BTG in Business, najaar 2019

Najaar 2019

in business UITGAVE VAN BRANCHEVERENIGING ICT EN TELECOMMUNICATIE GROOTGEBRUIKERS

Jan Peter Balkenende: ‘Duurzaamheid en technologie kunnen niet zonder elkaar’ Marieke Snoep (KPN): ‘4G verbindt mensen, 5G de samenleving’ Ericsson: aan de vooravond van de vierde industriële revolutie

Intelligent connectivity

Smart City Almere 5G Fieldlab

www.btg.org

SCAN ME

INTELLIGENT CONNECTIVITY. HOW TO STAY CONNECTED

PreParation

roll-out

www.chg-meridian.nl

useful life

end of life

Efficient Technology Management

voorwoord

Intelligent connectivity: let’s do it!

BTG werkt onvermoeibaar door aan de digitale transformatie. Voor onze leden, onze partners, onze maatschappij. Ik noem twee voorbeelden. We staan aan de vooravond van de doorbraak van smart cities. Tijdens het recent zeer drukbezochte symposium in Krimpen aan den IJssel maakte Mrs. Kari Eik (Secretary General OiER) bekend dat BTG de formele partner in Nederland is om het project U4SSC van de United Nations verder uit te rollen. Krimpen aan den IJssel is al aangesloten, Rijswijk volgt snel en tien andere gemeenten staan op het punt om aan te sluiten.

De keuze voor BTG vanuit de internationale gemeenschap is onze kennis en onze onafhankelijke rol in combinatie met de aangesloten bedrijven, organisaties en contacten met de overheid.

BTG slaat een concrete brug naar alle Nederlandse steden die een smart sustainable city willen worden. Het tweede voorbeeld: we nemen het voortouw in het ontwikkelen van een standaard voor de passieve en de actieve DAS. Daarin trekken we op met de operators KPN, T-Mobile/ Tele2 en Vodafone, in afstemming met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en ACM. Eind augustus is op initiatief van BTG de consultatie gestart voor de passieve DAS, tijdens een speciale bijeenkomst.

Kortom, BTG maakt tempo. We hebben de afgelopen periode enorm veel activiteiten georganiseerd, initiatieven ontwikkeld, duiding en strategie neergezet en nieuwe leden en partners verwelkomt. Het voelt ook goed dat Young Professionals steeds meer deel uitmaken van de BTG-community, zij verbinden zich in de BTG-peergroup Young Professionals. De paraplu waaronder we al deze activiteiten oppakken is: intelligent connectivity, de digitale drijfveer voor vandaag en morgen. Intelligent connectivity is de samensmelting van snelle 5G-netwerken met lage latentie, geavanceerde kunstmatige intelligentie (AI) en de koppeling van miljarden apparaten via het Internet of Things (IoT). De combinatie van deze drie revolutionaire technologieën biedt transformationele nieuwe mogelijkheden in transport, entertainment, industrie en openbare diensten. Het zijn allemaal onderwerpen die BTG-breed op de agenda staan. Intelligent connectivity kan een wezenlijke en positieve impact hebben op mensen, organisaties en op de hele samenleving. Mits goed geduid en begeleid. Daar zijn we volop mee bezig en vandaar dat we als BTG intelligent connectivity ook als jaarthema 2020 hebben gekozen.

Connectiviteit zal zich de komende tijd focussen op de komst van 5G. Maar laten we ook de ontwikkelingen op terreinen als wifi 6.0, mission en business critical communication en security niet vergeten. Voor elk van deze onderwerpen organiseren we sessies, vaak in samenwerking met onze Expertgroepen. We zijn daarnaast in gesprek met de diverse overheden en met vele andere stakeholders.

En op de achtergrond draait ook onze service- en inkooporganisatie TGG warm voor een stevige doorontwikkeling, waarbij nieuwe producten, diensten en services worden toegevoegd. Ook die toekomst is al begonnen, met het optekenen van een aantal nieuwe leveranciers én klanten.

Dit nummer van BTG Magazine met als thema intelligent connectivity staat bol van nieuws vanuit de organisatie, boeiende cases en interviews. Zo spraken Petra Claessen en ik met oud-premier Jan Peter Balkenende, topvrouw Marieke Snoep van KPN en Franc Weerwind, Burgemeester van Almere. En we hebben interessante cases rond industry 4.0, Cisco, smart cities, sustainability, circulaire economie en mission critical. Uiteraard zetten we de winnaars van de BTG ICT/ Telecom Awards 2019 voor Manager, Peter Rake (5Groningen) en voor Young Professionals, Djoeke Jehee (Schiphol) en Jaimy Nijnens (Philips) in de schijnwerpers. De digitale transformatie is vol op stoom. Het is mooi om te zien dat BTG deze voortrekkersrol kan en per se wil vervullen in deze boeiende en uitdagende transitie. Intelligent connectivity, ik zeg: let’s do it!

Veel leesplezier.

Namens bestuur, directie en team van BTG, Eric Reij, voorzitter BTG █

Beeld: Barend Houtsmuller IN BUSINESS

3

inhoudsopgave

16 Burgemeester Franc Weerwind (Almere): ‘Smart city gaat niet alléén om business-modellen, maar ook om publieke waarden‘ Pagina 16

4

IN BUSINESS

32 3

Voorwoord Eric Reij

25

Column Hans Nouwens

6

BTG-activiteiten

26 ‘Het is tijd voor slow IT’

9

Over BTG

28

Marieke Snoep: KPN

12

Over TGG

als one-stop-shop

14

Innovatienieuws

32

Peter Rake, ICT/

16

Coverstory: Franc

Telecom Manager

Weerwind en smart

van het jaar

city Almere

35

Wat drijft de Young

20

Verslag BTG

Professional

Business Event

Award-winnaars?

38

Industry 4.0

54

Smart cities; stand

40

Jan Peter Balkenende

van zaken

over duurzaamheid

61

Column Odette

en technologie

van Zijdveld

46

Kritische mobiele

62

Colofon

bedrijfstoepassingen 49

Fun meets Function

52

Nieuw BTG-lid Cisco

stelt zich voor

40

Jan Peter Balkenende: ‘Duurzaamheid en technologie kunnen niet zonder elkaar’ Pagina 40

54

IN BUSINESS

5

agenda

BTG Live: inspirerende activiteiten in ’t najaar van 2019 BTG organiseert door het hele jaar heen inspirerende activiteiten om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen. Dit najaar kijken we terug op een aantal inspirerende events. Voor het staartje van 2019 en het voorjaar van 2020 zit er weer genoeg moois in de pijplijn. Houd hiervoor onze agenda op BTG.org in de gaten, evenals onze nieuwsbrieven waarin het laatste nieuws wordt gedeeld. op Nyenrode hun kennis op het gebied van strategie, marketing, compliance en sales bij te werken. Ze mochten terug in de schoolbanken.

In iets meer dan een halve dag werden ‘de studenten’ weer helemaal bijgespijkerd door professionele docenten. Ook was er een interessante presentatie over BTG van Petra Claessen, directeur BTG/TGG.

BTG Business Event Digitalisering en 5G

Kennistraining Mobiele Breedband Communicatie Technologie (basis)

Grand Hotel Huis ter Duin - 6 juni

Een paar honderd bezoekers kregen in Huis ter Duin in Noordwijk een topprogramma tijdens het BTG Business Event: Digitalisering en 5G. Met inspirerende speeches van onder meer Focco Vijselaar (directeur-generaal Bedrijfsleven en Innovatie bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat), Franc Weerwind (burgemeester Almere), Graeme Muller (NZTech) en als hoogtepunt tijdens het diner oud Formule-1 coureur Robert Doornbos. En er was natuurlijk de bekendmaking van de winnaars van de BTG Awards. Lees de nabeschouwing van deze enerverende en inspirerende dag in dit magazine.

Collegedag op Nyenrode: Digitale Identiteit Nyenrode Business Universiteit - 12 juni

Na de succesvolle eerste editie in 2018 kregen ICT-professionals wederom de unieke kans om

6

IN BUSINESS

Kantoor BTG/TGG - 3 juli

CommScope Roadshow 2019 Terrein Wagenwerkplaats - 25 juni

Themabijeenkomst: Workplace Transformation Cisco Systems International - 26 juni

De bijeenkomst startte met de Algemene Leden vergadering voor de leden van BTG. Daarna nam Cisco de leden mee in de ervaringen rondom Workplace Transformation – hoe digitaal samenwerken effectiever gebruik maakt van medewerkers en gebouwen en Webex Cloud Collaboration en met klantcases van Philadelphia Zorg en De Lage Landen.

Kennistraining Mobiele Breedband Communicatie Technologie – (advanced) BTG/TGG Kantoor - 10 juli

Informatiebijeenkomst consultatie standaard Indoordekking

CMS Derks Star Busman - 28 augustus BTG is dit najaar een consultatie gestart van de ontwikkelde standaard voor multi-operator indoordekking (passieve DAS). Hierbij verzocht zij eind augustus de markt om visie te geven op de inhoud van het document Dutch operators Indoor Technical Specification (DITS). tijdens

agenda de informatiebijeenkomst over de inhoud van de standaard en het consultatieproces. De standaard is in de afgelopen jaren tot stand gekomen in gezamenlijk overleg tussen BTG en de operators KPN, T-Mobile/Tele2 en Vodafone, in afstemming met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en ACM. Het hele proces heeft onder auspiciën gestaan van een mededingingsadvocaat. Het document omvat gestandaardiseerde technische specificaties voor passieve indoornetwerken in een multi-operator omgeving. BTG heeft het voornemen om samen met de MNO’s, de solution partners en de gebruikers een soortgelijke standaard te ontwikkelen voor de actieve systemen.

Workshop ‘De dans om de paal’ BTG/TGG Kantoor - 11 september

Tijdens deze workshop kregen deelnemers meer kennis over organisatorische onderwerpen die komen kijken bij het medegebruik van de lichtmast en wat er nodig is voor het opschalen van testen en pilots die gehouden zijn voor het digitaliseren van de openbare ruimte. Actuele onderwerpen die aanleiding geven tot de workshop zijn de komst van 5G, smart mobility en de smart city. Hans Nouwens, programmadirecteur Nationaal Smart City Living Lab begeleidde deze workshop.

Unconference walking dinner event

Voor in de agenda: de eerstvolgende events in 2019 & 2020 30 oktober Krimpens symposium Smart City Raadhuis Krimpen aan den IJssel - 28 september

Op zaterdag 28 september organiseerde BTG samen met de Gemeente Krimpen aan den IJssel een symposium over smart sustainable cities. Met een keur aan sprekers en gasten werd dit symposium op het gemeentehuis in Krimpen aan den IJssel geopend door Eric Reij (voorzitter BTG) en burgemeester Martijn Vroom. Tijdens dit drukbezochte symposium maakte Mrs. Kari Eik (Secretary General OiER) bekend dat BTG de formele partner is in Nederland om het project U4SSC van de UN verder uit te rollen. De reden is dat BTG vanuit een onafhankelijke rol samen met de aangesloten bedrijven, organisaties en contacten met de overheid de brugfunctie kan vervullen naar de steden die een smart sustainable city willen worden.

Dutch Innovation Factory - 18 september

Smarter Workplace Event Microsoft HQ - 16 oktober

Midsummer message BTG Young Professionals BTG Kantoor - 25 september

BTG organiseerde samen met de peergroup Young Professionals een inspirerende bijeenkomst, speciaal voor Young Professionals.

Inhoud en fun werden gecombineerd in een ontspannen setting in het bosrijke Driebergen.

5G Field Lab Innovatiedag - Gemeente Almere en Floriade Expo 2022 View - 17 oktober

BTG Young Professionals - Impact door inspiratie Locatie: KPN hoofdkantoor – Rotterdam Speciaal in de ochtend van het BTG Business Event een programma voor Young Professionals die actief zijn in het ICT-werkveld.

30 oktober

BTG Business Event – Intelligent Connectivity Locatie: KPN hoofdkantoor - Rotterdam Op het hoofdkantoor van partner KPN organiseert BTG het jaarlijkse evenement over intelligent connectivity.

13 november

Internationale bijeenkomst voor kritische mobiele breedbandgebruikers Locatie: Auditorium Schiphol Group De expertgroep KMBG (kritische mobiele breedband gebruikers) organiseert een update op het gebied van kritisch mobiele toepassingen en nodigt internationale sprekers uit. In Nederland kunnen we veel leren van buitenlandse initiatieven.

16 januari 2020

Nieuwjaarsbijeenkomst Locatie: Sociëteit De Witte - Den Haag

11 juni 2020

BTG Business Event Locatie: Grand Hotel Huis ter Duin Noordwijk

Meer in over de fo BT Events G www.b op tg.org agenda /

IN BUSINESS

7

Een passende ICT- oplossing voor iedere organisatie.

Zetacom is de ICT-specialist van communicatieoplossingen.

Ons doel is om de samenwerking, bereikbaarheid en werkprocessen van organisaties te verbeteren: in het MKB, de groot zakelijke markt en in het bijzonder de gezondheidszorg.

De focus ligt daarbij op het gebruiksgemak van oplossingen voor eindgebruikers en het rendement voor de organisatie.

Benieuwd wat Zetacom voor u kan betekenen?

Bel 088 - 938 2200 of kijk op zetacom.nl.

Telefonie

Netwerken

Zorgsystemen

over BTG

Focus op intelligent connectivity

BTG on the digital road 2020 De hoofddoelstelling van branchevereniging BTG is boeien, verbinden en bruggen bouwen tussen vraag en aanbod van ICT & Telecom. De strategie en het jaarthema van BTG voor 2020 zijn bekend. Lees hier wat het komend jaar de strategische thema’s van BTG zijn.

Er is binnen BTG veel bereikt in 2019. Zo is er versteviging gekomen in het lobbytraject, met name bij de overheid. BTG wordt veelvuldig uitgenodigd in consultatie rondes en bij strategische tafels. In 2019 is tevens hard gewerkt aan de afronding van de standaardisatie indoordekking passieve DAS samen met de MNO’s KPN, T-Mobile/Tele2 en VodafoneZiggo. Ook bewerkstelligd in 2019: de opbouw van het BTG-Register dat tot doel heeft om vast te leggen wat het niveau van deskundigheid is van ICT- en telecomprofessionals. En over kennis gesproken: een aantal nieuwe partners heeft zich bij de vereniging aangesloten, onder wie Motivaction en TNO als nieuwe kennispartners. Om de knowledge driven-partij te kunnen blijven voor ICT- en Telecomgrootgebruikers heeft BTG nu een verdere samenwerking met onder meer het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, ACM, INTUG, GSMA, United Smart Cities, ITU en iPoort.

Op naar 2020

BTG blijft vooruitkijken en we anticiperen op de vraag. Zo is BTG al volop bezig met het komende jaar. Het BTG-jaarthema van 2020 is: intelligent connectivity. Hiermee sluit BTG voor een groot deel aan op het Actieplan Digitale Connectiviteit van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Ook

de internationale ontwikkelingen volgt BTG nauwgezet. Ons jaarthema sluit dan ook aan bij de GSMA, zo staat het MWC 2020 helemaal in het teken van intelligent connectivity. Voor de uitrol binnen onze vereniging werken we in onze Expertgroepen nauw samen met leden, partners en klanten van TGG, op de diverse strategische thema’s. Deze thema’s zijn vastgesteld in nauw overleg met onze directe BTG-achterban, partners en spelers uit de branche. Voor elk strategisch thema is een Expertgroep samengesteld die gemiddeld twee keer per jaar een bijeenkomst organiseert.

De BTG Vereniging is met recht knowledge driven en het groeiend aantal deelnemers aan onze bijeenkomsten en events laat zien, dat we kennelijk de juiste digitale snaar raken.

Op deze wijze brengt BTG structureel partijen bij elkaar om marktimperfecties op te lossen en samen naar oplossingen te zoeken voor de uitdagingen waarmee we allemaal te maken hebben. De thema’s voor 2020 zijn: 5G, smart society inclusief smart cities & smart industries, artificial intelligence, data analytics & science, cyber security, aanbestedingen en circulaire economie. Ook willen we op het vlak van ICT & Telecom de verbinding maken met andere branches zoals LTO, logistiek en agri. Alle BTG-activiteiten zijn gericht op verbinding en

IN BUSINESS

9

WE CONNECT PEOPLE

With more than 46,000 communication nodes through which mobile, TV and radio signals pass, critical communication networks and devices and applications for “smart cities� are connected which cover more than 200 million people in Europe, Cellnex Telecom is committed to the intelligent management of infrastructures, services and telecommunications networks.

People whose goal is to facilitate the connectivity of people wherever they are. At Cellnex Telecom we promote the connectivity of telecommunications.

www.cellnextelecom.nl

over BTG

interactie met onze directe achterban, wat tot groei leidt. De strategische thema’s die vanuit 2019 worden gecontinueerd, zijn: indoordekking, Internet of Things en mission critical & business critical.

Bijzondere insteek

Het strategische thema smart city krijgt in 2020 een bijzondere insteek in samenwerking met smart industries. Dit onderwerp wordt strategisch door BTG omarmd vanwege de veranderende positie van steden in ons digitale tijdperk, niet alleen als ‘thuisbasis’ voor burgers en stakeholders, maar ook als informatiebron voor beleid. In de BTG-Expertgroep zal de rol van ruimte en ruimtegebruik in de stad als bron van inclusive city life, duurzame vitaliteit en sense of community behandeld worden. Ook wordt gekeken naar de toekomst van de stad tegen de achtergrond van digitale technologische ontwikkelingen als big data, social media-netwerken en robotica.

Vernieuwing in bijeenkomsten

Vernieuwing is eveneens doorgevoerd in één van de pijlers van BTG: de events en bijeenkomsten. Vanaf 2020 komen er speciale peergroup-bijeenkomsten voor Young Professionals en voor Managers. BTG start ook met een peergroup voor start-ups, vanwege onze innovatiedrang en om de verbinding te leggen met het bedrijfsleven. BTG is al aan de slag met roadshows om gemeenten te verbinden aan het U4SSCconcept, waar BTG een cruciale rol in speelt. Ik verwijs in die zin graag door naar het voorwoord in dit BTG Magazine van voorzitter Eric Reij. Ook mede onder de noemer ‘BTG/TGG komen naar u toe’, gaan we het jaar 2020 stevig inzetten. Op dit moment maken we ons op voor een verhuizing en gaan we een nieuwe fase in: BTG & TGG verhuizen naar een nieuwe kantoorlocatie in Woerden. Houd voor de details, onderwerpen en data van de verschillende bijeenkomsten en onze komende verhuizing www.BTG.org in de gaten.

BTG & TGG, dé autoriteit in de markt waar je terecht kunt vanaf student tot en met executive, om bij te blijven in kennis en kunde, in best practices en met toegang tot een geweldig en uniek netwerk van professionals. Onze keurmerken geven aan dat je up-to-date bent op het vlak van ICT & Telecom.

Graag tot zeer binnenkort op een van de BTG events of bijeenkomsten!

Petra Claessen Managing Director & New Business BTG

Petra Claessen, Managing Director & New Business BTG

IN BUSINESS

11

TGG

TEM

• • • •

Online Factuur management portal Bevoorschotting facturen Provider onafhankelijke verzamelfacturatie Maatwerkrapportage

Inkoopvoordeel

Haas

Webshop

Advies

Endpoint devices

CPaaS

SaaS

MVNO

Endpoint management

Jaargang 2018

4,5

milj

o

267

TGG klanten

00 12.t5 e ur n

80 mil.

