rega 18

Page 1


‫لةستايف ر َيطا‪-‬وة‬ ‫بؤ خاوةني ئيمتياز‬

‫‪ ŠǀǀŤƄƏ ƾǀſŚǀſ ƾƨăƿŹŚƓŒƏ‬‬

‫ذمارة (‪5 )18‬ي ئةيلولي (‪)2009‬‬ ‫هةموو ‪ 5‬و ‪20‬ي مانط َيك دةردةض َيت‬ ‫خاوةني ئيمتياز و سةرنووسةر‬ ‫سؤران عومةر‬ ‫‪07501126064‬‬ ‫بة ِريَوةبةري نووسين‬ ‫دليَر عةبدولَآل‬

‫براي خؤشةويستمان (ماكوان كةريم) كةخاوةني بيرؤكةي دروستكردني طؤظاري‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪-‬ية‪ ،‬ثاش ئةوةي ماوةي َ‬ ‫لةطةل بةسةربردين و بةردةوامبوو‬ ‫مانطيكي‬ ‫سال و ضةند َ‬ ‫لةثشتيواني ماددي و مةعنةوي طؤظارةكة‪ ،‬هاوشاني سةرنووسةر خةمخؤرو ماندوو بووة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ناتوانيت لةخاوةن ئيمتيازي ريَطا‬ ‫لةمكاتةدا بةهؤي‬ ‫سةرقالي و بووني ث ِرؤذةي ترييةوة‪َ ،‬‬ ‫َنيت‪.‬‬ ‫بةردةوامبيت و لةسةر داواي خؤي واز لةثؤستةكةي دي َ‬ ‫َ‬ ‫َليرةوة دةستخؤشي َليدةكةين و هيواي بةردةوامي و سةركةوتني بؤ دةخوازين‬ ‫لةكارةكاني تريدا‪.‬‬ ‫ستافي طؤظاري ريَطا‬

‫هاوكارانمان لةم ذمارةيةدا‬ ‫شةنكار ع��ةب��دولَ�لآ‪ ،‬عةبدولَآل ط��ؤران‪،‬‬ ‫هةلَويَست عوسمان‪ ،‬بةرهةم لةتيف‪ ،‬كةمال‬ ‫دؤلَثةموويي‪ ،‬كامةران ثةشيَو‪ ،‬محةمةد‬ ‫ساالر‪ ،‬هيَدي هةوليَري‪ ،‬شؤ ِرش ئةنوةر‪.‬‬

‫ئؤفيسي سةرةكي‪:‬‬ ‫سليَماني ‪ -‬ثشت باخي طشتي‬ ‫تةنيشت خةلَوةتطةي ثيري‬

‫‪27‬‬

‫َ‬ ‫ئيمةيل‪:‬‬

‫‪regamagazine@yahoo.com‬‬ ‫‪www.regamagazine.com‬‬

‫دابةشكردن‬ ‫خانةي رةهةند‬ ‫‪07708649210‬‬ ‫تيراذ‬ ‫‪6000‬‬ ‫ضاث‬ ‫ضاثخانةي كوردستان‬ ‫نرخ (‪)1500‬‬

‫‪29‬‬ ‫َ‬ ‫ر َيطا َ‬ ‫هةواليي كردةوة‬ ‫مالثة ِر َيكي‬

‫‪www.regamagazine.com‬‬ ‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪1‬‬


‫بارزاني لة(‪)31‬ي ئاب‪-‬دا كةركوكي فرؤشت‬ ‫خةيالي الوازكردني َ‬ ‫َ‬ ‫تالةباني و ترسي‬ ‫بارزاني‬ ‫ثةراوَيزخستني و هَينانة ثَيشةوةي َ‬ ‫تالةباني الي ئةمريكا‪،‬‬

‫طَي ِرانةوةي كةركوكي بؤ سةر دةسةآلتي هةرَيم رةتكردةوة‬ ‫راثؤرتي‪ :‬دلَير عةبدوَلآل‬

‫مةسعود بارزاني لةدواي ‪31‬ي ئابةوة دةسةآلتي بةسةر هةوليَردا ضةسثي‬

‫‪2‬‬

‫‪31‬ي ئاب ئةو َميذووة شوم و ث ِر كارةساتةية‬ ‫كةبيركردني لةهزري تاكي كوردي بةطشتي‬ ‫َ‬ ‫مةحال و ئةستةمة‪،‬‬ ‫و قوربانياني بةتايبةتي‬ ‫كةضكةلةوةي ِرةو ِرةوةي َميذووي قؤناغي‬ ‫ثاش ِراثة ِريني طةلي كوردي بةالي خيانةت‬ ‫هيزي‬ ‫و ناثاكيدا ئاوةذوكردةوة ثارسةنطي َ‬ ‫سياسي و جوطرافي و سةربازي كوردستاني‬ ‫هيزة سياسيةييدا برد كة‬ ‫َتيكداو بةالي ئةو َ‬ ‫«مةسعود بارزاني» سةرؤكايةتي كردو وةك‬ ‫تؤماركةريَكي ئةو كارةساتة شوومة ناوي‬ ‫ضووة َميذووةوة‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫ئةطةرضي ثارتي كةخاوةني ِراستةقينةي‬ ‫ئةو َميذووة شومةية‪ ،‬بةو جؤرة َتي ِرواني بؤ‬ ‫بةيةكيك‬ ‫‪31‬ي ئاب نيةو جياواز لةبؤضونةكان‬ ‫َ‬ ‫لةداستانة طةورةو سةركةوتووةكاني خةباتي‬ ‫َ‬ ‫لةقةلةمي ئ��ةدةن و‬ ‫ضةكداري و سياسي‬ ‫بةهيماي حةكيمي لةسياسةتي بارزاني‬ ‫َ‬ ‫َثيناسةي دةكةن‪ ،‬بةالم ِراستيةكي حاشا‬ ‫َ‬ ‫هةلنةطرة كة ‪31‬ي ئاب جطةلةو مانايانةي‬ ‫هةوليرو‬ ‫بؤي دةكريَت بةبةعسيكردني‬ ‫َ‬ ‫دا ِرماني ديوارو شوراي هةيمةنةي طةلي كورد‬ ‫بوو الي بةعسيةكان‪.‬‬

‫ثارتي بة‪31‬ي ئاب خؤي َ‬ ‫خاليكردةوة‬ ‫ثارتي كةبةئةنجامداني كارةساتي ‪31‬ي‬ ‫ئاب و َطي ِرانةوةي سوثاي ديكتاتؤري بةعس‬ ‫بؤ ناو خاكي كوردستان‪ ،‬ثارسةنطي تةواوي‬ ‫َهيزةكاني بةالي خؤيدا شكانةوةو دوذمن و‬ ‫يةكيتي بوو َبي ثة ِر َ‬ ‫وبال‬ ‫نةيارةكةي خؤي كة َ‬ ‫كردو َ‬ ‫بةثالثشتي َهيزو دةسةالتي ض ِرنوك‬ ‫ضيريكي‬ ‫يةكيتي بؤبووة َني َ‬ ‫وةشيني بةعس‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫سادةو ئاسان و بةماوةيةكي كةم تواني لةتةواوي‬ ‫وةدةرينيت‪ ،‬بةالم ئةم َميذووة‬ ‫خاكي كوردستاني‬ ‫َ‬ ‫شكستيكي طةورةو لةكةداربووني‬ ‫بؤ ثارتي بووة‬ ‫َ‬ ‫ئةو خةبات و َتيكؤشانة سياسي و ضةكدارييةي‬ ‫كةساالنيكي دريَذو بةناوي كوردايةتي و َ‬ ‫هةولي‬ ‫َ‬ ‫رزطاريخوازانة بؤ كوردستان بةرثاري كردبوو‪.‬‬ ‫ثارتي كةبةئةنجامداني ‪31‬ي ئاب لةمةغزاو‬ ‫ماناي سياسي خؤي َ‬ ‫خاليكرايةوةو بةهةموو‬ ‫َثيوةرةكان ميتؤدي ِراستةقينةي خؤي لةدةستداو‬ ‫بةثيي سروشت و لؤذيكي ِرووداوةكةش نةفريني‬ ‫َ‬ ‫كؤمةآلني َ‬ ‫خةلكي كوردستاني بةركةوت و‬ ‫بؤ هةتاية وةك َ‬ ‫لةميذوويدا‬ ‫خالَيكي سلبيش َ‬ ‫لةيةكيتي و‬ ‫دةمي َنيتةوة‪ ،‬نةك هةر تةنها زياني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةيراني ئةوسايدا‪َ ،‬‬ ‫هةرةسيكي طةورةي‬ ‫بةلكو‬ ‫َ‬ ‫بةشؤرش و خةباتي رزطاريخوازي كورد طةياند‬ ‫و دةستكةوت و سةركةوتنةكاني طةلي كوردي‬ ‫بةهةدةردا كةبةهؤي ِراثة ِرينة مةزنةكةوة‬ ‫بةدةستهابوو‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةوةي ثارتي ثاساوي َهيناني سوثاي‬ ‫ثاسداري َئيراني بؤ ناو خاكي كوردستان لةاليةن‬ ‫يةكيتيةوة‪ ،‬كردة ثاساويَك بؤ ئةنجامداني‬ ‫َ‬ ‫‪31‬ي ئاب و َطي ِرانةوةي سوثاي بةعسيزم‬ ‫بؤ ناو خاكي رزطاركراوي كوردستان‪ ،‬بةآلم‬ ‫خؤسةثيني و نةخويَندنةوةي بةرامبةرو‬ ‫هةستي‬ ‫َ‬


‫ثيادةكردني بيري نازيةت بوونة هؤكاريَكي‬ ‫سةرةكي و َ‬ ‫ثالنةر بؤ ئةنجامداني ئةو كارة لةاليةن‬ ‫كةلةميذووي طةلي كورداو الي زؤريَك‬ ‫ثارتيةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةيةكيك لةمةترسيدارترين قؤناغي‬ ‫لةخةلكي‬ ‫َ‬ ‫بةخيانةتيكي طةورةو‬ ‫شة ِري ناوخؤ دادةنريَت و‬ ‫َ‬ ‫َميذوويش هةذمار دةكريَت‪.‬‬ ‫بارزاني ئاواتي سةربازاني عيراقي‬ ‫َهينايةدي‬ ‫بة ِراي ضاوديَراني سياسي بارودؤخي ئةوساي‬ ‫كوردستان و دةستوةرداني َ‬ ‫دراوسي‬ ‫دةولةتاني‬ ‫َ‬ ‫ملمالنيي ضةكداري َهيزة كورديةكان‬ ‫لةشة ِرو‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي و ثارتي لةاليةك و بووني‬ ‫بةتايبةت َ‬ ‫َ‬ ‫لةدةولةتاني‬ ‫َهيزو ثارتة نةيارةكاني هةريةكة‬ ‫َئيران توركيا لةبةشة كورديةكةي خاكي َعيراق‬ ‫«كوردستان» يارمةتيدةريَكي باش بووة بؤ ثارتي‬ ‫بةهيناني‬ ‫بوةشي َنيت و َ‬ ‫بؤ ئةوةي دةستي خؤي َ‬ ‫سوثاي بةعسي َعيراقي طورزيَكي جةرط ب ِر‬ ‫بوةشي َنيت و ئةو‬ ‫لةيةكيتي نةيارو دوذمني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َنيتةوة‬ ‫ناوضانةشي لةدةستيداوة بةزيادةوة بيطة ِري َ‬ ‫يةكيك لةو ذنة ِر َالة‬ ‫ركيفي خؤي‪ ،‬هةروةك َ‬ ‫ذيَر َ‬ ‫سةربازييانةي سوثاي َعيراق بةناوي فةرق‬ ‫روكن حةميد عةزاوي كةبةشداري ِرووداوي‬ ‫‪31‬ي ئابي كردووة َ‬ ‫دةلَيت «دةستوةرداني َئيران‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل تاوانبار «جةالل تالةباني»‬ ‫بة ِريَكةوتن‬ ‫و هاتنة ناوةوةي سوثاي َئيران بؤ َنيو خاكي‬ ‫َعيراق‪ ،‬فةرماني بةرطري و طةمارؤي شاري‬ ‫هةوليرمان َثيدرا ئةويش بةب ِرياريَك لةاليةن‬ ‫َ‬ ‫سةرؤك كةبةداوايةكي بارزاني و هاو ِريَياني‬ ‫ثارتي ئا ِراستةي كرابوو‪.‬‬ ‫سوثاي بةعس لةو َهيرش و ثةالمارةدا بؤ‬ ‫هةولير كةبة ِريَبةرايةتي ضةكداراني‬ ‫سةر شاري َ‬ ‫ثارتي ديموكراتي كوردستان ئةنجامياندا‪،‬‬ ‫َهيندة بةثةرؤشةوة داواك���ةي ب��ارزان��ي و‬ ‫بةجيكرد هيض‬ ‫جي َ‬ ‫فةرمانةكةي صةدامييان َ‬ ‫يةكيك لةو سةربازانةي كة ئامادةكرابوون‬ ‫َ‬ ‫بؤ َهيرشةكة ل��ةوادةي دياريكراوي خؤيان‬ ‫دوانةكةوتن و بةتامةزرؤييةوة ضاوة ِريَي طرتني‬ ‫هةولير و طةرمكردني شة ِري براكوذي َنيوان‬ ‫َ‬ ‫ك��ورد ب��وون‪ ،‬وةك ئ��ةوةي ليوا ئيسماعيل‬ ‫لةطي ِرانةوةي ياداشتةكانيدا َ‬ ‫دةلَيت‬ ‫ئيبراهيم َ‬ ‫«هةموو سةربازةكان بةتامةزرؤييةوة ئامادةي‬ ‫بةجيكردني فةرمانةكةي سةرؤك صةدام‬ ‫جي َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيكيان دواكةوتنيان َلي‬ ‫ب��وون و هيض َ‬ ‫بةدينةكراو ئةو ئاواتةيان هاتةدي كةبينينةوةي‬ ‫هةولير بوو‪.‬‬ ‫شاري َ‬

‫بارزاني سةدام‪-‬ي وريا كردةوة‬ ‫‪31‬ي ئاب كةسةرةتايةك بوو بؤ ثارضةبووني‬ ‫يةكيك لةثارضةكاني كوردستان و جياكردنةوةي‬ ‫َ‬ ‫هةولير‬ ‫حكومةت و كةرتكردني بؤ ئيدارةي‬ ‫َ‬ ‫سليماني‪َ ،‬‬ ‫دانيك بوو بؤ ورياكردنةوةي‬ ‫هةول َ‬ ‫و َ‬ ‫صةدام و بةعس لةاليةن بارزانيةوة‪ ،‬ئةمة‬ ‫ثيالنيكي دوو اليةنة بوو بؤ‬ ‫جطةلةوةي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةهيشتن و كةمكردنةوةي دةسةالتي تالةباني‬ ‫َ‬ ‫و وةرطرتنةوةي ناوضةكاني ذيَر دةسةالتي‬ ‫يةكيتي و طة ِرانةوةي بؤ ذيَر ِر َكيفي بارزاني و‬ ‫َ‬ ‫حزبةكةي‪ ،‬هةروةك ِرؤذنامةي «العراق»ي‬ ‫سةربةيةكيك لةدةزطا ِراطةياندنةكاني حزبي‬ ‫َ‬ ‫بةعسي ِروخاو لةثاش ئةنجامداني ِرووداوي‬ ‫دةلَيت «كؤتايي هاتني َ‬ ‫‪31‬ي ئاب َ‬ ‫رؤلي جةاللي‬ ‫َ‬ ‫ضةثةل و سةركةوتني طةلي َعيراقي سةربةرز‪،‬‬ ‫هةوليردا هاتةدي‪.‬‬ ‫لةرزطاركردني شاري َ‬ ‫بارزاني بة(‪)31‬ي ئاب َ‬ ‫طورزيكي‬ ‫كوشندةي لةئةمريكا وةشاند‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئ��ةوةي بةهانابردني بؤ‬ ‫بارزاني‬ ‫صةدام و حزبي بةعس و َطي ِرانةوةي سوثاي‬ ‫َعيراق بؤ كوردستان كةوتة َ‬ ‫هةلةيةكي طةورةي‬ ‫َميذووييةوة‪ ،‬طةورةترين خزمةتي بةدةسةالت‬ ‫و حكومةتي ئةوساي بةعس و خودي صةدام‬ ‫حسين كرد بةوةي ت��ةواوي ئةو ثيالنانةي‬ ‫َ‬ ‫ئاشكراكرد كةلةاليةن موخابةراتي ئةمريكاو‬ ‫بةرةي ئؤثؤزسيؤني َعيراقةوة دذي دةسةالتةكةي‬ ‫صةدام لةئارادا بوون‪ ،‬ئةمة جطةلةوةي نةخشةو‬ ‫زةمينةسازييةكاني ئةمريكاي بؤ ئةنجامداني‬ ‫طؤ ِرانكاري لةناوضةكةدا َتيكداو كورد ووتةني‬ ‫ِريَسةكةي كردةوة بةخوري‪.‬‬ ‫بارزاني كةلةالي دةسةالتداراني ئةوساي‬ ‫ئةمريكا بةخيانةتكار ناوي َهينرا‪ ،‬طورزيَكي‬ ‫كوشندةي لةثيالنةكاني ئةمريكاو موخابةراتي‬ ‫لةكاتيكدا هةولي ئةوة‬ ‫ئةو ووالتة وةشاند‬ ‫َ‬ ‫بةهيزبكريَت و‬ ‫ئةدرا ئؤثؤزسيؤني َعيراقي َ‬ ‫بةكاربهينريَت‪ ،‬بةالم‬ ‫دذي دةسةالتي صةدام‬ ‫َ‬ ‫هاوكيشةكاني‬ ‫بارزاني بةتةنها نامةيةك هةموو َ‬ ‫َثيجةوانة ك��ردةوةو ت��ةواوي ئةو ثيالن و‬ ‫لةثيناوي‬ ‫نةخشانةي بؤ صةدام ئاشكراكرد تةنها َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫هةوليرو َ‬ ‫ئةوةي دةسةالتي بطة ِريَتةوة َ‬ ‫لةكوردستان وةدةرن� َ�ي��ت‪ ،‬ئةوةتا ع��ةزاوي‬ ‫لةياداشتةكانيدا ئاماذة بةوة دةكات كةثاش‬ ‫ناردني نامةي هانا بردن لةاليةن بارزانيةوة‬ ‫بؤ صةدام‪ ،‬سةرؤك كؤمار َثيشنياري سةرداني‬

‫كردني بةغدا دةخاتة بةردةم بارزاني و دةستبة‬ ‫جي ثاش طةشتني كؤبونةوةيةك َ‬ ‫طري دةدريَت‬ ‫َ‬ ‫نهينيةكان باس دةكريَت‪ ،‬هةربؤية‬ ‫و تةواوي َ‬ ‫سةرؤك كؤمار ستايشي َ‬ ‫هةلويَستي بارزاني‬ ‫َ‬ ‫بةجي َهيناني‬ ‫دةكات و لةبةرامبةردا صةدام بةلَيني َ‬ ‫تةواوي داواكارييةكاني بارزاني ئةدات كةخؤي‬ ‫لةئةنجامداني ‪31‬ي ئاب و كؤتايي هاتني‬ ‫يةكيتي لةكوردستان دةبينيةوة‪.‬‬ ‫دةسةالتي َ‬ ‫بارزاني كةركوك دةكاتة قورباني‬ ‫مةرامةكاني‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةوةي ئةمريكا لة ِريَي دةزطاي «سي‬ ‫َ‬ ‫ئاي ئةي» لةهةولي ئةوةدابوو باالنسي َهيز‬ ‫يةكيتي ِرابطريَت‬ ‫لةنيوان ثارتي و َ‬ ‫لةكوردستان َ‬ ‫و بةهاوكاري ه��ةردووال كةركوك لةضنط‬ ‫دةربهي َنيت و بيخاتةوة سةر‬ ‫دةسةالتي بةعسي‬ ‫َ‬ ‫ئيدارةي كوردي تالة ِريَيةوة مةرامة سياسيةكاني‬ ‫بةديبهي َنيت‪ ،‬بةالم ديسانةوة بارزاني‬ ‫خؤي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خةيالي الوازكردني تالةباني و دةسةالتةكةيي و‬ ‫َبي متمانةي بةئةمريكاو ترسي ثةراويَزخستني‬ ‫و َهينانة َثيشةوةي َتالةباني الي ئةمريكا‪،‬‬ ‫َطي ِرانةوةي كةركوكي بؤ سةر دةسةالتي هةريَم‬ ‫ِرةتكردةوةو بةهانابردني بؤ صةدام تةواوي ئةو‬ ‫نهيني و ثيالنانةي ئاشكراكرد كةلةذيَر سةري‬ ‫َ‬ ‫موخابةراتي ئةمريكيدابوو‪ ،‬هةربؤية «بيل‬ ‫كلينتؤن»ي سةرؤكي ئةوساي ئةمريكا ِرةخنةي‬ ‫توندي ئا ِراستةي بارزاني كردو ئةم كارةي وةك‬ ‫خيانةتيك َ‬ ‫لةقةلةمدا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫بارزاني(‪)31‬ي ئاب ثينة دةكات‬ ‫ئةطةرضي بارزاني ثاش ئةنجامداني ئةم‬ ‫بةتيثة ِربووني كات هةستي بةطةورةيي‬ ‫كارةساتةو َ‬ ‫و كاريطةري ئةو َ‬ ‫هةلة َميذوويية كردو لةزؤر بؤنةو‬ ‫كاتدا َ‬ ‫هةولي ثينةكردني ئةدا‪ ،‬وةك ئةوةي ثاش‬ ‫ِروخاني دةسةالتي صةدام دذايةتي ئاالي َعيراقي‬ ‫دةكرد و َ‬ ‫هةولي َطي ِرانةوةي ئاالي سةردةمي‬ ‫عةبدولكةريم قاسمي ئةدا‪ ،‬ئةمة جطةلةوةي‬ ‫ِرةتي ئةوةي كردةوة ئاالي َعيراقي بةعسي‬ ‫بةسةر دام و دةزطاكاني حكومةتي هةريَمي‬ ‫كوردستاندا َ‬ ‫هةلبكريَت ئةويش بةثاساوي ئةوةي‬ ‫لةذيَر ئةو ئااليةدا ئةنفال و قات و ق ِري كورد‬ ‫كراوة‪ ،‬بةالم ئةم َ‬ ‫نابيتة‬ ‫هةلويَستانةي بارزاني َ‬ ‫هؤي س ِرينةوةي َميذوو و لةبيركردني لةهزري‬ ‫َ‬ ‫بةثيجةوانةوة َميذوو ِرةحم‬ ‫تاكي‬ ‫كؤمةلطادا‪َ ،‬‬ ‫بةكةس ناكات و ضاك و خراث وةك تؤماريَكي‬ ‫دةهيَلَيتةوة‪.‬‬ ‫ثاريَزراو بةهةميشةيي َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪3‬‬


‫بورهان حةبيب‪:‬‬ ‫سةركردا‌يةتي ئ َيستا‬ ‫نازان َيت يةك َييت بةرةو‬ ‫ض ئاقار َيك دةض َيت!‬ ‫ديداري‪ :‬شةنكار عةبدوَلآل‬

‫‪4‬‬

‫دةستلةكاركيشاوةى‬ ‫نوينةرى‬ ‫حكومةت و يةكيتى لةسويد بورهان‬ ‫حةبيب‪ ،‬لةديداريكى تايبةتى طؤظارى‬ ‫ريطا‪-‬دا تيشك دةخاتةسةر كيشة‬ ‫ناوخؤييةكانى ناو يةكيتى‬ ‫ريطا‪ :‬دةكريت بزانين هؤكاري‌‬ ‫ضي‌ بوو وازت لةيةكيتي‌ هينا؟ ئايا‬ ‫ِ‬ ‫طؤران‬ ‫ي‬ ‫ي خؤتت بؤليست ‌‬ ‫ثشتطير ‌‬ ‫راطةياندووة؟‬ ‫ب��وره��ان حةبيب‪ :‬ه��ؤي دةس��ت‬ ‫لةكاركيشانةوةم زؤرن و َ‬ ‫كةلةكة بووينة‪‌،‬‬ ‫بةآلم دوا هؤي سةرةكيم بازدان بوو بةسةر‬ ‫نوينةرايةتيمان‪ ،‬ئةويش دةستنيشانكردني‬ ‫نوينةريك بوو بةبي ئ��اط��اداري من بؤ‬ ‫ك��ؤب��وون��ةوةي��ةك كةثارتي سؤشيال‬ ‫ديموكراتةكانى سويدي ب ِريارة بيبةستيت‪.‬‬ ‫طؤ ِران بزوتنةوةيةكي جةماوةريي فرة‬ ‫اليةنة‪ ،‬زؤرب��ةي ئةنداماني (ي‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫ثييانخؤشبوو كةئؤثؤسزيؤنيك بيتة ئاراوة‪،‬‬ ‫تا لة ِروانطةي ديموكراتييةوة‪ ،‬مرؤظ بتوانيت‬ ‫لةناو ئةو ريكخراوةية كاربكات كةباوة ِري‬ ‫بةبيري ئازادي تاك هةية‪ ،‬وةك ئةندامةكاني‬ ‫يةكيتي كةباوة ِريان بةبةرنامةي يةكيتي‬ ‫هةية كة لةثيناويدا دام��ةزراوة‪ ،‬ضونكة‬ ‫لةو ِريطايةوة ثييانواية دةتوانريت يةكيتي‬ ‫زيندووببيتةوة‪.‬‬ ‫ري��ط��ا‪ :‬س��ةرةت��اي‌ كيشةكاني‌‬ ‫ِ‬ ‫دةطةريتةوةو‬ ‫ناويةكيتي‌ بؤكةي‌‬ ‫ضؤن دةستي‌ ثيكرد؟‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫بورهان حةبيب‪ :‬هةر لةسةرتاي‬ ‫دروستبوونيةوة‪ ،‬بة ثي ئةوةي كة(ي‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫مينبةري ريكخراوةيةي ب��وو‪ ،‬كيشةي‬ ‫زؤر بووة‪ ،‬ئةم كيشانة بوونة ملمالنيية‌كي‬ ‫ثؤزةتيف و (ي‪.‬ن‪.‬ك) طةشةي كرد‪ ،‬بةآلم‬ ‫لةم دواي��ةدا هةنديك كةس دةيانةويت‬ ‫(ي‪.‬ن‪.‬ك) بة ئاقاريكي تردا بيبةن و لة‬ ‫ريبازي راستةقينةي خؤي البدات‪.‬‬ ‫ي ضؤن‬ ‫ريطا‪ :‬وةزعي‌ ئيستاي‌ يةكيت ‌‬ ‫هةلَدةسةنطينيت‌؟‬ ‫بورهان حةبيب‪( :‬ي‪.‬ن‪.‬ك) لةدؤخيكي‬ ‫ناتةندروست و قةلةقدا دةذيت‪ ،‬تةنانةت‬ ‫سةركردا‌يةتي ئيستا نازانيت يةكيتي بةرةو‬ ‫ض ئةقاريك دةضيت‪ ،‬ضونكة َدلدؤنط بووينة‬ ‫لةئةندامةكاني‪ ،‬نازانن كييان َ‬ ‫لةطةلةو كييان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكانيش‬ ‫لةطةلدانيية‪ ،‬ئةنجامي‬ ‫ئةوةيان دةرخست كة (ي‪.‬ن‪.‬ك) لةدؤخيكي‬ ‫نائارامدا دةذيت‪.‬‬ ‫ي عيراق ِ‬ ‫بةريوةيةو‬ ‫ريطا‪ :‬هةلَبذاردن ‌‬ ‫وابريارة وةك ليستي‌ ِ‬ ‫طؤران‬ ‫ئيوةش ِ‬ ‫بةجيا بةشداريي‌ بكةن‪ ،‬خويندنةوةت‬ ‫ضيية بؤئةم هةلَبذاردنة؟‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬سةرةتا دةمةويت‬ ‫ئةم ثرسيارةت بؤ راست بكةمةوة‪ ،‬تا ئيستا‬ ‫من ثةيوةندي راستةوخؤم بةطؤ ِرانةوة‬ ‫نييةو ئةندامي يةكيتيم‪ ،‬ب��ةآلم ئةطةر‬ ‫ب ِرياربيت َبالي ريفورمي يةكيتي لةدةرةوةي‬ ‫يةكيتي كاربكات و بضيتة ناو بةرةيةكي‬ ‫َ‬ ‫بةرفراواني جةماوةري‪ ،‬دةتوانم ئةوكات‬ ‫ب ِرياري خؤمبدةم‪ ،‬ضونكة لةسة‌رةتاي بوونم‬ ‫بة(ي‪.‬ن‪.‬ك)‪ ،‬وتوومة ئةطةر ريكخراويك‬

‫هةبيت بتوانيت باشتر لة(ي‪.‬ن‪.‬ك) خزمةتي‬ ‫هاوآلتي كوردستان بكات‪ ،‬ثشتطيري‬ ‫دةكةم‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكاني ئايندةش طرنطة بؤ‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئةوةي لةالي من طرنطترة‬ ‫كاركردنة بؤ كيشةي نةتةوةيي كورد‪،‬‬ ‫كوردستان ثيويستة يةك دةنطبيت لةناو‬ ‫كيشة طةو‌رةكةي عيراقدا‪ ،‬بةآلم مةرج نيية‬ ‫تةنيا يةك ليست هةبيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريطا‪ :‬ماوةيةك لةمةوثيش هةوالي‌‬ ‫بةدادطايي‌ طةياندني‌ يةكيتي‌ لةاليةن‬ ‫بالَي‌ ريفؤرمةوة بآلوكرايةوة‪ ،‬ئةمة‬ ‫تاضةند لةطة َ‬ ‫ثرؤطرامي‌‬ ‫ل‬ ‫ثةيرةو ِ‬ ‫ِ‬ ‫يةكيتيد‌ا دةطونجيت؟ بةبؤضوني‌ تؤ‬ ‫يةكيتي‌ بون مافي‌ كاميانة؟ مةبةستمان‬ ‫ي طشتيية؟‬ ‫بالَي‌ ريفؤرم و خةت ‌‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬من ناتوانم لةئيستاوة‬ ‫ثيشبيني بكةم (ي‪.‬ن‪.‬ك) هي كيية‪ ،‬ضونكة‬ ‫هةموو َ‬ ‫خةلكي كوردستان خاوةني يةكيتيية‪،‬‬ ‫بةآلم ئةندامه ضاالكةكاني ناو (ي‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫دةتوانن سةركردايةتي ئةم ريكخراوة بكةن‪،‬‬ ‫بؤ نموونة ئةطةر كؤنطرةي (ي‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫كةب ِريارة ببةستريت‪ ،‬هةموو ئةندامةكاني‬ ‫(ي‪.‬ن‪.‬ك) بة بي قةيدو ش��ةرت‪ ،‬بةبي‬ ‫ليستاندنةوةي ئازادييةكان بؤيان هةبيت‬ ‫نوينةري خؤيان دةستنيشان بكةن و َ‬ ‫خةلك‬ ‫بةتةسكيية نةضيتة كؤنطرة‪ ،‬ئةوة ئةندامةكانن‬ ‫ب� ِري��ارة دةدةن كي خ��اوةن يةكيتيية‪،‬‬ ‫بةمةرجيك ئازادي بيروباوة ِر ثاراستراوبيت و‬ ‫دةرطا لةسةر كةس دانةخريت‪.‬‬ ‫ري��ط��ا‪ :‬دةوت��ري��ت بنةمالَةي‌‬


‫برايم ئةحمةدو تالَةباني‌ كؤنترؤلَ ‌‬ ‫ي‬ ‫كؤميتةكاني‌ دةرةوةي��ان ك��ردووة‪،‬‬ ‫ئةمة تاضةند راستة؟‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬ئةوةي من ئيستا‬ ‫لةئةوروثا دةيبينم‪ ،‬ئةوانة هيض بوونيكيان نيية‪،‬‬ ‫ضونطة ئةندامةكاني (ي‪.‬ن‪.‬ك) لةئةوروثا‬ ‫وشيارن و دةستةمؤي ئةم جؤرة سياسةتة‬ ‫نابن و رازي نابن َ‬ ‫بنةمالةيةك يان كوتلةيةك‬ ‫سةرثةرشيانبكات‪ ،‬ئةطةر ث ِروثاطةندةي‬ ‫واش هةبيت هةموومان دةزانين كةزؤربةي‬ ‫ئةندامة ضاالك و َدلسؤزةكاني ئةوروثا‬ ‫دةستيان لةكاركيشاوةتةوة‪.‬‬ ‫وابريارة كؤنطرة ببةستريت‪،‬‬ ‫ريطا‪ِ :‬‬ ‫ئايا ئيوة دةضنة كؤنطرةوة؟ يان‬ ‫ثيت واية ئةم كؤنطرةية كيشةكان‬ ‫ضارةسةربكات؟‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬وةك لةثيشةوة‬ ‫وتم ئةطةر ئةندامةكان نوينةرةكاني خؤيان‬ ‫ئازادانة َ‬ ‫هةلببذيرن بؤ كؤنطرةو جياوازي‬ ‫نةكريت لةنيوانيان‪ ،‬بؤ نا‪ ،‬ضونكة ئيمة‬ ‫دةمانةويت (ي‪.‬ن‪.‬ك) لةو قةيرانةي ئيستا‬ ‫دةرباز بكةين‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫طؤران‬ ‫ريطا‪ :‬دةنطةكاني‌ ليستي‌‬ ‫تاضةند كاريطةري‌ هةبووة لةسةر‬ ‫ي نيوان‬ ‫ريككةوتننامةي‌ ستراتيذ ‌‬ ‫يةكيتي‌ و ثارتي‌؟‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬ئةوةي لة ِراطةياندن‬ ‫و سةرزارةكي هةر دوو حيزب دةيبيستين‪،‬‬ ‫ليستي طؤ ِران هيض كاريطةري نةبوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫واقيع شتيكي ترمان ثي دةليت‪ ،‬بةبؤضووني‬ ‫خؤم كاريطةري لةسةر هةردووال هةبووة‪،‬‬ ‫ئايندةش ثيشاني دةدات كةكاريطةرييةكةي‬ ‫ضةندبووة‪.‬‬ ‫ري��ط��ا‪ :‬دةرك��ردن��ي‌ بةرثرسي‌‬ ‫مةلَبةندةكان كةبةهؤي‌ ئ��ةوةي‌‬ ‫لةوناوضةدا دةنطيان نةهيناوة‪ ،‬ضيمان‬ ‫ثيدةلَيت؟ ئايا بةم شيوةية كيشةكة‬ ‫ضارةسةردةبيت؟‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬لةنامةي دةست‬ ‫دياريمكردووة‪،‬‬ ‫لةكاركيشانةوةكةمدا‬ ‫دةركردن و نانب ِرين ضارةسةري كيشةكان‬ ‫ناكات‪َ ،‬‬ ‫بةلكو لةحالةتي شكستدا دةبيت‬ ‫سةركردايةتي خ��ؤي بةرثرسيارةتي‬ ‫شكستةكة‌بزانيت و دةست لةكار بكيشتةوة‪،‬‬

‫نةك ئةو كةسانة دةربكات كةخؤيان شة ِريان‬ ‫لةسةركردوون تا بووينة بةليثرسراوي‬ ‫مةلبةند و فةرمانطةكان‪.‬‬ ‫ريطا‪ :‬تاضةند شةفافييةت لةدارايي‌‬ ‫بريار جةماعيية لةيةكيتيدا؟‬ ‫و ِ‬ ‫َ‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬هةنديك دةلين‬ ‫شةفافييةت هةيةو هةنديكي تريش َ‬ ‫دةلين‬ ‫شةفافيةت نيية‪ ،‬ه��ةردوو بؤضوونةكان‬ ‫دةمانطةينيتة ئةوةي كةثيويستة ليكؤلينةوةي‬ ‫زانستي و دوور لةدةستتيوةردان بكريت‪ ،‬بؤ‬ ‫ئةوةي راستييةكان بةدياربكةون‪ ،‬ئةمةش‬ ‫كاري َ‬ ‫خةلكي ثسثؤ ِرة لةمبوارةدا‪ ،‬نةك هي‬ ‫كاديري حيزبي كةهيض لةمبوارة نازانيت‪،‬‬ ‫من لةدةرةوة دةذيم و كارةكةشم لةدةرةوة‬ ‫بووة‪ ،‬بؤية زةحمةتة بتوانم بؤضووني خؤم‬ ‫بةتةواوي دةربب ِرم‪ ،‬بةآلم ئةوةي لةدةرةوة‬ ‫تيبينيم ك��ردووة‪ ‌،‬ب ِرياري تاك رةوان��ة‬ ‫هةبووة‪.‬‬ ‫ريطا‪ :‬زؤرجار دةوتريت يةكيتي‌‬ ‫تةسليمي‌ ثارتي‌ ب��ووة‪ ،‬ئةوة ضؤن‬ ‫ليكدةدةيتةوة؟‬ ‫ب���وره���ان ح��ةب��ي��ب‪ :‬ل��ةي��ةك‬ ‫نزيكبوونةوةيكي زؤر لةكاري سةركردايةتي‬ ‫ئيستاي هةردوو حيزبدا دةبينين كةئةمةش‬ ‫نيشانةي نةماني جياوازيية لةنيوانياند‪ ،‬بةآلم‬

‫َ‬ ‫كةدلسؤزن‪ ،‬زؤر‬ ‫ئةندامةكاني (ي‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫دذي ئةم ليكنزيكبوونةوهية‌‌ن بؤ بوون‬ ‫بةيةك حيزب‪ ،‬ب��ةآلم دذي ئ��ةوة نين‬ ‫كةتةبايي لةنيوان ريكخراوةكاني كوردستان‬ ‫بةطشتي هةبيت‪ ،‬هةر ئةمةش بؤتة ناكؤكي‬ ‫نيوان ئةو ئةندامانةي كةدةيانةويت يةكيتي‬ ‫زياتر رووي لةجةماوةر بيت‪ ،‬ئةوانةي كة‬ ‫دةيانةويت يةكيتي رووةو داب ِران بضيت‪.‬‬ ‫ي ضاكسازي ‌و‬ ‫ريطا‪ :‬زؤرجار باس ‌‬ ‫ثاكسازي‌ دةكريت‪ ،‬ئايا مام جةالل‬ ‫لةوتةمةنةدا ماوة ِ‬ ‫طؤراني‌ ثيبكريت؟‬ ‫ب��وره��ان حةبيب‪ :‬ت��ةم��ةن هيض‬ ‫ثةيوةندي بةضاكسازييةوة نيية ئةطةر نيةتي‬ ‫باش هةبيت‪ ،‬زؤر لةميذة باس لةوة دةكريت‬ ‫و ضةندين ث ِرؤذة ثيشكةشكراوة‪ ،‬بةآلم‬ ‫تاكو ئيستا سيستميكي ريك و ثيك نةبووة‬ ‫كةكاربكات بؤ جي بةجيكردني ئةم ث ِرؤذانة‪،‬‬ ‫بؤية تاكة كةس ناتوانيت هيض رؤليكي‬ ‫هةبيت كهسيستميكي ريك و ثيك نةبيت‬ ‫بؤ نويبوونةوة‪.‬‬ ‫ي ضي‌ دةكةيت‬ ‫ريطا‪ :‬ثيشبين ‌‬ ‫بؤيةكيتي‌؟‬ ‫بورهان حةبيب‪ :‬ئةطةر بةم شيوةي‬ ‫ئيستا سةركردايةتي كاري بؤ دةكات‪ ،‬ئةوة‬ ‫ثاشة رؤذي باش نابينم‪.‬‬

‫بورهان حةبيب ئيَستا دةستي لةدةستي تالَةباني بؤتةوة‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪5‬‬


‫طةورةكردني كةموكورتييةكاني ثار َيزطاي سل َيماني‬ ‫لةثشتةوةية‪ ،‬دةيانةو َيت ثار َيزطارو ئةجنومةنةكـــــ‬

‫جَيطري ثارَيزطاري سلَيماني دواي لَيسةندنةوةي متمانةي ثؤســـ‬ ‫بةبي ئةوةي دةوامبكات‬ ‫مووضةي جَيطري ثارَيزطا وةردةطرَيت َ‬

‫َ‬ ‫عةبدولآل عةلي)‬ ‫سةرؤكي ئةنجومةني ثارَيزطاي سلَيماني (كاوة‬ ‫ديداري‪ :‬عةبدوَلآل طؤران‬

‫‪6‬‬

‫ريَطا‪ :‬بؤضي بوجةي وشكة سالَي ضوة‬ ‫بةردةم دادطا‪ ،‬ئايا ئةوةندة طةندةلَي تيَدا‬ ‫كرا تاوةكو بةو شيَوةية بضيَتة بةردةم‬ ‫دادطا‪ ،‬ئةو كيَشة ياسايانة ضي بوون وايان‬ ‫كرد كة بةو شيَوةية بشكيَتةوة؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬بة نيسبةت ئةو كارانةي بة‬ ‫بوجةي وشكة َ‬ ‫سالي كراوة لةاليةن ئةنجومةني‬ ‫سي‬ ‫ثاريَزطاي سلَيمانيةوة تةنها (‪َ )305,000,000‬‬ ‫سةدو ثَينج مليؤن دينار دراوة بة ئَيمة بؤ سةرف‬ ‫كردني بؤ وشكة َ‬ ‫سالي بؤ مةبةستي سابون و تايت‬ ‫و تةنكي بووة بؤ مزطةوتةكان‪ ،‬ئةويش سةرف‬ ‫كردني لةريَطةي ليذنةي ئاينييةوة سةرف كراوة‪،‬‬ ‫بةآلم لةثاش ئةوة لةسةر برياري ثاريَزطاري‬ ‫سلَيماني ديواني ضاوديَري هاتنة ديواني ثاريَزطاي‬ ‫سلَيماني دواتر بؤيان دةركةوت كة لةاليةن َ‬ ‫هةندي‬ ‫فةرمانبةرةوة بة ثَيي ياسا كار نةكراوة‪ ،‬ثاريَزطاري‬ ‫سلَيماني َ‬ ‫لةطةل ضاوديَري دارايي و وةزارةتي دارايي‬ ‫و بةشي ياساو ئةنجومةني ثاريَزطا ليذنةيةكيان‬ ‫دروست كردووة‪ ،‬دواي ئةوة ( ئيلهام خان) كة‬ ‫نويَنةري داواك��اري طشتية ليذنةكةش بةناوي‬ ‫(لَي َ‬ ‫كؤلينةوةي ئيداري بؤ كاروبارةكاني ديواني‬ ‫ثاريَزطا) من وةكو سةرؤكي ليذنةكة كاردةكةم‪،‬‬ ‫راثؤرتةكاني ضاوديَري دارايي كة دةردةضَيت ئَيمة‬ ‫لَي َ‬ ‫كؤلينةوة دةكةين لةسةر راثؤرتةكانيان و وةآلمي‬ ‫ديواني ضاوديَري و دادطا دةدةينةوة‪ ،‬ئَيمة لة ِرووي‬ ‫ياسايةوة هيض بةرثرسيار نين لةو كارانة‪ ،‬بةآلم‬ ‫لةرووي ئيداريةوة بةرثرسين و ئةو كةسانةي‬ ‫تؤمةتةكانيان بةسةردا ساغ دةبَيتةوة دةياندةينة‬ ‫دادطا‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫ريَطا‪ :‬تؤ باست لةبريَكي كةمي ئةو‬ ‫ثارةيةكرد كة بؤ وشكة سالَي هاتوة بةآلم‬ ‫لةراستيدا ِبرةكةي زؤر لةوة زياترة كة تؤ‬ ‫باسي ليَوة دةكةيت‪ ،‬ئايا ئةويتر الي كيَوة‬ ‫سةرفكراوة؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬ئةو ب ِرة زؤرة لةدةسةآلتي‬ ‫ثاريَزطاري سلَيمانيدا بوو‪ ،‬بةآلم ئةوانة هةمووي‬ ‫ليذنةي جياجياي خؤي هةبوو‪ ،‬هةر قايمقاميةت و‬ ‫ناحيةيةك ب ِري بوجةي تايبةتي خؤي هةبووة‪ ،‬بة‬ ‫ثَيي ئةو راثؤرتانةي بآلو دةكريَنةوة بريَكي زؤرة‪،‬‬ ‫بةآلم بةداخةوة كوردستاني َ‬ ‫نوي راثؤرتةكةي‬ ‫ديواني ضاوديَري بآلوكردؤتةوة كة نةدةبوو‬ ‫بآلوبكريَتةوة بة ثَيي برياري ديواني ضاوديَري‪،‬‬ ‫ضونكة هَيشتا لةلَي َ‬ ‫كؤلينةوةدان‪ ،‬من هةردوو‬ ‫راثؤرتةكةي ضاوديَري دارايم الية لةدوور يا نزيك‬ ‫باسي جةنابي ثاريَزطار نةكراوة‪ ،‬وة تةنانةت باسي‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطاش نةكراوة‪.‬‬ ‫وابي ثةيوةندي بة‬ ‫ريَطا‪ :‬باشة ئةطةر َ‬ ‫كيَوة هةية؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬ثةيوةندي بةو كةسانةوة‬ ‫هةية كة سةرفيان كردوة‪ ،‬دةتوانم َبلَيم لةقةزا و‬ ‫ناحيةكانة ئةو كَيشانة‪ ،‬ديواني ثاريَزطاي سلَيماني‬ ‫ثةيوةندي بة ذمَيريار و خةزنةدارو فةرمانبةرةكانةوة‬ ‫هةية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬باست لةبآلوكردنةوةي راثؤرتي‬ ‫ض��اوديَ��ري داراي��ي ك��رد‪ ،‬ثيَش ئ��ةوةي‬ ‫ليَكؤلينةوة بكريَت لةراثؤرتة ئايا ئةو‬ ‫راثؤرتة بة شيَوةي مةبةست ن��ةدراوة بة‬ ‫نوي؟‬ ‫كوردستاني َ‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬با باسي حكومةت بكةين واز‬ ‫لةضاوديَري دارايي بهَينين‪ ،‬بة داخةوة تاوةكو ئَيستا‬

