Volg 2 workshops en bespaar € 75 (excl. btw)!
Elke dag automatiseert de industrie verder. En u wilt/moet mee blijven, om zo efficiënt en flexibel mogelijk te produceren. Vandaag en morgen. Dus: uw kennis blijven bijspijkeren. Maar ook dat zo efficiënt mogelijk. De oplossing?
Volg onze nieuwe hands-on workshops van maart tot juni, en krijg de laatste ontwikkelingen snel en voordelig in de vingers. Met theorie en vooral heel veel praktijk.
Leer snel en voordelig alles over:
1. Automatiseren in TIA Portal V18
2. Starten met visualiseren in WinCC Unified V18
3. Baanbrekende procescontrole: SIMATIC PCS neo
4. Dimensioneren en configureren van aandrijvingen in Motion
Interesse in een of meerdere workshops?
Aarzel dan niet en schrijf u snel in via www.siemens.be/industryworkshops.
Meer info of vragen?
Neem gerust contact op met ons Customer Care Center via sitrain.be@siemens.com.
Waarom deelnemen?
• Leer heel veel bij op korte tijd, in de theorie en veel praktijk
• Tegen een erg voordelige prijs
• Mét extra korting als u 2 workshops volgt
Als u dit leest is het festivalseizoen in België volop gestart. Rock Werchter, Pukkelpop, Graspop Metal Meeting, Tomorrowland, Couleur Café, Dour Festival, Suikerrock, Les Ardentes … het zijn allemaal namen die klinken als een klok.
Ondanks zijn kleine omvang heeft België een levendige en diverse muziekscene, die artiesten en muziekliefhebbers uit alle hoeken van de wereld aantrekt. In feite is ons land – zeker in de zomermaanden – een eersteklas bestemming voor muziekliefhebbers. Belgen waarderen verschillende muziekgenres, gaande van elektronische- en dansmuziek tot rock, jazz en klassiek. Van het eclectische Gent Jazz Festival en de prestigieuze Koningin Elisabethwedstrijden tot het trendy Tomorrowland, dat begin dit jaar door de lezers van DJ MAG verkozen werd tot het beste festival ter wereld.
die in de VS blijft groeien. Diverse crisissen – financieel, corona, oorlog … – zorgen bij ons wél voor de bewustwording dat Europa op diverse vlakken een strategische autonomie moet nastreven. We hebben sterke technologiebedrijven, maar die tellen op wereldschaal weinig mee. In de top 100 van grootste technologiebedrijven staan vandaag slechts 9 Europese bedrijven tegenover 62 Amerikaanse. Dat we in de toekomst in Europa zelf microchips gaan maken is alvast een verstandig voornemen.
Terwijl de wereldwijde zorgen over klimaatverandering en ecologische duurzaamheid toenemen, inspireerde HANNOVER MESSE 2023 de bezoekers inzake oplossingen op het gebied van milieuvriendelijke technologieën zoals zonneenergiesystemen, elektrische voertuigen, energie-efficiënte machines en oplossingen voor afvalvermindering en een circulaire economie.
Het succes van België als leider in muziekfestivals kan ook worden toegeschreven aan de hier aanwezige knowhow inzake logistieke en technische ondersteuning. U leest er alles over in het dossier van dit Automation Magazine want we stellen u enkele bedrijven voor die wereldspeler zijn op het gebied van concert & podium ondersteuning.
Voorts bezocht Automation Magazine HANNOVER MESSE, om er de polsslag van de Europese industrie te voelen. Opvallend tijdens deze editie: bij elke beursstand waren er vacatures. Benieuwd hoe dit evolueert want de jobgroei bij de Belgische KMO’s is tijdens de eerste vier maanden van dit jaar stilgevallen. Dat blijkt uit cijfers van HR-dienstverlener SD Worx. Een terugval die extra aanwezig zou zijn bij industriële KMO’s. Economisch voelen de bedrijven in ons land de gevolgen van de automatische loonindexering.
Zal er in Europa groei zijn in 2023-2024? De economie in de States groeit al jaren structureel sneller dan de Europese en lijkt die voorsprong verder uit te bouwen. De Europese bevolking zal de volgende decennia namelijk krimpen terwijl
Een belangrijke evolutie is ook dat de vijfde generatie draadloze technologie (5G) het potentieel heeft om de industrie radicaal te veranderen door een ultrasnelle en betrouwbare connectiviteit mogelijk te maken. Exposanten demonstreerden hoe 5G-netwerken real-time communicatie kunnen verbeteren, bewaking en besturing op afstand van machines mogelijk kunnen maken en autonome systemen kunnen ondersteunen. De integratie van 5G en IoT (Internet of Things) belooft nieuwe mogelijkheden te ontsluiten voor slimme fabrieken, logistiek en toeleveringsketens.
Eveneens is duidelijk dat innovaties op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML) zich in een verbazingwekkend tempo ontwikkelen. Op de beurs werden geavanceerde oplossingen getoond, waaronder intelligente robotica, computervisiesystemen en tools voor voorspellende onderhoud & kwaliteitsanalyse, die productieprocessen ingrijpend zullen veranderen. Wij leven allemaal in onzekere, doch wel bijzonder boeiende tijden!
‘We stellen u enkele bedrijven voor die wereldspeler zijn op het gebied van concert & podium ondersteuning.’
INDUMOTION
InduMotion vzw is de beroepsfederatie voor bedrijven gespecialiseerd in industriële automatisering en aandrijftechnieken (elektrisch, hydraulisch, mechanisch en pneumatisch), die als producent, officiële invoerder of verdeler op de Belgische markt actief zijn.
Lid van het Europees comité CETOP.
vzw InduMotion
Provinciesteenweg 9 – 3150 Haacht
BTW BE0431 258 733
Secretariaat: Gerda Van Keer, tel. +32 471 20 96 73 gerda.vankeer@indumotion.be info@indumotion.be
RAAD VAN BESTUUR
Hugues Maes (SMC Belgium): Voorzitter
Bart Vanhaverbeke (Voith Turbo) : Ondervoorzitter
Marcel De Winter (Service-Hydro): Secretaris-generaal
Guy Mertens (Act in Time): Penningmeester
Vincent De Cooman (WITTENSTEIN): Bestuurder
Luc Roelandt (Stromag): Bestuurder
Jean-Marc Orban (Festo): Bestuurder
Pieter Vansichen (Cobotracks): Bestuurder
TOEZICHTHOUDERS
Adriaan De Potter (Protec)
Maciej Szygowski (Doedijns Fluid Industry)
P3 EDITO Europa moet strategische autonomie nastreven
P5 INHOUD
P7 DOSSIER ‘Techniek in Entertainment’
P13 Belgische motionbouwer verovert de wereld
P17 PRG Projects ontwikkelt draaiende Spinit voor topperformers wereldwijd
P20 WITTENSTEIN: Bewegende ‘reclame-kroonluchter’ trekt aandacht
P22 HANNOVER MESSE opnieuw op volle kracht
AUTOMATION MAGAZINE
Automation Magazine is een driemaandelijkse uitgave van de beroepsfederatie InduMotion vzw. Het verschijnt in maart, juni, september en december.
REDACTIE redactie@automation-magazine.be www.automation-magazine.be
ADVERTEREN
Jean-Charles Verwaest, tel. +32 475 44 57 91 publiservice@automation-magazine.be
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Hugues Maes vzw InduMotion Provinciesteenweg 9 – 3150 Haacht info@indumotion.be www.indumotion.be
REDACTIECOMITE
Ludo De Groef, Marcel De Winter, Claudia Liedl, Hugues Maes, Guy Mertens, Patrick Polspoel, Roger Stas, Maxime Vansichen, Filip Vanwynsberghe.
SECRETARIAAT
Gerda Van Keer, tel. +32 471 20 96 73 gerda.vankeer@indumotion.be info@automation-magazine.be
REALISATIE
Magenta Uitgeverij
Designcenter De Winkelhaak Lange Winkelhaakstraat 26 2060 Antwerpen info@magenta-uitgeverij.be
LAY-OUT Hans Bungeneers www.brontosaurus-graphics.be
OPLAGE
8.300 ex. NL + 2.700 ex. FR
De advertenties en artikelen in Automation Magazine worden ter goedkeuring voorgelegd aan het redactiecomité.
Alle advertenties die betrekking hebben op technieken en producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie.
De artikelen en nieuwsberichten zijn door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen publiciteit. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten.
Automation Magazine wordt uitgegeven door InduMotion vzw. Een abonnement op dit vaktijdschrift is gratis en u kan dit aanvragen via het InduMotion secretariaat: gerda.vankeer@indumotion.be. Conform de Europese GDPR-wetgeving stellen wij u in kennis dat Automation Magazine hiervoor uw naam, bedrijf (optioneel) en adres bewaart. Deze informatie wordt nooit met derden gedeeld. U kan uw gegevens altijd via Gerda Van Keer opvragen en laten aanpassen of verwijderen.
Automation Magazine paraît aussi en français.
© InduMotion 2023 Coverfoto © Adobe Stock
P28 INTERVIEW Tsarina Vandekerckhove: ‘Nog altijd te weinig vrouwen in ons beroep.’
P33 BECKHOFF: Besturingsprogrammering met KI-ondersteunende engineering
P34 3D-metaalprinter van ValCUN nu beschikbaar
P37 Stel u kandidaat voor de Automation Magazine Award
P38 AGORIA Weinig beweging in barometer technologische industrie
P39 Laat u masseren door een robotarm
P40 ONDERWIJS: Vakantiejob als springplank naar carrière
P42 Vijf jaar Siemens Industry Academy
P44 Hoe CRISPR onze toekomst zal herschrijven
P46 PRODUCTEN
P49 TECHTELEX
P50 AFSLUITER
Had u laatst een kippenvelmoment tijdens een concert van Coldplay, Bruce Springsteen, Ed Sheeran, Rammstein, David Guetta, Dimitri
Vegas & Like Mike … ? Dan is de kans groot dat technologie dit mee heeft veroorzaakt, want achter de schermen van live muziekpodia wordt techniek ingezet om het publiek te overdonderen. De touwen en lieren die de Romeinen in de Oudheid gebruikten om in het Colosseum het decor te verhuizen, zijn reeds lang vervangen door hoogtechnologische systemen.
Wie herinnert zich niet zijn allereerste muziekoptreden? Ikzelf was nauwelijks 15 en trok in mijn allerbeste plunje - denk aan combatboots, een gescheurde jeans en een hippe pet achterstevoren op het hoofd - naar een naburige gemeente. Daar organiseerden ze anno 1993 een heus rockfestival, waar onder andere de grootse Arno ten dans speelde. Een onvergetelijke gebeurtenis voor iemand die nauwelijks de puberleeftijd ontgroeid was.
Ondertussen zijn we 30 jaar later en bezoek ik wat minder frequent dit soort gelegenheden, het was dan ook eerder zeldzaam te noemen toen ik me onlangs nog eens op een concertvloer begaf. Er was evenwel een speciale reden voor, want de bekende en controversiële Duitse metalband Rammstein speelde die avond Oostende plat. Een spektakel dat 2 uur lang een trip was voor oor én oog.
Tijdens het naar huis rijden bedacht ik me hoe zeer muziekconcerten in die 30 jaar veranderd waren. Arno betrad indertijd het podium, zong een tiental liedjes … en dat was het. Prachtig in zijn eenvoud. Het contrast met het concert van Rammstein kon niet groter zijn, want daar gebeurde zo veel meer naast de muziek.
Voor de vuist weg noem ik enkele speciale effecten tijdens die kleine twee uur: een groot scherm van 5 op 9 meter met spectaculaire visuals bewoog zich voortdurend op en neer op het podium, tot 27 meter hoog. Een gitarist werd met een vlammenwerper geroosterd in een kookpot. Een ander bandlid werd via een lift van onder het podium gehaald
met de nodige vuureffecten. Vuurwerk vloog voortdurend om de oren. Het publiek werd in elke uithoek vergast op een douche van zwarte confetti. De bandleden lieten zich in een rubberbootje over het publiek ‘varen’. Het ging maar door. Ook de lichtshow was onovertroffen, met bewegende stroboscopen en schijnwerpers die over het publiek schenen. Tot slot bracht een liftsysteem de band naar een platform dat bijna 30 meter boven de Oostendse renbaan uittorende. Om u maar te zeggen: het publiek verveelde zich geen nanoseconde.
Technologie zal het publiek entertainen
Ondertussen vraagt u zich misschien af of u nu wel Automation Magazine dan wel een concertrecensie in Humo aan het lezen bent, maar we komen snel ter zake. Want waarom zijn optredens zo ingrijpend veranderd in de loop der jaren? Kwatongen zouden kunnen beweren dat de internetjeugd van vandaag niet langer over een ‘attention span’ beschikt om een uur louter naar muziek te luisteren …
Wij draaien het evenwel graag om: het is de technologie die toelaat om het publiek op een andere manier te entertainen tijdens optredens. Of zoals de CEO van specialist WICREATIONS het verder in dit magazine vertelt: ‘Vroeger had je twee grote extasemomenten tijdens een optreden: eentje tijdens het opkomen van de band en eentje bij het einde. Daartussen was er een egale ruimte zonder echte piekmomenten. Vandaag is dat niet langer het geval. Grote bands en performers als Rammstein, Coldplay en Ed Sheeran huren showarchitecten in die het optreden voorzien van de meest spectaculaire
Links: Op, onder en boven een podium bevinden zich steeds meer bewegende delen. Veiligheid krijgt dan ook steeds meer aandacht in de entertainmentsector.
showelementen. Het publiek gaat dus voortdurend van piek naar piek, een continue trip tussen kippenvelmomenten.’
En wat heeft dat alles nu met Automation Magazine te maken? Simpel, het is automatiseringstechnologie die de facilitator is van deze piekmomenten. Performante drives die podiumdelen verplaatsen, nauwkeurige lineaire geleidingen waarop de lichtinstallaties zich op en neer bewegen, veilige liftsystemen die de bandleden of schermen kunnen hijsen, lieren die gekke gitaristen door het zwerk laten vliegen, … de lijst is eindeloos.
Technologie mag dan deze nieuwe mogelijkheden doen ontluiken hebben, dat betekent niet dat het ongebreideld kan toegepast worden. De creatieve geesten die in deze sector dik gezaaid zijn, durven het weleens groots te zien en dat vloekt soms met de eerder industriële benadering waarvoor veel toestellen en systemen ontworpen zijn. Veiligheid springt dan uiteraard meteen in het oog, maar er zijn bijkomende factoren waardoor werken in deze sector op zijn minst even uitdagend is als voor de ‘traditionele’ industrietakken. Elke band wil er uitspringen, wil een show met exclusieve
Ondertussen werkte Europa de EN 17206 uit, die geënt is op de bekende industrienormen, om een eenvormig veiligheidsbeleid te volgen.
elementen die nog nooit eerder gezien werden. Het publiek moet verbluft toekijken, er wordt een waw-effect gecreëerd. Dat leidt in de praktijk tot zeer specifieke installaties, waarvan meestal maar één stuk gemaakt wordt. Automatiseren is in deze sector daarom niet voor de hand liggend, want veelal blijft het beperkt tot het ontwikkelen van één prototype. Dat heeft uiteraard gevolgen voor de kostprijs en de veiligheidsbenadering. En er is meer.
Bands die toeren doen vaak meerdere locaties per week aan. De installaties moeten dan ook vlot op- en afgebouwd worden.
‘The show must go on’, is ook letterlijk correct in deze branche. Er komt geen tweede kans, de installatie moét werken op het moment van de show. Bovendien liggen deze optredens al maanden op voorhand vast. Deadlines in onderling overleg opschuiven? Vergeet het maar. Daarnaast doen sommige artiesten zoals Ed Sheeran, Coldplay en Rammstein ook andere werelddelen aan. Dat betekent meestal verschillen in de vereiste veiligheidsvergunningen.
