Magazyn
BEZPŁATNY
www.ekspertbudowlany.pl ISSN 1730 -1904
Jak znaleźć dobrego
DEKARZA?
Nowoczesne
OGRZEWANIE I WENTYLACJA domu
Czym OCIEPLIĆ dom?
W NĘTRZA
.
BUD OWA
.
IN S TA L A C J E
.
O G R O DY
3/2021 (93)
PRYSZNIC
a k i z d o r b bez
W NUMERZE NOWOŚCI
12, 61
WNĘTRZA Jak przygotować powierzchnię ścian do malowania ATLAS UNI-GRUNT KOLOR – sprawdzona jakość w nowej odsłonie Jak wybrać dobrą farbę Brodzik Olona – jakość i design Prysznic bez brodzika, czyli odwodnienia wbudowane Scada Black – nowa odsłona odpływu ściennego Jakie płytki na podłogę – rodzaje gresów i kolejność prac montażowych
6 9 10 13 14 19 20
AKCJA TERMOMODERNIZACJA Problemy akustyczne w mieszkaniach – na co skarżą się Polacy? Izolacja akustyczna – jak zaizolować dom zgodnie z wymaganiami prawnymi? Akustyka remontowanych stropów Nowe izolacje akustyczne Armacell Program „Czyste Powietrze” – jak złożyć wniosek o dofinansowanie? Instrukcja krok po kroku Otwórz się na nową jakość Czy inwestycja w fotowoltaikę się opłaca? Sprawdź, co trzeba wiedzieć Pożyczka Termomodernizacyjna Alior Banku – atrakcyjna oferta dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych oraz towarzystw budownictwa społecznego Pompy ciepła w istniejących budynkach Wentylacja mechaniczna w nowych budynkach – jakich błędów unikać? Czy szary styropian jest lepszy? Styropian biały czy grafitowy – wybór materiałów zgodnych z WT 2021 Materiały do ociepleń zgodne z WT 2021 System ociepleń weber.therm WM z wełną ISOVER Fasoterm 35
26 28 29 30
Prysznic bez brodzika, czyli odwodnienia wbudowane
32 34 36 39 40 44 48 51 52 60
OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Harmonijny projekt
62
BUDOWA
Okna do dachów płaskich – rodzaje, dobór i montaż
Jak zaizolować dach skośny Jak znaleźć dobrego dekarza Okna do dachów płaskich – rodzaje, dobór i montaż Okna do dachów płaskich Na co zwrócić uwagę przy wyborze elektronarzędzi akumulatorowych cz. 2 Przygotowanie garażu do montażu bramy Perspektywy i wyzwania rynkowe branży budowlanej na 2021 rok
66 70 74 78 80 82 84
INSTALACJE Okiem eksperta: Kryteria doboru UPS-a
86
OGRODY Rodzaje i zastosowania kostek brukowych i płyt betonowych Jaj dbać o zdrowie roślin Jak zwalczać choroby grzybowe w ogrodzie bez użycia chemii Kompostownik – dlaczego warto go mieć? *** Warto wiedzieć, Indeks firm
88 92 94 96 98
Rodzaje i zastosowania kostek brukowych i płyt betonowych
Wejdź na
EKSPERTBUDOWLANY.PL
PRZECZYTAJ E-BOOKI pobierz bezpłatnie i przeczytaj
4
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
PORÓWNAJ PRODUKTY
przeglądaj, porównuj i zapoznaj się ze specyfikacją techniczną wybranych produktów
www.ekspertbudowlany.pl
SPRAWDŹ NOWOŚCI
co nowego na rynku budowlanym i wnętrzarskim
WNĘTRZA
Vademecum wykonawcy
Danuta Baprawska
Malowanie ścian jest najłatwiejszym i najczęściej stosowanym sposobem na odświeżenie wnętrza. Jednak wielu z nas wciąż popełnia szereg błędów, przez które proces ten staje się trudny i czasochłonny. Jakie są więc sprawdzone metody na piękne ściany? Sprawdźmy, jak robią to eksperci budowlani.
JAK PRZYGOTOWAĆ POWIERZCHNIĘ ŚCIAN DO MALOWANIA
D
Fot. Beckers
remontowych,
mokrych itp. Co ważne, obecność pleśni
wypełnić ubytki masą naprawczą i zagrun-
a zwłaszcza do malowania, powin-
w mieszkaniu negatywnie wpłynie na zdro-
tować. Dlaczego? Malowanie na nietrwałej
niśmy się odpowiednio przygotować.
wie domowników, więc taką powierzchnię
powłoce starej farby spowoduje, że nowo
Potrzebne nam będą nie tylko właściwe na-
musimy potraktować specjalnym preparatem
nakładana powłoka będzie się łuszczyć już
rzędzia, czas, ale również odpowiednie pro-
do usuwania pleśni, dostępnym w każdym
przy malowaniu i uzyskanie pięknej, gładkiej
dukty. Od czego zacząć?
sklepie budowlanym. Środek ten wniknie
powłoki stanie się właściwie niemożliwe.
o
każdych
prac
w głąb powierzchni, zniszczy strukturę grzyb-
Sprawdź stan ścian do malowania
ni i uniemożliwi jej rozwój w przyszłości.
Pamiętaj! Każda powierzchnia przed ma lowaniem powinna być czysta, pozbawiona
Wraz z użytkowaniem pomieszczenia na
wszelkich niedoskonałości, starych powłok,
Sam fakt, że zaczęliśmy myśleć o malowa-
ścianach pojawiają się też drobne ubytki, rysy
łuszczącego się tynku i odpowiednio zagrun
niu świadczy, że albo chcemy zmienić kolor,
lub inne uszkodzenia. Nie łudź się, że cienka
towana.
albo ściana pokryła się już plamami, tłusty-
warstwa farby wypełni te niedoskonałości.
mi zaciekami czy kurzem. Czy stan ścian
Jeśli chcesz być zadowolony z efektu, przed
ma duże znaczenie? Zasadnicze, ponieważ
malowaniem musisz te ubytki wypełnić. Do
Dlaczego gruntowanie jest takie ważne? To
wszelkie zabrudzenia, plamy i zacieki po
tego celu najlepsze będą gotowe szpachlów-
podstawowa czynność, która wzmacnia pod-
innych substancjach mogą spowodować ob-
ki dyspersyjne lub masy naprawcze na bazie
łoże, wyrównuje chłonność powierzchni, po-
niżenie przyczepności nowej warstwy farby.
akrylu. Szybko schną, są elastyczne i moż-
prawia przyczepność farby i może wpłynąć
Gdy pomieszczenie było narażone na dym pa-
na je stosować do wielu powierzchni, z wy-
na zmniejszenie zużycia farby nawierzchnio-
pierosowy lub na ścianie pojawiły się tłuste
jątkiem tych narażonych na trwały kontakt
wej. Inaczej mówiąc, jeśli przed malowaniem
plamy, warto zacząć od umycia ścian wodą
z wodą. Ważne, żeby po zastosowaniu akrylu
nie zagruntujesz powierzchni, ściana może
z mydłem malarskim.
odczekać do pełnego wyschnięcia i pamiętać
chłonąć farbę jak gąbka, zwiększy się zuży-
Gruntowanie to podstawa
Gdy na powierzchni ściany pojawiły się już
o zagruntowaniu wypełnionej powierzchni,
cie farby, zwiększą się tym samym koszty re-
wykwity pleśni czy grzyby, samo mycie nie
inaczej mogą wyjść w tym miejscu nieeste-
montu, a estetyka pomalowanej powierzchni
wystarczy – bez usunięcia źródła, problem
tyczne przebarwienia.
może być daleka od ideału.
szybko znów pojawi się na nowo pomalowa-
Stan ściany sprawdź również pod kątem
Kiedy gruntować? Gruntowanie jest wyma
nej powierzchni. Warto więc zdiagnozować
trwałości powłoki. Jeśli zauważyłeś, że coś
gane zawsze w przypadku nowych tynków:
przyczyny zacieków czy pleśni. Może to być
się łuszczy, odchodzi lub są już widoczne
mineralnych, gipsowych, nowych gładzi gip
przeciek, źle zaprojektowana wentylacja lub
jakieś purchle na ścianie, musisz to, nieste-
sowych i płyt gipsowokartonowych i gdy
brak odpowiedniej wentylacji pomieszczeń
ty, przed malowaniem usunąć szpachelką,
mamy do czynienia ze ścianami w nowo oddanym budynku, np. w stanie deweloper skim, ale również – o czym warto przypo mnieć – gdy usuwamy ubytki, zeskrobujemy stare powłoki malarskie lub malujemy ściany po usunięciu plamy, zacieków lub wykwitów. W przypadku ścian, które były już wcześniej malowane farbami akrylowymi lub lateksowymi, a ich struktura jest jednolita, nie ma potrzeby gruntowania, ale możemy zastoso-
Fot. Pexels
6
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Fot. Unsplash
www.ekspertbudowlany.pl
wać farbę gruntującą. Czym się różnią? Grunt
Nie wymaga ręcznego Wykonanie prac Wykonani Do aplikacji e g o maga ręcznego Nie wymaga ręcznego Nie wymaga Wykonanie ręcznego prac Wykonanie Do aplikacji Do aplikacji Do aplikacjiprac wygładzania ok.60% 60%szybciej szybciej ok. 60% sz mechanicznej ygładzania wygładzania wygładzania ok. 60% szybciej mechanicznej ok. mechanicznej mechanicznej
Zadzwoń donaszego naszego Doradcy Technicznego umów sięna naszkolenie: szkolenie: D o r o naszego Zadzwoń Doradcy do Technicznego Zadzwoń Doradcy do i umów Technicznego naszego się na Doradcy szkolenie: i iumów Technicznego się i umów się region północny tel. 502 786 373,region region południowy tel.502 502 786328 328 7 0 2 nocny tel. region 502północny 786 373, tel. region region 502 południowy 786 północny 373, tel. 502 południowy 786 373, 328 tel. region południowy 786 tel. 5
.pl
www.siniat.pl www.siniat.pl
www.siniat.pl
WNĘTRZA binę, taśmę, folię malarską, szpachelkę i masę
dząc wałek w stronę pomieszczenia zgodnie
naprawczą do uzupełniania ubytków i, oczywi-
z kierunkiem padania światła. Dzięki temu
ście, grunt oraz farbę, kuwetę, wałki i pędzle,
ewentualne smugi nie będą widoczne. Jeśli
a do sufitów – dodatkowo kij teleskopowy.
chcemy optycznie powiększyć pomieszcze-
Oprócz odpowiednich narzędzi i produktów
nie, podczas malowania możemy kolor, jakim
warto zadbać także o warunki panujące w po-
pomalowaliśmy sufit, przeciągnąć na ścianę,
mieszczeniu. Nieodpowiednia temperatura
tworząc kilkucentymetrowy pasek. W tym
lub zbyt wysoka wilgotność mogą wpłynąć na
celu warto wcześniej taśmą malarską wyzna-
parametry techniczne farby. W przypadku zbyt
czyć granicę pomiędzy ścianą a sufitem.
wysokiej temperatury farba będzie wysychać
Podczas gruntowania i malowania ścian,
zbyt szybko, co utrudni malowanie i pogorszy
jako pierwsze gruntem, a po dokładnym
wytrzymałość powłoki.
wyschnięciu farbą, pokrywamy naroża oraz
Warunki, w jakich najlepiej malować pro-
granicę sufitu wyznaczoną taśmą malarską.
ducenci farb podają na opakowaniach – tem-
Następnie malujemy tzw. miejsca trudno do-
ma za zadanie przede wszystkim wzmocnić
peratura w malowanym pomieszczeniu po-
stępne, czyli np. przestrzeń za kaloryferami,
podłoże, a także zmniejszyć jego chłonność.
winna mieścić się w zakresie od 15 do 25°C
okolice gniazdek i żyrandoli, framug, okien
Farba gruntująca jest natomiast stosowana
i wilgotności około 70%. Zaplanuj więc pracę
oraz listew przypodłogowych. Do tego celu
w celu zwiększenia przyczepności kładzionej
w słoneczny, niezbyt ciepły i bezdeszczowy
przyda się mały pędzel, który umożliwi pre-
później farby i ujednolicenia koloru.
dzień. W ten sposób farba będzie szybko
cyzyjną aplikację farby.
Fot. Beckers
Aby mieć pewność, który preparat wybrać, warto zrobić prosty test. Suchą, czystą dłonią
schnąć, a wilgoć w powietrzu nie wpłynie negatywnie na rezultat malowania.
wyschnięciu gruntu, malowanie dużych po-
przetrzyj powierzchnię ściany i jeśli pozosta-
Zanim zaczniesz gruntować, przygotuj pro-
wierzchni za pomocą wałka. Pamiętajmy,
nie ona czysta, to znak, że gruntowanie jest
dukt. Otwórz pojemnik i dokładnie wymieszaj
aby farbę na wałek nakładać równomiernie,
niepotrzebne – wystarczy farba gruntująca.
zgodnie z zaleceniami producenta. Dlaczego
żeby uniknąć malowania ścian „suchym” na-
Jeśli na dłoni pozostanie osad, ścianę należy
to jest ważne? Gruntowanie ścian niewy-
rzędziem. Wałka nie należy dociskać, lecz po
odkurzyć, usunąć luźne fragmenty powłoki,
mieszanym produktem może spowodować
prostu lekko prowadzić po ścianie. Pierwszą
a następnie zagruntować.
smugi i wyraźne różnice kolorystyczne oraz
warstwę nakładaj od połowy wysokości, aby
jakościowe na malowanej powierzchni.
grunt, a następnie farbę bez problemu rozpro-
Oczywiście, gruntowane ściany powinny być czyste, ubytki wypełnione, nierówności
Gruntowanie, podobnie jak samo malowa-
wadzić na całej wysokości ściany. Sprawdzoną
wyszlifowane papierem ściernym, a naloty
nie, rozpoczynamy od sufitu – najlepiej od
metodą jest malowanie naprzemiennie nacho-
organiczne usunięte. Zadbajmy, aby preparat
części znajdującej się tuż przy oknie, prowa-
dzących na siebie dużych pasów w kształcie
gruntujący był dobrze wymieszany, zgodnie
litery V, gdzie jedną warstwę nakładamy po
z zaleceniami producenta. Gruntowanie na-
skosie, a kolejną wyrównujemy w kierunku
leży rozpocząć od trudno dostępnych miejsc.
góra–dół. Na końcu powierzchnię wygładzamy
Na początku aplikujemy go w narożnikach,
pociągnięciem wałka z góry do dołu.
a następnie na całej powierzchni ściany ru-
Podczas gruntowania oraz malowania
chami góra–dół. Do tego celu możesz użyć
ścian bardzo istotne jest trzymanie się za
pędzla i wałka.
sady łączenia mokrego z mokrym. Oznacza to, że całą warstwę należy nanieść w jed
Gruntowanie i malowanie krok po kroku
nym cyklu roboczym, zanim farba całkowi Fot. Pexels
cie wyschnie. Dzięki temu na pomalowanej
Choć gruntowanie nie jest trudną czynnością,
powierzchni ściany nie pojawią się nieeste
powinniśmy zarezerwować sobie odpowied-
tyczne smugi i przebarwienia. Po nałożeniu
nią ilość czasu na czynności dodatkowe.
pierwszej warstwy odczekaj do jej wyschnię
Zaczynamy od wyniesienia lub zabezpiecze-
cia, zanim pomalujesz ścianę drugą warstwą
nia folią malarską wszystkich znajdujących
farby. Pamiętaj, po zagruntowaniu odczekaj
się w pomieszczeniu przedmiotów. Pamiętaj
do wyschnięcia, zanim zaczniesz malować
o zabezpieczeniu podłogi, do czego możesz
powierzchnię farbą.
wykorzystać folię lub papier malarski, który
Po malowaniu usuń ślady farby i odklej ta-
za pomocą odpowiedniej taśmy malarskiej
śmę zabezpieczającą, zanim farba wyschnie.
przykleisz do podłogi. Upewnij się, że folia
Inaczej, odrywając taśmę, możesz oderwać
dokładnie przylega do podłogi, bo nie ma nic
również farbę. Pędzle i wałki zamocz w wo-
gorszego niż ślady farby na parkiecie w całym
dzie, a następnie dokładnie oczyść z resztek
domu. Warto także okleić taśmą brzegi okien
farby i osusz, a posłużą przy kolejnym ma-
i inne przedmioty, których nie możesz zdjąć
lowaniu. Gdy ściany są już suche, czas usunąć po-
na czas malowania.
zostałą folię lub papier z podłogi i wstawić do
Przed gruntowaniem oraz zasadniczym maFot. Pixabay
lowaniem warto przygotować narzędzia: dra-
8
Ostatnim etapem jest gruntowanie, a po
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
pomieszczenia meble i dekoracje.
WNĘTRZA
ATLAS UNI-GRUNT KOLOR
sprawdzona jakość w nowej odsłonie
ATLAS UNI-GRUNT, szybkoschnąca emulsja gruntująca, to produkt, który wykonawcy znają i wybierają od dawna. Zgodnie z ich oczekiwaniami, ale także rozwijając rodzinę produktów do gruntowania, do grona produktów firma ATLAS dołączyła nowość – UNI-GRUNT KOLOR. Dzięki zawartemu w recepturze pigmentowi kontrolnemu, praca z ATLAS UNI-GRUNT KOLOR jest jeszcze bardziej sprawna i wygodna.
A
» wykonywanie
posadzek samopoziomują-
cych – po około 2 godzinach,
» nakładanie gładzi, malowanie i tapetowanie – po około 2 godzinach. ATLAS UNI-GRUNT KOLOR może być rozcieńczany w proporcji 1:1 lub 1:3. Rozcieńczanie w proporcji 1:1 zalecane jest pod tynki i kleje cementowe. Rozcieńczanie w proporcji 1:3 natomiast polecane jest
TLAS UNI-GRUNT KOLOR, szybkoschnąca emulsja gruntująca, jest odpowiedzią na potrzeby fachow-
ców. W nowej odsłonie, znany i lubiany ATLAS
UNI-GRUNT
umożliwia
kontrolę
postępu prac. Wszystko za sprawą niebieskiego pigmentu kontrolnego, który nadaje zagruntowanej powierzchni odróżniającą się barwę. Jest on widoczny zarówno na mokrej powierzchni, jak i po wyschnięciu. Nie powoduje jednak problemów z kryciem przez powłoki malarskie. Obecność pigmentu pozwala na szybką kontrolę postępu prac oraz zapobiega przegruntowaniu podłoża.
ATLAS UNI-GRUNT KOLOR może być stosowany pod warstwy wykończeniowe:
Bezpieczeństwo pracy na różnych podłożach
» Okładziny z płytek mocowane klejem gipsowym lub cementowym.
» Hydroizolacje
ATLAS UNI-GRUNT KOLOR przeznaczony jest do gruntowania posadzek i podkładów cementowych z ogrzewaniem podłogowym i bez, ścian z betonu komórkowego, cegły silikatowej i ceramicznej, tynków i gładzi, a także płyt gipsowo-kartonowych. ATLAS UNI-GRUNT KOLOR ogranicza i wyrównuje chłonność podłoża, wiąże luźne cząstki kurzu i pyłów, a także zapewnia odpowiednią przyczepność kolejnych nanoszonych
dyspersyjne (ATLAS WO-
DER E, ATLAS WODER W).
» Posadzki i podkłady podłogowe cementowe, podkłady anhydrytowe.
» Tynki
cementowe, cementowo-wapienne,
gipsowe.
» Gładzie szpachlowe gipsowe, cementowe. » Powłoki malarskie z farb wewnętrznych
powierzchniowo i strukturalnie.
pigment kontrolny to nie jedyny czynnik
wstawaniu kraterów i pęcherzy, a także eli-
15 minutach,
» tynkowanie
ścian z pustaków ceramicz-
doskonały rozpływ posadzek samopoziomu-
nych, silikatowych i bloczków gazobetono-
jących.
wych – po około 15 minutach,
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
wałkiem, pędzlem lub natryskowo. Może być stosowany w szerokim zakresie temperatur: od +5 do +30ºC. Produkt dostępny jest w wygodnych opakowaniach o pojemności 5 i 10 kg. Więcej informacji na temat ATLAS UNIGRUNT KOLOR można znaleźć na www.atlas.com.pl.
ni, pozwala na:
mi na podłożach mineralnych – po około
minuje powstawanie rys. Zapewnia również
ATLAS UNI-GRUNT KOLOR może być aplikowany w wygodny dla wykonawcy sposób:
proces schnięcia zagruntowanej powierzch-
warstw wykończeniowych, zapobiega po-
wysoką
bez rozcieńczania.
cę. Odpowiednia receptura, przyspieszająca
» przyklejanie okładzin klejami cementowy-
uzyskać
dach cementowych należy stosować grunt
umożliwiający szybszą i oszczędniejszą pra-
przyczepność
pozwala
samopoziomujące wykonywane na podkła-
Szybkość i oszczędność Widoczny w ATLAS UNI-GRUNT KOLOR
Zastosowanie ATLAS UNI-GRUNT KOLOR
dzie i farby wewnętrzne ATLAS. Pod masy
akrylowych i lateksowych, tapety.
warstw. Głęboko wnikając w podłoże, działa
Wszechstronne możliwości zastosowania
w przypadku gruntowania podłoży pod gła-
www.ekspertbudowlany.pl
ATLAS sp. z o.o. ul. Św. Teresy 105, 91-222 Łódź centrala: ul. Kilińskiego 2, 91-421 Łódź tel. 42 631 88 00 e-mail: atlas@atlas.com.pl www.atlas.com.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
9
WNĘTRZA Odpowiednio dobrane do pomieszczenia kolory farb mogą zdziałać cuda i, w zależności od potrzeb, optycznie powiększyć wnętrze lub ukryć jego mankamenty. Ale nie tylko kolor ma znaczenie. Co jeszcze warto wziąć pod uwagę przy wyborze farby? Najważniejsze parametry farb Farby do wnętrz są opisywane za pomocą wielu parametrów. Aby znaleźć produkty wysokiej jakości, warto przed zakupem poświęcić chwilę na przeanalizowanie najważ-
Jak wybrać dobrą farbę
niejszych z nich:
» Odporność
na szorowanie na mokro –
niejszymi z nich są plastyfikatory (zmiękcza-
chowywania (żeby nie rozwinęły się w niej
zgodnie z normą PN-EN-13300 określa się
cze), służące m.in. do poprawy niektórych
np. bakterie). Farby wolne od konserwantów
klasę odporności. Klasa 5 oznacza brak od-
właściwości tańszych farb, aby podczas ma-
są jednak bezpieczniejsze dla alergików.
porności, czyli powłoka całkowicie zmywa
lowania przypominały farby lepsze i droższe.
» Czas schnięcia – bada się go w tempe-
się podczas czyszczenia na mokro. Klasa 1
Skutkiem ubocznym może być jednak po-
raturze i wilgotności powietrza możliwie naj-
jest najwyższa i oznacza niewielki ubytek
włoka, do której łatwiej będą się przyklejać
bardziej zbliżonych do oczekiwanych w po-
powłoki w trakcie jej czyszczenia na mokro.
zabrudzenia. Warto więc zwrócić uwagę na
mieszczeniach mieszkalnych. Czas schnięcia
informację, czy farba jest pozbawiona plasty-
podany na opakowaniu produktu wyznacza
fikatorów.
się za pomocą ustalonych kryteriów (sucha
» Stopień
połysku – zgodnie z normą
PN-EN-13300 określa się cztery klasy stop-
» Lotne
związki organiczne (LZO) –
na dotyk, następne malowanie, całkowicie
bokiego matu, poprzez mat, średni połysk
w przypadku farb oznacza się w ten sposób
utwardzona). Krótszy czas schnięcia farby
(mieszczący w sobie farby o połysku satyno-
zawartość rozpuszczalników: dopuszczalny
nie zawsze jest zaletą. Jeśli bowiem dana
wym, półmatowym czy półpołysku) do po-
dla danej kategorii farby limit oraz infor-
farba schnie zbyt szybko (podsycha lekko
łysku. Warto także zwrócić uwagę, że farby
mację o tym, ile LZO zawiera dana farba.
już podczas malowania), na ścianie powsta-
o średnim i wysokim stopniu połysku tworzą
Limit dla matowych farb do ścian i sufitów
ją ślady po wałku i spada jej odporność na
gładszą powierzchnię, która jest mniej po-
wynosi 30 g LZO na litr farby. Rozpuszczal-
czyszczenie.
datna na wybłyszczenia podczas mycia.
niki odparowują z farby podczas malowania
nia połysku dla farb wewnętrznych. Od głę-
» Półlotne
związki organiczne – półlotne
i schnięcia.
związki organiczne to substancje silnie szko-
» Konserwanty – stosuje się je, aby farba
dliwe dla zdrowia i środowiska; najpopular-
nie zepsuła się w opakowaniu podczas prze-
» Brak składników powodujących fogging
– w uproszczeniu można powiedzieć, że powłoka bez składników powodujących fogging nie jest podatna na gromadzenie się na niej kurzu, którego nie daje się zdmuchnąć ani umyć (nie jest trwale przyklejony do ściany).
Jacek Stadnicki, ekspert Caparol ds. farb
Ściany na dłużej pozostają więc czyste.
JAK WYBRAĆ FARBĘ IDEALNĄ? Istotny jest nie tylko kolor farby, ale też jej właściwości. Produkty niskiej jakości słabiej kryją, mają niską odporność na mycie i szybko tracą kolor. Lepsze farby silniej kryją, a ich powłoki są bardziej odporne na wodę podczas mycia. Niestety, nie oznacza to, że da się z nich zmyć wszelkie zabrudzenia bez śladów: ich normowe oznaczenia mówią jedynie o stopniu odporności. W przypadku czyszczenia farb głęboko matowych zwykle powstaje dodatkowo miejscowe wybłyszczenie, bo niszczona jest ich mikrochropowata faktura rozpraszająca światło. W miejscu czyszczenia stają się bardziej gładkie, co w praktyce stwarza wrażenie powstania plamy w innym kolorze czy o innej jasności. Rozwijające się technologie umożliwiają tworzenie coraz lepszych farb. Wciąż jednak nie ma farby idealnej do wszystkich możliwych sytuacji i potrzeb. Można natomiast użyć farby idealnej do danej sytuacji czy konkretnej potrzeby. Należy wówczas uwzględnić stan oraz funkcję pomieszczenia oraz dokonać wyboru według najistotniejszych kryteriów, takich jak zabezpieczenie ścian przed wilgocią, odporność na mycie, szorowanie i wybłyszczanie czy maskowanie drobnych nierówności. Jeśli istotne są dla nas własne zdrowie i dbałość o środowisko, to dobrze jest, aby powłoka farby tworzyła przyjazny dla pomieszczenia mikroklimat, nie zawierała lotnych związków organicznych ani półlotnych związków organicznych (plastyfikatorów/zmiękczaczy), a w przypadku alergików – także konserwantów.
10
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
» „Efekt pisania” – jest to ślad powstają-
cy podczas zarysowania powłoki farby. Farba o zredukowanym „efekcie pisania” będzie więc bardziej odporna na zarysowania i wybłyszczanie podczas czyszczenia powłoki.
Profesjonalne farby do perfekcyjnych wnętrz Zastosowanie odpowiednich powłok do ścian wewnętrznych ma ogromne znaczenie. Odpowiednia farba pozwala bowiem uzyskać oczekiwaną funkcjonalność i estetykę. Dla większej wyrazistości kolorów, elegancji, a także lepszego samopoczucia i większe-
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
go bezpieczeństwa warto rozważyć zakup
czanie podczas czyszczenia, ale też na środki
profesjonalnych farb, które sprawdzą się
dezynfekcyjne (także te stosowane profesjo-
niezależnie od tego, czy mamy do czynienia
nalnie w szpitalach).
z projektami prywatnymi, komercyjnymi czy stępnych w ofercie Caparol można obecnie wyróżnić pięć produktów, które potrafią zdecydowanie więcej niż wiele innych farb zaliczanych do klasy premium. Są to:
» IndekoPlus, gdy potrzebne jest szybkie pomalowanie pomieszczeń, w których użyt-
PREMIUMCOLOR
» CapaSilan,
gdy potrzebna jest głę-
boko matowa powłoka w ciemnym lub intensywnym kolorze, odporna na wybłyszczanie podczas czyszczenia i na zarysowania (zre-
PREMIUMCLEAN
dukowany „efekt pisania”).
kownicy muszą pozostać podczas malowania gdy potrzebna jest antyre-
lub do których muszą wejść natychmiast po
fleksyjna farba do dużych powierzchni (wy-
renowacji; schnąca bezwonnie, bez rozpusz-
sokie ściany czy sufity), na których zwykle
czalników, plastyfikatorów i konserwantów,
trudno jest wykonać jednolitą, estetyczną
bezpieczna nawet dla alergików i małych
powłokę, szczególnie gdy malowana po-
dzieci. Farby wysokiej jakości tworzą solid-
wierzchnia będzie widoczna pod dużym ką-
ne powłoki, dzięki czemu nawet po kilku
tem pod światło.
latach intensywnego użytkowania mogą być czyszczone za pomocą wilgotnej ściereczki
SYLITOL BIO-INNENFARBE
» PremiumColor,
C A PA S I L A N
publicznymi. Wśród farb wewnętrznych do-
INDEKO-PLUS
WNĘTRZA
» Sylitol
z mikrofibry lub gąbki. Produkty tego typu to także gwarancja trwałości kolorów.
BioInnenfarbe, gdy potrzebna
jest farba umożliwiająca utrzymanie zdrowego mikroklimatu pomieszczenia i zapewnia-
» PremiumClean, gdy potrzebna jest matowa powłoka odporna nie tylko na wybłysz-
jąca naturalną ochronę przed pleśnią (jej powierzchnia pozostaje sucha nawet przy dużej wilgotności powietrza w pomieszczeniu).
Więcej informacji znajdziesz na stronie: www.caparol.pl/farby-ktore-potrafia-wiecej promocja
...w nowej odsłonie! EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
11
NOWOŚCI
USZCZELNIACZ DO DYLATACJI Firma Bostik wprowadziła na rynek linię klejów montażowych i uszczelniaczy dla profesjonalistów – Bostik Sealing & Bonding Pro. Wśród nowych rozwiązań jest uszczelniacz poliuretanowy do posadzek i fasad Bostik P795 Seal’N’Flex Premium. Bardzo dobre właściwości oraz konsystencja oparta na technologii gel paste sprawiają, że produkt umożliwia wygodne i trwałe profilowanie zarówno wąskich, jak i szerokich spoin. Produkt jest lepki i gęsty, a co za tym idzie – odporny na spływanie. To jednoskładnikowy, wysokomodułowy uszczelniacz poliuretanowy do dylatacji posadzkowych, fasadowych oraz uszczelnień elementów prefabrykowanych. Nowoczesna formuła produktu zapewnia jego wysoką odporność mechaniczną oraz bardzo dobrą przyczepność do większości powierzchni, np. betonu, tynków, ceramiki budowlanej, lakierowanego lub impregnowanego drewna, stali emaliowanej, stali nierdzewnej, aluminium, glazury, terakoty, gresu, PCW i tworzyw sztucznych podobnego typu (poza PE, PP), bez potrzeby gruntowania. Produkt przeznaczony jest również do wypełniania szczelin w prefabrykatach betonowych, galanterii betonowej itp. Dzięki swojej wysokiej wytrzymałości może być również zastosowany do uszczelnienia złączy dachowych oraz konstrukcji stalowych, a także do uszczelniania płytek ceramicznych na tarasach i balkonach. Produkt jest odporny na promieniowanie UV, dlatego może być zastosowany do wykonywania uszczelnień wewnątrz i na zewnątrz budynku. Cechuje go wydłużony okres trwałości do użycia, aż 15 miesięcy od daty produkcji. Uszczelniacz jest pozbawiony przykrego zapachu, charakterystycznego dla tradycyjnych uszczelniaczy poliuretanowych. Ma certyfikat ISEGA, co oznacza, że został dopuszczony do kontaktu z żywnością.
NOWOCZESNA MEMBRANA DACHOWA
NOWA BIAŁA FARBA Wyjątkowy efekt bieli można uzyskać na ścianach i suficie dzięki nowej farbie antyrefleksyjnej Jedynka Perfekcyjna Plus. Zawarta w farbie powłoka Antyrefleks skutecznie tuszuje niedoskonałości podłoża, maksymalnie eliminując smugi podczas malowania i zapewniając piękny efekt jednoli-
CREATON Polska wprowadził do oferty nowy model membrany – DUO 270 Longlife Extra. Wykonanie w nowoczesnej technologii poliestrowo-poliuretanowej (Longlife) zapewnia wyjątkową trwałość oraz wytrzymałość. DUO 270 Longlife Extra o gramaturze 270 g/m2 ma zwiększoną odporność na uszko-
tej bieli, który utrzymuje się przez długi czas. Ponadto, dzięki technologii wykorzystującej związki tytanu, zapewnia w pełni matowy efekt, zwiększoną trwałość i lepszą silę krycia. Farba zapobiega bowiem przyciąganiu kurzu, nie żółknie i nie pęka, zapewnia też mikrowentylację pomalowanej powierzchni dzięki mikroporowatej strukturze. Jest bardzo wydajna (do 1412 m²/l) przy ograniczonej do minimum zawartości Lotnych Związków Organicznych (poniżej 1 g/l). Krótki czas schnięcia pozwala na szybkie przeprowadzenie prac.
dzenia mechaniczne. Membranę można montować bezpośrednio na krokwiach lub na pełnym deskowaniu na dachach o kącie nachylenia już od 10°. Wyposażenie membrany w zintegrowane, podwójne pasy klejące umożliwia uzyskanie perfekcyjnej szczelności. Dodatkowo zwiększa komfort i precyzję oraz czas montażu warstwy wstępnego krycia przez dekarza na dachu. Trwałość uzyskana dzięki technologii Longlife zapewnia zwiększoną odporność DUO 270 Longlife Extra na promieniowanie UV aż do 4 miesięcy.
HIGIENA I WYGODA Deska myjąca to urządzenie montowane na misce ustępowej, które z powodzeniem zastępuje kompleksową toaletę z funkcją mycia albo bidet. Deska myjąca Geberit AquaClean Tuma jest wyposażona w takie funkcje, jak wysuwane ramię dyszy, pięć stopni intensywności strumienia wody czy zapamiętywanie przez urządzenie ostatnio stosowanych ustawień. Zaawansowanie technologiczne sprawia, że nie musimy martwić się także o dostęp do ciepłej wody. Zapewnia go wbudowany w nią zbiornik, który daje możliwość ustawienia określonego trybu eksploatacji. Automatyczne wstępne i końcowe czyszczenie dyszy natryskowej pozwala na zachowanie higieny natrysku, bez konieczności jej czyszczenia. Deska myjąca Geberit AquaClean dostępna jest w dwóch standardach: Classic i Comfort. Jedyne czego potrzeba, aby ją zainstalować, to dostęp energii elektrycznej. Deska ma przyłącze elektryczne umiejscowione z tyłu, co daje możliwość ułożenia przewodów w niemal niewidoczny sposób. Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm
12
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA Najnowsza propozycja firmy Geberit to designerski, ultrapłaski brodzik Olona, którego wzornictwo wpisuje się w aktualne trendy wnętrzarskie. Jest to rozwiązanie przeznaczone dla osób, które stawiają nie tylko na efektowne wzornictwo, ale także wysoką jakość.
Brodzik Olona – jakość i design B
rodzik Olona zachwyca swoim ele-
nia, ale jest jednocześnie bardzo przyjemna
Olona będzie strzałem w dziesiątkę. Postaw
ganckim wyglądem – białym kolorem
w dotyku. Dodatkową jej zaletą jest fakt, że
na jakość i design.
o matowym wykończeniu oraz efek-
dzięki niej brodzik nie jest śliski, co znaczą-
townym odpływem z chromowaną obwódką,
co wpływa na bezpieczeństwo użytkowania.
ZALETY BRODZIKA OLONA:
która wyraźnie odznacza się na tle powierzch-
Może to być szczególnie ważne dla osób, któ-
ni brodzika. Brodzik jest wykonany z niezwy-
re projektują łazienkę z myślą o tym, że będą
kle wytrzymałego materiału z naturalnego ka-
z niej korzystać także dzieci lub osoby starsze.
»» Szeroka gama rozmiarów – 20. »» Powłoka odporna na działanie czynników
mienia, połączonego żywicą i wykończonego
Pokrywa odpływu jest położona na równi
powłoką żelkotową. Powłoka ta jest odporna
z linią brodzika, co sprawia, że tworzy się
na działanie czynników mechanicznych, ta-
jednolita i zwarta płaszczyzna. Pod pokrywą
kich jak ścieranie, uderzenia czy zarysowa-
odpływu został ukryty specjalny koszyczek na włosy, który zapewnia drożność i zapobiega zapchaniu. Sama zaś powierzchnia brodzika jest łatwa do utrzymania w czystości, do codziennej pielęgnacji wystarczy tylko miękka szmatka oraz woda. Brodzik Olona dostępny jest w wersji kwadratowej i prostokątnej, w 20 różnych roz-
mechanicznych, m.in. na ścieranie, uderzenia, zarysowania.
»» Szerokie możliwości montażu – całkowite lub częściowe wpuszczenie w posadzkę oraz montaż na nogach.
»» Nowoczesny i uniwersalny design. »» Najwyższa jakość wykonania. »» Wysokowydajny, trwały i masywny materiał.
»» Odporność na gwałtowne zmiany temperatury.
»» Antypoślizgowość klasa B. »» Zintegrowany kołnierz uszczelniający. »» Powierzchnia brodzika zawsze ciepła i przyjemna w dotyku.
miarach, co sprawia, że z łatwością można znaleźć model najbardziej pasujący do konkretnej łazienki. Ważne jest również to, że istnieje kilka możliwości montażu brodzika. Może być on bowiem całkowicie lub częściowo wpuszczony w podłogę albo montowany na nóżkach. O wysokiej jakości produktu świadczy 10-letnia gwarancja, jaką firma Geberit udziela na ten produkt. Jeśli szukasz rozwiązania, które daje nieskończone możliwości aranżacji, to brodzik EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
GEBERIT Sp. z o.o. ul. Postępu 1, 02-676 Warszawa tel. 22 376 01 02, infolinia: 801 17 17 17 geberit.pl@geberit.com www.geberit.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
13
WNĘTRZA
PRYSZNIC BEZ BRODZIKA czyli odwodnienia wbudowane Joanna Ryńska
W nowych i remontowanych łazienkach inwestorzy coraz częściej wybierają natryski typu walk-in: część sucha i część natryskowa łazienki połączone są bezstopniowo, bez progów, cokolików czy brodzików. Z takiej łazienki mogą bez przeszkód korzystać osoby starsze, niepełnosprawne oraz małe dzieci. Jest to ponadto rozwiązanie modne, wpisujące się w minimalistyczny styl we wnętrzach.
N
iezbędnym
elementem
natrysku
walk-in są odwodnienia wbudowane
ści odwodnienia – zasyfonowanego korpusu z odpływem o odpowiedniej średnicy.
w przegrody: podłogę (odwodnie-
Korpus odwodnienia (rynna) wykonywany
nia punktowe, liniowe, narożne) lub ścianę
jest z żeliwa, stali nierdzewnej lub wytrzy-
w części natryskowej (odwodnienia ścienne).
małego tworzywa sztucznego (ABS). Rynna
Dzięki temu można zachować płaską, choć
ma odpowiednio profilowane dno, aby był
niezupełnie poziomą ze względu na konieczny
w niej zachowany spadek, a nóżki monta-
Syfon musi być odpowiedniej konstrukcji.
spadek, podłogę w łazience i w pełni wyko-
żowe o regulowanej wysokości ułatwiają wy-
Większość producentów oferuje syfony do
rzystać powierzchnię. Taki sposób odprowa-
poziomowanie i stabilny montaż na podłożu.
konkretnego rodzaju odpływu jako element
dzania wody daje pole do popisu nie tylko fa-
Można też regulować wysokość ramy korpu-
systemu, którego nie można zastąpić ani
nom optymalizacji, ale i architektom wnętrz,
su, a w przypadku odwodnień liniowych moż-
zwykłym syfonem brodzikowym, ani innym
otwierając szerokie możliwości jej aranżacji.
liwe jest docięcie korpusu do odpowiedniej
spoza systemu. Syfon często wyposażony
długości.
jest w elementy ułatwiające jego utrzymanie
Kluczowe elementy konstrukcji
Fot. Viega
Króciec odpływowy (odpływ) to najważ-
w czystości, np. wyjmowane osadniki. Pro-
niejsza pod względem przepustowości od-
ducenci stosują też tzw. blokady antyzapa-
Inwestor często zwraca uwagę tylko na ruszt
wodnienia jego część. Średnica otworu od-
chowe, polecane np. do łazienek rzadko uży-
(maskownicę) – jedyny element widoczny,
pływowego (co najmniej DN50, stosuje się
wanych, gdzie występuje ryzyko odparowania
a więc wpływający na wygląd łazienki. Jed-
też DN70 lub DN100) przekłada się na
zamknięcia wodnego. Blokada taka ma formę
nak same wymiary rusztu nie wpływają na
przepustowość odwodnienia, która dla poje-
tulei z membraną gumową spowalniającą od-
przepustowość (inaczej wydajność hydra-
dynczego typowego odpływu wynosi zgodnie
parowanie wody z syfonu. Przypomina nieco
uliczną, wydajność odbioru wody), czyli szyb-
z katalogami producentów od 0,4 do 0,8 l/s.
zawór zwrotny, ponieważ przepuszcza wodę
kość odpływu wody spod natrysku. Decyduje
Odpływ może być obracany lub mieć regulo-
tylko w jedną stronę.
o tym wielkość i wykonanie niewidocznej czę-
waną wysokość, co ułatwia montaż.
Ostatnim kluczowym elementem konstrukcji odpływu jest jego izolacja. Większość odpływów wyposażona jest w tzw. kołnierz (mankiet) hydroizolacyjny, odpowiednio przygotowany do tego, aby odpływ osadzić w posadzce i uszczelnić folią w płynie lub taśmą uszczelniającą.
Prawidłowo wykonane odwodnienie liniowe Nic tak nie psuje efektu nowoczesnego natrysku, jak gromadząca się woda z prysznica. Nawet najbardziej efektowne wykończenie odwodnienia wbudowanego powinno być więc jedynie zwieńczeniem dzieła, u którego podstaw leżą właściwe wykonawstwo i odFot. Radaway
14
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
powiedni dobór przepustowości. Aby odwod-
KOMFORT w każdym wymiarze
WNĘTRZA »»pojemności
odprowadzającego,
pływowymi. Mają one możliwość regulacji
czyli od średnicy odpływu – powinna ona
kanału
wysokości oraz obrotu, dzięki czemu wpust
wynosić co najmniej DN50 (stosuje się tak-
można umieścić w instalacji kanalizacyjnej.