‫حكومةت يةكينةطرتؤتةوة‪ ،‬تاوةكو ئَيستا وةزارةتي‬ ‫دارايي يةكي نةطرتؤتةوة‪ ،‬نازانريَت ئاسايش سةر‬ ‫بةكَيية؟ ئةطةر هَيزي ثَيشمةرطة هَيزيَكي نيشتيماني‬ ‫كوردية ئةطةر هَيزيَكة دوورة لةحزبايةتيةوة ضؤن‬ ‫َ‬ ‫خةلك دةردةكريَت لةسةر بيروراي جياواز؟ لةبةر‬ ‫ئةوة ضاوديَري دارايش هي يةكَيتي نيشتيماني‬ ‫كوردستانة راستة بةناوي حكومةتةوةية‪ ،‬بةآلم بة‬ ‫برياري يةكَيتي نيشتيماني كوردستان كاردةكات‪،‬‬ ‫ضاوديَري دارايي سةربةخؤمان نية‪ ،‬ئةو كَيشةيةش‬ ‫لةثةرلةماندا هةية‪ ،‬ياسايةك دةرض���ووة بؤ‬ ‫ضاوديَري تاوةكو ئَيستا كاري َثي ناكريَت‪ ،‬ئةوةي‬ ‫لَيرة ضاوديَري دارايية سةر بة يةكَيتيةو ئةوةي‬ ‫هةولَيريش سةر بة ثارتي ديموكراتي كوردستانة‪،‬‬ ‫بآلوكردنةوةي ئةو راثؤرتة ناياسايي بوو‪.‬‬ ‫ريَطا‪( :‬سةلوا خان) ئةو ذميَريارةي كة‬ ‫ئيَستا لةزيندانداية لةدانثيانانيَكيدا دةلَ َي‬ ‫مليارو نيويَك دينار لةاليةن ثاريَزطار و‬ ‫بةبي حسابات‪،‬‬ ‫قايمقامي سليَمانيةوة براوة َ‬ ‫ئايا ئةمة ب��ةو شيَوةية كة ئ��ةو خانمة‬ ‫دةلَيَت؟‬ ‫ريَطا‪ :‬ضاوديَري دارايي ئةو كةموكورتيانةي‬ ‫دؤزيوةتةوةو لَيرةوة دةست خؤشيان َلي دةكةم‪،‬‬ ‫دةركةوتني كةموكورتي لةفةرمانطةكاني‬ ‫كوردستاندا شتَيكي غةريب نية‪ ،‬طةورةكردني ئةو‬ ‫كةموكرتيانةي ثاريَزطاي سلَيماني مةرامي سياسي‬ ‫لةثشتةوةية‪ ،‬دةيانةويَت ثاريَزطارو ئةنجومةنةكةي‬ ‫سوك بكةن‪ ،‬ئةو قسانة دوورن لةراستيةوة‪ ،‬لَيرةوة‬ ‫بةوانة َ‬ ‫دةلَيم دادطا سةروةرة با ضاوة ِريَي ب ِرياري‬ ‫دادطا بكةين‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ماوةيةك لةمةو ثيَش جيَطري‬ ‫ثاريَزطار لةثؤستةكةي البرا بة تؤمةتي‬


‫مةرامي سياسي‬ ‫ـةي سووك بكةن‬

‫ـــــــتةكةي‪ ،‬تاكو ئَيستا‬ ‫بؤ رَيطا دةدوَيت‬ ‫طةندةلَي‪ ،‬بةآلم لةم ماوةيةدا ئةنجومةني‬ ‫بي تاواني ئةو‬ ‫وةزي��ران بة دوو نوسراو َ‬ ‫دةربري و ِبرياري طةرانةوةي‬ ‫جيَطرةي‬ ‫ِ‬ ‫دا بؤ سةر كارةكةي و ئةو طةندةلَيانةي‬ ‫درابونة ثالَي هةموو خراونةتة ثا َل ثاريَزطار‬ ‫ئايا ئةمة دوو ِبرياري جياواز نين‪ ،‬ئايا ئةم‬ ‫دوو بريارِة كاميان ياسايي و رةواية؟‬ ‫ك��اوة ع��ةب��دولَ�لآ‪ :‬ح��ةزدةك��ةم كةمَيك‬ ‫بطةريَينةوة بؤ ثَيشتر كة (جوتيارنوري) جَيطري‬ ‫ثاريَزطاي سلَيماني بوو‪ ،‬ئَيمة كاك (دانا)مان‬ ‫كانديد كرد بؤ ثاريَزطارو كاك (جوتيار) بؤ جَيطري‬ ‫ثاريَزطار كة ئةنجومةني ثاريَزطا متمانةي ثَيداون‪،‬‬ ‫ئَيمة متمانةمان ثَيداون ثاش ئةوة ضةندين كَيشة‬ ‫هةبوو لةنَيوان ثاريَزطار و جَيطري ثاريَزطاردا‪،‬‬ ‫ثاريَزطار نامةيةكي بةمندا ناردووةو داواي ئةوةي‬ ‫كردوة كة كَيشةمان هةية با دابنيشين‪ ،‬دواتر‬ ‫ئَيمة كؤبونةوةيةكمان بؤ ئةنجومةن سازكرد‬ ‫بؤ ئةوةي ثاريَزطارو جَيطري ثاريَزطار بَينة ئةو‬ ‫كؤبونةوةية و روبةرو كَيشةكان بخةنة روو‪ ،‬ثَيش‬ ‫ئةو كؤبونةوةيةش من سةرؤكي ليستي ثارتي و‬ ‫سةرؤكي ليستي يةكطرتوو سةرؤكي ليستي َ‬ ‫كؤمةل‬ ‫ضوينة الي جوتيار نوري بؤ ئةوةي كَيشةكة بةو‬ ‫شَيوةيةي َلي نةيةت‪ ،‬بة داخةوة كَيشةكة طةشتة‬ ‫ئةوةي ئَيمة ئةنجومةن كؤبوينةوةو بة نامةي‬ ‫رةسمي كاك جوتيارمان ئاطادار كردوة‪ ،‬بةآلم‬ ‫بةداخةوة كاك جوتيار نةهات و كاك دانا هات‬ ‫قسةي خؤي كرد‪ ،‬ئَيمة لةبةر ئةوةي نزيكةي‬ ‫شةش مانط بوو كاك جوتيار ئيمزاي لةسةر‬ ‫هيض تةندةريَك نةكردبوو جطة لةوةش ئةنداماني‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطا سةردانيان دةكرد طويَي َلي‬ ‫نةدةطرتن و نةدةهات بؤ كؤبونةوةكاني ئةنجومةن‪،‬‬

‫لي بكات‬ ‫كاوة عةبدولَآل داوا دةكات جوتيار نوري شكاتيان َ‬

‫متمانةمان َلي كشاندةوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬بؤضي نةدةهات بؤ كؤبونةوةكان‪،‬‬ ‫هؤكاري ئامادة نةبوني ضي بوو؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬هؤكارةكةي الي خؤيةتي‬ ‫دةبي ثرسيار لةخؤي بكريَت‪ ،‬بةآلم من بة نامةي‬ ‫َ‬ ‫رةسمي ئاطادارم دةكردةوة نةدةهات بؤ كؤبونةوةكان‪،‬‬ ‫ئةو ماوةي َ‬ ‫سالَيكة نةهاتؤتة ئةنجومةني ثاريَزطا و‬ ‫ضوو لةمةكتةبي سياسي و ئةنجومةني وةزيران‬ ‫شكاتي كردوة‪ ،‬وةآلمةكةشي كة طة ِراوةتةوة نةيان‬ ‫بةلكو َ‬ ‫ووتوة بيكةنةوة بة جَيطري ثاريَزطا َ‬ ‫دةل َي‬ ‫نةسةثيوة بةسةريدا كة ئةو بةرتيالنةي وةرطرتوة‬ ‫و دةك� َ‬ ‫�ري ئَيوة بة ب ِريارةكةي خؤتاندا بضنةوة‬ ‫دةربارةي ئةو متمانةيةي لَيتان سةندؤتةوة‪ ،‬متمانة‬ ‫دةبي لة ِريَطةي ياساو دادطاوة‬ ‫سةندنةوةي ئَيمةش َ‬ ‫دةتواني لةدادطا شكاتمان َلي بكات‪،‬‬ ‫بَيت‪ ،‬ئةو‬ ‫َ‬ ‫دةتواني‬ ‫ئةنجومةن‬ ‫ئةندامي‬ ‫وةكو‬ ‫ستة‬ ‫ي‬ ‫ئ‬ ‫هةرضةندة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةوام بكات‪ ،‬من هةموو َ‬ ‫بةلطةنامةكانت ثيشان‬ ‫دةدةم كة بؤي هةية دةوام بكات بةآلم تاوةكو‬ ‫ئَيستا دةوامي نةكردووة‪ ،‬ئَيمة هيض كَيشةيةكمان‬ ‫َ‬ ‫لةطةلي نية وةكو ئةنجومةني ثاريَزطا‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايا تاوةكو ئيَستا وةكو ضي موضة‬ ‫وةردةطريَت لةثاريَزطادا؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬وةكو جَيطري ئةنجومةني‬ ‫َ‬ ‫وةردةطري و دةواميش ناكات‪ ،‬ئةوة‬ ‫ثاريَزطا موضة‬ ‫َ‬ ‫ثةيوةندي بة منةوة نية لةرووي ئيداريةوة بةلكو‬

‫ثةيوةندي بة ثاريَزطارو كارطَيري طشتي و وةزارةتي‬ ‫ناوخؤوة هةية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئيَوة وةكو ئةنجومةني ثاريَزطا‬ ‫لةسةر ض بنةمايةك متمانةتان لةجيَطري‬ ‫ثاريَزطار سةندةوة؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬شتَيكي ئاساية جَيطري‬ ‫ثاريَزطا يان ثاريَزطار يان سةرؤكي ئةنجومةن بة‬ ‫ثَيي ياساي بريَمةري ذمارة (‪ )71‬متمانة لةو كةسانة‬ ‫وةربطيريَتةوة لةاليةن ئةنداماني ئةنجومةنةوة‪ ،‬ئَيمة‬ ‫ليذنةي ياسايمان هةية‪ ،‬ئَيمة لةسةر كةمتةر خةمي‬ ‫جَيطري ثاريَزطارمان البردوة‪ ،‬ئةو دةتواني بروات‬ ‫لةدادطا داواي ياسايي خؤي تؤمار بكات ئةو كاتة‬ ‫ئَيمةش قسةي خؤمانمان هةية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايا لةدةسةآلتي ثاريَزطاردا هةية‬ ‫راستةوخؤ تةندةر بدات بة كؤمثانياكان‪،‬‬ ‫نمونة وةك ريَطةي تاسلَوجة‪-‬سليَماني و‬ ‫بيناي ثاريَزطا و ثاركي دايك و ياريطاي‬ ‫هةلَةبجة‪ ،‬ئايا ئ��ةم كارانة ياساين كة‬ ‫ثاريَزطار كردوني؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬ئةوة لةكؤبونةوةيةدا رونمان‬ ‫كردوة كة ئَيمة لةسةدا نةوةندو حةوتي ثرؤذةكانمان‬ ‫بة شَيوةي تةندةري ئاشكرا داومانة كؤمثانياكان‪،‬‬ ‫سي لةدةسةآلتي ثاريَزطادا هةية كة‬ ‫لةسةدا َ‬ ‫دةتواني بة شَيوةية راستةوخؤ بياندات بة تةندةر‬ ‫َ‬ ‫ئةمةش قسةي من نية ئةوة لةياساي ثاريَزطاكاندا‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪7‬‬


‫ئةو دةسةآلتةي ثَيدراوة‪.‬‬ ‫دةطوتري‬ ‫طواية‬ ‫راستة‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةوة تاضةند‬ ‫َ‬ ‫حساباتي سالَي (‪ )2007‬سوتيَنراوة بؤ‬ ‫ئةوةي كةس نةزانيَت ضيكراوة؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬ئةو كَيشةية دروست بوو‬ ‫ثاريَزطا مني بانط كرد‪ ،‬ليذنةيةكمان ثَيكهَينا‬ ‫بؤ ئةو مةبةستة ديار نةماني ئةو حساباتةش‬ ‫لةئةستؤي ذمَيريارةكانة نةك ئةنجومةني ثاريَزطا‬ ‫يان ثاريَزطار‪َ ،‬‬ ‫بةل َي بةشَيكي ديار نةماوة‪ ،‬ئةو‬ ‫كةسانةش كة بةرثرسي ئةو بةشانةبون روبةروي‬ ‫ياسا كراونةتةوة‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ريَ���ط���ا‪ :‬الب���ردن���ي ب���ةريَ���وةب���ةري‬ ‫فةرمانطةكان تاضةند ئيَوة ليَي بة ئاطان‪،‬‬ ‫ي��ان ئايا لةدةسةآلتي كيَداية البردني‬ ‫بةريَوةبةرةكان؟‬ ‫ك��اوة ع��ةب��دولَ�لآ‪ :‬لةكاتي َ‬ ‫هةلبذاردني‬ ‫ثاريَزطاكاندا ئةبواية بة ياساي (‪ )69‬كار بكراية‪ ،‬بةآلم‬ ‫بةداخةوة لةهةريَمي كوردستاندا كاري َثي نةكرا‪،‬‬ ‫ئةبواية لةداناني بةريَوةبةرو البردني ئةوانة ب ِريارمان‬ ‫بداية‪ ،‬بةآلم نة لةدوور نة لةنزيك ئةنجومةن و‬ ‫ثاريَزطا لةدانان و البردن دةسةآلتمان نيية‪ ،‬ئةويش‬ ‫لةبةر ئةوةي كار بة ياساي ئةنجومةني ثاريَزطاكان‬

‫دةستةي نةزاهة نامةيةك بؤ ئةنجومةني ثاريَزطاي سليَماني دةنيَرن‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫ناكريَت‪َ ،‬‬ ‫بةلكو لةسةر ميزاجي تاكةكةسي و حزبي‬ ‫كار دةكريَت بؤ ئةو بوارانة‪.‬‬ ‫دةطوتري شكستي يةكيَتي‬ ‫ريَطا‪ :‬بؤضي‬ ‫َ‬ ‫لةثاريَزطاي سليَماني يةكيَك لةهؤكارةكاني‬ ‫ئةنجومةن و ثاريَزطاري سليَمانيية؟‬ ‫ك��اوة عةبدولَآل‪ :‬ئ��ةوة خويَندنةوةيةكي‬ ‫زؤر َ‬ ‫هةلةية‪ ،‬ئةو جؤرة عةقليةتانة دواكةوتون‬ ‫و ئةيانةويَت بةو شَيوةية خؤيان دةرباز بكةن‬ ‫لةو قةيرانةي يةكَيتي نيشتماني تَيي كةوتووة‪،‬‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطاي سلَيماني هيض ثةيوةندي بة‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردن و ئةداي يةكَيتي و مةكتةبي سياسيةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نية‪ ،‬ئةتوانم بلَيم قةيراني يةكَيتي لةهةلبذاردنةكاني‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندي سلَيماني قياس بكريَت‪ ،‬قةيراني يةكَيتي‬ ‫بةرثرسةكاني دروستيان كردووة كة ئةدايان لةطةلَ‬ ‫خةلكدا خراثة‪ ،‬ئَيمة وةكو ئةنجومةني ثاريَزطا َ‬ ‫َ‬ ‫سالي‬ ‫َ‬ ‫(‪ )2005‬يةك دينارمان بؤ نةهاتووة سالي (‪)2006‬‬ ‫حةفتاو نؤ مليارمان بؤ هاتووة‪َ ،‬‬ ‫سالي (‪)2007‬‬ ‫َ‬ ‫سةدو شةت مليارمان بؤ هاتوة‪ ،‬سالي (‪)2008‬‬ ‫دووسةد مليارمان بؤ هاتووة‪َ ،‬‬ ‫سالي (‪ )2009‬سةدو‬ ‫سي مليارمان بؤ هاتووة‪ ،‬جطة لةسةدو حةفتا‬ ‫مليار و دووسةد مليار بؤ ثرؤذةكاني وةبةرهَينان و‬ ‫دووسةد مليار بؤ تةواوكردني ثرؤذةكاني (‪،)2008‬‬ ‫واتة لةسةروي ترليؤنَيك و سَيسةدو ثةنجا مليار‬ ‫دينارمان وةرطرتوة‪ ،‬ترليؤنَيك و ثةنجا و ضوار مليارو‬ ‫شةش سةدو ثةنجاو ضوارمليؤنمان سةرفكردوة‪،‬‬ ‫ئامادةين ليذنةي نةزاهةي عَيراق و ئةنجومةني‬ ‫وةزيران بَيت بؤ ساغ كردنةوةي ئةو برة ثارةية‪،‬‬ ‫ئامادةي هةموو لَي َ‬ ‫كؤلينةوةيةكين و باكمان نية بؤ‬ ‫دينار بة ديناري ئةو ثارةية‪.‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ئايا ك��ردن��ةوةي خ���واردن و‬ ‫خواردنةوةكان لةمانطي رةمةزاندا كاريَكي‬ ‫رةواية؟‬ ‫ك��اوة عةبدولَآل‪ :‬ثَيم واية طةورةكردني‬ ‫ئةو شتانة برياري سياسي لةثشتةوةية‪ ،‬ضونكة‬ ‫ئةو بريارة بة ثَيي ئةو َ‬ ‫بةلطةنامانةي لةبةردةمي‬ ‫كارطَيري طشتي ثاريَزطاي سلَيمانيدان لةسةردةمي‬ ‫دكتؤر بةرهةم و حاكم قادرو ئاسؤي شَيخ نوري و‬ ‫ثاشان ئَيستا كاك دانا بة ثَيي ريَنمايةكان هةمان‬ ‫ب ِريارة‪ ،‬بؤضي ئةو كاتة رةوا بون ئةآلم ئَيستا رةوانية‪،‬‬ ‫ثَيم سةيرة ئةمة طةورة كراوة بؤ مةرامي سياسي‪،‬‬ ‫ئَيمة لةئةنجومةني ثاريَزطادا الني كةم دوو حزبي‬ ‫ئيسالميمان َ‬ ‫لةطةلة ضؤن ئاطامان لةبؤضونةكاني‬ ‫نابي؟‬ ‫ئةوان َ‬ ‫ريَطا‪ :‬هؤكاري دواكةوتني هةلَبذاردني‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطاكان دةطةريَتةوة‬ ‫بؤضي؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬دةطةريَتةوة بؤ ب ِروانةبوني‬ ‫دةس��ةآلت��ي ك���وردي‪ ،‬بة تايبةتي مةكتةبي‬


‫سياسيةكاني ثارتي و يةكَيتي‪ ،‬دةيانةويَت بة هيض‬ ‫نةبي‪ ،‬ئةو‬ ‫شَيوةيةك ئةنجومةني ثاريَزطاكان بونيان َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةي ئةو جارةش بة فشاري هاوثةيمانان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ب��وو‪ ،‬ضونكة خالَيكة لةخالةكاني دةستوري‬ ‫عَيراقي ئةطينا نةياندةكرد‪ ،‬ئَيستاش دةيانةويَت‬ ‫طةوجي بخةنة ئةنجومةني ثاريَزطاكانةوة‪ ،‬ضونكة‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطاكان بة المةركةزي كاردةكةن‬ ‫دةبي شةفاف بن و عادل بن و كاري جدي بكةن‬ ‫و َ‬ ‫َ‬ ‫بؤ خةلكي‪ ،‬لةبةر ئةوةية شةفافيةت و عةدالةت‬ ‫لةحكومةتي هةريَم كةمة‪ ،‬بؤية نايانةويَـت‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطاكان بةهَيز بن‪َ ،‬‬ ‫هةلنةبذاردنةوةي‬ ‫ئةنجومةني ثاريَزطاكان دةطة ِريَتةوة بؤ ثةرلةماني‬ ‫كوردستان كة ثةرلةمانَيكي حزبي بوو نةيتواني‬ ‫بةجي بكات لةبةرئةوة ثةرلةماني‬ ‫ئةركةكاني جَي َ‬ ‫َ‬ ‫ئةشةدومابيالو َ‬ ‫بةل َي بةل َي بووة‪ ،‬داواكارم كار بؤ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردني ئةنجومةني ثاريَزطاكان بكريَت ئةطةر‬ ‫ب ِروايان بة ديموكراتي و ئ��ازادي هةية‪ ،‬ئةطةر‬ ‫بروايان بة َئالوطؤ ِري دةسةآلت هةية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬جياوازيةكي زؤر هةي لةنيَوان‬ ‫ئاوةدانكردنةوة و جوانكردني شاردا لةنيَوان‬ ‫شاري هةوليَرو سليَمانيدا‪ ،‬لةكاتيَكدا بوجةي‬ ‫هةردوو ثاريَزطا وةكو يةكن هؤكاري ئةم‬ ‫كةمتةرخةميانة لةئةستؤي كيَية؟‬ ‫َ‬ ‫خؤشحالم ثايتةختي‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬زؤر‬ ‫كوردستان جوان بَيت‪ ،‬دةستخؤشي لةهةموو ئةو‬ ‫جي دةستيان ديارة‪ ،‬هةتا ئَيستاش‬ ‫كةسانة دةكةم َ‬ ‫حكومةتي هةريَمي كوردستان دوو ئيدارةية‪،‬‬ ‫بودجةي حكومةتي سلَيماني جياكراوةتةوة‪ ،‬ضونكة‬ ‫من َ‬ ‫داومةتي‬ ‫سالي يةكةم حةفتاو نؤ مليار ديناريان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫داومةتي سالي سَييةم‬ ‫سالي دووةم حةوسةد ملياريان‬ ‫َ‬ ‫داومةتي َ‬ ‫سالي ضوارةم سةدو سي‬ ‫دووسةد ملياريان‬ ‫َ‬ ‫داومةتي ئةطةر ئةمة كؤ بكةيتةوة لةطةلَ‬ ‫ملياريان‬ ‫َ‬ ‫ئةو ثارة زؤرةي حكومةتي هةريَمي كوردستان‬ ‫بةشي ئيدارةي سلَيماني هاتووة‪ ،‬بةراوردي بكةيت‬ ‫لةسةدا ثَينجي بودجةمان بةر نةكةوتووة‪ ،‬بؤية‬ ‫لةسةدا ثَينجي ئاوةدانكردنةوة دةكةويَتة ئةستؤمان‪،‬‬ ‫بةو بودجة كةمةوة با بزانين ثرؤذةكاني ئَيمة زؤرن‬ ‫يان وةزارةتةكان؟ بةآلم بة ثَيي بودجةكان‪ ،‬ئةطةر‬ ‫ئَيمة براوة نةبوين حةقة هةموو كةس و اليةنةكان‬ ‫موحاسةبةمان بكةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايا ملمالنيَكاني طؤرِان و يةكيَتي‬ ‫زي��ان بة ئ��اوةدان��ك��ردن��ةوةي سليَماني‬ ‫نةطةياند لةرووي خزمةتطوزاريةوة؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪َ :‬‬ ‫خةلكي سلَيماني زياني زؤري‬ ‫بةركةوتوة بةداخةوة‪ ،‬بةر هةموو ليستةكانيش‬ ‫دةكةويَت‪ ،‬حةقة دانيشتواني ثاريَزطاري سلَيماني‬ ‫ريَطة ن��ةدةن زيانيان َلي بكةويَت بة هؤي‬ ‫ليستَيكةوة‪.‬‬

‫ريَ��ط��ا‪ :‬ه��ؤك��ار ضية لةبانطةشةي‬ ‫هةلَبذاردنةوة راطةياندنةكاني يةكيَتي باس‬ ‫لةطةندةلَي ئةنجومةني ثاريَزطاو ثاريَزطار‬ ‫دةكةن؟‬ ‫كاوة عةبدولَآل‪ :‬ئةطةر يةكَيتي نيشتيماني‬ ‫بيةويَت ثاريَزطارو سةرؤكي ئةنجومةني ثاريَزطا‬ ‫بطؤريَت‪ ،‬ديارة طؤ ِرينيان زؤر ئاساية ئةنداماني‬ ‫ئةنجومةن دةتوانن متمانةيان َلي وةربطرنةوة‪،‬‬ ‫ضونكة سةرؤكي ئةنجومةن وةزيفة نية‪َ ،‬‬ ‫بةلكو‬ ‫مةهامة كاريَك نية كة بودجة يان موضةي زيادي‬ ‫هةبي‪ ،‬سةرؤكي ئةنجومةن ئةندامي ئةنجومةنة‪،‬‬ ‫َ‬

‫هةركاتَيك بيانةويَن ئةندامةكان دةتوانن الم ببةن‪،‬‬ ‫ئةو كارةش مةرامي سياسية‪ ،‬سوثاسي هةموو‬ ‫اليةك دةكةين شكستةكانمان بآلو بكةنةوة‪،‬‬ ‫بةآلم بؤ البردني ثاريَزطار ئةطةر ئةنجومةن ب ِرياري‬ ‫البردني بدات ثاريَزطار دةتوانَيت داداطامان َلي‬ ‫بطريَت‪ ،‬ثةرلةمان دةتوانَيت هةموومان البةريَت‬ ‫بةآلم ئةطةر كارةكانمان نا ياسايي بون‪ ،‬طةر‬ ‫بةشَيوةي ناياسايش بيانةويَت دةتوانن ثاريَزطاريش‬ ‫البةرن ضونكة كاري ناياسايي زؤر كراوة‪ ،‬الي من‬ ‫هيض غةريب نية‪ ،‬بةآلم ثَيم وا نية يةكَيتي ئةو كارة‬ ‫بكات كة دذي دةستور و ديموكراتيةتيشة‪.‬‬

‫ئيمزاي سةرجةم ئةنداماني ئةنجومةني ثاريَزطا بؤ البردني جوتيار نوري‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪9‬‬


‫كانديد َيكي ليسيت طؤ ِران داواي‬ ‫دةستلةكارك َيشانةوةي مةسعود بارزاني دةكات‬

‫د‪.‬جةعفةر‪ :‬ئومَيد دةخوازم بؤ ضوار َ‬ ‫سالى ئايندة بةر لةهةر‬ ‫شتَيك سةرؤكى هةرَيم دةست لةكاركَيشانةوةى خؤى‬ ‫لةسةرؤكى ثارتةكةى رابطةيةنَيت‬ ‫ديداري‪ :‬شةنكار عةبدوَلآل‬

‫‪10‬‬

‫د‪.‬جةعفةر عةلى مامؤستاى كؤليَذى‬ ‫زانستة مرؤظايةتييةكانى زانكؤى كؤيةو‬ ‫ئةندامي ثةرلةمانى كوردستان لةسةر‬ ‫ليستى ِ‬ ‫طؤران‪ ،‬لةديداريَكى تايبةتى‬ ‫ريَطا‪-‬دا ثرسى ئؤثؤزسيؤنبونى ِ‬ ‫طؤران‬ ‫تاوتوى دةكات و بةمشيَوةية وةآلمى‬ ‫َ‬ ‫ثرسيارةكانى داينةوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ضؤن ِ‬ ‫لةرةوشى هةلَبذاردنى‬ ‫ِ‬ ‫(‪)7/25‬دةروان���ى؟ ئايا ئةمة يةكةم‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫ه��ةلَ��ب��ذاردن��ة وةك دةط��وت��ريَ��ت؟‬ ‫ج��ي��اوازى ئ��ةم هةلَبذاردنة لةطة َل‬ ‫هةلَبذاردنةكانى ثيَشودا ضيية؟‬ ‫د‪.‬جةعفةر عةلى‪ :‬رةوشى بة ِريَوةضوونى‬ ‫َ‬ ‫لةسى ثاريَزطاكةى‬ ‫هةلبذاردنى رؤذى (‪َ )7/25‬‬ ‫هةريَمى كوردستاندا‪ ،‬ضوونييةك نةبوو‪،‬‬ ‫لةو ناوضانةى كة بةجوطرافياى سياسيى‬ ‫دةسةآلتى (ى‪.‬ن‪.‬ك) ناسرابوون‪ ،‬ث ِرؤسةى‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردن تا رادةيةكى باش ثاكتر بوو لةو‬

‫ناوضانةى كةثارتى بةجوطرافياى دةسةآلتى‬ ‫دةزانيت‪.‬‬ ‫خؤى َ‬ ‫ئةمةش لةب ِرواى مندا بةتةنيا بؤ ب ِروابوونى‬ ‫يةكيتى بةديموكراسى ناطة ِريَتةوة‪ ،‬راستة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ليبرال و كراوةو ثارتيش‬ ‫بةهيزيَكى‬ ‫يةكيتى َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‬ ‫بةهيزيَكى داخراو ناسراون‪ ،‬بةآلم َ‬ ‫َ‬ ‫لةبيرنةضيت لةو جوطرافيايةى كة‬ ‫ئةوةش‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى ناسرابوو‪ ،‬ليستى طؤ ِران‬ ‫بةدةسةآلتى َ‬ ‫هيزيَكى بنكة طةورةى جةماوةرى بوو‪ ،‬ئاسان‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى و نةبؤ ثارتى و نةبؤ هيض‬ ‫نةبوو نةبؤ َ‬ ‫بتوانيت بةئاسانى‬ ‫هيزيَكى ديكة لةو ناوضانة َ‬ ‫َ‬ ‫كارى ساختةكارى َ‬ ‫لةهةلبذاردنةكةدا بكات‪.‬‬ ‫ئةم َ‬ ‫سييةم‬ ‫هةلبذاردنة لة ِرووى ذمارةوة َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنى ثارلةمانى كوردستان بوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫لة رووى نةوعى و نيشاندانى جياوازييةكانى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطةى ك��وردى و خؤدةرب ِرينيان‬ ‫دةشيت بةجياواز‬ ‫بة ِريَطةى ديموكراسيانة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةهةلبذاردنةكانى َثيشووتر سةيربكريَت‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬دابةزينى ليستى ِ‬ ‫طؤران ض‬ ‫طرنطييةكى هةية لةئيَستادا؟ ئايا ليستى‬ ‫ِ‬ ‫طؤران دةتوانيَت ببيَت بةئؤثؤزسيؤنى‬ ‫حةقيقى؟‬ ‫د‪.‬جةعفةر عةلى‪َ :‬ئيمة هةموومان‬ ‫ل��ة(‪َ )18‬‬ ‫سالى راب��ردوودا شاهيدى ئةوةين‬ ‫ثارلةمانيكى‬ ‫كة لةكوردستاندا هةريَم و‬ ‫َ‬ ‫�ى ئؤثؤزسيؤن ه��ةب��ووة‪ ،‬هةموو وآلت‬ ‫ب� َ‬ ‫سيستةميكى َبى ئؤثؤزسيؤنيش جطة‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫سيستميكى‬ ‫لةثيناسكردنى ئةو سيستمة وةكو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نا ديموكرات‪ ،‬مانايةكى ديكةى نيية‪ ،‬واتة‬


‫لةغيابى ئؤثؤزسيؤندا ديموكراسيبوونى هةر‬ ‫َ‬ ‫بةتالة‪،‬‬ ‫سيستميكى سياسيى قسةيةكى‬ ‫َ‬ ‫بةليستيكى‬ ‫ليستى طؤ ِران بةبةشداريكردنى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةهةلبذاردندا‪ ،‬طؤ ِر َانيكى ط��ةورةى‬ ‫جيا‬ ‫شيوازة نا تةندروستة لةسياسةت‬ ‫بةسةر ئةو َ‬ ‫كةيةكيتى و ثارتى‬ ‫هينا‬ ‫َ‬ ‫و ديموكراسييةتدا َ‬ ‫َثييانوابوو تا ئةبةد دةتوانن جوطرافياى‬ ‫كوردستان و سامانى طشتى ئةم هةريَمةى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ليستى طؤ ِراندا‬ ‫ثى قؤرغ بكةن‪،‬‬ ‫َ‬ ‫جياوازييةكان لةبةر رووناكى و بة ِريَطةى‬ ‫ديموكراسيانة خؤيان دةرخست‪ ،‬نةك وةك‬ ‫هيزة باآلدةستةكانى كوردستان ضةندين‬ ‫ئةوةى َ‬ ‫َ‬ ‫سالة دةيكةن‪ ،‬لةتاريكيدا جياوازييةكانيان‬ ‫َ‬ ‫قول و لة ِرووناكيشدا رستةى رةنطاو رةنط‬ ‫َ‬ ‫دةرخ��واردى يةكدى وخةلكى كوردستان‬ ‫َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيكى كاراو‬ ‫لةطةل طؤ ِراندا‬ ‫دةدةن‪،‬‬ ‫َ‬ ‫راستةقينة لةذيانى سياسيى و ثةرلةمانى‬ ‫كوردستاندا ديَتة بوون و طومانيشم لةوةدا نيية‬ ‫دةبيتة هؤى َتيكشكاندنى دؤخى ضةقبةستووى‬ ‫َ‬ ‫سياسيى كوردستان و دواجاريش ئةكتيظكردنى‬ ‫ذيانى ديموكراسى‪.‬‬ ‫ط���ؤ ِران لةكاركردنيدا ض لةدؤخى‬ ‫بانطةشةى َ‬ ‫لةنيو ثارلةماندا‬ ‫هةلبذاردن و ض َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيكى بزيَوو راستةقينة‪ ،‬ب ِريارة‬ ‫وةك‬ ‫َ‬ ‫بضيتة َنيو جومطة هةستيارةكانى سيستم و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيزانةش‬ ‫كؤمةلطةى كوردى و غرورى ئةو َ‬ ‫كبشكي َنيت كةبةناوى ثيرؤزى و سةروةرى‬ ‫َتي‬ ‫َ‬ ‫نيشتمانةوة َثيضةوانةى ثيرؤزييةكانى نيشتمان‬ ‫و سياسةت و مرؤظ و ذيان كاردةكةن‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ط���ؤران ضي‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ئايا ليستى‬ ‫ثيَدةكريَت لةثةرلةمانى كوردستان‬ ‫كةليستى كوردستانى زؤري��ن��ةى‬ ‫دةنطةكانى هيَناوة؟ مةترسى ئةوةنيية‬ ‫زؤرب��ةى ياساكان بةبةرذةوةندى‬ ‫خؤيان ثةسةندبكةن؟‬ ‫د‪.‬جةعفةر عةلى‪ :‬نةتةنيا ئةزموونى‬ ‫َميذووى سياسيى و ديموكراسى طةالنى‬ ‫دونيا‪َ ،‬‬ ‫بةلكو ئةزموونى سياسيي ضةند‬ ‫سالى رابردووى كوردستانيش َثي َ‬ ‫َ‬ ‫ماندةلَيت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيزانةى لةهةلمةتةكانى هةلبذاردندا‬ ‫ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫ذيانيكى باشترو‬ ‫بةلَينى خؤشطوزةرانى و َ‬ ‫خزمةتطوزارى زياترو ضاككردنى رةوشى‬ ‫ث��ةروةردةو تةندروستى و‪...‬هتد بة َ‬ ‫خةلكى‬ ‫وآلتةكةيان دةدةن و دواتر كةدةسةآلت‬ ‫بةجييان ناكةن‪ ،‬يان ثشت‬ ‫جي َ‬ ‫دةطرنة دةست‪َ ،‬‬ ‫دةكةنة خواست و بةرذةوةنديية طشتيةكانى‬

‫َ‬ ‫خةلك و سامان و داهاتى طشتى وآلت‬ ‫زطةليكن نةدةتوانن َميذوو‬ ‫هي َ‬ ‫بةهةدةر دةبةن‪َ ،‬‬ ‫بخويَننةوة‪ ،‬نة توانيويانة لةنرخ و بةهاى دةنط‬ ‫و ئيرادةى َ‬ ‫خةلك َتيبطةن‪.‬‬ ‫هةمووشمان ئاطادارى ئةو راستيية‬ ‫هةين كةليستةكانى بةشدار لةث ِرؤسةى‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنى(‪ ،)7/25‬خاوةنى ثةيام و كارنامةى‬ ‫ليستيك‬ ‫كاتيك َ‬ ‫سياسيى خؤيان بوون‪ ،‬بؤية َ‬ ‫دةهي َنيت و تةكليف‬ ‫زؤرينةى دةنطةكان‬ ‫َ‬

‫سؤسياليست‬ ‫و زةمحةتكيَشان‬ ‫ىَ‬ ‫(بال قادر عةزيز)‪،‬‬ ‫نةك تةنيا شكست‬ ‫خواردوو نني‪َ ،‬‬ ‫بةلكو‬ ‫لةبراوة باشةكانى‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنن لة ِر َيطةى‬ ‫يةك ليستى و‬ ‫هاوثةميانيان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل يةكطرتوو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل بةناوى‬ ‫و‬ ‫ليستى خزمةتطوزارى‬ ‫و ضاكسازييةوة‬ ‫كهينانى حكومةت‪ ،‬واتة راستةوخؤ‬ ‫بةثي َ‬ ‫دةكريَت َ‬ ‫لة ِرووى ياسايى و سياسيى و نيشتمانى و‬ ‫بةجيكردنى‬ ‫لةجي َ‬ ‫دةبيت َ‬ ‫ئةخالقييةوة بةرثرس َ‬ ‫َ‬ ‫ئةو َ‬ ‫بةلَينانةى َثيشتر بةخةلكى داوة‪َ ،‬ليرةوة‬ ‫َ‬ ‫ئةوةدابيت‬ ‫هةر ليست و قةوارةيةك لة هةولى‬ ‫َ‬ ‫لةنيو ثارلةماندا‬ ‫وةك ساآلنى راب��ردوو َ‬ ‫لةخزمةتى طروث و َ‬ ‫بنةمالةو حيزبدا كاربكات‪،‬‬ ‫َنيت‪ ،‬ئةمة‬ ‫شتيك ئايندة دةدؤ ِري َ‬ ‫بةر لةهةر َ‬ ‫ديويَكى وةآلمى ثرسيارةكةية‪ ،‬ديوةكةى‬

‫دى ئةوةية‪ ،‬فراكسيؤنى طؤ ِران و ئةوانةى‬ ‫ديكةش كةدةبنة ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬ئةركيان ضيية‬ ‫لةنيو ثةرلةماندا ئةطةر نةبنة ثاريَزةرى ماف‬ ‫َ‬ ‫و بةرذةوةنديية طشتييةكانى نيشتمان و‬ ‫َ‬ ‫خةلك بةطشتى‪ ،‬ئةوانيش خاوةنى ث ِرؤذةو‬ ‫لةثيناوى بةرذةوةنديى‬ ‫بةرنامةى سياسين‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫طشتى و راستطؤ بوون لةطةل ئيرادةى‬ ‫َ‬ ‫خةلك و خةون و حةزو خولياكانى تويَذو خانة‬ ‫كؤمةآليةتييةكانى ئةم َ‬ ‫كؤمةلطةيةدا بةطشتى‪،‬‬ ‫َثيويست دةكات َ‬ ‫هؤلى ثةرلةمان و ليذنةكانى‬ ‫بكةنة مةيدانى طةرمى يةكالكردنةوةى‬ ‫ملمالنى ديموكراسييةكان لةبةرذةوةندى‬ ‫َ‬ ‫خةلكدا‪ ،‬لةو بوارةشدا َ‬ ‫طشتى َ‬ ‫بةدلنياييةوة‬ ‫دةلَيم فراكسيؤنى طؤ ِران بةثشتيوانى َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكى‬ ‫َ‬ ‫كوردستان لةطةل هةموو ث ِرؤذة ياساييةكدا‬ ‫دةبيت كة لةبةرذةوةندى َ‬ ‫خةلكى كوردستاندا‬ ‫َ‬ ‫بةثيضةوانةشةوة دذى هةموو‬ ‫َبيت بةطشتى‪َ ،‬‬ ‫دةوةستيتةوة كةماف و‬ ‫ث � ِرؤذة ياسايةك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫داخوازيية طشتييةكانى خةلكى كوردستانى‬ ‫نةطيرابيت‪.‬‬ ‫بة ِروونى تيادا لةبةرضاو‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬هةرلةئيَستاوة طرذييةك‬ ‫هةية لةنيَوان ئؤثؤزسيؤن ء دةسةآلت‪،‬‬ ‫تؤ ضؤن لةو طرذيية ِ‬ ‫دةروانيت؟ ئايا‬ ‫ئةم طرذيانة زةروريية؟‬ ‫د‪.‬جةعفةر عةلى‪ :‬لةب ِرواى مندا ئةطةر‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيكى‬ ‫ياربيت فراكسيؤنى طؤ ِران‬ ‫َ‬ ‫ب ِر َ‬ ‫راستةقينةو داكؤكيكارى ئازادى و ماف و‬ ‫بةرذةوةنديية طشتيي و نيشتمانييةكانى‬ ‫َ‬ ‫ناشيت لةو راستيةش‬ ‫خةلكى كوردستان َبيت‪َ ،‬‬ ‫َتينةطات كة دةسةآلت بةم ئؤثؤزيسيؤنبوونة‬ ‫نابيت‪ ،‬ئةمة لةاليةك‪ ،‬لةاليةكى‬ ‫َدلخؤش َ‬ ‫َميكى‬ ‫ديكةوة كوردستان تا َئيستا هةري َ‬ ‫يةكيتى و ثارتى بووة‬ ‫بةئةمرو طويَى‬ ‫َ‬ ‫بةحكومةت و ثةرلةمانيشةوة‪ ،‬لةمة بةدوا‬ ‫فراكسيؤنى ط��ؤ ِران لةئةمرو فرمانةكانى‬ ‫ئةوان دةرضووةو ئةو ميتؤدة لةكارى سياسيى‬ ‫جيطةى‬ ‫َتي‬ ‫كدةشكي َنيت‪ ،‬ئةمةشيان ديسان َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيزة سياسيية‪ ،‬بؤية‬ ‫خؤشحالى نيية بؤ ئةو دوو َ‬ ‫جيطةى سةرسو ِرمان و مةترسيش نيية ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫تايبةت لةسةرةتاى كاردا دؤخةكة جؤريَك‬ ‫ببينيت‪.‬‬ ‫لةتةشةنوجى سياسيى بةخؤوة َ‬ ‫هيزيَكى ئؤثؤزسيؤنى‬ ‫دةبيت هةر َ‬ ‫َثيمواية َ‬ ‫نةبيت دةسةآلت‬ ‫راستةقينة بةاليةوة طرنط َ‬ ‫هيندةى‬ ‫دةبيت‪َ ،‬‬ ‫بةضى تووشى تةشةنوج َ‬ ‫دةبيت بةاليةوة طرنط َبيت كارو بةرنامةو‬ ‫َ‬ ‫دةضيتة خزمةتى‬ ‫ملمالنى سياسييةكانى ضةند َ‬ ‫َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪11‬‬


‫ب��ةرذةوةن��دى طشتى َ‬ ‫كاتيك‬ ‫خةلكةوة‪َ ،‬‬ ‫َثيويستى خزمةتى طشتى َ‬ ‫خةلك ئةوة‬ ‫هيزة‬ ‫دةخوازيَت سامانى مرؤيى و(مةبةستم َ‬ ‫ضةكدارةكانة) مادى ئةم هةريَمة لةبندةستى‬ ‫هيزى‬ ‫يةكيتى و ثارتى‬ ‫دةبيت َ‬ ‫دةربهينريَت‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤن سل لةوة نةكاتةوة دةسةآلت بةم‬ ‫شيوازى كاركردنة ضةند َ‬ ‫دةبيت‪.‬‬ ‫قةلس و طرذ َ‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬هيَنانى ئةو ريَذةيةى ليستى‬ ‫ِ‬ ‫طؤران تاضةند كاريطةرى هةبووةو‬ ‫دةب��يَ��ت ل��ةس��ةر ريَككةوتننامةى‬ ‫ستراتيذى يةكيَتى ء ثارتى؟‬ ‫د‪.‬جةعفةر عةلى‪ :‬ريَككةوتننامةى‬ ‫يةكيتى و ثارتى ئةطةر ضى‬ ‫ستراتيذى َنيوان َ‬ ‫َ‬ ‫بؤ ماوةى ضةندين سال بةجؤريَك لةجؤرةكان‬ ‫َ‬ ‫لةهةولى كوشتنى هةموو ئةطةرةكانى‬ ‫ملمالنيى م��ةدةن��ى و ديموكراسيانةو‬ ‫َ‬ ‫خؤدةرب ِرينى جياوازيةكاندا بوو‪ ،‬بةآلم لةدواى‬ ‫راطةياندنى ليستى ط��ؤ ِران وةكو ق��ةوارةو‬ ‫ليستيكى سةربةخؤ بؤ َ‬ ‫هةلبذاردنى(‪)7/25‬ى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةدةستهينانى(‪ )25‬كورسى‬ ‫ئةمسال و دواتريش‬ ‫َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيكى‬ ‫ثارلةمان و ب ِرياردانى بوونة‬ ‫َ‬ ‫دةنطيكى ديكة‪،‬‬ ‫هيزو‬ ‫َ‬ ‫كارا شانبةشانى ضةند َ‬ ‫ئيدى ئةم ريَككةوتننامةية ضيتر َ‬ ‫هةلطرى ئةو‬ ‫كةبتوانيت هةموو‬ ‫نابيت‬ ‫َ‬ ‫قورسايى و مةترسيانة َ‬ ‫شتيكى ئةم وآلتة بةثاساوى نا عةقآلنى جيا‬ ‫َ‬ ‫جيا بؤ خؤيان قؤرغبكةن و َميذوو و سياسةت‬ ‫و ماناى ديموكراسى بؤ ئةوة كورت بكةنةوة‬ ‫كةئةوان َثيناسةى دةكةن‪.‬‬ ‫هيزو‬ ‫بؤية ئةركى هةموو م��رؤظ و َ‬ ‫قةوارةيةكى ديموكراتخوازو ئازاديخوازى‬ ‫ئةم هةريَمةية كار بؤ َ‬ ‫هةلوةشاندنةوةى ئةم‬ ‫ريَككةوتننامةية بكات و كةلتورى َ‬ ‫قبولكردنى‬ ‫ئةويدى جياواز‪ ،‬نةك خةفةكردنى ئةم كةلتورة‬ ‫بكاتة هةويَنى ذيانى سياسيى و ديموكراسى‪،‬‬ ‫لةنيو ثةرلةمان و‬ ‫دةركةوتنى ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫كايةى سياسيى كوردستاندا‪ ،‬سةرةتايةكى‬ ‫دةبيت كةضيتر ئةم‬ ‫طرنطى ئةو طؤ ِرانة طةورةية َ‬ ‫ئيرادةى خؤدةرب ِرين و كةلتورى َ‬ ‫قبولكردنى‬ ‫َ‬ ‫كؤنترؤل‬ ‫جياوازييةكان بةناو ثاساوى جيا جيا‬ ‫و خةفة نةكريَن‪.‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬شكستى ض��وار حزبةكة‬ ‫هؤكارى ضى بوو؟ ضونة ثا َل دووحزبى‬ ‫عةلمانى تاضةند زيانى ثيَطةياندوون؟‬ ‫ثرؤذةى ئيسالمى ء‬ ‫ئايا سةرنةطرتنى ِ‬ ‫عةلمانيية لةكوردستان؟‬ ‫د‪.‬ج��ةع��ف��ةر ع��ةل��ى‪ :‬راستتر واية‬

