I Dobre praktyki związane z bezpieczeństwem w Nordkalk

DOBRE PRAKTYKI ZWIĄZANE Z BEZPIECZEŃSTWEM W NORDKALK

Dominik Budny, Tomasz Pietrasik

Nordkalk Sp. z o.o.

Żadna praca nie jest na tyle istotna, aby nie wykonywać jej bezpiecznie. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za rok 2020 górnictwo jest sektorem, w którym występuje największa liczba wypadków na 1000 zatrudnionych. Między innymi dlatego dla przedsiębiorstw z branży wydobywczej bezpieczeństwo pracowników traktowane jest priorytetowo.

W Nordkalk bezpieczeństwo i higiena pracy zostały wpisane na pierwsze miejsce polityki operacyjnej firmy, a zarządzanie BHP rozszerzono nie tylko na pracowników, ale także na firmy zewnętrzne, wykonujące czasowe lub stałe usługi podwykonawcze. Każdy, bez względu na rodzaj swojej pracy oraz zajmowane stanowisko w Nordkalk, ma takie same prawa i obowiązki związane z dbaniem o bezpieczeństwo własne i innych. Od października 2021 roku firma wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy ISO 45001:2018, który zastępuje wcześniejszy OHSAS 18001. Warto podkreślić, że jest to pierwsza na świecie zharmonizowana norma dotycząca Systemu Zarządzania BHP. Wykorzystanie tego systemu pozwoliło osiągnąć najwyższy standard na poziomie całej firmy. Dzięki niemu zakłady Nordkalk, we wszystkich swoich lokalizacjach, posiadają ten sam system raportowania i prowadzenia statystyk. Takie same definicje zdarzeń pozwalają na szybką koordynację oraz wymianę informacji pomiędzy zakładami. Poza pracownikami, w zgłaszanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych czy obserwacji bezpiecznych praktyk zaangażowani są także podwykonawcy.

Strategia i zarządzanie

Celem zarządzania ryzykiem jest jego określenie i ocena, a następnie eliminacja. Jeżeli wyeliminowanie nie jest możliwe, to należy je zminimalizować. Ryzyko zminimalizowane po działaniach korygujących nazywane jest „ryzykiem pozostałym” i musi pozostawać na tolerowanym poziomie. Należy dokonać oceny pozostałego ryzyka. Taka ocena opiera się na pomiarach, zgłoszonych obserwacjach, zdarzeniach, które są zbierane od pracowników i podwykonawców. Jeżeli nastąpiły zmiany, np. w technologii, warunkach pracy, znacząco zmieniła się liczba pracowników, miał miejsce wypadek, etc., to należy dokonać przeglądu oceny ryzyka. Ocena taka musi być przeprowadzona zgodnie z przepisami i normą ISO 45001.

W systemie do zarządzania bezpieczeństwem istnieje standardowa procedura zarządzania ryzykiem. Nordkalk uwzględnia przy tym aspekty psychospołeczne w środowisku pracy, które są stale monitorowane i podlegają zarządzaniu ryzykiem za pomocą specjalnych list kontrolnych w systemie oraz ankiet przeprowadzanych wśród personelu. Pozytywna atmosfera psychospołeczna ma fundamentalne znaczenie i mocno ogranicza tworzenie sytuacji stresowych, mobbingu, wykluczenia, niejasnych oczekiwań lub podobnych sytuacji, które mogą prowadzić do chorób lub wypadków. Nordkalk dąży do stworzenia takiego psychospołecznego środowiska pracy, w którym wszyscy zainteresowani mają poczucie uczestnictwa i integracji, ale także osobiście przyczyniają się do dalszego pozytywnego rozwoju całego otoczenia w miejscu pracy. Kadra zarządzająca chce dążyć do równowagi pomiędzy pracą a czasem wolnym wszystkich zainteresowanych (z ang. well-being).

Dobre praktyki związane z bezpieczeństwem

• Eliminacje

Jak wyżej wspomniano, najbardziej efektywnym sposobem na zapobieganie wypadkom jest ich całkowita eliminacja. Obecnie maszyny można włączyć zdalnie z pulpitu sterowniczego oddalonego o kilkadziesiąt metrów. Nie zawsze monitoring obejmuje wszystko to, co się dzieje w pobliżu maszyny. Można sobie wyobrazić sytuację, w której podczas rutynowego przeglądu przy zdjętych osłonach podczas przerwy technologicznej dochodzi do zdalnego uruchomienia maszyny przez nieświadomego operatora. By uniknąć takich sytuacji, wprowadzono metodę LOTOTO (z ang. Lock Out, Tag Out, Try Out), czyli „zabezpiecz, oznakuj i sprawdź”. Przy każdym z urządzeń elektrycznych w Nordkalk znajduje się skrzynka z głównym wyłącznikiem. Pierwszym krokiem jest lokalne wyłączenie i założenie na przełącznik kłódki, która uniemożliwia jego włączenie. Każdy z pracowników posiada tylko jeden klucz, więc przypadkowe zdjęcie kłódki przez przypadkowego pracownika jest niemożliwe. Kolejnym krokiem jest oznakowanie urządzenia, które jest wyłączone z ruchu. Każda z kłódek posiada numer, po którym można zidentyfikować osobę. W ten sposób wiemy, kogo należy szukać, aby mógł zdjąć blokadę.