że kanały DN70 lub DN100),
»»wysokości
Z punktu widzenia wyglądu łazienki wpust
zasyfonowania (np. 30 lub
50 mm),
»»głębokości i wykonania połączenia odpły-
Fot. Radaway
punktowy może być niemal niewidoczny. Maskownica (pokrywa, kratka) wpustu jest nieco mniejsza od obrysu odpływu, a więc wokół
wu z instalacją kanalizacyjną – króciec
niej tworzy się szczelina odpływowa. Ma-
odprowadzający odwodnienia powinien
skownicę wykonuje się ze stali nierdzewnej
być jak najdalej wsunięty w przewód ka-
(często pokrytej tlenkiem chromu) lub two-
nalizacyjny,
rzywa sztucznego wysokiej jakości. W ofercie
nienie pracowało prawidłowo, konieczny jest
»»rodzaju syfonu użytego w odpływie – naj-
więc staranny i zgodny ze sztuką montaż, czyli:
lepiej działa zasyfonowanie bez zagięć rury
od formy klasycznego rusztu – oferowane są
odpływowej i z jak największym spadkiem,
pokrywy ze stali nierdzewnej ze szczelinami
spadków w kierunku syfo-
odpływowymi w formie minimalistycznych
nu (np. dla odwodnienia liniowego min.
wzorów lub jednej szczeliny obwodowej, two-
1–2,5%).
rzącej kwadrat lub okrąg. Cenionym rozwią-
»»wypoziomowanie rynny (z wykorzystaniem regulowanych stopek);
»»wypełnienie przestrzeni podpłytkowej (najlepiej jastrychem);
»»stabilne osadzenie rynny i zasyfonowanego
»»odpowiednich
wielu producentów kratki stalowe odchodzą
zaniem jest też pokrywa-nasadka, w której
niem kołnierza uszczelniającego odpływu,
Odwodnienia punktowe, czyli nowoczesne wydanie wpustów podłogowych
np. uszczelnienia zespolonego (folia, taśma
Klasycznym, choć wymagającym szczegól-
nasadki wytrzymują obciążenie do 300 kg.
uszczelniająca, jastrych).
nie starannego wykonania rozwiązaniem
Można spotkać także wpusty okrągłe oraz
Grubość przegrody (stropu lub podłogi na
jest wpust (odwodnienie punktowe). Wpust
szczególnie efektowne rozwiązania, np. pod-
gruncie) w łazience z odwodnieniem linio-
umieszcza się na środku części natryskowej,
świetlenie.
wym musi wynosić co najmniej 80–100 mm,
a spadek w kierunku wpustu należy zapewnić
Producenci dbają też o stronę praktyczną,
zależnie od konstrukcji przegrody (strop gę-
ze wszystkich jego stron (tzw. spływ koperto-
tj. utrzymanie wpustu w czystości. Wpusty
stożebrowy, strop monolityczny, podłoga na
wy). Wpusty mogą być wyposażone w więcej
wyposażone są np. w łatwo zdejmowaną
gruncie etc.).
niż jeden króciec – jeden pełni funkcję króćca
kratkę, dzięki której jest łatwy dostęp do
odpływowego, a pozostałe są króćcami do-
wyjmowanego bez narzędzi i rozdzielanego
odpływu w posadzce;
»»wykonanie
uszczelnienia z wykorzysta-
Na wysokość tę składają się:
»»spadek
wkleja się płytkę ceramiczną – zwykle taką samą, jak zastosowana w części natryskowej płytka podłogowa. Odpowiednio wykonane
podłogi w części prysznicowej
w kierunku syfonu, wynoszący od 1 do 2,5% (zawsze należy kierować się wskazaniami producenta);
»»wysokość
montażowa samego odwod-
nienia, wynosząca zwykle co najmniej 70 mm;
»»odległość odpływu (króćca) od pionu kana-
Fot. Kessel
lizacyjnego wynikająca z tego, że między
Fot. Kessel
odpływem a pionem kanalizacyjnym należy zachować odpowiedni spadek.
Przepustowość nowoczesnych odwodnień Drugim ważnym aspektem prawidłowej pracy odwodnienia wbudowanego jest odpowiednie wyznaczenie przepustowości i dobranie do niego konkretnego rozwiązania technicznego. Przepustowość odwodnienia musi być co najmniej tak wysoka, jak wydajność baterii oraz wszelkich elementów zastosowanych w konkretnym natrysku (np. deszczownicy). Typowa
przepustowość
pojedynczych
odwodnień wbudowanych wynosi, według katalogów producentów, od 0,4 do 0,8 l/s. Istnieją też rozwiązania o dużej wydajności, np. 1,5 l/s. Fot. Kessel
W praktyce zależy ona od:
16
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA
Fot. Geberit
na dwie połówki syfonu. Wpusty mogą też być wyposażone w specjalny, łatwo wyjmowany koszyczek, który można bez problemu oczyścić.
»»kompozytowej, oferowanej w dużym wyborze kolorów;
»»z pokrywą umożliwiającą wyklejenie płytkami zgodnymi z zastosowaną w łazience
Odwodnienia liniowe a wzornictwo nowoczesnej łazienki
podłogą, co czyni odwodnienie niemal niewidocznym;
»»z innych materiałów, np. z mosiądzu.
wania wysokości i jest wyposażony w obracany odpływ. Same króćce odpływowe pasują do systemów rur wciskowych. Odwodnienia liniowe i narożne, mimo szeregu zalet, muszą być wykonywane ze szczególnie dużą uwagą w łazienkach z ogrze-
Odwodnienia liniowe dostępne są w wiel-
waniem podłogowym. Po pierwsze, należy
Umieszczone na środku, przy ścianie, przy
kościach standardowych (niektóre rozwiąza-
unikać uszkodzenia instalacji grzewczej. Po
drzwiach kabiny lub wejściu do zabudowanej
nia także z możliwością przycięcia na żądaną
drugie, konieczne jest zachowanie odpo-
ścianką części natryskowej – odwodnienia li-
długość, np. zgodną z wymiarem płytek) lub
wiedniej odległości rurki grzewczej od syfo-
niowe dają inwestorowi wiele możliwości
wykonywanych na zamówienie. Długość da-
nu – zbyt mała odległość grozi podgrzaniem
aranżacji.
nego odwodnienia jest ograniczona wymiarem
syfonu i odparowaniem zamknięcia wodnego,
Do dyspozycji zwolenników minimalizmu
minimalnym i maksymalnym, które dla każde-
przez co zapachy z kanalizacji mogą przeni-
są ruszty ze stali nierdzewnej, z różnymi wy-
go rozwiązania określa producent. W tych gra-
kać do łazienki. Odporne na tego typu proble-
konaniami lameli. Wśród wykończeń można
nicach długość odpływu może być dowolna
mu są odwodnienia ścienne.
spotkać stal polerowaną (efekt chromowania
– zależy od tego, ile miejsca jest w łazience,
– rozwiązanie spójne z armaturą łazienkową,
jaki ma charakter oraz jakie są oczekiwania
ale trudniejsze do utrzymania w czystości),
inwestora i wizja architekta wnętrz.
Odwodnienia ścienne Częstym wyborem do łazienek z ogrzewa-
stal szczotkowaną z lekkim połyskiem czy
Chcąc natomiast zwiększyć nie tylko dłu-
niem podłogowym jest odwodnienie ścienne,
stal matową. Pokrywa może mieć też formę
gość, ale i przepustowość odwodnienia,
ponieważ nie ingeruje w posadzkę. Ma ono
maskownicy:
należy zastosować rozwiązanie, które bę-
zresztą wiele innych zalet, wśród których na-
»»ze
stali nierdzewnej ze wzorem utworzo-
nym przez szczeliny odpływowe;
»»szklanej, np. z płytą z hartowanego szkła mlecznego;
dzie wyposażone w więcej niż jeden odpływ z zasyfonowaniem. Taką możliwość dają np. odwodnienia narożne.
Odwodnienie narożne
Fot. Viega
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
leży wymienić:
»»niską
zabudowę (dostępne na rynku wy-
sokości wynoszą 65, 75, 80 i 90 mm), co umożliwia wykorzystanie rozwiązania w różnych typach budownictwa;
Producenci mają w swoich ofertach także od-
»»możliwość zastosowania zarówno w ścia-
pływy narożne – półokrągłe, U-kształtne lub
nach pełnych, jak i gipsowo-kartonowych,
w kształcie klasycznego prostego narożnika.
dzięki niewielkiej głębokości montażu;
Odwodnienie narożne można wykonać także
18
a korpus podstawowy ma możliwość regulo-
»» ułatwienia
dla instalatorów, np. systemy
z odcinków prostych dzięki systemowi od-
montażu podtynkowego lub montaż me-
powiednich łączników, łączników narożnych
todą zatrzaskową bez konieczności kucia
i elementów zamykających, mocowanych na
ścian i naruszania ich konstrukcji.
wkręty. Stosowane jest ono najczęściej wtedy,
Inwestorzy doceniają odwodnienie ścienne
gdy inwestorowi zależy na zwiększeniu wy-
także, a może przede wszystkim, ze wzglę-
dajności odpływu (dwu- lub trzykrotnie), co
du na ich niezwykłą dekoracyjność. Uzyskuje
sprawdzi się np. w przypadku deszczownic
się efektowne wrażenie wody wpływającej
lub pryszniców kaskadowych.
w ścianę, szczególnie przy zastosowaniu
Odwodnienia narożne mogą być bardzo
wbudowanego podświetlenia LED. Dostępne
efektowne, dając możliwość regulowania dłu-
jest różnorodne wzornictwo eleganckich ma-
gości poszczególnych odcinków, oferując kilka
skownic. Ruszty i pokrywy wykonywane są ze
rodzajów maskownic, a także zapewniając roz-
stali nierdzewnej polerowanej i szczotkowanej
wiązania opcjonalne, takie jak podświetlenie.
lub chromu błyszczącego. Można zastosować
Gotowe odwodnienia narożne wyposażo-
pokrywę do wypełnienia płytkami ceramicz-
ne są też w szereg rozwiązań ułatwiających
nymi, tak aby maskownica wkomponowała
instalację, mają regulowaną, dopasowywaną
się w ścianę. Unikatowe dla odwodnień ścien-
do wzoru i wysokości płytek ramę na ruszt,
nych są pokrywy o ładnych krzywiznach.
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA
SCADA BLACK nowa odsłona odpływu ściennego Z myślą o nowoczesnych wnętrzach i modnej czarnej armaturze firma KESSEL wprowadziła wersję odpływu ściennego Scada z czarną pokrywą wykonaną ze stali nierdzewnej. Ten wariant kolorystyczny stanowi istotne uzupełnienie możliwości projektowania łazienki z wykorzystaniem tak chętnie obecnie stosowanego czarnego koloru. Odpływ ścienny Scada udowadnia, że design i funkcjonalność z powodzeniem mogą iść w parze. często projektowane są bowiem z użyciem ciemnych kolorów.
Przemyślana technika Znakomite wzornictwo
Odpływ Scada nadaje się idealnie nie tylko do wykończenia nowych przestrzeni pryszni-
Odpływ zamontowany w ścianie nie dość, że
cowych, ale również podczas renowacji ist-
nie zakłóca układu płytek na podłodze, to w
niejących instalacji. Wszystko dzięki najwyż-
jeszcze mniejszym stopniu ingeruje w aranża-
szej jakości materiału, niewielkiej wysokości
cję pomieszczenia.
zabudowy, wynoszącej 80 mm, oraz nóżkom
Czarny kolor w nowym odpływie ścien-
montażowym, które umożliwiają perfekcyjne
nym Scada Black z pewnością znajdzie wiele
wyrównanie. Suchy syfon Multistop zapobie-
zastosowań w zakresie aktualnych trendów
ga wydostawaniu się nieprzyjemnych zapa-
designu i wyposażenia. Nowoczesne łazienki
chów z kanalizacji.
Elastyczna zabudowa w każdych warunkach budowlanych możliwa jest w płycie gipsowej, w ścianie murowanej lub za pomocą gotowego modułu podłogowego. Scada Black posiada również trzy możliwości podłączenia odpływu – z przodu, z boku, po lewej lub po prawej stronie.
www.kessel.pl EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
19
WNĘTRZA
Vademecum wykonawcy
Jakie płytki na podłogę
– rodzaje gresów i kolejność prac montażowych
Krzysztof Kulig, Tubądzin
ich mianem płytek podłogowych jest więc
Okładziny gresowe znane są ze swojej wytrzymałości, łatwości utrzymania i bardzo szerokich możliwości aranżacyjnych. Prawidłowo wykonana okładzina gresowa powinna być trwała, równa, bez głuchych odgłosów. Jakość wykonania okładzin ceramicznych sprawdza się na podstawie norm budowlanych, określających odchylenia od płaszczyzny. Ich przestrzeganie podczas montażu jest konieczne, aby przez długie lata cieszyć się trwałą okładziną na podłodze. Bardzo istotne jest przestrzeganie zaleceń producentów wylewek i chemii budowlanej, poszanowanie czasów technologicznych koniecznych do wyschnięcia i wysezonowanie poprzednich etapów prac.
niezbyt precyzyjne. Gres jest materiałem
P
kania surowców ceramicznych w wysokich temperaturach.
Kluczowym
parametrem,
który należy osiągnąć podczas jego produkcji, jest nasiąkliwość wodna poniżej 0,5%. Płytki spełniające ten warunek są całkowicie odporne na działanie ujemnych temperatur, dlatego praktycznie bez ograniczeń można je stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Nie jest to oczywiście jedyny parametr, który muszą spełniać płytki gresowe. Bada się je pod kątem m.in.:
»»siły łamiącej, »»odporności na zginanie, »»ścieralności, »»antypoślizgowości.
łytki podłogowe to określenie bardzo
czeń ogrzewanych. Płytki ścienne są wypala-
często spotykane w branży glazurni-
ne w innych temperaturach i pokryte innym
czej. Co ono oznacza? Jaka jest pod-
szkliwem niż płytki podłogowe. Nie są badane
Wynika to z dużo intensywniejszej i bardzo
stawowa różnica między materiałami nadają-
pod kątem klasy ścieralności płytek, przez
zróżnicowanej eksploatacji podłóg w stosun-
cymi się na ściany i podłogi?
co nie można ich montować na podłogach
ku do znikomego zużywania się płytek na
z uwagi na wytrzymałość. Czy można zatem
ścianach. Płytki podłogowe muszą być od-
powiedzieć, że płytka ścienna nadaje się tyl-
porne na ścieranie związane z obecnością
ko na ścianę, a podłogowa tylko na podłogę?
piasku na podłożach i odpowiednio wytrzy-
Płytki ścienne to materiał o większej nasią-
W przypadku płytki ściennej jest to prawda,
małe na obciążenie. Oprócz ruchu pieszego
kliwości wodnej, przez co nie jest odporny na
zaś w przypadku płytki podłogowej już nie.
warto wziąć pod uwagę również ruch mecha-
Czym różnią się płytki podłogowe od ściennych?
20
ceramicznym powstającym w procesie spie-
mróz i może być stosowany jedynie wewnątrz
Płytki gresowe, często nazywane podło-
niczny (wózki w sklepach) lub samochodowy
pomieszczeń. Nasiąkliwość płytki ściennej
gowymi, od dłuższego czasu nie są już sto-
(w salonach samochodowych). Kluczowe jest
może dochodzić do 10% w przypadku czere-
sowane tylko na podłogi, ale również jako
obciążenie w przeliczeniu na 1 cm2, co może
pu, co ogranicza jej zastosowanie do pomiesz-
okładziny mebli, ścian i elewacji. Określanie
oznaczać, że nacisk obcasa będzie większy
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA niż nacisk opony samochodowej działającej na zdecydowanie większej płaszczyźnie. Układanie płytek podłogowych można przeprowadzać na różnych typach podło ży: pływających jastrychach cementowych, betonie monolitycznym lub podłożach drew nianych. Każde z nich cechuje się innymi właściwościami i ma inne parametry ugię cia. Płytka powinna móc to skompensować w ograniczonym zakresie, dlatego musi się wykazywać odpornością na zginanie. Parametr antypoślizgowości jest bardzo ważny podczas projektowania budynków użyteczności publicznej, takich jak szkoły, baseny czy galerie handlowe. Przepisy jasno określają, jakie powinny być parametry płytek w danych miejscach, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkownikom. Klasy antypoślizgowości zaczynają się od R9, a kończą na
warstwy dekoracyjnego szkliwa, przez co jest
produkowane w wielu formach wykończenia,
R13. Dodatkowe parametry określają zacho-
mniej dekoracyjny, ale zapewnia dużo wyż-
takich jak mat, półmat, satyna, struktura
wanie płytek w pomieszczeniach mokrych
sze parametry użytkowe, jak np. ścieralność
oraz poler. O ile inne rodzaje wykończenia
(tzw. parametr bosa stopa). Warto zwrócić
wgłębna. Oznacza to, że taki gres będzie
są oczywiste, o tyle wykończenie polerowane
uwagę na ten parametr, gdyż od niego zale-
najbardziej odporny na zużycie mechaniczne
jest źródłem nieporozumień. Zarówno gres
żą bezpieczeństwo i wygoda użytkowników.
spowodowane dużym ruchem pieszym.
nieszkliwiony, jak i szkliwiony mogą bowiem
Płytki o wyższych klasach antypoślizgowości mają wyczuwalną strukturę zapewniającą
Gres szkliwiony
występować w wykończeniu polerowanym. Będą to zupełnie inne produkty z punktu
„trzymanie”. Są one nieco bardziej wyma-
Do gresów szkliwionych należy zdecydowana
widzenia parametrów oraz wzornictwa, ale
gające w czyszczeniu z uwagi na głębokość
większość dostępnych na rynku płyt. War-
struktury (warto zwrócić na to uwagę pod-
stwa szkliwa na powierzchni masy gresowej
występują one na rynku równolegle. Fakt, że płytka jest szkliwiona nie oznacza od razu, że
czas fugowania).
pełni funkcję dekoracyjną, zabezpiecza rów-
ma błyszczącą powierzchnię. Warto zwrócić
Płytki podłogowe można również rozróż-
nież płytkę przed plamami. Gres szkliwiony
uwagę na rodzaj gresu podczas planowania
niać na podstawie różnic w technologii ich
zachowuje większość parametrów gresu nie-
inwestycji. Odpowiedni dobór pozwoli stwo-
wykonania:
szkliwionego, jednak nie podlega badaniu na
rzyć piękne wnętrza z zachowaniem wyma-
ścieralność wgłębną, a na ścieralność w kla-
ganych prawem parametrów.
»»gres szkliwiony, »»gres nieszkliwiony, tj. barwiony w masie.
sie PEI. Takie badanie określa podatność
Te frazy często są mylnie rozumiane. Płyt-
płytki na zmianę wyglądu spowodowaną in-
ka gresowa składa się z masy ceramicznej
tensywnym użytkowaniem, czyli na widoczne
pokrytej szkliwem dekoracyjnym. Wyjątkiem
przetarcie warstwy szkliwa.
Gdzie można zastosować gres? Płytki gresowe są niezwykle uniwersalnym
jest gres techniczny, w którym szkliwo nie jest
Szkliwienie gresu daje niemal nieskoń-
produktem. Mogą być zamontowane na nie-
stosowane, a cały efekt wzorniczy opiera się
czone możliwości wzornicze. Producent jest
mal dowolnej powierzchni wewnątrz i na ze-
na kolorze masy i ewentualnych wtrąceniach.
w stanie nanieść na płytkę niemal każdą
wnątrz za pomocą odpowiedniego systemu
grafikę o wysokiej rozdzielczości. Wszelkie
montażu. Od kilku lat można zaobserwo-
płytki inspirowane naturalnym kamieniem,
wać coraz większe zainteresowanie klientów
Płytki nieszkliwione są wykonane z barwio-
posiadające widoczne użylenie są płytkami
i projektantów stosowaniem płytek podłogo-
nej masy. Taki produkt nie ma na wierzchu
szkliwionymi. Płytki szkliwione mogą być
wych na ścianach. Wynika to z chęci unik-
Gres techniczny
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
21
WNĘTRZA nięcia różnic w odcieniach płytek pomiędzy
Najistotniejszym elementem, od którego
szaniu temperatury w instalacji ogrzewania
ścianą a podłogą. Warto również zaznaczyć,
zależy powodzenie prac, jest odpowiednio
podłogowego w kontrolowany sposób i w ści-
że w przypadku płytek wielkoformatowych
przygotowane podłoże. Podłoże, na którym
śle określonym czasie. Z reguły trwa 28 dni
mamy do wyboru jedynie gres, gdyż są one
będą układane płytki gresowe, musi być
i obejmuje kilka cykli zwiększania i zmniej-
produkowane tylko w tej technologii. Płytka-
starannie wykonane, z zachowaniem od-
szania temperatury. Przeprowadza się je,
mi podłogowymi bardzo często wykańcza się
powiednich norm przewidzianych w sztuce
aby wywołać w jastrychu skrajne naprężenia
schody zewnętrzne oraz tarasy, choć wyma-
budowlanej. Normy wskazują konkretną no-
przed położeniem płytek. Prawidłowo wyko-
ga to od wykonawcy ścisłego przestrzegania
śność podłoża: nie mogą się uginać, praco-
nane minimalizuje ryzyko pękania okładziny
reżimu technologicznego. Ma to związek
wać, rozwarstwiać ani kruszyć. W przeciwnej
ceramicznej wywołane naprężeniami. Wy-
z warunkami atmosferycznymi i ogromnym
sytuacji konieczne będzie skucie i ponowne
grzewanie jest obowiązkowe – jego wykona-
wpływem podłoży, na których pracuje, na
wykonanie jastrychu, ewentualnie wzmoc-
nie powinno być potwierdzone oficjalnym do-
efekt estetyczny.
nienie go specjalnymi preparatami na bazie
kumentem – protokołem wygrzania podłogi
krzemianów.
podpisanym przez osobę przeprowadzającą
Zastosowanie płytek na elewacjach wiąże się z podobnymi wyzwaniami jak w przypad-
Sezonowanie. Podłoże musi być wysezo-
ku schodów i tarasów. Elewacje podlegają
nowane. Oznacza to, że należy zachować
W tym miejscu warto odpowiedzieć sobie
jednak innym wymogom prawnym. Stąd po-
odpowiedni odstęp czasowy pomiędzy wy-
na najczęściej zadawane pytanie: Czy płytki
jawienie się na rynku przebadanych techno-
konaniem jastrychu a rozpoczęciem prac
gresowe można układać na ogrzewaniu pod-
logii ETICS oraz elewacjach wentylowanych
glazurniczych. Ten czas pozwoli na pełne
łogowym? Tak, płytki gresowe są wypalane
na stelażu pozwala skutecznie i trwale za-
związanie jastrychu i uzyskanie ostatecznej
w temperaturze, która dochodzi do 1200°C,
montować gres na elewacji.
płaszczyzny. Wysezonowanie nie jest tożsa-
co sprawia, że są jednymi z najbardziej od-
ten proces.
Bardzo dynamiczny rozwój można zaob
me z uzyskaniem odpowiedniej wilgotności
pornych na temperaturę materiałów dostęp-
serwować w branży meblarskiej. Gres po
podłoża. Samo stwierdzenie, że wylewki były
nych na rynku. Temperatura podłogi jest
jawia się już nie tylko na blatach, ścianach
robione jakiś określony czas temu, nie ozna-
stosunkowo niewielka, a bezwładność, czyli
między meblami kuchennymi czy jako obu
cza, że wilgotność jastrychów pozwala na
powolne tempo nagrzewania się podłoża, nie
dowa wysp kuchennych, ale także w posta
rozpoczęcie prac glazurniczych. Wilgotność
ma technicznej możliwości narażenia płytki
ci frontów meblowych. Gres sprawdza się
posadzek jest uzależniona od czynników ze-
na szok termiczny. Jakiekolwiek przypadki
doskonale również na obudowie kominków
wnętrznych i przed rozpoczęciem prac należy
pękania okładziny po uruchomieniu ogrze-
ze względu na wysoką odporność na tempe
upewnić się, że jest odpowiednia. W prze-
wania podłogowego wynikają z braku wcze-
raturę.
ciwnym razie może to skutkować odspoje-
śniejszego wygrzewania (czyli z pękania
niami płyt.
jastrychu pod płytkami). Warto zaznaczyć,
Jak układać płytki podłogowe?
Wygrzewanie jastrychu. W bardzo wielu
że płytki zamontowane blisko przeszkleń
przypadkach wygrzewanie jest utożsamiane
potrafią się nagrzewać powierzchniowo do
Aby prace glazurnicze zostały przeprowadzo-
z uruchomieniem instalacji ogrzewania pod-
dużo wyższych temperatur niż na ogrzewa-
ne sprawnie i zgodnie z normami, kluczowym
łogowego, ale nawet jeśli uruchomiono je na
niu podłogowym. Jak wiadomo, w takich
elementem jest odpowiednio wykonany pro-
kilka tygodni, posadzka nie będzie wygrzana.
miejscach pękanie praktycznie nie występu-
jekt lub, jeśli go nie ma, precyzyjne zaplano-
Proces wygrzewania jastrychu polega bo-
je, co potwierdza tezę o odporności gresu na
wanie prac.
wiem na stopniowym zwiększaniu i zmniej-
temperaturę podłogówki. Dylatacje. Dylatacja musi zostać bezwzględnie przeniesiona na okładzinę, co wiąże się koniecznością wykonania odpowiednio szerokich fug w miejscach występowania dylatacji. Planując prace glazurnicze, warto sprawdzić, na ile dylatacje jastrychów pokrywają się z projektowaną siatką fug. W razie konieczności należy wprowadzić korekty do projektu układu okładziny. Istnieją metody przenoszenia niektórych typów dylatacji, ale wszystko zależy od indywidualnych warunków. Wymaga to konsultacji z doświadczonym wykonawcą lub doradcą technicznym producenta systemów i materiałów montażowych. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której inwestor lub projektant narzuca szerokość spoiny pomimo sugestii wykonawcy o jej zwiększeniu. Jeśli podłoże jest sprawdzone pod kątem jakości, wysezonowania, wygrzania i zdylatowania, można przystąpić do wykonywa-
22
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
WNĘTRZA nia okładziny ceramicznej. W zależności od
ogrzewania podłogowego i przede wszystkim
Płytki produkowane w procesie walcowa-
materiału, który będzie układany, koniecz-
grubość warstwy klejowej, która musi być
nia są od spodu idealnie gładkie. Pobiałka
ne może się okazać rozłożenie płyt bez ich
zastosowana w danym przypadku. Wynika
na ich spodniej stronie jest rozprowadzona
przyklejania, aby ustalić przebieg wzoru na
to z różnicy pomiędzy poziomem jastrychu
równomiernie i jej nadmiar musi być bez-
okładzinie ceramicznej. Wiele kolekcji płyt
a docelowym poziomem zero pomieszczenia.
względnie usunięty. Ilość luźnej pobiałki na
gresowych jest inspirowanych kamieniami
Jeśli znamy tę wartość oraz grubość płytki,
spodzie płytki należy ocenić indywidualnie
i ma bogate użylenie. W takim przypadku
uzyskamy informację o grubości warstwy
w przypadku każdej partii produkcyjnej, gdyż
warto poświęcić czas na dokładne ustalenie
kleju, która musi zostać użyta.
może się ona znacząco różnić. Pobiałka trwa-
sposobu układania płyt, aby uniknąć popra-
Klej nie jest jedynym produktem potrzeb-
le wypalona w płytce ma na celu zwiększenie
wek lub konieczności ponownego wykony-
nym do zamontowania płytek. Często ko-
adhezji i nie należy jej usuwać. Płytki gład-
wania prac. Warto zaznaczyć, że wykonawca
nieczna jest także hydroizolacja lub grunt.
kie przed montażem trzeba bazować, czyli
jest zobowiązany do sprawdzenia, czy ma-
Zalecam korzystanie z kompletnych rozwią-
pokrywać warstwą kontaktową kleju. Jest
teriał przeznaczony do układania jest z jed-
zań systemowych w ramach produktów jed-
to tzw. smarowanie płytki na ostro. Od tego
nej partii produkcyjnej i czy nie ma różnic
nego producenta. Całość technologii dobiera
momentu oba rodzaje gresu traktuje się tak
w odcieniu. Zwrot lub wymiana materiału są
glazurnik na podstawie warunków panują-
samo.
możliwe wyłącznie przed jego trwałym za-
cych na budowie.
montowaniem.
Wykonawcy często mają wątpliwości do-
Klej należy przygotować zgodnie z zalece-
tyczące sposobu nakładania kleju na płytkę
Fugi. Etap oceny podłoża jest ściśle zwią-
niami producenta. Instrukcja dotycząca ilości
– chodzi o pojedyncze i podwójne smaro-
zany z wyborem szerokości spoin. Szerokość
wody zarobowej powinna być jasna i znaj-
wanie. Normy budowlane wymagają, aby
fugi nie zależy jedynie od wielkości płytki,
dować się na opakowaniu kleju. Technologię
po przyklejeniu pod płytką nie było pustych
ale w dużej mierze od stanu podłoża, na-
klejenia płytek należy dobrać w zależności od
miejsc. Oznacza to w praktyce wymóg 100%
słonecznienia w pomieszczeniu, sposobu
rodzaju płytki wynikającego z technologii pro-
wypełnienia przestrzeni pod płytką. Wiemy,
zdylatowania i rodzaju materiału. Minimal-
dukcji (czy jej spodnia strona jest ryflowana,
że jest to praktycznie nieosiągalne, ale należy
na zalecana fuga dla płytek podłogowych to
czy gładka).
dążyć do maksymalnego wypełnienia klejem
2 mm (w przypadku płytek rektyfikowanych).
Płytki produkowane w tradycyjnych tech-
przestrzeni pod płytką. W tym celu zaleca
Ostateczna decyzja o szerokości spoiny nale-
nologiach stemplowania mają na spodniej
się smarowanie zarówno płytki, jak i podło-
ży do wykonawcy. To bowiem jedyna osoba
stronie ryfle odbite w procesie prasowania.
ża warstwą grzebieniową w tym samym kie-
znająca warunki, w jakich materiał będzie
Płytki ryflowane charakteryzują się nieco
runku, aby ślady po grzebieniu się zazębiały.
montowany.
większą powierzchnią w rozwinięciu. Są
To rozwiązanie sprawdza się przy grubszych
również nierównomiernie pokryte pobiałką:
warstwach kleju przekraczających 10 mm.
Klejenie płytek podłogowych
wystające części ryfli są pokryte pobiałką,
W klejeniu cienkowarstwowym dobrze jest
Rozmiar płytki jest pierwszym i najważniej-
a elementy wklęsłe są czyste. Takich płytek
nakładać jedynie warstwę bazową na płytkę
szym parametrem podczas doboru kleju. Płytki gresowe stosowane na podłogach mają
nie trzeba z reguły czyścić od spodniej strony
oraz warstwę grzebieniową na podłoże za po-
przed posmarowaniem ich klejem. Oznacza
mocą grzebienia półokragłego. Wybór metody
długości boków od 20 do ponad 200 cm.
to również, że można nie stosować warstwy
klejenia płytek musi uwzględniać zalecenia
Podstawowe kleje do płytek mają ogranicze-
kontaktowej, choć oczywiście jest to reko-
producenta kleju. Bardzo ważnym aspektem
nie stosowania do płytek o szerokości 60 cm.
mendowane.
jest kontrolowanie czasu klejenia płytek pod-
Oznacza to, że płytki 80×80, 60×120, a także wszystkie płytki w formacie desek należy układać z użyciem kleju do wielkiego formatu. Oznaczenia często spotykane na workach, takie jak „klej uelastyczniony”, „klej z włóknami”, „klej żelowy”, a nawet „klej do płyt wielkoformatowych”, nie są wiążącymi informacjami, na podstawie których należy podejmować decyzję o zakupie i użyciu. Kluczowe znaczenie ma zapis na opakowaniu, mówiący o rozmiarze i grubości warstwy, a zdecydowanie najlepszym źródłem informacji jest zapis w karcie technicznej produktu. Jeśli takiej informacji nie ma, należy skontaktować się z doradcą technicznym producenta chemii, aby dobrać klej do konkretnego przypadku. Wybór kleju do płytek nie jest jednak uzależniony tylko od rozmiaru płytki. Aby prawidłowo dobrać klej, należy wziąć pod uwagę rodzaj jastrychu, obecność instalacji EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
23
WNĘTRZA łogowych, tak aby wykluczyć naskórkowanie kleju – częstą przyczynę odspojeń. Proces klejenia płytek polega na zamontowaniu ich do podłoża z zachowaniem płaszczyzny. Do tego celu doskonale nadają się systemy klinów spinające całość okładziny, zapobiegające zapadaniu się narożników podczas wiązania kleju. Zastosowanie takich rozwiązań jest rekomendowane przez producentów płytek już od formatu 60 cm, szczególnie zaś w przypadku płytek o formacie desek.
Fugowanie płytek To proces wypełnienia szczelin powstałych pomiędzy płytkami, aby zapewnić okładzinie szczelność, estetyczne wykończenie, zniwelowanie różnic wymiarowych, a także możliwość pracy materiału. Po jakim czasie można
tem oraz rekomendacji producenta chemii
ma zintegrowany łamacz, pozwalający na
zafugować okładzinę? Jest to uzależnione od
budowlanej.
złamanie płytki po jej pierwotnym nacięciu.
grubości warstwy kleju, a co za tym idzie,
Podczas fugowania należy zwrócić uwagę
Z uwagi na dużą różnorodność płytek greso-
od ilości wody, która zostaje zamknięta pod
na strukturę płytek. Obowiązkiem każdego
wych, ich struktur i szkliw zaleca się wyko-
płytkami. Znaczenie ma również szerokość
wykonawcy jest wykonanie tzw. testu fugi,
nanie testów na konkretnym materiale przed
spoin, czyli powierzchnia parowania wody
polegającego na nałożeniu wybranej fugi na
rozpoczęciem właściwych prac. Bardzo czę-
spod płytki. Generalną zasadą jest maksy-
fragment płytki i usunięciu jej po upływie
sto konieczne będzie użycie nowego kółka
malne odsunięcie w czasie fugowania płytek.
określonego czasu. Pozwoli to poznać zacho-
tnącego do danej płytki. Producenci ceramiki
Zbyt szybkie wypełnienie spoin może skutko-
wanie konkretnej fugi na danej płytce i do-
kładą duży nacisk na łatwość obróbki, jednak
wać pojawianiem się przebarwień na fugach
brać metodę fugowania. Płytki o głębokiej
nie zawsze da się to osiągnąć ze względu na
spowodowanych wilgocią wychodzącą spod
strukturze lub płytki typu lappato powinny
zachowanie ważniejszych parametrów wy-
płytek. Wybór pomiędzy fugami cemento-
być fugowane w mniejszych powierzchniach,
trzymałościowych płytki.
wymi a epoksydowymi powinien być uza-
gdyż usunięcie nadmiaru fugi z ich struktury
Płytki, które mają głębszą strukturę, są
leżniony od przeznaczenia pomieszczenia,
może zająć więcej czasu. Jest to szczególnie
trudniejsze do nacięcia. Zdarza się, że nóż nie
doświadczenia wykonawcy z danym produk-
ważne przy fugach epoksydowych.
jest się w stanie zagłębić z powodu wypukło-
Po fugowaniu płytek należy przeprowa-
ści i zagłębień. W takim przypadku koniecz-
dzić pierwsze mycie i ocenę stanu okładziny
ne może się okazać podwójne nacinanie, co
po ułożeniu. Prawidłowe umycie okładziny
wprawdzie niekorzystnie wpływa na trwałość
i usunięcie resztek fugi ma duże znaczenie
noża, ale może się okazać niezbędne.
dla dalszego użytkowania płytek. Jeśli po-
W przypadku bardziej wymagających pły-
zostawiona zostanie delikatna warstwa fugi
tek konieczne bywa wykorzystanie maszyny
na powierzchni płytek, w przyszłości trudniej
wodnej. Jest to narzędzie bardziej zaawanso-
będzie je wyczyścić, dlatego tak ważne jest
wane, w którym tarcza tnąca ma napęd oraz
pierwsze umycie płytek zaraz po zafugo
chłodzenie wodne. Praca na takiej maszynie
waniu.
z reguły ogranicza występowanie wyszczer-
Obróbka płytek gresowych Płytki podłogowe są uznane na rynku za pro-
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
tutaj dobór odpowiedniej tarczy, prędkości posuwu oraz obrotów.
dukt trudniejszy w obróbce, co wpłynęło na
Inną metodą obróbki jest cięcie na sucho
wyższą cenę ich układania. Obecnie na rynku
z wykorzystaniem szlifierki. Generuje to dużo
cena obróbki płytek ściennych i podłogowych
kurzu i wymaga wprawy wykonawcy. Do-
zaczyna się powoli wyrównywać, a możliwo-
skonale sprawdza się w przypadku wycięć
ści maszyn i tarcz znacząco ułatwiły pracę
kształtów i małych docinek. Otworowanie
z płytkami podłogowymi.
płytek gresowych podłogowych jest nieco
Podstawowa obróbka płytek gresowych
bardziej wymagające od obróbki płytek ścien-
to oczywiście cięcie. Typowymi narzędziami
nych. Większa twardość gresu wymusza za-
używanymi do tego celu są maszynki glazur-
stosowanie koronek wysokiej klasy. Zalecam
nicze ręczne i tzw. wodne oraz szlifierki kąto-
koronki do otworowania na mokro lub sucho,
we z tarczami do cięcia gresu. Typowa ma-
w zależności od zachowania konkretnej ob-
szynka glazurnicza składa się z noża tnącego
rabianej płytki.
osadzonego na szynie prowadzącej. Z reguły
24
bień materiału, choć duże znaczenie mają
www.ekspertbudowlany.pl
Zdjęcia: Tubądzin
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
PROBLEMY AKUSTYCZNE W MIESZKANIACH – na co skarżą się Polacy? We własnym domu każdy chce czuć się komfortowo i swobodnie. Wybierając miejsce zamieszkania, zwraca się uwagę na wiele czynników, m.in. na cenę, lokalizację, wielkość mieszkania itp. Mało kto jednak zwraca uwagę na akustykę i problemy z hałasem, a te często ujawniają się dopiero po kilku miesiącach od przeprowadzki do nowego mieszkania. Źródła i rodzaje hałasu
Fot. Komfort Ciszy
wanych budynkach mieszkalnych, które nie
Na źródła hałasu w naszym domu, takie jak
spełniają podstawowych wymagań akustycz-
riałów pochłaniających dźwięk w mieszkaniu
pralka, odkurzacz czy suszarka do włosów,
nych. Bardzo powszechnym problemem jest
czy złe umieszczenie gniazd elektrycznych.
możemy się przygotować i dostosować je do
zbyt duże przewodzenie (przechodzenie)
naszego planu dnia. Tego rodzaju dźwięki nie
dźwięku przez przegrody zewnętrzne i we-
są też raczej na tyle głośne, aby przeszkadza-
wnętrzne budynku. Nacisk warto położyć
Nie ma tu jednej odpowiedzi, ponieważ
ły sąsiadom. Najbardziej irytujące są czynni-
na te drugie, bo często to dźwięki z wnętrza
wszystko zależy od tego, jakiego typu dźwięki
ki, na które nie mamy wpływu. Mieszkańcy
mieszkania są większym problemem. Nie-
słyszymy. W większości przypadków najtaniej
bloków najczęściej skarżą się na dźwięki
stety, niejednokrotnie pojawiają się błędy
i najprościej jest wyciszyć źródło dźwięku.
powietrzne: nieprzestrzeganie ciszy nocnej,
w konstrukcji bloku, które uniemożliwiają
Przykładowo, jeśli problemem jest tupanie
głośny płacz dziecka, wycie i szczekanie psa,
komfortowe funkcjonowanie we wspólnocie
pochodzące z piętra wyżej, aby najefektyw-
zbyt głośną muzykę, granie na instrumentach
mieszkaniowej. Przykładowo pojawiają się
niej poprawić akustykę w swoim mieszkaniu,
muzycznych, częste awantury itp.
błędy w zamontowaniu wyposażenia tech-
powinniśmy wykonać remont podłogi u sąsiada. W innych przypadkach rozwiązaniem
Jak rozwiązać problem?
Innym źródłem uciążliwego hałasu są
nicznego, na przykład windy lub wentylacji.
dźwięki uderzeniowe: tupanie i głośne kroki
Popularne sformułowanie „w moim mieszka-
(szczególnie irytujące w wypadku hucznych
niu są cienkie ściany” również nie jest pozba-
imprez), przesuwanie mebli lub upadające
wione sensu, bo to właśnie jeden z najczęst-
mineralnej (najlepiej montowanego z uży-
przedmioty. Czasami przeszkadzająca osoba
szych błędów popełnianych podczas budowy.
ciem płyt akustycznych),
nie robi tego świadomie lub hałasy są nie-
Zaszkodzić można sobie również remon-
uniknione, bo na przykład sąsiad przeprowa-
tem, który nie został skonsultowany ze spe-
dza remont w mieszkaniu.
cjalistą. Inne czynniki wpływające na złą
Nie zawsze jednak hałasom winni są są-
akustykę to na przykład brak wyciszenia
siedzi. Źródła problemu można doszukiwać
instalacji sanitarnej, źle zamontowane okna
się również w nieodpowiednio zaprojekto-
w ścianie zewnętrznej, brak miękkich mate-
może się okazać zastosowanie:
»»sufitu
podwieszanego z warstwą wełny
»»tapety lub okładziny z korka, »»ściennych paneli akustycznych, »»przedścianki – dodatkowego stelaża
przy
murze wypełnionego wełną mineralną,
»»wygłuszania drzwi pianką akustyczną.
Często bardzo skuteczne okazują się rów-
Fot. Komfort Ciszy
nież wykładziny, miękkie dywany, zasłony, meble tapicerowane i otwarte regały wypełnione książkami. Odpowiedni design pozwoli na bardziej komfortowe funkcjonowanie w przytulnym wnętrzu. Poradzenie sobie z hałasem w bloku mieszkalnym to duże wyzwanie. W Polsce istnieją jednak inicjatywy, które starają się pomóc w kwestii poprawy komfortu akustycznego. Jedną z nich jest Stowarzyszenie Na Rzecz Lepszej Akustyki w Budynkach „Komfort Ciszy”, które oferuje doradztwo w indywidualnych przypadkach. Dodatkowo organizacja prowadzi blog o akustyce, na którym tłumaczy między innymi, jak możemy wyciszyć swoje mieszkania oraz jakie prawa przysługują nam w walce o ciszę.
