CAP - nr. 119

JUNI 2014 • NUMMER 119 • PRIJS € 5,95

ALLES O VER RECHTRI + 14 PRA CHTEN KTISCHE OE FE N I N GEN!

Fokkerij Selectie ja! Maar waarop?

Zout Wanneer heeft je paard wat extra nodig

Gek idee of niet?

Je paard laten opzetten

Rijden met GPS

Afgiftekantoor Antwerpen X – P509569

Wel eerst even oefenen of volg een cursus!

En verder: Op weg naar de WEG: Susy & Cira Baeck • Hoe word je rij-instructeur? • Horsemanship & sport: maak je paard mentaal sterk • Opening EquiTom

Zo  gaan  zij  om  met  de  gezondheid  van  hun  paard.

Pavo  SpeediBeet Echte  gezondheid  komt  van  binnenuit ǧ

ǧ

ǧ

rock

Sue - Capo

Jillian - Sham

 paard  Wil  jij  jezelf  en  je  terug  zien  in  een vo? vertentie  van  Pa ad  fo  op  Kijk  voor  meer  in eet.nl www.pavospeedib

jij - je paard

Janneke - Trimmy

6QHO ZHNHQGH ELHWHQSXOS YORNNHQ 0HW SUHELRWLVFK HIIHFW YRRU JH]RQGH GDUPHQ =HHU ODDJ VXLNHU ]RQGHU ]HWPHHO HQ PHODVVH

st Paardenkamp Soe

Claudine - Boy

D140032

(HQ DDQWDO NODQWHQ KHHIW 3DYR 6SHHGL%HHW JHSUREHHUG HQ KXQ EHYLQGLQJHQ PHW RQV JHGHHOG /HHV GH VDPHQYDWWLQJ RS ZZZ SDYRVSHHGLEHHW QO

n

y

Kathleen - Milto

RenĂŠe - Ma

MariĂŤlle - Ceres Nobody

Hilde - Monta

0DULMH YDQ %HHN

Marije - Ji

p

www.pavo.be

Ç 'H ERGHP ZRUGW ]R RQ Ç 'H ERGHP ZRUGW ]R RQJHYHHU XLW GH HPPHU JHOLNW +HW LV HHQ ]DFKW SURGXFW GDW PLMQ RXZHWMH PHW ZDW JHELWV SUREOHPHQ JRHG ZHJ NULMJW +HW LV HHQ PRRLH GUDJHU RP GH JHZHHNWH PXHVOL GRRUKHHQ WH PHQJHQ Ç

Voor  meer  informatie  bel  051  335  108  (₏  0,05  p.m.)  0,05  p.m.)

Kelly - King Hidde-Wessel

na

o Kathleen - Caleidoscopi

Inhoud

Het perfecte plaatje Waarschijnlijk denken de meesten van jullie bij het lezen van deze kop aan een dressuurproef, waarbij na afloop een score van minimaal 80% procent op het scorebord komt te staan. Zo’n kippenvel-moment, wanneer zo’n prachtige dressuurhengst zijn benen soepel naar voren zwaait om even een uitgestrekte draf waar je ‘u’ tegen zegt te laten zien, om daarna weer soepel terug te komen in de hand van de ruiter om te laten zien hoe elegant hij er ook uitziet bij een mooi verzamelde passage…

Soms projecteer je dit perfecte plaatje naar je eigen vorderingen te paard. Eerlijk gezegd droom ik er ook wel eens van om al die tempowisselingen, zweefmomenten en oefeningen ooit eens in het echt te beleven. Hoe zou het voelen om zo meegedragen te worden? Maar van dit droombeeld ben ik nog mijlenver verwijderd. Mijn jonge ex-hengst heeft het helemaal niet op hard werken onder het zadel (eerder op hard werken om daar onderuit te komen). Zeker wanneer hij het weer eens op een lopen zet, en wij als een soort wervelwind door de bak suizen, besef ik dat dit plaatje omstanders een ander soort kippenvelmoment bezorgt. De ‘oh’s’ en ‘ah’s’ zijn niet van bewondering, maar een reactie op de klap die ik maak bij de lancering. Dit is een ander type zweefmoment…

Nu hoef ik ook niet meteen richting het Z2, daar mogen best wat jaartjes overheen gaan. Ik heb geen haast. Laat hem eerst maar eens mooi ontspannen rondlopen, lekker over de rug, met een achterbeen wat er mooi onderkomt, een laag hoofd wat niets anders dan ontspannen werkwilligheid uitstraalt, alert (maar niet te) op mijn been en dit alles zonder druk en dwangmiddelen. Eigenlijk zou ik hier al heel tevreden mee zijn, sterker nog: dit zou voor mij al een perfect plaatje zijn!

Dit overpeinzend besef ik dat het perfecte plaatje voor iedere ruiter weer anders is. Waar de één al tevreden is wanneer zijn paard braaf over de openbare weg wandelt, is dit voor een ander absoluut geen top prioriteit. En waar iemand heel tevreden kan zijn met een paard dat graag gepoetst wordt, kan een ander er niet van wakker liggen als zijn paard niet van het hele verzorgingsritueel houdt: als hij in de ring maar laat zien wat hij waard is.

Iedereen streeft naar zijn eigen perfecte plaatje en dat is helemaal ok. Maar

72

zo’n onzachtzinnige landing helpt je af en toe beseffen dat het goed is om gefocust te zijn, maar niet tè…want dan geniet je niet meer. Niet van het rijden en niet van je paard; en dan mis je zeker veel kippenvelmomenten…

BE NN EM A FOTO: KE ES

Dorien van Dijk, Hoofdredacteur CAP

18 4

CAP juni 2014

58

Inhoud

6 14

Nieuws Lezersbrieven en 1e hulp bij menvragen

Special Onderwijs 18 De noodzaak van rechtrichten + 14 praktische oefeningen 26 Hippische Bedrijfskunde als basis voor een baan in de paarden 28 Van leerling naar lesgever: hoe word je rij-instructeur?

32 Anders omgaan met paarden: wordt ‘Equinoloog’!

34 Rijden met GPS? Volg een cursus!

38 Het opleiden van een jong springpaard: de basis 44 Horsemanship & sport: de visie van Claudia Fassaert CAP Kort 43 Column Ingmar De Vos 49 Met de column van Annemarie van der Toorn, de mooiste lezersfoto’s, leesvoer, het adoptiepaard van de maand, nieuwe producten en de Pavo Voerkwestie

57

Prijspuzzel - Win een luxe en innovatief zadeldek BR Airflow Sublime!

t.v.w.

49,95 euro!

Meer willen weten 58 Mieke schenkt dieren het eeuwige leven...en zet steeds vaker paarden op

64

Rond de tafel met fokkers Joris De Brabander, Luc Tilleman en Hubert Hamerlinck (deel 2)

72 78 82

88

84 87 88 95 96 98

Fokkerij: selecteren moet, maar waarop?

15 Veulenziektes die je moet (her)kennen Wie is aansprakelijk tijdens het transport na (ver)koop?

De eerste keer....van Vic Donckers Prikbord: vraag en aanbod verzameld Vallen & Opstaan met de zusjes Susy en Cira Baeck Lezersservice Volgende maand in CAP Column - The Wild Bunch (19)

Cover: Jolanda Scheepen CAP juni 2014

5

CA P i n h e t n i e u w s

Nieuwe paardenkliniek EquiTom: innovatief en efficiënt “Dit is mijn levenswerk; een droom die uitkomt”, aldus Tom Mariën oprichter van EquiTom. De specialist op het gebied van stamceltherapie en artrose opende op 2 mei zijn volledige vernieuwde paardenkliniek in het Limburgse Meldert (België).

Een praktisch complex, voorzien van de meest moderne apparatuur en zeer smaakvol aangekleed. En na de zomer wordt begonnen met de bouw van de revalidatieafdeling - compleet met 30m zwembad en zuurstofkamer - waar patiënten Burgemeester Luc Wouters va n Lummen: “De centrale ligging van Lummen in de EU, maakt de paardenkliniek goed bereikbaa r”

langer kunnen verblijven.

Mariën wilde een complex bouwen met een lange houdbaarheidsdatum en bouwde daarom samen met Geerkens-Hippico een hypermoderne kliniek met 55 stallen, die al bijna vol stonden nog voordat het vernieuwde EquiTom goed en wel was geopend. Het cliënteel komt van over de hele wereld; er staan patiënten uit onder meer de

Gouverneur van Limburg Herman Reynders: “Zeer innovatief, een aanwinst voor de paardensector”

Verenigde Staten, Saudi-Arabië en Japan. De aandoeningen van deze dieren vormen vaak een medische uitdaging. Een MRI-scan, botscan Tom Mariën: “De ont wikkeling van de paardengene eskunde is de afgelopen 15 jaar hard gegaan”

en CT-scan staan nu binnen handbereik en er is een radiografie en echografieruimte. Met name de CT-scan is indrukwekkend. Aan de ene kant van het toestel staat een lift, waarmee het rechtstaande (niet volledig verdoofde) paard een stukje naar beneden kan, waarna er een foto van zijn hoofd kan worden gemaakt. Moet er een been op de foto? Dan kan het paard volledig onder narcose worden gebracht en via de andere zijde op een tafel in de scan geschoven worden. In deze ruimte heeft Mariën een tevens een tweede operatieruimte, met de mogelijkheid om tijdens de operatie de CT-scan te gebruiken.

Bij het ontwerp en de inrichting van de kliniek heeft Mariën zich laten inspireren door de humane geneeskunde. Hij bezocht regelmatig het Gasthuis in Leuven, om te zien hoe de artsen daar werken.

Mariën: “Het moet zo efficiënt mogelijk, in de operatiekamer staat er niets op de vloer.” Via een raam in de operatiekamer kan Mariën juist geopereerde en andere delicate paarden in de gaten houden, die in speciaal ontworpen stallen met een zachte rubberen bodem zijn gestald. Deze paarden staan ook nog eens onder strenge camerabewaking, net als bij de humane intensive care. Pieter Vanthienen van Geerkens-Hippico: “We hebben onze vijftig jaar ervaring in de paardensector gecombineerd met Tom zijn expertise als arts. Hij

6

CAP juni 2014

CA P i n h e t n i e u w s

De CT-scan is aan de achterzijde voorzien van een lift, zodat er een foto gemaakt kan worden van het hoofd van het rechtstaande paard.

Studeren aan het Cadre Noir?

Ieder jaar krijgt een aantal internationale studenten de kans op te beginnen aan een instructeursopleiding op de prestigieuze hogeschool voor de rijkunst Cadre Noir in het Franse Saumur.

Tijdens deze tien maanden durende internationale opleiding voor rijinstructeurs (FIME) sta je onder toezicht van de beroemde stalmeesters van het Cadre Noir. Het doel is om in die periode het staatsdiploma te halen, het ‘Brevet Professionnel de la Jeunesse, de l’Education Populaire et des Sports’ (BPJEPS), dit is een Europees level IV diploma, level II internationaal. Om je te mogen opgeven voor deze studie moet je minimaal achttien jaar zijn en je middel-

Ook de kleine spotjes in de overkapping boven de stallen zorgt ervoor dat de paarden nooit helemaal in het donker staan.

bare studie hebben afgerond. Verder moet je op niveau M regionale en nationale wedstrijden hebben gereden.

De opleiding aan het Cadre Noir begint in oktober en duurt tot en met juli van het jaar erop. Tijdens de studie leer praktische technieken, maak je kennis met leermethodes en krijg je theorieles in de verschillende hippische disciplines. Iedere student krijgt drie paarden onder zijn of haar hoede om hier mee de dagelijkse trainingen in de drie Olympische disciplines te volgen die door de stalmeesters van het Cadre Noir worden gegeven.

Dankzij de subtiele lampjes in de vloer wordt het ’s nachts nooit helemaal donker in de stal.

Naast het meer klassieke schoolwerk, worden er ook andere activiteiten georganiseerd, zoals deelnames aan conferenties, culturele uitstapjes en het deelnemen en organiseren van shows.

Alle studenten dragen hun steentje bij aan de training van de showpaarden van het Cadre Noir.

Er zijn elk jaar zes plaatsen voor deze studie beschikbaar, waardoor iedere leerling kan rekenen op voldoende persoonlijke aandacht van de instructeurs. Wil je meer weten over deze studie

streeft naar kwaliteit en efficiëntie; de operaties volgen elkaar soms

en hoe je aan het selectieproces kunt deelnemen? Kijk dan op:

snel op.” Vanuit dat oogpunt ontstond ook de overdekte longeercir-

www.cadrenoir.co.uk/the-fime

kel, waarin Geerkens-Hippico een harde en zachte cirkel combineerde. Binnenin ligt twaalf diameter klinkers en daaromheen een baan van zo’n drie meter breed met zand.

Ook ecologie en duurzaamheid staan bij EquiTom hoog in het vaandel. Een bio-verbrandingsketel maakt brandstof uit paardenmest en zorgt voor de verwarming van het complex, de kliniek beschikt over een eigenwaterzuiveringsinstallatie en een natuurlijk insecten werend systeem zorgt met subtiele verstuivers dat vliegen en andere ongenode gasten bij de paarden vandaan blijven. De uitbreiding van EquiTom zorgt ook voor de nodige werkgelegenheid. Naast het team van zes artsen en evenzoveel medewerkers die zich continu met de verdere verzorging van de paarden bezighouden, zullen er ook mensen aangesteld moeten worden voor het onderhoud van het domein en de revalidatie. “Met de zieke paarden moet vijf keer per dag gewandeld worden om de darmfunctie op peil te houden”, legt Mariën uit, die deze locatie voor zijn kliniek niet toevallig heeft gekozen. We zijn hier omringd door dertien hectare bos en weide, samen met de rust die hier heerst, zijn dit de belangrijkste randvoorwaarden voor mijn werk en mijn patiënten.

CAP juni 2014

7

CA P i n h e t n i e u w s

Mondblessures bij paarden aan de orde van de dag Vermeende ‘mishandeling’ U2 niet uniek Afgelopen maand was er in Nederland een rel rond het dressuurpaard van ex-fotomodel Lonneke Engel dat gestald stond bij Academy Bartels en gereden werd door Mischa Koot.

Engel klaagt Bartels aan wegens mishandeling van het paard. Maar hoe ernstig en hoe uniek waren de blessures die U2 zou hebben nu eigenlijk?

Professor Dr. Lieven Vlaminck houdt zich bezig met weke delen chirurgie en gebitsbehandeling bij paarden aan de universiteit van Gent en onderzocht U2 kort na zijn vertrek uit Hooge Mierde. Naar aanleiding van het rapport dat hij schreef over het letsel van U2, vertelt hij over blessures die hij zoal al aantreft in de paardenmond, en dan met name bij het sportpaard. “Het paard van mevrouw Engel is geen uitzondering. Blessures aan de mond worden vaak niet onderkend door ruiters. Ze komen zowel bij ervaren als bij niet-ervaren ruiters voor. Vaak onderschatten ruiters de kracht waarmee een bit kan inwerken op de mond van een paard. Het ene paard krijgt daar sneller blessures van, dan derd stadium tegen de tijd dat het gediagnosticeerd is. Als een mens dergelijke infecties of wortelontstekingen zou hebben, zou hij of zij al plat liggen, maar een paard laat nog niks blijken. Daardoor worden ze ook vaak pas laat gevonden, omdat het paard dus gewoon doorloopt met de blessure.”

.C OM

Cijfers Lieven Vlaminck: “Van alle sportpaarden, ouder dan vier jaar, tref je blessures aan de mond aan bij 80 tot 90 procent van de dieren. Maar die hoeven niets met het bit te maken te hebben, ook de manier van houden veroorzaakt blessures aan de mond: te veel op stal, te weinig in de weide. Daardoor krijgt het paard haken op de kiezen en kunnen verwondingen ontstaan aan de tong en de wangen.”

Je ziet volgens Lieven Vlaminck absoluut meer mondblessures bij paarden die getraind worden met stang- en trens. “Het is vooral de stang die de problemen veroorzaakt. Die stang geeft druk op de lagen en zorgt voor veel blessures op de tong en de lagen. De stang wordt vaak gebruikt als een geforceerde manier om een paard een houding te laten aannemen of voor een paard dat net niet nageeflijk is - en dat door die stang wel is - maar met als consequentie dat hij blessures aan de lagen krijgt. Die blessures hoeven absoluut niet ernstig te zijn. Maar soms zijn ze wel ernstig en blijvend en zal het paard daarna altijd anders reageren op het gebruik van de stang.”

FOTO: STOCKXCHNG.COM

Groot onderzoek naar erfelijke ziekten Er is een groot onderzoek gestart naar erfelijke ziekten bij paarden, die ernstige welzijnsproblemen veroorzaken en de paardensector behoorlijke verliezen oplevert. Het HORSEGENE-project moet de genetische achtergrond van osteochondrose, staart- en maneneczeem en chronisch progressief lymfoedeem verder ontrafelen, met als uiteindelijke doel om paarden via fokkerij minder bevattelijk te maken voor erfelijke ziekten.

In het onderzoeksproject werken de universiteit van Leuven (België), de Animal Health Trust (Verenigd Koninkrijk), de Swedish University of Agricultural Sciences (Zweden) en Wageningen University samen met meer dan tien betrokken organisaties uit de sector. HORSEGENE heeft een looptijd van drie jaar en er is een bedrag van in totaal 2,4 miljoen euro mee gemoeid.

De wijze van overerving van de genoemde ziekten blijkt complex te zijn. Inspanningen om via traditionele selectie en fokkerij deze ziekten te verminderen, boeken maar beperkte vooruitgang. Deze nieuwe aanpak, waarbij informatie op DNA-niveau wordt vergaard, kan bijdragen aan fokkerij- en selectiebeslissingen om de ernstige problemen, veroorzaakt door deze ziekten, te kunnen aanpakken en daarmee het welzijn van paarden te verbeteren.

Bron: Universiteit Wageningen

8

CAP juni 2014

FOTO: STOC KXCH NG

het andere. Paarden laten soms weinig merken en de blessure is vaak al in een vergevor-

Ğ ^ƵƩĞƌ ďǀďĂ ŀ sĞŬĞƐƚƌĂĂƚ ϰϴ ŀ Ͳ ϭϵϭϬ <ĂŵƉĞŶŚŽƵƚ ŀ ĞůŐŝƵŵ Tel. +32 (0)16 72 12 00 ŀ ĨĂdž нϯϮ ;ϬͿϭϲ ϳϮ ϭϮ Ϭϭ ŀ ŝŶĨŽΛĚĞƐƵƩĞƌͲŶĂƚƵƌĂůůLJ͘ĐŽŵ ŀ ǁǁǁ͘ĚĞƐƵƩĞƌͲŶĂƚƵƌĂůůLJ͘ĐŽŵ

CA P i n h e t n i e u w s

Schrijf je in… …voor Peerdenkoningin!

In het kader van de 38ste Torhoutse Paardenmarkt vindt zoals ieder jaar ook de verkiezing van ‘de Peerdenkoningin’ plaats. Alle dames tussen de 18 en 55 jaar in het bezit van een eigen paard kunnen zich inschrijven (tot uiterlijk 15 juni). Wat moet je doen om de hoofdprijs van 1250,- euro te bemachtigen? Op zaterdag 28 juni moeten de dames zich melden in de raadszaal van het stadhuis van Torhout. Daarna volgen enkele praktische proeven op de zandpiste op de Markt. De kandidates doen dit met hun eigen FOTO: STOCKXCHNG.COM

‘Paard & Koets 2.0’ compacter Paard & Koets staat na een jaar van afwezigheid in 2014 weer op de agenda. Paard & Koets keert op 1 en 2 november terug in een nieuw jasje op het Nationaal Hippisch Centrum in Ermelo. Organisator Academy Events neemt het stokje over van Total Fair Support, het bureau dat Paard & Koets de afgelopen twintig jaar organiseerde.

Het Nationaal Hippisch Centrum beschikt vanaf dit jaar over drie moderne hallen en goede evenementenfaciliteiten. Het evenement zal compacter worden dan voorheen, maar toch nog zo’n 6.000 m2 aan oppervlakte beslaan.

Zie ook: www.paardenkoets.nl

10

CAP juni 2014

paard en mogen zelf de discipline kiezen voor deze proeven. De jury geeft de dames punten op horsmanship (inrijden, opbouw, opwarming…), techniek (moeilijkheidsgraad, juistheid van de uitvoering en hulpen…) en het showelement van de voorgestelde oefening. Als laatste moeten de kandidates een interview geven. De Peerdenkoningin 2014 zal de stad Torhout komend jaar vertegenwoordigen op talrijke paardenevenementen. Inschrijfformulieren en het volledige wedstrijdreglement verkrijg je via 0032 (0)50/22.07.70 of feesten@torhout.be.

Hoera!!

Deze vijf winnaars mochten samen met een tweede persoon genieten van het paardenspektakel Cavalia in Brussel! Wij hopen dat jullie een geweldige avond hebben beleefd, Koen Reynaert Marline Berghmans Jacqueline Fermont-Kint Annelien De Wever Eline Rammers

CA P i n h e t n i e u w s

FOTO: CHR ISTI ANE SLAWIK

Professionalisering paarden in de zorgsector heeft nog lange weg te gaan Hippotherapie, equitherapie, paardencoaching, therapeutisch paardrijdenâ&#x20AC;Ś Het zijn maar enkele van de vele benamingen die je tegenkomt. Ook circuleren er verschillende werkwijzen die zich op hun beurt richten naar uiteenlopende doelgroepen. Een brede waaier aan mogelijkheden, maar juist daarom zo moeilijk om door de bomen het bos nog te zien. Vanuit het werkveld kwam de vraag naar een gemeenschappelijke aanpak en overkoepelende organisatie voor equitherapeuten. Onlangs werd het op het Azelhof in Lier een congres georganiseerd over de professionalisering van het gebruik van paarden in de zorg.

12

CAP juni 2014

Er circuleren heel wat uiteenlopende termen, van hippotherapie tot paardencoaching. Een term wijst niet altijd op een welbepaalde methode. Dat maakt het niet gemakkelijk om bij de juiste persoon terecht te komen. Er zijn vier gangbare hoofdtermen, namelijk therapie, coaching, begeleiding en behandeling. Het komt er dus op aan je goed te informeren en scherp te stellen waarvoor je juist een traject wenst.

gen tot equitherapeut op de markt, veelal vanuit privé-initiatieven.

De Arteveldehogeschool biedt momenteel als enige onderwijsinstelling in Vlaanderen de postgraduaatopleiding tot hippotherapie aan.

In Nederland kun je bij Hippocampus, Van Hall Larenstein en Coachend Paard (i.s.m. HorSense) een diploma behalen.

Meer wetenschappelijk onderzoek Er is wereldwijd al heel wat onderzoek verricht rond equitherapie, maar veelal zijn de resultaten niet sterk genoeg omdat het te klein-

CA P i n h e t n i e u w s

What’s in a name?

schalig, te beperkt of op korte termijn werd uitgevoerd. Daarom is meer en dieper onderzoek nodig. Hoe meer onderzoek, hoe meer kennis en wellicht meer bewijskracht dat hippotherapie een goede In Nederland is er de stichting ZorgPK’s, maar tot voor kort was er

keuze kan zijn.

geen Vlaamse tegenhanger als overkoepelende organisatie voor

De professionalisering heeft nog een hele weg te gaan. Maar het

equitherapeuten. Daar is nu verandering in gekomen met de start

startschot is gegeven. Mensen vanuit verschillende hoeken uit de

van de Vlaams-Nederlandse expertise cel Cel Mens en Paard (CMP).

paarden- en zorgsector worden samengebracht. Op die manier

Deze expertise cel is gloednieuw en is het resultaat van een samen-

kunnen krachten gebundeld worden en methoden met elkaar verbon-

werking tussen de Nederlandse Stichting ZorgPK’s en de Katholieke

den worden. Dit alles om ervoor te zorgen dat de paarden op een

Hogeschool Vives. Professionalisering start door de juiste mensen

juiste manier worden ingezet en zo de levenskwaliteit van mensen te

samen te brengen. Maar de versnippering in het veld bij equithera-

verbeteren. (BH)

peuten, zorgboerderijen, zorgaanbieders, universiteiten, opleidingscentra, enzovoort is groot. Er zijn veel aanbieders met een eigen manier van werken. Maar ook puur praktisch is het een uitdaging: veel therapeuten en coaches zijn dit in bijberoep en hebben weinig

Op wie richt equitherapie zich?

tijd. Om de drempel laag te houden, start CMP met een digitaal

In therapietrajecten werkt de begeleider (en het paard) samen met personen die problemen ondervinden met: • communicatie • motoriek • sociaal / emotioneel functioneren • gedrag Soms gaat het ook om een combinatie hiervan. Feit is wel dat er geen eenduidige methode vastligt voor elke probleem.

Equitherapeuten werken vaak een eigen traject uit op maat van de cliënt. Enerzijds is dit goed voor de personalisering van de therapie. Anderzijds is het nodig om enkele standaarden - een gemeenschappelijke basis - vast te leggen.

Daaraan wordt nu gewerkt vanuit het CMP. Meer info vind je op de website van de Cel Mens en Paard (celmensenpaard. wordpress.com) en ZorgPK’s (www.zorgpks.nl).

platform. Dit moet een bron van informatie worden, aangevuld vanuit verschillende hoeken van de paarden- en zorgsector. Het moet een antwoord bieden op de vele vragen en pijnpunten die leven binnen de sector. Naast België en Nederland, wil CMP ook partners vanuit heel Europa samenbrengen. Hoe groter het netwerk, hoe meer kennis verzameld kan worden.

Erkenning en opleiding Het succes van equitherapie staat of valt met een goede therapeut.

Momenteel bestaan er echter geen voorwaarden voor de opleiding en equitherapeuten hebben vaak uiteenlopende achtergronden: van psycholoog tot paardentrainer. Iedereen kan zich bij wijze van spreken hippotherapeut noemen. Om een kwaliteitsgarantie te verzekeren, spelen erkenning en opleiding van de equitherapeut een cruciale rol. In België en Nederland zijn reeds verschillende opleidin-

Werkt equitherapie nu echt?

Er zijn al heel wat effecten-onderzoeken gedaan rond equitherapie, vaak met positieve resultaten. Maar dit blijft een moeilijke opdracht. Zo is het niet altijd duidelijk wat nu precies het effect heeft teweeg gebracht. Dit kan het paard zijn, maar evengoed een andere therapie, de begeleider of een willekeurige gebeurtenis in het leven van de cliënt. Kwaliteitsvolle onderzoeken werken daarom vaak met een controlegroep. Deze controlegroep krijgt geen therapie met behulp van paarden. Op die manier is vergelijken makkelijker en objectiever. Waarover niet te twisten valt, is dat paarden uiterst geschikte kwaliteiten hebben voor therapie. Paarden…

• …voelen snel dingen aan (paard als spiegel). Je paard zal reageren als jij je anders gedraagt • …accepteren ieder zoals hij is (status of geld speelt voor een paard geen rol), daarom zijn ze ideaal voor het opbouwen van vertrouwen en zelfacceptatie (paard als vriend) • …hebben een totale aandacht voor het moment • …hebben een kalmerend effect • …zijn gewend aan sociale ervaringen • …besteden aandacht aan elk detail • …zijn door hun grootte en macht inzetbaar om te werken rond controle, kracht, angst, kwetsbaarheid en zelfvertrouwen (paard als uitdaging) • …zijn nooit dubbelzinnig dus ideaal voor eerlijke communicatie (paard in de confronterende situatie en projectie).

CAP juni 2014

13

Brieven

Brief van de maand

Dunne staart

haren kwijt is aan het uiteinde, terwijl de staartwortel nog vol is, kan dit een oorzaak zijn. Indien de staartwortel echter kaal of afgeschuurd is, kan het zijn dat de haarwortels of follikels bescha-

Mijn paard heeft nu een vrij dunne staart, terwijl hij vroeger

digd zijn en er daardoor geen normale haren meer aangroeien. Dit

een mooie, volle staart had. Hij staat op de weide met andere

kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van zomereczeem of aarswormen,

paarden, maar die hebben hier geen last van. Wat kan de

die het paard jeuk geven en leiden tot schuren. Deze aandoeningen

oorzaak zijn en hoe kan ik ervoor zorgen dat hij binnenkort

moeten dan natuurlijk behandeld worden. Voor het staartenbijten

weer een volle staart heeft?

zelf zijn er producten op de markt, die je op de staart kunt smeren of sprayen. Ze hebben een vieze smaak of geur en ontmoedigen de

STEPHANIE SEVENS, WETTEREN

paarden zo om aan andermans staart te bijten. Ook simpelweg tabasco of iets anders uit de keuken met een straffe smaak doet

Het eerste waar ik aan denk als ik deze vraag lees, is dat er

hiervoor dienst. Hopelijk heeft je paard binnenkort weer een mooie

vermoedelijk een â&#x20AC;&#x2DC;staartenbijterâ&#x20AC;&#x2122; in de groep paarden zit. Dit zien

volle staart!

we vaak bij merries met veulens aan de voet, waarbij het veulen

14

graag eens aan de staart van de mama knabbelt. Ook oudere

Isabel van der Kuijl,

paarden doen dit soms uit verveling. Zeker als je paard vooral

Dierenkliniek De Bosdreef

CAP juni 2014

FBor ikekveer n ij

Verzekeringen voor ruiters Als ik zo wat rondvraag heeft iedereen wel een eigen visie

In ieder geval is het een feit dat het moeilijk is om een juiste verzeke-

over verzekeringen voor ruiters. Maar hoe zorg ik er nu voor

ring af te sluiten voor alle mogelijke scenario’s die zich kunnen

dat ik aan de wet voldoe? Ik zie door het bos de bomen niet

voordoen. Daarom adviseer ik de mensen dat ze best aan tafel gaan

meer als het gaat om verzekeringen voor ruiters, eigenaars en

zitten met hun verzekeringsmakelaar en hem uitleggen welke

lesgevers….en ben op zoek naar duidelijkheid. Ook voor mijn

verzekering ze precies willen en voor welke situaties zij gedekt willen

dochter; zij heeft een VLP spring-licentie met uitbreiding van

zijn. De makelaar kan dan zien wat de beste verzekering is voor deze

verzekering. Stel, zij neemt thuis – dus in een privéstal - les met

persoon. Voor wat betreft de

haar eigen paard. Welke (extra?) verzekering moet ik afslui-

aansprakelijkheid bij ongeval-

ten, welke verzekering moet de lesgever die komt lesgeven

len, moet altijd nagegaan

hebben om geen problemen te hebben in geval van een

worden wie op dat moment de

ongeval al dan niet met lichamelijke schade voor de ruiter en/

‘bewaarder’ was van het

of paard? En als mijn dochter in een manege zou rijden in

paard. Dit is vaak een heel

plaats van in een privéstal, maakt dit voor de verzekering enig

lastig karwei om dat

verschil uit? En treedt er een verschil op als zij eens niet met

in de praktijk na te

haar eigen paard, maar met een paard van een andere

gaan. Vaak

eigenaar zou rijden? En wat als iemand een paard van ons

probeer ik in een

komt proberen om het eventueel te kopen? Wie is er dan

telefonisch

verantwoordelijk bij eventuele ongevallen of schade? Soms is

gesprek aan de

de lesgever van de potentiële klant erbij, die sprongen bouwt,

hand van

instructies geeft; eigenlijk treedt hij op dat moment als

concrete

lesgever op, maar ben ik als eigenaar van het paard de

gegevens het

eindverantwoordelijke als er iets misgaat? Ik vind dit delicate

juiste advies voor

materie en ben niet helemaal ‘mee’, maar zou het toch graag

de situatie te geven.

‘veilig’ houden! Daarom graag uw visie en expertise hierover.

Solange Tastenoye, MIREILLE BRAET, VIA MAIL

Juridisch advies

Brief van de maand Stel jouw vraag aan CAP en wij leggen hem voor aan één van onze deskundigen!

Iedere maand belonen wij een briefschrijver met een fantastische Ariat Team Softshell Jacket t.w.v. 114,90 euro (dames) of 124,90 euro (heren). Loop jij ook al een tijdje rond met een vraag? Of wil je reageren op één van de artikelen die onlangs in CAP stonden? Schuif dan even achter je computer of laptop en tik ons een mailtje. Stuur deze naar info@capmagazine.eu en wie weet zie jij jezelf de volgende keer terug in CAP! Vergeet niet je naam, adres, telefoonnummer en kledingmaat te vermelden.

Ariat Team Softshell Jacket Het parade paardje van de Team Collectie van Ariat is de Team Softshell Jacket. Dit jack is praktisch en prestatiegericht, dus ideaal voor dagelijks gebruik. De combinatie van functionele kenmerken, een flatterende pasvorm en de lichtgewicht softshell stof zorgen voor comfort en flexibiliteit. Dit maakt deze modern ontworpen navy-kleurige jas ideaal maakt voor werk, training en buitenrijden. Hij is verkrijgbaar in verschillende maten: voor dames van XS t/m XL en voor heren van S t/m XL.

CAP juni 2014

15

1 e hu l p b i j m e nv ra g e n

Werken beide paarden even hard?

Verdelen jouw paarden netjes het werk tussen hun beiden? Oftewel: trekken beide paarden de koets? Met een jong, beginnend span is dit van cruciaal belang voor de verdere ontwikkeling. Meestal ontdekt de menner het probleem pas bij terugkomst aan de stal of tijdens een pauze gedurende de rit. Bij het halthouden heb je dan ‘een bezweet paard dat naar adem hapt’ en ‘een frisse die van de omgeving staat te genieten’.

Halestra meninstructeur Wim De Poorter weet uit jarenlange ervaring

1

dat in zo’n situatie het voorwaartse paard alleen maar meer voorwaarts en heter wordt en de andere steeds meer terughoudend. Na enige tijd wordt het verschil steeds duidelijker: er is hier geen tweespan aan het werk!

Wim: “Met een tweespan kun je meer aan, maar dan moet er wel sprake zijn van samenwerking. De reden dat een slechte samenwerking in eerste instantie nauwelijks opvalt, komt door het gewicht van de koets. De meeste koetsen wegen ongeveer 400 kilo; een gewicht dat gemakkelijk door een enkelspan getrokken kan worden. Dus valt een slechte samenwerking in veel gevallen (bijna) niet op. Met een tweespan kun je echter wat meer gewicht (passagiers) meenemen en ook een grotere tocht inplannen. Maar wanneer slechts één van de twee paarden het werk doet, dan is dit wel heel veel werk voor één in plaats van twee paarden. Zouden onze wagens 4000 kilo wegen in plaats van 400 kilo en één paard trekt niet mee, dan zou iedereen meteen zien dat er iets fout zit. De ‘niet-trekker’ kan zich nergens

2

achter verschuilen!

Waarom trekt het ene paard niet mee?

Er kunnen verschillende redenen zijn die dit probleem veroorzaken.

1. Bij hetzelfde contact voelt het ene paard dat hij moet inhouden en/of terugzetten.

Een oplossing hiervoor wordt vaak gevonden in een zachtere optoming met het bit. Het leidsel wordt dan vastgemaakt in de bril, in plaats van in een leidselgat, en daarnaast krijgt het terughoudende paard een lossere kinketting (foto 1). Een ander bit, met een dik mondstuk dat zachter inwerkt, kan ook een oplossing zijn.

2. Als de paarden even gevoelig zijn, moet je vergespen.

Om de paarden netjes recht te laten lopen, hebben we het neutrale gat op 7 geregeld. Je telt de lege gaten, in de rijrichting, vanaf de hand van de menner. We hebben 12 lege gaten (foto 2); de som van

16

de lege gaten moet na het vergespen ook 12 zijn! Het linker paard

naar het bijdehandse paard loopt (rechts) wordt naar voren gegespt

(bijdehandse paard) trekt duidelijk niet mee (foto 3): nu ga je

(2 gaten). De som van de lege gaten blijft 12 (foto 4).

zodanig vergespen dat het rechter paard (vandehandse paard)

Het vandehandse paard neem je nu iets terug en het bijdehandse

wordt teruggenomen en het linker paard (bijdehandse paard) meer

paard geef je iets meer ruimte; nu begint het bijdehandse paard mee

ruimte krijgt. Het binnenleidsel dat naar het vandehandse paard

te trekken (foto 5) en trekken beide paarden gelijk aan de koets! Het

loopt (links) wordt terug gegespt (2 gaten). Het binnenleidsel dat

werk wordt netjes verdeeld en er heerst rust in de aanspanning.

