Zdrowie kobiety - Q3 2022

Prof. CMKP, dr hab. n. med. Sławomir Poletajew Infekcje pęcherza moczowego – skuteczne i bezpieczne rozwiązania

BadaBus – proste rozwiązanie na popularyzację badań profilaktycznych

BadaBus to odpowiedź na potrzeby pacjentów, którym nie jest po drodze do tradycyjnego gabinetu lekarskiego. W Polsce w dalszym ciągu zgłaszalność kobiet i mężczyzn na badania jest zbyt mała. A przecież wczesne wykrycie choroby ratuje nasze życie.

Dr Magdalena Jagiełło

Układ hormonalny i gospodarka energetyczna – jak możemy je wesprzeć?

Prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski

Niebezpieczny niedobór magnezu

Project Manager: Sylwia Bramowicz +48 537 944 500, sylwia.bramowicz@mediaplanet.com

Business Developer: Magdalena Nędza

Content and Production Manager: Izabela Krawczyk

Managing Director: Karolina Kukiełka

Skład: Mediaplanet

Web Editor: Tatiana Anusik

Opracowanie redakcyjne: Aleksandra Podkówka-Poźniak

Fotografie: Krzysztof Opaliński, stock.adobe.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com

MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa

Fundacja Kwiat Kobiecości właśnie wystartowała z akcją BadaBus. Czym jest i jaki jest jej cel? W BadaBusie można przeprowadzić badania zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. U kobiet jest to m.in. cyto logia, badania genetyczne związane z rakiem piersi i jajnika, a u mężczyzn PSA, czyli badania pod kątem raka prostaty. Badania trwają chwilę, a wyniki otrzy muje się bezpośrednio na maila. Takie akcje prozdro wotne przyczyniają się do rozpowszechniania badań profilaktycznych – przed przyjazdem przekazujemy materiały edukacyjne, by pacjenci wiedzieli, dlaczego warto się badać.

Dlaczego fundacja zdecydowała się na taki krok? Doskonale wiemy, jak kluczowa jest rola profilaktyki. Niestety, w Polsce w dalszym ciągu zgłaszalność kobiet i mężczyzn na badania jest zbyt mała. A prze cież wczesne wykrycie choroby ratuje nasze życie. Żadna osoba, u której zostaną wykryte jakiekolwiek zmiany, nie jest przez nas pozostawiona sama sobie. Wspieramy ją i kierujemy do odpowiednich ośrodków.

Nasza fundacja poprzez swoje dotychczasowe działania, w tym zaproszenia na bezpłatne badania, docierała zazwyczaj do mieszkańców większych miast. BadaBus daje nam dodatkowo możliwość dotarcia nawet do najmniejszych miejscowości i stref ekonomicznych.

Jakie badania diagnostyczne można wykonać w BadaBusie? Jakie choroby dzięki niemu można wykryć?

W BadaBusie wykonujemy cytologię zwykłą/LBC, która pozwala na wykrycie wczesnej postaci raka szyjki maci cy w stadium bezobjawowym. Możliwe jest przeprowa dzenie testu DNA HPV, służącego do wykrycia wirusa HPV, stwarzającego ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Wykonujemy też test połączony, czyli cytologię LBC + test HPV, dzięki któremu można rozpoznać raka szyjki macicy. Test DNA BRCA1 oparty jest na badaniu genu BRCA1, często związanego z zachorowaniem na raka piersi i jajnika. Badanie dla mężczyzn obejmuje test PSA z krwi, wykorzystywany do wykrywania m.in. raka prostaty. BadaBus w środku i na zewnątrz jest pokryty specjalną antywirusową, antybakteryjną powłoką ekolo giczną, która dodatkowo oczyszcza powietrze.

Kto może skorzystać z BadaBusa? Czy jest on przeznaczony tylko dla kobiet oraz czy trzeba być ubezpieczonym?

Badania dotyczą całej populacji – nie mamy tutaj ograniczeń wiekowych. Jest przeznaczony dla kobiet i mężczyzn, także tych nieubezpieczonych. Panie mogą zachęcić do badań swoich partnerów/mężów i na odwrót. W tym przypadku jest to z pewnością łatwiejsze niż zaprowadzenie ich do tradycyjnego gabi netu lekarskiego.

Gdzie będziemy mogli spotkać BadaBusa? Czy jego trasa jest już zaplanowana?

Wszystkie informacje odnośnie do miejsc, w których można będzie wykonać badania w BadaBusie, wraz ze szczegółami akcji na bieżąco zamieszczane są na stronie internetowej cytobus.pl

Emocje, potrzeby, wiedza o SM

Poziom wiedzy możliwej do samodzielnego zdobycia w ciągu ostatnich kilkunastu, a szczególnie kilku lat bardzo się zwiększył.

Nie tylko jest więcej informacji, ale są one lepszej jakości, bardziej rzetelne i bardziej użyteczne. W ocenie respondentów ostat niego badania społecznego przeprowadzo nego przez Fundację SM-walcz o siebie, komunikacja dotycząca objawów i sposobów leczenia naj bardziej zwiększyła się w grupie pacjentów i ich bliskich. Natomiast zakres i poziom wiedzy w ogóle społeczeństwa jest cały czas niski, a sposób przedstawiana choroby i osób chorych pozostawia wiele do życzenia. Celem takich działań powinno być uwrażliwienie na osoby chore na SM, pokazanie specyfiki ich problemów i realnych możliwości funkcjonowania w społeczeństwie. Ma to szczególne znaczenie, ponieważ diagnoza SM pada najczęściej u tzw. progu dorosłego życia, ma wpływ na plany zawodowe i rodzinne, np. decyzję o czasie macierzyństwa.

Ida

WAŻNE

Terapeutyczne leczenie blizn przy użyciu silikonu

Blizna powstaje w następstwie naturalnego procesu gojenia się skóry po zranieniu. Chociaż jej wygląd zależy m.in. od rodzaju urazu, lokalizacji i indywidualnych zdolności organizmu do gojenia się ran, warto pamiętać, że wdrożenie prawidłowej pielęgnacji i ewentualnego leczenia sprawia, że blizna może wyglądać lepiej.

Możemy ją znacznie zre dukować pod wzglę dem estetycznym, ale też funkcjonalnym za pomocą odpowied nich preparatów. Przy zastosowaniu odpowiedniej terapii bez pośrednio po zranieniu, można uniknąć ryzyka nieprawidłowego bliznowacenia.

Bez względu na to, jak powstaje rana, trzeba zawczasu zadbać o dobry opa trunek pod okiem specjalisty i opatrzenie rany. Przy powstaniu blizny ważna jest profilaktyka już na samym początku. Można zapobiec wtedy jej dalszemu roz rastaniu. Na wygląd blizny może wpływać również genetyka, są miejsca na ciele, gdzie jest tendencja do przerostu blizn – mówi dr Piotr Sznalewski, specjalista dermatologii i wenerologii.

Ze względu na wiele unikatowych cech, silikony są powszechnie stosowanymi materiałami biomedycznymi. Silikony na stałe znalazły miejsce w kosmetyce od momentu, kiedy odkryto ich właściwości zmiękczające i wygładzające skórę.

Opatrunki silikonowe:

• tworzą na powierzchni skóry cienki niewidoczny film ochronny, odporny na zmywanie wodą,

• chronią skórę przed działaniem czynników zewnętrznych

• zabezpieczają przed utratą wilgoci, ponieważ nie tylko zwiększają zawartość wody w warstwie rogowej skóry, ale przede wszystkim hamują utratę wody w procesach fizjologicznego parowania (okluzja).

Silikony aplikuje się na blizny w postaci kremów lub żeli oraz jako opatrunki sili konowe. Od wielu lat są bardzo cenną, skuteczną, a jednocześnie nieinwazyjną metodą leczenia blizn. Warstwa silikonowa tworząca film na skórze dopasowuje się do indywidualnego kształtu blizny. Obserwo wany efekt terapeutyczny przy stosowaniu tego typu preparatów to głównie zmiękcze nie i wygładzenie blizny. Taki nurt terapeu tyczny cieszy się ogromną popularnością wśród pacjentów oraz specjalistów chirur gii i dermatologii estetycznej.

O wiele większymi właściwościami oklu zyjnymi charakteryzują się żele silikonowe. Po aplikacji żel tworzy na skórze cienką, transparentną, elastyczną warstwę. Z tego powodu preparaty te często stosowane są w terapii blizn znajdujących się w widocz nych miejscach ciała, np. na twarzy. Żele takie mogą być również aplikowane pod makijaż. Coraz bardziej popularne stają się również elastomery silikonowe, tworzące przezroczysty, elastyczny opatrunek o sta łej konsystencji. Taki produkt może być określany mianem plastra, jeśli posiada właściwości adhezyjne. Są to najczęściej warstwy silikonu przyklejające się do skóry z jednej strony i nieklejące się do ubrania z drugiej. Są dostępne w sprzedaży w róż nych rozmiarach, mogą być też przycinane w celu dopasowania do wielkości blizny. Aplikacja komercyjnie dostępnych silikonowych opatrunków na blizny nie stanowi problemu. W celu uzyskania pożądanego efektu leczniczego zaleca ne jest noszenie opatrunków silikono wych prawie przez całą dobę, jedynie z godzinną przerwą, podczas której należy

umyć opatrunek ciepłą wodą z mydłem, a następnie zostawić do wysuszenia. Plastry silikonowe na skórę uważane są za produkty bezpieczne, nawet stosowane w długotrwałej terapii. Zarówno żele, jak i opatrunki silikonowe, stosowane w tera pii blizn, mają bardzo dobre właściwości okluzyjne. O tym, jak ważne jest zjawi sko okluzji przy leczeniu blizn świadczy fakt, że dużo lepsze efekty terapeutyczne obserwuje się przy stosowaniu kremów silikonowych, które mają małe właściwo ści okluzyjne. Dużą zaletą plastrów lub żeli silikonowych jest możliwość łączenia ich z innymi metodami terapeutycznymi, taki mi jak ucisk, iniekcje kortykosteroidów lub aplikacja kremów.

Wymierne efekty podczas stosowania opatrunków z silikonem najczęściej obser wowano jako wygładzenie blizny (zmiana wysokości), zanik zaczerwienienia i świą du. Zaleca się jednak ciągłe stosowanie terapii silikonowej aż do momentu satys fakcjonującej poprawy.

Ważne!

Skuteczność silikonu w leczeniu blizn została potwierdzona w 8 randomizowanych badaniach klinicznych i 27 metaanalizach. Uzyskał on także rekomendację Międzynarodowego Zespołu Ekspertów ds. Leczenia Blizn.

Dr Piotr Sznelewski Specjalista dermatologii i wenerologii, Gabinet Dr Ignaciuk i Partnerzy

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Źródło: Marzena Jamrógiewicz, Maria Żebrowska, Jerzy Łukasiak, Małgorzata Sznitowska, Silikonowe preparaty do leczenia powierzchniowego blizn https://ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20 Polska/2010/06-2010/10%20%20Silikonowe%20 preparaty.pdf

Dlaczego warto wspierać swój organizm?

Zdarza się, że stosowana dieta nie zawsze pokrywa zapotrzebowanie na wybrane składniki odżywcze. Aby zapobiec niedoborom, w niektórych przypadkach warto sięgnąć po wieloskładnikową suplementację, która może korzystnie wpływać na funkcjonowanie naszego organizmu oraz poprawić kondycję włosów, skóry i paznokci.

Z jakimi niedoborami zmagają się najczęściej Polki? Czym właściwie są spowodowane? W swojej praktyce w trakcie diagno styki problemów związanych z choro bami skóry i jej przydatków, tj. włosów i paznokci, spotykam się z niedoborem witaminy D oraz witamin z grupy B, a także składników mineralnych, takich jak żelazo, cynk czy selen.