26
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
Ciągła niebieska linia Schöck Tronsole® z aprobatą ITB zapewnia skuteczną ochronę przeciw dźwiękom uderzeniowym na klatkach schodowych. Optymalna izolacja akustyczna działa wyłącznie jako system w przypadku schodów prostych i zabiegowych.
www.schoeck.com/pl/tronsole
Izolacja akustyczna na wysokim poziomie. Z bezpieczeństwem niebieskiej linii.
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
IZOLACJA AKUSTYCZNA
– jak zaizolować dom zgodnie z wymaganiami prawnymi? Osiągnięcie komfortu akustycznego mieszkania czy domu jednorodzinnego jest możliwe, jeśli przestrzega się wymagań prawnych. Można tak zaprojektować i wykonać izolację akustyczną budynku, by odciąć się od hałasu lub ograniczyć jego oddziaływanie. Ale także w procesie budowy, nie trzymając się ściśle przepisów, można wiele zepsuć. Dlatego warto poznać, choćby w zarysie, jakie są te wymagania i gdzie je możemy znaleźć. Łatwiej nam będzie sprawdzić, czy projektant czegoś nie pominął, deweloper nie poszedł na skróty, a wykonawca nie zaniedbał jakiegoś szczegółu. I czy zostały użyte odpowiednie materiały.
zwala inwestorowi domagać się rekompensaty w sądzie.
Gdzie w Warunkach Technicznych znajdziemy wymagania związane z akustyką? W dziale IX „Ochrona przed hałasem i drganiami” nie ma podanych konkretnych parametrów dla przegród w budynkach. Natomiast w załączniku nr 1 do Warunków Technicznych (WT) są wymienione wszystkie polskie normy, które są w WT przywołane,
Co na temat akustyki mówią Warunki Techniczne? Warunki Techniczne (WT) w rozdziale o akustyce określają, że budynek i urządzenia
Hałas jest szkodliwy dla człowieka. To każ-
przegrody zewnętrzne i wewnętrzne oraz ich
z nim związane powinny być zaprojektowa-
dy dźwięk, który jest dla danego słuchacza
elementy powinny mieć izolacyjność aku-
ne i wykonane w taki sposób, aby poziom
w danej sytuacji niepożądany. Hałas jest
styczną nie mniejszą od podanej w polskiej
hałasu, na który będą narażeni użytkownicy
więc pojęciem subiektywnym, a kwalifikacja
normie dotyczącej wymaganej izolacyjności
lub ludzie znajdujący się w sąsiedztwie, nie
dźwięku jako hałasu zależy m.in. od nasta-
akustycznej przegród”. I tą normą w tym
stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także
wienia psychicznego w stosunku do źródła
przypadku jest PN-B-02151-3:2015-10.
umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w za-
tego dźwięku, od rodzaju wykonywanej wła-
Jest ona wymieniona w załączniku nr 1
dowalających warunkach.
śnie pracy czy sposobu wypoczywania, pory
do WT.
Natomiast pomieszczenia w budynkach mieszkalnych,
zamieszkania
zbiorowego
dnia, długotrwałości czy regularności wystę-
przed hałasem:
»»zewnętrznym
R’A,2) oraz od dźwięków uderzeniowych
dla dzieci),
(L’n,w, L n,w,R) powinny być deklarowane
wiących techniczne wyposażenie budynku
w § 326 WT jest napisane: „W budynkach
W załączniku nr 1 do WT znajdują się
opisujące jak należy mierzyć dany para-
od dźwięków powietrznych (Rw, R’A,1, R A,1,R,
chód, hałas dochodzący z placu zabaw
»»pochodzącym z instalacji i urządzeń stano-
można konkretne wymagania. Na przykład
1. Pomiarowe (np. PN-EN ISO 140-4:2000), Wskaźniki izolacyjności akustycznej
(np. przejeżdżający samo-
sowaniu. I właśnie w tych normach znaleźć
normy:
powania dźwięku i jego przyczyn.
i użyteczności publicznej należy chronić
metr, np. izolacyjność akustyczną ściany, 2. Przedstawiające wymagania: –– dla przegród wewnętrznych i zewnętrz-
przez producenta na podstawie wyników
nych (np. PN-B-02151-3:2015-10),
badań w laboratorium.
pokazujące wartości wymagań w decybelach, np. dla stropu pomiędzy lokala-
(np. windy, klimatyzatory, drzwi do garażu zależy,
mi mieszkaniowymi, lub to, jak należy
i uderzeniowym, wytwarza-
czy we wnętrzach, w których mieszkamy,
obliczyć izolacyjność akustyczną prze-
nym przez użytkowników innych mieszkań
pracujemy lub wypoczywamy, mamy kom-
grody,
i lokali użytkowych (np. klub fitness, gło-
fort akustyczny. Jego brak może mieć ne-
–– dla dopuszczalnych poziomów dźwię-
śny sąsiad),
gatywny wpływ na nasze samopoczucie,
ku w pomieszczeniach (np. PN-B-
w wyniku
efektywność, a nawet zdrowie. Dlatego okre-
-02151‑02:1987), pokazujące maksy-
odbić fal dźwiękowych od przegród ogra-
ślenie wymagań w Warunkach Technicznych
malne wartości poziomu dźwięku, jaki
niczających dane pomieszczenie (np. ha-
pozwala zaprojektować i wybudować obiekt
może być np. w pokoju w domu miesz-
łas z klatki schodowej, gdzie dźwięk się
tak, aby był w nim zapewniony podstawowy
kalnym w nocy.
wzmacnia, odbijając się od twardych po-
komfort akustyczny. Niespełnienie wymagań
Opracowano na podst. mat. MIWO – Stowarzyszenia
wierzchni schodów czy ścian).
zapisanych w Warunkach Technicznych po-
Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej
Od
podziemnego),
»»powietrznym
»»pogłosowym,
28
a zatem ich treść jest obowiązkowa w sto-
Dlaczego wymagania na temat akustyki znajdują się w Warunkach Technicznych?
powstającym
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
akustyki
architektonicznej
www.ekspertbudowlany.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA
Akustyka remontowanych stropów wymagania przy jednoczesnym zmniejszeniu obciążenia na stropie?
Stare wypełnienia Zgodnie z podstawowym prawem fizyki budowli izolacyjność od dźwięków powietrznych wiąże się z funkcją masy. Czyli im cięższa przegroda, tym trudniej przenikają przez nią dźwięki powietrzne. Dlatego nasi budowlani pradziadkowie stosowali ciężkie gliniane polepy, choć lekkiej trzciny i wiórów ze strugania drewna mieli pod dostatkiem. Klasyczna polepa to glina z dodatkiem spulchniającej sieczki i grzybobójczego wapna. Ciężar Typowy strop drewniany i strop Kleina
P
objętościowy starego wypełnienia polepą lub gruzem był na poziomie 700–1200 kg/m3.
rzystępując do remontu stropu w sta-
Izolacja od dźwięków uderzeniowych nie
rym budynku, natrafiamy na duże
była kilkadziesiąt lat temu tak bardzo po-
wyzwania projektowe i wykonawcze.
trzebna jak teraz. Nie korzystano bowiem
Leca® KERAMZYT to lekkie ceramiczne kru-
Najczęściej nie do końca wiadomo dlaczego,
z foteli na kółkach, nie noszono szpilek
szywo, którego ciężar w zależności od frakcji
ale usuwa się wszystkie warstwy podłogowe
i drewniaków, a posadzki z płytek terakoty
waha się od 290 do 500 kg/m3. Keramzyt
i wypełniające, pozostawiając jedynie kon-
układano jedynie w łazienkach. W ostatnich
jest materiałem porowatym, co pozwala na
strukcję stropu. A to właśnie stare ciężkie
latach podwyższono wymagania dotyczące
dodatkowe wytłumienie dźwięków poprzez
wypełnienia stropów stanowią skuteczną
komfortu akustycznego, jakie muszą speł-
wielokrotne odbicie fali dźwiękowej zarówno
izolację akustyczną od dźwięków powietrz-
niać pomieszczenia. Co zatem zrobić, aby
pomiędzy granulkami, jak i w „pumeksowej”
nych.
izolacja akustyczna stropu spełniała aktualne
strukturze wewnętrznej granulki. Dodatkowo
Nowe wypełnienia
specjalny drobnoziarnisty Leca® KERAMZYT podsypkowy jest skutecznym izolatorem od dźwięków uderzeniowych, zastępując inne materiały sprężyste pochłaniające te dźwięki.
Badania akustyczne Od wielu lat prowadzone są badania akustyczne wypełnień z Leca® KERAMZYTU
Strop drewniany:
Strop Kleina:
posadzka; płyta suchy jastrych Rigidur E25;
wykładzina dywanowa; jastrych cementowy
Leca® KERAMZYT podsypkowy 4–8 cm;
5 cm; folia; styropian lub wełna akustycz-
szpryc cementowy; Leca® KERAMZYT izol.
na 4 cm; szpryc cementowy 0,5 cm; Leca®
M 8–10 cm; papier woskowany; deski ślepe-
KERAMZYT izol. M i L (50/50%) gr. 8–10
go pułapu (wsuwki); pustka powietrzna; weł-
cm; folia paroizolacyjna; płyta stropu Kleina
na mineralna 5 cm; płyty GKF 2×1 2,5 mm
8–10 cm; tynk.
Przykłady
dwóch rozwiązań i wyniki z pomiarów izolacyjności akustycznej podano na rysunkach i w tabeli. Doradcy techniczni Leca Polska sp. z o.o. pomagają przy doborze optymalnego rozwiąprowadzonych prac na budowie.
Wyniki pomiarów
Wartości dopuszczalne zgodnie z PNB021513:201510
Budynek po remoncie. Strop między mieszkaniami o konstrukcji jak na rysunku [dB]
Strop między mieszkaniami w budownictwie wielorodzinnym [dB]
R’A1
L’nw
drewniany
59
48
Kleina
55
50
EKSPERT BUDOWLANY
stropach.
zania na etapie projektowania i w trakcie
na ruszcie metalowym.
Rodzaj stropu
w remontowanych
nr 3/2021
R’A1
L’nw
≥ 51
≤ 55
www.ekspertbudowlany.pl
Zapraszamy do skorzystania z MULTIKALKULATORA na stronie www.leca.pl oraz do kontaktu doradca@leca.pl.
Leca Polska sp. z o.o. ul. Krasickiego 9, 83-140 Gniew www.leca.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
29
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Hałas w coraz większym stopniu wpływa na nasze życie. Szczególnie dokuczliwy jest w miejscu pracy, gdyż utrudnia skuteczną komunikację oraz negatywnie oddziałuje na nasze samopoczucie i wydajność. We znaki potrafi nam się także dać w naszych domach i mieszkaniach, które przecież powinny być miejscami gwarantującymi prywatność, intymność i poczucie bezpieczeństwa. Jak więc radzić sobie z kontrolą hałasu? Pomocne mogą być elastyczne bariery akustyczne ArmaComfort od firmy Armacell.
NOWE IZOLACJE AKUSTYCZNE ARMACELL Skuteczna, bezpieczna i łatwa w montażu izolacja akustyczna
Comfort zapewniają większą redukcję hała-
nikiem. Dzięki temu możliwe jest skutecz-
su przy cieńszych ściankach. Innowacyjna
ne ograniczenie transmisji fal dźwiękowych
technologia Armacell polega na zwiększeniu
w pomieszczeniu i tym samym zmniejszenie
Aby chronić ludzi przed negatywnymi skut-
masy ścian poprzez umieszczenie izolacji
hałasu (zastosowanie izolacji o grubości
kami nieprzyjemnych odgłosów i ich nieko-
pomiędzy źródłem dźwięku a jego odbior-
3 mm pozwala na ograniczenie hałasu na-
rzystnym wpływem na zdrowie, Unia Europejska wprowadziła dyrektywę w sprawie hałasu w środowisku (dyrektywa 2002/49/ WE). Nakłada ona na państwa członkowskie obowiązek opracowania planu działania w zakresie zarządzania hałasem. W większości krajów europejskich przepisy budowlane określają wymagania izolacyjne oraz dopuszczalny poziom hałasu w budynkach. Sposobem na spełnienie tych wymogów może być zastosowanie wysokiej jakości izolacji akustycznych ArmaComfort od firmy Armacell. Zmniejszając hałas od instalacji w budynku, produkty te poprawiają zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy oraz zapewniają lepszą jakość życia mieszkańców miast. Elastyczne izolacje akustyczne zapewniają doskonałą redukcję transmisji akustycznej, umożliwiając tworzenie stref ciszy i ograniczając szkodliwe skutki narażenia na hałas w budynkach, zakładach przemysłowych i pojazdach. W porównaniu z tradycyjnymi produktami wielowarstwowymi akustyczne materiały izolacyjne Arma-
30
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
AKCJA TERMOMODERNIZACJA wet o 30 dB). Ponieważ otulina jest łatwa
czysty – wystarczy odkleić podkład i przykle-
w montażu, cienka i elastyczna, może zostać
ić go do suchej, oczyszczonej powierzchni.
ukryta w przestrzeni nad podwieszanym su-
ArmaComfort Barrier P to estetyczny, sa-
fitem, ściankach działowych czy elementach
moprzylepny
konstrukcyjnych. Tym samym pozostaje nie-
może być stosowany do izolacji akustycznej
perłowobiały
arkusz,
który
widoczna, a my nie tracimy dodatkowego
istniejących ścianek działowych i kanałów
miejsca w pomieszczeniu.
wentylacyjnych. Izolacja ma klasyfikację ogniową B-s2, d0, certyfikat Międzynarodo-
Nowe produkty w rodzinie ArmaComfort
wej Organizacji Morskiej (IMO) oraz została sklasyfikowana zgodnie z normą UL94.
Przez wiele lat za idealny materiał dźwię-
Jest dostępna w grubościach 1, 2, 3, 4
kochłonny uznawane były arkusze ołowiu,
oraz 5 mm i w razie potrzeby może być ma-
które doceniano ze względu na ich wysoką
lowana akrylem na bazie wody.
gęstość i niską sztywność. Przez dziesięcio-
Z kolei ArmaComfort Barrier B to czarna,
lecia wykorzystywano je do produkcji ścian
elastyczna izolacja akustyczna do zastoso-
dźwiękoszczelnych i innych systemów re-
wania na instalacjach grzewczych, wentyla-
dukcji hałasu. Dziś wiemy, że ołów jest sub-
cyjnych i klimatyzacyjnych ukrytych w kon-
stancją toksyczną, która negatywnie wpływa
strukcjach
na układ nerwowy, a dodatkowo jest magazy-
w grubościach 2, 3 i 4 mm.
ściennych.
Produkt
dostępny
Natomiast ArmaComfort Barrier B Alu
nowana w układzie kostnym. Podejrzewa się
to trwała i odporna na rozdarcie izolacja po-
również, że jest rakotwórczy i ma negatywny mysłowych a jednocześnie były bezpieczne
kryta srebrną folią aluminiową, która łączy
Alternatywą dla takiego rozwiązania mogą
dla ludzi i środowiska. Nie tylko zapewniają
w sobie atrakcyjny wygląd i bezpieczeństwo
być najnowsze produkty firmy Armacell wcho-
doskonałą redukcję transmisji akustycznej
(ma najwyższą klasyfikację ogniową B-s1,
dzące w skład rodziny ArmaComfort: izolacje
przy niewielkiej grubości, ale też są elastycz-
d0 dla produktów ekologicznych).
ArmaComfort Barrier P, ArmaComfort Barrier
ne, łatwe do cięcia i instalacji, a dodatkowo
wpływ na środowisko naturalne.
B oraz ArmaComfort Barrier B Alu, do któ-
w 100% nadają się do recyklingu – nie za-
rych produkcji wykorzystano innowacyjną
wierają substancji niebezpiecznych, takich
mieszankę EVA/EPM, stanowiącą połączenie
jak ołów, bitumy, halogeny i fosforany. Są też
winylu i kauczuku. Te innowacyjne bariery
trudnopalne, niskodymowe, trwałe, odporne
akustyczne zaprojektowano tak, aby speł-
na gnicie i większość chemikaliów. Ich atu-
niały surowe wymagania dotyczące zasto-
tem jest też samoprzylepność, dzięki której
sowań budowlanych, transportowych i prze-
ich montaż przebiega szybko, łatwo i jest
Armacell Poland Sp. z o.o. ul. Targowa 2, 55–300 Środa Śląska tel. +48 71 396 88 00/+48 71 317 29 99 faks 71 317 51 15, www.armacell.pl promocja
.com.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
31
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
PROGRAM „CZYSTE POWIETRZE”
Jak złożyć wniosek o dofinansowanie? Instrukcja krok po kroku Nicola Hariasz
4. Po przeniesieniu się na stronę login.gov.pl,
„Czyste Powietrze” to rządowy program, mający na celu zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery przez domy jednorodzinne. Program ruszył we wrześniu 2018 r.
wybierz jeden ze sposobów logowania (profil zaufany, e-dowód lub mojeID). 5. Utwórz i wypełnij wniosek o dofinansowanie. 6. Dołącz wymagane załączniki (jako skan lub dokumenty elektroniczne).
D
7. Podpisz wniosek elektronicznie poprzez ofinansowanie
na
wymianę
profil zaufany lub podpis kwalifikowany.
źró-
i termomodernizację
8. Ostatnim krokiem jest wysłanie wszystkich
domu wynosi do 30 tys. zł w pod-
dokumentów. Pamiętaj: potwierdzenie zło-
stawowym poziomie dofinansowania i do
żenia wniosku otrzymasz na adres e-mail.
deł
ciepła
37 tys. zł w podwyższonym. Poziom podstawowy dotyczy osób będących właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzin-
30 miesięcy od daty złożenia wniosku (naj-
nego, o podstawie opodatkowania za ubie-
później do 30.06.2029 r.).
gły rok poniżej 100 tys. zł. Uprawnione do
Wniosek o dofinansowanie można złożyć
1. Wejdź na stronę internetową Twojego
podwyższonego poziomu dofinansowania są
na dwa sposoby: on-line na stronie gov.pl lub
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Śro-
osoby, których przeciętny miesięczny dochód
osobiście w Wojewódzkim Funduszu Ochro-
dowiska i Gospodarki Wodnej i poszukaj
na jednego członka gospodarstwa domowe-
ny Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jak to
zakładki „Czyste Powietrze” lub „Portal
go wynosi mniej niż 1400 zł w gospodar-
zrobić?
stwie wieloosobowym lub 1960 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Od 1 lipca 2021 r. planowane jest zwiększenie progów dochodowych uprawniających
Beneficjenta”.
Co jest potrzebne do złożenia wniosku?
» W przypadku
podwyższonego dofinanso-
2. Zaloguj się lub zarejestruj na „Portalu Beneficjenta” danego WFOŚiGW. 3. Pobierz wzór wniosku w formacie PDF. Nie drukuj go przed wypełnieniem.
do podwyższonego poziomu dofinansowania:
wania – skan zaświadczenia o dochodzie,
4. Wypełnij wniosek.
gospodarstw jednoosobowych próg
który upoważnia do podwyższonego dofi-
5. Złóż wypełniony elektronicznie wniosek na
nansowania (wydawanego przez miejskie
skrzynkę podawczą „Portalu Beneficjenta”.
» Dla
dochodowy wzrośnie do 2189,04 zł.
» Dla
gospodarstw wieloosobowych próg
lub gminne ośrodki pomocy społecznej).
6. Wydrukuj wniosek.
dochodowy będzie wynosił 1563,60 zł
Uwaga: zaświadczenie nie może być wy-
7. Dołącz wymagane dokumenty.
na osobę.
dane z datą wcześniejszą niż 3 miesiące
8. Podpisz wniosek.
Przykładowe inwestycje podlegające dota-
od daty złożenia wniosku.
9. Złóż wniosek osobiście we właściwym
» W przypadku
braku księgi wieczystej dla
WFOŚiGW lub jego oddziale, lub w siedzi-
łączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przy-
domu – skan dokumentu potwierdzające-
bie gminy, która zawarła porozumienie o re-
łączem, zakup pompy ciepła, wykonanie
go prawo własności tego domu.
alizacji programu. Wniosek możesz również
cji w nowej odsłonie programu to np. pod-
instalacji centralnego ogrzewania, instalacji
» W
przypadku współwłasności – skany
ciepłej wody użytkowej czy mikroinstala-
oświadczeń z danymi oraz podpisami
cji fotowoltaicznej. Zgodnie z wytycznymi
wszystkich współwłaścicieli.
» W przypadku
wysłać drogą pocztową lub kurierem. Więcej informacji
małżeństwa z ustawową
na temat programu „Czyste Powietrze”
gowych w poszczególnych województwach
wspólnością majątkową – skan oświad-
można uzyskać, dzwoniąc na infolinię:
od 1 stycznia 2022 r. nie będzie można
czenia z danymi oraz podpisem małżonka.
22 340 40 80
Komisji Europejskiej oraz uchwał antysmo-
otrzymać dotacji na zakup kotła węglowego. Koszt zostanie zakwalifikowany do dotacji, jeśli złożenie wniosku i zakup kotła nastąpi
Składanie wniosku przez Internet
przed tym terminem. Dofinansowanie bę-
1. Wejdź na stronę gov.pl. Wybierając zakład-
dzie mogło być przyznane na już rozpoczęte,
kę „Nieruchomości i środowisko”, kliknij
a nawet zakończone inwestycje. Poniesienie
„Skorzystaj z programu Czyste Powietrze”.
kosztów może nastąpić do 6 miesięcy przed
2. Kliknij „Złóż wniosek” (przeniesiesz się na
złożeniem wniosku (liczy się data wystawienia faktury). Przedsięwzięcie termomodernizacyjne powinno być zrealizowane w ciągu
32
Składanie papierowego wniosku w WFOŚiGW lub siedzibie gminy
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
stronę gwd.nfosigw.gov.pl). 3. Zaloguj się lub zarejestruj poprzez login. gov.pl. www.ekspertbudowlany.pl
Źródło: czystepowietrze.gov.pl
doradztwo@termet.com.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
OTWÓRZ SIĘ NA NOWĄ JAKOŚĆ Poszukujesz niezawodnego systemu grzewczego do swojego domu? A może jesteś architektem i chcesz zaoferować swoim klientom skuteczne urządzenia do projektowanej nieruchomości? Prezentujemy nowoczesne, ekologiczne rozwiązanie.
D
dopasować produkt do własnych potrzeb, możliwy jest wybór długości grzejnika, a tym samym jego mocy grzewczej. System grzewczy Hex-R przeznaczony jest do każdego rodzaju miejsca użytkowego –
ogrzewania nie należy do łatwych,
Przyszłością są rozwiązania elektryczne
szczególnie w obecnych czasach, gdy
Nakład finansowy na centralne ogrzewanie
budynku poddawanemu renowacji. W łatwy
jest tak szeroki wybór systemów grzewczych.
gazowe kształtuje się w kwocie ponad kilku-
sposób można wykorzystać grzejniki również
Badania rynku potwierdzają, że konsumenci
dziesięciu tysięcy złotych. Nie bez znaczenia
w istniejącym, starszym budownictwie, po-
są coraz bardziej świadomi. Poszukują nowo-
pozostaje również konieczność wygenero-
nieważ nie wymagają one zmian w instala-
czesnych rozwiązań, które przy niskich kosz-
wania pomieszczenia na kotłownię, projekt
cji. Kompaktowy rozmiar i niewielkie gaba-
tach zakupu i eksploatacji zapewniają wysoki
instalacji oraz jej kosztowny montaż. Tech
ryty sprawiają, że grzejnik zajmuje niewiele
komfort użytkowania na długie lata.
nologia systemu grzewczego Hex-R podąża
miejsca.
ecyzja dotycząca wyboru sposobu
domu jednorodzinnego, bloku mieszkalnego, biura, budynku użyteczności publicznej czy
Do niedawna najbardziej popularne było
w kierunku ekologii i oszczędności. Polega
ogrzewanie węglowe – szkodliwe dla środo-
na przemianie energii elektrycznej w ciepło
wiska i zdrowia człowieka. Wiele osób sto-
w elemencie oporowym, wytworzonym z gra-
suje również kosztowne ogrzewanie, polega-
fitu. W tym przypadku przepływ powietrza
Urządzenie Hex-R jest energooszczędne. Za-
jące na spalaniu gazu lub oleju opałowego.
wynosi około 100
m3/h
na osłoniętym per-
sada działania grzejnika opiera się przede
Jednak zasób tych surowców nieustannie się
forowaną obudową elemencie grzejnym do
wszystkim na ogrzewaniu poprzez promie-
zmniejsza.
60–70°C.
niowanie ciepłem. Zmniejszone jest przez to
Dzięki temu, że wkład grzewczy przybiera formę kanałów przypominających budowę
34
pod każdym oknem. Dla osób chcących
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Postaw na efektywność energetyczną
unoszenie się kurzu i pyłu w pomieszczeniu. Co więcej, nie wytwarza żadnego dźwięku.
plastra miodu, powietrze cyrkuluje z jed-
Ze względu na naturalne pochodzenie
nakową intensywnością po całym pomiesz
materiałów użytych do produkcji elementu
czeniu.
grzejnego, jego utylizacja nie ma wpływu na
Element grzejny pozbawiony jest metali
środowisko naturalne. Wybór grzejnika marki
ciężkich, takich jak chrom czy nikiel. Po-
Hex-R jest gwarancją bezawaryjnej i bezob-
wierzchnia grzania sięga nawet 10 m, co
sługowej pracy.
sprawia, że w pomieszczeniach do 20 m2
Więcej informacji na: www.hex-r.pl
wystarczy montaż jednego grzejnika Hex-R
Zamówienia: handlowy@formaster.com
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
CZY INWESTYCJA W FOTOWOLTAIKĘ SIĘ OPŁACA? Sprawdź, co trzeba wiedzieć
Coraz większa świadomość ekologiczna oraz coraz wyższe ceny energii elektrycznej sprawiają, że więcej osób składnia się ku fotowoltaice. I nic w tym dziwnego, oszczędność na rachunkach za prąd rzędu 90% to bowiem kusząca perspektywa. Podpowiadamy, co warto wiedzieć o inwestycji we własną elektrownię słoneczną poza ceną czy rodzajem paneli PV?
Część kosztów inwestycji, które nie zostały pokryte wsparciem z programu „Mój Prąd”, może posłużyć do obniżenia podatku dochodowego w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Jest ona skierowana do właścicieli lub współwłaścicieli domów jednorodzinnych, którzy w ramach modernizacji cieplnej zainwestowali w ocieplenie domu, wymianę okien i drzwi, wymianę źródła ciepła czy właśnie w instalację PV. Dotacja polega na odliczeniu od dochodów odpowiednio 17, 19 lub 32% poniesionych kosztów w zależności od tego, w jakim progu podatkowym jest dana osoba, lub od przychodu, jeżeli podatnik podlega pod ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Maksymalna kwota dofinansowania wynosi 53 tys. zł. Z ulgi można skorzystać w ciągu 6 lat od rozpoczęcia inwestycji, jednak musi ona zostać zrealizowana w ciągu 3 lat od poniesienia pierwszego kosztu. Co ważne, ulga jest skierowana tylko do osób posiadających gotowy dom i, niestety, nie można odliczyć wydatków ponoszo-
Fot. Adobe Stock
Kolejnym z programów, o którym warto
Dotacje i ulgi
ne posiadające na własne potrzeby instala-
pamiętać, jest program „Czyste Powietrze”,
Instalacja paneli fotowoltaicznych to przy-
cje fotowoltaiczne o mocy od 2 do 10 kW,
zaplanowany na lata 2018–2029. Ma on
szłościowy, ale i wymagający sporego na-
podłączone do sieci OSD (Operator Syste-
zachęcić Polaków do wymiany starych źródeł
kładu finansowego projekt. Warto jednak
mu Dystrybucyjnego). W poprzedniej edycji
ciepła na bardziej wydajne i ekologiczne oraz
pamiętać, że istnieje wiele programów dofi-
programu można było uzyskać do 5 tys. zł
do podnoszenia efektywności energetycznej
nansowania i ulg, z których można obecnie
dotacji na instalację. Na początku lipca br.
budynków jednorodzinnych. Można więc po-
skorzystać. Wśród ogólnopolskich znajdują
ruszy nabór do kolejnej, trzeciej już tury,
łączyć wymianę starego kopciucha na pompę
się np. „Mój Prąd”, „Czyste Powietrze” czy
i według zapowiedzi potrwa do 20 grudnia
ciepła z zakupem instalacji fotowoltaicznej
ulga termomodernizacyjna, pozwalająca od-
2021 r. (z możliwością przedłużenia) lub do
i otrzymać dofinansowanie w kwocie nawet
liczyć osobom fizycznym koszt instalacji od
wyczerpania alokacji środków. Wnioski mogą
30 tys. zł. Warunkiem jego uzyskania jest
dochodu/przychodu. Dla osób prowadzących
składać osoby, które zakupiły fotowoltaikę po
jednak kryterium dochodowe. Do programu
działalność rolniczą przygotowano ulgę in-
31 stycznia 2020 r. i do jej sfinansowania
kwalifikują się osoby fizyczne, będące wła-
westycyjną czy program Agroenergia. Liczne
nie skorzystały ze środków publicznych,
ścicielami lub współwłaścicielami budynków
dotacje funkcjonują również na szczeblu re-
w tym z programu „Czyste Powietrze”. Dofi-
mieszkalnych jednorodzinnych albo wydzie-
gionalnym. O wsparcie finansowe inwestycji
nansowanie jest zwolnione z podatku. Z za-
lonych w budynkach jednorodzinnych lokali
w panele można ubiegać się między innymi
powiadanych nowości – w najbliższej edycji
mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczy-
w ramach Regionalnych Programów Ope-
program „Mój Prąd” zostanie rozszerzony
stą, których dochód roczny nie przekracza
racyjnych (RPO), programu BOCIAN – dla
o punkty ładowania (ładowarki) do samo-
100 tys. zł.
przedsiębiorstw oraz PROW – dla rolników.
chodów elektrycznych, inteligentne systemy
Do rolników skierowana jest natomiast
zarządzania energią w domu oraz magazyny
tzw. ulga inwestycyjna na obiekty środowi-
ciepła lub chłodu.
skowe. W ten sposób mogą oni w ciągu 15
W ramach programu „Mój Prąd” o dofinansowanie mogą się ubiegać osoby fizycz-
36
nych jeszcze na etapie jego budowy.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
NASZA WIEDZA I DOŚWIADCZENIE SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI!
INSTALACJE FOTOWOLTAICZNE E
MAGAZYNY ENERGII
• Współpraca z agregatami prądotwórczymi i magazynami energii
• Współpraca z OZE i stacjami ładowania EV
STACJE ŁADOWANIA POJAZDÓW EV
TRANSFORMATOROWE STACJE OZE
• Współpraca z instalacjami OZE i magazynami energii
• Kompensacja mocy biernej i harmonicznych
CARPORTY FOTOWOLTAICZNE
DORADZTWO – AUDYTY ENERGETYCZNE
• Jedno i wielostanowiskowe • 3 kwp/ 1 stanowisko • Opcjonalny montaż stacji ładowania w carporcie
• Projekty • Uzgodnienia urzędowe z operatorami ENEA, ENERGA TAURON, PGE
WSPÓŁPRACUJEMY Z BIURAMI PROJEKTOWYMI DZIAŁAMY NA RYNKU OD 1988 R.
61 665 66 04 www.agregatypolska.pl
500 620 663
Biuro Techniczno-Handlowe, 60-693 Poznań, ul. Obornicka 258a, e-mail: biuro@agregatypolska.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA lat od momentu zamontowania na przykład
i można ją odebrać w późniejszym terminie,
Aby dokonać zgłoszenia przyłączenia in-
fotowoltaiki odliczyć od podatku rolnego
jednak nie później niż w ciągu 365 dni. Waż-
stalacji, należy wypełnić formularz, który
25% udokumentowanych kosztów związa-
ne – dostawca prądu zwraca prosumentowi
znajduje się na stronie danego operatora.
nych z inwestycją. Istotny jest jednak fakt, że
tylko 80% (w przypadku instalacji fotowolta-
Instalację należy zgłosić co najmniej 30
ulgi inwestycyjnej nie można łączyć z innymi
icznych o mocy nie większej niż 10 kW) lub
dni przed jej planowanym podłączeniem do
dotacjami.
70% wytworzonej energii (przy instalacji po-
sieci, ponieważ dokładnie tyle czasu ma do-
Innym programem dla osób prowadzących
wyżej 10 kW). Co się dzieje z pozostałymi 20
stawca, aby wymienić licznik na dwukierun-
działalność rolniczą jest Agroenergia. O do-
lub 30%? Ta część zostaje oddana energety-
kowy (koszt nowego licznika leży po stronie
tację mogą ubiegać się zarówno właściciele,
ce w ramach opłaty za jej magazynowanie.
dostawcy). Nowy licznik będzie mierzył, ile
jak i dzierżawcy gruntów rolnych, którzy co
Istotny jest więc odpowiedni dobór wiel-
prądu zostanie pobrane z sieci oraz ile do niej
najmniej rok przed złożeniem wniosku dofi-
kości instalacji fotowoltaicznej. Nie powinna
trafi. Rozliczenie z zakładem energetycznym
nansowania prowadzili działalność rolniczą
ona przewidywać wytwarzania dużo większej
odbywa się raz lub dwa razy w roku.
lub działalność gospodarczą w zakresie usług
ilości energii rocznie niż wynosi nasze fak-
rolniczych. Tu dofinansowanie przeznaczone
tyczne zapotrzebowanie na prąd. W przeciw-
jest na instalacje fotowoltaiczne, elektrownie
nym razie niepotrzebnie wydłuży się okres
wiatrowe oraz pompy ciepła dla gospodarstw
zwrotu z inwestycji.
Jak wygląda rozliczenie z zakładem energetycznym po montażu fotowoltaiki?
rolnych od 1 do 300 ha, służące zaspokaja-
Dobrym rozwiązaniem są też magazyny
Faktura prosumencka różni się od standar-
niu własnych potrzeb energetycznych. Jeśli
energii, których rynek dynamicznie się roz-
dowej faktury za prąd. Pierwszą zauważalną
instalacja ma moc między 10 a 30 kW, rolnik
wija wraz ze wzrostem popularności OZE.
zmianą jest brak tabeli z prognozą sprzedaży.
może liczyć na dotację do 15 tys. zł, zaś wła-
Dzięki nim zarówno gospodarstwa domo-
Pojawiają się natomiast dwie nowe tabele:
ściciel instalacji o mocy między 30 a 50 kW
we, jak i firmy mogą osiągnąć nawet 90%
zestawienie pobranej i wprowadzonej do sie-
ma szansę nawet na 25 tys. zł. Dodatkową
samowystarczalność energetyczną. Najchęt-
ci energii w trakcie okresu rozliczeniowego
premię w wysokości 10 tys. zł można uzy-
niej stosowanym rozwiązaniem w przypadku
(dane z licznika) oraz tabela ze szczegóło-
skać przy instalacjach hybrydowych, czyli na
gospodarstw domowych są akumulatory lub
wymi danymi o energii wprowadzonej oraz
przykład połączeniu fotowoltaiki z instalacją
ładowane baterie, zaś w dużych farmach
odebranej w systemie. Koszty, jakie ponosi
wiatrową.
fotowoltaicznych stosuje się mechaniczne
prosument, są kosztami stałymi i związane
i chemiczne magazynowanie energii sło
są z opłatą handlową oraz świadczeniem
necznej.
usług dystrybucji przez operatora sieci. Jest
Dofinansowaniu może podlegać również magazyn energii elektrycznej towarzyszący instalacji fotowoltaicznej bądź elektrowni wiatrowej. Jednym z istotnych warunków
Co z formalnościami?
to około 100 zł rocznie. Zorientowanie się w różnych programach,
skorzystania z dopłat jest rozpoczęcie inwe-
Montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy do
ulgach i niezbędnych formalnościach wymaga
stycji dopiero po przystąpieniu do programu.
50 kW na dachu nie wymaga pozwolenia na
nieco zaangażowania i czasu. Warto to jednak
Co więcej, niezbędne jest użytkowanie takiej
budowę ani zgłoszenia. Panele stojące na
zrobić, aby w pełni skorzystać z udogodnień
instalacji przez minimum 3 lata od jej uru-
gruncie, o ile nie mają fundamentów, rów-
finansowych i obniżyć finalny koszt inwesty-
chomienia. Nie można też korzystać równole-
nież nie wymagają pozwoleń. Wyjątek sta-
cji w fotowoltaikę. Dobrze jest również znać
gle z innych form dofinansowania inwestycji.
nowi instalacja stawiana na obszarze Natura
obowiązki wynikające ze statusu prosumenta.
Tegoroczny nabór planowo ruszy z począt-
2000 oraz gdy planowana inwestycja doty-
Wiedzę tę można czerpać m.in. z informacji
kiem czerwca, a jego zakończenie przewi-
czy obiektu wpisanego do rejestru zabytków
dostępnych on-line lub skorzystać ze wsparcia
dziane jest na trzeci kwartał bieżącego roku.
lub znajduje się obok niego.
i doświadczenia doradców zajmujących się
Zielona energia dostępna cały rok
Zostając prosumentem, nie trzeba też
instalacjami PV kompleksowo. Profesjonalne
zmieniać umowy z operatorem, o ile nie ma
firmy większość formalności przeprowadzają
potrzeby zwiększenia mocy przyłączeniowej.
bowiem w imieniu klienta.
Posiadanie prywatnej ekologicznej elektrow-
Konieczne jest jednak poinformowanie do-
ni słonecznej podłączonej do sieci OSD zmie-
stawcy prądu o zmianie statusu.
Opracowano przy współpracy z ekspertami Zone Energy
nia status danej osoby w relacjach z dostawcą energii. Przestaje ona być tylko nabywcą prądu, a zostaje prosumentem, czyli osobą zarówno produkującą, jak i konsumującą energię. Tak długo, jak prosument wykorzystuje prąd, który sam produkuje, ma energię za darmo. Jednak nie zawsze generowanej energii słonecznej jest tyle samo. Czasem jest jej więcej niż w danym momencie potrzebuje (głównie latem), a czasem zbyt mało (przede wszystkim zimą). Aby zoptymalizować produkcję i zużycie, nadmiar wytwaFot. Adobe Stock
rzanej zielonej energii trafia więc do sieci
38
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA
Pożyczka Termomodernizacyjna Alior Banku – atrakcyjna oferta dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych oraz towarzystw budownictwa społecznego Od 2018 roku Alior Bank oferuje Pożyczkę Termomodernizacyjną, umożliwiającą finansowanie termomodernizacji wielorodzinnych budynków mieszkalnych na bardzo korzystnych warunkach.
wiedzi na najczęściej zadawane pytania oraz zasady ubiegania się o refundację kosztu audytu ex-ante i dokumentacji technicznej znajdują się na www.aliorbank.pl/termomodernizacja. Alior Bank uzależnia decyzję o przyznaniu finansowania od oceny wiarygodności i zdolności kredytowej klienta biznesowego.
niowej, zlokalizowanej w Lubiniu (wojewódz two dolnośląskie) przy ul. Sowiej 26–34. Przedmiotem inwestycji był wielorodzinny budynek mieszkalny, wybudowany w 1980 r.
P
Budynek o powierzchni 3,75 tys. m2 netto ożyczka udzielana jest z funduszy Unii
(2,9 tys. m2 ogrzewanej części mieszkalnej)
Europejskiej (Regionalnych Progra-
ma 5 kondygnacji z 50 lokalami mieszkalny-
mów Operacyjnych), udostępnionych
mi oraz całkowite podpiwniczenie.
Alior Bankowi przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) oraz środków Alior Banku. Obecnie oferta Pożyczki skierowana jest do wspólnot mieszkaniowych (WM), spółdzielni mieszkaniowych (SM) oraz towarzystw budownictwa społecznego (TBS), zlokalizowanych na terenie województw: dolnośląskie go, małopolskiego, łódzkiego i podlaskiego. Do końca maja 2021 r. Alior Bank udzielił już ponad 160 pożyczek na łączną kwotę około 88 mln zł. Pożyczką można sfinansować kompleksową termomodernizację wielorodzinnych bu-
– Prace finansowane Pożyczką Termomo-
Zapraszamy również do kontaktu z naszy-
dynków mieszkalnych, m.in.: modernizację
dernizacyjną udzieloną przez Alior Bank
mi ekspertami ds. finansowania termomoder-
przegród zewnętrznych budynków (izolacja
dotyczyły docieplenia ścian zewnętrznych
nizacji:
cieplna); wymianę wyposażenia na energo-
(szczytowych i osłonowych). Montaż za-
oszczędne (m.in. wymiana stolarki okiennej
worów termostatycznych pozwolił zopty-
i drzwiowej); przebudowę systemów grzew-
malizować zapotrzebowanie na energię do
czych wraz z wymianą i podłączeniem do
ogrzewania mieszkań. Estetycznie wykona-
źródła ciepła (z wyłączeniem źródeł ciepła
na elewacja wraz z nowoczesnymi balustra-
opalanych węglem) oraz przebudowę syste-
dami balkonowymi z metaloplastyki nadały
mów wentylacji i klimatyzacji.
budynkowi nowego wyglądu. Budynek bar-
*** Wiele inwestycji sfinansowanych przez
dzo ładnie wpisuje się w otoczenie, nadając
Alior Bank wpłynęło nie tylko na poprawę
poprawia wygląd osiedla. Wymierną korzy-
efektywności energetycznej modernizowa-
ścią dla mieszkańców jest zmniejszenie za-
nych budynków (co przełożyło się na zmniej-
potrzebowania na energię o 35,43% – mówi
szenie kosztów ogrzewania opłacanych przez
przedstawiciel
mieszkańców i zmniejszenie emisji CO2), ale
w Lubiniu.
zdecydowanie poprawiło ich wygląd.
mu nowoczesny charakter i jednocześnie
Wspólnoty
*** Szczegółowe informacje o Pożyczce Ter-
dzięki finansowaniu Alior Banku jest termo
momodernizacyjnej, w tym Karty Produktu,
modernizacja budynków Wspólnoty Mieszka
wzór audytu energetycznego ex-ante, odpo-
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
» +48 785 809 598 – województwo małopolskie,
» +48 782 892 109 – województwo łódzkie,
» +48 782 893 293 – województwo podlaskie.