‫‪12‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫بطووتريَت شكستى ئيسالمييةكان (يةكطرتوو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل) نةك شكستى ضوار حيزبةكة‪،‬‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫زةحمةتكيشان (بالى‬ ‫ضونكة سؤسياليست و‬ ‫َ‬ ‫قادر عةزيز)‪ ،‬نةك تةنيا شكست خواردوو نين‪،‬‬ ‫بةلكو لةبراوة باشةكانى َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنن لة ريَطةى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل يةكطرتوو‬ ‫يةك ليستى و هاوثةيمانيان‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل بةناوى ليستى خزمةتطوزارى و‬ ‫و‬ ‫ضاكسازييةوة‪.‬‬ ‫هؤكارى شكستى ئيسالمييةكان زؤرة‪،‬‬ ‫هيزانة‬ ‫لةطرنطترينيان بةالى منةوة ئةم َ‬ ‫لةئةزموونى ضةندين َ‬ ‫سالى رابردووياندا‬ ‫لةنيوان بةشداريى لةدةسةآلت‬ ‫نةيانتوانى َ‬ ‫شوناسيكى تايبةت‬ ‫و ئؤثؤزسيؤنبووندا‬ ‫َ‬ ‫جيطةى‬ ‫بةخؤيان دروستبكةن‪ ،‬هةرطيز َ‬ ‫رةزامةندى َ‬ ‫بةشيك‬ ‫نابيت تؤ بةيانيان َ‬ ‫خةلك َ‬ ‫بيت لةدةسةآلت و دامةزراوةكانى و دواى‬ ‫نيوة ِرؤيانيش ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬بةيانيان مةسيجى‬ ‫بنيريت و دواى‬ ‫لةثيكةنين بؤ دةسةآلت َ‬ ‫ث ِر َ‬ ‫زمانيكى ياخى بيت‪ ،‬واتة ئةم‬ ‫نيوة ِرؤيانيش َ‬ ‫ئاستيكى زؤر لةديارينةكردنى‬ ‫بة ِريَزانة تا‬ ‫َ‬ ‫شوناسى سياسيى تايبةت بةخؤيان بوونة‬ ‫جيطةى نا ِرةزايى بنكة جةماوةرييةكةيان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةتايبةت ئيسالمييةكان‪ ،‬رةنطة دةنطدانيان‬ ‫لةثارلةمان بؤ َتيثة ِراندنى دةستوور باشترين‬ ‫نموونةى ئةم َ‬ ‫حالةتةيان َبيت و زيانى‬ ‫َثيطةياندبن‪.‬‬ ‫ئةطةرضى ليستى ض��وار حيزبةكة‬ ‫ئةزموونيكى نويَى بةيةكةوة‬ ‫دةشيت وةك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كاركردنى (ئيسالمى‪-‬عةلمانى) لةكوردستان‬ ‫سةيربكريَت‪ ،‬بةآلم سازشكردن بةدةنطى‬ ‫جةماوةرو بنكةى فراوانى خوارةوةى حيزب‬ ‫هينانى‬ ‫بةمةبةستى بؤ نموونة شكست َثي َ‬ ‫زيانيكى ئةوتؤى بؤ‬ ‫ث ِرؤذةيةك كة ِرةنطة َ‬ ‫ئيسالمييةكان َلينةكةوتبايةوة‪ ،‬بؤ نموونة‬ ‫ث ِرؤذةى َ‬ ‫هةلوةشاندن و كةرتكردنى حيزبى‬ ‫يةكيتى‬ ‫زةحمةتكيشانى كوردستان لةاليةن َ‬ ‫َ‬ ‫هيزة‬ ‫دةبيت زيانةكانى بؤ َ‬ ‫و ثارتييةوة َ‬ ‫ئيسالمييةكانى كوردستان ضى بوويَت‪ ،‬تا تؤ‬ ‫َبييت و لة ِريَى هاوثةيمانى و يةك ليستيةوة‬ ‫هيزة‬ ‫ذمارةيةك لةدةنطةكانى خؤت بدةيت بةو َ‬ ‫عةلمانيانةى كة لةواقيعدا خاوةنى ئةو سةنطة‬ ‫سى كورسى‬ ‫جةماوةريية نةبوون بيانتوانيبا َ‬ ‫ثةرلةمان مسؤطةربكةن‪ ،‬ئةمة ديويَكى ديكةى‬ ‫كاتيك‬ ‫نا ِرةزايى جةماوةرى ئيسالمييةكانة‪َ ،‬‬ ‫هةستيانكردووة دوور لةخواست و ئيرادةى‬ ‫خؤيان دةنطى ئةوان نويَنةريَكى عةلمانى‬

‫دةباتة ناو َ‬ ‫هؤلى ثةرلةمان‪ ،‬نةك نويَنةريَكى‬ ‫ئيسالمى‪ ،‬تةنانةت دوور نيية ئةمة لةالى‬ ‫كدرابيتةوة‬ ‫ذمارةيةك لةهةوادارانيان وا َلي َ‬ ‫ئةركيكى‬ ‫بةجيكردنى َ‬ ‫لةجي َ‬ ‫كةدووركةوتنةوةشة َ‬ ‫دينى‪ ،‬بؤية َثيويستة دةنطى َثينةدةن‪.‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ه��ةلَ��ب��ذاردن��ى ب��ارزان��ى‬ ‫بؤسةرؤكى هةريَم ضيمان ثيَدةلَيَت؟‬ ‫ئايا ب��ارزان��ى ل��ةم��اوةى ض��وار سالَى‬ ‫راب���ردوودا وةك سةرؤكى هةريَم‬ ‫مامةلَةى كردووة؟ تاضةند طةشبينى‬ ‫بةسةرؤكايةتى هةريَم لةماوةى ضوار‬ ‫سالَى رابردوودا؟‬ ‫َ‬ ‫د‪.‬جةعفةر عةلى‪ :‬بةش بة حالى‬ ‫خؤم بةر ل���ة(‪)7/25‬و لةكاتى َ‬ ‫هةلمةتى‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكانيشدا‪ ،‬رةنطة كةمترين طومانم‬ ‫نةبووبيت لةدةرضوونى مةسعود بارزانى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةسةرؤكى هةريَمى كوردستان‪ .‬هةلبذاردنى‬ ‫هةركةسيك كة واقيعى سياسيى‬ ‫بارزانى بؤ‬ ‫َ‬ ‫جيطةى‬ ‫شتيكة َ‬ ‫َندبيتةوة‪َ ،‬‬ ‫كوردستانى خوي َ‬ ‫سةرسو ِرمان نيية‪.‬‬ ‫َ‬ ‫بارزانى لة ضوار سالى رابردوودا بةحوكمى‬ ‫ئ��ةوةى لةيةككاتدا سةرؤكى هةريَم و‬ ‫سةرؤكى ثارتى ديموكراتى كوردستانيش‬ ‫ببيتة سةرؤكى هةمووان‪،‬‬ ‫بووة‪ ،‬نةيتوانيوة َ‬ ‫هةروةها بةدةر لةو ويَنةيةى راطةياندنى‬ ‫حيزبةكانى دةس��ةآلت ثيشانى دةرةوةى‬ ‫خؤيانى دةدةن‪ ،‬هةريَمى كوردستان تا ئةم‬ ‫ساتة وةختةش يةك هةريَمى يةكطرتوو‬ ‫نيية ل��ة ِرووى سياسيي و كؤمةآليةتى و‬ ‫ئيدارى و ئابوورييةوة‪َ ،‬‬ ‫َميكة‬ ‫بةلكو هةري َ‬ ‫يةكيتى و‬ ‫بةسةر دوو كانتؤنى دةسةآلتى َ‬ ‫لةهةوليرو دهؤك ثارتى‬ ‫ثارتيدا دابةشكراوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى بةرثرس‬ ‫لةسليمانى و طةرميانيش َ‬ ‫و َ‬ ‫َ‬ ‫و باآل دةستبوون‪ ،‬ئةم حالةتةى كةسةرؤكى‬ ‫َنيت و بةيةك‬ ‫هةريَميش نةيتوانى َتييبثة ِري َ‬ ‫ضاوو وةكو يةك هةريَمى يةكطرتوو‪ ،‬سةيرى‬ ‫ه��ةردوو هةريَمى زةردو هةريَمى سةوز‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ئوميد دةخ��وازم بؤ ضوار سالى ئايندة‬ ‫َ‬ ‫شتيك سةرؤكى هةريَم دةست‬ ‫بةر لةهةر َ‬ ‫لةكاركيشانةوةى خؤى لةسةرؤكى ثارتةكةى‬ ‫َ‬ ‫رابطةيةنيت و بة ِراستى و لة ِرووى عةمةليةوة‬ ‫َ‬ ‫بتوانيت سةرؤكى هةموو هاوآلتيانى هةريَمى‬ ‫َ‬ ‫كوردستان َبيت بةجياوازى ديدو بؤضوون‬ ‫و ئا ِراستةى سياسيى و دينى و نةتةوةيى‬ ‫جياوازيانةوة‪.‬‬


‫بزووتنةوةي ئيسالمي لةئيمارةتةوة‬ ‫بؤ ئةمارةت‬ ‫ئيسالميية جيهادييةكاني كوردستان لة(ئيمارةتي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةو دارولئيسالمي تةوَيَلةو بيارةو مةملةكةتي‬ ‫َ‬ ‫كوي؟‬ ‫ئيسالمييةتي‬ ‫خورمالةوة) بؤ َ‬ ‫راثؤرتي‪ :‬سؤران عومةر‬ ‫بةشي يةكةم‬ ‫ئيسالمييةكاني كوردستان لةئيخوانةوة‬ ‫دةستيانثيكرد‪ ،‬ئيخوان بوو بةدوو خةت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫خةتي ي��ةك م‪.‬س��ةآلح��ةدي��ن محةمةد‬ ‫بةهادين بوو كةيةكطرتووي ئيسالمي‬ ‫راطةياند‪ ،‬خةتي دوو مةال سديق عةبدولعةزيز‬ ‫بوو كةدواتر بزووتنةوةي ِراثة ِريني ئيسالمي‬ ‫كهينا‪ ،‬بزووتنةوةي ئيسالمي ضةكدارو‬ ‫َثي َ‬ ‫جيهادي بوو‪ ،‬بةآلم لةناوخؤيدا ضةندين بالَ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل راثة ِرين‬ ‫و طروث هةبوون‪ ،‬بزووتنةوة‬ ‫بوون بةيةك و يةكبووني ئيسالمييان‬ ‫َ‬ ‫هةلوةشايةوة‪،‬‬ ‫دروستكرد‪ ،‬يةكبوونيش‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل و بزووتنةوةو جوندو ئةنسارولئيسالم‬ ‫ئيمارةتيكي‬ ‫دروستبوون‪ ،‬هةمانكات‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تةويلة دامةزرابوو‪،‬‬ ‫ئيسالميش لةناوضةي‬ ‫ب��ةدواي ئةمةدا هةموو ناوضةو َثيطةي‬ ‫َ‬ ‫كةهةلةبجةو‬ ‫لةبةهيزترين شويَن‬ ‫ئيسالمي‬ ‫َ‬ ‫خ��ورم� َ‬ ‫�ال و ه��ةورام��ان ب��وو‪ ،‬لةدةستي‬ ‫ئيسالمييةكان دةرضوو‪.‬‬ ‫بزووتنةوةي راثةرِين (برا) وةك‬ ‫بةديلي بزووتنةوةي ئيسالمي‬ ‫ب��زووت��ن��ةوةي راث��ة ِري��ن��ي ئيسالمي‬ ‫كةدريَذكراوةي ئيخواني كوردستان خةتي‬ ‫دوو بوون‪ ،‬ل��ةدواي (‪)31‬ي ئاب بةهؤي‬ ‫لةئيران كردو‬ ‫ئ��ةوةي‬ ‫يةكيتي رووي َ‬ ‫َ‬ ‫ناوضةكةي لةاليةن ثارتي ديموكراتةوة‬ ‫دةستي بةسةردا طيرا‪ ،‬بزووتنةوةي راثة ِرين‬

‫لةسليماني بارةطايةكي‬ ‫خؤي دةرخست و‬ ‫َ‬ ‫لةتووي مةليك دانا‪ ،‬ئةوةبوو لةهاتنةوةي‬ ‫لةنيوان ئةو بارةطايةي‬ ‫يةكيتيدا شة ِر َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتيدا دروستبوو‪َ ،‬ثيش ئةوةش‬ ‫راثة ِرين و َ‬ ‫َ‬ ‫خورمال بارةطايةكيان دانا‪ ،‬خةتي‬ ‫لةناوضةي‬ ‫م‪.‬عةلي باثير ئةو بارةطايةي دةست بةسةردا‬ ‫هيزي‬ ‫طرت‪ ،‬ئةمةش بةبيانوي ئةوةي دوو َ‬ ‫ئيسالمي جيهادي ضةكدار شةرعييةتي نيية‬ ‫لةيةك ناوضةدا كاربكات‪.‬‬ ‫لةخيرخوازاني‬ ‫ئةم بزووتنةوةية كؤمةكي َ‬ ‫وآلتاني سعوديةو ئيمارات وةردةط��رت‪،‬‬ ‫مةال سديق بةسيفةتي براي م‪.‬عوسمان‬ ‫عةبدولعةزيز‪ ،‬ئ��ةو متمانةو توانايةي‬ ‫بةدةستهينابوو الي خليجييةكان‪،‬‬ ‫مامؤستاي‬ ‫َ‬ ‫بؤية زؤرينةي كات م‪.‬سديق لةطة ِران بوو‬ ‫خيري‬ ‫ب��ةدواي كؤكردنةوةي زةك��ات و َ‬ ‫سةرمايةدارة ئيسالمييةكاني كةنداودا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫خيرخوازي‬ ‫لةناوخؤ‬ ‫كؤمةلَيك ث ِرؤذةي َ‬ ‫وةبةرهينانيان ئةنجامدابوو بؤ كؤمةكي‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫كردني ك��ارةك��ةي��ان‪ ،‬بزووتنةوةيةكي‬ ‫كةمدةرامةتي موتةوازع بوو‪ ،‬بةرثرسةكاني‬ ‫كةساني ئاسايي و سادة بوون‪ ،‬هةرضةندة‬ ‫زؤريان بةهؤي ذن و ذنخوازيةوة كةسي‬ ‫نزيكي يةكتر بوون‪.‬‬ ‫ئةم بزووتنةوةي ئيسالميية‪ ،‬سةرسام‬ ‫بوون َ‬ ‫لةكتيبةكانيان‬ ‫يةكيك‬ ‫َ‬ ‫بةتاليبان و َ‬ ‫َ‬ ‫بةناوي بزووتنةوةي تاليبانةوة بآلوكردةوة بؤ‬ ‫ئةندامةكاني‪ ،‬كةبةوردي باسي لةدروستبوني‬ ‫َتاليبان و سيفاتة باشةكاني ئةو بزووتنةوةية‬ ‫دةركرد‪ ،‬تاكو ئةوانيش نمونةيةكي لةوجؤرةي‬ ‫ئيسالمي بن‪ ،‬ضونكة َتاليبان وةك بةديلي‬

‫كؤتايهينان‬ ‫هاتةثيش بؤ‬ ‫حيكمةتيارو رةباني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةنيوان ئةو دوو‬ ‫كوشتارةي‬ ‫بةو ش��ة ِرو‬ ‫َ‬ ‫اليةنة دةسةآلتدارةي ئةفغاندا هةبوو‪ ،‬بؤية‬ ‫دةبيتة‬ ‫بزووتنةوةي راثة ِرينيش َثيي وابوو َ‬ ‫بةديلي يةكطرتووي ئيسالمي و بزووتنةوةي‬ ‫ئيسالمي‪ ،‬هةميشة ئةندامةكاني لةسةر ئةوة‬ ‫ثةروةردة كردبوو كةبزووتنةوة ث ِرة لةناكؤكي‬ ‫و َبال َ‬ ‫بالَين و بةشداريي حكومةتةو شةرعييةتي‬ ‫دةبيتة ميراتطري‪.‬‬ ‫بوني نةماوة‪ ،‬راثة ِرين َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫بةآلم بزووتنةوةي راثة ِرين‬ ‫بزووتنةوةي ئيسالمي يةكي طرت و لةمانطي‬ ‫ئابي َ‬ ‫سالى (‪ )1999‬بزووتنةوةي يةكبونيان‬ ‫راطةياند كةبةكودةتاي دوو براكة ناو دةبرا‬ ‫دذ بةخةتي م‪.‬عةلي باثير‪ ،‬بؤية يةكبووني‬ ‫هيندةي تر ناكؤكييةكاني َثيشوي‬ ‫ئيسالمي َ‬ ‫َ‬ ‫ناو بزووتنةوةي ئيسالمي قولكردةوة‪.‬‬ ‫يةكبووني ئيسالمي‪،‬‬ ‫كودةتاي دوو برا‬ ‫يةكبووني ئيسالمي ل��ةدواي وةفاتي‬ ‫م‪.‬عوسمان عةبدولعةزيز بوو بةكردار‪،‬‬ ‫لةهينانةوةي تةرمي‬ ‫بةجؤريَك ه��ةر‬ ‫َ‬ ‫هةولير ه��ةردوو برا‬ ‫مامؤستادا لةشاري‬ ‫َ‬ ‫(م‪.‬عةلي و م‪.‬سديق) كؤبونةوةو ب ِرياري‬ ‫ثاش‬ ‫كةثيويستة‬ ‫يةكالكةرةوةياندا‬ ‫َ‬ ‫لةدةستداني برايةكي عةزيزيان كةضةتريَكي‬ ‫طةورةي رابوني ئيسالمي بوون‪ ،‬ئةوانيش‬ ‫بةهيزبكةن‬ ‫ببن بةيةك و َثيطةي خؤيان َ‬ ‫لةحزبيكدا‪ ،‬ئةوةبوو يةكبووني ئيسالمي‬ ‫َ‬ ‫بةناوي يةك ِريزي َ‬ ‫مسولمانان و كةمكردنةوةي‬ ‫كهينراو‬ ‫حزبي ئيسالمي بؤ خزمةتي زياتر َثي َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪13‬‬


‫جيطري براكةي كة(م‪.‬عةلي‬ ‫م‪.‬سديق كراية َ‬ ‫بةمةرجيك لةكؤنطرةي‬ ‫عةبدولعةزيز)بوو‪،‬‬ ‫َ‬ ‫حةوتي بزووتنةوةي ئيسالميدا مامؤستا مةال‬ ‫بةبي هيض هؤكاريَك و بةثيالني‬ ‫عوسمان َ‬ ‫م‪.‬عةلي ب��راي ل��ة ِراب��ةري بزووتنةوةي‬ ‫جيطري‬ ‫ئيسالمي وةالنرا كةئةوكاتة ناوبراو َ‬ ‫م‪.‬عوسمان بوو‪ ،‬ثاش البردني م‪.‬عوسمان‬ ‫بةناويَكي َبي ناوة ِرؤك كراية رابةري رابووني‬ ‫ئيسالمي!!‬ ‫يةكبوون ب��ووة ه��ؤي ثةكخستني‬ ‫ج��وآلن��ةوة ئيسالمييةكة‪ ،‬بةجؤريَك‬ ‫كةخةتي م‪.‬عةلي باثير َثييان وابوو ئةمة بؤ‬ ‫ثةراويَزخستني ئةوانةو بؤ َليداني َثيطةي‬ ‫طةنجةكاني ناو بزووتنةوةي ئيسالميية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بنةمالةكةي‬ ‫بةهيزكردني َثيطةي‬ ‫بؤ‬ ‫َ‬ ‫هيندةي‬ ‫عةبدولعةزيزة‪ ،‬ب��ةآلم ئةمة َ‬ ‫نةخاياند‪ ،‬لةثاش َ‬ ‫سالَيك لةيةكبووني‬ ‫ئيسالمي‪ ،‬يةكةمين كؤنطرةي بزووتنةوةي‬ ‫يةكبووني ئيسالمي لةتةويَ​َلة ئةنجامدرا‪ ،‬لةو‬ ‫َ‬ ‫بنةمالةي‬ ‫كؤنطرةدا هةموو َثيوةرةكان طؤ ِرا‪،‬‬ ‫عةبدولعةزيز كةوت‪ ،‬تةنياو تةنيا م‪.‬مةال‬ ‫بةبي َ‬ ‫هةلبذاردن بة ِرابةر‬ ‫عةلي عةبدولعةزيز َ‬ ‫َ‬ ‫كةسيك لةبال و‬ ‫بةبي ئةوةي‬ ‫َ‬ ‫دانرايةوة‪َ ،‬‬ ‫اليةنطرةكاني لةسةركردايةتي و مةكتةبي‬ ‫دةربضيتةوة‪ ،‬بؤية كؤنطرة بوة ئةو‬ ‫سياسي‬ ‫َ‬ ‫وَيستطةيةي كةبزووتنةوةي يةكبووني َتيدا‬ ‫لةطؤ ِرنرا‪.‬‬ ‫كؤنطرةي َ‬ ‫تةويلة بوو بةطؤرِستاني‬ ‫يةكبووني ئيسالمي‬ ‫كؤنطرةي يةكةمي ب��زووت��ن��ةوةي‬ ‫يةكبووني ئيسالمي لةمزطةوتي طةورةي‬ ‫تةويَ​َلة لةمانطي ئابي َ‬ ‫سالى (‪)2000‬دا‬ ‫َوةبضيت‪،‬‬ ‫ب ِرياربوو بؤ ماوةي (‪ )3‬رؤذ بة ِري َ‬ ‫لةو كؤنطرةيةدا طروثي ئيسالح َ‬ ‫كةبالَيكي‬ ‫الوازي ناو بزووتنةوة بوو‪ ،‬تةنيا يةك‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بوو‪ ،‬ئةويش عومةري‬ ‫سةركردايةتي‬ ‫َفيرطة بوو‪ ،‬م‪.‬كرَيكار كةماوةيةك بوو‬ ‫طة ِرابويةوة كوردستان‪ ،‬ثياوناسييةكي‬ ‫َثيشكةشكردو َتييدا ريزبةندي ثياوباشةكاني‬ ‫ناو بزووتنةوةي كردبوو‪ ،‬تاكو دةنطدةران‬ ‫لةسةر ئةو بنةماية دةنط بدةن بةكةسة‬ ‫َ‬ ‫ثالَيوراوةكان‪ ،‬لةليستةكةدا يةكةم بةم‪.‬مةال‬ ‫عةلي دةستي َثيدةكرد‪ ،‬بةدوايدا كةسةكاني‬ ‫وةك كةمال رةحيم و كاميلي حاجي عةلي‬ ‫َ‬ ‫بنةمالةي دانابوو‪،‬‬ ‫و كةسة نزيكةكاني ئةو‬

‫‪14‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫لةنيو ليستةكةدا دانابوو‪ ،‬ئةمة‬ ‫خؤشي َ‬ ‫نيطةراني زؤري الي ئةنداماني كؤنطرة‬ ‫دروستكرد بةوةي داخؤ لةسةر ض بنةمايةك‬ ‫ئةم ثؤلينةي ك��ردووةو بةضي َثيوةريَك‬ ‫يةكةم لةدووةم باشترة؟!‬ ‫كةثيياندةوترا‬ ‫لةبةرامبةردا‬ ‫طروثيكي تر َ‬ ‫َ‬ ‫تةحالوف‪َ ،‬ثيكهاتبوون لةنةيارة كؤنةكاني‬ ‫يةكتري لة ِراثة ِرين و بزووتنةوة‪ ،‬خةتي‬ ‫بةبي مةال سديق و ضةند‬ ‫نةهزةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل خةتي‬ ‫كةسيكي تر لةزاواكاني‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةهيزيانكرد بؤ‬ ‫م‪.‬عةلي باثير‬ ‫تةحالوفيكي َ‬ ‫َ‬ ‫دةستبةسةراطرتني بزووتنةوةي يةكبوون‪،‬‬

‫لةمانطي ئةيلولدا‬ ‫رووداوة ناخؤش و‬ ‫خو َيناوييةكاني‬ ‫ناوضةي شارةزوورو‬ ‫هةورامان بةسةر‬ ‫ئيسالمييةكاندا هات‬

‫بةجؤرَيك كةسةرةتا ويستيان مةال سديق‬ ‫ببيت بة ِرابةر‪ ،‬ئةوا م‪.‬مةال‬ ‫رازي بكةن َ‬ ‫عةليش الدةب���ةن‪ ،‬ب��ةآلم م��ةال سديق‬ ‫َ‬ ‫بنةمالة‪ ،‬ئةمةي نةكرد‪ ،‬ضونكة‬ ‫وةك براو‬ ‫م‪.‬عوسمان لةاليةن مةال عةلييةوة الدراو‬ ‫خؤي ضووة شوَيني‪ ،‬ئةبوو مةال سديق‪-‬يش‬ ‫بضيتة شويَني‪،‬‬ ‫مةال عةلي البدات و خؤي َ‬ ‫بؤية ئةمةي نةكرد‪ ،‬هةرضةندة ثاش وةفاتي‬ ‫م‪.‬مةال عةلي َ‬ ‫لةسالي (‪)2009‬دا مةال سديق‬ ‫هةر بوو بة ِرابةري بزووتنةوةي ئيسالمي و‬ ‫ضووة شويَني براكةي‪.‬‬ ‫ث��اش دةنطداني كؤنطرة‪ ،‬ئ��ةوةي‬

‫هينا و ئةويتر‬ ‫تةحالوف ويستبويان دةنطي َ‬ ‫كةوت‪ ،‬ئةمة ئةو كؤنطرةية بوو كة مامؤستا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫قةسري دةنطي يةكةمي َتيدا‬ ‫عةبدولآلي‬ ‫بةدةستهينا‪ ،‬بةآلم هةر لةناو كؤنطرةداو َثيش‬ ‫َ‬ ‫تةواوبووني وادةي خؤي‪ ،‬شة ِرو ثةالماردان‬ ‫لةنيوان تةحالوف و اليةنطراني َ‬ ‫مالي م‪.‬مةال‬ ‫َ‬ ‫عةلي روويداو بةمجؤرة كؤنطرة تةواونةكراو‬ ‫ئةنجامةكانيشي لةاليةن رابةرةوة ثةسةند‬ ‫نةكرا‪ ،‬بؤية بزووتنةوةي يةكبوون دواي‬ ‫َ‬ ‫ثةسيردراوي‬ ‫كؤنطرة كارةكاني‬ ‫بةهةل َ‬ ‫مايةوة‪.‬‬ ‫بزووتنةوةي يةكبوون َ‬ ‫سالَيك‬ ‫َبيخاوةن مايةوة‬ ‫لةثاش كؤنطرة ناكؤكييةكان تةشةنةي‬ ‫سةند‪َ ،‬ليكترازانةكان زياتر بوون‪ ،‬كوتلةو‬ ‫َبالةكاني ناوخؤي بزووتنةوةي يةكبوون‬ ‫كةتةوازونةكةي‬ ‫َليهات‬ ‫بةجؤريَكي‬ ‫السةنطبوو‪ ،‬هةرضي نةهزةكان بوو لةطةلَ‬ ‫م‪.‬عةلي باثير َثيكهاتن‪َ ،‬بالي ئيسالحيش‬ ‫َ‬ ‫لةمالي‬ ‫ب��ةالوازي مابويةوةو نزيك بوو‬ ‫بةشيكي نةهزةكانيش لةطةلَ‬ ‫م‪.‬مةال عةلي‪َ ،‬‬ ‫مةال سديق خؤيان كةنار طرت و َ‬ ‫لةمالةوة‬ ‫دانيشتن‪.‬‬ ‫ح��زب ب��ةت��ةواوي ب�َ�ي��خ��اوةن ب��وو‪،‬‬ ‫ئةنجامةكاني كؤنطرة ثةسةند نةدةكرا‪،‬‬ ‫هينابوو‪،‬‬ ‫بةوثييةش تةحالوف زؤرينةي َ‬ ‫َ‬ ‫بؤية كةوتنة بيري ئ��ةوةي كةخؤيان و‬ ‫َ‬ ‫كيكيش لةو بارودؤخة رزطار بكةن‬ ‫خةل َ‬ ‫ملمالني و ناكؤكي ضةندين‬ ‫و تةسفيةي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سالةي رابردووش لةطةل يةكبكةن‪.‬‬ ‫بؤية لة (‪ )2001/5/31‬تةحالوف‬ ‫َ‬ ‫(كؤمةلي‬ ‫خؤي سازداو ئامادةكاري كردو‬ ‫ئيسالمي) راطةياند‪ ،‬بةدواي ئةم راطةياندنةدا‬ ‫بزووتنةوةي يةكبوون ناوو بوني نةما‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بنةمالةي مامؤستا مةال عةلي‬ ‫هةرضي‬ ‫بوو‪ ،‬بةنوسراويَك بزووتنةوةي ئيسالمييان‬ ‫راطةياندةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل و‬ ‫ثاش لةتبووني يةكبوون‪،‬‬ ‫بزووتنةوة دروستبوو‬ ‫بةهيز‬ ‫ئةوانةي َثييان دةوترا تةحالوف َ‬ ‫بوون‪ ،‬تةنيا َكيشةي دارايي هةبوو‪ ،‬ضونكة تاكو‬ ‫بةثيي‬ ‫يةكيتي نيشتماني كوردستان َ‬ ‫ئةوكاتة َ‬ ‫رَيككةوتننامةي تاران‪ ،‬ب ِري (‪)2000000‬‬ ‫مليؤن ديناري دةدا بةبزووتنةوةي ئيسالمي‬


‫و دةضووة ذيَردةستي مامؤستا مةال عةلي‪.‬‬ ‫لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكي‬ ‫ثاش كؤبونةوةو دانيشتن‬ ‫ناو بزووتنةوةي يةكبوون و راويَذكردن‬ ‫بةزؤر اليةني ثةيوةنديدار‪ ،‬لة(‪)2001/5/31‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلي ئيسالمي لةشةودا راطةيةندرا‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةهةلةبجة‬ ‫بةدواي ئةم راطةياندنةدا ئةوةي‬ ‫مايةوة‪ ،‬بزووتنةوةي ئيسالمييان راطةياندةوةو‬ ‫يةكبوون بةزيندووي َ‬ ‫لةضالنرا‪ ،‬ئةوةي مايةوة‬ ‫م‪.‬شيخ محةمةد بةرزنجي و قاسم مستةفاو‬ ‫َ‬ ‫عةبدول ِرةحمان عةبدول ِرةحيم بوو لةناوضةي‬ ‫بةبياليةن مانةوةو‬ ‫سةرطةت‪ ،‬ماوةيةك َ‬ ‫دواي (‪ )3‬مانط َبياليةني‪ ،‬ئةوانيش ضونة‬ ‫َ‬ ‫م‪.‬شيخ محةمةد كرا‬ ‫ناو‬ ‫كؤمةلي ئيسالمي و َ‬ ‫َ‬ ‫بةثيشةواي كؤمةلي ئيسالمي‪ ،‬ئةوةي مايةوة‬ ‫َ‬ ‫م‪.‬كريَكار بوو وةك ئيسآلح‪ ،‬لةسةرةتادا‬ ‫ضؤلكراو ضووة ناوضةي َ‬ ‫كةسليماني َ‬ ‫طولث‪،‬‬ ‫َ‬

‫َ‬ ‫هيزيَكي‬ ‫(‪ )300‬ضةكداري‬ ‫لةطةل بوو‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫كهينابوو‪ ،‬لةنارنجلةو‬ ‫سةربازي باشي َلي َثي َ‬ ‫خارطيآلن و َ‬ ‫طولث دامةزراندبوو‪،‬‬ ‫خةرثاني و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيزي دووي سؤرانيش بةهاوبةشي‬ ‫لةطةل َ‬ ‫خوليكي سةربازي بؤ كردبونةوة لةسةر‬ ‫َ‬ ‫ئةركي مادي خؤي‪ ،‬تةنيا سةركردايةتيش‬ ‫َ‬ ‫لةطةلى مابوو‪ ،‬م‪.‬عومةري َفيرطة بوو‪،‬‬ ‫كة‬ ‫َ‬ ‫ئةويش دلي َئيشابوو‪ ،‬دواتر م‪.‬كريَكاري‬ ‫دةرطاشيخان و‬ ‫هيشت‪ ،‬لةناوضةي بيارةو‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬ ‫َ‬ ‫هيزي دووي سؤراني َليبوو‪،‬‬ ‫سةي سةالميش َ‬ ‫بةبياليةن مابوونةوة‪ ،‬زؤركات‬ ‫ئةوانيش َ‬ ‫دةضوونة َنيوان ئةو بارطرذييانةي َنيوان‬ ‫كؤمةل و بزوتنةوةو َ‬ ‫َ‬ ‫هيوركردنةوةيان‬ ‫رؤلي َ‬ ‫دةبيني‪.‬‬ ‫َليرةوة بارودؤخي ناوضةي ش��ارةزورو‬ ‫هةورامان رووي َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫لةئالؤزي كرد‪َ ،‬‬

‫نيشتماني دوو مليؤن دينارةكةي كةدةيدا‬ ‫بةبزووتنةوة‪ ،‬وةك ميراتي دابةشيكرد بةسةر‬ ‫َ‬ ‫هيزي‬ ‫َبياليةنةكان و‬ ‫كؤمةل و بزووتنةوةو َ‬ ‫دووي سؤراندا‪.‬‬ ‫خيرا َتيثة ِرين لةمانطي‬ ‫ئةم رووداوانة زؤر َ‬ ‫حوزةيرانةوة طةيشت بةئةيلول‪ ،‬لةئةيلولدا‬ ‫هيزةكان و دروستبووني‬ ‫بةتةواوي ثارسةنطي َ‬ ‫طروث و اليةنة ئيسالمييةكان طؤ ِر َانيكي‬ ‫تري بةخؤيةوة بيني‪ ،‬ئةمجارة جوندولئيسالم‬ ‫هاتة َثيش بزووتنةوةي ئيسالمي بةنامةيةك‬ ‫هةلةبجةي َ‬ ‫َ‬ ‫بةيةكيتي كرد‪،‬‬ ‫ضؤلو تةسليم‬ ‫َ‬ ‫ئيسآلح ماوةيةكي تر خؤي طرت‪ ،‬ئةويش‬ ‫ث�� ِرؤذةي ئةنسارولئيسالمي َثيشكةش‬ ‫بةجوند كردو م‪.‬كريَكار بوو بةئةمير‪.‬‬ ‫رووداوةكاني تر بؤ بةشي دووةم‪...‬‬

‫مةال عوسمان لةثيَشنويَذي تالَةبانيدا‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪15‬‬


‫ثار َيزطاري كةركوك كةمتةرخةمةو ث ِرؤذةكان‬ ‫بةجي ناكات و َ‬ ‫سالي ثار (‪)%60‬ي ميزانيةيان‬ ‫ج َي‬ ‫َ‬ ‫طة ِراندؤتةوة بؤ بةغدا‬ ‫حكومةتي هةرَيم (‪َ )6‬‬ ‫سالة نةيتوانيوة خةتي خدمةي‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةغدا ضارةسةربكات‬ ‫ثؤليسي كورد لةكةركوك‬

‫ديداري‪ :‬هةَلوَيست عوسمان‬ ‫بةرهةم لةتيف‬

‫‪16‬‬

‫رِزط���ار عةلي س��ةرؤك��ي ئةنجومةني‬ ‫ثاريَزطاي كةركوك باس لةكيَشةكاني‬ ‫كةركوك و ئ��ةداي سياسةتي يةكيَتي‬ ‫و ثارتي و خالَة الوارزو بةهيَزةكاني‬ ‫ئيدارةي كوردي دةكات لةو شارةو داواي‬ ‫طؤرِانكاري و ليَثيَضينةوة لةبةرثرسةكاني‬ ‫كةركوك دةكات بةخودي خؤيةوة‪.‬‬ ‫بةكوى‬ ‫ريَطا‪ :‬كارةكانى مادةى (‪)140‬‬ ‫َ‬ ‫طةيشت؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬مادةى (‪ )140‬خؤى ضةند‬ ‫ب ِرطةيةكة‪ ،‬ب ِرطةيةكى ضارةسةرى كَيشةى‬ ‫خزمةتطوزاريية‪ ،‬ب ِرطةيةكى طة ِرانةوةى يةكة‬ ‫ئيدارييةكانة‪ ،‬ب ِرطةيةكى طة ِرانةوةى ئاوارةو‬ ‫ه��اوردةي��ة‪ ،‬ثاشان دواى ئ��ةوة ديَتة سةر‬ ‫ئاسايكردنةوة‪ ،‬سةرذمَيرى و بارودؤخ ‪ ،‬تاكة ب ِرطةى‬ ‫كةبةجوانى ئيشةكانى بة ِريَوة دة ِروات‪ ،‬تةنيا بريتية‬ ‫لةقةرةبووكردنةوةى ئاوارةكان و هاوردةكان هةرئةو‬ ‫ب ِرطةية بةباشى دة ِروات‪ ،‬ئةمةش لةبةرئةوةى‬ ‫ثارةى تَيداية‪ ،‬ئةوةش ب ِرطةيةكى ئيجابى باشة‬ ‫كةهاوردة دة ِروات و ئاوارة دةطة ِريَتةوة‪ ،‬ئالةو‬ ‫ب ِرطةيةدا ئيشةكانى ليذنةى باآلى مادةى (‪)140‬‬ ‫باش دة ِروات‪ ،‬ئةوانى تر هةنديَكى ثةيوةنديى‬ ‫كةخةلك ديَت َ‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت حكومةتى عيراق‬ ‫بةوةوةية‬ ‫هيض ناكات‪ ،‬لةناو دةستوردا لةناو مادةى (‪)140‬دا‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت بؤ طة ِرانةوةى يةكة ئيدارييةكان ئةطةر‬ ‫هةرسى كةسةكةى دةستةى سةرؤكايةتى‬ ‫َ‬ ‫كؤمار ئيمزاى نةكةن‪ ،‬مةسةلةى كةالرو كفرى‬ ‫َ‬ ‫ضةمضةمال و ناوضة كَيشة لةسةرةكانى بةينى‬ ‫و‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬


‫ئةوسى كةسة‬ ‫رومادى و كةربةالو حللة و ئةوانة‬ ‫َ‬ ‫ئيمزاى نةكةن‪ ،‬ئةو طة ِرانةوةية نابَيت‪ ،‬ئَيستا كاك‬ ‫تاريق هاشمى كةجَيطرى سةرؤك كؤمارة ئيمزاى‬ ‫ناكات‪ ،‬لةبةر مةسةلةى شيعةو سونة ئيمزاى‬ ‫ناكات ثاشان ئةوةش تَي َ‬ ‫كةلى كةالرو كفرى و‬ ‫َ‬ ‫ضةمضةمال بووة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬كيَشةى ئةفسةرة كوردةكان ضي‬ ‫ليَهات بةتايبةتى لةم كاتى هةلَبذاردنةدا‬ ‫كةئةوان زؤر نارِازين؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬ئةم كَيشةية كؤنةو تةمةنى‬ ‫ثَينج َ‬ ‫سال دةبَيت‪ ،‬ئةوة جارى يةكةم نيية كةئةو‬ ‫جؤرة نوسراوو هة ِرةشانة ديَت‪ ،‬ئةوانة هةموو‬ ‫مةسةلةى سياسيية كة لةبةغداوة ديَت‪ ،‬نةكةس‬ ‫دةتوانَيت ئةفسةرى كورد الب��دات‪ ،‬نةكةس‬ ‫دةتوانَيت موضةى ئةفسةريَكى كورد بب ِريَت‪،‬‬ ‫كةسيش ناتوانَيات ئةفسةريَكى كورد َ‬ ‫فةسلبكات‪،‬‬ ‫بةآلم بةشَيك لةكَيشةكة ثةيوةنديى بةخؤمانةوة‬ ‫هةية‪ ،‬ثةيوةنديى بةحكومةتى هةريَمى كوردستان‬ ‫و بةتايبةتى وةزارةتى ناوخؤ هةية‪ ،‬ناكريَت يةكَيك‬ ‫ئةفسةر بَيت خةتى خدمةى نةبَيت لةبةغدا‪ ،‬ئةمة‬ ‫نيية لةدونيادا شتى وا‪ ،‬ئَيمة ناتوانين َ‬ ‫لةطةل بةغدا‬ ‫ئةو ئيشة يةكالبكةينةوة‪ ،‬ئةوة ثةيوةنديى بةوةوة‬ ‫نيية َبلَيين خةتاى بةغداية‪ ،‬بةشَيكى خةتاى‬ ‫بةغدايةو بةشَيكى خةتاى خؤمانة‪.‬‬ ‫خةتاى بةغدا لةضيداية‪ ،‬بةغدا دةزانَيت لة ِرؤذى‬ ‫(‪ )2003/4/10‬ئةم ئةفسةرة كوردانة لَيرةن‪ ،‬بؤضى‬ ‫لةيةكةم رؤذةوة قسةناكةى؟ بؤضى ثاش شةش‬ ‫َ‬ ‫سال قسة دةكةى؟ ئةوة مةبةستَيكى سياسيية‪،‬‬ ‫دووةم مةعقول نيية حكومةتى كوردستان لةشةش‬ ‫سالدا نةتوانَيت خةتى خدمة يان نةتوانَيـت َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫وةزارةتى ناوخؤى عَيراقدا ئةم مةسةلةية يةكال‬ ‫بكاتةوة‪ ،‬كةواتة ئةمة نابَيت َبلين غةدر لةكورد‬ ‫دةكريَت‪ ،‬كورديش خؤيشى كةمتةرخةمى تَيدايةو‬ ‫مةسةلةكة واية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةو هةآلنة ضيية كةسةركردةكانى‬ ‫كورد لةبةغدا تيَى كةوتون سةبارةت‬ ‫بةكارةكانى ئةم شارة‪ ،‬تؤ لةضى نارِازيت؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬ئَيمة خويَندنةوةى خراثمان‬ ‫هةية بؤ ئةو سةركردةكانى كورد لةبةغدا‪ ،‬ئَيمة‬ ‫َ‬ ‫دةلَيين سةركردةكانى كورد كةدةضنة بةغدا‬ ‫ئيشيان ئةوة بَيت تةنيا باسى هةولَيرو سلَيمانى‬ ‫و دهؤك و كوردستانى بوونى كةركوك بكةن‪،‬‬ ‫مام جةالل كةدةبَيتة سةرؤك كؤمار‪ ،‬سةرؤك‬ ‫كؤمارة لةبةسراوة تاوةكو دهؤك‪ ،‬تةنيا سةرؤك‬ ‫كؤمارى هةولَيرو سلَيمانى و دهؤك نيية‪ ،‬دةبَيت‬ ‫وةك بةرثرسَيكى عيراقى كار بكات‪ ،‬ئةوة‬ ‫يةك لةمةسةكان‪ ،‬دوو حكومةت كةثَيكديَت‬ ‫بةرنامةى هةية‪ ،‬ليستى هاوثةيمانى كوردستان‬

‫َ‬ ‫لةطةل ليستى يةكطرتوو بةرنامةى‬ ‫كةثَيكهات‬ ‫هةبوو‪ ،‬كابينةكة لةو سى و دوو ب ِرطةدا ئيعالنكراو‬ ‫دواتر لةثةرلةمانى عيراقدا ثةسةندكرا بةليستى‬ ‫هاوثةيمانى كوردستان‪ ،‬دةبَيـت هةنديَك كةسانى‬ ‫شيعة رةخنة لةبةرثرسانى شيعة بطرن‪ ،‬وادةزانن‬ ‫بةس كورد رةخنةى هةية؟ وادةزانن شيعة نييةتى؟‬ ‫وادةزانن عةرةبى سونة نييةتى؟ زؤرجار من طويَم‬ ‫لَيبووة تؤمةت دةخةنة َ‬ ‫ثال تاريق هاشميي كةكارى‬ ‫باش ناكات يان ثَيشتر مةشهةدانى كةنويَنةرى‬ ‫عةرةبى سونة بوو دةوتريَـت ضى لةدةست ديَت‬ ‫هيض ناكات هيض ئاطاى لةعةرةب نةماوة‪.‬‬ ‫ئةم كَيشةية لةهةموو عيراق هةية‪ ،‬بةآلم‬ ‫كَيشةكة لةوةداية عيراق ئيدارةيةكى فةوزاية‪،‬‬ ‫ئيدارةيةكى فةساد بآلو بووةتةوة‪ ،‬ئةوة تةئسيرى‬ ‫كردووة نةك لةسةر (‪ ،)140‬تةئسيرى كردووةتة‬ ‫سةر ذيانى هةموو عيراقييةك‪ ،‬عيراق لةئاستى‬ ‫َ‬ ‫سؤمال‬ ‫فةساددا شويَنَيكة زؤر مةترسى دارة‪ ،‬تةنيا‬ ‫لةدوواوةيةتى لةدنيادا‪ ،‬تؤ لةومةرحةلةية بيت حةقة‬ ‫ذيان بووةستَيت لَيرةدا‪ ،‬بةآلم باشة هَيشتا ذيان‬ ‫نةوةستاوة‪.‬‬ ‫لةبرطةكانى هاوثةيمانى‬ ‫ريَطا‪ :‬يةكيَك ِ‬ ‫بايكؤتى م��ادةى (‪)140‬ة‪ ،‬ب��ةآلم وةك‬ ‫دةبينين ليذنةكان هةموو بةسةرضوون؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬دةبَيت ئاطاداربن حكومةتى‬ ‫عيراق ضيكردووةو ضى نةكردووة بؤنةهَيشتنى‬ ‫كَيشةكانى َ‬ ‫مولكييةت‪ ،‬ثَيش ئةوةى كةدةستوريش‬ ‫هةبَيت ئةوةى كةهةبوو ئةمريكييةكان دايان‬ ‫نا‪ ،‬لةزةمانى ئةمريكييةكان و لةقؤناغى دواى‬ ‫دانانى دةستورو حكومةتى ماليكيش‪ ،‬هةيئةتَيكى‬ ‫فاشيلة‪ ،‬هةيئةتَيكةحةزدةكات كَيشةكانى عَيراق‬ ‫بمَينَيتةوة‪ ،‬ضارةسةرى كَيشةى زةويية كةزؤر‬ ‫بةطذياندا ضووين هةتا طةيشتة ئةو رادةيةى‬ ‫كةسةرؤكى ئةو هةيئةية لةثةرلةمانى عيراق‬ ‫لةكؤبونةوةى رةسمى ثةرلةمان شكاتى لةمنكرد‪،‬‬ ‫طواية من ريَطرى دةكةم لَيرة‪ ،‬ريَطرييةكةى من‬ ‫ئةوةبوو دةمووت ئيش نةكةيت ناهَيَلم بَييتة ئَيرة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةهةرحال ئةمةيان نةكرد‪.‬‬ ‫ئَيستا ئةطةر راثؤرتةكةى ديمةستورة‬ ‫بخويَنيتةوة‪ ،‬ديمةستورة داوا دةكات ئةو كَيشةية‬ ‫بةم شَيوةية ضارةسةر بكريَت‪ ،‬ئةو زةويانةى‬ ‫َ‬ ‫بةكؤمةل‬ ‫حيجزة ئيكتفاى لةسةربَيت و ب ِرياريَكى‬ ‫و يةكاليي لةسةر بدريَت‪ ،‬مةسةلةن لةشوان‬ ‫يةكَيك بَيت داواى زةوى بكات‪ ،‬هةمووي َ‬ ‫مولكي‬ ‫كورد خؤيةتى اليةنى دووةم نيية يان قةرة هةنجير‬ ‫اليةنى دووةم نيية‪ ،‬بةنيسبةت حكومةتى فيد ِر َالةوة‬ ‫زؤربةى ئةو ب ِريارانةى كةثةيوةندى بةوةوةية‬ ‫دةريكردووة‪ ،‬بؤ نمونة باسى ئاوارةو هاوردة دةكةين‪،‬‬ ‫ئاوارةو هاوردة نيزامى قةرةبووى بؤداناوة‪ ،‬بة ِراى‬