Niedobory składników mineralnych związane są z wiekiem pacjentów, z towarzyszącymi im chorobami prze wlekłymi oraz stosowaną dietą. Braki mogą dotyczyć przede wszystkim osób, które stosują diety z ogranicze niami bądź diety eliminujące niektóre składniki pokarmowe. Szczególną gru pę stanowią kobiety po menopauzie oraz w ciąży. Ryzyko niedoborów może także dotyczyć osób z zaburzeniami wchłaniania, stosujących leki czy nad używających alkohol.

Jak niedobór biotyny wpływa na kondycję włosów, skóry i paznokci? Biotyna należy do witamin z grupy B i powszechnie występuje w żywności zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. W przypadku dłu gotrwałego niedoboru biotyny może wystąpić łojotok oraz przetłuszczanie się skóry. Dodatkowo może wystąpić zmiana zabarwienia skóry, która staje się szara. Dochodzi także do wypa dania włosów lub pogorszenia ich kondycji, w tym zmniejszenia grubości i sprężystości, a także do rozdwajania się i wiotkości płytek paznokciowych. Należy pamiętać, że suplementy sta nowią uzupełnienie naszej diety, a ich nieracjonalne stosowanie może powo dować działania niepożądane.

Jaka jest rola suplementacji żela zem, cynkiem i selenem w przypad ku kobiet?

Żelazo, cynk i selen to pierwiastki niezbędne dla prawidłowego funkcjo nowania naszego organizmu, wpływa jące również na kondycję naszej skóry i włosów. Zdarza się, że dieta złożona z dobrze dobranych, z żywieniowego punktu widzenia, produktów nie jest wystarczająca. Dlatego, aby zapobiec niedoborom, w niektórych przypad kach warto sięgnąć po suplementację. Dla przykładu, w krajach europejskich, w tym w Polsce, występują częste nie dobory selenu, ponieważ zawartość tego pierwiastka w środowisku jest niedostateczna. Jego zawartość w die cie może być niewystarczająca do pokrycia dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek, dlatego zaleca się jego dodatkową suplementację.

Należy pamiętać o korygowaniu złych nawyków żywieniowych oraz prowadzeniu zdrowego stylu życia, które są kluczowe dla zachowania zdrowia, a przekładają się także na efekty suplementacji.

Niedobór żelaza powoduje nie dokrwistość i objawia się osłabieniem, sennością, bladością skóry i spojó wek, biegunką, zajadami w kącikach ust. Cynk także jest pierwiastkiem niezbędnym do utrzymania zdrowej skóry. Jego niedobór osłabia czynność układu immunologicznego skóry, co prowadzi do alergii i wystąpienia der matoz. Pierwiastek ten przyśpiesza gojenie się ran i zwiększa odporność na zakażenia. Pozytywnie wpływa na metabolizm kolagenu, odpowiada za wzrost włosów oraz paznokci.

Jak wiele składników wpływa na za chowanie zdrowych włosów, skóry i paznokoci?

Preparaty wieloskładnikowe wykazują wielokierunkowe działanie na określo ny problem. Ważne jest, aby w składzie suplementów znalazły się związki, które faktycznie mogą wywołać taką poprawę i były w odpowiednich daw kach pokrywających dobowe zapo trzebowanie. Oczywiście należy przede wszystkim pamiętać o korygowaniu złych nawyków żywieniowych oraz prowadzeniu zdrowego stylu życia (unikanie ciągłego stresu, braku snu, nieregularnych posiłków, stosowania używek), które są kluczowe dla zacho wania zdrowia, a przekładają się także na efekty suplementacji.

Balsam nawilżający 400 ml

Balsam przeznaczony do codziennej pielęgnacji skóry suchej, atopowej, swędzącej oraz skłonnej do alergii i egzemy. Dzięki wielofunkcyjnym składnikom aktywnym, zapewnia odpowiednią pielęgnację skóry z AZS w okresie remisji i nasilenia zmian skórnych.

nawilżenie skóry

Szampon 200 ml

Szampon do pielęgnacji nadmiernie suchej, atopowej i nadwrażliwej na czynniki zewnętrzne skóry głowy. Kompleks składników aktywnych zawartych w szamponie delikatnie myje i nawilża

nawilżenie skóry oczyszczanie włosów i skóry głowy

Redukuje napięcie, swędzenie, łuszczenie i szorstkość skóry. Zapobiega nawrotom suchości, otarciom i odparzeniom. Pomaga chronić skórę przed nadmierną utratą wody i czynnikami, które mogą pogarszać jej stan (detergenty, chlor, wiatr, mróz).

zmniejszenie swędzenia łagodzenie podrażnień regeneracja skóry

suchą skórę głowy, łagodząc podrażnienia i swędzenie. Skutecznie chroni przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi, przywracając skórze głowy jej naturalną funkcję ochronną.

łagodzenie swędzenia i podrażnienia

Krem aktywny 75 ml

Krem aktywny dedykowany skórze suchej atopowej i wrażliwej. Przeznaczony do pielęgnacji mniejszych partii ciała, w tym twarzy. Dogłębnie nawilża i natłuszcza suchą skórę. Łagodzi podrażnienia i swędzenie. Dzięki zawartości tokoferoli (wit. E) i fitosteroli działa łagodząco

i przeciwzapalnie. Skutecznie chroni skórę przed czynnikami zewnętrznymi. Przywraca jej naturalną funkcję ochronną przez wspomaganie odbudowy naturalnej bariery ochronnej naskórka. Zapewnia zdrowy wygląd i funkcjonowanie nawet nadwrażliwej skórze.

nawilżenie skóry łagodzenie podrażnień zmniejszenie swędzenia

ochrona przed czynnikami zewnętrznymi

Żel do codziennej pielęgnacji skóry suchej, atopowej, swędzącej oraz skłonnej do alergii i egzemy. Zapewnia odpowiednią pielęgnację skóry z AZS w okresie remisji i nasilenia zmian skórnych. Żel delikatnie myje włosy i ciało bez naruszania naturalnej bariery ochronnej skóry. Włosy stają się miękkie i łatwiej się rozczesują, a skóra wraca do stanu fizjologicznej równowagi. Systematyczne stosowanie łagodzi dolegliwości, takie jak szorstkość, swędzenie, łuszczenie czy zaczerwienienie skóry. Dodatkowo redukuje objawy ciemieniuchy u dzieci.

oczyszczenie skóry i włosów

zmniejszenie swędzenia nie wysusza skóry nie szczypie w oczy

Dr Danuta Nowicka Specjalistą dermatolog

Dlaczego należy stosować emolienty?

Czynniki środowiskowe, nieprawidłowa pielęgnacja i higiena oraz posiadane choroby skóry powodować mogą zaburzenia w funkcji płaszcza ochronnego naskórka. Niezbędne w tej sytuacji jest postawienie na produkty, które umożliwiają odtworzenie naturalnej warstwy ochronnej skóry, pozwalając na jej prawidłowe funkcjonowanie. Do takich produktów należą emolienty.

Czym są emolienty? Jakie mają zale ty oraz jakiej skórze są polecane? Emolienty to produkty do pielęgnacji oparte na połączeniu składników hydro filowych i hydrofobowych. Ich najwięk szą zaletą jest możliwość odtwarzania naturalnej warstwy ochronnej skóry, która jest niezbędna do prawidłowego jej funkcjonowania. Polecane są przede wszystkim do skóry:

• wymagającej,

• suchej, • podrażnionej,

• dotkniętej dermatozami – atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą, trądzikiem, egzemą.

Warstwa rogowa, czyli część wierzch nia skóry, to tarcza, która z jednej stro ny chroni skórę przed utratą np. wody zgromadzonej wewnątrz, a jednocześnie nie pozwala przenikać do wewnątrz zanieczyszczeniom, bakteriom czy grzybom. Warstwę rogową naskórka pokrywa tzw. płaszcz wodno-tłuszczowy składający się z lipidów, cholesterolu, ceramidów oraz Naturalnego Czynnika Nawilżającego (NMF). Dopiero tak kom pletna ochronna warstwa naskórka speł nia swoje właściwe funkcje, dlatego tak ważne jest uzupełnianie jej poszczegól nych składników. Skóra osób z właści wym składem ilościowym i jakościowym warstwy ochronnej naskórka jest gładka, jędrna, lekko błyszcząca, niepodatna na podrażnienie, alergie, a pojawiające się zmarszczki są zdecydowanie mniej liczne.

Jak działają emolienty oraz jaki mają skład?

W składzie emolientów znajdziemy przede wszystkim składniki o działaniu nawilżającym i natłuszczającym. Do nawilżających należą głównie mocznik, pochodne glicerolu, kwas hialuronowy, witamina E i jej pochodne. Natłuszcza jąco działają również kwasy tłuszczowe, cholesterol oraz ceramidy, które są rów nież najlepszym „uszczelniaczem” barie ry naskórkowej. Kwaśne pH preparatów osiągane jest dzięki dodatkowi kwasu mlekowego, kwasu bornego lub witami ny C. Substancjami, które umożliwiają powstanie emolientu są tzw. emulgatory – związki o podwójnej rozpuszczalności w wodzie i w tłuszczu.

Idealny emolient:

• Produkt przebadany dermatologicznie.

• Produkt mający najprostszy skład – okluzja, humektant, minimum konserwantów i emulgatorów.

• Nie posiada sztucznych barwników.

• Jest bez kompozycji zapachowych.

• Nie wykazuje działania komedogennego.

• Przyjemna kompozycja kosmetyczna.

• Posiada pH 5.5.

• Jest łatwy w aplikacji.

W jakich produktach dedykowanych skórze znajdziemy emolienty?

Emolienty znajdziemy zarówno w pro duktach przeznaczonych do mycia twa rzy, ciała oraz włosów, m.in. emulsjach, szamponach, płynach, żelach, prepara tach pielęgnacyjnych, np. balsamach, kremach, jak również w produktach kosmetyki kolorowej. Osobom, których skóra wymaga regularnego stoso wania emolientów polecam, aby były nimi wszystkie (cała gama) używane produkty.

Na czym polega skuteczność emo lientów? Co wyróżnia balsamy z emolientami na tle zwykłych balsa mów nawilżających? Emolient odtwarza skład i funkcję skóry, broni ją przed alergiami, podrażnieniami i zbytnim wysuszeniem. Jest kosme tykiem dbającym o zdrowie skóry, nie tylko o jej wygląd. Preparaty do mycia oparte o formułę emolientów dodatko wo nie niszczą płaszcza tłuszczowego, co jest domeną zwykłych preparatów myjących.

Kiedy powinniśmy sięgać po produk ty z emolientami? Czy w kontekście zbliżającej się jesieni powinniśmy zwrócić większą uwagę na nawilża nie naszej skóry? Emolienty powinny być stosowane przez cały rok! W zimie te o cięższej, bardziej tłustej konsystencji, w lecie te lżejsze, czyli balsamy. W zależności od typu skóry mogą mieć dodatek substan cji czynnych o specyficznym działaniu. Liczba osób wymagających pielęgnacji emolientami stale wzrasta. Jest to spo wodowane wieloma czynnikami:

• niska wilgotność powietrza,

• niska temperatura,

• predyspozycje genetyczne,

• zwiększenie częstości chorób skóry – rybia łuska, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca zwykła,

• choroby ogólnoustrojowe – cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek (szron mocznicowy), nowotwory narządów wewnętrznych, niedoczynność tarczycy,

• fizjologiczne zmiany hormonalne związane ze starzeniem się organizmu.