Mieszkaniowej
Przykładem inwestycji już zrealizowanej
EKSPERT BUDOWLANY
» +48 782 893 338 – województwo dolnośląskie,
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
39
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
POMPY CIEPŁA W ISTNIEJĄCYCH BUDYNKACH dr inż. Marek Miara, Fraunhofer ISE, PORT PC
ciepła wraz z analizą wyników badań i po-
Czy pompy ciepła nadają się wyłącznie do budynków nowych lub w pełni termomodernizowanych? Choć informacja taka jest często powtarzana, praktyka wskazuje, że nie można uznać jej za wiarygodną. Ponadto to właśnie istniejące budynki przesądzą o osiągnięciu neutralności klimatycznej systemów grzewczych. Nadrzędnym celem w ogrzewnictwie jest obecnie stosowanie rozwiązań niepowodujących emisji dwutlenku węgla. Pompy ciepła, zarówno w rozwiązaniach indywidualnych, jak i sieciowych, są technologią kluczową do spełnienia tego celu.
miarów zaprzeczających często utartym przekonaniom.
Efektywność pomp ciepła Czy pompy ciepła są w stanie zapewnić wystarczająco wysokie temperatury systemu grzewczego? Dlaczego maksymalna wymagana temperatura zasilania nie decyduje o efektywności? W dyskusji dotyczącej zastosowania pomp ciepła w istniejących budynkach głównym argumentem przeciwko jest wysoka tempe-
Z
ratura zasilania systemu grzewczego. Ma każdym kolejnym opracowaniem,
rzeczywistych instalacji pomp ciepła w bu-
ona prowadzić do niskiej efektywności pomp
scenariuszem czy prognozą jasno
dynkach jednorodzinnych różnych klas ener-
ciepła, a w konsekwencji być parametrem
mówiącą o bardzo ważnej lub nawet
getycznych. Projekty badawcze z ostatnich
wykluczającym sensowność ich stosowania.
decydującej roli pomp ciepła w dekarbo-
W tym kontekście należy odpowiedzieć na
nizacji systemów grzewczych, pojawiają
Uzyskane wyniki w sposób jednoznaczny
się również pytania: W jaki sposób pompy
wskazują na możliwość celowego stosowa-
Czy pompy ciepła generalnie są w stanie
ciepła mogą być stosowane w istniejących
nia pomp ciepła w budynkach niepodda-
zapewnić konieczne w budynkach istnieją-
budynkach? Czy są one w stanie zapewnić
nych termomodernizacji lub poddanych jej
cych temperatury? Jak wysokie są te tempe-
wymagane wysokie temperatury zasilania
jedynie częściowo. Pompy ciepła są w stanie
ratury w rzeczywistości?
układów grzewczych w przypadku zastoso-
zapewnić mieszkańcom wymagany komfort
Odpowiedź na pierwsze pytanie zależy od
wania systemu opartego na grzejnikach? Co
termiczny, jednocześnie pracując z efek-
wielu technicznych aspektów, m.in. rodza-
z ich efektywnością w tego typu budynkach?
tywnością pozwalającą uzyskiwać korzyści
ju czynnika roboczego oraz charakterystyki
Czy można nazwać działanie pomp ciepła
ekologiczne w porównaniu do instalacji na
kompresora. Ogólnie można powiedzieć,
w budynkach istniejących/starszych ekolo-
paliwa kopalne.
że standardowe pompy ciepła osiągają bez
dwa pytania:
Znalezienie odpowiednich rozwiązań oraz
problemów temperatury z zakresu od 55
Przygotowana przez autora seria materia-
ich implementacja w praktyce będzie w nie-
do 60°C i jest to szacunek bezpieczny, bo
łów pt. „Pompy ciepła w istniejących budyn-
których przypadkach pewnym wyzwaniem.
tzw. wysokotemperaturowe pompy ciepła
kach” powstała w celu rzetelnej odpowiedzi
Nie znaczy to jednak, że należy generalnie
osiągają temperatury rzędu 65–70°C (warto
na powyższe pytania. Głównym założeniem
poddawać w wątpliwość sensowność sto-
wspomnieć, że to określenie zarezerwowane
jest dogłębne przeanalizowanie, czy fakty po-
sowania pomp ciepła w istniejących budyn-
jest dla zastosowań przemysłowych i pomp
pierają utrzymujące się przekonania dotyczą-
kach. Bez wątpienia instalacja pomp ciepła
ciepła osiągających ponad 100°C). Na rynku
ce omawianego tematu, a w konsekwencji
powinna w przyszłości przebiegać szybciej
dostępne są również urządzenia osiągające
dostarczenie wiedzy niezbędnej do podejmo-
i łatwiej, a działające systemy pracować
temperaturę 75°C, np. pompy ciepła z na-
wania decyzji zmierzających do osiągnięcia
będą z coraz większą efektywnością, dla
turalnym czynnikiem roboczym – propanem.
neutralności klimatycznej w sektorze grzew-
wzmocnienia zarówno efektu ekologicznego,
Zatem na pierwsze pytanie można odpowie-
czym.
jak i ekonomicznego. Cała branża pomp cie-
dzieć twierdząco: dostępne pompy ciepła są
pła zmierza obecnie w tym kierunku.
w stanie (w większości przypadków) zapew-
gicznym?
Opracowanie podzielono na 12 części,
40
lat poświęcone były budynkom starszym.
które sukcesywnie ukazują się na stronie
Inaczej mówiąc, nie powinniśmy dłużej
nić wymagane temperatury systemu grzew-
Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii
czekać, ale stosować dojrzałe rozwiązanie
czego bez udziału dodatkowych grzałek elek-
Pomp Ciepła pod adresem: https://portpc.
technologicznie, ekonomicznie sensowne,
trycznych.
pl/pompy-ciepla-w-istniejacych-budynkach/.
a zarazem decydująco wspierające dekarbo-
To wiedza zebrana przez autora podczas
nizację sektora grzewczego.
Wyniki uzyskane podczas realizacji wieloletniego projektu monitoringowego pomp cie-
dwudziestu lat badań nad pompami ciepła
W ramach prezentowanej serii omówione
pła w istniejących domach jednorodzinnych
w niemieckim Instytucie Fraunhofera ISE.
zostanie wiele powszechnie pojawiających
w Niemczech, przeprowadzonego przez In-
W tym czasie przebadano m.in. około 300
się argumentów przeciw stosowaniu pomp
stytut Fraunhofera ISE, wykazały stosunkowo
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA wysokie średnie wartości efektywności bada-
temperatury zasilania również przy niskich
nia termomodernizacyjne zmniejszające to
nych pomp ciepła. Dla wielu mogą być one
temperaturach zewnętrznych. A po drugie,
zapotrzebowanie są działaniami sensownymi
nawet pewnym zaskoczeniem.
że decydująca dla średniej efektywności in
i pożądanymi. Dotyczy to wszystkich syste-
Wyniki te przyniosły jeszcze jedną niespo-
stalacji z pompą ciepła nie jest najwyższa,
mów grzewczych, nie tylko pomp ciepła. Nie
dziankę – stosunkowo niskie średnie wartości
ale właśnie średnia wymagana tempera
zmienia to faktu, że termomodernizacja czę-
temperatury zasilania systemu grzewczego.
tura zasilania. Te dwa fakty pozwalają na
sto nie jest warunkiem koniecznym do zain-
Po dogłębnej analizie zostały również „zna-
stwierdzenie, że pompy ciepła są w stanie
stalowania systemu grzewczego bazującego
lezione” oczekiwane, i przez wielu uważane
skutecznie dostarczyć wymagane ciepło
na pompie ciepła.
za konieczne, wysokie temperatury zasilania.
również w budynkach starszych, pracu
Należy też wziąć pod uwagę, że pełna lub
Miało to jednak miejsce jedynie podczas naj-
jąc jednocześnie z akceptowalną efektyw
częściowa termomodernizacja nie jest cza-
zimniejszych dni w roku i tylko w przypadku
nością.
sami z różnych powodów krótkoterminowo
nielicznych instalacji. Liczba tych dni była
Opisywane wnioski potwierdza program
możliwa. Na szczęście nie jest ona również
tak niewielka, że efektywność pomp ciepła
monitoringowy przeprowadzony w Szwajca-
niezbędna, aby rozważyć instalację pompy
w tych momentach miała niewielki wpływ na
rii. Również w ramach tego projektu badano
ciepła. Oczywiście z perspektywy efektyw-
średnią efektywność roczną. Nawet w przy-
pompy ciepła, m.in. w budynkach starszych
ności pompy ciepła im mniejsze straty cie-
padku budynków bez termomodernizacji,
o różnym poziomie termomodernizacji. Po-
pła w budynku, tym lepiej. Zarówno portfel
wyposażonych w konwencjonalne grzejniki,
dobnie jak w przypadku niemieckiego pro-
mieszkańców, jak i ekologia zyskują na moż-
wymagana temperatura zasilania wynosiła
jektu, także podczas badań szwajcarskich
liwie niskim zapotrzebowaniu na energię
około 55°C. Była ona jednocześnie wystar-
maksymalne
grzewczą.
czająca do zapewnienia mieszkańcom pożą-
niewyposażonych w ogrzewanie podłogowe
Decydującym aspektem przy podejmowa-
danego komfortu termicznego.
temperatury
w budynkach
sięgały około 55°C. Główny wniosek autorów
niu decyzji o ogrzewaniu z pompą ciepła są
Opisywany fenomen można wyjaśnić, po-
tych badań brzmi: „Poprawnie zaplanowane
wymagane temperatury systemu grzewczego
sługując się rysunkiem. Generalnie, im niż-
i zainstalowane instalacje z pompami ciepła
(omówione powyżej). W wielu przypadkach
sza temperatura zewnętrzna (oś pozioma),
są w stanie w sposób efektywny zastąpić
instalacje centralnego ogrzewania w budyn-
tym wyższa temperatura zasilania systemu
systemy grzewcze oparte na paliwach kopal-
kach, a szczególnie grzejniki, są znacząco
grzewczego (linia pomarańczowa) i niższa
nych”.
przewymiarowane. Daje to możliwość obni-
efektywność pompy ciepła (linia zielona).
Warto zauważyć, jak duże znaczenie mia-
żenia temperatury zasilania przy wymianie
Decydującym parametrem dla średniej (rocz-
łoby przeprowadzenie podobnego projektu
źródła ciepła na pompę ciepła, a co za tym
nej) efektywności pompy ciepła jest to, kiedy
monitoringowego również w Polsce. Umoż-
idzie, poprawy jej przyszłej efektywności.
(przy jakich temperaturach zewnętrznych)
liwiłoby to nie tylko uwzględnienie polskich
W wielu przypadkach w starszych budyn-
dostarczane jest ciepło na cele grzewcze
warunków pogodowych oraz charakterystyki
kach przeprowadzono mniejsze lub większe
(niebieska powierzchnia pod osią poziomą).
budynków, ale również pozwoliło na nieza-
zabiegi termomodernizacyjne (np. wymianę
W zależności od wielu czynników, głównie
leżną ocenę i analizę urządzeń dostępnych
okien). Tego typu działania są często wystar-
od stanu energetycznego budynku oraz strefy
w Polsce, w tym pomp ciepła polskich pro-
czające dla poprawnej pracy pompy ciepła.
klimatycznej, 75–90% dostarczanej energii
ducentów.
cieplnej „wytwarzana” jest podczas umiarkowanie niskich temperatur zewnętrznych. To z kolei ma wpływ na stosunkowo niskie temperatury zasilania systemu grzewczego, a w konsekwencji na dobrą efektywność
Czy można zainstalować pompę ciepła bez wcześniejszej termomodernizacji budynku?
Warto również wspomnieć o stosunkowo łatwych do zrealizowania i relatywnie tanich sposobach, które wspomagają efektywność pomp ciepła w istniejących budynkach. Może to być na przykład wymiana pojedyn czych grzejników na tzw. grzejniki nisko
Oczywiście: im mniejsze zapotrzebowanie na
temperaturowe. Nowoczesne grzejniki są
Podsumowując, można stwierdzić, że, po
energię cieplną wystarczającą do zapewnie-
w stanie przekazać do pomieszczeń tę samą
pierwsze, pompy ciepła w większości przy
nia komfortowej temperatury pomieszczeń,
ilość ciepła co tradycyjne, jednocześnie po
padków są w stanie zapewnić wymagane
tym lepiej. Z tego względu wszelkie działa-
trzebując znacznie niższej temperatury zasi
pomp ciepła.
lania. Tego typu proste działania mogą być pierwszym krokiem w długoterminowym procesie termomodernizacyjnym. Każdy ko lejny krok będzie polepszał nie tylko ener gooszczędność budynku, ale i efektywność pompy ciepła. Jednym z największych przesądów dotyczących pomp ciepła jest twierdzenie, że mogą one pracować jedynie z ogrzewaniem płaszczyznowym, a więc podłogowym, sufitowym lub ściennym. Tezie tej przeczą nie tylko prawa fizyki, ale i tysiące instalacji Efektywność pracy pomp ciepła w zależności od temperatury powietrza zewnętrznego i temperatury zasilania instalacji grzewczej ©Fraunhofer ISE
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
pomp ciepła w sposób skuteczny i efektywny współdziałających z grzejnikami. W ba-
41
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA daniach
przeprowadzo-
zapewniały średnio ponad dwukrotnie wię-
zapotrzebowanie przy jednoczesnym zacho-
nych w Instytucie Fraunhofera ISE jedynie
monitoringowych
cej ciepła. Warto wspomnieć, że instalacja
waniu dobrej efektywności.
niewielka liczba badanych instalacji pomp
o najniższej efektywności pracowała w naj-
Jednoznacznie można więc powiedzieć, że
ciepła w połączeniu z grzejnikami osiągała
trudniejszych warunkach klimatycznych –
pompy ciepła mogą być sensownie stosowa-
średnie wartości temperatury zasilania prze-
średnia temperatura zewnętrzna wynosiła
ne również w istniejących budynkach. Mimo
wyższające 45°C dla zapewnienia komfortu
–10,2°C. Jedynie w przypadku 5 instalacji
że, co do zasady, zawsze lepiej najpierw
termicznego. W większości instalacji wystar-
zarejestrowano pracę grzałek elektrycznych.
przeprowadzić termomodernizację, a dopie-
czały średnie temperatury poniżej 40°C. Jest
I, co najważniejsze, wszystkie instalacje za-
ro później wymienić instalację grzewczą, nie
to jedynie potwierdzeniem, że zastosowanie
pewniły pożądany komfort termiczny miesz-
jest to absolutnie konieczne do zainstalowa-
grzejników nie musi automatycznie wiązać
kańcom.
nia pompy ciepła. W większości przypadków
się z koniecznością ich zasilania „bardzo wysokimi” temperaturami.
Czy w istniejących budynkach ogrzewanych pompami ciepła jest ciepło?
O tym, że pompy ciepła mogą być z po-
dobre rozwiązanie z pompą ciepła można
wodzeniem stosowane również przy bardzo
zastosować również w budynkach bez wcze-
niskich temperaturach zewnętrznych, świad-
śniejszej termomodernizacji lub jedynie z ter-
czy również fakt, iż są one powszechnie uży-
momodernizacją częściową. Już w tej chwili
wane w krajach o bardzo srogich zimach,
istnieją firmy instalatorskie specjalizujące się
np. w Skandynawii. Na rynku pomp ciepła
w takich przypadkach. A w przyszłości musi
Kluczowe pytanie wszystkich użytkowni-
dostępne są produkty, które mogą pracować
się ich pojawić znacznie więcej.
ków dotyczy podstawowej funkcji systemu
nawet w temperaturze –25°C bez dodatko-
grzewczego i brzmi: Czy pompy ciepła są
wej grzałki elektrycznej.
w stanie zapewnić odpowiednie temperatury pomieszczeń podczas niskich temperatur zewnętrznych? Podobnie jak w Polsce, pierwsze dwa tygodnie lutego bieżącego roku należały w Niemczech do bardzo zimnych.
Jak działa pompa ciepła zainstalowana przed termomodernizacją budynku?
Dzięki temu można było sprawdzić, jak ra-
W związku z modernizacją często zadawa-
dzą sobie powietrzne pompy ciepła, biorące
ne jest również pytanie: Co się stanie, jeśli
udział w niemieckim programie monitoringo-
najpierw zainstaluje się pompę ciepła, a na-
wym, w trudnych warunkach atmosferycz-
stępnie budynek zostanie poddany termomo-
nych. Najnowsza analiza danych pomia-
dernizacji? Czy pompa ciepła będzie wtedy
rowych z 20 instalacji powietrznych pomp
przewymiarowana?
ciepła wykazała, że średnia temperatura po-
Późniejsza
modernizacja
gwarantuje
wietrza z analizowanego okresu dla wszyst-
przede wszystkim zwiększenie efektywności
kich instalacji podczas ich pracy wyniosła
pracy pomp ciepła. Z zasady pompy ciepła
–3,6°C (dla porównania w ciągu ostatnich
zapewniają wymagane ciepło zarówno pod-
50 lat jedynie w okresie 5 miesięcy odno-
czas niewielkich chłodów, jak i w trakcie
towano w Niemczech średnie temperatury
mroźnych zim. Oznacza to, że muszą reago-
zewnętrzne poniżej –3,5°C). Średnia efek-
wać elastycznie w całym okresie grzewczym.
tywność pomp ciepła w 17 instalacjach
Dlatego przewymiarowanie (poza skrajnymi
(trzy najlepsze instalacje w budynkach
przypadkami) nie stanowi większego pro-
w pełni termomodernizowanych nie zostały
blemu technicznego. Ponadto technologia
uwzględnione) wyniosła w tym czasie 2,3.
inwerterowa stosowana w pompach ciepła,
Zakres wyników wynosił od 1,6 do 2,8. Tak
która stała się już niemal standardem, umoż-
więc nawet w tak zimnym okresie z jednej
liwia regulację mocy cieplnej pompy i dzięki
kilowatogodziny energii elektrycznej pompy
temu elastyczną reakcję na zmieniające się
Literatura 1. https://portpc.pl/pompy-ciepla-w-istniejacych-budynkach/ 2. Prognos, Öko-Institut, Wuppertal Institut (2020), Klimaneutrales Deutschland. Studie im Auftrag von Agora Energiewende, Agora Verkehrswende und Stiftung Klimaneutralität, https://www.stiftung-klima. de/de/themen/klimaneu tralitaet/ 3. Fraunhofer ISE 2020, Wege zu einem klimaneutralen. Die deutsche Energiewende im Kontext gesellschaftlicher Verhaltensweisen, https://www. ise.fraunhofer.de/content/dam/ise/de/documents/ publications/studies/Fraunhofer-ISE-Studie-Wege-zu-einem-klimaneutralen -Energiesystem.pdf 4. Ausfelder et al. (Hrsg.), Sektorkopplung – Untersuchungen und Überlegungen zur Entwicklung eines integrierten Energiesystems (Schriftenreihe Energiesysteme der Zukunft), München 2017, https://energiesysteme-zukunft.de/fileadmin/user_upload/Publikationen/PDFs/ESYS_Analyse_Sektorkopplung. pdf 5. Günther et al., Fraunhofer ISE (2020) Wärmepumpen in Bestandsgebäuden: Ergebnisse aus dem Forschungsprojekt „WPsmart im Bestand”, https:// www.ise.fraunhofer.de/content/dam/ise/de/downloads/pdf/Forschungsprojekte/BMWi-03ET1272A-WPsmart_im_Bestand-Schluss bericht.pdf 6. Prinzing et al., OST – Ostschweizer Fachhochschule 2020: Bericht „Feldmessungen von Wärmepumpen-Anlagen Heizsaison 2019/20”, https://www. ost.ch/fileadmin/dateiliste/3_forschung_dienstleistung/institute/ies/wpz/sonstige_wichtige_dokumente/2020_jahresbericht_feld messungen.pdf
promocja
42
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
Szukając komfortowego i taniego w eksploatacji ogrzewania, coraz częściej zastanawiamy się nad zastosowaniem pompy ciepła. Przede wszystkim liczymy na to, że pompa ciepła zapewni niskie koszty ogrzewania i będzie pracować niezawodnie przez kilkadziesiąt lat. Nie powinien dziwić więc fakt, że popularność pomp ciepła rośnie z roku na rok. Należy jednak pamiętać, że tak jak w przypadku każdego urządzenia – pompa ciepła pompie ciepła nie równa. A coraz bardziej świadomi inwestorzy wymagają dziś od tych urządzeń nie tylko efektywnej pracy, niezawodności i wysokiej jakości, ale również bezobsługowości oraz wielozadaniowości.
Powietrzne pompy ciepła – monoblok kontra split Powietrzne pompy ciepła czerpią energię z powietrza atmosferycznego, nawet gdy jego temperatura jest bardzo niska, i przekształcają ją w ciepło do energooszczędnego i ekologicznego ogrzewania budynków oraz wody użytkowej. Wśród urządzeń tego typu znaleźć można pompy ciepła monoblokowe oraz split. Co warto o nich wiedzieć?
Praca pompy ciepła Pompy ciepła powietrze-woda w wersji split i monoblok pracują w ten sam sposób. Pobierają energię zakumulowaną w powietrzu i zmieniają ją w ciepło przekazywane wodzie grzewczej w instalacji centralnego ogrzewania. Oba typy urządzeń pracują bardzo efektywnie i mogą osiągać takie same wydajności (zarówno pompa ciepła split Vitocal 200-S, jak i monoblokowa pompa Vitocal 200-A o mocy grzewczej od 5 do 17,4 kW charakteryzują się klasą efektywności energetycznej A++ i zapewniają niskie koszty eksploatacji dzięki wysokiemu współczynnikowi efektywności COP aż do 5,0 (A7/W35)). Oba rodzaje urządzeń mogą też zapewniać ogrzewanie oraz chłodzenie budynków, a także być zasilane prądem wytworzonym przez domową instalacją fotowoltaiczną.
Budowa pompy ciepła monoblok i split Zasadnicza różnica tkwi w budowie pompy ciepła monoblok i split. Oba urządzenia składają się z tych samych komponentów, jednak ich rozmieszczenie jest inne. W pompach ciepła typu split skraplacz (czyli wymiennik ciepła) zamontowany jest w jednostce wewnętrznej (instalowanej wewnątrz budynku), natomiast parownik, sprężarka i zawór rozprężny zlokalizowane są w jednostce zewnętrznej. Układ chłodniczy jest więc rozdzielony na dwie jednostki. Są one połączone przewodami, którymi krąży czynnik chłodniczy.
W przypadku monoblokowych pomp ciepła cały układ chłodniczy znajduje się w jednej jednostce. Jest on hermetyczny, w całości wykonywany fabrycznie. Pompy ciepła monoblok mogą, podobnie jak splity, składać się z dwóch jednostek. Wówczas w jednostce zewnętrznej znajduje się hermetycznie zamknięty układ chłodniczy, a w jednostce wewnętrznej np. podgrzewacz wody, trójdrożny zawór przełączający ogrzewanie/podgrzew c.w.u., pompa obiegowa i regulator. Jednostki wewnętrzna i zewnętrzna monoblokowej pompy ciepła połączone są przewodami wodnymi.
Instalacja pompy powietrznej Kolejna kluczowa różnica pomiędzy pompą ciepła monoblok a split tkwi w ich montażu. W przypadku pomp ciepła typu split część instalacji chłodniczej wykonuje instalator w czasie montażu, dlatego musi on posiadać dodatkowo uprawnienia chłodnicze (tzw. uprawnienia F-gazowe). W przypadku pomp ciepła typu monoblok instalator nie ingeruje w układ chłodniczy, wykonuje tylko podłączanie po stronie wodnej, nie musi więc posiadać uprawnień F-gazowych. Hermetycznie zamknięty układ chłodniczy daje nam pewność, że pompa ciepła jest szczelna (jakiekolwiek rozszczelnienie układu skutkuje ubytkiem gazu chłodniczego i nieprawidłową pracą urządzenia). Hermetycznie zamknięty układ chłodniczy eliminuje więc ryzyko występowania ewentualnych wycieków i znacznie ogranicza ryzyko popełnienia błędów instalacyjnych.
Użytkowanie pompy monoblok i split Z uwagi na to, że układ chłodniczy w pompach ciepła typu split nie jest hermetycznie zamknięty, wymaga on przeprowadzania corocznych kontroli szczelności. Urządzenia split o mocy ponad 10 kW wymagają również założenia tzw. karty produktu. Kontrole szczelności ani zakładanie kart nie są natomiast wymagane w przypadku pomp typu monoblok.
Monoblokowe pompy ciepła, w przeciwieństwie do splitów, wymagają z kolei zabezpieczenia przed zamarzaniem wody krążącej między budynkiem a jednostką zlokalizowaną na zewnątrz, na wypadek dłuższej przerwy w dostawie prądu w czasie mrozów. Aby zabezpieczyć układ przed zamarznięciem, wykonuje się tzw. ochronę pasywną w formie przyłączy elastycznych lub ochronę pasywną w postaci medium niezamarzającego (np. gotowego roztworu glikolu etylenowego) bądź zaworu opróżniającego.
Pakiet potrójnych korzyści – EKOOSZCZĘDNI. Nowa akcja promocyjna firmy Viessmann! Do końca roku przy zakupie pompy ciepła Vitocal 200-A/222-A klient otrzyma oczyszczacz powietrza GRATIS. W akcji promocyjnej mogą wziąć udział klienci, którzy zdecydują się na zakup wyszczególnionych zestawów pomp ciepła i realizację ich instalacji powierzą rekomendowanym przez Viessmann Firmom Partnerskim. Wystarczy zarejestrować zakup pompy ciepła Viessmann na stronie: moj.viessmann-serwis.pl, wprowadzić numer seryjny urządzenia i za pomocą kodu, który zostanie wysłany na podany adres e-mail, dokonać zamówienia oczyszczacza poprzez e-sklep: www.sklep-viessmann.pl. Zakup urządzeń firmy Viessmann to trzy korzyści! Po pierwsze to inwestycja w bezpieczeństwo, po drugie w ekologię, a po trzecie to inwestycja w pełni ekonomiczna. Urządzenia Viessmann to najwyższa jakość i efektywność pracy w dobrej cenie. Zapraszamy Państwa na naszą stronę internetową www.viessmann.pl, gdzie mogą Państwo złożyć zapytanie ofertowe. Odpowiedzią na zapytanie będzie porada techniczna naszego doradcy wraz z kompleksową ofertą cenową. r
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
Vademecum wykonawcy
WENTYLACJA MECHANICZNA W NOWYCH BUDYNKACH – jakich błędów unikać? mgr inż. Damian Czernik, projektant instalacji sanitarnych, ekspert zrównoważonego budownictwa, autor bloga Okiem inżyniera
Coraz więcej inwestorów decyduje się na projekt i wykonanie instalacji wentylacji mechanicznej. Dzięki takiej instalacji zyskujemy nie tylko stałą, kontrolowaną wymianę powietrza w budynku, ale zapobiegamy stratom ciepła, które w konwencjonalnym budownictwie uciekają bezpowrotnie wentylacją na zewnątrz. Chociaż zasada działania wentylacji jest niezmienna, to w każdym budynku do jej wykonania podchodzi się w sposób indywidualny. Dlatego w poniższym artykule podpowiadam, na co zwrócić uwagę podczas projektowania i montażu takiej instalacji.
Warto zwrócić uwagę, że wielkość przepływu strumienia powietrza wentylacyjnego powinna być zgodna z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późniejszymi zmianami oraz z PN-83/B-03430 – „Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania”. Często zdarza się, że strumienie powietrza wentylacyjnego są wielokrotnie przekroczone w stosunku do ogólnie przyjętych kryteriów projektowych, co skutkuje dużymi niedogod-
R
nościami dla domowników. jest
w której znajdziemy: obliczenia bilansu po-
Zalecane wymiany powietrza dla poszcze-
ilości
wietrza, dane techniczne dobranej centrali,
gólnych pomieszczeń podaje poniższa ta-
budynku
wytyczne materiałowe itp. Natomiast część
bela, która uwzględnia normy oraz zebrane
i usuwanie z niego powietrza brudnego, za-
rysunkowa powinna zawierać sposób pro-
doświadczenie autora.
nieczyszczonego. W odróżnieniu od wenty-
wadzenia oraz trasę kanałów wentylacyj-
Warto zwrócić uwagę, że rozdział powie-
lacji grawitacyjnej, wentylacja mechaniczna
nych, średnice kanałów, lokalizację centrali
trza w budynkach powinien być ściśle okre-
działa w sposób kontrolowany – oznacza to,
oraz umiejscowienie czerpni i wyrzutni. Brak
ślony na strefy emisji zanieczyszczeń, gdzie
że wpływ na jej intensywność ma użytkow-
projektu jest często podstawą późniejszych
robimy wywiew, tj. łazienka, kuchnia itp.,
olą
wentylacji
dostarczanie świeżego
mechanicznej odpowiedniej
powietrza
do
nik systemu. Dzięki temu możemy dostoso-
problemów z wentylacją, mianowicie inwe-
oraz strefy powietrza nawiewanego, gdzie są
wać wydajność wentylacji do aktualnej licz-
stor może się uskarżać zarówno na głośną
pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi
by domowników, zawieszając ją okresowo,
pracę instalacji, jak i nieprawidłowy rozdział
(pokoje, salon, sypialnie). Z tego względu
np. na czas rodzinnego spotkania. Dzięki
powietrza nawiewanego i wywiewanego czy
w pierwszej kolejności należy rozplanować
temu mamy w pomieszczeniach czyste, fil-
na zbyt niską wilgotność powietrza. W głów-
wywiew w budynkach, a dopiero później
trowane powietrze, natomiast wilgoć i zanie-
nej mierze jest to przyczyna niepoprawnego
kompensować wywiewane powietrze punk-
czyszczenia usunięte zostają na zewnętrz.
bilansu powietrza wentylacyjnego.
tami nawiewnymi.
Według badań nieprawidłowa wentylacja powoduje złe samopoczucie, problemy zdrowotne, a także zawilgocenie ścian i okien, co często jest przyczyną rozwoju pleśni i grzybów. Niestety, na etapie projektowania lub wykonywania takiej instalacji często popełniane są błędy, które skutkują późniejszą nieprawidłową pracą wentylacji.
Przewymiarowana lub niedowymiarowana centrala wentylacyjna Każda wentylacja mechaniczna powinna zo-
Lp.
projekt powinien zawierać część opisową,
44
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Min. strumień powietrza wywiewanego
nawiewanego
1
Kuchnia zamknięta wyposażona w kuchenkę gazową
70 m3/godz.
-
2
Kuchnia otwarta wyposażona w kuchenkę gazową
70 m3/godz.
-
3
Kuchnia wyposażona w kuchenkę elektryczną
50 m3/godz.
4
Łazienka
50 m3/godz.
-
m3/godz.
-
5
WC (bez wanny lub kabiny prysznicowej)
30
6
Wiatrołap oraz pomieszczenia pomocnicze typu garderoba, spiżarnia
15 m3/godz.
7
Pomieszczenia mieszkalne (pokój, salon, gabinet)
8
Garaż, kotłownia, pom. gospodarcze wydzielone w bryle budynku
stać wykonana na podstawie zrealizowanego wcześniej projektu budowlanego domu. Taki
Rodzaj pomieszczenia
www.ekspertbudowlany.pl
20 m3/godz./ os. Wentylacja grawitacyjna zgodna z oddzielnymi przepisami
AKCJA TERMOMODERNIZACJA 120 m3/godz.” – jednak realizujemy to po-
my mieć dostęp w razie kontroli oraz na po-
przez pracujący równolegle okap kuchenny,
trzeby okresowej wymiany filtrów. Niestety,
bez konieczności przewymiarowana centrali
często zdarza się, że centralę wentylacyjną
wentylacyjnej. Należy pamiętać, że strumie-
montujemy w najmniej odpowiednim do tego
nie powietrza powinny się bilansować. Jed-
miejscu. Po pierwsze, należy pamiętać, że
na z kilku propozycji bilansowania systemu
w pomieszczeniu, w którym instalowany jest
wentylacji mechanicznej wygląda tak:
rekuperator, musi być zapewniona tempera-
Pomieszczenie
Nawiew m3/godz.
Wywiew m3/godz.
Salon z jadalnią
80,0
–
Gabinet
30,0
–
Łazienka
Fot. 1. Prawidłowy montaż centrali wentylacyjnej ściennej wraz z odpływem skroplin z zasyfonowaniem
Błędem projektowym jest stosowanie na wiewów i wywiewów w każdym pomiesz czeniu, co zwiększa bilans powietrza wen tylacyjnego oraz projektowanie wywiewu o dużej wydajności w kuchni.
50,0
tura minimum 8°C powyżej zera, niezależnie od warunków panujących na zewnątrz – najlepiej, gdy jest to temperatura pokojowa. Jeśli centrala wentylacyjna będzie zlokalizowana na strychu nieużytkowym, zadbajmy, aby konstrukcja dachu na tym etapie była
Kuchnia
–
60,0
zaizolowana. Warto również wykonać do-
Pom. techniczne
–
30,0
datkową izolację zarówno rekuperatora, jak
Pokój 1
30,0
–
i kanałów. Łatwiej udaje się wtedy osiągnąć
Pokój 2
30,0
–
maksymalny odzysk ciepła, chronimy rów-
Sypialnia
50,0
–
nież kanały przed wykraplaniem się wilgoci
Łazienka
–
50,0
Pralnia
–
Razem:
220
na ich powierzchni.
30,0
Niewłaściwy dobór kanałów wentylacyjnych
m3/godz.
Nieprawidłowa lokalizacja centrali wentylacyjnej
Częstym błędem spotykanym na budowach jest wykonywanie instalacji z niezaizolowanych miękkich przewodów, tzw. typu flex. To
Prawdą jest, że przywołana w artyku-
Głównym elementem wentylacji mecha-
cienkie, elastyczne przewody, które w swo-
le norma zakłada: „zwiększenie strumienia
nicznej jest centrala wentylacyjna, ta z kolei
im pierwotnym przeznaczeniu miały służyć
objętości powietrza usuwanego z kuchni
powinna być wykonana w wydzielonym po-
do podłączenia okapu lub innych odciągów
w czasie jej użytkowania do co najmniej
mieszczeniu technicznym, do którego może-
miejscowych. Takie przewody, oprócz tego, promocja
TECHNIKA GRZEWCZA SANITARNA I KLIMATYZACYJNA
czasopismo / portal internetowy / konferencje www.rynekinstalacyjny.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
45
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA że generują duże opory przepływu, to mają
izolowania ich wełną mineralną, możemy
nierówną budowę wewnętrzną, co stanowi
zdecydować się na zastosowanie prefabryko-
idealne miejsce na odkładanie się zanie-
wanych kanałów ze spienionego polipropyle-
czyszczeń. Z tego względu niewłaściwą prak-
niu. Tego typu kanały nie wymagają izolacji,
tyką jest stosowanie tego typu przewodów na
ponieważ same w swojej budowie wykonane
łączeniach czerpni i wyrzutni oraz kanałów
są z gotowych kształtek styropianowych, np.
nawiewnych i wywiewnych. Są również po-
EPP łączonych mufowo. W najbliższej przy-
datne na uszkodzenia mechaniczne, co czę-
szłości tego typu rozwiązania mogą stać się
sto się zdarza podczas transportu przewodów
standardem wykonawczym ze względu na
oraz ich montażu. Zdecydowanie najlepszym
lekkość, niską wagę oraz szybkość montażu.
rozwiązaniem jest wykonanie przewodów w obrębie centrali z rur spiralnych sztywnych ze stali ocynkowanej. Takie przewody nale-
Brak miejsca na rozprowadzenie przewodów
ży zaizolować, np. wełną mineralną samo-
Projektując system wentylacji mechanicz-
przylepną, ekranowaną. Zabezpieczamy je
nej, musimy zadecydować, w jaki sposób
akustycznie, przeciwroszeniowo oraz przed
będziemy chcieć rozprowadzić przewody
stratami ciepła, zwłaszcza jeżeli stosujemy
wentylacyjne. Obecnie największym zainte-
nagrzewnicę wstępną.
resowaniem cieszy się wentylacja mecha-
Opcjonalnie, zamiast izolowanych ka-
niczna z rur PeHD, chodzi tu o odcinki na-
nałów ze stali ocynkowanej i późniejszego
wiewne i wywiewne, które rozprowadza się w pomieszczeniach. Na rynku są przewody o średnicach 50, 75 i 90 mm. Najczęściej
Przykład wentylacyjnych przewodów z EPP gr. 15 mm łącznych mufowo
Elastyczne rury wentylacyjne prowadzone w konstrukcji stropu
stosujemy te o wymiarze 75 mm, można je
Zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem
montować w stropach zalewanych betonem,
jest koordynacja projektowa, tzn. projekto-
jak i pod stropem – montowane w suficie
wanie wentylacji na etapie rysowania archi-
podwieszanym.
tektury i konstrukcji, możemy wtedy swo-
Elastyczne kanały znacznie łatwiej się
bodnie rozprowadzić przewody, nie martwiąc
układa, jednak powodują one większe opo-
się o kolizję z belkami konstrukcyjnymi lub
ry przepływu, dlatego centrala wentylacyjna
wysokością podłogi. Jeśli wentylacja mecha-
musi wyróżniać się odpowiednio dużym sprę-
niczna na etapie projektu budynku została
żem. W wentylacji z kanałów elastycznych
pominięta, trzeba będzie dostosować się do
nie wykorzystuje się kształtek, np. trójni-
grubości warstw stropowych. Rozwiązaniem
ków. Tam funkcję rozdziału powietrza pełnią
jest wykonanie w warstwie izolacji kanałów
skrzynki rozdzielcze oraz skrzynki rozprężne,
z polietylenu typu slim – spłaszczonych.
w których montuje się anemostat nawiewny
Opcjonanie trzeba będzie rozważyć wykona-
lub wywiewny.
nie sufitu podwieszanego.
Zdjęcia: autor
promocja
j e w o n w odsłonie
46
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
NAJLEPSZE IZOLACJE NA KAŻDĄ POTRZEBĘ
K-FLEX® K-ROCK K-FLEX® K-ROCK ALU
K-FLEX® ST, ECO, SOLAR HT
K-FLEX® PE K-FLEX® PE PLUS COLOR
www.kflex.com
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA czynnik przewodzenia ciepła, tzw. lambdę deklarowaną (λD). Podczas gdy deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła białych płyt fasadowych wynosi od 0,045 do 0,036 W/(m · K), lambda szarych płyt osiąga wartości 0,033–0,030 W/(m · K). Tak doskonałe parametry pozycjonują szary styropian jako jeden z najlepszych dostępnych na rynku wyrobów do izolacji budynków.
Innowacyjność w praktyce Dla większości wyrobów do izolacji termicznej budynków osiągnięcie przez przegrody zewnętrzne wymaganej już od 1 stycznia 2021 r. obniżonej wartości współczynnika przenikania ciepła (U) w praktyce oznaczać będzie najczęściej konieczność zwiększenia ich grubości. Może się to wiązać z pewnymi
Czy szary styropian jest lepszy?
utrudnieniami użytkowymi i wykonawczymi. I tu pojawiają się praktyczne korzyści z in-
Kamil Kiejna, prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu (PSPS)
Szary styropian to bynajmniej nie tylko kolor dodany do standardowej białej odmiany. Różnice między białymi a szarymi płytami zaczynają się już na poziomie surowca, z którego powstają oba produkty. Korzyści płynące z innowacyjnych właściwości tego materiału sprawiły, że szare płyty szybko zyskały miano termoizolacji klasy premium, a szary kolor na elewacjach stał się znakiem energooszczędności i jakości. Inteligentny materiał Polistyren do produkcji szarych odmian to surowiec innowacyjny. Poza tym, że jest on opracowywany przy jeszcze mniejszym obciążeniu środowiska naturalnego, w specjalnym procesie ekstruzji uszlachetniony został także wyjątkowymi dodatkami atermicznymi. To właśnie obecności grafitu, aluminium albo związków węgla, zarówno surowiec, jak i płyty zawdzięczają swój srebrnoszary kolor. Na tym nie kończy się jednak rola dodatków. Sprawiają one również, że w matrycy końcowego produktu, za pomocą składników pochłaniających i odbijających podczerwień, ograniczono przepuszczalność promieniowania cieplnego gotowych płyt. Dzięki temu szare odmiany styropianu są w stanie osiągnąć nawet o 1/3 lepszy (niższy) niż białe współ-
48
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Grubości szarych płyt styropianowych
www.ekspertbudowlany.pl
Surowiec do produkcji szarego styropianu wzbogacony jest dodatkami atermicznymi, które decydują o ciemnej barwie i bardzo dobrych właściwościach termoizolacyjnych gotowych płyt. Odcień szarości płyt zależy między innymi od rodzaju dodatku i gęstości danej odmiany
Systemy ociepleń ETICS z płytami styropianowymi to nie tylko jedne z najtrwalszych, ale i najmniej uciążliwych dla środowiska sposobów
ograniczenia
zapotrzebowania
budynków na energię. Styropian aż w 98% stanowi powietrze – najlepszy izolator, neutralny, bezinwazyjny i niewyczerpalny surowiec dostępny na naszej planecie. Pozostałe
Matryca płyty
2% to inteligentna polistyrenowa osłonka,
nowacyjności szarego styropianu. Dzięki
która sprawia, że powietrze jest zamknię-
zdecydowanie lepszym parametrom szarych
te i nieruchome. Szare płyty styropianowe
płyt, ich zastosowanie pozwoli na uzyskanie
(podobnie jak białe) powstają w bezodpado-
wymaganej poprawy izolacyjności przegrody,
wym i przyjaznym dla środowiska procesie
bez konieczności zwiększania dotychczas
produkcji, a ich skład i budowa pozwalają
stosowanej grubości warstwy ocieplenia.
poddać je pełnemu recyklingowi, nawet wie-
Możliwość zastosowania cieńszej warstwy
lokrotnie. Uzyskany wtórnie surowiec może
termoizolacji będzie miała szczególne zna-
być użyty do ponownej produkcji nowych
czenie m.in. przy obróbkach dachowych,
płyt styropianowych, bez uszczerbku dla ich
a także w obrębie otworów okiennych. Mniej-
końcowej wydajności. Raz wprowadzony
sze zagłębienie okien w grubości przegrody
do obrotu i zainstalowany na budynku wy-
pozwoli wpuścić do pomieszczeń więcej
rób nie tylko przez wiele lat przyczynia się
światła dziennego, co wpłynie na lepsze wy-
do zmniejszenia jego zapotrzebowania na
korzystanie i zbilansowanie energii oraz przy-
energię i emisji szkodliwych substancji do
jemniejsze odczucia domowników.
atmosfery, ale może być też wielokrotnie po-
Mniejsza grubość termoizolacji to także
nownie wykorzystany do tego samego celu.