Overdimensioneren en redundantie creëren, vinden we heel vaak terug in de veiligheidsnorm.
Een veilig podium door EN 17206
In Europa was er tot voor kort zelfs geen specifieke regelgeving die veiligheid op podia als onderwerp had. Dat had tot gevolg dat de deur openstond voor schimmige praktijken en veiligheidsrisico’s. Sinds 2020 is er echter licht aan de tunnel, want toen werd de EN 17206 van kracht. Die Europese norm zorgt voor een eengemaakte benadering van veiligheid op podia. De werkwijze lijkt overigens zeer sterk op die van de richtlijnen die in de industrie van toepassing is. Het grote voordeel van een EN-norm is dat de toepassing geldt in alle 34 landen die de EN normen gebruiken (de 27 landen van de EU plus IJsland, Noord-Macedonië, Noorwegen, Turkije, Servië, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk).
Systemen hoeven met andere woorden niet langer aangepast te worden zodra ze de grens overgaan.
Eén van de kernelementen van dit document is de invoering van ‘Use Cases’ die parameters beschrijven over hoe de apparatuur wordt gebruikt in concrete gevallen. Zo zijn meerdere van deze Use Cases vastgelegd per context (machines op de grond, machines in de lucht, hijsbewegingen, horizontale beweging, …). Op basis daarvan kunnen de diverse ontwerpeisen voor de besturing worden afgeleid. De Use Cases zijn zo een belangrijk hulpmiddel voor de specificatie van een nieuw systeem voor een locatie. Men
De veiligheidsnorm gaat uit van enkele ‘Use Cases’ vastgelegd per context (machines op de grond, machines in de lucht, hijsbewegingen, horizontale beweging,…)
Safety Functions: Upper Machinery
Zeer compact design 135 mm
Metalen kop (3.000 N Fzh)
Categorie 4 / PL e conform ISO 13849-1 / SIL3
High level coded ISO 14119
Configureerbaar door FlexFunction
Uitgebreide diagnose met IO-Link
IP69 stofvrij en vochtdicht
heeft nu een instrument in handen om een systeem voor gebruik in een bepaalde omgeving te specificeren, zonder in detail te treden over welke veiligheidsfuncties bij welk veiligheidsniveau (SIL) nodig zijn.
Een eenvoudig ‘het systeem moet voldoen aan UC1vereisten volgens EN 17206’ legt de basisfuncties van het besturingssysteem en de respectieve veiligheidseisen vast. Bij het hijsen gaat dit bijvoorbeeld van UC-LSL1, dat een eenvoudige compensatielift met beperkte verplaatsing beschrijft, tot UC-LSL6, waarbij meerdere grote platforms met een gemeenschappelijke last, met hoge snelheid en met personen in de gevarenzone actief zijn. De horizontale categorie beschrijft eveneens zes categorieën, te beginnen met een enkele roterende beweging (UC-LSH1) tot en met meerdere podiumwagens die een gemeenschappelijke lading vervoeren met personen in de gevarenzone (UC-LSH6).
In de industrie maken we van meerdere werkwijzen gebruik om risico’s te beperken. Overdimensioneren of redundantie creëren zijn twee vaak gevolgde paden. Dit is ook het basisprincipe in de EN 17206. Maar er zijn ook verschillen in de benadering. Een goed voorbeeld daarvan vinden we in het hijsen en heffen van lasten boven mensen. In de normale hijs- en hefindustrie krijgen toestellen een maximale draagkracht mee. In de EN 17206, hoofdstuk 5.1 luidt het: ‘dit wordt bereikt door verdubbeling van de werkingscoëfficiënt in berekeningen (ontwerpen voor tweemaal de karakteristieke belasting) of door redundantie.’
Met andere woorden: een machine die 1.000 kg in de bouw mag tillen volgens de SWL benadering (Safe Working Load), kan in de entertainmentindustrie slechts tot 500 kg gebruikt worden om personen te heffen. Dezelfde benadering vinden we bij remmen. Daar waar industriële apparatuur meestal één rem heeft, wordt er in entertainment vaak van twee stuks uitgegaan om redundantie te creëren. Die combinatie van overdimensionering en redundantie vinden we heel vaak terug in deze norm.
Om te bepalen welk veiligheidsfuncties moeten gebruikt worden, is ook hier een risico evaluatie vereist. In Annex A van de norm staat een uitgebreide lijst van algemene risico’s die kunnen voortvloeien uit de inzet van machines en automatisering. Deze lijst is nauwgezet gemodelleerd naar de bekende ISO 12100: Veiligheid van machinesAlgemene beginselen voor het ontwerp - risicobeoordeling en risicobeperking. Hoewel de lijst zeer uitgebreid is, is hij niet volledig. Het is altijd mogelijk dat er nog bijkomende risico’s zijn die aangepakt moeten worden.
De bepaling van het vereiste veiligheidsniveau dat het controlesysteem moet garanderen, wordt weergegeven via de bekende SIL waarde voor individuele veiligheidsfuncties. Dit kan bereikt worden door toepassing van de diverse industrienormen (zoals IEC 61508, IEC 62061 of ISO 13849) met
behulp van hun respectievelijke risicografieën. Elke individuele veiligheidsfunctie krijgt zo een minimale SIL of PL waarde. Daar hoort echter een ferme kanttekening bij. De opgesomde normen zijn uiteraard opgesteld in functie van een industriële context.
De uitdaging is dus om de te nemen maatregelen te vertalen naar systemen in een entertainmentscontext. Ook moeten diverse graadmeters die horen bij een ingezette veiligheidsfunctie opgelijst worden. Dat gaat bijvoorbeeld om factoren als reactietijd, maximale vertraging, maximale verplaatsing tot volledige stop. Daar komt nog bovenop dat de systemen ook in diverse settings moeten werken: op dag één op een renbaan aan zee, op dag twee in een voetbalstadion en op dag 3 in een concertzaal. Zeker voor dynamische belastingen is dit een heikel punt. Om bij het voorbeeld van de renbaan aan zee te blijven: een scherm van 9 op 5 over een geleiding van 27 meter hoog laten bewegen zal er gemiddeld meer windbelasting te verduren krijgen dan dezelfde installatie in een afgesloten voetbalstadion ver in het binnenland.
YK1200X
Highlight Demo: YK1200X Electrical
Vehicle End-Of-Line Battery Module Handling and Function Test
Your strong and fast SCARA robot
• Up to 50 kg payload and 1200 mm arm length
• Designed for heavy use and long life
• Fastest SCARA robot for high payload and gripper handling
• Easy system integration
• Optional integrated vision system
#DiscoverYamahaRobotics
Sign
Ed Sheeran, Rammstein, Rolling Stones, Simply Red, Bon Jovi, Genesis, Muse, Scorpions, Coldplay. Het zijn maar enkele van de klinkende namen die zich de afgelopen jaren lieten bijstaan door WICREATIONS. Dit Belgisch bedrijf uit Heist-op-den-Berg is een ware innovator in het automatiseren van podiumbewegingen. We gingen bij CEO Hans Willems op bezoek.
‘Technologie is een echte gamechanger geweest voor onze sector. Vergelijk gerust even een optreden uit pakweg de jaren ’80 met eentje van nu. Dat is een compleet andere belevenis geworden. Een muziekoptreden bestond vroeger meestal uit 2 ‘enthousiasmepieken’: bij het opkomen van de artiest op het podium en de apotheose aan het eind van het concert. Daartussen viel er vaak bitter weinig te beleven’, vertelt Hans Willems.
‘In de loop der jaren kwam eerst lichtsturing aan het oppervlak, met roterende verlichting, diverse kleuren, op maat van de muziek, stroboscopische effecten en noem maar op. In het kielzog van licht werd er ook met video volop geëxperimenteerd sinds de jaren ’80. De combinatie van beide zorgde al voor een extra pigment in de beleving van bezoekers, maar deze technieken zijn vandaag zo goed als doorontwikkeld. Beweging in al zijn facetten is dan eerder de ‘New Kid On The Block’. Dat kan heel divers zijn: een liftsysteem dat uit het podium komt, takelsystemen, lineaire bewegingen, verplaatsen van podiumdelen, bewegen en roteren van schermen en verlichting.’
‘Voor de 14-18 musical van Studio 100 lieten we zelfs al de tribunes van de toeschouwers bewegen richting de actie. In 40-45 gingen we daar nog een stap verder, met 8 tribunes van 200 personen die zich in elke richting van de studio bewogen. Elk gevaarte woog 20 ton en konden we wireless besturen. Je mag gerust stellen dat we technologie tot in het maximum benutten.’
Het Belgische WICREATIONS werkt voor de grootste bands ter wereld. Hier een zicht op de lifttoren van Rammstein.
De grote uitdaging is het omzetten van de creatieve ideeën van de artiest naar een werkbaar en veilig systeem.
Prototypes a volonté
‘Topbands en hun management beseffen dat hun publiek ook meer verwachtingen heeft op dat vlak en huren specialisten in om hun optreden uit te tekenen. Zij zijn als het ware de architecten van de show. Deze creatieve geesten kunnen dankzij motion prachtige concepten bedenken, zeker in combinatie met licht, geluid en de performance van de artiest. En dat is waar wij op de proppen komen: wij vertalen die
creativiteit naar de technische realiteit. We zijn met andere woorden een ingenieursbedrijf dat quasi voortdurend prototypes maakt. En dat brengt wel enkele heel specifieke uitdagingen met zich mee. De functionaliteit bijvoorbeeld. Het gebeurt soms dat een klant - als voorbeeld - zelf de maximumsnelheid van een lineaire aandrijving opzoekt op onze site. Dan denkt hij: Ik moet 12 meter overbruggen, de aangegeven maximumsnelheid is 0,5 m/s, dus ik kan dat podiumstuk overbrengen op 24 seconden. In de realiteit moet je echter rekening houden met de acceleratie en decelleratie, het gewicht van de last en dergelijke. Daar ligt onze expertise.’
‘Maar ook veiligheid komt meer op de voorgrond. Ook wij moeten daar dezelfde stappen doorlopen en aan verplichtingen voldoen die in andere sectoren gelden. CE/ UL, mechanical safety assessment, elektrische en functionele veiligheid, opstellen van de handleiding, ook daar wij zijn aan gebonden. Bovendien moeten we dat proces telkens doorlopen als we een nieuwe samenstelling maken of een verandering aanbrengen aan een systeem.’
‘Zaken als safe stop, safe speed, safe motion, zijn niet enkel in de industrie van toepassing, ook in de specifieke
veiligheidsnormen voor onze sector komen die aan bod. De IEC 17206 staat bijvoorbeeld bol van de SIL3 vereisten. Het gaat soms zo ver dat de norm al dingen oplegt die technisch nog niet haalbaar zijn!’
Halovormig scherm van 23 meter voor Ed Sheeran ‘Ik geef graag het voorbeeld van de Mathematics Tour van Ed Sheeran, waarmee de artiest nu op tournee is. De vraag daar was om een halovormig videoscherm te ontwikkelen dat verticaal kan bewogen worden. Een eerste zaak is dan om de exacte eisen op te lijsten: de diameter van het scherm van 23 meter, het gewicht van 42 ton, de verticale lengte van 23 meter waarover men het geheel wil laten bewegen, waar en wanneer moet dat scherm op- en neer bewogen worden, noem maar op.’
‘Ik hoef u niet te vertellen dat het ontwerp van dit soort systemen geen nattevingerwerk is, want de veiligheid moet uiteraard gegarandeerd zijn. Dit gaat bovendien om een wereldtournee, met telkens andere veiligheidsnormen. En daar komt nog bovenop dat deze constructies telkens zeer snel opgebouwd en afgebroken moeten kunnen worden, soms zelfs binnen de 24 uur.’
‘Onze benadering van veiligheid kende een enorme boost dankzij de Covid19 pandemie. Op dat moment waren we de indoortournee van Genesis - de band van Phil Collins - aan het voorbereiden. Voor deze tour verzorgden we onder meer het vloersysteem en de moedergrid. Dat laatste is als het ware de structuur waarin alle motoren geplaatst worden, en die zorgt
‘Just dream big’, dat heeft Hans Willems altijd gedaan. Met een opleiding in elektromechanica, veel talent voor technisch ontwerp en innovatie, en een pak ervaring in engineering als voormalig hoofd van de ontwikkelingsafdeling bij Stageco, richtte Hans zijn firma WICREATIONS op in 2005.
‘Ik was al actief in de sector en stelde vast dat de eisen op podia steeds verder gingen en uitdagender werden. De beperkingen van gestandaardiseerde oplossingen waren een frustratie, dus bedacht ik meer geavanceerde oplossingen.’
Wat eens startte als een passie voor creativiteit en technologie, is ondertussen uitgegroeid tot een klinkende naam in de sector die projecten realiseert van A tot Z op het gebied van motion technology. De slagzin op de website van het bedrijf is niet voor niets: ‘When motion becomes e-motion.’
Gedurende zijn opmars in de entertainmentwereld heeft Hans Willems zich weten te omringen met specialisten op het gebied van engineering, fabricatie en automatisatie. Ondertussen werken er meer dan vijftig medewerkers bij WIcreations, zij zetten creatieve ideeën om van ontwerp naar installatie on site. Zo heeft Hans met zijn bedrijf vanuit Heist-op-den-Berg internationale faam verworven en komen aanvragen voor technische oplossingen op maat binnen van over de hele wereld.
dat je podia zeer snel kan opbouwen en afbreken. Op dat moment hebben het WIMOTION systeem gecreëerd, waarbij we sommige bewegingen in onder brachten. Dat heeft een rechtstreekse link met veiligheid: de systemen in WIMOTION zijn gehomologeerd, beantwoorden aan de geldende veiligheidsnormen zoals de nieuwe IEC 17206 (Entertainment Industry Functional Safety) en bieden we in projectvorm aan.’
‘Het is als het ware een logische stap richting standaardisering in de entertainmentsector, waarbij we een voortrekkersrol willen spelen. Maar ik laat liever de praktijk spreken. De deugdelijkheid van dit systeem kan niet beter worden geïllustreerd dan via onze samenwerking met Rammstein. Wie deze show bezocht krijgt een spektakel voorgeschoteld met beeld, geluid, special effects, vuurwerk en noem maar op. Centraal op het podium staat een toren van bijna 30 meter, waarover een 5 m breed en 9 m hoog
HD-videoscherm over 27 meter omhoog en omlaag beweegt. Het scherm positioneert zich via verticale geleidingen, die een windbelasting van 15 m/s mogelijk maken.’
‘Als klap op de vuurpijl - bij deze band kan dat ook letterlijk opgevat worden - creëerden we een liftplatform dat de 6 bandleden 26 m boven het hoofdpodium tilt. In totaal worden 10 Wihoist takels ingezet om het videoscherm en het bandplatform te verplaatsen. Beide kunnen bewegen met snelheden tot 0,4 meter per seconde. Onze expertise komt daarbij altijd van pas’, besluit Hans Willems. www.wicreations.com
Festivals, muziektournees, vakbeurzen, sportevenementen, theaterproducties en bedrijven wereldwijd doen beroep op de expertise van PRG om hun bezoekers van de meest optimale en spectaculaire ervaring te laten genieten. Enkele namen? Onder meer Coldplay, Stromae, Metallica, Beyoncé, Bon Jovi en U2 deden al beroep op het bedrijf. Voor de topDJ Etienne de Crécy ontwikkelde PRG Projects roterende ledschermen.
Victor Claeys is project manager bij PRG en vertelt enthousiast over zijn activiteiten voor het bedrijf: ‘Ikzelf begeleid onze projecten van A tot Z, van de initiële vraag van de klant tot de oplevering. Wij stellen een design voor in functie van de wensen en het vooropgestelde budget, selecteren de correcte technologie en werken het geheel praktisch uit. Eén van onze specialiteiten is de integratie van video in installaties.
