Jaargang 1 I Nummer 4 I 2017
Een moment om te vieren
Wilt u meer
ENERGIE? Energie tekort is een van de meest algemene, maar ook een van de meest belemmerende problemen waar mensen last van hebben. Wanneer je elke dag met datzelfde uitgebluste gevoel wakker wordt, kan dat de kwaliteit van leven sterk beïnvloeden. Gelukkig is er iets aan te doen door op celniveau de natuurlijke energieproductie in het lichaam te ondersteunen. Dit uiterst gecompliceerde proces vindt in elke cel van het lichaam plaats. Er zijn vitamines, mineralen, enzymen en andere natuurlijke stoffen bij betrokken die de cellen helpen voedingsstoffen uit het voedsel om te zetten in de ‘energiemolecule’ ATP. Hoe meer ATP een cel kan produceren, hoe meer energie die heeft om zijn belangrijke functies te vervullen. Ondersteuning van de ATPproductie in de cel is daarom de sleutel tot meer energie.
Gezonde, energie producerende cellen bevatten ook een natuurlijke stof die co-enzym Q10 heet. Wetenschappers bestuderen Q10 al tientallen jaren om beter te begrijpen waarom we die stof in onze cellen nodig hebben. Co-enzym Q10 zit in sommige voedingsmiddelen en het menselijk lichaam kan het ook zelf produceren. Bovendien is deze belangrijke voedingsstof tegenwoordig ook beschikbaar met vitamine C als supplement in capsules.
Q10 aanmaak neemt af met het ouder worden µg/g
Concentratie co-enzym Q10 (µg/g) in hartweefsel
120 100 80
NL_Q10_Article_ZelfzorgMagazine_210x270_0717
60 40
Het lichaam kan zelf het co-enzym Q10 aanmaken. Als gevolg van ziekte of ouder worden, maakt het lichaam steeds minder aan. Vaak gebeurt dit op momenten dat we juist extra energie nodig hebben.
Het originele Q10 product gebruikt in meer dan 100 wetenschappelijke studies. Bio-Quinon Active Q10 is waarschijnlijk ’s werelds best gedocumenteerde Q10-merk, reden waarom vooraanstaande onderzoekers het product officieel hebben uitgekozen als referentieproduct voor het internationale onderzoek op het gebied van Q10. Gebruikt in het geroemde QSymbio onderzoek! Voor meer info: www.q-symbio.com
Bel gratis voor meer informatie: 0800-0992211
20 0 0-2 jaar
19-21 jaar
39-43 jaar
77-81 jaar
(Bron: Lipids vol. 24, no. 7 (1989))
De concentratie co-enzym Q10 in de vitale organen bereikt rond 19-21 jaar haar piek, Meld u aan voor onze nieuwsbrief via: www.pharmanord.nl hetgeen aangeeft dat mensen op deze leeftijd over de meeste energie beschikken.
www.pharmanord.nl
\\\ Redactioneel
Colofon Zelfzorg Magazine is een uitgave van Giesbers’ Media / Magenta Publishing Bijsterhuizen 31-47 6604 LV Wijchen tel: (024) 345 41 50 www.who-cares.nl Twitter: @who-cares.nl Hoofdredacteur Antal Giesbers 06-54 662 104 antal@who-cares.nl Eindredacteur Marco Mekenkamp Redacteur Suzanne van Schaik Accountmanager Michiel Korsten 06-41 149 771 michiel@who-cares.nl Advertentie-administratie Silvia Wijers advertentie@magentapublishing.nl Vormgeving Wendy van Cuijk Uitgevers Joost Heessels Antal Giesbers Abonnementen info@who-cares.nl Abonnementsprijzen € 45,- per jaar voor adressen in Nederland Zelfzorg Magazine wordt gemaakt met inachtneming van de richtlijnen van KOAG/KAG. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt door middel van druk, internet, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor persoonlijke of materiële schade veroorzaakt door onjuisthedenin deze uitgave.
Een moment om te vieren Deze editie van Zelfzorg Magazine is om twee reden memorabel. De eerste is dat we een flink brok ervan wijden aan de jubilea van DA en D.I.O.: als u het blad omkeert, ziet u dat meteen! De tweede reden is dat dit de vierde editie is. Dat lijkt niet zo bijzonder, maar dat is het wel! U weet het waarschijnlijk niet, maar de derde editie van een nieuw magazine wordt in mijn vakgebied meestal gezien als de editie van ‘make or break’: op dat moment wordt duidelijk of het blad door de branche gedragen wordt of niet. Komt een derde editie ternauwernood van de grond, dan zal een uitgever snel eieren voor zijn geld kiezen. Is er voldoende animo voor, dan gaat de hand van de rem en wordt er gas gegeven. Het is dan ook met een gepaste, beroepsmatige trots dat ik bij deze editie 4 van Zelfzorg Magazine aan u overhandig. Het is een tastbaar bewijs dat het magazine een gat in de markt vult, dat het voldoet aan een behoefte en dat het levensvatbaar is. Natuurlijk is dat niet iets dat wij nu pas merken. Het is juist in onze gesprekken met partijen in de markt dat dit, eigenlijk al vanaf het begin, duidelijk werd. De belangrijkste indicatie daarvoor hadden we eigenlijk al voordat het blad überhaupt bestond: er werd ons om gevráágd. Die vraag is nu beantwoord. Nu is het werken aan verdere uitbouw, de naamsbekendheid moet opgebouwd worden, er moeten netwerken ontwikkeld worden. Daar gaan we het komend jaar fris mee verder.
2017 Was een jaar dat vooral in het teken stond van marktconsolidatie, van het verstevigen van de fundamenten, zal ik maar zeggen. Maar het is ook een jaar waarin, naar ik meen, de eerste tekenen van een positieve upswing zichtbaar zijn geworden. In die zin gaan Zelfzorg Magazine en de apothekers- en drogistenbranche gelijkop. Ik heb dan ook goede verwachtingen van het komende jaar. Ik denk dat we 2018 positief tegemoet kunnen zien, en dat er weer meer reuring in de markt zal ontstaan. Niet dat het makkelijk wordt, en ik kan me best voorstellen dat velen het niet zo positief zien. Ik kan alleen maar zeggen: ik wel. Maar ik zeg erbij: ik heb geen winkel te runnen, mijn omzet komt van elders. Ik hoop echter dat u die positieve toekomst wel voor u ziet, en in ieder geval wens ik u hem van harte toe. Vandaar dus mijn beste wensen aan u: moge 2018 een bijzonder jaar worden! Antal Giesbers uitgever
Met editie 4 sluiten we ook het jaar af.
©2017
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
3
Het team van who-cares.nl en Zelfzorg Magazine wenst u fijne feestdagen
Nederland verzend jaarlijks 130 miljoen kerstkaarten. Dat zijn 39 kaarten per huishouden. Sneeuw hoort bij de kerstsfeer. Toch hebben we volgens het KNMI de vorige eeuw maar 6 keer een witte kerst gehad: in 1906, 1938, 1940, 1950, 1964 en 1981.
zeventig miljoen kerstkaarsen verlichten jaarlijks
ons Kerstfeest. Sinds het midden van de zeventiende eeuw versierden we de kerstboom met kaarsjes, in 1882 werd de eerste boom versierd met electrische lampjes.
We delen met elkaar elk jaar zo’n 4,5 miljoen kerstpakketten uit. Maar tegenwoordig wordt steeds vaker gekozen voor een tegoedbon. Er worden jaarlijks 3 miljoen kerstbomen verkocht. Daarin hangen in totaal 90 miljoen kerstballen. Het engelenhaar wilde oorspronkelijk zeggen dat echte engelen de boom versierd hadden. Elke Kerstboom heeft een liter water per dag nodig, dus bij elkaar 3 miljoen liter.
Er staan elk jaar twee miljoen kerststallen onder de boom. Het aantal kerstgrotten dat jaarlijks wordt opgebouwd, hebben we niet kunnen ontdekken.
De eerste keer dat we in de geschiedenis een versierde kerstboom tegenkwamen? Dat was in 1510, de boom stond in Riga, Letland.
De Kerstman, wiens moderne voorkomen dankzij
Coca-Cola iconisch is geworden, stamt af van onze Sinterklaas. Vandaar zijn naam Santa Claus. Hij heeft het druk tijdens kerst: er is berekend dat hij 822 huizen per seconde bezoekt, over de hele wereld. Hoe snel gaat zijn slee dan? Een ongelooflijke 1046 kilometer per seconde!
i
INHOUDSOPGAVE Zelfzorg Magazine
Dossier
Achtergrond 6 Het effect van de
Actieweek van de Pijn
Jaaroverzicht zelfzorgmarkt
Holle Bolle Gijs
11
8 Uitgebreide column
16 De KNDB bestaat
in 2018 125 jaar, en
dat wordt gevierd
19 Kansen die ondernemers
kunnen grijpen
En profil 20 Harry Gloudemans
van Harry Piet
Jubileum
Ondernemen
Dirk van Gameren van IQVIA vertelt hoe de zelfzorgmarkt zich in 2017 ontwikkeld heeft
over de effectiviteit
van Pharmacon
En profil 22 De markt beleveren
als een zelfstandige
Visie 18 Een pleidooi voor
bewijslast in
voedingssupplementen
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
5
Achtergrond///
80%
50%
Van de huisartsen vraagt niet door
Van de consumenten slikt teveel paracetamol
Marten Hummel, CBD:
“Drogisten gaan steeds meer over op actief advies” De eerste door alle drogisten in Nederland gedragen actieweek is de opmaat gebleken voor een meer actieve adviseringsrol die is weggelegd voor de drogisten. Dat vertelt Marten Hummel, directeur van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD). Om aandacht te besteden aan het belang van veilig gebruik van pijnstillers, organiseerden de drogisten in de week van 6 november een landelijke campagne. Aanleiding was een onderzoek naar het gebruik van pijnstillers door het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM), dat werd uitgevoerd in opdracht van het CBD. “Belangrijkste conclusie uit dat onderzoek: mensen denken voldoende over pijnstillers te weten, maar dat is niet zo. Dat gebrek aan kennis brengt risico’s met zich mee. Consumenten overschatten de eigen kennis en onderschatten de risico’s.” Hoe concreet zijn die risico’s? “Paracetamol is een goed voorbeeld”, zegt Hummel. “83 procent van de
6
consumenten gebruikt dat, bijna 18 procent zelfs dagelijks. Zo’n 80 procent denkt over voldoende kennis te beschikken om veilig paracetamol te gebruiken. Het gevolg is dat deze groep geen gebruik maakt van ons advies, en ook amper de bijsluiter leest. Maar bij doorvragen blijkt 50 procent van de consumenten meer paracetamol te slikken dan veilig is. Dus lopen zij een risico op overdosering. Ook het IVM zelf vindt de uitslag van het onderzoek een bevestiging dat consumenten professioneel advies nodig hebben bij de aankoop en het veilig gebruik van pijnstillers.”