‫من حكومةت لةمةدا مؤفةق بووة‪ ،‬دةسةآلت ثارة‬ ‫تةرخاندةكات لةسةر ئاسايكردنةوةى كةركوك‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ضةمضةمال ئةوة‬ ‫طة ِرانةوةى كةالرو كفرى و‬ ‫ثةيوةنديى بةهةموو عيراقةوة هةية‪ ،‬نزيكةى نؤ‬ ‫ثاريَزطا لةعيراق ثةيوةنديدارة بةم كَيشةيةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫(موسل‪ ،‬هةولَير‪ ،‬سلَيمانيي‪ ،‬كةركوك‪ ،‬ديالة‪،‬‬ ‫سةآلحةديين‪ ،‬روماديي‪ ،‬بةغدا‪ ،‬كةربةال‪ ،‬حلة)‬ ‫ئةوةندة ثةيوةنديدارة كةتؤ مناقةشةى كةالر‬ ‫دةكةيت دةبَيت مناقةشةى حللةش بكةيت‪،‬‬ ‫ضونكة يةك ثاكَيجة دوو ثاكَيج نيية‪ ،‬ئةمة بةثَيى‬ ‫سى كةسة رازى بن (مام‬ ‫دةستور دةبَيـت ئةو َ‬ ‫جةالل و كاك عادل) رازين‪( ،‬تارق هاشمى) رازى‬ ‫نييةو ئيمزاى ناكات كةحةقى ظيتؤى هةية‪ ،‬كةواتة‬ ‫ئةمة هيض ثةيوةنديى بةسةركردايةتى كوردةوة‬ ‫نةما‪ ،‬دةستورةكة كورد خؤى وا ِرازى بووة ثَيى‬ ‫كةسى كةس ئيمزاى بكات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬اليةنةكانى ديكة طلةييتان‬ ‫ل��يَ��دةك��ةن ك��ة وا اليةنةكانى ترتان‬ ‫ف��ةرام��ؤش��ك��ردووةو تةنيا يةكيَتى و‬ ‫ثارتيية؟‬ ‫رزطار عةلى‪َ :‬‬ ‫جارى اليةنةكانى تر هةمووى‬ ‫لةطةلمانن‪ ،‬ئةوة تؤمةتَيكى َ‬ ‫َ‬ ‫بةتالة ئةطةر اليةنة‬ ‫وابلَين‪ ،‬خؤيان لةحوكمن َ‬ ‫كوردستانييةكان َ‬ ‫لةطةل‬ ‫ئَيمةن‪ ،‬جَيطري ثاريَزطار حزبى شيوعيية كاك‬ ‫ريَبوار جَيطرى سةرؤكى ئةنجومةنة يةكطرتووة‬ ‫ناتونَيت َ‬ ‫وابلَيت‪ ،‬ضونكة لةحكومةتة دةكريَت‬ ‫رةخنة لةخؤمان بطريَت‪ ،‬ئَيستا من رةخنة لةخؤمان‬ ‫دةطرم ئاسايية بةس ئةطةر َبلَييت يةكَيتى واو‬ ‫ثارتى وا‪ ،‬ئةى بؤ تةحالوفت َ‬ ‫لةطةلكردوون؟ ئةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بَيويذدانيية لةحزبايةتى تؤ كة لةطةلما لةسولتةى‪،‬‬ ‫َبلَييت خةتاى ئةوانة خةتاى منيش نيية‪ ،‬كاتَيك‬ ‫َ‬ ‫كةدةلَيين حكومةتى ماليكى خراثة‪ ،‬يةعنى وةزيرة‬ ‫كوردةكانى كة َ‬ ‫لةطةليشن خراثن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬كةمة نةتةوايةتييةكانى ديكة‬ ‫طلةييان لةوة هةية شويَنة طرنطةكانى‬ ‫فةرمانرةوايي تةنيا بؤ كوردةكانة‪ ،‬ئةوان‬ ‫ِ‬ ‫خؤيان بةثلة دوو دةبينن لةم شارةدا؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬عةرةب لةكؤى (‪)41‬كورسي‬ ‫لةكةركوك (‪ )6‬كورسى هةية‪ ،‬جَيطرى ثاريَزطا‬ ‫دراوة ثَيى و كةسى دووةم لةئيدارة عةرةبة‪،‬‬ ‫توركمان ئَيمة سةرؤكى ئةنجومةنى شارمانداوة‬ ‫ثَيى‪ ،‬كاتى خؤشى جَيطرى ثاريَزطارمان ثَيداون‪،‬‬ ‫ئةوان ثَيى رازى نةبوون‪ ،‬ليستى برايةتى زؤرينةى‬ ‫هَيناوة مةعقول نيية بَينيت بضيت دةسةآلتى‬ ‫ئيدارى و تةشريعى تةسليمى ليستى تر بكةيت‪،‬‬ ‫كى ئةوة دةكات؟‬ ‫شتى وانيية لةدنيا َ‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬وةك ك��ورديَ��ك تاضةند‬ ‫لةسياسةتى يةكيَتى و ثارتى رازيت‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪17‬‬


‫‪18‬‬

‫لةكةركوك؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬سياسةتى يةكَيتى و ثارتى‬ ‫هةمان سياسةتة لةمةسيف و قةآلضواالن‪ ،‬دوو‬ ‫سياسةت نيية ئةوة زؤرجار رؤذنامةنووسةكان‬ ‫َ‬ ‫وادةلَين لةويَوة ئيلهام ديَت ئيلهام لةكةركوكةوة‬ ‫ناروات بؤ ئةوان‪ ،‬لةهةنديَك بواردا سةركةوتوو‬ ‫بوونة‪ ،‬لةهةنديَك بواردا سةركةوتوو نةبوون‪،‬‬ ‫يةك لةشتةكان لةم شارة نةهَيَل ِراوة تا ئَيستا‬ ‫كَيشةى تايفى دروست ببَيت‪ ،‬ئةوة ئازايى يةكَيتى‬ ‫َ‬ ‫لةطةلدا بَيت‪ ،‬ئةو ثالنة‬ ‫و ثارتيية ئَيستاشى‬ ‫ذةهراوييةى درابوو كةئَيمة شة ِربكةين لةاليةن‬ ‫ئةو َ‬ ‫دةولةتانةى كةسةركةوتنى عيراقيان نةويست‪،‬‬ ‫ضونكة عيراق تاكة وآلتَيكى ديموكراسيية لةم‬ ‫ناوضةيةو دةستورى هةية و نيزامى ثةرلةمانى‬ ‫هةية‪ ،‬نيزامَيكى َ‬ ‫فيدرالى هةية‪ ،‬ئةوة لةم مةنتيقةية‬ ‫نيية‪ ،‬عيراق قوربانى زؤر شت دةدا‪ ،‬قوربانى ئةوة‬ ‫نيية كَيشةى خؤت هةبَيت‪ ،‬كَيشةى ناوضةكةش‬ ‫رووى كردووةتة عيراق‪َ ،‬‬ ‫خةلكى عيراقيش خؤى‬ ‫لةسيستمى ديموكراتى َ‬ ‫فيدرالى شارةزانيية‪.‬‬ ‫ثاشماوةكانى بةعس زؤر دةورييان هةية‬ ‫لةتَيكدانى ثَيشكةوتن لةعيراقدا‪ ،‬جا لةبوارى‬ ‫سياسى يان ئةمنى يان ئابوورى بَيت و َ‬ ‫هةولدةدةن‬ ‫تَيكى بدةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬يةكيَتى و ثارتى لةض بواريَكدا‬ ‫سةركةوتوونةبوون؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬خؤت باسى ثيسى شارى‬ ‫كةركوكت كرد خةتاى كَيية‪ ،‬بةشَيكى زؤرى‬ ‫خةتاى حكومةتة‪ ،‬ئَيمة ساآلنة ثارةى ثاريَزطار‬ ‫ديَت هيض َ‬ ‫سالَيك نيية ثارةى ثَيويست دابين‬ ‫نةكرابَيت بؤ ئيدارةى كةركوك كة وا كةركوك‬ ‫ثاك بكاتةوة‪ ،‬بؤ ئةم َ‬ ‫شتى‬ ‫سالى رابردوو (‪ )3‬مليارو َ‬ ‫بةجي بكةن‪.‬‬ ‫تةرخانكرابوو‪ ،‬ناضن ث ِرؤذةكة جَي َ‬ ‫بةجي ناكات؟‬ ‫كى ِ‬ ‫ثرؤذة جيَ َ‬ ‫ريَطا‪َ :‬‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬جةنابى ثاريَزطار نايكات‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬دةلَيَن كيَشةيةكى زؤر لةنيَوان‬ ‫تؤ و جةنابى ثاريَزطاردا هةية؟‬ ‫رزط���ار ع��ةل��ى‪ :‬كَيشةكة لةسةر ئةو‬ ‫مةسةالنةية كةنةيانتوانيووة خزمةت بكةن‪َ ،‬‬ ‫سالى‬ ‫ثار لة(‪ )60%‬ميزانييةيان طة ِراندؤتةوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬كيَشةكة لةكويَداية؟‬ ‫رزط��ار عةلى‪ :‬ئ��ةو مةسئوالنةى كة‬ ‫لةكةركوكن ترسى محاسةبةيان نيية‪ ،‬ترسى‬ ‫لَيثَيضينةوةيان نييةو َدلنيان كة النابريَن‪،‬‬ ‫ئيسفادةيان لة وةزعة سياسيية عامةكةى كةركوك‬ ‫كردووة‪ ،‬مديريَكي كورد النابريَت نةك عةرةبَيك‬ ‫جَيى بطريَتةوة‪ ،‬ئةوانة هةموو كَيشةكانن‪ ،‬دةبواية‬ ‫سةركردايةتى يةكَيتى و ثارتى زؤربة تةفسيل‬ ‫دابةزينايةتة ئيدارةى كةركوك و بة ِريَوةبردنى‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫كةركوك‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬وات��ة ل��ةس��ةرةوةن ئاطاداريى‬ ‫خوارةوةنين؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬نةهاتونةتة ناو وردةكارييةكانةوة‬ ‫تا ئَيستاش‪.‬‬ ‫ريَطا‪:‬مةبةستتلةوةيةكةئةوبةرثرسانة‬ ‫بيَخةمن ل��ةوةى كةدةرناكريَن‪ ،‬بؤية‬ ‫سةرثيَضى زؤر دةكةن‪ ،‬لةاليةن يةكيَتى و‬ ‫ثارتيشةوة هيض ليَثيَضينةوةيةكيان لةطةلَدا‬ ‫ناكريَت؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬ئةوة ثةيوةنديى بةيةكَيتى و‬ ‫ثارتييةوة نيية‪ ،‬ئةمان عايدى حكومةتى عيراقن‪،‬‬ ‫مةسةلةن ضةند مودير هةن لةم شارة‪ ،‬مةعقولة‬ ‫شةش َ‬ ‫سالة دزيَكى لَينةبَيت؟ يةكَيك سزا نةدريَت‬ ‫مةعقولة ئةمة؟!‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ب��ودج��ةى ش��ارى كةركوك‬ ‫ضةندةو ضؤن دادةنريَت؟‬ ‫رزط��ار عةلى‪ :‬بودجة لةسةر ذم��ارةى‬ ‫دانيشتوان دادةنريَت و وةك عيراق واية بةثَيى‬ ‫ريَذةى دانيشتوانى خؤمان بودجة وةردةطرين‪،‬‬ ‫بودجةى تريش هةية وةك هى ئةمريكييةكان‪،‬‬ ‫بودجةى وةزارةتى داد هةية ئةوانيش ث ِرؤذةيان‬ ‫هةية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬هةلَويَستى ئةمريكييةكان ضؤنة‪،‬‬ ‫تاضةند لةطة َل مادةى (‪)140‬دان؟‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةستورى‬ ‫رزط��ار عةلى‪ :‬ئ��ةوان‬ ‫عَيراقن‪ ،‬ناضنة ئةو وردةكارييانةوة‪ ،‬ئةو نايةت وةك‬ ‫بةجى‬ ‫كورديَك َبلَيت ئادةى مادةى (‪)140‬م بؤ جَي َ‬ ‫لةطةل هةموو دةستورن‪َ ،‬‬ ‫بكة‪ ،‬ئةوان َ‬ ‫دةلَين ئَيمة‬ ‫ثشتيوانى هةمووى دةكةين‪.‬‬ ‫كةبرياردرا لةهةر‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةوثارةيةى ِ‬ ‫بريَكى بؤ كةركوك‬ ‫بةرميليَك نةوت ِ‬ ‫سةرفبكريَت‪ ،‬ئةوة ضؤنةو تاضةند ئةو‬ ‫كارة كراوة؟‬ ‫َ‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬ئةمة دةورى سال و نيويَكة‬ ‫بةتايبةتى هةنديَك َ‬ ‫خةلك لةباشوور لةبةسرة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل هةنديَك لةئةندام‬ ‫لةعيمارةو ئةوانة‬ ‫ثةرلةمانى عيراق ئةم ث ِرؤذةيةيان ريَكخستووة‪،‬‬ ‫ئةم ث ِرؤذةية ئةنجومةنى وةزيرانى عيراق‬ ‫ثةسةندى كردووة‪ ،‬ماوةتةوة ثةرلةمان ثةسةندى‬ ‫بكات‪ ،‬ئةوكاتة كةركوك لة ِرؤذيَكدا (‪ )350‬هةزار‬ ‫دةبى لة حسةى نةوت‪ ،‬ضونكة رؤذانة‬ ‫دؤالرى َ‬ ‫(‪ )700‬هةزار بةرميل نةوت دةردةضَيت‪.‬‬ ‫برياريدا بارةطا‬ ‫ريَطا‪ :‬حكومةتى عيراق ِ‬ ‫حزبييةكان و ئةوناوضانةى كةئاوارةكانيش‬ ‫داطيريان ك��ردووة‪ ،‬وةريطريَتةوة ئةوة‬ ‫بةكوى؟‬ ‫طةيشت‬ ‫َ‬ ‫رزط��ار عةلى‪ :‬حكومةتى عيراقى ئةم‬

‫ب ِريارةى بؤ كةركوك نيية‪ ،‬هةر حزبَيك لةبةسرا‬ ‫بَيت‪ ،‬ئَيستة ئَيوة لةكوردستانن عيراق ناخويَننةوة‬ ‫هةلةية‪ ،‬لةسلَيمانيش َ‬ ‫ئةوة زؤر َ‬ ‫قبول ناكريَت بيناى‬ ‫َ‬ ‫حكومةت خةلكى تَيدابَيت‪ ،‬بيناى حكومةت بؤ‬ ‫حكومةت كراوة‪ ،‬ئةو بيناية خزمةتى َ‬ ‫خةلك دةكات‬ ‫و ئيدارةى تَيدا دادةنريَت َ‬ ‫بؤخةلك‪ ،‬ضةندكةسَيك‬ ‫بةناوى ئاوارةوة بضنة قوتابخانةيةك لةوالوة ثَينج‬ ‫سةد َ‬ ‫مندال لةخويَندن دةبن‪ ،‬دةبَيـت حسابى ئةوة‬ ‫بكةيت‪ ،‬ئةو ب ِريارة بؤ تةواوى عيراقة‪ ،‬هةركةسَيك‬ ‫لةبيناى حكومةت بَيت‪ ،‬ثَينج مليؤن دينارى‬ ‫َتى و دةبَيت دةرضَيت لةو شويَنة‪ ،‬ثةيوةنديى‬ ‫دةدري َ‬ ‫ب��ةئ��اوارةوة نيية‪ ،‬حزبيش لةكةركوك بَيت‬ ‫لةسلَيمانى بَيت لةبةغدا بَيت بؤى نيية بَيت بيناى‬ ‫حكومةت داطيربكات‪ ،‬حزبةكان هةموو لَيرة َ‬ ‫كرى‬ ‫دةدةن‪ ،‬ئةو بينا حكوميانة هةموو َ‬ ‫كري دةدةن و‬ ‫ثَينج َ‬ ‫سالة واية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةى ئةو شويَنانةى كةئاوارةكانى‬ ‫تيَداية؟‬ ‫َ‬ ‫رزط��ار عةلى‪ :‬ئَيستة لةطةل موتةحيدة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل حكومةتى عيراق خةريكين‪،‬‬ ‫خةريكين‬ ‫َ‬ ‫تةقريبةن جةلدةكةيمان تةواوكردووة‪ ،‬بير لةوة‬ ‫دةكةينةوة ضؤن ضارةسةريَكيان بؤ بكةين و ثارةو‬ ‫كةرةسةى بينايان بؤ دابينبكةين‪ ،‬شويَنَيك يان‬ ‫بدةينى كةخانو بكةن وةضؤنى بكةن‪.‬‬ ‫زةوييةكيان َ‬ ‫ريَطا‪ :‬داوا لةيةكيَتى و ثارتى دةكةيت‬ ‫كة لةهةلَبذاردنى داهاتودا ئةو بةرثرسة‬ ‫كوردانة الببةن؟‬ ‫رزطار عةلى‪ :‬الدان وشةيةكى جوان نيية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةوةدانيم‪ ،‬با‬ ‫الدان واتة تاوانبارى‪ ،‬من‬ ‫َ‬ ‫كى كارى باشى كردووة‪،‬‬ ‫هةلسةنطاندن هةبَيت َ‬ ‫كى كارى خراثى كردووة‪ ،‬بةآلم بةويذدانةوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫مةسةلة منم‪ ،‬ثاريَزطارة‪ ،‬بة ِريَوةبةرة هةركةسَيكة‬ ‫نةك هةر بؤ كوردةكة بؤ توركمان و عةرةبةكةش‬ ‫دةبَيت بيكةيت‪ ،‬بة ِريَوةبةرى توركمانيش هةية‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلة‪،‬‬ ‫طةندةلة‪ ،‬بة ِريَوةبةرى عةرةب هةية‬ ‫بة ِريَوةبةرى توركمان تةنيا مةسئولى توركمان نيية‪،‬‬ ‫لَيرة مةسئولى كوردةكةشة‪ ،‬بؤ نمونة بة ِريَوةبةرى‬ ‫ثةروةردة توركمانة‪ ،‬ئةوة ئيدارةى هةموو ثةروةردة‬ ‫دةكات تةنيا بةشة توركمانةكةى ناكات‪.‬‬ ‫ئةطةر لةكةركوك ئةو سياسةتة هةبَيت‪،‬‬ ‫نويَبونةوة هةبَيت ئةطةر طؤ ِرانكارييةك هةبَيت‬ ‫لةدةموضاوةكاندا‪ ،‬شتَيكى زؤر ئاسايية َ‬ ‫خةلك‬ ‫هةية سةركةوتووة لةم شارةدا‪ ،‬بةآلم حةوت َ‬ ‫سالة‬ ‫لةيةك شويَندا كاربةدةستة‪َ ،‬‬ ‫خةلك لَيى بَيتاقةت‬ ‫بووة‪ ،‬شتَيكى تةبيعيية لةهةموو دونيا واية‪ ،‬هةموو‬ ‫َ‬ ‫خةلك حةزى بةشتى نويَية‪ ،‬دنيا زؤر ثَيشكةوتووة‬ ‫َ‬ ‫خةلكى ثيرؤز نةما‪ ،‬حزبى ثيرؤز نةما ئيشي ثيرؤز‬ ‫دةمَينَيت‪.‬‬


‫د‪.‬فايةق َ‬ ‫طولثي ضؤن و لةسةر ضي وازي‬ ‫لةيةك َييت ه َينا؟!‬ ‫ناوةرؤكي ئةو نامانةي كةتائَيستة بآلونةكراونةتةوة‬ ‫ِ‬ ‫بةرَيطا‬ ‫تايبةت ِ‬ ‫فايةق محةمةد َ‬ ‫طولثي كةماوةيةكي‬ ‫زؤر ثزيشكي شؤ ِرش و بووةو لةثةرلةماني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك‬ ‫سالي (‪ )1992‬ئةندام بووة‪ ،‬بةهؤي‬ ‫ناكؤكي و بيرو ِراي جياوازةوة لة (‪)1997/2/22‬‬ ‫هينا‪،‬‬ ‫يةكيتي نيشتماني َ‬ ‫بةنوسراويَك وازي لة َ‬ ‫َ‬ ‫ناوبراو لةو نوسراوةيدا (‪ )6‬خالي خستؤتة ِروو‬ ‫وازهيناني‬ ‫وةك هؤكارةكاني ساردبونةوةو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةيةكيتي‪ ،‬ناوة ِرؤكي ئةو شةش خالة بريتيية‬ ‫َ‬ ‫لةمانة‪:‬‬ ‫(ثاش ئةوةي لةثارتي طةلي ديموكراتي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةظالةكانم طة ِراينةوة‬ ‫لةطةل‬ ‫كوردستان‬ ‫ضةندين وةعدي سياسي و مادينان َثيبةخشرا‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك لةو‬ ‫بةجي نةكرا‪،‬‬ ‫بةآلم هيضي َ‬ ‫جي َ‬ ‫َ‬ ‫هةظاآلنةي لةطةل مان هاتنة ناو ي‪.‬ن‪.‬ك‬ ‫يةكيتي هيض‬ ‫َبيسةرو شويَن كران بةآلم َ‬ ‫َ‬ ‫سؤراغيكي جدي بؤ نةكردن‪ ،‬لةسةرةتاي سالي‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي هيض ِرةئييةكي مني‬ ‫ستة‬ ‫تائي‬ ‫َ‬ ‫‪َ 1992‬‬ ‫دةربارةي ئةو مةسةلة سياسي و ثيشةييانةي‬ ‫َلييانةوة نزيكم وةرنةطرتووة‪ ،‬بةبةرنامة منيان‬ ‫خستؤتة ثةراويَزةوة‪ ،‬لةسةر مةسةلةي شة ِري‬ ‫براكوذي و ئاشتي من لةجةولةي شة ِري دواييدا‬ ‫َ‬ ‫لةطةل شة ِربوون نةبوو‪ ،‬بؤئةم مةبةستة‬ ‫ِرةئيم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل كؤمةلَيك ِرؤشنبيرو ناسراوي شاري‬ ‫ياداشتيكمان‬ ‫سليماني لة (‪)1996/8/19-18‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةرزكردةوةو داواي وةستاني شة ِري َنيوان‬ ‫يةكيتيمان كرد‪ ،‬لةسةر ئةم ياداشتة‬ ‫ثارتي و َ‬ ‫موحاسةبةي كةالمي ك��رام و بةتةلةفون‬ ‫هة ِرةشةم َليكرا! لةسةر دريَذكردنةوةي‬ ‫ثةرلةمان ِرةئيم مةسئوالنة بوو‪ ،‬بةخراثم‬ ‫نةدةزاني دريَذبكريَتةوة‪ ،‬بةآلم ِرةئيم وابوو‬ ‫يةكيتي دةكات‬ ‫د‪.‬كةمال تةعبير لةسياسةتي َ‬ ‫نةك د‪.‬تةيب‪ ،‬لةسةر مةسةلةي دةركردني‬ ‫َ‬ ‫هةظالَيكي‬ ‫بةيانيك لةاليةن منةوة دذي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مةكتةب سياسي بةرامبةر بةو هةلويَستة توندةي‬ ‫سليماني‬ ‫ئةو دذي من وةمانةوةي من لةشاري َ‬

‫يةكيتي بؤ سةر‬ ‫هيزةكاني َ‬ ‫لةكاتي ثاشةكشةي َ‬ ‫سنور‪ ،‬ضةندين جار داوام كردكةليذنةيةكي‬ ‫َلي َ‬ ‫كبهي َ‬ ‫نري بةآلم هةر دةنط نةبوو‪.‬‬ ‫كؤلينةوة َثي َ‬ ‫وازهينانةكةيدا د‪.‬فايةق‬ ‫لةكؤتايي نامةي‬ ‫َ‬ ‫دةنوسي «بؤية ناضارم َ‬ ‫مالئاوايتان َليبكةم و‬ ‫َ‬ ‫هةرشتيكتان لةسةرم‬ ‫ئامادةم تاكو ‪ِ 10‬رؤذ‬ ‫َ‬ ‫هةية بةحةقي خؤتاني دةزانم تةحقيقي لةسةر‬ ‫بكةن‪ ،‬دواي ئةوة منيش بةمافي خؤمي دةزانم‬ ‫يةكيتي نةبم»‪.‬‬ ‫ئةندامي َ‬ ‫د‪.‬فايةق لةنامةيةكي دةستوسيدا كةبؤ مام‬ ‫جةالل و كاك مةسعودي ناردووة لةناو َ‬ ‫هؤلي‬ ‫ثةرلةماندا‬ ‫َ‬ ‫لةمانطي ‪11‬ي سالي (‪ )1994‬نوسيويةتي‬ ‫و ِراستةوخؤ داويةتيية دةستي مام جةالل‬ ‫كةلةوكاتةدا َتالةباني و بارزاني وتاريان‬ ‫َثيشكةش كردووة هيواي ئةوةيان خواستوةو‬ ‫شة ِري َنيوانيان كؤتايي َثي َبيت‪ ،‬لةو نامةدا َ‬ ‫طولثي‬ ‫نوسيويةتي «وةك ثةرلةمانتاريَك و نويَنةري‬ ‫َ‬ ‫بةبي ثةناو ثةردة‪،‬‬ ‫دةبي َ‬ ‫خةلكي كوردستان َ‬ ‫َ‬ ‫َئيوةي سةركردة‪ ،‬لة ِراو بؤضوني خةلك ئاطادار‬ ‫بكةين ‪:‬‬ ‫‪ - 1‬داوا دةك���ةم ل��ةب��ات��ي وش��ةي‬ ‫َ‬ ‫دةبي‪،‬‬ ‫هةولئةدةين‪ ،‬وشةي‬ ‫ئوميدةوارين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وانةبي خةلك‬ ‫بةكاربهينن! ئةطةر‬ ‫دةكةين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةئيوة طةورةتر هةية‬ ‫ثرسيار دةكات ئةي كةس َ‬ ‫بؤ ب ِرياردان لةشة ِرو ئاشتي؟ ديارة يان هةموو‬ ‫دةسةآلت الي َئيوة نيية‪ ،‬يان ب ِرواتان بةم‬ ‫ِريَكةوتنة الوازة‪ ،‬بؤية داوا لةبة ِريَزتان دةكةم‬ ‫لةجيطةي‬ ‫دةبي و دةكةين َ‬ ‫لةمةودووا وشةكاني َ‬ ‫ئوميدةوارم‪َ ،‬‬ ‫بةكاربهينن‪.‬‬ ‫هةولئةدةين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪ - 2‬ئامادة نةبووني كةسي دووةمي‬ ‫حزبةكانتان‪ ،‬لةكؤبونةوةكاني ثةرلةماندا‬ ‫يةكيتي و ثارتي ثرسياري‬ ‫دةربارةي ِريَكةوتني َ‬ ‫الي َ‬ ‫خةلكي دروست كردووة‪ ،‬بةتايبةتي الي‬ ‫َ‬ ‫خةلك كةسي دووةمي هةردوو حزبةكانتان‬ ‫َ‬ ‫دةهي َ‬ ‫نري‪.‬‬ ‫بةخةلكي توند ِرةو ناويان َ‬ ‫د‪.‬فايةق وةك ئةندامي ثةرلةمان لةناو‬

‫كؤبونةوةكةي ثةرلةماندا ئةم دةستنوسةي‬ ‫داوةتة َتالةباني‪ ،‬ئةويش لةثشتي نوسراوةكة‬ ‫ئةم وةآلمةي بؤ نوسيويةتةوة «كاكة لةمةشدا‬ ‫ياغنيشيت!‬ ‫سييةمينيشي‬ ‫‪ -1‬ثارتي شةخسي دووةمين و َ‬ ‫حازر نيية‪.‬‬ ‫‪ -2‬ي‪.‬ن‪.‬ك شةخسي دووةم��ي نيية‪،‬‬ ‫سكرتيرو ئةنداماني (م‪.‬س) هةية‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -3‬ب ِريارةكان بةطشتي دراوةن بةدةنطي‬ ‫هةموو ئةوانةي َليرةش نين»‪.‬‬ ‫َ‬ ‫جطة لةوة د‪.‬فايةق َ‬ ‫خزميكي‬ ‫طولثي‪ ،‬لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫َليثرسراوي َ‬ ‫سليماني لةسالي‬ ‫مةلبةندي يةكي َ‬ ‫‪ 1996‬بةشة ِر ديَت و ئةو كةسة دةيةويَت‬ ‫ثةالماري َ‬ ‫طولث بدات بةآلم دكتؤرةكاني‬ ‫هاو ِريَكي ِريَطةي نادةن‪ ،‬بةدواي ئةم دةمة‬ ‫بؤلةدا بةفشاري بةرثرسي َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندي يةكي‬ ‫يةكيتي بؤ سةر ثاريَزطار‪ ،‬ثؤليس و ضةكداريَكي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫زؤر دةضنة سةر مالي د‪.‬فايةق بؤ دةستطير‬ ‫كردني‪.‬‬ ‫ناوبراو لةبةياننامةيةكيدا كة (‪)1996/9/5‬‬ ‫بآلويكردؤتةوة‬ ‫نوسيويةتي «لةو َكيشةدا من لةسةر حةق‬ ‫بووم و بةرطريم لةثةرلةمان و حكومةت‬ ‫و بةرذةوةنديكورد ك��ردووة‪ ،‬من ئةندامي‬ ‫ثةرلةماني كوردستانم حةسانةم هةية‪ ،‬كةس‬ ‫بؤي نيية َبيت و دةستطيرم بكات‪ ،‬بةتايبةتي‬ ‫بةبي ئةمري حاكم»‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ه��ةروةه��ا نوسيويةتي «ئ��ةي كاديرة‬ ‫َ‬ ‫قبول مةكةن‬ ‫يةكيتي ئةمة‬ ‫َدلسؤزةكاني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خيلةكي بال بةسةر‬ ‫ثةيوةندي عاتيفي و َ‬ ‫دةئيوةش ثيرؤزي‬ ‫شي‪َ ،‬‬ ‫يةكيتيدا َ‬ ‫سياسةتي َ‬ ‫بكي َ‬ ‫ثةرلةمان و حةسانةي ئةنداماني ثةرلةمان‬ ‫بثاريَزن‪ ،‬ثةرلةمان هؤي شة ِري براكوذي و‬ ‫هينانةوةي ِرذيَم و دةستبةسةرا طرتني طومرطي‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫ئيبراهيم خةليل نيية‪ ،‬ثةرلةمان دةست َ‬ ‫نةطرتووة ئيدارةي كوردستان ِريَكو َثيك‬ ‫بكات»‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪19‬‬


‫سةفيين مةال قةرة‪:‬‬ ‫فةرماندةيي مــ‬

‫يةكَيتى بووةتة هى م‬

‫ئةوةى ثَيى يةكَيتى ب‬

‫ديدارى ‪ :‬بةرهةم لةتيف‬ ‫هةَلوَيست عوسمان‬ ‫س��ةف��ي��ن��ى م���ةالق���ةرة ئ��ةن��دام��ى‬ ‫سةركردايةتى يةكيَتى بالَى ريَفؤرم‬ ‫و ك��ادريَ��ك��ى دي���ارى ن��او رةوت��ى‬ ‫ط� ِ‬ ‫�ؤران‪-‬ة لة ئيَستادا‪ ،‬ناوبراو هيَما‬ ‫بؤئةوة دةكات كة لةنيَو ريزةكانى‬ ‫يةكيَتى‪ ،‬شويَنى خةبات و تيَكؤشان‬ ‫ن��ةم��اوة‪ ،‬يةكيَتى ب��ووةت��ة شويَنى‬ ‫قيادةكانى‬ ‫خؤدةولَةمةندكردنى‬ ‫ن��او يةكيَتى‪ ،‬ن��ةك خزمةتكردن‬ ‫بةخةلَكى ه��ةذارو رةش و رووت‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫دةطةريَنيَتةوة بؤ‬ ‫هؤكارى ئةمةش‬ ‫الدانى يةكيَتى لةبنةما سةرةكييةكانى‬ ‫��رةوى ن��اوخ��ؤى يةكيَتى و‬ ‫ث���ةي� ِ‬ ‫هةيمةنةى دةسةآلتى مام جةالل لةناو‬ ‫يةكيَتيدا‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫ريَطا‪ :‬بؤضى يةكيَتى ناتوانيَت‬ ‫كؤنطرة ببةستيَت؟‬ ‫مةال قةرة‪ :‬لةبةرئةوةى مةفروز واية‬ ‫هةلبذاردن لةهةموو َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندةكان بكريَت‬ ‫يةكيتييةكان َتييدا بةشدار بن‪،‬‬ ‫و هةموو َ‬ ‫يةكيتى بةالى كةمى‬ ‫َئيستا زياتر لةنيوةى َ‬ ‫يةكيتين و بؤ ط��ؤ ِران ئيش‬ ‫ل��ةدةرةوةى َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى كؤنطرة‬ ‫كى‬ ‫ي‬ ‫بال‬ ‫م‬ ‫ي‬ ‫َ‬ ‫دةكةن‪ ،‬دةتوانم َبلَ َ‬ ‫نابةستيت‪.‬‬ ‫يةكيتى كؤنطرة‬ ‫َ‬ ‫دةبةستيت‪ ،‬دةنا َ‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةطةر يةكيَتى كؤنطرة‬ ‫ببةستيَت و كيَشةكانى ضارةسةربكات‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ط��ؤران‬ ‫ثيَت وانيية ئ��ةوان��ةى ن��او‬ ‫بكشيَنةوة ناو ريزةكانى يةكيَتى؟‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬ئيمة وةك رةوتى طؤ ِران‬ ‫ئامادةبيت جاريَكى‬ ‫باوة ِرناكةم يةك كةس‬ ‫َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫كة لةذَير فةرماندةيى مام جةالل ئيشبكاتةوة‪،‬‬ ‫بةآلم وةك تاك لةوانةية َ‬ ‫هةبيت‬ ‫خةلك َ‬ ‫ببينيت و‬ ‫ب��ةرذةوةن��دى خ��ؤى ل���ةوةدا َ‬ ‫َ‬ ‫بطة ِريَتةوة‪ ،‬بةآلم من َثيم وانيية ئةو خةلكة‬ ‫ئةساسييةى هاتوةتة َ‬ ‫دةرى‪ ،‬ئةطةر جاريَكى‬ ‫يةكيتى‪ ،‬ضونكة ضاوة ِروانى‬ ‫بضيتةوة ناو َ‬ ‫ديكة َ‬ ‫خيرى َلى ناكريَت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كةيةكيتى‬ ‫مانداوة‬ ‫هةول‬ ‫ذة‬ ‫مي‬ ‫لة‬ ‫مة‬ ‫ئي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بكةينة ئةو رةوتةى كة طؤ ِرانى َثيبكةين‪،‬‬ ‫يةكيتى َثيكهاتةكةى‬ ‫بةآلم نةكرا‪ ،‬ضونكة َ‬ ‫واي��ة هةتا هةيمةنةى م��ام ج��ةالل و‬ ‫سايكؤلؤذييةتى قيادةى مام جةالل َبيت‪،‬‬ ‫مةجالى َتيدا نةماوة بؤ َثيشةوة ضوون‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬لةكؤنطرةدا م��ام جةالل‬ ‫دةبيَتةوة سكرتيَر؟‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬‬ ‫دةبيت‪،‬‬ ‫بةل َى هةر‬ ‫سكرتير َ‬ ‫َ‬ ‫ضونكة ئةوانةى كةدةضنة كؤنطرة ئةوانة‬ ‫دةبن كة مام جةالل َ‬ ‫هةليان دةبذيَريَت‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬مام جةالل بؤ وازناهيَنيَت؟‬ ‫مةال قةرة‪ :‬ئةوة لةخؤى بثرسن‪ ،‬مام‬ ‫ج��ةالل ضةندةها س� َ‬ ‫�ال قيادةى َئيمةى‬ ‫ك��ردووةو بةثياوَيَكى َتيكؤشةرى دةزانم‬ ‫ك��ةزؤر م��ان��دوو ب��ووة‪َ ،‬ثيمان ناخؤشة‬ ‫دةبيتةوة‪ ،‬رؤذبة ِرؤذ ئةو‬ ‫كة ِرؤذبة ِرؤذبضوكتر َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيتةوة‪ ،‬لةبةرئةوة‬ ‫هةلؤ بةرزةى هةية نزم َ‬ ‫وازبهي َنيت‪ ،‬بةطةورةى واز‬ ‫َثيم خؤشة تا زوو‬ ‫َ‬ ‫ببيتةوة‪.‬‬ ‫بهي َنيت نةك بضوكتر َ‬ ‫َ‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬بةنةمانى م��ام ج��ةالل ض‬ ‫ِ‬ ‫طؤرانيَك بةسةر يةكيَتى و ليستى‬ ‫ِ‬ ‫طؤران و ناوضةكةدا ديَت؟‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬ئيمة مةسئول نين لةدواى‬

‫مام جةالل‪ ،‬ضونكة َئيمة ب ِريارى خؤماندا‬ ‫رةوتى طؤ ِرانمان َثيباش بوو‪ ،‬مةسئول نين‬ ‫يةكيتى‪ ،‬بة ِراستى من فكرى خؤم‬ ‫لةوةى َ‬ ‫ب��ةوةوة مةشغول ناكةم‪ ،‬دةرط��اى طؤ ِران‬ ‫كراوةية بؤ هةموو َتيكؤشةريَك بؤ هةموو‬ ‫يةكيتى بةئيتيجاهى‬ ‫تائيستاش لةناو َ‬ ‫كةسيك َ‬ ‫َ‬ ‫شتيك‬ ‫يةكيتى وةك َ‬ ‫طؤ ِران ئيش دةكات‪َ ،‬‬ ‫الى من قةت موقةدةس نةبووة‪ ،‬زؤربةى‬ ‫دةميننةوة بؤ رةوتى‬ ‫يةكيـتى َ‬ ‫ئةوانةى لةناو َ‬ ‫طؤ ِران ئيش دةكةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬تا ئيَستا لةناو يةكيَتيدا كوتلة‬ ‫هةية لةطة َل ئةوةى كةبالَى ريفؤرم‬ ‫لةيةكيَتى دةرضووة؟‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬‬ ‫بةل َى كوتلة هةيةو زؤريشة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئيَوة يةكيَتين؟‬ ‫نةخير‪.‬‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬‬ ‫ريَطا‪ :‬وازتان ِ‬ ‫لةرابردووى خؤتان‬ ‫هيَناوة؟‬ ‫مةال قةرة‪ :‬وازمان لة ِرابردووى خؤمان‬ ‫نةهيناوة‪َ ،‬ئيمة مولتةزيمين بةث ِرةنسيثة‬ ‫َ‬ ‫كةيةكيتى لةسةرى دامةزراوة‪،‬‬ ‫ئةساسةكانى‬ ‫َ‬ ‫يةكيك لةمةبدةئة هةرة ئةساسةكانى‬ ‫َ‬ ‫ثةي ِرةوى ناخؤى ئةوة بوو كةبةرذةوةنديى‬ ‫يةكيتى‪،‬‬ ‫طةل بخةينة سةروى بةرذةوةنديى َ‬ ‫يةكيتيش بخةينة سةروى‬ ‫بةرذةوةنديى‬ ‫َ‬ ‫ب��ةرذةوةن��دى شةخسى خ��ؤم��ان‪َ ،‬ئيمة‬ ‫ئةوةمانكردووة‪َ ،‬ئيمة بةرذةوةنديى طةلمان‬ ‫كةليستيك داببةزيَنين و َثيمان‬ ‫لةوةدا بينى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وابوو ويستى خةلك و ويستى حزبةكان َليك‬ ‫جودا بووةتةوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬يةكيَتى واتة مام جةالل؟‬


‫وةك طؤ ِران يةك كةمسان ئامادة نيية لةذ َير‬ ‫ــام جةاللدا كاربكات‬

‫مام جةالل‪ ،‬ئةوةى مام جةالل ثَيى يةكَيتى نةبَيت‪ ،‬يةكَيتى نيية‪،‬‬

‫بَيت‪ ،‬يةكَيتيية‪ ،‬كؤنيش وابووة‬ ‫مةال قةرة‪ :‬حزبةكة بووةتة هى مام‬ ‫يةكيتى‬ ‫جةالل‪ ،‬ئةوةى مام جةالل َثيى َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫يةكيتى نيية‪ ،‬ئةوةى َثيى َ‬ ‫نةبيت‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫يةكيتيية‪ ،‬كؤنيش وابووة‪.‬‬ ‫َبيت‪َ ،‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ك��اك نةوشيروانيش‬ ‫لةحزبةدا بةشداربووة‪ ،‬ئةى كاك‬ ‫نةوشيروان ضى بووة لةيةكيَتيدا؟‬ ‫بةثيى‬ ‫مةال قةرة‪ :‬كاك نةوشيروانيش َ‬ ‫ث ِرةنسيثى حزبى دةبواية َ‬ ‫كؤمةلَيك دةسةآلتى‬ ‫َ‬ ‫بةكؤمةلَيك‬ ‫لةدةستدا بواية‪َ ،‬ئيستاش‬ ‫ياساو ريَساى حزبى ب ِرؤين َئيمة حيسةمان‬ ‫يةكيتى تةنيا ئةوان‬ ‫يةكيتيية‪ ،‬ضونكة َ‬ ‫لةناو َ‬ ‫بةثيضةوانةوة ئةوانةى‬ ‫نةكردووة‪،‬‬ ‫دروستيان‬ ‫َ‬ ‫لةطؤ ِران ئيش دةك��ةن زؤر زياتر ماندو‬ ‫بوونة‪ ،‬زؤر زياتر قوربانييان داوة‪ ،‬زؤر زياتر‬ ‫يةكيتى‪ ،‬هى واهةية‬ ‫بةرهةميان هةبووة بؤ َ‬ ‫َئيستا لةمةكتةبى سياسيدا يةك رؤذ خةباتى‬ ‫نةكردووة‪َ ،‬ئيستاش ئامادة نيية يةك رؤذى‬ ‫ذيانى خؤى بكاتة قوربانى ئةطةر َ‬ ‫مةسلةحةتى‬ ‫نةبيت‪.‬‬ ‫خؤى َ‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ك��يَ��ن ئ���ةو ك��ةس��ان��ةى‬ ‫كةحةزدةكةن يةكيَتى بةم شيَوةيةى‬ ‫ٍ‬ ‫ئيَستا بميَنيَتةوة‪ ،‬ضى وادةك��ات‬ ‫ط��ةر ئ��يَ��وة ب��ط� ِ‬ ‫�ةريَ��ن��ةوةو ئ��ةوان‬ ‫بةرذةوةندييان نةميَنيَت؟‬ ‫لةثيناوى َ‬ ‫خةلك‬ ‫يةكيتى َ‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬‬ ‫يةكيتى‪،‬‬ ‫لةثيناوى مةباديئة ئةساسةكانى َ‬ ‫و َ‬ ‫شويَنى َتيكؤشان و خةباتكردنى َتيدا نةماوة‪،‬‬ ‫شويَنى كاسبى ك��ردن و تيجارةتكردن‬ ‫و ثارة ثةيداكردنة‪ ،‬بةرذةوةندى ثاراستن‬ ‫شويَنى ئةوانة َئيستا بووةتة مةجموعةيةك‬ ‫َ‬ ‫مةسلةحةتى‬ ‫بةثيى‬ ‫يةكيتى َ‬ ‫كؤمثانياى ناو َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى ماونةتةوة‪ ،‬حةقم‬ ‫خؤيان‬ ‫لةطةل َ‬ ‫بةتيكؤشةرةكانى خ��وارةوة نيية بةدةيان‬ ‫َ‬

‫يةكيتى‬ ‫و سةدان و هةزاران لةقاعيدةى َ‬ ‫َتيكؤشةرن كة لةئاستةكانى خ��وارةوةدا‬ ‫يةكيتى‬ ‫خزمةت دةكةن‪ ،‬بةآلم لةقيادةى َ‬ ‫َ‬ ‫مةسالح َثيكةوةي بةستوون‪.‬‬ ‫تةنيا‬ ‫ريَ���ط���ا‪ :‬ئ��يَ��وة ل��ةب��ةرئ��ةوةى‬ ‫مةلَبةندةكاندا‬ ‫ل��ةه��ةلَ��ب��ذاردن��ى‬ ‫شكستانهيَنا‪ ،‬لةيةكيَتى هاتنة دةرةوة‪،‬‬ ‫ئةطةر سةركةوتو بوناية ضى دةبوو؟‬ ‫مةال ق��ةرة‪ :‬من بةو تةعبيرة َنالَيم‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةثيناوى ضاكسازيدا‬ ‫بةل َى َئيمة ئةويشيان َ‬ ‫لةثيناوى طؤ ِرينى سيستمى بةرةيةكى‬ ‫بوو‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫دا‬ ‫هةول‬ ‫زؤرمان‬ ‫بوو‪،‬‬ ‫تيدا‬ ‫يةكي‬ ‫َ‬ ‫نويَى َ‬ ‫بكةينة ئةو فاكتةرةى طؤ ِرانى َثيبكةين‪،‬‬ ‫موجتةمةعى كوردى و سيسستمى حكوم ِرانى‬ ‫َ‬ ‫هةولةماندا‬ ‫ثي بطؤ ِرين‪ ،‬راستة َئيمة لةو‬ ‫َ‬ ‫سةركةوتوو نةبوين بؤضاككردن و طة ِرانةوة‬ ‫يةكيتى‪ ،‬ئةويش‬ ‫سةر مةباديئة ئةساسةكانى َ‬ ‫ديارة بؤ سةركةوتوونةبوين‪ ،‬لةبةرئةوةى‬ ‫دةسةآلت دةسةآلتيان لةدةستدابوو هةموو‬ ‫ث��ارةو دةس��ةآلت و ئيمكانييةتى خؤيان‬ ‫بةكارهينا بؤ ئةوةى شكست بةو هةوآلنة‬ ‫َ‬ ‫بهينن‪َ ،‬ثيشيان دةكريَت‪ ،‬ضونكة مام جةالل‬ ‫َ‬ ‫كةسكرتيرى طشتى و سةرؤك كؤمارى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيزى خؤى خستة بةر‬ ‫عيراق بوو‪،‬‬ ‫ئةلةوى َ‬ ‫بؤئةوةى تةئسير بخاتة سةر َ‬ ‫خةلك و َبلَيت‬ ‫بةئيجرائاتم وةك َئيستا بؤئةوةى كةس‬ ‫دةنط َ‬ ‫بةبالى ريفؤرم نةدات‪ ،‬ئةوة قسةيةكى‬ ‫َ‬ ‫لةوهةولةماندا سةركةوتو‬ ‫راستة َئيمة ئةطةر‬ ‫يةكيتيمان بخستايةتة سةر سكةى‬ ‫بويناية‪َ ،‬‬ ‫حزبيكى‬ ‫ئةساسى خؤى و بمانكردايةتة‬ ‫َ‬ ‫موئةسةساتى كةبيتوانياية ئةركةكانى‬ ‫بةجيبكات‪.‬‬ ‫جي َ‬ ‫َئيستاى َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى نةدةهاتينة دةرةوة‪،‬‬ ‫بةل َى لةناو َ‬ ‫يةكيتيمان دةكردة ئةو فاكتةرةى كةطؤ ِرانى‬ ‫َ‬