Obecnie uważa się, że najczęstszym czynnikiem egzogennym powodują cym powstanie problemu suchości i wrażliwości skóry są tzw. zdobycze cywilizacji, które prowadzą do zaburzeń w funkcji płaszcza ochronnego naskór ka. Stosowanie codziennych kąpieli w gorącej wodzie, używanie agresyw nych kosmetyków do pielęgnacji, które zawierają zasadowe mydła, alkohole lub mechaniczne substancje ścierne to jedne z wielu czynników, które przyczy niają się do konieczności stosowania produktów, które odtwarzają naturalną warstwę ochronną skóry. W ocenie der matologów większość z nas powinna używać emolientów w codziennej pie lęgnacji. Jedynie bardzo zdrowa, gruba, łojotokowa skóra może sobie pozwolić na pielęgnacje bez ich wykorzystania.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Emolient odtwarza skład i funkcję skóry, broni ją przed alergiami, podrażnieniami i zbytnim wysuszeniem.

Infekcje pęcherza moczowego – skuteczne i bezpieczne rozwiązania

Nawracające infekcje dróg moczowych są niezwykle uciążliwe dla wielu kobiet. Ból, częstomocz, parcie na pęcherz moczowy – to objawy, które nierzadko wymagają konsultacji lekarskiej i zastosowania antybiotyku. Można jednak temu skutecznie zaradzić.

Jaka jest najczęstsza przyczyna zakażeń układu moczowego? Zakażenia układu moczowego wywoływa ne są niemalże w 100 proc. przez bakterie. Najczęściej temu zakażeniu ulegają kobiety, głównie ze względów anatomicznych (krót ka, szeroka cewka moczowa, która uchodzi do przedsionka pochwy) oraz zmian hor monalnych, szczególnie zachodzących po menopauzie. To sprzyja dostaniu się bakterii drogą wstępującą, poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego, by tam wywołać stan zapalny. Najczęściej jest to pałeczka okrężnicy, czyli Escherichia coli. Wcześniej utożsamiano tę bakterię jako kałową – teraz wiemy, że z punktu widzenia genetycznego nie jest to ta sama bakteria, która znajduje się w przewodzie pokarmowym.

Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystą pienia infekcji dróg moczowych? Czynniki różnią się w zależności od tego, czy dana pacjentka jest przed czy po meno pauzie. W przypadku kobiet przed meno pauzą zakażenia najczęściej są związane z aktywnością seksualną, z tego też powodu zapalenie pęcherza moczowego nazywa się czasem chorobą miodowego miesiąca. Fak tycznie, gdy stosunków jest dużo, szczegól nie przy zmianie partnera bądź stosowaniu środków plemnikobójczych, ryzyko zaka żenia jest wyższe. Dlatego po współżyciu zawsze warto oddać mocz, by wypłukać bakterie z dróg moczowych.

W przypadku kobiet po menopauzie rów nież aktywność seksualna jest czynnikiem ryzyka, ale bardziej kluczowe są tutaj zabu rzenia naturalnej flory bakteryjnej pochwy, która między innymi pełni funkcję ochronną względem zakażeń układu moczowego. Kobiety po menopauzie częściej skarżą się na nietrzymanie moczu, trudności w utrzy maniu higieny, co także zwiększa ryzyko infekcji dróg moczowych.

Bez względu na wiek, u każdej pacjent ki zakażenia mogą być wywołane przez

zaburzenia funkcjonowania układu moczo wego – anatomiczne, jak i czynnościowe.

Na co należy zwrócić uwagę przy wy borze preparatów na zakażenia układu moczowego?

Leczenie zakażeń dróg moczowych skupia się przede wszystkim na podawaniu leków o działaniu przeciwbakteryjnym. W skrócie są to antybiotyki przepisywane na recep tę, gdy pojawiają się objawy – ból w pod brzuszu, częstomocz, parcie na pęcherz, czasem nawet krwiomocz. Wtedy należy skontaktować się z lekarzem w celu dobra nia odpowiedniej terapii, która zazwyczaj trwa od 1 do 5 dni.

To, co jednak najbardziej pacjentki inte resuje, to zapobieganie zakażeniu. U co najmniej połowy z nich dojdzie do nawrotu infekcji. Dostępnych jest wiele opcji profi laktyki farmakologicznej, znaczna część preparatów dostępna jest bez recepty. Tylko niektóre z nich zawierają składniki, których działanie jest potwierdzone badaniami kli nicznymi, jak w przypadku między innymi D-mannozy czy żurawiny. Oczywiście nale ży zadbać o prawidłową higienę, unikanie zbyt ciasnej bielizny i przyjmowanie odpo wiedniej ilości płynów. W celu profilaktyki zakażeń układu moczowego zaleca się oddawanie minimum 2 litrów moczu na dobę.

Jaka jest charakterystyka D-mannozy? D-mannoza jest cukrem prostym, który wydala się z moczem, gdzie wiąże się z bak teriami Escherichia coli, uniemożliwiając im kontakt z komórkami wyściełającymi drogi moczowe, a przez to uniemożliwiając rozwój zakażenia. W kontekście zakażeń układu moczowego stanowi coraz bardziej atrakcyjną alternatywę dla antybiotyków i chemioterapeutyków, gdyż charakteryzu je się skutecznością i bezpieczeństwem, jednocześnie nie przyczynia się do rozwoju lekooporności wśród bakterii.

Prof. CMKP, dr hab. n. med. Sławomir Poletajew Lekarz urolog, członek zespołów eksperckich zajmujących się problematyką profilaktyki i leczenia zakażeń układu moczowego o zasięgu krajowym i europejskim

WAŻNE

Czy wiesz, że...

Preparaty przebadane klinicznie są bezpieczniejsze, co jest kluczowe np. dla kobiet w ciąży (preparaty mogą być stosowane po konsultacji z lekarzem), podczas karmienia piersią, dla diabetyków, czy też podczas stosowania innych leków.

D-mannoza nie wywołuje lekooporności.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

2 g D-mannoza może być stosowana zarówno przy pierwszych objawach ostrych infekcji układu moczowego (zalecana dawka dobowa to 6 g d-mannozy), czy też w leczeniu nawrotowych infekcji (w tym przypadku jest to 2 g dziennie).

Leczenie żylaków w ciąży – czy jest ono możliwe?

Czynników wystąpienia żylaków jest wiele. Większość z nich jest sprzężonych z płcią – dotykają one częściej kobiet niż mężczyzn, a już szczególnie narażone są na nie pacjentki w ciąży.

Czym są żylaki i jak się objawiają? Czy objawy towarzyszące żylakom zawsze są widoczne gołym okiem? Żylaki, czyli poszerzenia żył, są jednym z symptomów choroby, jaką jest prze wlekła niewydolność żylna. To bardzo częste schorzenie, które poza posze rzeniem naczyń objawia się obrzękami kończyn nasilającymi się wieczorem, skurczami łydek, uczuciem ciężkich, zmęczonych nóg. Przyczyną choroby są zarówno czynniki genetyczne, jak i nabyte czynniki ryzyka. I tak, jeśli jed no z rodziców ma żylaki, to prawdopo dobieństwo wystąpienia ich u dziecka rośnie czterokrotnie. Jeśli oboje, to ryzy ko rośnie sześć razy. Kolejne czynniki ryzyka to otyłość, siedzący lub związa ny z długotrwałym staniem tryb życia i pracy, chodzenie w butach na wysokich obcasach. I oczywiście płeć.

No właśnie, dlaczego kobiety częściej chorują na żylaki? Z jakimi czynnika mi ma to związek? Statystycznie nie jest to ogromna róż nica pomiędzy kobietami i mężczyzna mi, ponieważ badania w Warszawie wykazały, że w populacji ludzi dorosłych objawy niewydolności żylnej wystę powały u ok. 42 proc. kobiet i 38 proc. mężczyzn. Istotna różnica objawia się w podejmowaniu leczenia, ponie waż oprócz względów zdrowotnych

Lek. med. Jarosław Rosochacki Specjalista chirurg, flebolog, członek Polskiego Towarzystwa Flebologicznego, członek European Venous Forum

kobietom żylaki przeszkadzają również ze względów estetycznych. Kobiety cho rują częściej na przewlekłą niewydolność żylną, a co za tym idzie – na żylaki, m.in. z powodu wyższego poziomu estroge nów. Hormony te zwiększają wiotkość ściany naczynia, przez co łatwiej się ono rozszerza. Podobny wpływ ma antykon cepcja hormonalna oraz ciąża.

Jeśli kobieta w ciąży zauważy u siebie żylaki, powinna podjąć leczenie w trakcie czy już po ciąży? Ciąża jest przełomowym momentem w życiu kobiety. Zmiany hormonalne, wzrost masy ciała, zwiększenie obwodu brzucha, nacisk na naczynia krwionośne przez macicę – to tylko niektóre powo dy powstawania żylaków w ciąży. Gdy pacjentka przed planowaną ciążą ma już żylaki, powinna je wyleczyć odpowiednio wcześniej. W ciąży występowanie dużych żylaków wiąże się z niebezpiecznymi powikłaniami w postaci zakrzepicy żylnej. Jeśli natomiast żylaki pojawią się dopie ro w ciąży (najczęściej w II trymestrze), lekarz prowadzący powinien skierować pacjentkę do flebologa, czyli specjalisty zajmującego się leczeniem chorób żył. Może on wykonać badanie usg-doppler naczyń, ocenić stopień zaawansowania choroby i podjąć leczenie. W ciąży jednak nie operuje się żylaków, ale można zasto sować np. specjalne wyroby uciskowe

dobrane w specjalistycznym sklepie medycznym. Dostępne są też preparaty farmakologiczne, bezpieczne także dla kobiet w ciąży (od II trymestru). Samo leczenie inwazyjne czy nawet małoinwa zyjne odkładamy na okres po porodzie i połogu. Czasem też w tym czasie, gdy ucisk na naczynia się zmniejsza, zmniej szają się również żylaki.

Jakie mamy aktualnie możliwości leczenia żylaków? Dostępnych jest wiele metod. Lecze nie definitywne jest zawsze leczeniem zabiegowym. Najczęściej stosowanym i niestety najbardziej inwazyjnym są operacje polegające na eliminowaniu chorych naczyń. Jest to jedyna forma leczenia refundowana przez NFZ.

Nowoczesne metody leczenia polega ją na zamykaniu niewydolnych naczyń od środka, bez wyrywania, za pomocą temperatury – laseru, fali radiowej lub zaklejania specjalnymi klejami. Zabiegi te są prawie niebolesne, bardzo skuteczne i umożliwiają szybki powrót do pełnej aktywności. Drobne naczynia zamyka my za pomocą skleroterapii. Leczenie zabiegowe uzupełniamy leczeniem far makologicznym i kompresjoterapią, czyli leczeniem wyrobami uciskowymi. Jesień i zima to najlepsza pora do podjęcia leczenia żylaków. Do lata zniknie więk szość śladów interwencji chirurgicznej.

Najnowocześniejsze i najskuteczniejsze metody leczenia żylaków

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Żylaki są objawem niewydolności żylnej, zatem nie są chorobą samą w sobie. Można jednak skutecznie je leczyć za sprawą wielu dostępnych metod.

Na jakiej podstawie pacjent kwa lifikowany jest do zabiegów inwa zyjnych i małoinwazyjnych w za kresie leczenia żylaków? Niezależnie, czy jest leczenie zacho wawcze, czy operacyjne – mniej lub bardziej inwazyjne, pacjent w pierw szej kolejności powinien zgłosić się do lekarza chirurga naczyniowego. Tam zostanie wykonane badanie fizykalne, przeprowadzony wywiad z pacjentem, dokonywana jest ocena żylaków i stopnia ukrwienia kończyn dolnych. Dopiero jednak po bada niu dopplerowskim kwalifikuje się pacjenta do poszczególnych metod leczenia.