Week van de Pijn Om de noodzaak van deskundig advies over aankoop en gebruik van
pijnstillers te benadrukken, besloot de branche op instigatie van het CBD om een Week van de Pijn te organiseren. “Het is voor het eerst dat een dergelijke campagne branchebreed wordt gedragen”, vertelt Hummel. “In het verleden lukte het ons niet om daar bij alle retailorganisaties en groothandels de handen op elkaar te krijgen, maar nu wel. Dat is het gevolg van een duidelijke focus van het CBD om de rol van de drogist als voorportaal in de zorg beter op de kaart te zetten.” Bij het CBD zijn alle retailorganisaties aangesloten.
Keurmerk en imago De actieweek is voor het CBD een mogelijkheid om de rol van de drogisten, maar ook het Keurmerk Erkend Specialist in Zelfzorg dat 80% van hen in huis heeft, voor het voetlicht te brengen, zegt Hummel. “We moeten de consument duidelijk maken dat vrijwel alle drogisten investeren in de
dagelijkse zorgverantwoordelijkheid. Naast vragen of mensen advies nodig hebben bij de aankoop van zelfzorgproducten, moeten we ook mensen actief voorlichten. De rol van drogist als voorportaal van de gezondheidszorg is een maatschappelijke opdracht.” Als het nodig is, verwijzen drogisten consumenten door naar de huisarts, vertelt Hummel. “Samenwerking tussen huisarts en drogist is noodzakelijk, want uit het onderzoek van IVM blijkt dat de helft van de consumenten het gebruik van pijnstillers zonder recept niet aan de huisarts meldt. En 80 procent van de huisartsen vraagt er niet naar bij de patiënt.” Dat alles vraagt om een actievere rol van de drogist en zijn medewerkers, zegt Hummel. Is die daarop voorbereid? “Het kennisniveau is de laatste jaren flink gestegen, hoor”, meent Hummel. “De sector besteedt veel aandacht aan
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Achtergrond
“Consumenten overschatten de eigen kennis en onderschatten de risico’s.”
“Het belangrijkste is dat we er als branche gezamenlijk de schouders onder hebben gezet. Dat is voor het eerst”, aldus Hummel. “Ook zijn we blij met de aandacht die we hebben gekregen in de publieke media. Het kritische tv-programma Radar, dat al enkele malen vraagtekens stelde bij het functioneren van de drogisterijbranche als zelfzorgadviseur, gaf ruim baan aan de bekendmaking van de actieweek en de rol van
Resultaat Wat is het resultaat van de Actieweek?
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
de drogist. 1,5 Miljoen mensen heeft die uitzending gezien.” Een commerciële target had de actieweek niet. Hummel hoopt dat de aandacht in Radar uiteindelijk leidt tot meer aandacht voor het keurmerk. “In de uitzending stond dat niet centraal, maar daar staat tegenover dat Radar op zijn website wel veel aandacht aan het keurmerk heeft besteed, en daar doorverwijst naar de website erkendspecialistinzelfzorg.
nl. We hebben gezien dat meer dan zesduizend consumenten daar de test hebben gedaan, en lang op de site zijn gebleven.” Ook landelijke media als RTLNieuws, Telegraaf en NOS besteedden aandacht aan de campagne. Bijzonder was ook dat het CBG, het College ter Beoordeling Geneesmiddelen, de actieweek ondersteunde. Voor het komende jaar staan twee thema’s en een actieweek ingepland.
«
het op peil houden van kennis. Zeker sinds we in 2016 het Nascholingsplatform ‘Zorg dat je bijblijft’ zijn gestart. We publiceren daar jaarlijks vijf zogeheten Magazines op, themapakketten met nascholingsinformatie. Pijn is er daar een van. Drogisterijmedewerkers gebruiken nu zelfzorgadviesstandaarden, goedgekeurd door experts en artsen. En per indicatie heeft de drogist al veel langer een advieskaart op zijn toonbank liggen, een flowschema van het adviesgesprek dat moet leiden tot een oplossing voor de klant.” De Actieweek van de Pijn leidt nu ook tot een actief adviesgesprek, zegt Hummel: “Drogisten vragen consumenten of ze nog advies nodig hebben als ze een product kopen. Maar als je je niet bewust bent van de risico’s van pijnstillers, dan zul je ‘nee’ zeggen. Als zorgadviseur moeten we dus verdergaan en een risicowaarschuwing afgeven. Dat is geen extraatje, nee, volgens ons bevestigt het onderzoek dat wij meer moeten doen in het leveren van verantwoorde zorg. ”
Marten Hummel directeur van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven
7
Column ///
Holle bolle Gijs
«
Columnist Harry Piet neemt er deze keer even de ruimte voor. Hij maakt zich zorgen om ‘zijn’ organisatie, hij vreest dat het paard achter de wagen wordt gespannen. En hij roept Mosadex op om zich meer te laten zien. Maar uiteindelijk wil hij positief het volgend jaar in.
Harry Piet is al 35 jaar drogist en rasondernemer in Noord-Holland
8
‘2017 was een bijzonder jaar voor mij persoonlijk, voor ons bedrijf en voor de branche. Met de eerste twee ga ik u niet vermoeien, de laatste ís vermoeiend. De branche is altijd wel in beweging, maar lijkt nu een beetje op een vulkaan op Bali. Geloof me, zo ervaart bijna iedereen in de branche dat. Met uitzondering van de grote A-merkleveranciers misschien. Die denken: ‘Als dat stof allemaal is neergedaald, dan halen wij het net op.’ Maar verder echt iedereen: medewerkers van de retailhuizen en groothandels, drogisten en personeel. Want ja, ook onze medewerkers hebben er een mening over en een emotie bij. Ik zal maar niet herhalen wat er allemaal wordt geroepen, laten we het erop houden dat er nogal primair
wordt gereageerd. Ik merk dat medewerkers vaak zelfs nog meer aan de formulenaam hangen dan ondernemers. En ze doen dat door zich af te zetten tegen de andere formule. Wat ik kan zeggen, is: ‘Even afwachten dames, we zijn met elkaar aan het kijken wat het beste is voor ons allemaal.’
Efteling 19 November werd het 25-jarige jubileum van D.I.O. gevierd. De locatie en entourage waren uniek; een fantastisch georganiseerd evenement, maar wel met een weemoedige ondertoon. Weer kwamen er medewerkers naar mij toe met opmerkingen als: ”We kunnen toch veel beter DIO blijven. Moet je kijken wat een sfeer!”
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Column
En dan die zon
Venus en Mars
zon die op elk moment achter de wolken kan verdwijnen - ik kom daarop terug. Je wordt van allerlei kanten geprikkeld - kleine en grotere prikkels, soms opportunistisch en emotioneel, soms verdomde goed onderbouwd en verontrustend. Hoe snel wil de organisatie dingen gaan doen? Weten ze wel hoe D.I.O.-drogisten in elkaar zitten?
Intussen zitten we in een merkwaardige situatie: rode bakken en dozen, verschillende vervoerders, fouten - veel fouten - en echt leuren om oplossingen. En dan nog dat onzalige idee om de naam nu al te veranderen, alsof je je oude schoenen weggooit voordat je nieuwe hebt. Dit hangt als een wolk boven de markt. Waar zijn we in verzeild geraakt? Ik loop in de drukste maand van het jaar rond met een onbestendig onderbuikgevoel. Ik moet mee, maar wat krijg ik eigenlijk? Venus en Mars zijn nog steeds Venus en Mars. En daarboven hangt een
En de DA-drogisten die zich in voorgaande jaren bij ons aansloten en dat als een warm bad hebben ervaren: die kun je een naamswijziging niet zomaar opleggen! Dan moet je eerst bewijzen dat je het anders en beter doet, door alle elementen van je organisatie heen: B-to-B-communicatie, reclame, omnichannel-inspanningen, category management en logistiek. En dan zijn er natuurlijk nog de marges en condities die ons bezighouden. Van dat alles hebben we eigenlijk nog niets gezien. Het komt erop neer dat we moeten acteren op beloftes. Helaas.
Neemt niet weg dat ik nog steeds op zoek ben naar die ene grote partij die oprecht het beste uit twee werelden wil verenigen. De vraag is: wie vindt wat uit wiens wereld het beste? Het voelt nog niet alsof we daar consensus over hebben. En dan die zon: Mosadex. Wat willen zij precies, met welke agenda? Zetten ze druk op de organisatie en zo ja, hoe? Ik weet het niet. Op de twee bijeenkomsten voor de drogisten en de leveranciers waarin de keuze voor de formule DA werd aangekondigd, bleven zij nadrukkelijk
Ik heb de hele dag met een paarse jubileumsjaal rondgelopen. Ik ben nog steeds de paarse pluizen van mijn jas aan het plukken, maar dat terzijde. Ik heb met de gedachte gespeeld om hem, als symbolisch afscheid van de formule, ritueel door Holle Bolle Gijs te laten opeten. Maar dan had ik teveel zieltjes gekwetst.
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
We weten dus eigenlijk niet wat we kiezen. En het voelt alsof we het paard achter de wagen spannen. Was het beter niet geweest om eerst procesmatig te integreren, dan identieke folders met verschillende logo’s te ontwikkelen en uiteindelijk een keuze te maken voor een merk? Het is anders gegaan en dat betreur ik.
buiten beeld. Waarom toch? Waarom niet gewoon vertellen wat je beweegredenen zijn? Gewoon even je gezicht laten zien! In plaats van in een vage column van een bijdehandte drogist opeens de zon te zijn waar ieder moment een wolk voor kan schuiven. Affijn, eerst maar december draaien en het hele proces even laten gebeuren. En volgend jaar positief maar kritisch kijken naar de voortgang. Je hebt in ieder geval geen glazen bol nodig om te voorspellen dat ook 2018 spannend zal worden.
Pas op met vuurwerk, Tot volgend jaar!’