‫َثيبكةين‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬يةكيَتى لةناوضةى دةسةآلتى‬ ‫خؤيدا شكستى هيَنا‪ ،‬ئيَستا وةزعى‬ ‫يةكيَتى ضؤن دةبينيت؟‬ ‫َ‬ ‫كؤلةكة‬ ‫يةكيتى‬ ‫م���ةال ق����ةرة‪:‬‬ ‫َ‬ ‫ئةساسييةكانى كة لةسةرى بنيات نرابوو‪،‬‬ ‫َ‬ ‫كؤلةكة ئةساسييةكانى نةماوة‬ ‫رووخ��اوة‪،‬‬ ‫شتيكى تر سةركةوتن‬ ‫يةكيتى لةهيض َ‬ ‫تا َ‬ ‫يةكيتى خراث‬ ‫بةدةستبهي َنيت‪ ،‬من ئايندةى َ‬ ‫َ‬ ‫شيوةيةى َئيستا لةدةورى‬ ‫يةكيتى بةو َ‬ ‫دةبينم‪َ ،‬‬ ‫مام جةالل ماونةتةوة‪َ ،‬ثيم واية دةرةقةتى‬ ‫ئةو ئةزمانة نايةن كةتووشى بووة‪.‬‬ ‫بةكوى‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايندةى يةكيَتى‬ ‫َ‬ ‫دةطات‪ ،‬لةناو دةضيَت يان دةضيَتةوة‬ ‫ناو ثارتى؟‬ ‫مةال قةرة‪ :‬بةتةئكيد َتيكؤشةرةكانيان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل طؤ ِران ئيش دةكةن‪َ ،‬ئيستاش‬ ‫ديَن‬ ‫زؤربةيان دةنطيان داوةتة طؤ ِران و ئيشيان‬ ‫بؤ طؤ ِران كردووة‪ ،‬قيادةكانيش تةماشاى‬ ‫َ‬ ‫مةسلةحةتى خؤيان دةكةن‪ ،‬ئيتر نازانم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫لةطةل ثارتى َبيت‬ ‫كى َبيت‬ ‫لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫شتيكى ديكةى‬ ‫مانةوة َبيت يان لةطةل هةر َ‬ ‫َ‬ ‫مةسلةحةتى خؤيان َبيت و ضؤن هةتا َئيستا‬ ‫ئيشيان كردووة‪ ،‬ئاوا ئيش دةكةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬كاتيَك ئيَوة وةك ضوار‬ ‫ئةندام مةكتةبى سياسى لةيةكيَتى‬ ‫دةرضوون‪ ،‬بةمونافيق ناويانبردن؟‬ ‫مةال قةرة‪َ :‬ئيمة ئةوةى َئيستا داواى‬ ‫يةكيتيش بةمزةكةرةيةك‬ ‫دةكةين‪ ،‬لةناو َ‬ ‫يةكيتى ئيمزايانكرد‪،‬‬ ‫كةنيوةى كاديرانى‬ ‫َ‬ ‫سكرتيرى طشتى و مةكتةب‬ ‫دامانة دةست‬ ‫َ‬ ‫جيطةى بيرو‬ ‫خؤيان‬ ‫ئةوانة‬ ‫سياسييةكةى‪،‬‬ ‫َ‬ ‫نةهيشت‪،‬‬ ‫ِراى جياوازيان لةناو‬ ‫يةكيتيدا َ‬ ‫َ‬ ‫مونافيقى ضيية؟ ئةوةية كةتؤ وةك خةدمايل‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪21‬‬


‫اليةنيكى تر‬ ‫لةاليةنيك بيت و كار بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َنيك ئةوانةى‬ ‫يةكيتييان كردة شوي َ‬ ‫بكةيت‪َ ،‬‬ ‫بةمام جةالل و ئةفكارةكانى مام جةالل‬ ‫بمي َنيتةوة ئةوةى رازى نيية‪،‬‬ ‫رازيية‪ ،‬فةرموو َ‬ ‫فةرموو خواحافيزى َبيت‪َ ،‬ئيمةش نامانةويَت‬ ‫بةويستى كةس ب ِرؤين‪َ ،‬ئيمة دةمانةويَت‬ ‫ضوارضيوةيةك َبيت بؤ َتيكؤشان‬ ‫حزبيك َبيت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةثيى‬ ‫بؤ نوَيبونةوةى هةموو ئةفكارةكان و َ‬ ‫ثةي ِرةوى ناخؤ كاربكريَت‪ ،‬نةك بةويستى‬ ‫كةس بةتةنيا‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةو هيَرشانةى كة لةكاتى‬ ‫هةلَمةتى هةلَبذاردن كراية سةرتان‪،‬‬ ‫ثارتى بوو يان كؤمةلَيَك خةلَك؟‬ ‫لةهةولير‬ ‫مةال ق��ةرة‪َ :‬ثيمان واي��ة‬ ‫َ‬ ‫ثارتى دةسةآلتدارة‪ ،‬وةك حزب و وةك‬ ‫حكومةتيش ثارتى َ‬ ‫َنيت ئةطةر‬ ‫هةلى دةسو ِري َ‬ ‫بةئيتاريَكى عام َليكى بدةينةوة‪ ،‬ثارتى‬ ‫هيرشانة مةسئولة‪ ،‬ضونكة لةئيدارةى‬ ‫لةو َ‬ ‫َ‬ ‫هةولير ئةوان هةلدةسو ِريَنن هةتا وةزيرو‬ ‫َ‬ ‫كةيةكيتين‪،‬‬ ‫جيطرى سةرؤكى حكومةت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َبي دةسةآلتن خؤيان َثيناثاريَزريَت تا بتوانن‬ ‫يةكيكى تر بثاريَزن‪ ،‬لةبةرئةوة ثارتى لةوة‬ ‫َ‬ ‫مةسئولة‪ ،‬لةناوثارتى دوو جيهةت هةبووة‪،‬‬ ‫هةنديَكيان َثيى ناخؤشبووة‪ ،‬هةشيان بووة‬ ‫بةثيضةوانةوة بووة‪.‬‬ ‫كة َ‬ ‫ريَطا‪ :‬بةخويَندنةوةى ميَذووى‬ ‫كاك نةوشيروان زؤرجار لةكارةكانيدا‬ ‫ثاشطةزبووةتةوة يان ِ‬ ‫رارا بووة‪ ،‬ثيَت‬ ‫وانيية لةم رةوتةى كةسةركردايةتى‬ ‫دةكات‪ ،‬وازى ليَبهيَنيَت؟‬ ‫ناهي َنيت‪،‬‬ ‫مةال قةرة‪:‬‬ ‫نةخير وازى َلي َ‬ ‫َ‬ ‫بؤ ئاطاداريت كاك نةوشيروان قةت را ِرا‬ ‫نةبووة‪ ،‬لةسةر ئةو مةباديئو ئةفكارانةى‬ ‫كةخؤى َثيى باش بووة‪ ،‬كاريكردووة لةسةر‬ ‫ئةوانةش كاريكردووة كةمةباديئى ئةساسين‬ ‫و خزمةتكردنى َ‬ ‫هيَلة‬ ‫خةلكة‪ ،‬وة لةسةر َ‬ ‫طشتييةكانى خؤى هةر بةردةوامة‪ ،‬بةآلم‬ ‫كةبيت‪،‬‬ ‫ئسلوب و تاكتيك مومكينة بةجؤريَكى َ‬ ‫باشبوبيت‪ ،‬بةآلم‬ ‫يةكيتى‬ ‫َنى لةناو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تادوي َ‬ ‫يةكيتى لةسةر ث ِرةنسيثةكانى‬ ‫لةبةرئةوةى َ‬ ‫خؤى اليداوة و ئيشى َ‬ ‫لةطةلداناكةيت‪ ،‬ماناى‬ ‫ت��ة ِرةدودو را ِراى نيية‪َ ،‬ئيمة هةر لةسةر‬ ‫مةباديئة ئةساسةكانى خؤمانين كةخزمةتى‬ ‫َ‬ ‫يةكيتية يان‬ ‫خةلكيية‪ ،‬ئيتر ئيتارةكةى‬ ‫َ‬ ‫مةوزعيكى‬ ‫شتيكى ديكةية‪ ،‬ئةوة‬ ‫َ‬ ‫طؤ ِران يان َ‬ ‫ديكةية‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫ضؤن ثةيوةنديي ئيسالميمان لـــ‬ ‫كةمال دؤَلثةموويي‬ ‫بةشي يةكةم‬ ‫ث��ةي��وةن��دي��ي ئيسالمي ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ريَكخراويَكي سياسي كوردستانيية‪ ،‬خةباتي‬ ‫بةديهيناني ئامانجةكانيدا لةديدي‬ ‫لةثيناو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئيسالمييةوة طةآللة دةكات‪ ،‬ئةمة سروشتي‬ ‫ئاسايي خةباتي رزطاريخوازي كوردستان‬ ‫و داينةمؤي بةردةوامي و َبي ثشوداني ئةو‬ ‫دةزانيت‪.‬‬ ‫خةباتة َ‬ ‫َ‬ ‫بؤبةديهيناني خواستةكاني كؤمةلطاي‬ ‫هةم‬ ‫َ‬ ‫كوردستان و ثتةوي ثاراستني ريزةكاني‬ ‫دةبينيتةوة‪،‬‬ ‫لةكاركردني طوتاري ئيسالميدا‬ ‫َ‬ ‫ئةوقةناعةتةش بةرهةمي بيركردنةوةو‬ ‫َ‬ ‫هةولي بةردةوامي ضوار‬ ‫ثشوودريَذي و‬ ‫رؤشنبيرو الوي بةتواناي خؤنةويستي ناو‬ ‫رةوتي ئيسالمي كوردستانة‪.‬‬ ‫ئةم ضوار َتيكؤشةرة َ‬ ‫موسلمانة لةسةر بنةماو‬ ‫َتي ِروانيني واقيعيانة دامةزراون‪َ ،‬لي َ‬ ‫كؤلينةوةيان‬ ‫بؤطرفتةكان و َلي َ‬ ‫كؤلينةوةي تازةيان‬ ‫بؤسةرجةم ضاالكي و ث ِرؤذةي كاروخةباتي‬ ‫بةديهيناني خواست و‬ ‫ثةيوةنديي لةمةيداني‬ ‫َ‬ ‫ئامانجة سياسي و كؤمةآليةتي و فةرهةنطي و‬ ‫ثةروةردةيى و خزمةتطوزاريدا كردووة‪.‬‬ ‫ثةيوةنديي ئيسالمين ئاكامي َليكترازان‬ ‫اليةنيكي‬ ‫و ثةرضة كرداري هيض ثارت و‬ ‫َ‬ ‫سياسي ديكة نيية‪.‬‬ ‫َ‬ ‫زايةلةي بيرؤكةي رةسةن و ث ِرؤذةي‬ ‫ك��اري ئيسالمي و زةخ��ي��رةي فيكري و‬ ‫خويَندنةوةي تايبةتي ثانتايي َنيو رةوتي‬ ‫ئيسالمي كوردستانة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلطراني ئةم فيكرة‪ ،‬ضوار موسلماني‬ ‫َتيكؤشةرو هؤشيارن كةبةردي بناغةي‬ ‫ثةيوةندييان لةكوردستاندا دامةزراند‪ ،‬ئةم ضوار‬ ‫الوة َ‬ ‫موسلمانة هيضيان لةزانكؤو ثةيمانطاكان‬ ‫و كؤليذة سةربة ِراميارييةكان دةرنةضوون‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةلكو قوتابي قوتابخانةكةي قورئاني ثيرؤزو‬ ‫ئيسالمي مةزن بوون كةئةمةش ناوةكانيانة‪:‬‬ ‫‪ -1‬حةسةن حةمة خاليد‪.‬‬

‫َ‬ ‫عةبدولآل دةالك‪.‬‬ ‫‪ -2‬ئةحمةد‬ ‫‪ -3‬كاميل حاجي عةلي‪.‬‬ ‫‪ -4‬كةمال َ‬ ‫دؤلثةموويي‪.‬‬ ‫ئةم ضوارة خؤنةويستانةو َليهاتووانة بؤ‬ ‫قولكردنةوةي متمانةو َ‬ ‫َ‬ ‫يةكدلي لةسةر بنةماي‬ ‫لةيةكتري طةيشتنن توانيمان َ‬ ‫لةسالي (‪)1978‬‬ ‫دا رابيتةي ئيسالمي لةكوردستاني باشووردا‬ ‫دروستبكةين و دايبمةزريَنين‪ ،‬هةروةها‬ ‫كي بؤ خزمةت بةهةموو‬ ‫جدي بووين َ‬ ‫لةثيشب ِر َ‬ ‫بوارةكاني رةوشي سياسي ئةزمووني كوردستان‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطايةكي ئارام و ئاوةدان و‬ ‫بؤزامنكردني‬ ‫طةشةثيداني‬ ‫ث ِر لةخزمةتطوزارو شارستاني‪ ،‬وة‬ ‫َ‬ ‫تواناي زانستي و ثةروةردةيي بؤئاشناكردن‬ ‫بةبنةماكاني يةكتاثةرستي و بوارة رؤشنبيري‬ ‫و مةعريفييةكان‪ ،‬رةنطدانةوةي ئةمة لةسةر‬ ‫ئةندامان و دؤستان و لةويَيشةوة بؤ تاكةكاني‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاي كوردستان ثترتر‬ ‫َثيكهاتةي‬ ‫َ‬ ‫قولكردنةوةي هوشياري سياسي و ديموكراتي‬ ‫لةنيو ئةندامان و لةويَشةوة بؤ ناو دةزطا ئيداريي‬ ‫َ‬ ‫و دامةزراوة حكومييةكان و مومارةسةي كاري‬ ‫سياسي و رؤشنبيري ئةم ِرؤي كوردستان‬ ‫لةسةر َ‬ ‫قبولكردني ئاشتيانةي َئالوطؤ ِركردني‬ ‫ستافي دةسةآلت‪.‬‬ ‫لةناو كةلتووري َتيطةيشتن و قوتابخانة‬ ‫فيقهي و ديدة جياجياكان‪ ،‬جةختمان كردةسةر‬ ‫َ‬ ‫خؤمالي و سةردةم و يةكانطير‬ ‫َتيطةيشتني‬ ‫َ‬ ‫لةطةل واقيعي كؤمةآليةتي و كةلتووري‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاي كوردستان‪ ،‬جةختكردنة سةر‬ ‫َ‬ ‫موسلمانبووني كردةيي و رةنطدانةوةي لةسةر‬ ‫َ‬ ‫كاروهةلويَست‪.‬‬ ‫موزايةدة نةكردني ئيسالميبوون بةسةر‬ ‫كةس‪ ،‬ئيهتيمام دانمان َ‬ ‫بةرؤلي زاناياني خاوةن‬ ‫زانستة شةرعييةكاني كوردستان‪ ،‬لةبواري‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطا بةزانستي شةرعين‬ ‫رؤشنبيري‬ ‫نةهيشتني كردارة‬ ‫لةثةرةثيداني ئاكاري بةرزو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ناشيرينةكان‪ ،‬دةولةمةندكردني شوناسي‬ ‫ميللةتي خؤمان بةثةروةردةيةكي دروست‬ ‫و ثتةوكردني ريزةكاني و تةنط َ‬ ‫هةلضنين‬ ‫بةكارة خراث و دزيَوةكان‪.‬‬ ‫كاري سةرةكيمان ئةوة بوو هؤشياركردنةوةو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاكةمان بةئايين و‬ ‫رؤشنبيركردني‬


‫ـةباشووري كوردستان دامةزراند؟‬ ‫ثابةندي بةئيسالم‪.‬‬ ‫لةثاش َلي َ‬ ‫كؤلينةوةيةكي ورد‪ ،‬قيادةي‬ ‫رابيتةي ئيسالمي هاتةسةر ئةو ِرايةي‬ ‫دةبيت؟ عيراق‬ ‫ئايندةي سياسي عيراق ضؤن َ‬ ‫وآلتيكي فرة ِرةطةزو فرةئايين و فرةمةزهةبة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫نابيت‪ ،‬ئةطةر‬ ‫جيطيري َ‬ ‫ئايندةيةكي تةباو َ‬ ‫سيستةمي دةس���ةآلت لةعيراق لةسةر‬ ‫موراعاتي َثيكهاتة جياجياكاني دانةمةزريَت و‬ ‫تةعبير لةواقيعي فرةيي نةكات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ةتيك بةم‬ ‫شةرعييةتي مانةوةي دةول َ‬ ‫سنوورة سياسيةي َئيستاي بةحيسابكردنةوة‬ ‫دةمي َنيتةوة بؤ واقيعي ئةو َثيكهاتةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ئةطةرنا ئةم َ‬ ‫دةولةتة نةكةلتووري سيستمي‬ ‫فةرمان ِرةوايةتي ئيسالمييةو نةبةرذةوةندي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل خؤيدا ثاراستووة‪.‬‬ ‫موسلماناني‬ ‫دةبيت هي َثيكةوةذياني‬ ‫عيراقي ئايندة َ‬ ‫ئارةزوومةندانةبيت‪ ،‬شويَنةواري خؤفةرزكردني‬ ‫َ‬ ‫تاكنةذادي بس ِريَتةوة‪ ،‬ئةطةرنا شةرعييةتي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل خؤيدا‬ ‫قبولنةكردن و بةرةنطاربوونةوة‬ ‫دةهي َنيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ئةودةنطانةي ئةم ِرؤ لةدذيايةتي سيستمي‬ ‫َ‬ ‫فيدرالي نةتةوةيي و جوطرافيدان بؤ هةريَمي‬ ‫ثؤلينانة بةدةرنين‪.‬‬ ‫كوردستان لةم َ‬ ‫بةكورتي ناسيؤناليستي عةلماني عةرةبي‬ ‫كاريطةري خراثي لةسةر رةوتي ئيسالمي‬ ‫وآلتاني عةرةب و ناوة ِراست و باشووري‬ ‫هيشتووة‪ ،‬بةوةي خؤيان َ‬ ‫واحالي‬ ‫بةجي َ‬ ‫عيراق َ‬ ‫يةكيتي خاكي عيراق‬ ‫ثاراستني‬ ‫دةك��ةن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةيةكيتي ئيسالمي و بةفيدرالييةت‬ ‫بةشيكة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تاوانيك ئةنجامدةدريَت بةئا ِراستةي ثارضة‬ ‫َ‬ ‫ثارضةبووني ئوومةتي ئيسالمي‪.‬‬ ‫خةباتي َئيمة لةم ِرؤدا لة ِرووي نةتةوةيي‬ ‫و نيشتمانييةوة بؤ س ِرينةوةي شويَنةواري‬ ‫رذيَمي ديكتاتؤري و ثشتطيريية لةسيستمي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بتوانيت ناكؤكيية نةتةوةيي‬ ‫فيدرالي‬ ‫بةجؤري َ‬ ‫َ‬ ‫نةهيلَيت و ثاريَزةري‬ ‫و مةزهةبييةكاني عيراق َ‬ ‫َ‬ ‫تايبةتمةندي نةتةوةيةكاني كؤمةلطاي عيراق‬ ‫َبيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ه��ةروةه��ا ثةيوةندي لةطةل اليةنة‬ ‫ئيسالمييةكان براو هاوبيروباوة ِر بوون‪.‬‬

‫ئةمة لة ِرووي بيروباوة ِرو ئةرك و مافي‬ ‫َ‬ ‫موسلمانييةتي بةسةر يةكترةوة‪ ،‬بةآلم‬ ‫لةضوارضيوةي ك��اري سياسي و خةباتي‬ ‫َ‬ ‫رؤذانةمان‪ ،‬هةميشة َثيويستمان بةث ِرؤذةي‬ ‫هاوبةش و نةخشةو َ‬ ‫هةلويَستي هاوبةش هةبوو‬ ‫َ‬ ‫لةطةل سةرجةم اليةنةكاني كوردستاندا‪،‬‬ ‫بؤئةوةي نمونةي ديديَكي ئيسالمي جوان‬ ‫بخةينة بةردةم‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةهةرحال ديَمةسةر ئةسلي باسةكةمان‬ ‫دةستيكي ثاك َ‬ ‫دي؟؟؟؟؟؟‬ ‫بةنيةتيكي ثاك و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةرضةندة لةكوردستاني َئيمةدا ضةندةها‬ ‫زاري بةبيانوو لةئيسالم و قؤناخةكانين‬ ‫لةخير ناطة ِر َي و هؤيةكةيشي لةكةداركردني‬ ‫َ‬ ‫ثياواني ئةو ئايديؤلؤذيية كةئيسالمة‪ ،‬بؤئةوةي‬ ‫ثي لةكةدارو َميذوو‬ ‫خؤدي ئايديؤلؤذييةكةي َ‬ ‫خةلكي و َ‬ ‫ونكات لةالي َ‬ ‫لةدل و دةرووني‬ ‫دةربهينريَت‪.‬‬ ‫ميللةتةكةماندا راستييةكان‬ ‫َ‬ ‫نابيت ئةطةر‬ ‫ضونكة بؤكةس ئاشكرا َ‬ ‫روونكردنةوةي مةسةلةيةك تةنيا وةك‬ ‫َكيشةيةكي فكري َلي َ‬ ‫كؤلينةوةي لةسةر‬ ‫بكات‪َ ،‬بي ئةوةي حةقيقةتي َميذووةكةي‬ ‫ئاشكرابكات‪ ،‬طةر بةبووني مرؤظةكانةوة‬ ‫َ‬ ‫عةقلدا‬ ‫ثابةندي نةكات‪ ،‬ئةوا لةفةلةكي‬ ‫دةخوليتةوةو خزمةت بةذياني مرؤظي‬ ‫َ‬ ‫طةلةكةي ناكات‪.‬‬ ‫زؤر لةطؤظارة جياجياكاندا دةيبينم و‬ ‫دةيخويَنمةوة بةداخةوة ل��ةزؤر شويَنةوة‬ ‫م��ي��ذووي (ثةيوةنديي ئيسالمي)يان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫قةلةمي‬ ‫شيواندووةو بةجؤريَكي سةير‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خؤيان َليراداوة َبي سلكردنةوة لةو حةقيقةتة‬ ‫بةرضاوةي كة لةبةردةمياندا ئاشكراو ديارة‪،‬‬ ‫ضونكة نووسينةوةي هةر مةسةلةيةك َبي‬ ‫لةبةرضاوطرتني راستييةكةي‪ ،‬هيواي راستي‬ ‫ضيرؤكيكي َبيتام‬ ‫دةبيتة‬ ‫َ‬ ‫ناضي و َميذووةكةي َ‬ ‫َتي َ‬ ‫دةيطي ِريَتةوة‪.‬‬ ‫و َبيمانا‪َ ،‬بيئاطايةك َ‬ ‫ل��ةدواي ئةم ذمارةية دةست دةدةمة‬ ‫دةستي باسةكةم و بةن بةن َ‬ ‫كاكلةي باسةكة‬ ‫دةخةمة َثيشضاوي خويَنةري كوردي ئازيز‪،‬‬ ‫ئامادةشم لةكةم و كوو ِرييةكاني ئةو حةقيقةتة‬ ‫رةخنةكاني خؤتان سةر ئةم باسة بهاويَذن‪.‬‬

‫زؤر لةطؤظارة‬ ‫جياجياكاندا دةيبينم و‬ ‫دةخيو َينمةوة بةداخةوة‬ ‫لةزؤر شو َينةوة ميَذووي‬ ‫(ثةيوةنديي ئيسالمي)‬ ‫يان شيَواندووةو‬ ‫بةجؤر َيكي سةير‬ ‫َ‬ ‫قةلةمي خؤيان رَلياداوة‬ ‫بي َ‬ ‫سلكردنةوة لةو‬ ‫َ‬ ‫حةقيقةتة بةرضاوةي‬ ‫كة لةبةردةمياندا‬ ‫ئاشكراو ديارة‬ ‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪23‬‬


‫ديداري‪ :‬كامةران ثةشَيو‬ ‫بةشي دووةم و كؤتايي‬

‫‪24‬‬

‫ح��ةم��ةي حةمة سةعيد بةرثرسي‬ ‫مةلَبةندي (‪)28‬ي يةكيَتي لةهةلَةبجة‬ ‫لةم ضاوثيَكةوتنةي ريَطا‪-‬دا باسي‬ ‫ضةندين كيَشةي تر دةكات كةيةكيَتي‬ ‫ِ‬ ‫رووب��ةرووي قةيران‬ ‫و ثارتي تيايدا‬ ‫ك��ردؤت��ةوة‪ ،‬ن��اوب��راو ث��ةردة لةسةر‬ ‫ضةندين هؤكار الدةبات كةبؤتة هؤي‬ ‫الوازبووني يةكيَتي‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬دةت��وان��ي��ت بةبةلطةوة‬ ‫بيسةلميَنيت كةشكستي يةكيَتي‬ ‫بةزؤري لةئةستؤي كيَداية؟‬ ‫حةمةي حةمة سةعيد‪ :‬شكستةكان‬ ‫ثاشةكشيكان لةئةستؤي‬ ‫ثاشةكشيية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةردووالية‪َ ،‬ثيشتريش ضةند هؤكاريَكمان‬ ‫باسكرد‪ ،‬ئةطةر بمانةويَت زؤرالي��ةن��ي‬ ‫يةكيتي روونبكةينةوة‪،‬‬ ‫ثاشةكشةي ثارتي و َ‬ ‫بةشيكيان‬ ‫بةشةوة‪،‬‬ ‫هؤكارةكان دةبن بةدوو‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي خؤي و‬ ‫دةكةويَتة ئةستؤي ثارتي و َ‬ ‫يةكيتيية‪،‬‬ ‫بةشيكيشيان لةدةرةوةي ثارتي و َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫بؤنموونة ئةوانةي هاوثةيماني ثارتي و َ‬ ‫بوون لةحكومةتدا واتة لةحكومةت شةريكبوون‬ ‫بةجيطر وةزير‬ ‫بةئةندام ثةرلةمان بةوةزير َ‬ ‫بةبة ِريَوةبةر ئةمانة شةريكة ئيمتيازبوون‬ ‫لةحكومةت و شةريكة داهات بوون‪ ،‬بةآلم‬ ‫ل��ةدةرةوةي وةزارةت و حكومةت ثؤست و‬ ‫ثلةكانيان ئةمانة دذ بةحكومةت و ئؤثؤزسيؤن‬ ‫كيكة لةهؤكارةكان‪.‬‬ ‫يةكي َ‬ ‫بوون‪ ،‬ئةمةش َ‬ ‫يةكيكي‬ ‫هةروةها ميدياي ئازاد لةكوردستان َ‬ ‫يةكيتي‪،‬‬ ‫ترة لةهؤكاري ثاشةكشةي ثارتي و َ‬ ‫بؤ نموونة ميدياي بةناو ئازاد كاريطةري خؤي‬ ‫هةبووة لةهانداني َ‬ ‫خةلك بةدذي حكومةت و‬ ‫يةكيتي‬ ‫بةدذي هةردوو حزبي سةرةكي ثارتي و َ‬ ‫سليمانيدا‪،‬‬ ‫لةكوردستان بةتايبةت لةسنووري َ‬ ‫هةنديَك كةسيش وةك تاك دةوريان هةبووة‬ ‫لةساردكردنةوةي جةماوةري حزبة طةورةكان‪،‬‬ ‫وةك بةختيار عةلي و ريَبين هةردي و ئةحمةد‬ ‫كةسيكي تر‪ ،‬ئةمانة َ‬ ‫خةلك طويَي‬ ‫ميرةو ضةند َ‬ ‫بؤ طرتوون َ‬ ‫خةلك حساب بؤ قسةيان دةكات‪،‬‬ ‫ئةطةر قسةي باش بؤ وآلت بكةن يان‬ ‫بةخراث باسي هةراليةك بكةن‪ ،‬ضي بةباش‬ ‫و ضي بةخراث قسةي ئةوانة كاريطةري هةية‬ ‫لةسليماني‪.‬‬ ‫لةسةر جةماوةر بةتايبةت َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫لةم وآلتةدا حكومةت و حــــــ‬

‫طؤرانكاري بكات‪ ،‬هةرلــ‬ ‫ئةطةر دةسةآلت ِ‬

‫تؤري رَيكخراوي جاس‬ ‫لةناوخؤو دةرةوة ِ‬

‫كةثيشتر‬ ‫ئةو ئةندام مةكتةب سياسيانةي َ‬ ‫لةمةكتةبي سياسي خاوةني ب ِرياربوون يان‬ ‫وةزيربوون ثؤست و ئيمكانياتي بةردةست و‬ ‫بةكارهيناوة بؤ مةبةستي‬ ‫دةسةآلتي خؤيان‬ ‫َ‬ ‫تايبةتي خؤيان‪ ،‬بةبةرنامة كاريان لةسةر‬ ‫كردووة‪ ،‬بؤ نموونة ئةو قائيمقام و بة ِريَوةبةري‬ ‫ناحيانةي لةقةزاو ناحييةكان بوون‪ ،‬لةبةرئةوة‬ ‫ئةمانيش بةرذةوةنديي خؤيان زياتر ال‬ ‫مةبةست ب��ووةو طويَيان لةبةرذةوةندي‬ ‫حزبةكةيان نةبووة‪ ،‬بةسةعاتي ئةوان بانطيان‬ ‫ئةلبةتة هةمووشيان نا‪َ ،‬‬ ‫داوة‪َ ،‬‬ ‫بةشيكيان‬ ‫بةلكو َ‬ ‫كةجيطري‬ ‫يان ئةندامي مةكتةبي سياسي‬ ‫َ‬ ‫هيزي فةرماندةيي طشتي َثيشمةرطة بووة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ضةندين كةسي كردووة بةثلةدار‪َ ،‬بيطومان‬ ‫دةبيت كةئةمةي‬ ‫ئةمانة وةالئيان بؤ ئةوكةسة َ‬ ‫َثيداون نةك بؤ حزب و بؤ وآلتةكةيان‪.‬‬ ‫لةحةقيقةتدا دروستبووني فةزايةكي‬ ‫سياسي لةضةند َ‬ ‫سالي رابردوودا لةناوحزب و‬ ‫لةناو حكومةت هيض َليثرسينةوةيةك و هيض‬ ‫َلي َ‬ ‫كؤلينةوةيةك نةكراوة بةرامبةر ئةوانةي‬ ‫كةدةبوو موحاسةبة بكريَن‪ ،‬بؤ نموونة‬ ‫لةناوحزبدا ئةوةي ئيشي ك��ردووةو ئةوةي‬ ‫نةيكردووة وةكو يةك ب��وون‪ ،‬يان ئةطةر‬ ‫يةكيك لةكؤميتةيةك يان َ‬ ‫لةمةلبةنديَك يان‬ ‫َ‬ ‫داواكرابيت‬ ‫و‬ ‫كردبي‬ ‫ضييةكي‬ ‫سةرثي‬ ‫ك‬ ‫كةرتي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َليثيضنةوةي لةسةر بكريَت‪ ،‬زوو لةوالوةو‬ ‫يةكيك بؤتة َ‬ ‫قةلغان‬ ‫لةئاستي مةكتة سياسي َ‬ ‫َ‬ ‫بؤي‪ ،‬يان لةحكومةتدا ئايا لةم هةذدة سالةي‬ ‫كةسيك نةبووة لةسةر خيانةتكردن‬ ‫حوكم ِرانيدا َ‬ ‫لةهاوآلتيان بدريَتة دادطا‪ ،‬لةسةر َ‬ ‫نادلسؤزي‬ ‫ثلةو ثؤستي َلي وةربطيريَتةوة؟ بةئاساني‬ ‫لةكوردستان دةتوانم دةيان كةس دةست‬ ‫كةثيشتر هةذارو خويَندكار‬ ‫نيشانبكةم! هةية َ‬ ‫بوون‪ ،‬دواي خويَندن كراوة بةبة ِريَوةبةر‬ ‫يان بة ِريَوةبةري ناحيةو قائيمقام‪ ،‬كةضي‬ ‫لةماوةيةكي زؤر كورتدا بووةتة خاوةني سةيارةو‬

‫ثارةو َ‬ ‫مال‪ ،‬لةقةزايةك خانوي دروستكردووة‬ ‫جطة لةوة لةثاريَزطاش درووستيكردووة!! ئةي‬ ‫كي هةية لةم وآلتةدا ئةمانة بانطبكات و َبلَيت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيناو ضؤنتان كؤكردةوة؟‬ ‫ئةمةتان‬ ‫لةكوي َ‬ ‫كةسيك نةبووة ئةمة بكات‪ ،‬كاكة‬ ‫َبيطوومان َ‬ ‫َ‬ ‫خةلك هةية لةم وآلتة لةسةر دزي و دةست‬ ‫ثيسي و خيانةت لةم طةلة هةذارة بانطكراوةو‬ ‫دةيان هةزار دؤالري َليوةرطيراوةتةوة يان‬ ‫دةيان هةزار دؤالري لةسةر ساغكراوةتةوة‪،‬‬ ‫بةآلم وةكو بةرزةكي بانان بؤي دةرضووة!‬ ‫مةبةستم لةبةرثرساني حكومي و ئيداريية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫سليماني‬ ‫بةبةلطةشةوة ئةوةتا لةف ِرؤكةخانةي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫و لةئاسايشي مووسل كةبةلطة لةسةريان‬ ‫ساغبؤتةوةو ثارةيان َليوةرطيراوةتةوة‪ ،‬كةضى‬ ‫لةدةرةوةشن!؟‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةم وآلتةي َئيمة وةكو تؤ ِري جالجالؤكةي‬ ‫َليهاتووة‪ ،‬دزة بضؤكلةكان سزا دةدرَي��ن و‬ ‫حوكميش دةدريَ��ن‪ ،‬بةآلم دزة طةورةكان‬ ‫حكومةت و حزب َثييان ناويَريَت‪ ،‬وة قانووني‬ ‫حكومةتي هةريَميش وةكو ئةمةي َليهاتووة‬ ‫جال َ‬ ‫َ‬ ‫لةسووضيكةوة‬ ‫دادةنيت و خؤي‬ ‫َ‬ ‫جالؤكة داو َ‬ ‫كةمين دةطريَت تا داوةكة َنيضيريَك بطريَت‬ ‫شيك‬ ‫كاتيك َمي َ‬ ‫و ئةم لةث ِرا بيخوات‪َ ،‬‬ ‫جال َ‬ ‫دةطريَت َ‬ ‫جالؤكةكة دةيخوات‪ ،‬بةآلم‬ ‫كاتيك قالؤنضةيةك يان شةنطة سوورةيةك‬ ‫َ‬ ‫دةكةويَتة داوةكة‪ ،‬ئةوا دةيب ِريَت و دة ِروات و‬ ‫جال َ‬ ‫َ‬ ‫دةمي َنيتةوة‪ ،‬ئةم‬ ‫جالؤكةش وةكو خؤي َ‬ ‫كةسيك‬ ‫وآلتةش ئاواي َليهاتووة‪ ،‬زؤرجار‬ ‫َ‬ ‫لةدووكانيك َ‬ ‫مندالَيك لةمووحتاجيدا دةستي‬ ‫َ‬ ‫بؤشتيك بردووة‪ ،‬دةطيريَت و حوكم دةدريَت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫يةكيك سةدان هةزار دؤالري بردووة‬ ‫بةآلم َ‬ ‫لةم ووآلتةو خيانةتي طةورةي لةم وآلتة‬ ‫كردووة‪ ،‬نادريَتة دادطا‪ ،‬بؤ؟! بةرطريكاريان‬ ‫هةية‪.‬‬ ‫دةبيت‪،‬‬ ‫كةتةشكيل‬ ‫ئةمجارة‬ ‫حكومةتي‬ ‫َ‬ ‫دةبيت لةهةموو بوارةكاني ذياني ئةم‬ ‫بة ِراستي َ‬


‫ــزب بةدزة طةورةكان ناو َير َيت‬

‫َ‬ ‫بنةمالةداية‬ ‫ـــةبازنةي‬

‫ســــووسي هةبووة بؤ الوازكردني يةكَيتي‬

‫حةمةي حةمةسةعيد دةست دةخاتة سةر برينةكان‬

‫بثرسيتةوة‪.‬‬ ‫طةلة َ‬ ‫ريَطا‪ :‬مةبةستت لةم كةسانة كيَية‬ ‫كةنادريَنة دادط��او ليَثيضينةوة نيية‬ ‫بؤيان؟ ئةوانةي ناوحكومةت دةلَيَيت‬ ‫يان حزب؟ ئايا ئةوانةش هةر يةكيَتي‬ ‫نين؟‬ ‫حةمةي حةمة سةعيد‪ :‬لةهةموو‬ ‫حزبيك هةية‪،‬‬ ‫َنيك هةية‪ ،‬لةناو هةموو َ‬ ‫شوي َ‬ ‫َنيك لةم وآلتةي َئيمة ثؤست و‬ ‫لةهةر شوي َ‬ ‫بةشيك لةم نوقستانيانة‬ ‫ت‪،‬‬ ‫هةبي‬ ‫َ‬ ‫ثلةو ثاية َ‬ ‫بةشيك لةم كةموكو ِرييانة هةية‪،‬‬ ‫هةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةشيك لةم خيانةتكردنة لةطةل و نيشتيمان‬ ‫َ‬

‫و هاوآلتيان هةية‪ ،‬هةروةها هؤكاريَكي تري‬ ‫يةكيتي و ثارتي بةرثرسةكاني‬ ‫ثاشةكشةي َ‬ ‫حزب ئةوةندةيان لةسةر يةك وتووة‪ ،‬ئةوةندة‬ ‫بؤ ملشكاندني يةكتر لةكةميندا بوون‪ ،‬هيض‬ ‫نهيني و شاراوةيان نةماوة‪َ ،‬كيشةو باس‬ ‫شتيكي َ‬ ‫َ‬ ‫نهينييةكانيان‬ ‫و خواسي كؤبوونةوة حزبي و َ‬ ‫بةر لةوةي ذيَردةستةكانيان بزانن‪ ،‬جةماوةري‬ ‫كورد لةسةر شةقام زانيويةتي‪ ،‬ئةطةر تؤش‬ ‫لةناو جةماوةر هاوخةباتي خؤتت سووك و‬ ‫ريسواتكرد‪ ،‬ئةويش وا لةتؤ بكات ئيتر ضؤن‬ ‫هةريةكيكتان‬ ‫جةماوةر ريَزتان دةطريَت؟! يان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بوون بةثاسةوان و َ‬ ‫دالدةدةري كؤمةلَيك خةلقي‬

‫َبيتواناو ناموستةحةق و موخاليف و دز‪ ،‬ئيتر‬ ‫ضؤن دةتوانن طةشة بةحزب و بةرنامةكةتان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل سةردةم‬ ‫بدةن؟ يان ئةطةر تؤ خؤت‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةرذةوةنديي و داواكاري نةوةكاني‬ ‫َ‬ ‫تازة ئالؤطؤ ِري جةوهةريت نةكرد‪َ ،‬بيطؤمان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةذةوةنديي‬ ‫دةبيت‬ ‫دةمينيت‪َ ،‬‬ ‫بةجي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫و شةثؤلي نةوةي نوي خؤت دروستبكةيت‪،‬‬ ‫يةكيتي‬ ‫يةكيكة لةهؤكاري ثاشةكشةي َ‬ ‫ئةمة َ‬ ‫و ثارتي رؤشتني دةنطةكانيان‪.‬‬ ‫ليستي كؤمثانياي وشة وا خؤي ثيشان‬ ‫فيردةوسيكي‬ ‫دةدات كةكوردستان دةكاتة‬ ‫َ‬ ‫بةرين‪ ،‬وآلتمان بؤ بكاتة ماستي مةيوو‬ ‫بةديبيهينن‪ ،‬ئايا‬ ‫خؤشطووزةراني بؤ هاوآلتيان‬ ‫َ‬ ‫بابزانين ليستي كؤمثانياي وشة لةثةرلةماندا‬ ‫ضي دةكات بؤ ئةم َ‬ ‫بةثيي ئةو ديعايانةي‬ ‫خةلكة‪َ ،‬‬ ‫كةركردويةتي بؤ َ‬ ‫خةلكي كوردستان‪ ،‬خؤ‬ ‫بةشتيك ئةو َ‬ ‫خةلكانةي‬ ‫شتيكي كرد‬ ‫َ‬ ‫ئةطةر َ‬ ‫داوةتي‪ ،‬ئةوا سيقةيان نادؤ ِريَنن و‬ ‫كةدةنطي‬ ‫َ‬ ‫بؤ َ‬ ‫هةلبذاردني ئايندة دةتواننن كاري تر بكةن‪،‬‬ ‫بةآلم ئةطةر هيضيان نةكرد لةبةرامبةر ئةمةدا‪،‬‬ ‫ئةوا َ‬ ‫شيتةوةو‬ ‫ئةني َ‬ ‫هةلضوونة جةماوةرييةكة زوو َ‬ ‫كؤتايي َثيديَت‪ ،‬ئةوانةشي كةدةنطيان َثييانداوة‬ ‫زوو ثةشيمان دةبنةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةهةلبذاردنةكان بؤخؤم بةكردةوة‬ ‫من‬ ‫ب��ةش��دارب��ووم و زيانم ل�َ�ي��ك��ردووة وةك‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردن‬ ‫سةرثةرستياري بازنةيةكي‬ ‫لةسنووري خؤم‪ ،‬بؤ نموونة من لةطونديَك‬ ‫مالي َليبووة‪َ )15( ،‬‬ ‫كة (‪َ )20‬‬ ‫مال ثشتيواني‬ ‫كاتيك سةردانمكرد‪،‬‬ ‫ليستي كوردستاني بوون‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫مالَيك نةخؤشيان هةبووة كة بة(‪ )200‬دؤالر‬ ‫هاوكاريمكردن‪َ ،‬‬ ‫مالةكاني تر بيستويانة ضةند‬ ‫كةسيكيان تؤراون و دةنطيان نةداوة‪ ،‬يان‬ ‫َ‬ ‫سةرداني َ‬ ‫ةكيك‪،‬‬ ‫مالة شةهيديَكم كردووة لةطة ِر َ‬ ‫ضةندين َ‬ ‫مالة شةهيدي تر تؤراون و دةنطيان‬ ‫نةداوة‪ ،‬راستة ئةو كؤ ِرو كؤبوونةوانة دةورو‬ ‫كاريطةري هةبووة‪ ،‬بةآلم ضةندين َكيشةو‬ ‫هيشتووة‪،‬‬ ‫بةجي َ‬ ‫طرفتي لةدواي سةردانةكان َ‬ ‫لةهةنديَك شويَن سةردان و هاوكاريكردن‬ ‫بونةتة مايةي زيان نةك قازانج‪ ،‬لةهةمووي‬ ‫خراثتر سةرداني َ‬ ‫مالي سةرؤك هؤزو سةرؤك‬ ‫عةشيرةت يان هاوكاريكردنيان‪ ،‬بة ِراستي‬ ‫سةرؤك هؤز بةناو ماوة لةكوردستان‪َ ،‬‬ ‫مال‬ ‫و َ‬ ‫مندالي خؤيشي بةطويَى بكات‪َ ،‬ئيمة وةكو‬ ‫خؤشبيت‪،‬‬ ‫دةبيت ئةمةمان زياتر َثي‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي َ‬ ‫َ‬ ‫ضونكة ئةندامين لةئةنتةر ناسيؤنالي جيهاني‪،‬‬ ‫بةثيضةوانةوة ئةو جؤرة دياردة ناشيرينة‬ ‫بةآلم َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪25‬‬