CAP juni 2014

FBor ikekveer n ij

Ingezonden brief “Ik las in CAP nummer 118 van mei het artikel over: ‘Het paardenmeisje als subcultuur’ (… en het paard als prima proefvriendje) en zou hierop graag reageren. Ik ben sinds mijn elfde al een paardenmeisje en nu ik 28 jaar ben, ben ik dat nog steeds… Sinds mijn elfde hingen de muren van mijn slaapkamer vol met zowel paarden als andere dingen: dieren, zangers, films,..Toen ik ouder werd toverde ik mijn kamer helemaal om met paarden: behang met een strook paarden, een dekbed met paarden, beeldjes van paarden, posters, knuffels,…Mijn ouders zeiden vaak dat het op een stal leek. Ik ging soms rijden. Toen ik 21 jaar was, leerde ik iemand kennen en ging het rijden ten koste van in het

3

weekend uitgaan, echter…mijn paardenkamer bleef. Nu ben ik 28 jaar, woon al drie jaar samen, heb mijn huishouden en mijnwerk. Mijn slaapkamer hangt niet meer vol paarden, maar ik heb nu overal in huis wel iets van paarden staan: beelden, posters, kussenslopen, knuffels,..Ik ga ook regelmatig weer rijden. Mijn haar is niet lang, maar kort, ik gebruik geen make-up, maar draag wel zorg voor mijn uiterlijk. Gelukkig begrijpt mijn vriend mijn paardenliefde. Ik heb altijd al gezegd en daar blijf ik bij: paarden zijn beter dan jongens. Ik vind mezelf dus nog altijd een paardenmeisje of zal ik inmiddels ‘paardenvrouw’ zeggen?

De leeftijdsgrens tussen 9 en 14 jaar geldt voor mij dus niet, vind ik, en er zullen nog wel meer mensen zijn zoals ik!”

MET VRIENDELIJKE (PAARDEN)GROETEN, DIERCKX LINDA

4

5

Loop jij ook tegen een probleem aan bij het aangespannen rijden? In het enkelspan, tweespan of zelfs vierspan? Aarzel niet en stuur een mailtje naar info@capmagazine.eu. Wij zorgen ervoor dat jouw vraag deskundig beantwoord wordt door onze menspecialist!

CAP juni 2014

17

Onderwijs

Special

De noodzaak van een rechtgericht paard En 14 oefeningen die daarbij helpen!

Elk paard heeft een natuurlijke scheefheid, net zoals de mens. Dit wil zeggen dat je bij het paard veel asymmetrie kunt vaststellen, zoals: ongelijke bespiering, verschil in hoefgrootte, scheefstand van het bekken, ongelijke gewichtsverdeling over de benen en hoeven… Het paard zelf heeft geen hinder van zijn natuurlijke scheefheid. Het is ‘natuurlijk’ en heeft vele voordelen, zoals het niet hoeven twijfelen met welk been te vertrekken bij een vlucht. Een paard ondervindt pas hinder als het een onnatuurlijke last - zoals een ruiter - moet dragen. Hierdoor kunnen rijkunstige en lichamelijke problemen ontstaan. Gelukkig kun je als ruiter deze problemen oplossen of voorkomen door je paard te gymnastiseren en te leren om zijn lichaam en ledematen meer symmetrisch te gaan gebruiken. Oftewel: je gaat je paard rechtrichten!

Een eerste belangrijke asymmetrie van het paard is de ‘laterale

lichaam beter mee dragen, dan met je andere been.

asymmetrie’, dit is de natuurlijke buiging in de hals en romp van het

- Een andere oefening is jezelf klaarzetten om een sprint in te

paard naar links of naar rechts. De gewichtsverdeling van het paard

zetten. Je zult nu merken dat je jouw dragende been naar voren

over de twee voorbenen is hierdoor van nature ongelijk. Zo draagt

plaatst en je stuwende been naar achteren. Met dit stuwende been

een links gebogen paard meestal meer gewicht op zijn rechter

duw je jezelf voorwaarts bij de start. Dit zal ook het been zijn,

voorhoef en een rechts gebogen paard meer gewicht op zijn linker

waarmee je afzet op de grond als je met je fiets wilt vertrekken.

voorhoef. Daarom spreekt men van ‘rechtshoevigheid’ of ‘linkshoe-

Dus net zoals jij een dragend en een stuwend been hebt, heeft

vigheid’, zoals een mens ook ‘rechtshandig’ of ‘linkshandig’ is. Een

jouw paard ook een dragend en een stuwend achterbeen. Dit is

paard is dus van nature linksgebogen of rechtsgebogen. Alle

voor een paard handig bij het vertrekken in een vlucht. Het

paarden hebben een voorkeur om ofwel hun linkervoorbeen ofwel

dragende been wordt beter onder het lichaam geplaatst, het

hun rechtervoorbeen het meest naar voren te plaatsen tijdens het

stuwende been wordt vaak iets naast de massa neergezet. Een

grazen. Deze hoef kan dan iets breder en platter zijn, dan de hoef

paard dat meer stuwt met zijn linker achterbeen wordt ‘links

die meestal naar achteren wordt geplaatst. Ook plaatst het paard zijn

stuwend’ genoemd. Dit paard is dan ook ‘rechts dragend’. Een

voorkeurshoef meer naar voren wanneer hij stilstaat. Soms gebeurt

links stuwend paard is bijna altijd links gebogen.

het ook dat hij zijn voorkeurshoef minder graag geeft bij het

18

bekappen, omdat hij het lastig vindt om dan op zijn andere hoef al

De zeven gewrichten

het gewicht te moeten dragen. Hij is dit immers niet gewend.

De achterbenen van een paard bestaan uit zeven gewrichten die het

Een paard belast zijn voorbenen ongelijk, maar er is ook in de

mogelijk maken om het paardenlichaam heel krachtig naar voor te

achterbenen sprake van een asymmetrie. Een paard heeft namelijk

stuwen of omhoog te duwen. In tegenstelling tot de voorbenen - die

een achterbeen, waarmee hij beter kan stuwen dan dragen en een

enkel als steunpilaren fungeren - bieden de achterbenen dus niet

achterbeen waarbij het precies omgekeerd is: daar kan hij beter

alleen ondersteuning, maar dus ook de mogelijkheid tot voortbewe-

mee dragen dan stuwen. Doe eens de volgende oefeningen om dit

ging. Zij fungeren letterlijk als ‘motor’ en ‘springveer’ van het

beter te begrijpen:

paardenlichaam! Het doel is dan ook om de achterhand van het

- Ga eerst op je ene been staan en buig en strek dit been vijf

paard nog buigzamer te maken, zodat de achterhand van het paard

keer. Doe dit daarna ook met je andere been. Je zult merken dat

gewicht kan overnemen van de voorhand, waardoor de voorhand

dit met je ene been veel gemakkelijker gaat dan met de ander. Je

ontlast wordt. Dit is mogelijk door de ‘springveer-constructie’ van de

kunt dieper buigen, het is minder lastig en je kunt beter je

achterhand. Buiging in de achterbenen is nodig om tot verzameling

evenwicht behouden. Dit is je ‘dragende’ been: je kunt er je

en oprichting te komen.

CAP juni 2014

Onderwijs

Special

De zeven gewrichten in de achterhand van het paard zijn

SI-gewricht heupgewricht kniegewricht spronggewricht kootgewricht kroongewricht hoefgewricht Het doel is om het paard buigzamer te maken in deze gewrichten, zodat het de ruiter steeds beter kan gaan dragen.

Doordat het paard linksHier zie je duidelijk dat de ene heup hoger staat dan de andere.

of rechtsgebogen is en met één achterbeen meer stuwt (= teveel naar achter en naast het lichaam afduwen) dan met het andere, verschuift het zwaartepunt van het paard van het midden

Gelijke heupen?

naar één van de voorbe-

Omdat het stuwende been minder buigzaam is - en dus steiler en

nen. Meestal verschuift

stugger is dan het andere been - kan de heup van het paard wat

het zwaartepunt op een

scheef komen te staan. Ook kun je soms een verschil in bespiering

diagonale manier. Een

vaststellen. Wil je checken of de heupen van jouw paard gelijk staan

paard dat met zijn

of niet? Plaats je paard op een effen ondergrond (bijvoorbeeld beton)

rechterachterbeen stuwt,

en laat hem zo goed mogelijk vierkant halthouden (dat kan moeilijk

verschuift dan het

zijn, juist door de natuurlijke scheefheid). Kijk dan vanaf de achter-

zwaartepunt naar het

kant welke kant van zijn heup hoger of lager staat. In het ideale

diagonale voorbeen, het

geval staan ze natuurlijk gelijk! Aan de kant waar de heup hoger is,

linkervoorbeen dus. Soms

zit het stuwende been. Aan de kant waar de heup lager is, zit het

stuwen ze echter

dragende been. Op deze manier kun je dus ook nagaan hoe jouw

lateraal. Dan zal het

paard gebogen is: als de linkerheup hoger staat, dan is jouw paard

zwaartepunt ook

hoogstwaarschijnlijk linksgebogen, want het stuwende been zit

naar linksvoor

meestal aan de ‘holle’ kant van het paardenlichaam.

verschuiven, maar Horizontale asymmetrie

linkerachterbeen

Het ‘zwaartepunt’ van het stilstaande paard is het middelpunt van

teveel stuwt. Je moet

een massa, dus het punt vanaf waar zowel de voor- en achterkant als

dus elke situatie en

de onder- en bovenkant hetzelfde gewicht heeft. Als je bijvoorbeeld

elk paard individueel

jouw dressuurzweep horizontaal op je wijsvinger laat balanceren,

bekijken en van

ligt je zweep precies met het zwaartepunt op je wijsvinger. Elke

daaruit opmerken of

object en elke lichaam heeft een zwaartepunt. Ook een ruiter en een

er in de beweging een

paard hebben dus beide een zwaartepunt. Van opzij gezien ligt het

diagonale of een laterale verschuiving van het zwaartepunt plaatsvindt.

FOTO’S: JOLA NDA SCHE EPEN

dan doordat het

Wanneer een paard steigert, verschuift het zwaartepunt naar achteren.

zwaartepunt van een stilstaand paard ongeveer onder het laagste punt van de paardenrug en ongeveer twee centimeter lager dan het heupgewricht. Van bovenaf gezien ligt het zwaartepunt niet netjes in het midden, maar verschuift het iets naar links of naar rechts, dus in de richting van één van de voorbenen.

Een paard is dus zo gebouwd dat de achterbenen als kracht dienen om het paard voorwaarts te stuwen, terwijl de voorbenen

CAP juni 2014

19

Onderwijs

Special

dienst doen als steun. Daarom draagt het paard ongeveer 60% van

• Er is een ongelijke aanleuning/‘vastpakken’ van het bit aan één kant

zijn gewicht op de voorhand en slechts 40% op de achterhand. Stel

• Het zadel zakt scheef op het paard, waardoor de ruiter ook scheef

dat een paard 500kg weegt, dan draagt het dus 300kg met zijn

komt te zitten

voorbenen en 200kg met zijn achterbenen. Dit wordt de horizon-

• Het paard valt op of over de schouder

tale asymmetrie genoemd. Het middelpunt van het paard komt

• Schouder binnenwaarts (en andere oefeningen) lukt goed op één

dus naar voren, waardoor het een voorwaartse beweging in de hand werkt. Dit kun je bijvoorbeeld zien tijdens het grazen.

Probeer het zelf maar eens: als je achterover geleund staat, met

kant en niet goed op de andere kant • Het paard springt altijd in dezelfde galop of springt verkeerd dan wel overkruist aan

veel gewicht op je hielen, dan kom je moeilijker vooruit dan

• Hij werpt het hoofd omhoog, schudt of kantelt zijn hoofd

wanneer je lichtjes voorover helt en meer gewicht op je tenen

• Het paard versnelt ongevraagd

plaatst. Om een ruiter correct te leren dragen zonder dat het

• Het paard is nerveus, vertoont veel spanning, is kijkerig en

paard overbelast wordt op de voorhand, moet deze asymmetrie in

schrikkerig

balans gebracht worden. Met andere woorden: je moet het paard

• Hij loopt onregelmatig of neemt verkorte passen

leren om meer gewicht te dragen met de achterhand.

• Hij staakt, bokt of steigert

Als een paard zijn zwaartepunt verschuift naar één van zijn voorbe-

• Het paard is niet nageeflijk

nen, dan komt hij in mindere of meerdere mate verticaal scheef te

• Hij wil zijn hals niet strekken

staan ten opzichte van de grond. Het paard valt dan OP de schouder

• Het paard gaat scheef achteruit

of OVER de schouder. Stel: een paard weegt 500kg en daarvan

• De ruiter kan moeilijk doorzitten

draagt hij dus 300kg met de voorhand (de horizontale onbalans),

• Het paard steekt zijn tong uit de mond

dan draagt dit paard – als hij niet over de schouder zou vallen - met

Naast rijtechnische symptomen zijn er ook enkele fysieke sympto-

elke voorhoef 150kg. Valt dit paard echter op of over de linkerschou-

men die kunnen wijzen op het feit dat jouw paard niet goed gegym-

der, dan draagt de linker voorhoef meer gewicht dan de rechtervoor-

nastiseerd en rechtgericht is. Denk maar aan:

hoef, misschien wel 200kg. Wanneer een paard bereden wordt, komt

- Kreupel lopen

daar nog eens het extra gewicht van een ruiter bij! Dit kan na

- (klinische) hoefkatrol

verloop van tijd voor overbelasting en blessures zorgen. Het is dus

- Artrose

van groot belang dat een paard verticaal recht gereden wordt.

- Spierpijn

Grondwerk en later het werk aan de hand kunnen je hierbij helpen,

- Problemen in het SI-gewricht

nog voordat je in het zadel stapt. Maar ook als je rijdt, kunnen deze

- Problemen in de gewrichten

oefeningen een mooi hulpmiddel zijn om te ontdekken waar de

- Kissing spine

aandachtspunten in het zo goed mogelijk gymnastiseren en recht-

Veel van deze problemen kunnen - al dan niet in combinatie met

richten van je paard zich bevinden.

een goede behandeling van de dierenarts/osteopaat/kinesist/…

- verbeteren en uiteindelijk genezen! Maar beter is het nog om

Symptomen

problemen te voorkomen natuurlijk. Dit kan via gymnastiserend

Er zijn heel wat symptomen die een paard kan vertonen tijdens het

werk aan de hand, aan de longe en al rijdend, omdat je dan werkt

rijden, die het gevolg kunnen zijn van zijn natuurlijke scheefheid:

aan de natuurlijke scheefheid van het paard: je leert het paard zijn

• Het paard buigt gemakkelijker naar één kant en moeilijker naar de

lichaam symmetrisch te gebruiken en in balans te bewegen met

andere kant

een ruiter op zijn rug.

• Het paard wendt moeilijk af naar één kant Spiergroepen De spieren in het lichaam van het paard zijn onderverdeeld in drie groepen: 1. Skeletspieren - De skeletspieren verbinden de botten met elkaar en zorgen voor bewegingen die bewust gestuurd kunnen worden.

2. Gladde spieren - Deze spieren staan in voor onwillekeurige functies, zoals de ademhaling, de bloedcirculatie, de spijsvertering … Het paard kan deze spieren dus niet bewust inzetten.

3. De hartspier – Ook deze spier kan niet bewust gestuurd worden.

Bij het trainen van paarden trainen we alle drie deze spiergroepen. We werken immers zowel Het zwaartepunt bij het stilstaande paard.

aan de conditie van het paard als aan de spieropbouw en spierlenigheid. Een automatisch gevolg daarvan is, dat je aan de conditie van de gladde spieren van je paard werkt.

20

CAP juni 2014

Wanneer je grondwerk doet met je paard, dan kun je daarvoor een

nek, net achter de oren. Ga naast je paard staan en neem het touw

touwhalster gebruiken. Een touwhalster is gemaakt van nylontouw

vast net onder het halster.

en heel licht, omdat er geen metalen gespen aan hangen. Het halster

1. Laat je arm hangen en wacht tot het paard zijn hoofd een beetje

wordt dichtgemaakt met een eenvoudige knoop. Een touwhalster is

laat zakken.

een trainingshalster, je gebruikt het dus alleen om te trainen en niet

2. Wanneer dat gebeurt - al is het maar 1 mm - laat dan onmiddellijk

om het paard mee vast te binden aan de muur of in de trailer. Je laat

los (neem de druk weg)

dit halster ook niet aan, wanneer het paard vrij rondloopt. Dit halster

3. Wanneer het paard niet wijkt na een viertal seconden, geef dan

kan namelijk niet breken voor het geval je paard ergens aan blijft

een klein beetje meer druk en wacht weer. Zo geef je het paard de

hangen. Het werken met een touwhalster heeft als voordeel dat je

tijd om na te denken hierover.

heel lichte hulpen kunt geven. Een nadeel is dat onervaren of

4. Als het paard nog steeds tegen de druk ingaat, beweeg dan je

onbewuste trainers - die teveel druk gebruiken - het paard er pijn

hand van links naar rechts en lok het paard eventueel met je andere

mee kunnen doen.

hand naar beneden tot het paard zijn hoofd laat zakken en jij op dat

Ook als je naast je paard loopt, is het belangrijk dat hij leert dat hij

moment alle druk lost.

respect moet tonen voor jouw persoonlijke ruimte; als je tenminste

Na verschillende keren oefenen, zal het paard gaan begrijpen dat het

niet wilt dat het paard je omver loopt of tegen je aan begint te

zijn hoofd naar beneden moet brengen. Het paard wijkt dan voor de

duwen. Een eerste belangrijke oefening daarvoor is ‘leiden’. Neem je

druk achter de oren.

Bij de oefening ‘hoofd laag’ leer je het paard wijken voor druk in de

Onderwijs

Oefening 2

Special

Grondwerk

paard mee aan een halster en een lang leidtouw (minimaal 4 meter).

Je hebt ook een koetsierszweep bij je om je persoonlijke ruimte af te

Oefening 3

bakenen. Door te drijven rondom jou, wanneer het paard te dichtbij

Bij deze oefening leren we je paard aan dat als we lichte fysieke druk

komt, zeg je tegen het paard: dit is mijn persoonlijke ruimte en nu

uitoefenen op de boeg, het paard kan meegaan met deze druk door

vind ik het niet fijn dat je erin komt. Wanneer het paard wijkt voor

achterwaarts te stappen. Het is heel belangrijk dat je druk licht is. Je

jouw drijvende hulpen door te vertragen en uit je ruimte te gaan,

kunt het paard namelijk irriteren door te hard en zonder gevoel druk

stop dan met drijven. Dit betekent voor het paard: ‘goed zo’. Bekijk

uit te oefenen. Het paard vindt het dan niet meer fijn om mee te

hierover een kort filmpje op http://horsefulness.be/je-paard-leiden/

denken en rustig mee te werken. Wees dus geduldig en wacht tot het

Benodigdheden:

paard de ‘juiste oplossing’ heeft gevonden: namelijk een stapje

Touwhalster

achterwaarts zetten. Je kunt wel met verschillende ‘duidelijkheidsfa-

Leidtouw (minimaal 4 meter)

ses’ werken, maar je moet nooit teveel druk gebruiken. Je kunt vier

(Koetsiers)zweep

fases in je achterhoofd houden: 1. Bijna geen druk

Oefening 1

2. Ik duw een beetje

Bij het gymnastiseren van je paard, maak je gebruik van hulpmidde-

3. Pulseren zonder de druk te laten vallen

len. Eén daarvan is de zweep. Het is belangrijk dat je paard geen

4. Ik help het paard door hem via het halster een stapje achterwaarts

schrik heeft van de zweep; doe daarom aanrakingsoefeningen met de

te laten zetten

zweep. Je paard moet leren dat de zweep een verlengde is van jouw

Op het moment dat hij een stapje achterwaarts zet, los je de druk. Als je

lichaam. Als jouw paard een negatieve associatie heeft, omdat het

paard dit goed begrijpt, kun je meerdere passen achterwaarts vragen.

vroeger ermee werd geslagen, zul je daar veel tijd aan moeten besteden. Blijf oefenen tot het paard rustig blijft staan en daarbij

Oefening 4

ontspannen oogt. Pas als de zweep geen angst en spanning meer

Met de oefening ‘neus naar flank’

oproept bij je paard, kun je dit hulpmiddel doelmatig gaan gebruiken.

leer je jouw paard om na te geven op lichte druk op de zijkant van het hoofd. Het paard brengt dan zijn neus naar zijn rechter- of linkerflank. Later zal hij dan jouw teugelhulpen beter begrijpen, als je bijvoorbeeld stelling vraagt.

Oefening 5 De achterhand opzij brengen is een belangrijke oefening om je paard te leren zijn achterhand opzij te bewegen bij lichte druk van de vingers (…en later van jouw been). Hierbij vraag je het paard eerst om lichtjes naar je toe te buigen. Daarna plaats je je vingers ter hoogte van de dij van het paard. Wanneer het paard een stapje opzij zet en

CAP juni 2014

21

Onderwijs

Special

daarbij zijn binnen achterbeen (de kant waar jij staat) kruist voor zijn

het paard begrenzen als het paard over de schouder valt. Het is

buitenachterbeen laat je de druk los. Als je de druk op een juiste

handig als de teugels klipjes hebben. Zo kun je de teugel eenvoudig

manier verhoogt ( = in fases en zo dat je het paard niet irriteert of

en snel aanbrengen en ook weer losmaken na de training.

pijn doet) en dit voldoende herhaalt, zal je paard op den duur de

Bij het werk aan de hand kan het nodig zijn om met voedselbelonin-

achterhand al opzij bewegen wanneer je enkel je vingers plaatst.

gen te werken bij het aanleren van een nieuwe oefening. De reden is dat veel van deze oefeningen in het begin best wel moeilijk zijn voor

Oefening 6

het paard op fysiek, maar ook op mentaal vlak. De voedselbelonin-

We leren je paard een pasje (en later meerdere passen) zijwaarts

gen zorgen er dan voor dat het paard toch gemotiveerd blijft, ook al

zetten met zijn voorbenen, wanneer we lichte druk uitoefenen op de

vindt hij het lastig. Je kunt werken met kleine stukjes wortel (lekker

schouders. Evenals bij de andere ‘wijken voor directe druk oefenin-

èn gezond), maar je kunt ook met brokjes werken. Elk paard heeft zo

gen’ zal het paard dit snel begrijpen als je de druk in fases verhoogt

zijn lievelingsbeloning. Een voorwaarde om met voedselbeloningen

en op zo’n manier dat je het paard op geen enkele manier irriteert of

te werken is dat de dominantieverhouding duidelijk is: jij staat hoger

pijn doet. Als het paard dit eerst leert, helpt hem dit later bij de volte

in rang dan je paard!

aan de hand. Het is ook een extra manier om het paard de indirecte

Benodigdheden:

binnenteugel beter te leren snappen.

Leidtouw (min. 4 meter lang) Kaptoom Teugels met klipjes

Goed om te weten Weet je hoe het komt dat een paard zijn voorbeen enkel naar voor en achter kan bewegen en niet opzij? De oorzaak daarvan is dat een paard geen sleutelbeen heeft. Zijn schouderblad ‘zweeft’ als het ware en wordt niet vastgehouden door een gewricht. Het zijn enkel spieren, die het schouderblad verbinden met het skelet. Daardoor zijn schouder en voorbeen beperkt in hun bewegingen, wat bij de mens niet het geval is. Wij kunnen onze schouder in elke richting bewegen, omdat wij wel een sleutelbeen hebben.

Oefening 1 Tijdens het werk aan de hand geef je hulpen met de teugels, die doorkomen via de kaptoom op het paardenhoofd. Denk aan stelling vragen en het maken van halve en hele ophoudingen. Soms vragen we het paard om enkele stappen achterwaarts te zetten. Daarom is het goed dat je jouw paard al leert reageren op een hele lichte hulp op de neus achterwaarts. Dit doe je door het touw vast te nemen aan de klip of net eronder en met je hand richting de boeg te bewegen.

Hierbij let je erop – evenals bij de andere oefeningen waarbij je het paard leert wijken voor fysieke druk – dat je in fases werkt. Zorg dat je het paard geen pijn doet of irriteert. Het komt er vooral op aan om met gevoel te werken. Ook de juiste focus is heel belangrijk! Als je kijkt naar een plekje net achter je paard, en ook naar die richting ‘denkt’, dan doet je lichaam op een heel subtiele manier een beetje mee in die richting. Het paard leest jou zoals wij een boek lezen en pikt op die manier jouw focus en intentie op. Zo begrijpen ze beter wat je bedoelt. Van zodra je paard een stapje achterwaarts zet: de druk lossen en uitvoerig belonen!

Werken aan de hand

Oefening 2

Bij het werk aan de hand werken we niet meer met een leidtouw,

Het werk aan de hand start je met de oefeningen in stand. Je paard

maar met een teugel. In het begin maken we die teugel vast aan de

staat dus stil en is opgetoomd met kaptoom en teugel. Hij kent de

middelste ring van de kaptoom. Wanneer je paard goed kan buigen

oefening ‘hoofd laag’ al van tijdens het gewone grondwerk, maar nu

naar beide kanten, wordt het tijd om de teugel aan beide zijkanten

gaan we deze oefening iets moeilijker maken, door het paard te

van de kaptoom te bevestigen. Op die manier heb je een binnen- en

vragen om het hoofd te laten zakken in een voorwaarts-neerwaartse

een buitenteugel. Met de buitenteugel kun je dan de schouder van

houding. We oefenen dit eerst in stilstand, zodat je paard dit later

Goed om te weten Als je een paard van aan de bovenkant bekijkt, kun je zien dat een paard smaller is aan de schouders dan aan de heupen. Het paard heeft als het ware een ‘wigvorm’. Als je een paard niet rechtgericht langs een wand rijdt, dan heeft hij de neiging om aan de wand te gaan ‘kleven’ met zijn hele buitenzijde, dus met zowel zijn buitenschouder als zijn buitenheup. Omdat de heupen echter breder zijn dan de schouders, komt daardoor zijn binnenachterbeen naast de massa te lopen en draagt het niet. Een linksgebogen paard doet dit duidelijker linksom en een rechtsgebogen paard rechtsom. Op die manier wordt het binnenachterbeen niet tot dragen gebracht, wat wel nodig is om de ruiter correct te kunnen dragen. Daarom is het heel belangrijk om de voorhand correct voor de achterhand te richten, waardoor de draagkracht van het binnenachterbeen getraind wordt.

22

CAP juni 2014

Daarbij bevestig je de teugel aan de middelste ring van de kaptoom en stap je achterwaarts weg, waarbij je jouw paard vraagt om je te volgen. Je start altijd pas als je paard in stilstand in een goede buiging staat en in een voorwaarts-neerwaartse houding. Dan stap je achteruit en je behoudt die buiging. Na een paar pasjes vraag je om van buiging te veranderen, terwijl je zelf achterwaarts blijft stappen en het paard voorwaarts. Dit doe je een paar keer na elkaar, en zo slalom je door de piste. Deze oefening is zeer goed om mee te

Onderwijs

Om je paard lateraal soepeler te maken, ga je de slalom doen.

Special

Oefening 4

starten, omdat het paard op die manier steeds zijn buiging moet wisselen en daarbij zijn binnen achterbeen goed eronder moet plaatsen. Door de slalom worden de lange spieren van je paard sterker gemaakt en de stijve spieren leniger.

ook gemakkelijker in beweging kan doen, zoals bijvoorbeeld bij het verdere werk aan de hand en aan de longe. De teugel wordt hierbij vastgemaakt aan het middelste ringetje. Je gaat zelf voor het paard staan. Vraag het paard om zijn hoofd te laten zakken, ongeveer tot op boeghoogte, met het neusje er iets uit. Hij moet zich daarbij ‘loslaten’= zich ontspannen en niet hangen op de teugel. Zijn onderhals is daarbij ook ontspannen.

Voorwaarts-neerwaarts Voorwaarts-neerwaarts wordt ook wel ‘lang en laag’ genoemd. Toch is het belangrijk te weten dat het paard niet té lang mag lopen (neus teveel naar voren) of te laag (hoofd tegen de grond, het zogenoemde ‘stofzuigen’). Wanneer een paard in een voorwaarts-neerwaartse houding beweegt, wordt de nek-rugband gestretcht waardoor het paard het hoofd kan laten zakken, de schoft kan openen, de rug en de ribbenkast omhoog getild wordt en de buikspieren zich aanspannen. Daardoor kan het bekken kantelen en dat zorgt er weer voor dat de achterbenen goed naar voren kunnen swingen. Pas dan kan een paard een ruiter goed dragen!

Het is dus belangrijk dat een paard tijdens het rijden zijn buikspieren Oefening 3

aantrekt en de rugspieren lang maakt. Op die manier kan hij de ruiter

Voor je met het werk aan de hand in stap begint, ga je het paard de

goed dragen. Wanneer het paard een goede lengtebuiging leert

indirecte teugelhulp aanleren, zodat je hem makkelijker van de

aannemen, laat het de spieren aan de bolle kant los. Wanneer de lange

binnenschouder kunt halen als het op deze schouder valt. Je ‘ver-

rugspier loslaat dan zakken hoofd en hals. Het paard beweegt dan in

bindt’ als het ware de teugels met de voorhand. Ga daarvoor het

een voorwaarts-neerwaartse houding. Het paard ontspant dus de

paard leiden vanuit de partnerpositie, dit betekent dat je schouder aan

bovenlijn en spant de onderlijn aan. Op die manier kunnen de achterbe-

schouder loopt. Loop een rechte lijn. Als het paard goed voorwaarts met je mee stapt, neem dan de teugel vast, vraag aan het paard om de neus lichtjes naar binnen te brengen en leg je hand met de teugel erin tegen de hals van het paard. Help eventueel met je andere hand door tegen de binnenschouder directe druk uit te oefenen. Beweeg zelf mee richting de schouders van je paard. Wanneer het paard daarbij een stap opzij zet met één van de voorbenen: alle druk lossen en uitvoerig belonen! Doe elke dag een korte sessie, langs beide kanten van het paard. Werk ernaar toe dat je na een tijdje alleen maar lichtjes je binnenteugel hoeft op te nemen richting de hals om het

Je kunt straks gaan rijden met een zachte blik of met een harde blik. Trainen met een zachte blik, is trainen met een brede en ontspannen blik. Je ziet meer dan alleen dat waar je effectief naar kijkt: je neemt ook alles in de omgeving waar. Rijden met een harde blik betekent bijvoorbeeld dat je naar de oren van je paard staart; je ogen zijn dan gespannen, je bent gefocust.

paard van de binnenschouder te halen.

CAP juni 2014

23

Onderwijs

Oefening 7 De volte vergroten en verkleinen is heel goed voor de laterale soepelheid van je paard! Hij leert hierbij te wijken voor de

Special

binnenbeen-binnenteugel hulpen en de buitenbeen-buitenteugel hulpen. Deze oefening is de ideale voorbereiding op de zijgangen, want wanneer het paard dit snapt, zal het later ook de combinatie van deze hulpen gaan snappen, zoals binnenbeen-buitenteugel (de schouderbinnenwaarts hulpen) en buitenbeen-binnenteugel (de traversmatige hulpen).

Oefening 8 En heel belangrijke oefening is ‘de rechte gebogen lijn’. Hierbij stap je met je paard op de hoefslag en behoudt je een lichte stelling en nen goed naar voren swingen, onder het lichaam. Het paard beweegt

lengtebuiging. Je let erop dat het paard zijn beide buitenbenen op

dan in een 50/50 balans: het stuwt evenveel als het draagt, en het

één spoor houdt, dus dat je paard niet uitzwaait of naar binnenvalt

draagt evenveel gewicht met de voorhand als met de achterhand.

met zijn achterhand. Deze oefening is een goede voorbereiding op de schouder binnenwaarts.

Start je net met deze oefening? Vraag dan een maar een paar pasjes. Wanneer je paard een paar pasjes in een correcte lengtebuiging kan nemen, stop dan en beloon uitvoerig! Na een paar keer kun je meerdere passen vragen tot je paard uiteindelijk meerdere voltes na elkaar met een goede lengtebuiging kan uitvoeren en in een voorwaarts-neerwaartse houding beweegt en dit op beide zijdes.

Oefening 5 Bij de volte aan de hand werken we in het begin met één teugel op

Goed om te weten Een paard dat ‘over de schouder valt’ neemt teveel stelling en lengtebuiging aan. Doordat het teveel stuwt met zijn binnen achterbeen, verschuift zijn zwaartepunt naar zijn buiten voorbeen en het ‘loopt achter zijn zwaartepunt aan’. Het paard draagt dan meer gewicht met zijn buitenvoorbeen, dan met zijn binnen voorbeen. Het paard vergroot de volte en soms is het moeilijk om het paard naar binnen te sturen. De oorzaak is de laterale asymmetrie en de ongelijkheid in de achterbenen. De taak van de trainer is om het paard lateraal in balans te brengen en ook het stuwende been te laten dragen in plaats van enkel te stuwen.

de neus, omdat we op die manier de schedel beter kunnen plaatsen en het paard dus leert om in een correcte stelling te lopen. Enkel wanneer het paard een goede stelling heeft, zal hij door heel zijn lichaam goed kunnen buigen (lengtebuiging). In je leidende hand heb je de teugel vast, in je drijvende hand bedien je de zweep. De zweep vervangt je binnenbeenhulp bij deze oefening. Het is belangrijk dat je de volte aan de hand correct inzet. Vraag het paard eerst vanuit stilstand om een goede stelling en lengtebuiging aan te nemen.

Vertrek vanuit deze houding.

Oefening 6 Wanneer jouw paard een mooie volte kan stappen aan de hand linksom en rechtsom, ga dan van richting veranderen door een S, in plaats van halt te houden voordat je de andere volte inzet. Stel: je stapt eerst op een linkervolte en door een S verander je van hand en ga je over op een rechtervolte. Dit doe je zo: je wendt af en gaat achterwaarts meestappen naast de linkerkant van het paard. Je houdt het paard nog in de linkerbuiging. Bijna in het midden verander je voor het paard langs van kant, je gaat dus achterwaarts meestappen, terwijl je nog steeds de linkerbuiging behoudt. In het midden van de S wissel je dan de buiging van het paard en zodra je paard de rechterbuiging aangenomen heeft, draai je je om en stap je weer voorwaarts mee, de rechtervolte op. Let erop dat je paard bij de buigingswisseling niet op de schouder valt. Door het doen van deze oefening leert je paard soepel van lengtebuiging te verwisselen en het leert zijn

24

ondertredende en ondersteunende been te switchen; het binnenbeen

Met dank aan: Karine Vandenborre, Horsefulness trainingscentrum;

is hierbij ondertredend, het buitenbeen ondersteunend.

www.horsefulness.be

CAP juni 2014

Ref. Â Equitom

Uw  partner  voor  bouw  en  inrichting  van  uw  project,  van  voederbak  tot  sleutel  op  de  deur  Hippisch  centrum!

Klantgericht  â&#x20AC;˘  Professioneel  â&#x20AC;˘  Eigen  productie  â&#x20AC;˘  Korte  bouwtijd  â&#x20AC;˘  Klanttevredenheid

Íż 7LHOW 0HHXZHQ Íż ZZZ JHHUNHQV KLSSLFR EH Íż LQIR#DOWH] EH

Adv_Cap_juni_200x137.indd 1

29/04/2014 15:17:18

Onderwijs

Special

Bouwen aan de toekomst Met de studie tot hippisch bedrijfskundige als basis

De paardensector is enorm geprofessionaliseerd en geïnternationaliseerd. Hippische ondernemingen hebben te maken met steeds meer wet- en regelgeving en er wordt veel geïnvesteerd in paardenbedrijven. Dit betekent dat er steeds meer adviseurs met verstand van de hippische sector gevraagd worden bij onder meer banken, verzekeringen en gemeenten, maar ook bij paardenbedrijven zelf. CAH Vilentum Hogeschool in Dronten biedt met de studie hippische bedrijfskunde een stevige basis voor een baan in de paarden.