łatwiejsze wykonawstwo i niższa całkowita
Między innymi dlatego spośród dominują-
waga ocieplenia. Alternatywa w postaci sza-
cych dziś w Europie rozwiązań i wyrobów do
rych płyt zwalnia z konieczności zastosowa-
izolacji ścian budynków to właśnie styropian
nia izolacji grubszej i cięższej, zmniejsza ry-
i systemy ociepleń ze styropianem należą do
zyko potencjalnych uszkodzeń elewacji i ich
najczęściej stosowanych.
ewentualne skutki dla otoczenia.
Środowisko i recykling
Bilans kosztów inwestycji a oszczędności
Troska o środowisko oraz zdrowie i komfort
Wybierając wyrób do izolacji, warto pamię-
użytkowników to obecnie kluczowe kryteria
tać, że koszt ocieplenia przekłada się na
wyboru produktów, także budowlanych. Do
stopę zwrotu tej inwestycji, a więc czas,
najistotniejszych cech wyrobu budowlanego
w jakim zaczniemy odczuwać oszczędności
z perspektywy oceny środowiskowej należy
wynikające z niższych kosztów ogrzewania
jego trwałość oraz oddziaływanie na eko-
czy klimatyzacji budynku poddanego termo-
system na wszystkich etapach cyklu życia
modernizacji.
– w procesie produkcji, eksploatacji oraz po zakończeniu jego użytkowania.
Szare płyty styropianowe są wprawdzie droższe niż białe tej samej grubości, ale ich
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
reklama
Schemat działania dodatków atermicznych w szarym styropianie
49
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA O ile w obrębie płyt styropianowych różnice kosztów ocieplenia w systemie ETICS sprowadzać się będą do różnic wynikających z izolacyjności oraz grubości płyt, o tyle ocieplenie z wełną mineralną, w tym samym układzie grubości i warstw, może być nieco droższe, różnica może sięgać nawet do 50%. Wpływają na to nie tylko wyższe koszty samego wyrobu do izolacji, ale także kleje, większa liczba i wyższy koszt łączników czy wykonawstwo. Zgodnie z obowiązującymi od 2021 roku wymaganiami izolacyjności przegród, do ocieplenia ściany z pustaka ceramicznego grubości 25 cm wystarczą płyty szarego styropianu o lambdzie 0,031 W/(m · K) o grubości 13 cm lub standardowego białego o lambdzie 0,040 W/(m · K) o grubości 16 cm. Zastosowanie wyrobów o gorszej lambdzie będzie wymagać nawet dodatkowych 7 cm izolacji.
Uwagi wykonawcze Przekrój ściany – porównanie grubości szarego i białego styropianu dla U = 0,20 na przykładzie ocieplenia ściany z silikatów o λ = 0,55 i grubości 24 cm (szary o λ = 0,031 i gr. 14 cm, biały λ = 0,040 i gr. 18 cm)
Innowacyjne właściwości szarych płyt związane z pochłanianiem ciepła i promienio-
wybór, z racji lepszej izolacyjności, oznacza
siatki, kołków i tynku. Sprawia to, że w ogól-
wania podczerwonego sprawiają, że szary
możliwość zastosowania płyt o obniżonej
nym bilansie ocieplenie z szarym styropia-
styropian jeszcze bardziej niż biały należy
grubości. Poza tym wiąże się z mniejszym
nem może okazać się porównywalne, a na-
chronić przed słońcem. Dlatego tak ważne
zużyciem innych składników systemu: kleju,
wet tańsze niż ze standardowym białym.
jest, aby prace ociepleniowe prowadzone były w sposób profesjonalny, tj. z zachowaniem wszystkich wymagań produktowych i wykonawczych wskazanych w karcie technicznej szarego styropianu (w szczególności stosowania zacieniających siatek osłonowych na rusztowaniach przez cały czas trwania prac). Skrupulatne przestrzeganie reżimu wykonawczego przewidzianego przez producentów izolacji i systemowej chemii pozwoli uniknąć najczęściej popełnianych błędów podczas aplikacji ocieplenia z szarych płyt i cieszyć się ich właściwościami przez wiele
Poglądowe porównanie potrzebnej grubości ocieplenia ścian przy wykorzystaniu białych i szarych płyt styropianowych
lat eksploatacji. Rysunki i zdjęcia: PSPS promocja
.com.pl
50
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
AKCJA TERMOMODERNIZACJA
STYROPIAN BIAŁY CZY GRAFITOWY wybór materiałów zgodnych
z WT 2021
Oszczędzanie energii to już nie jest tylko hasło ani apel. To konkretne działania i obowiązki, które dotyczą na przykład osób budujących domy. W 2021 roku muszą one pamiętać, że zaostrzyły się wymagania dotyczące energooszczędności budynków, a to ma wpływ na wybór technologii oraz materiałów budowlanych.
N
owe przepisy określane są jako wa-
2021, trzeba tylko robić to umiejętnie. Naj-
runki techniczne 2021 lub standard
prościej mówiąc, cieńsza warstwa styropianu
energetyczny
zatem
o lepszych parametrach da ten sam efekt, co
chcemy, choćby pobieżnie, zapoznać się ze
2021,
jeśli
grubsza warstwa styropianu o gorszych pa-
zmianami, warto ich szukać pod tymi dwo-
rametrach.
ma hasłami.
– Współczynnik przewodzenia ciepła bę-
– Standard energetyczny opisany jest
dzie zawsze oznaczony na etykiecie. Jednak
przez wskaźniki i wzory, ale i tak łatwo się
już na pierwszy rzut oka możemy rozróżnić
zorientować, jaki jest cel zmian: dom ma
rodzaje styropianu. Niższy współczynnik ma
wykorzystywać mniej energii, zwłaszcza tej
styropian pasywny, np. taki jak Passive Pro
nieodnawialnej. Olbrzymim „konsumentem”
31. Łatwo go poznać po ciemnoszarym ko-
energii jest ogrzewanie, zatem coraz więk-
lorze, który jest skutkiem dodatku grafitu.
szego znaczenia nabierają technologie, któ-
Z kolei styropian uniwersalny, taki jak np.
re pozwalają jak najwięcej ciepła zatrzymać
Fasada Pro 40, jest biały. Dodatkowo stara-
w budynku – mówi Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny w firmie Styropmin.
my się uwzględnić wszystkie ważne informaźródeł energii, materiałów budowlanych,
cje o styropianie w naszych nazwach, dlate-
W dużej mierze zatem to termiczna izolacja
wielkości otworów, czyli okien i drzwi, aby
go liczby 31 w przypadku Passive Pro i 40
domu przesądza o tym, w jakim stopniu jeste-
w ostatecznym rozrachunku dom spełniał
w przypadku Fasady nawiązują do współ-
śmy w stanie oszczędzać energię i, nie zapo-
obowiązujący od początku tego roku stan-
czynnika przewodzenia ciepła – wskazuje
minajmy o tym, pieniądze. Im mniej energii
dard energetyczny.
Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny
potrzeba do wyprodukowania i utrzymania ciepła w domu, tym mniej za to płacimy.
W przypadku ścian, podłóg czy dachu
w firmie Styropmin
kluczowe znaczenie ma jak skuteczną będą
Projektując dom, warto poświęcić więcej
barierą dla ciepła – ile go zostanie wewnątrz
uwagi szczegółom związanym z technolo-
domu, a ile bezproduktywnie się wydostanie.
giami budowlanymi. Poprośmy projektanta,
Skuteczność tej bariery zależy od warstwy
aby przedstawił nam różne warianty związa-
Wszystko zaczyna się od projektu. Już na
ociepleniowej, inaczej od warstwy izolacji
ne z wyborem różnych materiałów i omówił
tym etapie wszystkie parametry domu muszą
termicznej. Najczęściej wybieranym mate-
z nami ich plusy i minusy.
być tak obliczone – przy uwzględnieniu m.in.
riałem ociepleniowym jest styropian, trzeba
Skuteczność warstwy izolacyjnej
jednak pamiętać, że poszczególne rodzaje styropianu różnią się właściwościami. Kluczowy zatem jest właściwy wybór. Skuteczność warstwy izolacji zależy od kombinacji dwóch elementów. Po pierwsze, chodzi o parametr styropianu, który nazywa się współczynnikiem przewodzenia ciepła, inaczej lambda. Im jest on niższy, tym lepiej, to znaczy, że mniej ciepła „ucieknie”. Po drugie, chodzi o grubość warstwy. Z tego powodu każdy styropian nadaje się do tego, aby używać go w standardzie energetycznym EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
Styropmin ul. Gen. K. Sosnowskiego 71 05-300 Mińsk Mazowiecki tel. 25 759 32 23 biuro@lshpl.com, www.styropmin.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
51
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021
SYSTEM OCIEPLEŃ ATLAS TERMO PLUS Opis systemu: system ATLAS TERMO PLUS jest złożonym systemem ociepleń ścian zewnętrznych budynków, którego wykonanie polega na umocowaniu do ściany, od jej zewnętrznej strony, płyt termoizolacyjnych z pianki fenolowej (PF), ułożeniu na nich warstwy z zaprawy zbrojonej siatką, a następnie wykonaniu warstwy zewnętrznej z tynku cienkowarstwowego. Płyta rezolowa ma dwukrotnie niższą lambdę (0,02–0,021) niż standardowy styropian EPS (0,04), co pozwala ograniczyć miejsce (grubość) potrzebnego docieplenia. Zalecany do wykonania ocieplenia takich fragmentów elewacji, jak ościeża otworów okiennych i drzwiowych, lukarn, gzymsów, wykuszy itp. Ułatwia obróbkę trudnych miejsc ociepleń realizowanych z zastosowaniem innych wyrobów termoizolacyjnych takich jak EPS, XPS i wełna mineralna. System przeznaczony do wykonywania ociepleń ścian zewnętrznych budynków, może być stosowany zarówno na powierzchniach otynkowanych, jak i na murach surowych, wykonanych z cegły i bloczków (ceramicznych, wapienno-piaskowych, kamiennych), z betonu komórkowego i betonu (monolitycznego lub w postaci prefabrykatu). Zalecany podczas prac ociepleniowych w budownictwie tradycyjnym, energooszczędnym i pasywnym. System ociepleń ATLAS TERMO PLUS posiada Krajową Ocenę Techniczną ITB-KOT-2020/0939 wydanie 1. Krajowa Deklaracja Zgodności nr 003-11/2020. Certyfikat Zakładowej Kontroli Jakości nr 020-UWB-0997/Z.
SYSTEM OCIEPLEŃ ATLAS CERAMIK Opis systemu: system ATLAS Ceramik to system wyjątkowy, który daje projektantowi swobodę tworzenia niepowtarzalnych aranżacji, nadawania wyjątkowości fasadom wykonywanym w systemach ETICS i łączenia różnych efektów dekoracyjnych. Jest to jedyny system pozwalający na stosowanie płyt ceramicznych o powierzchni aż do 4 m2 oraz płyt kamiennych o powierzchni do 1 m2 (dzisiejszy standard rynkowy to płytki ceramiczne o powierzchni maks. 0,36 m2). Zastosowane w systemie ATLAS Ceramik kleje żelowe z rodziny ATLAS Geoflex oraz wysokoelastyczne kleje z rodziny ATLAS Plus pozwalają na przenoszenie wysokich obciążeń termicznych nawet przy wielkich formatach i ciemnych kolorach okładzin ceramicznych bądź kamiennych. Należy pamiętać również o rekomendowanych produktach do wykonania warstwy zbrojonej (ATLAS Hoter U2, Stopter K-20), pozwalających sprostać takim obciążeniom. System ATLAS Ceramik ze względu na swoje technologiczne zaawansowanie wymaga starannego podejścia projektowo-wykonawczego. Wielkość płyt okładzinowych w połączeniu z obciążeniami termicznymi elewacji wymaga zawsze opracowania projektu ocieplenia (jest to wymóg wpisany do ITB-KOT 2018/0385 wydanie 3). Temperatura powierzchni jasnych płyt w lecie sięga 40–50°C, dla ciemnych będzie to ok. 70°C. W tym systemie izolację termiczną stanowią płyty ze styropianu EPS TR100.
SYSTEM ATLAS ETICS Opis systemu: kluczową cechą systemu Atlas ETICS w kontekście zaawansowanego oszczędzania energii jest możliwość wykonania izolacji z EPS o grubości do 50 cm, czyli o ponad dwa razy więcej niż w standardowo stosowanych obecnie rozwiązaniach. System Atlas ETICS to kompletne rozwiązanie, które ma wszelkie wymagane prawem dokumenty i umożliwia wykorzystanie różnych rozwiązań materiałowych i dekoracyjnych. Dzięki użyciu różnych materiałów elewacyjnych wykończenie ściany może mieć wygląd betonu architektonicznego, naturalnego drewna, murowanej z klinkieru, kamienia naturalnego. System Atlas ETICS pozwala nie tylko stworzyć bardzo atrakcyjnie wyglądającą fasadę, ale ma też bardzo dobre parametry techniczne. Materiały wyeksponowane na bezpośrednie oddziaływanie środowiska atmosferycznego zostały przebadane pod kątem ryzyka porażenia biologicznego. Tynki cienkowarstwowe oraz farby elewacyjne ATLAS dzięki bardzo dużej zawartości środków hydrofobowych, małej nasiąkliwości strukturalnej, specjalnie dobranym żywicom oraz biocydom kapsułowanym skutecznie zabezpieczają elewację przed rozwojem glonów i grzybów pleśniowych nawet po długotrwałych opadach deszczu. Potwierdził to Instytut Techniki Budowlanej (zgodnie z PN-EN 15458 – po wymywaniu). Produkty ATLAS to jedyne na rynku wyroby z poświadczoną skutecznością środków biocydowych. Wyniki badań można znaleźć w Krajowej Ocenie Technicznej.
ATLAS sp. z o.o. ul. Św. Teresy 105, 91222 Łódź centrala: ul. Kilińskiego 2, 91421 Łódź, tel. 42 631 88 00 atlas@atlas.com.pl, www.atlas.com.pl
52
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021
AIRIUM™ – MINERALNA PIANA IZOLACYJNA DLA ZRÓWNOWAŻONEGO BUDOWNICTWA
PIERWSZE TAKIE ROZWIĄZANIE NA RYNKU
Poprawa efektywności energetycznej budynków należy do największych wyzwań XXI wieku. Odpowiedzią Lafarge jest Airium™ – technologia produkcji mineralnej izolacji, która poprawia efektywność energetyczną budynków, od podłogi, przez ściany, aż po dach. Nowa definicja izolacji Airium™ Airium™ jest wytwarzane na bazie zawiesiny cementu i wodnej piany. Składa się głównie z zamkniętych i równo rozłożonych w masie pęcherzyków powietrza. Jest to pierwsza pianka mineralna, która oferuje najwyższy poziom izolacji, zapewniając idealny komfort termiczny zarówno w niskich, jak i wysokich temperaturach. Materiał Skład
100% mineralny Właściwości
Klasa ochrony przeciwpożarowej
A1 (niepalny)
Współczynnik przewodzenia ciepła Przykłady wartości R
35–60 mW/(m·K) 3–4 (15 cm) m2·K/W 40–200 kg/m3
Gęstość Wytrzymałość na ściskanie Pochłanianie dźwięków (grubość 20 cm)
20–500 kPa 0,6
Absorpcja wody (EN 1609)
4 kg/m2
Odporność na dyfuzję pary
7
Skurcz
4 mm/m
Odporność na owady/pleśń
tak
Zastosowanie Spienianie na miejscu Wypełnienie pustek
tak tak 5–30 m3/h
Tempo produkcji Zautomatyzowana produkcja
tak
Twardnienie Wilgotność
50% RH
Czas schnięcia (20°C/40% Rh)
24 godz.
Czas wiązania (20°C)
<10 godz.
Jako materiał całkowicie mineralny jest ona również w pełni bezpieczna, ognioodporna, w 100% nadaje się do recyklingu, jest odporna na działanie owadów i gryzoni i nie zawiera żadnych dodatków chemicznych. Zastosowanie Airium™ W typowym domu Airium™ ma różne zastosowania, dające możliwość uzyskania pełnej powłoki izolacyjnej bez mostków termicznych dla całego domu. Airium™ to spokój ducha, komfort i zdrowie dla domowników, a także bezproblemowy, łatwy w użyciu i elastyczny materiał dla budujących domy. Airium™ można aplikować jako warstwy podposadzkowe podkładów podłogowych, ścian warstwowych, izolacji stropodachów i poddaszy, a także jako wypełnienia pustaków ściennych. Cechy wyróżniające Airium™ 1. Airium™ to alternatywna izolacja, zapewniająca komfort i spokój. Nasz materiał jest: Skuteczny: pomaga radzić sobie ze zmianami temperatury i akustyką: izolacyjność cieplna, brak mostków termicznych, odpowiednia akustyka potwierdzona badaniami dla przegrody z podkładem cementowym i ASA, mniejsza grubość podkładu podłogowego – efektywniejsze aspekty grzewcze i mniejsze koszty ogrzewania. Zdrowy i bezpieczny: bez chemikaliów, jako optymalna ochrona przeciwpożarowa – klasa A1 według norm UE.
Zrównoważony: najbardziej trwała, niskoemisyjna i niedroga opcja izolacji w 100% nadająca się do recyklingu. 2. Airium™ może ułatwić życie na budowie, jeśli chodzi o izolację, ponieważ jest: Wydajne: przy użyciu tego samego materiału możesz jednocześnie budować i izolować: możliwość wylewania jednorazowo do 80 cm warstwy, szybka aplikacja na dużych obiektach do 1000 m2 z jednego Airium trucka. Bezproblemowe: ma mniejsze wymagania w zakresie transportu, przechowywania i przeładunku: gotowe, stabilne rozwiązanie systemowe – materiał dostarczany na miejsce, tj. brak konieczności przenoszenia czy magazynowania produktu na budowie, materiał produkowany na realizacji – mobilna aplikacja z Airium trucka, Airium™ waży 12-krotnie mniej w transporcie niż standardowy materiał, zawsze pracujemy z materiałem lokalnym. Łatwe w użyciu: Airium™ to rozwiązanie mobilne, wylewane jest jako materiał płynny i dobrze wypełnia miejsca, w które jest wlewane, oraz znacznie zwiększa tempo pracy:
brak wolnych przestrzeni (pustek), właściwości wyrównawcze, łatwość obróbki powierzchni, łatwość i szybkość wbudowania, łatwość uzyskania spadków na stropodachu, materiał nie pozostawia odpadów – brak konieczności utylizacji i wyrzucania pieniędzy, atrakcyjna cena – proporcjonalna do zużycia, nie zapłacisz więcej niż zużyjesz.
3. Airium™ zapewnia izolację, która jest: Ekologiczna: jest to niskoemisyjny materiał, nadający się do recyklingu. Zdrowa: pozwala na utrzymywanie powietrza wolnego od chemii oraz pleśni. Trwała: wytrzymuje ponad 100 lat: pewna jakość produktów – gwarancja marki Lafarge.
LAFARGE Al. Jerozolimskie 142 B, 02305 Warszawa www.airium.pl, www.lafarge.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
53
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021 SYSTEM LAKMA TERM ST Opis produktu: system ociepleń LAKMA® TERM ST jest montowany metodą ETICS, która polega na przymocowaniu od strony zewnętrznej warstwowego układu izolacyjno-elewacyjnego, w którym warstwę izolacji termicznej stanowią płyty styropianowe, a warstwę elewacyjną cienkowarstwowa wyprawa tynkarska nakładana na wcześniej przygotowaną warstwę zbrojoną. System LAKMA® TERM ST stosuje się zarówno w już istniejących, jak i nowo wznoszonych budynkach w celu zapewnienia odpowiedniego komfortu cieplnego przy jednoczesnym nadaniu odpowiedniej estetyki i trwałości elewacji. Schemat systemu LAKMA TERM ST: 1 – ściana nieocieplona, 2 – zaprawa klejąca SYNTEKOL PS/POROLIT PU, 3 – płyta izolacyjna (styropian), 4 – zaprawa klejąco-szpachlowa SYNTEKOL PSW, 5 – siatka z włókna szklanego, 4 – zaprawa klejąco-szpachlowa SYNTEKOL PSW, 6 – preparat gruntujący TOTALGRUNT, 7 – tynk POROLIT/AKRYLTYNK PLUS/POROLIT QM/MINERALTYNK Q/TYNKSIL PLUS/TYNKSIL S PLUS/POROLIT S/POROLIT QS/TYNKSIL QS PLUS/TYNK KWARCOWY.
SYSTEM LAKMA TERM WM Opis produktu: system ociepleń LAKMA® TERM WM jest montowany metodą ETICS, która polega na przymocowaniu od strony zewnętrznej warstwowego układu izolacyjno-elewacyjnego, w którym warstwę izolacji termicznej stanowią płyty z wełny mineralnej, a warstwę elewacyjną paroprzepuszczalna, cienkowarstwowa wyprawa tynkarska nakładana na wcześniej przygotowaną warstwę zbrojoną. System LAKMA® TERM WM stosuje się zarówno w już istniejących, jak i nowo wznoszonych budynkach w celu zapewnienia odpowiedniego komfortu cieplnego i akustycznego przy jednoczesnym nadaniu odpowiedniej estetyki i trwałości elewacji. Schemat systemu LAKMA TERM WM: 1 – ściana nieocieplona, 2 – zaprawa klejąca SYNTEKOL PSW, 3 – płyta izolacyjna (wełna mineralna), 4 – zaprawa klejąco-szpachlowa SYNTEKOL PSW, 5 – siatka z włókna szklanego, 4 – zaprawa klejąco-szpachlowa SYNTEKOL PSW, 6 – preparat gruntujący TOTALGRUNT, 7 – tynk POROLIT/AKRYLTYNK PLUS/POROLIT QM/MINERALTYNK Q/TYNKSIL PLUS/TYNKSIL S PLUS/POROLIT S/POROLIT QS/TYNKSIL QS PLUS/TYNK KWARCOWY.
SYSTEM LAKMA TERM WM SUFIT Opis produktu: system ociepleń LAKMA® TERM WM SUFIT przeznaczony jest do ocieplania stropów od strony sufitów w budynkach nieogrzewanych, nowo wznoszonych oraz istniejących. Polecany jest w szczególności do ocieplania stropów dużych parkingów, garaży wielopoziomowych (poziomy pod kondygnacjami użytkowymi), hal przemysłowych, nad którymi zlokalizowane są lokale użytkowe, nad przejazdami, przejściami oraz innymi lokalami, nad którymi lub w sąsiedztwie których znajdują się pomieszczenia ogrzewane. System LAKMA® TERM WM SUFIT może być stosowany zarówno w pomieszczeniach zamkniętych, jak i otwartych. Schemat systemu LAKMA TERM WM SUFIT: 1 – strop, 2 – zaprawa klejąco-szpachlowa SYNTEKOL PSW, 3 – płyta izolacyjna (wełna mineralna), 4 – preparat gruntujący TOTALGRUNT, 5 – tynk POROLIT QM.
LAKMA SAT Sp. z o.o. ul. Frysztacka 173, 43–400 Cieszyn tel. 33 852 66 01, www.lakma.pl, www.fguardi.com.pl
54
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021 TYNK SILIKONOWY TYNKSIL QS PLUS Opis produktu: TYNKSIL QS PLUS to najwyższej jakości silikonowa masa tynkarska o strukturze „baranka”. Dzięki zawartości mikrowłókien zbrojących oraz nowoczesnej formule TYNKSIL QS PLUS wykazuje wysoką odporność na działanie zmiennych warunków atmosferycznych i agresywnego wpływu środowiska. Produkt posiada wysokie właściwości hydrofobowe oraz zabezpieczenie przed porostem pleśni i grzybów dzięki czemu tynkowane powierzchnie przez długi okres zachowają czysty i świeży wygląd. Cechy szczególne: TYNKSIL QS PLUS polecany jest jako końcowa warstwa dekoracyjno-ochronna przy wykonywaniu systemów ociepleń metodą ETICS, gdzie warstwę dociepleniową stanowią płyty styropianowe lub płyty z wełny mineralnej. TYNKSIL QS PLUS posiada Europejskie Oceny Techniczne LAKMA TERM ST i LAKMA TERM WM oraz spełnia wymagania normy EN 15824:2017. Produkt polecany zarówno do nanoszenia metodą tradycyjną (paca), jak i metodą natryskową przy użyciu agregatów tynkarskich LAKMA TERM.
TYNK KWARCOWY FRANCESCO GUARDI COLLEZIONE Opis produktu: Tynk kwarcowy z kolekcji Francesco GUARDI to linia ekskluzywnych mas dekoracyjnych, produkowanych na bazie najwyższej jakości żywic polimerowych oraz ściśle wyselekcjonowanych kruszyw kwarcowych o grubości ziarna od 0,1 do 1,2 mm. Dzięki wysokim parametrom wytrzymałościowym oraz odporności na zmienne warunki atmosferyczne produkt polecany jest jako końcowa warstwa dekoracyjno-ochronna przy wykonywaniu systemów ociepleń metodą ETICS, gdzie warstwę dociepleniową stanowią płyty styropianowe lub płyty z wełny mineralnej. Produkt wykazuje również wysokie właściwości hydrofobowe oraz posiada zabezpieczenie przed porostem pleśni i grzybów dzięki czemu tynkowane powierzchnie przez długi okres zachowają czysty i świeży wygląd. Cechy szczególne: Tynk kwarcowy posiada Europejskie Oceny Techniczne LAKMA TERM ST i LAKMA TERM WM, Atest Higieniczny PZH oraz spełnia wymagania normy EN 15824:2017. Produkt dostępny jest w 3 liniach kolorystycznych – Kolekcja Natural i Barwy Ziemi odzwierciedlają efekty zbliżone do kamieni naturalnie występujących w przyrodzie – granitów, marmurów czy piaskowców. Linia Extreme to seria 8 intensywnych i kontrastowych kolorów przeznaczonych głównie do zaakcentowania wybranego fragmentu ściany dzięki czemu wykańczane powierzchnie uzyskają nowoczesny i oryginalny wygląd. Każda z kompozycji kolorystycznych może zawierać w swoim składzie wyjątkowe dodatki dekoracyjne takie jak płatki miki bezbarwnej, brązowej, złotej lub srebrnej oraz węglik krzemu i chips metaliczny.
LAKMA SAT Sp. z o.o. ul. Frysztacka 173, 43–400 Cieszyn tel. 33 852 66 01, www.lakma.pl, www.fguardi.com.pl promocja
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
55
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021
KOŁEK FASADOWY Z WBIJANYM TRZPIENIEM METALOWYM RTFIX8M Opis produktu: uniwersalny kołek fasadowy wbijany z trzpieniem stalowym polecany do systemów ociepleń ETICS.
Zastosowanie: systemy ociepleń elewacji (ETICS), płyty styropianowe, płyty z wełny mineralnej, płyty poliuretanowe, korek, płyty z wełny drzewnej.
Cechy szczególne: łatwy i szybki montaż we wszystkich kategoriach podłoży (A, B, C, D, E). Unikalna strefa kompresji kołka zapewnia precyzyjną aplikację produktu. Zredukowana punktowa przenikalność termiczna do 0,001 W/K dzięki zastosowaniu wysokiego obtrysku trzpienia stalowego, ogranicza straty ciepła na elewacji. Najwyższe dopuszczalne obciążenia przy skróconej strefie kotwienia do 25 m. Wysoka sztywność talerza (1,0 kN/mm) zapewnia stabilność układu ociepleniowego, przeciwdziałając drganiom wywołanym przez siły ssące wiatru. Zwiększona średnica łba ułatwiająca wbijanie trzpienia, zwiększająca komfort montażu. Wstępnie zmontowany trzpień i kołek rozporowy dla zapewnienia komfortu i szybkości pracy. Aplikacja do projektowania i optymalizacji zamocowań EasyFix
Atesty, certyfikaty Certyfikowane do: betonu C12/15-C50/60, betonowego panelu osłonowego C16/20-50/60, cegły ceramicznej pełnej (Kategoria użytkowa B), cegły silikatowej pełnej (Kategoria użytkowa B), cegły silikatowej otworowej (Kategoria użytkowa C), cegły dziurawki, betonu lekkiego, betonu komórkowego (Kategoria użytkowa D), bloczków otworowych z betonu lekkiego (Kategoria użytkowa D), bloczków z betonu lekkiego.
KOŁEK FASADOWY WKRĘCANY RTFIX8S Opis produktu: najszybszy kołek fasadowy do montażu powierzchniowego z możliwością montażu zagłębionego. Cechy szczególne: łatwy i szybki montaż we wszystkich kategoriach podłoży (A, B, C, D, E). Unikalna strefa kompresji kołka zapewnia precyzyjną aplikację produktu. Zredukowana punktowa przenikalność łącznika TFIX-8S (0,001–0,002 W/K) dzięki zastosowaniu wysokiego obtrysku trzpienia stalowego ogranicza straty ciepła na elewacji. Wysoka sztywność talerza (0,6 kN/mm) zapewnia stabilność układu ociepleniowego, przeciwdziałając drganiom wywołanym przez siły ssące wiatru. Wstępnie zmontowane elementy łącznika pozwalają na oszczędność czasu i pracy. Unikalna konstrukcja strefy kotwienia pozwala na przenoszenie wysokich obciążeń, ograniczając ilość zakotwień zalecanych na m2. Najlepsze parametry przy zastosowaniu zredukowanej do 25 mm strefy kotwienia.
Rawlplug S.A. Dystrybucja w Polsce: Infolinia Biura Obsługi Klienta: 801 000 103 email: bok@rawlplug.com www.rawlplug.com 56
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021
KOŁEK FASADOWY WKRĘCANY RTFIX8S...X Opis produktu: najefektywniejszy kołek fasadowy do montażu zagłębionego w płytach termoizolacyjnych z możliwością montażu powierzchniowego. Cechy szczególne: łatwy i szybki montaż we wszystkich kategoriach podłoży (A, B, C, D, E). Montaż z zatyczkami termoizolacyjnymi R-TFIX-CAP pozwala na uzyskanie jednorodnej powierzchni elewacji oraz redukcję punktowej przenikalności termicznej (0,001–0,002 W/K). Wysoka sztywność talerza (0,6 kN/mm) zapewnia stabilność układu ociepleniowego, przeciwdziałając drganiom wywołanym przez siły ssące wiatru. Unikalna konstrukcja strefy kotwienia pozwala na przenoszenie wysokich obciążeń, ograniczając ilość zakotwień zalecanych na m2. Najlepsze parametry przy zastosowaniu zredukowanej do 25 mm strefy kotwienia. Montaż zagłębiony w warstwie termoizolacji możliwy przy zastosowaniu końcówki montażowej R-TFIX-TOOL-CS lub dodatkowego zestawu złożonego z talerza R-KWX-063, zatyczki termoizolacyjnej R-TFIX-CAP63 oraz dokręcającego grota R-TFIX-TOOL-BLACK. Montaż powierzchniowy na warstwach termoizolacji możliwy przy zastosowaniu końcówki systemowej R-TFIX-TOOL-GREY oraz zatyczki termoizolacyjnej R-TFIX-CAP15. Wstępnie zmontowane elementy łącznika pozwalają na oszczędność czasu i pracy. Unikalna strefa kompresji kołka zapewnia precyzyjną aplikację produktu.
Rawlplug S.A. Dystrybucja w Polsce: Infolinia Biura Obsługi Klienta: 801 000 103 email: bok@rawlplug.com www.rawlplug.com
SYSTEM QUICKMIX SLINE
Przeznaczenie
Ocieplenie ścian zewnętrznych budynków nowo wznoszonych i istniejących. Montaż układu ociepleniowego od strony zewnętrznej. Do renowacji istniejących systemów ociepleniowych bez konieczności demontażu istniejącego ocieplenia
Warianty montażowe
Klejony lub klejony z wzmocnieniem łącznikami mechanicznymi
Zaprawy klejowe
SKS
Płyty styropianowe według PN-EN 13163+A1:2015: barwy białej, co najmniej o właściwościach wynikających z kodu: EPS-EN 13163-T1-L2-W2-S5-P5-BS75-DS(N) 2-DS(70,-)2-TR80, lub barwy Izolacja termiczna grafitowej, co najmniej o właściwościach wynikających z kodu: EPS-EN 13163-T1-L2-W2-S5-P5-BS75-DS(N)2-DS(70,-) 2-TR100, co najmniej klasy E reakcji na ogień Łączniki mechaniczne
Określone w projekcie technicznym – opcjonalnie, w przypadku systemu klejonego. Obligatoryjnie przy montażu na istniejącym systemie ociepleń
Zaprawy szpachlowe
SKS
Siatki zbrojące
QMS 160
Grunty
GTA (stosowany opcjonalnie)
Wykończenie
Tynki strukturalne siloksanowe SXK SISI, SXK SISI ONE, silikonowe SHK, mineralne SQS, SPS Tynki dekoracyjne Hydrocon HCF, BUP i BUP Natura
Farby fasadowe
Silikonowa Q 360, QX 300, silikatowa Antika silikat F, laserunkowa HC 425
Dokumentacja
Krajowa Ocena Techniczna ITB -KOT -2017/0129 wydanie 3
Zalety: Umożliwia zwiększenie parametrów termoizolacyjnych budynku ocieplonego przed laty styropianem bez konieczności demontażu istniejącego ocieplenia. Maksymalna łączna grubość warstwy starej i nowej izolacji wynosi 30 cm. Wzmocniona, zbrojona włóknem, biała lub szara zaprawa do klejenia i szpachlowania SKS. Renowacja elewacji wraz ze zwiększeniem izolacyjności termicznej. Duża odporność na działanie warunków atmosferycznych, zabrudzenia i agresję mikrobiologiczną. Warstwa zbrojąca nie wymaga gruntowania przed układaniem tynku. Wysoka odporność udarnościowa. Trwałość. Układ nierozprzestrzeniający ognia. Bogata kolorystyka tynków barwionych w masie oraz farb elewacyjnych quick-mix.
tel. 71 392 72 20 info@sievert.pl, www.sievert.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
57
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021 MULTI KSW UNIWERSALNY KLEJ DO SYSTEMÓW OCIEPLEŃ
Opis produktu: Multi KSW to uniwersalna zaprawa klejowa w formie fabrycznie przygotowanej mieszanki wyselekcjonowanych kruszyw, wysokojakościowego cementu i dodatków. Multi KSW może być stosowany do różnych materiałów izolacyjnych używanych w systemach ociepleń Optotherm, np. styropian, również grafitowy, wełna mineralna zwykła, lamelowa. Zalety produktu: biały lub szary do przyklejania płyt izolacyjnych i warstwy zbrojonej zawiera mikrozbrojenie
wysoko odporny na uderzenia bardzo dobre właściwości aplikacyjne długi czas otwarty
SILCOLITH TYNK SILIKONOWY
Opis produktu: Silcolith to cienkowarstwowy tynk oparty na spoiwie silikonowym ze specjalnie dobranymi wypełniaczami mineralnymi, pigmentami, modyfikatorami i włóknami zbrojącymi. Tynk oferowany jest w trzech rodzajach uziarnienia, w dwóch strukturach. Produkt jest gotową do użycia masą tynkarską. Służy do wykonania estetycznej i trwałej warstwy dekoracyjno-ochronnej w systemie ETICS opartym na wełnie mineralnej lub styropianie. Może być również stosowany na odpowiednio przygotowanym klasycznym podłożu mineralnym. Zalety produktu: najwyższe parametry użytkowe wysoko hydrofobowy i paroprzepuszczalny odporny na ekstremalne warunki pogodowe zwiększona odporność na zabrudzenia zbrojony włóknem – wysoce trwały
elastyczny – odporny na spękania struktura „baranek” lub „kornik” biały lub barwiony w systemie Color Magic zabezpieczony przed korozją biologiczną
SILCOPLAST GRUNT POD TYNKI SILIKONOWE
Opis produktu: SilcoPlast to grunt pod cienkowarstwowe tynki silikonowe, zawiera kruszywo, które po wyschnięciu tworzy szorstką powierzchnię, dzięki temu ułatwia nakładanie tynków i wyprowadzanie ich struktury. Zabezpiecza zagruntowaną powierzchnię przed szkodliwym działaniem wilgoci, eliminuje możliwość wystąpienia plam, a zabarwiony ogranicza efekt przebijania koloru podłoża przez strukturę tynku. Zalety produktu: ułatwia aplikację i strukturowanie tynków zmniejsza i wyrównuje chłonność podłoża zwiększa przyczepność tynków odporny na działanie czynników atmosferycznych
www.optolith.pl
58
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
wysoce paroprzepuszczalny wodorozcieńczalny o neutralnym zapachu nie zawiera rozpuszczalników biały lub barwiony w systemie Color Magic
MATERIAŁY DO OCIEPLEŃ ZGODNE Z WT 2021 PASSIVE λ PRO 30 Opis produktu: termoizolacyjne płyty styropianowe uzyskiwane w procesie spieniania granulek polistyrenu, następnie formowania i cięcia. Są to płyty srebrzystoszare dzięki zawartości grafitu poprawiającego znacznie ich właściwości izolacyjne. Cechy szczególne: płyty przeznaczone są do ocieplania: ścian zewnętrznych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS, metoda lekka mokra); ścian zewnętrznych w metodzie lekkiej suchej; murowanych ścian trójwarstwowych; szkieletowych ścian działowych; podłóg na legarach; podłóg na gruncie w budownictwie mieszkaniowym, użyteczności publicznej i przemysłowym przy normalnych obciążeniach; podłóg w budynkach użyteczności publicznej, na wszelkiego rodzaju stropach o sztywnej konstrukcji oraz w systemie ogrzewania podłogowego; dachów płaskich z dowolną warstwą hydroizolacji oraz w układzie stropodachów pełnych; dachów krokwiowych; stropodachów o wiotkiej konstrukcji (blacha trapezowa); stropodachów wentylowanych; tarasów, balkonów. Płyty produkowane są w wymiarach 1000×500 mm; grubość od 20 do 500 mm – skokowo, co 10 mm. Występują z dwoma rodzajami krawędzi: płaskie we wszystkich grubościach i frezowane na zakład od 50 do 200 mm. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,030 W/(m·K). Klasa reakcji na ogień E.
PASSIVE λ PRO 31 Opis produktu: płyty styropianowe PASSIVE λ PRO 31 to materiał termoizolacyjny uzyskiwany w procesie spieniania granulek polistyrenu, następnie formowania i cięcia. Płyty są srebrzystoszare dzięki zawartości grafitu poprawiającego znacznie ich właściwości izolacyjne. Cechy szczególne: płyty przeznaczone są do ocieplania: wieńców, nadproży i innych mostków termicznych; ścian zewnętrznych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS, metoda lekka mokra); ścian zewnętrznych w metodzie lekkiej suchej; murowanych ścian trójwarstwowych; szkieletowych ścian działowych; podłóg na legarach; podłóg na gruncie w budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej przy małych obciążeniach; podłóg na wszelkiego rodzaju stropach o sztywnej konstrukcji; dachów płaskich z dowolną warstwą hydroizolacji oraz w układzie stropodachów pełnych; dachów krokwiowych; stropodachów wentylowanych; tarasów, balkonów. Płyty produkowane są w wymiarach 1000×500 mm; grubość od 20 do 500 mm – skokowo, co 10 mm. Występują z dwoma rodzajami krawędzi: płaskie we wszystkich grubościach i frezowane na zakład od 50 do 200 mm. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,031 W/(m·K). Klasa reakcji na ogień E. Zaleca się bezwzględne zabezpieczenie płyt przed działaniem (nawet krótkotrwałym) i nadmiernym nagrzewaniem promieni słonecznych z powodu ryzyka uszkodzenia powierzchni (nadtopienie i utlenienie).
PASSIVE λ PRO 33 Opis produktu: płyty styropianowe PASSIVE λ PRO 33 to materiał termoizolacyjny uzyskiwany w procesie spieniania granulek polistyrenu, formowania i cięcia. Są to płyty srebrzystoszare dzięki zawartości grafitu poprawiającego znacznie ich właściwości izolacyjne. Cechy szczególne: płyty przeznaczone są do ocieplania: ścian zewnętrznych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS, metoda lekka mokra); ścian zewnętrznych w metodzie lekkiej suchej; murowanych ścian trójwarstwowych; szkieletowych ścian działowych; podłóg na legarach; dachów krokwiowych; stropodachów wentylowanych; wieńców, nadproży i innych mostków termicznych; loggi balkonowych. Płyty produkowane są w wymiarach 1000×500 mm; grubość od 20 do 500 mm – skokowo, co 10 mm. Występują z dwoma rodzajami krawędzi: płaskie we wszystkich grubościach i frezowane na zakład od 50 do 200 mm. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła λD: 0,033 W/(m·K). Klasa reakcji na ogień E. Zaleca się bezwzględne zabezpieczenie płyt przed działaniem (nawet krótkotrwałym) i nadmiernym nagrzewaniem promieni słonecznych z powodu ryzyka uszkodzenia powierzchni (nadtopienie i utlenienie).
STYROPMIN ul. gen. K. Sosnowskiego 71, 05300 Mińsk Mazowiecki tel. 25 759 32 23, faks: 25 759 32 25 biuro@lshpl.com, www.styropmin.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
59
AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA
System ociepleń weber.therm WM z wełną ISOVER Fasoterm 35 W systemie siła
Kleje do wyboru
Wszystkie elementy systemu ETICS – od
Do mocowania wełny i zatapiania siatki
kleju przez materiał izolacyjny po tynk – po-
w systemie weber.therm WM można stoso-
AquaBalance. Dzięki nowatorskiej techno-
winny ze sobą współgrać. Taką gwarancję
wać dwa różne kleje: weberbase UNI W lub
logii tynk ten jest odporny na porastanie al-
uzyskuje się dzięki zastosowaniu odpowied-
weber KS123.
gami, grzybami i pleśniami. System specjal-
niego zestawu produktów i współpracy z do-
Klej weberbase UNI W ma
nych mikrokanalików sprawia, że znacznie
świadczonym fachowcem. Przy ocieplaniu
świetną przyczepność do be-
zwiększa się powierzchnia parowania kropli
budynków z wykorzystaniem wełny spraw-
tonu (wskaźnik na poziomie
wody (ma ona wyraźnie spłaszczony kształt),
dzi się zestaw ISOVER i WEBER, w którym
≤ 0,6 MPa), dzięki czemu za-
a nadmiar wilgoci jest absorbowany i odda-
płyta ISOVER Fasoterm 35 doskonale łączy
pewnia trwałość i niezawod-
wany do atmosfery. W efekcie powierzchnia
się z całą gamą produktów WEBER wcho-
ność mocowania izolacji. Jest
ściany bardzo szybko staje się sucha. W ta-
dzących w skład systemu weber.therm WM.
wyjątkowo plastyczny i łatwy
kim środowisku algi, grzyby i pleśnie nie mają
Wełna, klej, siatka, grunt, tynk i farba elewa-
w aplikacji, a w określonych przypadkach
szans na rozwój. Technologia AquaBalance
cyjna tworzą idealne ocieplenie dla nowych
eliminuje konieczność stosowania kołków do
wykorzystuje naturalne zjawisko fizyczne
i remontowanych budynków.
mechanicznej stabilizacji systemu ocieple-
i eliminuje konieczność stosowania dodatko-
nia. Może być także stosowany do styropia-
wych zabezpieczeń chemicznych. Elewacja
nu, co ma znaczenie, gdy na jednej ścianie
pozostaje czysta i estetyczna na długi czas.
występują różne materiały izolacyjne.