‫كةدةميكة لةكوردستان زةمينةي لةناوضووةو‬ ‫َ‬ ‫نامي َنيت‪ ،‬خةريكين زيندووي دةكةينةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫خراثي ث ِرؤذةكان كةموكورتي لةث ِرؤذةكان‪،‬‬ ‫بةشيكي ئةندازياراني‬ ‫خيانةتكردن َليي‪،‬‬ ‫َ‬ ‫كوردستان بوون‪ ،‬من خاوةني ئةم قسةي‬ ‫بةشيك لةئةندازيارةكاني كوردستان‬ ‫خؤشمم َ‬ ‫خيانةتكارترين كةس بوون بةرامبةر بةم‬ ‫وآلتة‪ ،‬ضونكة بةئةنواعي ِرةش��وةو بةرتيل‬ ‫لةقؤنتةراتضييةكان‬ ‫ضاوثؤشييانكردووة‬ ‫لةكؤمثانياكان و ث ِرؤذةكانيان بةنوقستاني‬ ‫بةجيكردووةو َ‬ ‫قبوليانبووة‪.‬‬ ‫جي َ‬ ‫َ‬ ‫هةروةها تةندرووستيكاران كةم نين‬ ‫لةكوردستان‪ ،‬ئةم دةسةآلتة بةتةندرووستي‬ ‫كاران َ‬ ‫دةلَيت بة ِريَوةبةري طشتي تةندرووستيم‬ ‫الداوة‪ ،‬بةحساب عقووبةي داوة‪ ،‬من نازنم‬ ‫دايبي يان نا؟ َ‬ ‫دةلَيت رؤذيَك دواي البردني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫جيطري سةرؤكي‬ ‫لةجيطةكةي لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫هيناويةتييةوةو بؤ تةندروستيكاران‬ ‫حكومةت َ‬ ‫و َثيي وتووة مشاويرة لةئةنجوومةني وةزيران‪،‬‬ ‫هةرئيشيكتان‬ ‫لةوةزارةتي تةندرووستي و‬ ‫َ‬ ‫هةية‪ ،‬فةرموون َثيشكةشي ئةم بة ِريَزةي‬ ‫بكةن‪ ،‬ئةوانيش َ‬ ‫ئةلَين َئيمة نا ِرازي بووين‬ ‫لةبة ِريَوةبةري طشتي و داوامانكرد الببريَت‪،‬‬ ‫هيناويةتييةوة‪ ،‬دةنطت‬ ‫ئةي دواي دوو رؤذ َ‬ ‫بةئيمة‬ ‫بةشيكي تةندرووستي دةنطيان َ‬ ‫ناداتي‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫نةداوة تةنيا لةبةرئةمة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ثيَتواية ميدياي ئازاد رؤلَي‬ ‫ئؤثؤزسيؤني بينيووة؟‬ ‫حةمةي حةمة سةعيد‪ :‬ميدياي بةناو‬ ‫ئازاد هةرضةند لةكوردستان لةم دوايةدا ئازاد‬ ‫َ‬ ‫اليةنيك‪ ،‬من‬ ‫نةبوو‪ ،‬خؤي ساخكردةوة‬ ‫لةطةل َ‬ ‫باسي ئةوةم بؤكرديت ئةو ميديا ئازادة دةورو‬ ‫كاريطةري خؤي هةبووة لةسةر ئةوكةسةي‬ ‫بةباش قسةي لةسةر بكات يان بةخراث‬ ‫يةكيتي و دةسةآلت‪ ،‬ئةمانة‬ ‫لةسةر ثارتي و َ‬ ‫بةخراثة قسةيانكردووة‪ ،‬وةلةناو ميدياي‬ ‫ئازاديش شةخس هةية ئةمانيش وةكو تاك‬ ‫شيوةيةك كاريطةري خؤيان هةية‬ ‫بةهةموو َ‬ ‫لةسليماني ئةوةش‬ ‫قسة بكةن‪ ،‬بةتايبةت‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫يةكيكة لةهؤكارةكاني ثاشةكشةي َ‬ ‫َ‬ ‫و ثارتي‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫���ةرةراي شكستةكاني‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬س�‬ ‫يةكيَتي لةسنووري ثاريزطاي سليَماني‪،‬‬ ‫ئةي ثارتي بؤضي شكستي هيَنا لةم‬ ‫ثاريَزطاية؟‬ ‫حةمةي حةمة سةعيد‪ :‬ئةوةي لةسةر‬

‫‪26‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫يةكيتي باسمكردووة لةسةر ثارتيش بووة‪ ،‬ئةو‬ ‫َ‬ ‫نةكردبيت‪،‬‬ ‫بةجيي‬ ‫نوقسانيانةي‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬ ‫كةيةكيتي َ‬ ‫َ‬ ‫بةهةمانشيوةية‪.‬‬ ‫بؤ ثارتيش‬ ‫َ‬ ‫ريَككةوتني ستراتيذيي‪ ،‬ئةم ريَككةوتنةي‬ ‫يةكيتي هةنديَك دةنط لةكورستاندا‬ ‫ثارتي و َ‬ ‫هةم لةالي ثارتي رؤشتووة كةثارتي بوون‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫لةسةر ئ��ةوةي ريَككةوتن هةية‬ ‫يةكيتيش بؤالي تر رؤشتووة‬ ‫يةكيتي وة هي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بؤ ئةوةي ريَككةوتني هةية لةطةل ثارتى‪ ،‬بؤ؟!‬ ‫لةكوردستان شكو طومان نيية دؤستةكانمان‬ ‫َ‬ ‫َنيك‬ ‫لةطةل ئةم ريَككةوتنةدان‪ ،‬وة لةهةرشوي َ‬ ‫بن ئةم ريَككةوتنةش لةبةرذةوةندي وآلت‬ ‫دةبيت‬ ‫لةبةرذةوةندي دةسكةوتةكانة‪َ ،‬ئيمة َ‬ ‫هةمان َبيت‪ ،‬ب��ةآلم هةنديَك َ‬ ‫خةلك وا‬ ‫بيرناكةنةوة‪ ،‬كةميش نيية ئةوانةي كة‬ ‫لةشة ِري ناوخؤدا زيانييان َثيطةشتووة‪ ،‬كةسيان‬ ‫يةكيتي‬ ‫شةهيد بووة‪ ،‬ئةوانةي لةناو ثارتي و َ‬ ‫كة لةشة ِري ناوخؤ كو ِرو كةسيان شةهيدبووة‪،‬‬ ‫دةنطيان نةداوة بةكوردستاني‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬باست لةوةكردووة ضةندين‬ ‫موعارةزة هةبووة لةكوردستان كة ِرؤ َل‬ ‫و كاريطةري سلبيان هةبووة لةسةر‬ ‫دةنطةكاني يةكيَتي ئايا تؤ ثيَت وانية‬ ‫جطة لةمانة لةكوردستان موعارةزةي‬ ‫نهيَني سياسي هةبيَت بيةويَت يةكيَتي‬ ‫الواز بكات؟‬ ‫حةمةي حةمة سةعيد‪ :‬لةناوكوردستان‬ ‫لةثشتي ئةم موعرةزانةي كة لةمةيدانداية‬ ‫هةبيت من نابينم بةآلم لةدةرةوةي هةريَم‬ ‫َ‬ ‫و لةمالوالدا َ‬ ‫خةلك هةية ئيشي كردووة لةم‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫هةلبذاردنةدا بؤ شكان و ثاشةكشةي َ‬ ‫َ‬ ‫دةولةتان لةئاستي ِريَكخراوي‬ ‫لةئاستي‬ ‫جاسووسي َ‬ ‫دةولةتان!‬ ‫ريَطا‪ :‬زؤرج��ار ئةوتريَت يةكيَتي‬ ‫لةبضووكبوونةوةداية ثيَت واي��ة‬ ‫الوازبوون و بضووكبوونةوةي يةكيَتي‬ ‫لةبةرذةوةندي كيَية؟‬ ‫حةمةي حةمة سةعيد‪ :‬ئةو برادةرانةي‬ ‫كة لةطردةكةن دةورو كاريطةرييان لةسةر‬ ‫يةكيتي هةية ناكريَت َبلَيين‬ ‫َتيكداني وةزعي َ‬ ‫دةوريان نيية ضونكة وةزيريان تياية ئةندامي‬ ‫مةكتةبي سياسيان تياية ئةنواع ثؤست و‬ ‫ثلةو ثايةييان هةبووة بةآلم ئةم هةظاآلنة‬ ‫كةهيناويانة بريَك غرووري‬ ‫ئةو دةنطانةي‬ ‫َ‬ ‫كردوون وائةزانن ئةمانة دةنطي ِريَكخراوي‬ ‫ئةوانن نازانن كة َ‬ ‫دةزانيت ئةمانة‬ ‫خةلك‬ ‫َ‬

‫دةنطي موعارةزةبوون دةنطي َ‬ ‫تؤلةكردنةوة‬ ‫بةشيكيان لةدةسةآلت لةثارتي و‬ ‫بوون‬ ‫َ‬ ‫بةشيكي تر ئةودةنطانةية كة َ‬ ‫خةلك‬ ‫يةكيتي َ‬ ‫َ‬ ‫بةبي ئاطاداري سياسي دةنطانيان داوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ئةودةنطانةي كةبؤ ئةم ليستة ضوون ئةم ليستة‬ ‫ناتوانيت تاكو سةر كؤنت ِر َؤلي بكات ضونكة‬ ‫َ‬ ‫لة ِرووي سياسي و لة ِرووي فيكرييةوة ئةمانة‬ ‫بؤضووني جياوازجياوازو بةش بةش و ثارضة‬ ‫ثارضةن ئةمانة كؤنة ثاسؤكن ئةمانة كؤنة‬ ‫يةكيتين‪ ،‬ثارتين َ‬ ‫خةلكي‬ ‫سؤسياليستن ئةمانة َ‬ ‫لةضوارضيوةي‬ ‫َبياليةنن‪ ،‬بؤية باوةرناكةم ئةمانة‬ ‫َ‬ ‫حزبيك ريك بخرين يا كؤ بكريَنةوة دواي‬ ‫َ‬ ‫َكوثيكي‬ ‫ئةوة ليستي طردةكة تا دةكةسي بة ِري َ‬ ‫داناوة بؤ ئةوةي بضنة ثةرلةمان بؤية لةث ِريَكا‬ ‫ئةهي َنيت و ثانزة كورسي زياد‬ ‫‪ 25‬كورسي َ‬ ‫لةبؤضووني خؤي ئةمة وائةكات ليستي طؤ ِران‬ ‫ئةبيت‬ ‫لةثةرلةماني كوردستان خراثترين ليست َ‬ ‫بةراي خؤم ئةمةش كاريطةري سلبي لةسةر‬ ‫ئةبيت بةآلم ئةمة ناكاتة ثووكانةوةي‬ ‫يةكيتي َ‬ ‫َ‬ ‫بضةقيت و‬ ‫يةكيتي‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي وة ناكاتة ئةوةي َ‬ ‫َ‬ ‫ئيشي لةبةر نة ِروات ‪.‬‬ ‫يةك لةهؤكارة سةرةكيةكان كةباسم‬ ‫نةكردووة لةحكومةت و حزب مةسةلةي ثلةو‬ ‫ثايةثيدانة لةثةرلةمان و لةحكومةت َبيطوومان‬ ‫َ‬ ‫دةنطيكي سلبي و خراثيان هةبووة‬ ‫ئةوانة‬ ‫َ‬ ‫بؤسةر حزبةكانييان كاكة ثةرلةمان ثةرلةماني‬ ‫حزبة حكومةت حكومةتي حزبة كاديريَكي‬ ‫حزبي خؤت ئةو ثؤستانةي بةرت دةكةويَت‬ ‫نابيت‬ ‫دانةنييت ئيشت بؤ ناكات َدلسؤز َ‬ ‫و بؤي َ‬ ‫بةجي ناكات‬ ‫جي‬ ‫بؤ‬ ‫حزبةكةت‬ ‫بةرنامةي‬ ‫بؤت و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ويةكيتي ئةطةر خةلكي‬ ‫لةبةرئةوة ثارتي‬ ‫َ‬ ‫تةكنؤكراتييان دانا لةحكومةت و ثةرلةمان‬ ‫زةرةريان َليكرد وة ئةو َ‬ ‫خيرو‬ ‫خةلكانةش هيض َ‬ ‫بةرةكةتيكيان نةبؤ حزبةكةو نة بؤ ووآلتةكةيان‬ ‫َ‬ ‫هةبوو ‪..‬فةلةكةدين كاكةي ئةندامي كؤميتةي‬ ‫مةركةزي ثارتي ديمووكراتي كوردستانة‬ ‫وةزيرة لةحكومةتي هةريم َ‬ ‫ئةلَيت من وةزيرم‬ ‫لةحكومةتي هةريَم بةآلم ِرةضاوي سياسةتي‬ ‫حزبةكةي خؤم ئةكةم ئةوة باشترين وةزيرة!‬ ‫ئةوة باشترين َ‬ ‫خةلكي حزبيية !ئةوة باشترين‬ ‫ئةزانيت‬ ‫كةسة كة مووعاناتي حزبةكةي خؤي َ‬ ‫وازبينن‬ ‫ئةبيت َ‬ ‫يةكيتي َ‬ ‫لةبةرئةوة ثارتي و َ‬ ‫َ‬ ‫بةبياليةن و تةكنؤكرات‬ ‫كيك خؤي َ‬ ‫لةخةل َ‬ ‫بزانيت ثلةوثايةي حكومي خؤياني َثيبدةن‬ ‫َ‬ ‫ئةبيت بيدةن بةكاديرة‬ ‫نابيت بيدةن بةئةو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َدلسؤزةكانيان كة دلسؤزن بؤ حزب و وآلت‪.‬‬


‫كؤميسيؤني باآلي َ‬ ‫هةلبذاردنةكان لةاليةن‬ ‫حزبةكانةوة ث َيكه َينراوة‬ ‫بةرثرساني كؤميسيؤن لةدةرةوةي مةرجة ياساييةكاني‬ ‫بةبي َ‬ ‫هةلبذاردن دانران‬ ‫ثَيكهَيناني ئةو دةزطاية َ‬ ‫راثؤرتي‪ :‬بةرهةم لةتيف‬ ‫ل��ةك��ؤي (‪ )1300‬ك��ةس كةبؤ (‪)9‬‬ ‫ثؤستي كؤميسيؤني باآلي سةربةخؤي‬ ‫هةلَبذاردنةكانفؤرِميثيَشكةشكردووة‪،‬‬ ‫بةآلم لةنيَوان شيعةو سونةو يةكيَتي و‬ ‫ثارتي و توركماندا بةتةزكييةي حزبي‬ ‫و بة ِريَككةوتن ئةو (‪ )9‬ئةندامةي‬ ‫كؤميسيؤن دانران كةسةرجةميان حزبي‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫كؤميسيؤن ضؤن دروستكرا؟‬ ‫حسين ئةندامي ئةنجومةني‬ ‫ئةسمةرة‬ ‫َ‬ ‫نويَنةراني عيراق و نويَنةري يةكطرتوو لةليذنةي‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردني كؤميسيؤني باآلي سةربةخؤى‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكان‪ ،‬لةبارةى دةستنيشانكردنى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ميكانيزمةكاني هةلبذاردني ئةنداماني هةلبذاردني‬ ‫يةكيكة‬ ‫كؤميسيؤني باآل‪ ،‬وتى‪ :‬كؤميسيؤني باآل َ‬ ‫جيطيرةكاني ناو دةستوري عيراق‪،‬‬ ‫لةدامةزراوة َ‬ ‫ئةنجومةني نويَنةران ياساي كؤميسيؤني‬ ‫باآلي َ‬ ‫هةلبذاردنةكاني دانا‪ ،‬لةناو ياساكةدا‬ ‫دةهينريَت لةنويَنةري‬ ‫هاتبوو ليذنةيةك َثيك َ‬ ‫كوتلةكاني ناو ئةنجومةني نويَنةران‪ )9( ،‬كةس‬ ‫َ‬ ‫بةثيي‬ ‫دةثالَيون بؤئةوةي ئةوان دةنطي َثيبدةن َ‬ ‫ئةو مةرجانةي كة لةناو ياساكةدا هاتبوو‪.‬‬ ‫مةرجةكاني بوون بةئةندامي‬ ‫كؤميسيؤنى باآل‬ ‫ئةنجومةني نويَنةران لةسةرةتاي َ‬ ‫سالي‬ ‫كهيناني ليذنةكة كةمن‬ ‫بةثي َ‬ ‫(‪)2007‬دا هةستا َ‬ ‫نويَنةري كوتلةي يةكطرتوو بووم‪َ ،‬ئيمة يةكةمين‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك‬ ‫كؤبونةوةمان ئةنجامداو لةسةر‬ ‫بنةما ريَككةوتين كةئيشكردنمان ضؤن َبيت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك مةرج دانرابوو بؤ ئةوةي لةكةسي ناو‬

‫فةرةج حةيدةري بةرثرسي لقي ثارتي طةيشتة سةرؤكي كؤميسيؤن‬

‫هةبيت‪ ،‬طرنطترينيان ئةمانةبوون‪:‬‬ ‫كؤميسيؤندا َ‬ ‫اليةنيك‪ ،‬لةسي‬ ‫بياليةني لةهةر حزب و َ‬‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةبيت‪.‬‬ ‫(‪ )30‬سال كةمتر َ‬ ‫خاوةني ب ِروانامةي بةكالؤريؤس َبيت‬‫بةاليةني كةمةوة‪ ،‬بةتايبةتي لةبوارةكاني ياسايي‬ ‫بزانيت‪.‬‬ ‫نةبوبيت‪ ،‬دوو زمان َ‬ ‫و ئيداري‪ ،‬بةعسي َ‬ ‫نةبيت بةتاواني شةرةف‪.‬‬ ‫تؤمةتبار َ‬‫شيوةية‬ ‫ئةسمةر وتيشي‪ :‬مةرجةكان بةم َ‬ ‫ريَكخرا‪ ،‬دةبوواية ئةوكةسة َ‬ ‫بةلَيننامةيةكي بداية‬ ‫لةسةر راستي زانيارييةكان‪.‬‬ ‫لة(‪ )1300‬كةس ضؤن (‪)9‬‬ ‫ئةندامةكةي كؤميسيؤن دانراو‬ ‫َكيبوون؟‬ ‫حسين وتي‪ :‬ثاش ئامادةكردني‬ ‫ئةسمةر َ‬ ‫مةرجةكان‪ ،‬فؤ ِرم دروستكراو راطةياندني بؤكرا‪،‬‬ ‫لةقؤناغي يةكةمدا بةدوو ريَطا (‪ )1300‬فؤ ِرم‬

‫هاتةوة‪ ،‬ريَطايةكي دةستي كة لةئةنجومةني‬ ‫َنيكمان بؤدانا تاكو ئارةزوومةند‬ ‫نويَنةران شوي َ‬ ‫بهي َنيت‪ ،‬هةروةها لةريَطاي‬ ‫خؤي (‪َ )C.V‬‬ ‫سيسةد‬ ‫بةريدي ئةليكترؤنييةوة ئةم هةزارو َ‬ ‫كةسة فةرزيَكي يةكةميمان بؤ كرد هةتا بوون‬ ‫بة(‪ )256‬كةس‪ ،‬فةرزيَكي ديكةشمان بؤكرد‬ ‫ضاوثيكةوتنيان‬ ‫هاتة سةر (‪ )36‬كةس‪ ،‬بؤئةوةي َ‬ ‫لةطةلدا بكةين و ئةو كةسانة َ‬ ‫َ‬ ‫هةلببذيَرين‪ ،‬بةآلم‬ ‫ئةطةر بطة ِريَينةوة بؤ َ‬ ‫سالي (‪ )2007‬شة ِري تايفي‬ ‫بةثيي‬ ‫لةعيراقدا بوو‪ ،‬لةوكاتةشدا ئةو (‪ )9‬كةسة َ‬ ‫دانيشتواني عيراق دابةشكرا‪:‬‬ ‫(‪ )4‬بؤشيعة‪ )2( ،‬بؤ عةرةبي سوننة‪ )2(،‬بؤ‬ ‫كةتوركمانيك‬ ‫كورد‪ )1( ،‬بؤ كةمايةتييةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذيَدرا‪.‬‬ ‫حسين دريَذةى َثيداو وتى‪ :‬جؤرة‬ ‫ئةسمةر َ‬ ‫كؤبوونةوةيةك هةبوو كةئةنجاممان دةدا‪،‬‬ ‫نويَنةري نةتةوةيةكطرتوةكانيش بةسيفةتي‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪27‬‬


‫‪28‬‬

‫كةضاوثيكةوتنمان‬ ‫ضاوديَر بةشدار دةبوو بةتايبةت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل (‪ )36‬كةسةكةدا كرد‪ ،‬بةآلم (‪ )9‬كةسةكة‬ ‫لةسةر ض بنةمايةك َ‬ ‫هةلبذيَرا؟ راستة هةنديَكيان‬ ‫َ‬ ‫توانايان هةبوو َ‬ ‫لةهةلبذاردنةكاني سالي (‪)2005‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيكى تريان‬ ‫بةشدارييانكردبوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫َ‬ ‫لةذيانياندا يةك رؤذ ئيشي هةلبذاردنيان‬ ‫نةكردبوو‪ ،‬دواي ئ��ةوةي كوتلةكان بوون‬ ‫كةسيك‪ ،‬ريَطايان بةكةسي‬ ‫بةخاوةني ضةند‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تر نةدةدا وةربطيريَت‪ ،‬بؤية ئةو كؤمةلة كةسة‬ ‫كةفةرز كران تةواو حزبي بوون‪ ،‬كةس نةيتواني‬ ‫بةتواناي خؤي دابمةزريَت‪ ،‬من دةتوانم َبلَيم‬ ‫ئةو نؤ كةسة تةواو حزبي بوون‪ ،‬بؤ نمونة كاك‬ ‫فةرةج حةيدةري ئةندامي ئةنجومةني نويَنةران‬ ‫بوو لةسةر ليستي ثارتي‪ ،‬هةروةها نويَنةري كاك‬ ‫مةسعود بووة‪ ،‬ئةمة جطةلةوةي حاكم سةردار‬ ‫يةكيتي بوو‪ ،‬د‪.‬ئوسامة نويَنةري َ‬ ‫سالح‬ ‫نويَنةري َ‬ ‫َ‬ ‫موتلةك بوو‪ ،‬كةريم تةمنةمية نويَنةري كوتلةي‬ ‫سةدري و ئةياد كينائي نويَنةري كوتلةي فةزيلةو‬ ‫حسين نويَنةري حزبي دةعوةيةو‬ ‫حةمديية َ‬ ‫خاليد عةتيية داكؤكي لةسةر دةكرد‪ ،‬طرفتي‬ ‫َ‬ ‫لةهةلبذاردنةكاني‬ ‫زؤري لةسةر بوو‪ ،‬ضونكة‬ ‫َ‬ ‫سالي (‪ )2005‬ئةو بةرثرسي كؤميسيؤن بووة‬ ‫لةدةرةوةي وآلت‪.‬‬ ‫حسين وتي‪:‬‬ ‫ئةسمةر‬ ‫وتةكانيدا‬ ‫لةدريَذةي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلييةكي زؤركراوةو ثارةيةكي زؤري بةهةدةر‬ ‫َ‬ ‫درا‪ ،‬بةآلم لةطةل ئةوةشدا كوتلةيةكي طةورة‬ ‫داكؤكي َليدةكات‪ ،‬قازي قاسم لةئةنجومةني‬ ‫باآلي شؤ ِرشي ئيسالمي ثشتطيري َليدةكرد‪،‬‬ ‫بةيةكيكي ديكة‬ ‫يةكيك‬ ‫َ‬ ‫كاتيك دةويسترا َ‬ ‫َ‬ ‫بطؤ ِريَت‪ ،‬ئةو كوتلةي ئةو كةسةي دةويست‬ ‫هة ِرةشةي كشانةوةيان دةكرد‪ ،‬ئةطةر ئةوةي‬ ‫ئةوان دةيانةويَت دانةنريَت‪َ ،‬ئيمة ثابةندبوين بةوة‬ ‫لةكاتيكي دياريكراودا كؤميسيؤني باآل‬ ‫كةدةبيت َ‬ ‫َ‬ ‫كبهينريَت‪ ،‬لةبةرئةوة كوتلةكان ريَكدةكةوتن‬ ‫َثي َ‬ ‫و َ‬ ‫بةثالَيوراوي يةكتري رازي دةبوون‪.‬‬ ‫لةبارةى حزبى بونى كؤميسيؤنةوة‪ ،‬ئةسمةر‬ ‫كؤميسيؤنيكي ناحزبي‬ ‫وتى‪ :‬دةتوانين َبلَيين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةموتلةقي ناتوانين بلين حزبيية‪،‬‬ ‫نيية‪ ،‬بةآلم‬ ‫َ‬ ‫ئةم كؤميسيؤنة دوو هةلبذاردني ئةنجامداوة‪،‬‬ ‫لةهةردووكياندا طلةيي زؤريان هاتووةتة سةرو‬ ‫نةيانتوانيوة َبياليةني خؤيان بثاريَزن‪ ،‬بؤ نموونة‬ ‫َ‬ ‫لةهةلبذاردني ئةنجومةني ثاريَزطاكاندا نوقساني‬ ‫زؤرطةورة هةبووة‪ ،‬دةليلي طةورة هةية لةسةر‬ ‫ئيدانةكردنيان‪ )143( ،‬كةس هةية كةيةك‬ ‫نةهيناوة هةتا باس لةوة دةكريَت‬ ‫دةنطيان َ‬ ‫كرابيت كةئةطةر‬ ‫دةنط‬ ‫مليؤن‬ ‫بةضوار‬ ‫َئالوطؤ ِر‬ ‫َ‬ ‫نةبيت‪ ،‬بةئاساني‬ ‫كؤميسيؤن دةستي َتييدا َ‬ ‫كاريَكي واناكريَت‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫َ‬ ‫ليستةكاني َ‬ ‫ئةمسال‬ ‫هةلبذاردني‬ ‫ضؤن دةرِواننة كؤميسيؤني باآل؟‬ ‫د‪.‬عبدالمسور بارزاني خزمي مةسعود بارزانييةو‬ ‫سةرؤكى ليستى بزووتنةوةى ضاكسازى (‪)56‬‬ ‫هينا‪ ،‬سةبارةت بةكارو‬ ‫دةنطيكي زؤر كةمي َ‬ ‫بوو‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫حزبى بونى كؤميسيؤنى باآلى هةلبذاردنةكان‪،‬‬ ‫وتي‪َ :‬ئيمة كاتي خؤي هةنديَك شتمان وت‪،‬‬ ‫دةبيت راي هةموو اليةنةكان وةربطيريَت‬ ‫َ‬ ‫سةبارةت بةكارةكاني كؤميسيؤن‪ ،‬كؤميسيؤن‬ ‫َبيطومان َبياليةن نةبووة‪ ،‬س��ةرة ِراي هةموو‬ ‫ئةزمونيكي تر بوو بؤميللةتي‬ ‫كةموكوو ِرييةكان‬ ‫َ‬ ‫ك��ورد‪ ،‬ئ��ةوةي َئيستا طرنطة (‪ )41‬كورسي‬ ‫لةذيَر دةسةآلتي دووحيزبة كوردييةكةدا نيية‪،‬‬ ‫مةبةستي سةرةكي ليستي (‪ )56‬دروستكردني‬ ‫كةئيستا ئؤثؤزسيؤن دروستبووة‪،‬‬ ‫ئؤثؤزسيؤن بوو َ‬ ‫ئةمة طرنطة‪َ ،‬ئيستا ثرسياري طرنط ئةوةية‬ ‫ئؤثؤزسيؤن ضي دةك��ات؟ ب��ةآلم بة ِراستي‬ ‫كةموكوو ِرييةكان زؤر زؤربوون‪.‬‬ ‫محةمةد تؤفيق رةح��ي��م كانديدى‬ ‫دةستلةكاركيشاوةي ليستي ط��ؤ ِران (‪،)57‬‬ ‫َ‬ ‫دةربارةى سةربةخؤيي كؤميسيؤن وتى‪َ :‬ئيمة‬ ‫لةكارةكاني كؤميسيؤن و ئةنجامةكانيش نا ِرازين‪،‬‬ ‫بةآلم لةبةر بةرذةوةندي طشتي َ‬ ‫قبولي دةكةين‪،‬‬ ‫لةهةوليرو‬ ‫بةب ِرواي َئيمة كؤميسيؤن حزبييةو‬ ‫َ‬ ‫دهؤك تةزويري زؤركراوة‪ ،‬ضونكة دةسةآلتي‬ ‫َ‬ ‫ئةوي ئاواية‪.‬‬ ‫عوسمان باني ماراني‪ ،‬ئةندام ثةرلةماني خولي‬ ‫دووةم و سةرؤكى فراكسيؤنى سةوز لةثةرلةمانى‬ ‫دةستلةكاركيشاوةي ليستي‬ ‫َثيشووداو كانديداى‬ ‫َ‬ ‫طؤ ِران َثييواية كؤميسيؤن نةيتوانيووة َبياليةنى‬ ‫خؤى بثاريَزيَت‪ ،‬بؤية َ‬ ‫دةلَيت‪ :‬هةموو طةلي‬ ‫كورديش ئةو راستيية دةزانن كةكؤميسيؤن‬ ‫دةزطايةكي حزبيية‪.‬‬ ‫لةاليةكي ترةوة هيوا ميرزا سابير ئةندامي‬ ‫مةكتةبي سياسي يةكطرتووي ئيسالمي‬ ‫كةليستي خزمةتطوزاراي و ضاكسازييان‬ ‫كهينابوو‪ ،‬باس لةوةدةكات (رةخنةو طلةيى‬ ‫َثي َ‬ ‫زؤرم��ان لةكؤميسيؤن هةبووة‪َ ،‬تيطةيشتين‬ ‫كةكؤميسيؤن نةيتوانى َبياليةني خؤي بثاريَزيَت‪،‬‬ ‫وايليكردووة كةسةركةوتوو‬ ‫َبياليةن نةبونيشى َ‬ ‫نةبيت لةسةرثةرشتى كردنى ث ِرؤسةكةدا)‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ناوبراو َثيشيواية كةكؤميسيؤن كاريطةري‬ ‫هةردوو حزبةكةي َثيوة دياربووة لةسةر ئاستي‬ ‫ثاريَزطاكان و ليذنةي باآل‪.‬‬ ‫سليمان كانديداى‬ ‫هاذة‬ ‫بؤ هةمان ثرس‬ ‫َ‬ ‫ليستي ئازادي و عةدالةتي كؤمةآليةتي (‪)55‬‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت‪ :‬لة ِراستيدا ئيشةكانيان اليةنطري حزبي‬

‫َثيوة دياربوو‪ ،‬اليةنطري دةسةآلت بوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫هةموو ئيشةكانيان بةطشتي باش بووة‪َ ،‬ئيمة‬ ‫وةآلميكي نةبوو‪،‬‬ ‫سكاآلمان هةبووة‪ ،‬بةآلم هيض‬ ‫َ‬ ‫بؤية ئةنجامةكانمان َ‬ ‫قبولكرد‪ ،‬ضونكة نامانةويَت‬ ‫لةئيستادا لةكوردستاندا هةية‪،‬‬ ‫ئةو واقيعةي كة َ‬ ‫َكيشةي بؤدروستبكةين‪.‬‬ ‫كؤميسيؤن َ‬ ‫بانطيشتي بةردةم‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةماني عيراقي دةكريت‬ ‫دةرب��ارةي ئةو نا ِرةزايةتيانةي كة لةسةر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةمسال لةكوردستان‬ ‫هةلبذاردني تةمموزي‬ ‫تؤماركراوة‪ ،‬ئايا ئةنجومةني نويَنةراني عيراق‬ ‫َ‬ ‫لةطةل كؤميسيؤن دةك��ات؟ ئةسمةر‬ ‫ضي‬ ‫حسين وتي‪ :‬لةئةنجومةني نويَنةران ئيمزاي زؤر‬ ‫َ‬ ‫كؤكراوةتةوة‪ ،‬ليذنةي قانوني دراسةي هةموو‬ ‫َ‬ ‫بةلطةكاني كردووةو هةقي خؤيانة بانطبكريَن‪،‬‬ ‫بةآلم بانطكردن مةرج نيية ماناي َليسةندنةوةي‬ ‫متمانة َبيت‪ ،‬ئةوان لةوانةية قسةي ترو َ‬ ‫بةلطةي‬ ‫البيت‪ ،‬قةناعةت بةئةنجومةني نويَنةران‬ ‫تريان َ‬ ‫بكةن‪ ،‬ئةطةرنا بانطكردنةكةيان لةسةريان‬ ‫واجبة‪.‬‬ ‫خاليد شواني‪ ،‬ئةندامي ئةنجومةني نويَنةراني‬ ‫عيراق لةسةر ليستي هاوثةيماني و ئةندامي‬ ‫ليذنةي ياسايي ئةوة رةتدةكاتةوة كة لةثةرلةمانى‬ ‫بةبانطهيشتى‬ ‫كؤكرابيتةوة سةبارةت‬ ‫عيراق واذؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤميسيؤنى باآلى َ‬ ‫هةلبذاردنةكان‪ ،‬لةمبارةيةوة‬ ‫وتى‪ :‬من ئاطاداريي كاريَكي وانيم‪ ،‬بايةخ‬ ‫بةكاريَكي واش نادةين‪ ،‬ئةوان َ‬ ‫بذاردنيكيان‬ ‫هةل َ‬ ‫لةعيراق و كوردستانيش ئةنجامداوة‪َ ،‬ئيستاش‬ ‫ئامادةباشيان هةية َ‬ ‫بؤهةلبذاردني طشتي عيراق‪،‬‬ ‫هيض َ‬ ‫بذاردنيك نيية لةدنيادا لة(‪)%100‬‬ ‫هةل َ‬ ‫َ‬ ‫بةثيي َثيوةري َنيودةولةتي‬ ‫طةردبيت‪ ،‬بةآلم َ‬ ‫َبي َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذةردنةكان سةركةوتوبووة‪.‬‬ ‫طرفتي طةورةتر لةبةردةم‬ ‫كؤميسيؤني باآلي َ‬ ‫هةلبذاردنةكانداية‬ ‫لةبارةى َ‬ ‫هةلبذاردنةكانى (‪ )1/16‬وة تا‬ ‫ضةند لةاليةن كؤميسيؤنةوة بةسةركةوتووى‬ ‫بة ِريَوةدةبريَت‪َ ،‬‬ ‫دةلَيت‪ :‬ئاسان نيية‪ ،‬ئةم‬ ‫َ‬ ‫كؤميسيؤنة دوو هةلبذاردني ئةنجامداوة‪،‬‬ ‫لةهةردووكياندا َ‬ ‫بةلطةي طةورةي لةسةرة‪،‬‬ ‫بانطهيشتكردنيان بؤثةرلةمان َبيطومان طرفت‬ ‫َ‬ ‫دروستدةكات بؤ (‪.)1/16‬‬ ‫لةهةلبذاردني َ‬ ‫ضاوة ِرواندةكريَت َ‬ ‫سالى (‪)2010‬‬ ‫ي عيراقدا‪ ،‬كؤميسيؤني باآلي َ‬ ‫هةلبذاردنةكان‬ ‫توشي نا ِرةزايةتي زياتر و َلي َثيضينةوةي توندتر‬ ‫َ‬ ‫مامةلة‬ ‫ببيت‪ ،‬ئةطةر بةم ميكانيزمة حزبيية‬ ‫َ‬ ‫بكات‪.‬‬


‫َ‬ ‫حزبولآل‪-‬ى لوبنانى دةستيان‬ ‫ئيتآلعات و‬ ‫سوورة بةخو َيين سةركردةيةكي كورد‬ ‫راثؤرتي‪ :‬بةرهةم لةتيف‬ ‫حزبي ديموكراتي كوردستاني َئيران يةكةمين‬ ‫حزبي كورديية كةبؤتة ئةندامي ئةنتةرناسيؤنال‪،‬‬ ‫يةكةم بةشداري كردني كؤنفرانسي ئةم حزبة‬ ‫دةطة ِريَتةوة بؤ َ‬ ‫سالي ‪ 1986‬لةشاري ليماي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثايتةختي ثيرؤو سالي ‪ 1989‬لةستؤكهؤلمي‬ ‫ثايتةختي سويد كةئةوكاتة (د‪.‬قاسملؤ) نويَنةرايةتي‬ ‫حزبي ديموكراتي كردووة لةو دوو كؤنفرانسةدا‪.‬‬ ‫حزبي ديموكرات َ‬ ‫بةدذايي تةمةني ‪ 260‬ئةندامي‬ ‫لةوآلتاني دةرةوة كوذراوةو تؤمةتباري يةكةمي‬ ‫بةئيران َ‬ ‫لةنيو ئةو‬ ‫لةقةلةم دراوة‪َ ،‬‬ ‫ئةم تيرؤرانةش َ‬ ‫بةشيكيان ِريَبةراني دياري حزبي‬ ‫تيرؤركراوانةدا َ‬ ‫سكرتيري‬ ‫ناوبراون وةك (د‪.‬سادق شةرةفكةندي َ‬ ‫طشتي ديموكرات‪ ،‬فةتاح عةبدولي نويَنةري‬ ‫حزب لةئةوروثا‪ ،‬هيومايؤن ئةردةآلن و نوري‬ ‫ديَهكوردي هاوكاراني د‪.‬شةرةفكةندي) كةلة‬ ‫سيبتةمبةر َ‬ ‫لةسالي‬ ‫شةوي َثينج شةممةي ‪17‬ي َ‬ ‫‪ 1992‬لة ِريستؤرانتي ميكؤنوس لةشةقامي ثراطي‬ ‫بةرليني ثايتةتي َ‬ ‫ئةلمانيا تيرؤر كران‪.‬‬ ‫ئةو دانيشتنةي كة د‪.‬شةرةفكةندي َتيدا‬ ‫تيرؤر كرا كؤبونةوة بوو بؤ َليكتر نزيك بونةوةي‬ ‫ئؤثؤزيسيؤني َئيراني‪ ،‬شويَن ِريستؤرانتةكةي عةزيز‬ ‫غةفاري بوو بةناوي ميكؤنووس‪ ،‬ميكؤنووس ناوي‬ ‫دورطةيةكي يؤنانيية‪ ،‬ئةم ِريستؤرانتة لةبةرليني‬ ‫ثايتةختي َ‬ ‫ئةلمانة‪ ،‬ئةوانةي لةو ميوانداريية بةشدار‬ ‫دةبن ذمارةيان (‪ )9‬كةسة ‪:‬‬ ‫د‪.‬شةرةفكةندي‪ ،‬فةتاح عةبدةلي‪ ،‬هيومايؤن‬ ‫ئةردةآلن نويَنةري حزبي ديموكرات َ‬ ‫لةئةلمان‪،‬‬ ‫نوري ديَهكوردي لةبزوتنةوةي ضةثي سةربةخؤ‪،‬‬ ‫َ‬ ‫دةسمالضي لةكؤماريخوازاني ميللي‪،‬‬ ‫ثةرويَز‬ ‫َميهدي ئيبراهيم زادة ئةسفةهاني ئةندامي شوراي‬ ‫ناوةنديي سازماني فيدائياني َ‬ ‫خةلكي َئيران‪ ،‬مةسعود‬ ‫مير ِراشد لةسازماني فيدائياني َ‬ ‫خةلكي َئيران‪،‬‬ ‫عةزيز غةفاري خاوةني ِريستؤرانتةكةو ئةندامي‬ ‫سازماني فيدائياني َ‬ ‫خةلكي َئيران‪ ،‬ئةسفةنديار‬ ‫َ‬ ‫صادق زادة ئةندامي سازماني فيدائياني خةلكي‬ ‫َئيران و دؤستي خاوةن ِريستؤرانتةكة هةرضةندة‬ ‫بانطيشت نةكرابوو‪.‬‬ ‫ئةم كةسة بؤ دانيشتنةكة َ‬

‫د‪ .‬شةرةفكةندي‬

‫َ‬ ‫ضؤنيتي رووداوةكة‬ ‫كاتذمير ‪11‬ي شةو دوو ضةكداري دةموضاو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةل َثيكراو خؤيان دةك��ةن بة ِريستؤرانتي‬ ‫ميكؤنووس داو ِراستةوخؤ دةضنة شويَني‬ ‫جنيويَك‬ ‫كؤبونةوةكة‪ ،‬بةزماني فارسي ضةند َ‬ ‫دةدةن و خؤيان دةست دةكةن بةتةقة‪ِ ،‬راستةوخؤ‬ ‫(د‪.‬شةرةفكةندي‪ ،‬فةتاح عةبدةلي‪ ،‬هيومايؤن‬ ‫دةثيكريَن و طيان لةدةست دةدةن‪،‬‬ ‫ئةردةآلن) َ‬ ‫نوري و عةزيزيش بريندار دةبن هةرضةندة نوري‬ ‫ديَهكوردي لةنةخؤشخانة طيان لةدةست دةدات‬ ‫و ئةوانيتر هيضيان َلينايةت‪ ،‬بكوذةكان كة دوو‬ ‫سييةميان لةدةرةوةي‬ ‫كةس بوون و كةسي َ‬ ‫دةبي ثاش ئةنجامداني كردةوةكة‬ ‫ِريستؤرانتةكة َ‬ ‫هةرسيكيان َ‬ ‫هةلديَن‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ضؤنيتي ئاطادار بوون لةكؤبونةوةكةي‬ ‫شةرةفكةندي و تيرؤركردني‬ ‫َئيران ئاطاداري كؤبونةوةي ئةنتةرناسيؤنالةو‬ ‫دواي هةركؤنطرةيةك شويَني كؤنطرةي‬ ‫َ‬ ‫دةزاني‬ ‫دةكري‪َ ،‬ئيرانيش ئةوة‬ ‫ئايندة دياري‬ ‫َ‬ ‫كةشةرةفكةندي بةشداري كؤنفرانسةكة‬ ‫دةكات‪ ،‬لةاليةكي ترةوة ِريستؤرانتي ميكؤنووس‬ ‫كةخاوةنةكةي سةربة ئؤثؤزيسيؤني َئيرانيية‪،‬‬ ‫بةردةوام لةذيَر ضاوديَري جاسوسي َئيراندا بووة‬ ‫بةهؤي ئةوةي بةردةوام موعارةزةي َئيراني لةو‬ ‫ِريستؤرانتة كؤبونةتةوة‪ ،‬هةروةها ئةو كةسةي‬

‫بةبي ميوانداري‬ ‫كةدؤستي عةزيز غةفاري بووة َ‬ ‫هاتؤتة كؤبونةوةكةو ماوةيةكي زؤر دؤستايةتي‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ثاسدراندا هةبووةو لةبةرلين هاتوضؤي‬ ‫كردوون‪.‬‬ ‫ضؤنيتي تيرؤركردنةكة ثةرويَز‬ ‫دةرب��ارةي َ‬ ‫َ‬ ‫دةسمالضي َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل د‪.‬شةرةفكةندي‬ ‫دةل َي «من‬ ‫هاتةنيوان قسةكانمان‪،‬‬ ‫قسةم دةكرد‪ ،‬مير ِراشيد‬ ‫َ‬ ‫لةوكاتةدا ويستم ئاو ِر بدةمةوة بزانم مير ِراشد ضي‬ ‫َ‬ ‫كةسيكم بيني هاتة َنيوان من و مير ِراشد!‬ ‫دةل َي‪َ ،‬‬ ‫ويستم تةماشاي بكةم بزانم َكيية ئةوةبوو‬ ‫دةستي بةدةست ِريَذكرد لة د‪.‬شةرةفكةندي»‬ ‫بةثيي وتةي ناوبراو ئةو بكوذة ‪ 30‬فيشةكي ناوة‬ ‫َ‬ ‫بة د‪.‬شةرةفكةندييةوة ضونكة قةوانة طولةكان‬ ‫لةشويَي ِروداوةكة دؤزرانةوة‪َ ،‬ميهدي ئيبراهيم‬ ‫زادة كةلةكاتي تةقةكاندا ضؤتة ذيَر َميزةكة‬ ‫َ‬ ‫يةكيك‬ ‫دةل َي دوو دةست ِريَذكرا‪ ،‬تةماشام كرد َ‬ ‫لةتيرؤريستةكان دواين فيشةكي كوشتني نا بة‬ ‫نيابيت لةكوشتني‪،‬‬ ‫د‪.‬شةرةفكةندييةوة بؤئةوةي َدل َ‬ ‫هيومان و ئةردةآلن و عةزيز بريندار بوون‪ ،‬بةآلم‬ ‫فيشةكيك‬ ‫تيرؤريستةكان كةبينويانة هيومان ماوة‬ ‫َ‬ ‫دةني‪ ،‬نوري ديَهكوردي ‪ 7‬فيشةكي‬ ‫بةسةريةوة َ‬ ‫َثييوة بووة بؤية لةنةخؤشخانة طياني سثارد‪ ،‬دواي‬ ‫كةسيكي َ‬ ‫ئةوةي تيرؤريستةكان َ‬ ‫ئةلماني‬ ‫هةلهاتن‪َ ،‬‬ ‫مشتةري ِريستؤرانتةكة ديَت بةسةرداو ثؤليس‬ ‫َ‬ ‫دةسمالضيش بةتةلةفون‬ ‫ئاطادار دةكات‪ ،‬ثةرويَز‬ ‫ميهران بةراتي هاو ِريَي نزيكي ئاطادار دةكاتةوةو‬ ‫َثيي َ‬ ‫دةل َي ميواناني ِريسؤرانتي «ميكؤنووس»‬ ‫تيرؤر كران‪.‬‬ ‫كي بوون؟‬ ‫تيرؤريستةكان َ‬ ‫كازم دارابي‪ ،‬لةدايكبووي شاري كازروني‬ ‫ئوستاني فارسية‪َ ،‬‬ ‫سالي ‪ 1980‬بةبيانوي‬ ‫ئةلمانيا‪َ ،‬‬ ‫خويَندن ضؤتة َ‬ ‫سالي ‪ 1982‬ثةالماري‬ ‫خؤثيشاندةراني َئيرانيدا كةدذ بة ِرذيَمي وآلتةكةيان‬ ‫خؤثيشاندانيان سازكردبوو‪َ ،‬تييدا هاوالتيةك‬ ‫كوذراو ضةنديني تر بريندار بوون‪ ،‬بةوهؤيةوة كازم‬ ‫(‪ )8‬مانط زينداني كرا‪َ ،‬‬ ‫ئةلمانيا ويستي دةريبكات‬ ‫لةوآلتةكةي بةآلم سةفارةتي َئيراني ثشتطيري‬ ‫سالي ‪َ 1988‬‬ ‫كرد‪َ ،‬‬ ‫كضيكي لوبناني بةناوي‬ ‫لةطةل َ‬ ‫(خةديجة ئةياد) هاوسةرطيري كردووة‪ ،‬ناوبراو‬ ‫بة ِرةسمي ئةندامي ساواك بووةو لةسوثاي‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪29‬‬


‫ثاسدارانيش كاري كردووة‪ ،‬بةرثرسي ‪ 3‬مزطةوتي‬ ‫بةرلين بوو‪ ،‬كاري ئةم كةسة لةتيرؤركردني‬ ‫د‪.‬شةرةفكةنديدا بريتي بووة لةدا ِرشتني بةرنامةي‬ ‫تيرؤركردنةكةو دابين كردني َثيداويستيةكاني ئةو‬ ‫كردةوةيةو هؤكاري َ‬ ‫هةلهاتنيان ثاش ئةنجامداني‬ ‫تيرؤرةكة‪.‬‬ ‫يةكيكي تر لةبةشدار بوواني ئةو كردةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫عةرةبيكي لوبنانيية بةناوي (عةباس ِراحل) سالي‬ ‫َ‬ ‫‪ 1967‬لةدايك بووة‪َ ،‬‬ ‫سالي ‪ 1989‬بةناياسايي ضؤتة‬ ‫َ‬ ‫ئةلمانيا‪ ،‬شيعة مةزهةبةو سةربة حزب اللةي‬ ‫لوبنانة‪ ،‬ئةو كةسة بووة كةبةدةمانضةي (الما)‬ ‫دواجار لة د‪.‬شةرةفكةندي و هوميايون و فةتاح‬ ‫عةبدولي داوة بؤ َدلنيابوون لةكوذرانيان‪.‬‬ ‫يوسف ئةمين لةدايكبووي ‪1967‬ي باشوري‬ ‫لوبنانة‪ ،‬لة (‪َ )15‬‬ ‫ساليدا بؤتة ئةندامي ِريَكخراوي‬ ‫(ئةهل) ثاشان بؤتة ئةندامي (حزب اهلل) و‬ ‫َ‬ ‫لةسالي ‪ 1990‬بةناياسايي ضؤتة َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫ئةلمانيا‪،‬‬ ‫كازم كاري ك��ردووة‪ ،‬ل��ة ِروداوي تيرؤركردني‬ ‫د‪.‬شةرةفكةنديدا ئيشي تةنها ضاوديَري كردني‬ ‫رشيستؤرانتةكة بووة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫عةتااهلل ئةياد لةدايكبووي ‪1944‬ي لوبنانة سالي‬ ‫‪ 1990‬ضؤتة َ‬ ‫ئةلمانيا‪ ،‬ئامؤزاي ذنةكةي كازمة‪،‬‬ ‫يةكيكي ترة لةنةخشة دا ِريَذةي تيرؤرةكة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫عةرةبيكي تري َ‬ ‫خةلكي‬ ‫عةتريس‬ ‫محةمةد‬ ‫َ‬ ‫سالي ‪ 1970‬لةدايك بووةو َ‬ ‫لوبنانة َ‬ ‫سالي ‪1989‬‬ ‫دةضيتة َ‬ ‫ئةلمانيا‪ ،‬كاري ئةم كةسة بؤ كوشتني‬ ‫َ‬ ‫د‪.‬شةرةفكةندي ئامادةكردني جةواز بووة بؤ‬ ‫بكوذرةكان‪ ،‬بؤية جةوازي برايةكي خؤي دزيوة‬

‫‪30‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫بؤ يوسف ئةمين‪َ ،‬ثيشتر بةتؤمةتي دزي دوو جار‬ ‫لةاليةن ثؤليسي َ‬ ‫ئةلمانةوة دةستطير كراوة‪.‬‬ ‫دؤسيةي طةورةترين تيرؤر لةبةرلين‬ ‫دادطايي ئةم تيرؤرة ماوةي (‪َ )5‬‬ ‫سالي خاياند‪،‬‬ ‫‪ 180‬كةس شايةتيدا‪ ،‬ثة ِراوةكاني ئةم دؤسيية‬ ‫خويَناوية كةبةرامبةر ِريَبةريَكي طةورةي كورد‬ ‫بةيةكيك‬ ‫ئةنجامدرا طةيشتة (‪ )400‬الث��ة ِرة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةث ِر خةرجترين دؤسيةكاني دادطا دانرا‪ ،‬حزبي‬ ‫ديموكرات ‪ 12‬ثاريَزةري هةبوو بؤ ئةو ِرووداوة‬ ‫تيميكي بةردةوامي هةبوو كةخةريكي‬ ‫جطة لةوة َ‬ ‫َ‬ ‫كؤكردنةوةي بةلطةنامةكان بوون بؤ دادطا تاكو‬ ‫لة (‪ )1997/4/10‬دادطا ب ِرياري كؤتايي ِراطةياند‪،‬‬ ‫َتييدا كؤماري ئيسالمي َئيران وةك بة ِريَوةبةرو‬ ‫نةخشةدا ِريَذةي تيرؤرةكة تاوانبار كرا‪ ،‬عةلي‬ ‫فةالحياني وةزيري ئيتآلعاتي َئيرانيش فةرماني‬ ‫بانطيشتي‬ ‫طرتني بؤ دةرضوو‪ ،‬عةلي خامنةئيش َ‬ ‫دادطاي بؤ دةرضوو‪.‬‬ ‫ئةم بةشداربووة تاوانكارانةي سزايان بةسةردا‬ ‫سةثينرا‪:‬‬ ‫َ‬ ‫كازم دارابي‪ ،‬سزاي زينداني هةتا هةتايي‪.‬‬ ‫عةباس ِراحل‪ ،‬زيندان بؤ ‪َ 5‬‬ ‫سال‪.‬‬ ‫َ‬ ‫يوسف ئةمين‪ ،‬زيندان بؤ ‪ 11‬سال‪.‬‬ ‫َ‬ ‫محةمةد عةتريس‪ ،‬زيندان بؤ ‪ 5‬سال و ‪3‬‬ ‫مانط‪.‬‬ ‫عةتااهلل ئةياد‪ ،‬ئازدا كرا‪.‬‬ ‫كي بوو؟‬ ‫شةرةفكةندي َ‬ ‫م��ح��ةم��ةد س��ادق��ي ش��ةرةف��ك��ةن��دي‬ ‫ل��ة(‪ )1938/1/11‬لةطوندي تةرةغةي بؤكاني‬

‫َ‬ ‫لةمنداليدا‬ ‫ِرؤذهةآلتي كوردستان لةدايك بووة‪،‬‬ ‫باوكي م��ردووةو لةاليةن برا طةورةكةي كة‬ ‫مامؤستا هةذاري شاعيرو نوسةرة‪ ،‬سةرثةرشتي‬ ‫�ري‪َ ،‬‬ ‫دةك� َ‬ ‫سالي ‪ 1959‬لة (دانشسراي عالي)‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وةردةطري‪ ،‬سالي ‪1965‬‬ ‫لةتاران ليسانسي كيميا‬ ‫ورمي و مهاباد مامؤستا بووة‪ ،‬ساواكي‬ ‫لةشارةكاني َ‬ ‫دةزطاي جاسوسي شا شةرةفكةندي دورخستةوة‬ ‫بؤ شارةكاني (كةرةج و ئاراك) ثاش ئةوة َ‬ ‫سالي‬ ‫‪ 1970‬ط��وازراي��ةوة بؤ زانستطاي (تربيةتي‬ ‫معلم) َ‬ ‫لةسالي ‪ 1972‬تواني لة ِريَطةي زةمالةي‬ ‫بضيتة فة ِرةنساو ‪4‬‬ ‫خويَندني وةزارةتي علومةوة َ‬ ‫َ‬ ‫ببيت بةخاوةني ب ِروانامةي دكتؤرا‬ ‫َني َ‬ ‫سال بخوي َ‬ ‫لة «كيمياي تجزية»دا‪َ ،‬‬ ‫سالي ‪ 1976‬طة ِرايةوة‬ ‫تاران و دريَذةي بةكاري مامؤستاييدا‪ ،‬بةآلم‬ ‫َ‬ ‫لةكاتيكدا لةثاريس دةيخويَند‪،‬‬ ‫لةسالي ‪1973‬‬ ‫َ‬ ‫دةبيتة ئةندامي‬ ‫دةبيني و َ‬ ‫د‪.‬عةبدول ِرةحمان قاسملؤ َ‬ ‫حزبي ديموكراتي كوردستان‪َ ،‬‬ ‫سالي ‪ 1979‬دواي‬ ‫ِروخاني ِرذيَمي شا‪ ،‬بةئاشكرا دةستي كرد بةكاري‬ ‫حزبي ديموكرات و بوو بة ِراويَذكاري كؤميتةي‬ ‫ناوةندي‪َ ،‬‬ ‫لةسالي ‪ 1980‬لةكؤنطرةي ضوارةمدا بوو‬ ‫بةئةندامي كؤميتةي ناوةندي و تاكو كؤنطرةي‬ ‫نؤيةمي حزب بةئةندامي كؤميتةي ناوةندي و‬ ‫دةفتةري سياسي َ‬ ‫هةلبذيَراوة‪ ،‬تاكو شةهيد بووني‬ ‫سكرتيري طشتي حزبي‬ ‫جيطري‬ ‫َ‬ ‫قاسملؤ ئةركي َ‬ ‫هةبوو‪ ،‬بةالم لةيةكةم ثلنيؤمي دواي شةهيد‬ ‫سكرتيري طشتي حزب‬ ‫بووني قاسملؤدا كراية‬ ‫َ‬ ‫تاكو لة ‪ 17.9.1992‬لةبةرليني ثاتةختي َ‬ ‫ئةلمانيا‬ ‫خؤي ‪َ 3‬‬ ‫هاوةلي شةهيد كرا‪.‬‬


‫رَ‬ ‫سكرتيي ثارتي ثةنا‪:‬‬ ‫نةوشريوان مستةفا مَ‬ ‫رَ‬ ‫هةوليو‬ ‫رذيى نةه َيناوةتة‬ ‫شانى سةداميشي ماض نةكردووة‬ ‫طؤران هةموو شتَيكي بؤ هةورامييةكان تَيداية‪ ،‬بؤية‬ ‫ِ‬

‫عةبدولرةحمان وازي لةحزبةكةي خؤي هَينا!‬ ‫شَيخ‬ ‫ِ‬ ‫ديداري‪ :‬هةَلوَيست عوسمان‬ ‫ئ��ةو ك��ات��ةي رذيَ���م رةبايةيةكي‬ ‫تةسليم بةثيَشمةرطة كردو هةموو‬ ‫ضةكةكاني بؤ بردن‪ ،‬خؤي بةشيَخي‬ ‫جيَنشيني تةريقةتةكةشي دةزانيَت‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫لةشةري ئيسالمييةكاندا هيَزي‬ ‫بةآلم‬ ‫ضةكداري دذي ئةوان دروستكرد‪،‬‬ ‫لةثاداشتدا خانةنشين كراوة قبولَي‬ ‫نيية‪ ،‬موضةيةكي ه��ةي��ةو وةري‬ ‫ِ‬ ‫بةطؤران و بةرما َل و‬ ‫ناطريَت‪ ،‬بؤية بوو‬ ‫قورئانةكةي ثيَشكةش بةنةوشيروان‬ ‫مستةفا كرد‪.‬‬ ‫��رةح���م���ان‬ ‫�‬ ‫��دول‬ ‫�‬ ‫��ةب‬ ‫�‬ ‫ع‬ ‫ش���يَ���خ‬ ‫ِ‬ ‫سةرثةرشتيارى خانةقاى بيارةو‬ ‫سكرتيَرى ثارتى ثةناى هةورامييةكان‪،‬‬ ‫بؤ ريَطا دةدويَت‪.‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ض��ؤن ثةيوةنديت كرد‬ ‫بةكؤمةلَةى رةنجدةرانةوة؟‬ ‫َ‬ ‫عةبدولرةحمان‪ :‬سالى (‪)1977‬‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلةى‬ ‫ثةيوةنديمكرد بة ِريَكخستنةكانى‬ ‫رةنجدةرانى كوردستانةوة‪َ ،‬‬ ‫سالى (‪)1980‬‬ ‫لةسةربازطةى ضنارة ضةكى قورسم ف ِراند بؤ‬ ‫تيثى (‪ )55‬قةرةداغ‪ ،‬ئةوكاتة حاميدى حاجى‬ ‫غالى فةرماندةى ئةوتيثة بوو‪.‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ت��ؤ ئ��ةوك��ات بةلَيَنت‬ ‫بةشيوعييةكاندابوو كةئةو ضةكانةيان‬ ‫بؤ بةريت‪ ،‬ب��ةآلم دوات��ر برتة نيَو‬ ‫بريارةت‬ ‫يةكيَتييةوة‪ ،‬ض��ؤن ئ��ةم ِ‬

‫ِ‬ ‫طؤرى؟‬ ‫�رةح��م��ان‪ :‬لة ِريَى‬ ‫شيَخ ع��ةب��دول� ِ‬ ‫وةرزيَرى ئامؤزامةوة ب ِريار وابوو شةوكةتى‬ ‫حاجى مشيرو ئةو َثيشمةرطانةى لةحةوزةى‬ ‫شارةزوردان َبين من رةبيةيةكةيان تةسليم‬ ‫بكةم‪ ،‬منيش ئ��ام��ادةى تةواومكردوو‬ ‫شتيكم ئامادة كرد‪ ،‬هةنديَك شتم‬ ‫هةموو َ‬ ‫لةسةربازطةكة دزى كةئةو شةوة بيبةمة‬ ‫دةرةوة‪ ،‬ئةوة بوو لةوكاتةدا ئةوان نةهاتن‬ ‫منيش نةمدةزانى ضؤن ثينةو ثة ِرؤى ئةوة‬ ‫َ‬ ‫لةهةلةبجةى شةهيد ضاوم‬ ‫بكةم‪ ،‬ثاشان‬ ‫ئةنداميكى شيوعييةكان وةك‬ ‫كةوت بةضةند‬ ‫َ‬ ‫عةبةى مامةو عةلى كآلنشينكؤف و ضةند‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةواندا ريَككةوتم‬ ‫ئةنداميكى تريان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫كةئةو تةقةمةنيانة ببةم بؤ ناويان و رةبييةكة‬ ‫تةسليم بةوان بكةم‪ ،‬بةآلم ئةوانيش لةوكاتةدا‬ ‫َنيكى َ‬ ‫هةلديَرو‬ ‫ئامادة نةبوون‪ ،‬شويَنةكة شوي َ‬ ‫ناخؤشبوو‪ ،‬ناضار سةعات يانزةى شةو خؤم‬ ‫لةسةربازطةكة دةرضوم و بةرةو زةلة ِرةش و‬ ‫َ‬ ‫ئاوةكةلةو ثاشان بؤ قةرةداغ ثةيوةنديمكرد‬ ‫بةتيثى (‪)55‬ى قةرةداغةوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ضى واى ليَكردى كة لةكؤمةلَة‬ ‫ثاشان لةيةكيَتى بكشيَيتةوة؟‬ ‫عةبدولرةحمان‪ :‬من سةرةتا‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫بةكؤمةلةى رةنجدةرانةوة بووة‪،‬‬ ‫ثةيوةنديم‬ ‫ئةطةر بشضومايةتة ناو شيوعى بؤ ئةوة‬ ‫دة ِرؤشتم كةئةو ضةكانة بةرم‪َ ،‬‬ ‫لةوى ميوان‬ ‫يةكيتى و‬ ‫دةبووم ثاشان دةضوومةوة ناو َ‬ ‫ئةوان بمطةيةنن‪ ،‬بةآلم من لةثةيوةنديدا‬ ‫سالى (‪ )1988‬كيميابارانى َ‬ ‫بووم تا َ‬ ‫هةلةبجة‬ ‫لةئيراندا ثةيوةنديى سياسيمان‬ ‫ضوينة َئيران‪َ ،‬‬

‫هةبوو‪ ،‬هاتوضؤى يةكترمانكردووة نةك‬ ‫وةك َثيشمةرطايةتى بةضةكةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫سالى (‪)1991‬ي���ش هاتينةوة بوومة‬ ‫َ‬ ‫كةثينج‬ ‫يةكيتى جوتيارانى هةلةبجة َ‬ ‫ئةندامى َ‬ ‫يةكيتى‪ ،‬شيوعى‪،‬‬ ‫ئةندامبوون (ثارتى‪،‬‬ ‫َ‬ ‫سؤسيالست‪ ،‬ثاسؤك)‪ ،‬من لةسةر ميالكى‬ ‫بةبى ئةوةى كانديد كراويَكى‬ ‫ثاسؤك دانرام َ‬ ‫رةسمى بم‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ضؤن وازت لةو ثؤستانة‬ ‫هيَنا؟‬ ‫وازهينانم‬ ‫عةبدولرةحمان‪:‬‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫لةثيش ئةوة‬ ‫لةشة ِرى ئةنساروئيسالم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بزووتنةوةى ئيسالميدا بةتةنيا خؤم‬ ‫خيزانةكةم شة ِرمانكردووةو ديفاعمان‬ ‫و َ‬ ‫هيشتووة‬ ‫لةمةرقةد ك���ردووة‪ ،‬نةمان َ‬ ‫دةستكارى بكريَت‪ ،‬ث��اش ئ��ةوة ضومة‬ ‫خ��وارةوة ل� َ‬ ‫هيزيَكم تةشكيل كرد‪،‬‬ ‫�ةوى َ‬ ‫هيزةى‬ ‫مام جةالل خؤى فةرمانى ئةو َ‬ ‫بؤكردم سةر بةفةرماندةى طشتى لةسةر‬ ‫فةرماندةى شارةزوور بوو تا َ‬ ‫سالى (‪)2003‬‬ ‫ئةو َثيشمةرطانةم لةال بوو‪ ،‬ريَبةرى سياسى و‬ ‫مةشقثيكردنيشيان خؤم كردوومة‪.‬‬ ‫سةربازى و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةشداريى شة ِرةكانى خورمال و ئةحمةدئاواو‬ ‫َ‬ ‫فيشةكيكيشم‬ ‫زةردةهالمان كردووة‪ ،‬ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫نةتةقاندبيت لةناو َثيشمةرطةدا بووم‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةسالى (‪)2003‬دا داواى خانة نشينيم‬ ‫َليكرا‪ ،‬منيش فؤ ِرمم ث ِركردةوة‪ ،‬بةآلم بؤم‬ ‫دةركةوت كؤنةبةعسى و ئةمن و ئيستيخبارات‬ ‫لةناو َثيشمةرطة ديَرينةكاندا بةدى دةكةم‪،‬‬ ‫لةوة بةدواوة ئيتر ثةسةندمنةكرد‪ ،‬لةوكاتةوة‬ ‫َبي موضة ماومةتةوة تةنيا مووضةيةكى‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪31‬‬


‫كؤمةآليةتى كةمووضةى تايبةتى َثي َ‬ ‫دةلَين‬ ‫ئةويش (‪ )112‬هةزارة هةمةو خؤم وةريناطرم‪،‬‬ ‫نازانم ماوة ياخود ب � ِراوة‪ ،‬خانةقاش هيض‬ ‫بودجةو نةسريةو مةعاشى نيية‪ ،‬لةوماوةدا مام‬ ‫شيخ (مةليك)‪،‬‬ ‫جةالل (‪ )100‬مليؤنى نارد بؤ َ‬ ‫ئةمةش ئاشكرابوو‪ ،‬ديارة هةموو جاريَك‬ ‫ئةمةى بؤ هاتووةو َئيمة نةمان زانيوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ضؤن تةريقةتى شيَخايةتيت‬ ‫طرت؟‬ ‫عةبدولرةحمان‪ :‬تةريقةتى‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫شيخايةتى ئةويش ل���ةدواى وةفاتى‬ ‫َ‬ ‫لةئيمة‬ ‫شيخ عوسمان كةسى َ‬ ‫باوكمان‪ ،‬وةك َ‬ ‫دةستنيشان نةكرد‪ ،‬بةزةقى نةيووت فآلنة‬ ‫لةجيم َبيت نةبةمن نةبةعيرفانى برام‬ ‫كو ِرم َ‬ ‫كة لةدياربةكرة نةبة عةلى كةدايكمان جياية‪،‬‬ ‫لةبةرئةوةى عةلى دايكى مابوو باوةذنى َئيمة‬ ‫بوو‪ ،‬ث ِروثاطةندةى كرد كةكو ِرةكةى ئةو‬ ‫بةجينشين‪ ،‬بةآلم لة ِريَبازى نةقشبةنديدا‬ ‫بووة َ‬ ‫َ‬ ‫جينشينى و شةجةرة مةرغوب نيية‪ ،‬بةلكو‬ ‫َ‬ ‫بةتةقواو خواناسيية‪ ،‬كو ِرى طةورةى باوكم‬

‫شيَخ عةبدول ِرةمحان‬ ‫داواي ثاكسازي و‬ ‫ضاكسازي لةوةزارةتي‬ ‫ئةوقافدا دةكات بؤ‬ ‫ئةو مةاليانةي كة‬ ‫بةنامةي يةكيَيت و‬ ‫ثارتي دامةزراون و‬ ‫ف ِريان بةسةر ناسيخ‬ ‫و مةنسوخةوة نيية‬ ‫‪32‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫َ‬ ‫لةمندالييةوة ح��ةزم لةكارى‬ ‫ب��ووم هةر‬ ‫سؤفيطةريَتى كردووة‪ ،‬ديراسةم كردووةو‬ ‫َتيبينى زؤر شتمكردووة لةبةرئةوة شتى زؤرم‬ ‫دةستكةوت و زانيارى زؤرم دةستكةوت‪ ،‬من‬ ‫ضل رؤذ ثاش كؤضى باوكم دةست بةكاربووم‪،‬‬ ‫برايةكيشم بةمنافةسةى من بةحوكمى‬ ‫َ‬ ‫دةولةمةندييةكةى‪ ،‬بةآلم سةركةوتوو نةبوو‬ ‫َ‬ ‫َئيستا دانيشتووةو دةورى ضؤلة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬شيَخ ئةحمةد تؤى بةشيَخ‬ ‫و بةيةكيَك لةو ريَبازة دانةناوةو‬ ‫بةجؤريَك لةجؤرةكان تؤى بيَبةرى‬ ‫كردووة‪ ،‬ئةمة تاضةند راستة؟‬ ‫سى‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫عةبدولرةحمان‪ :‬من َ‬ ‫وةسيتنامة‬ ‫سى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وةسيتنامةم الي��ة‪ ،‬ئةو َ‬ ‫َثيضةوانةي يةكن و َميذووةكةشيان (‪)28‬‬ ‫رؤذ دواى وةفاتى باوكمة‪ ،‬خؤى ئيمزاى‬ ‫نةكردووة ئةوثياوانة هةن شايةتى دةدةن‬ ‫كةئيمزاكة ئةو نةيكردووة‪ ،‬ئةو برايةم‬ ‫لةدياربةكرة بةشايةتى َ‬ ‫خيزانةكةم‬ ‫مال و َ‬ ‫سيجار َثيش مردنى بانطى‬ ‫وتى‪ :‬كاكة باوكم َ‬ ‫تؤى كرد‪ ،‬ئةمةى هةبووة ئةو وةسيةتة‬ ‫دروستكراوة لةبةرئةوةى من توانيم مريدو‬ ‫مةنسوبةكةو َ‬ ‫خةلكةكة لةخؤم كؤ بكةمةوةو‬ ‫ئةوان هيضيان َثينةكرا‪ ،‬بؤية ئةوةيان وةك‬ ‫بةكارهينا بؤ شكاندنى من‪ ،‬بةآلم بةو‬ ‫ضةكيك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫شيخ مةليك و ناسيحى‬ ‫وةآلمدانةوةى من بؤ َ‬ ‫شيخ عوسمان وايكرد كةدةنطى من‬ ‫كو ِرى َ‬ ‫بضيتة دةيان هةزار‪.‬‬ ‫لة دة هةزارةوة َ‬ ‫ثروثاطةندةى‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬لةكاتى ِ‬ ‫هةلَبذاردنةكاندا تؤ كؤمةلَيَك دياريت‬ ‫داية نةوشيروان مستةفا‪ ،‬ئةمة تاضةند‬ ‫دروستبوو؟‬ ‫َ‬ ‫لةسةرهةلدانى‬ ‫عةبدولرةحمان‪:‬‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫مةسةلةى نةوشيرواندا بةدوو شت َثيشوازيم‬ ‫َليكرد‪ ،‬يةكةم كةسايةتى نةوشيروان‬ ‫كةسايةتييةكى ثاكبوو‪ ،‬دةستى نةخستبووة‬ ‫ناودةستى توركةكان و فارسةكان و وة‬ ‫هةوليرو شانى سةدامى‬ ‫نةهيناوةتة‬ ‫َ‬ ‫رذيَمى َ‬ ‫ماض نةكردووة‪ ،‬بةرنامةى طؤ ِرانيشم دى كة‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى و بؤ دادثةروةرى‬ ‫بؤ ضارةسةركردنى‬ ‫كة لةنةخشةو ثالنى نةوشيرواندا خؤى‬ ‫مثيكرد‪ ،‬بؤية نامةيةكم‬ ‫دةبينيتةوة‪ ،‬بؤية باوة ِر َ‬ ‫َ‬ ‫بؤنوسى بؤئةوةى يةكترى ببينين‪ ،‬كةضوم‬ ‫ريَزى طرتم‪ ،‬ئةوةى كةمن ويستم َليى بثرسم‪،‬‬ ‫وةآلمى دامةوة تةنيا دوو ثرسيار مايةوة‬ ‫يةكيكيان ئةوة بوو ئةطةر َبيت و تواناتان‬ ‫َ‬

‫بةدةستبيت عةلمانييةت و كؤمؤنيزم ثيادة‬ ‫َ‬ ‫دةكةن و دةتانةويَت دين سنوردار بكةن؟‬ ‫دووةم ئةوةبوو َئيمة وةك ثارتى ثةنا َثيويست‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫هاوثةيمانيتيتان‬ ‫دةكات و ئامادةين‬ ‫َ‬ ‫ببةستين؟ وةآلمى دامةوة و َ‬ ‫نكؤلى كردو‬ ‫ئةوةى بةرثةرض دايةوة كة َ‬ ‫ري لةدين بطرن‬ ‫تؤمةتيكةو ناحةزان دروستى دةكةن و‬ ‫ئةوة‬ ‫َ‬ ‫َبي بنةماية‪ ،‬بؤ مةسةلةى ثارتةكةش َئيمة‬ ‫بةليستى جياواز دادةبةزين بؤ ئةوةى َكيش و‬ ‫قةوارةى خؤمانمان بؤ دةربكةويَت‪.‬‬ ‫سةيرى بةرنامةى طؤ ِرانيش دةكةم بيرى‬ ‫َئيمةو ئازادى ناسيؤناليستى هةورامييةكانى‬ ‫َتيدا دةبينم‪ ،‬بؤية بةالمةوة مةبةست نيية‬ ‫ئةوةندة خؤم ماندوو بكةم بؤ ثارتى ثةنا‪،‬‬ ‫يةكيتى دذايةتى كردوين‬ ‫لةاليةكى تريشةوة َ‬ ‫كؤلينةويان لةطةلَ‬ ‫و ضوارجار بانطيانكردم و َلي َ‬ ‫كردووم‪ ،‬بةآلم بة ِرَيزةوة بةسةيارةى خؤيان‬ ‫هيناوميانةتةوة بةردةم َ‬ ‫مالةكةم‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةو شتانة مولكى خؤت بوون‬ ‫ياخود مولَكى خانةقا؟‬ ‫َ‬ ‫عةبدولرةحمان‪ :‬بةرمالكة‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫هى زةمانى باوباثيرانمان بوون دةساودةس‬ ‫كتيبةكةش‬ ‫لةئيران َثيمدرا‪َ ،‬‬ ‫كةوتة الى من َ‬ ‫بةثيست ضنراوةو دروستكراوة‪،‬‬ ‫بةرطةكةى َ‬ ‫بةرطةكة ويَنةيةكى س��ةرى كاكةيى‬ ‫َثيوةية كةدةمى كردووةتةوة وةك بيةويَت‬ ‫بانطةوازيَك بكات‪ ،‬نةخش و نيطارةكةى‬ ‫ترى ض��واردةورى سةرم َليدةر نةدةكرد‪،‬‬ ‫َميذووةكةى نازانريَت بؤ كةى دةطة ِريَتةوة‪،‬‬ ‫شيوةى‬ ‫كتي َبيكى دةست نوسةو َ‬ ‫بةآلم َ‬ ‫هينةرةو طرانبةهاية‪،‬‬ ‫نوسينةكةى سةرسو ِر َ‬ ‫َ‬ ‫نازانم ضؤن كةوتوةتة مالى من‪ ،‬بةآلم‬ ‫َ‬ ‫هةردوكيان َ‬ ‫بةرمالةكة‬ ‫مولكى خؤمبووةو‬ ‫كتيبةكةش بة ِرةمزى‬ ‫بةنيشانةى خواناسيى و َ‬ ‫زانست َثيشكةشى كاك نةوشيروانمان كرد‪.‬‬ ‫دةكري نةوشيروان‬ ‫ريَطا‪ :‬باس لةوة‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫لةشةري ناوخؤدا‬ ‫مستةفا دةستي‬ ‫هةبووة؟‬ ‫�رةح��م��ان‪ :‬ضةند‬ ‫ش��يَ��خ ع��ةب��دول� ِ‬ ‫رووداوَيك هةن كةبناغةكةيان دةطة ِريَتةوة‬ ‫بؤ كارةساتةكةى هةكارى‪ ،‬ئةو كارةساتةى‬ ‫كةثارتى و سةرؤك عةشرةتى ئةو ناوضةية‬ ‫يةكيتى‬ ‫هيزة تازةيةى َ‬ ‫كرديانة سةر ئةو َ‬ ‫كةهاتنةوة ذمارةيان نؤسةد كةس دةبوون‬ ‫َ‬ ‫كةخةلك هؤشى‬ ‫ئةمة بوية هؤى ئةوةى‬ ‫خؤى لةدةستبدات بؤ َ‬ ‫تؤلة سةندنةوة‪.‬‬


‫عةبدولرةحمان بةرمالَيَك ثيَشكةش بةنةوشيروان مستةفا دةكات‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬

‫ثاشان شة ِرى ناوخؤ خةتاى َ‬ ‫خةلكيشى‬ ‫َتيداية‪ ،‬تؤ ئةطةر براى خؤت نةكوذيت‬ ‫س��ةرؤك نايةت تةقةبكات‪ ،‬لةاليةكى‬ ‫يةكيك بوو‬ ‫تريشةوة كاك نةوشيروان‬ ‫َ‬ ‫لةئةندامانى مةكتةبى سياسى خؤى بةتةنيا‬ ‫بةتيك ِرا‬ ‫دةتوانيت ضيبكات ئةطةر ئةوان َ‬ ‫َ‬ ‫دةنط ب��دةن‪ ،‬ئةطةر ئةو كاتةش وازى‬ ‫بهيناية‪ ،‬رةنطبوو ثارتى بيكوشتاية‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬كاك نةوشيروان زؤرينةي‬ ‫تةمةني يةكيَتيي بووة‪ ،‬ثيَتواية بتوانيَت‬ ‫لةدةرةوة ِ‬ ‫بطؤريَت؟‬ ‫عةبدولرةحمان‪َ :‬ئيمة زؤربةمان‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫يةكيتى بووين لةمةدرةسةو مزطةوتى‬ ‫فةقيى َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتيدا بوينةتة كادير و َثيطةيشتوين‪ ،‬ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫ئةو بةرنامةية ثةي ِرةو بكريَت‪ ،‬ضؤلةكةيةك‬ ‫نابيت و َ‬ ‫خةلكى بةئاسودةيى دةذي‪.‬‬ ‫عةزيَتى َ‬ ‫بيرو ئةنديَشةى كاك نةوشيروان زؤر‬ ‫فراوانة‪ ،‬بؤية َثيويستة كاك نةوشيروان‬ ‫وةك طاندى و وةك ئةو كةسايةتيية بةرزو‬ ‫ثيرؤزانة سةيربكريَت‪َ ،‬ئيمة ثشتطيرى‬ ‫لةكةسايةتى دةكةين‪ ،‬ضونكة بةرنامةكة‬

‫خ��ودى نةوشيروان داي��ن��اوة‪ ،‬بؤية ثاش‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنيش َئيمة ثشتطيرى دةكةين‪َ ،‬ثيم‬ ‫خؤشة وةك كةسايةتييةكى ئاينى لةدوورةوة‬ ‫ضاوديَرى بكةم و ئاطاداريى كارةكانيبم‪،‬‬ ‫َدلنياشم ئةو كةسايةتيية هةرطيز كارى‬ ‫ناشيرينى نةكردووة‪ ،‬كةسى لةو ِرابردوو‬ ‫ثاكترمان دةست ناكةويَت‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬تا ضةند لةناو شيَخةكاندا‬ ‫هةية كةدذى تؤ بن؟‬ ‫عةبدولرةحمان‪ :‬لةهةموو ضين و‬ ‫شيَخ‬ ‫ِ‬ ‫تويَذَيكدا منافةسة هةية‪َ ،‬كيشةى ذيان هةية‪،‬‬ ‫لةكؤنيشةوة ئةم منافةسةية هةبووة‪ ،‬وةك‬ ‫شيخ حسامةدين‪،‬‬ ‫شيخ عةالدين و َ‬ ‫لةنيوان َ‬ ‫َ‬ ‫لةنيوان ئيمامةكانى وةك شافعى و حةنةفى‬ ‫َ‬ ‫و‪..‬هتد‪ ،‬بةآلم ئةوة منافةسةيةكى حةآللَ‬ ‫بةدةستهينانى زانست و تواناى ئاينى‬ ‫بووة بؤ‬ ‫َ‬ ‫زياتر‪ ،‬ئةوةى َئيمةش منافةسةى ئةوةية‬ ‫شيخ‬ ‫لةشيخ مةليك و َ‬ ‫كةمن خويَندةواريم َ‬ ‫ناسيح و عةلى برام زياترة‪ ،‬من ئينطليزى‬ ‫وةك هةورامى دةزان��م قسةى َثيبكةم‬ ‫هةنديَك لةفةرةنسى و هةنديَك َ‬ ‫لةئةلمانى و‬

‫روسى دةزانم‪ ،‬تواناى جياكردنةوى زمانةكانى‬ ‫كتيبة‬ ‫ذاثؤنى و كؤريم هةية‪ ،‬زؤرب��ةى َ‬ ‫ئةوروثييةكان و عةرةبييةكانم خويَندؤتةوة‪،‬‬ ‫لةكوردييةكانيش رؤمان و داستان و شيعرو‬ ‫ثةخشان و دا ِرشتندا ش��ارةزاي��م هةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل كةسانى سياسى و‬ ‫لةهةلسوكةوتم‬ ‫شيوازى تايبةتيم هةيةو كارى‬ ‫ديبلؤماسيدا َ‬ ‫َثيدةكةم‪ ،‬ئةوانيش ئةوةيان َثيناكريَت‪،‬‬ ‫هةندَيكيان بةداهات خؤيان طرتووة و بؤرذوان‬ ‫بةليشاو‪،‬‬ ‫و سةرؤكةكان يارمةتيان دةدةن َ‬ ‫َثيم باشة ثاش َ‬ ‫هةلبذاردن ثاكسازييةك‬ ‫لةوةزارةتى ئةوقافدا بكريَت‪ ،‬ضونكة ضةندةها‬ ‫مةال هةن بةنوسراوى َ‬ ‫مةلبةندو ريَكخراوى‬ ‫ثارتي دام��ةزراون‪ ،‬ئةوانة ف ِريان بةسةر‬ ‫ناسيخ و مةنسوخ و بةيان و بةديعةوة نيية‪،‬‬ ‫شتيك لةشةريعةت نازانن‪ ،‬هةنديَك‬ ‫هيض َ‬ ‫َ‬ ‫شيخ و مةال هةن كة لةمالةوة دانيشتون و‬ ‫َ‬ ‫مووضةيةكى زؤريشيان بؤ سةرف دةكريَت‬ ‫كة لة ِراستيدا ئةوة حةرامة كةتةنيا بؤ كات‬ ‫بةسةربردنيش دةضنة مزطةوت‪ ،‬مةالش‬ ‫بةثيضةوانةوةية‪.‬‬ ‫هةية َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪33‬‬


‫ثاش وةرنةطرتنيان‪ ،‬حزب دوو خو َيندكار‬ ‫لةدكتؤرا دادةن َيت‬ ‫بةرَيطا‬ ‫تايبةت ِ‬ ‫دوو خويَندكار ثاش ئةوةي بةحةقي خؤيان و‬ ‫بةنمرةكانيان مافي ئةوةيان ثَينةدرا لةدكتؤرا‬ ‫بخويَنن بةنامةي َ‬ ‫مةلبةندي حزبَيك لةدكتؤرا‬ ‫وةرطيران‪.‬‬ ‫سةرؤكي زانكؤي سلَيماني «د‪.‬عةلي‬ ‫سةعيد» بةنوسراوي ذمارة (‪ )17030/5/3‬لة‬ ‫(‪)2008/12/28‬و بةناوي فةرماني زانكؤييةوة‬ ‫داواي زياد كردني دوو كورسي خويَندني باآل‪/‬‬ ‫دكتؤرا لةبةشي مَيذووي كؤليجي زانستة‬ ‫مرؤظايةتيةكان دةكات‪ ،‬ئةو نوسراوةي ناوبراو‬ ‫ئاماذة بةنوسراوةكاني وةزارةتي خويَندني باآلو‬ ‫تويَذينةوةي زانستي دةكات ذم��ارة(‪ )611‬لة‬

‫‪34‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫(‪ )2008/12/18‬تايبةت بة ِرةزامةندي لةسةر‬ ‫زيادكردني دوو كورسي‪.‬‬ ‫ئةمة لةكاتَيكداية كةئةو دوو كةسةي‬ ‫كورسييةكاني دكتؤرايان بؤ زياد كراوة لةليستي‬ ‫ناوي َثالَيوراواني خويَندني باآلي سةرؤكايةتي‬ ‫زانكؤي سلَيماني وةرنةطيراون‪ ،‬ثَيش ئةوان‬ ‫يةكةم و دووةم و سَييةم و ضوارةم و ثَينجةم‬ ‫بةمافي سروشتي خؤيان و بةهؤي ملمالنَيي زؤري‬ ‫نمرةوة وةرطيراون‪ ،‬بةآلم بةثَيي ئةو زانياريانةي‬ ‫دةس��ت ِريَطا كةوتووة ئةو دوو خويَندكارة‬ ‫لة ِريَطةي َ‬ ‫مةلبةندي حزبَيكةوة لةسلَيماني ئةو‬ ‫كارةيان ئةنجامداوةو بةواستة وةرطيراون‪.‬‬ ‫ئةو دوو خويَندكارة ثاش ئةوةي وةرناطيريَن‬ ‫لةخويَندني مَيذوو بؤ دكتؤرا لةكاتَيكي درةنطي‬

‫خويَندندا ثةنا دةبةنة بةر واستةي حزب‪ ،‬بؤية‬ ‫وةردةطيريَن‪.‬‬ ‫لةنوسراوةكةي سةرؤكي زانكؤي سلَيمانيدا‬ ‫هاتووة «نوسراوي كؤليج ذمارة (‪)2188/29/7‬‬ ‫لة (‪ )2008/12/22‬تايبةت بةالري نةبونيان‬ ‫بؤ دةستكردن بةخويَندنيان بؤ َ‬ ‫سالي خويَندني‬ ‫(‪ )2009-2008‬ب ِريار درا بةوةرطرتني هةردوو‬ ‫بة ِريَزان (كامةران محةمةد قادر) و (هيوا عةزيز‬ ‫سةعيد) لةخويَندني باآل‪ /‬ثسثؤ ِري مَيذوو بؤ َ‬ ‫سالي‬ ‫خويَندني (‪.)2009-2008‬‬ ‫هةرضةندة ئةو دوو خويَندكارة لةتَيك ِرايي‬ ‫نمرةي ماستةر و تاقيكردنةوةي زانستيدا‬ ‫بةنمرةي (‪ 73.84‬و ‪ )75.78‬وةك مافي ئاسايي‬ ‫خؤيان لةدكتؤرا وةرنةطيراون‪.‬‬


‫بةنامةيةكي ثةرلةمان بةرثرسي راطةياندن‬ ‫رَ‬ ‫لةماجستي وةرطرياوة‬ ‫كةسيكي‬ ‫ثةرلةماني كوردستان بةناياسايي َ‬ ‫بةبي بةشداري‬ ‫خويندني‬ ‫بؤ َ‬ ‫َ‬ ‫ماجستير داناوة َ‬ ‫ملمالنيي ثاآلوتنةكان بؤ وةرطرتني‬ ‫كردني‬ ‫َ‬ ‫ماجستير‪ ،‬تةنها بةنوسراوي ثةرلةمان‬ ‫َ‬ ‫بة ِرَيوةبةري ِراطةياندني ثةرلةمان ئةو‬ ‫خويندني‬ ‫كةسة‬ ‫لةماجستير وةرطيرا بؤ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سالي ‪.2009-2008‬‬ ‫بةنوسراويك ئةنجومةني نيشتماني‬ ‫َ‬ ‫كوردستان (خولي دووةم) لةوةزارةتي‬ ‫ماجستير‬ ‫خويندني باآل داواي كورسييةكي‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫وةبةريتي ِراطةياندني ثةرلةمان‬ ‫بؤ بة ِرَي‬ ‫َ‬ ‫بةثيي زانياريةكاني ِرَيطا ئةو‬ ‫دةكات‪َ ،‬‬ ‫كةسة بةرثرسي ِراطةياندني ثةرلةمان بووة‬ ‫لةماجستير‬ ‫كةبةو نوسراوةي ثةرلةمان‬ ‫َ‬ ‫وةرطيراوة‪.‬‬ ‫بة ِرَيوةبةري طشتي ديواني ئةنجومةني‬ ‫نيشتماني كوردستان بةنوسراوي ذمارة‬ ‫(‪ )779/5/1‬ي (‪ )2008/6/26‬كةئاراستةي‬ ‫خويندني باآلي كردووة داواي كورسييةكي‬ ‫َ‬ ‫وةبةريتي‬ ‫ماجستير دةك��ات بؤ بة ِرَي‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫ِراطةياندني ثةرلةمان لةكؤليجي زانستة‬ ‫سليماني‪ ،‬بؤ‬ ‫مرؤظايةتيةكاني زانكؤي َ‬ ‫خويندني (‪.)2009-2008‬‬ ‫َ‬ ‫سةرضاوةيةك كةناوي خؤي ئاشكرا‬ ‫بةبي‬ ‫نةكرد بة ِرَيطا وت «ئةو كةسة َ‬ ‫لةملمالنيي وةرطرتني‬ ‫بةشداري كردن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ماجستيردا بةقبول خاسي ثةرلةمان‬ ‫َ‬ ‫لةكاتيكدا‬ ‫بةنوسراويك وةرط��ي��را‪،‬‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةثيي نمرة لةو كةسة‬ ‫خونيدكاري تر هةبوو َ‬ ‫َ‬ ‫زؤر زياتري هةبوو بةآلم وةرنةطيرا»‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪35‬‬


‫ئةبوبةكر كارواني‪:‬‬ ‫َ‬ ‫لةشكري جنؤكة لةئارادا نةبواية‪،‬‬ ‫طةر دةنطداني‬ ‫بةئاساني ليستةكة (‪ )17‬كورسي دةه َينا‬ ‫ديدارى‪ :‬محةمةد ساالر‬ ‫ئةبوبةكر كاروانى ئةندامى سةركردايةتى‬ ‫يةكطرتوو‪ ،‬لةميانى ئةم ديدارةى لةطة َل‬ ‫ريَ��ط��ادا‪ ،‬باس لة نارِؤشنى سياسةتى‬ ‫ليستى خزموطوزارى وضاكسازى دةكات‬ ‫لةمة ِر هةلَمةتى هةلَبذاردنةكان و ثيَيواية‬ ‫بة ِريَوةضونى هةلَمةتةكة بة شيَوةيةكى‬ ‫بى بةرنامة بووة‪.‬‬ ‫نازانستى و َ‬

‫‪36‬‬

‫ريَ��ط��ا‪ :‬ئ��ةم هةلَبذاردنة تا ضةند‬ ‫شةنسي زيَِريني لةذيَر دةستي يةكطرتوو‬ ‫دةرهيَنا؟‬ ‫ك��اروان��ي‪ :‬سةرةتا نازانم تاضةند ضةند‬ ‫ضانسي زَي ِرين لةذيَر دةستي يةكطرتودا بووة‬ ‫تائَيستا لةدةستي ضوبَيت‪ ،‬بةش َ‬ ‫بةحالي خؤم ثَيم‬ ‫وانةبووة يةكطرتوو بةو توانا فكري و سياسي‬ ‫و مادي و ريَكخراوييةي هةيبوة دةرف��ةت و‬ ‫شانسَيكي لةوجؤرةي لةبةردةستا بووبَيت كة‬ ‫بة زيَرين وةسف َ‬ ‫بكري‪ ،‬هةموو ئةوةي هةبووة‬ ‫َ‬ ‫هةندي لةناو يةكطرتوو‪،‬‬ ‫ئةوة بووة كة رةنطة‬ ‫دةرةوةي يةكطرتوشدا ضاوة ِروانييكي زؤرتريان‬ ‫بؤ يةكطرتوو هةبوبَيت بةرامبةر بةوةي كة ئَيستا‬ ‫هةية‪ .‬لةم رووةوة دةتوانريَت بوتريَت يةكطرتو بؤ‬ ‫َ‬ ‫هةندي دةرفةتي‬ ‫ئةوةي رؤلَيكي بةرضاوتر ببينَيت‬ ‫لةدةست داوة‪ ،‬بةآلم ثَيدةضَيت دةرفةتةكان زيوو‬ ‫بووبَيت نةك زَي ِر‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬هاوثةيماني دوو حيزبي ئيسالمي‬ ‫و عةلماني دواي ئةنجامي هةلَبذاردنةكان‬ ‫وانةبوو يان ئةزموون؟‬ ‫كارواني‪ :‬وانةو ئةزموون زؤر لةيةكتري‬ ‫جيانين لةهةموو َ‬ ‫حالةتةكاندا‪ ،‬ئةزمونَيكي‬ ‫س��ةرةر؟؟؟؟ و ئةزموني سياسي ئيسالميةكاني‬ ‫كوردستانة بؤ َ‬ ‫هةلسةنطاندني ئةم ئةزمونةش‬ ‫دةبي دو ئاست لةيةكتري جيابكةينةوة ئةوانيش‬ ‫َ‬ ‫بريتين لةئاستي فكري و ئاستي سياسي‪،‬‬ ‫هةرضي ثةيوةندي بة بةشة سياسييةكةوة هةية‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫َ‬ ‫دةكري بةشَيكي لةبةر تيشكي بةرئةنجامي‬ ‫هةلبذاردنةكاندا َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبسةنطَينريَت‪ ،‬خويَندنةوةو‬ ‫داوةري دةربارة َ‬ ‫بكري باس لةوة بكريَت كاريَكي‬ ‫راست بوو ياخود هةلة‪ ،‬زياني بوو يان قانزانج؟‬ ‫بةش بة َ‬ ‫حالي خؤم ئاستي دووةم واتة ئاستي‬ ‫فكريةكةي بة طةشةسةندنَيك لةبيركردنةوةي‬ ‫ئيسالميةكان دادةنريَت‪ ،‬هةنطاويَكة شايستةي‬ ‫ِريَز لَيطرتنة‪ ،‬بةجؤريَك كة ئةطةر ئيسالميةكان‬ ‫لةئايندةدا بةو ئةندازةية بكريَنةوةو ئامرازةكاني‬ ‫ئيشكردن طوتاري خؤيان ثَيش بخةن كة‬ ‫َ‬ ‫دةيخوازي‪ ،‬دةتوانَيت‬ ‫كاريَكي سياسي هاوضةرخ‬ ‫ئةم هةنطاوة ببَيت بة ذيَرخاني ئايندة و دةستيان‬ ‫كراوةتر بكات‪ ،‬بةربةستةكاني بةردةميان كةمتر‬ ‫بكاتةوة‪ ،‬ئةوةي بة زيانَيكي تاكتيكي َ‬ ‫لةقةلةم‬ ‫دةدريَ��ت بطؤريَت بؤ قازانجَيكي ستراتيذي‬ ‫ديار‪ ،‬ئةم قازانجة ستراتيذيةش ريفؤرمي ئةم‬ ‫فؤرمة لةئيسالمي بوون دةخوازيَت كة لةئَيستادا‬ ‫ئيسالميةكان بةرجةستةي دةكةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬هؤكاري كةمي دةنطةكانتان‬ ‫بةتايبةتي لةبادينان بؤضي دةطة ِريَتةوة؟‬ ‫كارواني‪ :‬سةرةتا بةب ِرواي من‪ ،‬دةنطةكان زؤر‬ ‫بةكةم نازانم َ‬ ‫بةلكو ئةوةي لةئاراداية كةم بوونةوةي‬ ‫ذمارة كورسيةكانة‪ ،‬ساختةكاريش دةوري زؤر‬ ‫بووة لةبةرزكردنةوةي نرخي كورسيةكان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةشكري جنؤكة لةئارادا نةبواية‬ ‫طةر دةنطداني‬ ‫بةئاساني ليستةكة (‪ )17‬كورسي دةهَينا كة‬ ‫ئةويش قةبارةي سروشتيي ئيسالميةكانة‪ ،‬راستة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل َي لةسةركردةكاني ليستةكة وةك بةشَيك‬ ‫لةبانطةشةي َ‬ ‫هةلبذاردن‪ ،‬بؤ هانداني جةماوةري‬ ‫ليستكةيان لةسةر بناغةيةكي نازانستي لَيدوانيان‬ ‫دةدا بةدةستكةوتي كورسي زؤر‪ ،‬ئاستي ضاوة ِرواني‬ ‫جةماوةري ليستةكة و َ‬ ‫خةلكيتريشي بةرز‬ ‫دةكردةوة‪ ،‬بةجؤريَك َ‬ ‫خةلكي لةو لَيدوانانةدا ئَيستا‬ ‫َ‬ ‫هةندي‬ ‫هةست بةشكستي دةكةن‪ ،‬بة ب ِرواي من‬ ‫َ‬ ‫مةسةلةي طرنط هةبوون بؤ ئةوةي كة خةلك‬ ‫بة ريَذةي زؤر متمانة بةو ليستة نةكةن لةوانةش‪:‬‬ ‫‌أ ‪ -‬سروشتي ثَيك هاتة بؤ طوتار و‬

