Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp. k. Powrót eksmisji lokatorów?

Już od ponad 2 lat w Polsce obowiązywało wstrzymanie wykonywania eksmisji z lokali mieszkalnych uzasadniane trwającym stanem epidemii. Pomimo stopniowego znoszenia obostrzeń, dopiero niedawno zdecydowano się na zniesienie zakazu tak poważnego w skutkach rozwiązania.

tekst: Natalia Gwiazda, radca prawny, Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp. k. Porady prawne

ynajmujący z pewnością w ostatnich dniach mieli okazję usłyszeć medialne doniesienia o powrocie możliwości eksmisji z lokali mieszkalnych. Czy tak jest w istocie? Poniżej przedstawię odpo-W wiedź na to pytanie. Wypowiedzenie umowy najmu przez właściciela mieszkania jest obwarowane szeregiem ograniczeń, co podyktowane jest ochroną lokatorów. Dodatkowo, nawet po zakończeniu obowiązywania umowy najmu, właściciel nie może tak po prostu „eksmitować” eks-lokatora. Konieczne jest wszczęcie procesu sądowego w celu uzyskania tytułu wykonawczego nakazującego opróżnienie lokalu. W praktyce, w sytuacjach, gdy spełnione są przesłanki do wypowiedzenia umowy najmu, od wypowiedzenia umowy do eksmisji byłego lokatora mogło upłynąć nawet kilka lat. Sytuacja znacząco zmieniła się 31 marca 2020 r., kiedy to wraz z rządowym pakietem pomocowym na czas epidemii wprowadzono zakaz eksmisji z lokali miesz-

kalnych. Według rządowych przekazów medialnych, rozwiązanie to miało wspierać osoby najbardziej poszkodowane przez skutki epidemii, które utraciły źródło dochodu. Jednak każdy, nawet najlepszy pomysł, w praktyce może zostać nadużywany. O ile przesłanki stojące za omawianym zakazem są godne pochwały, niemniej nie można zapominać, że to głównie władze publiczne, a nie właściciele nieruchomości, odpowiedzialne są za przeciwdziałanie kryzysowi bezdomności. W efekcie wprowadzonego zakazu eksmisji, wynajmujący pozostawali właściwie bezradni wobec lokatorów zalegających

Martyna Krystman :

zdjęcie z czynszem. Nawet formalne i zgodne z przepisami wypowiedzenie umowy często w żaden sposób nie rozwiązywało problemu. Właściciele nieruchomości w skrajnych sytuacjach musieli utrzymywać mieszkania zajęte przez byłych lokatorów bez zapłaty czynszu i bez możliwości

eksmitowania ich. Wprowadzenie zakazu eksmisji w początkowych etapach epidemii, okraszonych dużą dozą niepewności, spowolnienia gospodarczego i częstych lockdownów, łatwiej znajdowało uzasadnienie. Jednak przedłużające się obowiązywanie tego zakazu, pomimo licznych wezwań ze strony wynajmujących nieruchomości, budziło sporo wątpliwości.

Nawet wobec stopniowego znoszenia obostrzeń związanych z COVID-19, rządzący wstrzymywali się ze zniesieniem zakazu eksmisji aż do początku kwietnia 2022 r. Aktualnie zniesienie wspomnianego zakazu zostało wprowadzone przy okazji zmian w ustawie dotyczącej pomocy obywatelom Ukrainy w związku z wojną na terytorium tego państwa. Umiejscowienie tej zmiany może na pierwszy rzut oka wydawać się przypadkowe. Istnieje jednak związek faktyczny między obiema kwestiami – początkowo obywateli Ukrainy wyłączono spod obowiązywania zakazu eksmisji (w przypadku użyczenia lokalu mieszkalnego) w pierwotnej wersji ustawy pomocowej. Wobec tego aktualne zniesienie zakazu eksmisji stanowi

zrównanie zasad obowiązujących lokatorów niezależnie od narodowości oraz dalszy krok w kierunku powrotu do sytuacji prawnej sprzed wprowadzenia stanu epidemii.

Ustawa została podpisana przez Prezydenta i opublikowana w Dzienniku Ustaw.

Oceny takiego rozwiązania mogą być niezwykle różnorodne, jednak jedno jest pewne – wynajmujący mogą znowu poczuć się bezpieczniej.