Ostatnim krokiem jest test uruchomienia urządzenia, pomimo założonej blokady, w celu całkowitego upewnienia się, że system, który stosujemy, nie uległ awarii. LOTOTO skutecznie eliminuje jedno z największych zagrożeń związanych z przypadkowym uruchomieniem maszyny.

Eliminacji zagrożeń sprzyja też wzajemna rozmowa na ten temat oraz dzielenie się wiedzą i przedstawianie swoich spostrzeżeń przez cały personel. Szczególnie ważnym momentem jest tydzień bezpieczeństwa, który odbywa się we wszystkich lokalizacjach i jest świetną okazją do wymiany doświadczeń pomiędzy pracownikami z różnych zakładów Nordkalk.

pozostałym” i musi pozostawać na tolerowanym poziomie. Należy dokonać oceny pozostałego ryzyka. Taka ocena opiera się na pomiarach, zgłoszonych obserwacjach, zdarzeniach, które są zbierane od pracowników i podwykonawców. Jeżeli nastąpiły zmiany, np. w technologii, warunkach pracy, znacząco zmieniła się liczba pracowników, miał miejsce wypadek, etc., to należy dokonać przeglRYS. 1 ądu oceny ryzyka. Ocena ryzyka musi być przeprowadzona zgodnie z przepisami i normąŚrodki kontroli zagrożeń ISO 45001. – hierarchia środków kontroli RYS. 1 Środki kontroli zagrożeń - hierarchia środków kontroli Marcelina, usuń proszę ten podpis pod rysunkiem, bo musiałam go powtórzyćSurowce i Maszyny Budowlane 1/2022 33

Fot. Nordkalk

Kadra zarządzająca chce dążyć do równowagi pomiędzy pracą a czasem wolnym wszystkich zainteresowanych

LIDER W BRANŻY

Nordkalk jest wiodącym północnoeuropejskim dostawcą produktów i rozwiązań na bazie kamienia wapiennego. Dostarcza surowce niezbędne dla wielu gałęzi przemysłu

• Zastępowanie

Rutynową i szczególnie niebezpieczną pracą w zakładach zajmujących się przetwarzaniem kamienia jest odklinowanie kruszarek. To praca polegająca na fizycznym rozbiciu kamienia ponadstandardowych rozmiarów bądź usunięciu zaklinowanych kamieni pomiędzy ściankami kruszarki, aby ją udrożnić. Do tego używany jest stacjonarny hydrauliczny młot, którym operator manipuluje zdalnie przebywając poza jego zasięgiem. Przed zainstalowaniem tego urządzenia pracownicy, w celu odklinowania kruszarki, musieli do niej wejść i rozbijać nadgabaryty, stosując narzędzia ręczne, co wymagało ponadprzeciętnego wysiłku i asysty. Generowało to dla pracowników wiele zagrożeń związanych z odpryskami kamienia, możliwością poślizgnięcia się i upadku z wysokości. Gdyby doszło do wypadku, wyciągnięcie poszkodowanego z wnętrza kruszarki byłoby bardzo trudne i wymagało wielu operacji z użyciem specjalistycznego sprzętu.

Te wszystkie zagrożenia i niedogodności związane z tym zadaniem wyeliminowało zainstalowanie ramiennego młota hydraulicznego. Oczywiście, jak każda maszyna, młot też może stanowić zagrożenie dla życia ludzkiego, wobec czego podjęto działania, żeby te zagrożenia wyeliminować. Operator używa manipulatora, a jego miejsce pracy znajduje się poza zasięgiem ramienia młota, co zapobiega ewentualnemu przygnieceniu ciała. Naprowadzanie grota od młota na kamień, gdy znajduje się on poza zasięgiem wzroku operatora, jest możliwe za pomocą kamer. To eliminuje narażenie operatora na bezpośrednie zagrożenie.

