NIEUW GENT
ONDERZOEKSTUDIE MOBILITEIT & PUBLIEKE RUIMTE MARIE-FRANCE LEBBE 2013-2014
1
2
CONTEXT: GROOT AANTAL WIJKGEBRUIKERS MAKEN DE WIJK ONLEEFBAAR p9 PROJECTFASE 1: OPZOEK NAAR ALTERNATIEVEN VOOR HET PRIVÉ-VOERTUIG STRATEGIE: STARTPROJECT UGENT & EEN NIEUWE FIETSROUTE LANGS HET WATER
CONTEXT: HET ‘EILAND’ NIEUW GENT p.21 PROJECTFASE 2: GEÏSOLEERD KARAKTER VAN DE WIJK AANPAKKEN STRATEGIE: EEN ZACHT NETWERK CREËREN DIE DE WIJK MEER DOORWAADBAAR MAAKT
3
NIEUW GENT
-EEN WIJK ONDER DRUKDe wijk Nieuw Gent is op zijn minst uniek te noemen, omgeven door enorme campussen en bedrijventerreinen lijkt het een eilandje ten zuiden van de stad. Grote infrastructuren laten duizenden werknemers elke dag de wijk binnenrijden, het universitair ziekenhuis alleen al telt 5800 werknemers en de vele campussen van de unief en hogeschool lokken een eindeloze stroom fietsers. Als eerste analyse heb ik op diverse manieren van het centrum naar de wijk gewandeld, op zoek naar aangename verbindingen die een alternatief bieden op de drukte van de Zwijnaardse Steenweg. Hierdoor herontdekte ik de Gentse waterkant en op die wandeling zag ik vaak kleine paden die jammer genoeg afgesloten of privé waren. Op kaarten werden die vaak als een ‘tragel’ benoemd. Het zijn oude jaag- en trekpaden die door de nieuwe mobiliteit afgeknipt zijn. Vanuit deze vaststellingen ben ik beginnen ontwerpen. Een eerste streefdoel was de druk van het privé-voertuig te verlagen door aangename alternatieven te bieden.
4
5
water in Gent 6
Langs het water op zoek naar alternatieven routes 7
Op het kaartje is duidelijk merkbaar hoe aanwezig de onderwijsinstellingen zijn in de wijk. Als startproject neem ik de universiteit als gebruiker van de wijk kritisch onder de loep. De unief kent 35 000 studenten en heeft heel wat werknemers die elke dag pendelen naar Nieuw Gent, zonder problemen komen die met de auto. UGent schat dat er een 7000 tal auto’s de stad elke dag binnenrijden voor de universiteit. (Gemiddelde bezettingsgraad = 1,2 personen per auto.) Dit brengt de leefbaarheid in het gevaar. Momenteel wordt er volop geïnvesteerd in grote infrastructuurswerken, maar ik zou in dit voorstel op zoek willen gaan naar aangename alternatieven waardoor de auto een minder evidente keuze wordt.
8
CONTEXT: GROOT AANTAL WIJKGEBRUIKERS MAKEN DE WIJK ONLEEFBAAR PROJECTFASE 1: OPZOEK NAAR ALTERNATIEVEN VOOR HET PRIVÉ-VOERTUIG STRATEGIE: STARTPROJECT UGENT & EEN NIEUWE FIETSROUTE LANGS HET WATER
9
Ugent? EEN NETWERK VAN MINIBUSJES in combinatie met de verdere vertramming in Gent kan een aangenaam alternatief bieden voor de logge bus die overal stopt. Zelf de wijk kan een busnetwerk opstarten of de scholen, de senioren, ...? Zo ontstaan aangepaste routes waardoor mensen sneller op hun bestemming zijn, grote bussen onnodig blijken, kortom meer flexibiliteit en minder verkeersdruk. De haltes kunnen variëren, wie weet springt ‘Coca Cola’ ook mee in het verhaal en stopt het busje daar ook even. In het weekend kunnen de bussen de wijk dienen en stoppen aan het Rerum-Novarumplein of de Ghelamco Arena.
