re 48

Page 1


‫سياسى‪،‬فيكرى‪،‬شيكاريية‬

‫‪4‬‬

‫‪48‬‬

‫ذمارة (‪5 )48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬ ‫خاوةني ئيمتياز‬ ‫ماكوان كةريم‬ ‫سةرنووسةر‬ ‫هؤشيار حةمةئةمين‬ ‫‪07701584813‬‬ ‫بة ِريَوةبةري كارط َي ِريي‬ ‫بةهمةن غةفور‬ ‫‪07701529151‬‬

‫‪6‬‬

‫راويَذكاري ياسايي‪:‬‬ ‫بةختيار عةلي عةبدولآلَ‬ ‫هة َلةضن‪:‬‬ ‫ه َيمن مةنصور‬ ‫ديزاين‪ :‬توانا ئةحمةد‬ ‫َ‬ ‫ئيمةيل‬ ‫‪Govari_rega@hotmail.com‬‬ ‫‪Govari_rega@yahoo.com‬‬ ‫‪www.regamedia.com‬‬

‫‪29‬‬ ‫ئاطاداري‬ ‫َ‬ ‫سةرقالي‬ ‫ئاطاداري خويَنةراني طؤظاري ريَطا دةكةين كة بةهؤي‬ ‫مامؤستا كرَيكار بةدانيشتنةكاني دادطايكردنةكةيةوة ئةم ذمارةية‬ ‫بةشدارببيت َ‬ ‫لةطةلماندا‪ ،‬ثشتيوان بةخوا لةذمارةكاني داهاتوودا‬ ‫نةيتواني‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‪.‬‬ ‫بةردةوام َ‬

‫ئؤفيسي نةرويج‬ ‫‪004747364535‬‬ ‫ناونيشان‬ ‫نووسينطةىسةرةكى‪:‬سل َيمانى‪-‬‬ ‫َ‬ ‫رةشةمؤل‪-‬نهؤمىدووةم‬ ‫تةالرى‬ ‫ئؤفيسى(‪)248‬‬‫ضاث‬ ‫ضاثخانةي كوردستان‬ ‫كؤمثانياي ن َيوةند بؤ ضاث و بآلوكردنةوة‬ ‫‪07701517533‬‬ ‫نرخ‬ ‫تيراذ‬ ‫‪07504612568‬‬ ‫(‪)1500‬‬ ‫(‪)6000‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪1‬‬


‫ن��� َي���ض�ي�رظ���ان ب����ارزان����ي ض���ي ب���ؤ ك��ؤم��ث��ان��ي��اي‬

‫كؤمثانياي رووداو‪ ،‬دةزط��اي��ةك ل��ةس��ةر ب��ـ‬

‫تـةلـةفزيؤن َيك بؤ روبـة ِرونـةوةي ميديـاي ئؤثؤزســـ‬

‫راثؤرتي شيكاري‪-‬‬ ‫تايبةت بة رَيطا‬ ‫هؤكاري هةرة سةرةكي كردنةوةي تةلةفيزيؤني‬ ‫روداو لةاليةن كؤمثانياي روداوة‪ ،‬مةترسيي‬ ‫َنيضيرظان بارزاني‪-‬ية لة دةزطا راطةياندنةكاني‬ ‫يةكيتيي نيشتيمانيي‬ ‫هيزة ئؤثؤزسيؤنةكان و َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستان بةتايبةت دةزطاكاني سةر بة بةرهةم‬ ‫َ‬ ‫سالةح بؤ بةرطريكردن لة كارةكاني َنيضيرظان‬ ‫بارزاني لة كابينةي نويَي حكومةتي هةريَمي‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫َنيضيرظان بارزاني‪ ،‬سةرؤكي كابينةي نويَي‬ ‫حكومةتي هةريَمي كوردستان‪ ،‬لة ضةند َ‬ ‫سالي‬ ‫رابردودا لة ِريَي راطةياندنةكان رؤذنامةنوس‪،‬‬ ‫ئةكاديمي و نوسةرةكاني سةر بة خؤي‪،‬‬ ‫وةبازارخستنيكي‬ ‫توانيويةتي تا رادةيةكي باش‬ ‫َ‬ ‫سةركةوتووانة بؤ كاروضاالكييةكاني بكات‪.‬‬ ‫َنيضيرظان بارزاني تا ئةو رادةية باوة ِري بة‬ ‫هيشتني سةرؤكايةتي‬ ‫جي َ‬ ‫خؤدةرخستنة كة دواي َ‬ ‫ئةنجومةني وةزيران لة َ‬ ‫سالي ‪ ٢٠٠٩‬لة ِريَي‬

‫‪2‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫هةوليردا‬ ‫كةسةكانيةوة ثؤستةري بة ناو‬ ‫َ‬ ‫َكالميكي زؤري بؤ خؤي‬ ‫بلاَ وكردةوة و ري َ‬ ‫َ‬ ‫ئةستةنبؤليش هةمان شتي‬ ‫كردةوة‪ .‬ئةو لة‬ ‫دوبارةكردةوة و دواتر لة راطةياندنةكاني سةر بة‬ ‫خؤي ئاماذةيان بةوة كرد كة طةنجاني َ‬ ‫ثالثشتي‬ ‫َ‬ ‫ئةستةنبؤل ثشتيوانيي لة‬ ‫َنيضيرظان بارزاني لة‬ ‫َنيضيرظان بارزانيي دةكةن‪.‬‬ ‫كردنةوةي تةلةفزيؤني روداو لةاليةن‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫كؤمثانياي روداوةوة هاوكاتة‬ ‫وةرط��رت��ن��ةوةي ثؤستي سةرؤكايةتيي‬ ‫ئةنجومةني وةزيران لةاليةن َنيضيرظان بارزاني‬ ‫دامةزريَنةري كؤمثانياي روداو‪ .‬تةلةفزيؤنة‬ ‫نويَيةكةي روداو‪ ،‬لةاليةن ريَبوار كةريم وةلي‪-‬‬ ‫يةكيك‬ ‫ةوة سةرثةرشتيي دةكريَت‪ ،‬ئةو خؤي َ‬ ‫بووة لة راطةياندنكارة هةرة سةركةوتووةكاني‬ ‫سةر بة ثارتيي ديموكراتيي كوردستان و نزيك‬ ‫لة َنيضيرظان بارزاني‪ ،‬بةتايبةت لة نزيكبونةوة‬ ‫لة ميدياي توركي و طةورةكردن و َثيشخستني‬ ‫ويَنةي َنيضيرظان بارزاني لة ميدياي توركيدا‪.‬‬ ‫كاري سةرةكي تةلةفزيؤنة نويَيةكة َثيشخستني‬ ‫دةبيت‬ ‫كاروضاالكييةكاني َنيضيرظان بارزاني َ‬

‫دةبي‬ ‫لةاليةك‪ ،‬لةالكةي تريشةوة‪َ ،‬ليدان َ‬ ‫لة هةمو ئةوانةي رةخنةي جدي لة كابينة‬ ‫نويَيةكةي َنيضيرظان بارزانيي دةطرن‪ .‬زياد‬ ‫بؤ ئةمةش تةلةفزيؤنةكة َ‬ ‫سلناكاتةوة لة‬ ‫رةخنةطرتني توند لةو وةزير و بةرثرسانةي‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي دةكةن‪ ،‬بةلاَ م‬ ‫حكومةتي هةريَم كة‬ ‫بة هيض جؤريَك خؤيان نزيكناكةنةوة لة‬ ‫رةخنةطرتن لة خودي َنيضيرظان بارزاني‪.‬‬ ‫َنيضيرظان بارزاني تا َئيستا لة ِريَي حكومةتي‬ ‫َ‬ ‫خةيالي لة‬ ‫هةريَمةوة ثارةيةكي يةكجار‬ ‫كؤمثانياي روداو سةرفكردووة‪ ،‬لة كابينةي‬ ‫دةبي‬ ‫نويَدا جطة لة ميدياي ئؤثؤزسيؤن كة َ‬ ‫كاري سةرةكييان رةخنةكردني حكومةت‬ ‫بةهيز بن لةسةري‪،‬‬ ‫َبي و ضاوديَريَكي زؤر َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتيي نيشتيمانيش نة سلدةكاتةوة‬ ‫ميدياي َ‬ ‫لة رةخنةكردني َنيضيرظان بارزاني‪ ،‬نة ئةو‬ ‫بيردةضي كة ميدياكاني نزيك لةو‬ ‫ساتانةشي‬ ‫َ‬ ‫دذايةتييةكي لة رادةب��ةدةري دكتؤر بةرهةم‬ ‫َ‬ ‫سالحي سةرؤك وةزيراني َثيشويان دةكرد‪.‬‬ ‫كؤمثانياي روداو‪ ،‬دةزطايةك لةسةر‬ ‫بودجةي َ‬ ‫خةلك‬ ‫كؤمثانياي رووداو لة سةرةتاي ‪ ٢٠٠٨‬بة‬ ‫ثشتيوانيي راستةوخؤي َنيضيرظان بارزاني‬ ‫دامةزرا‪ .‬كؤمثانياكة لةسةر بودجةي حكومةتي‬ ‫هةريَمي كوردستانة و بؤ خزمةتي كةسايةتييةكي‬ ‫حيزبيكي سياسي‪.‬‬ ‫سياسيية لةناو َ‬ ‫كؤمثانياي روداو لةم بةشانة َثيكهاتووة‪:‬‬ ‫‫‪ -‬هةفتةنامةي روداو‪-‬ضاثي كوردستان‪١:‬‬ ‫كةسيك كاري َتيدا دةكةن‪،‬‬ ‫نزيكةي ضل‬ ‫َ‬ ‫هةفتانة لة َنيوان ‪ 3000‬تا ‪ 4000‬دانةي َلي‬ ‫دةفرؤشريَت‪‬‬‬‬ .‬‬ ‫‫‪ -‬روداوي ضاثي ئةوروثا‪ :‬نووسينطةكةي‪٢‬‬ ‫لة شاري كؤلن‪-‬ي َ‬ ‫ئةلمانياية‪ .‬بة هةردو‬ ‫دةردةضيت‪.‬‬ ‫شيوةزاري سؤراني و كورمانجي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيمن مةال عةبدولاَ قةالدزةيي بة ِريَوةبةريةتي‬ ‫َ‬


‫رووداو ك������ردووة؟‬

‫َ‬ ‫خةلك‬ ‫ـ��ودج��ةي‬

‫ـــيؤن و يةك َييت‬

‫بة هاوكاري مستةفا شةفيق‪ ،‬ئةندامي َثيشووي‬ ‫سي َ‬ ‫سال لةمةوبةر‬ ‫سةركردايةتيي ‪ .PKK‬ئةو َ‬ ‫خؤي تةسليمي ثارتي كردةوة‪ .‬ماوةيةك لة‬ ‫زيَرةظاني لةالي عةزيز وةيسي كاري كرد و‬ ‫دواتر بؤ وةرطرتني ئيقامة و جنسية ضووة َ‬ ‫ئةلمانيا‪،‬‬ ‫َئيستا لة نووسينطةي روداو لة َ‬ ‫ئةلمانيا كاروباري‬ ‫ضاثكردني روداو دةكات‪ .‬روداوي ضاثي ئةوروثا‬ ‫دةردةضيت و كةمتر‬ ‫هةمو َثينج شةممةيةك‬ ‫َ‬ ‫لة ‪ 300‬دانةي دةفرؤشريَت لة تةواوي ئةوروثا‪‪‬‬ ‫و باكووري كوردستاندا‪ .‬بودجةي مانطانةي‬ ‫روداوي َ‬ ‫ئةلمانيا ‪ 30‬ه��ةزار يؤرؤية‪ ،‬هيض‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نووسةريَكي كورد لة ئةوروثا مامةلة لةطةل ئةم‬ ‫‬‪.‬رؤذنامةية ناكات جطة لة كاوة ئةمين لة سوَي ‬‬‬د‬ ‫‫‪ -‬رووداوي وةرزش��ي بلاَ وكراوةيةكي‪٣‬‬ ‫وةرزش��ي��ي هةفتانةية و ‪ ٤٠٠٠‬دان��ةي‬ ‫َليدةفرؤشريَت‪‬‬‬‬.‬‬ ‫‫‪ -‬لؤمؤند ديثلوماتيك ‪-‬ي كوردي‪ :‬كاتي‪٤‬‬ ‫خؤي لة ريَطةي رؤذنامةنووس فةيسةل داغلي‬ ‫كة َ‬ ‫خةلكي باكووري كوردستانةو لة ‪PKK‬‬ ‫َ‬ ‫دادةنيشيت‪ ،‬ثةيوةندي‬ ‫نزيكة و لة ئةلمانيا‬ ‫َ‬ ‫بة لؤمؤند ديثلوماتيك‪-‬ي فةرةنسييةوة كرا‬ ‫كة بة نزيكةي ثةنجا زمان هةية لةسةر‬ ‫هةبيت و‬ ‫ئاستي جيهاندا‪ .‬داواكرا بة كورديش َ‬ ‫ئةوانيش رازيبون‪ ،‬ضوونكة هةمو َتيضونةكاني‬ ‫لةكاتيكدا وا‬ ‫لةسةر روداوة نةك لؤمؤند ئةمة‬ ‫َ‬ ‫لة خويَنةراني كورد طةيةنراوة كة َتيضونةكةي‬ ‫سيسةد‬ ‫لةسةر ليمؤند ديثلوماتيكة‪ .‬لؤمؤند َ‬ ‫دانةي َليضاث دةكريَت‪ ،‬بةلاَ م كةمتر لة سةد‬ ‫دانةي دةفرؤشريَت‪ .‬سةرثةشتياري لؤمؤندي‬ ‫ك��وردي د‪.‬نةزةند بةطيخانيية بةهاوكاري‬ ‫ئاسؤ عةبدولاَ حةسةن زادة‪ .‬دواي ماوةيةك‬ ‫هينا‬ ‫كاركردن‪ ،‬فةيسةل داغلي وازي لة روداو َ‬ ‫لةبةر ثةيدابووني َكيشة َ‬ ‫لةطةل ئاكو محةمةد كة‬ ‫ئامادةنةبو بودجةي روداو ئاشكرابكات‬‬‬‬‪.‬‬ ‫ساليك هةفتةنامةيةك‬ ‫‫‪ -٥‬كاتي خؤي بؤ َ‬ ‫بةناوي (نم نم) بةناوي كؤمثانياي روداو لة‬

‫نيَضريظان بارزاني‬ ‫سليماني دةرك��را كة شوان ئ��ادةم ئايظةس‬ ‫هينا‬ ‫سةرنووسةري بوو‪ ،‬بةلاَ م هةرزو شكستي َ‬ ‫اكيشاني‬ ‫و داخرا ئةم رؤذنامةية تةنها بؤ سةرنج ِر َ‬ ‫َ‬ ‫هةولَيك بؤ‬ ‫سليماني بو وةك‬ ‫خويَنةراني َ‬ ‫كةمكردنةوةي خويَنةري ميدياي ئةهلي‬‪.‬‬ ‫‫‪ -‬تةلةظزيؤن و راديؤي رووداو‪ :‬ب ِريارة مانطي‪٦‬‬ ‫شةش دةست بة ثةخش بكات‪ .‬بة ِريَوةبةرةكةي‬ ‫ريَبوار كةريم وةل��ي‪-‬ة بةهاوكاري طؤران‬ ‫محةمةد و هيوا مةحمود عوسمان‪ .‬بودجةيةكي‬ ‫زةبةالحي بؤ تةرخان كراوة‪ ،‬زةوييةكي طةورة‬ ‫بة روب��ةري دةه��ةزار مةتر لة سةر ريَطةي‬ ‫بةحركة لة اليةن َنيضيرظان بارزانييةوة دراوة‬ ‫بة تةلةظزيؤن‪ ،‬هةروةها لة طوندي َ‬ ‫ئيتالي‬ ‫خانويةكيان هةية كة َئيستا نووسينطةي‬ ‫تةلةظزيؤنة‪ ،‬ه� َ‬ ‫�ةول��دةدةن بة ث��ارة كاديرة‬ ‫راطةياندنةكاني اليةنة ئؤثؤزيسيؤنةكان بك ِرن‪،‬‬ ‫بؤ نموونة‬‬ ‫لاَ‬ ‫ثةيوةندي بة هوشيار عةبدو ي ‪KNN‬‬ ‫كراوة كة لةبةرامبةر موضة و ثارةيةكي زؤر‬ ‫ثةيوةندي بة تةلةفزيؤني روداوةوة بكات‪ ،‬بةلاَ م‬ ‫رازي نةبووة‪َ ،‬‬ ‫بةالم فازل نةجيب بةرثرسي‬ ‫ثيشووي ثةيوةندييةكاني ‪ KNN‬رازي بوو‬ ‫َئيستا بةرثرسي نووسينطةي تةلةظزيؤني روداوة‬ ‫سليماني‪ ،‬زؤربةي كارمةندة تةكنيكةكاني‬ ‫لة َ‬ ‫تيظييةكة توركن‬‪.‬‬ ‫‫بودجةي كؤمثانياي رووداو جطة لة‬ ‫تةلةظزيؤن مانطانة نةوةد مليؤن دينارة كة‬ ‫كةسيك بةناوي (مةنسور هةركي)‬ ‫لة ِريَطةي َ‬

‫لة وةزارةت��ي دارايي كة سةر بة نوسينطةي‬ ‫َنيضيرظانة دةدريَت‪ ،‬جطة لة ئاكؤ محةمةد هيض‬ ‫كةسيك هيض زانيارييةكي لةبارةي ضؤنييةتيي‬ ‫َ‬ ‫خةرجكردني ئةو ثارةية نيية‪ ،‬بؤ ماوةيةكي‬ ‫زؤريش ثارةكة لة َ‬ ‫مالي خؤي بووة نةك لة بانك‪،‬‬ ‫بةثيي ئةو وتارانةي دةربارةي ئاكؤ نوسراون‬ ‫َ‬ ‫لةاليةن كةسة نزيكةكاني كة َثيشتر كاريان‬ ‫َ‬ ‫سي جار زةوي وةرطرتووة‪،‬‬ ‫لةطةل كردووة‪َ ،‬‬ ‫جاريَك بةناوي مامؤستايةتي‪ ،‬جاريك بةناوي‬ ‫يةكيتيي نةتةوةيي‬ ‫ئةندامي مةكتةب سياسيي َ‬ ‫ديموكراتيي كوردستاني غةفور مةخموري‪،‬‬ ‫جاريكيش بةناوي رؤزنامةنووسي طواية هةشت‬ ‫َ‬ ‫بةبي‬ ‫سالة موضةي مامؤستايةتي وةردةطريَت َ‬ ‫ئ��ةوةي يةك رؤذي��ش دةوام بكات‪ ،‬جاران‬ ‫موضةي مامؤستايةتييةكةي لة دةزطاي ئاراس‬ ‫وةردةطرت‪ ،‬بةلاَ م َئيستا خؤي طواستوةتةوة بؤ‬ ‫فةرمانطةي تامين َ‬ ‫بةبي‬ ‫دلنيايي‬‫َ‬ ‫هةولير و َ‬ ‫دةوامكردن موضة وةردةطريَت‪‬‬‬‬.‬‬ ‫هةمو ئةو هةولاَ نةي َنيضيرظان بارزاني‬ ‫بؤ بةرطريكردنة لة خؤيي و ركةبةرايةتي‬ ‫كردني ئةوانةي دذايةتي دةكةن‪َ ،‬نيضيرظان‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك‬ ‫بارزاني هةم لةناو ثارتةكةي خؤيدا‬ ‫نةياري سياسيي هةية و لة ِريَي ميدياوة هةم‬ ‫َني‪ ،‬هةميش اليةنطراني ثارتي‬ ‫ترسي داوي َ‬ ‫زياتر لة خؤي كؤكردؤتةوة‪ ،‬هةميش نةيارة‬ ‫واليكردووة‬ ‫هيزةكاني ديكةي َ‬ ‫سياسييةكاني لة َ‬ ‫لة ِريَي راطةياندنةكانيةوة كة كةمتر بتوانن‬ ‫شة ِري راطةياندني بكةن‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪3‬‬


‫عومةر عةلي‪:‬‬ ‫اَ‬ ‫تةنه��ا دينار َيك��ي رَ‬ ‫دةس��ةلتء‬ ‫عياقي��م لةالي��ةن‬ ‫مَ‬ ‫هةري��ي كوردس��تانةوة ب��ؤ س��ةرف نةكراوة‬ ‫حكومةت��ي‬ ‫ديدارى ‪ :‬هؤشيار حمةئةمين‬ ‫زؤرن ئةو كوردانةي لةناو زانست و تةكنةلؤذياي‬ ‫ئةوروثادا دةذي��ن‪ ،‬ئةوانةي سووديان لةو‬ ‫زانست و تةكنةلؤذيا وةرطرتووة‪ ،‬كةمترن‬ ‫لةوانةي بة تةواوةتي واز لة ذيان و ِرةفاهيةتي‬ ‫بهينن و بطة ِريَنةوة وولاَ تي خؤيان و‬ ‫ئةوروثا َ‬ ‫خزمةت بة هاوزماناني خؤيان بكةن‪ .‬عومةر‬ ‫عةلي خاوةن ضةندةها ب ِروانامةي جيا جياية‪،‬‬ ‫لةسةروي هةموويانةوة ب ِروانامةي ماستةر لة‬ ‫زمان و مامؤستاي ئينطليزدا‪ ،‬دواي طة ِرانةوةي‬ ‫بؤ كوردستان و دةست بةكاربووني وةك‬ ‫مامؤستاي ثةيمانطا ووردةكاري ذياني ئةوروثاو‬ ‫كوردستان و خزمةتطوزاريةكاني هةردووالو‬ ‫مانةوةي كورداني ئةوروثاو نةطة ِرانةوةيان بؤ‬ ‫ضاوثيكةوتنةدا باس دةكات‪.‬‬ ‫زيَدي خؤيان لةم َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬بؤضى زؤرب��ةي كورداني ئةوروثا‬ ‫سووديان لة زانست و تةكنةلؤذياي ئةوروثا‬ ‫نةبينيووة؟‬ ‫عومةر عةلي‪ :‬وةلاَ م��ي ئ��ةو ثرسيارة‬ ‫دةطة ِريَتةوة بؤ جؤريَتي ذياني ئةو كوردانة‬ ‫لةسةرةتاي ذيانيانةوة‪ ،‬لة وولاَ َتيكدا ذياون‬ ‫زانست و تةكنةلؤذيا نةبووةتة ِر َؤلَيكي طرنط‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطةدا‪ ،‬وةيان‬ ‫لة ب��ةرةو َثيشضووني‬ ‫َثيوةرةكان لةسةر بنةماي زانست نةبووة‪،‬‬ ‫وولاَ َتيكي قةيراناوي كة جطة لة دةنطي‬ ‫ملمالنيي نةخوازراوي حيزبي و‬ ‫فيشةك و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطة‪،‬‬ ‫ئيشكردن لةسةر بيركردنةوةي‬ ‫ئةمانة َ‬ ‫خةلكي َثيي دةذي نةك زانست‪،‬‬ ‫َ‬ ‫زؤريَك وا بيردةكاتةوة لة ئةوروثاو دةلَيت من‬ ‫حيزبيك‬ ‫بؤ ئةوةي لة ئايندةدا ناضاري ذيَرباري َ‬ ‫نةبيت‪.‬‬ ‫نةبم كاريَك دةكةم َثيويستم بةو َ‬ ‫لةبيرمة مامؤستايةكي هاو ِريَم كة دةرضووي‬ ‫بايةلؤذي بوو لة زانكؤي سةالحةدين دواي‬ ‫ئةوةي لة بةريتانيا نيشتةجي بوو لةسةرةتاوة‬ ‫طرنطي بة زانستةكاني كؤمثيوتةر دةداو لةو‬ ‫بوارةدا دةيخويَند‪ ،‬دواتر طرنطيةكي زؤري بة‬

‫‪4‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫خولي ئاسنطةري و دارتاشي دةدا‪ ،‬منيش زؤر بة‬ ‫سةرسو ِرمانةوة َليم ثرسي مامؤستا طيان ئةمة‬ ‫ض كاريَكة تؤ دةيكةيت؟ بايةلؤذي و كؤمثيوتةر‬ ‫لة كويَي و ئاسن و دار لة َ‬ ‫كوي؟! ئةويش‬ ‫ووتي «من خؤم ضاك دةزانم ض دةكةم‪ ،‬لة‬ ‫ئايندةدا من هةر دةطة ِريَمةو كوردستان داواي‬ ‫دامةزراندن دةكةم ئةطةر داواي ئينتيماي‬ ‫حيزبي و ئةو شتانةم َليكرا خولي كؤمثيوتةر‬ ‫دةكةمةوة ئةطةر لةوةش ِريَطريان َليكردم‬ ‫خةريكي ئاسنطةري يان دارتاشي دةبم»‪.‬‬ ‫لةبةر ئةوة زانست وةك خودي خؤي بة‬ ‫تةنها نةبووةتة ِريَطةيةك بؤ خؤشكردني‬ ‫ذيان و طوزةران و كارةكان لةسةر بنةماي تر‬ ‫بنيات دةنريَن‪ ،‬هةربؤية من واي دةبينم ئةو‬ ‫باكطراوندوو كاركردنة كة لة كوردستاندا هةية‬ ‫كاريطةري لةسةر كورداني هةندارن هةبووة‬ ‫لةوةي سوود لة زانست و تةكنةلؤذيا نةبينن‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬كةساني زؤر بة تواناو ئةكاديمي‬

‫وةك مرؤظ مامةلَةمان‬ ‫لةطةلَدا ناكرَيت‪ ،‬ناضاري‬ ‫واسيتةمان دةكةن‪،‬‬ ‫كارةكان بة ئاستَيكي نا‬ ‫زانستيدا دةبةن‬ ‫كورد لة هةندةران كار دةكةن‪ ،‬لة زانكؤو‬ ‫ثةيمانطاو ناوةندة زانستي و ِرؤشنبيريةكاندا‪،‬‬ ‫شيوةية سياغة بكةين‬ ‫ئةطةر ثرسيارةكة بةم َ‬ ‫و َبلَيين بؤ ئةو كةسانة ناطة ِريَنةوة كوردستان و‬ ‫َ‬ ‫هةولةكانيان َليرة ناخةنة طة ِر؟‬ ‫عومةر عةلي‪ :‬زؤريَ��ك لةو كةسانةى‬ ‫كة لة دةرةوة خزمةت دةكةن‪ ،‬مةرج ني ية‬

‫هةموو َ‬ ‫هةولةكانيان بؤ كورد نةبوو َبيت‪ ،‬لة‬ ‫دةرةوةش ِرةوةندي كوردي زؤرن و ئةوانيش‬ ‫َثيويستة كاريان لةسةر بكريَت‪ ،‬ئةو كةسانةى‬ ‫كاريطةري ئةريَنيان لةسةريان هةبووة‪َ ،‬ئيستة‬ ‫دةبينين ضةندةها ِريَكخراوي جؤر بةجؤر هةية‬ ‫بؤ هؤشيار كردنةوةي ِرةوةن��دي كوردي و‬ ‫سوود وةرطرتن لة اليةنة باشةكاني ئةوروثا‪.‬‬ ‫لة اليةكي تريشةوة زؤريشن ئةو كةسانةي‬ ‫هةستيكي بةرزي نيشتمانيةوة ديَنةوة‬ ‫كة بة‬ ‫َ‬ ‫كوردستان بؤ خزمةت كردن و ِريطريان‬ ‫َلي دةكريَت و بيانوي جؤر بةجؤريان بؤ‬ ‫دةدؤزريَتةوةو ناضار دةكريَن بطة ِرينةوة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬دةوتريَت ئةوانةي لة ئةوروثان و‬ ‫بةهيزي كةسايةتي خؤيان‬ ‫خاوةن ب ِروانامةن بؤ َ‬ ‫و خؤشي ذيانيان نايانةويَت لة كوردستاندا‬ ‫بذين‪َ ،‬ئيوة ضؤن ئةمة َ‬ ‫دةسةنطينن؟‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫عومةر عةلي‪ :‬لةوانةية نسبيةن ئةوة ِراست‬ ‫َبيت‪ ،‬بةلاَ م زؤرن ئةوانةشي كة حةز دةكةن‬ ‫بطة ِريَنةوة كوردستان و ِريَطريان َلي دةكريَت‪،‬‬ ‫وةيان زةمينة سازيان بؤ نةكراوة‪ ،‬بؤ نموونة‬ ‫بةهيزة‬ ‫مامؤستا كريَكار كة كةسايةتيةكي َ‬ ‫لة ِرووي سياسةتةوة‪ ،‬لة ِرووي شةرعةوة‪ ،‬لة‬ ‫ِرووي ئةكاديميةوة‪ ،‬وولاَ تان ئؤفةري دةخةنة‬ ‫ب��ةردةم كةضي لة كوردستانةوة كوا؟ ضي‬ ‫بؤ كراوة؟ جطة لةوةي ناشرينيشي دةكةن‪،‬‬ ‫لةوانةية َكيشةكةي ئةو تا ِرادةيةك َئالؤزي‬ ‫َتيدا َبيت‪ ،‬وةك َكيشةيةكي َنيو َ‬ ‫دةولةتي سةير‬ ‫بكريَت‪ ،‬بةلاَ م زؤر كةسي تر هةن كة هيض‬ ‫َكيشةشيان ني ية َليرة لة كوردستان َكيشةيان‬ ‫بؤ دروست دةك��ةن‪َ ،‬ئي ئةوانيش ئؤثشني‬ ‫تريان لةبةردةستداية ناضارنين ئةوة َ‬ ‫قبول‬ ‫بكةن‪ .‬من ئةم ماوةية بؤ َكيشةيةكي خؤم لة‬ ‫ئافرةتيك َ‬ ‫لةوي‬ ‫وةزارةتي خويَندني بالاَ بووم‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بوو هةردووكمان ضاوة ِريَي هةمان كةسمان‬ ‫كاتذميريَكمان‬ ‫دةكرد كة بطة ِريَتةوة‪ ،‬ضةند‬ ‫َ‬ ‫بة ض��اوة ِروان��ي بردة سةر‪ ،‬دواي ثرسيارو‬ ‫ئةوشتانة بؤم دةركةوت ئافرةتةكة ‪َ ٢٤‬‬ ‫سال‬ ‫بوو لة بةريتانيا بوو‪ ،‬بة ب ِروانامةيةكي بةرزةوة‬


‫عومةر عةلي‬ ‫هاتبووةوة ئةوةندة َكيشةيان بؤ دروست كردبوو‬ ‫لة هاتنةوةي زؤر ثةشيمان بوو بوويةوة‪ ،‬هةتا‬ ‫ووتي َ‬ ‫«بةلَينم داوة ئةطةر ئةم جارة بطة ِريَمةوة‬ ‫بةريتانيا ‪ ١٠‬كةسي يةكةم دواي دابةزينم لة‬ ‫ف ِرؤكةخانةي لةندةن باوةشيان َثيدا بكةم و‬ ‫ماضيان بكةم» منيش بة َثيكةنينةوة ووتم‬ ‫ئةرى َ‬ ‫ئةطةر ثياويش َبيت ئةويش ووتي» َ‬ ‫وةال‬ ‫جيطةي ثرسيارة‬ ‫ئةطةر ثياويش َبيت» ئةمة َ‬ ‫َ‬ ‫ض واي لةم ئافرةتة كردووة لةو جؤرة بةلَينة‬ ‫بدات؟!‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬لة كةنالةكاني ِراطةياندنةوة دةركةوت‬ ‫كة َئيوةش َكيشةتان هةية‪ ،‬دةكريَت بزانين‬ ‫ضين؟ وة ئايا ضى واي كردووة َئيوةش ب ِرياري‬ ‫طة ِرانةوة بؤ ئةوروثا بدةن؟‬ ‫كةسيك‬ ‫عومةر عةلي‪َ :‬كيشةكان ئةوةن‬ ‫َ‬ ‫ني ية طويَمان َليبطريَت و َليمان َتيبطات‪ ،‬من‬ ‫هيناوة‪،‬‬ ‫ماستةرم لة زمان و مامؤستاي ئينطليزدا َ‬ ‫بة هةزار دةردي سةري و لةسةر ئةركي خؤم‪،‬‬ ‫تةنها ديناريَكي َعيراقيم لةاليةن دةستةلاَ ت و‬ ‫حكوومةتي هةريَمي كوردستانةوة بؤ سةرف‬ ‫َ‬ ‫هيشتا لةمثةر دةخةنة‬ ‫نةكراوة‪،‬‬ ‫لةطةل ئةوةشدا َ‬ ‫حسابيك بؤ ئةم‬ ‫هيض‬ ‫َت‬ ‫ي‬ ‫نايانةو‬ ‫و‬ ‫بةردةمم‬ ‫َ‬ ‫ب ِروانامةية بكةن‪ .‬دواي داكؤكيةكي زؤرو‬ ‫هينا‪،‬‬ ‫ئةزيةتيكي زؤر ناضار وازم لة وانة ووتنةوة َ‬ ‫َ‬ ‫لة ثةيمانطاي تةكنيكي دةربةنديخان‪ ،‬كة‬

‫َثينج مادةي جياوازم َتيدا دةوتةوة كة نزيكةي‬ ‫‪ ٩٠٠‬قوتابيم هةبوو‪ ،‬بة َبي ئةوةي نة َكيشةم‬ ‫َ‬ ‫لةطةل كارمةنداني ثةيمانطاو نة قوتابياندا‬ ‫هةبيت‪ ،‬دواي داكؤكيةكي زؤري ئةوانيش بة‬ ‫َ‬ ‫بهينم‪،‬‬ ‫مامؤستاو قوتابيانةوة ناضاربووم وازي َلي َ‬ ‫ب ِرياري طة ِرانةوةشم حساب نةكردن بووة بؤم‬ ‫وةك هاولاَ تيةك‪َ ،‬‬ ‫طوي نةدانة بةو زانستةي‬ ‫كة من طشت تةمةنم َ‬ ‫لةطةليدا خةرج كردووة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫طوي نةدانة بة خواست و َثيويستيةكاني ئةم‬ ‫ميللةتةش‪ ،‬لةبةرئةوة ناضار دةبم بطة ِريَمةوة‬ ‫الي ئةو كةسانةي ك��ةوا لة ئةوروثاش‬ ‫خزمةت بة ِرةوةن��دي ك��وردي و دؤسيةي‬ ‫كورد دةكةن‪ ،‬تةنها ئةوةندة َ‬ ‫دةلَيم سةدان و‬ ‫هةزارةها شاهيدم هةن كة من َثيم خؤش بوو‬ ‫لة كوردستاندا بةوثة ِري توانامةوة خزمةتي‬ ‫بكةم‪ ،‬ب��ةلاَ م لةمثةرةكان وام َلي دةكات‬ ‫ناضاري طة ِرانةوة بم نةك بة سةرثشكي َبيت‪،‬‬ ‫لة وولاَ تي َبيطانةدا ِريَزمان زياترة وةك لة‬ ‫وولاَ تي خؤمان‪.‬‬ ‫ِريَطا‪َ :‬كين ئةو كةسانةي كةساني وةك‬ ‫َئيوة ناضاري طة ِرانةوة دةكةن؟‬ ‫عومةر عةلي‪ :‬ئةو كةسانةن كة كارةكانمان‬ ‫دةضيتة بةر دةستيان و بة َ‬ ‫يةتيكي كؤن و‬ ‫عةقل َ‬ ‫َ‬ ‫خةوتووةوة سةيري كارةكان دةكةن‪ ،‬نايانةويَت‬ ‫بابةتيانة وةك خؤي سةيري كارةكان بكريَت‪،‬‬

‫ئاستي َئيمةو مانان دادةبةزيَنن بؤ كةمتر‬ ‫َ‬ ‫مامةلةمان‬ ‫لةوةي كة هةين‪ ،‬وةك مرؤظ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلدا ناكريَت‪ ،‬ناضاري واسيتةمان دةكةن‪،‬‬ ‫ئاستيكي نا زانستيدا دةبةن‪،‬‬ ‫كارةكان بة‬ ‫َ‬ ‫ب ِروانامة وةك ب ِروانامة سةير ناكةن‪ ،‬تةزكيةو‬ ‫دادةنين‪.‬‬ ‫ئينتيماي حيزبي لة َثيش َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬ئايا ناكريَت ئةو كةسانةي كة لة‬ ‫دةرةوة دةطة ِريَنةوة ثرؤذةي سةر بةخؤيان‬ ‫نةبيت؟‬ ‫هةبيت و ضاويان لة دةستي حكوومةت َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ةتينين‬ ‫عومةر عةلي‪َ :‬ئيمة با خؤمان‬ ‫نةخةل َ‬ ‫و واقعيانة بيربكةينةوة ضةندن ئةو كةسانةي‬ ‫بةرثرسيك لة ثشتيان‬ ‫ثرؤذةيان هةبووةو‬ ‫َ‬ ‫نةبووة و ِريطريان َلي ك��ردووة؟ وةيان بؤ‬ ‫دةبيت ثشكي‬ ‫ثرؤذةيةكي خزمةتطوزاري بؤ َ‬ ‫هةبيت؟ وة من وةك خؤشم‬ ‫بةرثرسيكي َتيدا َ‬ ‫َ‬ ‫زؤر لة َ‬ ‫هةولي لةوةها ثرؤذةيةك بووم‪ ،‬ويستم‬ ‫ناوةنديَكي َفيربووني زماني ئينطليزي و‬ ‫زانستةكاني كؤمثيوتةر بكةمةوة‪ ،‬موافةقةشم‬ ‫هينامةوة‪ ،‬دواتر َليرة‬ ‫لة بةريتانيا بؤ وةرطرت و َ‬ ‫َثييان ووتم ئةطةر َبيت و ئةم موافةقة ببينريَت‬ ‫شيوةش َ‬ ‫هةولَيكي‬ ‫ِريَطريت َلي دةكةن‪ ،‬بةو َ‬ ‫زؤرم دا َ‬ ‫مؤلةتتيشم لة ئاسايش‪ ،‬قائيمقاميةت‪،‬‬ ‫ث��ةروةردةي دةربةنديخان وةرط��رت‪ ،‬دواتر‬ ‫سليماني‬ ‫لة بةشي ثةيمانطا ئةهليةكان لة َ‬ ‫كارةكةم ثةكي كةوت و طشت ِريَسةكان‬ ‫ديسانةوة بوون بة خوري‪.‬‬ ‫ثرؤفاي َ‬ ‫ل‬ ‫لة دايك بووي يةكيَك لة طوندةكاني‬ ‫بناري بةمؤى سةر بة باشووري كوردستانة‪،‬‬ ‫ب ِروانامةي ديبلؤمي بةدةست هيَناوة لة‬ ‫زانستةكاني كؤمثيوتةردا لة بةريتانيا‪،‬‬ ‫هةروةها خاوةن ب ِروانامةي بةكالؤريؤسة‬ ‫لة بةريتانيا‪ ،‬كؤليَذي شةريعة خاوةني‬ ‫ب ِروانامةي مةاليةتي ئيجازةي عيلمي‪،‬‬ ‫ب ِروانامةي ماستةري بة دةستهيَناوة لة‬ ‫زمان و مامؤستايي ئينطليزيدا‪ ،‬خاوةن‬ ‫ئيمتيازي طؤظارى بوار‪-‬ة‪ ،،‬بة ِر َيوةبةري‬ ‫ِر َيكخراوي بوار بووة لة بةريتانيا بؤ‬ ‫رَفيكاري زماني ئينطليزي ‪ ،‬ئةندامي‬ ‫ِر َيكخراوي(دةبليو ئى ئةى)ةية‪ ،‬ئةندامي‬ ‫دةستةي بة ِر َيوةبةرايةتي ناوةندي ضاك‪-‬ة‬ ‫لة بةريتانيا‪ ،‬سةرنووسةري ثيَشووي طؤظارو‬ ‫ساييت دةرياي نوور بووة‪.‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪5‬‬


‫لـةثةرلةمان و َينةكـــ‬ ‫جـ‬

‫ِر َيكخةري خؤثيشاندان‬ ‫ئ��اس��ـ��اي��ش��ةك��ـ��ـ‬ ‫ئ����ةجم����ارة م���‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةي شةهيد بؤ سةر خؤثيشاندةراني‬ ‫َ‬ ‫ئةمسال ‪ 9‬كةس دةستطير‬ ‫‪17‬ي شوباتي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةكرين كة مندالي خوار تةمةن ‪ 14‬سالي‬ ‫َ‬ ‫َتيداية‪ ،‬ضيرؤكي ئازارداني جةستةي و‬ ‫َ‬ ‫منداالنة و ضؤنيةتي‬ ‫رؤحي ئةو طةنج و‬ ‫تةعاموالكردن لةطةلياندا دةمانباتةوة بؤ‬ ‫بيرةورية َ‬ ‫تالةكاني زيندانيةكاني سةردةمي‬ ‫بةعس ‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬ناسيح عةبدولرةحيم‪-‬هةَلةبجة‬ ‫لةطةل نزيك بوونةوةي َ‬ ‫َ‬ ‫ساليادي ‪17‬‬ ‫زؤريك لة شارو شارؤضكةكاني‬ ‫شوبات لة َ‬ ‫كوردستان دةنطؤي خؤثيشاندان و‬ ‫كؤبوونةوةي جةماوةري بلاَ وبويةوة‬ ‫و لةسةر تؤري كؤمةاليةتي فةيس‬ ‫بووك ئامادةكاري بؤ ئةو خؤثيشاندان‬ ‫و ك��ؤب��وون��ةوة ج��ةم��اوةري��ة دةك��را‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةي شةهيديش وةك‬ ‫شاري‬ ‫شارةكانيتري كوردستان لةاليةن‬ ‫دةستةيةك لةطةنجاني ئةو شارة كة‬ ‫لة ‪ 25‬طةنج خؤيان راطةياند بةناوي‬ ‫ئةنجومةني ِراثةريني َ‬ ‫هةلةبجة ئةوةيان‬ ‫َ‬ ‫لةساليادي ‪17‬ي شوباتدا‬ ‫راطةياند كة‬ ‫خؤثيشاندان ئةنجام دةدةن‪ ،‬فاروق‬

