Oxidatieve stress

de nieuwe ‘verouderingsfactor’

De wetenschap richt zich in het onderzoek naar hetecht op richt Een belangrijke factor van het verouderingsproces is oxidatieve stress, een biochemische balansverstoring die kan ontstaan als gevolg van een tekort aan seleen.

Ouder worden hoort bij het leven. Maar het tempo waarin iemand veroudert, is afhankelijk van allerlei factoren, zoals erfelijke aanleg, levensstijl, beweging en eetgewoonten. Een specifieke stof die we via het voedsel binnenkrijgen en die wetenschappers steeds meer fascineert, is seleen. We moeten voldoende van deze micronutriënt binnenkrijgen om verschillende verdedigings- en herstelmechanismen van het lichaam te ondersteunen. En als het om veroudering gaat, is een van de meest essentiële rollen van seleen dat de stof ons beschermt tegen zogeheten oxidatieve stress. In de recente wetenschappelijke publicatie ‘Selenium Status in the Elderly People: Longevity and Age-Related Diseases’ (De seleenstatus bij oudere mensen: ouderdom en leeftijdgerelateerde ziekten) keken Ierse, Franse en Belgische onderzoekers speciaal het vermogen van seleem om tegen oxidatieve stress te beschermen. Hun artikel, vorig jaar gepubliceerd in Current Pharmaceutical Design, beschrijft hoe seleen een verscheidenheid aan seleenafhankelijke enzymen (selenoproteïnen) ondersteunt die cellen tegen het gevaar van oxidatieve stress beschermen.

Gezonde cellen Er is sprake van oxidatieve stress wanneer het lichaam wordt overspoeld door een teveel aan potentieel schadelijke, weefsel aantastende vrije moleculen, die gezonde cellen kunnen beschadigen en tot fysieke aftakeling kunnen leiden. Vrije radicalen zijn een gewoon bijproduct van het energiemetabolisme in de cel – ongeveer zoals auto’s uitlaatgassen produceren – en het lichaam is normaal gesproken in staat om ze zo aan te pakken dat ze geen kwaad kunnen. Dat is de taak van onze ingebouwde verdedigingsmechanismen. Maar naarmate we ouder worden, gaan deze mechanismen achteruit en worden ze trager. En als er te weinig seleen in het bloed zit om de beschermende selenoproteïnen te ondersteunen, kan het gebeuren dat ze niet meer in staat zijn om hun taak te vervullen.

Te weinig Helaas is in grote delen van Europa, en ook in Nederland, de landbouwgrond van nature arm aan seleen. En moderne landbouwmethoden putten de grond uit. Daardoor is het seleengehalte in gewassen - en in dus de voedselketen - niet zo hoog als gewenst. Een manier om dit gebrek aan de voedingsstof te compenseren is het gebruik van een dagelijks seleensupplement. Gemiddeld krijg je, met een goed uitgebalanceerd eetpatroon, per dag 40-50 microgram seleen binnen. Maar een Zweedse studie onder gezonde oudere mannen en vrouwen liet zien dat de inname van méér seleen de moeite loont. In de KiSel10 studie, die in 2013 in het International Journal of Cardiology is gepubliceerd, kreeg een groep vier jaar lang dagelijks hetzij 200 microgram seleen (SelenoPrecise) en 200 milligram co-enzym Q10 (Bio-Quinon Q10) kregen, en de andere groep placebo’s. De onderzoekers constateerden een duidelijk verschil : in de groep die de actieve middelen kreeg, was de kwaliteit van leven significant verbeterd. Dat lijkt te suggereren dat seleen een belangrijke rol speelt bij het behouden van een normale gezondheid op hogere leeftijd. De twee belangrijkste factoren daarbij zijn het vermogen van de voedingsstof om tegen oxidatieve stress te beschermen en om bij te dragen aan een normaal functioneren van het immuunsysteem.