Pewna izolacja
tynk
weber.pas
topdry
Klej weber KS123 zawiera
AquaBalance zapewnia wieloletnią ochronę
wzmacniające włókna polipro-
przed niekorzystnym wpływem czynników
pylenowe o długości 3 mm,
atmosferycznych, również zanieczyszczeń
które nadają mu większą ela-
powietrza. Jest elastyczny i odporny na
styczność, a całemu systemo-
uszkodzenia mechaniczne oraz obciążenia
wi większą trwałość. Elewacja
termiczne związane z bezpośrednim od-
jest odporna na naprężenia
działywaniem promieni słonecznych. Dzięki
termiczne spowodowane nagrzewaniem się,
łatwej aplikacji, plastyczności i przyczepno-
a to zmniejsza ryzyko powstania spękań
ści ma bardzo dobrą wydajność – nawet do
na powierzchni ścian. Zawartość włókien
20% niższe zużycie niż w przypadku pow-
w kleju zwiększa też odporność na uszko-
szechnie używanych tynków. Jest ekono-
Wełna mineralna ISOVER Fasoterm 35 łą-
dzenia mechaniczne systemu spowodowane
miczny w użyciu, bo koszt 1 m2 powłoki jest
czy bardzo dobrą, niską lambdę (λ = 0,035
np. przez gradobicie lub uderzenia twardym
zdecydowanie niższy niż
W/(m · K)) z doskonałymi parametrami me-
przedmiotem (piłką, drabiną itp.). Co więcej,
w przypadku zazwyczaj
chanicznymi. Najlepsze dostępne parame-
zastosowanie kleju weber KS123 eliminuje
stosowanych produktów
try cieplne pomagają ograniczyć wymaganą
konieczność stosowania łączników mecha-
premium, a ponad 300
grubość izolacji. W zależności od materiału,
nicznych na elewacji (poza narożnikami), co
kolorów jest dostępnych
z jakiego zbudowana jest ściana zewnętrz-
obniża koszty montażu i zmniejsza nakład
bez dopłat w palecie
na, już 15 cm wełny ISOVER Fasoterm 35
pracy. Klej weber KS123 ma także bardzo
weber.color NAVIGATOR.
pozwoli spełnić warunki techniczne w za-
wysoką przyczepność do betonu w warun-
kresie współczynnika przenikania ciepła
kach suchych – 0,65 MPa.
obowiązujące od 2021 roku. Co więcej,
Innowacyjny tynk hydrofilowy
ISOVER Fasoterm 35 ma dokładność wymiarową T5, dzięki czemu instalowane płyty
60
Dodatkowo
bardzo dobrze się licują, tworząc płaską po-
Do
wierzchnię ściany, co jest istotne dla wyko-
weber.therm WM można użyć różnego ro-
nawcy w prawidłowym i szybkim wykonaniu
dzaju tynków, ale szczególnie rekomendo-
systemu ociepleń ETICS.
wany jest tynk hydrofilowy weber.pas topdry
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
wykończenia
www.ekspertbudowlany.pl
elewacji
w systemie
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
NOWOŚCI
NOWE EKOLOGICZNE FARBY
Tikkurila wprowadza nową ekologiczną linię farb o jakości premium – Tikkurila Nature, która pozwala uzyskać eleganckie, aksamitne wykończenie ścian i sufitów z poszanowaniem zasobów naturalnych Ziemi. Innowacyjna receptura, wykorzystująca substancje roślinne, zapewnia jednocześnie najwyższą funkcjonalność pomalowanych powierzchni, m.in. w zakresie trwałości oraz odporności za zabrudzenia i szorowanie. W ramach nowej linii dostępna jest farba w wersji białej – Tikkurila Optiva White oraz farby Tikkurila Optiva Nature, które można barwić na ponad 13 tys. odcieni. Wszystkie produkty sprzedawane są w opakowaniach wyprodukowanych w co najmniej 64% z plastiku pochodzącego z recyklingu. Ich przyjazność ludziom i środowisku potwierdzają liczne certyfikaty, m.in. Ecolabel i rekomendacja PTA.
LAMPA JAK PIERŚCIEŃ Nowa lampa Solanto od Lena Lighting, polskiego producenta systemów i opraw oświetleniowych, jest połączeniem zaawansowanej technologii i ciekawego wzornictwa. Geometryczny design lampy, kształtem przypominający pierścień, sprawia, że wpisuje się ona w duże przestrzenie, jak np. salony sprzedaży, centra handlowe, recepcje czy hotelowe lobby. Solanto równie imponująco będzie się prezentować także w prywatnych wnętrzach – apartamentach i mieszkaniach w loftowym stylu lub eleganckich, nowoczesnych pomieszczeniach. Lampa występuje w formie natynkowej lub zwieszanej. Dostępna jest w wersji białej i czarnej. Na zamówienie producent może ją jednak wykonać także w innych kolorach. Lampa jest energooszczędna i emituje komfortowe dla oczu światło. Jest dostępna w kilku wariantach, w ramach których można wybrać m.in. rozmiar (600 lub 900 mm), strumień świetlny czy temperaturę barwową lampy. Zakres mocy: 30–53 W; strumień świetlny: 2500–6100 lm; temperatura barwowa: 3000–4000 K; współczynnik oddawania barw: >80 Ra; klasa energetyczna: A+, A.
ODPŁYW PRYSZNICOWY W MODNYCH KOLORACH Firma Viega rozszerzyła ofertę odpływów prysznicowych Advantix Cleviva o cztery nowe warianty kolorystyczne. Produkt jest teraz dostępny w wersjach: czarny szczotkowany, złoty szczotkowany, szampański szczotkowany i złota miedź szczotkowana. Advantix Cleviva to innowacyjne rozwiązanie, łączące zalety odpływu liniowego i punktowego. Takie odwodnienie można umieścić praktycznie w każdym miejscu – na środku, z boku lub przy samej ścianie. Woda odprowadzana jest tutaj wąskim profilem ze stali szlachetnej o prawie niezauważalnym spadku do centralnego odpływu punktowego. Dzięki takiemu rozwiązaniu, proces montażu i uszczelnienia jest łatwiejszy i bezpieczniejszy niż w przypadku zwykłego odpływu liniowego. Odpływ prysznicowy Advantix Cleviva jest montowany na warstwie jastrychu i dostępny w długościach: 800, 1000 lub 1200 mm. Profile można skrócić maksymalnie do 300 mm, w zależności od potrzeb. Istnieje również możliwość łączenia ze sobą kilku odpływów, aby uzyskać efektowne długie odwodnienie lub stworzyć narożnik lub kształt litery U. Oferta obejmuje dwie wersje odpływu: standardową o wysokości montażowej od 95 do 155 mm oraz model do łazienek remontowanych, o wysokości od 70 mm, idealny przy małej ilości miejsca w podłodze. Dostępne jest także rozwiązanie specjalne o wysokości zabudowy 25 mm, które odprowadza wodę pionowo. Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
61
OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE
HARMONIJNY PROJEKT W miejscowości Młynisko architekt stworzył dla siebie dom o czystym i ponadczasowym wyglądzie. Duże przestrzenie są komfortowe i pełne naturalnego światła. Z zewnątrz budynek jest zaprojektowany w sposób prosty i estetyczny, a w jego otoczeniu dominuje uspokajająca zieleń. Dzięki nowoczesnej stolarce otworowej stworzono w nim idealną przestrzeń do życia. Stylowe okna tarasowe
62
tylko dostarczają obfitość naturalnego świa-
Pionowe przeszklenia domu to ekskluzyw-
tła do strefy dziennej, ale również otwierają
na stolarka fasadowa FAKRO INNOVIEW.
wnętrze na piękne otoczenie domu. Szeroki
Wielkopowierzchniowe drzwi tarasowe nie
widok na zieleń oraz prywatne jezioro zacie-
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE świetlające wnętrza oraz doskonale prezentujące się na fasadzie budynku i współtworzące jego wysmakowany design. Zestaw stolarki pionowej uzupełnia brama garażowa FAKRO INNOVIEW LINE. Stylowa i funkcjonalna brama, zbudowana z termoizolacyjnych paneli oraz wyposażona w rozwiązania zwiększające komfort i bezpieczeństwo użytkowania, doskonale pasuje do tego projektu. Dzięki zastosowaniu kompletu produktów osiągnięto efekt wysokiej estetyki i elegancji całego budynku.
ra granicę między przestrzenią mieszkalną
bardzo wygodną obsługę oraz komfortowe
a otaczającą przyrodą.
warunki mieszkania przez cały rok. W wie-
Okna pionowe FAKRO INNOVIEW, dzię-
lu pomieszczeniach można zobaczyć wąskie
ki wysokiej jakości wykonania, zapewniają
pionowe przeszklenia, bardzo skutecznie do-
„Powierzchnie okienne w tym projekcie odgrywają kluczową rolę. Po tym, gdy udało mi się wraz z małżonką znaleźć działkę naszych marzeń, od razu wiedziałem, że projektowany na niej dom będzie miał wiele przeszkleń z uwagi na piękno drzewostanu i zróżnicowanie terenu” – mówi autor projektu, a zarazem inwestor mgr inż. arch. Łukasz Weirauch.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
63
OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE
Dopasowane okna dachowe Rozmiar i umiejscowienie okien dachowych dobrano tak, aby stanowiły one przedłużenie linii na fasadzie domu, wyznaczanych przez wąskie przeszklenia pionowe. Dzięki temu uzyskano estetyczny i harmonijny styl zewnętrznej warstwy budynku. Kolory okien również zostały dopasowane do całego projektu. Zewnętrzne okucie aluminiowe okien dostosowano barwą do pokrycia dachu, natomiast profile wewnętrzne są w kolorze naturalnego drewna, czym odpowiadają stolarce fasadowej oraz innym drewnianym elementom wykończenia pomieszczeń. Wewnątrz domu panuje równowaga czystego, nowoczesnego stylu oraz ciepła i naturalnego uroku drewna. Niemniej ważnym elementem są okna dachowe, które oświetlają korytarz i dodatkowo kuchnię. Usytuowane są na północnych połaciach, tak więc nigdy nie wchodzą przez nie bezpośrednie promienie słoneczne. Okna te wieczorami, przy włączonym oświetleniu LED-owym wewnątrz budynku, pełnią również efektowną funkcję wizualną całego obiektu. Zastosowane produkty FAKRO: Stolarka pionowa:
» 12 × okno 700×2500, » 1 × okno 1400×2500, » 1 × okno 2500×2500, » 1 × okno 2850×500, » 1 × drzwi podnoszono-przesuwne HST 4600×2550,
» 1 × okno 2250×2500, » 1 × drzwi podnoszono-przesuwne HST 5092×2550. Stolarka dachowa: » 6 × okno dachowe FTP-V.
64
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
Płyty TECHNONICOL to niepalny, hydrofobowy, termo- i dźwiękoszczelny materiał z wełny mineralnej. Wełna skalna jest wysoce wydajnym materiałem izolacyjnym. Dzięki efektywności cieplnej może konkurować z izolacją porównawczą złożoną z warstwy nieruchomego powietrza. Wysoką odporność na przewodzenie ciepła osiąga się poprzez zatrzymanie dużej ilości nieruchomego powietrza wewnątrz izolacji dzięki użyciu ściśle splecionych, wysokiej jakości włókien z wełny mineralnej.
Górna warstwa w dwuwarstwowej termoizolacji dachu płaskiego. Budynki nowe oraz remontowane z dachami płaskimi z lub bez kanałów wentylacyjnych.
Dolna warstwa w dwuwarstwowej termoizolacji dachu płaskiego. Dachy płaskie z kanałami wentylacyjnymi TECHNOROOF Ng. Zalecana do użycia w kombinacji z TECHNOROOF V.
BUDOWA
Jak zaizolować dach skośny mgr inż. Robert Więcek
ściej spotykane rozwiązanie, które pozwa-
Najpopularniejszym typem konstrukcji dachów domów jednorodzinnych w Polsce jest dach skośny. Wybór tego rozwiązania podyktowany jest zarówno walorami estetycznymi, jak i regulacjami prawnymi dotyczącymi warunków zabudowy na danym obszarze. Dach typu skośnego, w zależności od jego przeznaczenia, może dawać możliwości zagospodarowania przestrzeni na poddaszu na funkcjonalne pomieszczenia lub – w przypadku mniejszej wysokości – wykorzystania przestrzeni na strych. Konstrukcja dachu musi spełniać wszystkie standardy i wymagania dla zewnętrznych przegród budowlanych pod kątem izolacyjności cieplnej, nośności i stateczności konstrukcji, ochrony przeciwpożarowej i szczelności.
la wyeliminować mostki termiczne na linii krokwi. Takie rozwiązanie daje nam gwarancję uzyskania właściwych parametrów cieplnych na poddaszu. Dwie warstwy wełny (o odpowiedniej grubości i parametrach cieplnych) to gwarancja komfortu termicznego niezależnie od panujących temperatur zewnętrznych, to w pełni bezpieczna i sucha przegroda. W zależności od konstrukcji więźby dachowej, w trakcie wymiany starego porycia dachowego na nowe warstwę izolacji można zainstalować nad krokwiami. Ocieplenie dachu skośnego może być również kombinacją wymienionych układów.
P
Dom pasywny czy energooszczędny może rawidłowo ocieplony dach wpływa
stwach konstrukcyjnych lub wykończenio-
być przykładem zastosowania izolacji ciepl-
na poprawę komfortu termicznego
wych. Zabezpiecza przed degradacją biolo-
nej w każdym z wymienionych układów.
na poddaszu, a także na stan nasze-
giczną konstrukcji drewnianych, eliminuje
Każdy sposób umieszczania wełny mine-
ryzyko pojawienia się pleśni i wykwitów.
ralnej w połaci musi uwzględniać koniecz-
go zdrowia i dobre samopoczucie. To stopień zadowolenia z odczuwanej temperatury od-
Komfort akustyczny jest również wy-
ność zapewnienia prawidłowej wentylacji
nosi się do szeregu warunków, jakie muszą
mogiem prawnym, dlatego warto zapo-
dachu oraz spełniać wymagania związane
zostać spełnione dla zapewnienia komforto-
znać się z wytycznymi dotyczącymi pra-
z przepisami o ochronie cieplnej budynku.
wych warunków cieplno-wilgotnościowych.
widłowej
poddasza
W każdym przypadku zastosowanie wełny
Wszystkie parametry wpływające na od-
i doboru odpowiednich materiałów. Pamię-
mineralnej podwyższa komfort użytkowa-
czuwanie komfortu termicznego, takie jak:
tajmy, że spośród wszystkich popularnych
nia, nie tylko poprzez zwiększenie komfortu
temperatura powietrza, prędkość powietrza,
izolacji najlepsze zdolności tłumienia i po-
cieplnego, ale również poprawę komfortu
temperatura przegród, wilgotność powietrza
chłaniania dźwięku ma właśnie wełna mine-
akustycznego oraz podwyższenie biernej
wewnątrz pomieszczeń, są ze sobą ściśle
ralna. Dzięki swojej sprężystości i włóknistej
ochrony przeciwpożarowej.
powiązane. Na większość z tych czynników
budowie o otwartej strukturze bardzo dobrze
Przed rozpoczęciem prac przy ocieplaniu
możemy mieć decydujący wpływ, wybierając
tłumi hałas. Ponadto stosując wyroby z weł-
poddasza należy odpowiednio zaprojektować
wełnę mineralną jako izolację termiczną.
ny mineralnej, mamy pewność niezmienno-
grubość warstwy termicznej, uwzględniając
ści deklarowanych parametrów w trakcie
parametry cieplne wełny, tak aby spełnić wy-
długiego okresu użytkowania. Gwaranto-
magania techniczne.
Dlaczego do izolacji cieplnej dachu skośnego warto stosować wełnę mineralną?
akustycznej
wana jakość wyrobów z wełny mineralnej
Przykładowo, wybierając wełnę mine-
to suma wieloletnich badań technicznych
ralną o współczynniku przewodzenia cie-
Wełny mineralne mają najwyższe klasy reak-
i rozwoju nowych technologii i innowacji. Te
pła λ = 0,033 W/(m·K) i grubościach:
cji na ogień (A1). Oznacza to, że takie mate-
cechy sprawiają, że wełna mineralna speł-
odpowiednio 18 cm pomiędzy krokwiami
riały się nie palą, nie kapią i nie wspomagają
nia wszystkie wymagania stawiane materia-
i 10 cm w drugiej warstwie podkrokwiowej,
rozwoju pożaru. W przeciwieństwie do nie-
łom izolacyjnym (a w zasadzie przegrodom,
spełnimy wytyczne obowiązujące od dnia
których palnych materiałów izolacyjnych,
w których są używane). Jest materiałem
01.01.2021 r., gdzie wartość współczyn-
wełny mineralne nie przyczyniają się do emi-
całkowicie bezpiecznym, trwałym i ekolo-
nika przenikania ciepła U dla dachu musi
sji trującego dymu, który często jest najwięk-
gicznym, to priorytet przy wyborze materia-
być ≤ 0,15 W/(m2·K). To standardowa gru-
szym zagrożeniem dla ludzi podczas pożaru.
łów izolacyjnych do ochrony cieplnej, aku-
bość izolacji cieplnej, jaką powinniśmy brać
Zastosowanie niepalnej wełny mineralnej
stycznej i ogniowej.
pod uwagę przy ocieplaniu poddasza. Mało
w konstrukcji dachu minimalizuje ryzyko powstania pożaru, a w razie jego wystąpienia daje znacznie więcej czasu na przeprowadzenie akcji ratunkowej, przyczyniając się
66
izolacji
Rodzaje układów termoizolacji w dachach skośnych
kto zdaje sobie sprawę, że zwiększenie grubości wełny na poddaszu już o 5 cm pozwoli spełnić wymagania dla budynków niskoenergetycznych (U ≤ 0,1–0,12 W/(m2·K)). War-
do lepszej ochrony ludzi przebywających
Aby uzyskać wymagany komfort termiczny,
stwa wełny grubości 40 cm o współczynniku
w budynku i ograniczenia strat materialnych.
w dachu skośnym izolację cieplną najczę-
przewodzenia ciepła λ = 0,032 W/(m·K)
Wełna mineralna jest paroprzepuszczalna,
ściej instalujemy dwuwarstwowo: pomiędzy
pozwala zmniejszyć U poniżej 0,1 W/(m2·K),
dzięki czemu wilgoć nie odkłada się w war-
krokwiami i pod krokwiami. Jest to najczę-
przeznaczony dla budynków pasywnych.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA peratur zewnętrznych. To niższe rachunki za ogrzewanie i gwarancja wyeliminowania ryzyka kondensacji wilgoci w przegrodzie. Przycinając wełnę na szerokość równą odległości pomiędzy krokwiami, zawsze dodajemy 2 cm zapasu. Wełna powinna być docięta w taki sposób, aby sąsiadujące ze sobą płaty wełny szczel85 cm Szerokość dociętej wełny 87 cm
nie do siebie przylegały. Materiał izolacyjny, aby spełnić gwarantowane parametry cieplne, musi szczelnie przylegać do konstrukcji
Rys. 1. Prawidłowe zamocowanie pierwszej warstwy wełny
Rys. Knauf Insulation
nośnej i szczelnie łączyć się z sąsiednimi pasami. Przy ocieplaniu poddasza typu szczelne-
6
5 4 3 2 1
8
go dla pary wodnej (płyty OSB, deskowanie cm 28 cm 18 iew k Kro
pełne + papa) należy zastosować szczelinę wentylacyjną grubości od 3 do 6 cm, oddzielającą deskowanie od warstwy wełny. W przypadku konstrukcji dachu zabezpieczonej membraną wysokoparoprzepuszczalną wełna styka się z powierzchnią membrany, wypełniając całą przestrzeń pomiędzy
11 10 9 12
krokwiami, tak aby maksymalnie wykorzystać wysokość krokwi.
Na co warto zwrócić szczególną uwagę?
7 0
250
500 mm
15 14
13
Najczęstszą przyczyną zimnych poddaszy są braki ocieplenia w rejonie wieńca i mur-
Rys. 2. Ocieplenie poddasza wełną mineralną (wariant z membraną dachową): 1 – dachówka, 2 – łata, 3 – kontrłata, 4 – wysokoparoprzepuszczalna membrana dachowa, 5 – krokiew, 6 – siatka ochronna, 7 – obróbka blacharska, 8 – wełna mineralna między krokwiami gr. 18 cm, 9 – wełna mineralna pod krokwiami gr. 10 cm, 10 – podkonstrukcja systemu płyt gipsowo-kartonowych, 11 – paroizolacja, 12 – płyty gipsowo-kartonowe, 13 – ściana nośna, 14 – wełna fasadowa, 15 – tynk zewnętrzny Rys. Knauf Insulation
łaty. Są to często miejsca trudno dostępne, niemniej ich staranne ocieplenie może mieć decydujące znaczenie dla uzyskania odpowiedniego komfortu cieplnego na użytkowym poddaszu, a ewentualne wady mogą być powodem groźnych zjawisk, m.in. zawilgocenia
28
18
cm
cm
6
przegród. Szczególną
uwagę
należy
zachować
przy ocieplaniu narożników i załamań da-
5 4 3 2 1
chu (przy krokwiach narożnych w dachach kopertowych), a także przy połączeniu ścian ze skosami połaciowymi. 10 8 9 11
Należy się zawsze upewnić, że zainstalowana warstwa ocieplenia jest zgodna z aktualnymi wytycznymi i warto poprosić wykonawcę o potwierdzenie parametrów cieplnych i grubości zastosowanych materiałów użytych do izolacji cieplnej.
7 14 13
12
0
250
500 mm
Ostatnim elementem, który chroni poddasze przed naporem pary wodnej, jest bariera w postaci membrany paroizolacyjnej. Może-
Rys. 3. Sposób ocieplenia niskiej ścianki kolankowej: 1 – dachówka, 2 – łata, 3 – kontrłata, 4 – wysokoparoprzepuszczalna membrana dachowa, 5 – krokiew, 6 – siatka ochronna, 7 – obróbka blacharska, 8 – wełna mineralna między krokwiami gr. 18 cm, 9 – wełna mineralna pod krokwiami gr. 10 cm, 10 – paroizolacja, 11 – płyty gipsowo-kartonowe, 12 – ściana nośna, 13 – wełna fasadowa, 14 – tynk zewnętrzny Rys.: Knauf Insulation
my skorzystać z systemowych akcesoriów, jakie proponują producenci wełny mineralnej, stosując dodatkowo taśmy klejące i specjalistyczne kleje do uszczelnień połączeń
68
paroizolacji z powierzchniami murowymi.
Prawidłowa instalacja wełny na podda-
wiązanie daje nam gwarancję uzyskania wła-
szu musi zawsze uwzględniać dwie warstwy
ściwych parametrów cieplnych na poddaszu.
Produkty z wełny mineralnej pomagają
ocieplenia, unikamy w ten sposób mostków
Dwie warstwy wełny to gwarancja komfortu
oszczędzać energię i ograniczać emisję dwu-
termicznych na linii krokwi. Tylko takie roz-
termicznego niezależnie od panujących tem-
tlenku węgla.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA
Jak znaleźć dobrego dekarza
Buduj z ekspertem
Joanna Szot
storzy, którzy przeszli przez proces budowy
Budowa domu wiąże się z zatrudnieniem wielu fachowców. Jednym z nich jest dekarz. Nie należy liczyć na szczęście i wybrać tego, który oferuje najniższą cenę oraz akurat ma wolny termin. Taka beztroska może skończyć się szybkim remontem dachu, a co się z tym wiąże nieprzewidzianymi i, niestety, sporymi kosztami oraz dezorganizacją życia domowników.
domu, chętnie dzielą się zdobytym doświad-
Z
wszystko, a strona internetowa pełni funkcję
czeniem i podają kontakty do profesjonalistów, często też przestrzegają przed nierzetelnymi firmami. Wielu dekarzy ma także swoje strony internetowe, na których chwalą się przeprowadzonymi realizacjami. Pamiętajmy jednak, że tak naprawdę w Internecie można zamieścić
azwyczaj dobre ekipy dekarskie nie
wione przez zaufane osoby to najlepsze re-
reklamy, która ma zachęcić do skorzystania
poszukują pracy, a wręcz mają napięty
ferencje. Ponadto osobiście będziemy mogli
z usług.
grafik. Dlatego poszukiwania najlepiej
sprawdzić jakość wykonanych usług. Naj-
Wiarygodność dekarza warto sprawdzić
rozpocząć z kilkumiesięcznym wyprzedze-
lepiej w tym celu wejść na dach budynku,
pod kątem prawnym. Dobry dekarz powinien
niem – pamiętajmy, że dekarze najczęściej
aby skontrolować stan pokrycia dachowego
mieć zarejestrowaną działalność, którą po-
pracują od wiosny do jesieni. Niektóre firmy
– z dołu dach zazwyczaj wygląda dobrze.
świadczą pewne dokumenty, w tym wpis do
mają wąskie specjalizacje, natomiast inne
O namiary na ekipę dekarską możemy po-
rejestru REGON i NIP. Sprawdzenie tych in-
oferują cały wachlarz możliwości. Dużo za-
prosić producenta wybranego przez nas po
formacji w Internecie nie zajmie dużo czasu,
leży od naszych potrzeb i oczekiwań, a także
krycia – rekomendowane przez niego firmy
a pozwoli uniknąć wielu problemów.
zadań, jakie chcemy zlecić. Dlatego szukając
uczestniczą w szkoleniach, doskonale znają
profesjonalisty, nie podejmujmy pochopnych
produkty, powinny więc bez najmniejszego
decyzji.
problemu poradzić sobie z wykończeniem
Gdzie znaleźć dekarza?
dachu.
Poproś dekarza o kosztorys Budowa domu to duży wydatek, dlatego nic
Źródłem informacji o lokalnych dekarzach
dziwnego, że inwestorzy szukają oszczędno-
Poszukiwania dekarza warto rozpocząć od
są również składy budowlane czy biura
ści. Jednak na usługach dekarza lepiej nie
zebrania opinii od znajomych, przyjaciół
projektowe. Fachowca możemy poszukać
oszczędzać. Wybór najtańszej oferty, a już na
czy rodziny, którzy niedawno budowali czy
w mediach społecznościowych, na forach
pewno tej odbiegającej znacznie od rynkowej
remontowali dom. Pozytywne oceny wysta-
internetowych czy dyskusyjnych – inwe-
średniej, jest dość ryzykowne. Za zaniżoną ceną może kryć się znikoma wiedza, niewielkie doświadczenie, słaba jakość wykonywanych usług czy nawet brak specjalistycznych narzędzi. Ponadto niska cena może być związana z nielegalną działalnością – od takiego wykonawcy trudno oczekiwać odpowiedzialności za wykonane zlecenie. Dlatego wybierając dekarza, warto sugerować się ofertami z połowy stawki. Pamiętajmy, że aby dekarz wykonał kosztorys, potrzebny jest projekt domu z rzutami dachu. Podanie ceny bez obejrzenia projektu nie świadczy najlepiej o firmie i jej zatrudnienie skończy się dużo wyższymi kwotami, ponieważ nie wszystkie rozwiązania zostały przy pierwszej wycenie uwzględnione.
O co trzeba pytać dekarza? Rozmawiając z dekarzem, dopytajmy się, Fot. Creaton
70
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
czy może pochwalić się tytułem czeladnika
BUDOWA
Fot. Blachy Pruszyński
Fot. Blachy Pruszyński
lub mistrza. Chociaż dokumenty te nie
Warto dowiedzieć się także o poprzednie
Dopytajmy się także, czy ekipa jest sta
świadczą o profesjonalizmie, są jednak pew-
realizacje. Oczywiście powinny być udoku-
ła – duża rotacja pracowników nie za dobrze
nym wyznacznikiem. To, czy dekarz je ma,
mentowane – będziemy mogli wtedy spraw-
świadczy o firmie. Sprawdźmy, czy dekarz
można sprawdzić w księdze wieczystej Izby
dzić te inwestycje. Istotną informacją jest to,
ma potrzebny sprzęt, np. giętarkę do cięcia
Rzemieślniczej.
czy dekarz uczestniczy w szkoleniach orga-
blach, elektronarzędzia, a także rusztowania
O rzetelności wykonywanych prac świad-
nizowanych przez producentów pokryć da-
i wyciąg dekarski. Odpowiednie zaplecze
czyć może przynależność do organizacji
chowych. Zdobyte na nich certyfikaty wska-
techniczne jest potwierdzeniem, że firma
zrzeszających dekarzy. Aby być członkiem
zują na to, że fachowiec stale się doskonali
ceni jakość wykonania i ma spore doświad-
regionalnych
stowa-
i jest na bieżąco z nowinkami technologicz-
czenie. Co ważne, firma, której powierzymy
rzyszeń dekarzy, należy spełnić określone
nymi oraz nowymi produktami. Oczywiście
wykonanie dachu, powinna zatrudniać pra-
warunki, na przykład mieć odpowiednie,
w takich szkoleniach powinni uczestniczyć
cowników zgodnie z wymogami prawa oraz
udokumentowane kwalifikacje czy wykonać
również pozostali pracownicy firmy, a nie tyl-
mieć aktualną polisę odpowiedzialności cy
określoną liczbę prac.
ko właściciel.
wilnej, która dla inwestora stanowi ochronę
lub
ogólnopolskich
przed uchybieniami w pracach dekarskich lub wypadkami na placu budowy.
Koniecznie podpisz umowę Z dekarzem powinniśmy podpisać umowę. Chociaż umowa ustna jest również wiążąca, jednak w przypadku kwestii spornych trudno dowieść swoich racji. Dlatego, jeśli właściciel namawia nas do rezygnacji z umowy na piśmie (argumentując to na przykład niższymi kosztami), to lepiej zrezygnować z jego usług. Najważniejsze elementy, które powinny znaleźć się w umowie to: termin rozpoczęcia i zakończe nia prac, zakres usług, pełny koszt usługi, spo sób rozliczania prac oraz dokładne dane firmy. W umowie powinny być także przedstawione Fot. VELUX
Fot. Creaton
72
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
warunki gwarancji na wykonywane usługi.
Fot. Creaton
Fot. VELUX
BUDOWA
Okna do dachów płaskich – rodzaje, dobór i montaż Nicola Hariasz
zapobiega zaleganiu śniegu i wody deszczo-
Liczne zalety płaskich dachów sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na to rozwiązanie konstrukcyjne. Okna w takim dachu trzeba fachowo zamontować, bo są wyjątkowo narażone na złe warunki atmosferyczne.
wej. Kopuła jest najczęściej wykonana z akrylu lub poliwęglanu. Producenci oferują również estetyczne rozwiązanie, jakim są okna przykryte od góry specjalnym szklanym segmentem. Ze względu na to, że taki szklany, zewnętrzny element jest całkowicie płaski,
P
ten typ okien można montować na dachach łaskie dachy, pełniące również funk-
i samopoczucia użytkownikom obiektu. Jest
o nachyleniu od 2 do 15°. Najnowszą propo-
cję stropu nad ostatnią kondygnacją,
on regulowany w rozporządzeniu w sprawie
zycją są sferyczne moduły szklane, wykona-
nazywamy stropodachami. Z reguły
warunków technicznych, jakim powinny
ne z zakrzywionego szkła hartowanego. Okna
mają one prostszą konstrukcję niż dominu-
odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Mi-
tego typu można montować na dachach
jące w polskiej architekturze dachy skośne.
nimalny stosunek powierzchni okien do po-
o kącie nachylenia od 0 do 15°. Alternatyw-
Stropodachy mają nachylenie połaci od zera
wierzchni podłogi w pomieszczeniach prze-
nym rozwiązaniem stosowanym w przypad-
do kilkunastu stopni i są mniej narażone
znaczonych na stały pobyt ludzi powinien
na siły wiatru niż tradycyjne konstrukcje.
wynosić 1:8, a w pomieszczeniach, w któ-
Umożliwiają również efektywniejsze wyko-
rych przebywamy mniej niż 2 godziny dzien-
rzystanie kolektorów słonecznych oraz ła-
nie – 1:12.
twiejsze zastosowanie technologii zielonego
Oprócz dostarczania odpowiedniej ilości
dachu. Te rozwiązania wpisują się w zasady
światła dziennego, podstawowym zadaniem
zrównoważonego budownictwa i realnie przy-
okien, także dachowych, jest wymiana po-
czyniają się do poprawy jakości powietrza.
wietrza oraz doprowadzenie go w ilości za-
Jeżeli w pomieszczeniu ze stropodachem
pewniającej poprawne działanie instalacji
nie ma możliwości montażu standardowych
wentylacyjnych. Bardzo ważnymi parame-
okien pionowych lub nie da się za ich po-
trami okien są również izolacyjność cieplna
mocą wprowadzić do wnętrza wymaganej
i akustyczna.
ilości światła, najlepszym rozwiązaniem jest doświetlenie pomieszczeń od góry, oknami
74
Okna do płaskich dachów
przeznaczonymi do płaskich dachów. Wsta-
Okna do płaskich dachów mogą być całko-
wienie takich okien bywa konieczne, gdyż
wicie płaskie lub osłonięte z zewnątrz wypu-
dostęp do światła naturalnego jest niezbęd-
kłą, przezroczystą lub matową kopułą. Dzięki
ny do zapewnienia odpowiedniego komfortu
swojemu kształtowi, taka osłona skutecznie
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. VELUX
BUDOWA ku dachów o bardzo małym spadku są okna
czy sterowanie wewnętrznymi przesłonami.
ze specjalnymi obudowami, które podnoszą
Jeżeli zadaniem okna ma być tylko zapew-
kąt montażu o kilkanaście stopni w stosun-
nienie pomieszczeniu dostatecznej ilości
ku do połaci dachowej. Dzięki temu woda
światła, warto zdecydować się na najtańsze
opadowa jest odprowadzana poza okno. Jest
rozwiązanie, jakim są okna nieotwierane.
to sposób, który sprawdza się na dachach nawet o zerowym kącie nachylenia. Szczelność konstrukcji zapewnia wtedy aluminiowy kołnierz, łączący okno z obudową.
Montaż okien w dachu płaskim Aby uniknąć poważnych problemów z prze-
Okna do płaskich dachów można kupić
ciekaniem okien lub mostkami termicznymi,
w różnych wymiarach i kształtach – kwadra-
prace związane z montażem stolarki okien-
towe od 60×60 do 120×120 cm lub pro-
nej w płaskich dachach powinny być wyko-
stokątne z ościeżnicą o długości nawet prze-
nywane wyłącznie przez wykwalifikowanych
kraczającej 2 metry. Na rynku są również
pracowników. Przed przystąpieniem do prac
dostępne okna nietypowej wielkości, co po-
montażowych należy zwrócić uwagę na od-
zwala na łatwą wymianę naświetli podczas
powiedni wymiar otworu w konstrukcji da-
remontów i modernizacji. Wiele modeli po-
chu – jest on zawsze podany przez producen-
siada prosty w obsłudze system elektrycz-
ta danego okna. Okna do płaskich dachów
nego sterowania, który umożliwia m.in. za-
można instalować na wszystkich typach
programowanie automatycznego zamykania
pokryć, jednak przed wykonaniem otwo-
okna przy pierwszych kroplach deszczu,
ru w poszyciu należy wziąć pod uwagę rozwiązanie konstrukcyjne spadku dachu. Jeżeli spadek uformowano z materiału izolacyjnego, okno trzeba osadzić w specjalnej drewnianej konstrukcji, uwzględniającej ten spadek, która jest przytwierdzana do stałych elementów stropodachu. Okno na dachu należy ustawić w taki sposób, aby kierunek
Fot. VELUX
otwierania skrzydła był zgodny ze spadkiem
Fot. FAKRO
połaci. Umożliwia to swobodne spływanie
łowy wysokości ramy okiennej. Końcowym
wody po powierzchni okna.
etapem obróbki stref krawędziowych jest za-
Stolarkę w płaskich dachach montuje się
montowanie papy wierzchniego krycia, która
najczęściej z wykorzystaniem samoprzylep-
powinna być wywinięta na ościeżnicę okna.
nej papy podkładowej. Okno instaluje się
Górną krawędź obróbki zabezpiecza się li-
wtedy w roztopionej warstwie bitumu papy,
stwami
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
przytwierdzanymi
a następnie mocuje się je mechanicznie
pod okapem ościeżnicy. Jeśli dach jest po-
za pomocą wkrętów. Na styku powierzchni
kryty innym materiałem niż papa, np. blachą
poziomej i pionowej kołnierza okna ukła-
cynkowo-tytanową lub miedzianą, pokrycie
da się obwodowo wycinki papy podkładowej.
z ościeżnicą łączy się mechanicznie za po-
Pasy papy docina się tak, żeby sięgały do po-
mocą specjalnych profili.
Fot. FAKRO
76
dociskowymi,
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. FAKRO
Akcja społeczna www.termomodernizacja.org
PATRONI AKCJI
WSPIERAJĄ NAS
ORGANIZATOR AKCJI
OKNA DO DACHÓW PŁASKICH TEL. 18 444 0 444, INFOLINIA 800 100 052 FAKRO@FAKRO.PL, WWW.FAKRO.PL Zobacz więcej
OKNO DO PŁASKICH DACHÓW TYPU F Opis produktu: nowatorskie okno do dachów płaskich z innowacyjnym pakietem szybowym. Duża ilość naturalnego światła. Do 16% większa powierzchnia przeszklenia w stosunku do konkurencyjnych rozwiązań dzięki specjalnie zaprojektowanym kształtom profili okna. Ościeżnica wykonana jest z wielokomorowych profili PVC wypełnionych materiałem termoizolacyjnym. Zewnętrzna, odbijająca promieniowanie słoneczne szyba refleksyjna jest hartowana, a wewnętrzna antywłamaniowa klasy P2A. Cechy szczególne: okna dostępne są z dwoma pakietami szybowymi: r DU6 – energooszczędny, dwukomorowy o Uw = 0,70 W/(m2 · K), r DU8 – pasywny, trzykomorowy pakiet o Uw = 0,64 W/(m2 · K). Okno dostępne jest w trzech wersjach: otwierane elektrycznie w bezprzewodowym systemie Z-Wave (DEF), otwierane ręcznie za pomocą drążka (DMF), nieotwierane (DXF). Okna D_F dostępne są w wersji ColourLine – możliwość wykończenia okna z zewnątrz w dowolnym kolorze z palety RAL Classic. Szeroki wybór barw pozwala na dostosowanie koloru okna do indywidualnych potrzeb. Montowane w dachach o kącie nachylenia od 2° do 15°. Konstrukcja okien umożliwia montaż zarówno akcesoriów wewnętrznych, jak i zewnętrznych.
OKNO DO PŁASKICH DACHÓW TYPU C Opis produktu: okno do dachów płaskich typu C z kopułą z wytrzymałego poliwęglanu – duża odporność na uderzenia oraz czynniki atmosferyczne. Specjalne powłoki na czaszy zabezpieczają przed promieniowaniem UV. Duża ilość naturalnego światła. Do 16% większa powierzchnia przeszklenia w stosunku do konkurencyjnych rozwiązań dzięki specjalnie zaprojektowanym kształtom profili okna. Ościeżnica wykonana jest z wielokomorowych profili PVC wypełnionych materiałem termoizolacyjnym. Cechy szczególne: okno oferowane jest z dwoma pakietami szybowymi: P2 – antywłamaniowy, jednokomorowy o współczynniku przenikania
ciepła dla całego okna Uw = 1,2 W/(m2 · K) – jest to o 14% lepszy wynik od konkurencyjnych rozwiązań,
U8(VSG) – pasywny, trzykomorowy o współczynniku przenikania ciepła
dla całego okna Uw = 0,55 W/(m2 · K) dla rozmiaru 120×120 cm (wg EN 1873).
Okno dostępne jest w trzech wersjach: otwierane elektrycznie w bezprzewodowym systemie Z-Wave (DEC), otwierane ręcznie za pomocą drążka (DMC), nieotwierane (DXC). Szeroka gama rozmiarów dostosowana została do standardów naświetli płaskich dachów, dzięki temu możliwa jest również wymiana istniejącego naświetla na nowe okno. Montowane w dachach o kącie nachylenia od 0 do 15°. Konstrukcja okien umożliwia montaż zarówno akcesoriów wewnętrznych, jak i zewnętrznych.
OKNO DXW Opis produktu: zastosowanie okna DXW to znakomite rozwiązanie w zabudowie dachu czy tarasu, pozwalające na uzyskanie idealnie płaskiej powierzchni stropodachu z zachowaniem właściwości okna dachowego. Specjalna konstrukcja o wzmocnionej nośności, zrównanie powierzchni szyby z wykończonym płaskim dachem oraz specjalna antypoślizgowa powłoka umożliwiają swobodne poruszanie się po tarasie i oknie. Okno dostarcza dużą ilość naturalnego światła do wnętrza, zapewniając doświetlenie pomieszczenia pod płaskim dachem. Ościeżnica okna do dachów płaskich wykonana jest z wielokomorowych profili PVC, wypełnionych materiałem termoizolacyjnym. Górną część okna stanowi innowacyjny płaski pakiet szybowy. Standardowo okno zawiera profile dociskające materiał pokryciowy, które ułatwiają wykończenie połączenia okna z pokryciem tarasu. Cechy szczególne: okno dostępne jest z dwukomorowym, pasywnym pakietem szybowym i charakteryzuje się doskonałą termoizolacyjnością, Uw = 0,70 W/(m2 · K). Montowane w dachach o kącie nachylenia od 0 do 15°. Do okna można zastosować akcesoria wewnętrzne, te same co do okien typu F.