9
\\\ Dossier
Jaaroverzicht Zelfzorg Nederland IQVIA houdt, al sinds jaar en dag in cijfers de ontwikkelingen bij van de zelfzorgmarkt in Nederland. Voor Zelfzorg Magazine maakte key account manager Dirk van Gameren een inzichtelijke analyse van de ontwikkelingen in 2017.
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
11
Dossier ///
1,7%
5%
Het omzetaandeel het filiaalbedrijf drogisterijen stijgt met 5%
In 2017 groeide de markt MAT met 1,7% in omzet.
Dirk van Gameren (IQVIA):
“Drogisten en de apotheken moeten de kracht van kennis en advies beter benadrukken”
«
IQVIA verzorgt in dit dossier een overzicht van de ontwikkelingen in de markt voor zelfzorgproducten: hoe hebben de retailoutlets voor zelfzorgproducten het afgelopen jaar gepresteerd, welke categorieën doen het goed of hebben het minder goed gedaan, en wat moet er gebeuren wil de verwachte groei zich naar wens ontwikkelen. Key account manager Dirk van Gameren neemt ons mee door de data.
Dirk van Gameren begon zijn carrière in de industrie, onder meer bij Nutricia. Hij is sinds zes jaar in dienst bij IQVIA als key account manager voor de zelfzorgmarkt, en een deel van farma.
12
Beste lezer, We zullen in dit dossier drie belangrijke trends bespreken. De eerste is lange-termijngroei en de algemene vooruitzichten van de zelfzorgmarkt; de tweede zijn de veranderingen in het retaillandschap, met zorgwekkende tendensen op het gebied van advisering; de derde is de haperende innovatiegraad, naast het ontstaan van nieuwe categorieën. Hoe heeft de markt voor zelfzorgproducten zich de afgelopen vijf jaar ontwikkeld? We zien dat in 2015 de markt zich herstelde van de daling in
2014 en dat daarna de bestedingen toenemen, in 2016 een extra handje geholpen door een stevige griepepidemie (die nog tot januari 2017 doorzette). In 2017 groeide de markt MAT met 1,7% in omzet. Het wordt uit de cijfers meteen duidelijk dat die groei vooral op het conto komt van de filiaalbedrijven in de drogisterijbranche, die hun omzetaandeel in vijf jaar tijd zien stijgen tot flink boven de helft van de totale omzet. De omzet van zelfstandige drogisten daarentegen is in die periode bijna gehalveerd, overigens vooral omdat er veel zaken
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Dossier
“Steeds meer zelfzorgproducten komen, afhankelijk van registratie, beschikbaar buiten de traditionele kanalen�
gesloten zijn, want de omzet per winkel blijft vrijwel stabiel. Ook de apotheken hebben klappen gehad, maar minder schokkend. Het is opvallend dat binnen de gemeten eerste drie kwartalen van 2017 de verschuivingen al significant zijn. In staafdiagram 1 (Wendy: slide 6) wordt duidelijk dat in de totale omzet het omzetaandeel van het drogisterij filiaalbedrijf al met 5% stijgt en bij de zelfstandige drogisten met bijna 5% daalt. Het omzetaandeel van de apotheken daalt met 1%, dat van de supermarkten stijgt met 1%. Zoals gezegd is de afkalving bij de zelfstandige drogisten vooral te wijten aan winkelsluitingen. Binnen vijf jaar daalde dat van 1.184 winkels naar 711. Er heeft consolidatie plaatsgevonden doordat D.I.O. vanaf volgend jaar verdergaat onder de DA-vlag. De formule heeft daarmee ruim 400 winkels en een marktaandeel van 8% binnen zelfzorg.
Gebrek aan advies Het filiaalbedrijf telde in 2012 1.976 winkels, in 2017 2.198*. In totaal daalt het aantal drogisterijen dus met 251. Ook het aantal supermarkten daalde, maar die profiteerden veel meer van
een stijging van de verkoop van grootverpakkingen. Ook zien we dat het OTC-assortiment bij supermarkten steeds verder uitbreidt: ook de toename van verkochte
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
UAD-artikelen zorgt voor omzetstijging in het kanaal. Supermarkten voldoen door handigheden aan de wettelijke eisen voor de verkoop van deze artikelen. Maar het
echte advies op het gebruik van de producten wordt niet gegeven. Er zijn minimalistische online trainingen voor het personeel, en Albert Heijn leidt de verplichte informatie-
13
Dossier///
“Hoewel er goede, nieuwe producten worden ontwikkeld, valt de innovatiegraad in zelfzorg tegen.”
voorziening via een digitale verbinding met een drogist op afstand (AH). Over de apotheken kunnen we kort zijn: daar is het aantal winkels na vijf jaar exact gelijk. Wel heeft ook in die markt verdere consolidatie plaatsgevonden: na de overname van Mediq Apotheken is BENU met 386 winkels nu de grootste apotheekformule is in Nederland, met een marktaandeel van 3% binnen zelfzorg. De gemiddelde prijsontwikkeling van OTC-producten is gestabiliseerd; dat geldt voor zowel A-merken als het huismerk. In 2017 dus geen prijsoorlog met een race to the bottom!
14
Branchevervaging Steeds meer zelfzorgproducten komen, afhankelijk van registratie, beschikbaar buiten de traditionele kanalen - denk aan natuurwinkels zoals Holland&Barret en Vitamin Store, en discounters als Op=Op, Action en Prijsmepper. Al is de omzet op het totaal nog relatief beperkt, de trend is dat producten en categorieën die dichter bij FMCG zitten (zoals VMS en huidverzorging), op die plekken voor meer omzetten zullen zorgen. Van het onlinekanaal zijn geen betrouwbare cijfers voorhanden - deels omdat fabrikanten soms rechtstreeks leveren en dit soms via de groothandels verloopt -, maar
op basis van gesprekken met de industrie krijgen wij het idee dat die groeicijfers hoger liggen dan verwacht. Zeker is dat er online een grote markt is voor VMS met specifieke merken en spelers die zich richten op een gedeelte van de markt, zoals sport en gewichtsverlies.
Op categorieniveau Hoe hebben de categorieën zich ontwikkeld: welke groeien het hardst, welke hebben een daling moeten incasseren? MAT zijn de categorieën met de hoogste groei Hoest&Verkoudheid (+ 6,8%), Spijsverteringspreparaten (+6,5%) en vooral Urogenitale Zorg (+7,7%). De categorieën
Huid&Haar en Gewichtsverlies laten echter een daling zien. Gewichtsverlies incasseert zelfs een omzetdaling van maar liefst 26,5% - een bekend beeld van stijging en daling in deze categorie. Eigenlijk wat ironisch dat je juist hier kunt spreken van een jojo-effect. In absolute bedragen ziet het plaatje er wat anders uit. Hier staat Neusverkoudheid bovenaan, maar op plaats twee de categorie Overige Fytotherapeutische Producten. De omzet in die categorie wordt met name aangedreven door de verkoop van CBD-olieproducten.
Toekomstverwachtingen Voor de periode 2018 – 2020 verwachten wij, op basis van de huidige ontwikkelingen en macro-economische verwachtingen, een gemiddelde groei van ongeveer 1,4% per jaar in waarde en 1,6% in aantal verpakkingen. Positieve drivers voor de ontwikkelingen van de zelfzorgmarkt zijn de gunstige economische omstandigheden plus de toenemende verkrijgbaarheid zelfzorgproducten. Maar ook zoekt de markt naar nieuwe OTC-subcategorieën bij grote aandoeningen zoals PDS, Diabetes, Obesitas. Ook thema’s als veroudering/ general health en brain
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Dossier
1,4%
Tot 2020 wordt een jaarlijkse groei van ongeveer 1,4% in waarde verwacht.
6,8%
MAT is de categorieĂŤn met de hoogste groei Hoest&Verkoudheid (+ 6,8%)
health,gezond ouder worden en het tegengaan van stress en vermoeidheid stimuleren de omzet van zelfzorgproducten. Een voor de alternatieve kanalen minder gunstige ontwikkeling is de voortgaande opkomst van de online communicatie en verkoop van zelfzorgproducten. Hoewel ook gezegd moet worden dat door dit online-aspect de drempel tot zelfzorgproducten wel fors kan verlagen. Verder merken we op dat, hoewel er goede, nieuwe producten worden ontwikkeld, de innovatiegraad in zelfzorg tegenvalt. In een markt die 2,8% groeit, vertegenwoordigen introducties en omwisselingen slechts 0,8%. Dat is lager dan de jaren ervoor, en we kunnen alleen maar hopen dat dit in de komende jaren zal verbeteren. Een belangrijke stap die met name de zelfstandige drogisten en de apotheken kunnen zetten, is de kracht van kennis en advies bij de consument beter te benadrukken. Want dit is een kant van het verkoop-adviesgesprek dat het grootwinkelbedrijf en de supermarkten absoluut minder kunnen inzetten. We betwijfelen
niet dat die kennis er is, het gaat erom dit beter voor het voetlicht te krijgen!
* IQVIA gaat in zijn metingen uit van de traditionele kanalen, dus zonder de omzetten van alternatieve kanalen zoals het internet. Verder zijn ook de filialen van Etos-zelfstandigen onder het grootwinkelbedrijf geschaard.
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
IMS Health is enkele jaren geleden gefuseerd met Quintiles, en voerde sindsdien de naam QuintilesIMS. Nu is er gekozen voor een volledig nieuwe naam: IQVIA Nederland. IQVIA ondersteunt zijn klanten in het nastreven van een betere gezondheid van patiĂŤnten en consumenten, door het samenbrengen van data, onderzoek, technologie en kennis. De vier kantoren van Quintiles en IMS gaan ook samen, en zijn nu te vinden op het nieuwe adres: Herikerbergweg 314, 1101 CT AMSTERDAM.
15
Jubileum ///
Ga voor meer besparingen naar KNDB.org en voor de gezondheidscheck naar: www.persoonlijkegezondheidscheck.nl /DIDdoetmee/
KNDB-jubileum: meer dan een feestje Op Tweede Pinksterdag, 21 mei 2018 (mark the date!), zal de KNDB het feit dat zij 125 jaar geleden werd opgericht, vieren met een mooi feest in Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Maar het blijft niet bij feestvieren: de KNDB wil het jubileum vooral gebruiken om de branche te versterken!
‘Koninklijk’. In 2018 viert de bond haar 125-jarige jubileum. Dat jubileumjaar wordt actief opgepakt, en zal zich niet beperken tot een gezellig feest.