Fac

+/bruto gefactureerde omzet

GG T r e ov Als serviceorganisatie exclusief voor de leden van BTG is TGG al heel lang een betrouwbare partner als het gaat om inkoop en dienstverlening rondom telecom en ICT. Ook verwerken we voor de leden de complexe facturering. Het ledenvoordeel zit hem in vraagbundeling en de bijbehorende dienstverlening. TGG ziet, als onderdeel van het BTG-platform, volop kansen om de services uit te breiden in een snel veranderende ICT-omgeving en zo haar leden nog beter van dienst te kunnen zijn. U kunt daarbij denken aan diensten rondom Smart Societies, Artificial Intelligence en Digital Connectivity. De kennis en kunde onder de leden van BTG is een goede bron om te toetsen welke diensten hiervoor optimaal geschikt zijn.

De expertgroepen, het kennisinstituut en gesprekken met individuele leden en leveranciers in de markt leveren hiervoor de nodige input en versterken zo de positie van TGG als serviceorganisatie met toegevoegde waarde voor de leden van BTG.

www.telegrootgebruik.nl

sm en ber s icht en

De toekomst Uitbreiding TGG Diensten als aanvulling op huidige diensten

Indoordekking

Wat u nog meer kunt verwachte n van TGG naast de h uidige diensten & producten

Mission Critical & Business Critical

kernwaarden

Artificial Intelligency

Smart Society

ontzorgen samenwerken versterken service

5G

Digital Connectivity

Internet of Things

Cyber Security Black Listing, AVG

Circulaire economie

Aanbestedingen

Top in ICT en telecom services

over TGG

Positie TGG als servicepartner steeds krachtiger TGG ontwikkelt zich meer en meer tot dé krachtige servicepartner voor overheden, grootzakelijke markt en MKB+. Door het toevoegen van nieuwe diensten, producten, services en de verdere intensivering van de samenwerking met de Vereniging BTG zet TGG zich almaar sterker neer als hét merk voor het ontzorgen op het vlak van ICT- en Telecom.

TGG is 33 jaar geleden ontstaan als inkooporganisatie vanuit de Vereniging BTG. Er was een duidelijke vraag vanuit de markt om krachten te bundelen, zoals op het vlak van inkoop en de bijbehorende kostenvoordelen ten gunste van de deelnemers te laten vallen. In de samenwerking met BTG ligt nog altijd een deel van de kracht voor TGG. De kennis en behoefte van de markt worden binnen BTG gebundeld. TGG kan hier met haar aanbod naadloos op aansluiten en snel en adequaat inspelen op veranderingen aan de vraagkant. Het portfolio van TGG is dermate interessant dat we ook partijen die nu nog geen BTG-lid zijn benaderen, om ze vervolgens aan te laten sluiten bij de Verenigingsactiviteiten en dat zij hun voordeel kunnen behalen aan de TGG-kant. Zo ontstaat er een interactie tussen vraag en aanbod en tussen het oplossen van marktimperfecties. Dat kan aan de kant van BTG zijn, met betrekking tot het verstrekken van kennis en kunde.

En aan de TGG-kant kan dit door het leveren van de gevraagde producten, diensten en services. Op deze wijze verdiepen de leden zich bij BTG en de klanten van TGG, zich samen in de kennis en inzichten binnen de digitale transformatie.

Nauwe samenwerking

De oorspronkelijke expertise bij TGG ligt bij Telecom Expense Management en het samen met partners leveren van devices en mobiele oplossingen.

SMS-diensten zijn daar de laatste jaren aan toegevoegd. Met Mobile Operators heeft TGG zogenaamde mantelovereenkomsten voor vast en mobiel en kan TGG optimale leveringsvoorwaarden bieden tegen interessante kortingen. Dat geldt ook voor de aankoop van hardware, accessoires, sms-diensten en verbindingen, mogelijk in de vorm van HAAS, waardoor zaken als financiering, verzekering en reparatie zijn afgedekt. De kracht zit in de nauwe samenwerking met de aangesloten aanbieders c.q. partners.

Zo is onlangs de succesvolle samenwerking met KPN verlengd met een driejarige mantelovereenkomst. Dit stelt de klanten van TGG in staat optimaal gebruik te maken van het complete dienstenportfolio van KPN. De ondertekening is een bevestiging van het onderling vertrouwen en het geloof in het bieden van gezamenlijke oplossingen voor de hedendaagse uitdagingen in het digitale speelveld.

Sterke positie

TGG maakt zich sterk voor haar klanten en heeft een sterke positie. Dat blijkt wel uit het succes dat afgelopen zomer behaald is rond het stoppen van ISDN. KPN stopte op 1 september de dienstverlening voor ISDN 1/2, ISDN Meervoudig en PSTN Meervoudig. TGG heeft samen met KPN afgesproken dat de ISDN-contracten die via TGG lopen nog tot 1 maart 2020 actief blijven. In de praktijk blijkt de omzetting meer werk en tijd te kosten. Dit geldt dus voor klanten van TGG en bij TGG afgesloten contracten.

Belang van sustainability

Sustainability staat hoog op de agenda bij BTG en TGG. Een onderwerp dat een steeds grotere rol speelt bij TGG’s dienstverlening. Zo is Forza Refurbished onlangs als partner toegevoegd met een aanbod van refurbised iPhones. En TGG-partner Aliter Networks biedt op een slimme manier gebruikte netwerkapparatuur opnieuw aan (lees daar meer over in dit magazine). CHG Meridian levert oplossingen in lease-constructies aan: ook een mooi voorbeeld van een bepaalde vorm van circulaire economie. Op allerlei gebieden en niveaus versterkt TGG haar positie. Door de directie van BTG en TGG vorig jaar samen te voegen, heb ik als directeur van BTG én TGG het algehele overzicht van wat de leden graag zouden willen hebben aan diensten, producten en services. Daarnaast worden de klanten van TGG actief betrokken bij de Verenigingsactiviteiten. Op deze wijze staan boeien & binden, het kunnen netwerken & keurmerken (we zetten immers een aantal standaarden neer via het BTG Kennis Instituut en deze rollen we uit via TGG in de markt) ook centraal bij eenieder verbonden aan TGG en BTG! ‘TGG & BTG building bridges in a digital environment.’

Petra Claessen Algemeen Directeur/Bestuurder TGG

IN BUSINESS

13

Innovatienieuws

Vijf emerging technologies die je waarschijnlijk nog niet kent #1. Detectie en mobiliteit: door de evolutie van AI en sensoren zijn autonome robots als drones steeds beter in staat zelfstandig te opereren.

Gartner signaleert in het rapport 2019 Hype Cycle, 29 relatief onbekende technologieën die aan de deur van de maatschappij kloppen. En die in de komende vijf tot tien jaar een aanzienlijke impact op bedrijfsleven, samenleving en mensen zullen hebben. We hebben de vijf toptrends op een rij gezet:

#2. Augmented human: technologie zal een meer naadloze ervaring bieden die de gezondheid, intelligentie en kracht van mensen verbetert. Denk aan bovenmenselijke kracht, een gekweekte huid met dezelfde gevoeligheid als van een mens, augmented intelligence en interactieve werkruimte. #3. Postklassieke ICT: totaal nieuwe architecturen komen op. Denk hier aan next gen-geheugen, 3D-printen op nanoschaal en 5G-businesscases.

#4. Digitale ecosystemen: digitale platformen worden geautomatiseerd en kunnen op enig moment zelfstandig functioneren als organisatie op basis van slimme contracten. Andere technologieën in deze trend zijn: DigitalOps, kennisgrafieken, synthetic data en gedecentraliseerd web. #5. Geavanceerde AI en analytics: waarbij bijvoorbeeld eerder opgeleide machine learning-modellen worden gebruikt als uitgangspunten voor nieuwe technologie. Geavanceerde analytics maakt diepere inzichten, voorspellingen en aanbevelingen mogelijk. Andere technologieën in deze trend: adaptive machine learning, transfer learning, edge AI en edge analytics. bron beeld: Ilya Pavlov - Unsplash

We’re flying high! Robot haalt vliegbrevet Dat robots worden ingezet voor gestandaardiseerd werk is inmiddels gesneden koek. Maar nu is er een succesvolle pilot geweest met een robot die zélf kan vliegen. Geen autopilot, maar écht. In tegenstelling tot een traditionele autopilot, neemt het ROBOpilot Unmanned Aircraft Conversion System letterlijk de bediening over, drukt het op voetpedalen en hanteert de stuurknuppel met robotarmen. Het leest de wijzerplaten en meters met een computer vision-systeem. De robot kan zelfstandig opstijgen, een vluchtplan volgen en landen zonder menselijke tussenkomst.

ROBOpilot is een drop-in-systeem: wat betekent dat de stoel van de piloot wordt verwijderd en vervangen door de robot. ROBOpilot is inmiddels eslaagd voor de praktische test van de Federal

Aviation Administration voor het besturen van lichte vliegtuigen en voerde zijn eerste vlucht dit najaar uit in Utah. Het systeem is ontwikkeld door het Amerikaanse DZYNE Technologies als een gemakkelijke manier om elk vliegtuig autonoom te maken. Een vliegtuig veranderen in een drone kost nu nog veel tijd en is erg duur. Een recente conversie van Amerikaanse militaire F-16 straaljagers in drones kostte elk meer dan een miljoen dollar. ROBOpilot kan in elk vliegtuig worden gezet en daarna net zo gemakkelijk worden verwijderd om weer plaats te maken voor een echt mens. bron: computable.nl bron beeld: sciense20.com

Hoi! Daar is de zelfrijdende pakketkluis De last mile is om meerdere redenen één van de grootste uitdagingen binnen de logistiek: hoe krijg je al die pakketten zo efficiënt en duurzaam mogelijk bij de klant? De nieuwste oplossing is de zelfrijdende pakketkluis. Een idee van de Noorse investeerder Tharald Nustad die het samen met het Noorse postbedrijf Posten laat ontwikkelen.

Men hoopt de robot in de toekomst door te ontwikkelen tot een systeem met een zelfrijdend skateboard, dat nadat het de postkluisjes heeft afgeleverd zichzelf loskoppelt, om de rest van de dag andere modules met boodschappen, pakketten of misschien zelfs mensen te vervoeren. Het Nederlandse Last Mile Logistics (LML) uit Oisterwijk, dat ook voor

14

IN BUSINESS

de pakketkluizen van PostNL tekende, levert de technologie om te zorgen dat het juiste kluisje opengaat als iemand zijn pakket komt ophalen. Volgens de Noorse investeerder is het idee simpel. Hij voorziet dat in de toekomst de pakketkluizen zelfstandig hun weg vinden vanuit de sorteercentra naar de mensen. Mensen die een bestelling hebben gedaan krijgen automatisch bericht dat de kluis is gearriveerd met hun pakket, waarna ze de juiste kluis met een code kunnen openen. De robot kan nu tot honderd huishoudens bedienen. bron: retailtrends.nl bron beeld: emmerce.nl

Innovatienieuws

Nieuwe uitvinding maakt Internet of Things-gebruik energiearm Met de komst van Internet of Things (IoT) zullen miljarden nieuwe verbonden apparaten online komen wat de wifi en het mobiele spectrum enorm belast. Dit probleem zal verder worden verergerd doordat veel IoT-apparaten low-power apparaten zijn die low-rate modulatieschema’s gebruiken en daarom het spectrum inefficiënt gebruiken. Millimetergolftechnologie (mmWave) belooft een revolutie teweeg te brengen in draadloze netwerken en het probleem van het spectrumtekort op te lossen door het gebruik van massieve brokken in het hoogfrequente spectrum. Onderzoekers van de University of Waterloo in Canada hebben een millimeterband-netwerktechnologie ontwikkeld die weinig

energie vraagt. Met de techniek hopen ze een efficiëntere verbindingsmethode voor low-power, goedkope IoT-apparaten in handen te hebben.

De onderzoekers zeggen een systeem te hebben ontwikkeld om gebruik te maken van deze nieuwe frequentiebanden. De huidige 5G-netwerken maken gebruik van 28GHz of 39GHz, maar de frequenties daarboven in de 64GHz tot 72GHz-reeks zijn, in ieder geval door de FCC in de VS, open en vrij te gebruiken. De onderzoekers gebruikten voor hun onderzoek een Raspberry Pi met een dochterbord voor de mmX-hardware. Daarmee konden ze bewijzen dat ze veel hogere bitrates halen dan bijvoorbeeld wifi en bluetooth binnen een bepaalde

afstand. Ondanks de hoge bitrate die met het systeem gehaald kan worden, zijn er wel beperkingen om een laag energieverbruik te halen. De onderzoekers geven in een testopstelling aan dat met 1,1 Watt aan energieverbruik een maximale afstand van achttien meter gehaald kan worden.

De geschatte productiekosten van het systeem komen dan op 110 dollar.

Regenvalbewaking via mobiele technologie in Sri Lanka Het GSMA AgriTech-programma heeft samen met Wageningen University en het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, een pilot uitgevoerd met Dialog Sri Lanka om het gebruik van Commercial Microwave Links (CML’s) voor regenmonitoring te onderzoeken. De ervaring van Dialog Sri Lanka toont aan dat het gebruik van CML-gegevens voor regenmonitoring de gegevenskloof in regenvalmetingen kan verhelpen. Het biedt ook een gelegenheid om de klimaatbestendigheid van plattelandsbevolking te versterken door het verbeteren van belangrijke diensten zoals weersvoorspellingen, weersverzekeringen en datagestuurde landbouw. Aart Overeem, research scientist van het KNMI

stelt: “Nu is het zaak om deze test uit te voeren in een aantal verschillende klimaten en zo veel data op te bouwen en te kijken of we het in de dagelijkse praktijk kunnen toepassen.” CML’s zijn radioverbindingen die worden gebruikt in mobiele netwerken. Tijdens regenval absorbeert en verstrooit water microgolfsignalen wat zorgt voor subtiele veranderingen in de signaalsterkte.

CML-gegevens kunnen worden geanalyseerd en omgezet in zeer nauwkeurige neerslagmetingen, waardoor het mobiele netwerk verandert in een netwerk van regenmeters met virtuele detectie.

beeld bron: Pop & Zebra - Unsplash

Facebook koopt start-up die werkt aan neurale armband Facebook heeft de New Yorkse start-up CTRL-Labs overgenomen. De start-up werkt aan een armband waarmee computers spierimpulsen kunnen omzetten naar een digitaal signaal.

Hierdoor kunnen gebruikers computers en andere apparaten besturen met hun gedachten.

CTRL-Labs zal onderdeel gaan uitmaken van het Facebook Reality Labs-team. Volgens insiders ligt het aankoopbedrag tussen de 450 en 900 miljoen euro. CTRL-Labs werd in 2015 opgericht door Thomas Reardon, een neurowetenschapper die voorheen als ontwikkelaar werkte bij Microsoft en daar verantwoordelijk was voor de eerste versies van Internet Explorer.

CTRL-Labs werkt aan een neurale armband die spieractiviteit meet en zo een beweging nabootst op een computerscherm. Het apparaat leest

hierbij geen gedachten en meet dus geen directe neurale impulsen. Het product van CTRL-labs maakt in plaats daarvan gebruik van elektromyografie, waarbij de armband de elektrische activiteit van spieren meet die via de ruggengraat naar de handspieren worden doorgegeven met de opdracht om op een bepaalde manier te bewegen. De armband kan deze impulsen interpreteren en omzetten in een digitaal signaal. Op de website van CTRL-Labs is een vroege versie van de armband beschikbaar voor ontwikkelaars, maar er is een wachtlijst. Mogelijk wordt de armband van CTRL-Labs gecombineerd met de ar-bril waar Facebook aan werkt. Het bedrijf wil deze bril naar verluidt in 2024 op de markt brengen om de smartphone te vervangen. bron beeld: gigazine.net

IN BUSINESS

15

Coverstory

Smart city Almere

De kansen ĂŠn uitdagingen van een slimme stad

16

IN BUSINESS

Coverstory

Burgemeester Franc Weerwind van de gemeente Almere vertelde tijdens het BTG Business Event over zijn relatief jonge en slimme stad. Hij waarschuwde de ICT’ers in de zaal dat een smart city niet alléén gaat om business-modellen, maar ook om publieke waarden. Een betoog dat vraagt om een één-op-één gesprek.

█

Beeld: Lars van den Brink

De burgemeester ziet dat we ons in een tijdperk bevinden van ongekend technologische mogelijkheden. En dat die slimme voorzieningen zowel merkbaar als onmerkbaar een steeds prominentere plaats in het dagelijks handelen hebben ingenomen. Almere is een stad van 200.000 inwoners. En er wordt binnen pakweg tien jaar een groei naar 350.000 inwoners verwacht. Daarmee zou Almere de nieuwe vijfde stad van Nederland zijn en (op dit moment) Eindhoven van die plek stoten. Weerwind: “Intussen is de wereld, juist door de digitale transformatie van steden, sterk veranderd. Decentrale opwekking van zonne- en windenergie, slimme energienetwerken, mobiliteitsplatforms, de komst van datacenters – het Almere van nu functioneert niet meer zoals de ingenieurs van toen het bedachten. Die transformatie stelt ons voor uitdagingen, bijvoorbeeld digitale ontwrichting, maar ook kansen – bijvoorbeeld om een beter modal split qua mobiliteit te bereiken, of de ontwikkeling van een ICT tech cluster als motor onder de Almeerse economie. Voor de ontwikkeling van de stad is inspelen op de digitale transformatie onmisbaar.”

Smart city: méér dan stad alleen

inwoners en bezoekers. Mensen maken de stad, is één van de Almere-principes. Slimme stad gaat over het benutten van de mogelijkheden die de toevloed van data door platforms en sensortechnologie biedt door diezelfde inwoners en bezoekers. Daartoe werken we aan goede connectiviteit, het ontsluiten van data en vooral het betrekken van de ontwikkelkracht van Almeerders, locale bedrijven, scholen en hun partners.” De focus in de visie die Almere heeft als het gaat om Almere als slimme stad is dan ook steeds meer verschoven, legt Weerwind uit: “De focus is verschoven van slimme technologie naar de slimheid van mensen. Digitale transformatie is een maatschappelijk thema geworden dat mensen aangaat, kijk maar naar de commotie rond 5G.”

Bouwen op stevig fundament

Almere timmert flink aan de weg om de term smart city verder inhoud te geven. Het afgelopen jaar heeft de gemeente vanuit concrete bouwstenen langzaam maar zeker een programma ontwikkeld. Zoals dat ook in de letterlijke zin van bouwen gaat werd eerst gestart met het fundament. Weerwind: “We wilden antwoord op vragen als: welke rollen hebben we als

Smart city is een term die steeds vaker genoemd wordt als het gaat over digitalisering en steden. Het is ook nog een jong begrip, de definitie lijkt nog niet honderd procent vast te staan: wat de één onder smart city verstaat is niet per se wat een ander daaronder verstaat. Hoe denkt Weerwind daarover?

Wat ziet hij als smart city? Weerwind: “De term Smart Cities lijkt de indruk te wekken dat het alleen om steden, of zelfs enkel de metropolen gaat. We moeten bij deze ontwikkeling echter kijken naar het gehele landschap. Naar onze steden, dorpen én landelijke gebieden. Want alleen kijkend naar het geheel, zijn we in staat om veelomvattende vraagstukken te duiden en tegemoet te treden.” Tijdens het BTG Event had Weerwind een scherp betoog over de inhoud van dit begrip: het gaat niet alleen om business-modellen, maar om publieke waarden. Weerwind: “Vaak wordt gedacht aan het benutten van technologie, maar in Almere start de slimme stad bij

IN BUSINESS

17

Coverstory

‘Digitale transformatie is een maatschappelijk thema geworden dat mensen aangaat, kijk maar naar de commotie rond 5G’

18

IN BUSINESS

gemeente? Wat is de waarde van onze eigen data en assets in de stad? Wat zijn concrete use cases?” Daar rolde een economische visie uit, met aandacht voor het ICT-tech cluster als motor voor lokale werkgelegenheid. En een duurzaamheidsagenda met een inzet op duurzame mobiliteit, circulair materiaalgebruik en verduurzaming van de energievoorziening.