‫‪6‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫يةكيك لة‬ ‫غةفار ضاالكةواني مةدةنىو َ‬ ‫ِرَيكخةراني خؤثيشاندانة نارةزايةتيةكاني‬ ‫ئةمسال لة َ‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةي‬ ‫‪ 17‬شوباتي‬ ‫شةهيد ووتي»بةمةبةستي يادكردنةوةي‬ ‫َ‬ ‫ثارسال‬ ‫ِرووداوةك���ةي ‪17‬ي شوبات‬ ‫َ‬ ‫رؤذي هةيني َئيمة وةك كؤمةلَيك لة‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةي شةهيد‬ ‫طةنجاني شاري‬ ‫سيي عةسر هاتينة سةر شةقامي‬ ‫كاتذمير َ‬ ‫َ‬ ‫طشتي َ‬ ‫هةلةبجة و ضواررياني ناو بازارمان‬ ‫طرت بةهاوار كردن بؤ(ئازادي‪...‬ئازادي‪....‬‬ ‫ئازادي‪...‬و ئازادي بؤ برايمي كاكة ئةحة‬ ‫و يادي ‪17‬ي شوباتة َ‬ ‫ضؤليكةن ئةم‬ ‫َ‬ ‫هيزيكي‬ ‫ووالتة) تةنها ثاش نيو‬ ‫كاتذمير َ‬ ‫َ‬ ‫زؤري ئاسايش بة جلوبةرطي سةربازي‬ ‫و بةجلوبةرطي مةدةنيةوة ثةالماريان‬ ‫داين‪َ ،‬‬ ‫بةالم َئيمة توانيمان لةدةستيان‬ ‫َ‬ ‫هةلبين و رابكةين و خؤمان بشارينةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةلمةتةي معاونيةتي ئاسايشي‬ ‫لةو‬

‫ئاسايشيكي َ‬ ‫هةلةبجة هة ِرةشةي‬ ‫َ‬ ‫كوشتني طةنجيكي خؤثيشانةدةر‬ ‫دةطةيةنيتة باوكي‬ ‫َ‬ ‫يةكيك لةو كاردانةوانةي كة حيزبي‬ ‫َ‬ ‫بةعس لةبةرامبةر كةسوكاري ثيشمةرطة‬ ‫دةيطرتةبةر طرتن و هة ِرشةكردن و‬ ‫زينداني كردني باوك و براو كةسوكاري‬ ‫َثيشمةرطةكان بوون لةبةر ئةوةي كة‬ ‫كورةكةيان ثيشمةرطةية‪َ .‬‬ ‫هةلكوتانة سةر‬ ‫سةر َ‬ ‫مالي ثةيام سةيوان و هةرشةكردن‬ ‫لةباوكي و َ‬ ‫هةولدان بؤ طرتني لة‌بةرامبةر‬ ‫ئ��ةوةي كة كورةكةي خؤثيشانداني‬ ‫يةكيكة لة حيكايةتةكاني‬ ‫ئةنجام داوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫رووداوكانى ‪17‬ي شوباتي ئةمسال‪.‬‬ ‫يةكيك لةو طةنجانةي‬ ‫ثةيام سةيوان َ‬ ‫كة لةسةر ت��ؤري ئينتةرنيت و لة‬ ‫فةيس بووك لة ثةيجي تايبةتي خؤي‬ ‫ئامادةكاري بؤ خؤثيشاندان دةكرد بؤ‬


‫مةال مستةفا بارزاني‬ ‫ـــةي الدةبريت و لةمعاونيةتي ئـاســايشي َ‬ ‫هةلةجبةش‬ ‫ـن َيوو قســةي نابةج َيي ث َيدةوتر َيت‬ ‫نـــةكـةي هةلَةجبة‪:‬‬ ‫ـ��ان ض���ووةن���ةت���ة الي ب���اوك���م و وت��ووي��ان��ة‬ ‫�ةي�ت�ي ك�����و ِرةك�����ةت ب����ؤ دةن �َي�رَ ي����ن����ةوة‬ ‫رؤذي ‪17‬ي شوبات لة َ‬ ‫هةلةبجةي‬ ‫شةهيد‪ .‬ثةيام َ‬ ‫دةلَيت « هةروةك ضؤن‬ ‫لة َثيطةكانى ئينتةرنيت بانطةوازم بؤ‬ ‫خؤثيشاندان كردووة بةهةمان شيوةش‬ ‫َ‬ ‫لةطةل هاوريكانم قسةي خؤمان بردة‬ ‫سةرو هاتينة سةر شةقام و خؤثيشاندانمان‬ ‫كرد و بة دروشمي ئازادي ئازادي ‪..‬بة‬ ‫ئاشتي بة ئاشتي سةرؤك بؤ َتينةطةشتي‪.‬‬ ‫ئةوةبوو ئاسايشي معاونيةتي َ‬ ‫هةلةبجة‬ ‫ثةالماريان داين و َئيمةش رامانكرد و‬ ‫دةستطير نةكراين لةبةرامبةر ئةوةي‬ ‫نةيانتوانيبوو دةستطيرمان بكةن يةكيك‬ ‫لة ئاسايشةكان ضووةتة الي باوكم و‬ ‫ووتيةتي ئةمجار مةيتي كورةكةت بؤ‬ ‫دةنيرينةوة‪ ،‬ئةمةش وةك هةرةشةيةك‬ ‫َ‬ ‫بؤ ئةوةي باوكم ريطةم َليبطريت لة‬ ‫خؤثيشاندان‪ ،‬ئيستاش بةبةردةوامي لة‬ ‫ريطةي ئينتةرنيتةوة هةرشةى كوشتنم‬ ‫بؤ ديت‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئةم هةرشانة َئيمة سارد‬ ‫ناكاتةوة لة خؤثيشاندان و خةباتكردن لة‬

‫َثيناوي ئازادي‪.‬‬ ‫دةتبةمة ئاسايش و ثيشت ثةراسوت‬ ‫دةشكينم‬ ‫َ‬ ‫يةكيك لةو‬ ‫رةشيد‬ ‫ثشكؤ حةمة‬ ‫َ‬ ‫طةنجانةي كة ل��ةرؤذي ‪ 17‬شوباتي‬ ‫َ‬ ‫ئةمسال لة نزيكي طردبوونةوةي‬ ‫َ‬ ‫ساليادي شةهيداني ‪ 17‬شوباتي‬ ‫َ‬ ‫لةشاري هةلةبجةي شةهيد لةاليةن‬ ‫ئاسايشةكاني معاونيةتي ئاسايشي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةوة دةستطير دةكريت و‬ ‫َ‬ ‫لةطةل َليدان‬ ‫دةبريتة معاونيةت و لةوي‬ ‫َ‬ ‫و ئازاري جةستةي سوكايةتي و جنوي‬ ‫ناشيرين بة خؤي و بزووتنةوةي طؤ ِران‬ ‫و خودي نةوشيروان مستةفا دةدريت ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫مامةلةي‬ ‫سةبارةت بة شيوازي‬ ‫ئ��ةو ه�َ�ي��زةي ئاسايش ثشكؤ‬ ‫حةمة ِرةشيد‪ ،‬ضاالكةواني‬ ‫َ‬ ‫ثارسالي‬ ‫خؤثيشاندانةكاني‬ ‫ه� َ‬ ‫�ةل��ةب��ج��ة بةم‬

‫شيوةية باس لة طرتن و زينداني كردن و‬ ‫سوكايةتي َثيكردن بة خؤي و هاوريكاني‬ ‫دةكات «من لة ناو ب��ازاردا وةستابووم‬ ‫مالزميكي ئاسايش بةناوي (ياردطار‬ ‫عةلي) هاتة الم دةمناسي وام زاني‬ ‫وةك ناسراويةك‬ ‫َثيم َ‬ ‫دةل�َ�ي��ت‬ ‫ب����رؤ ئ��ي��رة‬ ‫ِ‬ ‫بهيَلة‬ ‫جي‬ ‫بة‬ ‫َ َ‬ ‫ه������ةروةك‬ ‫ض�������ؤن ب��ة‬ ‫طة نجة كا نيتر يا ن‬ ‫َ‬ ‫ب��ةالم‬ ‫دةووت‪،‬‬ ‫وانةبوو لةبةرامبةر‬ ‫م��ن��دا دةس��ت��ي‬ ‫ك��ردة ملم و‬ ‫ووتي َئيستا‬ ‫د ة تبة مة‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪7‬‬


‫ثةيام‬

‫ئَيستاش لةِرَيي‬ ‫ئينتةرنَيتةوة هةِرةشةي‬ ‫كوشتنم بؤ دَيت‪ ،‬بةآلم‬ ‫ئةم هةِرةشانة ساردم‬ ‫ناكاتةوة لةخؤثيشاندان‬ ‫و خةبات كردن لةثَيناوي‬ ‫ئازاديدا‬ ‫دةشكينم‬ ‫ئاسايش و ثشت و ثةراسوت‬ ‫َ‬ ‫كة بردمية ئاسايش لة ئاسايش زؤري‬ ‫َليدام و دةستي كرد بة جنيو دان بةخوا‬ ‫و َثيغةمبةر و بة موقةدةسات و بةشةرةف‬ ‫و ناموس و بة نةوشيروان مستةفا و‬ ‫دةيووت دةبا نةوشيروان مستةفاي دايك‬ ‫‪َ ....‬بيت لةسةرت َبيتة جواب دةبا ئةوبيت‬ ‫ئيستا تؤ بةربدات منيش َثيم ووت من‬ ‫هيضم نةكردووة تا بمطري و َليم بدةيت‬ ‫ذوريك و ضاو دةستيان‬ ‫ثاشان كردمايانة َ‬ ‫بةستين و وتيان بؤ سليماني‪-‬تان دةبةين‬ ‫و زؤؤريان َليداين لة ئاسايش بردينيان‬ ‫سليماني ل� َ‬ ‫�ةوى وةري��ان نةطرتين‬ ‫بؤ َ‬ ‫لةبةر ئةوةي ئةمري دادطايان ثينةبوو‬ ‫كة َئيمةيان طرتبوو ثاشان هينايانينةوة‬ ‫بؤ س��ةراي سوبحان ئاغا ئةوانيش‬

‫‪8‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫وةريان نةطرتين و هةموومان َثيكةوة‬ ‫بووين ‪ 9‬نةفةر ‪ 5‬مان لة بةشي داووةي‬ ‫َ‬ ‫ثاترؤل وابوو‬ ‫سةيارةيةكدا بووين وةك‬ ‫بةدةست و ضاوةي بةستراوة يةكيك لة‬ ‫جنيودان بة‬ ‫ئاسايشةكان دةستي كرد بة َ‬ ‫خوا ثيغةمبة رو ئةيطووت ئيسالمي دايك‬ ‫حيز ئةم شارةيان ناخؤش كردووة بؤية‬ ‫هيض ثرؤذةيان بؤ نةكراوة َئيمة دايكي‬ ‫ئةوانة ‪ ....‬كة طؤرانن تاعين كردن نية‬ ‫بؤ ئةوانةي طؤرانن و عايدي ئؤثؤزسيؤنة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫مندال‬ ‫يةكيك لة دةستطيركراوةكان‬ ‫َ‬ ‫بوو زؤر دةترسا بة ئاسايشةكاني ووت‬ ‫َ‬ ‫خالؤ تواخوا با دايكم نةزانيت كة طيراوم‬ ‫ضونكة باوكم تازة مردووة لةبةرامبةر‬ ‫ئةمةدا ئاسايشةكةش جنيوي دا بة‬ ‫دايك و باوكي طةنجةكة و ووتي ئيستا‬ ‫دةتانبةم فريتان دةدةم��ة بةحرةكةي‬ ‫َ‬ ‫مندالةكان دةستي‬ ‫يةكيك لة‬ ‫دوكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كرد بة طريان و ووتي توخوا خالؤطيان‬ ‫مةمانخةنة بةحرةكة بمانكوذن بةس‬ ‫مةمانخةنة بةحرةكة ئاسايشةكةش ووتي‬ ‫ماسيةكان برسيانة و طةرايان هةية ئيتر‬ ‫هيناينيانةوة تةسليمي دةستي ثؤليسيان‬ ‫كردين شايةتيةك بؤ ميذوو َ‬ ‫دةيليم‬ ‫َ‬ ‫لةطةلماندا‬ ‫ثؤليسةكان زؤر باش بوون‬ ‫سوثاسيان دةكةين‪».‬‬ ‫جنيودان بة مةال‬ ‫س��ةب��ارةت بة َ‬ ‫مستةفا لةكاتي تةعزيب داني كادرة‬ ‫دةستطيركراوةكةي ثارتي‪ ،‬ثشكؤ ووتي‬ ‫«ئةنداميكي ثارتي طيرابوو شةقيكيان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تيهةلداو ووتي من ثارتيم ئةو ئاسايشةش‬ ‫ووتي ‪ .....‬بة طؤري مةال مستةفا ‪......‬‬ ‫بةتةنيكي ثارتي تؤ بؤ خؤثيشاندان‬ ‫دةكةيت ئةو ثيشمةرطةي ثارتي ووتي‬ ‫من هاتووم بؤ ئةوةي سؤندةي ميز بؤ‬ ‫بكرم نةخؤشةو ميز راطير ناكات‬ ‫باوكم ِ‬ ‫زؤريان َليداو كرديانة ذوورةوة بؤ الي‬ ‫َئيمة‪».‬‬ ‫ثشكؤ ل��ةب��ةرام��ب��ةر ئ��ةو طرتن‬ ‫و زيندانيكردنةي و سوكايةتي و‬ ‫ئازاردانةي ووتي «سكالاَ ي ياسايم لة‬ ‫سةر بة ِريوبةري ‌معاونيةتي ئاسايشي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجة (جةوهةري اللة سةرحةد)‬

‫و موالزميكي ئاسايش (يادطاري علي‬ ‫عةبدولكةريم) مفةوةزي ئاسايشة تؤمار‬ ‫كردووة ضاوةرواني دادطاين ئةو حةقةمان‬ ‫بطةرينيتةوة‪».‬‬ ‫بؤ‬ ‫َ‬ ‫لةبةر ثارتي بووني زياتر ئيهانةو‬ ‫دةكريت‬ ‫ثي‬ ‫َ‬ ‫سوكايةتي َ‬ ‫َ‬ ‫سارةوان حةمة سور لةكاتي هةلمةتي‬ ‫راوةدووناني خؤثيشاندةراني َ‬ ‫هةلةبجةي‬ ‫شةهيد لة رؤذي ‪17‬ي شوباتي ئةم‬ ‫َ‬ ‫يةكيكة لةو طةنجانةي كة لة‬ ‫سال‬ ‫َ‬ ‫نزيك خؤثيشاندانةكةوة دةستطير‬ ‫ك��راوة و كادريكي س��ةر بة ثارتي‬ ‫ديموكراتي كوردستانة و ثيشمةرطةية‬ ‫لةناوضةي ثارتي ديموكراتي كوردستان‬ ‫ل��ة ه� َ‬ ‫�ةل��ةب��ج��ةي شةهيد‪ ،‬كاتيك‬ ‫دةبريتة معاونيةتي ئاسايش َ‬ ‫هةلةبجة‬ ‫َ‬ ‫لةكاتي َليدانيدا ئةو كادرةي ثارتي بة‬ ‫َ‬ ‫دةليت (ئةوة بزانن من‬ ‫ئاسايشةكان‬ ‫ثارتيم و بؤ خؤثيشاندانيش نةهاتووم ئيتر‬ ‫بؤضي َليم دةدةن و دةستطيرتان كردووم‬ ‫َ‬ ‫)بةالم لةبةرامبةر خؤناساندني بة ثارتي‬ ‫زياتر و زياتر سوكايةتي ثيدةكةن و هةتا‬ ‫جنيو قسةي ناشيرين‬ ‫ئةو رادةيةش كة َ‬ ‫دةدةن بة ثارتي و خودي مةال مستةفاش‪.‬‬ ‫ئةو ثيشمةرطةو كادرةي ثارتي سةبارةت‬ ‫بةو كارةي بةرامبةريان كردووة دةوةي‬ ‫طووت كة ئةو لةناوضة هةموو شتيكي‬ ‫باس كردووة من لة ناوضةش ئةوةم ووتوة‬ ‫برادةريكم شةري كردووة و ناوبذيم‬ ‫كة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ك��ردوون‪ ،‬بةالم ئاسايشةكان هاتن و‬ ‫طرتميان‪ ،‬من خؤثيشاندانم نةكردووة ئيتر‬ ‫بطيريم‪ ،‬سةبارةت بةو قسانةي كة‬ ‫بؤضي‬ ‫َ‬ ‫بة مةالمستةفا وتراوة لةكاتي َليدان و‬ ‫تةعزيبداني ئةو كادرةي ثارتي ئامادةنةبوو‬ ‫ليدوانيك بدات لةو بارةيةوة تةنها‬ ‫هيض‬ ‫َ‬ ‫ئةوةي ووت كة ئةوةي ئةوبرادةرانة‬ ‫َثيي طووتووي هةمووى راستة‪ .‬ئةوةشي‬ ‫طووت كة هؤكاري قسة نةكردني ئةوةية‬ ‫كة ووتي من ثيشمةرطةيةكي ثارتيم هةر‬ ‫قسيةك بكةم لةسةرم دةكةويت بؤية‬ ‫هةمووشةتةكانم لة ناوضة باسكردووة‪.‬‬


‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫ئةمانيش هيض جياوازيةكيان نيية‬ ‫بةشارئةسةد‬ ‫يةكيكة لةو‬ ‫كاميل شيخ نةجمةدين َ‬ ‫طةنجانةي كة لة نزيك خؤثيشاندانةكةي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةوة بووة دواتر لة لةالي بيناي‬ ‫شارةواني هةلةبجةي شةهيد لةاليةن دوو‬ ‫ئاسايشةوة دةبريت بؤ معاونيةتي ئاسايشي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجة و ثاش ثرسيني ناوةكةي و‬ ‫َدلنيابووني لةوة كة ئةوة دةست و ضاوى‬ ‫دةبةستريت و سوكايةتيةكي زؤري‬ ‫َ‬ ‫تةعزيبيكي زؤر دةدريت‬ ‫دةكريت و‬ ‫َثي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫و لةطةل هاو ِرَيكانيدا بةدةست و ضاوي‬ ‫دةبريت‬ ‫بةسراوى بةروة شوينيكي ناديار‬ ‫َ‬ ‫نريتةوة بؤ‬ ‫و ثاشان‬ ‫دةهي َ‬ ‫كاتذمير ‪ 11‬شةو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةكريتةوة‪،‬‬ ‫هةلةبجة و تةسليمي ثؤليس‬ ‫َ‬ ‫دةكريت‪ .‬ئةو كة‬ ‫ثاشان بةكةفالةت ئازاد‬ ‫َ‬ ‫وةك طةنجيكي َ‬ ‫هةلةبجةي سةبارةت بةو‬ ‫كارة لةبةرامبةري كراوة ووتي «ئةمانيش‬ ‫هيض جياوازيةكيان نيية لة بةشارئةسةد‬ ‫دةكريت‬ ‫خؤ ئةطةر ئةو خؤثيشاندانة‌ي‬ ‫َ‬ ‫دذ بة بةشار ئةسةد بةرامبةر ئةمانيش‬ ‫بكريت لة و خراثتر دةكةن‪».‬‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‬ ‫ئةو كةسةي واي َليكردووم َ‬ ‫ضارةسةريشم بكات و بةهيض‬ ‫شيوةيةكيش َليي خؤش نابم‬ ‫َ‬ ‫يةكيكية لةو‬ ‫جةبار ق��ادر حةسةن‬ ‫َ‬ ‫كةسانةي كة َئيوارةي ‪ 17‬شوبات لة نزيك‬ ‫َ‬ ‫ئاسايشيكةوة‬ ‫مالي خؤيان لةاليةن ضةند‬ ‫َ‬ ‫دةبريت بؤ معاونيةتي‬ ‫دةستطير‬ ‫دةكريت و َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫شيوةية حيكايةتي‬ ‫ئاسايشي هةلةبجة‪ .‬بةم َ‬ ‫طرتن و زيندانيكردني خؤي طيرايةوة‬ ‫«ئيوارةي ِرؤذي ‪ 17‬شوبات دةمةو َئيورة ‪4‬‬ ‫َ‬ ‫كؤالني َ‬ ‫ئاسايش لة َ‬ ‫مالي خؤماندا طرتميان‬ ‫َ‬ ‫لةطةلمانا بؤ ئاسايش‪،‬‬ ‫و ووتيان وةر‬ ‫منيش ووتم بؤضي؟ ووتيان نازانين وةرة‬ ‫نابيت بزانم‬ ‫بؤ معاونيةت ووتم بؤضي؟ َ‬ ‫بؤضي َبيم بؤ ئاسايش ووتيان نازانين كاك‬ ‫جةوهةر بانطهيشتت دةكات‪ ،‬بردميان بؤ‬ ‫كواني با برؤم‬ ‫معاونيةت لةوي داياننام ووتم َ‬ ‫بؤالي بزانم بؤضي بانطي كردووم ووتيان‬ ‫َ‬ ‫نايةلين بيبيني منيش ووتم ئةي بؤضي‬ ‫هيناوة؟ ووتيان نازانين‪..‬دواي ئةوة‬ ‫منتان َ‬

‫ثشكؤ حةمةرةشيد‬

‫ئاسايش برديانني بؤ‬ ‫لةوي وةريان‬ ‫سلَيماني َ‬ ‫نةطرتني لةبةرئةوةي‬ ‫فةرماني دادطايان ثَينةبوو‬ ‫دةست و ضاويان بةستم و ليدانيكي زؤريان‬ ‫شوينيكي ناديار بردميان‬ ‫َليدام بةرةوة‬ ‫َ‬ ‫تا ‪ 11‬شةو هيناميانةوة بؤ ئةو شوينةي‬ ‫لةويش سوكايةتيةكي زؤر‬ ‫كة بردميان َ‬ ‫زؤريان َثيكردم و دواتر لوتيان شكاندم‪،‬‬ ‫َئيستا هيض ضارةسةريكي نية دكتؤر َ‬ ‫ئةليت‬ ‫ئةبيت عةمةلياتي بؤ بكةي منيش هيض‬ ‫دةسةلاَ تيكم نيية و تواناي دارايم نيية‬ ‫ئةبيت‬ ‫بتوانم عةمةلياتي لووتم بكةم بؤية َ‬ ‫ئةوكةسي واي َليكردووم ضارةسةريشم بؤ‬ ‫شيوةيةكيش َليي خؤش‬ ‫بكات و بةهيض َ‬ ‫نابم ‪».‬‬ ‫بؤ ئازادكردني َ‬ ‫منداليك لةذير دةستي‬ ‫ئاسايشةكان خؤي دةخاتة زيندان‬ ‫يةكيكة لةو طةنجانةي‬ ‫زانا فةرةج‬ ‫َ‬ ‫كة بيبةش نةبوو لة َليدان و طرتن و‬ ‫سوكايةتي و زيندانيكردني‪ .‬ئةو طةنجةي‬ ‫كة تةنها ضةند ِرؤذيكة لة دةرةوةي َ‬ ‫ووالت‬ ‫طةراوةتةوة ِرؤذي ‪ 17‬شوبات وةك هةر‬ ‫هاوالتيةكي تر و طةنجةكاني َ‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةي‬

‫شويني خؤثيشاندانةكةوة‬ ‫شةهيد لةنزيك َ‬ ‫دةبينيت ضةند‬ ‫كاتيك‬ ‫َ‬ ‫دةوةستيت‪ ،‬بةلاَ م َ‬ ‫َ‬ ‫ئاسايشيكي ض��ةك بةدةست ئ��ازاري‬ ‫َ‬ ‫مندالَيك دةدةن ئةويش خؤي َثيناطيريت‬ ‫َ‬ ‫مندالةكة لة َذي��ر دةستي‬ ‫و دة ِروات‬ ‫دةربهينيت و رزطاري بكات‪،‬‬ ‫ئاسايشةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيتة َنيضيري ئاسايشةكان‬ ‫بةالم خؤشي َ‬ ‫دةبريت لة‬ ‫دةكريت و‬ ‫ئةويش دةستطير‬ ‫َ‬ ‫ً‬ ‫دةكريت و‬ ‫معاونيةتي ئاسايش زينداني‬ ‫َ‬ ‫دةدري��ت‪ ،‬ئةوةي كةئةو طةنجةي‬ ‫ئازار‬ ‫َ‬ ‫نيطةران كردووة ئةوةية كة وةك خؤي‬ ‫ووتي من لة ئةورووثا كاردةكةم لةسةر‬ ‫ناساندني ميللةتةكةم وةك ميللةتي‬ ‫زولميان‬ ‫مةزلوم كةلةاليةن بةعسةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت َثيضةوانةي‬ ‫ليكراوة‪،‬‬ ‫بةالم َئيستا َ‬ ‫ئةو كارةي خؤم َئيش بكةم ضونكة َئيستا‬ ‫زولمةكة لةناو ميللةتةكةي خؤماندا‬ ‫َ‬ ‫دةكريت كة ئةمة باسكردني لةدةرةوة‬ ‫َ‬ ‫ووالت ئازارمان دةدات‪».‬‬ ‫داواي ياسايي لةسةر معاونيةتي ئاسايشي‬ ‫هةلةبجة و موالزميك تؤمار دةكريت و‬ ‫فرماني دةستطيركردني بؤ دةردةضيت‬ ‫ثييشةلكاري و‬ ‫لةبةرامبةر ئ��ةو َ‬ ‫سوكايةتيةي كة َثيان كراوة لةاليةن‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةوة‬ ‫ئاسايشي‬ ‫معاونيةيتي‬ ‫دةستطيركراوةكان لةرؤذي يةكشةممة‬ ‫‪19‬ي شوبات لةدادطاي َ‬ ‫هةلةبجة سكالاَ‬ ‫تؤمار دةكةن تا ئيستا دةستطيركراوةكان‬ ‫‪3‬داواي ياساييان تؤمار كردووة لةسةر‬ ‫هةر‌يةكة لة جةوهةر سةرحد خةليفة‬ ‫يونس‌ كة بة ِريوبةري معاونيةتي ئاسايشي‬ ‫هةلةبجةية‪ ،‬هةروةها داواي ياساييشيان‬ ‫لةسةر مفةوةزيك بةناوي يادطار علي‬ ‫عبدالكريم تؤمار كردووة‪ .‬لةسةر سكالاَ ي‬ ‫دةستطيركراوةكان دادطاي ليكؤلينةوةي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةي شةهيد فرماني دةستطيركردن‬ ‫بؤ يادطار عةلي عةبدولكةريم مفةوةزي‬ ‫ئاشايش لة معاونيةتي ئاسايشي شارةزوور‬ ‫دةركردووة سةرضاوةيةك لة بةريوبةرايةتي‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجة ئ��ةوةي ثشتراستكردوة كة‬ ‫َ‬ ‫فرمانةكة طةشتووةتة ثؤليسي هةلةبجةي‬ ‫جيبةجيكردنداية ‪.‬‬ ‫شةهيد لة َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪9‬‬


‫ل�������������ةزووةوة ب�����ة ه���������ارى ك���������وردى دةس�����ت�����ى ث���� َي����ك����ردوة‬

‫لةبة ِر َيز مام جةالل و كاك مةسعود دةثرسم‬ ‫تائيستا ضةند ثرؤذةى ضاكسازيتان ث َيشكةش‬ ‫كردووة‪ ،‬ئايا ريزيان لةئيمزاكةى خؤيان طرتووة‬ ‫ديمانة ‪ :‬قاسم ئةمين ‪-‬كؤية‬

‫كةسيكى رؤشنبيروو سياسى‬ ‫ِرَيطا‪ :‬وةك َ‬ ‫ئةو شؤرشانةى بة هارى عةرةبى روودةدةن‬ ‫ثى َليمان نزيك دةبنةوة ضؤن‬ ‫ثى بة َ‬ ‫و َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةنطينى؟‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫عوسمان محةمةد‪ :‬وةك هةموومان‬ ‫ثى دةكةين‬ ‫ئاطادارين بة ضاو هةستى َ‬ ‫تي ثة ِريوة‬ ‫مرؤظايةتى بة ضةند قؤناغ َ‬ ‫لة كؤنةوةو لة نويَش‪ ،‬بة تايبةتى دواى‬ ‫دامةزراندنى َ‬ ‫دةولةت و سنور‪ ،‬لة دواى ئةوةش‬ ‫فكرى نةتةوةى َ‬ ‫نوى ئةويش ه��ةورازو‬ ‫دابةزين و ضاك و خراثى زؤر بة خؤيةوة‬ ‫ديوة‪ .‬من َثيم واية ئةم ِرووداوانةى ئةم دواية‬ ‫ثى دةكات َ‬ ‫سالى‬ ‫لة شؤرشى َئيرانةوة دةست َ‬ ‫‪ 1979‬لة دذى شاى َئيران محةمةد ِرةزا شا‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةالم زةمينةى ووآلتانى عةرةبى ئةوةى‬ ‫كة بة بةهارى عةرةبى ناسراوة زؤر دوا‬ ‫كةوتووة لة كاتة سروشتيةكةى خؤى‪ ،‬لة‬ ‫ثى كردنى بة هارى عةرةبى‬ ‫دواى دةست َ‬ ‫ئةوةمان بؤ بة دةردةخات‪ ،‬ئةو زؤرداريةى‬ ‫كة ضةندين س��ةدةي��ة ن��ةك ضةندين‬ ‫َ‬ ‫سالة ثةنطى خ��واردؤت��ةوة‪ ،‬وة ةهةموو‬ ‫ثةنط خواردنةوةيةكيش تةقينةوةيةكى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةاليةتية‬ ‫لةطةلة‪َ ،‬ثيم واية ئةو دياردة‬ ‫رووناكبيرية تةقينةوةى دةرةنجامى ئةو‬ ‫َ‬ ‫لةثيشةوة باسم كرد‪.‬‬ ‫حالةتانةية كة َ‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واي��ة بةهارى عةرةبى‬ ‫عيراقيش بطرَيتةوة؟‬ ‫َ‬ ‫بةشيكى دابراو‬ ‫عوسمان محةمةد‪َ :‬ئيمة َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاى جيهانى‬ ‫بةشيكين لة‬ ‫نين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫دةبيت َبيتة َئيرة‪ ،‬وة‬ ‫مرؤظايةتى َبيطومان َ‬

‫‪10‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫عومسان حمةمةد‬ ‫بضيتة توركيا و لوبنان و ئوردنيش‬ ‫دةبيت َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثى ى َ‬ ‫ناوى ناوى ووالتةكان بلَيم هةموو‬ ‫و َ‬ ‫ئةو ناوضانة دةطريتةوة كة مرؤظ َتييدا ئازاد‬ ‫ناتوانيت بة ئازادى بيرو ِرا دةربب ِريَت‪.‬‬ ‫نين‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫دةستيك لة ثشت‬ ‫ِرَيطا‪ :‬هةندَيك دةلَين‬ ‫َ‬ ‫ئةم خؤثيشاندنانةوة هةية يا َبليين ئةمريكاو‬ ‫رؤذئاوا؟‬ ‫َ‬ ‫عوسمان محةمةد‪ :‬خةلك خؤى‬ ‫بةكوشت دةدات ض ثةيوةندى بة ئةمريكاوة‬ ‫كاتيك لة ليبيا قورةكة تيرتر بوو ئينجا‬ ‫هةية‪َ ،‬‬ ‫ناتؤ بةشدارى كرد كة لة مةجالة ئينسانيةكة‬ ‫ضؤن َ‬ ‫دةرلَيى هةم وةك ئينسانيةت هةم‬ ‫وةك بةرذةوةندى ئينجا تةداخولى كرد‪ ،‬من‬ ‫ثيم واية ئةوان ثشتيوانن‪َ ،‬‬ ‫بةالم هاندةر نين‪.‬‬

‫عيراقيش بطرَيتةوة‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬ئةطةر َ‬ ‫كوردستان بةرةو َ‬ ‫كوى دة ِروات؟‬ ‫عوسمان محمد‪ :‬بة داخ��ةوة َ‬ ‫دةلَيم‬ ‫دواى شؤرشى ئؤ كتؤبةرو دامةزراندنى‬ ‫بيرى نةتةوايةتى لةناو ك��ورد‪ ،‬دةتوانم‬ ‫َبلَيم ووشياربوونةوةو َبيداربوونةوةى كورد‬ ‫لةزووةوة بة هارى كوردى دةستى َثيكردوة‪،‬‬ ‫بةآلم واقيعى كوردستان و َ‬ ‫هةلكةوتةى‬ ‫جوطرافى كوردوة نةوعيةتى سةركردايةتى‬ ‫كورديى كورد لة بزووتنةوةكانى‪ ،‬بةسةراحةت‬ ‫بضى‪ ،‬ضونكة كة ثة‬ ‫ثةكةكةى َلى دةر َ‬ ‫كةكة دروست بوو وةزعيةتيكى َ‬ ‫نوى هاتة‬ ‫هيزَيكة معجزةية‬ ‫َثيش‪ ،‬ضونكة ثةكةكة َ‬ ‫كة لة سةر ئةرزةكة روبةرووبونةوة دةكات‬


‫َ‬ ‫لةطةل ئةوثةرى رَي��زم كة َثيشمةرطة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو هةموو قوربانيةى كة لة‬ ‫بوومة‬ ‫َ‬ ‫باشورى كوردستان دراوة هةتا سةر هةلدانى‬ ‫طؤرانيش‪ ،‬جا َليرة َئيمة وةك كورد بةدةر‬ ‫نين لةوة‪ ،‬شؤرشةكانى كورد بةر هةمةكةى‬ ‫ئةوة نية كة َئيستا َئيمة راست و ضةث‬ ‫دابهينين زؤريش كراوة‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئايا‬ ‫بةسةرى َ‬ ‫ئةم قوربانيدانةى َئيمة دةبينين‪َ ،‬بيطومان‬ ‫ئةطةر بةردةوام َبيت َئيمة بةدةر نابين لة بة‬ ‫َ‬ ‫دةكرى‬ ‫هارى عةرةبى‪ ،‬وة لة كوردستانيش‬ ‫ببيتةوة‪.‬‬ ‫دوبارة َ‬ ‫ِرَي��ط��ا‪َ :‬ثيت واي��ة ب��ةه��ارى عةربى‬ ‫توركياش بطرَيتةوة بة تايبةتى كوردةكان؟‬ ‫عوسمان محةمةد‪ :‬ئةوةى من بزانم هةتا‬ ‫َئيستا توركيا هيض بةرنامةيةكى مةنهةجى بؤ‬ ‫كورد نية ئةو درؤيانةى كة ئةردؤغان َ‬ ‫بالوى‬ ‫دةناسينى‪،‬‬ ‫دةكاتةوة كة خؤى بة موسلمان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مندال بكوذيت‬ ‫موسلمان ئةوة نية كة‬ ‫بيستومانة رابةرى ئيسالم محمد (د‪.‬خ)‬ ‫ضؤن رة فتارى كردوة لة ئاشتى شةر خؤشى‬ ‫تو ِرةيي‪ ،‬هةمووشتةكانيشمان بةر ضاوة من‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫ئيسالم بم يانةبم ئةوة شتة ميذوو‬ ‫نى هةزارو ضوار سةد َ‬ ‫سالة‪ ،‬ئةوةى‬ ‫خؤ دة َ‬ ‫يهي َ‬ ‫سةرانى (ئةكةثة) قسةى لةسةر دةكةن‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةتاتورك‪.‬‬ ‫هيض جياوازى نية‬ ‫رَيطا‪ :‬زؤر جار كورد دةورى سةرةكى‬ ‫كاتيكدا‬ ‫بينيوة لة نيوان سوننةو شيعة‪ ،‬لة َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك كيشةى هةية وةك‬ ‫خؤى‬ ‫كةركوك و ناوضة دابراوةكان‪ ،‬نةيتوانيوة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ناوةند يا خود‬ ‫ضارةسةرى بكةن‬ ‫بةشيكة لة ضارةسةر يا بة‬ ‫َبليين كورد‬ ‫َ‬ ‫َبيضةوانةوة؟‬ ‫عوسمان محةمةد ‪:‬ماوةيةك بةر لة‬ ‫بابةتيكم بآلوكردةوة لة ئينتةرنيت‬ ‫َئيستا‬ ‫َ‬ ‫ب��رادةرةك��ةم ووت��ى شانزة ه��ةزار جار‬ ‫خويندراوةتةوة من ئةم نموونةية دة‬ ‫هينمةوة‪ ،‬ثاش تةقينةوةكانى يانزةى‬ ‫سةثتمبةر داواي��ان لة حكومةتى ئةو‬ ‫وةختةى ئة فغانستان كرد كة ئوسامة بن‬ ‫الدن رادةست بكاتةوة دواى ئةنجامةكةمان‬ ‫بينى‪ ،‬ئيستا َبلَيم هةمان شت لة هاشمى‬ ‫ئةو بةمستوايةكى طةورة ئةويش هاشمى بة‬ ‫مستوايةكى بضوك‪َ ،‬ئيمة بؤ ببينة قوربانى‬ ‫بؤ َ‬ ‫عيراق سيستةمى محافزاتى‬ ‫خةلك‪َ ،‬‬

‫كردوة بة هةرَيم تةعبير ط��ؤراوة‪ ،‬ئةطينا‬ ‫َئيمة هةرَيمين فةرزى واقعة‪ ،‬ئةوان َ‬ ‫دةلين‬ ‫دةبيتة عةسكةر يا‬ ‫ثاسةوانى هةريم َ‬ ‫ثؤليس‪ ،‬ئةوان بة قانوونى َ‬ ‫ناهيلن جةيشمان‬ ‫هةبيت ئةي َليكدانةوةكةمان هةمان‬ ‫َ‬ ‫ئاراستةية خؤ هةرَيم َ‬ ‫دةولةت نية حةرةسى‬ ‫هةبيت‪ ،‬من وةك َثيشمةرطةى ديَرين روو‬ ‫هيزى َثيشمةرطة دةكةم‪ ،‬ئةوان ثؤليسن‬ ‫لة َ‬ ‫َئيستا لةسةر ئةو دةقة دةستوريية‪ .‬كيشةى‬ ‫كةركوك و ناو ضة دابراوةكان ئةوةية كة‬ ‫هيزى َتيدا َ‬ ‫هيزى هاوبةشى‬ ‫زال َبى يا َ‬ ‫َ‬ ‫دابيت من لة قانونى و ياساييةكان دةثرسم‬ ‫َتي َ‬ ‫با ئةوان َ‬ ‫وةالمى ئةم ثرسيارة بدةنةوة ‪.‬‬ ‫ريَطا‪َ :‬‬ ‫سالَيك زياترة بةسةر بةييانامةكةى‬ ‫يةكيتى و ثارتى ئةم‬ ‫طؤراندا َتيدةثةريَت‪َ ،‬‬ ‫حةوت َ‬ ‫خالةى بةيانامةكةيان بة كودةتا‬ ‫زانى‪ ،‬ئةم بةياننامة بؤضى بوو وة تاضةند ئةم‬ ‫بةجى بوو؟‬ ‫بةيانامة َ‬ ‫جي َ‬ ‫عوسمان محةمةد‪ :‬هةنديَك قسةى‬ ‫سةيرو سةمةرة لةناو بةياننامةكةى ئةم دوو‬ ‫حزبة بيسترا‪َ ،‬ثيم واية ئينقالب ئةوةندةى‬ ‫هيزو عةسكةر دةكريَت‬ ‫من‬ ‫زانيبيتم بة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةك بة قةلةم و نووسين‪ ،‬هةنديك ضةمكى‬ ‫نارَيك لةناو بآلو كراوةكانى ئةم دوو حزبة‬ ‫بيسترا‪ ،‬من نامةويت دوب��ارةى بكةمةوة‬ ‫َ‬ ‫ئةوةندة َ‬ ‫خةلك‬ ‫دةلَيم هيوادارم زياتر‬ ‫ضةواشة نةكةن‪.‬‬ ‫رَيطا‪ :‬ثةيوةندييتان لةطةل هيزة‬ ‫ئيسالميةكان فكرية‪ ،‬يان ضاكسازىو‬ ‫بةرذةوةندى هاوبةشة؟‬ ‫مةثيمان واية‬ ‫ئي‬ ‫محةمةد‪:‬‬ ‫عوسمان‬ ‫َ َ‬ ‫هةموو فكرو عةقيدةيةك َبينة ناو ساحةكةو‬ ‫بةرنامةيةكى نيشتمانى دابرَيذين هةتا ضوار‬ ‫دةبيت‪ .‬من‬ ‫ضيوةى نةتةوةى بؤ كوردستان َ‬ ‫َثيم واية هاوثةيمانى لة ضةمكة بضووكوكان‬ ‫دةرضوة بؤ ضةمكة فراوانةكان‪ ،‬وة من ثيم‬ ‫واية عةقيدة كؤن بووةو ضؤتة ناو ئةرشيف‬ ‫هةتا ئامانجة بالاَ كانى نيشتمانى (اللة‬ ‫اكبر) سةر ضاومان يةكيةتى وثارتيش‬ ‫سةر ضاومان‪َ ،‬‬ ‫بةالم بةوشيوة تووتيةى نا‬ ‫كة لة َ‬ ‫طةلمان دةكةن ئةطةر نا ئةويش‬ ‫سةرضاومان‪.‬‬ ‫َ‬ ‫رَيطا‪ :‬هةندَيك جار دةلَين لة يةكيةتى و‬ ‫دةلين لة ثارتى نزيكن‪ ،‬لةسةر‬ ‫هةنديَك جار َ‬ ‫ض بنضينةيةكة ئةم ثةيوةنديانة؟‬