Op 19 maart 1893 werd de Nederlandschen Drogistenbond opgericht, die op 9 dec. 1893 Koninklijke goedkeuring kreeg. Dat groeide in honderd jaar tijd uit tot de Algemene Nederlandse Drogistenbond (ANDB). De bond werd tijdens de Tweede
Wat weten we intussen van dat feest? Twee dingen: de datum en de locatie. “Ons uitgangspunt is dit jubileum vieren met onze leden en relaties: we zijn jarig en dat moet je vieren”, zegt Frank Turksma, voorzitter van de KNDB. “We hebben gekozen voor een feest in Het Nationale Park De Hoge Veluwe op Tweede Pinksterdag: deze datum biedt ondernemers ook de gelegenheid om hun gezin mee te nemen. Het park beleef je natuurlijk het beste bij mooi weer.”
Wereldoorlog verboden, maar na de oorlog door een handvol drogisten opnieuw opgestart. In 1975 fuseerde de ANDB met de Nederlandse Katholieke Drogistenbond (KND) tot NDO: Nederlandse Drogisten Organisatie. Die kreeg op 6 december 1993 het predikaat
Op de feestdag is niet alleen de feestlocatie zelf, maar het gehele park beschikbaar voor allerlei leuke onten inspanningen. Dat is mogelijk gemaakt dankzij de
16
partnership tussen het park en Emonta/Wapiti. “Het Nationale Park De Hoge Veluwe is een prachtige omgeving waar we volop van natuur én cultuur kunnen genieten. Een niet alledaagse netwerkomgeving waar onze leden een kluit inspiratie op kunnen doen”, zegt algemeen secretaris Nicole Hoetjes. “Op dit moment geeft een speciale jubileumcommissie invulling aan dit feestelijke evenement, daar willen we later meer over vertellen.”
Thema De KNDB heeft besloten dat het jubileum niet alleen met een feest gevierd wordt: in feite moet 125-jaar drogistenvertegenwoordiging het hele jaar door gevierd worden. “2018 Zetten wij in het teken van goed werkgeverschap en onderscheidend vermogen. Wij zullen volgend jaar maximaal inzetten op ondersteuning en stimulering van goed werkgeverschap. Daarvoor stellen we
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Jubileum
In 2018 125-jarige jubileum
Frank Turksma (l.) en Nicole Hoetjes
via KNDB en het KNDB-initiatief DID diverse middelen ter beschikking (zie ook elders in deze editie). Bovendien zetten we in op onderscheidend vermogen. We verwachten ook op dit terrein tools te kunnen aanreiken aan onze leden, waarmee ze zich kunnen onderscheiden”, aldus Hoetjes.
Gezondheidscheck “De KNDB bespaart een ondernemer kopzorgen en kosten”, stelt Turksma. “Ik weet dat veel ondernemers hun personeel als ‘bijzaak’ zien, als kostenpost. Maar ik durf te beweren dat je je personeel juist tot de commerciële topic van je zaak moet maken.” De KNDB zit als werkgeversorganisatie bovenop ontwikkelingen in wet- en regelgeving op het gebied van arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheid. “Wij wijzen ondernemers erop hoe zij moeten handelen als de wetgeving wijzigt”, zegt Hoetjes, “maar wij kijken ook naar de financiële kant van het
verhaal. De nieuwe arbowet verplicht ondernemers een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) beschikbaar te stellen als personeelsleden hiernaar vragen. A raison van € 100,per werknemer. Lekkere boodschap aan onze leden!” Nicole Hoetjes was in 2013 de drijvende kracht achter de oprichting van stichting Duurzame Inzetbaarheid Drogisterijen (DID), die onder meer voormalige VUT-gelden van de achterban beschikbaar stelt voor inzetbaarheidsgelden. “Een PMO is een prachtige preventieve tool om je medewerkers bewust te maken van hun eigen gezondheid, vitaliteit en inzetbaarheid, en daarmee aan de slag te gaan. Daarom stelt DID besloten een online gezondheidscheck (tevens PMO) beschikbaar voor alle medewerkers van zelfstandige drogisterijbedrijven. Mede dankzij een ESF-subsidie is deze nog gratis ook”, vertelt zij. “De ondernemer
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
bespaart minimaal € 100,- per werknemer en voldoet aan wetgeving.”
Besparingen En er is meer, zegt Turksma. “Tegenwoordig kan een werknemer een preventief bezoek bij een bedrijfsarts aanvragen als hij niet lekker in zijn vel zit. Hartstikke goed, want preventief”, zegt Turksma. “Maar er zijn wel kosten mee gemoeid. Al bespaar ik ruim het dubbele van een dag verzuim, toch kost zo’n bezoek al snel € 100,- per uur. Ook deze kosten kunnen bij DID worden ingediend.” Waar de ondernemer verder op kan besparen, is een Risico-Inventarisatie & -Evaluatie. “Wettelijk verplicht, geeft het bovendien inzage in mogelijke risico’s binnen het bedrijf. De KNDB heeft een goedgekeurd online RI&E-instrument beschikbaar. Dat bespaart de ondernemer minimaal € 400,- voor een RI&E-toets per winkel.”
Inzet Tot slot wijst Hoetjes op functioneringsgesprekken met medewerkers. “Veel werkgevers zien hier tegenop en denken dat als er tijdens de koffie niets aan bod komt, alles in orde is. Zo werkt dat niet. De KNDB biedt natuurlijk al jarenlang theoretische info in de vorm van model arbeidscontracten, huishoudelijk reglement en handleidingen hoe je functioneringsgesprekken voert. Maar via DID worden tot eind 2018 gratis coaching-sessies aangeboden o.a. voor het voeren van functioneringsgesprekken.” Turksma: “Kort gezegd: de KNDB zoekt financiering voor kosten die op de werkgever afkomen rondom de inzetbaarheid van personeel. Die kan daardoor proactief in zijn personeel investeren. En goed werkgeverschap wordt door werknemers beloond met inzet en betrokkenheid, kortom goed werknemerschap. Win-win!”
17
Visie /// Eisen aan voedingssupplementen en geneesmiddelen
Jan-Willem Wedemeijer (Pharma Nord):
‘Het is zelden zo simpel als het lijkt’ Supplementen bevatten vaak genoeg helemaal niet de werkzame stoffen die ze beloven, zegt algemeen directeur van Pharma Nord Jan-Willem Wedemeijer. “Er wordt heel veel beloofd, maar het is zelden zo simpel als het lijkt.”
EISEN AAN GENEESMIDDELEN
EISEN AAN VOEDINGSSUPPLEMENTEN
met mensen; dubbelblind en (placebo)gecontroleerd; goedgekeurd door een METC*; gepubliceerd in onafhankelijk peerreviewed wetenschappelijk tijdschrift.
x x
-
x x
-
Farmacokinetiek onderzocht
x
-
Farmacodynamiek onderzoch
x
-
Interacties onderzocht
x
-
Houdbaarheid onderzoch
x
-
Farma-GMP; Food-GMP.
x -
-
Controle door IGZ** – in Nederland
x
x -
Controle door NVWA*** – in Nederland
-
x
Bewezen werkzaamheid en bijwerkingen in onderzoek:
Productie volgens:
Voedingssupplementen die niet de ingrediënten bevatten die ze beloven, zijn helaas geen mythe. Integendeel: in Amerika bleek soms slechts in 4% van de VMS-producten de vermelde ingrediënten te bevatten*. Het valt niet uit te vlakken dat ook in Nederland producten verkocht worden die niet doen wat ze beloven. Wedemeijer: “Niemand controleert wat er echt in producten zit, en al zeker niet de bio-beschikbaarheid van ingrediënten. Dus kun je olijfolie in een capsule duwen en het Vitamine D3 noemen. Doe talk in een tablet en je hebt Chromiumtabletten. Als de fabrikant zijn product niet wetenschappelijk kan onderbouwen, of niet garandeert wat de bio-beschikbaarheid is, dan kun je er donder op zeggen dat het product niet doet wat het zegt. Dus vráág naar die onderbouwing.”
18
Wedemeijer wijst erop dat het altijd beter is om een product aan te bevelen dat voldoet aan de eisen voor geneesmiddelen, omdat die strenger zijn. “Vind je het erg dat ik dat illustreer met een product uit eigen stal? Als een klant Q10 nodig heeft, beveel dan iets aan waarvan de werking wetenschappelijk is onderbouwd. Bio-Quinon Q10 is daarin de enige! Ook kunnen we onze Chromium Bloedsuiker aanbevelen, omdat het bewezen tien keer sneller opneembaar is dan alle andere producten. In een groot onderzoek bleek de combinatie van seleen en Q10 van Pharma Nord aantoonbaar gunstige effecten te hebben op het hart van oudere patiënten. Zo verbeterde de hartfunctie en verminderden de bij ouderen kenmerkende verouderings- en ontstekingsverschijnselen.”
* METC: medisch-ethische toetsingscommissie ** IGZ: Inspectie voor de Gezondheidszorg ** NVWA: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
“We houden die kwaliteitsstandaard nauwgezet in het oog: elk product dat we maken, ondergaat vele onderzoeken en kwaliteitscontroles om er zeker van te zijn dat het werkt. Dus vraag ernaar. Niets beter dan dat u onze overtuiging met ons deelt, en kunt overbrengen op uw klanten.”
* Bron: http://nypost. com/2015/02/04/most-herbalsupplements-arent-what-youthink-they-are/
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Ondernemen Deze ondersteuning in bedrijfsvoering wordt mede mogelijk met steun vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF).
Over stichting DID
DID: gratis ondersteuning in bedrijfsvoering
‘Slimme ondernemers grijpen deze kans!’ Stichting Duurzame Inzetbaarheid Drogisterijen (DID) deed al heel veel op het gebied van personeelsbeleid, maar biedt zelfstandige drogisten nu ook extra ondersteuning bij het runnen van hun bedrijf. Mede dankzij een ESF-subsidie biedt DID gratis advies, begeleiding en ondersteuning in de bedrijfsvoering. “Slimme ondernemers grijpen deze kans met beide handen aan”, zegt Nicole Hoetjes, voorzitter van stichting DID.
•
• Al sinds 2013 biedt Stichting DID werknemers en werkgevers in de zelfstandige drogisterijbranche een breed pakket aan regelingen op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Maar daar komt nu heel wat bij. Want door een extra subsidie van het Europees Sociaal Fonds (ESF) kan DID tot eind 2018 ook breder ondersteunen in de bedrijfsvoering, zegt Nicole Hoetjes. “Er komt heel wat op ondernemers af en DID kan hen daarbij ondersteunen. We willen daarmee bereiken dat duurzame inzetbaarheid een preventief en proactief deel wordt van de bedrijfsvoering.” Er zijn verschillende onder
steuningsmogelijkheden, van 1-op-1 gesprekken en coaching tot en met teamsessies. “We spitsen het toe op de eigen situatie en de eigen vraagstukken. Het is maatwerk: dat is de kracht ervan. En het kost de ondernemer, mede dankzij de ESF-subsidie, helemaal niets.”