Weerwind: “Nu ontwikkelen we met het college en de raad een programma Digitale Stad. Actueel gaat de meeste aandacht naar het innovatieportfolio dat we met het Rijk en partners op de Floriade 2022 presenteren, de introductie van 5G in onze stad en de snelle groei van datacenters in onze regio.” En om de parallel met de bouwwereld verder door te trekken: elk bouwproject kent ook zijn knelpunten. Zo ook het bouwen aan een digitale stad. Weerwind noemt een aantal onderwerpen: “Digitale ontwrichting, digitale vertrouwensinfrastructuur, inclu-

Coverstory

sieve connectiviteit voor alle Almeerders, en daadwerkelijk uitgaan van mensen maken de stad, bij de digitale transformatie in bijvoorbeeld de uitrol van 5G. Het is van belang om mensen voorop te stellen. Intussen hebben we zelf ook het nodige te doen, in de ontsluiting van onze data voor extern gebruik.”

Concrete kansen

Natuurlijk zijn er bij de transformatie naar een digitale stad beren op de weg. Naast wat hij tijdens dit gesprek noemt, lepelde hij nog een paar andere kritische onderwerpen in zijn presentatie bij het BTG Event. Daar twijfelde Weerwind openlijk of het wel wijs is alle technieken die er zijn ook daadwerkelijk te gebruiken. Hij waarschuwde kritisch te zijn op betrouwbaarheid en veiligheid. Toch sluit Weerwind zijn ogen niet voor de kansen die een smart city biedt voor de samenleving. Weerwind: “Het doel van een slimme stad is een stad waarin digitale voorzieningen kunnen bijdragen aan het vervullen van de taken van de overheid en voorzien in de behoeften van de samenleving.”

Hij noemt een aantal concrete voorbeelden: Of het nu gaat om afvalinzameling, waar inzamelroutes dynamisch worden bepaald op basis van de actuele vulgraad van containers. Of om veiligheid, met cameratoezicht en geluidssensoren voor signalering van mogelijke vechtpartijen. Of om mobiliteit, voor een soepele doorstroming van verkeer, en straatverlichting die feller wordt als er iemand passeert. Of om zorg, waarbij mensen langer thuis kunnen worden dankzij valsensoren en hulp op afstand. Of om persoonlijke dienstverlening op basis van een integraal klantbeeld, waarbij recht op een uitkering ook automatisch leidt tot kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.”

Kies je netwerk

De nieuwe mogelijkheden die een digitale stad met zich meebrengt zijn bijna eindeloos. En ook de technologische ontwikkelingen gaan onverminderd door. Hoe blijf je als gemeente bij in de complexiteit en de snelheid? Daarop heeft Weerwind ook een helder antwoord: “Kies je netwerk. Almere zit bijvoorbeeld de NEN-standaardisatieadviesgroep Smart Cities voor, is voorzitter van de Commissie Informatiesamenleving van de VNG, voorzitter van het G40 CIO-beraad en coördineert het Nederlandse netwerk van Open&Agile Smart Cities.” Uit het gesprek met Weerwind blijkt dat Almere niet alleen groeit in het aantal inwoners, maar ook in haar rol als digitale stad. Een transformatie met kansen en bedreigingen.

En zoals Weerwind het al in zijn prestentatie tijdens het BTG Business Event zei: “Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om die discussie aan te gaan.”

Over Franc Weerwind

Franc Weerwind werd geboren in Amsterdam, maar groeide op in Nieuw-Vennep.

Van 1986 tot 1992 studeerde hij bestuurskunde in Leiden. Daar werd hij in 1987 lid van studentenvereniging Minerva; tegelijk met toenmalig kroonprins Willem-Alexander der Nederlanden. In 2000 werd hij adjunct-gemeentesecretaris van Leiderdorp en een jaar later gemeentesecretaris van Wormerland. Eind 2004 volgde zijn benoeming tot burgemeester van de gemeente Niedorp en vanaf 16 september 2009 was hij burgemeester van de gemeente Velsen. Sinds september 2015 is Weerwind de burgemeester van Almere. Hij is lid van D66. Op 4 februari 2017 werd hij benoemd als voorzitter van de Fietsersbond.

IN BUSINESS

19

Event

Bomvol inspiratie & erkenning â–ˆ

Tekst: Joost Heessels

Ruim tweehonderd bezoekers kregen tijdens het BTG Business Event in het Noordwijkse Huis ter Duin een topprogramma voorgeschoteld.

Het onderwerp van de dag: digitalisering en 5G. Met inspirerende speeches van Focco Vijselaar, Franc Weerwind en Graeme Muller. De bekendmaking van de BTG Awards gaf genomineerden en winnaars een mooie erkenning.

20

IN BUSINESS

Event

“Wij doen dit voor u. BTG is er vóór en door de leden. Ik wens u een inspirerende dag.” Het waren de openingswoorden van BTG-voorzitter Eric Reij, die de bezoekers van het event welkom heette en kort inging op de rol van BTG als krachtige enabler van kennis, kunde en best practices voor ICT- en telecomgrootgebruikers.

Dagvoorzitters Frits Huffnagel en Tom van Kooten wisten de dag op een leuke en professionele manier te leiden. Tom van Kooten was vorig jaar de winnaar van de BTG award Young ICT/Telecom Professional, categorie gebruiker.

“De waardering die je krijgt met zo’n Award is een enorme stimulans. Het feit dat we nu met een peergroup onder meer young professionals structureel bij BTG betrekken is erg leuk en nuttig.”

Graeme Muller over samenwerken

Petra Claessen, managing director & new business BTG introduceerde Graeme Muller van het Nieuw-Zeelandse NZTEch, volgens Claessen de BTG van Nieuw Zeeland. Muller schetste een beeld van de toekomst van samenwerken, die binnen zijn organisatie NZTech al behoorlijk ver is gevorderd. Hij heeft zijn brancheorganisatie voor digitalisering opgebouwd rond projecten en slimme collaboration tools. Meer hierover is te lezen in een interview met Graeme Muller in de voorjaarseditie van BTG Magazine. Samenwerken is essentieel, zo stelde hij: “De tijd is aangebroken om in alle sectoren digitaal leiderschap te tonen. Organisaties als BTG en NZTech spelen een centrale rol in het verbinden, promoten en bevorderen van technologische ecosystemen.

Samen kunnen we inspiratie bieden voor een positieve mindset voor digital tech, inclusief diversiteit en aansluiting van groepen die achterblijven. We kunnen best practices delen, samenwerken op projecten en elkaars ontwikkeling ondersteunen. Er is geen digitale natie zonder

een bloeiende en groeiende technologiesector.

In de wereld zijn internationale connecties essentieel om de groei van een economie te stimuleren.

Evoluerende partnerships zoals BTG en NZTech stimuleren een stroom aan kennis en investeringen, en bieden marktkansen voor zowel leden als deelnemers.”

een belangrijke rol. De techniek is verder dan wij willen en kunnen gebruiken. De vraag is: willen we het benutten? Is het wijs? Is het betrouwbaar en veilig? Publieke waarden heb ik hoog in het vaandel, maar ik sluit mijn ogen niet voor de kansen die techniek biedt voor de samenleving.”

Overheid actief met connectiviteit

Hospitality-expert en taalvirtuoos Luc van Bussel (Regardz) nam de bezoekers mee naar de warme kant van werken. Een mooie relativering in een dag vol digitalisering. Tijdens het avondprogramma stond, naast een uitstekend driegangendiner, de bekendmaking van de winnaars van de BTG Awards centraal. Robert Doornbos, oud Formule-1 coureur, gaf een kijkje in de wereld van snelle bolides. Hij lardeerde zijn verhaal met smeuïge anekdotes en filmpjes waarbij de snelheid en complexiteit van de snelheidsraces goed naar voren kwam.

Focco Vijselaar vertelde als directeur-generaal Bedrijfsleven en Innovatie bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat over de rol en de visie van zijn ministerie rond digitalisering en connectiviteit, met name gericht op 5G. Vijselaar: “Waar ik ook kom, overal speelt digitalisering een cruciale rol. Het is een echte disrupter. Elk bedrijf kijkt opnieuw naar zijn business. Daar hopen we met onze digitaliseringsstrategie aan bij te dragen. We praten met veel marktpartijen en met betrokkenen als BTG, waar we ook lid van zijn. Het is één van onze belangrijkste taken om te zorgen dat de verdeling van frequenties beschikbaar is. In 2020 is de eerste multibandveiling. We zoeken naar een oplossing voor de 3,5 GHz-band, zodat we die ook op tijd kunnen uitrollen. De Nota Mobiele Communicatie zal zéér binnenkort verschijnen”, vertrouwde hij zijn publiek toe.

Slimme stad

Burgemeester Franc Weerwind van de gemeente Almere vertelde over zijn relatief jonge en slimme stad. Hij waarschuwde de ICT’ers in de zaal: “Smart cities zijn niet alleen business-modellen, het gaat om publieke waarden. Als lokale bestuurder zie je dat de grens tussen de digitale en echte wereld verdwenen is. Dat biedt kansen, maar ook bedreigingen. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om die discussie aan te gaan. Daarnaast is efficiency van ons overheidsapparaat belangrijk. Digitalisering speelt hierin

Vrolijke noot

Tom van Kooten: ‘De waardering die je krijgt met zo’n Award is een enorme stimulans’

IN BUSINESS

21

Event

22

IN BUSINESS

Event

BTG Awards 2019 Voor de categorie Young ICT/Telecom Professional (gebruiker) waren vier kandidaten genomineerd: #1. Djoeke Jehee (Schiphol Group) was (mede)verantwoordelijk voor de technologie op de nieuwe pier die op Schiphol wordt aangelegd. #2. Burcu Bayar Kuzlak (Gemeente Amsterdam) was betrokken bij de uitrol van 5G in Amsterdam. #3. Charles Maas was binnen Schiphol bij het automatiseren van het zogeheten odd-size bagage process (afwijkende bagage) betrokken. #4. Eline Katsma (Allinq) moest zorgen dat een nieuwe app voor monteurs onderweg ook gebruikt zou worden.

De drie genomineerden voor Young ICT/Telecom Professional (leverancier): #1. Jaimy Nijnens (YSE/Philips) vertelde zijn rol bij de ontwikkeling van circulariteit als nieuw business-model binnen Philips. #2. Tim de Wolf (Koning & Hartman) zette een afdeling Smart Industry op vanuit zijn traineeship. #3. David Lo Dico van YSE ging aan de slag met de overgang naar predicatief onderhoud voor de grootste DAF-trucks dealer van Nederland.

Drie nominaties ICT/Telecom manager van het jaar Ook de drie genomineerden voor de ICT/Telecom Manager van het Jaar gaven hun pitch voor de volle zaal. #1. Ruben van den Brink werkt sinds drie jaar als IT-manager bij Surfnet, dat hij omschreef als national research en education-netwerk. #2. Peter Rake van 5Groningen hield een pitch over het 5G-fieldlab. #3. Arjan Kampman van Port of Amsterdam vertelde over het project Poseidon om domme duwbakken te verslimmen.

Dit zijn de winnaars Hoogtepunt van de avond was uiteraard de bekendmaking van de winnaars van de BTG Awards. Winnaar in de categorie ICT/Telecom Manager van het Jaar werd Peter Rake, die zijn winst spontaan opdroeg aan alle slachtoffers van de aardbevingen in Groningen. Voorzitter van de jury voor de ICT/Telecom Manager van het Jaar Hessel Dikkers (CIO Nederlandse Spoorwegen) roemde Rake om zijn niet aflatende inzet om 5G in combinatie met de regio Groningen op de kaart te zetten.

Winnaar in de categorie Young ICT/Telecom Professional (gebruikers) werd Djoeke Jehee, projectmanager bij Royal Schiphol Group. In de categorie Young ICT/Telecom Professional (leverancier) ging de Award naar Jaimy Nijnens, Circular Young Professional bij YSE/Philips.

Alle genomineerden en winnaars: van harte met deze mooie erkenning!

IN BUSINESS

23

column

Back? No way. No way back!

Let op, u wordt hier gesensd. Steeds meer apparaten halen data uit openbare buitenruimte. Stoep, straat, plein en riool.

Door precies te weten waar wateroverlast gaat plaatsvinden kunnen pompen aangezet worden. Waar de luchtkwaliteit te ongezond is, kan het verkeer tijdelijk omgeleid worden.

Je rijdt zo naar die lege laad- en losplaats in de binnenstad.

Zwerfvuil komt gelijk in beeld. Direct inzicht in veilige looproutes bij mensenmassa’s. Al die data is nodig om de stad van de toekomst vorm te gegeven. Dat is niks nieuws. Daar zijn we de laatste decennia al volop mee bezig. Het bewijs ligt onder de grond. Een peperdure spaghetti van kabels en leidingen. Alleen voor de straatverlichting is zo’n acht à negen miljard euro geïnvesteerd, waarvan de meeste kosten in de grond zitten.

En het gaat door. Huizen worden aangesloten op glasvezel, de behoefte aan een steeds sneller mobiel netwerk, de aansluiting van apparaten op het internet. De telecominfrastructuur wordt kritieker. Evenals de elektriciteitsvoorziening. Geen stroom betekent ook geen data.

Onze prachtige wereldberoemde oude steden met de karakteristieke kades, bruggetjes en wegen zijn aangelegd voor de voertuigen en drukte van toen. Nu rijden er vooral zwaardere vrachtwagens overheen en zijn er veel meer voertuigen en verkeersbewegingen in de stad. De infrastructuur van weleer begint te knellen. Vertaal dat naar de telecomvoorzieningen die we nu aanleggen en waar we al na enkele tientallen jaren niet meer mee vooruit kunnen. Wat is er aan datavoorzieningen nodig voor een toekomstbestendige stad? Bekijk een straat eens als deze is opengebroken, wat er zoal in de grond is gestopt aan kabels en leidingen? Is dat toekomstbestendig?

En dan komen er nog grote ontwikkelingen aan waarvoor de straat meerdere keren open zal moeten: de aanpassingen voor het Klimaat en Schone Lucht Akkoord, de energietransitie, de aanleg van sneller mobiel internet, fyber to the home, de Omgevingswet met omgevingswaarden, elektrificatie van vervoer (1,8 miljoen laadpalen), de woningbouwopgave.

Terug naar het analoge tijdperk kan niet. Dat station is gepasseerd, no way back. Voor een vakantie is analoog nog best leuk. Maar als we met nóg meer mensen willen leven, met stedelijke faciliteiten, met minder verspilling en beter gebruik van grondstoffen in een gezondere omgeving, dan kan dat alleen als we handelingsperspectieven veel preciezer kunnen inzetten. Daar is data voor nodig. En een vitale digitale infrastructuur.

Waarmee te beginnen? Een eerste stap is te weten waar een uitval van de kritische stedelijke infrastructuur dreigt. Dat kan met het opzetten van een platform door organisaties die verantwoordelijk zijn voor een van de kritisch processen binnen een stedelijke omgeving. Een zowel technisch als organisatorisch platform waarin een dreiging voor de één, de waarschuwing voor de ander wordt. Waarin ketenafhankelijkheden en cascade-effecten in kaart worden gebracht voor handelingsperspectieven. Op landelijk niveau wordt hieraan gewerkt. Tijd om ook voor de complexe, geïntegreerde, stedelijke, digitale infrastructuur een waarschuwingssysteem te maken. Hiermee kunnen we economische schade voorkomen, maatschappelijke onrust uitstellen, aantasting van de politieke geloofwaardigheid verminderen en zelfs persoonlijk letsel voorkomen.

Back? No way!

Over Hans Nouwens

Als directeur van Connected Worlds vervult hij de functies van voorzitter Smart Lighting bij de stichting Openbare Verlichting Nederland, programmadirecteur Nationaal Smart City Living Lab en adviseert hij gemeenten en ministeries over de digitalisering van de openbare buitenruimte. Hij is de organisator van de verkiezingen Slimste Binnenstad van Nederland en producer van de smart city- reeks op RTL7.

IN BUSINESS

25

duurzaam

‘Het is tijd voor slow IT’

Initiatieven voor hergebruik van producten zijn er al in verschillende branches. Ook in de ICT. Toch is er nog veel meer winst te behalen, vindt Odette van Zijdveld van Aliter Networks.

Odette van Zijdveld, Chief Happiness Officer van Aliter Networks

26

IN BUSINESS

duurzaam

“We hebben ruim 300.000 kilo e-waste sinds onze start in 2009 voorkomen”, opent Odette van Zijdveld het gesprek. Van Zijdveld is Chief Happiness Officer van Aliter Networks. Van Zijdveld: “141.000 netwerkproducten zijn sindsdien hergebruikt. Het doen met de grondstoffen die we tot onze beschikking hebben is pure noodzaak. De IT-industrie zorgt jaarlijks naar schatting voor dertien miljoen ton e-waste. Er is dus nog veel winst te behalen.” Van Zijdveld is geïnspireerd door de happiness-definitie van Bhutan en focust zich op people, planet en profit.

Aliter is partner van BTG en de serviceorganisatie TGG. Van Zijdveld is eveneens voorzitter van BTG-Expertgroep Circulaire Economie.

Aliter koopt, verkoopt en servicet pre-owned netwerkapparatuur zoals routers, switches en VoIP-systemen. Het wil hiermee de levenscyclus van de hardware verlengen, vertelt Van Zijdveld, waardoor er minder afval ontstaat en er ook minder productie nodig is waaraan (schaarse) grondstoffen te pas komen. Daarnaast gaat hergebruik samen met minder CO2-uitstoot, zegt Van Zijdveld.

Onhoudbare cyclus

“Grappig genoeg zijn sommige van de bedrijven waarvan we gebruikte netwerkapparatuur kopen ook weer de partijen waaraan we pre-owned-producten verkopen. We doen onder meer zaken met banken en verzekeraars die netwerkapparatuur gemiddeld in drie tot vijf jaar afschrijven.

Deze wordt opgeschoond, gecheckt en uitgebreid getest. De businesscase van pre-owned is duidelijk: het heeft zowel een positieve impact op je IT-budget als op het milieu.” Van Zijdveld ziet meer initiatieven en samenwerkingsverbanden die erop zijn gericht om schadelijke effecten op de planeet te verkleinen en noemt als voorbeeld de datacenterindustrie die volgens haar duidelijk in beweging is. “Datacenters gebruiken veel elektriciteit, dus is het een goede zaak dat er meer energieneutrale en energiezuinige apparatuur bij komt, dat er hergebruik van warmte plaatsvindt en dat er gekozen wordt voor hernieuwbare energie. Helaas zien we in het geval van netwerkproducten - die een relatief lange levensduur kunnen hebben - dat ze na verloop van tijd niet meer worden geserviced. Zo is het lineaire business-model: gericht op oneindige groei en oneindige voorraden grondstoffen. Kopen, gebruiken, wegdoen. Een onhoudbare cyclus.

Hoewel er nu producenten opstaan die hardware

terugnemen en meer sustainable hardware creëren, onder meer met onderdelen van al gebruikte apparatuur, werd aan afval niet veel aandacht geschonken.”