Uniefroute Eindhalte alternatieve stops mogelijk voor nieuwe busroutes
10
PROJECTVOORBEELD - SANTRAL ISTANBUL‘Santral Istanbul’ is een oude elektriciteitscentrale die is omgevormd tot unief. Studenten en docenten kunnen om het halfuur gratis op een minibusje stappen vanop het Taksim plein. Hiermee is de unief niet alleen. Het systeem van minibusjes (‘dolmus’) zijn in Istanbul een gebruikelijke manier om zich te verplaatsen. Het is een soort gedeelde taxi. Goedkoop en flexibel, want het brengt je tot aan je bestemming en niet tot een vooraf bepaalde halte. Om het makkelijk te maken stoppen ze sowieso aan bepaalde drukke punten, maar op- en afstappen gaat zoals je wilt.
De universiteit Gent zou een busnetwerk kunnen opstarten op maat. Werknemers kunnen opgehaald worden aan het station indien ze naar de meer afgelegen campussen moeten. Een app zou kunnen uitgewerkt worden waardoor je je plaatsje reserveert of een bus laat komen wanneer je met meer dan 4 bent. Deze bussen zouden elektrisch zijn en veel kleiner dan de gewone bussen. Door hun beperkt aantal haltes zijn de werknemers snel op hun werk. De kleinere wagens belasten het verkeer minder en zijn ecologisch verantwoord.
Parkeerplaatsen worden slechts onder strikte voorwaarden toegelaten op de campussen. Velen kunnen een nieuw leven krijgen, een mogelijke denkpiste is een nieuw fietssysteem zoals op de afbeelding.
11
EEN ALTERNATIEVE FIETSROUTE LANGS HET WATER creĂŤert een ontdubbeling
van het fietsnetwerk. Het is niet de bedoeling om alle fietsers langs het water te verplaatsen, maar om de drukke toestroom te spreiden. De alternatieve route maakt gebruik van de oude voetweg (die achter de Sint-Pietersabdij tot aan de univeristeitsgebouwen loopt). Deze wordt momenteel gebruikt als parkingroute voor de unief. In dit ontwerpvoorstel wordt zoveel mogelijk de privĂŠ-wagen gebannen, we verantwoorden dan ook het parkeerverbod op de oude voetweg en hierdoor komt ruimte vrij voor een fietsstraat.
12
13
fietsstraat langs de Schelde 14
De uniefbusjes worden vooral gebruikt voor grotere afstanden en andere uitzonderlijke situaties. De uniefgebouwen van deze site hebben alle voorzieningen en een grote keuze aan openbaar vervoer. Ook het nieuwe fietsnetwerk zal de unief ondersteunen. Dit busnetwerk zal dus minder gebruikt worden dan deze van het station tot aan de onderzoekssite Zwijnaarde.
15
16
17
Fietsstraat Zwijnaardse Steenweg De Zwijnaardse Steenweg wordt gedeeltelijk een éénrichtingsstraat voor bewoners met auto. Hoewel deze straten nog geen vast statuut hebben in België lijkt me dit een goede oplossing. Het verkeer kan gemakkelijk opgevangen worden door de Galglaan en de fietsers hebben hierdoor eindelijk de nodige ruimte. De toelevering van de delhaize en spar kan in de vroege ochtend gebeuren. Een minimum van twee meter als tweerichtingsstrook voor fietsers met het kenmerkende kleur en daarnaast veel ruimte om de straat in te nemen. In de weekends is het aanzienlijk kalmer en kunnen kinderen de straten ‘onveilig maken’. De kleine elektrische busjes van de wijkgebruikers (de uniefbusjes) worden trouwens ook als plaatselijk verkeer gezien. 18
19
20
CONTEXT: HET ‘EILAND’ NIEUW GENT PROJECTFASE 2: GEÏSOLEERD KARAKTER VAN DE WIJK AANPAKKEN STRATEGIE: EEN ZACHT NETWERK CREËREN DIE DE WIJK MEER DOORWAADBAAR MAAKT
21
Nieuw Gent, straatpatroon 22
actiegroep trage wegen 23
DE OUDE WATERWEGEN ALS VERBINDEND ELEMENT?
24
25
26
SunStones, ledlichten op zonne-energie
27
OP ZOEK NAAR EEN EENVOUDIG NETWERK DAT ZIJN OMGEVING NIET BELAST, MAAR TOCH VEILIG EN AANTREKKELIJK IS.