Wskazaniem do leczenia żylaków jest ich obecność oraz występowa nie wraz z nimi objawów. Mogą to być symptomy subiektywne niewy dolności żylnej, takie jak np. kurcze, uczucie ciężkości, palenia, pieczenia, świądu, niespokojnych nóg. Mogą to być również objawy związane z powi kłaniami, czyli powstanie owrzodze nia, wystąpienie przebarwień czy też stanów zapalnych. Są to wskazania do leczenia operacyjnego żylaków. Natomiast jaka to będzie metoda, jest zależne od lekarza, który przepro wadza tę diagnostykę lub pacjenta w porozumieniu ze specjalistą. W tym miejscu należy też wspomnieć, że żadna metoda małoinwazyjna nie

jest refundowana przez Narodowy Fun dusz Zdrowia, ponieważ jest uznawana za element leczenia estetycznego.

Czy metody małoinwazyjne wyka zują się podobną skutecznością do zabiegów inwazyjnych? Jakie są dostępne innowacyjne oraz małoin wazyjne metody leczenia żylaków? Metody małoinwazyjne są lepszym rozwiązaniem, szczególnie w kon tekście nawrotu żylaków. W formach inwazyjnych ten nawrót jest częstszy ze względu na występowanie zjawiska neotworzenia. Małoinwazyjne pozwala ją też pacjentowi powrócić do codzien nych czynności zaraz po zabiegu. Liczba powikłań po takich zabiegach jest znacznie niższa niż w porównaniu z leczeniem inwazyjnym. Metody małoinwazyjne możemy podzielić na dwie grupy – termiczne (z wykorzystaniem temperatury) oraz nietermiczne. Do pierwszej grupy nale żą laseroterapia i terapia z wykorzysta niem fal radiowych. Nietermiczne to tzw. klejenie żył i metody chemiczne.

Małoinwazyjna metoda leczenia ży laków w postaci kleju medycznego – jak wygląda zabieg oraz jakie są wskazania? Komu rekomendowane jest wykonanie tego zabiegu? Osobom, którym zaleca się klejenie żył, są m.in. pacjenci chorzy na miażdżycę

z niedokrwieniem kończyn dolnych. Jest to dla nich dobre rozwiązanie, ponieważ po zabiegu klejenia żył nie trzeba stosować tzw. kompresjotera pii, czyli noszenia specjalnych wyro bów uciskowych, co w przypadku niedokrwienia jest niekorzystne. Jest to w ogóle świetna metoda dla każ dego pacjenta, który nie może dobrać dla siebie wyrobów uciskowych. Kle jenie żył jest też najbezpieczniejszą formą leczenia dla osób z niewydol nością żyły odstrzałkowej. Klejenie żył polega na połączeniu ścian żyły, dzięki czemu przestaje krążyć w niej krew, przez co obumiera i dochodzi do jej wchłonięcia.

Jakich efektów zdrowotnych oraz estetycznych możemy spodziewać się po zabiegu? Czy są one trwałe? Całe nasze siły powinniśmy skie rować na pozbycie się żylaków. Z jednej strony uzyskujemy efekt kosmetyczny, z drugiej zaś, za sprawą ich leczenia, zapobiegamy występowaniu powikłań. Warto jed nak pamiętać, że żylaki są objawem przewlekłej niewydolności żylnej, co oznacza, że likwidując żylaki, usuwamy tylko symptomy tej cho roby. Wykonanie zabiegu w danym momencie nie wyklucza możliwości wystąpienia żylaków w innych miej scach w przyszłości.

Dr Tomasz Orawczyk Chirurg naczyniowy

Nawet jeśli sama nie widzisz niepokojących zmian, kontroluj piersi w domu i u lekarza.

Natychmiast udaj się do lekarza, gdy: wyczujesz w piersi guzek/zgrubienie, zauważysz zmianę w wielkości lub kształcie piersi, zauważysz wciągnięcie lub zmianę koloru skóry piersi,

STAŃ PRZED LUSTREM

Dokładnie obejrzyj piersi. Poszukaj zmian w kształcie i kolorze skóry piersi i brodawki.

UNIEŚ RĘKĘ NAD GŁOWĘ

Badaj pierś naciskając ją trzema środkowymi palcami, zataczaj kręgi wokół piersi, zbliżając się w kierunku brodawki.

UCIŚNIJ BRODAWKĘ

Zobacz, czy po uciśnięciu brodawki nie wypływa z niej surowicza lub krwista wydzielina.

POŁÓŻ SIĘ NA WZNAK

Wsuń jasiek pod badaną stronę, ręce połóż pod głowę, palcami drugiej dłoni sprawdź pierś, podobnie jak w pozycji stojącej.

WĘZŁY CHŁONNE

Sprawdź, czy węzły chłonne pod pachą nie są powiększone.

brodawka zmieni kształt lub będzie wciągnięta, z brodawki będzie wypływała wydzielina, wyczujesz guzek w dole pachowym.

W profilaktyce najważniejsza jest komunikacja, że rak to nie wyrok

Kampanie społeczne na temat profilaktyki raka piersi docierają do wielu pacjentek, jednak nadal odsetek zgłaszalności na badania jest bardzo niski. Wynika to z lęku przed nieznanym – chorobą, która obecnie wcześnie wykryta, nie musi być śmiertelna.

Anna Kupiecka Prezes Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej WAŻNE

Dlaczego właściwie należy szeroko komunikować i edukować na temat roli regularnych badań profilaktycznych?

Polki nadal zbyt rzadko wykonują badania przesiewowe i samo badanie piersi, które pozwala zauważyć pierwsze niepokojące zmiany. 1/3 Polek nadal nie wie, w jaki sposób powinno się wykonywać samobadanie. 72 proc. nie wie również, w jakim dniu cyklu miesiączkowego należy je przeprowadzić. Tylko 7 proc. ma świadomość, że powinno ono zostać wykonane pomiędzy 5. a 10. dniem cyklu.

Jako fundacja podejmujemy te działania od wielu lat, ponie waż wierzymy, że dają one efekt. Edukujemy zarówno z zakresu samobadania piersi, jak i informujemy, dlaczego jest to tak waż ne. Jak wskazują dane, do programu profilaktycznej mammo grafii zgłasza się niespełna 20 proc. uprawnionych pacjentek.

Nadal nie udaje się osiągnąć poziomu 50, a nawet 75 proc. zgłaszalności, jak jest to w innych krajach europejskich. Jest to bardzo niski odsetek, choć zdawałoby się, że świadomość na temat dużego znaczenia wczesnej wykrywalności raka piersi jest wśród kobiet wysoka. Podobnie jest z kontrolnymi badaniami u ginekologa. Dlatego każda kampania i działania edukacyjne są niezmiernie ważne i potrzebne, ponieważ o ile kobiety wiedzą, że trzeba się badać, to nadal boją się to robić.

Jak ważne jest samobadanie piersi w kontekście wczesnego wykrycia choroby?

Lęk przed zachorowaniem stanowi dla wielu kobiet blokadę. A przecież im wcześniej dowiemy się, że jesteśmy chore, tym szybciej możemy zareagować i uniknąć wielu poważnych konsekwencji, w tym inwazyjnego leczenia. Dlatego też naszą komunikację w fundacji opieramy na przykładach kobiet, które chorowały, wyleczyły się bądź leczą się na raka piersi nieza leżnie od jego stadium. Tymi historiami chcemy pokazać, że warto się badać, bo po raku jest życie, a w Polsce nie jest to już wyrok jak kilkadziesiąt lat temu, gdy nie mieliśmy dostępu do tak nowoczesnych rozwiązań. Nowotwór piersi wykryty we wczesnym stadium w wielu przypadkach jest w 100 proc. wyleczalny.

Kiedy i w jaki sposób kobiety powinny wykonywać wspominane samobadanie?

Samobadanie należy przede wszystkim wykonywać regu larnie, raz w miesiącu, między 5. a 10. dniem cyklu. U kobiet niemiesiączkujących może to być dowolny, wyznaczony dzień w miesiącu, czyli np. ostatnia sobota każdego miesiąca. Bardzo ważne jest, by się nie bać, patrzeć na swoje piersi – obserwo wać je w lustrze, porównywać je, sprawdzać, czy nie ma zmian na skórze itp. Następnie należy podnieść jedną rękę i ruchami okrężnymi, kolistymi, dokładnie badać pierś oraz obszar pod pachami. Warto też dotykać piersi na leżąco, w łóżku, ale też obserwować biustonosz, czy nie pojawia się na nim czerwona lub brunatna kropla, jak było w moim przypadku, gdy zachoro wałam. Pomocne może okazać się również samobadanie pod prysznicem, gdy piersi są namydlone. Pełna instrukcja samoba dania znajduje się na naszej stronie internetowej badajbiust.pl.

Jakie są kluczowe działania profilaktyczne nowotworów piersi?

Kluczowe w profilaktyce jest zachowanie zdrowego stylu życia, czyli odpowiednia dawka ruchu i zbilansowana dieta. Jest to podstawa tzw. wczesnej profilaktyki. Natomiast jeśli chodzi o profilaktykę raka piersi, niezwykle ważne są regularne wizyty u ginekologa, badania okresowe, w tym obrazowe USG, oraz samobadanie piersi.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Jakie wyróżniamy skuteczne, do stępne metody antykoncepcji? Zanim wybierzemy konkretną meto dę antykoncepcji, należy przede wszystkim przeanalizować sku teczność, sposób i częstotliwość jej stosowania, a także poznać tzw. profil hormonalny pacjentki, który pomoże ocenić bezpieczeństwo danej metody w kontekście zdrowia kobiety. Dlatego też konieczna jest wizyta ginekologiczna i szczegóło wy wywiad, który będzie uwzględ niał m.in. wiek pacjentki, informację o masie ciała, ciśnieniu tętniczym krwi, przebytych chorobach, obciąże niach np. onkologicznych czy zatoro wo-zakrzepowych, a także zdolności do samodyscypliny w przyjmowaniu środków antykoncepcyjnych. I tak metody antykoncepcyjne mogą być: naturalne (np. metoda objawowo -termiczna), mechaniczne (prezer watywa) i hormonalne (np. tabletki, plastry, wkładki wewnątrzmaciczne, zastrzyki i implanty). Należy jednak podkreślić, że to antykoncepcja hormonalna jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania ciąży. Popular nością cieszą się tabletki stosowane codziennie (jednoskładnikowe, czyli

tzw. minipigułki, lub preparaty złożo ne – dwuskładnikowe), a także ringi stosowane raz na 3 tygodnie, plastry stosowane raz na tydzień i systemy wewnątrzmaciczne z hormonem zakładane raz na 3, 5 i 7 lat.

Czym charakteryzuje się anty koncepcja w plastrach? Dla ja kich pacjentek plaster jest najlep szym wyborem i dlaczego stanowi optymalną formę antykoncepcji niecodziennej?

W plastrach antykoncepcyjnych w sposób stały uwalniana jest daw ka dwóch substancji (pochodne progesteronu oraz estrogenu), które przez skórę trafiają bezpośrednio do krwi i zabezpieczają przed zaj ściem w ciążę. To wygodna metoda antykoncepcji – plaster zmienia się co 7 dni, dlatego też spraw dza się u kobiet, które zapominają np. o codziennym przyjmowaniu tabletek. Ponadto plastry anty koncepcyjne umożliwiają w pełni aktywne uczestniczenie w sporcie i wszystkich codziennych aktywno ściach, także tych angażujących do przebywania w wodzie, oraz omijają układ pokarmowy – w tym wątrobę,

Antykoncepcja szyta na miarę? To konieczne!