Support op maat Ondernemers kunnen gratis gebruikmaken van: • Teamsessies: onder begeleiding van een deskundige op een leuke en actieve manier met het team in gesprek over motivatie, vitaliteit en eigen verantwoorde-
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
• •
lijkheid rondom duurzame inzetbaarheid. 1-op-1 gesprekken met een deskundige over personeelsmanagement, arbeidsrecht, verzuimmanagement of andere vraagstukken in de onderneming. Praktische ondersteuning bij het opzetten van functionerings- of voortgangsgesprekken. Persoonlijke coaching, bijvoorbeeld gesprekstechnieken om gemakkelijker personeelsgesprekken te voeren.
Stichting DID is in 2013 opgericht met als doel ervoor te zorgen dat medewerkers in de zelfstandige drogisterijbranche op een plezierige en gezonde manier aan het werk kunnen blijven tot aan hun pensioen – binnen of buiten de branche. DID is een samenwerkingsverband van werkgeversorganisatie Koninklijke Nederlandse Drogisten Bond (KNDB) en werknemersorganisatie CNV Vakmensen.
De aangeboden mogelijkheden staan tot eind 2018 open voor alle zelfstandige drogisterijondernemers. Heeft u belangstelling, neem dan contact op met DID-adviseur Jantien Meeuwsen (jantien. meeuwsen@stichtingDID.nl of 06 – 41 78 84 94), of kijk op www.stichtingDID.nl.
19
En profil ///
Stichting Pharmacon is een onafhankelijk, non-profit exameninstituut voor de vakdiploma’s Assistent Drogist en Drogist, aangewezen door de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Harry Gloudemans (Pharmacon):
‘Nieuwe koers toont zichtbaar effect’ Ruim drie jaar terug kreeg Pharmacon een nieuwe organisatiestructuur. Sindsdien ligt, nog meer dan voorheen, de focus op onafhankelijkheid en kwaliteit. Harry Gloudemans blikt terug op drie jaar bestuurslid bij Pharmacon en ziet voor de toekomst interessante ontwikkelingen.
20
In 2014 kreeg Pharmacon een geheel nieuw bestuur. Geen vertegenwoordigers vanuit de branche maar onafhankelijke bestuurders, specialisten met ieder een eigen portefeuille. Op dit moment bestaat het bestuur, naast penningmeester Harry Gloudemans, uit Elise Weber en Jalmar Wesselink. Elise Weber is onderwijskundige en heeft de portefeuille Examens en Examinering onder haar hoede. Jalmar Wesselink is voorzitter en heeft samen met Harry Gloudemans externe contacten in zijn portefeuille. In 2014 is ook een Raad van Toezicht ingesteld die toeziet op het bestuur. Pharmacon toetst, kwalificeert, examineert en diplomeert iedereen die zich bezighoudt met de verkoop en het advies van zelfzorggeneesmiddelen, zodat de eisen die worden gesteld aan verantwoorde zorg worden gewaarborgd en de volksgezondheid wordt
bevorderd. En dat is een dynamische taakstelling, zegt Gloudemans. “Je moet altijd scherp blijven, zien wat past bij de eisen van de wet en tijd. En dat heeft Pharmacon gedaan. In 2014, toen de overheid een nieuw beleidskader publiceerde met daaropvolgend eindtermen waaraan de examens voor Drogist en Assistent Drogist moesten voldoen, hebben we de structuur voor de vakdiploma’s aangepast. En dat is nodig, want de overheid verwacht van ons dat er goedgekwalificeerde mensen op de winkelvloer staan. Dat is iets waar de branche helemaal achter staat. Onze diploma’s worden door de branche erkend, voor de certificering. Daar mogen we best trots op zijn.”
Continu proces Wie zich voorstaat op kwaliteit, moet dat tonen, meent Gloudemans. “We werken volgens een trans-
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ En profil
Een videofilm die kandidaten meeneemt in het examenproces vind je op www.pharmacon.nl.
»»»
We zien de waarde van goed opgeleid winkelpersoneel »»»
parant en goed gedocumenteerd proces. We nemen onze examens af met gediplomeerde toezichthouders, de examens zijn getoetst door een toetsdeskundige, en steeds meer testcentra waar wij examens afnemen worden gecertificeerd door de Examenkamer. Over elke stap is nagedacht, elke stap is vastgelegd.” Ook de examens en de examenresultaten worden continue door Pharmacon geëvalueerd. “Elke kandidaat krijgt na afloop van het examen een tevredenheidsenquête over de examens
en de manier waarop de examens worden afgenomen”, zegt Gloudemans. “De opmerkingen die we daaruit krijgen, nemen we mee in de nieuwe ontwikkelingen. Dit jaar zijn we bijvoorbeeld overgestapt op een nieuw toetssysteem. Het is dus een cyclus van analyse en verbetering. Verder houden we goed contact met werkgeversorganisaties en opleiders over de resultaten: waar gaat ’t goed, waar kan het beter en hoe zouden we kandidaten beter kunnen voorbereiden op het examen? Uiteraard zonder op de stoel van de opleider te gaan zitten. Wij geloven er in dat de rollen van opleider en exameninstantie gescheiden moeten zijn. Ook hier staat onafhankelijkheid hoog in ons vaandel.”
Video Gloudemans heeft meteen ook een primeur: “Ik kan je een nieuwtje vertellen: we hebben een videofilm gemaakt die de kandidaten meeneemt in het proces van het boeken van een examen, de examendag tot aan het ontvangen van het diploma. De film kun je vinden op onze website: www. pharmacon.nl. Zo weten kandidaten wat hun te wachten staat als ze examen komen doen bij Pharmacon.
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
Open organisatie “Pharmacon is een open en makkelijk benaderbare organisatie”, zegt Gloudemans. “We stellen persoonlijk contact met kandidaten, opleiders, werkgevers en brancheorganisaties bijzonder op prijs. Verder volgen we de ontwikkelingen in de gezondheidszorg en de rol van de drogist in de nuldelijnszorg nauwlettend. Wij zien de meerwaarde die een goed opgeleide en gediplomeerde drogist of assistent-drogist kan geven aan de consument. Onze missie blijft: zorgen voor goedgekwalificeerd winkelpersoneel voor drogisterijen. Daarom zijn we ook betrokken bij het nascholingsplatform, wij maken daar diagnostische toetsen voor. Door de kwaliteitsborging
van product en proces bieden we zekerheid en vertrouwen aan de kandidaat en zijn werkgever. Uiteindelijk leidt dat er toe dat de consument een goed en passend zelfzorgadvies krijgt.”
Het bestuur van Pharmacon wordt gevormd door Jalmar Wesselink (voorzitter), Elise Weber (onderwijskundige) en Harry Gloudemans (penningmeester). De Raad van Toezicht bestaat uit Mireille Pluijgers (arts), Gijs Metz (econoom) en Reinier Haneveld (arts), het bureau wordt gevormd door Danielle van der Zon (secretaris), Mascha van der Spoel (secretaris examencommissie) en de examencommissieleden Johan Schouten (voorzitter), Jorien Beekhuizen en Annemiek Coté (beiden mondeling examinator).
21
Focus ///
300
Circa driehonderd winkels voeren het basisassortiment
150
Honderdvijftig winkels voeren het volledige assortiment
Natusor:
‘Golden Naturals is van begin tot eind ontwikkeld voor de zelfstandige’ Natusor Gezondheidsproducten heeft in elf jaar tijd een metamorfose ondergaan: begonnen met actiematige, advertentie-gedreven producten, is het bedrijf nu stevig gefundeerd in de bewezen functionaliteit van een assortiment dat op het lijf is geschreven van zelfstandige ondernemers.
Het belangrijkste merk van Natusor is Golden Naturals, een brede range voedingssupplementen die op de meest natuurlijke wijze worden geproduceerd. “Qua prijs zitten we tegen het bovensegment, want het resultaat staat voorop”, vertelt directeur Werner Jentjens. “Onze focus ligt op het ontwikkelen van producten die snel symptomen en oorzaken aanpakken. Wij baseren ons daarbij op de behoefte van de markt.” Mede directeur Jan-Dirk Troost legt uit: “Ik ben van huis uit winkelier, dus ik weet als geen ander dat de klant altijd vraagt om een product dat snel helpt, want hij heeft nú een probleem. Er zijn genoeg ingrediënten waarvan je het effect pas na langdurig gebruik merkt, maar sommige werken razendsnel. Daar zijn wij continu naar op zoek.” Natusor heeft een pilot store in Den Bosch, waardoor ze direct gevoel blijft houden met wat er leeft in de markt en er ook snel op kan inspelen. “Een tweede pluspunt is het gebruiksgemak”, vervolgt Troost. “Indien mogelijk beperken we de inname tot eens per dag. Onze producten zijn dus vaak hoger en breder gedoseerd - maar altijd met een
22
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Focus
Merkenportfolio Natusor Golden Naturals, Biotisan, NatuSport Supplements, Herbatint, Röwo en Naturalize.
optimale opneembaarheid. We willen niet dat je betaalt voor hele dure urine.”
Bewijsbare werkzaamheid Natusor investeert fors in onderzoek om gezondheidsclaims van de producten op de verpakking te mogen vermelden, vertelt Troost: “We merken dat, doordat we duidelijk communiceren via onze etiketten, de consument eerder geneigd
»»» De 2 euro-doppen die Natusor retour krijgt, worden gerecycled. De opbrengst is voor de stichting KNGF Geleidehonden. »»»
is om onze producten zelf uit het schap te pakken. En dat is de investering meer dan waard.” Jentjens vult aan: “Die vermelding is een perfecte aanjager van de verkoop, in een categorie waar de werking van producten te vaak onvermeld blijft. Met Golden Naturals heb je als ondernemer een verhaal te vertellen, daar zijn de producten op ontwikkeld. Daarnaast trainen we het team van een ondernemer en komen we altijd terug voor een vervolg - dat is onderdeel van het concept. Als
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
mensen enthousiast raken en er mee aan de slag gaan, scoren zij significant hoger in omzet dan anderen.”