‫عوسمان محةمةد‪َ :‬ئيمة نة لة ثارتى‬ ‫نزيكين نة لة ية كيةتى‪ ،‬وة نة لة ثارتى‬ ‫دوورين وة نة نةلةيةكيةتى‪ ،‬ئةطةر ئةوان‬ ‫راست دةكةن‪ ،‬من لة بةريزمام جةالل و‬ ‫كاك مسعود دةثرسم تا ئيستا ضةند ثرؤذةى‬ ‫ضاكسازيتان َثيشكةش كردووة‪ ،‬ئايا ريزيان‬ ‫لة ئيمزاكةى خؤيان طرتووة‪ ،‬خؤ ئةطةر‬ ‫ثى تاوانبار‬ ‫بيانةوَيت كة ئةوةى َئيمةى َ‬ ‫بابين ئةوان ضاكسازى بكةن با‬ ‫دةكةن‪َ ،‬‬ ‫يةكيكم لة نان‬ ‫َئيمة ئيفالس بكةن‪ ،‬وة خؤم َ‬ ‫سى جار ووتيان حةلمان‬ ‫ب ِراوةكان هةتا ئيستا َ‬ ‫دةنيم بزانم‬ ‫بابين ثةنجةيان لة ضاو َ‬ ‫كردوة‪َ ،‬‬ ‫دةليم‬ ‫ضيان كردوة‪ ،‬منيان طةراندؤتةوة؟ من َ‬ ‫راست ناكةن كةمنيان تةعويزكردؤتةوة‬ ‫اندبيتةوة‪،‬‬ ‫لةوانةية هةنديك كةسيان طة ِر َ‬ ‫كردبيت هى‬ ‫ئةوةيان لةسةر َئيمة حيساب‬ ‫َ‬ ‫َئيمة نةكةس ط��ةراوةت��ةوةو نةكةسيش‬

‫هةندَيك قسةى‬ ‫سةيرو سةمةرة لةناو‬ ‫بةياننامةكةى ئةم دوو‬ ‫حزبة بيسرتا‬ ‫تةكريم كراوة‪.‬‬ ‫رَيطا ‪ :‬ئةو كابينةيةى كاك نيضيرظان‬ ‫ضؤن هةلدةسةنطينى؟‬ ‫عوسمان محمد‪َ :‬ئيمة دةمانةويَت‬ ‫بةرنامةكةو سيستةمةكة بطؤردرَيت نةك‬ ‫دةمو ضاوةكان ئةوةى ئةو كوردستانةى‬ ‫ك��ردؤت��ة دوب��ةش بكريتةوة بة يةك‬ ‫ئةطةر رةجةبيش سةر َ‬ ‫ثالة َبيت مةسةلة‬ ‫نةتةوةييةكان راست كاتةوة خؤى فةرز‬ ‫نةكا‪ ،‬بةرَيز سةرؤكى هةريَم لة سالى رابردوو‬ ‫بةخؤى و حزبةكةى و ثةرلةمانةكةى شةش‬ ‫كيان‬ ‫كي َ‬ ‫ثرؤذة برياريان هةية وةرن ية َ‬ ‫بةجى بكةن سةرةتا بة بةياننامةكةى‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬ ‫طؤرانيان ووت كؤدةتايةو هةزارويةك ناو‬ ‫ناتؤرةيان بؤ َ‬ ‫هةلبةست‪ ،‬خودى كاك َنيضير‬ ‫كةسى دووةم��ى ثارتى لةناو هةريَميش‬ ‫هات ووتى بةزمانى خؤى بةدةستى خؤى‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪11‬‬


‫بة ميكرؤفؤن ووتى «ئةوةى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫َ‬ ‫دةيل َى ئةوةباشةو لة َثيناو ضاكسازيية»‪،‬‬ ‫كةسيك ئةمرؤ بة ئيجابى سبةى‬ ‫ناكرى‬ ‫َ‬ ‫بة سلبى وةيا ئةمرؤ بة سلبى و سبةى بة‬ ‫َ‬ ‫ئةوةناكرى‪.‬‬ ‫ئيجابى‬ ‫طا‪:‬ثيتواية ق��ةرةب��ووى سوتانى‬ ‫َري َ‬ ‫هةوليرو‬ ‫بارةطاكانتان بكاتةوة لة‬ ‫َ‬ ‫شوينةكان مادديةن و مةعنويةن؟‬ ‫عوسمان محةمةد‪ :‬مةسةلةى‬ ‫تةعويزكردنةوة لة ثارةى ئةو ميللةتةية‬ ‫ثى ناكةن‪ .‬بةنسبةت اليةنى‬ ‫خؤ َ‬ ‫خيرمان َ‬ ‫دوسى‬ ‫طويمان لةوة نية‬ ‫مةعنةوى َئيمة َ‬ ‫َ‬ ‫قسةى خؤش بكةن يانةيكةن‪ ،‬ئةوةى‬ ‫الى ئيمة طرنطة ئاسايى بارو دؤخى‬ ‫نابى‬ ‫هةريمة‪ ،‬ئةوة بؤ َئيمة ئةوالترة بةوة َ‬ ‫بة قةرةبووكردنةوةى َئيمة ميللةت َتيمان‬ ‫طةيشتووة بة ئاشكراو بة نهينى وة ئةوةى‬ ‫رؤذيك َديت َتيمان‬ ‫َتيمان نةطةيشتووة َ‬ ‫بةريوةية‪.‬‬ ‫دةطات‪ ،‬طؤرانيش َ‬ ‫َريطا‪ :‬سووتانى بارة طاكانى يةكطرتوو‬ ‫ضؤن َليكدةدةيتةوة؟‬ ‫عوسمان محةمةد ‪ :‬سةداسةد ثارتية‬ ‫مناوةرةيةك بوو سةرنةكةوت بؤ سوتانى‬ ‫بارةطاكانى يةكطرتوى ئيسالمى ئةطةر‬ ‫ثارتى نةبيت كاديرى ثارتية ئةطةر كاديرى‬ ‫ثارتى نةبيت موزةفى ثارتيةية ياليةنطرى‬ ‫نةبيت ثارتى‬ ‫ثارتيةئةطةر هةموو ئةوانةش َ‬ ‫بؤثيى خؤشبوو؟ ئةوان‬ ‫ثى ى خؤش بوو‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫بةرثرسن لة ثاراستنى دامو دةزطاو بازارو‬ ‫سروشتى ئةو مةتيقةية‪ ،‬لة سيبةرى وان‬ ‫لةشوينيك كرابا دةمان‬ ‫روويداوة‪ ،‬ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سى بارة‬ ‫طوت َبيبةرين ‪ ،‬بةالم كة دوبارةو َ‬ ‫بوةوة‪ ،‬كةواتة هةم ئيدارى وهةم حزبى‬ ‫بةرثرسن لةو رووداوة‪.‬‬ ‫‪:‬ئيوة بؤ لة حةظدةى شوبات‬ ‫َريطا َ‬ ‫خؤثيشاندانتان ئةنجام نةداو يادةكةتان‬ ‫بةكردارى نةكردةوة؟‬ ‫عوسمان محةمةد‪َ :‬ئيمة هيض‬ ‫بةرنامةيةكمان نةبوو بؤيةش نةمانكرد‪،‬‬ ‫هةرسى اليةنى ئؤثؤزسيؤن هيض‬ ‫وةك‬ ‫َ‬ ‫بةرنامةيةكى ثيش وةختمان دانةنابوو‬ ‫بؤيةش نةمانكرد‪ ،‬بؤ زيندوكردنةوةى لة‬ ‫جادةو شةقامةكان‪َ ،‬‬ ‫بمانةويت هةر‬ ‫بةالم‬ ‫َ‬ ‫كاتيك بيكةين دةيكةين‪ ،‬هةر ضةندة ئةو‬ ‫َ‬ ‫ساتيكى طةورةية بؤ‬ ‫يادة َتيثةرى وكارة َ‬

‫‪12‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫يةكةمين جارة كورد بة دةستى حكومةتى‬ ‫شةرعيةتيكى‬ ‫بكوذريت‪ ،‬ئةطةر‬ ‫كوردى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةبيت‪ ،‬بةالم‬ ‫بضكؤلة بؤ شةرى براكوذى َ‬ ‫هيض شةر عيةتيك نية بؤ ئةو رووداوة‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬وةك بزووتنةوةى طؤران و دو‬ ‫حزبةكة ثرؤذةيةكتان بؤ بةغدا َثيشنيار‬ ‫كيشة بؤ‬ ‫كردوة‪ ،‬بةراى تؤ هاتنى هاشمى َ‬ ‫دةبيت يانا؟‬ ‫كوردستان زياد َ‬

‫ئَيمة دة ضني ضاودَيرى‬ ‫َ‬ ‫سؤمال دة‬ ‫جيبؤتى و‬ ‫هَينني بابينَ ضاودَيرى‬ ‫سةر سندوقةكان بن‪،‬‬ ‫من تةحدايان دةكةم و‬ ‫ئةو قسةية دةكةم ئةطةر‬ ‫هةرسى‬ ‫ئؤثؤزسيؤن بة‬ ‫َ‬ ‫اليةنةوة لة سة دا هةفتاى‬ ‫دةنطةكانى نةهَينا با سةدا‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل و‬ ‫ثَينج بؤ ئَيمةو‬ ‫يةكطرتوو دابنينَ ‪ ،‬ئةوان‬ ‫ليذنةى تةزوويريان هةية‬ ‫بةسةرثةرشتى مةكتةبى‬ ‫سياسى‪ ،‬رؤذيك ديت‬ ‫ئةوانة ئاشكرا دةكةين‬ ‫عوسمان محةمةد‪َ :‬ئيمة وةك‬ ‫بزووتنةوةى طؤران بة هيض شيوةيةك‬ ‫لةيةك بستى خاكى كوردستان خؤش‬ ‫نابين ئ��ةوة بةرنامةمانة‪،‬ةئةطةر هةر‬ ‫كرابى َذير بة َذير بةراستى‬ ‫ثرؤذةيةك‬ ‫َ‬ ‫َئيمة بةطذ ئةم ثرؤذانةدا دةضينةوة‪،‬‬ ‫دةضيتة ئةو‬ ‫هيزى بيشمةرطة‬ ‫َ‬ ‫كاتيك َ‬ ‫َ‬ ‫كيشة‬ ‫ناوضانة كة داطيركراون يا ناوضة َ‬

‫لةسةرةكان ماليكى َ‬ ‫دةليت بكشينةوة بةض‬ ‫حةقيك كورد هيز َ‬ ‫لةوى بكشينيتةوة َثيم‬ ‫َ‬ ‫دةستيكى لةثشتة‪ ،‬لةبةغدا‬ ‫واية ئةمةش‬ ‫َ‬ ‫ئةوانةى ماددةى سةدو ضليان داناوة بة‬ ‫عةقالنة بةماوةيةكى كةم بؤ ئةوةى زوو‬ ‫بضيت‪ ،‬وةئيستاش َ‬ ‫دةلَين ماددةكة‬ ‫بةسةر َ‬ ‫بةسةر ضووة‪ ،‬هاشمى يةكةم كةس بوو‬ ‫َ‬ ‫فيدراليةت‬ ‫دذى دةستوربووة كة باسى‬ ‫بكات‪َ ،‬ئيمة لةبةرخاترى توركياو سعودية‬ ‫ناتوانين هاشمى رادةستى بةغدا بكةينةوة‪،‬‬ ‫دةبا َثيش وادةى ماددةى سةدو ضل لة‬ ‫كيشانة ضارةسةر كرابا بؤ‬ ‫‪ 2007‬ئةو َ‬ ‫ئةوةى بووباية فةرز‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬بزووتنةوةى طؤران لة كؤية‬ ‫جارى يةكةم لة َ‬ ‫هةلبذاردنةكان يةكةم‬ ‫كوردستان‪،‬ثيت واية‬ ‫هينا لة ئاستى‬ ‫َ‬ ‫دةنطى َ‬ ‫ئة مجارة لة ئاستى ثاريزطاكان بة طشتى و‬ ‫كؤية بة تايبةتى دةنطيكى باش بة دةست‬ ‫بهينيت؟‬ ‫َ‬ ‫عوسمان محةمةد‪ :‬رؤذيك ديت ئةوانة‬ ‫دة دةينة َ‬ ‫خةلك كة ئةوانة ئاوايان كردوة‪،‬‬ ‫تؤ باسى كؤية‪-‬ت كرد من باسى هةموو‬ ‫كوردستان دةكةم‪ ،‬بة ئيعترافى دةزطاكانى‬ ‫ثارتى خؤيان معلوماتى ثاراستن سة‬ ‫دا ضل و دوو تةزويريان ك��ردوة كة‬ ‫لةيةكيك لة طؤظارةكان بالوكرايةوة‬ ‫كة ئةوان بة حةقيقيةت سة دا ضلو دو‬ ‫تةزويريان كردوة‪َ ،‬ئيمة دةمانةويت بة‬ ‫بداتى َ‬ ‫هؤشيارى َ‬ ‫خةلك‬ ‫خةلك دةنطمان َ‬ ‫دةداتى لة‬ ‫هؤشيارببيتةوة كة بؤ دةنطمان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةرضى‪.‬‬ ‫ثرؤفاي َ‬ ‫ل‬ ‫عومسان حمةمةد لة دايك بووى ‪ 1957‬ة‬ ‫دةرضووى ثةميانطاى مامؤستايانة لةساآلنى‬ ‫زوو لة حةفتاكان ضوار َ‬ ‫سال مامؤستايةتيى‬ ‫ك��ردوة لة ناوضةى َ‬ ‫دؤل��ة مرية ناوضةى‬ ‫بارزانيان‪ ،‬تةنها مامؤستا نةبوة كادير َيكى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةاليةتى و سياسى و دةورى باشى هةبووة‪،‬‬ ‫خزمةتى زؤرى ك��ردوة و لة شاخ بووة لة‬ ‫هةشتاوة هةتا ئيَستا دانةبراوة ئاخر ثلةى ثلةى‬ ‫عةقيدى سةربازى بووة لة هيزى ثيَشمةرطة‪ ،‬تا‬ ‫ثيش دةركردنى لة ثلةى خؤى ماوةتةوة تا‬ ‫ىَ‬ ‫سال ‪ 2009‬بةهؤى ضونى بؤ ريزةكانى طؤران‬ ‫هةم لة ثلة هةم لة ثاية دور خراوةتةوة‪....‬‬


‫لة ئةط���ةري س���ةرهةلَدانةوةي خؤثيش���اندانةكاندا‬ ‫ك��� َي دةب َيتة خاوةني ش���ةقام؟ ئؤثؤزس���يؤن‪ ،‬يان‪...‬‬ ‫د‪.‬موسةنا ئةمني‪ :‬دةسةآلتي ك��وردي ب��ةردةوام ر َيطري‬ ‫لةدةنطي ن��ا ِرةزاي��ي (ش��از) ك���ردووةو نةيه َيشتووة‬ ‫رب َيت‬ ‫بةش َيواز َيكي ئازادانة بؤضوونةكاني خؤيان دةرب ِ‬ ‫عبدول سةالم بةروارى‪ :‬ئةي ئؤثؤزسيؤن ئيشي ضية؟ َ‬ ‫بةلكو‬ ‫دةب َيت َ‬ ‫خةلك كؤبكاتةوةو حكومةت بة نةشياو دةرخبات‬ ‫على كةريم‪ :‬ئةو بةياننامةية َ‬ ‫هةلو َيست َيكي سلبيةو يةك َيكة‬ ‫َ‬ ‫لةخالة الوازةكاني ئؤثؤزسيؤن‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪13‬‬


‫ِراثؤرتى‪:‬هَيدى هةولَيرى‬ ‫َ‬ ‫شوباتي‪2011‬تيثة ِري ‪10‬‬ ‫سالَيك بةسةر‪17‬ي‬ ‫َ‬ ‫قوربانيء زياتر ‪ 200‬بريندار هةية‪ ،‬دةسةآلت‬ ‫هةندي تؤمةتباري َ‬ ‫َ‬ ‫دالدةداوةو ئؤثؤزسيؤنيش‬ ‫داواي دادطايي كردنيان دةكات‪ ،‬لةبةرامبةريشدا‬ ‫دةسةآلت َ‬ ‫ت»دةبيت ئةوانةش دادطايي‬ ‫دةلَي‬ ‫َ‬ ‫بكريَن كة خؤثيشاندةرانيان هانداوة‪ ،‬كة‬ ‫ضةندين سةركردةو اليةنطري ئؤثؤزسيؤنء‬ ‫رؤذنامةنوسء مامؤستاياني زانكؤو رؤشنبيران‬ ‫لةخؤدةطريَت»‪ .‬ل��ةدواي ‪17‬ي شوباتي‬ ‫َ‬ ‫لةنيوان‬ ‫ثارسالةوة بةردةوام ئةو شة ِرة ساردة َ‬ ‫كهينةرةكاني رووداوةكاني ‪17‬ي‬ ‫ئةكتةرة َثي َ‬ ‫شوبات دةوتريَتةوة‪َ ،‬ئيستا بة جؤريَك بير لةوة‬ ‫دةكريَتةوة‪ ،‬دووبارة خؤثيشاندان سازبكريَت‪،‬‬ ‫شيوازةي َثيشوتر‬ ‫شيوةو َ‬ ‫ب��ةآلم ئايا بةو َ‬ ‫دةبيتةوة‪ ،‬ياخود ميكانيزمي تر دةطريَتةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ثاش وةرطرتنةوةي سةرؤكايةتي حكومةتي‬ ‫هةريَم لةاليةن ثارتيةوة طوشارةكان زياتر‬ ‫دةبن‪ ،‬ضونكة زؤربةي تةقةكةرانء بكوذاني‬ ‫هاوآلتيان لةرووداوةكاني َ‬ ‫سالي رابردوو ثارتي‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫َني دةربارةي‬ ‫ي‬ ‫دو‬ ‫ئةطةر‬ ‫ئةوةية‬ ‫ثرسيار‬ ‫َ‬ ‫لةنيوان‬ ‫ضاكسازي بي ِرو ِراي جياواز‬ ‫هةبي َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتيء ثارتيدا‪ ،‬بةآلم ئةم ِرؤ سةرؤكي‬ ‫َ‬ ‫هةريَمء حكومةتي هةريَم مامء برازانء لةيةك‬ ‫َ‬ ‫هةبي الي خؤتانة‬ ‫بنةمالةدان‪ ،‬كةواتة‪ :‬هةرضي َ‬ ‫ئةي بؤضي نايكةن؟‬ ‫بةوتةي ضاوديَراني سياسيء ضاالكوانء‬ ‫مامؤستاياني زانكؤ َ‬ ‫خةلكةكة جار لة جار طةرمتر‬

‫عةبدولسةالم بةرواري‪:‬‬ ‫خؤثيشاندان مافَيكي‬ ‫رةواية‪ ،‬سياسةتيش وا‬ ‫دةلَ​َيت‪ ،‬بةآلم هةموو‬ ‫مافَيكي تاكء كؤمةأل‬ ‫نابَيت بةكارهَيناني ماف‬ ‫لةدةرةوةي ياسا بَيت‬ ‫‪14‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫عةبدولسةالم بةرواري‬ ‫دةبيت بؤ دووبارة ِرذانةوة بؤ سةرشةقامةكان‬ ‫َ‬ ‫بةمةبةستي دةرب ِريني نا ِرةزاييء داواكردني‬ ‫خواستةكانيان‪ .‬مامؤستايةكي زانكؤ هاوكات‬ ‫دوانيكيدا‬ ‫سةركردةيةكي ئؤثؤزسيؤنة لةمياني َلي َ‬ ‫ئ��ةوةي بؤ طؤظاري ِريَطا شيكردةوة كة‬ ‫قةيرانةكانى هةريَمي كوردستان َ‬ ‫قولتربونةتةوة‪،‬‬ ‫نةك ضارةسةركرابن‪.‬‬ ‫د‪.‬موسةنا ئةمين مامؤستاي زانكؤ‪،‬‬ ‫هاوكات ئةندامي سةركردايةتي يةكطرتوو بؤ‬ ‫َ‬ ‫«بةدلنياييةوة ئةوةي لة هةريَمي‬ ‫ريَطا وتي‬ ‫َ‬ ‫كوردستان هةية‪ ،‬ئةنجامي كةلةكةبووني‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك َكيشةو قةيرانة‪ ،‬ئةو َكيشةو‬ ‫قةيرانانةش بووة هؤي خؤثيشانداني َ‬ ‫خةلكء‬ ‫َئيستاش بةردةوامنء هيضي َلينةطؤ ِراوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةلكو زياديشيان كردووةو داخوازيةكانيش‬ ‫بةجي ن��ةك��راون»‪ .‬سةركردةكةي‬ ‫�ي‬ ‫َ‬ ‫ج� َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤن وتيشي»سةرباري ئةوةش خويَني‬ ‫سوتينراوةو َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكانيش‬ ‫خةلك رذاوةو بارةطا َ‬ ‫تؤمةتيان بؤ َ‬ ‫هةلبةستراوة‪ ،‬كة ئةمانةشي هاتة‬ ‫َ‬ ‫سةر‪ ،‬بؤية قةيرانةكان قولتر بونةتةوة‪ ،‬نةك‬ ‫ضارةسةركرابن‪ ،‬ئةوةشي بؤ َ‬ ‫خةلك باسكراوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك بةلَيني َبي‬ ‫لةاليةن دةسةآلتةوة‬ ‫بنةمابوونء َ‬ ‫جي‬ ‫بةبي َ‬ ‫كؤمةلَيك ب ِريار دةركران َ‬ ‫بةجي كردن‪ ،‬دواتر دةركةوت لةسةر ئةساسي‬ ‫َ‬ ‫راستةقينة نةبوون»‪ .‬دةسةآلتي كوردي‬ ‫ب��ةردةوام ريَطري لةدةنطي نا ِرةزايي(شاز)‬ ‫شيوازيَكي ئازادانة‬ ‫كردووةو‬ ‫نةيهيشتووة بة َ‬ ‫َ‬ ‫بؤضوونةكاني خؤيان دةربب ِريَت‪.‬‬ ‫ثةرلةمانتاريَكي ليستي كوردستانى‬

‫ايدةطةيةنيت كة‬ ‫لةثةرلةماني كوردستان ِر‬ ‫َ‬ ‫بةمافيكي رةوا دةزانم‪ .‬عةبدولسةالم‬ ‫خؤثيشان َ‬ ‫ب��ةرواري ثةرلةمانتاري ليستي كوردستاني‬ ‫دوانيكيدا بؤ طؤظاري ريَطا وتى «‬ ‫لة َلي َ‬ ‫مافيكي رةواية‪ ،‬سياسةتيش وا‬ ‫خؤثيشاندان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مافيكي تاكء كؤمةأل‬ ‫دةلَيت‪ ،‬بةآلم هةموو َ‬ ‫بةكارهيناني ماف ل��ةدةرةوةي ياسا‬ ‫نابيت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كةسيك رادةردةب�� ِريَ��ت بؤ‬ ‫َبيت‪ ،‬كة هةر‬ ‫َ‬ ‫مافء ئازاديةكان‪ ،‬خؤثيشاندانةكانيش بةم‬ ‫دةبيت»‪ .‬دةرب��ارةي َ‬ ‫هةلويَستةكاني‬ ‫شيوية َ‬ ‫َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيش بةرواري وتي «ئةي ئؤثؤزسيؤن‬ ‫دةبيت َ‬ ‫ئيشي ضية؟ َ‬ ‫خةلك كؤبكاتةوةو‬ ‫بةلكو َ‬ ‫َ‬ ‫حكومةت بة نةشياو دةربخات»‪ .‬دواي سالَيك‬ ‫بةسةر َتيثة ِربووني خؤثيشاندانةكانء َ‬ ‫هةلةكاني‬ ‫دةسةآلت لة ِرووبة ِرووبوونةوةي خؤثيشاندةران‬ ‫ئةو ثةرلةمانتارةي ليستي كوردستاني ِرووني‬ ‫كردةوة «بابةتي خؤثيشاندان وا بة ئاساني‬ ‫نابيت‪َ ،‬ثيشتر لةدانيشتني ثةرلةماني‬ ‫تةواو َ‬ ‫كوردستان لةسةر ئةو بابةتة وتم نازانم ضؤن‬ ‫دةحةسينةوة‪ ،‬كة ئةوان‬ ‫ئةو سياسةتمةدارانة‬ ‫َ‬ ‫دةبيتة‬ ‫كة‬ ‫سياسي‪،‬‬ ‫مةرامي‬ ‫كاريَك دةكةن بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هؤي كوشتني خةلك»‪.‬‬ ‫بةياننامة نالؤذيكةكةي ئؤثؤزسيؤن رؤذيَك‬ ‫َثيش ‪17‬ي شوباتي ‪ ،2012‬واتة ‪2012/2/16‬‬ ‫سةبارةت بة يادكردنةوةي ئةو رووداوة خويَناوية‬ ‫جطة لةساردكردنةوةى شةقامء ثشتكردن‬ ‫لةمافة ِرةواكاني َ‬ ‫خةلك هيض نةبوو‪ ،‬يان بؤ‬ ‫دةستخؤشي دةس��ةآلت‪ ،‬يان ترسة لةوةي‬ ‫جاريَكي تر بودجةيان نةب ِرن‪ ،‬هةرضةندة باس‬


‫لةكوذرانء برينداركردني َ‬ ‫خةلك كراوة‪ ،‬بةآلم‬ ‫لةطي ِرانةوةي ضي ِرؤكء َثيكةنينةكاني‬ ‫ئةوة َ‬ ‫دةسةآلتء طرياني طةل هيضي تر نةبوو‪.‬‬ ‫لةبارةي ئةو بةياننامةي ئؤثؤزسيؤنةوة‬ ‫َبيبةريان لةخؤثيشاندانء ئةو تةوقيتةي‬ ‫َ‬ ‫لةهةلةو حيكمةتدا عةلي كةريم كة‬ ‫َئيستا‬ ‫سةرؤكي ئةنيستؤي كوردستانة بؤ مافةكاني‬ ‫مرؤظ بؤ ريَطا تيشك دةخاتة سةر ئةوةي‬ ‫«حيزب ئازادة لةبيروبؤضووني خؤي‪ ،‬بةآلم‬ ‫ئؤثؤزسيؤن دةيتواني شتي تر بكات‪ ،‬ضونكة‬ ‫تواناكاني لةبةرضاودةطيريَت‪ ،‬كة دةشكرا كاري‬ ‫جؤراوجؤر بكات‪ ،‬بةآلم ثشت كردن لةشةقامء‬ ‫َ‬ ‫هةولَيك بةهؤي‬ ‫َبيبةري ك��ردن لةهةر‬ ‫نا ِرةزايي»‪ .‬ناوبراو ئةو بةياننامةي ئؤثؤزسيؤني‬ ‫بة َ‬ ‫َستيكي سلبي ناوبردو َثيي واية «ئةو‬ ‫هةلوي َ‬ ‫بةياننامةية َ‬ ‫يةكيكة‬ ‫َستيكي سلبيةو‬ ‫َ‬ ‫هةلوي َ‬ ‫َ‬ ‫لةخالة الوازةكاني ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬وةك َميذوو‬ ‫لةسةري دةكةويَت‪ ،‬نةدةبوو ئةوة دةربكات‪».‬‬ ‫ئةطةرضي قوربانياني خؤثيشاندانةكانء‬ ‫دةستطيرنةكردني بكوذانء ئةنجام نةداني‬ ‫ضاكسازي‪ ،‬ئةوةندةي ِر َ‬ ‫ةتيكي قانووني‬ ‫وال َ‬ ‫هيندةي ديكةش‬ ‫هةبوو بؤ تومةتباران‪َ ،‬‬ ‫ِر َ‬ ‫ةتيكي سياسيانةي لةخؤطرتبوو‪ ،‬لةاليةكي‬ ‫وال َ‬ ‫ديكةوة خؤثيشاندانةكاني خويَندكاراني زانكؤ‬ ‫دذ بة وةزارةتي خويَندني باآل‪ ،‬كة وةزيريَكي‬ ‫يةكيتي‬ ‫يةكيتية‪ ،‬هةمان سيناريؤ لةناوضةكاني َ‬ ‫َ‬ ‫خؤثيشاندان لةداواكاري ضاكسازيء ِريشةيي‬ ‫بووة‪ ،‬خؤثيشانداني خويَندكاران دذ بة وةزراةتي‬ ‫ث��ةروةردة‪ ،‬كة وةزيرةكةي ثارتية‪ ،‬ئةمةش‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي بوو لةدذي ثارتي‪.‬‬ ‫تؤلةكردنةوةيةكي َ‬ ‫د‪.‬موسةنا ئةمين مامؤستاي زانكؤ ِراي واية‬ ‫«ئيرادةيةكي راستةقينة نية كة ضاكسازي‬ ‫هةبيت‪ ،‬كة ئةو‬ ‫ريشةيي لة لةهةريَمي كوردستان َ‬ ‫ئاسةوارانةي هةبوون َثيي ناوتريَت ضاكسازي‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةدلنياييةوة خؤثيشاندانةكان لة كوردستان‬ ‫ئاسةواريَكي طرنطي هةبوو‪ ،‬ئةو ئاسةوارانةي‬ ‫خؤثيشاندانةكانيش بة كؤي بارودؤخي سياسي‬ ‫هةريَمي كوردستانء خزمةتطوزاري‪ ،‬بةآلم‬ ‫ئةوانة ئاسةوارنء ضاكسازي نين‪ ،‬ئةطةر‬ ‫دةسةآلت خزمةتطوزاري دةكات‪ ،‬يان ث ِرؤسةي‬ ‫هاوسةرطيري دابةش دةكات‪ ،‬يان دؤزينةوةي‬ ‫كار بؤ طةنجانء دابةشكردني زةوي‪ ،‬ئةوانة‬ ‫هةمووي كاري ِر َ‬ ‫والةتينء خؤ دزينةوةية‬ ‫لةضاكسازية ِراستةقينةكان كة لةراستيدا ئةو‬ ‫ضاكسازية لة ‪17‬ي شوباتدا كردي داواكردني‬ ‫ضاكسازي سياسي بوو نةك خزمةتطوزاري»‪.‬‬

‫ئةو مامؤستايةي زانكؤ باسي لةوةشكرد‬ ‫«ئةوةي لة‪17‬ي شوباتدا كرا بؤ ئازادي بوو‪،‬‬ ‫نةك نانء كار‪ ،‬كةضي ئةوانةشي َتيدابوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫ئةوة َ‬ ‫خةلكة داوادةكات نانء كارو ضاكسازي‬ ‫لة ِريَطةي ئازاديةوة بؤي دابين بكريَت‪».‬‬ ‫لةبارةي دةست بةكاربووني َنيضيرظان‬ ‫ب��ارزان��ي لةسةرؤكي حكومةتي هةريَمء‬ ‫َ‬ ‫هةلطيرسانةوةي‬ ‫هيوركردنةوة‪ ،‬ياخود‬ ‫َ‬ ‫خؤثيشاندانةكانةوة عةبدولسةالم بةرواري‬ ‫ثةرلةمانتاري ليستي كوردستاني ثرسياري ئةوة‬ ‫دةكات «كة ئةو دؤخةي هةبوو‪ ،‬ئؤثؤزسيؤن‬ ‫خولقاندني‪ ،‬ئايا اليةنةكاني ئؤثؤزسيؤن دةتوانن‬ ‫ديسان ئةو بارودؤخة َ‬ ‫بخول َقينن؟»‪ .‬سةرؤكي‬

‫عةلي كةريم‬

‫عةلي كةريم‪:‬‬ ‫خؤثيشانداني خوَيندكاران‬ ‫دذ بةوةزراةتي‬ ‫ثةروةردة‪ ،‬كةوةزيرةكةي‬ ‫ثارتية‪ ،‬ئةمةش‬ ‫تؤلَةكردنةوةيةكي‬ ‫يةكَييت بوو لةدذي ثارتي‬ ‫ئةنيستؤتي كوردستان بؤ مافةكاني مرؤظ‬ ‫هيوربوونةوةو َئالؤزى‬ ‫لةنيوان َ‬ ‫لةبارةي شةقام َ‬ ‫شةقام دا َ‬ ‫«دةبيت خويَندنةوةيةكي‬ ‫دةلَيت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫واقيعيانة بؤ شةثؤلي نا ِرةزاييةكان بكةين‪،‬كة‬ ‫لةهةريَمي كوردستان هةية لةزؤرشتدا خؤي‬

‫َني‪ ،‬ض ئةوةي لةميدياكان دةنوسريَت‪،‬‬ ‫دةنوي َ‬ ‫يان ئةوةي لةخؤثيشاندانةكان دةردةكةويَت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةهةلويَستةكاني ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬ئةوة‬ ‫ض‬ ‫َ‬ ‫كاردانةوةيةكي خةلكي كوردستانة بةرامبةر بةو‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء خراث مومارةسةكردني‬ ‫ناعةدالةتيء‬ ‫دةسةآلت لةهةريَمي كوردستان لةماوةي‬ ‫رابردوودا‪».‬‬ ‫عةلي كةريم ب ِرواي واية»ئةو َكيشانةو‬ ‫قةيرانانةي هةن شةخسي نين ‪َ ،‬‬ ‫بةلكو طشتين‪،‬‬ ‫طروثيك‪َ ،‬‬ ‫بةلكو هةموو‬ ‫نةك هةر اليةنء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكنء ئةوةش دةطوزةريَت رةنطدانةوةو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاي كوردستانة بةرامبةر‬ ‫كاردانةوةي‬ ‫َ‬ ‫هينا َبيت‪،‬‬ ‫مان‬ ‫هةل‬ ‫مة‬ ‫ئي‬ ‫لكاريةي‬ ‫شي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةو َثي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫واقيعيكة هةموومان َثيوةي دةنالَينين»‪.‬‬ ‫بةلكو َ‬ ‫هاوكات د‪.‬موسةنا ئةمين لةبارةى ئةو‬ ‫شيوازةكاني َثيي واية َ‬ ‫خةلكي‬ ‫خؤثيشاندانةو َ‬ ‫كوردستان باوة ِري بةوة نية لةدذي دةسةآلت‬ ‫ِراثة ِرينء شؤ ِرش بكات‪ ،‬لةم ب��ارةوة وتي‬ ‫«ئةوةي َ‬ ‫َ‬ ‫دةيةوي بيكات‬ ‫خةلك كردي‪ ،‬يان‬ ‫خؤثيشاندانة بؤ ضاكسازي‪ ،‬ئيتر نازانم ئةوة‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتة لةخؤثيشاندان تؤقيووة‪َ ،‬ثيم واية‬ ‫شيوازةكان بةرةو كاردانةوة ناطؤ ِريَت‪ ،‬تةنها‬ ‫َ‬ ‫دةسةآلت ئةطةر هةموو دةرطاكان دابخات‬ ‫ثي َبي َنيت‪،‬‬ ‫وة هةموو َ‬ ‫ئوميدةكانيش كؤتايي َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكيش هةست بةوة دةك��ةن‪ ،‬كة هيض‬ ‫ضارةيةك نةماوة جطة لةوةي رووب��ةرووي‬ ‫ئةو دةسةآلتة ببنةوة‪ ،‬طرنطة َكيشةكانيش‬ ‫بهيَلريَتةوة»‪ .‬هةروةها وتيشي‬ ‫بةزيندوويي َ‬ ‫هةبيتء‬ ‫ض��االك‬ ‫ئؤثؤزسيؤني‬ ‫«ئ��ةط��ةر‬ ‫َ‬ ‫شةقاميش ض��االك َبيت‪ ،‬مةرجة طرنط‬ ‫بةجوالنةوةي َ‬ ‫خةلك‪ ،‬ئةطةر جوالنةوةكانيش‬ ‫سنورداربن‪ ،‬يان ثض ِر ثض ِر بن‪ ،‬بةآلم َ‬ ‫خةلك‬ ‫نةبيت»‪.‬‬ ‫َبي دةنط َ‬ ‫َ‬ ‫خويَن ح��ةالل كردني خؤثيشاندةران‬ ‫لة‪ 17‬ي شوباتي ثارساأل‪ ،‬لةاليةن بيكةيسي‬ ‫يةكيتيء ثارتيء حكومةتي‬ ‫بة دةستةكاني َ‬ ‫هيشتا‬ ‫كة‬ ‫مةترسيدارة‪،‬‬ ‫هةريَم‪ ،‬ئاماذةيةكي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫عةقليةتي سةردةمي شاخ لةسايكؤلؤذيةتي‬ ‫كورديدا ماوة‪ ،‬ئؤثؤزسيؤنيش جطة لةدروشم‬ ‫زمان بةستةي َليكرد‪ ،‬ناشكريَت َبالةخانةيةكي‬ ‫وةك ئةزمووني‪ 19‬ساأل لةسةر َ‬ ‫زبلدان دروست‬ ‫بكريَت‪.‬‬ ‫عةبدولسةالم ب��ةرواري ثةرلةمانتاري‬ ‫ليستي كوردستاني لةبارةي دةستطيركردني‬ ‫تؤمةتبارانء تةقةكردن لةخؤثيشاندةران باس‬ ‫لةوة دةكات «ئةوة ئيشي َئيمة نية‪ ،‬ناكريَت‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪15‬‬


‫د‪.‬موسةنا ئةمني‬

‫د‪.‬موسةنا ئةمني‪:‬‬ ‫خوَين َ‬ ‫حةالل كردني‬ ‫خؤثيشاندةران لة‪17‬ي‬ ‫شوباتي ثارساأل‪،‬‬ ‫لةاليةن بيكةيسي‬ ‫بةدةستةكاني يةكَييتء‬ ‫ثارتيء حكومةتي‬ ‫هةرَيم‪ ،‬ئاماذةيةكي‬ ‫مةترسيدارة‪ ،‬كة هَيشتا‬ ‫عةقَليةتي سةردةمي‬ ‫شاخ لةسايكؤلؤذيةتي‬ ‫كورديدا ماوة‬ ‫‪16‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫لةبارةطايةكي ثارتي تةقة بكريَتء‪َ ،‬بلَيين ئةو‬ ‫حيزبة دادطايي بكريَت‪ ،‬بؤية بة قانون هةر‬ ‫كردبيت‪ ،‬ئةو كةسة دادطايي‬ ‫كةسيك تةقةي َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ئةوانةس دادطايي بكريَن‪ ،‬كة‬ ‫دةكريَت‪َ ،‬‬ ‫هيرش بكريَتة سةر لق»‪.‬‬ ‫وتبووي َ‬ ‫عةلي كةريم َتي ِروانيني وا دةخاتة روو‬ ‫َ‬ ‫ناتواني َ‬ ‫طةندةلي‬ ‫نكؤلي لةبووني‬ ‫« كةس‬ ‫َ‬ ‫بكات لةسةرؤكي هةريَمةوة تا دةطاتة‬ ‫بةرثرسة باآلكانء هاوآلتياني ئاسايي‪ ،‬كة‬ ‫باس لةوة دةك��ةن لةهةريَمي كوردستان‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء ناعةدالةتيء ريَ��ز نةطرتني‬ ‫َ‬ ‫مافي خةلك هةية كة قؤرخكاري لةبوارة‬ ‫شيلكاري‬ ‫لةثي َ‬ ‫جياوازةكان هةيةو جؤريَك َ‬ ‫ف��راوان دةبينريَت كة دوا جار لةماوةي‪20‬‬ ‫َ‬ ‫سالدا ئةوةندة فراوان بووة‪ ،‬طةيشتؤتة هةموو‬ ‫جومطةو كايةكاني طرتؤتةوةو نا ِرةزايي فراواني‬ ‫دروس��ت ك��ردووة‪ ،‬لةحةقيقةتيشدا َ‬ ‫خةلك‬ ‫َ‬ ‫دةكولَين‪ ،‬ئةطةر بة ئاشتي خوازانةو‬ ‫لةناخةوة‬ ‫َ‬ ‫طفتوطؤ ضارةسةربكريَتء عةقلَيكي كراوة‬ ‫ئةو نارةزاييانة ئيدارة نةكريَن‪ ،‬رةنطة بطاتة‬ ‫َ‬ ‫ةتيكي كؤنت ِرؤأل نةكراو‪».‬‬ ‫حال َ‬ ‫م��اوةي‪ 63‬رؤذةك��ةي خؤثيشاندانةكاني‬ ‫يةكيتي‬ ‫زؤريَك لةناوضةكاني ذيَر دةسةآلتي َ‬ ‫بةب ِرواي د‪.‬موسةنا ئةمين بووة هؤي لةرزاندني‬ ‫دةسةآلت لةناخةوةو بةبةردةوامي دةسةآلتيش‬