Ons klantenbestand is zeer divers. We leveren zowel aan zusterbedrijven uit onze groep als aan externe bedrijven. Uiteindelijk vinden onze producten hun weg naar alle mogelijke entertainmenttoepassingen: festivals, muziekbands, bedrijfsevenementen en noem maar op.‘
Etienne de Crécy in actie, omsingeld door de Spinits.
Roterend ledscherm voor Etienne de Crécy Een goed voorbeeld van een project is de Spinit, een ronddraaiend frame, dat ontwikkeld werd in opdracht van PRG Frankrijk. Zij hadden een specifieke designvraag gekregen voor de Space Echo Tour van de vermaarde DJ Etienne de Crécy. Stage designer Alexandre Lebrun en de artiest hadden het creatieve idee om de artiest te laten omringen door transparante schermen in een soort bewegende kooi.
We kwamen met de Spinit op de proppen, een + 180° en -180° roterende, via DMX*-aangestuurde gemotoriseerd frame, gemonteerd op een wielbasis. Dergelijke projecten zijn uiteraard maatwerk, maar dat neemt niet weg dat we
ondertussen kunnen puren uit een breed arsenaal aan innovaties uit eerdere projecten. In dit geval vertrokken we bijvoorbeeld van de hoog transparante PURE10 schermen. Die werden oorspronkelijk ontwikkeld voor een tournee van U2. Bijzonder is dat deze schermen voor 70% transparant zijn. Bezoekers kunnen dus zowel genieten van de beelden die op de schermen weergegeven worden als van de optredende artiest, zonder verlies aan geluidskwaliteit.’
Specifieke noden voor een band op tournee
‘Een systeem ontwikkelen voor een industrieel bedrijf is toch nét iets anders dan hetzelfde doen voor een band die op tournee gaat. Er zijn veel meer praktische zaken om mee rekening te houden: de zeer beperkte op- en afbouwtijden, logistieke beperkingen, noem maar op. In dit geval wilden we ook een aansturing via het lichtsturingprogramma DMX. Dat is in de entertainmentsector een wijd verspreid en voor elke lichttechnicus toegankelijk systeem. Mochten we met standaard motion control oplossingen werken, dan zou het voor de operatoren veel minder evident zijn om het geheel te bedienen. Bovendien zou dat ook een pak duurder uitvallen. De aansturing via DMX betekende wel dat we componenten
nodig hadden die hiermee overweg konden. Daarom kozen we voor geïntegreerde servomotoren van JVL.’
De motorkeuze verliep in overleg met de distributeur van JVL, Act In Time. Commercieel directeur Pieter Van Overbeke vertelt: ‘Bij dit type sturing krijgt elke motor een specifiek adres toegewezen. De DMX sturing verloopt vervolgens via 4 kanalen per motor: telkens één kanaal voor de snelheid, acceleratie, positie en een specifiek veiligheidskanaal voor het debuggen van fouten. Dat laatste is niet onbelangrijk, want je wil niet dat er iets verkeerd loopt, en al zeker niet tijdens een live-optreden. DMX sturing verloopt via het toekennen van een waarde van 0 tot 255. Als de bediener één complete rotatie wil creëren, stuurt hij de motor gewoon via het mengpaneel volledig uit. Voor dit type shows wordt dat evenwel op voorhand geprogrammeerd.’
‘De beweging wordt verder via een eenvoudige wormwielkast doorgestuurd naar de Spinit, waar de motion samen met de visuals en de muziek tot het prachtige eindresultaat leiden. De wormwielkast is op zich een standaarduitvoering,
Eén van de uitdagingen was het DMX protocol dat in de entertainmentsector zeer populair is.
maar is perfect voor deze applicatie dankzij de beperkte inbouwhoogte. Op het podium valt het geheel dus niet op. Bovendien is het geheel ook zelfremmend, zodra iemand een noodstop indrukt valt het frame dankzij de frictie in de wormwielkast automatisch stil. In principe kan je er op monteren wat je wil, zolang de belasting niet te groot wordt.’
‘Eén van de grootste uitdagingen was voor ons het DMX protocol. In de industrie werken we meestal met protocollen die via het sturen/ontvangen principe werken, zoals Ethernet of een serieel bussysteem. DMX werkt slechts in één richting: je geeft de opdracht aan een motor, maar krijgt geen feedback of dat effectief is gebeurd.
Die eenvoud heeft overigens ook een voordeel, want om de drives aan te sturen volstaat de voeding en de koppeling met het DMX signaal, die we via een switch richting één van de motoren sturen.‘
Victor Claeys: ‘Het verhaal van de Spinit eindigde niet na de tour van Etienne de Crécy, want we hebben het ook voor een andere tour ingezet en we bieden het systeem ondertussen ook in onze verhuurcatalogus aan. Dezelfde units kunnen we bovendien ook gebruiken om andere zaken dan de ledframes laten draaien.’
www.actintime.be www.prg.com
Le Chandelier - de kroonluchter - telt twaalf schermen met een totale oppervlakte van 24 m² op drie rotatieniveaus. De bewegende constructie trekt in de luchthaven van Rome de aandacht van elke reiziger.
Met een gewicht van 10 ton en toch sierlijk: ScreenFLITE® zet een nieuwe standaard als (reclame)mediasysteem voor theater - en concertpodia, luchthaven- of stationshallen, winkelcentra, bedrijven, hotels of musea.
‘Le Chandelier’ - de kroonluchter - is de naam van het spectaculaire mediasysteem dat je ziet in Terminal 3 van de luchthaven Rome-Fiumincino Leonardo da Vinci. De universele geleerde uit de Middeleeuwen zou zeker genoten hebben van het digitale reclamesysteem dat de aandacht trekt van elke passerende reiziger.
We leven in een visuele wereld met dagelijks volop ‘entertainment’ door een massa prikkels. Niet alleen op grote rockpodia worden LED-schermen ingezet om het publiek extra te laten genieten, ook de reclamesector evolueert naar een wereld met ‘dynamische’ beeld-boodschappen.
De 12 grote bewegende LED-schermen - met een totale oppervlakte van 24 m² - in de luchthaven van Rome positioneren zich - mede dankzij spelingsarme en torsiestijve planetaire reductiekasten van WITTENSTEIN alpha - met hoge precisie tot bewegende advertentieruimten in verschillende formaten. De spelingsarme planetaire reductiekasten van de WITTENSTEIN TP+ serie voldoen aan essentiële eisen van
Simtec Systems GmbH uit Braunschweig - de bedenker en fabrikant van het enorme digitale reclamesysteem.
‘De hoge torsiestijfheid van de reductiekasten minimaliseert trillingen, zelfs bij een hoge bewegingsdynamiek, en zorgt samen met de lage torsiespeling voor een optimale synchronisatie en positioneernauwkeurigheid van de afzonderlijke grote LED-schermen’, verklaart Anne Kaufmann, hoofd Digital Signage Project Management bij Simtec Systems GmbH. ‘Daarbij komt nog het ruimtebesparende ontwerp van de reductiekasten, zodat we ze ideaal konden integreren in de smalle installatieruimten van de draaiende constructie.’
Voorts stelde Simtec ook de hoogste eisen aan het ontwerp van de planetaire reductiekasten voor de kinematica met zijn 12 schermen op drie ringvormige roterende niveaus. Aangezien het systeem vrij programmeerbaar is en dus alle bewegingssequenties van de 20 vrijheidsgraden mogelijk zijn, creëerde Simtec negen verschillende karakteristieke bewegingscycli. Deze vormden de basis voor de dimensionering van de afzonderlijke reductiekasten. De cymex® 5 ontwerptool, waarin de door Simtec geprogrammeerde bewegingssimulaties werden ingelezen, bleek hierbij zeer nuttig.
ScreenFLITE® dynamiek opent nieuwe dimensies van aandachttrekkend effect
Terwijl statische LED- of billboardreclame slechts een laag perceptieniveau bereikt - en dus eerder lage omzeteffecten voor reclameaanbieders en reclameklanten - is bewegende reclame met elektronische 3D-effecten een blikvanger met een aanzienlijk hoger winstpotentieel voor alle betrokken partijen.
Met name ScreenFLITE® - de Simtec-merknaam van het interactieve reclamesysteem dat op de luchthaven van Rome is geïnstalleerd - garandeert zo’n maximaal aandachttrekkend effect. ‘We kijken instinctief naar bewegende objecten wanneer ze in ons gezichtsveld verschijnen. Onze ScreenFLITE® maakt gebruik van dit effect en brengt reclame, informatie en boodschappen in beweging en is daardoor een echte blikvanger voor voorbijgangers’, weet Bernd Kaufmann, directeur en eigenaar van Simtec.
Simtec Systems vertrouwt op TP+ reductoren Simtec Systems GmbH vertrouwt al vele jaren op aandrijftechnische oplossingen van WITTENSTEIN alpha. ‘Voortbouwend op de goede ervaring met
TPM+ servoactuatoren in vluchtsimulators, waren de TP+ spelingsarme planetaire reductiekasten uit het alpha Advanced Line portfolio en de TPMP+ roterende servoactuatoren de eerste keuze voor de uitrusting van de ScreenFLITE® kinematica’, legt Andreas Stickel, Director Business Development, uit.
Hoge uitgaande koppels en maximale snelheden en een breed scala aan overbrengingsverhoudingen kenmerken de reductiekasten en servoactuatoren, die bij uitstek geschikt zijn voor toepassingen met een hoge positioneernauwkeurigheid en een zeer dynamische cycluswerking. Voor Simtec Systems was de hoge vermogensdichtheid van de spelingsarme reductiekasten doorslaggevend: hun ruimtebesparend ontwerp combineert tegelijkertijd een torsiespeling van minder dan vier arcmin met een hoge torsiestijfheid die mogelijke trillingen bij het bewegen van de mobiele kolomstructuur van de ScreenFLITE® minimaliseert.
‘Geen enkele andere reductor kon deze eigenschappen in deze installatiegrootte bieden’, bevestigt Anne Kaufmann. Bovendien zijn de reductiekasten door hun speciale schuine vertanding aangenaam stil: zelfs bij snelheden van 3.000 omwentelingen per minuut bereiken ze hooguit gespreksvolume. ‘Kijkers in de zaal horen dus geen enkel bewegingsgeluid wanneer de ringvlakken worden gedraaid of wanneer de schaararmen worden uitgeschoven.’
Bewegingssimulaties ingelezen in cymex® 5 ontwerpsoftware
Het reclamesysteem bestaat uit drie draaiende ringen die naar believen met en tegen elkaar kunnen worden gedraaid - dankzij TP+ reductoren met een hoge dynamiek en precisie. Op elke ring zijn vier LED-schermen gemonteerd, die worden in- en uitgeschoven door schaararmen.
In totaal worden 17 TP+ reductiekasten van verschillende afmetingen en drie TPMP+ servoactuatoren gebruikt in de interactieve structuur van de ScreenFLITE® met zijn ringen, schaararmen en oneindig veel mogelijkheden voor gecombineerde bewegingen.
Simtec had simulaties gemaakt met verplaatsingsprofielen en krachten voor de negen karakteristieke bewegingscycli in deze installatie. ‘Deze werden als ASCII-bestanden geïmporteerd in de cymex® 5-ontwerptool van WITTENSTEIN alpha’, aldus Anne Kaufmann.
De reductiekasten en servoaandrijvingen van WITTENSTEIN werden vervolgens geselecteerd op basis van de door het programma berekende suggesties, wat het ontwerp sterk vereenvoudigde en bovendien zeer veilig maakt.
Exposanten op de HANNOVER MESSE en organisator Deutsche Messe, tonen zich tevreden dat ’s werelds grootste industriële vakbeurs tijdens deze editie duidelijk heeft gemaakt dat technologieën voor een klimaatneutrale industriële productie nu reeds beschikbaar zijn.
De kernthema’s van HANNOVER MESSE 2023 waren onder meer kunstmatige intelligentie, waterstof, energiebeheer, geconnecteerde en intelligente productie en het nieuwe dataecosysteem Manufacturing-X (voor digitale bedrijfsmodellen bij industriële KMO’s). Meer dan 4.000 exposanten presenteerden hun oplossingen voor een verbonden, duurzame industrie en verwelkomden 130.000 bezoekers van over de hele wereld.
‘Klimaatbescherming heeft de hulp nodig van de industrie in de vorm van leverancier en gebruiker van technologieën die een CO2-neutrale productie mogelijk maken’, klonk het bij de organisatie. Beursvoorzitter Jochen Köckler: ‘Het is nog nooit zo belangrijk geweest als vandaag om kennis en ideeën te delen. De technologische oplossingen voor klimaatneutraal produceren zijn reeds aanwezig. Om het concurrentievermogen van de industrie en onze welvaart op de lange termijn veilig te stellen, moeten echter bureaucratische obstakels worden overwonnen, kansen worden aangewakkerd en transnationale samenwerkingsovereenkomsten worden gesloten.’
De internationale opkomst was dit jaar hoog: 43 procent van de bezoekers kwam uit het buitenland om te kijken hoe ze hun productie toekomstbestendig kunnen maken. Na Duitsland waren de meeste bezoekers afkomstig uit Nederland, China, Korea, Polen en de Verenigde Staten. Opvallend tijdens de
vijf beursdagen: vrijwel op alle standen zag je reclame voor vacatures. De industrie is massaal op zoek naar technici. WAGO zette buiten de beurshallen een vrachtwagen neer met op de zijkant 221 redenen om bij het bedrijf te solliciteren. Naast flexibele arbeidsuren, een mooie verloning, de boodschap ‘We Love Nerds’, gezonde voeding in de bedrijfskantine en een ‘Baby Welkom’-pakket zorgen ze bij WAGO zelfs voor gratis massage-sessies.
J&M Manufacturing wint gouden Manus award 2023
Igus had dit jaar maar liefst twee beursstands: één in Hal 17 als een ‘digitale’ stand en de andere in Hal 6 als motion plastics® innovatie stand. Op 19 april vond daar de prijsuitreiking van de Manus awards plaats. In totaal ontving het bedrijf 480 inzendingen met innovatieve en ongebruikelijke kunststof glijlager-oplossingen. Het Amerikaanse bedrijf J&M Manufacturing nam de gouden Manus award 2023 mee naar huis. J&M overtuigde de jury met het duurzame en economische gebruik van smeermiddelvrije polymeerlagers in een nieuw type landbouwwerktuig. Het Franse bedrijf Aufratech won de zilveren Manus award met een exoskelet. Fiedler Maschinenbau werd derde met een telescopische hogedrukreiniger voor gemeentelijke voertuigen. Het Duitse bedrijf Rockinger Agriculture GmbH werd bekroond met de groene Manus-onderscheiding voor zijn smeermiddelvrije kogelkoppeling.
J&M Manufacturing ontving van igus 5.000 euro aan prijzengeld. Het bedrijf ontwikkelde een ploeg met een zogenaamde para-linkage kouter (= onderdeel van een ploeg). Boeren gebruiken het systeem om vloeibare stikstofmeststof in de grond te brengen voor gewassen als maïs, aardappelen en tarwe. Het probleem tot nu toe: de industriestandaard gebruikt kouters met slechts één draaipunt. Het mes zit achter het kouter en zwaait sneller uit de grond dan het blad. Hierdoor kan een deel van de stikstof vervluchtigen en verloren gaan als meststof.
Het J&M veerbelast systeem houdt het mes en het blad bij het aangrijpen op hetzelfde niveau ten opzichte van de grond, zodat er meer stikstof in de grond blijft. De ontwerpers gebruiken igus polymeer glijlagers in alle vijf kouterdraaipunten. De lagers zijn niet alleen corrosievrij in contact met vloeibare stikstofkunstmest en betrouwbaar bestand tegen oscillerende bewegingen. Ze maken ook een wrijvingsarme droge werking mogelijk zonder een enkele druppel smeerolie. Dit bespaart geld op smeermiddelen en maakt de machine uitvalbestendig.