Projectgebied Coca-cola site 28
Zacht netwerk van sport en ontspanning 29
REFERENTIEPROJECTEN VAN SPEELSE PROJECTEN IN TUSSENGEBIEDEN
30
31
STRAATPROFIEL ZACHT NETWERK WATERDOORLATEND MATERIAAL VERLICHTING OP ZONNE-ENERGIE
32
33
34
BIBLIOGRAFIE STAD GENT, IPOD, http://www.gent.be/eCache/THE/41/563.html AGENTSCHAP WEGENENVERKEER, Standaardbestek250, http://www.wegenenverkeer.be/standaardbestek-250.html AGENTSCHAP WEGENENVERKEER, Vademecum fietsvoorzieningen, http://www.wegenenverkeer.be/documenten/technische-document- en/category/vademecum-fietsvoorzieningen.html AGENTSCHAP WEGENENVERKEER, Vademecum veilige wegen en kruispunten, http://www.wegenenverkeer.be/documenten/tech- nische-documenten/category/ vademecum-veilige-wegen-en-kruispunten.html AGENSCHATP WEGENENVERKEER, Vademecum Toegankelijk Publiek Domein, http://www.wegenenverkeer.be/documenten/tech- nische-documenten/category/ vademecum-toegankelijk-publiek-domein.html AGENTSCHAP WEGENENVERKEER, Vademecum voetgangersvoorzieningen, http://www.wegenenverkeer.be/documenten/technische- documenten/category/vademecum.html DE LIJN, Bushaltegids, http://www.delijn.be/u_bent/overheid/toegankelijke_bushaltes.htm URBAN TRACK, Green tram tracks, http://www.urbantrack.eu/images/site/publications/FinalConference/presentations/07_ ASP_Grassed%20Track.pdf STAD GENT, Mobiliteitsplan Gent, http://www.mobiliteitgent.be/sites/default/files/media/Mobiliteitsplan%20Gent%20-%20 Beleidsplan-2002.pdf STAD GENT, Verkeersleefbaarheidsplan Sint-Denijs-Westrem, http://www.gent.be/docs/Departement%20Ruimtelijke%20Plan- ning,%20Mobiliteit%20en%20Openbaar%20Domein/Dienst%20Mobiliteit/VLP%20Sint-Denijs-Westrem.pdf BAUWENS, E. V. (2010). GENT IN CIJFERS 2010. STAD GENT. CEL ARMOEDEBESTRIJDING . (2012). INDICATORENRAPPORT ARMOEDE 2009, UPDATE 2012. STAD GENT. DEHAENE, N., LACOERE, P., & DEJONGHE, C. (2001). RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN GENT. RICHINGGEVEND GEDEELTE. GENT: STAD GENT - DIENST STEDENBOUW EN RUIMTELIJKE PLANNING. KANSARMOEDE-ATLAS EDITIE 2002 (2002). GENT: SOCIAAL IMPULSFONDS, DIENST INFORMATIETECHNOLOGIE EN GIS STAD GENT. KESTELOOT, C., & VANDENBROECKE, H. (1996). ATLAS VAN ACHTERGESTELDE BUURTEN IN VLAANDEREN EN BRUSSEL. BRUSSEL: MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP. LOOPMANS, M. (2007). FROM SIF TO CITY FUND: A NEW DIRECTION FOR URBAN POLICY IN FLANDERS, BELGIUM. HOUSING BUILT ENVIRONMENT, 22, 215-225. RAYMAEKERS, A. C. (2010). LEEFBAARHEIDSONDERZOEK. STAD GENT. STAD GENT. (2012). WIJKFICHE NIEUW GENT. STAD GENT. STAD GENT. (2013). OMGEVINGSANALYSE. STAD GENT. STAD GENT. (2013). OVERZICHTSKAARTEN . STAD GENT. STAD GENT. (N.D.). BELEIDSPLAN ETNISCH-CULTURELE MINDERHEDEN. STAD GENT STAES, B. (2013, NOVEMBER 25). NOG TWEE OPTIES VOOR DAMPOORT: EEN TUNNEL OF EEN KRUISPUNT MET LICHTEN. OPGEROEPEN OP MAART 15, 2014, VAN NIEUWSBLAD.BE: HTTP://WWW.NIEUWSBLAD.BE/ARTICLE/DETAIL.ASPX?ARTICLEID=D- MF20131124_00854398 TEMMERMAN, K. (2008). BELEIDSNOTA STADSONTWIKKELING 2007-2012. GENT: STADSBESTUUR GENT. TEMMERMAN, K. (2008). BELEIDSNOTA WONEN 20072012. GENT: STADSBESTUUR GENT.
35