‫َنيء ناضاريشي دةكات ئةو داخوازيانة‬ ‫دةلةرزي َ‬ ‫بةجي بكات‪ .‬زياتر دواو وتيشي «ئةطةر‬ ‫جي َ‬ ‫َ‬ ‫ئةوة نةكريَت بة ِراستي ئةو دةسةآلتة ياري‬ ‫ئوميديش لةناخي َ‬ ‫خةلك‬ ‫بة ئاطر دةكات َبي َ‬ ‫ني‪،‬‬ ‫َني‪ ،‬دةرةنجام ئةطةر د ِرك َ‬ ‫بضي َ‬ ‫دة ِروي َ‬ ‫كةشيكي‬ ‫دةبي د ِركيش بدوريَتةوة‪ ،‬ئةوةش‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ناتةندروست دروست دةكاتء‪ ،‬مةترسيدارة‪».‬‬ ‫قسةكردن ل��ةب��ارةي بةياننامةكةي‬ ‫ئؤثؤزسيؤن لةخاوكردنةوةي شةقام‪ ،‬ياخود‬ ‫ثشت كردن لة شةقام عةلي كةريم ئةوةي‬ ‫خستة روو «كة خؤ ثيشاندان هةبووةو‬ ‫نيء هةية بةهؤكاري جؤراو جؤر لةكاتي‬ ‫َ‬ ‫دةمي َ‬ ‫َ‬ ‫شيوةيةي‬ ‫جيادا سةرهةلدةداتةوة بةآلم بةو َ‬ ‫دةبيت‪ ،‬ئةطةري ئةوةش‬ ‫لةبةهاري عةرةبيةوة َ‬ ‫لةهةركاتيكدا َكيشةكان ضارةسةر‬ ‫هةية‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلدةداتةوة‪ ،‬بؤية‬ ‫نةكريَن‪ ،‬خؤثيشاندان‬ ‫دةبيت‬ ‫حكومةتي هةريَمء دةسةآلتي سياسي َ‬ ‫بير لةضارةسةريَكي وابكةنةوة كة راستةوخؤ‬ ‫داخلي طؤ ِرثانةكة ببن»‪ .‬لةطةأل ئةوةشدا‬ ‫هؤشداري ئةوةي داوة «ئةمجارةيان دؤخةكة‬ ‫وابمينيتةوة‪ ،‬نةك لةشويَنء شاريَك‪َ ،‬‬ ‫بةلكو‬ ‫َ‬ ‫لةسةرتاسةري هةريَمي كوردستان َ‬ ‫خةلكي‬ ‫تورة رؤذ بة رؤذ رووي لةزيادبوونة‪َ ،‬‬ ‫خةلكيش‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةردةكةويء ئةخالقي‬ ‫ناعةدالةتي زياتري بؤ‬ ‫دليري لةبةر‬ ‫كؤياليةتي ف ِر َي داوةو ئةخالقي َ‬ ‫دةكات‪ ،‬ضاوة ِرواني تةقينةوةي جةماوةري‬ ‫طةورة دةكريَت لةناوخؤو لةئاستي دةرةوة‪،‬‬ ‫ئةطةري ئةوة هةية زةرةر مةندي طةورة‬ ‫َبيت‪».‬‬ ‫لةليدوانى كؤتاييشدا د‪.‬موسةنا ئةمين‬ ‫َ‬ ‫ن��ارةازاي��ي لةبةياننامةكةي ئؤثؤزسيؤن‬ ‫«نابيت بة مةجانيء‬ ‫دةردةب ِريَتء َثيي واية َ‬ ‫كاتي ئةو‬ ‫َ‬ ‫ئوميد بة دةسةآلت ببةخشريَتةوة َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتة نيازيَكي ضاكسازي نية‪ ،‬ئيرادةيةكي‬ ‫َني‪ ،‬بة َثيويستي نازانم‬ ‫جوان بؤ خؤي نانوي َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤن شةقام خاو بكاتةوة‪ ،‬نازانم‬ ‫بتواني‬ ‫ئؤثؤزسيؤن بؤ لةخؤي بة طومانة‪ ،‬كة‬ ‫َ‬ ‫سي حيزبي طةورة‬ ‫ضاالكي هاوبةشي َنيوان َ‬ ‫بثاريَزيَت لةوةي بةرةو توندو تيذي ب ِروات‪،‬‬ ‫ئةو دةسةآلتة خةوتووة‪ ،‬ئةطةر هاوار نةكةين‬ ‫َ‬ ‫نةهينينةوة‬ ‫ناستيت‪ ،‬ئةطةريش بة ئاطاي َ‬ ‫هةل َ‬ ‫شوفيرةكة واية»‪ِ .‬روونيشي كردةوة‬ ‫وةك‬ ‫َ‬ ‫نةتواني ئةو دةسةآلتة‬ ‫«ئةطةر ئؤثؤزسيؤن‬ ‫َ‬ ‫بةخةبةربي َنيت َبيطومان تاوانبارةو كةمتةرخةمة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةطةر دةسةآلتيش طوي لةخةلك نةطريَت بة‬ ‫نامينيت‪».‬‬ ‫َدلنياييةوة تاوانبارةو شةرعيةتي َ‬


‫دواي دوو س��������األ ه���� َي����ش����ت����ا ح����ك����وم����ةت����ي ه�����ةر َي�����م‬ ‫ك����ارن����ام����ةي خ�����ؤي ن����ةب����ردؤت����ة ث���ةرل���ةم���ان���ي ك���وردس���ت���ان‬

‫َ‬ ‫عةبدوال موحةمةد ئةمني‪ :‬كارنامةكة تةنها مةرةكةبي سةر كاغةزةو‬ ‫هيضي تر‪ ،‬ئةوانيش هةزار َ‬ ‫بةل َيين بريقةداريان هةية‬ ‫د‪.‬ب���ةش�ي�ر ح������ةداد‪ :‬ئ���اط���اداري ئ���ةو ك��ارن��ام��ةي��ة نيم‬ ‫اثؤرتى‪:‬بروا هةولَيرى‬ ‫ِر‬ ‫ِ‬ ‫كارنامة ياخود بةرنامةو كةتةلؤك بؤ هةر‬ ‫دامةزراوةيةكي فةرمي طرنطة‪ ،‬تاوةكو‬ ‫شيوازيَك كاروبارةكان بة ِريَوة‬ ‫بزانريَت بة ض َ‬ ‫دةبريَن‪ ،‬بةآلم بةهؤكاري ناديارو بة َثيضء ثةنا‪،‬‬ ‫تائيستا كارنامةي كابينةي حةوت نةضوةتة‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةماني كوردستان‪ .‬ثةرلةمانتاريَكي‬ ‫َليذنةي ياسايي لةثةرلةماني كوردستان بؤ‬ ‫ريَطا َ‬ ‫دةلَيت «لة ِراستيدا نةبوني كارنامة‪ ،‬زياتر‬ ‫ث ِر َ‬ ‫ؤتؤلَيكي ئةخالقية‪ ،‬نةك قانووني» ثاش‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنةكاني‪ 2009/7/25‬سةركةوتني‬ ‫(يةكيتيء ثارتي)‬ ‫ليستي كوردستاني‬ ‫َ‬ ‫ثاشانيش لةرؤذي ‪2009/10/29‬‬ ‫بةسةرؤكايةتي بةرهةم َ‬ ‫سالةح‬ ‫كابينةي شةشةم بة دزؤرينةي‬ ‫دةنطي ثةرلةمانتاران متمانةي‬ ‫بةثيي ريَككةوتني‬ ‫ثي بةخشرا‪َ .‬‬ ‫َ‬ ‫(يةكيتيء‬ ‫وان‬ ‫ني‬ ‫ستراتيذي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثارتي) بؤ دوو ساأل جاريَك‬ ‫حكومةتء‬ ‫سةرؤكايةتيةكاني‬ ‫ثةرلةمان ئ��األء ط��ؤ ِر دةك��ةن‪،‬‬ ‫بةآلم لةوةدا طوماني زؤر لةسةر‬ ‫كهيناني‬ ‫ئةوة دةكريَت‪ ،‬كة لةكاتي َثي َ‬ ‫َ‬ ‫حكومةت هةر يةكة لة بةرهةم سالةحء‬ ‫ئازاد ب��ةرواري سةرداني‬ ‫حيز بة كا نيا ن‬ ‫دةك��������رد‬ ‫بة مة بة ستي‬ ‫رازي كردني‬ ‫اليةنةكان‪،‬‬ ‫ب�������ةآلم‬

‫لةكاتي سةردانةكاني َنيضرظان بارزاني‬ ‫دواي وةرطرتنةوةي ثؤستي سةرؤكايةتي‬ ‫حكومةتي هةرَيم‪ ،‬هةريةكة لة َنيضيرظان‬ ‫بارزانيء مةكتةبي سياسي حيزبةكةي‪،‬‬ ‫َبي عيماد ئةحمةدء حيزبةكةي سةرداني‬ ‫اليةنةكاني دةكرد‪ ،‬بؤ بةمةبةستى زةمينة‬ ‫سازى و بةشداربوونى اليةنةكان‪.‬‬ ‫ك���ارن���ام���ةي‬ ‫ئ��ةط��ةرض��ي‬

‫حكومةتي ه��ةرَي��م ب��ة وت��ةي «توانا‬ ‫سكرتيري ئةنجومةني وةزيراني‬ ‫ئةحمةد»‬ ‫َ‬ ‫ه��ةرَي��م��ي ك��وردس��ت��ان « كارنامةي‬ ‫حكومةتي هةرَيم ضوتة بةردةم ثةرلةماني‬ ‫كوردستانء لةهةموو دةزطاكاني راطةياندن‬ ‫بةجي‬ ‫بآلوكراوةتةوةء بةشي زؤريشي َلي َ‬ ‫جي َ‬ ‫كراوةء ئةو كارنامةيةش لةبةرنامةي ليستي‬ ‫كوردستاني َثيكهاتووةو بنةماي سةرةكية‪».‬‬ ‫ثةرلةمانتاريَكي ليستي كوردستانيش َبي‬ ‫ئاطايي خؤي لةضووني كارنامة بؤ ثةرلةماني‬ ‫كوردستان دةرب ِري‪.‬‬ ‫د‪.‬بةشير ح��ةداد بؤ ريَطا وتي‬ ‫«ئاطاداري ئةو كارنامةية نيمء َليدوان‬ ‫ن��ادةم‪ ،‬بةآلم كابينةي شةشةم‬ ‫بةثيي توانا ئ��ةوةن��دةي بؤ‬ ‫َ‬ ‫بةجيي كردووةو‬ ‫جي َ‬ ‫َ‬ ‫كرابيت َ‬ ‫ئةوةي ماوة كابينةي حةوت‬ ‫بةجيي‬ ‫ج��ي‬ ‫بةرنامةكة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةكات‪».‬‬ ‫حكومةتةكةي كابينةي‬ ‫ش��ةش��ةم ب��ة ث ِر َكيشةترين‬ ‫حكومةت دادةن��رَي��ت‪ ،‬ضونكة‬ ‫لةبةرامبةردا‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيكي‬ ‫َ‬ ‫دروست بووة‪ ،‬كة زؤر جار لة ِريَطةي‬ ‫ِرةخنةي ئؤثؤزسيؤنء بةردةوامي‬ ‫َ‬ ‫ط��ةن��دةل��ي دةس����ةآلت‬ ‫َكيشةكان زةق‬ ‫دةب���ن���ةوة‪.‬‬ ‫ل�����ةدواي‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪17‬‬


‫بةياننامةكةي ‪ 2011/1/29‬بزووتنةوةي‬ ‫َ‬ ‫هةلوةشاندنةوةي ئةو‬ ‫ط��ؤ ِران داواي‬ ‫حكومةتةي كرد‪ ،‬بةآلم دواي َكيشمة َكيشء‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلداني نا ِرةزاييةكانء َ‬ ‫وةالمدانةوةي‬ ‫يةكيتيء ثارتي‪ ،‬بةزؤرينةي دةنط لة(‪)2‬‬ ‫َ‬ ‫ي ئازاري ‪ 2011‬متمانة بة خشرايةوة بةو‬ ‫يةكيتيء ثارتي‪ .‬ثةرلةمانتاريَكي‬ ‫حكومةتةي َ‬ ‫لةليذنةي ياسايي‬ ‫فراكسيؤني ط��ؤ ِران َ‬ ‫ئةوةي بؤ طؤظاري ريَطا ِروون كردةوة كة‬ ‫دةس��ةآلت بة ميزاجي خؤي كاردةكات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدوال موحةمةد ئةمين‪ ،‬ئةندامي َليذنةي‬ ‫ياسايي ثةرلةماني كوردستان بؤ ريَطا ئةوةي‬ ‫وت «كارنامةي سةردةمي بةرهةم َ‬ ‫سالةح‬ ‫شتيك دةبينين‬ ‫ئاطادار نيم‪ ،‬بةآلم هةر َ‬ ‫دةسةآلت ناطة ِرَيتةوة سةر كارنامةكةيانء بة‬ ‫ميزاجي خؤيان كاردةكةن‪ ،‬نةك كارنامة‪».‬‬ ‫ث ِيشي واية «كارنامةكة تةنها مةرةكةبي‬ ‫سةركاغةزةو هيضي تر‪ ،‬ئةوانيش هةزار‬ ‫َ‬ ‫بةلَيني بريقةداريان هةية‪ ،‬هةر لةسةردةمي‬ ‫راطةياندني ليستي كوردستاني‪ ،‬ضونكة‬ ‫لةرووي زمانةواني قسةي جوان دةكةن‪،‬‬ ‫بةآلم لةرووي كردار كة خؤيان َ‬ ‫دةلَين (كردار‬ ‫شتيك نابينين شايةني‬ ‫شةرتة) لةم رووةوة َ‬ ‫ئةوةبي لةخزمةت ميللةت داية»‪ .‬دةربارةي‬ ‫َ‬ ‫طرينطي كارنامةي حكومةتي هةريَمء‬ ‫رةخنةي ثةرلةمانتاران توانا ئةحمةد‪،‬‬ ‫سكرتيري رؤذنامةواني حكومةتي هةريَم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ثةرلةماني كوردستان ب ِريار‬ ‫دةلَيت « َ‬ ‫لةسةر ئةوة بدات كة ضؤن ثةسةندي دةكات‪،‬‬ ‫بةآلم ئةو كاتةي حكومةت سويَندي خوارد‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيش ب ِرياريدا دةنط بة كابينةكة‬ ‫ن��ةدات‪ ،‬رةنطة ئيشكاليةت ئةوة َبيت»‪.‬‬ ‫حكومةتيك و دةرخستني‬ ‫كارنامةي هةر‬ ‫َ‬ ‫سةركةوتنيتي‪ ،‬بةآلم‬ ‫نيشانةي‬ ‫بة شةفافي‬ ‫َ‬ ‫شاردنةوةو قسة لةسةر نةكردني لةاليةن‬ ‫ليستي زؤري��ن��ةوة طوماني زؤر لةسةر‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء رؤتينء بةرتيل‪.........‬‬ ‫دياردةكاني‬ ‫دةمينيتةوة‪.‬‬ ‫دروست دةكاتء بة شاراوةيي‬ ‫َ‬ ‫حكومةتيك‬ ‫بة ب ِرواي ضاوديَرانيش هةر‬ ‫َ‬ ‫هيناوة‪ ،‬وةك‬ ‫هةبيت فةشةلي َ‬ ‫ئةوة سيفةتة َ‬ ‫ئةوةي َئيستا دةيبينين‪.‬‬ ‫ثاش ئاألء طؤ ِركردني حكومةتي هةريَم‬ ‫لةنيوان سةرؤكايةتيةكاني ثةرلةمانيشدا‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذي ‪ 2012/2/16‬ثةرلةماني كوردستان‬ ‫لةدانيشتنيكي نائاساييدا نيضيرظان بارزانى‬ ‫َ‬

‫‪18‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫وةك سةرؤكي حكومةتي كابينةي حةوتء‬ ‫جيطري دةست‬ ‫عيماد ئةحمةد‪-‬يشى وةك َ‬ ‫كهيناني‬ ‫نيشان كرد و ِرايسثاردن بؤ َثي َ‬ ‫كابينةي َ‬ ‫مانطيك لةدواي‬ ‫نوى‪ ،‬لةماوةي‬ ‫َ‬ ‫دةبيت حكومةت بة َثيي‬ ‫ئةو ب��ةروارة َ‬ ‫بهينرَيت‪ .‬ثةرلةمانتارةكةي‬ ‫ياسا َثيك َ‬ ‫َليذنةي ياسايي ثةرلةماني كوردستان‬ ‫ئاماذة بؤ ئةوة دةكات و َ‬ ‫دةلَيت «كارنامة‬ ‫طرنطي نية لةثةرلةماني كوردستان َبيت‬ ‫يان لةحكومةتي هةريَم‪َ ،‬‬ ‫بةلكو ئةوةي‬ ‫طرنطة كاركردنة‪ ،‬كة ئةوةشيان سةقةتةو‬ ‫هيناوة»‪ .‬وتيشي «نةبووني كارنامة‬ ‫فةشةلي َ‬ ‫ؤتؤليكي ئةخالقية نةك قانووني‪،‬‬ ‫زياتر ث ِر َ‬

‫َ‬ ‫عةبدولآل حمةمةد ئةمني‪:‬‬ ‫ئَيمة بةردةوان‬ ‫مومارةسةي ئؤثؤزسيؤن‬ ‫بووني خؤمان دةكةينء‬ ‫هةموو ئامرازَيكي‬ ‫طوجناو لةضوارضَيوةي‬ ‫ياسا بةرامبةر حكومةت‬ ‫بةكاردَينني‬ ‫اليةنيك حكومةتي تةشكيل‬ ‫ضونكة هةر‬ ‫َ‬ ‫هةبي‪ ،‬ئةوةش‬ ‫كردووة‪َ ،‬ثيويستة كارنامةي َ‬ ‫كاتيك‬ ‫زةرورةتيكي قانونيء سياسية‪ ،‬بةآلم َ‬ ‫َ‬ ‫نةبيت‪ ،‬ئةوكاتة حكومةت لة‬ ‫كارنامة ديار َ‬ ‫بؤشايي كاردةكات‪ ،‬ئةمةش هةم بؤشايي‬ ‫سياسية‪ ،‬هةميش قانوني»‪ .‬خكومةتي‬ ‫هةريَم بةو َثييةي لةدوو حيزبي هاوثةيماني‬ ‫َثيكهاتووة‪ ،‬بة دريَذايي َميذوويي دواي‬ ‫راثةريني بة هاري (‪ ،)1991‬تا َئيستاش‬ ‫بة ج��ووت حيزبيةوة م��اوةت��ةوةو هيض‬ ‫بةهيز لةو حكومةتة بةشداري‬ ‫اليةنيكي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندي حيزبي‬ ‫بوبي‬ ‫نةكردووة‪ ،‬ئةوةي َ‬ ‫(ي��ةك‪ ،‬دوو) كورسي ثةرلةماني بوون‪.‬‬

‫سكرتيرةكةي رؤذنامةواني حكومةتي‬ ‫َ‬ ‫هةريَم ئةوةش دةخاتة روو «ثةرلةماني‬ ‫كوردستان بة هةموو فراكسيؤنةكانةوة‬ ‫مافي خؤمانة بتوانين ضاوديَري ئيشء‬ ‫كارةكاني حكومةتي هةريَم بكةين و‬ ‫لةكةمء كورتيةكان َ‬ ‫بكؤلينةوة لةضؤنيةتي‬ ‫َ‬ ‫بةجي كردني ياساكان‪ ،‬بةالم ئةوة‬ ‫جي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثةيوةندي بة ثةرلةماني كوردستانةوة هةية‪،‬‬ ‫نةك حكومةتي هةرَيم»‪ .‬ثةرلةمانتارةكةي‬ ‫ئوميدةوةية‪ ،‬كة‬ ‫َليذنةي ياسايي بةو‬ ‫َ‬ ‫بضيتة ثةرلةماني‬ ‫رؤذيَكيش َبيت كارنامةكة َ‬ ‫ناتواني َئيمة‬ ‫كوردستان‪ ،‬حكومةتيش‬ ‫َ‬ ‫ئيحراج بكات‪ .‬ئةو ثةرلةمانتارة وتيشي‬ ‫َ‬ ‫حكومتيك لةذياني خؤي‬ ‫«بةدلنياييةوة هةر‬ ‫َ‬ ‫هةبيتء لةئاست داواكاري‬ ‫كةمء كورتي َ‬ ‫َ‬ ‫نةبيت‪ ،‬رةخنةي َليدةطرين‪».‬‬ ‫خةلك َ‬ ‫سةبارةت بة كابينةي حةوتةميش‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت» َئيمة ب��ةردةوان مومارةسةي‬ ‫ئؤثؤزسيؤن بووني خؤمان دةكةينء هةموو‬ ‫لةضوارضيوةي ياسا‬ ‫ئامرازيَكي طونجاو‬ ‫َ‬ ‫بةرامبةر حكومةت بةكارديَنين»‪ .‬جةختيش‬ ‫ل��ةوة دةك��ات��ةوة حكومةت ل��ةراب��ردوودا‬ ‫هيناوةو سةركةوتوو نةبووة‪،‬‬ ‫فةشةلي َ‬ ‫كة سةرؤكي حكومةتي ت��ازةش َ‬ ‫دةلَيت‬ ‫ب��ةردةوام دةبين لةسةر ئةو كارنامةية‪،‬‬ ‫ناتواني دان بة َ‬ ‫هةلةو كةمء كو ِريةدا‬ ‫بةآلم‬ ‫َ‬ ‫نابينيت‪ ،‬كةواتة‪ :‬ئةو‬ ‫دابنيتء شكستةكاني َ‬ ‫َ‬ ‫َنيت‪.‬‬ ‫حكومةتةش فةشةل دي َ‬ ‫بةثيي زانياريةكاني طؤظاري ريَطا لةم‬ ‫َ‬ ‫كابينةيةشدا ئةنجينداي ثارتي بةسةر‬ ‫ت���ةواوي جومطةكاني حكومةت زاأل‬ ‫يةكيتي نيشتمانيش َبي ئاطاية‪.‬‬ ‫دةبيتء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةثيى هةمان زانياري ريَطا لةكاتي‬ ‫هةر َ‬ ‫راسثاردني َنيضيرظان بارزاني لةاليةن‬ ‫ماميةوة (مةسعود بارزاني) جطة لة َنيضرظان‬ ‫بارزانى ء مةكتةبي سياسي حيزبةكةي‬ ‫يةكيتي لةطةأل دا‬ ‫بةرثرسيكي‬ ‫هيض‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كهيناني كابينةي‬ ‫نةبوو‪ ،‬كةضي لةكاتي َثي َ‬ ‫شةشةمي بةرهةم َ‬ ‫سالةح‪-‬دا هةريةكة لة‬ ‫بةرثرسيكي ثارتى‬ ‫ئازاد بةرواريء ضةند‬ ‫َ‬ ‫ي��اوةري بةرهةم َ‬ ‫سالةح ب��وون‪ ،‬بةمةش‬ ‫جيطري سةرؤكي‬ ‫عيماد ئةحمةد كانديدي َ‬ ‫بةشيوةيةكي راستةوخؤ‬ ‫حكومةتي هةريَم َ‬ ‫ئاطاداري دانيشتنةكاني َنيضرظان بارزاني نية‬ ‫لةطةأل اليةنة بةشداربووةكان‪.‬‬


‫ئازاديى رؤذنامةنووس لة ن َيوان ئريادةى‬ ‫حيزبء سةربةخؤبووندا‬ ‫دارا بينايى ‪ -‬سلَيمانى‬ ‫ئةمرؤدا‬ ‫َبيطومانين لةوةى كة لة دونياى ِ‬ ‫رؤذنامةطةرى ئازاد زؤرترين قسةى لة‬ ‫تويذينةوةى‬ ‫بارةوة‬ ‫دةكريت و جؤرةها َ‬ ‫َ‬ ‫دةدريت‪ .‬دونياى ئةمرؤ‬ ‫لةباةوة ئةنجام‬ ‫َ‬ ‫دونياى تةكنؤلؤذياو َثيشكةوتن خوازيية‪،‬‬ ‫تؤ ِرةكانى ئينتةر َنيت بوونةتة هؤكار بؤ‬ ‫بةرفراوانبوونى مةوداى ئازادى و طةشة‬ ‫دان بة بوارةكانى ِراطةياندن و شرؤظة‬ ‫كردنى رووداوةكانى رؤذ‪ ،‬ئةمةش لةو‬ ‫ئاستيكى‬ ‫وآلتانة بة دى‬ ‫َ‬ ‫دةكريت كة تا َ‬ ‫باش ياسا سةروةرةو ديموكراسى ثيادة‬ ‫رادةربرين بؤ هةريةكة‬ ‫دةكريت و ئازادى‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫لة تاكةكانى كؤمةلطة فةراهةم هاتووة‬ ‫هةر ئةمةش وايكردووة لة زؤر رووةوة‬ ‫َثيشكةوتن لة وآلتانى ديموكراسى َبيتة‬ ‫ئ��اراوةو خودى رؤذنامة نووس َريزى‬ ‫دابنريت‪.‬‬ ‫زؤرى بؤ‬ ‫َ‬ ‫ثر‬ ‫سيستةمى ئةو وآلتانة‬ ‫َ‬ ‫بةضاويكى ِ‬ ‫لة حورمةتةوة دة ِرواننة ِرؤذنامةطةرى‬ ‫ئازاد‪ ،‬ئةمةش لةو ِروانطةيةى ئةوانةوة‬ ‫كة َثيوانةى ئ��ازادى ِرؤذنامةطةرى‬ ‫هاوسةنط دةك��ةن ل��ةئ��ازادى طةل‬ ‫و نيشتمانةكةيان‪ ،‬ديارى َتي ِروانينى‬ ‫ئةوانة كة َثييان وانيية ئةوةى لةسةر‬ ‫دةكريت‪،‬‬ ‫ِرووثة ِرى ِرؤذنامةكان بةدى‬ ‫َ‬ ‫ئاشنا كردنى هزرى هاوآلتيانة بةدنيا‪،‬‬ ‫دةبيتة ِرَيخؤشكردن‬ ‫ئةمةش بؤ خؤى َ‬ ‫َ‬ ‫تا سةرجةم تاكةكانى كؤمةلطا َفيرى‬ ‫بكرين كة ئازادى خودى تا ضةند‬ ‫ئةوة َ‬ ‫دةبيت ئةوةندةش لة طرنطى‬ ‫طرنطة‪َ ،‬‬ ‫ئازادى بةرامبةرةكةت َتيبطةيت‪ِ .‬بروا‬ ‫طةليك وةك‬ ‫ناكةم لةدنيادا هيض‬ ‫َ‬ ‫ك��ورد لةسادةترين مافى خ��ؤى كة‬ ‫كرابيت‪ ،‬جا با ئةم‬ ‫ئازاديية َبيبةش‬ ‫َ‬

‫ئازاديية ثةيوةست َبيت بة سةرجةم‬ ‫ِرةهةدةكانيةوة‪،‬سياسى‪ ،‬كؤمةآليةتى‪،‬‬ ‫ِرؤشنبيرى‪ ،‬هونةرى و ِرؤذنامةطةرى‪...‬‬ ‫هتد‪ .‬بةآلم ئةوةى من َليرةدا مةبةستمة‬ ‫ئ��ام��اذةى ث�َ�ي��ب��دةم‪ ،‬ئ���ازادى وش��ةو‬ ‫بةدريذايي َميذوو‬ ‫ِرؤذنامةطةريية كة‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذنامةطةرى كوردى جؤرةها قؤناغى‬ ‫نشيوة‬ ‫ثر لة هةورازو َ‬ ‫ِبريوةو هةر قؤناغةو ِ‬ ‫لةهةمان كاتيشدا خاوةن َميذوويةكى‬ ‫خزمةتيكى بةرزيان بة‬ ‫ثرشنطدارةو‬ ‫َ‬ ‫ِرؤشنبيرى ميللةتةكةيان ك��ردووةو‬ ‫بوونةتة سةر مةشقى ِرؤذنامةكانى ثاش‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةمةشدا سةردةمى‬ ‫خؤيان‪،‬‬ ‫َذير دةستةيى و خةباتى شاخ رؤذنامة‬ ‫ةوشيكى‬ ‫نووسانى كورد دةروونيان لة ِر َ‬ ‫َ‬ ‫ئالؤزى سياسيدا بوون و نةيانتوانيوة‬ ‫رذيمى بةعس و َ‬ ‫دةولةتى‬ ‫سيبةرى َ‬ ‫َ‬ ‫لةذير َ‬ ‫ديكتاتؤرى و دوور لة ئازادي بةردةوامى‬ ‫بةخؤيان بدةن‪ ،‬بةآلم لةثاش خؤيان‬ ‫ئةرشيفيكى َ‬ ‫ثر بةهايان بؤ‬ ‫َ‬ ‫دةولةمةند و ِ‬ ‫هيشتووين‪.‬‬ ‫بةجي َ‬ ‫َ‬ ‫دواى ِراثة ِرين ِرؤذنامةطةرى كوردى‬ ‫هيناية ئاراوة‪ ،‬بةدةيان‬ ‫قؤناغيكى َ‬ ‫نويي َ‬ ‫َ‬ ‫دةرضووينرا‪ ،‬بةآلم سةرجةميان‬ ‫ِرؤذنامة‬ ‫َ‬ ‫بة ِر َ‬ ‫وال��ةت طوزارشت بوو لة ئازادى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطا‪،‬‬ ‫ادةربرين و بيركردنةوةى‬ ‫ِر ِ‬ ‫بةضاويكى واقيعيانة‬ ‫ب��ةآلم ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫ِبروانينة ِرؤذنامةكان‪ ،‬زؤرب��ةى هةرة‬ ‫َ‬ ‫زمانحالى حزب و ِرَيكخراوة‬ ‫زؤريان‬ ‫سياسيةكان بوون بؤ طوزراشت كردن لة‬ ‫ئايدياى حزب‪ ،‬جا ِرؤذنامةطةرى حزبى‬ ‫ئازادييةكى سنووردارى بؤ ِرؤذنامةكةى‬ ‫و ِرؤذنامةنووسةكانى دةستةبةر كردووة‪،‬‬ ‫بخريتة خزمةت‬ ‫بةمةرجآ ئةو ئازادييةش َ‬ ‫حزب و بةرنامةو سياسةتةكةى‪ .‬بَيطومان‬ ‫ئةطةر بهاتاية رؤذنامة نووسيش ئازاد‬ ‫بووناية لةوةى بيخةنة روو ئةوة هةرطيز‬

‫شة ِرى ناوخؤ و يةكتر كوشتن رووى‬ ‫دةوريكى‬ ‫نةدةدا‪ ،‬ضونكة رؤذنامة نووس‬ ‫َ‬ ‫طرنطى دةبينى لة ناشرينكردنى ئةو‬ ‫شة ِرة نةطريسة‪ ،‬بةآلم لة ِراستيدا رؤذنامة‬ ‫نووسةكانى سةردةمى شة ِرى ناوخؤ‬ ‫راستة كاديرى حيزب بوون بةآلم زياتر‬ ‫بيريان لة ثةيداكردنى نان دةكردةوة‬

‫َ‬ ‫عةبدولآل حمةمةد ئةمني‪:‬‬ ‫ئَيمة بةردةوان‬ ‫مومارةسةي ئؤثؤزسيؤن‬ ‫بووني خؤمان دةكةينء‬ ‫هةموو ئامرازَيكي‬ ‫طوجناو لةضوارضَيوةي‬ ‫ياسا بةرامبةر حكومةت‬ ‫بةكاردَينني‬ ‫لة بةرامبةر نانيش ئاطرى شة ِرةكةيان‬ ‫بة ويستى سةركردة شة ِركةرةكانى ناو‬ ‫حيزب خؤش دةكرد‪.‬‬ ‫ئةمرؤى كوردستان‬ ‫ِرؤذنامةكانى‬ ‫ِ‬ ‫ئؤرطانى حزبين‪ ،‬جطة لة سةرنوسةر‬ ‫كة كاديرى َثيشكةوتووى حزبة‪،‬‬ ‫ِرؤذنامة نووسةكانيش َثيش ئةوةى‬ ‫ِرؤذنامة نووس بن ئةندامى ئةو حزبةن‪،‬‬ ‫لةسةرةوة بؤ خوارةوة خاوةن ئازاديةكى‬ ‫وانين كة شايةنى ئةوة َبيت سةربةخؤيانة‬ ‫ئةركةكانيان ئةنجام بدةن‪ ،‬تةنانةت‬ ‫سةرنووسةرى ِرؤذنامةكةش بؤ هةر‬ ‫دةبيت بطة ِرَيتةوة بؤ سةروى‬ ‫َ‬ ‫كاريك َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪19‬‬


‫خؤى كة خاوةنى ئيمتيازة‪ ،‬خاوةنى‬ ‫ئيمتيازيش يان كةسى يةكةمى حزبة‬ ‫لةنيو كابينةى سةركردايةتيداية‬ ‫ياخود َ‬ ‫سياسةتى ِرؤذنامةكةش هةمان سياسةتة‬ ‫هيَلة‬ ‫كة حزب ثيادةى دةكات‪ ،‬بؤية ئةو َ‬ ‫كيشاويةتى بةرامبةر‬ ‫س��ورةى حزب َ‬ ‫دةبيت ثابةند‬ ‫بة ِرؤذنامةنووسةكانى‬ ‫َ‬ ‫بن َثيوةى و الدان َليي ِرووب��ة ِرووى‬ ‫َليثرسينةوةى توند دةبنةوة تا ئاستى نان‬ ‫ِبرين و دةركردن‪.‬‬ ‫ِرؤذنامةنووس ِراستة بةثرسيارةتييةكى‬ ‫بي ئةندازةى لةئةستؤ طرتووة‪،‬‬ ‫طةورةو َ‬ ‫َ‬ ‫ةتيكى وادا كة َثينووسةكةى‬ ‫حال‬ ‫بةآلم لة‬ ‫َ‬ ‫نةبيت‪ ،‬تةنها و تةنها بيرى‬ ‫سةربةست َ‬ ‫ِرؤذنامةنووس ئةوةية بير لةو نانة بكاتةوة‬ ‫كة حزب وةك وةفادارييةك بؤ َدلسؤزى‬ ‫طوي ِر َ‬ ‫ايةلى ِرؤذنامةنووسةكة بةرانبةر بة‬ ‫و َ‬ ‫دةداتى‪.‬‬ ‫ئايدياى حزب‬ ‫َ‬ ‫ل��ةث� َ‬ ‫�ال ِرؤذن��ام��ةط��ةرى حزبيدا‪،‬‬ ‫ِرؤذن��ام��ةط��ةرى ئةهليشمان هةية‪،‬‬ ‫شتيكى‬ ‫ئةهلييةتى ئةم ِرؤؤذنامانة‬ ‫َ‬ ‫ِر َ‬ ‫والةتين‪ِ ،‬رؤذنامةنووسةكانى ئةم‬ ‫شتيك‬ ‫ِرؤذنامة ئةهليانة بةر لة هةموو َ‬ ‫قوتابى و َثيطةيشتووى دةزطا ئيسالمى‬ ‫و ئايدؤلؤذياى حزبةكانن‪ ،‬كة َئيستا‬ ‫سيبةر ناو زةد كراون‬ ‫بة رؤذنامة ى َ‬ ‫يان حزب خؤى دةرى دةكات‪ ،‬لةهةر‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ِرةض��اوى‬ ‫ةتيكيشدا َبيت‬ ‫َ‬ ‫حال َ‬ ‫هةست و سؤزى ِرؤذنامةنووسةكة بكات‬ ‫َ‬ ‫هةلطرى ئايديايةكى حزبيانةية‪،‬‬ ‫كة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيلَيكى راست‬ ‫نابيت َ‬ ‫لةطةل ئةمةشدا َ‬ ‫و ضةث بةسةر هةبوونى ِرؤذنامةطةرى‬ ‫بهينين و بوونيان سفر بكةينةوة‬ ‫ئةهليدا َ‬ ‫ضونكة بة ِرةض��او كردنى ئةم ضةند‬ ‫َ‬ ‫سالةى ِراب��ردوو‪ ،‬دةتوانين ئاماذة بة‬ ‫َثيشكةوتنى ِرؤذنامةطةرى كوردى‬ ‫بكةين‪ ،‬لةهةمان كاتيشدا لةضاو ئةو‬ ‫َ‬ ‫‪20‬ساليةى حوكمى خؤيي‬ ‫ئةزموونة‬ ‫كورد‪ ،‬بوونى ئ��ازادى لةبةرامبةر ئةم‬ ‫‪َ 8‬‬ ‫عيراق ئةوة ئازادى‬ ‫سالةى ئازادى َ‬ ‫عيراق زياتر لةوةى الى‬ ‫ِراطةياندنى َ‬ ‫خؤمانن طةرضى سةركردةكانى حزب‬ ‫و َ‬ ‫عيراق بةهةمان‬ ‫بالة سياسيةكانى َ‬

‫‪20‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫َ‬ ‫َ‬ ‫مامةلة‬ ‫عاقلييةتى بةعسى ِرووخ��او‬ ‫بةدريذايي ثازدة‬ ‫دةك��ةن‪ ،‬بةآلم خؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سالى ِرابردوو هةمان عةقلييةتى لةالى‬ ‫سةركردةى حزبة كوردييةكانى لةمة ِر‬ ‫طي ِراوة‪.‬‬ ‫خؤمان ِر َؤليان َ‬ ‫َ‬ ‫نالَيم ِرؤذنامةكانى ح��زب هيض‬ ‫كاريكى باشيان ئةنجام ن��ةداوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ب��ةآلم ئةو دةرفةتة زؤرةى هةبووة‬ ‫بةدةر لة ِرؤذنامةنووسةكانى خؤيان‬ ‫بة ِرؤذنامةنووسانى غةيرى خؤيان‬ ‫نةداوةن تةنانةت ِرؤذنامةنووسةكانى‬ ‫خؤشيان ئةوةندة ئازاد نين كة بتوانين‬ ‫كةسيك‬ ‫بضوكترين ِرةخنة ئا ِراستةى‬ ‫َ‬

‫َ‬ ‫عةبدولآل حمةمةد ئةمني‪:‬‬ ‫ئَيمة بةردةوان‬ ‫مومارةسةي ئؤثؤزسيؤن‬ ‫بووني خؤمان دةكةينء‬ ‫هةموو ئامرازَيكي‬ ‫طوجناو لةضوارضَيوةي‬ ‫ياسا بةرامبةر حكومةت‬ ‫بةكاردَينني‬ ‫بةرثرسيك‪،‬‬ ‫‪،‬بةرثرسيك‪ ،‬حيمايةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بطيريت طةرضى ضةند‬ ‫دياردةيةك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ؤذنامةنووسيك‬ ‫سالَيك بةر لة َئيستا ِر‬ ‫َ‬ ‫ستوونيك لة ِرؤذنامةيةكى‬ ‫لةسةر نوسينى‬ ‫َ‬ ‫حزبيدا لة ِرؤذنامةكة دةركرا‪ ،‬بؤ‪..‬؟ تةنها‬ ‫لةبةر ئةوةى ِرةخنةى لة نرخى ثليتى‬ ‫رتيكى هونةرمةندى دؤستى حزب‬ ‫كؤنسي َ‬ ‫َ‬ ‫طرتبوو!!‬ ‫لةاليةكى ترةوة دةتوانين ثةنجة‬ ‫بخةينة سةر ئةو ضةندين بابةت و‬ ‫ِرةخنانة كة لة ِرؤذنامة حزبيةكاندا‬ ‫بةتايبةتى ِرؤذنامةو باقى ِراطةياندنةكانى‬ ‫ه��ةردوو حزبدا بةرضاو دةك��ةون‪ ،‬كة‬

‫بويرانة ثةنجة دةخةنة سةر ضةندين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دياردةى ناشايستةو طةندةلى لةهةندآ‬ ‫بةرثرس و كةسانى ثلة َبلندى حكومى‪،‬‬ ‫بةآلم َليرةدا دةثرسين باشة بؤضى‬ ‫ِرؤذن��ام��ةو باقى ِراطةياندنى حزبى‬ ‫دةسةآلت ِرَيطة بةو نووسةرو ِرؤذنامة‬ ‫نووسانةى دةرةوةى ِراطةياندنةكانيان‬ ‫نادةن؟ ئةوةش يان بؤ ئةوةية هةموو‬ ‫سةروةرييةكان بؤ خؤيان َبيت‪ ،‬ياخود‬ ‫ِرؤذنامة نووسةكة ثشتى طيراوة لةاليةن‬ ‫بةرثرسيكى ثاية َبلندةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذنامةطةرى ئازاد دةرطاى واآلية بة‬ ‫ِروى هةموو بيرو ِرايةكى جياواز‪ ،‬بةآلم‬ ‫بؤضى لةالى ِرؤشنبيران و نووسةران و‬ ‫ِرؤذنامةنووسانى لةمة ِر خؤمان طيانى ِرةخنة‬ ‫َ‬ ‫بةشيكى لة‬ ‫قبوول نةكراوة‪.‬؟ خؤ‬ ‫طرتن‬ ‫َ‬ ‫ئةركةكانى ِرؤذنامةطةرى ئازاد ِرةخنة طرتنة‬ ‫لة ِرةوشى سياسى‪ ،‬ئابوورى‪ ،‬كؤمةآليةتى‪،‬‬ ‫بة ِرَيوةبردن‪ِ ،‬رؤشنبيرى و هونةرى ‪..‬‬ ‫كةضى ن��ووس��ةران و ِرؤذنامةنووسان‬ ‫جورئةتى ئةوة ناكةن َ‬ ‫قةلةمةكانيان بخةنة‬ ‫َ‬ ‫طة ِرو هةموو دياردة ناشيرينةكانى طةندةلى‬ ‫ناو حزب و حكومةت بخةنة ِروو‪ .‬طةر‬ ‫بةو كارةش َ‬ ‫هةلسن‪ِ ،‬رؤذنامةى حزبى‬ ‫دةسةآلتدار ئامادة نيية بؤى بآلو بكاتةوة‪،‬‬ ‫دايبةزي َنيت‪،‬‬ ‫طةر لة ِرؤذن��ام��ةى ت��ردا‬ ‫َ‬ ‫بةرثرسان هيض حسابى بؤ ناكةن‪ ،‬ضونكة‬ ‫بة ِرؤذنامةى خؤيانيان نازانن‪ ،‬بطرة زؤر جار‬ ‫نووسةرى بابةتةكة و خودى سةرنووسةرى‬ ‫ئةو ِرؤذنامة و طؤظارةى ئةو بابةتةى َتيدا‬ ‫دابةزى وة رووبة ِرووى هة ِرةشةى َليدان و‬ ‫دةبيتةوة‪.‬‬ ‫كوشتن َ‬ ‫َ‬ ‫نابيت ِرةشبينانة ب ِروانينة‬ ‫ئةوةشدا‬ ‫لةطةل‬ ‫َ‬ ‫داهاتووى ِرؤذنامةطةرى ئ��ازاد‪ ،‬ضونكة‬ ‫ئازادى ِرؤذنامةطةورى بةر لة ِرووخاندنى‬ ‫ِر َذيمى بةعس زؤر كةمتر بوو لة َئيستاو‬ ‫دةويرا بة ِراشكاوى‬ ‫حزبةكانى تر نةيان َ‬ ‫َ‬ ‫ِرةخنةكانيان ئا ِراستةى كةموكو ِرى و خالة‬ ‫الوازةكانى حزب و حكومةت بطرن‪ ،‬كةضى‬ ‫شيوةيةكى جياوازى لةخؤ‬ ‫َئيستا دؤخةكة َ‬ ‫طرتووةو ئازادى ِرؤذنامةطةرى َثيشكةوتنى‬ ‫بةخؤوة بينيوة‪ِ ،‬رةنطة لة داهاتوودا بةرةو‬ ‫بكريت‪.‬‬ ‫ضونيكى زياترى َلي بةدى َ‬ ‫َثيش َ‬