Duurzame energiezekerheid is een prioriteit
Schneider Electric presenteerde tijdens HANNOVER MESSE een reeks nieuwe technologieën en softwareoplossingen om industrieën te helpen de wereldwijde prioriteiten van energiezekerheid, efficiënt gebruik van hulpbronnen en duurzaamheid aan te pakken. ‘We bevinden ons op een uniek moment in de geschiedenis, waar de wereldwijde doelstelling van koolstofneutraliteit parallel loopt met de behoefte om op korte termijn de energiecrisis te verzachten’, aldus Barbara Frei, Executive Vice President Industrial Automation bij Schneider Electric. ‘We hebben een ongekende kans om deze problemen aan te pakken, maar het vereist een mentaliteitsverandering
en de juiste instrumenten. We moeten een holistische kijk hebben op energie-investeringen, waarbij we zowel efficiëntie als de overgang naar schone energieopwekking aanpakken.’ De innovatie bij Schneider Electric omvatte onder meer het IoT-gebaseerde, plug-and-play, open, interoperabele architectuur platform, EcoStruxure, om de efficiëntie in industrieën te stimuleren.
Ook bij Siemens lag onder het motto ‘Accelerate Transformation’ de focus op oplossingen voor een slimmere en duurzamere industrie. De bezoekers konden in Hal 9 het prototype van de Siemens 5G-infrastructuur te bekijken en meer in detail te treden over de technische specificaties. Veilige communicatie tussen operationele technologie (OT) en informatietechnologie (IT) is de ruggengraat van digitalisering in de industrie. In de procesindustrie of bij energieleveranciers zullen industriële 5G-mobiele technologie en particuliere 5G-netwerken een belangrijke rol spelen. Siemens ontwikkelt momenteel een particuliere industriële 5G-infrastructuur waarmee bedrijven hun eigen lokale 5G-netwerken kunnen bouwen.
Shaping the world of cybertronic motion
Bij WITTENSTEIN werden onder het motto ‘Shaping the world of cybertronic motion’, diverse innovaties voorgesteld zoals de nieuwe geminiaturiseerde Galaxie®-reductor met axiaal functieprincipe en het cyber® iTAS® system 2 servoaandrijfsysteem met slimme veiligheidsarchitectuur voor automatisch geleide voertuigen (AGV’s) en autonome mobiele robots (AMR’s). Veertig jaar geleden, in 1983, onthulde WITTENSTEIN ‘s werelds eerste spelingarme planetaire reductiekast op de HANNOVER MESSE. Een andere baanbrekende innovatie op het gebied van aandrijftechnologie tijdens deze periode van 40 jaar was
het aandrijfsysteem Galaxie® in 2015. De geminiaturiseerde Galaxie®-reductiekast maakte nu zijn debuut op HANNOVER MESSE 2023. Met zijn kleine afmetingen en hoge totale overbrengingsverhouding is deze ultrastijve, zeer nauwkeurige tandwielkast een installatiecompatibel, technisch en technologisch superieur alternatief voor spanningsgolfversnellingsbakken van het soort dat gewoonlijk wordt gebruikt in medische en precisierobotica.
Een korte vergelijking: 40% hogere compactheid en koppeldichtheid, drie keer betere torsiestijfheid, dubbel noodstopkoppel, absolute nulspeling gedurende de gehele levensduur en een bijna 50% grotere diameter van de holle as een nieuwe prestatiedimensie in de marktcompatibele tandwielkasten van 90 mm en 110 mm. Samen met de servomotoren uit de cyber® kit line-serie van WITTENSTEIN cyber motor vormt de geminiaturiseerde Galaxie®-reductor bovendien een perfecte motor/reductor-combinatie – hoewel motoren met holle as van andere fabrikanten desgewenst ook kunnen worden geïntegreerd.
JVL lanceert compacte en krachtige servomotor in RVS JVL, producent van geïntegreerde servo- en stappenmotoren, stelde tijdens HANNOVER MESSE de uitbreiding voor van zijn roestvrijstalen geïntegreerde servomotoren met een nieuw lid: de MAC231, met een continu vermogen tot 320 W en een piekvermogen van 750 watt.
In Hal 6 ontmoeten we JVL oprichter Mads Vernon Jørgensen. Na zijn studies Elektrotechnisch Engineer aan de Universiteit in Kopenhagen, startte hij in 1990 samen met een vriend met JVL. ‘Recht uit school. We waren jong en stupid. We dachten niet na over de risico’s, maar we hadden wel enorm veel energie’, blikt Mads Jørgensen terug op die pionierstijd.
Samen met mede-eigenaar Bo Valeur Jessen bouwde hij JVL met eigen kapitaal uit. Na de productie van simpele drivers en servomotoren volgden er complexere eigen ontwerpen. In 2000-2001 bracht het familiebedrijf de allereerste geïntegreerde AC servomotor op de markt. JVL is inmiddels wereldleider in de ontwikkeling en productie van efficiënte en compacte geïntegreerde servomotoren en geïntegreerde stappenmotoren.
‘Het is niet makkelijk om geïntegreerde motoren te maken. Onze motorseries omvatten motor, encoder, aandrijfelektronica, besturingselektronica met ePLC™ en optioneel Ethernet geïntegreerd in één compacte unit’, legt Mads Jørgensen uit. ‘Alle belangrijke industriële Ethernetprotocollen zoals Profinet, EtherNet/IP, EtherCAT, SERCOS, ModbusTCP/UDP en Powerlink zijn beschikbaar. Opties zijn onder meer: absolute multiturn-encoders, STO (safe torque off, SIL3) en remmen.’
‘Onze productie vindt volledig plaats in Denemarken, allin-one, met componenten die we wereldwijd laten maken. De R&D afdeling van JVL telt inmiddels 11 ingenieurs. Onze selectie van motion control-toepassingen omvat JVL MAC motor, een serie geïntegreerde borstelloze servomotoren (tot 4500 W en 13,5 kW piek) en JVL ServoStep, een serie geïntegreerde stappenmotoren (tot 25 Nm) en voorts ook AC-servomotorcontrollers, motordrivers (DC, AC en steppers), remmen, tandwielkasten, draaitafels met holle as en HMIaanraakschermen.’
Het Deense bedrijf heeft momenteel drie eigen salesdivisies: in het Verenigd Koningrijk, de USA en in Duitsland. ‘Wij hebben schrik van niemand’, lacht Mads Jørgensen. ‘De laatste jaren noteren we groeicijfers van 20 procent. De nieuwe MAC231
is veelbelovend: dubbele kracht en extra compact. Doel is de verkoop van zo’n 5.000 stuks, voornamelijk in de sectoren van packaging, printing, labelling …’
‘Naast onze Scandinavische kwaliteit, vinden we support aan onze klanten heel belangrijk. Er gaat dus veel aandacht naar service. Voor de Benelux doet we een beroep op het Belgische Act in Time. We kiezen bewust voor een ervaren distributeur die expert is in motion control en servicegerichtheid hoog in het vaandel draagt’, aldus Mads Jørgensen. Een mooi compliment voor Guy Mertens en Pieter Van Overbeke, de eigenaars van Act in Time, die tijdens HANNOVER MESSE bij het Deense JVL op bezoek waren.
Rittal en EPLAN automatiseren kastenbouw
Op de beursstand van Rittal is het duidelijk dat de integratie met zusterbedrijf EPLAN alleen maar voordelen oplevert. ‘EPLAN zoekt mee naar oplossingen voor meer automatisering bij kastenbouw. Alles wordt voor klanten op maat gemaakt, want via de EPLAN software ontwerp je virtueel een ‘digital twin’ en controleer je zo of het project praktisch functioneel kan worden uitgevoerd’, vertelt Danny Forré, Teamleider Product Management bij Rittal.
Rittal is een Duitse fabrikant van industriële schakelkasten. De naam is afgeleid van de plaats waar het bedrijf in 1961 is opgericht – Rittershausen in Dietzhölztal. De hoofdvestiging ligt 30 km verder in Herborn (Hessen).
Zusterbedrijf EPLAN werd opgericht in 1984 en zorgt met engineering-software voor het uitvoeringsgereed maken van elektrotechnische projecten en het uitwerken van besturingstekeningen. Rittal en EPLAN maken deel uit van de Friedhelm Loh Group. De groep is wereldwijd actief met 12 productievestigingen en 95 internationale dochterondernemingen. Het familiebedrijf heeft zo’n 12.000 werknemers in dienst.
Koen Wolfcarius, de Managing Director van Rittal Belgium, toonde op HANNOVER MESSE de nieuwigheden en liet de Rittal Wire Terminal WT C10 zien. Met deze draadconfectioneringsautomaat kunnen tot 36 verschillende draden met doorsneden van 0,5 mm² t/m 6 mm² volautomatisch, zonder handmatige handelingen, worden geproduceerd.
Koen Wolfcarius: ‘In feite start alles met een human resources ‘probleem.’ De groei van een bedrijf dat kastenbouw doet, hangt af van het vinden van voldoende gekwalificeerde mensen. Maar naast de hoge loonkost, zijn er momenteel geen voldoende mensen met een technisch profiel op de arbeidsmarkt.’
‘Elk bedrijf wil zijn productie zo efficiënt mogelijk organiseren. Vroeger werd voor de functie van kastenbouwer een geschoolde electricien aangenomen. De werkgevers in die sector hebben nu een aantal criteria laten vallen, omdat technische profielen schaars zijn. Er is nu een trend om ongeschoolde, doch gemotiveerde mensen aan te nemen. Daarom worden alle bouwprocessen uiteengehaald. De moeilijke engineering wordt makkelijker gemaakt.’
‘Rittal helpt hier met een machine om de draden in een schakelkast op maat voor te confectioneren. Er is een identificatie van elke draad en de lengte van elke draad wordt meteen op maat gesneden. Er is een volledig geautomatiseerde draadverwerking inclusief doorknippen, strippen, adereindhulzen aanbrengen en labelen. Dat zal de kastenbouwer tijd besparen en zorgt ervoor dat ook nietervaren werknemers bij bordenbouw kunnen worden ingezet.’
Die voorbereiding kan bijvoorbeeld bij EPLAN gebeuren, dus weg van de productie zelf. EPLAN Smart Wiring zorgt voor software en tools om de productietekeningen en engineering vooraf te controleren. ‘Via een digital twin zorg je voor een doorgedreven voorbereiding. Hoeveel nood aan draad is er? Vooraf wordt het product digitaal ontworpen en getest. Vervolgens kan men uitvoeren volgens een perfect gemaakte engineering. De instructies zijn voor de uitvoerder(s) meteen duidelijk. Er is hier ook continu een wisselwerking. Klopt een verbinding niet? Is een draad te kort? Met een-op-een info krijg je een correcte engineering, en is er meteen een aanpassing op alle plannen en dossiers.’
‘Je stuurt de lijst naar de Wire Terminal en die zorgt dat elke draad uit het juiste materiaal bestaat en dat de beprinting voor aanduiding correct is. De Wire Terminal maakt 4 à 5 draadjes per minuut, in de juiste lengte en met aanduiding van hun functie en in de volgorde zoals op de tekening staat. Ongeacht of een geschoolde of ongeschoolde werknemer aan de slag is, men krijgt duidelijke instructies. Dat verlaagt de foutenmarge, verhoogt de efficiëntie en is kostenbesparend inzake materiaalgebruik’, besluit Koen Wolfcarius.
Produceren met biomassa wordt belangrijk Bij Festo stond de PhotoBionicCell centraal, een bioreactor die een efficiënte fotosynthese van algen mogelijk maakt. Hierdoor kan de lucht gezuiverd worden van CO2 uitstoot. Met de PhotoBionicCell demonstreert Festo een mogelijke aanpak voor de ‘industriële biologisering’ van morgen. Het bedrijf streeft naar klimaatneutraliteit en laat zich inspireren door processen uit de natuur.
Zelfs in hun natuurlijke staat zijn algen uiterst efficiënte fotosynthetizers en absorberen ze tien keer meer
koolstofdioxide (CO2) dan landplanten. In bioreactoren die zijn uitgerust met geschikte sensoren, regeltechniek en automatisering, kan de efficiëntie van algen worden verhoogd tot honderd keer die van landplanten. Dit toont aan dat ze een aanzienlijk potentieel hebben voor een klimaatneutrale circulaire economie.
Als onderdeel van hun stofwisselingsprocessen produceren algen vetzuren, kleurpigmenten en oppervlakteactieve stoffen. Deze kunnen dan worden gebruikt als grondstof voor de productie van medicijnen, voedsel, plastic of cosmetica. In tegenstelling tot aardolieproducten zijn de biobased eindproducten doorgaans biologisch afbreekbaar en, in lijn met een algehele circulaire economie, altijd klimaatneutraal te recyclen. Festo verwacht dat produceren met biomassa in de toekomst aan belang zal toenemen.
Beckhoff viert 20 jaar EtherCAT
Beckhoff vierde tijdens HANNOVER MESSE dat EtherCAT reeds 20 jaar bestaat. Dit communicatiesysteem werd in 2003 op de beurs gelanceerd en heeft zich intussen bewezen als krachtige real-time Ethernet-technologie.
Beckhoff stond altijd al bekend om de krachtige besturing en de manier waarop het voortdurend prestatiegrenzen in de wereld van de automatisering heeft verlegd. De realisaties vertrekken altijd vanuit het principe van PC-gebaseerde besturingstechnologie, die het mogelijk maakt alle voordelen van een pc - met name de grote rekenkracht - rechtstreeks op de machine te benutten.
Een van de unieke verkoopargumenten van EtherCAT is dat de technologie zelf in meer dan 20 jaar nooit veranderd hoefde te worden. Het basisprotocol in de chip is altijd hetzelfde
gebleven en werd enkel uitgebreid met volledig achterwaartse compatibiliteit. Hetzelfde geldt voor Safety van EtherCAT, waar ook achterwaartse compatibiliteit steeds gewaarborgd werd.
Zelfs apparaten van 100 Mbit/s kunnen nog steeds in EtherCAT G netwerken worden geïntegreerd en gebruikt Dit betekent dat een actueel EtherCAT-apparaat nog steeds werkt in een installatie van 20 jaar oud. Het betekent ook dat de EtherCAT-technologie niet tot knelpunten in de besturingsarchitectuur leidt, en voor de meeste toepassingen zal dit ook met 100 Mbit/s het geval zijn. Ook EtherCAT G biedt voldoende potentieel om probleemloos de komende 20 jaar zonder technologische verandering aan torenhoge eisen te voldoen.
Daarnaast ging bij Beckhoff veel aandacht naar het nieuwe ATRO-systeem (automation technology for robotics), een op en top flexibel, modulair systeem waarmee voor iedere toepassing de ideale robotstructuur op maat kan worden samengesteld. Gedefinieerde mechanische en elektrische interfaces maken snelle, nauwkeurige en gereedschapsloze assemblage van alle robotkinematica mogelijk. De modulaire mechanica wordt ondersteund door modulaire software die naast de robotbeweging functies biedt zoals beeldverwerking, kunstmatige intelligentie of wetenschappelijke automatisering.
ATRO kreeg een nominatie voor de Hermes Award 2023 en ontving de iF Design Award 2023. Met ATRO kunnen gebruikers bijna elk robotontwerp uit de meegeleverde
modules samenstellen dat optimaal is afgestemd op hun toepassing: van een eenvoudige 1-assige roterende indexeringstafel en deltakinematica tot meerassige seriële robots.
De holistische benadering van de Beckhoff-technologie speelt een sleutelrol in gebruiksvriendelijke inbedrijfsname en bediening, net omdat de directe integratie van het robotsysteem in het op PC gebaseerde besturingsplatform de enige manier is om een werkelijk geoptimaliseerde en complete oplossing voor een machine of installatie te creëren. Hierdoor vermindert het aantal controllers dat nodig is, zelfs met meerdere robots, tot slechts één industriële pc.