De Nederlandstalige studie Hippische bedrijfskunde is een bedrijfskundige studie met een focus op de paardensector. Je krijgt zeventig procent bedrijfskundige vakken en dertig procent paard gerelateerde vakken. Tijdens de studie leer je een ondernemingsplan opstellen voor een bedrijf, ontwikkel je een visie op de paardensector en leer je exportmogelijkheden analyseren. Daarnaast bieden de stages je alle gelegenheid om waardevolle ervaring op te doen.

Lara Becker (25) studeerde in 2012 aan deze studie af en blikt met een tevreden gevoel terug. “Ik heb de internationale paardenwereld leren kennen en veel paardenmensen ontmoet”, aldus de uit het Duitse Grevenbroich afkomstige Lara. En alleen zat ze ook niet als internationale studente. Ten eerste kon ze natuurlijk haar paard meenemen, maar op de campus woonde ze met nog zes andere studenten samen.

Wat kun je worden?

Na het volgen van de studie Hippische bedrijfskunde ben je breed inzetbaar binnen, maar ook buiten de (inter)nationale paardensector. Je kunt bijvoorbeeld aan de slag als: - Adviseur - Accountmanager bank (specialisatie paardenhouderij) - Beleidsmedewerker bij gemeente of provincie - Evenementenmanager - Verzekeringsexpert - Bedrijfsleider - Zelfstandig ondernemer - Marketingmedewerker

Daarnaast was het een komen en gaan van internationale studenten, die voor een half jaar of een jaar in Dronten kwamen studeren.

26

Schockemöhle en Zangersheide

fokken elk jaar een paar veulentjes. Al in

De studie Hippische bedrijfskunde begint met een breed basisjaar.

het eerste jaar staat er een stage gepland.

Hierna werk je steeds meer toe naar het beroep dat je wilt uitoefenen.

Lara: “Ik heb die bij Paul Schockemöhle

Maar ook als je toch niet binnen de hippische sector aan de slag wilt, is

gedaan in Duitsland. Ik kreeg de mogelijkheid om daar wat langer te

de opleiding breed genoeg om elders een baan te vinden. De interesse

blijven, wat ik met beide handen heb aangegrepen. Uiteindelijk ben ik

van Lara ligt onder meer in de fokkerij van springpaarden. Haar ouders

er 4,5 maand geweest. In het tweede jaar ging ik naar stoeterij

CAP juni 2014

Wat kun je verwachten?

Onderwijs

Met de volgende diploma’s en profielen word je toegelaten: Havo-diploma - Economie en Maatschappij - Natuur en Techniek - Natuur en Gezondheid - Cultuur en Maatschappij met wiskunde A of B Vwo-diploma - Economie en Maatschappij - Natuur en Techniek - Natuur en Gezondheid - Cultuur en Maatschappij Mbo/mao-diploma Mbo niveau 4

Special

Toelatingseisen

Jaar 1 - Paardensector visie verwerven - Analytische bedrijfsprocessen - Oriëntatie hippisch bedrijf - Tien weken praktijkstage of hbo-doorstroompakket afronden (bij mbo).

Daarnaast volg je tijdens het eerste jaar van je studie schakelvakken. Schakelvakken zijn nodig om elke student op hetzelfde beginniveau te brengen voor de toepassingen in het vervolg van de studie.

Jaar 2 - Paard(en)sportmanagement - Marketing- en communicatiestrategie - Financiële informatievoorziening - Ontwerpen hippisch landschap Na het tweede jaar ga je op buitenlandstage.

Topsport en studie CAH Vilentum wil graag topsportende studenten zo goed mogelijk ondersteunen om de combinatie tussen topsport en studie mogelijk te maken. De hogeschool is met de studie Hippische bedrijfskunde de enige die dit traject binnen hippisch beroepsopleidend Nederland aanbiedt. Vorig jaar ontving CAH Vilentum de topsportstatus van het NOC*NSF. Nieuwsgierig? Bezoek de open dag op zaterdag 14 juni of kijk op cahvilentum.nl/paard. Voor inhoudelijke vragen kun je contact opnemen met Ruth van der Beek, studieleider Hippische bedrijfskunde via r.van.der.beek@ cahvilentum.nl of 088-020 6283. Wil je een gesprek om te kijken of je voldoet aan de instroomeisen; stuur dan een mail naar instroomcoördinator Dirk de Groot via d.de.groot@ cahvilentum.nl of bel 088-020 5796.

Jaar 3 - Ondernemen en adviseren in de paardensector - Strategie en economie - Leidinggeven aan projecten - Beleid paardensector formuleren

vooruit geholpen. Eigenlijk bouwde ik toen al aan mijn cv. Als ik andere studenten een advies moet geven: regel goede stages voor jezelf!”

Denk internationaal

Jaar 4

Met een paar goed verlopen stages kan je basis al bijna niet meer stuk

- Twee minors - Afstudeerstage en afstudeeropdracht

volgens Lara, maar ze heeft nog wel meer adviezen voor jongeren die het willen maken in de paardenwereld. “Neem alle kansen mee die voor je voeten komen. En denk niet te klein, denk internationaal.” Na het afronden van de studie ontving Lara het bachelor getuigschrift Bedrijfskunde & agribusiness, een baan had ze al direct aangeboden

Zangersheide, deze stageperiode sloot aan op de vakantie en ik mocht

gekregen: ze kon beginnen op Stoeterij De Wiemselbach van Hans

blijven om mee te helpen bij de organisatie van het WK voor jonge

Horn. Hier zat ze op kantoor en hield ze zich bezig met de hengsten-

springpaarden. Echt een enorm leuke ervaring.”

houderij en ondertussen volgende ze in Utrecht nog een studie KI. “Ik

Wil je echt wat van deze studie maken, dan moet je initiatief en

heb enorm veel ervaring opgedaan bij Hans Horn”, vertelt Lara, die

enthousiasme tonen, aldus Lara. “En zelfstandig kunnen werken. Elk

inmiddels van baan geswitcht is en bij Horsetelex werkt. Hier is ze

vijf, zes weken is er een tentamenweek, daar tussenin zijn lessen, maar

verantwoordelijk voor communicatie, verkoop en houdt ze zich bezig

de meeste daarvan zijn niet verplicht. Sommige studenten laten

met de nieuwe website. Daarnaast draagt ze ook de verantwoordelijk-

tentamens schieten om die later in het jaar te doen, maar dan worden

heid voor Horsetelex Duitsland en vertegenwoordigt ze het bedrijf

het er vaak teveel. De school biedt wel veel ondersteuning als je dat

daar met een stand op vele shows en evenementen. Naast haar baan

wilt; je hoeft er enkel maar voor aan te kloppen.”

heeft Lara haar eigen vertaalbureau, volledig gericht op de paarden-

Een beetje kunnen plannen is dus wel handig. In het laatste jaar krijg je

sector. Ook heeft ze een fokprogramma voor sportpaarden in India op

twee minors. Lara koos ‘internet ondernemen’ en ‘equine consultancy’.

poten gezet. Hierin werkt ze onder meer samen met het Holsteiner

Haar eindstage was bij het CHIO van Aken. Zeven maanden zat ze op

Verband en Blue Hors. Tijd om paard te rijden heeft Lara nauwelijks

het sportkantoor en volgde alles op de voet. Ze organiseerde ook nog

meer, maar dat vindt ze niet zo erg: ze doet waar ze van heeft

een fokkerijdag, tijdens deze stage. “Die stages hebben mij wel enorm

gedroomd: carrière maken in de paardenwereld.

CAP juni 2014

27

Onderwijs

TEKST: KRIS VAN STEEN • FOTOGRAFIE: ISTOCK.COM

Special

Van leerling naar lesgever

Hoe word je rij-instructeur?

Je rijdt niet onaardig, helpt anderen graag en

wil graag je kennis en ervaring met anderen delen. Dan is een opleiding Trainer B of Trainer A misschien iets voor jou. Maar hoe begin je daar aan? Om je alvast een beetje aan te moedigen hebben we de mogelijkheden in Nederland en Vlaanderen even voor je op een rij gezet!

In Vlaanderen is de Vlaamse Trainersschool van Bloso de officiële instantie, die in samenwerking met VLP en LRV, de erkende paardenhumaniora ’s en enkele erkende opleidingscentra, de opleiding voor instructeurs in de drie Olympische disciplines (dressuur, jumping, eventing) en het western rijden aanbiedt. Wie over een B-brevet beschikt en vijftien jaar of ouder is, kan starten met de opleiding Aspirant-Initiator. Vanaf 16 jaar kun je starten met de opleiding ‘Initiator’. Vanaf het niveau Initiator wordt er van de kandidaten ook een rijvaardigheidsproef afgenomen. Sommige kandidaten kunnen een attest krijgen op basis van hun reeds behaalde resultaten. Echter, zonder het attest ‘Rijvaardigheid’ kun je niet beginnen aan de respectievelijke opleidingen, Initiator, Trainer B en Trainer A in de drie olympische disciplines.

Aspirant-Initiator Deze opleiding is een voorbereiding op de cursus Initiator, maar

Goed om te weten Goed nieuws voor de paardensport, want het aantal gediplomeerde lesgevers neemt toe; er zijn in Vlaanderen nu 3300 gediplomeerde instructeurs • Aantal personen in het bezit van het attest ‘aspirant-initiator’: 129 • Aantal gediplomeerden ‘initiator’: 2512 • Aantal gediplomeerden ‘instructeur B’: 56 • Aantal gediplomeerden ‘trainer B’: 533 • Aantal gediplomeerden ‘trainer A’: 82 Met zoveel lesgevers en trainers kan de paardensport rekenen op kwaliteit in de piste. Toch is er nog werk aan de winkel, zo is eventingamazone Karin Donckers is op dit moment de enige die slaagde in haar examens ‘Trainer A’ in de drie verschillende disciplines.

geen voorwaarde om met de Initiatoropleiding te mogen starten. Het is een cursus zonder examens. In de zestien uur durende opleiding komen volgende zaken aan bod:

28

• Verzorging en gezondheid van het paard

Initiator

• Optoming

De theoretische opleiding ‘Initiator Paardrijden’ (Olympische

• Paard leiden en correct vastbinden

disciplines en western rijden) bestaat uit 4 modules die samen 78

• Opstijgen en afstijgen

uren in beslag nemen.

• Spel en oefenvormen paardrijden

Module 1: De algemene module behandelt een preventief en curatief

• Differentiatie – longeren

gedeelte van het sporten. Dit zijn bijvoorbeeld EHBO en reanimatie,

• Na-verzorging

maar ook blessurepreventie en didactiek komen aan bod.

• Wegwijs in literatuur en CD-rom Interactief paardrijden

Module 2: De sport specifieke module behandelt alle theorie van het

CAP juni 2014

Onderwijs

Hoe zit dat in Nederland?

In september 2014 start de KNHS met de volgende opleidingen: Vooropleiding instructeur: Directe examens, diverse data en locaties. Inschrijven is mogelijk vanaf juli.

Instructeur Paardensport: Basissport allround (dressuur/ springen) / Basissport Mennen / Wedstrijdsport Dressuur / Springen Wedstrijdsport / Wedstrijdsport Eventing / Basissport Western. De opleidingen omvatten cursusavonden.

Daarnaast zijn er zes centrale dagen, waarbij de cursisten van alle groepen en disciplines bij elkaar komen.

Al deze cursusgroepen beginnen (bij voldoende deelname) met een centrale startdag in september.

Special

Als je in Nederland wil lesgeven of coachen, dan heeft de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportbond (KNHS) de volgende opleidingen voor jou: • Vooropleiding instructeur (niet verplicht) • Instructeur Paardensport • Trainer • Coach Xander Noe, hoofd Opleidingen & Sportontwikkeling van de KNHS: “Wij leiden jaarlijks ongeveer 900 instructeurs op. Verdeeld over de vier mogelijke opleidingen.

De vooropleiding is bedoeld om voldoende voorkennis op te doen om te kunnen starten met de opleiding tot Instructeur Paardensport. Als je de vooropleiding afgerond hebt, ontvang je het diploma Aspirant-Instructeur, waarmee je onder supervisie les mag geven. De vooropleiding is niet verplicht om door te kunnen naar Instructeur Paardensport.

De opleiding Instructeur Paardensport heeft voor elke discipline twee richtingen: basissport en wedstrijdsport. Je kunt kiezen voor de ‘basissport’ als jij je wilt specialiseren in het geven van allround rijlessen. Je geeft zowel groepslessen als privélessen, organiseert activiteiten voor ruiters etc. … Maar wil jij je specialiseren in het geven van lessen in de door jou gekozen discipline en het begeleiden van ruiters op wedstrijden in de gehele breedtesport, dan kun je beter kiezen voor de richting ‘wedstrijdsport’.

De opleiding tot trainer richt zich op het begeleiden van leerlingen op subtop-niveau, een beetje vergelijkbaar met de ‘Trainer B’ in België.

De coach opleiding is bedoeld voor het coachen op topsport niveau. De KNHS-opleidingen worden parttime gegeven en daarom gevolgd door een uiteenlopende groep mensen: van recreatieve paardensporter tot ambitieuze wedstrijdruiter en professionele trainer.

Voor instructeursopleidingen is de minimale leeftijd vereist van zeventien jaar.

vanuit het werkveld groeide. Cursisten maken op deze manier kennis met het werkveld en ervaren wat de functie ‘lesgever paardrijden’ precies inhoudt.

Na afloop van de cursus wordt een examendag georganiseerd, waarop de cursist zowel een theoretisch examen als een praktisch examen moet afleggen. Wie slaagt ontvangt het diploma ‘initiator’.

Trainer B (dressuur, springen, eventing) De Trainer B kan competitieruiters in de gekozen discipline met aangepaste lessen en conditionele en sporttechnische trainingen

paardrijden (dressuur en springen). Longeren komt ook aan bod.

begeleiden op een pedagogisch verantwoorde manier. Wie Trainer B

Module 3: In de didactisch-methodische module leert de cursist aan

wil worden, moet twintig jaar of ouder zijn in het jaar waarin de

een geschikte doelgroep les te geven. Ook het gebruik maken van

cursus start. Je moet ook over een Initiator-diploma beschikken en

didactisch materiaal en een les op een correcte manier voorbereiden

slagen in de rijvaardigheidsproef of gelijkwaardig cv kunnen

en afsluiten komen aan bod.

voorleggen. Voor de opleiding staan 73,5 lesuren. Als je voor de vier

Module 4: De laatste module is de stage. Dit onderdeel is nieuw

verschillende modules slaagt, mag je jezelf ‘Trainer B’ in je gekozen

sinds 2014, omdat de vraag naar stages voor beginnende lesgevers,

discipline noemen.

CAP juni 2014

29

Onderwijs

Special Module 1: Algemeen gedeelte (22,5 uur)

discipline met aangepaste lessen en conditionele en sporttechnische

Fysiologie en sportfysiologie, sportpsychologie en coaching,

trainingen begeleiden op een pedagogisch verantwoorde manier. Wie

trainingsmethodiek en Medisch Verantwoorde Sportbeoefening.

Trainer A wil worden moet 21 jaar of ouder zijn in het jaar waarin de

Module 2: Discipline-overschrijdende module (10 uur)

cursus start. Je moet over je Trainer B-diploma beschikken en slagen

Specifieke fysiologie van het paard, psychologie van het paard,

in de rijvaardigheidsproef Trainer A of een gelijkwaardig cv kunnen

trainingsleer en blessurepreventie bij het paard.

voorleggen. Voor deze opleiding staan 101 lesuren. Als je voor de

Module 3: Didactisch-methodische module (26 uur)

vier verschillende modules slaagt, mag je jezelf ‘Trainer A’ in je

Wedstrijdreglementen van de gekozen discipline, gevorderde

gekozen discipline noemen.

methodiek en prestatiebegeleiding in de gekozen discipline.

Module 1: Algemeen Gedeelte (35 uur)

Module 4: Stage

Meten en evalueren van het prestatievermogen, plannen en periodiseren plus de conditionele, technische en mentale aspecten van

Trainer A (dressuur, springen, eventing)

sportbeoefening op hoog niveau.

De Trainer A kan gevorderde competitieruiters in de gekozen

Module 2: Discipline-overschrijdende module (22 uur) Statica en dynamica van het paard, voeding in de paardensport, doping in de paardensport, traumatologie in de paardensport,

Train de trainer Onder het motto ‘Meer trainers, beter opleiden!’ organiseert de Vlaamse Trainersschool (VTS) al twintig jaar opleidingen voor trainers. Daarnaast wil de VTS met het project ‘VTS Plus’ nu ook trainers op alle niveaus de mogelijkheid geven om zich blijvend bij te scholen rond sporttak overschrijdende onderwerpen. VTS biedt ook een platform bieden aan, waar trainers met elkaar in dialoog kunnen treden over deze actuele thema’s. VTS Plus biedt een waaier aan bijscholingen, op verschillende dagen en tijdstippen, verspreid over heel Vlaanderen. Het up-to-date bijscholingsaanbod is steeds te raadplegen via www.bloso.be/vtsplus.

30

CAP juni 2014

genetica en fokkerij Module 3: Didactisch-methodische module (44 uur) Wedstrijdreglementering en inschrijvingsformaliteiten, gevorderde trainingsleer en methodiek in de gekozen discipline en prestatiebegeleiding.

Meer info omtrent de verschillende trainersopleidingen in Nederland en Vlaanderen: www.bloso.be/VlaamseTrainersschool/Pages/default.aspx of Sofie Journée: +32 2 209 47 53 – sofie.journee@bloso.be www.knhs.nl/kenniscentrum/instructeurs-opleidingen/

Ariat prestatie schoeisell en kleding is ontworpeen om met je mee te beweegen n.

Ariat Ol Olyympi p a breeches pi and Triuumphh Show Top Š2014 Ariat Intern r ational, Inc.

ARIAT-EUROPE ROPE.COM COM face c book book.com .com/Ari /AriatEu atEurope rope twitter. twit ter.com/ com/Aria AriatEur tEurope ope 0800 811 81122 22

Onderwijs

Special E-Quine.com

Studie ‘Anders omgaan met paarden’ Waarom nu een opleiding tot ‘E-quinoloog’? In de praktijk blijkt dat de kennis over paarden en pony’s aan het verdwijnen is. Vroeger groeide je vaker op met dieren en wist je al snel wat het natuurlijke gedrag van een dier was en hoe je daar het beste mee om kunt gaan. Tegenwoordig is dat eigenlijk niet meer het geval en missen we dus ook die kennis! Helaas zie je dat daardoor de problemen in welzijn en omgang van paarden soms tot grote problemen kunnen leiden. In de basis ligt vaak de oplossing voor het probleem en daar ligt dan ook de aandacht in de opleiding tot ‘E-quinoloog’.

De laatste jaren groeit de interesse in ‘andere’ trainingsvormen; natural horsemanship trainers krijgen steeds meer gehoor. Het ‘anders omgaan met paarden’ staat in toenemende publieke belangstelling.

Daarnaast ontstaat er binnen pensionstallen en maneges vraag naar andere lesvormen, zoals schrik en obstakeltraining, communicatie, grondwerk en bijvoorbeeld longeren met de dubbele lijn.

Sinds september 2013 kun je zelf een opleiding volgen, waarin je alles leert over het gedrag en de (her)training van je pony of paard. Het kan je helpen om een fantastische relatie op te bouwen met je eigen paard, maar je kunt ook gedragstrainer worden. De opleiding bestaat uit drie op elkaar aansluitende niveaus. Ieder niveau helpt je om je kennis te verdiepen, de relatie met het paard te verbeteren of in de praktijk aan

32

CAP juni 2014

Lotte de Haan, student van niveau 2: “Mijn ambitie is om als gedragstrainer voor paarden aan het werk te gaan. Deze opleiding leert mij alles wat ik moet weten om straks voor mijzelf te beginnen.

Wat ik fijn vind is dat er naast de praktijk ook aandacht wordt besteed aan de theorie. Ik vind het belangrijk om niet alleen te weten hoe, maar ook waarom je iets doet.”

problemen met de hoefsmid, opzadelen, de dierenarts en bijvoorbeeld niet gevangen willen worden. Je gaat de eerste stappen zetten om te leren lesgeven. Hoe ben jij het meest effectief? Op welke wijze kun je je boodschap het beste brengen om het beste resultaat te krijgen bij bijvoorbeeld de eigenaar? Les in didactiek en zelfontwikkeling is daar een belangrijk onderdeel van. De eerste klanten komen langs en in teamverband ga je een behandelplan opstellen en uitvoeren. Alles natuurlijk onder begeleiding.

Onderwijs

Het tweede jaar ga je verder met uitdagingen zoals trailerladen,

Op 19 juni organiseert Annemarie van der Toorn in samenwerking met E-quine.com een dagcursus die in het teken staat van communicatie met het paard. Tijdens deze leerzame dag ga je aan de slag met loswerken, grondwerk en longeren met dubbele lijnen. Annemarie geeft één cursusplaats gratis weg.

De cursusdag in Oudenhoorn begint om 09.30 uur en duurt tot 17.00 uur en je mag je eigen paard meenemen (hoeft niet).

Heb jij interesse? Like E-Quine op Facebook & stuur een mailtje naar info@capmagazine.eu

Special

Jaar 2

Like & Win

Jaar 3 In het derde jaar ga je met jonge paarden starten. Opzadelen, maar ook het leren sturen met de lange lijnen. Je gaat aan de slag met meer ingewikkelde uitdagingen. Het geven van advies aan de eigenaar zal daar een belangrijk onderdeel van zijn. Je gaat met een

de slag te gaan om paarden en eigenaren te helpen met verschillende

docent en enkele medestudenten langs verschillende maneges en

uitdagingen en vragen. De opleiding is ontwikkeld in samenwerking

pensionstallen om daar te werken met uiteenlopende uitdagingen. Je

met verschillende partners, zoals NHB Deurne, enkele vooraanstaande

maakt een bedrijfsplan en ook het doen van onderzoek is een

professoren van de universiteit Zurich en specialistische trainers

onderdeel van het laatste niveau.

Welke vakken?

Praktijkopdrachten

Allerlei verschillende vakken in de opleiding bereiden je voor op het

Naast de lesweekenden ga je zelf aan de slag met praktijkopdrach-

werk met paarden, die een kleine, dan wel een grote uitdaging

ten. Deze kunnen zeer uiteenlopend zijn: van gezondheidschecks

hebben. De belangrijkste vakken die je daarbij gaan helpen zijn:

tot opdrachten waarbij je aan het werk gaat met een paard dat

ethologie, paardenpsychologie, lichaamstaal en communicatie,

bijvoorbeeld de trailer niet op wil. Filmpjes van je werk worden

gedrag en training, exterieur, gezondheid, voeding en vertering,

gedeeld en beoordeeld door mede-cursisten. Dit is een zeer

welzijn, voortplanting, het veulen en nog veel meer. Met deze

gewaardeerd onderdeel van de opleiding: het is erg leerzaam om

opbouw aan kennis kun je later eigenaren en paarden optimaal

jezelf terug te zien en door het kijken naar collega-studenten leert

helpen en adviseren. Natuurlijk is de praktijktraining een heel

je steeds beter te observeren.

belangrijk onderdeel van de opleiding. Communicatie met het paard

Er zijn diverse hoog gekwalificeerde docenten aangesloten bij de

krijgt veel aandacht maar ook het begrijpen en werken met allerlei

opleiding. Ieder op zijn eigen specialisatie. Er wordt zo breed

verschillende uitdagingen.

mogelijk gekeken wordt naar de implementatie van verschillende trainingsrichtingen; als uitgangspunt worden zo vaak mogelijk

Jaar 1

wetenschappelijke onderzoeken betrokken. Als student van de

Het eerste jaar zal er veel aandacht gegeven worden aan de veilig-

opleiding tot E-quinoloog krijg je ook de mogelijkheid om inspireren-

heidsaspecten rondom het paard. Het leren kennen van zijn taal en

de werkbezoeken bij te wonen bij verschillende bedrijven en

daar adequaat mee aan de slag gaan… Hoe ga je om met stress…Hoe

instellingen. Denk aan de bereden politie, het trainen van olifanten,

kun je het beste je grenzen aangeven… Hoe werkt conditionering en

een bezoek aan een voerfabriek, een kudde Konikspaarden observe-

welke beloning werkt het beste? Allemaal vragen die je in de praktijk

ren of het leggen van veilige knopen. Allemaal leuke inspirerende

gaat onderzoeken.

initiatieven die je nog meer inzicht in het paard zullen geven.

Interesse?

Voor meer informatie kun je de website bekijken www.e-quine.com, hier vind je de digitale studiegids.

Wil je de studiegids ontvangen stuur dan een mailtje naar info@e-quine.com. Telefonisch kun je ons bereiken onder nummer 0031 (0)181/46 90 45. Voor deze opleiding hoef je geen eigen paard te hebben. De opleiding is parttime te volgen naast een studie of een baan (studiebelasting 2 tot 3 uur per week). Het volgende lesjaar start in september 2014!

CAP juni 2014

33

Onderwijs

Special

TEKST: KRIS VAN STEEN

Paardenrijden met GPS!

Super handig (als je weet hoe het werkt…)

Carl Vanherck is een zeer actieve en gepassioneerde trekruiter. Als hij niet bezig is met de boekhouding, dan zit hij in het zadel of is hij bezig met het uitwerken van nieuwe ruiterroutes. Sinds 2007 is hij de trotse bezitter van een GPS-toestel. Ondertussen staan er wel wat krassen op het ding, maar de GPS gaat altijd mee als hij een groep vrienden of andere trekruiters gidst. Carl kent de mogelijkheden van zijn GPS ondertussen even goed als de mooiste plekjes van Vlaanderen en de Ardennen, waar hij regelmatig met zijn paard ronddraaft of galoppeert…

Eind december organiseerde Carl een cursus ‘GPS-gebruik voor recre-

Jij spreekt uit ervaring?

atieruiters’. Gewoon omdat hij het nodig vond. “Als ik alleen al

“Ik heb het ook meegemaakt. Ik kocht een GPS-toestel. Toen kostten

binnen onze club kijk, dan zie ik dat verschillende leden zich een

die dingen nog zevenhonderd euro. Je kreeg een programmaatje en

GPS-toestel aanschaffen, maar dat het daar vaak bij blijft. Het ding

een paar paswoorden voor online GPS-kaarten mee en dat was het.

blijft in zijn doosje, omdat de gebruiksmogelijkheden niet of

Ik kwam ermee thuis en daar zat ik: in de winkel konden ze me niet

nauwelijks bekend zijn. Bovendien verwachten mensen de meest

helpen. Gelukkig ben ik toen bij een computerzaak terechtgekomen.

onmogelijke dingen van zo’n toestel. Het is in de eerste plaats een

Die mensen hebben mij een mini-cursus gegeven. Ik ben thuis gaan

handig hulpmiddel, maar de basis blijft gezond verstand, kennis van

oefenen en ik was vertrokken…”

de streek en kunnen kaartlezen.”

En zo moeten er heel veel mensen zijn?

“Dat dacht ik ook en vandaar kwam ik ook het idee om een cursus in te richten. Dirk Mertens, motorrijder en eigenaar van de computerzaak - die ondertussen een speciale afdeling heeft voor GPS-toestellen - gaf een half

34

CAP juni 2014

Onderwijs 7 t/m 9 juni 2014

Het aantal recreatieruiters en -menners kent de laatste jaren een explosieve groei. Tegelijkertijd worden onze openbare wegen steeds drukker. Gelukkig worden mensen zich ervan bewust dat het maken van trektochten een bijzondere uitdaging is voor ruiter, paard en uitrusting. Maar bewustwording is misschien niet genoeg. Ervaring is een tweede belangrijk aspect. Een daarom kwam Paardenboerderij De Poedertoren met het idee van een cursus en klopte daarvoor aan bij ‘meester-trekruiter’ Jan Boschmans, die zijn praktische ervaring graag wil delen met mensen die een trektocht te paard plannen.

Jan Boschmans: “Het initiatief is ontstaan uit twee vaststellingen. Enerzijds dat het ruitertoerisme, en dan denk ik vooral aan meerdaagse tochten in binnen- en buitenland, die duidelijk in de lift zitten; en anderzijds dat veel ruiters daar zo goed als onvoorbereid op zijn.

Tot enkele jaren geleden werden zulke tochten niet zonder de begeleiding van een ervaren gids ondernomen. Nu met het knooppuntensysteem en met GPS wordt al gauw gedacht dat je er met een gerust hart alleen opuit kunt trekken. De toeristische diensten en reisorganisaties stellen het ook allemaal voor alsof het even eenvoudig is als met een fiets van A naar B rijden. Ik definieer trektochten te paard graag als het laatste echte avontuur! Enkele dagen de natuur doortrekken met z’n schoonheid, maar ook grillen, zijn natuurlijke hindernissen…en dat op de rug van een paard. Het heeft iets.

En laat onuitwisbare herinneringen achter. Maar de meesten onder ons zijn geen avonturiers, maar amateurruiters die ook een baan hebben en meestal een gezin en dus weer heelhuids thuis willen komen.

Daarom moet je z’n tocht enigszins voor te bereiden.

Vooral in functie van de veiligheid is idee ontstaan van een Trail Academy, waarbij in één weekend de basiskennis wordt meegegeven om er een veilig, ontspannen en boeiend gebeuren van te maken.”

Op het programma staan: 1. Oriëntatie (kaart en gps) 2. Trektochtechnieken (knopen, rijden in groep, overschrijden van natuurlijke hindernissen, checklist…)

3. De wegcode en ethiek van de trekruiter 4. Een gedegen uitrusting 5. Voorbereiding van paard en ruiter (fysisch en mentaal) in de weken voor de tocht.

Meer info: info@depoedertoren.be of met Linda op het nummer 0474/413.626.

Special

Trail Academy

makkelijk op een punt waar ik moest zijn. Ik durf er ook soms zomaar in het wilde weg op uit te trekken; dan is de GPS makkelijk om de middagstopplaats te vinden of de plaats waar we overnachten of de paarden willen laten drinken.”

Maar er zijn ook beperkingen?

“In het Meerdaelwoud en in het Zoniënwoud bijvoorbeeld mag je alleen op de ruiterpaden. Dat is moeilijk in te stellen op een GPS-toestel. Je kunt via je GPS-toestel wel op voorhand

Onderwijs

Carl is bestuurslid bij de recreatieve club De Arenbergruiters en zit namens de recreatieve vleugel mee in het bestuur van de Landelijke Rijverenigingen.

In die hoedanigheid was hij ook nauw betrokken bij het tot stand komen van de Brabantse Ruiterroutes die je gratis kunt downloaden van: http://www.toerismevlaamsbrabant.be/sport-ontspanning/ruiteren. Meer info: Carl Vanherck - carl.vanherck@gmail.com

Dan kom ik zonder dat ik de groep dat hoef te zeggen weer

Special

Wist je dat?

routes maken, maar in de praktijk mag je soms ergens niet door of kom je voor onverwachte hindernissen te staan. De schermpjes zijn vaak niet al te groot, waardoor het moeilijk is om altijd een overzicht te hebben van de streek.”

En een paard is geen fiets of een motor?

“Dat klopt ook. Je kunt natuurlijk iets aan je arm bevestigen, zodat je altijd je schermpje kunt zien. Ik steek mijn toestel meestal in mijn

jaar geleden een cursus in de Ruiterschool in Oud-Heverlee. De

borstzak, maar de huidige toestellen werken met ‘touch screen’ en

deelnemers vonden het een interessante avond, waarop ze nieuwe

dan is dat niet meer zo handig. Maar daar kun je natuurlijk wel

mogelijkheden hebben ontdekt.”

creatief in zijn…”

Wat zijn de mogelijkheden van een GPS-toestel voor recrea-

Een cursus outdoor GPS-gebruik voor recreatieve ruiters

tie- en trekruiters dan?

• Je krijgt zicht op de vereisten die gesteld worden aan een GPS-toe-

“Het meest voor de hand liggend zijn de routes die je kunt downloa-

stel voor de verschillende toepassingsgebieden

den op websites met ruiterpaden, zoals die van Toerisme

• Je leert welke toestellen geschikt zijn voor welk gebruik

Vlaams-Brabant en Toerisme Limburg. In de Duitse Eifel bijvoorbeeld.

• Je leert hoe informatie uitgewisseld wordt tussen GPS, internet en

Daar is het een beetje gek om zelf routes te gaan uitwerken. De

GPS-software en je leert ermee werken

beschikbare routes voeren je sowieso langs de mooiste plekjes van

• Je leert routes en tracks aanmaken en bewerken

de streek. Dat is makkelijk. Maar je kunt ook toekomstige wandelin-

• Je leert gedownloade ruiterroutes aanpassen

gen uitwerken. Routes die je doet via een soort van digitaal kruimel-

• Je leert routes maken op basis van eerdere activiteiten

spoor, kun je opslaan en doormailen naar vrienden of collega’s. Ik

• Je leert de beste sites, kennen die je kunnen helpen met je GPS

gebruik de GPS ook als ik bijvoorbeeld eens een paadje gemist heb.

gebruik

Goed om te weten De 5 meest gemaakte fouten van amateurruiters die op trektocht gaan: 1. De uitrusting is niet aangepast aan trektochten (van 5/6u per dag) 2. Bij het rijden zelf: geen warming up of cooling down, galopperen waar het niet gepast is, natuurlijke hindernissen verkeerd aanpakken…

3. Onvoldoende kennis van de wegcode (zeker in het buitenland) 4. Geen oog voor blessures en/of vermoeidheidsverschijnselen bij de paarden (en ruiters) 5. Onvoldoende kennis van de natuur zelf (giftige planten, moerassen herkennen, ..)

CAP juni 2014

37

Onderwijs

Special

TEKST: BART WUYTS • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

De opleiding van een jong springpaard (3)

Het basiswerk Veel ruiters zijn op dit moment aan de slag met de nieuwe lichting jonge paarden. Iedere ruiter, fokker of eigenaar heeft daarbij zijn eigen doel voor ogen. Sommigen hebben erg hoge verwachtingen en dromen van grote, internationale concoursen. Andere zijn meer bescheiden en al blij wanneer ze met hun paard zelf op wedstrijd kunnen. De gehanteerde methodes zijn al even verschillend als de doelstellingen. We volgden hoe Pieter Kenis te werk gaat van het eerste werk thuis tot en met de eerste officiële wedstrijd.

Nadat hij vorige maand voor het eerst in het zadel klom, is het nu tijd voor het basiswerk.

Het basiswerk, de term komt te pas en te onpas terug. Wanneer er op latere leeftijd of op een hoger niveau problemen opduiken, ligt de oorzaak vaak bij foutief of onvoldoende basiswerk. De problemen kunnen dan meestal enkel opgelost worden door terug te keren naar dat basiswerk. Dat het belangrijk is, staat dus vast. Maar wat is dat basiswerk precies? Enerzijds is het woord wel duidelijk. Het geeft aan dat het basiswerk het werk is dat de basis vormt van het latere werk.

Hierop dient verder gebouwd te worden. Die basis moet dus stevig zijn. Anderzijds is het niet duidelijk, omdat de basis niet omschreven is. Wat houdt het nu eigenlijk concreet in? Wel om te beginnen heb je natuurlijk de drie basisgangen, stap, draf en galop.

De eerste keer dat Pieter in het zadel ging zitten, werd er eerst rustig gestapt en daarna ging hij ook al eens in draf. Aan de stap of draf worden op zich weinig eisen gesteld voor een springpaard. Er werd nog niet in galop aangesprongen. Zoals in de vorige aflevering al werd aangegeven, was dat een bewuste keuze, omdat het paard toch niet op een goede manier zou galopperen. Pieter zegt het niet met deze woorden, maar eigenlijk hanteert hij hier opnieuw enkele principes die ook al bij het voorbereidende werk ter sprake kwamen namelijk ‘Beter voorkomen dan genezen’ en ‘Neem de tijd’.

Contact en controle Hoewel er aan de stap en draf op zich geen bijzondere eisen gesteld worden bij een springpaard, worden er toch wel een aantal randvoorwaarden gesteld. Zo moet de ruiter in de eerste plaats een goed contact en voldoende controle hebben. Twee zaken die je niet kunt afdwingen: je kunt het enkel verkrijgen. Daar heb je wel tijd voor nodig.

Het moge duidelijk zijn dat we in deze context met contact de verbinding tussen de hand van de ruiter en de mond van het paard bedoelen. Aan dat contact wordt gewerkt vanaf het voorbereidend werk. Bij het longeren werd al niet teveel gebruik gemaakt van de

38

CAP juni 2014

De hoofdrolspelers Om te beginnen stellen we graag de hoofdspelers in deze serie voor. Aan de ene kant is dat Donna Z. Deze driejarige merrie is een dochter van Diamant Z (v. Diamant de Semilly) uit Tikita N (v.

Burggraaf). Tikita N is tevens de moeder van Donatella N (v. Vigo d’Arsouilles), één van de beloftevolle paarden in stal Philippaerts. Haar mooie pedigree is dan ook één van de redenen waarom de familie de merrie aankocht als veulen.

Ondertussen gaf de merrie reeds een veulen en is ze drachtig van haar tweede veulen.

Aan de andere kant hebben we Pieter Kenis. De negentienjarige student werd onlangs kampioen bij de LRV met Gines van de Klundert (v. Chatman). Ook op internationale wedstrijden stond Pieter reeds meermaals vooraan tijdens de ceremonie protocollaire met dit eigen fokproduct. Daarnaast won Pieter in 2013 het nationaal kampioenschap voor jonge paarden met de zesjarige Heavenly van de Noordheuvel (v. Toulon).

Ondanks zijn leeftijd heeft Pieter dus al wel wat ervaring met het opleiden van jonge paarden. Bovendien weet hij ook goed waar hij naartoe wil. Zijn parcoursen zijn meestal een lust voor het oog.

Onderwijs

Special Pas wanneer het paard echt goed op eigen benen draaft, probeert Pieter pas in galop aan te springen.

zijkant van de piste, opdat het paard niet de hele tijd tegen de kant

paard echt goed op haar eigen benen draaft, dan probeer ik pas in

zou plakken zonder enig contact met de longe te hebben. Ook

galop aan te springen. Je moet ook vanuit draf echt kunnen halthou-

wanneer het paard voor het eerst onder het zadel komt, wordt

den zonder dat het paard zich verzet. Ze moeten echt zover in de

meteen aan het opbouwen van dat contact gewerkt.

hand staan, dat je die overgang goed kunt maken. Als ze in galop

Pieter: “De eerste keren laat ik het paard eigenlijk voor een deel

aanspringen en te fel vooruit beginnen te lopen, moet je ze ook snel

bepalen waar het loopt. Ik probeer al wel voltes en dergelijke te

weer onder controle kunnen krijgen. Daarvoor zijn die overgangen

rijden. Als het paard dan eens naar buiten trekt, geef ik met de

van draf naar halthouden goed. Staat het paard stil, zet ze dan

teugel aan dat ze niet naar buiten mag trekken. Ik probeer wel de

opnieuw rond. Ze moeten gesloten staan en niet met hun hoofd in de

teugel onmiddellijk weer los te laten. Om daarna opnieuw een beetje

lucht. Het is goed om hem daarna even te belonen. Geef het paard

te trekken en weer te lossen, zo telkens opnieuw. Als je blijft trekken, begint het paard gewoon terug te trekken, wat meestal een probleem wordt. Sterker dan een paard ben je toch nooit. Ik zie zulke problemen ook vaak terug als ik lesgeef. Wanneer het paard harder en harder gaat, gaan mensen ook steeds harder en harder trekken.

Dat lost niets op. Als ik aan jouw vinger trek, trek jij gewoon terug.

Wanneer ik harder trek, trek jij ook harder terug. Zo is het met een paard ook vaak: als ze naar links willen en je probeert ze naar rechts te trekken, dan trekken ze gewoon nog harder naar links.

Daarom laat ik het paard de eerste keren een beetje zijn eigen weg kiezen, maar ik geef wel aan wanneer ze te ver gaan. Op den duur

“Wanneer het paard harder en harder gaat, gaan mensen vaak ook steeds harder en harder trekken”

herkennen ze dat signaal wel. Onmiddellijk opleggen waar ze moeten lopen, lukt toch niet. Hetzelfde geldt als het paard meteen in draf gaat, wanneer ik de eerste keer opstap. Dan ga ik ook niet onmiddellijk aangeven dat ze moet stappen. Ik laat ze rustig doen en op een bepaald moment gaan ze wel uit zichzelf terug in stap.

ook wat tijd, zodat hij een beetje kan nadenken. Op die manier leren

Wanneer je ze onmiddellijk bruusk tegenhoudt, blokkeren ze teveel.”

ze dat als ze stilstaan en zich geven er niets aan de hand is. Ik vind dat heel belangrijk. Voordat je gaat springen, moeten de paarden dat

In galop aanspringen

systeem van controle zeker kennen. Dat moet je opbouwen. Eerst

Het opbouwen van dat contact en die controle duurt wel enkele

rustig die overgang maken van draf naar halt en deze daarna steeds

weken. Gedurende die weken houdt Pieter het de hele tijd bij stap en

sneller uitvoeren. Je moet het niet te bruusk willen doen; ze moeten

draf. Er wordt nog steeds niet aangegaloppeerd. Pieter: “Wanneer het

leren vanuit een vluchtsituatie rustig te worden. Dat is het punt.

CAP juni 2014

39

Onderwijs

Special

Ik geef toe dat je wel verschillende weken bezig bent, voordat dit

Verkeerde galop

goed lukt. Het duurt dan ook wel lang, voordat ik aan het galoppe-

“Wanneer ik de eerste keer galop aanspring, doe ik dat niet op de

ren ben. Dat galopperen zelf is eigenlijk geen probleem meer. Zeker

volte”, legt Pieter uit. “De jonge paarden lopen dan toch een beetje

niet omdat het paard aan de longe al wel gegaloppeerd heeft. Het is

weg over de schouder en je hebt dan niets aan de zijkant om je te

juist vaak omdat je te snel begint te galopperen, je achteraf een

helpen. Dat lukt dus niet goed. Ik probeer af te wachten tot bij het

moeilijk galop krijgt. Je moet wachten tot je voldoende controle hebt

uitkomen van de wending. Dan geef ik de correcte hulpen voor het

en het paard mooi in de hand staat.

aanspringen. Ik probeer mooi rustig aan te springen, maar wel direct

In het begin probeer ik het paard vooral te laten galopperen en niet

vooruit te rijden in galop. Als ze niet aanspringen, niet blijven door

teveel te sturen. Zodat ze opnieuw gewoon op hun eigen benen lopen.

racen in draf. Onmiddellijk terugnemen in draf en de volgende

Als ze maar een beetje rond en vooral vooruit galopperen. Later

wending gewoon opnieuw proberen. Altijd je tijd blijven nemen.

moeten ze genoeg terugkomen. Wanneer ze één of twee toeren rond

Wanneer de paarden vooruit en uit elkaar aanspringen in galop, is de

de piste galopperen, is het al genoeg. Je moet niet teveel willen doen

galop ook helemaal vooruit en uit elkaar. Daarom moet je altijd

in het begin. Na één of twee rondjes ga ik terug over naar draf en stap

proberen om rustig aan te springen. Doe het ook altijd in de wending,

om ze weer rond en los te krijgen. Dat probeer ik stelselmatig sneller

want jonge paarden moeten hun evenwicht nog wat zoeken. Dat doen

en sneller te doen. Op den duur komen ze uit zichzelf al terug en

ze door de buitenkant op te zoeken. Wanneer ze dat doen naast de

beginnen ze meer en meer op hun eigen benen te lopen. Omdat je ze

hoefslag, zullen ze makkelijk in de verkeerde galop aanspringen.

in stap en draf voortdurend rond werkt, gaan ze dat in galop ook

Het is verder belangrijk om in het begin niet teveel terug te rijden.

automatisch doen. Zo is het bij mij toch altijd al gelukt. Als je het

Daar moet je lang genoeg mee wachten tot ze echt op goed op hun

paard zelf teveel tegenhoudt in galop, gaat hij daar vaak tegenin.”

eigen benen lopen. Anders ga je de galop er helemaal uit trekken.

Dat zou jammer zijn. Als ze goed op hun eigen benen lopen, durf ik ze al wel eens in contragalop te rijden.”

Pieter: “Met Donna Z lukte het niet zo goed om haar echt rond te krijgen. Daarom heb ik haar enkele keren aan de longe genomen met een Pessoateugel.

Dat systeem heeft een teugel achter de achterbenen, waardoor het paard makkelijker rond galoppeert en haar achterbenen meer er onder brengt. Nadat ze aan de longe zo goed galoppeerde, ben ik opnieuw aan het galopwerk onder het zadel begonnen.”

40

CAP juni 2014

Contragalop en wissels Contragalop is niet hetzelfde als in de verkeerde galop door de baan gaan. Het is een galop, waarbij met opzet op bijvoorbeeld de linkerhand rechts wordt gegaloppeerd. Het paard behoudt in de contragalop de stelling naar de kant van de galop. Het is een oefening die in de dressuur pas in de hogere reeksen gevraagd wordt. Het lijkt dan ook gek - sommige zouden misschien zelfs zeggen waanzinnig - om dit

Onderwijs

Special Om de wissels aan te leren gebruikt Pieter een balk als hulpmiddel, die hij zo ver mogelijk in de wending neerlegt, zodat hij echt in die wending de wissel kan rijden.

aan je jonge paard te vragen. In een dressuurproef is de contragalop

galopperen. Daarvoor gebruik ik een balk als hulpmiddel. Die balk leg

een test van de balans, impuls en souplesse van het paard. Dat wordt

ik zo ver mogelijk in de wending, zodat je echt in die wending de wissel

nu allemaal niet getest, maar wel gevraagd en verbeterd. Die enkele

kunt rijden. Leg je de balk te ver voor de wending en ze wisselen niet,

passen contragalop zijn nu juist een oefening om het paard net meer

dan moet je in die wending het toch nog opnieuw proberen. Daarom

balans, impuls en souplesse te laten verkrijgen. Het paard leert

leg ik hem ver genoeg en rijd ik een korte bocht. Die wissels zijn

dankzij deze oefening ook recht te galopperen.

belangrijk in het parcours. Dat is de reden waarom ik hen dit zo vroeg

Pieter: “Het is iets waar ik een beetje toevallig ben achter gekomen.

aanleer; nog voordat ik de eerste sprongen maak. Als ze hun wissels

Achteraf heb ik er met andere mensen wel over gesproken en het

goed kunnen, is dat meestal een teken dat ze goed op hun eigen benen

verder uitgebouwd. In de contragalop krijgen vooral grote, slappe,

lopen. Met een slim paard hoef je dat maar twee of drie keer te doen

jonge paarden in korte tijd veel meer evenwicht. Ik rijd nog geen

met zo’n balk en ze begrijpen meteen wat er gevraagd wordt.

volte in contragalop. Ik laat het paard eerst gewoon galopperen en ik verander rustig van hand. Zo probeer ik ze in contragalop nog wat

Overgangen rijden

verder door te laten galopperen en het paard goed vooruit houden.

Voor mij is die controle en het paard gesloten kunnen houden, het

Dan merk je dat het paard het moeilijk krijgt, maar ze worden er wel

belangrijkste. In elke situatie moet je het paard terug rustig kunnen

sterk van. De paarden moeten zich wel bewust zijn dat ze eigenlijk in

krijgen en in de hand houden. Daar probeer ik naar te streven en dat

de verkeerde galop lopen. Dat wil zeggen dat je duidelijk de stelling

is niet altijd gemakkelijk. Bij het ene paard lukt dat sneller, dan bij

naar buiten moet houden. Anders weten de paarden op een gegeven

het andere. Het rijden van overgangen is daarvoor de voornaamste

moment niet meer in welke galop ze moeten aanspringen. Op dit

oefening. Zo leren de paarden dat het sluiten van mijn hand betekent

moment beseffen de paarden nog niet goed dat ze misschien moeten

dat ze rustig moeten zijn.

wisselen. Een galopwissel kennen ze nog niet. Als ze dat wel kennen,

Ik ga met een jong paard ook wel eens buiten rijden, dan leren ze

wordt het veel moeilijker om in contragalop te rijden.

ook omgaan met zaken waarvan ze in eerste instantie schrik hebben.

Het volgende wat ik doe, is de wissels aanleren. Dat doe ik eigenlijk ook

De eerste keren gaan we wel met zijn tweeën. Mijn zus rijdt dan met

heel snel: vanaf het moment dat ze goed op hun eigen benen kunnen

een ervaren paard mee, zodat ze sowieso rustiger zijn.”

We begonnen deze aflevering met de drie basisgangen. Meteen werd duidelijk dat bij het rijden van die drie basisgangen ook aan een aantal andere basisvoorwaarden moet worden voldaan. Deze zijn in

Om de wissels aan te leren gebruikt Pieter een balk, maar dat doet hij niet bij het leren aanspringen. Pieter: “Ik weet dat sommige ruiters dat wel doen, maar ik vind dat ze moeten leren in één keer aan te springen. Op mijn manier duurt het misschien iets langer, maar ik denk dat ik er achteraf meer profijt van heb. Het systeem van met een balk te leren aanspringen, vind ik wel goed werken als ze teveel gaan lopen bij het aanspringen, omdat ze met een balk wel echt een sprong moeten maken.”

de eerste plaats een goed contact en controle. Het paard moet mooi gesloten blijven en in een goede balans op de eigen benen lopen. Pas wanneer dit in orde is, kan er gesprongen worden.

Volgende maand: Staan de eerste sprongen gepland!

CAP juni 2014

41

Gezocht: leerlingen voor de opleiding (assistent) hoefsmid Zijn paarden je passie en kan je niet wachten om aan de slag te gaan als hoefsmid?

Kies dan voor een opleiding als assistent hoefsmid op Castor.

Wie 15 jaar of ouder is en de eerste twee leerjaren van het secundair onderwijs achter de rug heeft, kan zich bij ons inschrijven. Castor is een centrum leren en werken waar leerlingen hun secundair onderwijs combineren met tewerkstelling.

Voor meer info surf naar www.clwcastor.be of bel op het nummer 02/251 41 87.

www.select-­stallenbouw.nl -­ info@select-­stallenbouw.nl

-­ Rechtstreeks van fabrikant -­ eenvoudige zelfmontage -­ dubbele afstelbare deuren -­ buitenstallen (elke grootte) -­ binnenkant stallen met betonplex -­ prijsgunstige aanbieding, geen aanbetaling -­ stalluifel tot 250cm.

-­ vraag naar onze gratis folder

Select Stallenbouw

Edisonstraat 22B -­ 6604 BV Wijchen Tel. 024-­6455655 Fax. 024-­6455654 info@select-­stallenbouw.nl

h c to rd a a p w u t n u g U ! ook het allerbeste?

Aanleg & renovatie Manegebodems (ook ‘eb en vloed’) Zorgdrager Manegebodems T ¶ ~Û¨ ©Û Û Û Û ÛÛÛÝÛÛÛE info@zorgdrager.nl

www.zorgdragermanegebodems.nl

CAP op je tablet!

PRIJS € 5,95 NUMMER 118 •

Download gratis de ‘Cap Magazine’ App WIN DUOTICK ETS voor Cavalia t.w.v. 258,- euro

Vrij springen Zo doe je dat!

Jack Meagher massage

Onbekend maakt onbemind

Fokkers rond de tafel:

Hubert Hamerlink, Luc Tilleman & Joris De Brabander Afgiftekantoor Antwerpen

Paardenmeisjes

X – P509569

(...en het paard als prima proefvriendje)

En verder: Interview: Madeleine Winter-Schulze

• Help! De softwarepolitie

• De FEI: feiten & cijfers

• Rechtrichten: de 7 gewrichten

in het achterbeen

Je vindt onze App in de Applestore of Android Market onder ‘Lifestyle’

Column

Ingmar De Vos

“Sterk leiderschap is een gift” “Toen CAP-hoofdredacteur Dorien van Dijk me enige tijd geleden vroeg

wat extra nervositeit. Maar alles is feilloos verlopen tot grote

of ik een column wilde schrijven voor CAP Magazine aarzelde ik eerst

tevredenheid van eenieder en zeker niet in het minst van de ruiters,

wat, want eerlijk gezegd heb ik daar niet echt de tijd voor. Bovendien

die het verschil duidelijk in hun buidel voelden.

wordt van de secretaris generaal van de FEI verwacht dat alle uitgaande communicatie geschiedt in één van de officiële talen van de FEI en voor

Wijziging statuten

publicatie zorgvuldig nagekeken wordt door de persdienst van de FEI.

Nog een week later hadden we het jaarlijkse FEI Sport Forum in

Maar toen ik vernam dat ik zelf mocht beslissen aan wie ik de

Lausanne met een recordaantal deelnemers uit alle delen van de

aflossingsstok zou doorgeven, was de beslissing snel genomen en

wereld. Centraal thema was dit jaar het organiseren van paarden-

het risico van gebrek aan controle door onze persdienst, die de taal

sportwedstijden met speciale aandacht voor de evaluatie van

van Hendrik Conscience - u zult wel begrijpen dat ik hem boven

wedstrijden, wedstrijdbodems, milieuvriendelijke wedstrijden en het

Vondel verkies - niet machtig is, neem ik er voor die ene keer graag

FEI online inschrijvingssysteem. De grote opkomst was ook ongetwij-

bij. De tijd om dit stukje te plegen, heb ik uiteindelijk gevonden in

feld deels te danken aan een Buitengewone Algemene Vergadering,

een vliegtuig ergens tussen Genève en Peking.

die bijeen geroepen was door de Nationale Federaties met als doel de FEI-statuten te wijzigen om het mandaat van de FEI-voorzitter te

Om u tegen te zeggen...

verlengen. Met een ruime meerderheid van 103 stemmen voor en

Het was in datzelfde vliegtuig dat ik plots besefte dat het exact drie

drie tegen werd dit voorstel goedgekeurd, hetgeen tegelijkertijd een

jaar geleden is, dat ik bij de FEI nogal onverwacht en plots aan de

ongezien sterke motie van vertrouwen is in onze zetelende voorzit-

slag ben gegaan. Die drie jaar zijn voorbij gevlogen en waren op zijn

ster HKH Prinses Haya. En zij is dat vertrouwen meer dan waard.

minst boeiend te noemen. Ik blik terug op een aantal verwezenlijkin-

Vanop de eerste rij heb ik nu gedurende drie jaren mogen meema-

gen, waartoe ik blij ben dat ik mijn steentje heb mogen bijdragen. In

ken, hoe zij de FEI op een ongeëvenaarde wijze leidt. Sterk leider-

die periode heeft de FEI immers het eerste FEI Sports Forum georga-

schap is een gift, die zij van geen vreemden heeft. Als we zien hoe

niseerd, hebben we succesvolle en dopingvrije Olympische Spelen in

ze de organisatie in enkele jaren tijd heeft uitgebouwd tot een

Londen gehad, werd een nieuw Nations Cup concept uitgewerkt en in

professionele, alom gerespecteerde, internationale sportfederatie

de praktijk gebracht met een prachtige finale in Barcelona, en ‘last

met een prachtig hoofdkwartier en een gezonde financiële basis

but not least’ hebben we mogen meewerken aan de totstandkoming

schieten woorden tekort.

van een voor de paardensport nooit eerder gezien partnership met

Terwijl ik onderweg ben naar Peking voor de eerste Longines Werelbe-

Longines. Dit alles is het werk van een team bestaande uit bekwame

ker Jumping in China bedenk ik met spijt in het hart dat ik niet in de

en gemotiveerde medewerkers, maar ook dankzij de steun van een

prachtige heerlijkheid Lummen kan zijn voor het CSIO, bij mijn vriend

geweldige voorzitter en een sterk bestuur.

Peter Postelmans en bij mijn oude Belgische strijdmakkers en vrien-

De voorbije maand was er ook één om u tegen te zeggen… De

den. Maar dat hoort nu eenmaal bij de job. Het is dan ook aan Peter

maand april begon met de vergadering van SportAccord in Turkije. In

Postelmans als ruiter, organistor, paardenman in hart en nieren, maar

het kader hiervan vond de jaarlijkse ontmoeting van de Olympische

vooral als vriend en mens graag de fakkel

internationale sportfederaties met het IOC plaats en het is hier dat de

doorgeef om de volgende bijdrage te

federaties - waaronder ook de FEI - hun ernstige bezorgdheid hebben

leveren. Terwijl de airhostess me

geuit ten aanzien van de voorbereidingen van de Olympische Spelen

vriendelijk verzoekt mijn computer

in Rio in 2016. De achterstand is alarmerend en de organisatie van de

op te bergen typ ik mijn laatste

FIFA Wereldbeker deze zomer helpt niet echt om de Brazilianen de

zin en wens ik jullie allen en ook

voor ons zo belangrijke prioriteiten te stellen. Ondertussen heeft ook

CAP het allerbeste toe en vooral

het IOC dit begrepen en het is maar te hopen of ze deze Spelen tijdig

veel plezier aan de sport die

terug op de rails krijgen.

ons aller passie is!”

Veel positiever voor ons waren de succesvolle Wereldbekerfinales jumping en dressuur in Lyon die een week na SportAccord plaatsvon-

MET GENEGEN GROETEN,

den. Voor ons was het de eerste Wereldbekerfinale Jumping met onze

INGMAR DE VOS

nieuwe titelsponsor Longines en dat zorgde hier en daar zeker voor

CEO/SECRETARIS GENERAAL FEI

CAP juni 2014

43

Special Onderwijs

De visie van Claudia Fassaert

Deel 3

Onderwijs

Horsemanship & sport (3)

Special

FOTOGRAFIE: JOLANDA SCHEEPEN

Paarden worden steeds beter, maar parcoursen en oefeningen technischer. Onze viervoeters moeten zowel fysiek als mentaal klaar zijn om aan de steeds hogere eisen te kunnen voldoen. Mentale stabiliteit en een goede fysieke conditie maken van het paard een topatleet. Dit geldt uiteraard ook voor de ruiters. Mens en paard zijn in staat topprestaties te leveren, wanneer beide elementen in evenwicht zijn. Daar kan het Olympisch dressuurduo, Claudia Fassaert met haar toppaard Donnerfee, zeker over meespreken…

Claudia: “Toen ik Magali aan het werk zag met een moeilijk te laden

consequente training, waardoor hij mentaal tot rust zou komen. Hij

paard van één van mijn leerlingen was ik echt onder de indruk. Na nog

was een echt energiebommetje, dat zelf precies niet altijd goed wist

geen kwartiertje stond het paard rustig op de vrachtwagen. Eens je dit

wat hij met al die energie moest aanvangen. Aan de hand van

gezien hebt, besef je dat het ‘anders’ kan. Ik kende eerlijk gezegd

grondwerk leerde ik Lens beter kennen en hij mij. Al snel werd hij

helemaal niks van horsemanship tot ik Magali leerde kennen. Wel had ik

rustiger en leerde hij zich ontspannen.

op internationale wedstrijden een aantal springruiters gezien, die hun paarden longeerden met een touwhalster. Hun paarden liepen mooi relaxed met binnenstelling. Toen ging er bij mij een lichtje branden. Dat wilde ik ook wel kunnen met mijn paarden… Wij gaan vaak longeren met een bijzetteugel en dan ziet het er niet altijd even ontspannen uit.

Ik begon me toen toch wel wat vragen te stellen. Open staan voor nieuwe ideeën en invalshoeken is heel belangrijk om te groeien en steeds beter te worden. Het zijn kleine dingen, die het verschil kunnen maken; met oogkleppen op raak je niet vooruit.”

Hij is al heel wat aandachtiger en behoudt een zekere speelsheid en leergierigheid, waardoor hij openstaat voor nieuwe dingen.

Energieke Lens “Toen mijn nieuwe paard Lens op stal kwam, kon ik wel wat hulp gebruiken. Lens, negen jaar oud, was nogal onstuimig, kijkerig en reageerde overgevoelig op allerlei prikkels. Ik zorgde dat ik steeds op mijn hoede was, scherp genoeg om hem bij me te houden. Maar daardoor ging ik hem waarschijnlijk juist wat te gespannen rijden, waardoor hij door die extra druk zich nog meer ging opspannen…

Voor de trainingen met Magali waren er echt dagen dat ik Lens tijdens het rijden helemaal niet tot ontspanning kreeg. Hij deed wel wat ik vroeg, maar steeds met een gespannen gevoel in z’n lichaam.

Hij spant zich dan volledig op en begint uit zichzelf te passageren.

Het is natuurlijk wel leuk om te zien dat deze bewegingen erin zitten.

Maar een mooie passage en piaffe ontstaan uit lossigheid en ontspanning. Deze zoektocht naar ontspanning is een heel belangrijk werkpunt voor Lens.”

Magali: “Lens was in het begin heel druk in de omgang, had weinig respect, probeerde telkens te bijten en kon af en toe eens ‘ontploffen’. Al snel merkte ik dat hij vooral nood had aan structuur en een

CAP juni 2014

45

Onderwijs

Special

Basisprincipes

Magali en hij daar ook rustig van werd, weet ik dat ik bij het rijden

Claudia: “Ik zag ook meteen aan Lens dat als Magali hem vasthad hij

ook dezelfde principes kan toepassen. Ik vind het leuk dat ik eerst

aandachtiger was en minder ging bijten. Terwijl hij er opnieuw aan

aan de hand kan zien dat hij het wel degelijk kan. Vroeger zou ik bij

begon als ik hem vasthield. Het omgekeerde heb ik dan eerder bij

het zien van een vlag of reclamedoek aan de kant van de piste al

het rijden. Zo kan een paard wat onwennig reageren met z’n ruiter,

meters van te voren op m’n hoede zijn: wat stelling naar binnen,

terwijl hij het juist heel goed zal doen als ik hem even rijd. Het is die

beetje duwen en wringen om m’n paard er toch maar langs te

zelfzekere houding en precieze hulpen die de paarden tot rust

krijgen. Terwijl ik er nu met een lange teugel naartoe stap en mijn

brengen. Ik voel me een prutser als Magali me uitlegt wat ik moet

paard de tijd geef om alles even goed te bekijken en te beseffen dat

doen in het grondwerk.”

het ‘maar’ een doek is. Dit was voor mij echt wel een merkwaardig

Magali: “En dat gevoel heb ik ook als ik op één van Claudia’s paarden

verschil.”

mag rijden en dressuurles krijg. Het is heel leuk en leerrijk om op deze manier onze ervaringen te delen en beide trainingen te gaan

Omgaan met applaus

vergelijken, want er zijn heel wat gelijkenissen.”

Claudia: “We kunnen het thuis of op stal wel allemaal heel strak en

Het trainen van paarden draait steeds om dezelfde

stil maken, zodat we geconcentreerd kunnen trainen. Maar zodra we

basisprincipes:

dan op een concours komen, schrikken de paarden en lopen ze

- juiste timing bij het geven en vooral bij het wegnemen van druk

gespannen. Ik zie nu ook in dat we thuis onze paarden echt ‘bom-

- snelle reacties

proof’ kunnen maken, zodat ze zo min mogelijk afgeleid worden

- duidelijke consequente houding en hulpen

door allerlei dingen op wedstrijd.

Onzekere Pluto Magali: “De eerste keer dat ik de zesjarige Pluto wilde aanraken met mijn stick, kromp hij helemaal ineen. Hij kwam heel onzeker en gevoelig over. Pluto is een heel leergierig, lief en eerlijk paard. Een heel ander type dan Lens. Eens hij het vertrouwen heeft, gaat hij overal door. Het is echt mooi om te zien hoe hij is open gebloeid.

Claudia: “Pluto was tijdens het rijden heel gevoelig, heel rillerig wanneer ik mijn benen of armen bewoog. Ik moest dan muisstil gaan zitten om hem gerust te stellen. Ik reed hem meestal ‘s morgens op rustige momenten, zodat hij niet bang zou worden. Maar door te kijken hoe Magali te werk gaat, besef ik dat ik juist meer moet gaan bewegen, zodat hij eraan kan wennen en niet onnodig gaat reageren op de minste aanraking. Als ik zag wat Pluto allemaal kon met

Eens Pluto het vertrouwen heeft, doet hij alles voor je.

46

CAP juni 2014

CV

De visie van Magali Van der Heyden

“Horse-Man-Ship betekent voor mij het zo goed mogelijk omgaan met paarden, het werken met feeling en een juiste timing.

'Partnership' tussen paard en mens staat centraal. Het is een onmisbare schakel bij het paardrijden en dus ook in de ‘sport’, op elk niveau en in elke discipline.

Sportpaarden worden vaak omringd door een heel team van specialisten: dierenarts, osteopaat, hoefsmid, trainer, voedingsdeskundige,… Maar ook het mentale aspect mag niet vergeten worden”, zo stelt Magali Van der Heyden, gediplomeerd instructeur van Haras de la Cense en Trainer B. Zij werkt zowel bij particulieren als professionele ruiters; komt bij paardenliefhebbers aan huis, geeft lessen en stages, helpt bij de training van (jonge) paarden en gaat hierbij op zoek naar het juiste evenwicht tussen horsemanship en sport.

“Sommige paarden hebben wel de fysieke capaciteiten om hogerop te geraken, maar als ze angstig zijn, ongehoorzaam of last hebben van stress dan lukt het niet… Het is op dit vlak dat ik graag mijn steentje wil bijdragen. Als we onze kennis samenbrengen kan dit het paard en de prestaties enkel ten goede komen.” De komende maanden besteedt Magali daarom in CAP aandacht hoe zij in diverse praktijkgevallen te werk gaat om sport & horsemanship elkaar goed te laten aanvullen. Meer weten? Zie ook: www.magalivanderheyden.be

Een paraplu, plastic zak, zeil, vlaggen, ballonnen, kinderwagens,…

kijkerig paard, dat al eens opzij sprong en toch nog een mooi

Ook het ontspannen leren stilstaan tijdens de prijsuitreiking; omgaan

percentage behaalde. Dit kan nu niet meer. Ik zie mijn paarden

met applaus en muziek; aannemen van boeket bloemen en het

dingen doen met Magali, die ik nooit had verwacht. Ook de

plaatsen van rozetten, jurytafels, enz verdient de nodige aandacht.

snelheid waarmee ze het leren, is heel verwonderlijk. Ik weet niet

We kunnen onze paarden beter maar al goed voorbereiden op wat

of ik het onder het zadel zo snel voor elkaar zou krijgen. Als ze

hen te wachten staat… Wanneer alles thuis vlot verloopt, gaan we

met haar blauwe zeil kwam aanlopen, dacht ik dat de paarden

deze elementen ook toepassen op verplaatsing. Ik vind het belang-

daar meer last van zouden hebben. Maar dat was na een kwartier

rijk dat alles vlekkeloos verloopt en de paarden het trainen op

eigenlijk al ok. Daar stond ik enorm van te kijken. Magali leert de

andere locatie en het op wedstrijd gaan als positief ervaren. Het feit

paarden omgaan met verschillende situaties en prikkels. Hierdoor

dat de paarden nu elke dag kunnen genieten van elkaar op de weide,

zijn mijn paarden veel aandachtiger op mijn hulpen en minder

heeft ook een grote invloed op de ontspanning. Dit is vergelijkbaar

kijkerig. En dit heeft natuurlijk een positieve invloed op de

met wat wij ruiters leren tijdens de mental coaching. We leren uit

training en resultaten. Ik raad ook mijn leerlingen aan om op deze

onze comfort zone te treden, waarbij het belangrijk is om de

manier bepaalde problemen op te lossen en hun paarden beter te

concentratie terug te vinden in verschillende situaties ter voorberei-

leren ontspannen. Ik ben volledig overtuigd van de meerwaarde

ding van de wedstrijd.

van horsemanship in de sport.

Onderwijs

Special

Sportpaarden op hoog niveau zijn topatleten; naast de fysieke training en techniek mogen we hun mentale ontwikkeling niet vergeten

Horsemanship & sport Claudia: “Alles wordt veel professioneler en beter aangepakt als tien jaar geleden. Ik geloof echt dat er een tijd komt, dat je het je niet meer kunt permitteren om met een paard op wedstrijd te komen dat schrikt. Het zou een standaard norm moeten zijn dat je paard niet meer opkijkt of plots wegspringt tijdens de wedstrijd. Ik weet nog dat ik vroeger een proef kon rijden met een

Ook de fitheid van de ruiter is belangrijk. Hier wordt de laatste tijd ook meer en meer aandacht aan gegeven. We kunnen niet verwachten van onze paarden dat ze in topconditie staan, terwijl wij dit niet zijn. Soepelheid, een goede conditie, core stability, juiste voeding en ontspanning van de ruiter, zijn elementen die je in de topsport niet meer over het hoofd kan zien.

Thuis kun je jouw paard ook ‘bom-proof’ maken.

CAP juni 2014

47

HIPPISCHE BEDRIJFSKUNDE De paardensector is aan het professionaliseren en vraagt om mensen met kennis.

Met de studie Hippische bedrijfskunde combineer je een bedrijfskundige studie met een specialisatie in de paardensector. Deze studie is de enige in Nederland waar je vanaf jaar 1 met zowel bedrijfskunde als het paard bezig bent. Tijdens de studie kun je op kamers in Dronten. Ook beschikt de hogeschool over een eigen paardenstalling voor je paard.

Meer weten?

Bezoek onze open dag op zaterdag 14 juni, vrijdag 31 oktober, zaterdag 22 november of kijk op WWW.CAHVILENTUM.NL/PAARD Hoger onderwijs dat er toe doet

Hogeschool

Standaard uitgerust met: *Stuurbekrachtiging *4-wielaandrijving *Doordraaiende aftakas *L/H Gearing *2 hydrauliekpompen *2 dubbelwerkende hydrauliek ventielen Al vanaf â&#x201A;Ź 8.450,- * Kijk op de website voor een dealer bij u in de buurt!

*prijzen excl btw

Habraken 2323 L | 5507 TL Veldhoven | T +31 (0)40-25 58 416 | F +31 (0)40-25 58 419 | E info@knegttractors.nl I www.knegt-international.com CAP_Knegt_9mei.indd 1

08-05-14 17:06

Annemarie van der Toorn, E-Quine.com

CA P ko r t

Column

Wat wil jij eigenlijk als veulen…

Heerlijk toch, het voorjaar! Je ziet de lammetjes weer spelen in de wei en ook worden er steeds meer veulentjes geboren. Het is natuurlijk ook wel geweldig om van je eigen merrie een veulen te krijgen. Misschien gewoon omdat het leuk is, voor de verkoop of voor jou als opvolger voor dit fantastische paard. We krijgen in deze tijd altijd best veel vragen over de opvoeding van jonge veulens: wat kun je het beste wel of niet doen, ga je imprinten, spelletjes met ze doen of laat je ze opgroeien op de manege of in het wild. Best belangrijke keuzes, die de rest van het leven van het veulen zullen bepalen.

Wanneer mij de vraag wordt gesteld, adviseer ik de eigenaar altijd om het veulen ILLUSTRATIE: ARJEN AUÉ

een zo natuurlijk mogelijke jeugd te geven.

Teveel veulens worden op jonge leeftijd al vaak in stallen geplaatst en hebben weinig sociaal contact, waardoor ze hun eigen taal niet goed leren. En dat is echt een gemis in hun opvoeding.

Als mens heb je de kans om tot de leeftijd van ongeveer zeven jaar een taal accentloos te leren spreken. Als veulen waarschijnlijk maar een maand of zes,

is wel het fijnste. Leeftijdsgenoten hebben is natuurlijk prettig, dan

hooguit zeven. Daarna kun je een taal behoorlijk leren, maar nooit

kunnen ze heerlijk spelen. Pas was ik aan het les geven op een plek

meer accentloos…. Bij het werk met paarden is het belangrijk dat ze

waar ze de veulens gedurende lange periode in een natuurgebied

hun taal zo goed mogelijk spreken. Het is voor ons mensen al

laten lopen; zelfs wel tot hun vierde, vijfde jaar. Terwijl ze allemaal

moeilijk genoeg om paardentaal te leren, laat staan als daar nog

sportgefokt zijn met goede hengsten. Ze beginnen dus wat later met

accenten inzitten, omdat het paard zijn eigen taal als veulen niet

hun opleiding. Maar door het leven in de natuur zijn ze lichamelijk

goed heeft kunnen leren! Wanneer je nu op jonge leeftijd erg veel

heel erg sterk en heel handig. Ze hebben echt leren overleven.

met ze doet, of het veulen is opgevoed met de fles, dan loop je de

Mentaal zijn ze ook erg stabiel. Het is zo fijn voor veulens om op

kans dat ze een ‘accent’ krijgen. Imprinten, het wennen op jonge

jonge leeftijd zo natuurlijk mogelijk op te groeien! Het is vaak onze

leeftijd aan allerlei dingen is aan de andere kant best belangrijk.

wens (om ze bijvoorbeeld goed te leren kennen) om ze dichtbij ons

Want het helpt ze wel. Onderzoek heeft uitgewezen dat op jonge

op te laten groeien. Maar voor hen zijn andere zaken belangrijker.

leeftijd aanraken echt helpt in hun latere leven.

Vorig jaar werd ik geroepen bij een 2,5-jarige Fjord. Hij gedroeg zich vervelend, ging steeds steigeren. Dat was inderdaad bijzonder

Leven in de natuur

gedrag om te zien, ik was dit op deze wijze niet echt vaak tegen

Persoonlijk wil ik graag dat een veulen een halster om kan, mee kan

gekomen. In gesprek met de eigenaar vroeg ik naar zijn jeugd: hoe

lopen, aangeraakt kan worden en zijn benen op kan tillen. Dan kan

hij was opgegroeid of ze veel met hem gedaan had… Nou zei ze, dat

hij in ieder geval geleid worden en de hoefsmid en de dierenarts

was eigenlijk heel erg leuk: we hadden hem op een leeftijd van zes

kunnen hun werk doen indien noodzakelijk. Maar dat is het dan ook

weken geleerd dat hij zijn hoefjes op je schouders mocht zetten…..

wel. Daarna heb ik ze het liefst in een heterogene kudde: hengsten,

Tja, vertel hem dan nu maar even dat dit niet meer zo handig is als je

merries, oud en jong. Ik weet dat het niet altijd mogelijk is, maar het

vierhonderd kilo zwaarder en heel veel groter bent!

CAP juni 2014

49

CA P ko r t

Wees stress de baas Calmaplast is een rustgevende formule op basis van een goed opneembare vorm van magnesium, een hoogwaardig passiebloemextract en het zenuwsterkende ashwaganda. Dit product helpt je paard om beter om te gaan met stressvolle omstandigheden zoals vervoer, verandering van stal, scheren, beslaan, wedstrijdvoorbereiding en andere spannende momenten.

Wanneer je zelf jouw kalme en bedaarde houding niet kunt overbrengen op je paard, kan Calmaplast je daarbij helpen. Meer weten?

Stuur een mailtje naar info@mannavita.be of bel 0032 056/43 98 52.

Schitterende schoenen De BR springschoen Glamour Lacquer Sheepskin springt letterlijk en figuurlijk in het oog met zijn glanzend synthetisch lakleder buitenkant, zachte schapenvacht rand (16 mm) en imitatie diamanten. Deze springschoen is verder voorzien van een 5.5 mm dikke, neopreen voering en een brede, dubbele klittenbandsluiting. Deze schitterende springschoen is verkrijgbaar in de maten S t/m XL en in de kleuren zwart en wit. De adviesprijs is 39,95 euro. Nieuwsgierig naar de uitgebreide collectie springschoenen BR? Kijk op www.br.nl

‘Het Meisje en de Pony’ Schrijver Guido van Genechten laat op papier de droom van ieder paardenmeisje uitkomen: een eigen pony! Eén die je kunt verzorgen en waar je op kunt rijden. En het belangrijkste: een vriendje aan wie je alles kunt vertellen. Maar….je tuin is te klein, je balkon te krap of je bent niet in het bezit van een schuur annex stal? Geen probleem, dit is een pony van papier, in de vorm van het hartverwarmende prentenboek ‘Het Meisje en de Pony’ dat is uitgegeven door Clavis Uitgeverij en verkrijgbaar is in de boekhandel tegen de paardvriendelijke prijs van 14,95 euro (ISBN 9789044821543). Meer weten? Kijk op www.clavisbooks.com

Win één van de twee boeken ‘Het Meisje en de Pony’! Mail snel je gegevens en abonneenummer naar info@capmagazine.eu en wie weet lig jij straks op de bank met dit heerlijke meidenboek!

50

CAP juni 2014

CAP deelt uit!

Jolien Vaeck lag met haar fototoestel op de grond en haar Shetlandpony Poeppette wilde toch eens weten wat zij vast had… Dat leverde deze leuke, nieuwsgierige foto op! En nieuwsgierig, dat is ze, zo bevestigt Jolien, die met haar creatieve inzending een ‘First Class Plus’ fleecedeken van Schockemöhle Sport t.w.v. 99,- euro wint!

Op Paasmaandag moest Sofie Pietercil afscheid nemen van haar allerliefste Tess, haar hartsvriendin en soulmate. Haar man Geert legde het ontroerend afscheid die avond bij ondergaande zon vast.

Natuurlijk zijn er ook weer veel andere leuke, intieme, mooie en ontroerende foto-momenten ingestuurd. Hieronder nog een paar inzendingen, die we je niet willen onthouden. Blijf vooral al jullie mooie plaatjes insturen naar info@capmagazine.be. Soms krijgen we ook professionele foto’s toegestuurd.

Deze zijn ook vaak heel mooi, maar wij vinden het leuker wanneer jullie zelf de camera ter hand nemen! Volgende maand geven we een ‘First Class Plus’ fleecedeken van Schockemöhle Sports weg. Deze comfortabele deken – in een fris oranje kleur – is bij de hals en borst afgezet met zachte katoenen bies. De robuuste sluiting maakt het 270g ‘anti-pilling’ deken handig in gebruik. De winkelwaarde van dit comfortabele deken is 99,- euro.

Verzorgpaard Gaja is alvast benieuwd naar het kindje de buik van de 38 weken zwangere verzorgster Celine Haverbeke…

She shared my heart’s emotions Knowing when there were changes Sensing the way I felt about her As I know she loved me too.

“Voor mijn achttiende verjaardag namen mijn ouders mij mee naar New York”, zo schrijft Jana Van Boven. Op haar fantastische reis kwam zij dit stoere politiepaard tegen dat spontaan begon te flemen:

A part of me goes with her Memories engraved deeply Remembering her as once before My four-legged best friend.

Jacqueline van Rensen uit Veendam deelt alles met haar Groninger dekhengst Landos af Hvarre…zelfs haar maaltijd!

CA P ko r t

And the winner is…

Lekker met de paarden zwemmen! De zomer kan Jael Brouwers niet snel genoeg komen. Op de foto geniet zij samen met haar broer(tje) Yannick van het waterfestijn.

51

CA P ko r t

Kleine beetjes tegelijk De iFeed verdeelt het krachtvoer voor jouw paard in kleine porties, die hij dan op verschillende tijdstippen van de dag gevoerd krijgt. De voertijden kun je vooraf instellen op de timer (aangeraden wordt 8 à 12 keer). Je kunt de hoeveelheid voer, die per keer gegeven wordt, individueel instellen met de portieregelaar. Hierop kies je het aantal porties per voerbeurt (1 tot 15); één portie bevat 25 tot 50 gram, afhankelijk van het gebruikte voer.

De iFeed zou zo zorgen voor: • minder verspilling tijdens het eten en een betere opname van het voer. Je zou tussen de 20 en 30% op krachtvoer kunnen besparen.

• een positieve werking bij het voorkomen en genezen van maagzweren.

• het voorkomen van bepaalde vormen van koliek en slokdarmobstructies.

• minder tot geen ongewenst gedrag tijdens het voeren.

• minder verveling op stal.

• een natuurlijke manier van voeren, waarbij de paardenmaag niet overbelast wordt door een te grote portie krachtvoer.

Meer info: www.ifeed.be

Fijnmazige bescherming Deze in mesh vervaardigde ‘Befix’-vliegendeken is zo fijnmazig dat het lijkt of het een volledig afsluitend materiaal is. Toch kun je er gewoon doorheen blazen. Een optimaal ventilerend vermogen wordt gecombineerd met een maximale bescherming tegen alle insecten.

Het deken is flexibel en voorzien van anti-schuurlagen op de manenkam en schouders. De apart bijgeleverde halsbescherming is voorzien van een elastische riem die het buigen van het hoofd gemakkelijker maakt. Het ‘Befix’-vliegendeken is ultra licht, maar wel heel sterk. De witte satijnglanzende kleur stoot het zonlicht af, terwijl de limoengroene afwerking het deken een extra zomers tintje geeft. Meer info via info@befix.be

Nieuw De Ariat Challenge Contour Field Boot Zip (adviesprijs 399,euro) voor dames is gemaakt van Europees kalfsleer. De laarzen hebben een hoge Spaanse toplijn en sluiten strak rond de enkel voor een elegante pasvorm. Deze nieuwe laars uit de Ariat-collectie heeft een elastisch paneel over de achterzijde om een perfecte pasvorm te verzekeren. Verder heeft de Challenge Contour een lederen voering, elastische veters en een rits over de gehele achterzijde. Deze laarzen zijn geschikt voor op wedstrijd en dagelijks gebruik. Hij is er in zwart en een cognac-kleur. Meer info vind je op: www.ariat-europe.com

52

CAP juni 2014

Dressuuramazone, instructrice en docent Hester Bransen van ‘Ruitergevoel’ lanceerde het gratis E-book ‘De vier elementen van een correcte houding en zit’. In het boek wordt stap voor stap

CA P ko r t

Gratis E-book uitgelegd wát je moet doen om een perfecte houding en zit te bereiken. Balans in beweging, vormspanning en stabiliteit, coördinatie en ritme en natuurlijk de onafhankelijke zit worden logisch en systematisch uitgelegd, aldus Bransen, die als trainer van ‘Ruitergevoel’ expert is in houding en zit bij ruiters. Ze deed veel kennis over het menselijk lichaam op tijdens de opleiding voor oefentherapie Cesar. Ze is HBO afgestudeerd als Educatie en kennismanager, groene sector richting paardenhouderij en werkt al negen jaar bij het Wellantcollege in Houten als docent paardenhouderij en paard en sport. Dit jaar behaalde ze de ORUN-trainersopleiding niveau 4 dressuur. Haar E-book is te downloaden via www.ruitergevoel.com en is nu ook in het Engels verkrijgbaar via

In the picture

Horsespirit-Rescue Shadow Hij is nog maar 2,5 jaar oud en je zou erover kunnen discussiëren of zijn leven nu slecht of misschien juist wel heel goed is begonnen. Shadow werd namelijk geboren in het paardenasiel Horsespirit-Rescue waar zijn drachtige moeder terechtkwam na in beslagname. Het ras van dit ruintje is onbekend, zijn stokmaat is nu 1.35m. Shadow heeft zelf geen nare dingen meegemaakt, hij is lief en heel nieuwsgierig. Dit paardje zou een fijne recreatieve, rijpony kunnen worden, maar er mogen geen wedstrijden mee gereden worden en hij mag zijn dagen ook niet slijten in een manege. Val jij voor de charmes van deze geruinde heer en zou jij hem misschien een liefdevol nieuw thuis kunnen bieden? Neem dan contact op met Luc en Sabine van Horsespirit-Rescue via horsespirit-rescue@hotmail.com

www.ridersfeeling.com onder de titel ‘The 4 elements of the correct riders’ position’.

Sportief!

Het Rider Pro rijjasje ‘Stars and Stripes’ is elastisch en heeft een dubbele split. De twee zakken zijn afsluitbaar met een rits en op de voor- en achterzijde heeft dit sportieve jasje een subtiele print. Het rijjasje is gemaakt van spandex, microployester en coolmax en is verkrijgbaar in de kleuren zwart en navy. Hij is er in kindermaten (8 t/m 14 jaar) en van maat S t/m XL. In het oog springend is ook het leren Rider Pro halster (adviesprijs 59,95 euro) met Swarovski-parels op de neus en op de bakstukken. Dit halster is op twee plaatsen verstelbaar en verkrijgbaar in de maten Pony, Cob en Full. De Swarovski-parels zijn ook terug te vinden op de nieuwe frondelen (adviesprijs 24,50 euro) en teugels (24,50 euro), die je hoofdstel een totaal andere ‘look’ geven. Info: www.riderpro.nl

CAP juni 2014

53

CA P ko r t

Schoon en slijtvast De Tekna peesbeschermers (adviesprijs 42,95 euro) gemaakt van Quik Clean materiaal - zijn nauwelijks te onderscheiden van echt lederen beschermers. Echter, dit materiaal is waterafstotend, schimmelwereld, slijtvast en bijzonder onderhoudsvriendelijk. De beschermers zijn gevoerd met neopreen en voorzien van dubbele klittenbandsluitingen. De anatomisch gevormde peesbeschermers zijn afgewerkt met sierstiksels. Ze zijn er in de maten Pony, Cob en Full, in de kleuren zwart

Laat de zomer maar komen!

en bruin. Voor je pony

Schockemöhle Sports heeft een nieuwe serie frisse poloshirts in de collectie.

mer er ook in het roze!

Trendy kleuren, sportieve ontwerpen en stoere details maken van deze polo’s

Meer informatie kun je

echte blikvangers. Voor dames is er het model ‘Melissa’ (adviesprijs 59,95

vinden op www.br.nl

zijn deze peesbescher-

euro) en voor heren het model ‘Janosh’ (adviesprijs 59,95 euro). De kleinste damesmaat begint bij XXS, wat deze comfortabele shirts van elastaan en piqué stof, ook geschikt maakt voor tieners. De herenmaten lopen van S t/m XXL. Nieuwsgierig? Kijk op www.schockemoehle-sports.com, www.facebook.com/Schockemoehle.Sports

Mail jouw mooiste wedstrijdfoto... ...een wedstrijdoutfit t.w.v. 280,- euro Ben jij ook altijd zo lang bezig met het wed-

il Ma & Win

strijdklaar maken van je pony? Wassen, invlechten, transportbeschermers om en op naar de wedstrijd. In je trainingspak natuurlijk, want de kans dat jouw witte broek al smerig is voordat je goed en wel op je pony zit, is te groot. Maar als het dan

zover is, mogen jij en je pony er ook wezen! Wij zijn dan ook benieuwd naar jouw mooiste wedstrijdfoto! Stuur hem in en wij belonen één van de inzendingen met een wedstrijdoutfit (witte rijbroek + wedstrijdjasje) van het hippe kinderkledingmerk Mike & Charlie! Het korte model wedstrijdjasje is verkrijgbaar in zwart en blauw (zowel voor jongens als voor meisjes) en in vijf verschillende maten (122/128, 134/140, 146/152, 158/164, 170/176). Dit witte rijbroek is te verkrijgen in maat 122 tot 176. Meer weten over dit leuke kledingmerk? Kijk op www.mike-charlie.com

54

CAP juni 2014

Wanneer extra zout geven?

CA P ko r t

De kwestie van het juiste voer

De zomer is in aantocht en je paard kan flink zweten na een stevige training, misschien was hij zelfs al erg warm toen je hem uit de wei haalde. Maar wanneer heeft jouw paard extra zouten (elektrolyten) nodig? Kun je hem dit preventief voeren, zodat hij een voorraadje aanlegt of is het enkel een kwestie van tekorten weer aanvullen? Djilan Boelen van Pavo VoerAdvies wordt nu de zomer nadert overstelpt met dit soort vragen.

“Omdat er relatief weinig zout zit in paardenvoer, heeft je paard bij warme omstandigheden wat extra nodig”, vertelt Djilan. Dit hangt niet alleen af van de temperatuur, maar ook van wind en luchtvochtigheid.

Grofweg kun je stellen dat warmbloedpaarden bij temperaturen boven de 25 graden Celsius meer vocht en dus zouten verliezen; bij koudbloeden is dit iets eerder. Djilan: “We spreken bewust over ‘extra’, omdat we ervan uitgaan dat ieder paard een liksteen tot zijn beschikking heeft voor de opname van extra zouten en mineralen.”

Ee n pa ar d ka n ook te gre tig op zij n lik ste en aa nv all en . We rkt hij bin ne n tw ee we ken een blok va n 10 kil o we g, da n is da t ech t tev eel . Kijk een bee tje na ar hoe an de re pa ar de n erm ee om ga an om te zie n wa t jouw pa ar d erm ee doet.

Li kt hij er tev eel aa n, bie dt de lik ste en da n ged ose erd aa n en ha al he m af en toe gew oo n we g.

Hoe kun je zien of een paard een tekort heeft aan zouten? Djilan: “Pak een huidplooi op de schouder en laat die los. Veert de plooi meteen terug, dan is er niets aan de hand. Duurt het een seconde of zelfs langer voordat de huid terugveert, dan kan dit duiden op een zouttekort. Let

– een hoeveelheid van 20 tot 40 gram aan. Ben je bang dat je teveel

wel: oudere paarden zitten niet meer zo strak in hun vel, dus bij hen

geeft? Dat kun je checken door te zien of je paard plots meer gaat

mag het iets langer duren voor de huid terugveert. Blijft de huidplooi

drinken (en dus plassen). Het is belangrijk dat je dan snel mindert,

daarentegen zes seconden of langer staan, dan is er sprake van een

want teveel zout is een belasting voor de paardenmaag.

ernstige situatie en moet je de dierenarts waarschuwen.”

Extra zout kun je toedienen in verschillende vormen. Je kunt je paard dit via het voer geven of in een emmer met water. Zorg wel altijd dat

Hoeveel?

je paard daarnaast ook een emmer water zonder zout tot zijn

Paarden kunnen geen zoutvoorraadje in hun lichaam opslaan, maar

beschikking heeft. Is jouw paard al niet zo’n fan van zijn liksteen,

je kunt wel voorkomen dat je met een tekort aan een wedstrijd

dan zal hij tijdens het eten ook proberen het zout te mijden. In dat

begint. Wees je ervan bewust dat een paard per uur inspanning in

geval kun je het zout beter via een emmer water geven. Er bestaan

draf en galop al snel 7 tot 10 liter zweet verliest. Heb je een zwaar

ook kant en klare zout- of elektrolytmengsels, zoals Pavo E’lyte. Aan

wedstrijdweekend voor de boeg, waarin je paard een flinke proef

dit soort mengsels met natrium en kaliumchloride zijn over het

moet rijden, een eventingparcours moet afleggen of een endurance-

algemeen ook nog calcium, magnesium en extra vitaminen toege-

rit maakt? Geef hem dan vanaf twee dagen voor de wedstrijd extra

voegd. En sommige zijn op glucose- of dextrosebasis om de opname

zout en ga hiermee door tot en met maandag. Geef je gewoon

van de zouten in de darmen te bevorderen. Van Pavo E’lyte mag je

keukenzout? Houd dan – afhankelijk van het formaat van je paard

een groot paard (600 kg) 100 gram per dag geven, een pony (300kg) geef je de helft daarvan.

Een tekort aan zouten zal zich meestal enkel tijdens warme zomerdagen manifesteren. Onder normale omstandigheden is extra zout geven naast een beschikbare liksteen dus niet nodig.

Alleen bij echt intensieve langdurige inspanning zoals eventing, endurance en de marathon kan het al eerder een nuttige aanvulling zijn. Maar pas op met de hoeveelheden en als je geen vers

SLAWIK FOTO: CHR ISTI ANE

water bij de hand hebt, geef je paard dan ook geen zout.

Wil jij de voeding van jouw paard ook beter afstemmen op het werk dat hij doet, waarbij rekening wordt gehouden met ras, weidegang en andere belangrijke factoren?

Stuur dan een mailtje naar: info@capmagazine.eu

CAP juni 2014

55

Bedrijvenlaan 28 9080 Lochristi Tel: 0495/213402 info@dmfencing.eu www.dmfencing.eu ŠBCM

Puzzel

! n i w , n i w Win, Win een BR ek ld e d a z w o fl r i A . v . w . t e m i l b u S 49, 95 euro!

1

2

3

4

5

6

7

8

Horizontaal 1. het springen van een protesterend paard,verbinding met een spier 2. verbruikt,Aziatisch land,tussenwindstreek 3. atmosferisch gas,draf en stap zijn … v. een paard, Het luxe zadeldek Sublime heeft een Airflow rugnaad, deze zorgt ervoor

4. moeder,diploma om paarden te trainen

dat de luchtdoorstroming wordt bevorderd en het risico op schoft- en/of

5. projectieplaatje,deurraampje (in station)

rugletsel wordt gereduceerd. De met CIBA behandelde zachte polyester

6. lidwoord,Nederlandse Werkelijke Schuld (afk.),rund

Airflow voering is vochtregulerend, sneldrogend en ademend. De

7. springruiter … Philippaerts,zitplaats aangepast aan een paard

schokabsorberende vulling zorgt voor een optimale drukverdeling. Met

8. ... en der (gez.),Frans lidwoord,uitroep van pijn

deze specifieke en innovatieve eigenschappen zorgt het BR Airflow

9. in het jaar,scheur in een hoef

zadeldek Sublime voor extra comfort. Het zadeldek is gemaakt van een

10. godin v.d.dageraad,Trans-Europa-Express (afk.)

melange stof met een prachtige octagon stepping. De koordbiezen met

11. emeritus,huur die men in een manege betaalt

zilveren details geven het zadeldek een chique uitstraling. Het is verkrijg-

12. paardrijder,toilet

baar in typen veelzijdigheid en dressuur (maten Cob en Full) en in de

13. genesis (afk.),graansoort als paardenvoedsel,Nederland op auto's

kleuren bruin en grijs. Het kost in de winkel 49,95 euro, maar jij kunt een variant naar keuze winnen als je snel de oplossing van de

Verticaal

prijspuzzel instuurt via www.capmagazine.eu. Vergeet niet je

1. onderdeel v. een zadel dat voor de pasvorm zorgt,werktuig van

gegevens in te vullen bij ‘prijspuzzel’.

een hoefsmid 2. het zadel opleggen,vervelend insect

Vermeld ook duidelijk je naam, (e-mail)adres en telefoonnummer.

3. lijkbus,binnen 4. band aan rijhelm,uit een bep. windrichting komend 5. daar,materiaal om het zadel(kussen) op te vullen,communicatiemiddel met paard

Oplossing

R EN n d is: M A SSE ro n vorige maa va g in t.w.v. 64,95 eu ss lo vl De op n van de ag re eu kl de in on deel uit Hove De lu xe BR fr s Anthieren s aï n A : s! or do prachtige pr ij is ge wonn en ie r met deze ez pl el ve el he Wij wen se n je

6. hoeven zijn grote …,laagtij,papegaai 7. verdragsorganisatie,paling 8. in de nek groeiend haar,sattelietplaatsbepalingssysteem (afk.)

9. smalle doorgang of nauwte,vervelend onkruid in de wei 10. een zekere,gesloten,kweken 11. amusementslied (Eng.),groente,nobel (als een paard)

CAP juni 2014

57

Repor tage

TEKST & FOTO’S: DORIEN VAN DIJK

Een vak apart…

Mieke geeft overleden dieren het eeuwige leven Eigenlijk wil je er niet aan denken, maar er komt een dag dat je afscheid moet nemen van je maatje. Wat doe je dan? Laat je de Rendac langskomen, wordt hij gecremeerd of kies je toch voor het slachthuis? Als je dacht dat dit de opties waren, dan vergeet je er één die sterk in opkomst is: je kunt je paard ook laten opzetten. Dit klinkt misschien nog wat onbekend en vreemd. Een paard is toch geen jachttrofee?! Klopt, maar op deze manier kun je hem wel laten vereeuwigen (en elke dag over zijn neus aaien).

Mieke De Leeuw (38) is paardenliefhebber en taxidermist, zoals dat

leefde. Na het overlijden neem ik zelf foto’s, noteer ik alle maten en

met een officieel woord heet. Zij is gespecialiseerd in het opzetten

maak ik een dodenmasker, dit is een mal waarin ik een gipsen kopie

van zoogdieren. Momenteel werkt ze aan een Shetlandpony, haar

maak van het hoofd. Is alles genoteerd, dan vilt Mieke het dier. “En

inzending voor het EK taxidermie in Italië en ze wijst op een grijze

dat doe ik altijd zelf. Ik wil heel zorgvuldig kijken waar ik snijd. Deze

vuilniszak. Ze tilt een grote berg vochtig haar op dat begeleid wordt

Shetlander bijvoorbeeld heb ik onder meer bij de manen openge-

door een typisch geurtje. “Hij komt net van de looierij”, licht Mieke

maakt. Wanneer ik dat later weer dichtnaai, dan zie je er helemaal

toe. Geroutineerd pakt ze de huid bij de oren beet en haar andere

niets meer van. Het villen klinkt heel luguber, maar er komt nauwe-

hand gaat de mond van het paard in. Warempel begint de berg haar

lijks bloed aan te pas, omdat je heel dicht onder de huid blijft.” De

iets weg te hebben van een Shetlander. En hij is nog helemaal gaaf.

gestroopte huid gaat naar de looierij en de kale schedel met vlees en

Zelfs zijn wimpertjes zitten er nog aan. “Ik werk samen met een

pezen er nog op, gaat de vriezer in. Deze kan tijdens het opzetten

gespecialiseerde leerlooierij in Duitsland”, aldus Mieke. “Zij werken

altijd nog van pas komen.

veel voor opzetters, en doen ook veel schapenhuiden en wat apartere zoogdieren. Ze zijn heel voorzichtig met de huid en zijn erop gericht tijdens het looiproces zo min mogelijk beschadigingen te veroorzaken.” Niettemin treft Mieke hier en daar nog wel wat gaatjes aan die dichtgenaaid moeten worden en dient op de delicate plekjes – zoals bij de oogleden – de huid nog wat verder schoongemaakt worden. Hier is Mieke nog wel twee tot vier uur mee bezig…

Maar voordat Mieke ’s avonds met een huid op schoot tv zit te kijken om hem te perfectioneren voor de volgende stap in het proces, gaat het nog een heel belangrijke procedure aan dit alles vooraf: hoe komt Mieke aan een overleden dier, dat nog geschikt is om op te zetten? Mieke: “Het allerbelangrijkst is dat het dier vers is. Een doodgereden dier dat al een paar dagen langs de weg heeft gelegen,

Goed om te weten Om het betaalbaar te houden, wacht Mieke met de vier uur durende rit naar de looierij tot ze een kofferbak vol heeft. Tot die tijd bewaart ze de huiden in een vrieskist. Op de terugweg neemt ze de lading huiden die ze de keer ervoor bracht weer mee terug! De duur van het looiproces hangt af van de diersoort. Een dunne konijnenhuid is veel eerder klaar dan het stugge pantser van een everzwijn. Heb je daarentegen met een beer te maken, dan moet de huid eerst ontvet worden. Zo heeft elke huid wel zijn eigenaardigheden.

daar kan ik niets meer mee. Je moet weten dat na het overlijden de ingewanden gaan gisten en dan laten ook de haren los. Liefst van alles word ik vooraf ingelicht. Zeker wanneer het een huisdier

58

betreft, want die moet als hij is opgezet sprekend lijken op hoe hij

Zo natuurlijk mogelijk

was toen er nog bloed door zijn aderen stroomde. Ik verzamel

De houding waarin het opgezette dier straks moet staan is van

zoveel mogelijk informatie. Ik ga op internet op zoek naar rasken-

wezenlijk belang voordat Mieke aan de slag kan met het model van

merken en vraag aan de eigenaar foto’s op van toen het dier nog

schuim, waarover de huid straks gespannen moet worden. Ze laat

CAP juni 2014

Repor tage Het ezelhoofd van deze oude, Andalusische ezel leverde Mieke de derde plaats op tijdens het WK in 2012.

Repor tage

De muur is één grote studiewand vol dodenmaskers van dieren die Mieke al heeft opgezet.

een catalogus zien van modellen die rechtstreeks leverbaar zijn. Het nadeel is dat alles uit de Verenigde Staten moet komen, op een bestelling zit je zomaar drie maanden te wachten. Is een model niet voor handen dan werkt Mieke net zo lang aan het beeldhouwwerk van schuim tot ze tevreden is. Mieke heeft ook een doos vol glazen

De Shetlander, haar inzending voor het EK 2014, is juist terug van de looierij.

Het diepgevroren hoofd van de Shetlander helpt Mieke om het juiste model uit het blok pur schuim te modelleren.

ogen, maar zit het juiste paar er niet tussen, dan is ook hier een catalogus voor. Ook de klei die Mieke gebruikt om de spieren erbij te boetseren is speciaal en komt (alweer) uit de Verenigde Staten. “Ik heb klei nodig die maar minimaal krimpt als hij opdroogt en deze speciale klei krimpt maar twee à drie procent.”

Pas als alle spieren zijn geboetseerd en het model zijn finale vorm heeft, kan de huid erover. Mieke heeft de huid dan eerst al behandeld met een insecten werend middel om de levensduur te verlengen In de lijm die ze gebruikt om de huid op het model te plakken zit fungicide (tegen schimmel). Mieke: “Ik gebruik lijm die een paar dagen nodig heeft om te drogen, zo kan ik er de volgende dagen nog aan blijven werken. Om de huid vast te zetten tijdens het droogproces, gebruik ik speldjes. Deze kijk ik elke dag na. En elke dag vind ik wel weer een plekje dat ik verder kan perfectioneren. Zo komt een dier onder mijn handen langzaam weer tot leven.” Is de lijm droog, dan werkt Mieke de details bij, zoals het bolletje aan de binnenkant van de ogen. In de oren zit polyester, omdat ze anders – als een soort zeemleren doek –

Goed om te weten Iedereen die wil kan zich inschrijven voor het EK of WK taxidermie. Mieke deed in 2008 voor het eerst mee aan het WK in de categorie ‘professionels’. Ze werd toen vierde. In 2010 werd ze tweede op het EK en twee jaar geleden op het WK werd ze derde met het hoofd van de witte ezel die in haar atelier hangt. Het EK prepareren 2014 vindt van 22 t/m 27 april in het Italiaanse Longarone plaats.

60

CAP juni 2014

Iedere maand hangen er weer andere dieren in het atelier van Taxidermieke in Peer.

Repor tage Mocht Mieke de juiste ogen niet op voorraad hebben, kan ze altijd bijbestellen uit een catalogus.

Deze Cavalier King Charles spaniel ligt geduldig te wachten tot zijn baasjes hem komen ophalen.

Speldjes houden de huid op zijn plek, terwijl de lijm langzaam droogt.

Goed om te weten Mieke stopt het liefst geen organisch materiaal in de opgezette dieren. Als je botten wel gebruikt, heb je meer kans op kevertjes en ander ongedierte, waardoor je opgezette dier kan vergaan.

Mieke: “Pur schuim gaat eeuwig mee. De hoeven kunnen echt zijn, of een afgietsel. Deze gaan niet mee in het looiband, omdat er teveel bacteriën inzitten.” Enige tijd geleden ontdekte Mieke nog een andere reden waarom een opgezet dier in ernstig verval kan raken: “Een museum vroeg mij om een kalfje met twee hoofden dat in 1913 was opgezet te restaureren. Destijds was het beestje volgestopt met tabak. Echter, toen er in de oorlog te weinig tabak voorhanden was, hebben ze dat eruit gehaald en opgerookt.

Als vervangend materiaal was er geitenhaar en vilt ingepropt…”

Dit wild zwijn staat te wachten tot hij klaar is voor de airbrush, die de natuurgetrouwe kleur in zijn mond en neusgaten terugbrengt. Ook krijgt hij nog een tong.

de neus om te zien tot hoever je de afwerking hebt gedaan.

Daarna begint eigenlijk het leukste werk: het borstelen. Ik ben soms uren in de weer met droogshampoo, de föhn en een borstel om een zouden verschrompelen. Is alles uit eindelijk precies zoals ze het

dier weer ‘fluffy’ te maken.”

hebben, wil dan gaat ze aan de slag met de airbrush. Mieke: “Pas dan komt het leven er echt terug in. Voorzichtig maak ik dan de binnen-

Artistieke voldoening

kant van de oortjes en neusgaten roze. Niet tè natuurlijk, het moet zo

Maar hoe rol je als vrouw nu in dit – toch wel bijzondere – beroep?

natuurlijk mogelijk zijn. Dit is echt een tijdrovend klusje. Op een EK en

Mieke: “Ik heb een poos in Andalusië gewoond en zag daar veel

WK zijn ze daar heel kritisch op: ze kijken dan met een zaklampje in

jachttrofeeën passeren. Vaak was er enkel aandacht voor het gewei en

CAP juni 2014

61

Repor tage

was er nauwelijks aandacht besteed aan het hoofd van het dier. Ik vond dat een beetje onterend. Als natuurliefhebber vind je toch alles mooi aan een beest? Vanuit mijn basis kunstopleiding en beeldhouwer ben ik mij op internet gaan verdiepen in het prepareren van dieren, oftewel de taxidermie (taxis = verplaatsen en derma = huid). In 2003 ben ik vanuit Spanje begonnen met het hobbymatig opzetten van dieren, zo natuurgetrouw mogelijk. Een aantal jaar later wilde ik weten waar ik stond en zond ik een vrouwelijk hert in voor het WK. Hierop kreeg ik heel veel positieve bevestiging. Omdat er steeds meer vraag kwam vanuit België en ik meer wilde doen dan jachttrofeeën ben ik naar België teruggegaan.

Als paardenliefhebber vind ik het jammer dat er zoveel mooie dieren verloren gaan. Ik zie het opzetten ook als een soort eerbetoon aan het dier. Het opzetten van een dier kan voor sommige mensen goud waard zijn. Je geeft eigenlijk de ziel terug aan een overleden beestje. Hoewel deze opdrachten vaak heel moeilijk zijn, geeft het veel artistieke voldoening. Werk voor musea is heel dankbaar, maar in zekere zin eenvoudiger: een leeuw is een leeuw. En stel dat een leeuw mislukt, dan kan ik een andere leeuw opzetten. Met een huisdier werkt het zo niet…”

Mieke haar zoontje Cody (5 jaar) groeit op met het werk van zijn

Met het borstelen van haar creaties kan Mieke soms uren bezig zijn.

moeder. Geregeld komt hij met een diertje binnenrennen: of mama dat ‘even’ kan opzetten. Een klein, geprepareerd muisje schuift hij tussen de Lego-blokken door. En natuurlijk is de kleuterklas al in het atelier langs geweest en zijn er kindjes op de foto gegaan met een dier waarvoor ze in het echt bang zijn. Een opgezet kalfje deed prima dienst in de klas tijdens het thema over boerderijdieren. Mieke: “Ik vind het leuk om minder voor de hand liggende dieren op te zetten. Zo’n kalfje bijvoorbeeld heeft maar heel kort geleefd, maar is zo mooi en zo gaaf. Ik kan dat eigenlijk niet door mijn vingers laten wegglippen.”

Momenteel werkt Mieke aan weer een heel bijzondere opdracht. Voor een particulier maakt ze een wandkop (shoulder mount) van een nijlpaard; voor aan de muur. Dat klinkt loodzwaar, maar er zit natuurlijk alleen pur schuim in. Hoewel zo’n nijlpaard misschien niet direct heftige emoties losmaakt, heeft het kopje van een Shetlandveulentje dat Mieke staat te borstelen toch een wat hogere ‘Ah’-factor. Mieke: “Dat is voor een meisje uit de buurt, die was er zo verdrietig van. Zelf heb ik twee jaar geleden een buckskin Quartermerrie gekregen die was overleden bij de geboorte van haar veulen. De eigenaar was er helemaal klaar mee en ik kreeg het veulen erbij. Ik heb alles gedaan om het diertje in leven te houden, stad en land afgereden voor biest… maar uiteindelijk is het toch gestorven. Ik had er inmiddels echt een band mee en het duurde een poos voor ik het kon villen. Daarna heb ik het bij zijn moeder in de vriezer gestopt en daar liggen ze nog. Te lang moest ik alleen al huilen bij het idee ermee aan het werk te gaan. Maar het gaat er wel van komen. Het moet een topstuk worden, een eerbetoon. Hiermee wil ik over twee jaar naar het WK.”