‫دةزط��اى زان��ي��ارى و ثاراسنت دوو دةزط��اى حيزبني‬ ‫لة خوىل س َييةمى ثةرلةمان يةكةم كار كة دةبواية‬ ‫بكراية طؤ ِرينى ثةي ِرةوى ناوخؤ بوو‬

‫ن��اب�� َي��ت ب�����ةرد ب���ة ط���وول���ة وةالَم ب���در َي���ت���ةوة‬ ‫ديدارى‪:‬سةلمان حسين‬ ‫ِرَيطا‪َ :‬ثيمان خؤشة ِراى جةنابت بزانين‬ ‫لةسةر دوو َ‬ ‫سال و نيو كاروضاالكى‬ ‫ثةرلةمان؟‬ ‫َ‬ ‫خالة شةهاب‪َ :‬بيطومان‬ ‫سؤزانى‬

‫نويبوونةوة و تازة َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنى‬ ‫لةطةل َ‬ ‫ستايليكى تازة‪ ،‬بةوةى كة‬ ‫ثةرلةمان بة‬ ‫َ‬ ‫دةهي َنيت و حكومةت‬ ‫زؤرينة‬ ‫ليستيك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ليستيك‬ ‫دةهي َنيت‪ ،‬وة ضةند‬ ‫َثيك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كهينانى‬ ‫هاوثةيمانى‬ ‫لةطةل دةكةن بؤ َثي َ‬ ‫ليستيكيش وةك‬ ‫ئةو حكومةتة‪ ،‬وة ضةند َ‬

‫دةميننةوة‪ .‬بة ِراى من ئةمة‬ ‫ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫يةكيكة لةو ب��ةرةو َثيشضونانةى كة‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةمان بةخؤيةوة بينيوة‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬ئةمةى باستكرد بريتى بوو‬ ‫لة ئيجابيةتةكانى ثةرلةمان‪َ ،‬ئيستا با‬ ‫َبيينة سةر ئيشكاليةتةكانى ثةرلةمان‪،‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪21‬‬


‫ئايا لة ماوةى ئةو دوو َ‬ ‫سالةدا ثةرلةمان‬ ‫ئيشكاليةتى هةبووة؟ ئةطةر هةيبووة ضى‬ ‫بوون؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫كةميك‬ ‫خالة شةهاب‪َ :‬ئيمة با َ‬ ‫واقيعيانة سةيرى كاروبارى ناو ثةرلةمان‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيكى تازة‪ ،‬هةروةها‬ ‫بكةين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ليستيكى دةسةالت كة هةميشة زؤرينةى‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةمانى بةدةستةوة بووة‪ ،‬هاتووةتة سةر‬ ‫بهي َنيت‪َ ،‬بيطومان‬ ‫ئةوةى ‪ 56%‬بةدةست َ‬ ‫شؤكيكة بؤ زؤرينة‪ .‬ئيشكاليةتى‬ ‫ئةمة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةرة طةورةى ئةم حالةتة ئةبواية لة‬

‫ئيشكاليةتى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫لة كوردستان ئةوةية‬ ‫كة تازةية‪ .‬لةسةرةتاوة‬ ‫بة«نةخيرَ »هاتووة‪،‬‬ ‫نةخيرَ بؤ هةموو شتَيك‬ ‫‪22‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫ثةيرةوى ناوخؤوة ضارةسةر‬ ‫طؤ ِرينى‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ثةيرةوى ناوخؤ لة سالى‬ ‫بكراية‪ ،‬ضونكة ِ‬ ‫‪ 1992‬تةنها لة َنيوان دوو حيزبدا بووة‪.‬‬ ‫وازيك دايان ِرشتووة‬ ‫شي َ‬ ‫ئةم دوو حيزبة بة َ‬ ‫بةشيوةيةكى زؤر‬ ‫كة ثةرلةمان كارةكانى َ‬ ‫َ‬ ‫مةرين ببات بة ِرَي��وة‪ .‬بةالم لة خولى‬ ‫سيةمى ثةرلةمان يةكةم كار كة دةبواية‬ ‫َ‬ ‫ثةيرةوى ناوخؤ بوو‪،‬‬ ‫ينى‬ ‫ر‬ ‫طؤ‬ ‫بكراية‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بؤ؟ ضونكة لةناو ثةرلةماندا ئؤثؤزسيؤن‬ ‫ثةيرةوى ناوخؤدا‬ ‫بوونى هةية‪ ،‬تؤ لةناو ِ‬ ‫دةضةسثينيت‪ ،‬هةروةها‬ ‫مافةكانى ئةوان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةضةسثينيت‪.‬‬ ‫كؤمةلَيك مافى زؤرينةش‬ ‫َ‬ ‫كةواتة ئيشكاليةتةكة تةنهاو تةنها لةناو‬ ‫ثةيرةوى ناخؤدا دةيبينمةوة‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ثةيرةوى‬ ‫دةبيت ئةم‬ ‫ِرَيطا‪ :‬كةواتة َ‬ ‫ِ‬ ‫دريت؟‬ ‫ناوخؤية بطؤ ِر َ‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬بةل َى‬ ‫ِرَيطا‪ :‬كةواتة مافى ئؤثؤزسيؤن لةناو‬ ‫ثةيرةوى ناخؤدا نية؟‬ ‫ِ‬ ‫س��ؤزان��ى َ‬ ‫نةخير‪،‬‬ ‫خالة ش��ةه��اب‪:‬‬ ‫َ‬ ‫نةخير‪ ،‬لةبةرئةوةى وةك لةسةرةتاوة‬ ‫َ‬ ‫�رةوى ناوخؤية‬ ‫باسم ك��رد ئ��ةم ث��ةي� ِ‬ ‫هةمووثةرلةمانتاران بةيةك ضاو سةير‬

‫دةك��ات‪ ،‬ئيجابيةتى تيادا هةية كارى‬ ‫ليذنةكان‪ ،‬كارى ثةرلةمانى‪َ ،‬‬ ‫بةالم لةناو‬ ‫َثيكهاتةكانى بة ِريوةبردن‪ِ ،‬ر َويذكاريدا‬ ‫بوونيكى نية‪.‬‬ ‫ئؤثؤزسيؤن هيض َ‬ ‫ِرَيطا‪ :‬لةماوةى دوو َ‬ ‫سالو نيودا هيض‬ ‫ِرَيطريةكى حيزبى هاتووةتة بةردةم‬ ‫ثةرلةمان و ئةندام ثةرلةمانان؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ِ :‬رَيطرى حيزبى‬ ‫وةك ضى؟‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬بؤ نمونة تا ضةند ئةندا‬ ‫ثةرلةمانان لة دةرةوةى مةكتةبى سياسى‬ ‫يةكيتى ِبريارى داوة؟ وة تا ضةند‬ ‫ثارتى و َ‬ ‫ئةندا ثةرلةمانان بةرذةوةندى نةتةوةى و‬ ‫نيشتيمانى خستوةتة َثيش بةرذةوةندى‬ ‫حيزبيةوة؟‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى خالة شةهاب‪ :‬من وةك‬ ‫هةنديك جار‬ ‫فراكسيؤن‬ ‫َ‬ ‫سةرؤكى ِ‬ ‫ثرسيارم كردووة لة مةكتةب سياسيةكان‬ ‫كة ِراتان ضية لةسةر ئةم بابةت يان ئةو‬ ‫بابةتيكى زؤر هةسيار‬ ‫بابةت‪ ،‬ضونكة‬ ‫َ‬ ‫بووة‪ ،‬ئةطينا وةكوتر َثيم واية زؤرترين‬ ‫بةشدارى ئةندامانى َئيمة هةيابووة لةناو‬ ‫ثةرلةماندا لةسةر ئةو ثرؤذة ياسايانةى‬ ‫هةنديك لةو‬ ‫كة َثيشكةش كراوة كة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلى نةبووم‪.‬‬ ‫ثرؤذانة خؤم‬ ‫ِرَيطا‪ :‬بةكورتى ِرَيطرى حيزبى هةبووة‬ ‫يان نة؟‬ ‫َ‬ ‫نةخير‪.‬‬ ‫س��ؤزان��ى خالة ش��ةه��اب‪:‬‬ ‫َ‬ ‫ئيمزاكردنى طة ِرانةوةى دةستور َثيتواية‬ ‫ئةندام ثةرلةمانةكانى َئيمة ثرسيان بة‬ ‫حيزب ك��ردووة كة ئيمزايان كردووة‪،‬‬ ‫بةخؤشمةوة كة ستونم لةسةر نوسيوة‪.‬‬ ‫قالبمان دةدات‪ ،‬ئةو َ‬ ‫ئةمة لة َ‬ ‫لةقالبدانة‬ ‫هةتا َئيستا لةالى َئيمة نية‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬خؤتان َ‬ ‫قبولى ناكةن وةك ئةندام‬ ‫ثةرلةمان يان لةاليةن حيزبةكانتانةوة‬ ‫نةكراوة؟‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى خالة شةهاب‪ :‬نةكراوة لة‬ ‫اليةن حيزبةكانمانةوة‪ .‬وة بة ِراستى‬ ‫يةكيتيدا بةو‬ ‫خؤشمان بةتايبةتى لةناو‬ ‫َ‬ ‫شيوةية ث��ةروةردة كراوين كة حيزب‬ ‫َ‬ ‫شوي َنيك بةو ثة ِرى ِبروا‬ ‫ريتة َ‬ ‫ئةمان َني َ‬ ‫ريت‪.‬‬ ‫بةخؤبوونةوة دةمان َني َ‬


‫ِرَيطا‪ِ :‬راتان دةرب��ارةى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫ضية؟ ئايا ئؤثؤزسيؤن ئيشكاليةتى هةية؟‬ ‫ئةطةر هةيةتى ئةو ئيشكاليةتانة ضين؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬ئيشكاليةتى‬ ‫ئؤثؤزسيؤن لة كوردستان ئةوةية كة‬ ‫«نةخير»هاتووة‪،‬‬ ‫تازةية‪ .‬لةسةرةتاوة بة‬ ‫َ‬ ‫شتيك‪.‬‬ ‫نةخير بؤ هةموو َ‬ ‫َ‬ ‫نةخير بؤ‬ ‫ِرَيطا‪ :‬كةوتة ِبريارى داوة‬ ‫َ‬ ‫شتيك بكات؟‬ ‫هةموو َ‬ ‫َ‬ ‫خالة شةهاب‪ِ :‬بريارى‬ ‫سؤزانى‬ ‫شتيكةوة‪.‬‬ ‫نةخيرى داوة لة َثيش هةموو َ‬ ‫َ‬ ‫نةمانةويت طؤ ِران‬ ‫بمانةويت يان‬ ‫هةروةها‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫زياتر عةلمانية و باس لة كؤمةلطةى‬ ‫َثيشكةوتوو دةكات‪...‬‬ ‫كويدا بانطةشةى‬ ‫ِرَيطا‪ :‬ط��ؤ ِران لة َ‬ ‫عةلمانيةتى كردووة؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬هةتا َئيستا بة‬ ‫ِروونى و ِرةوانى نةيان وتووة‪.‬‬ ‫ووتةبيذى بزووتنةوةى طؤ ِران‬ ‫ِرَيطا‪:‬‬ ‫َ‬ ‫ديداريكيدا كةلة ذم��ارةى َثيشوى‬ ‫لة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طؤظارى ِرَيطادا بالوبويةوة‪ ،‬دةلَيت»‬ ‫َئيمة لةم قؤناغةدا خةبات دذى هيض‬ ‫ئايدؤلؤذيايةكى دياريكراو لة َثيناو‬ ‫ئايدؤلؤذيايةكى دياريكراو ناكةين‪».‬‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫دةيانةويت‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬باشة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاية بؤ َ‬ ‫كوى ب��ةرن؟! ئايا‬ ‫ئةم‬

‫ئةو بِريارةى تايبةتة‬ ‫بة حةظدةى شوبات‬ ‫كؤمةلَ​َيك كةموكورتى‬ ‫تياداية لة رووى‬ ‫ياساييةوة‬ ‫َ‬ ‫داخراوبيت‬ ‫كؤمةلطايةك دةيبةن‬ ‫بةرةو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كراوةبيت‪،‬ئةطةر‬ ‫يان كؤمةلطايةكى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كراوةبيت ئايا ئةو كؤمةلطاية ئاين‬ ‫َ‬ ‫سةرضاوةى هةوو ياساكانى َبيت ياخود‬ ‫ئاين لة َ‬ ‫جيابكريتةوة؟ ئةمة‬ ‫دةول��ةت‬ ‫َ‬ ‫دةبيت يةكالى بكةنةوة‪ .‬بةشةكةى‬ ‫َ‬ ‫يةكيكيان مامناوةندة‬ ‫ديكةى ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫خةتيكى‬ ‫ئيسالمية‪،‬‬ ‫ئةيويش يةكطرتووى‬ ‫َ‬ ‫ميانراوانةى طرتووةتة بةر‪ ،‬نازانين لة‬ ‫ِ‬ ‫ئايندةدا دةط��ؤ ِرَي��ت يان وةك خؤى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫سيهةميان‬ ‫دةمي َنيتةوة‪ .‬بةشى َ‬ ‫َ‬ ‫ئيسالمية دةزانين خةريكة بةرةو كرانةوة‬ ‫دة ِروات‪َ ،‬‬ ‫ناتوانيت ئةو‬ ‫كاتيك‬ ‫َ‬ ‫بةالم هيض َ‬ ‫دةبيت بيكات‪.‬‬ ‫كرانةوةية بكات كة طؤ ِران َ‬

‫ناتوانيت‬ ‫ِرَيطا‪ :‬بؤضى كؤمةلآَ ئيسالمى‬ ‫َ‬ ‫ئةو كرانةوةية بكات؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬لةبةرئةوةى‬ ‫َ‬ ‫هةلطرى ئايدؤلؤذيايةكة تةواو دينةية‪.‬‬ ‫ئيسالم دةكات بةسةرضاوةى هةموو‬ ‫حيزبيكى ديكة َبيت‬ ‫ئاينةكان‪ ،‬ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‬ ‫بهي َنيت َ‬ ‫ئةو كرانةوةية بةدةست َ‬ ‫حيساب بؤ هةموو ئاينةكانى ديكة بكات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كاتيك‬ ‫ِرَيطا‪ :‬بؤ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى ض َ‬ ‫بى ِرَي��زى بةرانبةر ئاينةكانى ديكة‬ ‫َ‬ ‫كردووة؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬كةس نةيوتووة‬ ‫بى ِرَيزى كردووة‪ .‬من باسى ئايذلؤذاكةى‬ ‫َ‬ ‫دةك��ةم‪ ،‬ئايؤلؤذياكةى ئةو ثاشطرى‬ ‫ئيسالمى بةخؤيةوة لكاندووة‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬خؤ يةكطرتووش ثاشطرى‬ ‫ئيسالمى بةخؤيةوة لكاندووة؟‬ ‫س��ؤزان��ى َ‬ ‫خالة ش��ةه��اب‪ :‬ئةويش‬ ‫شيوة‪ .‬من كة باس دةكةم ئةو‬ ‫بةهةمان َ‬ ‫دووانة بةجيا‪ ،‬لةبةرئةوةى ئةوان ئةو‬ ‫ثاشطرانةيان بةخؤيانةوة لكاندووة‪ ،‬ئةوا‬ ‫ضاوة ِروانى ئةوةناكةين لةو ئاينة يان‬ ‫لةو ثاشطرة َبينة خوارة ياخود خؤيانى‬ ‫َ‬ ‫َلي َ‬ ‫دابمالن‪.‬‬ ‫دابمالن يان لةخؤيانى‬ ‫بابيينة سةر بايكؤتكردنى ئةم‬ ‫ِرَيطا‪َ :‬‬ ‫دوو دانيشتنة نائاسايةى ثةرلةمان كة‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪23‬‬


‫تايبةت بوو بة دياريكردنى سةرؤك و‬ ‫جيطرى سةرؤكى حكومةت و ثةرلةمان‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ضؤن َليكى دةدةنةوة؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬ضاوة ِرانكراوبوو‪،‬‬ ‫دةميكبوو باس لةوة دةكرا‪،‬‬ ‫ضونكة زؤر َ‬ ‫َ‬ ‫بةالم من ضاوة ِروانى ئةوم دةكرد نةضنة‬ ‫دةرةوة و لةناو َ‬ ‫بميننةوة و‬ ‫هؤلةكةدا َ‬ ‫َ‬ ‫وةالم بدةنةوة‪ ،‬من ئةوةم‬ ‫نةخير‬ ‫بة‬ ‫َ‬ ‫زيندويتى ثةرلةمان‬ ‫َثيخؤشتر بوو ضونكة‬ ‫َ‬ ‫لةوةدا دةردةكةوت‪.‬‬ ‫ثةرلةمانيكى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫ِرَيطا‪ :‬ئةندام‬ ‫َ‬ ‫ديداريكدا باسى لةوة دةكرد ئةم‬ ‫لة‬ ‫َ‬ ‫دياريكردنة لة شانؤيةك زياتر هيضى تر‬ ‫نية‪ ،‬تؤ َ‬ ‫دةلَيى ضى لةم بارةيةوة؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬من حةزم‬ ‫دةكرد ئةو بة ِرَيزة قسةى َدلى خؤى‬ ‫بةتةواوةتى بكرداية‪ ،‬بةسةراحةت‬ ‫زياتر قسةى َدل��ى خ��ؤى بكرداية‪،‬‬ ‫دةبيت جورئةتيشى‬ ‫ضونكة سياسةت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دابيت‪.‬‬ ‫لةطةل َ‬ ‫بةبى هؤ‬ ‫ِرَيطا‪َ :‬ثيت واية ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫هاتوونةتة دةرةوة؟‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬من نالَيم‪.‬‬ ‫مةوقيفيك بوو كة‬ ‫ئةوة تؤماركردنى‬ ‫َ‬ ‫نةخير‪،‬‬ ‫لةسةرةتاوة دةستيان َثيكردبوو‪َ .‬‬ ‫نةخير‪ ،‬بةبؤضونى من ئةوان‬ ‫نةخير‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةبى هؤ نةهاتوونةتة دةةرةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ضاوديران‬ ‫ِرَيطا‪ :‬ب��ة ِراى زؤرب��ةى‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةمانيكى مردوومان هةيةن ِراى‬ ‫َ‬ ‫َئيوة ضية؟‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى خالة شةهاب‪ :‬من زؤرم‬ ‫َثيناخؤشة كة َ‬ ‫خوينى رششتووة‬ ‫خةلك َ‬ ‫ببيت و‬ ‫بؤئةوةى ئةم‬ ‫َ‬ ‫هةريمة دروست َ‬ ‫هةبيت‪َ ،‬ئيستا ئةم هةموو‬ ‫ثةرلةمانمان َ‬ ‫َ‬ ‫دادةنيت» مردووة‪،‬‬ ‫لةثالدا‬ ‫ناوناتؤرةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ربيت‬ ‫دةبيت َفي َ‬ ‫ئيفليجة‪ ،‬طؤجة‪ »...‬خةلك َ‬ ‫ِرَيز لة دام��ةزراوةى دةستورى خؤى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةوةدام بة ياسا ئةمة‬ ‫بطريت‪ ،‬من‬ ‫هةركةسيك ناوناتؤرةى نا لةو‬ ‫بكريت»‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةريمة‬ ‫موئةسةسةدةستوريانةى ئةم‬ ‫َ‬ ‫وةرطريت»‪.‬‬ ‫دةبيت سزاى ياساى خؤى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِرَيطا‪ :‬هةر لةماوةى ئةو دووسالو‬ ‫نيوةدا ‪ِ 88‬بريار و ياساتان دةركردووة‪.‬‬

‫‪24‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫بؤ نمونة ئةو ِبرايارانةى تايبةتن بة‬ ‫حةظدةى شوبات تا َئيستا يةك تؤمةتبار‬ ‫دةستطير ن��ةك��راوة‪ .‬وات��ة حكوموت‬ ‫ئيلتيزام بة ِبريارى ثةرلةمانةوة ناكات؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬لةو هةشتاو‬ ‫هةشت ياس و ِبريارة جةنابت بةس‬ ‫باسى ئةوةى حةظدةى شوبات دةكةيت‪.‬‬ ‫شوي َنيكى ديكةشدا باسم كردووة‬ ‫من لة َ‬ ‫ئةو ِبريارةى تايبةتة بة حةظدةى شوبات‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك كةموكورتى تياداية لة رووى‬ ‫ياساييةوة‪ .‬من َ‬ ‫دةبيت ئةنجام‬ ‫دةلَيم َ‬ ‫دةرانى حةظدةى شوبات هةرهةموو بة‬ ‫تةقةكةرانةوة بة موحةريزةكانيانةوة‪،‬‬ ‫ئةوانةى كةوتنة ثةالماردانى بارةطاكان‪،‬‬

‫ليستَيكى دةسة َالت‬ ‫كة هةميشة زؤرينةى‬ ‫ثةرلةمانى بةدةستةوة‬ ‫بووة‪ ،‬هاتووةتة سةر‬ ‫ئةوةى ‪ %56‬بةدةست‬ ‫بهَينَيت‪ ،‬بَيطومان ئةمة‬ ‫شؤكَيكة بؤ زؤرينة‬ ‫بطريريت‬ ‫نابيت َبلَيين بةس تةقةكةران‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫و ئةوانى ديكة عةفةوى بوو‪.‬‬ ‫كةسيك ب��ةردى‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫بطيريت؟‬ ‫دةبيت‬ ‫َ‬ ‫تةقاندووة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى خالة شةهاب‪ :‬بةرد نالَيم‬ ‫ئةوةى ئا ِراستةى خؤثيشاندانةكةى‬ ‫طؤ ِرى‪َ ،‬‬ ‫تةقاندبيت‪،‬‬ ‫كةسيك بةردى‬ ‫نالَيم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نابيت بةرد بة طوولة وةالم‬ ‫ضونكة َ‬ ‫بدريتةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِرَيطا‪ :‬باسى يةكطرتنةوةى دةزطاى‬ ‫دةكريت‪ .‬باس لةوة‬ ‫ثاراستنو زانيارى‬ ‫َ‬ ‫دةكريت بة َ‬ ‫بةى ئةوةى بطة ِرَينةوة بؤ‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةمان ئةو كارةدةكةن؟‬

‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬دةزط��اى‬ ‫زانيارى و ثاراستن دوو دةزطاى حيزبين‬ ‫حيزبيك َ‬ ‫بةلكو هةموو‬ ‫نةك‪ .‬هةموو‬ ‫َ‬ ‫بةشيكى هةية‬ ‫كؤمثانيايةك لة دوونيادا َ‬ ‫بزانيت لةناو ميدياكاندا ض‬ ‫بؤ ئةوةى َ‬ ‫باسة‪ .‬ئةمة لة هةموو دونيادا هةيةن‬ ‫نةبيت‪،‬‬ ‫هيض كؤمثانيايةك نية ئةمةى َ‬ ‫حيزبةكانيش هةيانة‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬كةواتة ئةم دةزطايانة دةزطاى‬ ‫ياساين؟‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى خالة شةهاب‪ :‬حيزبين‪.‬‬ ‫حيزبيك لةناو تةشكيالتى خؤيدا‬ ‫هةموو‬ ‫َ‬ ‫ئةو بةشةى هةيةن كةس َ‬ ‫نةلَيت ئةم‬ ‫َ‬ ‫بةالم ئةوانةى‬ ‫حيزبةى من نيةتى‪،‬‬ ‫يةكيتى و ثارتى دوو حيزبى زؤر كؤنترن‬ ‫َ‬ ‫بة ئاشكرا هةن‪ ،‬بوونيان هةية كارى‬ ‫هةريمى‬ ‫خؤيان دةك��ةن‪ ،‬بارودؤخى‬ ‫َ‬ ‫كوردستان زؤر جياوازة‪ .‬ئةم دةزطايانة‬ ‫جؤريك لة ثاراستنى ئةمنيةتى ئةم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ووالتةش كةوتووتة سةر شانيان‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬كةواتة دوو دةزطاى ناياساى‬ ‫نين؟‬ ‫َ‬ ‫سؤزانى خالة شةهاب‪ :‬لةبةرئةوةى‬ ‫حيزبين ئةى حيبةكان بةياسا َ‬ ‫مؤلةتيان‬ ‫َثينةدراوة‪.‬‬ ‫لةكويى دونيادا حيزب دةزطاى‬ ‫ِرَيطا‪:‬‬ ‫َ‬ ‫سيخو ِرى هةية؟‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬ضاوى من‬ ‫دةزط��اى سيخو ِرى نين‪ ،‬ئ��ةوة َثيى‬ ‫ناوتريت دةزطاى سيخو ِرى‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِرَيطا‪ :‬كةواتة ئاسايية ط��ؤ ِران و‬ ‫َ‬ ‫هاوشيوةى‬ ‫كؤمةل‪ ،‬دةزطاى‬ ‫يةكطرتوو‬ ‫َ‬ ‫هةبيت؟‬ ‫ثاراستن و زانياريان َ‬ ‫سؤزانى َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬هةيانة‪ .‬ئةى‬ ‫ضؤن ئةو ِراثرسيانة دةكةن‪ ،‬بؤ ئةوةى‬ ‫هيزى ئةوان لة داهاتوودا ضؤنة و‬ ‫بزانن َ‬ ‫ضةند كورسى بةدةست َدينن‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬بؤ ئيشى دةزطاى ثاراستن و‬ ‫زانيارى هةر ئةمةية؟‬ ‫َ‬ ‫خالة شةهاب‪ :‬جياوازة‪.‬‬ ‫سؤزانى‬ ‫دةبينيت ئةو دوو دةزطاية هةموو ئةو‬ ‫زانياريانة طردةكةنةوة كة زيان بة‬ ‫ئاسايشى ئةم َ‬ ‫ووالتة دةطةيةنن‪.‬‬


‫لة هةموو كوردستان ئةنداممان هةية‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫لةطةل ئؤثؤزسيونني نة‬ ‫ئ َيمة نة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل َيك ئاماجني جوان و‬ ‫دةسةالَتني ئ َيمة‬ ‫ر َيكوث َيكمان هةية‬ ‫ديدارى‪:‬ديار هةمةوةندى‬ ‫حزبيكى ئيسالمية‬ ‫َريطا‪ :‬رابونى نيشتمانى َ‬ ‫ياخود علماني ية؟ ئامانجتان ضى ية؟‬ ‫شيخ تارق‪َ :‬ئيمة نيشتيمانين و هةموو‬ ‫َ‬ ‫فكر و ئايدولؤذيايةك لة خؤدةطرين‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬بيرؤكةى رابونى نيشتيمانى بؤ‬ ‫دةطةريتةوة؟‬ ‫كةى‬ ‫َ‬ ‫شيخ تاريق‪ :‬بؤ بةروارى ‪2011/2/11‬‬ ‫َ‬ ‫دةطةيتةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َريطا‪ :‬تاضةندحزبى رابونى نيشتيمانى بؤ‬ ‫َئيستاى كوردستان بةزةروورى دةزانيت؟‬ ‫شيخ تارق‪ :‬ئةم حزبة دروستكراوي‬ ‫َ‬ ‫واقعيكي َ‬ ‫تالي بواري سياسي كوردستانة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫طةنجيكي زؤري ئةم نيشتيمانة بة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت رازي نية لةبةر نةبوني عةدالةت‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي لة دام‬ ‫لة بواري كار و زؤربوني‬ ‫و دةزكاكاني حكومةتدا‪ ،‬نة بة ئؤثوزسيؤن‬ ‫رازية كة مةيداني ئازاديان دامركاند و‬ ‫نةيانتواني تا سةر ببنةثشتي جةماوةر‬ ‫و هةر كةثارةيان َثيدرا و مينحةكانيان‬ ‫كرايةوة بة زةقي سستيان َلي بةدةر‬ ‫كةوت‪.‬‬ ‫كين‬ ‫َريطا‪ :‬ئةندامانى رابونى نيشتيمانى َ‬ ‫ئاستيكدان؟‬ ‫و لة ضى َ‬ ‫شيخ تارق‪َ :‬‬ ‫كانيك هةن بة فيكري‬ ‫خةل َ‬ ‫َ‬ ‫ماركسي رازي نين و بة ئيسالمي رازي‬ ‫نين و بة علمانيةت رازي نين‪ ،‬بة تةنها بة‬ ‫قةوميةت رازي نين بؤية ئةم حزبةي َئيمة‬ ‫دامةزراوة بؤ ئةوةي ئةم فةراغة ث ِربكاتةوة‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬باشة باوة ِرتان بة حزبى ئيسالمى‬ ‫نةبيت تةنانةت‬ ‫و ماركسى و عةلماني َ‬ ‫دةبيت ِرازى بيت بة‬ ‫نةبيت‪َ ،‬‬ ‫قةوميش َ‬

‫شيَخ تارق‬ ‫يةكيك لةمانة؟‬ ‫َ‬ ‫شيخ ت��ارق‪ :‬دةروازةي��ةك��ى كراوةية‬ ‫َ‬ ‫بةسةر هةموو فيكر و ئايدولوذياكان‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬ئةو كةسانةى كة سةركردايةتى‬ ‫خويندنيان‬ ‫ئةم رابونة دةك��ةن ئاستى َ‬ ‫ضؤنة؟ ب ِروانامةكانيان ضى ية؟‬ ‫فيكريكي زور‬ ‫شيخ تارق‪ :‬حزبي َئيمة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫فراواني هةية لة هةموو َثيكهاتةو بيرو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلكاية‬ ‫بؤضون و فيكري تاكةكاني ئةم‬ ‫بةبي هيج جياوازيةك‪ ،‬هةموو‬ ‫َثيك َديت َ‬ ‫ضينيك لةباوةش دةطرين‪ .‬بة نيسبةت‬ ‫َ‬ ‫ب ِروانامة لة هةموو قوناغةكانمان هةية‪،‬‬ ‫خويندني‬ ‫هةر لة دك��ت��وراوة بطرة تا َ‬

‫ئامادةيي و ناوةندي و بطرة سةرةتايش‪،‬‬ ‫َ‬ ‫شويني خؤي‬ ‫ب��ةالم هةرضينة و لة َ‬ ‫كةل و َثيكةلَ‬ ‫خزمةت دةكات واتة َتي َ‬ ‫نين‪ ،‬خاوةن ب ِروانامةيةكى ماستةر لةتةك‬ ‫ريةسيك لة‬ ‫بي بروانامةيةك يا‬ ‫َ‬ ‫بةكةلو َ‬ ‫َ‬ ‫الي دةرض��وي ناوةندي‪ ،‬هةريةكةيان‬ ‫شوينيكى جياواز خزمةت دةكات‪،‬‬ ‫لة‬ ‫َ‬ ‫هةريةكةيان بةفيكري خؤي و لة ئاستي‬ ‫لةطةل َ‬ ‫َ‬ ‫كانيكي هاوب ِروانامة و‬ ‫خؤي‬ ‫خةل َ‬ ‫هاو فيكري كار دةكات‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬بوون بة ئةندام لةم حيزبةدا‬ ‫مةرجى َتيداية؟‬ ‫شيخ تارق‪ :‬هيج مةرجمان نية تةنها‬ ‫َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪25‬‬


‫بي ياسا حوكمي‬ ‫ئ��ةوة َ‬ ‫نةبيت كة بة َ‬ ‫نةبيت و تةمةني لة‬ ‫شةرةفي لةسةر َ‬ ‫‪َ 16‬‬ ‫سال بة س��ةرةوة َبيت و نيشتيمان‬ ‫ث��ةروةر َبيت وخوشةويست َبيت الي‬ ‫َ‬ ‫خةلك و بةردةوام خؤي ِرؤشنبير بكات و‬ ‫هةبيت‪.‬‬ ‫موتابةعةي سياسي َ‬ ‫َريطا‪ :‬بة نيازن وةك ئؤثؤزسؤن بن يان‬ ‫هاوثةيمانى بكةن؟‬ ‫َ‬ ‫نةلةطةل ئؤثؤزسيونين‬ ‫شيخ تارق‪َ :‬ئيمة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةسةالتين َئيمة كؤمةلَيك‬ ‫نة‬ ‫ئامانجي جوان و َريك و َثيكمان هةية‬ ‫بؤ خزمةت كردني ميللةت بة طشتي و‬ ‫َ‬ ‫هةول دةدةين لة‬ ‫طةنجانمان بةتايبةتي‪،‬‬ ‫َريطاي ثةرلةمانةوة ئةم ئامانج و ثةيمانانة‬ ‫َبينينة دي‪ ،‬بة ثشت بةستن بة طةلةكةمان‬ ‫دوور لة سياسةتي هةموو حزبةكان‪ ،‬واتة‬ ‫لة َئيستاوة َئيمة كار بؤ ثةرلةمان دةكةين‬ ‫بو ئةوةي زورترين دةنط كؤ بكةينةوة‬ ‫ئةو كات خزمةت و كار و بةرنامةمان‬ ‫هينانة دي خواستي‬ ‫بةطة ِردةخةين بؤ َ‬ ‫ميللةتةكةمان‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬لةثةرلةمان ضى دةكةن ئةطةر‬ ‫هينا؟ وةك ئؤثؤزسؤن دةبن‬ ‫دةنطتان َ‬ ‫ياخود بةشدارى حكومةت دةكةن؟‬ ‫شيخ ت��ارق‪ :‬ثةرلةمان لة سياسةت‬ ‫َ‬ ‫جيا دةكةينةوة‪ .‬دادط��ا سةربةخؤ َبيت‬ ‫فةرمانبةريك كةخانةنشين كرا موضةكةي‬ ‫َ‬ ‫بكريتة دوو ئةوةندةي موضةي‬ ‫دةبيت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت شوقةي‬ ‫نا‬ ‫هي‬ ‫ذني‬ ‫كة‬ ‫طةنج‬ ‫خؤي‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تاكيكي كوردستان‬ ‫ثى َ‬ ‫بدريت‪ .‬هةموو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت موضةي‬ ‫تةمةني بووة ‪ 60‬سال َ‬ ‫ببردريتةوة لة ‪ 300000‬دينار‬ ‫مانطانةي بؤ‬ ‫َ‬ ‫هةركةسيك ب ِروانامةي‬ ‫نةبيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كةمتر َ‬ ‫دابمةزريت‪ .‬ئازووقة‬ ‫�ي‬ ‫�‬ ‫دةب‬ ‫وةرط��رت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ببردريت و لةجياتي ئازووقة مانطانة‬ ‫َ‬ ‫بةثيي ذمارةي‬ ‫خيزانةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثارةبدريتة َ‬ ‫خيزانةكة‪.‬‬ ‫ئةنداماني َ‬ ‫بةريزتان باسى دةكةن‬ ‫َريطا‪ :‬ئةوانةى َ‬ ‫َ‬ ‫باشة‪َ ،‬‬ ‫لةطةل ديموكراسى‬ ‫بةالم تا ضةند‬ ‫كوردستان طونجاوة؟‬ ‫شيخ تارق‪ :‬زؤر طونجاوة ضونكة ئةمة‬ ‫َ‬ ‫خواستي ميللةتة و ديموكراسيةت َريطرنية‪،‬‬ ‫ديموكراسيةت بؤ ئةوة دروست بووة كة‬ ‫ذياني َ‬ ‫خةلك خؤشتر بكات نةوةك لة‬ ‫دذي خواستةكاني طةل َبيت‪.‬‬

‫‪26‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫َريطا‪ :‬هةموو حزبةكان هةمان ئامانجى‬ ‫حزبى رابوونى هةية‪َ ،‬‬ ‫بةجى‬ ‫جى‬ ‫َ‬ ‫بةالم َ‬ ‫نةكراوة‪ ،‬ئةو َ‬ ‫بةلَينانةى كة داوتانة تا ضةند‬ ‫بةجيى دةكةن؟‬ ‫جى َ‬ ‫َ‬ ‫شيخ تارق‪ :‬ئةطةر ميللةت لة ثشتمان‬ ‫َ‬ ‫بةجيى دةكةين‪ ،‬خؤما‬ ‫جى َ‬ ‫َبيت ‪َ 100%‬‬ ‫ريسواي ميللةتي خؤمان ناكةين‪َ ،‬ئيمة‬ ‫خؤمان بة َدلسؤز تر دةزانين لة َ‬ ‫خةلكانى‬ ‫ديكة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َريطا ‪ :‬ثالثشتى كردنى حزبى رابونى‬ ‫نيشتيمان دةرةكى ية ياخود ناوةكى ية؟‬ ‫لة ِرووى ماددى و مةعنةوى يةوة‪.‬‬ ‫شيخ ت��ارق‪ :‬بة داخ��ةوة نيمانة‪ ،‬و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ناهي َليت ئةم جؤرة‬ ‫ميللةت‬ ‫ئينشائةال‬ ‫َ‬

‫ثةرلةمان لة سياسةت‬ ‫جيا دةكةينةوة‬ ‫ئةم حزبة دروستكراوي‬ ‫واقعَيكي تالَي بواري‬ ‫سياسي كوردستانة‬ ‫هةبيت‪ ،‬ضونكة َئيمة َثيمان‬ ‫ثالثشتية‬ ‫َ‬ ‫خؤشة خؤشةويستي ميللةت بين‪ ،‬وةك‬ ‫«ثةكةكة» ضؤن ك��وردي توركيا لة‬ ‫بةشيك لة‬ ‫ئةوروثا كاريان دةك��رد و‬ ‫َ‬ ‫ثارةكةيان دةداي��ة حزبةكةي خؤيان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ئينشائةال َئيمةش وا خؤشةويست دةبين‬ ‫الي ميللةتي خؤمان بة هةمان ضةشني‬ ‫ناهيَلن دةست‬ ‫ئةوان هاوكارمان دةبن و َ‬ ‫دريذ بكةين بؤ داواكردني‬ ‫بؤ هيض اليةك َ‬ ‫َ‬ ‫ثالثشتي‪.‬‬ ‫بى َ‬ ‫ثالثشتى دةرةكى يان‬ ‫َريطا‪ :‬بة َ‬ ‫ناوةكى ئايا سةركةوتوو دةبن؟‬ ‫حةديك َ‬ ‫بةل َي‪ ،‬كة ميللةت‬ ‫شيخ تارق‪ :‬تا َ‬ ‫َ‬ ‫ثشتي طرتي ئيتر هةموو ثالثشتيةك ثشت‬

‫َ‬ ‫دةخريت‪.‬‬ ‫طوي‬ ‫َ‬ ‫َريطا‪َ :‬ثيش ئةوةى خؤتان راطةيةنن‬ ‫باشتر واية بناغة يةك دروست بكةن‪،‬‬ ‫لة ِرووى راطةياندن و َ‬ ‫بالوكراوة بةسةر‬ ‫شوينةكان ئةمةتان تاضةند ئةنجام داوة تا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بيرو را و ئامانجةكةنتان بالوبكةنةوة؟‬ ‫شيخ ت��ارق‪ :‬كاتي كة َ‬ ‫مؤلةتمان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نزيك دةرضون بوو بةدلنيايةوة ئةوانة‬ ‫دةكةين‪َ ،‬‬ ‫بةالم جاري المان ِرون نية كة‬ ‫َ‬ ‫دةردةضيت‪.‬‬ ‫مؤلةتةكةمان كةي‬ ‫َ‬ ‫َريطا‪ :‬تا َئيستا ضةند ئةندامتان هةية؟‬ ‫دامةزرينةر‬ ‫شيخ ت��ارق‪ :‬دةستةي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نزيكةي‪ 100‬كةس دةبين و ئةندام و‬ ‫اليةنطر نزيكةي ‪ 2000‬كةس دةبين‪.‬‬ ‫كى‬ ‫َريطا‪ :‬لة َئيستادا لة ِرووى ماددييةوة َ‬ ‫هاوكاريتان دةكات ياخود ضؤن دابينى‬ ‫دةكةن؟‬ ‫شيخ تارق‪ :‬هةر لة َريطاي ئةنداماني‬ ‫َ‬ ‫خؤمان و زياتر سةرؤك يان باشتر َبلَيين‬ ‫دامةزرينةري ئةم حزبة ئةم ئةركةي لة‬ ‫َ‬ ‫ئةستؤ طرتووة‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬ئةى ئةندامتان هةية لةشارةكانى‬ ‫هةريم؟‬ ‫َ‬ ‫شيخ تارق‪َ :‬‬ ‫بةلي لة هةموو كوردستان‬ ‫َ‬ ‫ئةنداممان هةية‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬مؤلةتان وةرطرت لة ضةند شار‬ ‫دةبيت؟‬ ‫بنكةتان َ‬ ‫شيخ تارق‪ :‬شارو شارؤضكةكان دةكاتة‬ ‫َ‬ ‫َثينج بنكة‪.‬‬ ‫يةكيتى و ثارتى‬ ‫َريطا‪ :‬راتان دةربارةى َ‬ ‫ضى ية‪ ،‬وةك دوو حزبى سةرةكى؟‬ ‫شيخ تارق‪َ :‬ئيمة دذايةتي كةس ناكةين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نة دةسةالت نة ئؤثؤزسيون‪.‬‬ ‫َريطا‪ :‬ئةطةر خؤثيشاندان كرا ئامادةن‬ ‫َ‬ ‫لةطةل جةماوةر بضنة سةرشةقام؟‬ ‫َ‬ ‫لةطةل توند و تيذيدا‬ ‫شيخ تارق‪َ :‬ئيمة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نيين‪َ ،‬ئيمة بة ياسا و بة هةلبذاردن‬ ‫دةسةلاَ ت دةطو ِرين‪ ،‬نةك بة كوشتني‬ ‫طةنجي كورد و شة ِر و َتيكداني وةزعي‬ ‫طشتي كوردستان‪.‬‬ ‫شيخ تارق ‪ /‬بةكةلوريوس ئابووري ‪/‬‬ ‫هةولير ‪ /‬فةرمانبةر ‪/‬ضاالك واني بواري‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلكاي مةدةني‬


