u. wykonany ze stali nierdzewnej wraz z dualną wężownicą; l dostępny również model BLUEHELIX 32 K50 o mocy 32 kW i produkcji ciepłej wody użytkowej 945 l/h dla DT = 30°C); l 5 lat gwarancji, bez dodatkowych ukrytych kosztów (wystarczy coroczny przegląd); l Made in Italy. Wysoka jakość oferowanych przez Ferroli Poland kotłów gazowych kondensacyjnych, szeroka paleta urządzeń, dopasowana do potrzeb klientów oraz charakterystyki budynków sprawia, że gazowe kondensacyjne kotły Ferroli z powodzeniem pracują od lat w Polsce, stając się wysokowydajnym „sercem” modernizowanych układów grzewczych i ciesząc bezawaryjną pracą przez długie lata. Grzegorz Ciechanowicz www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Ring „MI”: kotły kondensacyjne kocioł gazowy, kocioł wiszący, kocioł dwufunkcyjny
Termet Kocioł kondensacyjny ECOCONDENS SLIM, który miał swoją premierę podczas Międzynarodowych Targów „Instalacje”, dostępny będzie w sprzedaży jesienią 2018 roku. Jest to nowoczesny i ekologiczny kocioł kondensacyjny, którego jedną z głównych zalet są niewielkie wymiary, co sprawia, że jest on jednym z najmniejszych kotłów kondensacyjnych oferowanych na rynku. Kompaktowy rozmiar kotła kondensacyjnego ECOCONDENS SLIM (wysokość 777 mm, szerokość 400 mm, głębokość 250 mm), a w szczególności mała głębokość, sprawia, że nadaje się on idealnie do montażu w małych i ciasnych wnętrzach. Sprawdzi się także w istniejących już instalacjach, w których dokonanie zmian pod nowe źródło ciepła jest utrudnione ze względu na istniejące ograniczenia. Dzięki szerokiemu zakresowi modulacji stanowi on doskonałe rozwiązanie dla obiektów o małym zapotrzebowaniu na ciepło. ECOCONDENS SLIM dostępny będzie w sprzedaży zarówno w wersji jednofunkcyjnej (20 kW) - z możliwością podłączenia zasobnika ciepłej wody, jak i wersji dwufunkcyjnej (20/25) - z przepływowym podgrzewaniem ciepłej wody. Parametry techniczno-użytkowe: l moc cieplna przy temperaturze 50/30°C 3,0-22,0 kW (obieg c.o.), l moc cieplna przy temperaturze 80/60°C 2,7-25,0 kW (obieg c.w.u.), l klasa sezonowej efektywności ogrzewania pomieszczeń A, l klasa sezonowej efektywności podgrzewania wody A, l 7 lat gwarancji (zgodnie z warunkami gwarancji), l nowoczesny wymiennik ciepła o wysokiej sprawności - wymiennik w poPytanie do... Jakie korzyści daje sterowanie kotłem przez Internet? www.instalator.pl
staci pojedynczej wężownicy wykonanej ze stali nierdzewnej, l szeroki zakres modulacji w zakresie 13-100%,
wysoka sprawność ok. 109%, niska emisja NOx (najwyższa klasa 5), l wysokoefektywna pompa obiegowa (EEI 0,23) z automatycznym odpowietrznikiem, l bardzo wysoki komfort ciepłej wody - przepływ wody dla Dt = 30°C na poziomie 12,0 l/min, l bardzo cicha praca urządzenia - 48 dB, l stopień ochrony IPX4D, l komunikacja Open-Therm (możliwość sterowania parametrami kotła z pozycji regulatora pokojowego), l możliwość sterowania przez internet, l możliwość podłączenia czujnika temperatury zewnętrznej. W kotle zastosowano nowoczesny wymiennik ciepła o wysokiej sprawl l
ności i dużej odporności na korozję. Wężownica jest wykonana ze stali nierdzewnej w postaci pojedynczego zwoju, co powoduje zmniejszenie oporów przepływu wody grzewczej oraz zapewnia równomierny przepływ wody w każdym punkcie wymiennika. Taka konstrukcja zapobiega również punktowemu przegrzewaniu wymiennika, a przede wszystkim sprawia że trudniej osadza się na wymienniku kamień kotłowy oraz inne zanieczyszczenia. Ma to znaczący wpływ na zwiększenie żywotności urządzenia. Nowoczesny palnik gwarantuje szeroki zakres modulacji w przedziale 13100% oraz zapewnia niską emisję tlenków azotu (klasa NOx-5), co jest niezwykle ważne w kontekście ochrony środowiska. Kocioł wyposażony jest w adapter koncentryczny z króćcami pomiarowymi Ø60/Ø100, możliwe jest również zastosowanie koncentrycznego systemu powietrzno-spalinowego Ø80/Ø125 lub niezależnego układu z przewodami Ø80, jednak tutaj konieczne jest zastosowanie rozdzielacza powietrznospalinowego typu TWIN. Kocioł ECOCONDENS SLIM wyposażony jest w protokół Open-Therm, który zapewnia komunikację pomiędzy kotłem a regulatorem temperatury umieszczonym w pomieszczeniu. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest kontrolowanie wybranych parametrów urządzenia bez konieczności podchodzenia do kotła. Urządzenie posiada również możliwość sterowania przez Internet, przez co jest idealnym rozwiązaniem do inteligentnych domów. Po zastosowaniu pakietu sterującego ROUND lub EVOHOME, będącego w ofercie handlowej Termet, można kontrolować temperaturę w pomieszczeniu przy pomocy telefonu bądź tabletu. Joanna Wróbel
13
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Ring „Magazynu Instalatora”: kotły kondensacyjne kocioł gazowy, kondensacyjny, kocioł wiszący, dwufunkcyjny
Junkers-Bosch Podobnie jak w ubiegłych latach, Bosch kontynuuje niezwykle dobrą passę w technice grzewczej i wprowadza na polski rynek nowe urządzenie. Jest nim dwufunkcyjny gazowy kocioł kondensacyjny Bosch Condens GC2300W. Po spektakularnych sukcesach premier kotłów kondensacyjnych Bosch Condens 9000i oraz 7000i, pomp ciepła Bosch Compress 7000i AW, a także uzupełnieniu oferty o zasobniki ciepłej wody, automatykę, centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła, systemy solarne, klimatyzatory typu split i elektryczne podgrzewacze wody, przyszedł czas na debiut następnego modelu kotła kondensacyjnego, dedykowanego bardzo szerokiej gamie odbiorców.
Design i wymiary Najnowszy dwufunkcyjny gazowy kocioł kondensacyjny Bosch Condens GC2300W to, pod względem designu, kontynuacja nowatorskich linii urządzeń, czyli wcześniej wspomnianych Bosch Condens i Bosch Compress. Charakterystyczny okrągły panel sterowania oraz zaokrąglone narożniki już na pierwszy rzut oka nie pozostawiają wątpliwości, że Bosch Condens 2300 W to kolejne urządzenie tego typoszeregu. Podobnie jak w przypadku urządzeń wcześniej wprowadzanych do oferty Bosch, również najnowsze kotły cechuje wiele rozwiązań charakterystycznych dla tej sprawdzonej marki, od dziesięcioleci kojarzonej z niezwykle wysoką jakością. Ze względu na wyjątkowo niewielkie wymiary (wysokość 713 mm, szerokość 400 mm,
14
głębokość 300 mm) oraz szeroki zakres modulacji mocy 1:8 (od 3 do 25 kW), Bosch Condens GC2300W jest przeznaczony zarówno do niewielkich mieszkań, jak i większych apartamentów, domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej lub wolnostojących. Obie wspomniane cechy umożliwiają łatwy montaż w nowych budynkach lub w już istniejących, w których zachodzi konieczność wymiany kotła. Cena katalogowa najnowszego kotła marki Bosch wynika z jego specyfikacji technicznej i walorów użytkowych, dopasowanych do oczekiwań klientów i użytkowników. Dodatkową zachętą do wyboru gazowego kotła kondensacyjnego Bosch Condens 2300 W jako niezwykle atrakcyjnego źródła ciepła tego typu, jest promocja związana z jego wprowadzeniem do sprzedaży w Polsce. Dzięki tej specjalnej ofercie, na starcie sprzedaży cena katalogowa Bosch Condens 2300 W będzie niższa o ponad 1200 złotych brutto od ceny regularnej.
Minimalizacja kosztów eksploatacyjnych Kolejną korzyścią wynikającą z wyboru i zastosowania kotła Bosch Condens 2300 W jest minimalizacja kosztów zużycia gazu i energii elektrycznej. Dzięki zastosowaniu nowych rozwiązań technicznych, takich jak wymienPytanie do... Jakie są atuty wykorzystania nowoczesnej automatyki w kotłach dwufunkcyjnych?
nik ciepła wykonany z nierdzewnego stopu aluminium-krzem o znakomitej przewodności cieplnej oraz nowa automatyka i panel sterowania, kocioł osiąga znakomite parametry techniczne. Maksymalna sprawność powyżej 109%, efektywność energetyczna 94% i klasa ErP A dla celów ogrzewania oraz 85% i klasa ErP A dla ciepłej wody przy profilu XL to argumenty niepodlegające dyskusji. Oczywiście urządzenie zostało wyposażone również w energooszczędną, elektronicznie modulowaną pompę c.o. o współczynniku efektywności energetycznej EEI ≤ 0,23, ma także wbudowaną automatykę pogodową (czujnik temperatury zewnętrznej stanowi wyposażenie dodatkowe), a jego stabilna i oszczędna praca jest możliwa w szerokim zakresie, dzięki modulacji mocy ponad 1:8. Znakomite parametry najnowszego gazowego kotła kondensacyjnego marki Bosch osiągane są z zachowaniem bardzo wysokiego komfortu użytkowania ciepłej wody *** (maks. wg EN 13203-1) i wydajności do 12,2 l/min (wg EN 13203-1, dla DT = 30 K). Stabilna temperatura wody dostarczanej do instalacji c.w.u. przez dwufunkcyjny kocioł kondensacyjny Bosch Condens 2300 W, zarówno przy niewielkich przepływach, jak i przy jego maksymalnych osiągach, to efekt uzyskiwany dzięki zastosowaniu wbudowanego w kocioł wymiennika płytowego o dużej powierzchni wymiany ciepła oraz szerokiej modulacji mocy kotła, zaczynającej się od 3 kW.
Nowa automatyka Bezpieczną, ekonomiczną i zapewniającą odpowiedni komfort użytkowania pracą kotła Bosch Condens 2300 W zarządza wspomniana wcześniej nowa automatyka z nowym panelem sterowania, wyposażonym w wygodne i umożliwiające intuicyjną www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
obsługę przyciski, dedykowane indywidualnym funkcjom. Wprowadzone nastawy oraz informacje o pracy urządzania odczytać można na czytelnym wyświetlaczu LCD. W celu zapewnienia maksymalnie intuicyjnej obsługi, logika menu i funkcjonalność nowej automatyki zostały opracowane w oparciu o opinie i oczekiwania zarówno użytkowników indywidualnych, jak i specjalistów instalujących, uruchamiających oraz przeprowadzających konserwacje. Zaletą nowej automatyki jest również możliwość pełnej współpracy z regulatorami pokojowymi i pogodowymi w komunikacji EMS2. Chodzi oczywiście o systemy dobrze już znane na naszym rynku, czyli o regulatory serii Cx oraz moduły wykonawcze np. MM100, MS100, MB-LAN2 itd. Dzięki modułowi EMS2 nowy kocioł marki Bosch ma pełną komunikację i funkcjonalność we współpracy z najnowszym strefowym systemem sterowania EasyControl CT200, komunikującym się radiowo (RF) z elektronicznymi grzejnikowymi głowicami termostatycznymi Bosch oraz poprzez Wi-Fi z domowym routerem internetowym, umożliwiając komunikację ze smartfonem lub tabletem użytkownika z dowolnego miejsca, przy użyciu mobilnego dostępu do Internetu.
Korzyści dla instalatora O wyjątkowości nowych kotłów kondensacyjnych marki Bosch może świadczyć również fakt, że dzięki ich zastosowaniu zyskuje nie tylko użytkownik - poprzez niskie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne - ale także fachowiec, poprzez łatwy montaż, uruchomienie i konserwacje. Bosch Condens 2300 W to urządzenie przyjazne środowisku naturalnemu, więc niezwykle ekologicznie. Nowe rozwiązania techniczne, między innymi wymiennik ciepła i automatyka, dbają również o czystość procesu spalania, dzięki czemu Bosch Condens 2300 W osiąga bardzo wysoką, bo aż 6 klasę NOx. Oznacza to, że ten niewielki kocioł kondensacyjny znacznie lepiej chroni środowisko naturalne, niż wynika to z najnowszych, zaostrzonych norm www.instalator.pl
9 (241), wrzesień 2018
emisji tlenków azotu, narzuconych przez dyrektywę ErP.
Duże możliwości Pomimo niewielkich gabarytów możliwości nowych kotłów Bosch Condens 2300 W są zadziwiająco duże. Dotyczy to również współpracy z systemami powietrzno-spalinowymi. Kocioł może współpracować zarówno z systemami koncentrycznymi („rura w rurze”) poziomymi i pionowymi, jak i z systemami rozdzielczymi, pojedynczymi
puszczalną długość systemu, w zależności od potrzebnej konfiguracji i średnic przewodów. Ponieważ Bosch Condens 2300 W może współpracować z systemami powietrzno-spalinowymi o różnych średnicach (np. Ø 80/125 mm, Ø 60/100 mm, Ø 80/80 mm) oraz w wielu różnych konfiguracjach systemów doprowadzania powietrza i odprowadzania spalin, to adaptery podłączeniowe umożliwiające współpracę z konkretnym systemem powietrzno-spalinowym stanowią wyposażenie dodatkowe.