• Zabezpieczenia techniczne

Firma Nordkalk kładzie nacisk na Środki Ochrony Zbiorowej (ŚOZ). Podczas audytów wewnętrznych sprawdzany jest stan zabezpieczeń urządzeń, których praca stanowi zagrożenie. Dlatego tak ważne jest, aby w maksymalny sposób zabezpieczyć maszyny czy ciągi komunikacyjne, poprzez zastosowanie odpowiednich osłon czy barier, które uniemożliwiają uleganie wypadkom w wyniku niedostatecznej koncentracji.

• Zabezpieczenia administracyjne

Zmiana sposobu pracy spowodowana przez epidemię SARS-CoV-2 wymusiła stosowanie wielu metod prewencyjnych. W Nordkalk kładziono nacisk nie tylko na używanie maseczek czy dezynfekcję rąk, ale także na utrzymanie odpowiedniego dystansu społecznego. Dla pracowników wykonujących pracę przy komputerze forma pracy zdalnej pozwalała na ograniczenie kontaktów z innymi i tym samym mocno hamowała rozprzestrzenianie się wirusa. Co w sytuacji, gdy pracownik nie mógł wykonywać pracy zdalnej? Przed wybuchem pandemii np. pierwsza zmiana pracownicza rozpoczynała się równo o godzinie 6.00 i dotyczyła wszystkich działów. By zapobiec nagromadzeniu się osób w jednym pomieszczeniu, zastosowano przesunięcia zmianowe. Niektóre z działów rozpoczynały zmianę o 5:45, inne o 6:15; w ten sposób w szatniach przebywały jednocześnie maksymalnie dwie osoby, co odpowiadało spełnieniu wymogów o dystansie społecznym. Podobnie wyglądały przerwy w trakcie pracy.

Między innymi właśnie takie zastosowanie organizacji pracy sprawiło, że firma była w stanie zachować ciągłość produkcyjną.

• Środki Ochrony Osobistej

Środki Ochrony Osobistej (ŚOO) pozostają ostatnią linią obrony przed urazami. Hełm z czteropunktowym paskiem mocującym, odblaskowa odzież, okulary ochronne i buty klasy S3 to absolutna podstawa. Jako uzupełnienie niektórzy z pracowników, np. wykonujący prace spawalnicze, są wyposażeni w odzież

niepalną. Z kolei osoby zatrudnione przy taborze kolejowym mają specjalne buty. Każdy z pracowników produkcyjnych posiada po 3 komplety odzieży zimowej oraz 3 komplety odzieży letniej.

Współpraca z podmiotami i firmami zewnętrznymi

Nie można wykluczyć, że wypadek się nie wydarzy. By wiedzieć, co wówczas zrobić i nie ulec panice, personel powinien być odpowiednio przeszkolony. Nordkalk ściśle współpracuje z firmami zajmującymi się szkoleniami. Największy zasób wiedzy i doświadczenia przy udzielaniu pierwszej pomocy przedlekarskiej posiadają ratownicy medyczni i to właśnie oni przekazują ten zakres wiedzy naszym pracownikom, m.in. na temat sposobów ewakuacji rannego z trudno dostępnych miejsc czy wykorzystywania defibrylatora.

Nie bez znaczenia jest współpraca z lokalnymi jednostkami ochotniczej straży pożarnej znajdującymi się w ścisłym sąsiedztwie zakładów. W bieżącym roku firma Nordkalk przeznaczyła sprzęt bojowy wykorzystywany w czasie akcji ratunkowych, w którego skład wchodzą: aparat powietrzny, maska panoramiczna i butla kompozytowa. Sprzęt ten umożliwia prowadzenie akcji ratunkowej w zadymionych pomieszczeniach. W zakładach prowadzone są także wspólne ćwiczenia z zakresu pierwszej pomocy, ewakuacji oraz gaszenia. Te wyjątkowe spotkania pozwalają doskonalić personel i uczyć natychmiastowego reagowania na zagrożenia, co oswaja pracowników z ewentualnym niebezpieczeństwem, jakie może powstać.

***

Przedstawione powyżej systemowe podejście do zarządzania bezpieczeństwem w pracy przekłada się na niski współczynnik wypadkowości. Częste treningi załogi, wymiana informacji o istotnych wypadkach w branży górniczej wpływają na świadomość zagrożeń, z jakimi mogą mieć do czynienia pracownicy Nordkalk. System raportowania zdarzeń potencjalnie wypadkowych angażuje management i informuje o stanie technicznym osłon czy urządzeń. Wszystkie te mechanizmy złożone w całość sprawiają, że zakłady Nordkalk są bezpiecznym miejscem pracy dla personelu oraz osób z zewnątrz.

Reklama

Oczyszczanie taśm przenośnikowych