De volgende HANNOVER MESSE vindt plaats van 22 tot 26 april 2024
www.igus.nl/manus
www.se.com
www.siemens.be
www.wittenstein.biz
www.actintime.be
www.jvl.dk
www.eplan.be
www.rittal.be
www.festo.be
www.beckhoff.com/atro
www.beckhoff.com/ethercat
www.hannovermesse.de
VROUWELIJKE INGENIEUR AAN HET WOORD:
TSARINA VANDEKERCKHOVE VAN STEEN ELEKTRICITEIT
Een uit de kluiten gewassen familiebedrijf met een uitgesproken ambitie, zo zouden we Steen Elektriciteit uit Zedelgem het best kunnen omschrijven. Het bedrijf maakte sinds de oprichting in 2000 een mooie evolutie door en ondertussen is de tweede generatie er aan de slag. Eén van hen is industrieel ingenieur elektromechanica Tsarina Vandekerckhove. Een portret van een vrouw in een mannenbastion van de elektrotechniek.
Toen het zesde jaar Latijn-Wetenschappen op zijn einde liep, stond Tsarina Vandekerckhove zoals elke scholier voor een belangrijke keuze. ‘Wiskunde en fysica lagen me toen al meer dan Latijn, maar ik twijfelde nog tussen burgerlijk of industrieel ingenieur Elektromechanica. Tijdens een prospectiebezoek aan de KHBO te Oostende sprak het praktische aspect me zeer aan en dat gaf uiteindelijk de doorslag. Die studie doorliep ik vlot en aansluitend haalde ik nog een tweede Master, deze keer in de richting Bedrijfseconomie. Daarna kon ik - niet geheel toevallig - meteen bij Steen Elektriciteit aan de slag. Mijn partner is de zoon van de oprichter, dus dat stond in de sterren geschreven.’
Industriële projectmarkt tot ver over provinciegrens ‘De geschiedenis van het bedrijf start in 2000 met installatieprojecten in de residentiële markt, maar al gauw kwamen er vanuit het bedrijvige West-Vlaanderen talloze vragen of oprichters Geert Steen en Ria Degrauwe - mijn schoonouders dus - ook industriële projecten op zich konden nemen. Ze namen de handschoen met succes op, want 23 jaar later is het bedrijf uitgegroeid tot een meer dan volwaardige
speler op de industriële projectmarkt. En onze actieradius, die beperkt zich niet langer tot West-Vlaanderen maar loopt vandaag tot ver over de provinciegrenzen’
Op de vele projecten komen we zo meteen terug, maar eerst stelden we een pertinente vraag over iets waar wel meer familiebedrijven mee geconfronteerd worden: hoe zit de structuur exact in elkaar? Tsarina Vandekerckhove: ‘We zijn vandaag met 5 eigenaars: oprichters Geert Steen en Ria Degrauwe, hun dochter Delphine en zoon Laurens en ikzelf die als schoondochter in het bedrijf kwam. De taakverdeling is wat organisch gegroeid. In het begin voerde iedereen zowat dezelfde taken uit en dat werkte goed omdat we een gelijkaardige visie hebben op waar we naar toe willen.‘
‘Toch zijn onze taken in de loop der jaren wat geëvolueerd. Delphine volgt de projecten en de planning op en maakt de elektrische schema’s, Laurens leidt de backoffice in goede banen en zorgt voor nieuwe projecten en contacten, Geert is de praktische allrounder die je vaak op de werf vindt en ons bijstaat en Ria zorgt dat de boekhouding en facturatie op punt
staan. Ikzelf maak de calculaties en offertes, maar omdat ik ondertussen wat assistentie kreeg voor die taken, kan ik terug wat meer tijd vrijmaken om ook projecten op te volgen. Zo hou je beter de vinger aan de pols van de praktijk op de werf.’
‘Ik mag toch wel stellen dat de benadering van vrouwen in onze sector toch in de positieve zin geëvolueerd is. Vroeger dachten ze op een werfvergadering weleens dat ik de koffiedame was, maar dat gebeurt vandaag toch niet meer. Als ik vandaag ergens voor de eerste keer op een werfvergadering kom, horen ze meteen dat ik mijn technische dossiers onder de knie heb en vallen de vooroordelen weg. Het helpt ook dat ik opgroeide in een mannenbastion - ik heb enkel broers en neven - dus ik weet hoe ik dat moet aanpakken. De sector van de elektrotechniek is ook niet zo groot in ons land. De meeste
mensen kennen mij ondertussen al. Ik stel ook vast dat er meer vrouwelijke architecten op de werven komen, het wordt echt vanzelfsprekend en algemeen aanvaard. Als er jonge vrouwen zijn die twijfelen om een technische opleiding te volgen, dan zeg ik: ga ervoor!’
Projecten van A tot Z met naam en faam
‘De focus van het bedrijf ligt vandaag volledig op de industriële projecten, waar we onze voet willen zetten naast de ‘mastodonten’ in de sector. Het is een sector waar naambekendheid zeer belangrijk is, want dat straalt vertrouwen uit voor je potentiële klanten. Bedrijven willen uiteraard zekerheid dat hun bouwproject volgens de regels van de kunst wordt uitgevoerd. Als je enkele projecten met naam en faam kan voorleggen, dan werken die als hefboom
om nieuwe werven binnen te halen. Wij kunnen ook elk type project aan. We kunnen een installatie zelf volledig uittekenen en berekenen, maar ook een pure uitvoerende functie is geen probleem.’
‘We gaan bovendien van de allerlaagste zwakstroom tot de absolute hoogspanning en van databekabeling tot brandbeveiliging. Die benadering werpt zijn vruchten af, want ondertussen kunnen we al prestigieuze projecten voorleggen. Enkele voorbeelden? Alheembouw, WDP Barry Callebaut, Volvo Automobilia. Group Delrue, Soenen Golfkarton, Moderna, North Sea Paints, Dezeure, ... ’
‘Vooral WDP Barry Callebaut is voor het bedrijf een belangrijke mijlpaal geweest. Het is ons visitekaartje voor al wie vergelijkbare projecten heeft. Dat is zeer belangrijk, want in ons segment spelen enkele gevestigde waarden. Het is in het verleden al gebeurd dat potentiële klanten afhaakten omdat ze ons nog niet goed kenden. Projecten zoals dit openen deuren die eerder gesloten bleven.’
Personeelswerving: focus op mentaliteit
‘Vandaag zijn er een 25-tal werknemers actief voor het bedrijf, aangevuld met een tiental externe medewerkers. We zouden sowieso enkele extra krachten kunnen gebruiken, maar net zoals iedereen in onze sector worden we geconfronteerd met een gebrek aan technische profielen op de arbeidsmarkt.’
‘Die moeilijke zoektocht naar personeel heeft een impact op de vereisten die we stellen aan nieuwe profielen. Vroeger moest je effectief gediplomeerd elektricien zijn, vandaag kijken we meer naar de mentaliteit: is die persoon leergierig genoeg, beschikt hij over de juiste werkattitudes, is hij of zij ambitieus, ... Opleiding gebeurt op de werf, waarbij we hen koppelen met een ervaren werknemer. We proberen ook de lijnen tussen de werknemers op de werf en de bedrijfsleiding zo kort mogelijk te houden, zodat ze met hun grieven altijd bij ons terecht kunnen.’
‘Zoals iedereen werden ook wij geplaagd door prijsstijgingen en lange levertermijnen. Dat is niet leuk, maar elke sector is in het zelfde bedje ziek. Ook de sanitair installateurs, dakwerkers en schilders werden met exact dezelfde problemen geconfronteerd. Omdat de problematiek iedereen treft, is er ook een groot begrip in de bouwsector voor deze hinderpalen.’
‘Dat neemt niet weg dat we er alles aan doen om de last voor klanten zo miniem mogelijk te houden. Zo hebben we momenteel een enorme stock liggen aan kabelladders. Dat vertegenwoordigt uiteraard een zeker kapitaal dat je niet kan inzetten voor andere investeringen, maar het geeft je wel meer zekerheid dat je je beloftes kan houden. Die zekerheid is ook de reden waarom we veel zaken liever zelf in handen houden. Zo kopen we onze schaarliften en hoogwerkers aan, liever dan ze te moeten huren en zo een afhankelijkheid te creëren van je verhuurbedrijf. Hetzelfde geldt voor de bordenbouw, een activiteit die bij velen wordt
uitbesteed. Wij kiezen er doelbewust voor om dat zelf te blijven doen om snel te kunnen handelen als dat nodig is.’
‘Onze voortdurende investeringen maken meteen ook duidelijk dat we branden van ambitie. We doen het graag, ons personeel komt graag werken en er is een leuke sfeer. We zitten ook in een positieve flow door de projecten die vlot binnenlopen. Oprichter Geert Steen is ondertussen een eind in de 50, maar geen haar op zijn hoofd dat al denkt aan zijn pensioen. Waarom ook stoppen met iets dat je graag doet en je zelf uit de grond hebt gestampt? Persoonlijk hoop ik dat we geleidelijk kunnen doorgroeien naar pakweg 40 vaste werknemers en dat we ons portfolio met projecten verder kunnen uitbreiden en dat projecten zoals dat van WDP Barry Callebaut standaard zijn voor ons. Kwaliteit blijven leveren is daarbij de absolute voorwaarde. Voor minder doen we het niet.’
www.elektriciteit-steen.be
PC-gebaseerde besturingstechnologie: de automatiseringsoplossing voor intralogistieke toepassingen van iedere omvang integratie en synchronisatie van alle besturingsfuncties op één hardware- en softwareplatform open interfaces voor maximale flexibiliteit in systeemontwerp en gemakkelijke upstream/downstream connectiviteit flexibele besturingssysteemkeuzes met schaalbare functies op multicoreprocessoren systeemarchitectuur die beschermt tegen overbodigheid en re-engineering EtherCAT real-time veldbus voor ultrasnelle procescommunicatie geïntegreerde analytics en real-time scope tool bieden voorspellende onderhoudsopties voor maximale uptime
Beckhoff heeft de TwinCAT Chat Client ontwikkeld voor de TwinCAT XAE engineering-omgeving.
Dit maakt het mogelijk om Large Language Models (LLM’s), zoals ChatGPT van OpenAI, gemakkelijk te gebruiken bij de ontwikkeling van een TwinCAT- project voor een hogere productiviteit bij het programmeren van de besturing. Het opent ook optimalisatiemogelijkheden voor directe ondersteuning.
Large Language Models worden gecreëerd op basis van een neuraal netwerk en worden getraind met een groot aantal teksten. LLM’s worden de laatste jaren op grote schaal gebruikt voor een hele reeks taken, onder meer als basis voor chatbots of taalvertaaltools.
Met de TwinCAT Chat Client kan KI-ondersteunde engineering taken automatiseren, zoals het maken of toevoegen van
functieblokcode, en zelfs codeoptimalisatie, documentatie en herstructurering (refacturing).
Deze in TwinCAT XAE geïmplementeerde client maakt verbinding met de hostcloud van de desbetreffende LLM (bijv. Microsoft AzureTM in het geval van ChatGPT), biedt een gebruikersinterface en verzorgt de communicatie met de PLC-ontwikkelingsomgeving via de Automation Interface.
Deze is beschikbaar via een overeenkomstig chatvenster in Visual Studio, waarbij de LLM-functionaliteit speciaal voor TwinCAT 3- gebruikers is geoptimaliseerd - d.w.z. uitgebreid aangevuld met TwinCAT-specifieke inhoud.
www.beckhoff.com/twincat-chat
Enkele jaren geleden kon u in Automation Magazine nummer 218 het verhaal van ValCUN lezen, een veelbelovende start-up uit de 3D-printing sector. Op dat moment legde het bedrijf de focus op een innovatieve techniek om metaal te printen. Inmiddels staat die techniek op punt en wil het Gentse bedrijf de wereld veroveren.
Mede-oprichter en CEO Jonas Galle: ‘Op het moment van het eerste artikel eind 2019 hadden we gepland om in 2021 ons eerste printsysteem op de markt te brengen. We hebben inmiddels heel wat technische hinderpalen moeten overwinnen, want 3D-printen is veel meer dan enkel wat laagjes op elkaar laten vallen.’
Het in Oostakker (Gent) gevestigde ValCUN is een ontwikkelaar van nieuwe baanbrekende additieve productietechnologie voor metaal en kondigde begin mei in Chicago op de RAPID + TCT 2023 beurs aan dat klanten pre-orders kunnen plaatsen voor ValCUN’s langverwachte Minerva-printer.
Introductie van baanbrekende MMD-technologie
Gebruikmakend van de kracht van ValCUN’s eigen Molten Metal Deposition (MMD) technologie, zal de Minerva-printer volgens Jonas Galle een revolutie teweegbrengen in de markt voor Additive Manufacturing (AM) voor metalen, waardoor een efficiënte en kosteneffectieve productie van onderdelen on-demand mogelijk wordt. Hierbij legt ValCUN de focus in eerste instantie op aluminiumlegeringen. ValCUN’s Minerva is ontworpen voor productieomgevingen en het bedrijf maakt zich sterk dat hun aanpak de toekomst van Metal AM zal herdefiniëren.
In de hectische wereld van vandaag biedt de mogelijkheid om snel on-demand onderdelen te produceren een ongeëvenaarde kans om toeleveringsketens en logistiek
te transformeren. Met name Metal AM heeft een enorm potentieel om traditionele productieprocessen te verstoren door eigen lokale productie en meer ontwerpvrijheid mogelijk te maken. Bestaande AM-metaaltechnologieën hebben echter te maken gehad met aanzienlijke uitdagingen, zoals veiligheidsrisico’s, arbeidsintensieve nabewerking en exorbitante investerings- en operationele kosten. Deze obstakels hebben tot nu de bredere acceptatie van metal AM belemmerd.
De gepatenteerde MMD-technologie van ValCUN pakt de beperkingen van conventionele metaal-AM-methoden aan door draad als grondstof te gebruiken en het gesmolten metaal op een continue manier af te zetten. Deze innovatieve aanpak maakt de weg vrij voor een inzetbare, veilige en gebruiksvriendelijke metaalprinter die netvormige metalen onderdelen produceert. Door de hindernissen weg te nemen die gepaard gaan met traditionele metaal-AM-technieken, biedt ValCUN’s Minerva gebruikers een naadloze en efficiënte 3D-printervaring. Zo worden onder meer lichtarmaturen reeds volledig op maat geprint voor klanten.
Steun van het European Space Agency (ESA)
‘We zijn verheugd om de start van pre-orders voor onze baanbrekende, inzetbare metalen 3D-printer aan te kondigen’, aldus Jonas Galle. ‘Klanten benadrukten de behoefte aan een gebruiksvriendelijke en inzetbare oplossing die de nabewerking en de tijd van fabricatie van een onderdeel
ValCUN print onder meer aluminium lichtarmaturen op maat.
ValCUN oprichters Jan De Pauw (l.) en Jonas Galle (r.).
verkort en tegelijkertijd kosteneffectief blijft. Met onze MMDtechnologie leveren we precies dat, en we kijken ernaar uit om onze klanten te ondersteunen bij het maximaliseren van hun gebruik van Metal AM.’
Gesteund door particuliere investeerders en met de financiering van het European Space Agency (ESA), de Europese Unie en de Vlaamse overheid, heeft ValCUN al veel aandacht gekregen binnen de industrie. Het bedrijf heeft meerdere intentieverklaringen ontvangen van productie- en onderzoeksinstituten in heel Europa en daarbuiten, waarmee het zijn positie in de markt verstevigt.
‘Onze Minerva-printer staat op het punt een substantiële impact op de markt te creëren en tegemoet te komen aan de behoeften van universiteiten, onderzoeksinstituten en innovatiegedreven bedrijven. ValCUN’s Minerva, dat zich voornamelijk richt op aluminium en zijn zeer
sterke legeringen, stelt deze organisaties in staat om nieuwe mogelijkheden in AM te ontsluiten, waardoor de industriële aluminiummarkt op ongekende manieren wordt gerevolutioneerd’, klinkt het optimistisch bij het bedrijf.
Piet D’Haeyer, CEO van Hogedrukgieterij Pedeo in Oudenaarde, is een veteraan op het gebied van aluminium spuitgieten en toont zich alvast enthousiast over ValCUN’s innovatieve technologie: ‘Ik volg de aluminium 3D-printtechnologie al meer dan 20 jaar, en met ValCUN’s procesmethode geloof ik voor het eerst dat deze 3D-printtechnologie de industriële aluminiummarkt kan verstoren.’
www.pedeo.be www.smc.be www.valcun.be
Verbonden Snelle en eenvoudige connectiviteit via Multipole, EtherNet/IP, PROFINET, EtherCAT & IO-Link
Meer informatie: norgren.com
Energiebesparing Magneetventielen met laag stroomverbruik (0,4 W stroomverbruik) met LED-indicatoren
Flexibiliteit en modulariteit hebben een nieuw niveau bereikt met de Norgren VR ventieleilandserie.
Een eenvoudig Plug-in ontwerp op basisplaat maakt het mogelijk om ventielen gemakkelijk te vervangen tijdens installatie en onderhoud. Het uitbreiden van de grootte en functionaliteit van uw ventieleiland om te voldoen aan de veranderende eisen van uw toepassing is een eenvoudige “plug and play” ervaring. De VR10/15-serie is verkrijgbaar in twee groottes - 10 mm en 15 mm - en kan worden gebruikt in een breed scala van industriële automatiseringsmarkten.
Modulair
Een modulair systeem met een breed scala aan configuratiemogelijkheden
Eenvoudig te configureren BEST IN CLASS online configurator
Eenvoudige installatie Geen beperkingen bij de installatie, want de connectoren kunnen horizontaal of verticaal worden aangebracht
VR10
Welke persoon, organisatie of bedrijf stapt in de schoenen van wetenschapsjournalist Lieven Scheire, techdesigner Jasna Rokegem, Robotland-ondernemer Luc Van Thillo en het hele Solar Team?
Bovenstaande personen en teams wonnen respectievelijk in 2019, 2020, 2021 en 2022 de Automation Magazine Award.
Heeft u, uw organisatie, uw kennisinstelling of uw bedrijf zich recent verdienstelijk gemaakt op het gebied van hydraulica, pneumatica, aandrijftechnieken en/of industriële automatisering?
De vzw InduMotion is de beroepsfederatie voor bedrijven gespecialiseerd in industriële automatisering en aandrijftechnieken (elektrisch, hydraulisch, mechanisch en pneumatisch), die als producent, officiële invoerder of verdeler op de Belgische markt actief zijn. InduMotion is ook de uitgever van Automation Magazine en organiseert jaarlijks de Automation Magazine Award.
Door ons een e-mail te sturen, kan u nu deelnemen aan de editie 2023 van de Automation Magazine Award. Naast een originele robottrofee ontvangt de winnaar een diner voor twee personen in een sterrenrestaurant, inclusief vervoer. Gaat de Award naar een team, organisatie of bedrijf dan is het een geldprijs ter waarde van 500 euro.
Het is de redactieraad van dit vakblad die de winnaar zal selecteren. De prijsuitreiking gaat door op de jaarlijkse
Automation Magazine Day, een event uitsluitend toegankelijk voor de leden van InduMotion vzw.
Uw kandidatuur stellen voor de Automation Magazine Award kan via gerda.vankeer@indumotion.be en is mogelijk tot 1 augustus 2023. Er zijn geen verdere formaliteiten vereist. In 2022 won het Agoria (nu Innoptus) Solar Team de Automation Magazine Award.
Het Innoptus Solar Team is momenteel volop bezig met de bouw van de tiende Belgische zonnewagen. De komende maanden zullen deze (ex)studenten van de KU Leuven aan de slag zijn in de productiehal van Indupol International in het Kempense Arendonk. Nadien wordt de zonnewagen uitvoerig getest zodat hij helemaal klaar is voor het wereldkampioenschap in Australië in oktober.
In september trekt het Solar Team naar Darwin, waar ze zich verder zullen voorbereiden op de Bridgestone World Solar Challenge, die plaatsvindt van 20 tot 27 oktober 2023. De laatste editie van het wereldkampioenschap dateert van 2019. Toen veroverde het Belgische team de eerste plaats. Met hun nieuwste zonnewagen moeten ze 3.021 km afleggen doorheen de Australian Outback in de hoop om opnieuw als eerste aan te komen in Adelaide.
www.indumotion.be www.solarteam.be
In april laten de voorlopende conjunctuurindicatoren weinig verandering optekenen. Op enkele uitzonderingen na blijft de situatie vergelijkbaar met die in maart, zowel in het algemeen als op sectorniveau.
De NBB-barometer voor de verwerkende sectoren van de technologische industrie heeft in april weinig verandering laten optekenen. De heel zwakke neerwaartse beweging verwijdert de barometer niet noemenswaardig van zijn langetermijngemiddelde. De conjunctuur in onze sectoren wordt nog steeds als gematigd ongunstig beoordeeld.
Ook de vier individuele indicatoren waarop de barometer steunt, hebben in de loop van de maand weinig verandering laten zien.
De beoordeling van de voorraad afgewerkte producten laat een meer uitgesproken beweging optekenen. De curve van deze indicator is verder gestegen en bevindt zich nu op een hoog peil t.o.v. de voorbije jaren. Dit betekent dat meer en meer ondernemingen hun voorraad als te groot beschouwen en wijst erop dat ze het steeds moeilijker krijgen om hun producten te verkopen.
De vraagvooruitzichten zijn verbeterd en halen opnieuw het peil van februari. De ongunstige tendens die medio 2021 werd ingezet, is sinds het begin van het jaar onderbroken.
De indicator van de werkgelegenheidsvooruitzichten voor de komende drie maanden is daarentegen verslechterd. Het gaat om de eerste daling sinds medio vorig jaar. De brutocurve blijft boven het langetermijngemiddelde uitsteken.
De beoordeling van het orderboek ten slotte is opnieuw stabiel, op enkele punten boven het langetermijngemiddelde. Met uitzondering van november 2022 bevindt deze indicator zich sinds augustus vorig jaar op hetzelfde peil. De interpretatie van deze situatie heeft nog altijd te maken met de grote tekorten aan personeel en onderdelen/grondstoffen, die de volledige benutting van de productiecapaciteit (nog steeds lager dan 80%) verhinderen. Het hoge peil van het orderboek dat wordt aangegeven lijkt dan ook nog steeds een weerspiegeling van de vertraging bij de uitvoering te zijn.
Op sectorniveau springt in april alleen het (positieve) verloop van de barometer van de machinebouw en metaalproducten eruit. Wat de machinebouw betreft, bevestigt dit de stijging in maart en de terugkeer van een gunstige conjunctuur. Voor metaalproducten blijft de barometer onregelmatig maar de beoordeling haalt het langetermijngemiddelde nog altijd niet.
Elders bevestigt alleen IT-Manufacturing een gunstige conjunctuur. Voor de overige sectoren leunt de barometer nauw aan bij het langetermijngemiddelde (elektro, automobiel, IT-Services) of is er sprake van een duidelijke achteruitgang (nonferro en kunststoffen & rubber).
www.agoria.be
De Chinees-Amerikaanse robotmaker Flexiv stelde recent een volledig gerobotiseerde masseur voor. Het bedrijf hoopt hiermee dat massages in de toekomst meer kosteneffectiever en on-demand beschikbaar zullen zijn in sportscholen, wellnessklinieken en spa’s.
Flexiv, een wereldleider in universele robotoplossingen met R&D-lab in het Californische Santa Clara, heeft een volautomatische massagetoepassing ontwikkeld voor zijn Rizon 4-robot. Aangedreven door kunstmatige intelligentie, computervisie en forcefeedback, kan de robot een massage geven die, volgens het bedrijf, gelijk is aan de handelingen van elke menselijke masseur.
In staat om zich op heel specifieke delen van de rug of ook op grotere gebieden te richten, kan het zachte siliconen massagehulpmiddel van de robot nauwkeurig de glijdende slag met diepe druk nabootsen die gewoonlijk wordt gebruikt in Tui Na, of zoals het meer algemeen bekend is, Chinese diepe weefselmassage.
Met een krachtgevoeligheid van wereldklasse van 0,03 newton, 3D-computervisie-integratie en een eigen AI-systeem kan de masseur van Flexiv zichzelf automatisch aanpassen, zodat hij altijd een optimale massage-ervaring biedt. Door de robot in staat te stellen om zijn omgeving ‘aan te voelen’ via aanraking en zicht, is de massagetoepassing van Flexiv niet alleen absoluut veilig, maar kan hij ook automatisch op maat gemaakte massages bieden aan mensen klein of groot, dik of dun.
Volgens Flexiv zullen deze massages ook altijd van de hoogste kwaliteit zijn, aangezien de robot nooit moe wordt, nooit afgeleid raakt of een blessure oploopt. ‘Dit garandeert
consistentie en elimineert de variabiliteit in vaardigheden die er vaak is bij menselijke masseurs’, klinkt het bij de robotmaker.
Yunfan Gao, marketingdirecteur van Flexiv, legt uit: ‘Wij geloven dat robotica in de toekomst in een intrinsiek onderdeel van ons dagelijks leven zal worden ingeschakeld, waardoor de toegang tot diensten die momenteel vaak onbetaalbaar zijn, wordt gedemocratiseerd. Ik hoop dat onze robotmasseur op een dag in elke kliniek, spa, sportschool en gezondheidsclub aanwezig zal zijn om een efficiënt en goedkoper alternatief te bieden voor traditionele menselijke massages.’
‘Wij streven er bij Flexiv naar om robotmassage mainstream te maken en daarbij de kosten te verlagen en tegelijkertijd de beschikbaarheid te vergroten. Mensen vinden het niet erg om eten of drinken uit een automaat te kopen, en we hopen dat ze er ook zo over denken om een robotmasseur aan te schaffen.’
Flexiv is een pionier in de implementatie van robotica in meerdere industrieën en ontwikkelt voortdurend nieuwe manieren om automatisering voor de mensheid te laten werken. Flexiv richt zich als roboticabedrijf op het ontwikkelen en produceren van adaptieve robots, waarbij industriële krachtcontrole, computervisie en AI-technologieën worden geïntegreerd. Het bedrijf levert innovatieve kant-en-klare oplossingen en diensten op basis van Flexiv-robotsystemen aan klanten in verschillende industrieën. Flexiv is opgericht in 2016 en heeft kantoren in Silicon Valley, Shanghai, Beijing, Shenzhen, Foshan, Taiwan en Singapore. www.flexiv.com
Festo AP Technologie CPX-AP
Dankzij deze nieuwe communicatietechnologie linkt u met een PLC naar keuze en kan u met slechts één veldbusknoop tot 79 devices aansturen. De voordelen van een gedecentraliseerde en modulaire architectuur worden zo flexibel gecombineerd zonder bijkomende dure interfacemodules.
Multiprotocol Servodrive CMMT-AS-MP
Overstappen naar de nieuwste generatie servoaandrijvingen zonder risico of complexiteit. Deze Multiprotocol servodrive kan zowel via Profinet, EtherCat, EthernetIP en Modbus met uw PLC communiceren, en ondersteunt de motionen driveprofielen Profidrive & CiA402.
Allin-one
Servodrive
Multiprotocol CMMT-AS-MP
Het afgelopen jaar schakelde 1 op de 3 kmo’s jobstudenten in, wijst een onderzoek uit van hr-dienstengroep Liantis bij meer dan 30.000 werkgevers. Vakantiewerk is vaak een springplank naar meer, zo blijkt uit het verhaal van Ruben Cams, die startte als werkstudent bij Vansichen Linear Technology in Hasselt en hij is er nu vast in dienst.
Het aantal jobstudenten per bedrijf neemt nog altijd toe, zo stelt Liantis vast. Helemaal onlogisch is dat niet, want er is een krapte op de arbeidsmarkt en veel bedrijven zijn op zoek naar geschoold personeel, maar ze vinden niemand. Daarom zijn bedrijven genoodzaakt jobstudenten te gebruiken en dat heeft zo zijn voordelen. Jobstudenten kunnen flexibel worden ingezet en je weet als werkgever na een tijd welk vlees je in de kuip hebt. Het is een ideale ‘testperiode’ om – nadat de student is afgestudeerd – de betrokkene meteen een job aan te bieden en hem/haar aan het bedrijf te binden.
Nog een evolutie: de regering verhoogde het aantal uren dat jobstudenten mogen presteren tegen verlaagde sociale bijdragen tot 600 uur per jaar (in 2022 was dat nog 475 uur). Het aantal bedrijven dat jobstudenten inzet, stijgt daarom jaar na jaar. In 2019 lag hun aantal op 30,7 procent, vorig jaar al op 32,6 procent. Gemiddeld gaat het om 5,7 jobstudenten per werkgever, tegen 4,7 in 2021. Ook opvallend: er wordt niet alleen in de zomermaanden gewerkt, maar het hele jaar door. De term ‘vakantie’-werk dekt dus niet helemaal de lading.
Ruben Cams begon in november 2020 te werken bij Vansichen, en dat was toen deeltijds als jobstudent. Hij studeerde voor industrieel ingenieur Elektromechanica, specialisatie Ontwerp & Productie. ‘Ik zat in mijn voorlaatste jaar en hoewel ik hier in Hasselt niet ver van Vansichen woon, kende ik het bedrijf niet. Een vacature van Vansichen trok mijn aandacht, maar het ging om een fulltime job als ingenieur en ik was in feite nog niet in de voorwaarden om te solliciteren. Toch ben ik op gesprek gegaan, met succes. De twee jaar als jobstudent waren enorm leerrijk en ik heb zelfs mijn eindwerk bij Vansichen afgewerkt. Voor beide partijen was het een win-win situatie: Vansichen vond het profiel dat ze zochten, en als jobstudent had ik financieel een interessant statuut.’
Eind april 2022 tekende Ruben zijn contract om vanaf 1 september 2022 voltijds te starten als Component Engineer bij Vansichen. Hij maakt nu graag de balans op: ‘Opvallend bij Vansichen is dat iedereen, ook ik destijds als student, al meteen een rol met verantwoordelijkheid krijgt. Voor jonge mensen is het niet vanzelfsprekend dat men al van bij de start een zekere autonomie krijgt en dat er vertrouwen is. Er werkt hier een team collega’s van jonge en gedreven mensen, de meeste hebben reeds 10 jaar ervaring in lineartechniek.’
‘Mijn job is tweeledig: er is het deel als ingenieur, maar er is ook een commercieel luik, want ik heb veel contact met klanten en die combinatie spreekt mij heel erg aan. In mijn functie als Component Engineer adviseer ik klanten en zoek ik voor hen de beste oplossing(en). Een klant heeft een beweging van A naar B nodig, met bepaalde krachten en snelheid. Daar zoeken we dan de best passende geleidingen voor. We werken met verschillende leveranciers en er zijn enorm veel componenten.’
‘Vansichen heeft ook zelf ontworpen producten, dit als uitbreiding op het gamma van de merken die we verdelen. In 1998 begon het bedrijf ook met het ontwerp van de eerste zevende-assen en dat is uitgegroeid tot een ruim standaardaanbod en ook maatwerk van robottracks. Ik stuur klanten in de juiste richting en het geeft me veel voldoening om later te zien hoe projecten worden geïntegreerd.’