78
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
OKNA DO DACHÓW PŁASKICH TEL. 22 33 77 000 KONTAKT@VELUX.PL, WWW.VELUX.PL Zobacz więcej
OKNA DO PŁASKIEGO DACHU VELUX Opis produktu: okna do płaskiego dachu VELUX pozwalają doświetlić pomieszczenia światłem naturalnym, oferując najwyższą jakość, izolacyjność cieplną oraz wyjątkową estetykę. Produkt składa się z dwóch elementów: okna i elementu zewnętrznego, dostępnego w czterech wariantach: przezroczysta lub matowa kopuła, płaski moduł szklany i nowość – sferyczny moduł szklany. Okna dostępne są w 9 rozmiarach, w szerokości od 60 do 150 cm, w kilku wariantach: nieotwierane (VELUX CFP), otwierane manualnie lub sterowane elektrycznie (VELUX CVP). Dostępne są także: wersja antywłamaniowa – Q, okno wyłazowe (VELUX CXP) i okno oddymiające (VELUX CSP). Cechy szczególne: najwyższa jakość konstrukcji, gwarantująca wieloletnie bezobsługowe i bezpieczne użytkowanie w dachach o kącie nachylenia 0–15°. Świetne parametry izolacyjne uzyskane dzięki innowacyjnej konstrukcji okna – Urc, ref300 od 0,72 W/(m2·K) – zgodnie z normą EN 1873:2014. Okna wyposażone w energooszczędną szybę bezpieczną klejoną o wysokiej izolacyjności cieplnej. Okna otwierane CVP i nieotwierane CFP w dwóch wariantach: 73U z szybą o klasie odporności antywłamaniowej P2A, 73Q z szybą o klasie odporności antywłamaniowej P4A oraz 2 klasą odporności antywłamaniowej całego okna. Dostępna szeroka gama produktów dekoracyjnych i przeciwsłonecznych. Gwarancja: 10 lat.
OKNA DO PŁASKIEGO DACHU ZE SFERYCZNYM MODUŁEM SZKLANYM Opis produktu: nowy moduł do okien do płaskiego dachu został wykonany w unikalnej technologii CurveTech. Zakrzywione, odporne na zarysowania szkło (gr. do 6 mm) skutecznie usuwa wodę, liście i inne zanieczyszczenia, które zbierają się na szybie. W ten sposób okno doprowadza do pomieszczenia jeszcze więcej światła. Szyba zespolona energooszczędna ze szkłem klejonym bezpiecznym od wewnątrz zapewnia optymalne parametry energetyczne. Co więcej, szkło jest odporne na zarysowania, co pozwala jeszcze dłużej cieszyć się doskonałym widokiem na zewnątrz. Wyjątkowy design sprawia, że okno z nowym modułem idealnie nadaje się do płaskich dachów zielonych. Użytkownicy z pewnością docenią możliwość wyposażenia go w markizę lub roletę elektryczną bądź solarną, które pozwolą na utrzymanie optymalnego klimatu wewnątrz budynku. Cechy szczególne: okna do płaskiego dachu VELUX wyposażone w sferyczny moduł szklany zachowują dotychczasowe zalety, m.in. dobre parametry izolacyjne, pakiet wyciszania deszczu oraz możliwość zainstalowania akcesoriów. Produkt dostępny w 8 rozmiarach, w wariancie nieotwieranym i otwieranym elektrycznie. Do montażu w dachach o kącie nachylenia 0–15°. Produkt zalecany do montażu w widocznych miejscach.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
REKLAMA
79
BUDOWA
Na co zwrócić uwagę przy wyborze elektronarzędzi akumulatorowych cz. 2 Młotowiertarki akumulatorowe znajdą zastosowanie nawet przy najcięższych pracach i w trudno dostępnych miejscach Fot. Milwaukee
mgr inż. Karol Kuczyński
Decydując się na konkretne rozwiązanie elektronarzędzi, należy oprócz konkretnego typu urządzenia wybrać typ silnika oraz napięcie i pojemność zastosowanego akumulatora. Akumulatory o pojemności 2–4 Ah są już praktycznie standardem. Można jednak spotkać rozwiązania z akumulatorami 5–12 Ah. Dwa takie akumulatory zapewniają zasilanie elektronarzędzi przez cały dzień nawet przy bardzo intensywnej eksploatacji.
N
wek ¼”. Większe momenty obrotowe mogłyby spowodować ukręcenie się narzędzia lub bitu. Do elektrycznych kluczy udarowych o momentach obrotowych nawet ponad 2000 Nm dedykowane są nasadki udarowe. Wykonane są one ze specjalnej stali chromo-molibdenowej, która poddana odpowiednim obróbkom termicznym zapewnia wieloletnią ich eksploatację. Przy dużych momentach
ajczęściej moment obrotowy narzę-
wanie narzędzia bez zastosowania dodat-
obrotowych klasyczne nasadki ulegają defor-
dzia
uzależnio-
kowych kluczy. W wiertarko-wkrętarkach
macjom (pojawiają się luzy) i uszkodzenia.
ny jest od napięcia zastosowanego
standardem stały się uchwyty samozacisko-
Inną ciekawostką jest stosowanie mocowa-
akumulatora, choć nie jest to regułą. Należy
we, które skutecznie mocują klasyczne na-
nia bez narzędzi brzeszczotów w akumulato-
podkreślić, że energia udaru w przypadku
rzędzia o okrągłych zakończeniach. W apli-
rowych wyrzynarkach lub piłach szablastych.
młotowiertarek akumulatorowych również
kacjach, gdzie występują duże momenty
Należy jednak pamiętać, że ostrza takie są
jest uzależniona od napięcia zasilającego
obrotowe, stosuje się narzędzia zakończone
wyposażone w dodatkowy otwór na blokadę
akumulatora. Jeżeli potrzebujemy urządze-
sześciokątem. Przykładem mogą być bity,
zapobiegającą wysunięciu się brzeszczotu.
nia z energią udaru minimum 2 J, wybierz-
wiertła o dużych średnicach i inne obrotowe
my urządzenia zasilane akumulatorem mini-
narzędzia skrawające.
akumulatorowego
mum 18 V.
Interesujące mocowanie narzędzi
Silnik
Natomiast elektryczne klucze udarowe
Większość dotychczas stosowanych urzą-
wyposażone są, w zależności od momen-
dzeń wyposażana była w silniki szczotkowe.
tu obrotowego, we wrzeciona zakończone
Silnik taki posiada szczotki węglowe, które
trzpieniem mocującym ½”, ¾” lub 1”. Roz-
poprzez komutator wprawiają w ruch obroto-
Oferowane przez producentów elektronarzę-
wiązania wyposażone w półcalowe trzpienie
wy wirnik. Część energii marnuje się poprzez
dzi urządzenia oferują coraz częściej moco-
mogą mieć w środku mocowanie do końcó-
działanie komutatora i iskrzenie szczotek przy obciążeniu elektronarzędzia. Natomiast silnik bezszczotkowy nie posiada szczotek węglowych i komutatora. Dzięki temu ogranicza się straty związane z działaniem komutatora oraz nie ma konieczności wymiany szczotek. Brak szczotek zapewnia możliwość pracy silnika przy bardzo dużym zapyleniu, co nie obniża jego trwałości. Przekłada się to na znacznie dłuższy czas pracy oraz mniejsze zużycie akumulatora, co jest bardzo wygodne – nie potrzeba ładować go tak często jak sprzętu wykorzystującego tradycyjną technologię szczotkową. Ponadto zużywa się wolniej, co ogranicza koszty związane chociażby z wymianą szczotek, a w końcu i całego silnika [1, 2].
Ładowanie akumulatora Akumulatory litowo-jonowe (Li-Ion) zostaPrzykładowe brzeszczoty z zębami z węglików spiekanych
80
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Milwaukee
ły zaprojektowane z myślą o urządzeniach
BUDOWA przenośnych, dla których kluczowymi aspek-
Eksperci pracują nad usprawnieniami
tami były redukcja masy oraz wymiarów
związanymi z wykorzystaniem chociażby
zewnętrznych źródła zasilania. Z tych powo-
grafenu. W wyniku rosnącego zapotrzebo-
dów lit stał się właściwym wyborem – jest to
wania na ogniwa litowo-jonowe, na całym
jeden z najlżejszych metali, mogący jedno-
świecie trwają zaawansowane badania w za-
cześnie dostarczyć najwięcej energii w sto-
kresie odzyskiwania litu ze zużytych akumu-
sunku do swojej masy. Zastosowanie jonów
latorów Li-Ion oraz recyklingu samych ogniw
litu pozwoliło ustabilizować baterie, tworząc
[3]. Aby zapewnić właściwą temperaturę
bezpieczne rozwiązanie. Jedynym ogranicze-
ogniwa w czasie ładowania, producenci sto-
niem jest zabezpieczenie przed zbyt głębokim
sują obudowy z ożebrowaniem, które uła-
rozładowaniem oraz zapewnienie odpowied-
twia odprowadzanie ciepła z ogniw. Dodat-
niego ładowania prądem i napięciem, aby
kowo specjalnie zaprojektowane obudowy
dla ładowarki, akumulatora i narzędzia. Ła-
nie przeładować oraz nie przekroczyć tem-
zapewniają wymuszony przepływ powietrza
dowarki są bardzo wytrzymałe i nie są wy-
w akumulatorze w trakcie ładowania dzię-
posażone w odkryte styki, co zabezpiecza
ki zastosowaniu specjalnych wentylatorów
je przed pyłem i innymi zanieczyszczeniami,
w szybkiej ładowarce.
a także zwiększa bezpieczeństwo użytkowa-
Ładowanie bezprzewodowe Inteligentne ładowarki bezprzewodowe za-
Elektronarzędzia akumulatorowe
Fot. JT
nia [2].
Podsumowanie
pewniają komunikację pomiędzy ładowarką
Elektronarzędzia akumulatorowe wyposażo-
a akumulatorem, uruchamiają proces łado-
ne w silniki bezszczotkowe oraz akumulatory
wania i dopasowują go do aktualnego stanu
litowo-jonowe o pojemności 2–4 Ah są już
akumulatora. Gwarantuje to ładowanie aku-
praktycznie standardem. Coraz częściej są
mulatora zawsze w optymalnym zakresie
one wyposażone w systemy redukcji wibracji
temperatur i wydłuża jego żywotność. Jed-
oraz czujniki przyspieszenia, które zatrzymu-
peratury zapłonu ogniwa wynoszącej około
nym z elementów rozwiązania systemowego
ją urządzanie w przypadku zakleszczenia się
70ºC. Technologia litowo-jonowa wciąż się
jest ramka, szczególnie przydatna do zasto-
narzędzia w materiale.
rozwija. Niewątpliwą jej zaletą jest szybkie
sowań stacjonarnych, którą można zamon-
ładowanie, brak efektu pamięci oraz wysokie
tować na ławach roboczych, regałach lub
napięcie jednostkowe, przekładające się na
innych powierzchniach roboczych. Ramka
dużą wydajność baterii [3].
jest uniwersalnym, bezpiecznym uchwytem
Przykład systemu bezprzewodowego ładowania akumulatorów dla elektronarzędzi Fot. JT
Źródła 1. Materiały firmy Milwaukee. 2. Materiały firmy Bosch. 3. Materiały firmy Wamtechnik.
JAKIE NAPIĘCIE I POJEMNOŚĆ AKUMULATORA WYBRAĆ I W JAKICH ZASTOSOWANIACH? Wartość napięcia elektrycznego zastosowanego w danym systemie zasilania, wyrażona w voltach (V), i pojemność danego akumulatora, wyrażona w amperogodzinach (Ah), pozwalają dokonać wyboru narzędzia do konkretnych zastosowań. Wiemy jednak, że wybór nie kończy się na napięciu i pojemności – w MILWAUKEE® zawsze podkreślamy, że akumulator akumulatorowi nierówny i należy zwrócić również uwagę na dodatkowe technologie zastosowane w jego projektowaniu oraz cały system akumulatorowy. Przykładowo, według naszych testów, akumulatory REDLITHIUM™ zapewniają nawet do 40% dłuższy czas pracy, a także odczuwalną różnicę w podaży mocy w porównaniu do konwencjonalnych akumulatorów litowo-jonowych. Bardziej zaawansowane technologicznie akumulatory będą też miały nawet dwukrotnie dłuższą żywotność (którą liczymy w cyklach ładowań). Tomasz Wszołek, Regionalny KierowDla komfortu pracy warto zwrócić uwagę na system akumulatorowy. Z jaką liczbą narzędzi jest kompatybilny akumulanik ds. Szkoleń tor? Czy producent rozwija ofertę kompatybilnych produktów? Czy ta oferta pokrywa większość mojego zapotrzebowaMILWAUKEE® nia? Im mniej w naszej „kolekcji” narzędzi z różnych systemów akumulatorowych, tym mniej akumulatorów potrzebuEuropa Centralna jemy mieć ze sobą na co dzień. Na przykład, decydując się na 18 V system M18™ (w ramach którego producent oferuje & Wschodnia ponad 190 narzędzi), w wielu branżach do codziennej pracy wystarczą 2 akumulatory M18 5.0 Ah. Niwelujemy więc koszt dodatkowych akumulatorów do kilku systemów narzędzi. I tak, odpowiednio, do cięższych prac, wymagających znacznych nakładów energii (zwykło przyjmować się wtedy jako odnośnik udar większy niż dwa dżule), jak np. wiercenie otworów o dużych średnicach w betonie, betonie zbrojonym czy stali, przecinanie szerokich elementów ze stopów czy metali nieżelaznych, powinno stosować się narzędzia zasilane prądem o napięciu minimum 18 V. Takie narzędzia są przeznaczone dla profesjonalistów wymagających ponadprzeciętnej mocy, jednak często ich masa jest większa, co może nie być komfortowe przy wielogodzinnej pracy. Dlatego warto sprawdzić, jaką masę będzie miało elektronarzędzie wraz z akumulatorem oraz czy jego ergonomia jest dla nas optymalna. Do prac wymagających nieco mniej nakładu energii, ale np. większej precyzji (jak prace w drewnie czy wiercenie otworów o niewielkiej średnicy w metalu), możemy stosować narzędzia zasilane prądem o napięciu 12 V. Zazwyczaj urządzenia te są bardziej kompaktowe i lżejsze, pozwalają na dłuższą pracę bez zmęczenia, a także pracę w trudno dostępnych miejscach i w ograniczonej przestrzeni. Pojemność akumulatora (Ah) pozwala na jego dobór również pod kątem charakteru prac, ich zakresu oraz intensywności, z jaką będą wykonywane. Pamiętajmy jednak, że nie ma złotej zasady co do czasu pracy na jednym naładowaniu. Obrazowo mówiąc, akumulatory o wyższej pojemności (np. 6, 9 czy 12 Ah) magazynują większą ilość energii i są w stanie dłużej ją oddawać, co kwalifikuje je do użycia z narzędziami do cięższych prac wykonywanych wielokrotnie w ciągu jednego dnia roboczego. Jeżeli na przykład wiercimy w betonie, akumulator 2.0 Ah może… nie wystarczyć. Warto zapytać swojego dystrybutora lub sprawdzić na stronie producenta, jakie akumulatory polecają i oferują w zestawach do najczęściej używanych przez Ciebie narzędzi i wybrać największy.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
81
BUDOWA
Fot. Gerda
Przygotowanie garażu do montażu bramy Agata Grudecka
dowolnego prowadzenia z najpopularniej-
Zadaniem ekipy montującej bramę jest tylko osadzenie jej w istniejącym otworze wjazdowym, a nie na przykład jego dopasowanie do wymiarów bramy. Dlatego też wszystkie prace związane z wyprofilowaniem otworu, przeprowadzeniem instalacji elektrycznej czy wykończeniem wnętrza garażu muszą zostać zakończone przed przyjazdem ekipy, która przywiezie bramę. I to na tyle wcześnie, aby użyte zaprawy, kleje i farby zdążyły dobrze wyschnąć.
rażu – minimalna wartość zależy od różnych czynników, np. od wysokości bramy, typu prowadzenia oraz rodzaju zastosowanego napędu. Jest bardzo ważna w przypadku bram automatycznych, które ze względu na montaż napędu wymagają nie mniej niż 3,3 m;
»»sufit i ściany garażu muszą być wolne od elementów, które uniemożliwią montaż
Zanim zamówisz bramę garażową Producenci oferują różne rodzaje bram gara-
nąć niepotrzebnych kosztów oraz komplikacji
prowadzenia bramy, np. rur, podpór, belek
przy jej montażu.
konstrukcyjnych lub okien na wysokości
»»nadproże
(jest to wysokość od górnego
prowadnic.
żowych, spośród których najpopularniejsze
krańca otworu wjazdowego do sufitu ga-
są bramy segmentowe. Mają one bowiem
rażu, mierzona wewnątrz pomieszczenia)
wiele zalet, m.in. bardzo dobre właściwości
powinno mieć wysokość min. 210 mm. To
Duże znaczenie dla komfortu korzystania
izolacyjne, są wygodne w obsłudze i pozwa-
wystarczy do zastosowania standardowe-
z garażu mają rozmiary bramy. Minimal-
lają na maksymalne wykorzystanie przestrze-
go prowadzenia bez dodatkowych dopłat,
na bezpieczna szerokość bramy wynosi
ni wewnątrz garażu, a także przed nim.
niezależnie od tego, czy będzie zastosowa-
2,4–2,5 m. W niektórych przypadkach może
ny napęd, czy nie;
to być jednak za mało. Optymalna szerokość
Bramy segmentowe mają jednak pewne wymagania, o których warto wiedzieć, kiedy
82
szymi sprężynami skrętnymi;
»»głębokość wbudowania, czyli długość ga-
»»węgarki
(wewnętrzne przestrzenie bocz-
Rozmiar bramy
bramy zależy od kilku czynników, m.in.:
zdecydujemy się na ten rodzaj bramy. Po-
ne – od krawędzi otworu wjazdowego do
»»wielkości samochodu – im szersza brama,
znanie ich zapewni odpowiednie warunki do
ścian garażu) powinny mieć po min. 100
tym większa wygoda i elastyczność przy
zabudowy tego rodzaju bramy i pozwoli unik-
mm szerokości. Umożliwi to zastosowanie
zmianie auta, np. z mniejszego na większy;
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA »»kształtu
i zagospodarowania działki, czyli
jak garaż jest usytuowany względem bra-
Prace przygotowawcze przed montażem
my wjazdowej na posesję i jak wygląda
Przygotowując garaż do montażu bramy,
podjazd? Szersza brama będzie na przy-
należy zadbać o solidne wykonanie nadpro-
kład dobrym rozwiązaniem, jeśli wjazd do
ża i węgarków, bo to do nich zostanie przy-
garażu wymaga od kierowcy manewro
mocowana jej konstrukcja i będą musiały
wania;
udźwignąć ciężar bramy. Ważne jest przy
»»sposobu
wykorzystywania garażu – jeśli
tym, aby elementy te były proste i tworzyły
planujemy wykorzystać garaż jako dodat-
jedną płaszczyznę. W przeciwnym wypadku
kowy schowek na rowery czy inne przed-
brama nie tylko nie zasłoni szczelnie otworu
mioty, mały warsztat itp., to warto przewi-
wjazdowego, ale też trudno będzie tak usta-
dzieć to na etapie projektowania.
wić ościeżnicę, aby była ona na całym obwo-
Dla wygody użytkowania znaczenie ma
dzie jednakowo obciążona ciężarem bramy.
również wysokość bramy, na przykład gdy
Dzięki temu unikniemy szybszego zużycia
często korzystamy z samochodowego ba-
bardziej obciążonych fragmentów ościeżnicy,
gażnika dachowego. Standardowa wysokość
a tym samym całej konstrukcji.
bramy, która wynosi 2 m, nie pozwoli wje-
Jeśli malujemy pozostałe ściany garażu już
chać z takim bagażnikiem do garażu, ale
po zamontowaniu bramy, pamiętajmy o tym,
już przy 2,4 m wysokości nie powinno być
aby zapewnić odpowiednią wentylację w ga-
problemu. Należy też pamiętać, że światło
rażu i często go wietrzyć. W ten sposób po-
wjazdu do garażu nie zawsze jest równe
zbędziemy się nadmiaru wilgoci ze świeżo
rozmiarom bramy. Na przykład w przypad-
położnych tynków i farb oraz zapobiegniemy
w stosunku do ścian – w tym do nadproża
ku standardowego typu prowadzenia bramy
jej osiadaniu na bramie.
i węgarków, na których będzie zamontowane
Fot. Krispol
z napędem automatycznym, zostaje ona
Warto pamiętać, że jeśli na poszycie bra-
uniesiona maksymalnie wysoko i pozostawi
my dostanie się farba lub tynk, nie powin-
Miejsca styku węgarków, a także ścian
pełne światło wjazdu do garażu, ale w przy-
niśmy dopuść do ich zaschnięcia. Jak naj-
z posadzką muszą tworzyć kąt prosty, dzięki
padku bramy obsługiwanej ręcznie lub in-
szybciej trzeba usunąć wszelkie zabrudzenia
czemu między podłogą a dolnym panelem
nych typów prowadzenia będzie ono o kilka
z powierzchni paneli, a następnie przemyć
bramy nie powstanie szczelina, przez którą
centymetrów niższe.
je miękką, wilgotną gąbką z łagodnym środ-
będzie uciekało z garażu ciepło, a do jego
kiem myjącym.
wnętrza przedostawały się woda i kurz.
Prawidłowy pomiar bramy
prowadzenie bramy.
Przed wstawieniem bramy garażowej na-
Pamiętajmy też, że określenie ostatecz-
Ostateczny pomiar otworu wjazdowego powi-
leży wytynkować również sufit garażu, po-
nego poziomu posadzki jest niezbędne do
nien być wykonywany dopiero po wykończe-
nieważ po zamontowaniu prowadnic jego
precyzyjnego wyregulowania bramy i zapro-
niu garażu. Jeśli jednak nie jest to możliwe,
dokładne i równomierne wykończenie może
gramowania napędu pod względem położeń
w czasie pomiaru należy precyzyjnie określić,
być trudne, a czasem wręcz niemożliwe.
krańcowych bramy, czyli jej pozycji przy cał-
jakie tynki, ocieplenie czy płytki zostaną po-
Trzeba też zwrócić uwagę na to, aby w za-
kowitym otwarciu i zamknięciu. Jeśli przed
łożone na ścianach i podłodze. A wszystko
sięgu otwieranej bramy nie znajdowały się
montażem bramy posadzka nie będzie wyla-
po to, aby jak najlepiej dopasować wymia-
żadne elementy konstrukcyjne lub np. lampy.
na, niezbędna będzie ponowna wizyta serwi-
ry bramy garażowej do otworu wjazdowego.
Przygotowując garaż do montażu bramy,
Odpowiednie dopasowanie bramy zapewnia
należy również pamiętać o posadzce. Po-
Instalowane obecnie bramy garażowe
bowiem jej właściwą szczelność na obwodzie
sadzka w garażu powinna przede wszystkim
z reguły otwierane są za pomocą napędu
płaszcza, a także ogranicza straty ciepła.
mieć równą płaszczyznę i prawidłowy poziom
elektrycznego. A to wymaga położenia insta-
su po jej wykończeniu.
lacji elektrycznej zasilającej napęd i zamontowania w odpowiednim miejscu gniazdka w suficie. Roboty te najlepiej wykonać już na etapie budowy garażu (lub remontu). Unikniemy wtedy późniejszego rozkuwania ścian czy sufitu. Każdy jednak rodzaj bramy (rolowane, uchylne, segmentowe) wymaga nieco innego układu instalacji elektrycznej oraz zarezerwowania innych miejsc na montaż poszczególnych elementów automatyki (np. fotokomórki). Zanim więc powierzymy elektrykom położenie przewodów elektrycznych, powinniśmy wybrać model bramy, aby mogli oni dostosować instalację do sposobu otwierania Fot. Hörmann
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
bramy i rodzaju napędu.
83
BUDOWA Budownictwo w ubiegłym, pandemicznym, roku nie ucierpiało tak bardzo, jak inne sektory gospodarki, na przykład usługi, ale efekty kryzysu dotrą do branży z pewnym opóźnieniem – trudno będzie bowiem zapełnić portfel zamówień na przyszłe prace. Eksperci Euler Hermes prezentują szanse i zagrożenia w branży budowlanej na najbliższy czas w kontekście jej kondycji finansowej i rozwoju, a także mogących się pojawić nowych wyzwań i możliwości.
Fot. Adobe Stock
Perspektywy i wyzwania rynkowe branży budowlanej na 2021 rok Szanse i zagrożenia w branży budowlanej w 2021 roku
strony samorządów) – po pierwsze wpłynęła
rozchwieje rynek materiałów (m.in. cen stali)
na rentowność samych wykonawców (vide –
– potencjalna bańka, co przy koniecznych do
Mimo pandemii, jaka zatrzęsła światem
wzrost liczby niewypłacalności o 50% w bu-
tworzenia stanach magazynowych oznaczać
w 2020 roku, branża budowlana działała
downictwie w I kwartale 2021 roku). Po dru-
może duże straty hurtowników i na końcu –
na ogół sprawnie, jeśli chodzi o realizację
gie, odłożony popyt w warunkach poprawy
producentów po odreagowaniu cen w drugą
kontraktów. Budowy nie były zamykane, jak
zwiększy bańkę cenową – podniesie koszty
stronę. Na pewno zaś na bieżąco oznacza to
w innych europejskich krajach. Warto jed-
już realizowanych prac (przy nie zawsze
większą ekspozycję kredytową – wyższe za-
nak dodać, iż COVID-19 wywarł wpływ na
działającym rekompensowaniu nieprzewi-
angażowanie (i koszt) finansowy dostawców/
branżę, a najbardziej widoczny był i, nadal
dywalnych zmian cen przez inwestora) oraz
producentów materiałów budowlanych.
jest, w kontekście rotacji pracowników (zakażenia, pracownicy z zagranicy). Konieczne było więc wprowadzenie przez wykonawców wielu zmian organizacyjnych na budowach. W związku z tym część kontraktów została przedłużona średnio od 3 do 6 miesięcy, a w najgorszych przypadkach nawet o rok. Wpływa to obecnie, m.in. od strony zabezpieczania inwestycji, na wolniejsze niż oczekiwano uwalnianie się linii gwarancyjnych (aneksy przedłużają ich wykorzystanie), a co za tym idzie – brak większej pojemności na nowe gwarancje (nie dotyczy to największych firm na rynku). Blokowało to również nakłady samych wykonawców oraz zmniejszało wykorzystanie ich mocy. Z analiz ekonomistów Euler Hermes wynika, że korekta na rynku w II połowie 2020 Fot. Adobe Stock
roku – mniej zleceń publicznych (m.in. ze
84
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
BUDOWA Jak mądrze wykorzystać szansę rozwoju branży budowlanej w 2021 roku? Jako szansę rozwoju branży budowlanej w 2021 rok ekonomiści z Euler Hermes wskazują odbicie w inwestycjach już nie tylko publicznych, ale także prywatnych firm, a także utrzymujący się ogromny popyt na rynku mieszkaniowym. Na rynku deweloperskim jest bowiem obecnie bardzo „gorąco”. Tylko w marcu tego roku deweloperzy zaczęli budować ponad 17,8 tys. mieszkań, o 63% więcej niż przed rokiem. Zauważalny jest także popyt na usługi remontowe i termomodernizacyjne, co jest efektem nie tylko
Fot. Adobe Stock
home office, ale także wzrostu cen energii, który ma postępować – o 40% w ciągu naj-
Eksperci Eurel Hermes podkreślają, że na
długie procesy inwestycyjne to także długie
bliższych kilku lat. Marże (wykonawców)
wzroście w branży budowlanej można skorzy-
okresy rozliczeń należności, zmiana w mię-
w I kwartale nieznacznie spadły, ale zamó-
stać, ale trzeba to robić mądrze, zabezpiecza-
dzyczasie warunków cenowych i kondycji wy-
wienia rosły, a obroty w większości branż są
jąc swoje transakcje i mając w pamięci efekty
konawców czy dystrybutorów. Rywalizowanie
wyższe niż średnia z ubiegłego roku. Zleceń
gorączki budowlanej po Euro 2012 (czyli
przez wykonawców o kontrakt ceną – bieżą-
jest dużo w branży murarskiej, zbrojenio-
dużej korekty i wielu upadłości w branży bu-
ce wpływy nie zawsze kompensujące koszty,
wej i instalacyjnej. Obroty nie rosną jedynie
dowlanej – wykonawców, a także dostawców
a służące podtrzymaniu bieżącej płynności,
w branży ogrodzeń i podłóg, relatywnie ni-
materiałów czy firm usługowych). Sektor
spłacie minionych już zobowiązań.
skie marże mają zaś producenci izolacji i ele-
budowlany to bowiem duże obroty, a więc
Ekonomiści Euler Hermes radzą, aby ko-
wacji (~24%).
i potencjalne zyski, ale i znane zagrożenia –
rzystać na wzroście w bezpieczny sposób, z ryzykiem pod kontrolą, i wskazują, że bran-
PERSPEKTYWY I WYZWANIA RYNKOWE NA 2021 ROK WEDŁUG ANALIZY EKONOMISTÓW EULER HERMES: » Wyniki finansowe poszczególnych spółek w 2021 r. będą silnie powiązane z wielkością firmy, strukturą portfela zamówień oraz rodzajem prowadzonej działalności.
» Utrzymane zostaną wysokie nakłady na inwestycje publiczne w sektorach drogowym, kolejo-
wym, energetycznym i hydrotechnicznym, a jednocześnie osłabieniu ulegnie klimat inwestycyjny w samorządach oraz w części segmentu prywatnego. » Optymizm branży będzie związany z przyjęciem nowej puli środków unijnych na lata 2021–2027 – wyraźna poprawa sytuacji na rynku spodziewana jest w latach 2022–2023. » W segmencie nie mieszkaniowym (inwestycje prywatne) wiele decyzji zamrożono w 2020 r. i trwa to w 2021 r. – możliwy jest spadek rynku o ponad 10%. » Braki surowca – w tym materiałów drewnopochodnych (rekordowy popyt na tarcicę i pochodne ze strony USA) – wpływają na plany produkcyjne oraz ceny wyrobów (m.in. stolarka drzwiowa) – istnieją obawy pogorszenia konkurencyjności, a nawet kondycji firm. » Ceny zakupów w stolarce to blisko 50% wartości technicznego wytworzenia – wzrost cen np. płyt MDF o 70% odczują nie tylko producenci, ale także branża budowlana, remontowa, deweloperzy oraz konsumenci. » Wzrost cen rzutuje również na prace infrastrukturalne – w formule „projektuj i buduj” – w bieżącym roku znacząco wzrosły ceny asfaltu i stali zbrojeniowej, na rentowność wykonawców wpływają też podwyżki cen paliw. » Przeszkodą są koszty zatrudnienia oraz wciąż rosnące ceny materiałów. » Sytuacja geopolityczna, np. aktualne wydarzenia na Białorusi, bardzo mocno wpływają na stronę popytową (mniej inwestycji, deprecjacja waluty, inflacja mocno odbijają się na wynikach firm eksportujących na Białoruś). » Wzrost kosztów paliw i pracy większy niż cen sprzętu i narzędzi budowlanych, co może ulec zmianie w szczycie sezonu. Jeszcze w 2020 r. średnie podwyżki cen materiałów budowlanych były o połowę niższe niż inflacja, która w grudniu wyniosła 2,4%. » Poziom trudnych długów producentów materiałów budowlanych w stosunku do wszystkich ich należności wahał się w przedziale 6,5–8,5% (nieznacznie tylko niżej od średniej rentowności dla produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych). » W statystyce niewypłacalności za I kwartał 2021 r. roku było 48 firm wobec 32 w tym samym okresie ubiegłego roku – wzrost liczby niewypłacalności o 50%. Połowa niewypłacalności to firmy wznoszące budynki, a więc aż połowa to wykonawcy różnych prac specjalistycznych – budowy dróg i autostrad, ale także towarzyszących im instalacji wodno-kanalizacyjnych, oświetleniowo-elektrycznych, rurociągów etc. Są to efekty pewnego spowolnienia budownictwa w drugiej połowie ubiegłego roku, także z powodu pandemii – mimo iż budownictwa nie dotykał lockdown, to realizacja kontraktów wydłużała się i pociągała za sobą dodatkowe koszty, które rzadko rekompensowane są w całości przez inwestora.
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ża budowlana może skorzystać m.in. na:
» nowej fali inwestycji publicznych (drogownictwo, kolej – z tytułu nie tylko kolejnej perspektywy budżetowej UE, ale także programu odbudowy UE),
» inwestycjach
firm prywatnych (odłożone
budowy – nie tylko z powodu COVID-19, ale de facto w kilku ostatnich latach z powodu ostrożności firm na skutek np. reform podatkowych wprowadzanych przez rząd. Spowodowało to obecnie duże zapotrzebowanie na inwestycje odtworzeniowe i kreujące nowe moce produkcyjne – efekt dużej konkurencyjności cenowej polskich producentów, przesuwania łańcuchów dostaw z Dalekiego Wschodu z powrotem do Europy),
» hossie na rynku mieszkaniowym, na którym ponownie rośnie bańka nie tylko kredytowa, ale i cenowa, co przy często spółkach celowych, wyodrębnionych do prowadzenia konkretnych inwestycji, może utrudnić późniejsze dochodzenie roszczeń. Artykuł powstał we współpracy z ekspertami z Euler Hermes Pełen raport Euler Hermes „Analiza Branżowa w I półroczu 2021 roku” do pobrania na stronie ubezpieczyciela
www.eulerhermes.pl
85
INSTALACJE
OKIEM EKSPERTA: Kryteria doboru UPS-a Michał Przybylski, inżynier wsparcia technicznego, EVER Sp. z o.o.
W dzisiejszych czasach, przy wszechobecnej elektronice, dość istotne jest zabezpieczenie się przed nagłymi i niekontrolowanymi przerwami w dostawach prądu, które mogą sparaliżować nasze codzienne życie oraz ich skutkami w postaci uszkodzenia posiadanego sprzętu elektronicznego. Najbardziej zalecanym sposobem zapewnienia poprawności zasilania urządzeń wrażliwych jest zastosowanie systemów zasilania gwarantowanego UPS.
W
W przypadku serwerów oraz komputerów
magistralę stałonapięciową przekazane do fa-
sieciowego,
przetwarzających strategiczne dane i infor-
lownika, gdzie jest przetwarzane na napięcie
zadaniem UPS-ów jest dostar-
macje zdecydowanie zaleca się wykorzy-
przemienne o wysokiej jakości parametrach,
czenie energii do odbiorników (przy wykorzy-
stanie topologii line-interactive (VI). UPS-y
którym podczas normalnej pracy zasilane są
staniu energii zgromadzonej w akumulato-
line-interactive działają podobnie jak UPS-y
zabezpieczane odbiorniki, a jednocześnie do-
rach) w określonym czasie, niezbędnym do
VFD, ale mają dodatkowo regulator pozio-
ładowywane są baterie. Zmiana trybu pracy
bezpiecznego, kontrolowanego zakończenia
mu napięcia wyjściowego (układ AVR – Au-
z sieciowego na bateryjny i odwrotnie odbywa
realizowanych procesów, a często dodatko-
tomatic Voltage Regulation). Mają zatem
się całkowicie bezprzerwowo.
wo poprawa jakości dostarczanego do od-
zdolność korekcji napięcia bez użycia energii
W przypadku przeciążenia lub uszko-
biorników napięcia.
przypadku zaniku lub nieprawidłowości
napięcia
z akumulatorów. Wykorzystując wewnętrzne
dzenia elementów wewnętrznych bloków
Dobierając zasilacz UPS, należy odpowie
układy funkcjonalne, sprowadzają wartość
UPS-a statyczny bypass automatycznie łączy
dzieć sobie na pytanie, jaki rodzaj urządzeń
napięcia wyjściowego jak najbliżej wartości
odbiornik z siecią zasilającą poprzez układ
chcemy zabezpieczyć, określić moc pobiera
nominalnej. Zazwyczaj synchronizują prze-
obejściowy. Zasilacze tego typu stosowane
ną przez te urządzenia oraz jaki jest wyma
biegi komutowane przed zmianą trybu pra-
są do zasilania najbardziej wymagających
gany ich czas podtrzymania.
cy. Ponadto zasilacze te mają krótsze czasy
pod względem jakości energii odbiorników.
przełączenia na pracę bateryjną, a powrót
Przykładowym rozwiązaniem tego typu są
na napięcie sieciowe odbywa się bez prze-
UPS EVER POWERLINE GREEN 33 LITE
Zasilacze UPS wykonane w topologii off-line
rwy w zasilaniu. W zdecydowanej większości
oraz UPS EVER POWERLINE GREEN 33
(VFD), jako najprostsze i najtańsze rozwią-
przypadków przy znamionowym obciążeniu
PRO. Ważne jest również to, że energia do-
zania, oferują najniższy poziom zabezpiecze-
zasilacze pracują w granicach 3–5 minut.
starczana w czasie normalnej pracy (siecio-
nia. W trybie pracy sieciowej realizowane jest
Jeżeli jednak zależy nam na dłuższym cza-
wej) przez UPS (on-line) do odbiorników jest
zasilanie odbiorników niekondycjonowanym
sie pracy, możemy to uzyskać dzięki dodat-
o lepszej jakości niż energia sieciowa, a za-
napięciem sieciowym, załączanym przez
kowym modułom bateryjnym, które można
tem systemy zasilania gwarantowanego po-
układ obejściowy, przejście do trybu pracy
podłączyć na przykład do zasilaczy z serii
prawiają warunki pracy zasilanych urządzeń,
bateryjnej wiąże się z powstaniem kilku ms
SINLINE RT XL.
a dodatkowo ograniczają ich negatywne od-
Jaki UPS?
przerwy w zasilaniu odbiorników. Zasilacze
Natomiast do zapewnienia bezawaryjnej
w tej topologii często mają odkształcony od
i bezprzerwowej pracy kotłów c.o., komin-
sinusoidalnego przebieg napięcia.
ków z płaszczem wodnym lub innych ukłarozwią-
dów automatyki domowej służą zasilacze,
zaniach realizowana jest synchronizacja
które są do tego celu dedykowane. Takim
wytwarzanego przebiegu z przywracanym
przykładem jest seria zasilaczy SPECLINE
napięciem sieci. Przykładem zasilacza nale
AVR 700/SPECLINE AVR PRO 700.
W bardziej
86
UPS-y EVER serii POWERLINE GREEN 33/LITE/ PRO generują napięcie wyjściowe o najwyższych parametrach (VFI-SS-111)
zaawansowanych
żącego do tej grupy może być UPS EVER
Zasilacze on-line działają zupełnie inaczej –
ECO LCD, w którym dzięki panelowi LCD
realizowane jest w nich podwójne przetwarza-
oraz przyciskowi wielofunkcyjnemu można
nie energii. Napięcie sieciowe doprowadzone
łatwo zarządzać jego dodatkowymi funkcjo-
na wejście UPS zostaje wyprostowane w ukła-
nalnościami.
dzie prostowniczym, a następnie poprzez
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
działywanie na sieć zasilającą.
EVER Sp. z o.o. ul. Wołczyńska 19, 60-003 Poznań tel. +48 61 6500 400 faks +48 61 6510 927 ups@ever.eu, www.ever.eu
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
OGRODY
Fot. Polbruk
Buduj z ekspertem
Rodzaje i zastosowania
kostek brukowych i płyt betonowych Gładka, płukana czy postarzana? Z fazą, z mikrofazą, a może bez? O grubości 4, 6, a może 8 lub 10 cm? Mała czy wielkoformatowa? Przed dokonaniem wyboru płyt betonowych lub kostki na nawierzchnię wokół posesji warto sprawdzić, czym charakteryzują się różne rodzaje prefabrykatów betonowych i jakie rozwiązania można stosować na podjeździe, jakie są wskazane na taras, a jakie na ścieżki i alejki.
istotnym parametrem jest też grubość płyt
J
przy założeniu zachowania podczas budowy
możliwych obciążeń. Inne grubości zalecane są bowiem na taras i w ruchu pieszym, inne w przypadku lekkiego ruchu samochodowego, a jeszcze inne, gdy po podjeździe, parkingu czy drodze mają się poruszać ciężkie pojazdy o masie powyżej 3,5 t. Kolejnym parametrem jest format płyt, ale ten
eden z podstawowych parametrów po-
nia: z fazą, mikrofazą lub bezfazowa. Druga
wytycznych technicznych ma już znaczenie
jawiających się w opisach prefabryka-
natomiast dotyczy faktury prefabrykatów
czysto estetyczne.
tów betonowych dotyczy sposobu wy-
i tu znajdują się określenia: gładka, płuka-
kończenia warstwy wierzchniej płyt i kostek.
na, postarzana. Cechy te mają znaczenie
W obrębie tego parametru można wyróżnić
estetyczne, ale również w znacznym stopniu
dwie klasyfikacje: jedna odnosi się do sposo-
wpływają na funkcjonalność, dlatego warto
Kostki i płyty betonowe mogą mieć faktury:
bu wykończenia krawędzi i chodzi o określe-
przyjrzeć się im przed zakupem. Niezwykle
gładką, płukaną lub postarzaną. Faktura
Fot. Joniec
88
lub kostek. Powinna być ona dobrana do
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Fot. Joniec
www.ekspertbudowlany.pl
Gładka, płukana czy postarzana?