Goed om te weten Er is dus meer dan mogelijk om de herinnering aan je paard levend te houden, dan een urn of hanger met as. Je moet er wel wat geduld voor hebben. Mieke: “Meestal kan ik beloven dat het dier binnen zes maanden klaar is. Uitzondering hierop zijn honden en katten, die zijn net even wat lastiger.” Wat betreft de kosten moet je grofweg in de volgende bedragen rekenen: Paard: 8000,- euro Pony: 6000,- euro Veulentje: 700,- euro Paardenhoofd: 1500,- euro

62

CAP juni 2014

Dit kalfje is niet oud geworden, maar leeft nu eeuwig voort. Hij dient soms als lesmateriaal in de kleuterklas van het vijfjarig zoontje van Mieke.

INFO + DEMO = GRATIS

✆

011/68.38.99

Lichtenberglaan 1001 3800 Sint-Truiden Fax + 32(0) 11 68 31 65 info@schaffer.be

A new name in the equestrian world, Cofibres® for the best quality competition and arena surface

WWW.ANKY-­ATC.COM

Distributed by Bieman de Haas

Ceo : Versmissen Conny Sales : Kenis Michiel 0032 494 89 06 87

Cojarec bvba Oudenaardestraat 84 8570 Vichte BE 0849 816 208 0032 498 54 17 54

©BCM

ANKY® COMPETITION WEAR

.be

Fo k ke r i j

TEKST: JO DE ROO • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

Aan tafel met…

2

Joris De Brabander, Hubert Hamerlinck en Luc Tilleman

Luc Tilleman

Hubert Hamerlinck

Fo k ke r i j In de vorige CAP spraken hengstenhouders Joris De Brabander, Hubert Hamerlinck en Luc Tilleman over onder meer overheidsbemoeienis, de hengstencompetitie, nakomelingenonderzoek en een mogelijke fusie van de stamboeken. In dit tweede - en laatste â&#x20AC;&#x201C; deel hebben we het over diverse fokkerijtopics zoals OCD, de handel, het gebruik van volbloed in de fokkerij, klonen en de toekomst voor dressuurhengsten in de Belgische fokkerij.

Joris De Brabander

Jo De Roo

Fo k ke r i j

Hoe bereiden jullie een kandidaat-hengst voor op de keuring?

Is er volgens jullie nog ruimte voor dressuurhengsten?

Hubert: “In september beginnen we met de voorbereidingen. We

Luc: “Voor ons niet in België.”

starten met longeerwerk en werk in de stapmolen en maken de

Hubert: “We zijn een springpaardenstamboek (BWP, red.). We zijn

hengsten zadelmak.”

groot geworden dankzij de springpaarden. Ons stamboek is zo

Joris: “Op zich stelt een hengst voorbrengen niet zoveel voor. Hij

klein: door een dressuurhengst aan te keuren kun je in zo’n spring-

moet in goede conditie staan, zich goed voelen en een beetje

paardenstamboek veel kapot maken. Dat heeft geen enkele zin. Ik

getraind zijn. Gezond, gelukkig en getraind, of hoe zeggen ze dat?

heb zeker niets tegen mensen die dressuurpaarden fokken, maar ze

Voor de rest hoef je er niet speciaal iets voor te doen.”

zullen hun heil moeten zoeken in Nederland of Duitsland, want daar

Luc: “Buikgevoel. Zien wat je paard nodig heeft. Sommige paarden

is men er echt in gespecialiseerd.”

moet je twee keer per dag laten werken, andere niet. Het hangt af van

Joris: “De dressuurpaardenfokkerij heeft wel een reden van bestaan.”

verschillende factoren, zoals: hoe snel leren ze? Hoe gemakkelijk of

Hubert: “Akkoord, maar er zijn in het buitenland voldoende moge-

moeilijk zijn ze? Zijn ze handig of niet? Hoe sterk zijn ze? Enzovoort.”

lijkheden.”

Joris: “En op het einde moet je ze wassen, scheren en beslaan. Ik geef geen speciale voeding, zoals sommige mensen denken.”

Tijdens de laatste edities van de Belgische hengstenkeurin-

Luc: “Tijdig beginnen is het belangrijkste, zodat je langzaamaan

gen werden nauwelijks volbloeden gepresenteerd. Hoe kijken

kunt opbouwen. Niet denken dat je het in twee maanden wel even

jullie daar tegenaan?

regelt.”

Hubert: “Er is geen enkele volbloed die het springen op de een of

Hubert: “Op hun derde jaar moeten ze in principe voor de fokkerij al

andere manier verbetert of toch heel weinig… Het is zo moeilijk. De

toonbaar zijn. We merken goed het verschil tussen hengsten die op

volbloeden zijn honderd jaar gefokt om met hun hoofd vooruit te

drie jaar werden voorbereid en hun leeftijdsgenoten die op driejarige

lopen, terwijl de warmbloeden moeten kunnen teruglopen en terug

leeftijd niet werden getraind. De getrainde hengsten hebben een jaar

galopperen. De warmbloedhengst Heartbreaker was misschien zelfs

voorsprong.”

beter dan om het even welke volbloedhengst, maar die zijn dun gezaaid.”

Hoe en waar ‘scouten’ jullie kandidaat-hengsten?

Luc: “Ik denk dat het niet slecht is om volbloed te hebben in de

Hubert: “Wij zijn elke dag op zoek.”

tweede of derde generatie, maar niet in de eerste. Je hebt dat af en toe

Joris: “Het is een kwestie van voortdurend alert te zijn.”

wel eens nodig. Een zeer goede volbloed is misschien wel goed.”

Luc: “Ja, vooral alert zijn.”

Joris: “Als je vijftig jaar geleden een omschakeling deed van een

Hubert: “Het is zeer belangrijk dat de hengst uit een goede moeder-

trekpaardras naar een rijpaardras, dan had de volbloed daar een

lijn voortkomt. Daarmee bedoel ik een hengst die gefokt is uit een

plaats in. Vijftig jaar geleden waren de volbloeden ook anders. Ze

merrie die internationaal gesprongen heeft of die er in ieder geval

werden op lange afstanden en springkwaliteiten geselecteerd, maar

nauw mee verwant is.”

nu is de goede volbloedfokkerij gebaseerd op korte afstanden, op twee- of driejarige vroegrijpe paarden die aan de grond plakken en

Ervaren jullie op bepaalde hengstenkeuringen in België

zeer snel kunnen accelereren en die uitsluitend vooruit lopen.

inmenging van de stamboekleiding? Zo ja, op welk vlak?

Dergelijke fokkerij heeft geen plaats in de warmbloedfokkerij. En de

Hubert: “Het is belangrijk dat de juryleden niet vijftien of twintig

steeple-fokkerij - waarnaar sommige mensen refereren - is ook

jaar aanblijven.”

helemaal verkeerd. Een steeple-paard kan een verre, platte sprong

Luc: “Je bedoelt waarschijnlijk dat de voorzitter tijdens de keuring

maken, zonder ruggebruik en heel ver landen achter de hindernis.

soms bij de juryleden langsging om hen te zeggen welke hengsten

Dat moeten we ook niet hebben. Dat is een ander ras, een ander

goedgekeurd mochten worden en welke niet. Het is een zeer kleine

soort. Wij moeten paarden hebben die kunnen terugspringen.”

wereld. Je hebt mensen waarmee je op dat moment goed overeen-

66

komt en je hebt mensen waarmee je op dat moment iets minder

Hoe staan jullie tegenover het presenteren en goedkeuren van

gemakkelijk babbelt. In jouw leven maak je verschillende stadia mee.

klonen van bekende sporthengsten of zelfs van een bekende

Je hebt bijvoorbeeld een jurylid, waarmee je het gedurende acht jaar

sportruin?

goed kunt vinden en daarna eens enkele jaren waarbij het minder

Luc: “Voor mij persoonlijk hoeft dat niet. Ik denk dat elke hengst zijn

goed klikt met een jurylid. Het goed kennen van mensen is niet altijd

tijdperk heeft. Ik denk dat je ook niet meer moet terugkomen met

een voordeel. Ik weet dat we vroeger heel goede vrienden hadden

bijvoorbeeld Lys De Darmen en Fleuri du Manoir. Dat waren topheng-

onder de juryleden en dat we vooraf met hen praatten. We hebben

sten in hun tijd, maar ik denk niet dat zij vandaag nog een plaats

meegemaakt dat we hen vertelden dat we twee hengsten zouden

hebben in onze moderne fokkerij. Ik weet niet of bijvoorbeeld een

voorstellen en dat ze het best die ene hengst konden goedkeuren.

Quidam de Revel vijftig jaar moet leven. Ik weet evenmin of bijvoor-

Uiteindelijk keurden ze vervolgens die ene hengst af en de andere

beeld Chellano Z vijftig jaar lang in de fokkerij ingezet moet worden.

hengst goed. Dus eigenlijk doen ze toch hun zin. Ik denk niet dat je

Ik denk niet dat zoiets nodig is. Alles evolueert en we moeten gewoon

daar veel op aan kunt merken.”

mee evolueren. Ik ben van mening dat je bijvoorbeeld in je merriebe-

Joris: “Het is volgens mij onmogelijk om als jury 100% neutraal te

stand ook niet met jouw oude merries moet blijven verder fokken,

zijn, maar ik denk dat deze mensen voor 100 % hun best doen, zeker

maar dat je eerder met jong en nieuw materiaal moet verder werken.”

op dit moment.”

Hubert: “Ik ben dezelfde mening toegedaan. De sport verandert,

Hubert en Luc beamen dit. Joris gaat verder: “Maar je hebt altijd

de snelheid van uitvoering, het voorzichtig zijn, enzoverder. Neem

connecties.”

bijvoorbeeld Ramiro Z. Dertig of veertig jaar geleden was dat dé

Luc: “En voorliefde zal er altijd zijn. Als we alle drie naar dezelfde

tophengst. Vandaag de dag zou dit eerder een gewone hengst

garage gaan, is het best mogelijk dat we alle drie een verschillende

zijn. Alles evolueert met andere woorden. Met klonen breng je

wagen kopen.”

weinig vooruit, denk ik.”

CAP juni 2014

laat springen, dan springt hij wat met de nek vooruit, maar hij is

een verlengde carrière te geven.”

super voorzichtig. Er zit ouderwets, maar zeer goed Hannoveraans

Hubert: “Ik denk niet dat het gebruik van klonen een vooruitgang

bloed achter Top Gun.”

betekent.”

Luc: “ET hebben ze ook gekloond, niet?”

Joris: “Ik denk er bijna op dezelfde manier over. Ik vind ook dat elke

Joris: “Ja, ik heb daar ook twee veulentjes van. Ik probeer dat eens.

hengst zijn tijd heeft en als deze hengst al zijn kansen heeft gekre-

ET was een nakomeling van Espri, een hengst met dressuurbloed die

gen, dan is het totaal zinloos om die hengst te klonen. Volgens mij is

toevallig een springpaard heeft gegeven. Die heeft iets minder een

het ook zinloos om er zeer veel diepvriessperma van te maken om

plaats in dit verhaal dan Grannus. Grannus in de moederlijn is zeer

dit honderd jaar later nog te kunnen gebruiken. Misschien bij wijze

goed en Top Gun was veruit de beste Grannus-nakomeling. De

van uitzondering een ruin die extreem goed gepresteerd heeft, om

tweede komt nog niet in de schaduw van de eerste.”

die even de kans te geven, maar liefst zo weinig mogelijk. Elke

Luc: “En Top Gun heeft niet veel bloed, niet?”

generatie heeft hengsten genoeg om goed mee te kunnen fokken.

Joris: “Jawel, veel bloed, hoor.”

Als je dat niet doet - zoals bij de dravers en de volbloeden die dat

Hubert: “De Grannus-nakomelingen hebben allemaal bloed.”

absoluut niet willen - dat heb een ander systeem, dat kan ook. Ik kan

Joris: “Telkens als ik de kloon van Top Gun laat springen, dan krijg

er gerust mee leven als er totaal niet zou worden gekloond.”

ik koude rillingen. Als hij draaft en zijn staart opsteekt, toont hij een

Hubert: “Ik denk, Joris, met Gem Twist zou je dat wel kunnen. Dat

zelden gezien achterbeengebruik. Heartbreaker sprong voorzichtig,

was een modern springpaard.”

maar op een ietwat bange manier. Het is bijna niet te geloven, maar

Joris: “Toevallig was dat een volbloed.”

de kloon van Top Gun is nog voorzichtiger dan Heartbreaker. De

Hubert: “Met Top Gun die voor nu eigenlijk te weinig bloed heeft,

kloon springt echter niet op zo’n bange manier, zoals Heartbreaker

ligt dat anders.”

dat deed. Hij heeft er zoveel in. Hij komt niet aan het hout als hij

Joris: “Daar denk ik anders over: Top Gun heeft meerdere kampi-

springt. De kloon van Top Gun is nu vier jaar.”

oensmedailles behaald. Hij was in zijn tijd het allerbeste springpaard.

Hubert: “Breng je hem uit in de sport?”

Hengsten zoals Quidam de Revel en Darco hebben volgens mij geen

Joris: “Nee, omdat ik weet dat hij nooit zo goed zal springen als zijn

medailles behaald op kampioenschappen (kleine correctie: Quidam de

vader. Ik zie er veel in. Als hij hier aankwam, was hij 1.60m en dik,

Revel behaalde in teamverband brons tijdens de Olympische Spelen in

net een klein, dik varken. Hij was wat stram en stroef. Nu is hij

Barcelona, red.). Vigo, om eens een andere te noemen en die toevallig

helemaal opgeknapt. Hij wordt gelongeerd en getraind. We hebben

van mij is en redelijk goed is, heeft drie kampioenschapsmedailles. Hij

er al enkele keren mee gesprongen. Ik sta er heel hard achter.”

was Belgisch kampioen, wereldkampioen en derde met het Belgische

Luc: “Ja, ok, maar dat is een ander voorbeeld. Dat is totaal anders

team. Als je een paard met talrijke medailles in die generatie hebt en

dan de carrière van een hengst met twintig jaar verlengen.”

dat paard heeft op de koop toe veel goede paarden gebracht, dan

Joris: “Mag ik eens een ander verhaal vertellen? Ik heb ooit een bezoek

denk ik dat een kloon van zo’n paard misschien niet zo slecht is.”

gebracht aan Coolmore Stud. Dat is de grootste volbloedstoeterij in

Hubert: “Ja, dat is juist. Je kunt gelijk hebben.”

Ierland. Volbloedhengsten moeten daar op een natuurlijke wijze dekken.

Joris: “Je hebt geen paard nodig dat zonder rug springt. Het eerste

Kunstmatige inseminatie bestaat daar dus niet. Dat is een totaal andere

tornooi dat Jan Tops met Top Gun sprong, was mega. Iedereen zei

wereld. Alles wordt daar zo hard afgeschermd. Als buitenstaander kom je

toen: wat voor een paard is dat? Ik heb een kloon van Top Gun. Ik zie

daar niet tussen. Een goede volbloedmerrie kopen, is er totaal onmoge-

in die kloon de kwaliteiten van Top Gun. Als ik die kloon in vrijheid

lijk. Hun systeem brengt zeer veel geld op. Er heerst in die wereld van de

Fo k ke r i j

Luc: “En er zijn mogelijkheden genoeg met diepvries om een hengst

: Hube r t Ham e rlin ck rh en gst “Doo r een dressuu et a an te keuren in h mboek sp r in gpa ard en st a a p ot BWP kun je veel k m aken” CAP juni 2014

67

Fo k ke r i j

volbloeden een sfeer waarin iedereen opgaat. Om maar iets te zeggen:

Is er momenteel geen overaanbod van hengsten?

de beste hengst van de eigenaar van die stoeterij dekt à 240.000 euro

Hubert: “Er zijn teveel hengsten. De meningen daarover zijn

per merrie. Deze hengst had toen tijdens dat dekseizoen 140 merries

verdeeld. De jonge hengsten krijgen te weinig kansen, het duurt te

gedekt. En op de koop toe zijn deze dekgelden belastingvrij. De eigenaar

lang voor je weet of ze wel of niet goed zijn. Als je vroeger een jonge

is van nul begonnen en heeft nu een mega-eigendom. Hij is toevallig in

hengst had, dekte hij een honderdtal merries. Na enkele jaren zag je

de goede soort terechtgekomen. Op zo’n manier creëer je ook iets dat tof

hoe zijn nafok was. Nu is dat iets moeilijker geworden.”

is en veel amusementswaarde heeft. Dat is een ander systeem van fokken. Een systeem waarin niets mag, zelfs nog geen KI. Er bestaan ook

Speelt volgens jullie de kleur van het stamboekpapier nog

geen veterinaire keuringen. Je moet die stoeterij eens bezoeken; als je

een rol?

terugkomt word je even stil en vraag je jezelf af: ‘How stupid can we be?’

Hubert: “Neen, dat speelt geen rol meer.”

Hoe stom kun je zijn om het sperma van je goede hengst aan iedereen te verkopen in plaats van bijvoorbeeld jouw merrieveulentjes te verkopen?

Wie kan er een beeld schetsen van de huidige situatie in de

De eigenaar van deze stoeterij heeft de beste hengsten en de beste

paardenhandel?

merries. Hij fokt, maar je kunt nooit een product bij hem kopen. Je kunt

Luc: “Het is geëvolueerd naar de betere paarden. Het is zeer moeilijk

wel sperma kopen van zijn allerbeste hengst, maar dan betaal je 240.000

om de tussensoort te verkopen. Er is een klein beetje overaanbod. Ik

euro en is het veulen dat geboren wordt voor één-vierde eigendom van

denk dat deze situatie over vier jaar zal wijzigen.”

die hengstenhouder, anders kom je niet in het systeem. Als hij op een

Hubert: “Voor de fokkers is het jammer dat ze de paarden langer

veiling een veulen van zijn tophengst wil kopen, dan heeft hij sowieso al

moeten aanhouden.”

25% voordeel. Het is een mega-systeem. Geen KI, geen embryo’s, geen

Joris: “Maar goed, de enige mogelijkheid is dat ze wat minder fokken.”

klonen, geen veterinaire keuringen.”

Luc: “Dat proces is bezig. Het is ook meer en meer in handen aan het

Hubert: “Holstein is ook groot geworden door hengsten zoals

komen van mensen die weten wat ze aan het doen zijn. Twintig jaar

Cassini, Corrado, Contender en dergelijke te beschermen. Je kon

geleden had je landbouwers met enkele hectaren grond die startten

deze hengsten gewoonweg niet krijgen. Nu wordt er in Holstein ook

met het fokken van paarden. Vandaag de dag zijn het hoofdzakelijk

sperma van tophengsten verkocht om er munt uit te slaan.”

mensen die zelf gereden hebben en voeling hebben met de sport, die

Joris: “In Ierland kun je als nieuweling niet starten. Je leven is te kort

gestart zijn met fokken. Het is iets meer in handen van specialisten

om er nog in het systeem te komen. Er zijn verschillende systemen.

aan het komen. Er wordt steeds beter en beter gefokt.”

Uiteindelijk is hetgeen wij doen een spelletje. Je kunt dat ook op een andere manier spelen, met andere spelregels. Het is wel belangrijk dat

Waar knelt het schoentje?

je er plezier aan beleeft en er wat mee verdient. Als je ervan moet

Hubert: “De wet van vraag en aanbod kun je niet tegenhouden. Er

leven, is dat belangrijk. Als het een hobby is, dan mag het wat kosten.”

is in het verleden teveel gefokt en de markt is gewijzigd. De smalle top is zeer duur en voor de paarden van gewone kwaliteit zijn er weinig klanten.”

Luc: “Deze situatie is ook een klein beetje veroorzaakt door de crisis. Voor een doorsnee werknemer is het financieel moeilijk om

Jo ris De Braban de r: “Elke hen gst heeft zijn tijd en als hij al zijn kansen heeft gekregen, dan is het tot aal zinloos om die hen gst te klo nen”

68

CAP juni 2014

En jullie spreken niet over het Midden-Oosten?

moet eigenlijk een klein beetje achtergrond hebben of wat grond ter

Luc: “Klanten uit Qatar en Saoedi-Arabië zijn topklanten, maar ik

beschikking hebben. Als je het allemaal zelf moet betalen, dan is het

weet niet of beide landen echte paardenlanden zijn.”

praktisch onbegonnen werk.”

Fo k ke r i j

een paard ergens in een manege te stallen en te laten berijden. Je

Misschien een gevoelig onderwerp: OCD… Wat is jullie mening over het overheidsinitiatief met betrek-

Luc: “Dat is een vraag voor onze veearts.”

king tot de export van paarden naar China?

Joris: “OCD is één van de bij manier van spreken 2557 ziektes die

Hubert: “Alle initiatieven die de handel kunnen bevorderen, zijn

een paard kan hebben. Het is beter dat paarden geen OCD hebben,

goed. Het is tegenwoordig niet zo simpel.”

maar je moet dat nu ook niet uitvergroten. Zolang een paard goed

Luc: “Ik denk wel dat ze die contacten goed hebben aangehaald. Ze

functioneert - met of zonder OCD - maakt dat niet uit.”

proberen de reglementering in een vaste vorm te gieten. Het is nu

Hubert: “Ok, maar als je een paard hebt met OCD en je wilt dat

aan de handelaars zelf om dat af te werken. Zij moeten daar nu

paard verkopen, dan is dat toch een ander verhaal hoor.”

persoonlijke contacten leggen. Het is in ieder geval goed dat de

Joris: “Het wordt inderdaad zeer dikwijls misbruikt in de handel. Dat

regering daaraan meewerkt en dat ze het mogelijk maakt om

is natuurlijk een argument om die OCD eruit te krijgen.”

paarden te exporteren naar het buitenland.”

Luc: “Ik weet niet of je OCD eruit kunt fokken.”

Joris: “OCD is iets dat een klein beetje in de springpaarden zit.”

Zijn er volgens jullie nog andere initiatieven die de Belgische

Luc: “Ik weet dat niet. Is dat niet het gevolg van een accidentje? Of

overheid zou kunnen nemen om de handel te stimuleren?

geloof je echt dat ze ermee geboren worden?”

Luc: “De BTW-tarieven aanpakken.”

Hubert: “Gezondheid, Luc, is uitermate erfelijk.”

Joris: “Voor de binnenlandse handel.”

Joris: “Je moet dat eens proberen om te draaien: een gezond paard

Hubert: “Dat is onbespreekbaar.”

zonder OCD, proberen OCD te laten krijgen. Dat lukt nooit. Je mag

Luc: “Het tarief naar 6% verlagen.”

met dat paard doen wat je wilt, je krijgt dat nooit geregeld. OCD

Hubert: “Ze maken het overal duurder waar het goedkoper is.”

staat op de genetische printplaat, maar of dat zich daarna uit of niet

Joris: “Dat geldt voor elke sector. Als morgen het BTW-tarief op de

uit, is weer een andere discussie. Je kunt evengoed een paard

verkoop van auto’s zou worden verlaagd naar 6%, zou er ook meer

hebben dat genetisch met OCD belast is, maar waarbij de OCD zich

verkocht worden.”

toevallig niet uit. OCD is eigenlijk een defect in het kraakbeen. Je ziet

Luc: “Tegenover de ons omringende landen heeft het Belgische

dat trouwens bij varkens ook vaak.”

BTW-tarief lange tijd in ons nadeel gespeeld. Nu is dat weggewerkt.

Hubert: “Ik vind gezondheid in de fokkerij zeer belangrijk en we

Vroeger was het BTW-tarief in Nederland en Frankrijk zeer laag, nu

moeten daarop blijven letten. Als je gedurende vijf generaties

niet meer.”

keer op keer gezonde paarden fokt, dan ben ik ervan overtuigd dat ook de volgende producten uit die soort gezond zullen zijn.

De grote handelaars strijken vaak woekerwinsten op en de

OCD is 100% erfelijk. Er zijn stammen die altijd wel één of ander

kleine fokker pikt meestal maar een klein graantje mee of zie

familielid met OCD hebben en er zijn stammen waarbij OCD

ik dat verkeerd?

nooit voorkomt.”

Hubert: “Ho, ho, ho, dat wordt allemaal rap gezegd. Je moet eens nagaan met hoeveel personeel die grote handelaars werken, welke

Hoe staan jullie tegenover doorgefokte merriestammen?

garantie ze geven, de entourage die ze hebben, enzovoort. Dat is

Luc: “Die zijn zeer belangrijk.”

niet zo simpel, hoor. De fokker verkoopt een paard aan een grote

Hubert: “Uit de goede stammen komen de goede paarden.”

handelaar voor bijvoorbeeld één miljoen euro en daarna verkoopt die handelaar datzelfde paard voor drie of vier miljoen euro. Maar

Wie fokt er jaarlijks hoeveel veulens?

goed, die handelaar moet zijn personeel betalen, heeft een uitge-

Joris: “Twintig.”

breid netwerk, enzovoort.”

Luc: “Negentien.”

Joris: “De aardappelen worden verkocht voor 25 eurocent per

Hubert (lachend): “Ik daartussen. Neen, even serieus nu. We

kilogram en de frieten voor vier euro per kilogram. Tussen deze twee

hadden aanvankelijk 21 drachtige merries, maar daarvan zijn er twee

prijzen zit er zeer veel werk. In de handel van paarden is dat zowat

niet drachtig gebleven. We verwachten dit jaar negentien veulens.”

hetzelfde. Het is eerder een voordeel dan een nadeel dat de handelaars er veel geld mee kunnen verdienen. De fokker mag dat uiter-

Wat is het nut van selecteren binnen jullie eigen fokmateriaal?

aard ook proberen.”

Hubert: “Wij selecteren op basis van ons buikgevoel. We proberen vooruit te boeren.”

Welke landen zijn volgens jullie de afzetmarkt van de toe-

Joris: “Ik zou het liefst zo vroeg mogelijk willen selecteren, maar dat

komst?

is bijna onmogelijk.”

Luc: “China is een opkomend land.”

Hubert: “Wat noem je vroeg, Joris?”

Hubert: “De Oostbloklanden zijn ook opkomende landen. Van

Joris: “Ik zeg dikwijls het volgende: als ik twintig veulens zou

Zuid-Amerika wordt eveneens gezegd dat het groeipotentieel heeft.”

hebben, dan zou ik het liefst alleen de twee beste merrieveulens en

Luc: “Van Zuid-Amerika kan ik dat beamen. Toen ik onlangs in de

de twee beste hengstveulens voor mezelf houden en de resterende

Verenigde Staten enkele jumpings heb bijgewoond, was het wel

zestien gratis weggeven, maar dat gaat uiteraard niet. Wat doe je

opvallend dat Zuid-Amerikaanse landen zoals Ecuador en Brazilië er

dan? Zo vroeg mogelijk selecteren. Een veulen dat te klein is of

met goede juniorteams aan de start waren. Brazilië is ook een markt.”

bijvoorbeeld een krom beentje heeft, probeer ik zo vroeg mogelijk te

Joris: “Maar misschien woont jouw beste klant wel in de straat,

verkopen. Diegene die extreem goede kwaliteiten hebben, houden

waarin jij woont.”

we vanzelfsprekend zo lang mogelijk.”

CAP juni 2014

69

Fo k ke r i j

L u c Tillem an: “ De tweejar igen zet ik geduren d e zes weken o p sta l en in die tijd la at ik ze ti e n kee r sp r in gen in v r ij h eid” Selecteren jullie ook op vrij springen?

Luc: “Als ze twee jaar zijn, haal ik ze van de weide. Ze verblijven vervolgens gedurende zes weken op stal. Tijdens deze anderhalve

Heeft selectie ook niet met persoonlijke voorkeur te maken?

maand laat ik ze tien keer springen in vrijheid.”

Hubert: “Op onze hengstenhouderij werk ik nu ongeveer vijf jaar

Joris: “En natuurlijk observeer je ze ook in de weide. Je kent je

samen met één van mijn dochters. En ik moet zeggen dat we toch

veulens door en door.”

meestal dezelfde visie en kijk op paarden hebben.”

Hubert: “En een paard dat in groepsverband altijd als laatste

Joris (lachend): “En zijn jullie genetisch verwant?”

arriveert, is ook geen paard om aan te houden.”

Luc: “Ik luister soms ook naar mijn dochter, omdat zij een andere kijk heeft. Ze bekijkt het allemaal wat kritischer, terwijl ik nogal snel

Luc, op welke zaken let je wanneer je jouw tweejarigen tien

overwegend de goede kanten zie.”

keer laat springen in vrijheid?

Luc: “Tijdens het beoordelen, hanteer ik verschillende criteria. Ze

Is dat bij Karline (dochter van Joris, red.) ook zo?

moeten voorzichtig zijn en blijk geven van vermogen. De techniek vind

Joris: “Ja, dat is ook zo. Als ze zegt: ‘Papa, dat paard berijd ik niet

ik minder belangrijk, maar ze moeten erover springen en ze mogen niet

zo graag. Laat het maar door een andere ruiter berijden’, dan weet ik

in kruisgalop door de wending komen. Ze mogen bovendien niet te veel

meteen hoe laat het is. Iedereen bekijkt dat op zijn of haar manier en

balken uit de lepels tikken. Voor een concourspaard is het belangrijk dat

je moet daarmee rekening houden.”

het foutloos wil springen. Met het feit dat een paard zich scheef draait over de hindernis of op een speciale manier springt, heb ik niet zo’n

Ter afsluiting: wat is jullie mooiste moment als hengstenhou-

moeite. Het belangrijkste is dat het paard erover wil. Een tweejarige die

der?

tijdens de testen er telkens balken afgooit, passeert de selectie niet. Een

Hubert: “Ik heb twee onvergetelijke momenten: de derde plaats die

paard dat goed taxeert, zal goed over de hindernissen springen. En

Clinton in Mechelen behaalde in de wereldbekerproef en de overwin-

toch is het geen algemene stelregel. Ik heb ooit een Grand Prix-paard

ning van Cabrio in Calgary.”

gehad dat niet kon springen in vrijheid. Op jonge leeftijd liep dat paard

Luc: “Dat was 7 maart 1987, de dag waarop ik getrouwd ben.”

tijdens het vrij springen door de hindernissen heen. Het was op dat

Hubert: “Als hengstenhouder?”

moment geen tweeduizend euro waard. Desondanks geloofde ik sterk

Luc: “Eigenlijk was dat het juiste antwoord, maar ik zal iets anders

in dat paard. Op latere leeftijd heeft het 1.50- 1.60m Grand Prix-proeven

vertellen. Met Toulon heb ik veel mooie momenten meegemaakt,

gewonnen.”

onder meer toen hij in Calgary tweede werd en in São Paulo de Global

Joris: “Als er ergens een extreme kwaliteit aanwezig is, dan doe je

Champions Tour won. Maar het moment waarop mijn schoonzoon

daar toch iets mee. Extreem voorzichtig zijn bijvoorbeeld of extreem

Frédérik in augustus 2013 met Halifax van het Kluizebos kampioen

veel vermogen hebben.”

van België werd bij de zesjarige springpaarden, was emotioneel misschien wel mijn mooiste moment. Zoiets staat dichter bij jezelf.”

70

Zijn er bepaalde zaken waarop een toegeving mogelijk is?

Joris: “Dat is waar. Mijn mooiste sportmoment was toen mijn

Joris: “Als de kwaliteiten de tekortkomingen ruimschoots compense-

dochter Karline de Masters won in Beervelde. Tijdens die wedstrijd

ren, dan kun je ermee vooruit.”

kwamen we steeds dichter bij de climax. We dachten dat dit nooit

Hubert: “Het is altijd een afweging die je moet maken.”

zou gebeuren. En het gebeurde dan toch en ik zag dat Karline toen

Luc: “Ik heb bijvoorbeeld een hekel aan een paard dat veel over de

ongelooflijk gelukkig was.”

schouder springt.”

Luc: “Ik kreeg tranen in mijn ogen toen ik mijn dochter zag wenen na

Hubert: “Je ziet de paarden tijdens de zomer in de weides. Je kent

de zege van Frédéric met Halifax. Zo’n moment weegt niet op

ze. Het heeft toch wat met buikgevoel te maken.”

tegenover Toulons tweede plaats in Calgary of zijn zege in Brazilië.”

CAP juni 2014

WWW.BR.NL

Distributed by Bieman de Haas

+ BR FOOTWEAR BR COMFORT LINE+

M ATIS R I E M ET G Rop van een paar bij aanko B R CL+

BR presenteert de BR Comfort Line+.

Een schoenenlijn met buitengewoon veel comfort.

De BR CL+ is stijlvol, functioneel en duurzaam.

De BR Comfort Line+ is ontworpen met unieke schokabsorberende elementen die het draagcomfort verhogen en de ruiter perfect ondersteunen.

INTERACTIEVE PRINT

TAKING COMFORT TO A NEW LEVEL

Download de gratis Layar App

Scan deze pagina

Ondek de interactieve inhoud

FOOTWEAR Quality & Style

Fo k ke r i j

TEKST: JO DE ROO • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

FOTO: ISTOCK

“Selecteren is de wetmatigheid in vooruitgang”

Fo k ke r i j

eerste genetische

Fo k ke r i j

Vanuit economisch standpunt is vandaag de dag niet-selecteren onverantwoord. Selectie is van kapitaal belang, zowel letterlijk als figuurlijk. CAP peilde naar de meningen over diverse aspecten van dit onderwerp bij twee mannen uit de praktijk: Tom Van De Vijver (fokker én lid van het veilingcomité van de ‘Belgian Warmblood Foal Auction’) en Stefaan De Smet (professor aan de universiteit van Gent, fokker, ruiter én voorzitter van de BWP-hengstenjury).

Goed om te weten Natuurlijk is niet alles waar te nemen met het blote oog en kun je niet letterlijk ‘door een paard heen kijken’. De paarden van stoeterij Odeveld worden op driejarige leeftijd aan een röntgenologisch onderzoek onderworpen.

De 33-jarige Tom Van De Vijver woont samen met Caroline De Laet, een bekende amazone. Ze hebben één dochter, Axelle (2 jaar).

Beroepshalve verdient Tom zijn boterham als ‘quality handler’ bij Volvo Trucks. In bijberoep runt hij Stal Odeveld, een gloednieuwe

Stefaan De Smet: “Als ik zie welke evolutie gaande is bij de bouw van springparcoursen, zal een goede galop in de toekomst nog belangrijker worden”

accommodatie met binnen- en buitenpiste, solarium, ruime stallen, loopstallen, een afzonderlijke wasplaats en een buitenstapmolen. Stal Odeveld biedt onderdak aan eigen fokmerries, sportpaarden en eigenaarspaarden. Caroline staat in voor het opleiden van jonge paarden en het berijden van wedstrijdpaarden.

Tom heeft de affiniteit met paarden van geen vreemde. Zijn vader Roger was jarenlang een gereputeerd jurylid bij het BWP en heeft een belangrijk aandeel in het succesverhaal van fokkerij Odeveld. De mooiste successen als fokker op een rij: Finesse, Razzia, Moon Jumper, Seven Up, Vivaldi, Firenze, Hono Lullu en Hertogin Odeveld. Met Finesse Odeveld werd Tom in 2009 ex-aequo winnaar van het Belgisch kampioenschap voor vierjarige springpaarden in Gesves. Zijn vriendin Caroline schreef onder meer het Belgisch kampioenschap voor scholieren op haar naam, nam deel aan EK’s voor junioren en young riders, alsook aan wereldkampioenschappen voor jonge paarden.

Zij behoort tot de betere amazones in het jumpingcircuit van België.

Waar let je op?

Op fokkerij Odeveld worden jaarlijks gemiddeld vijf veulens geboren. Daarvan worden er meestal twee of drie verkocht.

Tom verduidelijkt: “De overige behouden we voor verdere opfok. Selecteren is belangrijk.

Als fokker moet je selecteren. We beoordelen de veulens op verscheidene criteria. Ze moeten correct beenwerk, een goede bouw, een

74

CAP juni 2014

Action Breaker als veulen in 2000 tijdens de selectie voor de Belgian Warmblood Foal Auction.

tevens op de lichtvoetigheid en intelligentie en beoordelen hun bewegingen. Let op, selecteren is niet simpel. Naarmate de veulens opgroeien, worden we steeds strenger in de beoordeling.

We moeten kritisch zijn. Op bepaalde gebreken doen we geen concessies, zoals bijvoorbeeld afwijkende beenstanden. De overgebleven veulens worden verder opgefokt. Eens ze twee jaar zijn, laten we ze enkele keren springen in vrijheid. Als een tweejarige tijdens deze sessies nog niet helemaal voldoet aan onze verwachtingen, stellen we de vraag: wat is dit paard waard

Tom Van De Vijver: “Selecteren op werkwilligheid is cruciaal. Er gaat niets boven een paard dat graag werkt”

Fo k ke r i j

aansprekend model en een goede schouder hebben. We letten

in de handel? In sommige gevallen is het beter om een tweejarige nog een jaar aan te houden. Het is immers best mogelijk dat een tweejarige een jaar later beter zal springen.”

Tom: “Bij het selecteren moet je proberen door het paard te kijken. Het moet een gewenste kwaliteit op een zodanig overtuigende manier demonstreren, dat we beslissen om ermee verder te gaan. De tweejarigen laten we doorgaans twee keer in vrijheid springen, de driejarigen vijf keer, bij voorkeur in het najaar in een binnenpiste. In feite zouden we jaarlijks onze indrukken tijdens het vrij springen moeten noteren, zodat we kunnen nagaan hoe de jonge paarden evolueren. Persoonlijk vind ik het kras om tweejarigen te selecteren op basis van hun prestaties tijdens het vrij springen. Vanuit onze ervaring en kennis van ons fokmateriaal kunnen we zeggen dat onze paarden meestal beter springen onder de man dan in vrijheid. Als voorbeelden neem ik Finesse en Firenze Odeveld. In vrijheid sprongen ze eerder normaal, onder het zadel daarentegen waren ze extra met een beter gebruik van hun lichaam. Het is pas door met de paarden te werken en te trainen, dat je een totaalbeeld krijgt. In dat verband hechten we bijvoorbeeld ook zeer veel waarde aan een goede voorbeentechniek. De parcoursen zijn tegenwoordig op zo’n manier gebouwd dat paard en ruiter vanuit een bocht over een brede, hoog gebouwde oxer moeten kunnen springen. Schoudergebruik en vooraan taxeren zijn belangrijker dan de afwerking van de sprong. De galop moet sowieso goed en krachtig zijn.”

on, Warmblood Foal Aucti d Foal Auction o lo b gcomité van de Belgian lin rm a vei W het n n va ia lid uta lg als Be heuse rep maar ook de loop der jaren een aring met selecteren,

als fokker erv e. Deze veiling heeft in Tom heeft niet alleen n: Action d’Heyboght in Beerveld in me do op dt e eigenaar vonden zij vin ats jaarlijks pla s als veulen een nieuw tijd des er ro die s een veulenveiling die ack ats. Springcr oght, Galiano di Cante jaar op 9 augustus pla , Grand Corona d’Heyb dit K2 t dt rec vin Di en esh wd Fr ou t, n geb lie ari rgv tie op e sfeer wa marco, Doré van ’t Zo l, een zeer aangenam het Kluizebos, Don Cu goed en trouw cliëntee een : ren cto Breaker, Halifax van sfa cce lsu n. eidene sleute te maken met selectere uterhof. Er zijn versch t laatste heeft dan weer en Eclipse van het Ko da en s… len rij van de Heffin ck (21 veu ete de n Sto ard de kwaliteit va inkeling (11 juni), era Tw uit ge ne en t Ma ad in ba g ats lin pla de vei We sel ectere n Dit jaar vin de n deze veulen s aangebode n. lecties georganiseerd. in totaa l een 120-tal n rde wo s Er worde n drie voorse tie lec rse ar mee bed oel ik dat ijd en s de voo de me rriestamme n. Da eyboght (25 juni). “T goe uit rt voo ns aa org juni) en Stoete rij d’H len s komen do ver want is met deze . De geselecteerd e veu fst zo nauw mogelijk ng lie mi len tam veu afs het op t da er en me on de r C. De scores die moet beh ore n ties mogelijk: A, B of ingpa ard tot de stam ota qu spr l e aa dri on n ati zij el ern rde int Pe r on de elecminsten s één rde n sowieso niet ges egingen en fun dame nt.

C gekregen hebben, wo ectere n we op type, bew een sel en ast ker na ar ere Da erd à ck. me cra tra chten 25 26 len s die één of boven aan onze lijst. We enbla d ver we rkt. Veu ard rek era een uit in n an rde sta , wo , ben heb osessie we geven telken s een A gescoord pla ats. Tijde ns deze fot op de drie on de rdelen tie vin dt de fotosh oot lec rse voo e tst om een laa tee rd. De veulen s die de sen moete n beslis tot vie r weken na we tijde ns de fotosh oot t voor de veiling. Dr ie n da rt ere eu ect geb sel te het s ar len veu usjes van de za lm de n voor, ma aar om we rkelijk de ne eed e kee r. Het komt zel tw ern n een r eve str voo s we len ar veu ma t hard, zie n we de lingcollectie. Dit klink te ne me n in onze vei noodzakelijk.” veulen alsnog niet op ere n is streng sel ect n da En ek. bli pu ers kop s te presenteren voor on

CAP juni 2014

75

Fo k ke r i j

‘Gemakkelijke’ paarden

niek. Dergelijke paarden hoeven er minder moeite voor doen om

Op Stoeterij Odeveld wordt geselecteerd functie van de eisen die

over een hindernis te springen, dan paarden die met een lang

door de sport gesteld worden, waarbij ook gekeken wordt naar de

voorbeen springen. Een paard dat met een lang voorbeen springt,

richting die het stamboek uit wil. Tegenwoordig moeten de

moet in feite al een halve meter boven de bovenste balk springen

springpaarden veel bloed hebben, razendsnel en zeer handig zijn.

om deze niet aan te raken.”

Er is behoefte aan paarden die gemakkelijk zijn en dat heeft dan

Een volgend selectiemoment vindt plaats zodra de jonge paarden

weer te maken met het karakter en de bouw. Gemakkelijke

onder het zadel op concours worden uitgebracht. In dit stadium

paarden zijn bijvoorbeeld paarden met een goede voorbeentech-

bevinden zijn voor bepaalde zaken geen toegevingen mogelijk.

Tom: “Ik heb een hekel aan paarden met een gebrek aan mentaliteit. Ik hecht zeer veel belang aan inzet, intelligentie en iets extra

Tom Van De Vijver: “In feite zouden we jaarlijks onze indrukken tijdens het vrij springen moeten noteren om te kunnen zien hoe jonge paarden evolueren”

doen om van het hout te blijven. Selecteren op werkwilligheid is cruciaal. Er gaat niets boven een paard dat graag werkt. Dit neemt niet weg dat een paard best wat karakter mag hebben. Zolang het karakter op een goede, positieve manier gebruikt wordt, heb ik daar geen probleem mee.”

Fokwaardeschatting Stefaan De Smet: “Selecteren is de eerste wetmatigheid in de genetische vooruitgang. Genetische vooruitgang is de resultante van selectie-intensiteit × nauwkeurigheid van de fokwaardeschatting × genetische variatie, gedeeld door het generatie-interval. De schatting van de fokwaarde op driejarige leeftijd is zeer onnauwkeurig, maar fokken met jonge dieren heeft het voordeel van een kort generatie-interval. Omgekeerd: hengsten en merries pas gebruiken als ze zich bewezen hebben in de sport is nauwkeuriger, maar verlengt het generatie-interval. In de fokkerij spelen

Tom Van De Vijver benadrukt dat je pas door met de paarden te werken en hen te trainen, een totaalbeeld van hun kwaliteiten krijgt.

76

CAP juni 2014

Goed om te weten Omdat stoeterij Odeveld over meerdere fokmerries beschikt en er jaarlijks verscheidene merries de leeftijd bereiken om ingezet te worden in de fokkerij, moet de familie Van De Vijver ook op dit vlak selecteren. Belangrijke criteria zijn: stokmaat en het aantal merries waarmee gefokt wordt. Tom: “Met een driejarige merrie die te klein is om mee te fokken, wachten we liever een jaar alvorens haar voor de eerste keer als fokmerrie te gebruiken.”

hengst die we door een verkeerde beslissing mislopen, weegt evenwel niet op tegen de vertraging in de vooruitgang die veroorzaakt wordt door teveel hengsten ‘carte blanche’ te geven om zich te

Fo k ke r i j

zing om zo min mogelijk potentiële verervers te missen. Die ene

vermenigvuldigen. Bij selectie horen nu eenmaal winnaars en verliezers.”

Als voorzitter van de BWP-hengstenkeuringscommissie moet Stefaan samen met de andere juryleden keuzes maken. “Onze taak is niet om keuzes te maken voor de fokkers, dat doen ze zelf wel. Het tijdperk waarin het stamboek de richting kon bepalen, ligt achter ons. We moeten vooral de fokkers zo correct mogelijk informeren en bijstaan. Het ideaal is dat fokkers, hengstenhouders, handelaars, ruiters en het stamboek in een open dialoog treden over hoe fokkerij er moet uitzien met begrip voor ieders belangen.

ook vaak niet-rationele elementen; niet iedereen is met genetische vooruitgang bezig. Zo wordt er ook gefokt met merries, omdat men graag een veulentje ziet rondlopen, en op zich is daar niets verkeerd mee.”

Niet alleen tijdens keuringen, maar ook binnen zijn eigen fokbestand hanteert Stefaan de volgende selectiecriteria: “Gezondheid, afstamming, goede voeten en correct beenwerk - dus een goed fundament - met gemakkelijk beweging in de drie gangen. En een springpaard moet vooral een goede galop bezitten, uitstekende springkwaliteiten en een correct functioneel exterieur hebben.

Paarden hoeven niet per se moeders mooiste zijn, maar ze mogen in hun lichaamsbouw geen tekortkomingen hebben, die het leveren van prestaties in de weg kunnen staan. Zo ook met de galop: als ik zie welke evolutie gaande is bij de bouw van spring-

Stefaan De Smet: “In de fokkerij spelen ook vaak niet-rationele elementen; niet iedereen is met genetische vooruitgang bezig”

parcoursen, zal een goede galop in de toekomst nog belangrijker worden. Maar het belangrijkste is de ingesteldheid van het paard.

Als ik de springkwaliteiten van een paard moet beoordelen, let ik in het bijzonder op de manier waarop ze de hindernissen bekijken, zelfs al is hun techniek niet 100%. Ik hecht er veel belang en waarde aan dat ze van nature de ingesteldheid hebben om alles goed te overzien en op een soepele, natuurlijke manier door het lijntje te lopen en te springen. In de fokkerij moeten we ervoor zorgen dat door de genetica de paarden vanaf de geboorte al zoveel mogelijk kwaliteiten in zich hebben. Hoe minder je op bepaalde punten als ruiter moet werken, hoe beter. Natuurlijke aanleg is de beste garantie dat de ruiter of amazone er plezier kan beleven aan een paard. Het is belangrijk dat paarden meedenken met hun ruiters, niet alleen in eventing, maar ook in jumping: er wordt steeds meer snelheid en behendigheid verwacht.”

Consessies Er zijn concessies mogelijk, aldus Stefaan: “Perfectie bestaat niet. Op alles zijn toegevingen mogelijk, tot op een bepaalde hoogte wel te verstaan. Er zijn enkele gebreken die we niet tolereren, zoals bijvoorbeeld ongelijke voorvoeten en sterk afwijkende beenstanden.

Hiervan is voldoende aangetoond dat zulke paarden geen lange carrière tegemoet gaan. Opfok en aanrijden van jonge paarden is zo duur aan het worden, dat we meer oog moeten hebben voor een duurzame carrière.”

De prestaties die door een hengst geleverd worden, kunnen eveneens bepaalde zaken compenseren. Stefaan verduidelijkt: “Als een hengst op acht- of negenjarige leeftijd internationaal sterk presteert, kunnen we op basis hiervan bepaalde minpunten door de vingers zien. Ik zal nooit beweren dat we ons als jury op jonge leeftijd niet zullen vergissen. Ik pleit dan ook voor een voldoende ruime aanwij-

CAP juni 2014

77

Ve t e r i n a i r

TEKST: KATLEEN VANSCHANDEVIJL, DIERENKLINIEK DE BOSDREEF

15 veulenziektes

FOTO’S: ISTOCK

Die je moet (her)kennen

Er zijn alweer veel veulens geboren. De geboorte en de eerste dagen na de geboorte verlopen meestal goed, maar er zijn een paar belangrijke punten die je meteen na de geboorte moet controleren. Dan blijkt dat niet iedereen weet hoe de eerste dag van een veulen er ongeveer uit hoort te zien. En toch is dat belangrijk, ook om een eventuele volgende keer problemen snel juist te kunnen inschatten.

78

Binnen de eerste minuten na de geboorte zal een gezond veulen al

tot twee uur na de geboorte. Binnen drie uur moeten de eerste

proberen rechtop te staan en al snel daarna moet hij bij zijn moeder

slokjes biest binnen zijn!

willen drinken. De zuigreflex moet dus gelijk – binnen tien minuten

De eerste mest (meconium) volgt al snel en zou ook binnen drie

na de geboorte - aanwezig zijn. De meeste veulens proberen na een

uur na de geboorte moeten passeren; dit ziet er een beetje typisch

kwartier overeind te komen, wat het overgrote deel lukt binnen één

uit, van kleverig donkerbruin tot zwart. Alle meconium moet

CAP juni 2014

Ve t e r i n a i r

tussen 24 tot 48 uur het lichaam van het veulen verlaten hebben.

Hengstveulens urineren voor het eerst meestal rond zes uur na de geboorte en bij merrieveulens kan dit tussen de 10 en 12 uur duren.

Ideaal gezien moet de navelstreng op een natuurlijke manier afbreken of door middel van gecontroleerde manuele druk; dit is beter dan afknippen. Op deze manier treedt namelijk een natuurlijk retractie-effect op, dat alle essentiële navelbloedvaten afsluit.

Een normaal hartritme van een veulen is 80 tot 120 hartslagen per minuut in de eerste 24 uur.

Goed om te weten Zuigreflex Rechtstaan Drinken Meconium Urineren

binnen 10 minuten 1 à 2 uur binnen 3 uur binnen 3 uur 6 uur (hengst), 10-12 uur (merrie)

Dierenkliniek De Bosdreef is een diergeneeskundige praktijk voor paarden en gezelschapsdieren. Een multidisciplinair team van elf dierenartsen, specialisten en zeven assistenten staat op elk ogenblik klaar in een zeer modern uitgeruste dierenkliniek. De Bosdreef is in 2000 een nauwe samenwerking aangegaan met Dierenkliniek De Morette te Asse bij Brussel, waar enkel paarden worden onderzocht en behandeld door een team van zes dierenartsen en vier assistenten. Dankzij de talrijke specialisaties van het team doen dierenartsen over de hele wereld een beroep op de Bosdreef om de beste mogelijke zorg te kunnen bieden. De prioriteit wordt volledig gelegd bij het werk in de kliniek. Visites aan huis worden niet gedaan. Meer informatie? Kijk eens op: www.bosdreef.be

Een veulen = geen klein paard ‘Kinderziektes’ zijn ook bij het veulen schering en inslag. En er is een belangrijk gezegde in de neonatale diergeneeskunde van het paard: een veulen is geen klein paard! Pasgeboren veulens hebben weinig energiereserves en kunnen daarom niet lang zonder vocht en energietoevoer. Wanneer abnormaal gedrag of een klacht tijdig wordt erkend, kunnen soms veel ergere problemen voorkomen worden. Eigenlijk zouden alle pasgeboren veulens een algemeen onderzoek moeten ondergaan binnen de 24 uur na de geboorte. Op deze manier kunnen afwijkingen snel onderkend worden en kunnen eventuele problemen vroeg aangepakt worden. De belangrijkste veulenaandoeningen die voorkomen tijdens de eerste levensdagen van een veulen zijn:

CV Katleen Vanschandevijl is verantwoordelijk voor de paarden

1. Hypogammaglobulinemie = te weinig afweer

met internistische klachten in de dierenkliniek De Bosdreef.

Een veulen wordt geboren zonder afweerstoffen in zijn lichaam. Dit in

Daar zijn haar voornaamste werkzaamheden paarden met

tegenstelling tot bijvoorbeeld de mens, waarbij er in de baarmoeder

gastro-intestinale problemen, met prestatieklachten, lucht-

reeds een transplancentale overdracht van afweerstoffen heeft plaatsge-

wegproblemen en met neurologische aandoeningen en dan

vonden. Daarom is het ook zo belangrijk dat een pasgeboren veulen

voornamelijk de paarden met ataxie. Katleen is meteen na

voldoende biest drinkt. De eerste 24 uur na de geboorte produceert de

haar afstuderen gestart op de dienst Inwendige Ziekten Paard

merrie een dikke, gelige melk die ook wel biest of colostrum genoemd wordt. Deze melk is enorm belangrijk voor het veulen, omdat deze rijk is aan antistoffen (naast nog andere belangrijke factoren). De dunne darm van het veulen kan deze antistoffen slechts de

van de Faculteit Diergeneeskunde in Gent en is daar tien jaar gebleven. In 2009 slaagde zij met succes voor het Europees examen voor Specialist Inwendige Ziekten en behaalde de titel Diplomate ECEIM. Zij heeft speciale interesse in paarden met neurologi-

eerste 12-24 uur na de geboorte opnemen, met een piek ongeveer acht uur na de

sche klachten, spieraandoeningen

geboorte. Daarna neemt dit snel af. De

en cardiologie. Ook de jongste

dierenarts kan controleren of jouw

veulens behoren tot haar

veulen voldoende afweerstoffen heeft

interessegebied.

opgenomen. Bij een tekort aan afweerstoffen kan dit gecorrigeerd worden door oraal nog extra colostrum toe te dienen; haast is echter geboden, omdat de darmbarrière zich vrij snel sluit. Is het veulen al ouder dan achttien uur, dan kan dit tekort enkel nog aangevuld worden door

CV

middel van het toedienen van hyperimmuun plasma via de bloedbaan.

CAP juni 2014

79

Ve t e r i n a i r

Wat zijn de oorzaken van Hypogammaglobulinemie *Vroegtijdige lactatie van de merrie met verlies van biest *Biest van slechte kwaliteit

Veulens met een tekort zijn zeer vatbaar voor allerlei infecties.

*Een zwak veulen dat niet in staat is om (voldoende) te drinken *Een ziek veulen dat de afweerstoffen opgebruikt *Slechte resorptie ter hoogte van de darm

pelt in de buik van het veulen. Dit is heel

Veulens met een tekort zijn zeer vatbaar voor allerlei infecties met

ernstig, omdat er nu

zeer ernstige gevolgen, zoals bloedvergiftiging (septicemie) of een

afvalstoffen in het

lokale infectie (bijv. artritis). Ben je bang dat jouw veulen deze

lichaam aanwezig

aandoening heeft, laat dan altijd de dierenarts ernaar kijken.

blijven die normaal

De kwaliteit van biest kun je op het oog testen, een refractometer

gezien via de urine

biedt meer zekerheid. Veulens van merries met een matige kwaliteit

worden verwijderd.

biest, zouden het best 500ml kwaliteitscolostrum extra oraal

Het veulen moet in

toegediend moeten krijgen. Verliest jouw merrie al biest nog voor

de kliniek zo snel

het veulen is geboren? Dan kun je dit het beste afmelken en invriezen

mogelijk gestabili-

op -20°C. Is het veulentje geboren, dan kun je de biest ontdooien. Pas

seerd worden,

wel op, laat de biest niet warmer worden dan 35°C, want bij hogere

waarna de scheur

temperaturen worden de eiwitten gedenatureerd.

in de blaas via een operatie gehecht zal worden.

Goed om te weten Hyperimmuun plasma komt van donorpaarden die gevaccineerd zijn tegen zoveel mogelijk ziektes: zoals tetanus (klem), griepvirus, rhinopneumonie, rhodococcus equi, Clostridium, etc... Het plasma is dat deel van het bloed dat overblijft wanneer het bloed ontdaan wordt van de rode bloedcellen. Plasma is rijk aan eiwitten, afweerstoffen en stollingsfactoren. De rode bloedcellen worden teruggegeven aan het donorpaard. Het plasma moet secuur worden ingevroren tot -20°C. Ontdooien moet ook weer voorzichtig gebeuren (zeker niet in de magnetron) en bij een maximale temperatuur van 37°C.

4. Navel-problemen Kort na de geboorte moet de navel verzorgd worden door hier verdunde chloorhexidine (verdunning 1 op 4) of 1-2% povidone-iodine oplossingen op te deppen.

Herhaal dit de eerste drie dagen twee tot vier keer per dag. Het wordt sterk afgeraden om sterk geconcentreerde iodine (7%) te gebruiken, omdat de navel hierdoor opnieuw open kan gaan! Een normale navel droogt snel op en is klein, droog en niet-pijnlijk.

2. Meconiumobstipatie Het ‘vastzitten’ van het meconium in het laatste deel van de darm net

5. Hernia of navelbreuk

voor de anus (rectum) is één van de voornaamste oorzaken van

Ter hoogte van de navel kun je bij het

koliek bij pasgeboren veulens. Meestal zijn het hengstjes die hier last

pasgeboren veulen soms een breuk

van krijgen. Door de opstapeling van gas tonen deze veulens al in de

voelen. Meestal is dit niet heel ernstig; de

eerste uren na de geboorte kolieksymptomen; soms staan ze te

meeste navelbreuken lossen binnen een

persen, krommen ze hun rug en hun buik zet snel op.

paar maanden spontaan op. Het gevaar

De eerste behandeling - die vaak efficiënt werkt - is het plaatsen van

bestaat echter dat er ingewanden in de breuk terechtkomen en beklemd

een klysma door de dierenarts. Mochten de problemen dan niet snel

geraken; de breuk voelt dan hard aan en is ook pijnlijk. In dat geval is

oplossen, dan kunnen bijkomende maatregelen nodig zijn zoals het

de navelbreuk een spoedgeval geworden, omdat beklemde ingewanden

veulen laten vasten, het aanleggen van een baxter, pijnstilling en

snel afsterven. Zorg er daarom voor dat je een ‘normale’ navelbreuk

herhaaldelijke klysma’s. Alleen in geval van hardnekkige en uitge-

regelmatig controleert!

Een veulentje met een standafwijking: retractie van de buigpezen.

breide verstoppingen is een chirurgische ingreep noodzakelijk.

6. Navelabces 3. Blaasruptuur

Dit is een zwelling ter hoogte van de navel die warm en pijnlijk

Vaak zijn het hengstveulentjes die een blaasruptuur oplopen; de

aanvoelt. Het kan hier om een abces gaan. De diagnose wordt gesteld

gangbare hypothese is dat er tijdens de passage door het geboorte-

door middel van een echografie van de navel, waarn abij een positieve

kanaal veel druk wordt uitgeoefend op een volle blaas, die vervol-

uitslag de navel meestal chirurgisch moet worden verwijderd.

gens scheurt. Soms echter gaat het om een aangeboren defect in de

80

blaaswand. Meestal zijn de veulens 24 tot 36 uur oud, wanneer de

7. Navelontsteking (omphalitis of omphalophlebitis)

eerste symptomen van een blaasruptuur worden opgemerkt. De

Bij een navelontsteking zijn er soms uitwendige symptomen, zoals

voornaamste klachten zijn: persen om te urineren, urineverlies,

een zwelling, warm aanvoelen, pijn, oedeem van de onderbuik of

gestrekt staan, zwakker worden, minder drinken en een gezwollen

etter uit de navel. Maar bij sommige veulens zijn deze uitwendige

buik. Het gaat hier om een spoedgeval, omdat de urine zich opsta-

klachten minimaal. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat de infectie zich

CAP juni 2014

Ve t e r i n a i r

op die manier ongezien kan uitbreiden en kan uitzaaien naar bijvoorbeeld de gewrichten. De dierenarts kan de diagnose stellen na een echografisch onderzoek van de interne structuren van de navel. Vaak krijgt het veulen dan een medicamenteuze behandeling met antibiotica. Echter, wanneer er binnen tien dagen weinig verbetering optreedt of wanneer meteen al blijkt dat het om een grote, uitgebreide infectie (richting van de blaas en de lever) gaat, dan zal de arts ervoor kiezen de navel direct chirurgisch te verwijderen.

8. Open navel (urachus patens) Soms gaat het urachuskanaal (kanaal van de blaas naar de navel) niet dicht en blijft de navel vochtig aanvoelen door de urine die er nog langs druppelt. In de meeste gevallen kun je dit oplossen door de navel te deppen met een verdunde chloorhexidine oplossing.

9. Liesbreuk Een liesbreuk wordt meestal ook opgemerkt tijdens de eerste levensdagen. Hoewel de meeste liesbreuken spontaan genezen, moet

Standafwijking: hyperextensie van de kogels bij de achter- en voorbenen door een extreme relaxatie van de buigpezen.

je het wel goed in de gaten houden. Er bestaat altijd een kans dat er ingewanden beklemd geraken. Treedt er een zwelling op en voelt de plek van de breuk pijnlijk en hard aan, dan is een snelle chirurgische

van het veulen en de merrie niet compatibel zijn.

ingreep noodzakelijk.

Het veulen is normaal bij de geboorte, maar zal geleidelijk aan zwakker worden, geel verkleuren ter hoogte van zijn slijmvliezen

10. Infectieuze artritis

en binnen 12 tot 24 uur anemisch worden. In het geval van een

Dit is een gewrichtsontsteking van één of meerdere gewrichten. De

ernstige anemie (tekort aan rode bloedcellen) moet het veulen

gewrichten zijn opgezet en warm en het veulen is kreupel. Vaak is

extra ondersteuning krijgen in de vorm van bloedtransfusies,

deze aandoening een gevolg van te weinig afweer (hypogammaglo-

zuurstoftoevoer en baxters. Het veulen mag de eerste volgende 24

bulinemie) en soms gaat het gepaard met sepsis (bloedvergiftiging).

uur geen melk van de merrie meer drinken.

Om het veulen te kunnen redden is een snelle correctie van het tekort aan afweerstoffen en een snelle en grondige aanpak van de

14. Standafwijkingen

gewrichtsontsteking noodzakelijk. De prognose van deze veulens is

Veulens kunnen valgus (X-benen) en varus (O-benen) afwijkingen

sterk afhankelijk van de ernst en uitgebreidheid van de gewrichtsont-

hebben. De meest voorkomende afwijking bij jonge veulens zijn

steking en de reactie op de behandeling.

X-benen. Wel is het zo dat bijna alle veulens geboren worden met een zeer milde valgus vanuit de voorknie. Bij een echte standafwijking

11. Infectieuze diarree

vanuit de kogel is het advies om - indien er geen spontaan herstel

Deze ernstige diarree bij pasgeboren veulens kan verschillende

optreedt binnen één maand - informatie in te winnen over mogelijke

oorzaken hebben: het kan gaan om de Clostridium-bacterie of het

behandelingsmethoden. Bij een standafwijking vanuit de voorknie

zeer besmettelijke Rotavirus. Veulens met diarree moeten goed in de

wordt in dat geval aangeraden om dit verder te laten onderzoeken als

gaten gehouden worden, omdat ze veel vocht verliezen en vaak wat

het veulen een halfjaar oud is.

suf zijn waardoor ze minder drinken en dus snel uitdrogen. Bij deze

Bij een retractie van de buigpezen zijn de kogel en voorknieën

vorm van diarree is het meestal noodzakelijk om het veulen te laten

extreem recht of zelfs naar voren gekanteld. Bij een milde retractie

opnemen in een kliniek, waar het baxters ( infuus) en de vereiste

van de buigpezen zal dit na een paar dagen van beweging en stret-

intensieve zorg krijgt.

chen in een kleine paddock al veel verbeteren. Maar bij ernstiger vormen kun je beter meteen een dierenarts raadplegen. De behande-

12. Veulendiarree

ling kan bestaan uit het plaatsen van verbanden met eventueel een

Er werd altijd gedacht dat de eerste hengstigheid van de merrie na

oxytetracyclinebehandeling.

de geboorte de oorzaak was van deze diarree. Dit is echter nooit

Hyperextensie van de kogel treedt op bij een extreme relaxatie van de

aangetoond; waarschijnlijk gaat het om een aanpassing van de

buigpezen. De hoefballen en de kogels buigen extreem door en

darmflora van het veulen, wanneer het overschakelt van een dieet

kunnen soms zelfs de grond raken. Een dikke stalbedding kan schade

van alleen melk naar een dieet bestaande uit hooi met eventueel ook

aan de hoefballen voorkomen. Meestal verbetert deze afwijking snel

wat krachtvoeder. Ook de opname van mest van de merrie kan

wanneer het veulen ‘steviger’ wordt. Het aanbrengen van bandages is

hierbij een rol spelen. Deze milde diarree – waarbij het veulen alert

geen goed plan, omdat dit de pezen nog zwakker zal maken.

blijft en normaal drinkt – heeft meestal geen behandeling nodig.

15. Entropion 13. Neonatale isoerythrolyse

Dit is het naar binnen krullen van het onderste ooglid. De wimpers

Dit is een zeldzame aandoening, waarbij de rode bloedcellen van

komen dan in contact met het oog waardoor het veulen pijn, irritatie

het veulen worden afgebroken door afweerstoffen die in zijn

en oog vloei krijgt. Soms corrigeert dit probleem zichzelf wanneer de

bloedbaan circuleren. Deze afweerstoffen zijn geproduceerd door

veulens voldoende gehydrateerd geraken. Toch kun je beter deze

de merrie, en komen geconcentreerd voor in de biest van de

afwijking zo snel mogelijk laten corrigeren om ernstige schade aan het

merrie. Deze situatie kan zich voordoen wanneer de bloedgroepen

hoornvlies (oedeem en ulcusvorming) van het oog te vermijden.

CAP juni 2014

81

Juridisch

TEKST: SOLANGE TASTENOYE • ILLUSTRATIE: ARJEN AUÉ

Wie is aansprakelijk?

deel 1

Tijdens het transport van paarden?

Onze juridische dienst wordt vaak geconfronteerd met vragen van lezers die te maken krijgen met aansprakelijkheidsproblemen bij het transport van paarden. Stel dat je als verkoper een paard transporteert naar de woonplaats van de koper en het paard loopt tijdens deze rit een verwonding op; wie draait dan voor deze schade op? De koper of de verkoper?

In de eerste plaats is het belangrijk na te gaan bij wie het zogenoem-

Hoe zit dat in Nederland?

de ‘risico’ ligt; bij de verkoper of bij de koper van het paard? Wanneer gaat de eigendom van het paard over op de koper en wanneer gaat het risico over (het risico op bijvoorbeeld blessures, verwondingen of zelfs sterfte)? Gebeurt dit samen met de eigendomsoverdracht of niet? Concreet dus: wie draait op voor de kosten indien de het paard iets overkomt, nadat het bij de verkoper vertrekt? Blijven eigendom en risico bij de verkoper of wordt het onmiddellijk - bij het laden op de transportwagen - overgedragen aan de koper van het paard?

De koopovereenkomst Om op deze vragen een antwoord te kunnen geven, moeten we even terugkomen op de principes betreffende ‘koop’. Een ‘koopovereenkomst’ is een overeenkomst, waarbij de verkoper zich ertoe verbindt om het eigendom van een zaak over te dragen aan de koper. Deze laatste verbindt er zich van zijn kant toe om hiervoor een bepaalde prijs te betalen. Voordat er sprake kan zijn van een koopovereenkomst, moeten twee voorwaarden voldaan worden: 1. Er moet een overdracht zijn van het eigendomsrecht van de verkochte zaak (hier dus het paard).

2. Er moet een prijs betaald worden.

Zonder deze twee absoluut wezenlijke elementen, kan er geen sprake zijn van een ‘koopcontract’ en kan er dus geen koop tot stand komen.

De eigendomsoverdracht De overdracht van het eigendom van een goed uit het vermogen van de verkoper naar dat van de koper vormt het wezen van de koop. De eigendomsoverdracht mag dus niet alleen beschouwd worden als

De hoofdregel is dat de risico-overgang plaatsvindt bij de levering van een paard. Levering is op diverse manieren mogelijk, bijvoorbeeld: 1. A koopt van B een paard op de markt. Zodra B het halstertouw doorgeeft aan A is het paard geleverd en gaat het risico over op A. 2. A heeft een paard van B op zijn stal staan. A koopt het paard van B. Het paard wordt geleverd aan A door het uitspreken van het ‘leveringsmoment’ door zowel A als B. Indien A en B 12 februari 2014 als leveringsdatum overeenkomen, gaat het risico op deze datum van B over op A. 3. A koopt een paard van B. Het paard staat bij B op stal. B wil met het paard graag nog op 12 april 2014 deelnemen aan de kampioenschappen, waarvoor hij zich heeft gekwalificeerd. Het paard moet dan twee maanden bij hem op stal blijven staan in verband met de training. Maar A wil het paard direct geleverd krijgen. A en B spreken af dat het paard aan A wordt geleverd op 12 februari 2014 en dat B het paard tot en met 12 april 2014 in bruikleen krijgt van A. Het paard blijft dus tot en met 12 april 2014 bij B op stal staan, maar het risico is wel op 12 februari 2014 van B overgegaan op A. 4. A heeft een paard bij C in opfok staan. B koopt het paard van A. De levering zal dan plaatsvinden door bij C melding te maken van de (ver)koop. Indien C op 12 februari 2014 van de (ver)koop in kennis wordt gesteld, gaat op 12 februari 2014 het risico van A over op B.

een verplichting van de verkoper, maar dit is een absoluut bestanddeel van de koop zelf.

De eigendomsoverdracht hoeft niet noodzakelijk gepaard te gaan met de effectieve levering of afgifte van de zaak (het paard): het moment dat het paard wordt afgehaald op het bedrijf. Het is enkel

Zowel als koper en als verkoper doe je er verstandig aan om heldere afspraken te maken over het moment van levering. Op deze manier is het voor beiden duidelijk wanneer de risico-overdracht plaatsvindt.

door de wilsovereenstemming van de contractanten over de zaak en de prijs dat de eigendomsoverdracht tot stand komt. Dit betekent dat

Let op!

zodra de verkoper met de koper een overeenkomst treft over de

Bij consumentenkopen geldt echter een uitzondering ten aanzien van de risico-overgang. Van een consumentenkoop is sprake bij een particuliere koper en een professionele verkoper. Bij een

verkoop van het paard, de koopovereenkomst al tot stand komt, zonder dat het paard al geleverd wordt.

82

CAP juni 2014

Juridisch consumentenkoop zal de risico-overgang echter pas plaatsvinden, nadat het paard feitelijk is afgeleverd. Hier kan dus geen vervroegde risico-overdracht worden bewerkstelligd door mondeling een leveringsmoment overeen te komen dat voor de daadwerkelijke feitelijke aflevering is gelegen.

akkoord tussen beide partijen is volstrekt geldig. Hierbij komen de

Bron: Femke de Reus (advocaat bij Bierens en Van Boven

Wordt volgende maand vervolgd!

partijen dus overeen dat de eigenaar/verkoper bepaalt dat hij het eigendom van het paard tot zich houdt en dat het eigendom pas later zal overgaan naar de nieuwe eigenaar/koper. Dit heet het ‘voorbehouden’ van het eigendom.

Advocaten)

Concreet houdt dit in dat het niet noodzakelijk is dat de verkochte zaak (het paard) daadwerkelijk wordt geleverd of dat de prijs betaald

Gratis advies

moet zijn, om van een eigendomsoverdracht te kunnen spreken.

Juriste Solange Tastenoye verzorgt elke maand een artikel in CAP, waarin zij de veel voorkomende problemen die zij in haar lange carrière is tegengekomen onder de loep zal nemen. Het recht en de wet staan centraal in haar bijdragen, die aansluiten bij de alledaagse praktijk. Voor abonnees van CAP-magazine is Solange Tastenoye telefonisch bereikbaar voor gratis juridisch advies.

U kunt bellen van ma t/m vr van 08.30 tot 17.00 uur op nummer 013/46.16.24 of vanuit Nederland 0032 13/46.16.24.

Overdracht van het ‘risico’ Wanneer draagt de koper van het paard het risico betreffende schade die kan ontstaan tijdens het transport? In principe gaat dit risico over samen met het eigendom van de zaak (het paard). Het staat de contracterende partijen echter vrij hier anders over te beslissen. Zij kunnen bijvoorbeeld bepalen dat de eigendomsoverdracht van het paard niet onmiddellijk plaatsvindt na het akkoord betreffende de verkochte zaak. De eigendomsoverdracht wordt dan dus uitgesteld (bijvoorbeeld totdat de volledige prijs betaald is). Een dergelijk

CAP juni 2014

83

D e e e r s te ke e r

TEKST: JULIE LANDRIEU • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

De eerste keer van…

Vic Donckers

“De kunst is dat je ze begrijpt van kop tot teen” 1

Over welke eerste keer praten we?

2

Waarom was het een mijlpaal/drempel?

“De eerste keer dat ik een veulen fokte…”, zo vertelt de vader van Olympisch eventingamazone Karin Donckers.

“De eerste keer dat we een veulen fokten, was een bewuste keuze om terug in de paardensport actief te worden. Maar om te zeggen dat het zo’n indruk op mij maakte? Het is een deel van het leven, veulens die geboren worden. En we keken altijd al verder dan dat.

Het is natuurlijk tof en mooi, het kondigt de lente aan en het kan in de wei. Maar voor ons was het ook een sportieve zaak.”

3

Waarom zul je dit moment nooit vergeten?

“We waren net getrouwd toen we ons eerste veulen fokten. Sommige zaken in de paardensport veranderen in je leven, maar onze eerste fok was niet zo ingrijpend. Om paarden te hebben, moet je veulens fokken. Dat hoorde bij het leven en bij het bedrijf. Zo is het altijd al geweest en zal het altijd zijn. Je brengt twee paarden bij elkaar en je wilt het beste van die twee in dat veulen zien. En als dat lukt, is dat fantastisch. Het is werk, het hoort bij je beroep.”

4

Heeft het je visie op de omgang met paarden beïnvloed?

“Er is misschien een andere visie, maar de grondbeginselen van het paardrijden zijn altijd hetzelfde. Je moet een goede relatie hebben met je paard en voelen wat dat paard voor jou wil doen. En hoe beter je het paard behandelt, hoe correcter, hoe meer je zult terugkrijgen. Dat is net zoals toen we met de paarden op het land werkten: je moet een vertrouwensband hebben. Dat is de kunst van het paardrijden, dat je een beetje paardenmens bent; erin bent opgegroeid en ze begrijpt van kop tot teen.

Een paardenmens is groot gebracht tussen de paarden en ik denk dat dat tegenwoordig minder voorkomt. Het bestaat nog wel, maar er worden steeds meer grote prijzen gegeven aan mensen die niet uit de paarden komen. Als je die verhalen dan volgt en vaststelt dat die paarden niet volledig tot hun recht komen, dat noem ik paardenmens zijn: ruiters die hun hele leven in de paarden zitten en het paard begrijpen.”

5

Heeft het jou als mens veranderd?

“Waarschijnlijk zouden we zonder paarden een ander leven hebben, andere vrienden, maar of dat minder goed zou zijn? Ik vind het niet zo buitengewoon wat wij doen. Wij zitten in de paarden en wij doen dat graag. Dat is ons leven. Maar wij hoeven daarmee niet gelukkiger zijn dan andere mensen. Ik kan het moeilijk zeggen, ik heb maar één leven en dat was voor een groot stuk in de paarden. Je kunt moeilijk twee levens vergelijken, want je hebt er maar één en het onze is één met paarden. Wij zijn er gelukkig in en we werken er hard voor. Maar ik weet niet of ik in het andere geval minder gelukkig zou zijn. Ik maak er altijd het beste van.”

“Je kunt moeilijk twee levens vergelijken, want je hebt er maar één en het onze is één met paarden” 84

CAP juni 2014

CAP juni 2014

85

D e e e r s te ke e r

24/7 TE ONTVANGEN

TELEVISIE VOOR PAARDENLIEFHEBBERS

Horse & Country TV is de televisiezender voor liefhebbers van paarden en het buitenleven.

Enkele highlights voor komende maand: “An evening with Carl and Charlotte”, een programma met de Britse Olympische gouden medaillisten Carl Hester en Charlotte Dujardin. “Passe Partout CSI Eindhoven”, waar Jenneke Smit een kijkje achter de schermen neemt van dit prachtige concours. Tevens kunt u genieten van de hoogtepunten van de Global Champions Tour 2014 in Cannes en CSIO La Baule Derby en Grand Prix.

Het complete programmaoverzicht vindt u op de website www.handc.tv/tv-gids. Wilt u op hoogte blijven van de laatste nieuwtjes en programma-highlights? Schrijf u dan in voor de maandelijkse nieuwsbrief!

HORSEANDCOUNTRYTV.NL FACEBOOK.NL/HORSEANDCOUNTRYNL

Prikbord Rubber op rol en matten, nw. / gebr. Antislip rubber voor vrachtwagen, trailer, stal etc. HOOFDDEALER PAARDEN DRAINAGE STALTEGEL. Tel +31-224-57 14 68, www.bosrubber.nl

www.koetsenbedrijf.be 't Hof Ten Veldekens Ieder evenement met BWP-SHIRE HORSES met TRADITIONELE KOETSEN. info@koetsenbedrijf.be Tel +32(0)9-336 77 75 of Mob +32(0)474 87 26 47.

s Iets aan te kondigen? Hang het op on online Prikbord en krijg GRATIS een ine.eu vermelding! Kijk op: www.capmagaz

STALRUIMTE TE KORT? Verplaatsbare paardenstallen te koop of te huur (binnen- en buitenstallen). CONFLEX www.conflexverhuur.nl Tel. +31-413-37 80 20

Op zoek naar een paardentrailer o.a XX-Trail, koets, paardenstal of weidehekkens????

Alles direct leverbaar!

1 Adres: AUMAN DIRK, Gentsesteenweg 203 - 9160 Lokeren, Tel. 09-349 38 82 www.auman.be

Inter view

TEKST: KRIS VAN STEEN • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

Vallen & Opstaan

Susy en Cira Baeck Een splinternieuwe houten hal van 80x40 meter, prachtige stallen, een grote buitenpiste, kilometers wandelpaden langs kreken en glasheldere riviertjes, waarin forellen en bevers zich uitleven. Meer dan 150 hectaren weiland met grazende Quarter-merries en het ‘gold’ van de Eifel, oftewel de gele brem die hier in de Oostkantons het heuvelachtige landschap kleurt. Een droom voor wie van paarden en natuur houdt. De bewoonsters van de Eifel GoldRanch in Montenau de zussen Susy (36) en Cira (30) Baeck dromen ook: van een medaille op de Wereldruiterspelen. Een droom die deze zomer zomaar realiteit kan worden…

88

CAP juni 2014

Inter view

Inter view

De zussen maken indruk. Niet alleen tijdens een razendsnelle ‘spin’

het hoogste niveau. In de lente wordt er elke nacht wel een veulentje

of een ‘stop’, maar ook met hun visie, hun topsportmentaliteit en hun

geboren. Dat zijn dan korte nachten. We hebben hier wel een eigen

‘horsemenship’. Cira heeft al een 750.000 dollar prijzengeld bij

veearts en we kunnen alles volgen op onze smart Phone, maar toch

elkaar gereden en zit op medaillekoers voor de Wereldruiterspelen in

… echt goed doorslapen zit er dan niet altijd in.”

Caen en Susy kan de dekkingen van de tophengst Colonels Shining Gun (in eigendom van de Roleski Ranch uit Polen) amper bijhouden.

Was dit het plan toen jullie met paardrijden begonnen of is

De zaken gaan super op de Eifel Gold Ranch, maar dat betekent niet

het toch een beetje ‘uit de hand gelopen’?

dat er al mindere momenten geweest zijn en dat er niet alle dagen

Susy: “Dit was helemaal het plan niet. ‘Uit de hand gelopen’ is echt

keihard gewerkt moet worden. Maar toch….

wel een juiste omschrijving. Ik heb eerst dressuur gereden met van die ‘Engelse beesten’. Bij Cira heeft het zolang niet geduurd.”

Jullie wonen hier in één van de mooiste regio’s van ons land;

Cira: “Ik heb ongeveer één jaar gereden met een pony die eigenlijk

kunnen alle dagen met paarden bezig zijn en beschikken over

alles kon: springen, dressuur maar ook eventing. Ongeveer rond

prachtige stallen en trainingsfaciliteiten. Dit lijkt wel een

diezelfde tijd had ik mijn eerste reiningpaard. In het begin reed ik

droom!

vier keer per week met de pony en één keer met mijn reiningpaard,

Cira: “Dat is het voor een groot stuk ook, maar het is ook hard

maar al na een maand was het omgekeerd.”

werken. Vooral in de winter is het zwaar, want het kan hier verdomd

Susy: “Papa zag dat we graag met paarden werkten en hij wilde gaan

koud zijn in de Oostkantons. Meestal hebben we vier tot zes weken

fokken met paarden. Hij wilde vooral iets doen wat anderen niet doen.

dat het heel de dag door vriest. Gelukkig viel het afgelopen winter

Hij is dan samen met Cira toen ze ongeveer twaalf was, tien drachtige

mee. Ik ben heel gevoelig voor kou, Susy heeft dat minder. Een

Quartermerries en een twee hengsten gaan kopen in Amerika.

stukje van één van mijn tenen is er zelfs al afgevroren. Tot boven

Superbrave en werkwillige paarden. En zo zijn we er ingerold.”

mijn knieën valt het mee, maar daaronder is er te weinig doorbloe-

90

ding denk ik...Als je dan van ’s morgens tot ’s avonds met je paarden

Zijn Quarter Horses dan zo veel aangenamer in de omgang

in een koude hal aan de slag bent, dan doet het ’s avonds pijn als

dan paarden van andere rassen?

alles weer stilaan ontdooit.”

Susy: “Quarter Horses zijn echt lieve paarden. Ze zijn slim en

Susy: “En het is niet alleen het rijden…Het hele bedrijf moet worden

hebben een zalig karakter. Als we een paard uit de weide halen om

gerund: de administratie, fokkerij en hengstenhouderij. Wij zijn een

mee te werken, staat de rest van de kudde bij het hek te dringen om

Europees goedgekeurd dekstation, daar komt veel administratie en

ook mee te kunnen. Ze willen ook aan het werk. In hun werk en in de

regelgeving bij kijken. Wij zijn het enige bedrijf dat alles zelf doet.

training blijven ze altijd rustig en geduldig. Dat is niet iets wat we

Van de bevruchting tot opfok, van opleiding tot sport en shows op

hen hoeven aan te leren, ze hebben dat gewoon van nature. Eenmaal

CAP juni 2014

Inter view

Susy Baeck.

“Of ze hun hoofd n e g n e r b n e d e n e b r a na bij een stop, een n ij z t a d , n e k a m e bolletj dingen die erop wijzen f o l e w d r a a p n e e f o ” ft e e h t n le ta n e e g ‘Willingly guided’ Bij reining moeten de ruiters en amazones hun paarden door een precies patroon van cirkels, ‘spins’ en ‘stops’ leiden. De hulpen moeten zo min mogelijk zichtbaar zijn en het paard moet zoveel mogelijk rust uitstralen. Reining-mensen gebruiken hiervoor de term ‘willingly guided’. Een oefening of een houding mag op geen enkele manier afgedwongen worden. Reining wordt ook wel eens Amerikaanse dressuur genoemd.

Maar bij het publiek gaat het er enigszins anders aan toe, dan bij een dressuurwedstrijd zoals wij die in België en Nederland kennen. Hoe enthousiaster de toeschouwers tekeer gaan, hoe beter. Een goede cowboy moest een snel paard hebben dat hem goed begreep. Het moest ook snel van richting kunnen veranderen, plots kunnen stoppen en achter een op hol geslagen koe aan sprinten. Het westernpaard moest vooral gecontroleerd worden door de benen en het gewicht, en gereden worden met één hand en een lichte aanraking op de teugels, zodat de cowboy zijn aandacht volledig op zijn taken kon richten. Deze taken kunnen een lasso hanteren, een poort openen of gewoon met zijn hand, hoed of een touw lang een aarzelend kuddedier wuiven. Reining werd als sport erkend in 1949. Sinds 1966 worden shows en wedstrijden georganiseerd door de National Reining Horse Association (NRHA) en sinds 2000 is het een FEI-erkende sport. De Quarter Horse is veruit het populairste paard, vooral in internationale competities. Hij is behendig, snel en reageert heel goed op de ruiterhulpen.

je met Quarters hebt gewerkt, wil je daarna nooit meer iets anders.

Een voorbeeldje, onze wasplaats is veel te klein en we hebben er maar eentje. Het is altijd file. Maar dat is allemaal geen probleem, want de paarden wachten rustig hun beurt af. Dat zou je met de meeste andere rassen niet hoeven te proberen.”

Cira: “Papa heeft echt naar een ras gezocht dat hij met een gerust hart aan zijn enige twee dochters kon toevertrouwen. ‘Ik heb er maar twee, dan kan ik er maar beter een beetje zuinig op zijn’, heb ik hem wel eens horen zeggen.”

Wisten jullie meteen wat reining was?

Cira: “Van mijn twaalfde tot mijn 27e zijn we veel in Amerika geweest. Dat was toen als ‘non-pro’, nu zit ik bij de professionele reiningruiters. Ik heb er heel veel rondgekeken en les gekregen van verschillende trainers. In Amerika is reining echt ‘big’. In sommige regio’s wordt over niets anders dan reining en cutting gepraat.”

Jij zou er een ‘Bekende Amerikaanse’ zijn?

Cira: “Dat zou kunnen… maar ik weet niet of ik er zou kunnen wonen. Amerikanen zijn heel erg op zichzelf. Niet dat ik veel tijd voor mezelf heb, maar af en toe wil ik wel eens iets met vrienden doen. Dat zou in Amerika al veel minder evident zijn. In de Amerikaanse reiningsport weten de mensen wel wie Cira en Susy Baeck zijn, dat is voor ons meer dan genoeg.”

Zouden jullie niet liever wat bekender zijn in eigen land of op zijn minst in de Belgische paardenwereld?

Susy: “We beseffen dat reining nog een relatief onbekende tak van de sport is en als we ergens kunnen helpen om de sport te promoten, dan willen we daar heel graag bij helpen. Het grote probleem zijn de bodems. Wij hebben voor onze sport een heel specifieke kleibodem nodig. Geopadbodems of Agterbergbodems, zijn een

CAP juni 2014

91

Inter view

Cira Baeck.

“Zonder medaille ” ld te s e g r u le te e w n ij z

ramp. Daar kunnen we geen spins of stops op doen en dat is nu net zo essentieel bij onze sport. In België kunnen we gelukkig nog terecht bij LlydaStables in Destelbergen. Tot vorig jaar was er regelmatig een wedstrijd of een show in het Azelhof in Lier. Maar dat lukt voorlopig niet meer. Het is echt niet eenvoudig voor eigenaars van hippische complexen of voor organisatoren van evenementen om de bodem om te wisselen voor onze sport, maar dat moet toch echt! We hebben vijftien jaar geleden wel eens een wedstrijd gedaan op een gewone geopad-bodem in het Zilveren Spoor in Moorsele. Dat was echt niet gezond voor de paarden. We zijn toen thuisgekomen met een paard met een peesblessure. En als we geen ‘spins’ of ‘stops’ kunnen demonstreren, dan gaan we voorbij aan de essentie van onze sport.”

Er worden hier veel veulens geboren, waaraan zien jullie of het een potentiële winnaar wordt of niet?

Susy: “Of een paard aanleg heeft of niet, zie je al heel snel. Hoe ze stoppen in de wei en zich dan snel omdraaien. Of ze hun hoofd naar beneden brengen bij een stop, een bolletje maken, dat zijn dingen die erop wijzen dat een paard al of niet talent heeft om in de sport te gaan. Getalenteerde paarden kunnen heel snel gaan en vanuit het niets terug naar die rustige galop komen of stilstaan. Alles zonder adrenaline.”

En vanaf dan is het een kwestie van training?

Cira: “Dat klopt, we beginnen met de training vanaf tweeënhalf,

dan in galop. Bij de echte goeie bestaat het gevaar dat je te vlug

drie jaar. Zachtjes onze hand opzij brengen, een pasje opzij laten

teveel zou gaan vragen. Dat is niet anders dan bij de andere

stappen. Eerst alles heel rustig, zodat ze het kunnen verwerken in

disciplines. Onze paarden mogen ook niet te heftig reageren op het

hun hoofd, dan pas komt er snelheid in. Eerst in stap, dan in draf en

publiek, want in onze sport mag veel lawaai gemaakt worden. Hoe meer, hoe liever eigenlijk… Dat proberen we ze ook te leren, al hebben ze van nature wel die rust in zich… De ‘afgetrainde’

Goed om te weten Toen dressuuramazone Anky van Grunsven aan het reining-rijden sloeg, kreeg ze met Whizashiningwalla BB (v. Topsail Whiz) een ervaren paard onder het western-zadel. Anky kocht deze palomino-quarter in juli 2009 bij de familie Baeck in België. ‘Whiz’ was één van de meest succesvolle toppaarden van Cira. Over haar Whiz zegt Anky: “Whiz heeft een perfecte instelling en het is een heerlijk paard om te rijden. Dat ik mocht deelnemen WEG in Kentucky (2010) was natuurlijk helemaal geweldig en bijzonder.”

showpaarden worden vijf keer per week gereden. Drie dagen stap, draf en galopwerk. Twee dagen werken we aan de oefeningen. In een week voor een show zetten we de puntjes op de ‘i’. Alles gebeurt zonder dwang en met zo min mogelijk zichtbare hulpen. Je kunt het echt niet afdwingen, want tijdens de wedstrijd heb je maar één hand en moet je echt met losse teugel rijden!”

De ‘stops’ en de ‘spins’ vragen best veel van de spieren van een paard…

Cira: “We beginnen daarom ongeveer een uur voor de show met ongeveer drie kwartier opwarming en dan een kwartiertje ‘spins’ en een paar ‘stops’.”

92

CAP juni 2014

En dus zijn er medaillekansen?

met ColonelsShining Gun en Whizasunny Sailor BB. Het ziet er

Cira: “Die zijn er. Zeker met het team hebben we een kans. In

goed uit voor de Wereldruiterspelen straks in augustus?

Kentucky vier jaar geleden waren we goed voor zilver. Mijn zus is

Cira: “Ik heb op dit moment twee hele goede paarden en ik heb

onze chef d’equipe en ik weet dat ze teleurgesteld zou zijn mochten

het geluk dat ik hele fijne eigenaren heb, die begrijpen dat de

we geen medaille winnen. Als al onze ruiters met hun beste paard in

Wereldruiterspelen en rijden voor België belangrijk zijn. Dat is

Caen rijden, dan maken we een reële kans. Ik wil er zeker voor gaan.”

niet zo vanzelfsprekend in onze wereld. Op de Wereldruiterspelen rijden we bij wijze van spreken voor een medaille en voor de

Wie zijn dan de landen waar België het hardst moet voor vrezen?

eer van het land, op NRHA-shows gaat het om prijzengeld. Sailor

“Amerika en Canada in de eerste plaats en in Europa vooral de

heeft bijvoorbeeld al 140.000 dollar gewonnen in de laatste drie

Oostenrijkers en de Italianen. In Brazilië is de sport ook aan een

jaar. Dat kunnen we in de FEI-wedstrijden nooit verdienen. Het is

serieuze opmars bezig, maar ik denk dat dit WK voor hen te snel

daarom begrijpelijk dat sommige eigenaren dan liever voor de

komt. Binnen vier jaar worden het wel serieuze medaillekandidaten.”

NRHA-wedstrijden kiezen. Voor een Duitse eigenaar is het bijvoorbeeld niet zo belangrijk om zijn paard voor België of Italië

En de zusjes Baeck samen in het team, dat zit er niet in?

te zien uitkomen. De eigenaars van Sailor zijn Duits en de

Cira: “Het zou kunnen hoor. Susy won recent nog de Non-Pro

eigenaars van Shining Gun zijn Pools, maar ze maken er geen

European Derby met Pop Gun Cash BB.”

enkel probleem van als ik met die paarden naar het WK ga. Ik

Susy: “Ik voel me goed in mijn rol als chef d’equipe. We zullen wel

heb echt een lotje uit de loterij gewonnen met zulke mensen

zien, want we hebben niet al te veel combinaties ter beschikking.

achter mij.”

Mocht er eentje uitvallen, dan kan het misschien wel.”

De verplichte oefeningen • Cirkels: Het paard moet grote, snelle cirkels en kleine, trage cirkels kunnen maken. Ze moeten perfect rond zijn en de ruiter moet het tempo van het paard dicteren. Er moet een gemakkelijke verandering in de snelheid zichtbaar zijn bij de overgang van grote snelle cirkels naar kleine, trage cirkels.

• Vliegende galopwissels: Het paard verandert van galop en mag de gang niet onderbreken of van snelheid veranderen. Het paard moet zowel met de voorbenen als achterbenen veranderen van galop. Ook te vroeg of te laat veranderen mag niet.

• Rundown: Het paard galoppeert (rent) langs de lange zijde van de arena op minstens zes meter (20 voet) van de rand.

Een ‘rundown’ is vereist voor een glijdende stop of een sliding stop met of zonder rollback.

• Sliding Stop: Het paard gaat plotseling van galop naar een complete stop. De voorbenen ‘wandelen’ daarbij voorwaarts.

De rug moet omhoog worden geheven en de achterbenen komen er goed onder. Een bijzonder krachtige stop zou (afhankelijk van de arena) het stof kunnen doen opwaaien. De beweging moet in een rechte lijn eindigen en de positie van het paard mag niet veranderen. Deze beweging en de spin zijn favoriete oefeningen bij het publiek.

• Back of Backup: Het paard gaat snel minstens drie meter (tien voet) achteruit.

Hij moet in een perfect rechte lijn achteruitgaan, stoppen wanneer gevraagd en geen moment aarzelen voor de volgende beweging. Het wordt beoordeeld op hoe snel, vlot en recht de lijn is.

• Rollback: Het paard doet onmiddellijk, zonder aarzeling 180 graden draaien na het einde van een ‘sliding stop’ en gaat onmiddellijk vooruit in een ‘lope’ (galop).

• Spins: Ze beginnen vanuit stilstand. Het paard draait 360 graden of meer (tot 4 volledige spins) rondom zijn stationair achterbeen. Dit moet hoofdzakelijk op dezelfde plaats blijven, het paard zal dit been wel opheffen aangezien het draait. De spins worden beoordeeld op snelheid, nauwkeurigheid en zachtheid. Een patroon vereist minstens één set spins in elke richting. Precisie is bijzonder belangrijk: een paard dat uit zijn positie gaat of wanneer de oefening wordt beëindigd met één voet een paar centimeter van de middellijn van waar het begon, zal gestraft worden.

• Pauze of aarzeling: Het paard wordt gevraagd een paar seconden stil te staan. Dit gebeurt in het reiningpatroon, vooral na spins. Pauzes worden niet beoordeeld als een noodzakelijke beweging, maar een paard dat slechte manieren heeft of zich ongeduldig gedraagt wanneer dit gevraagd wordt, zal gestraft worden.

Inter view

Jullie hebben op dit moment de ‘hotste’ hengsten in Europa

BEDAF www.bedafstallenbouw.nl

€ 5,95 18 • PRIJS NUMMER 1 MEI 2014 •

WIN DUOTICKETS voor Cavalia t.w.v. 258,- euro

Vrij springen Zo doe je dat!

r Jack Meaghe massage

onbem Onbekend maakt

ind

Fokkers rond de tafel:

Hubert Hamerlink, Luc Tilleman & Joris De Brabander

Afgiftekantoor

Antwerpen X –

P509569

Paardenmeisjes (...en het paard als proefvriendje)

prima

En verder:

ne Winter-Schulze Interview: Madelei

epolitie • De FEI: • Help! De softwar

feiten & cijfers •

achterbeen 7 gewrichten in het Rechtrichten: de

Adverteren in de volgende CAP editie juli/augustus?

Dat kan tot 05 juni bij Luc Van Isterdael Tel +32(0)474 48 41 27

Buntweg 2 4885 KT Achtmaal Tel: +31(0)76-­5984885 Fax: +31(0)76-­5985951 info@bedafstallenbouw.nl

Neem nu een

Abonnement

€ 51,30

voor e en jaarab onnem ent (10 nu mmers )

Ontvang een GRATIS verzorgingsset van Lincoln* en steun

HorsespiritRescue Als nieuwe abonnee ontvang je niet alleen een GRATIS verzorgingsset*; 10% van je abonneegeld komt ten goede van het paardenasiel Horsespirit-Rescue, dat zich al achttien jaar lang ontfermt over verwaarloosde paarden en pony’s!

(ontklitter, appelsnoepjes, shampoo en insectenroller)

www.befix.be

Hoe reageren?

JUNI 2014 • NUMMER 119 • PRIJS € 5,95

ALLES OV ER RECHTRIC + 14 PRAK HTEN TISCH OEFENING E EN!

Surf naar www.capmagazine.eu en ga naar abonnement Fokkerij Selectie ja! Maar waarop?

of bel met de abonnementenservice:

Zout

• Vanuit België:

Gek idee of niet?

+32 (0)51 628 628

• Vanuit Nederland: +31 (0)6 51 57 30 18 (enkel tussen 8.30u - 12.30u)

Wanneer heeft je paard wat extra nodig

Je paard laten opzetten

Rijden met GPS

Afgiftekantoor Antwerpen X – P509569

Wel eerst even oefenen of volg een cursus!

En verder: Op weg naar de WEG: Susy & Cira Baeck • Hoe word je rij-instructeur? • Horsemanship & sport: maak je paard mentaal sterk • Opening EquiTom

*Aanbod geldig zolang de voorraad strekt. Actie is enkel geldig voor nieuwe abonnees in België en Nederland.

Colofon

Volgende maand

l a i c e p s n e l l Sta

+ extra u itgave ‘100 antwoorden er op…’ v ragen ov ! paa rdenvoed ing!

Nummer 120, juli-augustus 2014

Niet te warm, niet te strak,…

Welke peesbeschermers passen bij jouw paard?

Je wilt de pezen of kogels van je paard beschermen tijdens het rijden en misschien ook wel in de weide en de stapmolen. Dus je zoekt beenbeschermers. Welke moet je hebben, waar let je op bij de aankoop, hoe strak moeten ze?

Deze en meer vragen, worden beantwoord door Floor Dröge, kerndocent paardensport bij NHB schermers. “Als je peesbeschermers koopt, vraag jezelf altijd af: hoe beschermen ze?”

FOTO: STOCKXCHNG.COM

Deurne. Ze bekijkt hiervoor een tas vol beenbe-

De Arabo-Fries, een sportpaard met een gouden hart De Arabo-Fries klinkt met zijn jonge geschiedenis nog niet

iedereen bekend in de oren. Daar komt stilaan verandering in.

Zijn fysieke bouw en gouden karakter spelen daar zeker een rol in. In de sport is hij aan een opmars bezig en zette al opmerkelijke resultaten neer…maar waarin verschilt hij met een ‘gewone’ Fries? En voor welke discipline is hij het meest geschikt? Tijd voor een nadere kennismaking met dit prachtige,

FOTO: JOLA NDA SCHE EPEN

gitzwarte paard in een nieuwe aflevering van rasecht!

96

CAP juni 2014

Zo belangrijk is dressuur voor springpaarden (en –ruiters)!

Een paard dat zich goed voelt, presteert beter. Het is aan de ruiter om dat welzijn tijdens het werk voor een groot stuk in te vullen. Dat kan door een paard soepeler te maken, beter aan de hulpen te krijgen en te zorgen voor een goed evenwicht. Dit bereik je door je paard te gymnastiseren, spieropbouwende oefeningen te doen, kortom: dressuurmatig werk. In de parcoursen van 2014 is het belangrijk om tijdens elke seconde de controle te behouden over

Administratie Cap Magazine België Sarah Barthel Gitsbergstraat 71, 8830 Gits (Hooglede), België Tel.: +32 51 628 628 E-mail: info@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu Administratie Cap Magazine Nederland Marga Bousema Antwoordnummer 154, 7240 WB Lochem, Nederland Tel.: +31 (0)6 515 73018 (enkel tussen 08.30 en 12.30 uur) E-mail: info@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu Hoofdredactie en bladmanagement: Dorien van Dijk

de galop van je paard. De hindernissen volgen elkaar FOTO: DIRK CAR EMA NS

heel snel op en dan moet het totaalplaatje echt wel kloppen, anders vallen er onherroepelijk balken…

Aan dit nummer werkten mee: Arjen Aué, Björn Van Bunder, Henri Debecker, Julie Landrieu, Jo De Roo, Dierenkliniek De Bosdreef, Solange Tastenoye, 2 Lazy 7 Ranch, Bart Wuyts, Kris Van Steen, Britt Huysmans, Magali Van der Heyden, Annemarie van der Toorn, Horsefulness Trainingscentrum, Albertine Nannings, Marjan Tulp Fotografie: Dirk Caremans, Horses in Media, Julie Landrieu, Jolanda Scheepen, Christiane Slawik, Meike Bölts, iStock

Het verhaal achter ‘Slimme Hans’, een paard dat kon rekenen en spellen Vraag een gemiddelde paardeneigenaar of zijn paard slim is en hij of zij zal met een volmondig ‘Ja’ antwoorden, om vervolgens uitgebreid te vertellen over alle intelligente dingen die onze edele viervoeters ooit aan ons hebben vertoond. Het paard weet al dat er een overgang gereden moet worden voordat je zelf de hulp hebt gegeven, het paard dat feilloos de weg naar huis wist toen jij verdwaald was, het paard dat iedereen eraf gooide behalve een tweejarig kind en ga zo maar door. Hoe divers ook, al deze wonderbaarlijke kennis van onze paarden valt bij wat we bij mensen ‘emotionele intelligentie’ noemen. Logisch, want het ontbeert paarden aan rationele intelligentie. Rekenen, lezen en spellen kunnen ze niet. Toch? Begin 20e eeuw dacht ene Wilhelm von Osten daar heel anders over.

Pauline Genee was ooit één van die studenten psychologie die over het rekenende paard ‘Slimme Hans’ leerde. Ze wist het toen al zeker: dit verhaal moest opgeschreven worden. Februari jongstle-

Vormgeving: BCM, Eindhoven Druk: Veldhuis Media, Raalte Publiciteit België: Verantwoordelijke: Luc Van Isterdael Tel. +32 474 48 41 27 E-mail: luc@capmagazine.eu Verdeling België: AMP Losse verkoop Nederland: VMBpress Heemskerk Abonnementenadministratie: Tel. vanuit België: +32 51 628 628 Tel. vanuit Nederland: +31 (0)6 515 73018 (enkel tussen 08.30 en 12.30 uur) E-mail: info@capmagazine.eu Prijs losse verkoop België en Nederland €5,95 Abonnement België: €51,30 (10 nummers) Abonnement Nederland: €51,30 (10 nummers) Gedelegeerd bestuurder en uitgever: Rob Mekelenkamp DVD Publishing BVBA Stokthoekstraat 10 A 9140 Temse

den droogde de inkt van haar debuutroman ‘Duel met Paard’; intussen ligt alweer de derde druk over het rekenende en spellende

“Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever.”

paard in de boekenwinkels.

CAP juni 2014

97

Column

The Wild Bunch TEKST: WENDY BLEEKEMOLEN • FOTO: TANJA MEYNEN

Er komt nog eens een dag…

En eindelijk was er rust… een vrije dag, geen afspraken en nog beter: alle kinderen uit huis, dus… UITSLAPEN! Zalig, gewoon eens in je bed blijven liggen. Ik lag dan ook uitermate goed, verwikkeld in een gecompliceerde, diepe droom, toen ik plots bruut wakker werd door een sms op Steve zijn gsm. Nu, om de situatie duidelijk te maken: ik ben een positief ingesteld persoon maar maak mij niet wakker! Dan is het net of je een andere Wendy voor je hebt. Potverdorie, hoe kan dit nu, Steve die vergeet om zijn gsm af te zetten! Omdat ik weet dat dit echt per ongeluk is en ik mij niet populair maak met ochtendgebrom… bijt ik eerst in mijn kussen en besluit ik het positief te bekijken. Ik zie immers de zon door het gordijn. Joepie wat een kans om eens extra vroeg naar mijn paarden te gaan, maak ik mijzelf wijs.

Languit op straat Eenmaal beneden gekomen - Steve vond het beter om net te doen

We hebben best een turbulent leven; we hebben

alsof hij nog sliep - laat ik eerst de honden naar buiten. Nu denk je misschien dat mijn paarden een uitdaging zijn? Maar ik presteer het

daar zelf voor gekozen en we zijn er uitermate

toch al geruime tijd om een wisselende kudde van meerdere paarden in vrijheid onder controle te houden. Maar de honden zijn

blij mee. Maar met drie kinderen, twee katten,

pas echt een uitdaging. Ik ben oplettend, laat alle honden - ook de pups - netjes voor de poort zitten en wachten totdat ik deze open.

vijf honden en honderd paarden is rust soms

Alles gaat goed en we wandelen de straat op. Mikey is erg druk en springt bovenop mijn pup. Ik corrigeer en

ook heel welkom!

wandel weer verder; alles gaat goed.

Iedereen geplast en ik draai om.

“De honden zijn pas echt een uitdaging…”

Dagelijks doe ik dit met vijf paarden achter mij, en ik zeg altijd tegen Steve: ‘de dag komt nog eens dat ze mij omver lopen…’ Vandaag vijf honden achter mij en BAM, voor ik het besef lig ik languit op straat.

Mikey was overenthousiast teruggedraaid naar huis, had mij niet gezien en knalt tegen mijn benen aan! Door de snelheid en het niet zien aankomen langs mijn kant is de impact groot. Mijn enkel omgeslagen en al mopperend lig ik languit op straat met allemaal schattige puppyoogjes rond mij. Steve in boxershort naar beneden en door de zwelling rond mijn enkel besluiten we toch maar een uitstap naar de spoed te maken.

Blij ben ik met zo’n steun gevende husband; het gegiebel van ons twee om de situatie maakt het weer goed.

Ik krijgt rust opgelegd. Tsja, en toch heeft deze bezige bij dan weer moeite om de door de dokter opgelegde verplichte dagen rust geheel positief te bekijken! Nou ja, er zijn ergere zaken in de wereld!

98

CAP juni 2014

Landhuis op ca. 1,1 ha te ROOSDAAL (Vlaams-Brabant) Centraal gelegen tussen Ninove en Dilbeek en ca. 15 km Brussel centrum. Het domein ligt enkele 100den meters van de straat af. De villa werd in 1999 volledig gerenoveerd en is omringd door een prachtige, natuurlijke tuin.

Hippisch complex te op ca. 2,25 ha HUISE (Oost-Vlaanderen) Deze prachtige eigendom is gelegen in een rustige en stille omgeving aan de voet van de Vlaamse-Ardennen. De eigendom bestaat uit een ruim woonhuis met 5 slaapkamers, een stallencomplex, een binnenpiste met zijdelingse stallengang, een appartement, een buitenpiste en weiden.

Meer dan 30 maneges en stoeterijen in discrete portefeuille!

Voor meer informatie gelieve contact op te nemen met ons kantoor.

Uniek gelegen bouwgrond met weide op ca. 1,2 ha te EMBLEM (Antwerpen)

Prachtige hoeve op ca 1,59 ha te HECHTEL (Limburg)

Het geheel bestaat uit ca. 1280 m2 bouwgrond (woongebied met landelijk

Deze hoeve werd volledig gerenoveerd met behoud van het authentiek karakter

karakter) en een achterliggende weide van ca. 1 ha. Het ganse perceel biedt de

en beschikt over prachtige leefruimtes. Verder is er een schuur met 3 stallen,

koper een landelijk panoramisch zicht op de omliggende velden.

hooizolder, zadelkamer, een buitenpiste (ca. 20m x 40m) en verschillende weides.

adres Grote Markt 67/3 â&#x20AC;˘ Turnhout t +32 14 41 61 00 gsm +32 474 400 100 f +32 14 42 08 82 Bijkantoor Verrebroek (Beveren-Waas) gsm +32 495 91 50 20 e-mail info@immofluisteraar.be website www.immofluisteraar.be BIV 502.406