De volgende jaren wil Ruben meegroeien met het bedrijf. ‘Bij Vansichen is er de afgelopen vijf jaar ontzettend veel gebeurd. Binnenkort verhuizen we naar een nieuw gebouw. In Duitsland werd sectorgenoot SimKon overgenomen en daar is men ook aan het uitbreiden. Er is echt een momentum met veel mooie uitdagingen. Ik ben zeker niet uitgekeken op de boeiende wereld van de lineairtechniek’, besluit Ruben.
www.vansichen.be
EN BETERE UITSTROOM VAN TALENT
De Siemens Industry Academy, de structurele samenwerking tussen de bedrijfs- en academische wereld die Vlaamse ingenieursstudenten en industriële spelers verbindt, blaast dit jaar vijf kaarsjes uit. De verschillende partners verzamelden naar aanleiding van deze mijlpaal in het demo- en innovatiecentrum Log!Ville te Niel, waar ze terugblikten op de impact die het partnerschap reeds heeft gehad in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Daarnaast werd er gedebatteerd over hoe de Academy, vanuit haar unieke rol als brug tussen het onderwijs en het werkveld, verder kan bijdragen aan een groeiend aantal leerlingen in STEM-opleidingen en het klaarstomen van ingenieurstalent voor een beloftevolle carrière in technologie.
Sinds de oprichting van de Siemens Industry Academy in 2019 is het initiatief uitgegroeid tot een gestructureerd en matuur ecosysteem dat de industrie en het hoger onderwijs samenbrengt. Het netwerk telt vandaag meer dan zestig industriële partners uit uiteenlopende vakdomeinen. Via samenwerkingen met KU Leuven, UHasselt, UGent en Universiteit Antwerpen, en met behulp van de meest recente Siemens-technologieën, vinden deze bedrijven aansluiting tot aanstormend ingenieurstalent, dat op zijn beurt wordt voorbereid op een carrière in de ingenieurswereld. Door de partnerschappen met de academische wereld kan 90% van alle Vlaamse studenten in industriële ingenieurswetenschappen vandaag deelnemen aan de Siemens Industry Academy.
Instroom en uitstroom
Siemens is als initiatiefnemer van de Siemens Industry Academy niet blind voor de huidige uitdagingen die er zijn in de markt met de moeilijke rekrutering van jong talent en de terugloop in het aantal studenten uit STEM-gerelateerd onderwijs. Samen met zijn partners wil Siemens hier met SIA alles in het werk stellen om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Op het event vandaag werd dan ook druk gedebatteerd over hoe SIA de kloof tussen opleidingen en de arbeidsmarkt verder kan helpen dichten, bovenop de inspanningen die het vandaag reeds levert.
‘Enerzijds trachten we met SIA bij te dragen aan de kwaliteit van de vorming en uitstroom’, getuigt Bart Demaegdt, business developer Digitalization bij Siemens. ‘Daarom ligt de focus binnen SIA in de eerste plaats op eindejaarsstudenten en de projecten waaraan ze werken in het kader van hun masterproef. In dat kader proeven ze bij een van onze industriële partners sneller van de praktijk en zijn ze sneller inzetbaar op de arbeidsmarkt zodra ze afstuderen.’
‘Anderzijds willen we ook de kwantiteit verhogen van de instroom in STEM-opleidingen. Hoe vroeger we jongeren prikkelen, hoe beter. Met Siemens Little Innovators maakt Siemens daarom al elf jaar de kinderen van de eigen medewerkers warm voor STEM en een carrière in technologie. Op een namiddag organiseren we in samenwerking met UCLL workshops rond verschillende topics in lijn met het takenpakket van een ingenieur. Dit concept willen we ook bij onze partnerbedrijven introduceren zodat zij op hun beurt jonge talenten kunnen aansporen om in de voetsporen van hun ouders te treden.’
Om de ingenieurs van morgen beter voor te bereiden op hun carrière zet Siemens met SIA ook steeds meer in op
de ontwikkeling en verbreding van softskills. Dat werd in Log!Ville in de verf gezet door een debat tussen verschillende HR-afgevaardigden van de professionele partners, dat dieper inging op het moderne profiel van de ingenieur en de skills van de toekomst.
‘Ingenieursopleidingen focussen nog steeds voornamelijk op technische kennis, maar de jobinvulling is wel sterk geëvolueerd. Het spanningsveld tussen generalisatie en specialisatie neemt alsmaar toe, terwijl organisaties alsmaar slanker en horizontaler worden. Hierdoor schuiven ingenieurs vandaag meer dan ooit mee aan tafel met de klant. Het aanscherpen van sociale vaardigheden en softskills zoals feedback geven, delegeren, communiceren… is even belangrijk, net als aandacht hebben voor levenslang leren op de werkvloer’, stelt Thierry Van Eeckhout, Vice President Sales van Siemens Digital Industries.
Positieve impact
‘Een van de prioriteiten van Siemens is impact creëren voor onze klanten, onze medewerkers en de maatschappij, via technologie en innovatie. Een terugblik op de afgelopen vijf jaar leert ons dat we hier met onze Academy in zijn geslaagd. Tot dusver werkten 113 studenten aan 93 projecten bij 50 bedrijven, onder meer met het oog op digitalisering, energiemanagement of een duurzaamheidswinst. We willen technologie toegankelijk maken en bieden onze partners daarom hard- en software die vandaag en morgen bepalend zijn op het terrein. Op die manier hebben we ook een impact op het curriculum van onze academische partners. We merken dat de portfolio’s van de universiteiten stelselmatig worden verbreed met aandacht voor nieuwe technologieën of trends, zoals digital twinning, een waardevolle technologie waar we met Siemens sterk op inzetten’, besluit Thierry Van Eeckhout.
www.siemens.be
InduMotion nodigde wetenschapswatcher
Hetty Helsmoortel uit als spreekster tijdens de jaarlijkse ontbijtvergadering voor de leden van de beroepsorganisatie. Het thema van haar voordracht tijdens de meeting was CRISPR, een revolutionaire techniek om snel en goedkoop veranderingen aan te brengen in het DNA van eender welk organisme.
U, uw buurman, uw moeder, iedereen moet CRISPR begrijpen, zo stelt Hetty Helsmoortel in haar boek ‘De geknipte genen’. Want de revolutionaire gentechniek hertimmert ons voedsel en ons lichaam. Het gebeurt niet elke dag, maar soms wordt er een ontdekking gedaan die de samenleving helemaal op zijn kop zet. Ooit was dat de beheersing van het vuur of het begin van de landbouw, recenter de auto of het internet. Vandaag is dat CRISPR, de uitvinding van de eeuw, alleen weet u dat nog niet. Tot nu.
Wat is CRISPR? Het korte antwoord: een revolutionaire techniek om aanpassingen uit te voeren in het DNA van eender welk organisme. Het langere antwoord hoorden de InduMotion-leden op 15 maart tijdens een lezing gegeven door Hetty Helsmoortel.
In een glasheldere en meeslepende stijl friste Hetty eerst bij alle aanwezigen de voorkennis op van DNA, met alles wat je moet weten om CRISPR te begrijpen. Daarna toonde ze wat er wetenschappelijk kan en wat er al is. Overtuigd dat we moeten begrijpen wat CRISPR is, maakte zij de materie behapbaar voor iedereen.
Waarom moeten we dit weten? Omdat CRISPR prachtige kansen biedt, maar ook gevaren en een hoop ethische dilemma’s. Nu het genetisch aanpassen van mensen mogelijk wordt, vindt Hetty het hoog tijd dat we onszelf vragen stellen.
Baby’s die geen HIV meer kunnen krijgen? Een nieuwe kankertherapie? Wat als intelligentie of geaardheid genetisch beïnvloedbaar zijn? Wat moeten we met deze technologie? Dank zij digitale stemopnemers werden deze vragen gesteld tijdens de lezing, waarop alle aanwezigen anoniem konden antwoorden. De antwoorden waren ontluisterend en leidden tot meer vragen en discussies.
Hetty is moleculair bioloog en doctor in de gezondheidswetenschappen. Tegenwoordig begeestert ze als wetenschapswatcher iedereen met haar passie voor wetenschap. Liveshows, boeken, podcasts, radio en televisie. Als ze maar kan vertellen over wetenschap en technologie. Daarnaast is ze ook artistiek leider van het Nerdland Festival. Het werd de InduMotion-leden tijdens de ontbijtvergadering duidelijk dat Hetty één grote missie heeft: wetenschap glashelder uitleggen aan zoveel mogelijk mensen op zoveel mogelijk verschillende manieren.
CRISPR is een afkorting van het Engelstalige begrip Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats. CRISPR werkt op microscopisch niveau en met een soort sjabloon spoort het een specifiek stukje DNA op in een cel. Daar verwijdert, vervangt of plaatst het CRISPR-Cas-systeem een stukje DNA, waarmee ook een bepaalde eigenschap van een organisme kan worden aangepast.
CRISPR-genbewerking is dus een genetische manipulatietechniek in de moleculaire biologie waarmee het genoom van levende organismen kan worden gewijzigd. Het is gebaseerd op een vereenvoudigde versie van het bacteriële antivirale verdedigingssysteem Cas9.
Door het Cas9-nuclease complex met een synthetisch gids RNA in een cel af te leveren, kan het genoom van de cel op een gewenste locatie worden geknipt, waardoor bestaande genen kunnen worden verwijderd of nieuwe kunnen worden toegevoegd. Het is een erg belangrijke techniek, omdat het zeer nauwkeurig, goedkoop en gemakkelijk uit te voeren is. Het kan worden gebruikt bij het ontwikkelen
van nieuwe geneesmiddelen, agrarische producten en genetisch gemodificeerde organismen of als middel om ziekteverwekkers en ongedierte te bestrijden.
Erfelijke genetische ziekten en ziekten die het gevolg zijn van somatische mutaties zoals kanker kunnen ermee behandeld worden. Het Cas9-nuclease werkt als een genetische schaar en opent beide strengen van het DNA om de modificatie op twee wijzen te introduceren. Hierdoor kan DNA-schade hersteld worden. Het vooruitzicht om CRISPR te gebruiken bij de ‘verbetering’ van menselijke embryo’s maakt de techniek echter zeer controversieel.
Wetenschapswatcher Hetty Helsmoortel (33) is een vrouw met een missie. Als moleculair bioloog was ze 8 jaar kankeronderzoeker aan de universiteit van Gent. Nu wil ze vooral iedereen begeesteren met haar passie voor wetenschap, op de meest uiteenlopende manieren.
Zo werkt ze nauw samen met Lieven Scheire voor de Nerdland Podcast en ze zijn de grondleggers van het Nerdland Festival, het grootste openlucht wetenschapsfestival van België. Het duo kondigde recent een nieuw Nerdland event aan, dit keer tijdens de kerstvakantie. Op 27 december 2023 is iedereen vanaf 8 jaar welkom bij ‘Nerdland voor Kleine Nerds’ in de Lotto Arena (Antwerpen).
Het gaat om een familieshow boordevol wetenschap, experimenten en bekende special guests. Wie de wetenschappen niet lust, heeft ze wellicht nooit smakelijk geserveerd gekregen. Dat is wat je net wél mag verwachten van deze familieshow. Ontdek samen met Lieven en Hetty het wonderlijke universum van wetenschap en technologie. Reis mee door tijd en ruimte, van de kleinste deeltjes tot de grootste sterrenstelsels.
De live show bevat tal van spectaculaire experimenten, een pak wow-momenten en heel wat bekende special guests. En wie weet, misschien vinden Scheire en Helsmoortel de volgende Einstein, Hawking of Tesla wel in de zaal. Tickets voor dit event zijn nu verkrijgbaar. www.hettyhelsmoortel.be
Connectiviteit van het ventiel naar de cloud: de CPX-AP-A technologie van Festo maakt connectiviteit mogelijk met alle grote netwerken en apparaten.
Met dit systeem kunnen gebruikers dezelfde digitale en analoge blokken, IO-linkmasters en ventieleilanden gebruiken, ongeacht het gekozen industriële netwerk. De gebruiker selecteert alleen een vereist busnetwerkknooppunt en kan vervolgens maximaal 80 verschillende IO-modules aansluiten en toch een datasnelheid van 200 MBaud in realtime behouden.
De stap naar digitalisering stopt niet bij de IO-systemen! Het nieuwe modulaire CPX-AP-A-systeem is het tweede product met AP communicatietechnologie dat op de markt wordt gebracht, naast het gedecentraliseerde CPX-AP-I systeem. Het succesvolle CPX-systeem van Festo wordt na 20 jaar vervangen door dit nieuwe, krachtigere en aanzienlijk flexibelere CPXAP-A systeem.
Door de nieuwe AP-communicatietechnologie te integreren in onze ventieleilanden zoals de VTSA is de benodigde ruimte kleiner in vergelijking met het modulaire CPX Classic systeem en verkrijgt u een real-time communicatie en veel meer voordelen tot aan de cloud.
Een nieuwe standaard is gezet: deze nieuwe technologie biedt u de hoogste flexibiliteit voor remote I/O en ventieleilanden via de combinatie van onze gecentraliseerde terminals (AP-A) en Festo‘s gedecentraliseerde remote IO-systemen (AP-I) op dezelfde backbone technologie.
www.festo.be
De AZ servostepmotor familie van Oriental Motor hebben een upgrade gekregen en genieten tegenwoordig ook van handige clip-on connectoren. Een nieuwe, handige manier om de connectie tussen motor en driver, sneller en stabieler te maken.
De voordelen die de stappenmotoren van de AZ familie te bieden hebben, zijn al enige tijd gekend bij onze klanten. Toch zijn er weer enkele nieuwe features bijgekomen. In de eerste plaats is er de nieuwe connector die een aantal voordelen biedt voor de bouwgrootte 42 mm en 60 mm:
• Snellere installatie dankzij het clip-on principe;
• IP66 bescherming aan motorzijde door gesloten connector ;
• 3 versies afhankelijk van de richting van de kabeluitgang;
• 1 kabel voor voeding, signaal, rem en aarding;
Deze connector is reeds een tijdje in gebruik bij de BMU en BLE2 Brushless DC pakketten van Oriental Motor, en zullen nu dus ook beschikbaar zijn voor AZ-stappenmotoren met en zonder elektromagnetische rem in bouwgrootte 42 mm en 60 mm en dit tot een lengte van 10 m.
Buscommunicatie voor aansturing via PROFINET, ETHERCAT of Ethernet/IP zijn tegenwoordig ook beschikbaar voor de AZ-familie wat zorgt voor een vlotte integratie in uw bestaande systeem.
www.actintime.be
De afdeling Factory Automation van Yamaha Robotics zal nieuwe robots en toepassingen presenteren op Automatica 2023, van 27-30 juni in München (stand 314 hal B5), om de flexibiliteit, productiviteit en superieure kwaliteit van zijn producten bij de productie van autobatterijen en andere industriële processen te demonstreren.
SCARA-robots staan in de schijnwerpers met de YK1200X, met een hoge precisie met een armlengte tot 1200 mm en een maximaal laadvermogen van 50 kg. Bezoekers kunnen de YK1200X in actie zien als onderdeel van een applicatie die is ontwikkeld in samenwerking met systeemintegrator JP Industrieanlagen, waar hij prismatische cellen voor elektrische voertuigen zal manipuleren. ‘Deze demonstratie laat batterijfabrikanten zien hoe ze hun output, winstgevendheid en productiekwaliteit kunnen verhogen’, zegt Jumpei Ninomiya, verkoopmanager voor Yamaha’s FA-sectie in Europa. ‘Onze oplossing komt op het juiste moment voor deze markt waar de deadlines voor nieuwe autonormen naderen.’
Twee demonstraties met de LCMR200 lineaire modules demonstreren de mogelijkheid om onderdelen tegelijkertijd in de x-, y- en z-richting te verplaatsen, voorwaarts en
achterwaarts, door snelheid, acceleratie en stopposities elektronisch te programmeren. Dit bijzonder flexibele transportsysteem maakt het mogelijk om ruimtebeperkingen te overwinnen, wendbaarder te worden en de productie binnen een fabriek snel te ontwikkelen en aan te passen.