De opkomst van hergebruik

De Chief Happiness Officer ziet een aantal belangrijke ontwikkelingen die wat haar betreft ook inspirerend kunnen zijn voor veranderingen in de ICT. Samenhangend met hergebruik is de groei van de tweedehands markt in andere sectoren. Van Zijdveld: “Je ziet in de autobranche al geruime tijd dat de markt voor occasions groter is dan die voor nieuwe exemplaren. Eenzelfde ontwikkeling is gaande in kleding. De markt van

‘In het bedrijfsleven worden miljoenen uitgegeven aan nieuwe IT-apparatuur. En na een paar jaar herhaalt zich dit.

Gezien de huidige staat van de planeet is dat niet meer vol te houden’ tweedehands fashion groeit op dit moment 21 keer harder dan die van nieuwe kleding. En men verwacht dat ook deze markt binnen afzienbare tijd groter is dan die van nieuwe kleding. Het is een shift die absoluut ook is te maken in IT-apparatuur. Het is toch een groot compliment als er een bloeiende re-use markt ontstaat voor je merk? De hardware-industrie kan best op die manier voor langere life cyles gaan en zich qua business-modellen laten inspireren door bijvoorbeeld de autobranche.”

Thomas Rau

In het verlengde van haar ideeën over hergebruik verkent Van Zijdveld andere visies op en benaderingen van producten. De van origine Duitse architect Thomas Rau geldt daarin als een grote inspiratiebron. Van Zijdveld: “Als visionair vertaalt hij de gedachte dat het anders moet, door naar zijn projecten. Een mooi voorbeeld vind ik de verschuiving van bezit naar prestatie. Voor Philips bedacht hij een concept waarbij dit bedrijf niet de

lamp verkoopt, maar het licht. Het idee hierachter is dat die lamp zo lang mogelijk moet blijven werken en dat Philips daarvoor de verantwoordelijkheid houdt. Het bedrijf zorgt ervoor dat het onderhoud wordt gepleegd, dat hij blijft functioneren en dat de lamp wordt teruggenomen en vervangen als dat nodig is. Het is de switch van productverkoop naar het leveren van een dienst.

Of, zoals Rau het noemt, de overgang van eigendom naar eigenslim. Ik verwacht dat het in de toekomst in verschillende branches normaal wordt om een fee te betalen voor het gebruik in plaats van voor het product zelf.”

Slow IT

Zoals sommigen kiezen voor slow fashion in plaats van de fast variant, denkt Van Zijdveld dat het tijd is voor slow IT. “Daar versta ik onder dat er nog veel meer dan nu sprake is van hergebruik van producten, dat kennis en infrastructuur worden gedeeld en dat er, in de lijn van Rau, meer wordt gewerkt met gebruik in plaats van bezit. In het bedrijfsleven worden miljoenen uitgegeven aan nieuwe IT-apparatuur. En na een paar jaar herhaalt zich dit. Terwijl je je af kunt vragen waarom alles altijd nieuw moet zijn. Gezien de huidige staat van de planeet is dat niet meer vol te houden. Vooralsnog zijn de (geldelijke) belangen te groot omdat het draait om profit en aandeelhouderswaarde. Er is angst om het anders te doen. Maar je afvragen wat je bijvoorbeeld zelf kunt ondernemen als bijdrage aan de Sustainable Development Goals van de VN valt wat mij betreft ook onder de maatschappelijke verantwoordelijkheid van bedrijven.” Ze besluit: “Ik pleit voor een nieuwe, bredere definitie van succes.

Gaandeweg komt er een tegengeluid en ik geloof dat organisaties met nieuwe, triple bottom line business-modellen op termijn overleven. Samenwerking is daarbij heel belangrijk, misschien wel met een platform waarop kennis en resources worden gedeeld. De ICT is een enorme maar jonge industrie die pakweg vijftig jaar geleden nog niet eens bestond. Dat heeft een ontzettende power in zich, maar brengt ook verantwoordelijkheid mee. Het is tijd om nieuwe spelregels te bedenken.”

IN BUSINESS

27

KPN als one-stop-shop â–ˆ

Beeld: Barend Houtsmuller

Na zeventien jaar T-Mobile stapte Marieke Snoep begin 2019 over naar de groenen: KPN, waar ze nu directeur Zakelijke Markt is. Marieke Snoep koos voor KPN vanwege het leiderschap, de relevantie voor onze samenleving ĂŠn de potentie die ze in het bedrijf ziet. Eenmaal binnen bij KPN was ze blij verrast over het vakmanschap en de verbondenheid met (BV) Nederland.

28

IN BUSINESS

Interview

‘Ik was vooral onder de indruk van de impact en rijkheid van de dienstverlening. In die zin is KPN heel bescheiden’

een breedbandverbinding, vaste en mobiele telefonie, één of meerdere werkplekken zodat jij en je werknemers altijd en overal bij je bestanden kunnen en het moet ook allemaal veilig zijn. We zijn die one-stop-shop, leidend in connectiviteit op het gebied van service, gebruikerservaring en veiligheid.”

Legostenen

“Ik was vooral onder de indruk van de impact en rijkheid van de dienstverlening”, zegt Snoep. “In die zin is KPN heel bescheiden.

KPN is de nummer één in de markt en het meest innovatieve telecom-, cybersecurity- en IT-bedrijf van Nederland.” Daarmee is KPN’s propositie meteen helder. Maar is diezelfde identiteit ook bekend bij de gemiddelde Nederlandse burger? Of staat KPN nog vooral bekend als operator? Snoep: “De basis van een operator is verbinden, daar zijn we trots op, alleen vandaag de dag gaat dit met veel meer technologie dan vroeger. KPN staat in de markt bekend als betrouwbaar en als technologieleider. Dit willen we zo houden. We zijn de moderne operator met alle disciplines onder één dak: telecom, ICT en security.

Met een portfolio van gebundelde diensten, zoals KPN EEN MKB en Smart Combinations voor de grootzakelijke markt, zijn we voor de hele zakelijke markt relevant en toegankelijk.”

Snoep noemt daarbij het voorbeeld van een ondernemer die een import- en exportbedrijf start: “Je hebt van alles nodig,

In deze snel veranderende markt zijn begrippen als privacy en sustainability steeds waardevoller voor bedrijven. Hoe gaat KPN om met die rusteloze en innovatieve markt? “Wij focussen al onze innovatiekracht op KPN Kleinzakelijk, KPN EEN en onze Smart Combinations”, antwoordt Snoep. Ze vertelt dat KPN voor zijn allergrootste klanten in ecosystemen werkt naar een zorgeloze dienstverlening voor de klant. Snoep: “Dit noemen wij Smart Integrations. We bouwen modulaire use cases zoals cloud communications, die gemakkelijk geïntegreerd kunnen worden met diensten van derden en die gemakkelijk zijn te implementeren, te upgraden en uit te breiden. Zie het als legostenen. Alleen kun je met onze stenen een exclusieve, relevante oplossing bouwen zonder dat je in een maatwerksituatie belandt. We blijven deze dienst innoveren en zorgen dat security altijd up-to-date is, zodat je als ondernemer altijd in bedrijf kunt zijn.” Als het specifiek gaat over de invulling van security en sustainability, zijn Snoep’s antwoorden klip en klaar: “We zijn al bijna 140 jaar de verbinder van Nederland. En we behoren tot de groenste telecomproviders van de wereld met de hoogste (sustainability-)reputatiescore van alle Europese operators. De security doen we vanuit het grootste security-bedrijf van Nederland: KPN Security.”

5G-labs & API-store

KPN weet als geen ander: Nederland digitaliseert. Organisaties moeten zich onderscheiden om klanten te werven en goed presteren om klanten te behouden. Volgens Snoep maken medewerkers het verschil, maar dan moeten ze volgens haar wel gemakkelijk kunnen samenwerken waar en

IN BUSINESS

29

Connectivity

Mission Critical

Cyber Security

Aanbestedingen

Wat biedt BTG: • Events, bijeenkomsten, strategische tafels en netwerken • Leden & Partners • Samenwerking & belangenbehartiging • Kennisinstituut & Sourcing • Added value & producten en diensten, uitrol via TGG

Kennisinstituut

Indoordekking

Internet of Things

Innovatie

BTG verbindt organisaties in hun gezamenlijke belangen op het gebied van ICT en Telecommunicatie. Binnen BTG bundelen overheidsorganisaties, commerciële bedrijven, kennisorganisaties, leveranciers van telecomdiensten en providers hun wensen, kennis en expertise.

BTG is bruggenbouwer in het digitale domein. Hiervoor organiseren we een structurele lobby tussen overheid, leveranciers en leden. Ook bieden we onze leden een netwerk voor ontmoeting en kennisdeling. BTG signaleert trends en vertaalt deze in strategie, duiding en activiteiten.

Daarnaast realiseren we ledenvoordeel door de bundeling van vraag en de daarop gebaseerde dienstverlening binnen de BTG-serviceorganisatie TGG.

Heidestein 7 – 3971 ND Driebergen – officemanager@btg.org – Telefoon: 0348 495045 – www.btg.org

Interview

wanneer ze willen. Snoep: “De basis is om veilig te kunnen ondernemen met de digitale mogelijkheden van nu. KPN helpt klanten bij deze digitale transformatie door de juiste access en connectiviteit, de juiste werkplek en door alles te halen uit de mogelijkheden van de cloud. En ook met veiligheid, business-continuïteit en nieuwe business-modellen in de vorm van bijvoorbeeld connected producten door Internet of Things.

Ook als spil in ecosystemen zie ik een rol voor KPN. Die laten we zien in onze 5G-labs en met onze API-store, waarmee we samen met klanten concrete toepassingen ontwikkelen. Ons doel is altijd meerwaarde creëren voor onze klanten door meer omzet voor de klant of een lagere kostenstructuur door hogere organisatie-effectiviteit.”

5G-ready

Het is een onderwerp waar je bij een partij als KPN zeker niet omheen kunt: 5G. Hoe ziet KPN deze ontwikkeling? Snoep: “Waar 4G mensen verbindt, zal 5G de hele samenleving gaan verbinden. 5G wordt naar verwachting een ecosysteem waar bedrijfstakken, industrieën en gebieden van kunnen gaan profiteren. Naast een hogere snelheid, richt 5G zich op flexibiliteit in het netwerk om korte reactietijden en een hogere betrouwbaarheid te ondersteunen. Daarmee wordt een breed scala aan nieuwe toepassingen mogelijk voor zakelijke klanten en industrieën.” En natuurlijk is KPN zelf ook druk met de voorbereidingen op de komst van 5G. Zo wordt het netwerk van KPN klaargestoomd voor 5G en wordt ervaring opgedaan in eigen fieldlabs, zoals die in de Rotterdamse Haven. Snoep: “We onderzoeken op dit moment hoe 5G bedrijfsprocessen kan optimaliseren en de klantervaring kan verbeteren. Dit doen we samen met klanten en technologiepartners. Ook onderzoeken we hoe deze nieuwe netwerktechnologie in combinatie met ontwikkelingen zoals artificial intelligence, drones en virtual reality kunnen inzetten voor tal van slimme toepassingen die ondernemers kunnen inzetten voor hun bedrijfsvoering.”

Over vrouwen aan de top

Los van alle (technische) ontwikkelingen binnen en buiten KPN, is Snoep’s aanstelling als directeur zakelijke markt hét

voorbeeld van meer vrouwen aan de top. Helemaal bij een technische toporganisatie als KPN. Snoep zelf doet hier niet al te ingewikkeld over: “Als je als vrouw de kennis en kunde hebt, vind ik dat je de kans moet grijpen. Ik neem graag een rolmodelfunctie op me, want ik ken de kracht van diversiteit in teams. Naast mezelf, maakt ook mijn collega Hilde Garssen, chief people officer, deel uit van het topmanagement.” KPN ziet zichzelf als een inclusief bedrijf en gelooft in de kracht van diversiteit, vanuit de gedachte dat teams dan ook beter presteren. Snoep: “Daarnaast willen we een afspiegeling zijn van de samenleving. Wat betreft genderdiversiteit hebben we al jaren een streefgetal van dertig procent als het gaat om het aantal vrouwen op alle niveaus in het bedrijf. We blijven ons altijd inzetten om de man/vrouw-verhouding binnen het bedrijf te verbeteren.” En om tot slot, het bruggetje te maken naar BTG met Petra Claessens aan de top: hoe kijkt Snoep aan tegen de samenwerking die BTG al jarenlang met KPN heeft?

Snoep: “BTG verbindt al vele jaren en weet wat er leeft bij hun deelnemers. Voor KPN treedt BTG op als enable- en distributiepartner om ons portfolio onder de aandacht te brengen bij haar leden. Daarnaast is het in de huidige markt belangrijk om door middel van cocreatie in een partnerecosysteem gezamenlijke business-proposities te ontwikkelen. Op die manier kunnen partijen elkaar versterken en aanvullen om zo gezamenlijk een sterkere propositie te hebben.”

‘Als je als vrouw de kennis en kunde hebt, vind ik dat je de kans moet grijpen. Ik neem graag een rolmodelfunctie op me, want ik ken de kracht van diversiteit in teams’

IN BUSINESS

31

BTG Award-winnaar

ICT/Telecom Manager van het jaar & Programma-manager 5Groningen

Er gaat weinig boven Peter Rake 32

IN BUSINESS

Peter Rake, programma-manager 5Groningen

BTG Award-winnaar

Volop nieuwe proefprojecten, een uitbreiding naar het 3,5 GHz-spectrum en veel media-aandacht. Er is het afgelopen half jaar veel gebeurd rond 5Groningen, de noordelijke proeftuin voor de aanstormende generatie van 5G-internet. En rond programmamanager Peter Rake, die tijdens het BTG Business Event in Noordwijk werd verkozen tot ICT/Telecom Manager van het jaar 2019. █

Tekst: Joost Heessels Beeld: Barend Houtsmuller

Voor hem was de verkiezing één van de hoogtepunten van het afgelopen jaar. Rake: “Dat heeft me veel aandacht opgeleverd en vooral positieve aandacht voor Groningen, dat is nog mooier.”

Peter Rake startte in 2016 bij 5Groningen. Rake: “Vanuit de Economic Board Groningen werd gezocht naar een programmamanager voor een nieuw op te zetten 5G-fieldlab. Ik woonde in de buurt en had veel affiniteit met het onderwerp, vanuit mijn achtergrond bij KPN en omdat ik ooit ben opgeleid als sociaal geograaf. De combinatie van het stimuleren van nieuwe technologie én de regionale economie, daarvan ging ook mijn sociale geografenhart wel sneller kloppen. Het profiel paste goed en we waren er snel uit.” In zijn tijd bij KPN werkte hij ook op het snijvlak van business en IT, onder meer als manager innovatietrajecten. Rake: “Ik vond het geweldig om aan de slag te gaan met een nieuwe communicatietechnologie die veel kansen biedt voor bedrijven in de regio. Het is mijn missie om bedrijven, met name in het MKB, koploper te maken in hun sector met behulp van 5G. We doen dat met een kernteam van drie mensen met daarom heen een ring van founding fathers, die ook veel effort en deskundigheid inbrengen.”

5G student battle

Studenten spelen een belangrijke rol in deze proeftuin, zo bleek tijdens een eerder gehouden 5G-student battle. Bijzonder was dat elk team was samengesteld uit een mix aan studenten van MBO, HBO en universiteit. ”Dat leverde een hele vruchtbare samenwerking op”, stelt Peter Rake. “Het winnende team kwam met een oplossing voor blinde mensen: een speciale bril die realtime vertelt wat er op zijn pad komt. We kijken nu of we daar een werkende oplossing van kunnen maken. Heel bijzonder om te zien dat jonge mensen voorbij grenzen durven denken. Of het gemak waarmee ze een probleem omzeilen door met drie muisklikken wat extra storage bij Amazon te regelen voor 2,50 euro.” Naast de

student battle werken er bij 5Groningen ook nog studenten aan hun afstudeerproject.

Scala aan projecten

Inmiddels staat 5Groningen op de kaart als één van de meest aansprekende 5G-fieldlabs van Nederland. Met als meest bekende projecten de smart potato, de zelfrijdende shuttle en de realtime-ondersteuning van ambulancepersoneel vanuit het ziekenhuis. Het zijn maar enkele van de vele business-cases want, zegt Rake: “We zijn onverkort doorgegaan met het uitvoeren van pilots met allerlei ondernemers die innovaties aandroegen in combinatie met 5G. Dus we werken vraag-gestuurd en niet vanuit de technology push.”

Rake noemt enkele recente projecten. Zoals een bedrijf dat de waterkwaliteit monitort via boeien. Tot op heden vrij grote gevaartes, die zelf stroom opwekten om de gemeten gegevens via een 4G-verbinding door te sturen. Rake: “In de pilot die nu met 5G loopt kan dat in een heel compacte boei, in een buisje van dertig centimeter dat onzichtbaar onder water kan meten. En dat veel minder stroom verbruikt. De praktijktest werkt goed. Het zou betekenen dat er in de toekomst veel meer meetpunten kunnen worden uitgezet voor hetzelfde geld.” Een ander voorbeeld betreft een bedrijf in klimaatbeheersing voor klimaatgevoelige ruimtes als aula’s, ziekenhuizen en subtropische zwembaden. Rake: “Dit bedrijf heeft een heel ingenieus systeem waarmee ze het energiegebruik kunnen optimaliseren, ook via directe feedback van de gebruikers. Daarvoor

heb je sensoren nodig om op elke plek het klimaat te meten. Vaak zijn die sensoren nog bedraad, vanwege de beperkingen van 4G en wifi, die je moet configureren en nogal eens haperen. In een ziekenhuis met bedrade sensoren, en dan heb je het over zo’n drieduizend stuks, blijkt zo’n tien procent verkeerd aangesloten. Dus de kwaliteit van aansluiting en de betrouwbaarheid van gegevens is veel groter. Er loopt nu een pilot waarbij we in enkele tientallen gebouwen sensoren hebben geplaatst om te testen.”

Rol bedrijfsleven

Rake noemt de twee voorbeelden, omdat hier MKB-bedrijven achter zitten die zelf al een redelijk marktrijp product hebben ontwikkeld. Rake: “Vaak in samenspraak met de betrokken technologiepartners. Want als bedrijf hoef je niet in de rij bij een operator, maar kun je hier in de keuken van deze partners met ze aan de slag. Daar worden wij als 5Groningen wel heel blij van. Belangrijk is dat we MKB-bedrijven op deze manier net dat duwtje in de rug kunnen geven: met onze kennis en met partners die voor financiële steun kunnen zorgen. Anders wordt het lastig voor ze, omdat ze meestal te klein zijn om een team dagelijks met innovatie bezig te laten zijn.” Rake kan nog wel even doorgaan met voorbeelden uit de proeftuin. Zoals de komst van ESA binnen het landbouwproject rond smart potatoes, waarbij nu satelliet-info uit de ruimte wordt toegevoegd om boeren van data te voorzien. De meest recente pilot is nu gestart in de haven van Delfzijl met een autonoom varend schip van vijf meter lang,

‘We zijn onverkort doorgegaan met het uitvoeren van pilots met allerlei ondernemers die innovaties aandroegen in combinatie met 5G. Dus we werken vraag-gestuurd en niet vanuit de technology push’

IN BUSINESS

33

BTG Award-winnaar

vol sensoren en camera’s . De locatiebepaling is daarbij essentieel. Omdat dit nu nog gebeurt via het kwetsbare GPS-signaal, is autonoom varen pas met 5G mogelijk. Als de pilot goed uitpakt.

‘Ik had mijn pak meegenomen in de kofferbak van de camper en op de camping nog uitvoerig geoefend op mijn pitch’ Start met 3,5 GHz

Binnenkort start ook een reeks experimenten op basis van de 3,5 GHz-band, na afstemming met Agentschap Telecom en TNO. Tot nu toe werken de experimenten met zogenaamde ‘gestapelde’ 4G-frequenties, waarmee snelheden van tien keer 4G mogelijk waren. Via deze nieuwe frequentie zijn snelheden tot honderd keer 4G mogelijk en dat opent de deuren voor weer nieuwe pilots. Dat was nog niet eenvoudig, omdat gebruik van deze frequentie het werk van de afluisterdiensten van de overheid in Burum kon verstoren. Dankzij lobbywerk van Tweede Kamerleden is er toch een opening gevonden om te mogen experimenteren in Noord-Nederland, als Burum daar geen last van heeft. 5Groningen gaat nu in een afgesloten loods in Hoogezand aan de slag. Rake: “Dan kunnen we een aantal pilots uitvoeren die nu on hold staan. Zoals het scannen van de voorraad in een magazijn met een drone. Verder gaan we andere pilots, die in de wacht staan, weer aanjagen of verbeteren.

Zoals het experiment met ambulance-ondersteuning. Dat werkt nu goed met een stilstaande ambulance, maar met een rijdende ambulance nog niet.”

Nog lang niet klaar

5Groningen en dus ook Peter Rake zijn druk bezig, maar nog lang niet klaar. De afspraken met leveranciers en de Economic Board lopen tot eind 2020. Maar inmiddels wordt al voorzichtig

34

IN BUSINESS

afgetast of het 5G-fieldlab ook daarna kan bouwen aan innovaties die de ontwikkeling van 5G een extra duw in de rug geven. Rake: “Ik denk dat de behoefte aan deze proeftuin alleen maar groter wordt naarmate 5G dichterbij komt.

Weliswaar komt er volgend jaar al 5G over de 700 GHz, maar de echte veranderingen komen met het vrijkomen van 3,5 GHz. En dat zal nog wel even duren.”

Verkiezing manager

Rake kent BTG al vanuit zijn tijd bij KPN, als gesprekspartner voor billing-vaagstukken. De kennismaking werd hernieuwd, toen hij als gastspreker werd uitgenodigd voor enkele van de vele bijeenkomsten van BTG. Rake: “Ik had zijdelings wel van de awards gehoord, maar was erg vereerd toen Arianne Rutgers mij vertelde dat ik door meerdere mensen was voorgedragen voor de Award van ICT/Telecom Manager van het jaar.. Om in aanmerking te komen voor een nominatie, moest ik wel een onderbouwing geven. Toen ik vervolgens hoorde dat ik in de finale zat, heb ik wel de vlag uitgehangen.”

Daarna was er wel even lichte paniek in huize Rake, omdat de finale tijdens het BTG Business Event midden in de vakantie van Rake en zijn vrouw viel. Rake: “Gelukkig was het een zelf georganiseerde vakantie per camper. In plaats van naar Normandië besloten we toen naar Limburg te gaan. Ik had mijn pak meegenomen in de kofferbak van de camper en op de camping nog uitvoerig geoefend op mijn pitch. De avond voor het event zijn we neergestreken op de camping in Noordwijk. Ik had BTG gevraagd of mijn vrouw erbij mocht zijn, en dat was geen probleem. Ook mijn drie studerende dochters waren van harte welkom. Dat maakte de hele dag wel extra bijzonder. Dat je aan je hele gezin op zo’n podium kunt laten zien wat je doet.”

Hoogtepunt

Dat hij zou winnen, was voor Rake zeker geen uitgemaakte zaak. Ook gezien het niveau van zijn concurrenten en hun cases. Ik ben niet per se competitief, maar als ik meedoe wil ik er wel alles aan doen wat in mijn vermogen ligt om te winnen.

Van Ruben van den Brink van Surfnet wist ik dat hij een goed verhaal had en dat gold ook voor Arjan Kampman van Port of Amsterdam. Maar

toen ik eenmaal gepitcht had, viel de druk van me af. Ik had er alles aan gedaan en kon genieten van het verder mooie programma. En als je dan wint, in het bijzijn van je gezin, is dat natuurlijk een enorm hoogtepunt.” Na afloop van de avond had hij nog wel een klein probleem. Hij was ‘s morgens namelijk met de fiets vanaf de camping naar Huis ter Duin gekomen. En als winnaar moest hij niet alleen een fraaie bokaal van vijf kilo meetorsen, maar ook nog bloemen en diverse prijzen. Rake: “Ärianne Rutgers heeft dat de volgende dag nog gebracht. Sowieso voelde de organisatie om de Awards heen door BTG enorm goed, als een warm bad.” De dagen na de winst stroomden de felicitaties en schouderklopjes binnen. “Ik werd er verlegen van”, vertelt Rake.

“Het was daarnaast ook een extra duwtje voor ons programma, en het is nog wel eens een fijn smeermiddel.” Hij lacht: “Ik heb daarna nog wat aanbiedingen gehad. Maar wat ik vooral fijn vind, is dat het ook afstraalt op Groningen. We worden gezien als een partij die kennis en ervaring heeft.

Door bijvoorbeeld de pers, de andere fieldlabs en het ministerie van Economische Zaken. De BTG Award heeft zo ook het programma van 5Groningen een boost gegeven.”

BTG Award-winnaar

Links: Djoeke Jehee, rechts: Jaimy Nijens

Wat drijft de Young Professional Award-winnaars? █

Tekst: Marjolein Straatman Beeld: Barend Houtsmuller

Djoeke Jehee en Jaimy Nijnens wonnen allebei een BTG Young Professional ICT/Telecom Award 2019. Hoogste tijd om eens nader kennis te maken met deze professionals.

Het winnen van een BTG Award zet je harde werk op de kaart. Althans, zo klinkt het door uit de verhalen van Djoeke Jehee (31) en Jaimy Nijnens (25). Zij wisten de jury te overtuigen en sleepten op het BTG Business Event een Young Professional Award in de wacht, in de categorieën Gebruikers en Leveranciers. Van Djoeke werd onder meer haar helicopterview in haar IT-project voor Schiphol geroemd, bij Jaimy vielen bijvoorbeeld zijn passie en gedrevenheid ten aanzien van circulariteit binnen Philips op.

“De uitreiking was één groot feest, ontzettend leuk om mee te maken”, blikt Jaimy terug. “Het enthousiasme van veel aanwezigen verraste me, net zoals de diverse interessante mensen die ik

heb ontmoet.” Voor Djoeke waren de verrassing en het feestgevoel niet minder groot. Djoeke: “Meedingen naar een YP Award zorgde ook voor een reflectie op mijn werk bij mezelf. Meestal sta ik niet op die manier stil bij wat ik doe en ga ik in op de dagelijkse business. Nu kreeg ik een kans om aan de buitenwereld te laten zien met wat voor moois ik bezig ben.”

Werken in de ICT

Dat moois waarvoor de YP Award mee naar huis ging bestaat in het geval van Djoeke uit wat ze zelf één van de grootste projecten van Schiphol noemt: de realisatie van een nieuwe pier op de luchthaven. In haar functie van IT-projectmanager

is ze met haar team belast met de technologie van deze pier. Bij Jaimy was het de opdracht die hij voor Philips uitvoerde vanuit zijn traineeship bij YSE die hem de YP Award opleverde. De focus lag hierin op een versterking van circulariteit -met hergebruik van grondstoffen als kenmerk- met behulp van digitalisering en vooral: software.

ICT en digitalisering spelen dus grote rollen in het werkterrein van beide winnaars. Gesneden koek voor hun generatie, zou je denken, die is opgegroeid met deze thema’s en bijbehorende ontwikkelingen. Of is er toch méér nodig om je staande te houden in de ICT? “Ik denk dat het heel belangrijk is om doelen te stellen, niet te verzanden in details en om over een goed analy-

IN BUSINESS

35

BTG Award-winnaar

tisch vermogen te beschikken”, vindt Djoeke.

“ICT speelt een steeds grotere rol. In mijn werk moet ik een vertaalslag kunnen maken van eisen en wensen van de business naar concrete systemen in mijn projecten. De juiste social skills zorgen ervoor dat je met veel verschillende mensen kunt werken.” Jaimy is het met haar eens. Hij meent dat de generatie waartoe Djoeke en hij behoren bij uitstek geschikt is in analyseren, vertalen en verbinden. Jaimy: “Duurzaamheid wordt steeds belangrijker gevonden door onze generatie. De huidige groep jonge mensen is heel goed in het vertalen van dat bewustzijn naar ICT-oplossingen.”

toepassingen nog niet op grote schaal worden uitgerold; daarvoor is de bestaande infrastructuur niet geschikt. De angst dat technologische innovaties in een razend tempo ingrijpen op de maatschappij is dus niet altijd terecht.”

Jaimy voegt toe: “Innoveren moet natuurlijk wel kúnnen: soms is dat lastig met bestaande systemen, en een helder doel dienen. Innoveren op zich helpt niet. Ook is het goed om je te realiseren dat innovatie altijd vraagt om durf, en om je nek durven uitsteken. Innoveren betekent ook investeren; niet alleen met geld maar zeker ook met tijd en met leiderschap.”

Innovatie

Samenwerking is vaak één van de motors achter succes. Jaimy gelooft zeer in kennisuitwisseling en vertelt: “Op dit moment zijn we bezig met het oprichten van de peergroup BTG Young Professionals, een peergroup van young professionals die is bedoeld om van elkaar te leren en om onszelf te ontwikkelen. Op termijn hopen we met een groep jonge mensen in gesprek te raken met oudere generaties. BTG is voor mij hét platform van green meets grey; hoe kom je als green bijvoorbeeld anders in de gelegenheid om te praten met de top van het Nederlands bedrijfsleven? In mijn eigen werk vond ik het geweldig om topmanagers binnen Philips te horen uitspreken dat zij het belangrijk vinden dat

Innovatie zien de twee award-winnaars als de toekomst, dé manier om continu te blijven verbeteren en bij voorkeur niet iets wat je alleen realiseert, maar wat over organisatiegrenzen heen plaatsvindt. Toch zien ze allebei ook een andere kant van innovatie in de praktijk terug, vertellen ze. Djoeke: “Sommige technologische ontwikkelingen zich voor mij niet snel genoeg voltrekken, maar ik heb natuurlijk te maken met de complexe omgeving die Schiphol is. Innovaties moeten wel kúnnen worden ingebed in bestaande ICT-systemen die onderling ook weer met elkaar in verbinding staan. Het verklaart voor een deel waarom bijvoorbeeld Internet of Things-achtige

36

IN BUSINESS

Oud inspireert jong

de ICT voorop loopt om de circulaire economie te versterken. Het inspireert een groep jonge mensen die op hun beurt middenin die ICT zitten en die kennis hebben van de mogelijkheden.”

De wisselwerking met grey is ook voor Djoeke inspirerend. “Jonge mensen kunnen veel leren van oudere generaties. Green wil vaak te snel, terwijl grey vaak wat bewuster is. Soms is een rem noodzakelijk.”

Toekomstplannen

Voor Jaimy zit de opdracht bij Philips erop. Nu is hij vanuit YSE bezig met het opzetten van een reeks evenementen met hetzelfde thema op de bedrijfsvloer. De ultieme droom? Advies kunnen geven aan zowel de publieke als de private sector, over het inzetten van ICT om circulaire doelstellingen te kunnen halen. Wellicht op lange termijn in een eigen bedrijf. Gevraagd naar haar ambitie op de korte termijn, luidt het antwoord van Djoeke meteen: “Eerst die pier afmaken.”

Schiphol als werkgever bevalt goed, wellicht in de toekomst in een functie als programmamanager. Jaimy en Djoeke raden ook andere jonge mensen aan om mee te dingen naar een Young Professional Award. Voor de ervaring en de interessante contacten. En dus ook vanwege het podium voor eigen kunnen.

BTG Award-winnaar

De cases Nieuwe pier op Schiphol

Djoeke is belast met de technologie van de nieuwe pier op luchthaven Schiphol en functioneert als een overall-manager. “Ik ben from scratch betrokken. De grote uitdaging is dat ik bij aanvang moest bedenken aan welke digitale eisen de pier over drie jaar moest voldoen, en hoe die zijn in te bouwen in bestaande systemen. Het zou bijvoorbeeld mooi zijn als we op de nieuwe pier biometrisch kunnen boarden, maar omdat dat nog niet te realiseren is, viel de keuze op een tussenvariant. Een andere grote uitdaging is dat Schiphol 24 uur per dag operationeel is en je de luchthaven niet even stillegt. Elke technologische stap die je zet moet zijn te implementeren in bestaande situaties en systemen.”

Jaimy: ‘Ik vind het heel interessant om via Djoeke te zien hoe Schiphol als complexe werkomgeving omgaat met innovaties’

Philips en circulariteit

Jaimy volgt een traineeship bij YSE en voert hiervoor vier opdrachten uit in twee jaar tijd. Eén ervan, de opdracht die hem een YP Award bezorgde, is die voor Philips. “In 2050 moet Nederland circulair zijn. Philips is al sinds de jaren ‘90 bezig met circulariteit. Vooralsnog waren de inspanningen vooral gericht op hardware; zo worden bepaalde edelmetalen in ziekenhuisapparatuur bijvoorbeeld hergebruikt. Philips heeft zich nu als doel gesteld om in 2020 vijftien procent van de omzet uit circulaire oplossingen te halen.

Dit is voor een groot deel te realiseren met behulp van software, zoals in medische apparatuur. Denkbaar is dat speciale software ervoor zorgt dat er geen grote echo-apparaten meer zijn vereist, maar dat echo’s ook kunnen worden gemaakt met een smartphone en een speciale sensor. Software vervangt dus hardware. Dat bespaart materialen en zorgt er daarnaast voor dat het eenvoudiger wordt om deze apparatuur ook aan de andere kant van de wereld in te zetten. Circulariteit biedt ontzettend veel kansen.”

Djoeke: ‘Ik ben dankzij Jaimy meer gaan nadenken over circulariteit en hoe dit een rol kan spelen in onze projecten’

IN BUSINESS

37

Industry 4.0

Ericsson: aan de vooravond van de vierde industriële revolutie De komst van 5G zal voor specifieke bedrijfstoepassingen een grote verandering kunnen betekenen. Kúnnen, want in dit stadium van aftasten en onderzoeken gaat het vooral om het ontwikkelen van goede use cases. Telecomspecialist Ericsson is hier volop actief, vooral rond de uitrol van Industry 4.0. Een gesprek met Jeroen Buijs, CTO Ericsson Nederland, Stefan Krijnen, business development 5G & internet of things en account manager Peter Goeijers. █

Tekst: Joost Heessels

“We staan aan de vooravond van de vierde industriële revolutie”, stelt Krijnen. “Je ziet een aantal technologieën die bij elkaar komen: artificial intelligence, robotics en super connectivity in de vorm van 5G. Daarnaast zie je diverse aanpalende technologieën opkomen, zoals blockchain, 3D printing, augmented en virtual reality. Onze technologie is de motor om die revolutie te laten slagen, omdat het bedrijven in staat stelt veel flexibeler hun digitale strategie uit te rollen.”

38

IN BUSINESS

Verregaande impact

Industry 4.0, ook wel smart industry genoemd, staat voor een trend van automatisering en gegevensuitwisseling dat gebruikt wordt bij industriële fabricagetechnieken. Het bestaat onder andere uit autonome cyber-fysieke productiesystemen, Internet of Things cloud computing en cognitieve computing, waarbij systemen ons denkproces deels of volledig kunnen overnemen. De komst van een sneller netwerk als 5G speelt daarbij een baanbrekende rol. De

vierde industriële revolutie onderscheidt zich van de voorgaande revoluties vanwege de snelheid van ontwikkelingen, de wereldwijde schaal en de meest verregaande impact op de mens en zijn samenleving. De komst van het snelle 5G-netwerk is een aanjager voor het toepassen van nieuwe technologievormen en vooral het koppelen van dwarsverbanden. Krijnen: “Wij komen vanuit een wereld waarbij vast vervangen werd door mobiel en dat ging geleidelijk, van 2G via 3G naar 4G, wat steeds meer snelheid en data kon leveren.

Industry 4.0 De beleving voor het publiek is dat 5G vooral nog sneller internet biedt en nieuwe immersive experiences voor bijvoorbeeld gaming.”

Technology pull

“Waar de eerdere standaarden vooral geschreven waren voor intermenselijke communicatie, biedt 5G veel meer nieuwe mogelijkheden”, stelt Buijs. “Het is voor alle betrokkenen een ontdekkingsreis. Want in het nieuwe spectrum zijn zaken gedefinieerd, die vooral voordelig zijn voor bedrijfsmatige toepassingen. Zo laat de 5G-standaard bijvoorbeeld toe om op termijn één miljoen verbonden devices te bedienen op een vierkante kilometer en met een hele lage latency. Daarbij gaat de throughput aanzienlijk omhoog, tot wel 20 Gigabit per seconde.” Dit biedt mogelijkheden voor bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s of de inzet bij smart cities. Echter, dit zijn volgens Buijs redelijk complexe ecosystemen die meer tijd zullen vergen: “Binnen de industrie kun je sneller opschakelen. We zitten nu een kruispunt, waarbij wij vanuit de telecom een technologie ontwikkelen die wat te bieden heeft voor deze groep én een behoeftige markt. Dan krijg je een mooie technology pull. Dat vraagt om digitale specialisten die diep in de bedrijfsprocessen van bedrijven stappen.

Van introvert naar extravert

Ericsson zal zich met deze ontwikkelingen anders moeten gaan opstellen, vindt Buijs: “Onze huidige introverte rol zal extraverter moeten worden.

Pas dan kunnen we oplossingen bieden die in het ecosysteem van een industrie een plek kan krijgen.” Krijnen vult aan: “De industrie zit in een operationele transformatie. Het is cruciaal om te begrijpen welke uitdagingen de klanten van onze klanten hebben. Dat moeten we koppelen aan de mogelijkheden van de technologie en helpt de transformatie te versnellen. We zijn traditioneel goed in het bouwen van een netwerk voor de massa. Nu moeten we een meer individuele propositie met specifieke services leveren. Dat geldt voor ons, maar ook voor de operators. Dat vergt een andere vorm van samenwerken. We leren veel van de experimenten en de fieldlabs

Krijnen: ‘De industrie zit in een operationele transformatie. Het is cruciaal om te begrijpen welke uitdagingen de klanten van onze klanten hebben’

waarin we actief zijn.” Buijs: “We bekijken waar de nieuwe technologie een rol kan spelen.

Waarbij het vooral gaat om het kunnen classificeren van groepen use cases met gelijkwaardige eisen aan betrouwbaarheid, snelheid en beschikbaarheid. Daarbij moet je in eerste instantie denken aan vrij overzichtelijke omgevingen, zoals fabrieken, distributiecentra en havens.” Goeijers: “Op meer plaatsen dan we denken speelt data een grote rol. Zo zag ik een bedrijf die broodmachines maakte. De broodmachines konden via sensoren aangeven als broden niet goed werden gebakken. Een bakkerij wil geen uitval, ook vanwege de lage marges. En de fabrikant levert toegevoegde waarde aan het eindproduct van zijn klant. Dan zie je dat data goud is. Zo zullen er steeds meer innovatieve toepassingen worden ontwikkeld.”

bieden we dit jaar een landelijk dekkend netwerk.

Dat is mogelijk gemaakt door het toepassen van spectrum sharing-technologie. Dit houdt in dat operators in gelicenseerde spectrumbanden 5G kunnen lanceren, naast bestaande technologieën. In Nederland is dat voordelig, omdat de licentieveilingen achterblijven op de rest van de wereld. Kortom: laat 5G maar komen in Nederland, we hebben er zin in!”

Use cases

Ericsson is actief in tal van fieldlabs. Zoals in het fieldlab Campione, het allereerste smart industry fieldlab in Nederland in Rijen (Noord-Brabant).

Hier werkt Ericsson samen met partijen zoals ABB, Sitech, FujiFilm en Tata Steel. Ericsson zorgt hier onder meer voor datatransport en platformen voor data-aggregatie die op afstand te managen zijn. Of het nu gaat om firmware updates, watch dog-functies voor hardware (sensors bijvoorbeeld) of realtime-dataverdeling tussen verschillende partijen. Deze partijen kunnen dan weer hun eigen diensten en applicaties in de markt brengen. Binnen het fieldlab is een nauwe samenwerking met diverse partijen om de kennis op het gebied van condition based maintenance te versnellen met technieken zoals machine learning, business intelligence en toepassing van nieuwe typen hardware. Ericsson adviseert en ondersteunt bij het gebruik van de juiste radiotechnologie en helpt partijen in het verdelen van de ruwe data voor field services en third party services-ontwikkeling.

Peter Goeijers, account manager bij Ericsson

Basis blijft

Operators zijn nog altijd de primaire klant van Ericsson, benadrukt Buijs: “We blijven operators helpen met oplossingen en het inrichten van netwerken. Maar we kijken ook naar globals die op zoek zijn naar meer internationaal opererende partners. Dat levert automatisch andere samenwerkingsvormen op. Het gaat erom dat we bij de klanten van onze klanten de blik verruimen, hen de potentie laten zien van de nieuwe technologie die nu op ons afkomt.” Krijnen: “In die aanpak werken we vanuit adoptie, kennisdelen, de markt aanwakkeren en de wegwijzen. Je moet dan denken aan sectoren als healthcare, automotive, agriculture, transport en logistiek en manufacturing. Krijnen: “We hebben hebben nu negentien netwerken live. Bij Swisscom bijvoorbeeld is nu de 3,5 GHz band live, zij waren er vroeg bij. Daar

Stefan Krijnen, business development 5G & internet of things bij Ericsson

Jeroen Buijs, CTO Ericsson Nederland

IN BUSINESS

39

Interview

Van links naar rechts: Martijn Vroom, burgemeester Krimpen aan den IJssel, Eric Reij (voorzitter BTG), Petra Claessen (directeur BTG/TGG), Jan Peter Balkenende (voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition)

Samen aan de slag voor een meer duurzame samenleving

Jan Peter Balkenende: ‘Duurzaamheid en technologie kunnen niet zonder elkaar’ █

Beeld: John Wijntjes

In 2030 moeten de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties zijn behaald. Dit behelst een mondiaal toekomstplan om een eind te maken aan armoede, ongelijkheid en klimaatverandering. In SDG 11 voor duurzame smart cities, komen technologie en maatschappij samen om dat vorm te geven. Dat stelt voormalig minister-president Jan Peter Balkenende als voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition, in een interview met voorzitter Eric Reij en directeur Petra Claessen van BTG.

40

IN BUSINESS

Interview

Jan Peter Balkenende was één van de sprekers tijdens het recente Krimpens Symposium, dat BTG samen met de gemeente Krimpen aan den IJssel organiseerde, en waarbij smart cities centraal stonden. Eerder stelde Balkenende dat de bovengenoemde doelen van de VN nog wel gehaald kunnen worden, maar dat we daar wel vaart achter moeten zetten. En dat er met name op drie belangrijke punten voortgang moet worden geboekt. Balkenende: “Allereerst zijn er doorbraakinnovaties nodig om grote transities mogelijk te maken, zoals die naar een circulaire economie. Deze innovaties moeten we bovendien sneller wereldwijd opschalen in partnerschappen.

Ten tweede is beter inzicht nodig in de impact van de SDG’s voor het bedrijfsleven. Het derde vereiste is dat de SDG’s in de curricula van alle onderwijsinstellingen komen.”

We zitten in een transitie als maatschappij en als bedrijfsleven, waarbij sustainable nog niet altijd goed op de kaart staat. Wat kunnen we daar met zijn allen en ook de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC) aan doen?

“In wat voor wereld leven we eigenlijk? Met die vraag begin het. Iedereen voelt aan dat het geen business as usual is. Iedereen weet dat het klimaatvraagstuk reëel is en we niet kunnen wachten. Dat we anders tegen energie moeten aankijken en tegen het gebruik van materialen.

En dat integriteit versterkt moet worden. Laten we zorgen dat de nieuwe technologie mensen dient. De mindset moet anders, je moet je afvragen hoe je dienstbaar kunt zijn om die betere wereld te versterken. De kansen om dat te bereiken worden geboden door de SDG’s. Mede daarom hebben we vanuit DSGC gefocust op deze doelen. Je kunt wel degelijk dingen veranderen als je maar wilt. Samenwerken is daarbij

enorm belangrijk. Kijk naar het probleem met de ozonlaag, het duurde even, maar dat hebben we samen aangepakt. Daarom heb ik ook hoop. Je ziet het gedrag van CEO’s veranderen. Zij willen weten wat hun investeringen betekenen voor de maatschappij. Ook bij jonge mensen is er een toenemend bewustzijn hoe we de wereld zouden moeten inrichten. We leven samen op één planeet en we moeten een gezamenlijke strategie hebben. Het komt allemaal aan op implementatie. SDG 11 gaat in dit geval over verduurzaming en vernieuwing van steden. Partnership staat ook daarin centraal.”

‘Het mooie van een bijeenkomst als deze is ook dat je ziet dat alle partijen elkaar nodig hebben. Vroeger stond de overheid vaak tegenover het bedrijfsleven. Dat is een onbegaanbare weg’

Hoe moet je daar als bedrijf mee omgaan?

“De rol van bedrijven in de maatschappij is ingrijpend aan het veranderen. In het verleden werd de blik eenzijdig gericht op het belang van aandeelhouders. De wereld van ethiek en economie naderen elkaar nu steeds meer.

Die balans hebben we momenteel ook nodig.

Nu is het zaak om ons te heroriënteren op álle stakeholders, aandeelhouders én klanten én werknemers én de maatschappelijk omgeving.

Het is daarom in deze tijd belangrijk dat verantwoordelijken in het bedrijfsleven ook een statement maken vanuit de SDG’s. En aan de slag gaan om sustainable business-modellen te ontwikkelen. Alleen, wat houdt dat in? Hoe definieer je de KPI’s daarvoor? Is het iets wat je

toevoegt of moet je je hele strategie aanpassen?

Wat zijn mijn kernactiviteiten, welke technologie heb ik om beter te doen? En welke producten en diensten kunnen we dan ontwikkelen? Elke keer zal de vraag komen wat de factor duurzaamheid daarbinnen is. En dan moet je absoluut gebruik maken van nieuwe technologie, van inzichten en ideeën. Alles komt daarin samen. Je ziet nu al duidelijk dat business-modellen door de toenemende aandacht voor duurzaamheid veranderen. Kijk naar Philips, ooit begonnen als lampenfabriek, maar levert nu licht als een service. Daarbij blijft het bedrijf eigenaar van het materiaal en neemt het na gebruik weer terug, een mooi voorbeeld van circulaire economie. Of neem het ontwikkelen van coatings die minder

‘We hebben momenteel veel technologieën om problemen aan te pakken. Maar we hebben ook veel te veel gevestigde belangen. Technologie is slechts één van de componenten en daar moeten we ons bewust van zijn’

IN BUSINESS

41

Magenta Communicatie

DĂŠ contentspecialist voor uw branche

Wist u dat Magenta naast vakbladen, websites en meetings ook steeds vaker actief is als contentprovider van leveranciers en vakhandels.

Wilt u uw (online) zichtbaarheid vergroten? Een betere SEO? Wij leveren op regelmatige basis kwalitatieve content in de vorm van artikelen en berichten. En zorgen dat deze via uw en onze kanalen optimaal onder de aandacht van uw doelgroep komen.

www.magentacommunicatie.nl

Interview

warmte absorberen, zodat je in een gebouw minder energie voor airco’s hoeft te gebruiken.

Een ander voorbeeld is de DSGC-pilot over biofuel. Er werd samengewerkt met Maersk.

KLM heeft samen met DSM cargonetten voor vliegtuigen ontwikkeld die de helft wegen van de traditionele cargonetten. Maar we moeten wel uit de sfeer van deeloplossingen. In het verleden hebben we de werkelijkheid op zoveel manieren

‘Eén ding is duidelijk: als je sustainable waarden niet meeneemt in je beoordeling, dan doe je het niet goed’

uiteengerafeld. We hebben zoveel departementen, zoveel regelgeving, soms helemaal niet afgestemd op elkaar. In de nieuwe aanpak heb je integrale concepten nodig. Wat Kari Eik vandaag vertelde, de holistische benadering van steden.

Daar zie je ook dat we een nieuw type denken nodig hebben.” hierna een enter Wat is er nog meer nodig om er zeker van te zijn dat we op de goede weg zijn?

“Je weet pas écht of je wat bereikt als je het meet. Wat doen we nu echt en wat bereiken we? Hoe meet je de waarde van een bedrijf?

Eén ding is duidelijk: als je sustainable waarden niet meeneemt in je beoordeling, dan doe je het niet goed. Dus ook indicatoren voor de SDG’s om landen te beoordelen. Metrics is key. Het gaat om life cycle analysis, KPI’s. Kijk naar een accountant, die mat in het verleden de financiële ontwikkeling, maar die zal in de toekomst ook de sociale en ecologische voortgang moeten meenemen. De SDG’s moeten daarom geïntegreerd worden in de strategie en de bestaande rapportages van bedrijven. Juist die rapportages

helpen ondernemingen te mobiliseren naar een transformatie van het portfolio en naar nieuwe duurzame business-modellen.”

In hoeverre speelt technologie een rol in de verduurzaming?

“Een heel grote. Aan de ene kant inclusief denken, dat iedereen mee kan doen. Aan de andere kant is er de technologische component. Technologie is geen abstract gebeuren om dingen anders te doen. We hebben momenteel veel technologieën om problemen aan te pakken. Maar we hebben ook veel te veel gevestigde belangen. Technologie is slechts één van de componenten en daar moeten we ons bewust van zijn. Innovatie omvat technische innovatie, maar evenzeer sociale innovatie.”

In hoeverre speelt duurzaamheid en verduurzaming een rol bij de ontwikkeling van smart cities? Ook in het kader van de Sustainable Development Goals van de VN? “Voor een bedrijf zijn drie componenten cruciaal om te kunnen functioneren: je moet een onder-

IN BUSINESS

43

TGG

Klaar voor de toekomst ontzorgen • samenwerking • versterking • service

Diensten zoals Telecom Expense Management (TEM) en inkoopvoordeel rondom hardware, software, beheerfuncties en RFP-adviezen. Dát is wat Telegrootgebruik B.V. (TGG) biedt. Dat doet zij als serviceorganisatie voor de leden van BTG.

www.telegrootgebruik.nl

Maar we gaan verder. We groeien sterk in onze regiefunctie binnen het ICT-Telecom-ecosysteem. We bieden en ontwikkelen nieuwe producten en diensten, op maat en afgestemd op de vraag van de markt.

Vraag gerust wat we voor ú kunnen betekenen!

TGG

Interview

nemende spirit hebben, je moet innovatief zijn en je moet veel doen aan duurzaamheid. Als je één van die drie mist, gaat het fout. Als ik dat inzicht vergelijk met smart sustainable cities, dan zit je feitelijk met vergelijkbare denkbeelden. Je wil een stedelijke ontwikkeling hebben waarin mensen zich thuis kunnen voelen. En dat betekent dat je te maken hebt met veiligheid, werkgelegenheid, kwaliteit van voorzieningen, een schone omgeving. En al die componenten zeggen iets over de kwaliteit van leven in steden. Dat is fascinerend en leidt ook tot discussies rond het lokaal produceren van energie, van voedsel. De rol van steden wordt daarbij wereldwijd steeds groter. En ja, we hebben veel disruptive technologies. De vraag is hoe we die op de juiste, intelligente manier gaan gebruiken. Dat komt allemaal samen in smart en sustainable cities. SDG’s, en dus ook SDG 11 voor smart cities, gaan over kwaliteit van leven voor iedereen. We praten vaak over ik en nu, maar we moeten samen praten over wij en later. We praten over een nieuwe realiteit, een beter leven voor iedereen.

Dat geldt voor regeringen, voor overheidsinstellingen, voor bedrijven. Mooi dat dit niet alleen in Amsterdam of Rotterdam gebeurt, maar ook hier, in Krimpen aan den IJssel. Het mooie van een bijeenkomst als deze is ook dat je ziet dat alle partijen elkaar nodig hebben. Vroeger stond de overheid vaak tegenover het bedrijfsleven. Dat is een onbegaanbare weg. Focus juist op dingen waar je gemeenschappelijk wat aan kunt doen.

Daar is de wereld bij gebaat.”

Wat is het doel van de Dutch Sustainable Growth Coalition en hoe wilt u dit bereiken?

“Het doel is om samen op te trekken vanuit shape, share and stimulate. Denk na over nieuwe bedrijfsmodellen, deel het met anderen en stimuleer het debat. De belangrijkste vraag was: kunnen wij het denken over bedrijfsmodellen naar een ander niveau brengen? Door te werken aan integratie van duurzaamheid in het denken rond bedrijfsmodellen. Vanuit dat concept werk je aan de praktische uitwerking. We zitten nu in de fase waarin we gezamenlijk concrete dingen doen. Kijk naar de voorbeelden die ik eerder noemde. Ik heb ook veel met start-ups te maken en zie daar ook mooie dingen. Vroeger had je die enorm zware scheepskettingen, die kun je tegenwoordig dankzij innovatie gewoon vasthouden omdat ze heel veel lichter zijn. En ze zijn nog sterker ook. Dat is de nieuwe werkelijkheid.”

Over de DSGC De Dutch Sustainable Growth Coalition (www.dsgc.nl) bestaat uit de CEO’s van acht Nederlandse multinationals AkzoNobel, DSM, FrieslandCampina, Heineken, KLM, Philips, Shell en Unilever. De coalitie staat onder leiding van Jan Peter Balkenende (voorzitter), wordt gesteund door VNO-NCW en gefaciliteerd door Accenture. Zij zijn ervan overtuigd dat de veranderingen en innovaties op gebieden als energievoorziening, grondstofgebruik en voedselsystemen Nederland een nieuw toekomstperspectief kunnen bieden. Een perspectief van duurzame welvaart en kansen voor iedereen. Vanuit de coalitie willen deze transities in Nederland versnellen en ook internationaal aanjagen door de ontwikkeling van duurzame bedrijfsmodellen en daarmee bijdragen aan de United Nations Sustainable Development Goals (SDGs).

IN BUSINESS

45

Thema

‘Bedrijfsleven roept om oplossing voor kritische mobiele bedrijfstoepassingen’ █

Tekst: René Frederick

Naast organisaties als defensie en hulpdiensten zien ook bedrijven steeds meer het belang van missiekritische netwerken. De exponentiele groei van mobiel breedband zorgt voor enorme schaarste aan relevant frequentiespectrum. Antoine van der Sijs is voorzitter van de Expertgroep kritische mobiele breedband gebruikers. Hij maakt zich namens de leden van BTG bij de overheid sterk voor passende oplossingen.

Momenteel beheren en gebruiken bedrijven in veel gevallen hun eigen private bedrijfskritische infrastructuur en hebben dus spectrum nodig. Dat is een punt van zorg. De overheid is namelijk niet heel erg scheutig in het alloceren van frequenties voor bedrijfskritische doeleinden.

Missiekritische mobiele netwerken werken altijd. Bij dagelijks gebruik en vooral bij intensief gebruik, calamiteiten of evenementen. Nederland kent drie type gebruikers van dit type netwerken.

Naast overheden en mobiele operators zijn er bedrijven met private infrastructuren voor missieen bedrijfskritische diensten. Zij gebruiken private mobiele infrastructuren momenteel vooral voor spraaktoepassingen. Deze gebruiken zogenaamde smalbandige technologie en daarmee een beperkte hoeveelheid spectrum.

Met de komst van data- en videotoepassingen en mobiel breedband is in korte tijd bij bedrijven

46

IN BUSINESS

behoefte ontstaan aan specifieke oplossingen die niet nice to have zijn, maar need to have.

Ecosysteem mist

Veel bedrijven maken nu gebruik van de mobiele breedbanddiensten van publieke mobiele operators. Deze diensten zijn door operators ontwikkeld voor de mobiele massamarkt en bieden zogenaamd best effort. Als de dienst werkt, is het mooi. Is de dienst niet beschikbaar, dan is het jammer maar helaas. Voor bedrijven met kritische mobiele toepassingen is dit niveau van dienstverlening onvoldoende. Zij verwachten garanties op kwaliteit en beschikbaarheid van een mobiele dienst. Zolang de markt dergelijke diensten niet aanbiedt, vullen bedrijven deze behoefte zelf in met private mobiele breedbandnetwerken. Probleem is momenteel echter dat onvoldoende spectrum wordt vrijgemaakt voor

bedrijven die een private mobiele bedrijfsinfrastructuur willen opzetten. BTG maakt zich daarbij zorgen over en vertegenwoordigt hen richting de overheid. Antoine van der Sijs is voorzitter van de Expertgroep KMBG van BTG. Van der Sijs: “Dit is een nichemarkt vergeleken met commerciële telecomdiensten voor bedrijven en consumenten. Maar in Nederland kunnen we nog veel leren van internationale initiatieven. Elders in Europa is meer ruimte voor private missiekritische netwerken. Daar zijn overheden leidend bij het ontstaan van ecosystemen waarin vraag en aanbod samen komen. Dat missen we in Nederland.”

Spectrum is essentieel

Tegen die achtergrond organiseert BTG Vereniging op 13 november aanstaande, in het hoofdkantoor van de Schiphol Groep een seminar

Thema

13 november: seminar bedrijfskritische infrastructuren De Expertgroep KMBG (kritische mobiele breedband gebruikers) van BTG organiseert op 13 november een seminar over bedrijfskritische infrastructuren. Aanmelden kan nog. Om aan te melden: ga naar dit agenda-item op btg.org.

om missie- en bedrijfskritische infrastructuren in Nederland stevig op de kaart te zetten. Deze markt mag dan klein zijn, de diensten zijn relevant voor het een deel van het Nederlandse bedrijfsleven en het functioneren van de maatschappij.

Organisaties die zelf uiterst betrouwbare netwerken op hun terrein aanleggen, kunnen namelijk de netwerkprestaties, zoals uptime, latency, capaciteit en beveiliging, zelf bepalen en beheren. Ook maken ze zelf uit welke applicaties er gebruik van maken. Maar zoals voor elk netwerk geldt is spectrum essentieel. Frequenties zijn schaars en de overheid beheert het spectrum dat mobiele en draadloze netwerken gebruiken.

“Er zijn veel krachten in de markt die de keuzes van overheden beïnvloeden”, zegt Van der Sijs.

“BTG is ook één van die krachten die in overleg met de overheid opkomt voor de belangen voor haar leden.” Petra Claessen, directeur van BTG: “BTG gaat de discussie aan. Doen we dat niet, dan weten we zeker dat onze stem en dus die van onze leden, niet wordt gehoord.” Komend voorjaar zijn twee veilingen van frequenties gepland voor het gebruik door mobiele operators.