Prawidłowy wybór metody antykoncepcyjnej jest kluczowy nie tylko dlatego, by jej skuteczność była jak najwyższa, ale również by była ona bezpieczna dla kobiety.

dzięki czemu jej nie obciążają. Bez względu jednak na wybór metody, czy będą to plastry, tabletki, czy inne metody, zawsze konieczne jest poradnictwo antykoncepcyjne, które umożliwi dobór tej właściwej, tak by miała najwyższą skutecz ność przy najniższej ilości skutków ubocznych. Tym samym, trzeba zdawać sobie z tego sprawę, że to nie jest tak, że każda metoda anty koncepcyjna będzie odpowiednia dla wszystkich.

Czy w ostatnim czasie pojawił się innowacyjny preparat, o którym warto wiedzieć? Za wielki postęp i rewolucję może my uznać pojawienie się pierw szego naturalnego estrogenu E4* o selektywnym działaniu tkanko wym, który świetnie się sprawdza u pacjentek rozpoczynających stosowanie antykoncepcji hormo nalnej. Zainteresowanie nim wzra stało w ciągu ostatnich lat, gdyż uzyskiwał obiecujące wyniki badań, dlatego też po wprowadzeniu go na rynek, obok dotychczasowych metod antykoncepcji, informuję o nim swoje pacjentki.

Czym charakteryzuje się natural ny estrogen? Dlaczego estrogeny stanowią ważny składnik anty koncepcji hormonalnej?

Przede wszystkim należy podkreślić, że estrogeny blokują dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, przez co uniemożliwiają dopuszczenie do owulacji. Również naturalny estro gen skutecznie hamuje jajeczkowa nie, dzięki czemu zapobiega zajściu w ciążę. Ponadto stosując preparaty zawierające go w składzie, krwa wienia są stabilne i regularne, co jest pożądane przez pacjentki, gdyż utwierdza je w przekonaniu, że nie są w ciąży. Warto również wiedzieć, że w przyjmującej go grupie pacjen tek nie stwierdzały one u siebie nadmiernego przyrostu masy ciała lub uczucia napięcia w piersiach. Oprócz tego, że ma on bardzo dobre efekty stosowania, dodatkowo cha rakteryzuje się korzystnym profilem bezpieczeństwa oraz tolerancją.

* Strona ClinicalTrials.gv: https://www.clinicaltrials.gov/ct2/show/ NCT04209543?cond=estetrol&draw =2&rank=4

Prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta Kierownik Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ginekolożka, endokrynolożka, seksuolożka

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Jestem gotowa zmieniać własną perspektywę

Paulina Chruściel-Wiśniewska Aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa, ambasadorka Organizacji Kwiat Kobiecości

Zdaję sobie sprawę, jak wiele zależy ode mnie, od mojej świadomości i ochoty do zmiany przyzwyczajeń w temacie świadomego dbania o zdrowie, a tym samym podnoszenia jakości mojego życia.

Pani Paulino, aktywnie angażuje się pani w akcje propagujące badania profilaktyczne kobiet, m.in. akcje Organizacji Kwiat Kobiecości z mo bilnym cytobusem i mamobusem. Co spowodowało chęć zaangażowania się w tego typu przedsięwzięcia? Jako młoda dziewczyna odczuwałam brak wsparcia oraz rozmów dotyczą cych problemów związanych nie tylko z moim zdrowiem, ale również z okre sem dojrzewania. Wiedza pochodziła z przypadkowych źródeł i koleżeńskiej pseudoedukacji. Kiedyś o chorobach kobiecych i prewencji mówiło się niewie le. Uważam, że od tego czasu podejście do tych tematów bardzo się zmieniło i ogromnie mnie to cieszy. Przez pryzmat swoich doświadczeń potrafię docenić rolę społeczną i edukacyjną, jaką odgry wają fundacje i kampanie zajmujące się tematem zdrowia kobiecego. Uważam, że ich obecność w kształtowaniu naszej świadomości o kobiecej kondycji na wielu poziomach jest niezastąpiona. Im jest ich więcej i są szeroko dostępne, tym skuteczniej i szybciej prowokują do zmiany naszego myślenia, nawyków, podnoszenia poziomu świadomości, leczenia prewencyjnego, a co najważ niejsze – szacunku do naszej kobiecości. Chętnie angażuję się i przybliżam działa nia akcji, ponieważ, tak jak inne kobiety, borykam się z tymi samymi problema mi zdrowotnymi i życiowymi. Jestem

gotowa zmieniać własną perspektywę patrzenia oraz podejście, które nie służą ani mojemu zdrowiu, ani mojemu dobru. Myślę, że potrzebuję w tym wsparcia, jak my wszystkie. Fundacje i kampanie takie wsparcie dają.

Jak wyglądała pani droga do świado mości w kontekście regularnych ba dań profilaktycznych oraz zwracania uwagi na sygnały, które wysyła pani organizm? Przyznaję, że nawyk regularnych badań – cytologii lub mammografii – wyrobi łam w sobie dopiero w dojrzałym wieku. Również przez to, że coraz więcej się o tym mówiło. My, kobiety, ciągle mamy tendencję do odsuwania spraw doty czących nas samych na dalszy plan. Sprawy związane z naszym zdrowiem są na końcu listy zadań do zrobienia. Przez lata byłam przekonana, że jestem samonapędzającym się mechanizmem. Mogłam działać na wysokich obrotach tygodniami. Często nie doleczałam cho rób, bo uznawałam, że same przejdą. Nadszedł moment, że moje ciało i głowa powiedziały stop. Przez kilka miesięcy nadwyrężałam ciało dla lepszego efektu scenicznego i zignorowałam ból, aż stał się przewlekły. Nie wspominając o zmę czeniu psychicznym. Mamy skłonność do ignorowania znaków, które wysyła nam ciało, aż wreszcie komunikuje się

z nami przez chorobę. Wtedy efekty zaniedbań działają lawinowo. Gromadzi my w sobie napięcia, które są przyczyną wielu chorób i problemów. Nazywam to życiem w niskiej kalibracji energetycznej. Nie dajemy sobie szansy na wyczysz czenie się z tego, na bycie choć raz na pierwszym miejscu na naszej liście zadań. Zapominamy o sobie. Jesteśmy dla wszystkich, tylko nie dla siebie. Na pewno tak było u mnie.

Wykonywany przez panią zawód aktorki kojarzony jest z dużą niere gularnością. Co stanowi dla pani naj większe wyzwanie podczas pracy na planach zdjęciowych w kontekście dbania o zdrowie? Wielu osobom wydaje się, że my, aktorzy, mamy dużo czasu, żeby dbać o siebie, ale to nieprawda. Mój tryb życia jest nieregularny. Są miesiące, kiedy wstaję o 4:30 rano i pracuję ponad 12 godzin. Każdego dnia przyswajam ponad 20 stron tekstu, do tego dochodzą spek takle w teatrze. Jestem aktorką, mat ką, żoną, jednoosobową działalnością gospodarczą. Bardzo trudno jest wypra cować regularny i zdrowy tryb życia. Co więcej, aktorstwo polega na oddawaniu energii i uruchamianiu emocji. To nie jest higieniczny zawód, również pod względem stresu czy kondycji psycho fizycznej. Tak jak w innych profesjach,

dochodzi do wypalenia zawodowego, stanów depresyjnych. Będąc już kilka dobrych lat w tym zawodzie, dotarło do mnie, że często trwonię energię, niepo trzebnie się spalam i cierpi na tym jakość mojego życia prywatnego. Stopniowo uświadamiałam sobie, że tego nie chcę, że pewne aspekty i koszty są dla mnie nie do przyjęcia. Aby być długodystan sowcem w tym zawodzie i jednocześnie cieszyć się z jakości życia prywatnego i rodzinnego, muszę znaleźć narzędzia, które pomogą odzyskać energię, któ rą regularnie tracę, rozładować stres, zadbać o wewnętrzną równowagę.

My, kobiety, ciągle mamy tendencję do odsuwania spraw dotyczących nas samych na dalszy plan.

Jakich ogólnych rad mogłaby pani udzielić naszym czytelniczkom w kwestii sposobów na zadbanie o samą siebie?

Mam wrażenie, że wszystkie moje dąże nia w życiu zaczęły służyć temu, aby zredukować mechanizmy i elementy, które obniżają moją życiową energię. Im jestem starsza, tym bardziej przeko nana, że mniej znaczy lepiej. Mówię tu o rzeczach materialnych, ale też o ten dencji do posiadania. W cywilizacjach zachodnich mamy zbyt dużo dóbr mate rialnych, mnogość wyboru, nadmiar pragnień, marnujemy, niszczymy, prze mielamy. Czuję, że ta obfitość coś nisz czy i w gruncie rzeczy pozbawia mnie radości i poczucia wolności. Prostota rozwiązuje wiele problemów, dlatego wypracowałam sobie nawyk regularne go czyszczenia otoczenia. Pozbywam się nadmiaru rzeczy. Wszystkiego, co mnie obciąża. Zostawiam to, co najistot niejsze – esencję, kilka najważniejszych przedmiotów. W moim życiu proces czyszczenia stał się rodzajem rytuału. Bardzo sobie cenię literaturę rozwoju osobistego, a wśród niej „Sztukę pro stoty” – niewielką książkę inspirowaną filozofią orientalną autorstwa Dominique Loreau oraz wszystkie publikacje Davida R. Hawkinsa dotyczące rozwoju świado mości. Swoje życie poświęcił podniesie niu ludzkiej świadomości. Efektem jego wieloletnich badań jest Mapa Poziomów Świadomości. Jego książki niezwykle mnie inspirują i motywują do świadome go i zdrowego życia w harmonii Ciała, Umysłu i Ducha.

FOT.: KRZYSZTOF OPALIŃSKI

Prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta Kierownik Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ginekolożka, endokrynolożka, seksuolożka

Aktywna i zdrowa – czyli jak się uchronić przed infekcjami intymnymi

Stany zapalne pochwy i sromu są najczęstszym powodem zgłoszenia się kobiety po poradę do ginekologa. Co czwarta pacjentka pojawia się u lekarza z powodu objawów infekcji intymnej.

Infekcje intymne mogą dotykać kobiet

w każdym wieku, obserwuje się też pre dyspozycje do infekcji nawrotowych

u kobiet:

• leczonych antybiotykami,

• leczonych immunosupresyjnie cytostatykami,

• preferujących ryzykowne formy współżycia płciowego,

• przesadnie dbających o higienę̨ intymną

• ze skłonnością̨ do alergii oraz atopii,

• niedożywionych, chorujących na anemię,

• chorujących przewlekle (np. na cukrzycę),

• ciężarnych,

• w trakcie menopauzy.

Należy pamiętać, że pochwa kobiety w natural nych warunkach jest skolonizowana przez nie zliczoną ilość mikroorganizmów stanowiących jej naturalną florę. Istotnym elementem flory fizjologicznej pochwy są pałeczki kwasu mle kowego, nadające środowisku odczyn kwaśny, uniemożliwiając kolonizację patogenom cho robotwórczym. Zaburzenia flory fizjologicznej pochwy, głównie spadek liczby pałeczek kwasu mlekowego lub ich kompletny brak, prowadzą do zachwiania równowagi między poszczegól nymi rodzajami mikrobów, a w konsekwencji do infekcji dróg rodnych.

Jak zadbać o zdrowie intymne w kontekście jesieni i obniżonej odporności? Kobiety są bardziej narażone na infekcje intymne ze względu na specyficzną budowę anatomiczną i regularne zmiany hormonalne. Wystarczy więc lekkie obniżenie odporności, częstszy kontakt z bakteriami czy większa swoboda i aktywność seksualna. Również nadmierna wilgotność i przegrzewanie okolic intymnych, za które odpowiedzialne są m.in. noszone na co dzień wkładki higieniczne,

sprzyjają poważnym schorzeniom, z którymi kobiety trafiają do ginekologa. Zdrowiu intym nemu szkodzi także ciepła woda, która dopro wadza do zakwaszenia okolic intymnych. Do mojego gabinetu pacjentki zgłaszają się naj częściej z upławami, uporczywym świądem, pieczeniem w czasie oddawania moczu, z moc no zaczerwienionymi, obrzękniętymi i bolesny mi wargami sromowymi. Kobiety, u których często występują infekcje intymne, powinny udać się do lekarza oraz pomyśleć o prewen cji, jak również mogą się przygotować samo dzielnie, myśląc o takich kwestiach jak zmiana diety i higiena osobista. Zaczynając od diety: można ograniczyć picie kawy, mleka, słodkich napojów, alkoholu, które są dobrą pożywką dla grzybów. Ponieważ każda infekcja intymna zmienia właściwe pH pochwy, warto stosować żele nawilżające. Zapewniają one odpowiednią wilgotność, łagodzą podrażnienia, chronią dro gi moczowe przed bakteriami i grzybami. Ryzy ko wystąpienia infekcji moczowo-płciowych zmniejszają także probiotyki.

Jaka jest rola leczenia partnera, kiedy my same cierpimy już z powodu infekcji intymnej? Przede wszystkim pacjentka powinna poroz mawiać o swoim problemie z partnerem. Również on powinien wiedzieć, co się dzieje w życiu i zdrowiu jego partnerki. Pacjentka zgłaszająca się do ginekologa z podejrzeniem infekcji intymnej powinna powiadomić lekarza, czy objawy występują również u jej partnera. Należy pamiętać, że panowie na ogół sądzą, że nie muszą się leczyć, gdy ich partnerka ma infekcję intymną. Uwzględnienie leczenia part nera jest istotne: może mieć on objawy i po prostu go potrzebować lub może być utajonym nosicielem i po wyleczeniu kobiety ponownie ją zarazić.

Ważne!

• Należy ograniczyć noszenie wkładek higienicznych jedynie do czasu men struacji oraz zrezygnować z agre sywnie myjących płynów do higieny intymnej.

• Ważnym aspektem utrzymania zdrowia stref intymnych kobiety jest noszenie majtek jedynie z naturalnych mate riałów oraz zrezygnowanie z bielizny w czasie spoczynku nocnego na rzecz koszul nocnych lub przewiewnych, bawełnianych spodenek.

• Dla pacjentki objawy infekcji intymnej mogą być trudne to samodzielnego rozpoznania, dlatego zaleca się sto sowanie preparatów o wielostronnym działaniu bakteriobójczym, grzybobój czym i wirusobójczym.

• By wyeliminować ryzyko nawrotów infekcji, kluczowe znaczenie ma włączenie do leczenia także partnera seksualnego.

• Na rynku dostępne są preparaty w postaci żelu, który kobieta może stosować dopochwowo, a mężczyzna zewnętrznie. Dzięki takim rozwiąza niom podchodzimy do leczenia infekcji intymnych kompleksowo, ograniczając ryzyko szybkiego nawrotu dolegliwości.

Jaki wpływ na organizm kobiety ma układ hormonalny oraz jak istotne jest prawidłowe funkcjono wanie owego?

Układ hormonalny ma wpływ na wszystkie funkcje naszego organizmu. Dzięki hormonom możemy zachodzić w ciążę, rodzić dzieci i tym między innymi różnimy się od mężczyzn. Jest to niezwykle skomplikowana sieć, która za pomocą mikroprzekaźników, czyli hormonów, reguluje wszystkie funkcje naszego organizmu. Gdy dzie je się coś niepokojącego w obrębie układu hormonalnego, mamy do czy nienia z nieswoistymi objawami, które nie zawsze łączymy z hormonami. Oddziałują one na naszą wagę, samo poczucie, metabolizm, funkcje rozrod cze, wygląd skóry, włosów, paznokci i wiele innych kwestii.

Jak na organizm kobiety oddzia łuje metabolizm energetyczny? Jakie jest znaczenie zachowania równowagi gospodarki hormonal nej i utrzymania prawidłowego me tabolizmu energetycznego? Tak jak układ hormonalny, metabo lizm energetyczny również oddziałuje

Układ hormonalny i gospodarka energetyczna – jak możemy je wesprzeć?

Hormony są odpowiedzialne za wiele procesów w organizmie. Ich odpowiedni poziom zapewnia nam dobre samopoczucie, a już przede wszystkim życie w zdrowiu. Jak zatem my, kobiety, możemy wspierać nasz układ hormonalny i metabolizm energetyczny?

Przykładem jest insulina, która jest hormonem oddziałującym na meta bolizm. W nadmiarze sprzyja magazy nowaniu tkanki tłuszczowej i otyłości. Nadmierny wzrost insuliny jest prostą drogą do cukrzycy. Objawem bardzo powszechnej teraz insulinooporno ści jest nie tylko nadwaga, ale także problemy z pamięcią, koncentracją, senność po posiłkach, zmęczenie itp. Ustalono, że insulinooporność wyprzedza cukrzycę o 10 lat, zatem warto działać zawczasu. Ponadto insulinooporność może być elemen tem zespołu jajników policystycznych, więc powoduje zaburzenia płodności. Także nieprawidłowy metabolizm energetyczny u kobiet otyłych może wpływać na problemy z płodnością.

Jaka jest rola diety, stylu życia i uzupełniającej suplementacji naj bardziej istotnych składników we wsparciu układu hormonalnego i metabolizmu kobiety?

Rola tych czynników jest ogromna. Równowaga gospodarki hormonal nej może być wspierana poprzez prawidłową dietę, aktywność fizycz

lekarskiej, że szczególnie przez pan demię, czyli brak ruchu, wyniki moich pacjentów znacznie się pogorszyły. Jeśli chodzi o dostarczanie składni ków wspierających układ hormonalny i metabolizm energetyczny, to bardzo ważna jest witamina D3, która także jest hormonem i pomaga m.in. w pra widłowym wchłanianiu oraz wykorzy stywaniu wapnia i fosforu. Kluczowe są witaminy z grupy B, szczególnie B12, B6 i kwas foliowy (najważniejszy dla kobiet w wieku rozrodczym) oraz kwas pantotenowy, który wspomaga utrzymanie prawidłowego metabo lizmu energetycznego, prawidłowej syntezy i metabolizmu hormonów steroidowych, witaminy D i niektórych neuroprzekaźników. Podobnie jest z jodem, który wspiera prawidłową pracę tarczycy. Warto zadbać również o uzupełnienie diety i dostarczenie swojemu organizmowi inozytolu, któ ry określany jest również „witaminą B8”. Inozytol to substancja witamino podobna, naturalnie obecna w diecie, jednak na jej przyswajanie mogą mieć wpływ niewłaściwe nawyki żywienio we. Inozytol występuje w kilku posta ciach, jednak najbardziej powszechne

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Dr Magdalena Jagiełło Lekarz, specjalista endokrynologii, autorka bestsellerów o niedoczynności tarczycy, Hashimoto oraz insulinooporności, autorka bloga DoktorMagda

Tylko ja czy współistnienie?

Mama – najważniejsza osoba w życiu dziecka i, mimo całej swojej niepoprawności politycznej i dyskryminacji rodzicielskiej, stwierdzenie to jest… prawdą. To kobieta, mama jest w ciąży, rodzi dziecko; to świat, w którym dziecko powstaje i poprzez który się rodzi. Nie ma bliższej relacji. Zapach mamy, szczególnie, gdy karmi piersią, jej ciepło to azyl i ostoja. I… nikt i nic tego nie zastąpi. Jak zdrowo podejść do tego najwyższego wyróżnienia?

Cały świat

Wiele kobiet chce być niezastąpionymi. Dla psychiki, poczucia własnej wartości i spełnienia to kusząca perspektywa. Macierzyństwo daje ogromną satysfak cję i odczucia, których kobieta nie otrzy ma w związku lub otrzymuje je tylko na jego początku.

– Poczucie, że „tylko ja mogę to zro bić” daje jednocześnie nieprawdopo dobną moc, a z drugiej strony wymaga maksymalnej odpowiedzialności, bo nikt za ciebie tego nie zrobi… nawet gdyby chciał – tłumaczy Ewelina Pańczyk, prezes fundacji Instytut Świadomości. – Nagle okazuje się, że naprawdę jesteś jedyna na świecie, naprawdę tylko ty i nikt więcej, naprawdę jesteś dla kogoś całym światem i ta świadomość jest niesamowita. Tym bardziej, że się nie kończy, a wraz z narodzinami dziecka, trwa – dodaje.

Skrajne emocje

Każdy kij ma dwa końce. Euforia z poczu cia niezastąpienia w pewnym momencie może przerodzić się w… wycieńczenie, strach, poczucie osamotnienia i zosta wienia ze wszystkim. A to prowadzić

może do zaburzeń emocjonalnych, kryzysów w związku czy w dłuższej perspektywie – do depresji. Zwłaszcza, kiedy kobieta przestaje chcieć tego nie zastąpienia, a jej otoczenie tego od niej wymaga psychicznie i fizycznie.

– Wtedy rodzi się poczucie winy, że nie dałam rady, że potrzebuję pomocy (lub jej chcę!). Że potrzebuję odpocząć i oddać np. partnerowi część odpowie dzialności za dziecko, bo nagle okazuje się, że ja jako kobieta, matka również potrzebuję wyspać się bardziej, zadbać o siebie i swoje zdrowie, systematycznie badać się czy odstresować. Właśnie po to, by móc lepiej zaopiekować się swoim maluchem, by dawać dobrą energię, być kreatywna, uśmiechnięta i… zdrowa. Bo to właśnie o własnym zdrowiu młode mamy zapominają najczęściej. A kon sekwencje są poważne – zwraca uwagę Ewelina Pańczyk.

I co teraz?

Życie jest przewrotne i zaskakujące. Nierzadko okazuje się, że kiedy kobieta otrzyma to, czego wcześniej chciała, czyli wsparcie partnera i rodziny, choćby dziadków, i ma więcej czasu dla siebie

EKSPERT

to… nie wie, co z nim zrobić, tęskni za dzieckiem lub… jest zazdrosna o sympa tię pociechy do innych ludzi. Boi się, że… przestanie być już tą jedyną, niezastąpio ną, wyjątkową.

– To trudne dla nowej mamy, kiedy jej dziecko nagle woli iść na spacer z tatą lub wyciąga rączki do babci zamiast iść w matczyne objęcia. Taka mama myśli sobie: „to ja cię noszę i tulę, kiedy oni smacznie śpią, a ty wolisz ich?”. To takie ludzkie, proste… ale boli, mimo że ta mama sama chciała przecież, by bli scy mieli większy kontakt z maluchem. Zamiast to docenić, teraz czuje się odsu nięta, niedoceniona, smutna i zosta wiona – to naturalne stany i emocje, to przechodzi, ale bywa obciążające – przy znaje prezes. – Wtedy najlepiej uświado mić sobie, że dziecko zyskało poczucie, że jest kochane i ważne również dla innych osób, a to jest bezcenne. Poza tym rozszerza swój świat, percepcje i poznaje nowe sposoby reakcji, gesty, mimikę. Każda z najbliższych osób może przecież dać dziecku nowe, wartościowe lekcje. Warto więc dopuścić bliskich do dziecka. Razem współistnieć – podkre śla Ewelina Pańczyk.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Zapotrzebowanie na żelazo

Żelazo bierze udział w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Jego niedobór może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych – mówi prof. dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Zintegrowanej.

U kobiet problem niedoboru żelaza wystę puje dużo częściej niż u mężczyzn. Jest to związane z comiesięczną utratą krwi w czasie menstruacji. Jest to często spo tykany problem, którego następstwem może być pojawienie się anemii.

Żelazo stanowi jeden z podstawowych mikroelementów niezbędnych dla zdro wia. Żelazo nie występuje w stanie wolnym w organizmie, dlatego u osób zdrowych należy je dostarczać codziennie. Żelazo pełni w organizmie ważne funkcje: • pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny,

• wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,

• wspomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych,

• przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.

Odpowiednia podaż żelaza jest również szczególnie istotna w okresie ciąży. Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo występuje także u osób stosujących dietę roślinną. Jest dobrze tolerowane przez organizm, dlatego może być przyjmowane też przez niemowlęta.

Ewelina Pańczyk Prezes fundacji Instytut Świadomości

Niedobór magnezu

Podstawowy sposób dbania o odpowiednią podaż magnezu to urozmaicona, zdrowa dieta. To jest fundament. U zdrowych osób wystarczy ułożenie właściwego jadłospisu i spożywanie produktów bogatych w magnez. Natomiast sama dieta może nie być wystarczająca dla osób z problemami kardiologicznymi.

Jakie są objawy i skutki niedoboru ma gnezu w organizmie?

Jeśli stężenie magnezu jest tylko w nie wielkim stopniu obniżone względem normy, to często objawy w ogóle nie występują. Natomiast jeśli zawartość tego elementu jest znacząco zaniżona, to naj częstszymi objawami są:

• ogólne osłabienie organizmu,

• skurcze mięśniowe,

• drżenie mięśni,

Prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• zaparcia,

• zaburzenia czucia, czyli tzw. mrowienie,

• obniżone ciśnienie tętnicze.

Może dochodzić także do wystąpienia poważniejszych objawów kardiologicz nych: kołatania, palpitacji czy arytmii serca.

Jeśli chodzi o skutki, to najniebezpieczniej szym efektem niedoboru magnezu są wła śnie zaburzenia rytmu pracy serca. Jest to szczególnie niebezpieczne dla osób, które przy właściwym stężeniu tego składnika mają problemy kardiologiczne.

Jak zatem dbać o utrzymanie właści wego poziomu magnezu w organizmie? Na co powinni zwrócić uwagę szczegól nie pacjenci po przebytych incydentach sercowo-naczyniowych oraz z arytmia mi serca?

przez lekarza prowadzącego i należy ściśle przestrzegać wskazań medycznych doty czących jej stosowania. Preparatów tych nie należy bowiem przyjmować na własną rękę. Wprawdzie ryzyko przedawkowania magne zu u większości osób jest niewielkie, ale na przykład u pacjentów chorych nadmiar może już spowodować pewne powikłania.

Czy wiesz, że…

Niski poziom magnezu we krwi może być spowodowany:

• utratą przez nerki z powodu np. nadużywania alkoholu, stosowania niektórych leków czy przez niektóre choroby mające podłoże genetyczne,

• dolegliwościami układu pokarmowego (zaburzeniami wchłaniania),

• dietą uboga w magnez: spożywaniem przetworzonych lub gotowanych produktów, które w wyniku tych procesów tracą cenne makroelementy,

Magnez a zdrowe

serce

Współczesny styl życia, ciąża, menopauza, przyjmowanie niektórych leków oraz dieta oparta na wysoko przetworzonych produktach spożywczych – są to czynniki sprzyjające pojawianiu się niedoboru magnezu, czyli jednego z najważniejszych biopierwiastków w naszym organizmie.

Niedobory magnezu dotyczą najczęściej: • układu nerwowego, • układu krwionośnego, • przewodu pokarmowego, • układu kostnego.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Podstawowy sposób dbania o odpowied nią podaż magnezu to urozmaicona, zdro wa dieta. To jest fundament. U zdrowych osób wystarczy ułożenie właściwego jadło spisu i spożywanie produktów bogatych w magnez. Natomiast sama dieta może nie być wystarczająca dla osób z proble mami kardiologicznymi. Tacy pacjenci najczęściej przyjmują leki, które powodują nadmierne oddawanie magnezu w moczu, co prowadzi do niedoboru tego składni ku w organizmie. W takich przypadkach możemy rozważyć stosowanie terapii, która na ogół jest rutynowo przepisywana

• jedzeniem produktów zawierających kwasy tłuszczowe i fosforany, które ograniczają wchłanianie magnezu,

• ciągłym stresem,

• ciężką pracą fizyczną,

• przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych,

• ciążą,

• menopauzą,

• intensywną pracą umysłową.

Warto wspomnieć o zależności pomiędzy niedoborem magnezu a ryzykiem incydentów kardiologicznych oraz wystąpieniem chorób sercowo-naczyniowych. Będąc przyczyną niepra widłowej pracy układu bodźcotwórczego, ostry lub przewlekły niedobór magnezu może być powodem zaburzeń rytmu serca pod postacią przedwcze snych pobudzeń nadkomorowych i komorowych, migotania przedsionków oraz groźniejszych arytmii, takich jak częstoskurcz komorowy. Bardzo często mając do czynienia z pacjentem zgłaszają cym się do szpitala z powodu napadu lub nasilenia arytmii – oprócz zalecanych leków – stosuje się dożylne podanie magnezu. Badania wskazują też na udział przewlekłego deficytu jonów magne zowych w rozwoju miażdżycy tętnic i zaburzeń krzepliwości.

Jak przywrócić odpowiednie stężenie magnezu w organizmie?

Właściwy poziom magnezu w organizmie jest szczególnie istotny dla osób cierpiących na proble my kardiologiczne. W przypadku tych pacjentów dobór odpowiednich produktów spożywczych w codziennym menu może nie wystarczyć.

Standardy opieki okołoporodowej w Polsce – na jakim poziomie są przestrzegane?

Jak wyglądają w Polsce standar dy opieki okołoporodowej? Standardy opieki okołoporodowej dotyczą lekarzy, położnych, przy chodni i szpitali w całej Polsce – nie zależnie od tego, czy są to ośrodki publiczne, czy też prywatne. Dzięki nim pacjentka może sprawdzić, czy w jej przypadku opieka jest dobrze zorganizowana, czy zlecone są odpowiednie badania itp. Jednym ze standardów w opiece nad kobietą jest skierowanie jej w 21. tygodniu ciąży do położnej POZ. To położna ma za zadanie przygotować kobietę do porodu, poprowadzić edukację, a potem wspierać po porodzie. Stan dard też mówi o tym, jak powinna wyglądać opieka podczas porodu – kobieta ma prawo chodzić, wybie rać komfortową dla siebie pozycję, pić, a w niektórych przypadkach tak że jeść. Również pierwsze godziny po narodzinach dziecka są chronione prawem. Dlatego też kolejnym, bar dzo ważnym aspektem zawartym w standardzie opieki okołoporodowej jest kontakt skóra do skóry, czyli poło żenie dziecka zaraz po narodzinach

na brzuchu mamy na ok. 2 godziny, jeśli nie medycznych przeciwwska zań. W standardzie zapisane są też kwestie związane ze wsparciem laktacyjnym. Wszystkie standardy są dokładnie opisane na naszej stro nie internetowej rodzicpoludzku.pl.

Oczywiście standard to minimum, zatem jeśli jest taka potrzeba, należy na przykład zlecić dodatkowe bada nia. Oczywiście to lekarz może to zrobić. Jeśli zaś chodzi o przestrze ganie ustawy o prawach pacjenta, to warto wspomnieć, że pacjent musi zgodzić się na każdą procedurę medyczną. Podstawą takiej zgody musi być informacja udzielona przez personel medyczny.

Jak zatem przedstawia się to w praktyce? Skąd kobiety mogą czerpać wiedzę na ten temat? W Fundacji doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że żaden szpi tal nie jest idealny. Ochrona zdrowia boryka się obecnie z wieloma pro blemami, w tym z kryzysem kadro wym. Dlatego istotną rolę w całym procesie odgrywa szkoła rodzenia.

Dzięki uczestnictwie w zajęciach kobiety mogą przygotować się na konkretne sytuacje. Wtedy też pozy skują wiedzę, dzięki której stają się partnerem w rozmowie z lekarzem lub położną. Nie można bać się zadawania pytań i komunikowania swoich potrzeb. Bardzo ważna jest osoba towarzysząca przy porodzie, która daje kobiecie oparcie i poma ga w trudnych momentach. Taką osobą jest ktoś bliski, ale jednocze śnie też położna (choć wiemy, że niekiedy w trakcie porodu może nie być cały czas dostępna).

Z samą realizacją standardów opieki okołoporodowej w każdej pla cówce bywa różnie. Tutaj z pomo cą przychodzi fundacyjny portal gdzierodzic.info, na którym można sprawdzić ranking szpitali. Kobieta może wybrać konkretne wojewódz two, miasto, by zobaczyć, jak ten standard w szpitalu w najbliższym otoczeniu jest przestrzegany. Ran king jest tworzony przez pacjentki, które dzielą się swoimi doświadcze niami na temat opieki na poszcze gólnych etapach. Wiemy, że różne

placówki, m.in. na podstawie opinii naszych pacjentek, na bieżąco reagują na ewentualne nieprawidło wości. Zatem głos kobiet w zmianie na lepsze jest kluczowy.

Co w tym aspekcie powinno ulec zmianie?

Kryzys w ochronie zdrowia sprawia, że czasem położna ma pod swoją opieką kilkanaście pacjentek, dla których (nawet jeśli bardzo się sta ra) nie znajdzie odpowiedniej ilości czasu. Natomiast nam w Fundacji zależy na jakości opieki zdrowot nej przejawiającej się w kontakcie z drugą osobą i w czasie jaki się tej świeżo upieczonej mamie poświęci. Czas na wsparcie, rozmowę, ukoje nie, ale też na sprawdzenie, w jaki sposób mama radzi sobie z karmie niem piersią. Tego, jak na razie, nam brakuje.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

My, pacjentki chore na endometriozę, domagamy się należytej opieki

Postęp medycyny i starania specjalistów oraz pracowników ochrony zdrowia sprawiają, że wielu pacjentów zmagających się z chorobami jest należycie zaopiekowanych. Niestety, jak na razie, inaczej jest w przypadku endometriozy.

Czym jest endometrioza i co ją powoduje? Endometrioza to choroba hor monalno-autoimmunologiczna, w której tkanka endometrialna znaj dująca się w macicy, z nieznanych jak dotąd przyczyn, przedostaje się do miejsc odległych od narządów rodnych. Tkanka ta może wszcze piać się w jelitach, pęcherzu, ukła dzie nerwowym, nerkach, a nawet w mózgu. Tak naprawdę komórka endometrium może wszczepić się w każde narządy, scalać je ze sobą, naciekać na nie, powodować zabu rzenia ich funkcjonowania czy też ich niedrożność doprowadzającą do obumierania. Tak było w moim przypadku – endometrioza spo wodowała u mnie niedrożność nerki, przez co wymagane było jej usunięcie.

Jakie są objawy endometrio zy oraz kiedy kobieta powinna udać się do lekarza?

Objawy endometriozy są niespe cyficzne, ponieważ są zależne od miejsca wszczepienia się endome trium, od rozległości i głębokości nacieków. To, co powinno zanie pokoić młode dziewczyny oraz

ich rodziców, to bardzo bolesne miesiączki, już od samego począt ku miesiączkowania. Okres wtedy boli z miesiąca na miesiąc coraz bardziej, jest obfity, pojawiają się skrzepy, problemy z oddawaniem moczu, stolca, a ból obejmuje tak że inne narządy.