Daarnaast zal Yamaha haar nieuwste cobot onthullen tijdens een presentatie die zeker de interesse van bezoekers zal wekken door hen een chocolade van een bekend merk aan te bieden. Tot slot kunnen bezoekers kennismaken met de nieuwste grafische software RCX-Studio bedoeld voor het programmeren van systemen met één of meerdere robots.
www.yamaha-motor-robotics.eu
Recent werd het productengamma van Vansichen Linear Technology en SimKon by Vansichen uitgebreid met positioners.
De positioners vullen de brede productlijn van robottracks verder aan. Bovendien maakt dit gamma aan positioners individuele oplossingen mogelijk voor projecten met bijzondere voorwaarden, zoals: zware werkstukgewichten, hoge draaisnelheden, hoge positioneringsnauwkeurigheden of grote stofhoeveelheden. Economisch ontwerp, efficiënte automatisering en de hoogste productkwaliteit liggen aan de basis van de positioners.
Alle producten worden geleverd met CE-conforme documentatie. Op aanvraag zijn tekeningen in 2D- en 3D-formaat verkrijgbaar, alsook alle beschrijvingen en onderhoudsschema’s. Naast professionele montage ter plaatse en complete service biedt Vansichen ook de mogelijkheid om het systeem bij hen te laten opstarten. Vansichen positioners maken gebruik van servomotoren, die rechtstreeks door de besturing worden aangestuurd. Alle positioners kunnen gecombineerd worden met hun gamma robottracks.
www.vansichen.be
Energieverspilling in productie- en procesinstallaties wordt grotendeels veroorzaakt door factoren zoals een slechte controle van het verbruik, onopgemerkte lekkages en processen die niet zijn geoptimaliseerd voor stand-by- en stilstandtijden. Dit kan niet alleen leiden tot hogere kosten, maar ook tot onverwachte problemen als gevolg van suboptimale onderhoudsplanningen en -acties.
Met de introductie van haar innovatieve Air Management System uit de AMS20/30/40/60-serie, speelt SMC in op de noodzaak om het energieverbruik te optimaliseren en de CO2-uitstoot te verminderen. Dankzij dit revolutionaire systeem kunnen bedrijven persluchtverbruik tot wel 62% verminderen.
Game-changing technologie
Dankzij de optimale wisselwerking tussen regelaar, wireless hub en overdrukventiel biedt de AMS20/30/40/60-serie bedrijven de mogelijkheid om niet alleen het persluchtverbruik te monitoren, maar ook de druk en temperatuur van hun persluchtleidingen in de gaten te houden. Hierdoor kunnen afwijkingen worden gedetecteerd, verspilling worden voorkomen en basisparameters voor machines en fabrieken worden vastgesteld. De AMS20/30/40/60 maakt gebruik van programmeerbare automatische drukvermindering en uitschakeltijden, waardoor gebruikers zowel het perslucht- als het energieverbruik kunnen verminderen. Dit resulteert niet alleen in verbeterde procesefficiëntie, maar ook in een aanzienlijke daling van de CO2-uitstoot bij de productie van perslucht.
De AMS-serie verzamelt al deze gegevens en de analyse ervan kan de basis vormen voor het definiëren van preventieve acties en onderhoudstaken. Zowel predictive maintenance als condition-based monitoring strategieën kunnen profiteren van de AMS20/30/40/60, omdat het verzamelen van gegevens helpt bij het opsporen van lekken en het maken van een digitale vingerafdruk van de gewenste bedrijfsomstandigheden. Het systeem bewaakt ook de status van de apparatuur om variaties te analyseren en vervolgens de stilstandtijd, verspilling en corrigerende maatregelen te verminderen.
Door gebruik te maken van innovatieve draadloze technologie die eenvoudig te integreren is en communicatiekabels overbodig maakt, biedt de AMS-serie uitstekende voordelen. Hierdoor worden tijd en kosten bespaard bij de installatie en inbedrijfstelling, en is er minder bedrading nodig. Het decentrale systeem is compatibel met OPC UA voor directe
Het Air Management System (AMS20/30/40/60 serie) van SMC is een duurzame oplossing die het persluchtverbruik tot wel 62% reduceert.
datacommunicatie zonder PLC, en is verkrijgbaar met seriële communicatieprotocollen zoals Ethernet I/P, Profinet en Ethercat. Via IO-link is het mogelijk nog een bijkomende externe sensor te integreren. Met slechts één AMS-hub kunnen klanten tot tien remote units aansluiten over een maximale communicatieafstand van 100 meter.
Duurzame oplossing
De AMS-serie biedt een duurzame oplossing voor bedrijven die perslucht gebruiken, ongeacht hun branche. Of het nu gaat om algemene productie, automotive, machinebouw, elektronica, verpakking, textiel, levensmiddelen, bosbouw/ papier of life sciences, de AMS-serie biedt een wereldwijde oplossing voor de optimalisatie van het energieverbruik en de vermindering van de CO2-uitstoot. Bovendien biedt het Air Management System van SMC een uitstekende milieubescherming, met IP65- of IP67-beschermingsgraad, afhankelijk van het type regelaar. www.smc.be
Sirris, Agoria, POM West-Vlaanderen en PTI Kortrijk stelden op 22 maart in virtual reality de nieuwbouw voor van House of Manufacturing en Technicum in Kortrijk. Als ontmoetingsplek voor de maakindustrie zal House of Manufacturing duurzame technologische innovatie stimuleren. Eenmaal geopend kunnen bedrijven in House of Manufacturing terecht voor inspiratie, ondersteuning, advies, netwerking en ontwikkeling van talent op maat van hun industrie 4.0-uitdaging. Het aanpalende Technicum zal plaats bieden aan 600 leerlingen uit het technisch en beroepssecundair onderwijs, om hen voor te bereiden op een job in de maakindustrie. De opening van House of Manufacturing is voorzien voor april 2024. (www.sirris.be)
MACHINEERING 2023 in Brussels Expo heeft een topeditie achter de rug. Niet minder dan 6.552 professionelen bezochten de 115 exposanten van MACHINEERING. De Belgische metaalbewerking en machinebouwers trekken duidelijk de kaart van de ‘reshoring, onshoring en nearshoring’-golf die door Europa stroomt. Bezoekers qua sectorverdeling kwamen vooral uit productie, assemblage, constructie, distributie en bewerking, alsook machinebouw – high tech systems & mechatronica – en prototyping & product design en automotive. 32% van de bezoekers behoren tot de algemene directie of zijn eigenaar / bestuurder van hun bedrijf. Wie niet aanwezig kon zijn in Brussels Expo kan nog altijd terecht op MACHINEERING DIGITAL, het online platform waar je de technologieën van de exposanten kan opzoeken, connecteren met de exposanten alsook alle Expert Classes ‘on demand’ kan (her)bekijken. Het volstaat om zich via www.machineering.eu te registreren via de knop MACHINEERING DIGITAL. De toon is alvast gezet voor de komende Industrialfair events in Kortrijk Xpo: Abiss op 5 oktober 2023, INDUMATION.BE op 31 januari, 1 & 2 februari 2024 en Design 2 Manufacturing op 27 & 28 maart 2024. (www.machineering.eu) Bosch Rexroth behaalde in 2022 een omzet van 7 miljard euro, de hoogste omzet in de geschiedenis van de onderneming. Vergeleken met het voorgaande jaar (6,2 miljard euro) steeg de omzet met 14,1 procent. Eind 2022 telde Bosch Rexroth wereldwijd ongeveer 32.100 medewerkers, een stijging van 3 procent. De regio Noord- en Zuid-Amerika kende de grootste omzetstijging (+ 34,8 procent), met een omzet van 1,4 miljard euro. In Europa (buiten Duitsland) steeg de omzet met 16,5 procent tot 2,4 miljard euro. In Duitsland steeg de omzet met 11,3 procent tot 1,4 miljard euro. De groei was het laagst in Azië/Afrika/Australië met een omzet van 1,8 miljard euro. De reden hiervoor: De omzet in China, de grootste markt in de regio en een van de grootste markten voor Bosch Rexroth als geheel, daalde met meer dan 9 procent als gevolg van de coronapandemie. Gedurende het afgelopen jaar heeft Bosch Rexroth zijn activiteiten in Rusland volledig stopgezet. Bosch Rexroth kreeg een totaal aan orders ter waarde van ongeveer 7,3 miljard euro. Dat is slechts 2,1 procent onder het record van vorig jaar. (www.boschrexroth.com) Met de opening van een gloednieuwe assemblagelijn voor elektrische trucks in Eindhoven, zet DAF volop in op elektrisch aangedreven vrachtvervoer op de kortere afstand. De XD- en XF Electric-modellen van DAF kunnen zo’n 500 kilometer ver rijden. Innovatief is dat de nieuwe generatie elektrische DAF-trucks aan de laadpaal op 45 minuten tijd 80% van hun batterij voltanken. Dat is een voordeel, want een elektrische vrachtwagen zal gemiddeld tweemaal per dag moeten opladen. Toch schrijft DAF de verbrandingsmotor niet volledig af. Een elektrische vrachtwagen kost immers nog altijd twee- tot driemaal zoveel als een diesel. Een transporteur rekent erop dat zijn truck 1,6 miljoen kilometer kan rijden voor hij is afgeschreven. DAF zet daarom ook volop in op de ontwikkeling van motoren die lopen op waterstof. Naast het gewicht van batterijen, is er ook het probleem van infrastructuur, en dit overal in Europa. Momenteel wordt er volop gebouwd aan een netwerk van openbare laadpalen. Een truck moet op die laadplaatsen ook de nodige manoeuvreerruimte krijgen. De elektrische DAF-trucks krijgen in de Belgische fabriek in Oevel aangepaste cabines, met onder andere een vernieuwd dashboard. De cabine-productie gaat momenteel nog niet omhoog, want voorlopig produceert DAF kleine aantallen elektrische vrachtwagens (2 per dag), naargelang de vraag van de markt. (www.daf.be) Vakbeurzen Maintenance, M+R en Worksafe Flanders 2023 scoren sterk dankzij 5% méér bezoekers en klimmen zo naar 5.398 bezoekers en 300 exposanten. Opvallend was hoe goed de drie beurzen elkaar versterken. Meet- en regeltechniekers hebben immers diverse PBM’s nodig. Preventieadviseurs zijn ook verantwoordelijk voor de veiligheid van de onderhoudsploeg. En geen voorspellend onderhoud vandaag zonder slimme instrumenten. Aan kruisbestuivingen dus geen gebrek. Voorts werden diverse Awards uitgereikt. Op Maintenance koos de jury, samengesteld door sectorfederatie BEMAS, voor de Loctite Pulse van Henkel, een digitale IIoT-oplossing om bij te dragen aan de betrouwbaarheid van een site. De M+R Innovation award, uitgereikt door ingenieursvereniging ie-net was voor de Ethernet-APL veldschakelaar van Pepperl+Fuchs voor een genetwerkte communicatie rechtstreeks vanuit het veldniveau. De publieksprijzen waren respectievelijk voor I-Care en Elscolab. Daarnaast viel ook Agristo in de prijzen. De aardappelspecialist heeft voortaan het Technisch Team van het Jaar in de rangen. De publieksprijs ging naar A&S energie voor de hoge beschikbaarheden van hun installaties. (www.maintenance-expo.be)
Wie is er nog nooit naar Rock Werchter geweest? Al sinds 1975 wordt het festival georganiseerd door Hermand Schueremans en sindsdien kwamen er meerdere festivals bij. Hoe kijkt hij naar innovatie in de entertainmentsector?
‘Er wordt wel eens geponeerd dat in België de wereld van optredens en festivals sterk veranderde onder invloed van innovatie uit andere sectoren. Ik ga hier het licht van de zon niet ontkennen, maar wil er toch graag op wijzen dat innovatie zeker geen éénrichtingsverkeer is. Het is zeker niet zo dat wij enkel innovatie uit andere sectoren overnemen, het werkt absoluut ook in de andere richting. Ik kan daarvoor eenvoudig verwijzen naar de talloze bedrijven die in het zog van Rock Werchter ontstonden.’
‘Stageco is wellicht de bekendst klinkende naam en groeide uit tot wereldmarktleider in podiumbouw. Daar komt regelrechte toptechnologie aan te pas, zowel op het gebied van engineering als op logistiek vlak. Uit andere sectoren werd - en wordt - met belangstelling gekeken naar wat zij voor elkaar krijgen.’
‘Wij hebben altijd gepoogd een voorloper te zijn op het vlak van innovatie. Dat uit zich niet alleen in overduidelijke veranderingen zoals het omschakelen van een ééndaags festival naar een meerdaagse belevenis, maar ook in minder zichtbare zaken. Zo voerde het Kortrijkse bedrijf Geodynamics met succes een test uit van een track-and-trace systeem, waarbij de medewerkers van het Rode Kruis in realtime elkaars positie konden raadplegen.’
‘Veiligheid maakt dus ook deel uit van de festivalbeleving. Eerder waren we ook een voorloper in het aanbieden van internet op de festivalweide. Dergelijke innovaties ontstaan in onze schoot en vinden later hun weg in andere toepassingen.‘
‘En dat is wat ik bedoel met een zelfversterkend ecosysteem. Dit is bij uitstek een sector met vaak jonge en creatieve mensen van over de hele wereld. Zet die samen en je krijgt een zeer interessant, innovatief en inspirerend samenwerkingsmodel. Zo kan je bakens verzetten, krijg je een kruisbestuiving tussen bedrijven en dat leidt tot meer innovatie. Dat trekt op zijn beurt weer het enthousiasme aan rond die bedrijven. Een dynamiek die blijft duren.’
‘Daarnaast kan ik makkelijk andere namen opsommen, als voorbeelden pik ik er licht- en geluidspecialist EML uit, die later bij PRG onderdak vond, en The Power Shop met generatoren als specialiteit. Er is hier met andere woorden als het ware een ecosysteem gecreëerd. Dat is opnieuw vergelijkbaar met wat in andere sectoren gebeurt. Daar waar automatisering en innovatie in pakweg de industrie ingezet wordt om een antwoord te bieden op klantenvragen, is dat bij ons niet anders. Het enige verschil is dat het bij ons vooral draait om de ervaring van het publiek.’
Herman Schueremans stond aan de wieg van het dubbelfestival Torhout-Werchter en van Rock Werchter. Vandaag is hij concertpromotor voor de groep Live Nation. Ook was hij voor Open Vld actief als Vlaams Volksvertegenwoordiger van 2004 tot eind 2012.
‘Wij hebben altijd gepoogd een voorloper te zijn op het vlak van innovatie.’
Standby Electro-pneumatic regulator of standby regulator type
Modulaire verbinding
Overdrukventiel
Air Management Hub debiet-, druk- en temperatuurdetectie
secundaire luchttoevoer of -afvoer (uit) schakeling
SMC introduceert haar innovatieve Air Management System uit de AMS20/30/40/60-serie waarmee bedrijven energie kunnen besparen en CO2-uitstoot kunnen verlagen.
• Bespaar energie en verhoog duurzaamheid
Programmeerbare automatische drukverlaging en uitschakeltijden
• Optimaliseer uw onderhoudsmogelijkheden
Meting en opvolging van flow, druk en temperatuur
• Digitaliseer uw persluchtinstallatie
Virtuele controle van parameters met fieldbus of OPC UA datacollectie
• Verminder arbeid en bedradingstijd
Draadloze verbinding met een bereik tot 100 meter en aansluiting tot 10 remote units
Specificaties:
• Compatibel met OPC UA, Ethernet/IPtm, Profinet en Ethercat
• Hoge beveiliging met unieke encryptie
• Flowrate tot 4000l/min bij 0,7mpa
Raadpleeg onze complete technische brochure
Meer weten? Surf naar www.smc.be of contacteer ons op info@smc.be.
Met dit revolutionaire systeem kan u uw persluchtverbruik tot wel 62% verminderen*. SMC
www.smc.be