Fot. Joniec
OGRODY gładka charakteryzuje się gładką, równą po-
gładka sprawdza się zarówno w przestrze-
katy betonowe z fazą mają ukośnie ściętą
wierzchnią. Prefabrykaty o gładkiej fakturze
niach przydomowych, jak i publicznych.
bądź wyobloną krawędź górną. Natomiast
nie mają chropowatości w warstwie wierzch-
Zdecydowanie bardziej nadaje się na podjaz-
kostka lub płyta bez fazy jest po prostu rów-
niej, charakterystycznej dla faktur płuka-
dy czy tarasy niż faktura płukana, ponieważ
no ścięta wzdłuż krawędzi. Mikrofaza jest
nych. Fakturę płukaną uzyskuje się w spe-
jest łatwiejsza w czyszczeniu. Oprócz płyt
natomiast rozwiązaniem pośrednim, zbliżo-
cjalnym procesie produkcyjnym, w którym
i kostek o fakturze płukanej i gładkiej dostęp-
nym do pierwszego. Oprócz wyglądu ma to
powierzchnia prefabrykatu jest poddawana
ne są prefabrykaty betonowe o fakturze po-
znaczenie funkcjonalne. Przyjmuje się, że
płukaniu wodą pod wysokim ciśnieniem.
starzanej. Z racji tego, że idealnie naśladują
prefabrykaty nawierzchniowe posiadające
Dzięki temu uwidacznia się faktura użytego
dawną kamienną kostkę brukową, noszącą
fazę są „głośniejsze” w użytkowaniu. Jest to
do produkcji kruszywa. Proces ten powodu-
ślady użytkowania przez lata, najczęściej są
związane z tym, że na krawędzi każdej kostki
je, że kostka staje się chropowata, „szorstka” i wyglądem bardziej zbliżona do naturalnego kamienia. Specjalna technologia produkcji jest również wykorzystywana przy tworzeniu faktury postarzanej, która nadaje kostkom wygląd retro. Faktura płukana, z racji tego, że jest zbliżona wyglądem do kamienia naturalnego, uznawana jest za najszlachetniejszą. Sprawdza się w miejscach, gdzie projektantowi i inwestorowi zależy na reprezentacyjnym wyglądzie. Płyty i kostki o fakturze płukanej można stosować w otoczeniu domu oraz w przestrzeniach publicznych. Są polecane na nawierzchnie placyków, alejek czy schod-
Fot. Polbruk
ków, gdyż ich chropowatość wpływa na właściwości antypoślizgowe. Nie poleca się ich
stosowane w historycznych centrach miast
znajduje się niewielki uskok. Pomiędzy „fazo-
natomiast na podjazdy, gdyż jest to miejsce
lub parkach i alejach staromiejskich. Posta-
wanymi” elementami nawierzchni zazwyczaj
bardziej narażone na zabrudzenia (np. wy-
rzana faktura, poza doskonałą zdolnością do
tworzy się też szersze fugi niż w przypadku
cieki płynów eksploatacyjnych z pojazdów).
komponowania się z zabytkową architektu-
rozwiązań bezfazowych. Efektem są drgania,
Chropowatość faktury w tym przypadku
rą, ma jeszcze jedną zaletę. Jej nierówna,
które powstają podczas przejazdu samocho-
utrudnia pozbycie się tego rodzaju zanie-
„obita” warstwa wierzchnia ma właściwości
du na styku takich mini uskoków i opon,
czyszczeń.
antypoślizgowe.
powodujące dźwięki. Można to również za-
Alternatywną wersją jest faktura gładka. Płyty i kostki betonowe o gładkiej fakturze doskonale sprawdzają się w nowoczesnych
obserwować, a właściwie usłyszeć, w przy-
Z fazą, z mikrofazą, a może bez?
padku ciągnięcia po nawierzchni ułożonej z kostek lub płyt z fazą, walizki na kółkach.
aranżacjach. Są minimalistyczne w formie
Krawędź kostki lub płyty betonowej może
Z punktu widzenia komfortu użytkowania,
i mają modny „betonowy” wygląd. Faktura
być wykończona na trzy sposoby. Prefabry-
w szczególności w miejscach publicznych,
Fot. Polbruk
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Fot. Polbruk
www.ekspertbudowlany.pl
Fot. Polbruk
89
OGRODY szyn budowlanych czy rolniczych zalecany jest wybór elementów o grubości 10 lub 12 cm. Ma to olbrzymie znaczenie, gdyż dobrze dobrana grubość gwarantuje wytrzymałość nawierzchni. Duży wpływ mają również formaty płyt i kostek betonowych. Im mniejszy rozmiar pojedynczego elementu, tym mniejsze prawdopodobieństwo ewentualnych pęknięć podczas użytkowania. Przeznaczenie płyt można w łatwy sposób sprawdzić w dokumentach, tzw. deklaracjach właściwości użytkowych wyrobów, które udostępnia każdy producent. Zasada doboru grubości prefabrykatów do konkretnych obciążeń nie wyklucza Fot. Polbruk
elementy nawierzchni z fazą wydają się mniej komfortowe w użytkowaniu dla osób
zastosowania elementów o większej grubości w miejscach, gdzie zalecane są elemen-
Grubość 4, 6, a może 8 lub 10 cm?
ty o mniejszych grubościach. Nie działa to jednak w drugą stronę, gdyż w ten sposób
starszych, niepełnosprawnych, rowerzystów
Odpowiednia grubość prefabrykatów betono-
można zaryzykować trwałe uszkodzenie lub
czy kobiet na szpilkach. W tej grupie użyt-
wych to jeden z najważniejszych parametrów
pękanie nawierzchni. Innymi słowy płyty
kowników każda choćby najmniejsza nierów-
determinujących ich wybór. Kostki i płyty
przeznaczone na podjazdy można ułożyć na
ność może powodować dyskomfort, dlatego
betonowe muszą być bezwzględnie dopaso-
tarasie, ale płyt tarasowych na podjeździe już
idealnie równa nawierzchnia jest niewątpli-
wane do miejsca i sposobu użytkowania. Za-
niestety nie.
wą zaletą. Fazowana nawierzchnia może być
sada jest w tym przypadku bardzo prosta. Im
również nieco bardziej kłopotliwa przy od-
grubsze elementy, tym większa wytrzymałość
Małe czy wielkoformatowe?
śnieżaniu. Zaletą kostek z fazą są natomiast
nawierzchni na obciążenia. W miejsca prze-
Zagadnienia techniczne przy wyborze i bu-
lepsze właściwości antypoślizgowe, gdyż nie
znaczone do ruchu pieszego, na tarasy oraz
dowie nawierzchni są niezwykle istotne,
tworzą one jednej wielkiej tafli nawierzch-
alejki i ścieżki w ogrodzie polecane są prefa-
ale warto również wziąć pod uwagę kwestie
ni, łatwiej jest zatem utrzymać równowagę,
brykaty betonowe o grubości poniżej 6 cm.
estetyczne. I tu pojawia się temat formatów
gdy robi się ślisko. Na tle kostek i płyt be-
W przypadku nawierzchni, po której będą
i kolorów. Na rynku dostępnych jest wiele
tonowych posiadających fazę, elementy bez
się poruszać od czasu do czasu samocho-
płyt i kostek betonowych w najróżniejszych
fazy wydają się mieć więcej zalet. Należą do
dy do 3,5 tony – grubość elementów może
rozmiarach i kolorach, które można dobrać
nich przede wszystkim niska emisja hałasu
wynosić ok. 6 cm. Gdy natomiast planowa-
do każdej niemal aranżacji, od minimali-
i komfort użytkowania. Wybór rozwiązania
ny jest intensywny ruch pojazdów, to odpo-
stycznych, przez klasyczne, po śródziemno-
to zawsze subiektywne decyzje projektantów
wiednia będzie grubość od 8 cm. Jeżeli wy-
morskie. W zasadzie, trzymając się wskazań
i inwestorów. W przypadku realizacji przydo-
magana jest jeszcze większa wytrzymałość
i parametrów technicznych opisanych powy-
mowych coraz częściej wybierane są jednak
nawierzchni na obciążenia, spowodowane
żej, nie ma tu już specjalnych ograniczeń…
rozwiązania bezfazowe.
ruchem np. samochodów ciężarowych, ma-
poza wnikliwym czytaniem deklaracji użytkowych. Zarówno małe, jak i wielkie formaty można stosować i na tarasach, i na podjazdach, pod warunkiem doboru elementów odpowiedniej grubości. Opisy znajdujące się przy kostkach i płytach betonowych mają duże znaczenie i wskazują na ich właściwości techniczne. Przy wyborze prefabrykatów betonowych zazwyczaj w pierwszej kolejności sugerujemy się ich kształtem i kolorem, ale warto przemyśleć wszystkie aspekty, aby wybrać nie tylko estetyczne, ale również funkcjonalne rozwiązanie. Ze względu na takie parametry, jak wytrzymałość, trwałość, łatwość konserwacji i utrzymania, a także modny design, płyty i kostki betonowe stały się najpopularniejszym materiałem do wykańczania nawierzchni, zarówno w prywatnych pose-
Fot. Polbruk
90
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
sjach, jak i w przestrzeniach publicznych.
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ
JAK DBAĆ
O ZDROWIE ROŚLIN Rośliny zawsze będą wpływały pozytywnie na nasze środowisko, niezależnie od warunków, w jakich mieszkamy. Pod warunkiem, że są zdrowe i zadbane – a to znaczy, że musimy zapewnić im optymalne warunki do rozwoju. Jak więc zadbać o dobrostan naszych roślin na balkonie i w ogrodzie?
wień na liściach i pąkach. Innymi objawami ich obecności jest zwijanie i usychanie liści, kwiatów czy igieł. Jeśli populacja jest dobrze rozwinięta, to gołym okiem można zauważyć przędzę, która ułatwia przędziorkom poruszanie się po roślinie. W walce z przędziorkami istotny jest czas. Przed zastosowaniem środ-
K
ków ochrony warto usunąć zaschnięte części luczem do sukcesu jest wybranie
ników na balkonach (ale sprawdzi się rów-
roślin i, jeśli jest taka możliwość, dokładnie
zdrowego materiału roślinnego. Na
nież w przestrzeni domowej) i pozwala na
zwilżyć powierzchnię roślin. Przędziorki pre-
co należy zwrócić uwagę? Na ogólną
ich wyłapanie, są żółte tablice lepowe. Jest
ferują suche warunki do rozwoju, stąd pod-
kondycję rośliny. W przypadku, gdy będzie
to szczególnie przydatne, gdy wystąpił pro-
wyższona wilgotność może skutecznie je od-
ona przejawiać niepokojące objawy, w tym
blem z ziemiórkami. Są to owady, których
straszyć. Produktem pomocnym w tej walce
przebarwienia liści (niebędące charaktery-
larwy zasiedlają podłoże doniczek i żerują na
i jednocześnie bezpiecznym dla organizmów
styczne dla danej odmiany), uszkodzone ło-
drobnych korzeniach włośnikowych. Osła-
pożytecznych jest Sanium 240SC Protect
dygi czy szkodniki chodzące po roślinie lub
bione w ten sposób rośliny mają problemy
Garden, który zwalcza wszystkie stadia roz-
ziemi w doniczce, to powinno się poważnie
z pobieraniem składników pokarmowych
wojowe przędziorków.
rozważyć zakup tej rośliny. Stanowi to realne
i są bardziej podatne na choroby. W przy-
Przedstawicielem innej grupy organizmów
zagrożenie przeniesienia do ogrodu czy na
padku dużej liczebności larw, konieczne się
są mszyce. Są szkodnikami zarówno roślin
balkon niespodziewanych gości bądź źródła
może okazać zastosowanie specjalistycznego
ozdobnych, drzew, krzewów owocowych, jak
choroby.
środka ochrony roślin. Przykładem może być
i warzyw. Ich żerowanie prowadzi do skręca-
Istotnym aspektem jest także dobór ro
preparat zawierający substancję pochodze-
nia i usychania liści oraz pędów, a w osta-
śliny do stanowiska, w jakim ma być upra-
nia naturalnego azadyrachtynę NeemAzal
teczności do zahamowania wzrostu roślin.
wiana. W przypadku, gdy balkon przez więk-
T/S. Z dorosłymi ziemiórkami, czyli drobny-
Są to niezwykle groźne szkodniki z uwagi
szość czasu skąpany jest w słońcu, to należy
mi czarnymi muszkami, doskonale poradzą
na ryzyko przenoszenia chorób roślinnych.
zdecydować się na gatunki roślin, które są
sobie wspomniane tablice lepowe. Będą one
Objawem ich występowania jest również
dostosowane do takich warunków. Dotyczy
wyłapywać muszki i zapobiegać przed skła-
spadź, na której mogą rozwijać się grzyby.
to zarówno przestrzeni w ogrodzie, jak i na
daniem do ziemi jaj.
Pomocne w ograniczaniu populacji mszyc
Jakie szkodniki najczęściej atakują rośli
mogą być insektycydy, które przeznaczone
Ochrona roślin przed szkodnikami. W za-
ny? Jedne z najpopularniejszych gatunków,
są do zwalczania owadów. Najlepiej jest je
leżności od grupy organizmów metody ich
które występują na większości grup roślin są
zastosować w początkowej fazie pojawienia
zwalczania będą się od siebie różnić. Pod-
przędziorki. Są to pajęczaki, które zasiedla-
się szkodnika. Przykładem może być prepa-
stawą jest monitoring roślin. Im szybciej in-
ją zarówno rośliny kwitnące, jak i iglaste czy
rat Karate 750 ml Target, który sprawdzi
truz zostanie zauważony, tym podjęte kroki
drzewiaste. Odżywiają się, wysysając soki
się również w walce z wciornastkami, lar-
będą skuteczniejsze. Wydajną metodą, która
z komórek roślinnych i w ten sposób dopro-
wami błonkówek i chrząszczy. Po kwitnieniu
jednocześnie sygnalizuje o obecności szkod-
wadzają do powstawania jasnych przebar-
populację mszyc mogą w aktywny sposób
balkonach i tarasach.
92
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ ograniczać jej naturalni wrogowie, w tym
stancję czynną, która występuje naturalnie
stycznym objawem jest występowanie na
biedronkowate, bzygowate, złotooki czy jej
w środowisku i ulega biologicznemu rozkła-
powierzchni blaszek liściowych od okrągłych
pasożyty. Roślinami, które wzbogacą kolek-
dowi. Z tego względu środek ten nie stanowi
do owalnych strefowanych plam, które mogą
cję roślin i będą pomocne w walce z mszy-
zagrożenia dla zwierząt domowych oraz dzi-
być brązowe, z szarym lub żółtym środkiem.
cami i innymi owadami, są te bogate w olejki
kich i jest bezpieczny dla środowiska.
Chorobą, z którą może być mylona, jest pla
Jak chronić rośliny przed chorobami? Pod-
mistość bakteryjna liści, której objawami są
stawę prawidłowego rozwoju roślin stanowi
brązowe plamy na liściach, zaokrąglone z ja-
Przykładem gatunku, który zyskał na popu-
dobrze przygotowana gleba, która jest zasobna
snożółtą obwódką.
larności w ostatnim czasie, jest ćma bukszpa
w składniki pokarmowe i wolna od czynników
Liście i części roślin z opisanymi powyżej
nowa. Gąsienice są dobrze widoczne gołym
infekcyjnych. Istotny wpływ na rozwój infekcji
objawami chorobowymi należy usuwać. Na-
okiem, jasnozielone, owłosione, z czarnymi
chorobowych mają warunki pogodowe oraz
leży pamiętać, że jest to potencjalne źródło
pasami oraz białymi kropkami. Żywią się
obecność szkodników, które mogą w aktyw-
infekcji, dlatego nie powinno się ich wrzucać
liśćmi, ale mogą także uszkodzić korę. Roz-
ny sposób przenosić choroby. Najczęstszymi
do kompostownika. Pomocne w walce z tymi
poczynając od dolnej części, w krótkim cza-
chorobami roślin są choroby grzybowe. Szko-
chorobami mogą być preparaty, które nale-
sie doprowadzają do wysychania i zamierania
dliwość grzybów wzrasta w warunkach pod-
ży dobrać do docelowej grupy patogenów.
całych roślin. Warto przeglądać liście buksz-
wyższonej wilgotności, a porażeniu sprzyjają
Przykładem może być środek Biosept spray,
panu w poszukiwaniu złoży jaj (skupisk po
nawet najdrobniejsze uszkodzenia. Ich rozwój
który produkowany jest na bazie ekstraktu
5–20 szt.) i usuwać je zanim pojawią się gą-
może doprowadzić do obumierania porażo-
z grejpfruta.
sienice. Najskuteczniejsze jest zapobieganie.
nych organów, a w ostateczności do zamie-
Stosując środki ochrony roślin, należy pa-
Przykładem może być pułapka feromonowa
rania całych roślin. Do najpopularniejszych
miętać, że jest to ingerencja w środowisko
na ćmę bukszpanową Target Natural, którą
chorób grzybowych roślin ozdobnych można
naturalne. Dlatego też powinno się korzy-
można umieszczać w ogrodzie przez cały
zaliczyć: mączniaki (prawdziwe i rzekome)
stać z różnych metod ochrony. Począwszy od
sezon wegetacyjny. Wkład nasączony jest
oraz szarą pleśń. Charakterystycznym obja-
zabiegów mechanicznych, fizycznych, bio-
feromonem, który przywabia samce. Izolacja
wem mączniaka rzekomego jest rozwijający
logicznych i dopiero w ostatniej fazie decy-
od samic zapobiega przed ich zapłodnieniem
się na dolnej stronie liści nalot grzybni (białej,
dować się na metody chemiczne. Decydując
i w dalszym kroku składaniem przez nie jaj,
szarej, fioletowej). Na górnej stronie blaszki li-
się na preparaty, warto korzystać z rozwiązań,
z których wylęgają się gąsienice. Dodatkową
ściowej pojawiają się jasnożółte wodniste pla-
które będą w jak najmniejszym stopniu zakłó-
formą ochrony może być zastosowanie opry-
my, które mogą przechodzić w plamy gnilne.
cać naturalny ekosystem i nie będą mieć ne-
sku preparatem Lepinox Plus.
Podczas, gdy grzybnia mączniaka rzekomego
gatywnego wpływu na organizmy nie będące
Poważne zagrożenie mogą stanowić rów-
rozwija się na spodniej stronie liści, to w przy-
obiektem zwalczania. Warto wybierać środki,
nież ślimaki. Są one szczególnym zmartwie-
padku mączniaka prawdziwego widoczna jest
które w swoim składzie zawierają substancje
niem przy dużej wilgotności, kiedy masowo
na górnej stronie blaszki liściowej. Grzyby te
naturalne czy organizmy pożyteczne. Przed
atakują rośliny. W zależności od gatunku,
rozwijają się na liściach, łodygach, młodych
użyciem środków ochrony roślin należy do-
mogą niszczyć ich łodygi, pędy, liście i pąki.
pąkach i owocach.
kładnie zapoznać się z informacjami zawarty-
eteryczne, m.in. lawenda, pysznogłówka czy komarzyca.
ograniczać
Kolejną uniwersalną w porażeniu choro-
poprzez ręczne lub pułapkowe odławianie.
bą jest szara pleśń. Można ją spotkać m.in.
Innym sposobem jest wzbogacenie ogródka
na różach, liliach, tulipanach, mieczykach,
w gatunki roślin, które w naturalny sposób
jodłach, żywotnikach oraz hortensjach. Za-
będą chronić uprawy przed szkodnikami.
atakowane rośliny pokrywają się charak-
Wśród nich są np. aksamitki i nagietki, które
terystycznym szarym, puszystym nalotem
sprawdzą się jako funkcjonalna obwódka ra-
z zarodnikami, a porażone części ciemnieją
baty. Jeśli metody te okażą się nieskuteczne,
i obumierają.
Liczebność
ślimaków
można
mi na etykiecie produktu i przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Opracowanie dla Leroy Merlin:
mgr inż. Daria Maciejewska, mgr inż. Anna Pińkowska, mgr inż. Anna Sybilska
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Instytut Nauk Ogrodniczych, Katedra Sadownictwa i Ekonomiki Ogrodnictwa
do walki ze ślimakami można zastosować
Popularną chorobą grzybową, która rozwi-
granulaty. Przykładem może być Ferramol
ja się na roślinach ozdobnych z liści (m.in.
Katedra Ochrony Roślin
GR. Środek ten zawiera fosforan żelaza, sub-
bluszczu), jest antraknoza. Jej charaktery-
Więcej informacji i inspiracji na www.leroymerlin.pl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
93
OGRODY
Jak zwalczać choroby grzybowe w ogrodzie bez użycia chemii Klimat, w którym żyjemy, sprzyja rozwojowi grzybów, dlatego uprawy w naszych ogrodach często padają ofiarą ich ataków. Wystarczy kilka dni z wysoką wilgotnością powietrza, upały na przemian z dżdżystymi porankami, a do tego błędy uprawowe, np. zbyt gęste sadzenie roślin czy ich przenawożenie, a pojawią się pierwsze objawy. Na liściach można wówczas dostrzec ciemne plamy, części roślin zaczynają gnić, pojawia się pleśń na owocach i warzywach, które nie nadają się już do spożycia. Podpowiadamy, jak temu zaradzić.
I
jako sposób na zapobieganie atakowi grzybów chorobotwórczych. Idąc tym tropem, firma Target stworzyła preparat o nazwie Polyversum o genialnym w swej prostocie mechanizmie. Wykorzystuje on bowiem do walki z grzybami właśnie grzyb. Zero chemii, sama natura. W składzie są zarodniki grzyba Pythium oligandrum. Drożdże są dla patogenów konkurencją, ale Pythium oligandrum idzie o wiele dalej, on na grzybach chorobotwórczych żeruje, czyli z ich punktu widzenia jest pasożytem. Dzięki tym właściwościom
tak co roku w zasadzie przychodzi nam się
nak atak grzyba jest tak nasilony, że prze-
nie tylko jest w stanie chronić rośliny przed
zmagać a to z mączniakami, a to z szarą
grywamy.
atakiem grzybów, działając zapobiegawczo, ale jak najbardziej leczy już zainfekowane
pleśnią, z najróżniejszymi plamistościa-
Od dawna wiadomo, że walkę z grzybami
mi, fytoftorozą czy zamieraniem trawników.
można wygrać za pomocą innych grzybów.
Rośliny ozdobne tracą swe piękno, a w wa-
Świetnie nadają się do tego drożdże pie-
rzywniku i sadzie pojawienie się grzybów
karnicze. Po spryskaniu pomidorów takich
prowadzi do poważnych strat w plonach.
roztworem są one chronione przed zarazą
Mając mały, przydomowy ogród, staramy się
ziemniaczaną, natomiast opryski ogórków
przede wszystkim walczyć z grzybami domo-
będą chroniły uprawę przed mączniakiem.
Preparat Polyversum WP zawiera niepato-
wymi metodami. Kto by chciał jeść własne
Drożdże bowiem stają się dla grzybów cho-
geniczny (nieszkodliwy dla roślin) grzyb Py-
warzywa i owoce przesiąknięte chemią?
robotwórczych konkurencją, zabierają im
thium oligandrum, będący pasożytem dla
składniki odżywcze i miejsce do bytowania,
grzybów chorobotwórczych. Powoduje on
tracą więc energię do dalszego rozwoju i siły
rozkład strzępków grzybów patogenicznych,
do dalszej ekspansji.
jednocześnie stymulując rośliny do urucho-
Domowe sposoby walki z chorobami grzybowymi
rośliny.
Polyversum WP – naturalna walka z chorobami grzybowymi
mienia mechanizmów obronnych. Jest to
Robimy więc gnojówkę z pokrzyw, wywary
Grzyby w walce z grzybami
z wrotyczu czy mniszka lekarskiego i opry-
Opryski z drożdży piekarniczych są dość sku-
stosowany w uprawach ekologicznych oraz
skujemy nasze uprawy, aby ratować je przed
teczne w bardzo wczesnej fazie rozwoju cho-
w amatorskiej uprawie roślin.
grzybami. Czasami się to udaje. Czasem jed-
rób grzybowych, a najlepiej jest je stosować
środek w pełni naturalny, może być zatem
Polyversum WP nie jest chemicznym środkiem ochrony roślin, grzyb w nim zawarty nie szkodzi ani ludziom, ani roślinom, ani środowisku. Stosując go, wystarczy tylko stosować się do zaleceń umieszczonych na ulotce. Po wykonaniu oprysków nie ma konieczności stosowania okresu karencji. Mało tego, jeśli owoce zostaną opryskane roztworem przez zerwaniem, to uchroni je to przez chorobami grzybowymi nawet w trakcie przechowywania.
Polyversum WP – zastosowanie Chorób grzybowych, które bez większych problemów pokona preparat Polyversum WP, jest sporo. Począwszy od szarej pleśni, któ-
94
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
OGRODY ra atakuje wiele upraw owoców i warzyw. Często maliny, borówki amerykańskie czy porzeczki marnieją, pokrywając się szarym nalotem. To samo spotyka czasem kapustę. Ale ta choroba grzybowa szczególnie często niszczy uprawy truskawek. Niejeden ogrodnik stracił plony truskawek zaatakowanych szarą pleśnią. Kolejne groźne choroby to np. zgorzele, zgnilizny czy mączniak rzekomy, których ofiarami padają ogórki i pomidory. Albo grzybowe choroby przechowalnicze, które dotykają w zasadzie wszystkie przechowywane warzywa i owoce. Teraz wystarczy oprysk Polyversum WP i owoce będą zdrowe i smaczne.
lie. Ale to nie jest już problem, bo wystarczy
skażone. W czasach, gdy opryski chemiczne
Jest też doskonała wiadomość dla mi-
oprysk. Tych, którzy ponad wszystko cenią
są codziennością, dobrze mieć pod ręką pro-
łośników róż, które często padają ofiarami
sobie piękny, zielony trawnik ucieszy zapew-
dukt, który został stworzony do amatorskiej
szarej pleśni, a także czarnej plamistości li-
ne wiadomość, że ich zmory, czyli zgnilizny
uprawy roślin, łatwy w użyciu i skuteczny
ści. Koniec z plamami i z pleśniami. I w tym
i pleśnie (szara i śniegowa), naprawdę mogą
w działaniu. Opryski Polyversum WP moż-
przypadku Polyversum WP doskonale sobie
odejść w zapomnienie, wystarczy mieć pod
na robić kilka razy w trakcie wegetacji roślin
poradzi.
ręką Polyversum WP.
i nie wymaga to zachowywania okresu ka-
Każdy, kto ma żywopłot z iglaków, doskonale wie, ile potrzeba lat pracy, aby mieć
Ochrona roślin bez chemii
piękny, zielony parawan. I nagle zjawia się
To szczególnie ważne dla upraw przy domu,
fytoftoroza i piękny zielony iglak zmienia się
że można walczyć z chorobami grzybowymi
w suchy chochoł. I tu grzybowy preparat
roślin bez konieczności stosowania chemicz-
również zadziała doskonale. Na tę chorobę
nych środków ochrony. Dzięki temu nasze
często zapadają również różaneczniki i aza-
otoczenie oraz nasze plony są zdrowe i nie-
rencji.
www.target.com.pl promocja
DO ŚCIĄGNIĘCIA
bezpłatne e-booki N O W E
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
W Y D A N I A
wejdź na
www.ekspertbudowlany.pl
P O R A D N I K Ó W
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
95
OGRODY Fot. Stihl
KOMPOSTOWNIK
DLACZEGO WARTO GO MIEĆ? Magdalena Ćwikła
Kompostownik jest niezastąpiony w każdym ogrodzie. Dzięki niemu w prosty i tani sposób uzyskamy naturalny nawóz dla roślin.
K
ompost to nawóz organiczny, który
biologiczną ogrodowego ekosystemu. Roz-
stów, które zdążyły już zawiązać nasiona.
powstaje z odpadów roślinnych i zie-
kładają toksyny pochodzące z chemicznych
Nie wrzucamy także chorych roślin, tylko od
mi. Proces zachodzi w trakcie roz-
środków ochrony roślin, eliminują bakterie
razu po ścięciu je palimy, nie można też wy-
kładu tych resztek przez mikroorganizmy,
i grzyby. Dlatego też rośliny zasilane kom-
rzucać skórek owoców cytrusowych i resztek
w odpowiedniej temperaturze i wilgotności.
postem są bardziej odporne na choroby
pochodzenia zwierzęcego, jak tłuszcz, mięso
W jego wyniku powstaje naturalny nawóz,
i szkodniki. Kompost powstaje w kompo-
czy kości. W kompostowniku unikamy rów-
który jest bogaty w łatwo przyswajalne dla
stowniku, do którego możemy także wrzucać
nież składowania większych ilości liści buka,
roślin składniki. Kompost poprawia także
organiczne odpady z kuchni. Dzięki niemu
dębu i topoli, ponieważ ich rozkład trwa dość
właściwości gleby i zwiększa w niej zawar-
z domowych resztek pochodzenia roślinnego
długo.
tość próchnicy. Gleby lekkie stają się zwięź-
powstanie nawóz, a nie trafią one na wysypi-
lejsze i zatrzymują wilgoć, zaś gleby ciężkie
sko śmieci. Jest to więc również rozwiązanie
są bardziej pulchne i przewiewne. Kompost
ekologiczne.
zwiększa także zdrowotność podłoża, gdyż
Kompostowanie możemy rozpocząć już w domu W kuchni gromadzimy największe ilości
pobudza rozwój pożytecznych organizmów
Co nadaje się na kompost?
glebowych, które wpływają na równowagę
Do kompostownika wrzucamy wszystkie
do kosza wrzucamy nie tylko opakowania
resztki roślinne z ogrodu. Może to być sko-
po produktach żywnościowych, ale również
śmieci. Podczas przygotowywania posiłków
szona trawa, zepsute owoce, warzywa, zgrabione jesienią liście oraz kuchenne odpadki organiczne, czyli wszelkie obierki i resztki owoców oraz warzyw. Kolejne warstwy odpadków warto przesypywać lekko ziemią.
Do kompostownika nie wrzucamy! W kompostowniku nie może znaleźć się perz – w przeciwnym razie zacznie wyrastać Skoszona trawa idealnie nadaje się na kompost Fot. Stihl
wszędzie tam, gdzie rozsypiemy w ogrodzie gotowy kompost. To samo dotyczy chwa-
Rozdrobniony materiał organiczny, jak np. gałęzie i liście, szybciej ulegnie rozkładowi. Do tego celu użyj rozdrabniacza ogrodowego Fot. Stihl
96
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
www.ekspertbudowlany.pl
dr inż. Małgorzata Mirgos z Katedry Roślin Warzywnych i Leczniczych Instytutu Nauk Ogrodowych SGGW
Latem należy zadbać, by kompost nie przesychał i zwilżać go wodą lub wyciągami ziołowymi (z pokrzywy, rumianku, krwawnika). Dobrym rozwiązaniem jest posadzenie na kompostowniku np. dyni, która świetnie będzie rosła w takich warunkach, a dzięki okazałym liściom stworzy naturalną osłonę mało atrakcyjnego wizualnie kompostownika.
Opadłe liście, rozdrobnione gałęzie i trawa koszona po raz ostatni przed zimą stanowią cenny materiał na kompost Fot. Stihl
OGRODY mnóstwo odpadów organicznych. Te ostatnie możemy wrzucać do osobnego pojemnika
Budujemy kompostownik – krok po kroku
bądź zaopatrzyć się w specjalny utylizator
Kompostownik w bardzo łatwy sposób moż-
bioodpadów. Jest to urządzenie zasilane prą-
na też wykonać samemu. Budujemy go
dem, które przerabia odpady organiczne na
z drewna lub siatki. Decydując się na drew-
ekologiczny, bezwonny i higieniczny proszek.
niany wariant, trzeba pamiętać, żeby ścian-
Może on być następnie wykorzystywany jako
ki kompostownika były ażurowe – zapewni
nawóz do kwiatów, dodatek do karmy dla
to dostęp powietrza do wnętrza i umożliwi
zwierząt lub po prostu wyrzucony. W proce-
odpływ nadmiaru wody. To bardzo ważne,
sie mielenia, suszenia i chłodzenia nie tylko
ponieważ pożyteczne mikroorganizmy żyją
redukowana jest masa odpadów, ale i nie-
w środowisku zawierającym tlen i jeśli jest
przyjemne zapachy. Urządzenie łatwo utrzy-
go zbyt mało, to po prostu umierają, a ich
mać w czystości, gdyż wewnętrzne elementy
miejsce zajmują beztlenowce, wtedy odpady
zazwyczaj nadają się do mycia w zmywarce.
zaczynają gnić i zamiast kompostu otrzyma-
Jest nieduże i lekkie, dzięki czemu można je
my cuchnącą masę.
schować w kuchennej szafce pod zlewem jak tradycyjny kosz.
Do budowy kompostownika potrzebne będą:
Wybór miejsca na kompostownik w ogrodzie Kompostownik należy postawić z dala od domu, najlepiej z tyłu ogrodu, w miejscu w którym nikomu nie będzie przeszkadzał.
» cztery
dawać też nieco kwaśnego torfu.
100–140 cm długości),
» kilkanaście
zaimpregnowanych płaskich
desek (po około 100–120 cm długości),
» gwoździe, wkręty, kawałek sznurka, wkrętarka, miarka. Najpierw teren pod kompostownik należy oczyścić i zapewnić dobry drenaż.
ostre promienie słoneczne nie grzały prosto
Wytyczamy granice. Należy pamiętać,
na pryzmę. Na słońcu kompost po prostu
że wielkość jednej komory kompostow-
wyschnie.
nika nie powinna przekraczać rozmiarów
Kompostownik możemy zbudować sami lub
cienkimi warstwami ziemi. Jeżeli zależy nam
liki o kwadratowym przekroju (około
owanie względem sąsiadów. Ustawiamy go
Wybór kompostownika
szczególne warstwy odpadków przesypujemy na uzyskaniu kwaśnego nawozu, można do-
zaimpregnowane drewniane pa-
Pod uwagę należy wziąć również jego usytuw lekkim zacienieniu, np. pod drzewem, aby
Smart Cara to urządzenie, które suszy odpadki organiczne. Proces wysuszenia 1,5 kg produktów trwa około 3 godzin Fot. Kernau
120×150 cm, aby do wnętrza mogło swobodnie docierać powietrze. Cała konstrukcja nie powinna być wyższa niż 100 cm.
Papierowe torebki z naturalnego PLA można wrzucić do kompostownika razem z obierkami po warzywach i owocach Fot. Paclan
Bardzo ważna jest odpowiednia wilgotność kompostu. Sprawdza się ją w bardzo
kupić gotowy. Zarówno w większych sklepach
Budujemy ścianki. Układamy na ziemi
łatwy sposób. Należy wziąć garść nawozu.
ogrodniczych, jak i marketach budowlanych
dwa paliki i łączymy je deskami (między
Jeśli jest to, że ma odpowiedni poziom wil-
są dostępne gotowe pojemniki. Wystarczy
poszczególnymi deskami zostawiamy kilku-
goci. Nato miękki i łatwo go zlepić, oznacza
wybrać wielkość. Najczęściej w sprzedaży
centymetrowe odstępy). Długość desek ma
miast jeśli jest kruchy, należy go nawodnić.
są o pojemności 320, 470, 650 i 1200 l.
kończyć się równo z palikami. Przeciwległa
Dobrej jakości kompost otrzymuje się
Wykonane są z odpornego na warunki at-
ścianka ma wyglądać tak samo, natomiast
po upływie około dziewięciu miesięcy, Pro-
mosferyczne tworzywa sztucznego. Otwiera
ścianka łącząca je powinna mieć deski
ces rozkładu można przyspieszyć, dodając
się je od góry i wsypuje odpady, a gotowy na-
nieco dłuższe od palików. Wystające de-
szczepionki kompostowe. Takie „startery”
wóz wybiera się poprzez otwór usytuowany
ski w rogach kompostownika będą dały się
dostępne są w sklepach ogrodniczych. Pry-
u podstawy pojemnika.
przytwierdzić do palików. Jedną ściankę ro-
zmę kompostową należy też 2–3 razy w roku
bimy mobilną (mocujemy ją do konstrukcji
przerzucić. Pomoże to zapewnić optymalny
sznurkiem), aby gotowy kompost łatwiej było
poziom tlenu, który jest niezbędny do za-
wybierać. Można wybudować dwie komory
chodzenia procesu rozkładu przez glebowe
– gdy do jednej wrzucamy odpady, w drugiej
mikroorganizmy.
już będzie gotowy nawóz. Do budowy można
spowoduje rozluźnienie, dotlenienie oraz
także przeznaczyć gotowe palety
dokładne wymieszanie materiału, dzięki cze-
Proces tworzenia kompostu Aby nawóz był jak najbardziej wartościowy, w jego składzie powinny znaleźć się dwie
Suche liście spulchniają pryzmę i zapobiegają pojawieniu się procesów gnilnych. Dodatkowo wzbogacają kompost w węgiel Fot. Stihl
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
Przerzucanie
kompostu
mu szybciej wykorzystamy go jako nawóz w ogrodzie.
Kiedy nawóz jest gotowy?
części brązowe (np. martwe włókniste pędy
Dojrzały kompost poznamy po barwie, struk-
i łodygi chwastów, bylin i traw, opadłe liście)
turze i zapachu. Wyróżnia się ciemnobrunat-
w stosunku do jednej części zielonej (zielo-
nym kolorem oraz jednolitą strukturą, w któ-
ne części roślin zebrane latem, przekwitłe
rej nie widać już żadnych fragmentów roślin.
kwiaty, warzywne i owocowe odpadki) oraz
Powinien pachnieć świeżo zaoraną ziemią
od kilku do około 10% ziemi. Dlatego po-
lub ściółką.
www.ekspertbudowlany.pl
97
WARTO WIEDZIEĆ
Współpraca z architektami – kto aranżuje wnętrza Polaków? Współpraca z profesjonalną pracownią projektową zyskuje na popularności, zwiększa się również wysokość kwot przeznaczanych na ten cel. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez platformę Homebook.pl, 52% osób zaaranżowało przestrzeń domu lub mieszkania, korzystając ze wsparcia profesjonalisty. Przeciwnej odpowiedzi udzieliło 48% użytkowników. Najczęstszym powodem skłaniającym osoby urządzające swoje wnętrza do skorzystania z usług pracowni jest strach przed samodzielną pracą nad projektem i związane z tym ryzyko popełnienia błędów. Tę obawę zadeklarowała ponad 1/3 ankietowanych. Kwestią wymienianą w drugiej kolejności był brak wiedzy oraz określonych planów i wymagań związanych z wykorzystaniem konkretnych rozwiązań (29% badanych). Użytkownicy motywowali współpracę z architektem również potrzebą zaufania umiejętnościom profesjonalisty. Ostatnim czynnikiem wskazywanym przez uczestników badania był brak czasu na samodzielne urządzanie wnętrza (17% osób). Respondenci, którzy w przeszłości korzystali z usług pracowni projektowej, najczęściej podjęliby decyzję o ponownym nawiązaniu takiej współpracy (65%), przeciwnego zdania było 26% ankietowanych. Grupa użytkowników, która swoje wnętrza aranżowała bez zaangażowania pracowni projektowej, jako powód rezygnacji ze współpracy najczęściej wskazywała zbyt wysokie koszty (43%). Ankietowani wymieniali
również chęć zaprojektowania swoich wnętrz samodzielnie (37% osób) oraz obawy związane z tym, że projekt wykonany przez architekta nie spełni oczekiwań (9%). Jak wynika z raportu najistotniejszą kwestią, decydującą o sukcesie i efektywności współpracy z pracownią, jest zrozumienie wizji przyszłych mieszkańców. Kluczowe znaczenie dla inwestorów ma stworzenie projektu odpowiadającego w pełni ich potrzebom – ich zrozumienie ma największe znaczenie dla 56% ankietowanych. Respondenci wskazywali również aspekt związany z doświadczeniem i wiedzą ekspercką architekta (16%). Nieco mniej istotnym czynnikiem, decydującym o pozytywnej ocenie współpracy z pracownią, są kwestie finansowe – adekwatne koszty usług mają znaczenie dla 12% osób. W ostatniej kolejności badani wymieniali dominującą rolę wiedzy architekta z zakresu innowacji i skutecznych rozwiązań projektowych (11%) oraz znajomość aktualnych trendów (3%). Osoby, które mają doświadczenie we współpracy z pracownią, zapytani o wysokość kosztów związanych z zakupem projektu, najczęściej wskazywali na zakres 100–200 zł/m2 (58% osób). Blisko 20% ankietowanych zadeklarowało kwotę w przedziale 200–300 zł/m2, a 7% z nich – 300–400 zł/m2. Nieco mniej liczna część respondentów (6%) na zakup projektu swojego wnętrza przeznaczyła kwotę wyższą niż 400 zł/m2. Źródło: Homebook.pl
Powstanie Deweloperski Fundusz Gwarancyjny Prezydent podpisał ustawę tworzącą Deweloperski Fundusz Gwarancyjny, który ma zwiększyć ochronę kupujących nowe mieszkania w razie upadku firmy deweloperskiej. Celem nadrzędnym tej ustawy jest efektywna ochrona interesów nabywców mieszkań i domów jednorodzinnych, oferowanych przez deweloperów. Zawarte w niej uregulowania prawne mają bowiem zapewnić bezpieczeństwo …środków pieniężnych wpłaconych na mieszkaniowe rachunki powiernicze (MPR) na wypadek upadłości dewelopera, nierozpoczęcia przez niego inwestycji czy nieuzasadnionej odmowy przeniesienia własności mieszkania lub domu jednorodzinnego albo ich części ułamkowej, a także w razie upadłości banku prowadzącego MPR – czytamy w komunikacie Kancelarii. Ustawa podpisana przez prezydenta modyfikuje obowiązujące obecnie regulacje prawne oraz wprowadza nowe. A taką
ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.
Numer obejmuje okres wydawniczy maj–czerwiec
WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, faks 22 810 27 42 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl
98
EKSPERT BUDOWLANY
nr 3/2021
nowością jest utworzenie Deweloperskiego Fundusze Gwarancyjnego (DFG), który ma zagwarantować zwrot środków wpłaconych przez nabywcę w razie ogłoszenia upadłości dewelopera lub odstąpienia od umowy deweloperskiej przez nabywcę czy też upadłości banku prowadzącego Mieszkaniowy Rachunek Powierniczy (MRP). Ustawa wejdzie w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia. Wyjątek jednak stanowią przepisy dotyczące utworzenia Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego, które wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, oraz zmiany w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego i zmiany w ustawie o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Źródło: www. prezydent.gov.pl
Współpracownicy: Damian Czernik, Piotr Idzikowski, Waldemar Joniec, Karol Kuczyński, Maciej Rokiel, Joanna Ryńska, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl Reklama: Małgorzata Semenowicz tel. 606 276 634, msemenowicz@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Katarzyna Masna, kmasna@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Projekt graficzny: Łukasz Gawroński DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów
www.ekspertbudowlany.pl
INDEKS FIRM
Agregaty Polska Alior Bank Archipelag Armacell Atlas Austrotherm Caparol Creaton Ever Fakro Formaster Galeco Geberit Gerda Hermes Isover Joniec Kessel K-Flex Lafarge Lakma Leca Leroy Merlin Marma Milwaukee Optolith Radaway Rawlplug Schöck Sievert Siniat Styropmin Target Technonicol Termet Torggler Ursa VELUX Viega Viessmann Weber
37 39 35 30, 31 9, 52 49 10, 11 69 86, 87 5, 78 34 75 13 2 85 60, 73 3 19 47 53 54, 55 29 92, 93 67 91 58 15 56, 57 27 57 7 51, 59, 100 94, 95 65 33 25 71 79, 99 17 43 60
Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. ZDJĘCIE NA OKŁADCE: RADAWAY
GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy