ZABURZENIA ODŻYWIANIA - CZYM TAK NAPRAWDĘ SĄ?

Weronika Przygoda

Słysząc zdanie „Mam zaburzenia odżywiania” znaczna część społeczeństwa myśli o anoreksji i bulimii. Panuje powszechne zawężenie terminu nieprawidłowego żywienia, ograniczanie go do wychudzenia. Czy rzeczywiście tak jest? Czy otyłość to też zaburzenia odżywiania? Czym w zasadzie są zaburzenia odżywiania?

Zaburzenia odżywiania to bardzo zróżnicowane choroby charakteryzujące się zaburzeniem łaknienia. Łączy je natomiast to, że wszystkie rozwijają się na podłożu psychicznym. Wyróżniamy zaburzenia specyficzne - anoreksję, bulimioreksję, bulimię oraz zaburzenia niespecyficzne napady objadania się, kompulsywne jedzenie, zespół przeżuwania, zespół nocnego jedzenia.

Statystyki mówią jasno - choroby związane z zaburzeniami odżywiania należą do najczęściej występującego zjawiska w XXI wieku. Cierpi na nie ponad 70 milionów ludzi na całym świecie, z czego większość należy do przedziału wiekowego 18-34 lata. Kobiety stanowią aż 90-95% chorujących osób. W Polsce do tej grupy należą najczęściej dzieci i nastolatkowie. W Ciągu pięciu lat zaobserwowano aż dwukrotny wzrost zachorowań. Badania wskazują także na coraz częstsze zaburzenia odżywiania wśród dzieci przed okresem dojrzewania. Według raportu Public Health England na rok 2017/18 wśród dziesięcioletnich dziewcząt częstość hospitalizacji z powodu zaburzeń odżywiania wzrosła w ciągu ostatniej dekady aż o 146%. Tendencję wzrostową widać także u chłopców, mimo iż dalej stanowią mniejszość. Dziesięć lat temu do szpitala przyjętoby jednego dziesięciolatka, a dzisiaj już dziewięciu. Problemy z nieprawidłowym odżywianiem mogą doprowadzić do zaburzeń rytmu serca, zaburzenia płodności, utraty masy mięśniowej, osłabieniem układu kostnego, a w najgorszym wypadku prób samobójczych.

Zaburzony, negatywny obraz własnego ciała, trudność w rozumieniu emocji, brak akceptacji samego siebie, a także potrzeba nadmiernej kontroli wszystkich aspektów życia - w tym odżywiania, to zarówno elementy, jak i jedne z przyczyn tych chorób. Promowanie nierealistycznych sylwetek w social mediach oraz porównywanie się do nich, to z kolei najczęstsza przyczyna występowania zaburzeń u młodzieży, która nie zdaje sobie sprawy, że publikowane zdjęcia w sieci nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością.

Bulimia i anoreksja to najbardziej znane zaburzenia odżywiania, które nie są związane tylko z wychudzeniem, ale i z otyłością, np. bulimicy nie zawsze są chudzi. Nowe choroby, klasyfikowane do zaburzeń, to napady niekontrolowanego objadania, ograniczanie przyjmowania pokarmów, łaknienie spaczone oraz ortoreksja. Znaczna część społeczeństwa, kiedy widzi osobę otyłą, rzuca w nią obelgami, wyzywa od „grubych”, traktuje jak gorszą. Tymczasem, tak naprawdę nikt nie wie, jaki etap ktoś w życiu przechodzi i dlaczego ma nadwagę. Choroby zaliczane do zaburzeń odżywiania świadczą o tym, że nie należy traktować nikogo zbyt pochopnie, ale okazywać zrozumienie i szacunek bez względu na wszystko. Osoby chore często ukrywają fakt, że mają problem z prawidłowym odżywianiem się. Nakładają na siebie maski, wstydzą się tego, że nie potrafią sobie poradzić. Próbują wołać o pomoc dając sygnały, które mylone są często z zaburzeniami zachowania, buntem czy chorobami somatycznymi.