Binnen Europa loopt Nederland volgens BTG achter met het toewijzen en veilen van frequentiespectrum. De ontwikkeling van mobiele breedbanddiensten op onder andere 5G-netwerken kan hierdoor mogelijk in Nederland vertraging oplopen ten opzichte van het buitenland.

Dienstenaanbod

Er zijn dienstenaanbieders die zich specialiseren in missiekritische communicatiediensten, zoals het Nederlandse bedrijf Priocom. Priocom is ook één van de partners van BTG. Zij verwerken dedicated capaciteit op mobiele netwerken van operators en bieden die met specifieke service levels aan de markt. “Helaas zijn er in Nederland weinig aanbieders zoals Priocom. Aan de

aanbodzijde zou er best wat meer ontwikkeling mogen zijn, want voor bedrijven met een vraag naar missiekritische netwerken zijn zij zeker interessant”, vindt Claessen. Van der Seijs: “In het buitenland zijn er meer van dit type partijen omdat zij daar ook de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. Ik weet dat diverse aanbieders zich oriënteren op de Nederlandse markt maar huiverig zijn vanwege het gebrek aan beschikbaar spectrum op langere termijn voor deze diensten.

Dat is jammer.”

Network slicing

Een goed functionerende markt van vraag en aanbod voor missiekritische mobiele diensten ontbreekt nu in Nederland. Als tussenstap maken bedrijven voor hun missiekritische behoefte gebruik van best effort-diensten van operators en hier en daar van private netwerken met tijdelijke licenties voor frequentiespectrum.

Er is kans dat operators dit aanbod de komende jaren uitbreiden door de ontwikkeling van network slicing, want hiervoor zijn 5G-netwerken uitermate geschikt. Mobiele netwerken kunnen virtueel worden opgedeeld in segmenten (slices) waarbinnen netwerkfuncties die een bepaalde klant vraagt, softwarematig kunnen worden gebundeld als een individueel virtueel netwerk op een gemeenschappelijke fysieke infrastructuur. Een mobiele operator kan in die segmenten eenvoudig functies en diensten toewijzen aan bedrijven en marktsegmenten. Het ene netwerksegment beschikt dus mogelijk over andere kenmerken op het gebied van latency, bandbreedte, betrouwbaarheid of beveiliging, dan een ander segment. De slices zijn geïsoleerd en gedragen zich (in de belevenis van gebruikers) als een uniek netwerk. Door virtualisatie van netwerkfuncties en -software kunnen die slices flexibel worden aangemaakt en opgeheven.

Network slicing is relevant in deze discussie, stelt Van der Sijs: “De vraag is ook wanneer 5G echt goed van de grond komt. Het eerste kavel voor 5G wordt komend voorjaar geveild en later komen meer frequenties aan de beurt. Mobiele operators gaan daarna technologie in hun netwerken implementeren voor de radiodekking. En dan is er nog de beschikbaarheid van de terminal-apparatuur. Het zal naar verwachting nog drie à vijf jaar duren. Veel bedrijven zien nu al hun behoefte en het belang van mobiele communicatie stijgen, mede door digitalisering van het bedrijfsproces.

Dat proces gaat voorspoedig waardoor ze hun kritische oplossingen binnen één à drie jaar willen hebben. Veel is dus onduidelijk over de timing, beschikbaarheid, commerciële voorwaarden, dienstverlening en tarieven van 5G. Bedrijven zullen deze diensten oplossingen willen inzetten met eigen private netwerken zonder afhankelijkheid van mobiele operators.”

Vraagbundeling

De overheid koerst vooralsnog vooral op vraagbundeling. BTG speelt hierin een centrale rol namens haar leden voor wie deze infrastructuur belangrijk is. “BTG verwoordt de visie en belangen van leden naar de overheid”, zegt Claessen. BTG Vereniging gaat een stap verder en brengt vraag en aanbod samen: “Daarom hebben we als BTG Expertgroep diverse seminars georganiseerd.

Op 13 november aanstaande doen we dat weer.

De internationale ontwikkelingen op dit gebied zijn van belang voor het creëren van een goed ecosysteem voor missiekritische communicatie.

Daarnaast zijn de internationale ontwikkelingen van belang zodat de Nederlandse maatschappij qua mobiele dienstverlening weer voorop gaat lopen.”

IN BUSINESS

47

iPhone kopen?

Bespaar tot wel

60%

How smart can it be!

Erben Wennemars

Fun meets Function

Fun meets Function In de wereld van tech en toepassingen struikel je over de gadgets.

Vaak overbodig, maar soms ook erg handig voor in het dagelijks zakelijk gebruik. De redactie van BTG Magazine speurt dan ook voortdurend naar handige tools, die je werk soms een stuk leuker of efficiënter kunnen maken. We zetten de belangrijkste hier op een rij.

Kijk, een desktop zonder kast Wie houdt van de befaamde clean desk policy zal zijn vingers aflikken bij de nieuwe desktop van Dell. Die is namelijk wel heel clean, of zero, zoals Dell het zelf noemt. De OptiPlex 707 Ultra is een lichte zero-footprint desktop waarbij alle technologie in de standaard pc verwerkt is. Het apparaat heeft behalve de display en de standaard dus geen hardware nodig om te functioneren. Die twee kunnen overigens van elkaar los gekoppeld worden zodat ze apart en naar behoefte geüpgraded kunnen worden. Ook heel clean: de zero-pc heeft maar één kabel voor zowel data, video, audio als stroom. Dat wordt wel een heel schoon bureau óf (voor de sloddervos) er is juist extra plaats voor (nog meer) rommel. Voor wie interesse heeft: de pc is sinds 24 september beschikbaar en zal rond de 750 euro kosten.

Snel, gezond en duurzaam: op de speed pedelec naar ‘t werk Je ziet ze steeds meer op de Nederlandse wegen: speed pedelecs. Dat zijn extra snelle elektrische fietsen die maar liefst 45 kilometer per uur gaan. Ideaal voor woon-werkverkeer, want met 45 kilometer per uur kun je in een korte tijd best een flinke afstand afleggen. Je bent elke dag lekker even buiten en ook nog (een beetje) in beweging én het is natuurlijk ook een stuk duurzamer dan elke dag een berg CO2 de lucht inblazen, als je weer eens gehaast de auto instapt. In juli 2017 reden er zo’n 10,6 duizend speed pedelecs rond, in juli 2019 waren dat er al 17,2 duizend.

Google Live View: eindelijk weet je welke kant je moet oplopen Ben jij ook diegene die op de gok een kant oploopt om er na honderd meter achter te komen dat het blauwe bolletje precies de andere kant opgaat dan de uitgestippelde route? Voilà, dan is er goed nieuws. Google Maps heeft nu Live View: een nieuwe tool waardoor je voortaan altijd weet welke kant je moet oplopen. Met deze functie navigeer je tijdens het wandelen in augmented reality. Je vindt de functie zodra je een looproute start op een weg waar ook Street View beschikbaar is. Door tijdens het wandelen je iPhone rechtop te houden, zie je met pijlen en bordjes in augmented reality welke kant je op moet lopen. Handig! bron: dutchcowboys.nl en iculture.nl

bron: dutchcowboys.nl

IN BUSINESS

49

5G eweldige redenen om Strict te bellen

1. Volledig onafhankelijk

2. Adviseren ministeries over freqeuntieverdelingen en zitten dus dicht bij het vuur 3. Integrale innovaties, dus alles werkt van a-z over meerdere oplossingen heen 4. Fantastische klantcases bij de mooiste brands, ziekenhuizen, ministeries en organisaties 5. Kennis over digitale innovatie, en dat is veel meer dan alleen 5G.

Kijk voor meer informatie op: strict.nl

Fun meets Function

Nooit meer kruimels op je bureau Snel even de lunch achter je bureau naar binnenwerken is natuurlijk niet goed. Om aan het einde van de dag goed (en genoeg!) werk af te leveren heb je juist af en toe een pauze nodig. Maar als kantoorklerk ontkom je er bijna niet aan dat er zo nu en dan toch wat gegeten wordt. Zo’n oer-Hollandse bruine boterham met kaas of een lekker knapperig koekje. Hoe goed of slecht het ook is: over de kruimels hoef je je geen zorgen te maken dankzij deze mini stofzuiger Henry :) Voor de mannen is er Henry the Hoover. Makkelijk te legen door het dekseltje eraf te draaien, werkt op drie AA-batterijen. Ook fijn voor de schoonmaker!

Best cool: opvouwbare kartonnen speaker Oké: de duurzaamheid van deze kartonnen luidspreker steekt wat schraal af bij zonnepanelen of elektrisch rijden, maar tóch. Voor wie een statement wil maken én voor wie van goed geluid houdt is dit een aanrader. Vouw de Sound Box open, schuif je telefoon erin en je zult verstelt staan van het mooie geluid. Stopcontact of batterijen zijn niet nodig. Aan de achterkant is wel ruimte gemaakt voor een kabel, zodat je de telefoon kunt opladen terwijl die in de Sound Box staat. De kartonnen speaker is opvouwbaar en dus ook gemakkelijk mee te nemen. Verkrijgbaar in verschillende beige- en bruintinten.

Best cool toch? bron: ditverzinjeniet.nl

bron: ditverzinjeniet.nl

Hèhè: Spotify eindelijk ook via Siri te besturen Dankzij iOS 13 is Spotify nu ook te besturen via Siri.

Google Assistent kan het al veel langer, maar Apple had het nog niet voor elkaar. Maar nu dus wel. De bèta-versie van Spotify en de iOS 13.1-update samen, zorgen dat de stemassistent van Apple en de muziekstreamdienst met elkaar kunnen communiceren. Dat kan alleen op een iPhone, want Apple Watch heeft op dit moment nog geen eigen Spotify-app. Ondertussen werkt Spotify er ook aan om hun dienst nog persoonlijker te maken. Dat wanneer je de weekend-vibesplaylist opent er andere nummers instaan dan bij een andere Spotify-gebruiker. Maar nu weer aan ’t werk.

Siri, speel focus-muziek! bron: dutchcowboys.nl

IN BUSINESS

51

Even voorstellen

Cisco: zoveel méér dan een netwerkleverancier █

Tekst: Joost Heessels

Dit wordt geen verhaal van dat álles kan, of een koekjesfabriek die van alles kan maken, waarschuwt Ronald Zondervan aan het begin van het gesprek. “Als Cisco willen we vooral iets toevoegen aan het werkproces van onze klant, dát staat centraal.” Als nieuw BTG-lid krijgt Cisco een podium om zich voor te stellen. Daar maakt Zondervan dankbaar en enthousiast gebruik van.

Behalve over koekjes gaat dit verhaal ook niét over netwerkapparatuur, waar veel mensen Cisco van kennen. Het gaat vooral over meedenken, oplossingen aandragen en verantwoordelijkheid nemen voor de digitale transformatie in de wereld én in Nederland.

Zondervan: “Ja natuurlijk, we weten alles van netwerken en hebben naast producten voor

52

IN BUSINESS

IT-netwerken, datacenters, security en collaboration een complete architectuuraanpak. Die aanpak zorgt ervoor dat klanten een end-to-end werkende oplossing krijgen. Wie kent niet de voorbeelden van security: bedrijven die veel producten kopen, maar zonder integratie. Bij een security-aanval mist het overzicht dan volledig en de klant kan zichzelf niet helpen. Het tegenover-

gestelde is de kracht van onze end-to-end-architectuur en -oplossingen. Maar waar het ons echt om gaat is dat we iets toevoegen aan het werkproces, waardoor het gemakkelijker, sneller en efficiënter verloopt. In mijn geval betekent dat: de juiste handvatten bieden om communicatie tussen mensen, informatie en organisaties te optimaliseren. Daarvoor moet je in de

Even voorstellen

werkprocessen integrale oplossingen bieden.

Zodat je het héle proces kunt stroomlijnen. Om samen met onze klanten te komen tot een rijker eindproduct. Daar maak ik me druk om.”

Collaboration

Binnen Cisco is Zondervan actief binnen het domein collaboration. Tot voor kort was hij vooral actief met klanten in de zorg. Zondervan: “Daar speelt als voorbeeld het vier-ogen principe.

Waarbij tenminste twee deskundigen bij een recept, diagnose of medische handeling mee moeten kijken. Als je in staat bent de tweede persoon virtueel toe te voegen, ben je een stuk efficiënter.” Een ander voorbeeld stelt Zondervan: “We hebben al meerdere poli’s in ziekenhuizen deels gevirtualiseerd, waarbij de arts op afstand met de patiënt een virtueel face-to-face-gesprek kan voeren, documenten en gegevens kan delen. Soms is er dan nog de tussenkomst van een fysieke assistent, of gebeurt het volledig elektronisch. Er zijn veel zaken waar je rekening mee moet houden. Het moet honderd procent gebruiksvriendelijk zijn, op elk apparaat thuis werken en de arts moet een bewijs van het consult hebben voor de declaratie.

Goede afwegingen

De laatste tijd is Zondervan als specialist in (samen)werken ook buiten de zorg actief. Met name binnen grote organisaties. Zo heeft hij een aantal banken en verzekeraars in zijn portefeuille, en ook militaire organisaties en oliemaatschappijen wereldwijd. “Enorm interessant”, vertelt hij enthousiast. “Het gaat vaak om innovaties waarbij je veel afwegingen moet maken om het proces goed te laten verlopen. Zo is het mogelijk dat een sensor (of een persoon) een calamiteit detecteert, wat je vervolgens door een <bot laat oplossen. Dit kun je allemaal procedureel netjes inrichten, je kunt de bot natuurlijk ook een mens laten inseinen en vervolgens geheel geautomatiseerd een escalatiemeeting in een virtuele kamer laten organiseren. Soms willen klanten een menselijke schakel tussen de sensor en de bot om het werkproces in de gaten te houden.”

Groene knop

Naast geavanceerde oplossingen is de vraag over vergaderkamers nog altijd actueel. Bij veel klanten staan nog beamers of oplossingen met veel zichtbare kabeltjes (wat verstoringen in de hand werkt). Of dat het heel normaal wordt gevonden dat een meeting pas na vijftien minuten start omdat gebruikers door de techniek

niet kunnen deelnemen. Zondervan: “Onze visie is dat de techniek niet zichtbaar zou moeten zijn en altijd werkt. Dat de vergaderkamer en de gebruikte techniek zich dienstbaar moeten opstellen naar de gebruiker. Dan een video-endpoint ook gewoon een presentatiescherm is.

Dat je deelnemers via video laat meedoen (stelling: je hoeft niet naar kantoor te komen om een vergadering bij te wonen). En dan zonder ingewikkelde codes en/of afstandsbediening, maar gewoon één groene knop en de deelnemer is in de meeting. Of iets als draadloos presenteren: bij binnenlopen wordt de deelnemer al automatisch herkend door de techniek. Als één groene knop te lastig zou zijn kunnen we tegen de video-endpoints ‘praten’ en ze de opdracht geven om de vergadering te starten. Uiteraard leveren deze vergadertechnieken ook veel rapportage-informatie aan de afdelingen. Zaken als het aantal mensen in een vergaderruimte, of de ruimte geboekt is en of deelnemers wel zijn komen opdagen. Ik nodig BTG-leden graag uit om een workshop bij ons te komen doen om alle mogelijkheden met eigen ogen te bekijken.”

Hulp bieden

digitale transformatie van grotere organisaties: “Je ziet dat bedrijven op een goede manier bij de hand genomen moeten én willen worden”, zegt hij. “We stoppen als Cisco veel tijd en energie in de adoptie en het gebruik van onze technologie bij onze klanten. Om ervoor te zorgen dat onze klanten de investering die men in Cisco-oplossingen heeft gedaan ook ten volle kan benutten.

We willen dat onze klanten de oplossingen gebruiken en tevreden zijn. De customer experience is voor ons heel belangrijk. Cisco Nederland heeft in 2017 het initiatief Digitale Versnelling Nederland (DVN) gestart. DVN is een driejarig investeringsprogramma dat in 2017 van start ging en bijdraagt aan de Digitale Agenda van de Nederlandse overheid. DVN is een lange termijn partnership aangegaan met de Nederlandse overheid, de industrie, universiteiten en andere onderwijsinstellingen, belangenorganisaties en zorginstellingen. De rol van Cisco in DVN is niet zomaar ‘producten verkopen’. Alles draait om digitale oplossingen voor complete ketens, bijvoorbeeld in de zorg, in het verkeer of in het onderwijs. Met als doel Nederland duurzaam digitaal verder te brengen.”

In zijn werk is Zondervan nauw betrokken bij de

Over Cisco

Cisco (NASDAQ: CSCO) is wereldwijd leider in IT dat in Nederland haar Europese hoofdkantoor heeft. Vanuit Amsterdam zijn 600 medewerkers dagelijks bezig Cisco’s missie in Europa waar te maken: organisaties helpen optimaal gebruik te maken van de kansen van morgen. Cisco laat zien wat er mogelijk is door zaken te verbinden die voorheen niet verbonden waren. Meer informatie over Cisco via cisco.com, cisco.nl en voor mobiele gebruikers via m.cisco.nl. Kijk voor het laatste nieuws op thenetwork.cisco.com.

IN BUSINESS

53

Smart society

De smart city

Op weg naar een slimmere en duurzamere samenleving â&#x2013;&#x2C6;

Tekst: Marjolein Straatman

Smart society is een belangrijk thema voor BTG. En het is de reden waarom BTG de Expertgroep Smart Cities opzette. Maar wat verstaan we er eigenlijk precies onder, en wat zijn de laatste ontwikkelingen?

54

IN BUSINESS

Smart society

In een smart city is in ieder geval sprake van een prettige leefomgeving. Veelal wordt deze gewaarborgd door slimme oplossingen, niet zelden afkomstig van ICT-vernuft. Voor iets meer duiding keren we met Jan Honig terug naar de oorsprong van het begrip en de noodzaak ertoe. Hij is voorzitter van BTG’s Expertgroep Smart Cities en director Smart Cities Business Development bij CommScope en zegt: “In 2050 woont naar verwachting zeventig procent van de wereldpopulatie in steden. Huidige problematiek rondom thema’s zoals energie, veiligheid, transport, parkeren en afvalmanagement zijn dan naar alle waarschijnlijkheid alleen maar groter. Vanuit de behoefte aan een andere aanpak ontstond de smart city. Dat is een duurzame en prettige stad om in te verblijven waarin nu en in de toekomst aan de problematiek met een veelheid aan slimme oplossingen het hoofd wordt geboden.”

zelfrijdende auto’s, maar het is juist smart om de waterwegen beter te benutten, mogelijk met zelfvarende schepen die mensen vervoeren. Het ontziet de wegen en kan een energiezuinigere optie zijn.”

BTG Expertgroep

De technologie voor dit soort toepassingen bestaat veelal al. Een grote ontwikkeling die Honig

met name signaleert, is dat er op dit moment veel op gemeenten afkomt: “Aan hen de taak om uit een enorme hoeveelheid mogelijkheden en ontwikkelingen zoals het opdoemen van smart buildings en homes dé juiste oplossing te vinden die goed past. De BTG Expertgroep Smart Cities ondersteunt gemeenten. Zij komen samen in de Expertgroep met andere partijen, zoals leveranciers die al over veel kennis beschikken. Een

In de praktijk

Een toekomstbestendige en slimme stad wordt vaak ondersteund door (nieuwe) technologieën. Dat kan een breed palet aan oplossingen opleveren, zo blijkt. Honig: “Veiligheid is een belangrijk topic voor steden, licht speelt hierbij een belangrijke rol. In de smart city die een stad wil zijn is het echter de vraag of lantaarnpalen wel acht uur moeten branden met niet-zuinige lampen. Dankzij ICT is een veel intelligentere aansturing mogelijk. Denk aan lantaarns die pas lichtgeven als er iemand nadert, of bij glasgerinkel.