‫ئالَوطؤ ِرى حكومةت لةن َيوان مةرجى ياسايي و دةستى حيزبيدا‬

‫حةمةسةعيد حةمةعةلي‪ :‬ئةم َ‬ ‫ئالوطؤ ِرة سةرضاوةى‬ ‫لة ِر َيكةوتنة سرتاتيذيةكةوة وةرطرتووة نةك ش َيوةيةكى‬ ‫دةستورى يان ياسايى هةب َيت‬ ‫ئا‪ :‬هَيمن مةنصور‬ ‫يةكيتى و ثارتيدا‬ ‫َئالوطؤ ِرى حكومةت لة َنيوان َ‬ ‫كاردانةوةى جياوازى َليدةكةويَتةوة‪ ،‬هةنديَك‬ ‫َ‬ ‫بةبةشَيك لة ِريَكةوتنى ستراتيذى َنيوان ئةو‬ ‫َ‬ ‫دوو حيزبةى لة قةلةم دةدةن‪ .‬هةنديَكي‬ ‫زةرورةتيك بؤ ئةم قؤناغةى هةريَمى‬ ‫تريش بة‬ ‫َ‬ ‫كوردستانى دةزانن‪ .‬ثاريَزةريَكيش َثيى واية‬ ‫ياسا حاشا لةو جؤرة َئالوطؤ ِرة دةكات‪.‬‬ ‫س��االر مةحمود‪ ،‬ئةندامى ثةرلةمانى‬ ‫كوردستان لة ليستى كورستانى ئةم َئالوطؤ ِرة‬ ‫لةثيويستيةكانى ث ِرؤسةى حكوم ِرانى‬ ‫بةيةكيك َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةزانيت و دةلَيت‬ ‫لة هةريَمى كوردستانى‬ ‫َ‬

‫«هةمووان داواى طؤ ِرانكارى دةك��ةن‪ ،‬وة‬ ‫ئةطةر ئةم َئالوطؤ ِرانة َئالوطؤ ِرى َ‬ ‫شكلَيش َبيت‬ ‫هةنطاويَكى باشة بؤ ئةوةى زةمينة سازى‬ ‫بكريَت بؤ طؤ ِرانكارى جةوهةرى» ئةو َثيشى‬ ‫طرفتيكى ياساى نية و‬ ‫واية ئةم َئالوطؤ ِرة هيض َ‬ ‫ئيجابياتى زياترة تا سلبيات‪ ،‬وة واقيعى هةريَمى‬ ‫كوردستان ئةو َئالوطؤ ِرةى َثيويستة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدوالى مةال نورى لة ليستى‬ ‫هاوكات‬ ‫َ‬ ‫بةشيكة لة‬ ‫طؤ ِران َثيى واية ئةم ئالوطؤ ِرة َ‬ ‫ِريَكةوتنى ستراتيذيى بةينى يةكيتى و ثارتى‪،‬‬ ‫طرفتيكى ياساى نية و َ‬ ‫دةلَيت‬ ‫َثيشى واية هيض َ‬ ‫دذبيت بةم‬ ‫دةقيكى ياساى نية كة َ‬ ‫«هيض َ‬ ‫شتيكى ئاسايية‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئةوةى‬ ‫تائيرة َ‬ ‫َئالوطؤ ِرة‪َ ،‬‬ ‫يةكيتى و ثارتى‬ ‫نائاسايية َئالوطؤ ِرةكانى بةينى َ‬

‫لةسةر بنةماى َ‬ ‫خةلك و َ‬ ‫هاوالتيان نةهاتوونةتة‬ ‫هيندةى لةسةر بنةماى هةردوو حيزبى‬ ‫ئاراوة‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت هاتووةتة ئاراوة» هةروةها حةمة‬ ‫سةعيد حةمة عةلى لة فراكسيؤنى يةكطرتوو‬ ‫َثيى واية ئةم َئالوطؤ ِرانة زياتر ِرةنطدانةوةى‬ ‫ِريَكةوتنة ستراتيذيةكةى َنيوان هةردوو حيزبى‬ ‫دةسةالتدارة و َ‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت «سةرضاوةى لة ِريَكةوتنة‬ ‫شيوةيةكى‬ ‫ستراتيذيةكةوة وةرطرتووة نةك َ‬ ‫بةثيى ياساى‬ ‫هةبيت‪َ ،‬‬ ‫دةستورى يان ياساى َ‬ ‫َ‬ ‫دةستوربيت»‪.‬‬ ‫هةلبذاردنةكان يان ِرةشنوسى‬ ‫َ‬ ‫لة بةرانبةردا مةسعود عةبدولخالق‪-‬ى نوسةر‬ ‫و ِرؤشنبير َثيى واية ناياساى ئةم ثرؤسةية‬ ‫لةوةداية كة دةستور نية لة كوردستان و‬ ‫وةسيقةيةك كراوة بة بنةما كة ِريَكةوتنامة‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪27‬‬


‫مةسعود عةبدوخلالق‪:‬‬

‫َ‬ ‫عةبدوالى مةال نورى‪:‬‬ ‫ئةم ئالَوطؤِرة داهَينانَيكى‬ ‫كوردية و يةكَيكة لة‬ ‫داهَينانة خراثةكانى‬ ‫يةكَيتى و ثارتى‬

‫هةريى‬ ‫واقيعى مَ‬ ‫كوردستان ئةو‬ ‫ئالَةطؤِرةى ثَيويستة‬

‫ستراتيذيةكةية‪ ،‬باوة ِرى واية ئةم َئالوطؤ ِرانة‬ ‫خةلك نةكراوة و َ‬ ‫لةسةر خواستى َ‬ ‫دةلَيت‬ ‫َ‬ ‫«خةلك لة ‪17‬ى شوبات خؤثيشاندانيان كرد و‬ ‫داواى طؤ ِرينى حكومةتيان كرد‪َ ،‬‬ ‫بةالم نةيانكرد‬ ‫َ‬ ‫َئيستا كة دةكريَت لةسةر خواستى خةلك نية‬ ‫لةسةر بنةماى ِريكةوتنة ستراتيذيةكةية‪».‬‬ ‫ثاريَزةريَك باوة ِرى واية ِرةنطة نةكريَت‬ ‫لةاليةنى ياساييةوة َليكدانةوةى بؤ بكريَت‪،‬‬ ‫بابةتيكى دةستورى و‬ ‫ضونكة بةدةرة لةهةر َ‬ ‫ياساى‪ .‬كاروان كةمال لة دريَذةى قسةكانيدا‬ ‫بابةتيكى دةستورى‬ ‫ووتى «ئةمة لةسةر بنةماى َ‬ ‫خةلةليكى ياساى ئةو َئالوطؤ ِرة ِروونادات‬ ‫ياخود‬ ‫َ‬ ‫جيطةى َدلخؤشى َبيت و َبلَين بةهؤى‬ ‫تاوةكو‬ ‫َ‬ ‫سةروةرى ياساوة ئةمة كراوة‪َ ،‬‬ ‫بةلكو ِريَكةوتنى‬ ‫سياسى َنيوان دوو حيزبة و بةدةرة لة هةموو‬ ‫شتيكى ديكة»‪ .‬لة دريَ��ذةى قسةكانيدا‬ ‫َ‬ ‫لةسةر ئةو بابةتة ووتى «ئةطةر مةسةلةكان‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى‬ ‫ياساى بوناية ئةوا دةبوو دوور لة‬ ‫حيزبى َ‬ ‫ووالت ب��ة ِرَي��وة ببراية‪ ،‬بؤية من‬ ‫ضوارضيوةيةكى ياساى بؤ هةريَمى‬ ‫باوة ِرناكةم‬ ‫َ‬ ‫هةبيت‪ ،‬ياسا َ‬ ‫ئةسلةن حاشا لةم‬ ‫كوردستانيش‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت دةكات‪ ،‬ئةمة َبى‬ ‫جؤرة َئالوطؤ ِرانةى‬

‫ئاب ِروويية بةرانبةر بة ياسا دةكريَت‪ ،‬ضونكة‬ ‫ئةساسيكى دةستورى‬ ‫بةبى طة ِرانةوة بؤ هيض‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةوةشينيتةوة و‬ ‫هةل‬ ‫ك‬ ‫حكومةتي‬ ‫تؤ‬ ‫ياساى‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دروستى دةكةيتةوة‪».‬‬ ‫ساالر مةحمود سةبارةت بة ثةيوةندى‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت و ئؤثؤزسيؤن دوا و َثيى واية‬ ‫َنيوان‬ ‫وةك ضؤن بؤ َئيمة ئةركة ِريَز لة ئؤثؤزسيؤن‬ ‫شيوة‬ ‫بطرين و مافى كةمينة بثاريَزين بةهةمان َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤنيش َثيويستة ِريَز لة ئيرادةى زؤرينة‬ ‫بطريَت‪ ،‬كة زؤرينةيةكة َ‬ ‫خةلكة كوردستان‬ ‫دةنطى َثيداوة َ‬ ‫كةلينانةى كة هةن‬ ‫دةلَيت «ئةو َ‬ ‫نانيكى طةرمةوة و لة‬ ‫با ئؤثؤسيؤن بيخاتة ناو َ‬ ‫هةلمةتى َ‬ ‫َ‬ ‫بةكاريبهي َنيت‪،‬‬ ‫داهاتوودا‬ ‫هةلبذاردنى‬ ‫َ‬ ‫َثيويستة ِريَز لة ئيرادة جياوازةكانى يةكدى‬ ‫َ‬ ‫عةبدوالى مةال نورى‬ ‫بطرين» لةبةرانبةردا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كةسيك‬ ‫دةلَيت «لةهةر ووال َتيكى دونيادا‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‬ ‫دةبيت َ‬ ‫كةدةستبةردارى ثؤستةكةى َ‬ ‫ثاساويَك بخاتة ِروو جا ئةو ثاساوة ثاساويَكة كة‬ ‫ثةيوةندى بةخؤيةوة هةية يان بة ئةركةكةيةوة‪،‬‬ ‫بؤية ئةمة ثرؤسةيةكى نا َ‬ ‫نانيكى‬ ‫داهي َ‬ ‫ئوسولية‪َ ،‬‬ ‫يةكيتى‬ ‫داهينانة خراثةكانى َ‬ ‫يةكيكة لة َ‬ ‫كوردية َ‬ ‫بةبى ئةوةى هؤكارةكةى بة من‬ ‫و ثارتى‪َ ،‬‬

‫دةكيشيتةوة‪».‬‬ ‫َبلَييت دةست لةكار َ‬ ‫مةسعود عةبدولخالق ب��اوة ِرى واية كة‬ ‫حكومةتى هةريَم ب��ةردةوام َكيشة دروست‬ ‫دةكات‪ ،‬ئةو َكيشانةش هةنديَكيان الئيرادى‬ ‫يةكيك‬ ‫يةوة هةنديَكيان ئيرادية‪َ ،‬ثيشى واية َ‬ ‫لة ئةركة هةرة طةورةكانى ثةرلةمان ضاوديَرى‬ ‫كردنة كة نةيتوانية بيكات‪ ،‬دةربارةى دةستى‬ ‫حيزب لةناو حكومةتدا َ‬ ‫دةلَيت «ئةم دوو‬ ‫حيزبة ورطيان زؤر زلبووة و َميشكيان زؤر‬ ‫بضوكبووةتةوة و قاضيان بضوكبووةتةوة و‬ ‫خؤيان َثي ِراناطيريَت‪ ،‬بؤية هةموو قورساى‬ ‫خؤيان خستووةتة سةر ئةم حكومةتة»‪.‬‬ ‫ئةندام ثةرلةمانةكةى يةكطرتوو َثيى واية‬ ‫جيطرى سةرؤكى‬ ‫َئالوطؤ ِرةكةى سةرؤك و َ‬ ‫حكومةت و ثةرلةمان َئالوطؤ ِريَكى حيزبية‬ ‫لةبارةيةوة َ‬ ‫«بةثيى ئةوةى كة حيزب‬ ‫دةلَيت‬ ‫َ‬ ‫هةيمةنةى هةية بةسةر حكومةتدا وة‬ ‫َ‬ ‫طةندةل نةدراوة بة دادطا‬ ‫كةسيكى‬ ‫تائيستا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِراثؤرتةكانى ديوانى ضاوديَرى دارايى طفتوطؤى‬ ‫جيبةجى‬ ‫لةسةر نةكراوة وة ثةرلةمان ياساكانى َ‬ ‫ناكريَت بؤية ئةم َئالوطؤ ِرة هةر دووب��ارة‬ ‫دةبيت‪».‬‬ ‫كردنةوةى تةجروبةى جاران َ‬

‫ئةم دوو حيزبة‬ ‫وورطيان طةورة‬ ‫بووةو مَيشكيان‬ ‫بضوك بووتةوة‬

‫‪28‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫ساالر مةمحود‪:‬‬


‫بةهمةن حسينَ ‪:‬‬ ‫ئةو ث ِرؤذانةى ث َيشكةش كراون لةسةر ئةرزى‬ ‫بةجى نةكراوة‪ ،‬ض ب ِريارة حةظدة‬ ‫جى‬ ‫َ‬ ‫واقيع َ‬ ‫َ‬ ‫خاليةكةى ثةرلةمان ض ب ِريارةكانى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫ديداري‪ :‬ئةنوةرحمةغةريب‬ ‫ئةبوبكرحسَين‬ ‫سكرتيرى حزبى‬ ‫جيطرى‬ ‫َ‬ ‫حسين َ‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫زةحمةتكيشانى كوردستان لةديمانةيةكى‬ ‫َ‬ ‫تايبةتى كؤظارى ِريَطادا باس لة بارودؤخى‬ ‫كوردستانءعيراقء ناوضةكة‬ ‫ئةم ِرؤى هةريَمى‬ ‫َ‬ ‫دةكات‪،‬هةرلةم ديمانةية ناوبراو وةآلمى ضةند‬ ‫ثرسياريَكى ديكةى ِريَطا دةداتةوة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪:‬خويَندنةوةى َئيوة بؤ بارودؤخى َئيستاى‬ ‫هةريَمء ناوضةكة ضؤنة؟‬ ‫بةشيكة‬ ‫بةهمةن حسين‪ :‬بارودؤخى هةريَم َ‬ ‫كةلةعيراقدا هةيةءئةوةى‬ ‫لةو واقيعةى‬ ‫َ‬ ‫لةدةوروبةرمان دةطوزةريَت‪ ،‬بةتايبةت ئةو‬ ‫طؤ ِرانكاريانةى كةناوضةكة ماوةى َ‬ ‫سالَيكة‬ ‫بةشيكيش لةو طؤ ِرانكاريانة‬ ‫بةسةريداهاتووة‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫بؤهةندي شويَنى تر بةتايبةتى‬ ‫بة ِريَوةية‬ ‫‪،‬ثيمواية ئاسؤيةك‬ ‫كةئيستا هاتؤتةطؤ ِر َي َ‬ ‫سوريا َ‬ ‫لةبةردةم وةزعى هةموو كورد لة ِرؤذهةآلتى‬ ‫َميكى‬ ‫َتةثيشةوة‪،‬ئةويش ئةوةية ِرذي َ‬ ‫ناوة ِراستدا دي َ‬ ‫وخيت لةسوريا‪َ ،‬بيطومان‬ ‫شمولى ديكتاتؤرى دة ِر َ‬ ‫كورديش لةوبةشةدا ئةجنداى خؤى هةية بؤئةو‬ ‫لةعيراقيشدا دةبينن بارودؤخى‬ ‫طؤرانكاريانة‪َ .‬‬ ‫سياسى طيرى خ��واردووة‪،‬ل��ةدواى ثرؤسةى‬ ‫َ‬ ‫كهينانى كابينةكةى مالكى دواى‬ ‫هةل‬ ‫بذاردنءثي َ‬ ‫َ‬ ‫هةولير‪ ،‬بةجؤريَك لةجؤرةكان‬ ‫ِريَككةوتنامةى َ‬ ‫هيزواليةنةكان َليى ثةشيمان بونةوة بةتايبةت‬ ‫ثؤستيكى‬ ‫بةشدارى كردنى َعيراقية بةضةند‬ ‫َ‬ ‫باآل كةب ِرياربوو بدريَت بةو ليستة‪ ،‬بةوة نةوةستا‬ ‫كة زةختءفشاريَكى‬ ‫كةوتنةسةرئةوةى‬ ‫زؤربخةنةسةرليستى عيراقيةءئةم سيناريؤى‬ ‫كةبةهةرشيوةيةك‬ ‫كؤتايي لةسةر تارق هاشمى‬ ‫َ‬ ‫َبيت َئيستا لةكوردستانة‪ ،‬ئةوانة سةرةتايةكى‬

‫بةهمةن حسي‬ ‫لةعيراقدا‪ ،‬كورد‬ ‫خراثن بؤثرؤسةى سياسى َ‬ ‫ديسانةوة وةك سةرةتاى ثرؤسةى ئازادى َعيراق‬ ‫كةوتؤتة خةمخؤرى ئةوبابةتة كةدةيةويَت‬ ‫نةضةقيتءبةردةوام‬ ‫ثرؤسة سياسيةكة‬ ‫َ‬ ‫طةليك‬ ‫ب�َ�ي��ت‪،‬ب��ةآلم ئاستةنطء كؤسث‬ ‫َ‬ ‫ئوميدةكان ئةوةبوو‬ ‫زؤرن هةموو هيواو‬ ‫َ‬ ‫كةلةمانطى داهاتوودا كؤنطرةيةكى نيشتمانى‬ ‫بؤضارةسةركردنى قةيرانةكان ببةستريَت‪،‬بةآلم‬ ‫دواى ئ���ةوةى ل��ي��ذن��ةى ب��ؤ َثيكهاتء‬ ‫كؤبونةوةشيان ئةنجامدا‪ ،‬بةآلم َئيستا بةبيانووى‬ ‫ئ��ةوةى كةكؤبوونةوةى لوتكةى سةرانى‬ ‫عةرةبى لةبةغدا دةبةستريَت ئةو كؤبونةوةية‬

‫دوادةك��ةوَي��ت‪،‬ل� َ�ي��رةدا ئةوهةلءمةرجةى‬ ‫لةكوردستاندا هةية كاريطةرى دةرةوةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةمانةوي دةوروبةرمان‪،‬‬ ‫بمانةويء‬ ‫لةسةرة‪،‬‬ ‫َعيراق تا ِرادةيةك كاريطةرى لةسةربارودؤخى‬ ‫كوردستان هةية‪ ،‬بارودؤخى َئيرة لة ِروانطةى‬ ‫دةبيت َئيمة‬ ‫ئةوةى كة كوردستان ئارامترة‪َ ،‬‬ ‫هةبيت‪ .‬ئةم طؤ ِرانكاريانةى‬ ‫ئةجندايةكمان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةهةندي وآلتدا‬ ‫كةناوضةكةى طرتؤتةوةو‬ ‫كؤتايى هاتء ثة ِرلةمانء حكومةت َثيكهاتء‬ ‫َ‬ ‫بةشيكيشى بةردةوامة‪،‬‬ ‫هةلبذاردن ئةنجامدرا‪َ ،‬‬ ‫بةشيكة لةو ِرؤذهةآلتى‬ ‫ئةو طؤ ِرانكاريانة‬ ‫َ‬ ‫بةشيكين لة ِرؤذهةآلتى‬ ‫مةش‬ ‫ناوة ِراست‪َ ،‬ئي‬ ‫َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪29‬‬


‫هةبيت‬ ‫دةبيت َئيمةش ئةجندايةكمان َ‬ ‫ناوين‪َ ،‬‬ ‫سود لةوبارودؤخةبكةين‪ ،‬بةواتايةكى تر ئةوةندة‬ ‫خؤمان دوانةخةين‪ ،‬لةهةموو َعيراقيةكان‬ ‫َعيراقى ترنةبين لةبنيادنانى َعيراقدا‪ ،‬بافكر‬ ‫لةبارودؤخى خؤمان بكةينةوة بةئاراستةى‬ ‫كةئيمةى مافي ضارةنوسى خؤمانمان‬ ‫ئةوةى َ‬ ‫كةمافيكى ياسايىء دةستوورى خؤمانة‪،‬‬ ‫هةية‬ ‫َ‬ ‫ميكانيزميك‬ ‫بائةومافة ثيادةبكةين بةهةر‬ ‫َ‬ ‫َبيت لة ِريفراندؤمةوة تاب ِريارى سياسى‪،‬‬ ‫بةهةروةسيلةيةك َبيت دةتوانين ئةومافة‬ ‫بةدةستبهينين َئيستا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬سةركردايةتى ك��ورد تاضةوند‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو شةثؤلةى طؤ ِرانكارى‬ ‫توانيويةتى‬ ‫بطونجي َنيت؟‬ ‫ناوضةكة خؤى‬ ‫َ‬ ‫حسين‪َ :‬نالَيم هةموو َ‬ ‫خةلكى‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫كوردستان ِرازين لةواقيعى ئةم ِرؤى كوردستان‪،‬‬ ‫بةآلم ئةو ئةزمونةى كوردستان زياتر لةبيست‬ ‫َ‬ ‫سالة كة كورد خؤى حكوم ِرانى خؤى دةكات‪ ،‬بةو‬ ‫دامةزراوانانةى كةهةيةتىء بةو ميكانيزمانةى‬ ‫كةهةلبذاردنى َتيدا دةكريَت‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫ةتيكى‬ ‫حال َ‬ ‫نيمضةديموكراسى بؤخؤى بةرجةستةكردووة‪،‬‬ ‫ئةو َئالوطؤ ِرانة َثيويستة سةركردايةتى كورد‬ ‫ئةزمونى َليوةربطريَت‪ ،‬ئةزمون وةرطرتن‬ ‫ل��ةوةى كة ئةو نيزامانةى ئةو ِرذيَمانةى‬ ‫وةختانيك‬ ‫كةئيستا لةبةردةم طؤ ِرانكاريدان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لة ِريَى شؤرشء دروشمى بريقةدارةوة هاتبن‬ ‫بؤ خزمةتكردنى نيشتمانء وآلتةكةى خؤيان‪،‬‬ ‫ديارة لةئةزمونى ميسرى عةبدولناسر كةئةم‬ ‫نيزامة دروستكةرى ئةوجؤرة قةوميةبوو‪ ،‬لة‬ ‫بةهةمانشيوة‪ ،‬بةآلم بةدريَذايى‬ ‫سورياو َعيراق‬ ‫َ‬ ‫سالة بةتايبةت لة َ‬ ‫ئةو سى ضل َ‬ ‫سالى (‪)60-50‬‬ ‫ئةودروشمانة‪،‬ئةوشيوة‬ ‫تادةطاتةئيستا‬ ‫ةكانةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫حكوم ِرانىء بة ِريَوةبردنةى وآلت كةبينيمان‬ ‫لةزؤر وآلت دةطةيشتةبنبةست‪ ،‬بؤية نةبوونى‬ ‫َ‬ ‫زول��مء ستةمء‬ ‫شةفافيةتءناعةدالةتىء‬ ‫بايةخنةدان بةمرؤظء مافةكانى‪ ،‬ئةمانة‬ ‫هةمووى ئةوقةيرانةى دروست كرد‪ ،‬ميلةتان‬ ‫كةذيانى خؤيان بؤتة زيندان لةناووآلتى‬ ‫خؤياندا ِراثة ِرن‪ ،‬مةبةستم َليرة ئةزمونى هةريَم‬ ‫نةبيت بؤ وةزعى‬ ‫ئةزمونيكى تازةية‪،‬ثاكانة َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستان‪،‬دةبيت َئيمةئةزموون لةهةموو‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ئيدارةى‬ ‫ئةوطؤ ِراانكاريانة وةربطرين‪َ ،‬‬ ‫نابيت‬ ‫كوردى زؤربةوردى ئةزموون وةربطريَت‪َ ،‬‬ ‫توني َليك بين كةكؤتاييةكةى‬ ‫َئيمة داخلى َ‬ ‫ديارنةبيت‪ ،‬ل��ةوةى كةئيدارةى َئيستامان‬ ‫َ‬ ‫باشتربكةين‪ ،‬كةنا ِرةزايىءطلةيى هةية لةو‬

‫‪30‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫وآلت��ة َئيستا ئؤثؤزسيؤنء َ‬ ‫خةلكى َدلسؤز‬ ‫هةية‪ ،‬قابيل نية ئةطةر طؤ ِرانكارى نةكريَتء‬ ‫بةهيزترنةبن‪ ،‬ئةطةر ثرسةى‬ ‫دامةزراوةكانمان َ‬ ‫ديموكراسى فراوانترنةكةين و َكيشةكانى‬ ‫زياترثيداطرى لةسةرنةكةين‪،‬‬ ‫خؤمانءبةغدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫جاري ئةزمونى هةريَم الى َئيمةثيرنةبووة‬ ‫وئيكسثايةرنةبووة ‪،‬كةفرياى‬ ‫ءزؤرى نةخاياندووة َ‬ ‫ئةوة نةكةويَت ضارةسةربكريَت‪،‬بؤية جياوازى‬

‫نالَ​َيم هةموو خةلَكى‬ ‫كوردستان ِرازين‬ ‫لةواقيعى ئةمِرؤى‬ ‫كوردستان‪ ،‬بةآلم ئةو‬ ‫ئةزمونةى كوردستان‬ ‫زياتر لةبيست سالَة كة‬ ‫كورد خؤى حكومِرانى‬ ‫خؤى دةكات‪ ،‬بةو‬ ‫دامةزراوانانةى‬ ‫كةهةيةتىء بةو‬ ‫ميكانيزمانةى‬ ‫كةهةلَبذاردنى تَيدا‬ ‫دةكرَيت‪ ،‬حالَةتَيكى‬ ‫نيمضةدميوكراسى بؤخؤى‬ ‫بةرجةستةكردووة‬ ‫َ‬ ‫هيشتا َئيمة‬ ‫لةطةل ئةو وآلتانةى تر زؤرةء َ‬ ‫نةطةيشتوينةتة ئةو َ‬ ‫كةدةمانةطةيةنيتة‬ ‫خالةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َئيمة هةلبذاردنمان‬ ‫بنبةست‪،‬لةبةرئةوة‬ ‫جيطيردةكةين‬ ‫لةثيشةداية كةئةم ثرؤسةية َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةناكامليش َبيت‪.‬‬ ‫ئةطةر‬ ‫ِريَطا‪:‬هاتنى بةهارى عةرةبىء كؤتايى‬ ‫هاتن بةدةسةآلتى شمولىء دكتاتؤرى‬ ‫دةبيت لةسةر ثرسةى‬ ‫ض كاريطةريةكى َ‬

‫دييموكراسى لةناوضةكةو هةريَم؟‬ ‫حسين‪َ :‬ئيمةش وةك كورد سودى‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫َليوةردةطرين لةو طؤ ِرانكاريانةى كةهةية‪َ ،‬ئيمة‬ ‫لةهةسارةيةك ناذين دووربين لة ِرؤذهةآلتى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ءنةمانةوي ئةو واقيعةى‬ ‫است‪،‬بمانةوي‬ ‫ناوة ِر‬ ‫دةبيت‪َ ،‬ئيمةش‬ ‫هةية كاريطةريشى لةسةر َئيمة َ‬ ‫بةو مةفهومةنا َئيستاكة باس لةبةهارى كوردى‬ ‫َ‬ ‫كةخةلك َبينةسةرجادةو‬ ‫دةكةن‪ ،‬بةهار ئةوةنية‬ ‫بةوشيوةية مومارةسةى مافى خؤى دةكات‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةآلم هةموو ئةوطؤ ِرانكاريانةى كةلةناوضةكة‬ ‫هاتؤتةئاراوة دةعمى ثرؤسةى ديموكراسى‬ ‫دةكات‪ ،‬بةآلم َ‬ ‫جاري ِروون نية كةبةرهةمى ئةو‬ ‫كي دةيباتءدةيخوات‪.‬‬ ‫شؤ ِرشانة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬لةطةل سةرهةلدانى دةنطى نا ِرةزايى‬ ‫لةناوضةكة‪ ،‬لةكوردستانيش حةظدةى شوبات‬ ‫دروست بوو‪َ ،‬ئيوة خويَندنةوةتان بؤ ئةو ِرووداوانة‬ ‫ضؤن بوو؟‬ ‫لةنيوان‬ ‫حسين‪ :‬جياوازى زؤرة َ‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫َئيمةو وآلتانانى عةرةبى‪ ،‬سروشتية َئيستا دوونيا‬ ‫ئةوةندة بضوكبؤتةوة ِروداوَي��ك لةئةمريكاى‬ ‫باكور روداويَ��ك لةكةنةدا يان ِروداويَ��ك‬ ‫ئةفريقاوةبيت بةيةك لةحزة‬ ‫لةخوارووى‬ ‫َ‬ ‫بةزيندووى دةيبينى كاريطةرى ِراستةوخؤى‬ ‫دةبيت‪ ،‬بةآلم‬ ‫لةسةرهةريَمى كوردستانيش َ‬ ‫ئةو َ‬ ‫حالةتانةى كةوآلتانى عةرةبى دروستيان‬ ‫كردووة لةوهةيمةنةيةى كةهةيانة لةوثة ِرلةمانة‬ ‫م���ردووةى كةهةيانة‪ ،‬ل��ةو حكومةتةى‬ ‫كةهةيانة هيض بةرنامةيةكى َثيشكةوتووى‬ ‫َتيدانية‪ ،‬جياوازى هةية‪ ،‬دوو َ‬ ‫هةلبذاردنة َئيمة‬ ‫ئؤثؤزسيؤنمان هةية‪.‬‬ ‫ِريَطا‪َ :‬‬ ‫لةطةل ئةو شةثؤلى نارةزايةتيةى هاتة‬ ‫ئاراوةو رووداوةكانى ‪17‬ى شوباتى َليكةوتةوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫كضونيكى ئةم رووداوانة دةبين‬ ‫هيض َلي َ‬ ‫َ‬ ‫رووداوةكانى والتانى عةرةبى؟‬ ‫حسين‪ :‬ئةو طؤراكاريانةى َ‬ ‫لةوالتانى‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫وبةشيك لةو‬ ‫عةرةبى روويانداوة ‪،‬روودةدةن‬ ‫َ‬ ‫َالتانى عةرةبى تر ماوة بةرئةو شةثؤلةدةكةون‪.‬‬ ‫وليكضون‬ ‫هةريَمى كوردستانيش جياوازى زؤرة َ‬ ‫كةمة بةهؤى جيهانطيرى تةكنةلؤذياوة َتيكراى‬ ‫دةبيت‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئةو‬ ‫دونيا لةطؤرانكاريةكان ئاطادار َ‬ ‫َ‬ ‫حالةتةى َ‬ ‫والتانى عةرةبى لةدروستكردنى‬ ‫هةيمةنةى حوكمرانى و ثةرلةمانى مردو‬ ‫ونةبونى بةرنامةيةيان بؤ طؤرانكاريى جياوازة‪،‬‬ ‫ل��ةودةورةى َئيمة هةمانة وئؤثؤزسيؤنمان‬ ‫هةية ولةريَطةى سندوقى دةنطدانةوة هاتوون‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى حاكمى‬ ‫بةئينقيالب نةهاتوون‪،‬‬


‫هةريَمى كوردستانيش لةريَطةى سندوقى‬ ‫دةنطدانةوة هاتووة‪ .‬هةرضةندة كاريطةرى‬ ‫دةرةوة ه��ةب��ووة لةسةرمان لةسةر ئةو‬ ‫نادادطةرى و نارةزايى لةسيستةمى حوكمرنى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةغداد وئةدامان‬ ‫وثةيوةنديةكانمان‬ ‫لةحكومةتى َعيراقى وكوردستان ئيتر بةهارى‬ ‫دةبيت شةفافيةت‬ ‫عةرةبى‬ ‫بةردةوامبيت يان نا‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةبيت كةنةخؤشيةكة‬ ‫هةبيت وطةندةلى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سيبةرى دةسةآلتة ولةهةموو دونيادا هةية‬ ‫َ‬ ‫لةميذويدا لةضةثةوة‬ ‫بةئاسانى بنب ِرناكريَت َ‬ ‫ب��ؤراس��ت ولةئيسالميةوة بؤمةسيحيةت‬ ‫ناعةدالةتى سةبةب بووة بؤ ِروخاندنيان لة‬ ‫َ‬ ‫والتانى ئيسالميش ئةم ئةزمونة هةية‪ .‬طةالنى‬ ‫َعيراق لة راثةرينى بةهارى ‪ 1991‬ةوة َثيشةنطى‬ ‫بةهارى عةرةبى بووة‪َ ،‬‬ ‫بةالم بةداخةوة خؤرئاوا‬ ‫مساوةمةيان كردو ضراى سةوزيان بؤ سةدام‬ ‫َ‬ ‫هةلكردةوة بؤ سةركوتى طةالنى َعيراق‬ ‫هةرضةندة ميللةتى َئيمة دةستبةردارى‬ ‫َتيكؤشان بوو بةكؤ ِرةوى مليؤنى َ‬ ‫وةالمى‬ ‫دايةوة وكاريطةرى كردة سةر هاوثةيمانان‬ ‫كةناوضةى ئاراميان بؤدروستكردين‪ ،‬دواتريش‬ ‫ئيداراتى حكومةتى َعيراق كشايةوة و بةرةى‬ ‫كهينا‪ .‬جياوازيةكى ترى‬ ‫كوردستانيمان َثي َ‬ ‫َ‬ ‫لةنيوان َئيمةو والتانى عةرةبى ئةوةية‬ ‫طرنط َ‬ ‫كةئةوان َ‬ ‫دةولةت ودامةزراوةن‪َ ،‬‬ ‫بةالم هةريَمى‬ ‫كوردستان بةداخةوة َ‬ ‫دةول��ةت نية وسنورى‬ ‫وتائيستا نةمانتوانيوة‬ ‫ديارنية وئايندةيةش ديارنية َ‬ ‫دةوروبةرمان َدلنيا بكةينةوة‪.‬‬ ‫سى‬ ‫َطا‪:‬ثيت وانية لة هةري َ‬ ‫ِري َ‬ ‫َميكى َ‬ ‫ثاريَزطايي دا كة دانيشتوانةكةى لةضاو ئةو‬ ‫َالتانة زؤركةمترة‪َ ،‬‬ ‫بةالم نارةزايةتى وناعةدالةتى‬ ‫كاريطةربيت لةسةر‬ ‫زياتربيت ئةمةش واناكات‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةهارى كوردى ؟‬ ‫حسين‪ :‬راستة َئيمة دامةزراوةكانى‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫ثةرلةمان وحكومةتمان هةية‪ ،‬تاكابينةى َثينج‪-‬‬ ‫يش َتيكراى حزبةكان َتييدا بةشداربوون‪ ،‬جطة‬ ‫لةكابينةى شةش كة ئؤثؤزسيؤن بةشدارى‬ ‫نةكرد ودروست بونى نارةزايةتى َ‬ ‫ةتيكى‬ ‫حال َ‬ ‫نابيت َبلَيين لةبةرئةم ئةزمونة‬ ‫سروشتيةو َ‬ ‫هةبيت وخؤثيشاندا بكةين‬ ‫نارةزايةتيمان‬ ‫َ‬ ‫دةولةتيش بين ئةو َ‬ ‫طةر َ‬ ‫حالةتانة هةية‪َ ،‬ئيمة‬ ‫لةشاخيشدا زؤر جار باسى ضاكسازيمان كردوة‬ ‫وئينشيقاقة سياسيةكان لةسةر ئةوةبووة‬ ‫نةكراوة‪،‬ثيويستيشة َ‬ ‫هةولى زياتر‬ ‫كةضاكسازى‬ ‫َ‬ ‫بدةين َكيشةى زةويةكانمان كةزياتر لةنيوةى‬ ‫وثيويستة َثيداطريى‬ ‫خاكى كوردستانى َعيراقة َ‬

‫لةسةر بكةين‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬سةركردايةتى سياسى كورد لةكويَى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫ضارةسةرى َكيشة نةتةوةيةكانيداية‬ ‫َعيراق و َ‬ ‫دراوسى؟ هةم لةكويَى خةمى‬ ‫والتانى‬ ‫َ‬ ‫ئةم ئةزمونةداية بؤ ضارةسةرى ناعةدالةتى‬ ‫ونادادطةرى ؟‬ ‫ن‪:‬ثيويستة َئيستا ئةم‬ ‫بةهمةن‬ ‫حسي َ‬ ‫َ‬ ‫بةهيز بكةين لة‬ ‫هةريَمى كوردستانة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫رؤذهةالتى ناوةراستدا و واقيعى َعيراقيش‬ ‫بؤ ئةوة لةبارة وزؤرجار باس لةوةدةكريَت كة‬ ‫َثيداطرى لة وئةزمونة دةكةين‪َ ،‬‬ ‫بةالم َئيمة‬ ‫سى‬ ‫لة ‪2003‬‬ ‫َ‬ ‫فرسةتيكمان هاتة َثيش وئةم َ‬ ‫ثاريَزطايةمان هةر هةبوو َئيمة لةجياتى ئةوةى‬ ‫ئيعالنى سةربةخؤى خؤمان بكةين ضووين‬ ‫راقيكى‬ ‫خؤمان خةريك كرد بةدامةزراندنى َعي َ‬ ‫تازة لةسةر ئةساسى شةراكةت‪ .‬سةبارةت‬ ‫بةبةشةكانى ترى كوردستانيش هةريَمى َئيمة‬ ‫َ‬ ‫ثالثشتة بؤئةوان ض وةك حزبة سياسيةكان وض‬ ‫َ‬ ‫وةك حكومةت‪ ،‬بةالم َئيمة خةمخؤريانين‬ ‫نةوةك بضين لةجياتى ئةوان ئيش بكةين‪.‬‬ ‫بةشيكة‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واية هةريَمى كوردستان َ‬ ‫لةو طؤرانكاريانةى ناوضةكةى طرتوةتةوة؟‬ ‫حسين‪ :‬واى نابينم وئةطةر لة‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫َ‬ ‫هةريَم كوردستان تةداولى سولتة لةريَطةى‬ ‫هةبوبيت لة َ‬ ‫والتانى‬ ‫سندوقى دةنطدانةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تائيستا هةلبذاردن هةية‬ ‫عةرةبى بونى نةبووة و َ‬ ‫وعيراق لةماوةى ضةند َ‬ ‫سالى‬ ‫ولةكوردستان َ‬ ‫َ‬ ‫رابردوودا‪َ ،‬‬ ‫بةالم والتانى عةرةبى تازة دةست‬ ‫بةهيزى بكةين‬ ‫َثيدةكةن ودةكريَت َئيمة زياتر َ‬

‫وكارى زياتريشى بؤ بكةين وشةفافيةتى زياتر‬ ‫هةبيت نةك رووخاندنى دامةزراوةكان‪.‬‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى وثارتى ئةو ئيرادةيان‬ ‫لةئيستادا َ‬ ‫ِريَطا‪َ :‬‬ ‫هةية؟‬ ‫يةكيتى‬ ‫حسين‪ :‬من ناتوانم لةجياتى َ‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫وثارتى قسةبكةم‪َ ،‬‬ ‫بةالم ديدو بؤضونى حزبى‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى وثارتى‬ ‫زةحمةتكيشان جياوازترة‪ ،‬بةالم َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لة َ‬ ‫هةلبذاردنةكانى سالى ‪ 1992‬ةوة رازى‬ ‫كةمينةبيت‪ ،‬ثةنجا‬ ‫كى‬ ‫َ‬ ‫كى زؤرينةو َ‬ ‫نةبوون َ‬ ‫هينانةية ئاراوة‪ ،‬يةكتريان قبولَ‬ ‫بة ثةنجايان َ‬ ‫نةبوو‪َ ،‬‬ ‫بةالم َئيستا ثارتى هةيةو ئؤثؤزسيؤنيش‬ ‫ناتوانيت خؤى لةسةر ئيرادةى‬ ‫هةية وكةس َ‬ ‫دابنيت و لةئايندةيةكى نزيكيشدا‬ ‫طشتيةوة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنمان لةبةردةمة‪ ،‬ئيتر هاوالتيان‬ ‫دةتوانن بةدةنطةكانيان بابةتةكان يةكال‬

‫تائيستاش‬ ‫ئاسةوارى دوو ئيدارةى‬ ‫بةكابينةى شةشء‬ ‫كابينةى حةوتةوة ديارة‬ ‫كة هةنطاودةنرَيت بؤ‬ ‫ثَيك هَينانى‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪31‬‬