‫ئايدؤلؤذياي ساآلني رابردووي ئيسالميةكان ئةم‬ ‫سروشتة و ئةويَنة جةنطي دةروني بةرامبةرة كة‬ ‫خستويةتية هوشياري هاوآلتيةوة‪.‬‬ ‫هةندي جار َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكي وابيريان كردوةتةوة‬ ‫ئةطةر ئيسالميةكان دةسةآلت بطرنة دةست‬ ‫بةشَيك لةكةلتوور و خؤشيةكاني ذيانمان َلي‬ ‫قةدةغة دةكات‪ ،‬ئازادي كؤمةآليةتي سنوردار‬ ‫دةكةن‪ ،‬ئةم ترسة كؤمةآليةتية و ئةو ويَنانةش‬ ‫كة ئيسالميةكان خؤيان بةشداريَكي سةرةكي‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطا طةر بةردةوام بَيت‬ ‫بوون لةثَيكهَيناني‬ ‫لةداهاتودا ئيسالميةكان ناتوانن دةرفةتي زياتري‬ ‫سياسي بةدةست بهَينن‪.‬‬ ‫ب ‪َ -‬بي متمانةي هاوآلتيان بة ليستةكة‬ ‫‌‬ ‫لةوةي بتوانَيت طؤ ِرانَيك لةو دؤخة ضةق بةستوو‬ ‫سنوردارة بكات ‪ ،‬بة الوازتريان داناوة هةنديَك‬ ‫فكري سياسي و ميديايش َ‬ ‫رؤليان هةبووة‬ ‫لةوةي كة ئةم هَيزانة هَيزيَكي سياسي راران‪،‬‬ ‫تواناييةكالي كردنةوةي تيؤري و مةيدانيان نيية‪،‬‬ ‫ئاراستةي فكري سيساييان بؤ ئايندة بة طويَرةي‬ ‫ثَيويست ديار نية‪.‬‬ ‫ت ‪ -‬ن��ازان��س��ت��ي ب��ون��ي َ‬ ‫هةلمةتي‬ ‫‌‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكان‪ ،‬ئةو طوتارة سياسي‪ ،‬ئامانجي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ليستةكة كة تةبةنيكردووة‪ ،‬هةلمةتي هةلبذاردني‬ ‫ليستةكة بةجؤريَك نازانستي و َبي بةرنامة بوو‪ ،‬كة‬ ‫ئةوةي كرابوو َ‬ ‫كؤمةل َي ضاالكي ثةرش و بآلوي‬ ‫كؤنةكراوةي ئاراستة نةكراو‪ ،‬طوتارة سياسييةكة بة‬


‫هةناسةي وتاري نويَذي هةيني ئاراستة دةكرا‪،‬‬ ‫كة وتارةكة زؤرجار زياد لةبابةتَيك لةوتارةكةدا‬ ‫دةخاتة روو‪ ،‬كة نوي َ​َذخويَن دواي تةواوبووني‬ ‫وتارةكة تواناي طَيرانةوةياني نية‪.‬‬ ‫ث ‪ -‬يةكَيك لةطرفتة سةرةكيةكاني‬ ‫‌‬ ‫ئ��ةم ليستة ن��ا ِرؤش��ن��ى دي��دي ئ��ةم ليستة‬ ‫بووة‪ ،‬لةساتةوةختي ثَينانة ناو ماوةي ياساي‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكانةوة‪ ،‬ليستةكة جطة لةوةي‬ ‫لةدواساتةكاندا ب ِرياري دروست كردني درا كة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل َي طيروطرفتي‬ ‫ئةويش خؤي لةخؤيدا‬ ‫لَيكةوتةوة‪.‬‬ ‫‌ج ‪ -‬هةروةها ديديَكي سياسي رؤشني‬ ‫نةبوو بؤ ئايندةي خؤي‪ ،‬ئايا داخؤ دةبَيت بة بةشي‬ ‫حكومةت يان بة ئؤثؤزسيؤن‪ .‬بةثَيضةوانةوة بؤ‬ ‫ليستي طؤران كة لةم بوارةدا زؤر بةرضاو روون‬ ‫بوو لةبووني ئةم ديدة‪ ،‬نةبووني ئةم ديدة و راراي‬ ‫هةلمةتي َ‬ ‫ليستةكة لةطةرمةي َ‬ ‫هةلبذاردنةكاندا‬ ‫هةندي َ‬ ‫َ‬ ‫هةلةي تةكنيكي كوشندةي‬ ‫دوضاري‬ ‫كرد كاريَكي كرد نةيتواني ناخي هاوآلتياني‬ ‫َني و متمانةي بةشَيكي زؤر َ‬ ‫خةلك‬ ‫نارازي بدوي َ‬ ‫سي هؤكارة هؤكاري‬ ‫بة الي خؤيدا‬ ‫رابكيشي ئةم َ‬ ‫َ‬ ‫سةرةكي بوون‪ ،‬هةرضي ثةيوةستة بة بادينانةوة‬ ‫ليستةكة طرةوي زؤري لةبادينان نةكردووة‪ ،‬هيضي‬ ‫واي كةمتر نية لةو دةنطانةي ثَيشبيني كراوة بؤ‬ ‫ناوضةكانيتر ضونكة بادينان دؤخَيكي تيابةتي‬ ‫هةيةو بةثلةي يةكةميش يةكطرتوو ئامادةي‬ ‫بةرضاوي هةية َ‬ ‫لةوي طرةوي ليستةكةش لةسةر‬ ‫سلَيماني بوو‪ ،‬سلَيمانيش ب ِرياري خؤي دا‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬بؤضي حزبة بضوكةكان لةكوردستاندا‬ ‫ضاوةريَي دةنطي نا ِرةزايي َ‬ ‫خةلك دةكةن لةيةكَيتي‬ ‫و ثارتي ئةي اليةنطراني خؤتان؟‬ ‫كاروانى‪ :‬هةموو حزبَيك تةنانةت طةورةكانيش‪،‬‬ ‫ض��اوةرَي��ي دةنطة َبي الي��ةن و جةماوةرية‬ ‫طشتييةكةية‪ ،‬ضونكة ئةندام و الينطراني خؤيان‬ ‫تا ِرادةيةكي زؤر دةنطي مسؤطةري ئةوان‪ ،‬ئةوةي‬ ‫بردنةوةكانيش مسؤطةر دةكةن َ‬ ‫خةلكة بة حزبي‬ ‫كراوةكة نيية‪َ ،‬‬ ‫بةلكو هاوآلتيانى ناحزبي و َبي‬ ‫َ‬ ‫اليةننن بؤية حزبةكان مافي خؤيانة‪ ،‬بةلكو ئةركيانة‬ ‫ضاوبب ِرنة‪ ،‬ئةو بةشة ثان و بةرينة لةجةماوةر كة‬ ‫لةتوانايانداية هَيزةكان ثَيش و دوابخةن و لةريَي‬ ‫دةنطةكانيانةوة نةخشةي سياسي وآلت بطؤ ِرن‪.‬‬ ‫حزبة بضوكةكانيش لةم نَيوةندةدا لةم ياساية‬ ‫هةآلويردراو نين و َ‬ ‫بةلكو (سؤنطةي كةمي‬ ‫ئةندامانيانةوة دةبَيت طرةويَكي زؤر لةسةر دةنطي‬ ‫نا ِرازي جةماوةر و هاوآلتياني بَياليةن بكةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬بارودؤخي ناوخؤي يةكطرتوو‬ ‫نوي‬ ‫لةضي ئاستيَكدا ئايا ثيَويستي بة َ‬ ‫بونةوة هةية؟‬

‫كاروانى‪ :‬ناتوانم َبلَيم بارودؤخي ناوخؤي‬ ‫يةكطرتوو لةئاستَيكداية‪ ،‬ضونكة وشةي ئاست بؤ‬ ‫دةرب ِريني دؤخَيكي لةوجؤرة ِرةنطة ورد نةبَيت‪،‬‬ ‫ئةمة جطة لةئةوةي مةسةلةي ثَيوةريش طرنطة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكان و‬ ‫ب��ةآلم بةرةنجامي‬ ‫َ‬ ‫دةرهاويشتةكاني قؤناغي راب��ردوو كؤمةل َي‬ ‫ثرسيار و سةرسو ِرمان و داواي لةناو يةكطرتوودا‬ ‫دروست كردووة‪ ،‬كة بة ب ِرواي من خوازياري‬ ‫بةخؤداضوونةوةيةكي فكري و سياسي و‬ ‫ريَكخراوةيين‪ ،‬بةخؤداضوونةوة ثَيداويستي‬ ‫ويَستطةي ذياني سياسي و ريَكخراوةييانة‪،‬‬ ‫كةلةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل َي ثرسيارو تةحةداو ِراستي َ‬ ‫نوي‬ ‫بةرةو روويان دةكاتةوة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةو هةولَةي لةكؤنطرةدا درا‬ ‫بؤ ليَكردنةوةي ثاشطرة ئيسالميةكة‬ ‫لةيةكطرتوو ئامانجتان ضي بوو لةمكارة‬ ‫بةكوي طةيشت نةبؤتة كيَشة بؤ ناوخؤي‬ ‫َ‬ ‫يةكطرتوو؟‬ ‫كاروانى‪ :‬ماوةي ضةند َ‬ ‫دةنطي‬ ‫سالَيكة ضةند َ‬ ‫لةناو يةكطرتوودا داواي لَيكردنةوةي ثاشطري‬ ‫ئيسالمي لةحيزبةكة و ثَيداني ماناو ناوةرؤكَيكي‬ ‫يةكي لةو‬ ‫فراوانتر بة ئيسالمي بوون دةكةن‪َ ،‬‬ ‫دةنطانةش (ئةبوبةكر عةلي)ية‪ ،‬لةكؤنطرةي‬ ‫َ‬ ‫تاووتوي كردني ماددة و‬ ‫ثَينجةمدا و لةكاتي‬ ‫ب ِرطةكاني ثةي ِرةوو ثرؤطرامدا‪ ،‬ئةو بابةتةش هاتة‬ ‫طؤ ِر َي‪ ،‬بةآلم لةكؤنطرةيةكي (‪)500‬كةسي زياتر‬ ‫تةنها (‪ )11‬كةس دةنطمان بةو داواية داو بةمةش‬ ‫داواكاريةكة بة فةرمي تا كؤنطرةي داهاتوو‬ ‫شكستي خوارد‪َ ،‬‬ ‫هةلبةت ئةوةي ئة داوايةمان‬ ‫هةبوو ئَيستا لةجاران سورترين لةسةري‪ ،‬ضةندين‬ ‫َ‬ ‫بةلطةمان هةبوو لةوانةش شكاندني ئةو بةربةست‬ ‫و هةستياري و يَنةيى ئةو ناوة بؤ هَيزةي‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ضةندين‬ ‫ئيسالمييةكان دروست كردووة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫شتيتر‪ ،‬من ئَيستاش ثَيمواية بةرذةوةندي كؤمةلطا‬ ‫و ثرؤذةي ئيسالميي كوردستاني و خودي هَيزة‬ ‫ئيسالميةكان لةوةداية ئةو ثاشطرة لةحزبةكانيان‬ ‫بكةنةوة و لةناوةوة بطوازنةوة بؤ ناوة ِرؤك‪ ،‬بةآلم‬ ‫بةداخةوة ئايدؤلؤذي ئيسالمي هاوضةرخ تواناي‬ ‫بيركردنةوةي ئيسالمييةكاني تا ئاستَيكي زؤر‬ ‫سنوردار كردووة و ئةمةش وايكردووة كةمتر‬ ‫بتوانن ئاراستةي َئالو طؤ ِرةكاني ئايندةو كاريطةري‬ ‫بةسةر هَيز و طوتاري ئةوان و َ‬ ‫كؤمةلطاوة ثَيشبيني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندي‬ ‫بكةن و بخويَنينةوة‪ ،‬هةربؤية لةطةل‬ ‫ثرسدا دة ِرؤن تا لةكاتَيكي نيمضة مردودا ب ِرياري‬ ‫لةبارةوة دةدةن‪.‬‬ ‫ريَ��ط��ا‪ :‬ئ��اي��ن��دةي ك��وردس��ت��ان بؤ‬ ‫دةبي يان بؤ ئيسالميةكان‪،‬‬ ‫عيلمانيةكان َ‬ ‫كاميان لةخةلَكةوة نزيكن؟‬

‫كاروانى‪ :‬ئايندةي كوردستان بؤ هةردووكيان‬ ‫دةبَيت و تةنها ئةوةية دةستي هةريةكةيان‬ ‫لةقؤناغ و دةرفةت و ساتَيكى مَيذوويداية‪ ،‬رؤلَيكي‬ ‫زياتر ياخود كةمتر بطَيرن‪ ،‬لةهةموو َ‬ ‫حالةتةكاندا‬ ‫بةيةكةوة ثَيكيدةهَينن‪ ،‬ضونكة سروشتي‬ ‫قؤناغةكة و ئةركة دةستورييةكان و ثَيكهاتةي‬ ‫سياسي و فكري َ‬ ‫كؤمةلطا ريَطا بة حوكمي تاكة‬ ‫ئايدؤلؤذيايةك لةئايندةي كوردستاندا نادات‪،‬‬ ‫دةكريَت تَيطةيشتنمان بؤ دةوروبةر فراوان بكةين‬ ‫و تةنها لةدةوري سياسيدا كورتي نةكةينةوة‪،‬‬ ‫بةآلم ئةوةي ثةيوةستة بة ِر َؤلي سياسييةوة‪،‬‬ ‫ئيسالمييةكان ئةطةر بةم فؤرمةي ئيستايانةوة‬ ‫بمَيننةوةن كة بة طشتي لةذيَر كاريطةري مؤديلي‬ ‫َ‬ ‫(كؤمةلي ئيسالمي ثاكستاني)داية‬ ‫(اخوان) و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندي ؟؟؟؟ لةكوردستاندا و نةتوانن‬ ‫لةطةل‬ ‫ريفؤرمَيكي َ‬ ‫قول لةخؤياندا بكةن و سودي زياتر‬ ‫لةئةزموني مؤديلي وةك ثارتي دا و طةشة ثَيدان‬ ‫َ‬ ‫فةتحولال طولن وةرطرن و بةنزيكترين نموونةي‬ ‫و‬ ‫نةزانن لةخؤيان‪ ،‬ثَيم واية عةلمانيةكان لةئايندةي‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬ثانتاييةكي زؤرتري كاريطةربووني‬ ‫سياسي دي��اري��دةك��ةن‪ ،‬ثَيشم واي��ة فؤرمي‬ ‫ميانة ِرةوتري عةلماني ديَتة كايةوة و جياوازي‬ ‫نَيوان ئيسالمي و عةلمانيةكانيش لةئايندةدا كةمتر‬ ‫دةبَيتةوة و سازشةكةش لةهةردوالوة دةبَيت بة‬ ‫قةوارةي جياوازيش بَيت‪ ،‬ئيسالمي ديموكراسيش‬ ‫َ‬ ‫رؤلي بةرضاوي دةطَي ِريَت‪.‬‬

‫ريَطا‪ :‬ئايندةي كوردستان بؤ كام‬ ‫لةقوتابخانةكاني ب��زاوت��ي ئيسالمية‬ ‫(سةلةفى جيهادي – اخوان‪)...‬؟‬

‫كاروانى‪ :‬ثَيمواية بةماناي وشة بؤ هيضيان‬ ‫نابَيت ئةطةر ضةمكةكان بة (مجرد)ي وةربطرين‬ ‫ثي بدةيت‪ ،‬كة لةئةدةبياتي‬ ‫و ئةو ناوة ِرؤكةيان َ‬ ‫ثزافي ئيسالمي هاوضةرخدا وةري��ان طرتوة‪،‬‬ ‫هةرضى سةلةفى و سةلةفى جيهاديية‪ ،‬لةئايندةي‬ ‫كوردستاندا شانس و دةرفةتَيك بؤيان لةبةردةمدا‬ ‫نابينم طةر بشمَينن لةثةراويَزي َ‬ ‫كؤمةلطادا دةبن‬ ‫ئةو هَيزانةي ل��ة ِرووي مَيذوييةوة ميراتطري‬ ‫(اخوانن) نةك خودي (اخوان) خؤي‪ ،‬شانسيان‬ ‫زؤرتر دةبَيت‪ ،‬بةآلم هةر بة بةراورد َ‬ ‫لةطةلئةوانيتردا‬ ‫شانسي زؤرت��ري دةبَيت‪ ،‬ثَيمواية لةئايندةي‬ ‫كوردستاندا فؤرمي نويَي ئيسالمي بوون ديَتة‬ ‫كايةوة كة شانسي طةورةتري لةهةموويان زياتر‬ ‫دةبَيت و بة شي لةو توانايةي ئَيستاش هةية‬ ‫بةتايبةتيش لةيةكطرتوودا دةبَيتة ذيَرخان و‬ ‫كةرةسةيةكي طرنط بؤ ئةو فؤرمة و ئةو وةزعة‬ ‫ئيسالمييةي لةناو َ‬ ‫كؤمةليشدا كؤبؤتةوة بةشَيكي‬ ‫تَيكةآلو بةو فؤرمة ثَيشبيني كراوانة دةبَيت‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪37‬‬


‫سةعدي ئةمحةد ثرية‪:‬‬ ‫يةك َييت بةوة لةناوناض َيت لةسل َيماني دةنطي‬ ‫كةمي ه َيناوة‬ ‫بةرثرسي هةر ئؤرطانَيكي يةكَيتي دذي بةرنامةي‬

‫يةكَيتي وةستايةوة‪ ،‬فةرموو بابضَيتةوة دةرةوة!‬

‫ديداري‪ :‬هَيدي هةولَيري‬ ‫لةناو ليستي ِ‬ ‫طؤران ناني خؤي ثةيدا‬ ‫بكات ضونكة خؤي هةلَيبذاردووة‪.‬‬

‫‪38‬‬

‫سةعدي ئةحمةد ثيرة ئةندامي‬ ‫مةكتةبي سياسي يةكيَتي نيشتماني‬ ‫ي هةركةس ثشتطيري‬ ‫كوردستان دةلَ َ‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫ِ‬ ‫طؤراني كردبيَت ثؤستي حزبي يان‬ ‫حكومي هةبوبيَت و ثؤستةكة هي‬ ‫ي و بضيَت‬ ‫ئةبي جيَيبهيَلَ َ‬ ‫يةكيَتي بيَت َ‬

‫ريَطا‪ :‬ئيَوة وةكو يةكيَتي لةبةرامبةر‬ ‫ئؤرطانةكاني خؤتان ضيتان كردووة‪،‬‬ ‫كة ليستي ِ‬ ‫طؤران ئةو ريَذة زؤرةي‬ ‫بةدةست هيَنا؟‬ ‫سةعدي ثيرة‪ :‬ليستي كوردستاني‪،‬‬ ‫يةكيتي و ثارتي ب��ووة‪ ،‬داخلي‬ ‫ليستي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كييةك بووة لةهةلبذاردني ثةرلةماني‬ ‫كيب ِر َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستان‪ ،‬بةهةبووني هةموو ليستة‬ ‫كؤنةكاني َثيشتر بةشداري َ‬ ‫هةلبذاردنةكانيان‬ ‫كردووة‪ ،‬لةكؤتايشدا ليستي طؤ ِران دروست‬ ‫كدين و‬ ‫بوو كة لةضةند‬ ‫كةسيك َثي َ‬ ‫َ‬ ‫لةيةكيتي جيابوونةتةوة‪،‬‬ ‫سةركردايةتيان‬ ‫َ‬ ‫ئ��ةم رةوت��ي ط��ؤ ِران��ة‪ ،‬ياخود بةطشتي‬ ‫َ‬ ‫هةولي ئةوةيانداوة‬ ‫كؤمثانياي وشة‬ ‫ئةو شةثؤلة نا ِرةزاييانةي كة هةبووة‬ ‫لةهةريمي كوردستان لةئةنجامي (‪)18‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي و هةموو‬ ‫سال حكوم ِراني ثارتي و َ‬ ‫ئةو كةموكو ِرييانةي كة لةئةداي حكومةت‬ ‫كارطي ِري هةبووةو‬ ‫كيشةي دارايي و‬ ‫َ‬ ‫و َ‬ ‫كةسيك َثيطةيشتووة‪،‬‬ ‫زياتريش لةوة‪ ،‬ضةند َ‬ ‫جؤريكي تر لةخزمةتطوزاري دةكةن‪ ،‬وة‬ ‫كة َ‬ ‫َثيويستييةكي يةكجار زؤريان هةية‪ ،‬ضونكة‬ ‫َ‬ ‫لةهةولي َثيطةياندني خؤياندان جياوازييان‬ ‫يةكيك كة َ‬ ‫َ‬ ‫جؤريك‬ ‫هةية‬ ‫مالي هةية َ‬ ‫لةطةل َ‬ ‫هيزيان‬ ‫لةسةربةخؤيي هةية‪ ،‬ئةوانة تازةن َ‬ ‫َثيكةوة ناوة كة َبيكاري زؤربووة‪ ،‬بةتايبةتي‬


‫لةماوةي ساآلني رابردوو َبيكاريةكي زؤر‬ ‫هةريمي كوردستان ئةويش‬ ‫ِرووي كردؤتة َ‬ ‫هؤكاري زاتي و بابةتي هةيةو ليستي‬ ‫طؤ ِران ئةو شةثؤالنةيان قؤستةوة سواري‬ ‫ملي شةثؤلةكة ب��وون ب��ةرةو سندوقي‬ ‫دةنطدان‪ ،‬زانراوبوو كة ليستي طؤ ِران دةنط‬ ‫َدينن‪َ ،‬ئيمة ب ِروامان نةدةكرد طؤ ِران بةو‬ ‫بهينن‪ ،‬خؤشيان ب ِروايان‬ ‫قةبارة زؤرة دةنط َ‬ ‫نةدةكرد‪.‬‬ ‫شتيكي ئاسايية لةهةموو دنياي‬ ‫َ‬ ‫ديموكراسي جياوازي هةية‪ ،‬سةرؤك كؤمار‬ ‫(‪ )%99‬بةدةست َدي َنيت‪ ،‬بةآلم لةوجؤرة‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنة لةو وآلتانة َوينةيي و ِروكةشانةية‬ ‫ئةو َ‬ ‫لةهةريمي كوردستان‬ ‫هةلبذاردنةي كة‬ ‫َ‬ ‫ضاوديرة عةرةبي‬ ‫كراوة‪ ،‬بةشايةدي هةموو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫و ئةوروثي و ِرَيكخراوةكاني كؤمةلطةي‬ ‫مةدةني‪َ ،‬‬ ‫بذاردنيك بووة لةستانداردي‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫وآلتيكي ئازاد‪ ،‬لةهيض‬ ‫جيهاني وةك هةموو َ‬ ‫حزبيك (‪)18‬‬ ‫وآلتيك لةم وآلتانة نية كة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كردبيت ثاشان (‪)%59‬‬ ‫سال حكومةتي‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردني َ‬ ‫ني‪ ،‬مةسةلةي َ‬ ‫سالي‬ ‫بةدةست َبي َ‬ ‫(‪َ )1992‬‬ ‫لةهةريمي‬ ‫هةلبذاردني يةكةم بوو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستان موزاهةرة بوو‪ ،‬هةلبذاردني‬ ‫دووةم راستةوخؤ دواي رووخاني سةدام‬ ‫باريكيتر هاتة ئارا‪ ،‬ئةم َ‬ ‫هةلبذاردنة‬ ‫ديسان َ‬ ‫َ‬ ‫رذي��م‪،‬‬ ‫بةشةش س��ال ث��اش رووخ��ان��ي َ‬ ‫جيليك كة‬ ‫بةثيطةيشتني ضةند َ‬ ‫ثاشان َ‬ ‫لةزةماني شؤ ِرشي ضةكداري و خةباتي‬ ‫شاخ و دامةزراندني دةزطا دةستورةكةيان‬ ‫جؤريكيتر بووة‪َ ،‬ئيٍستاش من َثيمواية ليستي‬ ‫َ‬ ‫هيناوة‪.‬‬ ‫كوردستاني دةنطي باشي َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ثيَش هةلَبذاردن قسةي‬ ‫ئةوة هةبوو كة دانيشتنيَك هةبوو‬ ‫لةنيَوان نةوشيروان مستةفاو جةالل‬ ‫تالَةباني؟‬ ‫نةخير! هيض دانيشتن‬ ‫سةعدي ثيرة‪َ :‬‬ ‫لةنيوان مام جةالل و كاك‬ ‫و َريكةوتن َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردن نةكراوة‪،‬‬ ‫نةوشيروان َثيش‬ ‫تةنانةت ثةيوةندي كردنيش‪ ،‬بةتايبةتي‬ ‫لةثاش ئ��ةوةي كة س��اغ ب���ووةوة كة‬ ‫نةوشيروان مستةفا ليستي هةية هيض قسةو‬ ‫دانيشتنيك نةكراوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬بيانووةكاني نةوشيروان‬ ‫مستةفا زياتر طةندةلَي بوو بةدةر‬ ‫لةهةر بابةتيَكي تر‪ ،‬ئايا ئةوة راست‬ ‫نةبوو؟‬

‫نةخير! مةسةلةي‬ ‫سةعدي ثيرة‪:‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةكاردةهي َ‬ ‫هةندي‬ ‫نري‬ ‫طةندةلي‪ ،‬وشةيةكة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندي جاريش‬ ‫لةجيي خؤيةتي‪،‬‬ ‫جار‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي دياردةيةكي‬ ‫كاتي خؤي نية‪،‬‬ ‫جيهانية لةكوردستانيش هةية‪ ،‬بةآلم‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي بةقسةو دروشم‬ ‫بةرةنطاربوونةوةي‬ ‫َ‬ ‫ناكريت تةنها لةكاتي هةلبذاردندا‪ ،‬ئةوة‬ ‫َ‬ ‫دةبيت دةزطايةك‬ ‫ثرؤسةيةكي بةردةوامة‪َ ،‬‬ ‫هةبيت دةسةآلت ثشتطيري بكات‪ ،‬بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةهيشتني طةندةلي و ساغ كردنةوةي‬ ‫َ‬ ‫ئةو ئةدا ئيداري و داراييةي كة خراث‬ ‫بةكارهينراون‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةآلم ئةطةر طةندةلي تةنها وشةيةكة‬ ‫بؤ ئةوكاتة بةكاري َدينن كة َثيويستت‬ ‫َثييةتي لةثروثاطةندةي َ‬ ‫هةلبذاردن واتاي‬ ‫واية لة سفر كةمترة‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬زؤريَك لةكاديراني يةكيَتي‬ ‫ثةراويَز خران يان دةركران بةهؤي‬ ‫طومانيان لةبزووتنةوةي ِ‬ ‫طؤران‪ ،‬ئةم‬ ‫نانبرين و ثةراويَز خستنة بؤضي؟‬ ‫ِ‬ ‫تؤبييت بةناوي‬ ‫سةعدي ثيرة‪:‬‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي دانيشتووي‬ ‫يةكيتي‬ ‫لةئؤرطانيكي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َبلَيي ئةو حزبة طةندةلةو دةنطي َثيمةدةن‪،‬‬ ‫بةليستيكي تر بدةن بةناوي طؤ ِران‪،‬‬ ‫دةنط‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ضي َلي بكةين؟ ناضار دةلَيين ب ِرؤ ناو طؤ ِران‪،‬‬ ‫هةموو ئةو كةسانةي ثؤستي سياسيان‬ ‫هةية ثؤستةكة (ئيداريي يان حكومي) َبي‬ ‫جيي َبيَلن‪.‬‬ ‫دةبي َ‬ ‫هي َ‬ ‫يةكيتي َبيت َ‬ ‫يةكيتي دذي‬ ‫بةرثرسي هةر‬ ‫ئؤرطانيكي َ‬ ‫َ‬ ‫جيي‬ ‫يةكيتي وةستايةوة‪،‬‬ ‫ناتواني َ‬ ‫بةرنامةي َ‬ ‫َ‬ ‫بضيتة‬ ‫يةكيتي با‬ ‫َ‬ ‫بفةرموويت َ‬ ‫ببيتةوة لةناو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةرةوة‪ ،‬هةرئةوة بووة‪ ،‬ئينجا دةلَين «نان‬ ‫شوينة كار بكات‬ ‫بضيت لةو َ‬ ‫دةب ِر َ‬ ‫دريت» با َ‬ ‫كةخؤي َ‬ ‫جاريكيتر‬ ‫هةليبذاردووة‪ ،‬بؤ ئةوةي َ‬ ‫بتوانيت ثؤستي خؤي‬ ‫وابهي َنيت َ‬ ‫زؤرينةيةكي َ‬ ‫لةيةكيتي‬ ‫ناتواني سوود‬ ‫بةآلم‬ ‫وةربطريتةوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بوةستي‪.‬‬ ‫يةكيتيش‬ ‫ببيني و دذي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ض كاريطةري دةبيَت لةسةر‬ ‫ريَككةوتنة ستراتيذيةكةي نيَوانتان‪،‬‬ ‫ضونكة لةسليَماني يةكيَتي شكستي‬ ‫هيَنا؟‬ ‫سةعدي ثيرة‪ :‬راطةياندنةكان زؤر‬ ‫بابةتيان بآلوكردةوة كةدةيانوت ثةيوةندي‬ ‫كدةضيت‪ ،‬بةآلم وانةبوو‪،‬‬ ‫يةكيتي َتي‬ ‫َ‬ ‫ثارتي و َ‬ ‫نادريت‬ ‫دواتر وتيان سةرؤكي حكومةت َ‬ ‫َ‬ ‫دةخري‪ ،‬ئةوة‬ ‫ثةراويز‬ ‫يةكيتي‬ ‫َ‬ ‫بةيةكيتي‪َ ،‬‬ ‫َ‬

‫هةريميش درايةوة‬ ‫سةرؤكي حكومةتي‬ ‫َ‬ ‫دةلَين رةنطة بؤ دووسالَ‬ ‫يةكيتي ئنجا َئيستا َ‬ ‫َ‬ ‫(شي َ‬ ‫خةلآلية)‬ ‫َبيت‪ ،‬ئةوة قسةي بازا ِري َ‬ ‫لةسليماني دةنطي كةمتر‬ ‫يةكيتي‬ ‫َ‬ ‫ئةطةر َ‬ ‫يةكيتي‬ ‫ناضيت‪َ ،‬‬ ‫يةكيتي لةناو َ‬ ‫هيناوة‪ ،‬بةوة َ‬ ‫َ‬ ‫جؤرةها بةرزي و نزمي ديوة كاريطةري‬ ‫يةكيتيش‬ ‫لةسةر َريككةوتني ثارتي و‬ ‫َ‬ ‫نابيت‪.‬‬ ‫نةبووةو َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةندام سةركردايةتي و‬ ‫مةكتةب سياسيةكاني كة سةر بةبالَي‬ ‫ِريفؤرمن تاكو ئيَستة يةكيَتين؟‬ ‫سةعدي ثيرة‪ :‬مةبةستت ئةوانةي كة‬ ‫ئةندامي سةركردايةتي و مةكتةبي سياسين‬ ‫راينةطةيةني لة‬ ‫يةكيتي بة ِرةسمي‬ ‫هةتا َ‬ ‫َ‬ ‫ثلينؤميك‪ ،‬يان لة كؤنطرةيةك تا ئةوكاتة‬ ‫َ‬ ‫ئةندامي سةركردايةتين و مافي موضةي‬ ‫سةركردايةتيشيان هةية‪ ،‬كةي راطةيةنرا‬ ‫جيطاكانيان ث ِركرايةوة نةمان‬ ‫لة ثلينؤم َ‬ ‫لةشويني خؤيان ئةوكاتة مافي ئةوةيان‬ ‫َ‬ ‫ني‪.‬‬ ‫َ‬ ‫نامي َ‬ ‫ئةوان (طؤ ِران) زؤرجار سووديان لةوة‬ ‫بينيوة كة َ‬ ‫دةلَين جياوازي ضيية؟ َئيمةش‬ ‫يةكيتين كة ئةوة خراثة‬ ‫يةكيتين‪ ،‬ئةوانيش َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي!‬ ‫بؤ َ‬ ‫ريَطا‪ :‬واتة خؤيان جيانةكردؤتةوة‬ ‫لةيةكيَتي؟‬ ‫ط��وي��م لةهيض‬ ‫س��ةع��دي‪ :‬م��ن‬ ‫َ‬ ‫لةبةرثرساني كؤمثانياي وشة نةبووة كة‬ ‫كاك نةوشيروان و حةمة تؤفيق و قادري‬ ‫لةيةكيتي‬ ‫حاجي عةلي نةيانوتووة وازمان‬ ‫َ‬ ‫هيناوة تةنانةت كاك حةمة تؤفيق بةئاشكرا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتين‪.‬‬ ‫دةل َي َئيمة َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةوة موفاجةئة دروست‬ ‫ناكات‪ ،‬كاتيَك ثرؤذةيةك ديَتة‬ ‫ثةرلةمان رةنطة لةبةرذةوةندي‬ ‫ِ‬ ‫ط���ؤران و‬ ‫ث��ارت��ي نةبيَت‪ ،‬ب��ةآلم‬ ‫كانديداي يةكيَتي هاوثةيمانيةتيَكي‬ ‫هةبي؟‬ ‫ذيَربةذيَريان‬ ‫َ‬ ‫سةعدي‪ :‬ئةوة مونافيقيية الي من‬ ‫ئةو ثرسيارانة ناخوات‪َ ،‬ئيمةو ثارتي يةك‬ ‫ليستين‪ ،‬ئةطةر رازي بين لةسةر ثرؤذةيةك‬ ‫بةيةكةوة رازي دةبين‪ ،‬جاري وا هةبووة‬ ‫يةكيتي‬ ‫ثرؤذةيةك ضؤتة ثةرلةمان نيوةي َ‬ ‫و نيوةي ثارتي دةنطي نةداوة‪ ،‬ئةوة زؤر‬ ‫ئاسايية خؤ ئةوانةي لةناو ثةرلةماندان (مة ِر‬ ‫و بةرخ) نين‪.‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬

‫‪39‬‬


‫ث َيويستة بارزاني لةسةري رةش ب َيتة خوارةوة‬ ‫شؤرش ئةنوةر‬ ‫لة دواى راثة ِرينةوة مةسعود بارزانى لةضياى سةرى رةشةوة طيرساوةتةوةو لةسةرى رةشةوة كردويةتى بةسةرى سور‪ ،‬تةنانةت‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى نيشتيمانى كوردستان بةجددى نزيك دةبونةوة لةوضياية‪،‬‬ ‫ئةوكاتانةشى كة هة ِرةشة عةسكةرييةكانى شة ِرى ناوخؤى‬ ‫لةطةل َ‬ ‫بةشيكى‬ ‫لةوانةشة‬ ‫ناوةدا‪،‬‬ ‫لةوثي‬ ‫ت‬ ‫بوبي‬ ‫زؤرطةورةش‬ ‫باجدانى‬ ‫ئامادةى‬ ‫وثيدةضوو‬ ‫هةرجيى‬ ‫كةضى مةسعود بارزانى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةدةهيشت َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةوبوبيت لةوضيايةدا‪.‬‬ ‫جورئةتكردنى لةثةنابردنة بةرئةوةى لة (‪)31‬ى ئابدا رووياندا‪ ،‬هةرثةيوةندى بةلةدةستنةدانى هةيبةتى مانةوةى‬ ‫َ‬ ‫دةطي ِرنةوةو بارزانى رازى‬ ‫دواى داطيركرانى عيراقيش قسةى ئةوة‬ ‫هةبووكةهيزة ئةمريكييةكان طيانى طةشتوطوزارى بؤئةوضياية َ‬ ‫َ‬ ‫دةكةن لةوضياية َبيتة خوارةوة‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئةميش هيضى َلى دةرنةضوو‪.‬‬ ‫نهينييةك لةثشت دةسبةردارنةبونى بارزانيية لةم ضياية! ض سيحريَكى هةية ئةم ضياية تابارزانى بةم جؤرة‬ ‫سةرم سو ِرماوة لةوةى كةض َ‬ ‫درةختيكى ئةم ضيا جوانةدا مةال مستةفاى كؤضكردوى باوكى‪ ،‬رؤذيَك لة ِرؤذان ثشووى‬ ‫َر‬ ‫ي‬ ‫لةذ‬ ‫نياشم‬ ‫ثةيوةستبكات بةخؤيةوة؟! َدل‬ ‫َ‬ ‫نةداوة تاوةك ضةندين درةختى ديكةى ئةم كوردستانة شةرةفى قةداسةتى َ‬ ‫ثى ببةخشريَت‪ ،‬يان‬ ‫بنةمالةى بارزانى و ثارتييةكانى َ‬ ‫بنةمالةى بارزانى‪ ،‬ئاسايى دةبوو ئةطةر كؤسرةت َ‬ ‫سةرميذووى َ‬ ‫جيطرى سةرؤكى‬ ‫هةرشتيكى تر كةوةك سيمبول بطة ِريَتةوة‬ ‫رةسولى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثؤليك‬ ‫هةريَم ئينتيمايةك و‬ ‫ئيحساسيكى جياوازى بؤ ئةو ضياية هةبواية‪ ،‬مةطةر لة ِرؤذيَكى زؤرسةختدا لةساالنى هةشتاكان لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫حسينى دكتاتؤرى َثيشويان‬ ‫لةثيشمةرطةكانى وةك طورط خؤيان نةكرد بةو ضيايةداو‬ ‫لةداستانيكى كةم ويَنةدا كؤشكةكةى سةدام َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةطرت؟!!‬ ‫جيطاى ئةم هةريَمى كوردستانة‪ ،‬بونةتة ناوضةى‬ ‫سيبةرو َ‬ ‫طرفتيش ئةوةية كةئةطةر رةوشةكة وةها ب ِروات وةك ضؤن ضةندين درةختى َ‬ ‫ثيرؤزى َ‬ ‫بضيتة بازنةى قةداسةتةوة!‬ ‫هةبيت كة لةداهاتودا ئةم ضيايةش َ‬ ‫دةبيت ترسى ئةوةشمان َ‬ ‫بنةمالةى بارزانى و ثارتييةكان‪َ ،‬‬ ‫طرفتيكة؟ لة ِراستيدا ئةمة طرفتى زؤر دةخاتةوة هةموواليةك‪.‬‬ ‫لةوانةشة‬ ‫كةسانيك هةبن ثرسيارى ئةوة بكةن كةئةمة ض َ‬ ‫َ‬ ‫ثى بردنة بةرلةناوبردن و سوكايةتيكردن بةسيمبول وثيرؤزييةكانى‬ ‫لةشة ِرى ناوخؤدا بينيمان كةضؤن رقو قينى اليةنة شة ِركةرةكان ثةناى َ‬ ‫درةختيكى ثيرؤزى اليةنةكةى تر تيرؤركراوة‬ ‫ينى‬ ‫ر‬ ‫لةسةرب‬ ‫هةبووة‬ ‫يةكترو ضؤن لةهةمانكاتيشدا بةرطرى سةرسةختيان َليدةكردن‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ثى ضةشتوة‪ ،‬ثاشان ئةمة َهيشتنةوةى كلتوريَكى زؤر دواكةوتوو بودةالنةية كةهةميشة َهيزة كؤنسةرفاتيفةكان‬ ‫و سزاى سةختيان َ‬ ‫بؤدريَذةدان بةضةقبةستوويى َميشك و نةكرانةوةى هؤشيارى ئينسانةكان ثةناى بؤ دةبةن‪ ،‬ثاشانيش هيض جياوازييةكيشى نيية لةطةلَ‬ ‫ئةوث ِرؤسة راطواستنةى َ‬ ‫خةلكى كة ِرذيَمى بةعسى دكتاتؤر بةناوى ناوضةى موحة ِرةماتةوة بة ِريَوةى دةبرد‪.‬‬ ‫طرفتيكى تريش ئةوةية كة مةسعود بارزانى لةوةتةى بؤتة سةرؤكى هةريَم‪ ،‬بيدعةيةكى تريشى َهيناوةتة َثيش‪ ،‬ئةمةش بةوةى‬ ‫َ‬ ‫َمبيت‪ ،‬ئاوةها َ‬ ‫مامةلةى كردووة! َثيشوازى لةميوانة َ‬ ‫باال بيانييةكان‬ ‫ي‬ ‫هةر‬ ‫سةرؤكايةتى‬ ‫كؤشكى‬ ‫رةش‬ ‫سةرى‬ ‫ضياى‬ ‫ئةوةى‬ ‫كةوةك‬ ‫َ‬ ‫لةكاتيكدا سةرى رةش لةوةتاى سيفةتى‬ ‫هةرلةم ضيايةدا دةكات‪ ،‬كؤبونةوةى حيزبةكان و َليدوانة رةسمييةكانى هةرلةم ضيايةوة بوون‪َ ،‬‬ ‫ئةوةى َليسةندراوةتةوة كةناوضةيةكى طةشتوطوزارى َبيت‪ ،‬ئةوا َ‬ ‫مالى مةسعود بارزانى و بارةطاى سةرؤكايةتى خؤيةتى وةك سةرؤكى‬ ‫شتبزانيت!‬ ‫ثارتى ديموكراتى كوردستان‪ ،‬مةطةر بارزانى سةرؤكايةتى ثارتةكةى و هةريَم بةيةك‬ ‫َ‬ ‫لةكاردابيت بؤئةوةى بارةطايةكى دياريكراوى سةرؤكايةتى هةريَم‬ ‫ئةليرةوة َثيويستة لةسةرثةرلةمانى ئةمجارةى هةريَم كةبةجددى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةهةوليرى ثايتةختى هةرَيمى كوردستان بكاتةوة‪ ،‬هةروةك ضؤن بارةطاى ثةرلةمان و سةرؤكايةتى ئةنجومونى وةزيران و ضةندين‬ ‫َ‬ ‫بارةطاى تر‪ ،‬وةك نيشانةى دامةزراوةيى َ‬ ‫نةبيت و ئامادةيى‬ ‫دةولةت‬ ‫لةهةوليرى ثايتةختدا هةن‪ ،‬ئةطةر بارزانيش بةوةها كاريَك رازى َ‬ ‫َ‬ ‫زيانيكى دامةزراوةيى لةكيانى سياسى هةريَمى كوردستان دةدات‪ ،‬ضونكة بارةطاى‬ ‫دانةبيت‪ ،‬ئةوا بةمة طةورةترين َ‬ ‫ئةم هةنطاوةى َتي َ‬ ‫لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫مامةلةى سياسيانةى َني َ‬ ‫سةرؤكايةتى واتايةكى مةعنةوى و ماددى سياسى زؤرطرنطى هةية لةعورفى َ‬ ‫ةتيك و‬ ‫ودةولةتى‬ ‫دةول َ‬ ‫َميكى خاوةن دامةزراوةو دةزطاى شةرعيدا‪.‬‬ ‫هةري َ‬ ‫َنيت‪،‬‬ ‫ي‬ ‫ر‬ ‫دةثة‬ ‫تي‬ ‫هةرلةوضيايةدا‬ ‫َم‬ ‫ي‬ ‫هةر‬ ‫سةرؤكى‬ ‫وةك‬ ‫خؤى‬ ‫داهاتووى‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫نابي‬ ‫ضيايةش‬ ‫ئةم‬ ‫سيحرى‬ ‫هةردةستبةردارى‬ ‫بارزانى‬ ‫ئةطةر‬ ‫َ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫هةرنامي َنيت‪ ،‬النى كةم ماوةى ياسايى دياريكراو لةدةستورى‬ ‫دةبيتةوة كةئةو دواجار وةك سةرؤكى هةريَم‬ ‫َ‬ ‫ثرسيارى ئةوةى رووبة ِروو َ‬ ‫َ‬ ‫ثى نادات‪ ،‬ئةوكاتة سةرى رةش ضؤل دةكا‬ ‫َثيشنياركراوى هةريَم بؤ بةدةستةوةطرتنى سةرؤكايةتى هةريَم‪ ،‬ريَطاى مانةوةى تامردنى َ‬ ‫بؤ كةسى دواى خؤى كةبةسةرؤكى هةريَم َ‬ ‫هةلدةبذيَردريَت‪ ،‬تا لةوضيايةوة وةك بارزانى خؤى‪ ،‬سةرؤكايةتى هةريَمى كوردستان‬ ‫بكات؟‬

‫‪40‬‬

‫ذمارة (‪5 - )18‬ي ئةيلولي ‪2009‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.