Kobiety cierpiące na endome triozę chodzą od specjalisty do specjalisty, szukając przyczyny dolegliwości. Dzieje się tak najczę ściej ze względu na rzadkie sko jarzenia objawów z tą chorobą lub niewiedzą lekarzy. Wmawia się również tym nieświadomym, poszukującym przyczyny ich bólu kobietom, że taka ich uroda. Dlatego walczymy o to, by leka rze kształcili się w tym kierunku, a rodzice, opiekunowie, a nawet nauczyciele zwracali uwagę na bolesne miesiączki swoich córek, podopiecznych. Zawsze jestem dumna z mam, które wykazują się czujnością i zgłaszają się do naszej fundacji. Dzięki temu pomogli śmy w diagnozie i leczeniu ponad 20 dziewczynkom. Wczesne wykry cie endometriozy jest niezwykle ważne, by uniknąć dalszych poważ nych konsekwencji zdrowotnych.

Jakie mamy obecnie dostępne metody leczenia endometriozy w Polsce? Leczenie endometriozy jest kwe stią niezwykle indywidualną. Tera pia jest szyta na miarę pacjentki. Jeśli jest to młoda kobieta, spe cjaliści starają się ocalić jajniki i macicę, by chora miała szansę na zajście w ciąże. Starsze pacjentki mające już potomstwo mogą mieć usuniętą macicę, czasem nawet wraz z jajnikami. Możliwe jest też leczenie hormonalne, np. u mło dych pacjentek bądź u kobiet po operacji. Kluczowa jest również odpowiednia dieta, suplemen tacja i unikanie niesłużących im pokarmów.

Bardzo ważne jest niwelowanie objawów, czyli przyjmowanie np. leków przeciwzapalnych, prze ciwbólowych. Endometrioza to poważna, ciężka choroba, a my jako pacjentki bardzo cierpimy przez lata. Jest to ból związany nie tylko z samą endometriozą, ale również częstymi operacjami, któ re powinny być interdyscyplinarne. Apeluję w tym miejscu także do lekarzy, którzy podejrzewają u swo ich pacjentek endometriozę, by

kierowali je do specjalistycznych ośrodków leczących tę chorobę.

Gdzie takie osoby, chorujące na endometriozę, mogą szu kać pomocy? Oczywiście kobiety chorujące na endometriozę mogą znaleźć pomoc w naszej fundacji, ale powinny mieć wsparcie również ze strony państwa, mocodaw ców oraz specjalistów. Od lat staramy się, by decydenci mieli na uwadze naszą chorobę i stwo rzyli program diagnozy i leczenia endometriozy. Chcielibyśmy, żeby dokonano odpowiedniej wyceny operacji, a także zorga nizowano zespoły interdyscy plinarne leczące endometriozę w Centrach Leczenia Endome triozy, a następnie aby znalazło się tam holistyczne podejście do pacjentek. Jak na razie czu jemy się pomijane we wszelkich decyzjach.

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl

Lucyna Jaworska-Wojtas Endowojowniczka, aktywistka, działaczka na rzecz praw kobiet chorujących na endometriozę, prezeska Zarządu Fundacji Pokonać Endometriozę

W

Joanna Pietrusiewicz Prezeska Fundacji Rodzić po Ludzku, ekspertka ds. praw kobiet w opiece okołoporodowej

w endometriozie może być też spowo dowana przez niedrożność jajników.

Jak wygląda proces diagnozy endo metriozy? Jakie badania należy wy konać w celu rozpoznania? Endometriozę trzeba jak najszybciej zdiagnozować i leczyć, ponieważ powo duje wiele poważnych konsekwencji zdrowotnych. Przez to, że endometrioza daje niespecyficzne objawy bólowe, bar dzo często, zanim zostanie postawiona właściwa diagnoza, pacjentki odwiedza ją wielu specjalistów – urologów, chirur gów, a nawet psychiatrów.

Endometrioza – co warto o niej wiedzieć?

Aż 10 proc. kobiet w wieku rozrodczym cierpi na endometriozę. Jest to niezwykle uciążliwa i bolesna choroba. Endometrium implantujące się w nietypowych miejscach organizmu kobiety powoduje nie tylko nieprawidłowe funkcjonowanie poszczególnych narządów, ale i dolegliwości bólowe. Pacjentki cierpiące na endometriozę przez całe swoje życie niejednokrotnie muszą przechodzić z tego powodu skomplikowane operacje. Można jednak tego uniknąć, wdrażając w odpowiednim czasie skuteczne leczenie.

Czym właściwie charakteryzuje się endometrioza?

Endometrioza w jej klasycznym prze biegu cechuje się przewlekłymi obja wami bólowymi w obrębie podbrzusza. Symptomy te pojawiają się albo już przy pierwszej miesiączce, albo w zaawan sowanym stadium choroby. Jednak jej przebieg może być różnorodny i nawet zaawansowana endometrioza może nie dawać żadnych objawów. Są one też niespecyficzne, ponieważ zależą od miejsca, gdzie występują jej ogniska. Endometrioza tak naprawdę może nisz czyć narządy okolicy miednicy mniejszej – jajowody, jajniki – powodując wiele zrostów płaszczyznowych. Jej przebieg jest długotrwały i często bardzo bolesny.

Jakie objawy mogą zaniepokoić pa cjentkę i sugerować chorobę?

W endometriozie mamy do czynienia z charakterystyczną triadą bólową. Jest to przede wszystkim ból około miesiączkowy (rozpoczynający się przed miesiączką), ból podczas sto sunku oraz dolegliwości bólowe przy wypróżnianiu. U jednych pacjentek ta triada bólowa pojawia się już w nasto letnim wieku, u innych z kolei – gdy choroba jest zaawansowana.

Kolejnym objawem jest nie płodność. Pacjentki cierpiące na endometriozę mają problem ze spon tanicznym, naturalnym zajściem w ciążę. Szacuje się, że płodność u kobiety chorującej na endometrio zę jest nawet 10-krotnie obniżona. Im większe są zmiany endometrialne, tym większy nieswoisty stan zapalny, który hamuje połączenie się plem nika i komórki jajowej. Niepłodność

Prof.

Standardem przy podejrzeniu endo metriozy jest laparoskopia, czyli wpro wadzenie kamery do jamy brzusznej pacjentki w celu oceny ognisk endome trialnych. W diagnostyce bardzo ważny jest też wywiad, szczegółowo przepro wadzone badanie ultrasonograficzne czy też oznaczenie markera CA 125.

Jakie wyróżniamy metody leczenia endometriozy? Jakie terapie dostęp ne są w Polsce, a jakie na świecie? Co w diagnozie oraz leczeniu endome triozy powinno się zmienić w Polsce? Leczenie jest kwestią niezwykle indy widualną i jest zależne od oczekiwań pacjentki. Możliwe jest leczenie far makologiczne, które tłumi wzrastanie ognisk endometrialnych, a nawet może doprowadzić do ich zaniku. Jeżeli jed nak pacjentka ma już guzy czy też tor biele endometrialne, jest to wskazanie do operacji. Czasami wiąże się nawet z usunięciem narządów rodnych. W Pol sce mamy dostęp do wielu terapii, tych samych, które są wykorzystywane na świecie. W celu poprawy sytuacji pacjen tek powinna zmienić się ich świadomość na temat konieczności wykonywania badań i wizyt u ginekologa.

Endometriozę trzeba jak najszybciej zdiagnozować i leczyć, ponieważ powoduje wiele poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Stan twoich dziąseł ma wpływ na zdrowie całego organizmu

Jama ustna to wrota naszego organizmu. Stare powiedzenie „Pokaż mi swoją jamę ustną, a powiem ci na co chorujesz” jest bardzo trafne. Odpowiednia higiena jamy ustnej zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całego ludzkiego organizmu. Zalegająca na powierzchniach zębów płytka bakteryjna to kompleks bakterii, które przyczyniają się do rozwoju stanów zapalnych dziąseł oraz próchnicy.

Jakie objawy świadczą o zapaleniu dziąseł?

Zapalenie dziąseł w początkowych fazach objawia się zaczerwieniem i bole snością dziąseł. Przyczyną jest płytka bakteryjna, inaczej biofilm. W momencie nagromadzenia się dużej ilości biofilmu, dziąsła reagują krwawieniem. Zapalenie dziąseł jest jednak schorzeniem odwra calnym. Jeżeli pacjent zauważy objawy we wczesnym stadium i przyłoży się do prawidłowej domowej higieny jamy ust nej, oczyści zalegającą płytkę i będzie dbał, aby się nie gromadziła, stan zapal ny dziąseł się cofnie. Inaczej sytuacja wygląda, kiedy pacjent nie zauważy objawów, nie zadba o oczyszczenie płyt ki. Po pewnym czasie zamieni się ona w kamień nazębny, który nawarstwiając się, dostaje się również w okolice pod dziąsłowe. W taki sposób rozwija się zapalenie przyzębia, które jest już pro cesem nieodwracalnym. W późniejszych stadiach prowadzi do utraty kości w oko licy zębów, ich rozchwiania, a w konse kwencji do ich utraty. Aby kontrolować rozwój choroby, niezbędna jest opieka lekarza stomatologa, który za pomocą specjalistycznych zabiegów jest w sta nie ją spowolnić lub zatrzymać.

Do jakich poważnych powikłań może prowadzić nieleczony stan

zapalny dziąseł? Jaki ma wpływ na rozwój wielu chorób, m.in. kardiologicznych, cukrzycy czy Alzhaimera?

Przewlekle utrzymujący się stan zapal ny w jamie ustnej może przyczynić się do rozwoju różnych dolegliwości. W pierwszej kolejności powinniśmy wymienić problemy z układem serco wo-naczyniowym (zapalenie wsierdzia, udar). Problemy z dziąsłami matki mogą mieć także wpływ na niską masę urodzeniową dziecka czy przedwczesny poród. Najnowsze badania ukazują rów nież związek między zapaleniem dziąseł a chorobą Alzhaimera czy Parkinsona. Z drugiej strony, pewne schorzenia ogól noustrojowe również mogą powodować pogorszenie się stanu zębów i dziąseł. Czyli jeśli pacjent choruje na cukrzycę, HIV, osteoporozę, anerekcję czy bulimię, powinien regularnie odwiedzać gabinet stomatologiczny.

Jak powinniśmy dbać o zdrowie dziąseł? Jaką rolę w tym kontek ście odgrywa czyszczenie prze strzeni międzyzębowych?

Usunięcie płytki bakteryjnej jest moż liwe tylko przez mechaniczne oczysz czenie powierzchni zębów za pomocą szczotki oraz przyborów dodatkowych. Samo przepłukanie wodą niestety na

niewiele się zda. Płytka ma bardzo zbitą strukturę i jedynie włókna szczotki są w stanie ją wyczyścić. Musimy jednak pamiętać, że szczotka – niezależnie czy manualna, czy elektryczna – usu wa z powierzchni zębów tylko 60 proc. płytki bakteryjnej. Pozostała płytka bakteryjna pozostaje w przestrzeniach międzyzębowych, o których pacjent z reguły zapomina, a przyczynia się ona do rozwoju zapalenia dziąseł i próchnicy.

Jakie mamy aktualnie dostępne na rynku produkty przeznaczo ne do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych? Do oczyszczania przestrzeni miedzyzę bowych zalecane są nici dentystyczne oraz szczotki międzyzębowe. Używanie nici na początku stosowania jest trudne i wymaga zdolności manualnych. Przy nieprawidłowym ruchu nitka może kale czyć dziąsło, co zniechęca pacjenta do jej używania. Alternatywą są szczotki międzyzębowe – wyciorki, wyglądem przypominające szczotki do butelek. Szczotkę wprowadza się w przestrzeń miedzyzębową raz, ruchem w przód i w tył. Produkty do czyszczenia prze strzeni międzyzebowych występują w różnych rozmiarach oraz wymagają różnej techniki stosowania.

Karolina Trusiewicz Lekarz stomatolog, specjalista chirurg, Master of Orthodontia e Orthopedia Dentaria Uni. Sain Jorge w Barcelonie

Więcej informacji na stronie: kobieta-zdrowie.pl