Kocioł przyjazny
lub z wykorzystaniem wielokrotnym (kilka kotłów podłączonych do jednego komina). Może także pracować w układzie najbardziej popularnym w naszym kraju, tj. z zasysem powietrza z szachtu kominowego, co w przypadku kotłów kondensacyjnych marki Bosch jest standardem. Natomiast niezwykle pozytywnie zaskakują maksymalne długości systemów powietrzno-spalinowych, z którymi może współpracować ten niewielki kocioł. I tak w przypadku systemów koncentrycznych maksymalna długość przewodów może wynosić nawet 28 metrów (dla Ø 80/125 mm), a dla systemu rozdzielczego nawet do 50 metrów (dla Ø 80/80 mm). W dokumentacji kotła znajdują się informacje pozwalające w niezwykle łatwy sposób sprawdzić do-
Fabrycznie nowe kotły marki Bosch są dostarczane jako gotowe do zasilania najbardziej popularnym w Polsce gazem ziemnym typu E (GZ50). Niemniej jednak zgodnie z certyfikatem badania typu, wydanym przez unijną Jednostkę Notyfikowaną, urządzenie po zastosowaniu dedykowanego zestawu przezbrojeniowego i wykonaniu odpowiednich regulacji, może być zasilane gazem ziemnym LW, LS lub gazem „płynnym”. Dostosowanie rodzaju gazu ziemnego lub „płynnego” powinno być wykonane przez serwis posiadający odpowiednie uprawnienia i autoryzację. Bosch Condens 2300 W znajdujący się w obecnej ofercie Junkers-Bosch to urządzenie dwufunkcyjne, przeznaczone do zasilania instalacji ogrzewania oraz podgrzewania wody użytkowej. W przyszłości Bosch planuje rozszerzyć swoją ofertę również o modele jednofunkcyjne typu system, tj. fabrycznie wyposażone w elementy niezbędne do współpracy z zasobnikiem ciepłej wody użytkowej, m.in. w trójdrogowy zawór przełączający. Bosch Condens 2300 W to przyjazny środowisku naturalnemu dwufunkcyjny gazowy kocioł kondensacyjny, oferujący potrójne oszczędności zarówno dla użytkownika, jak i fachowca. Z punktu widzenia użytkownika to atrakcyjna cena, oferta promocyjna, niskie koszty eksploatacyjne przy wysokim komforcie użytkowania przez wiele lat. Dla fachowców to łatwość montażu, uruchomienia i konserwacji. Edmund Słupek
15
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Dziś na ringu „MI”: kotły kondensacyjne kocioł gazowy, sterowanie kotłem, ekologia
Viessmann
16
Kotły kondensacyjne z serii Vitodens 2xx znane są od wielu lat użytkownikom zarówno na rynku polskim, jak i europejskim. Obecna generacja to prawdopodobnie najbardziej zaawansowane urządzenia w swojej klasie. Firma Viessmann przy konstruowaniu tego kotła położyła bardzo silny nacisk na komfort klienta, niskie koszty eksploatacji oraz aspekt ekologiczny.
radzić, to możliwość jak najlepszego dopasowania się z mocą kotła do aktualnego zapotrzebowania. W latach
Każdy kocioł z regulatorem pogodowym wyposażony jest w duży, kolorowy wyświetlacz dotykowy, sprawiający, że nawet to bardzo zaawansowane urządzenie staje się bardzo proste w obsłudze nawet dla osoby zupełnie nieobeznanej z techniką grzewczą. Czytelne ikony oraz asystent w postacie opisów wybieranej funkcji bezproblemowo przeprowadzi klienta przez cały cykl programowania czasów pracy czy też wymaganych temperatur. Oczywiście sam wyświetlacz to nie wszystko. Do każdego urządzenia producent dołącza moduł komunikacyjny Vitoconect 100
90. dobre kotły posiadały zakres modulacji 1:4, co oznaczało, że najmniejsza moc, jaką mogły osiągać, stanowiła 1/4 mocy maksymalnej. Obecnie kotły pracują z modulacją 1:10, co jest już bardzo dobrym wynikiem. Vitodensy 200 stawiają bardzo wysoko poprzeczkę konkurencji, pracując z modulacją aż 1:20. Oznacza to, że kocioł, który ma moc maksymalną na poziomie 35 kW, jest w stanie płynnie zmniejszać swoją moc aż do 1,8 kW! Oczywiście rodzą się pytania, czy to ma sens, czy to rzeczywista potrzeba, czy tylko chęć osiągnięcia jak najlepszego wyniku? Czemu jest to takie ważne i jakie korzyści, z tego wynikają dla użytkownika? Odpowiedź jest bardzo prosta - inżynierowie starają się dążyć do perfekcji, a tą byłoby skonstruowanie kotła, który mógłby pracować od zera aż po moc maksymalną. Kupując projekt swojego wymarzonego domu, zobaczymy w nim parametr o nazwie „obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną”. Jest to parametr określający, ile trzeba mocy, by ogrzać budynek w najbardziej niekorzystnych warunkach, czyli np. dla większości naszego kraju jest to -20°C. Oczywiście takie mrozy mogą się wydarzyć, ale występują one raptem kilka dni w ciągu całego roku. W takim przypadku kocioł się załączy i będzie pracował non-stop pełna mocą. W chwili, gdy tylko zrobi się cieplej, zapotrzebowanie na moc naturalnie się zmniejszy. W przypadku, gdyby ko-
OPTO1 umożliwiający zdalny nadzór zarówno nad pracą kotła jak też poszczególnych obiegów grzewczych. Komunikacja kotła, wyposażonego w moduł Vitoconect, z internetem odbywa się za pomocą sieci Wi-Fi, dzięki czemu nie ma konieczności prowadzenia dodatkowych instalacji do pomieszczenia kotłowni.
Zapotrzebowanie mocy Oczywiście zdalne sterowanie to nie wszystko, co czyni ten kocioł tak unikalnym. Jednym z największych wyzwań, z jakimi musieli sobie po-
Pytanie do... Jak radzą sobie Państwo z taktowaniem kotłów przy małym zładzie wodnym kotłów oraz instalacji i niewielkich zapotrzebowaniach na ciepło?
www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
cioł nie potrafił modulować, moc, jaką dostarcza do układu c.o., byłaby wyższa niż ten układ by oddawał, co skutkowałoby wzrostem temperatury ponad wymaganą. Aby do tego nie dopuścić, oczywiście automatyka odcięłaby dopływ paliwa. Ponowny start nastąpiłby dopiero po tym, jak temperatura instalacji spadłaby poniżej wymaganej. Taka praca 0/1 jest bardzo nieekonomiczna. W czasie rozruchu, celem ułatwienia zapłonu, podawana jest bardzo bogata (czytaj nieekonomiczna) mieszanka paliwowa. Sezon grzewczy w Polsce trwa około 200 dni i choć przyjmuje się, że możemy się spodziewać nawet i 20°C, to średnia temperatura sezonu grzewczego wynosi między +2 a +3°C, a zatem przez większą część budynek będzie potrzebował mniej niż połowę mocy obliczeniowej i dlatego tak ważna jest możliwość pracy z jak największą modulacją.
9 (241), wrzesień 2018
Tak dobry wynik, jakim charakteryzują się kotły Vitodens, uzyskano dzięki zastosowaniu innowacyjnego systemu zasilania kotła w paliwo i niezbędne do spalania powietrze. Pierwszym z elementów, którego konstrukcja uległa zmianie, jest zawór dozujący gaz. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest zawór wyposażony w cewkę, wokół której powstaje pole
kotłów Vitodens 200 zastosowano silniki krokowe. Są to urządzenia umożliwiające bardzo precyzyjne sterowanie, a cyfrowe sterowanie wyklucza możliwość powstania błędu wywołanego np. wahnięciami napięcia zasilającego urządzenia albo zewnętrznymi polami magnetycznymi. By zachować najwyższą sprawność spalania, oprócz paliwa należy dostarczyć właściwą ilość powietrza. I tu przed konstruktorami pojawiło się kolejne duże wyzwanie. W przypadku jednego bardzo konkretnego rozwiązania systemu zasysu powietrza i wyrzutu spalin bardzo łatwo dobrać jest prędkość obrotową wentylatora, aby dostarczać odpowiednią ilość powietrza. Niestety rzeczywistość odbiega od warunków laboratoryjnych. W praktyce nie ma 2 identycznych instalacji powietrzno-spalinowych. Przy zachowaniu stałej prędkości wentylatora na ilość przetłaczanego powietrza wpływ będą miały np.: długość przewodów, ich średnica, zastosowane kształtki, a nawet gęstość powietrza wywołana wysokością nad poziomem morza. Zatem równolegle obok kontroli prędkości obrotowej wentylatora w Vitodensach zastosowany jest czujnik masowego natężenia przepływu. Każdy wentylator z zamontowanym czujnikiem przepływu jest kalibrowany w zakładach firmy Viessmann, następnie zabudowywany jest w kotle, gdzie ponownie jest testowany, tym razem już podczas pra-
magnetyczne wywołane przepływającym prądem. Pole magnetyczne cewki oddziaływuje na element powodujący otwarcie zaworu. Im większy prąd, tym większa siła magnetyczna, a tym samym większe otwarcie zaworu. Rozwiązanie sprawdzone, ale niestety zbyt mało dokładne. Celem uzyskania większej dokładności sterowania w armaturach gazowych
cy. Dodatkowym systemem nadzorującym poprawny skład mieszanki i wysoką sprawność procesu spalania jest system LambdaPro Control Plus, który wykorzystuje wielkość prądu jonizacji. Dodatkową korzyścią opisanych rozwiązań jest brak konieczności regulacji ręcznej kotła przy zmianach parametrów paliwa (zarówno przy wahaniach parametrów, jak i
Innowacyjne zasilanie w paliwo i powietrze
www.instalator.pl
przy przezbrojeniu na inny rodzaj gazu). Dopasowanie wszystkich parametrów odbywa się w sposób całkowicie zautomatyzowany.
Da się lepiej... Mimo tak dużego zakresu modulacji przychodzi moment, gdy zapotrzebowanie budynku jest tak małe, że nawet tak niewielka moc minimalna, z jaką mogą pracować kotły Vitodens, jest zbyt duża. W tym momencie też nie mówimy, że lepiej już się nie da. Aby zminimalizować możliwość wystąpienia taktowania, kotły wraz ze wzrostem temperatury zewnętrznej - a tym samym ze spadkiem zapotrzebowania na moc zmniejszają prędkość obrotową pomp obiegowych, co skutkuje zwiększeniem delty, na której pracuje instalacja. Skutkiem zwiększenia delty (różnica temperatur między temperaturą zasilania a temperaturą powrotu) jest zwiększenie pojemności
cieplnej zładu wodnego, co skutkuje wydłużeniem cykli pracy palnika. Skuteczność zastosowanych rozwiązań użytkownik może kontrolować w panelu energetycznym, w którym można odczytać dobowe zużycie gazu dla ostatnich 7 dni oraz historii średnich tygodniowych. Marcin Ponarski
17
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Dziś na ringu „Magazynu Instalatora”: kotły kondensacyjne kotły gazowe, kotły ścienne, centrale grzewcze
Wolf Gazowe kotły kondensacyjne CGB-2 oraz centrale grzewcze CGS-2L/R i CGW-2 niemieckiej marki Wolf to najnowsza technologia oszczędnego, skutecznego i przyjaznego dla środowiska naturalnego ogrzewania domu i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Przedstawiamy urządzenia, które nie tylko są zgodne z ekologicznymi trendami, ale przede wszystkim dają gwarancję najwyższej jakości i niezawodności na wiele lat, jednocześnie dbając o optymalny komfort cieplny w naszych domach.
l
palnik na gaz ziemny GZ 50 i gaz płynny, bezstopniowa modulacja mocy grzewczej od 1,8 kW (CGB-2-14); l kontrola procesu spalania z funkcją automatycznego dopasowania do rodzaju spalanego gazu, efektywna technologia spalania gazu, łatwy dostęp
Sztandarowe urządzenie Gazowy kocioł kondensacyjny CGB2 to sztandarowe urządzenie firmy Wolf. Kocioł ten zyskał uznanie m.in. za pracę przyjazną środowisku naturalnemu, oszczędność energii, a także przejrzystą budowę oraz maksymalny komfort obsługi. Kocioł jest dostępny w 3 wielkościach mocy: 14, 20 i 24 kW. Dzięki swoim niewielkim wymiarom zewnętrznym kocioł stanowi idealne rozwiązanie dla systemów grzewczych i przygotowania c.w.u. w mieszkaniach czy domach jedno- lub wielorodzinnych. Dotyczy to zarówno nowych budynków, jak i remontowanych. Kompaktowa konstrukcja o atrakcyjnym wzornictwie jest przystosowana do montażu ściennego. Zalety gazowych ściennych kotłów kondensacyjnych CGB-2(K): l kocioł stanowi idealne rozwiązanie dla systemów grzewczych centralnego ogrzewania oraz wody użytkowej w mieszkaniach oraz domach jedno- i wielorodzinnych; l klasa efektywności energetycznej A dla c.o. i c.w.u.; l typoszereg o maks. mocy 14, 20, 24 kW w wersji jednofunkcyjnej i 20, 24 kW w wersji dwufunkcyjnej; l sprawność znormalizowana: 110% (Hi)/99% (Hs);
18
l
cechy szczególne: brak zaworu nadmiarowo-upustowego, brak podwyższania temperatury wody na powrocie dla maksymalnego wykorzystania efektu kondensacji, dłuższy czas pracy urządzenia oraz mniejsza liczba uruchomień kotła, co gwarantuje większą efektywność urządzenia, dobrą izolację obudowy kotła dla zapewnienia cichej pracy urządzenia, automatyczne ustawienie CO2 przez system samokalibracji spalania, skutkujące bardzo niską emisją zanieczyszczeń; urządzenie wyposażone w moduł wyświetlacza AM, trwała konstrukcja; l gwarancja: 5 lat na system grzewczy Wolf.
Wygoda i prostota dla serwisanta
do komory spalania oraz do podzespołów kotła pomaga przy pracach konserwacyjnych; czyszczenie komory nie wymaga całkowitego demontażu, wystarczy ją po prostu wysunąć, co pozwoli zaoszczędzić czas i pieniądze; l modulowana pompa o wysokiej efektywności (EEI < 0,23); w standardzie naczynie wzbiorcze, energooszczędna pompa obiegowa (klasa A) o wysokiej wydajności (EFI < 0,23) i zawór trzydrogowy przełączający c.o./c.w.u.; l wymiennik ciepła powlekany polimerami w technologii ALUPro; Pytanie do... Czy serwisant może modyfikować parametry pracy naszych kotłów za pomocą smartfona?
Łatwy dostęp do komory spalania oraz do ważnych podzespołów kotła CGB-2 ułatwia pracę podczas czynności konserwacyjnych przez serwisanta. Kotły Wolf wyposażone są w system zabezpieczeń, który sprawia, że możliwa jest konserwacja urządzenia pod ciśnieniem wody w instalacji grzewczej. Dzięki temu nie ma konieczności spustu wody z wymiennika ciepła podczas przeglądu kotła. Również czyszczenie komory spalania nie wymaga jej całkowitego demontażu.
Technologia BlueStream® Innowacyjna technologia BlueStream® wykorzystana w kotłach CGB-2 pozwala na inteligentne zarządzanie pracą pompy dla osiągnięcia najlepszych parametrów kondensacji. BlueStream® to także kontrola spalania z automatyczną kalibracją i dostosowaniem do rodzaju spalanego gazu oraz szeroki zakres modulacji (od 1,8 kW). W praktyce oznacza to mniej startów palnika, dłuższą pracę kotła i www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
l
wyjątkowo niską emisję szkodliwych substancji, a przy tym najwyższą wydajność. Kolejną korzyścią technologii BlueStream® jest niski pobór mocy urządzeń w trybie czuwania. Co więcej, urządzenia marki Wolf mogą być diagnozowane za pomocą smartfona i komputera dzięki inteligentnym technologiom sterowania.
wyświetlanie komunikatów o błędach oraz zapisywanie ich historii; l możliwość zarządzania kilkoma systemami grzewczymi; l możliwość zdalnej diagnostyki dla serwisu.
Kondensacyjne gazowe centrale grzewcze
Steruj smartfonem Wszystkie kotły marki Wolf z modułem interfejsu Wolf Link Pro lub Wolf Link Home poprzez aplikację Wolf Smartset mogą być wygodnie obsługiwane za pomocą smartfona, tabletu lub PC. Dzięki tej aplikacji w dowolnej chwili możliwy jest pełen dostęp do odczytu, kontroli oraz diagnostyki systemu grzewczego opartego na urządzeniach marki Wolf. Niezbędny jest tylko dostęp do internetu. Elementy obsługi aplikacji są graficznie zilustrowane za pomocą prostych ikon. Można dokonywać m.in. korekt temperatur, zmiany programów czasowych oraz modyfikacji parametrów pracy - opcja dostępna dla serwisu. Ponadto istnieje możliwość zapisu pracy urządzenia w postaci wykresów. Aplikacja ta umożliwia odczyt aktualnego stanu pracy urządzenia, ewentualnych komunikatów o błędach, a także historii występujących usterek. Aplikacja Smartset przygotowana jest dla systemów operacyjnych: Windows, IOS, Android. Nowy moduł ISM7i - Wolf Link Home (wewnętrzne wykonanie) umożliwia montaż wewnątrz urządzenia. Z kolei moduł ISM7e - Wolf Link Pro (zewnętrzny montaż) daje możliwość zainstalowa-
nia go obok urządzenia na ścianie. Moduły ISM7i/e wysyłają komunikaty błędów pocztą elektroniczną na wskazane przy instalacji adresy e-mailowe do wykonawcy, użytkownika systemu bądź serwisanta, który może na bieżąco monitorować pracę urządzenia. Zalety warte zapamiętania: l łatwa i prosta obsługa; l przełączanie trybu pracy; l tryb ogrzewania na żądanie;
l
programy czasowe mogą być oddzielnie ustawione do c.o., c.w.u. oraz cyrkulacji c.w.u.; l informacja o aktualnych lub historycznych uzyskach instalacji solarnej; l wyświetlanie i rejestracja wszystkich istotnych temperatur;
W przypadku zapotrzebowania na duże ilości ciepłej wody użytkowej warto rozważyć kolejne urządzenie z rodziny modelu CGB-2 - centralę grzewczą z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. Centrale grzewcze to połączenie kotła gazowego CGB-2 i zasobnika w praktycznej, eleganckiej, modułowej konstrukcji. Może to być warstwowy zasobnik c.w.u. (centrala CGS2L) lub zasobnik z wężownicą (centrala CGS-2R). Gazowe centrale grzewcze marki Wolf są wyjątkowo ciche i oszczędne w eksploatacji, a także niezwykle skuteczne podczas przygotowania ciepłej wody użytkowej. Szczególnie interesująca jest centrala grzewcza CGW-2, która posiada warstwowo ładowany zasobnik c.w.u. o pojemności 44 l, wykonany ze stali nierdzewnej ze specjalną izolacją cieplną. Zasobnik, dzięki funkcji turbo, szybko podgrzewa wodę - równomierny i promieniowy rozkład c.w.u. w zasobniku. Taka charakterystyka działania gwarantuje najwyższą wydajność c.w.u. Jednocześnie samo urządzenie zajmuje niewielką powierzchnię, przez co jegp montaż nie stwarza problemów w przypadku niewielkich kotłowni, łazienek.
Podsumowanie Urządzenia kondensacyjne firmy Wolf spełniają najwyższe wymagania użytkowników i przez cały rok są niezawodnym źródłem ciepła. Gazowe kotły kondensacyjne CGB-2 i gazowe kondensacyjne centrale grzewcze CGS-2L/R i CGW-2 działają ekonomicznie, cicho i nowocześnie, aby domownicy mogli korzystać z komfortu cieplnego perfekcyjnie dopasowanego do ich potrzeb. Dorota Adamczyk - Dalasińska www.instalator.pl
19
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Klimakonwektory - dwa w jednym czy sprytny sposób na ogrzewanie?
Ciepło i chłód Wysoka efektywność klimakonwektorów przedkłada się na znikome koszty eksploatacyjne systemu - od dawna wiadomo, że wydatek energetyczny na podniesienie temperatury w pomieszczeniu, podobnie jak na jej obniżenie, jest dużo większy niż utrzymywanie takiej samej temperatury w cyklu dobowym. Od kilku lat obserwujemy istotne zmiany klimatyczne, które sprawiają nam coraz więcej kłopotów. W tej sytuacji należy kompleksowo rozpatrywać zarówno kwestie ogrzewania domu w okresie zimy, jak również zapewnienie odpowiedniej temperatury oraz właściwej wilgotności w pozostałych okresach. Idealnym rozwiązaniem, łączącym w sobie obie te funkcje naraz, wydają się spełniać klimakonwektory. Zadaniem klimakowektora jest utrzymanie stałej temperatury w pomieszczeniu, niezależnie od pory roku i temperatury zewnętrznej. Obok funkcji grzewczo-chłodzacej ma on za zadanie usprawnić wentylacje w budynku, co ma bardzo duże znaczenie w domach o bardzo dobrych parametrach izolacyjnych, budowanych w technologii niskoenergetycznej. W odróżnieniu od klimatyzotorów czynnikiem zapewniającym wymianę ciepła jest woda. Klimakonwektory możemy podzielić z zależności od konstrukcji na: l Klimakonwektory indukcyjne - wykorzystywana jest w nich siła indukcji powietrza zewnętrznego. Na wlocie do urządzenia podłączony jest kanał wentylacyjny powietrza, np. z centrali klimatyzacyjnej. Dzięki specjalnej konstrukcji urządzenia i wykorzystaniu zjawiska inżektora strumień powietrza podsysa powietrze w pomieszczeniu, dzięki czemu ilość powietrza w urządzeniu jest kilkakrotnie większa niż na jego wlocie. Powietrze jest następnie kierowane na wymiennik ciepła i do elementu nawiewnego. l Klimakonwektory wentylatorowe - popularnie nazywane fan-coilami (od angielskiej nazwy fan-coil unit, FCU). In-
20
żektorowa budowa została zastąpiona wentylatorem, który umożliwia zastosowanie przed wymiennikiem ciepła filtru powietrza oraz podłączenie urządzenia do sieci przewodów wentylacyjnych. Średnie spręże zewnętrzne wentylatorów w fan-coilach to: 30-70 Pa. Podział w zależności od sposobu montażu: l podłogowe, l podsufitowe, l kasetowe, l ścienne. W zależności od udziału powietrza zewnętrznego (świeżego) w obiegu urządzenia te możemy podzielić na: l klimakonwektory pracujące na powietrzu zewnętrznym (z czerpnią powietrza) - tzw. klimakonwektory podokienne, l klimakonwektory, do których powietrze świeże dostarczane jest po obróbce wstępnej w centrali klimatyzacyjnej, l klimakonwektory pracujące tylko na powietrzu obiegowym. Ze względu na rodzaj realizowanej funkcji dzielimy je na: l klimakonwektory grzewcze, l klimakonwektory grzewczo-chłodnicze, l klimakonwektory chłodnicze. W zależności od liczby wymienników ciepła: l klimakonwektory dwururowe (z jednym wymiennikiem), l klimakonwektory czterorurowe (z dwoma wymiennikami). Zasada działania klimakonwektora jest banalnie prosta i, najprościej mówiąc, opiera się na wymianie ciepła z otoczeniem poprzez wentylatory - powietrze schładza poprzez skraplanie
wilgoci. Każdy klimakonwektor jest wyposażony w specjalny system odprowadzania skroplin. Jest to urządzenie wykonane z blachy pokrytej powłoką antykorozyjną, wyposażone też w specjalne filtry jonizacyjne. Klimakonwektor filtruje powietrze w danym pomieszczeniu, gdzie jest zamontowany. Dostosowuje wykonywaną pracę do panujących warunków w danym pomieszczeniu, czyli albo ochładza powierzchnię, albo ją ociepla. Do zasilania klimakonwektorów bardzo często wykorzystywane są pompy ciepła - w zależności od możliwości inwestycyjnych z wymiennikami powietrznymi lub gruntowymi. Główną zaletą rozwiązań opartych na klimakonwektorach jest funkcja wspomagania wentylacji budynku, co odbywa się przy wykorzystaniu czerpni zewnętrznych. Dodatkowo systemy filtracji sprawiają, że oddychamy czystym, pozbawionym alergenów powietrzem. Kolejna bardzo istotną zaletą jest możliwość utrzymywania stałego poziomu temperatury w obiekcie bez względu na pory roku, a dodatkowo zapewnienie właściwej wilgotności w pomieszczeniach, co ma niebagatelny wpływ na nasze samopoczucie zimą, gdy z reguły mamy wysuszone powietrze, jak również latem, gdy dokucza nam nadmierna wilgotność. Wysoka efektywność urządzeń przedkłada się z kolei na znikome koszty eksploatacyjne systemu - od dawna wiadomo, że wydatek energetyczny na podniesienie temperatury w pomieszczeniu, podobnie jak na jej obniżenie, jest dużo większy niż utrzymywanie takiej samej temperatury w cyklu dobowym. Dzięki zastosowaniu jednostek niecentralnych, możliwe jest również indywidualne dostosowanie lokalnej temperatury w pomieszczeniach do potrzeb każdego członka rodziny. Arkadiusz Kaliszczuk www.instalator.pl
Viega Smartpress
Gwarancja niewielkich strat ciśnienia
A ACJ W O IN N
viega.pl/Smartpress
Bez wątpienia wyższe ciśnienie Optymalne wartości współczynnika Zeta, rzeczywista optymalizacja strat ciśnienia oraz technologia zaprasowywania bez o-ringu i czasochłonnej kalibracji – to zalety naszego innowacyjnego systemu zaprasowywanego. Dzięki bezpiecznemu, szybkiemu montażowi i wysokiej klasy materiałom (stal nierdzewna i brąz), system idealnie nadaje się do każdej instalacji wody użytkowej i instalacji grzewczej. Viega. Connected in quality. 1
2 1. Zoptymalizowane kształtki Viega Smartpress gwarantują niewielkie straty ciśnienia. 2. Podwójne kolanko ścienne do instalacji pierścieniowych i szeregowych.
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
odpływ brodzikowy, regulator, sterowanie instalacją grzewczą
Nowości w „Magazynie Instalatora” Uniwersalne odpływy do brodzików Efektowne deszczownice to obecnie jeden z najpopularniejszych trendów łazienkowych. Takie rozwiązanie oznacza jednak stosunkowo duży przepływ wody. Jeśli do tego użytkownik decyduje się na atrakcyjny wizualnie płaski brodzik, to skuteczne odprowadzenie wody może stanowić wyzwanie. W tego typu przypadkach doskonale sprawdzają się komplety odpływowe Tempoplex Plus o wydajności aż 0,85 l/s (51 l/min), czyli powyżej 100% ponad normę PN-EN 2741. Takie parametry są wystarczające praktycznie w każdej sytuacji. W konwencjonalnych prysznicach optymalnym rozwiązaniem będzie standardowy Tempoplex o wydajności 0,64 l/s (38,4 l/min). Obydwa modele posiadają podwójne uszczelnienie, co gwarantuje bezpieczeństwo i bezproblemową eksploatację. Wysokość zabudowy kompletów Tempoplex i Tempoplex Plus z otworem odpływowym o średnicy 90 mm wynosi zaledwie 80 lub 90 mm. Viega oferuje również model Tempoplex o wysokości 60 mm i wydajności 0,55 l/s (33 l/min). Są one idealnym rozwiązaniem przy renowacji łazienek i przy brodzikach montowanych na równi z posadzką. Kolejna zaleta odpływów Viega, szczególnie w wypadku brodzików montowanych w sposób niedający dostępu do syfonu po instalacji, to szybki i bezproblemowy montaż. l Więcej na www.instalator.pl
22
Regulatory dotykowe
Nowy regulator
Nowością w oferowanych przez firmę SAS modelach kotłów podajnikowych 5 klasy jest zaawansowany technologicznie sterownik, który czuwa nad pracą źródła ciepła, jak i poszczególnych podzespołów instalacji. Kotły przeznaczone do spalania eko-groszku SOLID 14÷200 kW, EFEKT 14÷46 kW wyposażone zostały w nowego typu regulator TECH ST-555, natomiast kotły peletowe BIO SOLID 14÷200 kW, BIO EFEKT 14÷46 kW oraz BIO COMPACT 10÷25 kW posiadają sterownik TECH ST-555P. Sterownik posiada duży, czytelny i kolorowy wyświetlacz dotykowy z możliwością aktualizacji oprogramowania przy pomocy gniazda USB. W standardzie regulator pozwala sterować pracą instalacji grzewczej wyposażonej w 4 pompy obiegowe, 2 zawory mieszające wraz z funkcją sterowania pogodowego (czujnik zewnętrzny - krzywa grzewcza). Dodatkowym atutem jest wbudowany moduł Ethernet do zdalnej kontroli pracy kotła oraz całej instalacji z dowolnego miejsca na świecie za pomocą aplikacji eModul, jak również możliwość podłączenia regulatora pokojowego TECH ST-296 lub ST-281C do kontroli instalacji z poziomu pomieszczeń mieszkalnych. W kotłach peletowych wyposażonych w palnik SAS MULTI FLAME zastosowano dodatkowo system kontroli przepływu powietrza Air Flow Control i fotokomórkę (czujnik ognia), a także możliwość współpracy z buforem ciepła czy też pracy kotłów w kaskadzie. l Więcej na www.instalator.pl
Nowy regulator Bosch EasyControl CT200 może obsłużyć aż 24 niezależne strefy z indywidualnymi programami czasowymi i 64 głowicami termostatycznymi w standardzie radiowym. Nowy system daje też możliwość dostosowania pracy urządzeń grzewczych do pogody poprzez podłączenie czujnika temperatury zewnętrznej lub poprzez wykorzystanie informacji pogodowych pobranych z Internetu. Bosch EasyControl CT200 oferuje także możliwość programowania czasów podgrzewania c.w.u. Nowatorski design regulatora CT200 jest estetycznie spójny z wzornictwem kotłów kondensacyjnych Bosch Condens. Poprzez regulator wyposażony w dotykowy wyświetlacz z wbudowanym czujnikiem ruchu, który ogranicza zużycie energii elektrycznej, możemy w łatwy i intuicyjny sposób zarządzać systemem grzewczym. Drugą opcją jest sterowanie systemem za pomocą urządzeń mobilnych. Współpraca z urządzeniami mobilnymi umożliwia również automatyczne wykrywanie obecności użytkowników w domu i automatyczne dostosowanie temperatury w pomieszczeniach. Dzięki bezprzewodowej komunikacji regulatora CT200 z elektronicznymi grzejnikowymi głowicami termostatycznymi nie musimy instalować w domu kilku obiegów grzewczych, co minimalizuje ilości materiałów i robocizny potrzebnych do wykonania instalacji hydraulicznej i elektrycznej. l Więcej na www.instalator.pl
www.instalator.pl
Zabez pi ecz k oci oł pr z ed z ani ecz y sz cz eni ami zi nst al acj i . KUPKOCI OŁ
IODBI ERZGRATI S
Kup k oc i oł WOL Fzr odz i ny CGB2,CGW2,CGS2,CSZ 2 l ub pa k i et na baz i e t y c h ur z ądz e ń w o k r es i e 1 8/ 09/ 201 8 – 30/ 1 1 / 201 8 i odbi e r z GRAT I S k o mpa kt owy ,ma gnet y c z nySe pa r at o rZa ni e c z y s z c z e ńzef e kt e mc y k l o numa r k iGi a c o mi ni wr azzpr z y ł ą c z a mi . Regul ami npr omocj i nawww. wol f pol s k a. pl .
Wgr at i s i eot r z ymuj es zkompl et !
z awór
s epar at or
ś r ubunekdedy k owany
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Pompy w instalacjach grzewczych
Walka ze skamieliną Jako osoba zawodowo zajmująca się pompami chciałbym zwrócić uwagę na problem często występujący w instalacjach grzewczych, który istotnie wpływa na pracę całego systemu. Obniża on komfort cieplny, a w dalszej perspektywie wpływa również na ekonomię użytkowania instalacji. Polska norma PN-EN 12828 przedstawia wytyczne projektowania wodnych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach, w których czynnikiem ciepła jest woda. Kryteria projektowania odnoszą się do wodnych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach z maksymalną temperaturą eksploatacyjną nieprzekraczającą 105°C. W przypadku domów jednorodzinnych są to tylko wytyczne branżowe, niemniej jednak, jeżeli znajdują one swoje zastosowanie w dużych obiektach, w których obciążenie jest znacznie większe niż w domu jednorodzinnym, warto dokument ten zastosować jako mapę.
Ważne wyposażenie instalacji Problem, który rozwinę za chwilę, opisany jest również w wymienionej normie PN-EN 12828, która zwraca uwagę, aby instalacja grzewcza wyposażona była w urządzenia do regulacji i utrzymywania odpowiedniego ciśnienia, w celu zapewnienia w niej minimalnego ciśnienia roboczego. Spełnienie tego warunku, przy zachowaniu dobrej praktyki inżynierskiej podczas montażu i pierwszego uruchomienia, w znaczący sposób po-
24
zwoli zmniejszyć negatywne skutki pracy instalacji w warunkach, w których wartość minimalnego ciśnienia roboczego nie jest zachowana.
Zakamienienie w instalacji c.o. Pytanie, co złego może się wydarzyć, jeżeli niezastosowane zostaną systemy stabilizacji oraz inne środki bezpieczeństwa, na które zwrócę uwagę w dalszej części? Pytanie pozwolę sobie zastąpić radą, która przyszła mi do głowy podczas wyjścia z dzieckiem na seans do planetarium pt. „Skąd się wzięły dinozaury”. Tak więc moja rada brzmi: „Nie pozwól zmienić swojej instalacji w skamielinę”. Co wspólnego mają wodne instalacje grzewcze ze szczątkami zwierząt i roślin sprzed milionów lat? Jak się okazuje - sporo! O skamieniałościach uczyliśmy się już w podstawówce, a słowo „dinozaury” budzi entuzjazm u niemal każdego dziecka. To, czym jest skamielina, wiemy doskonale, jak jednak doszło do ich powstania? Jak to się stało, że przez setki tysięcy lat kość triceratopsa nie uległa zwapnieniu i nie zamieniła się w pył? Skamieliny powstają w wyniku fosolizacji (kamienienia), która polega na zastąpieniu tkanek miękkich
lub twardych szkieletów organizmów żywych przez minerały skalne, np. krzemionkę, węglan wapnia, węgiel. Powyższe jest zaczątkiem dość uciążliwego problemu, jaki doskwiera wielu użytkownikom grzewczych instalacji, w których nośnikiem ciepła jest woda. Proces kamienienia instalacji w wyniku podgrzewu wody na pewno nie jest nikomu obcy. Jego efekty widzimy w łazienkach, na bateriach, słuchawkach natrysków czy w czajniku. To właśnie czajnik najlepiej przedstawia wpływ osadzania się kamienia na efektywność podgrzania wody, czyli na wzrost czasu potrzebnego na nagrzanie tej samej ilości wody, a także na stratę energii oraz ostatecznie - uszkodzenie powłoki czajnika związane z nierównomiernym rozkładem ciepła, a przede wszystkim przegrzewem. Dokładnie te same negatywne zjawiska możemy zaobserwować w instalacjach centralnego ogrzewania. Woda jest bardzo dobrym i tanim nośnikiem ciepła. Im czystsza jest woda, tym bardziej efektywne są możliwości transferu energii. Zanieczyszczenia mineralne obecne w wodzie mogą odkładać się na wewnętrznej powierzchni wymienników ciepła, wpływając na efektywność oraz żywotność kotłów. Zaklejone wymienniki czy wężownice charakteryzują się mniejszymi współczynnikami przenikania ciepła, a tym samym - obniżeniem sprawności pracy całej instalacji. Odkładający się kamień na przewodach, w
www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
których występują mniejsze prędkości przepływu, powoduje wzrostu oporów, wzrost zapotrzebowania na energię napędu pompy oraz lokalne przegrzewy i braki przepływu.
kotłów kondensacyjnych). Nieobca jest też w systemach wyposażonych w bardziej konwencjonalne źródła ciepła, jak kotły na paliwo stałe, które w dalszym ciągu stanowią większość z niemal 6 mln domów jednorodzinnych w Polsce.
Tlen i korozja Podobnie jak w przypadku kości dinozaurów, wewnętrzna powłoka instalacji zaczyna być wypłukiwana i zastępowana przez minerały. Proces ten nazywamy zazwyczaj korozją. Jednym z głównym czynników mających wpływ na przebieg i intensywność korozji jest zawartość tlenu w wodzie. Im większa zawartość tlenu w wodzie, tym prawdopodobieństwo wystąpienia szkód jest większe. Dlatego należy zapobiegać przenikaniu tlenu do instalacji, ale również dbać o utrzymywanie odpowiednio stałego ciśnienia roboczego. Tlen może przedostawać się do instalacji: l jeżeli w jej częściach pojawia się podciśnienie (np. we wlocie do pompy lub przed odpowietrznikami); l podczas napełniania i uzupełniania instalacji; l przez dyfuzję gazów w elementach instalacji, tj. uszczelkach, przewodach rurowych z tworzywa sztucznego, przeponach.
Walka z tlenem Zastosowanie środków zaradczych (w tym odpowiednia konserwacja, montaż oraz zastosowanie systemów stabilizacji ciśnienia) powoli wyeliminować prawdopodobieństwo wystąpienia szkód w instalacjach grzewczych i chłodniczych. Dążąc do zwiększenia efektywności wydajności systemu, należy wziąć pod uwagę konieczność stałego oczyszczania i utrzymywania systemu w dobrej kondycji. W Polsce brakuje obecnie odpowiednich przepisów dotyczących jakości wody w instalacjach grzewczych, co nie znaczy, że brakuje publikacji o tej tematyce. Organizacja PORT PC w zeszłym roku wprowadziła wytyczne branżowe bazujące na niemieckiej normie VDI 2035. Jest to materiał wyjściowy dla projektowania, wykonywania oraz eksploatacji instalacji grzewczych, w których nośnikiem jest ciepła woda. Prawdopodobieństwo wystąpienia www.instalator.pl
Układ stabilizacji ciśnienia
szkód w instalacjach wodnych spowodowanych korozją jest małe, jeśli: l proces projektowania i rozruchu instalacji przebiega prawidłowo; l instalacja jest technicznie chroniona przed korozją (system zamknięty); l zastosowano system stabilizacji ciśnienia; l zachowano odpowiednie parametry wody grzewczej, l wykonywane są regularne procesy remontowe i konserwacyjne. Problematyka ta dotyczy nowo projektowanych, niskotemperaturowych instalacji ogrzewczych, w których efektywność procesu wytwarzania i przekazywania ciepła jest niezwykle ważnym aspektem ekonomiczności zastosowania danej technologii (np. pomp ciepła czy
Konieczność wymiany wymienników, niedogrzewanie, blokowanie pracy pomp obiegowych i liczne awarie przekładające się na wzrost kosztów eksploatacyjnych, a przede wszystkim na poziom zadowolenia użytkownika instalacji, to skutki niewłaciwego postępowania z instalacją (często już od etapu jej wykonania, np. bez projektu, badania składu wody). Możemy temu zaradzić poprzez zastosowanie środków zaradczych. Skutecznym rozwiązaniem jest zastosowanie układów stabilizacji ciśnienia w formie automatów, które w trybie stałym uzupełniają spadki ciśnienia oraz kompensują jego wzrost spowodowany podgrzewem wody. Utrzymywanie stałego nadciśnienia w instalacji po jej pierwszym efektywnym odpowietrzeniu pozwoli wyeliminować wnikanie powietrza do wnętrza instalacji przez na przykład najwyższe usytuowane zawory odpowietrzające lub te, które znajdują się na stronie ssawnej pompy. Ciśnienie powinno być monitorowane w trybie stałym, tak aby nie dopuścić do pojawienia się mniejszej nadwyżki niż 0,3 bara na najwyższym elemencie instalacji. Drugim elementem bezpieczeństwa, który powinien znajdować się na każdej instalacji w domu, jest separator osadu z funkcją odpowietrzania. Coraz więcej firm wprowadza tego typu urządzenia do swojej oferty, dzięki czemu użytkownik ma możliwość wyboru produktu w atrakcyjnej cenie. Rozwiązanie takie jest bardziej skuteczne od klasycznych filtrów sitkowych. Sprawność i efektywność pracy instalacji nie jest rzeczą stałą i zmienia się w czasie. To jednak od nas samych zależeć będzie, czy i jak szybko instalacja grzewcza zamieni się w skamielinę, bądź zachowa swoje parametry przez wiele następnych lat. Bartosz Tywonek
25
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Kotłownia na miarę XXI wieku
Przepływ dopasowany Instalacja energooszczędna posiada odpowiednio dopasowane źródło ciepła do wymaganego obliczeniowego zapotrzebowania całego obiektu oraz dopasowany rozdział ciepła na odpowiednie części budynku, gałęzie czy pomieszczenia. Myśląc o wysokoefektywnej i energooszczędnej instalacji grzewczej, często zastanawiamy się dłuższy czas, jaki wybrać kocioł, czy ma być to kocioł tego czy innego producenta. Większość czasu inwestorzy spędzają na wyborze technologii, która zastosowana będzie w celu wytwarzania energii dla danego obiektu. Wybór dokonywany jest między kotłem gazowym, olejowym, pompą ciepła lub innym źródłem ciepła działającym w oparciu o odnawialne źródła energii. Decydując się na kocioł gazowy, wybrać możemy między kotłami tradycyjnymi oraz bardziej oszczędnymi kondensacyjnymi. Poświęcając dużo czasu na wybór odpowiedniego źródła, nie zawsze pamiętamy, że jest to tylko jeden pojedynczy element całego systemu i nie może być rozpatrywany pojedynczo. Instalację grzewczą należy rozpatrywać jako system, w którym wiele elementów współpracuje ze sobą. Elementy te muszą być odpowiednio dobrane i dopasowane. W przypadku większych instalacji - w procesie inwestycyjnym wymagane są odpowiednie obliczenia in-
stalacji oraz dobór urządzeń. Te działa na etapie projektowym mają zapewnić energooszczędną pracę instalacji. W przypadku mniejszych instalacji, z różnych względów, w tym również ekonomicznych, nie ma przeważnie czasu na większe obliczenia, dobory. Nie należy zapominać o ich konieczności, część wykonawców w ramach własnych firm przeprowadza drobne obliczenia, potrzebne na etapie wykonawstwa, które mają za zadanie najoptymalniej dobrać poszczególną armaturę czy inne elementy instalacji grzewczej. Część wykonawców korzysta ze wsparcia producentów - to oni są często w stanie sprawdzić i dobrać odpowiednie elementy w zależności od projektowanych warunków panujących w instalacji. Część producentów dostarcza gotowe rozwiązania, które pozwolą wykonać instalację grzewczą na najwyższym poziomie. Wspomnieć należy tu o elementach systemów grzewczych, typu: grupy
Fot 1 i 2. Kotłownie wykonane w oparciu o grupy pompowe PASM i PAS firmy Watts.
26
bezpieczeństwa, grupy pompowe, gotowe grupy armaturowe itp. W przypadku potrzeby dobrania tego typu armatury najlepiej zasięgnąć wsparcia u któregoś z producentów oferujących tego rodzaju urządzenia. Aby zapewnić instalację energooszczędną, należy odpowiednio dopasować źródło ciepła do wymaganego obliczeniowego zapotrzebowania całego obiektu oraz dopasować rozdział ciepła na odpowiednie części budynku, gałęzie czy pomieszczenia.
Dopasowanie przepływu Właściwe dopasowanie przepływu do wymogów poszczególnych obiegów to w efekcie cicha, sprawna i pewnie pracująca instalacja. Właściwe ograniczenie przepływów - równoważenie hydrauliczne instalacji - to już wymóg przepisów oraz wiedzy technicznej, o którym nie możemy zapominać. Pompy grupowe montowane w kotłowni zapewniają rozdział energii między poszczególne strefy budynku. Umożliwiają również obsługę poszczególnych części budynku o różnych wymaganiach, różnych czasach użytkowania itp. Grupy wyposażone w izolację cieplną pozwalają w sposób este-
Fot. 3. Różnego typu zawory równoważące umożliwiające odpowiednie dopasowanie przepływów w instalacjach grzewczych, chłodniczych itp.
miesięcznik informacyjno-techniczny
tyczny podłączyć obiegi grzewcze w kotłowni oraz zapewniają minimalne straty energii. Również wtedy, kiedy obiegów mamy więcej niż 2 czy 3, grupy pompowe pozwalają na wykonanie estetycznej kotłowni czy węzła grzewczego. Kompaktowe podłączenie obiegów grzewczych węzła pozwala także w przyszłości na sprawną eksploatację instalacji. Grupy pompowe są optymalnym rozwiązaniem do rozdziału ciepła w domach niskoenergetycznych o niskim zużyciu energii.
Dobór grupy pompowej Aby właściwie dobrać grupę pompową lub grupy pompowe powinniśmy dysponować parametrami poszczególnych obiegów. Należy pamiętać o sprawdzeniu wymaganego i maksymalnego przepływu kvs, jaki umożliwiają elementy rurowe oraz zawór mieszający (jeśli występuje) dobieranej grupy pompowej. Kolejną bardzo istotną rzeczą jest dobór odpowiedniej pompy, która w najlepszy sposób spełni wymagania konkretnego obiegu grzewczego - niestety nie jest tak, że dowolnie dobrana pompa danej średnicy będzie odpowiednia. Należy zwrócić uwagę na oba parametry pracy pompy - wysokość podnoszenia oraz przepływ. Punkt pracy ustalony na podstawie parametrów obliczeniowych obiegu grzewczego musi pokrywać się z charakterystyką dobranej/stosowanej pompy. Często wykonawcy nie mając czasu na sprawdzenie parametrów, decydują się na pompę dostępną w tej chwili na półce w hurtowni. Równie często stosowana jest większa pompa, niż jest wymagana, w myśl zasady, że na pewno nie zabraknie, jak się założy na zapas. Niestety taki dobór powoduje wysokie straty energii oraz nie zapewni oczekiwanych oszczędności, a w skrajnych przypadkach również komfortowej, cichej pracy. Źle dobrana grupa pompowa, czy nawet źle dobrana sama pompa, może spowodować więcej problemów niż pożytku. W przypadku doboru pompy o zbyt niskich parametrach może wystąpić sytuacja, że pompa nie będzie w stanie pokonać oporów hydraulicznych występujących w obiegu i w związku z tym gdzieś na skrajnych obiegach nie uzyskamy odpowiedniego efektu grzewczego, a tym samym - oczekiwanego komfortu dla użytkownika.
Odpowiedni rozdział Po odpowiednim dopasowaniu przepływu, a tym samym energii cieplnej między obiegami w kotłowni/węźle cieplnym, należy pamiętać o odpowiednim rozdziale na poziomie pionów, poziomów czy lokali użytkowych. W wyrównaniu oporów hydraulicznych pomocne są zawory równoważące i inna armatura podpionowa. Tylko dzięki odpowiednio dobranej armaturze oraz dopasowanym przepływom (nastawą wstępną) istnieje możliwość zminimalizowania strat ciepła, unikania przegrzewów/niedogrzania poszczególnych stref w obrębie budynku. Kotłownia wykonana w oparciu o gotowe elementy ma wpływ na sprawną eksploatację. Pewność i bezpieczeństwo zapewni właściwy dobór tych elementów. Joanna Pieńkowska www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Eksploatacja i serwis urządzeń OZE
Pompa ciepła przed sezonem Dzisiejszy artykuł chciałbym poświęcić prawidłowemu przygotowaniu pomp ciepła do sezonu grzewczego. Są to elementy instalacji, na które naprawdę warto zwrócić uwagę! Okres wakacyjny już dawno za nami. Noce stają się coraz chłodniejsze, a dni coraz krótsze. Fakty te świadczą o tym, że jesień zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nią sezon grzewczy. Czy nasze urządzenia grzewcze są na ten czas przygotowane? Czy nie sprawią nam kłopotu i nie odmówią posłuszeństwa podczas „pierwszego odpalenia”? Te pytania musi sobie zadać każdy z użytkowników i w zależności od udzielonych odpowiedzi podjąć stosowne kroki. Pompy ciepła są bardzo nowoczesnymi i zaawansowanymi technicznie urządzeniami grzewczymi. Posiadają w większości przypadków bardzo nowoczesną automatykę sterującą, oferującą wręcz „kosmiczne” możliwości parametryzacji ustawień. Przy prawidłowym doborze oraz eksploatacji pompy ciepła nie generują żadnych dodatkowych kosztów oraz znacznie przyczyniają się do obniżenia rachunków związanych z ogrzewaniem oraz podgrzewem ciepłej wody użytkowej.
Opieka wskazana Pamiętajmy jednak, że - jak każde urządzenie zaawansowane technicznie - pompy ciepła wraz z osprzętem i instalacją składają się z elementów, które w większym bądź mniejszym stopniu wymagają opieki serwisowej. Odpowiednio częste kontrole oraz serwisowanie urządzenia oraz osprzętu pozwalają zapobiec wielu niekorzystnym zdarzeniom oraz zapewniają bezawaryjną eksploatację urządzenia oraz instalacji. Warto tu również wspomnieć, że coroczny przegląd bardzo często jest wymogiem gwarancyjnym producentów pomp ciepła i jest wręcz konieczny z punktu widzenia przedłużenia gwarancji na urządzenie. Uważam, że nie należy tej sprawy bagatelizować chociażby ze względu na fakt, że niektórzy producenci pomp ciepła oferują pięcioletnią gwarancję na urządzenie w standardzie, oczywiście pod warunkiem wykonywania corocznych przeglądów technicznych w tym okresie.
Dokładny zakres czynności związanych z okresowym przeglądem technicznym uzależniony jest od rodzaju urządzenia i jest określony w większości przypadków przez producenta w stosownych do tego dokumentacjach. Niektórzy producenci oferują wręcz tzw. „check listę”, czyli spis punktów, które należy sprawdzić podczas takiej inspekcji. Czynności związanie z kontrolą techniczną możemy podzielić na kilka grup: 1. Kontrola dolnego źródła pompy ciepła. 2. Kontrola górnego źródła pompy ciepła. 3. Kontrola części chłodniczej pompy ciepła. 4. Kontrola automatyki sterującej pompy ciepła.
Czynności do wykonania Chciałbym w tym miejscu najmocniej skupić się na najistotniejszych czynnościach, które w mojej opinii wymagane są w każdej eksploatowanej pompie ciepła bez względu na jej typ czy też konstrukcję. l Czynności związane z kontrolą dolnego źródła są różne dla pomp po-
Punkty do kontroli Profesjonalny przegląd techniczny powinien być wykonany raz w roku najlepiej przed sezonem grzewczym przez fachowca posiadającego stosowne uprawnienia nadane przez producenta danego urządzenia, jak również zgodne z obowiązującymi przepisami.
28
www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
wietrznych i gruntowych, niemniej jednak sprowadzają się do tego samego celu: poprawnej pracy parownika. W przypadku pomp powietrznych kontrolujemy stan lamel parownika pod kątem zanieczyszczeń (fot. 1) oraz sprawdzamy drożność odpływu kondensatu. Pompy gruntowe wymagają kontroli czystości filtra (fot. 2), sprawdzenia i regulacji ciśnienia w instalacji oraz wzbiorczego naczynia przeponowego. Warto również przeprowadzić badanie glikolu w układzie. l Górne źródło ciepła wymaga standardowych czynności, jak w każdej instalacji grzewczej, tzn. kontroli czystości filtra, sprawdzenia ciśnienia w instalacji oraz regulację wzbiorczego naczynia przeponowego. Czynności te zapewniają prawidłową pracę skraplacza pompy ciepła. l Ze względu na obszerny artykuł na łamach tego czasopisma, dotyczący
rametryzacji pracy i ewentualnej listy błędów (jeżeli takowe zaistniały podczas eksploatacji urządzenia). Kontrola takich nastaw, jak krzywe grzewcze i czasy łączeniowe, zapewniają komfort cieplny użytkowników oraz przyczyniają się do ekonomicznej pracy urządzenia. Lista błędów (jeżeli jest) pozwoli skupić się na dokładnej analizie zaistniałej awarii oraz ewentualnych przyczynach jej wystąpienia w celu ich eliminacji. Niektórzy producenci pomp ciepła oferują automatykę pozwalającą na diagnozę parametrów pracy układów opisanych w pierwszych trzech punktach, np. temperatury zasilania i powrotu dolnego i górnego źródła, przepływy po stronie tych źródeł (fot. 4) czy też parametry pracy modułu chłodniczego (fot. 5). Jest to bardzo duże ułatwienia dla każdego serwisanta pomp ciepła.
ustawy o f-gazach opisujący również wymagania i obowiązki serwisanta podczas prac w części chłodniczej chciałbym zachęcić do zapoznania się z jego treścią. W przypadku większości „domkowych” pomp ciepła ilość czynnika chłodniczego jest poniżej 3 kilogramów, dlatego sama kontrola części chłodniczej ogranicza się do kontroli optycznej elementów modułu chłodniczego (fot. 3) oraz ewentualnej kontroli parametrów pracy na regulatorze (jeżeli automatyka to oferuje). l Ważnym elementem podczas kontroli serwisowej pompy ciepła jest kontrola stanu automatyki pod kątem odpowiednich nastaw i regulacji, jak również sprawdzenie pa-
Podsumowanie
www.instalator.pl
Oczywiście podczas przeglądu instalacji opartej o pompę ciepła nie należy zapominać o kontroli elementów armatury regulacyjnej, jak również zabezpieczającej, występujących w każdej instalacji grzewczej bez względu na rodzaj zastosowanego źródła ciepła oraz kontroli przyłączy i zabezpieczeń elektrycznych. Mam nadzieje, że przedstawiony materiał pozwoli lepiej przygotować każdą pompę ciepła do zbliżającego się sezonu grzewczego. Tobiasz Turoń Fot. 1. www.systherm.pl Fot. 2-5 z archiwum autora.
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Pompa ciepła i fotowoltaika
Konkurencja czy symbioza? Pompa ciepła i panele fotowoltaiczne często traktowane są przez zainteresowanych jako inwestycja alternatywna. Cel działania tych systemów jest jednak zupełnie inny - pompa ciepła przygotowuje systemowo ciepło i chłód (najczęściej poprzez pośrednie oddanie lub pobranie ciepła w systemach wodnego ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego), natomiast instalacja fotowoltaiczna ma za zadanie wytworzyć energię elektryczną, która może również posłużyć do napędu pompy ciepła. Coraz częściej instalacje pompy ciepła i fotowoltaiki są częściowo zsynchronizowane w celu maksymalnego wykorzystania ich możliwości. Duża część inwestorów zadaje sobie pytanie - dlaczego nie wytworzyć większej ilości energii elektrycznej i bezpośrednio nie ogrzewać domu? Przecież można zamontować większą liczbę paneli fotowoltaicznych i zainwestować w elektryczne ogrzewanie budynku (oczywiście w takiej konfiguracji ogrzewania wykluczone jest również chłodzenie latem tą samą instalacją). Taka inwestycja może mieć sens, ale wyłącznie w budynkach o bardzo małym zapotrzebowaniu na ciepło do ogrzewania (wyłącznie budynki pasywne lub o bardzo małej powierzchni). Dlaczego w standardowych budynkach takie rozwiązanie traci sens? Statystycznie rodzina w budynku miesz-
kalnym zużywa od 2000-4500 kWh energii elektrycznej w ciągu roku na cele bytowe - takie jak oświetlenie i sprzęt RTV/AGD. W nowym budownictwie dla obiektów ok. 150 m2 zapotrzebowanie na cieplną moc szczytową wynosi 6-8 kW, co przekłada się na zapotrzebowanie na energię cieplną do ogrzania budynku najczęściej w zakresie 12000-15000 kWh/rok. Przy założeniu, że chcemy pokryć całość zapotrzebowania na energię cieplną, ogrzewając budynek elektrycznie, inwestor musiałby zainwestować w instalację fotowoltaiczną o mocy min. 1420 kWp i to przy nierealnym założeniu, że w momencie, kiedy budynek potrzebuje dostarczenia energii cieplnej, mamy odpowiednią moc wytwarzaną w danym momencie przez instalację fotowoltaiczną. Produkcja energii elektrycznej z systemu fotowoltaicznego związana jest z chwilową
Rys. 1. Rozkład wyprodukowanej mocy z instalacji PV dla przykładowej instalacji (źródło: ekontrol.pl).
30
mocą promieniowania słonecznego, które w tym przypadku - pod względem miesięcznej ilości uzyskiwanej energii - najniższe jest w miesiącach zimowych. W tym momencie zachodzi potrzeba magazynowania energii elektrycznej, która będzie wykorzystywana w miesiącach zimowych. Ze względów inwestycyjnych w obecnym momencie zakup akumulatorów o pojemności pozwalającej na magazynowanie energii elektrycznej w skali roku byłby nie do zaakceptowania. Najlepszym rozwiązaniem w polskich warunkach prawnych jest unikalny na europejską skalę system opustów. Inwestor, który jest osobą fizyczną, może podpisać z dostawcą energii elektrycznej umowę na „magazynowanie” energii elektrycznej wyprodukowanej z instalacji PV w sieci elektroenergetycznej. Rozliczenia są wykonywane w okresach półrocznych. Najefektywniej dla użytkownika w systemie opustów traktowane są instalacje do 10 kWp (gwarantowany jest zwrot aż 80% energii włożonej do sieci). Pompa ciepła, żeby wyprodukować 12 000-15 000 kWh energii cieplnej w ciągu roku, wymaga dostarczenia tylko ok. 3000-4000 kWh energii elektrycznej (dla obiektów z niskotemperaturowym systemem grzewczym). Sumaryczna ilość energii elektrycznej na cele bytowe i grzewcze wynosi więc 5000-8500 kWh w skali roku. Oczywiście jeśli oczekujemy pełnego pokrycia potrzeb instalacją fotowoltaiczną, musimy przewymiarować system o straty związane z magazynowaniem energii (20% energii zmagazynowanej w sieci nie zostanie nam oddane). Czy budynki bez kosztów za energię elektryczną są realne? Praktycznie tak, choć zawsze będziemy zmuszeni do poniesienia przynajmniej opłat stałych. Nawet budynki modernizowane o większych potrzebach energetycznych mają więc możliwość stać się niskokosztowymi w eksploatacji. Nie www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
dziwi więc trend zwiększający sprzedaż systemów łączących pompy ciepła i fotowoltaikę. Jedynym z największych ograniczeń jest koszt inwestycji, który może być jednak niwelowany poprzez coraz popularniejsze programy dotacyjne ograniczające zjawisko zanieczyszczenia powietrza.
stalacji rozprowadzane jest częściowo przez ogrzewanie podłogowe, jednak w większości przez grzejniki. Kilka lat temu inwestor zdecydował się na montaż paneli fotowoltaicznych o całkowitej mocy 10 kWp w przydomowym ogrodzie. Dla zbilansowania energii zmagazynowanej w sieci w ramach opustu dogrzewał pomieszczenia Współpraca instalacji za pomocą elektrycznych grzejników olejowych. Cena ogrzewania gazem Jednym z ważniejszych aspektów Fot. Jednostka zewnętrzna pompy nie spadła jednak do satysfakcjonująjest maksymalne chwilowe wykorzy- ciepła w modernizowanym budynku cego poziomu, a jednocześnie uciążlistywanie przez pompę ciepła produk- (źródło: materiały szkoleniowe Hewalex). we stało się włączanie i przemieszczacji energii elektrycznej w powiązaniu nie masywnych grzejników olejowych. z komfortem użytkowania budynku. dużych środków jednorazowo na pomPo zainstalowaniu pompy ciepła i caKażda ilość energii oddana do sieci pę ciepła i instalację PV? łorocznej eksploatacji (od lipca do energetycznej wiąże się ze stratą i jeW tym przypadku zawsze lep- czerwca następnego roku) właściciel śli chcemy mieć bardziej efektywną in- szym rozwiązaniem będzie najpierw budynku musiał dopłacić za 50 kWh stalację, produkowana energia musi być inwestycja w pompę ciepła. Źródło energii elektrycznej, tj. ok. 30 zł (namaksymalnie wykorzystywana poprzez ciepła w budynku jest potrzebne, leży doliczyć do tego rachunku jeszcze bieżące zużycie, które obniży zapo- więc nawet jeśli rozważamy tańsze opłaty stałe za utrzymanie łącza elektrzebowanie w późniejszym okresie. Z w zakupie urządzenie innego typu trycznego do budynku). Według analizy tego powodu możemy w granicach (jak np. kocioł gazowy), pompa inwestora - jeśli 2-3 ostatnie tygodnie komfortu użytkownika magazynować ciepła da nam w przyszłości możli- czerwca nie byłyby tak bardzo pociepło, np. w wylewce podłogowej czy wość łatwiejszej rozbudowy domu do chmurne, to bilans roczny z zakładem w buforach ciepła. budynku bez kosztów (ogrzewania) energetycznym wyszedłby na plus. Drugim ważnym elementem współ- oraz darmowego chłodzenia poprzez Podsumowanie pracy jest możliwość modulacji mocy synchronizację w instalacją fotopomp ciepła w zależności od energii woltaiki. Zaletą późniejszego monoddawanej w danym momencie do tażu PV jest również mniejsza inPompy ciepła połączone z instalacją sieci energetycznej. Dotyczy to zwłasz- gerencja w budynek niż wymiana fotowoltaiczną to technologia przycza urządzeń o mocy zasilania prze- źródła grzewczego. szłości. Na ten moment, dzięki możkraczającej 1 kW. Najczęściej stosowane liwości magazynowania energii elekPrzykład instalacji pompy ciepła do ogrzewania i chłotrycznej w sieci energetycznej, system dzenia budynków mają modulowaną jest kompleksowy. Do pełni zadowomoc zasilania od 1 do 3 kW - określaDom zbudowany ok. 15 lat temu lenia na rynku brakuje jeszcze efekjąc częstotliwość sprężarki (pośrednio w Beskidzie Żywieckim - głównym tywnych w długoterminowej perprzez to moc zasilania urządzenia), mo- ogrzewaniem do momentu zainsta- spektywie akumulatorów przechowużemy efektywnie maksymalizować lowania pompy ciepła był kocioł ga- jących energię elektryczną na poziomie chwilowe zużycie energii elektrycznej. zowy. Dom ma ok. 150 m2, ocieplo- 2000-5000 kWh - oczywiście w cenach Co jeśli inwestor buduje dom i nie ny jest styropianem o grubości 10 cm, uzasadniających ich użycie. może sobie pozwolić na wydanie tak okna ma dwuszybowe, ciepło w inJeszcze kilkanaście lat temu wydawało się, że najlepszą formą w budownictwie jest oszczędzanie/ograniczenie wielkości energii potrzebnej do ogrzewania lub chłodzenia budynku - stąd bardzo aktywny stał się trend budowy domów pasywnych. W tym momencie budownictwo jakościowe stawia na współpracę oszczędzania energii w porównaniu do kosztów inwestycji (budynki niskoenergetyczne) z nisko kosztowym wytwarzaniem energii (np. pompy ciepła z fotowoltaiką). Takie budynki są najczęściej tańsze w inwestycji, bardziej komfortowe w użytkowaniu i pozwalają na mniejsze restrykcje Rys. 2. Przykładowa zależność wytworzonej energii elektrycznej z PV oraz poprzy projektowaniu bryły budynku. boru energii elektrycznej w budynku na cele grzewcze i bytowe w odniesieniu Szymon Piwowarczyk do magazynu „Prosument” (źródło: materiały szkoleniowe Hewalex). www.instalator.pl
31
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Regulacja temperatury powietrza z wykorzystaniem regulatora elektronicznego
Upust w instalacji Poprzednie artykuły poświęcone były regulacji temperatury ogrzewania płaszczyznowego oraz zabezpieczeniu grzejnika z jedną pętlą grzewczą przed przegrzaniem. Niniejszy artykuł dotyczy regulacji temperatury oraz regulacji hydraulicznej w układach z wieloma pętlami ogrzewania płaszczyznowego. Układy z jedną pętlą ogrzewania płaszczyznowego mają naturalne ograniczenie polegające na tym, że mogą służyć do ogrzewania lub wspomagania ogrzewania tylko jednego pomieszczenia. Wynika to z kilku powodów. W przypadku ogrzewania podłogowego będą to ściany małych pomieszczeń lub dylatacje przy dużych pomieszczeniach. Na grzejniku podłogowym nie może być postawiona żadna ściana - ze względu na konieczność dylatacji grzejnika od stałych przegród. Oczywiście istnieje teoretyczna możliwość ogrzewania dwóch sąsiadujących pomieszczeń przez pętlę składającą się z dwóch części. Pętle muszą być wówczas połączone szeregowo. W takim jednak przypadku jedno z pomieszczeń musi być dominującym, gdzie układ regulacji temperatury pomieszczenia reguluje pracę całej pętli. W praktyce oznacza to, iż w pomieszczeniu dominującym znajduje się czujnik temperatury urządzenia regulującego tem-
peraturę powietrza. Temperatura w drugim pomieszczeniu jest wówczas wynikowa, zaś temperaturę pożądaną uzyskuje się np. z dodatkowego źródła ciepła, sterowanego dodatkowym układem regulacyjnym. Ciepło uzyskane w drugim pomieszczeniu z ogrzewania powierzchniowego traktuje się jako tzw. zyski ciepła. Kolejnym ograniczeniem systemów ogrzewania płaszczyznowego z jedną pętlą jest jej ograniczona długość, a co za tym idzie - ograniczona wydajność grzewcza. W praktyce długość pętli, np. ogrzewania podłogowego, nie powinna być większa niż 120 m, co oznacza, że taki system możemy stosować do małych i średnich pomieszczeń.
Wiele pętli grzewczych W przypadku ogrzewania płaszczyznowego dużego pomieszczenia lub kilku pomieszczeń, należy stosować system z wieloma pętlami grzewczymi (rys. 1).
W systemie z wieloma pętlami grzewczymi wyróżnić można układ ochrony grzejników płaszczyznowych przed przegrzaniem oraz systemy regulacji temperatury powietrza w poszczególnych pomieszczeniach. Elementy (1)-(6) na rys. 1 stanowią ochronę grzejników płaszczyznowych oraz moduł napędowy cyrkulacji czynnika grzewczego pętli grzewczych. Zasada działania układu w celu obniżania temperatury zasilania ogrzewania płaszczyznowego polega na wykorzystaniu zjawiska mieszania dwóch strumieni czynnika grzewczego o różnych temperaturach tZ i tP, w wyniku czego uzyskuje się czynnik o temperaturze pośredniej tM. Zasada działania układu została opisana szczegółowo w poprzednich artykułach. Pozostałe elementy systemu, tj. (7)-(12), to układy regulacji temperatury w poszczególnych pomieszczeniach ogrzewanych za pomocą grzejników płaszczyznowych oraz zabezpieczenie pompy przed „suchobiegiem”. W przypadku systemu z kilkoma pętlami ogrzewania płaszczyznowego konieczne jest zastosowanie rozdzielacza i kolektora (7) do ogrzewania płaszczyznowego. Jest to specjalna armatura posiadająca odpowiednie wyposażenie. W przypadku Rys. 1. System regulacji temperatury ogrzewania płaszczyznowego z wieloma obiegami grzewczymi [2]: 1 głowica termostatyczna z czujnikiem przylgowym; 2 - zawór termostatyczny przelotowy; 3 - zawór regulacyjny obejścia, tzw. „by-pass”; 4 - wyłącznik zabezpieczający; 5 - pompa obiegowa; 6 - zawór zwrotny; 7 - rozdzielacz ogrzewania podłogowego; 8 zawór nadmiarowo-upustowy; 9 głowica termostatyczna z wyniesionym czujnikiem; 10 - głowica termostatyczna z wyniesionym zadajnikiem; 11 - siłownik termiczny; 12 - regulator elektroniczny (lub elektryczny).
32
www.instalator.pl
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
pętlach tak, aby uzyskać zadaną temperaturę w ogrzewanych pomieszczeniach. Specjalna konstrukcja głowic (kapilara) ma za zadanie umożliwienie przeniesienia informacji o temperaturach panujących w ogrzewanych pomieszczeniach do elementu wykonawczego, zabudowanego na wkładkach termostatycznej belki rozdzielacza (7). W przypadku siłownika termicznego (11) informacja oraz sterowanie przenoszone są drogą elektryczną od sterownika (12) znajdującego się w ogrzewanym pomieszczeniu. Fot. 1. Rozdzielacz i kolektor ogrzewania powierzchniowego z wkładkami termostatycznymi i odcinającymi. belki rozdzielacza (7) są to wkładki termostatyczne, na których można zabudować głowice termostatyczne z wyniesionym czujnikiem (9) lub głowice z wyniesionym zadajnikiem (10) oraz napędy termiczne (11). W przypadku belki kolektora (7) - wkładki regulacyjne lub odcinające (fot. 1). Takie wyposażenie kolektora i rozdzielacza wynika z prostego faktu, iż w przypadku obiegów ogrzewania płaszczyznowego są to jedyne miejsca, w których można zabudować elementy termostatyczne i regulacyjne. Pozostałe części obiegów stanowią pętle ogrzewania, których trasa biegnie w warstwach podłogowych w przypadku grzejnika podłogowego lub w samym grzejniku. Dodatkowo kolektor i rozdzielacz ogrzewania płaszczyznowego (7) prawie zawsze ma odpowietrzniki i zawory spustowe. Zadaniem głowicy termostatycznej z wyniesionym czujnikiem (9), głowicy z wyniesionym zadajnikiem (10) oraz siłownika termicznego jest regulacja przepływu czynnika grzewczego w poszczególnych
Fot. 2. Zawór nadmiarowo-upustowy [2]. www.instalator.pl
Zawór nadmiarowo-upustwy Zadaniem zaworu nadmiarowoupustowego (8) jest ochrona pompy przed „suchobiegiem” w sytuacji, gdy nastąpi zamknięcie wszystkich wkładek termostatycznych w belce rozdzielacza (7). Przy wzroście różnicy ciśnienia spowodowanego zamknięciem wkładek termostatycznych, następuje otwarcie zaworu nadmiarowo-upustowego (8) i zapewnienie minimalnego przepływu przez pompę obiegową (5). Widok zaworu nadmiarowo-upustowego przedstawiono na fot. 2. Układ ochrony przed przegrzaniem, projektowany dla wielu grzejników płaszczyznowych, ogranicza swobodę przy projektowaniu samych grzejników. Wartość temperatury zasilania zadawana na głowicy termostatycznej z czujnikiem przylgowym (1) musi być dopasowana do grzejnika płaszczyznowego, wykazującego największy opór w przekazywaniu ciepła i/lub grzejnika zabudowanego w pomieszczeniu z największymi stratami jednostkowymi ciepła, odniesionymi do powierzchni. W praktyce oznacza to, że grzejniki płaszczyznowe zasilane są czynnikiem o maksymalnej dopuszczalnej temperaturze. Wartość temperatury ustawionej na głowicy termostatycznej (1) nie może przekraczać maksymalnej temperatury zasilania któregokolwiek z grzejników płaszczyznowych. W przypadku, gdy jest jeden grzejnik płaszczyznowy, istnieje możliwość uzyskania wymaganej wydajności grzejnika przy różnych temperaturach zasilania czynnika grzewczego (szeroki zakres temperatury). Właściwą wydajność uzyskuje się przez odpowiednie dopasowanie rozstawu rur w grzejniku płaszczyznowym. W przypadku występowania kilku grzejników płaszczyzno-
wych, temperatura zasilania musi być dopasowana do tego grzejnika, który potrzebuje maksymalnej temperatury zasilania, a więc nadwyżkę mocy grzewczej pozostałych grzejników należy skorygować przez zwiększenie rozstawu rur. Taka sytuacja wymaga doświadczenia przy projektowaniu grzejników płaszczyznowych. Najtrudniejsze są przypadki, gdy z jednego obiegu mieszającego zasilane są grzejniki płaszczyznowe o znacznym zróżnicowaniu oporu cieplnego. W przypadku ogrzewania podłogowego występują grzejniki z wykończeniem ceramicznym i drewnopodobnym. W większości podobnych przypadków dobiera się temperaturę czynnika grzewczego dla grzejników z wykończeniem drewnopodobnym, zaś nadwyżkę mocy grzejników z wykończeniem ceramicznym kompensuje się zwiększonym rozstawem rur. W takim przypadku grzejniki podłogowe z wykończeniem drewnopodobnym mają długie pętle o dużym oporze hydraulicznym. Grzejniki z wykończeniem ceramicznym mają krótkie pętle o małym oporze hydraulicznym. Znacznie utrudnia to regulację hydrauliczną na etapie równoważenia instalacji ogrzewania płaszczyznowego. Ponadto wkładki termostatyczne zabudowane w belkach rozdzielacza mają identyczną przepustowość (kVS), co powoduje dodatkowe zróżnicowanie oporów hydraulicznych poszczególnych pętli. Z tego względu prawie nigdy nie udaje się uzyskać zalecanego autorytetu pracy (0,3-0,7) wkładek termostatycznych w łazienkach lub innych pomieszczeniach o małej powierzchni. Rozwiązaniem powyższego problemu może być zwiększenie liczby pętli ogrzewania przy wykończeniu drewnopodobnym. Pogarsza to jednak estetykę wykończenia za sprawą dodatkowych dylatacji. W jednym z następnych wydań „Magazynu Instalatora” temat regulacji temperatury ogrzewania płaszczyznowego z wieloma pętlami będę kontynuował. Grzegorz Ojczyk, NTTG Literatura: [1] Zima W., Muniak D., Cisek P., Ojczyk G., Pacura P.: „Zagadnienia cieplne, hydrauliczne oraz jakości wody w instalacjach ogrzewczych”, Politechnika Krakowska im. Tadeusz Kościuszki, Kraków 2015. [2] Materiały firmowe HERZ Armatura i Systemy Grzewcze Spółka z o. o.
33
strony sponsorowane miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Nowość w ofercie marki CHAFFOTEAUX - Pigma Advance 25 i Mira Advance System 25
Oszczędzaj z innowacyjnymi kotłami Szukasz sposobu na energooszczędne ogrzanie wody i budynku? Dobrym rozwiązaniem mogą być nowoczesne kotły kondensacyjne, które w stosunku do kotłów tradycyjnych lepiej wykorzystują paliwo.
34
W tradycyjnych kotłach ciepło ucieka przez komin, natomiast kotły kondensacyjne odbierają dodatkową ilość ciepła ze spalin. To rozwiązanie dla domów, w których wymagane są najwyższe parametry eksploatacyjne. l Zaawansowana technologia w Twoim domu CHAFFOTEAUX, lider jakości oferujący efektywne rozwiązania do ogrzewania pomieszczeń, wyznaczył nowe granice komfortu. Marka Chaffoteaux wprowadziła dwa nowe produkty z gamy Advance. Są to innowacyjne kot-
ich zakup, oszczędzimy nawet do 20% energii (w połączeniu ze sterownikiem Expert Control i funkcją S.R.A) lub do 30%* energii (przez połączenie systemu sterowania Expert Control, funkcji S.R.A, czujnika zewnętrznego i ogrzewania podłogowego). Nowe kotły z gamy Advance są niezwykle wydajne. Oba produkty mają nowy wymiennik ciepła - SpinTechTM, ze zwiększonymi przekrojami, większą rezydualną częstotliwością występowania i mniejszym ryzykiem zapchania. Produkty posia-
ły gazowe wiszące - 2-funkcyjny Pigma Advance 25 (fot. 1) oraz 1-funkcyjny Mira Advance System 25 (fot. 2). Oba produkty mają wyjątkowe parametry techniczne gwarantowane przez certyfikat bezpieczeństwa i jakości TÜV. W stosunku do poprzedniej wersji przekroje wymiennika zostały zwiększone o 142%. Kotły mają nowe wymienniki ciepła ze stali nierdzewnej z pojedynczą spiralą. l Prosty montaż i gwarantowana jakość Co ważne - urządzenia marki CHAFFOTEAUX mają proste podłączenia. Z łatwością można je zainstalować nad wanną. Decydując się na
dają nowy interfejs z wyświetlaczem LCD i regulacją temperatury, a także panele dźwiękochłonne. Kompaktowy kocioł gazowy Pigma Advance 25 charakteryzuje współczynnik modulacji 1:7, zoptymalizowany tłumik wewnętrzny oraz funkcja autoregulacji S.R.A. Natomiast w modelu Mira Advance System 25 marka CHAFFOTEAUX zadbała m.in. o współczynnik modulacji 1:10, elektroniczne sterowanie spalaniem E-Burning System, funkcję S.R.A. i autokalibracji z poziomu menu technicznego, bez konieczności stosowania dodatkowych zestawów prze-
zbrojeniowych. Możliwość zdalnego sterowania, dzięki opcji połączenia ze sterownikiem, sprawi, że korzyści płynące z systemu kondensacyjnego staną się jeszcze bardziej widoczne, a sterowanie kotłem będzie możliwe również poza domem. l Akcesoria dla lepszego komfortu Marka CHAFFOTEAUX ma w swojej ofercie również akcesoria. Są to m.in. sterowniki modulowane - Expert Control, pozwalające na kontrolę funkcjonowania każdego elementu systemu z najwyższą łatwością oraz Zone Control, czyli czujnik temperatury pomieszczenia służący do kontrolowania temperatury i trybu ogrzewania w strefie, w której jest zainstalowany. Marka znana jest również ze sterowników Easy Control typu on/off służących do intuicyjnego programowania ogrzewania w trybie tygodniowym oraz sondy zewnętrznej temperatury, która zbiera informację na temat warunków klimatycznych i przekazuje je do sterownika kotła w celu automatycznej regulacji jego pracy w zależności od wymaganej temperatury w pomieszczeniu i panujących warunków zewnętrznych. Produkty Chaffoteaux dostępne są na wyłączność w ofercie Centrum Instalacji TADMAR. Więcej informacji na stronie internetowej. * Oszczędność przy wymianie starego kotła standardowego na nowy kondensacyjny www.chaffoteaux.pl
strony sponsorowane
strony sponsorowane miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Najwyższej jakości komponenty do urządzeń grzewczych
Systemy dozowania peletu w kotłach Firma Powergate od 12 lat dostarcza branży kotlarskiej najnowszej generacji komponenty umożliwiające precyzyjne dozowanie, co przekłada się na spełnienie wyśrubowanych norm polskich i dyrektyw UE. Powergate oferuje trzy rozmiary dozowników biopaliw, z czego dwa mniejsze przystosowane są do podawania peletu o grubości 6 i 8 mm oraz kukurydzy, natomiast największy może być stosowany również do podawania pestek owoców lub zrębków: l najmniejszy o otworze wlotowym 65 x 41 mm może podawać do 100 g peletu 6 mm na jeden obrót śluzy, czyli może być stosowany w palnikach kotłów o mocy do 45 kW; l średni o otworze wlotowym 125 x 41 mm może podawać do 200 g peletu 6 mm na jeden obrót śluzy, czyli może być stosowany w palnikach kotłów o mocy do 100 kW; l największy o otworze wlotowym 120 x 150mm może podawać do 500 g pelletu 6 mm na jeden obrót śluzy, czyli może być stosowany w palnikach kotłów o mocy do 300 kW.
Motoreduktory Do napędu dozowników proponujemy szeroką gamę motoreduktorów serii FA oraz FB złożonych z silników indukcyjnych małej mocy (25 W, 40 W lub 60 W) oraz 3-stop-
niowch przekładni walcowych. Dzięki wysokiej sprawności napędu (75%) uzyskuje się parametry mechaniczne na wałku zdawczym, wystarczające nie tylko do obracania dozownika, ale również do napędzania małego podajnika przesuwającego paliwo w kierunku paleniska. W zaawansowanych systemach dozowania paliwa, z przekładniami walcowymi, mogą współpracować silniki bezszczotkowe BLDC pozwalające na bardzo szeroką regulację prędkości obrotowej przy zachowaniu stałego i zarazem wysokiego momentu mechanicznego w niemal pełnym zakresie regulacji prędkości obrotowej. Taki system dozowania pozwala precyzyjnie i w sposób ciągły dozować paliwo, eliminując dokuczliwe zmiany poziomu hałasu pracy kotła, charakterystyczne przy cyklicznych rozruchach tradycyjnych napędów z silnikami indukcyjnymi.
Zalety dozowników biopaliw l precyzyjne
dozowniki wszystkich rodzajów biopaliw do kotłów o mocy do 300 kW;
l konstrukcja dozownika w żeliwnej
obudowie daje 100% ochronę przed cofnięciem się płomienia do zbiornika biopaliwa; l zwarta mechanicznie konstrukcja zapewnia szczelność układu dozowania, dzięki czemu kawałki i pył z biopaliwa nie wydostają się na zewnątrz układu; l specjalna konstrukcja obrotowej śluzy zapewnia ścinanie nadmiaru biopaliwa i chroni ją przed blokowaniem się, usuwając w kierunku
wylotu pył przedostający się do przestrzeni pomiędzy jej częścią ruchomą i nieruchomą. Proponowane rozwiązanie łatwo można adoptować do współpracy z różnymi rodzajami palników i kotłów dostępnych obecnie na rynku. Więcej informacji na temat powyższych dozowników można znaleźć na naszych stronach internetowych. Zachęcamy również do kontaktu bezpośrednio z naszymi inżynierami. Dane kontaktowe dostępne są na naszej stronie internetowej. W kolejnych artykułach na łamach „Magazynu Instalatora” przedstawimy oferowane komponenty do nadmuchu zimnego powietrza palników oraz wyciągów spalin dla rynku kotłów i kominków. www.powergate.pl
strony sponsorowane
35
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Co warto wiedzieć o przygotowaniu wody zasilającej domowe obiegi zamknięte?
Osad w rurociągu Prawidłowe funkcjonowanie domowych obiegów zamkniętych (instalacje centralnego ogrzewania, ogrzewanie podłogowe itp.) w znacznym stopniu zależy od parametrów medium zasilającego, jakim jest woda. Instalacje pozostające w kontakcie z wodą narażone są na niekorzystne zmiany, które mogą polegać albo na odkładaniu się osadów (np. węglanu wapnia - CaCO3) na ściankach przewodów, albo na korozji materiałów, z których są sporządzone. W pierwszym przypadku może to prowadzić do zwiększenia chropowatości ścianek przewodów, powodując wzrost oporów przepływu, a nawet do znaczącego zmniejszenia ich światła. W drugim przypadku mamy do czynienia ze zmniejszeniem grubości ścianek przewodów z jednoczesnym podwyższeniem barwy lub mętności. Dodatkowym czynnikiem niekorzystnie wpływającym na jakość wody w obiegach zamkniętych jest czas retencji w sieci obiegowej, sprzyjający odkładaniu się złogów osadów, a niekiedy także wtórnemu zanieczyszczeniu mikrobiologicznemu wody. Niezależnie od materiałów, z których wykonane są omawiane instalacje, rodzaj niekorzystnych zmian, jakie może powodować transportowana woda, zależy głównie od jej własności fizyczno-chemicznych. Dlatego najskuteczniejszym sposobem ich ochrony jest kontrolowanie określonych cech wody pozostającej w kontakcie z materiałem, z jakiego sporządzone są te instalacje. Do takich cech zalicza się stabilność chemiczną, korozyjność i termostabilność wody.