Klantentrouw “Golden Naturals is van begin tot eind ontwikkeld voor de zelfstandige”, benadrukt Troost. “Zo stimuleren wij ook de klantentrouw. Wij leveren niet aan het grootwinkelbedrijf en trekken de consument naar de zelfstandige met een 2 euro-dop. Levert de consument deze bij de ondernemer in, dan krijgt hij 2 euro terug. Uiteraard wordt dit weer vergoed aan de ondernemer. Elke keer als onze buitendienst retailers bezoekt, krijgen ze een tas met doppen in de handen geduwd. Dat is aanwijsbare klantentrouw.” “We hebben René Salimans onderzoek laten doen in de branche”, vertelt Jentjens. “Circa driehonderd winkels hebben ons basisassortiment van ongeveer zestig producten, bij honderdvijftig winkels staan er echt negen planken vol. Waar we staan, doen we het meteen beter dan de rest. Met name onze Probiotica- en Multivitamine-producten worden positief beoordeeld. En dus gaat het erg goed met de distributie: we krijgen er winkel na winkel bij, dankzij het netwerk van onze buitendienst.”
Be good… Troost. “Wij hebben een echte metamorfose ondergaan en richten ons nu volledig op ons merk Golden Naturals. Er zijn nog ondernemers - en dus ook consumenten – die onbekend zijn met het merk. Daar gaan we aan werken door meer te communiceren met de eindge-
bruiker. De online vindbaarheid is nog niet op het gewenste niveau, daar valt veel te halen en we hebben de eerste stappen in die richting al gezet. Online willen we vooral een toevoeging zijn voor de voedingssupplemententmarkt en de winkelier. Uit de reviews van consumenten die we online ontvangen, krijgen we weer input voor de ontwikkeling van nieuwe producten. Dat is een schitterende manier van communiceren!” Jentjens: “Het vertrouwen van consumenten en retailers groeit, het besef ontstaat dat Golden Naturals werkt, dat het klopt en veilig is. We zijn dat nu meer aan het uitstralen. Be good and tell it.”
Slapende reus Een opmerkelijk merk in het portfolio van Natusor is Biotisan. Biotisan is ontwikkeld vanuit de meestgestelde vraag in de winkel: ‘Mag ik een voedingssupplement ook in combinatie met medicijenen gebruiken?’ “Zo mag je bijvoorbeeld, als je iets tegen depressie slikt, daar geen vms-producten bij gebruiken. Maar wel Biotisan. We hebben zelfs een detox die narcose sneller uit het lichaam verwijdert. Dit is een uniek merk, in onze ogen een slapende reus. Zoiets heeft nog niemand. 2018 wordt het jaar om dit merk verder uit te rollen.”
23
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
Macrovisie ///
DA en D.I.O. op de kaart DA Winkels Laren Vriezenveen Ede Heerlen Driebergen Gouda Marum Geesteren Veenendaal Amsterdam Leek Groningen Rijssen Akkrum Coevorden Westerbork Dinxperlo Siddeburen Hasselt Schagen Maastricht Heeze, Udenhout, Renesse Voerendaal Born Nijmegen Margraten Breda Havelte Klundert Stiens Woudenberg Beilen Ermelo Made Borne Rotterdam-Hoogvliet Krimpen a.d. Lek Wolvega Aalsmeer Alblasserdam Alkmaar Barneveld Callantsoog Eemnes Eibergen Enschede Fijnaart Gulpen Hapert Hardenberg Kampen Middelharnis Vroomshoop Wageningen Zwolle
Winterswijk Workum Wijhe Brielle Lisse Velserbroek Vlaardingen Voorthuizen Zierikzee Venhuizen Hellendoorn Axel Genemuiden Cadier en Keer Aalten Hoevelaken Hedel Heinkenszand Oosterwolde Dokkum Nijverdal Bilthoven Reusel Middenmeer Schoonhoven Goor Elst Heythuysen Oudewater Leeuwarden Montfoort Wieringerwerf Zeewolde Willemstad Curaรงao Delft Gemert Lobith-Tolkamer Oudenbosch Overloon Bergambacht Maarn Willemstad Curacao Dedemsvaart Rosmalen Brunssum De Rijp Wezep Assen Hoogeveen Stadskanaal Emmeloord Oranjestad Aruba Etten-Leur Rucphen Nijkerk Ameide Amstelveen Wijk bij Duurstede
Zuidhorn Bolsward Wommels Haaksbergen Bonaire Noordwolde De Wijk Maasbree Vleuten Winschoten Den Helder Paterswolde Tilburg Hardegarijp Tuitjenhorn Ter Apel Koudum Hank Elburg Arnhem Putten Bergen op Zoom Heemstede Damwoude Rozenburg Bennekom Stiphout Makkum Schiedam Oostvoorne Gorinchem Rhoon Nuenen Kruiningen Boxtel Zeeland Sint Oedenrode Dongen Oosterhout Oss Zwijndrecht Zuidlaren Landgraaf Swifterbant Nes-Ameland Oldemarkt Oud Gastel Andijk Wervershoof Dalfsen Wijk en Aalburg Alphen aan den Rijn Uden Lelystad Maassluis Beek Ijmuiden s-Gravendeel
Purmerend Rotterdam Noordwijkerhout Hengelo Grave Cuyk Heel
DIO Winkels Amsterdam Amsterdam Diemen Landsmeer Volendam Maartensdijk Huizen Almere Weesp Bussum Naarden Uithoorn Aalsmeer Purmerend Zaandam Wormer Krommenie Enkhuizen Hoorn Heerhugowaard Alkmaar Akersloot Haarlem Bennebroek Voorschoten Leidschendam Voorburg Rijswijk Ter Aar Den Haag Den Haag Delft Den Hoorn ZH Bleiswijk De Lier Zoetermeer Moordrecht Lekkerkerk Nieuw-Lekkerland Groot-Ammers Heerjansdam Maassluis Hellevoetsluis Puttershoek Dordrecht
Zwijndrecht Anna Paulowna Oudewater Harmelen Utrecht Loenen ad Vecht Zeist Baarn Soest Kootwijkerbroek Leusden Harderwijk Scherpenzeel Tiel Kesteren Vianen Herwijnen Meerkerk Sleeuwijk Scharendijke Yerseke Bergen op Zoom Hoogerheide Steenbergen St. Annaland Roosendaal Wouw Zevenbergen Terheijden Geertruidenberg Raamsdonksveer Tilburg Gilze Waalwijk Drunen Rosmalen Vught Helvoirt St. Michielsgestel Heesch Nistelrode Uden Schijndel Moergestel Valkenswaard
Luyksgestel Eindhoven Lieshout Meijel Grubbenvorst Weert Stramproy Roermond Herten Posterholt Herkenbosch Echt Sittard Munstergeleen Maastricht Nuth Heerlen Amstenrade Mook Druten Beneden-Leeuwen Herveld Bemmel Gendt Harskamp Lunteren
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Macrovisie DA D.I.O.
Eerbeek Gaanderen Wehl Varsseveld Eefde Apeldoorn Beekbergen Zoutelande Schalkhaar Bathmen Nijverdal Holten Denekamp Almelo Balkbrug Ommen Schoonebeek Weiteveen Gramsbergen Emmen Sleen Odoorn Erica Hollandscheveld Zuidwolde Meppel
Bergentheim Ruinen Dwingeloo Zwartsluis Kampen Urk Vollenhove Steenwijk Haulerwijk Heerenveen St Nicolaasga Harlingen West-Terschelling Dronrijp Hollum Ferwert Drachten Beetsterzwaag Ureterp Feanwalden Norg Assen Stadskanaal Vlagtwedde Musselkanaal Veendam
Groningen Grijpskerk Appingedam Leens Middelstum Den Burg De Koog Paramaribo Lelydorp Willemstad Kudelstaart Hoofddorp Obdam Leimuiden Nieuwegein Nieuw Vennep
DA en D.I.O. overzee (niet op de kaart): DA Willemstad Curaรงao Oranjestad Aruba Bonaire D.I.O. Paramaribo Suriname Willemstad Curaรงao
Events ///
Da en D.I.O. vierden hun jubileum direct na elkaar. De DA-ondernemers gingen met hun mensen op vrijdagavond 17 november naar de show Let’s Dance. De volgende dag was het de beurt aan de D.I.O.-ondernemers en hun teams, die naar de Efteling gingen. Twee vrolijke feesten die er bij de gasten goed ingingen! We nemen u even mee…
… en dat moet gevierd worden!
Een vlog van de feestdag in de Efteling is te zien op www.who-cares.nl/branche/feest-in-de-efteling
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ Events
100
Dio 25 en DA 75 jaar
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
fotocredits: foto’s DA-ondernemers: DPIX Foto’s Let’s Dance: Floris Heuer Foto’s Efteling: Antal Giesbers en Michiel Korsten
\\\ Persoonlijk
‘In plaats van elkaar te beconcurreren, kunnen wij ons nu richten op de markt.’
08:44 AM
«
a1
Door de ogen van Gijs Metz
25 jaar FACO
Drie groothandels - Erven Meijer, Van Kampen en Kaan, en Van Veen – sloten begin negentiger jaren de handen ineen onder de naam FACO. Tot half 2008 was Gijs Metz de directeur. Maar ook daarna bleef hij bij de organisatie betrokken. “Ik kwam in 1983 als financieel adviseur in aanraking met Van Kampen & Kaan, en dat bedrijf vroeg mij in 1991 als algemeen directeur. Toen wij samengingen met de twee andere groothandels werd ik daarvan directeur.” In het begin was FACO een groothandel, later werd gestart met een eigen retailformule. “We begonnen in 1992 met D.I.O. - eerst een proefwinkel in Hoofddorp,
»»» Toen men mij vroeg om als adviseur aan te blijven, vond ik dat wel een mooie uitdaging. »»»
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
begin 1993 uitgerold naar tien winkels.” FACO heeft ook een paar jaar het concept ABC Drogist gehad, in 2009 werd er een nieuwe huisstijl geïntroduceerd, en in 2015 ontwikkelde FACO samen ondernemer Harry Piet CARE by D.I.O. Inmiddels staat de teller boven de 220 winkels, inclusief enkele in Suriname en Curaçao. “De kracht van FACO is dat wij dicht bij de klant en de ondernemers staan”, meent Metz. “En flexibiliteit mbt de formule: een winkel in centrum Amsterdam is anders dan in de provincie Groningen.” Er zijn vele mooie momenten geweest in die tijd, vindt Metz. “De honderdste formuledeelnemer in Rotterdam, dat was een mooi moment. Maar ook het behalen van zeer goede financiële kengetallen. Verder ben ik er trots op dat we in Diemen qua metrage meer dan verdrievoudigd zijn: dat wijst op de continue groei die we hebben doorgemaakt.”