Of lantaarns die feller oplichten bij onverwachte bewegingen van een groep mensen.” ICT-oplossingen kunnen volgens hem daarnaast helpen bij de aanpak van parkeerproblematiek. Realtime uitwisseling van data stelt de bezoeker van de smart city in staat om op zijn smartphone te zien waar zich nog vrije parkeerplaatsen bevinden, eventueel gevolgd door aanwijzingen over de exacte locatie in het gebouw voor de afspraak, schetst Honig. Ook kan de andere partij een seintje ontvangen wanneer de bezoeker bijna op de locatie arriveert. ICT draagt nu al zijn steentje bij in de strijd tegen afvalproblematiek, vervolgt hij, waarbij overvolle vuilcontainers steeds meer tot het verleden behoren door sensorgebruik en een daaruit afgeleide prioriteit in de afvalophaalroute. En dat zijn nog maar een paar voorbeelden. Honig: “Iedereen heeft het nu over

Jan Honig (voorzitter van BTG Expertgroep Smart Cities): ‘Iedereen heeft het nu over zelfrijdende auto’s, maar het is juist smart om de waterwegen beter te benutten, mogelijk met zelfvarende schepen die mensen vervoeren. Het ontziet de wegen en kan een energiezuinigere optie zijn’

IN BUSINESS

55

Weâ&#x20AC;&#x2122;re ready to speed up Europe

Ericsson.

The 5G switch made easy.

ericsson.com/5g

Smart society

reden waarom we ook optreden als kennisinstituut in smart cities, en willen fungeren als matchmaker om gemeenten wegwijs te maken.”

United for Smart Sustainable Cities van de VN

BTG ondersteunt het aan de VN gelieerde platform en programma United for Smart Sustainable Cities (U4SSC). Wereldwijd nemen inmiddels meer dan honderd steden hieraan deel. Het betekent dat ze onder meer worden getoetst op hun smartness aan de hand van een zogenoemde KPI-structuur. Dit houdt in dat ze worden geëvalueerd op basis van 92 key performance indicators op thema’s zoals economie, milieu, maatschappij en cultuur. Enkele concrete voorbeelden zijn hun werkloosheidspercentage en drinkwaterkwaliteit. En ook: elektriciteitsgebruik, toegang tot breedband-internet, de hoeveelheid deelfietsen en blootstelling aan overmatig geluid. De KPI’s fungeren als businesscases waarvoor oplossingen kunnen worden gevonden. Binnen U4SSC vindt kennisuitwisseling plaats en worden steden begeleid in het stellen van prioriteiten, te voeren beleid en te kiezen oplossingen. Krimpen aan den IJssel was de eerste Nederlandse gemeente die zich committeerde aan dit wereldwijde programma, vorig jaar. Kari Eik, secretaris-generaal van de Organisatie voor Internationale Economische Betrekkingen (OiER) is leider van het United for Smart Sustainable Cities Implementation Program (U4SSC). Ze zegt: “Krimpen aan den IJssel heeft de analyse en evaluatie van de KPI’s nu achter de rug en scoorde erg goed. Op ICT bijvoorbeeld ook, waaronder onder meer de aanwezigheid van wifi in openbare ruimten valt.

Rijswijk heeft de evaluatie net achter de rug en er staan nog twaalf Nederlandse gemeenten op de wachtlijst. Het is hierbij zeker niet zo dat één KPI iets zegt over de slimheid van een stad of gemeente, het gaat om het totaal. Ook zijn bepaalde KPI’s voor het ene land natuurlijk relevanter dan voor het andere. Ik hoop dat meer Nederlandse steden en gemeenten zich aansluiten. BTG is daarin een belangrijke driving force, mede dankzij de enorme variëteit in zowel private als publieke leden van deze organisatie.

Dat zorgt er voor een groot deel voor dat we echt iets kunnen bereiken.”

Uitdagingen

Eik de koppeling van het thema smart city aan duurzaamheid. “Smart cities zijn verweven met de duurzaamheidsdoelen van de VN, en dat is ook logisch. Een stad is niet slim als er geen duurzaamheid wordt nagestreefd en dus spreken we ook liever van smart sustainable cities.”

Expertgroep-voorzitter Jan Honig ziet bij Nederlandse steden steeds meer bereidheid om slimmer te worden: “Verschillende steden richten relatief grote organisaties in onder de noemer smart city en dat is positief. Her en der duiken living labs op, en pilots. Toch zijn er absoluut

uitdagingen. Een stad is niet direct een smart city als er een pilot of living lab wordt uitgevoerd. De totaalscore op 92 KPI’s geeft wel goed aan waar een stad staat. Er is opschaling vereist en die kent obstakels, zoals de huidige discussie over de uitrol van 5G. In een ideaal scenario is er een blueprint van hoe een smart city eruitziet. Maar het is nu vooral heel zinvol om vooraf de hele puzzel te zien in plaats van de focus te leggen op afzonderlijke puzzelstukjes.

Kari Eik (leider U4SSC): ‘BTG is een belangrijke driving force, mede dankzij de enorme variëteit in zowel private als publieke leden van deze organisatie. Dat zorgt er voor een groot deel voor dat we echt iets kunnen bereiken’

Als één van de belangrijkste ontwikkelingen ziet

IN BUSINESS

57

UNLIMITED ONDERNEMEN OP HET BESTE EN SNELSTE NETWERK VAN T-MOBILE

T-MOBILE.NL ⁄ ZAKELIJK ⁄ MOBIEL ⁄ NETWERK

Smart society

Rotterdam als smart city, wethouder Kathmann: ‘Digitalisering is het nieuwe doen’

Ook Rotterdam wil een smart city zijn. Digitalisering is één van de middelen op weg naar een leefbaardere stad, zegt wethouder Economie Barbara Kathmann, en onmisbaar in de transitie naar de Next Economy. Kathmann: “In de smart city zijn innoveren en digitaliseren geen doel op zich. Het verbeteren van het leven van de Rotterdammers wel”, zegt ze. “Voor een deel zit ‘m dat in de economie. We investeren in de juiste infrastructuur voor het MKB, dat geldt als dé banenmotor van Rotterdam. Digitalisering is het nieuwe doen en een manier om ook het vestigingsklimaat voor internationale partijen aantrekkelijker te maken. Smart is natuurlijk ook streven naar betere zorg. Ons Erasmus MC, ’s lands grootste academische ziekenhuis, ziet de uitrol van 5G liever gisteren dan vandaag. Het ondersteunt zorginnovaties waardoor uiteindelijk de zorg verbetert en er beter kan worden ingespeeld op de vergrijzing.”

Ergernissen

In Rotterdam als slimme stad moeten duurzaamheid en circulariteit hoog in het vaandel staan, meent Kathmann, iets wat volgens haar in de toekomst onder meer is terug te zien in een betere luchtkwaliteit dankzij regulatie van verkeersstromen met behulp van data.

Kathmann: “Nu al pakken we één van de grootste ergernissen van de Rotterdammer, afvaloverlast, aan met technologie. Sensoren in containers meten of ze vol raken en op basis daarvan stemmen we de ophaalroutes af. Op termijn is dit verder uit te bouwen. Als uit data blijkt dat ze op

maandag om vijf uur altijd vol zitten, kunnen de wagens om drie uur gaan rijden om overlast en ook de spits voor te zijn.”

Draagvlak

Kathmann is tevreden over hoe Rotterdam op weg is een smart city te worden, al mag er van haar wel een tandje bij. Vooral ten aanzien van spelregels die horen bij een slimme stad, geeft ze aan: “In een programma zoals Langer Thuis worden mensen voor zorg steeds afhankelijker van een digitaal netwerk. Dat vergt ook aanpassingen in de regelgeving. Verder is de discussie over 5G nog niet beslecht. De gemeente Rotterdam stelt een Chief Digital Officer aan

in de transitie naar een smart city. Ook hoop ik op meer draagvlak. Het is een teken van de huidige tijd dat ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen. Ik hoop dat de Rotterdammer afraakt van het schrikbeeld dat hij dankzij digitalisering wordt gehackt of dat een robot zijn baan inpikt, aangezien digitalisering ook nieuwe banen kan opleveren. Er is meer kennis vereist in alle sectoren, van onderwijs en mobiliteit tot de zorg.

En ik geloof dat steden samen moeten optreden.

De haven zit in het DNA van de Rotterdammer, en daardoor zijn ook de nodige innovaties in mobiliteit gerealiseerd. Een stad als Den Haag is juist weer erg sterk in cybersecurity. Laten we leren van elkaar.”

Symposium Krimpen aan den IJssel

De sustainable smart city was het thema van het Krimpens Symposium dat op initiatief van de gemeente en BTG plaatsvond in Krimpen aan den IJssel. Sprekers waren onder anderen burgemeester Martijn Vroom, Motivactions algemeen directeur Pieter Paul Verheggen en OiER’s secretaris-generaal Kari Eik. Pieter Paul Verheggen stipte onder meer het belang van burgerbetrokkenheid bij het thema smart city aan. Hij vindt dat er hierbij rekening moet worden gehouden met verschillen tussen mensen. Privacy is volgens hem nog steeds een horde: uit Motivactions eigen onderzoek blijkt volgens Verheggen dat 68 procent van de bevolking bang is dat data in verkeerde handen komen. Op de weg naar een smart society ziet Kari Eik opschaling als grootste probleem, zo stipte ze aan. Er bestaan geweldige technologieën, zei ze, maar de vraag hoe ze moeten worden geïntegreerd is nog niet beantwoord. Eik pleitte voor een samenwerking waarin steden en leveranciers samen de smart city op een holistische manier benaderen. Samen met BTG en partners hoopt ze andere steden te inspireren zich aan te sluiten bij U4SSC. Jan Peter Balkenende sloot als voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition het symposium af.

IN BUSINESS

59

Meer dan 1000 mensen helpen met de inzet van een hulphond Hulphond Nederland reikt mensen met een fysieke beperking of geestelijke hulpvraag de helpende hand. De inzet van hulphonden voorkomt isolement en biedt nieuw perspectief.

De stichting heeft ruim 30 jaar ervaring in het trainen en opleiden van hulphonden.

De honden leren tot wel 70 vaardigheden om mensen met lichamelijke beperkingen of therapeutische behoeften te helpen. Dit zijn mensen met zware fysieke beperkingen, epilepsie of traumaâ&#x20AC;&#x2122;s, en jongeren met ernstige gedragsstoornissen, een geestelijke beperking of het syndroom van Down.

Hulphond Nederland heeft de ambitie om jaarlijks tenminste 1000 mensen te helpen door de inzet van een hulphond.

Meer informatie: www.hulphond.nl

Helpt u mee?

Voor de opleiding en inzet van hulphonden ontvangt Hulphond Nederland geen subsidies of overheidssteun.

Onze stichting is dus volledig afhankelijk van donaties en giften. U kunt op de volgende manieren ons werk steunen:

Sponsor worden geniet van een breed aanbod van sponsorprivileges passend bij uw bedrijfsdoelstellingen

Exclusieve pupadoptie volg een pup, met een door u bedachte naam, gedurende zijn opleiding tot hulphond

club van

500

Lidmaatschap van de Club van 500 ontmoet nieuwe mensen tijdens onze evenementen op bijzondere locaties en ontvang als eerste het belangrijkste nieuws over Hulphond Nederland

Een sponsoractie starten kom met collegaâ&#x20AC;&#x2122;s, relaties of vrienden in actie voor het goede doel via ons online platform helphulphond.nl

Deze advertentie is mogelijk gemaakt door Telegrootgebruik, partner van Hulphond Nederland

Column

Make a difference with IT Van lineair naar circulair Duurzaamheid is hot en gelukkig ook happening: steeds vaker worden er business keuzes gemaakt met voordelen op zowel sociaal, economisch als ecologisch gebied.

De mode-industrie is een goed voorbeeld daarvan en ook de no plastic beweging is niet meer te missen. Je hoort echter nog niet zo veel over de IT-industrie. En toch kun je met IT een heel groot verschil maken is mijn stellige overtuiging.

Twee grote, actuele problemen in direct verband met de IT-industrie zijn CO2 uitstoot en e-waste. En die hebben nogal wat met elkaar te maken.

E-waste staat voor de elektrische en elektronische apparatuur die we massaal weggooien. Denk aan smartphones en laptops maar ook aan netwerkrouters en switches.

50 miljoen ton e-waste per jaar

Een recent rapport van het Platform for Accelerating the Circular Economy en het World Economic Forum schat dat we in 2018 wereldwijd bijna 50 miljoen ton e-waste genereerden en dat 26% daarvan, oftewel 13 miljoen ton, werd gecreëerd door de IT-industrie. Let wel: dat betekent 13 miljoen x 1000 kilo. Tel jij de nullen?

Deze wegwerpmentaliteit eist zijn tol. Het handmatig sorteren van e-waste gebeurt te vaak in onethische werkomstandigheden en veroorzaakt gezondheidsproblemen en lokale vervuiling. Bovendien creëert nieuw produceren een serieuze hoeveelheid CO2-uitstoot. Het rapport schat dat tegen 2040 de CO2-uitstoot van elektronica 14% van de totale globale uitstoot zal zijn – tenminste, als we niets veranderen.

producten neemt af, de CO2-uitstoot verkleint. Bovendien vermindert de hoeveelheid e-waste en haar bijbehorende vervelende praktijken en gevaarlijke gevolgen.

Circular IT in de praktijk

Aliter Networks koopt, verkoopt en serviced gebruikte netwerkapparatuur met als doel de levensduur ervan verlengen. Producten als switches, routers en VoIP-systemen komen naar onze facilities in Almere, waar onze gecertificeerde engineers ze uitgebreid testen. Zo uitgebreid en gedegen, dat we er levenslang garantie op durven te geven. En dat we durven te stellen dat ze beter dan nieuw zijn. Want beter voor people, planet èn profit. En dat kunnen weinig IT-producten in die combinatie stellen.

Nu is het moment

De cijfers zeggen alles. Er moet iets veranderen. En er verandert ook iets, gelukkig. Dagelijks omarmen steeds meer grote en kleine bedrijven circulaire IT en kiezen zij voor hergebruik. Het gesprek en de actie rond het onderwerp nemen ook toe, inclusief de discussie over #rightforrepair-wetten. Neem bijvoorbeeld Zweden – waar belastingvoordelen ingevoerd worden voor reparaties aan alle apparatuur, van fietsen tot wasmachines.

Ik hoop dat je volgende keer twee keer nadenkt over het kopen van nieuwe IT-producten en de alternatieven onderzoekt. Net zoals een tweedehandsauto of huis heel normaal is: laten we samen de opkomst van circulaire IT ondersteunen en het verschil maken. Doe je mee?

Lineaire vs Circulair IT

Als we nieuwe IT-producten blijven kopen, blijven fabrikanten produceren. Met meer e-waste en meer CO2 uitstoot als gevolg. Dit is de lineaire levenscyclus van IT zoals we die al jaren kennen - en die in grote mate bijdraagt aan ​​ de alarmerende statistieken. Het hergebruiken van IT, de circulaire levenscyclus, is duidelijk planeetvriendelijker. De vraag naar nieuwe

Odette van Zijdveld (52) is Chief Happiness Officer (ofwel MD) bij Aliter Networks en Voorzitter van de BTG Expert Groep Circulaire Economie. Na een carriere in de IT, als (internet) ondernemer en in een BtB charity is haar domein nu het leiden van snelgroeiende, winstgevende bedrijven met grote maatschappelijke impact. Aliter Networks is zo’n snelle, internationale groeier met een sustainable business model en BCorp certificaat. Naast Aliter is zij mede-oprichter van Foundation Impact Factor 5 dat investeert in snelgroeiende social entrepreneurs. www.aliternetworks.com linkedin.com/in/odettevanzijdveld

IN BUSINESS

61

Bezoek onze website voor dagelijks InnovatieNieuws, recente publicaties en de BTG Event-kalender

www.BTG.org colofon BTG In Business BTG In Business is een uitgave van de Branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers (BTG).

Bestuur BTG Eric Reij (voorzitter) Christian Visser (secretaris) Madeleine Lamers (penningmeester)

De vereniging behartigt de belangen van leden inzake Telecommunicatie en ICT, biedt een netwerk voor uitwisseling van kennis en ervaring tussen leden en realiseert inkoopvoordeel via dochterorganisatie TGG.

Directie BTG Petra Claessen Contactgegevens Heidestein 7 3971 ND DRIEBERGEN Telefoon: 0348 - 495045 www.BTG.org Bladmanagement BTG Arianne Rutgers Caroline Menke (TGG)

62

IN BUSINESS

Productie en vormgeving Magenta Communicatie (Nijmegen) www.magentacommunicatie.nl Verspreiding BTG Magazine verschijnt in een oplage van 1.000 exemplaren.

BTG-leden en bedrijfsvertegenwoordigers van de vereniging ontvangen het tijdschrift als onderdeel van hun lidmaatschap.

Niet-leden kunnen het magazine op aanvraag ontvangen.

Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding ĂŠn uitdrukkelijke toestemming

van de uitgever (BTG).

Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. Š 2019

Koning & Hartman maakt het verschil

Dé partner voor Wireless Connectivity Altijd & overal bereikbaar zijn is vandaag de dag in veel omgevingen een vereiste. Zowel zakelijk als privé worden we steeds afhankelijker van technologie en communicatie. Een betrouwbare en veilige connectiviteit is daarom onmisbaar.

Connectiviteit draagt bij aan de continuïteit en productiviteit van uw organisatie. Mensen, applicaties en data zijn altijd verbonden met elkaar en informatie tussen deze entiteiten kan sneller en veiliger gedeeld worden ongeacht waar ze zich bevinden.

Een toekomstbestendige oplossing voor mobiele telecom is daarom noodzakelijk, evenals een bedrijfsnetwerk dat voorziet in de vereisten voor hoge bandbreedte, betere bereikbaarheid, flexibele mobiliteit, toenemende data, Cloud computing en multimedia toepassingen.

Koning & Hartman is de aangewezen partner voor slimme, draadloze mobiele netwerken en systemen.

Van indoor dekking, een (W)LAN oplossing, een PMR/Tetra netwerk, tot aan een Mission Critical Communicatiesysteem: voor ieder vraagstuk hebben wij de juiste expertise in huis. We realiseren een zo efficiënt, schaalbaar, veilig en beheersbaar mogelijk next-generation netwerk voor de optimale connectiviteit. Van ontwerp en installatie tot en met beheer en onderhoud, we maken graag het verschil, voor elke klant, in ieder project altijd en overal.

Meer informatie?

Neem dan contact op met ons via info@koningenhartman.com of bel +31 (0)15 260 99 06 voor uitgebreide informatie over Koning & Hartman en onze Wireless Connectivity oplossingen.

Klaar voor de digitale transformatie van uw organisatie?

De wereld wordt steeds digitaler. Werken doen we vaker mobiel en in de cloud. Dat vraagt om een digitaletransformatie van uw organisatie. Alleen dan kunt u klanten behouden. En kunnen uw medewerkers samenwerken, waar en wanneer ze maar willen. Maar hoe zorgt u ervoor dat uw organisatie altijd beschikbaar ĂŠn veilig is? KPN helpt bij uw digitale transformatie, met uw organisatie, klanten en medewerkers als uitgangspunt.

Kijk op kpn.com/grootzakelijk