Woda stabilna Stabilność chemiczna wody definiowana jest jako cecha określająca stan równowagi węglanowo-wapniowej, tj. zdolność wody do rozpuszczania lub wytrącania węglanu wapnia (CaCO3)
36
tworzącego warstwę ochronną na powierzchni materiału pozostającego w kontakcie z wodą. Miarą stabilności wody jest indeks Langeliera IL nazywany też indeksem stabilności [1], obliczany z równania: IL = pH - pHS w którym: pH - rzeczywista wartość pH wody, pHS - wartość pH wody w stanie nasycenia węglanem wapnia. Parametrami wyjściowymi do obliczania pHS są: temperatura, twardość wapniowa i zasadowość wody. Czytelników zainteresowanych sposobem obliczania wartości pHS w oparciu o wybrane parametry fizykochemiczne wody odsyłam do artykułu na temat oceny równowagi węglanowowapniowej zamieszczonego w „MI” w roku 2008 [1] lub do podręcznika [3], z którego zaczerpnięto te dane. Interpretacja obliczonego w ten sposób indeksu jest następująca: IL < 0 - woda jest nienasycona w stosunku do CaCO3 i ma własności agresywne, IL = 0 - woda jest stabilna, tj. nie ma ani charakteru agresywnego, ani skłonności dowytrącania CaCO3, IL > 0 - woda ma skłonności do wytrącania CaCO3. Stabilność chemiczną wody ocenia się również w oparciu o indeks Ryznera IR wyznaczany wzorem: IR = 2 pHS - pH. W zasadzie tylko wody o indeksie Ryznera w granicach 6,25-6,75 uznaje się za w pełni stabilne. Agresywności wody nie należy utożsamiać z jej korozyjnością. Wody agresywne są zawsze korozyjne, ale wody nieagresywne również mogą być korozyjne, gdyż nawet w warunkach równowagi
węglanowo-wapniowej przyczyną korozyjności wody może być obecność jonów chlorkowych i/lub siarczanowych.
Korozyjność wody Ocena korozyjności wody oparta jest więc na obliczeniach zmodyfikowanego indeksu Larsona (JL) uwzględniającego relacje pomiędzy zasadowością wody a zawartością jonów siarczanowych i chlorkowych, obliczanego z równania [2]: JL = {2[SO42-] + [Cl-]}/[HCO3-], w którym: [SO42-] - stężenie jonów siarczanowych [mmol/l] [Cl-] - stężenie jonów chlorkowych [mmol/l] [HCO3-] - stężenie jonów wodorowęglanowych [mmol/l]. Z powyższego równania wynika, że własności korozyjne wody rosną wraz ze wzrostem zawartości jonów siarczanowych i chlorkowych, a maleją ze wzrostem zasadowości wody wyrażanej stężeniem jonów wodorowęglanowych (HCO3-). Ocena korozyjności wód o podwyższonej temperaturze w oparciu o kryterium indeksu Larsona przedstawia się następująco: JL < 0,2 - jony chlorkowe i siarczanowe nie mają tendencji do oddziaływania na naturalnie utworzoną warstewkę ochronna węglanu wapnia, 0,2 < JL < 0,6 - w układzie może mieć miejsce korozja, gdyż jony chlorkowe i siarczanowe mogą negatywnie wpływać na naturalną warstewkę ochronną węglanu wapnia, JL > 0,6 - woda wykazuje tendencje do wyraźnej lokalnej korozji zwiększającej się wraz ze wzrostem indeksu [2].
Termostabilność wody Termostabilność definiowana jest jako cecha polegająca na braku skłonności do wytrącania się węglanu wapnia w kolejnych cyklach ogrzewania i www.instalator.pl
Porada od firmy: ADEY miesięcznik informacyjno-techniczny
schładzania wody. Ocenia się ją w oparciu o wskaźniki termostabilności I1 i wytrącania I2 [2]. Wskaźniki te wyliczane są ze wzorów: I1 = mo/m I2 = (mo - m) * 50 (mg CaCO3/l), w których: mo - zasadowość wody surowej wobec metyloranżu m - zasadowość wobec metyloranżu wody poddawanej wytrącaniu nadmiarem CaCO3. Powyższe wskaźniki stanowią informację, do jakiego poziomu należy uzdatnić wodę, aby przy granicznej temperaturze ogrzania były one zgodne z wymaganiami [2]. Ocenę termostabilności można przeprowadzić wprost w oparciu o oznaczoną twardość węglanową wody. W tym przypadku ocena termostabilności przedstawia się następująco: - wody uważa się za termostabilne, jeśli ich twardość węglanowa jest 2,86 mval/l, a ponadto zawierają koloidalną materię organiczną utrudniającą wytrącanie się węglanu wapnia (CaCO3), nawet po dwukrotnym ich zagęszczeniu, - wody o ograniczonej termostabilności charakteryzują się twardością węglanową w zakresie 2,865,71 mval/l, - wody charakteryzujące się twardością węglanową większą niż 5,71 mval/l ocenia się jako nietermostabilne.
Korekta składu wody W oparciu o ocenę stabilności chemicznej, korozyjności i termostabilności można opracować program chemicznej korekty składu wody. W przypadku wód agresywnych korekta będzie miała na celu podwyższenie twardości węglanowej i zawartości jonów wapnia. Jeśli woda ma wyraźną tendencje do wytrącania CaCO3, korekta polega na szczepieniu kwasem w celu zmiany twardości węglanowej na niewęglanową, przy czym dawki ustala się w ten sposób, aby woda po szczepieniu kwasami charakteryzowała się równowagą węglanowo-wapniową. Korekty składu wody opracowane w oparciu o indeks Larsona polegają głównie na podwyższeniu zasadowości wody do poziomu pozwalającego na zrekompensowanie niekorzystnego wpływu chlorków i siarczanów. Korekty takie nie uwzględwww.instalator.pl
niają jednak innych czynników wpływających na korozyjne działanie wody, a mianowicie: temperatury oraz czasu retencji wody w sieci. Korozyjność rośnie ze wzrostem temperatury wody i czasem retencji. Jak z powyższego wynika, zapobieganie procesom korozji lub zarastania przewodów wodociągowych drogą korekty składu fizyczno-chemicznego wody może być zabiegiem skomplikowanym w realizacji, a efektywność tych działań nie zawsze jest wyraźna. Z tego względu obserwuje się coraz powszechniejsze stosowanie fosforanowych inhibitorów korozji. Zastosowanie znalazły głównie ortofosforany, polifosforany oraz ich mieszanki. Zaletą stosowania preparatów fosforanowych jest ich wielokierunkowe działanie, ponieważ: - wytwarzają na ściankach przewodów wodociągowych antykorozyjną warstwę ochronną, trwalszą niż ochronna warstewka CaCO3, zapobiegając procesom korozji i zabarwianiu wody związkami żelaza i manganu, - stabilizują twardość wody, wiążąc jony wapnia i magnezu i pozbawiając je w ten sposób możliwości tworzenia osadów wewnątrz sieci, - usuwają już nagromadzone na ściankach przewodów złogi korozyjne i osady drogą powolnego wymywania, z jednoczesnym tworzeniem warstewki ochronnej. Chemiczna ochrona przewodów wodociągowych może być więc realizowana z zastosowaniem różnorodnych metod. We wszystkich przypadkach wymaga ona starannego przygotowania programu działań, obejmującego czynności zapobiegawcze oraz walkę z już istniejącym wtórnym zanieczyszczeniem sieci, wybór reagenta (ów) i miejsca jego dawkowania, a także działań w warunkach normalnej eksploatacji sieci wodociągowej. dr Sławomir Biłozor [1] Biłozor S. „Trochę więcej o agresywnych własnościach wody. O czym informuje nas ocena równowagi węglanowo - wapniowej?”, „Magazyn Instalatora” 2008. [2] Biłozor S. „Woda w systemach chłodzenia”, „Magazyn Instalatora” 6-7 (2016). [3] „Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne”, praca zbiorowa pod red. Jacka Nawrockiego i Sławomira Biłozora, Wyd. Naukowe PWN Warszawa Poznań 2000.
Dlaczego warto zamontować filtr magnetyczny? ADEY jest wiodącym producentem filtrów magnetycznych oraz środków chemicznych, które są stosowane w systemach grzewczych do ich ochrony i poprawy efektywności ich pracy. Magnetyt (czarny tlenek żelaza) jest główną przyczyną awarii układów grzewczych, a korozja należy do codziennie występujących problemów w układach ogrzewania. Jeśli nie podejmuje się odpowiednich działań, dochodzi do gromadzenia się magnetytu, co skutkuje punktowym niedogrzaniem grzejników, spadkiem wydajności ogrzewania i niepotrzebnym obciążeniem kotła. Dzięki produktom i działaniom opracowanym przez firmę ADEY w celu wyeliminowania korozji i magnetytu, każdy układ grzewczy można uratować. Korzystając z naszych filtrów, środków chemicznych i porad można obniżyć rachunki za energię oraz koszty serwisu, jak również zapewnić dłuższą żywotność kotłów. Unikalna konstrukcja filtrów firmy ADEY maksymalizuje przechwytywanie zanieczyszczeń już przy pierwszym przejściu. Filtry aktywnie wyłapują wszelkie krążące zanieczyszczenia magnetyczne oraz niemagnetyczne, zapewniając ciągłą ochronę całego systemu. Korzyści dla użytkownika: l 6% oszczędności na rachunkach za ogrzewanie; l natychmiastowa ciągła ochrona systemu; l wydłużona trwałość systemu o około 20%; l ograniczona emisja dwutlenku węgla; l brak bieżących kosztów utrzymania; Korzyści dla instalatora: l instalacja może zostać wykonana w ciągu zaledwie kilku minut; l obrotowe zawory (360°) umożliwiają wiele opcji instalacji; l dwukierunkowy przepływ - każde z podłączeń może być wejściem lub wyjściem - dla większej elastyczności; l bardzo cienka osłona, która zwiększa wydajność; l niskoprofilowy zawór spustowy dla łatwiejszego serwisowania; l podwójny przepływ zwrotny, który maksymalizuje wychwytywanie zanieczyszczeń; l szybkozłącza dla łatwiejszego serwisowania. www.adey.com rubryka sponsorowana
37
miesięcznik informacyjno-techniczny
9 (241), wrzesień 2018
Prawidłowy montaż odpływów prysznicowych
Bez przecieku! Do bezpiecznego użytkowania łazienek i natrysków niezbędna jest właściwa instalacja zapewniająca skuteczne odprowadzanie wody z powierzchni posadzki. Jej kluczowy element stanowią właściwie dobrane i odpowiednio zabudowane wpusty prysznicowe. Zwykle są to proste konstrukcyjnie urządzenia umożliwiające skuteczne odwodnienie powierzchni pod warunkiem jednak, że zarówno projekt instalacji, jak i jej zabudowa zostały wykonane prawidłowo i z dbałością o detale. Brodzik z płytek warto wybrać, gdy zależy nam na łatwości dostępu do natrysku (np. w przypadku, gdy będą z niego korzystać osoby starsze i dzieci) oraz na indywidualnym charakterze łazienki. Takie rozwiązanie pozwala bowiem urządzić kabinę prysznicową w prawie każdym fragmencie pomieszczenia łazienkowego (np. w nietypowej wnęce lub w centralnym punkcie pomieszczenia), nie zaburzając walorów architektonicznych. Na budowę brodzika z płytek dobrze zdecydować się już w fazie planowania inwestycji. Najlepiej bowiem, aby poziom posadzki w łazience był idealnie zlicowany lub na-
wet minimalnie niższy niż w innych pomieszczeniach mieszkalnych, a jednocześnie należy zachować pod brodzikiem wszystkie warstwy izolacyjne posadzki (termiczną, akustyczną, hydroizolację) oraz niezbędne przewody instalacyjne, jak ogrzewanie podłogowe czy podejścia do innych przyborów sanitarnych. Jeśli jednak decyzja o budowie brodzika z płytek zostanie podjęta nieco później, z pomocą mogą nam przyjść dostępne na rynku rozwiązania o bardzo niskiej, nawet 60 mm, wysokości. Zwykle wiąże się to jednak z ograniczeniem wysokości syfonu wpustu, a tym samym - szybszym jego wysychaniem.
Wybór najlepszego rozwiązania
Fot. 1. Brodzik łatwo dostępny z zastosowaniem odpływu prysznicowego Linearis Compact (fot. M. Domurad, A. Kmieć).
38
W obecnej ofercie rynkowej wybór rozwiązań jest bardzo szeroki: dostępne są odpływy punktowe, liniowe oraz ścienne. Wiele z tych rozwiązań można zabudować w sposób czyniący je prawie niewidocznymi, wyklejając ruszty płytkami zastosowanymi w pozostałej części pomieszczenia. Niektóre produkty dzięki fabrycznie zamontowanym w odpływach modułom LED mogą także pomóc w osiągnięciu ciekawych efektów oświetlenia pomieszczenia. Poza walorami estetycznymi przy wyborze rozwiązania do łazienki klu-
czowym kryterium, na które powinno się zwrócić uwagę, jest możliwość wygodnego użytkowania i eksploatacji kabiny prysznicowej. Najistotniejsze kwestie stanowią tu szczelność oferowanego odpływu prysznicowego oraz możliwość czyszczenia syfonu. Należy zawsze wybierać rozwiązania umożliwiające łatwy dostęp do wnętrza wpustu i syfonu. Dobry produkt musi bowiem zapewniać bezpieczeństwo, szczelność i łatwość obsługi, począwszy od montażu, po codzienne użytkowanie i utrzymanie brodzika w czystości. Przeoczenie tych cech podczas wyboru rozwiązania może skutkować późniejszą, bardzo kłopotliwą
i kosztowną, wymianą całego odwodnienia z powodu zapchania syfonu lub nieszczelności produktu. Warto także zwrócić uwagę na obecność kołnierza, który jest kluczowym elementem dla zapewnienia szczelnej hydroizolacji. Kołnierz powinien mieć min. 30 mm szerokości. Jednym z najistotniejszych parametrów wpustów jest ich przepustowość. Parametr ten powinien być wyższy od wydajności zastosowanej wylewki prysznicowej. Wartość ta waha się w granicach 0,15-0,35 l/s. Minimalna wymagana normą wydajność wpustów powinna wynosić przy średnicy odpływu 32 mm - 0,4 l/s, przy odpływie 40 mm - 0,6 l/s, a przy wyższych średnicach - 0,8 l/s. Przepustowość niektórych dostępnych na rynku wpustów łazienkowych wynosi od 0,40 do 1,80 l/s. www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...