Gijs Metz Algemeen directeur FACO 1991 - 2008
Grijze geit Na zijn afscheid als algemeen directeur is Metz betrokken gebleven bij FACO als adviseur en voor het binnenhalen van nieuwe ondernemers. “Ik heb gezegd: op mijn 57e mag een ander die kar gaan trekken. Toen men mij vroeg om als adviseur aan te blijven, vond ik dat wel een mooie uitdaging. Toch wil ik er niet als een grijze geit instaan: ik benader mijn werk vanuit het het heden, al maak ik natuurlijk wel gebruik van mijn kennis en ervaring.” Metz was ook actief betrokken bij de fusie tussen DA en D.I.O. “Ik heb aan de onderhandelingstafel gezeten en ben een sterk voorstander van die fusie. In plaats van met elkaar te concurreren, kunnen wij ons nu volledig gaan richten op de markt. En met Mosadex als eigenaar is er nu sprake van continuïteit hetgeen van groot belang is voor de zelfstandige branche”.
13
Nederland
NL/OTC-CH/17/0010
BESCHERMT, VERZACHT EN HELPT
land r e d e N a Tev feliciteert DA & DIO leum! ubi met hun j
Nu 20% korting op het assortiment!
Advertentie jubileumuitgave Zelfzorg Magazine:Opmaak 1 30-11-17 16:20 Pagina Actie loopt t/m 31 maart 2018.
DIO Jubileum 10917917.indd 1
SAMEN STERK
24-11-17 15:39
Met de hartelijke felicitaties van‌
feliciteert
A LY S S A A S H L E Y
& m et
hun
jubileum
Heel veel succes met jullie samenwerking.
Bepanthen feliciteert DA en DIO
AVOYD feliciteert
DA & DIO met hun 100 harig jubileum
Proost op al 100 jaar zonder scheerirritatie!
Hiep, hiep, hoera 3 dubbel feest: Bepanthen 15 jaar in Nederland, DA 75 jaar, DIO 25 jaar!
Voorkomt scheerirritatie en ingegroeide haartjes
Unilever feliciteert DA & D.I.O. met hun jubileum!
1711-NL664_BEP 1-8e Adv_v1.indd 1
Louis Widmer wenst DA & DIO veel succes! Voor meer informatie bel (0183) 646600, info.nl@louis-widmer.com, www.louis-widmer.nl Louis Widmer is partner van het Nationaal Huidfonds. (www.huidfonds.nl)
11/20/2017 11:0
‘Ik heb altijd geloofd in de combinatie van apotheek en drogist, en de consolidatie van zelfstandigen.’
Door de ogen van Cees Bosma
75 jaar Drogisten Associatie In de Tweede Wereldoorlog besloten vijf drogisten samen in te kopen onder de naam Dienende Actie. Na de oorlog ontwikkelde DA zich tot een inkoopcoöperatie - het acroniem staat nu voor Drogisten Associatie. Cees Bosma gaf van 1991 tot 2003 leiding aan de organisatie. Tot voorbij de millenniumwisseling gaat het goed met DA. In 1960 wordt het vijfhonderdste lid verwelkomd, in 1982 het duizendste. In dat jaar wordt de Stip-formule ontwikkeld, later ook DA D’Attence. In 1991 kwam Cees Bosma bij DA aan het roer te staan. Hij had bij Etos gewerkt aan een mix van drogisterij en apotheek, in samenwerking met Interpharm. “Onder Ahold ging dat niet door, maar bij DA kon ik een dergelijke samenwerking wel realiseren. Ik wilde grotere winkels waar Schoonheid voldoende uitstraling had, GEZONDHEID, de grootste component, de apotheekfunctie verzorgde en VERZORGING compleet en in prijs competitief was - en altijd met extreem veel klanten.” Bosma legde meer nadruk op de formule DA, zegt hij: “Onze groothandelskant speelde een te grote rol: teveel klanten profiteerden van onze organisatie maar waren geen DA’ers. Die klanten kregen de
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
keus: DA worden of een andere groothandel zoeken.” De ondernemers zelf veranderden, weet Bosma: “Van mensen die inkopertje speelden gingen we naar echte managers, vaak met meerdere en grotere winkels. Uiteindelijk maakten 50 D’Attence-ondernemers met 80 winkels de grootste omzetten!” In 2003 gaf Bosma het stokje over aan Robert van Twuyver. DA bracht zijn drie formules weer samen onder de naam DA en ontwikkelde zich verder tot retailhuis. Het aantal ondernemers nam gestaag af, vooral toen in 2007 DA in financiële problemen kwam. Investeerder Aletra Capital Partners nam de keten over, maar na ruzie over de nieuwe formule vertrokken nog eens 70 franchisers. Eind 2015 kreeg de DA Retailgroep surseance van betaling en op 29 december 2016 ging het failliet. Enkele uren later bleek de Nederlandse Drogisterij Service het
«
17 09:26
\\\ Persoonlijk
Cees Bosma Algemeen directeur DA 1991 - 2003
nieuwe servicekantoor voor DA, waarna halverwege 2017 de fusie volgde met FACO. Is Bosma nog betrokken bij DA? “Nee, maar ik ben in mijn tijd bij alle ondernemers meerdere keren op bezoek geweest. Ook nu heb ik nog wel contact met die mensen, ook via de netwerkgroep van mijn bedrijf Instore Shopper Marketing Instituut.” De fusie van DA en D.I.O. vind hij positief: “Ik heb altijd geloofd in de combinatie van drogist en apotheek, en ook in het belang van consolidatie van de zelfstandigen. De overname van FACO en DA door Mosadex vind ik dus een zeer goede ontwikkeling.”
»»» Ik ben in mijn tijd bij alle ondernemers op bezoek geweest »»»
New11-12-17 Care Jubileum 15:15 adv 105 x 67,5.indd 1
urals ad algemeen 105 x 67,5.indd 1
Met de hartelijke felicitaties van‌
01-12-1
Al 40 jaar verslingerd aan honing
il b ju ie ll ju et m rd ee it ic el ef G
DA & D.I.O.
! d r e e t i c i l e f e G Graag willen we jullie van harte feliciteren met dit bijzondere jubileum. Wij kijken terug op jaren van prettige samenwerking en werken graag mee aan een inspirerende en gezonde toekomst.
ea!
1-17 15:38
\\\ In Dialoog
Heden en toekomst van twee formules die samengaan
NDS + FACO
Koude douche of warm bad? Directieleden Arjan van der Lingen en Walborgh Kieskamp kijken samen naar de huidige ontwikkelingen bij DA en D.I.O.: wat gaat er precies gebeuren en wat kunnen we verwachten? Van der Lingen (account management en expansie) en Kieskamp (commercie) vertegenwoordigen in zekere zin de beide bloedgroepen van de nieuwe organisatie, FACO en NDS. Van der Lingen, ooit begonnen bij Etos en daarna werkzaam bij Nutricia, werkte sinds 2008 bij FACO. Kieskamp was, voordat hij werd binnengehaald door NDS, algemeen directeur bij Biohorma. Ze hebben dus alvast één ding met elkaar gemeen: beiden bezagen de retail ooit door de bril van de leverancier. Beiden werken ook al lang in de branche en hebben de formules waar ze primair voor verantwoordelijk zijn, zien ontwikkelen. “DA was, voor de opkomst van het grootwinkelbedrijf, dé grote partij”, zegt Kieskamp. “Maar dat is sindsdien afgebrokkeld, en als
leverancier zie je dat met lede ogen aan. Duizend voordeuren heeft DA allang niet meer. En zeker de laatste jaren zijn er wel wat ondernemers met het bedrijf gestopt, vaak noodgedwongen. Maar DA’ers hebben een enorm doorzettingsvermogen en een grote loyaliteit: degenen die de crisis overleefd hebben, zijn ons trouw gebleven, ondanks alle roerige tijden!” Van der Lingen heeft zijn eigen steentje bijgedragen aan de groei van FACO. “FACO ontwikkelde zich van groothandel tot retailhuis, en ik werd in 2008 binnengehaald om het category management op de kaart te zetten. Er heerste toen meer een groothandelsmentaliteit: in het begin moest ik op een keer op vrijdagmiddag om twee uur het kantoor uit, want het dc ging sluiten! In 2011 kreeg ik de opdracht om de formule meer
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
handen en voeten te geven. We zijn sindsdien een professioneler bedrijf geworden. We zijn innovatief, lean and mean en op de bal. We doen aan omnichannel marketing, hebben een webshop. En er is goed contact met de ondernemers. Daar ben ik heel trots op.”
Noodzaak De serviceorganisatie van DA is failliet gegaan en door NDS overgenomen, terwijl D.I.O. mede door de turbulente tijden bij DA is gegroeid. Toch was een de overname van FACO en daarmee samengaan in NDS noodzakelijk, zegt Kieskamp: “Er ontstaat nu een stevige partij voor de zelfstandigen. Een goede ontwikkeling, want de zelfstandige staat onder druk. Er is nu weer toekomst perspectief voor de zelfstandigen, en dat is zowel DA’ers als D.I.O.-ondernemers
goed nieuws. Van der Lingen zegt dat ook voor FACO het samengaan belangrijk was: “De markt is veranderd. Als je verandering in de weg staat, dan is het zo met je gebeurd. We hebben veel groei doorgemaakt, maar er zijn ook winkels gesloten. Met 220 winkels kun je geen professionele service-organisatie runnen; samen met de 200 DA winkels heb je een solide basis om dat goed te doen.” Moederbedrijf Mosadex stond in het begin, na de overname van NDS en later, toen FACO in huis werd gehaald, duidelijk in the picture. Maar sindsdien lijken ze wat naar de achtergrond verdreven. Zijn zij nog wel betrokken bij het hele project? “Vergis je niet, Mosadex is enorm betrokken”, zegt Kieskamp. “Maar ze hebben bewust gekozen voor een rol meer op de achtergrond.. Ze zijn er dus wel – zo waren
In Dialoog ///
‘Waar het vooral om gaat, is wat we als organisatie
«
doen om de problemen aan te pakken’
Walborgh Kieskamp Directeur commercie
er ook een aantal Mosadex managers aanwezig bij de recente bijeenkomsten voor de ondernemers en voor de leveranciers”. Intussen worden de werkzaamheden van het DC in Diemen overgenomen door het DC in Zwolle. Tegelijkertijd is er een nieuw kantoor in Amersfoort, dat stapje voor stapje in gebruik wordt genomen. “We zijn het aan het inrichten en we maken er al gebruik van”, zegt Van der Lingen. “Maar pas eind januari zullen we volledig zijn overgehuisd.” Oorspronkelijk was het de bedoeling dat jullie al half december overgehuisd zouden zijn. Vanwaar de vertraging? “Je moet dit niet onderschatten”, zegt Kieskamp. “We moeten heel wat doen, maar hebben daar maar een beperkte bezetting voor. Die is eigenlijk net voldoende voor de normale, dagelijkse operatie. Alleen de extra tijd kunnen we inzetten voor het vormgeven van de integratie tussen FACO en NDS .”
Merk, formule, organisatie Wat zijn de belangrijkste veranderingen die plaats moeten vinden? “De eerste is dat we overstappen naar één merk”,
zegt Kieskamp. “DA is nog steeds een sterk merk: daar is 75 jaar aan gebouwd. Uit recent onderzoek blijkt dat DA na Kruidvat nog steeds de hoogste spontane merkbekendheid heeft. De merknaam DA heeft een aantal sterke punten. Denk aan kwaliteit, deskundigheid, goed advies. En we zijn nog steeds ‘de vriendelijke specialist’. Voor de toekomst is dat heel belangrijk: je kunt in de markt niet meer de concurrentie het hoofd bieden zonder een sterke formule.” “Alle ondernemers snappen dat DA het meest bekend is, dus dat dat de beste keus is. Maar het grote werk ligt bij de formule en de organisatie”, zegt Van der Lingen. “Op dat gebied willen we het beste van twee werelden combineren.” “Ten tweede willen we de DA formule verder vernieuwen, dat wordt een combinatie van het laatste DA-concept Fris, Gezond en Mooi, aangevuld met elementen van D.I.O. Dat wordt geen revolutie maar een evolutie. Op nummer drie staat de verbinding van formule met organisatie. We zijn ons er terdege van bewust dat de ondernemers die DA de laatste jaren verlaten hebben, niet weggingen vanwege
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
\\\ In Dialoog
DA
D.I.O.
is een sterk
FACO heeft de ondernemerskant in
merk
de formulenaam, maar vanwege de organisatie en het management. We gaan dus met name aanscherpen hoe wij ons als organisatie moeten gedragen.” Van der Lingen: “DA is een sterk merk, FACO heeft de ondernemerskant beter in de vingers. Mensen die overstapten van DA naar FACO, ervaren die organisatie als een warm bad. Maar geen van beide zal overheersen.”
Overtuigen
spectrum.” “We hebben in acht regionale sessies met ondernemers gemerkt dat de formulenaam DA geen issue is”, zegt Kieskamp. “Waar het vooral om gaat is wat we als organisatie gaan doen om de problemen aan te pakken: hoe zorgen we dat we de dalende omzet keren en dat er weer meer consumenten de winkel inkomen. Dit is de laatste kans voor zelfstandigen om samen een goede toekomst op te bouwen. Dus heb vertrouwen: je mag wel kritisch zijn, maar blijf niet aan de kantlijn staan. Samen is onze kans groter dan als verdeelde groep.”
Plannen Er stond een nieuwe bijeenkomst gepland voor half januari, maar die is na overleg met een focusgroep van ondernemers voorlopig van de baan. Betekent dat dat er geen concrete plannen zijn? Kieskamp: “Er moet van alles gebeuren. We kunnen dat niet in een paar maanden uitwerken, het is een continu proces. Welke belangrijke uitdagingen zie ik? Ik zou bijna zeggen: wat niet?”
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
«
Wanneer staat overal DA op de pui? Dat bepalen de ondenemers zelf, want ze hebben contracten met D.I.O.”, zegt Van der Lingen. “We hebben tijdens de bekendmaking op elf oktober gezien dat er soms sterke - emoties heersen. Dus wij zullen ondernemers ervan moeten overtuigen om naar DA over te stappen, op basis van argumenten. Wij vinden dat het bittere noodzaak is, maar ook dat we op die manier meer consumenten gaan binnenhalen.” Zijn de ondernemers overtuigd? “Dat is een proces van geleidelijkheid”, zegt Van der Lingen. “Ze zijn positief maar ook kritisch, ze komen met veel vragen, over het hele
de vingers
Arjan van der Lingen Directeur account management en expansie
Orthica viert het jubileum mee
Synofit Europe B.V. heeft zich gespecialiseerd in het ontwikkelen en op de markt brengen van innovatieve en unieke producten voor soepele gewrichten. Onze visie is gebaseerd op de natuurlijke verbetering van het bewegingsapparaat.
> Orthica helpt al meer dan 30 jaar mensen van alle leeftijden om vandaag fit te zijn en in de toekomst gezond te blijven. Goede, uitgebalanceerde voeding en voldoende beweging en ontspanning helpen niet alleen om vandaag fit te zijn, maar ook om in de toekomst gezond te blijven.
Gratis training voor nog beter advies
Levensfases zoals groei, zwangerschap en de overgangsjaren kunnen een verhoogde behoefte aan specifieke voedingsstoffen
In 2018 gaan wij diverse middelen inzetten ter ondersteuning van de winkelvloer, waaronder Brainbattle. Dit is een online trainingsmodule waardoor u een (nog) beter onderbouwd advies kunt geven aan uw klanten. Uitgangspunten zijn dat het leuk is om te doen, het weinig tijd kost en dat het leerzaam is.
met zich meebrengen. Daarom heeft Orthica producten voor onder andere kinderen, senioren, mannen en vrouwen. Vraag in de winkel om advies of kijk op www.orthica.nl
V
KAG NR.: 431-0416-0641
We dagen je uit. Doe mee!
DA & DIO gefeliciteerd!
EI
LIG
Adv Orthica voor jong en oud 105x67,5.indd 1
22-11 H
T
Met de hartelijke felicitaties van‌
ZA
C
NEXCARE™ SENSITIVE FELICITEERT DE JARIGE DROGISTEN! Nieuwe pleisters speciaal ontwikkeld voor kinderen, ouderen en mensen met een gevoelige huid.
49275_3ME-Nexcare advertentie .indd 1
DA en DIO gefeliciteerd met jullie 100-jarig jubileum
Veel succes samen!
23/1
i
INHOUDSOPGAVE Zelfzorg Magazine
In Dialoog 6 Walborgh Kieskamp en
Arjan van der Lingen over
heden en toekomst van
merk, formule en
Efteling en Let’s Dance
Persoonlijk 12 De geschiedenis van
21
organisatie Persoonlijk 10 De geschiedenis van DA
door de ogen van Cees
Bosma
FACO door de ogen van
Gijs Metz
Macrovisie
DA en D.I.O. vierden hun jubileum bijna tegelijkertijd. DA ging naar Let’s Dance, D.I.O. bezocht de Efteling. Wij waren erbij!
16 Alle vestigingen van
DA en D.I.O. op de
kaart gezet!
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
Feliciteerd DA en DIO
s e i t a t i c i l e f e g i Zonn
van Australian Gold voor DIO en DA drogist.
\\\Redactioneel
75 + 25 = een eeuw ervaring Er is lang geroepen dat de zelfstandigen moesten consolideren om te kunnen overleven: er waren teveel hoofdkantoren en dc’s, met alle werk en mankracht die dat vraagt. Die consolidatie kon plaatsvinden doordat er poppetjes om zouden vallen, doordat de ene partije de andere overnam, of door een externe partij die die consolidatie voortvarend ter hand zou nemen. Het eerste scenario werd het lot van onder meer Rezo en O’Chelle, die laatste twee scenario’s zijn bewaardheid geworden met de toetreding van Mosadex tot de drogisterijmarkt. Mosadex, een krachtige partij in de apothekerswereld die al actief was in drug middels groothandel Holland Pharma, heeft met de consolidatie een organisatie gecreëerd die meer dan 400 winkels onder zijn hoede heeft. De formule DA begint hiermee aan een tweede leven, omdat volgend jaar de formule D.I.O. zal gaan verdwijnen ten gunste van DA.
de ene partij zijn zin erdoordrukt? Het hele proces zal van ‘au’ gaan, daaraan valt niet te ontkomen. Het is dus zaak om alert te blijven en fouten te signaleren. Het is ook zaak om het grotere plaatje in het oog te houden. Wie bereid is om wat pijn te lijden maar de stip aan de horizon in het oog houdt, heeft denk ik de grootste kans om beter uit de fusie te komen dan hij er inging. En dat geldt zowel voor de ondernemers als de organisatie zelf. Ik wens u die toekomst toe! Intussen is het zaak om eens goed te memoreren hoe indrukwekkend beide jubilea zijn. Daar besteden we de komende pagina’s aan. Ik hoop dat we u een divers en boeiend beeld schetsen van heden, verleden en toekomst van DA en D.I.O.! Antal Giesbers uitgever
Op de valreep van die nieuwe ontwikkeling vieren beide een jubileum: DA bestaat 75 jaar, FACO (D.I.O.) 25 jaar. En dat verdient applaus. Maar natuurlijk is het niet alles koek en ei. Het is bekend dat tussen de 70-80% van alles fusies mislukt, meestal vanwege mentaliteitsverschillen. Het is als een open-hartoperatie: er zitten risico’s aan, maar uiteindelijk moet je er een beter uitkomen. Als het goed is, worden de beste praktijken van beide organisaties ingezet om één fantastische retailpartij te vormen. Maar wat als de wil tot verandering niet doorzet? En wat als
ZELFZORGMAGAZINE /// DECEMBER /// 2017
VOOR EEN GEZONDE TOEKOMST! In de afgelopen twintig jaar hebben wij ons ontwikkeld tot een betrouwbare partner met een kwalitatief hoogwaardig label zelfzorggeneesmiddelen ĂŠn private label.
Wij zijn uitgegroeid tot een krachtige organisatie met oor en oog voor uw wensen. Onze sterke basis staat garant voor uw gezonde toekomst!
Voor meer informatie over onze producten en dienstverlening kunt u terecht op onze website www.healthypharm.nl of neemt u contact op via 076-508 13 00, wij staan u graag te woord!
VOOR EEN GEZONDE TOEKOMST
Speciale Jubileumeditie
DA 75 jaar D.I.O. 25 jaar