‫َ‬ ‫هةلبذاردنانةش‬ ‫بكةنةوة و بيطؤرن‪ ،‬ئةم‬ ‫َ‬ ‫ئيتيفاقيةى َ‬ ‫َنيتة َثيشةوة ودلنياشم‬ ‫نوى دي َ‬ ‫َ‬ ‫كةئيستا دةسةالتن‬ ‫يةكيتى َ‬ ‫لةوةى كةثارتى و َ‬ ‫َ‬ ‫سةرلةنوى‬ ‫دةبيت‬ ‫هةروةك ئؤثؤزسيؤنى جاران َ‬ ‫وةك جاران ممكين نية ضاوو َ‬ ‫طوى ى خؤى‬ ‫دابخات لة داواكاريةكان ولةئاخيردا خؤى‬ ‫دةبينيت دةسةت َ‬ ‫دةردةضيت و مومكين‬ ‫بةتال‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى وثارتى نةتوانن طؤران بكةن‬ ‫نية َ‬ ‫وخؤيانى َلى بدزنةوة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬ئةوثةنجابةثةنجاية كاريطةري‬ ‫هةبووة لةسةر ثرؤسةى ديموكراسى لةهةريَم؟‬ ‫حسين‪ :‬ئةو واقيعةى َئيستا‬ ‫بةهمةن‬ ‫َ‬ ‫زادةى ئةو واقيعة خراثةى ثةنجا بة ثةنجاية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةشيكى ئةو ئاراميةى كة هةية‬ ‫ب��ةالم‬ ‫َ‬ ‫دةبيت رةضاوبكريَت وبةحوكمى ئةوةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫دووحزبى كوردستانى ماوةييةكى زؤر‬ ‫َ‬ ‫ةتيكى ئاسايى‬ ‫يةك لةشةردابوون‬ ‫بةحال َ‬ ‫دةبينم وتائيستاش ئاسةوارى دوو ئيدارةى‬ ‫بةكابينةى شةش وكابينةى حةوتةوة ديارة‬ ‫هينانى‪َ ،‬ئيمة وةك‬ ‫كة هةنطاودةنريَت بؤ َثيك َ‬ ‫زةحمةتكيشان َثيمان وابوة ئاسةوارى دوو‬ ‫َ‬ ‫ئيدارةى هةية و ئةوسيستةمى شةنجا بة ثةنجا‬ ‫تائيستا‬ ‫زةرةرى لةئةزمونةكة داوة ومةعقول نية َ‬ ‫هةبيت وسوثايةكى‬ ‫لةحكومةتدا دوو ئيدارةى َ‬ ‫نةبيت‪،‬‬ ‫يةكطرتوو ئيدارةيةكى يةكطرتومان َ‬ ‫لةيةكيتى وثارتيش داوة‬ ‫ئةمةش زيانى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةهةلبذاردنةكانيش وة دةردةكةويَت‪.‬‬ ‫ساليك بةسةر‬ ‫ِريَطا‪ :‬دواى َتيثةربوونى َ‬ ‫‪17‬ى شوبات وبةسةربازطة كردنى شارةكان‬ ‫تاضةند قةيرانةكان ضارةسةر دةكات؟‬ ‫حسين‪ :‬مةترسى ئةوة لةسةر‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫ئةزمونةكة هةية‪ ،‬كةئةو ثرؤذانةى َثيشكةش‬ ‫بةجى نةكراوة‪،‬‬ ‫جى َ‬ ‫كراون لةسةر ئةرزى واقيع َ‬ ‫ض بريارة حةظدة َ‬ ‫خاليةكةى ثةرلةمان وض‬ ‫ب ِريارةكانى ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬ثرؤسةكانيش واى‬ ‫بةجى دةكريَت‪،‬‬ ‫جى َ‬ ‫َليهاتوة كةفشار هةبوو َ‬ ‫َ‬ ‫بةجى ناكريَت‪ ،‬كةئةوةش‬ ‫جى َ‬ ‫بةالم كةنةبوو َ‬ ‫َ‬ ‫حالةتيكى سةحى نية ئةطةر بارودوخةكة ئارام‬ ‫بةجى ناكات وئةطةر‬ ‫جى‬ ‫َ‬ ‫بوو ثرؤذةكان َ‬ ‫بةجى ى دةكات‪،‬‬ ‫جى َ‬ ‫بارودخيش نائاسايى بوو َ‬ ‫ئةو بةرنامةى ليستى كوردستانى َثيشكةشى‬ ‫كرد زؤر جوانترة لة ثرؤذةى َئيمةو ليستةكانى‬ ‫بةجى ى بكةن وضاكسازى‬ ‫جى َ‬ ‫تر‪َ ،‬ثيويستة َ‬ ‫لةحزبةكانى خؤشياندا بكةن‪.‬‬ ‫ِرَي��ط��ا‪َ :‬ئيوة ل���ةدةرةوةى دةس��ةآلتء‬ ‫لةهاوثةيمانيتى‬ ‫ولةئيستادا‬ ‫ئؤثؤزسيؤندان‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫‪32‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫دان‪ .‬بؤ ئةوةى لة رووداوةكان بؤضونى خؤتان‬ ‫َ‬ ‫بةكوى طةيشتوة ؟‬ ‫هةبيت‪،‬هةنطاوةككانتان‬ ‫َ‬ ‫زةحمةتكيشان‬ ‫حسين‪ :‬حزبى‬ ‫بةهمةن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيتةوة‬ ‫هةميشة رووب��ةرووى ئةوثرسيارة َ‬ ‫َ‬ ‫ونةدةسةالتن‪َ ،‬ئيمةش‬ ‫كةنة ئؤثؤزسيؤن‬ ‫َ‬ ‫َثيمان واي��ة لةثانتايى َنيوان دةس��ةالت‬ ‫وئؤثؤزسيؤندا كاردةكةين و ئؤثؤزسيؤن‬ ‫وئيمة َ‬ ‫كيكى خاوةن خةباتين‬ ‫خةل َ‬ ‫ناسنامةنية َ‬ ‫ولةسةر ناعةدالةتيةكان َئيستا وسةردةمى‬ ‫يةكيتى وثارتى َبيدةنط نةبووين‬ ‫شاخيى‬ ‫َ‬ ‫ورةخنةمان طرتووة بةردةواميش بووين‬ ‫هةبيت‬ ‫لةسةرى ودةمانةويَت وتارى خؤمان َ‬ ‫لةضوارضيوةى‬ ‫لةسةر بابةتة هةستيارةكان‬ ‫َ‬ ‫بةرذةوةندية نيشتمانيةكان‪َ .‬ثيمان واية نةك‬ ‫طوتاريَكى زؤر توند َ‬ ‫كةزال َبيت بةسةر شتةكان‬ ‫َ‬ ‫ئاميزى مةنتقى نةك‬ ‫بةلكو‬ ‫خيتابيكى رةخنة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫لةبةرئةوةى تةفسيرمان بؤبكات‬ ‫ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫َ‬ ‫ولةدةسةالتيش نين‪،‬‬ ‫هةلناكةين‬

‫لةِرابردوو‬ ‫ئَيمة بةشَيك بووين‬ ‫لةفشار لةئَيستاو‬ ‫ئايندةش‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت بووين بةدريَذاى خةباتى‬ ‫لةطةل‬ ‫نة‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى وثارتى‬ ‫خؤمان وهاوبةش بووين لةطةل َ‬ ‫وبةشيك لةئؤثؤزسيؤنى َئيستا ولةريَطةى‬ ‫َ‬ ‫وتيكؤشانةى‬ ‫دامةزراوةكانى خؤمان وئةو خةبات َ‬ ‫كةهةمانة‪َ ،‬دلنياشم دةتوانين ئيرادةى خؤمان‬ ‫وشتيك كةثةلةى َليبكةين‬ ‫فةرزبكةين‬ ‫َ‬ ‫بطةيةنيت‬ ‫ثي‬ ‫زةرةرمان‬ ‫ئيحتيمالة‬ ‫ونةطةيوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وئيمةش لةطةل ضاكسازى وبةردةوام بونين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةبى شةفافيةت وبةشدارى‬ ‫نية‬ ‫ك‬ ‫ةتي‬ ‫حال‬ ‫وهيض‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سى حزبى خاوةن‬ ‫خةلك بةري َ‬ ‫َوةناضيت‪َ ،‬ئيمة َ‬ ‫خةباتى َثيكةوةين َ‬ ‫وخالى هاوبةشمان زؤرة‬ ‫َ‬ ‫و لةجياتى ئةوةى بةتةنيا رايةكانمان بلَيين‬ ‫بةسى َ‬ ‫باشترة لةزؤر َ‬ ‫قؤلى َبيت و‬ ‫حالةتدا‬ ‫َ‬ ‫نةك تةسةوربكريَت كةلةبةرامبةر ئؤثؤزسيؤن‬ ‫وهةرسى حزبةكةش بؤضونى‬ ‫دروست كرابين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئؤثؤزسيؤن ودةسةالتدا هةية‬ ‫نزيكمان‬ ‫َ‬ ‫وهةوليش دةدةين لةثرسة سياسيةكان َثيكةوة‬

‫بين و لةئايندةش كورسيةكانى ثةرلةمانمان‬ ‫زيادبيت فشاربكةين لةسةر ئةداى حكومةت‬ ‫َ‬ ‫وثرؤذةمان زياد بكةين‪.‬‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت بةفشار خستنة سةر‬ ‫ِريَطا‪ :‬وتت‬ ‫َ‬ ‫دةنيت وطوى لةنةيارةكانى‬ ‫هةنطاوى ضاكسازى َ‬ ‫و َ‬ ‫بةشيك بن‬ ‫خةلك دةطريَت‪َ ،‬ئيوة دةتانةويَت َ‬ ‫لةفشار؟‬ ‫بةشيك‬ ‫حسين‪ :‬لةرابردوو َئيمة َ‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫لةئيستاو ئايندةش‪ .‬بوون‬ ‫بووين لةفشار َ‬ ‫َ‬ ‫لةسيبةرى‬ ‫بةدةسةالتيش عةيب نية وناضين َ‬ ‫َ‬ ‫هيزيَكى‬ ‫وئيمة َ‬ ‫دةسةالت خؤمان بشارينةوة َ‬ ‫سياسين ووجودمان بوةو بةردةوام بووين َتيداية‬ ‫و وناسنامةى َ‬ ‫داتى ضةند‬ ‫خةلكمان ناويَت بمان َ‬ ‫شؤرشطيرين و ضةند لةسةنطةرى شؤرشطيرين‬ ‫َ‬ ‫وئيمة لةرابردوو َئيستاو ئايندةش لةسةر خيتاب‬ ‫َ‬ ‫و رةخنةى خؤمان بؤ ضاكسازى ب��ةردةوام‬ ‫دةبين‪.‬‬ ‫زةحمةتكيشان بؤ‬ ‫ِريَطا‪ :‬بةرنامةى حزبى‬ ‫َ‬ ‫بةشدارى لةكابينةى حةوت ضؤنة؟‬ ‫حسين‪ :‬كابينةكة َ‬ ‫بةثى‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫جارى تةنها َ‬ ‫ى ريَكةوتنى ستراتيذيةو تةنها لةثةرلةمان‬ ‫راسثيراوى كابينةكةش‬ ‫ناونراوة وسةرؤكى‬ ‫َ‬ ‫سةردانى حزبةكانى كردوةو َئيمةش بةراشكاوى‬ ‫َ‬ ‫هةركاتيكيش داوامان‬ ‫لةطةل كردوون‬ ‫قسةمان‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‪َ ،‬‬ ‫بةالم جارىَ‬ ‫َليبكريَت قسةى خؤمان َ‬ ‫وئيمة َثيشمان‬ ‫زووة بؤ قسةكردن لةوبارةيةوة َ‬ ‫باشة ئؤثؤزسيؤنيش بةشدارى حكومةت بكات‬ ‫وحكومةتةكة بنكة فراوان َبيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واي��ة كابينةى ن��وى سود‬ ‫لةقةيرانى كابينةكانى َثيش خؤى وةربطريَت؟‬ ‫حسين‪َ :‬ثيشبينى كردن زووة‪،‬‬ ‫بةهمةن َ‬ ‫ب� َ‬ ‫زةحمةتكيشان ضةند بكريَت‬ ‫�ةالم وةك‬ ‫َ‬ ‫هاوكار دةبين بؤ ثرؤذةى باش وضةند كةم‬ ‫وكورتيش بينين رةخنةى خؤمان بطرين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةالم ئةو ئالؤوطؤرانةشى لةكابينةكان دةكريَت‬ ‫لةكيشةكان وهيض كابينةيةك بةدوو‬ ‫بةشيكة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سال ناتوانيت هةلسةنطاندنى بؤ بكةيت‬ ‫ونيوةى كارةكانى كابينةى شةش تةوانةبووة‬ ‫وئةوماوةيةى بؤ كابينةكان دادةنريَت زؤر‬ ‫ولةئيستاشدا زةمةنةكة طؤ ِراوة هيض حزب‬ ‫كةمة َ‬ ‫ناتوانيت بةئارةزووى خؤى ب ِروات‪،‬‬ ‫وكةسيك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ضونكة لةبةرامبةريدا ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫وخةلك رايان‬ ‫َ‬ ‫لةساالنى رابردوو‬ ‫هةية بةرامبةرى وئةوةى‬ ‫وبيطومانم‬ ‫كراوة ناتوانن دووبارةى بكةنةوة‪َ ،‬‬ ‫بةشيك لةداخوازيةكانى َ‬ ‫ببةجى‬ ‫جى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خةلك َ‬ ‫دةكريَت‪.‬‬


‫ِراو َيذكارى ث َيشوى ئةميندارى طشتىو ئةندامى ئةجنومةنى شوراى يةكطرتوو‪:‬‬ ‫يةكطرتووى ئيسالمى كوردستان‪ ،‬مومكني نيية‬ ‫بةرةو عةملانيةت ب ِرواتء لةنةهجى خؤى البدات‬ ‫ديمانة‪ :‬هاوكار عبداهلل‬ ‫ِريَطا‪ :‬سةرةتاى كارى بانطةوازيت بؤ كةى‬ ‫دةطة ِريَتةوة؟‬ ‫ئةحمةد حةمةدئةمين‪ :‬سةرةتاى كارى‬ ‫بانطةوازيم بؤ ئيسالم دةطة ِريَتةوة بؤ ناوة ِراستى‬ ‫سالى ‪1958‬ز‪ ،‬كاتآ ثةيوةنديم كرد بة َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫َ‬ ‫موسلمان‪ ،‬لة ِريَطةى مةكتةبةى‬ ‫برايانى‬ ‫ئيسالمى كةوا وةك بارةطايةكى نافةرمى وابوو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلة‪ ،‬ئةويش بة هاوكارى برادةريَك‬ ‫بؤ ئةو‬ ‫جيطاية بووم‪ ،‬ئيتر لةو ِرؤذةوة‬ ‫ئاشناى ئةو َ‬ ‫دانةب ِراوم‪.‬‬ ‫ِرَي��ط� َ‬ ‫يةكيك ب��ووى كة‬ ‫�ا‪:‬دةل� َ�ي��ن ت��ؤ َ‬ ‫سةرثةرشتى بانطةوازى اخوانت كردووة لة‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئةمة ضؤن بوو ياخودئيخوان ضؤن‬ ‫طةيشتة كوردستان؟‬ ‫بةوشيوةية‬ ‫نةخير‬ ‫ئةحمدحةمةدئةمين‪:‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةبووة‪َ ،‬‬ ‫بةلكو من بة جيلى دووةم دادةنريَم‬ ‫هةولير‪ .‬بةآلم لةوانةية هةندآ‬ ‫لة برايانى‬ ‫َ‬ ‫ساآلنى هةشتاكان من ب ِرياردةرى ِرةوت بووبم‬ ‫و كارى بانطةوازم َ‬ ‫هةلسو ِراندبآ بةيارمةتى‬ ‫ئةو برايانةى لة طؤ ِرةثانةكة بوون‪ .‬طةيشتنى‬ ‫هةولير‪ ،‬بةتايبةتى وةك‬ ‫بانطةوازى بريان بؤ‬ ‫َ‬ ‫ِريَكخستن دةطة ِريَتةوة بؤ ناوةندى ضلةكانى‬ ‫سةدةى بيستةم‪ ،‬لة ِريَطاى ضةند قوتابيةكى‬ ‫هةولير‪ ،‬كةوا لة بةغدا دةيانخويَند‪ ،‬ئةوانيش‬ ‫َ‬ ‫بيرؤكةكةيان وةرطرتبوو لة ضةند مامؤستايةكى‬ ‫كؤليذانة مامؤستا بوون بةآلم لة‬ ‫ميرى كةلةو َ‬ ‫سليمانى سةرةتاى ثةنجاكان بانطةوازى برايان‬ ‫َ‬ ‫طةيشتووةتة ئةو شارة‪ ،‬بةتايبةتى لة ِريَطةى‬ ‫ضةند برايةكى كةركوك‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬بؤضى َئيوة بيرتان لة دروستكردنى‬ ‫ةوتيكى ئيسالمى َ‬ ‫هةلقوآلوى كوردستان‬ ‫ِر َ‬ ‫نةكردةوة؟ ياخود ض هؤكاريَك وايكرد كة َئيوة‬ ‫بة فيكرةى ئيخوان كار بكةن؟‬ ‫ئةحمدحةمةدئةمين‪ :‬لةوكاتةى من باسى‬ ‫هةولير و‬ ‫دةكةم تةنيا ئةو ِرةوتة هةبووة لة‬ ‫َ‬

‫مامؤستا ئةمحةد حةمةدئةمني‬ ‫ةوتيكى ترى ئيسالمى وةك ِريَكخستن بوونى‬ ‫ِر َ‬ ‫نةبووة‪ ،‬ئةمة لةاليةك لةاليةكى تر ئيسالم‬ ‫ئايينيكى طشتطير و ئايينى زؤرينةى‬ ‫وةك َ‬ ‫زؤرى َ‬ ‫خةلكى َعيراق بوو‪ ،‬هةموويان ثةي ِرةويان‬ ‫نازانى‪،‬‬ ‫دةك��رد‪ ،‬ئايينيش سنورى جوطرافى‬ ‫َ‬ ‫كوردستانيش وةك َئيستاكة هةستكردنى جيايى‬ ‫نةبووة و هةريَم ثةرست َبيت‪ ،‬هةرواش بير و‬ ‫بؤضوونى برايانم بة بة طونجاو زانى و يةكان طير‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بير و بؤضوونى من و بينيم ئةوانةى‬ ‫بوو‬ ‫َ‬ ‫هةلطرى ئةو ِرةوتةن‪ ،‬خؤيان ثةيوةستن ثآ‬ ‫يةوة لة سلوك َ‬ ‫هةلسوكةوتيان ِرةنطى دابوويةوة‪.‬‬ ‫منيش بؤيآ معجب بووم َثييان و َتي َ‬ ‫كةليان بووم‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬جياوازى كارى ئيسالمى لة كؤن و‬ ‫َئيستادا لة ضى دةبينيةوة؟ ياخود دةتوانين َبلَين‬

‫ئةو كؤسث و لةمثةرانةى كة كاتى خؤى دةهاتة‬ ‫َثيش ِرةوتى ئيسالمى‪ ،‬هةمان كؤسث و لةمثةر‬ ‫َئيستا هةن؟‬ ‫ئةحمدحةمةدئةمين‪ :‬ج��ي��اوازى كارى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل كؤن‪ ،‬لةوةوة‬ ‫ئيسالمى َئيستا بة بةراورد‬ ‫نهينى دةكرا‬ ‫دةبينم‪ :‬ئةوكاتى َثيشوو كار زياتر بة َ‬ ‫و ثةروةردة و َثيطةياندن زياتر جةختى لةسةر‬ ‫دةكرايةوة و مةبةستى زياتر لة كارى ئيسالمى‬ ‫نةتيا َ‬ ‫موسلمان بوون و ثةرستشى خوا بوو‪ ،‬خؤ‬ ‫ث ِر ضةككردن بوو بة زانستى شةرعى و َفيربوونى‬ ‫قو ِرئان و سوننةت و كار َثيكردنيان بوو‪ ،‬بةبآ‬ ‫شتيكى دونيوى بين‪ ،‬وةك‬ ‫ئةوةى ضاوة ِروانى َ‬ ‫إمتيازات و ثارة و ثول و منصب و بةختةوةرى‬ ‫دونيايى‪ .‬بؤيآ زؤر بة َدلسؤزيةوة كارمان دةكرد‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪33‬‬


‫مامؤستا ئةمحةد حةمةدئةمني‬ ‫ضيذمان َلى وةردةط��رت و‬ ‫وةك عيبادةت َ‬ ‫َ‬ ‫خؤشحال دةبووين بة ثةرستش و نويَذ و ِرؤذوو‬ ‫كارى بانطةواز‪ .‬كؤسث و لةمثةر كة دةهاتة‬ ‫َثيشمان لةاليةك هةندآ ِرةوتى فيكرى ضةث‬ ‫و شيوعى و نةتةوةيى توند ِرةو‪ ،‬المان نامؤ‬ ‫نةبوو‪ ،‬كةوا َئيمةيان بة خزمةتكارى عةرةب‬ ‫يان داردةستى ِرؤذئاوا دةداية َ‬ ‫قةلةم‪ .‬لةاليةنى‬ ‫دةسةآلتيش ِراستة فشار هةبوو‪ ،‬بةآلم لةبةر‬ ‫ئةوةى زؤر ضاالكيمان ديار نةبوو نةدةضووينة‬ ‫بةرةى دذايةتى ئاشكرا بؤ دةسةآلت بةضةك و‬ ‫توند و تيذى‪ ،‬تا كرابواية خؤمان دوور دةطرت لة‬ ‫ِرووبة ِروو بونةوةيان جار جارةش وادةبوو طرتن‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةكرا لةسةر ضاالكى‬ ‫و َلي َثيضينةوةمان‬ ‫ئيسالمى‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬زؤر كةس وابيردةكةنةوة كة كورد‬ ‫َ‬ ‫موسلمانة َثيويستى بة حيزبى ئيسالمى نية‪،‬‬ ‫تاكيكى ئيسالمى بؤضوونت لةسةر ئةم‬ ‫وةك َ‬ ‫قسةية ضية؟‬ ‫ئةحمدحةمةدئةمين‪ :‬ئةو بيركردنةوةية‬ ‫َ‬ ‫هةلةيةكى زؤر سادة و بآ بنةماية‪ ،‬كارى‬ ‫نةزان و ساكار و بةرضاو نا ِرؤشنانة‪ ،‬كة طواية‬

‫‪34‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫كورد َ‬ ‫موسلمانة َثيويستى بة حيزبى ئيسالمى‬ ‫ني ية‪ ،‬ئةمة بةكار ديَت بؤ ضةواشةكارى و‬ ‫فريودان َئيمةش كةواتة مافى ئةوةمان هةية‬ ‫دةمكوتكردنيك‬ ‫َبلَيين لةبةرامبةر دا‪ ،‬وةك‬ ‫َ‬ ‫َبلَيين‪َ :‬‬ ‫خةلكى كوردستان طشت كوردن‪ ،‬كةواتة‬ ‫حيزبى كورديان بؤ ضية؟ بؤ ئةو هةموو حيزبة‬ ‫كوردية هةبآ لة ناو كوردان؟ ئةى بؤ ِرةوا نية‬ ‫ئيسالم لةناو َ‬ ‫موسلمانان حيزبى هةبآ؟ ئةمة‬ ‫لةاليةك‪ ،‬لةاليةكى تر َئيمةى َ‬ ‫موسلمان بة‬ ‫فةرمانى خواو َثيغةمبةر كار دةكةين و َثي ِرةوى‬ ‫ئةو ئايينةين‪ .‬ئةوةتا خوا َثيمان دةفةرمووآ‪،‬‬ ‫يةكةم وةك ت��اك [أدع اىل سبيل ربك‬ ‫باحلكمة واملوعظة احلسنة وجادهلم باليت هي‬ ‫أحسن] النحل‪ .125/‬هةروا وةكو كؤ َثيمان‬ ‫دةفةرمووآ‪[ :‬ولكن كونوا ربانيني‪ ،‬مبا كنتم‬ ‫تعلمون الكتاب ومبا كنتم تدرسون]‪ .‬هةر وا‬ ‫خوا فةرمان دةداتة َثيغةمبةرةكةى خؤى محمد‬ ‫(د‪.‬خ) [قل هذه سبيلي‪ ،‬أدع اىل اهلل على بصرية‬ ‫أنا ومن اتبعتين] يوسف‪ .108/‬كةواتة ئةركى‬ ‫َ‬ ‫موسلمانة بانطةواز بكاو لةسةرى‬ ‫سةرشانى‬ ‫َ‬ ‫كؤببنةوة و خةلكى بؤ داوةت بكةن بة جوانترين‬

‫شيواز كةوا كاريطةر َبيت‬ ‫و ِريَك و َثيكترين َ‬ ‫لةسةر بيسةر‪ .‬ئةمةية بنةماى حيزبى و لةناو‬ ‫َ‬ ‫واجبيك كة خوا دايناوة‪.‬‬ ‫موسلمانان‪ ،‬وةك‬ ‫َ‬ ‫بؤضوونيك و هةموو‬ ‫ئايا ِرةواية هةموو بير و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك حيزبى هةبآ‪ ،‬بةآلم موسلمان نةيبى؟‬ ‫ِريَطا‪ :‬جياوازى َنيوان حيزبى ئيسالمى‬ ‫كوردى و حيزبى ئيسالمى عةرةبي ضية؟‬ ‫ئةحمدمةحةمةدئةمين‪ :‬ئةو دةستةواذةية‬ ‫الى َئيمة بوونى نى ية‪َ ،‬ئيمة ب ِروامان بة حيزبى‬ ‫ئيسالمى كوردى و حيزبى ئيسالمى عةرةبى‬ ‫نية‪ ،‬حيزبى ئيسالمى هةر حيزبى ئيسالمي ية‬ ‫َنيك و لة ناو هةر نةتةوةيةك َبيت‪،‬‬ ‫لة هةر شوي َ‬ ‫بة لةبةر ضاوطرتنى تايبةت مةندى يةكانى هةر‬ ‫َنيك و هةر نةتةوةيةك و ِرةضاوكردنى‬ ‫شوي َ‬ ‫َ‬ ‫داب و نةريتى خةلكةكة كة َثيضةوانةى بنةما‬ ‫نةبيت‪.‬‬ ‫نةطؤ ِرةكانى ئيسالم َ‬ ‫َ‬ ‫بؤضوونيك هةية دةلَيت كة يةكطرتوو‬ ‫ِريَطا‪:‬‬ ‫َ‬ ‫دةنيت‪ ،‬ئايا‬ ‫ةوتيكى عةلمانى هةنطاو َ‬ ‫بةرةو ِر َ‬ ‫ئةمة هةر بؤضوونة ياخود َ‬ ‫ئةسلَيكى هةية؟‬ ‫ئةحمةدحةمةدئةمين‪:‬يةكطرتووى ئيسالمى‬ ‫كوردستان‪ ،‬كةوا لةسةر بنةماى (االسالم‬ ‫منهج حياة) دامةزراوة‪ ،‬مومكين ني ية بةرةو‬ ‫عةلمانيةت ب ِروات و لة نةهجى خؤى البدات‪.‬‬ ‫ئةطةر خوا نةخواستة وابكات (مبررات)ى بوونى‬ ‫خؤى وةك يةكطرتووى ئيسالمى لةدةست‬ ‫دةنطيك وابير بكةنةوة و‬ ‫دةدات‪ .‬لةوانةية ضةند َ‬ ‫َ‬ ‫هةولى ئةوة بدةن‪ ،‬بةآلم وةكو من بزانم ئةوانة‬ ‫زؤر كةمدةستن و دةنطيان ناسازة و هى ئةوة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو‬ ‫حسيبيان بؤ بكريَت‪ ،‬بة بةراود‬ ‫نين َ‬ ‫ذمارة زؤرةى ئةندامان و اليةنطران و دؤستانى‪،‬‬ ‫سييةمى هةريَم ئةذمار‬ ‫كةوا وةك َهيزى َ‬ ‫دةكريَت‪ ،‬سةرة ِراى ذمارةيةكى زؤر لة علم و‬ ‫شةرعزان و دين دار و دين ثةروةر لةناو حيزبداو‬ ‫ثاسةوانى حيزبن لة دذى هةر لة ِرآ الدانآ‬ ‫بةرةو نائيسالمى‪.‬‬ ‫ِريَطا‪:‬بة بؤضوونى بة ِريَزت بؤضى سةركردة‬ ‫ئيسالميةكان وةك سةركردة عةلمانيةكان‪،‬‬ ‫ناهيَلن؟ ئايا هةست بة‬ ‫كورسيةكانيان جآ َ‬ ‫مةسئوليةت دةكةن‪ ،‬ياخود حةز بة مةسئوليةت‬ ‫دةكةن؟‬ ‫ئ��ةح��م��ةدح��ةم��ةدئ��ةم��ي��ن‪ :‬س��ةرك��ردة‬ ‫ئيسالميةكانيش مرؤظن‪ ،‬علماني يةكان‬ ‫ئاسا‪ ،‬كةسيان فريشتة نين‪ .‬عادةتةن ثةي ِرةو‬ ‫َ‬ ‫دادةنري كةم واية كة ماوة‬ ‫ث ِرؤطرامى حيزب كة‬ ‫دابنآ بؤ سةركردة و دواى َتيثة ِربوونى ماوةكة‬ ‫البدرآ‪ ،‬با َ‬ ‫خةلكيش َلييان ِرازى بن‪« .‬بة ِراى‬


‫من» سةركردة ئيسالميةكان لةناو حيزبةكانى‬ ‫جيطاى َ‬ ‫قبولن و متمانةيان لةدةست‬ ‫خؤيان َ‬ ‫نةداوة‪ ،‬بؤيآ دةبينين لة كؤنطرةكان دةنطيان‬ ‫سكرتير‪ ،‬امين‬ ‫ثآ دةدةن��ةوة وةك سةرؤك‪،‬‬ ‫َ‬ ‫عام‪ ،‬أمير‪ .‬واتا ياسايةك ني ية لةناو حيزبة‬ ‫ئيسالميةكان بةبآ (مبرر)ى شةرعي‪ ،‬كؤتايى‬ ‫بة ماوةى سةركردة َبينآ‪ ،‬مةطةر مةرجةكانى‬ ‫سةرؤكايةتى بة ثآ ى شةرع لةدةست بدات‬ ‫و اليبةرن‪ .‬ئينجا ئةطةر ئةو سةركردة مايةوة‬ ‫شتيكى نامؤ نى يةو توافقى‬ ‫خوليك َ‬ ‫بؤ ضةند َ‬ ‫لةسةرة‪ .‬لة ئيسالميشدا وةك��و شةريعةت‪:‬‬ ‫رئيس َ‬ ‫دةولةت هةر رئيسة تا كؤتايى ذيانى و‬ ‫بةبةسةربردنى ماوة ئةو ئةو مافة لةدةست نادات‬ ‫مةطةر لةكاتى لةدةست دانى مةرجة شةرعي‬ ‫يةكان‪ .‬ئةوكاتة لةاليةن (أهل الحل والعقد) يا‬ ‫َ‬ ‫الدةبري‪.‬‬ ‫شيوةى ئةوة‬ ‫َ‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬زؤر ج��ار ناكؤكى َنيوان حيزبة‬ ‫شيوةيةكى زؤر توندى بةخؤيةوة‬ ‫ئيسالميةكان َ‬ ‫بينيوة‪ ،‬ناكؤكى طةر الى حيزبة عةلمانيةكان‬ ‫شتيكى سروشتى َبيت ب��ةآلم ناكؤكى‬ ‫َ‬ ‫شتيكى نامؤية الى َ‬ ‫خةلك‪ ،‬ئةم‬ ‫ئيسالميةكان‬ ‫َ‬ ‫ناكؤكية بؤضى؟‬ ‫ئةحمدحةمةدئةمين‪ :‬ناكؤكى حيزبة‬ ‫ئيسالميةكان لة َنيو خؤيان دا دةرةنجامى‬ ‫جياوازى بير و بؤضوون و َتيطةيشتنيان لة واتاى‬ ‫دةقى شةرعى وةك ئايةت و فةرموودةكانى‬ ‫َثيغةمبةر (د‪.‬خ) ضونكة ئاستى فهم و عةقل الى‬ ‫بةشيوةيةك‬ ‫تاكةكان جياية واتا هةر يةكةو َ‬ ‫ثي ى ئستحابى خؤى تفسيرى دةكات و‬ ‫بة َ‬ ‫وادةزانآ هةر خؤى ِراستة و ئةوى بةرامبةرى‬ ‫َ‬ ‫هةلةية‪ ،‬ئةمةشيان زؤر سروشتى ية ئةو خيالفة‬ ‫هةر هةبووة و دةشبآ‪ ،‬ئةوةتا سةركردة و‬ ‫َثيشةواى مةزهةبةكان زؤر شتيان جياوازة لة‬ ‫يةكتر بة ثآ ى َتيطةيشتنيان لة دةق‪ ،‬ئةوةتا‬ ‫َثيشةوا شافيعي خوا َليخؤشبوو دةفةرمووآ‪:‬‬ ‫(مذهيب ص��واب حيتمل اخلطأ ومذهيب غري‬ ‫خطأ حيتمل الصواب) واتة ِريَبازى من ِراستة‬ ‫هةلةبيت‪ِ ،‬ريَباى َ‬ ‫و لةوانةشة َ‬ ‫خةلكى تر ضةوتة‬ ‫لةوانةشة ِراست بيت‪ .‬واتة ئةو ناكؤكى ية‬ ‫سروشتى ية لةو بوارانةى ثآ ى َ‬ ‫دةلَيين (فروع‬ ‫الفقة) بةآلم لة ئاست بنةما نةطؤ ِرةكانى ئيسالم‬ ‫هةبيت و‬ ‫واتة (ثوابتالشريعة) نابآ خيالف َ‬ ‫طشتيان دةبآ َثيوةرى ثابةند بن‪ .‬مةرجيش نى‬ ‫ية هةرطيز دوو كةس دةقاو دةق وةك يةكبن‬ ‫لة َتيطةيشتن‪ ،‬هؤكارى نامؤبوونى ئةو جياوازيانة‬ ‫الى َ‬ ‫خةلك لةبةر نةزانينة و بير كورتي ية‪.‬‬

‫ِريَطا‪ :‬هةندآ لة ئةندامة ئيسالميةكان‬ ‫حيزبايةتى َثيش ئيسالمةتى دةخةن‪ ،‬بؤ ضوونت‬ ‫لةسةر ئةمة؟‬ ‫ئةحمةدحةمةدئةمين‪:‬حيزبايةتى لة ئيسالم‬ ‫بةثيى‬ ‫دا دةروازةيةكة بؤ َتيطةيشتن لة ئيسالم‪َ ،‬‬ ‫بؤضوونى َ‬ ‫هةلسو ِريَنةرةكانى حيزب‪ ،‬نةك‬ ‫ئيسالم بةطشتى‪ .‬واتا ئيسالم زؤر فراوانترة لة‬ ‫حيزب‪ ،‬ئيسالم ئايينى خوداية بؤ هيدايةت‪.‬‬ ‫كةسيكة و كةم و كو ِرى‬ ‫حيزب بؤضوونى ضةند َ‬ ‫تياية و َ‬ ‫بةلطةنى ية لةسةر كةس كةواتة مومكين‬ ‫ببيتة بةديلى ئيسالم و لة ِروانطةى‬ ‫ني ية حيزب َ‬ ‫َ‬ ‫حيزبةوة ئيسالم بناسين‪ ،‬بةلكو َثيويستة حيزب‬ ‫دةرطايةك َبيت بؤ ضوونة َنيو ناخى ئيسالم‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬زؤر كةس َ‬ ‫دةلَيت‪ :‬م��ادام حيزبة‬ ‫ئيسالميةكان لة حةقيقةت دا يةك ئامانجن‬ ‫بؤضى لةيةك ِرةوت دا كار ناكةن؟‬ ‫ئةحمةدحةمةدئةمين‪ :‬ئةم ثرسيارة وآلمى‬ ‫نزيكة لة وآلمى ثرسياريَكى َثيشوو‪ ،‬كةوا‬

‫خؤزطة دةخوازم ِرةوتة‬ ‫ئيسالميةكان لَيك‬ ‫نزيك ببنةوة و لةسةر‬ ‫مشرتكات كاربكةن‪،‬‬ ‫دوذمن خَ‬ ‫دلؤش نةكةن‬ ‫بة ناكؤكى و دذايةتى‬ ‫يةكرت‬ ‫ِراستة حيزبة ئيسالميةكان يةك ئامانجن و بؤ‬ ‫سةربةرزى ئيسالم كار دةكةن‪ ،‬بةآلم جياوازى‬ ‫بير و بؤضوون و َتي ِروانينى جياجيا ئيصالح‬ ‫لةالى َ‬ ‫هةلسوريَنةرى ئةو حيزبانة وايكردووة‬ ‫هةركةسآ لة ِروانطةى خؤيةوة كار بكات‪.‬‬ ‫بةثيى ئةو‬ ‫هةبيت و َ‬ ‫منهج و ث ِرؤطرامى خؤى َ‬ ‫قناعةتةى هةيانة ئة ِرؤن بة ِريَوة‪ .‬تا َئيرة شتةكة‬ ‫سروشتي ية و طونجاوة‪ ،‬م��ادام كارنةكاتة‬ ‫دذايةتى يةكتر و‪ ،‬يةكتر نةخويَندنةوة‪ .‬وة هةر‬ ‫اليةك َبلَيت‪ :‬تةنيا من هةم و هةر من ِراستم!‬ ‫ئةمةيان خراثة و نابآ وابن‪َ .‬‬ ‫بةلكو َثيويستة‬ ‫لةسةر َ‬ ‫خالة هاوبةشةكان كؤك بن و ئةويتر جآ‬

‫بهيَلن‪ ،‬زةمان ضارةى بكات‪[ .‬أما الزب ُد فيذهب‬ ‫َ‬ ‫جفا ًء و َأما ما ينفع الناس فيمكث يف األرض]‬ ‫رَي��ط��ا‪ :‬وةك ِراوَي��ذك��ارَي��ك��ى مامؤستا‬ ‫سةالحةدين‪ ،‬طةر َثيت َبلَيم َثيناسةيةكى كورتى‬ ‫مامؤستا سةالحةدين بكة ضى َ‬ ‫دةلَييت؟‬ ‫ئةحمةدحةمةدئةمين‪ :‬مامؤستا صالح الدين‬ ‫ئةميندارى طشتى يةكطرتووى ئيسالمى يةو‬ ‫دامةزريَنةر و خاوةن بير و بؤضوونى يةكطرتووة‬ ‫و بةهاوكارى ضةند برايةك دايمةزراندووة‪،‬‬ ‫يةكيكم لةوان‪ -،-‬بة ِراى من مامؤستا‬ ‫منيش َ‬ ‫صالح بةهؤى َليهاتوويي و خةمخؤرى و‬ ‫مةيدانى بوونى لةكارداو ثابةند بوونى بة ئيلتزامى‬ ‫عيباداتو و تةقواو خؤ يةكالكردنةوة بؤ دةعوة‬ ‫و لةناو مدرسةى «برايانى َ‬ ‫موسلمان» لةتافى‬ ‫الويَتى يةوة تا ئةم ِرؤ‪ ،‬وايكردووة سةنطى خؤى‬ ‫بثاريَزى ئةمةيان وايكردووة َ‬ ‫هةلكةوآ و ترشيد‬ ‫بةكاربينآ و زؤر بة تواناوة حيزب ببا‬ ‫و حكمة‬ ‫َ‬ ‫بة ِريَوة بؤيةالى زؤرينةى هةرة زؤرى ئةندامان‬ ‫و اليةنطرانى حيزب مقبولة بة سةرؤك حيزب‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬جطة لةكارى حيزبايةتى جةنابت‬ ‫بةضى خةريكى؟‪ ،‬ياخود َبلَيين‪ :‬ضةند حةز بة‬ ‫خويَندنةوة دةكةى؟‬ ‫ئةحمةدحةمةدئةمين‪ :‬لة ِراستى دا من‬ ‫ماوةيَكى زؤر (متفرغ)م بؤ كارى حيزب و‬ ‫كاريتر ناكةم‪ ،‬لةهةمان كاتدا خةريكى نووسينم‬ ‫و خويَندنةوةشم هةية بةثآى تةمةن و تواناو‬ ‫مالةوةم َ‬ ‫ثةرتوكخانةى َ‬ ‫دةولةمةندة بة (أمهات‬ ‫كتب التفسري والفقه واحلديث واالصول والثقافة‬ ‫العامة والتأريخ) وة ماوةى َ‬ ‫سالَيكة خةريكى‬ ‫كارى َثيش نويَذكارم‪.‬‬ ‫ثرؤفايل‪ :‬مامؤستا احمد حمد أمين َ‬ ‫سالى‬ ‫منداليةوة بة‬ ‫‪1939‬ل��ة دايك ب��ووة‪ ،‬هةر لة‬ ‫َ‬ ‫خويَندنى دينيةوة خةريك بووة‪ ،‬خويَندنى‬ ‫هةولير‬ ‫سةرةتايى و ناوةندى و دواناوةندى لة َ‬ ‫تةواو كردووة‪ ،‬خاوةنى ب ِروانامةى بةكالؤريؤسة‬ ‫كؤليذى‬ ‫لة زانستى ئيسالمى و زمانى عربي لة َ‬ ‫خويَندنى ئيسالمى لة بةغداد لة َ‬ ‫سالى ‪،1987‬‬ ‫كارى ك��ردووة لة مةجالى كارى ئيسالمى‬ ‫يةكيكة لة بونيادنةرانى‬ ‫لةطةل اخوان المسلمين‪َ ،‬‬ ‫يةكطرتووى ئيسالمى لة بةروارى ‪1994-2-6‬وة‬ ‫َئيستاش هةر لةم حيزبةية‪ ،‬وة لة درووستبوونى‬ ‫يةكطرتووة وة تاكو َ‬ ‫سالى ‪ِ 2008‬راويَذكارى‬ ‫م‪.‬سةالحةدين بهائةدين بووة‪َ ،‬ئيستاش ئةندامى‬ ‫ئةنجومةنى شوراى يةكطرتووة‪ ،‬وة لة حكومةت‬ ‫خانةنشينة بة ثلةى سةرؤكى َتيبيينةران‪،‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪35‬‬


‫‪17‬ي شوبات‬ ‫رؤذ َي��ك��ي ش���ووم ب��ؤ رؤذن��ام��ةن��ووس��ان‬ ‫ِراثؤرتى عيماد بيالل‬ ‫هةميشة لةكاتى ِرووداوة سياسيةكاندا‬ ‫بةشيكى زؤر لة ِرؤذن��ام��ةن��ووس��ان و‬ ‫َ‬ ‫ميدياكاران و ِرؤشنبيران لةاليةن دةزطا‬ ‫ئةمنيةكانةوة دةكرَينة ئامانج و تووشي‬ ‫شيلكارى طرتن و َليدان و‬ ‫ضةندين َثي َ‬ ‫بةشيكى‬ ‫ئةشكةنجةدان دةبنةوة‪ .‬تةنانةت َ‬ ‫زؤر لة ِرؤذنامةنووسانى ئازادو سةربةخؤ‬ ‫كاتيك بؤ ِر َ‬ ‫ومالكردنى ِرووداوَي���ك لة‬ ‫َ‬ ‫شوَينى ديارى كراودا ئامادائةبن‪ ،‬لةاليةن‬ ‫دةزط��ا ئةمنيةكانةوة دةستطيردةكريَن‬ ‫بةشيوةيةكى ناشارستيانةو دور لة بةها‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلدا دةكريَت‪،‬‬ ‫مامةليان‬ ‫مرؤظايةتيةكان‬ ‫هيرش و ترسو تؤقاندن و‬ ‫يان ِروبة ِرووى َ‬ ‫بةشيوةيةك ئازارو‬ ‫ضاوسوركردنةوة ئةبن‪َ ،‬‬

‫‪36‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫ئةشكةنجة ئةدرَين طواية ئةمانة تيرؤريستن‬ ‫نيازيان خراثةو زةرةريان بؤ ئةمنى قةومى‬ ‫لةكاتيكدا كارى رؤذنامةنووسان‬ ‫هةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫طواستنةوةى حةقيقةتة بؤخوَينةر‪ ،‬لةزؤربةى‬ ‫َ‬ ‫ووالتة ديموكراسيةكاندا ِرؤذنامةنووسان‬ ‫زؤرترين ِريَزيان َليدةطيريَت‪ ،‬هاوكاريان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلدا‬ ‫مامةلةيان‬ ‫دةكريَـت و بةسؤزةوة‬ ‫ئةكرَيت لةهةر ئةطةريَكى نةخوازارو‬ ‫تةمومذاويدا ذيانيان دةثاريَزرَيت‪ ،‬طومان‬ ‫َ‬ ‫ووالت��ة‬ ‫بةشيكى زؤرى‬ ‫لةوةدانية لة‬ ‫َ‬ ‫هيرشكردنة سةر‬ ‫َثيشكةوتوخوازةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيلى سوور دائةنريَت‪،‬‬ ‫ِرؤذنامةنووسان بة َ‬ ‫َ‬ ‫شيلكارى نين بةرامبةر‬ ‫هيضكات‬ ‫لةطةل َثي َ‬ ‫بة ِرؤذنامةنووسان ضونكة وةها َتيطةيشتون‬ ‫ِرؤذنامةنووس ضاوى َ‬ ‫نابيت ئةوضاوة‬ ‫خةلكةو َ‬ ‫بةالم لة َ‬ ‫لةكةداربكريَت‪َ ،‬‬ ‫ووالتى َئيمةدا‬ ‫ِرؤذنامةنووسان لةاليةن دةزطا ئةمنيةكانةوة‬

‫دةكرَينة قوربانى‪َ ،‬بيطومان ئةمةش نةنطي‬ ‫يةكى طةورةية بؤ ث ِرؤسةى ديموكراسي لة‬ ‫كاتيكداية‬ ‫هةرَيمى كوردستان‪ ،‬ئةمةش لة َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت ئيديعاى ئةوة دةكات هةريَمى‬ ‫كوردستان ئةو ثة ِرى ئازادى ِرؤذنامةوانى‬ ‫و ئازادى ِرادةرب ِرينى هةيةو ِرؤذنامةنووسان‬ ‫ئ��ازادن لة ِر َ‬ ‫ومالكردنى هةر ِروداويَكى‬ ‫سياسي ض��اوة ِروان نةكراو‪َ ،‬‬ ‫بةالم ِرةنطة‬ ‫َ‬ ‫نةبيت كةذيانى‬ ‫دةسةالت ئاطادارى ئةوة َ‬ ‫ِرؤذنامةنووسان لةهةريَمى كوردستان‬ ‫بةطشتى لةذَيرمةترسيةكى طةورةدايةو‬ ‫يةكيتى وةك‬ ‫دةزطائةمنيةكانى ثارتى و َ‬ ‫دوذمن سةيرى ِرؤذنامةنووسان دةكةن‪،‬‬ ‫كاتيكداية ميدياكان ضةندين جار‬ ‫ئةمة لة َ‬ ‫ئاماذةيان بةوةكردوة دةزطا ئةمنيةكان‬ ‫ضاوديَرى ووردى ِرؤذنامةنووسان دةكةن و‬ ‫سيخو ِرى بةسةر ِرؤذنامةنووسانةوة دةكةن‪،‬‬


‫ضةندين ِرؤذنامةنووس لةكاتى َثيشهاتة‬ ‫سياسيةكان سووكايةتيان بةرامبةردةكريَت‬ ‫و كةرةستةو كةلوثةلى ِرؤذنامةوانيان‬ ‫َليزةوت دةكريَت‪َ ،‬بيطومان ئةمةش الدانة‬ ‫لةياساي ِرؤذنامةطةرى كة ثة ِرلةمانى‬ ‫كوردستان واذؤى لةسةركردوة وتيايدا ئاماذة‬ ‫هيرشكردنة سةر ِرؤذنامةنووسان‬ ‫بةوةكراوة َ‬ ‫هيرشكردنة بؤ سةرفةرمانبةريَكى حكومى‪.‬‬ ‫َ‬ ‫حةظدةى شوبات ِرؤذيَكى شووم بؤ‬ ‫ِرؤذنامةنووسان‬ ‫َ‬ ‫لةحةظدةى شووباتى ئةمسالدا لة ئةطةرى‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلدانةوةى خؤثيشاندانةكانى‬ ‫دووبارة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫حةظدةى شووباتى سالى ‪2011‬دةسةالتى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سةرلةنوي‬ ‫زال لةكوردستان لةترسي‬ ‫دةستثيكردنةوةى خؤثيشاندان كةوتة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وةثيكردنى ذمارةيةكى َبيشومارى دةزطا‬ ‫بال َ‬ ‫هيزى َثيشمةرطة بةرةبةيانى‬ ‫ئةمنيةكان‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫سليمانى‬ ‫حةظدةى شوباتى ئةم سال شارى َ‬ ‫كة بة ثايتةختى ِرؤشنبيرى ناسراوة لةاليةن‬ ‫تؤقينةرةكانةوة بة سةربازطة طيراو‬ ‫دةزطا َ‬ ‫ديمةنيكى‬ ‫جوانيةكةيدا‬ ‫بةديوة‬ ‫سليمانى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َقيزةون و ناشارستانى بةخؤيةوة بينى‪،‬‬ ‫ئةمةش بووة هؤى ترس َ‬ ‫اوكي الى‬ ‫ودلة ِر َ‬ ‫َ‬ ‫هاوالتيان و سةرجةم ضين و تويَذةكان‬ ‫بةتايبةت ضينى ِرؤشنبيران‪ ،‬بةدةرلةو ضينةى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةم سيستةمة‬ ‫بةرذةوةندى مادي يان‬ ‫َ‬ ‫طةندةلة هةيةو ئةم ئةزمونة بؤ ئةوان لةبارةو‬ ‫َ‬ ‫لةطةندةلى دةكةن بةو مانايةى‬ ‫ئارةزوو‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى بؤ ئةوان مايةى دةستكةوتنى‬ ‫ماددةية لةسةر بودجةى طشتى‪ .‬لةو ِرؤذةدا‬ ‫سليمانى بةرطى سةربازى ثؤشيبوو‬ ‫كة َ‬ ‫هيزانةى ِرةوان��ةى‬ ‫بةشيكى زؤر لةو َ‬ ‫َ‬ ‫سليمانى كرابون لةسةراى ئازادى‬ ‫شارى‬ ‫َ‬ ‫هيزانة ث ِرضةك‬ ‫جيطيركرابوون تةواوى ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫كرابون‪ ،‬لة خؤئامادةكردندابوون لةئةطةرى‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلدانةوةى خؤثيشاندان دةزطا‬ ‫دوبارة‬ ‫ئةمنيةكان َبي َ‬ ‫طوي دانة بةها مرؤظايةتيةكان‬ ‫كةوتنة دةستطيركردنى ذمارةيةكى زؤر لة‬ ‫َ‬ ‫ئةشكةنجةدانيكى‬ ‫هاوالتيانى سظيل و ثاش‬ ‫َ‬ ‫زؤر ِرةوانةى فةرماندةى طشتى كران‪ .‬دةزطا‬ ‫َ‬ ‫هاوالتيانةوة‬ ‫ئةمنيةكان بةدةستطيركردنى‬ ‫نةوةستان َ‬ ‫بةلكو ضةندين ِرؤذنامةنووسى‬

‫رةمحان غةريب‪:‬‬ ‫دةزطا ئةمنيةكان‬ ‫هةميشة توندوتيذى‬ ‫بةكار دةهَينن بةرامبةر‬ ‫بةِرؤذنامةنووسان‪ ،‬بؤية‬ ‫ثَيويستة دةزطا ئةمنية‬ ‫ثةروةردةبكرَين‬ ‫بيانى و ناوخؤي وثارَيزةر دةستطيركران‬ ‫لةنيوان ِرؤذنامةنووسة دةستطيركراوةكاندا‬ ‫َ‬ ‫ثةيامنيرى طؤظارى ِريَطاو ِرةحمان غةريب‬ ‫َ‬ ‫بةرثرسي سةنتةرى ميترؤ بؤ داكؤكى‬ ‫لةمافى ِرؤذنامةنووسان‪ ،‬عةبدول ِرةحمان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫ثةيامنيرى كةي َئين َئين‪،‬‬ ‫ئةبوبةكر‬ ‫َ‬ ‫ضةندين ِرؤذنامةنووسي ديكةدا كةوتة‬ ‫بةرهيرشي دةزطائةمنيةكان‪ ،‬بةضةندين‬ ‫َ‬ ‫شيوازى نامرؤظانة ئ���ازاردران ِرةحمان‬ ‫َ‬ ‫يةكيكة لة ِرؤذنامةنووسة ديارةكانى‬ ‫غةريب‪َ ،‬‬ ‫شيوازى‬ ‫سليمانى ئةو نيطةرانة بةو َ‬ ‫شارى َ‬ ‫َ‬ ‫مامةلةكردنةى دةزطا ئةمنيةكان بةرامبةر‬

‫بة ِرؤذنامةنووسان‪ِ ،‬رةحمان ضيرؤكى‬ ‫هيرشكردنةسةرى بؤ ِريَطا ئاشكرادةكات‬ ‫َ‬ ‫و َ‬ ‫دةلَيت «من هةميشة لةكاتى ِروداوة‬ ‫ؤذنامةنووسيك ئامادةم‪،‬‬ ‫سياسيةكان وةك ِر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبةتة ئامادةبونى من تةنها بؤ ِرومالكردنى‬ ‫َ‬ ‫ِروداوةكانةو هيضى تر ئةو ِرؤذةى كة ساليادى‬ ‫خؤثيشاندانةكةى حةظدوةى شوباتى َ‬ ‫سالى‬ ‫ؤذنامةنووسيكى هاو ِريَم‬ ‫ثاربوو من و ضةند ِر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةبةردةم سةراى ئازادى بؤ ِرومالكردنى‬ ‫َ‬ ‫بةالم‬ ‫هةرخؤثيشاندانيك ئامادةبوين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةداخةوة لةاليةن دةزطا ئةمنيةكانةوة‬ ‫بةشيوةيةكى ناشارستانى‬ ‫هيرشكراية سةرم‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫كةوتنة َليدان و ئةشكةنجةدانم كة‬ ‫تائيستاش ئ��اس��ةوارى ئةشكةنجةدان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةداخةوةمامةلةى دةزطا‬ ‫بةجستةمةوةديارة‪،‬‬ ‫ئةمنيةكان َ‬ ‫مامةلةيةكى زؤر ناتةندروست بوو‬ ‫بةرامبةر َئيمةى ِرؤذنامةنووسان و تةواوى‬ ‫َ‬ ‫هاوالتيانةى بةطومانى خؤثيشاندةر‬ ‫ئةو‬ ‫دةستطيركرابون‪ ،‬من َثيم واي��ة دةزطا‬ ‫دةهينن‬ ‫ئةمنيةكان هةميشة توندوتيذى بةكار َ‬ ‫بةرامبةربة ِرؤذنامةنووسان‪ ،‬بؤية َثيويستة‬ ‫دةزطا ئةمنية ثةروةردةبكريَن‪ ،‬ضونكة ئةم‬ ‫مامةلةكردنة َ‬ ‫شيوازى َ‬ ‫مامةلةيةكى شياونية‬ ‫َ‬ ‫بةرامبةربة رؤذنامةنووسان‪».‬‬ ‫ِرؤذنامةنووسانى سةربةخؤ بؤ وةرطرتنى‬ ‫مافى خؤيان لةبري دادطا هانايان بؤ‬ ‫بارةطاى حيزبي برد؟‬ ‫هيرشو ثةالماردانةى‬ ‫ل��ةدذى ئ��ةو َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتةوة ِرووبة ِروى‬ ‫بةردةوام لةاليةن‬ ‫ِرؤذن��ام��ةن��ووس��ان دةب��ن��ةوة بةتايبةتى‬ ‫لةحةظدةى شوباتى ئةم َ‬ ‫سال‪ ،‬كةذمارةيةكى‬ ‫زؤر ِرؤذنامةووس دةستطيركران و توشي‬ ‫َليدان و توندوتيذى بونةوة سةنديكاى‬ ‫ِرؤذنامةنووسانى كوردستان بةهاوكارى‬ ‫دةزطاكانى ِراطةياندن و ِرؤذنامةنووسانى‬ ‫سةربةخؤ طردبونةوةيةكى نا ِرةزايةتيان بؤ‬ ‫يةكيتى ئةنجام داو‬ ‫بةردةم مةكتةبي سياسي َ‬ ‫كارطي ِرى مةكتةبي‬ ‫لةاليةن مةال بةختيار‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى بة ِريَزةوة َثيشوازيان َليكراو‬ ‫سياسي َ‬ ‫ياداشتيكى‬ ‫لة كؤبونةوةيةكدا ِرؤذنامةنووسان‬ ‫َ‬ ‫نا ِرةزايةتيان َثيشكةشي مةال بةختياركردو‬ ‫داواى سةرةكى ِرذنامةنووسان ثةكخستنى‬ ‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪37‬‬


‫ئةنوةر حسينَ ‪:‬‬ ‫ئَيمة ضةندينجار َ‬ ‫لةطةل‬ ‫هَيزى ناوخؤو وةزارةتى‬ ‫ثَيشمةرطة طفتوطؤمان‬ ‫كردوة بؤ ئةوةى دةست‬ ‫هةلَبطرن لة لَيدانى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان‪ ،‬بة َالم‬ ‫بةداخةوة تائَيستا ئَيمة‬ ‫سةركةوتوو نةبوينء‬ ‫ئةوانيش وازيان‬ ‫نةهَيناوة‬ ‫توندو تيذى بوو بةرامبةر بة ِرؤذنامةنووسان‪.‬‬ ‫نةهيشتنى‬ ‫مةال بةختيار‪ :‬كاردةكةين بؤ َ‬ ‫شيلكارى بةرامبةر‬ ‫دياردةى َثي َ‬ ‫بة ِرؤذنامةنووسان‬ ‫يةكيتى مةال‬ ‫كارطي ِرى مةكتةبي سياسي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل نويَنةرى‬ ‫بةختيار‪ ،‬دواى كؤبونةوةى‬

‫‪38‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫دةزطاكانى ِراطةياندان َ‬ ‫بةلَينى تةواوى بة‬ ‫شيلكاريانة دواين‬ ‫ِرؤذنامةنووساندا كة ئةم َثي َ‬ ‫شيلكارى دةبن بةرامبةر بة ِرؤذنامةووسان‬ ‫َثي َ‬ ‫و كاردةكةين بؤ بنةب ِركردنى‪ ،‬مةال بةختيار‬ ‫لةكؤنطرةيةكى ِرؤذنامةنووسيدا ئاماذةى‬ ‫يةكيتى هةستمان‬ ‫«ئيمة وةك َ‬ ‫بةوةكرد َ‬ ‫بةوةكردوة ِرؤذنامةنووسان و ضينى ِرؤشنبيران‬ ‫شيلكاريان‬ ‫لةكاتى ِروداوة سياسيةكاندا َثي َ‬ ‫بةرامبةردةكرَيت‪ ،‬بؤية بة ِراستى َئيمة‬ ‫زؤرنيطةرانين بةوةى ئازارى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫ئةدريَت‪َ ،‬بيطومان ئةو داخوازيانةى بة ِريَزتان‬ ‫كة تةقديمكراون بةزووترين كات ئةكةينة‬ ‫تةحقيق‪ ،‬ئةوةى دةستى هةبوة بةرامبةر‬ ‫بةئةشكةنجةدان و دةستدريَذى كردنةسةر‬ ‫ِرؤذنامةمووسان َبيطومان سزاي خؤى‬ ‫يةكيتى‬ ‫وةردةطريَت‪َ ،‬ئيمة هةموو سةنطى َ‬ ‫نيشتمانى ئةخةينة كار ئةو ياسايانةى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان وة ئةو فةزاى ئازاديةى‬ ‫دةبيت زياتر ثةرةى َثيبدريَت‬ ‫كة هةية كة َ‬ ‫شيلكاريانةى كةكراون ئيجرائاتى‬ ‫ئةو َثي َ‬ ‫وةنابيت هيضكات‬ ‫تونديان بةرامبةردةكريَت‪َ ،‬‬ ‫هيرش بكرَيتة سةر ِرؤذنامةنووسان يان‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذنامةنووس دةستطيربكريَت‪».‬‬ ‫مةال بةختيار لة َ‬ ‫وةالمى ثرسياريَكى‬ ‫طؤظارى ِرَيطا تةئكيد لةوة دةكاتةوة لةمةودوا‬ ‫شيلكارى بةرامبةر‬ ‫هيض ِر‬ ‫ؤذنامةنووسيك َثي َ‬ ‫َ‬ ‫ناكريَت و دةستطيرناكريَت‪ِ .‬رؤذنامةنووس‬ ‫مافى خؤيةتى لةكاتى خؤثيشاندانةكاندا‬ ‫بةشيوةيةكى ياساي ِر َ‬ ‫وومالى ِروداوةكان‬ ‫َ‬ ‫بكات‪ ،‬م��ةال بةختيار زياتر دواو وتى‬ ‫«كارى دةزطائةمنيةكان دةستطيركردنى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان نية‪ ،‬بؤية َئيمة بةهةموو‬ ‫شيوةيةك ِرَيطرى لةو ديارةدةية دةكةين و‬ ‫َ‬ ‫دةهينين‪».‬‬ ‫لكاريانة‬ ‫شي‬ ‫ثي‬ ‫بةو‬ ‫كؤتاى‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫شيلكاريانةى دةكرَينة سةر‬ ‫بةرامبةر ئةو َثي َ‬ ‫ِرؤذنامةنووسان ِريَطا َبيدةنطى سةنديكاى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان ئاشكرادةكات‬ ‫سةنديكاى ِرؤذنامةنووسانى كوردستان‬ ‫درووشمى سةرةكى داكؤكى كردنة لةمافى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان‪ ،‬ب� َ‬ ‫�ةالم ئ��ةوةى َليرةدا‬ ‫جيطاى َ‬ ‫هةلوَيستة لةسةركردنة َبيدةنطى‬ ‫َ‬ ‫لةئاستيكداية ئةو‬ ‫سةنديكاى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫َ‬

‫َ‬ ‫دةسةالت َبيدةنطى‬ ‫هاوشيوةى‬ ‫سةنديكاية‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫شيلكاريانةى‬ ‫ثي‬ ‫ئةو‬ ‫بةرامبةر‬ ‫بذادووة‬ ‫هةل‬ ‫َ َ‬ ‫كة دةكريَتة س��ةر ِرؤذن��ام��ةن��ووس��ان‪،‬‬ ‫سةنديكاى ِرؤذنامةنووسان هةميشة لةكاتى‬ ‫شيلكاريةكان بةدةركردنى بةيان نامةيةك‬ ‫َثي َ‬ ‫داكؤكى لةمافى ِرؤذنامةنووسان دةكات‬ ‫َبيطومان دةرك��ردن و دةرنةركردنى ئةو‬ ‫بةياننامةية لةبةرذةوةندى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫دانية‪.‬‬ ‫سكرتيرى ليذنةى‬ ‫بازطر‪،‬‬ ‫ن‬ ‫ئةنوةرحسي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫داكؤكى لةئازادى و مافى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫اطةياند»ئيمة بةردةوامين لةسةر‬ ‫بة ِريَطاى ِر‬ ‫َ‬ ‫شيلكاريانة‪،‬‬ ‫ِرَيطرى كردن بةرامبةر ئةو َثي َ‬ ‫ب���ةردةوام بةياننامةى نا ِرةزايةتيمان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل اليةنى‬ ‫دةركردوة هةميشة ِراستةوخؤ‬ ‫ثةيوةنديدار قسةمان ك��ردوة بؤ ئةوةى‬ ‫ششيلكارى بةرامبةر ِرؤذنامةنووسان بنةب ِر‬ ‫َثي َ‬ ‫َ‬ ‫هيزى‬ ‫لةطةل‬ ‫ضةندينجار‬ ‫مة‬ ‫ئي‬ ‫َت‪،‬‬ ‫بكري‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ناوخؤو وةزارةت��ى َثيشمةرطة طفتوطؤمان‬ ‫كردوة بؤ ئةوةى دةست َ‬ ‫هةلبطرن لة َليدانى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان‪َ ،‬‬ ‫تائيستا‬ ‫بةالم بةداخةوة َ‬ ‫َئيمة سةركةوتوو نةبوين و ئةوانيش وازيان‬ ‫نةهيناوة‪َ ،‬‬ ‫شيلكاريانةى ئةم ضةند‬ ‫بةالم ئةو َثي َ‬ ‫َ‬ ‫سليمانى‬ ‫ِرؤذةى بةرامبةر بة ِرؤذنامةنووسانى َ‬ ‫شيلكاريانة‬ ‫كراوة ئةوة‬ ‫ئةسةلمي َنيت ئةو َثي َ‬ ‫َ‬ ‫تائيستا دةزطا ئةمنيةكان‬ ‫ئةبن‪،‬‬ ‫بةردةوام‬ ‫َ‬ ‫لة ئةهميةتى ثيشةى ِرؤذنامةنووسي‬ ‫َتينةطةشتوون‪ ،‬بةديدى من ثيشةى‬ ‫ِرؤذنامةوانى لة هةرَيمى كوردستان نةبووة‬ ‫بةثيشة‪ ،‬بؤية داوادةكةم لةهةموو َ‬ ‫كةنالةكانى‬ ‫ِراطةياندن لةسةنديكاى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫و وةزارةت��ى ناوخؤ‪ ،‬وةزارةت��ى َثيشمةرطة‬ ‫دانيشتنيكى جدى و‬ ‫هؤركشؤثيك بكةين‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َتيرو تةسةل بةئةنجام بطةيةنين بؤئةوةى‬ ‫بهينريَت‪ ،‬وة‬ ‫شيل كاريانة َ‬ ‫كؤتاى بةو َثي َ‬ ‫ئةطةر ِرَيطاضارةكانيمان دةستنيشان كرد‬ ‫َثيويستة حكومةت ئيلتيزامى َثيوة بكات‪،‬‬ ‫هةربيدةنطى َ‬ ‫هةلبذارد‬ ‫وة ئةطةر حكومةت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َثيويستة هةموو ِرؤذنامةنووسان و كةنالةكانى‬ ‫ِراطةياندن َ‬ ‫هةبيت‪،‬‬ ‫َستيكى ديكةيان َ‬ ‫هةلوي َ‬ ‫ضونكة بة ِراستى بيانوويةك نية بؤ َليدانى‬ ‫ِرؤذنامةنووسان لةكاتى خؤثيشاندان و‬ ‫كاتيك لةكوردستان‬ ‫هةر ِروداويَكى ديكة َ‬


‫ِروئ��ةدات‪ ،‬بؤية َئيمة هاوكارى تةواوى‬ ‫شيل كاري‬ ‫كةثي َ‬ ‫ئةو ِرؤذنامةنووسانة ئةكةين َ‬ ‫دةكرَيت بةرامبةريان و ئةنداميش نين الى‬ ‫َئيمة‪».‬‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت ئامادةنية َ‬ ‫طوي لةداواكانى‬ ‫سةنديكاى ِرؤذنامةنووسان بطريَت‬ ‫تائيستا‬ ‫دةرب���ارةى ئ��ةوةى بؤضى َ‬ ‫َ‬ ‫طوي بؤ‬ ‫اليةنى ثةيوةنديدار ئامادةنية‬ ‫شيلكاريانة بطرَيت كة ضةندينجار‬ ‫ئةو َثي َ‬ ‫َ‬ ‫سةنديكاى ِرؤذنامةنووسان دةسةالتى‬ ‫كردوةتةوة‪،‬ئةنوةرحسين ووتى‬ ‫ئاطادار‬ ‫َ‬ ‫شيلكاريةكان‬ ‫ثي‬ ‫�ةوةى‬ ‫�‬ ‫�ون‬ ‫�‬ ‫�ارةب‬ ‫�‬ ‫�ةدووب‬ ‫«ب�‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫سةلمينةرى ئةوةية دةس��ةالت ئامادةنية‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طوي بؤ داواكانمان بطريَت‬ ‫لةنزيكةوة‬ ‫ك��ةداواك��ارى َئيمة تةنها بنةب ِركردنى‬ ‫شيلكارية لةاليةن دةزطا ئةمنيةكانةوة‬ ‫َثي َ‬ ‫َ‬ ‫بةرامبةر بة ِرؤذنامةنووسان‪ ،‬بةالم بةداخةوة‬ ‫تاهةنووكة ئيجرائاتى ياساي نةركراوة‬ ‫بؤية هيوادارم بؤثاراستنى ئةو ئةزمونةى‬ ‫هةرَيمى كوردستان بةتايبةت ثاراستنى‬

‫طيانى ِرؤذنامةنووسان اليةنى ثةيوةنديدار‬ ‫بهي َنيت‪ ،‬هةرضةندة‬ ‫شيلكاريانة َ‬ ‫كؤتاى بةو َثي َ‬ ‫شيلكاريانة‬ ‫من تةسةورى ئةوةدةكةم ئةو َثي َ‬ ‫ئةبيت وة لةداهاتوويةكى نزيكدا‬ ‫بةردةوام َ‬ ‫شيلكاريةكان كؤتاى َثينايةت‪».‬‬ ‫َثي َ‬ ‫ئةنوةرحسين لةخةمى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫َ‬ ‫داية‬ ‫داكؤكى كار لةمافى ِرؤذنامةنووسان‬ ‫حسين بازطر هةميشة لةخةمى‬ ‫ئةنوةر‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذنامةنووساندايةو نيطةرانة بةوةى‬ ‫هيرشدةكريَتة سةرهاوثيشةكانى‬ ‫هةميشة َ‬ ‫ئةو بةنيطةرانيةوة ئاماذة بةوةدةكات كة‬ ‫ِرؤذنامةنووس لة هةرَيمى كوردستان‬ ‫شيلكارى توند بةرامبةر‬ ‫ئازادنيةو زؤرجار َثي َ‬ ‫َ‬ ‫بة ِرؤذنامةنووسان دةكريَت‪ ،‬بةالم َئيمة‬ ‫وةك سةنديكاى ِرؤذن��ام��ةن��ووس��ان��ى‬ ‫َ‬ ‫لةهةولى ئةوةداين‬ ‫كوردستان هةمووكات‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت دروستبكةين بؤ ئةوةى‬ ‫فشار بؤ‬ ‫َ‬ ‫شيلكاريانة هةلبطريَت‪ ،‬ضونكة‬ ‫دةستلةوثي َ‬ ‫َ‬ ‫دةستريَذى بؤسةر ِرؤذنامةنووسان نةطيى ية‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى كوردى كة هةميشة الفوطزافى‬ ‫بؤ‬

‫ئازادى َليئةدات ئةنوةر ئةوةشي ئاشكراكرد‬ ‫ذيانى ِرؤذنامةنووسان لةمةترسيدانية‪،‬‬ ‫تائيستا هةريَمى كوردستان‬ ‫ضونكة‬ ‫َ‬ ‫نةضوةتة ليستى ِرةش���ةوة كةضةندين‬ ‫َ‬ ‫ووالت دذايةتى ِرؤذنامةنووسان دةكةن‬ ‫ناويان لةليستى ِرةشداية‪َ ،‬‬ ‫ئةبيت‬ ‫بةالم َ‬ ‫َ‬ ‫نةيةلين ئةزموونى ِرؤذنامةنووسي و‬ ‫َئيمة‬ ‫دابيت‬ ‫ذيانى ِرؤذنامةنووسان لةمةترسي َ‬ ‫َ‬ ‫هةولةكانمان ض ِركةينةوة‬ ‫ئةبيت هةميشة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بؤئةوةى دةسةالت ناضاركةين كؤتاى بةو‬ ‫شيلكاريانةى َبي َنيت‪َ ،‬ئيمة هةنطاويَكى‬ ‫َثي َ‬ ‫شيلكاريانةى‬ ‫باشمان ناوة بةرامبةر‬ ‫ئةوثي َ‬ ‫َ‬ ‫حةظدةى شوباتى ئةم َ‬ ‫َ‬ ‫سكاالمان‬ ‫سال‬ ‫يةكيتى نيشتمانى‬ ‫الى مةكتةبي سياسي َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستان كردوةو ئةوانبش بةلَينى ئةوةيان‬ ‫َثيداوين كةهاوكارى ِرؤذنامةنووسان بكةن‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو كةسانةبكةن‬ ‫و ئيجرائاتى ياساى‬ ‫كةهيرش دةكةنةسةر ِرؤذنامةنووسان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بؤية بةديدى من كاريَكى باشمان كردوة‬ ‫بؤداكؤكى لةمافى ِرؤذنامةنووسان هانامان‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت بردوة‪.‬‬ ‫بؤحيزبيكى خاوةن‬ ‫َ‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫‪39‬‬


‫ِرؤذنامةنوسي«كةزةنؤظا» لةن َيواني صةحةيف و مةصحفي‬ ‫خاوةن ئيمتياز‪ :‬بيرخستنةوةيةكة بؤ خؤم و هاوكارانم‬

‫كاري رؤذنامةطةري ثةيامة‪ ،‬ئةو كةسةي‬ ‫كة ثةيام ئ��ةدات ِراستطؤية‪ ،‬طةياندني‬ ‫ثةيام َثيويستي بة ئةمانةتة‪ ،‬رؤذنامةنوس‬ ‫خاوةن َ‬ ‫سي بنةماية لة‬ ‫بةلَينة‪ .‬ئةطةر ئةم َ‬ ‫رؤذنامةنووسدا ِرةنطي نةدايةوة ونةيتواني‬ ‫بيثاريَزيَت لة عورفي َئيستادا َثيدةوتريت َ‬ ‫دةبل‬ ‫مؤ ِر َال واتة(مونافيق)‪ ،‬بةلاَ م رؤذنامةنوس‬ ‫دةبيت َثيشةنط َبيت‪ ،‬ضونكة َ‬ ‫خةلكاني تر‬ ‫َ‬ ‫ضاويان َلي دةكةن‪ ،‬تةنانةت سياسيةكان‬ ‫و خاوةن ب ِريارةكان لةسةر بنةماي زانياري‬ ‫رؤذنامةنوس تةرجةمةي كاري خؤيان‬ ‫دةكةن‪ ،‬مةبةستم لةوةية هةنطاو َ‬ ‫هةلديَنن‬ ‫سازدةبيت‬ ‫بؤ كارةكانيان كة زؤرجار دذواري‬ ‫َ‬ ‫بةهؤكاري زانياري نادروست‪ ،‬ضونكة‬ ‫رؤذنامةنوسةكان «كةزةنؤظا»يانة ِرةفتاريان‬ ‫كردوة‪..‬‬ ‫كةزةنؤظا ئةو كةسة بوو لة وولاَ تي‬ ‫َ‬ ‫ئيتاليا بؤ ئةوةي بذيَوي خؤي دابين بكات‬ ‫و َ‬ ‫دةولةمةند َبيت لة ئافرةتان دزي دةكرد و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫شيوةيةكي‬ ‫ئافرةتاني هةلدةخةلةتاند‪ ،‬خؤي بة َ‬ ‫لاَ‬ ‫جوان دة ِرازان���دةوة بؤعاشقةكاني‪ ،‬بة م‬ ‫لة ِراستيدا كةزةنؤظا تةنها ئارةزوي ثارة بوو‪.‬‬ ‫لة سةنديكاي ِرؤذنامةنوساني نةرويذي ئةم‬ ‫كةسيك لة َثيناوي ثارةدا‬ ‫ووتةية باوة ئةطةر َ‬ ‫كاري كرد وةك خؤي ثةيامي ِرؤذنامةواني‬ ‫نةطةياند زياتر َ‬ ‫هةولي دةستكةوتي سةرماية‬ ‫ثي َ‬ ‫دةلين «رؤذنامةنوسي كةزةنؤظ»‬ ‫بوو ئةو َ‬

‫‪40‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)48‬ي ئازاري (‪)2012‬‬

‫ئةم ناوة سوكترين ناوة كة بة رؤذنامةنوس‬ ‫بوتريَت لةو وولاَ تةدا‪..‬‬ ‫لة َميذوودا وشةي صةحةفي بةكاردةهات‬ ‫بؤ ئةو كةسانةي كة زادةي فيكري خؤيان‬ ‫بةلكو لة بةر َ‬ ‫نةبوون‪َ ،‬‬ ‫خةلكي ترةوة َ‬ ‫نقليان‬ ‫بةرهةميكيان نةبوو‪،‬‬ ‫دةكرد‪ ،‬خؤيان هيض‬ ‫َ‬ ‫كاسانيكي تر دةوتران‬ ‫مةصحةفيةكانيش بة‬ ‫َ‬ ‫داهيناني زانست بوون‬ ‫كة هةر خةريكي َ‬ ‫لةسةر قورئان‪ ،‬وةك زانستي شةرعي و‬ ‫زانستي ذياني ومرؤيي‪ .‬كةواتة ئةمةي‬ ‫كؤتايم بةالوة طرنطة كة َ‬ ‫خةلكي خاوةن‬ ‫داهيناني هةية‪،‬‬ ‫هزرو ذيري و باوة ِر تواناي َ‬ ‫ثيشةكةي خؤي خؤشدةويَت سومعةي‬ ‫خؤي دةثاريَزيَت‪ ،‬ئةطةرضي كؤتاي بةذياني‬ ‫هاتبيت‪ ..‬ئةو ثرنسيثانةي كة كاري بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةكات نكولي َليناكات و برةوي ثي ئةدات‬ ‫تا دةطاتة ئامانجي خؤي‪ ،‬ياخود وةك َثيشتر‬ ‫دادةنيت‪،‬‬ ‫ئاماذةم َثيدا سةري لة َثيناودا‬ ‫َ‬ ‫ثةيامة ِراستةقينةكةي خؤي ئةدا بة طويَى‬ ‫َ‬ ‫خةلكيدا‪ ،‬لةسةر ئةو مةنهةجة كة ب ِرواي‬ ‫خؤي لةسةري دامةزراوة كاري بؤ دةكات‪..‬‬ ‫َليرةوة دةمةويَت ئةوة بخةمة ِروو؛ هةموو‬ ‫ئةو كةسانةي لة كاري رؤذنامةواني بةشدارن‬ ‫دةبيت ِراستطؤو‬ ‫لةم «سلك»ةدا كاردةكةن َ‬ ‫دةست ثاك بن‪ ،‬ثةيوةندي جاسوسيان‬ ‫نةبيت بؤ وةرطرتني ثارة‪ ،‬ياخود ضاثخانةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي نةكةن و وةصلي تةزويرو‬ ‫كاري‬ ‫نوسيني زؤر لة طؤظار و لة ِراستيدا كةم ضاث‬ ‫بكةن‪ ..‬هةموو ئةمانة ئةوثة ِري نةنطي و بةد‬ ‫ِرةوشتي و دزية‪ ،‬ضونكة بة َ‬ ‫بةلطةوة ئاشكرا‬ ‫بووة هةنديَك بةناوي رؤذنامةطةريةوة‬ ‫خةريكي دزي��ن ثيشةكةشيان ناشرين‬ ‫كردوة‪ ،‬ئةو ثةيامةي كة هةية دةيانةويَت‬ ‫لة بةر ديدي ِراي طشتي ناشرين بكةن‪،‬‬ ‫َثيشمةرطةي َ‬ ‫قةلةم و شؤ ِرةسواري خامة لة‬ ‫بطليننة دزىو كاري بةد ِرةوشتي‬ ‫مةيداندا َ‬

‫شيوةيةك‬ ‫بةناوي رؤذنامةطةريةوة‪ ،‬بة هيض َ‬ ‫ئةمة لة كةس َ‬ ‫قوبول ناكريَت‪ ،‬خؤمان ضةندة‬ ‫ِرةخنةمان ئا ِراستةي دةسةلاَ ت و بةرثرسة‬ ‫َ‬ ‫طةندةل‬ ‫دزةكان كردوة‪ ،‬جا ئةطةر خؤمان‬ ‫و دز بين وةك كورد وتةني َ‬ ‫دةلَيت‪ :‬قةل‬ ‫بةقةلي ووت ِروت ِرةش َبيت‪ ،‬من كة‬ ‫دةرزي دةكةم َ‬ ‫سوذنيكيش‬ ‫دةبيت َ‬ ‫بةخةلكيدا َ‬ ‫بة خؤمدا بكةم‪ ،‬ئةم جارة بةس ئامؤذطارية‪،‬‬ ‫ئةطةر هاتوو لةم جؤرة كارانة دووبارة بويةوة‬ ‫ئةوا ناضار ئةم كارانة دةطرينة بةر‪ ،‬وةك‬ ‫طؤظاري ِريَطا بة َ‬ ‫بةلطةوة ئاشكراي دةكةين‬ ‫بة سةرثةرشتي ليذنةيةك لةو دةزطايانةي‬ ‫كة سةرثةرستي ئةو جؤرة كارانة دةكةن‬ ‫َ‬ ‫لةطةل هةنديَكيان‬ ‫ووتيذم‬ ‫كة من بؤ خؤم َ‬ ‫ك��ردوة‪ ،‬زؤر بة باشي بةدةمةوة هاتن‪،‬‬ ‫جيطاي ِريَز بوون‪ ،‬ثاشان ليذنةيةك‬ ‫بة ِراستي َ‬ ‫لة سةنديكاي رؤذنامةنوسان بؤ ئةوةي‬ ‫ئاطاداري هةموو دزيةكان بن بة َ‬ ‫بةلطةوة‬ ‫بخريَتة بةردةستايان و لة ِراثؤرتي سالاَ نةي‬ ‫خؤياندا تؤماري بكةن و ئةو كةسانةي كة‬ ‫بة ناوي رؤذنامةوانيةوة دزي دةكةن بؤ‬ ‫َ‬ ‫خةلكي ئاشكرا بكريَن‪ ،‬جاريَكي تر ئةو ثيشة‬ ‫نةهينن‪،‬‬ ‫بؤ مةرامي تايبةتي خؤيان بةكار َ‬ ‫ِريَطا بؤ ئةو مةبةستة ليذنةيةكي دروست‬ ‫كردوة بؤ َلي َ‬ ‫كؤلينةوةي وورد بةدودا ضون بؤ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةزطا بةرثرسةكاندا‪،‬‬ ‫ئةو مةبةستة‪،‬‬ ‫قؤناغي يةكةمي ئةم ليذنةية ئامؤذطارية‬ ‫بؤ ئةو كةسة طةندةلاَ نةي كة ئةو دزي‬ ‫وكارانة ئةنجام ئةدةن‪ ،‬قؤناغي دوةم ئاطادار‬ ‫خيزانةكةيةتي‪،‬‬ ‫كردنةوةي كةس و كارو َ‬ ‫شيوةيةك‬ ‫سييةم دادطا ية بةهيض َ‬ ‫قؤناغي َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ناكريَت‪.‬‬ ‫سازشي‬ ‫شيوة‬ ‫لة كؤتايدا هيودارم هيض كاريَكي لةو َ‬ ‫روونةدات تا ئةم ثيشة ثيرؤزة لة ناو ِراي‬ ‫انةكيشريَت‬ ‫طشتيدا ثةنجةي ناشرينى بؤ ِر َ‬ ‫هةر بة جواني و َ‬ ‫بمينيتةوة‪.‬‬ ‫سةربلندي َ‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.